Doc dr Dragana Bogdanović-StojanovićKatedra za radiologiju

Medicinski fakultet Novi Sad

Institut za onkologiju VojvodineSremska Kamenica, Srbija

RADIOLOŠKA DIJAGNOSTIKA

MINIMALNOG KARCINOMA DOJKE

MAMOGRAFIJA

1950XIX vek

MAMOGRAFSKI EVIDENTAN

KURABILAN

KLINIČKI EVIDENTAN

97,5 93,5

79,5

66,5

24,2013,30

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Desetogodišnje preživljavanje bolesnica sa rakom Desetogodišnje preživljavanje bolesnica sa rakom dojke dojke u zavisnosti odu zavisnosti od inicijalno inicijalnogg stadijum stadijumaa

Izvor: US, SEER 9 Registries for 1988-2002

Godine od postavljanja dijagnoze

Lokalizovana bolest

Regionalnoproširena

Udaljene meta

INDIKACIJE ZA MAMOGRAFIJU

1. Evaluacija simptomatske bolesti, zbog

detekcije mogućih subkliničkih multiplih fokusa maligniteta (dijagnostička mamografija)

2. Kod asimptomatskih žena ( skrining mamografija )

3. Biopsija ili obeležavanje patološke promene

pod kontrolom mamografije (stereotaksične procedure)

BI RADS 1 Normalan nalaz Rizik za karcinom 0%Godišnjekontrole

BI RADS 2 Benigne promene Rizik za karcinom 0%

BI RADS 3 Verovatno benigne pr. Rizik za karcinom < 2% Kontrolaza 3-6 mes.

BI RADS 4 Suspektne pr. Rizik za karcinom < 60%BIOPSIJA

BI RADS 5 Visoko suspektne pr. Rizik za karcinom ~ 95%

BI RADS 6 Histološki potvrđen Karcinom

The Breast Imaging Reporting and Data System-BI RADS

ACR 1

ACR 3

ACR 4

ACR 2senzitivnost:

tumorska senka=0,5 cm

senzitivnost:

tumorska senka=1 cm

senzitivnost:

1-2cmsenzitivnost:

tumorska senka > 2 cm

Ljlijana 68 god, palpabilan tumor na spoju donjih kvadranata

Tumor prema GLK se nije pipao ni od strane hirurga-

UVEK INSISTIRATI NA PREOPERATIVNOJ MAMOGRAFIJI!!!

P=A

Slavica 52 god, asimptomatska, bazna mamografija

65 god,obostrano palpabilni tumori !!!!

Ph-obostrano LCI

Jelica, 60 god, hirurg napipao promenu levo

Ca tubulare G1+ DCIS 13mm Ca tubulare G1 17mm

Vesna, 53 god, implantirana pre 25 godina, javlja se zbog kontrakture i insistira na UZ

P A

Jelena, 58 godina, rutinska kontrola, + porodična anamneza

Šta reći hirurgu GDE JE TUMOR?

DCIS G3 5mm

5 mm od lezije!!!5 mm od lezije!!!

L.Liberman,AJR,2001L.Liberman,AJR,2001

MAMOGRAFIJA

1950XIX vek

ULTRAZVUK 1985

Indikacije za primenu ultrazvukaI . Inicijalna vizualizaciona metoda kod žena < 35 godina

II. Dopunska vizualizaciona metoda mamografiji kod žena > 35 godina:

1. Klinički palpabilne, mamografski okultne lezije2. Diferencijacija mamografski detektovanih senki (solidna/cisticna)

3. Procena regionalnih limfatika4.Sekretujuća dojka5.Dojke sa implantom

III. Posttraumatska dojka

IV. Zapaljenjske promene u dojci

V. Muška dojka

VI. Biopsije vođene ultrazvukom

• Ehotomografija ne može da se koristi u skriningu karcinoma dojke jer ima ograničenja:– ne detektuje mikrokalcifikacije (može da previdi 11,8% svih tumora,

od kojih 32,1% nepalpabilnih)

– subjektivnost pregleda

• Ehotomografija i mamografija su komplementarne metode

• Ehotomografija pridodata kliničkom pregledu i mamografiji povećava mogućnost detekcije malignih tumora za 7-14%

-procena prisustva invazivnog tumora

-prisustvo high grade komponente

-MR senzitivnost ~80%

Žuža, 33 god, kancerofob, nema palpabilne rezistencije, planira trudnoću

70% Ca in situ → mikrokalcifikacije!

Savezni zakon o zaštiti od jonizujućeg zračenja,

“Službeni list SRJ”, br.46/96, član 17) : “...zabranjeno je sistematsko snimanje dojki kao skrining metoda u ranoj detekciji maligne bolesti, jer je medicinski neopravdano”.

ZA ŽENE 35+ GODINA MAMOGRAFIJA JE “ZLATNI STANDARD” DIJAGNOSTIKE RANOG KARCINOMA DOJKE

Goca, 50 god, naglo napipala promenu levo, bolnu

Dominantno DCIS G3

ULTRAZVUK NIKAD NIJE ZAMENA MAMOGRAFIJI!!!

Diferencijalna dijagnoza benignih i malignih patoloških promena u dojkama

Cystis simplex

Anehogena, ovalna, oštro ograničena promena sa centralnim posteriornim pojačanjem i rubnim slabljenjem odjeka.

Ca ductale invasivum

Nehomogena, dominantno hipoehogena promena, nepravilna i neoštro ograničena, sa zrakastim izdancima u okolinu, hiperehogenim haloom i posteriornom akustičnom senkom.

Milica, 45 godina, upućena zbog palpabilne promene desno

Ph-DCI G3

8-15% mamografskih nalaza su lažno negativni!!!

P=APh-DCI G1 5mm

Black carbon

Kyungran Ko, Korean J Radiol,2007Kyungran Ko, Korean J Radiol,2007

Black carbon

Black carbon

MAMOGRAFIJA

1950XIX vek

ULTRAZVUK 1985

MR mamografija 1990

• Nema zračenja• Visoka senzitivnost - 91%¹• Visoka specifičnost - 88%²• Visoka PPV - 35-64%³• Visoka NPV 87-100%*

1,2 Lehman, NEMJ 2007 3 Kuhl, Radiology 2000* Kuhl, Radiology, 2007

MR mamografija

• Posterapijska dojka• Implanti• Denzna dojka• Visokorizični

pacijenti• Preoperativna

priprema• Inkonkluzivni

mamo/UZ nalazi • Procena PHT

• Neovaskularizacija• Fragilni ks• ↑ vaskularnog

denziteta• Izostanak BM

∆S/∆t krive • TIP I-RASTE – BENIGNO • TIP II-PLATO – MALIGNO/benigno• TIP III-WASH OUT- MALIGNO

S

t

MORFOLOGIJA

2005

Stojanka, 67 god QMLD aa IV, ph-DCI

NPV ~ 98%Kuhl, Radiology, 2007

2007

2002 20052004

Ph-DCI,pT1,7mm

Ph-Recidivum locale, DCI, 5mm

Zorica, 46 god, rutinska kontrola, Zorica, 46 god, rutinska kontrola, evaluacija postterapijske dojkeevaluacija postterapijske dojke

?

Goca, 47 godina, više x IVF, denzna dojka

?

Ph-DCI, 7x4mm Ph-Ca tubulare, 15mm

23% karcinoma se ni retrospektivno ne vidi UZ!!!

Hajnalka, 44god, bez faktora rizika, mamografski denzna dojka, palpatorno obostrano nodularne strukture

MRM PRESUDNA ZA PREOPERATIVNU PRIPREMU DENZNE DOJKE!!!

Ekstenzivni multifokalni DCI G3

Branislava, 62 god, napipala promenu levo, na mamografiji u DZ viđena 1 promena

Šira lumpektomija u 14,2% slučajeva NA VREME!!!

Mastektomija u 5,7% slučajeva NA VREME!!!

Neoadjuvantni tretman u 2,1% slučajeva....!!!

Newstead GM, Breast MRI course, 2007

NIJE INDIKOVANA:

• U toku trudnoće i laktacije

• U toku hormonske supstitucione terapije

• Inflamacija

• Mamografski suspektne mikrokalcifikacije

Biopsija:

1. DA

2. NE

MAMOGRAFIJA

1950XIX vek

ULTRAZVUK 1985

MR mamografija 1990

BiopsijePerkutane

CORE NEEDLE BIOPSY

VAB

PREDNOSTI STEREOTAKSIČNIH BIOPSIJA DOJKE

• Visoka tačnost metode• Minoran broj komplikacija • Manja cena u odnosu na otvorene biopsije• Veći komfor i manji stres za pacijenta• Sistem lako primenljiv za lekara• Hirurg može precizno da planira operaciju!

MAMO BI RADS 0

UZ BI RADS 0

MR BI RADS 1

SLEPA CORE BIOPSIJA-CA LOBULARE!!!

Olivera, 44 god, ascites, limfonodusi aksilarno obostrano

“Blind spots” 85,4% NPV Bluemke, JAMA, 2004

“If we had a diagnostic method that enabled us to detect and remove all

breast cancers 5 to 10 mm in size, we could practically eliminate breast cancer deaths.”

W.A.Keiser, Signs in MR mamography,Springer 2008

H V A L A

na pažnji...