raporti vjetor 2012

68
Kosova Raporti Vjetor 2012

Upload: vannhan

Post on 16-Dec-2016

261 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: Raporti Vjetor 2012

Kosova

Raporti Vjetor 2012

Page 2: Raporti Vjetor 2012

2 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 3: Raporti Vjetor 2012

Banka ProCredit është bankë zhvillimore e cila ofron shërbime të plota bankare. Ne ofrojmë shërbime cilësore për individë privatë dhe biznese. Në operacionet tona ne i përmbahemi një numri të caktuar parimesh bazë: ne vlerësojmë transparencën në komunikim me klientët, nuk promovojmë kredi kon-sumuese, dhe ofrojmë shërbime të cilat janë të bazuara në gjendjen e çdo klienti si dhe në analizën e shëndoshë financiare. Kjo qasje e përgjegjshme na lejon të ndërtojmë një marrëdhënie afatgjatë të bazuar në besimin reciprok.

Fokusi ynë është ofrimi i shërbimeve për ndërmarrjet shumë të vogla, të vogla dhe të mesme, sepse jemi të bindur që këto biznese krijojnë numrin më të madh të vendeve të punës dhe i japin një kontribut thelbësor ekonomive në të cilat operojnë. Duke ofruar shërbime të thjeshta depozituese për klientët privatë si dhe duke investuar burime të konsiderueshme në edukimin financiar, ne kemi për qëllim të promovojmë kulturën e kursimit, e cila mund të sjellë qëndrueshmëri dhe siguri për familjet.

Aksionarët tanë presin një fitim të qëndrueshëm nga investimi në afat të gjatë, dhe nuk janë të in-teresuar për maksimizimin e fitimit në afat të shkurtër. Ne bëjmë investime të mëdha në trajnimin e stafit në mënyrë që të krijojmë atmosferë të kënaqshme dhe efikase të punës, si dhe të ofrojmë shër-bimet më të sinqerta dhe kompetente për klientët tanë.

Misioni i Bankës

3M is i o N i i B A N K ë s

Page 4: Raporti Vjetor 2012

Pasqyra e Biznesit

4 R a p o R t i V j e to R 2012

Bordi Menaxhues

nga lartë majtas deri

poshtë djathtas:

Ilir I. Aliu

Drejtor Gjeneral

Eriola Bibolli

Zëvendës Drejtoreshë Gjenerale

Rezak Fetai

Menaxher i lartë

Nora Rraci

Menaxhere e lartë

Gazmend Rrustemi

Menaxher i lartë

Besnik Berisha

Menaxher i lartë

Page 5: Raporti Vjetor 2012

Mjedisi politik dhe ekonomik1

Mjedisi politik në Kosovë ka mbetur sfidues gjatë vitit që shkoi. sidoqoftë, janë përmbushur edhe disa momente të rëndësishme ku viti 2012 ka shënuar fundin e mbikëqyrjes së pavarësisë së Kosovës nga Zyra Civile Ndërkombëtare dhe nis-jen e implementimit të marrëveshjes historike për kontrollet e kufijve ndërmjet Kosovës dhe serbisë. Këto ngjarje kërkuan angazhim intensiv diploma-tik nga BE dhe shBA. situata e përgjithshme poli-tike e kombinuar me paqëndrueshmërinë e vazh-dueshme të ekonomisë globale çoi në një normë relativisht modeste të rritjes ekonomike në Kos-ovë, e cila ishte në rreth 2.7% (Raporti shtetëror i FMN-së për Kosovën).

Dialogu teknik i mundësuar nga BE ndërmjet Kos-ovës dhe serbisë, i cili nisi në vitin 2011, vazhdoi me bisedime politike të nivelit më të lartë në vitin 2012. Diskutimet kanë çuar në rezultate praktike në respektimin e raporteve tregtare, pjesëmarrjen në takimet regjionale dhe njohjen e dyanshme të diplomave universitare; sidoqoftë, progresin në lëvizjen e lirë të njerëzve, dokumenteve personale, zyrave ndërlidhëse, regjistrave civilë dhe regjis-trave pronësorë ishte më i ngadalshëm. Hapja e dy pikave kufitare të menaxhuara bashkërisht në dhjetor të vitit 2012 është arritja më e rëndësishme e dialogut të vazhdueshëm deri më sot.

Përkushtimi i tërë spektrit politik të Kosovës si dhe mbështetja e publikut për agjendën evropiane mbetet prioriteti më i rëndësishëm dhe shpesh shërben si një katalizator për reforma dhe ndry-shime.

BE ka lansuar bisedimet për liberalizimin e vizave dhe ka prezantuar një plan për këtë çështje para autoriteteve të Kosovës, të cilat tashmë kanë par-ashtruar raportin e tyre të parë. Plani i vizave liston

1 Të dhënat e raportuara në këtë seksion janë marrë nga

burimet në vijim:• Komunikatë nga Komisioni për Parlamentin dhe këshil-

lin Evropian• Dokument pune i stafit të komisionit Komunikata e komisionit mbi një studim të Fizibilitetit

për Marrëveshjen e stabilizim-Asocimit mes Bashkimit

Evropian dhe Kosovës.• Grupi Ndërkombëtar i Krizës Raporti i Evropës nr.218 –

10 shtator • Raporti shtetëror i FMN Nr. 345 Republika e Kosovës

një sërë reformash gjithëpërfshirëse që Kosova është kërkuar t’i implementojë për t’i përmbushur kërkesat lidhur me lirinë e lëvizjes.

stabiliteti ekonomik është ruajtur, kryesisht për shkak të gjendjes së krijuar si rezultat i nivelit relativisht të kufizuar të integrimit në ekonominë më të gjerë ndërkombëtare. Pas dështimit për të respektuar termat e marrëveshjes “stand By Ar-rangement” të FMN-së (sBA) në vitin 2010, poli-tikat ekonomike së fundmi janë udhëzuar nga një program i monitorimit nga stafi i FMN-së. sBA e re, me synim në kthimin e qëndrueshmërisë fiskale tanimë është nënshkruar.

Rritja ekonomike në Kosovë po ngadalëson, edhe pse në përgjithësi vazhdon të jetë e qëndrueshme. Deri në mesin e vitit 2012, Kosova ka mbetur krye-sisht e mbrojtur nga trazirat në euro zonë falë lidhjeve të kufizuara financiare dhe tregtare me shtetet e goditura nga kriza dhe qarkullimit të qën-drueshëm dhe hyrjeve të kapitalit nga diaspora kosovare.

Përmirësimi i Kosovës në raportin e të bërit biznes të Bankës Botërore për vitin 2013, në terma abso-lute dhe relative për rajonin, është për shkak të një numri reformash të fundit dhe iniciativës së qever-isë për të përmirësuar klimën e investimeve.

indikatorët kryesorë ekonomikë në vitin 2012 ishin pozitivë, por me një rënie të lehtë krahasuar me vitet paraprake. Rritja e Bruto Produktit Vendor në vitin 2012 është projektuar të jetë 2.7% (2011: 5%). indeksi mesatar i çmimeve të konsumit në vitin 2012 ishte 2.5% (2011: 7.3%) derisa neto in-vestimet direkte të huaja qëndruan në 6.6% (2011: 8%). Për shkak të këtij niveli të rritjes të BPV-së dhe për shkak të shkallës momentale të lartë të papunësisë, sfidat kryesore ekonomike për shte-tin e Kosovës mbesin ulja e papunësisë dhe ofrimi i prospekteve më të mira për gjeneratat e reja, që të dyja parakushte për stabilitet social.

5PA s qy R A E B iZN E s i T

Page 6: Raporti Vjetor 2012

Zhvillimet e sektorit financiar2

Edhe pse fuqia relative e llojeve të ndryshme të in-stitucioneve financiare që operojnë në Kosovë ka mbetur praktikisht e pandryshuar, numri i institu-cioneve financiare është rritur. Deri në mesin e vitit 2012 ka pasur edhe dy kompani të reja të siguri-meve, katër degë të reja financiare dhe dy instituci-one mikrofinanciare. Në fund të vitit është njoftuar se një bankë e re do të hyjë në treg, e caktuar të nisë operimin në fillim të vitit 2013.

Trendi i rritjes së sektorit financiar vazhdoi në vi-tin 2012, edhe pse me ritëm shumë më të ngadaltë sesa në vitet paraprake. Asetet totale të sektorit arrinin në 4.8 miliardë euro në mesin e vitit, duke përfaqësuar një rritje prej 4.8% nga viti në vit (2011: 13.2%). Kjo rritje vazhdoi në gjysmën e dytë të vitit dhe ishte e nxitur kryesisht nga zhvillimet në sistemin bankar; asetet e sektorit bankar arritën shumën prej 2.8 miliardë eurosh, një rritje prej 6.8% (2011: 7.9%). Vëllimi i kredive u rrit për 3.8% (2011: 16.4%), ndërsa rritja e vëllimit të depozitave në vitin 2012 ishte 6.6% (2011: 5.6%).

Pjesëmarrja e tregut e tri bankave më të mëdha të sektorit bankar të përgjithshëm ka rënë në 64.7% deri në dhjetor 2012 (2011: 69.3%). ProCredit Bank Kosova ka ruajtur pozitën e saj udhëheqëse në sektorin bankar me 28.1% të aseteve totale dhe një pjesëmarrje tregu prej rreth 29% në bruto kredi dhe depozita.

qëndrueshmëria e sistemit bankar u ruajt edhe në vitin 2012 ,duke ju falënderuar në mas të madhe mbështetjes së financimit të bankave në depozitat stabile vendore që reflektohet në përqindjen e ulët të raportit mes kredive dhe depozitave e cila ishte 77.4% në fund të vitit ( 2011: 80.8%).

2 Të dhënat e raportuara në këtë seksion janë marrë nga

burimet në vijim:• Raporti i stabilitetit financiar nr.3 (dhjetor 2012), Banka

qendrore e Kosovës• Buletini mujor statistikor nr. 136, (dhjetor 2012), Banka

qendrore e Kosovës• shoqata e Bankave të Kosovës• Raporti shtetëror i FMN-së nr. 345• Vlerësimi tremujor i ekonomisë nr.1, q4

si rezultat i politikave konservative investuese të sektorit bankar dhe mundësisë së kufizuar për in-vestime, profitabiliteti i sektorit ka vuajtur nga një rënie e mëtejme. Veç kësaj, huat joperformuese u rritën në 7.5% që nga dhjetori i vitit 2012 (2011: 5.7%) e cila gjithashtu në mënyrë negative afektoi profitin në sektorin bankar.

Profiti neto i sektorit bankarë, i kalkuluar sipas rregullave dhe rregulloreve të Bankës qendrore të Kosovës-BqK-së, ishte 19.2 milionë euro në vitin 2012, që përfaqësonte një rënie prej 47.6% nga viti në vit (2011: 36.6 milionë euro).

BqK, si agjent fiskal i qeverisë së Republikës së Kosovës, krijoi infrastrukturën për të lejuar funk-sionimin e tregut të bonove të thesarit. Ankandi i parë publik është mbajtur në janar të vitit 2012 dhe bankat komerciale në Kosovë janë dilerët primarë. shuma totale e investuar nga bankat në fund të vitit kapi shumën prej 59.9 milionë eurosh.

Tregut i bonove të thesarit në Kosovë ka pasur ndikim pozitiv në stabilitetin e përgjithshëm fi-nanciar, duke fuqizuar efikasitetin në procesin e ndërmjetësimit financiar dhe krijimin e bazës për zhvillimin e tregut të kapitalit në vend.

Portofoli total i kredive të sektorit bankar kapi shumën prej 1.8 miliardë eurosh në fund të vitit; në të njëjtën kohë 2.3 miliardë euro janë mbajtur si depozita. Kreditë kundrejt normës së BPV-së kanë shënuar rënie të lehtë në 36.1% (2011: 36.6%) dhe depozitat kundrejt normës së BPV-së ishin në 46.8% (2011: 46.2%).

Bankat kanë mbetur të kapitalizuara mirë, me një normë të adekuatshmërisë së përgjithshme të ka-pitalit prej 17.9% në fund të dhjetorit 2012.

Depozitat dhe shërbimet tjera bankare

ProCredit Bank vazhdoi të mbajë pozitën ud-hëheqëse në tregun e depozitave, me një vëllim to-tal prej 662.01 milionë euro. Depozitat e klientëve privatë ende përfaqësojnë shumicën e depozitave të bankës, që kapin vlerën në 86.28% të vlerës to-tale prej 571.20 milionë eurosh në fund të vitit 2012. Në terma të përqindjes, rritja totale ishte 2.46%. Llogaritë e depozitave qarkulluese dhe me afat

6 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 7: Raporti Vjetor 2012

gjithashtu demonstruan trende pozitive, me rritje prej 5.58% respektivisht 2.51%. Portfoli i depozitave sipas llojit ishte pothuajse e pandryshuar, me llog-aritë rrjedhëse, llogaritë e kursimeve dhe llogaritë e depozitave me afat që përbënin 23.13%, 25.09%, përkatësisht 51.78% të totalit. Duke ofruar shër-bime të thjeshta depozituese për klientët privatë si dhe duke investuar burime të konsiderueshme në edukimin financiar, gjatë vitit 2012 ne vazhdimisht kemi promovuar kulturën e kursimit, të bindur që një gjë e tillë sjellë qëndrueshmëri dhe siguri për familjet. Gjithashtu, synimi i bankës për mbajtjen e bazës së saj kyçe të kursimit dhe pranuesit të pa-gave ishte ndjekur në mënyrë të suksesshme gjatë tërë vitit 2012. Besnikëria dhe besimi publik janë dëshmuar edhe njëherë si faktorë kyçë në suksesin e ProCredit Kosova.

Gjatë vitit 2012, banka ka vazhduar që të fokusohet në avancimin e shërbimeve elektronike bankare.

3D secure (iPiN), shërbim ky i cili iu mundëson kar-tel mbajtësve që të bëjnë transaksione më të sigur-ta në internet, sMs Bilanci, një tjetër shërbim tjetër që iu mundëson klientëve të njoftohen mbi bilancin e llogarisë rrjedhëse dhe të kursimeve janë lansuar gjatë vitit.

Në anën tjetër gjatë vitit 2012 ne e kemi avancuar plantformën e e-Banking, dhe numri i përdoruesve të e-Banking është rritur në 16.5 mijë nga 11.2 mijë që ishte vitin e kaluar. Banka do të vazhdojë të fokusohet në rritjen e numrit të përdoruesve të bankimit elektronik edhe gjatë vitit 2013.

Gjithashtu trendë pozitivë është shënuar edhe në aktivizimin dhe përdorimin e kartelave. Gjatë vi-

7PA s qy R A E B iZN E s i T

Page 8: Raporti Vjetor 2012

< EUR 10,000 EUR 30,001 – EUR 150,000 EUR 10,001 – EUR 30,000 > EUR 150,000 * 31 Djetorë 2012

Numri i Kredive të MbeturaNdarja në Bazë të Madhësisë së Kredive*

85.8%

2.4%

0.4%

11.4%

tit 2012 numri i kartelave të lëshuara për klientët privatë ka arritur në 170.3 mijë dhe kartelave të dedikuara për biznes në 10.9 mijë. Numri i transak-sioneve të kartelave përgjatë pikave të shitjes ishte 1.17 milionë derisa përmes bankomatëve arriti në 3.5 milionë.

Kreditimi

Çelësi i suksesit të ProCredit Bankës në Kosovë në fushën e klientëve të biznesit, gjatë vitit 2012, ishte vendosja dhe fuqizimi i pozitës në treg si zgjedhje e parë për klientët e biznesit të vogël dhe shumë të vogël, po ashtu edhe ofrimin e shërbimeve bankare të cilësisë së mirë për klientët e biznesit të mesëm. Ne u përqendruam në rritjen e cilësisë dhe përgjegjësisë së stafit për ndërtimin dhe zhvillimin e marrëdhënieve të bazuar në nevoja me klientët e biznesit të vogël dhe shumë të vogël. Trende pozitive janë shënuar në këto dy kategori të biznesit. Kategoria e klientëve të biz-nesit të vogël regjistroi rritjen më të madhe prej 8.0 milionë eurosh, ndërsa klientët e biznesit shumë të vogël dhe agrikulturës kishin gjithashtu një ndikim të theksuar duke kontribuar me 2.6 milionë euro re-spektivisht me 2 milionë euro.

Gjatë vitit 2012 banka disbursoi 1,171 kredi të reja që kapin shumën prej 76 milionë euro për klientët e biz-neseve të vogla ; kjo është e barabartë me një shumë mesatare të kredive prej 65,000 eurosh. Volumi total i kredive dedikuar bizneseve të vogla në fund të vitit 2012 arriti në 115 milionë euro.

Në segmentin e bizneseve shumë të vogla banka dis-bursoi 8,055 kredi me një vëllim të përgjithshëm prej 62.1 milionë eurosh. Numri i kredive të reja shënoi rritje gjatë vitit 2012, ku banka disbursoi 1,806 kredi për klientët e rinj që kapin shumën prej 12 milionë eurosh. Volumi total i kredive të këtij segmenti të biz-nesit në fund të vitit 2012 ishte 77.09 milionë euro.

Bizneset e prodhuesve bujqësorë dhe të për-punuesve të ushqimeve vendore janë një grup shumë i rëndësishëm për bankën ProCredit, sepse marrë bashkërisht ato formojnë një partneritet të domo-sdoshëm për ndërtimin e sektorit bujqësor. Në këtë segment gjatë vitit 2012 kemi shënuar rritje prej 5.5% me një portfolio totale që arrin nivelin prej 37.56 mil-ionë eurosh. Fokusi ynë për vitin 2013 do të zhvendo-set drejt investimeve të kapitalit bujqësor, duke pasur në mendje se kjo industri tregon premtim të madh për zhvillim të mëtejmë në të ardhmen.

sa i përket segmentit të bizneseve të mesme, në fund të vitit 2012 u shënua ulje e këtij segmenti prej 10% si rezultat i prezantimit të politikave më rigoroze drejt fi-nancimit të bizneseve të mesme siç janë kriteret e for-malizmit dhe transparenca e këtyre bizneseve karshi autoriteteve të shtetit, që për ne shërben si kusht kryesor për përzgjedhjen e tyre si të përshtatshëm për të punuar me bankën tonë. Kjo ndikoi që portofoli i kredive për klientët e biznesit të shënoi rënie për 4.3 milionë euro në vitin 2012, ose me fjalë të tjera, por-tofoli i kredive për klientët e biznesit në fillim të vitit ishte 385 milionë, ndërsa në fund të vitit 2012 kapte shumën prej 380.7 milionë.

8 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 9: Raporti Vjetor 2012

Kualiteti i Portfolios së Kredive (vonesa > 30 ditës)

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

Dhj 05 Dhj 06 Dhj 07 Dhj 08 Dhj 09 Dhj 10 Dhj 11 Dhj 12

Në % të Portfolios së Kredive

< 12 muaj 24 – 60 muaj 12 – 24 muaj > 60 muaj

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Dhj 05 Dhj 06 Dhj 07 Dhj 08 Dhj 09 Dhj 10 Dhj 11 Dhj 12

Portfolio e Kredive të Biznesit - Renditja në bazë të maturitetit

9PA s qy R A E B iZN E s i T

Page 10: Raporti Vjetor 2012

Depozitat e Klientëve

0

100

200

300

400

500

600

700

0

100

200

300

400

500

600

700

Dhj 05 Dhj 06 Dhj 07 Dhj 08 Dhj 09 Dhj 10 Dhj 11 Dhj 12

Numri (në ‘000)

Afat Kursime Rrjedhëse Numri Total

Volumi (në miliona EUR)

66.7%

10.5%

0.3%o.2%

2.6%

19.8%

< EUR 100 EUR 10,001 – EUR 50,000 EUR 101 – EUR 1,000 EUR 50,001 – EUR 100,000EUR 1,001 – EUR 10,000 > EUR 100,000 * 31 Dhjetor 2012

Numri i Depozitave të Klientëve - Ndarja në Bazë të Madhësisë*

sidoqoftë gjatë vitit 2012, ne jemi fokusuar në bizne-set të cilat kanë potencial për zhvillim të mëtejmë dhe të cilat po krijonin të ardhura të qëndrueshme. Duke implementuar konceptin e këshilltarit të klientit të dedikuar për të gjitha kategoritë e bizneseve ne kemi përmirësuar edhe cilësinë e shërbimeve si dhe mar-rëdhëniet tona me klientët.

qëllimi kryesorë gjatë vitit 2012 mbeti i pandryshuar; ruajtja e raporteve të mira dhe afatgjate me klientët tanë. Prandaj, përveç ofrimit të shërbimeve kreditore, ne kemi vënë një theks të veçantë në shërbimet e tjera bankare dhe në shërbimet elektronike, të cilat ne i vlerësojmë si përfituese për bizneset.

Në anën tjetër kreditë private në bankën ProCred-it vazhdojnë të jenë në përputhje me vizionin e bankës për t’u ofruar klientëve të saj shërbime të përgjegjshme bankare duke pasur në konsideratë mundësitë financiare dhe nevojat e tyre specifike.

Pjesëmarrja e portofolit total të klientëve privatë në portofolin e përgjithshëm të kredive në fund të vitit 2012 ishte 25.30%. Prandaj, banka vazhdoi të foku-sohet në kreditë e saj të përmirësimit të shtëpive dhe EKo kreditë. Nga portofoli total i kredive të mbetura për klientët privatë prej 128.99 milionë eu-rosh, kreditë për përmirësimin e shtëpive përbëjnë 84.26%, ose 108.69 milionë euro, 11.98% e të cilave janë EKo kredi. Vëllimi i kredive të reja të disbursuara në vitin 2012 kapte shumën prej 68 milionë euro, ku kreditë për përmirësimin e shtëpive përbënin 54.83

milionë euro të kësaj shume (80.63%). Pavarësisht konkurrencës së fuqishme në fushën e huazimit pri-vat, cilësia e përgjithshme e portofolios mbeti shumë e mirë.

Rezultat financiare

Bilanci i gjendjes i ProCredit Bank në Kosovë mbeti stabil përgjatë vitit në të dyja anët, si në pjesën e aseteve po ashtu edhe në anën e detyrimeve, duke siguruar që rezultatet financiare të jenë në linjë me parashikimet.

Asetet totale në fund të vitit ishin 805.1 milionë euro, që paraqet një rritje prej 3.2% krahasuar me vitin 2011. Banka gjithashtu kishte një rritje në bazën e de-pozitave, ndërsa portofoli i kredisë shënoi një rënie të lehtë, duke përfunduar vitin në nivelin prej 510 mil-ionë eurosh.

Për shkak të vendimeve strategjike për t’u foku-suar në grupet kryesore të klientëve tanë, pati një rritje prej 15.2 milionë eurosh në kategorinë e kredive prej 2,000-150,000 euro. sidoqoftë, nga vendimi për të rritur pragun minimal të huadhënies së bashku me praktikat më konservatore për kredi mbi 150,000 euro, kishte një rënie rreth 1.5% në bruto portfolion totale të kredive. Provizionet për kreditë u rritën gjithashtu në 8.9% në 29 milionë euro, duke reflektuar një përkeqësim të lehtë në cilësinë e portofolit të kredive.

10 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 11: Raporti Vjetor 2012

11PA s qy R A E B iZN E s i T

Page 12: Raporti Vjetor 2012

Më shumë se 95% të detyrimeve ishin depozita të klientëve, të cilat u rritën në 674 milionë euro (+1.5%). Depozitat me afat shënuan një rritje prej 7 milionë eu-rosh, derisa depozitat e kursimeve u zvogëluan për 1 milionë euro. Proporcioni i detyrimeve të klientëve në portofolin bruto të kredisë ishte 132.1%, duke nënvi-zuar stabilitetin e bazës së financimit.

Pozita e likuiditetit mbeti shumë e fuqishme në vitin 2012 me asete likuide që kapin shumën prej 37.2% të aseteve totale, ndërsa proporcioni i aseteve likuide ndaj detyrimeve të depozitave ishte në 44.4%. Në pajtim me politikat konservative të investimit të ProCredit, likuiditeti i tepërt u inves-tuar në letrat shtetërore me vlerë me klasifikim AA- apo më lart dhe në banka me vlerësime të larta në

shtetet e organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim.

Të ardhurat nga interesi kapën shumën prej 73.7 mil-ionë eurosh,që paraqet një rënie prej 1.6% krahasuar me vitin 2011. Të ardhurat nga interesi paraqisnin 87.6% të të ardhurave totale operative, nga e cila shumë 96.7% janë të fituara nga kreditë. shpenz-imet e interesit kapnin shumën prej 16.7 milionë eu-rosh, një zbritje prej 3.3% krahasuar me vitin 2011, kryesisht për shkak të ndryshimeve në strukturën e depozitave dhe rënies së lehtë në normat e interesit.Të ardhurat nga tarifat dhe komisionet kapën shumën prej 9.7 milionë eurosh (2011: 9.5 milionë euro). Këto të ardhura janë të përbëra nga të hyrat e mirëmbajtjes së llogarisë (14.3%), të hyrat për

12 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 13: Raporti Vjetor 2012

transfertet vendore dhe ndërkombëtare të parave (39.4%), të hyrat nga kartelat (32.6%) dhe të hyrat nga tregtimi i produkteve financiare dhe të ard-hurat nga komisionet e tjera (13.7%). Të ardhurat neto nga të hyrat dhe komisionet u ngritën në 6.6 milionë euro, një rritje prej 4.8% krahasuar me 2011, kryesisht për shkak të një rënie prej 3.8% në shpenzimet e komisioneve.

shpenzimet totale operative në vitin 2012 ishin 30.4 milionë euro, duke paraqitur një rritje prej 0.7%, krahasuar me vitin 2011. Kostot më të larta operative ishin për shkak të investimeve të shtuara dhe provizioneve. Kontrollet strikte buxhetore dhe rritja e të ardhurave operative rezultoi në një sta-bilitet në raportin e kostove ndaj të hyrave, e cila në fund të vitit ishte 47.3%.

ProCredit Bank Kosova postoi një fitim neto prej 18.5 milionë eurosh për vitin 2012, duke për-faqësuar një kthim në ekuitet prej 19.91% (2011: 23.45%). Në tetor 2012 banka pagoi një dividendë prej 20 milionë eurosh nga fitimet e vitit paraprak. institucioni gjithashtu regjistroi një rritje në kapital prej 15 milionë eurosh, të cilat sollën proporcionin e adekuatshmërisë së kapitalit në 19.55% në fund të vitit (2011: 19.73%). Kjo ishte mjaft përtej minimu-mit të përcaktuar nga autoritetet lokale (12%) dhe limitet e menaxhimit të kapitalit të grupit ProCredit, dhe gjithashtu ishte një shenjë e përkushtimit të fuqishëm të aksionarëve të bankës.

Perspektiva e bankës në 2013

Perspektiva ekonomike për Kosovën është pozi-tive me rritje prej 3.2% të projektuar për vitin 2013, kryesisht të nxitura nga kërkesat e konsumatorëve dhe shpenzimet e qeverisë. Parashikimi i rritjes ekonomike për Kosovën është relativisht i lartë, krahasuar me shtetet fqinje, për shkak të shkallës së lartë të të ardhurave të dërgesave stabile nga diaspora kosovare. Këto dërgesa (remitanca) do të financojnë deficitin tregtar, i cili parashikohet të jetë rreth 40% i BPV-së, derisa inflacioni pritet të bie në rreth 2%.

Edhe pse sektori bankar në përgjithësi pritet të rritet në mënyrë modeste në vitin 2013, ne besojmë fuqishëm në potencialin e tregut, që është arsyeja se pse perspektiva për bankën ProCredit në Kos-ovë mbetet pozitive. Banka planifikon të rritet në

grupin e segmentit kyç të bizneseve shumë të vog-la, të vogla dhe të zgjerojë nivelin dhe përdorimin e shërbimeve për klientët privatë.

Derisa nxitja primare në vitet paraprake ishte bërja e investimeve të rëndësishme në teknologji, sfida në vitin 2013 do të jetë që kjo teknologji të hyjë në përdorim për të gjithë klientët tanë. Në këtë aspekt, zhvillimi dhe mirëmbajtja e raporteve të klientëve do të vazhdojë të jetë prioriteti ynë më i lartë. inves-timet e ProCredit Bank në rekrutimin e stafit përmes programit të bankierëve të rinj dhe në trajnimin e vazhdueshëm të stafit tonë ekzistues, do të kon-tribuojë në rritjen e nivelit të shërbimit të klientëve tanë, duke rritur kështu pritjet e klientëve për të pranuar shërbime më të mira nga sektori bankar në përgjithësi i cili do të japë një kontribut të rëndë-sishëm në ekonominë e gjerë.

13PA s qy R A E B iZN E s i T

Page 14: Raporti Vjetor 2012

për secilën kategori të rrezikut si dhe një kufi i ek-spozimit total. Kultura e ProCredit Bank për trans-parencë të brendshme dhe të jashtme është tepër e rëndësishme për përpjekjet tona të menaxhimit të rrezikut. Falë procedurave qartazi të definuara dhe inkurajimit për komunikim të hapur, stafi ynë i trajnuar mirë është në pozitë të fuqishme për të zbuluar rreziqet dhe për të bërë hapat e nevojshëm për zvogëlimin e tyre.

Menaxhimi i rrezikut të kredive

Huadhënia për bizneset e vogla është operacioni kryesor i ProCredit Bank dhe rrjedhimisht rreziku klasik kreditor, d.m.th. rreziku se huadhënësit nuk do të jenë në gjendje t’i kthejnë borxhet, është rreziku më i rëndësishëm me të cilin përballet ban-ka. Llogaritë e rrezikut të kredive për pjesën më të madhe të rrezikut në kontekst të kalkulimit të ka-pacitetit të bartjes së rrezikut.

ProCredit Bank në Kosovë i ka miratuar politikat e rrezikut të kredive në politikën e menaxhimit të rrezikut të kredive të grupit ProCredit dhe politikën e vlerësimit kolateral të grupit, të cilat së bashku reflektojnë përvojën e fituar për më shumë se dy dekada të operacioneve të suksesshme të huadhë-nies në zhvillimin e ekonomive në transicion dhe janë në përputhje të plotë me rregulloret e Kos-ovës. Për secilin klient të bankës caktohet një kufi i ekspozimit të kredisë, ndërsa autoriteti i vendim-marrjes së kredisë definohet qartazi; të gjitha vendimet për lëshimin e një kredie, ose ndryshimet e kushteve të saj merren nga një komitet i kredive, ndërsa të gjitha vlerësimet e rreziqeve të kredive dokumentohen me kujdes. Mbi të gjitha, banka kërkon të ndërtojë dhe ruajë raporte afatgjata me klientët e saj, duke siguruar në këtë mënyrë se ajo është plotësisht e vetëdijshme për situatën e tyre financiare, ndërsa kujdes i madh i jepet shman-gies së dhënies së borxheve të tepërta ndaj tyre. Rreziku i kredisë gjithashtu zbutet përmes faktit se portofoli ynë është i shpërndarë. Bizneset të cilat ne i shërbejmë operojnë në një gamë të gjerë sek-torësh, ndërsa ekspozimi i tyre ndaj luhatjeve të tregut global është i kufizuar.

Deri në fund të vitit 2011, kreditë nën 30,000 euro kapnin shumën prej 47.83% të portofolit të pa-shlyer total, ndërsa shuma mesatare e pashlyer

Derisa përgjegjësia finale për menaxhimin e rrezikut i mbetet bordit menaxhues, është depar-tamenti i menaxhimit të rrezikut dhe departamenti i rrezikut të kredive që zhvillojnë dhe implemento-jnë mekanizmat për identifikimin, vlerësimin dhe zbutjen e ekspozimit të bankës ndaj rrezikut.

Departamenti i menaxhimit të rrezikut raporton te komiteti i menaxhimit të rrezikut, i cili udhëhiqet nga një anëtar i lartë i ekipit të menaxhimit dhe është përgjegjës për monitorimin e gamës së plotë të rreziqeve të cilave u ekspozohet banka, si dhe bartjen e autoritetit të vendimmarrjes në lidhje me rrezikun. Një komitet i veçantë i rrezikut operativ është krijuar po ashtu, gjithashtu i udhëhequr nga një menaxher i lartë. qëllimi i tij është përcaktimi i politikave për rreziqet nga njerëzit, rreziqet e pro-ceseve, rreziqet e teknologjisë informative dhe të sistemeve, rreziqet e jashtme dhe aspektet e tjera të rreziqeve operative si dhe monitorimi i zbatuesh-mërisë ndaj këtyre politikave. Ky komitet gjithash-tu diskuton regjistrimet e rëndësishme të raportu-ara në bazën e të dhënave të ngjarjeve të rrezikut të bankës. Politikat e menaxhimit të rrezikut në fuqi në ProCredit Bank në Kosovë, të cilat janë aprovuar nga Bordi i Drejtorëve i bankës janë në përputhsh-mëri të plotë me rregulloret ligjore në fuqi në Kos-ovë dhe me kërkesat e vendosura nga Banka qen-drore e Republikës së Kosovës. Politikat gjithashtu bazohen në dokumentin e politikave të Autoritetit Federal gjerman të mbikëqyrjes financiare “Kërke-sat minimale për menaxhimin e rrezikut”. Pro-Credit Bank në Kosovë nxjerr raporte të rregullta mbi pozitën e saj të rrezikut për Bordin e Drejtorëve si dhe për Komitetin e Menaxhimit të Rrezikut të Grupit (KMRrG).

Departamentet e menaxhimit të rrezikut të grupit gjithashtu monitorojnë indikatorët kyçë të rrezikut të bankës në baza të vazhdueshme, duke ofruar udhëzime kurdo që është e nevojshme. Menaxhimi i rrezikut bazohet në konceptin e “kapacitetit të bartjes së rrezikut”, d.m.th. parimi se ekspozimet totale të rrezikut të bankës nuk duhet të tejkalojnë kapacitetin e saj për bartjen e rrezikut dhe se bu-rimet në dispozicion për mbulimin e rrezikut janë të mjaftueshme për të absorbuar ndonjë humbje e cila mund të paraqitet dhe për të mbrojtur in-vestimet e kreditorëve. Modelet statistikore dhe procedurat e tjera përdoren për të kuantifikuar rreziqet e shkaktuara, ndërsa caktohen edhe caqe

Menaxhimi i rrezikut

14 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 15: Raporti Vjetor 2012

janë individualisht të theksuara të cila kalkulohen sipas normave të rëndomta historike. Për të gjitha ekspozimet e kredive jo të keqësuara, lejimet e bazuara në portofolin e përkeqësuar janë bërë. Në fund të vitit, proporcioni i mbulesës (provizionet e humbjes së kredive si përqindje e PMR>30) ishin 221%, dhe si përqindje e portofolit totale të kre-disë, provizionet kapën shumën në 8.36%.

Kreditë e konsideruara si të pakthyeshme janë sh-lyer në mënyrë të duhur. Gjithashtu, përpjekjet e rikuperimit vazhdojnë edhe pasi që kredia të jetë shlyer, dhe pas zbatimit rigoroz të mbledhjes së kolateralit. Në vitin 2012, shlyerjet kapen shumën prej 8.98 milionë eurosh, ose 1.76% të portofolit bruto të kredive.

Menaxhimi i rrezikut të palëve tjera dhe të lëshuesit

Rreziqet e palëve tjera dhe të lëshuesve rrjedhin posaçërisht nga nevoja e bankës për të investuar në rezervat e likuiditetit të saj, për të përmbyllur transaksionet e shkëmbimit në valuta të huaja, ose për të blerë mbajtjen e pozitave të rreziqeve specifike. Rreziku i humbjeve të shkaktuara nga mungesa e gatishmërisë ose paaftësisë së palës tjetër ose lëshuesit për të përmbushur obligimet e saj është menaxhuar sipas politikës së menax-himit të rrezikut të palëve tjera (përfshirë rrezikun e lëshuesit), i cili definon përzgjedhjen e palës tjetër dhe kufizon procesin e përcaktimit, si dhe sipas politikës së thesarit, i cili specifikon setin e transaksioneve të lejueshme si dhe rregullave për procesimin e tyre. Këto politika janë plotësisht në përputhje me rregulloret e Bankës qendrore të Re-publikës së Kosovës. si çështje e parimit, vetëm bankat ndërkombëtare me vlerësim të lartë, bankat vendore dhe institucionet qeveritare me një rep-utacion të mirë si dhe qëndrimi financiar janë palët e tjera të përshtatshme. Limitet përtej pragjeve të caktuara janë të kushtëzuara nga aprovimi i Komitetit të Aseteve dhe Detyrimeve të grupit (KAD) si dhe nga aprovimet përkatëse të Bordit të Drejtorëve.

ishte 7,786 euro. Gjithashtu, dhjetë ekspozimet më të mëdha ishin vetëm 8.45% të portofolit total. Meqë pjesa më e madhe e kredive të bankës janë të kthyeshme në këste mujore, dështimi i huamarrësit për të përmbushur afatet e pagesës trajtohet si një shenjë fillestare e mospagesës potenciale dhe tër-heq një përgjigje të menjëhershme nga banka. Në rast të vonesës së gjatë të pagesës së interesit ose kryegjësë në më shumë se 30 ditë, kredia në fjalë i caktohet portofolit me rrezik (PMR>30), i cili shërben si indikator kyç për cilësinë e portofolit të kredisë dhe për matjen klasike të rrezikut të kredisë.

Në vitin 2012 PMR>30 i përgjithshëm i bankës u ng-rit nga 3.35% në fillim të vitit në 3.89% në fund të vitit. Ngritja më e dukshme e PMR ndodhi në kate-gorinë e kredive ndërmjet 30,001 euro dhe 150,000 euro, si dhe ndikimi i vazhdueshëm i krizës finan-ciare ende ndihej më fuqishëm nga bizneset e vog-la. Duhet të kihet parasysh se kreditë jo performu-ese në ProCredit Bank janë më mirë se mesatarja e sektorit bankar të Kosovës në tërësi, ku sipas shifrave të publikuara nga Banka qendrore e Ko-sovës, kreditë jo performuese në sektorin bankar në tërësi (përfshihen kreditë me PMR>90 ditë dhe/ose kredi të cilat klasifikohen si të dyshimta sipas definicioneve të bankës qendrore) ishin në 7.3% në nëntor 2012, ndërsa proporcioni i kredive joper-formuese i ProCredit Bank në Kosovë ishte 6.22% në këtë kohë.

Një nga mënyrat në të cilat ProCredit Bank ka përm-bushur sfidën për cilësinë e portofolit të shkaktuar nga kriza financiare, është ofrimi i ristrukturimit të kredisë për ata klientë të cilët mund të kenë poten-cial për rikthimin e stabilitetit. Ristrukturimi sho-qërohet me një analizë të detajuar të kapacitetit të ndryshuar të pagesës së klientit. Vendimi për ristrukturimin e një ekspozimi të kredisë gjithmonë merret nga komiteti i kredisë dhe ka për synim riku-perimin e plotë. Deri në fund të vitit 2011, vëllimi total i kredive të ristrukturuar në kategorinë “vëzh-gim” ishte 15.79 milionë euro, ku 13.35 milionë euro janë migruar në kategorinë “e dobësimit”.

ProCredit Bank në Kosovë merr një qasje kon-servative për provizionimin e humbjes së kredisë. Lejimet për ekspozimet e veçanta individuale me shenja të keqësimit janë vendosur anash bazuar në rezultatet e vlerësimit individual të dobësimit, duke provizionuar kreditë e keqësuara të cilat nuk

15M E N A x H i M i i R R E Z i K u T

Page 16: Raporti Vjetor 2012

Menaxhimi i rrezikut të valutës

Banka ProCredit në Kosovë ka një nivel të ulët të ek-spozimit të rrezikut të valutës sepse ajo nuk hyn në pozitat e hapura spekulative të valutës, e as nuk an-gazhohet në transaksionet e derivateve, përveç për qëllime të mbrojtjes dhe likuiditetit. Rreziku i valutës është i menaxhuar në pajtim me politikën e menax-himit të rrezikut të valutës së huaj dhe rregulloret lokale. Banka në mënyrë të vazhdueshme monito-ron lëvizjet e normave të shkëmbimit dhe tregjeve të valutave të huaja, si dhe menaxhon pozitat e saj të valutës në baza ditore. Çfarëdo përjashtimi në politikën e bankës ose shkelje të limiteve të bankës apo grupit, janë subjekt i aprovimit nga ana e Bordit të Drejtorëve dhe KAD në nivel grupi. Testet e stresit rregullisht kryhen për të vlerësuar ndikimin e shkëm-bimit të lëvizjeve të normave mbi pozitat e valutave të hapura (PVH) në secilën valutë operative.

Politika e menaxhimit të rrezikut të valutës së huaj lejon ProCredit Bank që të mbajë PVH strategjik për qëllime të mbrojtjes së ekuitetit, në cilin rast këto pozita janë ngushtë të monitoruara në nivel lokal dhe grupor. Në fund të vitit 2012, përveç një PVH të vogël në dollarë amerikanë, ProCredit Bank në Kosovë ka pasur një PVH prej 0.20% (0.17% sipas BqK) i kapi-talit Tier 1 në dollarë amerikanë dhe një PVH total prej 0.35% (0.31% sipas BqK) të kapitalit Tier 1 në të gjitha valutat e të huaja.

Menaxhimi i rrezikut të normës së interesit

Gjatë vitit 2012, normat e interesit pësuan një trend le-htazi në rënie. Analizat e hendekut të maturitetit dhe testimi i stresit përdoren për të matur dhe analizuar ndikimin e lëvizjeve të normës së interesit në vlerën ekonomike dhe në të ardhurat nga interesi. si masë e politikës për zbutjen e rrezikut të normës së interesit, ProCredit Bank tërheq financim me norma fikse afat-gjata dhe ofron kredi me norma variabile të interesit, duke lejuar bankën për të ngritur (ose ulur) normat që ajo i ngarkon në përputhje me lëvizjet e normave të interesit të tregut.

Menaxhimi i rrezikut të shtetit

Duke pasur parasysh fokusin e ProCredit Bank për huadhënien për bizneset në tregjet lokale, nor-malisht nuk hyn në transaksionet ndërkufitare me shtetet me rrezik të lartë dhe prandaj ekspozimi i saj ndaj rrezikut të shtetit është i kufizuar. Grupi si i tërë është i ekspozuar ndaj rrezikut të shtetit përderisa si ProCredit Holding ofron financim për bankat e ProCredit të cilat operojnë në ekonomitë e tranzicionit ose shtetet në zhvillim, ku rreziqet e transfertit, shndërrimit, shpronësimit, rregullimit bankar, rrezikut makroekonomik dhe të sigurisë luajnë një rol. Rreziku i shkaktuar i shtetit është, sidoqoftë, i limituar përmes një shkalle të lartë të shpërndarjes përgjatë rajoneve dhe shteteve si dhe sistemit të limitit të ekspozimit të grupit të definuar në kuadër të politikës së menaxhimit të rrezikut të shtetit. Gjithashtu, ProCredit Bank ka vite përvoje në tregun lokal dhe modeli i biznesit është dësh-muar të jetë relativisht rezistues për tronditjet makroekonomike dhe politike.

Menaxhimi i rrezikut të likuiditetit

Disa faktorë të lidhur me modelin e biznesit të bankës mënjanojnë rrezikun e likuiditetit. Fillim-isht, portofoli i shpërndarë i bankës, i cilësisë së lartë të kredive nënkupton se rrjedhat e parave të gatshme hyrëse janë mjaft të parashikueshme. së dyti, depozitat tona të klientëve shpërndahen përgjatë një numri të madh depozitarësh prej të cilëve secili mban shuma relativisht të vogla. si në dhjetor 2012, bilanci mesatar në llogaritë e depozi-tave të të gjitha llojeve arriti në 1,586 euro dhe dhjetë depozitarët më të lartë përbënin vetëm 2.62% të vël-limit total të depozitave. Për të përcaktuar fortësinë e likuiditetit të bankës në saje të tronditjeve potenciale, banka kryen testet e rregullta të stresit bazuar në skenarët lokal dhe skenarët e definuar si standard i grupit në politikën e menaxhimit të rrezikut të likuid-itetit. Gjatë vitit 2012, ProCredit Bank ka pasur një niv-el të lartë të likuiditetit, pavarësisht krizave të borxhit shtetëror. Kurdo që është e nevojshme për të mbuluar mungesat në likuiditet, ProCredit Bank në Kosovë, si edhe bankat e tjera në grup, janë të afta të sigurojnë financimin afatshkurtër nga ProCredit Holding.

16 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 17: Raporti Vjetor 2012

të ngritur vetëdijen ndërmjet stafit mbi rrezikun e stafit dhe atij operativ, trajnimi ofrohet për rekrutët e rinj dhe stafin ekzistues.

Përveç rregullave të eskalimit dhe mjeteve në dis-pozicion për njohjen dhe shmangien e rrezikut, siç janë regjistrimet BDhNR, stafi gjithashtu mbahet plotësisht i vetëdijshëm për elementet fondamentale të sigurisë së informimit. Për të identifikuar rreziqet kyçe dhe për të zhvilluar më tej nivelin e vetëdijes së rrezikut, banka kryen një vlerësim rreziku në baza vjetore duke plotësuar pyetësorin e gjerë në nivel grupi mbi rrezikun e mashtrimit dhe rrezikun operativ. secili nga rreziqet të përshkruara këtu duhen zvogël-uar përmes kontrolleve të mirëfillta, adekuatshmëria e të cilave është subjekt i vlerësimit. Nëse kontrol-let gjykohen si të pamjaftueshme, është hartuar një plan veprimi për riparimin e situatës. Të gjitha proce-set e reja ose materialisht të ndryshuara, produktet ose instrumentet duhet të kalojnë në një proces të ri të aprovimit të rrezikut (PRA), i cili aplikohet në tërë grupin, para se të implementohet ose përdoret për herë të parë. Regjistrimet e procedurës PRA sigurojnë që procesi nuk do të ketë ndikim negativ mbi bankën dhe vetëm atëherë ajo mund të implementohet me aprovimin e menaxhmentit.

Politika e vazhdimësisë së biznesit e bankës i mundë-son asaj të përgjigjet ndaj katastrofave dhe emergjen-cave pa ndonjë ndërprerje të operacioneve kyçe. sipas kësaj politike, banka është përgjegjëse për implementimin, mbikëqyrjen dhe aktivizimin e planit të vazhdimësisë së biznesit duke lëvizur operacionet kritike në lokacionet e përkohshme, duke mobilizuar burimet e nevojshme për t’u marrë me secilin lloj inci-denti dhe vlerësimi të kostos së pritur të ndërprerjeve në fushat specifike, si dhe definimi i hapave që duhen ndërmarrë për të kthyer operacionet normale.

Luftimi i shpëlarjes së parave

ProCredit Bank në Kosovë në mënyrë të plotë aprovon luftimin e shpëlarjes së parave dhe fi-nancimit terrorist dhe ka implementuar politikën e luftimit të shpëlarjes së parave të grupit, e cila përmbush kërkesat e legjislacionit gjerman dhe të BE-së si dhe kërkesat e autoriteteve të Kosovës. Asnjë klient nuk pranohet dhe asnjë transak-sion nuk ekzekutohet përveç nëse banka kupton dhe dakordohet me qëllimin themelor të mar-

Menaxhimi i rrezikut operativ dhe ai i mashtrimit

Rreziku operativ dhe i mashtrimit menaxhohen në mënyrë efektive nga ProCredit Bank në pajtim me politikën e menaxhimit të rrezikut operativ dhe poli-tikën e parandalimit të rrezikut të mashtrimit, duke siguruar përputhshmëri me rregulloret gjermane dhe vendore. Menaxhimi proaktiv i rrezikut operativ dhe mashtrimit është qartazi i dokumentuar nga brenda për të gjitha proceset në bankë, përfshirë miratimin e mekanizmave adekuatë të kontrollit. Për të mun-dësuar shtimin e efektshmërisë së kontrolleve të rrezikut, banka ka miratuar përshkrime gjithëpërf-shirëse të vendeve të punës, me përgjegjësi të defin-uara qartazi dhe siguron një shpërndarje të drejtë të detyrave ndërmjet punonjësve. Ajo gjithashtu i kush-ton vëmendje të afërt integritetit personal përmes kodit të zbatuar në mënyrë strikte të mirësjelljes dhe programeve të trajnimit gjithëpërfshirës të dizajnuar për promovimin e një kulture të transparencës dhe vetëdijes së rrezikut. Baza e të dhënave e ngjarjeve të rrezikut (BDhNR) është një mjet i përdorur në tërë grupin për të raportuar dhe adresuar të gjitha ngjarjet operative dhe të lidhura me mashtrimin. Ajo siguron që rreziqet operative dhe të mashtrimit janë adresuar në një mënyrë sistematike dhe transparente, me një veprim riparues dhe parandalues qartazi të doku-mentuar dhe të qasshëm për kontroll menaxhimi, në nivel banke dhe në nivel grupi. Të gjitha ngjarjet me një humbje aktuale ose potenciale të barabartë me ose që tejkalojnë 100 euro janë raportuar në BDhNR.

Të gjitha ngjarjet e raportuara janë eskaluar dhe trajtuar nga punonjësit me një nivel të mirëfilltë të pozitave të larta, varësisht nga rëndësia e ng-jarjes së rrezikut dhe ndikimit të saj potencial mbi bankën. Ngjarjet më ekstensive të rrezikut i nën-shtrohen analizës së hollësishme nga Komiteti i Rrezikut operativ, i cili pastaj propozon masat e duhura parandaluese. Gjatë vitit 2012, ProCredit Bank në Kosovë ka zbuluar dhe raportuar më shumë se 230 ngjarje të rrezikut në bazën e të dhënave, me një shumë totale të bruto rrezikut prej rreth 730 mijë dhe një shumë totale e rrezikut neto prej rreth 110 mijë. Llojet kryesore të ndodhive të raportuara përfshinin rastet e mashtrimit të jash-tëm, mashtrimi i lidhur me kartela, shkeljet e ku-firit të brendshëm të parave të gatshme, çështjet teknike, dëmtimi për shkak të shkaqeve natyrale dhe siguria e lidhur me stafin dhe me sistemin. Për

17M E N A x H i M i i R R E Z i K u T

Page 18: Raporti Vjetor 2012

rëdhënieve të biznesit. Departamenti i grupit për luftimin e shpëlarjes së parave (LshP i grupit) dhe njësia LshP e bankës kryen një vlerësim të rrezikut të të gjitha ProCredit bankave dhe azhurnon poli-tikën në mënyrë të mirëfilltë. Gjithashtu, ProCredit Bank përgatitë raporte tremujore për aktivitetet e LshP -së.

Në ProCredit Bank në Kosovë, përgjegjësia për aktivitetet LshP ushtrohet nga njësia LshP, e cila është pjesë e Departamentit të Menaxhimit të Rrezikut të Bankës. Njësia LshP përbëhet nga katër zyrtarë të LshP të cilët mbështesin zyr-tarin e caktuar të LshP të bankës siç kërkohet nga rregulloret dhe ligjet bankare vendore. si-pas rregulloreve lokale, çfarëdo transaksioni në para të gatshme që tejkalon shumën 10,000 euro duhet raportuar tek autoritetet lokale. Gjithashtu, çfarëdo përpjekje për ekzekutimin e transaksionit që ngjall dyshime për shpëlarje të parave, finan-cim terrorist ose ndonjë aktiviteti tjetër kriminal, duhet të raportohet. stafi i bankës pranon trajn-ime intenzive se si të njohë transaksionet e dys-himta. Një mbrojtje shtesë e automatizuar ofrohet përmes përdorimit të tri moduleve të softuerit LshP të prodhuar nga Tonbeller AG: siron Embar-go, siron PEP dhe siron AML.

Adekuatshmëria e kapitalit

Adekuatshmëria e kapitalit të bankës kalkulohet në baza mujore dhe raportohet te menaxhmenti dhe te komiteti i menaxhimit të rrezikut të grupit, bashkë me parashikimet e ardhshme për përmbushjen e kërkesave të adekuatshmërisë së kapitalit. Mbësh-tetja e fuqishme nga aksionarët tanë edhe njëherë i ka mundësuar bankës që të ruajë një pozicion të rehatshëm të kapitalit. Në tetor 2012, ka pasur një rritje prej 15 milionë eurosh në kapitalin e paguar. Në fund të vitit 2012, proporcioni i adekuatshmërisë së kapitalit (kapitali tier 1 dhe tier 2/asetet me rrezik të peshuar) ishin në 18% (19.55% sipas rregullores së BqK), përtej standardit minimal të grupit prej 12%, i cili është gjithashtu minimumi i kërkuar në nivel lokal. Kategorizimi i rrezikut të përgjithshëm i ProCredit Bank në vitin 2012, të nxjerrë nga “FitchRatings”, është përmirësuar nga “B-“në “B”.

18 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 19: Raporti Vjetor 2012

19M E N A x H i M i i R R E Z i K u T

Page 20: Raporti Vjetor 2012

Procredit Bank është e vetëdijshme që kualiteti i raporteve me klientët dhe kualiteti i shërbime që iu ofrojmë klientëve tanë kërkon punonjës të kuali-fikuar dhe të aftë që t`i kuptojnë nevojat e tyre dhe të ju përgjigjen në mënyrë të përgjegjshme. Për këtë arsye banka, i kushton rëndësi të madhe investimit dhe zhvillimit të vazhdueshëm të pu-nonjësve të saj.

Ne besojmë se kompetenca dhe angazhimi i stafit tonë janë vendimtare për të siguruar shërbime cilë-sore për klientë. Prandaj, që punonjësit e bankës ProCredit të zbatojnë standarde të përgjegjshme në shërbimet bankare nuk është vetëm mënyrë e punës, por është mënyrë e të menduarit dhe të jetuarit me këto parime.

Ne vendosim theks të veçantë në krijimin e mar-rëdhënieve të mira duke krijuar një ambient frymë-zues pune ku komunikimi dhe shkëmbimi i mendi-meve me kolegët mbizotërojnë në një hierarki organizative të sheshtë. Për më tepër, ne inkura-jojmë promovimin e brendshëm të punëtorëve tanë të përkushtuar dhe kompetent më tepër sesa punësimin nga jashtë institucionit.

struktura jonë e pagave reflekton plotësisht vizionin, vlerat dhe organizimin e ProCredit Bank. si bankë e specializuar për punë me bizneset e vogla dhe të mesme dhe bankë që siguron vend të sigurt dhe mikpritës për të kursyer, struktura e pagave është në përputhje me rëndësinë që u japim shërbimeve cilësore dhe karakterit të përgjegjshëm të misionit të bankës ProCredit.

Ne i kushtojmë vëmendje të veçantë procesit të rekrutimit dhe përzgjedhjes. Në përzgjedhjen e personelit tonë ne vazhdimisht kërkojmë kandi-datë të motivuar, të talentuar dhe të sjellshëm, të cilët janë të gatshëm të angazhohen, të mësojnë dhe të zhvillohen. Për këtë arsye edhe në vitin 2012 kemi vazhduar me Programin e Bankierëve të Rinj, një mundësi kjo unike për trajnim dhe zh-villim gjithëpërfshirës për profesionistë të kuali-fikuar dhe të sapo diplomuar nga universitetet apo institucione të tjera të arsimit të lartë. Pjesë-marrësve u jepet mundësia për të mësuar për ba-zat e sistemit bankar, përgjegjësinë sociale dhe edukimin financiar, si dhe për të kuptuar qartë ro-lin e ndërmjetësimit financiar dhe ndikimin e tij në ekonominë e një vendi.

Programi për Bankierë të Rinj që zgjatë gjashtë muaj ofron mundësi të mirë për pjesëmarrësit dhe për ProCredit Bank për të vlerësuar nëse prirjet e kandidatëve dhe cilësitë personale të tyre përsh-taten me mënyrën e veçantë të punës në ProCredit. Gjatë vitit 2012, në këtë program kanë kaluar mbi 132 kandidatë, 91 prej tyre iu janë ofruar kontrata të rregullta pune.

sidoqoftë ProCredit Bank bazohet në një mjedis të shëndoshë të punës, ku secili trajtohet në mënyrë të drejtë, ku vlerësohet puna ekipore dhe komu-nikimi i hapur, dhe ku njihen aftësitë, njohuritë dhe kompetencat e punonjësve. Trajnimi ynë për-bëhet nga programet themelore dhe të avancuara për personelin e sapo punësuar, të punësuarit me përvojë, menaxhmentin e mesëm dhe të lartë, dhe mbahet nga specialistë me përvojë nga ProCredit Bank me njohuri të thella të fushave për të cilat ata janë përgjegjës.

Pesë shtyllat e trajnimit në ProCredit Bank:

• Nekrijojmëkushtekupunonjësit tanëmund tëshfrytëzojnë më së miri potencialin e tyre dhe të arrijnë rezultate të mira. Për zhvillimin e të men-duarit analitik dhe logjik dhe të kuptuarit e biz-nesit bankar ne kemi filluar kurse në matematikë elementare, matematikë financiare dhe konta-bilitet për të gjithë punonjësit. Përveç kësaj, organizohen seminare dhe punëtori në nivel të grupit, që mundësojnë që personeli me prapavijë të ndryshme kulturore, por që ndajnë të njëjtat vlera, të diskutojnë dhe ndajnë përvojat.

• Bazuarkryesishtnëkërkesatekrijuarangapro-filet e ndryshme të punës në bankën tonë, ne kemi krijuar trajnime të avancuara të cilat janë të dizajnuara për të përditësuar dhe për të thelluar njohuritë e specializuara të punonjësve në fushat e tyre të veprimtarisë dhe gjithashtu për të rritur aftësitë e tyre analitike dhe ndër personale.

• Pasi që gjuha angleze është gjuha e dytë epunës në bankën tonë dhe gjuha e mësimit në Akademitë ProCredit në Evropën Lindore dhe Gjermani, ne ofrojmë kurse të gjuhës angleze për të punësuarit tanë në nivele të ndryshme.

Burimet njerëzore, zhvillimi dhe trajnimi

R a p o R t i V j e to R 201220

Page 21: Raporti Vjetor 2012

• AkademitëegrupitnëEvropënLindoredheGjer-mani ofrojnë programe të zhvillimit profesional për menaxhmentin e mesëm dhe të lartë të bankës sonë që përfshijnë pjesëmarrjen në kurse në periudha që variojnë nga një deri në tre vjet.

• Shkëmbimi i përvojës me anë të vizitave nëbankat simotra ProCredit.

Gjatë vitit 2012, stafi ynë morri pjesë në 913.5 ditë trajnimi të organizuar brenda bankës , derisa 4 ko-legë kanë diplomuar në Akademinë Rajonale në Veles të Maqedonisë ndërsa 1 është pajisur me diplomë për bankierë nga Akademia qendrore në Furth të Gjermanisë.

21B u R i M E T N j E R ë Zo R E , ZH V i L L i M i D H E T R A j N i M i

Page 22: Raporti Vjetor 2012

Pasqyra FinanciarePasqyra Financiare deri më 31 Dhjetor 2012

R a p o R t i V j e to R 201222

Page 23: Raporti Vjetor 2012

Informatat e përgjithshme

Bordi i DrejtorëveZnj. Helen Alexander, kryesuese e Bordit të Drejtorëve të ProCredit Bank Kosova Z. Rainer ottensteinZ. Philip sigwart Z. Philipp Georg Pott Z. qendrim GashiZ. ilir Aliu

Zyra e regjistruarBulevardi Nëna Terezë, Nr. 1610000 PrishtinëRepublika e Kosovës

Juristët (e brendshëm)Preveza Muharremi

AuditorëtPricewaterhouseCoopers Kosovo sh.p.kRr. Mujo ulqinaku No. 510000 PrishtinëRepublika e Kosovës

23PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 24: Raporti Vjetor 2012

PricewaterhouseCoopers Kosovo, Rr.T: +381 (0) 38722 555/+377 (0) 45322 722, F:+381 (0)

Regjistruar ne Agjencinë e Regjistrimit të Bizneseve

RAPORTI I AUDITORIT TË PAVARUR

Për Aksionarët dhe Bordin e D

Ne kemi audituar pasqyratpërmbajnë pasqyrën eardhurave gjithëpërfshirëserrjedhjes së parasë për vitin erëndësishme kontabël dhe shënime të tjera shpjeguese.

Përgjegjësia e menaxhmentit për pasqyrat f

Menaxhmenti është përgjegjës për pëfinanciare në përputhje me Standardet Ndërkombëpërgjegjësi përfshin: hartimin, zbatimin dhe mbajtjen e kontrolleve të brendshme tënevojshme për përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare pa gabimemateriale, për shkak të mashtrimit apo gabimit; përzgjedhjen dhe zbatimin e politikavetë përshtatshme kontabël; dhe kryerjen e vlerësimeve të arsyeshme kontabël nërrethanat përkatëse.

Përgjegjësia e Auditorit

Përgjegjësia jonë është të shprehim një opinion mbi këto pasqyra financiare duke u bazuar nëauditimin tonë. Ne kryem auditiminAuditimit. Këto standarde kërkojnë që ne të zbatojmë kërkesat etike dhe të planifikojmë dhetë kryejmë auditimin për të përfituar siguri të arsyeshme për mungesën e gabimeve materialenë pasqyrat financiare.

Një auditim përfshin kryerjen e prombështesin shumat dhe shënimet shpjeguese në pasqyrat financiare.përzgjedhura varen nga gjykimi i auditoritgabimeve materiale të pasqyrave financiare, qofshin ato për shkak mashtrimesh apogabimesh. Në kryerjen e këtyree brendshëm në lidhje me përgatitjepërcaktuar procedurat e auditimit që i përshtaten rrethanave, por jo për të shprehur njëopinion mbi efektivitetin e kontrolleve të brendshme të njësisë. Një auditim përfshingjithashtu vlerësimin earsyeshmërinë e vlerësimeveparaqitjes së përgjithshme të pasqyrave financiare.

Ne besojmë se evidenca e marrë është e mjaftueshme dheopinionin tonë.

PricewaterhouseCoopers Kosovo, Rr.. Mujo Ulqinaku, Nr. 5, Ap. 4, Qyteza Pejton,/+377 (0) 45322 722, F:+381 (0)38722 276, www.pwc.com/ks

e Regjistrimit të Bizneseve në Kosove me Nr të Biznesit 70609711

RAPORTI I AUDITORIT TË PAVARUR

Për Aksionarët dhe Bordin e Drejtorëve të ProCredit Bank Kosovo

ituar pasqyrat përcjellëse financiare të ProCredit Bank Kosovogjendjes financiar më 31 Dhjetor 2012,

gjithëpërfshirëse, pasqyrën e ndryshimeve në ekuitetparasë për vitin e përfunduar, si dhe një përmbledhje të

ontabël dhe shënime të tjera shpjeguese.

Përgjegjësia e menaxhmentit për pasqyrat financiare

Menaxhmenti është përgjegjës për përgatitjen dhe paraqitjen e drejte tnë përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit

përgjegjësi përfshin: hartimin, zbatimin dhe mbajtjen e kontrolleve të brendshme tënevojshme për përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare pa gabimemateriale, për shkak të mashtrimit apo gabimit; përzgjedhjen dhe zbatimin e politikaveë përshtatshme kontabël; dhe kryerjen e vlerësimeve të arsyeshme kontabël në

Përgjegjësia e Auditorit

Përgjegjësia jonë është të shprehim një opinion mbi këto pasqyra financiare duke u bazuar nëauditimin tonë. Ne kryem auditimin në përputhje me Standardet Ndërkombëtare tëAuditimit. Këto standarde kërkojnë që ne të zbatojmë kërkesat etike dhe të planifikojmë dhetë kryejmë auditimin për të përfituar siguri të arsyeshme për mungesën e gabimeve materiale

ë auditim përfshin kryerjen e procedurave për mbledhjen e evidencave të auditimit qëmbështesin shumat dhe shënimet shpjeguese në pasqyrat financiare.

a varen nga gjykimi i auditorit, duke përfshirë edhe vlerësimin e riskut tëgabimeve materiale të pasqyrave financiare, qofshin ato për shkak mashtrimesh apogabimesh. Në kryerjen e këtyre vlerësimeve të riskut, auditori merr në konsideratë kontrolline brendshëm në lidhje me përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare për të

edurat e auditimit që i përshtaten rrethanave, por jo për të shprehur njëopinion mbi efektivitetin e kontrolleve të brendshme të njësisë. Një auditim përfshingjithashtu vlerësimin e përshtatshmërisë së parimeve të përdorura të kontabilitetit dhearsyeshmërinë e vlerësimeve kontabël të kryera nga menaxhmentiparaqitjes së përgjithshme të pasqyrave financiare.

Ne besojmë se evidenca e marrë është e mjaftueshme dhe e duhur

. 5, Ap. 4, Qyteza Pejton, 10 000, Prishtina, Kosova722 276, www.pwc.com/ks

ProCredit Bank Kosovo

ProCredit Bank Kosovo të cilatdhe pasqyrën e tësi dhe pasqyrën e

, si dhe një përmbledhje të politikave të

en dhe paraqitjen e drejte të pasqyraveRaportimit Financiar. Kjo

përgjegjësi përfshin: hartimin, zbatimin dhe mbajtjen e kontrolleve të brendshme tënevojshme për përgatitjen dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare pa gabimemateriale, për shkak të mashtrimit apo gabimit; përzgjedhjen dhe zbatimin e politikaveë përshtatshme kontabël; dhe kryerjen e vlerësimeve të arsyeshme kontabël në

Përgjegjësia jonë është të shprehim një opinion mbi këto pasqyra financiare duke u bazuar nënë përputhje me Standardet Ndërkombëtare të

Auditimit. Këto standarde kërkojnë që ne të zbatojmë kërkesat etike dhe të planifikojmë dhetë kryejmë auditimin për të përfituar siguri të arsyeshme për mungesën e gabimeve materiale

edurave për mbledhjen e evidencave të auditimit qëmbështesin shumat dhe shënimet shpjeguese në pasqyrat financiare. Procedurat e

, duke përfshirë edhe vlerësimin e riskut tëgabimeve materiale të pasqyrave financiare, qofshin ato për shkak mashtrimesh apo

merr në konsideratë kontrollinn dhe paraqitjen e drejtë të pasqyrave financiare për të

edurat e auditimit që i përshtaten rrethanave, por jo për të shprehur njëopinion mbi efektivitetin e kontrolleve të brendshme të njësisë. Një auditim përfshin

përshtatshmërisë së parimeve të përdorura të kontabilitetit dhekontabël të kryera nga menaxhmenti, si dhe vlerësimin e

duhur për të mbështetur

24 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 25: Raporti Vjetor 2012

25PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 26: Raporti Vjetor 2012

Pasqyra e të ardhurave gjithëpërfshirëse Për vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012

Shënimet 2012 2011

(Të gjitha shumat e shprehura në mijëra EURO, përveç nëse ceket ndryshe)

Të ardhurat nga interesi dhe të ngjashme 5 73,735 74,914

shpenzimet e interesit dhe të ngjashme 6 (16,708) (17,270)

Të ardhurat neto nga interesi 57,027 57,644

Të ardhurat nga tarifat dhe komisionet 7 9,726 9,544

shpenzimet për tarifa dhe komisione 8 (3,087) (3,210)

Të ardhurat neto nga tarifat dhe komisioni 6,639 6,334

Fitimet/(humbjet) neto mbi instrumentet financiare të klasifikuara si të mbajtura për tregtim 9 - (7)

Fitimet/(humbjet) neto mbi letrat me vlerë për shitje 10 (1,458) (1,047)

Fitimet neto nga këmbimi valutor 713 640

Të ardhurat e tjera operative 1,474 1,076

shpenzimet për rezerva nga huatë 11 (13,320) (13,358)

shpenzimet administrative dhe të tjera operative 12 (30,438) (30,227)

Fitimi para tatimit 20,637 21,055

shpenzimet për tatim në të ardhura 13 (2,123) (2,193)

Fitimi neto për vitin 18,514 18,862

Të ardhurat e tjera gjithëpërfshirëse:

Fitimi/(humbja) neto nga rezervat e rivlerësimit të instrumenteve financiare

në dispozicion për shitje 29 1,037 (1,919)

Rregullimet e klasifikimit për instrumentet financiare të shitura 29 – 1,047

Gjithsej të ardhurat gjithëpërfshirëse për vitin 19,551 17,990

Shënimetshoqëruese1derinë33formojnëpjesëintegraletëpasqyravefinanciare

26 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 27: Raporti Vjetor 2012

PROCREDIT BANKA KOSOVË PASQYRA E POZITËS FINANCIARE Për vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012 (Të gjitha shumat e shprehura në mijëra EURO, përveç nëse ceket ndryshe)

7

31 Dhjetor 2012

31 Dhjetor 2011

Asetet Shënimet

Paraja e gatshme dhe bilanci në bankën qendrore 14 138,675

105,875

Kreditë dhe paradhëniet për bankat 15 56,202 62,293 Kreditë dhe paradhëniet për klientë 16 480,907 490,830 Asetet financiare në dispozicion për shitje 18 105,245 98,981 Asetet e patrupëzuara 19 1,142 687 Prona dhe pajisjet 20 18,271 17,120 Asetet tjera financiare 21 1,990 2,130 Asetet qarkulluese nga tatimi në të ardhura

1,206 1,408

Asetet tjera 22 1,434 952 Gjithsej asetet 805,072 780,276

Detyrimet

Detyrimet ndaj bankave 23 1,519 943 Detyrimet ndaj klientëve 24 673,987 664,170 Fondet tjera të huazuara 25 25,005 25,060 Detyrimet për taksat e shtyra 13 1,023 574 Detyrimet qarkulluese nga tatimi në të ardhura 311 602 Detyrimet e tjera financiare 26 1,997 2,357 Detyrimet tjera 27 989 880 Gjithsej detyrimet 704,831 694,586

Ekuiteti i aksionarëve

Kapitali aksionar 28 51,346 36,346 Premia nga aksionet 28 4,204 4,204 Rezervat kontigjente 28 511 511 Rezervat e rivlerësimit për investimet financiare në dispozicion për shitje 29 (224)

(1,261)

Fitimet e mbajtura 44,404 45,890 Gjithsej ekuiteti i aksionarëve 100,241 85,690 Gjithsej detyrimet dhe ekuiteti i aksionarëve 805,072 780,276 Shënimet shoqëruese 1 deri në 33 formojnë një pjesë integrale të pasqyrave financiare Këto pasqyra financiare janë aprovuar nga Bordi i Menaxhimit më 18 mars 2013 dhe janë nënshkruar në emrin e tyre nga: Ilir Aliu Rezak Fetai Kryeshef Ekzekutiv Menaxher i lartë

27PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 28: Raporti Vjetor 2012

Pasqyra e rrjedhjes së parasë Për vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012

Shënimet 2012 2011

(Të gjitha shumat e shprehura në mijëra EURO, përveç nëse ceket ndryshe)

Rrjedhat e parasë të gatshme nga aktivitetet operative

Fitimi para tatimit 20,637 21,055

Përjashtimet për barazimin e fitimit neto për rrjedhat e parasë

nga aktivitetet operative:

Zhvlerësimi 20 2,836 2,986

Amortizimi 19 536 455

Fitimi nga shitjet e pronës dhe pajisjeve (46) (14)

Humbjet nga provizionet 13,320 13,358

Rënia/(rritja) e pasurive qarkulluese të tatimit në të ardhura 202 (536)

Të ardhurat nga interesi (73,735) (74,914)

shpenzimet e interesit 16,708 17,270

Të ardhurat neto nga tarifat dhe komisioni (6,639) (6,334)

Rrjedha neto e parave të gatshme nga aktivitetet operative para ndryshimeve (26,181) (26,674)

në pasuritë dhe detyrimet operative

Ndryshimet në pasuritë dhe detyrimet operative

(Rritja)/rënia e obligimeve nga bankat (maturimi më shumë se tre muaj) 16 4

Rritja e kredive dhe paradhënie ndaj klientëve (1,428) (27,752)

Rënia/(rritja) e pasurive të tjera (482) 1,157

Rënia/(rritja) e pasurive të tjera financiare 140 (70)

Rritja e rezervës statusore në BqK 2,518 (1,229)

(Rënia)/rritja e obligimeve ndaj bankave 576 (1,839)

Rritja e obligimeve ndaj klientëve 9,817 (11,984)

(Rënia) në detyrimet e tjera 109 548

(Rënia) në detyrimet e tjera financiare (360) (223)

interesi i pranuar 73,869 76,103

interesi i paguar (17,287) (16,528)

Të ardhurat nga tarifat dhe komisioni 9,726 9,544

shpenzimet nga tarifat dhe komisioni (3,087) (3,210)

Të hyrat nga shitja e pasurive financiare të mbajtura për tregtim - 26,486

Rregullimi i vlerës reale për letrat investuese me vlerë 10 1,458 1,054

Tatimet e paguara në të ardhura (2,080) (2,205)

Paraja neto e gatshme e gjeneruar nga aktivitetet operative 47,324 23,182

Rrjedha e parave të gatshme nga aktivitetet investive

Të hyrat nga shitja e letrave me vlerë në dispozicion për shitje 129,545 91,706

Pagesa për blerjen e letrave me vlerë në dispozicion për shitje (135,809) (110,973)

Të hyrat nga shitja e pronave dhe pajisjeve 65 135

Blerja e pronave dhe pajisjeve (5,892) (7,651)

Blerja e pasurive të patrupëzuara (991) (721)

Paraja neto e gatshme (e përdorur)/gjeneruar nga aktivitetet investive (13,082) (27,504)

Rrjedhaeparavetëgatshmengaaktivitetetefinancimit

Kapitali i ri i përshkruar 15,000 7,500

Dividendët e paguar (20,000) (15,000)

Parajanetoegatshmeegjeneruarnga/(përdorurnë)aktivitetetefinancimit (5,000) (7,500)

Rritja neto në para të gatshme dhe ekuivalentë të parasë së gatshme 29,242 (11,822)

Parajaegatshmedheekuivalentëteparasësëgatshmenëfillimtëvitit 30 126,113 137,935

Paraja e gatshme dhe ekuivalentët e parasë së gatshme në fund të vitit 30 155,355 126,113

shënimet shoqëruese 1 deri në 33 formojnë pjesë integrale të pasqyrave financiare.

28 R a p o R t i V j e to R 201228

Page 29: Raporti Vjetor 2012

Pasqyra e ndryshimeve në ekuitet Për vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012

Kapitali Premia e Rezerva Fitimet e Rezerva e Totali

aksionar aksionit kontingjente mbajtura rivlerësimit

për letrat me

vlerë AFS

Bilanci më 1 janar 2011 33,050 - 511 42,028 (389) 75,200

Dividendët e paguara - - - (15,000) - (15,000)

Kapitali i përshkruar 3,296 4,204 - - - 7,500

Ndryshimi në vlerën reale të letrave me vlerë AFs - - - - (1,919) (1,919)

Rregullimet e riklasifikimit për investimet e shitura - - - - 1,047 1,047

Të ardhurat e tjera gjithëpërfshirëse - - - - (872) (872)

Fitimit për vitin - - - 18,862 - 18,862

Të ardhura gjithëpërfshirëse totale për 2011 - - - 18,862 (872) 17,990

Bilanci më 31 dhjetor 2011 36,346 4,204 511 45,890 (1,261) 85,690

Dividendët e paguara - - - (20,000) - (20,000)

Kapitali i përshkruar 15,000 - - - - 15,000

Ndryshimi në vlerën reale të letrave me vlerë AFs - - - - 1,037 1,037

Të ardhurat e tjera gjithëpërfshirëse - - - - 1,037 1,037

Fitimi për vitin - - - 18,514 - 18,514

Të ardhurat totale gjithëpërfshirëse për vitin 2012 - - - 18,514 1,037 19,551

Bilanci më 31 dhjetor 2012 51,346 4,204 511 44,404 (224) 100,241

Shënimetshoqëruese1derinë33formojnëpjesëintegraletëpasqyravefinanciare.

29PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 30: Raporti Vjetor 2012

1. Informatat për korporatën

ProCredit Banka në Kosovë (banka) është themeluar më 9 dhjetor

1999, dhe ka nisur operacionet më 12 janar 2000. Banka është licen-

cuar për të operuar si bankë në të gjitha fushat bankare në Kosovë si-

pas rregullave të Autoritetit Bankar qendror të Kosovës (ABqK) dhe i

nënshtrohet Rregullores së Misionit të Administratës së Përkohshme

të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (uNMiK), Nr. 1999/21 “Mbi Li-

cencimin, Mbikëqyrjen dhe Rregullimin Bankar”. Banka është degë e

ProCredit Holding AG & Co. KGaA (ProCredit Holding), e cila kontrol-

lon 100% të aksioneve votuese të bankës. ProCredit Holding AG & Co.

KGaA është kompania finale amë e bankës. selia e bankës është e

vendosur në Bulevardin Nëna Terezë, 10000 Prishtinë, Kosovë.

ProCredit Banka në Kosovë ishte banka e parë e licencuar në Kosovë.

Banka ishte themeluar përmes një iniciative të disa institucioneve

ndërkombëtare financiare dhe kompanive investuese, kryesisht

ProCredit Holding AG & Co.KGaA (në atë kohë e quajtur international

Micro investitionen AG), Commerzbank AG, banka Evropiane për

Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), Korporata Ndërkombëtare Finan-

ciare (iFC), Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) and Nederlandse

Financieringsmaatschappij voor ontwikkelingslanden (FMo). ob-

jekivi i saj është ofrimi i shërbimeve efikase, të besueshme dhe le-

htazi të qasshme bankare për të gjitha entitetet ligjore dhe individët

privatë anembanë Kosovës. Gjatë vitit 2012, banka operoi me degët

e saj kryesore në: Prishtinë, Pejë, Prizren, Gjakovë, Gjilan, Mitrovicë

dhe Ferizaj.

Pasqyrat financiare të bankës për vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012

janë aprovuar nga Bordi Menaxhues më 18 mars 2013.

2. Miratimi i standardeve të reja dhe të rishikuara ndërkombëtare të

raportimit financiar

2.1 Standardet dhe interpretimet efektive në periudhën e tanishme

Ndryshimet në vijim për standardet e lëshuara ekzistuese të nxjerra

nga Bordi mbi standardet Ndërkombëtare të Kontabilitetit (sNK)

dhe interpretimet të nxjerra nga Komiteti i interpretimeve të stand-

ardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (KisNRF) janë në fuqi

nga 1 janari 2012:

• Shpalosjet – transfertet e pasurive financiare – ndryshimet në

sNRF 7 (të nxjerra në tetor 2010 dhe në fuqi për periudhat vjetore

që fillojnë më ose pas 1 korrikut 2011). Ndryshimet kërkojnë

shpalosje shtesë përkitazi me ekspozimet e rrezikut që dalin

nga asetet e transferuara financiare. Amendamentet përfshijnë

një kërkesë për shpalosje sipas klasave të natyrës së aseteve,

duke bartur shumën dhe përshkrimin e rreziqeve dhe shpërbli-

meve të aseteve financiare që janë transferuar tek palët e tjera,

dhe prapë mbesin në bilancin e gjendjes të entitetit. shpalosjet

janë gjithashtu të nevojshme për t’i mundësuar përdoruesit të

kuptojë shumën e ndonjë detyrimi të ndërlidhur si dhe marrëd-

hënien ndërmjet aseteve financiare dhe detyrimet e ndërlidhura.

Në rastet kur asetet financiare janë çregjistruar, por entiteti ende

pritet t’u nënshtrohet rreziqeve dhe shpërblimeve të caktuara të

shoqëruara me asetet e transferuara, kërkohet shpalosje shtesë

për të mundësuar të kuptuarit e atyre rreziqeve shtesë. Banka

nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë efekt material në pasqyrat

e saja financiare.

• Hiperinflacioniirëndëdhelargimiidatavefiksepëradoptuesit

për herë të parë – Ndryshimet në sNRF 1 (të nxjerra në dhjetor

2010 dhe në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më ose pas 1

korrikut 2011). Ndryshimi përkitazi me hiperinflacionin krijon

një përjashtim shtesë kur entiteti i është nënshtruar hiperfinal-

cionit të ashpër vazhdon me prezantimin ose prezanton për herë

të parë, pasqyrat financiare në pajtim me sNRF. Përjashtimi i

mundëson një entiteti të vendosë të matë asete dhe detyrime të

caktuara sipas vlerës reale; dhe të përdorë atë vlerë reale si ko-

sto të paraparë në hapjen e pasqyrave financiare të sNRF-ve mbi

pozitën financiare. BsNK ka ndryshuar gjithashtu sNRF 1 për të

eliminuar referencat ndaj datave fikse për një përjashtim dhe një

lirim, që të dyja kanë të bëjnë me asetet dhe detyrimet financiare.

Ndryshimi i parë kërkon nga miratuesit për herë të parë që të ap-

likojnë kërkesat e çregjistrimit të sNRF-ve në mënyrë prospektive

nga data e hyrjes në fuqi, në vend se nga 1 janari 2004. Ndryshimi

i dytë lidhet me asetet ose detyrimet financiare ku vlera reale ësh-

të përcaktuar përmes teknikave të vlerësimit në njohjen fillestare

dhe mundëson që udhëzimi të aplikohet në mënyrë prospektive

nga data e kalimit në sNRF në vend se nga 25 tetori 2002 ose 1

janari 2004. Kjo do të thotë se adoptuesi për herë të parë mund të

mos ketë nevojë të përcaktojë vlerën reale të aseteve ose detyri-

meve të caktuara financiare në njohjen fillestare për periudhat

para datës së kalimit. sNRF 9 është ndryshuar gjithashtu për të

reflektuar këto ndryshime. Banka nuk pret që ndryshimet të kenë

ndonjë efeket material në pasqyrat e saja financiare.

• Rikuperimi i Aseteve Themelore – Ndryshimet në SNK 12 (të

nxjerra në dhjetor 2010 dhe në fuqi për periudhat vjetore që kanë

nisur më ose pas 1 janar 2012). Ndryshimi ka sjellë një supozim

kundërshtues se një pronë investuese e bartur me vlerë reale

është e rikuperueshme tërësisht përmes shitjes. Ky supozim

është kundërshtues nëse prona investuese mbahet në kuadër të

një modeli afarist objektivi i të cilit është konsumimi substancial

i të gjitha përfitimeve ekonomike të ndërthurura në pronën inves-

tuese përgjatë kalimit të kohës, në vend se përmes shitjes. siC-

21, Taksat në të ardhura – Rikuperimi i Aseteve të Rivlerësuara

jozhvlerësuese, të cilat adresojnë çështje të ngjashme që përf-

shijnë asetet e matura jozhvlerësuese, duke përdorur modelin

e rivlerësimit në sNK 16, Pronat, impiantet dhe Pajisjet, është

inkorporuar në sNK 12 pas përjashtmit nga fushëveprimi i saj

pronat investuese të matura me vlerë reale. Banka nuk pret që

ndryshimet të kenë çfarëdo efekti material në pasqyrat e saja fi-

nanciare.

Miratimi i këtyre ndryshimeve në standardet dhe interpretimet ekz-

istuese nuk ka çuar në ndonjë ndryshim të theksuar në politikat

kontabël të bankës.

2.2 Standardet dhe interpretimet që janë nxjerrë e që ende nuk janë

në fuqi (në fuqi nga 1 janar 2013 ose më vonë)

Në datën e autorizimit të këtyre pasqyrave financiare, janë nxjerrë

por ende nuk kanë hyrë në fuqi standardet, rishikimet dhe interpre-

time në vijim:

• SNRF 9, Instrumentet Financiare: Klasifikimi dhe Matja. SNRF

9, të nxjerra në nëntor 2009, zëvendëson këto pjesë të sNK 39

përkitazi me klasifikimin dhe matjen e aseteve financiare. sNRF 9

është ndryshuar më tej në tetor 2010 për të adresuar klasifikimin

dhe matjen e detyrimeve financiare dhe në dhjetor 2011 për të (i)

ndryshuar datën e saj të efektshme për periudhat vjetore që fil-

lojnë më ose pas 1 janarit 2015 dhe (ii) të shtojnë shpalosjen e

tranzicionit. Veçoritë kryesore të standardit janë si në vijim:

• Asetet financiare kërkohet të klasifikohen në dy kategori të

matjes: ato që maten si rrjedhim me vlerën reale, dhe atyre që

maten si rrjedhim me kosto të amortizuar. Vendimi duhet marrë

me njohje fillestare. Klasifikimi varet nga modeli afarist i entitetit

Shënimet për pasqyrat financiare të SNRFPër vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012

(Të gjitha shumat e shprehura në mijëra EuRo, përveç nëse ceket ndryshe)

30 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 31: Raporti Vjetor 2012

për menaxhimin e instrumenteve financiare dhe karakteristikat

kontraktuale të rrjedhës së parave të gatshme të instrumentit.

• Njëinstrumentështëmaturrrjedhimishtmekostotëamortizuar

vetëm nëse është instrument i borxhit dhe që të dyja (i) objektivi

i modelit afarist të entitetit duhet të mbajë asetin për të mbledhur

rrjedhat kontraktuale të parave të gatshme, dhe (ii) rrjedhat kon-

traktuale të parasë së gatshme të aseteve paraqesin pagesat e

kryegjësë dhe interesit (d.m.th. ajo ka vetëm veçori bazike të kre-

disë). Të gjitha instrumentet e borxhit duhet të maten me vlerën

reale përmes fitimit ose humbjes.

• Tëgjitha instrumentet e ekuitetit duhenmatur rrjedhimishtme

vlerë reale. intrumentet e ekuitetit të cilat duhen mbajtur për

tregtim do të maten me vlerë reale përmes fitimit ose humbjes.

Për të gjitha investimet e tjera të ekuitetit, zgjedhja e patërhequr

mund të bëhet sipas njohjes fillestare, për të njohur fitimet dhe

humbjet në vlerat e parealizuara dhe të realizuara reale përmes të

ardhurave të tjera gjithëpërfshirëse në vend të fitimit ose humb-

jeve. Nuk duhet ketë ndonjë riciklim, fitime ose humbje me vlerë

reale ndaj fitimit dhe humbjes. Kjo zgjedhje mund të bëhet në

baza instrument për instrument. Dividendët duhen prezantuar në

fitim ose humbje, derisa të paraqesin një kthim nga investimet.

• ShumicaekërkesavenëSNK39përklasifikimdhematjetëde-

tyrimeve financiare janë bartur në mënyrë të pandryshuar në

sNRF 9. Ndryshimi kryesor është se një entitet do të kërkohet të

prezantojë efektet e ndryshimeve në rrezikun vetanak të kredisë

së detyrimeve financiare të përcaktuara me vlerë reale përmes

fitimit ose humbjes në të ardhurat e tjera gjithëpërfshirëse.

Banka nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë efekt material në

pasqyrat e saj financiare.

• SNRF10,PasqyrateKonsoliduaraFinanciare (tënxjerranëmaj

2011 dhe në fuqi për periudhat financiare që fillojnë më ose pas 1

janarit 2013), zëvendësojnë të gjitha udhërëfimet mbi kontrollin

dhe konsolidimin në sNK 27 “Pasqyrat e konsoliduara dhe finan-

ciare të ndara” dhe siC-12 “Konsolidimi – entitetet e qëllimit të

veçantë”. sNRF 10 ndryshon përkufizimin e kontrollit ashtu që të

njëjtat kritere të aplikohen për të gjitha entitetet për të përcak-

tuar kontrollin. Ky standard ndërtohet mbi parimet ekzistuese

duke identifikuar konceptin e kontrollit si faktor përcaktues në

atë nëse një entitet duhet të përfshihet brenda pasqyrave të kon-

soliduara financiare. standardi parasheh udhëzim shtesë për të

ndihmuar në përcaktimin e kontrollit nëse kjo është vështirë për

t’u vlerësuar. Ky standard i ri mund të ndikojë në entitet që një

grup të konsolidohet si degë e saj. Banka nuk pret që ndryshimet

të kenë efektet materiale në pasqyrat e saja financiare.

• SNRF11,Aranzhimetepërbashkëta(tënxjerranëmaj2011dhe

në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më ose pas 1 janarit

2013), zëvendësojnë sNK 31 “interesat në sipërmarrjet e Për-

bashkëta” dhe siC-13 “Entitetet e Kontrolluara bashkërisht –

Kontributet jomonetare sipas sipërmarrjeve”. Ndryshimet në

përkufizime kanë reduktuar numrin e llojeve të aranzhimeve të

përbashkëta në dy: operacionet e përbashkëta dhe sipërmarrjet

e përbashkëta. Zgjidhja e politikës ekzistuese e konsolidimit pro-

porcional për entitetet e kontrolluara në mënyrë të përbashkët

është eliminuar. Ky standard parash është një reflektim më real

mbi aranzhimet e përbashkëta duke u fokusuar në të drejtat dhe

obligimet e aranzhimit, në vend të formës së tij ligjore. operacio-

net e përbashkëta dalin në rastet kur një operator i përbashkët

ka të drejta mbi asetet dhe detyrimet që lidhen me aranzhimin

dhe në këtë mënyrë llogaritë interesin e tij në asete, detyrime,

të hyra dhe shpenzime. sipërmarrjet e përbashkëta paraqiten në

rastet kur një operator i përbashkët ka të drejta mbi asetet neto

të aranzhimit dhe në këtë mënyrë llogaritë ekuitetin për interesin

e tij. Konsolidimi proporcional i sipërmarrjeve të përbashkëta nuk

lejohet më tej. Nuk pritet të ketë ndonjë ndikim në pasqyrat fi-

nanciare të bankës. Banka nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë

efekt material në pasqyrat e saj financiare.

• SNRF12,ShpalosjaeInteresitnëEntiteteteTjera(tënxjerranë

maj 2011 dhe në fuqi nga periudhat vjetore që fillojnë më ose pas

datës 1 janar 2013), vlen për entitetet që kanë interes në ndonjë

degë, aranzhim të përbashkët, një entitet të asociuar ose të

strukturuar në mënyrë jo të konsoliduar. Ajo zëvendëson kërke-

sat momentalisht të gjetura në sNK 28 “investimet në kompani të

asociuara”. sNRF 12 kërkon nga entitetet të shpalosin informatat

që ndihmojnë lexuesit e pasqyrave financiare të asociuara me

interesin e entitetit në degë, kompani të asociuara, aranzhime

të përbashkëta dhe entitete të strukturuara në mënyrë të pakon-

soliduar. Për të përmbushur këto objektiva, standardi i ri kërkon

shpalosjen në një numër fushash, përfshirë gjykimet e veçanta

dhe supozimet e bëra në përcaktimin e asaj nëse një entitet kon-

trollon, bashkërisht kontrollon ose në mënyrë të veçantë ndikon

në interesat e saj në entitet e tjera, shpalosjet e zgjeruara mbi

ndarjen e interesave jokontrolluese në aktivitetet grupore dhe

rrjedhat e parave të gatshme, informatat e përmbledhura finan-

ciare me interesa jokontrolluese materiale, si dhe shpalosje të

detajuar të interesave në entitetet e strukturuara në mënyrë të

konsoliduar. Banka nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë efekt

material në pasqyrat e saja financiare.

• SNRF13,MatjaeVlerësReale,(enxjerrënëmaj2011dheehyrënë

fuqi për periudhat që fillojnë më ose pas 1 janarit 2013), synon të

përmirësojë konsistencën dhe të reduktojë kompleksitetin duke

ofruar një përkufizim të rishikuar të vlerës reale si dhe një burim

të vetëm të matjes sipas vlerës reale dhe shpalosjen e kërkesave

për përdorim përgjatë sNRF-ve. Kërkesat e këtij standardi ofrojnë

udhëzim rreth aplikimit aty ku përdorimi i tyre tashmë kërkohet

ose lejohet nga standardet e brenda sNRF-ve. Banka nuk pret që

ndryshimet të kenë ndonjë efekt material lidhur me pasqyrat e

tyre financiare.

• SNA,27PasqyrateNdaraFinanciare,(tërishikuaranëmaj2011

dhe në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë më ose pas 1 janarit

2013), është ndryshuar dhe objektivi i saj tani është përshkrimi

i kërkesave të kontabilitetit dhe shpalosjes për investime nëpër

degë, sipërmarrjet e përbashkëta dhe të asociuara në rastet kur

një entitet përgatit pasqyra të ndara financiare. udhëzimet mbi

kontrollin dhe pasqyrat e konsoliduara financiare është zëv-

endësuar me sNRF 10, Pasqyrat e Konsoliduara Financiare. Ban-

ka nuk pret që ndryshimi të ketë ndonjë efekt material lidhur me

pasqyrat e saja financiare.

• SNA28,InvestimetnëKompanitëeAsociuaradhenëSipërmar-

rjet e Përbashkëta, (rishikuar në maj 2011 dhe në fuqi për periud-

hat vjetore që fillojnë më ose pas 1 janarit 2013). Ndryshimi i sNA

28 rezultoi nga projekti i Bordit mbi sipërmarrjet e përbashkëta.

Gjatë diskutimit të atij projekti, Bordi vendosi të inkorporojë

kontabilitetin për sipërmarrjet e përbashkëta duke përdorur

metodën e ekuitetit në sNA 28, për shkak se kjo metodë është

e aplikueshme për sipërmarrjet e përbashkëta dhe kompanitë e

asociuara. Me këtë përjashtim, udhëzimi tjetër mbeti i pandrysh-

uar. Banka nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë efekt material

në pasqyrat e saj financiare.

• Ndryshimet në SNA 1, Prezantimi i Pasqyrave Financiare (të

nxjerra në qershor 2011, në fuqi për periudhat vjetore që fillojnë

më ose pas 1 korrik 2012), ndryshojnë shpalosjen e artikujve të

prezantuar në të ardhurat gjithëpërfshirëse. Ndryshimet kërko-

jnë nga entitetet të ndajnë artikujt e prezantuar në të ardhurat

e tjera gjithëpërfshirëse në dy grupe, bazuar në atë nëse ose jo

ato mund të riklasifikohen si fitim ose humbje në të ardhmen. Tit-

ulli i sugjeruar i përdorur nga sNA 1 ka ndryshuar në “pasqyrën e

fitimit ose humbjes dhe të ardhurave të tjera gjithëpërfshirëse”.

Banka pret që standardi i ndryshuar të ndryshojë prezantimin e

pasqyrave të saj financiare, por nuk ka ndonjë ndikim në matjen e

transaksioneve dhe bilanceve. Banka momentalisht po vlerëson

ndikimin e standardit të ndryshuar në pasqyrat e saja financiare.

• SNA19endryshuar,BenefitetePunonjësve(tënxjerranëqershor

31PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 32: Raporti Vjetor 2012

që përdoren për më shumë se një periudhë është e klasifikuar si

pronë, impiant dhe pajisje në vend të stoqeve.

sNA 32 ishte ndryshuar për të qartësuar se disa pasoja të caktuara

tatimore të shpërndarjes tek pronarët duhet të merren në llogari për

pasqyrën e të ardhurave siç është kërkuar gjithmonë nga sNA 12.

sNA 34 ishte ndryshuar për të sjellë kërkesat e tij në pajtim me sNRF

8. sNA 34 do të kërkojë shpalosjen e një mase të aseteve dhe detyri-

meve totale për vetëm një segment operativ vetëm nëse informatat

e tilla ofrohen rregullisht tek vendimmarrësi kryesor operativ dhe

ka pasur një ndryshim material në ato masa që nga pasqyrat e fun-

dit vjetore financiare. Banka nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë

efekt material në pasqyrat e tij financiare.

• NdryshimeteUdhëzimevetëtranzicionitnëSNRF10,SNRF11dhe

sNRF 12 (të nxjerra më 28 qershor 2012 dhe në fuqi për periud-

hat që fillojnë më 1 janar 2013).Ndryshimet qartësojnë udhëzimet

e tranzicionit në sNRF 10 – Pasqyrat e Konsoliduara Financiare.

Entitetet që miratojnë sNRF 10 duhet të vlerësojnë kontrollin në

ditën e parë të periudhës vjetore në të cilën është miratuar sNRF

10, dhe nëse konkluzioni i konsolidimit nën sNRF 10 dallon nga

sNA 27 dhe siC 12, periudha e menjëhershme e krahasimit pas-

ues (që është, viti 2012 për një entitet në fund të vitit kalendarik

që miraton sNRF 10 në vitin 2013) është rideklaruar, përveç nëse

kjo nuk është praktike. Ndryshimet gjithashtu ofrojnë lehtësime

tranzicionale shtesë në sNRF 10, sNRF 11, Aranzhimet e Për-

bashkëta dhe sNRF 12, shpalosjen e interesave në Entitet e Tjera,

duke kufizuar kërkesat për ofrimin e informatave të përshtatura

krahasimore vetëm për periudhën e menjëhershme krahasuese

pasuese. Gjithashtu, ndryshimet do të largojnë kërkesën për pre-

zantimin e informatave krahasimore për shpalosjet e lodhura me

entitetet e strukturuara në mënyrë të pakonsoliduara për periud-

hat para aplikimit të parë të sNRF 12. Banka nuk pranon se ndry-

shimet kanë efekt material në pasqyrat e saja financiare.

• NdryshimetnëSNRF 10,SNRF 12dheSNA27–Entitetet inves-

tuese (të nxjerra më 31 tetor 2012 dhe në fuqi për periudhat

vjetore që fillojnë më 1 janar 2014). Ndryshimi prezantoi përku-

fizimin e një entiteti investues si një entitet i cili (i) siguron fonde

nga investitorët për qëllime të ofrimit atyre shërbime të menax-

himit të investimit, (ii) përkushtohet ndaj investitorëve se qël-

limi i biznesit të tij është investimi i fondeve vetëm për vlerësim

kapital ose për të ardhura të investimit (iii) mat dhe vlerëson

investimet e saj në baza të vlerës reale. Një entitet investimi do

të kërkohet për llogari të vartësve të saj me vlerë reale përmes

fitimit dhe humbjes dhe për të konsoliduar vetëm ata vartës që

ofrojnë shërbime që janë të lidhura me aktivitetet investuese të

entitetit. sNRF 12 ishte ndryshuar për të prezantuar shpalosjet e

reja, përfshirë ndonjë gjykim të rëndësishëm të bërë në përcak-

timin e asaj nëse entiteti është një entitet investuese si dhe in-

formatat lidhur me mbështetjen financiare ose tjetër për vartësit

e pakonsoliduar, nëse është synuar apo tashmë është ofruar për

vartësin. Banka nuk pret që ndryshimet të kenë efekt material në

pasqyrat e saj financiare.

Banka ka zgjedhur të mos miratojë këto standarde, rishikimet dhe

interpretimet para datave të tyre të hyrjes në fuqi. Banka parasheh

që miratimi i këtyre standardeve, rishikimeve dhe interpretimeve

nuk do të ketë ndikim material në pasqyrat financiare të bankës në

periudhën e aplikimit fillestar. Banka po konsideron ndikimin sNRF

9 dhe datën e aplikimit të saj fillestar.

3. Përmbledhje e politikave të rëndësishme kontabël

3.1 Deklarata e përputhshmërisë

Banka ka përgatitur pasqyrat e saj financiare sipas standardeve

Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (sNRF). Pasqyrat financiare

2011, në fuqi për periudhat që nisin më ose pas 1 janarit 2013),

bëjnë ndryshime –të theksuara në njohjen dhe matjen e shpenzi-

meve të definuara të benefiteve pensionale si dhe heqjen e ben-

efiteve, si dhe në shpalosjen e të gjitha benefiteve të punonjësve.

standardi kërkon njohjen e të gjitha ndryshimeve në detyrimin e

definuara neto të benefitit (asetit) kur ato të ndodhin, si në vijim:

(i) kostoja e shërbimit dhe interesi neto në fitim ose humbje; dhe

(ii) rimatje në të ardhurat e tjera gjithëpërfshirëse. Nuk pritet të

ketë ndonjë ndikim në pasqyrat financiare të bankës.

• IFRIC20,KostoteNxjerrjesnëFazëneProdhimitnënjëMinierë

sipërfaqësore (nxjerrë në tetor 2011 dhe në fuqi për periudhat

vjetore që fillojnë më ose pas 1 janarit 2013). interpretimi qartë-

son se benefitet nga aktiviteti i nxjerrjes llogariten në pajtim

me parimet e sNA 2, stoqet, deri në shkallë që të realizohen në

formë të stoqeve të prodhuara. Deri në shkallën në të cilën ben-

efitet paraqesin qasje të përmirësuar në xehe, entiteti duhet të

njohë këto kosto “si asete të aktivitetit të nxjerrës” në kuadër të

aseteve jothemelore, duke iu nënshtruar plotësimit të disa kri-

tereve të caktuara. Ky interpretim nuk është i aplikueshëm për

operacionet e bankës.

• Shpalosjet–MënjanimiiAseteveFinanciaredheDetyrimetFinan-

ciare – Ndryshime në sNRF 7 (nxjerrë në dhjetor 2011 dhe në fuqi

për periudhat vjetore që fillojnë më ose pas 1 janarit 2013). Ndry-

shimi kërkon shpalosjen që do t’u mundësojnë përdoruesve të një

entiteti të pasqyrave financiare të vlerësojnë efektin ose efektin

potencial të aranzhimeve të mbledhjes neto, përfshirë të drejtat e

mënjanimit. Ndryshimi do të ketë ndikim në shpalosje por nuk do

të ketë efekt në matjen dhe njohjen e instrumenteve financiare.

Banka nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë efekt material në

pasqyrat e saja financiare.

• Mënjanimi i Aseteve Financiare dhe Detyrimeve Financiare –

Ndryshimet në sNA 32 (të nxjerra në dhjetor 2011 dhe në fuqi për

periudhat vjetore që fillojnë më ose pas 1 janarit 2014). Ndryshi-

mi ka shtuar udhëzimet e aplikacionit në sNA 32 për të adresuar

mospërputhjet e identifikuara në aplikimin e disa kritereve të

mënjanimit. Kjo përfshin qartësimin e kuptimit të “momental-

isht ka të drejtën e ligjshme të zbatueshme të mënjanimit” dhe

që disa sisteme të shlyerjes bruto mund të konsiderohen ekuiva-

lente për shlyerjen neto. Banka nuk pret që ndryshimet të kenë

ndonjë efekt material në pasqyrat e saj financiare.

• Ndryshimet në SNRF 1 Miratimi i herës së parë i Standardeve

Ndërkombëtare të Raportimit Financiar – Kreditë e qeverisë.

Ndryshimet, që kanë të bëjnë me kreditë e marra nga qeveritë

nën normën e interesit të tregut, u japin adoptuesve të herës së

parë të sNRF-ve lehtësim nga aplikimi i plotë retrospektiv i sNRF-

ve gjatë llogaritjes së këtyre huave në tranzicion. Kjo do t’u japë

adoptuesve të herës së parë lehtësim si përgatitës ekzistues.

Banka nuk pret që ndryshimet të kenë ndonjë efekt material në

pasqyrat e saj financiare.

• PërmirësimetnëStandardetNdërkombëtaretëRaportimitFinan-

ciar (të nxjerra në maj 2012 dhe në fuqi për periudhat vjetore që

fillojnë më 1 janar 2013). Përmirësimet përbëhen nga ndryshimet

në pesë standarde. sNRF 1 ishte ndryshuar për të (i) qartësuar

se një entitet i cili vazhdon të përgatisë pasqyrat e saj financiare

të sNRF mund të aplikojë në mënyrë të vazhdueshme sNRF 1 ose

të aplikojë të gjitha sNRF-të në mënyrë retrospektive sikur të

mos ishte ndalur kurrë së aplikuari ato, dhe (ii) për të shtuar një

përjashtim nga aplikimi i sNA 23, Kostot e huazimit, në mënyrë

retrospektive nga adoptuesit e herës së parë. sNA 1 ishte ndrysh-

uar për të qartësuar se shënimet sqaruese nuk janë kërkuar të

mbështesin bilancin e tretë të gjendjes të prezantuar në fillim

të periudhës paraprake kur ajo ofrohet sepse është ndikuar në

mënyrë materiale nga një rideklarimi retrospektiv, ndryshimet në

politikat kontabël ose riklasifikimet për qëllime të prezantimit,

derisa shënimet sqaruese do të kërkohen në rastet kur entiteti

në mënyrë vullnetare vendosë të ofrojë pasqyra krahasuese sht-

esë. sNA 16 ishte ndryshuar për të qartësuar se pajisjet servuese

32 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 33: Raporti Vjetor 2012

të bankës për vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012 janë përgatitur

në pajtim me sNRF të nxjerra nga BNsK dhe trupi i saj paraardhës.

Gjithashtu, janë aplikuar edhe interpretimet e nxjerra nga Komiteti

i interpretimeve të standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Finan-

ciar (KisNRF) dhe organi i saj paraardhës.

3.2 Baza e përgatitjes

Pasqyrat financiare janë përgatitur sipas bazës së kostos historike

përveç për asetet financiare me vlerë reale përmes fitimit dhe hum-

bjes, asetet financiare në dispozicion për shitje dhe instrumentet

derivateve, të cilat janë bartur me vlerën e tyre reale. Kostoja his-

torike është përgjithësisht e bazuar në vlerën reale të konsideratës

që i kushtohet në shkëmbim për asetet.

sNRF definon të ashtuquajturën hierarki të përcaktimit të vlerës re-

ale e cila reflekton besueshmërinë relative të mënyrave të ndryshme

të sigurimit të vlerës reale:

(a) Tregu aktiv: Çmimi i kuotuar (Niveli 1) Vëzhgoni çmimet e kuotuara

për instrumente identike financiare në tregjet aktive.

(b) Teknika e vlerësimit duke përdorur inpute të vëzhgueshme (Niveli

2) Vëzhgoni çmimet e kuotuara për tregjet aktive ose çmimet e

kuotuara për instrumente identike ose instrumente të ngjashme

në tregjet joaktive ose përdorni modelet e vlerësimit ku të gjitha

inputet e rëndësishme janë të vëzhgueshme.

(c) Teknika e vlerësimit me inpute të rëndësishme jo të vëzhgueshme

(Niveli 3)

Përdorni modelet e vlerësimit ku një ose më shumë inpute të rëndë-

sishme nuk janë të vëzhgueshme.

Vetëm nëse mënyra e parë më e mirë e përcaktimit të vlerës reale nuk

është në dispozicion atëherë mund të apikohet metoda tjetër më e

mirë. Nëse është e mundur, banka siguron vlerat reale nga çmimet

e kuotuara të tregut; përndryshe aplikohet teknika tjetër më e mirë

e matjes.

instrumentet financiare të matura me vlerë reale për qëllime konta-

biliteti në baza të vazhdueshme përfshijnë të gjitha instrumentet me

vlerë reale përmes fitimit ose humbjes dhe instrumentet financiare

të klasifikuara si në dispozicion për shitje. Detajet e teknikave të ap-

likuara të matjes për pozitat e bilancit të gjendjes janë pjesë e poli-

tikave kontabël të listuara më poshtë.

Politikat kryesore të kontabilitetit janë cekur më poshtë.

3.3 Valuta funksionale

Në pajtim me sNA 21, valuta matëse e bankës e përdorur për për-

gatitjen e pasqyrave financiare është EuRo, meqë është valuta e

mjedisit primar ekonomik në të cilën banka operon dhe ajo reflekton

substancën ekonomike të ngjarjeve themelore.

3.4 Transaksionet me këmbim të huaj

Transaksionet me këmbim të huaj regjistrohen me normën që është

e vlefshme në ditën e transaksionit. Asetet dhe detyrimet monetare

të shprehura në valuta të huaja përkthehen në normën e këmbimit

të vlefshme në datën e bilancit të gjendjes. Fitimet dhe humbjet e

këmbimit të huaj që rezultojnë nga zgjidhja e transaksioneve të tilla

dhe nga përkthimi i normave të këmbimit në fund të vitit të aseteve

dhe detyrimeve monetare të shprehua në valuta të huaj regjistrohen

në pasqyrën e fitimit dhe humbjes për vitin.

Normat zyrtare të këmbimit për valutat kryesore të përdorura në

përkthimin e artikujve të bilancit të gjendjes të shprehur në valutat e

huaja janë si në vijim (në EuRo):

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

1 usD 0.7579 0.7759

1 CHF 0.8283 0.8206

1 GBP 1.2253 1.1962

3.5 Klasifikimi i aseteve financiare

Asetet financiare klasifikohen në kategoritë në vijim: asetet finan-

ciare me vlerë reale përmes fitimit dhe humbjes, asetet financiare

në dispozicion për shitje dhe kreditë si dhe llogaritë e arkëtueshme.

Klasifikimi i aseteve financiare përcaktohet me regjistrimin e tyre

fillestar. Banka nuk ka klasifikuar ndonjë aset financiar si të mbajtur

për maturitet.

Të gjitha blerjet dhe shitjet e rregullta të aseteve financiare janë

regjistruar në datën e tregtimit, d.m.th. data kur banka zotohet që

të blejë asetin. Blerjet ose shitjet e rregullta janë blerjet ose shitjet

e aseteve financiare të cilat kërkojnë dërgimin e aseteve brenda per-

iudhës përgjithësisht të përcaktua me rregullore ose konventën në

vendin e tregut.

Fitimet ose humbjet që dalin nga ndryshimet në vlerën reale të

kategorisë së “aseteve financiare me vlerë reale përmes fitimit ose

humbjes” janë përfshirë në pasqyrën e fitimit dhe humbjes për per-

iudhën në të cilën ato paraqiten. Fitimet ose humbjet që dalin nga

ndryshimet e vlerës reale të aseteve financiare në dispozicion për

shitje regjistrohen përmes të ardhurave gjithëpërfshirëse, deri sa

aseti financiar të çregjistrohet ose dëmtohet. Në këtë kohë, fitimi ose

humbja kumulative më parë të regjistruara në të ardhurat gjithëpërf-

shirëse transferohen në fitim dhe humbje të periudhës së rregullimit.

sidoqoftë, interesi kalkulohet duke përdorur metodën e efektshme

të interesit në asetet monetare të klasifikuara si në dispozicion për

shitje regjistrohen në pasqyrën e fitimit ose humbjes për periudhën.

Vlerat reale të investimeve të kuotuara në tregjet aktive janë bazuar

në çmimet momentale të ofertimit. Nëse nuk ka treg aktiv për ase-

tin financiar, banka përcakton vlerën reale duke përdorur teknikat

e vlerësimit. Këto përfshijnë përdorimin e transaksioneve të fundit

të lira, analizat e rrjedhave të skontuara të parasë së gatshme dhe

teknikat e tjera të vlerësuara, zakonisht të përdorura nga pjesëmar-

rësit e tregut.

3.5.1 Asetet financiare me vlerë reale përmes fitimit dhe humbjes

investimet dhe asetet e tjera financiare të bankës janë klasifikuar

sipas kategorive në vijim:

(a) Asetet financiare me vlerë reale përmes fitimit dhe humbjes

Kjo kategori ka vetëm asetet financiare të mbajtura për tregtim

(asete tregtare), përfshirë derivativët e mbajtura. Banka nuk aplikon

kontabilitetin mbrojtës.

Blerjet dhe shitjet e aseteve financiare me vlerë reale përmes fitimit

ose humbjes regjistrohen në datën e tregtimit – datën në të cilën

banka zotohet të blejë dhe shesë asetin. Asetet financiare me vlerë

reale përmes fitimit ose humbjes janë çregjistruar kur të drejtat pra-

nimit të rrjedhave të parasë së gatshme nga asetet financiare kanë

skaduar ose kur banka ka transferuar në mënyrë substanciale të

gjitha rreziqet dhe shpërblimet e pronësisë.

Një aset financiar është klasifikuar si i mbajtur për tregtim nëse

kërkohet ose shkaktohet në mënyrë parimore për qëllim të shitjes

33PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 34: Raporti Vjetor 2012

Kreditë regjistrohen kur kryegjëja paguhet në avans tek huadhënësit.

Huat dhe llogaritë e arkëtueshme çregjistrohen kur të drejtat e pra-

nimit të rrjedhave të parasë së gatshme nga asetet financiare kanë

skaduar ose kur banka ka transferuar rrjedhimisht të gjitha rreziqet

dhe shpërblimet e pronësisë.

Kreditë dhe paradhëniet raportohen në shumën neto të provizioneve

për humbjet e huave të përshkruara në shënimin 3.9 më sipër.

Kreditë dhe paradhëniet ndaj bankës, kreditë dhe paradhëniet ndaj

klientëve dhe paraja e gatshme dhe bilanci pranë bankës qendrore

klasifikohen si hua dhe llogari të arkëtueshme.

3.5.4 Mënjanimi i instrumenteve financiare

Asetet dhe detyrimet financiare janë mënjanuar ndërsa shuma neto

është raportuar në bilancin e gjendjes kur ekziston e drejta e zbat-

ueshme ligjërisht për mënjanimin dhe regjistrimin shumave dhe kur

ekziston synimi i shlyerjes në baza neto, ose realizimi i aseteve dhe

shlyerja e detyrimeve njëkohësisht.

3.6 Instrumentet financiare derivative

Derivativët fillimisht regjistrohen me vlerë reale për shkak të kon-

sideratës së dhënë (gjatë blerjes së aseteve financiare) ose pranimit

(gjatë ndërmarrjes së detyrimeve financiare). Rrjedhimisht, deriva-

tivët janë rimatur me vlerë reale. Nëse është e mundur, vlerat reale

janë siguruar nga tregjet e kuoatuara ose nga transaksionet e fundit

të tregut. Përndryshe, ato janë të vlerësuara përmes modeleve të

rrjedhës së skontuar të parasë së gatshme ose modeleve të caktimit

të çmimeve të opsioneve, sipas nevojës. Derivativët me një vlerë

reale pozitive në bilancin e gjendjes barten si asete financiare dhe

raportohen në kuadër të “aseteve financiare me vlerë reale përmes

fitimit dhe humbjes”. Derivativët me vlerë reale negative barten si

detyrime financiare dhe raportohen në kuadër të “detyrimeve finan-

ciare me vlerë reale përmes fitimit ose humbjes”.

Fitimi ose humbja rezultuese e vlerës reale regjistrohet menjëherë

në pasqyrën e fitimit ose humbjes për të gjithë derivativët në kuadër

të “rezultati neto nga asetet financiare me vlerë reale përmes fitimit

ose humbjes”. Në bankë, derivativët janë përdorur për të mbrojtur

nga rreziqet, por banka nuk aplikon kontabilitetin e mbrojtjes. in-

strumentet derivateve financiare klasifikohen si asete financiare të

mbajtura për tregtim.

3.7 Të ardhurat dhe shpenzimet nga interesi

Të ardhurat dhe shpenzimet nga interesi për të gjitha instrumentet

financiare që bartin interes regjistrohen përmes fitimit ose humbjes

për periudhën brenda “të ardhurave nga interesi” dhe “shpenzimet

nga interesi” duke përdorur metodën e interesit efektiv.

Metoda e interesit efektiv është një metodë e kalkulimit të kostos

së amortizuar të një aseti financiar ose të detyrimit financiar dhe të

ndarjes së të ardhurave nga interesi ose shpenzimeve nga interesi

përgjatë periudhës relevante. Norma efektive e interesit është nor-

ma që në mënyrë të saktë skonton pagesat e ardhshme të vlerësuara

në para të gatshme ose pranimet përmes jetës së pritur të instru-

mentit financiar ose, kurdo të jetë e përshtatshme, një periudhe më

të shkurtër për shumën neto të bartur të asetit financiar ose detyrimit

financiar. Gjatë kalkulimit të normës efektive të interesit, banka llog-

arit rrjedhat e parasë së gatshme duke konsideruar të gjitha kushtet

kontraktuale të instrumentit financiar por nuk konsideron humbjet

e ardhshme të kredisë. Kalkulimi përfshin të gjitha ngarkesat dhe

pikët e paguara ose pranuara ndërmjet palëve të kontratës që janë

pjesë integrale e normës efektive të interesit, kostove të transak-

sionit dhe të gjitha premive dhe skontimeve të tjera.

ose riblerje në periudhë afatshkurtër ose nëse është pjesë e një por-

tofolio të instrumenteve të identifikuara financiare që janë menax-

huar bashkë dhe për të cilat ka dëshmi të modelit të fundit aktual të

marrjes së fitimit afatshkurtër. Derivativët janë kategorizuar gjith-

ashtu si të mbajtura për tregtim përveç nëse ato janë të përcaktuara

si instrumente të mbrojtjes. Ato regjistrohen në pasqyrë e konsolidu-

ar të pozitës financiare si “Asete financiare të mbajtura për tregtim”.

instrumentet financiare të përfshira në këtë kategori janë të regjis-

truara në mënyrë fillestar për vlerë reale; kostot e transaksionit

janë marrë në mënyrë direkte për fitimit dhe humbjen. Fitimet ose

humbjet që dalin nga ndryshimet me vlerë reale janë përfshirë në

mënyrë direkte në pasqyrën fitimit dhe humbjes dhe janë raportuar

si “Fitime/(humbje) neto të instrumenteve financiare si të mbajtura

për tregtim”. Të ardhurat nga interesi dhe shpenzime mbi asetet

financiare të mbajtura për tregtim janë përfshirë në “Të ardhurat e

interesit dhe të ngjashme”.

3.5.2 Asetet financiare në dispozicion për shitje

(b) Asetet financiare në dispozicion për shitjet

Asetet në dispozicion për shitje janë ato të synuara për t’u mbaj-

tur për një periudhë të padefinuar të kohës, e cila mund të shitet si

përgjigje ndaj nevojave për likuiditet ose ndryshime në normat e in-

teresit, normat e këmbimit ose çmimet e ekuitetit.

Në regjistrimin fillestar, asetet financiare në dispozicion për shitje

janë regjistruar me vlerë reale plus kostot e transaksionit, nëse ka të

tilla. si rrjedhim ato barten me vlerë reale. Vlerat reale të raportuara

janë ose çmimet e vëzhgueshme të tregut ose vlerat e kalkuluara me

një teknikë vlerësimi bazuar në tregun momental të vëzhgueshëm.

Për asetet afatshkurta financiare supozohet se vlera reale është

më së miri e reflektuar nga vetë çmimi i transaksionit. Fitimet ose

humbjet që dalin nga ndryshimet në vlerë reale të aseteve financiare

në dispozicion për shitje regjistrohen përmes të ardhurave të tjera

gjithëpërfshirëse në pozitën “Fitimet/(humbje) neto nga rezerva e

rivlerësimit nga asetet financiare në dispozicion për shitje (AFs)”,

deri sa asetet financiare të çregjistrohen ose dëmtohen. Në këtë

kohë, fitimi ose humbja kumulative fillimisht e regjistruar në të ar-

dhurat gjithëpërfshirëse të tjera transferohet tek pasqyra e fitimit

ose humbjes përmes rregullimit të riklasifikimit. interesi i kalkuluar

duke përdorur metodën e normës efektive të interesit dhe fitimet

dhe humbjet e valutës së huaj në asetet monetare të klasifikuara si

në dispozicion për shitje janë regjistruar në pasqyrën e fitimit dhe

humbjes. Dividendët, nëse ka tilla, nga instrumentet e ekuiteteve në

dispozicion për shitje, janë regjistruar në pasqyrën e fitimit dhe hum-

bjes, kur e drejta e entitetit që të pranojë pagesën është përcaktuar.

Blerjet dhe shitjet e aseteve financiare në dispozicion për shitje janë

regjistruar në datën e tregtimit. Asetet financiare në dispozicion për

shitje çregjistrohen kur draftet për pranimin e rrjedhave të parasë së

gatshme nga asetet financiare kanë skaduar ose në rastet kur banka

ka transferuar në mënyrë substanciale të gjitha rreziqet dhe shpër-

blimet e pronësisë.

3.5.3 Kreditë dhe llogaritë e arkëtueshme

Kreditë dhe llogaritë e arkëtueshme janë asete financiare joderiva-

tive me pagesa fikse ose të përcaktueshme që nuk janë kuotuar në

një treg aktiv. Ato dalin kur banka ofron para, mallra ose shërbime,

direkt tek një debitor pa ndonjë synim të tregtimit të arkëtueshmeve.

Të gjitha kreditë dhe paradhëniet janë fillimisht të regjistruara me

vlerë reale. Pas regjistrimit fillestar, këto janë matur rrjedhimisht me

kosto të amortizuar duke përdor metodën e normës efektive të intere-

sit. Kostoja e amortizuar është kalkuluar duke marrë parasysh ndonjë

kosto problematike dhe ndonjë skontim ose premi për shlyerjen.

34 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 35: Raporti Vjetor 2012

Pasi të jetë shënuar aseti financiar ose grupi i aseteve të ngjashme

financiare si rezultat i humbjes nga rënia në vlerë, të ardhurat nga in-

teresi regjistrohen duke përdorur normën e interesit të përdorur për

të skontuar rrjedhat e ardhshme të parasë së gatshme për qëllime të

matjes së humbjes nga rënia në vlerë.

Kur kreditë bëhen të dyshimta në aspektin e mbledhjes, ato shëno-

hen me vlerën tanishme të të hyrave të pritura në para të gatshme

dhe të ardhurat e interesit prandaj regjistrohen për shtendosjen e

skontimit të vlerës së tanishme bazuar në normën efektive të inter-

esit të asetit e cila është përdorur për të matur humbjen nga rënia

në vlerë.

3.8 Të ardhurat nga tarifat dhe komisioni

Tarifat dhe komisionet janë përgjithësisht të regjistruara në baza

akruale kur shërbimi të jetë ofruar. Tarifat e zotimit të kredive për

kreditë që kanë gjasë të tërhiqen janë shtyrë (bashkë me kostot

direkte përkatëse) dhe janë regjistruar si një rregullim për normën

efektive të interesit të kredisë.

3.9 Rënia në vlerë e aseteve financiare

(a) Rënia në vlerë e kredive dhe pagesave në avans

Banka vlerëson në secilën datë të bilancit të gjendjes nëse ka dëshmi

objektive se aseti financiar ose grupi i aseteve financiare është dëm-

tuar.

Një aset financiar ose një grup i aseteve financiare është dëmtuar

vetëm nëse ka dëshmi objektive te rënia në vlerë si rezultat i një ose

më shumë ngjarjeve që paraqiten pas regjistrimit fillestar të asetit

(një ngjarje e humbur) dhe se ngjarja e humbjes (ose ngjarjet) kanë

ndikim në rrjedhat e ardhshme të parasë së gatshme të asetit fi-

nanciar ose grupit të aseteve financiare që mund të vlerësohen në

mënyrë të besueshme.

Kriteri që banka përdor për të përcaktuar që ka dëshmi objektive për

rënie në vlerë të humbjes përfshijnë:

• Delikuencanëpagesatkontraktualetëkryegjësëoseinteresit

• Vështirësitë e rrjedhës së parasë së tashme të përjetuara nga

huadhënësi (për shembull, norma e ekuitetit, përqindjet neto të të

ardhurave nga shitjet)

• Shkeljaekontrataveosekushtevetëkredisë

• Inicimiiproceduravetëfalimentimit

• Përkeqësimiipozitëskonkurruesetëhuadhënësit

• Përkeqësimiivlerëssëkolateralit

Periudha e përllogaritur ndërmjet humbjes që paraqitet dhe iden-

tifikimit të saj përcaktohet nga menaxhmenti lokal për secilin por-

tofol të identifikuar. Në përgjithësi, periudhat e përdorura dallojnë

ndërmjet tre dhe 12 muajve, në rastet përjashtuese, sigurohen per-

iudhat më të gjata.

Banka së pari vlerëson nëse ekzistojnë dëshmitë objektive të rënia

në vlerë në mënyrë individuale për asetet financiare që janë individu-

alisht të rëndësishme dhe të cilat në mënyrë individuale ose kole-

ktive për asetet financiare që nuk janë individualisht të rëndësishme.

Nëse banka përcakton se nuk ekzistojnë dëshmi objektive të rënies

në vlerë për një aset financiar që vlerësohet në mënyrë individu-

ale, qofshin të rëndësishme ose jo, ato përfshijnë asetin në grup të

aseteve financiare me karakteristika të ngjashme të rrezikut të kre-

disë dhe në mënyrë kolektive i vlerëson ato për rënie në vlerë. Asetet

të cilat vlerësohen individualisht për rënie në vlerë dhe për të cilat

një humbje është apo vazhdon të regjistrohet nuk janë përfshirë në

vlerësimin kolektiv të rënia në vlerë.

shuma e humbjes është matur nga dallimi ndërmjet shumës së bar-

tur të asetit dhe vlerës së tanishme të rrjedhave të përllogaritura të

ardhshme të parasë së gatshme (përjashtuar humbjet e ardhshme

të kredisë që nuk janë shkaktuar) të skontuara në normën fillestare

efektive të interesit të asetit. shuma e bartur e asetit reduktohet

përmes përdorimit të një shume të lejuar ndërsa shuma e humbjes

regjistrohet në pasqyrën e fitimit dhe humbjes për vitin.

Kalkulimi i vlerës së tanishme të rrjedhave të përllogaritura të ardh-

shme të parasë së gatshme të një aseti financiar të kolateralizuar re-

flekton rrjedhat e parasë së gatshme të cilat mund të rezultojnë nga

heqja e drejtës së pronës minus kostot për sigurimin dhe shitjen e

kolateralit, qoftë ose jo përjashtimi është i provueshëm.

Për qëllimet e një vlerësimi kolektiv të rënies në vlerë, asetet finan-

ciare janë grupuar në baza të karakteristikave të rrezikut të ngjashëm

të kredisë (d.m.th. në bazë të procesit të gradimit të bankës që kon-

sideron llojin e asetetit, industrisë, lokacionin gjeografik, llojin kola-

teral, statusin e detyrimit të kaluar dhe faktorët e tjerë relevantë).

Këto karakteristika janë relevante për përllogaritjen e rrjedhave të

parasë së gatshme për grupet e aseteve të tilla duke qenë indikative

për aftësinë e debitorëve për të paguar të gjitha shumat në mënyrë të

duhur sipas kushteve kontraktuale të aseteve që vlerësohen.

Të gjitha kreditë që kanë shumë të mbetur prej 30 mijë ose më shumë

eurosh (2011: 30 mijë ose më shumë euro) janë vlerësuar në baza in-

dividuale derisa kreditë nën këtë nivel të pragut janë konsideruar si

jo të rëndësishme dhe të vlerësuara në një bazë grupi duke treguar

indikacionet e ngjarjeve të humbjeve. Për kreditë e dëmtuara jo të

rëndësishme, janë kalkuluar nivelet e lejimit bazuar në përvojën his-

torike të bankës në mjediset e ngjashme ekonomike.

Niveli i lejimit 2012 Niveli i lejimit

2011

vonesa e borxheve 0-30 ditë 1.1% 1.1%

vonesa e borxheve 31-90 ditë 50% 50%

vonesa e borxheve > 91 ditë 75% 75%

vonesa e borxheve > 180 ditë 100% 100%

Rrjedhat e ardhshme të parave të gatshme në një grup të aseteve

financiare të cilat janë vlerësuar në baza kolektive për rënie në vlerë

përllogariten në baza të rrjedhave kontraktuale të parave të gat-

shme të aseteve në bankë ndërsa përvoja historike e humbjes për

asetet me karakteristika të rrezikut kreditor të ngjashme me ato në

bankë. Përvoja e humbjes historike përshtatet në baza të të dhënave

të tanishme të vëzhgueshme për të reflektuar efektet e kushteve të

tanishme të cilat nuk kanë ndikuar në periudhën në të cilën bazohet

përvoja e humbjes historike dhe për të larguar efektet e kushteve në

periudhën historike e cila nuk ekziston për momentin.

Përllogaritjet e ndryshimeve në rrjedhat e ardhshme të parasë së

gatshme për grupet e aseteve duhet të reflektojë dhe të jetë në

përputhje direksionale me ndryshime në të dhënat përkatëse të

vëzhgueshme nga periudha në periudhë (për shembull, ndryshime

në normat e papunësisë, çmimet e pronave, statusi i pagesës, ose

faktorët e tjerë indikativ për ndryshimet në probabilitetin e humb-

jeve në bankë dhe në shtrirjen e tyre). Metodologjia dhe supozimet

e përdorura për përllogaritjen e rrjedhave të ardhshme të parasë së

gatshme janë rishikuar në baza të rregullta nga banka për të reduk-

tuar ndonjë dallim ndërmjet përllogaritjeve të humbjes dhe përvojës

aktuale të humbjes.

Në rastet kur një kredi nuk mund të mblidhet, ajo shlyhet kundrejt

provizionit përkatës për rënie në vlerë e kredisë. Kreditë e tilla janë

shlyer pasi të jenë kompletuat të gjitha procedurat e nevojshme dhe

pasi të jenë përcaktuar shumat e humbjes.

35PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 36: Raporti Vjetor 2012

Në rast se, gjatë një periudhe rrjedhimore, shuma e humbjes nga

rënia në vlerë zbret dhe zbritja mund të lidhet në mënyrë objektive

për një ngjarje që ndodh pas regjistrimit te rënia në vlerë (siç është

rasti me një përmirësim në kategorizimin kreditor të debitorit), bëhet

ndërrimi i humbjes nga rënia në vlerë të regjistruar më parë, duke

rregulluar shumën e lejimit. shuma e ndërrimit regjistrohet në fitimin

ose humbjen në ngarkesën e rënies në vlerë për humbje të kredisë.

(b) Rënia në vlerë i aseteve financiare në dispozicion për shitje

Banka vlerëson në datën e secilës pasqyrë të pozitës financiare nëse

ka dëshmi objektive se një aset financiar ose një grup i aseteve fi-

nanciare është dëmtuar. Në rast të investimeve të ekuitetit është

klasifikuar si në dispozicion për shitje, një rënie e rëndësishme

e vonuar e vlerës reale e sigurisë më poshtë, kostoja e saj konsid-

erohet gjatë përcaktimit nëse asetet janë dëmtuar. Nëse eksitojnë

dëshmi të tilla për asetet financiare në dispozicion për shitje, hum-

bja kumulative – e matur si dallim ndërmjet kostos së blerjes dhe

vlerës së tanishme reale, minus ndonjë humbje nga rënia në vlerë

mbi atë aset financiar më parë të regjistruar në pasqyrën e fitimit dhe

humbjes – largohet nga pasqyra e të ardhurave gjithëpërfshirëse të

tjera dhe të regjistruara në fitim dhe humbje. Humbjet nga rënia në

vlerë të regjistruara në fitim dhe humbje në instrumentet e ekuitetit

nuk ndërrohen përmes fitimit dhe humbjes. Nëse, në një periudhë

rrjedhimore, vlera reale e instrumentit të borxhit klasifikohet si në

dispozicion për shitje rritet dhe rritja mund të lidhet në mënyrë ob-

jektive me një ngjarje që ndodh pasi që humbja nga rënia në vlerë të

jetë regjistruar në fitim dhe humbje, humbja nga rënia në vlerë ndër-

rohet përmes fitimit dhe humbjes.

3.10 Paraja e gatshme dhe ekuivalentët e parasë së gatshme

Paraja e gatshme dhe ekuivalentët e parasë së gatshme janë artikujt

të cilët mund të konvertohen në para të gatshme brenda një kohe

të shkurtër (më pak se tre muaj maturitet) dhe të cilat janë subjekt i

rreziqeve jo të mëdha të ndryshimeve në vlerë. shumat të cilat lidhen

me fondet janë të natyrës së kufizuar janë përjashtuar nga paraja e

gatshme dhe ekuivalentët e parasë së gatshme.

3.11 Pronat dhe pajisjet

Pronat dhe pajisjet janë cekur me kosto historike minus zhvlerësimi

i akumuluar dhe rënia vlerë e akumuluar, nëse ka. Kostoja historike

përfshin shpenzimet që janë direkt të atribueshme për blerjen e ar-

tikujve të pronës dhe pajisjeve.

Kostot rrjedhimore janë përfshirë në shumën e bartur të asetit ose

janë regjistruat si asetet të ndara, sipas nevojës, vetëm kur është e

mundur që benefitet e ardhshme ekonomike të asociuara me artikul-

lin do të rrjedhin në bankën dhe kostoja e artikullit do të matet në

mënyrë të besueshme. Të gjitha riparimet dhe mirëmbajtja ngarko-

het në shpenzimet e tjera operative gjatë periudhës financiare në të

cilën ato shkaktohen.

Vlerat e bartura të pronës dhe pajisjeve janë rishikuar për nga nga

rënia në vlerë kur ndodhitë ndryshojnë ose ndryshimet në rrethana

tregojnë se vlerat bartëse tejkalojnë shumën e përllogaritur të riku-

perueshme, asetet ose njësitë që gjenerojnë para të gatshme shëno-

hen me shumën e tyre të rikuperueshme.

shuma e rikuperueshme e pronës dhe pajisjeve është më e mad-

he se sa vlera reale minus kostot e shitjes dhe vlera e përdorimit.

Gjatë vlerësimit të vlerës së përdorimit, rrjedhat e përllogaritura të

ardhshme të parasë së gatshme skontohen me vlerën e tyre të tan-

ishme duke përdorur normën e skontimit para tatimit që reflekton

vlerësimet e tanishme të tregut të vlerës në kohë të parave dhe rrez-

iqeve specifike të aseteve.

Për një aset që nuk gjeneron rrjedha të mëdha të pavarura të parave

të gatshme, shuma e rikuperueshme është përcaktuar për njësinë

gjeneruese të parave të gatshme të cilës i takon aseti. Humbjet nga

rënia në vlerë regjistrohen në pasqyrën e të ardhurave si fitim ose

humbje.

Toka nuk zhvlerësohet. Zhvlerësimi i aseteve ngarkohet në baza

drejtvizore në norma të përshkruara për alokimin e kostos së pronës

dhe pajisjeve përgjatë jetës së tyre të përllogaritur të dobishmërisë.

Normat vjetore të zhvlerësimit përcaktohen nga jeta e përllogaritur e

dobishmërisë së aseteve të caktuara sipas tabelës në vijim:

Përshkrimi jeta e dobishme jeta e dobishme

2012 2011

Ndërtesat 15-40 vite 15-40 vite

Përmirësimet e pronës Bazuar në periudhën Bazuar në periudhën

së dhënë me qira e lizingut e lizingut

Kompjuterët 2-5 vite 2-5 vite

Mobilet 5-10 vite 5-10 vite

Automjetet motorike 3-5 vite 3-5 vite

Asetet e tjera fikse 2-7 vite 2-7 vite

Asetet e patrupëzuara në

pronën tonë 5-10 vite 5 vite

Vlerat e mbetura të aseteve dhe jetën e dobishme janë rishikuar dhe

përshtatur sipas nevojës, në secilin bilanc të gjendjes. Asetet të cilat

janë nën 50 EuRo janë zhvlerësuar me 100% (2011: nën 50 EuRo).

Fitimet dhe humbjet nga largimet janë përcaktuar duke krahasuar

të ardhurat me shuma të bartura. Këto janë të përfshira në “të ard-

hurat e tjera” ose shpenzimet e tjera operative” (sipas nevojës në

pasqyrën e fitimit dhe humbjes.

3.12 Asetet e patrupëzuara

Asetet e patrupëzuara regjistrohen nëse është e provueshme se ben-

efitet e ardhshme ekonomike të cilat janë të atribueshme për ase-

tin do të rrjedhin në bankën dhe kostoja e asetit mund të matet në

mënyrë të besueshme. Asetet e patrupëzuara janë matur në mënyrë

fillestare me kosto. Vlerat e bartura të aseteve të patrupëzuara janë

rishikuar për rënia në vlerë kur ngjarjet ose ndryshimet në rrethana

tregojnë se vlerat e bartura mund të mos jenë të rikuperueshme. Ase-

tet e patrupëzuara janë tërësisht të përbëra nga softueri kompjuterik

të cilat amortizohen duke përdorur metodën drejtvizore përgjatë ko-

hës së përllogaritur të dobishmërisë prej pesë vitesh.

3.13 Huazimet

Huazimet janë regjistruar fillimisht me vlerë neto reale të kostove të

shkaktuara të transaksionit. Huazimet janë cekur në mënyrë rrjedhi-

more me kosto të amortizuara; çfarëdo dallimi ndërmjet të ardhurave

neto të kostove të transaksionit dhe vlerës së riblerjes regjistrohen

në fitim dhe humbje përgjatë periudhës së huazimeve duke përdorur

metodën efektive të interesit.

3.14 Provizionet

Provizionet për kërkesa ligjore regjistrohen kur: banka ka obligim të

tanishëm ligjor ose konstruktiv si rezultat i ngjarjeve të kaluara; ka

gjasë se jo vetëm disa të të dalura të burimeve do të kërkohen të zgje-

dhin obligimin; dhe shuma është vlerësuar në mënyrë të besueshme.

Në rastet kur ka një numër të obligimeve të ngjashme, probabiliteti që

një rrjedhje do të kërkohet për zgjedhjen është e përcaktuar duke kon-

sideruar klasën e obligimeve në tërësi. Një provizion është regjistruar

edhe nëse probabiliteti i një rrjedhjeje përkitazi me ndonjë artikull të

përfshirë në të njëjtën klasë të obligimeve mund të jetë e vogël.

36 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 37: Raporti Vjetor 2012

ra tatimore mund të përdoren. shumat e bartura të aseteve të tati-

meve të shtyra mbi të ardhurat rishikohen në secilën datë të bilancit

të gjendjes dhe reduktohen deri në shkallën në të cilën nuk janë të

provueshme më tej që fitimi i mjaftueshëm i tatueshëm do të jetë në

dispozicion për të mundësuar që të gjitha ose disa pjesë të aseteve

të shtyra të tatimit mbi të ardhura mund të përdoren.

Asetet dhe detyrimet e tatimeve mbi të ardhurat e shtyra janë ma-

tur me norma tatimore të cilat pritet të aplikohen për periudhën kur

aseti është realizuar ose kur detyrimi është shlyer, bazuar në norma

tatimore (dhe ligje tatimore) që janë zbatuar ose janë futur në fuqi

në mënyrë substantive në datën e bilancit të gjendjes. Në pajtim me

sNA 12.74, shumat e aseteve të tatimeve të shtyra dhe detyrimet e

tatimeve të shtyra janë shfaqur në vlera neto.

3.19 Kapitali aksionar

(a) Kostot e emetimit të aksioneve

Kostot e rritshme direkt të atribueshme me emetimin e aksioneve

të reja janë shfaqur në ekuitet dhe si zbritje neto e tatimeve, nga të

ardhurat.

(b) Premia e aksionit

Premia e aksionit paraqet vlerën e kontributeve të pranuara në tejka-

lim të vlerës nominale të aksioneve të emetuara.

(c) Dividendët mbi aksionet e zakonshme

Dividendët mbi aksionet e zakonshme janë regjistruar në ekuitet në

periudhën në të cilën ato janë të aprovuara nga aksionarët e bankës.

Dividentet e aprovuara në takimin e mbajtur në tetor 2012 ishin 2.75

EuRo për aksion për 7,269,242 aksione. Dividendë totale e paguar

ishte 20 milionë euro.

Dividendët për vitin që janë deklaruar pas datës së bilancit të

gjendjes janë trajtuar në shënime të ngjarjeve rrjedhimore.

3.20 Gjykimet kritike kontabël dhe burimet kyçe të pasigurisë së

përllogaritjes

Banka bën përllogaritjet dhe supozimet që afektojnë shumat e rap-

ortuara të aseteve dhe detyrimeve brenda vitit të ardhshëm finan-

ciar. Përllogaritjet dhe gjykimet janë vlerësuar në mënyrë të vazh-

dueshme dhe bazuar në përvojën historike dhe faktorët e tjerë,

përfshirë pritjet e ngjarjeve të ardhshme që besohet të jenë të ar-

syeshme në kuadër të rrethanave.

a) Ngarkesa e rënies në vlerë për humbjet e kredisë

Banka rishikon portofolin e saj të kredive për të vlerësuar rënien në vlerë

së paku në baza tremujore. Gjatë përcaktimit të asaj nëse humbja e rë-

nies në duhet të regjistrohet në pasqyrën e fitimit dhe humbjes, banka

bënë gjykimin përkitazi me atë nëse ka të dhëna të vëzhgueshme të cilat

tregojnë se ka rënie të matshme në rrjedhat e përafërta të ardhshme të

parasë së gatshme nga portofoli i kredive para se rënia të mund të iden-

tifikohet me një kredi individuale në atë portofol. Kjo dëshmi mund të

përfshijë të dhëna të vëzhgueshme duke treguar se ka pasur ndryshime

të kundërta në statusin e pagesës së huadhënësve në një grup, ose

kushtet kombëtare ose lokale ekonomike që ndërlidhen me mospag-

esën e aseteve në grup.

Menaxhmenti përdor përllogaritjet e bazuara në përvojën e humbjes

historike për asetet me karakteristika të rrezikut të kredive dhe dësh-

mitë objektive të rënies në vlerë ngjashëm me ato në portofol gjatë pro-

gramimit të rrjedhave të ardhshme të parasë së gatshme. Metodologjia

dhe supozimet e përdorura për përllogaritjen e shumës dhe kohës së

rrjedhave të ardhshme të parasë së gatshme janë rishikuar në mënyrë

të rregullt për të reduktuar dallimet ndërmjet përllogaritjeve të humbjes

Provizionet janë matur me vlerën e tanishme të shpenzimeve të

pritura që kërkohet të zgjedhin obligimet duke përdorur një normë

para tatimit që reflektojnë vlerësime të tanishme të tregut të vlerës

në kohë të parasë dhe rreziqeve specifike për obligimin. Rritja e

provizionit për shkak të kalimit të kohës regjistrohet si shpenzim

interesi.

3.15 Benefitet e punonjësve

Banka paguan vetëm kontributet në planin pensional të administruar

në mënyrë publike në baza detyrimore. Banka nuk ka obligime të

tjera të pagesës pasi që kontributet të jenë paguar. Kontributet janë

regjistruar si shpenzime të benefiteve për punonjësit në momentin

e duhur. Banka ka kalkuluar dhe ka bërë provizione për pushimet e

marra të punonjësve deri në fund të vitit të tanishëm.

3.16 Qiratë operative

Pagesat e bëra në kuadër të qirave operative janë ngarkuar për

shpenzimet në baza drejtvizore përgjatë periudhës së qirave. Kur një

qira operativ kryhet para se të ketë skaduar periudha e qirave, çfarë-

do pagese operative që kërkohet të bëhet tek qiradhënësi përmes

ndëshkimit regjistrohet si një shpenzim në periudhën në të cilën për-

fundimi zë vend.

3.17 Zotimet dhe shpenzimet kontigjente jashtë bilancit të gjendjes

Gjatë kursit të rëndomtë të biznesit të saj, banka hyn në zotime të

lidhura me kredi, të cilat regjistrohen në llogaritë jashtë bilancit të

gjendjes dhe në mënyrë primare përfshijnë garancitë, letrat e kre-

dive dhe zotimet e patërhequra të kredive. Zotimet e tilla financiare

janë regjistruar në bilancin e gjendjes të bankës nëse dhe kur ato të

bëhen të pagueshme.

3.18 Tatimi në të ardhura

Tatimi në të ardhurat qarkulluese kalkulohet bazuar në rregulloret e

aplikueshme të tatimit mbi të ardhura në Kosovë, duke përdorur nor-

mat tatimore që kanë qenë në fuqi në datën e bilancit të gjendjes. Në

fuqi nga 1 janari 2010, norma tatimore mbi të ardhurat e korporatës

është e caktuar në 10% në pajtim me Rregulloret Tatimore të Kosovës

momentalisht në fuqi, Ligji nr. 03/L-162 “Mbi Tatimin në të Ardhurat

e Korporatave”.

Ngarkimi i tatimit mbi të ardhura në fitim dhe humbje për vitin për-

bëhet nga tatimet momentale dhe ndryshimet në tatimet e shtyra.

Tatimet momentale kalkulohen në baza të fitimit të pritur të tat-

ueshëm për vitin duke përdorur normat tatimore në fuqi në datën

e bilancit të gjendjes. Fitimi i tatueshëm dallon nga fitimi siç është

raportuar në fitim dhe humbje sepse përjashton disa artikuj të të ar-

dhurave ose shpenzimeve që janë të tatueshme ose të zbritshme në

vitet e tjera dhe ajo më tej përfshin artikujt që nuk janë tatuar ose

zbritur kurrë. Tatimet e tjera nga tatimet në të ardhura janë regjis-

truar brenda shpenzimeve operative.

Tatimet e shtyra në të ardhura llogaritet duke përdorur metodën e de-

tyrimeve të bilancit të gjendjes për të gjitha dallimet e përkohshme

që dalin ndërmjet bazës tatimore të aseteve dhe detyrimeve dhe shu-

mave të tyre bartëse për qëllime të raportimit financiar.

Detyrimet e shtyra tatimore regjistrohen për të gjitha dallimet e

përkohshme të tatueshme. Asetet e tatimeve të shtyra regjistrohen

për të gjitha dallimet e përkohshme të zbritshme, bartjen e aseteve

të papërdorura tatimore dhe humbjet e papërdorura tatimore, deri në

shkallën në të cilën është e mundur që fitimi i tatueshëm do të jetë

në dispozicion kundrejt të cilës dallimet e përkohshme të zbritshme,

bartjet e aseteve të papërdorura tatimore dhe humbjet e papërdoru-

37PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 38: Raporti Vjetor 2012

Menaxhimi i rrezikut kryhet në mënyrë primare nga departamenti i

rrezikut dhe departamenti i menaxhimit të rrezikut të bankës i cili

punon në kuadër të politikave të aprovuara nga Bordi i Drejtorëve.

Bordi ofron parime me shkrim për menaxhimin e përgjithshëm të

rrezikut, si dhe politikat me shkrim që mbulojnë fushat specifike,

siç janë, rreziqet kreditore, rreziku i shkëmbimit të jashtëm, rreziku

i normës së interesit dhe rreziku i likuiditetit. Gjithashtu, auditimi i

brendshëm është përgjegjës për rishikim të pavarur të menaxhimit

të rrezikut dhe mjedisit të kontrollit.

Banka i nënshtrohet rrezikut të kreditit, rrezikut të likuiditetit,

rrezikut të tregut dhe rrezikut tjetër operativ. Rreziku i tregut përf-

shin rrezikun e valutës, normës së interesit dhe rrezikut tjetër të

çmimit.

4.1 Rreziku i kredisë

Banka i nënshtrohet ekspozimit të rrezikut të kredisë, i cili është

rreziku që pala homologe do të shkaktojë një humbje financiare për

bankën duke dështuar të kryejnë një obligim. Rreziku i kredisë është

rreziku më i rëndësishëm për biznesin e bankës; prandaj menaxh-

menti me kujdes menaxhon ekspozimin e tij ndaj rrezikut të kredisë.

Ekspozimet e kredisë dalin në mënyrë parimore në aktivitetet e huaz-

imit që çojnë në kredi dhe pagesa në avans, si dhe në aktivitetet në

investime që sjellin vendosjet dhe letrat me vlerë të borxhit në porto-

folin e asetit të bankës. Prandaj është gjithashtu rrezik i kredisë në

instrumentet financiare jashtë bilancit të gjendjes, siç janë letrat e

kredive, garancitë dhe zotimet e kredive. Menaxhmenti i rrezikut të

kredisë dhe kontrolli për kredi dhe pagesat në avans janë të centrali-

zuara në departamentin e menaxhimit të rrezikut të kredisë, derisa

rreziku ndërmjet bankave për vendosje dhe letra me vlerë të borx-

hit janë koncentruar në Departamentet e Thesarit dhe Menaxhimit

të Rrezikut. Të gjitha departamentet përgjegjëse për menaxhimin e

rrezikut të kredisë dhe kontrollit, raporti për Bordin e Menaxhimit

dhe Bordi i Drejtorëve, në mënyrë të rregullt.

4.1.1 Matja e rrezikut të kredisë

(a) Kreditë dhe pagesat në avans për klientët

Gjatë matjes së rrezikut të kredisë dhe pagesave në avans në një

nivel homolog, banka reflekton tri komponenta (i) “probabiliteti i

mospagesës” nga ana e klientit ose homologu në obligimet e tij kon-

traktuale; (ii) ekspozimet momentale të homologëve dhe zhvillimet

e mundshme në të ardhmen, nga të cilat banka nxjerr “ekspozimin

ndaj mospagesës”; dhe (iii) norma e rikuperimit të mundshëm në

obligimet e mospagesës (mospagesa nga humbja).

Këto matje të rrezikut të kredisë, të cilat reflektojnë humbje të pritura

(modeli i humbjes së pritur) dhe kërkohen nga Komiteti i Bazelit mbi

Rregulloret Bankare dhe Praktikat Mbikëqyrëse (Komiteti i Bazelit),

dhe janë ndërthurur në menaxhimin operativ ditor të bankës.

Matja operative mund të kontraktohet me lejime të rënies në vlerë

të kërkuara në kuadër sNA 39, të cilat bazohen në humbjet që janë

shkaktuar në datën e bilancit të gjendjes (modeli i shkaktuar i hum-

bjes) në vend të humbjes së pritur (shënimi 3.9 më sipër).

(b) Detyrimet nga bankat

Ekspozimet ndërmjet bankave monitorohen nga afër në baza ditore

nga menaxhmenti i rrezikut dhe departamenti i thesarit. Banka kufizon

depozitat e saj dhe transaksionet e tjera bankare me bankat e shëndo-

sha lokale ose ndërkombëtare. Para inicimit të ndonjë raporti afarist

me ndonjë bankë të caktuar, menaxhmenti dhe departamenti i rrezikut

kryejnë një analizë të pozitës financiare të institucionit. Performanca

financiare e homologëve monitorohet në mënyrë të vazhdueshme.

Gjithashtu, të gjitha bankat korresponduese, si dhe lëshuesit e bonove

të thesarit në të cilat banka ka ekspozime në investime, monitorohen

dhe përvojës së humbjes aktuale. Në rastet kur vlera neto e tanishme e

rrjedhës së përafërt të parasë së gatshme për të ndryshuar për +/-1%,

humbja nga rënia në vlerë do të ishte përafërsisht 223 mijëra EuRo më e

ulët ose 223 mijë euro më e lartë.

b) Rënia në vlerë e i investimeve në dispozicion për shitje

Banka përcakton që investimet në dispozicion për shitje dëmtohen

kur ka një rënie të madhe ose të vonuar të vlerës reale nën koston e

saj. Ky përcaktim i asaj që është e rëndësishme ose e vonuar kërkon

gjykim. Gjatë bërjes së këtij gjykimi, banka vlerëson ndërmjet fak-

torëve të tjerë, paqëndrueshmërinë normale në çmimin e aksionit.

Përveç kësaj, rënia në vlerë mund të jetë e mirëfilltë kur ka dëshmi

të përkeqësimit në shëndetin financiar të investuesit, industrisë dhe

performancës së sektorit, ndryshimeve në teknologji, dhe në rrjed-

hat operative dhe financuese të parave të gatshme.

Nëse të gjitha rëniet e vlerës reale nën kosto kanë qenë të konsideru-

ara si të rëndësishme ose të vonuara, banka do të kishte përjetuar

edhe 224 mijë euro humbje shtesë në pasqyrat e saj financiare të

vitit 2012 (2011: EuR 1,261 mijë), duke qenë transferi i rezervës me

vlerë totale të drejtë ndaj fitimit dhe humbjes.

c) Paqëndrueshmëria e fundit në tregjet globale financiare

Kriza financiare, e cila ka prekur pothuajse të gjitha shtetet evropi-

ane, ka pasur një ndikim të kufizuar në Kosovë, në mënyrë primare

falë shkallën e ulët të integrimit në tregjet globale të komoditeteve

dhe atyre financiare. Rreziku kryesor për Kosovën manifestohet

përmes një reduktimi të mundshëm në remitanca për shkak të rritjes

së dobët të pritur në Evropën Perëndimore.

Banka në Kosovë është mirë e kapitalizuar dhe kanë proporcione të

favorshme të kredive karshi depozitave. Gjithashtu, masat e ndër-

marra nga Banka qendrore e Republikës së Kosovës (BqK) – në

formë të kërkesave për bankat komerciale për të ushtruar politika të

kujdesshme për të mbrojtur likuiditetin e mjaftueshëm dhe zbutësit

kapital në rast të tendosjeve të jashtme – po ofrojnë siguri dhe sta-

bilitet të nevojshëm për sistemin.

ProCredit Banka është një nga pak bankat kosovare që marrin pjesë

direkt në tregjet financiare.

Politikat e investimit për bankën ProCredit në Kosovë kanë mbetur

konservative, që do të thotë se banka investon likuiditetin e saj të

tepërt vetëm në letrat me vlerë të cilësisë së lartë shtetërore ose su-

pranacionale të kategorizuara si AA ose më sipër. Për shkak të kësaj,

banka nuk është ndikuar nga paqëndrueshmërinë në tregjet finan-

ciare në vitet e fundit.

4. Menaxhimi i rrezikut

Aktivitetet e bankës e ekspozojnë atë para një llojshmërie rrez-

iqesh dhe ato aktivitete përfshijnë analiza, vlerësim, pranueshmëri

dhe menaxhim të një shkalle të rrezikut ose kombinimit të rrez-

iqeve. Marrja e rrezikut është thelbësor për biznesin financiar, dhe

rreziqet operative janë një pasojë e pashmangshme e të qenit në

biznes. Prandaj, synimi i bankës është të arrijë një bilanc të mirëfilltë

ndërmjet rrezikut dhe kthimin si dhe minimizimin e kundërefekteve

potenciale në performancën financiare të bankës.

Politikat e menaxhimit të rrezikut të bankës janë dizajnuar për të

identifikuar dhe analizuar këto rreziqe, për të përcaktuar limitet

dhe kontrollet e rrezikut, dhe për të monitoruar rreziqet dhe zba-

timin e limiteve përmes sistemeve të besueshme dhe të azhurnuara

informative. Banka në mënyrë të rregullt rishikon politikat e saj të

menaxhimit të rrezikut dhe sistemet për të reflektuar ndryshimet në

tregje,produkte dhe praktika më të mira të reja.

38 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 39: Raporti Vjetor 2012

e nevojshme. Kontrollet e tjera dhe masat e zbutjes janë paraqitur

më poshtë.

a) Kolaterali

Banka angazhon një sërë politikash dhe praktikash për zbutjen

e rrezikut të kredisë, prej të cilëve më i zakonshëm është marrja e

sigurisë për fondet e avancave. Banka implementon udhëzimet mbi

pranueshmërinë e klasave specifike të kolateralit ose zbutjes së

rrezikut të kredisë. Llojet e kolateralit të kryegjësë për kreditë dhe

paradhëniet janë:

• Hipotekatpërmbipronatbanesore

• Ngarkesatpërmbiasetetbiznesoresiçjanëhapësiratepunës,pa-

jisjet dhe stoqet

• Ngarkesatpërtejparavetëgatshmedheekuivalentëvetëparasë

së gatshme (kolaterali i parasë së gatshme)

Kreditë entiteteve të korporatave dhe individit janë përgjithësisht të

siguruar; mbitërheqjet individuale private dhe kartelat e kredisë të

lëshuara për individët janë siguruar nga kolaterali i parasë së gat-

shme ose llojet e tjera të kolateralit siç është përcaktuar përmes një

vendimi të komitetit të kredisë. Gjithashtu, për të minimizuar humb-

jen e kredisë banka do të kërkojë kolateral shtesë nga pala homologe

sa më shpejtë që indikatorët nga rënia në vlerë të jenë vërejtur për

hua individuale përkatëse dhe avance.

b) Kontingjencat e lidhura me kreditë

qëllimi primar i këtyre instrumenteve është sigurimi që fondet janë në

dispozicion për një klient siç kërkohet. Garancitë dhe letrat e kredive

rezervë bartin të njëjtat rreziqe të kredisë si kreditë dhe janë siguruar

me të njëjtat kolaterale si edhe kreditë.

4.1.3 Rënia në vlerë dhe provizionimi

Provizionet nga rënia në vlerë regjistrohen për qëllime të raportimit

financiar vetëm për humbjet që janë shkaktuar në bilancin e gjendjes

bazuar në dëshminë objektive të rënies në vlerë (shihni shënimin 3.9 më

sipër).

Politika e bankës kërkon rishikimin e aseteve individuale financiare që

janë mbi pragjet e materialitetit së paku një herë në vit ose në mënyrë

më të rregullt kur kjo kërkohet nga rrethanat. Lejimet e rënies në vlerë

në llogaritë e vlerësuara në baza individuale janë përcaktuar përmes

vlerësimit të humbjes së shkaktuar në datën e bilancit të gjendjes në

baza rast për rast, dhe aplikohen për të gjitha llogaritë e veçanta indi-

viduale. Vlerësimi zakonisht përfshin kolateralin e mbajtur (përfshirë

rikonfirmimin e ekzekutimit të tij) dhe pranimet e pritura për atë llogari

individuale.

Vlerësimi kolektiv i rënies në vlerë të një grupi të aseteve financiare ba-

zohet në analizën kuantitative të normave të mospagesës historike për

portofolin e kredisë me karakteristika të ngjashme. Normat kuantitative

të mospagesës të kalkuluara në këtë mënyrë i janë nënshtruar një anal-

ize kualitative (analizë migrimi).

Në përputhje me metodologjinë e brendshme, banka do të përcaktojë

provizionet e humbjes së kredive duke ndarë ekspozimet e kredive në

tri kategori të ndryshme:

•Rënianëvlerëpërrastetspecifikeindividuale

•Provizionetebazuaranëportofol

•Provizionetspecifikenëshumapaushalle

Rënia në vlerë për rastet specifike individuale: në këtë kategori, banka

bën provizionin për të gjitha ekspozimet e rëndësishme kreditore indi-

viduale që janë dëmtuar bazuar në numrin e ditëve të vonesës (d.m.th.

më shumë se 30 ditë vonesë).

në mënyrë të vazhdueshme për kategorizimin e tyre nga agjencitë

ndërkombëtare të kategorizimit si: standard & Poor’s (s&P), Fitch dhe

Moody’s.

Një funksion i pavarur nga departamenti i thesarit, zakonisht me-

naxhmenti i rrezikut, duhet të sigurojë se ekspozimi karshi të gjitha

bankave nuk tejkalon limitet rregullative ose limitet e brendshme të

përcaktuara nga ana e menaxhmentit të bankës. Në këtë mënyrë,

menaxhmenti i rrezikut mbështet departamentin thesarit duke ofru-

ar raporte ditore të cilat tregojnë ekspozimet dhe vendosjet që mund

të bëhen për të gjitha bankat korresponduese pa shkelur limitet e

tanishme të ekspozimit.

Gjithashtu, të gjitha vendosjet janë aprovuar nga ana e Komitetit të

Aseteve dhe Detyrimeve të bankës (KAD), në të cilën Bordi Menax-

hues dhe menaxhmenti i lartë marrin pjesë. Vetëm kur thesari dhe

menaxhmenti i rrezikut dakordohen për një limit për ndonjë bankë

(dy vota pozitive) atëherë Bordi Menaxhues mund të aprovojë ndonjë

linjë. Në pajtim me rregulloren e re të BqK-së mbi ekspozimet e mëd-

ha, bankat nuk duhet të kenë ndonjë ekspozim agregat të rrezikut të

kredisë për palët e ndërlidhura homologe që tejkalojnë 15% të Ka-

pitalit Rregullativ Tier i. Gjithashtu, për të reduktuar më tej rrezikun

homolog, KAD ka aprovuar limitet e brendshme mbi ekspozimet

homologe lehtazi nën kërkesat rregullative, limitet e të cilave janë

mirëmbajtur në mënyrë të vazhdueshme nga ana e bankës.

Ekspozimi ndaj letrave me vlerë të borxhit është rregulluar nga ana e

udhëzimit të investimit, që është pjesë e Politikave dhe Procedurave

të Thesarit.

(c) Letrat me vlerë të borxheve: asetet financiare me vlerë reale

përmes pasqyrës së fitimit dhe humbjes dhe aseteve financiare në

dispozicion për shitje.

investimet në letrat me vlerë të borxhit bëhen me emetues sovran,

banka qendrore dhe me huamarrës të tjerë supranacional të katego-

rizuar me AA ose më lartë nga Fitch, s&P ose Moody’s.

investimet lejohen vetëm në letra me vlerë të likuiditetit që kanë

kategorizime kreditore meqë menaxhmenti i bankës nuk pret ndonjë

nga këto palë të dështojnë të përmbushin obligimet e tyre. Ekspoz-

imi maksimal ndaj rrezikut kreditor është përfaqësuar nga shuma

e bartur e secilit aset financiar në bilancin e gjendjes. Për artikujt

jashtë bilancit të gjendjes,ekspozimi maksimal ndaj rrezikut kreditor

është shuma maksimale që banka duhet të paguajë nëse kërkohet

garancia, e cila mund të jetë dukshëm më e madhe se sa shuma e njo-

hur si detyrim. Ekspozimi maksimal i rrezikut për zotime të kredisë

është shuma e plotë e zotimit.

4.1.2 Politikat e kontrollit të limitit dhe zbutjes së rrezikut

Banka menaxhon limitet dhe kontrollon koncentriket e rrezikut të

kredive nëse ato janë identifikuar në veçanti për homologët individu-

al dhe grupet, si dhe për degët.

Banka strukturon nivelet e rrezikut të kredisë që ajo ndërmerr duke

vendosur limitet në shumat e rrezikut të pranuar përkitazi me një

huamarrës të vetëm, ose grup huamarrësish, si dhe segmentet

gjeografike dhe industriale. Rreziqet e tilla monitorohen në baza të

rregullta dhe i nënshtrohen një rishikimi vjetor dhe më të shpeshtë,

nëse është e nevojshme. Limitet në nivelin e rrezikut të kredisë sipas

produktit, rajonit dhe sektorit të industrisë janë aprovuar nga Bordi

i Drejtorëve.

Ekspozimi ndaj rrezikut të kredisë menaxhohet gjithashtu përmes

analizave të rregullta të aftësisë së huamarrësve dhe huamarrësve

potenciale për të përmbushur obligimet e shlyerjes së interesit dhe

kapitalit dhe duke ndryshuar këto limite të huazimit kurdo që të jetë

39PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 40: Raporti Vjetor 2012

Rënia në vlerë e bazuar në portofol: në këtë kategori, banka provizion

për të gjitha ekspozimet e kredive (individualisht të rëndësishme dhe

individualisht jo të rëndësishme) që nuk tregojnë shenja objektive të

rënies në vlerë.

Provizionet specifike paushalle: provizionet e humbjes së kredive

janë përcaktuar për ekspozimet individuale jo të rëndësishme kredi-

tore që janë dëmtuar bazuar në numrin e ditëve të vonesave (d.m.th.

më shumë se 30 ditë vonesë).

Tabela më poshtë tregon përqindjen e artikujve brenda dhe jas-

htë bilancit të gjendjes që lidhen me kreditë dhe paradhëniet si dhe

provizioni nga rënia në vlerë të shoqëruara për secilën kategori të

kategorizimeve të brendshme të bankës:

31 Dhjetor 2012

Përshkrimi Kreditë dhe paradhëniet (%) Ngarkesat nga rënia në vlerë në % të huave dhe avancave

Rënia në vlerë specifik individual 6.74% 49.69%

Provizionet e bazuara në portofol 81.37% 1.23%

Provizionet specifike paushalle 1.36% 60.03%

jashtë bilancit të gjendjes 10.53% 0.12%

Totali 100%

31 Dhjetor 2011

Përshkrimi Kreditë dhe paradhëniet (%) Ngarkesat nga rënia në vlerë në % të huave dhe avancave

Rënia në vlerë specifik individual 6.18% 51.77%

Provizionet e bazuara në portofol 82.92% 1.20%

Provizionet specifike paushalle 0.71% 71.05%

jashtë bilancit të gjendjes 10.19% 0.34%

Totali 100%

Politika e bankës kërkon rishikimin e huave dhe avancave individu-

ale të klientëve që janë mbi pragun e materialitetit prej 30.000 eu-

rosh (2011: 30 mijë euro) së paku në baza tremujore ose në mënyrë

më të rregulltë kur kjo kërkohet nga rrethanat individuale. Lejimet e

rënies në vlerë në llogaritë e vlerësuara në mënyrë individuale janë

përcaktuar përmes vlerësimit të humbjes së shkaktuar në datën e

bilancit të gjendjes në baza rast për rast dhe aplikohen për llogaritë

individuale të rëndësishme.

Vlerësimi në mënyrë normale përfshin kolateralin e mbajtur (përf-

shirë rikonfirmimin e zbatueshmërisë së saj) si dhe pranimet e pritu-

ra për atë llogari individuale.

40 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 41: Raporti Vjetor 2012

4.1.4 Ekspozimi maksimal ndaj rrezikut kreditor para kolateralit të

mbajtur si dhe shtimeve të tjera kreditore

Ekspozimi maksimal 31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Rreziku kreditor lidhur me asetet në bilancin e gjendjes janë si në vijim:

Bilanci në bankën qendrore 94,809 64,803obligimet nga bankat 56,202 62,293Kreditë dhe paradhëniet për klientët:Kreditë për individët:

Mbitërheqjet 2,836 2,342Kartelat e kreditit 993 915Kreditë e konsumatorëve 10,784 11,675Përmirësimet e shtëpive 111,317 115,099

Kreditë për entitet korporative:Mbitërheqjet e biznesit 44,296 44,851Biznesi deri në 150 mijë EuRo 192,813 183,020Biznesi më i madh se 150 mijë EuRo 117,868 132,928

Asetetfinanciarenëdispozicionpërshitje 105,227 98,963Asetetetjerafinanciare 1,990 2,130Ekspozimet e rrezikut kreditor ndaj artikujve jashtë bilancit të gjendjes janë si në vijim:Zotimet e huave dhe detyrimet e tjera të lidhura me kreditë 46,345 42,312

Garancitëfinanciare 13,160 15,293

Letrat e kredive 605 975

Totali 799,245 777,599

Tabela më sipër paraqet skenarin më të keq të ekspozimit të rrezikut

kreditor të bankës më 31 dhjetor 2012 dhe 2011, pa marrë parasysh

ndonjë kolateral të mbajtur ose përmirësime të bashkëngjitura

të tjera kreditore. Për asetet në bilancin e gjendjes, ekspozimet e

cekura më sipër në shumat neto të bartura të raportuara në bilancin

e gjendjes.

siç tregohet më sipër, 65% (2011: 68%) e ekspozimit maksimal total

në bilancin e gjendjes buron nga kreditë dhe paradhëniet ndaj kon-

sumatorëve.

Menaxhmenti ka besim në aftësinë e saj për të vazhduar të kontrol-

lojë dhe ruajë ekspozimin minimal të rrezikut kreditor ndaj bankës

që rezulton nga portofoli i huave dhe avancave si dhe letrat me vlerë

të borxheve.

4.1.5 Kreditë dhe paradhëniet

Kreditë dhe paradhëniet janë përmbledhur si në vijim:

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Kreditë dhe paradhëniet për konsum.

Kreditë dhe paradhëniet për bankat

Kreditë dhe paradhëniet për konsum.

Kreditë dhe paradhëniet për bankat

As obligimet e kaluara e as rënia në vlerë 453,291 56,202 473,324 62,293

obligimet e kaluara por jo rënia në vlerë 16,825 - 8,062 -

Të dëmtuara 40,249 - 36,492 -

Kreditë bruto 510,365 56,202 517,878 62,293

Minus: lejimet për rënie në vlerë (29,458) - (27,048) -

Kreditë neto 480,907 56,202 490,830 62,293

(a) Kreditë dhe paradhëniet, as obligimet e kaluara e as të dëmtuara

Cilësia e kredisë e portofolit të huave dhe avancave që as nuk janë

obligimet kaluara e as të dëmtuara mund të vlerësohen duke iu refer-

uar “standardeve të Grupit për Provizione dhe shlyerje” të miratuara

nga Banka.

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët më sipër janë klasifikuar

në kategorinë standarde siç është definuar përmes kategorizimit

kreditor bankar.

41PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 42: Raporti Vjetor 2012

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Kreditë për individët:

−Mbitërheqjet 2,719 2,337

−Kartelatekreditit 899 857

−Kreditëpërkonsumatorët 10,773 11,737

−Përmirësimiishtëpisë 111,445 115,659

Kreditë për entitetet e koporatave

−Mbitërheqjetpërbizneset 42,606 44,071

−Biznesiderinë150mijëEURO 182,365 176,553

−Biznesimëimadhse150mijëEURO 102,484 122,110

Totali 453,291 473,324

(b) Kreditë dhe paradhëniet si obligime të kaluara por jo të dëmtuara

Kreditë dhe paradhëniet më pak se 30 ditë (2011: 30 ditë) obligime

të kaluara nuk konsiderohen si të dëmtuara, përveç nëse informatat

e tjera të disponueshme tregojnë të kundërtën. shuma e bartur e

huave dhe avancave sipas klasës së konsumatorëve që janë obligime

të kaluara por jo të dëmtuara janë si në vijim:

31-dhjetor-12 Individuale (klientët me pakicë) Kreditë për entitetet korporative

Mbitërheqjet Kartelat e kreditit

Kreditë e konsumatorëve

Kreditë e përmirësimit

të shtëpive

Mbitërheqjet e biznesit

Biznesi <=150 mijë

Biznesi >150 mijë Total

obligimi i kaluar 0 –30 ditë 35 67 130 847 1,171 5,867 4,582 12,699

obligimi i kaluar 31 – 90 ditë 18 50 74 431 57 1,443 11 2,084

obligimi i kaluar 91 – 180 ditë 15 45 28 383 66 1,505 - 2,042

Totali 68 162 232 1,661 1,294 8,815 4,593 16,825

Vlera reale e kolateralit

Individuale (klientët me pakicë) Kreditë për entitetet korporative

31-dhjetor-12 Mbitër-

heqjet

Kartelat

e kreditit

Kreditë e kon-

sumatorëve

Kreditë e

përmirësimit

të shtëpive

Mbitërheqjet

e biznesit

Biznesi

<=150 mijë

Biznesi

>150 mijëTotal

obligimi i kaluar 0 –30 ditë - - 30 478 8,598 17,522 27,492 54,121

obligimi i kaluar 31 – 90 ditë - - 9 341 156 3,525 - 4,031

obligimi i kaluar 91 – 180 ditë - - 3 137 653 3,821 - 4,614

Totali - - 42 956 9,407 24,868 27,492 62,766

Individuale (klientët me pakicë) Kreditë për entitetet korporative

31-dhjetor-11 Mbitër-

heqjet

Kartelat

e kreditit

Kreditë e kon-

sumatorëve

Kreditë e

përmirësimit

të shtëpive

Mbitër-

heqjet e

biznesit

Biznesi

<=150

mijë

Biznesi

>150 mijëTotal

obligimi i kaluar 0 –30 ditë 25 44 51 486 346 3,463 622 5,037

obligimi i kaluar 31 – 90 ditë 11 32 16 260 79 1,379 - 1,777

obligimi i kaluar 91 – 180 ditë 6 29 22 186 19 986 - 1,248

Totali 42 105 89 932 444 5,828 622 8,062

42 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 43: Raporti Vjetor 2012

përbëhet nga letra me vlerë të kategorizuara ulët ose letra me vlerë

jo të kategorizuara, të cilat janë kryesisht letra me vlerë të qeverisë

së Kosovës, përveç atyre të cekura më sipër dhe të cilat janë bartur

në portofolin tonë nga vitet e mëparshme.

Kategorizimet Asetetfinanciarenëdispozicion për shitje Totali

AAA 91,017 91,017

AA 9,802 9,802

Të pakategorizuara 4,426 4,426

Totali 105,245 105,245

Vlera reale e kolateralit

31-dhjetor-11 Mbitër-

heqjet

Kartelat

e kreditit

Kreditë e kon-

sumatorëve

Kreditë e

përmirësimit

të shtëpive

Mbitër-

heqjet e

biznesit

Biznesi

<=150

mijë

Biznesi

>150 mijëTotal

obligimi i kaluar 0 –30 ditë 11 - - 367 4,137 15,709 920 21,144

obligimi i kaluar 31 – 90 ditë - - 12 274 352 5,123 - 5,761

obligimi i kaluar 91 – 180 ditë - - 7 140 110 3,561 - 3,818

Totali 11 - 19 781 4,599 24,393 920 30,723

(c) Kreditë dhe paradhëniet individualisht të dëmtuara

Zbërthimi i shumës bruto të kredive dhe avancave të dëmtuara in-

dividualisht sipas klasës, bashkë me vlerën reale të kolateralit për-

katës të mbajtur nga banka si siguri, ishte si në vijim:

Entitetet korporative

Biznesi (deri në 150 mijë

EURO)Biznesi (mbi 150 mijë EURO) Total

31 Dhjetor 2012

Kreditë e dëmtuara individualisht 12,064 26,407 38,471

Kreditë e dëmtuara jo të rëndësishme 1,778 - 1,778

Totali i kredive të dëmtuara 13,842 26,407 40,249

Vlera reale e kolateralit 4,844 9,242 14,086

31 Dhjetor 2011

Kreditë e dëmtuara individualisht 9,529 25,857 35,386

Kreditë e dëmtuara jo të rëndësishme 1,106 - 1,106

Totali i kredive të dëmtuara 10,635 25,857 36,492

Vlera reale e kolateralit 3,774 9,242 13,016

Kreditë e dëmtuara individualisht dhe kreditë e dëmtuara jo të rëndë-

sishme ishin si në vijim:

31 Dhjetor 2012 Biznesi (deri në 150 mijë EURO) Biznesi (mbi 150 mijë EURO) Total

obligimi i kaluar 0 – 30 ditë 8,298 16,154 24,452

obligimi i kaluar 31 – 90 ditë 1,041 671 1,712

obligimi i kaluar 91 – 180 ditë 1,189 2,916 4,105

obligimi i kaluar mbi 180 ditë 3,314 6,666 9,980

Totali 13,842 26,407 40,249

31 Dhjetor 2011 Biznesi (deri në 150 mijë EURO) Biznesi (mbi 150 mijë EURO) Total

obligimi i kaluar 0 – 30 ditë 5,288 16,821 22,109

obligimi i kaluar 31 – 90 ditë 1,147 1,327 2,474

obligimi i kaluar 91 – 180 ditë 1,378 2,675 4,053

obligimi i kaluar mbi 180 ditë 2,823 5,033 7,856

Totali 10,636 25,856 36,492

Vlera reale e kolateralit vlerësohet nga banka në baza individuale.

Vlera e vlerësuar paraqet vlerën reale të tregut. Të ardhurat e pritura

nga likuidimi i kolateralit janë marrë gjithashtu parasysh kalkulimit

indiviual të provizionimit te rënia në vlerë individuale.

4.1.6 Investimet e ekuitetit dhe letrat me vlerë të borxhit

Banka ishte aversive ndaj rrezikut gjatë vitit 2012 përkitazi me inves-

timet në letrat me vlerë të borxheve me investime të bëra vetëm në

sovrane, qeveri dhe banka qendrore të kategorizuara me AA ose më

shumë (nga Fitch, s&P ose Moody’s). sidoqoftë, tabela më poshtë

paraqet tërë portofolin e letrave me vlerë të borxhit, e cila gjithashtu

43PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 44: Raporti Vjetor 2012

Kategorizimet Asetet financiare në dispozicion për shitje totali

AAA 98,963 98,963

Të pakategorizuara 18 18

totali 98,981 98,981

4.1.7 Kreditë dhe paradhëniet për bankat

Kreditë dhe paradhëniet për bankat nuk janë as obligim i kaluar dhe

janë lejuar pa kolateral. Tabela më poshtë paraqet llogarinë rrjed-

hëse të bankës dhe depozitat me afat me bankat korresponduese (në

vend të interesit akrual) (shini gjithashtu shënimin 15).

31 Dhjetor 2012

Kategorizimet Llogaritë rrjedhëse Depozitat me afat nëpër banka

AAA 82 -

AA+ to AA- 5,669 -

A+ to A- 37,432 12,174

BBB+ to B- 843 -

Totali 44,026 12,174

31 Dhjetor 2011

Kategorizimet Llogaritë rrjedhëse Depozitat me afat nëpër banka

AAA 131 -

AA+ to AA- 10,046 2,500

A+ to A- 10,996 34,760

BBB+ to B- 1,514 2,328

Totali 22,687 39,588

4.1.8 Koncentrimet

Koncentrimet burojnë kur një numër i homologëve janë angazhuar

në aktivitetet të ngjashme biznesi, ose aktivitete në rajonin e ngjas-

hëm gjeografik, ose kanë veçori të ngjashme ekonomike që do të

shkaktonin aftësinë e tyre të përmbushë obligimet kontraktuale të

jenë ngjashëm të afektuara nga ndryshimet në kushtet ekonomike,

politike ose të tjera. Koncentrimet tregojnë ndjeshmërinë përkatëse

të performancës së bankës për zhvillimet që afektojnë një industri të

veçantë ose lokacionin gjeografik.

a) sektorët gjeografik

Tabela në vijim zbërthen ekspozimin kryesor të bankës në shumën e

tyre bruto, siç janë kategorizuar sipas rajonit gjeografik deri më 31

dhjetor 2012. Për këtë tabelë, banka ka ndarë ekspozimet për rajonet

bazuar në shtetin e banimit të homologëve të saj.

44 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 45: Raporti Vjetor 2012

31 Dhjetor 2012 Shtetet e OBEZh Kosova Totali

obligimet nga bankat 56,202 - 56,202

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët:

Kreditë për investitorët:

−Mbitërheqjet - 3,000 3,000

−Kartelatekreditit - 1,120 1,120

−Kreditëekonsumatorëve - 11,023 11,023

−Përmirësimiishtëpisë - 113,595 113,595

Kreditë për entitetet korporative:

−Mbitërheqjetebiznesit - 45,910 45,910

−Biznesiderinë150mijë - 204,605 204,605

−Biznesimëimadhse150mijë - 131,112 131,112

Asetetfinanciarenëdispozicionpërshitje 100,838 4,407 105,245

Asetetetjerafinanciare - 1,990 1,990

Deri më 31 Dhjetor 2012 157,040 516,762 673,802

31 Dhjetor 2011 Shtetet e OBEZh Kosova Totali

obligimet nga bankat 62,293 - 62,293

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët:

Kreditë për investitorët:

−Mbitërheqjet - 2,455 2,455

−Kartelatekreditit - 1,004 1,004

−Kreditëekonsumatorëve - 11,831 11,831

−Përmirësimiishtëpisë - 117,032 117,032

Kreditë për entitetet korporative:

−Mbitërheqjetebiznesit - 46,242 46,242

−Biznesiderinë150mijë - 192,217 192,217

−Biznesimëimadhse150mijë - 147,097 147,097

Asetetfinanciarenëdispozicionpërshitje 98,981 - 98,981

Asetetetjerafinanciare - 2,131 2,131

Deri më 31 Dhjetor 2012 161,274 520,009 681,283

b) sektorët e industrisë

Tabela në vijim zbërthen ekspozimin ndaj kredisë kryesore të bankës

në shumat bruto, siç janë kategorizuar nga sektorët e industrisë të

homologëve tanë.

Deri më 31 dhjetor 2012 dhe 2011, një analizë e kredive për klientët,

në vend të mbitërheqjes, kartelat e kreditit dhe interesit përkatës,

sipas sektorëve të industrisë ishte si në vijim:

31 Dhjetor 2012

31 Dhjetor 2011

Sektori i industrisë

Tregtia 154,018 161,254

Amvisëria 101,205 110,703

industria dhe prodhimi tjetër 49,002 57,483

shërbimet e tjera përveç transportit 55,428 53,458

Bujqësia 39,123 35,554

Transporti 12,693 13,711

Ndërtimtaria 38,215 35,631

Totali 449,684 467,794

4.2 Rreziku i tregut

Rreziku i tregut është rreziku që ndryshon në çmimet e tregut, siç janë

normat e interesit, çmimet e ekuitetit, normat e këmbimit të huaj dhe

shpërndarjet e kredive (që nuk lidhen me ndryshimet në pozitën kredi-

tore të emetuesit / obligatorit) do të ndikojnë në të ardhurat e bankës

ose vlerën e mbajtjes së instrumenteve financiare të saj. objektivi i me-

naxhimit të rrezikut të tregut është që të menaxhojë dhe kontrollojë ek-

spozimet e rrezikut të tregut brenda parametrave të pranueshëm, duke

optimizuar kthimin ndaj rrezikut.

4.2.1 Rreziku i valutës së huaj

Rreziku i valutës është rreziku që vlera e instrumentit financiar do të

ndryshojë për shkak të ndryshimeve në normat e këmbimit të huaj. Ban-

ka synon që të mos fitojë nga ndonjë transaksion spekulativ, ai mun-

dohet të mbajë pozitën e saj të hapur të huaj afër me zero në të gjitha

kohërat. Limitet pozitës së valutës së hapur dhe kapaciteti i marrjes së

rrezikut për bankën janë përcaktuar sipas politikave të tyre përkatëse,

të cilat janë aprovuar nga Bordi i Drejtorëve, dhe rishikuar në baza di-

tore sipas departamentit të menaxhimit të rrezikut. Përveç kësaj, limitet

rregullative janë zbatuar gjatë tërë kohës nga ana e bankës. Tabela në

vijim përmbledh asetet dhe detyrimet e bankës të shprehur në valutat e

huaja si më 31 dhjetor 2012:

45PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 46: Raporti Vjetor 2012

31 Dhjetor 2012 EUR USD CHF GBP Total

Asetet

Paraja e gatshme dhe bilanci në bankën qendrore 132,662 1,566 3,965 482 138,675

Kreditë dhe paradhëniet për bankat 44,466 9,183 4,244 4 57,897

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët 481,336 3,089 1 - 484,426

Asetetfinanciarenëdispozicionpërshitje 85,907 19,338 - - 105,245

Asetetetjerafinanciare 2,811 - - - 2,811

Totali 747,182 33,176 8,210 486 789,054

Detyrimet

obligimet ndaj bankave 536 547 656 - 1,739

obligimet ndaj konsumatorëve 633,068 32,782 7,445 472 673,767

Fondet e tjera të huazuara 25,075 - - - 25,075

Detyrimetetjerafinanciare 2,308 - - - 2,308

Totali 660,987 33,329 8,101 472 702,889

Pozitafinanciarenetonëbilancingjendjes 86,195 (153) 109 14 86,165

Zotimet e kredisë 46,201 144 - - 46,345

Letrat e kredisë jashtë bilancit të gjendjes 598 7 - - 605

Garancitë bankare jashtë bilancit të gjendjes 12,973 187 - - 13,160

Zotimet totale të lidhura me kredi 59,772 338 - - 60,110

31 Dhjetor 2011 EUR USD CHF GBP Total

Asetet

Paraja e gatshme dhe bilanci në bankën qendrore 96,919 1,920 6,219 817 105,875

Kreditë dhe paradhëniet për bankat 48,131 15,018 967 16 64,132

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët 491,257 3,415 2 - 494,674

Asetetfinanciarenëdispozicionpërshitje 78,274 20,707 - - 98,981

Asetetetjerafinanciare 2,071 - - - 2,071

Totali 716,652 41,060 7,188 833 765,733

Detyrimet

obligimet ndaj bankave 899 120 317 - 1,336

obligimet ndaj konsumatorëve 615,300 40,880 6,876 721 663,777

Fondet e tjera të huazuara 25,140 - - - 25,140

Detyrimetetjerafinanciare 2,959 - - - 2,959

Totali 644,298 41,000 7,193 721 693,212

Pozita financiare neto në bilancin gjendjes 72,354 60 (5) 112 72,521

Zotimet e kredisë 42,211 100 - - 42,311

Letrat e kredisë jashtë bilancit të gjendjes 1,141 - - - 1,141

Garancitë bankare jashtë bilancit të gjendjes 15,293 - - - 15,293

Zotimet totale të lidhura me kredi 58,645 100 - - 58,745

Tabela më poshtë përmbledh analizën e ndjeshmërisë për rrezikun e

valutës së huaj dhe efektin e fitimit dhe humbjes:

Efektimbifitimindhehumbjen

Rritja 2012 Rritja 2011 31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

USD 20% 20% 157 297

Të tjera 20% 20% 127 22

46 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 47: Raporti Vjetor 2012

4.2.2 Rreziku i normës së interesit

Banka ekspozohet ndaj rreziqeve të ndryshme të shoqëruara me

efektet e luhatjeve të normave të interesit të tregut në pozitën e saj

financiare dhe në rrjedhat e parasë së gatshme. Në kontrast me

bankat e tjera komerciale, bankat ProCredit nuk synojnë të fitojnë

fitime përmes transformimit të maturitetit ose formave të tjera të

spekulimit në tregun e normës së interesit. Në vend të kësaj, banka

kërkon të sigurojë që struktura e bilancit të gjendjes është balancuar

përgjatë të gjitha maturiteteve.

Menaxhimi i rrezikut të normës së interesit të bankës është në pajtim

të plotë me Bazel ii. Ajo merr parasysh si normë interesi të ndjeshme

vetëm kryegjësë (vlerën emërore); ndryshimet akruale dhe vlera re-

ale janë konsideruar si të ndjeshme në aspektin e normës jo të inter-

esit. Raporti i rrezikut të normës së interesit të bankës përjashton

kreditë që janë në vonesa në rast të portofolit në rrezik mbi 30 ditë

tejkalon 5% të portofolit bruto të kredisë.

Tabelat më poshtë përmbledhin ekspozimin e bankës ndaj rreziqeve

të normës së interesit. Të përfshira në tabela janë asetet dhe dety-

rimet monetare të bankës, fikse dhe jofikse, të ndara në kategoritë

e bilancit të gjendjes.

Dallimi i ndjeshmërisë së interesit në EURO 2012:

Më 31 Dhjetor 2012 0-1M 1-3M 3-6M 6M-1V 1-2V 2-5Vmë

shumë se 5V

Ndjeshmëria totale e

interesit

Ndjeshmëria jo e interesit

Asetet-1

Para të gatshme - - - - - - - - 39,695

Bilanci i bankës qendrore (përfshirë MR) - - - - - - - - 94,808

Llogaritë në banka korrespodentë 36,733 - - - - - - 36,733 2,080

Bonot e thesarit dhe letrat me vlerë të tregtueshme

Fikse 11,070 25,470 - 40,000 10,000 - - 86,540 1,974

Asetet-2

Vendosjet me bankat dhe kompanitë e grupit 9,900 - - - - - - 9,900 1

Kreditë dhe paradhëni-

et për konsumatorëtFikse 27,156 38,870 55,144 94,948 115,899 117,336 12,226 461,579 (18,674)

Variabile 343 597 13,846 2,191 4,847 9,355 3,744 34,923 -

Asetet e tjera - - - - - - - 22,236

Asetet totale 85,202 64,937 68,990 137,139 130,746 126,691 15,970 629,675 142,120

Detyrimet-1

Detyrimet qarkulluese ndaj bankës (detyrimet ditore)

- - - - - - 1,192

Detyrimet qarkulluese ndaj konsumatorëve 27,159 5,432 8,148 16,295 32,590 46,170 - 135,794 192,156

Detyrimet-2

Detyrimet ndaj konsumatorëve 36,512 48,690 49,767 107,937 33,598 23,347 1,856 301,707 11,171

Borxhi vartës Fikse - - - - 7,500 - - 7,500 -

Variabile - 17,045 - - - - - 17,045 460

Detyrimet e tjera - - - - - - - - 104,613

Detyrimet totale 63,671 71,167 57,915 124,232 73,688 69,517 1,856 462,046 309,592

Dallimi i ndjeshmërisë NI – pozita e hapur 21,531 (6,230) 11,075 12,907 57,058 57,174 14,114 167,629 (167,472)

47PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 48: Raporti Vjetor 2012

Dallimi i ndjeshmërisë së interesit EURO 2011:

Më 31 Dhjetor 2011 0-1M 1-3M 3-6M 6M-1V 1-2V 2-5V

më shumë

se 5V

Ndjeshmëria totale e

interesit

Ndjeshmëria jo e interesit

Asetet-1

Para të gatshme - - - - - - - - 39,152

Bilanci i bankës qendrore (përfshirë MR) 58,511 - - - - - - 58,511 6,292

Llogaritë në banka korrespodentë 16,954 - - - - - - 16,954 1,154

Bonot e thesarit dhe letrat me vlerë të tregtueshme

Fikse 15,000 - - 60,000 - - - 75,000 3,274

Asetet-2

Vendosjet me bankat dhe kompanitë e grupit 31,000 - - - - - - 31,000 7

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët Fikse 23,769 35,704 56,587 93,224 117,984 131,955 16,149 475,372 (26,003)

Variabile 305 629 1,032 14,104 4,476 11,632 5,914 38,092 -

Asetet e tjera - - - - - - - - 20,985

Asetet totale 145,539 36,333 57,619 167,328 122,460 143,587 22,063 694,929 44,861

Detyrimet-1

Detyrimet qarkulluese ndaj bankës (detyrimet ditore)

- - - - - - - - 1,217

Detyrimet qarkulluese ndaj konsumatorëve 25,540 5,108 7,662 15,324 30,648 43,418 - 127,700 195,685

Detyrimet-2

Detyrimet ndaj konsumatorëve 36,984 49,329 49,719 104,341 23,767 22,089 3,037 289,265 10,246

Borxhi vartës Fikse - - - - - 7,500 - 7,500 -

Variabile - 17,045 - - - - - 17,045 514

Detyrimet e tjera - - - - - - - - 90,618

Detyrimet totale 62,524 71,482 57,381 119,665 54,415 73,007 3,037 441,510 298,280

Dallimi i ndjeshmërisë NI – pozita e hapur 83,015 (35,149) 238 47,663 68,045 70,580 19,026 253,419 (253,419)

48 R a p o R t i V j e to R 2012

Page 49: Raporti Vjetor 2012

Dallimi i ndjeshmërisë së interesit USD 2012:

Më 31 Dhjetor 2012 0-1M 1-3M 3-6M 6M-1V 1-2V 2-5V Ndjeshmëria totale e interesit

Ndjeshmëria jo e interesit

Asetet-1

Para të gatshme - - - - - - - 1,566

Bilanci i bankës qendrore (përfshirë MR)

6,534 - - - 6,534

Llogaritë në banka korrespodentë Fikse - 13,074 2,274 3,790 - - 19,138 200

Asetet -2

Vendosjet me bankat dhe kompanitë e grupit

- 2,274 - - - - 2,274 -

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët

Fikse 244 1,756 485 126 364 136 3,111 (23)

Asetet e tjera - - - - - - - 477

Asetet totale 6,778 17,104 2,759 3,916 364 136 31,057 2,220

Detyrimet-1

Detyrimet qarkulluese ndaj bankës (detyrimet ditore)

- - - - - - - 547

Detyrimet qarkulluese ndaj konsumatorëve 2,742 548 823 1,645 3,291 4,662 13,711 12,589

Detyrimet-2

Detyrimet ndaj konsumatorëve 1,094 1,762 1,650 1,935 - - 6,441 41

Detyrimet e tjera - - - - - - - (52)

Detyrimet totale 3,836 2,310 2,473 3,580 3,291 4,662 20,152 13,125

Dallimi i ndjeshmërisë NI – pozita e hapur 2,942 14,794 286 336 (2,927) (4,526) 10,905 (10,905)

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 49

Page 50: Raporti Vjetor 2012

Banka nuk synon të përfitojë nga lëvizjet në normat e interesit. Anali-

zat dhe kalkulimet janë bërë për të kuantifikuar efektin e lëvizjeve

të normës së interesit mbi vlerën ekonomike të kapitalit dhe kapac-

iteteve të fitimeve të interesit gjatë periudhës së caktuar kohore, në

këtë mënyrë duke zbutur rreziqet të cilat mund të kenë ndikim në

këto dy parametra.

Dallimi i ndjeshmërisë së interesit usD 2011:

Më 31 Dhjetor 2011 0-1M 1-3M 3-6M 6M-1V 1-2V 2-5V Ndjeshmëria totale e interesit

Ndjeshmëria jo e interesit

Asetet-1

Paratë e gatshme - - - - - - - 1,920

Llogaritë në banka korrespodentë 4,846 - - - - - 4,846 150

Bonot e thesarit dhe letrat me vlerë të tregtueshme Fikse - 16,293 3,879 - - - 20,172 535

Asetet-2

Vendosjet me bankat dhe kompanitë e grupit 6,261 2,328 - - - - 8,589 11

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët Fikse 474 113 1,034 1,275 173 464 3,533 (121)

Asetet e tjera - - - - - - - 850

Asetet totale 11,581 18,734 4,913 1,275 173 464 37,140 3,345

Detyrimet-1

Detyrimet qarkulluese ndaj bankës (detyrimet ditore)

- - - - - - - 120

Detyrimet qarkulluese ndaj konsumatorëve 3,340 668 1,002 2,004 4,008 5,677 16,698 12,148

Detyrimet-2

Detyrimet ndaj konsumatorëve 2,208 4,203 2,471 2,941 - - 11,823 211

Detyrimet e tjera - - - - - - - (515)

Detyrimet totale 5,548 4,871 3,473 4,945 4,008 5,677 28,521 11,964

Dallimi i ndjeshmërisë NI – pozita e hapur 6,033 13,863 1,440 (3,670) (3,835) (5,213) 8,619 (8,619)

Pozita e rrezikut të normës së interesit të bankës monitorohet në

baza mujore nga KAD e bankës. Duke marrë në konsideratë që kon-

centrimi i depozitave në EuRo në periudhën kohore prej një muaj

është e lartë, banka ka mbrojtur rrezikun e normës së interesit duke

blerë një kapak të normës së interesit Euribor njëmujore me një

normë strikte prej 3.5%. shuma joreale e depozitave të mbrojtura

ishte 65,000 EuRo dhe maturohet në mars 2012.

Kapaku i normës së interesit OTC më 31 Dhjetor 2012

Shuma e imagjinuar Premia Vlera reale Sulmet e kapakut

Kapakët e normës së interesit të oTC: - - - -

1 muaj

Kapaku i normës së interesit OTC më 31 Dhjetor 2011

Shuma e imagjinuar Premia Vlera reale Sulmet e kapakut

Kapakët e normës së interesit oTC:

1 muaj 65,000 241 - 3.50%

Humbjet potenciale bazuar në ndryshimet e jashtëzakonshme ose

të rralla në kurbën e të ardhurave janë marrë parasysh në llogari në

procesin e përgjithshëm të udhëzimit të operacioneve të bankës. Në

të njëjtën kohë, banka është e vetëdijshme që normat e interesit në

EuRo ose usD shpesh të përdorura si pika referimi (Euribor, Libor,

swap ose kurba të normës së interesit të Thesarit të sHBA-ve) kanë

një ndikim të kufizuar në biznesin tonë me klientët.

R a p o R t i V j e to R 201250

Page 51: Raporti Vjetor 2012

shifrat e raportuara në mjetin raportues më poshtë nuk përshtaten

me shifrat në bilancin e gjendjes, që ndodh për shkak të faktit që

përveç pozitave të bilancit të gjendjes, banka ka marrë parasysh

pozitat jashtë bilancit të gjendjes gjithashtu.

Të gjitha asetet dhe detyrimet financiare janë raportuar bazuar në

kohën kur detyrimet (përfshirë detyrimet kontingjente jashtë bilancit

të gjendjes nga garancitë bankare, letrat e kredive dhe përkushtimet

e tjera të lidhura me kreditë) bëhen obligime dhe asete dhe mund të

përdoren si burime të pagesës (përfshirë artikujt jashtë bilancit të

gjendjes siç janë zotimet e kredive të patërhequra dhe të pakushtë-

zuara, të cilat banka mund të përdorë si burime likuiditeti në çfarëdo

kohe pa aprovim paraprak).

Në tabelën e dallimit të likuiditetit më poshtë, definicionet në vijim

janë konsideruar si relevante:

• Asetet1–janëasetettëcilatnukkanëmaturitetkontraktualdhe/

ose mund të konvertohen në para të gatshme shumë shpejtë

• Asetet1-S–janëasetetqëkanëmaturitetkontraktualdhetëcilat

shpërndahen në periudha kohore bazuar në maturitetet mbetëse

• Detyrimet1–janëdetyrimettëcilatnëmënyrëkontraktualejanë

detyrime me kërkesë

• Detyrimet1-S–janëdetyrimetqëkanëmaturitetkontraktualedhe

të cilat shpërndahen në periudhat kohore bazuar në maturitetet e

mbetura

Duke marrë në konsideratë strukturën e aseteve dhe detyrimeve në

EuRo më 31 dhjetor 2012 dhe 2011 dhe nën supozimin të zhvendos-

jeve paralele të normës së interesit prej +/-200bp për asetet dhe de-

tyrimet e ndjeshme për normën, profili i rrezikut të normës së intere-

sit të bankës ishte si në vijim, ku figurat negative paraqesin humbje.

Rëniaefitimitngainteresitpërgjatë 3 muajve të ardhshëm

Rëniaefitimitngainteresitpërgjatë1viti të ardhshëm Ndikimi i Vlerës Ekonomike

2012 2011 2012 2011 2012 2011

Rritja në normat e interesit prej 2% 79 (288) 510 (1,249) (6,850) (8,866)

Duke marrë në konsideratë strukturën e aseteve dhe detyrimeve në

usD më 31 dhjetor 2012 dhe 2011, profili i rrezikut të bankës ishte

në vijim.

Rëniaefitimitngainteresitpërgjatë 3 muajve të ardhshëm

Rëniaefitimitngainteresitpërgjatë 1 viti të ardhshëm Ndikimi i Vlerës Ekonomike

2012 2011 2012 2011 2012 2011

Rënia e normës së interest prej 2%

37 (49) 309 (347) 228 (332)

4.3 Rreziku i likuiditetit

Rreziku i likuiditetit është rreziku që banka nuk do të jetë në gjendje

më tej të përmbushë obligimet e saj të tanishme dhe të ardhshme

të pagesës në plotësi ose në mënyrë kohore. Prandaj banka duhet

të përmbushë në të gjitha kohërat fondet e mjaftueshme likuide në

dispozicion për të plotësuar obligimet e saj, madje edhe në vështrim

të rrethanave potenciale të jashtëzakonshme. Rreziku i likuiditetit

është gjithashtu rreziku që financimi shtesë nuk mund të sigurohet

më tej, ose mund të sigurohen vetëm me norma të rritura të interesit

të tregut. Mund të shkaktohet nga pengesat në treg ose rëniet e kre-

dive të cilat mund të shkaktojnë që disa burime të caktuara të finan-

cimit të bëhen jo të disponueshme. Për të zbutur rrezikun e likuid-

itetit, banka shpërndan burimet e financimit dhe menaxhon asetet

likuide me kujdes, duke mbajtur një bilanc të parasë së gatshme dhe

ekuivalentëve të parasë së gatshme që janë të pamjaftueshme për të

përmbushur menjëherë thirrjet e detyrimit.

Tabela më poshtë paraqet analizën e likuiditetit përmes matur-

iteteve të mbetura kontraktuale në datën e bilancit të gjendjes si dhe

përmes maturiteteve të pritura të të dhënave financiare. shumat e

shpalosura në pjesën e parë të tabelës janë rrjedha të paskontuara

kontraktuale të parasë së gatshme; sidoqoftë, banka menaxhon

rrezikun e trashëguar të likuiditetit bazuar në të hyrat dhe të dalat e

paskontuara të parasë së gatshme siç raportohet në pjesën e dytë.

Në transformimin e detyrimeve nga ato të kontraktuara në të pritu-

ra, banka konsideron dy sete të supozimeve: (i) supozimet të cilat

janë rekomanduar nga ProCredit Holding dhe të cilat janë bazuar në

rregulloret e likuiditetit gjerman, dhe (ii) supozimet të cilat dalin nga

analiza historike të depozitave të klientëve dhe me shabllonet e tyre

të tërheqjes.

Banka synon në të gjitha kohërat për të mbajtur si pozitive kapakun

e maturitetit kumulativ të pritur. Nëse kapaku i pritur i maturitetit ku-

mulativ nuk do të jetë pozitiv, banka konsideron që likuiditeti të jetë

një “pozitë vëzhguese e likuiditetit”.

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 51

Page 52: Raporti Vjetor 2012

Deri më 31 Dhjetor 2012 Deri në 1 muaj 1 - 3 muaj 3 - 6 muaj 6 - 12 muaj > 1 vit

Asetet 1 - - -

Paraja e gatshme 41,261 - - - -

Rezervat detyrimore me bankën qendrore 39,520 - - - -

Bilancet e tjera të bankës qendrore (përjashtuar MR) 55,289 - - - -

Llogaritë tona 678 - - - -

Zotimet e papërdorura të patërhequra dhe të pakushtëzuara të kredisë 15,000 - - - -

Bonot e thesarit dhe letrat me vlerë të tregtueshme 11,138 37,083 2,301 44,511 10,212

Asetet 1-S

Vendosjet me bankat e jashtme 56,843 - - - -

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët 27,106 42,776 60,992 100,433 276,416

Asetet totale 246,835 79,859 63,293 144,944 286,628

Detyrimet kontraktuale

Detyrimet 1

Detyrimet ndaj bankave (detyrimet ditore) 1,544 - - - -

Detyrimet ndaj konsumatorëve (detyrimet ditore) 351,217 - - - -

Detyrimet kontingjente nga garancitë 11,953 - - - -

Zotimet e papërdorura të pakthyeshme kreditore 46,345 - - - -

Detyrimet 1-S

Detyrimet ndaj konsumatorëve 38,604 50,642 51,503 110,038 58,304

Borxhi vartës - - - - 24,545

Detyrimet totale kontraktuale 449,663 50,642 51,503 110,038 82,849

Dallimi periodik kontraktual i likuiditetit (202,828) 29,217 11,790 34,906 203,779

Dallimi kumulativ kontraktual i likuiditetit (202,828) (173,611) (161,821) (126,915) 76,864

Detyrimet e pritura

Detyrimet 1

Detyrimet ndaj bankave (detyrimet ditore) 772 772 - - -

Detyrimet ndaj konsumatorëve (detyrimet ditore) 70,432 14,086 21,130 42,259 204,253

Detyrimet kontingjente nga garancitë 792 - - - -

Zotimet e papërdorura të pakthyeshme kreditore 9,269 - - - -

Detyrimet 1-s

Detyrimet ndaj konsumatorëve 35,631 46,811 61,453 111,721 56,888

Borxhi vartës - - - - 24,545

Detyrimet totale të pritura 116,896 61,669 82,583 153,980 285,686

Dallimi i pritur periodik i likuiditetit 129,939 18,190 (19,290) (9,036) 942

Dallimi i pritur kumulativ i likuiditetit 129,939 148,129 128,839 119,803 120,745

R a p o R t i V j e to R 201252

Page 53: Raporti Vjetor 2012

aseteve financiare në dispozicion për shitje) që lehtazi mund të likui-

dohen si mbrojtje kundër ndërprerjeve të paparashikuara në rrjed-

hën e parave të gatshme. Menaxhimi i bankës monitoron normat e

likuiditetit në bilancin e gjendjes kundrejt kërkesave të brendshme

dhe rregullative në baza ditore, javore dhe mujore. si rezultat, me-

naxhmenti beson që banka nuk ka boshllëk afatshkurtër të likuid-

itetit.

Gjatë vitit 2012, banka ka aplikuar teste stresi të likuiditetit në baza

mujore për të gjitha valutat operative dhe ka diskutuar për këtë në

mënyrë të rregullt në Komitetin e Menaxhimit të Rrezikut dhe KAD.

Testi i stresit kryhet për tre skenarë të ndryshëm sipas Politikës së

Menaxhimit të Rrezikut të Likuiditetit të grupit, d.m.th. për më pak

Deri më 31 Dhjetor 2011 Deri në 1 muaj 1 - 3 muaj 3 - 6 muaj 6 - 12 muaj > 1 vit

Asetet 1 - - -

Paraja e gatshme 41,072 - - - -

Rezervat detyrimore me bankën qendrore 42,038 - - - -

Bilancet e tjera të bankës qendrore (përjashtuar MR) 22,765 - - - -

Llogaritë tona 22,687 - - - -

Zotimet e papërdorura të patërhequra dhe të pakushtëzuara të kredisë 15,000 - - - -

Bonot e thesarit dhe letrat me vlerë të tregtueshme 15,004 16,385 3,984 61,395 -

Asetet 1-S

Vendosjet me bankat e jashtme 37,261 2,328 - - -

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët 24,732 36,821 59,334 98,634 297,961

Asetet totale 220,559 55,534 63,318 160,029 297,961

Detyrimet kontraktuale

Detyrimet 1

Detyrimet ndaj bankave (detyrimet ditore) 943 - - - -

Detyrimet ndaj konsumatorëve (detyrimet ditore) 349,961 - - - -

Detyrimet kontingjente nga garancitë 12,703 - - - -

Zotimet e papërdorura të pakthyeshme kreditore 42,312 - - - -

Detyrimet 1-S

Detyrimet ndaj konsumatorëve 39,192 53,531 55,227 107,281 45,856

Borxhi vartës - - - - 24,545

Detyrimet totale kontraktuale 445,111 53,531 55,227 107,281 70,401

Dallimi i pritur periodik i likuiditetit (224,552) 2,003 8,091 52,748 227,560

Dallimi i pritur kumulativ i likuiditetit (224,552) (224,549) (214,458) (161,710) 65,850

Detyrimet e pritura

Detyrimet 1

Detyrimet ndaj bankave (detyrimet ditore) 368 368 - - -

Detyrimet ndaj konsumatorëve (detyrimet ditore) 69,986 17,497 17,496 17,496 227,455

Detyrimet kontingjente nga garancitë 635 - - - -

Zotimet e papërdorura të pakthyeshme kreditore 8,463 - - - -

Detyrimet 1-S

Detyrimet ndaj iNF dhe bankave - - - - -

Detyrimet ndaj konsumatorëve 39,192 53,531 55,227 107,282 45,856

Borxhi vartës - - - - 24,545

Detyrimet totale të pritura 118,644 71,396 72,723 124,778 297,856

Dallimi i pritur periodik i likuiditetit 101,915 (15,862) (9,405) 35,251 105

Dallimi i pritur kumulativ i likuiditetit 101,915 86,053 76,648 111,899 112,004

Për qëllime likuiditeti, banka klasifikon depozitat me kërkesë dhe de-

pozitat e kursimit si obligim me kërkesë, duke raportuar në mënyrë

rrjedhimore tek ta në të njëjtën periudhë kohore të maturitetit (per-

iudha 1: deri në 1 muaj). Kjo çon në boshllëqe të larta kontraktuale të

likuiditetit në periudhat kohore deri në 12 muaj. sidoqoftë, mundësia

që shuma shumë të mëdha të depozitave të klientëve do të tërhiqen

është shumë e vogël. Prandaj, banka nuk merr pikëpamje afat-

shkurtër lidhur me boshllëqet e likuiditetit, duke u fokusuar në vend

të kësaj në dallimin e pritur të maturitetit, që paraqet një pikëpamje

më të saktë.

Banka ruan një portofol të aseteve shumë të tregtueshme financiare

(asete të përcaktuara me vlerë reale përmes fitimit ose humbjes dhe

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 53

Page 54: Raporti Vjetor 2012

konservative deri te skenarët më konservativë. Nëse bordi menax-

hues dhe departamenti i menaxhimit të rrezikut shihni ndonjë vësh-

tirësi në performimin nën këta skenarë, ata ndërmarrin hapat e nevo-

jshëm për të siguruar performancën optimale.

4.4 Vlera reale e aseteve dhe detyrimeve financiare

instrumentet financiare që nuk janë matur me vlerë reale:

Vlera e bartur 2012 Vlera reale 2012 Vlera e bartur 2011 Vlera reale 2011

Asetet financiare

Kreditë dhe paradhëniet për bankat 57,219 57,219 63,376 63,376

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët: 480,907 470,447 490,830 462,094

Kreditë për individët:

−Mbitërheqjet 2,836 2,836 2,342 2,342

−Kartelatekreditit 993 993 915 915

−Kreditëekonsumatorëve 10,784 10,231 11,675 10,971

−Përmirësimiishtëpive 111,317 109,090 115,099 112,546

Kreditë për entitetet e korporatave:

−Mbitërheqjetpërbiznesin 44,296 44,296 44,851 44,851

−Biznesiderinë150mijë 192,813 187,490 183,020 170,535

−Biznesimëimadhse150mijë 117,868 115,511 132,928 119,934

Detyrimetfinanciare

Detyrimet ndaj bankave 1,363 1,363 817 817

Depozitat e konsumatorëve 673,646 664,362 663,651 654,973

Detyrimet ndaj iNF-ve 25,005 25,005 25,060 24,964

Vlera reale është shuma me të cilën instrumenti financiar mund të

këmbehet në një transaksion qarkullues ndërmjet palëve të vull-

netshme, në vend të shitjes detyrimore ose likuidimit dhe është më

së miri i regjistruar përmes një çmimi të kuotuar të tregut. Vlerat

reale të përllogaritura përmes çmimit të kuotuar të tregut. Vlerat

e përllogaritura reale të instrumenteve financiare janë përcaktuar

nga banka duke përdorur informatat e disponueshme të tregut, ku

ato ekzistojnë dhe metodologjitë e duhura të vlerësimit. sidoqoftë,

gjykimi është medoemos i kërkuar për të interpretuar të dhënat e

tregut për të përcaktuar vlerën reale të përafërt.

Tabela në vijim tregon shpërndarjen e vlerave reale përgjatë hierar-

kive të ndryshme të vlerës reale.

Deri më 31 Dhjetor 2012:

Vlera totale reale Niveli 1 Niveli 2 Niveli 3

Asetetfinanciare

Asetetfinanciarenëdispozicionpërshitje 105,227 105,227 - -

Totali 105,227 105,227 - -

Deri më 31 Dhjetor 2011:

Vlera totale reale Niveli 1 Niveli 2 Niveli 3

Asetetfinanciare

Asetetfinanciarenëdispozicionpërshitje 98,963 98,963 - -

Totali 98,963 98,963 - -

R a p o R t i V j e to R 201254

Page 55: Raporti Vjetor 2012

bilancit të gjendjes, me disa përshtatje për të reflektuar natyrën më

kontingjente të humbjeve potenciale.

BqK kërkon nga banka që të: (a) mbajë një nivel minimal të kapitalit

rregullativ të 5,000 mijë eurosh, për të mbajtur një proporcion të

kapitalit të aseteve me peshë të rrezikut Tier i (proporcioni Bazel)

në ose mbi minimumin e 8%, dhe (b) për të ruajtur një kapital total

rregullativ (Tier ii) të proporcionit të aseteve me peshë rreziku në ose

mbi një minimum prej 12%.

Më 31 dhjetor 2012, proporcionet e adekuatshmërisë së kapitalit të

bankës në pajtim me BqK janë: proporcioni i adekuatshmërisë Tier

i 14.27% (2011: 13.98%) dhe proporcioni total i kapitalit rregullativ

19.55% (2011: 19.73%).

siç është vendosur në nivel grupi, banka ka kalkuluar dhe monitoru-

ar adekuatshmërinë e kapitalit në pajtim me Bazel ii që nga viti 2009.

Deri më tani, përveç rrezikut të kreditit, banka ka rezervuar kapitalin

për rrezikun e tregut dhe atë operativ. që nga data 31 dhjetor 2012,

proporcionet e adekuatshmërisë së kapitalit të bankës në pajtim me

Bazel ii ishin:

Proporcioni i adekuatshmërisë së kapitalit Tier i 13.12% (2011:

11.67%) ndërsa proporcioni total i kapitalit 18.04% (2011: 16.91%).

që nga periudha e raportimit, proporcionet e adekuatshmërisë së

kapitalit në pajtim me BqK si në vijim:

31 Dhjetor 2012

31 Dhjetor 2011

Kapitali Tier 1

Kapitali aksionar 55,550 40,550

Rezervat 511 511

Fitimet e mbajtura 31,060 35,956

minus: Asetet e patrupëzuara (1,142) (687)

minus: Kreditë për personat e lidhur me bankën (1,856) n/a

KapitalitotalkualifikuesTier1 84,123 76,330

Kapitali Tier 2

Detyrimi vartës 24,545 24,545

Provizionet për humbjet e kredive (tëkufizuaranë1.25%tëRWA) 6,560 6,825

KapitalitotalkualifikuesTier2 31,105 31,370

Kapitali total rregullativ 115,228 107,700

Asetet me peshë rreziku:

Në bilancin e gjendjes 513,016 533,640

jashtë bilancit të gjendjes 11,746 12,367

Asetet e rrezikut për rrezik operativ 64,682 n/a

Asetet totale me peshë rreziku 589,444 546,007

Proporcioni i adekuatshmërisë së kapitalit Tier I 14.27% 13.98%

Proporcioni i adekuatshmërisë së kapitalit Tier II 19.55% 19.73%

4.6 Kapaciteti për bartjen e rrezikut

Përveç indikatorit të kapitalit rregullativ, banka vlerëson adekuat-

shmërinë e saj të kapitalit duke përdorur konceptin e kapacitetit të

bartjes së rrezikut për të reflektuar profilin specifik të rrezikut të

bankës, d.m.th. krahasimin e humbjeve potenciale nga operacioni i

saj me kapacitetin e bankës për të bartur humbjet e tilla.

Kapaciteti i bartjes së rrezikut i bankës është definuar si ekuitet i

bankës (neto të patrupëzuara) plus borxhi vartës, që kap shumën në

Obligimet nga bankat

Vlera reale e vendosjeve dhe kredive ndaj bankave të tjera në mënyrë

të përafërt barazohet me shumën e bartur meqë ato të gjitha kanë më

pak se 12 muaj maturitet dhe prandaj nuk nevojitet ndonjë kalkulim.

Kreditë dhe paradhëniet për konsumatorët

Vlera reale e huave dhe avancave ndaj konsumatorëve është rrjed-

ha e skontuar e tyre e parasë së gatshme me normat momentale të

tregut. Rrjedhat e pritura të parasë së gatshme janë skontuar me

normat momentale të tregut për të përcaktuar vlerën reale. Kreditë

dhe paradhëniet për konsumatorët janë provizionet neto nga rënia

në vlerë.

Depozitat dhe kreditë nga bankat

Vlera reale e obligimeve ndaj bankave në mënyrë të përafërt barazo-

het me shumën e bartur.

Obligimet ndaj konsumatorëve

Vlera reale e përafërt e depozitave pa maturitet të cekur, që përf-

shin depozitat që nuk bartin interes, është shuma e pagueshme pas

kërkesës.

Vlera e përafërt reale e depozitave me afat është kalkuluar duke

skontuar rrjedhat e parasë së gatshme në datat e dakorduara me

normat e sotme mbi depozitat që kanë më shumë se gjashtë muaj

maturitet dhe ku normat aktuale të internetit nuk janë të njëjta si ato

të dakorduara për ato depozita. Meqë ekziston një shumë shumë e

vogël e depozitave kur kjo ndodh, menaxhmenti beson që dallimi

ndërmjet vlerës reale dhe shumës së bartur është jo materiale.

Fondet e tjera të huazuara

Vlera reale e fondeve të huazuara tregon që banka, bazuar në pozitën

e saj të tanishme të tregut, aksionarët e fuqishëm dhe rezultatet e

tanishme, ka qenë në gjendje të sigurojë kushte shumë të mira për

kreditë afatgjata. Vlera reale, së cilës i është skontuar norma e inter-

esit që ProCredit Holding mund të sigurojë, është më e ulët se shuma

e bartur.

4.5 Menaxhimi i kapitalit

objektivat e bankës gjatë menaxhimit të kapitalit janë: (i) të jetë në

përputhje me kërkesat e kapitalit të caktuara nga Banka qendrore e

Kosovës (BqK); (ii) për të mbrojtur aftësinë e bankës për të vazhduar

si vijimësi ashtu që ajo të vazhdojë të ofrojë kthime për aksionarët

dhe benefitet për aksionarët e tjerë, dhe (ii) për të ruajtur një bazë

të fuqishme të kapitalit për të mbështetur zhvillimin e biznesit të tij.

Adekuatshmëria e kapitalit dhe përdorimi i kapitalit rregullativ janë

monitoruar në baza mujore nga menaxhmenti i bankës, duke an-

gazhuar teknikat bazuar në udhëzimet e BqK. informatat e kërkuara

janë ofruar tek BqK në baza tremujore.

Asetet me peshë rreziku (APR) janë matur përmes një hierarkie prej

pesë peshave të rrezikut (klasifikuar sipas natyrës dhe duke refle-

ktuar një llogaritje të kredisë, tregut dhe rreziqeve të tjera të aso-

ciuara me secilin aset) të cilat janë miratuar për ekspozimet jashtë

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 55

Page 56: Raporti Vjetor 2012

Deri në fund të dhjetorit 2011:

Faktori i rrezikut

Detajet e rrezikut

Limiti (në %) Limiti Aktual

Limiti i përdorur (në % të

limitit)

Rreziku kreditor (klientët)

25.00% 27,419 9,003 8.2%

Rreziku homolog

Bankat komerciale 1.00% 1,097 9 0.00%

Bankat qendrore 9.00% 9,871 1,452 1.3%

Rreziku i tregut

Rreziku valutor 2.50% 2,742 12 0.00%

Rreziku i normës së

interesit10.00% 10,967 9,198 8.40%

Rreziku operativ 12.50% 13,709 7,598 6.90%

Burimet e disponueshme për të mbuluar rrezikun

65,805 27,272 24.80%

siç tregohet nga tabela më sipër, banka ka treguar një nivel modest

të përdorimit të RAtCR të saj deri më 31 dhjetor 2012. Pavarësisht

përkeqësimit në cilësinë e portofolit të kredive të përjetuar gjatë

2012, niveli i përdorimit në terma të rrezikut të kredive është zvogël-

uar lehtazi krahasuar me 2011. Përdorimi i limitit të rrezikut homolog

dhe të tregut oshin sërish të ulëta, duke reflektuar qasjen aversive

të menaxhmentit ndaj rrezikut, që udhëzon operacionet e thesarit të

bankës.

Kapitali ekonomik i kërkuar për mbulimin e rrezikut operativ është

kalkuluar sipas qasjes standarde Bazel ii, dhe në këtë mënyrë nuk

reflekton profilin e rrezikut individual të bankës në këtë fushë. Të

dhënat e mbledhura gjatë vitit 2012 në Bazën e të dhënave të Ng-

jarjeve të Rrezikut (RED), e cila regjistron të dhënat e ngjarjeve të

rrezikut në shkallë të bankës dhe anembanë grupit, tregon nivel

dukshëm të ulët të rrezikut operativ. Të gjitha rreziqet e kombinu-

ara, të kuantifikuara përmes metodave të përcaktuara në politikat e

grupit, ishin konsiderueshëm nën 60% të kapacitetit total të bartjes

së rrezikut siç është definuar.

5. Të ardhurat nga interesi dhe të ngjashme

Të ardhurat nga interesi janë fituar nga asetet në vijim:

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor

2011

Kreditë dhe paradhëniet:

ndaj konsumatorëve 73,271 70,744

ndaj bankave 153 559

Asetetfinanciaretëmbajturapër tregtim - 49

Asetetfinanciarenëdispozicion për shitje 248 2,847

Të tjera 63 715

Totali 73,735 74,914

Të ardhurat nga interesi përfshijnë interesin akrual në asetet finan-

ciare të dëmtuara prej 335 mijë euro (2011: 216 mijë euro) dhe sht-

endosjen e provizioneve të dëmtuara prej 1,968 mijë euro (2011: 82

mijë euro).

123.6 milionëa euro që nga dhjetori 2012 (2011: 109.5 milionëa euro).

Burimet në Dispozicion për Mbulimin e Rrezikut (BDMRr, të referu-

ara si ‘Risikodeckungsmasse’ në standardet MaRisk të përcaktuara

për bankat gjermane) ishin caktuar në 60% të potencialit për marrje

të rrezikut, d.m.th. 74.16 milionëa euro. Për kalkulimin e humbjeve

potenciale në kategoritë e ndryshme të rrezikut, janë përdorur kon-

ceptet në vijim:

• Rreziku kreditor (klientët): Norma e humbjeve historike dhe

shpërndarja e tyre statistikore janë kalkuluar bazuar në analizën e

azhurnuar rregullisht të portofolit të kredive. Normat e humbjeve

historike në kategoritë e vonesave të ndryshme (më nivel besimi

99.75%) aplikohen për portofolin e kredive për të kalkuluar humb-

jet potenciale nga kreditë.

• Rreziku homolog: Kalkulimi i humbjeve potenciale për shkak të

rrezikut homolog është bazuar në probabilitetin e mospagesave

që paraqiten nga kategorizimi ndërkombëtar përkatës i palës ho-

mologe ose shtetit të saj përkatës të operimit (pas rregullimit).

• Rrezikuitregut:Derisalëvizjethistoriketëvalutësanalizohennë

mënyrë statistikore dhe variancat më të larta (nivel besimi 99%)

aplikohen për pozitat e tanishme të valutës, rreziku i normës së

interesit kalkulohet duke përcaktuar ndikimin e vlerës ekonomike

të tronditjes të normës standarde të interesit për EuR/usD (2 %

pikë, tronditja e normës së interesit të Bazel) dhe niveleve më të

larta të tronditjes për valutat e thera.

• Rrezikuoperativ:QasjaestandarditBazelIIpërdoretpërtëkalku-

luar vlerën përkatëse.

Rreziqet e tjera janë vlerësuar si jo mjaftueshëm relevante për

bankën ose si relevante, por jo të kuantifikueshme, p.sh. rreziku i

likuiditetit.

Tabela në vijim tregon shpërndarjen e RAtCR ndërmjet kategorive të

ndryshme të rrezikut siç përcaktohet nga Komiteti për Menaxhimin

e Rrezikut të Grupit dhe niveli i përdorimit deri në fund të dhjetorit

2012.

Faktori i rrezikut

Detajet e rrezikut

Limiti (në %) Limiti Aktual

Limiti i përdorur (në % të

limitit)

Rreziku kreditor (klientët)

33.00% 40,795 1,202 1.00%

Rreziku homolog

Bankat komerciale 1.00% 1,236 2 0.00%

Bankat qendrore 4.00% 4,945 1,285 1.00%

Rreziku i tregut

Rreziku valutor 2.00% 2,472 27 0.00%

Rreziku i normës së

interesit10.00% 12,362 6,665 5.40%

Rreziku operativ 10.00% 12,362 7,775 6.30%

Burimet e disponueshme për të mbuluar rrezikun

60.00% 74,172 16,956 13.70%

R a p o R t i V j e to R 201256

Page 57: Raporti Vjetor 2012

Viti që mbaron më

31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Fitimet/(humbjet) neto nga ndryshimet në vlerën reale të instrumenteve financiaretëklasifikuarasi të mbajtura për tregtim

- 5

Fitimet/(humbjet) neto nga ndryshimet në vlerën reale të instrumenteve financiarederivative

- 2

Totali - 7

10. Fitimet/(humbjet) neto mbi letrat me vlerë në dispozicion për shitje

Fitimet minus humbjet nga letrat me vlerë në dispozicion për shitje

për vitet që mbarojnë më 31 Dhjetor 2012 dhe 2011 ishin si në vijim:

Për vitin që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Për vitin që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Humbjet neto nga largimi i letrave me vlerë në dispozicion për shitje

1,458 1,047

Totali 1,458 1,047

11. Shpenzimet për rezervë nga huatë

Për vitin që mbaron

më 31 Dhjetor 2012

Për vitin që mbaron më

31 Dhjetor 2011

Kreditë dhe paradhëniet për klientët (shënimi 16)

13,320 13,358

Totali 13,320 13,358

12. Shpenzimet administrative dhe të tjera operative

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

shpenzimet e personelit 12,640 12,575

Zhvlerësimi dhe amortizimi 3,372 3,441

shpenzimet e sigurimit 1,110 1,192

shpenzime për reklama dhe promovime

1,891 2,039

shpenzimet e qiramarrjes 2,459 2,401

Tarifat konsultuese dhe ligjore 560 479

shpenzimet e trajnimit 834 870

Sigurimi 73 76

Të tjera 7,499 7,154

Totali 30,438 30,227

6. Shpenzimet e interesit dhe të ngjashme

shpenzimet e interesit janë shkaktuar në detyrimet në vijim:

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Depozitat nga klientët 14,437 14,555

Fondet e huazuara 2,118 2,528

Të tjera 153 187

Totali 16,708 17,270

7. Të ardhurat nga tarifat dhe komisioni

Të ardhurat nga tarifat dhe komisionit për vitet që mbarojnë më 31

Dhjetor 2012 dhe 2011 ishin si në vijim:

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Transferet dhe transaksionet e pagesave

3,832 3,669

Letrat e kredisë dhe garancitë 426 480

Tarifat e mirëmbajtjes së llogarisë 1,391 1,467

Kartela debi/të kreditit 3,175 3,159

Të ardhurat nga tarifat e tjera dhe komisioni 902 769

Totali 9,726 9,544

8.Shpenzimet e tarifave dhe komisionit

shpenzimet e tarifave dhe komisionit për vitet që mbarojnë më 31

Dhjetor 2012 dhe 2011 ishte si në vijim:

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

ofruesi i Ti-së dhe shërbimet përkatëse 1,058 1,152

Tarifat dhe komisionet ndaj llogarive tona 281 249

Tarifat e tjera ndaj bankës 541 500

Tarifat dhe shpenzimet e lidhura me kartelat 472 586

Tarifat dhe komisionet e tjera 735 723

Totali 3,087 3,210

9. Fitimet/(humbjet) neto mbi instrumentet financiare të klasi-

fikuara si të mbajtura për tregtim

Fitimet minus humbjet nga instrumentet financiare të klasifikuara si

të mbajtura për tregtim për vitet që mbarojnë më 31 Dhjetor 2012 dhe

2011 ishin si në vijim:

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 57

Page 58: Raporti Vjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor

2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor

2011

Tatimitparafitimit 20,637 21,055

Minus: shpenzimet e lejueshme (provizioni shtesë për kreditë bazuar në rregullat e BqK)

(3,753) (2,751)

Plus: shpenzimet jo të lejuara: 1,006 1,236

Të ardhurat e tatueshme 17,890 19,540

Tatimi i tanishëm mbi të ardhurat në normë prej 10% 1,789 1,954

Shpenzimet totale të tatimit mbi të ardhurat 1,789 1,954

sipas legjislacionit tatimor në Kosovë, autoritetet tatimore kanë të

drejtën e ekzaminimit të kthimeve tatimore deri në gjashtë vite pas

parashtrimit.

Asetet/detyrimet e tatimeve mbi të ardhurat e shtyra:

Më poshtë është komponenta e aseteve/detyrime të tatimeve mbi të

ardhurat e shtyra, të regjistruara nga banka në normën prej 10%, për

vitet që mbarojnë më 31 Dhjetor 2012 dhe 2011.

Asetet e tatimit mbi të ardhurat e shtyra:

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Aseti i tatimit mbi të ardhurat e shtyra 520 43

Rivleresimet e vlerës reale derivative - 9

Dallimet e tjera të përkohshme 62 371

Rezerva e rivlerësimit në dispozicion për shitje - 97

Aseti i tatimit mbi të ardhurat e shtyra 582 520

Detyrimi i tatimit mbi të ardhurat e shtyra:

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Detyrimi i shtyrë i tatimit mbi të ardhurat e shtyra 574 474

Taksa e zhvlerësimit të asetevefikse 56 38

Rezerva e rivlerësimit në dispozicion për shitje 115 -

Provizionet për rënie në vlerë te kredisë 860 582

Detyrimet e tatimeve mbi të ardhurat e shtyra 1,605 1,094

Aseti/detyrimi neto i tatimeve të shtyra 1,023 574

14. Paraja e gatshme dhe bilanci me bankën qendrore

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Paraja e gatshme në dorë 41,261 41,072

shumat e mbajtura në BqK

Llogaritë qarkulluese 55,289 22,765

Llogaria e rezervës statusore 39,520 42,038

Letrat me vlerë të qeverisë së Kosovës (deri në 3 muaj) 2,605 -

Totali 138,675 105,875

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më

31 Dhjetor 2011

Komunikimi (telefoni, lidhja e internetit) 774 798

Transporti (karburanti, mirëmbajtja, etj) 446 461

Furnizimet e zyrës 551 522

Mirëmbajtja dhe riparimet 918 880

Komunalit përfshirë energjinë elektrike 824 990

shpenzimet ndaj ProCredit Holding 884 879

Tantiemat për softuerët 140 75

Shpenzimet e shlyerjes 249 630

shpenzimet për fondin e sigurimit të depozitave 847 477

shpenzimet nga provizioni i zërave jashtë bilancor 1,073 339

shpenzimet për zgjedhjet e rasteve gjyqësore 110 276

shpenzimet për largimin e pronës, impianteve dhe pajisjeve

12 111

shpenzimet për stipenditë 63 83

shpenzimet e tjera 608 633

7,499 7,154

Më 31 Dhjetor 2012 banka kishte 1,100 punonjës (2011: 1,071 punonjës).

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Rrogat dhe pagat 11,528 11,478

Kontributi pensional 606 599

Benefitetdytësore 506 498

12,640 12,575

13. Shpenzimet e tatimit në të ardhura

shpenzimet e tatimit në të ardhura për vitet që mbarojnë më 31

Dhjetor 2012 dhe 2011 të përbëra nga tatimi në të ardhurat në korpo-

rata dhe tatimi i shtyrë siç detajet më poshtë.

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Tatimi në të ardhurat e korporatës 1,789 1,954

Tatimi i shtyrë 334 239

Shpenzimet totale mbi të ardhurat 2,123 2,193

Tatimi mbi të ardhurat e korporatës:

Një barazim e shpenzimeve për tatimet mbi të ardhurat e korporatës

të aplikueshme për fitimin nga aktivitetet operative para tatimit mbi

të ardhurat në normën e tatimit mbi të ardhurat statusore në normën

efektive të tatimit mbi të ardhurat të bankës për vitet që mbarojnë më

31 Dhjetor 2012 dhe 2011 ishte si në vijim:

R a p o R t i V j e to R 201258

Page 59: Raporti Vjetor 2012

Lëvizja në provizion për kreditë më 31 dhjetor 2012 ishte si në vijim:

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Më 1 janar 27,048 21,158

Ngarkesa për vitin 13,320 13,358

shtendosja e skontimit (1,968) -

Kreditë e shlyera (8,942) (7,468)

Më 31 Dhjetor 29,458 27,048

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Provizioni i ngarkuar për individët:

−Mbitërheqjet 159 113

−Kartelatekreditit 59 203

−Kreditëekonsumatorëve 97 20

−Përmirësimiishtëpisë 818 835

1,133 1,171

Provizioni i ngarkuar

për entitetet korpora-

tive:

−Mbitërheqjetpërbizneset 162 577

−Biznesiderinë150mijë EuRo 5,613 5,218

−Biznesimëimadhse150 mijë EuRo 4,434 6,364

10,209 12,159

11,342 13,330

Provizioni për artikujt jashtë bilancit të gjendjes

(125) 28

Totali 11,217 13,358

Më 31 Dhjetor 2012, portofoli i kredive përfshinte kreditë për punon-

jësit e bankës në shumë totale prej 5,755 euro (31 Dhjetor 2011: 7,213

mijë euro). Këto kredi janë lejuar me terma që mbizotërojnë në treg

dhe janë monitoruar nga Banka qendrore e Kosovës (BqK), që për-

cakton limitin maksimal të lejuar për kreditë e tilla që është relative

për kapitalin rregullativ të bankës.

Efekti financiar i kolateralit është prezantuar duke shpalosur vlerat

e kolateralit të ndara për (i) ato asetet ku kolaterali dhe shtimet e

tjera të kredisë janë të barabarta me ose tejkalojnë vlerat bartëse të

asetit (asetet e mbi kolateralizuara) dhe (ii) ato asetet ku kolaterali

dhe shtimet e tjera të kredive janë më pak se vlera bartëse e asetit

(asetet e nën kolateralizuara).

Rezerva statusore paraqet depozitën minimale rezervë që duhet

mbajtur në pajtim me kërkesat e BqK për qëllime likuiditeti. Rezervat

e tilla janë kalkuluar si përqindje minimale e kërkuar prej 10% të de-

pozitës mujore mesatare të konsumatorit të bankës me maturitete

deri në një vit, për muajin paraprak, dhe ku rezerva statusore pranë

BqK nuk duhet të jetë më pak se 5% e bazës së aplikueshme të de-

pozitave. Rezerva statusore nuk është në dispozicion për përdorimin

ditor nga ana e bankës.

Banka pranon interes mbi bilancit e mbajtura në BqK deri në shumën

prej 10% të proporcionit minimal të rezervës së kërkuar. Norma e in-

teresit e pranuar më 31 dhjetor 2012 ishte 0% në vit (2011: 0.1% në vit).

15. Kreditë dhe paradhëniet për bankat

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Llogaritë qarkulluese 44,026 22,687

Depozitat me afat në banka 12,174 39,588

interesi akrual 2 18

Totali 56,202 62,293

qarkullimi 56,202 62,293

Për qëllime të pasqyrave të rrjedhës së parave të gatshme, llogaritë

rrjedhëse dhe depozitat me afat në banka janë përfshirë në pasqyrën

e parasë së gatshme dhe ekuivalentëve të parasë së gatshme (shën-

im 30).

Normat e interesit vjetor mbi depozitat me afat në banka në fund të

periudhës raportuese ishin si në vijim:

• DepozitatnëEURO:nga0.46%në0.2%

(2011: nga 0.76% në 0.46%)

• DepozitatnëUSD:nga0.805%në0.2%

(2011: nga 0.39% në 0.8%)

16. Kreditë dhe paradhëniet për klientë

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Kreditë për klientët 459,909 468,275

Mbitërheqjet 48,810 48,199

Kartelat e kreditit të arkëtueshme 1,120 1,004

Tarifat e shtyra të shpërndarjes (3,431) (3,796)

interesi akrual mbi kreditë 3,957 4,196

510,365 517,878

Provizioni për humbjet nga kreditë (29,458) (27,048)

Totali 480,907 490,830

qarkulluese 222,109 210,509

joqarkulluese 258,798 280,321

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 59

Page 60: Raporti Vjetor 2012

Efekti i kolateralit më 31 dhjetor 2012:

Asetet e mbi-kolateralizuara Asetet e nën-kolateralizuara

Vlera bartëse e aseteve Vlera reale e kolateralit Vlera bartëse e aseteve Vlera reale e kolateralit

Mbitërheqjet - - 2,836 165

Kartelat e kreditit - - 993 84

Kreditë e konsumatorëve - - 10,784 2,460

Përmirësimi i shtëpive - - 111,316 106,450

Mbitërheqjet për biznesin 44,296 154,874 - -

Biznesi deri në 150 mijë 192,813 267,212 - -

Biznesi më i madh se 150 mijë 117,868 210,920 - -

Totali 354,977 633,006 125,929 109,159

Efekti i kolateralit më 31 dhjetor 2011:

Asetet e mbi-kolateralizuara Asetet e nën-kolateralizuara

Vlera bartëse e aseteve Vlera reale e kolateralit Vlera bartëse e aseteve Vlera reale e kolateralit

Mbitërheqjet - - 2,342 387

Kartelat e kreditit - - 915 1

Kreditë e konsumatorëve - - 11,675 2,206

Përmirësimi i shtëpive - - 115,099 106,208

Mbitërheqjet për biznesin 44,851 167,807 - -

Biznesi deri në 150 mijë 183,020 231,117 - -

Biznesi më i madh se 150 mijë 132,720 211,124 - -

Totali 360,591 610,048 130,031 108,802

Zbërthimi i kredive sipas vlerave kolaterale:

shifrat në tabelën më poshtë janë shumat agregate të vlerës së ulët

(i) bartëse të një aseti dhe (ii) të vlerës reale të kolateralit që e sig-

uron atë.

Deri më 31 Dhjetor 2012:

Hipotekat Stoqet Të tjera Totali

Mbitërheqjet - 114 51 165

Kartelat e kreditit - 11 73 84

Kreditë e konsumatorëve - 1,961 499 2,460

Përmirësimi i shtëpive 54,300 42,302 9,848 106,450

Mbitërheqjet për biznesin 17,176 5,513 21,608 44,297

Biznesi deri në 150 mijë 77,299 40,989 74,525 192,813

Biznesi më i madh se 150 mijë 69,997 5,982 41,888 117,867

Total 218,772 96,872 148,492 464,136

Ekspozimet e pasiguruara 16,771 - - -

Kreditë totale dhe paradhëniet për konsumatorët 235,543 96,872 148,492 464,136

R a p o R t i V j e to R 201260

Page 61: Raporti Vjetor 2012

Deri më 31 Dhjetor 2011:

Hipotekat Stoqet Të tjera Totali

Mbitërheqjet 200 88 99 387

Kartelat e kreditit - 1 - 1

Kreditë e konsumatorëve 20 1,717 470 2,207

Përmirësimi i shtëpive 52,040 45,736 8,432 106,208

Mbitërheqjet për biznesin 18,600 9,859 16,391 44,850

Biznesi deri në 150 mijë 67,745 58,635 56,640 183,020

Biznesi më i madh se 150 mijë 81,428 11,965 39,326 132,719

Totali 220,033 128,001 121,358 469,392

Ekspozimet e pasiguruara 21,229 - - 21,229

Kreditë totale dhe paradhëniet për konsumatorët 241,262 128,001 121,358 490,621

17. Instrumentet financiare derivative

Shuma e imagjinuar Premia Vlera reale Goditjet e vlerave kapakë

Normat e interesit OTC për CAPS më 31 dhjetor 2012

Normat e interesit oTC për caps:

1 muaj - - - -

Normat e interesit OTC për CAPS më 31 dhjetor 2011

Normat e interesit oTC për caps:

1 muaj 65,000 241 - 3.50%

18. Asetet financiare në dispozicion për shitje

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Aksionet në kompanitë e vendosura në shtetet e oBEZh 18 18

Letrat me vlerë

Letratmevlerëmeinteresfiks 104,113 96,768

Letrat me vlerë me norma variabile interesi - -

interesi akrual 1,114 2,195

105,227 98,963

Totali 105,245 98,981

qarkulluese 105,245 98,981

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 61

Page 62: Raporti Vjetor 2012

19. Asetet e patrupëzuara

Kostoja Softueri

Më 1 janar 2011 2,807

shtesat 721

Më 31 dhjetor 2011 3,528

shtesat 991

Më 31 Dhjetor 2012 4,519

Zhvlerësimi i akumuluar

Më 1 janar 2011 2,386

Ndryshimet për vitin 455

Më 31 Dhjetor 2011 2,841

Ngarkesa për vitin 536

Më 31 Dhjetor 2012 3,377

Vlera neto në libra

Më 31 Dhjetor 2011 687

Më 31 Dhjetor 2012 1,142

20. Pronat dhe pajisjet

Toka NdërtesatAsetet në ndërtime

sipër

Mobilet dhe orenditë

Pajisjet elektronike

Përmirësimet e objekteve të

mbajtura me qiraTotali

Kostoja

Më 1 janar 2011 3,987 5,696 587 1,629 14,345 3,670 29,914

shtesat 705 956 2,503 214 2,747 527 7,652

Largimet nga përdorimi - (113) (2,753) (142) (1,243) (32) (4,283)

Më 31 Dhjetor 2011 4,692 6,539 337 1,701 15,849 4,165 33,283

shtesat - - 1,175 206 4,096 415 5,892

Largimet nga përdorimi - - (397) (94) (2,215) (197) (2,903)

Më 31 Dhjetor 2012 4,692 6,539 1,115 1,813 17,730 4,383 36,272

Zhvlerësimi i akumuluar

Më 1 Janar 2011 - 934 - 1,338 9,114 2,087 13,473

Ngarkesat për vitin - 317 - 191 2,112 366 2,986

Largimet nga përdorimi - (18) - (131) (128) (19) (296)

Më 31 Dhjetor 2011 - 1,233 - 1,398 11,098 2,434 16,163

Ngarkesat për vitin - 335 - 207 1,926 368 2,836

Largimet nga përdorimi - - - (94) (716) (188) (998)

Më 31 Dhjetor 2012 - 1,568 - 1,511 12,308 2,614 18,001

Vlera neto në libra

Më 31 Dhjetor 2011 4,692 5,306 337 303 4,751 1,731 17,120

Më 31 Dhjetor 2012 4,692 4,971 1,115 302 5,422 1,769 18,271

R a p o R t i V j e to R 201262

Page 63: Raporti Vjetor 2012

21. Asetet tjera financiare

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Tarifa akruale e mirëmbajtjes së llogarisë 10 44

Depozitat e sigurisë 375 1,422

Tëarkëtueshmengagrupiiinstitucionevetëtjerafinanciare 1,589 656

Asetettjerafinanciare 16 8

Totali 1,990 2,130

qarkulluese 1,616 708

joqarkulluese 374 1,422

Asetet tjera financiare nuk janë as obligim i kaluar e as të dëmtuara

dhe janë klasifikuar në kategorinë standarde të definuar nga katego-

rizimi kreditor i bankës.

22. Asetet tjera

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

shpenzimet e parapaguara 626 433

Paradhënietepaguarapërasetetfikse 35 293

Asetet tjera 773 226

Totali 1,434 952

qarkulluese 1,519 943

23. Detyrimet ndaj bankave

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

shumat qarkulluese 1,519 943

Totali 1,519 943

qarkulluese 1,519 943

24. Detyrimet ndaj klientëve

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Llogaritë rrjedhëse 209,189 205,562

Llogaritë e kursimit 143,313 144,398

Llogaritë e depozitave me afat 308,147 301,088

Llogaritë e tjera të klientëve 3,032 3,799

interesi akrual 10,306 9,323

Totali 673,987 664,170

qarkulluese 610,302 609,717

joqarkulluese 63,685 54,453

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 63

Page 64: Raporti Vjetor 2012

26. Detyrimet e tjera financiare

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

shpenzimet akruale 717 712

Të pagueshmet ndaj furnitorve 637 759

Detyrimet ndaj kompanive të PC grupit 294 300

Fondet e pensionit të pagueshme ndaj palëve të treta 140 124

Provizionet e tjera 209 462

1,997 2,357

27. Detyrimet e tjera

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Provizioni për pushimin e pashfrytëzuar 211 211

Provizioni për rastet gjyqësore 257 280

Provizioni nga zërat jashtë bilancor 74 199

Të tjera 447 190

989 880

Qarkulluese 989 880

E përfshirë në depozitat e klientëve është një shumë prej 27,541 euro

(2011: 31,009 euro) që paraqet depozitat e bllokuara të ofruara si

kolateral për kreditë e lejuara, garancitë e lëshuara, letrat e hapura

të kredive dhe urdhrat e pagesës jashtë vendit në emër të klientëve.

Llogaritë e tanishme përgjithësisht nuk bartin interes. Llogaritë e

kursimit bartin interesin me 1.70% në vit më 31 dhjetor 2012 (2011:

1.70% në vit). Normat e interesit vjetor të aplikuara për depozitat me

afat më 31 dhjetor 2012 dhe 2011 ishin si në vijim:

Depozitat me afat 2012 2011

Një muaj 1.50%-1.90% 1.50%-1.90%

Tre muaj 1.60%-2.50% 1.60%-2.50%

Gjashtë muaj 1.75%-2.90% 1.75%-2.90%

Një vit 2.40%-4.00% 2.40%-4.00%

25. Fondet e tjera të huazuara

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Huazimet vartëse 24,545 24,545

Tarifat e shtyra (70) (81)

interesi akrual 530 596

Totali 25,005 25,060

Qarkulluese 530 595

joqarkulluese 24,475 24,465

Fondet e huazuara paraqesin një marrëveshje të lartë të kredive me

Fondin Evropian për Evropën juglindore (FEEj) për ofrimin e finan-

cimit për aktivitetet huadhënëse të bankës si dhe marrëveshjet për

kredi vartëse me FEEj, responAbility dhe Fondi Mikrofinanciar Credit

suisse, në emër të responsAbility.

Fondi Evropian për Evropën Juglindore (FEEJ)

Në qershor 2009, banka u dakordua që të rikonstruktojë mar-

rëveshjen për kreditë a pashlyera vartëse me FEEj në një marrëveshje

të re të kredive vartëse me terma dhe kushte të reja. shuma e mar-

rëveshjes së ristrukturuar të kredive vartëse është 7,045 euro, me

një normë variabile interesi: Euribor gjashtëmujor plus një margjinë

fikse prej 6.25% për pesë vitet e para të marrëveshjes. Kredia var-

tëse ka një maturitet dhjetëvjeçar.

Gjithashtu në qershor 2009, banka nënshkroi dy marrëveshje të

kredive të reja vartëse me FEEj për 5,000 euro secila. Kreditë kanë

një normë variabile interesi: euribor gjashtëmujor plus një margjinë

fikse prej 6.25%, dhe maturitet dhjetëvjeçar.

ResponsAbility SICAV Luxemburg

Në shtator 2009, banka nënshkroi një shënim vartës me respon-

Ability për 2,250 euro, me një normë fikse interesi prej 10.01% për

pesë vitet e para të shënimit (norma variabile e interesit nga viti gjas-

htë e tutje) dhe një maturitet dhjetëvjeçar. Në të njëjtin muaj, banka

shënoi një shënim premtues vartës me Kompaninë e Menaxhimit

të Fondeve Mikrofianciare Credit suisse, në emër të Fondit Global

Mikrofinanciar responsAbility. shuma e shënimit vartës është 5,250

euro, me një normë fikse interesi prej 10.01% për pesë vitet e para

të kredisë (norma variabile e interesit nga viti gjashtë e tutje) dhe

dhjetë vite maturitet.

Banka ka siguruar leje nga BqK që të regjistrojë të gjitha mar-

rëveshjet e kredive vartëse si kapital rregullativ Tier ii.

R a p o R t i V j e to R 201264

Page 65: Raporti Vjetor 2012

Rezerva kontigjente:

Në dhjetor 2000, një rezervë kontigjente prej 511 mijë euro (1 mil-

ionë marka gjermane) është krijuar nga një shpërndarje e fitimeve të

mbajtura. Rezerva paraqet një provizion kundrejt rrezikut politik dhe

nuk mund të shpërndahet si dividendë pa aprovim paraprak të BqK.

29. Rezerva e rivlerësimit të instrumenteve financiare në

Dispozicion për shitje

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Bilanci më 1 janar (1,261) (389)

Rezerva e rivlerësimi të instrumentevefinanciarenëdispozicion për shitje (AFs)

1,151 (2,059)

Tatimet e shtyra në rezervën e rivlerësimit për letrat me vlerë AFs

(114) 140

Rregullimeteriklasifikimitpër investimet e shitura AFs - 1,047

Bilanci më 31 Dhjetor (224) (1,261)

30. Paraja e gatshme dhe ekuivalentët e parasë së gatshme

Për qëllimet e pasqyrës së rrjedhës së parave të gatshme, paraja e

gatshme dhe ekuivalentët e parasë së gatshme përbëhej nga si në

vijim më 31 Dhjetor 2012:

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Paraja e gatshme në dorë (shënim 14) 41,261 41,072

Llogaritë qarkulluese me bankën qendrore (shënim 14)

55,289 22,765

Depozitat me maturitet të më pak se tre muaj (shënim 15)

56,200 62,276

Letrat me vlerë të qeverisë së Kosovës (deri në 3 muaj)

2,605 -

Totali 155,355 126,113

31. Transaksionet me palët e ndërlidhura

Entiteti prind dhe kontrolluesi final i bankës është ProCredit Holding

AG& Co. KGaA.

Në kurs të kryerjes së biznesit bankar, banka hyri në transaksione

të ndryshme biznesi me palët e ndërlidhura. Këto transaksione ishin

kryer në terma komercial dhe me norma tregu.

Më 31 dhjetor 2010, banka kishte një marrëveshje rezervë linjë me

ProCredit Holding me një shumë të disponueshme deri në 30,000

euro të lehtësirave të zotuara të patërhequra të huazimit për qël-

limit të përmbushjes së nevojave të përgjithshme financiare. Kjo

marrëveshje rezervë e linjës tani qëndron në 15,000 euro dhe do të

maturohet më 11 mars 2013.

Grupi ProCredit udhëhiqet nga ProCredit Holding AG & Co. KGaA,

bazuar në Franfkurt am Main, Gjermani. ProCredit Holding është ak-

sionari më i madh i grupit prej 22 bankash dhe institucionesh finan-

ciare përfshirë edhe ProCredit Bankën në Kosovë. Gjithashtu, grupi

përfshin edhe quipu (ofruesin e shërbimeve të Ti-së për grupin) si

shpenzimet akruale janë bërë në ndërlidhje me kostot që dalin nga

zotimet kontraktuale dhe kompensimi i lidhur me performancën (bo-

nuset) për punonjësit e bankës dhe për kostot që dalin nga obligimet

shtesë tatimore në ndërlidhje me shpenzimet jo të zbritshme, sipas

ligjit vendor tatimor.

28. Kapitali aksionar

Kapitali i autorizuar, i lëshuar dhe plotësisht i paguar i bankës:

Më 31 Dhjetor 2012 Më 31 Dhjetor 2011

Numri i aksioneve

EUR ‘000

Numri i aksioneve

EUR ‘000

Aksionet e zakonshme

me 5 euro secila më 31 Dhjetor

10,269,242 51,346 7,269,242 36,346

Në fund të vitit, banka ka pasur strukturën e aksionarëve si në vijim:

Deri më 31

Dhjetor 2012Numri i

aksioneveshuma e

pjesëmarrjesPjesëmarrja

në %

ProCredit Holding 10,269,242 51,346,210 100%

Totali 10,269,242 51,346,210 100.00%

Më 31 Dhjetor 2011

Commerzbank 1,101,820 5,509,100 15.16%

ProCredit Holding 6,167,422 30,837,110 84.84%

Totali 7,269,242 36,346,210 100.00%

Premia e aksioneve paraqet vlerën e kontributeve të pranuara në te-

jkalim të vlerës emërore të aksioneve të emetuara. Vlera e premisë së

aksionit në fund të 2011 kapte shumën prej 4,204 euro.

Nuk ka kufizime, kushte ose preferenca të lidhura me aksionet e za-

konshme.

65PA s qy R A F i N A N Ci A R E

Page 66: Raporti Vjetor 2012

Holding një tarifë menaxhimi që kap shumën në 841 mijë euro (2011:

833 mijë euro).

Tabela më poshtë shpalosë kompensimin për Bordin Menaxhues

për 2011 dhe 2012.

Kompensimi i menaxhmentit kyç

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor 2011

Pagat 186 133

Kontributet pensionale 6 5

Tatimet në të ardhurat personale 17 12

Totali 209 150

32. Zotimet dhe kontingjentet jashtë bilancit të gjendjes

32.1 Zotimet dhe kontingjentet

Zotimet e lidhura me kredi përfshijnë zotimet për ofrimin e kredive,

letrave të kredive dhe garancive, të cilat janë të dizajnuara për të

përmbushur kërkesat e klientëve të bankës.

Letrat e kredive dhe garancitë e dhëna për konsumatorët zotojnë

bankën që të bëjë pagesa në emër të konsumatorëve për të kryer në

kuadër të termave të kontratës.

Zotimet për ofrimin e kredive paraqesin zotimet kontraktuale për të

bërë kredi dhe kredi revolvuese. Zotimet në përgjithësi kanë data

fikse të skadimit, ose kauza të tjera të përfundimit. Meqë zotimet

mund të skadojnë pa qenë të tërhequra, shumat totale nuk paraqesin

medoemos kërkesat e parasë së gatshme.

Më 31 dhjetor, banka ka pasur zotimet dhe kontingjentet në vijim:

Zotimet e lidhura me kreditë

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Letërkredi (mjete kreditore) 605 975

Garancitë ndërkombëtare 5,370 5,479

Garancitë lokale 7,790 9,814

Zotimet e lidhura me kreditë 46,345 42,312

Minus: Provizioni (74) (198)

Totali 60,036 58,382

Më 31 Dhjetor, zotimet e lidhura me kredi të bankës ishin zbërthyer

si në vijim:

Zotimet e kredive përbëhen nga:

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

Lehtësirat e papërdorura të kartelave të kreditit 6,682 5,050

Limitet e pashfrytëzuara të aprovuara të mbitërheqjes

30,548 30,270

Transhet e pa shpërndara të kredive 7,451 6,792

Pjesa e pashfrytëzuar e linjave kreditore 1,664 200

Totali 46,345 42,312

32.2 Procedurat ligjore

Banka është përfshirë në konteste ligjore që dalin nga kursi i

zakonshëm afarist. Menaxhmenti i bankës beson se rezultati final

dhe Akademitë e ProCredit në Gjermani, Kolumbi dhe Maqedoni, të

cilat shërbejnë për nevojat e trajnimit dhe zhvillimit profesional të

stafit të grupit ProCredit.

Palët përkatëse me të cilat banka ka hyrë në transaksione afariste

ishin (bilancet e fundvitit të prezantuara):

Aksionarët dhe kompanitë e grupit ProCredit:

31 Dhjetor 2012

31 Dhjetor 2011

Asetet më 31 dhjetor

Të arkëtueshmet nga bankat ProCredit 757 859

Të arkëtueshmet nga quipu GmbH 5 3

Kreditë për Akademinë Rajonale të ProCredit, Maqedoni 1,000 1,000

interesi akrual mbi kreditë 6 6

Tarifat e shtyra disbursimit (4) (4)

Të arkëtueshmet e tjera 152 77

Detyrimet deri më 31 dhjetor

Detyrimet ndaj bankave të tjera ProCredit 275 238

Detyrimet ndaj ProCredit Holding AG & Co. KGaA 122 126

Detyrimet ndaj akademive të ProCredit 6 1

Detyrimet ndaj ProCredit quipu GmbH 389 582

Të ardhurat për vitin

Viti që mbaron më 31 Dhjetor

2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor

2011

Të ardhurat për vitin nga ProCredit Holding AG & Co. KGaA

- 12

Të ardhurat nga interesi nga Akademitë ProCredit 77 76

Të ardhurat e interesit nga quipu GmbH 3 3

Shpenzimet për vitin

Viti që mbaron më 31 Dhjetor

2012

Viti që mbaron më 31 Dhjetor

2011

Marrëveshja e shërbimit të menaxhmentit me ProCredit Holding AG & Co. KGaA

841 833

shpenzimet e trajnimit me ProCredit Holding dhe Akademitë 499 455

shpenzimet e tarifës së zotimit me ProCredit Holding AG & Co. KGaA

147 178

shpenzimet për shërbimet tjera të Ti-së me quipu GmbH 223 173

shpenzimet e interesit për bankat e tjera ProCredit - 55

shpentimet e tarifave me quipu GmbH 1,077 1,141

Më 31 Dhjetor 2012, banka ka pasur marrëveshje të shërbimeve të

menaxhmentit me ProCredit Holding për shërbimet mbështetëse që

ajo ofron, në përputhje me të cilat banka duhet t’i paguajë ProCredit

R a p o R t i V j e to R 201266

Page 67: Raporti Vjetor 2012

i këtyre padive ligjore nuk do të ketë ndonjë efekt material në

operacionet e bankës.

32.3 Detyrimi momental i tatimit mbi të ardhurat

Pasqyrat financiare të bankës për vitin që mbaron më 31 dhjetor 2012

i nënshtrohen auditimit tatimor nga autoritetet tatimore lokale. Gjatë

vlerësimit të detyrimit tatimor të bankës, menaxhmenti ka përdorur

përpjekjet e tij më të mira dhe gjykimin për të qenë në përputhje me

ligjet lokale tatimore. sidoqoftë, meqë gjykimi individual përkitazi

me kërkesat e caktuara ligjore tatimore mund të dallojnë nga

vlerësimi final i autoriteteve tatimore, detyrimi momental tatimor

deri më 31 dhjetor 2012 mund të dallojë me atë të raportuar në këto

pasqyra financiare.

32.4 Zotimet e lizingut operativ

Banka ka hyrë në lizingje pronësore komerciale për zyrat e saj. Më

31 dhjetor, qiratë minimale të ardhshme të bankës të pagueshme në

kuadër të lizingjeve të anulueshme operative ishin si në vijim:

31 Dhjetor 2012 31 Dhjetor 2011

jo më vonë se 1 vit 2,521 2,205

Më vonë se 1 vit dhe jo më vonë se 5 vite 8,815 7,121

Më vonë se 5 vite 7,609 7,604

Totali 18,945 16,930

33. Ngjarjet pas përfundimit të periudhës raportuese

Nuk ka asnjë ngjarje materiale që pritet të zhvillohet pas datës së

raportimit të pasqyrave financiare e cila do të kërkonte shpalosjen e

sërishme të pasqyrave financiare.

PA s qy R A F i N A N Ci A R E 67

Page 68: Raporti Vjetor 2012

R a p o R t i V j e to R 201268