www.jamawarnews.com № 728 :هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات № سێشەممة № 21/سەرماوەز/2712 کوردی № 2012/12/11 زایینی № ساڵی 32 № 8 الپەڕە № ژماره

بۆفۆن : نامەوێت گرێبەستى درێژخایەن لەگەڵ یۆڤی ئیمزا بکەم ل7

№ №

حیزبی( و )ئ��ازاد میدیای هەڵەکانی الی کورد ل6

№

سەرۆکی هەرێم سەردانی کەرکوکی کرد و هێزی پێشمه رگەی بەسەر کردەوە ل2

ئەندامێکی لیژنەى دارایى لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق :

بوودجەی هەرێمی کوردستان کەم بکرێتەوە هەڵوێست وەردەگرین ل3

جێگرى سەرۆکى لیژنەى کاروبارى کۆمەاڵیەتى لە پەلەمانى کوردستان:

کەرتى گشتى بە تەنها ناتوانێ خواستى دامەزراندن پڕ بکاتەوە دەبێت کەرتى تایبەتیش هاوکارى بێت ل3

شارەزایەکی کاروبارى تورکیا:

تورکیا تەنها لە ڕاگەیاندنەکانەوە کرانەوەی بەڕوی گەلی کورددا ڕاگەیاند لە پراکتیکدا جێبەجێی نەکرد ل4

ئەمەل جەالل، ئەندامى ئەنجومەنى بااڵى خانمان:

ئەنجومەنی بااڵی دادوەری بڕیاری دا بە دامەزراندنی 4 دادگای تایبەت بە توندوتیژی خێزانی ل4

محه مه دى به ڕێز 2012/12/9 ڕۆژی ئه میندارى له الیه ن مه حمود حاجى گشتى کۆمه ڵه ى ئیسالمى بۆ چاکسازى و ئاشتى خه اڵتى پیاوى ئاشتى ساڵى

2012ى عێراقى پێبه خشرا.له ژم��اره ی��ه ک که مه راسیمێکدا له حزبى سیاسى مه کته بى ئه ندامانى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست پیاوانى و که سایه تى له ژماره یه ک و کۆمه اڵیه تى و رۆشنبیرى و ئاینى بوون، ئاماده یى عێراق و کوردستان و چاکسازى بۆ ئیسالمى کۆمه ڵه ى پیاوى خه اڵتى سازیکردبوو، ئاشتى به خشرایه 2012ى ساڵى بۆ ئاشتى به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود، له و خفاجى عه لى وته یه کیدا له باره یه وه ئه میندارى گشتى کۆمه ڵه ى ئیسالمى رایگه یاند: ئاشتى و چاکسازى بۆ ئاشتى خه اڵتى سااڵنه کۆمه ڵه که یان ده به خشێته ئه و که سایه تییه سیاسى و ئاینیانه ى رۆڵیان بینیوه له بنیاتنانى عێراقدا، س��ه ران��س��ه رى ل��ه ئاشتى محه مه دى ب��ه ڕێ��ز ساڵیش ئ��ه م ب��ۆ ئاشتى پیاوى وه ک مه حمود حاجى

ده ستنیاشنکراوه .وتیشى: هیوادارین به ڕێزیان به رده وام که ئاشتیخوازانه ى رۆڵ��ه ل��ه و ب��ن له ماوه ى رابردوودا گێراویانه له پێناو

کۆمه اڵیه تى ئاشتى به رقه رارکردنى عێراقدا، سه رانسه رى له سیاسى و کێشه کانى که ک��رده وه جه ختیشى عێراق ته نها به دیالۆگ و گرتنه به رى

ڕێگه ى ئاشتیانه چاره سه ر ده کرێن.به ڕێز وته یه کیدا له خۆشیه وه الى سوپاسى مه حمود حاجى محه مه دى و چاکسازى بۆ ئیسالمى کۆمه ڵه ى ئاشتى کرد بۆ ئه و خه اڵته ، راشیگه یاند: سۆسیالیست ح��زب��ى وه ک ئ���ه وان هه میشه ک��وردس��ت��ان دی��م��وک��رات��ى باشترین ک��ه ک��ردۆت��ه وه جه ختیان گرتنه به رى کێشه کان چ��اره س��ه رى کرده وه دووپاتیشى دیالۆگه ، ڕێگه ى سۆسیالیست ح��زب��ى و خ��ۆى ک��ه ده بن به رده وام کوردستان دیموکراتى به ر گرتوویانه ته ڕێچکه یه ى ل��ه و له نیشتیمانى ئاشته وایى له پێناو

هه موو شوێنێکى عێراقى فیدڕاڵ.به رده م له مپه ره کانى کێشه و له باره ى رایگه یاند: عێراق سیاسى پرۆسه ى باشترین رێککه وتنه کان و ده ستوور به و هێنان کۆتایى بۆ چ��اره س��ه رن که ک����رده وه ، ته ئکیدى کێشانه و و ماڵوێرانى شه ڕ مێژوو به درێژایى هێناوه و خۆیدا ب���ه دواى کاولکارى هه میشه ش زه ره رمه ندى یه که م خه ڵک رێگرى پێویسته بۆیه بوون گه ل و

ئامانجى که هه وڵێک هه ر له بکرێت له ج��ا بێت ش��ه ڕ هه ڵگیرساندنى خواست هیواشى بێت، هه رالیه که وه عێراق سیاسییه کانى الیه نه ت��ه واوى چ��اره س��ه رى گفتوگۆ مێزى له سه ر

کێشه کانى نێوانیان بکه ن. س��ااڵن��ه ئ���ه م ک��ۆم��ه ڵ��ه ی��ه خ��ه اڵت که سایه تییه سیاسى ئه و ده به خشێته رۆڵى که ئایینیانه ى و رۆشنبیرى و ئاشتى ئه نجامدانى له ده بینن گرنگ له ئاینیداو و کۆمه اڵیه تى و سیاسى سااڵنى رابردووشدا هه ریه ک له )جه الل تاڵه بانى سه رۆک کۆمارى عیراق و د. به رهه م ساڵح و هێرۆ ئیبراهیم ئه حمه د ژم��اره ی��ه ک س��ه درو حسێن سه ید و و ئیسالم ئاینى له تر که سایه تى ئه م رۆشنبیر( ژماره یه ک و مه سیح

خه اڵته یان پێ به خشراوه .ئیسالمى کۆمه ڵه ى ئاماژه یه جێى کۆمه ڵه یه که ئاشتى، و چاکسازى بۆ ئاینى زاناى کۆمه ڵێک له پێکهاتووه و شێخى ته ریقه تى سۆفى و شێخانى پێکهاته کانى و رۆشنبیران عه شایه رو ب��اوک��ردن��ه وه ى ئامانجى ع��ێ��راق، رۆشنبیرى و خۆشه ویستى و چاکسازى و ئاین ت��ه واوى له نێوان ئاشتییه و ده ره وه ى و له ناوەوە مه زهه به کان

عێراق.

‌به‌ڕێز‌محه‌مه‌دى‌حاجى‌مه‌حمود‌خه‌اڵتى‌ئاشتى‌ساڵى‌2012ى‌پێ‌به‌خشرا

کێشەى کورد لە سوریادا بە ئاگرو ئاسن چارەسەر ناکرێت ل5

www.jamawarnews.com 2 | ساڵی 32 | ژماره 728 | 2012/12/11 | سێشەممەهەواڵ و ڕاپۆرت

11ى کاتژمێر 2012/12/9 ڕۆژی عه بدولقادر ن��ه وزاد هه ڤاڵ پێشنیوه ڕۆ حزبى هه ڵه بجه ى مه ڵبه ند به رپرسى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست له ژماره یه ک کارگێڕو ئاماده بوونى به له پێشوازیکرد مه ڵبه ند ئه ندامانى حه مه ى حمه سه عید به رپرسى مه ڵبه ندى نیشتیمانى یه کێتى ش��اره زوورى ى 9

کوردستان و وه فدێکى هاوڕێى.له دیدارێکدا باس له دواین دۆخى سیاسى کوردستان هه رێمى و عێراق ناوچه که و کراو تیشک خرایه سه ر ئه و ناکۆکییانه ى له ماوه ى رابردوو له نێوان هه رێم و به غداد هه موو زان��را به پێویست ئ��اراوه و هاته الیه ک هه وڵ بده ن له ڕێگه ى دیالۆگ و به پشت به ستن به ده ستوورو رێککه وتنه کان

کێشه کان چاره سه ر بکه ن.هه ر له و دیداره دا به رپرسى مه ڵبه ندى 9 ى شاره زوورى یه کێتى نیشتیمانى ک���وردس���ت���ان س��وپ��اس��ى خ���ۆى و مه ڵبه نده که ى ده ربرى بۆ ئه و هاوکارى راب��ردوو له ماوه ى هه ماهه نگییه ى و ڕایگه یاند هه بووه و هه ردووال له نێوان وه ک ئ��ه وان کارکردنى م��اوه ى که

ش��اره زوور 9ى مه ڵبه ندى به رپرسى ک��ارک��ردن��ی شوێنى ب���ووه و ت���ه واو ده گوازرێته وه بۆ ئۆرگانێکى تر بۆ ئه و گه یانده خۆى سوپاسى مه به سته ش هه ڤااڵنى سۆسیالیست بۆ هاوکارى و

پشتیوانیان له ماوه ى رابردوودا.ن����ه وزاد ه��ه ڤ��اڵ خ��ۆش��ی��ه وه الى مه ڵبه ندى به رپرسى عه بدولقادر سۆسیالیست ح��زب��ى ه��ه ڵ��ه ب��ج��ه ى دی��م��وک��رات��ى ک��وردس��ت��ان ه��ی��واى

له کاره کانى خواست بۆ سه رکه وتنی ئاینده داو دووپاتی کرده وه که حزبى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست کوردستان نیشتمانى یه کێتى و هه میشه هاوپه یمان و هاو هه ڵوێست پێشهاته کانى ڕووداو له مه ڕ ب��وون ک��وردس��ت��ان و ه��ه ر ب��ه و ج��ۆره ش ده ده ن دۆستایه تییه کانیان به درێژه جه ماوه رى به خزمه تکردن له پێناو

کوردستان.

بارزانی مەسعود 2012/12/10 ڕۆژی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە پارێزگای پێشمەرگەی هێ��زەک��ان��ی ک��ەرک��وک ئێوە پێیڕاگەیاندن، و بەسەرکردەوە لەسەرە، پیرۆزتان ئەرکێکی ئەمڕۆ گەلی ئایندەی لە پارێزگاری چونکە

کوردستان دەکەن.پێشەوەی خاڵەکانی هەرێم سەرۆکی هێزەکانی پێشمەرگەی لە ناوچەی لەیالن جەماوەری رێزی ساو بەسەرکردەوەو س��ەرج��ەم ب��ە ک��وردس��ت��ان��ی خەڵکی

پێکهاتەو نەتەوەکانەوە پێگەیاندن.ئێوە راگەیاندن: پێی وتەیەکیشدا لە لەسەرە، پیرۆزتان ئەرکێکی ئەمڕۆ ئاییندەی لە پارێزگاری ئێوە چونکە ئاماژەی دەک���ەن، کوردستان گەلی بەوەشدا کە کورد بەدرێژایی مێژوو دژی نەبووە ئامادەش هاوک��ات بووە، شەڕ

سەر بۆ دوژمنەکانی دانەوێت.ئاماژەی کوردستان هەرێمی سەرۆکی قوربانی کوردستان گەلی کە بەوەشدا زۆری داوە تا بەم رۆژە گەیشتووە، بۆ و ئەنفال تاوانەکانی مەبەستەش ئەو

رووخاندنی هەڵەبجەو کیمیابارانکردنی بە کوردستانی هەرێمی گوندی ٤000

نمونە هێنایەوە.وتیشی: لە راپەڕینی ساڵی 1991 و دوای رزگارکردنی و بەعس رژێمی رووخانی کوردستان، هەرێمی لە زۆر بەشێکی مامەڵەیەکی هی��چ پێشمەرگە هێ��زی خ��راپ��ی ل��ەگ��ەڵ س��وپ��ای ع��ێ��راق��دا نەکردووە، لەدوای ساڵی 200٣ ، کورد رۆڵی بەرچاوی بینیوە لە بونیادنانەوەو

پێکهێنانی حکومەتی نوێی عێراقدا.سەرۆکی وتەکەیدا تری بەشێکی لە تاڵەبانی سەرۆک لەگەڵ وتی: هەرێم

هەموو ئازادییەوە پرۆسەی ل��ەدوای نوێ عێراقی بۆئەوەی هەوڵێکمانداوە دروست بێت، لە سەروو هەمووشیانەوە ئەو هەواڵنەی داومانە بۆ جێگیرکردنی یەکپارچەیی مانەوەی کە دەستوور دەستوورەوە، بەو بەندە عێراق خاکی بەاڵم بەداخەوە ئەمڕۆ هیچ پابەندییەک بەشێوەی و نابینرێت دەستوورەو بەو لەالیەن فیرقە فەرماندەیی نایاسایی یەکێکیان هیچ کە دادەنرێت عێراقەوە یاسایی رێچکەی و پەرلەمان نەچۆتە نایاسایی بە و وەرنەگرتووە خۆیان

دادەنرێن.

ئ��ەی��اد ع��ەل��الوی ئ��اش��ک��رای کرد و هەرێمی گوشارە هۆی بە کە پ��ڕۆژەی نێودەوڵەتییەکانەوە، ن��ووری لێسەندنەوەی متمانە عێراق پەرلەمانی ل��ە مالیکی

شکستی برد. لەگەڵ چاوپێکەوتنێکیدا ل��ە ڕۆژن��ام��ەی وەت��ەن��ی س��ع��وودی، عێراق پێشووتری سەرۆکوەزیرانی و سەرۆکی لیستی عێراقییە، ئەیاد هاوکات سەرۆکوەزیرانی عەلالوی، عێراق، نووری مالیکی بە نانەوەی کێشەی تایفی و پێڕۆکردنی بڕیاری تاکڕۆیانە شێوەی بە سیاسی

تۆمەتبار کرد.کە دا ئاماژەی هەروەها عەلالوی ناوەندیی بانکی نێوان ملمالنێی

هۆی بە مالیکی نووری و عێراق ئەوەوە بووە کە پارێزگاری بانکی حکوومەت نەیویستووە ناوەندی دەستوەرداتە کاری ئەوان و دەست

بەسەر یەدەگی واڵتدا بگرێت.ئەو زیاتر دەڵێت »گەندەڵی بووەتە بەاڵیەک بەنێو زۆربەی جومگەکانی دەوڵەتدا باو بووەتەوە.« گوتیشی توندوتیژییەکان »ب��ەردەوام��ی��ی و ه��ەژاری هۆکارەکەی واڵتدا لە و بێکاری ڕێژەی بەرزبوونەوەی ئەمنییە دام���ەزراوەی نەوبوونی کار پیشەیانە ب��ەش��ێ��وەی ک��ە وەزارەتە مالیکی هاوکات بکەن؛ کۆنترۆڵ ت���ەواو ئەمنییەکانی

کردوون.«ل����ەب����ارەی دۆس���ێ���ی ت��اری��ق گوتی، ع��ەل��الوی هاشمیشەوە، »ک��ات��ێ��ک دادگ��ای��ەک��ی پ���اک و ئەو ه��ەب��وو، ب��وون��ی سەربەخۆ

بابەتە ئاسانی چارە دەکرێت.«

پارێزگارى سلێمانى الیه نه په یوه ندیداره کانى داهاتوودا رۆژى بیست له ماوه ى راسپارد سه رجه م ئه و جوتیارانه ى زه وییه کانیان به ر پرۆژه ى دووسایدکردنى رێگه ى سه یدسادق ته واو مامه ڵه کانیان که وتووه و –هه ڵه بجه

بووه قه ره بوو بکرێنه وه .به هرۆز یه که م کانوونى 8ى ئ��ێ��واره ى سلێمانى پ��ارێ��زگ��ارى ساڵح محمه مه د

هه ردوو ئاماده بوونى به پارێزگا له دیوانى قائیمقامى سه یدسادق و هه ڵه بجه ى شه هید له و ژماره یه ک نوێنه رى له گه ڵ کۆبووه وه پ��رۆژه ى به ر زه وییه کانیان جوتیارانه ى دوسایدکردنى رێگه ى سه یدسادق- هه ڵه بجه

ده که وێت.جوتیاران نوێنه رى کۆبوونه وه که دا له رایانگه یاند نزیکه ى ٣00 جوتیار زه وییه کانیان

به ر ئه و پرۆژه یه ده که وێت و گله یان کرد دوا زه وییه کانیان قه ره بووکردنه وه ى که که وتووه و داوایان له الیه نه په یوه ندیداره کان کرد په له بکرێت له قه ره بووکردنه وه یان و

کار ئاسانیکردن بۆیان.سلێمانى پارێزگارى کۆبوونه وه که دا له وتى کردو جوتیاران داواى له پشگیرى :ده بێت به زووترین کات قه ره بوو بکرێنه وه .

الی��ه ن��ى چ���وار 2012/12/9 ڕۆژی کوردستانى له ئه وروپا له به یاننامه یه کدا له کۆنگره رۆژنامه نووسییه که ى ره خنه سه رۆک مالیکى ن��ورى دواییه ى ئه م وه زیرانى عێراق ده گرن و به تایبه تى که و کورد ئه م جاره شه رى رایگه یاندبوو راشیده گه یه نن ده بێت، دروست عه ره ب که زه مه نى شه ڕ به سه ر چووه و سه رده م

ته نها سه رده مى گفتوگۆیه و به س.له ه��ه ری��ه ک ک��ه به یاننامه یه دا ل��ه و )پ��ارت��ى دی��م��وک��رات��ى ک��وردس��ت��ان و یه کێتى نیشتیمانى کوردستان و حزبى و کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست ئه وروپا له کوردستان( شیوعى حزبى له ماوه ى رایده گه یه نن، کردووه ده ریان سااڵنى رابردوودا به کوشتن و له ناوبردن و ئه نفال و کیمیاباران و به جۆره ها شێوه هه وڵى بێده نگ کردنى کورد درا، به اڵم به عس رژێمى رووخانى ل��ه دواى کورد عیراقى دروستکردنه وه ى و 200٣ له عه ره بى یه کێتى دروشمى دیموکراتى،

کوردیان به رزکرده وه .ره خنه ش له کۆنگره رۆژنامه نووسییه که ى 2012/12/1 ى نورى مالیکى ده گرن که و کورد شه ڕى هه ڵگیرسانى ئه گه رى

عه ره بى راگه یاند و ده ڵێن کورد له ماوه ى دروشمى هه میشه راب���ردوو س��ااڵن��ى به رزکردۆته وه و عه ره بى کوردو برایه تى ده سه اڵتدارانى شه ڕێکى هه موو دژى عێراقه دژى کورد یان عه ره ب یاخود هه ر نه ته وه یه کى تر، دواى شکستى عێراق، له به شداره شێوه یه ک به هه موو کورد

عێراقى نوێدا.راشیده گه یه نن که هێزه کوردستانییه کان شه قامى دیجله هێزه کانى ناده ن رێگه

کوردى ئیستفزاز بکات.له کۆتایشدا رایده گه یه نن که هه رگیز هێز ته نها و ناکات کێشه کان چاره سه رى

چاره سه ر گفتوگۆیه و به س.

،2012 دیسه مبه رى 21ى دووشه ممه ، بارزانى نێچیرڤان سه رۆکایه تیى به کوردستان هه رێمى وه زیرانى سه رۆک و کۆبوونه وه ى ژماره 21ى ئه نجومه نى به ڕێوه کوردستان هه رێمى وه زیرانى

چوو.کارى به رنامه ى کۆبوونه وه که دا له وه زاره تى دارایى و ئابووریى حکوومه تى له سه ر گفتوگۆى کوردستان هه رێمى کرا و له الیه ن ئه نجومه نى وه زیرانه وه درا سه ندووقى بڕیاریش کرا، په سه ند خانه نشین له هه رێمى کوردستان کارا سه ردانى به ئاماژه هه وره ها بکرێت. بۆ نێوده وڵه تى سه ندووقى شاندى له میانى هه رێمى کوردستان کرا، که هه بوونى وێ���ڕاى س��ه ردان��ه ک��ه ی��ان��دا سیسته مى سه ر له سه رنج و تێبینى کارپێکردنى دارایى هه رێمى کوردستان، له سیسته مه که و چۆنیه تیى ڕاپه ڕاندنى کوردستان هه رێمى دارای��ى کاروبارى ئ��ه وان بۆچوونى ب��ه و ب��وون ڕازى سیسته مى کارپێکراوى دارایى هه رێمى کوردستان له سیسته مى دارایى هه ندێ

واڵتى ناوچه که، باشتره .سه رۆک وه زیران هه روه ها ڕوونى کرده وه کوردستان هه رێمى حکوومه تى که ده بێ بکرێته حکوومه تى داموده زگایى و حوکمڕانى سیسته مێکى خ��اوه ن و شێوه یه ک به ڕێکوپێک، به ڕێوه بردنى بکات پێشکه ش باش نموونه یه کى که و له جیهاندا په سه ند بکرێت. بۆیه شه

ده بێ هه موو وه زیره کان له وه زاره ته کانى خۆیانه وه ده ست پێ بکه ن و چاو به کاره کانى وه زاره ته کانیاندا بخشێننه وه ، سه رپێچى و سستى هه ر له ڕێگه ش به ڕێوه بردن و بگرن گه نده ڵییه ک و و چاالکتر کاروباره کان ڕاییکردنى و

کاراتر بکه ن.ل��ه وه داک��ۆک��ى ه��ه روه ه��ا نێچیرڤان تا ده ک��رێ ده ب��ێ هه وڵ ک��رده وه که به و جیهان گه وره کانى بانکه بدرێ وه به رهێنان بانکه کانى تایبه تیش ڕاکێشان و کوردستان هه رێمى بێنه هه رێمى بۆ بانکانه ئ��ه م هێنانى و کوردستان ببێته یه کێک له ئه وله ویاتى

کارى حکوومه ت..ک��ۆب��وون��ه وه ى دی��ک��ه ى به شێکى ل��ه له گفتوگۆ وه زی��ران��دا ئه نجومه نى یاساى هه موارکردنى پ��رۆژه ى سه ر وه به رهێنان له هه رێمى کوردستان کرا و بڕیار درا که لیژنه یه ک بۆ پێداچوونه وه

یاساى ه��ه م��وارک��رن��ى پ����رۆژه ى ب��ه وه به رهێناندا له وه زیره په یوه نداره کان که درا بڕیار ه��ه روه ه��ا بێت. پێک ڕێکخستنه وه ى ب��ۆ لیژنه یه کیش بیانى کرێکارانى به تایبه ت کاروبارى

له هه رێمى کوردستان دابمه زرێت.ل��ه دوای��ی��ن ب��ه ش��ى ک��ۆب��وون��ه وه ى پ��ه ی��ره وى وه زی���ران���دا ئه نجومه نى هه رێمى له نیشته جێکردن سه ندووقى ئه م پێى به کرا. په سه ند کوردستان پ��ه ی��ره وه ت��ه رخ��ان��ک��راوى ب��ودج��ه بۆ بوارى نیشته جێکردن و بڕى گه ڕاوه ى هه ر و ه��اوواڵت��ی��ان الى ق��ه رزه ک��ان که دیکه ش ته رخانکراوێکى و داهات بۆ وه زی��ران��ه وه ئه نجومه نى الیه ن له که رتى نیشته جێکردن ته رخان بکرێت، و ده کرێت تۆمار س��ه ن��دووق��ه دا ل��ه م به رنامه یه کى پێى به سه رمایه که ى خه رجییه کانى دابینکردنى بۆ سااڵنه

نیشته جێکردن، خه رج ده کرێت.

به رپرسى مه ڵبه ندى هه ڵه بجه ى »حسدک« پێشوازی له به رپرسى مه ڵبه ندى 9ى شارەزووری »ی.ن.ک« دەکات

سەرۆکی هەرێم سەردانی کەرکوکی کرد و هێزی پێشمه رگەی بەسەر کردەوە

عەالوى: گەندەڵی بووەتە بەاڵیەک بەنێو زۆربەی جومگەکانی دەوڵەتدا باڵو بووەتەوە

ئه و جوتیارانه ى زه وییه کانیان به ر پرۆژه ى دووسایدى سه یدسادق-هه ڵه بجه ده که وێت، قه ره بوو ده کرێنه وه

چوار الیه نى کوردستانى له ئه وروپا به یاننامه یه ک له باره ى رووداوه کانى عێراق باڵوده که نه وه

سەرۆکى حکومەتى هەرێمى کوردستان:

ده بێ هه موو وه زیره کان له وه زاره ته کانى خۆیانه وه ده ست پێ بکه ن و چاو به کاره کانى وه زاره ته کانیاندا بخشێننه وه

№№

№№

№

ته یفور ع��ارف 2012/12/8 ڕۆژی جێگرى سه رۆکى ئه نجوومه نى نوێنه رانى عێراق له به یاننامه یه کدا داوا له باراک ئۆباما سه رۆکى ئه مریکا ده کات رێگه به حکومه تى عێراق نه دات چه کى ئه مریکى

دژى گه لى کورد به کاربهێنێت.به یاننامه یه دا ل��ه و ته یفوور ع��ارف رایگه یاندووه ، هه رچه نده به شداربووانى به رده وامن عێراق سیاسى پرۆسه ى هێورکردنه وه ى بۆ هه وڵه کانیان له

به غداد، و هه رێم نێوان گرژییه کانى هێزه کانى ناوه ندى حکومه تى ب��ه اڵم نزیک و له سه ره کان کێشه ناوچه له

سنوورى هه رێم جێگیر کردووه .ساڵێک دواى رایگه یاندووه ، ئه وه شى ئه مریکا هێزه کانى کشانه وه ى به سه ر له عێراق، داوا ده که ین باراک ئۆباماى سه رۆکى ئه مریکا رێگه نه دات حکومه تى ناوه ندى چه کى ئه مریکى له دژى میلله تى

کورد به کاربهێنێت.ئه رکى که ب��ه وه ش��ک��ردووه ئ��ام��اژه ى ئه مریکایه رێگرى بکات له به کارهێنانى و کورد گه لى دژى قورسه کان چه که کۆمه ڵگه ى له داواش عێراقییه کان، نێوده وڵه تى ده کات پشتیوانى له گه لى

کورد بکه ن.

جێگرى سه رۆکى ئه نجوومه نى نوێنه رانى عێراق:

داوا له ئۆباما ده کات رێگه نه دات چه کى ئه مریکى دژى کورد به کاربهێنرێت

www.jamawarnews.com3 | 32 سێشەممە | 2012/12/11 | ژماره 728 | ساڵی

دیدار

لیژنەى ئەندامى عەبدولقادر، دلێر دارایى لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق ~ تایبەتى دیدارێکى لە لە »بوودجە دەکات ئەوە بۆ ئاماژە سەدا هەشتا بۆ لە سەدا هەشتاو نۆ

لەالى حکومەتى عێراقییە«.دەک���ات ئ���ەوە ب��ۆ هێما ن���اوب���راو عێراق نوێنەرانى »ئەنجومەمەنى بەشێوەى گشتى تواناى چاودێریکردنى

زۆر کەم و الوازە«.* ه��ەن��دێ��ک الی����ەن دەی���ان���ەوێ���ت کەم ک��وردس��ت��ان هەرێمى ب��وودج��ەى ل��ە چییەوە ف��ش��ارە ئ���ەم ب��ک��ەن��ەوە

سەرچاوەى گرتووە؟حکومەتى لەنێوان بوودجەیە ئ��ەو هەیە ئێمەدا حکومەتى و ن��اوەن��د لە ژم��ارەی��ەک دەبینین حەتمەن ئەو یاسا دەوڵەتى پەرلەمانتارانى بە لەگەڵیاندا ڕێکن کە حزبانەى دەیانەوێت دەکەن ئیش ئاراستەیەک کەم کوردستان هەرێمى بوودجەى

ب��ک��ەن��ەوە، ئ��ەم��ە ب��ۆ ه��ەڵ��ب��ژاردن��ە وا هەڵبژارندانەدا ل��ەو دەیانەوێت ناخۆشى ژیان سەبەى بدەن نیشانى خەڵکى عێراق ئەو هەموو گەندەڵییەى کە هەیە ئەوان نایانەوێت دان بەوەدا بوودجە زۆر بە ژمارەیەکى کە بنێن

خزمەتگوزارى پێشکەش بکەن.لەسەر دروستناکات فشار بۆ *کورد ڕوانگەى زۆر لە عێراق حکومەتى

ترەوە؟بوودجە لە سەدا هەشتا بۆ لە سەدا هەشتاو نۆ لەالى حکومەتى عێراقییە، سیادى نەفەقاتى لەوەى جگە ئەمە لە پارێزگایەک هیچ لە نەیتوانیوە و پارێزگاکان بینا بکات، ئەمە ئەیەوێت خەڵکانى بڵێن بێت زیاتر پاساوى بەاڵم گەندەڵییە، لەم بەرپرسن تر پێموایە خەڵکى عێراق لەوە زیرەکترن

ئەم بابەتە دەزانێت.کێشەیەکە کێشەکە دووەم��ى بەشى عێراقیدا سیاسى نیزامى خودى لە ل��ەب��رى ئ���ەوەى ه��ەوڵ��ب��دەن ل��ە برى ئەوە لەبرى خەڵک، خزمەتکردنى ئەم دەک��ات��ەوە ل��ەوە بیر حکومەت واڵتە خاوەن هێزێکى سەربازى گەورە بێت کە چەکى زۆر هەبێت، ڕەنگە لەو ئارەزووى و ویست بتوانن ڕێگەیەوە خۆیان بەسەر خەڵکدا بسەپێنن نەک لە ڕووى خزمەتکردنى پێشکەشکردنى

خزمەتگوزارى باش.*بۆچى ئێوە کۆمەڵێک مەلەف هەیە ئابوورییەوە ڕووى ل��ە نایجوڵێنن ح��ک��وم��ەت ب��ە ب��ێ ب��ەرام��ب��ەر ن��ەوت

دەداتە ئەردەن؟ئەنجومەمەنى ئەوەیە ڕاستییەکەى گشتى بەشێوەى عێراق نوێنەرانى و ک��ەم زۆر چاودێریکردنى تواناى ئەوەیە هۆکارەکان لە یەکێک الوازە، لە ناو پەرلەمانى عێراقى هاوپەیمانى تایبەتى بە گشتى بە شیعییەکان نوێنەرى وەک نەک یاسا دەوڵەتى گ���ەل ئ��ی��ش ن��اک��ەن، ب��ەڵ��ک��و وەک دەکەن تەسەڕوف حکومەت نوێنەرى

لە ناو پەرلەماندا.عێراقى حکومەتى مالییەوە ڕووى لە ئێستا ت��ا ه��ەی��ە ش��ت��ى ک��ۆم��ەڵ��ێ تائێستا لەوانە نەکردووە پێشکەشى

و واڵت��ەدا لەم نییە نەقدى موازنەى نییە، خیتامى حساباتى تائێستا حکومەت لەمانە یەکێک هیچ بەاڵم نەکردووە باسمان نەک نەیناردووە داوشمان کردووە لە ناو پەرلەمان بە ئاشکرا پێموایە ئەو خااڵنەن هۆکارى سەرەکین ئەو گەندەڵێى لە چەککڕیندا کەموکوڕییەکانى سەرجەم وە هەیە داراییەکانى تر قسەمان لەسەر کردووە

و ئیشمان لەسەر کردووە.پەرلەمانتاران لە بەشێک *ئ��ەوەى بە فرۆشت شەڕ لە جۆرێکە دەیکەن لە تایبەتى بە کوردستان هەرێمى ئێوە هەڵوێستى ب��وودج��ەدا ب���وارى لە کورد ئەندامانى پەرلەمانى وەک ئەگەر عێراق نوێنەرانى ئەنجومەنى هەڵوێستى کەمبکرێتەوە بوودجەکە

ئێوە چى دەبێت؟لە هەڵوێستە نیشتمانییەکان ئێمە بە

یەک دەنگ قسە دەکەین یەک خیتابى سیاسیمان هەیە، پەرلەمانتارانى کورد بەغداد هەمومان یەک هەڵوێستین لە نیشتمانییەکان، قەزییە ل��ەس��ەر بوودجەى کەمکردنەوەى بۆ هەوڵدان یەکین هەموومان کوردستان هەرێمى و بەرەنگارى دەبینەوە لە کاتى قسە وەاڵممان ئێمە ئەواندا کردنەکانى ڕووبەڕوبونەوەى توشى داون��ەت��ەوە شێوەیەک هەموو بە دەبین گ��ەورە هەڵوێستمان دەک��ەی��ن پ��ێ��داگ��رى

دەبێت.بوودجەى لە هەیە ئەمەلێک *هیچ هەرێمى ب���وودج���ەى ک��ێ��ش��ەى 2013

کوردستان چارەسەر بکرێت؟لەسەر کێشە هەیە کێشە زۆر ئێستا ناوچە دابڕێنراوەکان و نەوت و غاز و گرنگ یاساى کۆمەڵێک لەسەر کێشە هەیە لە پەرلەماندا هەموو ئەم کێشانە ماونەتەوە هەڵواسراوى بە و ه��ەن

بودجەی یاساى پرۆژە کە ئێستاش بەشانەى ئ��ەم ه��ەم��وو ه��ات 201٣

ئاڵۆزتر دەکات.*پ�����رۆژە ی��اس��اى خ��ان��ەن��ش��ی��ن��ى لە گەشتۆتە وەزی���ران���ەوە ئەنجومەنى

ئەنجومەنى نوێنەران؟بەاڵم ئەمە، لەسەر نییە زانیاریم دڵخۆشکەرەیە، هەواڵێکى بابەت ئەم بەڕاستى خانەنشینان توێژێکى داماون هاوکارى هەموالیەکەوە لە پێویستە

بکرێن.هەرێمى ب���وودج���ەى ه��ات��وو *گ���ەر %13 لە بۆ کەمکرایەوە کوردستان کورد دەنگ بە پرۆژە یاساى بوودجە

دەدات؟تا ئێستا لە ناو پەرلەمان دەنگى یەک ئێستا گۆلێبووە، پەرلەمانمان ئەندام سیاسییەکانمان کوتلە هەڵوێستى نەبینیوە لە ناو لیژنەى پەرلەمان، گەر

پێویست هەڵوێستى کاتە ئەو وابوو وەردەگرین.

کە باڵوکراوەتەوە ئاژانسەکان *لە 110 پەرلەمانتار واژۆیان کۆکردۆتەوە کەمبکرێتەوە ه��ەرێ��م ب��وودج��ەى ک��ە یان وای��ل��ێ��دەک��ات ڕاگ��ەی��ان��دن ئەمە

بوونى هەیە؟ئەوان بە دڵنیاى هەوڵى ئەوە دەدەن، کەمکردنەوەى بۆ هەوڵدان بەڕاستى بۆ هەوڵێکە ئەمە هەرێم بوودجەى پێى بە عێراقى دەستوورى تێشانى هەرێمى کوردستان هەرێمى دەستوور دەستوور داواکانى هەموو کوردستان یاساییان تەعامولى دەبێت یاساین و

لەگەڵ بکرێت.مالیکى لە لە متمانە *سەندنەوەى لە پەرلەمانى عێراق لە ئێستادا بە

جدى کارى لەسەر دەکرێت؟لە ناو پەرلەماندا شتێکم نەبینیوە.

سەرۆکى جێگرى س��دی��ق، ع��وم��ەر لە کۆمەاڵیەتى ک��اروب��ارى لیژنەى دیدارێکى لە کوردستان پەرلەمانى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە تەنها بە گشتى کەرتى « دەک��ات پڕ دام��ەزران��دن خواستى ناتوانێ تایبەتیش کەرتى دەبێت بکاتەوە

هاوکارى بێت«.

*وەزارەتى کاروکاروبارى کۆمەاڵیەتى ڕایگەیاندووە کە بێکاران لە ڕێگەى ناوى بەڕێوەبەرایەتییەکانیانەوە دەتوانرێت ئایا بکەن تۆمار خۆیان دیارى بێکارى ڕێژەى ڕێگەیەوە لەو

بکرێت لە هەرێمى کوردستان؟ڕێگایانەى ئ��ەو دەستنیشانکردنى ئەوەى دەستنیشانى دەتوانرێت کە چەندە بێکار ڕێ��ژەى کە پێبکرێت ڕێگەیەکیش کوردستاندا هەرێمى لە ه��ەی��ە ل����ەب����ەردەم ح��ک��وم��ەت و فەرمانگەکانى بۆ ئەوەى ئەو ژمارەیە ئەم گرتنەبەرى حەتمن بزانرێت کاروبارى وەزارەتى لە الیەن ڕێگەیە کۆمەاڵیەتییەوە ئامارێکى سەرەتایمان بە تایبەت بەاڵم دەکەوێت، دەست پرسى بێکارى لە هەرێمى کوردستان ئەمە بڵێن ناتوانین من بەباوەڕى بڵێن ئەتوانین پرۆسەکەیە کۆتاى

کاتە ئەو ئەکرێ ئەمە سەرەتایەتى، کۆمەاڵیەتى کاروبارى وەزارەت��ى چ ترى موئەسەساتى هاوکارى بە وە ئەم لەسەر کار کوردستان هەرێمى ڕێژەیەکى ئ��ەوەى بۆ بکات بابەتە دەس���ت ب��ک��ەوێ��ت ن��زی��ک ب��ێ��ت لە ڕاستییەوە تا دواتر حکومەت بتوانێت کارى لەسەر بکات، بۆ ئەوەى ڕێگەى پێویست بگرێتەبەر بۆ کەمکردنەوەى

بێکارى لە هەرێمى کوردستان.*هۆکار چییە لە هەرێمى کوردستان خواستى دەرچوانى زانکۆ و پەیمانگا کەرتى لە دامەزراندن لەسەر زۆرە

گشتیدا؟لە ڕاستیدا دەرچوانى کۆلێژ و پەیمانگا تر هاواڵتیانى هەتا و ئامادەیى و تایبەت بۆ ئەم بابەتە هۆکار زۆرن بۆ ئەوەى پاڵنەر بن ئەوانەى کە ناومان هێنان زیاتر ئارەزوو بکەن لە کەرتى لە گرنگترین بکەن ک��ار گشتیدا پاڵنەرەکان بەباوەڕى من سەقافەیە، کەلتورەى و سەقافییە حاڵەتە ئەو تێدایە ک��وردس��ت��ان��ى هەرێمى ک��ە

کۆمەاڵیەتییەکانن. پاڵنەرە وا کە لەسەرئەوەى دووەم هۆکارى هەوڵبدەن زیاتر دەرچ��وان دەک��ات ئەو دابمەزرێنن گشتى کەرتى لە یاسایانەن یان ئەو ئیجرائەتانەن کەوا بکات دەستەبەر زیاتر مافى دەکات ژیانى ئەو کاتەى دامەزراون یان ئەو

دەچێت بەسااڵچون ب��ەرەو کاتەى ئەمەش بێت داب��ی��ن��ک��راو ژی��ان��ی��ان

خانەنشینیە. مەسەلەى هۆى بێتە دامەرزاندن *پێتانوایە هەرێمى لە بێکارى کەمکردنەوەى

کوردستان؟لەو یەکێکن ئەمانە بڵێن ئەتوانین بێکارى کەمکردنەوەى بۆ ڕێگایانەى لە هەرێمى کوردستان، بەاڵم ناتوانین بڵێن تاکە ڕێگەیە، چونکە لە ئێستادا ئەوانەى لەالیەن چ ک��ار خواستى و زانکۆکان و پەیمانگا دەرچ��ووى ئامادەییەکانن ژمارەکەیان زیاد بووە گەنجان لە زۆر ژمارەیەکى سااڵنە زانکۆکان، و پەیمانگا لە دەردەچن بۆیە کەرتى گشتى بە تەنها ناتوانێ دەبێت بکاتەوە پڕ خواستە ئ��ەم بێت، ه��اوک��ارى تایبەتیش کەرتى تایبەتى کەرتى ئێستادا لە حەتمەن ئەو بڵێن دەتوانین شێوەیەکە بە گشتى کەرتى وەک نییە توانایەى بگرێت، خ��ۆ ل��ە زۆرە ژم���ارە ئ��ەو ب���ەاڵم ک��ۆم��ەڵ��ێ��ک ی��اس��ا ه���ەن لە ئەو دەربچێنرێت کوردستان هەرێمى ڕابردوو ساڵى ماوەى لە یاسایانەش تەعدیلکراونەتەوە ک��ە دەرچ���ووە و کار یاساى بە تایبەتە کە ئەوەى کە ئەوەى کۆمەاڵیەتى دەستەبەرى کەرتی پشتیوانی بۆ بێت پێویست تایبەت ئیمکانە ئەوە بێتە هۆى کە لە

داهاتوودا کەرتى تایبەت شان بەشانى ئەو ژم��ارەى بتوانێت گشتى کەرتى کەسانەى کاریان بۆ دەستەبەر دەکات

ژمارەکان بەرز بکاتەوە.*ل���ە پ��ەرل��ەم��ان��ى ک��وردس��ت��ان بە جۆرێ لە جۆرەکان فشارتان لەسەر

ئ��ەوەى بۆ دروس��ت��ک��ردووە حکومەت ک��ەرت��ى ک��ش��ت��وک��اڵ و پ��ی��ش��ەس��ازى

ببوژێنێتەوە؟لەسەرەتاى ئەم خولەوە دەستکراوە بە کاروبارەکانى پەرلەمان هەوڵێکى خولەى ئ��ەم ل��ەالی��ەن دراوە زۆر پەرلەمانەوە خولى سێهەم، بۆئەوەى پیشەسازى و بازرگانى قەرزەکانى هەرێمى لە زیادبکرێت و کشتوکاڵى بوو ئ��ەوە دواه���ەوڵ کوردستاندا ک��وردس��ت��ان ه��ەرێ��م��ى حکومەتى ئەو وەب��ڕى و ڕێ��ژە ه��ەم ئەمساڵ هەرێمى ل��ە ئ���ەدرا ک��ە ق����ەرزەى بەهەمان کرد زی��ادى کوردستاندا ش��ێ��وە ل��ە پ���اڵ ق��ەرزەک��ان��ی��ش��دا ئەو ب��ۆ ه��ون��ەرى پاڵپشتیکردنى کەرتى ب��ۆ تایبەتى ب��ە کەرتانە کشتوکاڵ چەندین خول یان ڕێنماى سااڵنە یان مانگانە هەیە جیا جیا لە هەرێمى کوردستان بۆ جوتیار لە پاڵیشیدا دەعمى ترى مادى هەیە لە دەستەبەرکردنى مەکائین، بەاڵم گەر بڵێت ئایا ئەم دەعمە لەو ئاستەدایە من بەباوەڕى خوازیارینى ئێمە کە ئاستى لە دەعمە ئەو بڵێم ئەتوانم ئەو خواستە بەرزە نییە کە تاکێکى ک��وردس��ت��ان دەی��ەوێ��ت، ه��ەروەه��ا ه��ۆک��ارى ه��ەی��ە ی��ان س��ن��وورداری سنوورداربوونی وە دارای��ی توناى واڵمدانەوەى ئەو کەرتانە بۆ خۆیان.

دلێر عەبدولقادر ، ئەندامى لیژنەى دارایى لە ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:

پەرلەمانتارانى کورد لە بەغداد هەمومان یەک هەڵوێستین لەسەر قەزییە نیشتمانییەکان

جێگرى سەرۆکى لیژنەى کاروبارى کۆمەاڵیەتى لە پەرلەمانى کوردستان:

دامەزراندن یەکێکە لەو ڕێگایانەى بۆ کەمکردنەوەى بێکارى لە هەرێمى کوردستاندا

دیمانە: ~

دیمانە: عومەر غواڵمى

№

ئەنجومەمەنى نوێنەرانى عێراق بەشێوەى گشتى تواناى چاودێریکردنى زۆر کەم و الوازە

№

№ بوودجە لە سەدا هەشتا بۆ لە سەدا

هەشتاو نۆی لەالى حکومەتى عێراقییە

№

№

کەرتی تایبەت ئەو توانایەی نییە کە وەک کەرتی گشتی

هەلی کار دابین بکات

№

№

www.jamawarnews.com 4 | ساڵی 32 | ژماره 728 | 2012/12/11 | سێشەممەڕاپۆرت

لە ش��ارەزا مەجید، ئەبوبەکر د. کاروبارى تورکیا لە دیدارێکى تایبەتى دەکات ئ��ەوە بۆ ئاماژە ~دەوڵەتى کە قسانەش ئەو »هەموو تورکیا لەسەر چارەسەر کردنى کێشەى گەلى کورد دەیکات دورن لە ڕاستیەوەو

بۆ چەواشەکردنى ڕاى گشتیە«.ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات » کێشەى ک���ورد ل��ە ه��ەم��وو پ��ارچ��ەک��ان یەک

کێشەیە«.

*ت��ورک��ی��ا ب������ەردەوام ب��ان��گ��ەش��ە بۆ بەاڵم دەک��ات، ئ��ازادى و دیموکراسی دەستگیر کورد چاالکوانانى ب��ەردەوام دەک���رێ���ن ئ��ەم��ە ه��ۆک��ارەک��ەى بۆچى

دەگەڕێتەوە؟ماوەى تورکى دەوڵەتى دەزانن وەکو قەتل سیاسەتى ساڵە 90 نزیکەى پەیڕەو ک��ورد گەلى ک��ردن��ى ع��ام و پێکهاتووە هێز چەندین کە دەک��ات بەرگەیان بەاڵم سیاسەتە، ئەم دژى هاتوون ئەوانەى چونکە نەگرتووە، بەرگریان لە سیاسەتى تورک کردووە، ئاراستەى پەکەکە دەرکەوتنى بەاڵم جموجۆڵى سیاسەتەکەى گۆڕى، چونکە »ئۆجەالن« ڕێبەرایەتى بە پەکەکە توانى ئەو عەقڵەى کە کورد سیاسەتى پێ ئەکرد بگۆڕێ بەشێوازێکى تر دەست چارەسەرى توانى بکات تێکۆشان بە کێشە ناوخۆییەکان بکات ئەویش خۆى کە دەبینێتەوە تەوەرێکدا چەند لە یەکێکیان مەسەلەى ئیرادەى مرۆڤ بوو کە پەکەکە توانى ئیرادەى خەڵک بەرز

بکاتەوە بڕواى بە خۆى هەبێت بۆ ئەوەى ئەیکات و دووەمیان مەسەلەى پەیوەندى توانى ناوخۆى کوردستان کە پەکەکە ڕێکخستنێکى نەتەوەیی دروست بکات سەربازى مەسەلەى سێیەمیش وە سەربازى هێزێکى توانى پەکەکە کە سیستەمێکى چ��وارچ��ێ��وەی��ەک��ى ل��ە بکات تێکۆشان بە دەس��ت سوپایدا ئەم وە میلیشیاى شێوەى بە نەک بزوتنەوە پێشکەوتنى بوونە هۆکارانە دەوڵەتى بەرامبەر کورد تێکۆشانى و تورکیا ، بۆیە دەوڵەتى تورکیا لە دواى ساڵى 2000 کە پارتى دادو گەشەپێدان دەس���ەاڵت���ى گ��رت��ە دەس����ت ئ���ەوان بانگەشەى ئەوەیان دەکرد کە کێشەى بەاڵم دەک��ەن، چارەسەر کورد گەلى بەڵکو نەکرد چارەسەریشى هەر نەک بە توندترین شێوە و زۆر بەزەبر تر لە پارتەکانى پێش خۆى کەوتە دژایەتى کردنى گەلى کورد و کەوتە دەست گیر کردنى هەموو چاالکوانانى گەلى کورد و هەموو ئەو قسانەی کە دەوڵەتى تورکیا لەسەر چارەسەر کردنى کێشەى گەلى بۆ ڕاستیەوەو لە دورن دەیکات کورد

چەواشەکردنى ڕاى گشتیە .پێویستە ئێستادا لە پێتانوایە *دۆخ��ەى ل��ەم دابنێت چ��ەک پەکەکە

ئێستاى باکوورى کوردستاندا؟نەخێر، هەروەک پەکەکە خۆشیان لەم کە گەیاند ڕای��ان پێشوودا ماوەیەى زیاتر نییە، دانان چەک کاتى ئێستا تەنانەت ، ئەکەن چەک پڕ خۆیانن کردنیشیان ش��ەڕ ش��ێ��وازى ئەمساڵ گۆڕیوە لە شەڕى گەریالیەوە بۆ شەڕى لە ڕێگەى دەست شۆڕشگێرى ئەویش

گرتن بەسەر هەرێمەکانەوە کە تا ئێستا سێ هەرێم لەژێر کۆنتڕۆڵى پەکەکەدایە هەموو تورکیا دەوڵەتى هەرچەند ،هەوڵى خۆى خستە گەڕ بۆ گرتنەوەى ئێستا ت��ا ب��ەاڵم هەرێمە، س��ێ ئ��ەو

نەیتوانییوە .*وەکو دەبینین کوردانى تورکیا هەموو جێبەجێ بۆ بەر گرتۆتە ڕێگاکانیان کردنى مافەکانیان ئەندام پەرلەمانیان هەیە هەروەها هێزى گەریالیە هەیە ک���ردووە، خۆپیشاندانیان ه��ەروەه��ا ب���ەاڵم دەوڵ��ەت��ى ت��ورک��ى ن��ەه��ات��ووە چی ئایا داواکاریەکانیانەوە ب��ەدەم ڕێگەیەکى تر ماوە بۆ ئەوەى کوردانى باکوور بیگرنە بەر بۆ جێبەجێ کردنى

داواکاریەکانیان ؟ڕەوای��ە، نیەتێکى کورد گەلى نیەتى بەو درێ��ژە پێویستە پاکە نیەتێکى و سیاسی خەباتى ب��دات خەباتە پێویستە ، دیموکراتى و دیبلۆماسی چاالکى بکرێت تر فراوان چاالکیەکان تەنانەت و دیبلۆماسی و سیاسی کردنى چ��ارەس��ەر ب��ۆ س��ەرب��ازی��ش

کێشەکان .گەشەپێدن دادو پارتى *ماوەیەکە کرانەوەى بە ڕووى ک��وردا ک��ردەوە بۆ چی دادو گەشەپێدان ئەو کرانەوەیان

ڕاوەستاند؟دەوڵ����ەت����ى ت���ورک���ى ت��ەن��ه��ا لە ڕووى بە کرانەوەى ڕاگەیاندنەکانەوە بە بەاڵم کردەوە، باو کورددا گەلى پراکتیکى جێبەجێی نەکرد ئەوە تەنها ڕاگەیاندنە ئەگەر ئەوان جارێک دەست

درێژ بکەن بۆ ئاشتى ئەوا گەلى کورد دە جار دەست درێژ ئەکا بۆ ئاشتى، لە س��وود ئەیانەوێت ئ���ەوان ب��ەاڵم

کرانەوەى گەلى کورد وەربگرن .

*ل��ە ڕۆژئ����اواى ک��وردس��ت��ان ش��ۆڕش ئایا سوریا ڕژێمى دژى ب��ەردەوام��ە س��ەرک��ەوت��ن��ى ک�����وردان ل��ە س��وری��ا

کاریگەرى ئیجابی دەبێت بۆ کوردان لە باکوورى کوردستان ؟

بێگومان نەک تەنها لەسەر باکوورى لەسەر کاریگەرى بەڵکو کوردستان ئەبێ، کوردستان بەشەکانى هەموو نەمانەوێت و بمانەوێت ئێمە چونکە پارچەکان هەموو لە کورد کێشەى پێشکەوتنێک هەر و کێشەیە یەک کوردستان پ��ارچ��ەی��ەک��ى ه��ەر ل��ە ک��اری��گ��ەرى ل��ەس��ەر پ��ارچ��ەک��ان��ى بە وە و ئەبێت ک��وردس��ت��ان ت��رى پ��ێ��چ��ەوان��ەش��ەوە الوازی��ەک��ەش��ەى ترى پارچەکانى لەسەر کاریگەرى کە پێشکەوتنانەى ئ��ەو دەب��ێ��ت، کوردستان ئ��اواوى ڕۆژ لە ئێستا باشی زۆر کاریگەرى هاتووە بەدى و هێز ئ��ەو ئ��ەگ��ەر وە و ئەبێت کوردستان ڕۆژئ���اواى توانایایەى نەبوایە ئێستا کاریگەرى زۆر خراپی بە تایبەتى دەوڵەتى تورکیا دەیەوێت و وەربگرێت س��وود ئاڵۆزیانە لەو کە کورد گەلى سەر بکاتە هێرش هێرشێکى بینیمان دواییانەدا لەم زۆری��ان ک��ردە س��ەر ک��وردەک��ان بە ئەوانە کە ئ��ازادەوە سوپاى ن��اوى هەموویان لەالیەن دەوڵەتى تورکیاوە ڕێکخراون و بەکاردەهێنرێن و یەکەم ک��وردە ق��ەزی��ەى لێداى ئامانجیان کوردى گشتى ڕاى لە داوا بۆیە ،دەکەم کە پشتیوانى لەو بزوتنەوەیە بکەن کە ئێستا لە هەموو شارەکاندا ئیشو پێکهاتووە خەڵک ئەنجومەنى پێش هەموو چونکە ئەکەن، ک��ار ڕۆژئاوا کوردانى دۆزى لە کەوتنێک لەسەر دەبێت پۆزەتیڤى کاریگەرى

پارچەکانى ترى کوردستان .

ئەمەل جەالل، ئەندامى ئەنجومەنى تایبەتى دیدارێکى لە خانمان بااڵى دەکات ئەوە بۆ ئاماژە ~ ، هەیە جیاوازیان توندوتیژیەکان «ڕابردوودا ساڵى دوو لە داخەوە بە و خۆسووتاندن و کوشتن ڕێ��ژەى بەرچاو ژم��اری��ەک��ەى ب��ە ت��ەاڵق��دان

ئەیان بینین«.ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات » ماوەى شەش مانگە حکومەت جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە دەبێت بڕگەکانى تونوتیژى بونەوەى بەرەنگار یاساى

خێزانى جێبەجێ بکرێت«.

*لە ڕۆژى 11/25 بڕیار درا 16 ڕۆژ بەرنگاربوونەوەى هەڵمەتى بکرێتە ئایا ئ��اف��رەت��ان دژى ت��ون��دوت��ی��ژى هۆکارێک م��اوەی��ە ئ��ەو پێتانوایە بێت بۆ کەمبوونەوەى توندوتیژى لە

هەرێمى کوردستاندا ؟ ب���ە دڵ���ن���ی���ای���ەوە ه��ەڵ��م��ەت��ى دژى توندوتیژى بەرەنگاربوونەوەى یادێکە بەرزڕاگرتنى وەکو ئافرەتان یان بۆنەیەکە و هەروەها یەکێکە لە مەترسیەکانى ناساندنى بۆ ڕێگاکان و ئ��اف��رەت��ان دژى ت��ون��دوت��ی��ژى زی��ان��ەک��ان��ى ک���ە ئ��ەم��س��اڵ ئ��ەم سەرۆکى بەسەرپەرشتى هەڵمەتە وەزارەت��ەک��ان زۆرب��ەى و حکومەت بوارى بە الیەنەپەیوەندیدارەکان و چەند کە بەڕێوەبرا ئافرەتانەوە سوودێکى هەبوو لە چەند الیەنێکەوە ب��ەرز ی��ادەک��ەو ناساندنى ل��ەوان��ە وشیار ڕێگەى لە یادەکە ڕاگرتنى و مافەکانى ل��ە ت��اک ک��ردن��ەوەى توندوتیژى مەترسیەکانى هەروەها و ئ��ەو زی��ان��ان��ەى ک��ە ڕووب����ەڕووى

ئەبێتەوە. ئ��ێ��م��ە ئ���ەم���س���اڵ وەک������و ل��ە ))ل��ە ه��ات��ووە پەیامەکەشمانادا ئاشتى ماڵەوە بۆ ئاشتى کۆمەڵگا(( دەمانەوێت خەڵک هۆشیار بکەینەوە

و خێزان تێکچوونى مەترسی لە مێ و نێر بەریەکەوتنى ئ��ەگ��ەرى لەسەر هەڵمەتە ئەم کۆمەڵگادا لە ئاستى هەموو جیهان بەڕێوە دەبرێت کە 11/25 دەست پێدەکات و 12/10 مرۆڤە مافەکانى جیهانى ڕۆژى کە لە دەمانەوێت ئێمە ، دێت کۆتایی خەڵک بە هەڵمەتەوە ئەم ڕێگەى دژى توندوتیژى ئەمڕۆ کە بڵێن وەرگرتووە گشتى ڕایەکى ئافرەتان

هاواڵتیانى هەموو زارى لەسەر واتە گوێبیستى مێەوە و نێر بە ئێمەوە یاخود ک��وژرا ئافرەتێک کە ئەبین کرا بەرامبەر توندوتیژى ئافرەتێک پرسە ئ��ەم ئەمانەوێت ئێمە ک��ە بکەینە کۆمەڵگیەوە پرسێکى لە لە ئەویش دام��ەزراوەی��ی پرسێکى دامەزراوەییە بە لەنوێ ڕێگەى سەر پرۆگرامەى و فەلسەفە ئەو کردنى بەرامبەر حکومەت بەڕێوەچوونى

بەتوانا و ئافرەتان کردنى بەهێز کردنیان و ڕەخساندنى هەل بۆیان بۆ بەشدارى کردن ئەویش تەنها لەسەر دام���ەزراوە و پارێزگاکان ئاستى ئاستى لەسەر بەڵکو نا فەرمیەکان ناوچە ب��ە و ک��وردس��ت��ان هەرێمى

دابڕێنراوەکانیشەوە . *ل����ە م������اوەى پ���ی���ش���وودا چ��ەن��د ئافرەتان بەرامبەر توندوتیژیەک ڕێکخرا بۆ خۆپیشاندانیشى ک��راو ئ���ای���ا پ��ێ��ت��ان��وای��ە ل���ە ه��ەرێ��م��ى کوردستاندا ڕێژەى توندوتیژى بەرز

بۆتەوە؟ ، هەیە جیاوازیان توندوتیژیەکان ڕابردوودا ساڵى دوو لە داخەوە بە و خۆسووتاندن و کوشتن ڕێ��ژەى تەاڵقدان بە ژمارەیەکى بەرچاو ئەیان بینین بەاڵم دەبینین لە ناوچەیەکەوە توندوتیژیەکان تر ناوچەیەکى بۆ کەم بوونەتەوە، بۆیە ناتوانین بڵێین ناشتوانین و داب��ەزی��ووە ڕێژەکە بڵێین لە هەڵکشانێکى بەردەوامدایە، ئافرەتان ئێستادا لە ئەوەى لەبەر مافەکانیان لە بوونەتەوە هۆشیار مافیان پیاوان وەکو دەیانەوێت و کۆمەڵگەدا لە بن بەشدار و هەبێت کە لە ڕۆژهەاڵتى ناوڕاستدا بە گشتى تایبەتى بە کوردستان هەرێمى و ئافرەتان چونکە ن��ەک��راوە، قبوڵ وەکو جنسێک سەیر دەکرێن نەوەک داخەوە بە کە تەندروست مرۆڤێکى ئەمەش دەبێتە هۆى بەر یەک کەوتنى ڕووداوى و کوشتن و م��ێ و نێر نەخوازراوى لێدەکەوێتەوە بە داخەوە هۆى دەبنە ه��ەن هۆکار چەندین چەکدار هێزى بوونى وەکو ئەمانە و دام��ەزراوەى ڕەسمى لە دەرەوەى هەروەها میدیاکانیش پشکى شێریان لە دەبێت کە لەمەدا بەردەکەوێت ڕێگەى پرۆگرامى تایبەت بە چۆنێتى مامەڵە کردن لەگەڵ ئافرەتاندا خەڵک تا داخەوە بە کە بکەنەوە هۆشیار ڕۆڵەیان ئەو پێویست وەک ئێستا

نەبینیوە و ئەمانەو چەندین هۆکارى ڕووداوانە ئەو هۆى بوونەتە کە تر هەڵمەتەدا لەم هەم ئێمە بۆیە ،داهاتووش بۆ هەم و ڕۆژە 16 کە یەکەوە بە هەموومان دەمانەوێت ه��ەروەک ه��اوب��ەش تیمێکى وەک��و تیمێک لە پاراستنى بەرژەوەندیەکان دروشمەکەماندا لە هەروەک گشتى

ئاماژەمان پێکردووە .خێزانى ت��ون��دوت��ی��ژى ی��اس��ای *زیاتر لە ساڵێکە دەرچووە، بەاڵم تا ئێستا کارى پێنەکراوە هۆکارى ئێوە ئایا دەگەڕێنەوە بۆچی ئەمە بۆ هیچ فشارێکتان دروست کردووە ئەوەى ئەو یاسایە کارى پێبکرێت؟ نەخێر،ئێمە ناتوانێت بڵێین ئەو یاسایە هەندێک بەاڵم پێنەکراوە، کارى هیچ لە بڕگەکانى ئەو یاسایە لە سەرەتاى دەرچوونیەوە جێبەجێ نەکرا، بەاڵم بە خۆشحاڵیەوە لە ئێستادا ئەوە ماوەى شەش مانگە حکومەت جەخت لەسەر بڕگەکانى دەبێت کە دەکاتەوە ئەوە بەشێک بکرێت جێبەجێ یاسایە ئەو لە بڕگەکانى هەنگاوى ئیجابی بۆ نراوە خانمان بااڵى ئەنجومەنى وەکو ئێمە دادوەرى ب��ااڵى ئەنجومەتى لەگەڵ ک��ۆب��وون��ەوەم��ان ک���ردووە و دوام��ان بڕگەکانى زووت��رە چی کە لێکردوون وە بکرێت جێبەجێ یاسایە ئ��ەو بااڵى ئەنجومەنى کاتدا هەمان لە چوار دامەزراندنى بڕیارى دادوەرى دادگ��اى ئەوانیش کە دا دادگ��اى توندوتیژى ب��ەرەن��گ��ارب��وون��ەوەى ناوخۆش وەزارەت���ى وە خێزانیە جێبەجێکردنى بۆ ئەنێت هەنگاو یاساکەدا ل��ە ک��ە ب��ڕگ��ان��ەى ئ��ەو هەیەو تایبەتە بە وەزارەتى ناوخۆ، هەنگاوەکان کردنى جێبەجێ بەاڵم

پێویستى بە کات هەیە .* تا ئێستا پرۆژە یاسای ئەنجومەنى بااڵى خانمان نەچووەتە پەرلەمان وەرنەگرتووە یاسای شێوەیەکى و

ئ���ای���ا ئ���ەم���ە ن���ەب���ووەت���ە ڕێ��گ��ر کارەکانى ڕاپەڕاندنى لەبەردەم

ئێوە ؟ بە دڵنیایەوە بەشێک لە کارەکانمان پێی بە ئەوەى لەسەر ڕاوەستاوە کاروبارى بااڵى ئەنجومەنى یاسا وەک��و بخرێتەوەو ڕێ��ک خانمان کارەکانى ڕەسمى بەشێوەیەکى کە ئ��ەوەى لەگەڵ ب��ەاڵم بکات، یاساشمان نەبووە و لەگەڵ ئەوەى کە گرفتى زۆرمان هاتۆتە بەردەم و پێویست بوودجەى بەشە نەبوونى لەبەر ڕێگر نەبوونە ئەمانە هەموو خانمان ب��ااڵى ئەنجومەنى دەم دامەزراندیدا کەمەى ماوە لەو کە نیشتمانى ستراتیجیەکى توانى توندوتیژى بەرەنگاربوونەوەى بۆ هەموو هاوکارى بە ئافرەتان دژى ڕێ��ک��خ��راوە پ��ەی��وەن��دى دارەک���ان لە ڕۆشنبیران و چ��االک��وان��ان و .کە داب��ڕژێ��ت��ەوە دەرەوە ن��اوەو هەرێم حکومەتى سوپاسەوە بە کردنى جێبەجێ بە داوە بڕیارى 201٣ ساڵى لە ستراتیجە ئ��ەو

جێبەجێ دەکرێت .ئەوەى بۆ بکرێت چی *پێویستە توندوتیژى لە هەرێمى کوردستاندا

کەم بکرێتەوە ؟ پێویستە حکومەتى هەرێم لە ڕێگەى جێبەجێ کردنى ئەو یاسایانەى کە دەرى دەکات و ئەنجومەنى بااڵى کاراکردنى ڕێگەى لە دادوەرى داواک���ارى گشتى کە دادگ��اک��ان و خۆى ک��اراى ڕاستەقینەو ڕۆڵ��ى

ببینێت هەموو ئەمانە بەشێکن.کە ئەوەیە گرنگ تری بەشێکى بەرپرسیار بە خۆمان هەموومان پرسەدا ئەو بەرامبەر لە بزانین بکەینە پرسە ئەو هەوڵبدەین و دەبێت دام���ەزراوەی���ی. پرسێکى هەموومان بەشداربین لە نەهێشتنى ئارامى پاراستنى و توندوتیژى

خێزان و ئارامى کۆمەڵگە.

د. ئەبوبەکر مەجید، شارەزا لە کاروبارى تورکیا:

تورکیا دەیەوێت لە ئاڵۆزیاییەکان سوود وەربگرێت، هێرش بکاتە سەر گەلى کورد

ئەمەل جەالل، ئەندامى ئەنجومەنى بااڵى خانمان:

بەشێک لە کارەکانمان ڕاوەستاوە لەسەر ئەوەى بە پێی یاسا ئەنجومەنى بااڵى کاروبارى خانمان ڕێکبخرێتەوە

دیمانە: ~

دیمانە: ~

هەموو ئەو قسانەی کە دەوڵەتى تورکیا لەسەر چارەسەر کردنى کێشەى گەلى کورد دەیکات دورن لە ڕاستیەوەو بۆ

چەواشەکردنى ڕاى گشتیە

№

№

ناتوانین بڵێین ڕێژەی توندوتیژی دژی ئافرەتان دابەزیووە و ناشتوانین بڵێین لە هەڵکشانێکى بەردەوامدایە

№

№

№

www.jamawarnews.com5 | 32 سێشەممە | 2012/12/11 | ژماره 728 | ساڵی

لە وتارێکدا لە یەڵدز( )محەمەد نیوز( دەیلى )تورکیش رۆژنامەى هەڵوێستەکانى دوای��ی��ن ل��ە ب��اس ئەنقەرە لە هەمبەر هەرێمى کوردستان

و هێزەکانى )PKK( دەکات.ل���ە س����ەرەت����اى ئ����ەو وت������ارەدا تورکیا سوپاى دەوڵ��ەت و هاتووە: ویالیەتە تێڕوانینەکانى س��ەرەڕاى یەکگرتووەکانى ئەمریکا بۆ پاراستنى ئاسایش و ئارامى هەرێمى کوردستان، سیناریۆیەکى شەڕى نوێ ى لە باکوری )PKK( عیراقدا دژ بە گەریالکانىب��ە چەکە ب��ەگ��ەڕخ��س��ت��ووە و خ��ۆى

سەربازییەکان پڕچەک کردووە. سەرۆک ئەردۆغانى تەیب رەج��ەب کۆبوونەوەیەکدا لە تورکیا، وەزیرى خۆمان ئێمە وت���ى: ئ��ەن��ق��ەرە ل��ە کێشەکان و ڕووبەڕووى دەزانین چۆن لەسەرڕێ ببینەوە و ئاستەنگەکانمان جێبەجێ ب��ۆ س��وپ��ا الی��ان��ب��ب��ەی��ن. بە دەستى نەخشەیە، ئەم کردنى بەمزووانە ک���ردووە و لەشکرکێشی یەکەمین تیمى یەکەکانى سوپا بەرەو سنورى عیراق دەگوێزێتەوە. ئەمجارە لە حکومڕانیکردنى خەیاڵى ئەنقەرە هەیە!. بەغداد لە یا عیراق باکورى چیاکانی لە کە PKK گەریالکانی کە ع��ی��راق��دان ب��اک��ورى قەندیلى ناوچەیەکە پاشەکشەیان بۆ کردووەو دژ سەربازیى کردەى شوێنەوە لەو بە تورکیا ئەنجام دەدەن. لە کۆتایى )10,000( نزیکەى نەوەتدا دەیەى )PKK( پ���ی���اوى ژن و ه�����ەزار یا ئەلتەرناتیڤێک نەبوونى بەهۆى بەهێزکردنى بۆ ڕێگاچارەیەکەوە، شوێنەکەى حیزبییەکەیان ڕێکخراوە خۆیان بۆ باکورى عیراق گواستەوە.

ت���ورک���ی���ا خ����ۆى ل���ە ه���ەرج���ۆرە ڕێگەچارەیەکى ئاشتیخوازانە دەبوارد دیدگاو ج��ۆرە هیچ پێشنیازى و دوورنمایەکى نەدەکرد. تورکیا هەوڵى بۆ هاوپەیمان ئەمریکاى کە داوە بە نەخشەیە پرۆژەو لەم پشتیوانى تیرۆریزمى بە دژ تێکۆشان بیانووى سنورەکانى ب���ەرەو جیهانییەوە بەاڵم بکات، ڕاکێش عیراق باکورى نیمچە کە ئەمریکا بەپێچەوانەوە لە کوردییەکان حیزبە سوپاکانى PDK حیزبى واتا عیراق باکورى PUK , هاوپەیمانە سەرەکییەکانى بوون لە پرۆسەى شەڕى ڕووخاندنى لەشکرکێشى ب��ە دژ س���ەدام���دا،

تورکیایە بۆ باکورى عیراق.ئەنقەرە لە ئەردۆغان تەیب رەجەب ئەمریکا باڵیۆزى ڕەخنەى بەتوندى دژ نییە وێ��ژدان ئەمە وت��ى گ��رت و بە دژ بێت تورکیا هەنگاوەکانى بە )PKK( لە باکورى عیراق. هەروەها ویالیەتەیەکگرتووەکان وتى ناوبراو ڕەفتارێکى پێوەرو ناوچەکەدا لە دووس������ەرەى ه��ەی��ە، ب��ەج��ۆرێ��ک ئیسرائیل هێرشەکانى لە پشتیوانى بۆسەر لوبنان دەکات بەاڵم ڕێگرە لە .)PKK( هێرشەکانى تورکیا دژ بەلە ڕەخنەیەک وەک هۆیە لەبەرئەم ئەمریکا وتى: تیرۆریزم لەهەرکوێیەک باکورى لە چ تیرۆریزمە، هەر بێت

لە یا لوبنان لە چ بێت و عیراق ناتوانین ئێمە بێت. شوێنەکانیتر واڵتى لە ڕووداوێ���ک بە س��ەب��ارەت لێبوردەیى و تێڕوانینێکى )A(نەرمونیانمان هەبێت، بەاڵم لەهەمبەر )B( واڵت��ى لە کە ڕووداو هەمان جیاوازمان تێڕوانینێکى دێتەئارا دا ئێمە کە ڕایگەیاند تورکیا هەبێت. ڕووداوەک��ان ئەگەرى بە دژ خۆمان

ئامادە دەکەین. ت��ۆڕى ل��ە وی��ڵ��س��ۆن راس پێشتر پیالن و لەم ڕەخنەى (دا N.TV(نەخشەیەى تورکیا گرتبوو و وتبووى بۆ ه��ەل��وم��ەرج ب��ڕوام��ان��وای��ە ئێمە عیراق باکورى بۆسەر لەشکرکێشى

سەربازیى هەنگاوى نییە و گونجاو یەکالیەنە لە ڕێگەى سنورى عیراقەوە ئاقانە نییە. )PKK( تەنها کێشەى باکورى عیراق نییە بەڵکو کێشەیەکە کێشەیەکیشە هەروەها ئەوروپاو بۆ )PKK( بۆ تورکیا، تێکۆشان دژبەلە باکورى عیراق کێشەکە چارەسەر

ناکات.بنەچەدا، ل��ە ویڵسۆن هەڵبەتە تورکیا ب��ۆ سیاسى ڕێ��گ��اچ��ارەى تەنانەت ئەمریکا دەک��ات. پێشنیاز سەربازیى ئاگربڕى بوونى لەگەڵ باکورى ل��ە سەربازییەکان هێزە پێداگرتنى جەختکردنەوەو عیراق و هەڵوێستى ساتێکیش بۆ ئەنقەرە،

بە دژ ت��ورک��ی��ا ل��ەه��ەم��ب��ەر خ��ۆی کەم عیراق باکورى لە )PKK(نەکردۆتەوە. لەگەڵ ئەمەشدا دووبارە بۆ دەستوەردانى ئامادەیە ئەردۆغان سەربازیى دژ بە )PKK( لە باکورى ک��ارە. ئ��ەم لەسەر ع��ی��راق و س��ورە شۆڕشگێڕانى )PKK( چەند رۆژێک هێزە ئەندامى )15( لەمەوپێش کوشتبوو تورکیایان ئاسایشییەکانى و سەرەڕاى ئەوەش گەریال کوردەکان چ��االک��ی )11( ب��ەرپ��رس��ی��ارێ��ت��ى مانگەکانى ڕابردوویان لەئەستۆگرتبوو بریندارى )٤5( و ک��وژراو )9( کە الیەنى ئەوەشدا لەگەڵ لێکەوتەوە. کەم )187( شۆڕشگێڕى )PKK( و )251( ئەندامى هێزە ئاسایشییەکان باشورى ل��ە ئەمساڵدا م���اوەى ل��ە تورکیا کوژراون. تورکیا خۆرهەاڵتى سەربازی هەزار )200,000( نزیکەى خۆرهەاڵتدا ئەنادۆڵى لە سوپاى دژ هەنگاو کە ک��ردووە سەقامگیر )PKK( بەرفراوانەکانى هێرشە بە

بنێن. ه��ەڵ��ب��ەت��ە ئ��ەم��ری��ک��ا ئ��ام��ادەگ��ى ه��اری��ک��اری��ى واڵت���ەک���ەى ل��ەگ��ەڵ خستنەسەرڕێگاى لەبارەى تورکیادا نەک ب��ەاڵم دەرب��ڕی��وە، )PKK(ببێتەهۆى ڕاکێشکردنى شەڕ بەرەوناو سەربەخۆی ن��اوچ��ەى سنورەکانى بۆ سیناریۆیە ئەم کوردستانەوە. مەترسیدارە، ویالیەتەیەکگرتووەکان عیراق ب��اک��ورى ن��اوچ��ەى چونکە لە دوورە سەقامگیرەو ت��ارادەی��ەک تورکیا ئەگەر ناوخۆییەوە، شەڕى ه��ەن��گ��او ب��ۆ ک����ردەى س��ەرب��ازی��ى ئەو لەناوچوونى بۆ مەترسى بنێت

سەقامگیریى و ئارامییە دێتەئارا.

چارەنووسى لەسەر وتارێکدا لە دۆسییەى و ک��ەرک��وک ش���ارى هاتنى هێزەکانى دیجلە، )جۆزیف رۆژنامەى لە وتارێکى ئەنتۆن( پریزم( )واشنتۆن ئەلیکترۆنی لە الیەک هەموو باوکردۆتەوە، خوێناوى کارەساتێکى ڕوودان��ى ئاگادار کەرکوکدا ش��ارى لەنێو

دەکاتەوە.ناوبراودا وتارەکەى سەرەتاى لە هاتووە: لە دواى هاتنى هێزەکانى دی��ج��ل��ەوە ب��ۆ ش��ارى ک��ەرک��وک، کۆمەڵە ئاماژەیەک لەو شارەدا هەن کەس دەدەن ئەوە هۆشدارى کە هێزەکانى و سوپا بە پەیوەندى بەیاننامانە ئەم نەکەن، دیجلەوە ئەوەى لەسەر دەکەنەوە جەخت ئ���ەو ک��ەس��ان��ەى ه��اری��ک��اری��ى هێزەکانى دیجلە دەکەن، دەبێ واز وابڕیاریش بهێنن. کارەکانیان لە بەهاتنى دژ خۆپیشاندان ب��وو بەاڵم بکرێت، دیجلە هێزەکانى ئەو شارەى تەقینەوە زنجیرەیەک ه��ەژان��د، ئ��ەم��ەش م��ان��اى وای��ە دژە هێزە لەالیەن تەقینەوەکان دەدرێن، ئەنجام کوردییەکانەوە کەرکوکیش بەرەو گۆمى خوێناوى

دەچێت.سوپاش پۆلیس و ئ��ەف��س��ەران��ى بێشومارەکانى هێرشە بەهۆى مانگى ڕابردووەوە زۆر کەوتوونەتە

دژوارییەوە. هەڵسوڕاوێکى سیاسى حەزى کە ک��ەرک��وک لە ع��ەرەب ئەبوعەدنانەوە ب��ەن��اوى دەک��رد ن��اوب��ب��ردرێ��ت، ئ��اش��ک��راى ک��رد: »گ����روپ����ەک����ەى ئ����ەو ل��ەگ��ەڵ هاریکارییەکى تورکمانەکاندا ن��زی��ک��ی��ان ه��ەی��ە ت��ا ڕێ��گ��ە لە بۆسەر ک��ەرک��وک گ��ەڕان��ەوەى

هەرێمى کوردستان بگرن«. هەروەها وتى: »کوردەکان هەرگیز لە کەرکوکدا زۆرینە نەبوون و ئەم کوردنشین شارێکى هەرگیز شارە لەگەڵ هەمیشە ئ��ەوان نەبووە. ئێمەى عەرەب و برا تورکمانەکانمان )2/٣( یاخود نیوە پێکەوە کە ش��ارەک��ەم��ان دان��ی��ش��ت��وان��ى ى پێکهێناوە، بەرژەوەندى هاوبەش و نابێ بەاڵم هەبووە. هاریکاریمان کەرکوک بکەین فەرامۆش ئەوە هەمان کە بچکۆلەیە عیراقێکى ناوچەکانیترى ناکۆکییەکانى واڵتەکەى تیادا دەرکەوتووە. نابێ لەم سود بەخراپى حیزبێک هیچ کەرکوک وەربگرێت. ناکۆکیانە درێژەى ئەو عیراقییە.« شارێکى پ��ێ��داو وت��ى: »م��ن ح��ەز دەک��ەم ڕیفراندۆم لەهەمبەر ڕایبگەیەنم چارەنووسی یەکالکردنەوەی بۆ بەرهەڵستى بەتوندى کەرکوک خۆمان رادەگەیەنین، ئێمە هەموو کارێک دەکەین تا ڕێگە لە فڕاندنى

کەرکوک بگرین.«. )ژۆس�������ت ه���ێ���ڵ���ت���ەرم���ان(ى توێژینەوەکان گروپى بەڕێوەبەرى دەربارەى قەیرانەکانى خۆرهەاڵتى ن��اوەڕاس��ت ل��ەم��ب��ارەی��ەوە وت��ى: چەمکە ئەم کوردەکانەوە بەالى تەڵەیەکى دەک��رێ )ڕیفراندۆم( لەبەرئەوەى کراوبێت، دروس��ت تاهەنوکە ک��ورد سەرکردەکانى حەزوئارەزووى زیادبوونى لەگەڵ خەڵکى کورد ناچارن کار بە وتەى خۆیان بکەن و ئەگەرنا ڕووبەڕووى توڕەیى گشتى )لەناو کوردەکاندا(

دەبنەوە.ڕاب��ردوودا مانگى لە گروپە ئەم داواى ب��اوک��ردەوەو ڕاپۆرتێکى نێودەوڵەتیانەیان هەڵسوڕانێکى تا کەرکوک ڕزگارکردنى بۆ کرد جەنگێکى بۆ مەیدانێک نەبێتە

ناوخۆیى کارەساتبار.لە ساڵى )1991( دواى پاشەکشەى لە عیراق سوپاى بەرنامەى بێ ک��وردەک��ان شۆڕشگێڕە ک��وێ��ت، دەسەاڵتى خستەژێر کەرکوکیان بۆ کاتەى ئ��ەو وات��ا خۆیانەوە توشى عیراق ک��ورت ماوەیەکى دواى ببوو، بۆشاییەکى دەسەاڵت گاردى سەربازانى کەم ماوەیەکى لە شارەیان ئەم عیراق کۆمارى شۆڕشگێڕە کوردەکان وەرگرتەوە.

لە تایمز( )واش��ن��ت��ۆن رۆژن��ام��ەى رەوشى خراپى لە باس راپۆرتێکدا کوردانى سوریا و چارەنووسیان لەنێو

چوارچێوەى ئەو واڵتەدا دەکات.هاتووە: راپۆرتەکەدا سەرەتاى لە سااڵنێ دواى س��وری��ا ک��وردەک��ان��ى خەباتی ناتوندوتیژى لەپێناو گەیشتن بە مافەکانیان، سەرەنجام لە سەرەتاى عەرەبییەوە، بەهارى هاتنەئاراى رۆژانە رووبەرووى هێزە چەکدارەکانى ئەسەد بەشار دیکتاتۆرى حکومەتی شۆڕشە بەم ئومێدەوارن دەبنەوە، چارەسەرى واڵتەدا لەم جەماوەرییە گرنگترینیان کە بکەن کێشەکانیان لەگەڵ مافەکانیانە ه��اوت��اب��وون��ى

نەتەوەى سەردەستدا کە عەرەبە. سوریا، ک��وردان��ى گ���ەورەى گرفتى بێبەش کردنیانە لە ناسنامەى سوری، لە کورد هەزار )550( نزیکەى واتا مافى هاواڵتێتى بێبەشن، کوردەکانى

سوریا خوازیارى بەدەستهێنانى مافە ڕەواکانى خۆیانن. خۆدوورخستنەوەى بڕیاری لە ئەسەد بەشار حکومەتى بە نەتەوەییەکان مافە بەخشینى کۆمەڵێک واڵت���ە، ئ��ەم ک��وردان��ى ناسنامەو نەبوونى وەک کێشەى بۆ خوێندنی ک��ارو دەستنەکەوتنى

هاواڵتیانی کورد دروست کردووە«.راپ��ۆرت��ەدا ئ��ەو ت��رى بەشێکی ل��ە لەمەوپێش ه���ات���ووە:«م���اوەی���ەک ن��وێ��ن��ەران��ى ح��ی��زب��ە ک��وردی��ی��ە لەگەڵ سوریا قەدەغەکراوەکانى عەشیرەتەکانى سەرۆک لە هەندێ ع���ەرەب دەس��ت��ی��ان دای��ە ش��ۆرش، ئەمەش بەمەبەستى فشارخستنەسەر ڕێگەگرتن و س��وری��ا حکومەتى میللەتى زیاترى چەوساندنەوەى ک����ورد، ب���ەاڵم ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا ئۆپۆزسیۆندا هێزەکانى لەناوخۆى نێوان ناوخۆیى ش��ەڕى ئ��ەگ��ەری

عەرەبەکانى و ک��ورد عەشیرەتە ناوچەکە لەئارادایە«.

هێزێکى چەند بەیاننامەیەکیشدا لە کوردی رایانگەیاند: »ئێمە خوازیارى چارەسەرکردنى کێشەى کوردەکانین لەڕێگەى گفتوگۆوە، ئەم کارەش رۆژ بەرۆژ گرنگتر دەبێت بەاڵم تائێستا سەرکردەکانى سوریا هیچ وەاڵمێکى نەداوەتەوە، ئێمەى دڵخۆشکەرەى بەتایبەت دەبێ دەوڵەت ئەوە بزانێ سوریادا لەناو ک��ورد کێشەى کە ناکرێت و چارەسەر ئاسن ئاگرو بە ئەم دراوسێش واڵتانى ئەزموونى ڕاستییەى سەلماندووە، تاکەڕێگا بۆ چارەسەرکردنى کێشەى کورد ڕێگەى بەخشینى ئاشتیخوازانەو گفتوگۆى کورد گەلى بە سەرەکییەکانە مافە مافە نەبەخشینى س��وری��ادا. ل��ە تر بە کورد، کێشەى سەرەکییەکان

بۆ دەوڵەت دەهێنێتەئارا.

سیناریۆى نوێى ئەنقەرە لە هەرێمى کوردستان

کێشەى کورد لە سوریادا بە ئاگرو ئاسن کەرکوک و دیجلهچارەسەر ناکرێت

کورد لە میدیاکانەوە

№

www.jamawarnews.com 6 | ساڵی 32 | ژماره 728 | 2012/12/11 | سێشەممەبیرو ڕا

مالیکى دەیەوێت کورد الواز بکات، لێدوانى ئاگرین لە دژى کورد دەدات پشتگیرى بەدەستهێنانى بۆ تەنها ناوخۆى و دەرەکییە بۆ لێدانى کورد کورد لێدانى بۆ تەنها نەک بەگشتى بێت لە هەرێمى کوردستان، لە ئێستادا دەردەکەوێت مالیکى چەندە مەترسى دارە لە سەرهەرێمى کوردستان و کار کوردستان هەرێمى بچوکردنەوەى بۆ رۆژنامەوانیدا دیدارێکى لە دەک��ات، پرسیار ئاراستەى ئۆردۆغانى هاوشانە لە نزیکن کە دەک��ات تورکییەکەى ئەفکارى دژ بە کورد دەڵێت »هەستت ب��ەغ��داد مافى چ��ۆن دەب���وو گ��ەر ئۆجەالن«.بۆ بە پەنابەرىببەخشیایە کار تەنها مالیکى دەردەکەوێت ئەمە

ناکات، کوردستان هەرێمى سەر لە بەڵکو کار لەسەر هەموو کورد دەکات

لە هەرکوێى دوونیا بێت.دەردەبڕێت ڕاى ب���ەردەوام مالیکى ب��ۆ ئ����ەوەى ش��ەق��ام��ى ن��اوخ��ۆى و بە سەرقاڵبکات خۆیەوە بە دەرەوە دەبێت ک��وردى، شەقامى تایبەتى سیاسى س��ەرک��ردای��ەت��ى ڕووە ل��ەم بۆ کورد خوێندنەوەى جدیان هەبێت بخەنە هەوڵەکانیان مالیکى وتەکانى لە مالیکى درورخستنەوەى بۆ گەڕ چونکە وەزی���ران، س��ەرۆک پۆستى هەڵواسراوى کێشەیەکى چەند کورد لەگەڵ بەغداد ماوە دەبێت چارەسەر حکومەى تەمەنى ماوەى لە بکرێت لە ک��ورد کێشەیەکى هیچ مالیکى ئاراستە چ��ارەس��ەر ب��ەرەو عێراقدا چ��ارەس��ەردا لەبەرامبەر ن��ەک��راوە،

مالیکى ئاڵۆزى بۆ هەرێمى کوردستان زمانى بەجۆرێکى ک��ردووە، دروست بۆیە دەرب��ڕى، ک��ورد لەگەڵ ش��ەڕى مالیکى لەگەڵ ڕێکەوتنێک هەرجۆرە بکرێت پێی ت��ا نابێت، ئەمانجى

لەبەرامبەر پرسەکانى کوردا هەنگاوى چارەسەر نانێت.

مەرج بە گرنگە ک��ورد بۆ ئ��ەوەى مالیکى دوربخاتەوە لە پۆستى سەرۆک لە بکات بەدیلێک داواى و وەزی��ران

هاوپەیمانى نیشتمانى کە مادەى 1٤0 داگیر خاکە ئەوەى بۆ جێبەجێکات سەر بگەڕێنرێتەوە کورد کراوەکانى هەرێمى کوردستان، مانەوەى مالیکى دەیان وەزی��ران س��ەرۆک پۆستى لە قەیرانى تر دروست دەکات بۆ عێراق هەرێمى بۆ تایبەتى بە بەگشتى

کوردستان.مالیکى بوەتە مەترسییەکى گەورە بۆ خواستەکانى پاڵ لە دەیەویت کورد کورد دژى بکاتە تورکمانیش خۆیدا تورکمان و ک���ورد دۆس��ت��ای��ەت��ى و کورد کە لەوەى ئاگا بێ تێکبدات، پۆستى سەرۆکى ئەنجومەنى پارێزگاى و ت��ورک��م��ان بەخشییە ک��ەرک��وک��ى برایەتى کورد و تورکمان ڕۆژ لە دواى

ڕۆژ بەهیز دەبێت.لە ئێستادا ئەوە دەردەکەوێت .

ویستن یاخود حەزکردن لەهەر شتێک یا کارێک کەدەروونى مرۆڤ دەیەوێت و حەزى پێدەکات، وەک خەسڵەتێکى گرنگى بوارى سایکۆلۆژیاى مرۆڤەکان تەماشاى دەکرێت، هەرچەندە زۆر جار وەک دەزانرێت ئەوەى مرۆڤ دەیەوێت ناتوانێت بەدەستى بگات یا پێى بگات، و ک��وردەوە الوان��ى لەواقیعى لێرەدا ئەوانەى کە ئێستا لەهەڕەتى الویدان، بکەینەوە، ڕوون تایتڵە ئەو ئەگەر

زۆرە، خەونیان الوان وت���راوە زۆر حەزیان زۆرە، ویستى گەیشتن بەهیوا لەژماردن زۆرە گەلێک ئاواتەکانیان نایەت و هتد...، بەاڵم ئەوەى جێگەى بەشێوەیەکى تائێستا پ��رس��ی��ارە یەکالکەرەوە بەشێوەیەکى و ڕەسمى وەک الوان ویستەکانى نەتوانراوە خۆى بگەیەنرێتە الیەنى پەیوەندیدار و ئەوانەى خۆیان بەخەمخۆر و پەرۆشى کۆمەڵگاى گرنگەى هەرە توێژە ئەو کوردى دەزانن، لەڕاستیدا بۆ ئەوەش کە هەیە هۆکارێک چەند پێموایە، کەس تائێستا نەیویستووە یا ویستى ) الوان لە)چییەکانى نییە ئ��ەوەى کە ئەوەیە لەگرنگترینیان بگات، تێ بابەتە، ئەم نووسینى تا و تائێستا ناوەندێکى بەهێزى یەکگرتوو لەنێوان خۆیان ڕێکخراوانەى و شوێن ئ��ەو بەداکۆکیکار و پشتیوانى الوان دەزانن بوونى هێشتا یا ئ��اراوە نەهاتۆتەوە

ڕێکخراوەکان تەواوى ئەوەى بۆ نییە بۆ کار تیایدا فیعلى بەشێوەیەکى بەدیهێنانى خواستەکانى الوان بکەن، بەو پەیوەندى لەالیەکەوە ئەمەش دۆخەوە هەیە کە لەم هەرێمەدا بوونى و ئازادى مەوداکانى تەواوى و هەیە چین هەموو کارکردنى سنوورەکانى دراوە ڕێگا و ف��راوان��ە توێژەکان و و سەندیکا ڕێ��ک��خ��راو ک��ەچ��ەن��دی��ن مەیدانەکە بێنە جیاواز ئاست گروپى مافەکانیان، داکۆکیکارى ببنە و لەالیەکى ترەوە، پەرتەوازەیی الوان و نەگەیەشتن بە دۆزینەوەى ئەو خاڵەى کە هێشتا سەرەتایە، بەواتایەکى تر، کوردستان، لەهەرێمى و لەئێستادا ئایدۆلۆژیاى جیاواز هەیە کە چەندین ئایدۆلۆژیا لەو بەشێک بوونەتە الوان کارى سیاسیەکان پارتە سیاسیانەى ئەوەش هەرچەندە دەک��ەن، لەسەر هەر سروشتى و ئاسایی مافێکى

پارتێکى و گ��روپ و الی��ەن و کەس سیاسیە و کارێکى حەرام نییە، بەاڵم لەوەش جدی بیرێکى لەوێوە دەکرا بکرایاتەوە کە ئاخۆ بۆچى نەتوانراوە ل��ەت��وان��ا ش��اراوەک��ان��ى الوان س��ود بەشێوەیەکى ئەوەى بۆ وەربگیرێت، توێژە ئ��ەو ویستەکانى ک����ردارى ئەمانەش، هەموو سەربارى بزانرایە، وەزارەتێکى نەبوونى من، بەبڕواى س��ەرب��ەخ��ۆى ت��ای��ب��ەت ب��ۆ الوان���ى وەزارەت��ەک��ان��ى لەپاڵ هەرێمە ئ��ەم ئەگەر کە هەرێم، حکومەتى دیکەى وەزارەتێک بەناوى ) وەزارەتى الوانى ) ک��وردس��ت��ان هەرێمى حکومەتى هەبوایە، ئەوا دەکرا تا ئاستێکى زۆر، الوانى ئاواتەکانى و خولیا و خەون الوان چونکە بکرایە، بەجەستە تێدا بەهێزترین هێزى مەعنەوى کۆمەڵگایە و دەکرێت لەو وەزارەتەدا هەموو الوان لەڕێگەى بەڕێوەبەرایەتى و بەشەکانى

شارۆچکە و لەشار وەزارەت��ەک��ەوە و ن��اوچ��ە ج��ی��اوازەک��ان��ى س��ن��وورى کۆبکرێنەوە، کوردستان هەرێمى کابینەى لە دەک��ەم پێشنیاز بۆیە بکرێتەوە لەوە بیرێک )حەوتەم( لیژنەیەکى پێکهێنانى ل��ەڕێ��ى ک��ە و پسپۆڕ لەکەسانى تایبەتمەند، و الوان ڕێکخراوەکانى چاالکوانانى تەواوى ڕێوشوێن و ئامادەکاریەکان بۆ وەزارەتێکى تەرخانکردنى بیرۆکەى چونکە بکرێتەوە، الوان بۆ تایبەت ببێتە دەتوانێت وەزارەتە ئەو تەنیا بەخواست الوان گەیشتنى هەوێنى ئەو ه��ەروەک داواکارییەکانیان، و کە دەبێت ئاسانیش کارێکى کاتە سەرجەم ل��ەگ��ەڵ الوان وەزارەت����ى ڕێکخراوە خوێندکارى و الوانەکاندا، ئ��اراى لەهێنانە بیر بەهاوبەشى لەو بکرێت جیاواز ئالیەتى چەندین

پێناوەدا .

خەمڵێنراوى ڕاگەیەندراوێکى بودجە بۆ دەوڵەتە خەرجییەکانى و داه��ات ماوەیەکى کاتى دیاریکراو کە بە ساڵێک دادەنرێت ، ڕێپێدراوە لەالیەن دەسەاڵتى ئامرازێکى سیاسەتى بە کە یاسادانان دەستەبەرکردنى بۆ دادەنرێت دارای��ى کۆمەاڵیەتییەکانى و ئابورى ئامانجە باسمانکرد ئ����ەوەى ، ح��ک��وم��ەت ناساندنێکى بودجەبوو بە گشتى بەاڵم دەبێت بزانین ئایا سوودەکانى بودجە بۆ واڵت لە چیدایە کە پەرلەمان و حکومەت هەمیشە باس لە پەسەندکردن و پەسەند

نەکردنى بودجەى هەرێم دەکەن . سوودەکانى بودجە بریتیە لە ئاشکرا داهاتى و گشتى خەرجى بڕى کردنى گشتى ، لە ڕێگەى بودجەوە دەتوانین تواناى دارایى دەوڵەت یان هەرێمەکەمان بزانین ، دەتوانین ئاگاداربین کە حکومەت گرنگى بە کام لە دامودەزگا و پیشەسازى فەرامۆشکردووە کەرتى کام و دەدات خەرجى بەکارهێنانى خراپ بودجە ،هەمان ل��ە و بەفیڕۆدانى و گشتى بەدەستهێنانى سەرچاوەکانى کاتیشدا داهاتى دەوڵەت ئاشکرادەکات ، بودجە

سااڵنە داراییەکانەوە دامودەزگا لەالین ئامادەدەکرێت و پێى دەوترێت )ساڵى ، )Financial year( دارای��ى( بەاڵم مەرج نییە سەرەتای دەستپێکردنى ساڵى دارایى لە هەموو واڵتێکدا لە 1/1 دەست پێبکات و لە 12/٣1 کۆتای بێت ، بۆ نموونە لە ئەمریکا ڕۆژى یەکەمى مانگى تشرینى دووەم بە یەکەم ڕۆژى ساڵى دارایی دادەنرێت لە واڵتانى وەک مانگى ڕۆژى یەکەم کوێت و سعودیە

دارای��ى ساڵى سەرەتایى بە تەموز دادەنرێت .

ئەوەى لەبەر کوردستان هەرێمى لە سااڵنە بودجەکەمان داهاتى لە بڕێک پێدەگات عێراقەوە حکومەتى لەالین بەو بیانووەوە ساڵى دارایى هەرێم هەر ، دەستپێدەکات بەروارێک لە ساڵەو کاتێکدایە لە بودجەکەمان کارەساتى کە بۆ چەند مانگێک کاردەکات واتە بۆ ماوەى 12 مانگ نییە ، ساڵى دارایى

لە هەرێمى کوردستان 7 یان 8 مانگە ئەمەش بە ڕوونى کاردانەوەى هەبووە و تاکەکان ڕۆژان���ەى ژیانى لەسەر ماوەى چەند ساڵێکە هاواڵتیان بەهۆى هەستیان زەواج��ەوە و عەقار سلفەى 2012 ساڵى نموونە بۆ ، پێکردووە بتویستایە 6 تا 1 مانگى لە ئەگەر سلفەى عەقار و زەواج وەربگریت تەنها ناویان دەنوسیت و پێیان ڕادەگەیاندیت کە چاوەڕوانى پەسەندکردنى بودجەى

سلفەکەت ئەوەى بۆ بکە ساڵى2012 هەرێمى هاواڵتیانى وات��ە پێبدرێت، بەبێ مانگ 6 م��اوەى بۆ کوردستان ئەمەش بەڕێدەکرد ژیانیان بودجە ب��ازاڕى لەسەر نێگەتیڤى کاریگەرى کوردستان دروستکردووە ، بۆیە دەبێت کوردستان هەرێمى دارایى وەزارەت��ى لە و بخشێنێتەوە بودجەدا بە چاو کاتێکى دیاریکراودا بودجەیەکى ڕوون پەرلەمان ڕەوانەى ڕاست و ئاشکرا و

بکات بۆ پەسەندکردنى . بودجەى دیکەى کەموکورتیەکیەکانى کوردستان بریتییە لە دوبارە دانانەوەى سااڵنى لە پرۆژانەى ئەو بۆ خەرجى ڕابردوودا تەواو نەکراوە ، تەرخانکردنى %70 بودجە بۆ بوارى بەکاربردن ، واتە کاروبارەکانى حکومەت بەڕێکردنى بۆ تەرخانکردنى ، فەرمانبەران کرێى و ل��ەن��او وەب��ەره��ێ��ن��ان ب��ۆ ل��ە ٣0% پرۆژەى چەندین وەبەرهێنانەکانیشدا وەبەرهێنانى دووبارە دەبینرێت ، ئەم سەرەڕاى کە کردووە وایان هۆکارانە بەاڵم گ��ەورە بودجەیەکى هەبوونى تاکەکانى ئەم واڵتە هێشتا لە ئاستێکدا تاکەکان ژیانى ئاست لە کە ناژین

واڵتانى پێشکەوتوودابێت .

لەوە ترسناکتر نییە کە خراپترین شت کۆمەڵگا توێژەکانى هەموو نیشانى ڤیدۆیە مەترسیدارانە گرتە ئەو بدرێت، کە بە تەواوەتى هەستى مرۆڤ دەهەژێنن بێ دەکرێنەوە ب��او ڕەحمانە بێ بە ڕەچاوکردنى دەروونى تاکەکانى کۆمەڵگا

لە تۆڕى کۆمەاڵیەتى.س��ودى گرنگە چ��ەن��دە تەکنەلۆژیا لێوەربگیرێت ئەوەندەش مەترسیدارە بۆ

سەر کۆمەڵگا.دەرکەوتووە بە تەواوەتى پێشکەوتنەکانى سودبەخش تەنها دونیا لە تەکنەلۆژیا دەبێتە کاتدا هەندى لە بەڵکو نییە، سەر بۆ مەترسیدار سەرچاوەیەکى

دەروونى مرۆڤەکان.کاتێک لە تۆڕى کۆمەاڵیەتى »فەیسبوک« کە ئێستا فراوانترین تۆڕە کە ژمارەیەکى بەکار ت��ۆڕە ئ��ەم م��رۆڤ زۆر ئێجگار تاکەکان دوون��ی��ا هەموو لە دەهێنن ئاگایان لە یەکە بە هۆى فەیسبوکەوە هەر

ئەمەش وایکردووە ببێتە سەرچاوەیەکى بەکار دەروون���ى ل��ەس��ەر مەترسیدار ه��ێ��ن��ەران��ى و خ���راپ ب��وون��ى ب��ارى تەدروستى. کاتێک دەبینین ڕووداوێکى و بەها دورلە و قێزەون و نەخوازراو ئەخالقى کۆمەڵگا و ئاین و مرۆڤایەتى لەم تۆڕەدا باو دەکرێتەوە سەر واڵەکانى بەکارهێنەران پڕ دەبێت، کاتێک تەماشاى ئەو گرتە ڤیدۆیانە دەکرێت پڕە لە کوشت و توندوتیژى ژمارەیەک لە مرۆڤەکان کە

ویژدان دەهەژێنێت.

و پ��ەروەردە ناوەندەکانى لە دەکرێت و ڕاگەیاندنەکان و ڕۆشنبیروى ناوەندە هۆشیار کۆمەڵگا ئاینى مامۆستایانى بکرێتەوە لە باو نەکردنەوەى ئەو گرتە ڤیدۆیانەى کە هەستى مرۆڤ دەهەژێنن مندااڵن یان مەترسیدا شێوەیەکى بە لەوە ئاگادار بکرێنەوە کە تەماشاى ئەو گرتە مەترسیدارنە نەکەن یان لە الیەن منداڵەکانیان چاودێرى خێزانەکانەوە بکرێت کە لەو کاتانەى تۆڕى کۆمەاڵیەتى ب��ەک��ار دەه��ێ��ن، ب��ۆ ئ���ەوەى دەروون���ى

منداڵەکانیان ئارام بێت.دەردەکەێت لە ئێستادا تۆڕى کۆمەاڵیەتى تێدا ڕووداوی خێراترین فەیسبوک( (زۆر ڕێگەیەشەوە لەم دەکرێتەوە، باو بیبن، دەت��وان��ن بەکارهێنەرانى ترین گرتە ئەو ئ��ەوە هۆى بوەتە ئەمە کە زۆر کەمدا زۆر ماوەیەکى لە ڤیدۆیانە ترین بینەرى هەبێت و دواجار کاریگەرى خراپ دروست دەکات لە سەر دەروونى ئەو بەکار هێنەرانەى کە تەماشاى گرتە

ڤیدۆییە وروژێنەرەکان دەکەن.

لێکدانەوەی وتەکانی مالیکی

خ���ەون����ەک�����ان������ى الوان

ب�����ودج����ەى کوردس����ت�����ان

دەرکەوت تەکنەلۆژیا مەترسیدارە

کەمال تاهیر

دانا عومەر

شاخەوان غەریب

KaiwanAzad@yahoo.com

هەڵەکانی میدیای )ئازاد و حیزبی( الی کورد

ل���ەو ه���ەاڵن���ەی ت��ری ی��ەک��ێ��ک هەر وەک ک���وردی ک��ۆم��ەڵ��گ��ای نێو بە جیهانە، ئەم تری کۆمەڵگایەکی )میدیای ل��ە ب��ووە تێڕوانین هەڵە ح��ی��زب��ی( و ک��ەم��ک��ردن��ی ب��ای��ەخ��ی و ئازاد و کاریگەری گەورەکردنی میدیای لەسەر کۆمەڵگا. دیارە لەکاتێکدا بەندە تا نیم، ڕاگ��ەی��ان��دن ب��واری پسپۆری بنووسم و هەڵەیەک بابەتە ئەو لەسەر بواری پێ بە بەاڵم بکەمەوە، ڕاست خۆمی مافی بە مێژووە کە پسپۆریم، و نەتەوە کۆمەڵی ئەندامانی دەزان��م نیشتمانەکەم لە بەکارهێنانی دەبڕینێک پچووکردنەوەی کە بکەمەوە، ئاگادار میدیای گەورەکردنی و حیزبی میدیای بۆ کارەکەش تری دیوەکەی ئ��ازادە. پسپۆرانی بواری میدیا بەجێدەهێڵم، تا ڕەوایەتی یان ناڕەوایی بەو بابەتە بدەن. جارێک بەر لە هەر شتێک هەر پارت و ڕێکخراوێکی سیاسی مافی ڕەوای خۆی بە تایبەت میدیای خۆیەتی و ب��ووە خۆی هەبێت، چونکە میدیا بە هەریەک لە جۆرەکانی )بینراو( وەک تەلەفزیۆن )باوکراوە( و ڕایۆ وەک )بیستراو( و و گۆڤار و هەفتەنامە و ڕۆژنامە وەک گەیاندنی هۆکاری حیزبی، باوکراوەی دەنگی ئەو پارت و کۆمەڵە و ڕێکخراوانە بووە بە ئەندام و الیەنگر و هەوادار و تەنانەت دۆست و نەیارەکانی و هەموو گەورە هەڵەیەکی بۆیە دی، خەڵکانی میدیایی کاری لە حیزبی کاری کراوە، ئازاد( )میدیای هەرچی جیابکەینەوە. یشە میدیایەکی بینراو یان بیستراو یان دوور کە بووە، ئەلیکترۆنی و کاغەزی و پارت هیچ کۆمەکی و پشتیوان لە ڕێکخراوێکی ناوخۆیی و دەرەکی زۆر بە درێژەی و ئازادانە کاری خۆی کردووە ئەمەو داوە. خۆی میدیایی ڕەوتی بە دەربڕین و داڕشتن لە بووە پێویست و بووبێت ئ��ازاد و ئ��ازا دەقەکاندا و چاک بە دیاردەکانی و ڕووداو هەموو تەنیا نەک واتە ببینێت. خراپەوە و دی��اردە و ڕووداو دەرخ��ەری هۆکاری دیارە و ڕووداو وەالنانی و خراپەکان باشەکان بووبێت. ئەمەو لە یەک کاتدا تەنانەت و ئۆپۆزسیۆن و دەس��ەاڵت خۆی هێزی و قەبارە بە جەماوەریش جوانکردن هەوڵی کات هیچ و ببینێت لەبەرامبەر یەکێکی ناشیرینکردنی یان خۆی لە وا ئەمەو نەدابێت. تر ئەوی پاڵەوانی خۆی هەر کە نەڕوانیبێت، گۆڕپانەکانەیە و بێئەویش دونیا سەرەو

ژێر بووە. لە پەراوێزی ئەو دەقانەی سەرەوە ئازادەکانی و حیزبی میدیا بۆ کاتێک خۆمان دەڕوانین، دەگەینە ئەوەی، کە ئەوەی میدیای حیزبی الی کورد کاری جوانکردنی ب��ەردەوام ک��ردووە، لەسەر نەیارەکانی ناشیرینکردنی و خ��ۆی بووە. دیارە ئەوەش لە هەموو کاتێکدا ڕەوا ڕێکخراوەکە و پ��ارت خ��ودی بۆ بووە، بەاڵم لە ڕووی کاری میدیاییەوە )میدیای ئ��ەوەی ئەمەو ب��ووە. هەڵە ئازاد(ی کوردیش کاری لەسەر کردووە، ناشیرینەکانی ڕووە نیشاندانی تەنیا و کوردی کۆمەڵگای و کورد مێژووی پارت و الیەنە سیاسییەکانی کوردستان و ناوەندەکانی بووە. لەکاتێکدا ئەوەش هەڵە بووە، چونکە مەرج نەبووە تەنیا نیشان خراپەکان دی��اردە و ڕووداو بدات، بەڵکو پێویست بووە، لەپاڵ ئەو کارەیدا ڕووداوە جوان و سەرنج ڕاکێش ئەوەش دیارە بخاتەڕوو. باشەکان و کارێکی میدیایی ئازاد بووە، چونکە لە سەرپای کۆمەڵگانی جیهانی و مێژووی مێژووییەکاندا سەرکردە و نەتەوەکان و ناشیرین هەموویان کوردیشەوە بە واقعێکی وەک بەڵکو نەبوون، خراپ خێزان و تاک هەمیشە مێژوو و ژیان خۆیاندا مێژوویی لە کۆمەڵگاکان و دیارە کە ب��ووە، خراپیشیان و باش دیوە ناشیرینەکەی الی میدیای ئازادی ئەمەو ن��ەک��راوە. لەسەر ک��اری ک��ورد جگە لەوەی بە شێوەیەک لە شێوەکان پشتیوانی هێز و الیەن و کەسایەتییەکی سیاسی بە ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ بۆیە وەرگرتووە، میدیاکەی کاری بۆ الم وایە تا ئێستا ئێمەی کورد عەوداڵی سا سەربەخۆین، ئ��ازادی میدیایەکی نانی کە بێت، ئەوانە دڵی بە ئەوەش دەبێت واقعێکە نا، یان دەخۆن ئەوە

قبوڵی بکەن.

د. کەیوان ئازاد

№№

№

ڕێبین حەسەن

www.jamawarnews.com7 | 32 سێشەممە | 2012/12/11 | ژماره 728 | ساڵی

وەرزش

باوى ئیسپانى مارکاى ڕۆژنامەى ک���ردەوە ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەى ڕاب���ردوو پرتوگالى ڕاهێنەرى ئەمجارەیان »جوزێ مۆرینهۆ« پاڵپشتى سەرجەم یاریزانانى یانەکەى بەدەست هێناوە بەناوبژیوان دژى جەنگەى ل��ەم دواى مۆرینهۆ . ک��ردووە بەرپاى بەرامبەر یانەکەى یارى تەواوبوونى بەلەد وەلید نیگەرانى خۆى دەربڕى ئەوەى دواى ناوبژیوانان بەئاستى ڕیاڵ دروستى گۆڵێکى ناوبژیوان بەبیانوى ک��ردەوە ڕەت مەدریدى توانى ڕام��ۆس کاتێک ، ئۆفساید چەند . ب��ک��ات ت��ۆم��ار گ��ۆڵ��ەک��ە بەرامبەر مەدرید ڕیاڵ یاریزانێکى بون بێزار ناوبژیوان ستەمەى ئەو ، لەوانە سێرجیۆ ڕامۆس ، پیپى ، کاپتنى ڕیاڵ مەدرید ئیکەر کاسیاس . سەبارەت بەو ڕەخنەیەى مۆرینهۆ ناوبژیوانان دەیگرێت ، کاسیاس لە کاتێک حەقە لەسەر ئەو : دەڵێت

ب��ەرام��ب��ەرى ه��ەڵ��ەی��ەک دەبینێت قسە پێویستە و دەدرێ��ت ئەنجام یانەى ئاماژەیە جێگەى . بکات توانى بەزەحمەت زۆر مەدرید ڕیاڵ

بەلەد یانەى بەسەر سەرکەوتن بەئەنجامى ب��ک��ات ت��ۆم��ار وەل��ی��د )٣×2(لەمیانەى یاریەکانى هەفتەى

)15(خولى اللیگا .

جیان یۆڤانتۆس یانەى گۆڵچى »نایەوێت ڕایگەیاند بۆفۆن لویجى

لەگەڵ خایەن درێژ گرێبەستێکى ڕاپۆرتە بکات«. ئیمزا یانەکەى

ه��ەواڵ��ی��ەک��ان ب��اس ل������ەوە دەک�����ەن لە ی��ۆڤ��ان��ت��ۆس ڕۆژى چ��ەن��د

داه�����ات�����وو

ستى ێبە گرتازە دەک���ات���ەوە . بۆفۆن

هەنگاوى لە ئێمە « وتی بۆفۆن باشمان کارى ، نزیکین کۆتایى هێنان ک��ۆت��ای��ى ب��ۆ ک�����ردووە ن��ام��ەوێ��ت ، ب��ەگ��رێ��ب��ەس��ت��ەک��ە ئیمزا خایەن درێژ گرێبەستێکى ماوەیەکى ب��ۆ دەم��ەوێ��ت بکەم

کورت گرێبەست بکەم« .

ڕۆژنامەى الگازێتا دیلۆ سپۆرتى یاریزانى ڕای��گ��ەی��ان��د ئیتاڵى کالس هۆڵەندى نێودەوڵەتى یان هۆنتالر ڕەنگە بۆ یاریکردن بەاڵم ئیتاڵیا خولى بگەڕێتەوە بەیانەى پەیوەندى ئەمجارەیان دواى . دەک��ات ئەنتەرمیالن بوو شالکە گۆڵکارى ئ��ەوەى دەی��ەوێ��ت ن��ی��رات��زۆرى ئێستا ، ب��ک��ات ل��ەگ��ەڵ گرێبەستى زستانە گواستنەوەى لە ڕەنگە کە بکات یانەکە بە پەیوەندى لەکۆتایى ئەم وەرزە گرێبەستى ل���ەگ���ەڵ ی��ان��ە ئ��ەڵ��م��ان��ی��ەک��ە خولى لە هۆنتالر . کۆتاییدێت 2010-2009 وەرزى لە ئیتاڵیا و یاریکردووە میالن یانەى لە لە 25 یارى حەوت گۆڵى تۆمار

کردووە.

و ب��ارى و تێڤز ی��اری��زان هەرسێ لیسکۆت لەساڵى )201٤(بۆندەکەیان بەکۆتا دێت ، ئەگەر بێت و بۆندەکەیان نوێبکرێتەوە ئەوا لە بۆرسەى یاریزانان نرخیان بەرز دەبێتەوە ، بەاڵم ئەگەر بۆندەکەیان نزێک بێتەوە لە کۆتایى و دەبێتەوە نزم نرخیان ئەوا هێنا گوێ سیتى مان خۆیەوە لەالیەن بەڵکو ، نادات یاریزانەکان بەنرخى چاوەڕوان دەکات تاوەکو دڵنیا بێت ئایا لە کۆتایى ئەم وەرزە یانەکەى کام پێگەى . دەهێنێت بەدەست نازناو گۆڵى وەرزشى باوى کردۆتەوە یانەى دووساڵە م��اوەى سیتى مانچستەر شکست تووشى ئیتحاد لەیاریگاى دۆراندنەى ئەم ب��ەاڵم ، نەهاتووە مانچستەر یانەى دەستى لەسەر یونایتد تووشى هات یەکەم شکست بوو بۆیانەى ستیزن لەیاریگاى خۆى هەردوویانەکەى نێوان جیاوازى و یەکەم و دووەمى ڕیزبەندى بۆشەش

دواى ب��ەرزب��وی��ەوە خ��اڵ بەرێوەچوونى یاریەکانى

ج���ەول���ەی)16(،

واى ه���ەرئ���ەم���ەش کردووە دەستەى کارگێرى یانەى مان سیتى بڕیاربدات کۆبونەوەى بارى ی��اری��زان هەرسێ لەگەڵ بخات دوا لیسکۆت و تێڤز و ئ��ەگ��ەرچ��ى ه��ەرس��ێ ی��اری��زان بەرزیان ئاستێکى وەرزە لەم سێ ئەم . ک��ردووە پێشکەش یاریزانە هەفتانە برى )٤00(هەزار وەردەگ��رن ئیستەرلینى جونەى وێڵزى ڕاهێنەرى لەسەردەمى و )2009( لەساڵى هیوز م��ارک

پەیوەندیان کردووە بەیانەى ستیزن.

یاریزانەکانى ڕیاڵ پاڵپشتى مۆرینهۆ دەکەن بۆ ڕەخنەکانى بەرامبەر ناوبژیوانان

بۆفۆن : نامەوێت گرێبەستى درێژخایەن لەگەڵ یۆڤی ئیمزا بکەم

پێدەچێت هۆنتالر بچێتە یانەى ئینتەرمیالن

ئایندەى تێڤز و بارى و لیسکۆت لە سیتیزن نادیارە

میسی ڕووپەرى ڕۆژنامەو گۆڤارەکانى دنیای گرتووە

یارى لە ئ��ەوەى دواى ڕیاڵ بەرامبە یانەکەى توانى دوو گۆڵ بیتیس ئەستێرەى تۆماربکات، یانەى و ئەرجەنتینى میسى لیۆنێل بەرشلۆنە ئەستێرەى ژم��ارەى توانى پ���ێ���ش���ووى ئ��ەڵ��م��ان��ى گ��ێ��ر م��ۆل��ەر

گۆڵکارى باشترین ببێتە و بشکێنێت ئەم ت��ۆم��ارک��ردن��ى دواى ، جیهان ژمارە پێوانەیە ، ڕۆژنامەکانى جیهان هەریەکەو بەشێوازێک باس لە کاپتنى

تانگۆ دەکەن . لە ئیسپانیا:

مارکا : ئاى لەو ژمارەیەمیسى : نوسیویەتى الڤانگۆرادیا تۆپى مێژووى گۆڵکارى گەورەترین

پێ یە . ئیتاڵیا:

بەڵێ : دەڵێت دیلۆ سپۆرت الگازێتا یاریزانە باشترین سەلماندى میسى سەرجەم وەرزش���ى لەژیانى توانى

ژمارە پێوانەیەکان بشکێنێت .ئاشکراى سپۆرت دیلۆ ک��ورێ��رى ووشە مانایەکى بەهەموو ک��ردووە یە پێ تۆپى ئەتسێرەى میسی

و ماڵئاوا مۆلەر .بەریتانیا:

: نوسیویەتى زەس��ەن خۆى بەتواناى میسى

مۆلەر دەشکێنێت .میسى دواج���ار ب��ۆ : میل دەی��ل��ى گۆڵەکانى و شکاند مۆلەرى ژمارەى

کردە )86(گۆڵ لەساڵى )2012(فەڕەنسا:

ڕۆژنامەى لەکیب : میسى مۆلەرى تووشى سەر ئێشە کرد

ئەرجەنتین:باشترین سەلماندى میسى : ئۆلیە

یاریزانەکالرین : لیۆنێل میسى خۆى هەڵدایە

نێو مێژووبەڕازیل:

ئەمە )86(گ��ۆڵ میسى : النسێنت دەستکەوتێکى گەورەیە

ئەمەریکا: ئیبسن : میسى زیادەرۆى لەئەستێرە

بوونى خۆى دەکاتدڵى دوو بەبێ : تایمز نیۆرک زە لە نابێتەوە دووبارە ئەستێرە میسى

مێژووى تۆپى پێ .

ڕۆژنامەى ڕاپۆرتێکى بەگوێرەى یانەى ب��ەری��ت��ان��ى میلى دەی��ل��ى لەبەدەست بۆتەوە نزیک چێڵسى هێڵى یاریزانى تواناکانى هێنانى بەلگراد بارتیزان یانەى ناوەڕاستى تەمەن مارکۆفیچ . مارکۆفیچ الزار ڕاب���ردوو مانگى ل��ە )18(س����اڵ ه��ەڵ��ب��ژاردەى ب��ۆ گۆڵێک ت��وان��ى بکات تۆمار چیلى بەرامبەر سربیا ه��ەردوو دۆستانەیەى یاریە ل��ەو لەگەڵ و ئەنجامیاندا هەڵبژاردە

یانەکەى لەکۆى )12(یارى دا )6(واى ئەمەش تۆمارکردووە گۆڵى کردووە یانەى چێڵسى برى هەشت ملیۆن جونەى ئیستەرلینى بدات لە تواناکانى هێنانى بەدەست پێناو چێڵسى ی��ان��ەى . ی��اری��زان��ە ئ��ەم ئێستا لە واڵتى ژاپۆنە بەمەبەستى جامى لەیاریەکانى کردن بەشدارى م��اوەى ل��ە و ی��ان��ەک��ان جیهانى دەدات هەوڵ زستانە گواستنەوەى کۆڵۆمبى هێرشبەرى لەگەڵ بۆند

م��ەدری��د ئەتلەتیکۆ ی��ان��ەى و مەدرید ڕی��اڵ هێرشبەرى ڤالکاو . بکات ئیمزا هیگواین گۆنزالۆ دواى مارکۆفیچ ئاماژەیە جێگەى پێشکەشى ب��ەرزەى ئاستەى ئەو کردووە لە وەرزى ئەمساڵ یانەکانى ئەڕسناڵ و لیڤەرپوڵ و ئینتەرمیالن ڕک��اب��ەرن ب��ۆ ئ���ەوەى ت��اوەک��و لە لە بن دڵنیا یانەکەیان بارودۆخى یەکێتى جامى و پریمەرلیگ خولى

ئینگلیزى .

پێدەچێت چێڵسی مارکۆفیچ بباتە ڕیزەکانیەوە

№ خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود

№ دیزاین

سەعید ئەحمەد

№ سەرنووسەر

پشدەر بابەکر

№ جێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

RebaziAzadi@Gmail.com www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

زاهیر عەلی، هونەرمەند:

سینەما پێش ئەوەی هونەر بێت سەنعەتە

لەم گوندە مارت نەبێت بەپیاو دانانرێیت

بەهۆى جوانییەکەیەوە کروز ریکالم بۆ جلوبەرگ دەکات

گرانبەهاترین جۆری قاوە لە جیهاندا لە پاشەڕۆی فیل دروستدەکرێت

لەگەڵ هاوسەرەکەى لەژێر زەویدا دەژین

لەم و دونیاى هونەری کوردیدا لە پیاوان بەشدارى ژمارەى سەردەمەدا هونەردا ج��ۆراوج��ۆرەک��ان��ى ل��ەب��وارە هونەرمەندانە لەو یەکێک بەرچاوە ناوبراو عەلی«یە، زاهیر »مامۆستا ل��ەوان��ەی��ە ب��ە ه��ۆی ئ���ەوەی جێگای هەیە میلەتەکەیدا دڵی ناو لە خۆی بەاڵم نەبێت باسکردن بە پێویستی پێمانخۆش ماندونەبوونێک وەک��وو بکەین. ساز گەڵ لە دیدارێکی بوو مامۆستا زاهیر خەڵکی شاری سلێمانی ساڵی لە مەڵکەندی گەڕەکی لە و مامناوەند بنەماڵەیەکی ناو لە 1945لە ساڵە 40 م��اوەی و دایکبووە لە ژیانی دەک��ات. کار هونەردا ب��واری هاوسەرگیری پێکهێناوە و لە باغی ئەم

تەمەنە 5 منداڵیشی هەیە.

* ک���ەی و چ���ۆن دەس��ت��ت ب��ە ک��اری هونەری کرد؟

کاری خەریکی وە 1976 ساڵی لە لە هونەری ک��اری زۆر ولە هونەریم بواری شانۆ و دراما بەشداریم کردووە، لەوانەیە زیاتر بە گشتی لە 20 شانۆ 25 لە زیاتر لە و ک��ردووە بەشداریم درامای تەلەفزیۆنی بەشداریم کردووە. هەروەها لەو کاتەدا جەماوەرێکی زۆر دەکرد شانۆکانیان و سەیری دەهاتن و دەب��وو بە ه��اوارو دروش��م وتن لە بڕوخێت »بڕوخێت وەکوو هۆڵەکەدا ئێمەش داگرین« سەدام وێنەکەی و ئەمان وت پیاویی چاک بن با لێرەدا

تر خەڵکی کۆمەڵێک با نەڕوخێت شانۆکە بیبینێت دەنا پێمان دائەخەن، کارمان شێوەیە ب��ەو ئا ئێمە وات��ا

دەکرد.*پەیوەندی نێوان جەماوەر و هونەر

چۆن دەبینیت؟شتی جوان هەموو کاتێک خۆی لە ناو دەکات وا دەکاتەوە جەماوەردا دڵی

جەماوەر خۆی بێتە پێشەوە کاتی ئێمە ن��م��ون��ە ب��ۆ خ��ۆی درام���ای »ژاڵ��ە« ئێستاش ک��ردووە م��ان ناوبانگی هەیە و خەڵک بۆیە ه��ەر یادیانە، لە کاتێک لە بازاڕ و شوێنە گشتییەکان خەڵک دەبینم خۆشەویستییە و رێز بەو

قسە مندا گەڵ لە

دەکەن هەست دەکەم ئێمە شتێکمان ح��ەزی میلەتەکەمان ک��ە ک���ردووە

لێبکات. دەزانیت پێویستی بە چەند تا *شارەزایی کارەکانیدا لە هونەرمەند ه��ەب��ێ��ت ب���ە ت��ای��ب��ەت ل���ە ب����واری

ئەکتەریدا؟ بەدڵنیاییەوە، بەداخەوە من نەمتوانی ئ��ەک��ادی��م��ی��ای��ەک��ی ه��ون��ەری ک��ادری ب��ەاڵم بکەم، ت��ەواو و خوێندن دەتوانن هونەر ب��ەردەوام��ی و خوێندنەوە کەسە ئەو زیاتر کە لەوەی لە ب��ک��ات رۆشنبیر خ��ۆی ئەوەی بۆ هونەریدا ئاستی بکات زیاد خۆی تواناکانی ت���اک���وو ب��ت��وان��ێ��ت لە

یان سەر شانۆ شتێک کامێرادا پێش پێشکەش بەو خەڵکە بکات.

بە سینەما ه��ون��ەری چ��ەن��د ت��ا *لە دەزانیت سەرکەوتووی بە گشتی

کوردستاندا؟»سینەما سینەماوە نیسبەت ب��ە سەنعەتە« بێت هونەر ئەوەی پێش سەنعەتەکەی پێشەوە ل��ە دەب��ێ��ت پێویستی سەنعەتیش بکرێت دیاری کە کارگەیەش ئەو هەیە کارگە بە بەرهەمی هێنا پێویستی بە بازاڕ هەیە هەرچەندە ئێستا هەوڵی زۆر دەدرێت تۆزێک سینەما م��ەس��ەل��ەی ب���ەاڵم نەگەیشتووەتە هێشتا بەاڵم ئاستەمە بەرەو بینەر حەزی کە ئاستەی ئەو

الی خۆی رابکێشێت.لە هەیە رۆڵ��ی میدیا پێتوایە *لە توانا بە ک��ادری کردنی دروس��ت

بواری ئەکتەریدا؟بەڵێ، بۆ نمونە من دیدارێک لە گەڵ بە و دەدەم ئەنجام راگەیاندنێک ئەو ئایا و وت��ووە چیم بزانم ئاواتم چاوپێکەوتن من گ��ەڵ لە کەسەی دەگەیەنێتە من قسەکانی دەک��ات حەزی بە دادەنیشێت یان موخاتەب دڵنیاییەوە بە دایدەڕێژێتەوە، خۆی کە دەبێت میدیایەک بە پێویستی تۆ کارانەی ئە و بکات پشتگیریت

دەیکەیت بیگەیەنێتە خەڵک.بە ت���ازەی چ��ی زاه��ی��ر مامۆستا *

دەستەوەیە لە ئێستادا؟شتی زۆرم کردووە نەبەم بە چاوە، لە ٣0 بەشی درامای »رۆژمێری شارێک«

ئەرسەالن هونەرمەند دەرهێنانی لە تەواومان کە بووم بەشدار دەروێش کردووە و لە بەشی مۆنتاژە، کارێکی دەرهێنانی لە »سایە« ناوی بە تر مەریوان ئیبراهیم کە ئەوەی پەیوەندی

بە منەوە هەبووبێت کۆتایی هاتووە.* قورسترین شت لە ژیانی تۆدا چی

بووە؟لە سێی بووین کاتانە خوێندکار ئەو ناچیتەوە بیرم قەد بووین ناوەندی بۆ دەچووین ئەکرد بیجامەمان کە رێگەدا لە ئ��ەوەی بۆ تاقیکردنەوە، و ن��ەدەن لێمان ئەمانە و ئەفسەر کوردیمان جلی ن��ەدن، پەالمارمان و قات ئەداین لێیان ئەکرد بەر لە ئەوانەمان لە بەر ئەکرد لێیان ئەداین گۆرەوی و شتی وامان لە پێ کردایە لە نەمانەزانی چی ئەداین لێیان هەر بیجامەوە بە ناچاری بە بکەین بەر ئەچووین بۆ تاقیکردنەوە بۆیە قەد لە

بیرم ناچێتەوە.* ئاواتی تۆ چییە؟

گەنجەکان ئ����ەوەی م��ن ئ��اوات��ی بێنە و ب��ەن ت��او ئەسپەکانیان لۆکاڵیش ل��ە ئیتر و ب��وارەک��ەوە دەرچین، بەڕاستی هونەر پاسپۆرتی دەرەوە کۆمەڵگای بەرەو نمرەکانە بدەن ه��ەوڵ هونەرمەندان دەبێت ئێمە دەرەوە بچێتە کارەکانیان ئەمریکا هیندستان، توانیمان چۆن و سینەما رووی ل��ە ب��ن��اس��ی��ن؟ ئەمەش شانازییە ناسیمان. فیلمەوە بە بناسێنین ک��ورد میلەتیکی کە

دەرەوەی کوردستان.

ناوى کە گوندێک لە تایلەند واڵتى لە )بان کۆک سانجا(یە هەر ماڵێک بەالیەنى کەمەوە مارێکى تێدایە! لە ماڵەکانى ئەم یارى منداڵەکانیش تەنانەت گوندەدا لە هەندێک و دەک��ەن مارەکان لەگەڵ مارەکانیش ژەهراوى و مەترسیداریشن. بۆ نموونە هەندێکیان یارى لەگەڵ مارى کۆبرا دەکەن کە یەکێکە لە مەترسیدارترین جۆرى مار لە جیهاندا. شایانى باسە هۆى ئەو خەڵکى لەالیەن مار بەخێوکردنى کاتێک ئەوە دەگەڕێتەوە کە بۆ گوندە دکتۆرێک دەچێتە ئەو گوندە و دەبینێت دەکەن مار بە ی��ارى کەسانێک چەند خۆیان بۆالى دکتۆرە ئەو سەرنجى و

ئ�����ەوەب�����وو رادەک���ێ���ش���ن، دکتۆرە ى ئ��ەو ر پێشنیاخ���ەڵ���ک���ى ک��������رد ک��ە روو مار گوندەکە بکەنە ن د کر ن��م��ای��ش بەخێو و

ئەوکاتیش و م���ار ب��ە ئ��ەن��ج��ام��دان گوندەکەیان دەبێتە گوندێکى گەشتیارى

و خەڵکى لە هەموو الیەک روویان کە بوو ئەوە ئیدى تێدەکات.

بەگوێى گوندەکە خەڵکى دک���ت���ۆرەک���ەی���ان ک���رد و ئ��ەم��ڕۆش گ��ون��دى )ب��ان گوندێکى سانجا( کۆک خەڵکى و گەشتیارییە رووى تێدەکەن و لەوێ س���ەی���رى ئ���ەو ی���ارى دەک��ەن نمایشانە و مار بە خەڵکەکە کە کار دەدەن. ئەنجامى کە ئ���ەوەى گەیشتۆتە

گوندە لەم یەکێک ئەگەر مارى نەبێت ئەوە بەچاوێکى

ک���ەم س���ەی���رى دەک�����ەن و کە پیاوانەى ئ��ەو زۆرج��اری��ش

ماریان نییە بە پیاویش ناژمێردرێن.

خ��ان��ەى ل��وی��ڤ��ى ب��ۆ ج��ل��وب��ەرگ و بۆندێکى ج��وان��ک��ارى ک��ەرەس��ت��ەى بینیلۆب ئیسپانى ئەکتەرى لەگەڵ کردووە مۆر ساڵ ماوەى ٣ بۆ کروز و بەپێى ئەم بۆندە کروز هەڵمەتێکى پڕوپاگەندە بۆ خانەکە لە شارى مەدرید ئیسپانیا میدیاکانى پێدەکات. دەست لەم بارەیەوە رایانگەیاند بۆندێکى لەم جۆرە لەگەڵ کروز کە خەاڵتى ئۆسکارى چاوەڕوانکراو کارێکى بەدەستهێناوە بوو، چونکە کروز شایەنى ئەم کارەیە لەنێو دەبێت زۆریشى وکاریگەرییەکى ئیسپانییەکاندا بەهۆى جوانییەکەیەوە، ل��ەالی��ەن ک���روز بینیلۆب چ��ون��ک��ە جوانى نموونەى بە ئیسپانییەکانەوە دادەنرێت، هەروەها لە بوارى ئەکتەرى و نواندنیشدا یەکێکە لەو ئەستێرانەى کە پڕ جەماوەرترین کەسە لە ئیسپانیا و لە سەرتاسەرى جیهاندا. چاوەڕوانیش دەک��رێ��ت ک��روز ب��ۆ ی��ەک��ەم ج��ار لەم

بەهار وەرزى لە نوێیەیدا ریکالمە و دەرکەوێت 210٣ ساڵى هاوینى و هەردوو وێنەگرى ناودار میرت ومارکۆس کارى وێنەگرتنى هەڵمەتەکە لە ئەستۆ دەگرن. لەم بارەیەوە کروز وتی: خانەى لویڤى بە یەکێک لە خانە نێودەوڵەتییە بە شانازیش و دادەنرێت ناودارەکان دەکەن خۆیانەوە ئیسپانى رەچەڵەکى و چەندین هونەرمەندى ئیسپانى ناودار خۆیشم و دەکەن کارەکانیان دیزانى کەسانەى لەو بووم یەکێک هەمیشە بۆیە بووم بەرهەمەکانیان سەرسامى خۆم بە بەختەوەر و خۆشحاڵ دەزانم کە ئەمڕۆ بوومەتە بەشێک لەم پرۆژەیە، لەالیەن خۆیشیەوە دیزاینەرى بەریتانى داهێنان بەڕێوەبەرى ڤیڤرز ستیوارت لە خانەى ناوبراو وتی: جوانى هەست ئیلهام بەخش پێکراوى کروز هەمیشە و سەرچاوەیەکى بەردەوامى ونموونەیى

تایبەتى ئافرەتانى ئیسپانیا بووە.

گ��ران��ب��ەه��ا ت��ری��ن ج���ۆری ق���اوە لە جیهاندا کە نرخەکەی دەگاتە هەزارو لە کیلۆگرامێک، هەر بۆ دۆالر 100لە دروس��ت��دەک��رێ��ت فیل پ��اش��ەڕۆی سەوزەکانی لەبەراییە تایلەند. واڵتی دەکەن هاوبەشی فیلەکان تایلەنددا بەناوبانگترین و دروستکردنی لە قاوە جۆری بۆندارترین بەتامترین و ئەو لەڕێگەی ئەویش جیهاندا، لە دارەکانەوەیەو بەچڵی کە قاوەیەی پاشەڕۆکانیان لە دوای��ی رۆژی بۆ لەو هەریەک رۆژانە دەردەهێنرێتەوە. تراینگڵی گۆڵدن لەناوچەی فیالنە

مێژوویی ناوچەیەکی کە تایالند، ناودارە، بڕێکی زۆر لەو قاوەیە دەخۆن لەپاشەڕۆکانیان دوای��ی رۆژی بۆ و پاککردنەوەو دوای دەردەهێنرێتەوە و بۆندارترین بەتامترین و ئامادەکردنی جۆری قاوەی لێدەردەچێت لە جیهاندا. لە گەدەی فیلدا جۆرە ئەنزیمێک هەیە لە کە تێکدەشکێنێت پڕۆتینانە ئەو دەنکی قاوەکەدا هەیە، بەوەش قاوەکە تاڵی و تفتییەکەی نامێنێت و تامێکی پێدەبەخشێت، خ��ۆش��ی ش��ی��ری��ن و چونکە پڕۆتینەکان یەکێکن لەهۆکارە

سەرەکییەکانی تاڵی تامی قاوە.

هاواڵتییەکى کۆڵۆمبى ماوەى 22 ساڵە سەگەکەیان و هاوسەرەکەى و خۆى لەژێر زەویدا دەژین. ئەو هاواڵتییە ناوى ساڵە، 62 تەمەنى ریتربۆیەو مایکل ئەو شوێنەشى لێى دەژین ئاوەڕۆیەکى گەورەیە لەژێر زەویدا لەکۆڵۆمبیا، کە روبەرەکەى 6٤,5 مەتر چوارگۆشەیەو 1,٤ بەرزییەکەى و مەتر دو قوڵى وەک شوێنەدا لەو ه��ەروەک مەترە. و کورسى و مێز ئاسایی، ژورێکى تەلەفیزیۆن و پێداویستییەکانى ژیانى

رۆژانەى تێدا دانراوە.

بڕیار جەاللدیمانە: ~

کاتێک دۆخەکە هێور دەبێتەوە

دەکەمە لنکۆڵن ئیبراهام وتەیەکى دەڵێت: کە بابەتەکەم دەستپێکى بکەوێت سەریش ئەگەر »زۆردارى

تەمەنى کورتە«. ل���ێ���رەوە دەم���ەوێ���ت ب��چ��م��ە ن��او ب���اب���ەت���ەک���ەم���ەوە ک���ە ل�����ەدواى جەعفەرى ئیبراهیم دوورخستنەوەى دانانى و حکومەت سەرۆکایەتى لە ئ��ەوەى شوێنى، لە مالیکى ن��ورى مالیکى ل��ە پشتیگریی زۆرت��ری��ن کورد سیاسییەکانى سەرکردە کرد، بوون، هەمیشە مالیکیان بە دۆستى راستەقینەو پیاوى هێنانە دى خەونە کورد نیشتیمانییەکانى و نەتەوەیی کە پێیانوابوو دەک���رد، پێناسە کەرکوک دەدات رێگە مالیکیە ئەوە و ن��اوچ��ە داب��ڕێ��ن��راوەک��ان��ى ک��ورد بگەڕێنەوە سەر هەرێمى کوردستان، کەئەوە دەدا پیشان وایان هەمیشە مالیکییە کورد بەهێز دەکات لەرووى و سەربازى و سیاسى و ئابوورى ساڵى رووداوەکانى بەاڵم دوایى، تا رابردوو بەگشتى و رووداوەکانى ئەم ئەو سەلمێنەرى بەتایبەتى دواییە راستییە بوو کە نەک ئەو سەرکردانە راستیان نەکرد، بەڵکو بەپێچەوانەوە هەڵەیەکى ستراتیژى هێند گەورەیان کرد، کە دەکرێت بە یەکێک لە هەڵە سەدەیەدا لەم کورد مێژووییەکانى ئەم گ��ەواه��ی��دەرى بنووسرێتەوە، بۆچوونەش خۆى لەوەدا دەبینێتەوە کە بەدرێژایى مێژوو هیچ سەرکردەیەک هەوڵى ن����ەداوە ب��ەخ��ۆى رێ��گ��ەى نەتەوەیى ش��ەڕى هەڵگیرساندنى لەنێوان کورد و عەرەب بدات، بەاڵم راگەیاند، ئاشکرا بە ئەوەى مالیکى ناوچە نەوەستا ب���ەوەش مالیکى خۆى لەکاتى کورد کە دابڕاوەکان بەو کە نەبووایە رازى پێى دەبوو بنووسرێت، دەستووردا لە زاراوەیە ئێستادا لە زاراوەش ئەو مالیکى بەکاردەهێنێت تێکەڵەکان ناوچە بە م���اددە ب��ۆ حسابێکیش ه��ی��چ و لەدواین ن��اک��ات، دەستوورییەکان کەرکوک ش��ارى مالیکى وتەشیدا پێناسە عێراقییەکان دڵ��ى وەک سیاسەتەى لەو جگە ئەمە دەکات، سەربازى و نەوت بوارى لە مالیکى لە نێودەوڵەتییەکانى پەیوەندییە و کورد گەلى دژى راب��ردوودا م��اوەى دەبێت بۆیە ب��ەر، گرتوویەتییە ک��ورد سیاسییەکانى س��ەرک��ردە هەرگیزاو هەرگیز ئەم لەخۆبایی بوون گەلى دژى مالیکى دوژمنکارییەى و کورد و پێشکەوتنەکانى لەبیر نەکەن و سیاسەتەکانى ماوەى رابردوو بکەنە لەداهاتوو تا گ��ەورە وان��ەى پەندو کەسێکى هیچ مالیکى ل����ەدواى سیاسى عەرەب بە شیعەو سوونەوە نەکەنە دێوەزمە لەم میللەتەو دواجار خۆشیان ب��ەس��ەر مۆتەکە ببێتە دەبێت ک��وردی��ش��ەوە، ن��ەت��ەوەى و دواى بۆ پالن کورد سەرکردەکانى هێوربوونەوەى بارودۆخەکە دابنێن و نەبن ئامادە رێککەوتنێکدا هیچ لە ئەو هێزانەى لە ناوچە دابڕێنراوەکان پاشەکشەیان ک���ردووە جێگیریان بێ بوێرانەو زۆر دەبێت بکەن، پێ سڵکردنەوە لە هیچ الیەک راستەوخۆ بڕیارى گەرانەوەى ناوچە دابڕاوەکان هێمنانەى سیاسەتى چونکە بدەن، رابردوو ساڵى چەند لەماوەى کورد سەلماندى 2007 لەدواى بەتایبەت ناوچانە ئەو ئاشتى بە هەرگیز کە بەڵکو ه��ەرێ��م س���ەر ن��ای��ەن��ەوە ناوچانە ئەو هێز زەبرى بە دەبێت بگەڕێنرێنەوە باوەشى کورد، دەبێت تەمەنى کە بگرن لەبەرچاو ئەوەش بخایەنێت زۆری��ش ئەگەر مالیکى داهاتووى هەڵبژاردنەکانى کاتى تا دواى بزانن دەبێت ب��ەاڵم عێراقە، مالیکى پرۆژەى ستراتیژیان لەبارەى

حوکمرانى داهاتووى عێراق چییە؟

№