raport ey atrakcyjność inwestycyjna polski 2017

Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017

Marek Rozkrut Paweł TynelGłówny Ekonomista Lider Zespołu Ulg i DotacjiZespół Analiz Ekonomicznych Inwestycyjnych EY

2

Spis treści

Atrakcyjność inwestycyjna Europy

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce

Atrakcyjność inwestycyjna Polski

Podsumowanie

Atrakcyjność inwestycyjna Europy

4

W 2016 r. Europa pozyskała rekordowo wysoką liczbę projektów związanych z BIZ

► W 2016 r. w Europie ogłoszono 5 845 (+15% r/r) projektów inwestycyjnych w ramach bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Inwestorzy międzynarodowi planują utworzyć w ramach tych projektów co najmniej 260 tys. miejsc pracy1.

► Większość projektów BIZ w Europie jest realizowana przez inwestorów europejskich.

Analizowane tutaj BIZ obejmują tylko te projekty, które tworzą nowe jednostki produkcyjne i usługowe oraz nowe miejsca pracy.W szczególności, wyłączono inwestycje realizowane za pośrednictwem rynków kapitałowych oraz transakcje fuzji i przejęć.

Liczba projektów BIZ w Europie

Źródło: EY (2017), European Investment Monitor. 1Informacja dotyczy liczby ogłoszonych nowych miejsc pracy dla 62% projektów BIZ. Podana liczba nowych miejsc pracy stanowi zatem dolną granicę szacowanej liczby nowoutworzonych miejsc pracy związanych z projektami BIZ.

2Europa Środkowo-Wschodnia obejmuje 22 kraje: Albanię, Białoruś, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Cypr, Czarnogórę, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Macedonię, Mołdawię, Polskę, Rosję, Rumunię, Serbię, Słowację, Słowenię, Turcję, Węgry oraz Ukrainę.

+15%

+12%+4%+4%

+14%

77%

5.845

23%

2016

3.303

23%

77%

2008

3.720

27%

73%

2007

3.712

28%

72%

2006

3.531

26%

74%

2005

3.065

29%

71%

5.083

2015

77%

23%

-3%

2014

4.448

19%

81%

2013

3.957

20%

80%

2012

3.797

22%

78%

2011

3.909

22%

78%

2010

3.758

25%

75%

2009

+5%+15% -11%0% +14%

Zachodnia Europa

Europa Środkowo-Wschodnia2

5

Postrzeganie Europy przez inwestorów międzynarodowych wyraźnie się poprawia

► Europa Zachodnia (lider) i Europa Środkowo-Wschodnia (EŚW – 3. miejsce) należą do najbardziej atrakcyjnych regionów na świecie w opinii inwestorów międzynarodowych.

► EŚW odnotowała największy awans spośród wszystkich regionów, doganiając Chiny.

Źródło: EY (2017), European Attractiveness Survey. 1Odpowiedź na pytanie: „Które z niżej wymienionych regionów, Twoim zdaniem, należą obecnie do trzech najbardziej atrakcyjnych lokalizacji do rozpoczęcia działalności?” (możliwość wyboru trzech odpowiedzi).

Najbardziej atrakcyjne regiony na świecie według międzynarodowych inwestorów1

55%

40%

35%37%

50% 53%

39%39%

29% 28% 28%

37%38%

25%23%

29%

39% 39%

26%

20%23%

19% 18% 15%

48%

33%

38%

43%

38%

7%12%

16%

26%

14%

7%

2007 2009 2011 2013 2015 2017

Europa Zachodnia

Ameryka Północna

Indie

Chiny

Brazylia

Europa Środkowo-Wschodnia

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce

7

Dynamiczny wzrost gospodarczy w Polsce sprzyja przyciąganiu nowych projektów BIZ

► Mając na uwadze duże potrzeby inwestycyjne, ale przy tym niską stopę inwestycji i niską stopę oszczędności, Polska potrzebuje BIZ, z którymi wiążą się liczne korzyści, wzmacniające potencjał krajowej gospodarki.

► Polska gospodarka jako jedyna w UE uniknęła recesji w czasie globalnego kryzysu finansowego, a w latach2008-2016 PKB Polski wzrósł o 32,4%, co było trzecim najlepszym wynikiem w UE.

► W ostatnich latach liczba nowych projektów BIZ ulokowanych w Polsce oraz planowana w ich ramach liczba nowych miejsc pracy nieprzerwanie rośnie.

Liczba projektów BIZ oraz ogłoszona liczba nowych miejsc pracy w ramach projektów BIZ w Polsce

0

50

100

150

200

250

300

350

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Liczba miejsc pracy (lewa oś) Liczba projektów BIZ (prawa oś)

Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.

8

Polska wśród najbardziej atrakcyjnych krajów w Europie i liderem w regionie dla BIZ

► W 2016 r. inwestorzy zagraniczni ogłosili zamiar zrealizowania 256 projektów w Polsce (+21% r/r), co dało Polsce 5. miejsce wśród krajów europejskich - najwyższe od 2008 r.

► Polska jest 2. krajem w Europie pod względem liczby miejsc pracy tworzonych w ramach BIZ.

Top 10 krajów w Europie pod względem liczby miejsc pracy stworzonych przez BIZ

Top 10 krajów w Europie pod względem liczby projektów z udziałem BIZ


9

Polska przyciąga inwestycje głównie z Europy Zachodniej oraz USA…

► W latach 2005-2016 przeciętnie ponad 80% wszystkich projektów BIZ ogłoszonych w Polsce pochodziło z krajów Europy Zachodniej oraz USA.

Udział inwestycji BIZ w Polsce wg regionu pochodzenia inwestycji


USA

0 %

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

200 5 200 6 200 7 200 8 200 9 201 0 201 1 201 2 201 3 201 4 201 5 201 6

Europa Zachodnia Inne regiony

10

… i projekty bardziej pracochłonne niż przeciętnie projekty lokowane w Europie

► Projekty BIZ napływające do Polski lokują się głównie w trzech sektorach: przemysłu, finansów i usług biznesowych oraz transportu i komunikacji. W latach 2005-2016 w tych sektorach zrealizowano 95% ogłoszonych projektów BIZ.

► Polska zyskuje bardzo duże znaczenie jako miejsce lokowania usług wspólnych (m.in. IT, księgowość).

► Projekty w Polsce są bardziej (choć w malejącym stopniu) pracochłonne niż przeciętnie projekty lokowane w Europie, ale bardziej kapitałochłonne niż przeciętnie w regionie EŚW.


Liczba projektów BIZ w Polsce w podziale na sektory

Liczba projektów BIZ w Polsce wg kryterium aktywności

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Przemysł Sprzedaż imarketing

Centrausług

wspólnych

Logistyka Badania irozwój

Centrale Centrakontaktowe

Testowaniei naprawa

Innaaktywność

średnia dla lat 2005-2016 2016

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Przemysł Finanse iusługi

biznesowe

Transport ikomunikacja

Handeldetaliczny,

hotele irestauracje

Budownictwo Pozostałesektory

średnia dla lat 2005-2016 2016

Atrakcyjność inwestycyjna Polski

12

Czy Europa wraca do zrównoważonego wzrostu gospodarczego?

► Pomimo wspomnianych pozytywnych zmian, w ocenie inwestorów powrót Europy do zrównoważonego wzrostu odsuwa się w czasie.

Źródło: EY (2017), European Attractiveness Survey.

Twoim zdaniem, biorąc pod uwagę obecną niepewność w Europie, jak dużo czasu jeszcze upłynie zanim Europa powróci do zrównoważonego wzrostu gospodarczego?

Bieżący rok

Za 5 lat

Za 10 lat

Razem - mniej niż 5 lat

Razem - 5 lat lub więcej

Za 3 lata

5%5% 5%

5%

52% 56% 49%

36%33%

29%

39%

46%

9% 8% 7% 9%

57%

61%

53%

42%42%37%

45%

56%

2013 2014 2015 2017

13

Główne ryzyka wskazywane przez inwestorów dla Polski

Państwa zdaniem, jakie są trzy główne zagrożenia dla Polski?

10%

13%

28%

22%

18%

26%

40%

19%

20%

17%

28%

32%

34%

59%

15%

18%

21%

25%

26%

31%

51%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Ograniczona dostępność pracowników

Restrykcyjne otoczenie regulacyjne

Korupcja/brak przejrzystości

Nieprzejrzyste zasady oraz niekonkurencyjny system zachęt rządowych

Restrykcyjne podejście władz podatkowych

Nieprzewidywalne otoczenie regulacyjne

Niestabilne otoczenie polityczne, społeczne i gospodarcze

Firmy funkcjonujące w Polsce

Firmy niefunkcjonujące w Polsce

Wszystkie firmy

Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.

14

Ocena atrakcyjności Polski w oczach inwestorów rośnie

► Wyniki ankiety „PAS” wskazują na nieznacznie wyższy odsetek respondentów wskazujących na poprawę atrakcyjności Polski w 2016 r. niż odsetek sygnalizujących jej pogorszenie.

► Bardzo wyraźna poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski jest natomiast oczekiwana przez inwestorów w okresie najbliższych trzech lat (48% respondentów wskazujących na poprawę).

W jakim stopniu, w Państwa ocenie, zmieniła się atrakcyjność Polski w ciągu ostatniego roku / zmieni się atrakcyjność Polski w ciągu najbliższych trzech lat?

11%7%

13%13%

20%

38%

9% 10%

w ciągu ostatniego roku w najbliższych 3 latach

trudnopowiedzieć

znacznepogorszenie

lekkiepogorszenie

bez zmian

lekkapoprawa

znacznapoprawa

29%

24%

48%

20%


15

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Stabilność warunków społecznych

Infrastruktura telekomunikacyjna

Rynek krajowy

Transport i infrastruktura logistyczna

Koszty pracy

Potencjał do wzrostu produktywności

Poziom umiejętności pracowników

Wysoka atrakcyjność Umiarkowana atrakcyjność Niska atrakcyjność Brak atrakcyjności Trudno powiedzieć

Wśród silnych stron polskiej gospodarki często wymieniane są cechy rynku pracy

► Zdaniem ponad 70% respondentów, w Polsce poziom umiejętności pracowników, potencjał do wzrostu produktywności oraz koszty pracy są umiarkowanie lub bardzo atrakcyjne względem innych krajów europejskich.

Z punktu widzenia Państwa firmy, Polska jest bardzo, umiarkowanie, mało czy wcale nie jest atrakcyjna jako lokalizacja BIZ?

81%

78%

74%

72%

68%

65%

58%

Suma odpowiedzi wskazujących na

umiarkowaną bądź wysoką atrakcyjność


16

5%

6%

11%

7%

15%

19%

27%

26%

12%

23%

46%

4%

8%

4%

9%

7%

8%

24%

31%

44%

57%

45%

5%

7%

7%8%

10%

13%

26%29%

31%

43%

45%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

System zachęt rządowych

Infrastruktura telekomunikacyjna

Opodatkowanie przedsiębiorstw

Stabilność warunków społecznych

Elastyczność regulacji rynku pracy

Stabilność i przejrzystość otoczenia politycznego, prawnego i regulacyjnego

Transport i infrastruktura logistyczna

Rynek krajowy


Poziom umiejętności pracowników

Koszty pracy

Firmy funkcjonujące w Polsce

Firmy niefunkcjonujące w Polsce

Wszystkie firmy

Silne strony polskiej gospodarki nie zawsze są jednak dostrzegane przez inwestorów

► Firmy zagraniczne działające w Polsce oceniają poziom umiejętności polskich pracowników i potencjał do wzrostu produktywności jako atrakcyjne znacznie częściej niż firmy niefunkcjonujące w Polsce.

► Odpowiednie wykształcenie i umiejętności posiadane przez pracowników są wymieniane przez inwestorów obecnych w Europie jako kluczowe czynniki wpływające na ich decyzję o miejscu alokacji kapitału.

Jakie są trzy kluczowe zalety Polski w porównaniu z innymi krajami europejskimi?


17

Według inwestorów, głównym motorem napędowym polskiej gospodarki będzie sektor usług

► Chociaż wśród planowanych inwestycji dominują te w przetwórstwie przemysłowym, to zdaniem inwestorów wzrost gospodarczy w Polsce w najbliższych latach będą napędzać profesjonalne usługi, w tym usługi IT, BPO1, usługi wspólne oraz logistyka.

► Najbardziej atrakcyjne sektory związane z przemysłem to: przemysł motoryzacyjny oraz produkcja dóbr konsumpcyjnych (5. i 7. najczęściej wskazywane sektory).

Państwa zdaniem, które sektory będą napędzać wzrost gospodarczy w Polsce w najbliższych latach? (możliwe trzy odpowiedzi)

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

Technologie informacyjno-komunikacyjne, IT

Centra usług wspólnych ioutscourcing procesów

biznesowych

Logistyka i magazynowanie Nieruchomości ibudownictwo

Przemysł motoryzacyjny

Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.1Outsourcing procesów biznesowych – obejmuje usługi takie jak finanse, księgowość, HR, centra kontaktowe.

18

Czechy są postrzegane jako główny konkurent Polski o inwestycje zagraniczne

► Pozycja Czech jako głównego europejskiego konkurenta Polski o inwestycje zagraniczne nie jest zaskakująca. Może natomiast zaskakiwać przewaga, z jaką ten kraj wyprzedził innych konkurentów Polski.

44%

15%

15% 13%

10%

Państwa zdaniem, który europejski kraj jest największym konkurentem Polski pod względem atrakcyjności inwestycyjnej?


Podsumowanie

20

Podsumowanie (1/2)

► W 2016 r. w Europie ogłoszono rekordową liczbę projektów inwestycyjnych w ramach BIZ: 5 845 (+15% r/r), na które przypada rekordowa liczba ogłoszonych miejsc pracy: 260 tys. (+19% r/r).

► Postrzeganie Europy przez inwestorów międzynarodowych wyraźnie się poprawia na tle innych regionów, a EŚW odnotowała w 2016 r. największy awans spośród wszystkich regionów na świecie, zrównując się z Chinami na 3. miejscu.

► Pod względem BIZ, Polska należy do najbardziej atrakcyjnych krajów w Europie i jest liderem w regionie EŚW.

► W 2016 r. Polska awansowała na 5. miejsce w Europie (najwyższe od 2008 r.) pod względem liczby ogłoszonych projektów BIZ oraz 2. miejsce pod względem planowanych miejsc pracy.

Europa Europa Środkowo-Wschodnia Polska

256projektów

+15%vs. 2015

+21%vs. 2015

+16%vs. 2015

1 342projektów

5 845projektów

Liczba nowych BIZ w 2016 r.

21

Podsumowanie (2/2)

► Niestabilne otoczenie gospodarcze i regulacyjne są wymieniane przez inwestorów jako główne źródła ryzyka dla Polski.

► Znaczna część respondentów (48%) spodziewa się dalszej poprawy atrakcyjności inwestycyjnej Polski w okresie kolejnych trzech lat.

► Wśród silnych stron polskiej gospodarki najczęściej wymieniane są wysokie umiejętności pracowników, atrakcyjne koszty pracy oraz potencjał do wzrostu produktywności

► Chociaż wśród planowanych inwestycji dominują te w przetwórstwie przemysłowym, to zdaniem inwestorów wzrost gospodarczy w Polsce w najbliższych latach będą napędzać profesjonalne usługi, w tym usługi IT, BPO, usługi wspólne oraz logistyka.

Wysokie umiejętnościpracowników

81%


78%

Atrakcyjne koszty pracy

74%

Silne strony polskiej gospodarki

Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017maj 2017

Badanie firmy doradczej EY

raport ey atrakcyjność inwestycyjna polski 2017

Economy & Finance