fiqrebi qarTul sofelze

qarTuli soflisaTvispolitikuri gaerTianeba `axali memarjveneebis~ perioduli gamocema #1 2012 weli

daviT gamyreliZe patarkaciSvili-ivaniSvilis urTierTobis saidumlos amxels da `axalebis~

mimarT dasmul yvela uxerxul kiTxvas pasuxobs

`sad iyo biZina ivaniSvili,

roca Cven gvcemdnen, qveyana

arCevanis winaSe idga

da marTlac SeiZleboda

qveynis gadarCena, sad

iyo, sad ivaniSvili?

saakaSvilsa da merabiSvils

aZlevda rCevebs?~

mamuka kacitaZe:

`amomrCevels

evaleba, komisiis

warmomadgenels

kari gauRos da erT

kiTxvas upasuxos...~

levan kalandaZe: `soflis

mosaxleobas fuli rom gauCndes,

glexuri da fermeruli meurneoba

unda ganvaviTaroT!~

gv.5

gv.8

gv.11

`axali memarjveneebis~

lideris

daviT gamyreliZisa da

veliscixeli glexis

aleqsi avaliSvilis

dialogi

Tunuqis

RumelTan

gv.3-9

gv.6

manana naWyebia:

`samwuxarod,

amaze dRes

Riad aravin

saubrobs...~

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli2

Cven, yvela „am soflis“ Svilebi varT da „es sofeli“ Cveni wili patar-patara an cota mozrdili ulamazesi qarTuli soflebisgan Sedgeba _ qarTlsa Tu kaxeTSi, raWa-leCxumsa Tu fSav-xevsureTSi, aWarasa Tu guriaSi, imereTsa Tu same-greloSi, afxazeTsa Tu samaCabloSi, svaneTsa Tu samcxe-javaxeTSi, qvemo qarTlsa Tu mTa-TuSeTsa da mTiuleT-gudamayarSi, xevsa Tu erwo-TianeTSi... raRa Tqma unda, arc gulismomkvleli qsnis xeoba gamomrCenia _ gaurkvevlobis bindiT gadaburuli.

Cven gviyvars sofeli. yvelas Cveneuli gancda gvakav-Sirebs soflis idiliasTan _ diliT, riJraJze, Citebis gu-lidan amomskdari galoba da Sinauri frinvelebis tkarcali; saRamos Sinmomavali naxiris zanzalakebis wkaruni da urmis Wriali; Sebindebisas eqogadamavali sofluri gadaZaxili da RamiT WriWinobelebis naRvliani simRera. soflis saocari moxucebi _ TavSalSemokecili, muxlCauxreli beboebi da xelebdakoJrebuli papa-babuebi; Sromisagan saxedaRaruli, magram saocari Sinagani silamaziT savse qalebi da kacebi; loyebdamkraxuli, adre daqal-dakacebuli gogo-biWebi. es Cvens mexsierebaSi cocxladSenaxuli sofelia, magram am mSvenierebis miRma dRes sxva realobaa, dRevandel soflur yofas uamravi simZime axlavs.

Cvens mexsierebas axsovs fexze myaradmdgomi, welSigamar-Tuli qarTuli soflebi; soflebi, sadac qvriv-obols, Rataksa da gaWirvebuls mTeli sofeli patronobda. siRaribem Secvala sofeli. gaWirvebam TiTqos, is silaRe da ganumeorebeli urTierTobebic moSala, rac ase dam-axasiaTebeli iyo qarTuli soflisTvis. dRes lamis mTeli sofeli, nacvlad siRaribisgan Tavis daRwevisa, RatakTa siaSi mosaxvedrad ibrZvis imitom, rom es iqca soflad Tavis gadarCenis erTaderT saSualebad. sofelSi fulis Semomtani mxolod pensioneriRa darCa. misi gardacvaleba marCenalis dakargvis tolfasia... guls miklavs Civili _ visac pensioneri ara gvyavs saxlSi, imaT ra vqnaTo.

sofelSi an uSedego jafa batonobs, an _ gulisgamawvr-ilebeli usaqmuroba. soflidan saSovarzea xalxi gadax-vewili. darCenilebi, ZiriTadad axalgazrdebi, uperspeqti-vobis gancdiT Sepyrobilebi, loTobas miscemian. sofelSi aRar arsebobs drois azrianad gatarebis SesaZlebloba. aRarc klubia, aRarc _ biblioTeka, xSir SemTxvevaSi, aRarc skola da bavSvebs kilometrebis gavla uwevT fexiT sxva soflis skolamde misaRwevad.

sofelSi aRarc SeSaze miuwvdeba glexs Tavisuflad xeli, aRarc saxnav-saTessa Tu saTib-saZovarze. sakarmidamo nakveTis damuSavebas ki axerxebs SiSveli xelebiT, magram mxolod wlidan wlamde Tavis gasatan sarCos Tu moiwevs da nameti aRar rCeba. glexi dRes arsebobisTvis ibrZvis da ara dovlaTis Seqmnisa da normaluri cxovrebisTvis. soflad cxovrebis done radikalurad gansxvavdeba qalaqisgan. wlebis ganmavlobaSi, xelisu-flebisTvis sofeli da soflis meurneoba saerTod ar warmoadgenda zrunvis sagans. metic _ retrogradebad da CamorCenilebad mogvixseniebdnen Cven, vinc soflis gasaWirze vlaparakobdiT da mis gadasarCenad nabijebis gadadgmas viTxovdiT.

politikosobas bevri sirTule axlavs Tan, magram politikis wyalobiT bevr iseT adgilas movxvdi, sadac sxva SemTxvevaSi, SesaZloa, verasdros movxvedriliyavi. me arasodes damaviwydeba TelavSi, lafanyurSi Sexvedraze mxolod mamakacebi movidnen. qalebi rom movikiTxe, kacebma amoioxres da Tvalebi miwas Caabjines... umetesoba saber-ZneTSi aRmoCnda lukma-puris saSovnelad wasuli. ar damaviwydeba raWaSi, damewyril sofelSi erTaderT glexad, mozamTred Tu mecixovned darCenili firuz koberiZe da misi ojaxi. TianeTSi naqalaqarSi farfatiT

mosiarule kafandara qali roza deida da misi TvalisCin-daSretili meuRle, romelic mainc verc erTi wamiT ver is-venebda. mTian aWaraSi Cemi xristo papa, _ Zmiswulio _ rom damZaxoda da Tavad saxldamwvari da daxeibrebuli, yvelas aqeT amxnevebda. Cemi Zvirfasi batoni otia ioseliani _ didi mwerali da didi glexi, sul saqveyno saqmeze gadagebuli da sofelze mofiqrali. Sida qarTlidan devnili qalbatoni mayvala, romelsac karga xans mxolod telefoniT vicnobdi da Tavad sacxovrebeldakarguli, moridebiT mekiTxeboda saqarTvelos bedsa Tu politikur siaxleebze...

SeiZleba Tu ara eSvelos qarTul sofels? rogori unda iyos XXI saukunis qarTuli sofeli?

sofeli qarTveli kacis unikaluri da Seucvleli sacxovrisia. globalizaciis pirobebSi mainc sofeli rCeba im adgilad, sadac SesaZlebelia erovnuli identobisa Tu eTnokulturuli unikalurobis SenarCuneba-ganviTareba. soflis problemebis mogvareba mxolod soflis meurneo-bis ganviTarebasTan ar aris dakavSirebuli. Tanamedrove sofels sicocxlisunarianobisTvis aucileblad sWirdeba skola da normalurad aRWurvili samedicino ambulatoria, kulturul-gasarTobi adgilebis mowyoba da Tanamedrove standartebis informaciasa da teqnologiebTan wvdoma. sofeli, romelic ar dakargavs soflur xibls, magram ar iqneba gaucxovebuli TanamedroveobasTan; sofeli, ro-melic Seqmnis dovlaTs, Seinaxavs tradiciul Rirebule-bebsa da wes-Cveulebebs, magram amavdroulad Seisisxlx-orcebs yvelafers progresuls: sofeli, romelic iqneba ara CamorCenilobis, gaWirvebis da karCaketilobis aramed guluxvobis, gaxsnilobis, Tanamedroveobisa da SeZlebu-lobis simbolo.

diax, Cven aseTi warmogvidgenia qarTuli sofeli, Zlieri, mdidari, laRi, gamtani, mamapapuri da amavdroulad, XXI saukunis Sesatyvisi.

weRan bevri ram CemTvis dauviwyari vaxsene. kidev erTi dauviwyari ambavi minda giamboT. imereTis ulamazes sofel kldeeTSi viyaviT qorwilSi miwveulebi. wvimda da talaxis gamo gaWirda soflis gzebis gavla, magram iq dagvixvda ganwyoba, romelsac sul, sul patara xelis waSveleba sWird-eba, cota saxelmwifosgan zrunva da namdvilad gamodgeba Tanamedrove soflis karg xatad...

mSromeli imerelis ojaxi. Semodgomaze mosavlis da-binavebis Semdeg daniSnuli qorwili. CoxaSi gamowkepili axovani nefe da stilizebul qarTul kabaSi gamowyobili lamazi patarZali. bevri stumari, axalgazrduli molxena. ezoSi samsaukunovani kaklis xe da kaklis ZirSi daleuli tradiciuli, winaparTa sadRegrZelo imeruli „mraval-Jamieris“ TanxlebiT da Tvalebze momdgari sixarulis cremli... kidev vimeoreb _ glexisTvis cota xelisSewyoba, saxelmwifosgan soflis problemebis minimaluri mowes-rigeba da ai, aseTi iqneba CvenTvis sanatreli qarTuli soflis Tanamedrove xati.

qarTul sofelze, soflis satkivarze bevrs ufiqria da dResac albaT bevri fiqrobs. bevric SeiZleba ver fiqrobs, magram Sinaganad dardobs. „mowyenilia sofelio“ _ saocrad daarqva soflis dRevandel ganwyobas saxeli samegreloSi, CvenTan saubrisas, batonma SoTa miqavam. am bolo periodSi uamravi ram moviZie da wavikiTxe, magram Cems dRevandel ganwyobas yvelaze kargad gamoxatavs Cemi megobrebis, sofelze mofiqrali qiqoZeebis didi ojaxis patara STamomavlis naTqvami: „me rom prezidenti viyo, sofelSi vicxovrebdi... yvela qarTul sofels mivxedavdi, Zalin miyvars sofeli _ qalaqze lamazia.“

bevri adamiani msoflios Semovlaze ocnebobs. Cemi nat-vraa, rom yvela qarTul soflamde mivaRwio, adamianebiviT minda gavicno... yvelgan TiTo megobari mainc, mosakiTxi da momkiTxavi megulebodes. Cveni soflebi xom ase metyveli, cocxali arsebebiviT arian _ zogi ferdebze Sefenili, zogi-kortoxebze Semowyobili, zogi kord-koromebSi mi-mofantuli, zogi mdinaris xeobas gayolebuli da zogic _ vake-sivrceze gafenili _ Tavisi istoriebiT, toponimiT, kilo-kaviT, ZeglebiT, sevdiT, iumoriT, TqmulebiTa da rac mTavaria _ adamianebiT.

sofels movla unda!

fiqria CixraZe 20 Tebervali, 2012 weli

saqarTvelos parlamentSi angariSiT gamosvlisas, mixeil saakaSvilma opozicias uTxra, Tu magrebi xarT, ivargeT da arCevnebSi momerieTo. ramdenad arian mzad am gamowvevisTvis „axali memarjveneebi“, rogor amzadeben partiul struqturebs arCevnebisTvis da ra siaxleebi aqvT partiuli mSeneblobis Tvalsaz-risiT, partiis aRmasrulebeli mdivani revaz soxaZe gviambobs. Tavad rezi am postze partiaSi regionuli samsaxuridan movida. erTi periodi, axalgazrdul or-ganizaciasac xelmZRvanelobda da Zalian kargad icis, organizaciulad sad aris partiis Zlieri mxareebi da sad darCa aRmosafxvreli sirTuleebi:

_ „axal memarjveneebs“ partiuli struqturebi yov-elTvis Zlieri gvqonda da amiT gamorCeulebi viyaviT. saqa-rTveloSi xom asea: xuT kacs rom partiis Seqmna moundes, daafuZnebs da dairqmevs saxels, magram am xuTi kacis ukan kidev xuTi aRar dgas. Cven klasikuri partia varT: regionuli struqturebiT, adgilobrivi rgolebiTa da a.S. samwuxarod, sxvadasxva gaerTianebebsa da aliansebSi yofnam, xSir SemTxvevaSi, Cveni struqturebi azarala. mogexsenebaT, aliansebi aseT msxverpls xSirad iTxovs: Sen Seni warmomadgeneli unda gaswio da adgili sxvas dauTmo.

2011 wlidan, rac aliansi daiSala, seriozulad movki-deT xeli partiuli struqturebis aRdgenas, arsebuli rgolebis gaZlierebas. struqturasac gadavxedeT da seriozuli cvlilebebi SevitaneT: regionuli rgolebi davamateT. Cven adre regionuli organizaciebi ar gvqonda da mxolod raionuls veyrdnobodiT. dRes saqarTvelos yvela regionSi arsebobs regionuli orga-nizacia Tavisi xelmZRvaneli rgoliT – biuroTi, saWiro kadrebiT, ofisebiT. es ufro mobilursa da operatiuls xdis partiis rgolebis saqmianobas.

gvaqvs kidev erTi siaxle: quTaisSi, dasavleT saqarT-velos ofisi Seiqmna, romelsac partiis erT-erTi axal-gazrda, magram Zalze gamocdili lideri goga asaTiani xelmZRvanelobs. quTaisis ofiss partiis liderebisTvis iseTive datvirTva eqneba, rogorc Tbilisisas – isini drois did nawils aq gaatareben da ufro mobilurad da-faraven mTel dasavleT saqarTvelos. Sesabamisad, ufro intensiuri SesaZlebloba Cndeba ukukavSirisTvis, rac ukve naTlad Cans: dasavleT saqarTvelos ofiss xSirad akiTxaven adamianebi dasavleT saqarTvelos raionebidan, problemebis gadawyvetaSi daxmarebas gvTxoven da Tavi-anT azrs gviziareben.

yvelaze mTavari ki mainc is Zireuli rgolebia, ro-melic saqarTveloSi arsebul yvela saarCevno ubanze SevqmeniT. saqarTveloSi sul 3700-mde saarCevno ubania da 3500-ze ukve gvyavs warmomadgeneli, romelic partiis mx-ardamWerebis mobilizebaze imuSavebs, saqarTvelos yvela sofelsa da ubanze. mTeli Tve Teberval-martSi, amerikis saerTaSoriso respublikuri institutis daxmarebiTa da dafinansebiT, Cven movandomeT maT gatreningebas. yvel-gan, saqarTvelos yvela raionSi, Catarda aseTi treningi da, Tamamad SemiZlia vTqva, dRes saqarTveloSi mmarTveli partiis garda, ar meguleba arc erTi politikuri partia, romelsac qveynis masStabiT yvela sofelSi, yvela ubanze hyavs Tavisi war mo mad geneli, romelic ukve muSaobs par-tiisTvis xmebis mobilizebaze.

partiam SarSan Riad ganacxada, rom aRar apirebs ara-nair aliansebSi gaerTianebas da 2012 wlis arCevnebSi damoukideblad miiRebs monawileobas. es arCevnebi CvenT-vis seriozuli mijnaa da me, rogorc partiis aRmasrule-beli mdivani, dRes Riad vacxadeb _ partia mzad aris am gamowvevisTvis.

fiqrebi qarTul sofelze

`axali memarjveneebi~ gamowvevisTvis

mzad arian

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli 3

– Sen vin xar, me rom misazRvrav, ra taq-tikiT vimoqmedo? me cxovrebam iqamde mimi-yvana, rom SubliT Seskdomas, raRac etapze, azri aRar aqvs. amas sjobia, es xelisufleba amaT etapobrivad gamovglijo. SubliT rom Sevaskdi da moviTxove yvelaferi an araferi, veraferi miviRe, yvelaferi gavakeTe: viSim-Sile, sasamarTloebSi viCxube, quCaSi viome, mTeli Cemi partiis wevrebi quCaSi eyarnen, ra aRar gavakeTe, mere ra, ra miviRe? amitom pozaSi davdge? me unda viyo Sedegze orien-tirebuli. sad iyo biZina ivaniSvili, roca Cven marTla gvcemdnen, roca qveyana arCeva-nis winaSe idga da maSin marTlac SeiZleboda qveynis gadarCena, sad iyo, sad, ivaniSvili? saakaSvilsa da merabiSvils aZlevda rCevebs?

– batono daviT, geTanxmebiT, Tavis daxra da Tavze gadavlis foris micema ase ar SeiZleba. mainteresebs, Tqveni azriT, sad iyo biZina ivaniSvili, roca `memar-jveneebi~ da gaerTianebuli opozicia aprotestebda girgvlianisa da aTobiT udanaSaulo axalgazrdis mkvlelobebs?!

– me ar minda biZina ivaniSvilze bevri laparaki, ar minda, yuradRebis masze ga-dataniT, Cemi kritikismiRma aRmoCndes mixeil saakaSvili, es Zalian mniSvnelovania. am bolo dros, yvelani vsaubrobT ivaniS-vilze da TiTqos, nakleb dros vuTmobT im Secdomebs, im realobasa da tragikul situacias, romelic am xelisuflebam Se-qmna. minda, am Temebzec vilaparakoT... rac Seexeba biZina ivaniSvils, samwuxarod, misi bolo aTwleulis moRvaweoba ukavSirdeboda imas, rom igi eloda saukeTeso moments saku-Tari TavisTvis, raTa rogorme efeqturad warmoCeniliyo politikaSi. arada, mimaCnia, normaluri adamiani da mamuliSvili unda emsaxurebodes qveyanas, roca qveyanas uWirs da kritikuli situaciaa. es iyo 2008 weli, igive agvistos omi Tu 2008 wlis gayalbebuli saparlamento da Semdgom saprezidento arCevnebi, aRarafers vambob im danaSau-lebriv politikaze, romelsac ase Riad da Tavxedurad awarmoebda saakaSvili. maSin biZina ivaniSvili Zalian aqtiurad uWerda mxars, rogorc TviTon ambobs, da afinan-sebda am moqmedebebs, afinansebda Zalovan struqturebs, mTavrobasa da piradad saa-kaSvils. Sen Zalian kargad ici, arasdros misargeblia da ar miTqvams, rom iq videqi barikadebze. aseTi TemebiT ar vspekulireb. Tu xar politikaSi, Seni saqmea ilaparako si-marTle, amxilo xelisufleba da SesTavazo sazogadoebas ukeTesi. amas `memarjveneebi~ vakeTebdiT yovelTvis da maSinac, roca Tavad biZina ivaniSvili da yvela, vinc dRes mis garSemoa aqtiurad, iyvnen saakaSvilis TvaldaxuWuli momxreebi _ televiziebs Cuqnidnen, yvelafers auqmebdnen, oRond maTTvis problema ar SeeqmnaT. maSin Zalian cotani viyaviT, vinc saakaSvilis qmedebebs vakritikebdiT da es adamianebi araTu dum-dnen, aramed aqtiurad idgnen saakaSvilis gverdiT. amitom ivaniSvilis yvelaze didi Secdoma isaa, rom Tavis Tavs imaze metis ufleba misca, vidre es mas hqonda miniWe-buli. erTia iyo qvelmoqmedi... isic dRes bevri ram sxvanairad Cans, kerZod, is, rom nawilobriv am qvelmoqmedebas angarebiT akeTebda, akeTebda imisaTvis, rom mere im adamianebis keTilganwyoba da mxardaWera moepovebina, visac exmareboda. ase rom, er-Tia iyo qvelmoqmedi, mdidari adamiani da es fuli efeqturad gamoiyeno, da meore _ gqondes imis moraluri ufleba, gansazRvro, vin, sad unda iyos, vis aqvs ufleba, iyos politikaSi, vin aris opozicioneri da vin _ ara; romeli mediaa damoukidebeli, romeli Jurnalistia kvalificiuri; yvelas aqvs Ta-visi azri da damokidebuleba, magram Sen ar gaqvs ufleba, ganusazRvro adamianebs, poli-tikur organizaciebsa da mediasaSualebebs, vin ra akeTos da vis risi ufleba aqvs. rac Seexeba im sakiTxs, visTan unda TanamSrom-loba da visTan _ ara, es marTlac misi saqmea. dro warmoaCens, rogor efeqtur gunds Se-qmnis da ramdenad warmatebuli politikosi aRmoCndeba. Tumca mimaCnia, rom mTeli misi moRvaweobis pirveli etapi mxolod dagro-vili kapitalis gaflangvas emsaxureba da ara momatebas da, rogorc politikosis, kidev ufro gaZlierebas.

– maxsovs, jer kidev badri patarkaciS-vili cocxali iyo, Tqven misi politikuri partniori iyaviT, roca pirad saubarSi miTxariT: mova dro, roca biZina ivaniS-vils politikuri ambiciebi gaexsneba. Sen Tu gjera, rom biZina ivaniSvili am qvelmoqmedebas imitom sCadis, rom keTili kacia, Zalian cdebi... igi angariSs gaas-worebs, roca dro movao... isic maxsovs, momiyeviT, rogor ar mivida biZina ivaniS-

vili ilia meoresTan, roca man miipatiJa, raTa madloba gadaexada samebis taZris aSenebisTvis. saidan gqondaT es informa-cia, patarkaciSvilma giamboT, ra icodiT, ivaniSvils saprezidento ambiciebi Tu hqonda?

– me mqonda, erTi mxriv, seriozuli in-formacia, meore mxriv, Zalian mkafiod da Riad Canda mTeli misi moRvaweobiT, ras em-saxureboda es yvelaferi da faqti iyo, rom es gaxldaT garkveuli kapitalis dagroveba imisTvis, raTa garkveul etapze Tavisi poli-tikuri ambicia gaemJRavnebina da es ambicia iyo ara politikaSi Semosvla, rogorc erT-erTi moTamaSis, aramed erTaderT poli-tikosad warmoCineba. man mosamzadebeli samuSaoebi Caatara da swored am ambiciiT Semovida politikaSi. moindoma, zustad saa-kaSviliviT, erTpirovnulad aeRo xelSi mar-Tvis sadave da aqvs pretenzia, gansazRvros konstituciuri umravlesoba, man Tavad unda daamyaros demokratia da a.S. zustad aseTive mosazrebe-biT modioda saakaSvili da ra mdgomareobaSic Caayena am absoluturma Zalauflebam, amas yvela vxedavT. ratom hgonia ivaniSvils, rom mas ukeT SeuZlia, erTpirovnu-lad gansazRvros qveynis bedi, ar vici... miliarderoba ar niSnavs imas, rom Sen sax-elmwifosTvis ukeT iRvaweb, qarTveli xalxisTvis ufro mets gaakeTeb. erTaderTi aprobirebuli meTodia mravalpartiuli sistema, realuri konkurencia, urTierTdabalansebis sistema, romelmac mTel msoflioSi gaamarTla. erT-pirovnul, avtoritarul mmarTvelobas ki arsad gaumarTlebia da swored es aris saa-kaSvilis yvelaze mTavari problema. analo-giuri xdeba ̀ qarTul ocnebaSi~, sadac form-alurad, TiTqos, bevri politikuri Zalaa Semokrebili, magram ivaniSvili xazgasmiT ambobs, rom yvelaferi sabolood erTi kacis gadasawyvetia da es erTi kaci aris – Tavad ivaniSvili. maSin miTxariT, ra gansxvavebaa saakaSvilsa da ivaniSvils Soris?

– biZina ivaniSvili kategoriulad emi-jneba im politikur partiebsa da Zalebs, romelTac odesme mWidro kavSiri hqoniaT badri patarkaciSvilTan. amboben, daviT gamyreliZes ivaniSvili ar gaikarebda, sul rom radikaluri opozicia yofiliyo, radgan igi patarkaciSvilis politikur partniorad moiazrebodao...

– minda davazusto, rom aranairi sur-vili ar maqvs da arc mqonia, ivaniSvilTan raime tipis koalicia mqondes. ar vici, mas ra aqvs iseTi, riTic SeiZleba partniorebi daainteresos, garda fulisa. swored fuliT hyavs motivirebuli Tavisi politikuri partniorebi. Cven – ̀ memarjveneebma~ sakmaod didi xniT adre gamovacxadeT, rom aravisTan blokSi Sesvlas ar vapirebT, aravisTan erTad ar CamovayalibebT alianss, radgan

Zalian didi gamocdileba dagvigrovda, amitom arCevnebSi monawileobas marto mi-viRebT, arc biZina ivaniSvilTan da arcerT politikur ZalasTan ar vapirebT aranair kavSirs, amdenad spekulireba, rom iman ar migviRo da ar moindoma saerTod CvenTan politikuri urTierToba, Zalian didi bodi-Si, magram me ar movindome, aranairi survili ar maqvs, arc masTan da arc sxva politikur subieqtTan blokSi an raime formiT Sevide da davwyvilde. yvelas vusurveb warmatebas. mzad var, momaval parlamentSi, visTanac gveqneba Tanxvedra, viTanamSromloT, magram aravisTan ar vapireb aliansis Camoyalibe-bas da arc blokis Seqmnas. mgoni, garkveviT vambob. qarTvelma xalxma da amomrCevelma gadawyvitos, unda iyos Tu ara ̀ axali memar-jveneebi~ parlamentSi warmodgenili. rac Seexeba baton badri patarkaciSvils, arc am TemiT miyvars zedmeti spekulireba. erTi SemiZlia giTxraT,

ase rom, am Temaze mets verafers getyviT, radgan badri cocxali aRar aris, Tavi da-vaneboT. vadastureb, patarkaciSvils mcd-eloba hqonda ivaniSvilTan urTierTobis, raTa daebalansebinaT es politika, magram araferi gamouvida.

– ukacravad, magram am Temas Tavs ver da-vanebeb, radgan sazogadoebas aqvs ufleba, flobdes informacias maT Sesaxeb, vinc pretenzias acxadebs, xalxis bedi gadaw-yvitos. maintersebs, ra piradi uTanxmoeba hqondaT badrisa da biZinas?

– badris namdvilad ar hqonia piradi uTanxmoeba. me var uSualo momswre, rom badri patarkaciSvils ara mxolod uTqvams biZinasTvis erTad eTanamSromlaT da erTad ebrZolaT am reJimis winaaRmdeg, aramed garkveuli nabijebic ki gadadga, magram ivaniSvili, garkveulwilad, eWvianobda badri patarkaciSvilze da mas aRiqvamda pirad konkurentad saqarTveloSi. badri absoluturad sxva tipi iyo, bevrad gaxsnili, komunikabeluri da kontaqturi, aqtiurad monawileobda sazogadoebriv cxovrebaSi, maSin, roca ivaniSvili absoluturad Ca-ketil, gandegil cxovrebas eweoda, metic, aravis saxeze ar hyavda nanaxi.

– Tqven brZaneT, garkveuli mcdelobebi hqonda badri patarkaciSvilso. rame pol-tikur sqemebs sTavazobda? konkretulad, ra nabijebi gadadga imisTvis, rom biZina misi Tanamoazre gamxdariyo, am reJimis

winaaRmdeg brZolaSi?– patarkaciSvilma ivaniSvils ramden-

jerme SesTavaza Sexvedroda, magram im peri-odSi ivaniSvilisgan iyo sruli miuRebloba am TemebTan dakavSirebiT. me mgoni, axla marTla ara aqvs amas mniSvneloba, is kaci gardacvlilia.

– Cven Tu ar gveqna faqtebi, Jurnali-stebi ver SevqmniT ama Tu im politikosis fsiqoportrets, rac saWiroa imisTvis, rom Jurnalistma gansazRvro, esa Tu is politikosi razea wamsvleli... maintere-sebs, 2007 wlis 7 noembers, ra poziciaze idga biZina ivaniSvili, Tu saubrobda am Temaze patarkaciSvili TqvenTan da ramdenad marTalia, roca amboben, im specrazmelebs, romlebmac 7 noembris aqcia daarbies, biZina ivaniSvilis fuliT premiebi daurigeso. es versia ivaniSvils Zalian aRizianebs, swored amis gamo ga-naaxla `alia holdingTan" brZola, roca

es gaJRerda Cvens gazeTSi, magram es imas ar niSnavs, rom aseT versiebze mokrZa-lebulad vweroT. hqonda Tu ara eWvi patarkaciSvils, rom ivaniSvilis xeli eria 7 noembris aqciis darbevaSi?

– namdvilad ar vici, specrazmelebis pre mi reba xdeboda Tu ara ivaniSvilis fu liT. faqtia, Tavad ga-nacxada, rom am specfondebSi fuls ricxavda, iyo calke

armiis ganviTarebis fondi, calke Zalovani struqturebisa da iq momuSave adamianebis dafinanseba da premireba xdeboda misi fu-liT. ver getyviT, 7 noembris an sxva aqciebis darbevis gamo, Tu ixdida fuls ivaniSvili, imas namdvilad ver davabraleb, rac ar vici, me ar miyvars aseTi TemebiT spekulireba. am dros patarkaciSvils aRar hqonda ivaniS-vilis imedi, am Temebze saubari gacilebiT adreul periodSi iyo, magram 2007 wels yvelasTvis naTeli gaxda, rom ivaniSvili absoluturad garkveviT da naTlad idga xelisuflebis gverdiT. es, albaT, imiTac iyo ganpirobebuli, rom ivaniSvili badris pirad moqiSped da konkurentad miiCnevda... roca badri gardaicvala, amis Semdeg CaT-vala, rom misi dro dadga da SeuZlia, bev-rad ufro Ria da Tamami nabijebi gadadgas politikaSi. mesmis, adamianebs ainteresebT, ra da rogor iyo maSin, magram ufro mniS-vnelovania, dRes gavigoT, konkretulad vis ra unda da Cven movixibloT ara adamianis finansuri SesaZleblobiT, romelic misi sakuTrebaa da RmerTma sikeTeSi moaxmaros, aramed SevafasoT TiToeuli politikosi, politikuri Zala imiT, ra warsuli aqvs, ra gaukeTebia ama Tu im rTul situaciaSi, ra gadawyvetileba miiRo da, Sesabamisad, mo-mavalSi kritikul situaciebSi, ra nabijebia misgan mosalodneli.

`sad iyo biZina ivaniSvili, roca Cven gvcemdnen, qveyana arCevanis

winaSe idga da marTlac SeiZleboda qveynis gadarCena, sad iyo,

sad ivaniSvili? saakaSvilsa da merabiSvils aZlevda rCevebs?~ es gazeTi xelisuflebis kritikas da misi politikis Sedegad Seqmnili rTuli mdgomareobis gamosworebis gzebis Ziebas eZRvneba, Tumca aris Temebi, romelTa mimarT sazogadoebas aseve didi interesi gaaCnia. aseTi gaxlavT qarTul politikaSi miliarder biZina ivaniSvilis gamoCena, romelic manamde xelisuflebis aqtiuri mxardamWeri da damfinansebeli gaxldaT da romelic, rac unda gasakviri iyos, opoziciis mimarT ufro did agresias amJRavnebs, vidre xelisuflebis mimarT. Jurnalistebic am Temaze Zalian bevr kiTxvas svamen. am interesis gaTvaliswinebiT, gTavazobT daviT gamyreliZis intervius (mciredi SemoklebiT) Jurnalist nino samxaraZesTan, romelic gazeT „qronikaSi“ daibeWda da romelic biZina ivaniSvilisadmi mimarTviT iwyeba:

baton badris, Tavis droze, hqonda mcdeloba, misi da biZina ivaniSvilis finansuri da sxva SesaZleblobebi gaerTianebu-liyo politikur asparezze, erTad moexdinaT dabalanseba saakaSvilis ganusazRvreli Zalauflebisa, magram ivaniSvilis piradi konkurenciisa da piradi miuReblobis gamo, erTi mxriv, badri patarkaciSvilisadmi, xolo meore mxriv, saakaSvilTan Zalian Tbili da axlo urTierTobis gamo, aseTi TanamSromloba ver Sedga. piriqiT, yvela is adamiani, vinc badrisTan maSin ax-loblobda, ivaniSvilis mxridan iyo Serisxuli da eWvmitanili.

gagrZeleba me-9 gverdze

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli4

ეს „ახალი მემარჯვენეების“ სოფლის პროგრამაა. ის მოგითხრობთ თქვენ • რატომ ავირჩიეთ სოფელი და სოფლის

მეურნეობა ჩვენს პრიორიტეტად;• რას ვფიქრობთ სოფლად არსებულ

მდგომარეობასა და სოფლის მეურნეობაში შექმნილ კრიზისზე;

• რის გაკეთებას ვაპირებთ იმისთვის, რომ 21-ე საუკუნის ქართულ სოფელში ადამიანები უკეთესად ცხოვრობდნენ და ქვეყანაში სოფლის მეურნეობა კრიზისიდან გამოვიდეს;

რატომ ავირჩიეთ სოფელი და სოფლის მეურნეობა ჩვენს პრიორიტეტად?

ქვეყნის მოსახლეობის ნახევარზე მეტი სოფლად ცხოვრობს და ამ დროს სოფლად ცხოვრების დონე უკიდურესად დაბალია. სოფელი ინახავს ქალაქს;უნიკალური ქართული კულტურა, ქართული ტრადიციული ცხოვრების წესი, ქართული ენა მხოლოდ იმ შემთხვევაში შენარჩუნდება, თუ გადარჩება და გაძლიერდება ქართული სოფელი. საქართველოს ხელისუფლების არასწორი პოლიტიკის გამო სოფლის მეურნეობა, როგორც დარგი გაჩანაგდა, მაშინ როცა მას უდიდესი პოტენციალი გააჩნია და შეუძლია ქვეყნის ეკონომიკის გაჯანსაღება.

რას ვფიქრობთ სოფლად არსებულ მდგომარეობაზე და სოფლის მეურნეობაში შექმნილ კრიზისზე ?

იმის გამო, რომ სოფელი და მისი აღორძინება არ არის ამ ხელისუფლების პრიორიტეტი, სოფლად ცხოვრება ძალიან ძნელი გახდა: • დღეს სოფლის მოსახლეობის უდიდესი

ნაწილი მამა-პაპური წესით შიშველი ხელებით ამუშავებს მიწას და არ აქვს არანაირი შემოსავალი. მიწის დამუშავებით გლეხი მხოლოდ თავს ირჩენს, მაგრამ არ აქვს ფული ელემენტარული პრობლემების მოსაგვარებლად. სოფლად ოჯახს ყოველთვიური შემოსავლის სახით 200-300 ლარიც კი ენატრება. ტრაქტორი, შხამ-ქიმიკატი და სასუქი გლეხისთვის ხელმიუწვდომელია.

• სოფლად მცხოვრები მოსახლეობა სიღატაკის ზღვარს მიღმა იმყოფება. საავადმყოფოები შენდება, მაგრამ მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ექიმთან მისასვლელი და წამლის შესაძენი ფული არ აქვს. დაზღვევის პოლისი კი მხოლოდ უმწეოებს ეძლევათ.

• ბევრ სოფელში სკოლა გაუქმდა და ბავშვებს სკოლაში მისასვლელად რამდენიმე კილომეტრის ფეხით გავლა უწევთ. სოფლის ახალგაზრდობა ხშირად უმაღლესში სწავლის გაგრძელებაზე მაღალი გადასახადის გამო უარს ამბობს. სოფელში ახალგაზრდობას არ გააჩნია გართობისა და დროის აზრიანად გატარების შესაძლებლობა. სოფლებში არ გააჩნიათ მაღალსიჩქარიანი ინტერნეტი და საინფორმაციო იზოლაციაში არიან მოქცეული.

• ქვეყანაში, რომელიც მდიდარია წყლის რესურსებით ბევრ სოფელს წყალი არ აქვს. სოფლებში არ არის გაზი, ნორმალური გზა. დაუჯერებელია, მაგრამ დღევანდელი კანონმდებლობით სოფელი იურიდიულად საერთოდ არ არსებობს. შესაბამისად სოფელს არ აქვს საკუთრებაში სათიბი, საძოვარი, სავარგული, ტყე. სოფლად მცხოვრებ მოსახლეობას პრობლემები ექმნება მის გამოყენებაზე.

ბოლო წლების განმავლობაში საქართველოში სოფლის მეურნეობა კრიზისულ ვითარებაში აღმოჩნდა:• მოიშალა სამელიორაციო სისტემები;• სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკამ თითქმის

სრული ამორტიზაცია განიცადა;• გადამამუშავებელი მანქანა‐დანადგარები

და პროდუქციის შესანახი მაცივრები განადგურდა ან ჯართად ჩაბარდა;

• სავარგულების უმეტესობა დანაწევრებულია და არ იძლევა მძლავრი ფერმერული მეურნეობების შექმნის შესაძლებლობას;

• საწვავისა და შხამ-ქიმიკატების მნიშვნელოვანმა გაძვირებამ სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობა არარენტაბელური, ხოლო ადგილობრივი პროდუქცია – არაკონკურენტუნარიანი გახადა;

• სოფლის მეურნეობაში დასაქმებული ადამიანებისათვის ფინანსურ რესურსებზე წვდომა ძალზე გართულდა;

• პრაქტიკულად ვერ ამოქმედდა დაზღვევა სასოფლო-სამეურნეო სფეროში;

• მნიშვნელოვან პრობლემად იქცა კვალიფიციური კადრები აგრარულ სექტორში;

• რუსეთის ბაზრის დაკეტვამ სერიოზული ნეგატიური გავლენა იქონია სოფლის მეურნეობის დარგზე საქართველოში.

რის გაკეთებას ვაპირებთ იმისთვის, რომ 21-ე საუკუნის ქართულ სოფელში ადამიანები უკეთესად ცხოვრობდნენ და ქვეყანაში სოფლის მეურნეობა კრიზისიდან გამოვიდეს ?

„ახალი მემარჯვენეების“ პოლიტიკის ძირითადი პრიორიტეტი იქნება სოფლად ცხოვრების თანამედროვე დონის უზრუნველყოფა და სოფლის მეურნეობის განვითარება. სოფლის მეურნეობაში არსებული კრიზისის დასაძლევად „ახალმა მემარჯვენეებმა“ განვსაზღვრეთ სოფლის მეურნეობის პოლიტიკის ძირითადი პრიორიტეტები.

სოფლის მეურნეობის პოლიტიკის ძირითადი პრიორიტეტებია:

სოფლის მეურნეობის მიმზიდველ დარგად ქცევა;

სოფლის მეურნეობაში ინფრასტრუქტურის მოწესრიგება;

ფერმერთა ინტელექტუალური მხარდაჭერა;

განათლება და მაღალკვალიფიციური კადრები;

სასურსათო უსაფრთხოება – (სასოფლო სამეურნეო პროდუქციის კონტროლი).

სოფლის მეურნეობის ბიზნესისთვის მიმზიდველ დარგად ქცევა იმისთვის, რომ სოფლის მოსახლეს გაუჩნდეს ფული და იცხოვროს შეძლებულად უნდა განვავითაროთ გლეხური და ფერმერული მეურნეობა. • გლეხური და ფერმერული მეურნეობის

განვითარებისთვის უნდა შეიქმნას საფინანსო ინსტიტუტი – სასოფლო ბანკი, რომელიც მიზანმიმართულად მიწის დამუშავებისთვის ამ მიწის გარანტიით გასცემს თანხებს გლეხებისთვის. ასეთი სესხები უზრუნველყოფილი უნდა იყოს მოსავლის დაზღვევით სახელმწიფოს თანამონაწილეობით, რათა სტიქიური უბედურების ან სხვა გაუთვალისწინებელი შემთხვევების გამო გლეხს მიწის გარეშე დარჩენის საფრთხე არ დაემუქროს;

• ქვეყანაში უნდა განვითარდეს მოსავალის და პირუტყვის დაზღვევა სახელმწიფოს თანამონაწილეობით;

• გლეხს და ფერმერს უნდა გავუიაფოთ დიზელის საწვავი დამატებული ღირებულების და აქციზის გადასახადებისაგან გათავისუფლების გზით;

• ყველა სოფელს უნდა მივცეთ ტრაქტორი და შესაბამისი სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკა;

• გლეხების და ფერმერებისათვის სასუქის და შხამ-ქიმიკატის საფასურის ნახევარი სახელმწიფომ უნდა დაფაროს;

• სოფლად არსებული სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის გადამუშავება და საკონსერვო წარმოება უნდა გავათავისუფლოთ გადასახადებისგან;

• უნდა განხორციელდეს სახელმწიფო პროგრამები განახლებადი ენერგიების ასათვისებლად (თერმული წყლები, მზის ენერგია და ა.შ.), მათი სოფლის მეურნეობის დარგში აქტიური გამოყენების მიზნით (სასათბურე მეურნეობები).

სოფლის მეურნეობაში ინფრასტრუქტურის მოწესრიგებაუნდა მოხდეს სამელიორაციო სისტემის

რეაბილიტაცია – ირიგაცია, დრენაჟი, მდინარეთა ნაპირსამაგრი სისტემა (ამისთვის ყოველწლიურად გამოყოფილი უნდა იქნას 20 მილიონი ლარი);

უნდა განხორციელდეს სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებთან მისასვლელი გზების რეაბილიტაცია (15 მილიონი ლარი ყოველწლიურად);

უნდა მოხდეს სოფლის მეურნეობის სრული მექანიზაციის პრობლემის მოგვარება უახლესი 4 წლის განმავლობაში დაახლოებით 5000 ერთეული ტექნიკის შეძენის გზით (37,5 მილიონი ლარი ყოველწლიურად).

ფერმერთა ინტელექტუალური მხარდაჭერა ყველა სოფელი უნდა უზრუნველვყოთ

ვეტერინარით და აგრონომით (12,5 მილიონი ლარი ყოველწლიურად);

ყველა მუნიციპალიტეტში უნდა შეიქმნას აგრარული საკონსულტაციო ცენტრი – სოფლის სახლი სპეციალისტებისა და თავად ფერმერებისათვის (15 მილიონი ლარი ყოველწლიურად).

აგრარული განათლება და მაღალკვალიფიციური კადრები აგრარული საუნივერსიტეტო განათლება

უნდა გახდეს სახელმწიფო პრიორიტეტი; სიღნაღში უნდა შეიქმნას მძლავრი

აგრარული საუნივერსიტეტო საგანმანათლებლო ცენტრი;

სახელმწიფოს მხრიდან უნდა მოხდეს აგრარული მეცნიერების განვითარების მხარდაჭერა.

სასურსათო უსაფრთხოება (სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის ხარისხის კონტროლი) • სურსათის უვნებლობა ყველა მოქალაქის

სასიცოცხლო ინტერესია. საქართველოს ბაზარი წალეკა უცხოეთიდან შემოტანილმა უხარისხო სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციამ . საჭიროა გამკაცრდეს ქვეყნის შიგნით წარმოებული და ქვეყნის გარედან შემოტანილი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის ხარისხის კონტროლი, რადგან პესტიციდებით და შხამ-ქიმიკატებით გაჯერებულ უცხოეთიდან შემოტანილ პროდუქციას ადგილობრივი პროდუქცია კონკურენციას ვერ უწევს.

სოფლად ცხოვრების თანამედროვე დონის უზრუნველყოფა

სოფლად ცხოვრების დონის ამაღლება უნდა იყოს ქვეყნის პრიორიტეტი. სოფლის მოსახლეობამ არა მარტო უნდა ირჩინოს თავი, არამედ შეძლებულად უნდა იცხოვროს.

ჯანდაცვა სოფლადიმისთვის, რომ სოფლის მოსახლეობას შეეძლოს მკურნალობა და ჯანმრთელობაზე ზრუნვა• სოფლად მუდმივად მცხოვრებ ყველა

ადამიანს უნდა მივცეთ დაზღვევის პოლისი, რომელიც წამლის ფასსაც აანაზღაურებს;

• ყველა თემში უნდა იყოს ამბულატორია, რომელიც მინიმალური სამედიცინო საშუალებებით და მედიკამენტებით იქნება აღჭურვილი და მოსახლეობის ხარისხიან პირველად დახმარებას უზრუნველყოფს;

განათლება სოფლად• უკლებლივ ყველა სოფელში უნდა

არსებობდეს სკოლა;• I-დან X კლასის ჩათვლით მოსწავლეებს

უფასოდ უნდა დაურიგდეთ სახელმძღვანელოები;

• სოფლის სკოლების კურსდამთავრებულების უმაღლესი განათლების საფასურის დაფარვას გრანტების და სპეციალური ფონდების გზით ნაწილობრივ თავის თავზე უნდა იღებდეს სახელმწიფო;

• ყველა სოფელი უნდა უზრუნველვყოთ მაღალი სიჩქარის ინტერნეტით;

• ყველა სოფელში უნდა გავხსნათ კლუბი, სადაც იმუშავებს ხალხური სიმღერის, ცეკვის და სხვა წრეები, იქნება საშუალება მოსახლეობამ უყუროს კინოს, კულტურულად დაისვენოს და გაერთოს, მიიღოს ინფორმაცია;

ინფრასტრუქტურა სოფლად • სოფლებში უნდა მოვაწესრიგოთ შიდა

გზები, აღვადგინოთ წყალმომარაგებისა და გაზმომარაგების სისტემები; (ამ მიზნით ყოველწლიურად სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოიყოფა 100 მლნ. ლარი).

კანონი „სოფლის შესახებ“ • უნდა შემუშავდეს კანონი „სოფლის

შესახებ“, რომლითაც განისაზღვრება სოფლის სტატუსი;

• ამ კანონის თანახმად სოფელს ოფიციალურად საკუთრებაში უნდა გადავცეთ მის ტერიტორიაზე არსებული სახნავი, სათესი, სათიბი,საძოვარი, ტყე, ტბები და მდინარეები;

• სოფლად გადაწყვეტილების მიმღები მთავარი ორგანო იქნება სოფლის კრება;

• ყველა სოფელს ეყოლება თავისი არჩეული სოფლის თავი – მამასახლისი;

• ყველა სოფელს უნდა ჰქონდეს საკუთარი ქონების და ფინანსების დამოუკიდებლად განკარგვის უფლება;

• უფრო ეფექტურად უნდა მოხდეს დღეს არსებული სოფლის პროგრამის გამოყენება და ის რეალურად უნდა წყვეტდეს სოფლის წინაშე არსებულ პრობლემებს.

სოფელს მოვლა უნდა!თუ გსურთ, რომ უფრო მეტი იცოდეთ ჩვენი სოფლის პროგრამის შესახებ იხილეთ ის ჩვენს ვებგვერდზე NRP.GE.

ძლიერი სოფლის გარეშე საქართველო ვერ იქნება ძლიერი!

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli 5

_ 2012 wlis saparlamento arCevne-bi saetapo mniSvnelobisaa da amitomac TiToeuli saarCevno xmis Zala kidev ufro mniSvnelovani xdeba?

_ ukanaskneli sakonstitucio cvlile-bebiT, parlaments axla ufro meti funqcia eqneba, vidre gasuli wlebis manZilze. ra Zalauflebac dRes aqvs prezidents, TiTqmis igive eqneba premiersac 2013 wlis dekembridan. aq ki mniSvnelovani is momentia, rom premiers parlamenti irCevs, parlaments ki mosaxleoba. ase rom, ara mgonia, saqarTvelos moqalaqe sa-kuTari erTi xmis mniSvnelobas ar CauRrmavdes da ar mixvdes, rom am Tavisi erTi xmiT bevri ramis gadawyveta SeuZlia. axla albaT mkiTx-velTa nawili fiqrobs, egre bevrsac ulapara-kia, arCevanic gamikeTebia, magram Sedegi mainc ar damdgarao. maTic mesmis, magram, erTic vici, am procesSi ar unda daiRalo, es igivea, ojaxis mamam erTxel, orjer da samjer scados Svilebis gadarCena da mere amaze xeli aiRos.

_ arCevnebisadmi undoblobas, ZiriTa-dad, swored opozicia nergavs mosaxleobaSi. iqneb ganmartoT, dRes rogor arwmunebT mosaxleobas, rom amjerad xelisuflebas ar-

Cevnebis gayalbebis naklebi meqanizmi aqvs? _ miuxedavad imisa, rom `memarjveneebs~

arsebuli reJimis mimarT protesti SimSi-lobiTac gamogvixatavs, aqciebzec videqiT, liandagebzec vmsxdarvarT, mainc vTvlidiT da vTvliT, rom xelisuflebis Secvlis swori gza arCevnebia. samwuxarod, CvenTan damkvidrda, TiTqos mitingis meore dResve prezidenti unda gadadges da quCaSi yvela mxolod am moTxovniT gadis. warmoidgineT, axla rom vTqva, arCevnebs azri ar aqvs, mainc gayalbdeba-meTqi, ra motivacia darCeba ar-Cevnebze mosasvlelad im adamians, romelsac opozicia amas eubneba da Tan arc xelisufleba moswons?! cxadia, ifiqrebs, aba, sadRa unda wavide, saxlSi davjdebio.

roca politikosi xar da mxolod qoT-qo Teb, saqme TavisiT ar keTdeba. Cven ar gvCvevia pasuxismgeblobis sxvisTvis ga dabraleba. rodesac moqalaqes sTxov pasuxsmgeblobas arCevnebis dRes, poli-tikosi TviTon unda iyo maRali pasux-ismgeblobis magaliTi.

SeiZleba amisTvis madlobac ki aravin gviTxras, magram faqtia, es Sroma Sedegs moitans da Sedegi ukeTesi saarCevno garemo iqneba.

_ ratom waxvediT siebis dazustebis komisiis Tavmjdomareobaze da SeZlebT Tu ara, rogorc partiis saxem, aiRoT pasux-ismgebloba, siebis srulfasovnad gadamow-mebasa da mis sandoobaze?

_ diax, aviReT pasuxismgebloba da es imi-tom gavakeTeT, rom ganze gadgoma ki ara, pro-cesSi Sesvla da brZolaa saWiro. me vecdebi, magram, CemTan erTad unda ecados TiToeuli moqalaqe, romelTanac `kardakaris~ pro-gramis dros Cveni komisiis warmomadgeneli miva. TiToeuli ojaxi dainteresebuli unda iyos, rom saxlSi, sofelsa da mxareSi mkvdari sulebi, miwerilebi da qveynidan gasulebi, anu is adamianebi, romelTa meSveobiTac xelisu-fleba arCevnebs ayalbebda, siaSi aRar iyvnen. amis gakeTeba amomrCevels cxeli xaziTac SeeZleba _ dagvirekon da gviTxran, ai, aqa da aq problemebia, modiT da dagvexmareTo. gves-mis, es ra mZime da safrTxilo samuSaoa, magram sxvebiviT, pasuxismgeblobas ar gavurbivarT. `axlebma~ gadavwyviteT, sakuTari magaliTiT vaCvenoT, rom am brZolaSi yvelas monawileo-bas aqvs mniSvneloba. roca politikosi Wkuas amomrCevels arigebs, Tundac is xom unda daan-axos, rom man ukve aiRo raRacis gakeTeba Tavis Tavze, xom unda sjobdes riskiani nabijebiT? amitom gavakeTeT es arCevani.

_ `kardakaris~ Sedegebi xelisuflebam erTxel ukve ar gaiTvaliswina, axla vin gvaZlevs garantias, rom Tqveni Sroma re-alurad iqneba asaxuli amomrCevlis erTian siaSi?

_ amomrCevelTa sia arCevnebis argayal-bebis gzaze erT-erTi mniSvnelovani Temaa. Sors var im azrisgan, rom sia 100%-iT daix-veweba, magram maqvs pretenzia, rom Tu dRes 100 kacidan 70-is monacemebSi naklovanebaa, es ricxvi msoflioSi miRebul dasaSveb cdomile-bamde SevamciroT.

modiT, wavarTvaT gayalbebis es ber-keti xelisuflebas. xelisuflebas am komisiis Seqmnis nabiji iZulebiT aqvs gadadgmuli. ase iolad Cvens mier dade-bul konkretul Sedegs ver Secvlian. saa-kaSvili xistad uars ver etyvis sakuTar xalxsa da saerTaSoriso sazogadoebas, radgan es uari Zvirad, sabediswerodac ki SeiZleba daujdes. maT arc opozici-uri lideri surdaT am komisiis Tavmj-domared, magram es fandi aRar gauvaT, rogorc qulebis Caweris xerxi. veneciis komisia da yvela is ucxoeli, romelic politikur klimatze seriozul gavlenas axdens, Cveni komisiis Seqmnas dadebiTad afasebs da imedis TvaliT uyurebs. es yvelaferi erTad imis winapirobaa, rom xelisufleba Cvens muSaobas ukuRma veRar daatrialebs. Sansi minimaluria, rom komisiis mier dadebuli Sedegi ar gaiTvaliswinon.

mTavari unda gvaxsovdes: siebis dazustebis komisia aris umaRlesi instancia da mis gadaw-yvetilebebs verc samoqalaqo reestri da verc

`amomrCevels evaleba, komisiis

warmomadgenels kari gauRos

da erT kiTxvas upasuxos...~

ratom Seiqmna amomrCevelTa siebis dazustebis komisia da ra pasuxismgebloba

aiRes `axalma memarjveneebma~

`axali memarjveneebis~ liderebma miiRes gadawyvetileba, sakuTar Tavze aiRon politikuri pasuxismgebloba da, erTxel da samudamod, daazuston ramdeni amomrCevelia saqarTveloSi, ramdeni moqalaqea gasuli qveynis sazRvrebs gareT da ra meqanizmebiT xdeba xelisuflebis mier yvela arCevnebze saarCevno siebiT manipulireba. swored am mizniT Seiqmna amomrCevlis erTiani siebis dazustebis uzrunvelyofis komisia, romelsac `axali memarjveneebis~ erT-erTi lideri mamuka kacitaZe xelmZRvanelobs.

cesko ver Secvlis. me, rogorc komisiis Tavmj-domare vambob: an iqneba zusti sia, an sia iqneba aralegitimuri da amas Tavisi saxeli Riad daerqmeva. es ki xelisuflebisTvis seriozul problemad iqceva.

_ samuSao Zalian bevria, ra resursi aqvs Tqvens komisias, rom mTeli saqarTvelos Semovla moaswros?

_ saqarTveloSi demokratiuli arCevnebis Catarebis Sansi arsebobs, axla amas mxolod Cveni moqalaqeebis neba sWirdeba, Tundac saku-Tari Svilis ukeTesi momavlisTvis, imisTvis, rom qveyanaSi qaosi da destabilizacia aRar ganmeordes.

Cven mivaRwieT imas, rom biujetidan se-riozuli saxsrebi gamoiyo ara vinmesTvis jibeSi Casadebad, aramed im 11 000 moqalaq-isTvis, vinc kardakar ivlis da sakuTar samSobloSi amomrCevlebis realur sias dadebs. am komisiis saxeliT mivalT yvelgan, im sofelSic ki, sadac, SesaZloa, mxolod ori komli cxovrobdes.

_ rogor unda gadaamowmoT arsebuli sia da am SemTxvevaSi, amomrCevels ra evaleba?

_ amomrCevels evaleba mxolod is, rom komisiis warmomadgenels kari gauRos. mas erT absoluturad apolitikur kiTxvas dausva-men _ ojaxSi ramden adamians aqvs arCevnebSi monawileobis ufleba? maspinZeli Cvens warmo-madgenels, mobiluri jgufis wevrs, ubralod unda Sexvdes da gulwrfelad, SiSisa da tyui-lis gareSe, uTxras es monacemi. unda gviTxras, rom mravali wlis win gardacvlili misi ojaxis wevri isev siaSia, rom misi sazRvargareT mcxovrebi da an Zma qveyanaSi ar dabrunebula, rom misi ojaxis wevri sapatimroSia, radgan xma mis nacvlad sxvam ar misces, arc is unda daaviwydes, Tu mis misamarTze gaurkveveli pirovnebebia miwerili, romelTa arc saxeli ecnoba, arc gvari, magram wylis suladobriv gadasaxads mainc ixdis. isic unda gviTxras, Tu misi ojaxis romelime wevri, vinc registrire-bulia da piradobis mowmobac aqvs, saarCevno siaSi araa da Cven amasac gamovasworebT. ai, am yvelafers erTad, mivyavarT obieqtur siamde, sias _ obieqtur arCevnebamde, aseT arCevnebs _ ukeTes xvalindel dRemde da rac yvelaze mniSvnelovania, TiToeuli moqalaqe Tavs am jansaRi procesis mniSvnelovan monawiled, sakuTari arCevanis baton-patronad igrZnobs. Tu gvinda, qveyanaSi ukeTesoba droulad dai-wyos, amis keTeba dResve daviwyoT _ jer unda gavaRoT kari da viyoT gulwrfelebi, Semdeg movTxovoT komisias pasuxi, aisaxa Tu ara es gulwrfeloba siebSi da gavakontrolo misi muSaoba. mere

gavixsenoT, vin ras dagvpirda, kargs Tu cuds, vin gvyavs asarCevi, vis movutyue-bivarT, vis _ ara, vin cdilobda mxolod Cvens moTafvlas da vin ambobda Tundac arapopularul, magram marTal sityvas.

ai, amis mere mivdivarT arCevnebze, saxlidan _ saarCevno ubnamde, vipoviT Cvens Tavs siaSi da vakeTebT Tavisufal arCevans. garwmunebT, Sedegi ar daayovnebs.

nino javaxiSvili

naTia kraveiSvili,guriis regionuli organizaciis xelmZRvaneli

„Tqven ar iciT, guriis soflebSi xalxi ra sacodavad cxovrobs. miuyvanes wylis milebi binebTan, daiwyes gaTxra da miatoves. wyali ar aqvT, qari amovardeba da Suqi qreba, gazze da kanalizaciaze saubaric ar aris. skolebSi arsebul mdgomareobaze „guria niusma“ fotokolaJic

ki gaakeTa, romlebic Semdeg „memarjvenebma“ mTel saqarTvelos televiziiT aCvenes“.

gigi imerliSvili,kaxeTis regionuli organizaciis

xelmZRvaneli

„kaxeTSi glexs yvela sezonze uWirs – adre gazafxulze sawvavis gamo miwis damuSaveba Wirs, mere Sxam-qimikatebis siZvire da uxarisxoba qm-nis problemas, mere – moweuli Wirnaxulis realizacia. Cvens qveyanaSi yvelaferi Zvirad fasobs glexis Sromis da mis mier moyvanili produqtis garda“.

mamuka gujabiZe,qvemo qarTlis regionuli organizaciis xelmZRvaneli

„qvemo qarTlis ZiriTadi problema umuSevrobaa. rusTavi umZi-mesi mdgomareobidan verada ver gamovida, raionebSic ar icis xalxma, ras mokidos xeli. miwa ras mogcems Tu ar daamuSave, ar mixede, ar

gaanoyiere, mavnebels da sarevelas ar ebrZole?“

paata mgelaZe, aWaris regionuli organizaciis

xelmZRvaneli„aWareli glexisTvis „vardebis revoluciis“ Semdeg bevri

araferi Secvlila: kvlav gaWirveba, aranairi xelSewyoba, rom meurneoba fexze daayeno, kvlav klanuri mmarTveloba, umuSevroba da sazRvargareT saSovarze wasuli adamianebis uzarmazari armia“.

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli6

daviT gamyreliZe: _ dRes saqarT-veloSi umravlesobas Zalian uWirs. sa-muSao ar aris, Semosavali ar aris, fuli ar aris... fuli rom ar aris, eqimTan misvlaze aRarafers vambob, wamali rom dagWirdes kacs, wamali, sofelSi imis sayidel fuls ver iSovi... ufuloba kidev imis bralia,

rom miwas ver amuSaveb. Semosavals ver iReb, saxlSi gaTboba ara gaqvs, Svils ga-naTlebas ver aZlev... axla me da Sen, Cemo batono aleqsi, yvela aqauri problema rom CamovTvaloT, 5 doqi Rvino an gveyofa da an ara, misayoleblad... mokled rom vTqva, yvela is problema, romelic dRes saqa-rTveloSi umetesobas awuxebs, Tavs iyris soflad gaasmagebuli raodenobiT... hoda, `memarjveneebma~ gadavwyviteT, programa am mimarTulebiT dagvewera.

Zalian bevri adamiani cxovrobs so-flad, TiTqmis naxevari saqarTvelos mo-saxleobisa da am dros aq gza ar aris, wya-li ar aris, umetes regionSi gazi ar aris, normaluri skola ar aris... aq Camosvlamde marTla bevr sofelSi gvqonda Sexvedra, bevr glexs davelaparakeT, bevr ojaxSi SevediT da aRmoCnda, rom 200-300 lari ada-mianisTvis sanatrelia. SeiZleba sofelSi adamians ar Sia, radgan lobio mohyavs, sim-indi aqvs, magram sxva mxriv, soflad gausa-Zlisi pirobebia.

arada, sofeli kvebavs qalaqs da yvelaze mTavari _ sofeli Tu moiSala, qarTvelobis, Cveni meobis SenarCuneba Zalian gagviWirdeba. rac gvaqvs, Cveni tradiciebi, folklori, yvelaferi ma-inc sofels ukavSirdeba da amitomac mivuZRveniT Cveni pilitikuri pro-gramis didi nawili sofels.

aleqsi avaliSvili: magaSi ki marTa-li brZandebiT da swori gzac agirCeviaT, magram TviTonac xom xedavT, ra dReSia dRes sofeli _

21-e saukunea da Sua saukuneebis pi-robebia Seqmnili. Cveni prezidenti kide gamodis da exla gaaxsenda, rom Turme soflis meurneoba prioritetuliao.... ar vici, ra weria im Tqvens programaSi, magram saidan unda daiwyoT, is Tu mainc iciT?

daviT gamyreliZe: _ vfiqrobT, swo-rad ganvsazRvreT, rom pirveli es aris glexkacis problemebi da mere Tavad soflis problemebi.

ra aris dRes glexkacisTvis yvelaze problemuri?

pirveli _ ar aris Semosavali, samuSao, xelfasi. dRes yvelaze `SeZlebuli” adami-ania pensioneri, romelsac aqvs 80 lari da amiT arCens ojaxs. es aris Cveni ubedureba. es siduxWire ganpirobebulia imiT, rom dRes glexobis umetesoba sakuTar miwis nakveTs ver amuSavebs, ufulobis gamo. jer sawvavis fuli unda iSovo, mere traqtori, mere Sxam-qimikatis fuli da mere mosavlis dabinavebac xom ginda? sadRac unda Seinaxo, realizacia gaukeTo. Tu amindma ar Segiwyo xeli, xom daRupuli xar da yvelaferi wyal-Sia gadayrili. ai, aseT problemebs wavaw-ydiT da kidev igive kaxeTSi bevr sofelSi amboben, ar gvinda es miwa, waiReTo. gamodis, rom aranairi meqanizmi saxelmwifoSi am mTavrobis mier ar aris Seqmnili, rom kacma Tavisi miwa an TviTon daamuSaos, an sxvasTan erTad raRac kooperaciasa da fermerul meurneobas Cauyaros safuZveli. Sesabam-isad, miwa daumuSavebelia, glexi Semosav-lis gareSea darCenili, am dros bazari ki walekilia TurqeTidan, iranidan Semot-anili kitriT, pomidvriT, nivriT, xaxviT.. kaxeTSic ki.

meore _ CemTvis iyo tragedia, roca yvela sofelSi, sadac Cavedi, xalxi meubne-boda, iqneb momexmaro da gamikeTo 70 aTasi qula, rom umweoTa kategoriaSi movxvde, miviRo daxmareba, polisio. simarTle unda vTqva da, marTla karg saavadmyofoebs akeTeben, magram rad ginda? Tu Sexval da daaTvaliereb Torem, imis gadasaxdeli fuli vis aqvs? zustad vici, am axalma saa-vadmyofoebma, romlebic sadazRvevo kom-paniebs gaakeTebines, bunebrivad gazardes tarifebi yvela gamokvlevaze. me eqimi var, kargad vici es saqme da amaSi SeiZleba verc Seedavo, magram ra qnas moqalaqem, ra qnas glexma? 4 lari rom Rirda sisxlis anal-izi, axla Rirs 12-13 lari _ vambob el-ementarul, sisxlis saerTo analizze. aq erTaderTi gamosavalia dazRveva, magram es aris mxolod umweoebisTvis, amitomacaa, rom Tavmoyvare qarTveli glexi, romelic hqonda Tu ara, stumars ise daxvdeboda, mis gasaWirs veravin gaigebda, dRes cdilobs, rogorme umweod, maTxovrad da Ratakad warmoaCinos Tavi. sxva gadarCenis, fulis miRebis gza ara aqvs _ fulis niSani rom gqondes am sofelSi, an pensioneri unda iyo, an _ umweo.

problemaa mkurnalobac. bavSvi ise ver gaizrdeba, Tu eqimTan ar miiyvane. rac ufro asakSi Sedixar, miT ufro gWirdeba wamali, eqimi, daxmareba... kataraqta gageb-

uli geqnebaT. elementaruli operaciaa da brma adamians Tvals uxels _ aseTi efeq-turi operacia cota vici medicinaSi, ma-gram bevri adamianisTvis aseTi Careva sana-trelia. uZviresia wamalic. me ar vici ar c erTi civilizebuli qveyana, sadac ada mi ani afTiaqSi jibidan ixdides fuls. ucxoeTSi ufro xarisxiani wamlebia da Tan ufro iafic da roca mivlinebiT Cavdivar da af-TiaqSi naRd fuls vixdi, gaocebu lebi miy-ureben, radgan iq yvela dazRveviT midis, fuli saerTod ar trialebs. am sakiTxSi dagvijeres, rogorc iqna da Tqves, seq-tembridan pensioners poliss mivcemTo, magram ra qnas soflad macxovrebelma ada mianma, es ukve gaurkvevelia da amasac mixedva unda.

calke problemaa ganaTleba _ Zalian bevri sofelia, sadac skolebi gaaerTianes da bavSvebs yoveldRe 5-6 km-ze siaruli uwevT. 21-e saukuneSi, roca informacia, codna da ganaTlebaa yvelafris ganmsaz-Rvreli, ginda soflad cxovrobde da gin-da qalaqad, rogor warmogidgeniaT, bavSvi rom dReSi 10-15 kilometrs gaivlis, imas raRa energia darCeba normalurad rom iswavlos.

aleqsi avaliSvili: ras ambobT, en-ergia ki ara, aba daiTvaleT, ra ujdeba mSobels skolis wignebi da marto eg xom ar aris, tanisamosi xom unda, CanTa da ra vici, kidev ra... rom gaiZaxian gavaiafeTo, 80-120 lari jdeba erTi bavSvis saxelmZR-vanelo da ojaxSi 2-3 bavSvia...

daviT gamyreliZe: _ swored magas vambob. calke problemaa, umaRlesSi Caba-reba da skolaSi swavlis done, magram ram-deni bavSvi vici, Zalian niWieri, Caabara erovnuli gamocdebi, magram fuli ver gadaixada da miatova umaRlesi.

bavSvebi saerTo ganaTlebasac ver iRe-ben, radgan sofeli yvelafrisgan mow-yvetilia, srul sainformacio Tu kultu-rul izolaciaSia. dRes internetis gareSe cxovrobdes adamiani, warmoudgenelia. iS-viaTi gamonaklisis garda, vis aqvs SesaZle-bloba saxlSi hqondes interneti? mokled, problema Zalian bevria, magram yvelaze mTavari _

aRmoCnda, rom sofeli samarTleb-ri vad saerTod ar arsebobs. Tqven iciT mi si saxeli istoriulad, magram samarTlebrivi forma saerTod ara aqvs, Sesabamisad, arc sakuTreba ekuT-vnis. misi arc gzaa, arc saTibi, arc saZ-ovari, arc tba da arc mdinare. gadaw-yvetilebasac ver iRebs da yvelaferi damokidebulia raionis gamgebelze an sulac gubernatorze.

aleqsi avaliSvili: marTali brZan-debiT, magram es yvela problema erTi didi jaWvis patar-patara rgolebia da erTmaneTzea akinZuli, Tanac wlebis man-Zilze grovdeboda da romelime erTis mogvarebazec aravin fiqrobda.

daviT gamyreliZe: ai, axla saTiTaod getyviT ra movifiqreT da vilaparakoT.

dialogi Tunuqis RumelTan

`axali memarjveneebis~ lideri daviT gamyreliZe

da veliscixeli glexi aleqsi avaliSvili soflis

av-kargsa da qveynis momavalze saubroben

`vTanxmdebiT, sofeli misaxedia _ Tu

kompleqsurad ar mivudeqiT, 20-30 weliwadSi igi aRar

iqneba, amitomac vapirebT Zalian seriozul brZolas

soflis gadasarCenad!~

sofeli ZvelqarTulSi mTel samyaros niSnavda da samyarosaviT mdidari, Zlieri, mravalferovani da sicocxliT savse iyo... dRes qarTuli sofeli civilizaciasTan izolirebulis, CamorCenilis, siRaribis, daufasebeli Sromis simboloa, romelic qalaqels zafxulobiT axsendeba, xelisuflebas _ saarCevnod... `axali memarjveneebis~ liders, daviT gamyreliZes rom miwis gansakuTrebuli siyvaruli yovelTvis hqonda, arc miwaze muSaobas Takilobda da amaSi did siamovnebasac iRebda, Jurnalistebma ki vicodiT, magram sakuTar bostanSi sakuTari xeliT moyvanil mosavalze Tbilisidan kaxeTSi mimavalT iseTi `glexuri aRtyinebiT~ gvelaparakeboda, kidev erTxel davrwmundiT, rom adre Tu gvian, yvela adamiani mainc soflisken iwevs, soflisken, sadac gaevropelebuli qalaqisgan gansxvavebiT, simSvidesa da Sromis Sedegad miRebul siamovnebas ki ganicdi, magram mitovebuli sra-sasaxleebis Semxedvare fiqrob, rom `samSoblos gancda gansacvifrebi~ sadRac gamqrala, aRarc cvrian balaxze fexSiSvela siarulis ganwyoba aqvT soflis birJaze mdgom adamianebs da marTlac `sxva xalxis ismis aq Jriamuli!~ Tumca sofelze fiqrisas CemSi gaCenil sevdas daviT gamyreliZis optimizmi radikalurad cvlis _ `axali memarjveneebis~ programa `qarTuli soflisaTvis~ xom swored im problemebis mogvarebazea orientirebuli, romelic TiToeul qarTvels awuxebs. da radgan soflis ambavi (soflisac da qalaqisac) politikosebze ukeT glexebma ician, `memarjveneebi~ ukve erTi welia, sofel-sofel Sexvedrebs marTaven da glexebis Wir-varams agroveben. daviT gamyreliZisa da kaxeli glexis aleqsi avaliSvilis dialogic, romelic gurjaanis raionis sofel veliscixeSi, zamTris erT susxian da Tovlian dRes Sedga, erTi Cveulebrivi Sexvedris Canaweris Semcirebuli variantia da, vfiqrob, Tunuqis RumelTan mificxebuli politikosi da glexi uamrav problemaze CagafiqrebT. ojaxisa da fuZis tradiciuli dalocvisa da kaxelebi rom ityvian, mTavrobisa da Sinaur-gareulebis mokiTxvis Semdeg, dialogic eSxSi Sedis.

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli 7

magaliTad, miwis damuSavebaze visaubroT da Tu ar meTanxmebiT, egec pirdapir miTx-ariT. Cven rac daviTvaleT, 1 ha miwa rom daamuSavo, 700-800 lari gWirdeba sul min-imum. sawvavi unda iyido, traqtors fuli gadauxado, Sxam-qimikati iyido, daamuSavo, mere meorejer kidev Sxam-qimikati Seita-no, mosavali aiRo. rom gindodes, am fuls bankSic ver aiReb. miuxedavad imisa, rom bankebSi bevri fulia, aravin glexs am fuls ar aZlevs. Tu miscems, imxela procentia ga-dasaxdeli, aRar unda aravis sesxis gagone-ba. pirveli, rac yvelaze mniSvnelovania _ saidan gavaCinoT fulis wyaro, rom glexs, romelsac aqvs miwa, mis dasamuSaveblad se-zonurad SeeZlos iafi, dabali procentiT fulis miReba. me vambob, rom aq gamosavali aris Semdegi: adre ilias hqonda saadgil-mamulo banki. vfiqrobT, sasoflo bankis idea unda Semovides, romelic am wvrili glexuri meurneobebisTvis fuls gamo-yofs dabali procentiT. anu, principi ra aris? Sen Tu gaqvs 1 ha, midixar da am miwis garantiis qveS iReb dabal, vTqvaT, wliur 5-6%-ian sesxs, 1000-1500 laris odenobiT anu imdens, rac gWirdeba dasamuSaveblad, oRond amaSi aucileblad Sedis dazRveva. soflis meurneobis dazRveva ki yvelgan saxelmwifos TanamonawileobiT xdeba imi-tom, rom glexi, fermeri, marto ver audis amas, Zalian Zviria. daz-Rvevis gareSe ki didi riskia, Zne-lia gan sazRvra, ra SeiZleba mox-des, setyva, gvalva, wyaldidoba... amis paralelurad, rCeba saso-flo teqnikis problema. dRes is sruliad amortizirebulia. Cveni gaTvliT, mi nimum 5 aTasi erTeuli traqto ri, kombaini da sxva teqni-kaa saWiro, metnaklebad moTxovna rom dakmayofildes. aqac saWiroa, saxelmwifos mxridan iseTi prog-ramis ganxorcieleba, romelic um-okles vadaSi, yvela sofels teq-nikiT uzrunvelyofs. saCveneblad arCevnebis win rom Camoatareben xolme, imas mere mxolod privile-girebuli adamianebi iyeneben, an arada, imxela rigia, rom roca Sen gWirdeba, maSin arasdros saSuale-ba ar aris... ai, Tqven piradad, ra gijdebaT venaxis movla?

aleqsi avaliSvili: gaaCnia, adgilmdebareobas, sad aris ve-naxi, rogoria. saSualod, venaxs, ub ra lod _ Sxam-qimikatebiTac rom ar Sexvide, 1200 laric ara hyofnis 1 ha-ze. amas vambob wam-lis garda. wamlianad 1 ha-s 2000, 2500, 3000 lari sWirdeba. gaaC-nia, ras iyidi, rogor iyidi. gaCnia niad-agebsac. maRaltenian niadagebs sxva wa-mali unda da maRali SefardebiT, rac ufro Zviria. mSral niadagebs sxvanairi unda. sasuqebi aRar Sedis. rac mTavaria, moSlilia iseTi organizacia, romelic Segimowmebs niadags. adre iyo soflis meurneobis saministros daqvemdebareba-Si samsaxuri... raionebSi iyo, modiodnen da amowmebdnen niadags. es exmareboda glexebs, mara mere gafuWda yvelaferi. nela-nela wavida ukan. roca gaapartaxes yvelaferi, mere misces glexs. axla ki amis aRdgena ase ioli nu ggoniaT, dami-jereT.

Tu saxelmwifodan raRac daxmareba ar iqneba, namdvilad araferi eSveleba. axla rogor aris? mogcemen sityvas, gamoitane kreditio, Cagadebineben binas, an raRacas, rac kargi gaqvs, ver miitan Tavis droze, an RmerTma daifaros setyva movida, an mosavali ar movida, an gvalve-bi iyo an raRac, kargav yvelafers. ra gamodis, muxlze davardnil kacs, zurg-ze kidev `meSoks~ adeben, rom ukeTesad waiqces. ise rom iZaxian, amdeni jdebao, amas ase kargad ver gansazRvrav. gaaCnia amindebs, gaaCnia wels, gaaCnia wamals. SeiZleba 7 wamali davasxa, SeiZleba _ 12. rogor gansazRvravT winaswar, gazafx-ulze ramdeni dajdeba erTi heqtari?

daviT gamyreliZe: am wamlis xarisxze vinme raime informacias gawvdiT?

aleqsi avaliSvili: saidan? Zalian cudi xarisxia. axla rom laparakoben, unda gadaamuSaon xelmeoredo. rac ki wamali iyo Semotanili, yvela uxarisxo iyo saqarTvelos pirobebisTvis. aravin sinjavs Cven pirobebs, Cven niadagebs eq-vemdebareba Tu ara. Cven vazis jiSs. Cven xexils.

daviT gamyreliZe: rac Seexeba ni-adags, aRarc mcodne agronomia saxelmwi-

foSi, aRarc soflis meurneobis mcodne kadrebi, romelic getyvis, niadagi rogor daamuSavo, daavadebas rogor ebrZolo, saerTod moiSala ganaTlebac da kadre-bic. Cveni iniciativiT, yvela Temsa da sofels Tavisi agronomi da veterinari unda hyavdes. saWiroa yvela raionSi sax-elmwifom gaakeTos specialuri agraruli saxlebi, romelic `ineteleqtualuri cen-trebi~ iqneba, sadac agronomi, veterinari, glexi Tu fermeri, miiRebs kvalificiur informaciasa da daxmarebas miwis mJa-vianobasTan, Sxam-qimikatis saWiroebas-Tan, yvela Tanamedrove daavadebasa Tu problemasTan dakavSirebiT. aqac kadrebi gvWirdeba, dRes aRarc mecnieri gvyavs, aRarc kadrebs vamzadebT, amitom Cveni azriT, igive agraruli ganaTleba da agra-ruli universiteti unda iyos erT-erTi mTavari prioriteti.

da yvela glexis yvelaze didi problema _ sawvavi. ar SeiZleba soflis meurneobaSi dizeli Rirdes 2,20 an 1,80 lari. Turqebi iciT, ras akeTeben? dizels markirebas ukeTeben, Cveulebrivi daniSnulebiT rom ver gamoiyeno da rac soflis meurneo-bas sWirdeba, dabal fasSi yidian. `axali memarjveneebic~ swored amas viTxovT, modi gavakeToT aseTi markireba, soflis

meurneobaSi gamosayenebeli dizelis sawvavi gavaTavisufloT gadasaxadisgan, dRg-sgan da aqcizisgan, rac bunebrivad gamoiwvevs mis gaiafebas da glexisTvi-sac xelmisawvdomi iqneba.

iniciativa gvaqvs Sxam-qimikatebzec _ sa xelmwifom unda aiRos xarisxis kon-trolze pasuxismgebloba. dRes visac ra unda, is Semoaqvs da rom gaginadgurebs mTel mosavals, aravin agebs pasuxs. Se mo-ta ni li Sxam-qimikatis realizaciisasac 50%-is gadaxda saxelmwifom sakuTar Tav-ze unda aiRos.

amas unda davumatoT macivrebis prob-lema _ glexs sWirdeba moweuli mosavlis Senaxva, raTa adgilobrivi produqcia mTe-li wlis ganmavlobaSi iyos da ara sezonu-rad. Tqven ras ityviT, kidev ra aris saWiro amisTvis?

aleqsi avaliSvili: miTxariT, ba-tono daviT, ai, ratom ar SeiZleba axla, ar vWamo Turquli ginda pomidori, ginda sxva bostneuli, roca SegviZlia Cveni produqtebi SevinaxoT? uzarmazari saT-buria veliscixeSi gaCerebuli ufun-qciod. yvelaferi mohyavdaT _ kitri, pomidori, rac ginda. axla araferi aRar mohyavT. xom SeiZleba misi aRdgena, ga-keTeba? amaSi saxelmwifo Tu ar Caeria, erTi kaci ver gaakeTebs. Tqven kargad Tq-viT, saqarTvelos produqts gemovnebiTa da xarisxiT araferi Seedreba. adre vazi-subanSi saTburebis biznesi iyo. gaTboba hqondaT gazze, dizelze Zviri jdeba. ga-zi gaZvirda da gaCerdnen. SeiZleba yve-la fris gakeTeba, magram didi Tanxa unda. arada, es ro gakeTdes, CaTvale, kaxeTi momaragebulia Tavisi produqtiT.

daviT gamyreliZe: kidev ra gvaqvs iciT, batono leqso, gagawyvetinebT, ro-gor unda ganviTardes sasaTbure meur-neobebi. SevxvdiT mecnierebs, geologebs da geoTermuli, miwisqveSa wylebiT vinc

aris dakavebuli. me TviTon geologebis ojaxidan var da vici, rom saqarTvelo mi-wisqveSa wylebze dgas. TiTqmis mTel teri-toriaze maRali da saSualo temperaturis Termuli wylebia. magaliTad, safrangeTi rogor iyenebs: am wyals siTbos arTmeven da mere ukanve miwaSi abruneben. amas kerZo investori ver gaakeTebs, Zviri jdeba, ma-gram safrangeTSi saxelmwifo debs amaSi fuls. daaxloebiT, kilometramde gabur-Rva sWirdeba. ukan Cabruneba ki saWiroa imisaTvis, rom ziani ar miadges bunebas. saxelmwifo amas Tu gaakeTebs, mere ukve sakmaod iafi siTburi energia gaqvs da saT-burebSic gamoiyeneb.

kidev unda vizrunoT, mowesrigdes me-lioraciis sistema _ irigacia, drenaJi da a.S. erT regions Tu morwyvis problema aqvs, dasavleT saqarTvelos Waobis prob-lema udgas. saqarTveloSi amaze seriozu-li fulic ixarjeboda, axla esec moSlil-ia. TiTqos raRac asociaciebi Seqmnes, magram uamravi miwa mourwyavi rCeba. aqac saerTaSoriso organizaciebi da bankebi mzad arian, fuli Cadon. vimeoreb, amas glexi, erTi kaci ver gaswvdeba, saxelm-wifo donezea gadasaWreli. es idea gvaqvs da mgoni, mosawonia.

aleqsi avaliSvili: Zalian mosa-

wonia. jer erTi, mosavlianobas gazr-dis melioracia. Tumca Termuli wylebi kaxeTis zonaSi ar iqneba. Tu iqneba, im siRrmeze, rom gamouyenebelia CvenTvis. unda Seiqmnas kompleqsuri meurneoba. magaliTad, saTburebTan erTad, Tu me-saqonleobac iqneba ganviTarebuli. Cve ulebriv, nakeli gamoiyeneba gazis misaRebad. araferi problema ar aris. SeiZleba mcire warmoebebi Seiqmnas, rZes miiRebs, xorcs miiRebs, namati eqneba da plus, nakelidan saTburisTvis gazic darCeba... calk-calke, rac ginda iyos, araferi gaamarTlebs. unda iyos erTad, mecxoveleoba, memindvreoba, mebaRCeo-ba... maSin gaamarTlebs. araferi gadai-yreba, unarCeno meurneoba iqneba.

dRes ra gamodis? yurZnis fasi komu-nistebis dros rom iyo, aRar Secvlila. 10-jer mets vaZlev Sxam-qimikatebSi da viReb isev im Tanxas. Cemi Sroma arsad ara Cans. teqnikac sxvadasxva meurneobas sxvadasxva unda, CvenTan saWiroa `gu se-ni cebi~ rom aqvs, iseTi, sxvanairiT ve-naxs ver moxnav. dResa brmaTa vmuSaobT. sofelSi vinc ari, Tu cota ganaTlebuli glexia, raRac icis. danarCeni, mezobels raRacas kiTxavs da egrea da SekiTxviT saqme ara keTdeba.

daviT gamyreliZe: Tqven ras gvTa va-zobT, saidan da rogor unda daviwyoT?

aleqsi avaliSvili: yvelaferi erT-maneTzea akinZuli da yvelaferi kanon-ieri unda iyos. unda iyos imis Segneba, rom me amas ro vakeTeb, Tu davaSaveb, da-visjebi. dausjelobis sindromi ar unda iyos. visac uxarisxo Sxam-qimikati Se-moaqvs, es rom icodes, ase aRar moiqceva.

gana unda daiWiro, sxvanairad unda dasajo _ is Sxam-qimikati, romelic Semoitana, ar unda gaasaRebino. ro iza ra-lebs, meored aRar Semoitans uxarisxos.

daviT gamyreliZe: geTanxmebi. magas

vambobT Cvenc. saxelmwifom unda gaakon-trolos. Tu Semoitana uxarisxo, unda gaunadguros, xarisxianze ki naxevari unda gadauxados saxelmwifom.

rac Seexeba imas saidan daviwyoT _ rogorc giTxariT, sofeli dRes samar-Tlebrivad ar arsebobs, amitom parla-mentma unda miiRos kanoni soflis Ses-axeb. sofelma unda miiRos soflis sta-tusi, mere mieces sakuTreba da gaxdes me-sakuTre saZovrisa, saTibisa, mdinarisa, tbisa Tu gzisa... soflis krebaze sofel-ma unda airCios soflis Tavi. ar unda dauniSnon, unda airCios. sofels eqneba Tavisi angariSi. is traqtori, saxelmwifo rom Seisyidis, viRacas ki ar unda hqondes privatizebuli, soflis sakuTrebaSi unda iyos. sofelma unda gankargos sakuTari biujeti. ar ivargebs soflis Tavi? meore welsve gadairCeven, an 6 TveSi da sxvas daayeneben. Tu saWirod CaTvala sofelma erTiani sasaTbure meurneobis gakeTeba, isic iqneba soflis sakuTrebaSi.

Tqven cxovrebam gaswavlaT bevri ram, magram bevri ram icvleba. bevrma isic ar icis, rac Tqven iciT da ase xelis cecebiT moqmedebs. arada, dRes, globalizaciis pi-robebSi, ginda soflad cxovrobde, ginda qalaqad, saskolo ganaTleba aRar gyof-

nis. Sesabamisi ganaTlebis gar-eSe, Savi muSac ki aravis sWirdeba. konkurencia rom gauwio im Turqs, iranels, Cinels, unda izruno, rom kvalificiuri moqalaqeebi, muSaxeli gyavdes da es ganaTleba marto TbilisSi da did qalaqebSi ki ara, saqarTvelos yvela kuTxeSi miaRebino. amisTvis saWiroa, yve la sofels hqondes normaluri sko-la. pedagogs Sesabamisi codna da anazRaureba.

unda wavaxalisoT soflidan umaR lesSi moxvedrili studen-tebi, davuniSnoT specialuri sti-pendiebi Tundac konkretul spe-cialobebze (agronomi, veterina-ri...), romliTac mivexmarebiT swav-lis safasuris gadaxdaSi. es unda gaakeTos saxelmwifom.

aleqsi avaliSvili: eg kidev sxva problemaa. sanam pedagogis, eqi mis, veterinaris profesia ar iq ne ba dafasebuli, sofelSi sac-xov reblad vin gaCerdeba. anda rom gaCerdes, aq ra pirobebia? ve lis cixeSi Teatris dasi iyo uZ li eresi. Telavze ukeTesi iyo. Tbi lisSi bevri gadavida aqedan mere. kinoc ori gvqonda.

daviT gamyreliZe: qarTuli sofeli mowyvetilia garesamyaros. infor-macia ar aris, gazeTi ar modis. kulturu-li cxovreba Cavardnilia. vfiqrobT, aq yvelaze kargi gamosavalia kulturuli centrebi, e.w. soflis klubebi. es iqneba universaluri centri, sadac ginda kinos gauSveb, ginda speqtakls dadgam, ginda cekvaze miiyvan bavSvs, ginda internetiT miiReb informacias. mokled, vTanxmdebiT, rom sofeli misaxedia da Tu amas kompleq-surad ar mivudeqiT, rogorc brZaneT da Cvenc aseTi xedva gvaqvs, es ganwiruli amb-via, 20-30 weliwadSi ki sofeli aRar iqneba. vapirebT, Zalian seriozul brZolas mis gadasarCenad. dRes vxvdebiT Zalian bevr adamians, vesaubrebiT, gvinda, es programa gavacnoT, gadavamowmoT, SevasworoT da ukve parlamentSi gavagrZeloT brZola kanonebiT da mTavroba vaiZuloT, davarw-munoT, soflisken gamoixedos.

aleqsi avaliSvili: ici ra aris, Ce-mo daviT, siyvaruli qmnis yvelafers, am miwis, am soflisa da am qveynis siyvaruli yvelafers SegaZlebinebs. usiyvarulod araferi ar iqneba. xalxma Tu viRaca ar Seiyvara, Tu Tavis gulSi ar Caido sik-eTe, araferi gamova. fuliT mosuli, fu-liTve gavardeba.

daviT gamyreliZe: mere, rogor unda SevayvaroT Tavi, egec maswavleT!

aleqsi avaliSvili: qceviT. daunax-avi Tvali ar arsebobs. kaxurad rom vTq-vaT, deda vatire im daunaxavi Tvalisa, romelic vera xedavs, verc sikeTesa da verca borotebas, amitom rasac xedav, is Tqvi da danarCens cxovreba moitans Tvi-Ton. saqarTvelo yovelTvis win midioda, amitom raRac cvlileba moxdeba. ukan-ukan, ara yofila SemTxveva, wasuliyo. erTi ki minda vTqva _ mTavaria exla ar-Cevnebze amaze uaresi ar movides. amaze win unda wavides saqme, Tu arada, daviRu-pebiT.

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli8

_ qalbatono manana, `axlebis~ ori ZiriTadi prioritetidan erT-erTi sof-lis gaZlierebaa, rac TavisTavad moicavs raionebSi ganaTlebis xarisxis amaRle-basac. regionis mosaxleobas aqvs srul-fasovani saSualo ganaTlebis miRebis saSualeba?

_ cxovrebis idealuri pirobebi arc qa-laqSia, magram soflebSi, am TvalsazrisiT, Zalian mZime mdgomareobaa. samwuxarod, saqarTveloSi xelisuflebam prioritetad soflebSi skolebis raodenobis Semcireba daisaxa, rac optimizaciad inaTleba, magram ra Sedegi miviReT? saqarTveloSi aris soflebi, sadac bavSvebi skolaSi misasv-lelad fexiT ramdenime kilometrs gadian. zog skolaSi dawyebiTi safexuri datoves da 6 klasis mere, moswavleebi iZulebulebi arian, sxva skolebSi gadavidnen. am dros, mSoblebs umcrosi bavSvebic im skolaSi Se-hyavT, sadac ufrosma unda iswavlos. aman ki is gamoiwvia, rom dawyebiTi da sabazo safex-urebis skolebSi moswavleTa raodenoba katastrofulad Semcirda, ris gamoc, isini male SeiZleba daixuros kidec. es minimum or negatiur Sedegs iwvevs: pirveli, rom mozardebs skolaSi siaruli uWirT gansa-kuTrebiT zamTarSi. meore –

sofeli, sadac skola araa, icleba, radgan qarTveli kacis buneba aseTia – is yvelafers akeTebs, rom misma Svilma ganaTleba miiRos, amitom sofelSi, sa-dac skola araa, mosaxleoba ar Cerdeba.

saqarTvelos TiTqmis yvela regions Se-exo es e.w. optimizaciis procesi da TiTqmis yvela raionSi aris soflebi, sadac bavSvebi 8-10 km-s fexiT gadian. Cveni, `axali memar-jveneebis~ poziciaa – skola yvela sofels unda hqondes. amas alternativa ar gaaCnia. regionebSi problemaa ganaTlebis xarisxic. axlaxans gamoqveynda kvleva, romelmac aCve-na, rom im studentebis 66%, romlebic umaR-les saswavleblebSi moxvdnen, emzadeboda repetitorebTan. maTTan momzadeba aucile-belia, radgan skolaSi miRebuli ganaTleba araa sakmarisi erTian erovnul gamocdaze sasurveli Sedegis misaRwevad. sofelSi macxovrebeli bavSvebi iZulebulebi arian, repetitorebTan raionul centrebSi iaron. soflebSi roca Cavdivar, yvelaze xSirad meubnebian, mieciT Cvens Svilebs swavlis saSualeba. amiT vafaseb im ubralo qarTvel glexs, romelmac SesaZloa yvelaze kargad icis ganaTlebis fasi, magram bevrgan sur-vili survilad rCeba. Zalian damTrgunve-lia, roca gveubnebian _ aRarc vfiqrob, rom Cemi Svili umaRles ganaTlebas miiRebs imitom, rom amis fuli Cems ojaxs ar aqvso. ki batono, mTel msoflioSi Zalian Zvir-adRirebulia umaRlesi ganaTlebis miReba, magram prestiJuli umaRlesi saswavleblis vebgverdebze naxavT, rom sakuTari jibidan swavlis safasurs iSviaTad ixdis vinme. amaSi maT sxvadasxva fondebi, grantebi exmareba. Cvenc Tu am mimarTulebiT ar wavediT, saqa-rTvelo gaxdeba Zalian CamorCenili qveyana,

radikalurad Sesacvlelia ganaTlebis xarisxica da dafinansebis sistemac..

_ studentur sesxebs saqarTvelos bankebic xom gascemen?

_Pdiax, magram, es arafriT gansxvavdeba Cveulebrivi sesxebisgan da isini ar aris dabalprocentiani. problemaa zogadad ganaTlebis dafinansebac. konkretul mag-aliTs getyviT _ 2011 wlis monacemebiT, saqarTveloSi 1 sul mosaxleze mxolod 80 aSS dolaris eqvivalenti Tanxa ixarjeba ga-naTlebaze maSin, roca aRmosavleT evropis qveynebSi es Tanxa 1000, 1200, 1500 dolars aRwevs. arada, xelisufleba acxadebs, rom misTvis prioriteti ganaTlebaa. vfiqrob, yvela es problema sistemurad unda ganixi-los xelisuflebam da gacilebiT meti Tanxa Cados ganaTlebaSi.

_ soflebSi bevr ojaxs aqvs repetito-ris Tanxis gadaxdis saSualeba?

_ ara da repetitorebTan momzadebas soflad masiuri xasiaTic ar aqvs. Uubralod, soflis mosaxleobas xeli aqvs Caqneuli da aRarc fiqrobs, Svils umaRlesi ganaTleba misces. ganaTlebis reformebis Sedegad moxerxda garkveuli warmatebebis miRweva, skolebSi disciplinis ganmtkicebis Tval-sazrisiT. kargia, rom gamocdebs bavSvebi skolebSi Caabareben da atestati faratina qaRaldi ar iqneba. aman bavSvi marTlac daa-bruna skolaSi, magram, samwuxarod, ver mox-erxda skolaSi ganaTlebis dabruneba. arada, swored es unda iyos nomerpirveli amocana.

_ amas xels skolebSi saatestato ga-mocdebis Catareba albaT Seuwyobs. iqneb ubralod droa saWiro?

_ dro, ra Tqma unda, saWiroa, magram es problemas ver aRmofxvris. moswavleebi iZulebulebi gaxdebian, yvela saganSi hqondeT minimaluri codna, atestati rom aiRon, magram es ar iqneba sakmarisi, erTiani erovnuli gamocdebis barieri gadalaxon, amitom unda mivaRwioT imas, rom skolaSi swored repetitoris donis, anu maRali kvalifikaciis mqone maswavlebeli aswav-lides. saerTod, mwvaved dgas maswavlebelTa kvalifikaciis problema.

xelisuflebam yvelaferi gaakeTa, rom pedagogisTvis reputacia Seeryia. iyo Tavdasxmebi maTze. amis Sedegad, zogadad pedagogoba gaxda arapre-stiJuli. axalgazrda cdilobs sxva profesia airCios, miTumetes, icis, rom skolaSi anazRaureba dabali eqneba.

_ ratom, maswavlebelTa serTifici-rebis procesi dawyebulia, rac pedago-gebs saSualebas aZlevs, maTi anazRaureba gaizardos, ara?

_ diax, maswavlebelTa serTificireba swori nabijia, magram momatebuli anazRau-reba Zalian mcirea. vfiqrob, maswavlebelTa momzadeba finansurad da meTodurad Tavis

Tavze saxelmwifom unda aiRos. maswavlebels unda daexmaros gamocdisTvis momzadebaSi _ mas amisTvis dro, saTanado Tanxa, special-uri saxelmZRvaneloebi, interneti sWirdeba. ar mimaCnia sworad, rodesac maswavlebels mxolod sTxov, Tanamedrove moTxovnebs fexi auwyos, magram bevrs arafers akeTeb, es rom SesZlon. pedagogTa xelfasebis zr-dac ufro miTiuri Temaa, vidre realoba. yvelanairi danamatiT qveyanaSi pedagogis xelfasi 1000 laramde aRwevs, magram aseTi xelfasi 500 pedagogsac ki ar aqvs mTel qveyanaSi maSin, roca 40 000-ze meti pedagogi gvyavs. `axali memarjveneebi~ vTvliT, rom pedagogis socialuri statusi qveyanaSi ufro unda amaRldes da amaSi pirvel rigSi maTi Rirseuli anazRaureba igulisxmeba. da kidev erTi, Zalian mniSvnelovani sakiTxi: maswavleblis pirovnuli Tavisufleba. dRes pedagogi, xSir SemTxvevaSi, samwuxarod, isea daSinebuli, sakuTari azris gamoTqma, sakuTari poziciis dacva uWirs. ganaTlebis sistema aRar aris demokratiuli garemo, sadac adamiani Tavisufalia. droTa ganmav-lobaSi aman SeiZleba mZime Sedegi gamoiRos imitom, rom demokratia da Tavisufleba mxolod Tavisufalma maswavleblebma Sei-Zleba aswavlon moswavleebs. saqarTveloSi dRes amis saSualeba naklebadaa.

_ Tqven araerTi preskonferencia CagitarebiaT ganaTlebis sistemis infra-struqturis mdgomareobaze, ra viTarebaa dRes?

_ guli mwydeba, rom ganaTlebis saminis-tro, romelic valdebulia, pirvel rigSi, skolebis infrastruqtura gaaumjobesos, ioli gziT midis da skolebs auqmebs. dRes saqarTveloSi 2000-mde sajaro skolaa da mxolod 10-15% Tu akmayofilebs saTanado moTxovnebs. soflis skolebis umetesoba Camongrevis pirasaa, rac TvalSisacemia gansakuTrebiT guriaSi, sadac warmoud-genlad mZime viTarebaa. gamonaklisi arc sxva regonebia. mesmis, roca xelisufleba ambobs, amdeni Tanxa biujetSi ar ariso, magram saidan gamoinaxa amdeni Tanxa saqa-rTvelos yvela kuTxe-kunWulSi policiis Tanamedrove, evropuli donis Senobebi-saTvis? aravinaa winaaRmdegi, policiels kargi samuSao pirobebi hqondes, magram moralurad gaumarTleblad mimaCnia, roca gapartaxebuli skolidan bavSvi eqskursiaze policiis gaprialebul SenobaSi migyavs. aseTi politika unda Seicvalos.

zogadad, `axali memarjveneebi” vambobT, rom ganaTlebis dafinanseba, sul mcire, unda gaormagdes uaxloesi 4 wlis ganmavlobaSi. Ees Cvens programaSia Cawerili.

_ ganaTlebis ministris argumenti Tqvens iniciativaze aseTia _ yvelafris erTbaSad gamosworeba SeuZlebelia da

TvalsaCinoebisTvis `momavlis klasebs~ mogiyvandaT, romelTa raodenobac iz-rdeba.

_ da Cven SeiZleba 5 TiTic gveyos aseTi momavlis klasebis CamosaTvlelad. es ver Seqmnis aminds. modiT, es Tanxebi imaSi davxarjoT, rom yvela skolaSi Seiqmnas minimaluri pirobebi, moswavles hqondes codnis miRebis, saxelmZRvaneloebis SeZenis saSualeba. es kidev erTi umZimesi problemaa regionebSi. 5-6 bavSvi 1 wigniT swavlobs. ̀ axa-li memarjveneebi~ gamovdivarT ini ci ati viT _ Tu saxelmwifo, konstituciiT iRebs sakuTar Tavze valdebulebas, rom saSualo ganaTleba misces yvela mozards, maSin savaldebulo 9 klasis ganmavlobaSi saWiro saxelmZRvaneloebi ufasod unda daurigos moswavleebs. garwmunebT, biujetidan amisT-vis katastrofulad didi Tanxis gamoyofa ar iqneba saWiro. Tanac, ganaTlebaze gamo-yofili xarjebi, praqtikulad, momavalSi Cadebuli investiciaa. samwuxaroa, rom sax-elmwifos am sakiTxisadmi amgvari midgoma ar aqvs da xelisufleba politikur sibeces iCens roca acxadebs, TiTqos araa saWiro, qveynis mosaxleobis umetes nawils umaRlesi ganaTleba hqondes.

_ magram albaT arc isaa saWiro, saxlSi yvelas diplomi edos. Tavis droze, swored aseTma midgomam gamoiwvia bevr sferoSi araprofesionalebis arseboba...

_ imis gamo, rom Cveni umaRlesi gana-Tlebis xarisxi dabali iyo, ar niSnavs, rom axalgazrdebma ar unda Caabaron umaRles saswavleblebSi. piriqiT, stimulireba unda moxdes, ganaTleba miiRon, profesiuli iqneba es Tu umaRlesi. parlamentSi yovelwliuri angariSiT gamosvlisas prezidentma gansa-kuTrebiT gausva xazi, rom dRes inteleqtsa da codnaze dafuZnebuli ekonomikis droa da samuSao adgilebze bevrad maRal profesion-alizms iTxoven, vidre uwin. veTanxmebi prezi-dents, magram ratom xdeba, rom saqarTveloSi piriqiT, wlidan wlamde uaresdeba umaRles ganaTlebaze xelmisawvdomoba, aseve sul ufro naklebi axalgazrda iRebs srul da-finansebas umaRlesi ganaTlebis misaRebad?

`axali memarjveneebi~ vTvliT, rom umaRles ganaTlebas saxelmwifo unda afinansebdes sxvadasxva fondebis gziT, saxelmwifom grantebi unda gamoyos, studenturi sesxebi unda gaices.

xelisuflebisTvis arc profesiuli ganaTlebaa prioriteti da amas amtkicebs ganaTlebis biujetidan gamoyofili mTeli Tanxis mxolod 1%. iciT, ratom ambobs xe-lisufleba, umaRlesi ganaTleba saWiro ar ariso? qveyanaSi samuSao adgilebi ar aris da adamianebs ver daasaqmebs, magram sabolood xom unda mivaRwioT imas, rom ekonomikac gan-viTardes. Tu asea, erTdroulad unda mimdi-nareobdes es procesebi, Torem xval samuSao adgilebi iqneba da profesionalebs veRar vipoviT. Tumca, konkretul specialobebze rogor visaubro, roca regionebSi bavSvebi sajaro skolasac ki ver amTavreben. bevri saerTod ar dadis skolaSi. es gansakuTrebiT xSiria qvemo qarTlis, Sida qarTlisa da samcxe-javaxeTis soflebSi. amis mizezi isicaa, rom ojaxebs sWirdeba muSaxeli. gulgrilad ver Cavuvli xolme, magaliTad, bazarSi momuSave bavSvs, vekiTxebi, skolaSi ratom ar xar-Tqo da iqve mdgomi mSobeli mpasuxobs, Zalian gvinda rom iswavlos, magram Tu ar mogvexmara, Zalian gagviWird-ebao. aseTi arCevanis winaSe bevri ojaxi dgas da es SemaSfoTebelia. samwuxaroa, rom amaze xmamaRla da Riad aravin saubrobs. arc imaze saubroben, rom soflebSi, axalgazr-dobis nawili kidev erTi problemis winaSe dgas _ alkoholze arian damokidebulni. soflebSi ar aris adgili, sadac axalgazr-doba Seikribeba, naxavs films, Caebmeba raRac wreSi, iswavlis xalxur cekvas, simReras. 21-e saukuneSi, soflebis 80% aris internetis gareSe. viRacas rom SeuZlia `magTifiqsis~ saSualebiT imuSaos, ar niSnavs, rom re-gionebSi internetia. Cvens programas ̀ axali memarjveneebi qarTuli soflisTvis~ imitom davarqviT, rom aucilebelia, gadavarCinoT qarTuli sofeli aramarto imitom, rom Zlieri sofeli Zlier saxelmwifos niSnavs, aramed imitomac, rom mxolod sofelSi SeiZleba gadarCes qarTuli TviTmyofadoba, unikaluri qarTuli kultura.

`samwuxarod, amaze dRes Riad aravin saubrobs...~`raionebSi bavSvebi xarisxian ganaTlebas ver iReben!~, `regionebis mosaxleobas informaciis internetiT miRebis saSualeba ar aqvs!~, `soflebSi axalgazrdebi xSirad alkoholze damokidebulni xdebian!~ _ manana naWyebias es sami winadadeba sakmarisia, raTa gaviazroT, rogoria adamianebis yofa soflad. profesiiT filologi, politikosi manana naWyebia am problemis gadaWris gzebs gvTavazobs da im faqtebisa da emociebis Sesaxebac gvesaubreba, romelic `axlebma~ saqarTvelos kuTxeebSi mogzaurobisas naxes da ganicades.

soso borcvaZe,

Sida qarTlis regionuli

organizaciis xelmZRvaneli

`dRes omgamovlil regions yvelaze meti mofrTxileba da zrunva sWirdeba. xelisuflebis politikaSi Sida qarTlis mimarT ar Cans, rom es asea. ufro sworad, sityviT Cans, magram saqmiT – ara~.

SoTa miqava,zugdidis organizaciis Tavmjdomare

„samegrelo, es erT dros umdidresi mxare, dRes gaWirvebaSia. perspeqtivac ar Cans, rom uaxloes momavalSi rame Seicv-leba. ramdeni welia uqmad ikargeba is potenciali, romelic samegrelos qveynis ganviTarebaSi SeuZlia Seitanos“.

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli 9

– gamodis, krizis-menejmentSi saakaSvili Seudarebelia, is yovelTvis araordinalur gadawyvetilebebs iRebs da arapopularul nabi-jebs dgams, swored amitomac posts dRemde inar-Cunebs. faqtia, vidre SuSis sasaxlidan ivaniS-vili politikuri gancxadebebiT Semoifargleba da arapopularul da araordinalur nabijebs ar gadadgams, saakaSvils ver daamarcxebs.

– unda vaRiaroT, swored magitomac Seinar-Cuna posti, rom axerxebda kritikul situaciebSi Tamami gadawyvetilebebis miRebas, amitomac aiRo xelSi Zalaufleba da, garkveul etapze, miiRo kidec mxardaWera, es gamoiyena miSam borotad, daamyara policiuri mkacri reJimi, romelic Seqmna vano merabiSvilTan erTad, axla am teroris qveS amyofebs adamianebs: aterorebs bizness, glexs, inteligencias da yvelas. erTaderTi, privilegire-buli hyavs pensionerebi, romelTac uxdis pensias imitom, rom icis, pensioneri misTvis mniSvnelovani amomrCevelia da maTi garkveuli nawili miscems xmas.

– biZina ivaniSvilma Tavad ganacxada, rom xelisufleba mniSvnelovan gadawyvetilebebs ivaniSvilTan konsultaciis Semdeg iRebda. ro-gor fiqrobT, ivaniSvils xelisuflebis mxridan fulis `axeva~ mobezrda, igi gabrazebuli poli-tikosia Tu konkretuli qveynis proeqti?

– saakaSvilis Zalian bevri Tanagundeli da Tanamoazre misi dauZinebeli mteri gaxda. ivaniS-vilisgan gansxvavebiT, ar mimaCnia, rom irakli oqruaSvili miSasTan Sekrulia. darwmunebuli var, igi saakaSvilis dauZinebeli mteria iseve, ro-gorc nino burjanaZe da yvelafers gaakeTeben mis mosacileblad. analogiurad noRaideli, salome zurabiSvili, goga xaindrava... aseve darwmunebuli var, ivaniSvils aqvs realuri survili, saakaSvili gadmoagdos, oRond survili aqvs, mis adgilas TviTon dajdes da erTpirovnulad gadawyvitos yvelaferi. mas qveyanaSi dabalansebuli liberal-uri politika ki ar unda, aramed surs Secvalos saakaSvili da Secvalos situacia. mas amoZravebs garkveuli SurisZiebis grZnoba, rac Zalian cudia politikaSi, radgan SurisZiebiT Sepyrobili poli-tikosi bevr Secdomas uSvebs. Secdomas dauSvebs bi-Zina ivaniSvilic. miuxedavad imisa, ra gadavitaneT mTeli am xnis manZilze me da Cemma megobrebma, xe-lisuflebisgan fizikuri Zaladobidan dawyebuli yvelanairi SeviwroebiT dasrulebuli, arasdros mamoZravebda SurisZieba. roca ase xar ganwyobili, nakleb Secdomas dauSveb. SesaZloa, dauyovnebliv warmatebas ver miaRwio, magram yovelTvis marTali iqnebi Sens xalxTanac da Sens TavTanac.

– da mainc, Tqveni azriT, vis proeqtad SeiZleba moviazroT biZina ivaniSvili?

– ver getyviT, visi proeqtia, albaT, sakuTari Tavis. garkveul etapze miiCnia, rom dadga momenti misi politikuri ambiciebis realizaciisa. misi xe-lisuflebaSi mosvla vis interesebSi Cajdeba, amas momavali gviCvenebs, magram ar mgonia, ivaniSvilma da `qarTulma ocnebam~ miiRos umravlesoba, am albaTobas naklebad vuSveb. ivaniSvili ar malavs, rom igi aris dasavleTze orientirebuli da mas aqvs kompleqsi, ar miakeron rusuli iarliyi. Tumca gvaxsovs, rom man swored ruseTSi iSova is uzarmaz-ari fuli, romelic im periodSi specsamsaxurebis

Tanxmobis gareSe ar iSoveboda. es qoneba dResac iq aqvs. gveubnebian, rom ivaniSvili Tavisi qonebis re-alizaciiT aris dakavebuli, arada, putinis xelSi, aravin miscemda qonebis ase mSvidad gayidvisa da fulis amoRebis saSualebas. me erTxel vTqvi kidec, gavixsenoT yvela is adamiani, vinc realurad daup-irispirda putinis reJims: berezovski gaqceulia, xodorkovski cixeSia, gusinski gaqceulia, mag-nitski mkvdaria... yvela im oligarqma, vinc gabeda da daupirispirda putins, araTu fuli gaitana qveyni-dan, Tavic ki veRar gadairCina. ase rom, naklebad mjera ivaniSvilis ruseTis specsamsaxurebisgan gamijvnisa... magram es misi saqmea, amitom mgonia, rom swored es kompleqsi aiZulebs mas, swored amis gamo moaxdinos distancireba garkveuli politikuri figurebisgan saqarTveloSic, nino burjanaZesa da kaxa kukavas vgulisxmob.

– ivaniSvilis politikuri sainiciativo jgu-fis wevrebi ukve cnobilia, ufro mets elodiT misgan?

– misi moqmedebebis dros, imdeni Secdoma da araswori nabiji davinaxe, ufro seriozul jgufs namdvilad ar velodi. ra principiT SeirCa es gundi, namdvilad ar vici... dRemde ver gavige, biZina ivaniSvils saxelmwifo mowyobaze ra xedva aqvs _ isev saprezidento models abrunebs, Tu saparlamento modelSi eTanxmeba saakaSvils? mis gundSi am sakiTxze azrTa sxvadasxvaobaa _ `re-spublikelebi~ saparlamento modelis mxardam-Werebi arian, alasania _ saprezidento modelis aRdgenas apirebs. sainteresoa, amaze ra pozicia aqvs piradad ivaniSvils. CemTvis ucnobia, finansuri mimzidvelobis garda, ra principebisTvis arian iq gaerTianebuli? `qarTuli ocnebis~ prezentaci-aze Zalian zogadi principebi warmoaCina, magram sainiciativo jgufis wardgenisas saerTod ar uTqvams, vis garSemo iqmneba partia da ra iqneba misi mTavari msoflmxedvelobrivi RerZi. es yvelaferi bundovania da amitom unda davelodoT, raTa kar-gad gaverkveT _ vis garSemo gaerTianda es xalxi, fulis Tu konkretuli Rirebulebebis?!

– Tqven ukve meramdenejer gausviT xazi, rom opozicia ivaniSvilTan fulis gamo gaerTianda. Zalian mwydeba guli, rom Tqven ukve e. w. opozi-ciaSi mogixsenieben kolegebi. samwuxarod, Tqvenc daTanxmdiT xelisuflebas fulze, oRond `posleze~...

– kiTxvaSi ar geTanxmebiT, ras hqvia fulze wavediT, fuli aviReT? is, rom dafinanseba eqneba yvela partias, vinc bariers gadalaxavs, mgoni, Zalian mniSvnelovania yvelasTvis, garda im par-tiebisa, vinc dRes ivaniSvilis fuliT ikvebeba. rac politikaSi varT, mudmivad vibrZodiT saarCevno garemos gaumjobesebisaTvis, saarCevno kodeqsis gakeTilSobilebisTvis da aTi wlis manZilze aseTi warmateba ar yofila. ra Tqma unda, idealur versias ver mivaRwieT da verc mivaRwevdiT. yvelas gves-moda, rom kompromisi unda yofiliyo. samwuxarod, `rvianSi~ gaCnda azri, rom saarCevno kodeqsze mniSvnelovani iyo virtualuri gaerTianeba. Cven ki Tavidanve ganvacxadeT, rom mas Semdeg, rac aliansi saqarTvelosTvis daiSala, axali memarjveneebi ara-nair blokebSi, aliansebsa da gaerTianebebSi aRar SevalT. ̀ rvianSi~ SevediT mxolod erT konkretul sakiTxze _ saarCevno garemosTvis brZola, koor-dinebuli poziciis warmoCena da konkretuli Sede-gis wamoReba. rodesac davinaxeT, rom politikuri Zalebi saerTod ar zrunavdnen Sedegis wamoRebaze da maTTvis ufro mniSvnelovani iyo, sazogadoe-bisTvis es erToba eCvenebinaT, rogorc alterna-tiva am xelisuflebisa, mivxvdiT, rom es erToba ganwiruli iyo daSlisTvis. isic davinaxeT, Cvens gareSe eqvsma partiam rom gamoacxada didi erToba da fici dado, is ficdadebuli erTobac daiSala da erTmaneTs gadaekida samkvdro-sasicocxlod... rom ara biZina ivaniSvilis mier mipatiJeba, es adamianebi, albaT, dResac erTmaneTTan dapirispirebulebi iqnebodnen. maqsimalizmma da radikalizmma cudis meti araferi moutana sazogadoebas, amitomac vTq-viT, vivliT kompromisebis gziT da mere istoriam gansajos, vin da ra iyo swori. rac Seexeba Cveni partiis e. w. opoziciad moxseniebas, am adamianebs vTxovdi, sakuTar TavSi Caixedon. maT imis moral-uri ufleba unda moipovon, ase moixsenion axali memarjveneebi, romlebic aTi wlis ganmavlobaSi qa-rTul politikaSi sakuTari principebis erTgulni darCnen. sxvebisgan gansxvavebiT, aqeT-iqiT ar davx-tivarT, rasac vambobT, imas vakeTebT. vTqviT, rom arCevnebSi monawileobas damoukideblad miviReb-diT da miviRebT, radikalizmma Sedegi ar moitana saakaSvilis pirobebSi. vnaxoT, ra ufro met Sedegs moitans saakaSvilTan brZolaSi _ maqsimalizmi da radikalizmi, Tu kompromisebis gziT siaruli an ukeTesi momavlis uzrunvelyofa...

daviT gamyreliZe patarkaciSvili-ivaniSvilis urTierTobis saidumlos amxels

da `axali memarjveneebis~ mimarT dasmul yvela uxerxul kiTxvas pasuxobs

`axal

memarjveneebs~

yovelTvis

Zlieri qalTa

organizacia

gvqonda

maia gegia „axali memarjveneebis“ qalTa organizacias wlebis manZilze udgas saTaveSi. dRes is, manana naWyebiasTan erTad, organizaciis TanaTavmjdomare da arasamTavrobo organizacia „memarjvene qalebis“ erT-erTi damfuZnebelia. rogor Seiqmna qalTa organizacia, ras saqmianobda am drois ganmavlobaSi, ra miznebi da amocanebi aqvT am etapze, amis Sesaxeb qalbatoni maia gegia gvesaubreba:

partiis dafuZnebis pirveli dReebidanve Seiqmna qalTa organizacia. 2001 wlis 15 ivniss dafuZnda partia da ukve 15 ivliss qalTa organizaciis damfuZnebeli konferencia gvqonda. idea rogor gaCnda? TiTqos TavisTavad daibada: televiziiT vuyureT me da Cemma megobrebma, rogor Seiqmna axali politikuri Zala – „axali memarjveneebi“. Zalian mogvewona ideebi da gegmebi, riTac partia movida, mogvewona adamianebi, romlebic am partiis saTaveebTan idgnen. maSinaTve gaCnda survili, raRac wvlili Cvenc Segvetana maTi ideebis ganxorcielebaSi. movediT partiaSi, SevxvdiT liderebs, SevTavazeT qalTa organizaciis Seqmna. imdenad didi iyo Tanadgoma da survili aseTi organiza-ciis Seqmnisa, rom ukve erT TveSi partiaSi axali struqtura gaCnda – „axali memarjveneebis“ qalTa klubi.

mudam aqtiurad vsaqmianobdiT: es iyo qvelmoqmedeba, socialurad daucve-li adamianebis daxmareba, sxvadasxva kulturuli da SemecnebiTi proeqtebi. Zalian bevri saintereso adamiani gvedga mxarSi da sasiamovno iyo maTTan muSaoba. bevr organizaciasTan TanamSromloba megobrobaSi gadaizarda. wlebis manZilze, yovel axal wels, moxucebulTa saxlSi davdiodiT da bevr adamianTan dRemde gvaqvs urTierToba SenarCunebuli. vpatronobdiT da bevr sasikeTo rames vakeTebdiT miusafari bavSvebisTvis.

Zalian kargi iyo qalTa profesiuli gadamzadebis proeqti, romelic Cveni qalebisTvis arasamTavrobo organizaciebis daxmarebiT ganvaxorcieleT. marTla Zalian kargi gancdaa, roca adamians gzis gakvalvaSi exmarebi, xels uwyob Tavisi adgili daimkvidros. mgonia Zalian bevr qals davexmareT amaSi, radgan Cveni daxmarebiT zogma axali profesia aiTvisa, zogma Tavis profe-siuli codna gaiRrmava da dasaqmda.

saintereso proeqti gvqonda raionuli biblioTekebisaTvis: gamomcemlo-bebTan TanamSromlobiT maT wignadi fondebis SevsebaSi vexmarebodiT. dRemde vamayob am proeqtiT imitom, rom Cemi azriT, Zalian karg saqmes vakeTebdiT. wigni, informaciis miReba xom ase mniSvnelovania regionebSi mcxovrebi adamian-ebisTvis, gansakuTrebiT axalgazrdobisTvis. swored amitom „axali memarjve-neebi“ Cvens programaSi gansakuTrebul adgils vuTmobT regionebSi mcxovrebi mosaxleobis cxovrebis donis amaRlebas, gansakuTrebiT kulturul–Semec-nebiTi TvalsazrisiT. sircxvilia, roca 21–e saukuneSi soflad mcxovreb ada-mianebs ar aqvT saSualeba waikiTxon gazeTi, isargeblon biblioTekiT, miiRon informacia internetiT. Zalian momwons Cvens programaSi idea soflebSi e.w. kulturul-SemecnebiTi centrebis, anu sasoflo klubebis Seqmnis Sesaxeb da vfiqrob, misi ganxorcielebis SemTxvevaSi zustad iseTi soflebi gveqneba, rogoric warmomidgenia: kargi gzebiT, skoliT, wyalmomaragebis sistemiT da gazificirebiT da aseve, sasoflo klubiT, sadac adamianebs SeeZlebaT daisvenon, gaerTon, iurTierTon erTmaneTTan, miiRon informacia internetiT.

ra Tqma unda Cveni saqminobis mTavari mimarTuleba mainc politikaSi qalTa Tanamonawileobis gazrda iyo da aris. rogor vaxerxebT amas? cxadia imiT, rom qalebi, romlebic Cvens organizaciaSi erTiandebian ufro aqtiurebi xdebian, Tamamad gamodian sazogadoebriv Tu politikur asparezze. Cven maT xels vuwyobT treningebiT, seminarebiT, romelTac saerTaSoriso organizaciebis daxmarebiT vutarebT. swored amitom moxda, rom partia praqtikulad mzad aRmoCnda saqarTvelos kanonmdeblobaSi Setanili cvlilebebisaTvis, romlis Tanaxmadac saxelmwifo biujetidan dafinanseba gaezrdebaT im politikur partiebs, romelTa saarCevno siebSi yovel aTeulSi qalebi 20%–iT iqneboda warmodgenili. mTavarma komitetma gadawyvita araTu 20%, aramed 30%–iT iyvnen warmodgenilni qalebi siebSi. es, sabednierod, xelovnuri zrda ki ar aris, aramed qalTa politikuri monawileobis gazrdis TvalsazrisiT par-tiis mier ukve gaweuli saqmianoba gvaZlevs saSualebas aseTi valdebuleba aviRoT. ase rom, soflad mcxovreb qalbatonebs minda movuwodo: iaqtiureT Cvens qalTa organizaciaSi da Tqvens regionSi politikur da sazogadoebriv saqmianobaSi srulfasovan monawileobas SesZlebT.

partiis programaSi prioritetad mcire biznesis xelSewyobisa da qarTuli soflis gaZlierebis gamocxadebis Semdeg, Cvenc am ori mimarTulebiT vapir-ebT gaaqtiurebas: anu qalTa organizacia aqtiurad imuSavebs mcire biznesSi dasaqmebuli qalebis daxmarebisTvis da soflad mcxovrebi qalbatonebis xelSewyobisTvis.

dRes Cveni organizaciis umTavresi amocana 2012 wlis saparlamento arCev-nebSi partiis warmatebisTvis qalTa mobilizaciaa. qalTa solidaroba xom Zalian bevr rames niSnavs? swored amitom vfiqrob: Cven, qalebs, SegviZlia bevri ram gavakeToT imisTvis, rom „axali memarjveneebis“ warmomadgenloba moma-val parlamentSi soliduri iyos. es ki TavisTavad imas niSnavs, rom saqarTvelos parlamentis momavali saqmianobis dRis wesrigSi qali, misi xelSewyoba, misTvis Tanabari SesaZleblobebis uzrunvelyofa aucileblad prioritetuli iqneba.

„sofelma ar icis ekuTvnis da SeuZlia gamoiyenos Tu ara saZovari, saTibi, tye, tba da a.S. imereli glexisTvis, romelic xSirad am resursebiT sargeblobda da irCenda Tavs, es seriozuli problemaa. dRes risTvis dagajarimeben arc ici... soflis ggonia da Turme soflis ar yofila... jarimebis gadaxdas ver audis xalxi“

kaxa SavguliZe, zestafonis organizaciis

Tavmjdomare

me-3 gverdidan

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli10

daviT iluriZe, mcxeTa-mTianeTis regionuli organizaciis xelmZRvaneli

„erT–erTi urTulesi mxarea. arc megona amdeni problema Tu hqonda am re-gionSi mcxovreb mosaxleobas. Cemi yoveli Casvla raionis soflebSi imiT mTavrdeba, rom kidev erTxel vrwmundebi, regioni am xelisuflebisTvis prioriteti ar aris“.

irma maqaraSvili, onis raionuli organizaciis Tavmjdomare

„raWa-leCxumi praqti-kulad daicala mosaxleo-

bisgan... zafxulSi Tu axmaurdeba Cveni soflebi, Torem sxva dros guli mogikvdeba iseTi sicarielea garSemo. glexic TiTqos Seegua Tavis yofas, magram ramxela tkivilia am SeguebaSi? arada, raWas ar unda uWirdes, Tundac bunebrivi resursebis, kurortebis, unikaluri Rvinis saxeobebis wyalobiT...“

griSa mnacakaniani,axalqalaqis raionuli organizaciis Tavmjdomare

„ra gaxda, rom regionSi qarTuli te-learxebis Tavisuflad miRebis saSualeba iyos? riT ver mogvarda es problema? qarTuli enis swavlebaze fiqri daiwyes, magram rac keTdeba sakmarisi ar aris _ bevrad metia gasakeTebeli. kidev ra uWirs regions? sawvavis fasebi, Sxam-qimikatebis siZvire, adgilobrivi warmoeba“.

_ pirveli: monopolizacia, gansa-kuTrebiT farmacevtul sferoSi. aman gamoiwvia wamlebze saocrad maRali fasebi. „aversisa“ da „pe-es-pes“ saxiT, dRes saqarT-veloSi monopolistebi gvyavs, ramac gamor-icxa konkurencia da ise gaaZvira wamali, rom miuwvdomelia mosaxleobis didi nawilisTvis. msoflio bankis kvlevis Tanaxmad, saqarT-veloSi mravali medikamenti evropis saSualo fasebze Zviri Rirs maSin, roca wamlis im-porti gaTavisuflebulia mTeli rigi ga-dasaxadebisgan. arada, wamali xSirad purze ufro aucilebelia adamianisTvis. partiis liderebTan Sexvedrebisas Cveni Tanamoqa-laqeebi swored amaze amaxvileben yuradRebas da amboben _ SeiZleba gaiWirvo da saWmeli moiklo, magram wamalze uars xom ver ityvio.

meore problema: es aris hospitaluri seqtori da jandacvis xelmisawvdomoba.

_ hospitaluri seqtori problema ratomaa, xelisufleba xom, maRali donis klinikebs regionebSic xsnis?

_ axali saavadmyofoebi kargia, magram gazrdili fasebis gamo, iq mkurnaloba xalxisTvis kidev ufro xelmiuwvdomeli gaxda. sisxlis saerTo analizi 5-7 lari rom Rirda, axal saavadmyofoSi 10-14 lari gaxda. es problema soflis mosaxleobas yvelaze metad awuxebs.

da mesame problema _ eqimebis daucv-eloba. cxadia, araprofesionalizmisa da gulgrilobis SemTxvevebic arsebobs, magram isini, ZiriTadad, usamarTlod da usafuZ-vlod xdebian Tavdasxmis sagani. dRes Cvens qveyanaSi uamravi eqimi da eqTani an samsaxuris gareSe darCa an iZulebulia kabalur xelSek-rulebas moaweros xeli.

_ samive problemis gadaWris gzebze rigiTobiT vimsjeloT. farmacevtul ba-zarze monopolia rom gauqmdes, wamlebi sagrZnoblad gaiafdeba? anu, mxolod mo-nopolistebis arsebobaa imis mizezi, rom medikamentebi xelmisawvdomi araa mosaxle-obis didi nawilisTvis?

_ medikamentebis xelmisawvdomobis miRweva ori meqanizmiT unda moxdes. upirve-lesad, xeli unda SevuwyoT konkurencias da

„Cvens saprogramo dokuments `axali me-marjveneebi _ mcire biznesisTvis~ hqvia, rac imas niSnavs, rom CvenTvis swored mcire biznesis ganviTareba da xelSewyobaa is um-niSvnelovanesi prioriteti, romelic qveya-naSi socialur-ekonomikur problemebs moagvarebs.

xSirad gvisvamen kiTxvas – ratom mcire biznesi?

saqme isaa, rom mcire, saSualo da wvril bizness efuZneba mTel msoflioSi Zlieri ekonomika. aSS-Si biznesis 99%-ze mets mcire da saSualo mewarmeoba warmoadgens, xolo evrokavSirSi aq dasaqmebuli adamianebis raodenoba saerTo dasaqmebulTa 2/3-ia. dRes warmoebis Tanamedrove teqnologiebi gamoricxavs iseTi giganturi sawarmoebis saWiroebas, rogoric sabWoTa periodidan gvaxsovs. sawarmoo process amdeni muSaxeli aRar sWirdeba, amitom gamosavali mcire biznesia. erTi mcire mewarme saSualod 3-4 adamians mainc asaqmebs da jamSi es dasaqme-bulTa, uzrunvelyofil adamianTa ricxvs sagrZnoblad zrdis. swored amitom, aSS-sa da evropis ganviTarebuli saxelmwifoebis umetesobaSi maqsimalurad mogvarebulia mosaxleobis dasaqmebis problemebi, da-Zleulia siRaribe. metic, iq bevria mdidari adamiani da kidev ufro meti e.w. saSualo fenis warmomadgenelia. Cvens qveyanaSi ki piriqiT, yvelaferi gakeTda, raTa saSualo fena ar Camoyalibebuliyo. gamdidrdnen is adamianebi, romlebic an xelisuflebaSi arian an maTTan arian daaxloebulni, mo-saxleobis didi nawili ki gaRatakda. TiTq-mis yvela Sexvedraze adamianebi gTxoven, iqneb damexmaroT, umweoTa siaSi movxvdeo. SeiZleba, adamianis sazrunavi umweoTa siaSi moxvedra iyos? es xom aranormaluria, roca adamiani Ratakis statusis mosapove-blad ibrZvis? es im araswori ekonomikuri politikis bralia, romelic Cvens qveyanaSi tardeba da romelmac samuSaos gareSe da-tova mosaxleobis didi nawili. sakuTrebis masobrivma warTmevam, biznesis terorma da masobrivma daWerebma, privatizaciis procesma, romelic gaumWvirvaled Catarda da qoneba erTeulebs Caugdo xelSi, ara-prognozirebadma biznesgaremom da bazris calkeuli segmentebis monopolizebam, sruliad mospo Cvens qveyanaSi mcire da saSualo biznesi.

soflad mcxovrebi adamianebisTvisac Zalian mniSvnelovania, rom maT mcire biznesis wamowyebis saSualeba mieceT. xandaxan amboben, sofelma miwas mixedoso, es araswori midgomaa. mcire da saSualo, biznesi sofladac iseve unda viTardebodes, rogorc qalaqad.

rogor gavaZlieroT ekonomika, rogor vuSveloT mcire bizness?

gavauqmoT monopolia. paralelurad, yvela tipis dazRvevaSi unda Sediodes eqimis mier daniSnuli wamlebis safasuris anazRaureba. msoflios civilizebul saxelmwifoebSi medikamentebis safasurs jibidan aRar ix-dian, sadazRvevo polisiT ifareba. Cven unda mivaRwioT, rom saqarTveloSic wamlis safa-suri dazRvevis polisiT daifaros.

_ ratom iTxovT „axali memarjveneebi“, saxelmwifom soflad macxovreblebi daazRvios da aris ki qveyanaSi dRes amis resursi?

_ diax, Cveni iniciativaa, sofelSi mud-mivad macxovrebeli yvela adamiani saxelm-wifom daazRvios. imis gaTvaliswinebiT, rom soflad mcxovrebi mosaxleobis nawili ukve dazRveulia, Cveni gaTvlebiT, sul 800-850 aTasi adamiani iqneba dasazRvevi, weliwadSi 180-lariani paketiT. soflis mosaxleoba miiRebs umweoTa polisze srulyofil pakets, wamlis komponentis damatebiT. rac Seexeba biujetidan gasaReb xarjebs, es 160 mln laria, romelic sulac ar aris gansakuTrebuli tvirTi biujetisTvis, Tu gavixsenebT, rom xelisuflebas swored amdeni ujdeba ori-sami Zeglis dadgma an sruliad usargeblo xidis aSeneba.

_ mxolod soflis mosaxleobis dazRve-vas fiqrobT?

_ saxelmwifom ufaso dazRveviT unda uzrunvelyos qalaqad mcxovrebi 0-16 wlamde axalgazrdebi da 64 wels gadacilebuli adamianebi. aseve saxelmwifom sadazRvevo kompaniebTan unda gaaformos yovelwliuri xelSekruleba moqalaqeTa samedicino daz-Rvevis sabazo paketisa da misi Rirebulebis gansazRvris Sesaxeb, sadac Seva medikamente-bic. yvela sadazRvevo kompania, romelic saxelmwifo programaSi monawileobs, valde-buli unda iyos, analogiuri dazRveva yvela moqalaqes mihyidos. aseTi paketis saSualo Rirebuleba, ojaxis TiToeul wevrze, TveSi 15 lari iqneba. mosaxleobisTvis ki unda dawes-des sagadasaxado SeRavaTebi. amJamad yvela dasaqmebuli, visac oficialuri Semosavali aqvs, saSemosavlo gadasaxadiT ibegreba.

Cven, „axal memarjveneebs“, amasTan dakav-SirebiT Cveni xedvac gvaqvs da Camoyalibeb-uli programac. pirvel rigSi, bevr adamians unda mieces saSualeba biznesis dasawyebad. amas sWirdeba specialuri (mcire biznesis ganviTarebis) fondis Seqmna, romlis meS-veobiTac adamianebs gauCndebaT sawyisi e.w. start-apis fuli, wamoiwyon TavianTi saqme. am fondSi yovelwliurad 60-70 mln lari unda iyos mobilizebuli sakredito resur-sis saxiT. fondis finansuri wyaro, cxadia, nawilobriv saxelmwifo biujeti, nawilo-briv _ saerTaSoriso donorebis Tanxebi iqneba. am fondidan weliwadSi daaxloebiT 9-10 aTasi proeqti dafinansdeba, rac dam-atebiT 40 000 samuSao adgils niSnavs.

maTTvis, visac biznesis gamicdileba ara aqvs, saqarTvelos yvela raionSi special-uri sakonsultacio centrebi, „biznes-inku-batorebi“ unda Seiqmnas, sadac adamianebs konsultacias gauweven biznesproeqtebis Sedgenasa da ganxorcielebaSi.

es ar aris sakmarisi, qveyanaSi biznes-garemo gaumjobesdes

aucilebelia biznesi SiSisa da teroris-gan gaTavisufldes, rac imiTaa ganpirobe-buli, rom xelisufleba aqtiurad iyenebs winaswar patimrobas, rogorc biznesis daSinebis saSualebas. amitom aucileblad unda moxdes e.w. ekonomikuri danaSaulis dekriminalizacia _ sagadasaxado Secdomis Tu gadacdomis gamo _ adamians ar unda uSvebdnen cixeSi da arc mis qonebas unda ay-adaRebdnen. mas unda aZlevdnen saSualebas, imuSaos da jarima gadaixados. mokled, wi-naswari patimroba ekonomikur danaSaulze ar unda arsebobdes da „axlebi“ bolomde vibrZolebT, rom es ase moxdes.

aqve unda Sevexo jarimebis sidides _ es katastrofaa! adamianebs 50-TeTriani san-Tebelas Cekis aramortymis gamo, 500-larian jarimebs axdevineben. Ceki unda vaqcioT mewarmis damxmare da ara sawinaaRmdego instrumentad. unda dasruldes xelisu-flebis Casafrebis politika mewarmeebis mimarT. makontrolebeli struqturebi Casafrebulebi arian, mewarme rogorme daajarimon da sauravebi daaricxon. maTi mTavari instrumenti sawarmos daluqva-dayadaRebaa. maTgan gansxvavebiT, Cveni ekonomikuri politika awyobili iqneba ara sauravebsa da jarimebze, aramed mewarmis daxmarebasa da Tanadgomaze. cxadia, es ar iqneba sakmarisi imisTvis, rom qveyanaSi ekonomikam realurad daiwyos zrda. mas agreTve sWirdeba qarTul bazarze Tavisuf-ali konkurencia da privilegiebis mospoba, radgan mxolod Tavisufali konkurenciaa garanti ekonomikuri warmatebisa. ar Sei-Zleba, saqarTveloSi ucxoeli investori da mewarme ukeTes mdgomareobaSi iyos, vidre qarTveli!

da bolos _ biznesgaremos progno-zirebadoba. aba SeiZleba, biznesmens weli-wadSi ramdenjerme ucvlide TamaSis wesebs? swored amitom moviTxovT `memarjveneebi~, sagadasaxado kodeqsi organul kanonad iqces, anu iseT kanonad, romlis Secvlasac parlamentSi winaswari erTTviani sajaro ganxilva uZRvodes, Semdeg ki siiTi umrav-lesobiT miiRos.

qarTveli adamiani niWieria, advilad uRebs saqmes alRos, magram xelis Sewyoba sWirdeba. davexmarebiT bizness? Sedegad imas miviRebT, rom qveynis ekonomikac ga-Zlierdeba da adamianebic ukeT icxovre-ben, amitom CavTvaleT mcire biznesis xelSewyoba Cvens prioritetad da momaval parlamentSi yvelafers gavakeTebT, Cveni programa kanonad iqces.

`axlebis~ jandacvis programa

ueqimod da uwamlod darCenili

soflis mosaxleobisTvis

rogor gavxadoT yvela moqalaqisTvis xelmisawvdomi xarisxiani samedicino momsaxureba

`axali memarjveneebis~ erT-erTi mTavari prioritetia, Seiqmnas jandacvis iseTi sistema, romelic yvela moqalaqisTvis xelmisawvdomi iqneba. rogor unda mivaRwioT amas? _ am kiTxvas amomwuravad pasuxobs, „axlebis“ jandacvis programa, romlis SeqmnaSi monawileoba profesiiT eqimma, irina fruiZemac miiRo. qveynis erT-erTi wamyvani inteleqtuali, romelsac sazogadoeba kargad icnobs gadacemiT „ra? sad? rodis?“, „axal memarjveneebSi“ 2002 wlidan iricxeba. dRes igi partiis liderTa sabWos wevri da saerTaSoriso mdivani gaxlavT, Tumca arc „mSobliur“ jandacvas Ralatobs. irina fruiZe erT-erTia `memarjveneebSi~, vinc kargad erkveva, ra viTarebaa jandacvis sferoSi da arsebuli problemebidan sam mTavars gamoyofs, rac yvela danarCenis mizezia.

mcire bizness usafrTxo da

prognozirebadi garemo esaWiroeba

goga asaTiani „axali memarjveneebis“ mTavari komitetis wevri da dasavleT saqarTvelos ofisis xelmZRvanelia. igi Tavad iyo CarTuli partiis mTavari dokumentis SemuSavebaSi da amitom kargad icis, Tu ratom airCies „memarjveneebma“ mcire biznesis xelSewyoba sakuTari programis ZiriTad prioritetad. „Cveni programuli xedva sakuTar kabinetebSi, savarZelSi mokalaTebulebs“ ar Camogviyalibebiao, ambobs da „axlebis“ xedvas gvacnobs qveyanaSi mcire biznesis ganviTarebasTan dakavSirebiT.

gagrZeleba me-11 gverdze

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli 11

_ ra aris is mTavari xarvezi da nakli, rac mTavrobis soflis meurneobis poli-tikas gaaCnia da amdeni weli ratom ver xerxdeba soflis meurneobaSi arsebuli krizisis daZleva?

_ yvelaze mTavari is aris, rom mTav-robas soflis meurneobis ganviTarebis konkretuli programa da Tanmimdevruli strategia ar gaaCnia. xelisuflebisTvis xan hibriduli simindi xdeba qveynis gadarCenis mTavari saSualeba, xan mocvisa da mocxaris plantaciebis gaSenebaSi xedavs xsnas da xan egzotikuri cxovelebis moSenebaSi, amitomac araTanmimdevrul nabijebs realuri Sedegebi ar mosdevs da ukve mravali welia erT adgils vtkepniT. arada, Tu gvinda soflis meurneo-ba, rogorc dargi ganviTardes, amisaTvis glexis daxmarebaa saWiro. daxmareba, raTa fexze dadges da Semdeg Tavad ganaviTaros sakuTari meurneoba.

erTaderTs iTxovs glexi dRes, saSualeba hqondes iSromos, daamuSaos miwa da mosavlis gayidviT miiRos Sromis adeqvaturi Semo-savali. amisaTvis saWiroa, xeli miuwvdebodes sasoflo-sameurneo manqana-danadgarebze, SeeZlos sasuqisa da Sxam-qimikatebis SeZena, met-naklebad gamarTuli iyos sarwyavi sistemebi da mTavari – saSualeba hqondes bankidan miiRos dafinanseba sasoflo-sameurneo samuSaoebisTvis, Sxam-qimikatebis

da saTesle masalis SesaZenad. dRes glexi yvela am problemis winaSe martoa darCenili. bankebi 30-40%-iani sabanko kredits gascemen mxolod, Tanac kabaluri pirobebiT. rogor unda ganaviTaros glexma sakuTari fermer-uli meurneoba, roca komerciuli bankebis sakredito ganakveTi 30% da zogjer 40%-sac ki aRwevs?

am pirobebSi, bunebrivia, Sromas azri ekargeba, adamianebi kreditebs ver abrune-ben da maTi qoneba ganwirulia dasakargad. banki, kreditis gadauxdelobis SemTxvevaSi, aucileblad gauyidis mTel dagiravebul qonebas. glexisTvis ki dacvis aranairi meqanizmi ar arsebobs. yvela glexma kargad icis, rom 1 ha miwis damuSaveba minimum 700-800 lari, rig SemTxvevebSi ki, metic jdeba. da es, saTesle masalis Rirebulebis gareSe. aseT pirobebSi, saidan unda moitanos glexma es fuli miwis dasamuSaveblad? samwuxarod, xelisuflebis politika am kuTxiT, mxolod 30-lariani vauCerebis darigebiT Semoi-fargleba da ra unda gaakeTos glexma am vauCeriT? realurad, veraferi. Tanac, mag-aliTad, traqtoris mflobeli am vauCers ar iRebs, mas fuli sWirdeba, sawvavi rom Caasxas da glexs miwa daumuSaos. traqtorebisa da sxva sasoflo-sameurneo teqnikis xelmis-awvdomobis sakiTxi kidev calke Temaa. traq-torebis programa araefeqturad daigegma.

miuxedavad imisa, rom qveyanaSi garkveuli raodenobis traqtorebi Semoiyvanes, is kvlav xelmiuwvdomelia glexebis absoluturi um-ravlesobisTvis.

_ Tqven raSi xedavT gamosavals, ra aris `axali memarjveneebisTvis” prior-itetuli?

_ umTavresia saxelmwifo strategiis Se-muSaveba soflis meurneobasTan mimarTebaSi. Cven kargad unda gavacnobieroT, rom Tu saxelmwifos politika glexuri meurneo-bebis, TiToeuli glexis, TiToeuli fermeris gaZlierebaze ar iqna orientirebuli da ar ganxorcielda specialuri saxelmwifo pro-gramebi, uSualod glexebsa da fermerebs rom daexmareba, saqarTveloSi soflis meurneobi-sa da agrobiznesis ganviTarebaze laparaki ar SeiZleba. am TvalsazrisiT, `axali memarjve-neebi~ ramdenime mTavar sakiTxs gamovyofT: pirveli, es aris `sasoflo bankis~ Tema.

anu, specializebuli sabanko instituti, romelic yvela regionSi iqneba warmod-genili da saxelmwifos uSualo dax-marebiT glexebze gascems moklevadian da saSualovadian, da rac yvelaze mTa-varia, iaf Tanxebs sasoflo-sameurneo samuSaoebis dasafinanseblad, sasuqis, Sxam-qimikatebis da saTesle masalis SesaZenad.

glexs saSualeba unda hqondes, `saso-flo bankidan~ magaliTad 1 wlis vadiT miiRos dabalprocentiani, 5-6%-iani dafinanseba, moiyvanos mosavali da wlis bolos, roca am mosavals gayidis, gaistumros es Tanxebi;

meore mniSvnelovani Tema aris ̀ agrodaz-Rvevis~ programis amoqmedeba. glexi daculi unda iyos finansuri dana-kargebisagan, romelic SeiZleba miadges stiqiuri movlenebis an uamindobis Sedegad. agrodazRveva xelsayrelia, radgan `sasoflo bankidan~ miRebuli dafinansebis dabrunebis Tvalsaz-risiT glexs problemebi aRar Seeqmneba. Tu stiqiuri movlenis an uamindobis gamo, glexs mosavali gaunadgurdeba an sakmariss ver miiRebs, agrodazRveva srulad dafaravs zarals, adamianebs ki sakuTari qonebis gayidva aRar mouwevT sesxis dasabruneblad. ̀ agrodazRvevaSi~ aucilebelia saxelmwifos Tanamonawil-eoba da imisaTvis, rom es dazRveva yvela glexisa da fermerisTvis xelmisawvdomi iyos, dazRvevis Rirebulebis naxevari swored saxelmwifom unda dafaros;

mesame, es aris yvela TemSi `agraruli saxlebis~ mowyobis sakiTxi. es iqneba specializebuli dawesebulebebi, rom-lebsac ekonomikisa da soflis meur-neobis saministro erToblivad Seqmnian da koordinirebas gauweven. `agrarul saxlebSi~ iqnebian agronomebi, veterin-arebi, iuristebi, sakredito oficrebi, romlebic glexebsa da fermerebs usasy-idlod, uwyvet reJimSi konsultacias gauweven da daexmarebian `sasoflo bankidan~ dafinansebis miRebaSi, biznes-gegmebisa da biznes-winadadebebis momza-debaSi, buRaltruli da iuridiuli sakiTxebis mogvarebaSi. aseve miawvdian informaciebs mcenareTa da cxovelTa movlis Tanamedrove meTodebis, sa-suqebisa da Sxam-qimikatebis gamoyenebis

Sesaxeb; meoTxe Tema aris traqtorebis da sxva

sasoflo-sameurneo teqnikis problemis gadawyvetis sakiTxi. yvela TemSi unda SevqmnaT specialuri sasoflo-sameur-neo parkebi, sadac glexebs saSualeba eqnebaT maTi momsaxurebiT SeRavaTiani pirobebiT isargeblon. es teqnika Tavad Temis sakuTreba unda iyos da glexebi Tavad, gamgeblebisa da gubernatorebis Carevis gareSe, unda gankargavdnen maTi moxmarebis wessa da grafiks;

mexuTe Tema aris sasuqebis, Sxam-qimi-katebis da dizelis sawvavis xelmis-awvdomobis gazrda glexebisTvis. sax-elmwifom unda Seqmnas iseTi pirobebi, rom soflad mcxovrebma adamianebma sasoflo-sameurneo daniSnulebisaT-vis saWiro dizelis sawvavi da sasuqebi maqsimalurad konkurentul da norm-alur fasad SeiZinon.

_ saintereso sakiTxia da albaT, aqtua-luric. Tqven axseneT xelmisawvdomobis gazrda, rogor unda moxdes glexebisTvis sasuqebis, Sxam-qimikatebis da dizelis sawvavis gaiafeba, ramdenad realuria es?

_ marTlac, es sakiTxi Zalian aqtualuria da TiToeuli glexisTvis sasicocxlod mniSvnelovani. sawvavsa da Sxam-qimikatebze fasebis Semcireba mniSvnelovnad daexmareba glexebs, efeqturi gaxadon sakuTari Sroma da jansaRi konkurencia gauwion saqarT-velos bazarze Semotanil ucxour agrarul produqcias. dRes CvenTan TurqeTidan, ira-nidan da sxva qveynebidan Semotanili soflis meurneobis produqtebi gacilebiT iafia, vidre qarTveli glexis mier warmoebuli produqcia. es imis gamo ki ar xdeba, rom ucxoeli fermeri qarTvel glexze Sromis-moyvarea, an soflis meurneoba masze ukeT icis, aramed imitom, rom saxelmwifos dax-marebiT fermerebis danaxarjebi sawvavze, sasuqebsa da Sxam-qimikatebze gacilebiT dabalia, vidre es saqarTveloSia.

glexebisTvis am damxmare masalebis ga-iafebisTvis `axali memarjveneebi~ raime axlis gamogonebas ar vapirebT. ubralod, Cven gvinda saqarTveloSi dasavleTis im qveynebis _ TurqeTis, safrangeTisa da holandiis _ warmatebuli gamocdileba davnergoT, mniSvnelovan Sedegebs rom mi-aRwies soflis meurneobaSi. imisTvis, rom dizeli SeRavaTian fasad SeiZinos glexma, soflis meurneobaSi gamoyenebuli sawvavi mTavrobam aqcizis da damatebuli Rireb-ulebis gadasaxadisgan unda gaaTavisuflos. aseTi specialuri saxelmwifo programa muS-aobs magaliTad TurqeTSi da Sedegi saxezea. iq glexis mier moyvanil sasoflo-sameurneo produqcias gacilebiT dabali fasi aqvs, vi-dre qarTveli glexis mier warmoebul analo-gebs. rac Seexeba sasuqebs da Sxam-qimikatebs, vfiqrobT, am TvalsazrisiTac ucxouri ga-mocdilebis gaziareba sagrZnobi Sedegisa da SeRavaTis momtani iqneba qarTveli glexebi-sTvis. kerZod, saxelmwifom sasuqebisa da Sxam-qimikatebis Rirebulebis naxevari Tavad unda daufinansos glexs da Tu erTi tomara Sabiamani 50 lari Rirs, misi Rirebulebis naxevari, anu 25 lari specialuri samTav-robo programidan unda daifaros. gamodis, rom glexi sasuqsa da Sxam-qimikatebs naxevar fasad SeiZens, rac produqciis saboloo Rirebulebaze aisaxeba.

kidev erTi sayuradRebo detali. saxelm-wifom Tavis Tavze unda aiRos sasuqisa da Sxam-qimikatebis xarisxze pasuxismgebloba da mkacri kontroli daawesos maT importze, raTa maqsimalurad iqnes Tavidan acile-buli uxarisxo da vadagasuli preparatebis bazarze moxvedra. kmayofili iqneba glexi, romelsac naklebi danaxarjebis gaweva mouwevs agraruli produqciis warmoebaze da mis produqcias ucxoeTidan Semotanili produqtebi konkurencias veRar gauwevs. kmayofili iqneba momxmarebelic, romelic misaReb fasad SeiZens qarTul produqcias, romelic rogorc gemovnuri TvisebebiT, aseve xarisxiTa da ekologiuri maCveneble-biT, mniSvnelovnad aRemateba ucxour analogebs da kmayofili iqneba saxelmwifoc, radgan aseTi midgoma da soflis meurneobis ganviTareba, safuZvels Cauyris qveyanaSi mosaxleobis didi nawilisTvis umuSevrobisa da socialuri gaWirvebis problemis moxsnas.

maka ruxaZe

moqalaqe, romelsac 300 lari aqvs xel-fasi, TveSi 60 lars saSemosavlos uxdis saxelmwifos. Cven unda mivceT saSualeba, rom sakuTari Tavisa da ojaxis wevrebis dazRvevaSi am 60 laridan Tanxis nawili (15 lari TiToeulze) daxarjos. amiT ki mi-iRos garantirebuli samedicino dazRvevis polisi. amiT xalxs gauCndeba motivacia, rom daezRvios, radgan, faqtobrivad, saSemo-savlos gadaxdis nacvlad, Tanxas sakuTar dazRvevaSi gadaixdian. sxvaTaSoris, ara marto mosaxleobas, aramed biznessac unda hqondes SesaZlebloba, Tu Tavis TanamS-romels daazRvevs, dazRvevis Rirebuleba mogebis gadasaxadidan gamoqviTos.

_ amiT mosaxleobis 100%-is dazRvevas mivaRwevT?

_ Cveni iniciativa uzrunvelyofs 1-2 wlis ganmavlobaSi mosaxleobis 90-95%-is dazRvevas. xalxi miiRebs xarisxian samedi-cino momsaxurebas, rac kardinalurad Secv-lis dRevandel situacias. dRes, adamians ara aqvs fuli imisTvis, rom wavides eqimTan. Sesabamisad, droulad ar akiTxavs klinikas da misi mdgomareoba ufro uaresdeba. sab-olood, adamiani saavadmyofoSi xvdeba ukve iseT mdgomareobaSi, roca sxva gamosavali aRar aqvs da Sedegad, imaze meti exarjeba mkurnalobaSi, vidre avadmyofobis sawyis etapze dasWirdeboda.

_ ufuloba da umuSevroba qalaqSi mcxovrebi adamianebisTvisac #1 prob-lemaa. ratom aniWebT privilegias soflad macxovreblebs da ratom fiqrobT, rom saxelmwifom isini unda daazRvios?

_ geTanxmebiT, umuSevroba qalaqSic didi problemaa, magram soflad TiTqmis ar brunavs fuli. mosaxleobas SeiZleba aqvs

`soflis mosaxleobas fuli rom gauCndes, glexuri

da fermeruli meurneoba unda ganvaviTaroT!~ratom iTxoven `axali memarjveneebi~ sasoflo bankis Seqmnas da agrodazRvevis SemoRebas, ratom miaCniaT pirveli rigis amocanad sawvavis, sasuqebisa da Sxam-qimikatebis gaiafebis da xelmisawvdomobis pirobebis uzrunvelyofa, da rogori unda iyos saxelmwifo politika da midgomebi soflis meurneobaSi arsebuli problemebisadmi?

`axali memarjveneebis~ ekonomikuri mimarTulebis xelmZRvaneli, eqsperti ekonomikis sakiTxebSi, levan kalandaZe acxadebs, rom soflad arsebuli problemebis saTave aris is, rom glexebs ar aqvT saSualeba daamuSaon miwa, moxnan, daTeson, gayidon miRebuli mosavali da miiRon amiT Semosavali. dRes glexebs xeli ar miuwvdebaT bankebSi arsebul Zvir da kabalur sakredito resursze da, rac yvelaze mTavaria, saxelmwifos am problemebis mogvarebis realuri programa da Tanmimdevruli gegma jer-jerobiT ar gaaCnia. `memarjveneebis~ gaTvlebiT, wliuri 30-40%-iani sesxis gastumreba, soflis meurneobaSi dasaqmebuli adamianisTvis Zalian Znelia, radgan agrobiznesSi miRebuli Semosavali ver faravs glexis mier gaweul xarjebsac ki.

elementaruli sakvebi produqti, romelsac wvalebiT moiwevs, magram fuli ara aqvs. amitomac aucilebelia, soflis mosaxleoba daazRvios saxelmwifom. amiT ara marto maTi janmrTeloba gaumjobesdeba, Sewydeba mosaxleobis migracia qalaqebSi. CvenTvis erT-erTi prioriteti soflis gadarCenaa. Tu adamians soflad xarisxiani ganaTlebis miRebisa da sakuTari janmrTelobis uzrun-velyofis saSualeba ar eqna, aucileblad qalaqSi gadasaxldeba da sofeli nel-nela dacarieldeba.

_ Tqven ukve axseneT, rom sofladac da qalaqSic, eqimebi daucvelebi arian. „axlebis“ warmodgeniT, rogor unda da-vicvaT isini?

_ samwuxarod, axlandeli SromiTi xelSek-rulebebis mixedviT, samedicino dawese-bulebis xelmZRvanelobas uargumentod SeuZlia eqimis samsaxuridan gaSveba. aucile-belia, mowesrigdes SromiTi xelSekrulebebi medpersonalTan, raTa mniSvnelovnad gaizar-dos maTi uflebebi. yvela samedicino daweseb-uleba ki valdebuli unda iyos, uzrunvelyos eqimis profesiuli pasuxismgeblobis daz-Rveva. ase medikosebi Tavs daculad igrZnoben da saqmianobas gacilebiT mSvid pirobebSi awarmoeben. mTeli problema iciT ra aris? _ xelisuflebas ara aqvs aranairi grZelvadiani strategia, romelic orientirebuli iqneba moqalaqeebze, pacientsa da mis uzrunvelyo-faze srulyofili samedicino momsaxurebiT. Sesabamisad, yvela nabiji, romelsac dRes jandacvis sistemaSi dgamen, konteqstidan amovardnilia, rac sabolood viTarebas ver cvlis. `axlebis~ jandacvis politika ki mosaxleobas arsebuli problemebis gadaWris Tanmimdevrul da kompleqsur xed-vas sTavazobs.

me-10 gverdidan

rogor gavxadoT yvela moqalaqisTvis xelmisawvdomi xarisxiani samedicino momsaxureba

axali memarjveneebi qarTuli soflisaTvis #1, 2012 weli12

_ amJamad, ZiriTadad, ori mimarTulebiT vmuSaob. pirvelia gadacema ̀ ra? sad? rodis?~, romelsac mayurebeli maisSi ixilavs. garda amisa, davamTavre niu-iorkis kinoakademiis moskovis kursebi, teleserialebis prodiu-seris kvalifikaciiT. am sferos sruliad sxva doneze ayvanaa saWiro. viRvwi, raTa Camoyal-ibdes serialebis fabrika, romelic Semdgom-Si gamouSvebs maRali xarisxis produqcias. kinos iseTi seriozuli istoriis mqone qveya-naSi, rogoric saqarTveloa, es aucileblad moxdeba. niWieri eri varT da SemoqmedebiTi proeqtebis tradicia yovelTvis gvqonda. ubralod, iyo didi Cavardna 90-ian wlebSi. axla ki, roca garkveuli finansuri resursebi gamoCnda, SesaZlebelia msgavsi proeqtebis ganxorcieleba. mayurebels xarisxiani se-rialebi _ policiuri dramebi, situaciuri dramebi, istoriuli serialebi... unda SevTav-azoT. mTavaria, seriali iyos Cveulebriv adamianebze da ara viRac ganyenebul gmirebze, Cven yoveldRiurobaze... am SemTxvevaSi iqneba popularuli. zogadad, situacia Seicvala. telekino, teleseriali, nel-nela aZevebs Cveulebriv kinos. martin skorseze da bevri cnobili reJisori ukve gadaerTo telese-rialebze, sadac holivudis varskvlavebi TamaSoben. Tanac, teleseriali gacilebiT momgebiania, radgan telereklamaSi bevrad meti Tanxa ideba. mjera, teleserialebs saqa-

rTveloSi didi momavali aqvs. _ mokled, SemoqmedebiT cxovrebas eweviT

da, paralelurad, imasac axerxebT, poli-tikaSi iyoT. am 10 wlis manZilze ar yofila arc erTi politikuri Secdoma, ris gamoc `axlebidan~ wasvlaze ifiqrebdiT?

_ me am partiis dafuZnebaSic miviRe monawileoba, rac absoluturad gaazrebuli nabiji iyo. maTi ideologia CemTvis absolu-turad misaRebi gaxldaT da, rom ityvian, masSi sakuTari Tavi vipove. ideologiuri principebisTvis `axlebs~ dRemde ar uRala-tiaT, faseulobebic ucvlelia, rac Seexeba Secdomebs, politikaSi uSecdomo aravinaa. vfiqrob, `axali memarjveneebis" roli, jer-jerobiT, ar aris saTanadod gaanalizebuli, amas istoria wlebis Semdeg Seafasebs.

_ `axlebma~ soflis gaZliereba gadaw-yviteT, regionebSi Tqvenc mogzaurobT?

_ samwuxarod, sajaro politikaSi ase CarTuli veRar var, magram... vpirdebi yvelas, me davbrundebi. veswrebi yvela Sexvedras, sxdomas, TaTbirs.... maqsimalurad vflob informacias, ra viTarebaa regionebSi, ra moTxovnebi aqvT...

_ amaze warmodgenas albaT gadacema `ra? sad? rodis?~ vebgverdze regionebidan Semosuli SekiTxvebic giqmniT. ramdenad aqtiurobs soflidan mosaxleoba da aqvs ki sulieri sazrdos miRebis moTxovnileba?

`qveynis №1 inteleqtuali~

qarTul teleserialebs gadaiRebsra gegmebi aqvs kinoindustriaSi, sad xedavs `memarjveneebis~ adgils

da rodis apirebs politikurad gaaqtiurebas giorgi mosiZe`qveynis №1 inteleqtuali~, eqimi, telewamyvani, prodiuseri, teleserialebis prodiuseri, gadacema _ `ra? sad? rodis?~ avtori da wamyvani giorgi mosiZe `axali memarjveneebis~ erT-erTi lidericaa. uxvi regaliis mqone adamianebis yofna `eqimis, mewarmisa da lideris~ partiaSi aravis gaukvirdeba, magram mosiZis politikuri warsuli bevris mexsierebaSi TiTqos daileqa. bevrma arc ki icis, rom `batoni wamyvani~, Tavis droze, `axali memarjveneebis~ erT-erTi damfuZnebeli da Tbilisis sakrebulos yofili wevria. `versias~ mosiZe umxels, rom male politikurad ufro gaaqtiurdeba. Tumca, taim-auti arc dRes aqvs aRebuli _ TanapartielebTan yvela saWirboroto sakiTxs ganixilavs da `axlebTan~ erTad erovnuli forpostis _ qarTuli soflis gadarCenisTvisac ibrZvis. gTavazobT intervius `memarjveneebis~ lider giorgi mosiZesTan.

_ upatronod mitovebuli _ berdeba da carieldeba. sofeli yovelTvis kvebavda qalaqs inteleqtualuri ZalebiT. me-19 Tu me-20 saukuneSi, TiTqmis yvela Cveni gamoCenili mwerali, poeti, xelovnebisa da kulturis moRvawe, warmoSobiT soflidan iyo.

Cven gvjera _ uaxloes xanSi SeiZleba imis miRweva, rom soflebis axalgazrdoba ucxoeTSi mZime SromisT-vis aralegalurad ki ar garbodes, aramed internetis farTo SesaZleblobebis gamoyenebiT, pirdapir saqa-rTvelos soflebidan axerxebdes msoflios yvelaze prestiJul umaRles saswavleblebSi moxvedrasa da ganaTlebis miRebas.

Cven gvjera, rom sofeli yvelaferTan erTad, in-teleqtualurad gamokvebavs xvalindel saqarTvelos.

Tako kakabaZe

ratom `axali memarjveneebi?

_ sxvaTaSoris, Tbilisis gareT ufro maRali reitingi aqvs gadacemas, vidre dedaqalaqSi. regionebidan Semosuli werile-biT ki igrZnoba, rom interesi didia. kiTxve-bic umetesad, erovnul Tematikazea agebuli da es kidev ufro marwmunebs, rom sofeli erovnul forpostad da eTnounikalurobis matareblad rCeba. SekiTxvebi modis, mag-aliTad, dimitri yifianze, solomon dodaS-vilze.... es mniSvnelovania, radgan ucxoeTSi myofi Tanamedrove axalgazrdebisTvis, dodaSvili da yifiani, lamis miTologiuri personaJebi arian.

_ mokled, samwuxarod, isev or uki-duresobas vawydebiT. kargia, rom soflad macxovreblebi qarTul literaturas Cah-kirkiteben, magram es viTareba male soflad macxovreblebsa da qalaqSi ganaTlebamiRe-bulebs Soris disbalanss ar gamoiwvevs?

_ wlebis Semdeg sazogadoebis am or nawils Soris gaucxoeba moxdeba, Tu soflad macxovreblebs ar mivcemT srulfasovani ga-naTlebis miRebis saSualebas da ar vaziarebT 21-e saukunis yvela sikeTes, upirvelesad ki internets, romelic ramdenime mimarTulebis ganviTarebas uwyobs xels: dainteresebul pirebs enebis swavlis saSualebas aZlevs, radgan `qarTuli neti~ imdenad mwiria, romelime ucxo ena Tu ar ici, internetSi navigacia gagiWirdeba, Tanac interneti

informaciis uSreti wyaroa. mesame `sikeTe~ ki isaa, rom interneti axalgazrdebs aZlevs biZgs, iswavlon kompiuteri. ̀ axali memarjve-neebi~ gamovdivarT iniciativiT – TiToeul sofels hqondes klubi, sadac iqneba inter-netSi CarTuli ramdenime kompiuteri. klubi unda arsebobdes soflis biujetze da aqve unda muSaobdes sxvadasxva wreebic... es iqneba adgili, sadac adamians SeeZleba codnis gaR-rmaveba, informaciis miReba, wignis wakiTxva, garToba, axali filmisa da speqtaklis naxva... mxolod ase movaxerxebT qarTuli sofeli im informaciuli izolaciisgan vixsnaT, romelSic dRes aris. aseve, yvelaferi unda gavakeToT, rom regionebSi yvela qarTuli arxi mauwyeblobdes. garda amisa, saxelmwifom aucileblad unda SeimuSaos specialuri pro-grama, romelic gulisxmobs ̀ gazeTebis gayid-vis wertils~ yvela sofelSi, xolo kioskebi, sadac gazeTebi gaiyideba, unda daafinansos saxelmwifom. yvelgan aris Zveli Senoba. sawyis etapze, maTi garemonteba da gamoy-enebac SesaZlebelia. Tu gaviTvaliswinebT, rom TiTqmis yvela sofelSi am xelisuflebam axali, gamWvirvale, arqiteqturulad maRali donis policiis Senoba aaSena, eWvic ar Segve-pareba, rom klubebis gaxsnisTvis saWiro Tanxebis gamoZebna SesaZlebelia.

nino lursmanaSvili, gazeTi `versia~. ibeWdba mcire SemoklebiT

dRes qarTveli axlgazrdoba zedmetad gulgrilia politikuri procesebis mimarT, miuxedavad amisa, ̀ axal memarjveneebs~ sakmaod Zlieri axalgazrduli orga-nizacia gvyavs. Cvens zurgze bolo wlebis ganmavlobaSi bevrma sirTulem gadaiara. memarjvene axalgazrdebi viyaviT mowinave xazze yvelgan, sadac usamarTlobisa da xelisuflebis mxridan gamovlenili Zaladobis winaaRmdeg brZola iyo saWiro. Cven gvarbevdnen, Cvens wevrebs iWerdnen, uamrav problemas gviqmnidnen, magram arc am brZolaSi dagvixevia ukan da arc inteleqtualur brZolaSi dagviTmia vinmesTvis pirveloba.

ratom maincdamainc `axali memarjveneebi~?

politikuri gagebiT, ra Tqma unda, es aris erTian msoflmxedvelobaze dafuZnebuli klasikuri, dasav-luri yaidis partia. adamianuri gagebiT ki _ didi ojaxi, sadac yvelaferi urTierTpativiscemaze, Tanad-gomasa da erTgulebazea dafuZnebuli. am gundurobis wyalobiT, sakmaod mZime qarTul politikur realobaSi yvelanairi sirTulis gadalaxva SesaZlebelia. es aris gundi, sadac yvela xels giwyobs TviTrealizaciaSi, sadac uamravi megobari SeviZine da bevri ram viswavle.

am gundSi sapasuxismgeblo poziciebze SexvdebiT rogorc xan-dazmulebs, ise Zalian axalgazrdebs da, miuxedavad asakobrivi sxvaobisa, Zalian saintereso urTierTobebia Camoyalibebuli. es aris gundi, romelTan erTad muSaobac erTdroulad sapasux-ismgebloc aris da sixarulis momgvrelic. Zalian Zlieri gancda da motivaciaa, roca saqarTvelos yvela kuTxeSi, yvela qalaqsa da sofelSi geguleba Seni Tanamoazre _ Tanatoli Tu ufrosi adamiani, Seni didi ojaxis wevri.

Cven varT memarjveneebi da pativs vcemT tradiciul Rirebule-bebsa da faseulobebs, amavdroulad, varT 21-e saukunis Taoba da, bunebrivia, veswrafviT siaxles, progress, radgan ganviTarebisa da ganaxlebis gareSe qveyana win ver wava, ver gaZlierdeba. Cvenc iseve gviyvars qarTuli sofeli, rogorc Cveni mSoblebis Taobas imitom, rom migvaCnia _ tradiciebi, romelic soflad iqmneboda, mere mTeli xalxis kuTvnileba xdeboda. soflidan TiTqos qvey-nis sasicocxlo energia moedineboda, dRes ki, qarTuli sofeli

gazeTi momzadebulia Sps `versia printSi~ politikuri gaerTianeba `axali memarjveneebis~ dakveTiT. mis: J. kalandaZis 3; tel: 272 21 01; 272 15 10. www.nrp.ge; nrp@nrp.ge tiraJi 100 000 egz.