qartuli ena da literatura - edu.aris.ge · pdf fileba, romantizmi, realizmi, modernizmi,...

59
rogor movemzadoT erTiani erovnuli gamocdebisaTvis qarTuli ena da literatura savaldebulo gamocda 2013

Upload: buihanh

Post on 17-Mar-2018

347 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

rogor movemzadoT erTiani

erovnuli gamocdebisaTvis

qarTuli ena da literatura

savaldebulo gamocda

2013

gamocdebis erovnuli centris qarTuli enisa da literaturis jgufi

Sesavali

2011 da 2012 wlebSi saatestato gamocdebis Catarebis Semdeg naTeli gaxda, rom saWiroa cvlilebebis Setana erTiani erovnuli gamocdebis qarTuli enisa da literaturis testSi. saatestato da misaRebi gamocdebi Tavisi formatiTac da SinaarsiTac unda gansxvavdebodes erTmaneTisagan.

skolis gamosaSveb gamocdaze mowmdeba saswavlo programiT gaTvaliswine-buli masalis (literaturis SemTxvevaSi _ konkretuli nawarmoebebis) codna. mocemulia SekiTxva da oTxi savaraudo pasuxidan moswavlem erT-erTi unda airCios. yvela SekiTxvas arCeviTi pasuxebi aqvs da, amdenad, es davalebebi ver amowmebs weris unars. mowmdeba mxolod teqstebis codna da (garkveuli do-ziT) kiTxvis unaric.

erTiani erovnuli gamocdebis testebSi ki ZiriTadi yuradReba gadatanili iqneba swored weraze. gasul wlebSi abiturientTa nawili saerTod ar werda Txzulebas, radganac mokle SekiTxvebze gacemuli pasuxebiTac SeeZlo minima-luri kompetenciis barieris daZleva. amjerad viTareba icvleba: qulebis da-sagroveblad abiturients dasWirdeba weriTi davalebebis Sesrulebac.

2013 wlis erTiani erovnuli gamocdis qarTuli enisa da literaturis tes-tSi aRar iqneba Setanili davalebebi, romlebic Seswavlili masalis gaazre-bis unarsa da qarTuli enis pasiur codnas amowmebda.

erovnuli gamocdis testSi iqneba mxolod 3 davaleba: I. teqstis redaqtireba (maqsimaluri qaula 20); II. argumentirebuli ese (20 q.) da III. wakiTxulis gaazreba da mxatvruli teqstis analizi (15 + 25 q.). wina wlebis msgavsad testis am ukanasknel nawilSi mocemuli iqneba 2 teqs-

ti: erTi _ poeturi da meore _ prozauli. amjeradac abiturienti Tavad air-Cevs am ori teqstidan erT-erTs da mxolod am teqstis mixedviT Sedgenil da-valebebs Seasrulebs.

amrigad, 2013 wlis qarTuli enisa da literaturis testi SarSandelis ana-logiuri iqneba da misi maqsimaluri qula kvlav 80 darCeba.

sagamocdo programa `qarTul enasa da literaturaSi~ (savaldebulo gamocda)

I. qarTuli ena: umaRles saswavlebelSi Semsvlelma gamocdaze unda gamoavlinos qarTuli

enis safuZvliani codna da misi praqtikuli gamoyenebis unari. sagangebo yurad-Reba mieqceva metyvelebis kulturis sakiTxebis codnas.

abiturients moeTxoveba Semdegi sakiTxebis codna: sityva, misi pirdapiri da gadataniTi mniSvneloba; sityvis mniSvnelobis

cvla: gafarToeba da daviwroeba; sinonimebi, omonimebi, antonimebi, paronimebi, dialeqtizmebi, arqaizmebi, neologizmebi, nasesxebi sityvebi, barbarizmebi; sity-vaTa myari Sexamebani; warmoqmnili da Zireuli sityvebi; martivi da rTuli sity-vebi; sityvaTa SemoklebiT SeerTeba; Semoklebuli dawera.

stilis raoba; funqciuri stilistika; leqsikuri stilistika; sityvaTa Ser-Ceva mniSvnelobis mixedviT; paronimebi, evfemizmebi, Tavazianobis gamomxatveli sityvebi; stilisturi xarvezebi: tavtologia, kalki, atrofia (sityvis gamoyene-ba arazusti mniSvnelobiT).

metyvelebis nawilebi: arsebiTi saxeli, jgufebi Sinaarsis mixedviT, sazoga-do da sakuTar saxelTa bruneba; zedsarTavi saxeli, zedsarTavi saxelis xaris-xis formebi, zedsarTav saxelTa bruneba damoukideblad da arsebiT saxelTan erTad; arsebiTi saxeli msazRvrelad; ricxviTi saxeli, ricxviTi saxelebis jgufebi, ricxviTi saxelebis bruneba; nacvalsaxeli, nacvalsaxelTa jgufebi, nacvalsaxelTa bruneba; zmna, zmnis piri da ricxvi, zmniswini, dro, aspeqti, ki-lo, gardamavloba, mwkrivebi da seriebi, gvari, qceva, kontaqti; saxelzmna; zmni-zeda; Tandebuli; kavSiri; nawilaki; Sorisdebuli.

winadadeba; sintaqsuri wyvilebi, sintaqsuri urTierTobis saxeebi; winadade-bis saxeebi Sinaarsis mixedviT; winadadebis wevrebi; qvemdebarisa da Semasmen-lis urTierToba ricxvis mixedviT; winadadebis saxeebi agebulebis mixedviT; martivi winadadebis saxeebi; Serwymuli winadadeba, erTgvar wevrTa SeerTeba; gankerZoebuli sityvebi da gamoTqmebi; rTuli winadadeba, rTuli Tanwyobili winadadeba, rTuli qvewyobili winadadeba, rTuli qvewyobili winadadebis ga-dakeTeba martivad da martivi winadadebebisa _ rTul qvewyobilad; pirdapiri da iribi naTqvami; sasveni niSnebi; sasven niSanTa xmarebis wesebi.

II. mxatvruli teqstis analizisaTvis aucilebeli literaturaTmcodneobiTi terminebi: drama, eposi, lirika; poezia, proza; andaza, aforizmi, biografia, elegia, Tqmuleba, igav-araki, komedia, legenda,

leqsi, memuari, miTi, moTxroba, muxambazi, novela, poema, publicistika, romani, soneti, tragedia, trioleti, Sairi;

abzaci, epigrafi, epilogi, Tema, idea, kompozicia, prologi, riTma, ritmi, siuJeti, strofi, taepi, fabula, finali;

dialogi, monologi, perifrazi, citata; lirikuli gmiri, peizaJi, personaJi, portreti; alegoria, gapirovneba, groteski, epiTeti, ironia, iumori, metafora, motivi,

sarkazmi, satira, tropi, Sedareba, xatovani Tqma, hiperbola; mxatvruli ena, mxatvruli saxe.

III. literaturuli procesis ZiriTad etapebi: sasuliero mwerloba, klasikuri xanis mwerloba, aRorZinebis xanis mwerlo-

ba, romantizmi, realizmi, modernizmi, postmodernizmi.

IV. qarTuli literatura: 1 iakob xucesi _ `SuSanikis wameba~.

2 iovane sabanisZe _ `abo Tbilelis wameba~.

3 giorgi merCule _ `grigol xanZTelis cxovreba~ (saskolo Semoklebuli va-rianti).

4 SoTa rusTveli _ `vefxistyaosani~ (`vefxistyaosnis~ saskolo gamocema n. naTaZisa): `dasawyisidan~ `tarielis TaTbiramde~, `dasasruli~.

5 sulxan-saba orbeliani _ `sibrZne-sicruisa~: leonis Tavgadasavali; igav-arakebi: `mefe xorasanisa~, `Zunwi didvaWari~, `ugunuri mcuravi~, `samni brma-ni~, `mefunduke da didvaWari~.

6 daviT guramiSvili _ `daviTiani~: `swavla moswavleTa~, `qarTvelT ufalTa me-gvartomobis igavi~ (bolo eqvsi strofi), `moTqma xmiTa Tav-bolo erTi~, `qarT-velTa da kaxTagan TavianT ufalTad Seorguleba~, `sawyaulis mowyva RvTi-sagan~, `daviT guramisSvilis lekTagan datyoeba~, `odes datyoebulman urju-los qveyanas sayvarlis saxe da suraTi veRara naxa, amisi moTqma daviTisagan~, `tyveobiTgan gaparva daviTisa~, `Svela RvTisagan daviTisa. tyveobidan gamos-

vla saruseToSi~, `daviT guramisSvilisagan sawuTos soflis samduravi~. 7 aleqsandre WavWavaZe _ leqsi `gogCa~.

8 grigol orbeliani _ leqsebi: `Tamar mefis saxe beTaniis eklesiaSi~, `saRa-mo gamosalmebisa~, `pasuxi SvilTa~.

9 nikoloz baraTaSvili _ leqsebi: `ar ukiJino, satrfoo...~, `merani~, `rad hyvedri kacsa...~, `fiqrni mtkvris piras~, `SemoRameba mTawmindaze~, `xma idu-mali~, `sulo boroto~, `vpove taZari~; poema `bedi qarTlisa~.

10 ilia WavWavaZe _ leqsebi: `bednieri eri~, `poeti~, `Cemo kalamo~, `pasuxis pasu-xi~; poemebi: `gandegili~, `aCrdili~ _ VII Tavi; moTxrobebi: `kacia-adamiani?!~, `mgzavris werilebi~, `oTaraanT qvrivi~; statia `ra giTxraT, riT gagaxaroT?~

11 akaki wereTeli _ leqsebi: `ganTiadi~, `poeti~, `qebaTa qeba (sxvebman svan Rvino...)~, `aRmarT-aRmarT~; poema `gamzrdeli~.

12 aleqsandre yazbegi _ moTxroba `xevisberi goCa~.

13 vaJa-fSavela _ leqsebi: `Cemi vedreba~, `ram Semqmna adamianad~, `soflisa we-si asea~, `Rame mTaSi~, `bevri vifiqre Zalian...~; poemebi: `aluda qeTelauri~, `baxtrioni~, `stumar-maspinZeli~; publicisturi werili `kosmopolitizmi da patriotizmi~.

14 daviT kldiaSvili _ moTxroba `samaniSvilis dedinacvali~.

15 niko lorTqifaniZe _ moTxroba `Selocva radioTi~.

16 konstantine gamsaxurdia _ romani `didostatis marjvena~.

17 mixeil javaxiSvili _ romani `jayos xiznebi~.

18 polikarpe kakabaZe _ piesa `yvaryvare TuTaberi~ (I da IV moqmedebebi).

19 galaktion tabiZe _ leqsebi: `mSobliuri efemera~, `Tovli~, `me da Rame~, `mTawmindis mTvare~, `silaJvarde anu vardi silaSi~, `Serigeba~, `qebaTa-qeba nikorwmindas~.

20 tician tabiZe _ leqsebi: `leqsi mewyeri~, `ananurTan~.

21 paolo iaSvili _ leqsi `poezia~.

22 giorgi leoniZe _ leqsebi: `ninowmindis Rame~, `yivCaRis paemani~.

23 guram rCeuliSvili _ moTxroba `alaverdoba~.

24 ana kalandaZe _ leqsi `mkvdarTa mze var~.

25 jemal qarCxaZe _ moTxroba `igi~.

26 guram doCanaSvili _ moTxroba `kaci, romelsac literatura Zlier uyvarda~.

misaRebi gamocdebis moTxovnebi

abiturients moeTxoveba: enis gamomsaxvelobiT saSualebaTa (rogorc leqsikuris, ise gramatiku-

lis) adekvaturi gamoyeneba;

enobrivi konstruqciebis sworad ageba da Tanamedrove qarTuli salite-raturo enis normebis dacva;

sxvadasxva daniSnulebis teqstebis Sedgena;

mxatvrul teqstTa leqsikis gageba;

literaturuli masalis safuZvelze problemis dasma, gaazreba da analizi;

nawarmoebis Temisa da ideis, motivebis, calkeuli dialogebis, mxatvru-li saxeebis, situaciis, koliziis arsisa da personaJTa qcevis motivaci-is adekvaturi gaazreba;

argumentebis logikurad, damajereblad Camoyalibeba da Sesabamisi maga-liTebiT gamyareba;

literaturuli nawarmoebis (an misi nawilis) analizi, komentari;

literaturul nawarmoebTa Soris msgavsebebisa da gansxvavebebis migneba da SedarebiTi analizi;

mwerlis enis, stilis ZiriTadi Taviseburebebisa da gamomsaxvelobiTi saSualebebis sworad aRqma da gaazreba;

literaturuli teqstisadmi individualuri damokidebulebis gamovlena.

qarTuli enisa da literaturis sagamocdo testiT Semowmdeba: teqstis redaqtirebis unari;

argumentirebis unari;

sagamocdo programiT gaTvaliswinebuli masalis gamoyenebis unari;

kiTxvaSi (davalebaSi) miniSnebuli informaciis teqstSi mocemul infor-maciasTan gaigivebis (identificirebis) unari;

informaciis gaazrebis, analizis, ganzogadebisa da daskvnis gamotanis unari;

damoukidebeli, kritikuli azrovnebis unari; weriTi metyvelebis unari Tanamedrove saliteraturo enis normebis dac-

viT.

gTavazobT 2012 wlis qarTuli enisa da literaturis gamocdaze gamoyenebu-li testebis oTxive variants Sefasebis sqemebiTurT:

I. teqstis redaqtireba (20 qula)

teqstSi daSvebulia 18 morfologiur-orTografiuli, sintaqsuri, punqtuaciuri Sec-doma da stilisturi xarvezi. gaasworeT es Secdomebi da xarvezebi da ise gadawereT mTeli teqsti, rom masSi arc erTi sxva cvlileba ar SeitanoT.

davalebis maqsimaluri Sefasebaa 20 qula. gaiTvaliswineT, qulebi dagakldebaT Tqven mier gadaweril teqstSi daSvebuli TiToeuli Secdomis, xarvezisa Tu uzusto-bis gamo.

vera faRava daibada TbilisSi 1907 wels. bebiamisi iyo ziCis STagonebis wyaro `vef-xistyaosanis~ erT-erTi personaJis saxis Seqmnisas. mxatvris mamas iuri faRavas germa-niaSi hqonda miRebuli iuridiuli ganaTleba. 1920-1921 wlebSi igi diplomatiur misi-iT iranSi imyofeboda. dabrunebis Tanave iuri faRavam Tbilisi dastova da colSvil-Tan erTad germaniaSi gaemgzavra samkurnalod. saqarTveloSi Seqmnili viTarebis gamo faRavebi samSobloSi aRar dabrunebulan. 1923 wels isini sacxovreblad parizSi ga-dasaxlden. mSoblebma niWier gogonas kargi ganaTleba miaRebies. Tavdapirvelad vera xelovnebis skolaSi swavlobda Semdeg ki _ ransonis akademiaSi.

vera faRavas pirveli namuSevrebis gamofena sakuTar galereaSi moaxdina Jan buSer-ma visac didi wvlili miuZRvis qarTveli mxatvris talantis aRmoCenasa da populari-zaciaSi. buSeris galerea im droisaTvis Zalian umniSvnelovanesi kulturuli centri iyo. igi xSiraT maspinZlobda iseT mxatvrebs, rogoric iyvnen pikaso, miro da sxv. 1966 wels veneciis tradiciul saerTaSoriso gamofenaze safrangeTi vera faRavas namuSev-rebiT iyo warmodgenili da mas calkeuli oTaxi hqonda daTmobili.

qarTveli emigranti 1988 wels gardaicvala da levilis sasaflaoze dakrZales mSoblebis gverdiT.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

II. argumentirebuli ese (20 qula)

sazogadoebis nawili unikaluri qarTuli samuzeumo eqsponatebis sazRvargareT ga-mofenis winaaRmdegia, radgan miiCnevs, rom maTi transportireba garkveul riskTan aris dakavSirebuli.

argumentirebuli msjelobiT daeTanxmeT am mosazrebas an uaryaviT igi.

gaaanalizeT warmodgenili Tvalsazrisi, SeafaseT misi dadebiTi da uaryofiTi mxa-reebi da CamoayalibeT Tqveni damokidebuleba naTlad, mkafiod da dasabuTebulad, ar-gumentebi gaamyareT saTanado magaliTebiT. msjeloba unda iyos logikurad gamarTu-li da abzacebiT danawevrebuli. SearCieT teqstis Sesabamisi stili. daicaviT salite-raturo enis normebi.

gaiTvaliswineT: Tu Tqveni msjeloba Semoifargleba oTxi-xuTi winadadebiT, naS-romi ar gaswordeba.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

III. wakiTxulis gaazreba da mxatvruli teqstis analizi (15 + 25 qula)

airCieT ori davalebidan erT-erTi da mxolod is SeasruleT!

davaleba # 1

avTandili swers mefe rostevans: `ar-daviwyeba moyvrisa arodes gvizams ziansa;

1. vgmob kacsa augiansa, crusa da Ralatiansa! ver vecruebi, ver vuzam mas xelmwifesa mziansa. ra uarea mamacsa sul-didsa, waslva-gviansa!

ra uarea mamacsa omSigan piris mxmeWelsa, 2. Semdrkalsa, SeSinebulsa da sikvdilisa meWvelsa!

kaci jabani raTa sjobs diacsa qslisa mbeWvelsa? sjobs saxelisa moxveWa yovelsa mosaxveWelsa!

ver daiWiravs sikvdilsa gza viwro, verca kldovani; 3. misgan yoveli gaswordes, susti da Zal-gulovani;

bolod Seyarnes miwaman erTgan moyme da mxcovani. sjobs sicocxlesa nazraxsa sikvdili saxelovani!

merme viSiSvi, mefeo, Tqvenda kadrebad amisad: 4. scTebis da scTebis, sikvdilsa vin ar moelis wamisad;

mova Semyreli yovelTa erTgan dRisa da Ramisad; Tu vera gnaxe cocxalman, yofamca mqonda Jamisad!

Tu sawuTroman damamxos, yovelTa damamxobelman, 5. Raribi movkvde Raribad, ver damitiros mSobelman,

veRar Semsudron dazrdilTa da verca misandobelman, _ mun Semiwyalos Tqvenmanve gulman mowyale, mlmobelman.

maqvs saqoneli uricxvi, vervisgan anawonebi, 6. miec glaxakTa saWurWle, aTavisufle monebi,

Sen daamdidre yoveli oboli, aras mqonebi: miRvwian, momigoneben, damlocven, movegonebi.

RmerTsa mvedrebdes mravali glaxaki gul-mxurvalebi, 7. damxsnas xorcsa da sofelsa, sxvad nuras Sevicvalebi,

kvla cecxli jojoxeTisa numca mwvavs, igi alebi, momces mkvidrive mamuli mun, Cemi sasurvalebi!

damxsnas bnelsa da naTeli Semmosos zesTa zenisa, 8. mun damiunjos, wamali sada Zes wylulTa lxenisa,

Cemi ar hqondes SeZleba soflisa mRilTa kbenisa, frTeni momesxnen da Zali momeces aRmafrenisa.

raca TqvenTvis ar vargiyos saWurWlesa dasadeblad, 9. miec zogi xanagaTa, zogi xidTa asageblad;

nura nu gSurs saqoneli Cemi CemTvis wasageblad! Sengan kide arvin mivis cecxlTa CemTa damavseblad~.

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs: (1) 3. ra aris pirveli ori striqonis saTqmeli? a) megobari arasodes unda daviviwyoT, dasaZraxia piris gamtexi kaci. b) Tavi unda gavwiroT mijnurisaTvis da ar unda vuRalatoT xelmwifes. g) megobari arasodes unda daviviwyoT da unda gvaxsovdes samSobloc.

d) unda davicvaT qristianuli mcnebebi, miuRebelia piris gamtexi kaci.

(1) 4. ra igulisxmeba sityvebSi: `ra uarea mamacsa sul-didsa, wasvla-gviansa~? a) mdidar da usaqmur kacze uaresi araferia. b) mkvexara da zarmac kacze uaresi araferia. g) satrfosaTvis brZolaSi SeSinebul kacze uaresi araferia. d) xifaTisaTvis Tavis amridebel kacze uaresi araferia.

(1) 5. meore strofis mixedviT, rogori mamakacia yvelaze uaresi? a) ampartavani. b) SeSinebuli. g) uzneo. d) daundobeli.

(1) 6. meore strofis mixedviT, ra aris yvelaze ufro Rirebuli mamakacisaTvis? a) materialuri keTildReoba. b) megobris gatana. g) SeubRalavi saxeli. d) satrfosadmi erTguleba.

(1) 7. rogor axasiaTebs avtori sikvdils mesame strofSi? a) rogorc sastiks, magram vaJkacis mimarT Semwynarebels. b) rogorc yvelasa da yvelafris gamTanabrebels. g) rogorc sustebisa da moxucebis gamanadgurebels. d) rogorc sastiks, magram mijnuris mimarT Semwynarebels.

(1) 8. romeli striqoni gamoxatavs mesame strofis mTavar saTqmels? a) I striqoni. b) IV striqoni. g) III striqoni. d) II striqoni.

(1) 9. ratom Tvlis avTandili saWirod imis Sexsenebas, rom sikvdils yovelwamierad unda elodos adamiani?

a) surs gaamyaros azri, rom adamianis movaleoba Rirseuli cxovrebaa. b) surs gaamyaros azri, rom adamianis movaleoba samSoblosaTvis sikvdilia. g) surs gaamyaros azri, rom adamianis movaleoba satrfosaTvis Tavganwirvaa. d) surs gaamyaros azri, rom adamianis movaleoba mefisaTvis Tavdadebaa.

(1) 10. mexuTe strofis mixedviT, ras iTxovs mefisagan avTandili? a) Seibralos. b) daiviwyos. g) moZebnos. d) daexmaros.

(1) 11. ras niSnavs mocemul konteqstSi sityva `Raribi~? a) umiznod moxetiale adamians. b) usasood moxetiale adamians. g) ucxo qveynis warmomadgenels. d) ucxo qveynad gadaxvewils.

(1) 12. meeqvse strofis mixedviT Cans, rom: a) avTandils qveSevrdomebi pativs scemen. b) avTandili yovlad uSiSari mebrZolia. g) avTandils udidesi Zalaufleba aqvs. d) avTandili Zalian mdidari kacia.

(1) 13. ra mizani amoZravebs avTandils, roca glaxakTaTvis saWurWlis darigebas iTxovs? a) glaxakebma misTvis ilocon.

b) oblebma suli moiTqvan. g) Raribi aRaravin iyos. d) yvela adamiani gaTanabrdes.

(1) 14. meSvide strofis mixedviT, ras natrobs avTandili? a) ascdes jojoxeTis cecxls. b) dabrundes Tavis samSobloSi. g) daibrunos sakuTari mamuli. d) samudamod uyvardes TinaTins.

(1) 15. tropuli metyvelebis romel saxes iyenebs avtori sityvebSi: `Cemi ar hqondes SeZleba soflisa mRilTa kbenisa...~?

a) metaforas. b) epiTets. g) gapirovnebas. d) Sedarebas.

(1) 16. ra umTavresi mizani aqvs avTandils, rodesac rostevans mimarTavs: `nura nu gSurs saqoneli Cemi CemTvis wasageblad~?

a) ar dainanos avTandilis qoneba qveynisa da xalxis sakeTildReod. b) ar dainanos avTandilis qoneba upovarTa TavSesafrebis asagebad. g) ar dainanos avTandilis qoneba misive sulis sacxoneblad. d) ar dainanos avTandilis qoneba RaribTa da obolTa dasaxmareblad.

(1) 17. rogor axasiaTebs es teqsti avTandils? a) rogorc Seupovarsa da bedisweris winaaRmdeg mebrZol adamians. b) rogorc meomarsa da samSoblosaTvis Tavganwirul adamians. g) rogorc mijnursa da mefisaTvis Tavdadebul adamians. d) rogorc brZensa da mijnuris keTildReobisaTvis mzrunvel adamians.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

gaaanalizeT avTandilis msjeloba SiSisa da vaJkacobis Sesaxeb (yuradReba miaqci-eT avTandilis Sexedulebebs sikvdil-sicocxlis urTierTmimarTebis Sesaxeb).

imsjeleT, rogor esmis avTandils adamianis daniSnuleba (yuradReba miaqcieT av-Tandilis msjelobas mowyalebis Sesaxeb).

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli. Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

davaleba # 2

romanSi `Seni Tavgadasavali~ aka morCilaZe mogviTxrobs qarTveli emigrantis Sesa-xeb, romelic londonSi imyofeba da 1989 wlis cxra aprilis tragedia axsendeba:

`makdonaldsSi~ videqi rigSi da gamaxsenda, rom iazonas moZRvnili eqstazi jibeSi migdia. ori dRe ar gamxsenebia da uceb amoviRe da egreve, mSralad gadavylape.

gadavylape Tu ara, vinane. magram raRa dros?.. _ big maki, koka, _ da fuli miWiravs oflian xelSi. frio, Tu Cipsio, Tu raRac jandabao da, ho, ho-meTqi da aviRe es yvelaferi da miv-

divar langriT da vfiqrob, aq davjde sadme Tu qvemoT Cavide?.. vifiqre, jobia aq dav-jde, radgan vitrinidan quCas gavakontroleb-meTqi. magram mere qvemoT Casvla vamjo-bine, vitrinidan isinic xom daminaxaven da qvemoT ucbad da moyuCebulad SevWam, mere kvals avurev da davai, aviTesebi-meTqi. vin isini? maSin jer ar vicodi...

Cavedi. davde magidaze da ras vxedav? ori formiani kaci momyveba. fostalionebi iyvnen. TavisTvis sauzmobas Tu apirebdnen, magram me raRac donkixoturi damemarTa _ policielebad warmovidgine. SeSliliviT mivyare yvelaferi da TavpirismtvreviT amovvardi kibeze. momdevdnen, naRdad momdevdnen. policielebi ki arian, magram ra un-daT? jer xom ar daRamebula? giJiviT gavrbodi... Tan sul sadarbazo karebs vuyu-rebdi, Ria romelia-meTqi. saxlSi mindoda misvla, iq advilad SeiZleboda damalva, mosaxvevSi kedels avekari da amovisunTqe. zustad vixsenebdi, sad viyavi da rogor SeiZleboda Sin umoklesi gziT misvla... jer xom ar daRamebula? an policias ra un-da, saerTod? ratom ereva policia? aki, policiam ivaJkacao?.. ar arian egeni policie-lebi. oficrebi arian, rusebi, da dadian, gangeb ar gamoacxades, rom ufro meti xalxi daiWiron da daxocon... kedels aqedan frTxilad gamoviWvrite. am xalxs ratom ar dasdeven? eseni ki ar iyvnen iq. amaT mere daerevian. unda gavaswro. cud adgilas vcxovrob. es ZaRliSvili hamersmitis gadasajdomi. Tumca, meore mxridanac SeiZleba, magram iqidan fexiT bevri sasiaruloa. quCaSi ar SeiZleba, metroSi... magram ukve met-roSic iqnebian. gavZvrebi. Seferds buSis xaziT waval...

Zaan feTqebadi eqstazi gamomivida. Tanac imis aRwera, rasac vfiqrobdi, mosawyenic kia... me ase davqrodi da, rogorc ityvis xevis beThoveni, iqneboda saRamos romeliRac saaTi, roca mivadeqi patara da ubadruk `armzs~ Cemi saxlis pirdapir. manamde skamze dagdebuli gazeTi aviRe da saxeze vifarebdi metroSi. axla vxvdebi, rom Zalian sasa-cilod gamomdioda, magram amiT oficrebs vemalebodi. mjeroda, rom unamusod moiqc-nen, radgan winaswar ar gamoacxades komendantis saaTi. es xom saSinelebaa? xalxi wi-naswar ar gaafrTxilo da Semdeg quCaSi daerio? saSinelebaa. magram ai, `armzis~ kari. aq Semifareben da momivlian. aq yalbi pasportis Sovnac SeiZleba, anda Ramis saSvisa. sul CemisTana TavzexelaRebuli xalxia Sekrebili. isinic xom imalebian?

SevaRe kari da Sevedi. xalxi bevri ar iyo. erTi is SiSveli berikaci, sviringebi rom mzem gauxuna da coli rom Sortebs ar ukemsavs da oric sxva. Sevedi, pirdapir daxlTan davjeqi. timoTis `makevansze~ vaniSne TiTiT da qarTulad vekiTxebi:

_ generali sigutkini iyo aq? _ ver gavige, jorjia. ra sisulelea? qarTulad vekiTxebodi. gavixed-gamovixede da xmas davuwie: _ generali sigutkini iyo aq? _ aq generals ra unda?

_ rodionovma gamoagzavna, _ vuTxari isev qarTulad, magram swrafadve gadavedi inglisurze, _ komendantis saaTi daiwyo. ar gamoacxades da xalxs gaufrTxileblad esvrian. tankebia gamosuli, generali sigutkini namdvilad ar yofila?

timoTim jer fainTs Sexeda, mere me da gamicina: _ me mgonia, jorjia, rom Sen saxlSi unda waxvide, es fainTi ki me unda davlio. _ ara, jer saxlSi ver waval. jer aqedan unda vuTvalTvalo, Cemi misamarTi xom

ar Seityves. ori rusi oficeri momdevda. _ is oficrebi gavyareT aqedan, _ miTxra seriozulad. _ amas mainc davlev, _ fainTs davwvdi, _ TerTmetidan xom ar gaicema ludi? _ ara. _ hoda, ese igi, komendantis saaTic TerTmetze iwyeba. axla romelia? aTis naxeva-

ri. jer dro gvaqvs. _ komendantis saaTi, _ gaecina timoTis, _ ras ar gaigeb kaci... komendantis saaTi. _ sigutkini. sigutkinia yvelaferi. rodionovi ise meTaurobs. sigutkini ki quCebSi

darbis. _ kargi, oRond wadi da daiZine, diliT ipovi mag Sen komendantis saaTs, _ gaiRima

timoTim, _ oficrebs ki Cven movuvliT. _ Sen rom daketav, mere? _ mere. policiaSi davrekav da imaT gavafrTxileb. _ sworia. policia vaJkacurad moiqca, xalxi gamoyavda... _ ra Tqma unda. fainTs Sevxede. naxevaric ver damelia. _ o’kei? _ mkiTxa timoTim. _ Cven tyeSi wavalT da iqidan vibrZolebT~.

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 3. ra ZiriTadi informaciaa mocemuli pirvel abzacSi? a) mTxrobelma narkotikuli nivTiereba miiRo. b) mTxrobelma uwylod gadaylapa narkotiki. g) mTxrobels iazonam eqstazi miuZRvna. d) mTxrobels ori dRe ar gaxsenebia eqstazi.

(1) 4. mTxroblis ra sulieri mdgomareoba gamoixateba sityvebiT: `qvemoT ucbad da moyuCebulad SevWam, mere kvals avurev da davai, aviTesebi-meTqi~?

a) igi netarebas ganicdis da dabneulia. b) igi yvelafris mimarT gulgrili xdeba. g) mas moulodneli sixarulis gancda eufleba. d) mas SfoTva da mousvenroba ipyrobs.

(1) 5. ra igulisxmeba sityvebSi: `me raRac donkixoturi damemarTa~? a) mTxrobelma realoba adekvaturad aRiqva. b) mTxrobelma realoba araadekvaturad aRiqva. g) mTxrobelma realobis aRqmis imedi dakarga. d) mTxrobels realobis Secvlis imedi mieca.

(1) 6. vin hgonia mTxrobels ori ingliseli fostalioni? a) ingliseli jariskacebi. b) `makdonaldsis~ mimtanebi. g) rusi oficrebi. d) qarTveli policielebi.

(1) 7. ras gulisxmobs mTxrobeli, roca fiqrobs: `gangeb ar gamoacxades, rom ufro meti xalxi daiWiron da daxocon~?

a) inglisel policielTa daundoblobas. b) komendantis saaTis gamocxadebas. g) qarTveli oficrebis sisastikes. d) qveynis sazRvrebis Caketvas.

(1) 8. ra realur faqts gulisxmobs mTxrobeli, roca fiqrobs: `am xalxs ratom ar dasdeven? eseni ki ar iyvnen iq. amaT mere daerevian~?

a) kanonieri xelisuflebis damxobas TbilisSi. b) mSvidobiani demonstraciis darbevas TbilisSi. g) xalxis devnas londonis quCebSi. d) tankebis gamoCenas londonis quCebSi.

(1) 9. romel qarTvel mwerals miemarTeba aluzia: `rogorc ityvis xevis beThoveni, iq-neboda saRamos romeliRac saaTi~?

a) aleqsandre yazbegs. b) grigol orbelians. g) ilia WavWavaZes. d) nikoloz baraTaSvils.

(1) 10. ratom iyo sasacilo is, rom mTxrobeli saxeze gazeTs ifarebda metroSi? a) igi ararsebul safrTxes emaleboda. b) igi gaqcevis nacvlad imaleboda. g) metroSi isedac bevri xalxi iyo. d) metroSi mainc veravin icnobda.

(1) 11. ratom Cqarobda mTxrobeli `armzSi~ SeRwevas? a) fiqrobda, rom iq ajanyebulTa Stabi iyo. b) fiqrobda, rom iq general sigutkins ar SeuSvebdnen. g) fiqrobda, rom iq rodionovis devnas Tavs daaRwevda. d) fiqrobda, rom iq Seifarebdnen da daexmarebodnen.

(1) 12. ratom ver gaigo timoTim mTxroblis pirveli SekiTxva? a) mTxrobeli barmenisagan Zalian Sors ijda. b) mTxrobelma inglisuri ena ar icoda. g) timoTim inglisuri ena ar icoda. d) timoTim qarTuli ena ar icoda.

(1) 13. ratom gaecina timoTis mTxroblis naTqvamze: `komendantis saaTi daiwyo. ar ga-moacxades da xalxs gaufrTxileblad esvrian~?

a) CaTvala, rom mTxrobeli mTvrali iyo. b) CaTvala, rom mTxrobeli cotaTi aWarbebda. g) CaTvala, rom mTxrobelma uneburad icrua. d) CaTvala, rom mTxrobelma Segnebulad ixumra.

(1) 14. raze mianiSnebs is, rom mTxrobeli komendantis saaTis gamocxadebas barSi lu-dis gacemis Sewyvetas ukavSirebs?

a) viTarebis absurdulobaze. b) viTarebis tragizmze. g) mTxroblis gamWriaxobaze. d) mTxroblis ugulisyurobaze.

(1) 15. raze migvaniSnebs timoTis sityvebi: `ipovi mag Sen komendantis saaTs~? a) timoTim ver gaigo, risi eSinia mTxrobels. b) timoTi mixvda, rom mTxrobels saSiSroeba emuqreba. g) timoTis ar unda viTarebis gamwvaveba. d) timoTis surs, realurad daexmaros mTxrobels.

(1) 16. ra iwvevs mkiTxvelSi iumoristul ganwyobilebas? a) didi rigi da fostalionebis gamoCena `makdonaldsSi~. b) mTxroblis warmosaxvaSi amotivtivebuli istoria. g) sruli Seusabamoba warmosaxvasa da realobas Soris. d) ubadruk bar `armzSi~ arsebuli situacia.

(1) 17. ris Sesaxeb ar aris saubari am teqstSi? a) TbilisSi komendantis saaTi gamocxadda. b) londonSi rusuli tankebi gamoCnda. g) policia xalxis gadarCenas cdilobda. d) yalbi pasportis Sovnac SeiZleba.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, rogor ixateba mTxroblis saxe am teqstSi.

imsjeleT, ra qmnis teqstSi absurdul da komikur situacias.

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli (yuradReba miaqcieT avtoris Txrobis maneras). Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I. teqstis redaqtireba (20 qula)

teqstSi daSvebulia 18 morfologiur-orTografiuli, sintaqsuri, punqtuaciuri Sec-doma da stilisturi xarvezi. gaasworeT es Secdomebi da xarvezebi da ise gadawereT mTeli teqsti, rom masSi arc erTi sxva cvlileba ar SeitanoT.

davalebis maqsimaluri Sefasebaa 20 qula. gaiTvaliswineT, qulebi dagakldebaT Tqven mier gadaweril teqstSi daSvebuli TiToeuli Secdomis, xarvezisa Tu uzusto-bis gamo.

Tamar TumaniSvili (Tumanova) 1919 wlis 2 marts daibada SanxaiSi emigrantebis ojax-Si. 1926 wels igi dedasTan erTad safrangeTSi Cavida. mraval mxrivi niWierebiT gamor-Ceuli gogona dedam baletze Seiyvana. misi debiuti 10 wlis asakSi Sesdga parizis operis scenaze. swored aq SeamCnia is jorj balanCinma vinc gansazRvra kidec Tamaris Semdgomi sabaleto kariera.

qarTveli balerina msoflioSi cnobil qoreografebis STagonebis wyaro yofila. Tamars brwyinvaled gaunsaxierebia mTavari rolebi maT mier dadgmul sabaleto speq-taklebSi. 1939 wels dedaSvili sacxovreblaT amerikis SeerTebul StatebSi gadavida. imave wels Tamarma popularul miuziklSi miiRo monawileoba. Zalian uniWieresi mo-cekvave romelic iSviaTi silamaziTac gamoirCeoda holivudSi maleve SeamCnies. Tamar TumaniSvili mraval filmSi gadaiRes, romelTagan yvelaze gamoCenilia ,,didebis dRe-ebi“. am filmSi mas partniorobas gregori peki uwevda. Tamari mravali mxatvaris STa-gonebis wyaro gamxdara. misi portretebi dauxatiaT iseT Semoqmedebs, rogoric iyvnen korneli, miro da sxv.

Tamar TumaniSvilma mTeli qoneba saqvelmoqmedo fonds uanderZa. igi gardaicvala 1996 wels. misi dakrZalva moxda los-anjelesis sasaflaoze.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

II. argumentirebuli ese (20 qula)

sazogadoebis nawili istoriul ubnebSi axali mSeneblobebis winaaRmdegia, radgan miiCnevs, rom Tanamedrove nagebobebi qalaqis am nawils iersaxes daukargavs.

argumentirebuli msjelobiT daeTanxmeT am mosazrebas an uaryaviT igi.

gaaanalizeT warmodgenili Tvalsazrisi, SeafaseT misi dadebiTi da uaryofiTi mxa-reebi da CamoayalibeT Tqveni damokidebuleba naTlad, mkafiod da dasabuTebulad, ar-gumentebi gaamyareT saTanado magaliTebiT. msjeloba unda iyos logikurad gamarTu-li da abzacebiT danawevrebuli. SearCieT teqstis Sesabamisi stili. daicaviT salite-raturo enis normebi.

gaiTvaliswineT: Tu Tqveni msjeloba Semoifargleba oTxi-xuTi winadadebiT, naS-romi ar gaswordeba.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

III. wakiTxulis gaazreba da mxatvruli teqstis analizi (15 + 25 qula)

airCieT ori davalebidan erT-erTi da mxolod is SeasruleT!

davaleba # 1

avTandili swers mefe rostevans: `vici, bolod ar damigmob ama Cemsa gazraxulsa.

1. kaci brZeni ver gaswiravs moyvaresa moyvarulsa; me sityvasa erTsa gkadreb, platonisgan swavlad Tqmulsa: `sicrue da orpiroba avnebs xorcsa, merme sulsa~.

raTgan Tavia sicrue yovlisa ubadobisa, 2. me rad gavwiro moyvare, Zma umtkicesi Zmobisa?!

ara viqm, codna ras margebs filosofosTa brZnobisa?! miT viswavlebiT, mogveces SerTva zesT mwyobrTa wyobisa.

wagikiTxavs, siyvarulsa mociqulni ragvar weren? 3. viT ityvian, viT aqeben? can, cnobani miaferen!

`siyvaruli aRgvamaRlebs~, viT eJvanni, amas JReren. Sen ar jer xar, uswavlelni kacni viTmca Sevajeren?!

vin dambada, SeZlebaca manve momca Zlevad mterTad, 4. vin ars Zali uxilavi, Semwed yovlTa miwierTad,

vin sazRvarsa dausazRvrebs, zis ukvdavi RmerTi RmerTad; igi gaxdis wamis-yofiTY erTsa asad, assa erTad.

raca RmerTsa ara swaddes, ara saqme ar iqmnebis, 5. mzisa SuqTa ver-mWvreteli ia xmebis, vardi Wnebis;

TvalTa turfa saWvreteli ucxod radme eSvenebis; me viT gavZlo umisoba, an sicocxle viT meTnebis!

razomca swyrebi, Semindev Secvla Tqvenisa mcnebisa. 6. Zali ar mqonda tyve-qmnilsa me magisisa Tnebisa;

aw waslva iyo wamali CemTa saxmilTa gznebisa; sada gind viyo, ra mgama, yofamca mqonda nebisa!

aras gargebs simZimili, usargeblo cremlTa dena, 7. ar gardava garduvalad momavali saqme zena;

wesi aris mamacisa moWirveba, WirTa Tmena; arvis Zal-uc xorcielsa gangebisa gardavlena.

raca RmerTsa gaugia Tavsa Cemsa gardasavlad, 8. gardamxdes da Semoviqce, aRar damrCes guli avlad;

Tqvenve gnaxne mxiarulni, didebiT da davla-mravlad! mas ra vargo, didebad da kmaris ese Cemad davlad.

mefeo, ese TaTbiri, momkal, vin damiwunosa! 9. mefeo, nu, Tu waslvaman Tqven Cemman dagaWmunosa!

ver vecruebi, ver vuzam saqmesa saZabunosa, piris-pir marcxvens, ornive mivalT mas saukunosa~.

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 3. ras niSnavs avTandilis naTqvami: `vici, bolod ar damigmob ama Cemsa ganzraxul-sa~?

a) gadawyvetileba sabolooa da mas ver Sevcvli.

b) vwuxvar, rom Cemi gadawyvetilebiT tkivili mogayene. g) vfiqrob, mogiwevs Cemi araswori gadawyvetilebis dagmoba. d) mjera, rom Cemi gadawyvetilebis sisworeSi darwmundebi.

(1) 4. ra azri gamoixateba sityvebiT: `raTgan Tavia sicrue yovlisa ubadobisa~? a) sicrue miuRebelia sazogadoebisaTvis. b) sicrues filosofosi arasodes ikadrebs. g) sicrue yovelgvari uzneobis saTavea. d) sicruis Tqma xandaxan gardauvalia.

(1) 5. ra igulisxmeba sityvebSi: `miT viswavlebiT, mogveces SerTva zesT mwyobrTa wyo-bisa~?

a) imisaTvis vswavlobT, rom vicxovroT qristes mociqulebis msgavsad. b) imisaTvis vswavlobT, rom materialuri TvalsazrisiT kargad vicxovroT. g) imisaTvis vswavlobT, rom megobris daxmareba ukeT SevZloT. d) imisaTvis vswavlobT, rom samyaros uzenaes wesrigs SeverwyaT.

(1) 6. romel mxatvrul saSualebas iyenebs avtori striqonSi: `siyvaruli aRgvamaR-lebs~, viT eJvanni, amas JReren~?

a) alegorias. b) epiTets. g) ironias. d) Sedarebas.

(1) 7. meoTxe strofis mixedviT, ra unariT daajildova RmerTma adamiani? a) ar daemonos simdidres da izrunos sulze. b) ar Tqvas uari sakuTari samSoblos dacvaze. g) ar Seepuos dabrkolebebs da daamarcxos mteri. d) ar SeuSindes mters da daicvas sakuTari satrfo.

(1) 8. meoTxe strofis mixedviT, rogor axasiaTebs avtori RmerTs? a) is aris mijnurobis unaris momniWebeli uxilavi Zala. b) is aris uxilavi Zala, romelmac mravalferovani samyaro Seqmna. g) is aris uxilavi Zala, romelmac yoveli xelmwife moavlina. d) is aris yoveli miwieri arsebis Semwe uxilavi Zala.

(1) 9. RmerTis romeli Tvisebis Sesaxeb saubrobs avtori meoTxe strofSi? a) sikeTis. b) Semwynareblobis. g) yovlismcodneobis. d) yovlisSemZleobis.

(1) 10. V strofis romeli striqoni gamoxatavs azrs, rom, rac xdeba, yvelaferi RvTis nebaa?

a) I striqoni. b) II striqoni. g) III striqoni. d) IV striqoni.

(1) 11. ra azris gamosaxatavad sWirdeba avTandils argumenti, rom vardi umzeod Wkneba? a) tariels Tu veRar daexmareba, avTandilis sicocxle azrs dakargavs. b) tariels Tu veRar daexmareba, avTandilis suli jojoxeTSi moxvdeba. g) tariels Tu veRar daexmareba, mefis moRalated CaiTvleba. d) tariels Tu veRar daexmareba, satrfos samudamod dakargavs.

(1) 12. mefis mimarT avTandilis ra damokidebuleba Cans striqonSi: `razomca swyrebi, Semindev Secvla Tqvenisa mcnebisa~?

a) mliqvneloba. b) ridi. g) upativcemuloba. d) SiSi.

(1) 13. ra azris gasamyareblad iyenebs avTandili im arguments, rom saWiro ar aris `usargeblo cremlTa dena~?

a) gangeba keTilia da boroteba damarcxdeba.

b) gangeba mudmivad sikeTes gvTavazobs. g) gangebas ubrZolvelad ar unda daemorCilo. d) gangebis neba aucileblad asruldeba.

(1) 14. romeli striqoni gamoxatavs azrs, rom raindi yvelanairi gasaWirisaTvis mzad unda iyos?

a) `aw wasvla iyo wamali CemTa saxmilTa gznebisa~. b) `mas ra vargo, didebad da kmaris ese Cemad davlad~. g) `me rad gavwiro moyvare, Zma umtkicesi Zmobisa~. d) `wesi aris mamacisa moWirveba, WirTa Tmena~.

(1) 15. merve strofis mixedviT, ras miiCnevs avTandili sakuTar daniSnulebad? a) amqveyniuri, miwieri siyvarulis saSualebiT unda mibaZos RvTiur mijnurobas. b) dabrkolebebis miuxedavad, satrfos davaleba pirnaTlad unda Seasrulos. g) Tavganwirulad unda emsaxuros xelmwifisa da qveynis interesebs. d) rac misTvis RvTiur gangebas dauwesebia, mas Tavi ar unda aaridos.

(1) 16. mecxre strofis mixedviT, rodis SeiZleba uTxras megobarma sayveduri avTan-dils ficis gatexisaTvis?

a) brZolis velze. b) pirvelive Seyrisas. g) saiqioSi Seyrisas. d) qajeTis cixesTan.

(1) 17. rogor axasiaTebs es teqsti avTandils? a) rogorc mefis nebis morCil da megobrisaTvis Tavdadebul adamians. b) rogorc mijnuris erTgul da mefis nebis morCil adamians. g) rogorc samSoblos erTgul da mijnuris nebis morCil adamians. d) rogorc RvTis nebis morCil da megobrisaTvis Tavdadebul adamians.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, rogor asabuTebs avTandili wasvlis aucileblobas (yuradReba miaqci-eT avTandilis msjelobas sicruisa da megobrobis Sesaxeb).

CamoayalibeT avTandilis pozicia gangebasTan dakavSirebiT (yuradReba miaqcieT mis msjelobas RvTis nebis Sesaxeb).

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli. Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

davaleba # 2

yuradRebiT waikiTxeT nawyveti Wabua amirejibis romanidan `daTa TuTaSxia~: raJa sarCimelia... turasaviT daZrwoda, eZebda TuTaSxias. ra Tqma unda, aqa-iq kidev

SemorCa fxizeli da saRad moazrovne kacebi. sarCimelia maTTanac mivida paemanis TxovniT... bolos, TuTaSxias albaT mobezrda, an sxva ram mosazrebiT ixelmZRvanela da yaCaRs Sexvedris dro da adgili banZaSi, usinaTlo mordexis qoxSi dauniSna... sami dRe-Rame alodina sarCimelia TuTaSxiam. Cans, sadme axlomaxlo trialebda. SesaZle-bel xafangs zveravda. am xnis manZilze mordexma mxolod erTxel dasZra krinti _ movao _ uTxra yaCaRs, roca moTminebis dawyveta Seatyo.

TuTaSxia rom Semovida, sarCimelias eZina. mis mosvlamde mordexma yaCaRis Tofisa da revolverebis lulebidan vaznebi amoiRo, magidaze dado. TuTaSxiam nabadi moixa-da, jorkoze Camojda. mordexma buxarSi cecxli aagizgiza, SeSam tkacatkuci daiwyo. yaCaRma wamoiwia, Tvalebi moisrisa da Tqva:

_ gamarjoba, daTa-batono, mara wasvlas vapirebdi, dRes rom ar mosuliyavi kidev. TuTaSxiam Tavi daaqicina. yaCaRi ver mixvda, salmis pasuxi iyo es daqicineba, Tu

kidev sxvas niSnavda rasme. sarCimelias mtkiced hqonda gadawyvetili, Tavi rixianad daeWira, magari kacis STabeWdileba moexdina TuTaSxiaze...

_ erTmaneTTan mtroba da uTanxmoeba, daTa TuTaSxia, arc erTs mogvitans kargs da arc meores. mteri gvyavs orives erTi da orive erTad rom mivakiTxavdeT, ajobebs, mgo-nia me. _ sarCimelia…dadumda, daTas reaqcias moucada, magram pasuxi kvlav ar iyo.

Cans, swored aq mixvda yaCaRi, rom saTqmels saWiro forma ver gamounaxa. Secba. _ daTa-batono, saxl-kari gadagiwves nakaSiebma. Tu gipoves, mogklan iqneba, kide-

vac. fuli mqonda soxumSi mibarebuli erT qalTan. waiRes nakaSiebma is. Sen rom saxl-kari gqonda, ass da mets aaSenebs is fuli, imdenia iq!.. daTa-batono, Sens mets ara-kacs ar daujereben nakaSiebi. amaRebine is Cemi fuli da naxevari Seni iqneba maSin.

TuTaSxias mxolod axla daetyo Rimilis magvari raRac. an iqneb mxolod naperw-kalma gaurbina TvalebSi. sarCimeliam igrZno, rom misi rixiani laparaki didi xania xvewnad iqca, TuTaSxia nakaSiebTan ar wahyveboda, magram erTi sityvis gagoneba mainc Rirseboda!

daTa TuTaSxiam xma amoiRo: _ wadi axla Sens gzaze, raJa, biZiko. mordexma magidaze xelebi moafaTura, lulebidan amoRebuli vaznebi yaCaRs gauwo-

da. sarCimeliam gamoarTva, cota xans ijda, raRacas fiqrobda. mere iaraRi aisxa, qo-xidan gavida...

mezoblis ZaRlebma yefa atexes _ jer axlos, mere Sors. male siCume Camodga. qoxSi isaki Semovida _ mordexis SviliSvili.…ganjina gamoaRo, vaxSmis gawyobas

Seudga... daTa TuTaSxia cecxls Caacqerda da Tqva: _ mordexai-batono, SeniT cxovrebas rom iwyebdi, ranairi iyo maSin Seni gageba? _ saSovari da Sovna. _ mere? _ mivxvdi mere, araferi rom ar iyo esec, mara sxvac rom ver vnaxe ukeTesi saqneli,

mivyevi bolomde... fuWad wavida yvelaferi. _ mordexi dafiqrda da dasZina: _ raRa maxsovs iqidan axla, Tu ici? martvilis bazarSi erTxel biWs Txa hyavda gamoyvanili. ise daZenZil-dafleTili tanisamosi sxva dros ar minaxavs arsad, im biWs rom ec-va.Qqvrivi dedaberi evaWreboda viRac _ saxadma ojaxi amomiwyvita, SviliSvili damrCa

ZuZus bavSvi, misTvis minda es Txa, dedaSvilobas gaficeb, sam abazad momecio. mesame-di fasi iyo im Txis is sami abazi. arafris gulisTvis ar Tmobda biWi. me iq imisTvis viyavi, rom iafad nayid Coxas vyiddi erTs. vaCuqe im biWs is Coxa. misi daujerebloba, gakvirveba da sixaruli maxsovs, TvalebSi maqvs axlac da kidev is maxsovs, Coxa rom vaCuqe, mica biWma dedabers Txa sam abazad. mombaZa me da mica. M

TuTaSxiam Tvali usinaTlo mordexze gadaitana, gaiRima, arayi daisxa. _ vcade mag me. bevrjer vcade mag me. ici Sen es. _ rai, mere? _ visac Cavacvi, man gamxada, swored. me Tu ara, sxvas gaxada, mainc. _ rom ar Cagecva misTvis, gaxda Tu agcdebodaT an Sen da an im sxvas? siCume Camodga. mere TuTaSxiam miugo: _ ar mifiqria magaze, _ da arayi gadakra... erTi Tvis Tavze TuTaSxiam, SeTanxmebisamebr, mordexis qoxis kari isev SeaRo.

stumarma salami Tqva, dajda...…cota xnis Semdeg TuTaSxiam xmadabla hkiTxa: _ mordex-batono, rogor moiqces kaci, roca aRar icis, ra qnas da ra akeTos? ras

metyvi Sen. _ maseTi kacebisTvis Tqvens sarwmunoebas sxvaze ukeTesi samkurnalo aqvs _ monas-

teri! daTam Tavi gaiqnia: _ yvela sarwmunoebaSi da Cvens saxarebaSic marto is mwams da momwons, aseTi da

aseTi unda iyos adamianio, rom weria. danarCeni, me Tu mkiTxavs kaci, ar varga iq. sak-virveli is aris swored, im uvargisi danarCenisTvis rom Sedian monasterSi berad. ise, kai saqmis sakeTeblad eriskacoba jobs, namdvilia es. ar Sevdgebi iq. waval me.

_ sad? _ iseTi da imdeni moxda Cems axlomaxlos adrec da bolo xanebSic, rom ver gamo-

vitane azri, ra vqna da rogor viyo mere.Ees unda vicode me, ar SemiZlia sxvafrad. wa-val, guli unda gadavayolo rames...

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 3. daTa TuTaSxias ra Tviseba Cans mis saqcielSi: `sami dRe-Rame alodina sarCime-lia~?

a) Semwynarebloba. b) Tavmdabloba. g) pativmoyvareoba. d) windaxeduloba.

(1) 4. vis mimarT gamoxatavs undoblobas mordexi: `mordexma yaCaRis Tofisa da revol-verebis lulebidan vaznebi amoiRo, magidaze dado~?

a) zogadad adamianTa mimarT. b) daTa TuTaSxias mimarT. g) raJa sarCimelias mimarT. d) zogadad yaCaRTa mimarT.

(1) 5. teqstis romel monakveTSia gamoyenebuli Sedareba? a) `SeSam tkacatkuci daiwyo~. b) `buxarSi cecxli aagizgiza~. g) `mivida paemanis TxovniT~. d) `sarCimelia... turasaviT daZrwoda~.

(1) 6. teqstis romel monakveTSi Cans, rom TuTaSxia agdebulad uyurebs sarCimelias? a) `sarCimeliam igrZno, rom... TuTaSxia nakaSiebTan ar wahyveboda~. b) `sami dRe-Rame alodina... SesaZlebel xafangs zveravda~. g) `daTa-batono... wasvlas vapirebdi, dRes rom ar mosuliyavi kidev~. d) `daTa TuTaSxiam xma amoiRo: _ wadi axla Sens gzaze, raJa, biZiko~.

(1) 7. ras iTxovda raJa sarCimelia daTa TuTaSxiasagan? a) saxl-kari gadaewvaT nakaSiebisaTvis. b) erTad amoexocaT nakaSiebis ojaxi. g) daxmareboda nakaSiebisagan fulis dabrunebaSi. d) soxumSi wahyoloda nakaSiebis dasarbevad.

(1) 8. ra saSiSroeba emuqreboda daTa TuTaSxias nakaSiebisagan? a) fulis warTmeva. b) ojaxis dawiokeba. g) saxl-karis gadawva. d) sasikvdilod gameteba.

(1) 9. ris gamo surda sarCimelias daTa TuTaSxias meSveobiT nakaSiebTan dakavSireba? a) nakaSiebma raJa sarCimelias saxl-kari gadauwves da mokvliTac emuqrebodnen. b) nakaSiebma daTa TuTaSxias saxl-kari gadauwves da mokvliTac emuqrebodnen. g) nakaSiebma soxumSi erT qals daTa TuTaSxias fuli waarTves. d) nakaSiebma soxumSi erT qals raJa sarCimelias fuli waarTves.

(1) 10. ra momentSi mixvda sarCimelia, rom TuTaSxia ar daTanxmdeboda mis Txovnas? a) `TuTaSxias mxolod axla daetyo Rimilis magvari raRac~. b) `TuTaSxiam nabadi moixada, jorkoze Camojda~. g) `yaCaRi ver mixvda, salmis pasuxi iyo es daqicineba, Tu kidev sxvas niSnavda~. d) `sarCimelias mtkiced hqonda gadawyvetili, Tavi rixianad daeWira~.

(1) 11. daTa TuTaSxias ra Tviseba vlindeba raJa sarCimeliasTan saubris epizodSi? a) daTa uRirs saqciels ar ikadrebs. b) daTa qalis gaZarcvas ar ikadrebs. g) daTa udanaSaulos mokvlas ar ikadrebs. d) daTa umweos daCagvras ar ikadrebs.

(1) 12. rogori ganwyobilebiT datova raJa sarCimeliam mordexis saxli? a) gaxarebulma. b) imedgacruebulma. g) gamxnevebulma. d) SeSinebulma.

(1) 13. ra azrs gamoxatavs mordexis mier moyolili ambavi Raribi biWis Sesaxeb? a) sikeTes rom gamoiCen adamianis mimarT, amiT adamianebis zneobaze ver imoqmedeb. b) sikeTes rom gamoiCen adamianis mimarT, amiT samSoblos keTildReobas Seewevi. g) sikeTes rom gamoiCen adamianis mimarT, is aucileblad borotebiT gipasuxebs. d) sikeTes rom gamoiCen adamianis mimarT, masac gauCndeba sikeTis gakeTebis survili.

(1) 14. daTa TuTaSxias azriT, ra mohyva mis mier uangarod sikeTis keTebas? a) sazogadoebis gakeTilSobileba. b) sazogadoebis gulgriloba. g) sikeTis gamravleba. d) borotebis gamravleba.

(1) 15. usinaTlo mordexis ra Tviseba Cans teqstis am monakveTSi? a) yovlismomcveli sixarbe. b) dauZleveli Tavmomwoneoba. g) uCveulo Tavmdabloba. d) cxovrebiseuli gamocdileba.

(1) 16. ra Sexeduleba aqvs daTa TuTaSxias beruli da saero cxovrebis wesis Sesaxeb? a) saqveyno saqmis keTeba Tanabradaa SesaZlebeli berobiTac da eriskacobiTac. b) saqveyno saqmis keTeba berobiTac SeuZlebelia da eriskacobiTac. g) saqveyno saqmis keTeba eriskacobiT ufroa SesaZlebeli, vidre beruli cxovrebiT. d) saqveyno saqmis keTeba beruli cxovrebiT ufroa SesaZlebeli, vidre eriskacobiT.

(1) 17. ras gulisxmobs daTa, rodesac ambobs: `ar SemiZlia sxvafrad~? a) daTas ar SeuZlia cxovreba gulgril sazogadoebaSi da surs yvelafers moSor-

des da guli gadaayolos rames. b) daTas ar SeuZlia aitanos im adamianTa umaduroba, romlebmac sikeTeze boro-

tebiT upasuxes an sxvas gaukeTes boroteba. g) daTas ar SeuZlia ise icxovros, rom angariSi ar gauwios sazogadoebriv cxov-

rebaSi miRebul wessa da tradicias. d) daTas ar SeuZlia ise icxovros, rom ar hqondes gacnobierebuli sakuTari da-

niSnuleba da cxovrebis azri.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, rogor xatavs avtori daTa TuTaSxias mxatvrul saxes.

imsjeleT mordexis mxatvruli saxis Sesaxeb.

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli (yuradReba miaqcieT avtoris Txrobis maneras). Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I. teqstis redaqtireba (20 qula)

teqstSi daSvebulia 18 morfologiur-orTografiuli, sintaqsuri, punqtuaciuri Sec-doma da stilisturi xarvezi. gaasworeT es Secdomebi da xarvezebi da ise gadawereT mTeli teqsti, rom masSi arc erTi sxva cvlileba ar SeitanoT.

davalebis maqsimaluri Sefasebaa 20 qula. gaiTvaliswineT, qulebi dagakldebaT Tqven mier gadaweril teqstSi daSvebuli TiToeuli Secdomis, xarvezisa Tu uzusto-bis gamo.

feliqs varlamiSvili (varla) daibada 1903 wels quTaisSi. TavdapirvelaT igi Tbi-lisis saxelmwifo universitetis studenti iyo, samxatvro akademiis gaxsnis Tanave ki am saswavlebelSi gadavida. masTan erTad swavlobden cnobili mxatvrebi gigo gabaS-vili, giorgi CubinaSvili da iakob nikolaZe. akademiis damTavrebis Semdeg feliqs var-lamiSvilma daaarsa samxatvro skola, rasac Tavad xelmZRvanelobda. miRebuli codna rom ufro gaeRrmavebia, mxatvarma ucxoeTSi wasvla gadawyvita. 1928 wels igi gaem-gzavra stambolSi iqidan ki _ parizSi sadac ramdenime welis Semdeg daniel mxatvar qalze daqorwinda. colqmari cota xniT argentinaSi gadavida sacxovreblad Semdeg ki isev parizSi dabrunda.

1952 wlidan varlamiSvilis namuSevrebi warmodgenili iyo mraval prestiJul saga-mofeno darbazebSi. rogorc Tavad xelovani aRniSnavda mis Semoqmedebis Zalian um-Tavresi wyaro saqarTvelo da qarTuli Tematika iyo. mxatvarma erT-erT namuSevars aseTi warwera waawera: `yvela suraTs saqarTvelos siyvaruliT vxatavdi~.

1986 wels varlamiSvili gardaicvala. misi neSti, anderZis Tanaxmad, daswves da ferfli levilis sasaflaoze mimoabnies. feliqs varlamiSvilis namuSevrebis saqarT-velos erovnuli muzeumisaTvis gadacema moxda misi meuRlis iniciativiT.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

II. argumentirebuli ese (20 qula)

sazogadoebis nawili zooparkebis winaaRmdegia, radgan miiCnevs, rom bunebrivi ga-remosagan cxovelebis mowyveta arahumanuria.

argumentirebuli msjelobiT daeTanxmeT am mosazrebas an uaryaviT igi.

gaaanalizeT warmodgenili Tvalsazrisi, SeafaseT misi dadebiTi da uaryofiTi mxa-reebi da CamoayalibeT Tqveni damokidebuleba naTlad, mkafiod da dasabuTebulad, ar-gumentebi gaamyareT saTanado magaliTebiT. msjeloba unda iyos logikurad gamarTu-li da abzacebiT danawevrebuli. SearCieT teqstis Sesabamisi stili. daicaviT salite-raturo enis normebi.

gaiTvaliswineT: Tu Tqveni msjeloba Semoifargleba oTxi-xuTi winadadebiT, naS-romi ar gaswordeba.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

III. wakiTxulis gaazreba da mxatvruli teqstis analizi (15 + 25 qula)

airCieT ori davalebidan erT-erTi da mxolod is SeasruleT!

davaleba # 1

`vefxistyaosnis~ prologSi vkiTxulobT: `raca vis ra bedman misces, dasjerdes da mas ubnobdes:

1. muSa miwyiv muSakobdes, meomari gulovnobdes; kvla mijnursa mijnuroba uyvardes da gamoscnobdes, arca visgan daiwunos, arca sxvaTa uwunobdes.

Sairoba pirveladve sibrZnisaa erTi dargi, 2. saRmrTo saRmrTod gasagoni, msmenelTaTvis didi margi.

kvla aqaca eamebis, vinca ismens kaci vargi; grZeli sityva mokled iTqmis, Sairia amad kargi.

viTa cxensa Sara grZeli da gamoscdis didi rbeva, 3. moburTalsa _ moedani, marTlad cema, marjved qneva,

marT agreTve meleqsesa _ leqsTa grZelTa Tqma da xeva, ra misWirdes saubari da dauwyos leqsman leva.

maSinRa naxeT meleqse da misi moSairoba, 4. ra veRar mihxvdes qarTulsa, dauwyos leqsman Zviroba.

ar Seamoklos qarTuli, ara qmnas sityva-mciroba, xel-marjved scemdes Cogansa, ixmaros didi gmiroba.

moSaire ara hqvian, Tu vinme Tqvas erTi, ori; 5. Tavi yola nu hgonia meleqseTa kargTa swori;

ganaRa Tqvas erTi, ori, umsgavso da Sori-Sori, magra ityvis, `Cemi sjobso~, uciloblobs, viTa jori.

meore leqsi cotai, nawili moSaireTa, 6. ar Zal-uc srul-qmna sityvaTa gulisa gasagmireTa.

vamsgavse mSvildi bediTi ymawvilTa monadireTa: didsa ver mohklven, xelad aqvs xoca nadirTa mcireTa.

mesame leqsi kargi ars sanadimod, samRerelad, 7. saaSikod, salaRobod, amxanagTa saTrevelad;

Cven maTica gveamebis, raca oden Tqvan naTelad. moSaire ara hqvian, veras ityvis vinca grZelad.

xams, meleqse naWirvebsa missa cudad ar abrkmobdes, 8. erTi uCndes samijnuro, erTsa visme aSikobdes,

yovlsa misTvis xelovnobdes, mas aqebdes, mas amkobdes, misgan kide nura unda, misTvis enamusikobdes.

Cemi aw caniT yovelman, mas vaqeb, vinca miqia; 9. ese miCs didad saxelad, ar Tavi gamiqiqia!

igia Cemi sicocxle, uwyalo, viTa jiqia; misi saxeli SefarviT qvemore miTqvams, miqia~.

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 3. romeli striqoni gamoxatavs pirveli strofis mTavar saTqmels? a) I striqoni. b) II striqoni.

g) III striqoni. d) IV striqoni.

(1) 4. ra azri gamoixateba sityvebiT: `Sairoba pirveladve sibrZnisaa erTi dargi~? a) poezia imTaviTve mijnurTa grZnobebis gamosaxatavad Seiqmna. b) poezia imTaviTve samyaros Semecnebis erT-erT saSualebad iqca. g) poeziis daniSnuleba aris adamianis garToba da gamxneveba. d) poeziis daniSnuleba aris aRiarebuli WeSmaritebis qadageba.

(1) 5. ra igulisxmeba sityvebSi: `grZeli sityva mokled iTqmis, Sairia amad kargi~? a) WeSmariti poezia mniSvnelovan azrs sxartad gamoxatavs. b) WeSmariti poezia mniSvnelovani ambebis Sesaxeb mogviTxrobs. g) WeSmariti poezia mcire nawarmoebebis Seqmnas gulisxmobs. d) WeSmariti poezia mxolod amaRlebul grZnobebs asaxavs.

(1) 6. tropuli metyvelebis romeli saxea gamoyenebuli striqonSi: `viTa cxensa Sara grZeli da gamoscdis didi rbeva...~?

a) gapirovneba. b) epiTeti. g) metafora. d) Sedareba.

(1) 7. meoTxe strofis mixedviT, konkretulad raSi mJRavndeba poetis ostatoba? a) ar aRaribebs poetur enas. b) ar mogviTxrobs uintereso ambebs. g) nawarmoebs mefes uZRvnis. d) nawarmoebs mijnurs uZRvnis.

(1) 8. ras gveubneba avtori striqoniT: `moSaire ara hqvian, Tu vinme Tqvas erTi, ori~? a) namdvili xelovani ar aris is, vinc did poetebs utolebs Tavs. b) namdvili xelovani ar aris is, vinc mTel Semoqmedebas mijnurs miuZRvnis. g) namdvili xelovani ar aris is, vinc mxolod mefis sadideblad Txzavs. d) namdvili xelovani ar aris is, vinc mxolod ramdenime nawarmoebs Seqmnis.

(1) 9. mexuTe strofis mixedviT, ra TvisebiT gamoirCevian uniWo poetebi? a) ampartavnobiT. b) gabedulebiT. g) sazrianobiT. d) SurianobiT.

(1) 10. rogor axasiaTebs rusTveli `meore leqsis~ avtorebs? a) maT ar SeuZliaT megobrebis garToba nadimis dros. b) maT ar SeuZliaT monadireTa msgavsad Tavis gamoCena. g) maT ar SeuZliaT poeziis meSveobiT satrfos moxibvla. d) maT ar SeuZliaT sulisSemZvreli Txzulebebis Seqmna.

(1) 11. risTvis aris kargi, avtoris TqmiT, `mesame leqsi~? a) drois gasatareblad. b) samyaros Sesacnobad. g) satrfos saameblad. d) RmerTis Sesacnobad.

(1) 12. ra dadebiTi Tviseba SeiZleba hqondes `mesame leqss~? a) vrclad gamoxatavdes saTqmels. b) mkafiod gamoxatavdes saTqmels. g) mokled gamoxatavdes saTqmels. d) STambeWdavad gamoxatavdes saTqmels.

(1) 13. ra igulisxmeba striqonSi: `moSaire ara hqvian, veras ityvis vinca grZelad~? a) namdvili xelovani is aris, vinc gasarTob nawarmoebs Seqmnis. b) namdvili xelovani is aris, vinc vrcel nawarmoebs Seqmnis. g) namdvili xelovani is aris, vinc lakoniur nawarmoebs Seqmnis. d) namdvili xelovani is aris, vinc tragikul nawarmoebs Seqmnis.

(1) 14. ras niSnavs sityvebi: `xams, meleqse naWirvebsa missa cudad ar abrkmobdes~? a) xelovanma Tavisi niWi samSoblosa da xalxs unda moaxmaros. b) xelovanma Tavisi niWi tyuilubralod ar unda gaflangos. g) xelovanma mTeli Semoqmedeba Tavis satrfos unda miuZRvnas. d) xelovanma mTeli Semoqmedeba sayvarel monarqs unda miuZRvnas.

(1) 15. ra aris, avtoris TqmiT, poetis misia? a) mxolod sazogadoebrivi keTildReobisaTvis unda ibrZodes. b) mxolod sakuTar mefes unda emsaxurebodes. g) mxolod sakuTar samSoblos unda emsaxurebodes. d) mxolod satrfosaTvis unda qmnides nawarmoebebs.

(1) 16. romel striqonSi Cans, rom es poema ar aris rusTvelis erTaderTi Txzuleba? a) `ese miCs didad saxelad, ar Tavi gamiqiqia~. b) `igia Cemi sicocxle, uwyalo, viTa jiqia~. g) `misi saxeli SefarviT qvemore miTqvams, miqia~. d) `Cemi aw caniT yovelman, mas vaqeb, vinca miqia~.

(1) 17. romel striqonSi Cans, rom avtors eamayeba sakuTari Semoqmedeba? a) `ese miCs didad saxelad, ar Tavi gamiqiqia~. b) `igia Cemi sicocxle, uwyalo, viTa jiqia~. g) `misi saxeli SefarviT qvemore miTqvams, miqia~. d) `Cemi aw caniT yovelman, mas vaqeb, vinca miqia~.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, rogor axasiaTebs avtori poezias am teqstSi.

imsjeleT, ra kavSirs xedavs avtori xelovnebasa da siyvaruls Soris.

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli. Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

davaleba # 2

romanSi `samoseli pirveli~ guram doCanaSvili mogviTxrobs, rom iaraRis sayid-lad kamoraSi Casuli ori kanudoseli mwyemsis Sepyrobis Semdeg kamorelebma erT-er-Ti maTgani, ze moreira gaaTavisufles:

mTvarian RamiT Tavawyvetil cxens dauzogavad miaWenebda ze moreira, da sustad aciagebul mdumarebaSi mZlavri, siCumis Ronivrad damfleTi TqaraTquri Sehqonda... gzad cxeni orjer gamoicvala, maincdamainc arc Seferxebula, ise _ bazrobaTa qa-laqTan amxedrebul kamorelTa jgufi idga da, ukve dRe iyo, Soridanve SeirCia cxen-Tagan ukeTesi da yvelaze metad dasvenebuli, mexiviT mieWra, egreve aiwia da daaxta, imis gancvifrebul da SiSnaWam patrons ki karga magari bragvani gaadenina; mere iyo da, kaatingis* misadgomebTan, silaSi, misken zurgiT mjdar, mcenareSi mTeli gulisyu-riT momziral guSags uxmaurod miepara, ukanidan TavSi Caafara da wamsve daikava didxans jdomisagan CaTbunebuli misi unagiri, gadaiwia kaatinga da, Sors Camoitova wvaleba-tanjviT Zlivs wamomdgari, adgilze dabarbacebuli guSagi.

kanudosSi gviani RamiT iyo, da moerida ase, cxendacxen WenebiTa da xmauriT Sesv-la miZinebul Tixis qalaqSi, CamoqveiTda, miatova daRlili cxeni da kanudosSi fe-xiT Sevida. mdinaris wynarad naqsovi xma Semoesma, monacrisfrod mTvlemare TeTr ka-nudosSi fexakrefiT midioda ze...

Tavisi sufTa, momlodine saxlisken cali TvaliTac ki ver bedavda gaxedvas, men-des masielis qoxisken miabijebda. kari ar ebaT saxlebs kanudosSi. zRurblTan Sedga da moridebiT Caaxvela. `Sen xar, ze?~ _ mSvidad gaisma. `me var... ki~, `Semodi~. Zalian bneloda oTaxSi, Wraqi aanTo mendes masielma, da yovelive sustad aliclicda, far-fata CrdilebiT ilokeboda bundovani oTaxi. isev zRurblisaken Seabruna Tavi mendes masielma, xeliT moiCrdila, `romeli xar mand...~ `me gaxlavarT _ don diego~. `ram Se-gawuxa~. `ah, es ze yofila? aRar velodi. Tvali movkari am SuaRamiT aq rom viRaca Se-moipara da... ra vicodi, Tu dausxlteboda, _ da Semparavad, frTxilad iTxova: _ xels Zalian Tu ar SegiSliT, mainteresebs magaTi ambavi...~ `kargi, Semodi, _ neba darTo mendes masielma da zes miubrunda: _ ra gadagxdaT Tavs, sadaa manuelo, wvrilad miam-be suyvelaferi...~

manuelo ki, ze Tvals rom miefara, gaarxeinda... polkovnikma ki saxeloze daqaCa mo-uTmeneli xeliT: `wamo, wavideT~. `sad wavideT~. `rogor Tu sad, kaatingasTan...~ `fe-xiT? _ ikiTxa manuelom, _ Zaan Soria~. `fexiT ki ara... ai, aq dganan cxenebi, ai~. `cxeni rad gvinda...~ `aba riTi wavideT...~ `sad unda wavideT, ro...~ `rogor Tu sad, kaatingas-Tan...~ `kaatingasTan raRa gvinda...~ `aba sadaa saidumlo xvreli...~ `ra xvreli...~ _ Tqva manuelom.

`mere erTi ram gamikvirda, _ ganagrZobda ze, _ is kaprali saubarSi rom Caeria, ar vici, iseTi ra unda eTqva, magram Zalian gaWimuli da gafiTrebuli idga mis winaSe polkovniki. manuelozec cotaTi gaminelda brazi, radgan kaprali aSkarad ganawyene-buli gavida. mere polkovnikma yurebidan cvili amomiRo, Toki Semomxsna, da sanam kars miijaxunebda, manuelom Tvali Camikra, ratomRac gaxarebuli Canda. me mainc un-dod Sevcqerodi _ piroba gvqonda, krinti ar dagveZra. is ki mTlad enad gadaiqca ka-morelebTan. alaparakebuli, iqamde Tu sul Tvals maridebda, orni rom davrCiT, iseT-nairad Semomacqerda, davibeni da axla me avaride Tvali, ver vendobodi mainc, magram fexi rom unda amomertya ybaSi, gadavifiqre, iseTnairad iRimeboda, kanudosisTvis sike-

------------------------------------------ *kaatinga _ Sxamiani buCqebis rigi, romelic boroti kamorelebisagan icavs ajanyebulTa qa-laq kanudoss.

Te Tu ginda, miTxra manuelom da is gakecili baraTi momca, Zalian rom aTvalie-rebdnen polkovniki da kaprali _ es baraTi konseleiros gadaeci da pasuxsac is ga-mogatanso. ise gulRiad Semomyurebda, davujere... Tqveni saxelic axsena da... did Tav-laSi amomarCevina polkovnikma cxeni. davajeq da wamovedi, ar vici, sworad moviqeci Tu ara... baraTSi raime xriki ar iyos...~ `sadaa, maCvene~, _ miuaxlovda mendes masieli. zem frTxilad Caiyo ubeSi xeli, oTxad gakecili baraTi gamoaZvrina. konseleiro WraqTan mivida, susti SuqiT gamJRavnebul baraTs daacqerda, gadaatriala, gadmoatri-ala, aTvaliera erTxans, da don diego miixmo mere: `modi, Senc naxe...~ don diegom ki baraTs erTi daxeda da ucnaurad Seacqerda zes, TvalSi sisovle moeZala, raRacnai-rad, TanaugrZnobda. amayad gaxevebuliyo zRurblTan misuli konseleiro, Rames gas-cqeroda. `ai is kaprali, laparakisas, xelebs ifSvnetda?~ _ ikiTxa don diegom. `ki~. `ubeSi xom ar iyofda wamdauwum xels...~ `ki. da aJrJolebda~. erTmaneTs wamiT gauswo-res Tvali don diegom da Semobrunebulma konseleirom, `saidumlo xvreli orjer ax-seneso, ara?~ `orjer, ki~. `asec vifiqre, konseleiro, _ xmadabla uTxra don diegom, _ ararsebuli xvrelis Cvenebas dapirdeboda, Tanac, rogori saqmea ori iseTi avazakis sawamebelSi motyueba, iqiT isini waubia, aqeT _ es. mec ki gamiWirdeboda msgavsi ar-tistizmi... _ da zes Seacqerda, _ Sen ar ginaxavs baraTi, ara?~ `ara, _ kuStad Tqva zem, _ sawamebelSi ar maCvenes da wamosvlis win ki manuelos sityva miveci, rom ar vna-xavdi. Zalian damiCema... _ da isev boRma Semoawva, _ imaT ki, orives, iseTi didi siamov-nebiT aCvena!~ isev gauswores patara xniT Tvali don diegom da konseleirom, da ze gacxarda: `bolos da bolos, ra baraTia, xom unda vicode, droebiT risTvis gamomiS-ves!~ `droebiT ar xar gamoSvebuli, dawynardi, kargi... _ xma daurbilda don diegos, _ male gaigeb yvelafers, magram jer erTi ram unda gkiTxo _ rogor daSordi...~ `vis, imas?~ _ ver axsenebda Zmakacis saxels. `manuelos, ki~. `civad, cotaTi... _ ganze gaixe-da zem _ sanam im gamorCeul cxenze Sevjdebodi, momiaxlovda da gamiRima... gadaixara da rogorRac SeZlo, mxarze damado xeli, mkiTxa: gaxsovs, xandaxan RamRamobiT erTad rom vsvamdiT?~ `da, giRimoda?~ `ki...~ `Sen raRa hqeni, ze... gauRime?~ `ara. me mxari avu-kari, da xeli avaRebine, radgan bolomde darwmunebuli axlac ara var masSi~. `mere, ewyina?~ `wyeniT ar vici, ise ki, naRvlianad da Tan sixaruliT Semomcqeroda... _ da uceb risxva Semoawva eWvebaSlil zes, _ aRar miCvenebT im oxer baraTs?!~

konseleiro Wraqianad miuaxlovda, mometebulad acaxcaxdnen qoxSi Crdilebi, sev-danarevi siamayiT Sescqeroda zes, da wynarad uTxra: `baraTs gaCveneb, oRond gamagr-di, ze...~ xmisamouReblad gaiSvira xeli SemkrTalma mwyemsma, swrafad gaSala dakeci-li baraTi, Wraqs miuaxlovda da gaSra _ sakvirvelebav, qaTqaTa furcels erTi wer-tilic ki arsad aCnda. mTlad sufTa iyo! `raa... es raa!~ wamoiZaxa gafiTrebulma pir-velma mwyemsma, da suyvelafers erTbaSad mixvda, don diegom ki mainc auxsna: `gadaur-Cenixar, ze~.

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 3. ra aris pirveli abzacis mTavari saTqmeli? a) ze moreira ise Cqarobda kanudosSi dabrunebas, rom arafers erideboda. b) ze moreira iseTi daundobeli kaci iyo, ar daeZebda sxvebis gasaWirs. g) ze moreira ise eqceoda sxvebs, uneburad SeiZleboda udanaSaulo Semokvdomoda. d) ze moreira iseTi vaJkaci iyo, rom misi risxvis yovel kamorels eSinoda.

(1) 4. ratom ar Sevida ze kanudosSi `cxendacxen WenebiTa da xmauriT~? a) mas kanudosSi aRaravin eloda. b) am dros ukve yvelas eZina. g) sakuTari saqcielis rcxvenoda. d) kanudosSi ze moRalated miaCndaT.

(1) 5. ratom gaemarTa ze ara sakuTari, aramed konseleiro mendes masielis qoxisaken? a) mas saswrafo saqme hqonda mendes masielTan. b) surda mendesisagan Sin dabrunebis nebarTva aeRo. g) surda yvelas gaego misi dabrunebis Sesaxeb. d) mas sakuTari col-Svilis gaRviZeba ar undoda.

(1) 6. ras gulisxmobs don diego sityvebSi: `ra vicodi, Tu dausxlteboda~? a) mas kanudosis gadarCenis imedi aRar hqonda. b) mas mendes masielis gadarCenis imedi aRar hqonda. g) mas manuelos gadarCenis imedi aRar hqonda. d) mas ze moreiras gadarCenis imedi aRar hqonda.

(1) 7. raze metyvelebs polkovnikisa da manuelos saubari? a) manuelo abuCad igdebs polkovniks. b) manuelos eSinia polkovnikis risxvisa. g) manuelos uxaria polkovnikis motyueba. d) manuelos uxaria, rom gaaTavisufleben.

(1) 8. raze migvaniSnebs avtori sityvebiT: `manuelo ki, ze Tvals rom miefara, gaarxe-inda~?

a) manuelom yvelaferze xeli Caiqnia. b) manuelom Tavi daaRwia gansacdels. g) manuelom gadaarCina kanudoselebi. d) manuelom miaRwia Tavis mizans.

(1) 9. ratom iyo ze moreira gabrazebuli manueloze? a) SeTanxmebulni iyvnen, krinti ar daeZraT, manuelom ki piroba daarRvia. b) SeTanxmebulni iyvnen, Tu kamorelebi daiWerdnen, Tavi unda moeklaT. g) SeTanxmebulni iyvnen, bolomde ebrZolaT, manuelom ki piroba daarRvia. d) SeTanxmebulni iyvnen, datyvevebis SemTxvevaSi erTad gaqceuliyvnen.

(1) 10. rogor fiqrobda ze manuelos dasjas? a) mTel kanudosSi Searcxvenda. b) mis megobrobaze uars ityoda. g) silas gaawnavda saxeSi. d) fexs amoartyamda ybaSi.

(1) 11. ratom aRar dasaja zem manuelo? a) manuelo iseTi gulwrfeli Canda, zem igi ver gaimeta. b) manuelos xvewna-mudaram gaWra da zem igi veRar gaimeta. g) zem SurisZiebis Rirsadac ki ar CaTvala manuelo. d) zes manuelo Seecoda, radgan mas ueWveli sikvdili eloda.

(1) 12. ze moreiras azriT, ratom gamouSves igi kanudosSi? a) mendes masielisaTvis zavis pirobebi rom SeeTavazebina. b) mendes masielisaTvis manuelos baraTi rom mietana. g) mendes masielisaTvis omis gamocxadeba rom ecnobebina. d) mendes masielisaTvis polkovnikis danabarebi rom gadaeca.

(1) 13. baraTs rom daxedes, mendes masieli da don diego maSinve mixvdnen, rom: a) sakuTari Tavis gawirviT manuelom kamorelebis jaris damarcxeba ganapiroba. b) sakuTari Tavis gawirvis fasad manuelom sikvdilisagan ixsna ze moreira. g) sakuTari Tavis gawirvis fasad manuelom darbevisagan ixsna mTeli kanudosi. d) sakuTari Tavis gawirviT manuelom polkovnik sezarsac gamoutana ganaCeni.

(1) 14. ratom isulelebs Tavs manuelo polkovnikTan saubris dros? a) imitom, rom megobars _ ze moreiras atyuebs. b) imitom, rom or gamorCeul avazaks atyuebs. g) imitom, rom sasjelis Tavidan acileba surs.

d) imitom, rom col-Svilis gadarCena surs.

(1) 15. romel striqonSi iyenebs avtori mxatvrul saSualebas? a) `miatova daRlili cxeni da kanudosSi fexiT Sevida~. b) `Zalian bneloda oTaxSi, Wraqi aanTo mendes masielma~. g) `Camoitova wvaleba-tanjviT Zlivs wamomdgari, adgilze dabarbacebuli guSagi~. d) `monacrisfrod mTvlemare TeTr kanudosSi fexakrefiT midioda ze~.

(1) 16. manuelos ra Tvisebebi Cans am teqstSi? a) sikeTe da Tavmdabloba. b) moxerxebuloba da cnobismoyvareoba. g) cnobismoyvareoba da Tavganwirvis unari. d) moxerxebuloba da Tavganwirvis unari.

(1) 17. ra iyo manuelos Tavganwirvis mTavari mizani? a) megobris gadarCena. b) col-Svilis gadarCena. g) samSoblos gadarCena. d) konseleiros gadarCena.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia:

yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, rogor ixateba ze moreiras saxe am teqstSi.

imsjeleT, rogor ixateba manuelos saxe am teqstSi.

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli. Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I. teqstis redaqtireba (20 qula)

teqstSi daSvebulia 18 morfologiur-orTografiuli, sintaqsuri, punqtuaciuri Sec-doma da stilisturi xarvezi. gaasworeT es Secdomebi da xarvezebi da ise gadawereT mTeli teqsti, rom masSi arc erTi sxva cvlileba ar SeitanoT.

davalebis maqsimaluri Sefasebaa 20 qula. gaiTvaliswineT, qulebi dagakldebaT Tqven mier gadaweril teqstSi daSvebuli TiToeuli Secdomis, xarvezisa Tu uzusto-bis gamo.

jorj balanCini (giorgi balanCivaZe) daibada 1904 wels kompozitori meliton ba-lanCivaZis ojaxSi. giorgim da misma daZmam kargi musikaluri ganaTleba miiRes. peter-burgis marias sabaleto saswavlebelis warCinebiT damTavrebis Semdeg moxda giorgis sabaleto dasSi Caricxva magram mis eqsperimentebs xelisuflebis ukmayofileba mohy-va. balanCinma megobrebTan erTad qveynidan wasvla gadawyvites. igi miiwvies parizis rusul sabaleto dasSi sadac SeTavazes, rom balanCivaZis nacvlad balanCini gamxda-riyo. male man fexi daiziana ris gamoc iZulebuli gaxda, rom cekvisaTvis Tavi daene-bebia. amis Semdeg igi mTlianaT gadaerTo qoreografiaze.

30-iani wlebis dasawyisSi igi amerikis SeerTebul StatebSi miiwvies. am droidan daiwyo amerikul baletis didebis xana da balanCinis msoflio aRiareba. man gaanviTa-ra klasikuri baleti da safuZveli daudo Tanamedrove sabaleto xelovnebas. 1962 wels jorj balanCins mieca saqarTveloSi Camosvlis SesaZlebloba. misi dasis gastroleb-ma Zalian udidesi warmatebiT Caiara. am speqtaklebs mraval ricxovani mayurebeli da-eswro.

balanCini gardaicvala 1983 wels. qoreografma romelsac memkvidre ar hyavda mTe-li qoneba dasis balerinebs uanderZa. es sabaleto dasi dRes mis saxels atarebs.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

II. argumentirebuli ese (20 qula)

sazogadoebis nawili qveynis ekonomikis ganviTarebaSi turizmis rolis gazrdis winaaRmdegia, radgan miiCnevs, rom didi raodenobiT turistis Semosvlam SeiZleba Cve-ni kulturis uZveles Zeglebs safrTxe Seuqmnas.

argumentirebuli msjelobiT daeTanxmeT am mosazrebas an uaryaviT igi.

gaaanalizeT warmodgenili Tvalsazrisi, SeafaseT misi dadebiTi da uaryofiTi mxa-reebi da CamoayalibeT Tqveni damokidebuleba naTlad, mkafiod da dasabuTebulad, ar-gumentebi gaamyareT saTanado magaliTebiT. msjeloba unda iyos logikurad gamarTu-li da abzacebiT danawevrebuli. SearCieT teqstis Sesabamisi stili. daicaviT salite-raturo enis normebi.

gaiTvaliswineT: Tu Tqveni msjeloba Semoifargleba oTxi-xuTi winadadebiT, naS-romi ar gaswordeba.

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

III. wakiTxulis gaazreba da mxatvruli teqstis analizi (15 + 25 qula)

airCieT ori davalebidan erT-erTi da mxolod is SeasruleT!

davaleba # 1

`vefxistyaosnis~ prologSi vkiTxulobT: `vTqva mijnuroba _ pirveli da tomi gvarTa zenaTa,

1. Znelad saTqmeli, saWiro gamosagebi enaTa; igia saqme sazeo, momcemi aRmafrenaTa; vinca ecdebis, Tmobamca hqonda mravalTa wyenaTa.

mas erTsa mijnurobasa Wkvianni ver mihxvdebian, 2. ena daSvrebis, msmenlisa yurnica davaldebian;

vTqvne xelobani qvenani, romelni xorcTa hxvdebian; marT masve hbaZven, Tu oden ar siZven, SoriT bndebian.

mijnuri Smagsa gviqvian arabuliTa eniTa, 3. miT, rome Smagobs misisa ver-mixvdomisa wyeniTa;

zogTa aqvs saRmrTo siaxle, daSvrebis aRmafreniTa, kvla zogTa qve uc buneba keklucTa zeda frfeniTa.

mijnursa Tvalad siturfe hmarTebs, marT viTa mzeoba, 4. sibrZne, siuxve, simdable, siyme da mocaleoba,

ena, goneba, daTmoba, mZleTa mebrZolTa mZleoba. vis ese srulad ara sWirs, aklia mijnurT zneoba.

mijnuroba aris turfa, sacodnelad Zneli gvari; 5. mijnuroba sxva ramea, ar siZvisa dasadari;

igi sxvaa, siZva sxvaa, Sua uzis didi zRvari, nuvin gahrevT erTmanerTsa, gesmas Cemi naubari!

xams mijnuri xanieri, ar meZavi, bilwi, mruSi, 6. ra mohSordes moyvaresa, gaamravlos sulTqma, uSi,

guli erTsa daajeros, kuSti mihxvdes, Tunda quSi; mZuls ugulo siyvaruli, xvevna, kocna, mtlaSa-mtluSi.

mas cocxali nu elevis, raca pirvel Seuyvardes, 7. nuca lxinsa auzvavdes, nuca Wirsa Seuzardes;

misTvis daTmos yvelakai, misTvis velTa gamovardes, nura hgava, sofelica misi kerZi gardaqardes.

ama saqmesa mijnuri nu uxmobs mijnurobasa, 8. dRes erTi undes, xvale sxva, sTmobdes gayrisa Tmobasa;

ese mRerasa bediTsa hgavs, vaJTa ymawvilobasa. kargi mijnuri igia, vin iqms soflisa Tmobasa.

ars pirveli mijnuroba ar-daCena, WirTa malva, 9. Tavis-wina igonebdes, niadagmca hqonda xalva,

SoriT bneda, SoriT kvdoma, SoriT dagva, SoriT alva, daTmos wyroma moyvrisagan, misi hqondes SiSi, krZalva~.

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 3. rogor axasiaTebs avtori `pirvel mijnurobas~? a) rogorc grZnobas, romlis gamoxatvac mxolod brZens SeuZlia. b) rogorc grZnobas, romlis gancdac mxolod gamorCeul adamians SeuZlia.

g) rogorc grZnobas, romlis gancdac yvela adamians SeuZlia. d) rogorc grZnobas, romlis sityvebiT gamoxatva uaRresad Znelia.

(1) 4. ras niSnavs sityvebi: `vinca ecdebis, Tmobamca hqonda mravalTa wyenaTa~? a) vinc cdilobs amgvari siyvarulisaTvis icxovros, mravali gansacdeli unda ai-

tanos. b) vinc cdilobs amgvari siyvarulisaTvis icxovros, satrfos erTguli unda iyos. g) vinc cdilobs samSoblos erTguli iyos, mravali tkivili unda moiTminos. d) vinc cdilobs xelmwifis erTguli iyos, mravali wyenac unda aitanos.

(1) 5. ra igulisxmeba sityvebSi: `mas erTsa mijnurobasa Wkvianni ver mihxvdebian~? a) saRvTo mijnurobas adamianuri siyvaruli upirispirdeba. b) saRvTo mijnurobas baZavs adamianuri siyvaruli. g) saRvTo mijnurobas brZenic ki ver gaiazrebs. d) saRvTo mijnurobas mxolod brZeni gaiazrebs.

(1) 6. meore strofis mixedviT, ris Sesaxeb saubrobs avtori? a) mefisaTvis Tavganwirvis Sesaxeb. b) miwieri grZnobebis Sesaxeb. g) sakuTari satrfos Sesaxeb. d) samSoblosTvis Tavdadebis Sesaxeb.

(1) 7. ras emsgavseba WeSmariti mijnuris grZnoba? a) kacobriobis siyvaruls. b) megobris siyvaruls. g) samSoblos siyvaruls. d) RvTis siyvaruls.

(1) 8. ratom SeiZleba ewodos mijnurs `Smagi~? a) imitom, rom velad gaWra da mxecebTan yofna axasiaTebs. b) imitom, rom pirobis Sesrulebis unari ara aqvs. g) imitom, rom satrfos gulisaTvis Tavis mokvla SeuZlia. d) imitom, rom Wkuidan iSleba satrfos miuwvdomlobis gamo.

(1) 9. ra azria gamoxatuli striqonSi: `zogTa aqvs saRmrTo siaxle, daSvrebis aRmaf-reniTa...~?

a) zogierTi mijnuri samSoblosadmi siyvaruls gamoxatavs. b) zogierTi mijnuri satrfosTan Seyrisaken iswrafvis. g) zogierTi mijnuri RmerTTan miaxloebisaken iswrafvis. d) zogierTi mijnuri xelmwifisadmi erTgulebas gamoxatavs.

(1) 10. ra mxatvrul saSualebas iyenebs avtori striqonSi: `mijnursa Tvalad siturfe hmarTebs, marT viTa mzeoba~?

a) gapirovnebas. b) epiTets. g) metaforas. d) Sedarebas.

(1) 11. ris Sesaxeb afrTxilebs avtori mkiTxvels sityvebiT: `gesmas Cemi naubari~? a) ar SeiZleba Tavdadebisa da siyvarulis gaigiveba. b) ar SeiZleba megobrobisa da mruSobis gaigiveba. g) ar SeiZleba mijnurobisa da megobrobis gaigiveba. d) ar SeiZleba mijnurobisa da mruSobis gaigiveba.

(1) 12. ra aris namdvili mijnuris Tviseba? a) gulubryviloba. b) gulwrfeloba. g) erTguleba. d) simSvide.

(1) 13. ra igulisxmeba sityvebSi: `nura hgava, sofelica misi kerZi gardaqardes~? a) ar moeridos velad gaWras. b) ar moeridos sazogadoebis ukmayofilebas. g) ar moeridos sikvdilsac ki. d) ar moeridos xelmwifis risxvas.

(1) 14. ras gulisxmobs avtori merve strofis pirvel da meore striqonebSi? a) kargi mijnuri is aris, visac megobris gamo satrfos mitoveba SeuZlia. b) kargi mijnuri is aris, vinc satrfos gamo arasodes gaWrila velad. g) kargi mijnuri is aris, visac mudam erTi adamianis erTguleba SeuZlia. d) kargi mijnuri is aris, vinc satrfosTan ganSorebis simZimes ar ganicdis.

(1) 15. konkretulad rogori adamianis Sesaxeb ambobs avtori: `kargi mijnuri igia, vin iqms soflisa Tmobasa~?

a) visac SeuZlia satrfos gamo auRebeli cixe dalaSqros. b) visac SeuZlia satrfos gamo metoqe ar daindos. g) visac SeuZlia satrfos gamo samSoblodan gadaixvewos. d) visac SeuZlia satrfos gamo yovelive daTmos.

(1) 16. ra mniSvneloba aqvs sityvas `pirveli~ striqonSi: `ars pirveli mijnuroba ar-da-Cena, WirTa malva~?

a) samudamo. b) saukeTeso. g) SesaSuri. d) Sesawynarebeli.

(1) 17. romel striqonSi Cans is azri, rom, avtoris TqmiT, adamianma satrfosagan wye-nis moTmena unda SeZlos?

a) `ama saqmesa mijnuri nu uxmobs mijnurobasa~. b) `daTmos wyroma moyvrisagan, misi hqondes SiSi, krZalva~. g) `Tavis-wina igonebdes, niadagmca hqonda xalva~. d) `kargi mijnuri igia, vin iqms soflisa Tmobasa~.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia: yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT, rogor axasiaTebs avtori siyvaruls am teqstSi.

imsjeleT, rogor axasiaTebs avtori idealur mijnurs am teqstSi.

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli. Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

davaleba # 2

yuradRebiT waikiTxeT nawyveti Wabua amirejibis romanidan `gora mborgali~: `ramdeni drama da tragedia mohyva jer revoluciebs da Semdeg saqarTvelos gasab-

Woebas, RmerTma icis. erT maTgans movigoneb, im periodisTvis tipurs... Zalian eSxiani, ociode wlis, sazogadoebisTvis kargad cnobili qaliSvili, inte-

ligentis ojaxidan, scenismoyvare an ukve msaxiobi. ocdaaTs gadacilebuli, aristok-ratuli warmoSobis, warmosadegi garegnobis, xalxSi yvela maRali Rirsebis mqone ka-cad cnobili mwerali, sazogado da politikuri moRvawe, parlamentis deputati, opo-ziciuri partiis erT-erTi lideri da misi mTavari beWdviTi organos redaqtori... kla-sikuri samkuTxedis mesame elementia rigiTi Tbiliseli moqalaqis Svili, scenismoyva-re, profesiiT moqandake, ukve dasaxelebul or personaJze metad Tu ara, aranakleb niWieri da popularuli pirovneba.

tragedia iwyeba imiT, rom mwerals msaxiobi qaliSvilis gardareuli siyvaruli Se-eyara da karga xnis daJinebuli trfialis Semdeg qorwineba Sedga. qaliSvils didi siyvaruli ar unda hqonoda. es momavalSi mravali niSniT dadasturda... iqorwines, cxovrobdnen, moRvaweobdnen, sazogadoebis gamaxvilebuli yuradReba ar mohklebiaT, pativiscemiTa da siyvaruliT sargeblobdnen, sanam... saqarTvelo gasabWovdeboda! erTi socialistebi meore socialistebma Secvales. mwerali im socialistebsac ki edga opo-ziciaSi, vinc damoukidebeli saqarTvelos droSiT apirebda samarTliani sazogadoebis Seqmnas da ra damokidebuleba unda gamoemJRavnebina im socialistebis mimarT, vinc sa-qarTvelos momavals ruseTis mravalerovani saxelmwifos farglebSi gulisxmobda? oriode dRe dasWirda imas, rom mwerali yovelgvar samomavlo perspeqtivas moklebul, devnil pirad qceuliyo, xolo axalgazrda, cnobili msaxiobi qali _ arsebuli xeli-suflebis `mosisxle mtris~ meuRled da Tanamoazred. aseT viTarebaSi orTaves Tavi-si adgili unda eZebna da asec moxda. mweralma ajanyebis mzadebis erT-erTi xelmZRva-nelis roli ikisra, aralegalur mdgomareobaze gadavida da Tavisi adamianuri, moqa-laqeobrivi da erovnuli movaleobebis aRsrulebisTvis gadasdo sakuTari sicocxle.

axalma socialistebma muSur-glexuri xelisuflebis koziri gaiTamaSes... qveda fe-nebma es aRfrTovanebiT miiRes da aqedan gamosulma popularebma sazogadoebaSi wamy-vani mdgomareoba daikaves _ maT Soris, zemoxsenebulma moqandake-msaxiobmac, romlis Zvelma siyvarulma msaxiobi qalis, axla ukve devnili mwerlis meuRlis mimarT, axali ZaliT ifeTqa... mwerals eZebdnen, misi mokvlis an dapatimrebisTvis fuladi jildo iyo gamocxadebuli. cols ar apatimrebdnen, misatyuarad hyavdaT, _ qmari, roca iqneba, colisa da Svilis sanaxavad mova da aviyvanTo. umweo axalgazrda msaxiobi qalis bi-naSi dRedaRam Cekistebi morigeobdnen. ise Canda, rom qmris dapatimrebisa Tu mokvlis Semdeg cols cimbiris romelime miyruebul qalaqSi moangariSed jdoma arafriT ar unda ascdenoda, Tuki mdevrebi amas dasjerdebodnen. am ukiduresad daZabul viTare-bas daerTo isic, rom sul axlo warsulSi bednieri col-qmris pirmSom wuTisofeli udrood datova da tragedia ufro gamZafrda... qalma mwerali miatova, moqandakes gahy-va da amiT Tavi ixsna. sxva ra unda eqna, ra gamosavali hqonda? keTili adamianebi, isi-ni, vinc ama Tu im saqcielis gamarTlebas eZebs da ara dagmobas, imasac ki ambobdnen, rom msaxiobma moqandakes qmris daJinebuli moTxovniT Seafara Tavi _ gahyva. col-qmris gzebi samudamod gaiyara.

qalma... mwerlisa, siyvaruli Tu ara, mowiweba da Tayvaniscema sicocxlis dasasru-lamde siamayiT miitana da ramdenimejer mis mimarT Tavisi damokidebulebis sajarod gamoxatvac ki gabeda... cnobili qarTveli moRvawis gardacvalebis TariRis aRsaniSnav saRamoze es qali sityviT gamovida, emigraciaSi gardacvlili pirveli qmris odesRac gamoqveynebuli mSvenieri werili waikiTxa, _ erTma, aw miviwyebulma mweralma, Cveni iubilaris dabadebis ormocdaaT wlisTavze aseTi ram dawerao! marTalia, stalini karga xnis mkvdari iyo, magram aseTi siTamame am droSic mtrul gamoxdomad iTvlebo-da. arafers daerida, waikiTxa.

mwerali Tavis valsa da mowodebas bolomde mihyva da ukiduresad uiRblo, mxo- lod damarcxebebis daRiT aRbeWdili biografiis tragikuli magaliTi Sva. ajanyeba damarcxda. ajanyebis xelmZRvaneloba _ `paritetuli komiteti~ _ mTeli Semadgenlo-biT iqna dapatimrebuli, mwerlis garda. isev malva da sikvdilis gamudmebuli saSiS-roeba, isev ojaxebis dawiokeba, SemfarebelTa dapatimreba da miusafari adamianis gan-

cdebi. ase gaiara weliwadze metma da bolos, naTesaobis kategoriuli moTxovniT, mwe-rali emigraciaze daTanxmda. esec problema iyo da mainc moxerxda erTi Skiperis da-yolieba. mwerali baTumSi Caapares. maSin matareblebs guldasmiT amowmebdnen, xalxi represiebs gaurboda, zogi xmeleTiT, zogi zRviT TurqeTSi gadadioda... Caiyvanes, Skipers Caabares da gamobrundnen. ori dRis Semdeg mweralma quTaisSi miakiTxa Tavis das, romelic imJamad iqaur TeatrSi TamaSobda. misi dabruneba bevrma msaxiobma gai-go, magram aravis gaucia da swored iseTma misca TavSesafari, viszec xma dadioda _ Cekistebis agentiao. yvela gancvifrebuli iyo, ucxoeTSi wasasvlelad gamzadebuli kaci isev devnasa da sikvdils rom daubrunda. man ki aseTi ram ganacxada: _ Cemi Tana-mebrZolebis samareebs ver mivatoveb. Cems megobrebs, naTesavebs, eris saukeTeso Svi-lebs daundoblad Jleten, Cemi samSoblo gansacdelSia da me am viTarebaSi wasvlas dezertirobad vTvli. Cemi adgili aq aris da ara parizis kafeebSio!.. iqamde eTamaSa sikvdils, iqamde awvala mdevari da iwvala Tavad, sanam emigraciaSi myofi partiuli xelmZRvanelobis kategoriuli moTxovna miiRo, saqarTvelos gascloda. wavida iseve, rogorc mTeli misi Taoba wavida _ vin umjobes samyaroSi, vin cimbirSi da vin emig-raciaSi. iq Tvramet weliwads iyo. coli ar SeurTavs. cxovrobda, leqsiT amkobda Ta-vis pirvel da ukanasknel siyvaruls da sinanuliT mitovebul samSoblos.

dakrZalulia parizis axlos, sent-uenis sasaflaoze. msaxiobi qali sicocxlis bolo wlebSi zafxulobiT qviSxeTSi isvenebda xolme miu-

xedavad imisa, rom SeeZlo ufro moxerxebul da prestiJul kurortebs swveoda. saqme is aris, rom man da mweralma aqaur patara eklesiaSi daiweres jvari. eklesia mweral-Ta dasasvenebeli saxlis gverdiT dgas _ ZvelisZveli, mouvleli, mitovebuli. msaxio-bi didxnobiT idga xolme zurgiT samyarosgan, idga kedelze Sublmidebuli da garin-debuli. risa unda yofiliyo is garindeba? cxovrebis simuxTleTagan naboZebi co-dvebis monaniebisa, pirveli qmris ukuRmarTi iRblis datirebisa Tu siberis glo-visa?~

a) wakiTxulis gaazreba:

davalebis Sesasruleblad yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin daiwyeT, rodesac teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxidan airCieT mxolod erTi da SemoxazeT. moniSnuli pasuxi gadaitaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X.

upasuxeT Semdeg kiTxvebs:

(1) 3. ratom uwodebs avtori teqstSi aRweril ambavs `im periodisTvis tipurs~? a) saqarTvelos gasabWoebam qveynis cxovrebaSi axali politikuri sistemis damk-

vidreba ganapiroba. b) saqarTvelos gasabWoebam SemoqmedebiTi niWiT dajildoebuli yvela adamianis

qveynidan gadaxvewa gamoiwvia. g) saqarTvelos gasabWoebas politikuri TvalsazrisiT adamianebis bedze arsebi-

Ti gavlena ar mouxdenia. d) saqarTvelos gasabWoebis Semdeg damyarebulma politikurma reJimma adamianTa

cxovreba sabediswerod Secvala.

(1) 4. ris xazgasma surs avtors, roca moqandakes `rigiTi Tbiliselis Svils~ uwodebs? a) moqandake dabali socialuri wris warmomadgeneli iyo. b) moqandake aristokratiul wreebTan iyo daaxloebuli. g) moqandake ar gamoirCeoda SemoqmedebiTi niWiT. d) moqandakes brwyinvale SemoqmedebiTi momavali eloda.

(1) 5. ram ganapiroba msaxiobisa da mwerlis siyvarulis tragizmi? a) `daJinebuli trfialis Semdeg qorwineba Sedga~. b) `mwerals msaxiobi qaliSvilis gardareuli siyvaruli Seeyara~. g) `erTi socialistebi meore socialistebma Secvales~. d) `sazogadoebis gamaxvilebuli yuradReba ar mohklebiaT~.

(1) 6. ram ganapiroba is, rom mwerali orive xelisuflebas `edga opoziciaSi~? a) misTvis miuRebeli iyo nebismieri xelisufleba. b) misTvis miuRebeli iyo socialisturi ideebi. g) misTvis miuRebeli iyo saqarTvelos damoukidebloba. d) misTvis miuRebeli iyo menSevikuri xelisufleba.

(1) 7. ram aqcia mwerali `samomavlo perspeqtivas moklebul, devnil pirad~? a) mwerali da msaxiobi sazogadoebaSi `pativiscemiTa da siyvaruliT sargeblobd-

nen~. b) mwerals `arsebuli xelisuflebis `mosisxle mtris~ meuRled da Tanamoazred~

miiCnevdnen. g) gasabWoebis Semdeg qveyanaSi SemoqmedebiTi niWiT dajildoebul yvela adamians

devnidnen. d) gasabWoebis Semdeg qveyanaSi daiwyo gansxvavebuli Sexedulebebis mqone adamia-

nebis devna.

(1) 8. mwerlis xasiaTis ra Tvisebebze miuTiTebs is, rom man `ajanyebis mzadebis erT-erTi xelmZRvanelis roli ikisra~?

a) mwerali partiuli xelmZRvanelobis erTgulia. b) mwerali damxobili xelisuflebis erTgulia. g) mwerali sabWoTa xelisuflebis erTgulia. d) mwerali Tavisi qveynis erTgulia.

(1) 9. teqstis romel monakveTSia gamoyenebuli tropuli metyveleba? a) `popularebma sazogadoebaSi wamyvani mdgomareoba daikaves~. b) `dapatimrebisTvis fuladi jildo iyo gamocxadebuli~. g) `muSur-glexuri xelisuflebis koziri gaiTamaSes~. d) `cols ar apatimrebdnen, misatyuarad hyavdaT~.

(1) 10. ram Seuwyo xeli `moqandake-msaxiobis~ aRzevebas? a) sabWoTa xelisufleba aristokratiuli fenidan gamosul xelovans swyalobda. b) sabWoTa xelisufleba sazogadoebaSi popularul nebismier xelovans swyalobda. g) sabWoTa xelisufleba nebismieri socialuri fenidan gamosul xelovans swyalobda. d) sabWoTa xelisufleba dabali socialuri fenidan gamosul xelovans swyalobda.

(1) 11. ram ganapiroba msaxiobi qalis tragikuli yofa qmris gauCinarebis Semdeg? a) sabWoTa xelisuflebisaTvis miuRebeli iyo mwerlisa da msaxiobis siyvaruli. b) sabWoTa xelisuflebisaTvis miuRebeli iyo msaxiobis gamorCeuli niWiereba. g) sabWoTa xelisufleba daundoblad uswordeboda qveynis nebismier moqalaqes. d) sabWoTa xelisufleba daundoblad uswordeboda mowinaaRmdegis ojaxs.

(1) 12. ram warmoSva sazogadoebis nawilSi azri imis Sesaxeb, rom `msaxiobma moqanda-kes qmris daJinebuli moTxovniT Seafara Tavi _ gahyva~?

a) sazogadoeba amarTlebda mwerlisadmi sabWoTa xelisuflebis damokidebulebas. b) sazogadoeba gulgrili iyo msaxiobi qalis bedis mimarT. g) sazogadoebis nawils surda msaxiobis meored gaTxovebis gamarTleba. d) sazogadoebis nawils surda msaxiobis meored gaTxovebis dagmoba.

(1) 13. ra mizani amoZravebda msaxiobs, roca emigraciaSi gardacvlili yofili qmris `mSvenieri werili~ sajarod waikiTxa?

a) iubilari moRvawisadmi Tavisi Rrma pativiscemis gamoxatva. b) yofili qmris werilis wakiTxviT xelisuflebasTan dapirispireba. g) yofili qmris xsovnisadmi Tavisi pativiscemis gamoxatva. d) xelisuflebisa da sazogadoebisaTvis Tavisi erTgulebis Cveneba.

(1) 14. ratom gauWirdaT mwerlis naTesavebs `Skiperis~ (gemis meTauris) dayolieba? a) sabWoTa xelisuflebas surda, mowinaaRmdegisaTvis emigraciaSi wasvlis SesaZ-

lebloba mieca. b) `Skipers~ surda, sabWoTa xelisuflebisaTvis Tavisi siZulvili daedasturebina.

g) sabWoTa xelisufleba sastikad sjida yvelas, vinc adamianebs emigraciaSi wasv-laSi exmareboda.

d) `Skipers~ surda, sabWoTa xelisuflebisaTvis Tavisi erTguleba daemtkicebina.

(1) 15. mwerlis xasiaTis ra Tvisebaze miuTiTebs is, rom samSvidoboze gasvlis Semdeg is isev samSobloSi dabrunda?

a) mwerlis sicocxlis mizani sikvdilTan TamaSi da mdevris wvaleba iyo. b) mwerali sicocxlis azrs partiuli interesebis ganxorcielebaSi xedavda. g) mwerals naTesavebis mitoveba sicocxlis fasadac ki ar SeeZlo. d) mwerlisaTvis samSoblo sakuTar sicocxleze ufro Zvirfasi iyo.

(1) 16. ras gulisxmobs avtori sityvebSi: `umjobesi samyaro~? a) gadasaxlebas. b) sikvdils. g) keTildReobas. d) emigrantobas.

(1) 17. ratom ar surda msaxiobs qviSxeTze `ufro moxerxebul da prestiJul kuror-tebs swveoda~?

a) misTvis arsebiTi mniSvneloba ar hqonda, Tu sad daisvenebda xolme zafxulobiT. b) misTvis Zvirfasi iyo xsovna mwerlisa, romelzec qviSxeTis eklesiaSi daiwera

jvari. g) surda qviSxeTSi mdebare `mweralTa dasasvenebel saxlSi~ efiqra sakuTar war-

sulze. d) surda xSirad moenaxulebina qviSxeTis `ZvelisZveli, mouvleli, mitovebuli~ ek-

lesia.

b) mxatvruli teqstis analizi:

weriTi davalebis instruqcia: yuradRebiT gaecaniT davalebis pirobas. naweri ar gaswordeba, Tu naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis peri-

frazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba an mocemuli teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli, anda enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs.

naSromi Sesrulebuli unda iyos gasagebi (garkveuli) xelweriT. is monakveTebi, ro-melTa amokiTxvac gaZneldeba, ar gaswordeba da Txzulebis Sefasebisas mxedvelobaSi ar iqneba miRebuli.

orive weriT davalebas Tan axlavs sam-sami miTiTeba. am miTiTebebs unda upasuxoT ise, rom Txzuleba azrobrivad erTiani, mTliani gamovides da ar iyos kiTxvebze cal-calke gacemuli pasuxebis meqanikuri jami an mocemuli teqstis perifrazi (Tundac mTeli Txzulebis Sinaarsis gadmocema). gaiTvaliswineT, rom davalebis miTiTeba Ses-rulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi gace-muli.

CamoayalibeT Tqveni azri naTlad, mkafiod, detalurad da dasabuTebulad. naSromi Sefasdeba imis mixedviT, Tu ramdenad Cans masSi argumentirebisa da damoukidebeli azrovnebis unari da ara imis mixedviT, emTxveva Tu ara Tqveni pozicia sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss. msjeloba unda iyos logikurad gamarTuli da abzacebiT danawevrebuli; unda daicvaT saliteraturo enis normebi.

Savi samuSaosaTvis testSi datovebulia adgili, romelic SegiZliaT gamoiyenoT. gaiTvaliswineT, Savad Sesrulebuli namuSevari ar gaswordeba.

pasuxebis furcelSi daSvebuli Secdoma gadaxazeT da nu dajRabniT. weriTi davalebis maqsimaluri qulaa 25.

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:

imsjeleT mTavari personaJis, mwerlis, mxatvruli saxis Sesaxeb.

imsjeleT mocemuli teqstis mixedviT, ra gavlenas axdens totalitaruli reJimi adamianebis bedze.

imsjeleT, ra aris mocemuli teqstis mTavari saTqmeli da ra mxatvruli saSuale-bebiTaa igi realizebuli (yuradReba miaqcieT avtoris Txrobis maneras). Tqveni Tvalsazrisi daasabuTeT!

Savi samuSaosaTvis

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sefasebis sqemebi

teqstis redaqtireba

I varianti

vera faRava daibada TbilisSi 1907 wels. bebiamisi iyo ziCis STagonebis wyaro `vefxistyaosnis~ erT-erTi personaJis saxis Seqmnisas. mxatvris mamas, iuri faRavas, ger-maniaSi hqonda miRebuli iuridiuli ganaTleba. 1920-1921 wlebSi igi diplomatiuri mi-siiT iranSi imyofeboda. dabrunebisTanave iuri faRavam Tbilisi datova da col-Svil-Tan erTad germaniaSi gaemgzavra samkurnalod. saqarTveloSi Seqmnili viTarebis gamo faRavebi samSobloSi aRar dabrunebulan. 1923 wels isini sacxovreblad parizSi ga-dasaxldnen. mSoblebma niWier gogonas kargi ganaTleba miaRebines. Tavdapirvelad ve-ra xelovnebis skolaSi swavlobda, Semdeg ki _ ransonis akademiaSi.

vera faRavas pirveli namuSevrebi sakuTar galereaSi gamofina Jan buSerma, romel-sac didi wvlili miuZRvis qarTveli mxatvris talantis aRmoCenasa da popularizaci-aSi. buSeris galerea im droisaTvis umniSvnelovanesi kulturuli centri iyo. igi xSirad maspinZlobda iseT mxatvrebs, rogorebic iyvnen: pikaso, miro da sxv. 1966 wels veneciis tradiciul saerTaSoriso gamofenaze safrangeTi vera faRavas namuSevrebiT iyo warmodgenili da mas calke oTaxi hqonda daTmobili.

qarTveli emigranti 1988 wels gardaicvala da levilis sasaflaoze dakrZales mSoblebis gverdiT.

II varianti

Tamar TumaniSvili (Tumanova) 1919 wlis 2 marts daibada SanxaiSi, emigrantebis oj-axSi. 1926 wels igi dedasTan erTad safrangeTSi Cavida. mravalmxrivi niWierebiT ga-morCeuli gogona dedam baletze Seiyvana. misi debiuti 10 wlis asakSi Sedga parizis operis scenaze. swored aq SeamCnia is jorj balanCinma, romelmac gansazRvra kidec Ta-maris Semdgomi sabaleto kariera.

qarTveli balerina msoflioSi cnobili qoreografebis STagonebis wyaro yofila. Tamars brwyinvaled ganusaxierebia mTavari rolebi maT mier dadgmul sabaleto speq-taklebSi. 1939 wels deda-Svili sacxovreblad amerikis SeerTebul StatebSi gadavida. imave wels Tamarma popularul miuziklSi miiRo monawileoba. uniWieresi mocekvave, romelic iSviaTi silamaziTac gamoirCeoda, holivudSi maleve SeamCnies. Tamar Tuma-niSvili mraval filmSi gadaiRes, romelTagan yvelaze gamorCeulia ,,didebis dReebi“. am filmSi mas partniorobas gregori peki uwevda. Tamari mravali mxatvris STagone-bis wyaro gamxdara. misi portretebi dauxatavT iseT Semoqmedebs, rogorebic iyvnen: korneli, miro da sxv.

Tamar TumaniSvilma mTeli qoneba saqvelmoqmedo fonds uanderZa. igi gardaicvala 1996 wels. igi dakrZales los-anjelesis sasaflaoze.

III varianti

feliqs varlamiSvili (varla) daibada 1903 wels quTaisSi. Tavdapirvelad igi Tbi-lisis saxelmwifo universitetis studenti iyo, samxatvro akademiis gaxsnisTanave ki am saswavlebelSi gadavida. masTan erTad swavlobdnen cnobili mxatvrebi: gigo gabaS-vili, giorgi CubinaSvili da iakob nikolaZe. akademiis damTavrebis Semdeg feliqs varlamiSvilma daaarsa samxatvro skola, romelsac Tavad xelmZRvanelobda. miRebu-li codna rom ufro gaeRrmavebina, mxatvarma ucxoeTSi wasvla gadawyvita. 1928 wels igi gaemgzavra stambolSi, iqidan ki _ parizSi, sadac ramdenime wlis Semdeg daniel mxatvar qalze daqorwinda. col-qmari cota xniT argentinaSi gadavida sacxovreblad, Semdeg ki isev parizSi dabrunda.

1952 wlidan varlamiSvilis namuSevrebi warmodgenili iyo mraval prestiJul saga-mofeno darbazSi. rogorc Tavad xelovani aRniSnavda, misi Semoqmedebis umTavresi wyaro saqarTvelo da qarTuli Tematika iyo. mxatvarma erT-erT namuSevars ase waawe-ra (aseTi warwera gaukeTa): `yvela suraTs saqarTvelos siyvaruliT vxatavdi~.

1986 wels varlamiSvili gardaicvala. misi neSti, anderZis Tanaxmad, dawves da ferfli levilis sasaflaoze mimoabnies. feliqs varlamiSvilis namuSevrebi saqarTve-los erovnul muzeums gadaeca misi meuRlis iniciativiT.

IV varianti

jorj balanCini (giorgi balanCivaZe) daibada 1904 wels kompozitor meliton ba-lanCivaZis ojaxSi. giorgim da misma da-Zmam kargi musikaluri ganaTleba miiRes. pe-terburgis marias sabaleto saswavleblis warCinebiT damTavrebis Semdeg giorgi saba-leto dasSi Cairicxa, magram mis eqsperimentebs xelisuflebis ukmayofileba mohyva. balanCinma megobrebTan erTad qveynidan wasvla gadawyvita. igi miiwvies parizis ru-sul sabaleto dasSi, sadac SesTavazes, rom balanCivaZis nacvlad balanCini gamxda-riyo. male man fexi daiziana, ris gamoc iZulebuli gaxda, rom cekvisaTvis Tavi dae-nebebina. amis Semdeg igi mTlianad gadaerTo qoreografiaze.

30-iani wlebis dasawyisSi igi amerikis SeerTebul StatebSi miiwvies. am droidan daiwyo amerikuli baletis didebis xana da balanCinis msoflio aRiareba. man ganavi-Tara klasikuri baleti da safuZveli Cauyara Tanamedrove sabaleto xelovnebas. 1962 wels jorj balanCins mieca saqarTveloSi Camosvlis SesaZlebloba. misi dasis gast-rolebma udidesi warmatebiT Caiara. am speqtaklebs mravalricxovani mayurebeli daes-wro.

balanCini gardaicvala 1983 wels. qoreografma, romelsac memkvidre ar hyavda, mTe-li qoneba dasis balerinebs uanderZa. es sabaleto dasi dRes mis saxels atarebs.

teqstis redaqtirebis, argumentirebuli esesa da mxatvruli teqstis anali-zis Sefasebis kriteriumebi saerToa oTxive variantisaTvis.

teqstis redaqtirebis Sefasebis kriteriumebi

I. morfologiur-orTografiuli da sintaqsuri Secdomebi -------------------------------------- 10q. am tipis yovel Secdomaze maqsimalur Sefasebas (10) akldeba TiTo qula.

II. stilisturi xarvezebi ------------------------------------------------------------------------------------------------- 3q. am tipis yovel xarvezze maqsimalur Sefasebas (3) akldeba TiTo qula.

III. punqtuaciuri Secdomebi ---------------------------------------------------------------------------------------------- 5q. am tipis yovel Secdomaze maqsimalur Sefasebas (5) akldeba TiTo qula.

IV. meqanikuri Secdomebi da teqsturi uzustobebi ------------------------------------------------------- 2q. am tipis yovel Secdomaze maqsimalur Sefasebas (2) akldeba TiTo qula.

argumentirebuli eses Sefasebis kriteriumebi

I kriteriumi

# davalebis pirobis adekvaturi gageba da gaazreba qulebi 1. davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli.

2

2.

davalebis piroba nawilobriv araadekvaturadaa gagebuli.

1

3.

davaleba mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli.

0 naweri aRar

swordeba

II kriteriumi

# naSromis ageba qulebi 1.

naSromi kargadaa organizebuli, monakveTebi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi sworadaa gamoyofili.

1

2.

naSromSi darRveulia teqstis logika da/an igi organizebuli ar aris.

0

III kriteriumi

# msjelobis dasabuTeba qulebi 1.

msjeloba damajerebladaa dasabuTebuli da argumentebi gamyarebu-lia Sesaferisi magaliTebiT.

5

2.

msjeloba mTlianobaSi dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi argumentebi ar aris gamyarebuli Sesaferisi magaliTebiT.

4

3.

msjeloba dasabuTebulia, Tumca calkeul SemTxvevebSi argumentebi da moxmobili magaliTebi aradamajerebelia.

3

4. msjeloba zereledaa dasabuTebuli da argumentebi aradamajerebelia.

2

5.

msjeloba Zalze zogadia, argumentebis moxmobisas daSvebulia uzus-toba an faqtobrivi Secdoma.

1

6. msjeloba dasabuTebuli ar aris.

0

IV kriteriumi

# damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba qulebi 1.

naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovne-bis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba da zogadi ganaTleba.

3

2.

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli az-rovnebis unari, Tumca mkafiod gamovlinda zogadi ganaTleba; anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovne-bis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba, Tumca nawi-lobriv gamovlinda zogadi ganaTleba.

2

3.

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTlebaca da damoukidebeli azrovnebis unaric; an ar gamovlinda damoukidebe-li azrovnebis unari, Tumca mkafiod gamovlinda zogadi ganaTleba; anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli az-rovnebis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba, Tumca ar gamovlinda zogadi ganaTleba.

1

4.

naSromSi ar gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis una-ri, Tumca nawilobriv gamovlinda zogadi ganaTleba; an naSromSi na-wilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis una-ri, magram ar gamovlinda zogadi ganaTleba; anda ar gamovlinda arc damoukidebeli azrovnebis unari da arc zogadi ganaTleba.

0

V kriteriumi

# leqsika da stili qulebi 1.

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxa-tuli, SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, daculia naS-romis stiluri erTgvarovneba. gvxvdeba oriode stilisturi xarvezi.

3

2.

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxa-tuli, magram gvxvdeba stilisturi xarvezebi.

2

3.

naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria, gvxvdeba araadekva-turi leqsika da stilisturi xarvezebi.

1

4. naSromi stilisturad gaumarTavia.

0

VI kriteriumi

# morfologia, orTografia, sintaqsi qulebi 1. ar aris daSvebuli erTze meti Secdoma.

4

2. ar aris daSvebuli orze meti Secdoma.

3

3. ar aris daSvebuli oTxze meti Secdoma.

2

4. ar aris daSvebuli eqvsze meti Secdoma.

1

5. daSvebulia eqvsze meti Secdoma.

0

VII kriteriumi

# punqtuacia qulebi 1. ar aris daSvebuli samze meti Secdoma.

2

2. ar aris daSvebuli eqvsze meti Secdoma.

1

3. daSvebulia eqvsze meti Secdoma.

0

mxatvruli teqstis analizis Sefasebis kriteriumebi

mxatvruli teqstis analizis maqsimaluri qulaa 25. upirveles yovlisa, gamswore-belma unda gansazRvros, upasuxebs Tu ara naweri mocemul davalebas.

Tu abiturientis naSromi davalebas ar upasuxebs, mocemuli teqstis perifrazia, ar aris Sesrulebuli arc erTi miTiTeba, davalebis piroba an/da teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gagebuli an enobrivad imdenad gaumarTavia, rom azris gageba Wirs, daiwereba 0 qula da naweri aRar gaswordeba.

Tu namuSevari davalebas upasuxebs, igi unda gaswordes qvemoT mocemuli Sefase-bis sqemis mixedviT.

#

kriteriumebi

kriteriumebis ganmarteba

maqsima- luri qula

I

davalebis adekva-turad gageba da

gaazreba

abiturients moeTxoveba davalebis adekvaturi gageba da teqstis siRrmiseuli gaazreba.

4

II

naSromis ageba

abiturients moeTxoveba davalebis pirobis sami-ve miTiTebis Sesruleba, msjelobis Tanamimdev-rulobis dacva, abzacebis gamoyofa da naSromis monakveTebis logikuri dakavSireba erTmaneTTan.

3

III

mosazrebebis argumentireba da

adekvaturi citireba

abiturients moeTxoveba msjelobis dasabuTeba da argumentebis gamyareba saTanado teqsturi ma-saliT.

6

IV

teqstis mxatvru-li Taviseburebe-

bis Sefaseba

naSromSi unda gamoiyos teqstis mxatvruli Ta-viseburebebi da msjeloba unda dasabuTdes sa-Tanado magaliTebiT.

2

V

damoukidebeli azrovneba da zo-gadi ganaTleba

naSromSi unda gamovlindes abiturientis damou-kidebeli azrovneba, SexedulebaTa da Sefaseba-Ta araSablonuroba, zogadi ganaTleba.

3

VI

faqtobrivi Secdomebi

naSromSi ar unda iyos daSvebuli faqtobrivi Secdomebi.

1

VII

leqsika da stili

abiturients moeTxoveba azris enobrivad (leqsi-kurad) zustad da mkafiod gamoxatva, agreTve isic, rom naweri stilisturad iyos gamarTuli.

2

VIII

sintaqsi

abiturients moeTxoveba sintaqsuri konstruqcie-bis sworad ageba.

2

IX

morfologia, or-Tografia da punq-

tuacia

abiturients moeTxoveba saliteraturo enis nor-mebis (morfologia, orTografia, punqtuacia) dac-va.

2

I kriteriumi

# davalebis adekvaturad gageba da gaazreba qulebi 1.

davalebis piroba adekvaturadaa gagebuli, teqsti Rrmadaa gaazrebu-li, naSromSi igrZnoba avtoris umTavresi saTqmelisa da emociuri mizandasaxulobis wvdoma.

4

2. davalebis piroba da teqsti adekvaturadaa gagebuli.

3

3.

davalebis piroba da teqsti mTlianobaSi adekvaturadaa gagebuli da gaazrebuli, Tumca erT SemTxvevaSi SeiniSneba davalebis pirobis an teqstis araadekvaturi gageba.

2

4.

erTze met SemTxvevaSi davalebis piroba an/da teqsti araadekvatura-daa gagebuli.

1

5.

davalebis piroba an/da teqsti mTlianobaSi araadekvaturadaa gage-buli.

0 naweri aRar

swordeba

II kriteriumi

# naSromis ageba qulebi 1.

naSromi upasuxebs samive miTiTebas da kargadaa organizebuli, mo-nakveTebi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, ab-zacebi sworadaa gamoyofili. (davalebis miTiTeba Sesrulebulad ar CaiTvleba, Tu masze mxolod erTi-ori winadadebiT iqneba pasuxi ga-cemuli).

3

2.

naSromi upasuxebs sam miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia teq-stis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili; an naS-romi upasuxebs or miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakveTebi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi swo-radaa gamoyofili.

2

3.

naSromi upasuxebs or miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia teq-stis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili; an naS-romi upasuxebs erT miTiTebas da kargadaa organizebuli, monakveTe-bi Tanamimdevrulad da logikurad enacvleba erTmaneTs, abzacebi sworadaa gamoyofili.

1

4. naSromi upasuxebs erT miTiTebas, Tumca nawilobriv darRveulia teqstis logika an/da zogan abzacebi arasworadaa gamoyofili.

0

III kriteriumi

# mosazrebebis argumentireba da adekvaturi citireba qulebi 1.

msjeloba samive miTiTebis mixedviT dasabuTebulia (argumentirebu-lia) da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT.

6

2.

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTebaze msjelobi-sas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqstu-ri masaliT.

5

3.

msjeloba ori miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli (perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa gadmocemuli).

4

4.

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo or miTiTebaze msjelobisas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.

3

5.

msjeloba erTi miTiTebis mixedviT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT, meore miTiTebis mixedviT msjelobi-sas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqs-turi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli (perifrazia an msjeloba oriode winadadebiTaa gadmocemuli).

2

6.

samive miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebe-lia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT.

1

7.

ori miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo mesame miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli; an msjeloba erTi miTiTebis mixed-viT dasabuTebulia da argumentebi gamyarebulia teqsturi masaliT, xolo danarCeni miTiTebebi saerTod ar aris Sesrulebuli; anda er-Ti miTiTebis mixedviT msjelobisas argumentebi aradamajerebelia da/an ar aris gamyarebuli teqsturi masaliT, xolo danarCeni miTi-Tebebi saerTod ar aris Sesrulebuli.

0

IV kriteriumi

# teqstis mxatvruli Taviseburebebis Sefaseba qulebi 1.

naSromSi gamoyofilia teqstis araerTi mxatvruli Tavisebureba da msjeloba dasabuTebulia konkretuli magaliTebiT.

2

2.

naSromSi gamoyofilia teqstis erTi mxatvruli Tavisebureba da msjeloba dasabuTebulia konkretuli magaliTiT.

1

3.

naSromSi gamoyofilia teqstis mxatvruli Taviseburebebi, magram ar aris dasabuTebuli konkretuli magaliTebiT; anda naSromSi ar aris gamoyofili teqstis mxatvruli Taviseburebebi.

0

V kriteriumi

# damoukidebeli azrovneba da zogadi ganaTleba qulebi 1.

naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovne-bis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba da zogadi ganaTleba.

3

2.

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli az-rovnebis unari, Tumca mkafiod gamovlinda zogadi ganaTleba; anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovne-bis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba, Tumca nawi-lobriv gamovlinda zogadi ganaTleba.

2

3.

naSromSi nawilobriv gamovlinda abiturientis zogadi ganaTlebaca da damoukidebeli azrovnebis unaric; an ar gamovlinda damoukidebe-li azrovnebis unari, Tumca mkafiod gamovlinda zogadi ganaTleba; anda naSromSi mkafiod gamovlinda abiturientis damoukidebeli az-rovnebis unari, SexedulebaTa da SefasebaTa araSablonuroba, Tumca ar gamovlinda zogadi ganaTleba.

1

4.

naSromSi ar gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis una-ri, Tumca nawilobriv gamovlinda zogadi ganaTleba; an naSromSi na-wilobriv gamovlinda abiturientis damoukidebeli azrovnebis una-ri, magram ar gamovlinda zogadi ganaTleba; anda ar gamovlinda arc damoukidebeli azrovnebis unari da arc zogadi ganaTleba.

0

VI kriteriumi

# faqtobrivi Secdomebi qulebi 1. naSromSi ar aris daSvebuli faqtobrivi Secdoma.

1

2. naSromSi daSvebulia faqtobrivi Secdoma.

0

VII kriteriumi

# leqsika da stili qulebi 1.

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad da mkafiodaa gamoxa-tuli, SerCeulia dasmuli amocanis Sesaferisi stili, agreTve dacu-lia naSromis stiluri erTgvarovneba, gvxvdeba oriode stilisturi xarvezi.

2

2.

naSromSi azri gasagebia, magram leqsika mwiria, gvxvdeba ramdenime stilisturi xarvezi.

1

3. naSromi stilisturad gaumarTavia.

0

VIII kriteriumi

# sintaqsuri konstruqciebi qulebi 1. naSromSi daSvebulia erTi sintaqsuri Secdoma.

2

2. naSromSi daSvebulia ori sintaqsuri Secdoma.

1

3. naSromSi daSvebulia orze meti sintaqsuri Secdoma.

0

IX kriteriumi

# morfologia, orTografia da punqtuacia qulebi 1. ar aris oTxze meti am tipis Secdoma.

2

2. ar aris cxraze meti am tipis Secdoma.

1

3. daSvebulia cxraze meti am tipis Secdoma.

0

wakiTxulis gaazrebis Sefasebis sqema

I varianti

davaleba # 1

3. a) --------------1q. 4. b) -------------1q. 5. b) --------------1q. 6. g) -------------1q. 7. b) --------------1q. 8. b) --------------1q. 9. a) --------------1q. 10. a) --------------1q. 11. d) -------------1q. 12. d) -------------1q. 13. a) --------------1q. 14. a) --------------1q. 15. a) --------------1q. 16. g) -------------1q. 17. a) --------------1q.

davaleba # 2

3. a) --------------1q. 4. b) -------------1q. 5. b) --------------1q. 6. g) -------------1q. 7. b) --------------1q. 8. b) --------------1q. 9. a) --------------1q. 10. a) --------------1q. 11. d) -------------1q. 12. d) -------------1q. 13. a) --------------1q. 14. a) --------------1q. 15. a) --------------1q. 16. g) -------------1q. 17. a) --------------1q.

II varianti

davaleba # 1

3. d) -------------1q. 4. g) -------------1q. 5. d) -------------1q. 6. d) -------------1q. 7. g) --------------1q. 8. d) -------------1q. 9. d) -------------1q. 10. a) --------------1q. 11. a) --------------1q. 12. b) -------------1q. 13. d) -------------1q. 14. d) -------------1q. 15. d) -------------1q. 16. g) -------------1q. 17. d) -------------1q.

davaleba # 2

3. d) -------------1q. 4. g) -------------1q. 5. d) -------------1q. 6. d) -------------1q. 7. g) --------------1q. 8. d) -------------1q. 9. d) -------------1q. 10. a) --------------1q. 11. a) --------------1q. 12. b) -------------1q. 13. d) -------------1q. 14. d) -------------1q. 15. d) -------------1q. 16. g) -------------1q. 17. d) -------------1q.

III varianti

davaleba # 1

3. a) --------------1q. 4. b) -------------1q. 5. a) --------------1q. 6. d) -------------1q. 7. a) --------------1q. 8. d) -------------1q. 9. a) --------------1q. 10. d) -------------1q. 11. a) --------------1q. 12. b) --------------1q. 13. b) --------------1q. 14. b) --------------1q. 15. d) -------------1q. 16. d) -------------1q. 17. a) --------------1q.

davaleba # 2

3. a) --------------1q. 4. b) -------------1q. 5. a) --------------1q. 6. d) -------------1q. 7. a) --------------1q. 8. d) -------------1q. 9. a) --------------1q. 10. d) -------------1q. 11. a) --------------1q. 12. b) --------------1q. 13. b) --------------1q. 14. b) --------------1q. 15. d) -------------1q. 16. d) -------------1q. 17. a) --------------1q.

IV varianti

davaleba # 1

3. d) -------------1q. 4. a) --------------1q. 5. g) -------------1q. 6. b) -------------1q. 7. d) -------------1q. 8. d) -------------1q. 9. g) -------------1q. 10. d) -------------1q. 11. d) -------------1q. 12. g) --------------1q. 13. g) --------------1q. 14. g) --------------1q. 15. d) -------------1q. 16. b) -------------1q. 17. b) --------------1q.

davaleba # 2

3. d) -------------1q. 4. a) --------------1q. 5. g) -------------1q. 6. b) -------------1q. 7. d) -------------1q. 8. d) -------------1q. 9. g) -------------1q. 10. d) -------------1q. 11. d) -------------1q. 12. g) --------------1q. 13. g) --------------1q. 14. g) --------------1q. 15. d) -------------1q. 16. b) -------------1q. 17. b) --------------1q.