1

Temperatur og varme

TH TLQ

Temperatur er en egenskap (indre kinetisk energi) til et legeme. 

Varme er energi som strømmer fra et varmt til et kaldt legeme.

Termofysikkens 1.lov: Energien er bevart

Q WU

U = Q­W

2

Adiabatisk kompresjon Isoterm kompresjon

Q WU

Q WU

p­V diagram. Isoterme og adiabatiske kurver

3

Faser og faseoverganger

Varmekapasitet, faseoverganger og fasevarme 

4

Adiabatiske prosesser: Fønvind

Termofysikkens 2. lov

Alle ting som er varme har energi, men hvorfor kan vi ikke helle (varmt) vann på bilen, kjøre rundt en stund på den energien, og kaste ut en isklump til slutt? 

5

Termofysikkens 2. lov: Kan vi omdanne termisk energi til nyttig arbeid? Indre kinetisk energi til ytre?

Ekvivalente formuleringer: 

• Det er umulig å lage en maskin som tar energi fra termiske bevegelser og gjør alt om til arbeid. 

• Varme strømmer alltid fra høy til lav temperatur. 

• Entropien i universet som helhet kan ikke avta. 

Entropi For en reversibel prosess:

6

Reversible og irreversible prosesserEksempel: Fri ekspansjon av en gass

Vi kan gjøre samme prosessen reversibelt

Isotermekspansjon

TQ

W

7

Dette kan reverseres ved en (uendelig) liten forandring av krafta på stempelet

Isotermkompresjon

TQ

W

Isotermekspansjon

TQ

W

Arbeid ved isoterm ekspansjon (ikke pensum)

8

Eksempel: Smelting av is

Termofysikkens 2. lov: Kan vi omdanne termisk energi til nyttig arbeid? Indre kinetisk energi til ytre?

Det er umulig å lage en maskin som tar energi fra termiske bevegelser og gjør alt om til arbeid.