punime të kuvendit legjislatura e 7-të viti 2013, nr. 2 · - në emër të grupit parlamentar të...

Punime të KuvenditLegjislatura e 7-të

Viti 2013, nr. 2

Përgatiti për botimDrejtoria e Shërbimit të Botimeve Parlamentare

PUNIME TË KUVENDIT

Seancat plenareViti 2013

1

Botim i KuvenditTiranë, 2013

5

REPUBLIKA E SHQIPËRISËPunime të Kuvendit

Seancat plenare

LEGJISLATURA E 7-tëSesioni i tetë

E e enjte, 01.04.2013Seanca e pasdites dite e hënë, ora 10.30

Drejton seancën Kryetarja e Kuvendit,zonja Jozefina Topalli (Çoba)

Rendi i ditës:

1. Miratimi i procesverbalit të seancës plenaretë datës 28.03.2013.

2. Projektligji “Për administratën gjyqësore nëRepublikën e Shqipërisë”.

· Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.

· Relator:Enkelejd Alibeaj· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit

të Këshillit të Ministrave “i jepet fjala sa herë që ekërkon”.

Pas përfundimit të diskutimeve:- në emër të grupit parlamentar të LSI-së, z.

Lefter Koka, kryetar grupi;- në emër të grupit parlamentar të PS-së, z.

Gramoz Ruçi, kryetar grupi;· - në emër të grupit parlamentar të PD-së,

z. Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit

3. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshimenë ligjin nr.10119, datë 23.4.2009 “Për planifikimine territorit”, të ndryshuar”.

· Shprehet Komisioni për VeprimtaritëProdhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës)

· Relator:· Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.· Relator:· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Gramoz Ruçi, kryetar grupi;- në emër të grupit parlamentar të PD-së, z.

Astrit Patozi, kryetar grupi

Viti 2013

6

Legjislatura e 7-të

· Koha e votimit4. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr.7928,

datë 27.4.1995 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”tëndryshuar”.

· Shprehet Komisioni për Ekonominë dheFinancat (përgjegjës)

· Relator:· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit5. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr.7850, datë 29.7.1994, “Kodi Civil iRepublikës së Shqipërisë”, të ndryshuar (vazhdonshqyrtimi ne Komision)

·23Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.






Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit 6. Propozime për reformën parlamentare.

(Projektvendimi “Për disa shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”, si dhe projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550,datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)

· Shprehen bashkëkryetarët e grupit tëpunës, deputetët Jemin Gjana dhe Namik Dokle

· Pyetje· Diskutime

·Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit

Për votim :1. Projektligji “Për nëpunësin civil”2. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr.8588, datë 15.3.2000 “Për organizimindhe funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikëssë Shqipërisë”.

Votimi i ligjeve:Ligji nr.109/2013 “Për administratën gjyqësore

në Republikën e Shqipërisë”.

Votimi i dekreteve:Dekret nr.8065, datë 22.03.2013 “Për emërimin

e zotit Xhezair Zaganjori, anëtar i Gjykatës sëLartë”.

Dekret nr.8066, datë 22.03.2013 “Për emërimine zotit Besnik Imeraj, anëtar i GjykatësKushtetuese”

Dekret nr.806, datë 22.03.2013 “Për emërimine zotit Gani Dizdari, anëtar i Gjykatës Kushtetuese”

Jozefina Topalli – Mirëdita! Hapim seancën.(Pasi lexon rendin e ditës.)Fillojmë me miratimin e procesverbalit të seancës

së kaluar.A ka ndonjë vërejtje? Nuk ka.Miratohet.Atëherë, vijojmë me projektligjin “Për

administratën gjyqësore në Republikën eShqipërisë”.

Po lexoj emrat që janë depozituar. Nga opozitakanë depozituar emrat: Shegush Ligori, ArmandoSubashi, Vasilika Hysi, Fatmir Xhafaj. Ngamaxhoranca: Tritan Shehu, Dashnor Sula, EnkelejdAlibeaj, Eduard Halimi, në emër të grupit.

Urdhëroni, zonja Ligori!Shegush Ligori – Faleminderit, zonja Kryetare!Sot, ju, shumica, do të kaloni për miratim vetëm

7

Viti 2013 Legjislatura e 7-të

me votat tuaja projektligjin “Për administratëngjyqësore”. Me këtë veprim arbitrar ju tregoni edhenjë herë se nuk keni lidhje as me ligjet dhe as meKushtetutën. Për ju, Kushtetuta dhe ligjet emiratuara nga ky Kuvend, janë veçse letra bakalli.Jo vetëm kaq, por merrni përsipër të vazhdoni tëvendosni vetë, pa konsensus, për çështje tërëndësishme që kanë të bëjnë me thelbin e shtetittë së drejtës në këtë vend, me pushtetin gjyqësor,si dhe me organizimin dhe funksionimin eadministratës gjyqësore.

Funksionimi i administratës gjyqësore nuk mundtë ndahet nga funksioni i dhënies së drejtësisë, icili përbën një element shumë të rëndësishëm tëgarantimit të pavarësisë organizative, funksionaledhe financiare të pushtetit gjyqësor. Edhe sikurKushtetuta dhe ligjet t’jua lejonin miratimin meshumicë të thjeshtë të këtij projektligji, ju duhet tëbënit të gjitha përpjekjet për të arritur konsensusine opozitës.

Fillimisht propozuat miratimin e këtij projekti meshumicë të cilësuar. Sot kërkoni ta miratoni vetëmme votat tuaja. Nuk mund të ketë dy mënyramiratimi për të njëjtin ligj, edhe me 3/5-at, edhe meshumicë të thjeshtë, nëse nuk bëhen dot 3/5-at.Kjo procedurë tregon se ju e keni shndërruar shtetine së drejtës në një karikaturë. Po shkelniKushtetutën, pasi ligjet për organizmin dhefunksionimin e organeve kushtetuese, në këtë rasttë gjyqësorit, duhet të miratohen me 3/5-at e votavetë të gjithë anëtarëve të Kuvendit.

Funksionimi i administratës gjyqësore nuk mundtë ndahet nga funksioni i dhënies së drejtësisë, sepseështë pjesë përbërëse e rëndësishme e sistemit tëdrejtësisë. Kjo është aq e vërtetë, sa ju vetë nëmaxhorancë në vitin 2008, kur në konsensus meopozitën miratuat ligjin “Për organizimin e pushtetitgjyqësor”, bëtë pjesë të këtij ligji edhe çështjet elidhura me funksionimin e gjykatave dhe parashikuatshprehimisht: “Statusi, organizimi dhe funksionimi iadministratës gjyqësore do të jenë pjesë përbërësee këtij ligji”. Kjo do të thotë shqip se duhet shumicëe cilësuar për ta miratuar këtë projekt. Jo vetëmkaq, por me këtë projektligj po normohet statusi iadministratës gjyqësore, i cili, pa dyshim, kryenfunksione publike. Ky është një parashikimkushtetues i qartë dhe një arsye e dytë që projektitë kalojë me vota të cilësuara. Por ju nuk e bënikëtë, sepse doni të diktoni mbi gjithçka, duke ekthyer gjyqësorin shqiptar në shëmbëlltyrën më tëshëmtuar të qeverisjes suaj, të varur politikisht dhe

të kapur prej fyti nga korrupsioni. Nëpërmjetadministratës gjyqësore militante, të caktuarpolitikisht, ju synoni një kontroll të plotë të sistemit,duke ushtuar presion mbi gjyqtarët e vënë nënvëzhgimin e administratës politike. Këtë e provonvetë historia e qeverisjes suaj. I keni kërkuaradministratës gjyqësore të spiunojë çdo ditëgjyqtarët. Vëllai i Madh, i cili kontrollon gjithçkapërmes administratës gjyqësore politike, është vetëministri i Drejtësisë.

Juve ju mungon vullneti politik për të ndërtuarnjë gjyqësor të pavarur, pasi jeni në konflikt të hapurinteresi me të. Ju duhen gjyqtarë, që me vendimegjyqësore dhe vota të vjedhura, ju japin pushtetinnë tavolinë. Ju duhet gjyqtarë, që të mos ju dënojnëkur vrisni në mes të bulevardit. Ju duhen gjyqtarë,që të mos ju dënojnë kur vidhni paratë e shqiptarëve.Ju duhen gjyqtarë që ju vijnë në derë, të humburrrugëve të korrupsionit, duke dënuar opozitën megjoba shumëmilionëshe për fjalën e lirë. Ju duhengjyqtarë, që t’ua çoni gati arsyetimet e vendimeve,të bëra jashtë zyrave të tyre dhe ata vetëm tëfirmosin. Ju duhen gjyqtarë që le të bëjnë ç’të duannë kurriz të shqiptarëve, le të korruptohen sa të duan,por kur t’ju kenë ju, qeveritarët përballë, të mosluajnë me zjarrin, sepse digjen. Kështu, fillon gjuetiae shtrigave. Gjyqtarët e kanë marrë këtë mesazh tëpolitikës suaj të mbrapshtë, prandaj drejtësia në këtëvend është kthyer në një mision të pamundur.

Na quani bllokues. Po, jemi bllokues tëtentativave tuaja për kapjen e çdo pushteti, edheatij gjyqësor. Bllokues të projekteve tuaja të hartuaranë kundërshtim me Kushtetutën.

Projekti i sotëm ka të meta thelbësorekushtetuese në brendinë e tij. Ju nuk mund t’i merrnidot votat tona, pa e ndryshuar thellësisht projektin.

Në ligjin “Për organizimin e pushtetit gjyqësor”ishte parashikuar që kancelari i gjykatës tëemëronte dhe të shkarkonte administratëngjyqësore. Ky rregullim ligjor u bë objekt shqyrtiminë Gjykatën Kushtetuese. Shoqata Kombëtare eGjyqtarëve e konsideroi ndërhyrje në pavarësinë epushtetit gjyqësor faktin që kancelari i gjykatës, icili caktohet nga ministri i Drejtësisë, të emërojëdhe të shkarkojë administratën gjyqësore

Gjykata Kushtetuese, në vendimmarrjen e sajtë vitit 2009, i dha të drejtë gjyqtarëve, duke çmuarse roli dhe funksionimi i administratës gjyqësorenuk mund të ndahet nga funksioni i dhënies sëdrejtësisë. Kjo, përbën një element të rëndësishëmtë pavarësisë organizative të pushtetit gjyqësor. Në

Viti 2013

8


këtë kuptim, Kushtetuta nuk e lejon vendosjen eadministratës gjyqësore nën varësinë e ministrit tëDrejtësisë dhe nuk i njeh atij asnjë rol parësor nëorganizimin dhe drejtimin e këtij shërbimi.

Skema e varësisë hierarkike, ministër Drejtësie-kancelar-administratë gjyqësore, që parashikon kyligj, sipas Gjykatës, mund të rezultojë në një situatëku veprimtaria e gjykatës të varet nga veprimtaria ekancelarit, i cili emërohet dhe shkarkohet, pa kriteretë përcaktuara, nga ministri i Drejtësisë.

Le të shohim se çfarë doni të bëni ju.Tashmë, administrata gjyqësore do të emërohet

direkt nga ministri i Drejtësisë. Po ai, do të shqyrtojëedhe ankimet për masat disiplinore që do të marrëkryetari i gjykatës, me propozim të kancelarit, nërast të shkeljeve të kryera nga administratagjyqësore. Pra, ligji “Për organizimin e pushtetitgjyqësor” u shpall antikushtetues pikërisht për pjesënqë i jepte të drejtë kancelarit të emëronteadministratën gjyqësore, pasi kancelarin e emëronteministri i Drejtësisë. Tani, me projektin në fjalë,emërimet në administratën gjyqësore do t’i bëjë vetëministri i Drejtësisë. Më të hapur se kaq, nuk kaparashikim në kundërshtim me Kushtetutën, mevendimin e Gjykatës Kushtetuese dhe me ndërhyrjetnë punët e gjyqësorit.

Vendimi i Gjykatës Kushtetuese kritikonmungesën e garancive të nevojshme për ushtrimine detyrës nga kancelari i Gjykatës. Me projektin nëfjalë, që ka marrë përsipër të përcaktojë statusin eadministratës gjyqësore, nuk saktësohen kriteret eemërimit dhe shkarkimit të figurës qendrore tëadministratës gjyqësore, që është kancelari. Atodelegohen në ligje të tjera. Kjo bëhet me qëllim qëfigura e kancelarit të jetë sa më e dobët, epaqëndrueshme dhe, për pasojë, lehtësisht endikueshme nga pushteti i ministrit.

Projekti në fjalë nuk rregullon statusin eadministratës gjyqësore, por rregullon kompetencate plota të ministri të Drejtësisë mbi të, duke evendosur atë në varësinë e plotë të pushtetitekzekutiv.

Projekti e kthen ministrin e Drejtësisë de factonë kryeadministratorin e çdo gjykate. Për të provuarkëtë, mjafton të themi që në 25 nene, nga 56 që kagjithsej, trajtohen kompetencat e ministrit apo tëMinistrisë së Drejtësisë në lidhje me administratëngjyqësore. Ministri i Drejtësisë duhet të nxjerrë tëpaktën 28 urdhra apo akte të tjera nënligjore përzbatimin e këtij ligji, mënyrë tipike sovjetike për tabërë ligjin të pazbatueshëm.

Vota jonë është kundër këtij projekti, të hartuarnë kundërshtim me Kushtetutën. Është kundërkësaj farse që ju e shisni për reformë. Drejtësia nëkëtë vend duhet të vihet në shërbim të qytetarit dhejo të pushtetit. Pushteti ka detyrë t’i qëndrojë larggjyqësorit dhe të kujdeset që gjyqësori të fuqizohet,të pavarësohet, të bëhet efecient e transparent, tëjetë i mirëpaguar dhe i vlerësuar. Ju nuk keni asvullnetin dhe as kohën ta bëni këtë. Ne, po, kemivullnetin dhe dëshirën, natyrisht, pas 23 qershorit,dhe kohën e nevojshme për të sjellë ndryshimin.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Po, zoti Ministër, urdhëroni!Eduard Halimi – Faleminderit, zonja Kryetare!Në fakt, ligji që miratojmë sot, i jep administratës

gjyqësore, pra 500 zonjave dhe zonjushave qëpunojnë në administratën gjyqësore, një status.

Unë prisja që zonja Ligori, si zonjë, të ishe nëpërkrahje të kësaj administrate, të ishte në përkrahjetë këtyre zonjave dhe zonjushave, të cilat me këtëligj përfitojnë një status që nuk e kanë pasur nëkëta 20 vjet. Edhe kur keni qenë në qeverisje, junuk guxuat kurrë ta bëni. Keni qenë drejtoreshë nëMinistrinë së Drejtësisë dhe nuk guxuat kurrë tëuleshit dhe të shkruanit një rresht për t’u dhënëstatusin këtyre 500 zonjushave e zonjave, qëpunojnë nga mëngjesi në darkë, pikërisht përsistemin e drejtësisë. Nuk guxuat të shkruanit njërresht dhe ta sillnit këtu.

Për sa i përket kushtetutshmërisë, sigurisht qëçdo qytetar, me njohuritë minimale që kanë të bëjnëme Kushtetutën, mund të bëjë dallimin se cilat janëligjet që miratohen me 3/5-at.

Kjo këtu është Kushtetuta. Ky është projektligjiqë do të miratojmë sot. Zonja Ligori dhe diskutantë,që do të vinë më pas, më gjeni një nen të vetëm tëkëtij projektligji që do të miratojmë sot, i cili biendesh me një nen të vetëm të kësaj Kushtetute, nëtë cilën ju jeni betuar para se të bëheshit deputetë!Një ligj është antikushtetues, në rast se një nen ikëtij projektligji bie ndesh me një nen të kësajKushtetute. Në qoftë se e gjeni, thuajeni! Nailuminoni edhe ne, rilindni të gjithë qytetarët, pra tëmarrin veshë të gjithë qytetarët që ky ligj ështëantikushtetues, sepse bie në kundërshtim me njënen të kësaj Kushtetute.

Në pikën 2 të nenin 81 të Kushtetutës thuhet:“Miratohen me 3/5-at e të gjithë anëtarëve tëKuvendit:

A) ligjet për organizimin dhe funksionimin einstitucioneve të parashikuara nga Kushtetuta.

9


A është administrata gjyqësore ndonjëinstitucion që përmendet në ndonjë nen të vetëm tëkësaj Kushtetute? Gjejeni dhe thuajuani qytetarëve,ose kërkojuni falje që po i gënjeni.

Ligji “Për shtetësinë” nuk është ligj përshtetësinë. Ligji “Për zgjedhjet e përgjithshmevendore”, nuk është ligj për zgjedhjet e përgjithshmevendore. Ligj “Për referendumet”, nuk është ligj përreferendumet. Kodet, nuk është kod. Ligji “Përgjendjen e jashtëzakonshme”, nuk është ligj përgjendjen e jashtëzakonshme. Ligji “Për statusin efunksionarëve publikë”, nuk është ligj për statusin efunksionarëve publikë. Ligji “Për amnistinë”, nukështë ligj për amnistinë. Ligji “Për ndarjenadministrative” nuk është ligj për ndarjenadministrative.

Kjo është Kushtetuta. Këto janë pikat eKushtetutës. Gjejeni dhe thuajeni! A kërkuam nemarrjen e konsensusit? Sigurisht që e kërkuam,zonja Ligori. Unë isha vetë në Komisionin e Ligjeve.U ulëm bashkë. U kërkova të gjithë anëtarëve tëkomisionit që ta diskutojmë dhe ta miratojmë këtëprojektligj. Kërkuam konsensusin, por ju ikët, ebraktisët mbledhjen. Bëtë retorikën tuaj dhe ikët.Nuk u ulët të diskutonit, qoftë edhe një nen të vetëm,për të thënë: ky nen nuk bën. E duam në këtë formë.

A është ky ligj në përputhje me të gjithastandardet kushtetuese dhe me të gjitha standardete BE-së? Absolutisht po, për arsyen e thjeshtë seju erdha në komision bashkë me misioninEURALIUS. Ju thashë se ky projektligj mban firmëne ekspertëve të BE-së. Shefi i misionit EURALIUStha: “Ky projektligj që sjellim këtu, mban firmën timedhe të ministrit të Drejtësisë”. Tani ju jeni duke uthënë qytetarëve shqiptarë se ekspertë të BashkimitEuropian po na hartokan një ligj, i cili është nëkundërshtim me Kushtetutën e vendit. Por kjo ështëgjëja më e çuditshme që mund t’u thoni shqiptarëve.A është ky ligj në përputhje me të gjitha standardetkushtetuese që parashikon Kushtetuta e vendit?Absolutisht, po! E para, sepse ky ligj vjen sot këtume përkrahjen e të gjithë aktorëve të sistemit tëdrejtësisë. Shoqata e Gjyqtarëve, Unioni iGjyqtarëve, të gjithë kryetarët e gjykatave kanë marrëpjesë në hartimin e këtij ligji, janë ulur në tryeza, tëgjitha komentet e tyre janë implementuar këtu dheka pasur zero kritika. 400 gjyqtarë të Republikëssë Shqipërisë thonë se ky ligj është i nevojshëm.Meqenëse 400 gjyqtarë dhe 500 zonja dhe zonjushaqë punojnë në administratën gjyqësore, thonë: “Po,duam që të miratohet ky ligj, të na jepet një status

që kurrë nuk e kemi pasur”, si ka mundësi atëherë,që ju, si të zgjedhur edhe nga votat e këtyre zonjavedhe zonjushave, edhe nga votat e familjarëve të tyre,thoni se jeni kundër këtij projektligji? Se ky ligj nukpërmbush standardet kushtetuese?

Ti përmende vendimin e Gjykatës Kushtetuese.Merr dhe lexo me vëmendje një ligj që ështëkundërshtuar nga shoqatat e gjyqtarëve dhe ngaKëshilli i Lartë i Drejtësisë në atë kohë. Çfarë thotëvendimi i Gjykatës Kushtetuese. Vendimi i GjykatësKushtetuese thotë: “Emërimi i nëpunësve nëadministratën gjyqësore duhet të bëhet pa ushmangur roli i kryetarit”. Çfarë sjellim ne sot? Kushe bën përzgjedhjen dhe kush e ka bërë zgjedhjengjatë gjithë kësaj kohe? Zgjedhjen e bën kryetari igjykatës. Nuk shmanget nga roli i kryetarit tëgjykatës. Të gjithë kryetarët e gjykatave kanë ardhurnë Ministrinë e Drejtësisë, kemi bërë tryezë, dhe tëgjithë kanë qenë dakord.

Ndaj dhe ka vetëm një fjalë të vërtetë në të gjithëatë që tha zonja Ligori: Ne, tha zonja Ligori, jemibllokues! Po, kjo është e vërtetë! Ju jeni bllokues,por për reformën në administratën gjyqësore nuk ekeni këtë shans.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Zonja Ligori, urdhëroni për replikë!Shegush Ligori – Në fakt, unë e kuptoj mirë

zotin ministër, por ai nga fillimi në fund të diskutimitpërpiqet të na thotë se ky ligj na qenka për zonjadhe zonjusha. Natyrisht që në Kushtetutë nuk mundtë gjejmë dot ligj për zonja dhe zonjusha, por nëqoftë se kërkojmë ligj për statusin, siç unë referova,atëherë po. Kushtetuta e ka parashikimin që ligjetpër statusin e nëpunësve publikë duhen me shumicëtë cilësuar.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zonja Ligori!Zoti Shehu, urdhëroni!Tritan Shehu – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë deputetë,Sot ne po diskutojmë një ligj shumë të

rëndësishëm, në lidhje me një sektor esencial tësistemit gjyqësor dhe të drejtësisë në Shqipëri.Fatkeqësisht, kolegët e opozitës e nisën këtëdiskutim me këmbën e majtë. Unë mendoj se sotnuk është vendi për të denigruar, për të ofenduarpunonjësit, gjykatësit, ata të cilët përbëjnë sistemingjyqësor dhe të drejtësisë në Shqipëri.

Mbasi kolegët e opozitës ofenduan dhedenigruan për javë të tëra infermierët, mjekët, sot

Viti 2013

10


po bëjnë të njëjtën gjë me gjykatësit, me punonjësite drejtësisë, duke dashur në këtë mënyrë tëofendojnë një pjesë solide të sistemit funksional tëvendit tonë. Fatkeqësisht e bëjnë këtë gjë në njëkohë kur janë dhënë vendime të diskutueshme përpushtetarët lokalë të tyre, për personat e tyre, tëcilët ne asnjëherë nuk i kemi kontestuar, sepse nee respektojmë drejtësinë shqiptare, respektojmëpavarësinë e saj dhe nuk kemi dashur të hyjmë nëdebate të tilla ofenduese ndaj gjykatësve shqiptarë.Ata duhet t’i respektojmë pavarësisht nga problemetqë mund të ketë sistemi i drejtësisë shqiptare endenë vendin tonë.

Për të përmirësuar problemet, për të përmirësuarkëtë sistem drejtësie në Shqipëri, ne sot kemiparaqitur projektligjin “Për administratën gjyqësore”,projektligj i cili kërkohet nga progres-raporti iBashkimit Europian i vitit 2011,i cili thotë: “Mungesae një kuadri ligjor gjithëpërfshirës mbi administratëngjyqësore, në përputhje me standardet europiane,pengon transparencën dhe eficiencën e veprimtarisësë gjykatave”.

Deri sot ne kemi shumë pak dokumente të tilla.Kemi një rregullore të vitit 2011, kemi disa rregullimeprocedurale në Kodin Civil, në nenet 77 dhe 78. Derinë vitin 2005 nuk ka pasur politika të qarta përkonsolidimin dhe ligjshmërinë e plotë tëAdministratës Gjyqësore. Këto kanë filluar vetëmpas vitit 2005, duke treguar në këtë mënyrë njëvullnet politik për të zhvilluar këtë sektor tërëndësishëm të vendit tonë, siç ishte dyfishimi ipagave në vitin 2008, trajnimi 2006-2008,dixhitalizimi i sistemit, kushtet e sigurisë, Zyra eMarrëdhënieve me Publikun në vitin 2010, regjistrimiauditiv i seancave, dhe deri te ligji “Për organizimine pushtetit gjyqësor” i vitit 2008, i cili impononpikërisht miratimin dhe kalimin e ligjit të sotëm dhehedh bazën për këtë ligj.

Pra, domosdoshmëria për këtë ligj vjen së pari,nga detyrimet ndërkombëtare që ne kemi në procesintonë të integrimit dhe afrimit me strukturat europiane;së dyti, plotëson një hapësirë ligjore të një sektoritë domosdoshëm dhe shumë të rëndësishëm. Ngaana tjetër, bazohet edhe në detyrimin që kemi ndajligjit “Për organizimin e pushtetit gjyqësor” tëmiratuar nga ne.

Të nderuar kolegë,Për të përgatitur këtë ligj janë përfshirë dhe janë

ndërthurur praktikat më të mira të BashkimitEuropian, standardet më të avancuara të BashkimitEuropian, janë marrë modelet e vendeve me një

drejtësi të konsoliduar dhe ta avancuar të BashkimitEuropian, është diskutuar dhe hartuar në mbështetjetë plotë me Euralius-in.

Një pjesë e kolegëve këtu janë anëtarë tëKomisionit të Ligjeve. Ne e dëgjuam se çfarë thapërfaqësuesi i Euralius-it për këtë ligj. “Është nëpërputhje të plotë, tha, me standardet më tëavancuara të bashkimit Europian”. Qartësisht e thakëtë gjë, dhe jo si kolegët opozitarë që e mohojnënjë element të tillë të rëndësishëm esencial të këtijligji. Nga ana tjetër, ka pasur një diskutim të gjerëpër këtë ligj me grupet e interesit. Pra, ky ligj sot,afron statusin, organizimin dhe funksionimin eadministratës gjyqësore me standardet më të miraqë gëzojnë sot, plotëson një hapësirë ligjore,përcakton parimet bazë të administratës gjyqësorenë Shqipëri, ndan strukturat përgjegjëse të drejtimittë administratës gjyqësore, konsolidon pavarësinëe sistemit të drejtësisë pikërisht në linjat e progres-raportit të Bashkimit Europian, përcakton qartësishtdetyrat e secilit aktor, si kryetarit, kancelarit, tëekzekutivit, dhe deri te ministri, për të mos pasurkonfuzion, për të pasur qartësi, transparencë dherregull.

Ligji krijon Shërbimin Civil Gjyqësor, për herë tëparë i jep administratës gjyqësore statusin eadministratës publike, një hap ky i avancuar.

Të nderuar kolegë opozitarë, ju duhet të ishit tëparët që duhet ta kërkonit këtë gjë, që ta mbronitkëtë element kaq të rëndësishëm jo vetëm përdrejtësinë shqiptare, por në tërësi për parimet edemokracisë në Shqipëri. Pozicioni kryesor në ligjkonfirmohet nga kryetari, dhe në këtë mënyrë ligjizbaton parimet e Gjykatës Kushtetuese dukerealizuar standardet më të mira dhe duke gjetur njëekuilibër të aftë për të mbrojtur pavarësinë e sistemittë drejtësisë dhe për një menaxhim efektiv tësistemit të drejtësisë në Shqipëri.

Prandaj ky ligj ndan qartësisht veprimtarinëjuridiksionale në procesin gjyqësor me veprimtarinëadministrative që ka lidhje me gjykatën, por edheme publikun, pra, është në interes të plotë tëpublikut qoftë dhe formalisht, për procedurat dhepër problemet e tij.

Të nderuar kolegë, nuk ka asnjë dyshim që kyligj duhet miratuar dhe miratimi i këtij ligji në tëvërtetë është një votim i thjeshtë. Problemet qënxjerrin kolegët e opozitës për ta futur në një votimtë cilësuar, i nxjerrin pikërisht për ta bllokuarmiratimin e këtij ligji ashtu siç kanë bllokuar ligje tëtjera me votim të cilësuar, të cilat duhet të

11


miratoheshin nga Kuvendi i Shqipërisë. Këtu nukhyn neni 81, pika 2, shkronja “a” e Kushtetutës qëpërcakton organet kushtetuese dhe dallimin meorganet e parashikuara nga Kushtetuta. Të paratjanë thelbësore. Të dytat janë kontributive, dhe këtuhynë te të dytat. Pra, ky ligj, duke u parë i veçantënga ligji “Për pushtetin gjyqësor”, miratohet me njëvotim të thjeshtë. Shumica e cilësuar është njëpërjashtim. Kjo kërkohet vetëm për një numër tëpërcaktuar, të përkufizuar për çështjet për të cilatmiratohet, gjë që nuk hyn asnjë nga pikat eKushtetutës, ashtu siç tha më parë edhe ministri.

Kolegët socialistë në të vërtetë bojkotuan nëkomision. Por para se të bojkotonin deklaruan semiratimi i ligjit te ne nuk ka rëndësi. Ata deklaruanse ligjet te ne shërbejnë vetëm për biblioteka. Atadeklaruan se janë kundër miratimit të ligjeve në këtëmënyrë, prandaj nuk i miratojnë ato. A ka absurditetmë të madh se ky? Pse jemi ne? A jemi ne për tëmiratuar ligje? Për çfarë janë deputetët? Për çfarëështë Parlamenti? Ndryshe, pse do ekzistonteParlamenti? Pse do të ishim ne këtu në qoftë senuk do t’i miratonim ligjet? Pra, unë mendoj se këtukemi të bëjmë me një deformim të funksionit të tyredhe të Parlamentit, me një devijim nga funksionettona për interesa të çuditshme grupesh bllokuese,nihiliste, që vazhdojnë të paraqiten përsëri ngakolegët tanë socialistë edhe në komision për këtëligj.

Miratimi i ligjeve te ne ka sjellë vetëmpërmirësime sektoriale. Kjo ka qenë esenciale nëzhvillimet e Shqipërisë, në zhvillimet e vendit, nëkonsolidimin e demokracisë. Ne kemi ndërtuar njëdemokraci të bazuar mbi ligje jo me anarki, siç thoniju, duke nënvlerësuar rolin e ligjit dhe duke deklaruarqë nuk ka kuptim të miratojmë ligjet. Mosmiratimisjell vetëm dëme. Mosmiratimi sjell pa dyshimpasoja mjaft të rënda për këtë vend. Ne e provuammosmiratimin. Ju bllokuat tre ligje të rëndësishmeesenciale të kërkuara nga Bashkimi Europian përstatusin e kandidatit. Ne nuk na u dha statusi ikandidatit sepse ju e bllokuat miratimin e këtyre treligjeve. Ju bëtë që Shqipëria të mos e marrë statusine kandidatit me qëllim, me cinizëm, pikërisht sepsebllokuat ato tre ligje.

Çfarë është kjo? Ju dolët kundër detyrës tuaj.Ju kërkuat të zhvendosnit Parlamentin ngafunksionet e tij. Ne jemi të vendosur të miratojmëligjet që kemi mundësi t’i miratojmë. Ky është njëligj i cili miratohet qartësisht, thelbësisht, normalishtme një numër të thjeshtë në votim, është një ligj që

do të përmirësojë strukturat e sistemit të drejtësisëshqiptare, do të na afrojë me Bashkimin Europian,do të na bëjë të jemi më demokratik në tërësi. Pra,është një ligj i domosdoshëm që duhet ta miratojmëdhe unë u bëj thirrje të gjithë kolegëve, edhe juve,pavarësisht nga qëndrimi absurd që po mbani, përta miratuar këtë ligj.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Shehu!Meqenëse është e sigurt që statusi nuk do të

merret, ata mund t’i votojnë ato tre ligjet!Zoti Subashi, urdhëroni!Armando Subashi – Ligji që po sillni sot është

shumë i vonuar. Sjellja e tij tre-katër muaj përparaikjes suaj tregon nga njëra anë paaftësinë, dhe ngaana tjetër, idenë e kapjes së çdo qelize të shtetitpër të krijuar garancitë e nevojshme për nesër, kurtë jeni në opozitë.

Detyrimi ligjor për të sjellë dhe miratuar një ligjtë tillë, në fakt mund të ishte nga ligji i vitit 2008“Për organizimin e pushtetit gjyqësor”, pra pesë vjetmë parë. Përveç kësaj, ky problem është ngrituredhe nga partnerët tanë në raportet e progresit tëtre-katër viteve të fundit, dhe ju e sillni sot, sigurishtjo se ju digjet zemra për pushtetin gjyqësor apo përato 500 zonja dhe zonjusha që tha ministri, por pasibëtë batërdinë edhe në administratën gjyqësore.Tashmë me këtë ligj kërkoni t’i legalizoni dhe t’ujepni garancitë e nevojshme militantëve tuaj që kenipunësuar gjatë këtyre viteve në këtë sektor.

Por çfarë zgjidh ky ligj, apo çfarë risie sjell? Poju them që në fillim se ky ligj nuk përmirëson aspaksituatën në të cilën ndodhet sot pushteti gjyqësornë përgjithësi dhe administrata gjyqësore në veçanti.Ligji nuk zgjidh asgjë, por vetëm referon urdhrat dheudhëzimet që duhet të nxjerrë ministri i Drejtësisëpër të gjitha çështjet. Ligji ka rreth 56 nene, por përmënyrën si është konceptuar, mund të ishin tëmjaftueshëm vetëm dy nene, zoti Ministër.

Neni 1 mund të ishte: “Administrata gjyqësorembrohet, shkarkohet, kontrollohet, udhëzohet,procedohet, falet, përgëzohet, etj., nga ministri iDrejtësisë dhe neni 2: “Kjo realizohet nëpërmjeturdhrave dhe udhëzimeve të ministrit të Drejtësisë”.

Jeni munduar kot, zoti Ministër, me gjithë atonene, se vetëm 2-3 kanë vlerë për ju, të tjerat janëveshje dhe maskim i qëllimit tuaj të mbrapshtë përtë shtënë në dorë në mënyrë antikushtetueseadministratën gjyqësore.

Ky ligj në thelbin e vet është antikushtetues, nëkundërshtim me nenin 20 të vitit 2009 të vetë

Viti 2013

12


Gjykatës Kushtetuese. Ju nuk mund të merrnikompetencën e emërimit dhe shkarkimit tëadministratës gjyqësore. Gjykata Kushtetuese eshpalli antikushtetuese dhe e shfuqizoi dispozitëne ligjit të vitit 2008 për pushtetin gjyqësor lidhur meemërimin dhe shkarkimin e administratës gjyqësorenga kancelari i gjykatës. E dini pse? Me arsyen evetme se kancelari emërohet dhe shkarkohet ngaministri. Për rrjedhojë, direkt apo indirekt, ministrindikon përmes kancelarit te administrata gjyqësore.

Ju bëni sikur nuk e keni kuptuar këtë vendimdhe në këtë ligj i thoni Gjykatës Kushtetuese dheKushtetutës: “Nuk deshe t’ia lësh këtë kompetencëkancelarit, varësit tim në gjykatë, s’ka problem, poe marr unë këtë kompetencë dhe po e emëroj dheshkarkoj vetë administratën gjyqësore.”

Si mund të jetë kushtetues emërimi dheshkarkimi nga ministri i administratës gjyqësore,kur nuk ishte kushtetues emërimi dhe shkarkiminga kancelari, nga vartësi i tij?

Zoti Ministër,Sot sistemi gjyqësor është pothuajse i kapitulluar

përballë krimit, korrupsionit, politikës e paaftësisë.Sot, për fat të keq, sistemi gjyqësor është në kuotate veta më të ulëta për sa i përket besimit të publikutdhe institucioneve ndërkombëtare në këto 22 vjetdemokraci. Pa dyshim për këtë gjendje ka vetëmnjë fajtore, qeverisja juaj e këtyre viteve.

Nuk mund të pritej mrekullia apo diçka ndryshedhe më e mirë në gjyqësor se qeverisja juaj e paaftë,e korruptuar dhe antikombëtare. Nuk mund të pritetndonjë procedim disiplinor ndaj gjyqtarëve që shkelinligjin dhe abuzojnë me detyrën, sepse ju nuk kenitë drejtën morale t’u kërkoni hesap gjyqtarëve, kurderi dje i keni takuar kafeneve e lokaleve, edhe nëGreqi, për të mbyllur çështjet zgjedhore, hallet dheçështjet penale të qeverisë, të ministrave tuaj, tëKryeministrit dhe të familjarëve të tij.

Ju nuk keni moral të vini para ligjit këta gjyqtarëdhe të ushtroni detyrën tuaj kushtetuese. Ju mendoninga mëngjesi deri në darkë se si të manipuloniçështjet e shorteve tuaja me kancelarët nëpër gjykatadhe si të bëni pazar me gjyqtarët duke i mashtruardhe premtuar për lëvizje e transferime në Tiranë,Durrës, në Gjykatën e Apelit apo në atë të Lartëetj.

Kjo maxhorancë nuk ka ndër mend të bëjëreformat e duhura në gjyqësor, por e ka mendjenvetëm për të mbyllur çështjet e veta me drejtësinë.

Deri dje justifikoheshit dhe ankoheshit sedrejtësinë nuk e bënit dot se nuk ju dëgjonte Bamiri,

Kreshniku, se me demek gjatë rrugës ata ju kishintradhtuar, nuk ishit më tuajt.

Po sot, që edhe Bujarin, edhe Çefën, edhe KLD-në i keni vënë nën këmbë, pse nuk e bëni drejtësinë?Jo vetëm që s’keni moral, por të paktën heshtni dhemos merrni guximin të arrini deri aty sa t’ikundërviheni publikisht edhe ambasadorit amerikan,edhe partnerëve tanë lidhur me vendimin e gjykatëspër 21 janarin, apo çështje të tjera.

E pra, përballë këtyre problemeve, çfarë zgjidhky ligj? A i shërben ai forcimit të pavarësisë sësistemit gjyqësor? A i shërben përmirësimit tëadministrimit gjyqësor në funksion të dhënies sëdrejtësisë? A i shërben përmirësimit të shërbimevendaj publikut nga administrata gjyqësore? A e rritaksesin e publikut në vendimmarrjen dheveprimtarinë gjyqësore? A ndikon në rritjen esolemnitetit të gjykimeve dhe shkurtimit e afatevetë gjykimit? A do të vazhdojnë palët të sorollatenme muaj e me vite dyerve të gjykatave, edhe përprocese nga më ordineret? A do të vazhdojnë tëdështojnë seanca gjyqësore pa fund, duke çuar derinë humbjen e paraburgimit dhe mosdënimin epersonave shumë të rrezikshëm? Kështu mund tëvazhdonim me pyetje pa fund, nëse realishtshqetësohemi për përmirësimin e gjendjes nëgjyqësor.

Por, është qartë se për këto gjëra, juve s’juandien fare, madje kjo drejtësi ju intereson, të jetëvulnerabël, e paaftë, e poshtëruar dhe shërbëtore edenjë e pushtetit tuaj. Ndaj ky ligj, edhe sikur tëishte më i përsosuri, nuk e ka radhën tani, nuk ështëky problemi i drejtësisë sot.

Pse doni ta miratoni këtë ligj me shumicë tëthjeshtë dhe a është kushtetuese kjo?

Së pari, ligji nr.9877 i vitit 2008 “Për organizimine pushtetit gjyqësor” në nenin 43, dispozitënkalimtare, në pikën 6 parashikon statusin seorganizimi dhe funksionimi i administratës gjyqësoredo të jenë pjesë përbërëse e këtij ligji. Pra, nga kynen del qartë se ky projekt nuk mund të ishte njëligj më vete, por një shtesë në ligjin e vitit 2008 përorganizmin e pushtetit gjyqësor në Shqipëri.

Iniciativa juaj ligjore për ta sjellë si ligj më veteështë e qartë se ka qenë e paramenduar në mënyrëdjallëzore. Relacioni në Komisionin e Ligjeve dhepropozimi për ta votuar me shumicë të thjeshtë ishtevazhdim i një skeme të parapërgatitur për të nxjerrëopozitën jashtë loje dhe për ta miratuar këtë ligjvetëm me votat tuaja.

Ky, në fakt, është treguesi më i qartë se sa e

13


keni dashur këtë ligj, në mënyrën se si e keni sjellë.Miratimi i këtij ligji me shumicë të thjeshtë si ligjmë vete e bën atë dyfish antikushtetues, jo vetëmpër përmbajtjen e tij, por edhe për mënyrën se siështë sjellë në Parlament e se si ju doni ta miratonisot.

Së dyti, me këtë ligj ju po i jepni statusin enëpunësit civil një pjese të administratës gjyqësore,çka do të thotë se ajo fiton ato të drejta që ka ajopjesë e administratës shtetërore që ka statusin enëpunësit civil, ashtu sikurse merr përsipër detyrimeqë po ashtu trajtohen nga ai ligj. Ju e dini shumëmirë se ligji për statusin e nëpunësit civil është njëligj që është miratuar me shumicë të cilësuar dhe,për rrjedhojë, ju nuk mund të barazoni në statusadministratën gjyqësore, që kërkoni ta bëni sot mevotim të thjeshtë, kundrejt parashikimeve të ligjitbazë, që është miratuar me shumicë të cilësuar.

Sa bukur e gjetët zgjidhjen kësaj here! Pse nukveproni kështu me të gjithë administratën shtetërore,duke e ndarë në pjesë dhe duke i miratuar ligjet meshumicë të thjeshtë?

Me këtë rast ju quhet i miratuar edhe një nga triligjet që po ju qan shpirti prej kaq kohësh dhe kështushkurtoni edhe referendumin. Kjo është arsyeja etretë pse ky ligj është trefish antikushtetues dhe tëgjitha këto janë arsyet përse ne nuk e mbështetëmkëtë ligj në komision, por edhe sot në seancë.

Për ne ky ligj është sa për të larë gojën, si shumëtë tjerë. Nesër, pas 23 qershorit, ne do t’i rikthehemikëtij ligji jo në funksion të uzurpimit të administratësgjyqësore, por në funksion të rritjes së pavarësisë,eficiencës dhe miradministrimit të sistemit gjyqësor.Nesër do të çlirojmë jo vetëm gjykatat nga kthetrate këtij regjimi, por edhe administratën gjyqësore,duke u dhënë realisht rolin që u takon, por edhetrajtimin financiar që u takon, pasi, faktikisht, nëkëtë ligj nuk është thënë asgjë.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Subashi!Zoti Ministër, keni fjalën.Eduard Halimi - Në fakt, të nderuar kolegë,

prisja që kolegu parafolës të mbante qëndrimndryshe, sepse ka qenë kryetar gjykate, një ngaata njerëz të drejtësisë i palidhur fare me politikën(e kemi akuzuar kot), por edhe për faktin tjetër separafolësi është deputet i Fierit dhe me këtë ligj uka thënë “jo” 26 zonjave dhe zonjushave që punojnënë administratën e Gjykatës së Fierit, pa ndryshuaras edhe një prej tyre që nga viti 2005. Janë po ato

zonja që, kur zotëria ka qenë kryetar gjykate derinë vitin 2008, i kanë shërbyer dhënies së drejtësisësë pavarur dhe sot ai del e u thotë se ato nuk janëtë denja për ta përfituar këtë status, ashtu siç bëriEdi Rama me infermieret.

I nderuar koleg, për sa i përket pjesës se cilaështë performanca e sistemit të drejtësisë deshatë thosha që, të paktën, ti nuk duhej të kishe folurpër pavarësinë e sistemit gjyqësor, sepse në atëkohë, kur ne u thoshim qytetarëve shqiptarë sekryetarët e gjykatave (dhe ju personalisht si kryetargjykate) kanë liruar anëtarë të bandave të cilat ishintë lidhura me Partinë Socialiste, gjithë grupi i PS-së pretendoi se ju po sulmoheshit politikisht, se juishit hero, ju dhe disa të tjerë që po na vijnë si“rilindës” sot, se ju ishit të pavarur, se ju ishit heronjtë drejtësisë së pavarur, ju ishit shembulli se si njëgjyqtar dhe një kryetar gjykate, si një anëtar iKëshillit të Lartë të Drejtësisë, është i pavarur.

Po sot, që prej 4 vjetësh jeni ulur në prehrin ePS-së, çfarë u thoni qytetarëve shqiptarë? Kushkanë qenë të pavarur, ju që ishit kryetar gjykate,anëtar i KLD-së, që refuzuat me votën tuaj, së bashkume një sërë kryetarë gjykatash që kanë qenëzëvendësministra, që kanë kandiduar dhekandidojnë për deputetë, që votuat largimin e njëanëtari të KLD-së, madje me sponsorizimin ebandave të Lushnjës, bëtë një gjyqtar, i cili i kishtedosjet dhe përgjimet mal në të gjitha prokuroritëitaliane, anëtar të KLD-së.

Kur ne kërkonim që ky gjyqtar të largohej jupersonalisht, me votën tuaj të pavarur, sot politike,thatë “jo”, ai duhet të rrijë atje, ndërkohë që nukkishte shqiptar, të madh e të vogël, që nuk e dëgjoie pa në të gjitha mediat se si ai anëtar i KLD-së, aigjyqtar i sponsorizuar personalisht nga ju në të gjithafushatat anembanë Shqipërisë për ta bërë anëtar tëKLD-së, i hapte rrugën bandës së Lushnjës, ishteai që i nxirrte pasaportë Aldo Bares, ishte ai qëpaguhej nga të gjithë anëtarët e bandës së Lushnjëspër të kapur sistemin gjyqësor.

Atëherë, u ngritët dhe thatë se ju të PD-së pona sulmoni politikisht se këta janë heronj, këtanjerëz të pavarur. Cilët janë njerëz të pavarur? Ja kui keni njerëzit e pavarur. Ja ku i keni përfaqësuesit esistemit të drejtësisë. Kjo është drejtësia e pavarurqë ju bëtë për 8 vjet me radhë.

Për sa i përket pjesës së ligjit, thatë si kryetargjykate se tani po na u bëka qameti sepse ministrii Drejtësisë po emëron administratën gjyqësore. Pomirë, ju keni qenë kryetar gjykate dhe prapa keni

Viti 2013

14


ministrat e Drejtësisë që kanë qenë për shumë tëkohë të tillë. Si i kanë emëruar ata sekretaret, si iemërojnë deri sot, cila është gjendja e sotme dheçfarë duhet të bëjmë ne? Deri më sot të gjithëadministratën gjyqësore e emëron ministri iDrejtësisë, sot e 20 vjet.

Cili është ndryshimi që bëjmë ne? Ne themi “jo”,nuk duhet t’i emërojë ministri i Drejtësisë. Çfarëthemi? Duhet bërë me konkurs. Kush duhet ta bëjëkonkursin? Kryetari gjykatës. Çfarë thotë neni 43 ikëtij projektligji? Thotë që kryetari i gjykatës, kryetarii komisionit që mbledh dhe vendos së bashku menjë gjyqtar të asaj gjykate, së bashku me njëkancelar, bën konkursin dhe sjell propozimet përemërimet e administratës gjyqësore.

Pra, që ta dëgjojnë qytetarët shqiptarë, gjatë tëgjithë qeverisjes suaj nuk patët guximin ta shkruanitnjë ligj të tillë, e gjithë administrata gjyqësoreemërohej nga ministri. Sot ndryshon dhe bëhet mekomision. Kush është kryetari i komisionit? Ështëpikërisht kryetari i gjykatës.

Thatë se Gjykata Kushtetuese ka thënë se ështëantikushtetues ligji për pushtetin gjyqësor. Po psenuk e lexoni vendimin e Gjykatës Kushtetuese, qëta dëgjojnë shqiptarët dhe të thonë o gënjejnëdeputetët e PS-së, o gënjen ministri i Drejtësisë.Çfarë thotë vendimi i Gjykatës Kushtetuese?Vendimi thotë, në pikën 20, faqe 13, se: “Gjykataçmon se duke pasur parasysh kuptimin e pavarësisëorganizative të gjykatave si shprehje e pavarësisësë gjyqësorit, shmangia e kryetarëve të gjykatavenga çështje që lidhen me organizimin, drejtimin dhekontrollin e përgjegjshmërisë së administratës, siedhe emërimin dhe shkarkimin krijon rrezikun e njëndikimi të papërshtatshëm”. Pra, shmangenkryetarët.

Çfarë bëhet sot? Sot shmangen kryetarët ngaemërimi. Pse? Sepse i bën ministri. Çfarë po bëjmëne sot? Ne themi që s’duhet të shmangen kryetarëte gjykatave, sepse kryetari i gjykatës duhet të jetëai i cili duhet të bëjë përzgjedhjen.

Po mirë, si erdhëm në këtë alternativë? Këtëmaterial e keni të gjithë mbi tavolinë. Mos thoni qënuk e keni, se jua kam sjellë kur kam ardhur nëKomisionin e Ligjeve. Ky material është raporti imisionit Euralius, i cili bën analizën e administratësgjyqësore se si është e organizuar në të gjithavendet e BE-së.

Cila është rruga ku ne duhet të ecim në hartimine ligjeve? Cila është aspirata e qytetarëve shqiptarë?90% e qytetarëve shqiptarë kanë aspiratën

evropiane. Ku do të shkojmë ne? Drejt modeleveevropiane. Çfarë thonë modelet evropiane? E keniaty, mund t’ua lexoj qytetarëve shqiptarë, se ju keninjë muaj që e keni aty. Në faqen 2 të raportitpërmenden disa shembuj nga të gjitha përvojat evendeve të BE-së, sipas Zhan Fuster, përfaqësuesittë përhershëm të Europës në Këshillin e Europës.Brenda shteteve europiane ekziston tendenca efuqishme për t’i dhënë Ministrisë së Drejtësisë rolindhe përgjegjshmërinë e organizimit, profesionit dhepërzgjedhjes së punonjësve të administratësgjyqësore. Në 27 vende të BE-së, thotë raporti nëfaqen 3, Ministria e Drejtësisë është përgjegjësepër të përcaktuar numrin e vendeve pikërisht nëkurrikulën e 27 vendeve të BE-së. 27 vende të BE-së kanë këtë model që ne po sjellim. Ju po thoni jo,me arsyen e vetme se nuk arrini dot t’i thoni jokryetarit tuaj bllokues.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Nuk ka replikë. Armando,

gjatë viteve të PS-së s’patët kohë të shkruanit asnjërresht. Për të gjitha gjykatat vendosnin deputetët ePS-së dhe ministrat e PS-së. Në fakt i kishit 84vota mbas Dushkut famëkeq të asaj periudhe.Prandaj emëruat në të gjitha gjykatat ose deputetëtë PS-së ose ministra të PS-së.

Zoti Sula, urdhëroni!Dashnor Sula – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë.Është për të ardhur keq që kolegët e opozitës e

politizuan skajshëm projektligjin e administratësgjyqësore. Më vjen keq, pasi sjellja e tyre lë shumëpër të dëshiruar, por sot nuk është për t’u vënë faj,pasi është 1 prilli dhe siç kanë gënjyer gjithmonë,po gënjejnë edhe sot më shumë.

Zotërinjtë e opozitës, që ikën nga Komisioni iLigjeve dhe nuk u morën në mënyrë absolute mekëtë projektligj, vijnë tani dhe japin argumente, nënjë kohë që debati juridik duhet të ishte bërë nëKomisionin e Ligjeve.

Është për të ardhur keq, sepse gënjejnë hapur,duke pasur parasysh qëndrimin 100% të misionitEURALIUS, i cili ka asistuar në hartimin e këtijprojektligji, ku qenë prezent edhe përfaqësuesi iEURALIUS-it në Komisionin e Ligjeve, i cili me tëvërtetë ka dhënë të gjithë asistencën e tij për këtëprojektligj. Zotërinjtë e opozitës, ashtu siç nukvotuan tre ligjet që kërkon Brukseli, por aq më tepëratë për Gjykatën Administrative, të cilën ne meshumë dashamirësi e pranuam kur kaluam ligjin e

15


Gjykatës Administrative, për sa i përket hyrjes sëtij në 1 janar, e bllokuan dhe vazhdojnë ta bllokojnënjë situatë të tillë.

Është për të ardhur keq nga qëndrimi i opozitës,ashtu si edhe nga deputetja e ardhshme, zonja EvisKushi, e cila firmosi në janar për votimin e gjykatësadministrative dhe 2 projektligjet e tjera, ndërsapastaj tha se e pati letrën e bardhë. Kujt t’i besojmë?T’u besojmë gënjeshtrave? Është për të ardhur keq.Po, Ilir, sepse të zëvendësoi dekania e ekonomikut,sepse nuk ka vend për ty tani, siç nuk ka dhe përShegën. Inshallah nuk ikën edhe ndonjë tjetër!

Të nderuar kolegë, sot me shqyrtimin eprojektligjit “Për administratën gjyqësore nëRepublikën e Shqipërisë” maxhoranca jonë ështëduke përvijuar në mënyrë të plotë dhe përfundimtarereformën e sistemit të drejtësisë, e cila ka filluarme miratimin e ligjit “Për organizimin dhefunksionimin e pushtetit gjyqësor në Republikën eShqipërisë”, i cili u miratua më konsensusin e palëvenë Kuvend në vitin 2008.

Maxhoranca jonë, në kuadër të premtimeve tëmbajtura dhe në përmbushje dhe të kërkesave tëpartnerëve ndërkombëtarë, duke vlerësuar rëndësinëe jashtëzakonshme që ka për pushtetin gjyqësorasistimi nga një administratë gjyqësore sa mëprofesionale, e paanshme dhe që respekton parimetbashkëkohore të shërbimit gjyqësor, vjen për tëkurorëzuar punën e madhe të bërë për vendosjennë baza sa më të shëndosha ligjore të kësajadministrate gjyqësore.

Projektligji “Për administratën gjyqësore” vjenpër herë të parë për shqyrtim në Kuvend dhe këtëgjë arriti ta realizojë maxhoranca aktuale. Ndërkohëqë opozita aktuale kur ishte në pushtet nuk e morimundimin të ndërmerrte qoftë edhe më të voglin haplegjislativ, me qëllim reformimin dhe konsolidimin eadministratës gjyqësore në Shqipëri.

Gjatë procesit të shqyrtimit të procesit nëKomisionin e Ligjeve ne i kushtuam rëndësinë dhevëmendjen e duhur, duke bashkëpunuar ngushtësishtme misionin EURALIUS, i cili ka udhëhequr gjithëprocesin e hartimit të këtij projektligji në grupe pune,duke ofruar përvojat dhe ekspertizën më të mirë tëBE-së. Me gjithë përpjekjet e bëra në vazhdimësipër reformimin e sistemit të drejtësisë, modernizimidhe reformimi i thellë i trupës së administratësgjyqësore, si pjesë integrale e këtij sistemi, nukmund të lihej mënjanë. Për këtë arsye, hartimi i njëligji të munguar në këtë drejtim do të sjellë efektete veta pozitive dhe do të krijojë një sistem të

përgjegjshëm, të besueshëm dhe ecifient përshtetasit shqiptarë që përplasen në dyert e gjykatavejo vetëm për zgjidhjen e konflikteve gjyqësore, poredhe për marrjen e shërbimeve të ndryshme nganëpunësit gjyqësorë.

Domosdoshmëria e rregullimit ligjor të statusittë administratës gjyqësore si një aktor shumë irëndësishëm është po aq edhe i ndjeshëm për shkaktë një traditë të vendosur ka ardhur edhe ngajurisprudenca që ka prodhuar gjykata kushtetuesenë lidhje me këtë çështje.

Kështu, Gjykata Kushtetuese në vendimin e sajnr. 20 të vitit 2009 ka prezantuar disa standarde tëdimensionit kushtetues, që del se janë marrë nëkonsideratë në formulimin e rregullave përorganizimin dhe funksionimin e statusit tëadministratës gjyqësore. Sipas GjykatësKushtetuese, roli dhe funksionimi i administratësgjyqësore nuk mund të ndahet nga funksioni idhënies së drejtësisë dhe kjo përbën një elementtë rëndësishëm të pavarësisë organizative tëpushtetit gjyqësor. Parimi i ndarjes së balancimit tëpushteteve dhe fryma e Kushtetutës pranojnëbashkëpunim dhe bashkëveprim ndërmjet gjyqësoritdhe ekzekutivit lidhur me këtë çështje.

Me këtë projektligj, administratës gjyqësore ijapim një status që e mbron dhe e garanton nëushtrimin e veprimtarisë së përditshme.Performanca e administratës gjyqësore si pikë eparë e takimit të publikut është një pikë thelbësorenë forcimin e besimit të publikut në sistemin edrejtësisë. Ky projektligj na sjell përpara disa risithelbësore që e bëjnë të domosdoshëm miratimin etij. Kështu, projektligji përafron statusin përorganizimin e funksionimit të administratës gjyqësoreshqiptare me standardet më të mira europiane nëkëtë fushë. Këtë gjë e konfirmoi personalisht nëKomisionin e Ligjeve përfaqësuesi i EURALIUS-it, icili ishte prezent në të gjitha seancat e shqyrtimittë projektligjit në Komisionin e Ligjeve.

Nga ana tjetër, projektligji përcakton edhe parimetbazë të veprimtarisë së administratës gjyqësore,duke siguruar uniformitet të metodave të punës nëtë gjitha gjykatat e vendit, me qëllim garantimin eeficiencës së tyre në ofrimin e shërbimeve ndajpublikut. Gjithashtu, projektligji bën një ndarje tëqartë të strukturave dhe organeve përgjegjëse përdrejtimin e administratës gjyqësore në funksion tëgarantimit dhe parimit kushtetues të pavarësisë sësistemit gjyqësor, si dhe përcakton në mënyrë tëplotë dhe të qartë detyrat e nëpunësit gjyqësor,

Viti 2013

16


detyrat e kancelarit dhe të kryetarit të gjykatës.Risia më domethënëse e këtij ligji është se krijonpër herë të parë Shërbimin Civil Gjyqësor, duke idhënë administratës gjyqësore të njëjtin status meadministratën publike, duke përcaktuar rregullat eveçanta për pranimin e kandidatëve në shërbimincivil gjyqësor, nëpërmjet një konkurrimi transparentnga një komitet ad hoc, i kryesuar nga kryetari igjykatës.

Të drejtat dhe detyrimet e nëpunësve tëadministratës gjyqësore, përgjegjësia disiplinore etyre, trajtimi financiar, dhe niveli arsimor i nevojshëmpër të qenë pjesë e administratës gjyqësore civile,duke mbajtur në konsideratë edhe përmirësimet qëiu bënë këtij projektligji në Komisionin e Ligjeve,mund të them pa mëdyshje se e bëjnë këtëprojektligj një ligj të standardeve më të miraeuropiane, përfshi edhe përvojën pozitive shqiptaretë krijuar në vitet e demokracisë.

Më befasoi qëndrimi i opozitës në Komisionin eLigjeve, një qëndrim nihilist, paragjykues dhe nëmungesë të plotë të dëshirës për të bashkëpunuardhe për të dhënë kontributin e saj për këtë projektligj.Unë mund t’ju garantoj se deklarimi i opozitës nëkomision se ky projektligj vjen sot për miratim përarsye elektorale, është tërësisht i pabazë dhe vetëkoha që ka marrë procesi i hartimit të projektligjit errëzon këtë pretendim të opozitës. Gjithashtu, ështëi pabazë edhe deklarimi tjetër se administratagjyqësore vihet tërësisht nën urdhrat e ministrit tëDrejtësisë.

Projektligji ka përcaktuar mjaft qartë se cilat dotë jenë kompetencat e ministrit të Drejtësisë nëlidhje me këtë administratë. Kompetencat janë nëpërputhje me ligjin “Për organizimin dhe funksionimine pushtetit gjyqësor”, “Për organizimin dhefunksionimin e Ministrisë së Drejtësisë”, si dhe meatë të Gjykatës Kushtetuese të vitit 2009.

Deklaratat e opozitës në komision nuk janë gjëtjetër, veçse tymnaja të paargumentuara apoargumenet politike dhe dashakeqe. Një merak tjetëri opozitës tonë është se ky ligj i shmang kryetarëte gjykatave nga çështje që lidhen me organizimin,drejtimin dhe kontrollin e përgjegjshmërisë sëadministratës gjyqësore, si dhe me emërimin dheshkarkimin e personelit dhe e kthen kryetarin egjykatës në një rol pasiv mbi administratëngjyqësore. Mund t’i them opozitës që të mosmerakoset shumë për kryetarët e gjykatave. Le t’ilërë ata të japin drejtësinë në shumë raste tëmunguar.

Nuk e kuptoj merakun e madh që ka opozitapër t’i bërë me patjetër kryetarët e gjykatave edhedrejtorë ekzekutivë. Edhe ligji bazë i pushtetitgjyqësor e ka përcaktuar qartë se anën administrativenë gjykatë e mbulon kancelari. Pra, kancelari merretme organizim, kurse kryetari i gjykatës së bashkume gjyqtarët merren me procesin gjyqësor.Megjithatë, ligji në fjalë ia zgjidh merakun opozitës,edhe pse ajo nuk do ta pranojë se për funksionet qështrohen në gjykatë, kryetari i gjykatës dhe kancelarijanë të detyruar të bashkëpunojnë dhebashkërendojnë veprimtarinë e tyre ne përputhje mekompetencat e tyre që janë qartësisht të përcaktuaranë ligj. Nëse meraku është të varësia, kjo gjë kaqenë dhe mbetet e zgjidhur. Kancelari emërohet dheshkarkohet nga ministri i Drejtësisë, pra nuk kamarrëdhënie varësie me kryetarin e gjykatës.

Opozita thotë se ky ligj është i vonuar, pa marrëmundimin të ulet dhe të lexojë në dispozitat e tij.Me këtë logjikë i bie që ligji “Për administratëngjyqësore” të mos vinte asnjëherë në Kuvend përmiratim, se na qenka i vonuar! Pse opozita mbanvetëm kronometrin e kohës sonë dhe s’na jeppërgjigje se pse nuk mori mundimin gjatë 8 vjetëvetë qeverisjes së saj të shkruante qoftë edhe dyrreshta për administratën gjyqësore? Apo iinteresonte pozicioni i saj i pakonsoliduar?

Jam kundër këtij qëndrimi negativist dhemungesës së dëshirës për të parë drejt e në sy dhepër të pranuar arritjet që ka shënuar administratagjyqësore në punën e saj, sado të vogla qofshinato. Kështu, ne s’mund të mohojmë se shortielektronik funksionon falë punës së administratësgjyqësore, se portalet online në gjykata ofrojnë mëshumë shërbime për publikun.

Për gjithë sa shpreha më lart, por edhe përpretendimet e tjera, ftoj opozitën të tregohet mëmendjehapur, të mos dominohet nga ndjenja emohimit dhe të ketë konsensusin t’i lexojë drejtrreshtat! Ky projektligj do të jetë një standardbashkëkohor i certifikuar edhe nga EURALIUS-i,edhe nga ekspertët e tjerë të BE-së.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Sula!Zonja Hysi, urdhëroni!Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Kryetare!Kolege dhe kolegë deputetë,Sot po diskutojmë një projektligj të rëndësishëm

për administratën gjyqësore, që synon të rregullojëaspektet e funksionimit të sistemit të drejtësisë nëShqipëri. A është miratimi i këtij projektligji pjesë ereformës në drejtësi? Pa dyshim, sepse administrata

17


gjyqësore dhe funksionimi i saj janë elemente shumëtë rëndësishme për të mundësuar aksesin e publikutte drejtësia dhe funksionimin efikas dhe eficient tësistemit të drejtësisë.

Duke qenë element i rëndësishëm i transparencës, eficiencës dhe efikasitetit tëdrejtësisë, kjo reformë është me rëndësi, nësembajmë parasysh edhe gjendjen e sistemit tëdrejtësisë. Por ky projektligj ka ardhur me nxitimnë Parlament dhe është futur në seancën e parë tëKomisionit të Ligjeve më 27 shkurt dhe ka dalë më13 mars. Pra, janë bërë vetëm tri seanca, që kanëpasur në rend të ditës edhe shumë ligje të tjera tërëndësishme. Ju si maxhorancë e keni zakon qënë fund të parlamentit, para se ai të shpërndahet,sillni ligjet më të rëndësishme që duhet t’i kishitbërë në këto 8 vjet.

Reformimi i rregullave të organizimit dhefunksionimit të administratës gjyqësore është nevojëe brendshme dhe kërkesë për integrimin eShqipërisë në Bashkimin Europian. Ajo nuk ka linduras më 17 dhe as më 27 shkurt, por vite më parë.22 vjet ne kemi pasur probleme me sistemin edrejtësisë dhe administratën gjyqësore. Ky detyrimka lindur që në vitin 2008, kur u miratua ligji “Përpushtetin gjyqësor”.

Nëse ne merakosemi për mandatin, për statusine 500 grave dhe vajzave dhe meqenëse e di seministri do të më atakojë dhe mua, po i them edheata janë edhe 500 studentë dhe ish-studentë tëmitë. Ju, zoti Ministër, duhet të kishit menduar përta që në 2008-n dhe jo sot, 5 javë para se parlamentitë shpërndahet.

Nëse ju mendoni për të përmbushur standardete Bashkimit Europian dhe që të kemi njëadministratë gjyqësore të përforcuar, siç thotëkolegu Alibeaj në këtë raport, ky ligj duhet të kalojëme 3/5-at, sepse një administratë gjyqësore që kalonme një ligj me shumicë të thjeshtë thjeshtë, ështëgjithmonë e dobët dhe nuk ka një pozitë tëpërforcuar, siç synohet të realizohet reforma nëdrejtësi. BE-ja e ka theksuar më shumë se një herëfaktin se reformat në drejtësi janë kusht përintegrimin europian. Ato duhen bërë me debat tëgjerë, me transparencë dhe me konsensus.

Unë nuk jam kundër një ligji për administratëngjyqësore, por jap votën time kundër për projektligjinqë ka ardhur sot dhe jo për një projektligj që do tëkishte formë tjetër miratimi dhe një përmbajtjendryshe nga kjo që është miratuar në Komisionin eLigjeve.

Për korrektesë, kolegë deputetë, në Komisionie Ligjeve ky projektligj është miratuar vetëm mepraninë e maxhorancës. Nuk është e saktë ajo qëthuhet në procesverbal, se me unanimitetin e tëpranishmëve u vendos që ligji, i cili ka ardhur sipropozim nga qeveria për t’u miratuar me votim tëcilësuar, të kalojë me votim të thjeshtë. Pse nukthuhet, se arsyeja që ne nuk morëm pjesë në debat,ishte pikërisht se ligji u ndryshua, megjithëse qeveriae solli për ta kaluar me votim të cilësuar? Komisionii Ligjeve dhe, konkretisht, maxhoranca në këtëkomision, e kaloi me votim të thjeshtë. Kjo ështëarsyeja pse ne nuk kontribuam, jo se nuk donim.Ne kërkojmë një reformë të qëndrueshme në drejtësi,që ta bëjë sistemin e drejtësisë të pavarur, efikasdhe eficient, një reformë drejtësie, e cila të ketëkonsensusin e të gjithëve dhe që maxhoranca eradhës, e cila do të dalë më 23 qershor, të mos endryshojë këtë lloj administrate gjyqësore.

Nga ana tjetër, miratimi i ligjeve nuk mjafton. Irëndësishëm është respektimi i shtetit të së drejtës,i pavarësisë së sistemit gjyqësor dhe rritja e aksesitnë drejtësi. Parlamenti ka për detyrë të miratojëligje, por edhe të ushtrojë kontroll parlamentar se siato zbatohen, dhe të mundësojë, përmes procesevetë zgjedhjes dhe votimit të dekreteve të Presidentitpër anëtarë të Gjykatës së Lartë, GjykatësKushtetuese, për anëtarët e Këshillit të Lartë tëDrejtësisë persona me integritet, profesionistë, tëpaanshëm dhe të pavarur.

Nëse ju mendoni se me këtë ligj kenipërmbushur reformën në administratën gjyqësore,e keni gabim. Prandaj, duke vlerësuar nevojën përmiratimin e një ligji në administratën gjyqësore, unëjam kundër projektligjit për këto arsye thelbësore:

Së pari, si një ligj me rëndësi për sistemin edrejtësisë, projektligji “Për administratën gjyqësore”kërkon miratim me konsensus të gjerë, me 2/3 evotave të deputetëve të Kuvendit. Pra, nuk mund tëmiratohet me shumicën e maxhorancës së radhës,cilado qoftë ajo. Këtë qëndrim e mbështes jo vetëmduke vlerësuar rëndësinë që ka administratagjyqësore në funksionimin e drejtësisë, por edhepër shkak të kompetencave që i jepen kësajadministrate, si dhe raportet e shumta në numër qëka kjo administratë, në bazë të këtij ligji, meministrin e Drejtësisë.

Ky projektligj e vendos administratën gjyqësorenë varësi totale të pushtetit ekzekutiv, konkretishttë ministrit të Drejtësisë. Ministri i Drejtësisë tha:“Ky është një model që ekziston edhe në vendet e

Viti 2013

18


tjera të BE-së. Projektligji është konsultuargjerësisht me ekspertë të huaj”. Edhe kjo mund tëjetë, por ky nuk është argument. Nuk do të thotë senë miratimin e ligjeve, ne, si parlament shqiptar, qëjemi sovranë, të injorojmë situatën e sistemit tëdrejtësisë, një sistem drejtësie, sikurse thuhet nëraportet e BE-së për Shqipërinë, që vuan ngamungesa e pavarësisë, e paanshmërisë dhe seprocedurat e përzgjedhjes së gjyqtarëve të Gjykatëssë Lartë dhe asaj Kushtetuese kanë qenë politike.

Në këtë proces nuk mund të injorojmë edhefaktin se ka tendenca të theksuara në rritje tëcentralizimit të të gjitha pushteteve në dorë tëekzekutivit. Drejtësia ka probleme serioze tëfunksionimit sipas standardeve të caktuara, edhenë ligjin e brendshëm, edhe në standardeteuropiane. Në diskutimin dhe miratimin e këtij ligjinuk mund të harrojmë kushtet në të cilat funksionojnëshumë gjykata rrethesh dhe gjykatash apeli nëShqipëri, ngarkesën e punës së tyre, kohëzgjatjete gjykimeve dhe infrastrukturën, e cila me gjithëpërmirësimet e bëra, është ende shumë largstandardeve minimale europiane.

Gjithashtu, të mos harrojmë një argument të dytëshumë të rëndësishëm: Gjykatën Kushtetuese dhevendimin 20 të vitit 2009 të saj, ku shprehet nevojae pavarësisë së gjykatave. Vendimet e GjykatësKushtetuese nuk mund të injorohen, nuk mund tëmos zbatohen apo të keqinterpretohen, siç kandodhur me vendimet e Gjykatës Kushtetuese lidhurme mandatet e deputetëve, me përfundimin ekohëzgjatjes së mandateve të gjyqtarëve tëGjykatës Kushtetuese apo me dekretet ePresidentit.

E rëndësishme për mua, që jap votën kundër,është përmbajtja e ligjit dhe koha kur ai miratohet.

Së pari, nevoja për këtë ligj është e kahershmedhe ai sillet tani në prag të shpërndarjes së Kuvenditdhe në prag të zgjedhjeve, për të shtuar listën eligjeve dhe për të thënë para qytetarëve: shikoni sashumë kemi bërë ne për reformën në drejtësi!

Për 8 vjet reforma në këtë administratë nuk kaekzistuar si prioritet i qeverisë suaj. Fakti që ajosillet pikërisht 5 javë përpara se parlamenti tëshpërndahet, e dëshmon më së miri këtë. Në ditëtnë vazhdim, ne do të kalojmë ligje shumë tërëndësishme, të cilat kanë qenë pjesë e programittuaj, i cili ka kaluar më 9 shtator të vitit 2009 nëkëtë Kuvend, kur ju morët votëbesimin si qeveri.

Së dyti, ky projektligj ka shumë aspekte qëlidhen me ligjin “Për statusin e nëpunësit civil”, i cili

miratohet me 2/3-at e deputetëve, ndërkohë, që menjë ligj të thjeshtë, ju, kolegë të maxhorancës, donitë reformoni administratën gjyqësore, e cila kastatusin e nëpunësit civil, me një ligj të thjeshtë. Sido t’i rregulloni marrëdhëniet e këtyre nëpunësve tëadministratës gjyqësore?

Së treti, marrëdhëniet e bashkëpunimit meskryetarit të gjykatës dhe kancelarit nuk janë të qartadhe janë shumë në favor të kancelarit, i cili ështënë varësi të plotë të ministrit të Drejtësisë. Nëvendimin e Gjykatës Kushtetuese, të cilin e citoiedhe ministri, por që e la leximin përgjysmë, thuhet:“Ministri i Drejtësisë mund të përcaktojë numrin,strukturën e administratës gjyqësore, por nuk mundtë ketë kompetenca në emërimin dhe shkarkimin eanëtarëve të administratës gjyqësore”, pra të injoronihaptas kryetarin e gjykatës, i cili vendoset ngakancelari i një gjykate. Në shumë nene të këtijprojektligji thuhet se gjyqtari jep vendim, por ështëkancelari që vendos.

Kolege dhe kolegë deputetë, problemet esistemit gjyqësor nuk mund të zgjidhen me reformatë pjesshme. Efikasiteti i sistemit të drejtësisë nukmund të zgjidhet me rritjen e tarifave të regjistrimittë padive apo të sigurimit të padive. Aksesi nëdrejtësi nuk mundësohet vetëm pse është ngriturnjë komision i ndihmës juridike, i cili parashikonme detaje dokumentet që plotësojnë personat, porqë nuk funksionon. Reforma duhet të jetë eqëndrueshme, konsensuale dhe të garantojëpavarësi e paanshmëri të sistemit.

Ky projekt ka ardhur si ligj për t’u votuar me 3/5-at. Akoma nuk është vendosur se si do të miratohet.Administrata gjyqësore ka nevojë për krijimin ekushteve të punës. Ka nevojë të rrisë transparencënnë hedhjen e shortit dhe jo në caktimin e gjyqtarëvesipas preferencave politike. Gjyqtarët kanë nevojëpër akses në drejtësi, gjykime të shpejta, objektivedhe të paanshme. Qytetarët kanë nevojë përshërbime me kosto të ulëta që të mund tëpërballohen. Shqiptarët kanë nevojë për drejtësi qëfunksionon dhe nuk lëngon. Drejtësia e vonuar ështëdrejtësi e mohuar.

Jozefina Topalli – Nuk është me 3/5-at, zonjë!Nuk e caktoni ju, por Rregullorja!

Faleminderit! Koha juaj mbaroi.Urdhëroni, zoti Ministër!Eduard Halimi – Faleminderit, zonja Kryetare!Në fakt, parafolësja tha një gjë të vërtetë: “Po,

ky ligj është konsultuar me të gjithë, e çfarë pastaj?Ky ligj është brenda standardeve të BE-së. Shumë

19


vende të BE-së e kanë kështu, e çfarë pastaj? Ç’naduhet ne si e kanë vendet e BE-së? Ne marrimmodelin tonë. Ne do të shikojmë këtu si ta zgjidhimproblemin. Nuk na duhen vendet e BE-së”.Gjithashtu, tha: “Ligji vjen 2 muaj para. Jo, nuk ështëe vërtetë. Ky ligj, ashtu siç është bërë e qartë edhepublikisht, ka një vit që është duke u punuar meekspertët e BE-së. Ky ligj ka një vit që ka filluar tëdiskutohet tryezë më tryezë me të gjithë aktorët esistemit të drejtësisë dhe, sigurisht, erdhi nëKomisionin e Ligjeve dhe vazhdoi aty pa praninë eopozitës”. Po mirë, ju mendoni ta kalojmë me 3/5-at, por pse të mos e kalojmë me 5/5-at këtëprojektligj? Pse të mos japin mesazhin dhe tamiratojmë 100%? Kush e ka fajin për këtë? Poashtu, tha: “Filluam ta diskutonin dhe u larguamnga Komisioni i Ligjeve, sepse këta donin ta kaloninme shumicë të thjeshtë”.

E nderuar zonjë, mos i gënje qytetarët shqiptarë!Të lutem shumë, je deputete e këtij Kuvendi! Je nëfund të mandatit. Je betuar në Kushtetutë. Mos igënje qytetarët shqiptarë!

Unë kam përpara procesverbalin e Komisionittë Ligjeve të datës 27 shkurt, ditën kur projektligjierdhi në Komisionin e Ligjeve. Çfarë ndodhi atë ditënë Komisionin e Ligjeve? E panë qytetarët shqiptarë,por është mirë t’ua kujtojmë, sepse i gënjeve, dukeu thënë: “U larguam nga komisioni, sepse këta doninta votonin me shumicë të thjeshtë”. I gënjeve, sepsekëtu thuhet se pasi foli ministri i Drejtësisë dherelatori, foli zoti Xhafaj dhe në fund të fjalës së zotitXhafaj, pa u diskutuar fare nëse do të fillonindiskutimin në parim apo jo, zoti Xhafaj tha: “Prandaj,zoti kryetar, të na falni, por ne nuk do të marrimpjesë në këtë projektligj”. Është faqja 14 eprocesverbalit. Pra, ju u larguat nga komisioni dherefuzuat ta diskutonit këtë projektligj, sepse ky ishteurdhri politik që kishit marrë dhe keni bërë gabimshumë të madh. Keni bërë gabim, sepse sjellja juajndaj atyre 500 zonjave është e pafalshme. Janë 500zonja, të cilat e kanë rrogën sa 1/4 jote, zonja Hysi.Ti merr 2 milionë lekë për ato zonja. Janë taksat eatyre zonjave që të paguajnë kokërr më kokërr 2milionë lekë në muaj. Ke katër vjet që u merr lekët.Ua merr pikërisht për të bërë ligje. I merr që të vishkëtu e të hartosh ligje për të mirën e atyre 500familjeve. Nuk i merr që të vish, dhe, me urdhër tëkryetarit të Partisë Socialiste, të ikësh e të rrishkafeneve. Jo, zonjë, ato t’i japin lekët nga taksat etyre, vetëm e vetëm që t’i të hartosh ligje dhe jo tëlargohesh. Kjo do të ishte sjellja normale e një

deputeteje. Pak javë më vonë do të dalësh përsëri,në qoftë se do të jesh në listë, për të kërkuar votat.Votat kërkohen për t’u ulur në ato karrige dhe për tëmarrë atë rrogë të majme, që është sa katërfishi ipagës që merr një punonjës i administratës, pikërishtqë të bësh ligje. Ju nuk u ulët të bënit amendamente,por ikët në momentin kur fillojë projektligji, pa udiskutuar fare nëse do të ishte me 3/5 apo meshumicë të thjeshtë.

Sa për pjesën e kushtetutshmërisë, ajo ështënjë më një ashtu siç thotë Kushtetuta. Ligji ështëme shumicë të thjeshtë. Doni ta miratoni me 100%të votave? Ja ku jemi!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Atëherë, kalojmë shprehjen në emër të grupeve.Urdhëroni, zoti Xhafaj!Fatmir Xhafaj – Të nderuar kolegë!Kanë kaluar gati 5 vjet nga miratimi konsensual

i ligjit “Për organizimin e pushtetit gjyqësor nëRepublikën e Shqipërisë”, i cili përcaktoi si detyrimligjor miratimin e ligjit “Për administratën gjyqësore”.Ne kërkuam që ky projektligj të përfshihej në paketënkonsensuale të vitit 2011. Ndërkohë, Ministria eDrejtësisë, përkundër të gjitha atyre që tha ministrisot, mban peng në sirtarët e saj për 3 vjetprojektligjin që ka qenë gati dhe e sjell për miratimsot, kur nuk i duhet fare as vota jonë, sepse mundta kalonte lirisht ashtu siç pretendon ta kalojë sotme shumicë të thjeshtë. Publiku duhet ta kuptojëse ky ligj është me një sërë problemesh, deri dheme implikime kushtetuese. Kolegët e mi: Ligori,Subashi dhe Hysi, e sqaruan qartazi me argumentekonkrete këtë aspekt. Do të ishte e panevojshmeqë për më tepër t’i kërkoja t’i mbushja mendjenministrit për një gjë që ai e lexon dhe e shpreh sipasdëshirës së vet dhe në kundërshtim me atë se çfarëështë thënë në vendimin përkatës të GjykatësKushtetuese, se çfarë është thënë në rekomandimete njëpasnjëshme të Bashkimit Europian, por edhenë vetë rekomandimet e misionit që ai citon.

Për sa më sipër, është e qartë se projekti nëdisa dispozita të tij ka implikime kushtetuese pasiato janë në kundërshtim të hapur me vendimmarrjenkushtetuese, me parimet që Gjykata Kushtetueseka elaboruar në vendimin e saj nr. 20 të vitit 2009,vendim i cili ka vendosur disa standarde të qarta nëdrejtim të rolit të ekzekutivit në administratën epushtetit gjyqësor. Ju po kërkoni ta miratoni meshumicë të thjeshtë. Nëse e bëni këtë, çfarë statusii keni dhënë administratës gjyqësore në raport me

Viti 2013

20


rolin e saj dhe me punonjësit e tjerë të shërbimitcivil, ashtu siç kërkuam ne në vitin 2008 për ta pasur,ashtu siç ju detyron ligji i vitit 2008 për ta pasur, poredhe në raport me vetë rekomandimet e bëra ngaKomisioni Europian për këtë çështje, asgjë, thjeshtformalitet i radhës në të ashtuquajturën “reformën”tuaj, një numërator i ri në numëratorin tuaj të ligjeve?

Zoti Ministër, ju nuk po bëni një ligj për zonjadhe zonjusha, por për nëpunësit e AdministratësGjyqësore. Ata e meritojnë vërtet të kenë statusin etyre, statusin real të barazuar me statusin enëpunësit të Shërbimit Civil, dhe jo këtëpseudostatus që po kërkoni t’u jepni ju me miratimine këtij projekti.

E dyta, ju mund ta keni konsultuar me misioninEuralius, por ju nuk mund të thoni në asnjë rreshttë vetëm se ky mision ndan të njëjtin mendim meju, me variantin final të projektit, dhe kryesorja,veçanërisht me zgjidhjen tuaj për votimin meshumicë të thjeshtë. Përkundrazi, gjenden disadokumente të misioneve të njëpasnjëshme tëEuralius-it që kanë folur për këtë çështje, të cilatkanë thënë krejt të kundërtën.

Ne nuk jemi këtu të shtojmë koleksionin e ligjevetë miratuara sa për numër dhe sa për të hapur disavende pune. Ne nuk mund t’u zgjidhim hallin e madhqytetarëve me padrejtësinë që u ofron qeverisja juaj,por së paku, nuk mund t’i lejojmë vetes të jemi pjesëe talljes ndaj tyre me hipokrizinë tuaj të radhës dukeiu ofruar ligjin e radhës në pritje të padrejtësisë sëradhës.

Të nderuar kolegë, gjendja e gjyqësorit sot ështëmjaft shqetësuese. Mungesa e pavarësisë,eficiencës, transparencës dhe profesionalizmit, janëarsyet që kanë ulur ndjeshëm besimin e publikut tegjyqësori, i cili ka qenë objekt i kritikave të ashpranga shoqëria civile, faktorët politikë dhe shoqërorënë vend, veçanërisht në mënyrë të përsëritur edhenga partnerët ndërkombëtarë. Ky është shqetësimireal. Ky është shqetësimi për të cilin do të duhej tëfliste ministri i Drejtësisë sot këtu në seancë.Korrupsioni po e bren sistemin e drejtësisë dhe kahedhur rrënjë aq të forta, sa do të duhen masaradikale për të arritur në një funksionim normal tëtij. Këtë e pranojnë dhe vetë gjyqtarët në studimin ekryer para disa kohësh, e theksojnë në mënyrë tëpërsëritur partnerët, dhe na e thonë çdo ditë qytetarëtme një zemër dhe një revoltë të papërmbajtur, ethoni edhe ju kur ju duhet të justifikoni treguesit eindeksit të korrupsionit. Muaj më parë ju e bënitduke treguar gishtin nga ish-Presidenti dhe ish-

Zëvendëskryetari i Këshillit të Lartë të Drejtësisë.Po sot që presidenti është thjesht një oficer ikomanduar në atë detyrë nga radhët tuaja partiake,që zëvendëskryetari i Këshillit të Lartë të Drejtësisëështë një ushtar i bindur juaji, që ministri është ipartisë suaj, kë do të akuzoni? Po sot që ka rrethtetë muaj që gjyqtarët i keni tërësisht pa imunitet,çfarë bëni? Çfarë nuk i thatë opozitës për imunitetin,se po ju pengonte në luftën ndaj korrupsionit. Po ju,ku i keni të korruptuarit, sekserët, shitësit dheblerësit e dekreteve për të cilët keni deklaruar kohëmë parë? Më tregoni një dhe vetëm një prej tyre tëvënë para përgjegjësisë penale dhe administrative!Asnjë të vetëm! Pse, nuk keni ligje? Keni imunitet?Jo! E thjeshtë fare: ju nuk keni vullnet dhe nuk kasesi të keni, sepse ju jeni vetë problemi. Qeverisjajuaj dhe përfaqësuesit tuaj në drejtimin e pushtetitgjyqësor nuk janë atje për të bërë reforma reale, përtë zbatuar ligjin dhe për të ndëshkuar korrupsionin,por për ta nënshtruar dhe marrë peng gjyqësorinedhe përmes korruptimit dhe manipulimit të disagjyqtarëve dhe disa prej kryetarëve të gjykatave, qëjanë përzgjedhur për të rregulluar shortet, për tëpërcaktuar trupat gjyqësore, siç po veprohet rëndomtani në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe nëatë të Apelit.

Këto janë problemet reale që ka sot sistemi,probleme që lidhen, por kurrsesi nuk mund tëzgjidhen me administratën gjyqësore sikur edheperfekt të ishte ajo. Ju nuk mund të vini sot këtudhe të na thoni se gjyqësorin dhe gjyqtarët nuk irregullojmë dot, por ejani në fund të këtij mandati tëndreqim me sa të mundim administratën dhesekretaret e gjyqësorit. Ju e keni marrë pengpavarësinë e gjyqësorit. Çfarë nuk keni thënë ju përemërimet e djeshme në gjyqësor dhe këtë iangarkoni ish- drejtuesve të KLD-së, dhe për hir tësë vërtetës, në disa raste jo pa të drejtë, megjithësevetë ishit pjesë e çorbës së gatuar po prej jush. Posot, kujt do t’ia caktoni përgjegjësinë për dekretinqë ka zënë pluhur në sirtarët e Kuvendit për anëtarine munguar të Gjykatës Kushtetuese? Prej muajitkorrik 2012 Gjykata Kushtetuese është në kushtete mosfunksionimit për shkak se është vetëm metetë anëtarë, nga nëntë të tillë që detyronshprehimisht Kushtetuta, për shkak të dorëheqjessë gjyqtarit Petrit Plloçi. Ligji i GjykatësKushtetuese parashikon: “Në rast se vendi i gjyqtaritmbetet vakant, Presidenti i Republikës, me pëlqimine Kuvendit, emëron një gjyqtar të ri brenda një muaji”.Në Kuvend është ende në pritje për shqyrtim dekreti

21


i ish-Presidentit të Republikës për zëvendësimin egjyqtarit të dorëhequr. Kryetarja e Kuvendit e kabllokuar shqyrtimin e këtij dekreti. Presidenti nukka reaguar ndaj këtij veprimi. Përkundrazi, meheshtjen e tij, e ka miratuar një gjë të tillë. Kjo ështënjë shkelje shumë e rëndë e Kushtetutës dhe e ligjitnga Kryetarja e Kuvendit dhe nga Presidenti iRepublikës, që nuk ka filluar procedurën ezëvendësimit të gjyqtarit kushtetues që ka dhënëdorëheqjen prej tetë muajsh. Nuk ka pasur dhe nukka asnjë arsye të përligjur për Kryetaren e Kuvenditdhe Presidentin e Republikës për të mos zbatuarurdhërimin kushtetues. Keni shkelur Kushtetutëndhe ligjin sepse ishit në pritje për të realizuar qëlliminpolitik të radhës me dekretet e radhës. Presidentiështë duke realizuar një proces kulimash dhe aspaktransparent. Procesi i zhvilluar prej tij është një hapmbrapa krahasuar edhe me vetë paraardhësit e tij,një proces tërësisht në shkelje të hapur tëKushtetutës dhe të ligjit, një proces tërësisht imbyllur edhe formalisht brenda mureve tëPresidencës; nuk ka konsultime me partitë politike,me shoqërinë civile, dhe kryesorja, as me vetëfaktorët dhe aktorët e sistemit të drejtësisë. Njëproces kulimash që fillon dhe vendoset në zyrën eKryeministrit, vazhdon me noterimin presidencial tëPresidentit, dhe mbyllet formalisht me kartonat pazë të maxhorancës suaj formale.

Dekretimi për në Gjykatën e Lartë i ish-kandidatitpresidencial, zotit Zaganjori, është bërë duke mosu respektuar afati i përfundimit të mandatit të tij,duke krijuar kështu një situatë absurde ngapikëpamja kushtetuese. Mandati i tij si anëtar iGjykatës Kushtetuese ende nuk ka përfunduar.Vendimi i Presidentit bie ndesh me vendimin eKuvendit të Shqipërisë, i cili zgjat mandatin egjyqtarëve kushtetues: Zaganjori dhe Fanza, duketheksuar se procedura për emërimin e tre gjyqtarëvetë rinj të kësaj gjykate mund të kryhet vetëm pasitë plotësohet afati 3-vjeçar nga rotacioni, praekzaktësisht më 21 maj 2013.

Gjykata Kushtetuese gjithashtu vendosi rrëzimine kërkesës së Presidentit duke legjitimuar këtëvendim të Kuvendit sipas jurisprudencës së GjykatësKushtetuese, por edhe praktikës që ka ndjekurPresidenti aktual në raste analoge, kërkohetdomosdoshmërisht të përfundojë afati i caktuar kohori mandatit kushtetues me qëllim që të iniciohetprocedura kushtetuese për zgjedhjen e gjyqtarëvetë rinj.

Fillimi i procedurës për emërimin e gjyqtarëve

të rinj për në Gjykatën e Lartë dhe atë Kushtetuesepërpara përfundimit normal të mandatit të gjyqtarëveekzistues dhe në kundërshtim me parashikimetpërkatëse kushtetuese dhe ligjore përbën një shkeljetë rëndë të Kushtetutës dhe të ligjit nga ana ePresidentit aktual në detyrë.

Në nuk dëshirojmë të hyjmë në analizënkonkrete të emrave të dekretuar. Është e qartë qëemrat dhe aspiratat legjitime në aspektin personaltë tyre ju po i përdorni për qëllime politike në procesine emërimeve në Gjykatën Kushtetuese, dheveçanërisht asaj të Lartë. Konsekuent në qëndrimettona të njohura në raport me gjyqësorin, shqetësimiim kryesor dhe në rastin konkret, nuk janë gjyqtarëte kandiduar, por para së gjithash, procesi tërësishtantikushtetues, antiligjor dhe jo transparent irealizuar. Qëllimi juaj nuk është aq te vakancat nëGjykatën Kushtetuese, sesa krijimi i vakancave nëGjykatën e Lartë. Emërimi në Gjykatën Kushtetuesei dy gjyqtarëve të njohur të Gjykatës së Lartë që iupërfundon mandati në dy vitet e ardhshme, nuk popërdoret aq për t’i respektuar ata, sesa me qëlliminpër të krijuar vende të lira për në Gjykatën e Lartë.Me këtë veprim tinëzar realizohet njëherësh dyqëllime të mbrapshta: nga njëra anë, i hiqetmundësia maxhorancës së ardhshme për t’i kryerkëto emërime në legjislaturën e ardhshme; dhe ngaana tjetër, në vend të tyre do të emërohen nëGjykatën e Lartë tre gjyqtarë të njohur për lidhjetpolitike, krahinore dhe klienteliste.

Ky proces i realizuar në shkelje të Kushtetutësdhe të ligjit dhe tërësisht jo në mënyrë transparenteështë goditja e radhës që ju po i bëni pavarësisë,përgjegjshmërisë dhe transparencës në gjyqësor.Kjo është vërtetë e papranueshme dhe epatolerueshme. Ju flisni për tre ligje që nuk kanëasnjë vlerë para kapjes politike që ju po i bënigjyqësorit. Ju p kërkoni votën për një ligj “Përadministratën gjyqësore”, për ata që janë në shërbimtë gjyqtarit, ndërkohë që me këto veprime povendosni në shërbim të politikës dhe të klanit nëpushtet gjykatat më të rëndësishme në vend, dheveçanërisht, Gjykatën e Lartë, se GjykataKushtetuese ka kohë që është dorëzuarprofesionalisht dhe moralisht. Jeni duke bërë njëproces jo transparent, jo konsensual, jo kushtetues,kur nga ana tjetër, nga mëngjesi deri në darkë,kërkoni bonsens nga opozita.

Ne na ftoni për konsensus, për t’i vënë pudrën eradhës sistemit, ndërsa ju çdo ditë e merrni këtejdhe i shpërndani metastazat e korrupsionit politik

Viti 2013

22


dhe ekonomik trupit të brishtë të drejtësisëshqiptare. Ju po e shndërroni drejtësinë në mall qëshitet dhe blihet nga ai që paguan më shumë dhemë shtrenjtë. Ju po tentoni të krijoni një gjyqësorme struktura militante që të mund të garantojnëpandëshkueshmërinë tuaj përballë ligjit, sot nëpushtet dhe nesër në opozitë. Gaboheni rëndë! 23qershori do të jetë edhe dita e shpresës për t’imundësuar një rilindje drejtësisë si kushti themelorpër të pasur demokraci funksionale, shtet të sëdrejtës, mirëqeverisje në shërbim të qytetarit dhenë interes të vendit.

Jozefina Topalli – Faleminderit, megjithëseishit jashtë rendit të ditës!

Zoti Ministër, në emër të grupit, urdhëroni!Eduard Halimi – E nderuar zonja Kryetare,Parafolësi përgënjeshtroi në të vërtetë gjithë

deputetët e vet kur tha se donin ta votonin ligjin, pori kishim penguar ne. Kjo sigurisht që është e vërteta.

Zonja Kryetare,Të nderuara zonja dhe zotërinj,Projektligji që diskutojmë sot është pjesë e

paketës për reformën në drejtësi. Reforma nësistemin e drejtësisë nuk është një sofizëm, aspremtim për të ardhmen, por një realitet konkret, idukshëm, i prekshëm nga të gjithë, me efekte tëdrejtpërdrejta në jetën e çdo qytetari.

Ky Parlament, me vullnetin e mirë të qeverisëdhe fatkeqësisht, me vullnetin e munguar tëopozitës, në më të shumtën e rasteve ia ka dalëmbanë që gjatë kësaj kohe të miratojë jo më pakse dhjetë ligje, të cilat kanë qenë pjesë e paketëssë reformës së drejtësisë. Edhe më skeptikët kanëparë me sy dhe dëgjuar me veshë se çdo muajqeveria e Kryeministrit Berisha ka ndërmarrëiniciativa që kanë transformuar sistemin e drejtësisë,reformimin e sistemit, kanë miratuar gati dhjetë ligje,gati nga një ligj çdo muaj vitin e kaluar, reformimin esistemit të regjistrimit të pronave, one stop shoppër noterët, reformimin e profesionit të avokatit,ngritjen sistemeve të përmbaruesve privatë,dixhitalizimin e sistemit gjyqësor, krijimin e GjykatësAdministrative, ligjin “Për konferencën gjyqësore”,reformën në Gjykatën e Lartë, që për turpin eopozitës vazhdon të rrijë në Parlament, ligjin “Përmonitorimin elektronik”, unik në rajon, ligjin “PërQendrën e Publikimeve Zyrtare” dhe me radhë. Gjatëkëtyre katër muajve të tjerë sjellim edhe katër paketatë tjera: paketën për Drejtësinë Penale, paketën përDrejtësinë Civile, që shpresojmë ta diskutojmë nesër,reformën për statusin e pagës së gjyqtarëve, që do

ta diskutojmë më pas, dhe reformimin eadministratës gjyqësore.

Kjo qeveri dhe kjo maxhorancë ka ndryshuarçdo ditë, çdo javë, çdo muaj jetën e shumëinstitucioneve të drejtësisë, të gjitha membështetjen e aktorëve të drejtësisë, çdo nismëme përkrahjen e të gjithë aktorëve të sistemit tëdrejtësisë, çdo nismë e konsultuar me ekspertë tëBashkimit Europian. Edhe sot ky ligj vjen në tënjëjtën formë, me përkrahjen e të gjithë aktorëve,me përkrahjen e 400 gjyqtarëve, me përkrahjen e500 zonjave që punojnë në sistem, hartuar edhe kyme ekspertë të Bashkimit Europian.

Por ju u thoni “jo” 400 gjyqtarëve dhe familjevetë tyre, u thoni “jo” 500 zonjave që punojnë nëadministratën gjyqësore dhe familjeve të tyre qëmarrin një status të ri sot, i thoni “jo” në mënyrënmë brutale Bashkimit Europian, u thoni “jo” gjithëekspertëve të Bashkimit Europian që kanë punuarpër këtë projektligj, sepse ju keni alternativën mavisi një mënyrë sjelljeje ndaj sistemit të drejtësisë.Ju keni alternativën tuaj mavi për t’u thënëshqiptarëve se e doni të varur sistemin e drejtësisë,gjithë biznesin në këtë vend, gjithë aktorëtndërkombëtarë. Të gjithë biznesmenët kërkojnë dhejanë dakord me alternativën tonë qëmosmarrëveshjet ndërmjet biznesit,mosmarrëveshjet ndërmjet biznesit dhe qeverisë t’izgjidhë Gjykata Administrative. Ndërsa alternativae kryetarit tuaj është se gjykatat janë thertore dhese zgjidhja e këtyre mosmarrëveshjeve duhet bërënë një zyrë pranë Kryeministrit. Kjo është alternativajuaj për drejtësinë e pavarur. Më absurd se kaq nukmund të bëhet një program. Më absurd se kaq nukmund të jetë një qëndrim politik.

Të nderuara zonja dhe zotërinj, ashtu siç thanëedhe kolegët parafolës, ky ligj sjell një impakt tërëndësishëm në sistemin gjyqësor, plotëson njëboshllëk të ndjeshëm ligjor në gjithë këta 20 vjet,siguron njëtrajtshmëri të metodës së punës, bënnjë ndarje të qartë të kompetencave dhe tëstrukturave të organeve të gjykatave, përcakton nëmënyrë të qartë detyrat e nëpunësve të administratësgjyqësore.

Arsyet që përmenda flasin qartë, dhe vërtetçuditem me të paarsyeshmit që flasin kundër këtyrearsyeve.

U tha pak më herët se kjo reformë kishte defektedhe implikime kushtetuese. Këtu dua të ndalem. Epara, sepse e thashë edhe më parë, i sfidova që nëfillim, që kur filloi kjo seancë, deputetët e PS-së që

23


të gjejnë një nen të vetëm në Kushtetutë që biendesh me një nen të projektligjit, pasi kjo tregonqartësisht nëse një ligj është apo jo antikushtetues.Refuzuan dhe refuzojnë ta bëjnë, sepse kanëpaturpësinë të gënjejnë qytetarët shqiptarë.

Sipas jush, administrata gjyqësore qenka epadenjë për t’i dhënë këtë status. Zotërinj, mënyrajuaj e sjelljes me drejtësinë në këtë vend është eturpshme. Dilni çdo ditë dhe shani gjyqtarët sikriminelë, si njerëz të pazareve, me të njëjtën gjuhëqë shajnë kriminelët e bandave, ata që janë pashekurave. Kur ju shani drejtësinë, policinë,prokurorinë, gjyqtarët, godisni shtetin. S’do mendqë edhe kriminelët do të inkurajohen. U jepni atyrekurajën për të shkrepur armët. I nxisni ata, bëhenibashkëpunëtorë me ta dhe ditën tjetër u shkoni përngushëllim familjarëve të të ndjerëve, që i keni vrarësë bashku me kriminelët. Ky është turp.

Nga etja dhe uria për pushtet makineria juaj esharjeve, e fyerjeve, e shpifjeve nuk kursen askënd.Sot ishte radha e administratës gjyqësore. Ashtusiç bëtë me infermieret, që i shatë në mënyrën mëbanale të mundshme, sot po veproni meadministratën. U thoni 500 zonjave që punojnë nëadministratën gjyqësore se nuk janë të denja, duhettë largohen. Nëse keni mjaftueshëm guxim, shkonidha takojini ato! I shikoni në sy dhe u thoni: “Ne nukkemi besim te ju. Premtimi ynë është që ditën kurqytetarët do të na japin votat, të nesërmen ju do tëikni nga puna”!

Ky është një gabim i madh që bëni. Administrataështë pasuri e këtij vendi. Tregojini kryetarit tuajegocentrik se nuk mund t’i thoni “jo” këtij ligji. Por,siç thotë kryetari juaj, kjo është qasja e “rilindjes”,qasja e ngjyrosur kokë e këmbë me mavi, në faktkjo është “rilindja” e padrejtësisë.

Historia është interesante për nostalgjikët, pornganjëherë nga ajo duhet të mësojmë, duhet t’uakujtojmë shqiptarëve.

Qeveri e Sali Berishës në këto 8 vjet ndryshoijetën e shumë shqiptarëve. Ajo ndërmori reforma tëcilat nuk ishin parë kurrë në sistemin e drejtësisë,për pavarësinë, përgjegjshmërinë, transparencën,llogaridhënien. Po ju çfarë bëtë në ato 8 vjet që ishitnë pushtet? Cili ishte modeli juaj? Cili ishte rezultatijuaj si qeveri socialiste? U thoni nostalgjikëve që dota rilindni atë qeveri. Çfarë do t’u rilindni ju atyre?Pse nuk flisni për rezultatet tuaja? A nuk ishit ju qëtransformuat sistemin e drejtësisë në një parti-shtet,e politizuat sistemin e drejtësisë në vend, nëmënyrën më skandaloze? Kryetarin e Komisionit

të Ligjeve e bëtë kryetar të Gjykatës Kushtetuese.Sot po na qani për gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese.Kryetar të Gjykatës së Lartë bëtë ministrin eDrejtësisë. Sot po qani për anëtarin e Gjykatës sëLartë që është një gjyqtar karriere. Të gjithë kryetarëte gjykatave ishin njerëzit tuaj politikë, militantët tuaj,deputetët e grupit të PS-së i bëtë anëtarë tëGjykatës së Lartë. Kjo ishte mënyra juaj e sjelljesme sistemin e drejtësisë. Kjo është ajo që duhet tëbëni ju për rilindjen. Më e varur se aq drejtësia nukmund të jetë. Më politik se çka qenë gjatë qëndrimittuaj në qeverisje nuk ka për të qenë ndonjëherësistemi i drejtësisë. Qëndrimi juaj në pushtet eshkatërroi sistemin e drejtësisë.

Tani, të paktën, kini dinjitetin të heshtni, tëfshiheni, të mos u flisni më për drejtësinëshqiptarëve, pasi ju e shkatërruat atë, minuatpavarësinë e sistemit gjyqësor. Përkundrazi, u thonishqiptarëve se Gjykatën Administrative do ta bënizyrë të PS-së dhe do të emëroni Koçon kryetar, qëai të zgjidhë hallet e biznesit me zyrën e tatimeveapo me zyrën e doganave. A thua se qytetarët ekanë harruar historinë e Koços sa ishte Edi Ramanë pushtet për 11 vjet.

Qëndrimi i PD-së është 180 gradë i ndryshëm.I dhamë fund maskaradës në sistemin e drejtësisë.Ne u dhamë frymë reformave, ndryshuam sjelljen,nga qëndrimi përbuzës që keni ju ndaj sistemitgjyqësor dhe administratës, ne mbajtëm një qëndrimvlerësues, larguam prokurorët dhe gjyqtarët e paaftë,ua bëmë të qartë shqiptarëve se ata ishin të lidhurme politikën dhe nuk kishin vend në sistemingjyqësor. E kujtoni si ishte sistemi i drejtësisë dheprokurorisë? Skandaloz. Prokurorët mbyllnin dosjete korrupsionit, sepse ishin të lidhur me korrupsioninpolitik dhe financiar të partisë suaj.

Edhe atëherë u ankuat, por nuk hoqët dorë ngapolitizimi i sistemit të drejtësisë edhe kur ishit nëopozitë. Kur ne kërkonim të largonim prokurorët qëishit klientët tuaj politikë dhe mburoja e korrupsionittuaj, ju na thoshit se ata ishin heronj dhe ishin tëpavarur. Po sot kur ata prokurorë u ulën në prehrintuaj politik, pse s’u thoni shqiptarëve se ne kishimtë drejtë? Kë mendoni se do të gënjeni? Sot ata nai servirni si rilindës. Më qesharake se kaq nuk mundtë bëhet një forcë politike.

Me kë do ta rilindni drejtësinë ju, zotërinj? Këdrejtësi do të rilindni ju, drejtësinë tuaj më politikese kurrë, më të korruptuar se kurrë, më paktransparente se kurrë, atë drejtësi që për të hedhurnjë short në Gjykatën e Tiranës paguaje 500 mijë

Viti 2013

24


lekë, atë drejtësi që për të marrë një vërtetimpronësie në hipotekë duhej të paguaje 500 mijë lekë,atë drejtësi që për të ekzekutuar një vendim gjyqësorduhej të merrej 20%, me të njëjtin sekretar partie,me të njëjtën ish-kryeprokuror të Tiranës, që ju mbollidosjet e fasadave, ju mbylli dosjet e lejeve tëndërtimit? Ju kujtohet? Na thatë se ishte hero, ishtei pavarur.

Do na sillni si rilindës edhe prokurorin tjetër, atëtë Dibrës. Ju kujtohet edhe ai, edhe ai duhej të ishtelarguar për korrupsion, por e mbajtët. Apo me ish-Prokurorin e Përgjithshëm, që shqyente kasafortate prokurorëve vetëm për të fshehur dosjet? Kjo ështëqasja kokë e këmbë e kryetarit mavi Edi Rama. Saështë në pushtet, e politizon sa mundet gjyqësorin,e përdor atë më shumë se kushdo tjetër, duke bërëpazare nga mëngjesi në darkë.

Deri dje i bënte politikanët gjyqtarë e prokurorëme qëllimin për ta bërë sa më “të pavarur” sistemine drejtësisë. Sot gjyqtarët dhe prokurorët po i bënpolitikanë. Kjo është mënyra e sjelljes suaj medrejtësinë.

Zotërinj socialistë, sa herë flisni për drejtësinë,ju talleni me qytetarët dhe na fyeni të gjithëve mepadrejtësinë tuaj. Ju as skuqeni dhe as zverdheni,por bëheni mavi dhe mavri. Rilindësit tuaj janëqesharakë po aq sa ju në këtë alternativë përdrejtësinë. Është e njëjta pasqyrë, por e kthyermbrapsht, i njëjti imazh, por i kthyer në mirazh tërremë.

Ne vepruam ndryshe në këto 8 vjet. Ne sollëmimazh të ri të drejtësisë, nuk bëmë kurrë atë qëbëtë ju. Sot, në qeverisjen tonë, sistemi i drejtësisëështë më i pavarur, më i përgjegjshëm, mëllogaridhënës, më transparent se kurrë.

Çdo mëngjes secili prej qytetarëve të këtij vendizgjohet me mendimin për të ndryshuar jetën e tij,për të ndryshuar jetën e familjes së tij, për ta bërëatë më të mirë. Kryeministri Berisha çdo ditë nëkëta 8 vjet është zgjuar çdo mëngjes për ta ndryshuarjetën e çdo familjeje në vend dhe këtë do ta bëjëedhe për 4 vjetët e tjerë.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Halimi!Kalojmë në pikën tjetër të rendit të ditës,

projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjinnr.10119, datë 23.04.2009 “Për planifikimin eterritorit”, të ndryshuar”.

Si relator për këtë projektligj, jam dakord.Ka pyetje? Nuk ka.

Kalojmë te diskutimet. Nga PS-ja nuk ka tëregjistruar për diskutime. Nga PD-ja janë zotërinjtëBylykbashi, Hoxha, Osman Metalla dhe në emër tegrupit Ardjan Turku.

Zoti Bylykbashi, keni fjalën.Aurel Bylykbashi - I nderuar zoti drejtues i

seancës,Kolegë deputetë,Sot po kalojmë një ligj shumë të rëndësishëm,

që ka lidhje me fatin e zhvillimit të qyteteve dhefshatrave të Shqipërisë, që ka lidhje me cilësinë ejetës së çdo qytetari shqiptar.

Ligji për planifikimin e territorit, i ndryshuar,rregullon veprimtarinë e administrimit, planifikimitdhe zhvillimit të territorit. Në këtë projektligjpropozohen disa përmirësime në drejtim tëpërforcimit të rregullave të planifikimit dhe të kontrollittë zhvillimit të territorit.

Ndryshimet e propozuara kanë këto objektiva:E para, rritjen e frymës së përgjegjësisë në

procesin e hartimit dhe miratimit të planeve urbane.E dyta, rritjen e autoritetit të pushtetit vendor

gjatë procesit të administrimit, planifikimit dhemiratimit të planeve të zhvillimit.

E treta, hartimin e rregullave që krijojnë shansetë barabarta për zhvillimin e pronës.

Po përpiqem t’i trajtoj pak më hollësisht.Për miratimin e instrumentit të detajuar vendor

krijohet një këshill teknik që shqyrton këtëinstrument të detajuar me karakter teknik dhe irekomandon kryetarit të bashkisë miratimin ose jotë tij. Por është pikërisht kryetari i njësisë vendoreai që merr vendim për këtë çështje. Në këtë mënyrëpërforcohet roli i pushtetit vendor, pasi ndërpritetpraktika në bazë të së cilës edhe planet pjesoreapo instrumentet e detajuara vendore kërkoninvendimmarrje qendrore nga KKRT-ja.

Nga ana tjetër, në respekt të frymës së ligjit,për të rritur përgjegjshmërinë ndaj publikut tëautoritetit përgjegjës për miratim, mendimet janëbërë tepër të kujdesshme në mënyrë që tësanksionojnë përgjegjësinë individuale të gjithsecilitnë procesin e miratimit. Në këtë mënyrësanksionohet dhe ndërpritet një herë e mirë praktikae përgjegjësisë kolektive në miratimin einstrumenteve të planifikimit, duke u siguruar qëpërgjegjësia e aprovimit të jetë tërësisht individuale.

Amendimet e ligjit në përcaktimin e përmbajtjessë instrumenteve të detajuar vendore kanësanksionuar çështjen e formulës së menaxhimit tëpronës gjatë procesit të planifikimit dhe zhvillimit.

25


Kjo është një arritje shumë e madhe për kuadrinligjor aktual, pasi synohet të ndërpritet praktika eselektivitetit dhe klientelizmit në trajtimin emundësive për zhvillimin e pronës. Parimi i krijimittë shanseve të barabarta për zhvillimin e pronësadoptohet tashmë në ligj duke përcaktuar detyrimine projektuesve dhe të miratuesve të instrumentevetë detajuara vendore për të ndërfutur në këtoinstrumente kuotat e pjesëmarrjes në zhvillim tësecilës parcelë ndërtimore, madje duke garantuarqë këto kuota janë proporcionalisht të barabarta.Kjo do të thotë që secili truall i përcaktuar përpërdorim publik do të ketë të përcaktuar nëinstrumentin e detajuar vendor kompensimin gjatëzhvillimit të ndërtimit privat. Nga ana tjetër, zhvillimii secilës parcelë duhet të jetë proporcionalisht ibarabartë në mënyrë që të gjitha zhvillimet në zonëtë kenë të njëjtën ngarkesë të shesheve medestinacion publik.

Kolegë deputetë, me këto ndryshime të këtijligji ne sot po përpiqemi të rregullojmë një situatëtepër të vështirë dhe problematike, e cila ështëkrijuar prej vitesh me radhë në shumë qytete tëvendit, por në mënyrë të veçantë në Tiranë.Kryeqyteti sot po vuan pasojat e një masakre tëvërtetë urbane të ish-kryetarit të bashkisë, aktualishtkryetari i PS-së, Edi Rama.

Dëmi që ky person i ka shkaktuar Tiranës nëshumë raste është i pakthyeshëm. Mister 20%-shie kishte kthyer pozicionin e tij në karrigen e pushtetitnë një sekser të rëndomtë të lejeve të ndërtimit. Kjoishte puna e tij e vetme. Ai ndërtoi një klan të tijin tëlejeve të ndërtimit, të cilin e ka sot me vete dhedrejton Partinë Socialiste, një klan i cili pagoi edheparatë që ky njeri të vinte në krye të PS-së. Vetë ekeni thënë, të nderuar kolegë socialistë, motoja eEdi Ramës kur fitoi kreun e PS-së ka qenë “njëvotë, një pallat”.

Pengjet e mëdhenj të kryetarit të lejeve tëndërtimit ishin pikërisht qytetarët e Tiranës, ata qëvuanin çdo ditë pasojat e ndërtimeve pa kriter tëndërtuesve të Ramës, pronarët e vjetër të Tiranëstë cilët nuk mund të merrnin leje ndërtimi nëse nuku drejtoheshin ndërtuesve dhe vetë shefit, që shihninse si përbri pronës së tyre ndërtoheshin pallateshumëkatëshe duke ulur kështu vlerën e pronës.Kjo ishte situata në Tiranë, të nderuar kolegë.

Shumë herë ju kam dëgjuar lëvdatën më tëmadhe që i bëni liderit tuaj për prishjen e kioskavetë ndërtuara përgjatë Lanës apo në parkun “Rinia”.Ato, në fakt, ishin kioska me leje provizore, të cilat

u prishën brenda pak ditëve, por pallateve të Ramëssi do t’ua bëjmë, si do t’i prishim, çfarë do t’u bëjmëqytetarëve të Tiranës që u është zënë fryma nga kykaos pallatesh? A kishte zgjidhje kjo situatë?Natyrisht që kishte. Zgjidhje ishte plani urbanistik iTiranës, një plan që, sapo në krye të bashkisë erdhizoti Basha, po bëhet realitet.

Pse nuk del të thotë zoti Rama në takimet e tijpublike përse nuk e bëri planin urbanistik? Kush epengoi në këtë vendimmarrje të institucionit vendor?Nuk besoj se e ka penguar qeverisja vendore, edhepër faktin se në një pjesë të mirë të kohës që ishtenë pushtet, në pushtetin qendror ka qenë po PS-ja.Le t’u shpjegojë qytetarëve të Tiranës dhe të gjithëShqipërisë, ky gjoja kryeministër i ardhshëm, sepërse e katandisi Tiranën në qytet pa asnjë sipërfaqetë gjelbër, pa asnjë kënd lojërash për fëmijë, njëqytet ku, nëse gjen një lullishte, do ta quash vetenme shumë fat. Ka një dhe vetëm një arsye: etja ekëtij njeriu për para dhe pasuri nuk njeh kufi. Madjeedhe me koston e shkatërrimit të një kryeqyteti,siç është Tirana. Edi Rama në vitet e qeverisjes setij në krye të bashkisë së Tiranës tregoi se jo vetëmqë ishte një administrator i dështuar, por edhe njëpiktor i dështuar. I ngjeu dhe bojatisi pallatet nëstilin e çorapeve të tij, si për t’u vënë shqelminnevojave reale të banorëve të kryeqytetit. Pastaj nau tha se po imitonte piktorin e famshëm të Vjenës:Fridrih Hundertvaser. Na u tha se Tirana do të bëhejsi Vjena mondane. Por, ndërsa në Vjenë nëpër rrugështohen muzikantët, nëpër rrugët e Tiranës u shtuanlypsët dhe të pastrehët. Ai rilindi në Tiranëkatrahurën urbane.

Për një administrator të mirë zakonisht thuhet:“Ç’i zë syri, ia bën dora”. Për zotin Rama mund tëthemi pa frikë se “Ç’hapësirë të lirë i ka zënë syri,ia ka zhvatur dora.”

Të nderuar kolegë socialistë, të nderuar rilindës,ju Mikelanxhelo dhe Da Vinçë junior, ju Frashërllinjdhe Veqilharxhë junior, filozofia e Rilindjes europianekishte në bazë të saj humanizmin. Rilindja shqiptarekishte çështjen kombëtare. Dhe ju, rilindësit e rinj,keni një filozofi dhe një shkollë formimi tuajën.Shkolla juaj e formimit, në fakt, ka dy baza: shkollëne “Bllokut” të paraardhësve të Ramës dhe shkollëne ndërtuesve po të Ramës. Këto janë dy elementetbazë të rilindjes suaj, me të cilën po tentoni tëmashtroni dhe gënjeni qytetarët shqiptarë, për tësjellë në pushtet njeriun që ka abuzuar më shumëme pushtetin në Shqipëri. Nuk besoj se do t’ju dalëpër hajër edhe po t’i luteni Zotit.

Viti 2013

26


Ju faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti

Bylykbashi!Zoti Ismail Hoxha, urdhëroni!Ismail Hoxha – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë,Projektligji i ndryshimeve në planifikimin e

territorit përfaqëson përpjekjet për të përballuarproblemet në zhvillimin e territorit, duke paraqiturzgjidhje për problemet që kanë dalë gjatë procesittë përgatitjes së akteve nënligjore në kuadër tëzbatimit të ligjit të planifikimit të territorit. Në tërësinëe tij ky projektligj përmban koncepte dhe terminologjispecifike, të cilat në zbatimin praktik të ligjitparaqiten të vështira, krahasuar me zbatimi ligjor tëurbanistikës tradicionale të zbatuar deri tani.Realisht ligji i ri nuk mund të konsiderohet i thjeshtënë tërësinë e koncepteve dhe proceseve të tij përnjësitë vendore, ndërsa zbatueshmëria e tij nëpërgjithësi është e varur jo vetëm nga plotësimi ikuadrit ligjor, por edhe nga krijimi i kapacitetevepërkatëse për zbatimin e tij.

Gjithashtu, duhet të kemi parasysh se pas viteve’90 ndryshimet politike, ekonomike dhe sociale upasqyruan në territor në trajtën e urbanizmit tëpakontrolluar, në tjetërsimin e hapësirave publike,në ndërtime shumëkatëshe, me dendësi të lartë nëqendrat e qyteteve dhe ndërtime informale në periferi,duke krijuar zona të reja urbane me mungesa tëtheksuara në infrastrukturë. Ky projektligj bazohetnë analizën territoriale, ligjore dhe institucionale, sidhe në problematikat konkrete që hasin sot njësitëe qeverisjes vendore, duke nënvizuar ndryshimethelbësore midis praktikës së zbatimit tëlegjislacionit të vjetër dhe atij të ri për zhvillimin eterritorit si një pasuri kombëtare që na ka dhuruarnatyra.

Në këtë kontekst ky ligj përbën një risi, dukekaluar nga ligji i urbanistikës tradicionale, qëkonsistonte kryesisht vetëm në vendosjen,pozicionimin dhe arkitekturën e ndërtesave, në njëligj modern, ku nuk konsiderohen vetëm ndërtimetsi të tilla, por i gjithë territori; ku nuk flitet thjeshtvetëm për rregulla, por për planifikim dhe zhvillim tëtij, si dhe mbrojtjen e interesave të ligjshme që lidhenme zhvillimin e pronës private. Ligji i planifikimit tëterritorit vlerëson decentralizimin si një parimthelbësor të mënyrës si ai i përcakton kompetencatdhe autoritetin e pushtetit qendror dhe atij vendor.

Nga pikëpamja e planifikimit dhe menaxhimit tëterritorit ndarja e kompetencave sipas ligjit tregon

se planifikimi dhe kontrolli i zhvillimit të territorit ështëndërtuar si një funksion i përbashkët i koordinimittë pushtetit qendror me pushtetin vendor. Ministritëe linjës apo agjencitë në varësi të tyre mund tëhartojnë politika dhe plane territoriale në varësi tëkompetencave dhe pastaj këto instrumente të bëhendetyruese për territoret vendore. Nga ana tjetër, lidhurme përcaktimin e çështjeve të rëndësisë kombëtaredhe zonave kombëtare, institucionet qendrore marrinvendime planifikimi për territoret vendore osekushtëzojnë planifikimin vendor. Konkretishtamendimet e sugjeruara në projektligj detajojnëkonceptet e instrumentit vendor të planifikimit nëdy plane: në instrument të përgjithshëm vendorplanifikimi dhe në instrument të detajuar vendor tëplanifikimit.

Instrumenti i detajuar vendor trajtohet si detajimi instrumentit të përgjithshëm vendor. Ndryshimi mestij dhe instrumentit të përgjithshëm është fakti qëky instrument është më teknik se ai i përgjithshmidhe presupozohet të zbërthejë në terma më teknikëstrategjitë e miratuara në instrumentin e përgjithshëmvendor, i cili miratohet në Komisionin Kombëtar tëTerritorit. Në këtë kuadër bashkitë dhe komunatmund të ushtrojnë pushtetin e tyre vendor, autonomnë funksion të planifikimit dhe zhvillimit të territoritnëpërmjet miratimit të instrumentit të detajuar vendortë planifikimit, vetëm nëse ato hartojnë instrumentete tyre të përgjithshme të planifikimit, të cilat duhettë jenë të miratuara në nivel qendror, për të shmangurçdo përplasje të mundshme të kompetencave.

Një koncept tjetër i rëndësishëm i ligjit mbiplanifikimin e territorit është mbrojtja e interesaveqë lidhen me zhvillimin e pronës private. Ligji i rinuk krijon diferenca interpretimi midis truallit privatdhe atij shtetëror, por vendos rregulla për përdorimracional territori dhe përcakton mënyra se si këtorregulla duhet të zbatohen për të garantuar balancënmidis interesave publike me ato private, bazuar nëtë drejtën e zhvillimit të pronës. Po të kemi parasyshrealitetin urban të krijuar lidhur me përdorimin eterritorit gjatë këtyre viteve të vështira të tranzicionitshqiptar, zbatimi i ligjit të ri përben një sfidë përadministratën dhe shoqërinë shqiptare. Kjo sfidë ezbatimit të ligjit, sipas deklarimeve të ekspertëve tëfushës, mund të përballet jo vetëm përmesadresimeve të ndryshme të paraqitura në projektligj,por edhe në adresimin e disa problematikave tëlidhura me zbatimin e tij në harmoni me legjislacioninekzistues.

Duke iu referuar sugjerimeve të ekspertëve të

27


fushës, disa nga problematikat që duhen mbajturparasysh gjatë zbatimit të ligjit “Për planifikimin eterritorit”, mund të konsiderojmë: krijimin ekapaciteteve të duhura në nivel qendror dhe vendorpër t’u përballur me një sistem të ri planifikimi dhezhvillimi të territorit, përvetësimin e koncepteve tëreja ligjore dhe profesionale në fushën e planifikimit,jo vetëm nga institucionet, por edhe ngaprofesionistët dhe zhvilluesit në tërësi. Qartësimi ikompetencave të autoriteteve vendimmarrëse dheplanifikuese, pavarësisht nga niveli qeverisës, hartimii bazës ligjore mbështetëse për zbatimin e ligjit dheinstrumenteve kombëtare dhe vendore të planifikimitdhe kontrollit të zhvillimit në nivele të akteve nënligjoredhe rregulloreve, mbështetja financiare, teknike dheinstitucionale për të vënë sistemin e ri në lëvizje.

Duke qenë të bindur se zbatimi me korrektësi iligjit për planifikimin dhe zhvillimin e territorit do tëzgjidhë problematikat e shumta dhe komplekse tëkrijuara gjatë këtyre viteve të tranzicionit, dukesiguruar një zhvillim të qëndrueshëm të territorit,nëpërmjet një përdorimi racional të tij, si një ngaburimet natyrore më të rëndësishme të vendit, i ftojkolegët ta miratojnë këtë projektligj, i cili ka njëimpakt shumë të rëndësishëm jo vetëm në jetën epërditshme të qytetareve sot, por edhe për tëardhmen e brezave!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Hoxha!Zoti Metalla, urdhëroni!Osman Metalla – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë,Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në

ligjin nr. 10119, datë 23.04.2009 “Për planifikimin eterritorit” i ndryshuar” është një projektligj, i cili synontë përmirësojë dhe plotësojë ligjin ekzistues tëplanifikimit të territorit. Atë që për 10 vjet me radhëkryetari i PS-së dhe ish-kryetari i Bashkisë sëTiranës nuk e bëri, jo se nuk kishte kapacitete emundësi, jo se nuk kishte paratë për ta bërë, pornuk kishte vullnetin dhe dëshirën për të realizuarnjë gjë të tillë, Bashkia e Tiranës e realizoi tani nënjë kohë prej më pak se dy vjetësh. Kur them senuk kishte vullnet, kjo gjë është e vërtetë, pasi njëplan urbanistik sigurisht që s’e lejon një kryetarbashkie apo komune të lëshojë leje ashtu si t’iteket. Dhe nëse një gjë e tillë ekziston, pra nësebashkia apo komuna ka një plan urbanistik, atëherëkryetari nuk mund t’i lëshojë leje ndërtimi askujt,cilido qoftë ai, jashtë parashikimeve dhe kufizimevetë parashikuara në planin urbanistik. Si do t‘ia bënte

kryetari i bashkisë atyre që i kishte miq të tij, atyreqë e kishin ndihmuar të vidhnin votën Ngjelës, përt’i shpërblyer me ndonjë leje ndërtimi? A e bëntedot kryetari këtë në kushtet e ekzistencës së njëplani urbanistik? Sigurisht që jo. Ndaj pra, të nderuarkolegë, këto janë arsyet përse ish-kryetari iBashkisë dhe shumë kryetarë të tjerë nuk kanëdashur dhe nuk kanë pasur vullnetin minimal për tëpasur një plan urbanistik. Plani urbanistik nuk të letë bësh si të duash; plani urbanistik nuk i njeh miqtë,plani urbanistik njeh vetëm rregullat e zhvillimit. Porçfarë ka ndodhur në këto vite të funksionimit të ligjitekzistues të planifikimit të territorit?

Gjatë aplikimit të këtij ligji, sidomos gjatë hartimittë planeve të zhvillimit të territorit të bashkive ekomunave, apo e thënë ndryshe planeve urbanistike,është vënë re se miratimi i këtyre planeve kërkonnjë përgjegjësi të lartë, ndaj edhe këto ndryshimesynojnë një rritje të frymës së përgjegjësisë nëprocesin e hartimit dhe të miratimit të planeveurbane.

Një ndryshim tjetër i rëndësishëm që i bëhetligjit ekzistues nëpërmjet këtyre ndryshimeve tësjella me anën e këtij projektligji është dhe rritja ekompetencave të pushtetit vendor. Pushteti vendornjeh më mirë se kushdo territorin e tij dhenjëkohësisht ka dhe idetë mbi zhvillimin e këtijterritori ndaj dhe këto ndryshime synojnë, gjithashtu,rritjen e autoritetit të pushtetit vendor.

Një objektiv tjetër mjaft i rëndësishëm i këtij ligjiështë dhe përcaktimi që behet në ligj për hartimin erregullave që krijojnë shanse të barabarta përzhvillimin e pronës. Përcaktimi i rregullave të qarta,pa ekuivokë, transparente, sigurisht që është njëgaranci për krijimin e shanseve të barabarta për tëgjithë ata që kërkojnë të zhvillojnë një pronë, jashtëtë gjitha diskriminimeve dhe pengesave jo objektiveme të cilat jo pak janë përballur ndërtuesit sidomosnë Tiranë, ku po të mos ishe mik i ish-kryetarit apomiku i mikut të ish-kryetarit, shanset për marrjen enjë lejeje ndërtimi ishin afër zeros ose të barabartame zero.

Mendoj se këto objektiva e bëjnë këtë ligj shumëherë më të plotë dhe më transparent; një ligj i cilinuk do të krijonte mundësi diskriminimi, por do tëbënte që zhvillimi të bëhej në përputhje me planet erregullimit, duke i prerë rrugën përfundimishtzhvillimit kaotik dhe spontan, duke bërë që çdozhvillim në të ardhmen të behët në përputhje të plotëme rregullat e mirëpërcaktuara, si dhe të ishte nëharmoni të plotë me mjedisin.

Viti 2013

28


Në këtë projektligj detajohen mjaft mirë dheinstrumentet vendore të planifikimit. Kështu në nenin6 të projektligjit shtohen dhe 3 nene të tjera, të cilëtpërcaktojnë qartë klasifikimin, përbërjen, detyrat dheprocedurën e miratimit të instrumentit të detajuarvendor. Këto amendime bëjnë ndërprerjen eklientelizmit dhe krijojnë mundësi të barabarta përzhvillimin e pronës. Një përmirësim tjetër që i bëhetkëtij projektligji është dhe ristrukturimi që i bëhetseksionit apo kapitullit të ligjit, i cili merret me lejete ndërtimit. Kështu, së pari, bëhet një ndarje më eqartë e llojeve të lejeve të zhvillimit, duke i ndarë në4 kategori:leje ndërtimi për objekte;lejeinfrastrukture; leje të veçanta; leje komplekse.

Kjo nënndarje, si dhe të gjitha ndërhyrjet që janëbërë në ligjin ekzistues nëpërmjet këtij projektligji,bëjnë një përcaktim mjaft të qartë të procedurave tëmarrjes së lejes dhe mendoj se e bëjnë këtëprocedurë shteruese sa i përket miratimit të lejeve.Ajo çka është risi është se një kategori punimesh,siç janë punimet e mirëmbajtjes, nuk i nënshtrohenlejes, por mjafton një deklaratë për kryerje punimeshpër mirëmbajtje duke thjeshtëzuar në këtë mënyrëprocedurat për kryerjen e këtyre punimeve si dheduke shmangur një burokraci jo të domosdoshmenë këtë rast.

Duke i hedhur një vështrim projektligjit vihet rese nenet 82 dhe 83 të ligjit ekzistues, të cilët flasinrespektivisht për kundërvajtjet administrative si dhepër ekzekutimin e vendimeve, si dhe duke parëparashikimet e ligjit ekzistues, unë kam paraqituredhe një amendament, i cili është depozituar nëkomision dhe është shqyrtuar nga ana e komisionit.

Kështu në nenin 82, paragrafi 5 i ligjit ekzistues,i cili flet përkatësisht për mosafishimin e kërkesëspër zhvillim ose të lejes në parcelë dhe përreth saj,ndëshkimet nga 50 000 lekë deri në 200 000 lekë,janë zëvendësuar me vlerën nga 30 000 deri në 50000 lekë. Pra, kam propozuar një ulje të ndëshkimitminimal dhe maksimal, si dhe një ngushtim tëdukshëm të diapazonit të ndëshkimit, i cili fillimishtnë ligj ishte me një diferencë prej 4 herësh duke ebërë këtë raport 1,7 herë. Të njëjtën logjikë kamndjekur dhe në propozimin e ndryshimeve të tjeratë paragrafit 6, 7/b, 8/a, 8/b.

Me këto ndryshime, së pari, kemi ulur masëne ndëshkimit, si dhe nga ana tjetër është ngushtuarndjeshëm dhe diferenca ndërmjet gjobave minimaleme ato maksimale, duke ngritur një sistem mëobjektiv dhe më efikas të ndëshkueshmërisë. Ngaana tjetër, këto reduktime të masës së ndëshkimit,

të kombinuara edhe me përmirësimet dhesaktësimet që i janë bërë ligjit, sigurisht që do tëprodhojnë një sistem me efikas në disiplinimin eplanifikimit dhe zhvillimit të territorit.

Amendimi i dytë ka të bëjë me objektet që janëndërtuar me leje ndërtimi, të dhëna pas hyrjes nëfuqi të këtij ligji, në shkelje të kushteve të lejes sëndërtimit, që, si pasojë, kanë sjellë krijimin eshtesave me sipërfaqe dhe vëllim ndërtimor. Leja endërtimit për sipërfaqe shtesë jepet nga autoritetipërgjegjës, sipas një procedure të përcaktuar.Kështu, ndërtuesi paraqet projektin dhe konstruktorikonfirmon sigurinë e objektit me shtesat e kryera.Ai paraqet pagesën e gjobës, si dhe një dokumentqë vërteton të drejtat pasurore të tij për zhvillimin epronës dhe, brenda 30 ditëve, nga data e depozitimittë këtyre dokumenteve tek autoritetet përgjegjëse,automatikisht, duhet të pajiset me lejen e ndërtimit.

Duke i parë të gjitha përmirësimet që i bëhenligjit aktual nëpërmjet këtij projektligji, si dheamendamenteve të paraqitura, mendoj se ligji “Përplanifikimin e territorit” përmbush kërkesat që duhenpër të pasur rregulla të qarta dhe të forta tëplanifikimit të territorit, krijon kushte për një kontrollmë të mirë të zhvillimit të territorit, rrit transparencënnë zhvillimin e territorit dhe mbyll shtigjet përklientelizëm në dhënien e lejeve të ndërtimit.Prandaj, i ftoj kolegët deputetë ta mbështesim këtëprojektligj.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Metalla!Vazhdojmë me shprehjen në emër të grupeve.Grupi Parlamentar i LSI-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi Parlamentar i PS-së?Urdhëroni, zoti Fino!Bashkim Fino – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë!Mua më vjen keq që parafolësit, për një ligj

totalisht specifik dhe teknik, siç është planifikimi iterritorit, bënë politikë nga kjo foltore, ndërkohë qëduhet të interesoheshin për problemet që kanëShoqata e Ndërtuesve, Shoqata e Arkitektëve,Shoqata e Bashkive dhe e Komunave dhe qytetarëtnë tërësi, për të ndërtuar.

Në vitin 2009, ne bashkërisht miratuam ligjin “Përplanifikimin e territorit”, i cili ishte ijashtëzakonshëm. Ai hyri në fuqi në vitin 2011 dheakoma sot, në vitin 2013, nuk po gjen zbatim përdhënien e lejeve të ndërtimit. Kjo është arsyeja që

29


e ka detyruar ministrinë apo edhe faktorët e interesit,që të paraqesin rreth 30 amendamente, pra për tëbërë të mundur që ligj i planifikimit të territorit tëzbatohet.

Në vitin 2009, kur miratuam ligjin “Për planifikimine territorit”, të gjithë thamë: bravo na qoftë, tëndërpresim ndërtimet pa leje dhe lëvizjen endërtimeve kaotike në të gjithë Shqipërinë. Sot keminjë projektligj për lejet e ndërtimit, por, në fakt, këtupo bëhet politikë për ish-kryetarin. Ndërkohë, unëpse të mos them se ju po e bëni këtë ligj për LulBashën, që t’i jepni atij mundësi të japë leje ndërtimidhe të quhet Mister 30 apo 40%.

Unë nuk dua të flas me këtë gjuhë, sepse jammë i shqetësuar për Shoqatën e Ndërtuesve, që kangelur pa punë. Jam i shqetësuar për Shoqatën eArkitektëve, që rrinë nëpër zyra dhe nuk bëjnë asnjëprojekt. Jam i shqetësuar për qytetarët, të cilët kanëpronat e tyre dhe duan të ndërtojnë. Jam ishqetësuar, në mënyrë të veçantë, për të ardhurate pushtetit lokal. A e dini zotërinj se që nga viti 2009e deri më sot, pushteti lokal ka humbur 40% të tëardhurave nga taksa e infrastrukturës? Ata ishin tëardhura lokale, të cilat do të shërbenin për rrugë,për pastrim dhe për organet e pushtetit vendor. Atonuk janë shpërblyer nga qeveria qendrore, për tëdhënë mundësinë që të rriteshin me taksën epakushtëzuar, përkundrazi, është një sasi ekonsiderueshme e kësaj takse, që i gjithë pushteti,pa përjashtim, të majtë e të djathtë, nuk e kanëmarrë dot në këto 3-4 vjet. Projektligji shumë i mirëi vitit 2009 nuk është i zbatueshëm. Sot vijnë disanene për ta bërë të zbatueshëm dhe shumë mirë.

Unë dua, para se të jap verdiktin në emër tëgrupit, të bëj disa vërejte-sugjerime, të cilat ia kambërë edhe zëvendësministrit në Komisionin e Ligjeve,pavarësisht se nuk është komision përgjegjës, porështë komision që mbulon pushtetin vendor. Kemikërkuar të takojmë grupet e interesit. Na erdhënvetëm 2 grupe interesi: Shoqata e Arkitektëve dheShoqata e Kryetarëve dhe të Komunave. Do të ishtemirë të vinte edhe Shoqata e Ndërtuesve dhe ajo ebashkive, si dhe vetë kryebashkiaku i Tiranës, i ciliështë i interesuar për ligjin, dhe të fliste medeputetët e të gjithë krahëve në Komisionin e Ligjeveapo në komisionin përgjegjës. Megjithatë, nga anateknike do të bëj disa sugjerime, të cilat shpresojtë mbahen në konsideratë nga zëvendësministri dhespecialistët, para se të miratojmë një projektligj tëtillë.

Ligji “Për planifikimin e territorit” është i vetmi

ligj, i miratuar para 4 vjetësh, që nuk ka sjellë akomaefektet e para në praktikë, në kuptimin që ende nukjanë dhënë leje ndërtimi, sipas sistemit të këtij ligji.Ligji u miratua me shpejtësi në vitin 2009 dhe tanikonstatohet se ai do të funksionojë në praktikë vetëmpër pjesën e lejeve të ndërtimit që duam të bëjmë.Atëherë kjo çështje duhet t’i nënshtrohet një debatimë të gjerë. Besoj se edhe sikur ta shtyjmë përpak kohë, brenda këtij mandati, nuk bëjmë asgjë,veçse marrim mendime më efikase nga grupet einteresit. Për shembull, propozimi që instrumenti idetajuar vendor, studimet pjesore, të miratohen ngakryetari i bashkisë duhet bërë në kuadrin einstrumentit të përgjithshëm. Shumë mirë që bëhetnjë gjë e tillë. Pra, u jepet një kompetencë organevetë pushtetit vendor, në rastin konkret kryetarit tëbashkisë dhe komunës.

Nga ana tjetër, propozimi që brenda 24 muajvetë gjitha njësitë e qeverisjes vendore të miratojnëinstrumentet e detajuara vendore për të gjithëterritorin nën juridiksionin administrativ, është njëkeqkuptim dhe nuk ka asnjë logjikë ekonomike aporacionale për t’u bërë një gjë e tillë. E them këtë,sepse është e kuptueshme se ajo që do të ndodhënë njësitë e qeverisjes vendore, është presion i lartëzhvillimi për të urdhëruar me ligj rreth 80% të njësivetë qeverisjes vendore, që ndoshta nuk kanë nevojëpër ndërtim, që për 24 muaj ju duhet ta bëniinstrumentin vendor.

Nga këndvështrimi i teknikës legjislative,formulimi i tekstit të projektligjit lë për të dëshiruar.Vetë anëtarët e komisionit përgjegjës duhet ta kenëbërë një vërejtje të tillë. Për shembull, lejet ezhvillimit sipas llojeve të ndryshimit për objekte tëinfrastrukturës të posaçme apo kompleksespecifikohen një herë se janë akte administrativeteknike dhe më vonë se janë dokumente teknike.Në kuptimin e lejes së zhvillimit, terminologjia duhettë jetë shumë precize.

Më lejoni të them se kam kaq vjet deputet dhenuk kam parë një ligj që të jetë sa një fletë formatiA4, një nen i caktuar sikur të ishte një rregullore emirëfilltë, që, në fakt, është rregullore që duhet tanxjerrë ministri përkatës i linjës.

Po kështu, në nenin 70/5 dhe 70/6, në vijim tëprojektligjit të propozuar, specifikimi në mënyrënumerike, se për çfarë formash zhvillimi jepet njëleje zhvillimi, nuk është e gjetur dhe nuk i shërbenprocesit. Kjo, sepse në këtë nen nuk janë ezauruartë gjitha format e zhvillimit që subjektet mund dheduan të ndërtojnë. Formulimi i ligjit në këtë mënyrë

Viti 2013

30


mund të lërë jashtë procesit të zhvillimit të territoritshumë objekte, të cilat nuk e gjejnë specifikimindhe emërtimin e nenit të projektligjit, por, nga anatjetër, kanë impakt të madh në zhvillimin social-ekonomik. Ky formulim lë vend dhe hapësira tëmëdha për korrupsion në proceset e lejeve tëndërtimit.

Gjithashtu, procesi i dhënies së lejeve tëinfrastrukturës ka një nonsens në vetvete. Sipaspropozimit, i bie që kryetari i bashkisë apo komunës,si titullar institucioni, të aplikojë te vetvetja për tëmiratuar leje të zhvillimit të infrastrukturës, për rastine investimeve vendore në infrastrukturë.

Projektligji synon të rregullojë procesin e dhëniessë lejeve të zhvillimit për reklamat dhe hapësiratpublike. Madje, mënyra si është formuluar neni 70/24 është një keqkuptim i madh, pasi në thelbprojektligji nuk synon të rregullojë vetëm çështjene natyrës teknike, që lidhet me procesin territorial,për shembull: ku duhet të vihet tabela, largësia,rruga, intensiteti i tyre e të tjera, por shkon edhemë tej, duke hyrë në sferën e kompetencaveekonomike të njësisë së qeverisjes vendore, për tëmenaxhuar pronat e tyre, konkretisht, nëpërcaktimin e kritereve ekonomike dhe të prokurimittë vendosjes së tabelave, për shembull, se si dhekujt i duhet dhënë leja. Në këtë pikë, projektligji eka tejkaluar qëllimin dhe objektin për të cilin ështëpropozuar, pra për të rregulluar dhe për të bërë tëfunksionojnë kompetencat që janë jashtë sferësvendimmarrëse të objektit të këtij ligji.

Gjithashtu, më bën përshtypje edhe propozimipër të rregulluar procesin e dhënies së lejeve tëpërkohshme për tenda, për fushatë ndërgjegjësimitë OJQ-ve dhe shoqërisë civile. Mënyra se si janëformuluar kërkesat e projektligjit është një ndërhyrjebrutale në punët e shoqërisë civile. Në thelb, nësemiratohet ky nen, çdo fushë ndërgjegjësimi, që dotë kërkojë vetëvendosjen e tendave apo tëinstalimeve vizuale, praktikisht, bëhet nul dhe nukdo të funksionojë. Kjo do të pengonte në maksimumpunën e shoqërisë civile dhe do të frenonteçfarëdolloj iniciative në këtë drejtim, dukeburokratizuar një proces që nuk ka aspak nevojë tëjetë i tillë, përkundrazi ia vlen që ta ndihmojmë nëmaksimum.

Si konkluzion, ne sot po zhbëjmë ligjin e vitit2009. Pra, nëse ne vendosëm një rregull shumë tëfortë për të bërë plane urbanistike për të gjithabashkitë dhe komunat, ne sot po e zhbëjmë, dukesjellë këtu amendamente për t’u dhënë mundësi dhe

hapësirë kryetarëve të bashkive dhe komunave tëjapin leje ndërtimi, sepse nuk jepnin dot.

Ne sot po diskutojmë, por nuk po diskutojmëme grupet e interesit që janë të interesuara,Shoqatën e Ndërtuesve, Shoqatën e Arkitektëve,kryetarët e bashkive, të komunave, publikun e gjerë,për të paraqitur një draft apo një plan urbanistiktërësor apo edhe pjesor, si në rastin konkret.

Me këtë ligj ne nuk bëjmë një ligj të ri. Më falni,por kjo është një rregullore që ne paraqesim.Shumica e neneve të këtij projektligji janë njërregullore e imët, që duhet ta nxjerrë ministria e linjësdhe të jetë e zbatueshme për të gjitha njësitë eqeverisjes vendore dhe për të gjithë aktorët qëmerren me këtë punë. Ne sot po bëjmë një rregullore,megjithatë, unë, duke marrë pjesën racionale dheduke folur në mënyrë specifike për pjesën që ështëshumë e rëndësishme, me gjithë këto ndryshime,besoj se është një hap ndryshe, prandaj dua të votojpro këtij projektligji, duke i dhënë më shumë hapësirëdhe më shumë sens pozitiv shoqatave të ndërtimit,duke u dhënë më shumë sens pozitiv shoqatave tëarkitektëve, duke u dhënë më shumë sens pozitivkomunave dhe bashkive, të cilat kanë mundësi dheduan të japin leje ndërtimi për zhvillimin, duke udhënë më shumë sens qytetarëve, të cilët kërkojnëtë investojnë dhe të ndërtojnë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Fino!Atëherë, në emër të grupit parlamentar të PD-

së?Urdhëroni, zoti Turku!Ardjan Turku – Zonja Kryetare,Kolegë deputetë,Në të vërtetë, sot kemi një projektligj, në

këndvështrimin tonë, të maxhorancës, shumë tërëndësishëm, i cili ka të bëjë me amendime të ligjitnr. 10119 të datës 23.04.2009 “Për planifikimin eterritorit”, të ndryshuar.

Bashkohem me parafolësin, kolegun Fino, nëkonsideratën e tij se projektligji ka natyrë teknike.Në fakt, ne jemi mësuar gjithmonë që edhe nëprojektligje të natyrës teknike, opozita të prodhojëpa fund politikë. Nuk do të ishte çudi të ndodhtekështu edhe sot. Jemi mësuar, për shembull, qënëse shohim formulime termash, për shembull, termi“energji elektrike”, patjetër këtu në sallë bëhet namipër CEZ-in, për kompanitë serbe e të tjera,pavarësisht se thelbi i projektligjit nuk ka lidhje meto. Nëse në ndonjë projektligj është përmendur, përshembull, termi “koncesion”, patjetër që nis seriali

31


me shumë seri i gjoja zhvatjeve të pasurisëkombëtare nga oborri dhe klientët e oborrit,pavarësisht se thelbi i projektligjit mund të mos ketëasnjë lidhje me to. Nëse është përmendurndonjëherë termi “bujqësi”, patjetër kanë dalë nëskenë përmbytjet, kompensimet, si dhe qeveriaantikombëtare, që vjen nga shiu i Zotit, dhe, në fakt,thelbi i projektligjit mund të mos ketë pasur farelidhje me to. Është përmendur termi “riciklim”,menjëherë regjistrohen jo më pak se 10 diskutantëpër të folur për plehrat dhe qeverinë e plehrave, edhepse nuk është fare vendi për të folur për to. Madje,ligji i mëparshëm i opozitës, i cili është amenduarka qenë saktësisht ligj plehrash, e kështu me radhë,siç ndodhi edhe këtë herë në mbledhjen komisionit,pa përmendur zotin Fino, sa u përmend termi“planifikim territori”, menjëherë filluan pyetjet dhediskutimet për ndërtimet pa leje, për faktin se ligjibazë ka katër vjet që është miratuar dhe shumëshpejt po amendohet për paaftësinë e qeverisë ekështu me radhë. Nëse duhet folur politikisht, le tabëjmë sa më shkurt dhe sa më shpejt.

A nuk ishit ju 8 vjet në pushtet me një ligjrudimentar të planifikimit të territorit, që nuk morëtasnjë iniciativë për ta ndryshuar dhe përmirësuar,pikërisht atë projektligj, me të cilin ju dhe njësitëvendore punuat për 8 vjet? Ai ligj nuk detyronte nëmënyrë taksative pushtetin lokal të planifikontezhvillimet e territorit dhe, në këtë mënyrë, të fustenjësitë vendore në rrugën e zhvillimeve tëqëndrueshme.

A nuk punuat ju 8 vjet dhe nuk e ndryshuat atëligj, i cili detyronte vendimmarrje kolektive, meshkelje ligjore e që mundësonte që askush të mosmbante përgjegjësi? A nuk ishit ju që punonit meatë ligj rudimentar, i cili linte shtigje të panumërtapër të justifikuar, në mënyrë aspak të arsyeshme,koeficientet e shfrytëzimit? Një projektligjrudimentar, i cili nuk respektonte pronën e qytetarit,duke bërë që dikush të përfitonte maksimalisht dhedikush tjetër të humbte përfundimisht të drejtën apomundësinë për të zhvilluar pronën e tij. A nuk punuatju 8 vjet me një projektligj rudimentar, i cili, nga anaprocedurale, konfuzonte deri aty sa qytetarit nuk ikthehej fare përgjigje deri në mohim të zhvillimit tëpronës dhe askush nuk mbante përgjegjësi?

Së fundi, a nuk ishte ai ligj që i mundësoi ish-kryetarit të Bashkisë së Tiranës, që për 11 vjetsundim mbi urbanistikën e kryeqytetit, të mospërfundonte planin rregullues, rrethuar në atë kohëme studio e individë, të cilët sot të marrin erzin si

gjoja shoqëri civile, kompozuan në atë kohë dhendërtuan një Tiranë model sesi ndërtohet një qytetjo i jetueshëm. Pikërisht kjo histori, pas shumëdebatesh disavjeçare përgjatë mandatit të parë tëkësaj maxhorance, me eksperiencat ederiatëhershme, mori fund duke u finalizuar me ligjine vitit 2009. Është ky ligj bazë, fillimisht i marrë melehtësi nga njësitë vendore, që tashmë i kanë vënëpërpara përgjegjësisë kryetarët duke bërë që takapin fillin e qeverisjes apo menaxhimit të njësisëpër brirësh pikërisht nga menaxhimi i territorit siplanifikim.

E përmendëm Tiranën që më së fundi u bë meplan falë një vullneti të ri, atij të zotit Basha, pornjësoj është Vlora në të tre mandatet, Durrësi nëgjashtë vjet, Elbasani në gjashtë vjet, po ashtu ështëKorça, udhëhequr nga socialistët. Përmenda qendratkryesore të vendit që qeverisen nga të majtët, porpër hir të së vërtetës, edhe të tjerët kanë qenëpothuajse në të njëjtat ujëra. Tashmë të gjithë porendin pas planifikimit pasi ky ligj i vitit 2009 u hoqimundësinë të enden kuturu dhe sipas interesave,duke u vënë kushtin: “Planifiko, ose pranodështimin!”.

Projektligji që sot diskutojmë prej disa muajshu përfol si tërheqje e qeverisë nga vendosmëria eligjit të mëparshëm për instrumentet planifikuese.Tashmë që e kemi para nesh është e qartë se kyprojektligj nuk është tërheqje, as edhe ndonjëndryshim nga kolonat, konceptet apo afatet e ligjitnë fuqi, siç u fol këtu edhe në emër të grupitparlamentar të Partisë Socialiste. Përkundrazi,shtesat dhe ndryshimet vendosmërisht konfirmojnëruajtjen e linjave bazë të tij të vitit 2009. Ato vetëmsa thellojnë dhe precizojnë këto linja, dhe mësaktësisht, në rritjen e përgjegjësisë për hartimindhe miratimin e planeve urbane, në drejtim të rritjessë autoritetit të pushtetit vendor gjatë procesit tëadministrimit, planifikimit dhe miratimit të planevetë zhvillimit, në hartimin e rregullave që krijojnëshanse të barabarta për zhvillimin e pronës nga tëgjithë qytetarët dhe zhvilluesit.

Projektligji për disa shtesa dhe ndryshimepërmban 18 nene ndërhyrëse në ligjin bazë prej 93nenesh, me efekte si më poshtë:

9 nene prej tyre kanë të bëjnë me shtesat; 5prej tyre kanë të bëjnë me ndryshime dhe tre prejtyre kanë të bëjnë me shfuqizime. Pretendimevese kemi të bëjmë më ndryshime thelbësore do t’upërgjigjesha se kemi të bëjmë me ndërhyrje tepërtë rëndësishme, që e përsosin ligjin pa prekur frymën

Viti 2013

32


dhe linjat e tij. Kujtoj se ligjet e vendeve me tradita,madje shekullore në fushën e planifikimit urban,rrokin qindra-mijëra faqe dhe nene dhe një moriaktesh nënligjore. Edhe ky projektligj, mbështeturnë ligjin në fuqi, sjell shtesa dhe ndryshime dukeshkuar më tej në detaje, në mënyrën më tëpadiskutueshme bën përmirësime në drejtim tëpërforcimit të rregullave të planifikimit, të kontrollitdhe të zhvillimit të territorit, me qëllim përballjen memungesën e përgjegjësisë, përballjen mepadrejtësitë e mundshme nga subjektivizmi, si dhepër rritjen e shkallës së decentralizimit apo tëkompetencave të pushtetit lokal në këtë fushë.

Neni mbi fuqinë detyruese të instrumenteve tëplanifikimit përforcon rëndësinë e instrumenteve tëkëtij planifikimi të çdo niveli, duke i dhënë fundmundësisë së ndërtimeve pa kriter apo ndërtimevetë gjykuara me subjektivitet në momente tëcaktuara, kur ato janë konsideruar si të një rëndësietë veçantë. Pra, në këtë nen, pavarësisht ngarëndësia e investimit, prioritet mbetet respektimi iinstrumenteve të planifikimit, siç është dhe fryma egjithë ligjit.

Risi përbën pa dyshim ndarja e instrumentitvendor të planifikimit në instrument të përgjithshëmvendor të planifikimit nga njëra anë, dhe instrumenttë detajuar vendor të planifikimit nga ana tjetër, madjekjo e instrumentit të detajuar vendor të planifikimitështë një kompetencë që i kalon tërësisht pushtetitvendor, ndryshe nga më parë kur kjo e drejtë jepejvetëm për sipërfaqe shumë të vogla, si një instrumenttepër teknik. Instrumenti i detajuar vendor iplanifikimit, ndryshe nga më parë, sjell një tjetërrisi, që është ngritja e këshillit teknik pranë drejtuesittë autoritetit vendor, i cili jep konsiderata me shkrimnë lidhje me instrumentet e detajuar të planifikimitduke precizuar procedurën me shkrim dhe tëfirmosur. Vendimmarrja e titullarit jo vetëm që ështënë afate kohore, por edhe në përgjegjësi konkretepër zbatimin e parametrave teknikë dhe sikomunikim me pronarin apo zhvilluesin.

Risia tjetër absolute është sendërtimi në ligj iparimit të krijimit të shanseve të barabarta nëzhvillimin e pronës nëpërmjet diktimit të kuotaveproporcionale të pjesëmarrjes në zhvillimin eparcelave ndërtimore në instrumentin e detajuar.Absolutisht me vend dhe tepër të vlefshme ikonsideroj shtesat e seksionit 1 dhe 2 me nenetnga 70/1, 70/2 dhe me radhë, deri te neni 70/33, tëcilat kanë të bëjnë me lejet e zhvillimit, autoritetetdhe procedurat, të cilat u konsideruan nga grupi i

opozitës si nene që janë më tepër teknike dhe duhett’u takojnë akteve nënligjore. Në fakt, këto përforcojnëvetë ligjin, duke saktësuar në nivelin e detyrimit tëligjit gjithë veprimtarinë e institucioneve, të cilët dotë jenë pjesëmarrës në këtë proces kompleks.

Detyrimi për aplikimin për leje zhvillimore,përcaktimi i përmbajtjes së saj, si dhe i ndarjes nëkatër lloje, shoqëruar me shpjegime se çfarë përfshinçdo ndarje, pa dyshim që qartëson zhvilluesit dhevendimmarrësit. Përcaktimi i autoritetit përgjegjëspër shqyrtimin dhe miratimin e lejes zhvillimore,adresimi i përgjegjësisë në vendimmarrje për secilënlloj lejeje zhvillimore, detajimi i procedurave që ngadepozitimi, kërkesa, dorëzimi, shpallja e kërkesës,bazueshmëria e saj, shqyrtimi, afatet, lejet eveçanta, taksat dhe ndikimi në infrastrukturë,përputhshmëria e zhvillimit, regjistrimi në regjistrine pasurive të paluajtshme, precizimi i mënyrës sëkomunikimit me autoritetin dhe kërkuesit, etj., etj.,përmirësojnë dukshëm ligjin, për rrjedhojë, edheshërbimin ndaj qytetarit apo biznesit.

Pasi jemi në diskutimin në parim nuk dua tëfutem në detaje, të cilat janë jo të pakta, por deshatë evidentoja se në praktikë tashmë jemi në një stadkur disa njësi vendore kanë ndërtuar instrumentet epërgjithshme vendore të planifikimit dhe po tentojnëdrejt atyre të detajuara. Të tjerët janë në përfundime sipër. Nëse për këtë situatë apo në praktikën ederitanishme mungesa e shtesave dhe ndryshimevetë mësipërme nuk është ndier dhe nuk ka penguar,tani e tutje ato do të jenë të domosdoshme. Prandajdhe ardhjen e tyre e konsideroj në kohën e duhurdhe miratimin e tyre si domosdoshmëri.

Besoj se amendimet e komisionit mbi draftin eparaqitur sjellin përmirësime të mëtejshme. Do tëdoja të nënvizoja ose të theksoja edhe një herë setë gjitha shtesat e angazhimet e bëra këtu nuk kanëtë bëjnë me asnjë lloj ngutjeje për dhënien e lejevetë ndërtimit për periudhën e fushatës elektorale.Kushdo që e njeh dhe e ka lexuar ligjin, e kuptonfare qartë, edhe pa qenë profesionist, se nuk kaasnjë lidhje midis pretendimeve të opozitës dhe tëvërtetës në këtë projektligj.

Më vjen mirë, për aq sa kuptova, që opozita kavendosur ta votojë këtë projektligj, pasi do të bënteshumë mirë. Jeni të mirëpritur për të bashkuar votat!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Turku!Urojmë që ta votojnë! Unë besoj se tani Partia

Socialiste do t’i votojë edhe tre ligjet, meqenëseështë marrë vesh se statusi nuk merret më për këtë

33


sesion dhe mbetet për sesionin tjetër. Tani që ështëe garantuar se Shqipëria nuk e merr statusin, do tavotojnë.

Sot do t’i votoni tre ligjet?Si more, pritët të mbarojë afati që Shqipëria të

mos merrte statusin, pastaj t’i votonit tre ligjet!?Atëherë, kalojmë në një nga reformat shumë të

rëndësishme, në projektligjin “Për disa shtesa nëligjin nr. 7928 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar””.

Në emër të komisionit përgjegjës, zoti Tabaku,urdhëroni!

Vath Tabaku – Faleminderit, zonja Kryetare!Komisioni për Ekonominë dhe Financat në

cilësinë e komisionit përgjegjës, në mbledhjen edatës 27 mars, shqyrtoi projektligjin “Për disa shtesanë ligjin nr. 7928 të datës 27.04.1995 “Për tatiminmbi vlerën e shtuar”, të ndryshuar””, propozuar ngaKëshilli i Ministrave.

Në mbledhjen e komisionit ishin të pranishëmpër t’iu përgjigjur pyetjeve të deputetëve drejtues ngaMinistria e Financave. Shtesat e propozuara synojnëpërjashtimin nga pagesa e tatimit në vlerën e shtuarpër blerjen brenda vendit dhe në import të lëndëvetë para të produkteve që përdoren në bujqësi, blegtoridhe në peshkim.

Në projektligj janë propozuar për të qenë subjekti përjashtimit nga tatimi mbi vlerën e shtuar produktetë tilla, si: farat, fidanët, pesticidet, dhe të gjithallojet e tjera të kimikateve, kafshët e racës, të imtat,materiale biologjike, plasmasi për bujqësinë dherrjetat e peshkimit.

Qëllimi i projektligjit është të nxisë zhvillimin mëintensiv të sektorit të bujqësisë, blegtorisë dhepeshkimit nëpërmjet uljes së kostos së prodhimit.Me heqjen e TVSH-së prej 20 për qind pothuajse tëtë gjithë lëndëve të para që përdoren në bujqësi, dotë përfitojnë rreth 150 mijë ferma. Përfitim dhereduktim i dukshëm i kostove shënohet në sektorine serave ku plasmasi zë rreth 70 për qind të kostos.Efekti negativ në buxhetin e shtetit është 1.3 miliardlekë, ndërsa fermerët shqiptarë pritet të fitojnë direktose indirekt rreth 30 milionë euro.

Gjatë shqyrtimit nen për nen të projektligjitkomisioni miratoi këtë ndryshim: pas nenit 3shtohet neni 3/1 me këtë përmbajtje: “NgarkohetMinistria e Financave për nxjerrjen e aktevenënligjore në zbatim të këtij ligji brenda 30 ditëvenga hyrja në fuqi e tij”.

Për sa më sipër, komisioni e miratoi projektligjinme votat pro të të gjithë anëtarëve të pranishëm nëmbledhje.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Tabaku!Më shkruajnë mesazh: “Po tani që do të votoni

tre ligjet, çfarë do t’u thoni fierakëve?”(Flitet nga salla pa mikrofon.)Po për zbatimin e ligjit çfarë do të thoni,

meqenëse do të votoni tre ligjet tani, dhe e dini qënuk ka status në këtë sesion?

Pse po prisnit të ikte shansi i marrjes së statusitpër këtë sesion, pastaj të votonit tre ligjet?

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Nuk e di se çfarë mendon ti Namik, por çfarë do

t’u thotë zoti Rama fierakëve? Po për zbatimin eligjit që na keni folur gjatë, po fjalët që keni thënëse çfarë janë këto ligje, këto ligje romapërtoma, neduam zbatimin e ligjit, zbatimin e shtetit ligjor, çfarëdo t’u thoni fierakëve?

Kush ka pyetje?Zoti Braçe, urdhëroni!Erion Braçe – Zoti Ministër,Në ligjin aktual “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”

në nenin 58/1 dhe në vijim ka disa përcaktime tëqarta për skemën e rimbursimit apo kompensimittë fermerëve në bujqësi. Do të doja të dija prej jush,a zbatohet ky nen praktikisht? E dyta, që lidhetpërsëri me të parën, nëse është zbatuar, cili ka qenëefekti me të cilin qeveria ka kompensuar fermerëtpër vitin 2010, 2011 dhe 2012?

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Ka pyetje tjetër?Zoti Bejtja, urdhëroni!Ilir Bejtja – Në materialet e INSTAT-it rezultojnë

rreth 350 mijë ferma shqiptare. Sa prej tyre janë tëregjistruara pranë QKR-së si subjekt tatimpagues?

Jozefina Topalli – Faleminderit!Ka pyetje tjetër?Zoti Malaj, urdhëroni!Arben Malaj - Zonja Kryetare, që duhet rritur

transparenca në përgatitje të ligjit, është gjë e mirë,por kam në dorë një eksperiencë të një ligji qëmiratuam dhe ndoshta duhet të pyes se mos pondodh e njëjta gjë për çdo ligj. Kur u diskutua përantenat e kompanive celulare në Komisionin eEkonomisë është dërguar kërkesa e kompanive,është rishkruar ligji nga kompanitë dhe është bërëedhe relacioni argumentues nga kompania.

Po për rastin e materialeve të përmirësimit racor,ka ndonjë praktikë e tillë? Keni ndonjë kompani qëka bërë dhe propozimin, edhe ndryshimin e ligjit,edhe relacionin?

Viti 2013

34


Jozefina Topalli – Ka pyetje tjetër?Nuk ka.Zoti Ministër, urdhëroni!Ridvan Bode – Lidhur me pyetjen e parë, a ka

funksionuar skema e rimbursimit të TVSH-së,skema që kemi aktualisht dhe që e kanë në pjesëndërrmuese vende të tjera? Sigurisht, ndryshimet qëkemi bërë në ligjet e fundit, përjashtimi tërësor imakinerive dhe pajisjeve bujqësore dhe tashmë edhei materialeve mbjellëse, rasatëve racorë, materialevebiologjike që përdoren në sektorin e bujqësisë,blegtorisë, peshkimit etj. e bëjnë që gjithë sektoritë jetë i përjashtuar nga tatimi i vlerës së shtuar,çka do të thotë se skema e rimbursimit nuk mbetetmë. Skema e rimbursimit që ne kemi aktualisht nëfuqi ka hyrë për herë të parë në vitin 2008 dhe vlerae kompensuar në këtë vit ka qenë 6,4 milionë lekë.Në vitin 2009 ka qenë 16 milionë e 462 mijë lekë.Në vitin 2010 ka qenë 37 milionë e 764 mijë lekëdhe në vitin 2011 ka qenë 48 milionë e 343 mijëlekë. Skema ka qenë funksionale në këto përmasaqë unë përmenda pak më lart. Sigurisht që nuk kapërfshirë të gjithë sistemin, me përjashtim të atyreqë kanë qenë të interesuar të injektojnë produktet etyre bujqësore e blegtorale në rrjetin tregtar tëshitjes.

Fermat janë të regjistruara edhe nga INSTAT-i,edhe nga Ministria e Bujqësisë dhe fermat bujqësoreregjistrohen sipas një modeli të veçantë. Vetë futjanë skemën e asistimit, mbështetjes së mbjelljevetë reja apo aktiviteteve bujqësore dhe të agro-industrisë e bën të domosdoshme që këto të kenënjë regjistër dhe të jenë të regjistruara. Edhe skematqë po mbështesim nënkuptojnë niptin që kanë nëMinistrinë e Bujqësisë. Pra, regjistrimi i tyre ështëkrejt i veçantë, krahasuar me skemën që do tëregjistrohen bizneset në Qendrën e Regjistrimit tëBizneseve.

Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zoti Kryeministër!Sali Berisha – Zonja dhe zotërinj deputetë,Zonja Kryetare e Parlamentit,Të dashura qytetare dhe qytetarë shqiptarë,Vendimet e sotme të Parlamentit kanë një

rëndësi të jashtëzakonshme për klimën e biznesit,për investimet vendase dhe të huaja, në Tiranë dhenë mbarë Shqipërinë. Ju sapo diskutuat kushtetutëne zhvillimit të kryeqytetit të vendit, e cila u morrpeng 11 vjet me radhë nga një klan miliarderësh tëPS-së, të cilët nuk lejuan që kryeqyteti të bëhej meplan rregullues dhe të jetë i vetmi kryeqytet në

Europë pa një plan rregullues; një plan i premtuarqë në muajin e parë të mandatit nga kryetari aktuali PS-së, një plan i shtyrë për në kalendat greke, përtë mos u realizuar kurrë prej tij.

Ndryshimet që votuat ju në përputhje me planinkanë një rëndësi të madhe, sepse ato i heqinautoritetit qendror të gjitha kompetencat emëparshme të trashëguara nga regjimi i kaluar dheia kalojnë ato kryetarëve të bashkive dhe komunavetë vendit. Ky ligj hap siparin e Tiranës moderne, ecila së shpejti, në një hark të shkurtër 2-vjeçar, njehfillimin e punimeve të bulevardit të ri me gjerësi mëtë madhe se ekzistuesi dhe me gjatësi të njëjtë,bulevard që do të transformojë zonat periferike tëTiranës, zonat ku shkarkoheshin në mënyrë tëpaligjshme makinat e plehrave, sepse nuk niseshinngaqë u vidhej karburanti. Tani kjo do të jenë zonakryesore e metropolit, e cila do të ketë bulevardinmë të bukur në Europë. Krahasuar me bulevardin“Dëshmorët e Kombit”, bulevardi “Zogu i Parë”dyfishohet në të gjithë parametrat e tij.

Do të mbetet në memorien e shqiptarëvemomenti kur kryetari i bashkisë, si një i ngratë dhei shkretë, mbante thasët e plehrave dhe ishpërndante në bulevard, si dëshmi e respektit tëtij për qytetin dhe qytetarët. Kemi përjetuar njëmoment jashtëzakonisht të rëndësishëm jo vetëmpër Tiranën, por për Shqipërinë, sepse Tirana ështëkryeqyteti i të gjithë shqiptarëve.

Me këtë votim sot në Parlament merr fund edhepraktika e shpërblimit me leje ndërtimi dhe bërjesmilioner brenda natës vetëm për faktin se kisheteserën e Partisë Socialiste dhe se paguaje 20%-shin pa bërë fjalë. Tani nuk kërkohet më tesera easnjë partie. Do të shpërblehen të barabartë midistë barabartëve të gjithë, për pronën e tyre, si ai mbitruallin e të cilit ndërtohet, si ai, trualli i të cilit bëhetgarazh, parking apo diçka tjetër.

Praktika e lumturimit dhe ndëshkimit tëqytetarëve të Tiranës merr fund. I jepet fund urrejtjespatologjike 20-vjeçare ndaj tiranasve autoktonë përfajin e vetëm se shtëpinë e themelimit të partisë mevotën e lirë e shpallën shtëpinë e turpit të kombitshqiptar dhe e rrëzuan atë; votuan Franko Kroqinnë vend të diktatorit.

Votimi i sotëm, Shega, sepse ti nuk firmos nëletër të bardhë, e di unë, është një votim i cili krijonpremisa të plota për prosperitetin e të gjithë tiranasveqë iu përdor trualli për ndërtim, parkim e çdo gjëtjetër, ndarë në pjesë të barabarta dhe jo njëri tëlumturohej dhe tjetri të mjerohej. Këtu merr fund

35


praktika e blerjes me leje ndërtimi e përdorur deripara dy vjetësh.

Epoka e Edvinit groposet në mënyrëpërfundimtare në kushtetutën e re të Tiranës. Ajoishte koha e betonit, e shkatërrimit. A e dini ju sekeni deputetët këtu që kanë blerë mandatet me vilëne Dajtit? E dini që vila e Dajtit ka një mandat mbrapa?Jua themi ne. Ne e lamë mënjanë këtë. Merr fundnjë epokë, e cila betonoi Tiranën. Një epokë, e cilanga 4 metra katrorë sipërfaqe të gjelbër që kishinqytetarët e Tiranës 13 vjet më parë, e reduktoi atënë mënyrë të tmerrshme në 0.8 metër katror.

Të dashura qytetare dhe qytetarë, OBSH-ja prejvitesh ka instaluar aparaturat në sheshin“Skënderbej” për matjen e ndotjes. Çfarë tregoninkëto aparatura gjatë qeverisjes suaj, të nderuarzotërinj? Tirana ishte qyteti më i ndotur i Europës,me standardet e grimcave të rrezikshme tri herëmë të larta se standardi europian. Shkoni, lexonitani pak të dhënat! Aparaturat e OBSH-sëdëshmojnë se në një hark të shkurtër kohor, medisa ndërhyrje të përgjegjshme për trafikun ekryeqytetit, grimcat kancerogjene dhe ato tërrezikshme në ajrin e Tiranës kanë zbritur në niveline standardeve europiane. Kështu ndodh kur e përfillqytetarin. Imagjinoni se çfarë do të ndodhë nesër,kur ne të përfundojmë Lanën!

Ministri Olldashi ka hapur tenderin për ndërtimine Lanës gjer në largësinë e saj, në veri. Ju votuatkushtetutën dhe ne po e jetësojmë atë çdo ditë nëtë mirë të qytetarëve të Tiranës. Tirana u çlirua.Unaza u tenderua.

(I drejtohet deputetit Majko.) Pandeli, unë të ftojtë vish të presim shiritin e fillimit të punimeve tëLanës nga Ministria e Jashtme deri në fund; tëpresim shiritin e unazës nga nyja afër TEG-ut tekUzina “Traktori”. Janë të gjitha vepra. Segmenti qëlidh Unazën me rrugën e Kavajës. Këto janë të gjitharealitete. Ligji që ju votuat po jetësohet çdo ditë nëkryeqytetin e vendit. Tirana do të shpalosë të gjithëpotencialin e saj si një nga kryeqytetet më të bukuratë Europës.

Zonja dhe zotërinj,Kjo është një ditë e veçantë për parlamentin

shqiptar, sepse ju sot votoni një nga ligjet më tërëndësishme, heqjen e taksës mbi çdo lloj kapitali.

Shpeshherë mendoj thënien e vjetër greke: “Nëujërat e një lumi nuk lahesh dy herë”, por si çdorregull ka përjashtim, ky përjashtim i takoi SaliBerishës. Nuk ka pasur njeri më me fat se unë nëjetë, jua them haptazi. I takoi Sali Berishës ky

përjashtim, sepse në vitin 1995 unë vendosa këtërregull, këtë ligj, i cili edhe sot e kësaj dite mbahetmend në memorien e bizneseve shqiptare.

Isha me fuqi ekzekutive, zotrote! Nuk ishapresident, por isha afër të plotfuqishmit, isha! Ju ethoni vetë atë, përse të mos jua them unë një herë?Ju e thoni njëqind herë, unë do ta them një herë.Isha president me fuqi ekzekutive. Ato i kisha.

Rikthehemi aty ku ishim: Shqipëria vendi pataksë kapitali, as financiare, asnjë lloj kapitali. Çfarëdo të thotë kjo? Kjo është ftesa më e shkëlqyer qëu bëhet biznesmenëve shqiptarë. Kjo është ftesamë e shkëlqyer që u bëhet biznesmenëve të huaj.Kjo është shtytja më e madhe që i bëhet gjallërimittë biznesit në Shqipëri.

Përveç kësaj, hiqet edhe çdo lloj takse mbiinputet bujqësore. Ata që ju i quanit eskimezë, atatë cilët ju i dënuat për zona të asgjësë, ata për tëcilët ju u shprehët me qindra herë se atje nuk duhettë investohet, ata do të ndërtojnë aty me begati jetëne tyre. Unë ndihem shumë i lehtësuar t’ua shpërblejatyre grave dhe burrave, të cilët e ndërtojnë jetën etyre me lumenj djerse dhe jo duke bredhur poshtë epërpjetë. Ata zgjohen në 5 të mëngjesit dhe kthehenkur perëndon hëna, punojnë me hënë. T’uashpërblejmë të paktën duke u hequr çdo lloj barrefiskale për prodhimin e tyre. Pra, edhe ky ligj ështënjë ligj, i cili do t’i japë një nxitje të madhe, tëfuqishme, biznesit shqiptar, bujqësisë shqiptare,zhvillimit rural shqiptar, mëkëmbjes dhe begatimittë fshatarëve, fermerëve shqiptarë.

Tani, çfarë ju mbetet juve? Ju mbetet momenti ifundit, t’i votoni këto dy ligje si akt pendese për tëgjitha bllokimet që keni bërë në parlament. T’i votonikëto ligje si një gjest miqësor ndaj atyre që i quaniteskimezë. Ju kujtohet mirë ai doktrinari i eskimove,që kërkonte të gjente eskimezë në Shqipëri. Votojinikëto ligje, në respekt të atyre të papunëve socialistë,dhe demokratëve pa parti që presin me padurimkrijimin e vendeve të punës. Votojini këto ligje nërespekt edhe të qytetarëve të Tiranës, të cilëve ubëtë persekutim urbanistik gjatë 11 vjetëve nëpushtet dhe bëtë politikisht gjithçka kundër tyre!

Votojini këto ligje, sepse sjellin një nxitje tëfuqishme të biznesit, të zhvillimit, të punësimit, tëprosperitetit dhe të begatisë! Ndaj, si një aktpërgjegjësie, më në fund, ju ftoj t’i votoni, përndryshenihilizmi ka një gjë, nihilizmi është asgjëja. Në qoftëse merr asgjënë dhe thua se mund ta quajmëndryshe nihilizëm, nihilizmi dhe asgjëja, janësinonime të njëri-tjetrit. Ju ftoj të dilni nga asgjëja,

Viti 2013

36


të bëheni të përgjegjshëm para zgjedhësveshqiptarë. Shanse nuk keni, por shanset dhepërgjithësitë janë dy gjëra të ndryshme. Ju ftoj tëvotoni!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Fjalën e ka zoti Ruçi.Gramoz Ruçi – Më duket sikur Kryeministri po

bëhet gati të ikë, por do të shpresoja të rrinte dhetë më dëgjonte. Edhe nëse do të qëndrojë, edhe pou largua, fjalia e parë që do të artikuloj sot është:gëzuar festën Kryeministër, se sot është 1 prilli!

Jozefina Topalli – Ka qenë gjithmonë festa ePS-së, absolutisht.

Gramoz Ruçi – Këtë që thashë “Gëzuarfestën!” do mundohem ta argumentoj jo me fjalët emia, por me fjalët tuaja. Këtu e katër vjet më parë,pikërisht ju, Kryeministri i vendit, në këtë foltore, kujam unë sot, keni thënë në ligjëratë të drejtë:

1. “Angazhohem se do të shqyrtoj tërësishtlegjislacionin e vendit, kodet, ligjet dhe proceduratligjore, për t’i përshtatur me standardet europiane”.Sot e kësaj dite, pas katër vjetësh, në mbyllje tëmandatit tuaj politik, keni dorëzuar vetëm muajin efundit 4 kode.

2. Po ju citoj juve, para 4 vjetësh, në këtë foltore,në faqen 5: “Objektivi ynë do të jetë renditja drejtgrupit të 20 vendeve të para me korrupsionin më tëulët”. Jo sipas nesh, por sipas atyre që na vëzhgojnëdhe monitorojnë neve, jemi vendi i fundit në Europë.Kjo është gënjeshtra e dytë.

3. “Lufta me zero tolerancë kundër krimit tëorganizuar” dhe këtë e keni thënë ju në faqen 6. Nëkrahasim me 2005-n, zoti Kryeministër, numri ikrimeve është 2,3 herë më i madh. Kjo ështëgënjeshtra e tretë.

Gënjeshtra e katërt: “Do të krijojmë 6 parqeindustriale”, gjë që e keni thënë në faqen 8, por asnjënga 6 parqet e premtuara para 4 vjetësh nuk ështëvënë në punë.

5. “Revolucioni fiskal dhe reformat financiarepublike. Do të vazhdojë pandërprerë reduktimi imëtejshëm i barrës fiskale, si heqja e tvsh-së përmallrat dhe shërbimet në shëndetësi, arsim,reduktimi i taksave mbi dividentin, reformimi tërësishti sistemit të pensioneve dhe sigurimeve shoqërore”,që i keni thënë në faqen 8. Nuk ka asnjë reformënga këto që keni cituar, zoti Kryeministër, pas 4vjetësh, duke përfshirë edhe atë të pensioneve.

6. “Objektivi ynë madhor për 4 vjetët që vijnëështë që në Shqipëri, në parqet industriale,energjetike, porte dhe veçanërisht në Portin e ri të

Vlorës, në autostrada dhe në aeroporte do tëpunësohen 160 mijë veta”, që i ke thënë në faqen 9.Të punësuarit kanë rënë në 51 mijë veta dhe kjoështë gënjeshtra e gjashtë.

Gënjeshtra e shtatë: “Shfrytëzimi i qymyreve tëvendit apo i importit për të ngritur termocentraletme qymyr, do të ndërtohen në Shqipëri si në gjithëEuropën”. Për fat të mirë nuk kemi asnjë TEC sot,zoti Kryeministër.

Gënjeshtra e tetë: “Shqipëria superfuqienergjetike në rajon, parakupton një infrastrukturëtë re transmetimi dhe lidhje energjetike me rajonin,si linja Elbasan-Podgoricë. Do të fillojë dhe do tëpërfundojë linja Tiranë-Prishtinë; Elbasan-Shkup”.Në faqen nr. 9 thoni: “Linja nënujore Shqipëri-Itali”.Sali Berisha je përgjegjës direkt për dështimin elinjës Tiranë-Prishtinë, por edhe për linjën nënujore,siç ke theksuar zotërote para katër vjetësh.

Gënjeshtra e nëntë: “Brenda vitit 2013 synojmëqë çdo qytetar shqiptar të ketë një ndihmëekonomike mbi 2 dollarë në ditë dhe pensionet nëfshat do të barazohen me ato në qytet”. Ndihmaekonomike sot është 0,33 dollarë në ditë.

Gënjeshtra e dhjetë, në faqen 12 thoni: “Do tëmiratohet një ligj i veçantë brenda 2010-ës, i cili dotë garantojë kujdesin dhe trajtimin e merituar dhedinjitoz të personave të moshës së tretë dheproblematikave të tyre specifike”. Sot e kësaj ditenuk ka ende asnjë ligj të tillë.

Gënjeshtra e njëmbëdhjetë: “Do të hiqet TVSH-ja për mallrat dhe shërbimet shëndetësore nësektorin privat”. Ndodhi e kundërta, në dhjetor të2010-ës u vendos TVSH-ja për shëndetësinë me10%.

Gënjeshtra e dymbëdhjetë, në faqen 16 thoni:“Zgjidhjen, brenda vitit 2011, të titujve të pronësisë,të bazuar në ligjin nr. 7501, si dhe përfundimin eprocesit të legalizimit në të gjithë territorin e vendit,në përputhje me ligjet ekzistuese, brenda shtatorittë 2010-s”. Nuk kanë gjetur zgjidhje as titujt epronësisë, sipas 7501-shit, ndërsa për sa u përketlegalizimeve, ato janë realizuar në më pak se 10%.

Gënjeshtra e trembëdhjetë, po ju citoj ju:“Ndërtimin e Portit të Vlorës, si një ndër portet mëtë mëdha të Mesdheut, për kontenierë, si dhendërtime të tjera portuale”. Nuk është bërë asnjëgjë.

Gënjeshtra e katërmbëdhjetë: “Ndërtimin e njëaeroporti të ri në Jugun e Shqipërisë”. Nuk i dihetadresa se ku.

Gënjeshtra e pesëmbëdhjetë, në faqen 17 të

37


premtimeve thoni: “Lidhjen hekurudhore meMaqedoninë dhe hartimin e projektit për lidhjehekurudhore me Kosovën”. Ku janë? Nuk dihet asgjurma.

Gënjeshtra gjashtëmbëdhjetë: “Këtë katërvjeçar,brenda dy vjetëve që vijnë, do të përfundojmëautostradën e Rrugës së Arbrit, Levan-Vlorë, Levan-Tepelenë, Tiranë-Elbasan, Qafë-Plloçë-Qukës,Boshtin e Jugut në trajektoren Elbasan-Belsh,Kuçovë-Berat...

Jozefina Topalli – 10 mijë kilometra.Gramoz Ruçi – Kardhiq-Delvinë, Konispol-

Sarandë, Fushë-Krujë-Ura e Lymtit, si dheshndërrimi në katër korsi të autostradës...

Jozefinë, përveç rrugës Levan-Vlorë, të tjerat kujanë? Janë ose 10%, ose 20%, ose 30%.

Faqe 17. Citoj: “Brenda vitit 2013 do të përfundojesë ndërtuari Unaza e Madhe e Tiranës, unaza veridhe juglindore e vendit, me trajektore Shkodër-Theth-Valbonë- Krumë-Kukës- Peshkopi...

Jozefina Topalli – Hajde vizitoje, sa e bukurështë bërë!

Gramoz Ruçi – Librazhd-Kolonjë-Përmet-Delvinë; autostradat Fierzë-Koman, Shkodër-Vermosh; segmentet Berat-Memaliaj, Boshtin eJugut. Shumë nga këto segmente nuk janë as në50% të punës.

Jozefina Topalli – Hajde shihe sa e bukurështë bërë, Gramoz! Hajde vizitoje, është bërë yll,e pabesueshme!

Gramoz Ruçi – 18, Jozefinë. Jozefina Topalli – Vazhdo, Gramoz!Unë po të lejoj, por je jashtë teme.Gramoz Ruçi – Ujë 24 orë për familjet

shqiptare, citoj: “në fshat dhe në qytet, dukendërtuar apo rindërtuar mbi 800 ujësjellës”. Nëprojektbuxhetin e vitit 2013...

Jozefina Topalli – 464 ujësjellës.Gramoz Ruçi – ...qeveria premton se furnizimi

me ujë do të jetë 70% dhe jo 100%.Jozefina Topalli – 80% është tani, Gramoz.

Thuaji Erion Velisë, se ta ka shkruar me gënjeshtra.(Flitet nga salla pa mikrofon.)Por është jashtë teme.Je jashtë teme, Gramoz.Gramoz Ruçi – Atëherë të vij te tema e rendit

të ditës, se e filloi Kryeministri me të ashtuquajturënkushtetutë të Tiranës.

Jozefina Topalli – Të ka mbaruar koha. Embarove kohën. Ke 17 minuta... Je jashtë radhësdhe jashtë temës.

Ju lutem, përfundojeni!Gramoz Ruçi – Jozefinë, katër çështje kam

për ato që tha Kryeministri.Kushtetuta e Tiranës.Kushtetuta e Tiranës t’u dorëzua nga Edi Rama

gjashtë muaj para zgjedhjeve dhe nuk e miratove.Jozefina Topalli – Pas 11 viteve?Gramoz Ruçi – Jozefinë, nuk kam punë me ju,

por me Kryeministrin, jam ngritur për të.Jozefina Topalli – Jo, por unë kam kohën.Gramoz Ruçi – Është i zoti vetë ai.Jozefina Topalli – Jo, kam kohën e

Rregullores, nuk kam çfarë të bëj.Gramoz Ruçi – Kurse sot, zoti Kryeministër,

ne e diskutuam projektligjin që ju keni paraqitur. Nëemër të grupit parlamentar, zoti Fino, i cili mori fjalën,por që ju nuk e keni dëgjuar, me siguri, citoi edhenjë herë se nga viti 2009, që është miratuar ligji përterritorin, e deri më sot ju e keni bllokuar. E kenibllokuar, e keni bllokuar, e keni bllokuar, dukeparalizuar gjithë ndërtuesit, arkitektët, pushtetinvendor në Shqipëri dhe të gjithë qytetarët shqiptarë.

Kjo ishte arsyeja që zoti Fino, në emër të grupitparlamentar, tha: “Ne kemi vërejtje esenciale sepseky projektligj i ngjan më shumë një rregulloreje sesanjë projektligji. Në qoftë se do të ishte marrë nëkonsideratë kërkesa e deputetëve të opozitës e tëdëgjoheshin përfaqësuesit e pushtetit vendor nëkomisionin përkatës, të dëgjoheshin grupet einteresit, sigurisht do të ishte përmirësuar”.Megjithatë është një hap për të zhbllokuar këtëbllokadë, që ju e bëtë me qëllim të caktuar për katërvjet, në shërbim të qytetarëve, të ndërtuesveshqiptarë, të pushtetit vendor. Për të zgjidhur hallet,problemet dhe shqetësimet e komunitetit, opozitashqiptare do t’i japë votën pro këtij projektligji.

Së dyti, trajtuat problemin e heqjes së taksëspër imputet bujqësore dhe trumbetuat me të madhesi akt pendese kërkesën ndaj opozitës. Si kamundësi që këtë ligj që po e paraqisni sot pjesërishtdhe jo tërësisht, opozita shqiptare jua ka sjellë siprojektligj të veçantë tri herë: në muajin dhjetor tëvitit 2011, në mars-prill të vitit 2012, si edhe nëdhjetor të vitit 2012? Pikërisht ju dhe ministrat tuajkeni argumentuar këtu të kundërtën e asaj që thoniju.

Sot është dita e gënjeshtrave. Mirë se erdhe!Ne të përshëndesim edhe për aktin e pendesës tëzotërisë tënde sot, por këto propozime janë tëpjesshme dhe nuk janë tërësore, sepse u mungonakciza e naftës dhe ajo e ilaçeve. Në paketën tonë

Viti 2013

38


është e plotë. Ishte e plotë edhe në muajin dhjetortë vitit 2012, kur ti bashkë me maxhorancën tënde idhe votën kundër. Sot mirë se erdhët ju te propozimiynë! Unë e thashë dhe herën e parë se ka shumëfjalë dhe demagogji. Ju jeni Kryeministri i vendit dhenë momentet e fundit të largimit si Kryeministër,tregohu, të paktën qoftë edhe një herë serioz nëparaqitjen e publikut, sepse ai ka veshë dhe dëgjon,ka sy dhe shikon, ka mendje dhe gjykon për ato qëkeni premtuar, për ato që keni bërë para tre muajve,për ato që keni votuar kundër para tre muajve, përato që keni pështyrë para tre muajve dhe për këtoqë lëpini sot.

Jozefina Topalli – Tani kemi kaluar nëastrologji. Shikojmë hënën, yjet dhe themi: “BëjeZot ëndërr!”.

Urdhëroni, zoti Kryeministër!Sali Berisha - Zonja dhe zotërinj deputetë,Zonja Kryetare e parlamentit,Të dashura qytetare dhe qytetarë shqiptarë,Socialistët, deputetët e Edi Ramës në

parlament janë deputetët e 1 prillit. Ata nuk kanëvetëm 1 prillin, por 365 ditë i kanë 1 prill.

Më lejoni t’u referohem fakteve. Zotëria parafolës,edhe ky është nga ata që nuk firmosin në letër tëbardhë dhe do të iki, deklaroi këtu se kriminalitetinë raport me vitin 2005 është rritur.

Qytetare dhe qytetarë, kriminaliteti në raport mevitin 2005 është 2 herë më i ulët, shkalla e zbulimitështë dy herë më e ulët, në secilën nga vepratpenale. Shkalla e zbulimit të autorëve të vepravepenale është absolutisht një nga më të lartat nëEuropë. Shkalla e vënies para ligjit të autorëve tëveprave penale është një nga më të lartat në Europë.Paketa ligjore që kemi sjellë në parlament do tëjetë përgjigjja më e mirë ndaj krimit dhe kriminalitetit,ndaj dhe ne sollëm këtu një paketë ligjore, e cilasynon të ketë fuqi parandaluese ndaj krimit në familje,që ka një rritje. Në tërësi, rritja e kriminalitetit idetyrohet krimit në familje; le t’i lexojë kush të dojëstatistikat. Kjo është forma më e shëmtuar dhe mëe dhimbshme e tij, ndaj dhe ne përcaktuamndryshimet përkatëse në Kodin Penal, në mënyrëqë ai që imagjinon të ekzekutojë njeriun e familjes,ta dijë se do të ketë ndëshkimin që meritoi Kaini.Nuk vritet kurrsesi njeriu i familjes. Madje askush.Prandaj ne po i qëndrojmë fort kësaj vepre tëshëmtuar penale, po i qëndrojmë fort atij që guxontë ngrejë dorën ndaj njeriut të rendit dhe ligjit, po iqëndrojmë fort atij që sot, në shkallën më të lartë tëzbatimit të ligjit, guxon dhe imagjinon hakmarrjen.

Zotërinj, TVSJ-ja juaj ishte katastrofë. Juqarkulluat nëpër Shqipëri, duke u zotuar se do tëhiqnit TVSH-në për importin. Fermerët shqiptarë nukjua harrojnë kurrë këtë. Zonja Kryetare, nxirre ligjinqë flet për grurin, groshën, mollët, patatet eimportuara dhe lexojua! Ligjin e keni aty. Ju umburrët dhe rrahët gjokset, ju doni të vrisni prodhimetnë vend, por këtë nuk e bëni dot kurrë. Çfarë bëmëne? Ne hoqëm çdo taksë, jo për importin eprodhimeve që i prodhojmë vetë. Ju doni të hiqniTVSH-në e vezëve, të qumështit, në mënyrë që këtutë vijnë kontenierë me qumësht pluhur dhe tëfalimentonin. Kjo ishte. Në njërën anë u premtonibizneseve taksën progresive, kurse fermerëve upremtoni heqjen e TVSH-së për prodhimet e tyre qëimportohen. Jo, zotëri, kjo nuk është politika jonë.Politika jonë është nxitja e prodhimit në këtë vendme të gjitha mjetet ligjore të mundshme, prandajsollëm edhe këtë ligj. Po të doni, krahasojini ligjet.

Zotëri, fole për sistemin e sigurimeve shoqërore.Ishte papërgjegjshmëri e plotë, sepse ka tre vjet qëqëndron në parlament ligji për sigurimet shoqërore,i përgatitur nga ekspertët më të shquar të botës, qëekzistojnë sot në këtë fushë. Banka Botërore karealizuar një seri takimesh me partinë tuaj, me lutjendhe me kërkesën që ju ta votoni ligjin. Ligji mund tëmos i kërkonte votat tuaja. Mund të bëhej edhevetëm me votat tona, por reforma shoqërore nukështë reforma e një dekade, por është së paku epesë dekadave. Pavarësisht se nuk është e shkruarnë moralin e ligjit, ajo duhet të jetë konsensuale.Në qoftë se do ta votoni brenda dy javëve, urdhëroni,ta sjellim ligjin të përgatitur edhe një herë ngaekspertët më të mirë të botës në fushën e sigurimeveshoqërore. Ligji është gati. Ju nuk e votoni.

Këto kohë ju jeni ngritur për të përmbysur ligjine sigurimeve shëndetësore, i cili është hartuar ngaspecialistët më të mirë të Organizatës Botërore tëShëndetësisë, si dhe është mbështetur fuqishëmnga Banka Botërore. Ky është një ligj dhe njëmekanizëm financiar themelor për sisteminshëndetësor të çdo vendi të lirë, përveç diktaturësnë Kubë apo ndonjë vendi tjetër. Ky është qëndrimijuaj, por nuk do ta realizoni dot kurrë.

Zotëri, ju folët për parqe industriale. Po, është evërtetë.

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Jo, një minutë! Pse e mohoni ndërtimin e dy

parqeve më të mëdha?! Njëri prej këtyre dy parqeveka kapacitetin e pesë parqeve së bashku.

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)

39


Shkoni! Nuk është në Rogner, as në Sheraton,por përtej Laknasit.

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Shkoni atje. Nuk është në Rogner. Shkoni se

tjetri është afër aeroportit. Dy nga parqet mëmoderne në Ballkan po ndërtohen në distancënmidis Laprakës dhe Aeroportit të Rinasit. Shkoni.Janë pjesë juaja.

Jozefina Topalli – Pse të vjen inat, se ështëbërë?! Pse mërziteni ju që bëhen?!

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Sali Berisha – Bërtit sa të duash, nuk futesh

në listë ti. Të kanë hequr nga lista. Shkruaj nëFacebook që po më heq Sali Berisha.

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Nuk të heq unë. Të kanë hequr nga lista. Iku ajo

punë. Ke marrë fund.(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Dakord! Vazhdojmë më tutje. Ore, listat tuaja

nuk i bëj unë. Namik, mund të them disa fjalë edhepër Shën Mërinë e Beratit, por nuk po hyj në atëbisedë tani.

Vazhdojmë më tutje.(Ndërhyrje nga salla)Ajo ishte atavizmë e propagandës antifetare të

kohës së Enver Hoxhës.Pra, e drejtë shumë ajo që the ti. Unë, more

zotërinj, po të vijë puna për të siguruar energji përvendin tim, do të bëj çdo përpjekje, por kur na ukrijua mundësia që kjo maxhorancë të firmoste 127kontrata për 360 hidrocentrale, pse të ndërtoj TECqymyri unë? Jo, do të shndërroj të gjitha ujërat evendit në pasuri energjetike për Shqipërinë dheshqiptarët.

Dil dhe vizitoi pak ku po ndërtohen! Janë ndërtuar50 hodrocentrale. Shko shikoje Ashtën se çfarëkryevepre energjetike është! Devollin, Kaskadën eDevollit që fillon së shpejti!

Pra, ti më thua mua: pse nuk ndërtove TECqymyri? Por ja që mundësitë dhe fati dhanë që tëndërtojmë hidrocentrale. Unë nuk i shkëmbej kurrëhidrocentralet me termocentrale.

Vazhdojmë me tej.(Ndërhyrje nga salla)Sigurisht që do të ndërtoheshin në qoftë se nuk

do të ecnin hidrocentralet. Sigurisht që do tëndërtoheshin. Pa diskutim, vendi do të furnizohejme energji.

Tani flet për superfuqi.Zotëri, më gjej një vend tjetër në Europë që të

ketë firmosur kontrata për 360 hidrocentrale për

ndërtim! Qoftë edhe një të vetëm, ma gjej. Cili është?Edhe suksesi më i madh do të të nxijë ty, se ti nuke nxin dot atë. Si nuk e sheh ti këtë garë të madhehidrocentralesh! A e kupton se janë në fillim tëpunimeve. Do të fillojnë punimet së shpejti nëhidrocentralin e Devollit, të Vahnit, të Alpeve, tëCurraj. Dil nga Rogneri! Në fakt, më mirë dil ngarestoranti i Shefikatit, sepse në seli nuk të pranojnëmë ty. Ta kam thënë edhe një herë.

Vazhdojmë. Lidhur me rrugën Qafë-Plloçë-Qukës, i nderuar zotëri, ta dinë qytetarët shqiptarëse të 4 lotet janë në prokurim e sipër. Çfarë do tëthuash tani?

Lidhur me Boshtin e Jugut. Ai ishte konceptuarnjë trajektore, e cila do të kalonte në vijën Baldushk-Papër dhe vazhdonte më tutje. Por ja që eshndërruam në një hyrje gjigante. Po kryejmë njëvepër të shekullit, që është autostrada Tiranë-Elbasan. Ku e gjete? Pse nuk e lexove ti aty? S’ekishe? Pse nuk e lexove në program? Nuk e kishe.Nuk ishte. Ja që programi modifikohet. Pse e mbajtëtderi në orën 5 të mëngjesit parlamentin për të votuarkundër? Si do të shkojë Blushi në Elbasan e t’uthotë dajave të vet se doja t’ju lija pa autostradë?Për këtë qëllim e zëvendësuat me Shalsin ju atë?E hoqët nga kreu i listës. Shalsi mund të thotë çfarëtë dojë.

(Ndërhyrje nga salla)Edhe këtë e thua për Boshtin e Jugut? Po ai

është segmenti më i rëndësishëm i Boshtit të Jugut,i korridorit të 8-të dhe është një nga rrugët më tërëndësishme në historinë e këtij vendi.

Rruga e Arbërit. Janë ndërtuar dhe popërfundojnë 34 kilometra. Pse shkon si Nasdradinipër të mashtruar dibranët me Shkëlqim Canin,zëvendëskryeministrin e Adil Çarçanit? Po ku i hanëdibranët ato?

Ja, ta tregoj unë ty. Kam qenë me të atin e atijburri. Ku është ai? Ç’t’i bësh, mor Sali, më tha. Abëhet rrugë me Çimin?

Tani e nxori nga sënduku e çoi në Dibër pas 20vjetëve dhe do të bëjë Rrugën e Arbërit ai! Çfarërrugë Arbëri të bëj ai? Ai nuk merr në Dibër asnjëvotë.

Pse iku Sadri Abazi? Pse iku miliarderi? E divetë ai si e lanë.

Mosha e tretë, të nderuar zotërinj, nga kjo qeveridhe nga kjo maxhorancë ka pasur këto mbështetje:

Së pari, pensionet janë rritur me 60 deri në 80%.Së dyti, unë shkova te shtëpia e pleqve dhe më

thanë: po, neve 70% e pensionit na mbahet për

Viti 2013

40


ushqim. Shkoni dhe shihni tani sa u mbahet pensionpër ushqim atyre! Shkoni pak! Por ju nuk i vizitoniata, ndonëse duhet t’i vizitoni, sepse forcat politikeduhet të tregojnë interes për të gjithë shoqërinë.

Titujt e pronësisë. Çështja e pronësisë ështëçështje themelore, por kam një lajm për t’ju dhënë.Do të mërziteni, por është puna juaj. Këto ditëBanka Botërore, pas një seri testimesh, konkludonse sistemi shqiptar i regjistrit të tokës është sistemimë i sigurt që ekziston në ndonjë vend në kontinent,se sistemi shqiptar i regjistrit dixhital të tokës kasigurinë më maksimale, se sistemit shqiptar tëregjistrit dixhital i akaordohet certifikata e cilësisëmë të lartë. Ky është proces, por po jetove në botëne rrejshme, po jetove në Shqipërinë e gënjeshtërt,nuk mund të shohësh asgjë përsëmbari. Ah, kjobotë e rrejshme, ju thotë çdo ditë Edi Rama juve,se karrigia ime më iku.

Legalizimet. Ju premtoj me solemnititet sebrenda këtij mandati do të kalojë ligji për legalizimine të gjitha ndërtimeve nga viti 2006 në 2012.Absolutisht po. Zoti Ministër, ligji në qeveri mbledhjenqë vjen! Ju këto kategori nuk i honepsi dot kurrë. Junuk honepsni të rinjtë. Ju them që 16-vjeçarët tëvotojnë, ju montoni një fushatë të turpshme kundërfecebook-ut tim, sikur unë inspirimin e pata tefacebook-u. Jo, inspirimin e kam tek të rinjtë, tekata që janë energjia, forca, entuziazmi, janë bukuriae votës shqiptare.

Sigurisht, tani urrejtja e dytë janë emigrantët.Ata nuk i honepsni dot ju. I quani shpellarë, i quaniprimitivë. Unë i quaj qytetarë dhe do të bëj gjithçkapër të bërë normale jetën e tyre. Prandaj, shumëshpejt në këtë parlament do të votoni ligjin “Përlegalizimin e të gjitha ndërtesave nga viti 2006 derisot”. Nuk bënim dot legalizime me Edi Ramënkryetar bashkie. E kuptoni? Iku ai dhe vazhdonlegalizimi.

Lidhur me rrugën Levan-Vlorë. Unë nuk e di ashkon në Vlorë ti apo jo, sepse më duket se as nëVlorë nuk shkon. Ajo është autostrada e 100-vjetorittë pavarësisë. Edhe ajo e Tepelenës po ndërtohet.Ka pasur një problem kompania e një vendi mik.Falimentoi dhe e ka marrë një kompani tjetër dhepo e ndërton.

Edhe një herë aty ku e nisa. Për këta shokët 1prill është çdo ditë e vitit, çdo natë e vitit. Nuk kanëfaj. Fajet i ka Nastadini në krye të tyre.

Namik, ka një problem këtu. Unë nuk doja tapolitizoja debatin, por ajo vepër nuk mund tëshkruhej, sepse nuk jemi një vend si çdo vend tjetër,

për arsye se ata që protesiuan, kanë përjetuarkalvarin më të egër nga çdo kler tjetër në Europë.Ajo ishte frymëzimi i propagandës ateiste.

Jo, e di unë, sa ta bëri Blushi, ta bëri Rama. Atakanë reaguar në mënyrë të pavarur dhe dinjitoze.Vepra të tilla nuk ka nevojë t’i shkruajmë ne tani.

Iluminist e quan veten ti? A je rilindës? RilindasiNamik.

Jozefina Topalli – Po, zoti Dokle.Namik Dokle – Problemi është se ai me të cilin

doja të bëja replikë u nis për në Shtëpinë e Pleqve,sepse atje e ka vendin. E para.

Jozefina Topalli – Nuk ke më as batuta,Namik.

Namik Dokle - E dyta, kulmi i mediokritetitështë të flasësh për diçka që nuk e ke parë dhe nuke ke lexuar.

Jozefina Topalli – Ku e di ti që nuk e ka lexuar?Namik Dokle – Të lutem, më lër të flas!Problemi i këtij parlamenti dhe i Shqipërisë nuk

është një dramë. Drama më e madhe e saj ështëqë ka Kryeministër Sali Berishën. Është se ka varfëri,papunësi, korrupsion e të tjera. Meqenëse, nëseancën e kaluar më the: “Unë i kam qejf poezitë”,është e vërtetë, edhe për ty kam shkruar poezi,Jozefinë.

(Zonja Kryetare dhe zoti Dokle flasin në tënjëjtën kohë.)

Po bën ligje dhe mashtron zhytur thellë nëkorrupsion. Tani çdokush e di. Kjo qeveri bën hajni.

Jozefina Topalli – Namik, 1 prilli është dita erilindjes. Ta gëzoni!

Atëherë, vazhdojmë.Po, zoti Bejtja.Ilir Bejtja – E nderuar zonja Kryetare!Të nderuar kolegë! Ne e kemi zakon, për shembull, që kur

myslimanët kanë Bajram, ortodoksët apo tëkrishterët në përgjithësi na thonë: “GëzuarBajramin!”. Ata kishin Pashkët dhe ne u thamë:“Gëzuar Pashkët!”. Sot ju keni festën. Ne ju themi:“Gëzuar 1 prillin!”.

Jozefina Topalli – Është dita e rilindjes. Jurilindni sot të gjithë bashkë.

Ilir Bejtja – E keni festën tuaj, sepse (drejtojepak kamerën, të lutem) këtu thuhet: Doing bussines2013 dhe vazhdon: “...regjistrimi i pronës nëShqipëri, vendi i 121-të dhe Maqedonia, një vendfqinj, vendi i 50-të. Një gënjeshtër e madhe ajo epronës. Nuk po u thoni asgjë tjetër shqiptarëve veçse“Gëzuar 1 Prillin!”. E dini se çfarë m’u kujtua kur

41


dëgjova Kryeministrin? Pallati 176. Jovan Bregu qëshkruante atë letrën dhe thoshte më pas: “Po sijanë bërë këta njerëz, more burrë? Si janë kaq tëpaturp këta njerëz, që shkruajnë letra nga këtoanonimet dhe i fusin edhe poshtë derës?”

Edhe Kryeministri ynë, zoti Jovan, vjen këtu dhena tregon se si për 8 vjet mburret për vendin e parënga fundi që zë në çdo nismë të tij. Iu mburrshqiptarëve dhe vazhdon t’u mburret për vendin efundit në Evropë që mori vizat për të lëvizur lirshëm.Dhe tha: “Jua kam dhënë unë këtë”, kur Tanja Fajonerdhi tha se vetëm Kryeministri nuk jua ka dhënë.Vizat i morën qytetarët shqiptarë.” Duhet të kuptoshqë e kanë ligj, nuk kanë ç’të bëjnë.

E gjithë historia është një histori turpi, kjo esotmja sidomos, me Kryeministrin që vjen këtu pae ditur se çfarë diskutohet dhe flet për kushtetutëne Tiranës, kur ne kishim për të diskutuar ligjin eTVSH-së, duke thënë se u ka hequr TVSH-nëshqiptarëve e inputeve bujqësore.

I kemi bërë një pyetje përfaqësuesit të ministrisënë mbledhjen e komisionit se për sa ditë e kishinpërgatitur ligjin, kur e kishit marrë vesh që për inputetpër bujqësinë duhej hequr TVSH-ja. Përgjigjja ishtepër një javë. Kemi kontaktuar me të gjithë fshatarëtshqiptarë për një javë. Me aq fansa sa kaKryeministri, ku rreth 70% e atyre që përdorin FB-në sot janë fshatarë, të cilët nuk dinë as shkrim eas këndim, na del këtu nga raporti i Ministrisë sëBujqësisë që janë analfabetë, mbi 64% e tyre kanëvetëm arsim fillor dhe tetëvjeçar, na dilka qëkomunikojnë me Kryeministrin duke i thënë të heqëTVSH-në e inputeve, se ai nuk e kuptoi kur ia tha triherë opozita që duhej të hiqte TVSH-në për inputetbujqësore në mënyrë që të rriste konkurrueshmërinëe bizneseve e fermave shqiptare në tregun rajonaldhe vendas. Këtë nuk e kuptonte. Nuk ka se si takuptojë, sepse ka hallin tonë, se kush e kush nukështë në listë.

Zoti Kryeministër dhe ju, zonja Topalli, e kenipërmendur disa herë problemin se kush është nëlistë. Unë jam në listë, jam në listën e ekonomistëve,Shega është në listën e juristëve, Ermonela po ashtu,shumë prej nesh jemi në listën e profesionistëvetanë, ndërsa ti, more zotëri, nuk je më në listën emjekëve, se ke filluar ta urresh profesionin tënd kurnuk i bëre dot derman Enver Hoxhës, e le të vdistekur ishe mjeku i tij personal, dhe sot ke frikë të mosjesh në Parlament, ke frikë se nuk di të bësh asgjëtjetër përveç titullarit të festës së 1 Prillit, ke marrëedhe autorësinë e saj dhe ke të drejtën të kërkosh

një copyright diku për këtë festë.Po ju përmend disa të dhëna për FAO-n nga

Ministria e Bujqësisë. Aty thuhet se toka jonëbujqësore sot është rreth 48.7% dhe toka e përdorurpër prodhim bujqësor është rreth 43 %, duke futurkëtu edhe tokën fushë edhe tokën kodër, dhepopullsia e punësuar në bujqësi zë rreth 72% të tëpunësuarve në të gjithë punësimin në Shqipëri.

Sa keni investuar për bujqësinë deri më sot? Ibëra një pyetje ministrit dhe m’u përgjigj që ka njëspecifikë regjistrimi i fermave bujqësore, pasi nukregjistrohen në QKR, por në Ministrinë e Bujqësisë,pra e marrin licencën për të punuar në ministri. Potaksat ku i paguajnë? Në Ministrinë e Bujqësisë?Nga e keni llogaritur që efekti i TVSH-së për inputetbujqësore për këta fermerë, që nuk janë të regjistruarnë QKR, do të jetë 1.3 miliardë lekë? Nga e kenikuptuar që do të kursehen 30 milionë lekë?

Shikoni raportin! Ai është edhe më qesharak.Ka shumë kohë që ne këtu flasim vetëm me zero,20, 30, 50 milionë dhe asnjëherë nuk ka më shiframe presje dhjetore. U bini shifrave gjithmonërrumbullak. Nuk keni më as kohë t’i llogarisni, porduke qenë nga fundi, i bini shkurt, vetëm afërsisht.Kjo është përgjigjja e qeverisë suaj dhe çfarë do tësjellë me amendimin në ligjin për TVSH-në.

Efekti i përfitimit të bujqësisë nga ligji sot ështëzero, sepse të gjithë ata që përfitojnë nuk janëimportues, nuk kanë të drejtë të fusin asnjë inputnë doganë, nuk janë subjekte tatimpaguese, nukjanë subjekte TVSH-je dhe, si të tilla, nuk mund tëkryejnë operacione doganore. Si ka mundësi të thonise do të kursejnë 30 milionë euro në biznesin etyre? Në cilin biznes? Në atë që e quani“householder”, që do të thotë gra fshatare qëmenaxhojnë shtëpitë e tyre, sepse burrat i kanë nëkurbet? Kjo është bujqësia shqiptare që përfiton?

Ky është një turp i madh. Jovan Bregu duhet t’ibëjë mirë llogaritë me shqiptarët, që mos t’i thuashmë pas: “Të thashë, i dashur Jovan, mos e bëj këtëgjë!” dhe ai të thotë: “Më the. Bëra gabim.”

Këtë do ta thuash më 23 qershor, jo sot.(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Bejtja!Zoti Spaho, keni fjalën.Edmond Spaho - Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Të nderuar kolegë,Kuvendi i Shqipërisë vazhdon sot shqyrtimin e

paketës së masave objektivi themelor i të cilaveështë përmirësimi i klimës së biznesit me synim

Viti 2013

42


nxitjen e rritjes ekonomike dhe rritjen e punësimit.Kriza ekonomike që ka mbërthyer shumë vende

evropiane e ka zgjeruar debatin rreth masave tëkursimit dhe stimujve për nxitjen ekonomike si mjetepër kapërcimin e krizës.

Me gjithë rezultatet mjaft të mira të arritura ndërvite në reduktimin e sektorit publik dhe shpenzimeveqë lidhen me të, nga 6.2% e PBB-së në 5%, qeveriaështë kujdesur që ta nxisë rritjen ekonomike tëvendit nëpërmjet stimulimit të sektorit privat.Politikat e stimulimit fiskal nga ana e qeverisëshqiptare të sektorit privat të prodhimit gjatë gjithëperiudhës së krizës ekonomike botërore e kanëtreguar më së miri efikasitetin e tyre.

Këtij qëllimi i kanë shërbyer ulja e tatimit mbifitimin dhe tatimit mbi dividendit nga 25% në 10%,përgjysmimi i taksës së biznesit të vogël, ulja etatimit mbi të ardhurat personale në 10%, ulja ekontributit të sigurimeve shoqërore për punëdhënësinme 1/3-ën, ulja apo heqja tërësore e një numri tëkonsiderueshëm tarifash dhe detyrimesh doganore,heqja e TVSH-së për gazetat, revistat dhe prodhimete medias elektronike, aplikimi i amnistisë fiskale,që të gjitha së bashku kanë rezultuar në qindramilionë dollarë përfitime për sektorin privat tëekonomisë.

Rritja mesatare ekonomike me rreth 3% në vitpërgjatë periudhës së krizës është fakti mëdomethënës i drejtësisë së kësaj politike. Kyargument merr më shumë vlerë kur rritja ekonomikee vendeve që nuk kanë aplikuar stimuj fiskalë kaqenë dhe është pothuaj zero ose negative.

Sot më shumë se në çdo periudhë tjetër biznesika nevojë për përkrahje dhe përmirësim të klimësndaj tij, ka nevojë për masa stimuluese, që tëpërballojë presionin e ekonomive të rajonit dhe tëzgjerohet në mënyrë që të hapen vende të reja punëpër qytetarët, por veçanërisht për rininë.

Këto janë politikat që kërkohen me ngulm dheduhet të miratohen dhe jo rritja e taksave. Çdo lekqë i ofrojmë sot sektorit privat konvertohet vetëm nërritje prodhimi dhe rritje pagash për të punësuarit.

Propozimi për heqjen e TVSH-së për makineritë,pajisjet, farërat, plehrat kimike, pesticidet përbujqësinë, si dhe inputet për blegtorinë dheakuakulturën është një hap shumë i madh për tëmbështetur zhvillimin e mëtejshëm të bujqësisë,blegtorisë dhe peshkimit në vendin tonë. Ai ështënjë ndihmë e jashtëzakonshme që u jepet në radhëtë parë fermerëve, thënë ndryshe gjysmës sëpopullsisë së vendit, që jeton në fshat dhe kontribuon

me rreth 18% të PBB-së.Bujqësia në vendin tonë ka njohur rritje të

konsiderueshme gjatë viteve të fundit. Sot jo vetëmqë është kapërcyer tërësisht faza kur pjesëndërrmuese për nevojat e tregut për produktebujqësore dhe blegtorale e siguronim nga importi,por është kaluar në fazën ku ne plotësojmë nevojatpër një pjesë të konsiderueshme të vitit dhe një sasie prodhimit eksportohet në tregjet e huaja për shkaktë cilësisë së pëlqyeshme.

Nëse rritja e prodhimit vjetor të vendit ka qenëmesatarisht 4% gjatë 7 vjetëve të fundit rritja eprodhimit bujqësor ka qenë mbi mesataren e vendit.Në vitin 2012 prodhimi bujqësor pati një rritje prej5% më shumë se viti 2011, ose 2 herë më shumëse mesatarja e vendit.

Që nga viti 2006 prodhimi bujqësor është rriturme 30%, duke krijuar rreth 100 mijë vende të rejapune. Disa prodhime si: zarzavatet, frutat, vajit tëullirit, prodhimeve të përpunuara të peshkut, bimëvemedicinale tashmë janë pjesë e tregjeve rajonaledhe evropiane.

Nga viti 2006 eksportet bujqësore janë rritur 3herë duke kapur vlerën e 13 miliardë lekëve. Fermatbujqësore dhe blegtorale po rriten nga viti në vit sirrjedhojë e investimeve që po kryejnë fermerët, poredhe e subvencioneve që jep shteti për të nxiturprodhimin, sidomos në dru frutorë, vreshta,mbarështimin e lopëve dhe të të imtave, ullirit etj.Rreth 42 mijë ferma kanë përfituar subvencione gjatë4 vjetëve të fundit në sajë të politikave të ndërmarranga qeveria për të mbështetur prodhimin bujqësordhe blegtoral.

Zhvillimet e fundit në ekonominë botërore kanëbërë që çmimet e mjaft prej lëndëve të para, farëravee pesticideve të rriten. Për rrjedhojë edhe kostoja eprodhimeve bujqësore ka tendencë të rritet. Masa epropozuar nga qeveria për të hequr tërësisht TVSH-në për këto inpute do të jetë një ndihmë e madhepër fermerët dhe një plotësim i kërkesës sëshoqatave të tyre.

Heqja e TVSH-së për makineritë dhe pajisjet dotë ndikojë edhe në përshpejtimin e ritmeve tëmekanizimit të fermave bujqësore dhe blegtorale,por edhe të zgjerimit të kapaciteteve ruajtëse si dheindustrisë së përpunimit të këtyre produkteve.

Heqja e TVSH-së për makineritë dhe pajisjetpër sektorin e përpunimit dhe agrobiznesit, qëndërmorëm në muajin dhjetor të vitit të shkuar, ekombinuar me masën e sotme, e plotëson të gjithëciklin nga prodhimi në përpunim.

43


Me lehtësitë e propozuara për rreth 150 mijëferma bëhet e mundur që ato të përfitojnë rreth 30milionë dollarë në vit, para që do të përballohen ngabuxheti i shtetit. Reagimi i fermerëve dhe i blegtorëveanembanë vendit ka qenë mjaft pozitiv dhe ata mezipresin t’i shohin këto masa të aplikuara në praktikëne përditshme.

Këto janë politika që punonjësit e bujqësisë ikërkojnë dhe i mbështesin, jo si politikat e dështuaratë naftës pa akcizë, që rilindësit e vjetër dhe të rinji propagandojnë fshat më fshat me shpresën që tëtërheqin ca vota. Në diskutimet e tyre deputetët emajtë pretenduan se maxhoranca me propoziminqë po kalon sot paska kopjuar programin e PS-sëdhe po përsërit propozimet e bëra nga ta në dhjetortë vitit 2012. Propozimi i PS-së në muajin dhjetorka qenë për heqjen e TVSH-së së ushqimeve dheprodukteve bujqësore.

Nëse propozimi juaj fliste për produktetpërfundimtare të bujqësisë dhe blegtorisë, ne poflasim për lëndët e para dhe makineritë e pajisjet ebujqësisë dhe blegtorisë.

Nëse ne synojmë të ndihmojmë fermerët që tëulin kostot e prodhimit, propozimi juaj i hapte rrugënimportit të produkteve bujqësore dhe blegtorale dheçonte në rrënimin e prodhimeve vendase.

Nëse propozimi ynë synon të ulë kostot eprodhimit bujqësor dhe rrjedhimisht të përfitojnëfermerët dhe konsumatorët e këtyre prodhimeve,propozimi juaj do të çonte automatikisht në rëniene çmimit të grumbullimit të produkteve të mësipërmepa ndryshuar kostoja e prodhimit të tyre dhe nërritjen e fitimeve të importuesve të prodhimevebujqësore e blegtorale.

Të nderuar kolegë,Politikat e mbështetjes së biznesit, zgjerimit të

prodhimit dhe rritjes së mundësive për punësim dotë jenë thelbi i politikave ekonomike të kësajmaxhorance në mandatin e tretë qeverisës. Rrugamë e mirë për të rigjallëruar ekonominë dhe për takthyer atë në rrjedha normale është mbështetja ebiznesit privat përmes stimujve fiskalë dhe stimujvetë tjerë ekonomikë.

Reformat e përmendura më sipër janë në bazëtë vlerësimeve shumë pozitive që vendi ynë ka marrënë drejtim të klimës së biznesit. Tregues shumë iqartë i kësaj klime është rritja e përvitshme einvestimeve të huaja. Nga rreth 300 milionë dollarëqë ishin disa vite më parë, sot ato kanë arritur nënivelin e 1 miliard dollarëve në vit. Rezultat direkt ipolitikave favorizuese ndaj biznesit është trefishimi

i eksporteve gjatë një periudhe disavjeçare.Para disa ditësh dëgjuam Edi Ramën t’i

deklaronte komunitetit të biznesit që, nëse PS-javjen në pushtet, më 1 janar 2014 fillon regjimi i ri itaksave. Një gjë është e sigurt, tha ai, taksa esheshtë nuk do të jetë më dhe ju do të paguani jovetëm më shumë, por aq sa dua unë.

Ne dëshirojmë të garantojmë komunitetin ebiznesit vendas dhe të huaj se që për sa kohë qëdo të qeverisë vendin PD-ja dhe aleatët e saj, nukdo të ketë rritje të taksave, marrëdhëniet e qeverisëme biznesin do të jenë ato të reformimit dhe tëzhvillimit të ekonomisë së vendit, me më pak taksa,më shumë prodhime dhe investime të huaja, mëshumë vende të reja pune, paga më të larta përpunonjësit dhe rritje të mirëqenies së qytetarëve.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Spaho!Zoti Shehu, urdhëroni!Sherefedin Shehu – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Projektligji i paraqitur sot përbën një moment të

rëndësishëm për fermerët shqiptarë dhe përzhvillimin e bujqësisë shqiptare. I gjithë debati, i cilipo bëhet midis polemikave se çfarë duhet përjashtuardhe për çfarë duhet paguar tatimi mbi vlerën e shtuar,në të vërtetë nuk ka të bëjë me thelbin e problemit.E rëndësishme është se çfarë përfaqëson ky ligjdhe pse ky ligj po paraqitet sot në Kuvend.

Besoj se qytetarët shqiptarë e dinë se çfarë kandodhur në bujqësinë shqiptare. Ky akt vjen në këtëmoment për arsye sepse tashmë bujqësia pomodernizohet, dhe ajo që është më e rëndësishme,po strukturoret në ferma, pra fshatarët po bëhenfermerë. Në këtë proces modernizimi dhe formalizimiështë krejt normale që të hiqet edhe tatimi mbi vlerëne shtuar, dhe heqja e tatimit mbi vlerën e shtuar kavlerë sot sepse shndërrohet në një përfitim real përfermerët.

Bujqësia ka shënuar përmirësime të dukshme.Ndër to unë do të përmend faktin se në vitin e kaluarbujqësia ishte ndër sektorët që pati rritjen më tëmadhe. Ndonëse rritja mesatare parashikohet të jetërreth 2 për qind, rritja në sektorin bujqësor pritet qëtë jetë mbi 5 për qind. Ne kemi jetuar në Shqipërikur importoheshin edhe mollë, kur importoheshinedhe perime, të cilat janë prodhuar historikisht nëShqipëri, dhe tashmë mesatarisht mbi 80 për qinde nevojave të popullsisë për produkte bujqësore eblegtorale plotësohen nga fermerët shqiptarë. Jo

Viti 2013

44


vetëm kaq, fermerët shqiptarë tashmë kanëdepërtuar edhe në tregun europian dhe çdo vit rritjae eksporteve në tri vitet e fundit ka qenë nga 15 derinë 35 për qind. Në këtë moment që vjen ky ligj ështërritur ndjeshëm edhe mekanizimi i bujqësisë,përdorimi i makinerive, dhe sidomos i plehravekimike, imputeve intensive, të cilat përbëjnë mbi 50për qind të shpenzimeve apo të kostos së produktevebujqësore dhe blegtorale.

Për këtë arsye, heqja e tatimit mbi vlerën e shtuarmbi imputet do të mundësojë rritjen e të ardhuravetë fermerëve dhe të konsumatorëve. Në vend tëtatimit mbi vlerën e shtuar me tarifa të diferencuaratë mallrave të konsumit bujqësor, tashmë qeveriavjen me propozimin për heqjen e tatimit mbi vlerëne shtuar mbi makineritë, plehrat kimike, lëndët epara bujqësore dhe blegtorale. Këtë e bën për disaarsye shumë të thjeshtë: e para dhe më erëndësishmja, sepse administrimi i tatimit mbi vlerëne shtuar për segmentin e prodhimit dhe të tregtimittë imputeve bujqësore është më i thjeshtë dhe nukkrijon evazion fiskal. Përjashtimi në këtë fazë ështëi prekshëm për fermerët sepse marrëdhëniet janëtë normalizuara pasi bëhet faturimi midis shitësitdhe blerësit të imputeve dhe që të dy janë subjektetatimore.

Ajo që është më e rëndësishme, heqja e tatimitmbi vlerën e shtuar në këtë fazë krijon përfitime qëshkojnë direkt në xhepat e fermerëve dhe tëkonsumatorëve shqiptarë. Me miratimin e këtijprojektligji fermerët do të paguajnë 20 për qind mëpak për plehrat kimike dhe lëndët e para bujqësore.Fermerët do të paguajnë 20 për qind më pak përmakineritë dhe pajisjet bujqësore, dhe natyrshëmkëto pagesa të ulura të fermerëve do të bëjnë qëkostoja e produkteve bujqësore dhe blegtorale tëjetë 20 për qind më e ulët, rrjedhimisht 20 për qindmë të ulëta do të jenë edhe çmimet përkonsumatorët e produkteve bujqësore dheblegtorale.

Është e vërtetë se Partia Socialiste vazhdimishtështë përpjekur të ofrojë diçka lidhur me TVSH-në,por që në fillim ka pasur një dallim thelbësor midispropozimeve të PS-së dhe atyre të qeverisë, sepsePS-ja ka propaganduar dhe ka propozuar heqjen etatimit mbi vlerën e shtuar nga produktet në fazën ekonsumit, ose më mirë të themi, TVSh-në për miellin,TVSH-në për bukën, për vezët, për mollët, përqumështin, e të tjera mallra konsumi, dhe të mosharrojmë, kësaj i ka shtuar edhe akcizën e naftës.

E vërteta është se po të heqësh TVSH-në nga

këto lloj mallrash, në fakt u ke bërë një shërbimmonopoleve, sepse përfitimet do të shkojnë temonopolet dhe jo te fermerët. Përkundrazi, fermerëtnuk do të përballojnë konkurrencën e monopoleve,dhe nga ana tjetër, do të kenë detyrimin që produktete tyre t’i shesin të paktën 20 për qind më lirë nëtreg, që do të thotë se të ardhurat e fermerëve do tëulen 20 për qind më pak, dhe këto, nga fermerët dotë transferohen në xhepat e monopolistëve dheimportuesve të mëdhenj që do t’iu marrin frymënfermave të vogla shqiptare.

Natyrisht, me këto politika nuk mbrohetkonsumatori, por vetëm bëhet demagogji. Dukehequr tatimin mbi vlerën e shtuar në momentin ekonsumit, nuk i garanton konsumatorët, nuk igaranton qytetarët se do të jenë më të ulëta 20 përqind edhe çmimet, sepse çmimet i vendos tregu.Një pjesë e mallrave që unë përmenda më lartshërbejnë edhe si lëndë e parë në industrinë e lehtëdhe në industrinë përpunuese. Në këndvështriminfiskal krijohet një gropë e madhe fiskale dhe njëpresion i madh për evazion fiskal, sepse dukepërjashtuar atë pjesë që shkon për konsum,natyrisht edhe industria do të tentojë që t’i klasifikojësi mallra konsumi ato produkte që i përdor për lëndëtë para.

Duke parë projektin që na paraqitët sot, është eqartë se do të nxiten investimet dhe punësimi nëShqipëri, sepse ulet ndjeshëm kostoja e makinerive,e plehrave kimike dhe e lëndëve të para bujqësore.Për rrjedhojë, do të nxiten investimet në bujqësi,pra, do të nxitet transferimi i kapitaleve edhe nëbujqësi. Nga ana tjetër do të nxisë modernizimindhe do të mundësojë daljen në treg të fermerëve,pra atë që e thashë edhe më parë, shndërrimin efshatarëve tashmë në fermerë, të cilët do të kenëakses në treg. Ky proces do të ndikojë edhe nënxitjen e formalizimit të sektorit bujqësor me qëllimpër të marrë përfitimet nga përjashtimi i tatimit mbivlerën e shtuar.

Duke hequr tatimin mbi vlerën e shtuar në fazëne importimit dhe shitjes së imputeve bujqësore, dotë ulet edhe evazioni fiskal, pasi përjashtimi bëhetvetëm në fazën e importit, të prodhimit të plehravekimike dhe të lëndëve të para bujqësore dheblegtorale, gjë që është jo vetëm e kontrolluar, poredhe e formalizuar, pasi ky proces bazohet nëfaturimin reciprok.

Përfundimisht, të gjitha këto aspekte do të bëjnëqë të rritet interesi për bujqësinë, dhe në fund tëfundit, do të rritet punësimi në sektorin e bujqësisë.

45


Prandaj, ju ftoj që ta mbështesim këtë nismë dhet’u japim mundësi fermerëve që të ulin koston dhetë shtojnë prodhimet e tyre, punësimin dhe tëardhurat për familjet e tyre!

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e ka marrë zoti Ardjan

Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Shehu!Meqenëse numri më i madh i diskutuesve është

nga e djathta, zoti Papa keni fjalën.(Flitet nga salla pa mikrofon.)Zonja Kodheli, për zotërinë ishte në drejtim

kryetarja. Për mospraninë në sallë të personit,Kryetarja e ka hequr nga radha e diskutimit, njësojsiç më ndodhi mua me zotin Cara seancën e kaluar,të cilin e hoqa nga radha e diskutimit.

Nëse doni ju të diskutoni më përpara, hajdeni,por unë desha të ekuilibroj diskutimet.

Zonja Kodheli, urdhëroni!Zoti Papa, ju kërkoj ndjesë.Mimi Kodheli – Ju faleminderit, kolegu Papa!Në fakt diskutimi im sot do të jetë jo i

zakonshëm krahasuar me diskutimet që unëpersonalisht kam bërë në këtë Parlament. Do tëlexoj çfarë është shkruar në procesverbalin eseancës së ditës së enjte, datë 20 dhjetor 2012, seçfarë kanë thënë zotërinjtë e maxhorancës, dukepërfshirë edhe parafolësin.

Po e filloj me atë që parafolësi, kolegu im inderuar Shehu, ka thënë në atë seancë. Citoj sipasprocesverbalit: “Ky projekt, (projekti i maxhorancëssë asaj dite), vjen në një moment të rëndësishëmdhe lidhet me masat antikrizë që merr qeveria.Ndryshe nga ato që propozohen në këtë projektkëtu, po dëgjojmë debate nga kolegët e opozitës,të cilat në të vërtetë nuk janë argumente. E gjithëkjo bëhet për propagandë elektorale në mungesë tënjë programi elektoral. Propozimet kryesore që lidhenme këtë projektligj kanë të bëjnë me heqjen e TVSH-së në mënyrë të segmentuar për disa produktebujqësore apo impute të tyre - thotë kolegu i nderuar.- Ajo që është më e rëndësishme në këtë moment,- vazhdon kolegu, - ndryshe nga politikat epropozuara për heqjen e TVSH-së në fazën ekonsumit (në fakt ne kishim sjellë propozimin përheqjen e TVSH-së së imputeve), kemi një ulje realetë kostos ekonomike sepse TVSH-ja hiqet nëmomentin e investimeve, thotë kolegu. Pra, vlera einvestimeve do të jetë realisht 20 për qind më pak.Prandaj, thotë kolegu, ju ftoj që ta miratojmë këtëpaketë dhe të vazhdojmë procesin e heqjes së

TVSH-së por në momentin e investimeve dhe jo tëkonsumit”.

Një zotëri ministër vazhdon më tutje (në fakt kyzotëri nuk është ministri i Financave, por njëministër tjetër i qeverisë), ai thotë “Unë do ta quajatë drejtë shqetësimin e deputetëve të opozitës dhethem se politikat bujqësore duhet të kenë njëvëmendje të madhe sot pa pritur të nesërmen. Nukshoh problem në artikulimin e kërkesave për të parëse çfarë lehtësimesh mund të bëjmë në imputet ebujqësisë. Sigurisht, - vazhdon ministri, - i kanëquajtur gabim lehtësimet taksore apo doganore nëproduktet bujqësore, sepse do të prishin tregun dhedo të vijnë të ekspozuara para një konkurrence jo tëpërballueshme me prodhimet tona. Ndërsa përimputet i vetmi problem në lehtësinë që ne duhet tëjapim, vazhdon ministri, është se skema e lehtësimitnëpërmjet uljes, heqjes së TVSH-së apo tarifësdoganore e lë në efektin e masës së shërbimit tregtardhe se tregtari nuk e përcjell atë te fermeri, thoshteministri në datën 20 dhjetor”.

Vijmë te përfundimi i seancës të datës 20 dhjetor.Zonja Kryetare thoshte atë ditë: “Kuvendi miratonnë tërësi projektligjin “Për procedurat tatimore nëRepublikën e Shqipërisë” të ndryshuar”. Kalojmë teprojektligji “Për të tatimin mbi vlerën e shtuar”.Hapim votimin në parim me elektronikë.

Mbyllim votimin. 73 vota pro. 58 vota kundër.Kuvendi miraton në parim projektligjin.”

Para se të kalojmë te neni 1, zonja Kodheli kapërsëri një propozim.

“Zonja Kodheli, keni fjalën”, thotë zonja Kryetare.“Mimi Kodheli: Propozimi ynë ka qenë që në

nenin 1 të shtohet një pikë e cila ka të bëjë mefurnizimet e përjashtuara. Konkretisht: Mepërjashtimin nga TVSH-ja të furnizimit të plehravekimike si insekticide dhe pesticide që përdoren nëfermat bujqësore si lëndë e parë në prodhiminbujqësor, duke i konsideruar si një imput, i cili rritnë mënyrë të konsiderueshme çmimin e produktevebujqësore”. Këto ka thënë zonja Kodheli më datën20 dhjetor.

Zonja Topalli ka thënë: “Zonja dhe zotërinjdeputetë hedhim në votim (me elektronikë)propozimin.

Ju lutem, deputetë, është propozimi i PartisëSocialiste.

Mbyllet votimi.Kush është dakord? 59 vota pro dhe 72 kundër.”Procesverbali vazhdon: “Kuvendi rrëzon

propozimin e zonjës Kodheli”.

Viti 2013

46


Zonja Topalli: Kalojmë në votimin nen për nenme karton.

Vazhdon votimi kundër.Neni 2.Zonja Kodheli, keni propozim tjetër?Urdhëroni!Mimi Kodheli: Propozimi ynë sërish konsiston

që në nenin 1 të shtohet në listën e furnizimeve tëpërjashtuara...

Jozefina Topalli: Zonja Kodheli, e mbaruam nenin1.

Mimi Kodheli: Siç po ju thosha në nenin 1 tështohen në listën e furnizimeve të përjashtuaraimputet bujqësore, të cilat ne i kemi cilësuar si tëdomosdoshme të përjashtohen nga TVSH-ja.Prandaj furnizimin me plehra kimike e konsiderojmësi furnizim të përjashtuar, që do të thotë TVSH-jabaras me zero.

Ky është propozimi që konsiston në nenin 2",thotë përfaqësuesja e opozitës.

“Jozefina Topalli: Faleminderit, zonja Kodheli!Hedhim në votim propozimin e zonjës Kodheli.Hapet votimi me elektronikë.Kush është dakord? 58 vota pro dhe 72 kundër.”Në procesverbal thuhet: “Kuvendi rrëzon

propozimin.Zonja Topalli: Ju lutem, zonja Kodheli, bëni

propozimin tjetër!Mimi Kodheli: Propozimi ynë vjen si një

domosdoshmëri e përjashtimit nga TVSH-ja tëbarnave dhe të shërbimeve shëndetësore. Në fundtë vitit 2008 ju kemi rivënë edhe njëherë në dijenidhe kemi ngarkuar me barrë 10% TVSH-në, barnamedikamente, shërbime shëndetësore, gjë që kasjellë rritjen e çmimeve të barnave dhe ka sjellënjë shtrenjtim të këtij sektori, shërbimi i cilit duhettë jetë falas dhe në nivele të përballueshme për tëgjithë qytetarët shqiptarë.

Propozimi është si më poshtë: “Pas nenit 4 tështohet neni 4/1 me këtë përmbajtje: “Pas nenit 24/1 të shtohet neni 24/2 me këtë përmbajtje:“Furnizimi i barnave dhe i shërbimeve shëndetësorenga institucionet shëndetësore publike dhe privateështë furnizim i përjashtuar nga TVSH-ja””. Ky ështëpropozim i Partisë Socialiste.

Nuk është e nevojshme t’ju them se edhe kypropozim është votuar me 72 vota kundër dhe 59vota pro.

“E fundit, në nenin 30 - thotë përfaqësuesi iopozitës - në pikën 2, të shtohet edhe pika 3 mekëtë përmbajtje: Furnizimet me farëra, fidanë,

vaksina në fermat bujqësore dhe blegtorale të jenënjë furnizim i tatueshëm nga 20% në 10%.”

Ky ishte propozimi ynë. Ai është votuar me 72vota kundër. Një abstenim dhe 59 vota pro. Kjo ështësituata.

Atëherë, në fund do të pyes zotërinjtë emaxhorancës: kur e kuptuat se 70 % e të gjithëkostos së prodhimit bujqësor e zënë shpenzimetpër plehrat kimike si pesticide, farëra dhe fidanë,kur jua kërkoi Kryeministri me ngulm, kur jua thaPartia Socialiste apo këto ditët e fundit?

Kaq pak moral ka në këtë sallë? Minimalisht,duhet të kërkonit falje. Jo neve, por fermerëveshqiptarë, të cilët nëse propozimi ynë do të miratohejqë në 27 mars të vitit 2012, pra saktësisht një vitmë përpara, fermeri shqiptar do të kishte përfituarmiliarda lekë. Jo vetëm ata, por të gjithë qytetarët etjerë me të ardhura të pakta ose të mesme, që sipasojë e propozimeve tona për uljen e TVSH-së sëenergjisë elektrike, të konsumit familjar nga 20%në 6 %, apo të heqjes së TVSH-së për ilaçet dheshërbimet shëndetësore nga 10% e rivënë prej jush,në zero ose e përjashtuar nga TVSH-ja, do të ishinnjë hap përpara për të mundësuar rritjen e konsumit,i cili ka shkuar në nivelet më të ulëta historike qënjeh ekonomia shqiptare. Propozimet jua kemi sjellësot për të katërtën herë. Besoj dhe shpresoj shumëqë t’i merrni në konsideratë, seriozisht këtë radhë,dhe të mund të votoni, sepse kam frikë që do të vininjë javë para mbylljes së parlamentit dhe do të thoni:“E kemi kuptuar tashmë se ka rënë konsumi, sejanë rritur çmimet, prandaj hajde t’i ribëjmë si tonatedhe këto propozime që keni sjellë plot tri herë dhesot për të katërtën herë”. Mendoni seriozisht, vërjanigishtin kokës dhe mendoni me dorë në zemër dheme mendje të kthjellët se këto janë propozime ngatë cilat do të kishin përfituar qytetarët shqiptarë. Jufaleminderit!

Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Kodheli!Urdhëroni, zoti Papa!Gjergji Papa – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Të nderuar kolegë, duke dëshiruar të them

mendimin tim për projektligjin, nuk mund të rri patheksuar se mënyra çoroditëse dhe demagogjikeme të cilën e trajton opozita sektorin e bujqësisëështë jo vetëm absurde dhe ireale, por shpreh edhenjë mendësi e frymë totalitariste. Kjo prirje dhemendësi vërehet në të gjithë të ashtuquajturinprogram të “rilindësve të rinj”. Në ekonominë e tregutnuk zbatohet planifikimi i prodhimit dhe i

47


shpërndarjes së tij, sipas parimeve të ekonomisësocialiste që tashmë ka dështuar, por sipas kërkesësdhe ofertës. Bujqësia shqiptare është pjesë eekonomisë globale dhe si e tillë shumë parametra,si çmimet, kuotat e prodhimit e të shpërndarjes,rrjedhin nga kërkesat e tregut. Shteti ka për detyrëqë me politikat e veta të orientojë e të ndihmojë nëzhvillimin e këtij sektori. Pikërisht këtij qëllimi ishërben edhe ky projektligj. Ai është në vazhdën enismave të rëndësishme të qeverisjes së kësajmaxhorance.

Sektori i bujqësisë ka qenë dhe mbetet ndërprioritetet e qeverisë “Berisha”. Partia Demokratikee ka konsideruar dhe vazhdon t’i konsiderojë fermerëtshqiptarë dhe bujqësinë si një nga degët më tërëndësishme të ekonomisë së vendit dhe të peshësqë ka në prodhimin e përgjithshëm bruto. Siakademik i fushës së bujqësisë dhe si deputet iqarkut të Korçës, dua të sjell në Kuvend njëfalënderim të veçantë, jo vetëm në emrin tim personalpor edhe të gjithë fermerëve korçarë për qeverinë“Berisha”, e cila po përjashton nga tatimi i vlerës sështuar, brenda vendit dhe në import, të lëndëve tëpara që përdoren në bujqësi, si plehra kimike,pesticide, farëra, fidanë frutorë, mëshqerra racë epastër, të imta racë e pastër, materiale biologjikepër ndërzim, ushqime për blegtorinë, materiale përbletarinë, plastmasë për bujqësinë, makina përfurnizimin e fermerit si dhe furnizimin e rrjetave tëpeshkimit. Jo vetëm fermerët korçarë, por të gjithëfermerët shqiptarë janë shumë të kënaqur ngambështetja që u ka dhënë qeverisja demokratikegjatë këtyre tetë viteve. Vetëm në qarkun e Korçës,për periudhën 2007-2012, janë subvencionuar përbujqësinë 6 miliardë e 300 milionë lekë.

Subvencionet kanë rritur ndjeshëm punësiminpër prodhimin, grumbullimin dhe përpunimin eprodukteve bujqësore dhe blegtorale. Njëkohësisht,kanë rritur ndjeshëm të ardhurat e fermerëve. Sirezultat e kësaj mbështetjeje, bujqësia e rajonit tëKorçës jo vetëm që ka treguar qëndrueshmëri nëtrendin e rritjes, por edhe ritme të larta të rritjeve tësaj. Krahasuar me vitin 2005, është rritur sipërfaqjae mbjellë me pemë frutore, është rritur 3-4 herëprodhimi i frutave, është rritur dhjetë herë prodhimi ifidanëve frutorë, është rritur me 142% prodhimi ipatates, 135% prodhimi i perimeve, është rritureksporti i frutave me 70 mijë kuintalë dhe eksporti ibimëve mjekësore me 2.8 herë. Mbështetja e dhënënga qeveria “Berisha” për mbulimin e interesit tëkredisë për ndërtimin dhe shtimin e kapaciteteve

ruajtëse dhe përpunuese të agroindustrisë në dhjetëmijë tonë prodhim, ka bërë të mundur të garantohetpër shitje i gjithë prodhimi bujqësor e blegtoral ifermerëve, ka bërë të mundur që konsumatorit t’igarantohet prodhim vendas cilësor dhe njëkohësishttë ulet importi i prodhimeve bujqësore e blegtorale.

Pretendimet e bllokmenëve të rinj, që i shohinproblemet dhe hallet e fermerit shqiptar që nga vilate tyre luksoze, janë aq larg realitetit dhe të vërtetës,sa edhe vetë fermerët qeshin me broçkullat e tyre.Të quash të papunë fermerët shqiptarë, që punojnëditë e natë, është totalisht absurde. Vetë kryetari ityre, Edi Rama, nuk e ka fare haberin e zhvillimit tëbujqësisë në rajonin e Korçës dhe nuk ka si ta dijë,sepse nuk ka vizituar kurrë në Korçë një fermëbujqësore ose blegtorale. Prandaj dua t’i them atijqë kur të vijë herë tjetër në Korçë, të gjejë ndonjëpremtim tjetër për të mashtruar fermerët. Premtimii bërë javën e kaluar, që kur ai të vijë në pushtet, gjëqë nuk ka për të ndodhur, nuk do t’u lerë fermerëveasnjë kg prodhim t’u kalbet, është një gënjeshtërme bisht, sepse fermerët shqiptarë kanë disa viteqë nuk u mbetet asgjë për t’u kalbur, sepsepavarësisht rritjes së ndjeshme të prodhimit, falëtraditës, kulturës bujqësore dhe mbështetjes sëqeverisë, e kanë shitur e përpunuar të gjithëprodhimin e tyre bujqësor e blegtoral. Por, me gjithëkëtë progres të madh, bujqësia ballafaqohet me njëshkallë të ulët të mekanizimit dhe të kimizimit, sidhe me nivel të ulët të farave dhe fidanëve cilësorëdhe racave të zgjedhura të kafshëve.

Përjashtimi nga tatimi i vlerës së shtuar brendavendit dhe import të imputeve që përdoren në bujqësika si qëllim uljen e kostos së prodhimeve bujqësorepërmes reduktimit të kostos së lëndës së parë,veçanërisht të plehrave kimike, që lidhet me çmimine lartë të importit të tyre.

Kostoja e imputeve zë mbi 50% të kostos totaletë prodhimit bujqësor. Nga heqja e tatimit të vlerëssë shtuar për artikujt e sipërpërmendur do tëpërfitojnë rreth 150 mijë ferma bujqësore e blegtoralenë të gjithë vendin. Si rezultat i kësaj ndërhyrjejedo të rritet me 15% në vit niveli i përdorimit tëplehrave kimike, i farave dhe i fidanëve cilësorë, sidhe i racave të kafshëve me kapacitet të lartëprodhues. Për pasojë, prodhimi bujqësor dheblegtoral do të rritet më tej, do të përmirësohetndjeshëm cilësia e tyre e mbi të gjitha çmimet nëtreg do të jenë më të ulëta.

Heqja e tatimit të vlerës së shtuar do të sjellë,gjithashtu, rritje të ofertës së produkteve bujqësor e

Viti 2013

48


blegtorale, zhvillim të industrisë agroushqimore dhepër pasojë zhvillim të biznesit dhe rritje të ndjeshmetë numrit të vendeve të punës.

Për arsyet që shpreha më lart, shpreh votën timepro për këtë projektligj dhe ftoj të gjithë kolegëtdeputetë, veçanërisht ata të opozitës, që në qoftëse vërtet duan prosperitetin e bujqësisë dhe tëfermerëve shqiptarë, ta votojnë atë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Fjalën e ka zoti Hida.Sybi Hida – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar zotërinj deputetë, ligji që po

diskutojmë sot, është një tjetër përpjekje e madhee qeverisë në ndihmë të sektorit të bujqësisë.Nëpërmjet këtij ligji parashikohen të ulen kostot eprodhimit bujqësor, ndërkohë që gjatë këtyre viteveky sektor ka marrë një mbështetje të madhenëpërmjet politikave të qeverisë. Politika e ndërtimittë infrastrukturës rurale dhe ajo e subvencionit direkttë prodhimit bujqësor ka ndikuar ndjeshëm në rritjene prodhimit, si dhe të punësimit në fshat. Janë këtody politika që kanë bërë të mundur që vitet e fundittë shohim një rritje të ndjeshme të eksportit tëprodukteve bujqësore.

Ndërtimi i infrastrukturës rurale duhet tëklasifikohet pa dyshim si investim në sektorin ebujqësisë, ku vetëm nga Fondi Shqiptar i Zhvillimitjanë ndërtuar mbi 1 mijë e 500 km rrugë rurale, pashtuar këtu me qindra kilometra nga grantet ekushtëzuara te qeverisjes vendore për përmirësimine infrastrukturës rurale jo vetëm në rrugë. Këto rrugëkanë ndikuar direkt në uljen e kostove të prodhimitbujqësor, si dhe kanë qenë shtysa kryesore përfermerët për të investuar në fermën e tyre. Ndërtimii infrastrukturës rrugore është faktor për zhvillimin esektorit të bujqësisë dhe do të vazhdojë të jetëprioritar në programin e maxhorancës. Përveçndërtimit të infrastrukturës rrugore, subvencionimidirekt i prodhimit bujqësor vazhdon të mbetet njënga politikat më të suksesshme të mbështetjes sëbujqësisë.

Për periudhën 2007-2012 kanë përfituarsubvencion direkt nga qeveria 41271 fermerë, që ngasubvencionimi i mbjelljes së ullinjve deri te ngritja elinjave të përpunimit të produkteve bujqësore.

Ulja e kostos së prodhimit dhe rritja e interesittë fermerëve për të investuar e mbështetur mesubvencion direkt nga qeveria ka qenë strategjia mëefektive gjatë këtyre viteve në sektorin e bujqësisë.

Politika e subvencionit direkt duhet të mbetetshtylla e sektorit të bujqësisë edhe në të ardhmen

për të mbështetur produktet bujqësore.Qartësia e politikave të qeverisë, si dhe interesi

i rritur i fermerëve kanë dhënë rezultate pozitive sinë rritjen e prodhimit bujqësor ashtu edhe në krijimine një baze që siguron rritje të qëndrueshme tëprodhimit bujqësor.

Për shumë kohë ekziston mendimi për kosto tëlarta të inputeve bujqësore, për shkak të politikëssë taksave. Prandaj sot qeveria vjen me këtëndryshim, i cili bazohet në idenë që heqja e TVSH-së do të çojë në uljen e kostove të inputeve.

Pavarësisht se mendoj që politika e subvencionitështë mjaft pozitive, pranoj edhe idenë që tregu dotë reflektojë paragjykimin e krijuar tek operatorëtekonomikë që kostoja e taksës do të reflektohet nëçmimin e inputeve duke i ulur ato.

Përveç kësaj, një faktor tjetër i rëndësishëm,që duhet konsideruar në këtë rast, është që shumicae inputeve për sektorin bujqësor nuk prodhohen nëvendin tonë, kështu që nuk ndikon në konkurrencë,madje, duke e ndihmuar atë, pasi priti që edhe çmimii produkteve finale mund të reflektojnë duke u ulur.

Sigurisht që opozita mendon se ka politikë mëmbështetëse për bujqësinë dhe hedh lot krokodilipër varfërinë e fermerëve apo për infrastrukturën evarfër që kemi trashëguar. Ajo solli një propozim kukërkonte të ulte TVSH-në e produkteve finale që dotë dëmtonin prodhuesit vendas, pasi TVSH-ja eprodukteve bujqësore fare mirë mund të klasifikohetsi një taksë proteksioniste që përdoret për këtoprodukte. Si e tillë, një ulje e TVSH-së së këtyreprodukteve do të dëmtonte ndjeshëm prodhiminbujqësor dhe do të përkeqësonte bilancin tregtar.

Në fakt, ndryshe janë veprimet e saj. Për shkaktë kësaj opozite, e cila nuk ka gjetur guximin tëvotojë 3 ligjet, bujqësia ka humbur me qindra milionëeuro mbështetje për zhvillimin rural nga BE-ja. Nëqoftë se do të ishin miratuar këto ligje ne sot do tëkishim mbi 200-300 milionë fonde të vlefshme përt’i investuar në zhvillimin rural, bujqësi dhe në përfitimdirekt të fermerëve shqiptarë. Në qoftë se do tëkishim edhe këto fonde, shtuar subvencioneve dheinvestimeve në infrastrukturë, ndikimi në bujqësi dotë ishte mjaft i madh dhe pozitiv për fermerët.

Unë e mbështes këtë ligj dhe ftoj të gjithë kolegëtta votojnë pro.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Hida!Zoti Florion Mima, urdhëroni!Florion Mima – Faleminderit, zonja Kryetare!Në seancën e kaluar kam përdorur një shprehje,

49


edhe në respekt të asaj që zonja Kodheli tha nëfjalën e saj, ku kam thënë pak a shumë kështu: “Jo60 herë të jenë ndërruar ligjet tatimore, por, nëseato shërbejnë për të lënë më shumë para në duart etatimpaguesve, individëve dhe korporatave, edhe 600herë meritojnë të ndërrohen”.

Besoj se edhe ky ligj që po diskutojmë sot bënpjesë në ato ligje që edhe 600 herë mund të preken,pasi janë tejet të favorshme për biznesin në fushëne bujqësisë.

Në TVSH thuhet që përjashtimi është tabu.Kushdo që është marrë me TVSH-në e kupton qënuk është mirë që ligji të ketë përjashtime, pasinëse fillon lista e përjashtimeve nuk përfundon kurrë.

Unë jam nga ata individë që nuk kam lënë ekranpa dalë dhe debat pa bërë për të mbrojtur pikërishttë kundërtën, pra që trupi i TVSH-së të ishte meintegritet, unik dhe me më pak përjashtime.

Pyetja që shtrohet sot është: a ka vlerë një ligjqë është konform standardit të përgjithshëmeuropian dhe ka shumë pak përjashtime, apo duamtë kemi më shumë punë, më shumë ushqime,ushqime më të mira dhe më të lira për qytetarëtshqiptarë dhe vizitorët që vijnë në këtë vend?Sigurisht që nuk ka vend diskutimi apo lumturimi ipasjes së një ligji me sa më pak përjashtime.

Sot Shqipëria ka rreth 3 milionë banorë dhe 4,7milionë turistë, të cilët e shtrinë prezencën e tyrenë territorin e vendit nga prilli deri në tetor, praafërsisht një popullsi e dytë, të cilët duhen ushqyer.

Ne e shohim që sot në botë prodhimi, tregtimidhe shpërndarja e ushqimeve të mira dhe të lira pobëhet gjithmonë më e kufizuar, edhe për shkak tëprezencës së popujve dhe kombeve me popullsiqindra milionëshe që kanë hyrë dhe kanë ndërruarstrukturën ushqimore.

Unë gjykoj se ky hap që po merr qeveria shqiptaresot jo vetëm është thyerje e një tabuje dhe ndihmonfermerët shqiptarë të nisin, të rriten, të zhvillohendhe të krijojnë fermat e tyre moderne, por do tëndihmojë në gjetjen, në prezencën në treg tëushqimeve shqiptare të mira dhe të lira.

Me këto ndërhyrje ne bëjmë që në duart efermerëve shqiptarë të ngelen rreth 30 milionë euronë vit. Kaq është efekti pozitiv për xhepat efermerëve shqiptarë, pavarësisht se nga buxheti ishtetit ikën një shumë afërsisht 1,3 miliardë lekëose 13 milionë dollarë.

Përjashtimi është i shkruar me kujdes dhe cekedhe furnizimet vendore dhe importet. Në të kundërtpërjashtimi nuk do të kishte vlerë. Nëse ne do të

përjashtonim vetëm importin, apo vetëm vendin, tëgjitha TVSH-të e akumuluara në fazat e mëparshmedo të ngjisheshin në kurriz dhe do të mbarteshin nëçmimin përfundimtar. Vetëm duke operuar mëpërjashtimin në vend dhe në import, ne arrijmë qënë çmimin përfundimtar të mallrave dhe produktevebujqësore të mos kemi asnjë qindarkë lekë TVSHtë akumuluar.

Ne sot kemi në fuqi një skemë për rimbursimine një pjese të TVSH-së së fermerëve shqiptarë. Ajoështë skema e 6-përqindëshit, të cilën e trajtoi edhekolegu Braçe. Unë besoj se për një pjesë tëprodhimeve 6-përqindëshi do të vazhdojë të jetë nëfuqi, po themi TVSH-ja që fermeri paguan përenergjinë elektrike, për karburantin e kështu meradhë. Pra skema do të vazhdojë të jetë në fuqi.

Unë nxis qeverinë të vazhdojë ta zgjerojë dhe tasqarojë sa më shumë frontin dhe fushëveprimin ekësaj skeme, duke bërë që jo 40 apo 50 milionëlekë në vit, por shumëfishi i kësaj shume të vazhdojëtë shkojë nga arka e shtetit në xhepat e fermerëveindividualë. Për të gjitha këto që thashë, në respektedhe të kësaj reforme guximtare dhe kurajoze sidhe të thyerjes së kësaj tabuje shumë të madhe,ftoj të gjithë kolegët ta votojnë projektligjin në fjalë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Mima!Zoti Uldedaj nuk është këtu, prandaj i hiqet e

drejta e fjalës.Kalojmë në fjalimet në emër të grupeve.Fjalën e ka zoti Braçe. Më pas, zoti Bode.Erion Braçe – Zonja kryetare, në këtë sallë

natyrisht që ka humbur kuptimi i fjalës. Po ndodhparadoksi i madh: ata që kanë propozuar nismat,pra qeveria dhe deputetët e maxhorancës, nukdenjojnë të jenë as në sallën e Kuvendit, minimumitë mbrojnë apo të mburren për nismat që ata kanëmarrë. Por, edhe për faktin që përmbajtja e atyre qëthonë, natyrisht që, nuk e pasqyron të vërtetën dheas që e thonë atë, madje nuk ka asnjë lloj impaktite qytetarët e Republikës së Shqipërisë. Kryeministriështë i pari kontributor i delegjitimimit të nismavedhe impakteve, të vendimeve të Kuvendit apo tëqeverisë, përkundrejt qytetarëve të Republikës sëShqipërisë.

Shikoni! Pak më parë, këtu në sallën e Kuvendit,tha që ka bërë çmos që të heqë apo të ulë taksatpër qytetarët e Shqipërisë. E sfidoj Kryeministrin tëmë tregojë një nga tatimet e rëndësishme,veçanërisht një nga tatimet e drejtpërdrejta përqytetarët e Republikës së Shqipërisë që ka ulur. Po

Viti 2013

50


u drejtohem qytetarëve, meqë juve Kryeministri asdenjon as t’ju flasë, por edhe kur flet, vetëm se jugënjen.

Tatimi mbi vlerën e shtuar që ju paguani mbiçdo madh të konsumit të përditshëm, duke filluarnga energjia elektrike, nafta, gazi, benzina dhe përtë vazhduar me ushqimet, për të vazhduar me tëgjitha produktet e tjera të domosdoshme për njëjetesë normale, a është ulur ndonjë herë për këtotetë vjet? 20% ka qenë në vitin 2005 dhe 20% ështësot. Ky është tatimi jo vetëm me peshën më tëmadhe në buxhetet familjare, sepse merret nga çdoprodukt i konsumuar, por është edhe tatimi mepeshën më të madhe në të gjithë të ardhurat eekonomisë kombëtare. Kur nuk ka ulur këtë, çfarënderi tjetër u ka bërë Kryeministri i Republikës sëShqipërisë qytetarëve të tij për tetë vjet me radhë?Asgjë.

Akciza është një tjetër tatim që qytetari iRepublikës së Shqipërisë e paguan drejtpërdrejt.Nuk e paguan privati. Jo. Akcizën mbi naftën, mbibenzinën, mbi ujin dhe mbi lëngjet e frutave qëpaguajnë sot qytetarët e Republikës së Shqipërisë,nuk e ka ulur, por e ka rritur me të paktën 50%.Gjatë gjithë periudhës tetëvjeçare, cilën taksë u kaulur Kryeministri i vendit qytetarëve të Republikëssë Shqipërisë? Absolutisht asnjë taksë. Edhetatimin mbi rrogat e gjeti maksimumi me 5% dhe eçoi me 10%, për 50% të të gjithë të punësuarve nëadministratën e shtetit dhe në privat. Pra, deri mësot Sali Berisha nuk u ka ulur qytetarëve tëRepublikës së Shqipërisë asnjë lloj tatimi apo takseqë ata paguajnë drejtpërdrejt. Sa herë që blejnë përtë jetuar në shtëpitë e tyre, natyrisht që ata paguajnëshumë shtrenjtë taksat që Sali Berisha nuk i kandryshuar dhe nuk i ka ulur asnjëherë në 20 vjet.Madje nga rroga e tyre paguajnë gjithnjë e mështrenjtë tatimet që Sali Berisha u ka vendosur.Seancën që shkoi ua provova këtu që shkojnë ngashtatë herë, deri në trembëdhjetë herë për kategoritë ndryshme, veçanërisht për ato në nevojë.

Ligji që na vjen sot, natyrisht që është shumë ivonuar. Është tetë vjet i vonuar. Qeveria ka llogariturqë efekti në buxhet, i këtij ligji që ka paraqitur, ështëvetëm 13 milionë dollarë, ndërkohë që në anën tjetërna thotë që efekti që do të jetë te bujqit dhe tefermerët do të jetë 30 milionë dollarë në vit. Por, pota kthejmë mbrapsht në invers, për tetë vjet këta ukanë marrë bujqve të Shqipërisë 240 milionë dollarë;240 milionë dollarë që e kanë bërë punën në bujqësitë padobishme; 240 milionë dollarë që i kanë bërë

të gjitha imputet bujqësore shumë të shtrenjta, përtetë vjet me radhë që e kanë bërë prodhimin tuaj tëpakonkurrueshëm në treg dhe natyrisht tëpashijshëm, dhe e kanë kthyer produktin tuaj nënjë produkt që kalbet apo hidhet rrëzë kanalesh.Kjo ka rritur koston e prodhimit.

Kemi tetë vjet që në këtë sallë u themi qytetarëvetë Shqipërisë, ju themi edhe ju, komunikojmë edheme ju drejtpërdrejt: “Kostoja e prodhimit bujqësorpo rritet artificialisht, për shkak të rritjes së çmimevetë imputeve bujqësore dhe të tatimeve mbi to”. Tetëvjet rresht këta zotërinj na thonë: “E keni gabim,sepse nuk është kështu”. Pas tetë vjetësh,ekzaktësisht një muaj para zgjedhjeve, kujtohen dhevijnë në sallën e Kuvendit dhe thonë: “Po, ne e kemipasur gabim tetë vjet rresht dhe tani e zbuluam qënë 70% të kostos së produkteve bujqësore, pjesënmë të madhe e zënë çmimet e imputeve bujqësore”.Prandaj po i ulin. Natyrisht që nuk është propozimii tyre, por është propozimi ynë. Këtë propozim ekemi bërë disa herë. Në mars të vitit 2012 me këtëshkresë të protokolluar, me nr. 871, i kemi propozuarkësaj qeverie në Kuvendin e Shqipërisë që të bëjëzero tatimin mbi vlerën e shtuar për të gjitha imputetbujqësore. Ky është propozimi që është bërë nëmars të vitit 2012.

Po ashtu, në prill të vitit 2012 i kemi kërkuarkësaj qeverie, këtu në sallën e parlamentit, që tëheqë akcizën e naftës për bujqësinë. Dhe nuk ështëpak. Ishte shumë edhe ajo. Për të vazhduar nëdhjetor të vitit 2012, pra katër muaj më parë, ne ipropozuam kësaj qeverie, këtu në sallën e Kuvendit,të bënte zero tatimin mbi vlerën e shtuar për të gjithaimputet e bujqësore. Këta zotërinjtë e votuan kundër.Ministri i Bujqësisë, këtu në sallën e parlamentit,tha troç dhe qartë: “Kjo TVSH e hequr nuk do tëketë ndikim të drejtpërdrejtë me çmimet e imputevebujqësore, por do të shkojë te tregtari”. Sot vijnëme argumentin tjetër, dhe thonë po sot, sepse duankëta, se do të shkojë te fshatari dhe jo tek tregtari,ashtu sikurse është e vërtetë se në muajin tetor tëvitit 2011, përveç heqjes së TVSH-së për imputetbujqësore, ju kemi propozuar që edhe energjiaelektrike, e cila ishte shtrenjtuar me 62% që nga aimoment, të bëhej 6%. Edhe për TVSH-në përbarnat, që ishte shtrenjtuar me 43%, propozuam tëhiqej e të bëhej zero, ashtu sikurse propozuam qëTVSH-ja për shërbimet shëndetësore, që ishteshtrenjtuar me 50%, të bëhej zero.

Gjithashtu ju kemi propozuar që edhe gruri,sheqeri, orizi apo veza ta kishin TVSH-në zero. Po

51


pse ishit kundër ju, kur ne sot në Shqipëri importojmëgati 360 mijë deri në 400 mijë ton grurë? Pse duhejta merrnin shqiptarët bukën me një çmim gjithmonëe në rritje? Po sheqer a prodhohet në vend, kur nëfakt, ne po dëmtojmë prodhimin vendas të sheqerit,duke propozuar bërjen zero të TVSH-së. Po oriz? Akeni parë ndonjë orizore në këtë vend, përveçKryeministrit që ha oriz me kofsha pule nga mëngjesideri në darkë? A keni parë? Jo. Atëherë ku ishtedëmi i këtij propozimi që kemi bërë dhe që sot na esillni si argument të madh? Këto nuk kanë qenëkurrë propozime të kësaj qeverie, por tonat, të cilatkjo qeveri po i pranon sot. Për 8 vjet rresht kërkuamqë të ndërhyhej në koston e prodhimit bujqësor përta bërë punën me tokën të dobishme dhe tëfrytshme, madje me të ardhura për familjet eqytetarëve të Shqipërisë. A e dini se çfarë ka ndodhurnga viti 2008 deri në vitin 2012? Ky është raportiGuvernatorit të BSH-së e depozituar në Kuvend javënqë shkoi, sipas të cilit njerëzit e zënë me punë nësektorin bujqësor janë ulur me 80 mijë e 141. Pra tëgjithë këta kanë humbur punën në bujqësi, sepsepuna në bujqësi, për shkak të çmimeve të imputevebujqësore, për shkak të rritjes së kostos së prodhimitbujqësor është bërë e padobishme. Natyrisht që tëndërhysh sot si ndërhyn qeveria, pra të bëhen dëmekolosale gjatë 8 vjetëve, është të pafrytshme.

Të thuhet sot që po hiqen 13 milionë dollarë nëvit, kur për 8 vjet rresht bujqve u janë marrë 240milionë dollarë, nga puna në bujqësi, natyrisht qënuk është një gjë e këndshme. Por, meqë kanë filluartë kopjojnë dhe po ecin shpejt përkundrejt datës sëzgjedhjeve, vazhdoj të insistoj dhe të propozoj prapë,që ta bëjmë 6% edhe TVSH-në për energjinëelektrike. 6% ta bëjnë tani për sa kohë që minimumika një efekt 80 milionë dollarë në familjet eqytetarëve të Shqipërisë, të cilët e blejnë energjinëelektrike dy herë më shtrenjtë se në vitin 2005. Kemipropozuar që të hiqni TVSH-në për ilaçet, për sakohë që çmimi e dha efektin. 40% u rrit çmimi iilaçeve, prandaj ju kërkojmë që për të gjithë ata qëmarrin ilaçe dhe që i marrin për...

(I ndërpritet fjala, sepse mbaron koha nëdispozicion.)

Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Bode!Ridvan Bode – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar zonja dhe zotërinj deputetë,Projektligji që sjellim sot “Për disa ndryshime

në ligjin mbi tatimin e vlerës së shtuar” është pjesëe një pakete tepër të fuqishme që ndërmori qeverianë dy muajt e fundit, e cila ka si objektiv krijimin e

një hapësire më të madhe për të mbështeturinvestimet në ekonominë shqiptare si një instrumentpër të rritur ekonominë, për të hapur më shumë vendepune dhe për të paguar më mirë qytetarët. Kjo ështënjë paketë e fuqishme, e cila në tërësinë e saj shkonnë 150 deri në 200 milionë euro, sipas xhiros sëvitit të kaluar. Si e tillë ajo krijon probleme në uljene kapaciteteve të buxhetit për të arkëtuar më shumëtë ardhura, por ne jemi të bindur se kjo përbënpërgjigjen e duhur dhe në momentin e duhur. Kymoment lidhet me zhvillimet në ekonominë globale,në ekonominë e eurozonës dhe në ekonominërajonale dhe ka të bëjë me krizën që ka përfshirëkëtë hapësirë e me presionet që ajo vazhdon mbiekonominë shqiptare.

Për fat të mirë, në katër vjetët e fundit vihet renjë tendencë progresive pozitive në sektorin ebujqësisë. Prandaj edhe ky sektor, që ka qenë nëpaketën e mbështetjes për të rritur kapacitetetprodhuese, ka qenë pjesa më kryesore. Me ligjet emëparshme ne mundësuam heqjen dhe përjashtiminnga pagimi i TVSH-së për të gjitha makineritë epajisjet bujqësore, por edhe për të gjithë vëllimin einvestimeve në sektorët e tjerë. Pas kësaj, nëpaketën që po prezantojmë, shtohen edhe materialetqë përdoren për sektorin e bujqësisë, për sektorin eblegtorisë dhe për sektorin e peshkimit në një sërëartikujsh, që janë rreth 60 kode të nomenklaturëssë mallrave, të cilat përjashtohen nga pagimi i TVSH-së. Ato do të jenë: plehrat kimike; pesticidet; farërat;fidanët frutorë; mëshqerrat e racës së pastër;bagëtitë e imëta, raca të pastra; material biologjik;ushqime për kafshët; koncentrate në kompleksin egjedhit dhe të shpendëve; ushqimi të tjera, si: bërsi,soji dhe integrale; ushqime, suplemente minerale,vitaminike dhe premikse, sikurse edhe një sërëmallrash të tjerë dhe lëndësh të para që përdorennga bujqësia, nga blegtoria, nga industria epeshkimit dhe industritë e tjera përpunuese tëprodhimeve bujqësore, blegtorale dhe të tjera tësektorit të bujqësisë.

Ky ligj ka një efekt prej 1,4 miliardë lekësh nëvit, si përfitim që do të shkojë në funksion të rreth150 mijë fermave të vogla, të cilat nga sot do tëfillojnë t’i përdorin materialet që përmenda pak mëlart të çliruara nga tatimi i vlerës së shtuar. Sigurishtkjo është pjesë e asaj që është bërë dhe vijon tëbëhet në sektorin e bujqësisë, një degë shumë erëndësishme e ekonomisë shqiptare, e cila gjatëkësaj periudhe pati një dinamikë më pozitive dhe ushndërrua në udhëheqësen e rritjes së ekonomisë

Viti 2013

52


shqiptare, si dhe në një ndryshim thelbësor të raportittregtar të vendit, duke pakësuar, në mënyrë tëdukshme, importimin e mallrave ushqimore tëpërpunuara nga tregjet globale në adresë tëekonomisë sonë dhe duke shtuar eksportet eprodhimit bujqësor për gjatë kësaj periudhe. Për këtëarsye raporti i prodhimit të importuar dhe tëeksportuar në fushën e sektorit bujqësor dhe agro-ushqimor ka ardhur duke u ngushtuar. Edhe tremujorii parë i vitit në vijim, veç statistikave që keni nëdispozicion për vitin e kaluar, bën fjalë për një rënietë mëtejshme të mallrave ushqimore në import dherritjen e eksportit të prodhimit bujqësor blegtoral meorigjinë shqiptare. Në tremujorin e parë kemi njërritje të eksporteve rreth 9,8%, në krahasim me tënjëjtën periudhë të vitit të kaluar, dhe një rënie prejrreth 12% të mallrave bujqësore ushqimore tëimportuara nga jashtë.

Unë jam i bindur se masa që po marrim do tëshërbejë për të intensifikuar dhe për të rritur interesine prodhuesve në sektorin e bujqësisë, për tëprodhuar më shumë dhe për të përmirësuar më tejbalancat ekonomike të vendit, që t’i japë bujqësisëatë vend që meriton në degët e ekonomisë shqiptare,e nxitur kjo edhe nga konjuktura tërësisht efavorshme globale dhe rajonale e mallrave meorigjinë shqiptare.

Zonja dhe zotërinj,Të gjitha sa u thanë këtu në lidhje me

gatishmërinë e Grupit të PS-së, për të ndërmarrëmasa fiskale, për të ulur dhe hequr taksa, janëthjesht demagogji elektorale. Këto taksa kanë qenëdy herë më të larta në kohën kur ju keni qenë nëpushtet dhe në 8 vjet ju nuk hoqët asnjë taksë, asnjëtarifë dhe nuk dhatë asnjë lloj shërbimi që i ofrohetbujqësisë apo sektorëve të tjerë. Përkundrazi.Pikërisht se keni pasur këtë koncept në raport mebujqësinë, me këtë degë të rëndësishme tëekonomisë, është e vërtetë ajo që në 8 vjet tëqeverisjes suaj, ekonomia bujqësore është rriturmesatarisht me 2,3% në vit, kur në 4 vjetët e fundittë krizës globale rritja është bërë me 5% në sektorine bujqësisë dhe atë të përpunimit. Nuk është enevojshme ta themi këtu, në tribunë, por mund tëqarkulloni në gjithë Shqipërinë anë e mbanë e do tëshihni që bujqësia po shndërrohet në degënlulëzuese të ekonomisë shqiptare.

Përveç kësaj që ju përmendët sot, për taksënqë paguhej, po ju them që bujqësia merr vit për vitnga buxheti i shtetit, në formën e subvencionit tëdrejtpërdrejtë, rreth 15 milionë euro, pa përmendur

këtu më shumë se 2,4 miliardë euro të investuaranë zonat rurale në formën e infrastrukturës nëshërbim të bujqësisë. Në mbështetje të bujqësisëjanë bërë infrastrukturë ujitëse, kulluese dhembështetje po ashtu, me interesat e kredive të gjithëindustrisë që ka filluar tashmë për përpunimin eprodhimeve bujqësore e blegtorale, për dhjetëra edhjetëra komplekse të mëdha, që po ndërtohen nësektorin e blegtorisë.

Bujqësia është në rrugë të mbarë. Ishte një sforcoqë duhet ta bënim për t’i dhënë mbështetjen pikërishtnë këtë moment që ajo ka marrë ritmin e saj, për tashndërruar këtë degë të ekonomisë si një degëkryesore mbështetëse për zhvillimin tonëperspektivë, si dhe një instrument për të vijuar rritjene mëtejshme të mirëqenies së përgjithshmeshoqërore.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Kodi Civil vazhdon në Komisionin e Ligjeve.Atëherë, kalojmë në votim.Zoti Patozi, keni ndonjë propozim?Astrit Patozi - Faleminderit, zonja Kryetare!Në emër të grupit parlamentar të PD-së kërkoj

5 minuta pushim përpara se të kalojmë në procesine votimit.

Jozefina Topalli - Në rregull, 5 minuta pushim.

(Pas pushimit)

Jozefina Topalli - Rinisim seancën.Hapet votimi për prezencën, me elektronikë.Mbyllet votimi.Janë 128 deputetë të pranishëm.Fillojmë me projektligjin e parë “Për

administratën gjyqësore në Republikën eShqipërisë”.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.74 vota pro, 52 kundër, nuk ka abstenime.Miratohet.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë,

bashkë me vërejtjet e komisionit përgjegjës.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!

Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.(Nga neni 2 deri te neni 57 ndiqet e njëjta

procedurë votimi.)Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.75 vota pro, 52 kundër, s’ka abstenime.

53


Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë te votimi i projektligjit “Për planifikimin

e territorit”, të ndryshuar”.Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.128 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!

Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.(Nga neni 2 deri te neni 6 ndiqet e njëjta

procedurër votimi.)Neni 7.Urdhëroni, zoti Turku!Ardjan Turku - E kemi diskutuar në komision

dhe kemi rënë dakord edhe me përfaqësuesit qëkanë mbrojtur projektligjin që në nenin 7, paragrafi7, në fjalinë e fundit të shkruhet: “në përputhje medensitetin e zhvillimit të zonës”. Duhet shkruar, pasinë propozim është: “në përputhje me përcaktimetnë këtë ligj”. Të gjithë palët janë dakord.

Jozefina Topalli - Nuk e kam këtu.Ardjan Turku - Jo, nuk është aty, prandaj

kërkova fjalën.Jozefina Topalli - Po, zoti Gjana.Jemin Gjana - Është bërë gabim në zbardhje

dhe kemi rënë të gjithë dakord se nisemi vetëm ngadensiteti. Ka edhe disa kritere të tjera, të cilat janënë ligj. Po të hapim procesverbalet e komisionit,gjendet në procesverbale.

Jozefina Topalli- Do ta kontrollojmë.Faleminderit!Kush është dakord me nenin 8?Faleminderit!Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.(Votohet me të njëjtën procedurë deri te neni

17.)Shtohet edhe neni 17/1.Urdhëroni, zoti Gjana!Jemin Gjana - Pas nenit 14 janë edhe dy nene

të reja: 14/1 dhe 14/2.Jozefina Topalli – Po, kjo është e paraqitur,

por jemi te neni 18.Kush është dakord me nenin 18?Faleminderit!Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë, në tërësi.Mbyllim votimin.

126 vota pro, një kundër.Kuvendi e miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë në projektligjin “Për disa shtesa mbi

vlerën e shtuar”.Hapim votimin me elektronikë, në parim.Mbyllim votimin.128 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Miratohet.Kalojmë ne votimin nen për nën, me karton.(Ka ndërhyrje nga deputeti Braçe.)Nëse e keni për propozimin tuaj, ai nuk pranohet

se nuk ka faturë financiare. Duhet ta kishit sjellësipas Kushtetutës. Po, zoti Braçe.

Erion Braçe – Zonja Kryetare, mënyra juaj e tësjellurit me propozimet që vijnë nga ana e deputetëveështë jokorrekte. Herës që shkoi na thatë se kemisjellë projektligj. Ne nuk kemi sjellë projektligj, poramendime mbi nenet e këtij projektligji.

Jozefina Topalli – Ju thashë se i keni sjellënë kundërshtim me Kushtetutën dhe ato nukpranohen.

Erion Braçe – Më lejoni të mbaroj. Siç i kenisot propozimet, kështu i keni pasur edhe më 20dhjetor dhe në 20 dhjetor i ke votuar një për një.

Jozefina Topalli – Gënjen.Erion Braçe – Unë gënjej?Ja ku është procesverbali. Ke votuar një më një.

Dhe të të vijë zor kur më thua se gënjej, kur është eshkruar në procesverbal, madje edhe zonja Kodhelijua lexoi procesverbalin. Thuajeni troç: “Nuk dua taheq TVSH-në për ilaçet!” Këtë thuaj.

Jozefina Topalli – Nuk ke asnjë faturëfinanciare dhe je në kundërshtim me Kushtetutën.Silleni me faturë financiare, siç e kërkon Kushtetuta!

Erion Braçe – Faturën financiare ta kemi dhënëkatër herë rresht. E kemi sjellë atë dhe katër herërresht ke kopjuar relacionin tonë, propozimet tonadhe faturën tonë financiare që ke sjellë sot.

Jozefina Topalli – Gënjen.Erion Braçe – Po gënjen ti nga mëngjesi deri

në darkë. Por, po të them edhe një herë tjetër: thuajutroç qytetarëve të Republikës së Shqipërisë se 80milionë euro TVSH, që ua merr me energjinëelektrike, do t’ua marrësh prapë! Janë 80 milion euro.Këtë thuaju qytetarëve.

Jozefina Topalli – Faleminderit!Jeni në kundërshtim me Kushtetutën. Bëhuni

seriozë!Zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha – Zonja Kryetare,Zonja deputete dhe zotërinj deputetë,

Viti 2013

54


Përdorimi i mikrofonit të parlamentit për të trilluardhe shpërndarë gënjeshtra është një mëkat i rëndëparlamentar, minimumi, për të mos thënë edhe mëshumë.

Të analizojmë pak në mbrohen interesat eqytetarëve apo të atyre që i marrin ilaçet me thesdhe pa doganë. Çfarë synon kjo, të dashur qytetarë?Ju lutem, se kemi të bëjmë me ilaçet dhe me jetëne njeriut. Sepse dilni çdo ditë për të mbrojturkontrabandën e ilaçeve. Pse u vendos kjo TVSH, tëdashur qytetarë? Sepse importues tëpapërgjegjshëm dhe kontrabandistë me pushtetdeklaronin çmime importi 5,6,7,10 herë më shumëse çmimet e blerjes. Ndaj çmimet në Shqipërinjohën rritje stratosferike. 10%-shi u vendos vetëme vetëm për të disiplinuar çmimet e vendit. Çfarëbëri tjetër qeveria? Së pari, nga 3,2 miliardërimbursim, që kishit ju, sot janë 8,4 miliardë lekëpër rimbursimin e ilaçeve. Më falni, lekë, jo dollarë.

Çfarë bëri tjetër qeveria? Nga 870 ilaçe kryesoredhe të alternativës, sot janë 1640 ilaçe në listë.Qeveria zgjeroi të gjitha kategoritë e ribursimeve përtë papunët, për ndihmën ekonomike, përpensionistët. Qeveria bëri atë që sot 90% e të gjithailaçeve që blihen nga pensionisti shqiptar të jenë tërimbursueshme. A qani hallin e qytetarit apo tëtregtarit me pushtet të ilaçeve? Edhe unë e respektojtregtarin, por jo atë që shkon e blen ilaçe në thes,me apartamente. Jo. Atë e kap ligji i majmërisë.Kështu që ligji ka synim mbajtjen e çmimeve nënivelet më të arsyeshme dhe s’ka asnjë synim tjetër.Dilni nga interesi klanor dhe i grupit dhe votojeniligjin!

Jozefina Topalli - Kush është dakord me nenin1?

Faleminderit!Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit!Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 3?Urdhëroni, zoti Braçe!Erion Braçe – E nderuar, zonjë!Ashtu si në dhjetor, për nenin 3 i kemi kërkuar

këtij Kryeministri të mbajë premtimin e dhënë nëvitin 2005 dhe ta bëjë 6% TVSH-në përkonsumatorët familjarë për energjinë elektrike. Janë80 milionë euro, Kryeministër, që jua merr çdo vitshqiptarëve dhe tani ndërmarrjen e ke ti ekskluzivisht

dhe e kontrollon ti. Nga 420 milionë euro, qëarkëtohen çdo vit në atë ndërmarrje, ti u merrshqiptarëve 80 milionë euro. Pse nuk e heq dhepse nuk mban premtimin që ke bërë në vitin 2005?Ky është propozimi. Dhe shprehu me votë,Kryeministër! Shprehu me votë!

Jozefina Topalli – Zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha – Vazhdojnë banorët e 1 prillit.Të dashura qytetare dhe qytetarë shqiptarë!Që nga viti 2009 e gjer më sot, çmimi i energjisë

elektrike për qytetarët shqiptarë nuk është rritur asnjëqindarkë, në një kohë kur çmimi i energjisë përqytetarët e rajonit është rritur, sipas statistikave tësigurta, nga 30-60%. Pse nuk u rrit çmimi i energjisë?Jo se nuk kërkoi ERE, por sepse ne i morëm tëgjitha masat për të paguar shumën, e cila nuk është80 milionë në tre vjet, por është së paku 160 milionëdollarë nga buxheti i shtetit, në mënyrë që në këtëperiudhë krize energjetike shqiptarëve të mos u rritejçmimi i energjisë. Bllokimi i rritjes së çmimit mesubvencione nga buxheti është dy herë më shumëme efekt në buxhet, sesa heqja e TVSH-së.

Ju jeni të revoltuar se ne nuk e rritëm çmimin,se në çdo rritje çmimi ju kujtoni se do të fusni votanë xhep. Por e vërteta është se ju nuk ju voton njeridhe për këtë nuk e kanë fajin çmimet. Ju nuk juvoton njeri dhe kjo duket haptas.

Jozefina Topalli – (I drejtohet deputetit Tahiri.)Sa fitoi baba nga kontrabanda?Kush është dakord me nenin 3?Faleminderit!Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 4?Urdhëroni, zoti Braçe!Erion Braçe - Neni 4 nuk ka faturë financiare.Zonjë, ju kam propozuar dhe është e verifikuar,

që brenda këtyre katër muajve, s’e keni ndryshuarligjin për efekt të TVSH-së, për bërjen zero të TVSH-së për makineri dhe pajisje etj. Pavarësisht se kenipasur detyrimin që të hartoni të gjitha aktetnënligjore, keni pasur detyrimin të hartoni listat emakinerive dhe pajisjeve sipas specifikimeve të bëranë nenet respektive, që i ndryshuat në dhjetor, endesot, pas katër muajsh kjo gjë nuk ka ndodhur. Kjodo të thotë se çdo gjë që tha Kryeministri këtu qënga fillimi i seancës deri tani që ka bërë zero TVSH-në për makineri dhe pajisje dhe investitorët pokënaqen; që ka bërë zero TVSH-në për bujqësinë,kur aty është zbardhur “agro-përpunimin” dhe jo“bujqësinë”, sepse duhej detajuar me akt nënligjor,

55


edhe sot e kësaj dite, katër muaj pas miratimit tëligjit, nuk ka ndodhur. Që të mos ndodhë kjo edheme këto propozimet tona, që ju po i votoni sot, kemivënë detyrimin që brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqie këtij ligji ju të nxirrni aktet nënligjore. Ky ështëpropozimi. Po deshët, mos e votoni!

Jozefina Topalli - Neni 4 nuk kishte asnjëlidhje me këtë që the ti. Spekulove edhe me nenin4.

Zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha – Nuk mund të votohet, se 30 ditë

janë shumë. Akti nënligjor do të jetë për 15 ditë.Punoj për ata unë dhe jo për ty. Rregulli parlamentare do që të kalojë njëherë ligji.

Kërkoni ju heqjen e TVSH-së së grurit dhe kenipër ta parë në do të hiqet ndonjëherë për grurinTVSH-ja! Aty e keni hallin ju. Ku e keni kryesorin egrurit? Ju e keni. Do ta bëni deputet kësaj here, mesa di unë.

Jozefina Topalli - Kush është dakord me nenin4?

Faleminderit!Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë, në tërësi.Mbyllim votimin.127 vota pro. Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka. Kuvendi e miraton në tërësi projektligjin.Projektligji për Kodin Civil vazhdon të jetë në

Komisionin e Ligjeve.Zonja dhe zotërinj deputetë, kalojmë tani te

dekretet e Presidentit. Duhet të mblidhet Këshilli iRregullores. Zoti Gumi, zoti Subashi dhe zonjaTrashani, shpërndajeni listën e votuesve!

Urdhëroni, zoti Ruçi!Gramoz Ruçi – Janë dy probleme:E para, dekretet s’janë në sallë.E dyta, s’e ke shpallur në rendin e ditës.Pra, në zbatim të Kushtetutës, kur hape

seancën dhe lexove rendin e ditës të kësaj seancenuk ishte kjo pikë. Në zbatim të Rregullores sëParlamentit shpërndahet rendi i ditës. Nuk e ke tëshënuar.

Jozefina Topalli – Në zbatim të Kushtetutësdekretet e Presidentit hyjnë automatikisht.

Gramoz Ruçi – Absolutisht që hyjnëautomatikisht, por regjistroje, shpërndaji dekretetnë sallën e parlamentit. Ti nuk e ke bërë këtë,prandaj je në shkelje të plotë të Rregullores dhe tëKushtetutës.

Prandaj, tërhiqe atë që the dhe zbato Rregulloren

dhe Kushtetutën.Jozefina Topalli – Ju një herë më thoni se pse

nuk i votoni, pastaj kur votohen, thoni se pse i votoni.Unë kam vetëm Kushtetutën përpara. Kushtetutamë thotë se dekretet e Presidentit hyjnëautomatikisht. Ne zbatojmë Kushtetutën. Ju vetëthoni se Kushtetuta e fut automatikisht dekretin,pastaj përgënjeshtroni veten.

Atëherë, deputetët Subashi, Gumi dhe Trashaniduhet të kenë përpara listën e deputetëve. Të tre ekeni listën. Dakord. Unë do të lexoj emrat edeputetëve. Votimi është nominal.

Fillojmë me dekretin e parë: “Zoti XhezairZaganjori emërohet anëtar i Gjykatës së Lartë”.

1. Abazi Sadri - Abstemin2. Ahmetaj Arben - Mungon3. Alibeaj Enkelejd - Pro4. Aliolli Ledina - Pro5. Babasi Ndriçim - Pro6. Balla Taulant - Abstenim7. Bano Ilir - Pro8. Baraj Besnik - Abstenim9. Barka Koço - Pro10. Beci Astrit - Abstenim11. Beja Fatos - Pro12. Bejtja Ilir - Abstenim13. Bello Marko - Mungon14. Berisha Sali - Pro15. Bizhga Gazmir - Abstenim16. Blushi Ben - Mungon17. Boçi Luçiano - Pro18. Bode Ridvan - Pro19. Bogdani Gerti - Pro20. Braçe Erion - Kundër21. Bregu Majlinda - Pro22. Bulku Rajmonda - Pro23. Bumçi Aldo - Pro24. Bushati Astrit - Pro25. Bushati Ditmir - Mungon26. Bylykbashi Aurel - Pro27. Cara Igli - Pro28. Çaçi Albert - Abstenim29. Çipi Kreshnik - Pro30. Çobaj Ramiz - Pro31. Çota Rrahim - Pro32. Çuko Arben - Abstenim33. Dade Arta - Mungon34. Dalipi Alfred - Abstenim35. Deda Eltar - Abstenim36. Deda Ndrec - Mungon

Viti 2013

56


37. Demi Leonard - Pro38. Doda Mesila - Pro39. Dogjani Asllan - Abstenim40. Dokle Namik - Abstenim41. Doshi Tom - Pro42. Dule Vangjel - Mungon43. Dushaj Besnik - Pro44. Felaj Ermonela - Abstenim45. Fino Bashkim - Abstenim46. Gaçi Artan - Abstenim47. Gashi Hazir - Mungon48. Gjana Jemin - Pro49. Gjermeni Eglantina - Abstenim50. Gjiknuri Damian - Abstenim51. Gjonaj Adriana - Pro

52. Gjoni Ilir - Mungon53. Gumi Viktor - Pro54. Halimi Eduard - Pro55. Hasa Skënder - Abstenim56. Hida Sybi - Pro57. Hoti Paulina - Pro58. Hoxha Bedri - Pro59. Hoxha Fatos - Pro60. Hoxha Ismail - Pro61. Hoxha Paulina - Abstenim62. Hoxha Rajmond - Pro63. Hysi Vasilika - Abstenim64. Idrizi Shpëtim - Pro65. Imami Arben - Pro66. Isaraj Arben - Abstenim67. Islami Kastriot - Pro68. Kadeli Gjovalin - Abstenim69. Kadilli Fatbardh - Pro70. Klosi Blendi - Abstenim71. Koçi Ervin - Abstenim72. Kodheli Mimi - Mungon73. Koka Lefter - Pro74. Kola Ndue – Mungon75. Konomi Edison - Abstenim76. Ksera Spiro - Pro77. Lama Ylli - Pro78. Leka Agim - Abstenim79. Leskaj Valentina - Mungon80. Ligori Shegush - Abstenim81. Lutaj Pirro - Abstenim82. Majko Pandeli - Abstenim83. Malaj Arben - Abstenim84. Maliqi Lefter - Pro85. Marku Mark - Pro86. Mediu Fatmir - Pro

87. Meta Ilir - Pro

88. Metalla Osman - Pro89. Mima Florion - Pro90. Minxhozi Qemal - Mungon91.Muçaj Arion - Abstenim92. Naço Nasip - Pro93. Ngresi Vasillaq - Pro94. Noka Flamur - Pro95. Oketa Gazmend - Pro96. Olldashi Sokol - Pro97. Paloka Edi - Pro98. Paluca Ndue - Pro99. Papa Gjergji - Pro100. Patozi Astrit - Pro101. Përnaska Lajla - Pro102. Peza Dashamir - Abstenim103. Pollo Genc - Pro104. Prenga Armando - Mungon105. Prifti Dritan - Pro106. Qefalia Xhemal - Mungon107. Ruçi Gramoz - Abstenim108. Ruka Ethem - Abstenim109. Ruli Genc - Pro110. Rusmali Ilir - Pro111. Shalsi Eduard - Mungon112. Shehu Sherefedin - Pro113. Shehu Tritan - Pro114. Shkreli Enkelejda - Abstenim115. Skuqi Luan - Pro116. Spahiu Klodiana - Abstenim117. Spaho Edmond - Pro118. Sterkaj Paulin - Abstenim119. Strazimiri Gent - Pro120. Subashi Armando - Abstenim121. Sula Dashnor – Pro122. Tabaku Vath - Pro123. Tafaj Myqerem - Pro124. Tahiri Dashamir - Pro125. Tahiri Saimir – Mungon126. Tare Auron - Abstenim127. Tavo Vangjel - Mungon128. Toçi Fatmir - Abstenim129. Topalli Jozefina - Pro130. Trashani Arenca - Pro131. Turku Ardjan - Pro132. Uldedaj Gjokë - Pro133. Vokshi Albana - Pro134. Xhaçka Olta - Mungon135. Xhafaj Fatmir - Abstenim136. Xheka Mehmet - Pro137. Xhepa Selami - Pro138. Xhindi Anduel - Abstenim

57


139. Xhuvani Luiza - Abstenim140. Ylli Fidel - MungonJu lutem, sekretaria, më thoni rezultatin!Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Në votimin e kryer për zotin

Xhezair Zaganjori për detyrën e anëtarit të Gjykatëssë Lartë, kanë votuar pro kandidaturës 76 deputetë,kanë abstenuar 43 deputetë dhe kundër 1 deputet.

Jozefina Topalli – Urimet më të mira zotitZaganjori me 76 vota pro!

Kalojmë te dekreti tjetër: “Zoti Gani Dizdariemërohet anëtar i Gjykatës Kushtetuese”.

1. Abazi Sadri - Mungon 2. Ahmetaj Arben - Mungon 3. Alibeaj Enkelejd - Abstenim 4. Aliolli Ledina - Pro 5. Babasi Ndriçim - Pro 6. Balla Taulant - Abstenim 7. Bano Ilir - Pro 8. Baraj Besnik – Mungon 9. Barka Koço - Pro 10. Beci Astrit - Abstenim 11. Beja Fatos - Pro 12. Bejtja Ilir - Abstenim 13. Bello Marko - Mungon 14. Berisha Sali - Pro 15. Bizhga Gazmir - Abstenim 16. Blushi Ben - Mungon 17. Boçi Luçiano - Pro 18. Bode Ridvan - Pro 19. Bogdani Gerti - Pro 20. Braçe Erion - Mungon 21. Bregu Majlinda - Pro 22. Bulku Rajmonda - Pro 23. Bumçi Aldo - Pro 24. Bushati Astrit - Pro 25. Bushati Ditmir - Mungon 26. Bylykbashi Aurel - Pro 27. Cara Igli - Pro 28. Çaçi Albert - Abstenim 29. Çipi Kreshnik - Pro 30. Çobaj Ramiz - Pro 31. Çota Rrahim - Pro 32. Çuko Arben - Abstenim 33. Dade Arta - Mungon 34. Dalipi Alfred - Abstenim 35. Deda Eltar - Abstenim 36. Deda Ndrec - Mungon 37. Demi Leonard - Pro 38. Doda Mesila - Pro

39. Dogjani Asllan - Abstenim40. Dokle Namik - Abstenim 41. Doshi Tom - Pro 42. Dule Vangjel - Mungon 43. Dushaj Besnik - Pro 44. Felaj Ermonela - Abstenim 45. Fino Bashkim – Kundër 46. Gaçi Artan - Mungon 47. Gashi Hazir - Mungon 48. Gjana Jemin - Pro 49. Gjermeni Eglantina - Mungon 50. Gjiknuri Damian - Mungon 51. Gjonaj Adriana - Pro

52. Gjoni Ilir - Mungon 53. Gumi Viktor - Pro 54. Halimi Eduard - Pro 55. Hasa Skënder - Mungon 56. Hida Sybi - Pro 57. Hoti Paulina - Pro 58. Hoxha Bedri - Pro 59. Hoxha Fatos - Pro 60. Hoxha Ismail - Pro 61. Hoxha Paulina - Abstenim 62. Hoxha Rajmond - Pro 63. Hysi Vasilika - Abstenim 64. Idrizi Shpëtim - Pro 65. Imami Arben - Pro 66. Isaraj Arben - Abstenim 67. Islami Kastriot - Pro 68. Kadeli Gjovalin - Abstenim 69. Kadilli Fatbardh - Pro 70. Klosi Blendi - Mungon 71. Koçi Ervin - Abstenim 72. Kodheli Mimi - Mungon 73. Koka Lefter - Pro 74. Kola Ndue - Mungon 75. Konomi Edison - Abstenim 76. Ksera Spiro - Pro 77. Lama Ylli - Pro 78. Leka Agim - Abstenim 79. Leskaj Valentina - Mungon 80. Ligori Shegush - Abstenim 81. Lutaj Pirro - Mungon 82. Majko Pandeli - Abstenim 83. Malaj Arben - Mungon 84. Maliqi Lefter - Pro 85. Marku Mark – Kundër 86. Mediu Fatmir - Pro

87. Meta Ilir - Pro 88. Metalla Osman - Pro

89. Mima Florion - Pro

Viti 2013

58


90. Minxhozi Qemal - Mungon 91. Muçaj Arion - Abstenim

92. Naço Nasip - Pro 93. Ngresi Vasillaq - Pro 94. Noka Flamur - Pro 95. Oketa Gazmend - Pro 96. Olldashi Sokol - Pro 97. Paloka Edi - Pro 98. Paluca Ndue - Pro 99. Papa Gjergji - Pro 100. Patozi Astrit - Pro 101. Përnaska Lajla - Pro 102. Peza Dashamir - Mungon 103. Pollo Genc - Pro 104. Prenga Armando - Mungon 105. Prifti Dritan - Pro 106. Qefalia Xhemal - Mungon 107. Ruçi Gramoz - Abstenim 108. Ruka Ethem - Mungon 109. Ruli Genc - Pro 110. Rusmali Ilir - Pro 111. Shalsi Eduard - Mungon 112. Shehu Sherefedin - Pro 113. Shehu Tritan - Pro 114. Shkreli Enkelejda - Abstenim 115. Skuqi Luan - Pro 116. Spahiu Klodiana - Abstenim 117. Spaho Edmond - Pro 118. Sterkaj Paulin - Mungon 119. Strazimiri Gent - Pro 120. Subashi Armando - Abstenim 121. Sula Dashnor – Pro 122. Tabaku Vath - Pro123. Tafaj Myqerem - Pro124. Tahiri Dashamir - Pro125. Tahiri Saimir – Mungon 126. Tare Auron - Abstenim127. Tavo Vangjel - Mungon128. Toçi Fatmir - Abstenim129. Trashani Arenca - Pro130. Turku Ardjan - Pro131. Uldedaj Gjokë - Pro132. Vokshi Albana - Pro133. Xhaçka Olta - Mungon134. Xhafaj Fatmir - Abstenim135. Xheka Mehmet - Pro136. Xhepa Selami - Pro137. Xhindi Anduel - Abstenim138. Xhuvani Luiza - Mungon139. Ylli Fidel - MungonJu lutem sekretaria, më thoni rezultatin e votimit!

Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Në votimin e këtij dekreti për

anëtar të Gjykatës Kushtetuese kanë votuar prokandidaturës së zgjedhur nga Presidenti 73deputetë, kundër 2 deputetë dhe ka pasur 30abstenime. Për pasojë Kuvendi jep pëlqimin.

Jozefina Topalli - Faleminderit!Atëherë, edhe ky dekret kalon. Gani Dizdari

emërohet anëtar i Gjykatës Kushtetuese.Kalojmë te dekreti tjetër: “Besnik Ymeraj

emërohet anëtar i Gjykatës Kushtetuese”.

1. Abazi Sadri - Mungon 2. Ahmetaj Arben - Mungon 3. Alibeaj Enkelejd - Abstenim 4. Aliolli Ledina - Pro 5. Babasi Ndriçim - Pro 6. Balla Taulant - Mungon 7. Bano Ilir - Pro 8. Baraj Besnik - Mungon 9. Barka Koço - Pro10. Beci Astrit - Abstenim11. Beja Fatos - Pro12. Bejtja Ilir - Abstenim13. Bello Marko - Mungon14. Berisha Sali - Pro15. Bizhga Gazmir - Abstenim16. Blushi Ben - Mungon17. Boçi Luçiano - Pro18. Bode Ridvan - Pro19. Bogdani Gerti - Pro20. Braçe Erion - Mungon21. Bregu Majlinda - Pro22. Bulku Rajmonda - Pro23. Bumçi Aldo - Pro24. Bushati Astrit - Pro25. Bushati Ditmir - Mungon 26. Bylykbashi Aurel - Pro27. Cara Igli - Pro28. Çaçi Albert - Abstenim29. Çipi Kreshnik - Pro30. Çobaj Ramiz - Pro31. Çota Rrahim - Pro32. Çuko Arben - Abstenim33. Dade Arta - Mungon34. Dalipi Alfred - Abstenim35. Deda Eltar - Abstenim36. Deda Ndrec - Abstenim37. Demi Leonard - Pro38. Doda Mesila - Pro39. Dogjani Asllan - Abstenim

59


40. Dokle Namik - Abstenim 41. Doshi Tom -Pro 42. Dule Vangjel - Mungon 43. Dushaj Besnik - Pro 44. Felaj Ermonela - Abstenim 45. Fino Bashkim - Abstenim 46. Gaçi Artan - Mungon 47. Gashi Hazir - Mungon 48. Gjana Jemin - Pro 49. Gjermeni Eglantina - Mungon 50. Gjiknuri Damian - Mungon 51. Gjonaj Adriana - Pro

52. Gjoni Ilir - Mungon 53. Gumi Viktor - Pro 54. Halimi Eduard - Pro 55. Hasa Skënder - Mungon 56. Hida Sybi - Pro 57. Hoti Paulina - Pro 58. Hoxha Bedri - Pro 59. Hoxha Fatos - Pro 60. Hoxha Ismail - Pro 61. Hoxha Paulina - Abstenim 63. Hysi Vasilika - Abstenim 64. Idrizi Shpëtim - Pro 65. Imami Arben - Pro 66. Isaraj Arben - Mungon 67. Islami Kastriot - Pro 68. Kadeli Gjovalin - Abstenim 69. Kadilli Fatbardh - Pro 70. Klosi Blendi - Mungon 71. Koçi Ervin - Abstenim 72. Kodheli Mimi - Mungon 73. Koka Lefter - Pro 74. Kola Ndue – Mungon 75. Konomi Edison - Abstenim 76. Ksera Spiro - Pro 77. Lama Ylli - Pro 78. Leka Agim - Abstenim 79. Leskaj Valentina - Mungon 80. Ligori Shegush - Abstenim 81. Lutaj Pirro - Mungon 82. Majko Pandeli - Abstenim 83. Malaj Arben - Mungon 84. Maliqi Lefter - Pro 85. Marku Mark – Kundër 86. Mediu Fatmir - Pro

87. Meta Ilir - Pro88. Metalla Osman - Pro89. Mima Florion - Pro90. Minxhozi Qemal - Mungon91.Muçaj Arion - Abstenim92. Naço Nasip - Pro

93. Ngresi Vasillaq - Pro 94. Noka Flamur - Pro 95. Oketa Gazmend - Pro 96. Olldashi Sokol - Pro 97. Paloka Edi - Pro 98. Paluca Ndue - Pro 99. Papa Gjergji - Pro 100. Patozi Astrit - Pro 101. Përnaska Lajla - Pro 102. Peza Dashamir - Abstenim 103. Pollo Genc - Pro 104. Prenga Armando - Mungon 105. Prifti Dritan - Pro 106. Qefalia Xhemal - Abstenim 107. Ruçi Gramoz - Abstenim 108. Ruka Ethem - Mungon 109. Ruli Genc - Pro 110. Rusmali Ilir - Pro 111. Shalsi Eduard - Mungon 112. Shehu Sherefedin - Pro 113. Shehu Tritan - Pro 114. Shkreli Enkelejda - Abstenim 115. Skuqi Luan - Pro 116. Spahiu Klodiana - Abstenim 117. Spaho Edmond - Pro 118. Sterkaj Paulin - Mungon 119. Strazimiri Gent - Pro 120. Subashi Armando - Abstenim 121. Sula Dashnor - Pro 122. Tabaku Vath - Pro 123. Tafaj Myqerem - Pro 124. Tahiri Dashamir - Pro 125. Tahiri Saimir - Mungon 126. Tare Auron - Abstenim 127. Tavo Vangjel - Mungon 128. Toçi Fatmir - Abstenim 129. Trashani Arenca - Pro 130. Turku Ardjan - Pro 131. Uldedaj Gjokë - Pro 132. Vokshi Albana - Pro 133. Xhaçka Olta - Mungon 134. Xhafaj Fatmir - Pro 135. Xheka Mehmet - Pro 136. Xhepa Selami - Pro 137. Xhindi Anduel - Pro 138. Xhuvani Luiza - Abstenim 139. Ylli Fidel - Pro

Sekretaria, ju lutem, më thoni rezultatin e votimit!Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Për kandidaturën e zotit Besnik

Viti 2013

60


Ymeraj si anëtar i Gjykatës Kushtetuese kanë votuarpro 76 deputetë, 31 abstenuan dhe 1 votoi kundër.

Për pasojë, Kuvendi jep pëlqimin për emërimine zotit Besnik Ymeraj si anëtar i GjykatësKushtetuese.

Jozefina Topalli – Do të m’i sillni të treprocesverbalet e votimit.

Zoti Besnik Ymeraj zgjidhet anëtar i GjykatësKushtetuese.

Këtu mbyllet seanca plenare.Faleminderit për bashkëpunimin!Mirupafshim!

(Seanca u mbyll në orën 17:00.)

61


Rendi i ditës:


2. Projektligj “Për dekoratat, titujt e nderit,medaljet dhe titujt vendorë të nderit në Republikëne Shqipërisë”.







Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit3.Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr.7850, datë 29.7.1994 “Kodi Civil iRepublikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”.







Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit4.Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr. 8116,datë 29.3.1996, “Kodi i Procedurës

Civile i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”.· Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.· Relator:· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit5. Propozime për reformën parlamentare.

(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”si dhe Projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550, datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)

· Shprehen bashkëkryetarët e grupit të punës,deputetët Jemin Gjana dhe Namik Dokle

· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupiKoha e votimit

Për votim :1. Projektligji “Për nëpunësin civil”2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesa


E enjte, 04.04.2013Seanca e paradites, ora 10:50


Viti 2013

62


6. Dekretet e Presidentit te Republikës përshkarkim dhe emërim ministrash.

Jozefina Topalli – Mirëdita, zotërinj deputetë!Hapim seancën.

(Pasi lexon rendin e ditës.)Fillojmë me pikë e parë të rendit të ditës: Miratimi

i procesverbalit të seancës plenare të datës01.04.2013. Ka vërejtje? Nuk ka.

Miratohet.Kalojmë te projektligji “Për dekoratat, titujt e

nderit, medaljet dhe titujt vendorë të nderitnë Republikën e Shqipërisë”.

Në emër të Komisionit të Ligjeve?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Ka pyetje?Nuk ka.Kalojmë në diskutime në emër të grupeve.Në emër të PS-së, zoti Majko, urdhëroni!Pandeli Majko – Zonja Kryetare,Sot nuk mendoj se është ndonjë ditë e bukur

për të folur për titujt dhe dekoratat e nderit.Jozefina Topalli – Pse, çfarë ka ndodhur?Pandeli Majko – Mendoj se edhe për ju, edhe

për ne s’është ditë e shënuar për të diskutuar rrethkëtij projektligji, por dëshiroj të nënvizoj faktin sene jemi dakord me projektligjin. Ai është një ligjrutinë, në thelb, sipas parimit: “Më mirë të jetë, satë mos jetë”. Presidenti i Republikës, ju deri në 23qershor, edhe Kryeministri po ashtu, do të keni tëdrejtë të jepni dekorata.

Shprehemi dakord me këtë projektligj dhe japimmiratimin tonë të plotë.

Jozefina Topalli – Faleminderit! Ndoshta kanjë keqkuptim. Në mandatin e ardhshëm nuk do tëjem vetëm unë personalisht që do të jap dekorata,por kjo do të merret me vendim të parlamentit dhepastaj kryetari do t’i dorëzojë. Por bashkë do tëjemi sërish.

Faleminderit, zoti Majko!Zoti Ministër, urdhëroni! Mund të bëni një

prezantim të këtij projektligji, i cili është hartuar sipasmodelit të vendeve të tjera, kryesisht të KongresitAmerikan dhe të Parlamentit Europian.

Eduard Halimi – E nderuar zonja Kryetare,Në Republikën e Shqipërisë kuadri ligjor që

rregullon marrëdhënien e dekoratave, titujve të nderitdhe medaljeve është një kuadër ligjor i vjetër, ilarmishëm dhe i shpërndarë në të gjitha institucionet.Në kuadër të përmirësimit të këtij legjislacioni, ne

në shtator të vitit të shkuar ngritëm një komitet, icili do të trajtonte këto çështje. Aty merrnin pjesëtë gjitha institucionet, që nga Parlamenti,Presidenca, Ministria e Mbrojtjes dhe të gjithaministritë e linjës, në mënyrë që të bënin njëprojektligj, i cili të ishte i standardeve ndërkombëtaredhe morëm modelin e Kongresit Amerikan, sa ipërket fushës së veprimtarisë së Parlamentit,dhënies së titujve që jep parlamenti dhe kryetari itij, po ashtu dhe i Kongresit Amerikan në rastinkonkret.

Ne morëm modelin italian, sa u përket titujve qëjep Kryeministri dhe Presidenti i vendit atje, dhemodelin francez, sa i përket mënyrës se sifunksionojnë institucionet kryesore. Në këtëprojektligj ne parashikojmë dhënien në mënyrë tëqartë të titujve; cilat do të jenë procedurat përdhënien e dekoratave; cilat do të jenë procedurat endjekura nga parlamenti, Presidenti, Kryeministridhe nga ministrat përkatës, duke profilizuar edherastin e ministrave, siç është ai i Brendshëm dhe iMbrojtjes. Në llojet dhe titujt e dekoratave për herëtë parë ne po profilizojmë pikërisht llojet e dekoratavedhe titujve të nderit, të cilat sipas rëndësisë janë:ato të Flamurit Kombëtar të renditura; dekorataGjergj Kastrioti Skënderbeu, dekorata Nderi i Kombit,dekorata Nënë Tereza, Dekorata e Artë eShqiponjës, Pishtari i Demokracisë, Kalorësi iUrdhrit të Skënderbeut. Kemi bërë një përjashtim,kemi marrë vetëm njërin nga rilindësit: NaimFrashërin. Rilindësit e tjerë nuk i kemi përfshirë.Jemi të hapur në propozime. Se kujt do t’i bjerëtitulli për rilindësin, kjo çështje i takon Presidentit.Unë mendoj se kjo është një nismë shumë pozitive.Falënderoj opozitën në përkrahjen e këtij projektligji,edhe pse nuk ishte e domosdoshme vota e saj.

U kërkoj deputetëve ta miratojnë projektligjin!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Halimi!Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime dhe

shtesa në ligjin 7850, datë 29.07.1994 “Kodi Civil iRepublikës së Shqipërisë””.

Në emër të Komisionit të Ligjeve, urdhëroni,zonja Trashani!

Arenca Troshani – Faleminderit, zonjaKryetare!

Komisioni për Çështjet Ligjore, në cilësinë ekomisionit përgjegjës, në mbledhjen e datës02.04.2013 ka shqyrtuar projektligjin “Për disandryshime dhe shtesa në ligjin 7850, datë29.07.1994 “Kodi Civil i Republikës së Shqipërisë”.

Të pranishëm në mbledhje ishin ministri i

63


Drejtësisë, Eduard Halimi dhe përfaqësues ngaministria, përfaqësues të misionit EURALIUS,Dhoma Kombëtare e Noterisë dhe Shoqata eBankave. Ministri i Drejtësisë bëri prezantimin nëparim të projektligjit dhe paraqiti arsyet, thelbin dhesynimet e ndryshimit të ligjit ekzistues. Ai u shprehse kjo paketë ka në fokusin e saj eficiencën esistemit gjyqësor, si një nga shtyllat kryesore tëreformës në drejtësi, e cila si në Kodin Civil, edhenë Kodin e Procedurës Civile vjen me disa ndryshimeshumë të rëndësishme, të cilat kanë të bëjnë melargimin e një sërë çështjesh që mbingarkojnësistemin gjyqësor. Kështu ka rezultuar nga statistikatse janë 30 mijë çështje, ku 14 477 janë urdhraekzekutimi dhe 13 009 janë dëshmi trashëgimiebrenda vetëm një viti, që në total bëhen vetëm 28000 çështje, të cilat trajtohen në gjykata.

Sipas reformës që prezantohet sot, bazuar edhenë standardet më të mira të BE-së, dëshmitë etrashëgimisë nuk duhet të trajtohen më ngagjykatat, por nga sistemi noterial shqiptar. Sipaskësaj pakete përfitues është në radhë të parë i gjithësistemi gjyqësor, sepse largohet një numër i madhçështjesh nga gjykatat dhe shkojnë te noteri. Ngaana tjetër, janë qytetarët përfituesit më të mëdhenj.Eksperienca e deritanishme ka qenë që për tëlëshuar një dëshmi trashëgimie, për të nxjerrë njëvendim gjyqësor, gjyqtarët të shkojnë të paktën 5herë në gjykata dhe të harxhojnë jo më pak se 30mijë lekë të reja. Reformat ku ne sjellim në fokusqytetarin do të bëjnë të mundur që qytetarët vetëmbrenda pak minutash mund ta përfitojnë këtë shërbimnoterie.

Në këtë mbledhje fjalën e morën edhepërfaqësuesit e Dhomës Kombëtare të Noterisë, tëcilët janë shprehur të entuziazmuar nga këtokompetenca që po i shtohen noterisë shqiptare.

Faktikisht ka edhe kompetenca të tjera qështohen në kuadrin e afrimit të noteriatit shqiptarme noteriatet e vendeve ku vendi ynë aspiron tëshkojë. Me ndryshimet e propozuara në këtëprojektligj, synohet reformimi i kuadrit ligjor përlëshimin e dëshmisë së trashëgimisë, dukevlerësuar aplikimin e standardeve për përmirësimine shërbimit ndaj qytetarëve, shmangien eburokracive, thjeshtësimin e procedurës së lëshimittë dëshmisë së trashëgimisë, garantimin e njëprocesi që siguron saktësi në përcaktimin etrashëgimisë, si dhe mbrojtjen e të drejtave dhe lirivethemelore të njeriut.

Një tjetër risi e këtij projektligji ka të bëjë me

shkurtimin drastik të kohës dhe etapave që ndiqenaktualisht, rreth gjashtë muaj në rreth 9 etapa dhenë dy ditë tri etapa. Gjithashtu, janë bërë ndryshimetë rëndësishme edhe në kreun 13, titulli 2, të pjesësV të Kodit Civil, konkretisht në përcaktimin erregullave mbi organizimin dhe funksionimin ekontratës së agjencisë, ekskluzivitetin, të drejtat dhedetyrimet e palëve, pagesën e agjentit tregtar dhekomisionin ndaj tij, përfundimin e kontratës, si dheklauzolat kontraktuale.

Në përfundim të shqyrtimit të këtij projektligji,Komisioni i Ligjeve me shumicën e anëtarëve të tije miratoi këtë projektligj dhe u shpreh dakord përkalimin e tij në seancë plenare.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zonja

Trashani!Ka pyetje?Nuk ka.Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të PS-së, urdhëroni, zonja Ligori!Shegush Ligori – Faleminderit, zonja Kryetare!Në fakt po e shohin te gjithë shqiptarët nga

karriget bosh këtu pas meje se shtëpia e qeverisëështë bërë si shtëpitë që u kanë hequr plaçkat,sepse njerëzit janë në ikje dhe rrugës duan të bëjnëedhe ca pseudoreforma. Kështu është edhe kyndryshim në Kodin Civil. Unë nuk besoj se do tëarrijnë dot t’i kalojnë, sepse për këtë jemi edhe nekëtu.

Ajo që dua të them është se po kalojmë njëperiudhë pseudoreformatore të sistemit të drejtësisë,kur 8 vjetët e PD-së në qeverisje nuk u bë asgjë përkëtë sistem dhe për ketë mjafton t’i drejtohemiraportit të partnerëve tanë ndërkombëtarë, kusistemi gjyqësor del për ditë dhe më i shëmtuardhe është tamam shëmbëlltyra e qeverisjes së kësajmaxhorance.

Atë që nuk e kanë bërë dot për 8 vjet s’mund tabëjnë dot për një muaj, duke e bombarduar mëpseudo-reforma Komisionin e Ligjeve. Ato janëreforma të pastudiuara, që nuk prekin thelbin esistemit gjyqësor, që është lufta kundër korrupsionitdhe rritja e eficiencës së gjyqësorit. Sot na propozonidisa ndryshime të cunguara në kode dhe kjo ështëmënyra më e keqe dhe më e shëmtuar për t’i hartuarkëto ndryshime. Ato duhet të jenë të bazuara nëstudime të mirëfillta. Duhet të bëhen duke krijuargrupe pune me specialistë të së drejtës dhe profesorëqë e njohin mirë fushën. Pse e them këtë? Para setë vinim në komision, pasi morëm projektet tuaja,

Viti 2013

64


jemi konsultuar gjerë me profesorë të fushës dhesinqerisht ata janë të disgustuar nga kjo mënyrë tëoperuari e kësaj qeverie, së cilës sot i teket dhebën një ndryshim; nesër i teket dhe bën një ndryshimtjetër; pasnesër një tjetër, dhe pa u bërë më e mirapër atë që legjislacioni shqiptar ka nevojë.

Ne kemi ligje me shumicë, të cilat nuk përputhenme njëri-tjetrin dhe që natyrisht jemi dakord se kanënevojë për përmirësime, por për përmirësime tëstudiuara. Mjafton t’ju them se sot presim majën eajsbergut të ndryshimeve në Kodin Civil, por kashumë ndryshime të tjera që duhen bërë. Mjafton t’ikujtojmë këtu zotit Ministër dy vendime unifikuesetë Gjykatës së Lartë, që cenojnë dispozita konkretenë Kodin Civil dhe nuk është bërë asgjë në këtëdrejtim për t’i përputhur këto vendime me dispozitatkonkrete të Kodit Civil.

Po ashtu, kemi mjaft direktiva të BE-së, kemimjaft konventa në të drejtën private që duhenazhurnuar. Vetëm në pjesën e Institutit tëTrashëgimisë, mund t’ju them me dhjetëra raste qëmund të saktësohen dhe rakordohen me shtyrje,sepse, siç janë sot në Kodin Civil, nuk shkojnë.

Por kjo qeveri nuk do të bëjë reformë të mirëfilltëtë ligjit. Ajo mendon se pak makijazh për këtëgjyqësorin tonë të rrudhur nga korrupsioni, mund t’indryshojë atij fytyrën, ta bëjë të duket më pak ikorruptuar, më pak i varur nga politika dhe më shumëeficient, por nuk mund të bëhet dhe veprohet kështume reformat.

Ne, natyrisht, me të gjithë këto fjalë që thashëdhe vërejtjet që kisha për thelbin dhe mënyrën se siprocedon kjo qeveri për të bërë reforma, u ulëm mebonsens në Komisionin e Ligjeve për të bërëpropozimet tona konkrete, pa mbajtur një qëndrimrefraktar kundër, absolutisht jo, por për të diskutuardhe për të bërë më mirën për ligjet, për gjyqësorinsë pari, dhe për të garantuar edhe qytetarët që njësistem gjyqësor do të jetë më i mirë për ta, mëeficient për ta.

Por, çfarë ndodhi? Këta zotërinj kanë frikë tëpërballen, sepse ne jemi kthyer në pasqyrën kuqeverisja e tyre duket shumë e shëmtuar. E dinëshumë mirë që këto ndryshime nuk i kanë tëstudiuara aspak, dhe, jo vetëm kaq, por me gafa,nuk do të gaboja ta thosha, me gafa profesionale.Mjafton t’ju them, dhe këtë e bëj për zotin Ministërse ka qenë gjyqtar, që përdoret termi “çelje edëshmisë së trashëgimisë nga noteri” për të kuptuarse çfarë nonsensi është. Në fakt, dëshmia etrashëgimisë lëshohet nga noteri, sepse çelja bëhet

ipso jure në momentin që vdes trashëgimtari. Kjoështë një gafë shumë e madhe që juristët që mëdëgjojnë e kuptojnë dhe e dinë se çfarë duan tëbëjnë këta zotërinj.

Çfarë na ndodhi në komision? Pas 1 ore e gjysmëdiskutimesh për këto probleme, me pyetje konkrete,me synimin pozitiv për të miratuar këto ndryshime,aq sa mund të miratoheshin, duke qenë një forcëdhe qenie politike, pasi jemi parlamentarë, në emërtë grupit tonë kërkuam leje që ta ndërprisnimdiskutimin e këtij projekti.

Çfarë ndodhi? Ndodhi që pozita mezi priti që netë iknim, me 500 cinizma (kjo u ka mbetur, vetëmcinizmi), për të na mbyllur derën në fytyrë dhe sapone u larguam, vazhduan diskutimin pa ne, sepse ekuptojnë që këto projekte pa ne nuk mund të kalojnë.Nga njëra anë duan t’u thonë qytetarëve që ne po ibëjmë, por, nëse kanë një fije ndërgjegjeje juridike,kështu nuk mund t’i bëjnë dot.

Ju i paraqisni këto ndryshime si reformim tësistemit në drejtim të rritjes së eficiencës së tij. Nëfakt, bëra një pyetje në komision dhe e përsëris atëpara publikut shqiptar: Kjo maxhorancë ka 8 vjet qëqeveris dhe nuk ka një studim të mirëfilltë se si mundta rrisë eficiencën e sistemit gjyqësor dhe vjen këtue na thotë që në qoftë se ne heqim disa dëshmitrashëgimie nga gjykata dhe i çojmë te noterët,përmirësohet sistemi, apo disa ndryshime nëprocedurë që, në qoftë se në mundësi evazive bënnjë njoftim përmes adresës elektronike, sërish rriteteficienca dhe përmirësohet sistemi.

Jo, të nderuar zotërinj, duhet një studim shumëmë i thellë se kaq. Mund të përmirësohen shumëgjëra në Kodin e Procedurës Civile dhe këtu mjaftontë themi se mund të përmirësojmë shumë gjëra nëdrejtim të procedurës paragjyqësore, ashtu siçbëmë me ligjin për gjykatat administrative, duke idhënë më eficiencë punës së gjyqësorit shqiptar.

Natyrisht, ka edhe çështje të tjera që mund tëdalin jashtë juridiksionit gjyqësor. Kështu mjaftontë përmendim përvojat e botës së civilizuar, kudëftesat e borxhit mund të mos jenë fare objekt ishqyrtimit gjyqësor. Këto janë diskutime që nukbëhen në një ditë. Ato duan një proces të gjerë dheduke bërë një proces të gjerë ne arrijmë në mendimedhe konkluzione më të pjekura.

Por ju nuk e keni këtë vullnet. Me thënë tëdrejtën, siç e keni katandisur administratën, nukkemi as burimet njerëzore të nevojshme që të mundtë bëjnë këto ndryshime, sepse të ndryshosh KodinCivil është një çështje shumë e rëndësishme, ku

65


duhen diskutime të mirëfillta teorike dhe mespecialistë të mirënjohur të fushës. Ju nuk i kenidhe në këtë drejtim nuk ju vë dot faj, sepse kështue keni katandisur të gjithë administratën gjyqësore.

Natyrisht, ju kërkoni që ta sillni për risi faktin qëdisa dëshmi trashëgimie të mos lëshohen ngagjykata, por nga noteri. Ky është një problem qëpranon diskutim. Me këtë dua të them se, me aqsa ne kemi studiuar praktikat e vendeve tëndryshme, ato i kanë të dyja variantet. Natyrishtvende demokratike si Austria, Gjermania apoKroacia këtë gjë ia kanë lënë gjykatës, por ka edhemodele të tjera si Franca apo ndonjë shtet tjetër kukëtë gjë e bëjnë noterët. Gjithsesi, argumentet qësillni ju nuk janë ashtu siç i paraqisni, sepse nëse utregoni njerëzve kostot gjyqësore që një qytetar ikëtij vendi duhet të paguajë për t’iu drejtuar gjykatës(mjafton t’ju kujtoj, zoti Ministër, që për këtë shërbimju e keni rritur 8 herë taksën gjyqësore dhe për këtëjeni kritikuar ashpër edhe në raportet endërkombëtarëve), ato janë të papërballueshme.

Kështu, mos hajdeni këtu t’u thoni qytetarëveshqiptarë se ju dhemb shpirti për ta, sepse, nësedo të ishte kështu, ju mund t’i zgjidhnit këtoprobleme: të mos rrisnit taksat, të shpejtonitprocedurën në gjyqësor, që të kemi një procedurëmë garantuese, sepse, të mos harrojmë, kemi tëbëjmë me pronat e qytetarëve dhe për këtë, përqëndrimin që mbani ndaj pronës së qytetarëveshqiptarë, jeni sërish të kritikuar në raportetndërkombëtare.

Nuk e keni vullnetin, nuk e keni kohën, ndërkohëqë ne thamë se jemi të hapur për diskutim, jo këtu,por në komision, ku të thërrasim ata specialistë qëju nuk i thirrët, të cilëve mjafton t’u tregoj vetëmshënimet e specialistëve për atë kontratën eagjencisë që thoni ju, që të kuptojnë se këtondryshime nuk mund të kalojnë dot në këtë mënyrë.

Prandaj, në emër të grupit parlamentar të PS-së, ju bëj thirrje t’i kaloni edhe një herë këtondryshime në Komisionin e Ligjeve. Ne jemi të hapurt’i diskutojmë, ne jemi të hapur të japim ndihmesëntonë. Nëse e keni vullnetin ta miratoni sot, bëjeni,por nuk e keni votën tonë.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit, zonja Ligori!Zoti Ministër, keni fjalën!Eduard Halimi - Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar deputetë,Zonja Ligori, cilësia e të gjithë ekspertëve të

Ministrisë së Drejtësisë ka rënë shumë që nga koha

kur të larguan ty nga ministria dhe kemi ngelurshumë keq. Që në atë kohë cilësia e ekspertëve tëMinistrisë së Drejtësisë ka rënë në tokë. Që kur iketi, bashkë me ndonjë koleg tjetër këtu, ra në tokë egjithë cilësia e ekspertëve dhe të gjitha raportet qëju kishit bërë kanë mbetur aty për faqe të zezë.

Do të flasim edhe për bilancin e të gjithë punësatje, por desha të flisja më së pari me shqiptarëtpër reformat që ne bëjmë. Kjo reformë është shumëe rëndësishme për të gjithë sistemin e drejtësisë,është një reformë të cilën ne kemi një vit që ediskutojmë me publikun, kemi një vit që e diskutojmëme të gjithë aktorët e sistemit të drejtësisë, ështënjë reformë e cila prek në thelb një nga shtyllatkryesore të reformës në drejtësi, eficiencën, njëreformë e cila bazohet në studime të mirëfillta e tëpublikuara në të gjitha takimet që ne kemi pasurme publikun dhe median, të hartuara nga ekspertëtmë të mirë evropianë (jo nga ata pseudoekspertëqë i larguam nga ministria dhe u ulën në prehrinpolitik), sipas përvojave më të mira evropiane, ngaekspertët e misionit Euralius, të cilët ishin prezentëdhe jua thanë në sy se paketa e reformës civileështë hartuar sipas standardeve të BE-së dhe shkonnë të njëjtin trend të reformave të eficiencës sësistemit gjyqësor në Evropë.

E njëjta reformë për eficiencën e sistemitgjyqësor ka ardhur edhe me studimin e FEPZH-it,një nga institucionet më të rëndësishme të Këshillittë Evropës, i cili fokusohet në një eficiencë më tëmirë të sistemit gjyqësor duke rishpërndarë numrine gjyqtarëve, gjë cila, fatmirësisht, nuk ishte nëdorën tuaj, nuk varej nga vullneti juaj bllokues për tëmiratuar ligjet dhe nga largimi i disa proceseve që embingarkojnë të gjithë procesin gjyqësor.

Janë 30 mijë vendime gjyqësore në vit, nga tëcilat 15 mijë janë urdhra ekzekutimi dhe 15 mijë tëtjera janë dëshmi trashëgimie, për të cilat ne nukduam që qytetarët të sorollaten nëpër gjykata, përtë cilat ne nuk duam që qytetarët të paguajnë 300mijë lekë për një dëshmi trashëgime dhe, nga anatjetër, nuk duam që gjyqtarët e Republikës sëShqipërisë të mbingarkohen me 15 mijë dosje përdëshmitë e trashëgimisë.

Kjo bëhet sepse ne kemi në qendër të vëmendjesqytetarin e thjeshtë, ne kemi në fokus ata qytetarë,të cilëve ne u kursejmë minimalisht 300 mijë lekë.Janë 15 mijë familje të Shqipëri, të cilat vitin e kaluarkanë paguar 300 mijë lekë dhe janë sorollaturminimalisht 5 herë nëpër gjykata, në 5 hapa.

Ata 15 mijë qytetarë më dëgjojnë sot dhe e dinë

Viti 2013

66


shumë mirë se për të lëshuar një dëshmitrashëgimie, në radhë të parë, duhet të paraqitenditën e parë për të hedhur kërkesë-padinë, ditën edytë për të caktuar seancën gjyqësore, ditën e tretëpër të bërë gjyqin, ditën e katërt për të tërhequrvendimin dhe ditën e pestë për të marrë vendimin eformës së prerë dhe për ta çuar për ekzekutim nëzyrat e gjendjes civile. Janë pesë hapa, minimalisht3 muaj, minimalisht 300 mijë lekë. Ky është bilanci.

Por ne këtyre 15 mijë familjeve shqiptare u themi:“Nuk keni nevojë të paguani, pasi ky veprim mundtë bëhet nëpërmjet sistemit dixhital noterial vetëmnë pak sekonda, në pak minuta, përmes zyrës sëregjistrit, me shpenzime shumë herë më të vogla.Kjo është ajo që ne sjellim me këtë reformë.

Po çfarë sjellim ne për sistemin gjyqësor?Sjellim atë që një gjyqtar gjykon sot 300 dosje. Janë50 gjyqtarë në Republikën e Shqipërisë dhe i bie që1/5-ta e tyre merren me dëshmi trashëgimie. Nekërkojmë që të përmirësojmë eficiencën. Këtagjyqtarë duhet të merren me çështje të tjera, nukduhet të gjykojnë 600 çështje në vit, por 300-çështje, në mënyrë që jo vetëm të përmirësohetsistemi, por edhe qytetarët të marrin një shërbimmë të shpejtë nga ana e gjykatave, të mos presin 3vjet për të mbaruar një çështje, por vetëm 1 vit.

Kjo është një reformë e bazuar në studimet mëtë mira evropiane. Çfarë është paketa e agjencisë?Ajo është pikërisht rekomandimi i thënë hapur dhei sjellë nga BE-ja. Ka ardhur në të njëjtën formë siçe ka legjislacioni italian dhe ai francez. Vjen këtupasi është implementuar atje.

Ju thoni se nuk keni besim te noterët. Ne kemibesim të plotë tek ata 400 noterë që punojnë nëRepublikën e Shqipërisë, sepse i kanë përmbushurme dinjitet të gjitha detyrat e tyre dhe sjellin nëmënyrë të qartë një shërbim cilësor për qytetarëtshqiptarë. Kjo është e vërteta dhe jua përplas nësy.

Por, cila është sjellja juaj? Ju thatë se nëkomision nuk ju lejuan të dëgjoheshit. Këtë sjellje,për sa i përket reformës në drejtësi, e keni pasurpër 8 vjet rresht në opozitë. Shpresoj mos ta keninë 8 vjetët e ardhshme në opozitë, siç do të vazhdonitë jeni.

Në këtë mënyrë keni vepruar si për Kodin Civil,që ka mbetur për 4 vjet në sirtarët e Kuvendit, ashtuedhe për Kodin Ajror, edhe për Kodin Hekurudhor,edhe për ligjin për Gjykatën Administrative, edhepër ligjin për Gjykatën e Lartë, pasi kjo është sjelljajuaj për ligjet me 3/5-at.

Për ligjin e dekoratave, që s’kishte nevojë farepër votën tuaj, apo dhe për 10 ligjet e tjera të reformëssë sistemit të drejtësisë, por që nuk ka pasur nevojëpër votën tuaj, diskutimet tuaja kanë qenë zero,amendamentet tuaja kanë qenë zero, se nuk kishitmundësi të bllokonit. Ndërsa për ligjet ku kenimundësi t’i bllokoni, cila është sjellja juaj? Për ligjine Gjykatës së Lartë u justifikuat se ishit me pushime,se ishte muaji qershor dhe donit të ishit të qetë dhepretenduat ta diskutonit pas pushimeve. Mbaruanpushimet dhe ngritët problemin e diskutimit ngagrupet e interesit. I thirrëm edhe ato. Mbasi kaluamato u kujtuat të qanit hallin e Ndrekos së Fierit, sepo të mos mbaronit punë me të nuk mund të bënitgjë. E kështu vazhduat duke e sorollatur pa fund.

Çfarë bëtë me ligjin për Gjykatën Administrative?A ju kujtohet? 4 vjet më parë ky ligj ka qenë nëKomisionin e Ligjeve. Ju thatë të presim, se nukmund të bëhet tani kjo reformë, tani që jemi në fundtë sjellim disa amendamente. Zonja që foli në atëkohë si eksperte e pavarur nuk ishte deputete dhesolli amendamentet.

Katër vjet më parë, në Komisionin e Ligjeve, kurdiskutohej projektligji “Për Gjykatën Administrative”,ju thatë: “Ja ku janë 20 amendamentet që ne kemi”.Kryetari i komisionit ju tha: “Hajde, t’i miratojmë të20 amendamentet” dhe përgjigjja juaj ishte: “Keminjë mbledhje dhe, na falni, por duhet të ikim”. Shkuatnë mbledhje dhe latë ligjin “Për GjykatënAdministrative”, i cili priti 3 vjet. Pra, 3 vjet që tëmbaronte mbledhja dhe kur vjen fundi i diskutimitpër reformën, sigurisht që bilancet janë tërëndësishme.

Çfarë kemi bërë ne për reformën? Në këta 8 vjetnë sistemin e drejtësisë ne kemi bërë shumë. Përherë të parë në të gjithë historinë e raport-progresevetë BE-së, në nëntor të këtij viti, BE-ja u shpreh:“Për sa i përket reformës në drejtësi, ajo është goodprogress”. Për herë të parë u artikulua në progres-raport termi “good progres” për reformën në drejtësi.Kjo, sepse kemi bërë reformën e dixhitalizimit. Kemibërë gjykatat më transparente. Kemi futur sisteminaudio rekording. Kemi vendosur sistemin dixhital nëtë gjitha gjykatat. Kemi reformuar Zyrën eRegjistrimit të Pasurive të Paluajtshme. Kemireformuar sistemin e burgjeve, si dhe kemi reformuarmonitorimin elektronik.

Cili është bilanci juaj? Pse nuk u thonishqiptarëve, si zonja që ka qenë 8 vjet në qeveri,ashtu edhe zonjat e zotërinjtë e tjerë, cilat kanëqenë reformat tuaja? E politizuat sistemin e

67


drejtësisë në mënyrën më të skajshme. Emëruatgjyqtarë të Gjykatës së Lartë dhe asaj Kushtetuesetë gjithë kushërinjtë tuaj, farefisin dhe anëtarët eparlamentit. Kjo ka qenë sjellja juaj dhe për këtëkeni përgjegjësi. Ju bëtë vetëm një reformë, atë tëGjykatës së Krimeve të Rënda. Ndërtuat Gjykatëndhe Prokurorinë e Krimeve të Rënda. Por çfarë bëtëme to? Bëtë aktin më të tmerrshëm dhe më tëkritikueshëm. Propozuat kryetar të Gjykatës sëKrimeve të Rënda, Artan Gjermenin. Ky njeri, i cilido të luftonte bandat, punonte gjithë ditën mebandat. Ky ishte propozim i ardhur nga ministri juajnë atë kohë, i refuzuar nga Presidenti i asaj kohe.Kjo ishte filozofia juaj. Kjo ishte reforma që ju bëtëpër sistemin e drejtësisë dhe ky është reagimi juaj.Kur është çështja për të reformuar sistemin dhe kenipushtetin në dorë, e politizoni. Bëni ministrakryetarë gjykatash, bëni zëvendësministra kryetargjykatash, i bëni deputetë në parlament, bënianëtarët e bandave kryetarë të gjykatave, që do tëluftojnë bandat. Kur jeni në opozitë, bllokoni. Kjoështë sjellja juaj, kurse sjellja jonë është ndryshe.

Falemindeirt!Jozefina Topalli - Faleminderit, zoti Ministër!Atëherë kalojmë te pika tjetër, projektligji “Për

disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8116, “Kodii Procedurës Civile””.

Në emër të Komisionit të Ligjeve, urdhëroni,zonja Trashani!

Arenca Trashani - Faleminderit, zonjaKryetare!

Komisioni për Çështjet Ligjore, AdministratënPublike dhe të Drejtat e Njeriut, në cilësinë ekomisionit përgjegjës, në mbledhjen e tij të datës 2prill 2013 mori në shqyrtim projektligjin “Për disandryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8116, “Kodi iProcedurës Civile””. Në mbledhje ishin të pranishëmministri i Drejtësisë, zoti Halimi, përfaqësues ngamisioni EURALIUS dhe nga Dhoma Kombëtare eNoterisë dhe Shoqata e Bankave.

Paketa që vjen si propozim ka në fokusin e sajndryshimet për një eficiencë dhe një transparencëgjithnjë e më të madhe në sistemin gjyqësor.

Qëllimi i përbashkët i këtyre ndryshimeve ështëofrimi i shërbimeve për qytetarin, në cilësi dheshpejtësi, duke garantuar transparencën dheligjshmërinë. Miratimi i këtyre ndryshimeve në dobitë qytetarëve shqiptarë përafron legjislacionin tonëme standardet më të mira europiane. Gjithashtu,këto ndryshime janë vijim i reformave në sistemin edrejtësisë dhe në kuadrin ligjor, që ky sistem ka në

themel të punës së vet.Nga studimi i projektligjit dhe relacioni që e

shoqëron atë, konstatojmë se ndryshimet epropozuara synojnë në këto rregullime bazë:reformimin e rregullave për paraqitjen dhe shqyrtimine rekursit në Gjykatën e Lartë, reformimin erregullave për mbajtjen e procesverbaleve, dukepasur në konsideratë dixhitalizimin e seancavegjyqësore nëpërmjet sistemit të regjistrimit audiorekording, miradministrimin e proceseve gjyqësorenëpërmjet ndryshimit të rregullave për njoftimin epalëve, përshtatjen me ndryshimet e propozuara nëKodin Civil në lidhje me kalimin e dëshmisë sëtrashëgimisë noterëve, ndërhyrjen në legjislacion përsa i përket trajtimit të urdhrit të ekzekutimit dheshfuqizimin e të gjitha dispozitave që lidhen meçështjen e arbitrazhit, duke vendosur si detyrim përKëshillin e Ministrave hartimin e një projektligji tëposaçëm për arbitrazhin vendas dhe të huaj.

Në përfundim të shqyrtimit të këtij projektligji,Komisioni i Ligjve, me shumicën e anëtarëve të tij,e miratoi atë dhe u shpreh dakord për kalimin eprojektligjit për votim në seancë plenare.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit, zonja Trashani!Urdhëroni, zoti Subashi, në emër të grupit!Armando Subashi - Ashtu si kolegia ime, që

foli për Kodin Civil, edhe unë dua të theksoj faktinqë lidhur me ndryshimet e ardhura për Kodin eProcedurës Civile, në parim ne kemi qenë dakord.Sigurisht, kundrejt kontributit që do të jepnim apondryshimeve që ky draft kishte nevojë tërealizoheshin në Komisionin e Ligjeve, nëse ato dotë merreshin parasysh në finale, ne do të jepnimkonsensusin dhe votat tona lidhur me to. Por, ajoqë ndodhi në Komisionin e Ligjeve ishte jo vetëmcinike dhe e turpshme, por tregoi fare qartëseriozitetin e kësaj maxhorance lidhur me këtondryshime.

Nëse ju realisht do të donit që ndryshimet nëKodin Civil apo në Kodin e Procedurës Civile tëndodhnin, duhet të kishit konsensusin dhebashkëpunimin tonë. Mohimi, qoftë i konsensusit,qoftë i bashkëpunimit tonë, në mënyrë arbitrare,tregon se këto ndryshime nuk i keni seriozisht, ikeni sa për t’u hedhur hi syve të shqiptarëve dhepër të thënë që edhe në këto ditë të fundit të ikjessuaj jeni duke bërë reformat e duhura gjyqësore.Pavarësisht kësaj, drafti që ju keni paraqitur, nësedo të bëhej debati i duhur në Komisionin e Ligjeve,për ne kishte disa mangësi që, pa dyshim, duhet të

Viti 2013

68


rregulloheshin. Në qoftë se vërtet do të dëgjohejmendimi ynë, por edhe i specialistëve, këto nenedo të vinin në shtratin e tyre natyror dhe do tëndihmonin atë qëllim që parashtroi edhe ministri këtu,do të rrisnin eficiencën në sistemin gjyqësor. Por,për fat të keq, ndryshimet e sjella kanë një sërëmangësish themelore, që shpeshherë shkojnë edhenë implikime që prekin të drejtat dhe liritë themeloretë individit.

Së pari, ndryshimet e sjella lidhur me të drejtëne rekursit apo me të drejtën për të marrë një kopjetë procesverbalit gjyqësor, në radhë të parë sjellinnjë pakësim të aksesit të publikut nëpër gjykata.Me këto ndryshime ne i themi publikut: vetëm nësekërkesa jote është e argumentuar, ti mund tëmarrësh procesverbalin gjyqësor. Këtë e vlerësongjykata që administron atë proces gjyqësor.Sigurisht që kërkimi i procesverbalit gjyqësor kaarsyet dhe kushtet e veta dhe nuk mund t’i lihetgjyqtarit apo gjykatës për ta vlerësuar këtë. Akomamë i rëndë është fakti tjetër, që, në rast sekonstatohet që rekursi nuk përmban shkaqet qëparashikon ligji, atëherë gjykata ka të drejtën edënimit me gjobë të palëve. Kjo ndoshta bëhet meidenë dhe synimin për të ulur numrin e çështjeve qëduhet të shkojnë në Gjykatë të Lartë, por, nga anatjetër, sjellin një cenim të të drejtave themelore tëpalëve dhe mund të cenojnë edhe parimet e procesittë një tregu ligjor.

Një ndryshim tjetër është gjykimi i një sërëçështjeve në Gjykatën e Lartë me tre gjyqtarë. Nëpamje të parë është për t’u përshëndetur, por nukështë e mjaftueshme, sepse duhet të shoqërohejedhe me ndryshime të tjera të ligjit, qoftë në nenetë tjera të procedurës, qoftë edhe të ligjeve organikeqë kanë të bëjnë me Gjykatën e Lartë e kështu meradhë.

Në fakt, gjendja e sotme në Gjykatën e Lartëështë tepër skandaloze. Sot atje janë të depozituarambi 12000 çështje, të cilat ende presin për t’ugjykuar. Mund t’ju them se çështjet datojnë që ngaviti 2008. Imagjinoni që ka çështje, të cilat edhepas 5 vjetësh, ende nuk kanë marrë një përgjigjeapo një vendim nga Gjykata e Lartë.

Lidhur me ndryshimet për sa i përket fazës sëekzekutimit të vendimeve gjyqësore, do të thoshaqë edhe ato janë me implikime në raport me tëdrejtat themelore të individit dhe me cenimin e njëprocesi të rregullt ligjor.

Unë nuk e di se ku e ka gjetur të drejtën ministria,kur ka propozuar ose kur i ka hequr të drejtën

gjykatës, që në rastet e ekzekutimit të kredivebankare mund të mos lëshojë pezullimin e zbatimittë veprimeve përmbarimore. Ky është një devijimnga rregulli i përgjithshëm, sepse nuk mundet t’iheqësh të drejtën gjykatës, që në një kategori tëcaktuar çështjesh të mos ketë të drejtën të vendosëpezullimin e zbatimit të vendimeve gjyqësore ngaana e përmbaruesit. Edhe këtu ka një nonsens,sepse, nga njëra anë, propozohet masa për të rritureficiencën në ekzekutimin e kredive bankare dhe,nga ana tjetër, i jepet e drejta gjykatës që në rastetë caktuara të shtyjë afatin e ekzekutimit të detyrimitapo këtë detyrim ta ndajë në këste të caktuara.Pra, nëse flasim që kjo masë merret për të rritureficiencën në ekzekutim dhe për të favorizuar bankatdhe shlyerjen e kredive, atëherë propozohet njëmasë tjetër, e cila bie në kundërshtim me këtë qëthashë.

Ka një moment që do të meritonte të gjithëvëmendjen tonë dhe që ka të bëjë me zhvillimin eankandeve, ku në ndryshim nga ligji aktual i jepet edrejta përmbaruesit që në ankandin e dytë vlera epronës të ulet deri në 50%. Kjo do të sillte njëzhvlerësim të të gjitha pronave, të cilat janë vendosursi kolateral në favor të bankave, që nga momentikur fillon vlerësimi i tyre nga ekspertë që thirren ngapërmbaruesit për këtë gjë, që nga vlera që caktohetsi fillestare e duke vazhduar me radhë te fazat eankandit. Në këtë rast do të kishim një zhvlerësimtë të gjitha këtyre pronave, gjë që do të ishte nëdëm të debitorëve dhe do të bënte që shumë ngapronat e vendosura si kolateral të shiteshin për 2lekë, në favor të bankave. Kjo do të sillte shumëabuzime në praktikë në raport me pronat e shumëqytetarëve.

Një moment tjetër që propozohet në Kodin eProcedurës Civile është fakti që synohet të hiqeturdhri i ekzekutimit në raport me vendimet gjyqësore.Në fakt, po ta shikoni në thelb, nuk hiqet, sepse nëndryshim thuhet: “...përsëri gjyqtari, në momentinkur jep një vendim themeli, do ta shoqërojë edheme një vendim për lëshimin e urdhrit”. Pra, pak ashumë gjykata do të bëjë përsëri të njëjtën gjë.Pavarësisht kësaj, skandali më i madh është qëedhe pse gjyqtari mund të lëshojë një urdhër-ekzekutimi, në fund të fundit, do të jetë kancelari,pra vartësi i ministrit në gjykatë, i cili do të vendosëpër fatin e urdhrit të ekzekutimit. Ai do të ketë tëdrejtën që këtij urdhri-ekzekutimi t’i japë jetë në njëfazë të mëvonshme dhe vendimi gjyqësor tëekzekutohet ose mund ta arkivojë atë me shënimet

69


përkatëse. Më e bukura është se modeli sipas tëcilit do të bëhet çmimi nga kancelari, përsëri do t’ithuhet atij me një urdhër të posaçëm nga ministri iDrejtësisë. Pra, kemi një ndërhyrje shumë të hapurdhe të pastër të ekzekutivit, të ministrit dhe tëkancelarit, që kanë të bëjnë me procedurat egjykimit. Këtu nuk është një problem i thjeshtëadministrativ, që kancelari mund të marrë disakompetenca administrative. Në radhë të parë, kyështë moment shumë i rëndësishëm procedural dheduke qenë i tillë nuk mund t’i fusë hundët askush,as kancelari, as ministri, përveç gjykatësit. Ashtusikurse duket që këto ndryshime që janë propozuarnë Kodin e Procedurës Civile, janë edhe në vazhdëne atij ligji që ju kaluat para disa ditësh, që ka tëbëjë me administratën gjyqësore. Mendoj se nukështë e rastësishme që në 3 nenet e projektit “Përndryshimin e procedurës civile” t’i jepen kompetencatë plota ministrit të Drejtësisë që të përcaktojëmodalitetet apo të përcaktojë rregulla më tëhollësishme në raport me njoftimin e palëve, nëraport me mënyrën si duhet të bëhet ky njoftim, siduhet të merret dijenia, çfarë shënimesh duhet tëbëhen etj., etj. Ndërkohë, këto janë rregulla shumëtë rëndësishme që kanë vlerë procedurale për njëproces dhe, në fund të fundit, kanë të bëjnë me atëqë në shumë vendime cenojnë edhe atë që quhetproces i rregullt ligjor. Në jo pak raste ka ndërhyrëedhe vetë Gjykata Kushtetuese kur ka konstatuarmangësi të theksuar në ndërtimin e palëve dhepasojat kanë qenë shumë të qarta, kanë sjellë edheprishjen e vendimeve gjyqësore, deri në deklarimine tyre si antikushtetuese.

Kështu që nga kjo pikëpamje ne nuk mundemiqë këtë proces të rëndësishëm procedural t’ua lëmënë dorë urdhrave apo udhëzimeve që mund tëlëshojë ministri i Drejtësisë.

Ne jemi plotësisht dakord, sepse e thashë qënë fillim që sot sistemi i drejtësisë dhe në veçantiprocedurat gjyqësore kanë nevojë për një reformëtë thellë. Edhe procedura civile ka nevojë për njëreformë të thellë, jo vetëm për të lehtësuarprocedurat e gjykimit të një sërë çështjeve, dhe ajoqë ne bëmë bashkërisht për Gjykatën Administrativeishte një shembull shumë pozitiv se si proceduratgjyqësore mund të thjeshtohen për t’u ardhur nëndihmë jo vetëm palëve, por edhe vetë gjykatave.Nëse realisht duam të bëjmë një reformë për t’uardhur në ndihmë palëve dhe për të rritur eficiencëne gjykatës, kemi shumë për të bërë, duke filluar qënga seanca paraprake apo ajo që quhet seanca

përgatitore, që nga thjeshtimi i procedurave tënjoftimit apo me rregullat e njoftimit të paraqitjesdhe njoftimit të padisë së palës tjetër, që nga mënyrase si duhet bërë marrja e provave, thirrja edëshmitarëve, e ekspertëve e kështu me radhë. Pra,janë një sërë institutesh në Kodin e ProcedurësCivile, duke vazhduar pastaj me afatet e gjykimit,në të cilat ka mjaft çështje që duhen riparë. Nëserealisht duam të bëjmë një reformë për të rritureficiencën e gjykatës dhe për t’u dhënë më shumëakses palëve dhe publikut në gjykata, duhet njëreformë shumë më e plotë dhe shumë më e thellë.

Pra, do të thosha se ne nuk jemi kundër masavekonkrete që duhen marrë për të reformuar proceduratgjyqësore në funksion të rritjes së eficiencës, nëfunksion të rritjes së aksesit të publikut, në funksiontë shkurtimit të afateve gjyqësore dhe mossorollatjessë palëve me muaj e me vite në dyert e gjykatave.Kjo reformë është një reformë e cila nuk mund tëbëhet nga politika. Ajo është një reformë që duhetbërë nga specialistët e fushës, është një reformëqë duhet bërë nga vetë njerëzit që merren çdo ditëme zbatimin e ligjit, nga gjyqtarët, nga avokatët ekështu me radhë. Në qoftë se ne në Komisionin eLigjeve do të na jepej mundësia dhe aksesi për tëdhënë kontributin tonë, pa dyshim që ne kishim tëgjithë sensin pozitiv për të kontribuar në këtë proces.

Ndaj, për ta mbyllur, do të thosha se ne sot nukmund t’i votojmë këto propozime që ju keni sjellë,sepse për ne ato kanë mangësi themelore. Nësedoni apo nëse jeni vërtet të interesuar për ta bërëkëtë reformë, kthejeni ligjin mbrapsht në Komisionine Ligjeve, të japim kontributin tonë, të rregullojmëato gjëra që duhen rregulluar, duke marrë edhemendimin e specialistëve të fushës dhe të shkojmëbashkërisht përpara në këtë proces.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zoti Ministër, urdhëroni!Eduard Halimi – Faleminderit, zonja Kryetare!Mirë është që tani në javët e fundit të parlamentit

dhe në kuadrin e hartimit të listave të jemi të sinqertëme qytetarët shqiptarë dhe minimalisht të kursejmëhipokrizinë për të gjitha ato që themi dhe të mosabuzojmë me fjalën që qytetarët shqiptarë na e kanëdhënë mundësinë ta themi nga kjo foltore.

Të mos jemi hipokritë dhe të qajmë për gjendjennë të cilën ndodhet Gjykata e Lartë. Kur flas përGjykatën e Lartë, flas për ata 100 mijë shqiptarë qëkanë dosjet dhe gjykohen në Gjykatën e Lartë. Janë100 mijë çështje në vit që sjell i gjithë sistemi, ngatë cilat 13-14 mijë shkojnë në Gjykatën e Lartë.

Viti 2013

70


Flas për ata 100 mijë shqiptarë që presin ngaGjykata e Lartë dhe ata nuk presin vetëm sot.

Reformën e Gjykatës së Lartë, që sjell sot kyligj, jua kemi sjellë vitin e kaluar. E diskutuam nëtryezë, erdhën ekspertë nga anembanë botës,erdhën ekspertë nga BE-ja. Na thatë në Komisionine Ligjeve se gjykimin për Gjykatën e Lartë duhet tabëjmë me 3 gjyqtarë; se duhet të ngushtojmë filtrinsipas ekspertizës ndërkombëtare. Kur na e thatëkëtë gjë? Na e thatë në muajin maj të vitit të kaluar.Sa muaj kanë kaluar nga muaji maj i vitit të kaluar?Plot 11 muaj. Çfarë ndodhi gjatë këtyre 11 muajvedhe cila është sjellja e deputetëve të opozitës? Ndaj,nuk duhet të jemi hipokritë. E nuk duhet të thoni seikëm nga mbledhja, ikëm në dasmë, prandaj nukvazhduam dot me mbledhjen në Komisionin eLigjeve.

Në muajin maj të vitit të kaluar na thatë: “Naduhet ende kohë ta pjekim, sepse nuk e kemi pjekurdot projektligjin”. Kështu është. Procesverbalet janëaty. Erdhëm në qershor, na thatë: “Na duhet endekohë, se kemi pushimet përpara. Na lini tëreflektojmë”. Erdhëm në shtator: çfarë thatë nështator? Ta bëjmë projektligjin akoma më të mirë,të thërrasim grupet e interesit dhe më pas nxorëtNdrekon. Më pas cila ishte sjellja? Kur i gjithë biznesiu mblodh në tryezë dhe i thamë liderit tuaj mavi seçfarë do të bëjmë me Gjykatën Administrative, na endaj ligjin për Gjykatën e Lartë, ai tha: “Ç’e donigjykatën! Ajo është thertore. Për çfarë ju duhetgjykata? Jua zgjidh unë mosmarrëveshjet. Jua zgjidhunë me një zyrë që do të krijojë këtu, sepse gjykatatjanë thertore. Nuk duam ta miratojmë ligjin”.

Kemi një vit rresht që e mbajmë në sirtar ligjin“Për Gjykatën e Lartë”, të cilin ju e refuzuat. Ndaj,ju nuk jeni të sinqertë me qytetarët shqiptarë. Mosi gënjeni se në atë 1-orëshin tuaj do të kishit bërëhatanë. Ndërkohë, keni një vit që refuzoni në mënyrëpermanente të diskutoni ligjin “Për Gjykatën e Lartë”.E mbajtët për 4 vjet rresht me alternativën semosmarrëveshjet midis biznesit do të na i zgjidhëKoçoja. Mosmarrëveshjet do të na i zgjidhë ajo zyraklienteliste, zyra që jepte edhe lejet e ndërtimit tëEdi Ramës, ku merrnin nga 20 euro për metër/katrorpër çdo leje ndërtimi që jepej. E mbani mend?Qytetarët e mbajnë mend.

Kjo reformë nuk vjen papritur, por është njëreformë, e cila është hartuar me ekspertizën më tëmirë. Pse nuk e pyetët ju shefin e misionit Euraliusnëse kjo reformë është bërë me ekspertizë të huajose jo. Shefi i misionit Euralius ju tha: “Për këtë

reformë që ne po paraqesim sot kemi diskutuar medhjetëra e dhjetëra herë në tryezë dhe kemi marrëtë gjithë trendin europian, që ka të bëjë me reformënnë eficiencën e sistemit gjyqësor. Kemi ecur dhekemi sjellë këtu një amendament në lidhje mengushtimin e filtrit”. Ngushtimi i filtrit të çështjeveqë të shkojë në gjykatat e larta, sot është sfidë dhenë top ten të reformave të të gjithë vendeve të BE-së të Britanisë dhe të Francës.

Merrini dhe lexojini se çfarë ndodh në botë! Ështëpikërisht ngushtimi i filtrit që çështjet të shkojnë nëGjykatën e Lartë; është gjykimi i çështjeve me njëtrup të vogël gjykues; është largimi i çështjeve, tëcilat duhet të gjykohen jo vetëm nga gjykata, poredhe nga aktorët e tjerë të sistemit të drejtësisë,siç është noteria. Ndaj reforma është e plotë. Ajovjen pas një konsultimi të gjatë; vjen me ekspertizënmë të mirë europiane dhe është për të mirën eqytetarëve shqiptarë. Në vit janë 30 mijë qytetarëshqiptarë që presin të kenë benefite nga kjo reformë.

Çfarë ndodh me urdhrat e ekzekutimit? ZotiSubashi, ju keni qenë edhe kryetar gjykate, thatëse do ta lëshojë kancelari. Por çfarë ndodh sot përtë lëshuar një urdhër ekzekutimi? Qytetarët shkojnëdhe mbarojnë për 4 ose 5 vjet një proces gjyqësornë Shkallën e Parë, në Apel dhe në Gjykatën e Lartë.Që qytetarët të marrin dhe të ekzekutojnë vendimingjëja e parë që duhet të bëjnë është të marrinvendimin e formës së prerë. Kush ua lëshonvendimin e formës së prerë? Kush ua jep vulën, qëvendimi është i formës së prerë? Ua jep kancelari.Kur ua jep? Në këtë qeveri, apo ka 20 vjet që uajep? Ka 20 vjet që vulën e vendimit të formës sëprerë e jep kancelari i gjykatës.

Çfarë ndodh më pas? Qytetarët shqiptarët pasikanë mbaruar të gjithë kalvarin e të gjitha procesevegjyqësore, duhet të lëshojnë urdhrin e ekzekutimitdhe ditën e parë duhet të shkojnë për të tërhequrvendimin, ditën e dytë për të depozituar kërkesënpër lëshimin e urdhër-ekzekutimit, ditën e tretë përtë hedhur shortin, ditën e katërt për të caktuarseancën gjyqësore dhe ditën e pestë për të marrëvendimin. Janë 5 hapa. Minimalisht duhen dy muajpër të lëshuar urdhrin e ekzekutimit.

Çfarë sjellim ne? Ne themi jo. Të gjitha këto 5hapa të bëhen zero. 15 mijë qytetarë shqiptarë qëkanë urdhrat e ekzekutimit dhe 15 mijë të tjerë, qëkanë dëshminë e trashëgimisë nuk kanë nevojë tëshkojnë më në gjykatë, sepse në momentin qëgjyqtari jep vendimin bën edhe urdhrin e ekzekutimitdhe kur vendimi merr formën e prerë dhe ia vë po ai

71


kancelar, po ai kryesekretar do t’i shkojë në formëtë prerë edhe urdhrit të ekzekutimit. Kaq e thjeshtëështë situata për 30 mijë qytetarët shqiptarë, qëvitin e kaluar kanë shkuar në gjykata dhe e dinëshumë mirë se çfarë kohe dhe çfarë parash ushkurton kjo reformë.

Kjo reformë nuk përmbledh vetëm 30 mijëqytetarë shqiptarë. Kryetari, presidenti i Shoqatëssë Bankave tha: “Është shumë e nevojshme qëreforma në sistemin e gjyqësor të përfshihet edhenë ndryshimin në Kodin e Procedurës Civile, nëmënyrë që të shmangen deviacionet që zhvillohennë gjykata, lidhur me pezullimin e ekzekutimit tëvendimeve, sepse gabimisht gjykatat aplikojnë nenin202 dhe jo 609”. Ne nuk i kemi hequr gjykatës tëdrejtën e pezullimit, sipas nenit 609 të KoditProcedurës Civile, por i kemi hequr nenin 202, sepseneni 202 ka të bëjë me sigurimin e padisë. Nga vjenkjo zgjidhje? Është zgjidhje që e kemi gjetur ne,apo ka ardhur nga vendet e BE-së? Gjermania ështëe para, Franca e dyta dhe Italia e treta. Këto janë 3vendet në të cilat ne synojmë të shkojmë. Janëvende lider për sa i përket sistemit gjyqësor dhe nesynojmë të integrohemi.

Ka edhe një ndryshim në Kodin e ProcedurësCivile, për sa i përket dixhitalizimit. Me këtë reformëne shkurtojmë afatet e njoftimeve. Njoftimet eqytetarëve do të bëhen nëpërmjet mjeteveelektronike. Transparenca e sistemit gjyqësor bëhetnë maksimum, sepse të gjitha sistemet audio-record, sistemi i dëgjimit, ndikojnë në një eficiencëmë të mirë të sistemit. Po ashtu edhe çështja einstalimit të dëshmive të trashëgimisë nga sistemigjyqësor tek ai noterial nuk bëhet sipas ndonjëzgjidhjeje shqiptare, por sipas zgjidhjeve të vendevemë të mira të BE-së.

Qëndrimi juaj është permanent, është i njëjtë.Ju me këtë diskutim i thatë jo brutalisht ekspertëvetë BE-së, të cilët sollën këtë paketë dhe kishin njëvit që po harxhonin taksat e qytetarëve evropianë;me këtë paketë u thatë jo brutalisht se nuk jenidakord me këtë reformë; i thatë jo brutalishtShoqatës së Bankave: Bankës Botërore, e cila kasjellë këtë reformë dhe gjithë këtë paketë ligjore,me qëllim përmirësimin e situatës me kreditë ekëqija; u thatë jo qindra e qindra noterëve dhe mbitë gjitha u thatë jo minimalisht 30 mijë qytetarëveshqiptarë, të cilët kanë mundësi që me këtë paketëtë kursejnë 300 mijë lekë dhe kanë mundësi tëkursejnë 3 muaj kohë. I thatë po ashtu “jo” edhereformës në sistemin e drejtësisë. Kjo është sjellja

juaj. Përgjigjen e keni pas dy muajsh.Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Tani kemi tre ligjet e statusit të vendit kandidat.

Do t’i votojmë sot?Atëherë, le të urojmë që zoti Meta t’i imponohet

zotit Rama, që t’ju lejojë të votoni këto ligje.Zoti Patozi, urdhëroni!Astrit Patozi – Faleminderit, zonja Kryetare!Në emër të grupit parlamentar të Partisë

Demokratike kërkoj pesë minuta pushim, sepse nukia vlen të votojmë pa ardhur edhe i zoti i punës.

Jozefina Topalli – Atëherë, bëjmë pesë minutapushim.

(Pas pushimit)

Jozefina Topalli - Rihapim seancën.Hapim votimin për prezencën.Mbyllet votimi.Janë 132 deputetë të pranishëm.Ju vë në dijeni se gjatë pesëminutëshit u

diskutua me grupet parlamentare për të parë nëkomision kodet civile në mënyrë që t’i kalojmëmundësisht javën e ardhshme.

Fillojmë votimin e projektligjit “Për dekoratat,titujt e nderit, medaljet dhe titujt vendorë të nderitnë Republikën e Shqipërisë”.

Hapim votimin në parim me elektronikë.Mbyllet votimi.129 vota pro. S’ka kundër. 3 abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin “Për

dekoratat, titujt e nderit, medaljet dhe titujt vendorëtë nderit në Republikën e Shqipërisë”.

Kalojmë te votimi nen për nen me karton mevërejtjet e komisionit përkatës, që është Komisionii Ligjeve,

Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.(Nga neni 2 deri në nenin 27 ndiqet e njëjta

procedurë.)Hapim votimin në tërësi me elektronikë.Mbyllet votimi.127 vota pro. S’ka kundër. 2 abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

dekoratat, titujt e nderit, medaljet dhe titujt vendorëtë nderit në Republikën e Shqipërisë”.

Projektligjet: “Kodi Civil në Republikën eShqipërisë” dhe “Kodi i Procedurës Civile nëRepublikën e Shqipërisë” do të kalojnë për seancën

Viti 2013

72


tjetër. Uroj që të jenë gati!Atëherë fillojmë me dekretet e Presidentit të

Republikës.Fillojmë me dekretin e parë, dekreti nr. 8083 i

Presidentit të Republikës: “Zoti Edmond Haxhinasto,zëvendëskryeministër dhe ministër i Ekonomisë,Tregtisë dhe Energjetikës shkarkohet nga detyra”.

Hapim votimin me elektronikë.Mbyllet votimi.75 vota pro. 55 kundër. 1 abstenim.Miratohet dekreti i Presidentit të Republikës.Kalojmë te dekreti nr. 8084 i Presidentit të

Republikës: “Zoti Edmond Panariti, ministër i Punëvetë Jashtme, shkarkohet nga detyra”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.74 vota pro. 59 kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton dekretin nr. 8084 të Presidentit

të Republikës.Kalojmë te dekreti nr. 8085 i Presidentit të

Republikës: “Zoti Vangjel Tavo, ministër iShëndetësisë, shkarkohet nga detyra”

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.74 vota pro. 56 kundër. 1 abstenim.Kuvendi miraton dekretin nr. 8085 të Presidentit


Republikës: “Zoti Aldo Bumçi, ministër i Turizmit,Kulturës, Rinisë dhe Sporteve shkarkohet ngadetyra”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.75 vota pro. 57 kundër. 3 abstenime.Kuvendi miraton dekretin nr. 8086 të Presidentit


Republikës: “Zoti Myqerem Tafaj emërohetZëvendëskryeministër dhe ministër i Arsimit dheShkencës”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro. 59 kundër. 3 abstenime.Kuvendi miraton dekretin nr. 8087 të Presidentit

të Republikës.Urime, zoti Tafaj, për detyrën e re!Kalojmë te dekreti nr. 8088 i Presidentit të

Republikës: “Zoti Halim Kosova emërohet ministër i

Shëndetësisë”.Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro. 58 kundër. Nuk ka abstenim.Urimet më të mira ministrit të Shëndetësisë!Kalojmë te dekreti nr. 8089 i Presidentit të

Republikës: “Zoti Aldo Bumçi emërohet ministër iPunëve të Jashtme”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro. 59 kundër. 3 abstenime.Zoti Aldo Bumçi emërohet ministër i Punëve të

Jashtme. Urimet më të mira, zoti Ministër!Kalojmë te dekreti nr. 8090 i Presidentit të

Republikës “Zoti Florion Mima emërohet ministër iEkonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro. 59 kundër. Nuk ka abstenim.Zoti Mima, urime për detyrën e rëndësishme që

ju merrni si ministër i Ekonomisë, Tregtisë dheEnergjetikës!

Dekreti nr. 8091 i Presidentit të Republikës: “ZotiVisar Zhiti emërohet ministër i Turizmit, Kulturës,Rinisë dhe Sporteve”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro. 57 kundër. 4 abstenime.Zoti Visar Zhiti emërohet ministër i Turizmit,

Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, një ndër njerëzit mëtë nderuar.

Unë ju falënderoj për këto votime!Zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha – Zotërinj deputetë,Një mirënjohje të thellë për këtë votë historike

me të cilën u përmbys një përpjekje primitive e EdvinRamës për të shkuar në qeveri teknike, me të cilëndështoi.

Zotërinj deputetë të Partisë Socialiste,Minorancë e nisët, minorancë e sosët,

minorancë do të ktheheni, minorancë do të mbeteni!Urime!Jozefina Topalli – Edhe një herë urime

qeverisë së re, zotit Kryeministër, ministrave tëemëruar dhe faleminderit të gjithë deputetëve!

Mbyllet seanca.


73


Rendi i ditës:


2. Miratimi i Kalendarit 3- javor (12 prill-2maj2013) për punimet e Kuvendit.

3. Projektligji “Për aderimin në Rezolutën eBordit të Guvernatorëve të Bankës së Detit të Zipër tregti dhe zhvillim (BSTDB)”

· Shprehet Komisioni i Ekonomisë dheFinancave (përgjegjës)

· Relator: Albana Vokshi· Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut· Relator: Luan Skuqi· Shprehet Komisioni i Jashtëm· Relator: Paulina Hoti· Pyetje· Diskutime· Koha e debatit

Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarittë Këshillit të Ministrave “i jepet fjala sa herë që ekërkon”.




Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit4. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr. 9584, datë 17.7.2006, “Për pagat,shpërblimet dhe strukturat e institucioneve tëpavarura kushtetuese dhe të institucioneve të tjeratë pavarura, të krijuara me ligj”, të ndryshuar”.


· Relator: Luan Skuqi· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit5. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr. 9877,

datë 18.2.2008 “Për organizimin e pushtetit gjyqësornë Republikën e Shqipërisë” i ndryshuar”.


· Relator: Enkelejd Alibeaj· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit6. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr.7895,

datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikës sëShqipërisë”, i ndryshuar” (vazhdon shqyrtimi nëKomisionin e Ligjeve)






Gramoz Ruçi, kryetar grupi;



Viti 2013

74


- në emër të grupit parlamentar të PD-së, z.Astrit Patozi, kryetar grupi.

· Koha e votimit7. Propozime për reformën parlamentare.

(projektvendimi “Për disa shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”, si dhe projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550, datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)

· Shprehen bashkëkryetarët e grupit tëpunës, deputetët Jemin Gjana dhe Namik Dokle

· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80 pika 2 të Kushtetutës “Anëtarit

të Këshillit të Ministrave i jepet fjala sa herë që ekërkon”.

Pas përfundimit të diskutimeve:(në emër të grupit parlamentar të LSI, z. Lefter

Koka, Kryetar grupi)(në emër të grupit parlamentar të PS, z. Gramoz

Ruçi, Kryetar grupi)(në emër të grupit parlamentar të PD, z. Astrit

Patozi, Kryetar grupi)· Koha e votimit

8. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesanë ligjin nr.7850, datë 29.7.1994 “Kodi Civil iRepublikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”


· Relator: Arenca Trashani· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit· 9. Projektligji “Për disa ndryshime dhe

shtesa në ligjin nr. 8116, datë 29.3.1996 “Kodi iProcedurës Civile i Republikës së Shqipërisë”, tëndryshuar”.


· Relator: Arenca Trashani· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit·Për votim:· 1. Projektligj “Për nëpunësin civil”2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesa


10. Projektvendim “Për lirimin nga detyra të zotitIlirjan Muho si anëtar i Komisionit Qendror tëZgjedhjeve”

11. Shqyrtimi i kandidaturave për vendet vakantene institucione

Jozefina Topalli – Mirëdita! Hapim seancën.(Pasi lexon rendin e ditës.)Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës:

miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës04.04.2013.

A ka ndonjë vërejtje? Nuk ka.Miratohet.Kalojmë te pika e dytë e rendit të ditës, miratimi

i kalendarit 3-javor, 12 prill - 02 maj 2013, “Përpunimet e Kuvendit”.

Ju vë në dijeni se përpara fillimit të seancësplenare ka pasur një Konferencë të Kryetarëve, kuu diskutua kalendari dhe u miratua me konsensus,kështu që, në bazë të Rregullores, ai është i miratuar.

Kalojmë te pika e tretë e rendit të ditës,projektligji “Për aderimin në Rezolutën e Bordit tëGuvernatorëve të Bankës së Detit të Zi për tregtidhe zhvillim”.

Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zonjaVokshi urdhëroni!

Albana Vokshi – Faleminderit, zonja Kryetare!Komisioni për Ekonominë dhe Financat në

mbledhjen e datës 1 prill 2013 shqyrtoi projektligjin

75


“Për aderimin në Rezolutën e Bordit të Guvernatorëvetë Bankës së Detit të Zi për tregti dhe zhvillim”,propozuar nga Këshilli i Ministrave, në mbështetjetë pikës 1, të neneve 78 dhe 83 të Kushtetutës sëShqipërisë.

Në mbledhjen e zhvilluar nga komisioni, për t’iupërgjigjur pyetjeve të deputetëve dhe për tëprezantuar këtë projektligj morën pjesë përfaqësuesnga Ministria e Financave.

Projektligji ka për objekt aderimin në rezolutënnr. 99, datë 5 tetor 2008, të Bordit të Guvernatorëvetë Bankës së Detit të Zi për tregti dhe zhvillim”, nëtë cilën është vendosur rritja e kapitalit të këtij bordime 1 miliard SDR.

Republika e Shqipërisë është anëtarësuar dheka pranuar këtë marrëveshje përmes ratifikimit tëligjit nr. 7969, datë 20.07.1995 dhe bazuar në nenin5 të marrëveshjes ka nënshkruar aksione me vlerëkapitali 20 milionë SDR.

Kuota e Republikës së Shqipërisë është 2 % etotalit. Bordi i Guvernatorëve në rezolutën nr. 99vendosi që shtetet anëtare të paguajnë te bordipjesën e rritjes së kapitalit, përfshirë pagesën e parëme 10%, brenda vitit 2010 dhe pjesa e mbetur, 20% e aksioneve të alokuara, të bëhet me 8 pagesavjetore për periudhën 2011-2018.

Sipas rezolutës, nga Shqipëria pritet njëkontribut prej 6 milionë SDR, i cili do të shtrihet në9 vjet. Kështu gjatë viti 2013 do të paguhen 500mijë SDR, nga viti 2014 deri në vitin 2017, nga 1milion SDR dhe në vitin 2018 1,5 milion SDR, pranë total 6 milionë.

Miratimi i projektligjit të propozuar për rritjen ekontributit të Shqipërisë në kapitalin e autorizuar tëbankës dhe kryerja e pagesave të rritjes së kapitalit,sipas skedulit të propozuar nga Ministria eFinancave dhe miratuar nga Bordi i Drejtorëve, dotë tregojnë angazhimin e Shqipërisë për plotësimine detyrimeve të ndërmarra ndaj këtij bordi dhe do tëndikojë në zgjerimin e aktivitetit ekonomik të venditdhe në rritjen e investimeve të huaja direkte.

Mbështetur në argumentet e mësipërme, dukevlerësuar domosdoshmërinë e këtij projektligji,Komisioni për Ekonominë dhe Financat e miratoiatë me të gjitha votat e anëtarëve të tij.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, zotiLuan Skuqi?

(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord).

Faleminderit!Në emër të Komisionit të jashtëm, zonja Hoti?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord).Faleminderit!Nuk ka të regjistruar për diskutime.Vazhdojmë me shprehjen e grupeve.Grupi Parlamentar i LSI-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)FaleminderitGrupi Parlamentar i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord)Faleminderit!Grupi parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës, projektligji

“Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9584,datë 17.07.2006 “Për pagat, shpërblimet dhestrukturat e institucioneve të pavarura kushtetuesedhe të institucioneve të tjera të pavarura, të krijuaramë ligj”, të ndryshuar””.

Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, zotiLuan Skuqi, urdhëroni!

Luan Skuqi – Faleminderit, zonja Kryetare!Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën

Publike dhe të Drejtat e Njeriut, në cilësinë ekomisionit përgjegjës, në mbledhjen e datës 3 prillshqyrtoi projektligjin “Për disa shtesa në ligjin “Përpagat, shpërblimet dhe strukturat e institucionevetë pavarura kushtetuese dhe të institucioneve të tjeratë pavarura, të krijuara me ligj””.

Ky ligj ndryshon, duke përfshirë në këtë koncepttë caktimit të pagave edhe disa institucione të tjerakushtetuese që janë krijuar pasi ky ligj ka hyrë nëfuqi, siç janë Komisioni për Mbrojtjen ngaDiskriminimi dhe Komisioni për Mbrojtjen e tëDhënave Personale. Gjithashtu, hiqet nga përfshirjanë këtë koncept Avokati i Prokurimeve, sepse hiqetsi institucion. I gjithë komisioni ishte dakord që ligjitë kalojë në seancë plenare.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Skuqi!A ka pyetje apo diskutime? Nuk ka.Kalojmë në shprehjen e grupeve.Grupi Parlamentar i LSI-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi parlamentar i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord)Faleminderit!

Viti 2013

76


Grupi parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës, projektligji

“Për disa shtesa në ligjin nr. 9877, datë 18.02 2008“Për organizimin e pushtetit gjyqësor në Republikëne Shqipërisë”, të ndryshuar”.

Kalojmë në shprehjen e komisioneve.Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, zotiAlibeaj?

(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!A ka pyetje? Nuk ka.Atëherë, kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të LSI-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të PS-së?Zoti Xhafaj, urdhëroni!Fatmir Xhafaj – Të nderuar kolegë deputetë!Rritja e pagave në tërësi dhe ajo për njerëzit e

drejtësisë në veçanti pa dyshim është përherë njëhap në drejtimin e duhur. Standardet më të mirandërkombëtare konfirmojnë faktin se një nivel imjaftueshëm shpërblimi është i nevojshëm për tëndihmuar që një gjyqtar e një prokuror të mund tëoperojnë lirisht, pa presione që influencojnëvendimmarrjen. Po kaq e vërtetë është se pagat egjyqtarëve në vendin tonë janë ndër më të ulëtat nërajon dhe pavarësisht nga kjo rritje, përsëri do tëmbeten të tilla. Kjo është e vetmja arsye pse ne dot’i themi “po” këtij projekti.

Projektligji është një hap i vonuar dhe mbi tëgjitha, i sjellë në këto momente dhe në këtë formë,është një gjest tejet formal, një tjetër karameleelektorale e qeverisë suaj në ikje. Çfarë thotë ligjijuaj? Ky ligj hyn në fuqi më 1 janar të vitit 2014. Jujeni duke iu thënë gjyqtarëve dhe prokurorëve: “Nedo t’ua rrisim rrogat, por ato rriten më 1 janar të vitit2014". Nëse keni vullnetin real për aq sa po e bëni,atëherë çojeni hipokrizinë deri në fund! Vendosenihyrjen në fuqi më 1 korrik të këtij viti, siç jupropozuam ne në Komisionin e Ligjeve. Do të ishtedisi më e pranueshme për të justifikuar këtë hipokrizituajën elektorale. Qeveria juaj ka sjellë një projektpër rritje page, një projekt që nuk mund të kthehetnë realitet pa votat e opozitës; një projekt qëmiratohet me votat tona dhe kryesorja një projektqë nuk zbatohet nga qeveria juaj në ikje, pasi hynnë fuqi në janar 2014, kohë kur do të qeverisë një

tjetër qeveri, qeveria socialiste.Përveçse i vonuar dhe me qëllim elektoral, ky

është edhe një hap pa efektin e pritshëm për qëllimine shpallur nga iniciatorët e tij. Në rastin më të mirëky është një propozim për një rritje page, porkurrsesi një reformë në sistemin e pagave dhe nëstatusin e gjyqtarëve, me efekte të drejtpërdrejta nëcilësinë e drejtësisë. Ju thjesht keni bërë një shtesëpage për cilindo gjyqtar e prokuror, pavarësisht secila është performanca individuale e tij. Kjo do tëthotë se do të vazhdojnë të shpërblehen njëlloj sigjyqtarët dhe prokurorët e ndershëm, që respektojnëligjin dhe qytetarin, ashtu edhe ata gjyqtarë eprokurorë të paaftë, të korruptuar e abuzues meligjin. Do të paguhen njëlloj si gjyqtari që e jepvendimin në respekt të ligjit dhe e zbardh atë nëkohën e përcaktuar nga ligji, ashtu edhe ai që i lëme vite vendimet e pazbardhura, apo që vendimet iprishen në mënyrë sistematike dhe kanë njëperformancë skandaloze.

Shkurt, me këtë model tuajin, me taksat eqytetarëve do të shpërblehen njëlloj si prokurori dhegjyqtari, që i presin rrugë krimit dhe kriminelit, ashtuedhe ai prokurori e gjyqtari, që me vendimet epazbardhura mban në rrugë kriminelin për të vrarëpolicin apo ai tjetri që zvarrit pa fund gjyqin për t’idhënë lirinë prodecuriale kriminelit apo të korruptuarittë radhës e për më keq akoma edhe ai që bën pazarine radhës, duke këmbyer drejtësinë me ryshfetin apoprivilegjin e ngritjes në karrierë.

Ne e dimë mirë se shumë njerëz nuk do tamirëprisnin këtë fakt, që një pjesë e taksave tëqytetarëve të këtij vendi t’i shkonin një grupinjerëzish gjyqtarë e prokurorë, ndaj të cilëvebesueshmëria e qytetarëve të këtij vendi është nëshifrat më të ulëta dhe ndoshta ndër më të ulëtat nëEuropë. I mirëkuptojmë të gjithë në sensibilitetin etyre dhe ndajmë të njëjtin shqetësim me ta lidhurme nivelin e drejtësisë sot, por do t’u kërkonimmirëkuptim, që ta shihnin këtë hap si një mbështetjepër pjesën e shëndetshme të sistemit, si një shansreflektimi për vetë prokurorinë e gjyqësorin shqiptar,që është i tillë se ka fatin e keq që të jetë pjesë eqeverisjes më të korruptuar dhe më të paaftë nëEuropë, një qeveri që është tërësisht përgjegjësepër këtë gjendje të gjyqësorit, e paaftë ta zgjidhikrizën e sistemit, e paaftë për të bërë reformat ekërkuara, edhe për shkak se nuk dëshiron ta shohgjyqësorin si pushtetin e krahut tjetër të balancës,si garant të shtetit të së drejtës, por si instrumentpër të ruajtur pandëshkueshmërinë e abuzimit dhe

77


korrupsionit emblematik qeveritar.Ne do ta miratojmë këtë projektligj, për t’i hapur

rrugë këtij propozimi për rritje pagash, propozim qëdo të bëhet efektiv vitin e ardhshëm me qeverinë eardhshme socialiste. Ne do ta miratojmë, se kjoshkon në filozofinë e programit tonë për t’i dhënëmbështetjen që meriton gjyqësorit. Ne me qeverisjentonë do ta konsiderojmë prioritare mbështetjenfinanciare dhe materiale ndaj sistemit të drejtësisë,për t’i dhënë asaj pavarësinë e cenuar, eficiencën emunguar dhe transparencën e mohuar për qytetarin.Ne do ta shohim këtë si kusht, si mbështetje për tainkurajuar rilindjen e drejtësisë shqiptare, për taçliruar atë nga një pakicë militante, nepotike, epaaftë dhe e korruptua, që dominon sot sistemin nësaj të inkurajimit tuaj politik.

Në fakt, është e pafalshme që ligji i vitit 2008 karreth 5 vjet që është miratuar dhe ende sot e kësajdite nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë nuk kemi njësistem vlerësimi lidhur me performancën dhe punëne të gjithë gjyqtarëve. Ne do të aplikojmë një logjikëtjetër në shpërblimin shtesë të gjyqtarëve në pagë,jo 10 dhe 20%, por shumë më tepër se kaq. Shtesae pagës për gjyqtarët dhe prokurorët duhet edhe tëdyfishohet, por me kushtin që të shkojë në raportme performancën, me cilësinë dhe ndershmërinë egjyqtarit dhe të prokurorit, kjo përmes një reformeqë e lidh shpërblimin e karrierën me performancëndhe vlerësimin e punës së çdo gjyqtari e prokurori.

Ne do të synojmë të vendosim sistemin egradave në sistemin gjyqësor, si shkallë të karrierësdhe të shpërblimit. Edhe trajtimi financiar i tyre duhettë bëhet mbi bazën e këtij sistemi. Kështu do tëshpërblehet e motivohet më shumë dhe më mirë aiqë ka një performancë më të mirë, çka do ta bëjedhe vetë shpërblimin instrument vlerësimi dhemotivimi përballë presioneve korruptive.

Ne e dimë mirë se shumë qytetarë të këtij vendinuk do ta justifikonin lehtë këtë hap tonin për tambështetur këtë projektligj përmes të cilit një pjesëe taksave të tyre do të kalojë për këtë projekt. Ne imirëkuptojmë të gjithë qytetarët në sensibilitetin etyre, pasi janë realisht të mërzitur, të dëshpëruardhe të acaruar me drejtësinë në këtë vend. Janëshumë shqetësuese vonesat dhe cilësia në dhëniene drejtësisë, korrupsioni dhe paaftësia, që ështëprezente në jo pak prokurorë e gjyqtarë, çka ka bërëqë të mungojë ndjeshëm besimi i publikut ndajgjyqësorit, të adresohen kritika të ashpra ngashoqëria civile, faktorët politikë e shoqërorë në vend,dhe veçanërisht në mënyrë të përsëritur edhe nga

partnerët ndërkombëtarë, përfshi dhe vetëKomisionin Europian.

Po ju citoj vetëm 3 paragrafë nga konstatimet eshumta të raport-progresit të BE-së të fundvitit tëkaluar:

“1. Kushtet e këqija të punës, mungesa emarrëveshjeve adekuate të sigurisë për gjykatat egjykatësit dhe shpërblimet përgjithësisht të ulëta,plus mungesa e kontrolleve adekuate dhe sistemi iemërimeve, promovimeve dhe transferimeve,vazhdojnë të jenë faktorët kyç të rrezikut përkorrupsion në gjyqësor.

2. Sistemi i ri i harmonizuar i vlerësimit endenuk është zbatuar plotësisht. Kjo ka pasur një ndikimnë punën e komisionit për transferimet, promovimindhe emërimin e gjyqtarëve, pasi ka ende nevojë tëdemonstrohet që këto janë të bazuara në meritadhe janë subjekt i përgjegjësisë.

3. Ka pasur pak progres në fushën epërgjegjësisë disiplinore dhe masat mbrojtëse tëintegritetit.”

Ndodh kështu edhe sepse gjyqtarët nuk kanëmë frikë nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë ose edhenga inspektorati juaj. Jo thjesht e vetëm seinspektoratet janë mbushur me militantë e njerëztë paaftë profesionalisht, por kryesorja sepsedrejtuesit e KLD-së janë të implikuar me lidhje tëshkurtra me gjyqtarë të veçantë, janë përfshirë nëlidhje korruptive në funksion të interesave politike epersonale.

Korrupsioni në gjyqësor është kanceri që po egërryen sistemin. Sot kemi një shumicë gjyqtarështë përfshirë në afera korruptive. Ryshfeti është njëdukuri mbizotëruese brenda sistemit. Një pjesë etyre janë shndërruar në gjobëvënës. Drejtësia ështëshndërruar në një mall që shitet e blihet nga kushpaguan më shumë e më shpejt. Këtë realitet tëhidhur e pranojnë dhe vetë gjyqtarët në studimin ekryer para disa kohësh. Gjyqtarët janë kritikë ndajsistemit të drejtësisë, aq sa dhe vetë ata mendojnënë shifra të konsiderueshme se drejtësia është ekorruptuar dhe ka mungesë integriteti. Rreth 25% etyre deklarojnë se gjyqësori është i korruptuar dherreth 53 % thonë se gjyqësori ka pjesërisht integritet.

E nënvizojnë me shqetësim këtë realitet tëhidhur edhe partnerët tanë dhe na i thonë çdo ditëqytetarët me një zemërim e revoltë të papërmbajtur.E thoni dhe ju, kur ju duhet të justifikoni treguesit eindeksit të korrupsionit. Muaj më parë e bënit duketreguar gishtin nga ish-presidenti dhe ish-zëvendëskryetari i KLD-së, përmes akuzash që kurrë

Viti 2013

78


nuk i konkretizuat. Po sot që Presidenti është iemëruar në atë detyrë nga radhët tuaja partiake; qëprokurori është përzgjedhur e emëruar po prej jush;që zëvendëskryetari i KLD-së është një ushtar ibindur juaji, që ministri është blu nga koka tekëmbët, kë do të akuzoni?

Ka rreth 10 muaj që gjyqtarët i keni tërësisht paimunitet. Çfarë nuk i thatë opozitës për imunitetin,se ajo po ju bllokonte në luftën tuaj ndaj korrupsionitnë gjyqësor. Kufizimi i imunitetit lejon hetimin përcilindo të dyshuar si të korruptuar. Ku i keni tëkorruptuarit, sekserët, shitësit dhe blerësit edekreteve apo gjyqtarët dhe prokurorët që flinin mbidosje hetimi? Më tregoni një dhe vetëm një prej tyre,të vënë para përgjegjësisë penale dhe administrative!Asnjë të vetëm! Pse? S’keni ligje? Jo. E thjeshtëfare: pandëshkueshmëria e korrupsionit zyrtarmbetet simboli dhe damka e qeverisjes suaj tëdështuar.

Problemi nuk ishte dhe nuk është thjesht dhevetëm heqja e imunitetit, por mungesa e vullnetittuaj për ta luftuar atë, kultura e pandëshkueshmërisëndaj tij, që ju e promovoni. S’keni vullnet dhe s’kase si, sepse ju jeni vetë problemi. Qeverisja juajdhe përfaqësuesit tuaj në drejtimin e pushtetitgjyqësor nuk janë atje për të bërë reforma reale, përtë zbatuar ligjin dhe për të ndëshkuar korrupsionin,por për ta nënshtruar e marrë peng gjyqësorin edhepërmes korruptimit e manipulimit të disa gjyqtarëvedhe disa prej kryetarëve të gjykatave, që janëpërzgjedhur për të rregulluar gjyqet tuaja apo për tërealizuar ndëshkimin e kundërshtarëve tuaj politikë,siç po veprohet në Gjykatën e rrethit gjyqësor dhetë Apelit të Tiranës.

Këto janë problemet reale që ka sot sistemi dheato kurrsesi nuk mund të zgjidhen me një rritje tëthjeshtë pagash si karamele elektorale. Kjo nukështë qasja që duhet të kemi ndaj gjyqësorit dheproblemeve të rënda që e kanë mbërthyer atë. Sjelljajuaj edhe me emërimet e fundit për GjykatënKushtetuese dhe Gjykatën e Lartë tregon qartazipërpjekjen tuaj për të ruajtur gjendjen aktuale nësistemin e drejtësisë, për të mos i trazuar pellgjetmoçalore që po shumohen brenda trupit tëdrejtësisë. Gjithçka që po bëni në këtë proces ështënjë mbështetje e frymës së korrupsionit në drejtësi,mbështetje për korporatën e disa gjyqtarëve dheprokurorëve të korruptuar, që e kanë blerë ose ekërkojnë karrierën e tyre në gjyqësor në këmbim tëlidhjeve me politikën, të shërbimeve ndaj pushtetittë radhës, në këmbim të mbështetjes që ju japin të

fortëve dhe deri edhe kriminelëve që mbështesin disanga ju, për t’u përdorur për të grabitur votat eqytetarëve në këmbim të mbajtjes dhe forcimit tëpushtetit tuaj.

Ne do ta miratojmë këtë ligj dhe do t’i hapimrrugën kësaj rritjeje pagash për gjyqtarët dheprokurorët, por shumë pak gjasa ka të ndryshojëgjë. Drejtësia do të vazhdojë të jetë po ajo: emunguar, e mohuar, e korruptuar. Nuk ështëmungesa e ligjit ajo që e bën drejtësinë sot të jetënjë mall që shitet dhe blihet, por vullneti juaj, faktiqë ju e keni marrë atë peng për ta përdorurpolitikisht, për të mbyllur çështjet e korrupsionit tuajqeverisës. Publiku e ka shumë të qartë se kushjanë përgjegjësit për situatën e krijuar? Pushtetiedhe në këtë fushë është tërësisht juaji. Presidentiështë juaji, KLD-ja, gjithashtu, ndaj edhepërgjegjësia politike dhe institucionale për këtëgjendje të drejtësisë është tërësisht juaja.

Qytetarët presin një drejtësi të pavarur politikisht,një drejtësi të barabartë, një drejtësi në shërbim tëtyre dhe jo një drejtësi të blerë nga pushteti i më tëfortit politikisht apo edhe financiarisht. Shqiptarëveu takon të dëgjojnë, të mbajnë shënim dhe të nagjykojnë me votë. Nuk janë shumë, vetëm 73 ditëlarg nga 23 qershori. Sovrani është ai që duhet tëvendosë se cila është zgjidhja që i shërben të sotmesdhe të nesërmes së tij. Ai do të dijë të zgjedhë lirinëndaj nënshtrimit, sigurinë ndaj dhunës, demokracinëndaj neodiktaturës.

Faleminderit !Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zoti Halimi!Eduard Halimi – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar zotërinj deputetë,Ligji që sjellim sot për rritjen e pagave të

gjyqtarëve është në rrjet zinxhir me rritjen e pagavetë prokurorëve, oficerëve të Policisë Gjyqësore dhembi të gjitha është një akt dinjiteti dhe vlerësimi përmë shumë se 1 mijë prokurorë dhe oficerë të PolicisëGjyqësore dhe gjyqtarë. Është një akt vlerësimi dhepo ashtu njohje e qartë e realitetit në të cilin ndodhetsistemi i drejtësisë. Ne e pranojmë realitetin në tëcilin ndodhet sistemi i drejtësisë. Por edhe ashtuduhet të informojmë drejt dhe qartë qytetarët se ciliështë qëndrimi ynë mbi këtë sistem. Vijmë sot dhekemi këtë sistem të mbuluar nga balta dhe politizimi,ku për 8 vjet parafolësi dhe gjithë PS-ja e zhytënsistemin e drejtësisë në krim.

Emëruan kryetar të gjykatave anëtarë të bandavekriminale. Ata anëtarë të bandave kriminale që flisnin

79


në telefon me shefat e Policisë Gjyqësore, meshefat e Prokurorisë dhe lajmëronin se ku do tëkalonte droga, dhe sot po na i gradoni dhe po na iparaqisni si rilindës të atij sistemi. Rilindës të cilitsistem? Rilindës të sistemit të padrejtësisë?Rilindës të sistemit të bandave? Rilindës të sistemit,ku me votën tuaj bëtë ç’është e mundur që anëtarëte bandave të Lushnjës të ishin kryetarë të Gjykatëssë Krimeve të Rënda; kryetarë të atyre gjykatave,që do të gjykonin pikërisht anëtarët e bandave? NëKëshillin e Lartë të Drejtësisë paraardhësi im kërkoime ngulm që anëtarët e bandave të largoheshin ngasistemi gjyqësor. Ju dhe të gjithë pjesëmarrësit tuajnë Këshillin e Lartë të Drejtësisë bëtë ç’është emundur që ai gjyqtar të mos largohej, anëtari ibandës së Lushnjës të ishte gjyqtar. Pak kohë mëvonë, me lobimin e fuqishëm, që organizuat lart eposhtë, anëtarin e bandës së Lushnjës e morët dhee bëtë anëtar të Këshillit të Lartë të Drejtësisë, dukee mbrojtur bashkë me bamirësin tuaj heroikisht (qënë zgjedhjet e kaluara votoi kryetarin tuaj mavi), embajtët anëtar të Këshillit të Lartë të Drejtësisë derinë fund, dhe i përdorët që të zhysnin sistemin edrejtësisë dhe sistemin e promovimit të gjyqtarëvenë sistemin më të korruptuar. Ai ishte një sistem,të cilin ju me bamirësin tuaj, me anëtarin e bandëssë Lushnjës, të propozuar dhe sponsorizuarpikërisht nga ju, arriti të dilte në raportet e BE-së,sepse për t’u bërë gjyqtar nga Shkalla e Parë nëApel duheshin mijëra e mijëra euro. Ky është sistemiqë ju ndërtuat bashkë me anëtarët e bandave qësponsorizuat.

Gjatë këtyre 8 vjetëve ne kemi ecur me reformënnë drejtësi. Kemi bërë aq sa mundemi edhe psepërballë kemi pasur anëtarë të bamirësit tuaj; edhepse përballë kemi pasur bllokuesit më të mëdhenjqë ka njohur ky komb në reformën e drejtësisë. Fiksnë të njëjtën kohë, por me qëndrime të ndryshme,ne kemi kërkuar të largonim anëtarët e bandave, jui mbronit ata; fiks në të njëjtën kohë, kur ne kërkonimshkarkimin e nënkryetarit të Këshillit të Lartë tëDrejtësisë, ju ishit në mbrojtje të anëtarit të Këshillittë Lartë të Drejtësisë dhe në mbrojtje të nënkryetarittë Këshillit të Lartë të Drejtësisë; fiks në kohën kurne sulmonim anëtarët e bandave, ju i promovonitdhe i çuat anëtarë në Këshillin e Lartë të Drejtësisë;fiks në kohën kur ne punuam me vizion dhe arritëmtë rrisnim ndjeshëm eficiencën e sistemit gjyqësor,bëmë rishpërndarje të gjyqtarëve, e trajtuam mendershmëri reformën gjyqësore dhe kemi krijuar njësistem në rritje, me një promovim të gjyqtarëve

tërësisht të besueshëm, tërësisht transparent,tërësisht të ndryshëm nga sistemi juaj i promovimitdhe transferimit të gjyqtarëve, ku ose duhet tëpaguaje para, ose duhet të ishe kushëri me ministrin,ose duhet të ishe deputet, ose duhet të kishe mbyllurdosjet e ish- kryetarit e Bashkisë së Tiranës, oseduhej të kishe mbyllur dosjet e ministrave për tëgjitha pisllëqet që kanë bërë.

Kemi ecur me ndërtimin e gjykatave të reja, mekrijimin e kushteve të mira të punës, duke ndërtuardhe rindërtuar më tepër se 90% të gjykatave, dhepak javë më vonë do të fillojë edhe ndërtimi i Pallatittë Drejtësisë. Iu përkushtuam dhe arritëm tëndërtonim një sistem gjyqësor tërësisht dixhital, mëtransparent se kurrë, në të cilin nuk ka nevojë përkryetarët e emëruar nga ju (ish-kryetarë dhenënkryetarë të Gjykatës së Tiranës dhe më gjerë),të cilët vetëm për të hedhur një padi në short merrninnga 500 euro deri në 1000 euro. Ju i keni emëruar,ju e keni bërë procesin.

Ne po luftojmë korrupsionin me të gjitha mjetetdhe jemi të vendosur të dalim fitimtarë në këtë betejë.

Edhe kjo paketë që ne sjellim sot ka në fokusluftën ndaj korrupsionit, sepse e ndiejmë dhe e dimëqë në sistemin gjyqësor ka korrupsion. Një pagëmë e mirë, e lidhur me të gjitha nismat që unë jupërmenda, kam bindjen se do të ndikojë nëreduktimin e nivelit të korrupsionit në sistemin edrejtësisë. Sipas paketës ligjore, që ne kemi hartuar,çdo gjyqtar, çdo prokuror, që ditën e parë të punësdo të ketë një pagë jo më pak se 1 milion lekë.Është e rëndësishme që gjyqtarët dhe prokurorëtqë dalin nga shkolla të kenë një pagë dinjitoze sinjë element më shumë në rezistencën ndaj tundimitpër të devijuar, si një element më shumë ndajtendencës për t’u korruptuar.

Gjyqtari i Krimeve të Rënda do të paguhet menjë pagë jo më pak se milion e 200 mijë lekë në vit;një gjyqtar në Gjykatën e Apelit, minimalisht 7 vjetkarrierë, nuk mund të ketë një pagë më tepër se 1milion 400 mijë lekë. Por kjo nuk është vetëm njërritje page, kjo është një formulë e tërë, qëpërmirëson në mënyrë të rëndësishme statusin egjyqtarit. Një gjyqtar që ka më tepër se 25 vjet nëGjykatën e Shkallës së Parë, edhe pse nuk mundtë ketë mundësi të shkojë në një gjykatë më tëlartë, sepse vendet janë të kufizuara, si edhe njëgjyqtar apo një prokuror i Apelit, edhe pse mund tëmos ketë mundësinë që të shkojë në Prokurorinë ePërgjithshme, do të përfitojë automatikisht pagëndhe statusin e anëtarit e Gjykatës së Lartë, të

Viti 2013

80


prokurorit në Prokurorinë e Përgjithshme. Ndaj, duatë theksoj se kjo iniciativë shkon me të njëjtën frymëme politikën e qeverisë për rritjen e pagës të të gjithëfunksionarëve publikë. Kjo qeveri në të gjitha vitet esaj në pushtet ka rritur dhe vetëm ka rritur pagat eqytetarëve, pagat e administratës, edhe pse ju kenivotuar gjithmonë kundër rritjes së pagave. Ne do tëvazhdojmë të sigurt.

Çfarë ndodh tani? Zotërinjtë e PS-së dukefshehur tundimin për të thënë: “Bravo, keni bërë njëreformë”, nuk guxojnë të na përgëzojnë, po ngrenëpikëpyetje. Na pyesin: Pse e sillni tani rritjen epagave? Sepse po u dhimbsen gjyqtarët, po udhimbsen më shumë prokurorët. Kush ështëhipokriti në këtë histori? Jua them unë. Të jeni tësigurt se po të ishte në dorën e kësaj qeverie, do t’ikishte rritur pagat e gjyqtarëve, prokurorëve dheoficerëve që në vitin 2009, por ju të gjithë e dini seligji “Për përmirësimin e statusit të gjyqtarëve dheprokurorëve” është një ligj me 3/5-at. Cili ka qenëqëndrimi juaj për ligjet me 3/5-at gjatë këtyre 8vjetëve? Bllokues! Tërësisht bllokues!

Le t’ua kujtojnë pak shqiptarëve: në muajinshtator të vitit 2009, kur ne diskutonim rritjen epagave të funksionarëve të shtetit, ju nuk shkelnitnë parlament; për 6 muaj bëtë pushim dhe nuk latëishull pa shkuar dhe u kthyet nga ishujt vetëm kur uvu në rrezik djegia e mandateve, 2 ditë para se tëskadonte afati. Në muajin mars të vitit 2010 hytë nëparlament, por bojkotuat të gjitha ligjet, u kthyetvetëm për t’u fryrë bilbilave dhe as nuk ju shkontendër mend të diskutonit ndonjë ligj me 3/5-at. Nëmuajin prill Edi Rama ju futi në grevë urie, me çadranë bulevard, derisa pak ditë më vonë erdhi vetë dheu lut: “Aman, dilni se do të shkojë të hajë një darkëte “Krokodili!” Nga muaji shtator i vitit 2010 deri nëmuajin nëntor të vitit 2011 ju refuzuat të uleshit tëdiskutonit ligjet me 3/5-at, sepse e dinit që ishinpjesë e ligjeve për integrimin.

Në muajin prill të vitit 2012 bëtë sikur pranuat,por sa më shumë që Shqipëria, falë reformave tëqeverisë, i afrohej integrimit europian, aq më shumëpërpiqeshit me dëshpërim ta bllokonit. Sajuatpushimet e verës, sajuat kohën e pakët, qarkun eFierit dhe për të ardhur këtu, historia është e freskëtpër të gjithë ju, zotërinj. Sot para se të ngrini pyetjenbëni mirë t’u kërkoni falje shqiptarëve, sepse për 8vjet rresht keni bllokuar të gjitha reformat e drejtësisë,të gjitha reformat e këtij vendi në funksion tëintegrimit. E bëtë duke shpenzuar paratë e fëmijëvetë tyre, duke shpenzuar taksat që qytetarët shqiptarë

i heqin për të paguar rrogat tuaja milionëshe.Sigurisht në programin e qeverisë dhe në

strategjinë e Ministrisë së Drejtësisë ka qenë prejshumë kohësh projekti i rritjes së pagave përgjyqtarët dhe prokurorët. Në mënyrë intensive, ngamuaji shtator i vitit të kaluar, një grup ekspertësh tëmisionit Euralius dhe të Ministrisë së Drejtësisëhartuan këtë paketë me një efekt jashtëzakonishttë rëndësishëm në përmirësimin e statusit dhe nëreduktimin e korrupsionit, por kolegët e PS-së nukmund ta kuptojnë këtë, sepse ata kanë veç urrejtje,inat dhe mllef për sistemin e drejtësisë, në sloganetqë ata i shesin për program politik. Jam i bindur sepërsëri do të dalë ndonjë nga deputet i PS-së e dotë thotë se ai blloku, ashtu siç ishte, blloku i vitit2009, është sërish bosh pa asnjë program, por vetëmme slogane, nuk ka asgjë për sistemin e drejtësisë.

Gjatë gjithë këtyre viteve Edi Rama dhe të gjithënjerëzit e dhomës së tij mavi i kanë quajtur gjyqtarëtdhe prokurorët banditë, kriminelë, llum i vendit, ikanë etiketuar ata si drejtësi e vdekur, i kanë quajturqorra, të shurdhët, barbarë dhe së fundi, sikur tëmos mjaftonte i gjithë ky mllef, i quajtën gjykatatedhe thertore të bizneseve. Ndërsa sot po u qanihallin dhe thoni pse nuk ua rritëm rrogat më parë.Kush është hipokriti këtu? Qëndrimi juaj ështëtërësisht hipokrit dhe i pakorrigjueshëm. Më gjeninjë lider në botë, një të vetëm, që të ketë këtë llojsjelljeje ndaj sistemit të drejtësisë; më gjeni një lidertë vetëm të opozitës që të nxisë frymën emosbesimit, që u bënë thirrje hajdutëve të vjedhin,që u bënë thirrje njerëzve të mos shkojnë në gjykata,të mos shkojnë në prokurori, por të vriten me njëri-tjetrin, se ajo është zgjidhja më e mirë. Më gjeni njëlider që e quan drejtësinë të vdekur dhe një gjyqtarvarrmihës; më gjeni një lider të opozitës në botë qëdeklaron se ligji nuk vlen asnjë groshë, se gjykatatjanë thertore të bizneseve.

Qëndrimet tona, të nderuar kolegë, janëkrejtësisht të kundërta. Ne e vlerësojmë shtetin ligjor,ju e sulmoni; ne e reformojmë sistemin e drejtësisë,ju e shani, e fyeni, nxisni urrejtje ndaj tij; nemundohemi të përforcojmë kulturën e besimit nëdrejtësi, ju i nxisni shqiptarët të luftojnë me njëri-tjetrin; ne i vlerësojmë profesionistët dhe i motivojmëata, ju përsëri i fyeni, u thoni batakçinj, kasapë,horra, qorra, të shurdhët. Ja pse ne jemi të ndryshëmnga ju. Ja përse ne vetëm ecim përpara.

Ne vazhdojmë më të vendosur se kurrë mereformat ndërsa ju do të mbeteni vetëm në dhomëntuaj mavi. Për 8 vjet Sali Berisha ka rritur pagat e të

81


gjitha administratave dhe sot me këtë reformëhistorike ai rrit 20% pagat e 1000 oficerëve tëPolicisë Gjyqësore, prokurorëve, gjyqtarëve, në tëgjithë Republikën e Shqipërisë. Sali Berisha çdoditë mendon si të përmirësojë jetën e 4 milionëshqiptarëve. Sot ishte radha e 1000 gjyqtarëve,prokurorëve dhe oficerëve. Në 4 vjetët e ardhshmedo të kemi më shumë paga.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Meqenëse jemi te reformat në sistemin e

drejtësisë, le të votojmë edhe ligjin “Për Gjykatën eLartë”, që ka të bëjë me Gjykatën Administrative,që të luftojmë korrupsionin dhe të zgjidhim problemetqë ka biznesi me shtetin, ose biznesi me biznesin,apo çështjet që kanë lidhje me pronat. Ligji ështëmjaft i rëndësishëm për qytetarët shqiptarë.

Do t’i votojmë sot ligjet “Për GjykatënAdministrative” dhe “Gjykatën e Lartë”? Le të bëjmëhistori këtë ditë! Kërkoni të falur! Më mirë vonë sekurrë! Ose mos kërkoni të falur, por votojini!

Të nderuara zonja dhe zotërinj, më lejoni t’i urojministrit Ruli ditëlindjen, jetë të gjatë, gëzime dheshumë suksese!

Projektet kryesore të ministrit janë projektet eullirit, që kanë mbushur gjithë Shqipërinë. Jetë tëgjatë sa ulliri!

E keni gabim që nuk i vlerësoni prodhimet bio.Projektet e bujqësisë për nxitjen e prodhimeve biojanë ndër projektet tona më ambicioze.

Për projektligjin “Për disa shtesa në ligjinnr.7895 “Kodi Penal i Republikës së Shqipërisë”, indryshuar”, vazhdon shqyrtimi në Komisionin eLigjeve.

Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime dheshtesa në ligjin nr.7850, “Kodi Civil i Republikës sëShqipërisë”, i ndryshuar”.

Theksoj edhe një herë se ky është projektligjipër Kodin Civil, tjetri është për Kodin e ProcedurësCivile. Janë dy ligje të ndryshme dhe pavarësishtse kanë lidhje logjike, ne ramë dakord dhe, e vlerësojqë opozita është dakord, ta votojmë Kodin eProcedurës Civile të hënën, por kjo s’do të thotë qët’i lidhim gjërat. Votojmë të parin sot.

Urdhëroni, zoti Ministër!Eduard Halimi - Në Komisionin e Ligjeve janë

diskutuar dy projektligje, Kodi Civil dhe Kodi iProcedurës Civile. Për Kodin Civil ne kemi rënëdakord në të gjitha nenet, nuk kemi asnjë problempër të zgjidhur, që të ketë të bëjë me çështjet etrashëgimisë. Po ashtu, edhe për Kodin e

Procedurës Civile, ne kemi rënë dakord në të gjithanenet, me përjashtim të katër neneve, ku ka pasurpropozime të ardhura nga Shoqata e Bankave, përtë cilat PS-ja ka kërkuar kohë disa ditë për tadiskutuar.

Këto katër nene s’kanë lidhje me Kodin Civil,prandaj projektligji për Kodin e Procedurës Civile dotë shtyhet për ditën e hënë. Ndërkohë për KodinCivil nuk kemi asnjë çështje pezull dhe kemi rënëdakord, kështu që nuk ka asnjë arsye pse tashtyjmë votimin.

Jozefina Topalli - Zoti Xhafaj.Fatmir Xhafaj - Zonja Kryetare, është e vërtetë

që të dyja projektet kanë kaluar në Komisionin eLigjeve, si komision përgjegjës. Nuk dëshiroj tëndalem në atë se çfarë është diskutuar nëKomisionin e Ligjeve, por ato janë një paketë dhejanë të lidhur me njëri-tjetrin. Edhe diskutimi për todo të behët në një ditë dhe nuk mund të bëhet nëdy ditë të veçanta.

Së dyti, dhe kjo është shumë e rëndësishme,aty janë katër nene nga të cilat dy, për hir të sëvërtetës, ne i kemi rrëzuar në Komisionin e Ligjeve.

Komisioni i Ekonomisë është duke e rinegociuarpër të gjetur një zgjidhje pas kësaj vendimmarrjejetë Komisionit të Ligjeve dhe, në varësi të zgjidhjesqë jepet, mund të kemi efekte. Prandaj nuk kemipse të votojmë sot, që të kushtëzojmë kështuvotimin ditën e hënë.

Për këto dy arsye më duket logjike që të votohettë hënën, për sa kohë jemi duke u përpjekur për njëzgjidhje dhe për sa kohë është rënë dakord për t’ivotuar të dy.

Jozefina Topalli - Zoti Ministër, keni fjalën.Eduard Halimi - Nenet që ne kemi lënë për të

diskutuar nuk kanë asnjë lloj implikimi në Kodin Civil.Në qoftë se s’doni t’i votoni tani, dakord. Në qoftëse doni ta shtyni, jemi dakord. Nuk kalon Kodi Civilpa votat tuaja. Nëse s’kalon, është çështja juaj, porpa ju nuk kalon. Këtë e kemi të qartë. Por, nuk kaasnjë implikim për këto 3 nene.

Në qoftë se ju nuk doni t’i votoni këto 4 nene,kryetari i komisionit tha: i heqim nga Kodi iProcedurës Civile këto 4 nene dhe vazhdojmë emiratojmë 42 nenet e tjera. Ky ishte vendimi. Edhepa ato 4 nene, që nuk kanë implikime në KodinCivil, ne i kalojmë. Kështu që nuk ka asnjë llojproblemi.

Jozefina Topalli - Zoti Malaj, urdhëroni!Arben Malaj - Faleminderit, zonja Kryetare!Unë besoj se ministri i Drejtësisë nuk ka pse të

Viti 2013

82


këmbëngulë që të miratohet menjëherë. E vërtetaështë që janë diskutuar në grupin parlamentar tëPS-së, e vërteta është që ka propozime konkrete,të cilat ekspertiza e Bankës Botërore i ka mirëpritur,kështu që diskutimi ditën e hënë nuk shtyn ndonjëgjë dhe nuk mund të diskutohet gjysmë ligji sot dhegjysmë ligji nesër.

Jozefina Topalli - Natyrisht që pa 3/5-at evotave këto projektligje nuk kalohen, kështu që, nëqoftë se ju nuk pranoni, është...

(Ndërhyrje pa mikrofon.)Po Shega, por kemi një eksperiencë të keqe,

sepse kur votuat Gjykatën Administrative, propozuatkatër nene te Gjykata e Lartë dhe kur erdhi punapër të votuar Gjykatën e Lartë, e kushtëzuat votiminherë me bordin e ujit të Tepelenës, herë me Fierin,dhe më pas ia futët kot.

Doni ta kushtëzoni prapë? Ju e keni në dorë.Maxhoranca ka vetëm votat e saj.

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Dakord.Atëherë, për projektligjin “Për disa ndryshime

në ligjin “Për Kodin e Procedurës Civile””, ramëdakord ta diskutojmë pas negocimit për ditën e hënë.

Kalojmë në projektligjin “Për reformënparlamentare”.

Edhe këtë ju e keni propozuar!(Diskutime pa mikrofon nga salla.)Ju lutem deputetëve të vijnë në sallë, pasi do të

kalojmë në votim.Sot nuk ka ditëlindjen vetëm zoti Ruli, sot keni

edhe përvjetorin e vdekjes së Enver Hoxhës. Meqëe keni përvjetor, ju ftoj të votojmë këto tri ligje! Çojinikurora te varri, po votojmë edhe ligjet.

E keni përvjetor, votoni 3 ligjet, por vetëm mosqani!

Zoti Ruçi, urdhëroni!Gramoz Ruçi - Faleminderit!Zonja Kryetare, është e dyta herë që e provokon

opozitën.Mbaruat?!Jozefina Topalli - Me Enverin?!Gramoz Ruçi - Po, pikërisht me Enverin e

kishe.Në një seancë kaq të tensionuar të grupeve

parlamentare për çështje tepër të rëndësishme, unëpo vrisja mendjen që ju tentuat ta bënit fakt të kryersot.

Pyetja që shtrova tërë kohën ishte: Ku ështëKryeministri doktor? Tani e mora vesh që mendonakoma se Enveri, doktor i të cilit ishte, është ende

gjallë.Jozefina Topalli - Ishte në takim me qytetarët.

Ishte në bashkëbisedim me qytetarët, ndërkohë qëju ju shoh të mërzitur, qani, keni bërë gati kurorat,keni marrë aleatë. Është interesante se aleatët qëkeni marrë në koalicion, në programin e tyre, partiae djalit të Enverit, thonë se do të rigjykojmë edhenjë herë të persekutuarit. Kjo është “Rilindja”?!

Meqë jeni në koalicion, a prisni vizita?Atëherë, hapim votimin për prezencën.Mbyllet votimi.Janë 125 deputetë të pranishëm.Hapet votimin në parim, me elektronikë, për

projektligjin “Për aderimin në rezolutën e Bordit tëGuvernatorëve të Bankës së Detit të Zi për tregtidhe zhvillim”

Mbyllet votimi.126 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk


ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.123 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

aderimin në Rezolutën e Bordit të Guvernatorëve tëBankës të Detit të Zi për Tregti dhe Zhvillim”.

Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa në ligjinnr. 9877, datë 18.02.2008 “Për organizimin epushtetit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë”, tëndryshuar”.

Hapim votimin me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.127 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin “Për disa

shtesa në ligjin nr. 9877, datë 18.02.2008 “Përorganizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën eShqipërisë”, të ndryshuar”.

Kalojmë te votimi nen për nen me vërejtjet eKomisionit të Ligjeve, që është komisioni përgjegjës

83


për këtë projektligj.Kush është dakord me nenin 1, sipas Komisionit

të Ligjeve, me karton?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet!Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.125 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për disa

shtesa në ligjin nr. 9877, datë 18.02.2008 “Përorganizimin e pushtetit gjyqësor në Republikën eShqipërisë”, të ndryshuar”.

Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime dheshtesa në ligjin nr. 9584, datë 17.07.2006 “Për pagat,shpërblimet dhe strukturat e institucioneve tëpavarura kushtetuese dhe institucioneve të tjera tëpavarura të krijuara me ligj”, të ndryshuar””.

Hapim votimin me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.126 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin “Për disa

ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9584, datë17.07.2006 “Për pagat, shpërblimet dhe strukturate institucioneve të pavarura kushtetuese dheinstitucioneve të tjera të pavarura të krijuara me ligj”,të ndryshuar”.

Kalojmë te votimi nen për nen me karton.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk


ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 3?Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.121 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për disa

ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9584, datë17.07.2006 “Për pagat, shpërblimet dhe strukturate institucioneve të pavarura kushtetuese dheinstitucioneve të tjera të pavarura të krijuara me ligj”,të ndryshuar”.

Për projektligjet: “Kodi i Procedurës Civile nëRepublikën e Shqipërisë” dhe “Kodi Civil i Republikëssë Shqipërisë”, ramë dakord, siç e kërkoi opozita,që të votohen ditën e hënë.

Me kaq seanca plenare mbyllet.Faleminderit për bashkëpunimin!Mirupafshim!


Viti 2013

84


Rendi i ditës:


2. Kërkesë “Për lirimin nga detyra të një anëtaritë KQZ-së”, me qëllim respektimin e parimit tëbaraspeshimit të përbërjes së këtij komisioni.

3. Për ratifikimin e marrëveshjes me qeverinë evendit pritës, ndërmjet Republikës së Shqipërisë,duke vepruar nëpërmjet Këshillit të Ministrave, dheTrans Adriatik Pipeline AG, lidhur me projektin egazsjellësit Trans Adriatik (projekti TAP), si dhe tëmarrëveshjes, ndërmjet Republikës së Shqipërisë,përfaqësuar nga Këshilli i Ministrave, dhe TransAdriatik Pipeline AG, në lidhje me projektin TransAdriatik (projekti TAP).

Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese,Tregtinë dhe Mjedisin.

Relator: Ismail HoxhaPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit4. Projektligji “Për aderimin e Protokollit të katërt

shtesë të Konventës Europiane të Ekstradimit”.Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e NjeriutRelator: Gent StrazimiriShprehet Komisioni i JashtëmRelator: Fatbardh KadilliPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit5. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr.7850, datë 29.7.1994, “Kodi Civil iRepublikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”.

Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.

Relator: Arenca TrashaniPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit






në ligjin nr. 8116, datë 29.3.1996 “Kodi i ProcedurësCivile i Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”.


Relator: Arenca TrashaniPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit







85


Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit7. Projektligji “Për disa shtesa në ligjin nr.7895,

datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikës sëShqipërisë”, të ndryshuar. (2 projekte)(vazhdonshqyrtimi ne Komisionin e Ligjeve)

Shprehet Komisioni për ÇështjetLigjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut

Relator:PyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit8. Propozime për reformën parlamentare.

(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”si dhe Projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550,datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)

Shprehen bashkëkryetarët e grupit të punës,deputetët Jemin Gjana dhe Namik Dokle

PyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit

Për votim:1. Projektligj “Për nëpunësin civil”2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr.8588, datë 15.3.2000, “Për organizimindhe funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikëssë Shqipërisë”.

9. Shqyrtimi i kandidaturave për vendet vakantene institucione

Jozefina Topalli – Mirëdita!Fillojmë seancën plenare.Siç jeni në dijeni, në bazë të kalendarit të votuar

seancën e kaluar me konsensus, sot kemi këtë renddite.

(Lexon rendin e ditës.)Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës:

Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës11.04.2013. Ka vërejtje? Nuk ka.

Miratohet.Kalojmë në pikën e dytë të rendit të ditës:

projektligji “Për lirimin nga detyra të një anëtari tëKomisionit Qendror të Zgjedhjeve.”

Në emër të Komisionit të Ligjeve, urdhëroni, zotiStrazimiri!

Gent Strazimiri – Faleminderit, zonja Kryetare!Komisioni i Ligjeve në mbledhjen e datës 10 prill

2013 mori në shqyrtim propozimin për anëtarin epestë të KQZ-së, propozuar nga grupimi i deputetëvetë shumicës parlamentare, në zbatim të nenit 14,pika 1, shkronja “ç”, të Kodit Zgjedhor të Republikëssë Shqipërisë.

Komisioni administroi dokumentacionin ekandidaturave të paraqitura, që përbëhen nga zotiKlement Zguri dhe zoti Patriot Çobaj, propozuar ngaPR-ja. Komisioni i Ligjeve në zbatim të Rregulloressë Kuvendit, neni 111, pika 7, zhvilloi seancëndëgjimore me kandidatët e propozuar; u njoh meveprimtarinë e tyre dhe përvojën profesionale dhebëri vlerësimin e përmbushjes së kritereve të çdokandidature. Komisioni i Ligjeve, në cilësinë ekomisionit përgjegjës, në përputhje me nenin 14 tëligjit nr.10019, datë 29.12.2008, Kodi Zgjedhor iRepublikës së Shqipërisë, i ndryshuar, shqyrtoipropozimet dhe dokumentacionin përkatës tëparaqitur nga deputeti i PR-së, Fatmir Mediu.Komisioni i Ligjeve konkludoi se kandidaturat epropozuara plotësojnë kriteret e përcaktuara nënenin 12, pika 2, të Kodit Zgjedhor të RSH-së.

Për sa më sipër, Komisioni për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut paraqetkëtë raport në seancën plenare, me qëllim zhvillimine procedurave të votimit nga Kuvendi për zgjedhjene anëtarit të pestë të KQZ-së nga kandidaturat esipërcituara.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Strazimiri!Urdhëroni, zoti Paloka, të lexoni relacionin “Për

Viti 2013

86


lirimin nga detyratë një anëtari të Komisionit Qendror të

Zgjedhjeve.”Eduard Paloka – Faleminderit!Raport për shqyrtimin e kërkesës “Për lirimin

nga detyratë një anëtari të Komisionit Qendror të

Zgjedhjeve”Komisioni për Çështjet Ligjore, Administratën

Publike dhe të Drejtat e Njeriut, në cilësinë ekomisionit përgjegjës, në mbledhjen e datës 10 prill2013 mori në shqyrtim kërkesën e GrupitParlamentar të Partisë Demokratike “Për lirimin ngadetyra të një anëtari të KQZ-së”. Prezantimi ikërkesës në Komision u bë nga relatori GentStrazimiri, i cili, në emër të grupit parlamentar tëPartisë Demokratike parashtroi objektin e kësajkërkese, si dhe arsyet që çuan në paraqitjen e saj.

Objekti i kërkesës është lirimi nga detyra i njëanëtari të KQZ-së, me qëllim respektimin e parimittë baraspeshimit politik në përbërjen e këtijkomisioni.

Relatori u shpreh se Kodi Zgjedhor përcaktonparimet dhe rregullat për ndërtimin e administratëszgjedhore të të gjitha niveleve, nga KQZ-ja deri i teniveli më i ulët i saj. Në të gjitha përcaktimet ligjore,kodi bazohet në një parim themelor, atë tëbaraspeshimit politik maxhorancë parlamentare -opozitë parlamentare. Baraspeshimi është themelii kompozimit të KQZ-së, KZAZ-ve, KQV-ve apogrupeve të numërimit. Baraspeshimi është parimithemelor, që rregullon ndarjen e barabartë tëkontrollit të maxhorancës vendimmarrëse tëkomisioneve zgjedhore, ku gjysma e komisionevetë secilit nivel kontrollohet nga maxhorancaqeverisëse dhe gjysma kontrollohet nga opozitaparlamentare. Ky parim është shtylla kurrizore qëmban në këmbë të gjithë administratën zgjedhore,duke filluar nga KQZ-ja e deri në bazë. Është kyparim që garanton aksesin dhe besimin politik tëpalëve te procesi zgjedhor, mirëbesimin e tyrereciprok dhe mirëfunksionimin e administratëszgjedhore, duke ndarë në mënyrë të barabartëpërgjegjësitë për procesin. Kjo shtyllë kurrizoregaranton besimin e elektoratit te procesi zgjedhordhe legjitimitetin e rezultatit.

Baraspeshimi politik është një nga arritjet mëtë mëdha politike të opozitës, që u arrit memarrëveshjet e majit të vitit 2003 për miratimin eKodit Zgjedhor të parë konsensual maxhorancë-opozitë, marrëveshje këto që i dhanë fund dominimit

të të gjitha komisioneve nga ana e vetëm një krahutë spektrit politik në zgjedhjet e viteve 2000 dhe2001. Të gjitha reformat e mëpasshme konsensuale,përfshirë këtë të fundit, e kanë konfirmuar plotësishtkëtë parim dhe marrëveshje historike.

Baraspeshimi politik sot është i sanksionuar nëgermën dhe frymën e çdo dispozite të KoditZgjedhor, që rregullon formimin e KQZ-së, KZQV-së, KQV-së dhe grupit të numërimit. Kodi Zgjedhorvendos një balancë të kujdesshme midis kësajshtylle kurrizore dhe parimeve të pavarësisë,profesionalizmit dhe ligjshmërisë. Pa këtë shtyllëkurrizore, që sjell besimin reciprok në proces,minohet legjitimiteti i rezultatit të zgjedhjeve.Zgjedhjet e viteve 2000, 2001 dhe 2003 janë provamë e mirë për këtë gjë.

Më 3 prill 2013, partia Lëvizja Socialiste përIntegrim deklaroi publikisht vendimin e saj për daljennga maxhoranca qeverisëse dhe pozicionimin nëopozitë. LSI-ja, bazuar në parimin e baraspeshimitpolitik maxhorancë-opozitë, në marrëveshje mePartinë Demokratike dhe aleatët e tjerë, mori njëanëtar në KQZ, në anën e shumicës së propozuarnga maxhoranca parlamentare. Po kështu, mbibazën e të njëjtit parim, LSI-ja ka marrë një post nësecilën prej 89 KZAZ-ve, të cilat janë ngritur vetëm4 ditë para vendimit politik të LSI-së për t’u larguarnga koalicioni qeverisës.

Ky vendim i LSI-së ka vënë kompozimin e KQZ-së dhe KZQV-ve në kundërshtim flagrant me germëndhe frymën e Kodit Zgjedhor.

Sot maxhoranca vendimmarrëse e KQZ-sëkontrollohet 4 me 3 nga PS-ja dhe aleatët e saj tëopozitës. Të gjitha KZAZ-të kontrollohen nga PS-jadhe aleatët e saj, ku në gjysmën e komisionevePS-ja dominon me shumicën 5 me 2 dhe nëgjysmën tjetër dominon me shumicën 4 me 3.

Kjo situatë paligjshmërie pritet të shtrihet mëtej te KQV-të e më pas te grupet e numërimit, kunjëanshmëria do të shkojë në raportin 3:1 në favortë PS-së dhe opozitës. Kjo situatë paligjshmërie,ku e gjithë administrata kontrollohet nga një krah ispektrit politik, dërrmon shtyllën kurrizore të procesittë përgatitjes së zgjedhjeve, votimit, numërimitshpalljes së rezultateve, dhe shuan shpresat përnjë proces të ndershëm të shqyrtimit të ankesavezgjedhore nga administrata zgjedhore.

Prishja e kësaj baraspeshe kërcënondrejtpërdrejt zhvillimin e zgjedhjeve, mbarëvajtjen eprocesit dhe/apo të drejtat dhe garancitë e palëvenë proces, sipas ligjit. Prishja e kësaj baraspeshe

87


është përmbysje e sistemit ligjor të menaxhimit tëzgjedhjeve. Prishja e baraspeshës, në formën siështë realizuar me zhvillimet e fundit politike, ështëparalajmërim për manipulim. Aleanca e lidhur mekëtë qëllim është provë e platformës për manipulim,prandaj ndërhyrja në mbrojtje të ligjit dhe të parimitthemelor të tij duhet bërë e menjëhershme, pahezitim dhe me vendosmëri të plotë.

Kuvendi është organi i emërtesës së KQZ-së.Në kushtet kur procesi zgjedhor ka filluar prej

kohësh dhe KQZ-ja dhe nivelet e tjera marrin përditëvendime të rëndësishme, dhe Kodi aplikon afate tëngushta. Në emër të Grupit Parlamentar kërkoj qëkjo situatë të zgjidhet pa vonesë nga Kuvendi, meqëllim që të mos cenohet legjitimiteti i masave qëpo ndërmerr KQZ-ja e të mos cenohet puna dheeficienca e këtij komisioni. Kështu, Komisioni iLigjeve i rekomandon Kuvendit të lirojë nga detyraanëtarin e KQZ-së, zotin Ilirjan Muho, të emëruar sianëtar i KQZ-së në anën e maxhorancës qeverisëseme propozim të LSI-së.

Komisioni dhe Kuvendi të nisin procedurën ligjorepër zëvendësimin e vakancës së krijuar në përputhjeme parimin e baraspeshimit politik dhe rregullave tëtjera të përcaktuara në Kodin Zgjedhor. Lidhur mekëtë propozim anëtarët e opozitës kanë qenë kundër.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Paloka!Fillojmë me diskutimet e depozituara të

diskutantëve.Zoti Damian Gjiknuri, urdhëroni!Damian Gjiknuri – Sot ky Kuvend po përballet

me dhunën më irracionale që mund të ketë njëmaxhorancë ndaj institucionit të zgjedhjeve të liranë këtë vend dhe jo vetëm ndaj këtij institucioni, poredhe ndaj çdo institucioni që ka një mandat tëpavarur, pasi absurdi dhe perversioni juridik nuk kamundur të gjejë asnjë shkak ligjor në këtë rast,sepse perversët juridikë kanë arritur deri diku tajustifikojnë veten juridikisht.

Sot kanë shkuar edhe te ekstremi i perversionit,i cili nuk ka më mundësi. Atëherë, çfarë mbetet?Dhuna. Po dhunohet, po shkarkohet dhe po lirohetnjë njeri njësoj sikur të ishte një polic te dera, sepsekështu është edhe termi. Madje arrihet deri në njëabsurditet të tillë që lirimi përdoret me nenin eemërimit. A ka parë kjo botë ndonjëherë që njeriu tëlirohet me bazë ligjore të nenin të emërimit?

Le të vazhdojmë me absurditetin tjetër. Thonëse kanë problemin e KZAZ-ve dhe KQV-ve dhe pogodasin kokën. Cili është qëllimi? Qëllimi është të

paralizohet KQZ-ja, të futet nën kontroll, duke vrarëedhe ato parime për të cilat përbetohet gjithë ditënSali Berisha kur thotë se institucionet e zgjedhjevejanë të pavarura. A nuk është ky njeriu që edhe nëmomentin kur bëhej masakra në Tiranë u thoshtendërkombëtarëve: “Çfarë të bëj unë? Vendi kainstitucione të pavarura. KQZ-ja është e pavarur”? Anuk është ky njeriu që është përbetuar gjithë ditënpara publikut dhe çdo të huaji që KQZ-ja ështëinstitucion, që nuk varet nga maxhoranca? Çfarë pondodh sot? Po del qartë synimi i tij që të kontrollojëçdo institucion, sepse ai njeri nuk mund të rrijë dotrehat, nuk mund të bëjë dot zgjedhje pa pasurkontroll total mbi KQZ-në.

Absurditeti tjetër. Po mirë, more zotërinj, a kanjeri ta besojë se KQZ-ja na u ndryshuaka sa herëndryshojnë maxhorancat e ditës në Kuvend? Po pse,kur u bë Kodi Zgjedhor dhe kur u vu mandati fiks për6 vjet, dhe marrëveshja reflektohej në KodinZgjedhore nuk kishte rëndësi Kushtetuta dhe ligji?Kemi marrëveshjet, thoni ju. Po pse me marrëveshjete vitit 2003 do të flasim? Kodi është amenduar 5herë. Marrëveshja (po e bën të qartë edhe BE-ja,edhe SHBA-të), është ligji. Shtet ligjor do të thotëtë respektosh dispozitat, për të cilat është rënëdakord. Pse Shqipëria do ta ndërtonte historinë nëbazë të marrëveshjes së Mukjes, po t’i ktheheshimasaj marrëveshjeje? Sepse e njëjta gjë po del meteorinë e Sali Berishës. Marrëveshjet qëndruakanmbi Kushtetutën dhe ligjin.

Çfarë po ndodh më tej? Absurditeti juridikvazhdon në kokën e këtij njeriu. Duhet të kuptoni(dhe publiku e kupton shumë mirë se çfarë do tëthotë mandat? se çfarë bën një institucion tëpavarur? E bën mandati, patundshmëria në detyrë.Këto janë parimet. Kjo është edhe për KQZ-në, edhepër KLD-në, edhe për gjykatat, për të gjitha. Në qoftëse këto institucione do të jenë pjesë e politikës sëditës, atëherë duket qartë që këta njerëz janë disakomisionerë politikë vetëm për të dhunuar zgjedhjet.Del dhe zbulohet qartë edhe qëllimi i këtij individiqë të dhunojë zgjedhjet. Është e kuptueshme.

Le t’i qëndrojmë këtij parimi që na keni shpikur,që edhe ne kemi pjesë aty. Po Lefteri Lleshi çfarëështë, sepse ajo është zgjedhur me votat e LSI-sëdhe të PD-së? Çfarë cope trupi i takon LSI-së tevota që i ka dhënë Lefteri Lleshit? Çfarë i takon SaliBerishës? Çfarë i takon Ilir Metës? Çfarë i takonJozefinës? Hajde gjeje se çfarë cope u takon mekëtë logjikë që ju përdorni! Ndoshta ajo e di se çfarëcope preferon.

Viti 2013

88


Çfarë po bëhet? Po rrezikohet realisht mbajtjae zgjedhjeve të lira. Ju po krijoni precedentin më tërrezikshëm, që ky Kuvend, me vullnet arrogant, nëçdo kohë mund të shkarkojë njerëz që janë zgjedhurme mandat. Kështu do të ndodhë edhe nesër meKLD-në, kështu do të ndodhë edhe me gjykatat,me organet e tjera të pavarura, që janë miratuar ngaky Kuvend. Përfundimisht, shteti ligjor është kthyerpolitikë e ditës dhe dhunë e ditës. Këtu realisht porrezikohen zgjedhjet e lira.

Kjo skemë është shumë e qartë. Të gjithë ekuptojnë. Edhe ndërkombëtarët për herë të parë poflasin qartë. Cili është qëllimi i këtij zotërisë? Le tamarrë vesh publiku: ky do KQZ-në, që të sabotojëdisa procese; ky do KQZ-në që të mos shpallërezultatin në kohë reale, megjithëse ligji ia kërkonnjë gjë të tillë; ky e do KQZ-në të kontrollojë qendrate numërimit, që t’i bllokojë ato. Prandaj shkoi nëmënyrë të paligjshme dhe caktoi 89 ZAZ, me idenëqë të krijojë 89 VNV, që nesër ta përdorë bllokiminkur KQZ-ja të sjellë kutitë. Ky do të zbatojë pikëpër pikë skemën që zbatoi me zgjedhjet në Tiranë.Ky njeri nuk mund të jetojë dot pa pasur kontrollmbi procesin zgjedhor. Zgjedhjet janë në rrezik. Kynuk po pyet as për këshillat e Uashingtonit dhe astë Brukselit, sepse i intereson mbi të gjitha grabitjae certifikatës së zgjedhjeve për të negociuar ekziline tij. Sali Berisha ka një stereotip sjelljeje që, saherë që është në rrezik, e rrëmben një gjë dhe pastaje negocion, sepse ka hallin e kokës së tij dhe tëfamiljes së tij. Këtë e kuptojnë të gjithë. Ky do tëgrabisë certifikatën që të jetë njësoj si në vitin ‘97për të negociuar daljen e tij në politikë. Populli ekupton shumë mirë këtë gjë, edhe ndërkombëtarëte kuptojnë. Një gjë që është e paligjshme, është epajustifikueshme. Është hera e parë që nuk gjendot një referencë ligjore, por ka vetëm një motiv:primitivizmin e tij politik që të marrë nën kontrollorganin dhe të realizojë planet ogurzeza që ka. Pokësaj radhe nuk ka shans, sepse ka një vullnetpopullor të qartë; nuk ka shans, sepse po e provokonpopullin aq rëndë, sa do të përballet me çdo llojpasoje.

Kjo seancë është e paligjshme. Ky Kuvend nukka të drejtë morale të votojë një gjë të tillë. Kjoseancë nuk duhet të zhvillohet në asnjë mënyrë,sepse po dhunohet populli në të drejtat e tij dhenjeriu duhet të përballet me pasojat. Nuk ka shansqë Sali Berisha të negociojë ekzilin e tij duke grabiturorganin e zgjedhjeve. Prandaj, thirrini mendjes,tërhiquni nga kjo iniciativë, pasi pasojat do të jenë

të paparashikueshme!Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Gjiknuri!Zoti Namik Dokle, urdhëroni!Namik Dokle - Të nderuar kolegë,Në mënyrë krejt të paprecedentë pika që në

seancën e kaluar ishte e fundit, u soll sot si pikë eparë e rendit të ditës dhe pas kësaj pike u lamarrëveshja e TAP-it për furnizimin me gaz nga Detii Zi, e cila është mjaft e rëndësishme.

Në fakt, Deti i Zi i ka punët në rregull dhe ajo qëdo të na vijë nga Deti i Zi është e mirë. Problemi iShqipërisë janë korbat e zinj, të cilët, si në filmin efamshëm të Hiçkokut, u janë turrur me radhëinstitucioneve të pavarura që t’u çukisin kokën e t’ilënë pa mend; t’u çukisin e t’u nxjerrin sytë, që tëmos shikojnë; t’u çukisin e t’u shkatërrojnë gojën,që të mos flasin. Këtë kërkon qeveria dhemaxhoranca e Sali Berishës, që institucionet epavarura të jenë pa mend, të mos shikojnë, të mosdëgjojnë dhe të mos flasin.

E pra, kjo është një situatë e rrezikshme, njësituatë e paprecedentë, që prek thelbin edemokracisë. Sipas kësaj logjike, shtroj pyetjen:Po Presidenti i Republikës i kujt është? Poinstitucionet e tjera të kujt janë, pavarësisht ngamënyra si votohen, pavarësisht se nga kush votohen,pavarësisht se marrin votat e minorancës apo tëmaxhorancës, apo të të dyjave bashkë? Ato janëinstitucione të pavarura në shërbim të shtetit. Ju povini minat në themelet e shtetit dhe të vësh minatnë themelet e shtetit, do të thotë që demokracia pomerr fund. E pra, po ju them se veprimi i sotëm dheturrja ndaj institucionit të pavarur të KQZ-së ështëturrja e korbave të zinj mbi zgjedhjet e lira, të drejtadhe demokratike.

Natyrisht, maxhoranca, siç e theksoi edheparafolësi, nuk ka asnjë argument ligjor, asnjëargument kushtetues që të bëjë këtë ndryshim. Këtëe kuptojnë edhe ndërkombëtarët. Zëdhënësi ikomisionerit Fyle tha qartësisht: “KomisioniEuropian dëshiron të theksojë se sipas KoditZgjedhor, në Shqipëri administrata zgjedhore duhettë qëndrojë larg nga veprimet që cenojnë pavarësinëe saj.” E përsëris: duhet të qëndrojë larg ngaveprimet që cenojnë pavarësinë e saj. Ju sot pocenoni në mënyrë skandaloze pavarësinë e KQZ-së. Kjo nuk është hera e parë që ju veproni kështu.Ka një vit a më shumë që në çdo seancë thoni: treligjet, tre ligjet, tre ligjet! A e dini se një nga tre ligjetështë procesi zgjedhor i papërfunduar në qarkun e

89


Fierit? Pra, ju i keni ligjet vetëm për interesin tuajpolitik dhe jo për të ndërtuar demokracinë. I kenivetëm që të vidhni dhe jo të ndërtoni Shqipërinë.Mirë thoshte Ismail Kadare: “Etja e pafundme përpushtet, kur përzihet me korrupsionin, pjell monstra”!Prandaj, Shqipëria ka përfunduar e fundit në listënrajonale për sa i përket luftës ndaj korrupsionit.Është pikërisht ky qëndrim ndaj ligjit që e çonShqipërinë në fund të listës; është pikërisht kyqëndrim ndaj institucioneve të pavarura, që e çonShqipërinë në fund të listës.

Shqetësimi i Partisë Socialiste dhe, që do tandryshojë më 23 qershor, është fakti se në Shqipërinuk është se mungojnë 3 ligjet, por mungojnë 3pushtetet, sepse legjislativi është nën thundrën eekzekutivit. Këtu bëhet çfarë urdhëron Kryeministri.Vetë ekzekutivi është nën kthetrat e korrupsionit.Prandaj jemi të parët në korrupsion. Gjyqësori ështëakoma më shumë nën thundër dhe nën kthetër.Prandaj të gjithë ne këtu jemi përpara njëpërgjegjësie të madhe, që të mos lejojmë të shkeletpavarësia e institucioneve, të mos lejojmë të shkeletpavarësia e çdo njeriu, që është votuar dhe zgjedhurnga ky parlament.

Gjithkush mund të pyesë: Pse e bëjnë këtë?Është shumë e qartë: historia 20-vjeçare ezgjedhjeve ka treguar qartësisht se Partia Socialistesynon gjithmonë të mbrojë votat, ndërsa PartiaDemokratike t’i vjedhë ato. A keni dëgjuarndonjëherë në Partinë Demokratike të thuhet si t’imbrojmë votat? Absolutisht, jo. Dhe tani, meqenëseu rrethuan, u izoluan nga aleanca e Partisë Socialisteme LSI-në, mundohen të gjejnë dalje të tillaantiligjore dhe antikushtetuese. E pra, zotërinjdeputetë, dhe zonja Kryetare, është mirë që taanuloni këtë pikë të rendit të ditës. Mendohuni mirëdhe mos e shkatërroni Shqipërinë, sepse do të jeniju që do të mbani përgjegjësi, sepse ne do tëqëndrojmë deri në fund në mbrojtje të institucioneve,në mbrojtje të pavarësisë së tyre, në mbrojtje tëvotës së lirë. Vota e lirë do të fitojë mbi gjithçka qësynon shkatërrimin e saj.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Dokle!Zoti Pandeli Majko, urdhëroni!Pandeli Majko – Të nderuar kolegë,Në diskutimin që ne, bashkë me kolegët e tjerë

të opozitës, bëmë në Komisionin e Ligjeve u nisëmsidomos nga relacioni që lexoi përfaqësuesi i PartisëDemokratike, zoti Strazimiri. Ajo që më tërhoqivëmendjen në relacion është ajo që me të cilën dua

të nis edhe fjalimin tim sot. Sipas Grupit Parlamentartë Partisë Demokratike, si pasojë e koalicioneve tëreja politike në KQZ, është krijuar një situatëpaligjshmërie ku e gjithë administrata, sipas saj,do të kontrollohet nga një krah i spektrit politik. Kjo,sipas relacionit në fjalë, shuan shpresat për njëproces të ndershëm të shqyrtimit të ankesavezgjedhore nga administrata zgjedhore. Pastajvazhdon më poshtë, prishja e baraspeshës në formënsi është realizuar dhe zhvillimet e fundit politikeështë paralajmërim i manipulimit. Aleanca e lidhurme këtë qëllim, përfundon, është provë e platformëssë manipulimit. Prandaj ndërhyrja në mbrojtje të ligjitdhe të parimit themelor të tij duhet të jetë emenjëhershme, pa hezitim dhe me vendosmëri.

Unë, sinqerisht, dua të përsëris pyetjen qështrova në Komisionin e Ligjve: zoti Ilirian Muhoështë pika se ku do të diskutohet ndershmëria ezgjedhjeve në Republikën e Shqipërisë? Kur LSI-jaishte në koalicion me PD-në, ky ishte burrë shumëi mirë dhe garantonte zgjedhje të lira e të ndershme.Sapo ndërroi balanca politike, menjëherë i gjithë kylibër, që quhet Kodi Zgjedhor i Republikës sëShqipërisë, vetëm nga një individ, u ktheka në thyerjetë shtyllës kurrizore dhe do të kemi manipulim tëpadiskutueshëm të zgjedhjeve në Shqipëri. Kjoështë të ulërasësh në mes të rrugës, jo në mes tëparlamentit.

Anëtarët e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve janëzgjedhur në një moment të caktuar të një koalicionitë caktuar dhe të një opozite të caktuar. Pas votimitqë ne kemi bërë bashkërisht në këtë sallëparlamenti, gjithçka funksionon në bazë të Kodit tëZgjedhjeve në Republikën e Shqipërisë. Të vish sotdhe të komentosh apo të trajtosh KomisioninQendror të Zgjedhjeve si një qeverisje politike, endarë kaq këtej e kaq andej dhe po na iku njëri ngakëtej andej, ndryshon e gjithë struktura efunksionimit të Kodit Zgjedhor në Republikën eShqipërisë, kjo është vetëm një fshehje e asaj qëkërkoni të realizoni më 23 qershor.

Nuk është Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, aiqë do të ndajë se si do të realizohen zgjedhjet nëShqipëri. Nuk është KQZ-ja që do të bindë njerëzitse si do të votojnë për partitë politikë më 23 qershor,por një gjë duket që në mëngjes: këndvështrimi iPD-së për realizimin e zgjedhjeve të 23 qershoritnga fundi në krye. Nga KQZ-ja e poshtë shikohetvetëm me një arsyetim politik, thjesht duke mbajturlogjikën e interesit politik të Partisë Demokratike.Askush nuk vë sot në dyshim se cili është intensioni

Viti 2013

90


i PD-së në zgjedhjet e 23 qershorit. E dimë shumëmirë se 70 % e energjive tona sot nuk bëhen përfushatë elektorale, por bëhen si të mbrojmë votatse mos na i vidhni ju. Por e keni gabim, nësemendoni se kjo mund të bëhet në KQZ. Ilirian Muhoas nuk do t’ju mbronte më 23 qershor, po të ishteLSI-ja këtej dhe as duke u larguar nuk ka për t’judhënë ndonjë garanci se do t’i fitoni zgjedhjetnëpërmjet manipulimit. Këtë ta harroni!

Po vazhdoj me pjesën qesharake të propozimit.E propozoni për t’u liruar nga detyra. Ky kod zgjedhornuk ka lirim nga detyra. Ky ka vetëm shkarkim. Ekanë thënë juristë shumë më të nderuar dhe shumëmë të respektuar në publik. Kjo që po bëni ështëshkelje e Kushtetutës, është shkelje e ligjit dhe kavetëm një qëllim: të tentoni të manipuloni zgjedhjet.Po të isha i bindur se do të kishim manipulimzgjedhjesh nga KQZ-ja, do të thosha se ështëmanipulim zgjedhor, por është thjesht një tentim përtë përsëritur zakonin e vjetër. Por gjërat kanëndryshuar shumë. Tetë vjet kanë kaluar dhe janë aqshumë sa tani doktori po ngatërron edhe vitet. Aikujton një marrëveshje që ka bërë në vitin 2003 meish-kryetarin e Partisë Socialiste. Po në çfarë vitijemi sot? Sot nuk jemi në vitin 2003, jemi dhjetëvjet më pas. Jemi në vitin 2013. Ka ndryshuarKushtetuta, ka ndryshuar sistemi zgjedhor. Nukështë më i njëjti Komision Qendror Zgjedhjesh. Kanërrjedhur kaq ujera dhe kjo figura që rri këtu mbrapana thotë se ka bërë një marrëveshje përbarazpeshimin politik që në vitin 2003. A e kuptonise në ç’terren jemi dhe si po i fillojmë këto zgjedhje?

Të nderuar kolegë, unë mendoj se ne të gjithë ekemi shumë të qartë se çfarë është duke ndodhurnë këtë sallë. Të akuzosh sot një opozitë se dukepasur, sipas jush, një anëtar më shumë në KQZ, sigaranci e manipulimit të zgjedhjeve nga opozita,është sa qesharake, aq edhe e nivelit se ku kemirënë pas 22 vjetësh në të ashtuquajturin“postkomunizëm të Shqipëri”. Të mendosh se dukepasur qeverinë, duke pasur ministrin e Brendshëm,duke pasur një administratë shtetërore thellësishttë politizuar, ne, opozita, do të manipulojmëzgjedhjet vetëm falë Ilirian Muhos, për nder, ky nukështë guxim, por një frikë e jashtëzakonshme, ecila, mendoj se nuk ka për t’ju shpëtuar më 23qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Klosi!Blendi Klosi – “Betohem në nderin tim se do

ta angazhohem me të gjitha forcat e mia për

realizimin e zgjedhjeve të drejta, të lira dhe tëdemokratike në Republikën e Shqipërisë. Do tësiguroj dhe do të mbroj integritetin dhe fshehtësinëe votës. Do të ruaj paanësinë në kryerjen e detyrëssi anëtar i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve dhe dotë tregoj profesionalizëm në kryerjen e saj”.

Ky, të nderuar kolegë, të nderuar qytetarë, qëna ndiqni sot me shumë vëmendje, të nderuarpërfaqësues të trupit diplomatik, që, megjithëse nandiqni, nuk kuptoni se çfarë ndodh në këtëparlament, është betimi që duhet të bëjnë anëtarëte KQZ-së. Është betimi që duhet të bëjnë ata burrae gra, të cilët zgjidhen nga ky parlament mekompetenca të plota për të garantuar të drejtatthemelore të demokracisë, votën e lirë. Ky ështëbetimi që duhet të bëjnë ata njerëz, të cilët, siintelektualë të shquar të fushave të ndryshme,propozohen nga forcat politike në parlament për tëmbrojtur votën. Pra, mund të jetë ky vendimi dhebetimi pas votimit që do të bëni sot në parlamentapo që donit të bënit? Jo, ky nuk mund të jetë mëbetimi i anëtarëve të KQZ-së. Ata duhet të betohenose t’i puthin dorën Sali Berishës, t’u lëpihen tëgjithëve me radhë, duke thënë: do të bëjmë çfarë tëthoni ju. Por ky nuk mund të jetë më betimi i atyreanëtarëve të nderuar, që ky parlament ka zgjedhurnë forumet kushtetuese në bazë të kësaj Kushtetutetë miratuar nga ky parlament, të miratuar me votëne qytetarëve shqiptarë për t’i çuar në institucionet epavarura, me qëllim që kjo Kushtetutë të mbrohet.

Për çfarë do të betohen sot gjyqtarët, të cilëtjanë zgjedhur nga ky parlament me votën e njërësapo tjetrës maxhorancë? Ata nuk duhet të betohenpër të zbatuar ligjin, për të gjetur të drejtën, por duhettë betohen për të zbatuar të drejtën e Saliut. Çfarëduhet të thotë sot Guvernatori i Bankës sëShqipërisë, kryetari i KLSH-së, Avokati i Popullit,komisionerë të lartë e të ulët, që ne i votojmë për tëmbrojtur të drejtat e njeriut, të drejtën e autorit, tëdrejta e të drejta, të cilat sot nuk kanë më asnjëkuptim? Që sot këto të drejta janë vetëm të Saliut.Që sot, ky parlament nuk mund të jetë më njëparlament demokratik. Ne nuk mund të jemi më dyforca politike që luftojmë në garë elektorale, dukeshpalosur programet për të qeverisur vendin. Që ngaky moment ne kthehemi në dy mbretëri, ku dymbretër luftojnë dhe kush fiton, i merr të gjitha.

Por jo, nuk është kështu sistemi ku kemivendosur të jetojmë. Nuk është ky sistemi ku nedhe fëmijët tanë shpresojmë të jetojmë. Ky nukmund të jetë një vend i BE-së. Nuk mund të jetë ky

91


vendi i Shqipërisë në Komunitetin e popujve, të cilëtjetojnë në demokraci. Që nga ky moment, nekthehemi në komunitetin e popujve që jetojnë n[mbretëri. Por këtë nuk e pranon dot vota eshqiptarëve. Nuk e pranon dot vota e të gjithë atyreqë shpresojnë se Shqipëria një ditë do të bëhet. Juna ktheni përsëri prapa.

Të nderuar kolegë dhe qytetarë, pse e bën SaliBerisha këtë? A nuk e ka bërë vetë Kodin? A nuk edinte ai kur e emëruan? Nuk e dinte ai se zgjedhjetpo afronin dhe anëtarët e Komisionit Qendror tëZgjedhjeve duhet të zbatojnë ligjin? Po, por ai e bënkëtë vetëm për të menaxhuar humbjen dhe jo për tësiguruar fitoren.

Unë dua të ndaj diçka ndryshe nga kolegët emi. Saliu mund të ketë shumë gjëra gabim, por njëgjë e ka të mirë, që jeton me informacion. Ai gjithëkohën na survejon ne se çfarë themi e çfarë bëjmë.Survejon popullin se çfarë thotë. I survejon nëpërdyqane, kur pijnë kafe, kur luajnë me njëri-tjetrin,kur rrinë apo kur bisedojnë së bashku. Ai e di qëhumbja është e pashmangshme. Ka informatorët etij për këtë gjë. Ka njerëz që i bëjnë llogaritë. Kanjerëz, të cilët mendojnë se kjo fitore nuk mund tëjetë më shumë se një humbje e thellë për SaliBerishën.

Mandatet e ndara në parlament para katërvjetësh, 70 me 70 në të dy krahët, nuk mund tëzbresin më, sepse Shqipëria po shkon gjithmonë emë keq. Në zgjedhjet e ardhshme këto mandate dotë rriten me disafish. Sot Sali Berisha nuk kërkonmë të marrë fitoren. Kjo nuk diskutohet, por kërkontë menaxhojë humbjen. E dëshiron këtë humbje,që nëpërmjet Komisionit Qendror të Zgjedhjeve tëmos numërohen votat në kutitë e hedhura nga populli,por të numërohen ato që mbushen në bodrumet eKQZ-së, siç ndodhi me Bashkinë e Tiranës në vitin2011. Nuk dëshiron t’i numërojë mandatet, ashtu sipopulli dhe qytetarët e Shqipërisë do t’i ndajnë, pordëshiron t’i zgjasë këto punë pa fund, ashtu siç zgjatipa fund qarkun e Fierit.

Të mos harrojmë se për pak ditë mbushen plotdy vjet nga 8 maj i vitit 2011, kur qytetarët e Fieritvotuan me votë të lirë, në shumicë drastike, për tëmajtën. Sot, në Fier, e majta është mbi 35 mijë votambi të djathtën. Akoma, sot dy vjet nga dita ezgjedhjeve, qytetarët e Fierit nuk dinë se kush ështëkryetari i zgjedhur prej tyre me votën e lirë. Përsërivendi mbahet peng. Sali Berisha nuk e di që zgjedhjetdo të duhet të mbarojnë një ditë pas ditës së votimit,ashtu siç ndodh në të gjithë botën e qytetëruar. Pse

qenka më e thjeshtë që kjo punë dhe mbarojnë përnjë ditë në Maqedoni, në Kosovë apo në të gjithërajonin e në të gjithë Europën e qytetëruar? NëGreqi, në orën 11:00 të ditës së hënë, presidentidekreton Kryeministrin e ardhshëm. Në Maqedoninë darkë humbësi telefonon fituesin. Në Kosovë, poditën e votimit merren vesh rezultatet. Pse u dashkaqë Shqipëria përsëri të zgjatet e të zgjatet pa fundme të tilla makinacione? Duhet, sepse nuk e prisnikëtë humbje të thellë. Nuk e kuptonit që fundi ju kaardhur. Tani që po ju del ëndrra, doni 6 -7 muaj tazgjasni këtë punë. Të mbyllni koncesionet, të shisnipronat, të fshihni lekët, të mbyllni dosjet dhe tëlargoheni nga Shqipëria. Ju duhet kjo kohë që tështyni pa fund të gjitha zullumet që keni bërë e qëdo të duhet t’i mbuloni njëra pas tjetrës. Ju duhetkjo mënyrë, ju duhet të thërrisni përsëri Tomkën eSashenkën. Duhet të thërrisni njerëz, të cilët i kenikomplet të manipuluar. Njerëz, të cilët nuk zbatojnëdhe nuk betohen ashtu siç duhet të betohen anëtarëte KQZ-së, mbi ligjin, por betohen dhe i puthin dorënvetëm një njeriu dhe ky është Sali Berisha.

Po ç’është kjo luftë? Nuk e kupton Saliu se polargohet çdo ditë e më shumë nga BE-ja? Nuk ekupton se po largohet çdo ditë e më shumë ngarregullat, që ne së bashku kemi vendosur t’i ndjekim?Nuk e kuptojnë që të gjithë: amerikanë, francezë,gjermanë, europianë, ballkanas, lindorë, rus,bullgarë, cilëtdo qofshin, dhe i thonë: “Kujdes, nukështë kjo rruga?” Por për çfarë e bën? E bën, sepseai nuk e do këtë vend. Ai nuk i do shqiptarët dhemendon se duhet të mbretërojë në këtë vend, seështë mbret i Shqipërisë. Por ai nuk është mbreti.Ai është një tigër prej letre. Ai është një njeri, i cilika marrë fund nga çdo gjë dhe vetëm pas 70 ditëvedo ta kuptojë me votën e shqiptarëve se po i vjenfundi.

Dje dhe pardje ishim në një udhëtim në Kosovëdhe aty takuam shumë shqiptarë si ne, i njëjti komb,por në një shtet tjetër. Një shtet shumë pranë nesh.Ata bënë vetëm një pyetje: “Ore mirë ne e kemiproblemin me Serbinë, kemi luftuar dhe e kemi tëvështirë ta gjejmë gjuhën, por ju si e paskeni tëpamundur të gjeni konsensus në Shqipëri?” Janëgjëra të cilat nuk kanë të bëjnë vetëm me ne qëjemi në këtë sallë, disa gjëra të cilat nuk kanë tëbëjnë vetëm me brezin tonë, por kanë të bëjnë mebrezat që do të vijnë dhe përgjigjen e dhanë po ataqytetarë të Kosovës, të cilët e kanë të qartë tashmëqë po i njëjti njeri është këtu në Shqipëri dhevazhdon këtë lojë, ashtu si Serbët me Kosovën,

Viti 2013

92


edhe ky me shqiptarët dhe me Shqipërinë, me tëardhmen e këtij vendi. E kanë të qartë se si ky njeriluftoi që në vitet ‘90 kundër këtij bashkimi tëShqipërisë, kundër pavarësisë dhe mbështetjes sëkosovarëve dhe shqiptarëve. Ky njeri luftoi meRambujenë, luftoi me naftën në Kosovë, lufton kynjeri edhe sot për të gjetur gjuhët e bashkëpunimit,kur shqiptarët dhe kosovarët shkojnë së bashku drejtfamiljes europiane, kur të gjithë ne të kemi mundësitë jetojmë një jetë, e cila mund të mos jetë e mirë sijeta e qytetarëve të tjerë në Europë, por duhet tëjetë pa dyshim një jetë e lirë, e ndershme, një jetëqë u takon të gjithëve, neve dhe brezave që do tëvijnë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Klosi!Urdhëroni, zoti Ahmetaj!Arben Ahmetaj – Në fakt, diskutimi i sotëm

nuk ka të bëjë me një rregullsi apo një parregullsijuridike, sepse çdokush në Shqipëri e ka të qartëse ajo që po ndodh me KQZ-në është shkelje edrejtpërdrejtë e Kushtetutës së Shqipërisë. Një ngakolegët foli për një marrëveshje politike, e cila, nëfakt, me të drejtë, mund të ishte një premisë për tëzgjidhur një konflikt apo për të avancuar një reformë,e cila në momentin që kthehet në ligj nuk i përgjigjetmë marrëveshjeve ad-hoc politike, por i përgjigjetfrymës së Kushtetutës dhe frymës së ligjit.

Pra, thënë kjo, nga ana juridike, sigurisht që egjithë iniciativa e maxhorancës është antligjore dheantikushtetuese, sepse, së fundi, gjykon që KQZ-ja nuk do të duhet t’i përgjigjet ligjit. Ilirian Muhonuk do të duhet t’i përgjigjet ligjit, ai tjetri që do tëvijë nuk do të duhet t’i përgjigjet ligjit, por do t’ipërgjigjet bosit politik, në këtë rast Sali Berishës.Thënë ndryshe Sali Berisha me veprimin e sotëm utregon shqiptarëve dhe ndërkombëtarëve, me të cilëtsot është gjithashtu ne konflikt, që KQZ-ja ështënjë institucion politik, i dominuar politikisht dhe qëdo të ndjekë një komandë politike.

Vazhdojmë më tej me logjikën e balancimitpolitik të institucioneve, të një institucioni i cili nëfakt duhet të prodhojë zgjedhje të lira, duhet tëprodhojë certifikim zgjedhjesh të lira dhe duhet tëprodhojë një lexueshmëri mandatesh nga vullneti ipopullit.

Si mundet një KQZ, që do të jetë nën diktatinpolitik, të jetë në rrjedhën e ligjit për të prodhuardhe lexuar drejt dhe kushtetueshmërisht mandatetpolitike që do të dalin nga 23 qershori?

Kolegu Majko tha me të drejtë se kjo nuk është

ligjshmëri, kjo është frikë. Që të kesh frikë nga njëindivid, i cili është betuar në Kushtetutën e Shqipërisë(rastësisht është emri Ilirian Muho), të kesh frikënga ky person se nuk do të ndjekë logjikën eKushtetutës, do të thotë që të legjitimosh personinqë vjen apo edhe kryetaren e KQZ-së, apo edhe ataqë ke mandatuar politikisht, që të mos zbatojnëKushtetutën, por, përkundrazi të zbatojnëkushtetutën që ti prodhon në tryezat e PartisëDemokratike.

Çfarë është kjo?Sali Berisha ka një historik me zgjedhjet. Ky

njeri ka fobi nga vota e lirë, ka fobi nga zgjedhjet elira dhe, sigurisht, në fund të mandatit të tij të funditpolitik, nuk mund të veprojë ndryshe nga ajo që kabërë 22 vjet. Sali Berisha ka një historik mezgjedhjet, sepse i ka cenuar, i ka vjedhur, ështëtallur, i ka grabitur, i ka dhunuar.

Sigurisht, kjo që po bën me KQZ-në, ju garantoj,është një premisë e dështuar për të cenuarzgjedhjet, për të frikësuar shqiptarët dhe për tëtentuar t’i vjedhë, qoftë përmes KQZ-së, qoftëpërmes linjave të tij politike.

Ku ndodhet sot? Sot ndodhet përballëshqiptarëve dhe ndërkombëtarëve. Ju të gjithë i kenidëgjuar qëndrimet e ndërkombëtarëve dhe nuk janëme ekuivoke, janë të drejtpërdrejta.

Ky njeri sot është i pajustifikuar. Në fakt, mëduhet t’ju them që është antishqiptar. Një shqiptar ivërtetë, patriot, do të duhej që sot të reflektonte dhetë besonte që moscenimi i institucionevekushtetuese, ashtu si KQZ-ja, është shumë irëndësishëm për një rotacion normal, tëshëndetshëm pushtetesh, ashtu siç duhet të jetëky që po vjen.

Për çfarë? Thjesht për rotacionin politik. Jo,thjesht për të, por për rëndësinë e institucioneve,për shëndetshmërinë e ekonomisë, përshëndetshmërinë e jetës ekonomike dhe sociale tëqytetarit shqiptar.

Pse e them këtë? Sali Berisha e di shumë mirëse ajo që po lë në dorë të maxhorancës së nesërme,të opozitës së sotme, është një gropë e zezëekonomike, është një gropë e zezë institucionale.Sigurisht, kërkon të lërë litarin jashtë me të gjithakëto histori.

Çdo patriot, çdo shqiptar i ndershëm, çdo njeriqë i djeg xhani për vendin, siç tenton të thotë aishpesh e më shpesh, do të bënte të kundërtën,sepse dihet që situata ekonomike është tejet erënduar, sepse dihet që Shqipëria duhet të luajë një

93


rol serioz balancues, një rol serioz progresi nëBallkan, edhe pse dihet që rreziku i nacionalizmitnë Ballkan tenton sërish të destabilizojë vatra tëveçanta apo të gjithë Ballkanit.

Qe Shqipëria të ketë mundësi të luajë një rol tërëndësishëm në Ballkan, që Shqipëria të ketëmundësi të jetë një ekonomi në progres dhe tëkorrigjojë apo të frenojë atë që ky njeri po lë si gropëtë zezë për nesër, duhet të ketë zgjedhje të lira, tëndershme dhe rotacion paqësor politik.

Pra, unë u them shqiptarëve se ajo që SaliBerisha po bën me KQZ-në, nuk ka të bëjë thjeshtme një balancim politik, sepse do të ishte realisht epalogjikshme të vinte këtu në Parlament një logjikëkushtetuese, një marrëveshje politike, e bërë qoftëedhe një vit apo dhjetë vjet më parë, sepse nukekziston. Në momentin që kemi një ligj dhe njëKushtetutë i pranojmë ato.

Sali Berisha kërkon të zgjasë agoninë e vetes.Duke tentur të zgjasë agoninë e vetes, kërkon tëzgjasë agoninë e shqiptarëve, gjë që ne nuk do talejojmë në 23 qershor. Në daç merreni, në daç mose merrni anëtarin e KQZ-së, në daç politizojeni apojo, keni vetëm një fat, më 23 qershor ju dorëzonipushtetin në duar të shqiptarëve.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ahmetaj!Në të gjitha rekordet e kryetarit tuaj ka vetëm

humbje. Ka vetëm një fitore, atë me Maqo Lakrorin.Kaq ka.

Të gjitha i ka humbje. Fundja, edhe humbjenmë të thellë ka për ta pasur më 23 qershor.

Zoti Paloka, urdhëroni!Edi Paloka – Faleminderit, zonja Kryetare!Siç po e ndjekim të gjithë, absurdi i këtij diskutimi

sot është se ne, maxhoranca, po akuzohemi se njëmendje të zeze ka përgatitur një projekt ogurzi qëdo të zbatohet nga një dorë e zezë për manipulimine zgjedhjeve.

Pra, ne që kërkojmë rikthimin në normalitet tëadministratës zgjedhore, ne që kërkojmë balancimine komisioneve, siç e parashikon ligji dhe KodiZgjedhor, ne paskemi plane ogurzeza për tëmanipuluar zgjedhjet.

Kurse këta, që kërkojnë të kontrollojnë vetë tëgjitha komisionet, në kundërshtim me kodin, t’i kenënga 4 me 3 deri në 5 me 2 në favor të tyre, qenkanpër zgjedhje të lira dhe jo të manipauluara. Besojse kaq është e qartë për të gjithë shqiptarët. Nemund të flasim gjithë ditën, sot, nesër, pasnesërdhe ju nuk mund t’ia mbushni mendjen kujt për këto

qëllime, për më tepër, se të gjithë e dimë se çfarëtë pavarurish keni caktuar ju në KQZ. E mbajnëmend të gjithë rastin e të pavarurit Biba, që ështëanëtari juaj në komision, i cili me një urdhër tëkryetarit të PS-së, pa e vrarë mendjen fare se poshkelte ligjin, e bllokoi KQZ-në, në rastin e ndarjessë mandateve, pa i bërë syri tërr. Ky është i pavaruripër të cilin flisni ju.

U tha këtu se i gjithë debati po ngrihet vetëmmbi një marrëveshje që qenka bërë në vitin 2003dhe nuk ka asnjë bazë ligjore.

Zotërinj, e dini shumë mirë që marrëveshja evitit 2003 ka pasur një arsye politike, sepse të gjithazgjedhjet nga viti 2000, s’po e llogarisim 1997-ën,kanë qenë zgjedhjet më të manipuluara në Shqipëri.

Flisni për Sali Berishën se paska manipuluardhe paska damkën e manipuluesit të zgjedhjeve.Tri herë janë damkosur zgjedhjet në Shqipëri metermat më të rëndë që mund të thuhen, kur qeverisnitju, me arsye, jo kot. Këto arsye e detyruan edheFatos Nanon që të hiqte nga kryetar të KQZ-së tëpavarurin Fotaq Nanon, kushëririn e tij, dhe të bëntendryshime. Precedentë ka pasur edhe në rastet kurKQZ-ja ka qenë institucion kushtetues. Nuk ështëmë sot. Është ndryshuar Kushtetuta për të arriturbalancimin e KQZ-së. Në një rast i është shkurtuarmandati anëtarit të komisionit për të arritur nëbalancimin e tij.

Këto janë bërë sepse ka qenë shumë e qartë,siç është edhe sot, se në Shqipëri për të zhdukurdyshimet midis palëve dhe për të pasur garanci qëzgjedhjet nuk do të manipulohen, duhet minimumiqë komisionet të jenë të balancuara politikisht.

Ne mund të flasim sot sa të duam për pavarësi,por ne e dimë shumë mirë që mbi balancimin ekomisioneve është bazuar edhe garancia sezgjedhjet nuk do të manipulohen.

Jeni ju që e keni kërkuar me këmbëngulje këtëgjë. Është Rama, kryetari juaj, që kërkon deri nëabsurditet gjëra të palogjikshme, sepse kërkongaranci për zgjedhjet. Ndërsa sot na thuhet se udashka që të kemi komisione 5 me 2 në favor tëPS-së, që të kemi zgjedhje të pamanipuluara, sepsepo të jenë komisionet të balancuara, do të bëhetnami i zi, Berisha do të vjedhë zgjedhjet etj., etj.

Dua të bëj të qartë edhe një gjë tjetër,marrëveshja e vitit 2003 nuk ka mbetur thjeshtmarrëveshje, është konkretizuar në ligj, gjithçkaështë sanksionuar me ligj, që nga kodi i fundit i vitit2000, ku përcaktohet qartë se komisionet ndahennë mënyrë të barabartë, 3 me 3 për KQZ-në. Po

Viti 2013

94


ashtu ndahen komisionet e niveleve të tjera. Janëndarë gjysmë për gjysmë KZAZ-të dhe KQV-të. Në50% të tyre shumicën e ka maxhoranca, ndërsa në50%-shit tjetër shumicën e ka opozita. Kjo është esanksionuar me ligj, jo me marrëveshje, është nëkodin aktual.

Këtu po flitet për Ilirian Muhon. Kjo nuk ështëçështje as për Ilirian Muhon, madje as për LSI-në.Këtu është çështja se ndahet maxhoranca meopozitën. Tri mandate i takojnë maxhorancës dhetri mandate i kalojnë opozitës. Nuk ka lidhje këtuIlirian Muho.

Edhe për të do të them diçka. Ju mund të thonise tani e zbuluat, tani e gjetët, tani që ju iku, enxorët. Po, ashtu është. Fakti është se zotëria kurka ardhur në Komisionin e Ligjeve, ka mashtruarkomisionin. Ai ka qenë I shkarkuar si prokuror ngaAlfred Moisiu kur ishte President. Ilirian Muho,prokuror në Prokurorinë e rrethit Fier është shkarkuarnga detyra më 13.03.2003 nga Presidenti iRepublikës, Alfred Moisiu.

Ka qenë që në momentin e parë i paligjshëm.Megjithatë, kjo nuk ka rëndësi për atë që podiskutojmë.

(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)E miratuam sepse nuk kishim informacion.

Megjithatë, kjo është çështje që i përket atijpersonalisht. Sot diskutojmë çështje parimore: Aështë apo jo ky mandat i maxhorancës? Këtë nukmund ta kundërshtojë askush.

Ajo që po ndodh sot është se Edi Rama e dishumë mirë që nuk mund të fitojë zgjedhje me SaliBerishën; e di shumë mirë që jo me LSI-në, poredhe po të mbledhë të gjitha partitë e majta, do tamundë prapë Berisha. Rama e di shumë mirë këtëdhe prandaj kthehet te ëndrra e tij.

Cila ka qenë ëndrra e Ramës gjithë këtë kohë?Të marrë pushtetin në tavolinë. Të gjithë këtë kohëka kërkuar të marrë pushtetin në tavolinë, qartë dhehapur. I erdhi rasti të ketë kontrollin e plotë tëkomisioneve dhe mendon se e ka realizuar ëndrrëndhe me komisionet do të marrë pushtetin.

Çfarë u thotë njerëzve të tij në rrethe? Nuk uthotë që u bashkua e majta, do të marrim dhe votate LSI-së. Jo! Ju thotë: tani kemi administratënzgjedhore në dorë. Nuk ju thotë: do të fitojmë sekemi më shumë vota, por ju thotë: do të fitojmë sekemi më shumë komisionerë. Çfarë do të thotë kjo?Kjo do të thotë se shpresa e tij vazhdon të mbetetmanipulimi. Por ta harrojë! Votat e shqiptarëve janëato që japin pushtetin, nuk janë komisionerët. Këtë

e keni thënë edhe ju rëndomë, por nuk e mendoniashtu, sepse nuk e mendon kryetari juaj ashtu.

Zgjedhjet do tëvijnë shpejt dhe ju e dini shumëmirë që komisionet, si me ju, si pa ju, si me të PS-së, si me Ilrjan Muhon, si me Bibën, do të bëjnë atëqë janë detyruar të bëjnë sipas ligjit, dhe të vetmitqë vendosin janë shqiptarët, dhe shqiptarët kam frikëse e kanë vendosur edhe për këtë herë. Fitoren dota marrë përsëri Partia Demokratike!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Paloka!Zonja Dade, urdhëroni!Arta Dade – Të nderuar kolegë,Atentati i fundit ndaj KQZ-së është tregues i

frikës që ka mbërthyer Sali Berishën për humbjenspektakolare që do të pësojë më 23 qershor, ditënkur shoqëria shqiptare do të tregojë se është eemancipuar dhe se nuk meriton të nëpërkëmbet dhetë tallet nga ajo specie që vret për të mbajtur fronindhe vjedh vullnetin e popullit duke deformuar votënpër të grabitur pasurinë e këtij vendi dhe shpresënse shqiptarët mund të jetojnë si gjithë popujt e tjerëtë rajonit dhe të Europës.

Shkarkimi antiligjor i anëtarit të KQZ-së ështëarbitrar. Kam dëgjuar se mund të largohet edheFatmir Mediu nga ky koalicion. Nuk e di deri nëzgjedhje se çfarë do të bëni, do të hiqni prapë edhezotin Zguri nga komisioni?!

Raportet e Sali Berishës me zgjedhjet kanëshënuar rekorde të papërsëritshme jo vetëm nëvende që dolën nga i njëjti sistem si yni, por edhenë vendet ku vazhdon të sundojë diktatura, sepseinstrumentet antiligjore që ai vë në përdorim dhe qëi vesh me tis ligjor, në diktaturë janë të panevojshme.Në demokraci nuk mund të sillesh si në diktaturëku njerëzit votojnë, por diktatori numëron përmesanëtarëve të KQZ-së, që i kthen në marionetat e tij,si famëkeqi Ristani, që guxon përsëri të përligjë tëpapërligjurën.

Qysh nga referendumi i ‘94-s për Kushtetutën,kur Berisha e pa veten të refuzuar nga shqiptarët, aivetëm ka tjetërsuar vullnetin e shqiptarëve në rastetkur zgjedhjet kanë qenë përgjegjësi e tij për t’iorganizuar. Kulmi shënohet në vitin 1996, kur kutitëi mbushi 130 për qind, kur dhunoi komisionerët eopozitës dhe ushtroi dhunë haptas mbi politikanë,gazetarë dhe votues në mes të ditës në qendër tëTiranës, dhe vendit kjo i kushtoi vite vonesë nëprocesin e integrimit në Bashkimin Europian. Tënjëjtën gjë bëri në vitin 2009 dhe 2011 me metodamë të sofistikuara se ato të vitit 1996, se domosdo,

95


tani u bë edhe më i pasur, edhe më i rafinuar, dhevotat kërkon t’i vjedhë me ata aktorë që i vodhi edhenë 2009-n, edhe në 2011-n.

Ndërkombëtarët kanë katër vjet që flasin, porata nuk flasin për veshët e Saliut, se sa ai nuk idëgjon. Nuk ka as 20 minuta që ambasadoriamerikan ka ripërsëritur shqetësimin e tij se,Parlamenti nuk ka asnjë fuqi ligjore të shkarkojënjë anëtar të një institucioni të pavarur mbasi ai eka marrë këtë emërim nga Parlamenti. Duhet tësqaroni se ku e gjeni të drejtën që shkarkoni njëanëtar të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, të njëinstitucioni të pavarur? Por sulmi dhe aventura efundit me KQZ-në është, gjithashtu, shprehje ekonceptit dhe e praktikës autoritariste të SaliBerishës, për të kontrolluar institucionet e pavarura,sikurse këtë ka bërë praktikisht me të gjitha këtoinstitucione. Me KQZ apo pa KQZ, unë i them sotSali Berishës se do të ikë kësaj radhe. Nuk bën dotgjë, vetëm se do të shtosh agoninë tënde. Nuk tëshpëton dot as KQZ-ja dhe as ndonjë sharlatan qëmanipuloi dhe keqinterpretoi raportin e OSBE-së dheas patericat që ul në prehër sa herë ke çështjembijetese. Jo vetëm që do të ikësh, por nuk do t’ishpëtosh dot drejtësisë, veç të tjerave, edhe përgrabitjen e deformimit të vullnetit të popullit.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Fjalën e ka zoti Alibeaj. Të përgatitet zoti Gazmir

Bizhga.Enkelejd Alibeaj – Faleminderit, zonja

Kryetare!Unë besoj se seanca e sotme, për vetë

argumentin që shqyrton, është një nga seancathistorike dhe do të ishte e këshillueshme për tëgjithë ne, për të gjithë diskutantët, që të mosdiskutonim duke demonstruar forcën e kartonit, siçe quani ju, thjesht dhe vetëm për faktin se ne ekemi atë, por t’i thërrasim arsyes, sepse argumentiqë kemi përballë është argument që ka të bëjë methemelet e demokracisë.

Vlera në të cilën është bazuar iniciativa, por edhevendimi i Komisionit të Ligjeve është ajo ebaraspeshës politike të Komisionit Qendror tëZgjedhjeve, e cila në një farë mënyre është sintezëe evolucionit dhe progresit që ka bërë demokracianë Shqipëri. Është sintezë e tillë edhe për rëndësinëqë ka arritur thjesht një barazi, baraspeshë, aksesdhe jo kontroll, shpirtqetësi në pjesëmarrjen eadministrimit të zgjedhjeve. Unë besoj se do të duhetnjë kurajë prej të marri për t’i hequr tullën e fundit

këtij themeli të demokracisë. Kushdo që nuk kanjohuritë e duhura, unë besoj që ky parim themelori demokracisë tejet kushtetues, universal madje përkëtë shoqëri, është i transplantuar më së miri nëligjin shqiptar të zgjedhjeve, madje dhe në historikune zhvillimit të zgjedhjeve. Të gjithë e mbani mendqë historitë e KQZ-së, duke filluar nga raportet:shtatë me zero për ju, gjashtë me një, apo pesë medy, më së fundi, në vitin 2004, edhe me konsensusintuaj, arritën në atë që quhet baraspeshë politike:tre nga e majta, tre nga e djathta dhe kryetari që itakonte maxhorancës (ishit ju atëherë maxhorancë.).Ky rregull u përsërit edhe një herë në vitin 2008,megjithëse ligji në atë kohë parashikonte mandatetë cilat nuk mund të ndërpriteshin në mes, ne tëgjithë ia ndërpremë në mes.

Në vitin 2012, po me ligj, po me marrëveshjeekstraligjore, u vendos përsëri ndërprerja emandateve në emër dhe për shkak të një arsyejetepër të madhe, një arsyeje shtetformuese, siç ishteruajtja e baraspeshës dhe aksesit në KQZ. Jo vetëmkaq, por përsëri edhe në ligjin konkret që kemi. Edini ju që është parashikuar që i shtati, ai që ndankandarin në këtë mes, pra kryetari, e ka një mandatmë të shkurtër se sa anëtarët e tjerë që e kanë prejgjashtë vjetësh. Kjo, pse? Sepse për maxhorancëneventuale që do të vijë pas zgjedhjeve të 23 qershoritështë e drejtë e asaj të propozojë kryetarin. Jo vetëmkaq, por edhe dy nga anëtarët e tjerë kanë njëmandat më të shkurtër, prej tre vjetësh: një nga emajta dhe një nga e djathta, në mënyrë që tëgarantohet rotacioni politik dhe respektimi ibaraspeshës dhe i avantazhit që duhet të ketëmaxhoranca eventuale në këtë rast.

Sigurisht që këto janë arsye të forta ligjore përkëdo, i cili ka dashamirësinë për të mos u treguar ipacipë dhe për të mos u treguar arrogant dhe agresivpër t’u kacavarur mbas numrave në KQZ, por që kapër zemër zhvillimin e demokracisë në këtë vend.

Ka ndodhur një fakt pa u pasuar nga iniciativadhe vendimmarrja e Komisionit të Ligjeve, një faktpolitikisht normal, që një grupim politik i shumicëskaloi në pakicë, kaloi në opozitë. Kjo është çështjee zgjedhjes së tyre, është zgjedhje e ligjshmepolitikisht dhe e moralshme, nuk ka asnjë llojproblemi, por çfarëdolloj pasoje politike, e cila ështëe kristalizuar në ligj, do të duhet të gjejë edhereflektimin e saj në ligj.

Çfarë ndodh aktualisht sot që flasim, nëse ju iqëndroni deri në fund kësaj beteje? Më duhet tëthem se kjo nuk është dhe beteja juaj, ju anëtarët

Viti 2013

96


tuaj në KQZ i keni, atë çfarë ligji dhe marrëveshja juatakon, ju e keni. Kjo betejë nuk është as e joname LSI-në. Kjo është një betejë për të ruajtur, siç ethashë edhe në fillim, vlerat e demokracisë. Por ajoçfarë ju po bëni sot nuk ka asnjë lloj epiteti tjetër,nuk meriton asnjë lloj cilësori tjetër, veçse vjedhje edemokracisë. Për këtë arsye duhet stomak i fortëpër të gëlltitur atë çfarë ju sot po përpiqeni ta mbronipa të drejtë moralisht, pa të drejtë juridikisht dhe patë drejtë me asnjë lloj aspekti logjik.

Së dyti, dhe kjo është akoma më e rëndë, nëaspektin politik. Të gjithë në këtë shoqëri, në këtërepublikë, e dimë se nëse ka një vlerë të mirëfilltëthemelore që e përshkon procesin zgjedhor, ështëbesueshmëria, apo besimi që lojtarët do të duhet tëkenë tek arbitri. Unë shpresoj që ju të ndërronimendje dhe të përfitoni atë që quhet fisnikëria politikeqë do të duhet të karakterizojë çfarëdolloj partie tëmadhe, ju po kërkoni të hiqni pikërisht besimin eforcave politike tek administratori i zgjedhjeve. Dhekjo është shumë e rëndë, sepse nuk tregon gjë tjetër,tregon veçse dëshpërimin tuaj.

Të flasim dhe për aspektin juridik. Shpresojmëqë kjo është pika tek e cila mbaheni ju. Mandati ipartive të shumicës parlamentare, përjashtuarpartinë e maxhorancës në këtë rast, ka tri alternativase si mund të jetë: është mandati personal i zotitIlirjan Muho, dhe kjo është alternativa e parë; ështëmandati i LSI-së si një parti e rreshtuar kohë mëparë në shumicën parlamentare, dhe kjo ështëalternativa e dytë; ose është mandati i partive tërreshtuara në shumicën parlamentare. Një nga këtotri alternativa mund të jetë, se nuk mund të jenë tëtria bashkë. Do duhet të përzgjedhim se cilaalternativë është. Të shohim ligjin. Ligji, në nenin14, thotë: “U takon partive të rreshtuara në shumicë,përjashtuar partinë e madhe të maxhorancës,Partinë Demokratike”. Ky është rregulli i cili çonedhe në propozimin përkatës në këtë rast.

Propozimi i ardhur në atë kohë nga LëvizjaSocialiste për Integrim kishte edhe virtytin tjetër përtë qenë e rreshtuar në maxhorancë. Pikërisht kjoshtyllë ka rënë, dhe duke qenë se ka rënë kjo, itakon e drejta e ligjit dhe e zotit për t’ia dhënë asajpartie apo partive, të cilat do të rreshtohen nëshumicën parlamentare. Ky është rregullimi ligjor, icili gjendet i shkruar në Kodin Zgjedhor, që ne tëgjithë e vendosëm dhe për të cilin të gjithë jemibetuar kur kemi ardhur për të votuar.

Kjo çështje është mirë që të vendoset jo meforcë kartonash. Në fund të fundit ne i kemi ata, por

nuk është kjo arsyeja e diskutimeve apo qëndrimittonë. Kjo do të duhet të vendoset thjesht dhe vetëmme qëndrim të fisëm politik ndaj demokracisë. Ajoçfarë ju sot po përpiqeni të mbroni, ndoshta ju duketsi heroizëm politik, por i tillë nuk është, sepse nukështë gjë tjetër, veçse një mosqëndrim ndajmarrëveshjeve politike, të cilat mbajnë në këmbështetin, nuk mbajnë në këmbë thjesht dhe vetëmprocesin zgjedhor. Janë këto marrëveshje të cilatdatojnë më parë se viti 2003.

Së dyti, kemi shkuar në këtë lloj marrëveshjeje,së cilës ne i qëndrojmë sot, jo thjesht dhe vetëmduke respektuar faktin që t’i takojë Cezarit ajo çfarëështë e Cezarit, sepse po të nisemi nga kjo logjikë,me votat që kemi ne mund t’jua marrim edhe juve,dhe ta bëjmë shtatë me zero, por kjo nuk është emoralshme. Ajo çfarë po bëjmë ne sot është thjeshtdhe vetëm një ripërcaktim i asaj vlere, që ështëbaraspesha në këtë rast, dhe duke e vendosurbarazinë ashtu siç është para ligjit.

Unë besoj se një çështje tjetër, e cila të gjithëvene do të duhet të na bëjë të mendojmë dhe të ftohimkokat teksa bisedojmë dhe diskutojmë për këtëçështje, është një çështje shumë e rëndësishmeqë ndoshta ju sot, të paktën deri në diskutimet etanishme, nuk e kanë thënë. Komisioni Qendror iZgjedhjeve, miq, shokë, kolegë, nuk është organqë prodhon rezultate. Këtë e keni thënë edhe ju,ndoshta edhe në mënyrë hipokrite, por ne ebesojmë një gjë të tillë. Komisioni Qendror iZgjedhjeve është organi që përcakton cilësinë eadministrimit të zgjedhjeve. Administrimi i zgjedhjevenuk është thjesht dhe vetëm i KQZ-së, por është itë gjithë palëve politike. Do të jemi ne palët politikeqë mbas 23 qershorit, sidoqoftë rezultati i saj, do tëjemi ne të cilët ose do ta anatemojmë, ose do tëmbyllim gojën në qoftë se i japim KQZ-së të gjithëkomoditetin. Komoditeti në themelin e vet ështëbarazi. Kjo është e rëndësishme që do të duhet takuptojmë. Edhe pse jeni opozitë, edhe pse do tëngeleni në opozitë, ju nuk mund të hiqni nga barrajuaj, nga shpatullat tuaja përgjegjësinë që keni përmiradministrimin e klimës politike dhe të procesitzgjedhor. Kjo është të marrësh përgjegjësi politikeshtetformuese.

E fundit, ajo çfarë unë besoj, ju nuk po e kuptoni,por, duke qëndruar fort në shkronjën e ligjit, e cilanuk ekziston në këtë rast, sepse jo vetëm frymapor edhe shkronja e ligjit përcakton në këtë rastedhe baraspeshën, është që po tregoni dëshpërimintuaj në këtë pragfushate zgjedhore. Nëse jeni të

97


bindur se kjo do të jetë një fushatë që do t’ju japëfitoren, atëherë pse merakoseni për çështjet e KQZ-së, ju keni fituar atëherë. Në qoftë se keni fituar, kjoështë një histori e cila do të votohet, do tënumërohet dhe më 24 ju mund të këndoni me fitore!Çështja është që ju sot po tregoni, në thellësinë eshpirtit tuaj, humbjen që ju pret. Mos u kacavirrnipas numrave dhe pas administratës, sepsedekurajoni veten tuaj dhe atë pjesë të popullsisë qëmund t’ju votojë. Nga ana tjetër, është edhe njëmoment i fortë mobilizimi për ne.

Gjithsesi, që të mos u referohemi projeksionevetë zgjedhjeve thjesht dhe vetëm në llogari të gabuaramatematikore të administratës zgjedhore, ështëmirë që sot ta mbyllim këtë seancë duke vendosurbaraspeshën dhe, siç ishin të mirë e të mbarë para10 ditësh anëtarët e KQZ-së, t’i lemë ata tëvazhdojnë të lirë në punën e tyre.

Ju faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Zoti Bizhga, urdhëroni!Gazmend Bizhga – Të nderuar kolegë,Për të thënë të vërtetën, në këto katër vjet ky

Kuvend ka miratuar shumë ligje dhe akte, të cilatnuk përkojnë as me të mirën e shqiptarëve, as mezhvillimin ekonomik të vendit dhe as me perspektivënrajonale e europiane të Shqipërisë. Përgjithësisht,aktet ligjore dhe ato normative që kemi miratuarlidhen me pushtetin e Kryeministrit në ikje, meinteresat e pushteti të tij dhe me interesat e familjessë tij politike apo biologjike, duke filluar që ngakoncesionet, qofshin ato për çimentot, qofshin përhidrocentralet, qofshin për privatizimet false, siçishte rasti i Albpetrolit, apo ato të dështuara, si ishteARMO etj.

Duket që ky Kuvend është kthyer jo vetëm nënjë prapashtesë të Kryeministrit, por edhe në njëinstrument që i garanton atij vetëm pushtetin.Kuptohet që, pikërisht, nga gjithë kjo histori kanëburuar edhe institucione, të cilat nuk janë të pavarura,pavarësisht se ne, opozita, kemi thënë, në mënyrëpermanente, që duhet të ndërtojmë institucione tëpavarura të shtetit të së drejtës. Miratuat njëpresident me votat e një maxhorance, kur kishit nëkoalicion edhe një forcë tjetër politike, që ishte LSI-ja, dhe, natyrisht, e quajtëm të ligjshëm ngapikëpamja kushtetuese. Sot, me këtë filozofi që donitë përdorini, duhet të hiqni edhe Presidentin, sepseai, në një pjesë të tij, ka edhe e votat e kësaj forcepolitike. Por nuk është kështu, sepse shteti i sëdrejtës nuk funksionon kështu. E njëjta gjë është

edhe për anëtarët e KLD-së, edhe për anëtarët eGjykatës Kushtetuese, edhe për anëtarët e KKRT-së dhe për të gjitha institucionet e tjera, që burojnënga ky Kuvend dhe ju i keni miratuar, deri dje, memaxhorancën e një force tjetër politike. Sot e tutje,pra që nga rasti i fundit e tutje, duket se do t’i miratonime maxhorancën e disa individëve, të cilët për njëarsye ose një tjetër, e dinë ata pse, po votojnë përnjë maxhorancë inekzistente, megjithëse kanë marrëmandatin e PS-së. Kjo është një maxhorancëinekzistente, përpiquni të thoni sa të doni tëkundërtën, por kjo është e pamoralshme dheinekzistente. Veprimi që kërkoni të bëni sot është ipamoralshëm jo vetëm juridik, por edhe politik.Megjithatë, kjo është punë për ju dhe ne nuk nashqetëson aspak.

Gjatë gjithë kësaj periudhe më është dashur tëlëviz në të gjithë qarkun ku unë jam deputet dhekuptohet mjaft mirë se humbja është më shumësesa evidente. Pyetini kolegët tuaj, qoftë deputetëte PD-së të qarkut të Durrësit, por edhe të tjerët, seçfarë u thonë njerëzit, kur shkojnë në takime, se saështë varfëria; se sa ka mbërritur mjerimi; se cilatjanë listat e ushqimeve nëpër dyqane; se cilat janëlistat e borxheve nëpër farmaci; se sa herë u janëpërmbytur tokat brenda këtij viti; se sa ështëmundësia për të garantuar të ardhura minimale përtë jetuar; se si është peshkimi; sesi është bujqësia;sesi janë investimet; sesi është infrastruktura; sesiështë furnizimi me energji elektrike dhe sesi janëinvestimet për të mbijetuar? Asgjë! Asnjë rrugë epërfunduar! As furnizim me energji elektrike! Asfurnizim me ujë! Hajdutëri po. Hajdutëri, nga filliminë fund, ka në të gjitha institucionet e kësaj qeverie,edhe në qeverisjen vendore. Shkoni dhe shikoni sesii keni zyrat e hipotekave. Ka dyndje njerëzish qëkërkojnë certifikatat e pronësisë, të cilat nuk u jepen,sepse duhet të paguajnë ca për lalën dhe ca përSalën, por edhe për punonjësin militant që ështëatje. Shkoni dhe shikoni si i keni zyrat e ALUIZNI-t.I keni gënjyer shqiptarët nga mëngjesi deri në darkë,siç i gënjyet edhe në Hamallaj dhe Hidrovore, kur uthatë se do t’ua legalizonit, por në 2010-n çuat policëtpër t’i rrahur. Ky është realiteti që keni sot përballë,të cilit nuk i shmangeni as me këtë vendim tëpaligjshëm që kërkoni të bëni. Natyrisht, humbjado të shikohet në datën 23, duke gdhirë datë 24.Kjo gjë është e dukshme, megjithëse përpiqeni tashëtisni Kryeministrin në detyrë lart e poshtë nëtakime me nxënës, me infermierë dhe me mësues,ku përveç antiplumbit, ka një ushtri të madhe

Viti 2013

98


shoqëruesish. Por ju, edhe ai vetë e kupton, që kjoështë një histori dhe dava e humbur. Shikoniministrat që keni përballë, ku janë që të mbrojnëkëtë çështje që po flasim?! Nuk janë dhe nuk kanësesi të jenë. Sepse këta, bashkë me ata që kanënën vete, po merren me administrimin e pasurive tëvjedhura të shqiptarëve. Po përpiqen të fshehin kutë munden e si të munden, me letra dhe pa letra,ato pasuri që u kanë vjedhur për katër vjetët e funditshqiptarëve.

Natyrisht, historia e këtij Kryeministri mezgjedhjet është më se e njohur, ajo fillon që në ’96-n. Me sa shoh, pjesa më e madhe juaja nuk kashumë lidhje me atë vit, sepse në atë kohë as nukkeni qenë në PD, as nuk e dinit se çfarë bëhej mezgjedhjet, por ndonjëri, tek-tuk, po. Më kujtohetministri i Mbrojtjes, i cili asokohe doli për të mbrojturshtetin e së drejtës, demokracinë, dhe hëngri njëdru, ashtu siç di ta japë Saliu në raste të tilla, ndërsaedhe në 2002-shin e hëngri këtu brenda. Siç duket,dajaku i bëri mirë, sepse u bë ministër Mbrojtjejede jure, por de facto u bë tregtar armësh. Megjithatë,shkoni e pyeteni se cila është përvoja e tij mezgjedhjet e vitit 96, për të vijuar me gjitha të tjeratmë tej.

Ju keni ndërtuar institucionin e vjedhjes sëvotës. Në vitin 2009 çfarë bëtë? Nxorët të gjithërrugaçët dhe të burgosurit lart e poshtë, duke i veshurme mburojën e Policisë së Shtetit, dhe i përdorëtnatën për t’u bërë shantazh familjeve të varfra qëmos të votonin as për PS-në, as për opozitën. Por,duket që kësaj here ju kanë lënë edhe rrugaçët,edhe ata e kanë kuptuar që këtij pushteti i ka ardhurfundi. Duke mos pasur mundësinë për tëadministruar pushtetin me këtë nivel shoqëror, tëcilin e përdorët për 2009-n, tani po përpiqeni të bënikëto manovra politike me KQZ-në.

Ky komisioner, të cilin nuk e njoh personalisht,ka qenë komisioner edhe në 2011-n. Në atë kohëpaska qenë goxha i mirë dhe nga vendimet që kamarrë duket që ka përkuar edhe me interesat e kësajmaxhorance fiktive që keni sot. Ndërsa tani që poflasim ky qenka bërë i keq, madje i shkarkuar edhenga detyra, para pak minutash e mora vesh,megjithëse keni pasur të gjitha instrumentet e shtetittë së drejtës për ta kërkuar këtë dokumentacion. Epra, nëse do të vijoni kështu siç e keni nisur, ta dinimirë se nuk do të përfundoni asgjëkundi. Nëse ‘96shqiptarët nuk e kishin të gjithë informacionin e duhurse çfarë ndodhte në institucionet e shtetit, tani botaështë e hapur. Është një shoqëri e lindur dhe e rritur

në liri, ndaj e kupton shumë mirë që i ka ardhurfundi dhe nuk ka asgjë se çfarë ta shpëtojë. As edhenjë gjë të vetme!

Sinqerisht ju them, kolegë të nderuar të PD-së,që ju e kuptoni të vërtetën dhe realitetin, sepse pjesamë e madhe e juaja nuk ka lidhje me këta këtu pasmeje. Një pjesë e mirë e juaja nuk ka lidhje mekëta, që merren gjithë ditën vetëm me vjedhje dheme asgjë tjetër, me asnjë interes të shqiptarëve dheju e dini shumë atë që e di edhe unë, siç e dinëedhe të gjithë shqiptarët: këtij Kryeministri i kaardhur fundi! Nuk ka KQZ, KZZ dhe asnjë komisionnumërimi që mund ta shpëtojë. E vetmja gjë që eshpëton atë është të dorëzojë detyrën dhe të dalëpërpara drejtësisë. Ta harrojë se mund ta përdorëKQZ-në si një kleçkë, për të cilën të negociojë nesëratë çka nuk mundet dot ta negociojë: drejtësinë mbitë. Herët ose vonë kjo do të ngjasë, por, mua mëvjen keq për ju, të dashur kolegë, që po përpiqeni t’ibëheni bisht një kryeministri në ikje, një kryeministriqë ka grumbulluar pushtet vetëm për familjarët e tij,që ka grumbulluar para vetëm për familjarët e tij, njëkryeministri që i ka varfëruar të gjithë shqiptarët.Shkoni e pyesni se si janë ekonomitë e tyre nga viti2009 e deri më sot! Shkoni e pyesni se sa po heqintë mjerët e se sa vende pune kanë humbur. Shkonie shikoni se si është katandisur ekonomia nëDurrës! Po ju them se kam takuar me dhjetëra edhjetëra përfaqësues të ekonomisë jo vetëm tëbiznesit fason, por edhe të industrisë, që polëngojnë. Po lëngojnë të zhytur në detyrime kundrejtnjëri-tjetrit dhe nga taksidarët hajdutë që u çojnëkëta çdo ditë, nga mëngjesi në mbrëmje për t’iumarrë paratë e fundit, se janë në ikje e sipër. Janëekonomi, që prej 20 vjetësh punojnë në tregun elirë, por sot, që po flasim jo vetëm që nuk mbajnëdot fuqinë punëtore për ta paguar, por kanë detyrimetë thella edhe në institucione të tjera financiare, siçështë rasti i bankave, sepse nuk po rritet kot aporastësisht portofoli i borxhit të keq të kredive. E gjithakjo vjen për shkak të hajdutërisë së Kryeministritdhe kopesë që ka këtu nga pas. Kështu që, tënderuar kolegë: shpëtoni shpirtin e mos u bëni pjesëe hajdutërive të tyre, të paktën disa prej jush, qënuk jeni bërë deri më sot! Shpëtoni shpirtin e mos ubëni pjesë e një Kryeministri, i cili një ditë do tëpërgjigjet për gjithçka që i ka bërë këtij vendi! Taharrojë se mund ta shpëtojë jo ekzil politik, jomarrëveshje politike, por çdo gjë që mund të kërkojënuk do t’i shpëtojë drejtësisë së shqiptarëve. Nukështë drejtësia e socialistëve, por e shqiptarëve, të

99


cilët kanë të drejtën e tyre të kërkojnë pronat,pasurinë që u është vjedhur, të ardhmen e fëmijëvetë tyre, që ky Kryeministër ua ka vjedhur, që ngaminierat e Bulqizës e deri te puset e Albpetrolit. Kynjeri që nuk ka asgjë tjetër, përveçse vjedhjen,vjedhjen dhe vetëm vjedhjen, ndaj ta harrojë se mundtë shpëtojë me një anëtar KQZ-je. Do ta merrni edheanëtarin e KQZ-së mbase, se duket se keniakaparuar ndonjë numër nga ato mandate që popullisocialist u dha të zgjedhurve të tij, por me këtë nukdo ta blini dot popullin opozitar, nuk do ta blini dotpopullin e majtë!

Për diçka jeni vërtet nervozë; jeni nervozë sepsee majta po shkon tani drejt një kompaktësimi, ashtusiç duhet të ishte, i cili po e bën popullin opozitarmë të ndërgjegjshëm për të votuar në datën 23qershor, më të vendosur për të mbështetur tëzgjedhurit e tij. Natyrisht që zgjedhjet e datës 23qershor do ta tregojnë më së miri këtë gjë.

E fundit gjë që dua t’ju them, kolegë të nderuartë PD-së: unë nuk marr përsipër t’ju bëj moral, sepseju e dini shumë mirë që kjo nuk hyn në thelbin easaj që unë dua t’ju them, por, për herë të fundit:bëjini një shërbim Shqipërisë dhe mos u bëni pjesëe atyre që duan të prekin zgjedhjet e lira e tëndershme, se KQZ-ja është sot ndërkohë qëzgjedhjet do të jenë ogur i mbarë për të gjithë nepas 23 qershorit, ndaj, ju lutem, mos e votoni oseabstenojeni këtë vendim!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Bizhga!Fjalën e ka zoti Tritan Shehu.Tritan Shehu – Faleminderit, zonja Kryetare!Pa dyshim, përbaltja në tërësi është simptoma

më e qartë e mungesës së argumenteve konkretedhe reale për çështjen që po diskutojmë. Sidoqoftë,zonja Kryetare, unë do ta filloj diskutimin tim këtupak a shumë me ato terma që përdora edhe nëKomisionin e Ligjeve. Realisht, të jemi të sinqertë,kjo mbledhje dhe procedurë duhej të kërkohej ngaopozita. Vetë opozita duhej t’i kërkonte këtondryshime në lidhje me njerëzit që janë emëruar nëadministratën zgjedhore pikërisht për t’iu përshtaturnjë ndryshimi të konfiguracionit politik, të kryer nëShqipëri, me vullnet të plotë nga forcat politike. Unëmendoj se kjo gjë duhet të nxiste moralin e opozitës,ta vinte në dukje moralin e saj, në qoftë se opozitarealisht e ka këtë moral dhe është në rilindje,pikërisht për të kërkuar rregullimin, në bazë të ligjit,të administratës zgjedhore, duke filluar nga KQZ-ja. Fatkeqësisht, nga ajo që po shohim sot, por që

e pamë edhe në komision, opozita nuk po e bënkëtë gjë. Nga ana tjetër, zonja Kryetare, ne sot unjohëm me një material, për të cilin folën edhekolegët, me një dekret të Presidentit Moisiu, nëlidhje me zotin Muho. Unë, zonja Kryetare, kërkojshpjegime dhe verifikime se pse ne nuk kemi diturasgjë në lidhje me këtë material. Zoti Damian pakmë përpara tha se ne në komision nuk dinim gjë.Po, është e vërtetë, nuk dinim gjë. Ky problem lidhetme moralin e politikës, me moralin e veprimeve dheintegritetin e personave. Jo se ky është argumentpër sot, por është një element moral dhe etik, i cilinuk mund të kalojë pa u vënë re dhe pa u shënuar.

Ju, të nderuar kolegë të opozitës, flisni përrilindje, për vlera morale, prandaj, pikërisht këto qëpërmenda pak më parapara duhet t’ju bënin juve,në qoftë se i besoni vërtet ato që thoni, për të cilatjam i bindur që jo, për të kërkuar ndryshimin nëfjalë, të kërkonit ekuilibrin në fjalë dhe pikërishtvendosjen e vlerave morale në këtë mision kaq tërëndësishëm, që është KQZ-ja.

Të nderuar kolegë,Sot jemi përpara një paradoksi të thellë e të

plotë, përpara një deformimi të KQZ-së dhe tëinfrastrukturës zgjedhore të të gjitha komisionevedhe niveleve. Sot kemi një deformim të thellë qënga KQZ-ja e deri te grupet e numërimit; kemi njëshkelje flagrante të ligjit, të Kodit Zgjedhor, tëmarrëveshjes politike të ndërtuar, e cila nuk ështënjë marrëveshje politike e thjeshtë, por është etransformuar, e paraqitur në një ligj që është KodiZgjedhor. Ky është rreziku i madh që u kanosetzgjedhjeve të shqiptarëve sot, ky është problemi imadh përpara procesit zgjedhor shqiptar, të cilënne të gjithë së bashku duhet ta zgjidhim sot. Duhettë ishit ju të parët që ta kërkonit korrigjimin e këtyreraporteve, në bazë të vlerave morale dhe tëemancipimit që duhet të tregonit. Në Shqipëri, KQZ-ja është institucioni përgjegjës për administrimit eprocesit zgjedhor, bazuar në marrëveshjenkonsensuale politike. Ky institucion ndërtohet mbibazën e parimit të balancimit politik. Kështu, nëmarrëveshjen konsensuale të viteve 2002-2003, tësanksionuara tashmë në Kodin Zgjedhor të vitit2003, është vendosur që KQZ-ja, në veçantikomisionet zgjedhore, të jenë të balancuara, dukeu pranuar si balancë përbërja e KQZ-së nga katëranëtarë të propozuar nga maxhoranca qeverisëse,njëri prej të cilëve zgjidhet kryetar i KQZ-së, dhenga tre anëtarë të cilët i takojnë opozitësparlamentare. Këto marrëveshje politike, që janë

Viti 2013

100


mbështetur e asistuar nga OSBE-ja dhe nga ODIHR-i, janë themeli i ngrehinës zgjedhore dhe i modelittë administratës zgjedhore të balancuara politikisht,janë sanksionuar qartësisht në Kodin Zgjedhor qënga viti 2003 dhe qëndrojnë të tilla deri më tani,duke u konfirmuar në reformat konstitucionale tëviteve 2003, 2007, 2008 dhe 2012, duke përfshirëedhe amendimin e vitit 2007 të Kushtetutës përbalancimin e KQZ-së.

Marrëveshjet themelore politike qëndrojnë nëbazë të traditës kushtetuese dhe ligjore, e cilapërbën burimin e të drejtës kushtetuese. Ky KodZgjedhor është shqyrtuar dhe është vlerësuar ngaKomisioni i Venecias, dhe nga OSBE-ODIHR, dukemarrë vlerësime pozitive. Mbi bazën e këtyremarrëveshjeve politike të sanksionuara në ligj. uzhvilluan edhe zgjedhjet e vitit 2005, ku KQZ-ja ishtee balancuar me katër anëtarë të propozuar ngaqeveria socialiste dhe me tre anëtarë të propozuarnga opozita e asaj kohe. Pas zgjedhjeve të vitit 2005,modeli i balancimit politik në raportin katër me tretë KQZ-së dhe administrata zgjedhore në përgjithësiu pranuan dhe rikonfirmuan nga opozita socialiste.Ky model i balancuar politikisht u përdor edhe nëzgjedhjet e viteve 2007, 2009 dhe 2011, si dhe ështëmodeli i pranuar në mënyrë konsensuale përadministrimin e zgjedhjeve të 23 qershorit të vitit2013. Kjo praktikë kushtetuese dhe ligjore ebalancimit në raportin katër me tre është e pranuarnga të gjithë dhe u rikonfirmua nga marrëveshjetpolitike që janë në bazë të reformave konsensualezgjedhore të dekadës së fundit. Ky model balancimibazohet në parimin kushtetues të qeverisjes ngamaxhoranca, por me kontroll nga opozita.

Kodi Zgjedhor përcakton qartësisht se edhe përzgjedhjet e ardhshme shtylla kurrizore eadministrimit të zgjedhjeve është balancimi politik,duke i garantuar opozitës minorancën bllokuese nëKQZ për të gjitha vendimet e rëndësishme. Madje,ndryshimet e vitit 2012 të Kodit Zgjedhor e zgjeruandukshëm gamën e vendimeve me shumicë tëcilësuar, ku opozita kontrollon si formë minorancebllokuese.

Në nivelet më të poshtme të administratëszgjedhore ruhet i njëjti parim balancimi. Për tëgarantuar balancën politike të KQZ-së meamendamentet e reja konsensuale të Kodit Zgjedhortë vitit 2012, u vendos që mandati i kryetarit të KQZ-së të jetë katër vjet, ndryshe nga ai i anëtarëve qëështë gjashtë vjet. Kjo siguron rotacion në zgjedhjene kryetarit, në varësi të maxhorancës qeverisëse,

duke siguruar edhe rotacionin e shumicës në KQZ.Në shtator të vitit 2012, LSI-ja, anëtare e koalicionitqeveritar me katër portofola, kishte propozuar nëpërputhje me Kodin një nga anëtarët e KQZ-së, nëkuadrin e partive të maxhorancës qeverisëse, i ciliu zgjodh në detyrën e anëtarit të KQZ-së në tetor tëvitit 2012.

Më 3 prill të vitit 2013 LSI-ja deklaron publikishtlargimin nga koalicioni qeverisës dhe daljen nëopozitë. Qeveria e rikonfirmoi në parlamentmaxhorancën e saj. Me kalimin në opozitë të LSI-së, raporti në KQZ u përmbys në katër me tre, nëfavor të opozitës. Balancimi politik u përmbys nëfavor të opozitës edhe në 89 komisionet e nivelit tëdytë në mbarë vendin. Kjo situatë, të nderuar kolegë,është haptazi në shkelje të plotë të ligjit, tëmarrëveshjeve politike, të traditës kushtetuese eligjore dhe të Kodit Zgjedhor që kemi sot në fuqi,madje në çdo pikë, në të gjithë frymën dhe në çdogermë të tij. Me qëllim rivendosjen e balancës politiketë KQZ-së, në përputhje me marrëveshjet politike enë përputhje me praktikën ligjore të zgjedhjeve tëviteve 2005, 2007, 2009 dhe 2011, partia e dytë ekoalicionit qeverisës paraqiti kërkesën për të marrëanëtarin e KQZ-së që i takon dhe paraqiti si kandidatish-anëtarin e KQZ-së, i cili është një personazhme eksperiencë të gjatë në KQZ. Ai ka shërbyer sianëtar i propozuar nga Partia Republikane që ngaviti 200 derë në vitin 2012. Me këtë vendim parlamentirivendos balancën politike të KQZ-së, kumaxhorancë qeverisëse ka shumicën e saj me katëranëtarë, por opozita me tre anëtarë ka të garantuarkontrollin dhe pakicën bllokuese për të gjithavendimet e rëndësishme.

Partia Demokratike mendon se partitë kanë tëdrejtën të bëjnë çdo aleancë zgjedhore,parazgjedhore apo paszgjedhore, e cila u intereson.Por, të gjithë jemi të detyruar të respektojmëmarrëveshjet konsensuale në fuqi, si dhe frymën egermat e ligjit që mishërojnë këto marrëveshje.

Pra, të nderuar kolegë, detyra jonë sot është tërespektojmë dinjitetin e ligjit, të marrëveshjes, poredhe moralin, etikën dhe emancipimin politik, tëdomosdoshme këto për një parlament, të një vendidemokratik, siç është Shqipëria.

Kolegë të opozitës, duhet të kishit qenë ju, nëradhë të parë, për arsyet që thashë më lart, që duhettë kishit kërkuar rivendosjen e balancave të drejta eligjore, rivendosjen e vlerës, respektimin emarrëveshjeve, respektimin e moralit, respektimine asaj mbi të cilën është ndërtuar në fund të fundit,

101


parimit të mbarëvajtjes së të gjithë procesit elektoralnë Shqipëri, në të kundërt ky proces do të vihej nërrezik.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Shehu!Fjalën e ka zonja Vasilika Hysi.Përgatitet zoti Arben Isaraj.Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Kryetare!Kolegë deputetë dhe kolege deputete, në këtë

parlament gjatë këtyre tetë vjetëve janë miratuarshumë ligje, janë ratifikuar shumë konventa emarrëveshje. Shumë prej tyre ne i kemi ratifikuarose i kemi miratuar me konsensus të gjerë; pjesë etij ka qenë edhe Kodi Zgjedhor. E kemi menduar tëdomosdoshëm miratimin e Kodit e Zgjedhor mekonsensus, për shkak të problemeve të rëndësishmeqë rregullon, për nevojën e forcimit të demokracisëe të shtetit të së drejtës. Por ky parlament jo vetëmsot, por edhe më parë, është kthyer në arenën emohimit të demokracisë dhe të shtetit të së drejtës,si dhe në arenën e injorimit që i bëhet mandatit qëna kanë dhënë votuesit tanë.

Zonja Kryetare,Mund të jetë një ndër rastet më flagrante që

Kuvendi i Shqipërisë pranon të vihet në lëvizje mekërkesë të kryetarit të një grupit parlamentar, përnjë çështje të cilën as Kushtetuta dhe as KodiZgjedhor nuk ia njeh.

E dyta, përveç anës formale, përmbajtja e kësajkërkese, që iu adresua Kuvendit dhe më pas iupërcoll Komisionit të Ligjeve, është kryekëput nëkundërshtim me Kushtetutën e me ligjin dhe nukka as moral, që tha zoti Shehu, as arsye ligjore eas marrëveshje politike që ta justifikojë.

Ju flisni për lirim nga detyra dhe harroni që nëKodin Zgjedhor ka vetëm emërim dhe shkarkim. Epara.

E dyta, unë nuk arrij të kuptoj se si kolegët emaxhorancës në këtë komision, pavarësisht ngabekgraundet e tyre juridikë ose jo, pavarësisht sekanë mandat të parë apo kanë qenë, mund të bëhenlojë dhe pjesë e kësaj loje që Kryeministri Berisha ika futur.

Unë nuk e di, mirë sot ndihen të hutuar dhe nukdinë se çfarë të bëjnë, a do t’u vijë ndonjëherë turpkur debatet e sotme, procesverbali që do të zbardhet,do të futen në faqet e internetit, në përmbledhjet ebotimeve që bën parlamenti e nëpër biblioteka, dhedo të bëhen objekt kërkimesh e studimesh ngastudiues, kërkues, por ndoshta edhe nga fëmijët etyre?

A ka moral për ju sot që të votoni këtë kërkesëpër lirim dhe për emërim të një kolegu tjetër?

Ajo që treguat sidomos këto katër vitet e funditështë se ju nuk jeni për integrimin.

Përballë parlamentit ne kemi një tabelë që thotë:“Turp”, “Kaq minuta mbetën, duhen miratuar triligjet”. Tashmë kjo tregon se ju nuk jeni as për triligjet dhe as për integrimin, sepse një nga kushtetqë na ka vënë BE-ja, nëse duam të bëhemi vendkandidat, është integriteti i zgjedhjeve.

Me këtë kërkesë, që është sa antiligjore, saantikushtetuese, që e injoron parlamentin dhe e vënën kontrollin e drejtpërdrejtë të Kryeministrit Berishadhe të qeverisë së tij, ne i themi BE-së që nuk duamtë bëhemi anëtarë të Bashkimit Europian.

Pse nuk u thoni shqiptarëve, votuesve tuaj, sejeni ju që e pengoni integrimin? Pse nuk u thonivotuesve tuaj se nuk e doni integrimin, sepse donitë vidhni dhe të mashtroni, doni të pasurohet njëpjesë e juaja? Jo të gjithë, padyshim.

Ajo që ju kërkoni të bëni sot nuk mund tërregullohet as me marrëveshje dhe as më këto llojshkresash, që normalisht nuk duhej të ishin futurnë seancë plenare.

Pra nëse u gabua nga sekretariati, nga stafi,nga Departamenti Juridik i Kuvendit, ne nuk duhettë ishim bërë pjesë e kësaj loje, e cila është shumëe shëmtuar. Është lojë e shëmtuar, por është edhee turpshme. Kjo tregon një injorancë totale. Nuk kajustifikim, nuk ka argument politik, moral apo juridikqë të justifikojë vënien e seancës në debat për njëshkresë që nuk duhet të ishte protokolluar. Nuk duhejKomisioni i Ligjeve i Administratës Publike dhe i tëDrejtave të Njeriut, pra mban një emër shumë tëmadh, ta merrte në shqyrtim. Akoma më turp, po ethem: turp, turp dhe turp, është për të gjithë atajuristë, anëtarë të këtij parlamenti, që gjejnëpseudoargumente, të cilat nuk bazohen as nëKushtetutë, as në Kodin Zgjedhor dhe as në moralinmë elementar që duhet të ketë një i zgjedhur, i cilika bërë betimin që respekton Kushtetutën dhe vetëmKushtetutën në këtë parlament.

Kolegë deputetë!Ajo që do të doja të theksoja është se ne jemi

krenuar me këtë Kod Zgjedhor. Kemi thënë se kemiarritur një fitore të madhe. Për këtë kemi marrë njërekord në raportin e BE-së. Por paskemi shumë tëdrejtë, ne si opozitë, që gjithmonë kemi thënë qëBerisha nuk do zgjedhje, nuk do integrim, sepse kyparlament vetëm miraton ligje dhe nuk i zbatonasnjëherë ato.

Viti 2013

102


Në këtë Kod Zgjedhor, me konsensus të tëgjitha palëve dhe me rekomandim të OSBE-OHDIR-it, u kërkua që partitë politike të krijojnë një KQZ tëpavarur. Jo pa qëllim. Vetëm procesi i fillimit tëemërimit të KQZ-së është lënë me propozimet epartive politike. Më pas të gjitha procedurat, parimete organizimit dhe të funksionimit të KQZ-së, si dhesjellja e anëtarëve të KQZ-së është e pavarur. Atanuk i binden më partive politike. Është kjo arsyejaqë në Kodin Zgjedhor ekziston një dispozitë kuthuhet që pavarësisht nga koalicionet, pavarësishtnga marrëveshjet politike, pavarësisht se një partimund të shkojë nga një koalicion në një tjetër,pavarësisht se ndonjë deputet i merr votat majtasdhe i çon djathtas, KQZ-ja është e pavarur përgjashtë vjet. Anëtarët e KQZ-së për gjashtë vjet janëtë pavarur dhe ushtrojnë detyrën në respekt tëKushtetutës dhe të betimit që bëjnë.

Pra, pavarësisht që sot LSI-ja ka kaluar nëkoalicion me PS-në, por ndoshta një force tjetërmund të kalojë, askush nuk ka të drejtë të ndryshojëriformatimin e KQZ-së.

Nga ana tjetër ajo që ju bëni është se doni t’utregoni njerëzve se ju ka hyrë frika thellë në bark.Humbjen tuaj në 23 qershor, pa dashje ose për t’ujustifikuar, e keni thënë edhe në këtë kërkesë që iaadresoni Kuvendit dhe Komisionit të Ligjeve.

Kolegë deputetë dhe deputete të maxhorancës,për ju që nuk jeni në Komisionin e Ligjeve dhendoshta nuk e keni lexuar këtë kërkesë, e dini çfarëthuhet në faqen e dytë? Thuhet: “Ky kalim, nevojapër balancim, është i domosdoshëm, përndrysheshuhen shpresat për një proces të ndershëm tëshqyrtimit të ankesave”. Pra ju keni parashikuar qësot se nuk do të pranoni rezultatin e 23 qershorit efitoren e opozitës. Ju keni frikë se me këtë balancimtë ri ju nuk do të keni një institucion i cili do tëshqyrtojë ankesat tuaja.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Zoti Spaho, për katër vjet të mbaj mend si

zhurmues, nuk të mbaj mend për ndonjë vlerë tjetër.A ka mundësi?!

Ajo që është shumë e rëndësishme, ju vetëthoni...

Jozefina Topalli – Ky balancim del edhe 7 me0, se ashtu e kanë pasur. 8 me 2, 7 me 0, 5 me 2,kjo profesoresha e di balancën.

Vasilika Hysi – Zonja Kryetare, shikoni detyrëntuaj dhe mos shkelni ligjin! Ju vetë e thoni...

Jozefina Topalli – Ka harruar që e ka votuarme konsensus këtë pikë të rendit të ditës.

Vasilika Hysi – Ky proces i ndershëm ishqyrtimit sillet një argument tjetër se kjo lloj balanceqë krijohet në KQZ bën fillimin e manipulimit.

Kolegë deputetë, opozita nuk i manipulonzgjedhjet! Gjithmonë zgjedhjet i keni manipuluarjuve. Meqenëse jemi në takime me elektoratin, besojse juve i keni dëgjuar votuesit tuaj të djathtë qëndihen të fyer, të denigruar dhe të poshtëruar ngakëto lëvizje që bëni. Të gjithë këta votues,megjithëse ju kanë votuar, nuk kanë për t’ju votuarmë 23 qershor, sepse e kuptojnë se nuk mund tëbëhen pjesë e një loje politike që i cenon ata nëintegritet dhe në moral. Ata nuk mund t’jumbështesin juve apo një pjesën tuaj që duan tëmanipulojnë zgjedhjet për të mbajtur ato pasuri qëkeni gllabëruar, ato koncesione të cilat janë larë megjakun e shumë burrave, grave dhe viktimave që janëvrarë...

Jozefina Topalli - Koncesionin e ke nëaleancë. Koncesionin e keni marrë në koalicion dhejeni unifikuar.

Vasilika Hysi - Ju ju ka zënë paniku dhe nukdoni të pyesni më për votuesit tuaj, as për këtëparlament, por nuk doni të pyesni as për institucionendërkombëtare, të cilat detyrohen që java e shtatë-tetë të marrin avionët, të vijnë me vrap dhe të merrenme një të sëmurë mendor në këtë parlament dheme një maxhorancë që e ndjek pas atë, përçmenduritë që do të bëjë dhe për panikun që e kazënë.

Të nderuar kolegë, ju kërkoj se nëse nuk donitë hyni në historinë e turpit dhe t’i vini njollë vetes,të mos e votoni këtë nismë. I them Kryetares sëKuvendit, që ta kthejë shkresën mbrapsh, sepseka shkelur Rregulloren e Kuvendit dhe Kushtetutën.

Jozefina Topalli - Vasilika, e ke votuar dherespektoj konsensusin që ke dhënë për ta votuarnë pikën e parë të rendit të ditës, por ti nuk di sepër çfarë voton, si ajo tjetra që thotë: “Firmosa nëletër të bardhë”.

Vasilika, po ikën nga parlamenti dhe nuk kemarrë vesh asgjë në këto 4 vjet se çfarë bëhet nëparlament.

(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)Unë këtu do të jem, kurse ti jo.Po, zoti Isaraj.Arben Isaraj – Të nderuar kolegë,Të nderuar qytetarë që po ndiqni këtë seancë

parlamentare. Fatkeqësisht, në shoqërinë që sotjetojmë, ju ndeshni qenie njerëzore të cilat mendojnëse i dinë të gjitha dhe se mund t’i bëjnë të gjitha.

103


Padyshim këta njerëz janë budallenj. Kështu quhennë popull dhe vjen një moment që një budalla politikhedh një gur në lumë, por jo për ta nxjerrë të tjerëtnga lumi, si puna jonë, por mendon se duke hedhurgurin në lumë do të ndërrojë rrjedhën e lumit. Kyështë Sali Berisha. Ligësia e Sali Berishës nuk kadyshim në Shqipërinë që jetojmë, por ligësia politikee Sali Berishës ka qenë dhe është vetëm si mushka.Ajo është kryeneçe, por është dhe shterpë. Ështëkryeneçe, sepse është kundër Kushtetutës, kundërligjit zgjedhor dhe komunitetit ndërkombëtar që naka monitoruar në këtë proces dhe pret të na integrojënë gjirin e vet. Është shterpë, sepse ka mungesëabsolute të mbështetjes kushtetuese dhe ligjore tëkësaj kërkese që sot duan të kalojnë. Populli që navoton thotë shpesh: “Çdo gjellëbërës lëvdon vetëmsalcën e vet të kuzhinës”.

Por ky gjellëbërës politik, Sali Berisha, në vendtë lëvdojë atë parti, atë maxhorancë që ka, atëprogram dhe ato receta politike mashtruese që i jepkëtij populli, do të bëjë të kundërtën. Ai do të bëjëatë që nuk mund të ndodhë. Ai do si gjellëbërëspolitik të ketë edhe kushtetutën e vet të gjellëbërjesdhe ligjin zgjedhor të vetin, personal. Kjo nuk mundtë pranohet! Sali Berisha, për hir të kolltukut të tij tëpushtetit familjar, mendonte se fitoren do t’ia silltekompromisi politik i interesit të ditës. Sot, mevonesë, i shkreti Sali kuptoi se kompromisi ështëombrellë e mirë në një moment, por është një strehëe keqe e së ardhmes. I ra streha e keqe dhe mbetilakuriq në lakuriqësinë e vet politike, në mes tërrugës.

Kompromisi i humbur i Saliut nuk mund tëzëvendësohet duke shkelur konsensusin politik. qënë këtë rast ka emrin Kushtetutë dhe Kod Zgjedhor.Sigurisht që çdo gjë mund të ndodhë në këtëparlament. Nuk është rasti i parë që rrëzohetKushtetuta edhe ligjet e miratuara, pavarësisht segjithmonë na kanë akuzuar ne se po pengojmëintegrimin në këtë vend, që nuk miratojmë tri ligjetapo ligjet që vijnë në vazhdimësi. Këtu fatkeqësiaështë se nuk zbatohet Kushtetuta, nuk zbatohetligji. Çfarë mund t’u ofrojmë qytetarëve dhendërkombëtarëve në procesin e integrimit mashtruestë kësaj maxhorance?

E para, është Kryetarja e parlamentit, zonjaJozefina, që shpesh thotë: “Tri ligje, tri sekonda”,por ja vjen Kushtetuta që kemi miratuar së bashku,si edhe ligji zgjedhor, i cili nuk zbatohet, por shkelet.Çfarë ndodh në këtë rast? Neve në këtë konsensuspolitik na kërkohet të hedhim një valle politike së

bashku, por kur nuk ka konsensus, si mund tëhidhet një valle politike (po e marr nga anët e mija)e tillë: a mund të vallëzoj unë me Topallin? Nuk shkonvallja dhe do të çalojë, sepse ajo e shkelKushtetutën, shkel ligjin. Prandaj, unë kërkoj tëndërpritet kjo rrugë e gabuar, kjo rrugëantikushtetuese dhe antiligjore.

Unë i përkas asaj pjese politike që ka hyrë nëpolitikë me një qëllim: për të ndihmuar të uriturit, jotë ngopurit e këtij shteti, por nuk mund të pranoj qëSaliu të na vjellë votën për t’u tejngopur. Prandajkërkoj votën kundër të këtij populli, kundër këtijregjimi dhe votën pro për të ardhmen.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) Ardjan Turku - Zonja Felaj, keni fjalën!Ermonela Felaj – Kur miratuam Kodin

Zgjedhor, Sali Berisha premtoi se do të mbantezgjedhje të lira e të ndershme, në fakt tha se do tëmbante zgjedhjet më të mira që janë mbajturndonjëherë në histori. Por, në fakt, edhe ky premtimi Sali Berishës, ashtu sikurse shumë premtime tëtjera, i ngjan atyre tullumbaceve që bëhen meçamçakëzë, që shfryhen e fryhen aty për aty sipasnevojave që ka gjuha verbale e qeverisë. Kur do tëdalë dhe t’u shesë profka shqiptarëve bën tullumbacepa fund. Qeveria, edhe në këto ditë të mbarimit tëmandatit të saj, nuk ka ndërmend të bëjë ndonjëgjë të hajrit, por me një aksion të tipit “goditje tëpërqendruar” i është turrur të gjitha organeve tështetit për të nxjerrë prej aty këdo që në sytë e sajpërbën rrezik në mbajtjen e mëtejshme të pushtetit.Vendimi i fundit për të qëruar nga KQZ-ja një anëtartë saj është mbase më spektakolari në të gjithëhistorikun e veprimeve që ka ndërmarrë kjo qeveri.

KQZ-ja, organi qendror që administron zgjedhjet,ai që së jashtmi, minimalisht duhet të funksionojësi i pavarur, është goditur keqas, duke shënuarprecedentin e parë të padiskutueshëm se për jukuadri ligjor dhe ai kushtetues nuk kanë kurrfarëvlere. Ju ka hyrë kaq keq frika se po ju vjen shpejtfundi, madje ju ka vënë aq përpara saqë mendonise fati i zgjedhjeve në këtë vend varet nga ngjyrapolitike e një personi. Ne nuk bëmë aleancë meLSI-në për të fituar një anëtar në KQZ, por bëmëaleancë me 130 mijë shqiptarë për të hequr Saliunnga pushteti, që e mban peng këtë vend.

Pra harrojeni se puçi juaj na sbraps, përkundrazi,ky veprimi juaj i sotëm që cenon haptazi zgjedhjete ardhshme, i jep kujtdo të kuptojë se ju nuk duhenilënë të bëni asnjë hap më tej, sepse kjo është baras

Viti 2013

104


me rrënim, me pasiguri për jetën, kjo do të thotë tëinstalosh përfundimisht në Shqipëri një regjim metë gjitha karakteristikat tipike të një regjimi, përcilindo skeptik. Çdo organ kushtetues krijohet nësajë të pëlqimit të një maxhorance të caktuarpolitike, pastaj ato duhet të vazhdojnë rrugën e tyretë pavarura brenda kufijve të mandatit që përcaktonligji që, jo më kot e jo rastësisht, i kapërcen ato tënjë maxhorance politike. Kjo vlen për GjykatënKushtetuese dhe atë të Lartë, vlen për Prokurorin ePërgjithshëm, dhe për Avokatin e Popullit, përkryetarin e KLSH-së, për kryetarin e SHISH-it, përPresidentin e Republikës.

Anëtarët e këtyre organeve nuk janë ata tëkëshillave lokalë që përfaqësojnë parti të ndryshmepolitike, por ata që ligji i ngarkon me detyrën që t’ishërbejnë publikut me përgjegjësi, paanësi dheprofesionalizëm. Ndryshimi i maxhorancaveqeverisëse nuk i jep fund mandatit të asnjë prejanëtarëve të këtyre organeve dhe kuptohet vetiu seshteti dhe pushteti nuk janë e njëjta, madje kurrënuk do të jenë. Kjo gjë nuk ka pikë lidhjeje megjykimin tuaj, që sot, më shumë se sa një gjykimprej primitivësh, është gjykimi i të sëmurëve të njëspitali, që presin të shërohen e t’u kthehet qetësianga një doktor i vetëm. Por ky doktori është më isëmurë se ata vetë. Doktori juaj është i sëmurë,sepse vuan nga paranoja se nuk rron dot pa pushtet,prandaj ju ka hedhur në sulm të gjithëve ndaj KQZ-së.

Jemi në muajin prill, një muaj me një simbolikëtë veçantë, pasi vite më parë, në të njëjtin muaj, ushënua fundi i natyrshëm i një diktatori, nga i cilidoktori, sejmeni i ish-diktatorit duhet të kishtekuptuar se kur vjen fundi, atë nuk e shmang dotaskush, cilido qoftë ai e çfarëdo që të bëjë. Kujtojekëtë pikërisht tani, Sali Berisha. Populli ta kashënuar fundin dhe ai do të jetë në 23 qershor.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit!Fjalën e ka zonja Hoti.Paulina Hoti – I nderuar drejtues i seancës,Të nderuar kolegë,Diskutimi i sotëm vjen si rezultat i ndryshimit

në përbërjen e maxhorancës dhe opozitësparlamentare në KQZ, ndryshim i cili ka sjellëprishjen e balancës politike në KQZ dhe në të gjithakomisionet të tjera të niveleve të ulëta. Diskutimi isotëm vjen gjithashtu edhe si rezultat i mungesëssë luajalitetit dhe moralit politik të opozitës sësotme, për sa i përket parimeve të Kodit Zgjedhor

dhe raporteve të përfaqësuesve nga maxhoranca dheopozita, që duhet të kenë komisionet nëadministratën zgjedhore. Kolegët socialistë nukmund të mohojnë se Kodi Zgjedhor është hartuarmbi bazën e parimit themelor të baraspeshimit politiktë maxhorancës dhe opozitës parlamentare. Nukmund të mohojmë se ky kod është hartuar dhevlerësuar nga Komisioni i Venecias dhe nga OSBE/ODIHR-i, prej të cilëve ka marrë vlerësime pozitive.Ky kod do të thotë se nëse në KQZ ka shtatëanëtarë, ku 3 i përkasin maxhorancës parlamentare,3 opozitës dhe kryetari zgjidhet me konkurrim ngaKuvendi pas një procedur të mirëpërcaktuar ngaKodi Zgjedhor, e të miratuar me konsensus nga tëdyja forcat e mëdha politike. Kjo do të thotëgjithashtu se duhet të ketë ndarje të barabartë tëkontrollit të komisioneve zgjedhore. Gjysma ekomisioneve të secilit nivel drejtohet ngamaxhoranca parlamentare dhe gjysma nga opozitaparlamentare. Por aktualisht këto raporte kanëndryshuar, baraspesha politike është prishur. 4 me3 dhe 5 me 2 nuk quhet baraspeshë politike përopozitën e majtë, e as balancim i ri, siç u tha mëparë. Prishja e kësaj baraspeshe politike cenonbesimin e palëve tek mirëfunksionimi i procesitzgjedhor, duke qenë se nga ndryshimet politike tëfundit është prodhuar një administratë e kontrolluarnga opozita parlamentare. Prishja e kësajbaraspeshe politike cenon besimin e zgjedhësve teprocesi zgjedhor, cenon legjitimitetin e rezultatit. Ethënë pa doreza, që të jemi të qartë me qytetarët,prishja e kësaj baraspeshe politike është tendencëe hapur e opozitës për të manipuluar rezultatin dhepër të marrë fitoren e 23 qershorit nëpërmjetkomisionerëve dhe jo nëpërmjet votës sëzgjedhësve.

Të nderuar kolegë, diskutimi i sotëm i opozitës,ashtu si dhe në Komisionin e Ligjeve, është tepër iashpër dhe agresiv dhe unë mendoj se kjo vjen sirezultat i frikës së humbjes dhe dëshirës për të fituarnë tavolinë pushtetin. Me trumbetimin se gjoja pombrojnë ligjshmërinë, ata në realitet po tregojnë sealeanca me LSI-në ka pasur si qëllim vetëmdominimin dhe kontrollin e administratës zgjedhorenë të gjitha nivelet.

Të themi të vërtetën, deputetët e PartisëSocialiste sot po mbrojnë argumentin që u dha zotiRama për të pranuar koalicionin me LSI-në. Në këtëmënyrë marrin kontrollin e administratës zgjedhore.Sot, deputetët e Partisë Socialiste na flasin përligjshmërinë, për mbrojtje të Kodit Zgjedhor, por nuk

105


shqetësohen që konfigurimi aktual i komisioneve tëadministrimit të zgjedhjeve është në kundërshtimme Kodin Zgjedhor.

Pas situatës politike të krijuar pas datës 3 prill,do të kisha mirëpritur heshtjen e Partisë Socialistedhe jo teatrin e sotëm, sepse kam pritur që anëtarii LSI-së të japë dorëheqjen dhe jo vetëm për këtëarsye, por edhe për arsyen që ju përmendi zotiPaloka, për të zgjedhur situatën e krijuar në KQZdhe në 89 KZAZ-të, por qëndrimi i tyre dëshmon qëi kanë bërë llogaritë për të marrë rezultatin nëpërmjetkomisionerëve dhe jo nëpërmjet votës sëzgjedhësve.

Të nderuar kolegë të opozitës, alarmuat më kotopinionin publik se maxhoranca po shkel KodinZgjedhor. U sulët të thërrisni në ndihmë arbitrinndërkombëtar, po çfarë ju tha ky arbitër: “Zgjidhenisituatën me konsensus”, sepse njësoj si ne arbitrindërkombëtar nuk mund të pranojë që maxhorancatë kthehet në minorancë, që komisionet eadministrimit zonal të kthehen në 5 me 2 dhe 4 me3 për opozitën, kur ligji elektoral parashikon që tëdrejtohen në mënyrë të barabartë. Ndërkohë u turrëttë deklaronit se nuk uleshit ta zgjidhnit mekonsensus. Kjo nuk është e papritur për ne.

Na trajtuat si bandë gangsterësh, si të trashë,si vjedhës të mandatit të KQZ-së. Kjo mua nuk mëshqetëson aspak. Ju edhe tani i dëshmoni publikutshqiptar fytyrën e vërtetë të politikës socialiste, tëpërfaqësuesve të liderit të opozitës. Kjo ështëmënyra më e mirë për ne për të bërë diferencën meju.

Qytetarët shqiptarë do të dinë kë të zgjedhinpër të qeverisur vendin. Ata do të dinë të zgjedhinforcën politike që vë interesat e qytetarit në qendërtë programit të tij dhe në qendër të politikave dhereformave të saj.

Qytetarët do të distancohen përfundimisht më23 qershor nga politika e bllokimit, nga politika edhunës, e bllokimit të rrugëve, e djegies së gomave,e rrethimit të KQZ- së, e kapërcimit mbi krye tëpolicëve të deputetëve socialistë për të pushtuarKQZ-në.

Të nderuar kolegë socialistë, nuk dua tëzgjatem, sepse nuk dua të bëhem pjesë e show-ttuaj të sotëm politik, por dua të theksoj që të drejtatkushtetuese të maxhorancës dhe parimet themelorembi të cilat është ndërtuar Kodi Zgjedhor, duhenrespektuar. Ne nuk jemi shkaku i kësaj situate,prandaj ne nuk mund të lejojmë që të shkelen tëdrejtat kushtetuese të maxhorancës dhe parimet

themelore të Kodit Zgjedhor. Ndaj ne sot do tëvendosim barazpeshën politike, siç e kërkon KodiZgjedhor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Fjalën e ka zoti Ditmir Bushati.Ditmir Bushati – Të nderuar qytetarë të

Republikës së Shqipërisë, që po ndiqni farsën eradhës së një pushteti, i cili është në grahmat efundit.

Më lejoni që të them se debati i sotëm nukështë ligjor, procedural apo kushtetues, sepse ështëthënë shumë qartë nga vet shumica, me votat evjedhura në Parlament kësaj radhe, që nuk bëhetfjalë për një veprim kushtetues, por për njëinterpretim sipas mendjes së Kryeministrit, sepsenë këtë sallë, përveç deputetëve, ka ministra, ish-ministra apo ish- drejtues të lartë, që e dinë shumëmirë se kur emëron dikë apo shkarkon nga detyra,minimalisht, përcakton bazën ligjore dheprocedurën, apo kur miratojmë një ligj në Kuvenddhe kur fillojnë diskutimet, gjithashtu, gjëja e parëqë bëhet është, verifikohemi bazës ligjore. Këtu nukjemi në këtë rast, jemi në ato rastet tipike ku Berishakërkon të kthejë ëndrrat e tij në realitet përmesinstrumenteve që i siguron, për fat të keq, nga kjosallë që ende quhet parlament, por që nuk ka asgjëtë përbashkët me parlamentin dhe këtu jemipikërisht jo më në ato që kemi vënë re gjatë gjithëkëtyre viteve, proceduralizmin jodemokratik ku jemipërfshirë në debate sa herë keni bërë një paudhësi,kësaj radhe keni vendosur të shkallmoni ngrehinate shtetit të së drejtës dhe të krijoni një precedent tëshëmtuar, që do të na japë ne mundësi, për fat tëkeq po them për fat të keq pavarësisht se mendojqë mënyra si janë konstituar institucionet janëproblematike, do të na japë një mundësi për të bërëndryshimet e domosdoshme në Gjykatën e Lartë,në Gjykatën Kushtetuese dhe në të gjithë hierarkinëe shtetit shqiptar, duke vendosur modelin e njësimittë shtetit me pushtetin.

Çfarë më bëri përshtypje sot? Kemi qenë të gjithëkëtu në vitin 2010, kur Kryetarja e Kuvendit, mekonsensusin e kryetarëve të grupeve parlamentare,pezulloi seancën për të ndjekur live, si të gjithëshqiptarët, vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare tëDrejtësisë në lidhje me shpalljen e Pavarësisë sëKosovës. I mbaj mend të gjithë kryetarët e grupeveparlamentare dhe të gjithë ne që flisnim për rolinhistorik të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhetë Perëndimit për çlirimin e Kosovës, për

Viti 2013

106


ekzistencën e kombit shqiptar dhe për faktin qëaveniri ynë euroatlantik është i lidhur ngushtë mekëtë mbështetje konstante të Perëndimit.

Kur erdhi zonja Klinton, vitin e kaluar, pati njëvibrim të lartë emocional nga disa dhe, gjithashtu, uevokua mbështetja e palëkundur e Shteteve tëBashkuara të Amerikës për kombin shqiptar. Po sotçfarë ndodh? Sot, para pak momentesh (më erdhikeq se kolegët bënin sikur nuk dinin gjë), ambasadorii Shteteve të Bashkuara të Amerikës tha, atë që ethonë Shtetet e Bashkuara edhe përpara dy ditëve,por e përsëriti më fort për të dëgjuar Sali Berisha:“KQZ-ja ka përgjegjësinë kryesore për organizimine zgjedhjeve të datës 23 qershor”. Është formatuardhe mandatuar ligjërisht. Është institucionipërgjegjës për zhvillimin e zgjedhjeve. Për këtë arsyeështë e rëndësishme të respektohet pavarësia ekëtij institucioni. KQZ-ja duhet të jetë e lirë ngandërhyrjet e një individi ose institucioni, dhe kjopërfshin edhe Kuvendin e Shqipërisë. KQZ-ja, siçështë aktualisht e përbërë, ka jo vetëm kapacitetin,por edhe përgjegjësinë për të trajtuar çështje tëadministrimit të zgjedhjeve, kjo sigurisht përfshinedhe përbërjen e 89 KZAZ-ve.

“Ne e kemi thënë në mënyrë konstante, thonëShtetet e Bashkuara të Amerikës, së bashku mepartnerët e tjerë europianë dhe OSBE-në, - se pikaqë ne kemi theksuar është një apel ndaj të gjithapersonaliteteve dhe institucioneve, atyre që janë nëqeveri dhe neve në opozitë, që të veprojmë nëmënyrë që të rrisim besimin e njerëzve. Ndryshimi irregullave të lojës në mes të procesit ështësaktësisht mënyra e gabuar për të frymëzuarbesimin për të cilin po flasim.”

E fundit, kjo është edhe shprehja më lapidare,të paktën, Tritan Shehu nuk duhet t’ia lejonte vetestë bënte të njëjtin gabim dy herë, pasi ka qenë edheministër i Jashtëm në 1997. I kuptoj shumë mirë dyGencat, që nuk janë sot këtu, sepse edhe ata kanëqenë në 1997, por kuptoj shumë mirë edhe gjeneralImamin, që nuk është këtu, sepse ata e dinë çfarëndodh kur kalohet vija e kuqe me Perëndimin. Çfarëthotë në fund Perëndimi? Thotë: “Nuk mendoj qëndokush do të donte ta vendoste Shqipërinë në njëkurs të kundërt me Shtetet e Bashkuara tëAmerikës”, sepse qëllimi këtu janë zgjedhjet e lirae të ndershme, sepse gjithçka ka lidhje me procesindhe jo me rezultatin. Çfarë po thoni?

Do t’ju kërkoja përulësisht, sado që po shkoninga një marrëzi në tjetrën, jo në emër të moralit osenë respekt të Kushtetutës dhe ligjit që nuk e keni

demonstruar në shumicën e rasteve, por në emërtë avenirit të përbashkët euroatlantik, që prek edhefëmijët e prindërve socialistë, demokratë, a ku e diunë se çfarë, edhe vëllezërit dhe motrat tona jashtëkufijve të Republikës së Shqipërisë, që mos tazhysin Shqipërinë në një situatë që nuk i ka hije njëvendi anëtar të NATO-s, siç nuk i ka hije një vendianëtar të NATO-s që partneri kryesor strategjik, qëna bëri të ulemi në atë tryezë, të dalë çdo dy ditëdhe të bëjë një deklaratë të tillë; siç nuk i ka hijenjë vendi anëtar të NATOS-s, që nuk ka stabilitetdemokratik brenda shtëpisë dhe ka represion; siçnuk i ka hije një vendi anëtar të NATO-s të bëjëkontrabandë me një regjim kriminal si ai i Gedafit;siç nuk i ka hije një vendi anëtar të NATO-s tënxjerrë zëdhënësin e Ministrisë së Mbrojtjes,Kullurin, i cili në vend që të japë përgjigje zyrtarepër çështje që kanë të bëjnë me dinjitetin e secilitprej nesh merret me dinjitetin e një ministri që kavendosur të bëjë kontrabandë me Gedafin ose tënjë ish-ministri të Brendshëm që shkoi dhe i puthidorën në çadrën e tij, pikërisht në atë periudhë kurOKB-ja e akuzonte këtë vend për kontrabandë menjë regjim kriminal.

Do t’ju lutesha shumë që të bëjmë të njëjtin aktsi para tre vjetve në këtë parlament, kur Sali Berishadhunshëm donte të kalonte ligjin për SHISH-in, dukeshpërfillur këshillat, apelin dhe alarmin e Shtetevetë Bashkuara të Amerikës dhe të NATO-s, sepseështë kollaj të ulesh në tryezën NATO-s dhe tëthuash: “This is a miracle of freedom”, por ështëshumë vështirë t’i përkthesh standardet e NATO-stë prekshme për qytetarët e këtij vendi! Mos upërfshini të gjithë në këtë krim! Nuk është krimzgjedhor, as kushtetues, por ka të bëjë me rrëniminpërfundimtar të faktorit shqiptar në një momentjashtëzakonisht delikat, ndërkohë ai nuk ka burrërinëas të vijë këtu për ta mbrojtur vetë këtë gjë. Nuk kaas skuadronet e pushkatimit të anëtarëve tëKomisionit të Ligjeve, që kanë pushkatuar me lloj-lloj argumentesh banale, sa e sa vetë, të cilët donintë kandidonin nëpër institucionet kushtetuese. Kujanë? Përse nuk janë sot këtu? Nuk ka asnjë llojmirëkuptimi ndërkombëtar për këtë gjë dhe kërkonitë ketë normalitet në këtë seancë, që gjoja ne tëthemi tonat, ju tuajat, më pas të shohim nga eardhmja dhe kush është më tepër i dhunshëm, taqeverisë këtë vend. Për çfarë po flasim? Doni të nathoni që tani Shtetet e Bashkuara të Amerikës janëbërë pjesë e koalicionit PS-LSI? Doni të na thoni qëStefan Fyle është albanofob, meqenëse keni

107


vendosur ta bojkotoni? Doni të na thoni edhe qëOSBE-në e kemi bërë pjesë të koalicionit opozitar?Mirë ne paskemi lajthitur, po këta përse nuk idëgjoni? Nuk e njohin këta baraspeshimin? Nuk edinë historinë e këtij vendi? Vetëm i kemi bërë nezgjedhjet në këtë vend? Po Kodin Zgjedhor paasistencën e tyre e kemi bërë, apo ekspertët dhepërfaqësuesit tanë politikë paskan qenë më tëmençur se tuajt dhe nuk e paskan parashikuar njëgjë të tillë? Pranojeni të paktën këtë gjë dhe hajdetë ulemi të bëjmë amendime në Kod! Hajde të ulemidhe të mbajmë të njëjtin kut, por çfarë do të ndodhëpas 24 qershorit? Ne do ta bëjmë KQZ-në direkt 4me 3. Kështu do t’i japim stabilitet vendit? Për këtolloj institucionesh do të flasim, apo do të nxjerrimedhe ne disa tabela aty para parlamentit për tëshpenzuar energji elektrike kot dhe për të“përdhunuar” një pjesë të opinionit publik? Këtë gjëdo të bëjmë? Ne duhet të hapim një kapitull të ri.

Më erdhi shumë keq kur e dëgjova Tritanin tëbënte dy herë të njëjtin gabim, sepse e ka provuar,ka qenë ministër i Punëve të Jashtme. Asnjëri prejdy Gencave nuk është këtu. E dinë shumë mirë seçfarë ndodh kur kalohet linja e kuqe me Perëndimin.E dinë mirë ata, e di edhe doktori, por është ajo qëthotë kolegu im: “Ka vetëm hallin e daljes, jo tëtrashëgimisë politike, por vetëm hallin sesi do tëdalë nga politika.” Prandaj ju bëj thirrje ta mbyllimdhe të ulemi për të gjetur një zgjidhje që na nderontë gjithëve.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Fjalën e ka zoti Arben Malaj!Arben Malaj – Të nderuar kolegë,Fatkeqësisht ajo që po ndodh me zhvillimet

politike në vendin tonë është 100% e kundërta easaj që presin dhe meritojnë shqiptarët. Ata me tëdrejtë, pavarësisht bindjeve partiake, duan më pakkriza, më pak vuajtje, më pak papunësi dhe më pakvarfëri. Çfarë e kërcënon sot jetën dhe të ardhmen etyre? E kërcënon pikërisht korrupsioni, kapja eshtetit, një administratë publike që po spastrohetçdo ditë nga të kualifikuarit, duke u bërë gjithnjë emë tepër militante dhe mosfunksionimi i shtetit ligjor.Si i kanë kapërcyer vendet e tjera krizat?

Duke ngritur dhe mbështetur institucionet eshtetit ligjor, duke luftuar korrupsionin, kapjen eshtetit, duke ngritur një administratë të qëndrueshmedhe profesionale, duke ndarë dhe kontrolluarpushtetet dhe jo duke e përqendruar pushtetin nëmënyrë absolute te një individ aq sa ne i ngjajmë

sot një mbretërie kryeministrore. Testi i parë sesinjë vend përballet me sfidat e tij janë pikërishtzgjedhjet e lira dhe të ndershme. Janë në themel tëKushtetutës së çdo vendi demokratik dhe janë nëzemër të kritereve për t’u bërë dhe për ta merituarstatusin e vendeve të Bashkimit Europian. Sigurisht,më të rrezikuara, nga ajo që po ndodh tani, janëzgjedhjet e lira dhe të ndershme. Vendi ka ngecurnë vend, kriza politike dhe sociale mund ta dëmtojëakoma më shumë. Është e turpshme që ekonomistëtë Partisë Demokratike nuk e qartësojnë, por eduartrokasin Sali Berishën, se ku po shkon vendidhe sa shpejt do të shikohet më 23 qershor.

Shqipëria ka dështuar tri herë për statusin evendit kandidat dhe çdo vend tjetër i Ballkanit poecën shumë më shpejt se Shqipëria. Zgjedhjet elira dhe të ndershme janë kryer në të gjitha vendet,janë kryer në Kosovë, në Mal të Zi, në Maqedonidhe në Serbi, dhe janë konsideruar të pranueshme.Vetëm një vend, ka pasur probleme kohët e funditme zgjedhje dhe ai është Venezuela. Zoti e dhëntëqë vendi i dytë, që klasifikohet vend me problemenë zgjedhje, të mos jetë Shqipëria. Prandaj i ështëdhënë një rëndësi e veçantë të gjithë procesit tëpërgatitjes së zgjedhjeve, zhvillimit të zgjedhjeve dhenxjerrjes së rezultatit. Zgjedhjet do të kenë njërëndësi të jashtëzakonshme për kredibilitetin që dot’i bëhet vlerësimit se si funksionon shteti ligjor nëShqipëri; zgjedhjet do të kenë një rëndësi tëjashtëzakonshme për kredibilitetin e fituesit, i cilido të fillojë nga puna një herë dhe mirë; zgjedhjetdo të kenë një rëndësi të jashtëzakonshme përkredibilitetin e qeverisjes së vendit, e cila përballëkrizës së thelluar, që ka krijuar Partia Demokratike,duhet të ketë patjetër një aleat që duhet të jetëambienti politik në të cilën ajo do të funksionojë.Sigurisht që Partia Demokratike ndodhet në njëmoment kritik, pasi në mënyrë të përsëritur nëmomentet kur ajo ndodhet përballë humbjes sëpushtetit gjithmonë ka sajuar kriza dhe shqiptarët ekanë paguar shtrenjtë.

Partia Demokratike ka një mundësi që të mose prishë eksperiencën dhe traditën e krijuar në vitin2005 në një tranzicion paqësor. Rotacioni politikështë një proces i natyrshëm në të gjithademokracitë dhe ai nuk mund të ndalet duke krijuarkriza. Ne duhet të krijojmë modelin dhe standardetevropiane, ku zgjedhjet krijojnë shpresë dhe jo frikë.Partitë politike deri në momentin e zgjedhjes sërezultatit mund të jenë konkurrente. Ato janëkundërshtare, por nuk janë armike, se menjëherë

Viti 2013

108


pas zgjedhjeve janë të detyruara të bashkëpunojnëpër ta nxjerrë vendin nga ngërçet dhe krizat, për tëbërë reformat e duhura, në kohën e duhur dhe mevullnetin e duhur me përgjegjësinë maksimale qëShqipëria të mos përsëritë fatin e keq të krizavegjatë këtij tranzicioni, që jo rastësisht ka ndodhurkur Partia Demokratike është detyruar ta lërëpushtetin. Në këtë krizë ndaj procesit zgjedhor, çdopremtim i juaji për ulje të taksave, nxitje biznesi,për Shqipërinë një euro, për hapjen e vendeve tëpunës dhe për luftën kundër varfërisë mbetet njëzero e madhe. Asnjë politikë ekonomike nukfunksionon për një vend në krizë, i cili është i prekurthellë nga korrupsioni, nga kapja e shtetit dhe aqmë tepër që në një mundësi për t’u ndarë nga eshkuara dhe për të parë nga e ardhmja, që janëzgjedhjet parlamentare, ju jeni kokëfortë për të krijuarnjë krizë të re politike. Ju nuk dëgjoni asnjëekspertizë dhe asnjë këshillë, të cilat vijnë jo vetëmnga ekspertët brenda vendit, por në mënyrë tëpërsëritur nga të gjithë partnerët strategjikë tëShqipërisë. Po të shikoni lajmet e fundit, drejtëShqipërisë janë nisur personalitete nga SHBA-ja dhenga Europa, pikërisht, për të eliminuar mundësinëqë Shqipëria të bjerë në një krizë të re politike, ecila do të thellojë më tepër atë krizë që ju mundohenita fshihni. Është e pamundur që, pa një ambient tëri politik, shqiptarët të shpëtojnë nga kriza evarfërisë, nga kriza e papunësisë dhe nga kriza eborxheve të rënda. Mendoni për ata dhe jo thjeshtpër karriget tuaja. Në rast të kundërt, dështimi dotë jetë i shumëfishtë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Fjalën e ka zoti Ruka.Ethem Ruka – Zonja kryetare,të nderuar kolegë deputetë,Seanca e sotme parlamentare meriton epitet më

të këqija që ka gjuha shqipe. E turpshme: njëseancë e cila është provë force; një seancë që kërkontë thërrmojë ligjin që ne kemi miratuar, në parlament,të gjithë së bashku. Për fat të keq, Komisioni iLigjeve, i cili duhet të ishte simboli i respektimit tëligjit, sot po jep shembullin më të keq përparadrejtësisë shqiptare, duke shpallur publikisht që tëfortit nuk i lypset ligji, ndërsa më të dobëtit i mjaftonvetëm morali. Ky komision në nismën e tij ka vetëmmotive politike, por asnjë motiv juridik. Akti i sotëmpër shkarkimin arbitrar të një anëtari të KomisionitQendror të Zgjedhjeve tregon që juristët emazhorancës është një soj sikur i kanë ekuivalentuar

diplomat e tyre në kursin juridik, gjashtë mujor, tëPlepave në Durrës.

Çfarë ka bërë zoti Muho, që të shkarkohet? Poflasim për shumë argumente, por qytetarët duhet tadinë përmbajtjen e nenit 18. Zoti Muho do të lirohejnga detyra nëse do të merrej njëherazi me veprimtaripolitike – gjë që nuk është e vërtetë; nëse do tëkishte mbushur moshën e pensionit – por ai ështëakoma shumë i ri; nëse me vullnet të lirë do tëdeklaronte dorëheqjen – gjë që nuk e ka bërë; nësedo të kishte kryer ndonjë krim të rëndë – gjë që nukështë e vërtetë; nëse do të kishte munguar dy herëradhazi në mbledhje të Komisionit Qendror tëZgjedhjeve – gjë që nuk është e vërtetë; nësemungon pesë ditë gjatë fushatës elektorale – gjëqë nuk do të ndodhë dhe nuk është e vërtetë. Asgjënuk është e vërtetë në këtë ndërmarrje të marrë.Për më tepër, edhe sikur të ishte e vërtetë, do t’itakonte KQZ-së të fillonte procedurën, por aspakKomisionit, të zellshëm, të Ligjeve.

Të gjithë juristët e ndershëm e konstuticionalistëtë vendit janë shprehur qartë që kjo ndërmarrje ështëantikushtetuese, por kjo mazhorancë që ka shkelurmë shumë se 28 herë Kushtetutën e këtij vendi,është e pandjeshme nga çdo lloj opinioni vendas etë huaj. Qytetarët shqiptarë, të dëshpëruar përmungesën e drejtësisë, sot po marrin edhe njëleksion më tepër për flagrancën parlamentare nëdëm të standardeve themelore të demokracisë. Por,sot po bindemi edhe më shumë që partnerët tanëndërkombëtarë janë kaq të ndjeshëm dhe tëdrejtpërdrejtë për zgjedhjet e 23 qershorit. Nuk duatë përsëris zotin Bushati, por është tronditëse ajoqë ka deklaruar ambasadori amerikan sot, i cili fjalëpër fjalë thotë: “Nuk mendoj se ndokush do të dontetë vendoste Shqipërinë në një kurs përplasjeje...”,dëgjojeni mirë “përplasjeje”, “...me Shtetet eBashkuara të Amerikës dhe bashkësinëndërkombëtare”. Kush jeni ju? Ç’janë këta juristë,që qenkan më të zotë se sa juristët amerikanë, sejuristët evropianë, se juristët e organizmavendërkombëtare? E kuptoni çfarë po bëni? E kuptoniku po e çoni këtë vend?

Raportet konfidenciale hedhin dyshime, për mëtepër, se zgjedhjet e këtij viti mund të kenëstandarde edhe më të ulëta se ato të vitit 2009.Prova e forcës, në seancën e sotme parlamentare,është pa dyshim një rrënim i mëtejshëm i imazhittë vendit, për mungesën e standardeve nëinstitucionin e zgjedhjeve.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, i 8 vjetëve të

109


fundit të qeverisjes së Partisë Demokratike, kadëshmuar se është në gjendje të bëjë gjithçka, përtë certifikuar humbësin në fitues dhe anasjelltas.Tre kryetarët e fundit të Komisionit Qendror tëZgjedhjeve, të zgjedhur nga maxhoranca, kanëtreguar aq zell në shërbim të zotit Berisha, saqëkanë mundur t’i shtojnë atij karrige deputetësh jonë terren, por drejtpërdrejt në tavolinë. E njëjta gjëndodhi edhe me Komisionin Qendror të Zgjedhjeveaktual, për ndarjen e numrit të deputetëve sipasqarqeve. Rishpërndarja e mandateve të deputetëvebazuar vetëm në të dhënat e popullsisë që kadërguar Ministria e Brendshme, në KomisioninQendror të zgjedhjeve, pa i dhënë mundësi opozitëstë ushtrojë të drejtën e vet me një komision hetimor,“Për verifikimin e ndryshimit të popullatës në qarqe”,është provë e mjaftueshme e nënshtrimit tëKomisionit Qendror të Zgjedhjeve, ndaj vullnetitpartiak dhe ndryshimit të rezultatit në tavolinë.Qëllimi është i qartë; heqja e një mandati nga qarkui Beratit dhe shtimi i një mandati në favor tëmaxhorancës, në qarkun e Kukësit.

Shkarkimi i paligjshëm i një anëtari tëKomisionit Qendror të Zgjedhjeve është vetëmshprehje e qartë e panikut për largimin e kësajqeverie. Largimi i saj është i pashmangshëm, ipashmangshëm për gjendjen e rëndë ekonomike,për deformimin e standardeve të demokracisë, përrrënimin moral të shoqërisë, për mungesën e sigurisësë jetës, së pronës, për rritjen e varfërisë, për rritjene analfabetizmit, për rritjen e papunësisë, përabuzimin me pasuritë kombëtare, për korrupsioningalopant, për dështimin në kujdesin shëndetësor,për harresën totale të zonave rurale në pjesënperiferike të vendit, për dështimin në fushënenergjetike të vendit, për borxhin galopant tëbrendshëm, për dështimin në politikat e indokrimiteuropian të vendit, e sa e sa dështime të tjera. Ikjajuaj është e sigurt, ndaj dhe keni humburdrejtpeshimin, por dhe ikja bëhet me dinjitet.

Nuk më vjen mbarë të tregoj fabula, por populli imençur i ka thënë të gjitha. “Dikur Exheli vjen tëmarrë një njeri në botën e përtejme, megjithëse ishtenë moshë të re.

-Do të të marr mik, kaq e kishe të shkruar, - itha ai.

-Të lutem mos më merr, - i tha ai, - se i kamfëmijët e vegjël.

Exheli i tha që mund të jetonte sa të dëshironte.-Dua edhe 50 vjet, - i tha ai.Pas 50 vjetësh erdhi Exheli. Ky e pa nga dritarja

dhe leu faqet me blozë.Kur Exheli mbërriti në dhomë, e shoqja i tha:

nuk është ky, burri im nuk ndodhet këtu, është larg.Exheli iu drejtua: - Ky është zotëria dhe kam

ardhur ta marr. Mirë do të ishte të kishte ikur mefaqe të bardhë, por po ikën me faqe të zezë”.

Edhe kjo qeveri, të mundohet të ikë sadopakme faqe të bardhë, që të mos mbahet mend se poikën me faqe të zezë.

(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku - Faleminderit zoti Ruka!Zoti Kadilli, keni fjalën.Fatbardh Kadilli – Kemi 22 vjet që zgjedhjet

administrohen tërësisht nga partitë politike. Edhepse ka pasur gjithnjë debate, mospranim, mosnjohjerezultati, të vetmet zgjedhje që kanë pasur praniminmë të gjerë dhe kanë pasur vlerësimin më pozitiv,kanë qenë ato që janë gjeneruar mbas marrëveshjessë majit të vitit 2002, e cila përcaktoi qartë që KodiElektoral, rregullat e lojës, vendosen mbi të drejtëne vetos të secilës prej dy palëve të mëdha politikenë Shqipëri. Ky paritet bëri që të gjitha ligjet nga viti2002, të ndërtohen me përgjegjësi të përbashkëtdhe zbatimi i tyre të ishte përgjegjësi e të dyja palëve.Është pikërisht kjo marrëveshje, kjo e drejtë vetojedhe ky moralitet politik që prodhoi këtë KQZ që kemi,KQZ-në e dikurshme të zgjedhjeve nga viti 2003 embrapa dhe rregullat e funksionimit të vetë KQZ-së,Komisionet e Qendrave të Votimit, komisionetZonale dhe grupet e numërimit. Është ky paritet nëvendimmarrjen e bërjes së Kodit, është ky moralitetpolitik, që ne sot kemi një KQZ 4 ME 3, ekzaktësishte qartë për këdo që na ndjek, që përfaqësonmaxhorancën, qeverinë dhe opozitën. Ka dhe njëvotë 5 me 2, që garanton minorancën të ketë fuqibllokuese për atë vendimmarrje të rëndësishme qëka KQZ-ja në dorë, për të mos deformuar vullnetet,pra, për t’i garantuar deri në fund minorancës atëçfarë është e rëndësishme për të, natyrisht përsistemin zgjedhor dhe për të gjithë procesin zgjedhor.Nuk është rastësi që është vendosur kjo votëcilësuese 5 me 2, dhe është vendosur pas vitit 2003,sepse nuk është pranuar fillimisht nga pala juaj, porgradualisht kemi ardhur të dyja palët deri në këtësistem zgjedhor, ku kemi rreth 4800 qendra votimi,ku 4 anëtarë i keni ju, në gjysmat e tyre dhe drejtonishumicën, në gjysmën tjetër drejtojmë ne, PartiaDemokratike me aleatët e saj. E njëjta gjë me KZAZ-të në numër të barabartë, në gjysmën e tyre,shumicën e kemi ne dhe në gjysmën e tyre,shumicën e keni ju, me rezultat 4 me 3 gjithmonë.

Viti 2013

110


Edhe në grupet e numërimit kemi paritet të plotë: 2anëtarë përfaqësojnë maxhorancën, 2 opozitën.

Ky ka qenë Kodi Elektoral që miratuam të gjithëbashkë, ky ka qenë morali me të cilin kemi vendosurrregullat e lojës, që do ta luajmë së shpejti në 23qershor. Por ndryshimi i rregullit të lojës, ështëpikërisht marrëveshja hileqare, e cila u shpall vetëm3 ditë pasi skadoi afati, kur duhej të ishte marrëvendimi nga KQZ-ja, për kompozimin e KZAZ-ve dhegrupeve të numërimit dhe sot, ju e quani rregull tëndershëm loje që të keni nga 4 numërues: 3 ju dhe1 ne. E quani rregull të ndershëm loje, që të keni nëgjysmën e KZAZ-ve 5 anëtarë ju dhe 2 ne, asminorancë bllokuese nuk na garantoni dot, dhe nëgjysmën tjetër, përsëri të jeni ju shumicë, 4 ju dhe 3ne, dhe ky, sipas jush, është rregull i ndershëmloje.

Unë jam i bindur që çdo shqiptar e di se çfarëështë rregulli i lojës në zgjedhjet politike dhe lokale,që ne kryejmë në Shqipëri, sepse tashmë çdo 2vjet, ne bëjmë zgjedhje. Tashmë nuk ka shqiptar qënuk e ka mësuar, sepse janë rreth 40 mijë personaqë angazhojmë, secila palë nga 20 mijë afërsisht,në administrimin e zgjedhjeve. Është maxhoranca,asaj që i kërkohet përgjegjësia, qoftë edhe ngapartnerët ndërkombëtarë, për të garantuar zgjedhje.Këtej e tutje, doni që ta ketë opozita përgjegjësinëpër garantimin e zgjedhjeve? Me këtë numëranëtarësh në KQZ, në KZAZ dhe në grupet enumërimit, i bie që nesër çdo partner ndërkombëtarta takojë Edi Ramën dhe t’i thotë: “A jeni i aftë t’ifitoni zgjedhjet?” Dhe unë mund t’ju përgjigjesha menjë shembull të thjeshtë: sa herë Edi Rama ka marrëpjesë në zgjedhje para vitit 2005, gjithmonë ka qenëi përfaqësuar në KQZ, dhe ai person që ka fituarzgjedhjet në vitin 2000 dhe 2003 me një epërsiabsolute në përfaqësimin në KQZ dhe në komisionete qendrave të votimit, dhe në mënyrën e organizimittë numërimit ka rekord shumë të keq. Ka fituar nëTiranë në vitin 2003, por janë përsëritur zgjedhjet në1/3-n e qendrave të votimit. Edhe atëherë KQZ-në ezotëronte ai. Flasim për një KQZ të pavarur, edhekur ishte 6 me 1, edhe 5 me 2, dhe 4 me 3. KQZ-jaishte institucion i pavarur, sepse vendimmarrja e sajishte e pavarur nga çdo institucionit tjetër, por këtunuk duhet të bëjë askush naivin dhe të thotë se kyinstitucion është i pavarur nga përfaqësimi politik.

Të jemi të ndershëm kur krijojmë një sistem dhetë mos i gënjejmë as shqiptarët e as partnerët. Nëkomisione ne kemi përfaqësues në mënyrë tëbarabartë. Ata janë avokatët tanë dhe tuajt në këto

komisione dhe vendimmarrja është e rregulluar ngaligji. Në çdo gjyq dikush përfaqësohet me avokatinapo prokurorin, por gjithmonë brenda ligjit. E njëjtagjë ndodh edhe në procesin e vendimmarrjes nëadministrimin e zgjedhjeve. Në qoftë se do të shohimhistorikun e përpjekjeve për të krijuar gjoja KQZ tëpavarura, ju kujtoj vitin 1998, ku propozontepresidenti i asaj kohe, madje dhe shoqëria civilezgjidhte individë.

E kemi parë se çfarë kanë prodhuar ato llojeKQZ-sh për të cilat ju krijoni një imazh idilik. Kanëdhënë zgjedhje të refuzuara të vitit 2000-2001.Vetëm kur u vendos pariteti ne kemi krijuar zgjedhjetë pranuara në këtë vend, që kanë marrë certifikimepozitive në mënyrë progresive. Mundohuni takrahasoni KQZ-në edhe me institucione të tjera tëpavarura, të cilat kanë një mandat ekstraparlamentar!Në asnjërën prej tyre s’thuhet se tre i propozonmaxhoranca dhe dy opozita. Në të gjithainstitucionet që dalin nga vota e parlamentit, sa herëqë rinovohet posti, ai i shkon ose opozitës, osemaxhorancës, sipas përcaktimit që ka vetëkompozimi i këtij institucioni.

Ju po mbroni sot një avantazh hileqar, që iakrijuat vetes. Këtë e ka të qartë kushdo. Nuk mundtë mbrohet një avantazh i tillë, kur nuk mbroni barazinë garë. Nuk mundet në asnjë rast që kjo të pranohetnga një maxhoranë. Madje as nga një minorancënuk mund të pranohet. Ndaj kemi këtë kod elektoral,që duhet ta mbrojmë të gjithë bashkë e jo ta përdorimashtu siç na vjen volia e rastit.

Ju sot po mbroni një individ me një problemshumë të madh me prezantimin para Komisionit tëLigjeve dhe para parlamentit në momentin ezgjedhjes. Ka fshehur faktin që nuk është i liruarnga detyra si prokuror, me dorëheqje, por është ishkarkuar nga Presidenti i Republikës. Është fakt imjaftueshëm për ta vënë në diskuti fakti se ai persondo t’ju shërbejë më mirë nëse doni të manipulonizgjedhjet.

Ju po kërkoni të mbroni një avantazh hileqar dhekjo s’mund të ndodhë. Ju po kërkoni të fitoni pahyrë në garë. Dhe kjo s’mund të ndodhë. Jemi tëvendosur të mbajmë rregulla të barabarta loje dhetë hyjmë në një garë të ndershme. Madje, edhe KQZ-ja që është i vetmi institucion në të gjithë vertikalene administrimit të zgjedhjeve që ka epërsi ngamaxhoranca vetëm me një votë, megjithëse kagamën e vendimeve me shumicë të cilësuar gjithnjëe më të madhe. Në Kodin e fundit zgjedhor ne eshtuam gamën e vendimeve në 5 me 2 si garanci

111


për minorancën. I vetmi institucion i pavarur ështëKolegji Zgjedhor, të cilin e marrim nga gjykata dhee zgjedhim me short. Jo fort e hijshme, por e zgjedhimedhe me short. Kjo është garancia e sistemit dhe egjithë vertikalja e këtij sistemi është bipartizane: neme përfaqësuesit tanë, ju me tuajt, por në barazi.Jo me hile, jo me dëshirë për ta shpërdoruarsistemin. Përgjegjësinë e shpërdorimit dhe prishjessë rregullave të lojës e keni ju.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit!Zonja Gjermeni, urdhëroni!Eglantina Gjermeni – Të nderuar kolegë,Një nga mësimet që kam nxjerrë nga ky

parlament në këto katër vjet është si nuk duhenbërë gjërat. Edhe dita e sotme është një mësim përtë gjithë ne të përfshirit në politikë se si nuk duhenbërë gjërat.

Në këto vite të tranzicionit të gjatë, tëdhimbshëm dhe të vështirë, demokracia në Shqipërinuk ka arritur ta maturohet edhe kristalizohet. Njësërë raportesh ndërkombëtare e kanë quajturdemokracinë në Shqipëri si hibride, por edhe vetëqytetarët shqiptarë ndihen të zhgënjyer nga realitetii sotëm, sepse nuk është kjo demokracia e ëndërruarprej tyre. Mjafton të përmendim raportin e fundit tëfondacionit gjerman Bertelsmann, në të cilintheksohet se gjatë dy viteve të fundit vendi kadëshmuar një rënie të konsiderueshme në shumicëne treguesve matës të pjesëmarrjes politike,stabilitetit të institucioneve demokratike dheintegrimit politik dhe shoqëror.

Në këto kushte, të cilat janë tejet shqetësuesepër gjendjen e demokracisë në Shqipëri, organizmatndërkombëtarë, përfaqësues të shteteve më tëzhvilluara, kanë kontribuar edhe kontribuojnë nëforcimin dhe konsolidimin e demokracisë, nëforcimin e shtetit të së drejtës, në ruajtjen epavarësisë së institucioneve, pse jo edhe në gjetjene një gjuhe të përbashkët të marrëveshjes edhekompromisit mes klasës politike.

Konkretisht, mesazhet e ndërkombëtarëve përçështjen e zëvendësimit të anëtarit të KQZ-së dhesidomos nxitimit të maxhorancës për ta hequr kanëqenë më të qarta, më të drejtpërdrejta edhe më tëforta se asnjëherë tjetër. Demokracia dhe parimet eshtetit ligjor janë në udhëkryq të rrezikshëm nëShqipëri dhe kambanat e alarmit kanë kohë që bien.Vetëm një mendje e mbyllur dhe arbitrare nuk arrint’i dëgjojë ato dhe nuk arrin t’i thërrasë logjikës.

Për shkak të historisë sonë të vjetër edhe të re,

opozitat në këtë vend janë parë jo si bashkudhëtarenë rrugëtimin e zhvillimit të vendit, por si pengesënë këtë rrugë. Opozitat natyrisht do të jenë pengesëpër qeverinë, nëse qeveria ka tjetër axhendë apo tëtjera interesa nga ato të qytetarëve. Por, ajo qëmendoj se është më e rëndësishme të theksohetështë se opozitat janë bashkudhëtare jo nëqeverisje, por në evidentimin edhe programimin enjë rruge më të mirë për zhvillimin e vendit. Dhe kjonuk është pengesë, por konkurrim dhe për rrjedhojëzhvillim. Kjo nuk është pengesë, por alternativë. Kjonuk është pengesë, por pasuri që nuk duhet humbur.

Për këtë arsye demokracitë funksionale i krijojnëopozitës mundësi reale për shprehjen e alternativave,i krijojnë mundësi reale të realizimit të standardevedemokratike që ajo sjell apo dëshiron të vendosë,sepse demokracia, na sugjeron këtë sistemqeverisjeje dhe dialogu. Një qeverisje që nuk merrnë konsideratë opozitën, por përpiqet ta denigrojëatë është e destinuar të jete gjithçka, veçse jodemokratike. Tek e fundit, jo vetëm thënia eKisingerit, por edhe historia jonë politike, tregon qëopozita e sotme është maxhoranca e nesërme dheanasjelltas.

Kodi Zgjedhor i miratuar me konsensus të gjerëdhe me aprovimin e institucioneve ndërkombëtare,sado i mirë, i shkruar në letër mbetet një letër mëshumë, si të gjitha ligjet e miratuara në këtëparlament. Kjo qeveri ka provuar vazhdimisht sethjesht i miraton ligjet për të qenë në rregull mendërkombëtarët, se me veten nuk arrin të jetë, sepseligjet i shkelin të parët vetë ata që kanë pushtetin.

Kodi Zgjedhor i ka përcaktuar qartë kushtet edhekriteret për t’i zgjedhur përfaqësuesit në institucione,duke u dhënë atyre atributet e individëve qëangazhohen të kontribuojnë në institucione tëpavarura politikisht nga partitë, por të varuraplotësisht nga Kushtetuta edhe nga ligjet e këtijvendi. Arsyeja pse KQZ-ja dhe gjithë administratazgjedhore emërohen dhe lirohen nga detyra në bazëtë kritereve ligjore është, se KQZ-ja dhe administratazgjedhore duhet të sigurojnë edhe garantojnë qëzgjedhjet të mos preken apo manipulohen ngavullneti politik, që qytetarëve t’u rikthehet besimi sevota e tyre vlen edhe do të lexohet ashtu siç ështëhedhur në kuti.

KQZ-ja duhet të garantojë zgjedhje të lira nëShqipëri, jo të ndryshojë për hir të marrëveshjeveapo mosmarrëveshjeve politike, duke mos cenuarpaanësinë politike dhe garancinë për zgjedhjet.Sipas logjikës që kërkon të imponojë maxhoranca

Viti 2013

112


me anëtarin e KQZ-së, i bie që sa herë në Shqipëritë ndryshojë situata politike, partitë të bëjnë aleancaose jo, të ndryshojnë të gjitha institucionet, të cilatduhet të jenë të pacenuara edhe jo pronë e partivepolitike apo e koalicioneve të tyre. Natyrisht që kjonuk është demokratike, por ka brenda një logjikë tëfortë autoritariste.

Baza e një shoqërie demokratikë është vota elirë e qytetarëve. Fatkeqësisht në këtë demokracihibride që po jetojmë në këto vite, pikërisht vota elirë, e fshehtë e qytetarëve nuk është siguruar. Pafolur pastaj për pavarësi të institucioneve,paprekshmëri të tyre; pa folur për shtet ligjor edhendarje të pushteteve. Demokracia jonë nuk ështëakoma në nivelin që duhet të jetë, dhe për ta thënënë mënyrë më të drejtpërdrejtë është shumë largstandardeve të vendeve të BE-së, aty ku nekërkojmë të integrohemi, për sa kohë në Shqipëri edrejta e votës, si një e drejtë bazë, kërkohet tënumërohet sipas vullnetit politik e jo sipas vullnetittë zgjedhësve. Që këtu është dëmtuar themeli idemokracisë.

Nuk duhet të harrojmë asnjëherë se në çdo hapqë hedhim dhe me çdo veprim që bëjmë i heqimose i shtojmë një gur bazamentit demokratik të jetëssonë shoqërore edhe politike të sotshme dhe tëardhme. Ne nuk duhet të harrojmë asnjëherë seështë më mirë të respektojmë pavarësinë einstitucioneve dhe ligjin si garanci të të drejtave tëopozitës së sotme, por edhe asaj të nesërme. Mëtë sigurt do të jemi ne sot, juve nesër, por në fund tëfundit të tërë shqiptarët do të jenë më të sigurt, nësene vendosim ligjin si udhërrëfyes të jetës sonëpolitike dhe institucionale.

Funksionimi i partisë-shtet, cenon në mënyrëdirekete demokracinë dhe krijon varësinë politike tëinstitucioneve, për më tepër e polarizon më shumëshoqërinë shqiptare. Respektimi i Kushtetutës,sundimi i ligjit dhe pavarësia e institucioneve duhettë përbëjnë themelin e marrëdhënieve tona politike,në qoftë se vërtet duam të ndërtojmë një demokracifunksionale edhe të integrohemi në Europë.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit!Zoti Bello, urdhëroni!Marko Bello – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Dua të bashkoj zërin tim me kolegët parafolës

dhe të tentoj në mënyrë modeste t’i bëj një apel tëfundit kësaj maxhorance për të shmangur uzurpimine një institucioni si KQZ-ja, për garancinë e të cilit

kanë bashkëpunuar të gjitha forcat politike dhe pas22 vjetësh në këtë sistem pluralist ne pretenduamse kishim, në sajë të një komisioni bipartizan, njëinstitucion, i cili reflektonte demokracinë në vendintonë dhe një komision që zgjodhi 7 anëtarë që pasibënë betimin filluan nga puna. Kjo maxhorancë nukështë hera e parë që, pasi zgjidhen institucionet, vëdorë dhe i ndryshon në mes të rrugës, në mes tëmandatit. Kështu ka filluar në 2005-n me KëshillinKombëtar të RTSH-së dhe me një sërë mandateshtë tjera kushtetuese, duke dëshmuar edhe një herëse vetëm maxhorancë demokratikë nuk është

Para disa vjetësh në këtë seancë një partipolitike bëri grevë urie. Ne si kolegë të tyre në atëkohë kemi protestuar ashpër në këtë seancë, kemibllokuar punimet e këtij Kuvendi për të treguar sejanë disa çështje të çmuara mbi të cilat nuk mundtë kalohet dot. Një nga këto është edhe çështja ezgjedhjeve të lira dhe të ndershme, për të cilatShqipëria ka vuajtur dhe s’ka marrë asnjë notëkaluese nga institucionet ndërkombëtare. Nëse sotne nuk jemi vend kandidat për në BE, dhe nëse sotnë jemi një vend që kemi humbur shumë kohë ekemi humbur disa herë trenin e BE-së, kjo vjensepse nuk kemi realizuar dot zgjedhje të lira dhe tëndershme, të cilat do të garantonin rotacionin politikdhe njëkohësisht do të krijonin mundësi reale qëedhe Shqipëria të bënte pjesë në familjen europiane.

Sot, në këtë Kuvend, të ndërpresësh nënpretekstin e shumicës parlamentare, nën pretekstindhe forcën e kartonave, një mandat kushtetues tënjë anëtari të një institucioni të rëndësishëm, do tëthotë të mos njohësh alfën e demokracisë; do tëthotë atë që ka përsëritur Farid Zaharia në librin e tijpër të ardhmen e lirisë; do të thotë të mos kuptoshse si funksionon demokracia, ku ne duam tëintegrohemi dhe që bota perëndimore e njeh sidemokracia liberale, ku shumicat janë ato që votojnëdhe marrin vendime, por kjo nuk do të thotë qëpakicat nuk ekzistojnë. Pra, në qoftë se shumicatmbrohen nga demokracia, konstitucionalizmi mbronpakicën, vendos ekuilibër të institucioneve dhekështu vendi ecën përpara.

Kjo nuk do të thotë se, meqenëse kemishumicën në parlament, siç thonë zonja Topalli apozoti Berisha, mund të ndryshojmë brenda natës çdomandat të një organi, i cili mund të jetë zgjedhurnga Kuvendi, por nuk do të thotë që ai do t’inënshtrohet gjithmonë Kuvendit. Sigurisht, kontrolliparlamentar bëhet nëpërmjet interpelancave ndajqeverisë, nëpërmjet raporteve të institucioneve të

113


pavarura dhe kushtetuese, por, pa dyshim, që kaligje organike të posaçme, që kërkojnë një shumicëtë cilësuar, që rregullojnë veprimtarinë e këtyreinstitucioneve. Përkundrazi, në Shqipëri ndodh që,meqenëse ne kemi shumicën në parlament, në çdokohë ne mund të ndryshojmë, të ndërpresimmandate vetëm e vetëm se na ka zgjedhur popullidhe kemi të drejtën të bëjmë çfarë të duam. Jo, tëdashur kolegë. Kjo nuk është demokracia liberale;ky nuk është sistemi i vlerave perëndimore, ku neduam të integrohemi. Kjo është edhe arsyeja qëtrupi diplomatik i huaj i akredituar në Republikën eShqipërisë ka reaguar ashpër ndaj qeverisë, duke ibërë një paralajmërim të fundit, duke i dhënë njëkarton të verdhë Sali Berishës, që të moskatandisemi e të kthehemi si në vitin 1996, kur më26 maj u bë atentati i parë dhe vdekjeprurës ndajzgjedhjeve të lira dhe të ndershme, i cili jo vetëm qëe çoi vendin shumë vjet pas, jo vetëm që prishiimazhin e tij, jo vetëm që i parapriu asaj që do tëndodhte një vit më pas, me shembjen e skemavepiramidale mashtruese dhe shkatërrimin e vendit,por, njëkohësisht, tregoi se një vend, i cili nuk bënzgjedhje të lira e të ndershme, nuk meriton tëintegrohet në Europë. Ai duhet të presë derisa tëpiqet klasa politike. Populli nuk ka faj, ai voton përpërfaqësuesit e tij në parlament që ata të gjejnëkonsensusin dhe të krijojnë institucione tëshëndetshme. Fatkeqësisht, te ne gjykohet mementalitetin e Ahmet Zogut, se nuk na duheninstitucione të forta, por individë të fortë, na duhetbabai i kombit, ky Sali Berisha, në një kohë kurvendet që kanë institucione të forta, kanë garancidhe stabilitet.

Të nderuar kolegë, edhe një herë, mos vini dorëmbi një institucion si KQZ-ja, sepse që në fillimzgjedhjet janë të hedhura në erë dhe stabiliteti ivendit mund të rrezikohet, humbet besueshmëriamidis forcave politike dhe qytetarët nuk kanë pse tëvotojnë kur institucionet pushtohen në mes të ditësnga politikanë të papërgjegjshëm, të cilëve nuk ubëhet vonë se vendi mund të kthehet vite pas.Shqiptarët nuk duan që Shqipëria të humbasë kohë.Ata duan të zëmë sa më shpejt trenin e integrimit,që të jemi vend kandidat në BE, të kemi zgjedhje tëlira e të ndershme me një rotacion politik modern,siç e kanë realizuar jo vetëm vendet ish-komunistenë Europë, por edhe në rajonin e Ballkanit. Edhenjë herë i kërkoj Kryeministrit nga kjo foltore të mostentojë të ripërsërisë dhe të tregojë që është njërecidivist i 26 majit të vitit 1996.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Bello!Zoti Lutaj, urdhëroni!Piro Lutaj - Të nderuar kolegë,Asnjë shqiptar nuk ka besuar dhe nuk beson

se në këtë vend, për sa kohë që në krye të qeverisëdo të jetë Sali Berisha, do të ketë zgjedhje të liradhe të ndershme. U dhanë plot argumente ngaparafolësit se sot realisht është një ditë etrishtueshme jo vetëm për shqiptarët, por edhe përndërkombëtarët. Një Kryeministër uzurpator dhe ipashoq, që ka uzurpuar të gjitha institucionet e këtijshteti, po cenon rëndë institucionin themelor tëadministrimit të zgjedhjeve, KQZ-në. Bëj çfarë tëduash, Sali Berisha! Asgjë nuk të shpëton ngahumbja e pashmangshme e 23 qershorit. Veprimiyt i sotëm u shtohet bëmave tuaja dhe është njëarsye më shumë për të bindur të gjithë shqiptarëtse përfundimisht largimi juaj do të jetë me turp.

Vota e shqiptarëve, pavarësisht bëmave të tuame Salistanët dhe Lleshjozefinat që ke pasur dheke akoma në KQZ, do të jenë masive më 23 qershorpër ndryshimin dhe për të të zbuar njëherë e mirë tynga pushteti. Ti je një Kryeministër i konfirmuar sivrasës, uzurpator, hajdut dhe gjatë gjithë qeverisjestënde ke vepruar në kundërshtim me interesat epopullit tënd.

Nëse votat që do të përdorësh sot në këtëmarrëzi, do të ishin votat e mbështetësve tuaj, unënuk e di se çfarë do të bëja, por meqenëse bashkëme ju, janë sot pjesë e këtij krimi, kundër lirisë sëqytetarëve shqiptarë, edhe tre vota socialistësh, podetyrohem të ndiej më shumë se kurrë përgjegjësinëe deputetit të zonës së Mallakastrës, e cila për gati20 vjet rresht ka votuar njërin prej deputetëve që dotë bashkojë votat sot bashkë me ty.

Kam 4 vjet në këtë parlament dhe për çdo seancëmë vjen një mesazh nga Mallakastra, ku mëshkruajnë për një deputet i cili ka qenë në ballin ePartisë Socialiste dhe është votuar plot 20 vjet ngamallakastriotët, sot është strukur në bishtin e PD-së.

Pra, sot do t’i qëndrojë besnik revoltës sëmallakastriotëve të cilëve Saliu jo vetëm që u vodhirrugën, sigurinë, arsimit, shëndetësinë, por u vodhiedhe deputetin.

Në takimin e djeshëm me mallakastriotët njëriprej tyre duke ju dridhur dora shkroi katër rreshta emë kërkoi t’ia lexojë publikisht dhe t’i drejtohem këtijpalo deputeti, të cilit kurrë nuk i rreshti cinizmi ndajMallakastrës dhe mallakastriotëve. Për katër vjet

Viti 2013

114


rresht vjell vrer ndaj socialistëve të thjeshtë, PartisëSocialiste, deputetëve të Mallakastrës dhe Kryetarittë Partisë Socialiste, Edi Rama. Po i drejtohempublikisht atij deputeti në emër të mallakastriotëveme vargjet që vet ata i kanë shkruar:

Për një kohë të gjatë the, “Jam nga Mallakastra”.Por u talle pa reshtur me vlerat e saj të pastra. Tëjesh ti mallakastriot është e madhe rrena. Se nukka nxjerrë Mallakastra të tillë legena.

Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Lutaj!Zoti Skuqi, urdhëroni!Luan Skuqi – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Të nderuar kolegë,Debati i nxehtë që zhvillohet sot në parlament

për çështjen e anëtarit të KQZ-së, që ka të bëjë medomosdoshmërinë e krijimit të baraspeshave politikenë tërë shtrirjen vertikale të administratës zgjedhoredhe sidomos gjuha vulgare me fjalor rruge, që përdoropozita, po lë pa mend çdo shqiptar për falsitetindhe absurditetin e argumenteve që përdor kjo opozitë.

Lind pyetja: Përse opozita bën gjithë këtë betejëpolitike? Përse ajo kërkon me çdo kusht dhe meçdo mjet të ruajë këtë kontroll mbi administratënzgjedhore, duke shkelur të gjitha marrëveshjet earritura dhe duke thyer çdo ligj, kod apo dhe vetëKushtetutën?

Pra, është koha t’i themi hapur arsyet e vërtetatë histerisë që mbizotëron në tekstet dhe në fjalimettuaja. Ajo është mjaft e thjeshtë. Zoti Rama kërkontë realizojë një ëndërr të tij, të vijë në pushtet jo mevota, jo me konkurrencë të ndershme, por në tavolinë,me manipulime. Ky njeri kërkon të kontrollojë, sipasskemës së tij, jo vetëm KQZ-në, por edhe zonat eadministrimit zgjedhor, ku në gjysmën e tyre synontë ketë raportin 4 me 3, ndërsa në gjysmën tjetërraportin 5 me 2, të cilat shtrihen edhe në qendrat evotimit, derisa në përmbyllje të procesit me grupete numërimit të ketë raportin 3 me 1. Pra, skemaështë e qartë. Populli të votojë, ndërsa zoti Ramatë komandojë dhe të numërojë, duke parallogariturrezultatin e zgjedhjeve.

Për këdo kjo sjellje e zotit Rama dhe e krejtopozitës do të dukej absurde dhe do të çudiste çdomendje normale që nuk njeh liderin e opozitës.

Për ne dhe për pjesën më të madhe tëshqiptarëve qëndrimi i Ramës dhe i ortakëve të tijnuk përbën më lajm, ai dëshmon edhe një herë meforcë atë çka ka dëshmuar e gjithë historia e tijpolitike: papërgjegjshmërinë dhe këmbënguljen përtë nënshtruar institucionet kundër interesave publike,

qoftë edhe partinë e tij në dobi të interesave të tijpersonale karrieriste.

Të nderuar kolegë, më lejoni të freskoj pakkujtesën e shqiptarëve dhe të sjell në vëmendjekohën kur në Bruksel diskutohej për liberalizimin evizave me Shqipërinë. Çfarë bënte opozita në këtëkohë? Cila ishte sjellja dhe qëndrimi i liderit të saj?Thirrje ultimative: hap kutitë, që të liroj vizat, dukevazhduar me grevat në bulevard dhe më tej melobimin kundër liberalizimit të vizave. Askush nukmund ta mohojë se një ngjarje e tillë është historiturpi në karrierën politike të Ramës. Besoj se kjodo t’i bëjë të ulin kokën edhe ata që e ndoqën pas.Është e pamundur që në ndonjë histori politike tëgjesh një të ngjashëm me zotin Rama, që të luajëdhe të shkelë ëndrrën më të bukur të popullit të vet.Historia nuk mbaron me kaq. Zoti Rama, në të njëjtinstil, me të njëjtin qëllim, duke shpërdoruar besimine deputetëve të tij, shkeli dhe luajti përsëri me njëëndërr tjetër të shqiptarëve, ëndrrën e integrimit.Ishte urdhri i Ramës që i detyroi deputetët e opozitëstë mos votonin 3 ligjet që BE-ja i kishte kusht përintegrimin e vendit. Përse ky njeri është kundërliberalizimit të vizave dhe lëvizjes së lirë tëshqiptarëve? Përse ai e kundërshtoi me forcë këtëlëvizje? Çfarë e shtyn Edi Ramën të bllokojëintegrimin e vendit? Unë nuk mund të marr përsipërtë gjej shkaqet e vërteta të kësaj urrejtjeje, por njëide duket qartë në këtë ndodhi, ajo është një historihumbjeje në të gjitha betejat. Ai është i paaftë tëndërtojë programin konkurrues, i paaftë të pranojëzgjedhje të lira, i paaftë të përballet denjësisht mehumbjet. Ai jo se kërkon alibi humbjeje ose fitore tëndërtuar në tavolinë përmes një megamanipulimi meanë të administratës zgjedhore.

Zgjedhjet e 23 qershorit po afrojnë. Edi Ramadhe krejt opozita kanë dhënë alarmin. “Jemi tëhumbur”, thonë me njëri-tjetrin. Nuk solli asgjëpozitive as aleanca e re e krijuar, madje shenjatjanë se kjo aleancë e re i fundosi edhe më shumëPartinë Socialiste dhe zotin Rama. Në këto kushtee vetmja shpresë për zotin Rama në realizimin eëndrrës së tij kryeministrore është kontrolli iadministratës zgjedhore, pavarësisht marrëveshjesdhe kodit, pavarësisht frymës, pavarësisht cenimittë besimit të publikut aq të domosdoshëm në këtëproces.

Ne si maxhorancë jemi gati të zbatojmë merigorozitet marrëveshjet politike, të cilat janë asistuaredhe nga OSBE-ODIHR-i. Ato janë dhe mbeten nëthemel të të gjithë ngrehinës ligjore zgjedhore dhe

115


modelit të administratës zgjedhore të balancuar. Çdolëvizje që bie ndesh me këtë marrëveshje rrëzonngrehinën dhe për pasojë edhe zgjedhjet.Marrëveshja politike për zgjedhjet dhe pasojat ligjoreqë ajo sjell, ka dëshmuar se është mjaft edomosdoshme në disa zgjedhje të organizuara mëparë, kur administrata zgjedhore ishte e balancuar.Po kështu Kodi aktual Zgjedhor përcaktonsaktësisht se edhe zgjedhjet e ardhshme, thelbi iprocesit mbeten balancimi politik në administratënzgjedhore.

Së fundi, ju bëj thirrje, zotërinj opozitarë, t’i linihipokrizitë, të votojmë që të kthejmë ligjshmërinëdhe të rivendosim balancat! Nëse formula edisbalancimit ishte e vetmja shpresë juaja, atëherëduhet ta qani atë dhe të pranoni denjësisht humbjenmë 23 qershor!

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Skuqi!Zoti Baraj, urdhëroni!Besnik Baraj – Faleminderit!Sot të gjithë shqiptarët kanë kuptuar sërish të

vërtetën, që herë pas herë e kanë kuptuar, e arsyespse Shqipëria nuk e ka marrë statusin e kandidatitnë BE. Nëse Shqipëria startoi në vitin ‘91 në nivel tëbarabartë me të gjitha vendet e rajonit, sot ne vëmëre që jemi të fundit në Europë. Arsyeja është shumëe thjeshtë. Ne kemi një subjekt politik, kemi njëlider të këtij subjekti politik, i cili në vazhdimësi bënshkelje të ligjeve dhe nuk respekton kriteretthemelore për integrimin në BE, ato kritere që janëpërcaktuar në Kopenhagen, dhe ndër to është edhekryerja e zgjedhjeve të lira. Në fakt, është ky person,i cili në historinë e tij ka uzurpuar gjithmonë vendinnë drejtim të zhvillimit jodemokratik. Dukenqesharake thirrjet e PD-së se është PS-ja ajo qëpengon integrimin në BE. Kjo thonë është e lidhurme mosmiratimin e tri ligjeve. Në fakt, ne jo vetëmqë nuk kemi problem miratimet e ligjeve, por kemivetëm një problem, atë që KE-ja vazhdimisht eshpreh shumë qartë: implementimin e ligjeve. Nenuk arrijmë të zbatojmë ato ligje që janë themelorepër demokracinë dhe për funksionimin demokratiktë një vendi, prandaj janë fare pa vend thirrjet eJozefinës, duke afishuar përpara parlamentit se nekemi vonuar integrimin në BE. Pozicionimi sot i këtijsubjekti politik që kërkon të manipulojë zgjedhjetnë Shqipëri në një rol të tillë flet qartë për hipokrizinëdhe për faktin se ky subjekt politk, aktorët e tij, nukjanë të interesuar për integrimin e Shqipërisë, sepsetë integrohesh në BE, në radhë të parë duhet të

kryesh zgjedhje të lira dhe këtë vullnet Sali Berishadhe ekipi i tij asnjëherë nuk e kanë treguar.

Sot, duke dëgjuar fjalët e anëtarëve tëmaxhorancës, duket qartë që nuk ka asnjë arsyeargument ligjor, referencë ligji, ku të tregohet qartëqë kërkesa jonë është e padrejtë, përkundrazi tëgjitha komentet e kolegëve të mi kanë treguar qartëse kërkesa e tyre për të ndërruar anëtarin e KQZ-sëështë komplet e padrejtë. Thirrjet e tyre, edhe tëparafolësit, në lidhje me faktin që PS-ja kërkon tëmanipulojë zgjedhjet, i ngjan asaj thirrjes që popullie njeh shumë mirë në shprehjen “Hajduti thërretkapeni hajdutin.” Në fakt, thirrje të kësaj natyre nukjanë vetëm komike, por njëkohësisht edhe tërrezikshme. Janë komike, sepse realisht mehistorinë 20-vjeçare të kryerjes së zgjedhjeve nëShqipëri janë Partia Demokratike dhe lideri i saj qëi kanë deformuar ato. Po t’i referohemi historisë sëzhvillimit të zgjedhjeve në Shqipëri, duke filluar ngaviti 1992 në zgjedhjet lokale, ku u tentua që të mospublikoheshin zgjedhjet, duket qartë se fitoren ekundërshtarit ky subjekt politik kurrsesi nuk epranon. Në fakt, është ironike, por zgjedhjet endershme të vetme në këto 20 vjet faktikisht janëkryer në vitin 1991-1992, atëherë kur menaxher dhenë krye të punëve për realizimin e zgjedhjeve tëndershme nuk ishte Sali Berisha.

Në vitin 1996 u krye një shtrembërim dhe njëdeformim, një dhunë e jashtëzakonshme mbizgjedhjet. Ky ishte precedenti më i rëndë që ndodhinë Shqipëri, që bashkë me sistemin piramidal, efuti Shqipërinë në një hulli kaotike dhe solli si pasojërrënim të ekonomisë shqiptare dhe njëkohësishtshumë viktima. Më pas, në vitin 200,5 ne u njohëmme një deklaratë që bëri ministri i Brendshëm i asajkohe, i cili tha se në kombinat po vidhen zgjedhjet.Janë duke manipuluar, pra jo vetëm në pozitë, poredhe kur është në opozitë. Berisha dhe kompaniae tij manipulojnë zgjedhjet. E njëjta situatë ndodhinë vitin 2009, në 2011 dhe është e qartë arsyejapërse Sali Berisha nuk kërkon transparencë dhekërkesës sonë për hapjen e kutive gjithmonë nuk iupërgjigj. Kjo sepse në vitin 2009 dhe 2011 kanëvotuar njerëz të cilët nuk kanë qenë në Shqipëri.Ishte kjo arsyeja që, qoftë në 2009, qoftë në 2011edhe vlerësimet e faktorit ndërkombëtar për zgjedhjetnuk kanë qenë pozitive.

Ndërkaq, ne ndodhemi përpara një situate, kurtendenca për t’i manipuluar zgjedhjet është shumëe qartë, por realiteti shqiptar është i tillë që elektoratishqiptar, populli shqiptar, duke ndier në palcë

Viti 2013

116


problematikën e rëndë ekonomike, politike,shoqërore, mungesën e perspektivës së të rinjve,papunësinë e jashtëzakonshme, mungesën e rolittë shtetit për të mbrojtur të drejtat dhe sovranitetine këtij vendi, kanë bërë që jo vetëm socialistët, por,njëkohësisht, edhe pjesa e djathtë, një pjesë ekonsiderueshme e atij elektorati që ka votuar PartinëDemokratike, sot nuk është më me të. Këtë ne endiejmë dita ditës, e ndiejmë në kontaktet dhetrokitjet që bëjnë aktivistët e Partisë Demokratike,që vijnë në zyrat tona dhe kërkojnë bashkëpunimme ne. Prandaj jo ky komisioner, por asgjë nuk eshpëton sot Partinë Demokratike dhe Sali Berishënnga humbja e madhe. Nuk janë vetëm aleancat egjëra, që pa dyshim e kanë zbehur mundësinë qëPartia Demokratike të arrijë ndonjë fitore, por edhealeanca të tjera që do të vijnë nesër. Por erëndësishme është se populli, si një ortek, do tëmarrë pjesë në këto zgjedhje dhe nuk ka komisionerqë e shpëton Sali Berishën dhe kompaninë e tij ngahumbja e thellë.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Baraj!Urdhëroni, zoti Toçi!Fatmir Toçi – Dëgjojmë shpesh se politika

quhet edhe arti i të pamundurës. Të paktën, kështuthuhet. Dy javët e fundit në Shqipëri vërtetuampikërisht një gjë të tillë. Ngjante i pamundur njëkonfigurim i ri i forcave politike në Shqipëri dhengjante i pamundur më pas i gjithë reaksioni zinxhirqë do të pasonte një realitet të tillë. Nga të gjithaskenarët e mundshëm, të paktën KQZ-ja ngjantese do të ngelej jashtë. E formatuar nga politika, ngamomenti i zgjedhjes së anëtarëve të saj, dukej senuk do të kishte absolutisht asnjë mënyrë për tëndërhyrë aty. E megjithatë, kjo ndodhi rrufeshëm,ashpër, pabesisht dhe barbarisht. Cila ishte arsyejae këtij sulmi të paskrupullt ndaj një institucioni tëpavarur ligjërisht? Balancimi politik i këtij institucionidhe “vazhdimi i të drejtës së qeverisë për tëadministruar dhe kontrolluar procesin zgjedhor dherezultatin e zgjedhjeve”, as më pak e as më shumë,por një grusht i bardhë shteti në pallat. Përpjekja editëve të fundit të Sali Berishës për të rrëmbyer njëanëtar të KQZ-së është një tentativë e pastër e tijpër të uzurpuar këtë institucion përpara zgjedhjevetë 23 qershorit, në mënyrë që të përsërisë historinëe manipulimeve. Duke parë se nuk i ka ngelur rrugëtjetër për të fituar më 23 qershor, Berisha po luanqë tani kartën e manipulimit dhe të tjetërsimit tëvotës. Ky nuk është supozim apo hamendësim, por

është realitet i shprehur hapur, pa shumë diplomaci,pa bërë përpjekje për të gjetur argumente ligjore,sepse ato nuk ekzistojnë. Nuk bëhet fjalë përstandarde zgjedhore, pasi dihet që Berishës nuk iinteresojnë fare standardet dhe nuk i kanë interesuarasnjëherë, por vetëm fitorja, qoftë edhe minimale,qoftë edhe duke blerë ndonjë deputet apo parti qëinteresat i kanë deri te dera e shtëpisë apo edheqoftë duke përdorur dhunë. Standardet janë kthyerpërfundimisht vetëm në slogane. Janë maska përtë fshehur manipulimin. Duke iu referuar KoditZgjedhor, pikërisht nenit 18 të ligjit, shohim se atyjanë të shprehur shumë qartë kriteret e zgjedhjes sidhe arsyet e largimit apo shkarkimit nga KomisioniQendror i Zgjedhjeve të anëtarëve të tij. Me votimKomisioni Qendror i Zgjedhjeve i propozon Kuvenditshkarkimin e një anëtari të këtij institucioni në rastetkur, dihet tashmë, ka munguar dy herë edhe nëmbledhjet e këtij komisioni, ka shkelur ligjin dukekryer veprimtari politike, kur dënohet me vendim tëgjykatës për raste krimesh, në flagrancë, kur cenonveprimtarinë e KQZ-së me veprimet apo mosveprimete tij.

Kodi Zgjedhor nuk përcakton në asnjë rast qëanëtari i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve tëndryshohet sa herë ndryshon kompozicioni politiknë Kuvend gjatë periudhës së mandatit 6-vjeçar.Lëvizja e papritur e maxhorancës dhe sulmi i saj ipaskrupullt ndaj një institucioni të pavarur nuk gjenmbështetje, madje as interpretime në asnjëdispozitë të Kodit Zgjedhor.

Ky propozim bie ndesh hapur me nenin 18 tëKodit, që parashikon shprehimisht rastet endërprerjes para kohe të mandatit të anëtarit të KQZ-së. Një miratim i një propozimi të tillë do të krijonteprecedentin për lëvizje të tilla në periudha tëndryshme, para ose pas zgjedhjeve, në varësi ngamaxhoranca dhe opozitat që krijohen dhe që mundtë ndryshohen si rezultat i zgjedhjeve ose i kalimittë partive parlamentare nga një forcë te tjetra.Komisionet zgjedhore të të gjitha niveleve nga qendramë e vogël e votimit e deri në KQZ, sipas KoditZgjedhor, vërtet që krijohen në bazë të propozimevetë partive politike përkatëse, por kjo mënyrëzgjedhjeje nuk lë asnjë shteg për nisma përzëvendësimin e anëtarit të KQZ-së të propozuar nganjëra apo tjetra forcë politike.

Është e qartë nga ligji se nuk ka asnjë nen tëKodit Zgjedhor që të legjitimojë nisma apondërmarrje të tilla. Nëse do të duhej të zbatohej njëpraktikë e tillë, me siguri do të ishte ligjëruar me

117


një normë ligjore të veçantë, në të kundërt në ligjtheksohet pavarësia që duhet të kenë këtokomisione dhe detyrimi i tyre për të zbatuar vetëmligjin. Mjafton të kujtojmë nenin 13, pika 4 të KoditZgjedhor, betimin e anëtarit të KQZ-së përparaKuvendit, se do të ruajë paanësinë në kryerjen edetyrës si anëtar i Komisionit Qendror të Zgjedhjevedhe do të tregojë profesionalizëm në kryerjen e saj.Në Kodin Zgjedhor, i cili, siç dihet është miratuarme konsensusin e të dyja palëve, nuk shprehet dhenuk parashikohet se mandati i një anëtari të KQZ-së mund të ndërpritet para kohe, në rastin kur paraose pas zgjedhjeve periodike ka shkëputje oselargime të partive të maxhorancës apo opozitësparlamentare, që, sipas Kodit, kanë të drejtë tëpropozojnë anëtarë në komisione zgjedhore.

Një argument tjetër është se Kodi Zgjedhor nukmund të ndryshojë 6 muaj përpara zgjedhjeve përshkak të oreksit të kreut të maxhorancës Berishaapo sepse kësaj force politike, që e ka kapur robShqipërinë, nuk i dalin llogaritë. Për ta bërë më tëqartë këtë masë ligjore, që jep garanci për pavarësinëe anëtarëve të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve,mund të japim një shembull: prokurori iPërgjithshëm vërtet zgjidhet nga një shumicë ecilësuar, por ai ligjërisht dhe teorikisht nuk ështëshërbëtor i saj. Po kështu edhe disa institucione tëtjera të pavarura. Shumica që vjen, e cila konfirmohetnga zgjedhjet pasardhëse, nuk mund të shprehetpër lirimin e tij nga detyra. Ky është një prej parimevebazë në një shoqëri demokratike për vijimësinë eshtetit. Në rastin e Komisionit Qendror të Zgjedhjevenuk jemi përballë asnjërit prej shkaqeve qëparashikon ligji për lirimin dhe shkarkimin e ndonjëanëtari të saj. Po pse po e kërkon PD-ja dhespecifikisht kreu i saj, Berisha, një gjë të tillë? Ështëe thjeshtë fare. Kishte planifikuar të ndërtonte meLleshin një komision qendror zgjedhjesh alla Ristan,çka u detyrua ta bënte rrugës. E padurueshme ngapikëpamja etike e politike kjo që po bën Kryeministrii qeverisë së borxhit dhe borxheve. Nuk mjafton KQZ-ja si një treshe arbitrash të shitur përpara ndeshjesapo dikasteri përgjegjës për përgatitjen e zgjedhjevesi një stan që kishte një Pon dhe tani na u bënë 3ponë apo një stan me 3 ristanë, siç thuhet ndryshenë popull, por krijon qeveri, ndër të tjera me votat edy socialistëve, të cilët 3 vjet më parë, me sakrificëne urisë, kërkonin largimin e tij, plus votën e njëdeputeti tjetër që ka 4 vjet që e shikon me inatkryetarin Rama si të ishte vjehrra e tij, ndërsaBerishën si një mullixhi të kënaqur që e përplas

thes më thes të miellit.Berisha këtë gjë e quan normale. Ky është

vetëm fillimi. Merreni me mend se çfarë ka ndërmendt’i punojë këtij populli e këtij vendi tani, gjatë dhepas procesit të zgjedhjeve. I ka përdorur këtomarifete në historinë e 23 vjetëve të fundit dheçuditërisht ka qëndruar në pushtet. Në mënyrë tëveçantë gjatë 4 vjetëve të fundit revani i tij ka qenë ishfrenuar për një pushtet të pakufizuar mbase dukemenduar se po i vjen fundi i pushtetërimit. Dëshirae tij, atje ku është, në majën e pushtetit, është qët’i vendosë nën këmbët e veta të gjitha pushtetet.Shikoni si sillen dhe si veprojnë sot të gjithapushtetet në raport me Berishën, të ashtuquajtura“të pavarura”. Përveç opozitës, aktualisht ai ka nënkontroll tërësisht pushtetin ekzekutiv, të gjithëministrat, zëvendësministrat dhe drejtorët janë tëvetët. Ka policinë, ka Shërbimin Informativ, kaorganet e drejtësisë, prokurorinë dhe gjykatat.Tashmë do që të uzurpojë edhe KQZ-në, që ristanëte tij atje të firmosin rezultatin që ai do të dëshirojëme 23 qershor.

Gjatë këtyre viteve ai uzurpoi një nga njëpushtetet në dukje të pavarura, sikurse ka qenëShërbimi Informativ, prokuroria, gjykatat, KLD-ja,KLSH-ja, Presidenca dhe një pjesë ekonsiderueshme e mediave. Shqiptarët janë njohurtashmë me reagimin e menjëhershëm tëndërkombëtarëve, të cilët e kanë kundërshtuar hapurtentativën e PD-së për të zëvendësuar anëtarin eKQZ-së. Në mënyrë të prerë, si Uashingtoni,nëpërmjet ambasadës së SHBA-ve në Tiranë, ashtuedhe Brukseli, nëpërmjet zëdhënësit të komisionaritFyle, kanë kërkuar që maxhoranca të tërhiqet pasivendimet duhet të merren me konsensus.

I trembur nga matematika e shifrave, i tkurrurnga xhelozia, gjunjëdridhur nga pesha e antiplumbitnë trup, që nuk e heq as natën, i lodhur nga psikika,ku stimulantët dhe ilaçet nuk i bëjnë më efekt,Berisha do të dojë të vijojë më pas me të njëjtin stilme komisionerët e niveleve të dyta e të treta tëvotimit dhe të numërimit, sepse e di që nuk ka mëasnjë shans që t’i shpëtojë gjykimit popullor sapotë lërë pas shpine xhamat e blinduara të zyrës sëtij.

Do të kërkonit ta mbyllni këtë proces me forcësiç keni vepruar në të gjitha rastet gjatë këtyre viteve,por edhe forca ju ka shteruar. Do të donit ta bënishpejt, por koha juaj ka skaduar. Ky është një grushtshteti dhe grushtit do t’i përgjigjemi me grushtin elogjikës dhe të gjuhës së ligjit. Po shkoni të vini

Viti 2013

118


vetulla, por ju paralajmërojmë se po rrezikoniqartësisht sytë tuaj. Ne po bëjmë detyrën tonëpërpara shqiptarëve duke paralajmëruar për rrezikunqë u kanoset zgjedhjeve të 23 qershorit.

Reagimi i Brukselit dhe i SHBA-ve jep shpresëpër t’i thënë ndal një butaforie të re zgjedhore që dota linte sërish jashtë dyerve të Evropës.

Faleminderit!Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Toçi!Zoti Bano, keni fjalën.Ilir Bano - I nderuar zoti drejtues i seancës,Të nderuar zotërinj deputetë,Po e them që në fillim që është një debat që as

e kam pritur e as e kam menduar, një debat për njëçështje shumë të qartë, e cila është zgjidhur njëdekadë më parë, pas shumë e shumë përpjekjeshtë opozitës së atëhershme, sot shumicë, dhe pasdisa zgjedhjeve të manipuluara të kryera ngashumica e atëhershme, sot opozitë. Ky është njëkundërshtim absurd i çdo shkronje dhe i gjithë frymëssë Kodit Zgjedhor dhe kjo frymë, sikurse dihet ngatë gjithë, edhe nga ata që e kundërshtojnë, ështëadministrimi dhe kontrolli i barabartë, shumicë-pakicë, i të gjithë procesit zgjedhor.

Këtu dhe në komision u përdorën me tepri, siasnjëherë, shprehje fyese, demagogjike, folklorikevetëm për të mbuluar qëllimin që ështëvetëdemaskues dhe krejt i kundërt me frazeologjinëe përdorur pa përmbajtje.

Por jashtë kësaj frazeologjie çfarë diskutojmë?Çfarë doni ju që të pranojmë, zotërinj të opozitës?Kërkoni të rikthehemi në vitet 2000-2001? Kërkoniqë të gjitha institucionet e administrimit tëzgjedhjeve koalicioni ynë të përfaqësohet në mënyrësimbolike? Kërkoni që jo vetëm të jetë në pakicë,por pa asnjë mundësi të jetë pjesë e vendimmarrjes,sepse ju kërkoni që komisionet e zonave të jenë 5me 2, që nuk ke të drejtë as të kundërshtoshvendimmarrjen? Çfarë lloj zgjedhjesh do tëzhvillojmë? Ku jetojmë, në Shqipëri apo në një botëimagjinare që nuk ekziston?

Arritjen kryesore, garancinë kryesore tëshmangies së manipulimit të votës së qytetarëve,baraspeshën e përfaqësimit në komision, doni tashkatërroni me përralla mbi gjoja zbatimin e ligjit,duke pasur synim pikërisht shkeljen flagrante të tij.

Pikërisht ju, që edhe pas vitit 2005, pranuat dherikonfirmuat modelin e balancimit politik të KQZ-sënë raportin 4 me 3, çka mbeti bazë për çdo reformëzgjedhore konsensuale të bërë në vazhdim. Ditët efundit menjëherë ndryshuat qëndrim, ngulmoni se

nuk ka rëndësi sa anëtarë komisionesh propozohennga çdo grup politik, duke nënkuptuar se mund tëpropozohen të gjithë nga ju, se pas zgjedhjes apoemërimit të tyre ata janë automatikisht vetëm dhethjesht zbatues të ligjit, se nuk ka asnjë mundësi,qoftë edhe teorike, ta shkelin atë dhe të mbrojnëinteresat e partive të caktuara. Ose ndryshe, jupohoni që modeli i balancimit politik nuk është mënë themel të ngrehinës ligjore zgjedhore dhe jashtëdemagogjisë e fjalëve shterpë propozoni të rikalojmënë formulën e monopolit politik mbi të gjithë procesinzgjedhor.

Nuk po ndalem në praktikën e trishto tëzgjedhjeve të viteve 2000-2001, kur ju zbatuat këtëformulë, por po pranoj për një moment si të vërtetëkëtë mashtrim që bëhet ditën me diell, një mashtrimaspak i zgjuar. Nëse do të ishte ashtu, duke marrëpseudoargumentin tuaj si të vërtetë, atëherë përsee bëni gjithë këtë zhurmë? Nuk ka rëndësi qëzëvendësohet një anëtar pasi, sipas jush, kushdoqë të jetë, kushdo që ta ketë propozuar, ai do tëdepolitizohet tërësisht, jo vetëm në KQZ, por edhenë komisionet zonale, të qendrave të votimit, tëgrupeve të numërimit etj.

Por ju vetë e dini që kjo është shumë egënjeshtërt për t’u pranuar, përveçse është tërësishtnë kundërshtim me atë çka kemi arritur deri tani,dhe e përsëris kjo është arritja më e madhe për tërritur besueshmërinë e zgjedhjeve.

Është interesante të dallosh se edhe nëdiskutimet tuaja, ju ju shpëton shpeshherë e vërteta.Shumë diskutantë herë pas here shprehen: “anëtariynë në KQZ”, anëtari i LSI-së në komision”, etj.

Zotërinj, kur u kundërshtua nisma jonë nëkomision më erdhi ndërmend një ndër argumentetqë solli zoti Rama për domosdoshmërinë ekoalicionit të PS-së me LSI-në. Ai u shpreh se kykoalicion do të shërbente edhe për mbrojtjen e votavedhe për shmangien e manipulimit. Të them tëvërtetën kur e dëgjova u habita, duke e ditur sendryshimet në krahët politikë nuk mund të prishninbalancimin politik të KQZ-së, balancim që duhejrivendosur sikurse po veprojmë sot. Por, pavarësishtkësaj, mendoj se edhe me këtë thënie të zotit Ramabien poshtë të gjitha diskutimet e deputetëve të PS-së me të gjithë fjalorin e përdorur.

Sipas zotit Rama, i njëjti anëtar i LSI-së, kurështë në koalicion me PD-në nuk zbaton ligjin dhekur është në koalicion me ju, papritur është garancipër zgjedhjet. Pra, sipas kryetarit tuaj, paska rëndësiraporti politik i përfaqësimit në KQZ, pavarësisht se

119


ai e mendon këtë raport politik tërësisht ndryshenga ne. Ne kërkojmë balancim politik, ai kërkonmonopol të përfaqësimit politik, monopol në përbërjedhe vendimmarrje.

Situata është e qartë. Shqiptarët janë mjaft tëzgjuar për të kuptuar se cila forcë dëshiron tëuzurpojë institucionet zgjedhore me qëllimmanipulimin e tyre dhe fitoren në tavolinën enumërimit të votave dhe cila forcë është e angazhuarpër zgjedhje me standarde të palidhura me rezultatin.Ju zgjedhjet dhe standardin i keni në funksion tërezultatit. Por rezultatin PD-ja e ka mbështetur nëato çka ka arritur deri më sot dhe çfarë ofron në tëardhmen. Për këtë arsye ne kërkojmë njëadministratë zgjedhore të balancuar ku mos tëvendosin vetëm përfaqësuesit e shumicës, por çdovendim të merret me konsensus nga të gjitha forcatpolitike, në kundërshtim me atë që propozoni ju.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli - Faleminderit!Zoti Astrit Beci e ka fjalën.Astrit Beci - Zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Për të gjithë ne situata e sotme është një situatë

absurde. Ajo është absurde që në fillim, sepseemërimi dhe lirimi i anëtarit të KQZ-së bëhet me tënjëjtin numër vendimi. Është absurde në vazhdim,sepse me këtë precedent KQZ-ja u dashka tëndryshojë sa herë ndryshojn maxhoranca. Ështëabsurde deri në fund, pasi nuk njeh pavarësinëinstitucionale.

Institucionet e pavarura si themel i demokracisëdhe i shtetit rrezikojnë sot të shemben, sepsekërkohet që ligjvënësi të jetë nën ekzekutivin, sepsekërkohet të politizohet administrata zgjedhore. Sotnë këtë seancë të paligjshme kërkohet realizimi iskemës së vjedhjes në tavolinë. Sot rrezikohenzgjedhjet e lira dhe shkohet drejt politizimit tëskajshëm të shoqërisë. Sot ne jemi këtu për t’uthënë të gjithë shqiptarëve se vota e lirë është mbigjithçka, se vota e lirë është në rrezik, se s’duhetdhe s’do të lejojmë që të cenohen institucionet epavarura dhe as të zgjedhurit në këto institucione.

Ishte për të qeshur dhe qarë njëkohësisht kurshihje se si anëtarit të KQZ-së i kërkohej dorëheqja,i kërkohej të deklaronte se ishte mirë me shëndet,nuk kishte kryer veprimtari politike, nuk kishtemunguar dy herë në mbledhje dhe nuk ishte dënuar.Mirë që i tha se kjo qeveri dhe mediat që ajokontrollon të bëjnë edhe të sëmurë, apo të vënë

mungesa kur je në mbledhje, apo ta quajnëveprimtari politik vetëm se sheh “Portokallinë”.

Nëse kishte probleme me zgjedhjet, një prej tyreishin fletët e votimit të kontestuara. Nëse deri taniflitej për fletë votimi, tani flitet për anëtar të KQZ-sëtë kontestuar.

Dje pamë në një televizion në Shkodër se sitrajnoheshin të moshuarit për të votuar dheçuditërisht u mësohej të votonin PD-në. Deri kurkështu? Prej 22 vjetësh zhvillojmë zgjedhje meprobleme. Këtë vit problemet i kemi filluar pa filluarzgjedhjet. Sot në vitin 2013 tregoni se s’mund t’ibëni dot zgjedhjet pa probleme.

Nisma e PD-së për shkarkimin e anëtarit tëKQZ-së është antikushtetuese. Në thelb, ajo s’bëngjë tjetër, veçse dhunon politikisht KQZ-në. Anëtarii KQZ-së ka mandat 6-vjeçar dhe të drejtërizgjedhjeje, update-tohet dhe nga ai moment aiështë nëpunës i shtetit, është një gjykatës përçështjet zgjedhore.

Me debate si ky i sotmi, me pseudoçështje dhepretendime jokushtetuese ju kërkoni të politizoniinstitucionet e pavarura, kërkoni të thoni që ky venddo sundimtar dhe se sundimtari mund të bëjë ç’tëdojë. Doni të mobilizoni militantët duke u thënë seme votën e popullit mund të bëjnë ç’të duan, mundta devijojnë, mund ta përdhosin, mund ta përdorinsi të duan dhe s’u thotë gjë kush. Por hesapet janëbërë gabim. Iku koha kur popujt mbaheshin në terrinformativ. Koha e diktaturës komuniste ka marrëfund dhe ne nuk do të lejojmë një tjetër.

Ne sot e dimë mirë se nuk ka asnjë dispozitëligjore në Kushtetutë që të nxisë interpretimet qëBylykbashët kërkojnë të bëjnë. Përkundrazi, parimibazë i Kushtetutës është ai i ndarjes së pushtetevepër të siguruar balancat aq të nevojshme. Por kurmaxhoranca kërkon të dominojë e të kontrollojë tëgjitha pushtetet dhe institucionet, atëherë nuk kademokraci kushtetuese.

Përfaqësuesi ynë në KQZ, zoti Denar Biba,deklaroi publikisht se shumica e bindur në Kuvende mbyti foshnjën e pavarësisë institucionale të KQZ-së. Ky reagim, i quajtur politik prej maxhorancës,ishte në të vërtetë një qëndrim që Denarin duhej tabëjë krenar, duhet të na bëjë ne krenarë përpërfaqësimin tonë dinjitoz në KQZ.

Veprimi i sotëm është një tjetër bëmë e kësajqeveria që po kërkon të jetë uzurpatore e pushtetitligjor. Por, asgjë nuk iu shpëton nga humbja, asKQZ-ja, as lotimi, as zonja Lleshi.

Faleminderit!

Viti 2013

120


Jozefina Topalli - Faleminderit!Zoti Ruli, urdhëroni, keni fjalën!Genc Ruli - Të nderuar deputetë,Në fakt, tej retorikës rutinë që përdoret më së

shumti në këtë Parlament, ndoshta me patetizëmmë të theksuar, sigurisht duke qenë se qari që mundtë dalë nga kjo seancë për opozitën mund të jetëshumë i madh, kemi një problem para. Sot të dyjapalët mund të kishin prononcimin: A jemi që të prishetmarrëveshja e vitit 2003 dhe parimi i vendosur që nëKodin Zgjedhor të mëparshëm dhe i rikonfirmuar nëtë gjitha ndryshimet e kodeve të tjera zgjedhore,apo jo? Në Kodin Zgjedhor është caktuar që ngrihetnjë trupë administrativo-teknike, që është KQZ-ja,por në të vërtetë (të mos fshihemi pas gjethes sëfikut) është një trupë që zgjidhet nga partitë dheështë në formimin e saj e dominuar nga sensi ipërzgjedhjes partiake. Asnjëri nga ne nuk kapropozuar për në KQZ ndonjë njeri që e ka zgjedhurkomisioni i zgjedhjes së nëpunësit civil përnëpunësin e nivelit të tretë të ministrisë x apo tëbashkisë y.

Përkundrazi, kemi çuar njerëz të garancisëpolitike ndaj partisë përkatëse që është bërëpropozim. Pra nëse sot PS-ja do të thotë, jo siç eartikulon, por siç në fakt mendohet se është qëndrimii saj, se nuk është më për marrëveshjen dhe për njëKQZ të balancuar politikisht, atëherë e thotë troç:“Jemi për ndryshim të Kushtetutës dhe, por ramëdakord ne, hajde të fillojmë të ndryshojmëKushtetutën, për aspektin e zgjedhjeve dhendërtimin e të gjitha principeve të zgjedhjeve dheadministratës zgjedhore”. Nëse jeni për të mbajturatë marrëveshje që kemi pasur, të legjitimuar në njëKod Zgjedhor, i cili e rikonfirmon disa herë parimin ebalancimit politik, atëherë çfarë po kërkojmë? nësekërkojmë të mbajmë marrëveshjen dhe kodin në fuqi,të mos guxojmë ta prekim, por t’i heqim kodit atëqë është baza, pra balancimin politik të palëve. Nukka pse të mos jemi të ndërgjegjshëm, të paktën neqë jemi ligjvënësit dhe votuesit. KQZ-ja është krijuarnga ne pikërisht për të futur atë element kumosbesimi i madh politik tradicional nuk na detyroiasnjëherë që procesin zgjedhor t’ia adresonim njëtrupe thjeshtë administrative, por t’ia linim një trupetë përzgjedhur politikisht partiake.

Meqenëse partitë ruhen nga njëra-tjetra, kemivendosur parimin “Ruajtja më e mirë është kontrollireciprok që realizohet nëpërmjet balancimit politiknë këtë KQZ., në këtë aspekt, nuk keni vënë dyshim.Megjithatë të prishim balancimin politik pa ndryshuar

marrëveshjen dhe pa prishur kodin, më duket se jovetëm që nuk ka logjikë, por as sens, dhe nësefjala “trup” u përdor shumë herë, që në fakt nuk ishtevendi për t’u përdorur, turpi është pikërisht këtu – juthoni: “Hajde të ndryshojmë marrëveshjen” dhe dalimme një KQZ si ajo që kemi pasur në vitin 2001, ecila gjoja përzgjidhej në mënyrë teknike (sepropozonin edhe universitet), por që në fakt nuk qeasnjëherë teknike dhe krijonte një dominim absoluttë njërës palë mbi tjetrën. Sot nuk e kemi këtë gjë.Edhe atë marrëveshje nuk e arrini dot pa ne, poredhe ne nuk kemi ndërmend të shkojmë te ajomarrëveshje.

Ne themi se ky sistem zgjedhor, siç kafunksionuar nga viti 2005 e këtej (le t’i vëmë njëqindetiketime), ka rezultat shumë më garantues përsecilën palë, për votën që hidhet dhe për mënyrënse si administrohet teknikisht procesi zgjedhor. Nuku përmend nga asnjëri prej kolegëve të opozitës qëKodi Zgjedhor nuk e ka të shenjtë parimin ebalancimit politik. Në fakt, ai e ka parakonditën efunksionimit të pushtetit, përderisa parashikon seedhe kur ndodh rotacioni politik, pra me votënelektorale atje poshtë, dhe rikonfigurohetmaxhoranca, atëherë natyrshëm dhe automatikishtdo të rikonfigurohet edhe KQZ-ja nëpërmjetrotacionit të kryetarëve. Kryetarin e merrmaxhoranca e radhës që del nga votimi. Pse vetëmnë një pikë të gjetur me një lupë të një formalizmijuridik mundoheni ndërtoni gjithë atë mbrojtje tëpambrojtshme, dhe nuk thoni troç se nuk e donivetëm për këto zgjedhje? Vetëm se ju ka ardhur“zogu në derë” mbani parimin e sanksionuar në kod.Ajo që kërkohet nuk është gjë tjetër vetëm njëvazhdim i serialit që të mund të kapësh në tavolinëatë që nuk e kap dot në betejën e votave. E bëtë nëvitin 2007 me tjetër pretekst, e bëtë në vitin 2009me po tjetër pretekst dhe e përsëritët edhe në vitin2011 me pretekstin që po e hidhni këtu. Tingëllimiështë: vërtetë kjo gjë na erdhi si papritur, madjepaksa e vjedhur, por meqë mund të gjejmë një sebepligjor, le ta mbajmë këtë gjënë e vjedhur. Ështëuzurpim. Nga ana tjetër është njëlloj si në KodinFamiljar, që kur bëhet divorci, partnerët marrinmbiemrat dhe secili ikën në punë të vet. Meqë divorcipolitik u bë nga pala që iku, le ta marrë mbiemrin efamiljes së origjinës dhe të shkojë atje ku duhet tëshkojë, por jo të deklarojnë se nuk janë më nëqeverisje. Ata as nuk u thonë, për hir të dinjitetitpolitik, as zëvendësministrave të vet, as prefektëvee as anëtarit të KQZ-së që të japin dorëheqjen. Për

121


më tepër ajo palë, ndoshta pa i treguar parlamentit,ka sjellë një njeri i cili sipas ligjit, nuk duhej të ishtevotuar.

Kemi një dekret të Presidentit Moisiu për atënjeri. Duke qenë i shkarkuar nga funksioni siprokuror, nuk duhej në asnjë mënyrë të ishte kandidatpër anëtar të KQZ-së. Zogu që iku nga njëri kafazdhe shkoi te tjetri nuk është qari që ju jep momentidhe mos mendoni se do ta kapni momentin me qar.Nuk keni bërë asnjë ankim që nga viti 2003 e këtejse principi i fiksuar i balancimit politik është i gabuardhe që në atë balancim politik, në KQZ, kamaxhorancë me votën e kryetarit. Nuk po guxonias sot ta bëni këtë ankim, megjithëse mund të jetëe ligjshme të thoni: “Duam tjetër sistem, nuk duammë këtë që kemi sot”, por në fakt thoni: “Jo, brendakëtij sistemi të heqim atë që është trungu kryesor ikëtij sistemi, prandaj ta marrim”. Kjo që po kërkohetështë vetëm një dominim i uzurpuar i KQZ-së, i tëgjitha KZAZ-ve dhe i të gjithë administratës qëvazhdon më tej, të cilën nuk e ka pasur asnjë partipolitike që nga viti 2005 e deri më sot. Nëse doni tëkeni atë votë më shumë që ka maxhoranca (që iajep ligji), bëhuni maxhorancë me votë, pastaj ejanita kërkoni këtu. Kjo është logjika e të bërit politikëdhe mbi bazën e kësaj ngrihen si dinjiteti ashtu dheturpi politik. Bëni atë që ju takon!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ruli!Urdhëroni, zoti Tare.Auron Tare – Faleminderit!E nderuar, zonja Kryetare,Të nderuar zotërinj deputetë,Ka disa orë që deputetët e PS-së po shpjegojnë

qartësisht në aspektin juridik problemin që po ndodhnë KQZ me anëtarin shumë të diskutuar. Ndërsadëgjoj kolegët demokratë, të jepet përshtypja sekjo është një çështje rutinë dhe një çështje e cilanuk ka përse të diskutohet. Unë doja të sillja nëvëmendjen tuaj diçka që më bën të dyshoj se kjonuk është një çështje rutinë, por është një çështjeshumë më thellë se kaq. Nëse kjo çështje do tëishte kaq rutinore dhe e thjeshtë sa e sjellin kolegëtdemokratë këtu në Kuvend, atëherë përse qeveriaka hedhur në përdorim kartën e grupit të lobingut tëPodesta-s? Nëse shikoni këtë grup lobingu, i cili kadisa vite që operon në favor të qeverisë shqiptaredhe nëse shikon aktin e regjistrimit, duket qartë seai bën lobing për Republikën e Shqipërisë. Nëse jukeni parë dhe lexuar kohët e fundit në media,shikohet një aktivizim i këtij grupi lobingu për këtë

çështje, për çështjen e anëtarit të diskutueshëm tëKQZ-së. Nëse shikoni regjistrimin e këtij grupilobingu, mund të lexohet qartë se ky grup (po elexoj nga faqja e printuar): “Bën konsulencëstrategjike për lidhjet e forta të Shteteve tëBashkuara të Amerikës, të institucioneve dheqeverisë së saj me Shqipërinë, si edhe ndihmon nëkomunikimin e çështjeve prioritare të marrëdhënieveShqipëri- Amerikë”. Ndërkohë, ditët e fundit kaqarkulluar në mediat ndërkombëtare, një lajm, i ciliështë botuar edhe në mediat tona se, ky gruplobingu po informon mediat ndërkombëtare mbiproblemin e madh që po diskutohet për anëtarin eKQZ-së. Do të dëshiroja të lexoja disa fragmentenga ky e-mail, i dërguar nga zyra e Podesta-s, nënemrin e një zotërie Anderson, i cili shkruan: “Dymuaj para zgjedhjeve po bëhet një debat mbipërkatësitë partiake të një anëtari të KQZ-së. Kalimii LSI-së në krahun tjetër kushtëzon dhe lëndon nëmënyrë dramatike ekuilibrin politik të KQZ-së dhetë 89 komisioneve zgjedhore rajonale, anëtarët e tëcilëve janë zgjedhur me logjikë partiake. Është fjalapër komisionet që kanë një rol vendimtar për tëluajtur kur të vijë puna për të bërë të vlefshme dhelegjitime rezultatin e zgjedhjeve parlamentare më23 qershor”. I gjithë ky fragment që lexova, ishkëputur nga një e-mail i dërguar mediavendërkombëtare nga ky zotëri, tregon qartë se çështjae anëtarit të KQZ-së, nuk është një çështje rutinëdhe që është e paraparë nga marrëveshjet emëparëshe, por një çështje që po i djeg shumëqeverisë për problematikat që kjo do të artikulojëmë vonë. Prandaj mendoj se çështja e anëtarit tëKQZ-së, nuk është një çështje rutinë, por një çështjepolitike, vendimtare dhe një marrëveshje e kryer ecila nuk mund të ndryshojë.

(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.) Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Tare!Zonja Topalli, keni fjalën.Jozefina Topalli - Të nderuar zotërinj deputetë,Ju dëgjova me shumë vëmendje që të gjithëve.

Ndonjëri tha: “Atentat ndaj ligjit”, ndërkohë që sotunë jam vënë në dijeni të ekzistencës së një dekretiqë është akti më i lartë ligjor, të Presidentit tëRepublikës, jo presidentit të sotëm, por Moisiut, icili me propozim të prokurorit të Përgjithshëm, DhoriSollaku, anëtar i Asamblesë së Partisë Socialistesot, pra është udhëheqës i forumit tuaj të partisë,kërkon: “Shkarkimin e Ilirian Muhos”, për shkak sezotëria e tij kishte mbyllur dosjet e njërit prejkriminelëve më të mëdhenj dhe të rrezikshëm të

Viti 2013

122


Fierit. Ndërkohë, unë, ti dhe secili prej jush duhetta konsideroni këtë një atentat ndaj parlamentit. Apoti nuk ndihesh i fyer që të ka mashtruar propozuesi,që sot e ke në koalicion? Propozuesi që ka sjellëpër anëtar të KQZ-zë Ilirian Muhon, na ka mashtruarne, ka mashtruar anëtarët e Komisionit të Ligjeve,ju ka mashtruar ju, të nderuar miq, ju, zonja dhezotërinj të opozitës! Si Kryetare e parlamentit, gjykojse ky është atentati më i madh që i bëhet njëparlamenti. Propozuesi ka mashtruar. Ilirian Muho,i propozuar si anëtar i KQZ-së, ka gënjyer, kamashtruar parlamentin me CV-në e tij, ku nuk tregonse është i shkarkuar nga Presidenti i Republikësme propozim të prokurorit të Përgjithshëm, DhoriSollaku, i cili është juaji dhe jo yni.

Ju këshilloj të shkoni dhe të lexoni relacionin.E treta, zonja dhe zotërinj deputetë, seanca

dëgjimore është një akt betimi. Imagjinoni kur bëhetdëgjesa në Kongresin amerikan: a ju shkon nëpërmend se mund të gënjehet në hearing tëKongresit amerikan? Për të tretën herë Ilirian Muhoka mashtruar parlamentin. Jam dakord me ju. Ju ekeni ditur dhe keni heshtur, sepse Dhori është i juajidhe nuk është yni. Dhori ka kërkuar shkarkimin etij, për lidhje me krimin, me kriminelët më tërrezikshëm.

Të nderuar deputetë, ju folët për atentat, por kyështë atentati më i madh që mund t’i bëhetparlamentarizmit. Kam 18 vjet në parlament: nëdijeninë time nuk ka ndodhur një rast mashtrimi itillë ndaj çdo deputeti, komisioni parlamentar,kryetares së parlamentit, maxhorancës dheopozitës. Në bazë të ligjit “Për Kodin Zgjedhor”,meqenëse ju lexoni germën, por nuk pranoni frymën,po ju them se ka një nen që zoti Ruka e lexoi, porhoqi pikërisht pikën që i referohet këtij zotërisë, qëpropozimi është i paligjshëm, që emërimi është ipaligjshëm, sepse zotëria është i shkarkuar ngadetyra publike. Dakord?

Ky ishte një propozim i paligjshëm dhe njëemërim i paligjshëm edhe për mua personalisht,është po aq i rëndë mbase edhe më i rëndë se vetëkoncepti mbi të cilin është ndërtuar marrëveshjapolitike, fryma e Kushtetutës, Kodi Zgjedhor dheKQZ-ja. Do të mjaftonte kaq që, së pari, propozuesittë kërkonin të falur dhe, së dyti, ju që e dinit tëkërkonit të falur përpara opinionit publik.

E dini se çfarë u thoni ju sot shqiptarëve? QëKQZ-në e bën të pavarur pikërisht Ilirian Muho, qëështë i shkarkuar me vendim dhe dekret tëPresidentit,. Ky e bën KQZ-në të paanshme, ky i

jep besim publikut, ky i bën zgjedhjet më të mira,më të drejta dhe më të lira, më të ndershme se vetëndershmëria. E dini se çfarë u thoni ju sotshqiptarëve? Ky zotëri, që është peng i krimit dheështë i shkarkuar me dekret nga Moisiu, Presidenti asaj kohe, është peng i çdo krimineli dhe i çdogrupi. Ky nuk është i lirë! Ky është pengu më i madh!Kësaj i thoni ju KQZ e pavarur, KQZ apolitike, KQZe ndershme, KQZ që do të japë zgjedhje të lira dhetë ndershme?! Ky është turpi i këtij parlamenti! Kyështë turpi i këtij parlamenti!

Ndaj, të nderuar zotërinj të opozitës, ju ftoj tëbashkoheni dhe të mos ndaheni nga maxhorancapër të shkarkuar zotërinë nga detyra, së pari, përkëtë që them unë. Sigurisht me të njëjtën peshëqëndron arsyetimi i principit dhe i parimit tëbalancës, mbi të cilat janë ndërtuar KQZ-të dheështë ndërtuar KQZ-ja e sotme. Unë ju kuptoj, senatyrisht ju jeni të rinj dhe nuk keni qenë, por ne tëtjerët që kemi shumë vite në parlament e dimëhistorinë e KQZ-së. E quanit të balancuar, të pavarurnga ligji, e quanit si KQZ-ja që bënte zgjedhjet mëtë mira të mundshme, por KQZ-ja ishte 7 me 0 përju, kur ajo kishte si kryetar kushëririn e Kryeministrittuaj. Atëherë i quanit të ndershme zgjedhjet ju, kurvidheshin kutitë e votimit. Jo një fletë, dy apo njëmijë fletë, por komplet kutitë vidheshin nga policia,nga SHIK-u i asaj kohe. Këto janë të filmuara dhetë fotografuara. I quanit të lira dhe të ndershmezgjedhjet e 2001-shit kur rriheshin komisionerët ePD-së. Zonja Mimi Kodheli, i quanit të lira dhe tëndershme zgjedhjet kur nga një zonë elektoraleprodhonit 11 deputetë. E di si shkruheshinprocesverbalet? Po jua them unë, Mimi, dëgjojeMimi, se ke qenë në bashki kur i vidhnit ju nëzgjedhje lokale, por unë po flas për 2001-shin tani:rezultati në qendrën e votimit ishte: PS-ja – 167vota, PD-ja – 189 vota. Kur ky rezultat transportohejnë procesverbalin e KZAZ-së, e di çfarë ndodhte,zonjë? I shtohej një njësh përpara dhe lexohej 1176vota për PS dhe 196 vota për PD-në dhe kjo vetëmnë një qendër votimi. E kuptoni si i fitonit ju zgjedhjet,ndërsa sot ju po na tregoni se ne nuk pranojmëshkarkimin apo lirimin e tij nga detyra vetëm psedoni të merrni ju zgjedhjet në tavolinë?

Harrojeni! Harrojeni! Nuk i morët në 2007-n, 2009-n, 2011-n dhe nuk do t’i merrni në tavolinë as në2013-n! Përkundrazi! Jam plotësisht dakord me tëgjithë ata diplomatë që thonë se përgjegjësinë e kaqeveria. Po, po, qeveria është maxhoranca.Maxhoranca është këtu, maxhoranca është në KQZ,

123


nuk mund të jetë balancë e ndërruar pesë me dygjysma KZZ-ve nga ju, katër me tre përsëri jushumicë, ndërsa maxhoranca të rrijë dhe t’ju shohë.Ku do e kërkoni ju përgjegjësinë? Sigurisht që teqeveria, por edhe qeveria e merr përgjegjësinë,prandaj kërkon të respektohet parimi mbi të cilinështë ngritur e gjithë godina e administratëszgjedhore, duke filluar nga KQZ-ja e deri te grupet enumërimit. Kjo është përgjegjësia! Natyrisht që jumund të thoni se përgjegjësinë e merrni edhe ju, imarrim 5 me 2, i marrim edhe 4 me 3... Ju shikonidhe pastaj, ku ta kërkojmë ne përgjegjësinë? TePitela?!

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Topalli!Fjalën e ka zoti Koçi.Ervin Koçi – Të nderuar kolegë,Është i njëjti person dhe politikan që ka të njëjtën

histori për sa u përket zgjedhjeve, edhe pse në ditëte fundit të jetës politike, që me vendimin e sotëmvazhdon me të njëjtën traditë dhe dëshirë të paepurpër uzurpimin e çdo institucioni të pavarur dhedhunimin e zgjedhjeve. Kryeministri Sali Berisha nukndryshon! Nisma e zëvendësimit të një anëtari tëKQZ-së përmes parlamentit është haptazi epaligjshme. KQZ-ja formohet përmes një procesi,ku anëtarët propozohen nga qeveria dhe opozita,por, në momentin e marrjes së mandatit, KQZ-januk ka më asnjë varësi nga Kuvendi i Shqipërisëdhe as nga partitë politike. Ata konsiderohenapolitikë. Kjo është bërë që anëtarët e KQZ-së tëjenë shërbëtorë të pavarur të ligjit dhe të zgjedhësvee jo vartës politikë të partive. Anëtarët e KQZ-sëduhet t’i administrojnë zgjedhjet në mënyrë krejt tëpavarur nga partitë. Pas emërimit, ata kanë bërëbetimin dhe janë të detyruar të kryejnë detyrat etyre për të realizuar zgjedhje të lira, të ndershme edemokratike në Shqipëri.

Vendimi i sotëm për të ndryshuar anëtarin eKQZ-së nuk ka lidhje as me ligjshmërinë dhe asme kushtetutshmërinë, pasi neni 18 në KodinZgjedhor e përcakton qartë kur bëhet zëvendësimi ianëtarëve të KQZ-së. Kuvendi i Shqipërisë nuk kaasnjë të drejtë të ndryshojë me iniciativën e vetanëtarët e KQZ-së. Këtë e sanksionon Kodi Zgjedhor,i cili është shumë i qartë në frymë dhe në germë.

Me veprimin e sotëm ju po krijoni precedentinse nesër çdo mazhorancë mund t’i ndërrojë të gjithëanëtarët e KQZ-së, nëse do. Me këtë vendim nesërmund të ndryshosh çdo institucion kushtetues, nëemër të balancimit të institucionit.

Koncepti i ri që keni nxjerrë sot, “balancimi iinstitucioneve të pavarura”, ekziston vetëm nëmendjen e Saliut. Prandaj, si asnjëherë më parë,thirrjet e partnerëve të mëdhenj të Shqipërisë, SHBAdhe Bashkimi Europian, janë të forta dhe tëdrejtpërdrejta. Qëndrimi i tyre është i qartë dhe iprerë, kjo nismë antikushtetuese të mos miratohet,sepse është shkelje kushtetuese, haptazi dhebrutalisht, dhe dëmton rëndë procesin zgjedhor.

Kjo ditë sot po kthehet në një ditë të zezë përdemokracinë e brishtë shqiptare dhe do të bëhetmë e zezë nëse ju, pushteti i sotëm, do ta votonikëtë.

Ju keni pushtetin. Parti, pushtet dhe shtet jeninjë. I keni të gjitha. Pse e doni anëtarin e KQZ-së?Për të manipuluar zgjedhjet, apo, ju pushteti, pokrijoni tensione artificiale, me qëllim vazhdimin eushtrimit të dhunës psikologjike, për të krijuarperceptimin te votuesit që votoni si të doni ju, sepërsëri Saliu numëron dhe vjedh zgjedhjet.

Kjo dhunë mbi institucionin e administrimit tëzgjedhjeve jo vetëm dëmton demokracinë, por pokomprometon marrëdhëniet e Shqipërisë me botëndemokratike.

“Ju po kaloni vizën e kuqe”, tha kolegu Bushati.Kostot pas kësaj vize dihen.

Ju që flisni me hipokrizi çdo ditë për integrimin,që keni pengesë opozitën, e dini shumë mirë qëpër të shkuar drejt marrjes së statusit të venditkandidat për në Bashkimin Europian, në fund të këtijviti, kemi një kusht: zgjedhje të lira dhe të ndershme.

Sot, si përherë, Sali Berisha ka ngritur pushtetine vet për të plaçkitur vendin më tej dhe jo përintegrimin në Europë. Sali Berisha i mashtroi të gjithëshqiptarët në vitin 2005 dhe në vitin 2009, kur upërbetua se do të forconte demokracinë, do tëzhvillonte zgjedhje të lira dhe të ndershme, do tëgarantonte të drejta themelore dhe do të respektontepavarësinë e institucioneve. Premtoi demokracifunksionale, por uzurpoi të gjitha pushtetet dheinstaloi frikën nëpërmjet modelit që vret dhe dhunon.Premtoi pavarësinë e institucioneve, por bëri gjithçkapër t’i vënë nën kontroll. Premtoi zgjedhje të liradhe të drejta, por dha shfaqjen më të shëmtuar tëmanipulimit të rezultatit në vitin 2009, të ndryshimittë tij në tavolinë në vitin 2011. Këto kanë ndodhurnë Shqipëri këto tetë vite të qeverisjes së SaliBerishës.

Sali Berisha vazhdon të premtojë se zgjedhjete 23 qershorit do të jenë më të lirat dhe më tëndershmet që ka parë ndonjëherë Shqipëria, por

Viti 2013

124


veprimi i sotëm për ndryshimin e KQZ-së tregon tëkundërtën.

Kryeministri në ikje po e përjeton keq vetminë emadhe dhe po mbetet pa asnjë aleat serioz, brendadhe jashtë vendit, si në vitin 1997. Tani ka dalë nënatyrën e tij: dhunues i institucioneve të pavarura.

Historia politike e Sali Berishës do tëpërkufizohet me pak fjalë: një komunist që drejtoitë djathtën për 23 vjet, që në mënyrë konstante ishtedhunues i votës së lirë, uzurpator i institucioneve tëpavarura, një politikan i korruptuar dhe administratori paaftë, plotësisht i dështuar, edhe pse ka pasurmundësitë më të mëdha për ta ndryshuar këtë vend.

Veprimi i sotëm e bën të pashmangshëmrrëzimin në greminë të maxhorancës së sotme. Kjomarrëzi nuk e dëmton aspak fitoren e koalicionittonë, sepse ne do t’i fitojmë zgjedhjet aq thellë saedhe sikur votat t’i numërojë vetë qeveria e Saliutnë Kryeministri, largimi i tij nga pushteti është ipashmangshëm.

Këto zgjedhje mbase ishin një moment ipërshtatshëm që Saliu të mendonte si të ikte mender nga pushteti e jo të qëndrojë me çdo kusht nëpushtet, duke e dëmtuar më tej imazhin e Shqipërisë.Por veprimet e tij tregojnë të kundërtën. Ne i themise e ka të kotë. Furia popullore dhe votat masivekundër tij nuk mund të ndalen nga një regjim qëështë në agoni të plotë. Ajo do t’i japë fund sundimittë tij për një rilindje shqiptare në 23 qershor.

Më 23 qershor Sali Berisha do të ketë humbjenmë të madhe, madje më të rëndë, se në zgjedhjet evitit 1997.

Vetëm pas 23 qershorit, me rilindjen shqiptare,do të rilindë institucioni i votës së lirë dhe do tëgarantohet pavarësia e institucioneve kushtetuese.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Zoti Metalla, urdhëroni!Osman Metalla – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë,Dikush nga kolegët më parë tha se ky është

një debat absurd. Absolutisht edhe unë do të thoshaqë është një debat absurd, pasi kemi orë të tëra qëdiskutojmë për një gjë e cila është shumë e qartëdhe e mirëpërcaktuar në Kodin Zgjedhor. Besoj senuk ka nevojë të diskutohet më tej.

Ne sot jemi në situata të ngjashme si para çdozgjedhjeje tjetër. Para çdo zgjedhjeje, zoti Ramaështë munduar të krijojë situata të tilla. Ai ështëmunduar të krijojë insinuata sikur zgjedhjet do tëcenohen, do të vidhen dhe do të grabiten nga ana e

maxhorancës. A e dini pse? Sepse në asnjë rastzoti Rama nuk ka qenë në gjendje të fitojë asnjëpalë zgjedhje. Para çdo zgjedhjeje ai është përgatiturpër humbjen e tij, është përgatitur për të gjeturalibinë, është përgatitur për t’i thënë të tjerëve: “Juathashë që në fillim, ata vjedhin zgjedhjet”. Jo, zotëri.Absolutisht, jo.

Sot jemi këtu për të diskutuar një çështje shumëthelbësore, parësore dhe krejtësisht e përcaktuarnë frymën e Kodit Zgjedhor, balancimin e KQZ-së.

Në qoftë se do t’i kthehemi historisë, do tëshikojmë që zoti Rama edhe para zgjedhjeve të vitit2007 bëri të njëjtën gjë. Madje zgjedhjet e vitit 2007u shtynë disa muaj, sepse ai donte medoemosndryshimin e Kodit Zgjedhor. E bëmë ndryshimin.

Në vitin 2009 filloi me histori të tjera, me kartate identitetit, me regjistrin e zgjedhjeve, e ku ta diunë çfarë, pra krijoi alibitë e tjera të radhës. Dy vjetme radhë i mbajti peng vendin dhe reformat, vetëme vetëm se nuk i fitoi zgjedhjet.

Në vitin 2011 po ashtu nuk donte që të njihtevotën e votuesve shqiptarë. Nuk donte të numërontetë drejtën e qytetarëve shqiptarë për të votuar atyku donin ata.

Tani na ka dalë një problem tjetër. Tani nuk mundtë merret më me kartat e identitetit, sepse ato, megjithë atë sulm që u bë, rezultuan të ishindokumentet më të sigurta. Nuk mund të merret mëme regjistrin e zgjedhësve, sepse sot ai ështëelektronik, gjithçka është transparente dhe e qartë,e nuk ka çfarë të thotë për të. Nuk ka çfarë të thotëedhe për procesin e numërimit. Absolutisht jo. Pra,nuk ka asnjë hapësirë me të cilën të merret.

Nuk merret dot me Kodin Zgjedhor, sepse neatë ia lamë në dorë ta bënte si donte ai. Të gjithandryshimet janë bërë me konsensus të plotë. Evetmja gjë që kërkon të bëjë tani, çfarë është? Kërkontë ketë maxhorancë absolute, kërkon të sundojëKQZ-në dhe të gjitha nivelet e tjera të komisioneveqë administrojnë zgjedhjet. Pra, kërkon të ketëmaxhorancë në KQZ, të këtë maxhorancë absolutenë komisionet zonale të zgjedhjeve, të ketëmaxhorancë edhe në komisionet e qendrave tëvotimit. Pse e do zoti Rama këtë? Unë e thashë qënë fillim, zoti Rama nuk është i aftë të fitojëzgjedhjet. Duke mos qenë i aftë të fitojë zgjedhjet,duke mos qenë i aftë të bindë qytetarët shqiptarë t’ijapin votën atij, ai kërkon të ketë një garanci, dhekëtë garanci nuk e merr dot nga qytetarët shqiptarë,por kërkon ta marrë në tavolinë, kërkon ta marrënga ata që administrojnë zgjedhjet, dhe kjo është

125


një gjë për të cilën ju keni eksperiencë, të nderuarzotërinj.

Zonja Kryetare përmendi këtu zgjedhjet e vitit2001. Po, unë jam një nga ata kandidatë që kamqenë në vitin 2001, kam kandiduar, kam fituar, dhepër çudinë e të gjithëve, dy ditë përpara sesa tëbëheshin zgjedhjet, 34 komisionerë m’i mori policiapër t’u bërë verifikim, a thua se këta njerëz kishinardhur nga një planet tjetër, a thua se këta njerëznuk ishin vendali aty.

Çfarë bënë në ditën e zgjedhjeve? Policia moridy kuti votimi dhe i zhduku, i zhduku nga ora shtatëe mbrëmjes deri në orën dymbëdhjetë e gjysmë tënatës, në një kohë që distanca nga qendra e votimitderi në vendin e numërimit ishte vetëm 15 minuta.Ku shkuan këto kuti votimi? A e dini si doli rezultatii votimit në këto dy qendra votimi? Në një qendërvotimi që kishte 1200 votues, rezultati i votimit ishte1190 për kandidatin kundërshtar dhe 34 vota përmua. Pra, dilnin edhe disa vota të tjera mbi numrine votuesve të regjistruar. I binte që në këtë qendërvotimi kishin votuar 103 për qind e votuesve, ndërsanë një qendër tjetër votimi, që ishte më e vogël,rezultati ishte 370 me 17. Ku ka ndodhur kjo, zotëri?Absolutisht është jashtë logjikës. Të dyja qendrat evotimit ishin në zonë të djathtë. Njëra ka qenë nëArapaj dhe tjetra ka qenë në një fshat tjetër afërShijakut. Dhe ju e bëtë këtë. Kjo gjë ju ka pëlqyerdhe doni ta bëni përsëri tani me komisionerët, pornuk është e drejtë.

Jozefina Topalli - Ta harrojnë!Urdhëroni, zoti Metalla!Osman Metalla – Absolutisht nuk është e drejtë

dhe nuk mund ta bëni këtë!(Flitet nga salla pa mikrofon.)Ore, ku ke parë ti në Shqipëri që rezultati të

dalë 1190 me 34?(Flitet nga salla pa mikrofon.)Jo, jo, nuk ka ndodhur, përveçse e keni bërë ju

dhe nuk mund të ndodhë më.Çfarë bëtë? Megjithëse unë kisha fituar

zgjedhjet, ju në atë kohë zotëronit të gjithainstitucionet e shtetit, ju zotëronit GjykatënKushtetuese, ju zotëronit Komisionin Qendror tëZgjedhjeve dhe e kishit shtatë me zero. Po të lexoniraportin e OSBE-ODIHR-it të vitit 2001 i keni tëshkruara shumë mirë këto gjëra. Absolutisht po!

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Si të mos kthehemi 12 vjet para? Ti kërkon të

kthehesh në ‘96-n, zonjë e nderuar, dhe duhet tëkthehemi edhe në atë kohë, sepse pikërisht këtë

memorie nuk keni ju, pikërisht këto gjëra bëjnë qëtë kërkohet patjetër ekuilibrimi, balancimi iKomisionit Qendror të Zgjedhjeve, pikërisht për këtëgjë në vitin 2003 u arrit në një marrëveshjekonsensuale politike, të sanksionuar kjo edhe nëKodin Zgjedhor të vitit 2003, dhe është vendosur qëKQZ-ja, dhe në veçanti komisionet zgjedhore, tëjenë të balancuara duke pranuar pra si balancë tëpërbërjes së KQZ-së katër anëtarë të propozuar ngamaxhoranca dhe tre anëtarë nga opozita.

Çfarë ka ndodhur? Deri më sot ky komision ishtei balancuar, sepse në shtator ne zgjodhëmkomisionerin tjetër në përputhje me propozimet dheu bë balancimi.

Pse duhet i balancuar? Sepse është e shkruarqartësisht në Kodin Zgjedhor. Lexoni nenin 12 tëKodit Zgjedhor dhe e keni saktësisht të përcaktuarse si është kompozimi i Komisionit Qendror tëZgjedhjeve. Ne këtë po kërkojmë. Në momentin qëndryshuan raportet, në momentin, zotëri, ai që21janarit i thoshte “puç shteti” erdhi me ju, sikursepranoi të vërtetën dhe tha se 21 janari ishte puçshteti, absolutisht edhe tani duhet të pranojë tëvërtetën ashtu siç është. Nuk ka pse të jetë me dystandarde. E vërteta është kjo: anëtari i KomisionitQendror të Zgjedhjeve tani i takon partisë së dytënë maxhorancë, ndaj dhe ne këtë po kërkojmë sot.Po kërkojmë pra të bëjmë balancimin, po kërkojmëqë zgjedhjet të mos jenë të cenuara, po kërkojmëqë zgjedhjet të jenë të besueshme, sepse problemiynë madhor, zotëri, ka qenë pikërisht mungesa ebesueshmërisë ndërmjet njëri-tjetrit. Ne kemihumbur besueshmërinë. Ndaj dhe në vitin 2003 ubë kjo marrëveshje dhe u kërkua që ne të kishimnjë komision të balancuar të zgjedhjeve, dhe earritëm këtë marrëveshje. Hajde ta respektojmë këtëmarrëveshje, e kemi të reflektuar edhe në ligj, e kemitë reflektuar edhe në Kodin zgjedhor!

Ky është pra thelbi i këtij diskutimi që ne pobëjmë. Ne mund të flasim tërë ditën dhe tërë natënkëtu, fjalët e tjera janë krejtësisht pa vlerë, ndaj unëju ftoj që të gjithëve: hajde të bëjmë këtë llojbalancimi, i cili është krejtësisht i përcaktuar nëfrymën e Kodit Zgjedhor, një balancim i cili do tësillte një besueshmëri më të lartë të procesitzgjedhor dhe që normalisht do t’i bënte palët tëbarabarta në zgjedhjet që kemi përpara! Kjo do t’ishërbente klimës së mirë, kjo do t’i shërbentebesueshmërisë së palëve, kjo do t’u shërbente edheqytetarëve shqiptarë.

Unë ju falënderoj dhe ju ftoj ta votojmë

Viti 2013

126


ndryshimin e propozimit që ne kemi bërë!Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Metalla!Fjalën e ka zoti Xhafaj. Të përgatitet zoti

Strazimiri.Fatmir Xhafaj – Të nderuar kolegë,Kuvendi është investuar sot në një procedurë

tërësisht antiligjore në një akt politik dhune mbikomisionet dhe mbi vetë procesin zgjedhor. Çfarëështë KQZ-ja? Komisioni përgjegjës përadministrimin e procesit zgjedhor, i formatuar meligj në mënyrën e përcaktuar sipas vullnetit tëligjvënësit dhe i mirëpërcaktuar qartë, një komisioni pavarur, jo partiak në ushtrimin e funksioneve tëtij.

Ky projekt që ju sillni këtu është në kundërshtimme frymën e Kushtetutës, është në kundërshtimme kërkesat e ligjit, ashtu siç e kanë bërë të qartëedhe kolegët e mi, është një nonsens juridik. Junuk po dini t’i vini vjegën, nuk po dini t’i vini emrinvendimit tuaj çfarë është, është lirim, është shkarkimapo është zgjedhje? Sipas vendimit që keni sjellëju këtu kjo është zgjedhje. Çfarë thoni ju? Ju thoni:“Projektvendim në zbatim të nenit 14”. Çfarë thotëneni 14 i Kodit Zgjedhor? “Neni 14, thotë, zgjedhjae anëtarëve të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve”.Pra, sipas asaj që keni shkruar ju, sipas këtij neni,ju do të duhej ta rizgjidhnit Ilirjan Muhon. Ata që ekanë shkruar nuk janë kaq të trashë, janë shumë tëdjallëzuar, por jo të trashë që e kanë vënë nenin 14.Kanë vënë nenin 14 sepse nuk mund të vinin asnjënen tjetër.

Cili ishte neni që do të duhej të përdorej në njërast të tillë? Nëse bëhej fjalë për shkarkimin, do tëduhej të ishte neni 18 i Kodit Zgjedhor. Por neni 18i Kodit Zgjedhor në asnjë shkronjë të tij nukparashikon dhe nuk mund ta parashikojë këtëprocedurë. Prandaj, kështu siç është kjo mbetet defacto një shkarkim, dhe kjo e bën këtë veprim tuajinnjë akt krejtësisht të paligjshëm, dhe për rrjedhojë,të papranueshëm, një akt i paligjshëm që synon tëcenojë, të godasë funksionin e një komisioni tëpavarur sipas ligjit me qëllim për të goditur më pasvetë procesin zgjedhor, votën e lirë. Këtë po ua thonëqartë edhe partnerët ndërkombëtarë, të cilët kanëfolur për procesin zgjedhor për këtë rast si kurrëndonjëherë tjetër.

Po marr katër tezat që ngriti sot Ambasadori iShteteve të Bashkuara të Amerikës:

E para, të respektohet, thotë, pavarësia ekomisionit. Pra, në logjikën e ligjvënësit, në logjikën

e juristit, në logjikën e partnerëve, të gjithë e lexojnë,e kuptojnë, e vlerësojnë këtë institucion si të pavarurdhe jo si një institucion politik, partiak që mund tëkomandohet si të dojë dhe sa herë të dojë nga partianë pushtet apo në rastin konkret, nga Sali Berisha.

Çfarë thotë tjetër? KQZ-ja duhet të jetë e lirënga ndërhyrjet e çdo individi apo dhe institucioni.Pa dyshim, më ndjeni, nëse flitet për individ, këtuka vetëm një individ që vetëm nuk i thuhet emri. Kyështë Sali Berisha.

Së treti, ndryshimi i rregullave të lojës në mestë procesit është saktësisht mënyra e gabuar përtë frymëzuar besimin, sepse është qartazi një rregullloje i përcaktuar, i cili nuk mund të ndryshojë dhenuk ka se si të ndryshojë në këtë moment, në këtëfazë të procesit dhe në këtë mënyrë siç po kërkoniju ta bëni, pa vazhduar këtu me çështjet e tjera.Pra, logjikë juridike nuk ka, por ka qëllime politikeqë synojnë vazhdimin e një precedenti të njohur:“Jo zgjedhje sipas sovranit, por sipas vullnetit tëpushtetit, sipas vullnetit të Kryeministrit!”.

Çfarë arsyetimi keni përdorur ju? Ju, në relacion,në pamundësi që të gjeni një arsyetim logjik apodhe një arsyetim juridik, keni përdorur arsyetiminse prishja e kësaj baraspeshe, pra mungesa eraportit katër me tre në favorin tuaj, do të cenontedrejtpërdrejt, do të kërcënonte, thoni ju, mbarëvajtjene zgjedhjeve, si rrjedhojë, do të ishte një provë eplatformës për manipulim. Le t’i shohim këto dymomente:

Po pse kur është katër me tre, për ju nukkërcënohen zgjedhjet, dhe kur nuk është katër metre, për ju kërcënohen zgjedhjet? Çfarë ka ndryshuarkur kjo balancë deri dje për shkak të aleancës suaj,nuk ishte aleancë që manipulonte zgjedhjet, dhesot quhet aleancë që manipulon zgjedhjet? Të njëjtëtjanë kryetarët e partive, të njëjtët janë deputetët, tënjëjtët janë forcat politike. E vetmja gjë që kandryshuar janë numrat në Kuvend dhe ju nuk kenimë numra.

Dëgjova këtu sot një arsyetim se mbështetenitë gjithë te një marrëveshje e vitit 2003. Po mirë,more kolegë, ky është shtet apo pazar? Shtetidrejtohet nga Kushtetuta, udhëhiqet nga Kushtetuta,udhëhiqet nga ligji, nga rregullat. Marrëveshjet janëtë vlefshme, të dobishme deri në momentin që atotjetërsohen në norma juridike, në momentin qëkrijohen si rrjedhojë e marrëveshjeve, normat juridikenuk kanë më fuqi në marrëveshje. Sipas kësaj logjikeqë përdorni ju, do të thotë që për të zgjidhur çështjetpenale që kemi për gjakmarrjen nuk duhet Kodi

127


Penal, por na duhet Kanuni. Kjo është logjikë kanuni.Kjo nuk është logjikë ligji.

Dëgjova këtu një nga kolegët, dëgjova dheKryetaren e Kuvendit. Me thënë të drejtën nuk jami surprizuar nga patetizmi i zonjës Topalli, por ngapaturpësia po. Ku ishit deri dje ju, kur e miratuatkëtë Ilirjan Muhon? Ka dy gjëra: ose keni qenësyleshë, ose peng. Pranojeni syleshllëkun tuaj, osepengmarrjen tuaj! Keni qenë syleshë, sepse nuk ikeni parë letrat siç duhet t’i shikonit, apo keni qenëpeng të nevojës për të mbajtur me çdo mënyrëpushtetin? Ky që bëni është turp! Më së paku çfarëduhej të bënit ju në këtë sallë të Kuvendit, edhesikur të jetë ashtu siç thoni ju? Duhej të heshtnit,sepse ky është turpi juaj dy herë, sepse nuk kenibërë detyrën nëse është kështu atëherë kur duhetta bënit, dhe është turpi juaj, se për moral nuk flitetmë, që keni kurajën dhe e përmendi tani! Është turpdy herë. Por kjo tregon se në ç’derexhe jenikatandisur. Pastaj këtu nuk është për kafene, këtunuk është për muhabet pazari, zonja Kryetare, kyështë një institucion dhe ky është një shtet qëfunksion me Kushtetutë dhe me ligje. Nëse ështëashtu siç thoni ju, respektoni procedurën, merrenishkarkimin dhe bëjeni si të doni, por, ju e dini shumëmirë që edhe ajo, aq sa lexuat ju dhe dëgjova unë,nuk është bazë as për shkarkim, as për lirim, sipasmënyrës dhe logjikës suaj. Por, ju keni një problemtë madh, nuk keni numra, nuk i keni pasur kurrëvotat, sepse nuk ju voton populli. Sot jeni njëmaxhorancë mercenarësh, sepse nuk keni numrattuaj, por keni vetëm numra mercenarësh dhe nëemër të mercenarëve doni të mbani dhe të dhunoniinstitucionet në këtë vend. Kjo është epapranueshme, por ka një arsye, sepse kjo nukështë logjika e rojës, e g Ardjanit të ligjit, por ehajdutit të votës, e hajdutit të zgjedhjeve. Kohës sërecidivizmit të Sali Berishës në manipulimin eproceseve zgjedhore i ka ardhur fundi. 23 qershorido të jetë dita, me ose pa KQZ-në, që do të shkruajëfundin e historisë së zgjedhjeve të manipuluara nëkëtë vend. Janë pak ditë që na ndajnë nga 23qershori dhe zgjedhjet nuk janë në dorën tuaj, portë popullit.

Jozefina Topalli – Dhe ju nuk i merrni nëtavolinë.

Zoti Strazimiri, urdhëroni!Gent Strazimiri – Faleminderit, zonja Kryetare!Kurrë nuk e kam kuptuar pse deputetët e anës

tjetër quhen rilindës, ndërsa ata që kalojnë nga kjoanë quhen mercenarë. Megjithatë, ky është

standardi juaj.Për sa i përket argumentit dhe interpretimit juridik

ligjor që ka kërkesa e Grupit Parlamentar të PD-së,të gjitha janë atje dhe janë me shumicë. E keqjaështë se ju keni marrë urdhër. Ju kanë përgatiturdisa fjalime, çështje organizative, e ju kanë urdhëruart’i lexoni, njësoj siç lexonte Virgjil Kule, më 11 prilltë ’85: “Pushoi sa rrahuri zemra e shokut Enver”.Por, kjo përsëri është puna juaj.

Sot po shtrohet një çështje, u bënë disa orë qëdiskutojmë, i njoftuat shqiptarët me tone funebër qëSali Berisha kërkon të zhvirgjërojë politikisht KQZ-në: a ka qenë ndonjëherë e virgjër politikisht KQZ-ja? Ne këtu kemi qenë. A ka qenë ndonjëherë epavarur KQZ-ja? Nuk ka qenë kurrë. Ne nuk e kemidashur kurrë. Në fakt, ju keni tentuar njëherë ta bënitë pavarur, 7 me 0, dhe vajtët e gjetët kushëririn eparë të Fatos Nanos, kryetarin e partisë, dhe eemëruat të pavarur. Skemë që nuk ju mbajti gjatë.Atëherë, filluat të shpikni terma të tjerë, terma qësot pseudojuristët i përdorën këtu. KQZ-ja si organkushtetues nuk është më që kur kemi ndryshuarKushtetutën. KQZ-ja si organ i pavarur nuk ka qenëkurrë. KQZ-ja ka pasur të gjithë impenjimin tonë qëtë jetë një organ i paanshëm, por jo i pavarur. Siështë historia? Si e sigurojmë ne paanshmërinë eKQZ-së, sepse ne i zgjedhim, nëpërmjet asaj që equajmë baraspeshë? Ne, të gjithë bashkë,mblidhemi, i paraqesim njëri-tjetrit, që ta marrin veshshqiptarët, një buqetë kandidaturash nga secila palëdhe secila palë është shumë e impenjuar të skartojëpër të ardhur në seancë atë që e quan më tërrezikshmin politikisht. Në seancë vijnë zotërinjtëpër të cilët kemi rënë dakord që t’i votojmë mekonsensus, baraspeshë politike. Kjo ndodh gjithnjë.Sa seriozisht e bëjmë ne, si parti, këtë proces? Mëseriozisht se e kemi marrë këtë proces në 22 vjetdemokraci, nuk kemi marrë asgjë tjetër. Në 22 vjetkëtu ka ndodhur mars ’97, këtu ka ndodhur 21 janar,këtu çfarë nuk ka ndodhur. Këtu deputetë që kalojnënë të djathtë quhen mercenarë, ndërsa ata qëkalojnë në të majtë rilindës. Kjo do të thotë se listae deputetëve në këtë vend ka edhe gabime, si ngaju edhe nga ne. Ata janë njerëz që lëvizin ligjërishtdhe në bazë të Kushtetutës.

Por, në 22 vjet, ju lutem, më thoni një anëtarKQZ-je, të zgjedhur nga këta ose nga ne, që të ketëkaluar në krahun tjetër. Mos u mendoni, se nuk dota gjeni. Ne i zgjedhim aq seriozisht politikisht, saqëkjo nuk ka ndodhur kurrë dhe nuk do të ndodhë.Mirëpo kur u votua zoti Muho këtu, a ishte kjo

Viti 2013

128


marrëveshja e baraspeshës? A ishte ligjore kjomarrëveshje e baraspeshës, kjo përzgjedhje politikeqë të gjithë bashkë bëmë, apo në tetor nuk ishte evjetër, siç tha zoti Majko, ndërsa sot u bë e vjetër?Ka një javë që u bë e vjetër ajo marrëveshje! Sa votamori zoti Muho? Ka marrë 98 vota, ka marrë 20 eca vota më shumë nga ju, nga ato që do të mund t’isiguronte maxhoranca.

Po përse e bëtë ju këtë, për altruizëm? Jo, përshkak të marrëveshjes. Sepse, në të kundër, ju nukmund të votonit kurrë përfaqësuesit tuaj në KQZ.“Njeriu ynë në KQZ”, -thotë Rama. Një nga kolegëttha: “Të jetë krenar, sepse na ka përfaqësuardenjësisht”. PS-në, jo ligjin. Problemi është, përsërime zotin Mjako e kam, që individi Ilirian Muho ështëi rëndësishëm. Tek ai varet ndershmëria ezgjedhjeve, apo jo?! Por çdo shqiptar do t’ju thoshte,po të kishte qenë kaq i parëndësishëm, nuk do tëmbanit 60 fjalime me 10 minuta, që kjo seancë mostë mbarojë kurrë! Kjo do të thotë se ky zotëri e kanjë rëndësi, nuk është aq i parëndësishëm. Ngaana tjetër, edhe në Komisionin e Ligjeve, koleguMajko më tha: “Lëreni Ilirianin, sepse nuk është njëgjë e madhe, ju keni ministrin e Brendshëm”. Mirëponë vitet 2000, 2001 dhe 2003, jua tha zoti Metalla:“Ministri i Brendshëm, Policia e Shtetit dhe SHISH-i, zoti Klosi i paanshëm, vendosën rezultatin ezgjedhjeve”. Instancë ankimore ishte IlirianCelibashi, sot e keni kandidat për deputet dhe nuke keni vënë si të pavarur, por si të besuar politikisht.Mbasi kaloje nga zoti Celibashi, shkoje tek ai më ipaanshmi nga të gjithë: Fehmi Abdiu në GjykatënKushtetuese. Ai lexonte procesverbalin e zotitMetalla dhe ju ka dhënë plot 35 mandate në vitin2001. Mandate që, në fund të fundit, nuk ju vlejtën,sepse të tërë thanë: “I keni marrë?! Mbajini aty dhemos i përdorni, se është turp”, dhe nuk i përdorët.Kjo solli Presidentin Moisiu, i cili na e paskëshshkarkuar këtë zotërinë, të ndershmin! Prekja e këtijështë çështje e ndershmërisë së zgjedhjeve. Doniqë të gjithë këtë proces 22-vjeçar ta lëmë në dorëne këtij të ndershmit, i cili me dekretin nr. 3727 ështëpropozuar të largohet për pandershmëri nga DhoriSollaku dhe është shkarkuar nga Alfred Moisiu?!Ky është një disens dhe një konflikt logjik që e kenime shqiptarët dhe jo me mua. A është më garanciministri i Brendshëm?! Nuk është, sepse ne që nëvitin 2003 kemi rënë dakord që ministri i Brendshëmdhe batalioni i Forcave Speciale të Ushtrisë, që morinë ruajtje Tiranën një ditë para zgjedhjeve të vitit2001, të mos kenë më punë, por të rrinë nëpër

kazerma.Kemi një KQZ të baraspeshuar, të përzgjedhur

mirë politikisht me besimin e të dyja palëve dhe qëgaranton administrimin e procesit të zgjedhjeve. Kjoështë arsyeja që ju e doni në tavolinë. Nuk paskenidashur votat e LSI-së, por paskeni dashur anëtarine KQZ-së, kur bëtë marrëveshjen! Megjithatë që ngaviti 2003 ministri i Brendshëm nuk ka më mundësitë ndikojë në procesin zgjedhor dhe kjo është evërtetuar. Edi Rama ishte i pari kryetar opozite në22 vjet që në vitin 2009, ditën e hënë në mëngjes,ka dalë dhe me sinqeritet ka falënderuar Policinë eShtetit për shkak se “e ka kryer detyrën në mënyrëshumë ligjore, të paanshme dhe në mënyrëeuropiane”. E citova.

A po ndërrohen rregullat e lojës?! Jo, ashtu siçju thashë, rregullat e lojës janë po ato, por pondërrohet lojtari. Po dalim në fushën e blertë 11 me11, siç e kemi thënë, por njëri kalon këtej. “Tavazhdojmë lojën 10 me 12, se nuk ka ndonjë gjë tëmadhe. Po u bëmë përsëri 11 me 11, ju keni vjedhurzgjedhjet”, thoni ju. Nuk është kjo logjika. Rregullatqëndrojnë, por lojtari duhet të shkojë atje ku duhet,në formacionin në të cilin kemi rënë dakord, sepsekemi 22 vjet që e zgjedhim në këtë mënyrë. A kalidhje e gjithë historia me 23 qershorin?! Ka lidhjevetëm me 23 qershorin dhe me një frikë shumë tëmadhe. Se kush e ka këtë frikë për 23 qershorin,hajde ta shohim.

Sakrifica që keni bërë duke bërë koalicion meLSI-në, duke e quajtur të shkuar 21 janarin dhe sepo shihni drejt së ardhmes, tregon që frikën dhesikletin e keni ju dhe jo ne. Keni thënë që tëshkuarën, katër varre, do t’ua lini historianëve dhearkeologëve. Një nga kolegët këtu na ftoi të dëgjojmëndërkombëtarët dhe të shohim drejt së ardhmes.Kur u latë katër varre arkeologëve, lëreni edhe këtëIlirianin, se është gjallë dhe gjen një vend tjetër. Hajdetë shohim drejt së ardhmes! Le ta kemi formacionin11 me 11 dhe të luhet fairy play, si gjithmonë. Në 23qershor do të merrni po atë rezultat, por do ta merrni,siç thuhet në një gojëdhënë: “Njërin që donte t’i iktefatit të tij, erdhi dhe e mori engjëlli (ju jeni ateistë,por ekzistojnë, më dëgjoni) dhe i tha “Hajde, se tëerdhi ora”. I qau shpirtin ai, siç po bëni ju sot: “Aman,mor se kam grua dhe fëmijë, më lër dhe ca kohë tëmbaroj ca halle”. “Mirë, po të lë edhe disa vjet, pordo të vish”, i tha ai. Erdhi koha. U nxi dhe shkoidiku në Arabi. Atë dekik i erdhi përsëri fati i tij dhe itha: “Zotëri, kot e bëre gjithë këtë punë. Me mua dotë vish, vetëm se do të vish me faqe të nxirë”. Ruajeni

129


të paktën faqen e bardhë.Ju faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Strazimiri!Fjalën e ka zonja Shegush Ligori!(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Nuk ka replikë. Radhën e ka zonja.Shegush Ligori – Strazimir, më vjen keq që

ike! E di si m’u duke?! Si Vjollca Vokshi kur jeptelajmet dhe thoshte ato rezultatet e “mrekullueshme”të vitit 1996, të asaj ’96-te të errët. Sali Berishën nëkrye të asaj bande me hajdutë, natyrisht edhe meGazideden e famshëm të atij SHIK-u aq të zi, atëmë kujtoi edhe Strazimiri. Tamam Vjollca Vokshin.

Jozefina Topalli – Sa xhelozi grash ka!Shegush Ligori – Të nderuar kolegë deputetë,Sot Sali Berisha po vulos shkatërrimin e

institucionit më të rëndësishëm të administrimit tëzgjedhjeve, të KQZ-së. Si një vjedhës recidivzgjedhjesh, por kësaj here faqe e botës, po përpiqetqë në kundërshtim të hapur me parimet e shtetit tësë drejtës, të cilin e ka armikun e tij kryesor, tëshkarkojë një anëtar KQZ-je. Sali Berisha nuk mundtë pranojë që të ketë institucione të pavarura, pasiai i do në shërbim të pushtetit të tij, tashmë të dalëboje. Sali Berisha, Kryeministri ynë me mendësiautokratike, po tenton sot goditjen e radhës ndajzgjedhjeve të lira, ndaj demokracisë dhe ligjit tëmiratuar pas një konsensusi të arritur mes forcavepolitike. Arbitrarisht ai flet përçart për zbatim tëmarrëveshjes, megjithëse në tërë historinë e tijpolitike është shkelësi më i madh i tyre. Marrëveshjapolitike është shndërruar në ligj tashmë dhe ligjiduhet të zbatohet nga të gjithë. Marrëveshja politikeështë Kodi Zgjedhor, që të gjitha forcat politike emiratuan me konsensus. Shteti ligjor para sëgjithash është zbatimi i ligjit, është demokracifunksionale.

Nisma për zëvendësimin e një anëtari të KQZ-së, përmes parlamentit, është haptazi e paligjshme.KQZ-ja vërtet formohet përmes një procesi kuanëtarët e vet propozohen proporcionalisht ngaqeveria dhe nga opozita, por, në momentin e marrjessë mandateve, KQZ-ja ushtron funksionin e saj siorgan i pavarur në respekt të ligjit. Është një parimi shkruar qartë në Kodin Zgjedhor dhe jo ashtu siçtha zoti Strazimiri. Në nenin 17 të tij thuhetshprehimisht: “Anëtari i KQZ-së ushtron funksionine tij në mënyrë të pavarur”. Megjithëse “i paanshëm”dhe “i pavarur” është po e njëjta gjë.

Ky vizion i bazuar në domosdoshmërinë qëanëtarët e KQZ-së të jenë zbatues të pavarur të

ligjit dhe garantë të zgjedhjeve të lira, të të drejtavedemokratike, jo vartës politikë të partive, është idiktuar nga Kodi Zgjedhor që kemi shkruar dhe qëkemi miratuar me konsensus. Për t’u emëruar nëKQZ, anëtarët kanë përmbushur kritere ligjore tëpërcaktuara saktësisht, ndër të tjera që të mos ishinanëtarë të ndonjë partie politike apo deputetë gjatë5 vjetëve të fundit.

Kjo frymë e Kodit Zgjedhor bën që të mos ketëasnjë parashikim ligjor që anëtari i KQZ-së tëzëvendësohet, të lirohet apo të shkarkohet, thojenisi të doni, pasi njëlloj jeni në shkelje të ligjit, përshkak se forca politike kalon nga maxhoranca nëopozitë oseanasjelltas. Koalicionet e forcave politikenuk janë të dhëna njëherë e përgjithmonë, po ashtudhe maxhorancat, sepse jemi në demokraci, ndërsamandati i anëtarit të KQZ-së është 60 dhe ipandërprerë. Nëse do të ishte kjo fryma emarrëveshjes së arritur mes palëve, duhet të ishteshndërruar në ligj, në formën e një parashikimi, qësa herë ndryshon pozicioni i një force politike apomaxhorancat, aq herë ndryshojnë dhe anëtarët eKQZ-së. Nëse do të ishte kështu, do të ishte njëparashikim i denjë për vendet që qeverisen ngadiktatorë, që duan të sundojnë për 30 a 40 vjetpopullin e tyre. Por kjo nuk mund të ndodhë në njëvend demokratik, pasi do të ishte shkatërruese përinstitucionet e pavarura dhe për demokracinë. Nukmund të ndodhë, pasi KQZ-ja, ashtu siç thonëpartnerët tanë ndërkombëtarë, duhet të konsiderojëdhe të veprojë si apolitike dhe vetëm në zbatim tëligjit, për të garantuar zgjedhje të lira dhe tëndershme. Më qesharakja e kësaj historiedramatike, për fatin e zgjedhjeve të lira dhe tëndershme në këtë vend, është që na akuzoni përmanipulatorë dhe veten tuaj e quani si mbrojtës tëzgjedhjeve të lira, “Hajduti që thotë kapeni hajdutin”.

Sali Berisha është ideator dhe ekzekutues imanipulimit të vazhdueshëm të zgjedhjeve në këtëvend, nga viti 96 e deri më sot, ku gjithë bota e papërmes kamerave se si përmbysej vullneti ishqiptarëve dhe se si deletigjimoheshin zgjedhjetnë Tiranë. Le t’u kujtojmë shqiptarëve, pse jo,historinë e afërt të zgjedhjeve me Ruzhdien efamshme, me atë fenomen dhe ngjarje aq tëturpshme, që njollosi jo vetëm Sali Berishën, porgjithë Shqipërinë në sy të botës së civilizuar. Jutashmë e dini shumë mirë që kjo histori ka marrëfund, koalicioni i opozitës do të fitojë shumë thellëdhe nuk do të ketë manipulator që do të përmbysrezultatin e zgjedhjeve. Partnerët tanë

Viti 2013

130


ndërkombëtarë janë më të ndërgjegjësuar se kurrë,falë përpjekjeve të Partisë Socialiste dhe të gjithëmbështetësve të saj, që zgjedhjet e lira, me SaliBerishën Kryeministër janë në rrezik. Ky ështëqëndrimi i fundit që ka mbajtur dhe ambasadori iShteteve të Bashkuara të Amerikës, kur ju vuri kufirinte thana dhe ju tha që të mos luanit me zjarrin ,sepse ju po e çoni vendin në një kurs përplasjeshme Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Prandaj,integrimi në Bashkimin Europian kalon jo nëpërmjetligjeve në letër, por nëpërmjet zgjedhjeve të lira dhetë ndershme.

Kodi Zgjedhor, që është mishërimi imarrëveshjeve politike, përcakton saktë dhe qartërastet kur ndërpritet para kohe mandati, lirohet aposhkarkohet nga detyra një anëtar i KQZ-së. Ligjërishtnuk ndodhemi para asnjërit në rastet e përcaktuara,që anëtarit të KQZ-së, Ilirian Muho, t’i ndërpritetmandati apo të lirohet nga kjo detyrë. Kështu,shyqyr, anëtari i KQZ-së, që kërkohet të lirohet sot,nuk ka ndërruar jetë, as nuk e ka mbushur moshëne pensionit apo ka dhënë dorëheqjen. Me çfarë kemiparë publikisht, ai është shëndoshë e mirë, është iri dhe nuk ka ndërmend të dorëhiqet.

E nderuara Kryetare e Kuvendit na nxori këtunjë akt me të cilin Presidenti i atëhershëm iRepublikës, zoti Alfred Moisiu, na e paska shkarkuarzotin Ilirian Muho. Po ku ishit ju, maxhoranca, kur emiratuat? Ju jeni mësuar që t’i bëni njerëzit peng tëdosjeve të tyre. Megjithatë, duhet të keni një gjë tëqartë: përsëri marrëveshja apolitike mishërohet nëKodin Zgjedhor. Unë kam këtu përpara nenin e KoditZgjedhor që flet për shkarkimin e anëtarit të KQZ-së dhe në asnjë pikë të tij nuk është parashikuarkjo. Ishte pengesë për t’u emëruar, por nuk ështëshkak për t’u shkarkuar. Nëse do të inicioni njëprocedurë shkarkimi, të nderuar kolegë, ajo ështëndryshe, kalon përmes KQZ-së, e cila me vota tëcilësuara: 5 me 2, duhet të bëjë propozimin nëKuvendin e Shqipërisë dhe pastaj le të mblidheminë seancë plenarë dhe të shqyrtojmë propozimin ebërë nga KQZ-ja, por ju jeni shkelës të ligjit, madjejeni shkelës përsëritës të ligjit. Pra, jeni në shkeljetë rëndë të marrëveshjes apolitike të mishëruar nëKodit Zgjedhor. Në projektvendimin e hartuar ngaju, keni përdorur si bazë ligjore mënyrën e zgjedhjessë anëtarëve të KQZ-së dhe një jurist me diplomëtë prodhuar si ajo e djalit të bosit po të pyesnit, dot’ju shpjegonte që, kur doni të shkarkoni apo të lironidikë nga detyra, nuk mund të përdorni si bazë ligjoredispozitën që flet për mënyrën se si emërohet ai.

Tjetër është emërimi në detyrë dhe tjetër është lirimiose shkarkimi nga detyra. Natyrisht që rregullimetligjore janë të ndryshme.

Ju ka rënë një hall i madh dhe ju bën të moskeni as integritetin më të vogël profesional, sepsedoni t’i gjeni pseudoargumente ligjore doktorit, përtë realizuar ëndrrat e tij të zeza me vjedhjezgjedhjesh, që dëshironi t’i bëjë realitet në dëm tëgjithë shqiptarëve, të cilët e shohin rrugën drejt sëardhmes së tyre nëpërmjet realizimit të zgjedhjevetë lira dhe të ndershme, ku secili prej tyre, nëpërmjetvotës së tij, të ketë në dorë fatet e Shqipërisë. Juathashë njëherë dhe po jua përsëris që nuk do tëmundeni do; do të ndëshkoheni me votë edhe përkëtë që po bëni sot. Nuk mund të ndryshojnëinstitucionet e pavarura në këtë vend, sa herë qëndryshojnë maxhorancat. Kjo është shumë e rëndëpër demokracinë dhe shtetin e së drejtës. Shembullii forcës që po jepni sot, do të hyjë në analet më tëerrëta të historisë së shtetit shqiptar, në lidhje mesjelljen e kësaj maxhorance në ikje me institucionete pavarura, me demokracinë dhe zgjedhjet e lira nëkëtë vend. Sali Berisha, së paku, rrugës së tij drejtfundit politik t’i japë pak lavdi, lavdinë e njeriut qërealizoi paqësisht rotacionin e pashmangshëm politikmë 23 qershor.

Dhe një fjalë të fundit për zotin Strazimiri: tëmos ketë merak për ata 4 të vrarë më 21 janar,sepse gjyqi për ta nuk ka filluar akoma, do të fillojë,natyrisht, mbas 23 qershorit.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Do t’i bëni bashkë me Ilir

Metën. Edhe bllokun, edhe koncesionet. (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla)Ty të kanë shkuar dëm gjithë ato interpelanca

kundër Ilir Metës, gjithë ato të shara, çfarë s’ke bërëkëtu për 5 vjet rresht. Unë do t’i mbledh të gjitha atofjalime e do të t’i jap nesër.

Fjalën e ka zoti Eltar Deda.Eltar Deda – Të nderuar kolegë deputetë, duke

perifrazuar një shprehje të dëgjuar: “Edhe hajdutikthehet shpesh në vendin ku ka vjedhur më parë”,është e natyrshme për ju kjo nismë ligjore përndryshimin e anëtarit të KQZ-së, madje, çudia dotë ndodhte po të silleshit ndryshe. Nuk janëstandardet e zgjedhjeve shqetësimi juaj, ashtu siçnuk është as balanca ligjore e këtij institucioni qëpretendoni të vendosni, pasi ato i përcaktojnëKushtetuta dhe Kodi Zgjedhor. Për ju ka vetëm njëmerak, si ta përgatisni vjedhjen e radhës së votavedhe më tej të pushtetit, për të mbajtur në këmbë

131


këtë regjim që po ushqen dhe po pasuron vetëm njënjeri dhe familjen e tij, Kryeministrin në ikje, SaliBerisha.

Por, ju e keni kuptuar se këtij skenari, tashmë,po i vjen fundi dhe do të fillojë një kapitull i ri përShqipërinë dhe shqiptarët në rrugën e tij të zhvillimitdhe të integrimit me familjen evropiane. Një gjë ështëe qartë, në sy të të gjithë shqiptarëve, sa herë qëvendi ndodhet përpara vendimmarrjeve të mëdhahistorike, Berisha dhe të tijtë do të sajojnë lojëra tëtilla për të çoroditur jo vetëm votuesit shqiptarë, poredhe faktorin ndërkombëtar, lojëra bajate këto qëfatkeqësisht lidhen me fatin e vendit tonë. Populli edinte dhe e priste këtë vendim tuajin, e dinte qëKryeministri do të bënte peshqeshe të tilla. Sigjithmonë instinkti ju çon te zakoni i kahershëm ijuaji, ai i vjedhjes së radhës dhe konkretisht KQZ-së. Veprimet të tilla të dhunshme ndaj institucionitkushtetues të KQZ-së, ky njeri dhe kjo mazhorancëtashmë i ka bërë bajate, jo vetëm në sytë tanë, poredhe të të gjithë botës.

Historia e vjedhjes dhe e dhunimit tëinstitucioneve të tilla ka një zanafillë. Populli shqiptardhe politika në veçanti kanë ndjerë jo vetëm dhunimin,vjedhjen, por edhe shkatërrimin e demokracisë dheprekjen e lirive demokratike nga një njeri i vetëm qëe ka emrin, përsëri, Sali Berisha. Të gjithëve nakujtohet KQZ-ja e famshme e 26 majit të vitit 1996.Nuk ka koment. Për herë të parë në demokracinë ebrishtë shqiptare u dhunua vullneti i popullit shqiptar,i cili me dekada të tëra e kishte të mohuar shprehjenlirshëm nëpërmjet votës. Përfundimisht u vollënshqiptarët, por jo shpresa për një shtet demokratik,ku balanca e shtetit nëpërmjet institucioneve tëpavarura të funksiononte nëpërmjet votës së lirë.Shqiptarët u vodhën, u rrahën, u gjakosën dhe nëfund u damkosën me dhunimin e institucionit të KQZ-së në sy të të gjithë botës, dhe ky njeri certifikohejsi një njeri që nuk mund të konkurrojë kurrëndershmërisht, por vetëm nëpërmjet vjedhjeve.

Çfarë pasoje solli një proces i tillë? Demokraciamori një deformim të tipit diktaturë, shteti filloi tëshkërmoqej nga institucionet e pavarura, ekonomiamori tatëpjetën dhe u shkatërrua. Në fund popullitnuk i ngeli gjë tjetër, vetëm të shkatërrohej nëpërmjetvjedhjeve të parave të tyre, nëpërmjet një shtetipseudodemokratik dhe një presidenti, i RepublikësParlamentare, që i donte të gjitha. Popullit shqiptari dha armët në dorë për të luftuar dhe vrarë vetveten.Pasoja ishte një vit, viti 1997, i cili në historinë edemokracisë shqiptare të vendit tonë është njolla

më e turpshme që një udhëheqës vendi mund t’ibëjë shtetasve.

Ky njeri erdhi në pushtet në vitin 2005, por nukmund të rrinte pa ushtruar zakonin e tij të vjetër,vjedhjen. Filloi të vidhte pasurinë e popullit, por jome duar të pastra, por këtë radhë me duar të ndyra.Dalëngadalë pasuroi familjen e tij dhe varfëroishqiptarët, i vodhi të gjitha, ekonominë, pasuritë etyre dhe filloi t’i vriste. I vrau çdo ditë, sa që çdokushe mban mend që për një kohë të gjatë u quajt qeveriae qokave. Të gjithë e dini luftën tonë për mbrojtjen evotës. Hapja e kutive të votimit nga ne, tashmë edhepër më skeptikët, është një e vërtetë. Ai pushtet ivjedhur në vitin 2009 solli këtë krizë ekonomike dheinstitucionale. Ishte këmbëngulja jonë, komunikimii përditshëm me qytetarët dhe faktorin ndërkombëtar,që solli në vitin 2011 ngushtimin e zonës së vjedhjes,vetëm në Tiranë. E pamë në Komisionin Qendror tëZgjedhjeve, me kryetarin e Komisionit Qendror tëZgjedhjeve, ish të dënuarin për korrupsion, që vodhipërpara syve të të gjithë shqiptarëve. Këtë gjë pofilloni të bëni edhe tani, me këtë ndryshim tëmbështetur askund, as në Kushtetutë dhe as nëKod, por të mbështetur në instinkte dhe zakone tëvjetra të familjes kryeministrore, sidomos që tëndryshohen rregullat e lojës në mes të saj. Prekja einstitucioneve të pavarura kushtetuese dhe babëziae Saliut për të pasur të gjitha e të bëjë çdo gjë përfamiljen e tij, po e çon vendin çdo ditë në greminëne parikuperueshme në kohë. Këtu nuk është fjalapër individin e një force politike në KQZ, por ne duamtë mbrojmë pavarësinë e Komisionit QendrorZgjedhor dhe të shtojmë besimin e qytetarëve, sinjë garant të një procesi shumë të rëndësishëm,kyç në historinë e vendit tonë. Vota e lirë, zgjedhjete lira dhe administrimi i rregullt i procesit tëzgjedhjeve janë i vetmi ligj që aderon vendin tonë nëBashkimin Europian.

Në mbyllje, të nderuar kolegë të maxhorancës,dua t’ju sjell në kujtesë momentin e arratisjes sëmbretit Zog, në prill të vitit 1939. Ministria e Punëvetë Brendshme, të asaj kohe, kishte përhapur fjalëse Zogu kishte ndërmend të vishte opingat dhe tëorganizonte qëndresën e shqiptarëve nga vendlindjae tij, Mati. Por, kolonel Faik Quku shprehet: “MbretiZog nuk ishte ma një djalë i ri malësor që jetonte nëmalet e Matit, me një gjendje financiare modeste.Ai kishte zbritë në qytet, ishte bo mbret e diktator,shumë i pasun, gjana që ai nuk donte me i rezikue.Tash ai ishte i preukopum kryesisht për personin etij, familjen dhe pasunin”.

Viti 2013

132


Ndaj kolegë deputetë mos rrezikoni veten tuajdhe të ardhmen e këtij vendi me vendimmarrje tëtilla që do të mbahen mend si njolla të zezaparlamentare, vetëm e vetëm për kapriçot e interesate një njeriu dhe të mbrojtjes së pasurisëmarramendëse të familjes së tij. Të jeni të bindurse me këtë KQZ dhe pa të, ne do ta fitojmë këtëbetejë. Tashmë që e majta u bashkua, jemi njëshumicë absolute te shqiptarët. Por, me këtomënyra banale hajnish, siç thotë dhe zonja Topalli,që po përgatisni, na e bëni më të lehtë fitoren.

Jozefina Topalli – Tani ju më bëni të flas mezor, sepse nuk kisha ndërmend të flas.

Keni një vit që u bëni ftesë qelbësirave të tëgjithë vendit. Bashkohuni! Nëse ndiheni mirë, edhene ndihemi shumë mirë dhe shumë të çliruar.

Fjalën e ka Enkelejda Shkreli. Nuk është.Fjalën e ka zoti Bejtja.Ilir Bejtja – Të nderuar kolegë,Zonja kryetare,Si rrallë herë ju dëgjoj të përdorni një fjalor që

nuk ju ka hije. Nuk e di kujt ia drejtuat atë fjalë.Cilin kishit parasysh?

Jozefina Topalli – Koalicionit tuaj të ri.Ilir Bejtja – Shqiptarëve?Jozefina Topalli – Jo, jo. Koalicionit të kryetarit

tuaj.Ilir Bejtja – Të nderuar qytetarë shqiptarë,Zonja Topalli ju ka quajtur të gjithëve qelbësira

me shumë dëshirë dhe me shumë seriozitet, dukerespektuar në radhë të parë parlamentin dhe vendinku është ulur, duke drejtuar këtë sallë. Shpresoj qëkjo të jetë e përkthyeshme në të gjithë gjuhët ebotës, sepse fillon pikërisht aty i gjithë marifeti qëky parlament nuk funksionon me gënjeshtra, që nenuk hyjmë në Europë. E para je ti!

Je gënjeshtra, shëmbëlltyra më e keqe, më epavërtetë e një zonje që duhet të drejtojëparlamentin, por vjen këtu dhe shan “qelbësira”bashkëqytetarët e tu. Kaq.

Jozefina Topalli – Nuk mund t’i ndryshosh fjalëte mia!

Mbylljani mikrofonin!Ilir Bejtja – Nuk jua ndryshoj aspak. Siç e the

ti: “Gjysma e shqiptarëve, pavarësisht nga jeni...(Deputetit Bejtja i ndërpritet fjala.)Jozefina Topalli – Nuk mund t’i shtrembërosh

fjalët e mia! Do të ta jap fjalën, po të mos ishtrembërosh fjalët e mia.

Unë përsërita fjalët e kryetarit tënd dhe tëideologëve të tij që në janar të vitit 2012 kërkuan:

Qelbësira të të gjitha vendeve, bashkohuni për tëizoluar Sali Berishën! E ke të shkruar të zezën mbitë bardhë, në të gjitha mediat tuaja të majta. Ajoçfarë po ndodh është thjesht realizim i kësaj.Koalicioni i qelbësirave do të jetë problemi juaj.

Vazhdo, flit tani!(Mungesë regjistrimi.)Ilir Bejtja – Standardi i votave të vjedhura ka

filluar dhe është instaluar menjëherë pasreferendumit të 1994-ës, pasi Berisha nuk mund tapranonte që miu t’i kalonte nëpër mustaqe, të bëntendonjë gjë aty; dhe t’i vidhte votat ose, më saktë, tëmos ia jepte votën. Kërkonte që ai që kishte vjedhurtë quhej hajduti, ndërsa hajduti të quhej viktima.Është bërë e zakonshme këtu që ujku quhet deledhe delja ujk, ndaj nuk duhet dalë më nëpër fshatra.Ia këshilloj këtë edhe Kryeministrit, meqenëse kafilluar fushatën e fshatit: Ruhu nga delet, sepseujqërit nuk të hanë!

Pak më parë dëgjova këtu disa gafa.Zoti Metalla e hoqi veten nga lista, siç kam bërë

edhe unë, sepse tha: “Po kthehemi në ’96-ën, kur uvodhën zgjedhjet!” Kush i vodhi zgjedhjet në ’96-ën? I vodhi PS-ja me 12 deputetë në parlament?Kush i vodhi zgjedhjet që dolët 99%, si në kohën eEnver Hoxhës, kur ia çuat kutitë e votimit pleqvenëpër shtëpi që të mos dilnit keq me rezultatin?Kush i vodhi votat në ’96-ën? Vjedhja është bërëgjaku i kryeministrit! Na e vërtetoi zoti Paloka këtuduke thënë: “Bëhuni shumë sa të doni, do të dijëBerisha ta bëjë një marifet nga fundi.” E tha zotiPaloka këtu, të paktën kështu e dëgjuam: “Do tëbëjmë një marifet. Bçni çfarë të doni, tek e fundit, ekemi rregulluar, e kemi fitoren në xhep.”

Pastaj vijmë te rregullimi i përfaqësimit. Nuke kuptoj përse zoti Paloka dhe shumë kolegë tëtjerë këtu vazhdojnë të thonë: “5 me 2”. Të gjithakomisionet e zonave zgjedhore, ashtu edhe ato tëqendrave të votimit nuk janë me emra, nuk i votojmëne, nuk i kemi zgjedhur ne dhe janë me të vërtetëme përfaqësim politik për të garantuar balancën nënumërimin e votave ditën e zgjedhjeve. KomisioniQendror i Zgjedhjeve është me mandat përfaqësimi,i zgjedhur dhe i votuar nga ky Kuvend për tëgarantuar paanësinë, siç thoshte Strazimiri, por edhepavarësinë nga politika. Përse nuk zgjodhëtdeputetë? Po të kishit zgjedhur deputetë, do të rrinitrehat, nuk do të diskutohej më kjo punë, pormateshim me peshë atje në komision.

Zonja Topalli, Lefterie Lleshi mos është gjëshoqja juaj? E keni vënë ju atje? Hani dreka, darka

133


dhe dilni nëpër piknikë me Lefterie Lleshin?Nuk presupozohet sjellje maxhorance në KQZ,

por profesionale. Më thoni, a ka votuar politikishtzonja Lefterie Lleshi në favor të PD-së, apo ka votuarashtu, sepse e thotë ligji? A janë marrë vendimet nëKQZ, sepse ju i thoni nga mbrapa: “Votoni, sepsethotë Partia Demokratike”, apo sepse kështu thotëligji? Jepuni përgjigje këtyre pyetjeve!

Shumica që keni pasur në përfaqësim, mosështë vallë shumicë politike, apo shumicëprofesioniste? Ata atje janë të prezumuar tëparagjykuar që duhet të mendojnë me mendjen tuajdhe të hanë bukën tuaj, apo të hanë bukën ngarroga, të cilën ia jep shteti, taksapaguesit shqiptar,dhe të zbatojnë ligjin duke u dhënë atyre të drejtënqë u takon me ligj dhe me Kushtetutë? Përse sotpranoni që kjo KQZ është politike? Na e pranoi këtuzoti Strazimiri. Është thellësisht politike dhevazhdon të jetë e tillë.

Zotit Strazimiri, duhet t’i bëj pyetje, se ndoshtae ka pak idenë nga aritmetika: mos bën ndonjëndryshim në rezultat 7 me 0 nga 4 me 3? Mos jepndonjë rezultat më të butë 4 me 3? Kush tha që nedo të jemi 4 me 3 në KQZ? Përse nuk e vendosimsi kusht që në qoftë se në KQZ votohet në mënyrëpolitike, anëtari i KQZ-së të shkarkohet nga detyra?Presidenti mos është gjë i Partisë Demokratike?Na jepni një përgjigje! A është anëtar i PartisëDemokratike?

Të na japë edhe ai një përgjigje. Nëse është itillë, sapo të vijnë në pushtet, të mbathë takat, taheqim, sepse 71 na duhen. Do të vijmë këtu dhe dotë themi: “Do ta heqim”, por për çfarë arsyeje, sepsee kemi zgjedhur me përfaqësim politik dhe me 73vota, apo do t’i heqim nga llogaria edhe votat e LSI-së?

Më vjen shumë turp për situatën që është krijuar,një situatë ku sot po kërkohet të demonstrohet forcëpër të thënë që është njëri këtu që nuk do t’ia dijëpër shqiptarët, nuk do t’ia dijë për votën. E ka shumëgabim, sepse neve nuk e kishim KQZ-në kur efilluam këtë luftë, madje nuk e kishim as idenë seLSI-ja do të hynte ndonjëherë në koalicion me tëmajtët. Kemi qenë në minorancë në KQZ dhe efilluam fushatën pa KQZ-në, kemi bërë luftën tonënë terren pa KQZ-në, u kemi kërkuar votat eshqiptarëve pa KQZ-në, ua kërkojmë për PartinëSocialistë, do t’ua kërkojë LSI-ja për veten e tyre ejo për ne dhe ne nuk do të krijojmë ndonjëherë ndonjëëndërr që KQZ-ja do të na japë votat në tavolinë.Versioni i Ristanit që shikonte dorën që futej në kuti

ditën për diell para të gjithave kamerave te ne nukekziston, sepse standardi i Ristanit, i kokrrës sëhajdutit dhe të mashtruesit, të degjeneruarit që nukdi se çfarë është nderi dhe familja, nuk mund të jetëversioni ynë. Kemi zonja dhe zotërinj këtu që dalinrrugës dhe ndrit pazari. Nuk jemi llum si puna eRistanit që e ha drekën nëpër rrëza, fshihet si midhe marifetin e bën nëpër ferra.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Mirë foli. E meriton t’i japë

dorën. Asgjë nuk ka marrë vesh se çfarë është folur7 orë.

Po baraspeshë politike është KQZ-ja, këtë pothemi, nuk është e paanshme. I vetmi institucion ipavarur është Avokati i Popullit.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)Totozani është i pavarur. Propozimi është bërë

nga PS-ja, hearing është në bërë PS, zgjedhja ështëbërë në PS dhe na është sjellë këtu. Ai është ipavarur. Këto të tjerat janë vetëm baraspeshë politikedhe të gjithë kolegët këtë po thonë. Nuk është ipavarur, është baraspeshë politike. Në Gjermaniështë i pavarur. Në Francë është i pavarur. Në bazëtë praktikave të mira të Komisionit Europianekzistojnë dy modele: i pavarur dhe baraspeshëpolitike. Ne dhe vendet e Lindjes kemi modelin ebaraspeshës politike. Vendet e demokracive tëkonsoliduar e kanë të pavarura. Ky është Kodi. Kyështë parimi. Kjo është Kushtetuta. Kjo ështëmarrëveshja.

Ti nuk mund t’i thuash e pavarur asaj që ështëbaraspeshë politike. E kupton Ilir?

(Ndërhyrje pa mikrofon.)Nuk e kupton, Ilir?(Ndërhyrje pa mikrofon.)Nuk është e pavarur KQZ-ja, është baraspeshë

politike. Në Gjermani është e pavarur, askush nuke di kush është.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)Nuk ka fare, se është institucion teknik i pavarur.

Këtë po them.(Ndërhyrje pa mikrofon.)Çfarë thotë gjyshi yt për këto raste?(Ndërhyrje pa mikrofon.)Po, zoti Sula!Dashnor Sula – Faleminderit, zonja kryetare!Të nderuar kolegë, përpara se të filloj diskutimin

tim për këtë temë dua t’u kërkoj falje qytetarëveshqiptarë, pas atij dokumenti shumëkomprementues, të cilin zonja Topalli e paraqitipërpara deputetëve dhe qytetarëve shqiptarë, për

Viti 2013

134


anëtarin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. Ajo qëu publikua sot është një provë shumë e rëndë, dekretii Presidentit Moisiu në vitin 2001 ose në vitin 2002,për shkarkimin e zotit Muho. Siç e tha edhe zonjakryetare, neni 12 i Kodit Zgjedhor, germa “ë”, thotë:“ Të mos jetë larguar nga administrata publike oseçdo funksion publik për shkelje të detyrës”. Funksionpublik është edhe funksioni i prokurorit. Është eshkruar e zeza mbi të bardhë dhe unë nuk gjej fjalëpër të folur më tepër për këtë problem.

Të nderuar kolegë, siç e thanë edhe kolegëte maxhorancës, debati sotëm është për të ardhurkeq, sepse të gjithë zotërinjtë e opozitës, juristëtdhe politikanët e vjetër, të cilët kanë 15-20 vjet nëParlament, e kanë të qartë se çfarë do të thotëzhbalancim politik dhe balancim politik nëKomisionin Qendror të Zgjedhjeve. Është përcaktuarsaktë, ashtu siç e përcakton Kodi Zgjedhor që nëfillim te kreu I: “Objekti, përkufizimi dhe parimet”.Çfarë janë parimet? Parimet janë ato që ne duhet t’inënshtrohemi Kodit Zgjedhor, pavarësisht se në këtëKod nuk është parashikuar një rast i tillë, por nësajë të këtyre parimeve ne duhet të udhëhiqemi dhetë shohim me shumë kujdes sesi duhet tëzëvendësohet anëtari i Komisionit Qendror tëZgjedhjeve, të cilin e ka Lëvizja Socialiste përIntegrim, zoti Ilirian Muho.

Të kthehemi te neni 14 i Kodit Zgjedhor sesiështë zgjedhur zoti Ilirian Muho. Dy anëtarë të KoditZgjedhor, thotë neni 14, propozohen ngamaxhoranca, dy anëtarë propozohen nga opozitaparlamentare që ka numrin më të madh të vendevenë Kuvendin e Shqipërisë, anëtari i pestë i KQZ-sëzgjidhet nga kandidatura të propozuara nga grupimedeputetësh të partive të shumicës parlamentare,përjashtuar partinë më të madhe të grupimit tëshumicës, pra që do të thotë që në kohën kur uzgjodh anëtar i Komisionit Qendror të Zgjedhjevezoti Ilirian Muho, partia më e madhe e dytë eshumicës ishte Lëvizja Socialiste për Integrim, ecila ishte në koalicion me këtë maxhorancë. SotPartia Lëvizja Socialiste për Integrim ka kaluar nëopozitë. Në vitin 2012 kur e hartuam dhe kur emiratuam me konsensus të gjerë politik, në mosgaboj me 138-139 vota, Kodin Zgjedhor ishteparashikuar me shumë kujdes se çfarë përfaqësimiduhet të ketë maxhoranca në KQZ dhe çfarëpërfaqësimi duhet të ketë opozita. Maxhorancën ekishim 4 me 3, ndërsa opozita kishte të drejtënbllokuese për vendimet të cilat kërkonin një shumicëtë cilësuar 5 me 2. Pra ne ishim maxhorancë, ndërsa

opozita kishte të drejtën e bllokimit. Ndërsa sot jukërkoni të jeni edhe maxhorancë edhe opozitënjëherësh; të keni edhe maxhorancën edhe bllokimin.Një gjë e tillë s’mund të qëndrojë, të nderuar kolegëtë opozitës!

Le të kalojmë në nivelin e dytë, atë të KZAZ-ve.Kemi 89 KZAZ në të gjithë territorin e Republikëssë Shqipërisë. Kodin Zgjedhor e kemi miratuarbashkërisht me konsensus dhe kemi përcaktuar që50% e KZAZ-ve të jetë shumicë maxhoranca dhenë 50% të jetë shumicë opozita. Si është gjendjasot? Më 3 prill kur u tërhoq LSI-ja nga maxhorancadhe kaloi në opozitë, kur KQZ-ja kishte marrë njëvendim që të reflektohej në nivelet e dyta të KZAZ-ve, i bie që 50% të jeni ju maxhorancë, 4 me 3 dhenë 50% të KZAZ-ve të jeni po ju maxhorancë 5 me2.

Kalojmë në nivelin e tretë, në qendrat e votimit.Përsëri e njëjta situatë: në 50%, është përcaktuarnë Kodin Zgjedhor, të jemi ne maxhorancë dhe në50% të jeni ju. Përsëri kalon raporti që në 100% tëjeni ju maxhorancë. Ne jemi në minorancë totale.Kalojmë në komisionet e numërimit. Kemiparashikuar në Kodin Zgjedhor që 2 anëtarë të jenëtë maxhorancës dhe 2 anëtarë të jenë të opozitës.Kalon raporti në 3 me 1 për ju. Ne i duamkomisionerët, sepse do ruajnë votën tonë. Unë nukkam besim se do ta ruajnë socialistët votën time,siç nuk keni ju besim. Si mund të jenë në grupet enumërimit 3 socialistë dhe 1 demokrat. Është edrejtë një gjë e tillë? Po të ishin tre demokratë dhenjë socialist, do ta pranonit ju? Jo.

Vazhdojmë më tej. Në vitet 2000, 2001, 2003ishit ju maxhorancë dhe e kishit ju tërësisht KQZ-në dhe komisionet e tjera të votimit. E dimë mirë seç’ka ndodhur në qendrat e votimit dhe sinumëroheshin votat.

Nuk mund ta harroj shprehjen e të madhit PjetërArbnori: “Këta nuk janë socialistë, por specialistëpër të vjedhur.”

S’mund ta harrojmë historinë e Dushkut,ka prodhuar 35 mandate në vitin 2001 me kryetarine Gjykatës Kushtetuese, Fehmi Abdiun. Ju kujtonise historia e PS-së fillon me Edi Ramën dhe e harroniFatos Nanon që e keni pasur kryetar partie nga viti1991 deri në vitin 2005. Mos harroni se historia ekësaj partie nuk është histori që fillon nga zoti Ramadhe zoti Nano, por fillon nga 8 nëntori i vitit 1941,sepse ju jeni pasuesit e Partisë Komuniste të 8nëntorit të 1941-shit.

Marrëveshja politike u arrit në vitin 2004 për

135


balancimin e KQZ-së. E mbani mend të gjithë si utërhoq nga detyra një anëtar i KQZ-së, MaksimShimani, vetëm e vetëm për të vendosur balancënpolitike në KQZ. Më lejoni, zonja Kryetare, të themse në datën 10 prill në Komisionin e Ligjve ne kemipasur debatin për zëvendësimin e anëtarit të KQZ-së.

Unë këtu kam procesverbalin e mbledhjes sëkomisionit të datës 10 prill, dhe po ju bëj me dije,zonja Kryetare, vetëm frazën e zotit Xhafaj: “Kësajradhe, kush luan me vullnetin e popullit, luan mejetën e tij.” A e kuptoni? Kemi të bëjmë me një personqë na kujton 1997-n, dhe na kërcënon hapur ne, sideputetë të këtij Parlamenti dhe të maxhorancës.Ia thashë edhe në komision, që nëse doni të merrnihak, merrni te ne dhe jo te familjet tona! Këta janëdeputetët e komiteteve të vitit 1997.

Zoti Majko, me të cilin kam 8 vjet në parlamentdhe e respektoj, por edhe ai e mban në shpirtdeklaratën e tij: “Nuk i them dot derrit dajë”, sot nëKomisionin e Ligjeve, nuk i tha derrit dajë, por i thaderrit hallë.

Zoti Ilirian Muho, që është përfaqësuesi i LSI-së, nga burrë sot u bë hallë. Më lejoni t’ju, themizoti Majko, se ju e keni frikë shumë Sali Berishën,por ne të Shqipërisë së Mesme kemi një fjalë tëurtë popullore: “Të kishte halla ..., dija se ç’punoja”,por ju nuk i keni ato, që t’ia bëni Sali Berishës dhet’ia merrni pushtetin. Absolutisht jo.

Ju faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Zonja Spahiu, urdhëroni!Klodiana Spahiu – Të jesh deputet në Kuvendin

e Shqipërisë është detyrë e rëndësishme, por mefjalën e parafolësit të vijnë zorrët në gojë dhe tëpërfaqësojë ai deputetin e Shqipërisë është një turpi madh. Diskutimi që po bëjmë sot, për me largiminnga detyra të anëtarit të KQZ-së, nuk është gjë tjetër,veçse dëshmi e mosmirënjohjes dhe panikut që kakapur këtë maxhorancë në ikje. Ështëmosmirënjohje për votuesin shqiptarë, për të gjithëata që menduan se tashmë do të kemi një institucionqë do të na mbrojë votën e lirë, por edhemosmirënjohje për vlerësimet që kanë bërë faktorëtndërkombëtarë në këtë drejtim; është tregues semaxhoranca e ka sunduar deri në maksimum, dheaq më shumë tashmë që s’është më as e tillë, kavetëm një qëllim: të nxijë gjithçka që po bëhet nëkëtë vend në drejtim të institucioneve, vetëm për tëqëndruar në pushtet me çdo mjet, qoftë edhe dukeshkelur Kushtetutën dhe duke shkatërruar

institucionin.Ju nuk e keni për herë të parë këtë gjë. Jeni

çjerrë për miratimin e tre ligjeve dhe i shkelni ato saherë doni. Keni futur në batakun e peticionit të tyreemra intelektualësh, profesorësh dhe pedagogëshdhe i mashtruat duke i argumentuar tre ligjet sishpëtimin e atdheut, por ju harroni se jenishkatërrimtarët e këtij kombi dhe do të mbeteni nëhistori me palaçollëqet që bëni, duke dhunuar nëmënyrë të hapur institucionet e pavarura. Sot i bëjthirrje këtyre intelektualëve dhe profesorëve: Ku jeni?Ku është zëri juaj? A e shihni se ç’ndodh në këtëparlament? A e kuptoni se u përdorët ju dhereputacioni juaj për të mashtruar një popull të tërë?Ku janë ata të rinj, që me pankarta në duar, tëpërgatitura në selinë e PD-së, kërkonin votimin etre ligjeve, pa ditur çfarë përmbanin ato? Ku janësot, të tregojnë se çfarë ndodh në parlamentinshqiptar dhe si dhunohen institucionet e pavarura?

Të nderuar qytetarë shqiptarë, me dhimbje duhettë pranojmë se fatkeqësisht jetojmë në një venddiktatorial, ku shkelen çdo ditë të drejtat tuaja; edrejta për të jetuar të lirë në vendin tuaj, e drejta përt’u ndjerë të përfaqësuar në vendin tuaj dhe e drejtaqë të përfaqësohet zëri juaj në institucionet gjoja tëpavarura.

Ju, qytetarë të nderuar, jeni të stërlodhur ngapolitika, nga jeta e mundimshme që duhet tëpërballoni, jeni të dëshpëruar nga padrejtësitë dheshkeljet që ju bëhen çdo ditë. Sot ndërkombëtarët ibëjnë një thirrje politikës për gjetjen e konsensusitpolitik dhe për të respektuar Kushtetutën, por nuk ipërfill fare njeri, duke mos treguar mirënjohje dheduke i injoruar ata. Të gjithë e dimë anën teknike tëkësaj pjese dhe e morëm vesh se si ndodh emërimii një anëtari dhe se si bëhet lirimi i tij: kur kryenveprimtari politike, kur mbush moshën për pension,kur vdes (Larg qoftë!), kur jep dorëheqjen nga detyra,kur dënohet me vendim gjykate etj.

Termi “lirim në kohë” përdoret vetëm kur anëtariplotëson afatin e mandatit ose kur përmbushen këtopika. Në këto raste anëtari i KQZ-së lirohet mevendim të Kuvendit, pas njoftimit nga ana e KQZ-së. Në çdo rast është KQZ-ja ajo që duhet të fillojëprocedurën për lirim apo shkarkim të anëtarit të saj.Sipas Kodit Zgjedhor, ky moment tashmë ka kaluar,bazuar në parashikimet e nenit 14 dhe janëpërzgjedhur anëtarët dhe janë propozuar nga palëtqë ishin me shumicë apo pakicë në momentin engritjes së KQZ-së.

Për më tepër, për këtë KQZ kodi kishte vendosur

Viti 2013

136


edhe një afat për ngritjen e saj, duke parashikuarnë një nen të posaçëm që Kuvendi 30 ditë nga datae shpalljes së këtij ligji zgjedh anëtarët e KQZ-së,sipas neneve 14 dhe 15 të këtij kodi. Pra, shumicadhe pakica në mënyrë të shprehur, kur kanë miratuarkëtë dispozitë kanë pranuar që anëtarët e KQZ-sëdo të zgjidheshin nga të propozuarit e partisë sëparë dhe të dytë të shumicës dhe pakicës, që ishtenë momentin e afatit të parashikuar në kod, përzgjedhjen e anëtarëve. Kjo pjesë teknike, që,natyrisht, u tha nga shumë parafolës, është e qartëpër maxhorancën mosmirënjohëse, përmaxhorancën që e ka kapur paniku i humbjes dhekërkon të mbahet duke shkatërruar edhe njëinstitucion të rëndësishëm, siç është KQZ-ja. Tëkeqqeverisësh për 8 vjet dhe të bësh pjesë të kësajkeqqeverisjeje shkatërrimin e institucioneve, siç kenibërë në disa raste të tjera, tregon qartë se jeni nëpanik dhe mendoni si ai i mbyturi që mund tëshpëtojë qoftë edhe nga një fije bari. Jo fija e barit,por ju s’ka rimorkiator që ju shpëton dot nga mbytjapolitike, pasi atë e keni gatuar vetë.

Asnjëherë në këto 8 vjet shkeljesh të përsëriturakushtetuese dhe ligjore nga ana e Kryeministrit,deklaratat e partnerëve të mëdhenj të Shqipërisënuk kanë qenë më të drejtpërdrejta, sepse asnjëherëmë parë shkelja e Kushtetutës dhe e ligjit nuk kaqenë më e hapur, sesa përmes kësaj nisme brutalepër të zëvendësuar forcërisht një anëtar të KQZ-së.

Ju po ndërmerrni sot veprimin e fundit të turpitsi maxhorancë. Ju po kërkoni sot të shkatërroniKQZ-në, duke shkelur hapur ligjet dhe këtë po ebëni me shpresën se do të ndikojë në 23 qershor.Si deputetE dhe si kolegE po ju bëj thirrje kryesishtdy deputetëve tanë të pavarur: Mos e ndërmerrnikëtë hap si veprimin e radhës së marrëzisë suajpolitike!

Jam e bindur se forca juaj e kartonit, nga sajesadhe jo nga të qenit shumicë, nuk do të bëjë asnjënder, por thjesht do t’i tregojë elektoratit se jeni tëgatshëm që edhe atë institucion, i cili kishte marrënjë tjetër standard veprimi, jeni duke e shkatërruar.

Ju mund të merrni një anëtar me votim tëpaligjshëm, por s’mund të merrni votat e shqiptarëvenë mënyrë të paligjshme. Ata e kanë vendosur t’jupërzënë nga qeverisja, se vetëm qeverisje nuk kenibërë. Në panikun e kësaj situate ku ndodheni,Kryeministri ka vendosur ta shkatërrojë KQZ-në ,duke zgjedhur rrugën më të keqe për t’u larguar ngapushteti, rrugën që e turpëron përfundimisht atë vetësi njeri, atë kundër votës së lirë, rrugën që turpëron

çdo deputet të Kuvendit të Shqipërisë, që do tandjekë deri në fund qorrazi këtë njeri të lodhur ngakeqqeverisja. Hiqni dorë nga rruga që turpëron shtetinshqiptar para syve të botës!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, Klodiana!Sa herë flet, më kujtohet kur ke ardhur në miting

me mua një javë para se të bëheshe kandidate përdeputete dhe flisje për Sali Berishën siç s’kishadëgjuar askënd më parë. Me aq lëvdata për reformatqë Sali Berisha kishte bërë.

Kjo është zonja më e besueshme, që pas njëjave shkoi te PS-ja, se ne nuk e pranuam kandidate.Ka hapur mitingun tim për fushatën elektorale nëDurrës, për Sali Berishën dhe Partinë Demokratike.Kjo flet dhe është plotësisht e besueshme!

Atyre që hapin me mua fushatën për PD-në utakon të bëhen deputetë të PS-së. Ju ndodh shpeshju në PS. Keni pasur edhe një Seseri. Se ç’kenipasur ca.

Zoti Halimi, urdhëroni!Eduard Halimi – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar anëtarë të parlamentit,Kemi 7 orë që po diskutojmë për Ilirian Muhon,

nëse duhet të ikë nga KQZ-ja apo nuk duhet të ikë.PS-ja po na thotë të gjithëve dhe po u thotë edheqytetarëve se po iku Ilirjani, nuk ka zgjedhje tëndershme; po iku Ilirjani nga KQZ-ja, procesizgjedhor nuk ka më besueshmëri; po iku Ilirjani ngaKQZ-ja, objektivi për zgjedhje të lira, siç thanë edhedeputetët socialistë, bie. Ai është shtylla ebesueshmërisë, shtylla e objektivitetit. Ilirjani ështëheroi i KQZ-së. Partia Demokratike dhe Kryetarja eKuvendit pak minuta më parë prezantuan, për tëgjithë deputetët e Kuvendit të Shqipërisë dhe përqytetarët, një dokument shumë të rëndësishëm përIlirjanin, ku del se ai është shkarkuar nga detyrapër korrupsion nga Presidenti i Republikës i asajkohe, sepse ka mbyllur dosjen e njërit prej anëtarëvemë famëkeq të bandave të Fierit. Në qoftë se ka njëdeputet të Fierit këtu, në rreshtin e parë, të dytë, tëtretë, të katërt, që nuk e di këtë fakt, ose nuk e kaditur në momentin kur është votuar, të ngrihet dheta thotë, se ia përmend unë emrin më vonë.

Partia Demokratike thotë se Ilirjan Muho ështëemëruar në kundërshtim me ligjin dhe ky ligj ështëi shkruar qartë. Ky këtu është Kodi Zgjedhor imiratuar me votat e të gjithëve dhe po lexoj nenin12: “KQZ-ja përbëhet nga 7 anëtarë”, por që të jeshanëtar, sipas këtij kodi, meqenëse nuk kishte bazëligjore, duhet të jesh shtetas shqiptar me të drejtë

137


vote, të jesh në moshën 35 vjeç, të kesh arsim tëlartë, t’i kesh përfunduar studimet në fushën e tëdrejtës së administratës publike e me radhë dheshkronja “ë” thotë: “Të mos jetë larguar ngaadministrata publike apo funksioni publik për shkeljetë detyrës”. A e dinit ju, zotërinj socialistë, që kyperson është larguar nga administrata publike përshkelje të detyrës? A ka këtu deputetë të rreshtit tëparë, të dytë, që nuk e dinë këtë, sepse historiaështë interesante? Bashkë me shefin e prokurorisëIlirjan Muho, na janë larguar edhe disa gjyqtarë, porbashkë me këta gjyqtarë është larguar edhe kryetari.Po ai kryetari na u bë kryetar KLD-je, ata anëtarë tëKLD-së na kanë ardhur edhe deputetë. A e dinit ju,zotërinj, se ky është larguar pikërisht për shkelje tëdetyrës, siç thotë neni 12? Çfarë po u thonishqiptarëve? Po u thoni se ne e kemi kaluar, e kemimiratuar, e kemi emëruar dhe nuk mund ta largojmënga KQZ-ja? Kjo është ajo që po u thoni shqiptarëve?Po, e ka bërë baltë ky zotëria, sepse ka gënjyerparlamentin, ka gënjyer shqiptarët, ka shkelurKushtetutën, ka shkelur Kodin Zgjedhor, ka shkelurçdo ligj, por jo, ju thoni e ka bërë, ta lëmë, taharrojmë, sepse po iku ky, mbaroi procesi zgjedhor,po iku ky, u mbyll e gjithë historia e zgjedhjeve tëlira e të ndershme. Objektivi për zgjedhje tëndershme ka rënë. Ilirjani është heroi.

Të nderuar kolegë, thelbi, fryma e Kodit Zgjedhordhe shpirti i Kushtetutës sonë i kushtojnë njëvëmendje të veçantë balancave, baraspeshave, thaKryetarja e Kuvendit. Ne kemi një balancë 4 me 3në KQZ, por kjo nuk është një maxhorancë ecilësuar. Edhe KZAZ-të janë të hartuara që tëndahen në mënyrë të barabartë, siç janë edhekomisionet e tjera zgjedhore. Kjo balancë dhe kjobaraspeshë janë arsyet pse Kodi ynë Zgjedhor ështëvlerësuar gjerësisht nga të gjithë partnerët tanëndërkombëtarë. Pa këtë balancë ne do të kishimprobleme. Kjo balancë preket sa herë që forcatpolitike rrëshqasin një herë në njërën anë dhe njëherë në anën tjetër. Dikush e quante hile dheshpallte se do të bënte qeveri teknike. E provoi.

Qeveria është përgjegjëse që të organizojë tëgjithë procesin zgjedhor. Ajo që është e rëndësishmepër gjithë procesin zgjedhor nuk është as Ilirjani herodhe as ndonjë Ilirjan tjetër. Ajo që është erëndësishme është ajo që tha Kryeministri pak ditëmë parë, se asgjë nuk do të afektojë vendosmërinëe qeverisë për të organizuar një proces të ndershëmnë përputhje me Kushtetutën, me Kodin Zgjedhordhe gjithë ligjet e vendit. Fryma dhe germa e Kodit

Zgjedhor, që jua lexuam fjalë më fjalë, janë shumëtë qarta. Maxhoranca mbetet maxhorancë, opozitaështë në opozitë. E kemi bërë bashkë kodin,Kushtetutën dhe nuk jua ka fajin as Kastriot Islamidhe as Damian Gjiknuri. Thelbi i marrëveshjes politikeqë u bë me kod është baraspesha politike nëkomisionet zgjedhore. Baraspesha politike duhet tëreflektohet në KQZ, baraspesha politike u prish. Këtëfakt ne e dimë të gjithë. KQZ-ja është pikërishtautoriteti, që menaxhon zgjedhjet. Ai nuk nxjerrrezultat, ai menaxhon procesin që të mos bllokohet,të vijojë normalisht, që komisionerët të mos marrinvulat dhe t’i fusin në xhep e të ikin dhe të bojkotojnëprocesin. Kemi 22 vjet demokraci dhe nuk ka njërast të vetëm kur maxhorancën e këtij KQZ-së e kapasur opozita. Më thoni një rast të vetëm! Ka këtudeputetë, të cilët kanë 20 vjet në parlament.Përmendni një rast të vetëm në historinë ezgjedhjeve! Pse? Sepse përgjegjësia nuk mbetetjetime. A mund të ketë përgjegjësi opozita përorganizimin e zgjedhjeve? Absolutisht, jo.Përgjegjësinë e ka qeveria. KQZ-ja nuk nxjerr dotrezultate, sepse ato duhen 5 me 2, balanca është egarantuar. Ju mos harroni, keni komisionerët qëmarrin vulat dhe ikin. Çfarë do të ndodhë nëse sërishkomisionerët tuaj do të marrin vulat dhe do të ikin?Rama sillet njësoj. Në vitin 2007 u soll njësoj, nëvitin 2009 përsëri njësoj. Një herë tha: të hapenkutitë, një herë tha: të mos hapen kutitë. Ju e dini,sa herë që Edi Rama ju thërret, edhe kur jenideputetë edhe kur jeni pjesëmarrës në ndonjëinstitucion tjetër, braktisni karriget. Ju thoni se Ilirjaninuk do ta braktisë karrigen; ju thoni se ai do të jetëndryshe nga të tjerët, sepse Ilirjanin e kemi tëpavarur. Po mirë, kështu i keni pasur gjithmonë tëpavarur? Po Ilirjan Celibashin të pavarur e kishit,kur e kishit kryetar të KQZ-së? Po Fotaq Nanon,kur e bëtë kryetar të KQZ-së, kushëri i parë ikryeministrit të asaj kohe, të pavarur e kishit edheatëherë? Po Dëshira Subashin, të pavarur e kishit,që po bërtet lart e poshtë se do të vijë anëtare nëparlament? Pse nuk erdhi të rreshtohej te ne DëshiraSubashi, meqenëse ishte e pavarur? Këtë gjë duhett’ua bëni të qartë shqiptarëve dhe të mos ulërisnikot dhe të thoni se anëtarët e KQZ-së janë të pavarur,sepse kjo është hipokrizi mjaft e madhe që u thonishqiptarëve.

Ju dhe Partia Socialiste i humbët zgjedhjet nëvitin 2009 dhe për këtë nuk ua kishte fajin as KastriotIslami, që i thatë se ua bëri keq Kodin, as 20 mijëkomisionerët që thatë se ju tradhtuan, as Ben Blushi

Viti 2013

138


që ju nxori të palarat, duke thënë se nuk kishitprogram, por fajin e kishte Edi Rama. Suksesin efitores e kishin qytetarët shqiptarë.

Edhe në vitin 2011 kur thatë: nuk do t’i hapimkutitë, se aty do të gjendet e vërteta, fajin e kishteEdi Rama, sepse qytetarët shqiptarë votuan kundërkorrupsionit të Edi Ramës. Ndaj, të gjithë qytetarëtshqiptarë që e larguan me votë Edi Ramën në Tiranëpër korrupsionin që kishte bërë do ta largojnë sërish.Le t’i bashkohet kushdo Edi Ramës. Ai humbet edhekur merr për veshi Presidentin e Republikës dhe ebën të votojë në kutinë e vet, edhe kur merr Ilirjaninqë ta mbajë në KQZ. Në të gjitha rastet Edi Ramado të humbasë dhe nuk i fiton zgjedhjet as me votëne Bamirit, as me votën e Ilirjanit. E kishte në xhepBamirin dhe e humbi, e kishte në xhep Ilirjanin, dot’i ikë fatkeqësisht. PS-ja do t’i humbasë zgjedhjetdhe askush nuk i bën derman Edi Ramës, asCelibashi, as Subashi, as Muho dhe as ndonjë bibë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Halimi!Zonja Luiza Xhuvani, urdhëroni!Luiza Xhuvani - Iniciativa për të shkarkuar

anëtarin e KQZ-së, të propozuar nga një grupdeputetësh të partive të shumicës parlamentare, meshkakun se njëra prej këtyre partive, deputetët e tëcilës kanë mbështetur këtë propozim, tashmë kadalë në opozitë, është një iniciativë tërësisht dhehaptas e paligjshme. Nuk kërkohet të kesh njohurijuridike të posaçme që të kuptosh se, si procesi izgjedhjes së një anëtari të KQZ-së, si dhe procesi ishkarkimit të tij apo lirimit nga detyra, janë proceseqë për shkak të rëndësisë së tyre, gjendenplotësisht dhe qartësisht të rregulluara mirë në KodinZgjedhor.

Organizimi dhe funksionimi i administratëszgjedhore, veçanërisht i asaj më të lartës, KQZ-së,është një nga aspektet më të rëndësishme tëprocesit zgjedhor në Shqipëri, ndoshta më irëndësishmi. Duke qenë të tillë, logjikisht është ekuptueshme që edhe ligjbërësi duhet t’i kushtojëdhe realisht i ka kushtuar vëmendje të posaçmeaspektit të procesit zgjedhor, në procesin eligjbërjes. Duke pasur në konsideratë edhesensibilitetin e lartë politik dhe elektoral që kaçështja e ndërtimit të KQZ-së, do të duhet të ishterasti, dhe ishte realisht, që rregullat mbi organizimin,funksionimin dhe në tërësi mbi statusin e KQZ-sëtë ishin të qarta, pa ekuivoke dhe të plota. Të tillajanë ato sot në Kodin Zgjedhor. Sa më sipër, do tëthotë që ne sot në këtë debat, për shkak të qartësisë

së përcaktimeve të ligjit zgjedhor për këtë çështjenuk duhet të ishim të ndarë. Kjo do të thotë se nëseky proces do të ishte në përputhje me KodinZgjedhor, Partia Socialiste nuk ka pse për njëçështje, të cilën ligji e ka rregulluar qartë dheplotësisht, të kundërshtonte me forcë dhe mevendosmëri.

Besoj se asnjë nga shumica qeverisëse nuk ivë në dyshim aftësitë tona për të kuptuar dhe për tëzbatuar një dispozitë të ligjit zgjedhor, të shkruarthjesht dhe qartë, sikurse është ajo që ka të bëjëme shkarkimin e një anëtari të KQZ-së. Ashtusikurse edhe ata të opozitës nuk e vënë në dyshimqë jo vetëm detashmenti i juristëve të qeverisë, poredhe më gjerë e kuptojnë shumë qartë dispozitën eligjit zgjedhor për shkarkimin e anëtarit të KQZ-së.

Sikurse e thashë edhe më lart, këtu nuk flitetpër të kuptuar apo për të interpretuar një dispozitëperiferike për nga rëndësia e ligjit zgjedhor, por flitetpër një dispozitë, nga më të rëndësishmet e këtijligji, e cila, për shkak të rëndësisë që ka, ështëplotësisht e qartë. Shumica qeverisëse duhet të natregojë se cili është neni, paragrafi dhe shkronja kuajo bazon kërkesën për shkarkimin e anëtarit tëKQZ-së. Duhet të na tregojë se në cilin nen të KoditZgjedhor është e bazuar procedura që ka nisur. PD-ja thotë se kjo është e bazuar në frymën e ligjit. Ajoe thotë këtë, sepse Kodi Zgjedhor ka një dispozitëtë posaçme, që rregullon procesin e ndërprerjes parakohe të mandatit të një anëtari të KQZ-së. Ky ështëneni 18 i këtij Kodi. Në kushtet kur ka një dispozitëtë posaçme, që rregullon këtë rast, atëherë çfarëkuptimi ka që ne t’i drejtohemi frymës së ligjitzgjedhor që të mbështesim kërkesën për shkarkimine anëtarit të KQZ-së? Por edhe nëse do t’i referohemifrymës së ligjit, le të na thotë shumica qeverisëse,le të na citojë se cilat janë ato dispozita të kodit nëtë cilat ajo shikon frymën, që mbështet këtëiniciativë të saj. Nuk ka asnjë të tillë. Të gjithë jemidëshmitarë të historisë së këtyre dekadave të funditkur në ngjarjet, në konfliktet e vendeve të ndryshmedominojnë politikat totalitare. Eksperienca është eqartë për të gjithë ne. Ka një moto të thjeshtë nga ecila ju po udhëhiqeni, është shumë e thjeshtë: tëmos lodhemi kot duke u hallakatur nëpër labirintheligjesh, termash moralë dhe termash emocionalë.Këto janë të gjitha dokrra. Diviza juaj, të dashurpushtetarë, është “me çdo kusht”. T’i lemë fjalët,kjo është. Këtë e kupton edhe bufi. Pra, ne sot popërjetojmë ushtrimin e dëshpëruar të çdo kushti.Por ne nuk biem viktimë e kësaj. Ne po mbështetemi,

139


ne po ju kundërvihemi me logjikën e ftohtë juridikedhe me moralin tonë që po e unifikojmë me moraline popullit shqiptar.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Zoti Imami, urdhëroni!Arben Imami – Zonja Kryetare,Të nderuar kolegë,Pa dyshim që zoti Muho nuk mund të mbrohet

nga pikëpamja etike dhe legale personalisht, pa hyrënë çështjen që është thelbi i diskutimit, që ështëpolitike në fakt. Neni 12, pika “ë”, siç e përmendiedhe ministri i Drejtësisë, parashtron kushtet ezgjedhshmërisë së anëtarit të KQZ-së dhe kërkonqë të mos jetë larguar nga Administrata Publike apoçdo funksion publik për shkelje të detyrës.

Në datën 27.02.2003, me numër protokolli 524,prokurori i Përgjithshëm, Theodhori Sollaku, i dërgonpropozimin: “Për shkarkim nga detyra” PresidentitMoisiu, ku thotë qartë se “Këshilli i Prokurorisë, icili shqyrtoi procedimin disiplinor në ngarkim tëprokurorëve të lartpërmendur, parashtron mendimin(vijon me njërin prej tyre dhe mandej me personinnë fjalë) se ndaj prokurorit Ilirjan Muho të merretmasa disiplinore: “Shkarkim nga detyra”. Më tej:“Propozoj shkarkimin nga detyra të prokurorit filandhe filan, Ilirjan Muho ndër ta, për shkelje tëkonstatuara”. Një shkelje e hapur e ligjit, e cilaetikisht dhe politikisht është e pambrojtshme përnjë anëtar të KQZ-së, nga ana tjetër, një shkelje ehapur e ligjit, i cili përcakton kushtet ezgjedhshmërisë së anëtarit të KQZ-së.

I shkarkuar nga një detyrë publike për shkeljetë konstatuara në gjykim ndaj njërës prej bandavemë të rrezikshme të qytetit të Fierit, nuk mund tëmbrohet as politikisht, as moralisht, dhe kjo ështëçështje e rëndë. Por, thelbi i problemit sigurisht qënuk është ky diskutim. Ne me këtë diskutim mundtë procedojmë më tutje. Ajo që më shqetëson edhepersonalisht është thelbi i diskutimit.

Së pari, dëgjova këtu kolegë të mi që thanë semarrëveshja qenka një kanun dhe kanuni nuk udashka respektuar. Në parantezë dua të them sekanuni i shqiptarëve, si ai i Veriut dhe ai i Jugut,nuk është më i keq se common law anglez dhe kabërë të mundur që ky vend të vetëqeveriset përqindra vjet historisë së tij të vështirë në disaperandori të mëdha. Në qoftë se kemi një monumenttë madh të kulturës sonë, këto janë kanunet tona: iLekë Dukagjinit, i Arbrit në Jug, dhe kështu me radhë.

Por, duke lënë mënjanë këtë përçmim, ajo qëduhet të themi është se marrëveshja e vitit 2003

është fryma e ligjit dhe çdokush që është në këtësallë, që përpiqet të interpretojë ligjin, çdokush qëështë në çdo sallë gjykate dhe që do të vendosë nëemër të ligjit, e di fare mirë se gjëja e parë që pyetetështë qëllimi dhe vullneti i legjislatorit kur e ka bërëatë ligj. Qëllimi dhe vullneti ka qenë kjo marrëveshjee balancimit politik të KQZ-së. Nga kjo pikëpamjefryma e ligjit prevalon dhe kjo nuk mund tëdiskutohet.

Zotërinj deputetë,Ka dy tipe komisionesh: modeli i parë është ai

i komisionit mbipartiak, qëdo të ishte më i bukuri,më i miri, më i pëlqyeshmi; dhe ka një model tëdytë, ai është i komisionit të balancuar, ashtu siçne e kemi sot.

Modeli i parë u provua dhe për shkak tëmungesës së një tradite të konsoliduar demokratike,krizës së vijueshme të mirëbesimit ndërmjet palëvedhe zgjedhjes së anëtarëve nga organe të supozuarambipartiake, si Presidenti i Republikës dhe KLD-ja,dështoi tërësisht, dhe KQZ-ja që doli mbi bazën ekëtij modeli ishte një organ monolit njëpartiak. Mëvonë palët, me mbështetjen e komunitetitndërkombëtar, arritën në një marrëveshje, thelbi isë cilës ishte balancimi partiak në të gjitha nivelete komisioneve zgjedhore dhe që njihej, kjo është,gjithashtu, e rëndësishme, elementi i dytë irëndësishëm i kësaj marrëveshje, që njihtepërgjegjësinë e maxhorancës dhe qeverisë përadministrimin e zgjedhjeve. Kjo është shprehur edhenë kompozimin ligjor të KQZ-së, por shumica nëKQZ nuk është plotësisht vendimmarrëse për shkaktë një sërë vendimesh që do të duhet të merren meshumicë të cilësuar dhe për shkak po ashtu tërishikimit të vendimeve nga gjyqësori.

Megjithëse u arrit kjo zgjidhje mbi bazën emarrëveshjes, KQZ-ja u shbalancua (këtu është rastiSubashi për kujtesë), gjë që në fakt dëmtoi rëndëzgjedhjet për kryetar të bashkisë në Tiranë në vitin2003, dhe tek e fundit nuk bëri gjë tjetër, veçse shtyupër dy vjet Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit. Nëfakt, nuk janë vitet e fundit të vetmet vite kur PartiaSocialiste ka bllokuar procesin e integrimit europiantë vendit. Që nga ajo kohë puna e këtij komisioni kaardhur duke u përmirësuar, por gjithnjë duke umbështetur në principin e konstituimit të tij, pra atëtë balancës dhe të përgjegjësisë së maxhorancësdhe të qeverisë.

Nëse biem dakord që përfaqësuesit e zgjedhurpolitikisht në KQZ kanë mbajtur në vijim qëndrimenë përputhje me interesin e palëve përkatëse,

Viti 2013

140


instrumenti i vetëm për vlerësimin e punës së këtijinstitucioni ka mbetur përputhshmëria osemospërputhshmëria e vendimeve të tij në raport meligjin për çfarë është shprehur opinioni publik, janëshprehur institucionet ndërkombëtare që e kanëmonitoruar, dhe në analizë të fundit janë shprehurgjykatat.

Le të flasim pak për akuzat kundër këtijkomisioni për zgjedhjet e vitit 2011. Ato nuk kanëqenë për administrimin e procesit zgjedhor, por përnjë interpretim juridik të konsiderimit të vlefshmërisësë votave për kryetarin e bashkisë së Tiranës tëgjetura në kutinë e këshillit bashkiak. Siinstitucionet ndërkombëtare, po ashtu edhe gjykatat,janë shprehur pro këtij vendimi të KQZ-së, çkaverifikoi se shumica në KQZ kishte marrë vendimine drejtë. Megjithatë, dua të kujtoj edhe këtë: për fattë keq kjo u shoqërua me një presion verbal dhedhunë fizike të opozitës në dyert e KQZ-së, gjë qëishte krejtësisht antiinstitucionale dhe bie ndesh mekëtë frymëzim kaq fort institucional të ditës së sotmenga ana e saj.

Vendimi i Partisë Socialiste dhe i LSI-së për t’ubashkuar në një koalicion në prag të zgjedhjeve,siç shihet qartë pra, ka për qëllim jo realizimin e njëtë drejte që çdo parti ka për të zgjedhurmaxhorancën apo opozitën, por ka për qëllimdëmtimin e procesit zgjedhor.

Me situatën e re politike të krijuar pas këtijvendimi të LSI-së ne, de facto, jemi para gjendjesqë në gjysmën e komisioneve zgjedhore të nivelit tëdytë dhe të tretë dhe në tavolinat e numërimit tëvotave opozita, përkundrejt maxhorancës, kashumicën pesë me dy anëtarë në komisione dhetre me një numërues në tavolinat e numërimit. Nëkëtë mënyrë, në gjysmën e komisioneve opozita ere pansocialiste bllokon me votimin e cilësuar pesëme dy madje dhe pakicën bllokuese, që është një edrejtë që e kemi njohur për cilëndo opozitë. Kjo përnjë sërë vendimesh të rëndësishme për procesinzgjedhor.

Në gjysmën tjetër, siç dihet, nga katër me trepër maxhorancën, me realitetin e ri, kalojmë nëraportin katër me tre për opozitën, dhe vijon po njësojraporti tre me një për opozitën kundër opozitës nëtavolinat e numërimit. Opozita do që t’i fitojëzgjedhjet në tavolinë, sepse opozita nuk ka asnjëshpresë për t’i fituar ato me vota. Siç shihet qartë,opozita është në keqbesim. Vendimi i marrë nuklidhet me pozicionimet politike por medelegjitimitetin e zgjedhjeve.

Së pari, dua të them se zgjedhjet në keqbesimnuk mund të ketë, zgjedhje në keqbesim midispalëve nuk mund të zhvillohen.

Së dyti, kësisoj, që në premisë nuk popërgatisim zgjedhje të lira dhe të ndershme, aposiç i themi tani: free and fair. Nëse opozita do tëishte realisht e interesuar për të shmangur konfliktin,dhe për zgjedhje të ndershme, normalisht do të duhejta kishte tërhequr anëtarin e saj të KQZ-së për shkakse ai ishte zgjedhur si përfaqësues i një partie tëmaxhorancës në momentin e dhënë.

Dikush nga opozita, nga LSI-ja më konkretisht,ka hedhur idenë se ne dhe mund të negociojmë përanëtarët e komisioneve në nivel të dytë dhe të tretëdhe për tavolinat e numërimit. Domethënë, mjaftontë negociojmë për një të drejtë që neve na përket simaxhorancë dhe që është e panegociueshme, dotë na japë atë që kemi, apo siç thonë në Shkodër:“Atë që e jep me dorë, e merr me këmbë”. Ngapropozimi i tyre është e qartë se duan të përdorindy masa dhe dy pesha të ndryshme për të njëjtëngjë. Standardi i dyfishtë është krejtësishtantidemokratik.

Dua të kujtoj se kushtet e krizës globale, gjendjae keqe ekonomike e partnerëve tanë kryesorëekonomikë, do të kërkonte së pari, stabilitet politik,një qeveri legjitime të dalë nga vota e lirë me zgjedhjetë lira dhe të ndershme. Kjo do të ishte premisathemelore që Shqipëria t’i shpëtojë krizës.Institucioni i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme ështëguri i themelit për një shtet konstitucional dhedemokratik. Kompromentimi i zgjedhjeve ende panisur ato, do të pengonte ëndrrën tonë të përbashkëtpër integrim në Bashkimin Europian dhe do tëkrijonte premisën për pasoja edhe më të rënda.

Zonja dhe zotërinj, një demokraci e qëndrueshmekërkon zgjedhje të qëndrueshme, të lira dhe tëndershme. Ti bëjmë ato!

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Imami!Atëherë, Olta Xhaçka ka fjalën. Urdhëroni!Olta Xhaçka – Të nderuar kolegë,Në fakt, teksa dëgjoja ministrin të mbante fjalën

e tij, realisht u ndjeva mirë që jam në mandat tëparë, sepse këtu njerëzit paskan harruar se çfarëkanë bërë, dhe në fakt mu duk vetja si në një filmfantashkencë, sepse paradoks i madh, dikush mëpërpara, një koleg i maxhorancës, thotë që në ‘96-n paskëshim vjedhur zgjedhjet ne, të PartisëSocialiste që përfunduam me 12 deputetë, dhe zotiministër, që në atë kohë deri kur u fik në fakt kandili,deri ditën e fundit të pushtetit socialist, ka qenë

141


ministër edhe i Drejtësisë, dhe i Pushtetit Vendor,dhe i Reformës Institucionale, dhe bashkëkryetarpër Kushtetutën, dhe në fakt po i binte Kushtetutës,për të cilën paskësh kontribuar vetë. Më ngjau pakme Zhvejkun: “Ç’më duhet mua se ç’them unë, dheç’më duhet mua se ç’paskam bërë unë!”. Prandaj,me thënë të drejtën realisht u ndjeva mirë që unënuk paskësha bërë shumë përpara që të mos i mbajmend këtë mandat të parë.

Kjo që po ndodh sot, për mendimin tim, ështëthjesht një farsë, madje farsa e radhës. Në fillim udiskutua për baraspeshimin e KQZ-së, pastaj mëvonë na doli se u dashka shkarkuar zoti Ilirjan Muho,sepse paska ekzistuar njëdekret i zotit Moisiu, tëcilin Kryetarja e Parlamentit e tundi me zell të madhdhe krenohej që kjo njollë e madhe në biografinë ekëtij zotërie i paska shpëtuar, nuk e paska parë, qëky informacion kaq i rëndësishëm i paska kaluarnën hundë dhe ajo nuk kishte dijeni. Po pra, kjoështë krejt qesharake. Dhe në fakt, ajo që mendoj,është se kjo që po ndodh sot nuk ka lidhje as mebaraspeshimin e KQZ-së, dhe për rrjedhojë, melogjikën ligjore të Kodit, as me zotin Ilirjan Muho nëcilësinë e vetë personit, por ka lidhje vetëm dhevetëm me logjikën autoritariste të Sali Berishës nëpushtet, thelbi i së cilës është se askush përveç tij,Sali Berishës dhe partisë së tij, nuk duhet të qeverisënë Shqipëri. Vetëm Berishës i takon të shndërrohetnë një instrument kontrolli të përgjithshëm për tëgjithë, për institucionet e pavarura, për vetëopozitën. Dhe në fakt nuk ka faj, sepse kuptohet,25 vjet si sekretar partie në krye të Partisë së Punësdhe 22 vjet në krye të Partisë Demokratike ia kanëdhënë të gjitha mësimet që i duhen se si mbahetpushteti me dhunë edhe atëherë kur nuk kembështetjen popullore. Një fitore e tillë i duhet SaliBerishës.

Zëvendësimi që ju kërkoni t’i bëni sotpërfaqësuesit të LSI-së është një veprim ipaprecedent, është një veprim i rrezikshëm dheantikushtetues, i cili kompromenton procesinzgjedhor, edhe pse ju përpiqeni të argumentoni tëkundërtën. E dini shumë mirë të vërtetën, por thjeshtshpresoni se kjo lëvizje do të krijojë tensionetelektorale që do të çojnë në ngjarje tëpaparashikuara. Ndryshe si do të binit në paqe përfaktin se jo vetëm do të humbni zgjedhjet, por edhedo të mbani përgjegjësi ligjore për të gjitha hajnitë,si dhe për këtë që po ndodh sot me vullnetin enjerëzve? Pa diskutim, një veprim i tillë ju intereson,me qëllim që nesër, kur të humbisni pushtetin, të

kontestoni zgjedhjet dhe të gjeni të gjitha arsyet qëju duhen, kuptohet në mes të rrugës.

Sali Berishën nuk e ka brerë ndonjëherëndërgjegjja si ta përsosë procesin zgjedhor apo sitë sigurojë zgjedhje të lira e të ndershme konformstandardeve më të larta, sepse, në fakt, ky ështëkushti për t’u integruar në familjen europiane. Ai sotndodhet në situatën e vet më të keqe, edhe më keqse në vitin 1996, kur donte të fitonte me çdo kushtmbi 2/3 e deputetëve, për t’u votuar edhe në njëmandat të dytë si President, duke e shndërruar atëmoment në një farsë të pashembullt. Një fitore etillë i duhet Sali Berishës sot më shumë seç i duhejmë parë, kuptohet, për motive ekzistenciale, prandajpo bën të pamundurën për të zbatuar skenarë tëngjashëm me ato të majit të vitit 1996, kur deklarontese do të fitonte njësoj si në vitin 1992, veçse harronqë dialektika e kohëve është e ndryshme. Ai ka njëbarrë gjynahesh në kurriz. Gjynahet janë të shumtadhe nëse mendon se do të përdorë edhe KomisioninZgjedhor si në vitin 2009 apo si në vjedhjet e 10majit në Bashkinë e Tiranës, gabohet. Rregulla lojedhe zgjedhje pa përfillur opozitën, nuk mund tëbëhen e jo më pastaj të jenë legjitime.

Prandaj, unë kam një këshillë miqësore përKryeministrin: mos merr me vete, në ikje e sipër,edhe një mëkat tjetër po kaq të rëndë, në mos mëtë rëndë se ai i vitit 1996! Mbaji larg duart ngaKomisioni Qendror i Zgjedhjeve! Bëj vetëm tëmundurën, jo të pamundurën, për të pasur zgjedhjetmë të lira në histori, siç ke deklaruar edhe vetë! Bëjvetëm detyrën, si kryetari i qeverisë, për ta lënëKomisionin Zgjedhor të qetë deri më 23 qershor,ashtu siç bëri thirrje pak orë më parë aleati ynëstrategjik SHBA-ja përmes ambasadorit Arvizu! Lëreadministratën shtetërore këto ditë të bëjë punën evet! Lëri nxënësit e shkollave të shqetësohen përpërfundimin e vitit shkollor! Lëre policinë të bëjëpunën e vetë sipas ligjit! Paratë e shumta që pogrumbullon me lista detyruese nga biznesi, mos ipërdor për të blerë vota komisionerësh, sepse vetëmdo të shtosh gjynahet e tua tani në prag pensioni! Efundit, por jo më pak e rëndësishme: shkëputu ngakultet dhe idhujt, pasi nuk ke qenë, nuk je dhe nukdo të bëhesh asnjëherë as kolosi ynë e asSkënderbeu i ditëve tona!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Për dijeni të deputetëve, në

mënyrë që të votojnë me ndërgjegje, do të lexoj disaparagrafë nga propozimi për shkarkim dhe arsyet epropozimit për shkarkimin nga detyrat të prokurorëve

Viti 2013

142


Aleksandër Tanku dhe Ilirian Muho, nga zyra eprokurorit të Përgjithshëm, Drejtoria e Personelit dheInspektimit, me numër protokolli 524.

Tiranë më 27.02.2003.Presidentit të Republikës, zotit Alfred Moisiu,

Tiranë.Në mbështetje të nenit 149/3 të Kushtetutës së

Republikës së Shqipërisë, si dhe të germës “b” tënenit 32 dhe germës “ç” të nenit 33 të ligjit nr. 8737,datë 12.02.2001 “Për organizimin dhe funksionimine prokurorisë në Republikën e Shqipërisë” propozoj:shkarkimin nga detyra të prokurorëve AleksandërTanku dhe Ilirian Muho, për shkelje të konstatuaranë gjykimin e zhvilluar për njohjen e vendimit penaltë Gjykatës së Milanos dhe pezullimin e vendimittë njohjes kundër të dënuarit Aleksandër Kuqo’’.

Më poshtë po paraqesim shkurtimishtprocedurat e gjykimeve dhe shkeljet e lejuara ngaprokurorët e lartpërmendur në gjykimet e zhvilluarapër të dënuarin Aleksandër Kuqo. ShtetasiAleksandër Kuqo është dënuar nga Gjykata eKrimeve e Milanos në Itali, në mungesë, me “burgimtë përjetshëm”, për veprat penale të vrasjes,armëmbajtjes pa leje, futjes së armëve në territorine shtetit italian, nxitjes, favorizimit dhe shfrytëzimittë prostitucionit. Materialet e të dënuarit AleksandërKuqo janë dërguar në Ministrinë e Drejtësisë nëTiranë, me qëllim që të bëhet njohja e vendimit penaltë gjykatës së huaj, pasi ky person ndodhej nëterritorin e shtetit shqiptar pas mbërritjes sëmaterialeve. Me shkresën nr. 3295/1, datë11.07.2002. Ministria e Drejtësisë i ka dërguarProkurorisë së Përgjithshme aktet për njohjen evendimit penal të Gjykatës së Krimeve të Milanoskundër të dënuarit Aleksandër Kuqo.

(Ndërhyrje nga salla)Në datën 19.01.2003, Policia ka kapur në qytetin

e Beratit, Aleksandër Kuqon dhe e ka shoqëruar nëkomisariatin e policisë të qytetit të Fierit, duke embajtur në dhomat e shoqërimit deri në datën20.01.2003. Pasi nëndrejtori i Policisë Kriminale,Sokol Bizhga, ka biseduar me prokurorin e RrethitFier, zotin Ilirian Muho, ky i fundit i ka thënë se kanjë vendim gjyqësor të pezullimit të njohjes sëvendimit për Aleksandër Kuqon, duke urdhëruarlirimin e tij. Policia liroi Aleksandër Kuqon.

Qeshni! Prandaj e mbroni ju! E kuptoni përse embroni Ilirian Mohon ju, njeriun e ligjit? Ky ështënjeriu i ligjit, prokurori që ka liruar atë që ishte dënuarnë Itali nga gjykata e Milanos për vrasje, për trafikimprostitucioni dhe armësh.

Mbrojeni! Tani kërkoj që ta mbroni deri në fund,me votë! Ju rilindës, dëgjoni se kë mbroni!

“Prokurori i rrethit Ilirian Mohu, ndonëse ështëvënë në dijeni për shqyrtimin e çështjeve gjyqësoreqë lidhen me Aleksandër Kuqon, nuk ka reaguarme mjetet ligjore që i jep Kodi i Procedurës Penale,si drejtues i prokurorisë, për të orientuar drejtqëndrimin që duhet të mbajë një prokuror në seancatgjyqësore”. E kuptoni pse e mbroni ju? Për shtetinligjor e mbroni. “Gjithashtu, ai nuk ka apeluarvendimin e gjykatës nr. 346, datë 26.12.2002, i cilika vendosur pezullimin e vendimit të njohjes përAleksandër Kuqon.

Për shkeljet e përmendura më sipër, për vetënatyrën e tyre dhe pasojat që kanë sjellë, si ato tëkryera nga ana e prokurorit të seancës, AleksandërTanku dhe ato të lejuara nga ana e prokurorit tërrethit Ilirian Muho (anëtar i KQZ-së, njeriu i ligjit qëthoni ju), të merret masa disiplinore shkarkim ngadetyra. E kërkon Dhori Sollaku.

“Nga sa parashtruam më sipër, në mbështetjetë nenit 149/3 të Kushtetutës së Republikës sëShqipërisë dhe të germës “b” të nenit 32 dhe germës“ç” të nenit 33 të ligjit nr. 8737 “Për organizimin dhefunksionimin e prokurorisë”, propozoj: shkarkiminnga detyra të prokurorëve Aleksandër Tanku dheIlirian Muho, për shkelje të konstatuara në gjykimine zhvilluar për njohjen e vendimit penal të gjykatëssë Milanos kundër të dënuarit Aleksandër Kuqo dhegjykimin për pezullimin e ekzekutimit të vendimit tënjohjes”. “Prokurori i Përgjithshëm, Dhori Sollaku”.Kjo është. Këta jeni ju. Këtë doni ju. E kuptoni sepër çfarë njeriu bëni betejë ju?”. Bazuar në këtëpropozim të Dhori Sollakut, Presidenti i Republikës,zoti Moisiu, ka kërkuar shkarkimin e tij.

Sot ju më thoni se ky është njeriu i ligjit, i cili dotë bëjë zgjedhje të lira dhe të ndershme. Ta gëzoni!Tani ju kërkoj unë ta votoni kundër. Votoni kundërdhe tregoni kë mbroni dhe kush jeni!

(Ndërhyrje nga salla)Sepse në momentin që vjen, unë ta sjell, plus

të them që mashtrimi është po aq i rëndë sa CV-jae këtij zotërisë, që ju mendoni se ju bënë zgjedhjetë lira dhe të ndershme. Kjo është beteja juaj. Kjoështë rilindja juaj. Ky është morali juaj. Këta jeni ju.Mbrojeni tani, sepse identifikoheni me të! Ky ështështeti juaj ligjor. Këtij ju i thoni njeriu i ligjit. Ky dot’ju bëj zgjedhjet më të mira që ekzistojnë. Ky, qëliron kriminelin e dënuar nga Gjykata e Milanos. Megjithë zemër ju them: Votojeni kundër, sepse muamë intereson që ju të votoni kundër! Identifikohuni

143


deri në fund me të!Urdhëroni, zoti Ruçi!Gramoz Ruçi – Ju iu drejtuat grupit tonë

parlamentar, prandaj, ju lutem, kini durimin tëdëgjoni përgjigjen!

Së pari, ju jeni Kryetarja e Parlamentit dhe keninjë procedurë, keni një detyrë dhe një rregullore,ndaj si deputete mund të regjistrosh emrin në listëdhe të thuash mendimin tënd. Kurse, si Kryetare eParlamentit, nuk të lejohet kategorikisht t’udrejtohesh deputetëve të veçantë, aq më pak njëgrupi, siç është grupi opozitar.

Së dyti, zonjë, je ngatërruar. Ne nuk jemi për tëmbrojtur asnjë emër të përveçëm këtu. Ne jemi përtë mbrojtur institucionin e pavarur. Jemi për tëmbrojtur Kushtetutën e vendit. Ne jemi për të mbrojturKodin dhe, mbi të gjitha, zhvillimin e zgjedhjeve tëlira dhe demokratike.

Për sa i përket anës morale, nuk ka dy kute përtë njëjtën çështje, sipas jush. Ristani, që manipuloidy palë zgjedhje, a nuk ka qenë i ndaluar nga Policiae Shtetit dhe nga Prokuroria e vendit? Ristani, qëdrejtoi dy herë komisionin tuaj dhe sot ështëzëvendësministri juaj, nuk ka qenë i dënuar ngagjykatat e këtij vendi? Referojuni vendimit të gjykatës,zotërinj! Lërini këto broçkulla dhe përmbajuniçështjes! Ne jemi seriozë me propozimin që ju kenisjellë në seancën parlamentare. Përqendrohuni aty!Lërini këto, sepse janë gjepura. Nëse do të diskutonitndonjë kandidat, që ka ardhur me vota të deputetëvetë opozitës, mund të kishte sens moral. Kurse juç’keni firmosur...

(Ndërhyrje nga salla)A ka mundësi? Ju sollët shumë shembuj këtu,

duke filluar që nga Ilirian Celibashi. E kuptoni salarg jeni ju me ne? Ilirian Celibashin e ka zgjedhurKonferenca e Gjyqtarëve të Shqipërisë, 256 gjyqtarëtë Shqipërisë. Ilirian Celibashin e ka zgjedhurKëshilli i Lartë i Drejtësisë. Dëshira Subashin e kazgjedhur Këshilli i Lartë i Drejtësisë. E kuptoni salarg jemi në vizion dhe për pavarësinë e organevekushtetuese të këtij vendi, ne, në pushtet dje dhe junë pushtet sot? Është diferencë e madhe. Le t’ilëmë këto dhe të mos shmangemi nga debati! Unëe kuptoj që ju i jeni futur detit në këmbë. Me nismënqë keni marrë nuk ka gjethe fiku që ju mbulon dheas degë rrapi që t’ju mbajë, sepse jeni të mbytur.Përqendrohuni te propozimi, te nisma juaj, te shkeljae Kushtetutës dhe te shkelja e ligjit! Nëse keniargumente, jepini!

Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Pollo!

Genc Pollo – Faleminderit, zonja Kryetare eKuvendit!

Zonja deputete dhe zotërinj deputetë,Kjo është një seancë relativisht e papritur për

ne, e papritur edhe për publikun që e ndjek, sepsedy muaj para zgjedhjeve ne mund të kishim tema tëtjera për të diskutuar, ligjet që duhet të miratojmë,por edhe angazhimet që marrim, krahas bilanceveqë bëjmë.

Normalisht, po të ishte çështja e KQZ-së, nesot do të flisnim për 8 mijë kilometra rrugë që kemindërtuar dhe për 16 mijë kilometra që do të ndërtojmënë katër vitet e ardhshme, apo edhe më shumë.

Ne mund të flasim për bujqësinë dhe për grantetqë janë dhënë, nga të cilat kanë përfituar 5 miliardëe 500 milionë lekë 43 mijë familje bujqësore, dhepër dyfishin e kësaj shume që mund të përfitojnë nëtë njëjtin drejtim në katër vitet e ardhshme.

Ne mund të flisnim edhe për rrugët, shkollat,ujësjellësit që janë ndërtuar, edhe për ata banorë tëfshatrave që sot kanë një cilësi jete, në sajë të këtyrepolitikave dhe investimeve, që afrohet jo pak nivelittë qytetit.

Ne sot mund të flisnim edhe për 50 miliardë euro,shumë me të cilën BE-ja subvencion bujqësinë, njëfraksion të së cilës do ta përfitonin fermerëtshqiptarë, në rast se Shqipëria do të merrte statusine vendit kandidat. Shkaku i mosmarrjes së statusitndodhet në këtë sallë, më shumë jashtë kësaj salle,dhe ka lidhje me mosvotimin nga Edi Rama të treligjeve kur ishte koha, në vjeshtën e vitit të kaluar.

Por, sot nuk mund t’i debatojmë këto gjëra,sepse në rendin e ditës kemi një çështje tjetër. Kemikorrektesën, besueshmërinë, ndershmërinë ezgjedhjeve, të cenuara për shkak të rrethanave qëerdhën relativisht papritur dhe që meritojnë trajtim,por edhe korrigjim.

Dihet që kemi pasur probleme me zgjedhjet dhenë 10 vjetët e fundit kemi parë se si policia merrtekutinë, ndërkohë që nuk kishte të drejtë me ligj taprekte me dorë, e zbrazte me fletët e votimit tëpopullit dhe e mbushte me fletët të votimit të partisënë pushtet. Në disa vende, si Peqini, para 13vjetësh, edhe rrihte komisionerët e opozitës. Kemiparë edhe se si në një zonë zgjedhore, në vend tënjë deputeti dolën 9 deputetë, aq sa në literaturënndërkombëtare të OSBE-së fenomeni i Dushkut upërdor edhe për vende të tjera. Nëse këto nukmjaftojnë, kemi edhe aktin e fundit të shtrembërimittë vullnetit të elektoratit që bëhej në KQZ.

Opozita e asaj kohe i mëshoi fort rregullimit të

Viti 2013

144


sistemit të zgjedhjeve. Ç’është e vërteta, nënpresionin e opozitës dhe nën presionin e komunitetitndërkombëtar, në atë kohë ka pasur reagime.

Në rastin e Dushkut shumicën e kishte PS-ja,por 9 deputetët e Dushkut i jepnin mundësi Kuvendittë Shqipërisë që shumicën ta zgjidhnim pa marrëdorën e opozitës, çka ishte në kundërshtim mefrymën e Kushtetutës. Pati zbythje dhe Presidentiu zgjodh me konsensus.

Policia u bë një problem i madh dhe më kujtohetqë në zgjedhjet parlamentare të vitit 2001 pati njëqëndrim më të rregullt dhe më korrekt.

KQZ-ja, si pjesë e fundit, u rregullua nëmirëbesim, dhe ishte pjesë e një marrëveshjeje tëPD-së me PS-në, të nënshkruar në prani tëKryeministrit dhe kryetarit të opozitës dhe,përkatësisht nga kryetarët e të dy grupeveparlamentare, zotit Ruçi dhe Topi, në praninë eambasadorit të OSBE-së, që qëlloi të ishte nga injëjti vend që është ky i sotmi. Nuk u rregulluan tëgjitha. Listat e zgjedhësve u rregulluan vetëm nëqeverinë e PD-së, duke u bërë të sakta për shkaktë dixhitalizimit.

Historia mund të përsëritet, por jo në këtë kahqë ju doni ta bëni. Në qoftë se maxhoranca eatëhershme e kishte zaptuar strukturën eadministrimit të zgjedhjeve, si maxhorancë që ishte,duke pasur pushtetin, nuk duhet dhe nuk do tëlejohet ta bëjë këtë vjedhurazi duke qenë në pakicë.

Këto janë parime që janë nënshkruar nga të dyjapalët dhe asnjë manovër politike nuk mund tëndryshojë institucionet në kundërshtim me frymëne ligjit, në kundërshtim me frymën e marrëveshjes,sepse ajo është në themel të besimit reciprok, i ciliështë mekanizmi për të bërë zgjedhje normale dhepër të pranuar një rezultat të ndershëm nga këtozgjedhje normale.

Vite më parë është hedhur ideja nga Kryeministriqë KQZ-ja gradualisht të reformohet dhe të bëhetsiç është në Francë, Itali apo Gjermani, një drejtorinë Ministrinë e Brendshme që të administrojëzgjedhjet. Në situatën që jemi e kuptojmë që kjo dotë kërkojë kohë, por nuk mund ta kthejmë KQZ-nëpërsëri në nivelin e vitit 2000-2001 dhe në nivelindhe përbërjen e vitit 2003. Kjo nuk mund të ndodhë,sepse përfaqësuesit janë të partive politike.

Flitet shumë për institucione të pavarura dhekjo është e drejtë. Por ka një lloj hipokrizie në këtëpohim, sepse nga mënyra se si janë sjellë dhe ngamënyra se si po sillen, është e kuptueshme që ekanë barrë mandatin politik. Nuk është e

kritikueshme kjo. E qortueshme do të ishte nësenë emër të këtij mandati ata të shkelin ligjin dhe tëvotojnë vendime që shkelin Kodin Zgjedhor.

Për sa u përket qëndrimeve të ndryshme brendahapësirave që lejon ligji, kjo është normale për këto10 vjet, por jo duke çnatyruar thelbin e marrëveshjes,që më vonë u bë thelbi i Kodit Zgjedhor, element që,me gjithë amendimet e herëpashershme pas çdoprocesi zgjedhor, sidomos pas proceseve zgjedhoreku zoti Rama ka humbur, nuk është prekur, nukështë cenuar, nuk është vënë në diskutim, por nukështë vënë në procedurat e duhura edhe kurndryshojnë raportet në Kuvend. Imagjinoni çfarë dotë ndodhte nëse Presidenti Topi, pasi e laPresidencën, të merrte vulën e të firmoste dekretenë shtëpi. Ose ta bënte këtë gjë një kryetar bashkieapo komune. Kjo nuk mund të ndodhë.

Maxhoranca në KQZ është atribut i maxhorancëskuvendore, siç është minoranca në KQZ atribut iopozitës parlamentare dhe kjo opozitë kamekanizmat për të bllokuar vendime eventualishtabuzive në KQZ, sepse vendimet më të rëndësishmenuk mund të merren pa votën e saj.

Zonja dhe zotërinj deputetë të opozitës, ju flisnipër Kushtetutën, për ligjin, por është një denatyrimi ligjit nëse merresh me germën e tij dhe harronthelbin. Është njësoj sikur të shohësh 2-3 pemërreth e qark teje dhe të pretendosh se nuk je nëgjendje të shikosh pyllin.

Në rastin konkret, për kë po flasim? Po flasimpër një zotëri që e kemi votuar. E pranoj edhe unëqë e kam votuar. Del pyetja: Pse e keni votuar pasfakteve që dolën? Ndoshta mund të ishin verifikuarmë mirë ato fakte, ndoshta besimi ynë qe më i madhse ç’duhej ndaj propozuesve të Ilirian Muhos. Porfaktet flasin qartë dhe çdo qenie njerëzore dhe çdoinstitucion ka mundësi të reflektojë kur merr veshtë gjithë të vërtetën. Kjo gjë njihet edhe në gjyqësor,mund të rihapet çështja nëse dalin fakte të reja.

Në qoftë se do të flisnim vetëm për balancimine KQZ-së pas ndryshimit të raporteve, kjo gjë ështënë vetvete legjitime dhe mund të merreshin masa.Por nevoja, madje domosdoshmëria, për të mosshtuar edhe urgjencën, bëhet edhe më e theksuarkur mësojmë gjëra që nuk i dinim, personalisht nuki dija, gjëra që shumë prej jush nuk i dinit rreth këtijpersoni, i cili është në KQZ për të garantuarndershmërinë, integritetin, korrektesën e zgjedhjeve.Ndërkohë ky person në karrierën e tij si prokuror kagrisur apo ka varur në gozhdë një vendim të gjykatëssë Milanos për një person që ka qenë personazh i

145


njohur 10 vjet më parë në atë krahinë, ku ka“ushtruar” aktivitetin e tij si vrasës i shumëfishtë.

Ky prokuror në vend që të ekzekutontekonvertimin e vendimit të gjykatës së Milanos përta mbajtur në arrest me burg derisa gjykata e Fierittë shqyrtonte një për një elementet e dosjes së tij,krimet e konfirmuara në Itali, krimet e dyshuara nëShqipëri, por edhe ekspertizën psikiatrike që iapërgatitën dy doktorë nga Vlora, zotëria që sot ështënë KQZ, në emër të maxhorancës, në emër të PD-së dhe aleatëve të saj, bëri të kundërtën, injoroigjithçka, shkeli procedurën penale dhe kërkoi qëekspertiza psikiatrike të prevalonte mbi të gjithëelementet e tjera të dosjes penale. Ky ka qenëzotëria që ne kemi votuar, ky ka qenë zotëria qëvetëm opozita pretendon ta mbajë ende në KQZ.

Këto nuk janë fjalë. Është dekreti i asaj kohe iPresidentit Moisiu i datës 14 mars 2003, ështëmateriali i plotë i prokurorit të Përgjithshëm të asajkohe, Theodhori Sollaku, aktivizuar së fundmi nëPartinë Socialiste, i cili s’besoj se po të kishtemundësinë të fliste në këtë sallë, do të dilte kundërfirmës së hedhur në shkresën e tij të datës 27 shkurt2003.

Pra, kemi të bëjmë me një vrasës të shumëfishtëtë liruar nga një njeri që nuk duhej të ishte prokuror,por qëlloi të ishte prokuror. E hoqën me të drejtë sizoti Sollaku, ashtu dhe zoti Moisiu. Në qoftë sedikush ka gabuar që e ka sjellë, në qoftë se të tjerëtnuk e dinin, nuk e verifikuan, mungonin procedurat,çfarë duhet të bëjmë ne sot, kur mësojmë se kyperson është në KQZ, një institucion që duhet tëjetë garantues i integritetit, i ndershmërisë, ikorrektesës.

Këtu shtrohet një pyetje për ndërgjegjen, njëpyetje për vullnetin politik, i cili shpresoj tëmanifestohet si duhet në mënyrë që besimi teinstitucionet e zgjedhjeve të ekzistojë, në mënyrëqë edhe besimi i publikut te zgjedhjet të jetë ashtusiç duhet.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Pollo!Zoti Deda, keni fjalën.Ndrec Deda - Si përgjigje ndaj asaj që lexoi

zonja Topalli, dua të them se në vitet 1993-94 kamqenë pjesë e trupës policore që ushtroi kontroll nëbanesën e ish-kryetarit të KQZ-së, sotzëvendësministër i Brendshëm, zotit Arben Ristani,për vjedhje parash. Shtëpia e tij ishte pranë meshtëpinë e vjetër të Sali Berishës dhe thuhej se urdhri

për kontroll ishte dhënë direkt nga Saliu.Të ashtuquajturës maxhorancë me në krye

Saliun i është sosur fryma në dekikun e fundit. Nukka asnjë bakshish apo thes me para të pista që takthejnë në jetë këtë kufomë. As deputetët që blihendhe shiten si gjedhët në pazarin e gjësë së gjallënuk e shpëtojnë dot këtë maxhorancë.

Sot, maxhoranca reale dhe që ka votën eqytetarëve në këtë vend është formacioni opozitar.Sali Berisha në kundërshtim me vullnetin eshumicës së qytetarëve të këtij vendi, të KoditZgjedhor dhe të Kushtetutës së RSH-së kërkon tëbëjë puç institucional duke e kthyer KQZ-në nëkomisionin e besnikëve të tij me qëllimin e vetëmrigrabtijen e zgjedhjeve.

Në të gjitha proceset zgjedhore ai ka marrëvlerësime negative nga certifikuesit ndërkombëtarë,sepse nuk është ndalur në babëzinë e tij për tëgrabitur vullnetin e qytetarëve të këtij vendi dhe përtë thithur gjakun e demokracisë së brishtë të tij.

Për këtë arsye dhe shumë të tjera Berishadështoi për të disatën herë për ta bërë Shqipërinëevropiane. Pa dyshim, jo për fajin e opozitës, madjeas për fajin e aleatëve të tij në qeverisje, por përshkak të dikatit dhe gabimeve të tij, për shkak se ainuk është në gjendje të bëjë zgjedhje të lira, tëndërtojë institucione të pavarura, siç është edheKQZ-ja, të zbatojë ligjin dhe të luftojë korrupsionin.

23 qershori do të shënojë ditën e parë evropianetë Shqipërisë dhe për këtë ne jemi gati.

Qeveria e vërtetë nuk është qeveria e Berishës,qeveria e vërtetë dhe që meriton respektin,mbështetjen dhe sakrificën maksimale është KQZ-ja. KQZ-ja është qeveria e demokracisë sëzgjedhjeve të lira, që s’duhet ta prekë askush. KQZ-ja është qeveria që do të certifikojë maxhorancën esë nesërmes pa dhunë, pa shantazhe dhe pakërcënime, sepse ky komision është zgjedhur sipasligjit, sipas Kushtetutës dhe me një marrëveshjepolitike për të numëruar votën e shqiptarëve.

Ky komision është produkt i përfaqësimit tëvotës së qytetarëve. Maxhoranca dhe opozita duhett’i japin lirinë dhe mbështetjen maksimale KQZ-sëaktuale në mënyrë që ajo të bëjë punën e saj sa mëmirë. KQZ-ja nuk është as e PD-së dhe as e PS-së. Cenimi i saj ka për qëllim rrënimin e mëtejshëmtë demokracisë dhe të të gjithë jetës ekonomikedhe politike të vendit.

Sipas Kodit Zgjedhor anëtari i KQZ-së ka mandat6-vjeçar me të drejtë rizgjedhjeje. Mandati i anëtaritapo kryetarit të KQZ-së përfundon përpara afatit kur:

Viti 2013

146


1) Kryen veprimtari politike njëkohësisht medetyrën e anëtarit të KQZ-së;

2) Mbush moshën për pension;3) Vdes;4) Jep dorëheqjen nga detyra;5) Dënohet me vendim gjykate të formës së prerë

për kryerjen e një krimi.6) Me veprim apo mosveprim cenon rëndë

veprimtarinë e KQZ-së për përgatitjen, mbikëqyrjen,drejtimin dhe verifikimin e të gjitha aspekteve qëkanë të bëjnë me zgjedhjet dhe referendumet, siedhe me shpalljen e rezultatit të tyre;

7) Mungon pa shkaqe të arsyeshme dymbledhje radhazi të KQZ-së ose një periudhezgjedhore për më shumë se pesë ditë. Siç eshikojmë, nuk ka asnjë rast tjetër, kur mund tëndërpritet parakohe mandati i anëtarit të KQZ-së.Çdo hap tjetër që mund të merret sot nëkundërshtim me ligjin, Kodin Zgjedhor dheKushtetutën e Republikës së Shqipërisë, është puçinstitucional që ka për qëllim grabitjen e vullnetit tëqytetarëve shqiptarë që me votën e tyre kërkojnë tëpërmbysin këtë regjim. Kjo edhe nëse do të ndodhënë mënyrë të njëanshme, nuk do të qetësojë aspakSaliun, përkundrazi do të rëndojë më shumë pozitënkriminale të tij dhe të qeverisë së tij, si vrasës idemokracisë, si hajdut i pasurisë publike dhe private,si vrasës i qytetarëve shqiptarë dhe si grabitës ilirisë së qytetarëve. Kjo që kërkoni të bëni nuk dotë bëjë gjë tjetër, por do të shtojë urrejtjen eshqiptarëve për t’ju përmbysur më 23 qershor menjë votë masive popullore.

Ju faleminderit!Ardjan Turku - Zonja Doda, keni fjalën.Mesila Doda – Të nderuar kolegë, sot kur po

përgatitesha për të mbajtur këtë fjalë, mendoja seduhet të niseshim nga rregullat e demokracisë, tëcilat janë bazuar te respekti ndaj votës së lirë, nëbaraspeshën e sistemit, në bashkëkontrollin esistemit tonë zgjedhor, por faktet që ndodhën gjatëditës, do të na bëjnë të ndryshojmë mënyrën se sikishim konceptuar qasjen tonë ndaj ngjarjeve tësotme dhe do të na duhet t’i japim rëndësi një faktitë ardhur së fundi.

Duhet t’ju vë në dije se ka një amendament ngaana e Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike, icili kërkon që në pikën e projektvendimit që poshqyrtojmë sot, të ndryshojmë njërën pikë, e cilakërkon që zoti Muho të lirohet nga detyra e anëtarittë KQZ-së për shkak se është emëruar në shkeljetë nenit 12, germa “ë” të Kodit Zgjedhor si person i

shkarkuar nga funksioni publik i prokurorit me dekrettë Presidentit të Republikës, duke i fshehur Kuvenditgjatë procedurës së emërimit deklarimin e fakteveqë pengonin emërimin në detyrën e anëtarit të KQZ-së, si edhe për të garantuar respektimin e parimittë baraspeshës politike në përbërjen e këtijkomisioni.

Unë mendoja se nuk do të vinte ndonjë herërasti që të përmendja fjalët e Dhori Sollakut,kandidatit tuaj për deputet pas më pak se një muaji,por më duhet të ripërsëris atë që është firmosurnga deputeti juaj në të ardhmen. Shkeljet epërmendura më sipër, thuhet në deklaratën që kafirmosur vetë Prokurori i Përgjithshëm në atë kohëdhe deputeti juaj i ardhshëm vlerësohen simospërmbushje të detyrave në kuptimin e nenit 32,germa “b” e ligjit “Për organizimin dhe funksionimine prokurorisë në Republikën e Shqipërisë”: “Këshillii prokurorisë, i cili shqyrtoi procedimin disiplinor nëngarkim të prokurorëve të lartpërmendur, parashtroimendimin se ndaj prokurorit Ilirian Muho duhet tëmerret masa disiplinore “shkarkim nga detyra”, përshkeljet e konstatuara në gjykimin e zhvilluar përnjohjen e vendimit penal të Gjykatës së Milanos”.

Në fakt do të mjaftonte vetëm kjo si shkelje qëdebati ynë të fillonte dhe të mbaronte këtu, por aështë kjo një çështje personale, një çështje e njëpersoni që ka fshehur diçka që lidhet me CV-në etij, në një moment të rëndësishëm në karrierën e tijsi prokuror? Unë besoj se çështja nuk është thjeshtdhe vetëm kjo. Ky nuk është debat mbi tëashtuquajturat procedura të teknikave juridike. Nukështë as problemi i zëvendësimit të personave tëaftë për të kryer detyrën apo jo. Ky është para tëgjithave debat politik. Është debat principal mbisistemin mbi të cilin ne kemi mbështetur kredontonë politike dhe sistemin tonë politik.

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisësanksionon në nenin 1 të saj se: “Qeverisja bazohetnë një sistem zgjedhjesh të lira, të barabarta, tëpërgjithshme dhe periodike”. Bazuar në këtë gjë, tëgjithë ne pjesëtarët e koalicionit qeverisës dhe ataopozitarë kishim ndërmarrë përgatitjet për të shkuardrejt zgjedhjeve të ardhshme, por disa ngjarje qëndodhën rreth datës 3 prill ndryshuan koalicioninqeverisës. Lëvizja Socialiste për Integrim deklaroidaljen nga ky koalicion qeverisës, por deri atëherëpërgatitjet kishin shkuar përpara. Ishte krijuarKomisioni Qendror i Zgjedhjeve në raportin katër metre për maxhorancën, ashtu siç e kishim votuar tëgjithë në këtë parlament, ashtu siç e kishte pranuar

147


maxhoranca dhe opozita. Sigurisht që ishin krijuaredhe të ashtuquajturat komisione të nivelit të dytë,pra, KZAZ-të në raportin katër me tre, në gjysmat etyre për maxhorancën dhe në gjysmën tjetër përopozitën. Ishin krijuar qendrat e votimit dhe grupete numërimit, të cilat janë në përbërje dy me dy.Çfarë ndodh me ndryshimin e koalicionit qeverisës?Tashmë pasojat janë shumë të qarta për të gjithëne, por duhet të jenë më të qarta edhe për ata që nandjekin. Me ndryshimin e fundit, maxhoranca jovetëm që humb kontrollin mbi KQZ-së, sepse kalonnë raportin katër me tre për opozitën, por në gjysmëne KZAZ-ve raporti shkon katër me tre për opozitëndhe në gjysmën tjetër fitoni maxhorancë absolutenë raportin pesë me dy. Pra, kthim edhe një herënë vitet kur opozita nuk kishte asnjë kontroll, porkësaj radhe opozita është bërë me ligj maxhorancae sotme. Unë nuk besoj se kjo ka qenë fryma me tëcilën është krijuar Kodi Zgjedhor dhe as fryma metë cilën kemi krijuar të gjithë sistemin tonë elektoral.Prej më shumë se dhjetë vjetësh, tashmë e vetmjamënyrë se si kemi funksionuar, e vetmja mënyrëkomunikimi dhe mënyra me të cilën kemi bazuarsistemin tonë ka qenë ajo e një baraspeshimi politikdhe e një bashkëkontrolli në sistemin e zgjedhjeve.

Ju sot deklaroni se ne po bëjmë një atentat ndajKomisionit Qendror të Zgjedhjeve. Atentati qëmendoni se po atakojmë është marrja e njëkomisioneri, i cili i takon maxhorancës, nga një forcëqë dikur ishte në maxhorancë dhe sot është nëopozitë. Meqenëse sot kemi analizuar shumësituata, do të doja të vazhdonim të krijonim njësituatë hipotetike. Të nderuar kolegë deputetë, çfarëdo të kishit bërë nëse Partia Bashkimi për të Drejtate Njeriut, i cila ka një komisioner, sot do të ishteforcë në maxhorancë? Pra, nëse ne do të kishimpesë komisionerë dhe ju do të kishit vetëm dy, a dotë kishit kërkuar zëvendësimin dhe marrjen e njëkomisioneri që me të drejtë duhet të ishtepërfaqësues i opozitës? Pra, cila ishte mënyra sesi do të kishit reaguar? Po nëse pas votimit të sotëmPartia Bashkimi për të Drejtat e Njeriut do të ketëdëshirën për të qenë pjesë e kësaj maxhorance dhee këtij koalicioni, a do të kërkoni ndryshimin ekomisionerit të Partisë Bashkimi për të Drejtat eNjeriut?

Në fund të fundit, nëse keni aleatin tuaj të riLëvizjen Socialiste për Integrim, përse nuk kenikërkuar që në fillim që të marrë komisionerin që itakon në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve? Përçfarë po tirret kaq shumë dhe po kërkohet të

mendohet se këtu po bëhet atentat ndaj KomisionitQendror të Zgjedhjeve kur Kodi Zgjedhor i votuar ngane dhe nga ju është krejtësisht qartë: katër anëtarëtë maxhorancës, nga të cilët një i takon forcësaleate kryesore të maxhorancës dhe tre anëtarë përopozitën, nga të cilët një i takon aleatit tuaj kryesor.Pra ku është paqartësia që na ka dalë nga kjo? Kavetëm një paqartësi: i gjithë akti, i cili ështëthellësisht politik dhe nxit besimin mes palëve dhepër më tepër besimin e publikut ndaj nesh, kërkohetsot të shkatërrohet nga ju pa nisur sistemi zgjedhor.Kjo sepse po mundoheni të krijoni alibinë e humbjessë pas-zgjedhjeve, me qëllim që të thuhet: “Ja! Nësene do të kishim pasur mundësinë të kishim qyshatëherë anëtarin e katërt të KQZ-së, atëherë sistemii administrimit të zgjedhjeve do të kishte qenë ipërkryer”.

Për ta përfunduar, do të doja t’ju drejtoheshaedhe me një pyetje tjetër: ju e dini që sistemi ynëzgjedhor është i kontrolluar mirë nga vrojtues qëvijnë nga OSBE-ja, nga Asambleja Parlamentare eOSBE-së, nga ODIHR-i, nga Këshilli i Europës dhenga Parlamenti Europian. Të gjitha raportet e këtyreinstitucioneve kaq të rëndësishme i drejtohenmaxhorancës. Në rast se ju do të kishit marrëmaxhorancën në KQZ, ndërkohë maxhorancaqeverisëse e një vendi është maxhoranca jonë, ndajkujt do të duhej të drejtoheshin këto raporte? Ndajnesh apo ndaj jush? Keni kërkuar që me një manovër,pothuajse të barabartë me atë të Kalit të Trojës, tëvini në pushtet pa votuar akoma shqiptarët. Kjo nukmund të ndodhë, sepse çdo demokraci ka në thelbine saj votën e lirë të shtetasve. Kërkojmë vetëm qëju të respektoni vullnetin e tyre, të pranoni humbjendhe, nëse keni akoma dyshime se do të kishit fituarnjë ditë, të jeni të sigurt se pas këtij akti të thellëmosbesimi, që keni shfaqur sot, humbja është esigurt.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Faleminderit!Fjalën e ka zoti Nasip Naço. Nasip Naço – E nderuar zonja Kryetare,

Të nderuar zotërinj deputetë,Kodi Zgjedhor, i miratuar me një shumicë

gati absolute në parlamentin e Shqipërisë,parashikon që KQZ-ja është një organ i pavarur. Nëvlerësimin tim koncepti “i pavarur” do të thotë që kyinstitucion ka vetëm një varësi, atë ndaj ligjit dheKushtetutës, dhe në këtë vlerësim politika duhet tërrijë sa më larg këtij institucioni. Kjo është pikërisht

Viti 2013

148


ajo që kërkohet edhe nga partnerët tanëndërkombëtarë, të cilët monitorojnë nga afërprocesin parazgjedhor, me qëllim që ky komisiontë funksionojë i pavarur dhe larg ndikimeve politikenë vendimmarrjen e tij.

Kolegë të maxhorancës së sotme, mepropozimin tuaj ju po tentoni që ta vendosni këtëinstitucion në mënyrë të dhunshme nën diktatin tuaj,po kërkoni, të mbërthyer nga paniku i humbjes sëzgjedhjeve, që t’i jepni vetes mundësinë të ndryshoninë tavolinë rezultatin e zgjedhjeve. Ju mendoni seme metodat tuaja do t’i tjetërsoni votat dhe vullnetine popullit në zgjedhjet e 23 qershorit. Vota e tyrenuk do të preket dhe garanti i vullnetit të tyre ështëopozita e bashkuar, e cila shkon e sigurt drejtëfitores së 23 qershorit, pasi nevoja e vendosjes sëekuilibrit të ri politik dhe rotacionit të pushtetit, ështëmë imediate sot më shumë se kurrë.

Unë ndiej keqardhje për disa kolegë të mi, tëcilët janë juristë me profesion, sepse po torturojnëlogjikën e tyre juridike për të gjetur artifica për tëjustifikuar veprimin e paligjshëm të kësajmaxhorance. Ata po mundohen të vënë në një shinëbarazinë mes KQZ-së dhe komisioneve të nivelevetë dyta e të treta. Në asnjë nen të Kodit Zgjedhornuk parashikohet që KQZ-ja është një institucionpartiak, ku partitë duhet të kenë përfaqësuesit etyre. Në asnjë nen të këtij kodi nuk parashikohet qëKQZ-ja është një organ që siguron balancimin epërfaqësimit politik. Çfarë balance prishet në KQZsipas jush kur llogarisni se votimi aty ndahet 4 me3 në favor të opozitës? Pse mendoni ju se balancavendoset kur votimi ndahet 4 me 3 në favor tëmaxhorancës? Pse jeni të sigurt, kolegë tëmaxhorancës, se anëtarët e propozuar nga ju do tëvotojnë gjithmonë në përkrahje të nismave tuaja nëKQZ dhe se votimi do të ndahet gjithmonë 4 me 3?

Këtu ka vetëm panik në radhët tuaja. Me votëntuaj keni miratuar nenin 17 të Kodit Zgjedhor, i ciliparashikon se anëtari i KQZ-së ushtron funksionine tij në mënyrë të pavarur. Ai voton vetëm nëpërputhje me ligjin dhe, para fillimit të detyrës sëtij, ai betohet para Kuvendit të Shqipërisë se do tëruajë paanësinë në kryerjen e detyrës dhe se do tëtregojë profesionalizëm për të garantuat zgjedhje tëdrejta, të lira dhe demokratike në Republikën eShqipërisë.

Ju kërkoni të justifikoni këtë nismë kryekëputantiligjore me argumentin se në komisionet e nivelittë dytë dhe të tretë balanca shkon në gjysmat etyre 4 me 3 dhe në gjysmën tjetër 5 me 2. Nëse për

këto komisione Kodi Zgjedhor përshkohet nga frymae ruajtjes së balancës, në administrimin e procesitzgjedhor kjo gjë nuk mund të thuhet edhe për KQZ-në. Ju e dini mirë këtë gjë, por me veprimet tuajatregoni se keni vetëm një qëllim: manipulimin erezultatit të zgjedhjeve në tavolinë. Ju kërkoni t’i jepnivetes të drejtën për të pasur rol drejtues dhekontrollues në procesin zgjedhor, në një kohë kurKodi Zgjedhor parashikon se KQZ-ja është organimë i lartë administrativ, i cili është përgjegjës përorganizimin, drejtimin dhe kontrollin e procesit para,gjatë dhe paszgjedhor.

Të nderuar kolegë të maxhorancës së sotme,veprimi që po tentoni të kryeni sot është një shkeljeflagrante e ligjit zgjedhor, e standardeve zgjedhore,është një ogur i keq dhe një kambanë alarmi përshqiptarët e partnerët tanë ndërkombëtarë.Përgjegjësia juaj nesër nuk do të jetë vetëm moralee juridike, por edhe historike. Edhe pse e kam lexuardisa herë kërkesën e paraqitur nga GrupiParlamentar i PD-së për lirimin nga detyra të njëanëtarit të KQZ-së, nuk kam gjetur të shprehur nëasnjë rresht shkakun ligjor. Përse kërkohet kyzëvendësim? Të paktën kërkesa të ishte bërë ngaPR-ja, e cila është përfituese dhe u keqpërdor nëkëtë rast, por jo nga PD-ja. Arsyet e zëvendësimitjanë parashikuar qartë në nenin 18 të Kodit Zgjedhor.Konkretisht: “Anëtari i KQZ-së zëvendësohet në këtoraste:

1. Kur kryen veprimtari politike;Në kërkesën e paraqitur nga PD-ja dhe nga grupi

i saj parlamentar, nuk kemi një rast të tillë.2. Kur mbush moshën për pension;nuk kemi asnjë rast të tillë.3. Kur vdes;Shyqyr Zotit gëzon shëndet të plotë!4. Kur jep dorëheqjen falë origjinës;Unë nuk di ta ketë dhënë deri më sot.5. Kur dënohet me vendim të gjykatës të

formës së prerë për kryerjen e një krimi;Përsëri nuk kemi një rast të tillë.6. Kur me veprim apo mosveprim të tij

cenon rëndë veprimtarinë e KQZ-së;As në këtë rast nuk ka.7. Kur mungon pa arsye në dy mbledhje

radhazi në KQZ;Përsëri nuk kemi një arsye të tillë e asnjë

kërkesë të tillë. Është paraqitur në këto momentenjë material, nga ju, zonja Kryetare, në seancë, kukërkoni modifikimin e kërkesës së bërë në fillim.Filluat të merreni me biografitë e anëtarëve, por edhe

149


të ish-prokurorëve. Unë kam ligjin “Për prokurorinë”. Në nenin 17

të ligjit “Për prokurorinë”, i ndryshuar në vitin 2008kur ju keni qenë Kryetare e Kuvendit, te “Kushtet epërgjithshme” për emërimin e prokurorëve, nëgermën “dh” shprehimisht thuhet: “Nuk është larguarpër shkelje disiplinore nga administrata publike,brenda një afati prej tre vjetësh nga data edepozitimit të kërkesës. Kur shkelja disiplinore ështëkryer gjatë ushtrimit të funksionit si gjyqtar, prokuror,oficer i policisë gjyqësore, noter ose avokat afatiështë 5 vjet”, pra edhe nga largimi, nga 2003, 2005.Nëse nesër bën kërkesë, sigurisht ka të drejtë ligjore,sepse ligjin e kemi miratuar të gjithë, të kthehetpërsëri në profesionin e tij të prokurorit. Ligji e kaparashikuar që në atë kohë, pavarësisht nga kërkesaqë keni dorëzuar.

Para disa vitesh kemi miratuar me konsensusedhe Kodin Penal. Po i referohem nenit 69 “Përrehabilitimin”. Pra kemi kërkuar që çdo person qëdënohet edhe rehabilitohet. Quhen të padënuar, neni69 germa “b”: “Ata që janë dënuar me burgim përnjë kohë nga gjashtë muaj deri në pesë vjet, dhe qëgjatë pesë vjetëve nga dita e vuajtjes së dënimitnuk kanë kryer vepër tjetër penale”. Sigurisht nukështë dënuar me vendim të formës së prerë, poredhe po të ishte dënuar pesë vjet, mbas pesë vjetëshkishte të drejtë morale të rehabilitohej në shoqëri,si gjithë qytetarët e tjerë. Nuk e ka as këtë. Më kotgjeni argumente.

Ne e kemi parë sot, mungojnë juristët që të flasinkëtu, sepse mjaft e kanë torturuar veten dhe logjikëne tyre juridike. Sot ata nuk flasin. Flasin të tjerët,sepse atyre që janë juristë u vjen turp, në qoftë se epërdorin këtë argument.

Të nderuar kolegë,Jo vetëm që nuk jemi në asnjë nga rastet e

kushtet që do të ligjëronin një kërkesë të tillë, poredhe procedura e ndjekur nga Grupi Parlamentar iPartisë Demokratike nuk është ajo që parashikonneni 18, paragrafi i dytë, i Kodit Zgjedhor. Sipas nenit18, KQZ-ja është e detyruar të fillojë procedurat eshkarkimit të anëtarit të KQZ-së, kur konstaton njënga shkaqet e mësipërme dhe, pasi merr një vendimtë cilësuar, vendos t’ia propozojë Kuvendit tëShqipërisë. Edhe kjo procedurë e parashikuar qartënë ligj nuk është respektuar nga ana juaj. Kjo nëvetvete është një shkelje tjetër që i është bërë KoditZgjedhor.

Të nderuar kolegë,Ju po luani jo vetëm me shqiptarët, me zgjedhjet,

me paritë politike, por edhe me miqtë tanëndërkombëtarë, me BE-në dhe SHBA-në. Ky ështëshembulli që u tregojmë ne atyre se zgjedhjet do tëjenë të ndershme dhe të lira. Ky është premtimi qëu japim çdo ditë nga goja e Kryeministrit, në çdofoltore, se 23 qershori do të jetë dita më e ndriturpër të gjithë shqiptarët. Ajo është errësuar që dje.Ju e keni errësuar dhe po i vini një pikëpyetje tëmadhe zgjedhjeve të lira dhe të ndershmedemokratike. Kjo është dhuna që do të përdorni sot,dhuna e kartonit, dhuna me deputetë në detyrë, qëpo i merrni nga të gjitha anët e këtij parlamenti. Kjoështë pa asnjë referim ligjor dhe pa mbështetje nëKod.

Ju po prekni një problem, si dhe institucioninmë të lartë zgjedhor. Ky është një krim zgjedhordhe tregon më së paku panikun tashmë të shprehurhapur për rezultatin e zgjedhjeve të 23 qershorit.

LSI-ja i ishte bashkuar nismës suaj për votimine tri ligjeve në parlament, pasi do të hidhej një hapnë drejtimin e duhur që edhe Shqipëria të bëhej samë shpejt pjesë e familjes europiane.

Gjithë vëmendja e miqve tanë ndërkombëtarëdhe e partnerëve europianë është kthyer ngaShqipëria. Ata po ndjekin me shqetësim përgatitjendhe zhvillimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme.

Veprime të tilla antiligjore e largojnë edhe mëshumë Shqipërinë nga familja europiane, pasirealizimi i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme ështënjë kusht i panegociueshëm, mosplotësimi i të cilavedo të bëjë të pamundur realizimin e ëndrrës sëshqiptarëve edhe për shumë vite të tjera.

Të nderuar kolegë,Ju sot po i bëni nderin më të madh të majtës

shqiptare. Ju sot po e unifikoni përfundimisht tëmajtën shqiptare, përballë rrezikut që po u kanosnidemokracisë dhe zgjedhjeve të lira në Shqipëri.

Ju sot po shuani ëndrrat e shqiptarëve për tëpasur zgjedhje të lira të ndershme, pasi, që sot,KQZ-ja nuk drejtohet më nga kryetarja e zgjedhur,por nga një shkresë e rëndomtë e Astrit Patozit.

E majta shqiptare do të dijë si të sillet përballëkëtij rreziku real. Ata politikanë që e kanë parë mefrikë koalicionin e LSI-së me PS-në këto dhjetë vjet,sot janë në një front të përbashkët.

Sot po bëhen intriga dhe marrëveshje ndaj LSI-së nga kjo maxhorancë ditën me diell.

Të nderuar kolegë të opozitës,Me ose pa anëtarin e KQZ-së LSI-ja, së bashku

me PS-në dhe me aleatët e tjerë të së majtës sëbashkuar, do të jetë një uragan në 23 qershor dhe

Viti 2013

150


do t’i fitojë zgjedhjet.Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Fidel Ylli, urdhëroni!Fidel Ylli – Përpara se t’i them dy fjalë këtij

parlamenti, do t’i bëja një thirrje Kryeministrit tëShqipërisë, zotit Sali Berisha, juve, zonja Kryetare,dhe juve, të nderuar deputetë që jeni në pushtet:mos na prishni me aleatët tanë, SHBA-në dhe BE-në. Po jua bëj këtë thirrje...

Jozefina Topalli – Ty nuk të japin aspasaportën. Ty nuk të japin vizë.

Fidel Ylli - ...sepse do ta shikoni që po na çonitë gjithëve në greminë. Nuk kam hallin tuaj, sepseçfarë do t’ju themi ne sot, jam mëse i bindur se dot’ju hyjë nga ky vesh dhe do t’ju dalë nga veshi tjetër,pasi kemi katër vjet në parlament që e provojmëkëtë gjë, por do të doja mos t’i jepni kosto akomamë të madhe shqiptarëve.

Në parlament zakonisht flitet për projektligje dheligje. Folën të gjithë kolegët e mi, unë nuk jam jurist,kryetari i grupit parlamentar, Fatmiri, Ermonela eDamiani. Të gjithë folën dhe shpjeguan ligjin që ekemi votuar bashkërisht me konsensus. Megjithatëmund të flasim edhe për marrëveshje edhe për moral.

Unë jam nga ata që si të gjithë ju, që pretendonise keni hyrë në politikë për të kontribuar, edhe unëdua të jap një kontribut. Të them të drejtën, zonjaKryetare, në këtë parlament shpesh herë jam ndjerëkeq, por dy herë jam ndjerë shumë keq. Në njëseancë parlamentare, kur ju nuk bënit dot kuorumin,pasi nuk kishit 71 vota, kaluat me dhunë njëprojektligj. Në seancën tjetër që donit ta aprovonitprocesverbalin, kryetari i grupit parlamentar, zotiRuçi, ngrihet dhe ju thotë: “Zonja Kryetare, mos eaprovoni këtë procesverbal, sepse tre personadeputetë nuk kanë qenë në seancë dhe pikërishtzoti Bode, zonja Përnaska dhe zoti Prifti. Të trekanë qenë në sallë. I është drejtuar dhe i ka pyetur:“Zoti Bode, keni qenë në këtë seancë në parlament,kur është votuar ky projektligj?”. Nuk jepte përgjigje.“Zoti Prifti, keni qenë në këtë seancë në parlament,kur është votuar ky projektligj?”, por as ai nukpërgjigjej. Edhe zonjës Përnaska iu bë e njëjtapyetje, por as ajo nuk u përgjigj. Të tre deputetëtishin në sallë, por me heshtjen e tyre konfirmuanse nuk ishin dhe ju e kaluat atë projektligj me dhunë.

U ndjeva keq dhe thashë: “Kur vota të vidhet nëparlament, në mes të ditës, në mes të kamerave,në sytë e gjithë botës, çfarë mund të më bëhet muaatje, në majë të malit, në Skrapar ose në një zonë

të thellë?”. Sot është hera e dytë, ndërkohë që kakaq kohë që ndërkombëtarët po ju japin disamesazhe, pasi ne duam të shkojmë drejt Europës.Jemi një vend që duhet të plotësojmë disa kushte.

Herë-herë ju na flisni për Kushtetutë dhe përligj, herë-herë për marrëveshje e herë-herë për moral,por çfarë morali keni kur zgjidhni një president mevota të trafikuara nga deputetët tanë dhe pas një vitiqë ai do të zbatojë Kushtetutën, ju i thoni “horrbulevardi”. Ka moral më kjo punë?! Çfarë morali kakur zgjidhni një prokurore dhe më pas i thoni “lavirebulevardi”?! Çfarë morali ka kur ne, si PS,organizojmë zgjedhjet dhe duam Edi Ramën kryetarpartie dhe 95% e PS-së e voton, ndërsa ju merrenidhe bëni axhendë politike se pse po e zgjedhim EdiRamën?! E kuptoni se çfarë morali jepni ju?

Këtu po flitet se janë prishur balancat në KQZ.Po sikur, Edi Rama, siç ka bërë thirrje, sepse eakuzuan më 2009-n dhe thanë që nuk e bashkoi tëmajtën, nuk mori LSI-në, se ndryshe do të ishim nëpushtet, tani ka hapur lojën dhe i ka ftuar të gjithëdhe u thotë: “Hajdeni të bëjmë një pol opozitargjithëpërfshirës, që të rrëzojmë këtë qeveri tëpapërgjegjshme, që e mban vendin peng”. Po sikurt’i thotë Fatmir Mediut tani, pasi ju me dhunë donita provoni dhe t’i thotë: “Fatmir, sa deputetë merrti?” dhe ai t’i përgjigjet se merr një ose dy, ndërkohëqë ne i ofrojmë 5, si do t’ia bëjmë ne?

Do vijmë përsëri në parlament t’i ndërrojmë edhenjë herë, se u ndërruan balancat dhe se doni ju?Është e turpshme që ju sot, ngaqë e shihni se kenirënë në grackë, na sillni një amendament. Unë nukjam avokat i Ilirian Muhos, as i LSI-së, as i Ilir Metës,për të cilin ju keni dalë e keni thënë se ka qenë njëbashkëpunim i shkëlqyer për integrimin dhe se karealizuar një kontratë me ju, ndërkohë që sot po napërmendni aferat dhe blloqet. Ky është morali juaj,zonja Kryetare, që na flisni për moral?

Jozefina Topalli – Bllokun e morët ju. Ju iakërkuat, ju e morët. Siç e kërkuat, e morët, bashkëme bllokun.

Fidel Ylli – Po çfarë morali? Ai erdhi te familjae vet e majtë, atje ku ishte. E pamoralshme ështëqë këta deputetët tanë, që i kanë marrë votat majtas,mbajtën qeverinë. Ky është turpi juaj! Dhe keni moralju të rrini në qeveri?! Normalisht, unë i përkas njëfamiljeje të majtë, jam me origjinë të majtë dhe jamme të majtën, por kur ishte puna në 2008-n thashëse e kanë prishur socialistët, se nuk mund tambajnë dot tri mandate, ndaj le të ikin, të bëhetrotacion politik.

151


Në Angli është hapur në 1240-n universiteti i parë,por ishte Toni Bler që tha se nuk e mbante dotmandatin e tretë, ndaj u largua, por e mbani ju megjithë këtë korrupsion, me vrasje në bulevard, mevdekje njerëzish përditë, me akuzat e përditshmetë institucioneve ndërkombëtare se jemi vendi më ikorruptuar. Pse kjo politikë që prej 22 vjetve? Psekështu do vazhdojmë ne? Unë ju propozoj një gjë:në qoftë se ju do të vazhdoni dhunën, mua s’mëmbetet gjë tjetër, por te qarku im i Skraparit, si dikurnë kohën e Zogut, kur dy deputetë nga Skraparivajtën e votuan e thanë të bëhet mbretëri, hajde tabëjmë mbret Sali Berishën, ta bëjmë mbretëri këtëvend dhe ne të shohim punët tona, të ulim kokën et’ju dëgjojmë ju dhe pallavrat tuaja, pasi jeni bërë tëgjithë aktorë. Ju qan zemra për këtë vend, por keni22 vjet që e mbani peng.

Kështu do të vazhdojmë ne?! SHBA-ja, vendimë demokratik i botës, vendi më dashamirës karshinesh, që na futi në NATO, ndonëse nuk e meritonim,se kishin ushtri me shapka dhe sot po dalin aferatqë po shiten akoma dhe po thyhen embargot,ndërkohë që ne i themi se nuk duam t’ia dimë.Kështu i thamë edhe në ’96-n, por e patë se çfarëndodhi më ’97-n dhe ’98-n në Shqipëri, prandaj poju them të tërhiqeni nga këto amendamente tëturpshme. Hajdeni ta gjejmë gjuhën e ta rregullojmëkodin. Mund të biem edhe ne dakord, se do mbarojnëzgjedhjet dhe ndoshta fitojmë ne, por si do t’ia bëjmëne? Do ta ndërrojmë KQZ-në ne? Se prishenbalancat, se do ta kemi ne shumicën. Këto janëinstitucione kushtetuese. Hajde të ndërrojmë edhePresidentin atëherë, se thamë se do ta vinim memarrëveshje. Nuk u gjet marrëveshja dhe ju kishittë drejtë, se na lexuat Kushtetutën, ndaj s’kishimç’të thoshim dhe e pranuam Presidentin tuaj. Bëtënjë lojë me kandidaturat jashtë çdo procedure dhesot keni Presidentin, Kryeministrin, Kryetaren eKuvendit, kryetarin e KLSH-së, KLD-në dhe gjykatat.Çfarë i keni lënë opozitës? Avokatin e Popullit i kenilënë?

Mua më shqetëson një fakt: që edhe ministrattanë që ishin deri në 2005-n, tri-katër muaj përpara,bënë dosjet gati dhe bënë rotacion pushteti, ndërsaju doni ta mbani me dhunë dhe të na çoni përsëri në’97-n. Po ju them edhe njëherë me shumëdashamirësi: uluni me opozitën dhe gjeni gjuhën ezgjidhjes. Jo për këtë, se kjo është kushtetuese. Ainuk mund të paragjykohet. Nuk jemi mbledhur sottë gjykojmë Ilirian Muhon se si ka qenë, se e kenivotuar ju, ndaj nuk është e moralshme të thoni tani

që nuk është burrë i mirë dhe të luani lojën si tefilmi “Beni ecën vetë”, i cili thotë: “Penalltinë do tagjuaj unë, se topi është i imi”. Kush jeni ju, more?Çfarë jeni ju, që e mbani peng këtë vend që prej 22vjetësh? Meqë keni forcën e kartonit, na i bletë edhenja 3 veta, të cilët i futët në listat tuaja dhe mendonise do të mbani Shqipërinë peng, por nuk do t’iaarrini dot. Të jeni të sigurt që këtë radhë, opozitabashkë me aleatët e vet, do bëjë atë që nuk ështëbërë ndonjëherë. Vetëm po kaluat mbi trupat tanëdo t’i merrni këto zgjedhje!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Fole mirë edhe ti.Që PS-ja i ka dhënë listat me koncesion, është

e drejta e saj. Që ti më kritikon mua, të jap plotësishttë drejtë, sepse unë duhej të sillja në parlamentdosjen tënde, dosje shumë e rëndë, por unë po presca të dhëna nga ILDKP-ja, se ato 700 mijë eurot qëthatë se kanë ardhur nga X ndërtesë, nuk rezultojnëashtu.

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)E kuptoj që për ty nuk janë asgjë 700 mijë euro.

Këtë gjë e kuptoj mirë, por nuk të dalin mirë llogaritë,zoti Fidel. Dakord?!

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Ke gënjyer edhe ti në Komisionin e Rregullores,

por unë do të t’i sjell me dokumente. Jo vetëm që jenë konflikt interesi, por ke gënjyer për paratë, tëcilat i ke të pajustifikuara. I ke punët shumë keq.Më beso që i ke punët shumë keq, nga letrat qëunë shoh.

Po, zoti Bogdani.Gerti Bogdani – Faleminderit, zonja Kryetare!Fjalimi i kolegut parafolës mund të konsiderohet

fare thjesht fjalim paradoksal, sepse ai përgjëronqë të mos i prishim marrëdhëniet me aleatët tanë,Bashkimin Europian dhe Shtetet e Bashkuara tëAmerikës. Them paradoks, sepse është një kolegqë mban emrin e një diktatori armik komunist, i ciliështë armiku më i madh i Amerikës. Për më tepër,në këtë parlament, para disa seancash, na kakënduar edhe kinezçe.

Për sa i përket kolegut tjetër parafolës, icili foli për të kaluarën, po them se dokumenti ifshehur nga zoti Muho në dëgjesën e parlamentitdhe para votimit në parlament, është shumë irëndësishëm, është dekreti i Presidentit tëRepublikës, të cilin ai nuk e kishte futur në diskutim,në dëgjesë apo në CV. Çfarë thotë dekreti iPresidentit?! Në dekret thuhet: “Dekretoj: Neni 1,Ilirian Muho, prokuror në Prokurorinë e rrethit Fier,

Viti 2013

152


shkarkohet nga kjo detyrë. Neni 2, ky dekret hynnë fuqi menjëherë, Tiranë më 13 mars 2003. Nr.dekreti 3727. Firmosur nga Presidenti i Republikës,Alfred Moisiu”. Çfarë thotë relacioni i prokurorisë menr. protokolli 524, i datës 27 shkurt të vitit 2003?Lënda: “Propozim për shkarkimin nga detyra tëprokurorëve Aleksandër Tangu dhe Ilirian Muho”.Drejtuar: Presidentit të Republikës, zotit AlfredMoisiu. Po citoj Prokurorinë e Përgjithshme: “Nëmbështetje të nenit 149/3 të Kushtetutës sëRepublikës së Shqipërisë, si dhe nenit 32, germa“b”’ dhe nenit 33, germa “ç” të ligjit nr. 8737, datë12.02.2001, “Për organizimin dhe funksionimin eProkurorisë në Republikën e Shqipërisë “, propozojshkarkimin nga detyra të prokurorëve AleksandërTangu dhe Ilirian Muho (është anëtari i KQZ-së, përtë cilin po flasim) për shkeljet e konstatura nëgjykimin e zhvilluar për njohjen e vendimit penal tëGjykatës së Milanos dhe pezullimin e vendimit tënjohjes kundër të dënuarit Aleksandër Kuqo”. Pse!Sepse Prokuroria e Rrethit Fier, me prokurorë KudretKadia dhe Ilirian Muho, datë 10.10.2002, ka bërëdy kërkesa në gjykatë për të dënuarin AleksandërKuqo. Në njërën prej tyre kërkohet të vendoset masashtrënguese e sigurimit arrest me burg, kurse nëkërkesën tjetër kërkohet njohja e vendimit penal tëhuaj të Gjykatës Penale të Milanos në Itali, në tëcilin shtetasi është gjykuar dhe është dënuar meburgim të përjetshëm. Gjykata e Rrethit Fier nuk ika bashkuar të dyja kërkesat si pjesë e një gjykimi,por i ka regjistruar si kërkesa të veçanta, duke uadhënë për gjykim dy gjyqtarëve të ndryshëm.

Kërkesa për njohjen e vendimit penal të huajështë marrë në shqyrtim nga gjyqtari i vetëm, IlirDushi, kurse prokurorë seance kanë qenë KudretKadia dhe Ilirian Muho. Masa e sigurimit është marrënë shqyrtim nga gjyqtari i vetëm Dritan Devole, meprokurorë Kudret Kadian dhe Ilirian Muhon. Më tejthuhet: “Ndonëse paraqet këto akte në seancë,avokati i kërkon trupit gjykues të pranohet njohja evendimit të Gjykatës Penale të huaj, duke kërkuarnjë masë dënimi sa më të butë”. Prokurorët eseancës Kudret Kadia dhe Ilirian Muho nuk i kanëkonstatuar aktet e paraqitura nga mbrojtja”. Ndërkohëi paraqesin trupit gjykues njohjen e vendimit penaltë gjykatës italiane, konvertimin nga burgim ipërjetshëm në 25 vjet burg. Më tej në relacionin eProkurorisë së Përgjithshme, drejtuar Presidentit tëRepublikës, thuhet: “Nga shqyrtimi i proceseve tëlartpërmendura, rezulton se nga gjyqtarët dhe ngaprokurorët që janë marrë me shqyrtimin e çështjes

së shtetit Aleksandër Kuqo, ka shkelje të kërkesavetë Kodit të Procedurës Penale, konkretisht:

1) në kundërshtim me kërkesat e nenit 515Kodit të Procedurës Penale, masës së sigurimit ndajAleksandër Kuqos i ka paraprirë njohja e vendimitpenal të Gjykatës së Milanos, Itali.

Prokurori i rrethit, Ilirian Muho (edhe një herëpër sqarim, anëtari i KQZ-së për të cilin diskutojmësot), ndonëse është vënë në dijeni për shqyrtimin eçështjeve gjyqësore që lidhen me AleksandërKuqon, nuk ka reaguar me mjetet ligjore që i jepKodi i Procedurës Penale, si drejtues i prokurorisëpër ta orientuar drejt qëndrimin që duhet të mbaninprokurorët në seanca gjyqësore. Gjithashtu, ai nukka apeluar vendimin nr. 346 të gjykatës, datë26.12.2002, i cili ka vendosur pezullimin e vendimittë njohjes për Aleksandër Kuqon. Këshilli iProkurorisë, i cili shqyrtoi procedimin disiplinor nëngarkim të prokurorëve të lartpërmendur, dukepërfshirë edhe zotin Muho, parashtroi mendimin sendaj prokurorit Aleksandër Tangu dhe zotit Muho tëmerret masa disiplinore “Pezullim nga detyra dhekalimi në një detyrë tjetër më të ulët”, kurse ndajprokurorit Ilirian Muho “Të merret masa disiplinoreshkarkim nga detyra” (ajo që duam të bëjmë edhene sot, por nga KQZ-ja tashmë dhe jo ngaprokuroria)”.

Pra, të nderuar kolegë, argumentet ligjoreekzistojnë, por ajo që më habit më shumë sot dheajo që kam dëgjuar në fjalimet, pothuajse të të gjithëkolegëve të opozitës, janë disa togfjalëshaantinomikë, të cilët jo që nuk mbështesin njëri-tjetrin,por përkundrazi e rrëzojnë njëri-tjetrin. Në këtofjalime togfjalëshat si “zgjedhjet e lira”, “respektimii Kushtetutës”, “dhunimi i të drejtave”, “qëndrimi indërkombëtarëve”, “pavarësia e institucioneve” apo“integriteti i komisionarëve” proklamohen me zë tëlartë nga ata që nuk duan zgjedhje të lira, sepsenuk e pranojnë rezultatin e zgjedhjeve të lira, qëbojkotuan me muaj të tërë këtë parlament, sepsenuk e njohën atë rezultat dhe që Kushtetutën nuk ekanë respektuar që në ABC-në e vet, sepse nukkanë përmbushur një nga detyrat më thelbësore tëKushtetutës, detyrë që ia kanë dhënë zgjedhësitshqiptarë me votë, duke mos ardhur dhe duke mospunuar në parlament.

Thënë më shqip, duke mos kryer detyrënkushtetuese të gjithsecilit, lanë karriget e këtijparlamenti gjysmë bosh për muaj me radhë. Tëdrejtën e fjalës e proklamojnë me zë të lartë ata qëe kanë dhunuar për 50 vjet me radhë dhe që së

153


fundmi të drejtën e lëvizjes së lirë të qytetarëveshqiptarë u përpoqën ta bllokojnë me çdo kusht.Flasin për qëndrimet e ndërkombëtarëve ata që atoqëndrime jo vetëm nuk i kanë fërshëllyer, por i kanëshkelur me këmbë. Kur ndërkombëtarët u thanë:“Bboll me bojkot”, ata e vazhduan atë. Kur u thanë:“Mos dilni në protestë”, ata e organizuan atë. Kur uthanë: “I jepni fund bllokimit”, ata e vazhduan atëdhe statusin kandidat as njëherë nuk e votuan. Flasinpër pavarësi institucioneve ata që pavarësinë einstitucioneve e shkelën, e thyen dhe e dogjën, dukeu përpjekur për të marrë pushtetin me dhunë.

Flasin për integritet komisionerësh ata qëintegritetin e komisionarëve të tyre e denigruan kurdeklaruan dhe i quajtën të shitur e të blerë 22 mijëkomisionerët e Partisë Socialiste. Paradokse të tillamund të ndodhin vetëm në Shqipëri dhe vetëm ngakjo opozitë shqiptare, e cila nuk ka moral të flasësot para shqiptarëve, sepse edhe nëse do të kishtesadopak, gjë të cilën e dyshoj, e shiti në ditën “e tëvërtetave”, më 1 prill. Them në ditën “e të vërtetave”pa gabuar, sepse më 1 prill shqiptarët mësuan sekush ishte gënjeshtra e vërtetë e madhe ndaj tyre.Më 1 prill shqiptarët panë të vërtetën lakuriq, serilindja dhe rilindësi nuk e vret mendjen përshqiptarët, por thjesht për veten e tij.

Në fund të fundit, ai mbetet një gënjeshtër emadhe dhe absolutisht jo një alternativë për qytetarëtshqiptarë. Prandaj, nuk ka sesi një demagog,nëpërmjet fjalimeve të deputetëve të tij, të flasë sotpër vërtetësi apo të ketë vërtetësi në këto fjalime,sepse nëse më 1 prill krijoi një koalicion të ri dhepranoi të përtypte atë çfarë kishte thënë, sot duhettë pranojë edhe çdo barrë që vjen me të. Nëse më 1prill u ndryshuan rregullat e lojës, sot duhet tëndryshojnë lojtarët, sepse nuk besoj që sot ka njerëzaq naivë në Shqipëri, sa të besojnë se zoti Rama,nëse ka shumicën dërmuese në KQZ apo nëkomisionet zonale, deri në 5 me 2, apo edhe nëtavolinat e numërimit deri në 3 me 1, (e theksoj nukbesoj se ka aq naivë në Shqipëri) ka ndershmëri,sepse këtë ai e ka treguar dhe nuk është e thënëse duhen tri herë për ta treguar, mjafton ngjala eparë që mori. Kush e beson zotin Rama në atë qëthotë apo bën, për më tepër kur del të mbrojë KQZ-në për çështje parimore, standardesh apo pavarësie.Jam i sigurt që askush nuk e beson, as qytetarëtshqiptarë, as ish-kolegët e tij artistë, as ish-kolegëtsportistë, as të ashtuquajturit kolegë të tij politikanë,sepse gjatë gjithë karrierës së tij ai ka treguar senë çdo gjë është mediokër dhe kryesisht humbës e

nuk fiton dot pa pasur arbitrin me vete. Këtë kërkonsot zoti Rama.

Prandaj, nuk ka sesi një humbës të kërkojë njëgarë të hapur dhe të ndershme, sepse sidoqoftëtek ai do të mbizotërojë kompleksi i humbësit. Dotë ishte e tepër të kërkoje ndershmëri nga zotiRama, sepse ai vetëm ndershmërinë nuk e njeh.Do të ishte e tepërt t’i kërkoje të respektontemarrëveshje, qofshin këto edhe të shkruara, sepsenuk i njeh. Do të ishte e tepërt t’i kërkoje që të diltee të thoshte se komisoneri i KQZ-së u takon aleatëvetë PD-së, sepse tashmë LSI-ja është pjesë e popullitopozitar, siç i pëlqen zotit Rama ta quajë. Do tëishte e tepërt t’i kërkoje të dilte të deklaronte seLSI-ja do të marrë komisonerin tjetër të KQZ-së, qëi takon aleatit të dytë të PS-së. Do të ishte e tepërttë mendoje që zoti Rama do të bënte të paktën njënga këto, sepse ai nuk mundet dhe këtë e kavërtetuar. Prandaj, ka apo jo dëshirë, i ka bërë mirëllogaritë apo jo, ka frikë humbësi nga humbja apojo, nuk mund t’i zgjidhim ne hallet e tij. Këtë valleqë ka nisur duhet ta kërcejë deri në fund. KQZ-ja,sikundër të gjitha hallkat e tjera të administrimit tëzgjedhjeve, duhet të jetë e balancuar. Për më tepër,përgjegjësinë e organizimit të zgjedhjeve e mbanmaxhoranca. Për më tepër, ne kemi treguar përparashqiptarëve dhe partnerëve tanë ndërkombëtarë qëdimë të plotësojmë kushte dhe standarde, mbi tëgjitha, kur bëhet fjalë për interesat dhe të mirën eShqipërisë e të shqiptarëve, sepse në të kundërtnuk do të bënim 4 vjet anëtarë në NATO apo nuk dotë lëviznim të lirë në Europë. Zoti Rama deri më sotka treguar të kundërtën, ka treguar që nuk e vretmendjen për Shqipërinë dhe shqiptarët, prandaj jami bindur se më 23 qershor shqiptarët nuk do ta vrasinmendjen për atë dhe do të dinë të zgjedhin, tëshkojnë përpara dhe ta lënë zotin Rama në alibinëe radhës për humbjen e radhës.

Ju faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Bogdani!Fjalën e ka zoti Çuko.Arben Çuko – Kolegut parafolës, që e nisi fjalën

duke përgojuar emrin e kolegut tim socialist, Fidelit,po i them që fidel do të thotë besnik. Ndërsa po tëmerrem me emrin tënd, më shkon në mendje njëbashkëpunëtor i afërt i Hitlerit, kështu që mos umerr me emrat, por me thelbin. Thelbi i çështjesështë që ju dini vetëm një rrugë, atë të hajdutllëkut,të marrjes me dhunë e me forcë të kontrollit tëinstitucioneve të pavarura.

Kodi Zgjedhor e përcakton shumë qartë që KQZ-

Viti 2013

154


ja është organ i pavarur. Ajo propozohet nga partitëparlamentare në parlament dhe të gjitha vendimet imerr duke u bazuar në ligj dhe në Kodin Zgjedhor.Anëtarët e KQZ-së e kanë për detyrë të zbatojnëligjin për institucionin për të cilin parlamenti i kazgjedhur.

Logjika juaj është ngritur mbi logjikën e votavetë vjedhura, të kartonëve dhe të forcës së momentit.Pse frikësoheni? Këtu u përmend nga kolegët edjathtë se kemi frikë se mos vidhen votat. Jo morjo, hajdutët në sytë e popullit shqiptar dhe tëndërkombëtarëve jeni ju, jo ne. Duhet tëshqetësoheni seriozisht, edhe ne jemi tëshqetësuar, nga deklarata e fundit të ambasadoritamerikan: “Mos luani me KQZ-në, si organ i pavarurkushtetues. Ndryshe bini në kundërshtim meinteresat e SHBA-ve”. Si mund të mos i dëgjoni këta,aleatët tanë strategjikë më të mëdhenj? Ata që, jami detyruar t’jua them, hodhën bomba për llogarinë eshqiptarëve para 13 vjetësh. Ata që, sepse ne nuk emeritonim, na morën dhe na futën në NATO, nëmënyrë që ne të kishim siguri dhe të kishimdemokraci me standarde më të larta.

Veprimet tuaja sot jo vetëm që nuk japin garancipër demokraci me standarde, por japin shenja tëqarta që Kryeministri Berisha e ka ndarë mendjenqë edhe më 23 qershor do të përdorë rrugën që njehmë qartë, më saktë dhe e përdorur shumë herë,manipulimin dhe vjedhjen e votave.

Nga kolegët u përmend shumë herë fryma eKushtetutës. Në rastin e zgjedhjes së Presidentitpara një viti nuk u përmend asnjëherë nga ju kjofrymë Kushtetute, madje u pështy. Tashmë popërmendet fryma e Kushtetutës dhe balancimi. Nëmes të gjithë këtij presioni ndërkombëtar ju nxorëtnjë dokument dhe thoni që ky anëtar i KQZ-së qenkashkarkuar nga presidenti Moisiu, në vitin 2003 përshkelje të ligjit e të tjera. Përse e nxorët tani? Përsenuk e nxorët para katër ditësh këtë çështje? Tanina jepet e drejta e plotë për të bërë edhe ne njëpyetje: po ju kryetarin e Komisionit Qendror tëZgjedhjeve, zotin Ristani, që e patët beniamin mëtë madh, të cilin Sali Berisha e futi në burg paradisa vitesh, përse e zgjodhët kryetar me këtostandarde të dyfishta?

Edhe një herë, unë ju bëj thirrje që të tërhiqeninga ky veprim antiligjor dhe nga kjo shkelje e hapure Kodit Zgjedhor dhe e Kushtetutës. Nuk do tëmerrem me procedurat ligjore që parashikohen nëKodin Zgjedhor, por jua përsëris edhe një herë qëkjo është shkelje dhe dhunim i Kushtetutës dhe i

ligjit. Marrëveshjet politike janë marrëveshje politike,por në momentin që ato hidhen në ligj janë tëdetyrueshme të zbatohet jo marrëveshja, por ligji.Ju po përpiqeni që shkarkimin e këtij anëtari të KQZ-së ta arrini me votat e zotit Asllani, zotit Kadeli dhezotit Kaçi, sepse nuk dua t’ia përmend emrin.

(Ndërhyrje pa mikrofon.)Nuk ka problem, unë do t’ia përmend emrat,

sepse këtu u fol për moral, këtu u fol për integritetdhe u fol për balancë. Po i drejtohem zotit Asllanidhe zotit Kadeli: “Ku je, Asllan, grevisti i paepur iurisë, ku e çove atë gjak dhe atë peshë që humbenë grevën e urisë për kauzën socialiste? Ku i çove?

(Ndërhyrje pa mikrofon.)Po ta them unë, tashmë nga grevist

vetëmohues, je kthyer në një prostitutë politike.Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit!Fjalën e ka zonja Paulina Hoxha.Paulina Hoxha – Të nderuar zotërinj deputetë!Së pari, më lejoni që të sjell në kujtesë faktin

që jemi të zgjedhur dhe kemi bërë një betim solemnnë këtë foltore të Kuvendit, për të respektuarKushtetutën dhe ligjet që burojnë prej saj, në mbrojtjetë interesave të popullit. Sinqerisht e them që, nërastin konkret, cilido që ka sy e veshë, e kupton qësot ajo që shkel haptazi ligjin dhe Kushtetutën ështëvetë partia që është në pushtet dhe satelitët e saj.

Anëtari i KQZ-së, i zgjedhur në këtë detyrë nëpërputhje me nenin 14 të Kodit Zgjedhor, i cili do taushtrojë këtë funksion për një mandat 6-vjeçar, qëprej zgjedhjes së tij është i ligjshëm. Që tëndërpresësh këtë mandat përpara kohe janëpërcaktuar kritere të qarta në nenin 18 të KoditZgjedhor, të cilat nuk e lejojnë një veprim të tillëabsurd, pasi anëtari aktual i zgjedhur nuk ka shkelurasnjë pikë të këtij neni. Procedura që u iniciua ngashumica aktuale në Komisionin e Ligjeve, përrrjedhojë është e jashtëligjshme dhe njëherazishpreh qartë falsitetin e kësaj qeverie, qëvazhdimisht propagandon se është për pushtet ligjordhe për respektimin e Kushtetues. Por në fakt bëntë kundërtën, e shkel atë me të dyja këmbët.

Synimi është i qartë. Zgjedhjet e 23 qershoritjanë përpara. Dështimet e njëpasnjëshme të kësajqeverie në të gjitha fushat, si në ekonomi, arsim,shëndetësi dhe kulturë e kanë vënë në pozitë tejettë vështirë dhe të pashpresë. Ajo po përpëlitet meçdo mënyrë që të marrë sa të marrë, ndonëse e diqë me të gjithë këto makinacione humbjen e ka të

155


sigurt. Duke e parë se nuk u ka mbetur asnjë rrugëtjetër, pushtetarët aktual që po luajnë tani, siç janëmësuar në të gjithë historinë e zgjedhjeve të vendintonë, me kartën e manipulimit dhe me veprimeantiligjore që godasin rëndë standardet demokratike.

Ne si opozitë e sotme dhe si maxhorancë enesërme, nuk mund të pajtohemi kurrsesi me këtëmënyrë imponimi në menaxhimin e zgjedhjeve, dukendërhyrë në veprimtarinë e KQZ-së siç po veprohetnë këtë situatë parazgjedhore. Të vendosëshmaxhorancë të dhunshme në KQZ, është epapranueshme, zotërinj deputetë. Ky lloj qëndrimi,kurrsesi nuk mund të ndalë uraganin e madhpopullor i cili mezi pret datën 23 qershor, për tëlarguar kolltukofagët e sotëm, këtë qeveri të paaftëdhe këtë shkelës, në vijim, të ligjit.

Prandaj jemi sot këtu, për të ndalur këtëpërshkallëzim në rritje të atyre që e kanë humburtoruan. Rrotacioni i pushtetit është një fenomennormal në vendet demokratike. Por, edhe pse nenuk bëjmë pjesë në vendet me demokracifunksionale, tashmë të gjithë janë të bindur që kjodo të ndodhë shumë shpejt. Ruajtja e standardit tëzgjedhjeve dhe zhvillimi i tyre në bazë të kodit tëmiratuar, është detyra e parë e ligjvënësve. Për këtëjemi sot këtu dhe për këtë do të bëjmë gjithçka qëky proces të realizohet sipas parametrave të vendeveeuropiane ku synojmë të arrijmë edhe ne.

Të gjithë e dinë dëshirën e atij që është në majëtë pushtetit për të vënë nën këmbët e veta të gjithapushtetet. Tashmë ai do të uzurpojë edhe KQZ-në,që ato të cilët i ka vendosur si Ristanët, të firmosinrezultatin që do ai me datë 23 qershor. Në aspektinligjor, mendoj që ky veprim nuk gjen mbështetje nëasnjë dispozitë të Kodit Zgjedhor. Në Kodin Zgjedhornuk ka asnjë nen ku të thuhet: “Mandati i një anëtaritë KQZ-së mund të ndërpritet para kohe, në rastse, kur para ose pas zgjedhjeve periodike, kashkëputje apo largime të partive të maxhorancësapo opozitës parlamentare, që sipas kodit kanë tëdrejtë të propozojnë anëtarët e Komisionit QendrorZgjedhor”.

Ne nuk mund të lejojmë që të shkelet KodiZgjedhor. Qëndrimi ynë për këtë është i prerë.Gjithashtu, në Kodin Zgjedhor është e përcaktuarqartë që administrata zgjedhore duhet të mbahetlarg nga veprime që synojnë pavarësinë e saj.Pavarësia e saj duhet të garantohet, pasi anëtarëte KQZ-së janë apolitikë. Ata janë betuar të jenëprofesionalë, të paanshëm, e të pavarur, kjo sipaspikës 4 të nenit 13 e Kodit Zgjedhor, dhe të kryejnë

detyrat e tyre për të realizuar zgjedhje të lira, tëndershme dhe demokratike në Shqipëri.

Maxhoranca deklaron që kalimi i raportit 4 me 3në KQZ, nga anëtarët e propozuar nga maxhorancadhe anëtarët e propozuar nga pakica, qenka prishjee baraspeshimit politik. Atëherë, përse kryetarja eKQZ-së, e cila ka konkurruar si një kandidate epavarur, por që është zgjedhur me votat e shumicësnë Kuvend, konsiderohet si pjesë e anëtarëve që ipërkasin shumicës? Përgjigjja është që për PD-nëbaraspeshimi politik është i vlefshëm vetëm kur aiështë në krahun e anëtarëve të zgjedhur prej saj,përfshirë edhe kryetaren e KQZ-së, duke e quajturnjë anëtare e rreshtuar në anën e saj.

Edhe reagimet, edhe qëndrimet e faktoritndërkombëtar për këtë problem, vijnë të qarta përmoscenimin e autoritetit të KQZ-së, garantimin epavarësisë së saj, i cili bën thirrje, në mënyrëkonsekuente, që të ruhet integriteti themelor iprocesit zgjedhor, duke vazhduar të japin kontributine tyre në funksion të respektimit të shtetit ligjor,funksionimit të demokracisë dhe domosdoshmërisësë zhvillimit të zgjedhjeve të 23 qershorit tëbesueshme, të lira dhe të ndershme. Zgjedhjet duhettë tregojnë, në fund të fundit, një shenjë maturie,funksionimi të demokracisë në vendin tonë. Ju ftojtë gjithëve për t’i thënë ndal një butaforie të rezgjedhore, siç shprehet profesor Rexhep Qosja, qëtë parandalojmë këtë kërcënim që u bëhetzgjedhjeve dhe demokracisë nga këta pushtetarënë ikje.

Ju faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Fjalën e ka zoti Demi.Leonard Demi – Zonja Kryetare, të nderuar

deputetë, kemi një ditë të tërë që dëgjojmë njëri-tjetrin për një vendim, që mua më duket plotësisht idrejtë, duke u bazuar në qëndrimet dhe në përpjekjettona të përbashkëta për të konsoliduar sisteminelektoral në vendin tonë. Dua t’ju kujtoj kolegëvetanë socialistë se, që në mënyrë konstante, kemipunuar bashkë për të përmirësuar sistemin zgjedhor,gjë që e kemi paraqitur në Kodin tonë Zgjedhor. Mekëto përpjekje shumëvjeçare, ne kemi arritur tëpërkrahim bashkarisht balancimin politik në sisteminapo në grehinën administrative të zgjedhjeve.

Këtë e kemi bërë në Kodet e viteve 2003, 2005,2008 dhe bashkarisht e kemi pranuar atë në vitin2012, i cili do të miradministronte zgjedhjet e 23qershorit të vitit 2013. Domethënë, thelbi i gjithëadministratës apo grehinës zgjedhore, për të dyja

Viti 2013

156


palët tona, ka qenë balancimi politik nëadministrimin zgjedhor. Tani kemi ardhur në njëmoment që kjo punë e madhe që kemi bërë bashkëme përpjekjet e vetë zotit Gjiknuri, që është mikuim, është prishur, nuk ka më balancim politik. Nepo kërkojmë që të respektojmë punën shumëvjeçareqë kemi bërë bashkë. Ky qenka një krim i madh,për ju, një shkatërrim demokratik, një shkatërrimzgjedhjesh, nëse ne po kërkojmë të respektojmëatë që kemi bërë deri më sot!

Çfarë kemi bërë? 4 me 3, e cila nga kreu isistemit zgjedhor deri në bazë, është shkatërruar:4 me 3, 5 me 2, 4 me 3, 3 me 1, për njërën anë dheana tjetër duhet të presë dhe të thotë që kjo ështënjë gjë e mirë, kur ne, për 10 vjet apo më shumë,kemi punuar që të kemi këtë balancë.

Tani, zotërinj deputetë, nuk dua të shkoj mëgjatë, por gjithsecili nga ne e kupton që kjo nukështë e drejtë. Unë u bëj thirrje juve, që bashkë mene, ta rregullojmë këtë punë dhe të respektojmëpërpjekjet tona shumëvjeçare, për besueshmëri tëzgjedhjeve. Situata e sotshme krijon tensione, nukka më besim. Besimi që kemi arritur, balanciminpolitik, e kemi prishur, ju sot kërkoni ta mbroni, porkjo nuk është e drejtë, sepse ju keni punuar bashkëme ne që të arrijmë këtë. E kemi prishur, hajdeni tarregullojmë!

E dyta, ne këtu kemi votuar që në KQZ tëvendosim individë, të cilët janë në gjendje që takryejnë detyrën e lartë që u kemi besuar. Mua mëvjen keq, sot po e marr vesh, që paskam votuar njëindivid për të cilin Prokurori i Përgjithshëm i shtetiti drejtohet Presidentit të Republikës të asaj kohe,se ky njeri mbron vrasësit, ata që mbajnë armë paleje, trafikun ilegal të armëve, nxitjen, favorizimindhe shfrytëzimin e prostitucionit. Si mundet unë sottë mos votoj kundër këtij individi?!

E treta, kemi dy elemente, zotërinj deputetë, epara që kemi shkatërruar balancën, të cilën ne ekemi ndërtuar me përpjekje shumëvjeçare bashkëdhe, nga ana tjetër, ne flasim për individë tëbesueshëm në këtë balancë, kur ne atje kemi njëindivid që ju e dini, këta kolegët tuaj janë të gjithëjuristë dhe e kuptojnë më mirë se unë. Prandaj, julutem t’i heqim kualifikimet politike, që edhe kolegëte mi socialistë, deputetë të qarkut të Vlorës, ngrihendhe thonë që: nuk na takon të fitojmë, jemi tëmbaruar, sepse nuk kemi bërë asgjë. Po i them njëkolegu që ndodhet këtu në sallë, se në një distancëprej vetëm 20 kilometrash, kjo qeveri, për 4 vjet, kaharxhuar për arsimin 3 miliardë lekë shqiptare. Në

qoftë se doni, i përmend me emra: shkollë në Mursi,shkollë në Ksamil, shkollë në Sarandë, shkollë nëLukovë, shkollë në Borsh. I thonë 2 miliardë lekëdhe vetëm për ujin 5 milionë euro në Ksamil. Prandaj,ju lutemi në qoftë se doni të flasim se sa herë kafituar njëri e sa herë ka fituar tjetri, ju kujtoj qëpasnesër do të bëhet ceremonia e vdekjes së ishKryeministres Theçer dhe ajo ka fituar 3 herë nëAngli, sepse e meritonte. Atë e vendos ai që voton,nuk e vendosim ne në këtë sallë. Po të na duan, navotojnë, po të mos na duan, nuk na votojnë, porproblemi është ky: kemi bërë një përpjekje të dyjapalët, për vite me radhë, që të arrijmë një balancëdhe ta respektojmë. Ejani ta mbajmë fjalën!

Ju faleminderit, zonja Kryetare!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Demi!Fjalën e ka zoti Minxhozi.Qemal Minxhazi - Gëzohem shumë për zotin

Demi që ka ujë në det dhe ujë mbi tokë. Do ta kishimshumë zili, sepse meqenëse jemi tek uji dhe terrugët, po ju them se 60% e zonës që unë përfaqësojnë Mat është në të thatë, sepse kështu e la Qeveria.Ndërsa për rrugët nuk bëhet fjalë, rrugë tëshkatërruara me investime tejet minimale. Kjo ishtenjë replikë shumë miqësore me zotin Demi, sepsemë pëlqeu toni i të folurit, por me krahasimet, qëkemi të bëjmë me një vendim të drejtë, nuk jamdakord. Demokracia shqiptare është mijëra kilometradritë larg nga ajo britanike. Prandaj të ndjerën zonjaTheçer nuk na takon neve ta sjellim në këtë sallëparlamenti të një vendi me demokraci të cunguarose me një demokraci mjaft mbrapa.

Po flasim me orë të tëra për një problem qëduhet të ishte objekt i juristëve, por ajo që nuk pokuptojmë është mungesa e një besimi reciprok, qëështë vazhdë e shumë viteve të jetës parlamentarekëtu në Shqipëri. Dua të theksoj se Shqipëria ështënjë vend me demokraci të cunguar, ashtu si vendete tjera të Europës Lindore ose ballkanike dhe kjoka qenë një nga arsyet kryesore që BashkimiEuropian, partnerët tanë ndërkombëtarë, kanë vënënë evidencë një institucion shumë të rëndësishëmqë është Komisioni Qendror i Zgjedhjeve.

Nuk mund të flasim për Komision QendrorZgjedhjesh në Angli, në Francë, në Gjermani, nëvendet skandinave e deri në kufijtë tanë në Kroaci,por është vënë ky kusht për vendet e BallkanitPerëndimor dhe një pjesë të vendeve të EuropësLindore. Arsyeja është që të monitorohet një elementtepër i rëndësishëm i demokracisë, siç janë zgjedhjetparlamentare, por edhe në këtë pikë ne ngelëm të

157


fundit në rajon për shkak se ne jemi i vetmi vend qërezultatin e zgjedhjeve e marrim vesh historikishtpas një muaji apo dy muajsh. Ky është një problemshumë i madh.

Për këtë problem shumë sensitiv edhe BashkimiEuropian që në muajin nëntor i ka bërë të qartë klasëspolitike shqiptare që testi i demokracisë, testi imaturisë politike, janë zgjedhjet parlamentare të vitit2013. Fatkeqësisht, dy muajve përpara datës sëzgjedhjeve, ne kemi një problem shumë të madh sapolitik aq edhe ligjor. Është e pamundur që sot netë flasim për shkarkimin apo zëvendësimin e njëanëtari të KQZ-së. Kur ky qenka njeri i keq, kur kyqenka një person me të meta thelbësore nëprofesionin e tij, atëherë kjo maxhorancë, pavarësishtnga votat që ka dhënë në atë kohë, mund të ngrihetpër të bërë një objeksion të tillë. Sot nuk e marrimvesh, ju jeni për shkarkimin apo lirimin? Kjo ju bënqë të mos ndiheni mirë në mënyrën e përcaktimit tëobjektit që keni marrë përsipër për ta sjellë këtu nëKuvend. Nga ana tjetër dua të them që jemi nëshkelje ligjore, me ato mundësi juridike tëminimizuara që kam, që Parlamenti merret nëmënyrë të kundërligjshme, duke mos marrë për bazëasnjë propozim që ka bërë Komisioni Qendror iZgjedhjeve për ta sjellë këtu për diskutim, por dalimne dhe themi që jemi mbi KQZ-në, mbi njëinstitucion të pavarur siç është ai.

Një problem shumë i madh në këtë çështjeështë se midis nesh ka diferenca mentaliteti. Nëqoftë se ne themi se duam të kemi një instituciontë pavarur, atëherë këtë institucion ta lemë të pavarurdhe mos të themi se ky është i kësaj partie apo iasaj partie, sepse këta njerëz që janë zgjedhur nëKomisionin Qendror të Zgjedhjeve nga momenti qëmarrin detyrën kthehen në shërbëtorë të këtijsistemi. Po kështu mund të themi dhe përinstitucione të tjera të pavarura.

Në qoftë se ne do të prekim, do të ndryshojmëkëtë institucion sot, atëherë kalvari i ndryshimevenë të gjithë elitën e institucioneve të pavarura do tëjetë i pafund dhe e minon shumë këtë proces. Ngaana tjetër, mirë ne opozita e kemi gabim, po partnerëttanë ndërkombëtarë, Shtetet e Bashkuara tëAmerikës, që shprehen hapur e që thonë se rregullatnuk ndryshohen në mes lojës? Kujt t’i besojmë?Një maxhorance që do të përdorë kartonin, apo njëopozite që është e pjekur në mendimin e saj për tëthënë se ky diskutim ose ky propozim juaj është ikundërligjshëm? Duhet të ruajmë një binom shumëtë rëndësishëm, jo binomin e qeverisë me Lefterinë,

po binomin e shtetit ligjor me demokracinë.Faleminderit!Jozefina Topalli – Po, zoti Subashi!Armando Subashi – Në fakt, pavarësisht nga

të gjitha diskutimet, nga fjalimet që janë mbajturkëtu, nga piruetat që është munduar të bëjëmaxhoranca ditën e sotme në raport me kërkesëndhe me projektvendimin e vet, unë dua të them, meplotë kuptimin e fjalës, se ajo çfarë po ndodh sotkëtu është një skandal, është një puç i pastërinstitucional, është një shkelje e hapur e ligjit, ështënjë mesazh shumë i keq për shqiptarët dhe partnerëttanë ndërkombëtarë se Saliu nuk rri dot pa vjedhurdhe as nuk mendon të bëjë zgjedhje të pastra, tëndershme dhe të lira. Por, nga ana tjetër, tregonedhe panikun e një humbjeje pas bashkimit të sëmajtës saqë nxitoi të shkatërrojë KQZ-në dukezgjedhur rrugën më të keqe për t’u larguar ngapushteti.

Kjo dhunë e paparë mbi Komisionin Qendror tëZgjedhjeve komprometon marrëdhëniet e Shqipërisëme botën demokratike, rrugën europiane tëShqipërisë drejt marrjes së statusit kandidat përBashkimin Europian në fund të këtij viti,besueshmërinë e Shqipërisë si anëtare e NATO-sdhe aleat strategjik i Shteteve të Bashkuara tëAmerikës. Edhe sot ambasadori amerikan ja u thaqartë dhe prerë: “Mos e fusni Shqipërinë në përplasjeme Shtetet e Bashkuara të Amerikës!”

Nisma e zëvendësimit të një anëtari tëKomisionit Qendror të Zgjedhjeve përmesparlamentit është haptazi e paligjshme. KQZ-javërtet formohet përmes një procesi, ku anëtarët evet propozohen proporcionalisht nga qeveria dheopozita, por, në momentin e marrjes së mandatit,KQZ-ja nuk ka më asnjë varësi nga Kuvendi iShqipërisë dhe nga partitë politike. Pretendimet tuajanga më absurdet se gjoja është prishur balanca eKQZ-së, se maxhoranca ka humbur shumicën, seështë shtrembëruar shtylla kurrizore, e të tjera sikëto, nuk qëndrojnë as parimisht, as moralisht dheas ligjërisht. Në fakt, që ka ca kohë që ka një shtyllëkurrizore të shtrembëruar dukshëm, kjo ështëevidente, por përse këtë fakt publik e lidhni meKomisionin Qendror të Zgjedhjeve, kjo duhet tëanalizohet nga i zoti i punës. Mendoj që krahasimiështë shumë provokativ për vetë atë që ka hartuarkërkesën.

Nuk mendoj se kërkesën e ka përpiluarministri i Drejtësisë, sepse ai ka tjetër mendim përKryeministrin. E dini çfarë ka shkruar ministri dje

Viti 2013

158


në facebook? Ka shkruar: “Çdo shqiptar kur zgjohetnë mëngjes, mendon si ta bëjë më të mirë ditën etij, ndërsa Kryeministri, sa hap sytë, mendon sesitë rregullojë jetën e çdo shqiptari.” Ky është ministrii Drejtësisë. Ky është Kryeministri. Kjo ështëqeveria. Kjo është maxhoranca që tallet ngamëngjesi deri në darkë me popullin dhe meShqipërinë.

Të kthehemi te ligji. Në të gjitha nenet që flitetpër Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, në asnjërresht dhe në asnjë germë nuk legjitimohet veprimijuaj. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve është institucioni pavarur dhe funksionon në bazë të ligjit. Këtë nuke themi ne, por thuhet në nenin 17, në pikën 2 tëKodit Zgjedhor. Nuk është i vërtetë edhe deklarimiqë bëri Kryetarja e Kuvendit këtu, kur tha qëKomisioni Qendror i Zgjedhjeve është i varurpolitikisht. Është një deklarim totalisht ikundërligjshëm. Ligji thotë: “Anëtari i KQZ-së eushtron funksionin në mënyrë të pavarur. Ai votonnë përputhje me ligjin.”

Nga deklaratat tuaja, që tashmë ju paskeni 3vota në KQZ, ndërsa ne 4, në fakt, ne e ekzekutojmëqë sot Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, aiinstitucion nuk ekziston më, por ne nuk mund tëpranojmë logjikën tuaj kur vetë ligji, në kriteret qëduhet të përmbushin kandidaturat e propozuara, ika larguar ata nga politika. Në nenin 12, germat “d”dhe “dh” parashikojnë që ata nuk duhet të kenë qenëanëtarë partie dhe as deputetë 5 vjetët e fundit. Përtë ardhur te neni 13, ku anëtari duhet të betohet. Kuduhet të betohet, te selia e PD-së, te zyra e Saliut?Sigurisht që jo. Duhet të betohet përpara Kuvenditdhe për të zbatuar ligjin, jo porositë ose urdhrat eKryeministrit. “Do të ruaj paanësinë”, thotë formulae betimit për anëtarin e Komisionit Qendror tëZgjedhjeve. Ju nuk mund ta prekni dot anëtarin eKomisionit Qendror të Zgjedhjeve, sepse ai kamandat 6-vjeçar dhe ligji i ka shumë të qarta rastetkur atij i mbaron mandati para kohe. Neni 18 i ka tësanksionuara më së miri dhe nuk ka asnjë shkakpër diskutim, por nuk po ndalem, sepse kolegët emi e cituan në fjalimet e tyre si nen, por edhe sepsepretendimi juaj i sotëm nuk ka asnjë bazë ligjore.Sot në projektvendim sollët një amendament se njëshkak tjetër për shkarkimin e anëtarit të KomisionitQendror të Zgjedhjeve është fakti që ai ështëshkarkuar dikur nga detyra me dekret presidenti.Në fakt, instituti i rehabilitimit që njeh e drejta penalenuk mund të injorohet në fushën e marrëdhënievepublike ose administrative, pasi nuk mund të kapesh

në këtë situatë mbas 10 vjetësh, aq më tepër kur aimund të punojë sot prokuror në bazë të ligjit “Përprokurorinë” dhe jo më anëtar i Komisionit Qendrortë Zgjedhjeve.

Për të mos folur për standardin e dyfishtë që jupërdorni në qëndrimet tuaja. Nuk është më i fortënjë vendim administrativ shkarkimi, që po e tundnisot, sesa një vendim penal dënimi me heqje lirieme 5 muaj burg, që ka pasur zoti Ristani dhe që jue keni votuar këtu. Sigurisht, mund të investohet nëbazë të rasteve që parashikon ligji, që përmendennë nenin 18, por vetëm nëse ka një propozim ngavetë Komisioni Qendror i Zgjedhjeve për vakancën ekrijuar atje.

Në rastin konkret, jo vetëm shkarkimi nuk kaasnjë bazë ligjore, por edhe procedura sesi po ebëni, ju bën të gjithëve shkelës të rëndë dhe dyfishtë ligjit. Pavarësisht vendimit që do të merrni sot,çfarë keni thënë këto ditë janë të mjaftueshme përtë thënë me plot gojën që tashmë KomisioniQendror i Zgjedhjeve ka vdekur dhe se nukekzistojnë më në besimin dhe shpresën eshqiptarëve zgjedhje të lira dhe të ndershme në këtëvend. Përbetimet e Saliut se zgjedhjet do të jenëmë të mirat, më të ndershmet morën fund. Ndodhinjë lëvizje politike dhe kjo mjaftoi që Saliu të hiqtemaskën dhe të shfaqte përpara të gjithë opinionitshqiptar dhe ndërkombëtar edhe një herë fytyrën evërtetë. Betohet kot për këtë pjesë. Nuk ka njeri nëbotë sot që beson se ky do të bëjë zgjedhje të lira,shqiptarët jo e jo, por edhe ndërkombëtarët e kanëfutur me kohë në listën e hajdutit të zgjedhjeve. Tëgjitha lëvizjet e tyre gjatë muajve të fundit kanëpërcjellë pikërisht këtë shqetësim, edhe ndryshimii axhendës së integrimit, duke kaluar në plan tëparë dhe të padiskutueshëm zgjedhjet e lira dhe tëndershme janë mesazhi më i qartë në këtë pikë.

Një njeriu të pastër dhe pa precedentë tëmëparshëm vjedhjesh nuk i kujtohet asnjëherëvjedhja, madje, në fund të fundit, nuk ka përse.Paralajmërimi “Kujdes, mos vidh më!” i bëhet vetëmatij që i ka ndyrë duart të paktën një herë në vjedhje.Saliu në vend që të tregohej një plak me mend dhetë përpiqej të pastronte sado pak veten nga damkae hajdutit, po bën të kundërtën, edhe duke ikur ipëlqen ta mbyllë si një hajdut zgjedhjesh. Nëse kjoështë lavdia që kërkon në këto ditë të fundit tëpushtetit të vet dhe trashëgimia morale që kërkont’i lërë familjes së vet, ai qoftë, ky është problemi itij moral!

Vendimi i sotëm për të shtënë në dorë

159


Komisionin Qendror të Zgjedhjeve dhe për t’i kthyerata 4 njerëz përfundimisht në kamikazë në funksiontë vjedhjes, nuk na tremb aspak. Kësaj here vota eshqiptarëve do të jetë plebishitare, kundër Saliut.Madje edhe ky veprim i sotëm nuk dekurajon asnjëshqiptar, përkundrazi, i forcon bindjen se vetëm dukevotuar Partinë Socialiste dhe gjithë koalicionin emajtë do ta shpëtojnë Shqipërinë nga Saliu dhemakthet e tij për një pushtet të pakufizuar dhe tëpërjetshëm. Ky është momenti që Sali Berisha duhettë mendojë jo si të rrijë me pahir në pushtet, dukeçnderuar Shqipërinë dhe veten. Kontributi për njërotacion paqësor, të pashmangshëm, me zgjedhjetë lira dhe të ndershme, pa dyshim do t’i jepteKryeministrit në ikje arsye që të krenohej nesër tëpaktën me një gjë: me mënyrën si iku nga pushteti.Sepse për mënyrën si ndenji në atë zyrë dhe çfarëbëri për këto 8 vjet, do të mësojë më 23 qershor mevotën e shqiptarëve.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zoti Konomi, urdhëroni!Edison Konomi – Në këto vite është folur shumë

për institucionet demokratike dhe të pavarura.Pushteti do të shkatërrojë edhe ato institucione qëi ka ngritur dhe miratuar me votat e tij. Në këtë sallëështë diskutuar shumë për pavarësinë e tyre, qëato t’i shërbejnë ligjit dhe qytetarëve. Për çfarëinstitucionesh të pavarura të diskutojmë, kur ju poshkatërroni edhe ato pak që kanë mbetur në këmbë,kur kjo maxhorancë me forcën e kartonëve po ishkatërron ato që ka ngritur me votë? Kjo po bëhetpër interesa elektorale me qëllimin e vetëm vjedhjene votës së qytetarëve.

Ju kërkoni të shkarkoni një anëtar të KQZ-sëme forcën e kartonit, kur kjo KQZ është miratuar nëKuvendin e Shqipërisë. Duhet t’ju kujtoj se KQZ-jaduhet të jetë një institucion i pavarur, i cili po nëmënyrë të pavarur duhet të jetë organizator izgjedhjeve, në mënyrë që këto të jenë të lira dhe tëndershme. Ky togfjalësh është i huaj për këtëmaxhorancë, pasi pushtetin e ka marrë përmesvjedhjes së votës dhe jo përmes vullnetit të popullit.Kjo nismë e ndërmarrë nga ju është një rrënim imëtejshëm i së drejtës dhe demokracisë në venddhe një goditje e rëndë për këtë institucion.

Të mos harrojmë se partnerët tanëndërkombëtarë u shprehën mjaft qartë ndaj kësajnisme të Kryeministrit, pasi kurrë më parë nuk keniqenë kaq hapur në kundërshtim me ligjet dheinstitucionet e këtij vendi. Nisma juaj për tëzëvendësuar një anëtar të KQZ-së me forcën e

kartonit në këtë vend është e paligjshme. Kjo esotmja tregon se ju i propozoni anëtarët einstitucioneve jo si përzgjedhje meritore, por përshërbime partiake dhe këtë e dëshmon më së mirëkjo nismë, me argumentet tuaja aspak serioze senë KQZ kanë ndryshuar balancat.

Edhe institucionet e tjera, ashtu si KQZ-ja mundtë propozohen nga partitë politike, por mandatipolitik dhe partiak mbaron në momentin që këtoinstitucione marrin votat e parlamentit. Ky është njënga të shumtat veprime të turpshme që ju kërkonita vini në zbatim me forcën e kartonëve. Ne jemikëtu për të respektuar dhe zbatuar Kodin Zgjedhordhe jo për ta përdorur atë sipas interesave partiake.Ne deklarojmë se në asnjë moment nuk do talejojmë shkeljen e ligjit dhe të Kushtetutës.

Pas marrjes së mandatit të KQZ-së Kuvendi s’kaasnjë të drejtë të ndërhyjë në punët dhe detyrimetligjore të KQZ-së. Kodi Zgjedhor e sanksionon qartëse KQZ-ja s’ka asnjë varësi nga Kuvendi dhe Kuvendinuk ka asnjë të drejtë mbi KQZ-në. Kjo është njëtjetër tentativë juaja për të uzurpuar institucionet.Kjo KQZ, që ju e keni votuar, e ka marrë mandatin esaj, qoftë për anëtarët, qoftë dhe për kryetarin. Sotështë fakt se kjo KQZ që në marrjen e mandatit tësaj funksionon me anëtarësi të plotë.

Kërkesa e Kryeministrit është dhunim që i bëhetKodit Zgjedhor. Nuk di ku e gjeni guximin, kur nëkod nuk ka asnjë hapësirë për të ndërmarrë këtëhap. Sipas kësaj mendësie, pas 23 qershorit, kurPS-ja të jetë në pushtet, i bie, meqenëse do tëndryshojnë balancat politikë, të ndryshojnë edhebalancat në KQZ. Pra, ne të propozojmë zhbërjen ekësaj KQZ-je, në mënyrë që të rikthejmë balancat.Kjo është edhe absurde, edhe e paligjshme, aq mëtepër që vendi ynë inspiron të bëhet pjesë e familjessë madhe europiane.

Ju po tentoni të minoni procesin zgjedhor, portë jeni të sigurt se këto janë tentativa të pashpresa,pasi, tashmë, që jeni të bindur për humbjen më 23qershor, kërkoni t’u kujtoni shqiptarëve kohët e errëtatë shkaktuara nga papërgjegjshmëria juajqeverisëse. Po a është kjo demokracia për të cilënkanë luftuar qytetarët e këtij vendi, për të shkuarnga një diktaturë në një tjetër? Mendoni se kjo ështëaspirata e qindra mijëra të rinjve, të cilët prej 22vjetësh ëndërrojnë për një Shqipëri të lirë dhe njëpushtet në shërbim të qytetarëve dhe jo në shërbimtë vetvetes?

Të jeni të sigurt që çfarëdo tentativash tëndërmerrni, vota popullore e 23 qershorit do ta

Viti 2013

160


ndëshkojë këtë maxhorancë për keqqeverisjen.Shqiptarët do të votojnë për t’i dhënë fund rrënimitekonomik, kapjes së shtetit nga korrupsioni, dhe tëdrejtësisë nga pushteti. Populli shqiptar do të votojëpër të ardhmen e tij, për rilindjen, për një Shqipërindryshe çfarë meriton çdo qytetar i ndershëm i këtijvendi.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit!Zoti Qefalia, urdhëroni!Xhemal Qefalia - Faleminderit!Në fakt unë e kisha përgatitur diskutimin lidhur

me pikën e parë të rendit të ditës, por rreth orës17:00 na vjen edhe një shkresë tjetër mbi tavolinë:një amendament për lirimin nga detyra të anëtarittë KQZ-së. Kolegët e mi juristë diskutuan që nëfillim se kjo është një shkelje e hapur që i bëhetKushtetutës dhe Kodit Zgjedhor. Mandati i anëtarittë KQZ-së përfundon para afatit kur kryen veprimtaripolitike edhe në detyrën e anëtarit të KQZ-së. Nëfakt kjo gjë s’ka ndodhur. Kur mbush moshën përpension, edhe kjo s’ka ndodhur. Kryeministri do taçojë atë deri në 70 vjeç. Kur vdes (larg qoftë!), poranëtari i KQZ-së është shëndoshë e mirë. Kur jepdorëheqje, por ai ka deklaruar se s’ka pse ta japë.Kur dënohet me vendim gjykate të formës së prerë,apo kur ka kryer një krim. Në fakt, ai është betuarpara parlamentit dhe ka marrë votëbesimin tuaj.

Duke marrë shkas nga amendamenti që juparaqitët në orën 17:00 shihet se ky jo vetëm qës’është personi i dëshiruar, por qenka superkriminel,njeri me precedent penal, që ka liruar kriminelë, qëpaska favorizuar drogën! Kjo më habiti. Por kjo kanjë gjë shumë të mirë, pasi është pozitive për zotinMuho, sepse do t’i gjeni ndonjë formë tjetër, do taçonit të gjuante nga Voskopoja ose do të harrontebombolën e gazit hapur, nëse nuk do të jeptedorëheqjen apo nuk do të ishte shkarkuar. Ështëshans i mire ky dhe gjoja për t’u përshëndetur.

Kush po e dënon sot këtë veprim dhe akt tëturpshëm? Vetëm opozita? Jo vetëm opozita. Edhendërkombëtarët. Madje, në mënyrë bindëse dhe tëdrejtpërdrejtë, duke hequr çdo lloj diplomacie.Ambasadori amerikan në Tiranë, Aleksandër Arvizu,ka qenë i prerë dhe ka kërkuar të mos kryhenndryshime në Kodin Zgjedhor. Ai theksoi se KQZ-jaka përgjegjësinë kryesore për organizimin ezgjedhjeve të 23 qershorit.

“KQZ-ja është formuar dhe është mandatuarligjërisht”, shprehet ambasadori amerikan. Ajo ështënjë institucion që duhet të kryejë zgjedhje të lira

dhe të ndershme. Pse kjo kurajë e madhe për tandryshuar? Për farë? Pse është e nevojshme që tëgjitha pushtetet të kalojën vetëm te kjopseudomaxhoranc? E quaj kështu, sepse e tillë uformua në vitin 2009. Tanimë nuk janë më ata të2009-s. Ju mund të thoni se e keni sërish forcën ekartonit. Po, e keni përsëri, sepse kështu e kenindërtuar dhe mbajtur vazhdimisht qeverinë. Sepsee keni marrë mbi bazën e premtimeve, blerjeve etj.,kjo është arsyeja juaj. Në fakt, ç’është e vërtetaunë e kam të rëndë të merrem me kolegët e mi,sepse kam ndarë 4 vjet përpjekje të vazhdueshme.Madje, kolegët e mi kanë qenë më kategorikë dhemë radikalë në çdo tribunë dhe takim, në çdo grevëdhe protestë. Kanë folur kundër kësaj që po ndodhdhe sot ata gjenden diku për të vendosur një diktattjetër, për të mos pasur rregulla loje që përcaktohennë fillim të ndeshjes. Apeli im ndaj kolegëve të mido të jetë i qartë dhe i prerë: “Mos e bëni sot këtëgabim, se brezat do t’ju dënojnë dhe do t’ju ndjekëturpi gjithë jetën!”

Zonja Kryetare, e ndoqa ambasadorin amerikandhe mendoj si çdo shqiptar i ndershëm që e doShqipërinë të jetë atje ku janë të gjithë vendet ezhvilluara të Europës; edhe pyetjen e gazetarëvese si do të bëhet, nëse parlamenti do të votojë meshumicë, edhe me votat e socialistëve, të ish-kolegëve të mi, të atyre socialistëve që u robëtuantetë vjet?

Arvizu nuk është se i është bashkuar Edi Ramësdhe “Rilindjes Shqiptare”, por është përfaqësuesi ishtetit më demokratik në botë. Mendoj se askushnuk do të donte ta vendoste Shqipërinë në një kurspërplasjesh me SHBA-në, sepse qëllimi i këtijvendimi është qëllim që saboton zgjedhjet. Shpresojta keni edhe ju këtë reagim.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Zoti Papa, urdhëroni!Gjergji Papa - Faleminderit!Zhvillimet e fundit politike, me elemente të qarta

pragmatiste dhe morale, kanë synim marrjen epushtetit nga opozita e sotme, nëpërmjet një procesizgjedhor që bazohet te manipulimi dhe jo tetransparenca dhe vota e lire e zgjedhësve.

Lëvizjet e opozitës, mjetet e saj makiaveliste,që s’kanë asnjë lloj morali dhe respektimi tëmarrëveshjeve ndërmjet palëve, imponojnë qëmaxhoranca të kërkojë garanci për ruajtjen e votësdhe krijimin e një klime mirëbesimi dhe baraspeshendërmjet palëve. Kjo realizohet vetëm nëpërmjet

161


ruajtjes së ekuilibrave pozitë-opozitë. Ndaj mendojse është imperative dhe luajale që maxhoranca, ecila ka shumicën në parlament, të marrë të gjithamasat e nevojshme për ruajtjen e statusit të vetpërmes përfaqësuesve të saj në Kuvend. Këtugjithçka bazohet te mjetet demokratike dhe tëligjshme e kushtetuese. Është kundër frymëskushtetuese që opozita të marrë atributet emaxhorancës dhe shumica të bëhet pre e lojës sëEdi Ramës dhe sejmenëve të tij, që aspirojnë marrjene pushtetit nëpërmjet imponimit të një strategjieaspak të ndershme.

Ç’kuptim ka të jesh maxhorancë në Kuvend,ndërsa në institucionet që rrjedhin nga ku atribut tëjesh pakicë? Diçka e tillë është jo vetëmparadoksale, por edhe e panatyrshme dhe largfrymës së një shteti demokratik.

Unë mendoj se është imperative që maxhorancatë mbrojë të drejtat e saj kushtetuese. Parimithemelor i Kodit Zgjedhor është baraspeshimi politiki përfaqësismit maxhorancë-opozitë në të gjithanivelet: KQZ, zonat e administrimit zgjedhor, qendrate votimit dhe grupet e numërimit. Ky parim garantonbesimin politik të palëve te procesi zgjedhor,mirëfunksionimin e administratës zgjedhore, duke indarë përgjegjësitë për procesin në mënyrë tëbarabartë. Ky parim garanton besimin e elektoratitte procesi zgjedhor. Njëkohësisht garantonlegjitimitetin e rezultatit. Baraspeshimi politik nuksynon aspak pavarësinë, profesionalizmin dheligjshmërinë e strukturave të administrimit tëzgjedhjeve. Partitë politike kanë të drejtë të bëjnëaleanca elektorale sipas interesave të tyre, por mbitë gjitha janë të detyruara të respektojnëmarrëveshjet konsensuale.

Ky vendim rivendos balancimin politik, kumaxhoranca qeverisëse ka shumicën me 4 anëtarënë KQZ, sepse është përgjegjësia e maxhorancësqeverisëse që të garantojë një proces zgjedhor, tëlirë, të ndershëm dhe demokratik. Njëkohësisht,opozita ka të garantuar kontrollin dhe pakicënbllokuese për vendime të rëndësishme.

Kolegë të opozitës, është për të ardhur keq qëju nuk po përqendroheni aspak në argumentejuridike dhe teknike, por flisni këtu vetëm përmanipulim të zgjedhjeve, për vjedhje të votave etj.Jo vetëm për mua, por për të gjithë popullin shqiptarështë më se e qartë se ju jeni urdhëruar nga EdiRama, të gjithë pa përjashtim, që t’i bini avazit tuajtashmë të vjetëruar të vjedhjes së votave. Mbronikëtu Ilirjan Muhon, megjithëse sot po dalin fakte

për delegjitimitetin e këtij vendimi në KQZ. Për muadebati i sotëm ka të bëjë jo vetëm me këtë individ,jo vetëm me LSI-në, që në atë kohë ka qenë nëkrah të maxhorancës, por me legjitimitetin eprocesit. Të kërkosh balancim të KQZ-së, të zonavetë administrimit zgjedhor, të qendrave të votimit dhetë grupeve të numërimit të votave, kur aktualishtraporti është 4 me 3, 5 me 2 dhe 3 me 1 në favor tëopozitës, kur opozita ka të garantuar edhe shumicëne cilësuar për vendime të rëndësishme, ky na qenkaskenari ogurzi për manipulim të zgjedhjeve? Tëkërkosh baraspeshim politik të strukturave tëadministrimit zgjedhor na qenka atentat kundër KQZ-së, atentat ndaj votës së lirë! Ju po lodhni kot jovetëm parlamentin, por doni të lodhni të gjithëpopullin shqiptar, që po na ndjekë nëpërmjetmediave. Ky nuk është faji juaj, por i Edi Ramës qëju ka urdhëruar të flisni sot në parlament, të gjithëdeputetët e opozitës pa përjashtim. Populli shqiptare ka të qartë se cili është realiteti, se çfarë kërkonPartia Socialiste, se ju nuk jeni për paritet. Junëpërmjet këtij disbalancimi kërkoni të vidhni votat,të manipuloni zgjedhjet dhe të përpiqeni që të merrnifitoren në tavolinë.

Populli shqiptar është i vetëdijshëm për atë çkaka bërë Partia Demokratike dhe qeveria e saj gjatëkëtyre 8 vjetëve. Është i vetëdijshëm për atë çka dotë bëjmë edhe 4 vjetët e ardhshme; është ivetëdijshëm të bëjë dallimin midis PD-së dhe PS-së; është i vetëdijshëm të bëjë dallimin midis SaliBerishës dhe Edi Ramës dhe këtë populli shqiptardo ta tregojë me votën e tij më 23 qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Papa!Zoti Gaçi, urdhëroni!Artan Gaçi – Në orën 6 e ndryshuat argumentin,

nga baraspeshim të KQZ-së, në biografi të keqe tëIlirjanit dhe kjo është përpjekja e radhës që tëmanipuloni zgjedhjet.

Në thelb këtu nuk ka ndonjë gjë të pazakontë.Përveç vitit 1992, në çdo zgjedhje fillon i njëjti avazi manipulimit nga PD-ja. Për rrjedhojë, ju ështëdashur t’i fitoni zgjedhjet me lloj- lloj makinacionesh,sepse njerëzit nuk jua kanë dhënë asnjëherë medëshirë. Kjo është motoja e Partisë Demokratike:vota e njerëzve në hall; vota e kafshatës së bukës;vota e frikës; vota e blerë dhe vota e vjedhur. Dhenëse nuk ua merrni dot me para e me shantazh, uamerrni ndryshe. Ju ua vidhni me forcën e kartonit tëinstitucioneve, gjoja të pavarura, që kontrollohen meshumicë vendimmarrëse nga militantët tuaj ish-

Viti 2013

162


mitingashë.Partia Demokratike duhet të kishte votat e

biznesit, votat e pronarëve, votat e të persekutuarëve.Ndërkohë që sot kjo parti shpreson te vota ekafshatës, te vota e hallit, e pengut dhe te vota evjedhur. Keni shfrytëzuar pesë kategori (që të merrnivotat e për të qenë atje ku jeni edhe për dy muaj):votat e kafshatës, votat e të gjithë atyre që kërcënonime bukën e gojës, ata që janë me ndihmëekonomike dhe të gjitha familjet që janë në kufijtë embijetesës. Sa më shumë të jenë këta hallexhinj,aq më shumë vota ka për PD-në.

Vota e frikës ose vota e rrogëtarëve; vota emësuesve, që vihen në rresht me listë që të mbushinmitingjet e Partisë Demokratike; vota e frikës sëmjekëve, që i vini në rresht të firmosin sa herë që inevojitet solidaritet folklorik Partisë Demokratike.Vota e policëve, vota e çdo të punësuari qëurdhërohet e detyrohet të punojë si kryetar grup-seksioni i PD-së për të mbledhur votat.

Vota e shantazhit ku hyjnë të gjitha bizneset,të cilët janë të terrorizuara e të shantazhuara ngaPartia Demokratike në pushtet e që nuk guxojnë astë prononcohen. Vota e pengut, ose vota e të gjithëatyre që mbahen peng tek e drejta për të gëzuarpronën; vota e të gjithë atyre që mbahen peng tedëmshpërblimi që u detyrohet shteti; vota e të gjithëatyre që mbahen peng për drejtësinë e munguar nëkëta 22 vjet; vota e pengut e ish të persekutuarëvepolitikë; vota e mijëra familjeve që mbahen peng tecertifikata e pronësisë; vota e qytetarëve në proceslegalizimi, ku edhe ata mbahen peng qëllimisht.

Vota e mashtrimit, vota e të hedhurit hi syve,vota e premtimeve dhe e gënjeshtrave bombastike,si ajo kur haheshim rrotë më rrotë me Kinën përzhvillim ekonomik, ose kur ishim të dytët pasGjermanisë. Por mbi të gjitha qëndron vota e vjedhur.Votat e vjedhura në institucione, që duhet të jenë tëpavarura, por sundohen me shumicë nga militantëttuaj. Votat që vidhni e blini, duke shantazhuarkomisionerët në fshatrat më të largëta, deri melirimin e kriminelëve që të detyrojnë komisionerët tëtjetërsojnë votat për Partinë Demokratike. Votat qëmanipulohen e vidhen nëpër KZAZ-të me forcën ekartonit të shumicës së militantëve të zgjedhur ngaju. Vota që manipulohen e vidhen nga KQZ-ja, nëmes të ditës, në dritë të diellit, para kamerave dhevëmendjes së gjithë opinionit publik shqiptar dhevëzhguesve të huaj, siç ishte rasti i zgjedhjeve përBashkinë e Tiranës, ku i vetmi argument ishte forcae kartonit të militantëve tuaj të verbër.

Këto janë kategoritë nga të cilat ju shpresoni tëmerrni votat. Vota kafshate, vota frike, vota shantazhi,vota pengu e vota mashtrimesh, vota e manipuluardhe vota e vjedhur me forcën e kartonit, duke i shtuarkësaj edhe votën e krimit, që ka kapur kupolënqeverisëse. Vetëm votën e meritës, ju nuk e merrnidot. Atë nuk e keni pasur kurrë. Votën e meritës eka pasur gjithnjë Partia Socialiste dhe këtë herë nedo të çlirojmë edhe votat e kafshatës, të frikës, tëshantazhit dhe të pengut.

Faleminderit! Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Gaçi!Zoti Mediu, urdhëroni!Fatmir Mediu – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Muaj më parë ky kod elektoral u kalua me bujë,

me dashuri dhe me mirëkuptim. Isha i vetmi deputetqë kam votuar kundër. Arsyeja e parë ishte fakti seky kod e ka kthyer, për fat të keq, politikën dheparlamentin në një pazar të gjësë së gjallë. Kashumë kolegë të majtë e të djathtë që mendojnë siunë, por nuk mund të flasin sot, sepse mund tëkthehen në viktimat e radhës. Për fat të keq, nuk kamë vlerë as ngjyra politike, as integriteti, por pazarii radhës.

Arsyeja e dytë që e votova kundër ishte se aibazohej tërësisht në një marrëdhënie politikekonjukturale momentale dhe jo në marrëdhënie qëe forconin dhe e bënin të vlerësueshme nga të dyjakrahët e politikës si aktorë të rëndësishëm nëzgjedhje për të garantuar votën e shqiptarit. Mebindje, dua të them se nëse ka pasur një vlerë tëvetme ky kod në aspektin e menaxhimit dhe tëadministrimit të zgjedhjeve, ka qenë pikërisht ruajtjae një balance të drejtë midis pozitës dhe opozitësnë përfaqësimin e tyre në KQZ, KZAZ, KQV, grupenumërimi, vëzhgues e kështu me radhë, si garantkontrolli vendimmarrjeje në këto zgjedhje, për tëgarantuar votën e lirë të shqiptarëve.

Sot, nëse do të vazhdojmë me situatën ku jemi,e cila duket tërësisht absurde, kompozimi i të gjithaniveleve të administrimit, zgjedhjet, do të bazohennë përbërjen e KQZ-së së sotme. Duke shtuar këtuedhe faktin se të gjitha këto komisione të nivelevetë ndryshme miratohen nga KQZ-ja, atëherë ne dotë kishim një situatë krejtësisht të papranueshmesi për ju, edhe për ne, sepse 50% e këtyre KZAZ-veapo komisioneve do të ishin 4 me 3 në favor tëopozitës dhe 50% të tjerat 5 me 2 po ashtu në favortë opozitës për KZAZ-të, KQV-të, grupet e numërimite kështu me radhë.

163


Prandaj, elementi i parë i këtij kodi ishte ndërtimii një KQZ-je, dhe niveleve të tjera të komisioneve, ibalancuar. Pse u bë kjo? Sepse nuk besonim tenjëri-tjetri, asnjë nuk besonte në një administratëapo në njerëz të pavarur, asnjë nuk pranonte qëpolitika të rrinte larg administrimit të zgjedhjeve, siçndodh në shumicën e vendeve të BE-së, kunëpërmjet konkurrimit garantohet vota e lirë eqytetarëve. Për sa kohë që nuk ekzistonte ku besim,u ra dakord në një element tjetër të domosdoshëm,u përcaktuan të drejtat e saj dhe u shtua plusdetyrimi për votimin e cilësuar, në mënyrë që përçështje të rëndësishme vendimmarrëse tëgarantohej votë sa më të gjerë dhe konsensus, osenë të kundërtën votimi t’i kalonte kolegjit gjyqësor, icili ishte përzgjedhur politikisht.

Një nga debatet e vazhdueshme për ReformënZgjedhore nga ana e përfaqësuesve të opozitës kaqenë pikërisht çështja e balancimit të KQZ-së dhesidomos e drejta e votës së cilësuar. Nëse KQZ-ja,sipas diskutimeve që bëhen këtu, bëhet menjëherëe pavarur, sabotohet, atëherë pse duhet votimi icilësuar? Sepse sipas kësaj që dëgjoj sot, mjaftontë betohesh dhe bëhesh automatikisht i pavarur. AsGjykata e Lartë, as ajo Kushtetuese, që kanë njëpavarësi shumë më të lartë, nuk kërkojnë votim tëcilësuar. Pse KQZ-ja? Pikërisht për të garantuarbesimin politik dhe qytetarët në proces, sepsepërbërja e tij është një përbërje politike. Nëse do tëthoshim se KQZ-ja, votimi i anëtarëve, nuk shprehinraportin dhe vullnetin politik të parlamentit, atëherëç’do të ndodhte në një rast hipotetik, që pasi tëmiratohej kodi, maxhoranca të miratonte 7 anëtarëtë kësaj KQZ-je nga maxhoranca apo nga gjykimi isaj dhe të mos përfillte mendimin e opozitës? Tëbetoheshin që të 7 anëtarët se do të respektoninligjin dhe kjo do të mjaftonte për të garantuarzgjedhjet.

A do ta pranonte opozita këtë rast? Pse opozitakëmbëngul në votimin e cilësuar? Sepse ka kërkuarnjë garanci ekstra përveç balancimit. Kjo balancëka një histori, dhe është një histori e gjatëproblemesh. Ka ardhur si kërkesë e vazhdueshme,në radhë të parë, e opozitës së asaj kohe, sepseishte e vetmja mënyrë që ne të shmangnim apo tëminimizonim manipulimin e zgjedhjeve, cilësuar sitë tilla nga OSBE-ODIHR-i. Kanë qenë këta të fundit,specialistët e OSBE-ODIHR-it, që kanë ndihmuarnë ndërtimin e kësaj marrëdhënieje, që përbën edhefrymën e Kodit Zgjedhor dhe të mirëmenaxhimit tëmarrëdhënieve gjatë procesit zgjedhor, nëpërmjet

komisionit parlamentar të ngritur për herë të parë,që drejtohej nga zoti Gjana dhe zoti Ruka, për tëvendosur një balancë të drejtë në KQZ.

Pa dashur të hyjë në analizë të emrave apo edhetë drejtës së secilit subjekt, sipas ligjit, për tëpropozuar anëtarët e KQZ-së. Edhe sipas vetë kodit,ka të drejtë ose jo të propozojë. Dua të theksoj sesi deputet i maxhorancës nuk do të kisha votuarasnjë kandidaturë, që do të vinte nga opozita dheqë do t’i përkiste asaj, për të prishur një balancë,as kandidaturat të cilat shfaqen si të maxhorancësdhe më tej kalojnë në opozitë. Besoj që edhe kolegëte mi të majtë do të kishin të njëjtën sjellje, nësezoti Dule do të vinte në koalicionin tonë tëmëparshëm.

Të nderuar kolegë deputetë, zgjedhjet e 23qershorit janë më të rëndësishme se çdo debatshterpë që pjell konflikt. 23 qershori duhet të jetëdita e shqiptarëve për të zgjedhur se kush do t’iqeverisë, është dita kur vendoset për ne dhe nukjemi ne që duhet të vendosim, por shqiptarët mevotën e tyre. Zgjedhjet e lira dhe të ndershme janëtesti ynë i përbashkët për rrugën tonë europiane.Dhe le të flasim qartë: nëse politika shqiptare do tëishte përfaqësuar nga engjëj, nuk do të kishte nevojëpër komision; nëse KQZ-ja do të ishte e përbërënga engjëj jopolitikë, nuk do të kishte nevojë përbalancë e vendime të cilësuara. Të gjithë e dimëfort mirë që nuk është kështu. Historitë se anëtarëte KQZ-së janë të pavarur, janë një gënjeshtër eradhës. Mjafton të shikosh veprimin e tyre, zbatimine urdhrave politikë. Unë nuk shikoj asnjë problemnë sjelljen e tyre, sepse ata janë përzgjedhurpikërisht në shërbim të atyre partive që i kanëpropozuar dhe administrimi i drejtë i zgjedhjeve, dhepër më tepër respektimi i ligjeve u duhet kërkuarpikërisht partive politike. Ato duhet të japinshembullin e parë të respektimit të votës së lirë tëshqiptarëve. Pra, kemi rënë dakord që garantimi ivotës së shqiptarëve të administrohet nëpërmjet njëKQZ-je të balancuar, e cila voton me votim tëcilësuar. Kjo është ajo që duhet të ndryshojmë sotnë Kuvendin e Shqipërisë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Mediu!Zoti Albert Çaçi, urdhëroni!Albert Çaçi – Të nderuar kolegë,Këto janë zgjedhjet e treta që po përgatitet të

bëjë Shqipëria pas hyrjes në NATO. Në vitin 2009 epamë si përfunduan zgjedhjet. Në vitin 2011 u përsosmetoda e vjedhjes, me një spektakël të vërtetë në

Viti 2013

164


Tiranë. Këto janë zgjedhjet e treta për të cilatkomuniteti ndërkombëtar është i interesuar siasnjëherë tjetër. U duk sikur përgatitjet për këtozgjedhje nisën mirë. U hartua me mirëkuptim KodiZgjedhor. U përshëndet nga i gjithë komunitetindërkombëtar, por ja ku jemi përsëri në pikën zero.Gjithçka fillon nga fillimi, gjithçka errësohet. Poshkojmë drejt një palë zgjedhjesh ku mundësia ekontestimit mund të jetë e pafund.

Në gjithë këta vjet, unë nuk kam parë qëkomuniteti ndërkombëtar të jetë kaq i shqetësuar,të jetë deklaruar kaq hapur, duke bërë thirrje që KQZ-ja të mos preket, por, me sa duket, ju jeni tëvendosur për të ecur përpara në rrugën tuaj tëlavdishme, duke rrezikuar që këto zgjedhje të moscertifikohen nga ata të cilët kanë investuar kaqshumë për vendin tonë. Në fakt, ju keni qenë tëpërkëdhelurit e tyre në shumë raste. I keni mashtruarshpeshherë dhe ju kanë besuar. Konjuktuaratgjeopolitike shpesh kanë qenë të tilla, që nuk kanëlejuar pozicionime të forta, por kjo ka funksionuar.Në përgjithësi, ju jeni toleruar, por, me sa duket, nëkëtë pikë ku po arrini sot, jemi në vijën e kuqe, tëcilën ata jua kanë përcaktuar qartë. Kalimi i saj dotë jetë me pasoja të rrezikshme jo për ju, por do tëjetë fatale për Shqipërinë.

Problemi në fjalë ka dy anë.Së pari, është juridik.Dakord, të gjitha argumentet që thoni ju

qëndrojnë. Nuk po i hyj fare biografisë së Ilirianit,që doli sot. Kjo është një çështje që nuk ia vlen tëdiskutohet tani. Nuk e konsideroj argument përmomentin, nisur edhe nga fakti për të cilin e kenisjellë. Ju nuk e keni pasur këtë argument. Kenipasur argumente të tjera. Është e vërtetë që ka pasurnjë marrëveshje për të qenë e balancuar. Është evërtetë që duhet të ketë një maxhorancë për tëorganizuar zgjedhjet, pasi përgjegjësia kryesoreështë e tyre. Të gjitha këto kanë pasur vlerë deri nëmomentin kur u hartua Kodi Zgjedhor, madje derinë momentin kur u emëruan anëtarët e KQZ-së.Nga ai moment është game over. Gjithçka kambaruar. Ju duhet ta kishit parashikuar që edhe kjomund të ndodhte. Ju nuk mund të veproni tani, pasiloja ka mbaruar. Prandaj ishit aty, prandaj keni gjithëkëtë eksperiencë dhe gjithë këta juristë të dorës sëparë. Ju duhet ta kishit menduar se mund tëndodhnin të tilla lëvizje, sepse këtu hapen skenarëtë paparashikueshëm. Nga momenti që ju merrnikëtë dhe gjoja ribalanconi, çfarë do të bëhet mePBDNJ-në tani në kushtet e opozitës? Në qoftë se

PBDNJ-ja vendos të vijë me ju, çfarë bëhet mebalancën? Kush është ajo opozitë, e cila do të hyjënë zgjedhje me komisionerë që do të jenë 5 me 2për ju? Po në qoftë se PBDNJ-ja, pas veprimit qëmund të bëhet, të vendosë të mos hyjë në zgjedhje,atëherë ju, pas 22 vjetësh, do të hyni në zgjedhjepa minoritetin? Pra, këtu skenarët nuk mbarojnë,por vetëm fillojnë. Në këtë mënyrë, hapet rruga enjë kontestimi për zgjedhjet. Kjo është gjëja më epafavorshme për Shqipërinë në kushtet e sotme.

Problemi i dytë është ekonomia. Shumë vetakëtu nuk e përmendën fare këtë fakt. Dikush mundtë pyesë: ç’punë ka ekonomia me këto zgjedhje?Po, zotërinj ekonomia ka të bëjë shumë mezgjedhjet. Shqipëria në këtë vit ka vërtet një aksiontë madh politik përpara, siç janë zgjedhjet politike,por duhet të jeni të ndërgjegjshëm se ekonomia ekalon edhe këtë proces politik. Në këto momenteekonomia është më e rëndësishme sesa vetëzgjedhjet që ju mendoni se janë më të rëndësishmet.Për këtë mjafton të shikoni këta ministra të lodhur.Të gjithë e dinë se në çfarë gjendje është buxheti ishtetit shqiptar sot, se në çfarë gjendje janë fondetpër financimin e të gjitha projekteve të mëdha që kaShqipëria. Madje, një fakt tjetër është se në një pikëtjetër të rendit të ditës sot, ne kemi për të shqyrtuaredhe Kodin e Procedurave Civile, ku me propozimtë Bankës Botërore dhe Fondi MonetarNdërkombëtar është bërë një propozim për kreditëe këqija, të cilat në vetvete kanë kaluar vijën e kuqe.Ky është një veprim tipik i shteteve në krizë të thellë.Këto janë veprime që një shtet në kushte normalenuk mund t’i ndërmarrë, por është i detyruar përshkak të krizës që po troket. Janë nga ato vendime,që Greqia asnjëherë nuk i kishte menduar se mundt’i ndërmerrte, por kriza e detyroi të kryente veprimetë paimagjinueshme. Janë vendime që i ka marrëItalia, e cila për 50 vjet nuk ka guxuar t’i ndërmarrëdhe e ka bërë këtë, me një shpejtësi tëjashtëzakonshme, në këtë situatë krize. Kjo që pobëjmë sot është fillimi i një procedure për përballimine një krize shumë të thellë që po troket në derë.Zgjedhjet që po vijnë janë një vijë e kuqe për të gjithëshqiptarët. Çdo kalim, çdo moscertifikim, çdodëmtim i këtyre zgjedhjeve dhe mosnjohja e tyre dotë sjellin pasoja fatale për Shqipërinë.

Prandaj, të nderuar kolegë, është koha të mosi bëni karshillëk komunitetit ndërkombëtar. Ne nukjemi një vend si Irani dhe Venezuela, që prodhojnënga 300 milionë tonë naftë dhe mund t’i lejojmë këtogjëra. Ne jemi vend ku thërret qameti. Gjëja më e

165


mirë është t’i dëgjojmë miqtë tanë, të cilët kanëdhënë kaq shumë për Shqipërinë. Ata po na e thonëme zë të qartë e të fortë: “Mos e kaloni këtë vijë tëkuqe”. Ka edhe pak orë akoma që t’i thërrisnimendjes e të mos e bëni këtë veprim fatal për tëgjithë shqiptarët.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zonja Aliolli!Ledina Aliolli – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë deputetë!Sot po bëhemi dëshmitarë të një kauze

madhore, e cila po sulmohet pa skrupuj nga retorikae ashpër e opozitës për interesa meskine. Kauzaështë respektimi i një parimi themelor të së drejtëssë institucioneve demokratike që burojnë nga vullnetii sovranit këtu në Parlament: çështja e përfaqësimitmbi parimin e barazvlefshmërisë.

Zëvendësimi në KQZ i anëtarit të LSI-së me njëanëtar, përfaqësues të së djathtës, është një e drejtëdhe detyrim që buron nga ligji dhe nga Kodi Zgjedhor,të cilin e kemi miratuar me vetëdije dhe vullnet tëplotë, profesional e politik. Po ashtu, edhe ngamarrëveshjet konsensuale politike të viteve 2002-2003, të sanksionuara në Kodin Zgjedhor të vitit2003. Çdo interpretim dhe qëndrim jashtë këtijdeduksioni është i cenueshëm, i manipulueshëmdhe jo i saktë. Pas daljes nga koalicioni të LSI-së,KQZ-ja e ka të nevojshëm këtë ndryshim nëkompozimin e saj. Këtë proces nuk mund tarealizonte askush tjetër, përveç parlamentit, nga icili lind dhe merr jetë Kodi Zgjedhor. Zbatimi i këtijkodi do të bëhet i drejtë dhe i pakontestueshëmvetëm nga një KQZ e balancuar dhe e përfaqësuarnë të gjitha raportet e spektrit politik. Ky modelbalancimi bazohet në parimin kushtetues tëqeverisjes nga maxhoranca, me kontroll nga opozita.

Ju, kolegë të opozitës mund të kritikoni ngamëngjesi deri në darkë, me qëllim që të bindniopinionin se KQZ-ja po sundohet nga maxhoranca.Ky qëndrim përbën një strategji krejtësisht të gabuar,që ju nxjerr jashtë loje, si politikanë dhe si ekspertëtë sistemit zgjedhor.

Kodi zgjedhor përcakton se shtylla kryesore eadministrimit të zgjedhjeve është baraspeshapolitike. Në të është vendosur që KQZ-ja në veçantidhe komisionet zgjedhore në përgjithësi, të jenë tëbalancuara, duke u pranuar si balancë përbërja eKQZ-së nga katër anëtarë të propozuar ngamaxhoranca qeverisëse, ku njëri prej tyre zgjidhetkryetar i KQZ-së dhe tre anëtarë nga opozita

parlamentare.Ky kod zgjedhor është shqyrtuar dhe vlerësuar

nga Komisioni i Venecias, por edhe nga OSBEODIHR-i dhe ka marrë vlerësime pozitive. KQZ-januk mund të konsiderohet si një institucion ibesueshëm teknik dhe demokratik, kur ai drejtohetnga një peshore e prishur. Gurët duhet ta mbajnëatë në ekuilibër dhe jo sipas interesave klientelistetë opozitës. Peshorja është simboli i drejtësisë jovetëm në sistemin gjyqësor, por në të gjithapushtetet. Përfaqësimi në raport të drejtë dhe nëzbatim të ligjit është detyrim i çdo institucioni të sëdrejtës. Ne, si përfaqësues të sovranit duhet të jemigarantët e padiskutueshëm të këtij procesi.

Ajo që më trondit jo vetëm mua, si kolege juaja,por edhe publikun që na ndjek, është vokacioni juajbllokues. Është konotacioni i ashpër që u jepnidiskutimeve të një çështjeje kaq serioze, kaq tërëndësishme për sistemin demokratik, siç është kjoe përbërjes në KQZ.

Dëgjoni fjalimet tuaja për KQZ-në! Ato nuk kanëasnjë shpjegim juridik apo argument, por vetëmsharje, akuza për Kryeministrin, qeverinë,maxhorancën parlamentare, a thua se keni marrëurdhër që edhe sot, këtu në sallën e parlamentitshqiptar, të bëni fushatë elektorale.

Mbrojtja që ju i bëni kauzës suaj është akuzamë e rëndë, goditja më e ashpër dhe apologjia mëe shëmtuar që u bëni institucioneve, votës së lirë,standardeve për zgjedhje të lira e demokratike, prashprehjes së vullnetit të shqiptarëve. Sigurisht qëasgjë nuk do të arrini nga këto. Shqiptarët janëgjykuesit më të saktë politikë. Ata po marrinmesazhin se ju kërkoni të cenoni zgjedhjet, pa filluarende zyrtarisht fushata.

Sot, kjo maxhorancë po i bën avokatinë njëkauze sa të drejtë ligjërisht, aq edhe të përligjshmemoralisht. Ne thjesht kërkojmë vendosje të barabartëraportesh përfaqësimi në një institucion kryesor tëdemokracisë, siç është KQZ-ja, një e drejtë dhedetyrim ligjor i sanksionuar prej disa vitesh dhe qëzbatohet me rigorozitet për të pasur institucione tëkonsoliduara.

Në fund të fundit, debati i sotëm dëshmonndarjen e madhe mes jush dhe nesh. Sigurisht, jondarjen programore, politike apo ideologjike, sepsene jemi subjekte të kundërta politike, por ky ështëhendeku i thellë mes nesh që besojmë te vlerat, tevota e lirë dhe te zgjedhjet e ndershme për njëShqipëri europiane, përballë jush, pasardhës tëbaballarëve që dhunuan votën për 45 vjet, vranë

Viti 2013

166


njerëzit e lirisë dhe të fjalës, të pasuesve të Leninit,që amanet kishte: demokracinë ta mbysim memitraloz.

Sot, edhe një herë shqiptarët kuptojnë dhebinden, pa asnjë mëdyshje se maxhoranca është eangazhuar deri në fund që të mbajë zgjedhje të lirae të ndershme, që vota të numërohet në çdo skajetë Shqipërisë e të konsiderohet e vlefshme me çdovotë tjetër. Kjo maxhorancë kërkon dhe punon qëShqipëria të ketë institucione të qëndrueshme dhejo të luhatshme e të varura nga qëllime politike.

Të nderuar kolegë, në diskutimet tuaja dëgjovatë flisnit në lidhje me ndërkombëtarët. Ju kërkoj tëmos i përdorni ata për të legjitimuar gënjeshtrattuaja. Në moralin tuaj, ju keni vetëm manipulimin,prandaj flisni gjithmonë për manipulim zgjedhjesh.Me sa shoh, betejës së humbur të opozitës, sot poi shtohet edhe një fakt alarmant që dëshmon moraline kësaj opozite: mbrojtjen e Ilirian Muhos, ishkarkuar dikur me dekret të Presidentit tëRepublikës dhe me propozimin e prokurorit të asajkohe.

Kauza jonë, të nderuar kolegë, është nëemërues të përbashkët me atë të qëndrimit tëndërkombëtarëve, të cilët flasin për një shtet të sëdrejtës dhe në themel kanë baraspeshimin politikmaxhorancë-opozitë. Mos abuzoni dhe mosmanipuloni me kompozimin e KQZ-së! Kjo nuk jumbron nga votimi më 23 qershor. Parathënien e këtijdështimi ju po e shkruani vetë me mashtrimet dheme intrigat tuaja.

Sot ne do të tregojmë që demokracia, parimete saj dhe funksionimi i shtetit të së drejtës janë nëthemel të ideologjisë dhe vokacionit tonë politik. Nenuk mund të lejojmë një KQZ, si koalicion partiak,me interes dhe impulse të momentit: kur dua, do tëpunojë me ju, kur nuk më volit, do të dalë ngaqeverisja. Jo, zotërinj deputetë, KQZ-ja ështëinstitucion kushtetues. Është zemra ku pulsojnëzgjedhjet. Këto zgjedhje nuk mund të bëhen nëkushtet e sëmundjes politike të së majtës.Përfaqësimi i barazvlefshëm është detyrimi ynë ligjor,të cilin ne duhet ta përmbushim. Ne duhet t’u japimshqiptarëve atë që ata presin nga ne: zgjedhje tëlira, të drejta dhe të ndershme.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zonja Aliolli!Urdhëroni, zoti Leka!Agim Leka - Zonja Kryetare,Të nderuar kolegë,Zëvendësimi i një anëtari të KQZ-së nga një tjetër

me urdhër të PD-së është krimi elektoral i radhësqë po ndodh në Shqipëri. Shkelësi i ligjit, keqbërësii radhës, si gjithnjë, është vetëm Sali Berisha. Ai poshkel Kushtetutën e Republikës, po shkel në mënyrëtë përsëritur Kodin Zgjedhor, po vazhdon tëinkriminojë çdo partner politik dhe çdobashkëpunëtor personal. Si gjithnjë, motivimi i tijështë frika e lindur për të bërë dhe pranuar zgjedhjetë lira dhe të ndershme.

Tashmë, në fund të jetës së tij politike, kjo frikëi është kthyer në urrejtje për institucionet qëadministrojnë dhe garantojnë zgjedhje të standarditevropian, i është kthyer në urrejtje ndaj shtetit të sëdrejtës dhe në dashuri për shndërrimin primitiv eqesharak në totalitar dhe autoritar.

Ky identitet i tij është formuar gjatë gjithëtranzicionit postkomunist, duke trashëguar e ruajturkompleksin personal të së kaluarës, si edhe ngainstinkti i vetëruajtjes së pushtetit të tij dhe tëklientelës së tij qeveritare dhe familjare, e cilarrezikohet vetëm nga zgjedhjet e lira demokratike.

Pikërisht për këto shkaqe, të bashkëshoqëruarame korrupsionin gjigand dhe me rrënimin e pasurivetë vendit tonë, të shoqëruara me varfërinë dhepapunësinë, çdo ditë e më tepër, Kryeministri pobën marrëzira dhe vetëm marrëzira.

Ligji zgjedhor aktual është ligj konsensual. Kyligj nuk është kundërshtuar dhe as refuzuar ngaqeveria qoftë edhe për një nen të vetëm. Ligji zgjedhorështë bërë me ekspertizën dhe rekomandimet eOSBE/ODIHR-it. Kjo ekspertizë, si edhe Komisionii Venecias, e kanë vlerësuar këtë ligj si një bazë tësigurt për zgjedhje demokratike e të lira më 23qershor.

Asnjë nga aleatët tanë, asnjë nga aleatët emaxhorancës aktuale (që e quan veten të tillë, porqë në të vërtetë është një minorancë që po i jepfund sundimit të saj 8-vjeçar, minus 70 ditë), nuk eka kundërshtuar këtë ligj konsensual.

Me këtë veprim që po bëni sot, ju, simaxhorancë, po shembni themelin e konsensusitligjor dhe të politik për të bërë zgjedhje të lira e tëstandardeve evropiane më 23 qershor. Kjomaxhorancë po prish në mënyrë të njëanshme dhearbitrare një ligj parlamentar të miratuar mekonsensus.

Zotërinj, nuk e kemi fajin ne, socialistët, kur juvidhni vota dhe ne i mbrojmë ato nga vjedhësit. Jukeni e identifikuar veten, së bashku me Kryeministrintuaj, që vetëm vidhni vota.

Me këtë veprim ju po hidhni në erë aspiratën e

167


shqiptarëve për zgjedhje të lira, por hidhni në erëaspiratën tonë që më në fund, pas qindra vjetësh,të kemi edhe ne një qeveri dhe një kryeministër tëzgjedhur nga vullneti i lirë i popullit.

Vetëm në këtë Parlament mund të dëgjosh njëministër që shtetin e së drejtës në Shqipëri e barazonme principatat e kanuneve dhe i lavdëroi aq shumëkanunet për hir të besës. Paçi hijen dhe fatin tuaj!

Me këtë veprim antikushtetues që po bëni podilni kundër thirrjes së SHBA-ve, po dilni kundër BE-së, po u ngarkoni shqiptarëve një faturë tëpapërballueshme, jo vetëm politike, por një faturëpër të ardhmen tonë të përbashkët evropiane.

KQZ-ja është një organ kushtetues i pavarur.Kodi Zgjedhor i detyron të gjithë anëtarët e zgjedhurtë përmbushin detyrat që u ngarkon ligji. Ata janëaty jo si militantë të tipit Ristan apo të disagjyqtarëve që kryqëzuan ligjin dhe sakrifikuan unine tyre profesional në emër të parasë, partisë dhe tëbiznesit të qeverisë, duke ligjëruar moralin e vjedhjessë votave në vitin 2009 dhe 2001.

Anëtarët e KQZ-së duhet të punojnë sipas ligjit,të jenë transparentë dhe jo të bëhen ushtarë tëpartisë. Asnjë partie politike, as PD-së, as PS-së,as LSI-së, as PBDNJ-së, as PR-së, që kanëpropozuar anëtarë të KQZ-së, nuk u lind dhe nuk egëzojnë të drejtën që të propozojnë e të emërojnësa herë duan anëtarë të KQZ-së.

Argumentet e Sali Berishës në lidhje memarrëveshjet, si dhe parullat e tij për to, nuk janëveçse marrëzi të palogjikshme, që ai i bën çdo ditëpër të shënuar hapësirën ku lëviz si vjedhësi historiki votave të shqiptarëve.

Anëtarët e KQZ-së janë betuar në këtëParlament se gjatë mandatit të tyre do të jenë tëpaanshëm. Partitë politike e kanë për detyrë të rrisinbesueshmërinë e anëtarëve të KQZ-së dhe jo t’idetyrojnë ata që të zbatojnë statutin e partisë, porvetëm ligjin zgjedhor.

KQZ-ja është organ i pavarur dhe si i tillë Kuvendinuk mund ta përdorë siç përdor administratën e tij.Kuvendi duhet të zbatojë ligjin zgjedhor, i cilisanksionon pavarësinë e KQZ-së. Edhe zonjakryetare e KQZ-së, Lefteria, nuk është drejtore ekabinetit të zonjës Jozefinë. Ju, së bashku meKryeministrin e ditëve të numëruara, jeni në një trasekrejt të gabuar. Ju nuk jeni në trasenë evropiane eperëndimore dhe po vazhdoni të udhëtoni me karrone vjedhësve të votave. Ju po e fusni Shqipërinë nëkonflikt me politikën evropiane. Ne nuk mund tëdalim nga treni evropian, ai është treni i shqiptarëve.

Ne nuk mund të pranojmë asnjë marrëveshje qëcenon Kodin Zgjedhor. Ne nuk mund të pranojmëasnjë marrëveshje që largon Shqipërinë nga Evropadhe që e fut në konflikt me Shtetet e Bashkuara.

Zotërinj të maxhorancës, pyeteni veten pse jemii vetmi vend i NATO-s që nuk bën zgjedhjedemokratike e të lira! Kjo është përgjegjësi eqeverisë, kjo është përgjegjësia juaj, kjo ndodh sepseKryeministri është një njeri që nuk korrigjohet, aivetëm shkel ligjin dhe Kushtetutën, ai ka rekorde tëturpshme historike duke vrarë opozitën, duke sharëKushtetutën, duke sharë kodet e Parlamentit, dukevjedhur vota.

Edhe ky akt që po tentoni të bëni është njëatentat i radhës, të cilin Saliu e ka bërë disa herënë këtë vend. Ky akt është një argument shtesë seai është një keqbërës i pakorrigjueshëm, është ipandreqshëm. Dëmi i parë për këtë që doni tëligjëroni këtu u bë. Ju nuk ishit të zotë të frenonitkryeministrin tuaj që të mos ta ndërmerrte këtëiniciativë të turpshme, dhe kjo vërteton semaxhoranca qeveritare është në një nivel të papjekurpolitik, ose është e kapur. Ju jeni pengje të njëkryeministri të papërgjegjshëm. Kjo maxhorancëështë shumë larg standardit evropian, të cilin nuk earrin dot, sepse është e pamaturuar politikisht dhenuk di të bëjë zgjedhje të ndershme dhe nuk do tëbëjë zgjedhje të ndershme, nuk e ka vullnetin politikpër to. Prandaj ajo nuk mund t’i afrohet Evropës.

Duke u sjellë kështu në Parlament ju e bëtëgjysmën e së keqes, e turpëruat vetveten. Ne nukna vjen aspak mirë, por, të paktën, mos bënigjysmën e dytë. Kjo do t’ju turpëronte jo vetëm ju,por, pa të drejtë, do të turpëronte të gjithë shqiptarëtpërpara perëndimorëve.

Të nderuar kolegë,Do t’ju kërkoja të mbani vesh thirrjen e Evropës:

“Ne i kemi sytë te zgjedhjet e 23 qershorit”. Ju ikeni sytë të mbyllur për zgjedhjet e 23 qershorit. Jui keni sytë hapur se si t’i manipuloni dhe t’i vidhnikëto zgjedhje.

Ata që do të votojnë këtë krim elektoral do tëmbajnë përgjegjësi, sepse do të cilësohen sibashkëpunëtorë të një krimi historik të radhës, tënjë tentative të organizuar për të grabitur votën elirë të shqiptarëve në vitin e 101-të të shtetit tonë.

Të nderuar kolegë, tërhiquni nga kjo shkarje emadhe, e turpshme dhe e rrezikshme! Lëreni vetëmSaliun në këtë fazë të fundit të jetës së tij politikedhe mos e ndani përgjegjësinë me një njeri që shkelligjet, me një njeri që e ha turpin me bukë. Le ta

Viti 2013

168


hajë ai bukën e turpit dhe turpin e bukës! Ju nuk jumban ai me bukë. Nuk keni pse t’i shkoni pas njënjeriu që flet përçart.

Shikojeni se ç’po bën këto ditë! Më vjen keq qëshoh kolegë të mi që i shkojnë pas. Le ta gëzojëvetë atë që ka nisur. Ai po i punon të 101-tatrepublikës sonë demokratike. Ky atentat kundërzgjedhjeve të lira e demokratike nuk ka asnjë lidhjeme rezultatin e tyre më 23 qershor. Saliu do tëlargohet më 23 qershor me votën e shumicës sëshqiptarëve.

Unë e di që pjesës suaj më të madhe nuk i vjenkeq fare për këtë, sepse jeni intelektualë, e kuptonise ku ka shkarë Saliu. Ai dhe kjo qeveri nuk do tëvotohet më sepse e shkatërroi dhe e varfëroi jetën eçdo shqiptari më shumë se ç’mund të imagjinohej.

Njerëzit nuk frikësohen nga vjedhja e votës,sepse tani e dinë cili është vjedhësi, cilët janëbashkëpunëtorët e tij. Kjo është edhe thirrja ime,që ju të mos jeni bashkëpunëtorë të vjedhjes sëvotës së 23 qershorit.

Duke dhunuar KQZ-në Kryeministri nuk frikësonasnjë zgjedhës shqiptar, as ata që do ta votojnëkundër, as ata që nuk do ta votojnë fare. Pakica qëe voton është një pakicë fataliste, e cila është edetyruar t’i shërbejë partisë, është e kapur peng,sepse duhet t’i shërbejë familjes së Kryeministrit,por kurrsesi Partisë Demokratike, kurrsesiqytetarëve shqiptarë që janë jashtë klanit tëKryeministrit.

Kryeministri ka mbetur vetëm. Të gjithë do t’ilargohen dhe po i largohen. Në një situatë të tillëvetmie ai nuk është më i rrezikshëm, por po naturpëron të gjithëve. Do t’i largohen edhe miqtë e mideputetë, të cilëve unë vazhdoj t’ju bëj thirrje që tëmos bëhen furka të një kryeministri të lajthitur, i cilivrau në bulevard më 21 janar. Ai ka bërë një mijë enjë të zeza ndaj vendit tonë, jo vetëm ndajsocialistëve, prandaj ju nuk mund të bëheni furka tënjë njeriu të papërgjegjshëm.

Gjithashtu, ju bëj thirrje edhe atyre kolegëve qësajuan këtë lloj amendamenti të turpshëm sot këtu.

(I ndërpritet fjala se i mbaron koha.)Jozefina Topalli - Ju garantoj se zgjedhjet e

23 qershorit do të jenë më të mirat që janë bërëndonjëherë. Prandaj po merret ky vendim sot, përtë bërë zgjedhje me standarde. Kam vetëm një lutje:I thoni kryetarit tuaj të pranojë rezultatin e humbjesmë 23 qershor!

Zoti Spaho, keni fjalënEdmond Spaho - Faleminderit, zonja Kryetare!

Të nderuar kolegë,Prej shumë orësh po diskutojmë një çështje

mjaft të rëndësishme, që ka të bëjë me ecurinë eprocesit të ardhshëm zgjedhor.

Zhvillimet politike të javëve të fundit kanë prishurbaraspeshën politike të administrimit zgjedhor.Është në të drejtën e çdo force politike që të zgjedhëcilindo koalicion apo të bashkohet me cilëndo forcë,pavarësisht akuzave që mund të kenë shkëmbyerdhe luftës që mund të kenë zhvilluar në të shkuarën.

Por, nuk është e drejtë, nuk është e moralshme,nuk është ligjore që duke qenë në opozitë të marrëshe ushtrosh të drejta që i takojnë maxhorancës.

Parimi themelor i administrimit të zgjedhjeve nëShqipëri, i sanksionuar në Kushtetutë dhe në KodinZgjedhor është ai baraspeshës midis pozitës dheopozitës në të gjitha nivelet e administrimit zgjedhor.Në Shqipëri KQZ-ja, bazuar në marrëveshjetkonsensuale politike, ndërtohet mbi bazën e parimittë balancimit politik. Ky parim dhe kjo marrëveshjepolitike është në themel të kodeve zgjedhore dheKQZ-vë të formuara me të cilat janë zhvilluarzgjedhjet e viteve 2003, 2005, 2007, 2009 dhe 2001.

Ky parim dhe kjo marrëveshje është pasqyruarnë ndërtimin e KQZ-së, komisioneve zonale dheqendrave të votimit, ku gjysma e anëtarëve i takojnëmaxhorancës dhe gjysma opozitës, si dhe gjysmëne komisioneve e kryeson maxhoranca dhe gjysmëntjetër opozita.

Kodi Zgjedhor nuk i referohet asnjë partiepolitike, por i referohet maxhorancës dheminorancës, shumicës dhe pakicës. Për të ruajturbalancat politike dhe frymën e baraspeshës nëadministrimin zgjedhor kemi vendosur që mandati ikryetarit të KQZ-së të jetë 4 vjet dhe jo 6 sa ështëmandati i anëtarit të KQZ-së, në mënyrë që nësemaxhorancat ndërrohen nëpërmjet zgjedhjeve, tëmund të vijë një kryetar i ri i propozuar ngamaxhoranca e re.

Pas zgjedhjeve të vitit 2005 a nuk e ndryshuampërbërjen e KQZ-së në favor të maxhorancës së retë dalë nga zgjedhjet e atij viti? Këtë parim tëbaraspeshës politike, të cilin e kemi arritur kur ishimnë opozitë, e kemi respektuar në zgjedhjet e viteve2007, 2009 dhe 2011.

Ky anëtar i KQZ-së i takon maxhorancës dhenuk duhet të ketë iluzione për ta marrë atë memanovra. Sot nuk jemi në vitin 2001 kur maxhorancajuaj i humbte deputetët me votën e popullit dhe ifitonte me gjykatat që kryesoheshin nga anëtarët ekryesisë së PS-së.

169


Nëse ne paskemi orekse për të kontrolluartërësisht, siç thoni ju, administratën zgjedhore,përse nuk ka ndodhur kjo gjë në tre palë zgjedhjeqë kemi organizuar dhe zhvilluar deri më sot?

Nuk është hera e parë që PS-ja përpiqet tëzhbalancojë përbërjen e KQZ-së. Edhe në vitin 2004,me forcën e kartonëve, deshët të merrnit një anëtartë KQZ-së që i takonte opozitës së asaj kohe.Madje, për pak e detyruat Presidentit të jeptedorëheqje, por ndërroi mendje më pas kur takoiNanon.

Në të kundërtën, ajo që na karakterizuar në tëgjitha zgjedhjet që kemi zhvilluar ka qenë respektimii plotë i balancës në KQZ dhe në nivelet e tjera, nëinteres të një procesi zgjedhor të drejtë dhegjithëpërfshirës.

Sikurse e tha me shumë të drejtë zoti Paloka,ne që kërkojmë barazi në KQZ, barazi në komisionetzonale dhe në qendrat e votimit, qenkemimanipulatorë, duam të kontrollojmë gjithçka, kurseju që doni të merrni një anëtar të KQZ-së, i cili itakon maxhorancës, dhe të dominoni të gjithakomisionet e tjera, jeni viktimat, jeni të goditurit qëpo ju bëhet padrejtësi.

Ju flisni për pavarësi të përfaqësuesve teknikë,por harroni që të gjithë drejtuesit e institucioneve,përfshirë edhe KQZ-në, i zgjidhnit nga militantët mëbesnikë që kishit dhe vazhdoni t’i keni në parti. Juflisni për paanësi e për të pavarur, kur ish-kryetarine KQZ-së që manipuloi disa procese zgjedhore, epropozoni për deputet, kur ish-kryeprokurorin e bënianëtar të Asamblesë së PS-së. Këto i thoni ju, që,kur ishit në pushtet, edhe në drejtimin e organizatavetë shoqërisë civile, si Komiteti Shqiptar i Helsinkit,që pretendonte të ishte i pavarur, mbi palët, caktuatnjë militanten tuaj, e cila të vetmin kontribut në atëfunksion ka mbrojtjen e paudhësive të PS-së dhe tëvetes.

Më duhet t’ju kujtoj të gjithëve këtu dhe publikutqë na ndjek, se kompetentja, kur drejtonte Komitetine Helsinkit, çoi në Gjykatën Kushtetuese ligjin “Përdeklarimin e pasurive”, pasi nuk donte që të bëheshinpublike deklaratat e pasurisë së pushtetarëvesocialistë, midis të cilave edhe e të shoqi, i cili ishtedrejtor burgu. Për këto “merita”, kur i doli bojaHelsinkit, PS-ja e solli deputete në Kuvend. Këtajanë të pavarurit tuaj, të moralshmit, kompetentëtdhe kompetentet, të cilët, kur duhet, i paraqesinpublikut një fytyrë, dhe kur rrjedha ndryshon, iparaqesin një fytyrë tjetër, por si njëra, ashtu edhetjetra, nuk janë fytyra si të njerëzve normalë, por

janë pafytyrësi.Arsyeja e shkarkimit të Ilirjan Muhos ka të bëjë

me prishjen e balancës dhe të frymës sëKushtetutës dhe të Kodit Zgjedhor. Zotëria që sotshkarkohet ishte propozuar dhe votuar si kandidatii një partie të maxhorancës. Kur partia e tij doli nëopozitë, më e pakta që mund të bënte ishte të jeptedorëheqjen dhe jo të pretendojë se do të përfaqësojëmaxhorancën. Kjo do të thotë t’i varësh ujkut mëlçitënë qafë.

Por zotëria duhet të shkarkohet jo vetëm përprishjen e baraspeshës politike të KQZ-së, por edheqë është zgjedhur në kundërshtim me ligjin. Zotërianuk plotëson kriteret minimale për të qenë anëtar iKQZ-së, sepse është një prokuror i shkarkuar përshkelje të rënda të ligjit nga Presidenti i vendit nëvitin 2003, duke liruar trafikantë femrash, vrasës dhetrafikantë armësh. Si do ta respektojë ligjin kyperson? Këtij individi do t’i ngarkojmë të zhvillojëzgjedhje të lira dhe të ndershme? Ky është integritetimoral dhe profesional që do ta bëjë atë të jetë ipaanshëm dhe teknik? Nuk arrij të kuptoj,pavarësisht se u votua në Kuvend: përse nuk reagoiProkuroria e Përgjithshme kur një prokuror ishkarkuar u propozua për anëtar i KQZ-së, dhe përsenuk e bëri publik dokumentin në mënyrë tëmenjëhershme?

Shteti i së drejtës nuk funksionon kështu, dhekjo është e pamoralshme, tha një koleg i opozitës.Por, përse qenka e padrejtë kur komisionet ndahentre me tre midis pozitës dhe opozitës dhe qenka edrejtë kur ndahen katër me dy ose pesë me dy nëfavor të opozitës? Ky është shteti i së drejtës, që tëmbajmë në KQZ atë që liron trafikantët dhe vrasësit?Kjo është drejtësia dhe rilindja, kaq e fëlliqur dhe eshtrembër?

Ju, zotërinj opozitarë, i humbët shpresat përfitore me programe politike, me rilindje, me frymëpopullore, dhe pasi lëpitë gjithçka që keni pështyrëgjatë këtyre viteve, iu kthyet numrave dhe skemavetë manipulimit. Manipulatorë jeni ju, që kërkoni tëmerrni përfaqësuesin e maxhorancës në KQZ dhevullnetin e popullit ta deformoni duke përdorurmekanizmin e shumicës, por njerëzit tashmë junjohin mirë, ju kanë parë sesi keni folur për partinëe këtij komisioneri, ju kanë parë çfarë keni bërë djedhe çfarë bëni sot. Ata kanë kuptuar se nuk kenimoral as formalisht, prandaj nuk ju votojnë se nukngjallni besim, prandaj ju nuk fitoni prej vitesh dheprandaj do t’i humbisni edhe zgjedhjet e 23 qershorit.

Sa herë që humbisni, ju thoni se Sali Berisha

Viti 2013

170


nuk bën zgjedhje të lira dhe të ndershme, dhe kenihumbur me radhë: në 2005-n, në 2007-n, në 2009-n, në 2011-n, do të humbisni edhe në qershor dhetani po përgatisni alibinë e radhës me muzikën evjetër se Sali Berisha nuk bën zgjedhje të lira dhetë ndershme. Në fakt, nuk fitoni, sepse nuk ju dopopulli.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Spaho!Zoti Muça, urdhëroni!Arjon Muça – Zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Nisma e maxhorancës e ardhur sot në Kuvend

për shkarkimin e anëtarit të Komisionit Qendror tëZgjedhjeve është një iniciativë për të goditur rëndëinstitucionin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve sinjë institucion themelor i pavarur dhe përgjegjës përadministrimin ligjor të procesit zgjedhor të 23qershorit.

Është e vërtetë që propozimet për anëtarët eKomisionit Qendror të Zgjedhjeve janë bërë ngapartitë parlamentare dhe janë votuar nga kyParlament, por është themelore të themi që të gjithëanëtarët e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, tëpropozuar dhe të votuar në Parlament, janëpërzgjedhur mbi bazën e disa kritereve ligjore: nukmund të jenë anëtarë të ndonjë partie politike, duhettë kenë integritet profesional, integritet të lartëpublik, janë betuar përpara ligjit për të qenë tëpavarur politikisht dhe për të zbatuar vetëm ligjin nëqëndrimet e tyre. Të gjitha, vetëm dhe vetëm për tëgarantuar pavarësinë e institucionit të KomisionitQendror të Zgjedhjeve.

Dekreti i Presidentit, i sjellë në momentet efundit prej jush si varkë shpëtimi, nuk e shantazhonaspak opozitën, përkundrazi, ju bën ju përgjegjësedhe më rëndë, duke treguar gatishmërinë tuaj përtë përdorur çdo mjet për të mbajtur peng institucionete pavarura.

Mandati i anëtarit të Komisionit Qendror tëZgjedhjeve është një tjetër moment ligjor iparashikuar në ligj pikërisht për të ruajtur pavarësinëe këtij institucioni. Ligji i ka të përcaktuar qartë secilat janë rastet për të cilat shkarkohet anëtari iKomisionit Qendror të Zgjedhjeve, duke përcaktuarsi procedurën ashtu edhe arsyen. Është mjaft eqartë, të nderuar kolegë, që të tria këto momente:përzgjedhja mbi bazën e kritereve të qarta tëpropozimeve për anëtar të KQZ-së, mandati i tyredhe shkarkimi i tyre, janë momente të parashikuaraqartë nga ligji me qëllimin e vetëm: ruajtjen epavarësisë së Komisionit Qendror të Zgjedhjeve.

Duhet të kujtoj këtu, të nderuar kolegë, jo përju, por në mënyrë të veçantë për qytetarët shqiptarë,se eksperiencat negative të mëparshme tëzgjedhjeve në Shqipëri, insistimi i pandërprerë i tëgjitha institucioneve ndërkombëtare, monitoruesedhe vlerësuese të zgjedhjeve në Shqipëri, por edhei partnerëve tanë ndërkombëtarë që na kanëmbështetur fuqishëm në të gjitha proceset tonaintegruese, kanë detyruar politikën shqiptare tëhartojë me konsensus këtë ligj zgjedhor me qëllimthemelor garantimin e pavarësisë së KomisionitQendror të Zgjedhjeve. Ndaj sot, jo vetëm opozita,por i gjithë opinioni publik dhe faktori ndërkombëtar,jemi thellësisht të shqetësuar për këtë iniciativë qëgodet rëndë procesin zgjedhor të 23 qershorit.

Nga Parlamenti dalin një sërë institucionesh:anëtarët e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve,anëtarët e Këshillit të Lartë të Drejtësisë, tëGjykatës Kushtetuese, Avokati i Popullit, kryetari iKontrollit të Lartë të Shtetit dhe një sërëinstitucionesh të tjera të rëndësishme. Për këtoinstitucione pavarësia ka një rëndësi themelore përruajtjen e vlerave të demokracisë në vend, garantimine zbatimit të ligjit dhe të barazisë përpara ligjit,ruajtjen dhe garantimin e të drejtave themelore tënjeriut, garantimin e votës së lirë të qytetarëve.Parlamenti shqiptar është institucioni që del ngavota e drejtpërdrejtë e popullit shqiptar, dhe popullitë drejtën e tij për këto institucione të rëndësishmetë pavarura ia ka deleguar Parlamentit shqiptarnëpërmjet Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë.Logjika për të ndërruar anëtarin e KQZ-së ështëlogjika që në këto institucione të pavarura, kur tëmerren vendime, ato të jenë të imponuara ngainteresat e politikës. Në fakt, ky është realitetishqiptar sot, që mban peng Shqipërinë dheshqiptarët, ndaj sot qytetarët shqiptarë nuk besojnëte drejtësia apo institucionet e tjera të pavarura. Përkëtë qytetarët shqiptarë kanë vetëm një fajtor:politikën shqiptare.

Pra, është shumë e qartë, që në planin ligjornuk ka asnjë hapësirë për të shkarkuar në këtëmënyrë anëtarin e KQZ-së dhe qëllimisht nuk ështëlënë në ligj asnjë hapësirë për të garantuarpavarësinë e këtij institucioni. Ne të gjithë këtu kemivotuar në këtë Parlament për pavarësinë e KQZ-së.

Të nderuar kolegë deputetë, në këto momentekanë dalë disa artikulime, të cilat nga pikëpamjamorale justifikojnë nismën për shkarkimin e anëtarittë KQZ-së. Nëse nuk na lejohet të gjykojmëproblemin në fjalë mbi bazën e asnjë lloj kriteri tjetër,

171


përveç kriterit ligjor, por morali është pjesë erëndësishme e të qenit tonë në këtë sallë si tëzgjedhur nga populli, dhe ne duhet të jemi tëmoralshëm në çdo qëndrim tonin në këtë sallë,sepse ky qëndrim ka të bëjë me fatin dhe dinjitetine qytetarëve shqiptarë.

Meqenëse po diskutojmë për KomisioninQendror të Zgjedhjeve dhe procesin zgjedhor, le tëtregojmë hapur se cili është morali i qeverisë dhecili është morali i opozitës për këtë të drejtë, tëdrejtën e votës së lirë të qytetarëve shqiptarë.

Policia e Shtetit duhet të jetë garante e jetës,pronës dhe e votës së lirë të qytetarëve shqiptarë.Cili është qëndrimi i Policisë së Shtetit sot? Ciliështë perceptimi që kanë qytetarët shqiptarë përPolicinë e Shtetit? A duhet të ishte kryetari i KQZ-së së djeshme, aq shumë të kompromentuar nëproceset zgjedhore, zëvendësministër i brendshëm?Cili është morali i këtij dikasteri për të drejtën evotës së lirë? A duhet të kenë besim opozitashqiptare dhe qytetarët shqiptarë për një proceszgjedhor të lirë dhe të ndershëm? Ministria eDrejtësisë, Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve janëetiketuar fort për përdorimin e elementit kriminal nëprocese zgjedhore të mëparshme. Për reklamatqeveritare shumë prej dikastereve ministrore të kësajqeverie akuzohen se kanë përdorur miliona ngataksat e qytetarëve si element korruptivkomprometues në fushatat elektorale. Pronat dhefondet publike jepen në pjesën më të madhe të tyrembi bazë të preferencave politike dhe korruptive përt’u përdorur si element mbështetës me miliardat ekorrupsionit të hedhura në fushatë nga klientët eafërt të qeverisë.

Dikasteret shtetërore, në qendër dhe në bazë,nga aparati i ministrive deri te nëpunësi më i thjeshtëapo mësuesi në fshatin më të largët, janë pjesë epunësimit politik, nepotizmit, paaftësisë,korrupsionit. Dhe për ata të cilët janë aty në të drejtëne tyre ligjore dhe profesionale qëndron mbi kokëforca e shtetit si presion për bukën e gojës së tyredhe të familjes së tyre.

Kjo është partia-shtet e Kryeministrit që e kakthyer administratën shtetërore, me hir ose pa hir,në shtratin elektoral të qeverisë që paguhet metaksat e qytetarëve shqiptarë. Administrata politiketatimore apo doganore lëshon pa fund gjoba tëmajme si element korruptiv apo presioni ndajbizneseve të ndershme, madje deri te dyqaniushqimor i fshatit i destinuar të falimentojë, nga njëraanë prej listave pafund të borxhlinjve, dhe nga ana

tjetër, nga presioni i organeve tatimore në procesetelektorale.

A duhet të kenë opozita shqiptare dhe qytetarëtshqiptarë besim për një proces zgjedhor të lirë dhetë ndershëm? A janë këto institucione, të cilatpaguhen nga qytetarët shqiptarë, të pavarura apojanë mjete në dorë të qeverisë dhe të Kryeministrit?A përdoren ato si elemente të fortë ndikues nëproceset zgjedhore? Cili është perceptimi që kanëqytetarët shqiptarë për to? A mund të jetë fajtoreopozita shqiptare për manipulimin e zgjedhjeve nëShqipëri?

Të nderuar kolegë deputetë,Nuk ka asnjë hapësirë ligjore, madje asnjë

hapësirë morale për të shkarkuar anëtarin eKomisionit Qendror të Zgjedhjeve, ndaj ju ftoj sot tëvotojmë kundër kësaj nisme antikushtetuese, tëushtrojmë të drejtën tonë për të ruajtur pavarësinë einstitucioneve, të respektojmë qytetarët shqiptarënë mandatin që na kanë dhënë, duke kontribuar nëgarantimin e të drejtës së votës së lirë dhe në njëproces të ndershëm dhe të lirë zgjedhor në Shqipëri!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zonja Kodheli, urdhëroni!Mimi Kodheli – Faleminderit!Objektivi minimalist i Kodit Zgjedhor apo i gjithë

kornizës ligjore që rregullon procesin e zgjedhjevenë Shqipëri është baraspesha politike. Ky ështëobjektivi minimalist. Por baraspesha politike nukështë e mjaftueshme për të pasur realisht një shtetme pushtete të pavarura, nuk është i mjaftueshëmnë kushtet kur duhet të ketë një administratë tëpavarur dhe jo të baraspeshuar, aq më shumë kurflasim për administratën zgjedhore.

Sikur të kishim një shtet normal, me parlamentnormal, me qeverisje normale, me pushtete tëpavarura dhe normale, nuk do të ishte e nevojshmedomodoshmërisht që rregullat e lojës t’i vendostepolitika dhe vetëm ajo. kjo pasi marrëdhënia politikenë kushte normale, jo në kushtet ku jemi ne sot,duhet të jetë e ngurtësuar dhe e sanksionuar nëligjet e një vendi. Të gjithë krahët politikë kanë vetëmdetyrimin të sigurojnë paanshmërinë eadministratës elektorale.

Deri dje ishte menduar se e kemi bërë mirë,kemi bërë të mirën më të mundshme për të sjellëdhe miratuar një ligj apo kod, i cili parashikonte tëgjitha situatat politike në vend, por sot na rezultokase dy-tri gjëra i paskemi harruar pa shkruar, pasidisa lëvizje politike nuk ka mundur t’i parashikojëmaxhoranca, kjo maxhorancë që parashikon çdo

Viti 2013

172


gjë. Në momentin që kjo nuk është shkruar kështusi do t’i interesonte maxhorancës, në mënyrë tënjëanshme në ligj, thjesht pritet radha, zotërinj, qëtë vijnë ca zgjedhje të tjera dhe ndoshta të bëhetnjë kod zgjedhor tjetër. Rregullat e lojës nuk mundtë ndryshohen kur jemi futur në këtë proces, pranuk mund të ndryshohen rrugët, siç keni bërë mezgjedhjet e bashkisë së Tiranës, ato zgjedhje që nenuk i kemi vjedhur asnjëherë, por duhet të punohejnë atë institucion, të shikohet se si punohet dhe tëkuptoje se si votohet. Për gjithë stafin që ka punuaratje, nuk ka qenë nevoja fare t’i manipulojmëzgjedhjet. Akoma më keq kur Partia Demokratikepropozon sot një zgjidhje ekstra ligjore. Zotërinj,ligjet zbatohen, por në asnjë rast dhe për asnjë arsyenuk mund të anashkalohen ose të shkelen. Faktiqë në themel të Kodit Zgjedhor qëndron njëmarrëveshje politike, nuk do të thotë, e përsëris, seligji mund të anashkalohet apo të shkelet dhemaxhoranca është mësuar ta bëjë rëndom këtë gjatëgjithë kësaj kohe. E keni bërë shpesh, mos e bëniedhe sot, pasi zemërimi popullor, që do t’jundëshkojë me votë këtë herë, do të jetë shumë mëi madh nga ç’e keni menduar vetë. Me këtë logjikë,pas 23 qershorit, kur ne të vijmë në pushtet, KQZ-jadhe kryetarja e saj duhet të ikin në shtëpi dhe jo tëmbarojnë mandatin që ligji u ka caktuar. Kështuduhet të ndodhë edhe me të gjitha institucionet etjera të pavarura.

Dy, mendoj se janë shkeljet më të mëdha që pobëni sot. E para, po shtoni një arsye pa arsye, tëtetën në radhë, mbas 7 arsyeve të rreshtuara qartënë ligj, dhe e dyta, procedurat parlamentare në këtërast nuk mund t’i paraprijnë në asnjë rast një veprimitë KQZ-së, institucion ky i presupozuar të jetë ipavarur.

Kryeshkelja është shkallmimi që u bëni sotinstitucioneve demokratike dhe mendoni, nëseprekni fundin, vijën e kuqe, do ta rrisni stekën eçmimit me të cilin doni të dilni nga skena politike eqeverisjes në kurriz të Shqipërisë dhe shqiptarëve.Nëse do të vazhdoni në këtë rrugë, kjo do të tregojëedhe një herë se ju nuk doni dhe nuk jeni të zotët,nuk e keni bërë dhe s’bëni dot zgjedhje të lira dhetë ndershme për aq kohë dhe për çdo herë që keniqenë në qeverisje, çdo herë që ju e keni në dorë taçoni vendin një hap para ose mbrapa. Nëse kjo efundit ndodh, do të jeni vetëm ju fajtorët e vetëm.

Pa zgjedhje të lira dhe të ndershme Shqipërianuk bëhet as sa për të dalë te gardhi rajonal e jo mëpër të ecur si e barabartë mes vendeve europiane.

Tregoni një herë të vetme se mund të bëni diçka nëfavor të vendit dhe jo për interesin tuaj personal!

Është koha për ta bërë këtë gjë, pasi shqiptarëtmeritojnë më shumë dhe meritojnë të mos jeni juaata që do ta drejtoni këtë vend në të ardhmen.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zonja Gjonaj, urdhëroni!Adriana Gjonaj – Faleminderit, zonja Kryetare!Kolegë deputetë,Në këtë maratonë diskutimesh duket se

problemi i parë dhe më i rëndësishëm lidhet me atëçka përfaqësojnë komisionerët në strukturën e KQZ-së, struktura më e rëndësishme për fatin e testitelektoral, veçanërisht të kësaj here. Në thelbin evet, përmbajta e vendimeve sipas frymës balancuesetë Kushtetutës dhe Kodit Zgjedhor e krijon KQZ-nëjo thjesht sipas peshës së forcave politike nëParlament, por përkatësisht në dy grupime të mëdhapolitike; maxhorancë dhe minorancë.

Gjithashtu, anëtari i KQZ-së miratohet ngaparlamenti si rezultat i një vote me maxhorancë tëthjeshtë. Kjo nënkupton që tre përfaqësuesit eopozitës në KQZ s’do zgjidheshin pa votat e PD-së. Përfaqësuesit e PD-së votuan në respekt tëfrymës së një përmbajtjeje të balancuar të të gjithastrukturave të administratës zgjedhore, filluar ngaKQZ-ja. Respektuan kodin, marrëveshjet enënshkruara dhe përpjekjet disavjeçare përkomisione të balancuara. Qe pikërisht fryma ebalancimit që u dha mundësi përfaqësuesve të dygrupimeve të tjera politike, jashtë ndarjeve të mëdhaPD-PS, të kenë përfaqësuesit e tyre sipaspozicionimit krahas maxhorancës apo minorancës.

Një partie me përfaqësim total sa 1/35 eparlamentit, LSI-së, iu dha e drejta të ofrojë njëkandidat për KQZ-në si pjesë e maxhorancës,ndërsa një partie tjetër, PPDNJ-së, me përfaqësimsa 1/40 e parlamentit, të ofrojë kandidatin e saj sipjesë e minorancës, duke ruajtur kështu balancëne krahëve politikë.

Zonja dhe zotërinj, këta përfaqësues fituananëtarësinë në KQZ aspak me votat e tyre, as vetëmme ato të minorancës. Pa votat e maxhorancës,nxitur nga fryma e konsensusit dhe nga balancimi iarritur i forcave politike që garanton besim teinstitucionet zgjedhore, zgjedhja e tyre do tëbllokohej. Sot në mënyrë të çuditshme, kur mevullnetin e lirë, një forcë politike ndryshon zgjedhjene përkatësisë së vet politike, ajo çka u ka ofruarstrukturave të këtij shteti për një minimumpërfaqësimi në parlament, u dashka të harrohet se

173


nuk është meritë specifike e saj, por thjeshtpërkatësi e bashkimit të saj politik!

Zonja dhe zotërinj, në tentativën e absolutizimittë karakterit të përfaqësimit, në thonjëza, neutralë,të individëve të propozuar në KQZ, dua të kujtoj qëne si forca politike zgjodhëm individë tek të cilëtkishim besim politik, së pari. Mbështetur ky besimedhe në ekspertizën apo profesionalizmin e tyre.Është të tallemi me veten dhe nuk na beson kush,po të themi që përzgjedhja e anëtarëve të KQZ-sënuk është me nuanca politike, por vetëmprofesioniste. A mund të besojë njeri se PS-ja mundtë propozojë për në KQZ një mbështetës të PD-së,vetëm se është eksperti më i mirë i çështjevezgjedhore? P.sh., mund të propozojë zotinKosovrasti apo Oerd Bylykbashin?

Kolegë deputetë, ne si parlament kemi vetëmtagër politik dhe në asnjë rast dhe asnjëherë nukjemi mandatues thjesht të profesionalizmit apo tëpërgjegjësisë së nëpunësit civil. Si përfaqësues tëtillë, të drejtën e kanë organizma të specializuara,komisione, universitete, kolegje apo urdhraprofesionalë, por jo ne. Në absolutizimin që jupërpiqeni të ngrini për njerëz që marrin përgjegjësipër një detyrë, kaloni në situatën e një veprimi gatiinkoshient.

Një përfaqësuesi mund t’i hiqet detyra e ngarkuaredhe nga faktorë të tjerë, që nuk i parashikon ligji:fakte, ngjarje, ndryshime të panjohura gjatë procesittë vendimmarrjes, siç janë ato që u përmendën këtu.

Çdo individ është i pacenueshëm, për sa kohëkompleksi i treguesve të natyrës së përfaqësimitdhe dinjitetit moral e politik nuk cenojnë haptasmotivet e përzgjedhjes së tij. Rasti në fjalë për arsyetqë u thanë, është i tillë.

Deri sot prisja nga anëtari i LSI-së në KQZ tëjepte dorëheqjen, si shumë kolegë të tij nëinstitucione apo agjenci me pozicionim profesional,por të ardhur me propozim politik nga LSI-ja dhe qëdhanë dorëheqjen. Nga faktet që dolën sot ai duhettë largohet urgjentisht dhe subjekti propozues t’ikërkojë falje parlamentit dhe shqiptarëve që nëshkelje të ligjit ka propozuar një njëri të shkarkuarnga detyra e prokurorit për lidhje me krimin, ngaish-Presidenti Moisiu.

Zonja dhe zotërinj, PD-ja dhe maxhorancandiejnë përgjegjësi para mbështetësve besimin qëu kanë dhënë me votë. Ajo s’mund të dorëzojëpushtet në tavolinë, siç kërkon sot grupimi i majtë,duke u përpjekur të deligjitimojë prishjen e balancimittë forcave në komisionet zgjedhore, siç është e

parashikuar në kod, në një formulë 2 me 3 nëgjysmat e KZAZ-ve dhe 5 me 2 në gjysmën tjetër,vetëm në favor të aleancës PS-LSI dhe 3 me 1 nëkomisionet e numërimit. PD-ja dhe maxhoranca nëqeverisje s’duhet të kenë shumicën në asnjëkomision dhe kjo na qenka e besueshme, e rregulltpër Ramën dhe qenka Berisha, që po kërkon vetëmbalancë, ai që akuzohet se do të vjedhë rezultatin.

A e beson kush vallë në këtë sallë? A e besonkush nga shqiptarët? Zoti Rama në këto 4 vjet, veçpolitikës bllokuese, protestave, bojkoteve, grevave,përpjekjeve kundër anëtarësisë në NATO, kundërlëvizjes së lirë, kundër integrimit të shqiptarëve dhemiliona eurove që e shoqëronin këtë, kundërinvestimeve të huaja, s’ka reshtur të kërkuari të fitojëpushtet në tavolinë. Por në demokraci është votaqë përcakton pushtetin. Edi Rama, edhe pse bashkëme LSI-në, nuk ka besim se mund të fitojë me votëtë ndershme, por do karrigen e Kryeministrit ngatavolinat e komisioneve. Prandaj ju detyron sot tëluftoni për prishjen e balancave politike.

Zotërinj deputetë, unë jam e bindur që mekorrigjimin e sotëm do të garantohet edhe më mirëkushti themelor i akordit për zgjedhje të ndershme,harmonia në balancën e grupimeve politike në tëgjithë administratën zgjedhore, prishur nga lëvizja eLSI-së.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Gjonaj!Zonja Leskaj, urdhëroni!Valentina Leskaj – Faleminderit, zoti drejtues

i seancës!Të nderuara kolege dhe kolegë deputetë,Përpjekja për uzurpimin e KQZ-së, është turpi i

fundit, por jo i vetmi, që ky pushtet po bën meinstitucionet e pavarura, duke menduar se mund t’ipërdorë ato për interesa të ditës sa herë që kanevojë. Pa dyshim që alarmi për ta marrë me çdoçmim KQZ-në, tregon se shpresat i keni varur temanipulimi i zgjedhjeve dhe jo te vota e popullit, tëcilën e dini që nuk e keni. Kushdo e kupton seuzurpimi i KQZ-së nuk ka lidhje me parime emarrëveshje, por me nevojën tuaj për të futur duartte zgjedhjet, siç e keni bërë zakon. Është e tepërttë përsëris atë që sot e konfirmojnë të gjithëekspertët, e që kodi e ka përcaktuar qartë, se, pasikanë marrë detyrën, anëtarët e KQZ-së nuk mundt’i përkasin më një partie politike.

Kjo është dhe arsyeja pse u kemi dhënëanëtarëve të KQZ mandat 6-vjeçar, që ata të mos

Viti 2013

174


jenë vulnerabël ndaj koniukturave politike. E keni pranuar këtë zgjidhje edhe ju, si garanci

për pavarësinë e KQZ -së si një institucion të pavarure të qëndrueshëm. Me logjikën tuaj duhet që pas23 qershorit, kur ju do të humbisni zgjedhjet, KQZduhet të riformatohet me maxhorancën e re pakonsumuar mandatin 6-vjeçar. Po kërkoni njëinstitucion vulnerabël e këtu ndahemi. Ne jemi përinstitucione të qëndrueshme.

Së dyti, nëse një nga partitë e maxhorancës,që ju doni t’i jepni anëtarin, del nga koalicioni juaj, aduhet të ndryshohen prapë anëtarët e KQZ? Kjoështë absurde, është logjikë anti-institucion.

Personi në fjalë, pasi është zgjedhur, nuk ështëmë përfaqësuesi i LSI-së në KQZ, për sa kohë qëKodi Zgjedhor është i qartë, kur thotë se anëtari iKQZ-së e ushtron funksionin e tij në mënyrë tëpavarur.

Ndërkohë, dua t’ju kujtoj që edhe kur propozohenkandidatët, nuk duhet të jenë anëtarë të një partiepolitike, por vijnë nga shoqëria civile. Natyrisht qëreagimi ynë nuk ka të bëjë me fatet e një individiapo një partie, por me cenimin në themel tëstandardeve të zgjedhjeve, me minimin ebesueshmërisë së institucionit, që edhe kështuështë i tronditur. Me këtë vendim ju po vini nëpikëpyetje qëndrueshmërinë e institucioneve tëpavarura, duke i bërë ato vulnerabël ndaj konjukturavepolitike.

Dikush nga PD-ja na akuzoi se ne duam garantpër zgjedhjet. Po, natyrisht, që duam garant, porgarant ligjor, jo marrëveshjen e Berishës. Shteti ligjorngrihet mbi ligje, jo mbi marrëveshje. Absurdi ështëse ju keni zgjedhur të shkelni ligjin, bazuar në njëmarrëveshje politike, e cila nuk ekziston më, pasiështë zgjedhur KQZ-ja. Marrëveshja, që Kryeministripërdor si argument, funksiononte deri në momentine propozimit të kandidatëve, por nuk mund të ketëefekt më pas në zbatimin e ligjit.

Kryeministri thotë: “Ndaj dhe them, thuhet dhedo të thuhet gjithmonë se marrëveshjet janë për t’underuar”. Sipas kësaj logjike, fati i institucioneve tëpavarura varet nga marrëveshjet e momentit. Kjo nukështë logjika e shtetit ligjor, nuk ka asnjë lidhje meshtetin ligjor që duam të ndërtojmë. Ju po vendosnimarrëveshjen politike mbi ligjin, duke rrezikuarpavarësinë e institucionit të administrimit zgjedhor,duke thelluar mungesën e besimit të publikut tesistemi zgjedhor. Shqipëria mbetet i vetmi vend nërajon, ku besueshmëria ndaj institucionit tëadministrimit zgjedhor është më e ulëta.

Kjo është përgjegjësi ekskluzive e kësaj qeverie,e cila nuk ka ditur ta shtrojë këtë përgjegjësi, sepseka dështuar. Zgjedhjet janë arsyeja madhore që namban larg BE-së. Përpjekja për të shtënë në dorëadministrimin zgjedhor, me synim e manipulimit tëzgjedhjeve, është në fakt grahma e fundit e njëpushteti që përpiqet të qëndrojë në këmbë përmesuzurpimit të institucioneve të pavarura, përmesmanipulimit të zgjedhjeve, mendoni se do ta mbanipushtetin me komisionerë. Harrojeni! Zgjedhjet i kenitë humbura që sot. Pushteti juaj ka rënë, sepsekeni kundër popullin; ka rënë, sepse keni kundërligjin, me mënyrën si silleni; ka rënë, sepse kenikundër kohën; ka rënë, sepse keni kundër partnerëtndërkombëtarë, të cilët janë shprehur qartë gjatëgjithë këtyre ditëve.

Dua të citoj deklaratën e sotme, që vjen ngaSHBA, ku është thënë se duhet të garantohetpavarësia e KQZ-së, pasi anëtarët e zgjedhur janëbetuar të jenë jo të njëanshëm, por të pavarur. Sot,ambasadori amerikan foli përsëri për kursin e kundërtqë po merrni. Ndërkohë, tani pasdite, po citojdeklaratën e BE-së: “BE-ja shpreh dhe ndanshqetësimet e partnerëve të tjerë, lidhur me pasojate mundshme të një votimi në parlament te besimi injerëzve në procesin elektoral. Të gjithë krahëtpolitikë kanë përgjegjësi të sigurojnë natyrën epaanshme të administratës elektorale”. Në fakt, jusot po merrni përsipër një kosto të rëndë për tëardhmen e këtij vendi, të cilin po e izoloni. Berishakishte rastin ta mbyllte karrierën e tij duke mos ishtuar rekordet negative që ka në historinë e tijpolitike me zgjedhjet, por, me sa duket, e ka tëvështirë të ndahet nga e kaluara.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Leskaj!Zoti Balla, urdhëroni!Taulant Balla – Në fakt, do të kisha dashur të

ishte vetë Manushaqja në sallë, të dëgjonte edheargumentet që hedhin poshtë të gjithë sentencën eparaqitur për Ilirjan Muhon, të cilit duhet t’i kërkonifalje për shumë arsye, sepse i keni dhënë votën nëmaxhorancë dhe sipas procesverbalit të seancësplenare, ai është edhe anëtari më i votuar i KQZ-së,nga të gjitha forcat politike; ka vetëm një votëabstenim. Meqenëse i keni hyrë këtij argumenti,bëjini ballë edhe argumenteve, që hedhin poshtëgjithë këtë tymnajë, që keni ngritur sot.

Sali Berisha nuk heq dorë nga varianti i EnverHoxhës që në fillim të dënonte me vdekje, pastajpërgatitej akt-akuza. Të njëjtën gjë keni bërë edhe

175


ju sot. Po thoni këtu se paska një vendim, një dekretpresidencial për shkarkimin e tij. Do të doja të ishteManushaqja, që bëri prezantimin, që të kuptojë sesipas ligjit organik të prokurorisë një dekret përshkarkimin e një prokurori parashkruhet për 5 vjet,çka do të thotë që më 18.03.2008 ka skaduar dhezotërisë në fjalë i ka lindur e drejta për t’u rikthyerpërsëri në detyrë. Meqenëse doni argumente, jukemi pyetur që në momentin e parë që keni hedhurnë fushë këtë argument: po për Arben Ristanin çfarëdo të na thoni? Arben Ristani ishte pesë vjet nëkrye të institucionit të KQZ-së. Më lejoni t’ju lexojfjalë për fjalë vendimin nr. 957, datë 18 nëntor 1994të Gjykatës së Tiranës. Akuza: “Korrupsion, dhëniee një vendimi haptas të padrejtë në bazë të nenit116 të Kodit Penal kundër shtetasit Arben Ristani,për shkak se ka liruar nga burgu kontrabandistënafte, për lirimin e një sasie karburanti, që kishtebllokuar policia financiare”. Dënimi për ArbenRistanin 5 muaj heqje lirie. Ky argument nuk qëndronpër Arben Ristanin. Qëndroi 5 vjet në krye të KQZ-së. Këtë nuk mund ta lejonit as të ishte kryetar iKQZ-së dhe as sot zëvendësministër, sepse ështëdënuar me 5 muaj heqje lirie, 5 muaj burg përkorrupsion. Arben Ristanin e mbajtët.

Sipas jush edhe Presidenti aktual i Republikës,për dy argumentet që sillni për balancim dhe përshkarkim, duhet ta shkarkojmë menjëherë pas 23qershorit, sepse është i shbalancuar. Sipasargumentit tuaj, në CV e zotit Bujar Nishani,President i Republikës, thuhet se është shkarkuarnga Forcat e Armatosura për shkelje të rregullaveushtarake. Ta shkarkojmë edhe Bujar Nishanin,sipas jush?

Po kështu, nënkryetari i KLD-së, Elvis Çefa.Kam këtu letrën që nëndrejtori i Përgjithshëm iPolicisë, Agron Kuliqi i dërgon Bujar Nishanit, kurky i fundit ishte ministër dhe i shkruan: “Zoti Çefaështë në hetim për korrupsion në lidhje me pronat”.Ju e morët dhe e bëtë nënkryetar të KLD-së.Ndërkohë vetë institucioni i Ministrisë së Brendshme,kur ishte ministër Bujar Nishani dhe sot kryetar iKLD-së, e hetonte për korrupsion. Jo, zotërinj, nukmund të funksionojë ky argument që keni sjellë sot,balancim. Qenka e balancuar KQZ-ja, kur është 4me 3 në favor të Saliut dhe e shbalancuar kur është4 me 3 jo në favor të Saliut.

Flasim për një moment tjetër, që është po kaq irëndësishëm. Momenti i sjelljes suaj me IlirjanMuhon. Zotërinj, ju mbani më shumë përgjegjësi,sepse i keni dhënë votën, ne mbajmë të gjithë

përgjegjësinë që i kemi dhënë votën, çka do të thotëqë votën tonë nuk mund ta zhbëjmë sot me njëvendim të paligjshëm, për arsye se ju nuk dini as tëshkarkoni. Ky zotëria nuk shkarkohet duke marrënjë vendim parlamenti. Ky shkarkohet vetëm nëseprocedura e shkarkimit të tij fillon nga KQZ-ja dhekjo është shumë e rëndësishme, por ju nuk dinidhe nuk doni t’i respektoni ligjet në fjalë.

Zonja dhe zotërinj kolegë të maxhorancës, SaliBerisha sot dha edhe një lajm, që nuk e kishimdëgjuar. Të dashur shqiptarë, Saliun e ka zënë frikase Partia Socialiste do t’i vjedhë zgjedhjet dhe përtë parandaluar vjedhjen e zgjedhjeve, sipas SaliBerishës, kërkon që KQZ-ja të ndryshojë përbërjene saj, duke hequr një anëtar dhe duke futur një anëtartjetër. Por kjo nuk e shpëton Saliun. Humbja e Saliutdhe makthi i tij për humbjen e zgjedhjeve nuk eqetëson dot as zëvendësimi i Ilirjan Muhos meKlement Zgurin. Nuk kemi çfarë t’i bëjmë makthit tëSaliut. E keni parë sot, i vjen vërdallë kësaj salle tëparlamentit, por brenda nuk hyn. Ka gjithë ditën qëvjen vërdallë, ishte te hotel Tirana, shkoi te PD-ja,pastaj te kryeministria. Këtu nuk vjen. Ju e kenivendosur Shqipërinë në një pozicion shumë tëvështirë. SHBA dhe BE, kurrë më parë, nuk kanëfolur më shkoqur se sot. Madje sot SHBA-të kanëthënë një shprehje që e rivendos Shqipërinë në tënjëjtin moment sikurse ishte në vitin 1996. Sot ukërkua që Shqipëria të mos vendoset në një kurspërplasjesh me SHBA, tha ambasadori Arvizu, nësedo të merret ky vendim. Pra, e keni shumë të qartë,nëse merrni me forcë kartoni një vendim që bie nëkundërshtim me të gjithë apelin e partnerëve tanëndërkombëtarë, SHBA-se dhe BE-së, kjo e vendosShqipërinë në një kurs përplasjesh me këtapartnerë.

Balancim, thotë Sali Berisha. Në bazë të kujt?Të rezultatit të zgjedhjeve. Të cilave zgjedhjeve? Tëvitit 2009? Zgjedhjet e vitit 2009 nuk prodhuan fitues,nuk fitoi as PS-ja, as PD-ja, sepse asnjëra prejkëtyre dy partive nuk kishte maxhorancën për tëqeverisur e vetme. Në bazë të marrëveshjes PD-LSI, ju qeverisët 4 vjet. Çfarë të bëjmë ne? Taharrojmë që qeverisët së bashku me LSI-në 4 vjet?Pa LSI-në nuk do të kishit qeverisur dot, që do tëthotë se fryma e marrëveshjes dhe fryma e koditishte e tillë që dy i takonin PD-së dhe një LSI-së,me të cilën qeverisët 4 vjet.

Edhe një herë: si ka mundësi që me një KQZ 4me 3, në favor të opozitës së sotme, zgjedhjetqenkan në rrezik, ndërsa 4 me 3, në favor të një

Viti 2013

176


maxhorance, që mbahet në këmbë me 2 apo 3deputetë, që kanë vjedhur mandatin e PS-së dhe ekanë nxjerrë atë në treg, ju synoni të mbani njëmaxhorancë që nuk ekziston më? E përkthyer nëpërfaqësim në KQZ, ajo që po bëni sot nuk ka asbazë ligjore, as bazë kushtetuese.

Pse nuk përgjigjeni për Ristanin? Pse keni frikëtë jepni argumentet që ne ju kërkojmë për të? Sepsenëse i kthehemi Ristanit, edhe Lul Bashën duhet tashkarkojmë, sepse vetëm mandati i Arben Ristanit,4 me 3 në KQZ, bëri Lulzim Bashën kryetar tëBashkisë. Duhet ta shkarkojmë Lulzim Bashën paskësaj? Sigurisht që po, sipas argumentit tuaj. Poflisni sot për respektimin e një marrëveshjeje politike.Nuk ka asnjë marrëveshje politike, që shkallmonnjë institucion, pasi ai është votuar, është betuardhe ka filluar punë.

E fundit që dua të them, silleni Saliun, ku e keni?Ku ka humbur Saliu? Sepse frikën Saliut nuk ia hiqnidot as me shkarkimin e Ilirjan Muhos, as me...

(I ndërpritet fjala pasi i ka mbaruar koha ediskutimit.)

Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Balla!Zoti Gjana, urdhëroni!Jemin Gjana – Faleminderit zoti nënkryetar i

seancës!Në fakt, nuk ka mënyrë tjetër që të mbroni atë

që nuk mbrohet, përveçse duke përdorur epitete dhezhargone politike të padenja, duke përdorur fyerjetë rëndomta dhe duke e bërë seancën relativisht tëvështirë.

Kolegë të nderuar, ndoshta edhe për interes tëopinionit publik, duhet bërë e qartë se ajo që nediskutojmë sot është një çështje e vendosur sot e10 vjet më parë. Në vitin 1998, pas miratimit tëKushtetutës (një pjesë e madhe e kolegëve janëdeputetë që kanë qenë edhe në atë periudhë), kurPS-ja atëherë ishte në maxhorancë), duke zbatuardetyrimin kushtetues, hartoi Kodin Elektoral, me tëcilin u bënë zgjedhjet e viteve 2000 -2001.

Besoj se të gjithë ata që e kujtojnë, e kanë tëqartë se kodi i hartuar në vitin 2009, bazuar nëKushtetutë dhe miratuar në vitin 2008, ka qenë kodimë i njëanshëm, i cili në debatet e gjata nëparlament nuk mori në konsideratë asnjë prejamendamenteve të paraqitura nga grupetparlamentare të opozitës së atëhershme. U deshënzgjedhjet e vitit 2001, zgjedhje të dhunuara, zgjedhjeme vlerësimet më të këqija nga institucionetndërkombëtare, që kishin një reflektim të thellë nëkomunitetin ndërkombëtar, në institucionet që

merreshin me zgjedhjet, në ODIHR dhe në OSBE,por edhe në politikën shqiptare. Por ju, të nderuarkolegë, nuk i keni më këtu ata burra që janë marrëme këto çështje.

Unë kam pasur rastin të jem bashkëkryetar injë komisioni bipartizan për 5 vjet me radhë. YlliBufin, që ka qenë bashkëkryetar, nuk e keni mëkëtu. Po ashtu as Elmaz Sherifin dhe KastriotIslamin. Fatos Nanon, i cili së bashku me SaliBerishën në prill të vitit 2002 nënshkruanmarrëveshjen për të ndërtuar një kod elektoralndryshe nga ai i vitin 1999, nuk e keni më këtu.Sipërmarrja e asaj marrëveshjeje politike, por edhepuna që është bërë në komisionet bipartizane qënga viti 2002 e deri sot, kanë qenë për të ndërtuarnjë kod elektoral të standardeve bashkëkohoreeuropiane, me një frymë konsensuale.

Pesë kanë qenë problemet thelbësore: listat,dokumentet e identifikimit, policia në zgjedhje,gjykatat deri te Gjykata Kushtetuese, qëshpërndante mandate dhe administrata zgjedhore.Të pesta këto kanë gjetur zgjidhje. Nuk ka mëprobleme me listat. Nuk ka më probleme medokumentet e identifikimit. Policia nuk ka më dorënë zgjedhje. Ka një kolegj zgjedhor, por nuk merrentë gjitha gjykatat deri tek ajo Kushtetuese për tëdhënë mandate. Gjithashtu, ka një administratëzgjedhore bipartizane. Kështu e kemi ndërtuar qënga viti 2003 e deri më sot. Më thoni një rast tëvetëm se në cilat zgjedhje, duke nisur nga ato tëvitit 2003, 2005, 2007, 2009 apo 2011, pra pas asajdakordësie politike në Shqipëri për ndërtimin eadministratës zgjedhore, që ne të mos kemi pasurnjë administratë zgjedhore bipartizane! Edhe nërastet kur ka pasur ndonjë shmangie, janë bërëdorëheqje, janë bërë korrigjime dhe është ndërtuarnjë administratë zgjedhore bipartizane. Kjo, sepsene ende nuk kemi mundësi që administrimin ezgjedhjeve ta lëmë në dorë të ekzekutivit apo tëorganeve lokale, për efekt të pabesueshmërisëpolitike, të mungesës së vullnetit të të gjitha palëve,por edhe për efekt të realiteteve që kemi në Shqipëri.Që nga viti 2002 e deri sot, me të gjitha ndryshimetqë i janë bërë Kodit Zgjedhor, në të gjitha këto palëzgjedhje dhe sa herë që kemi bërë zgjedhje që ngaviti 2003 e deri sot, në prag të tyre kemi bërëndryshime të Kodit Zgjedhor, asnjëherë nuk kemipasur një administratë zgjedhore të pabalancuar dhejo bipartizane. Çfarë kërkoni? Duke vënë epitete,duke mashtruar apo duke fyer, kërkoni ta zgjidhni?Le të shtrojmë pyetjen: a kemi mundësi të bëjmë

177


një administratë zgjedhore ndryshe, përveçse njëadministratë të besueshme nga palët?

Përse mashtroni në opinion, duke thënë se PD-ja po kërkon të marrë administratën zgjedhore? Jo,kolegë të nderuar, në të gjitha rastet administratazgjedhore ka qenë 50 me 50, kështu është dhekështu do të jetë në të gjithë administratën poshtëKomisionit Qendror të Zgjedhjeve. Shtatëkomisionerë në 50 % të rasteve, bazuar në këtëkod, janë 4 me 3 në favor të maxhorancës dhe në50% të rasteve të tjera janë 4 me 3 në favor tëopozitës. Po në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve,3 me 3 janë anëtarët e Komisionit Qendror tëZgjedhjeve, që zgjidhen bazuar në disa nene tëposaçme të Kushtetutës dhe një kryetar komisioni,i cili zgjidhet me një procedurë të posaçme. Cila kaqenë valvula për ta mbajtur KQZ-në, edhe pse 4 me3 në favor të maxhorancës, e cila ka përgjegjësinëpër administrimin e zgjedhjeve? 4 me 3 merren vetëmvendimet që kanë të bëjnë me çështjet procedurale,ndërsa 5 me 2, pra me votim të cilësuar, KQZ-jamerr vendimet që prekin në mënyrë të drejtpërdrejtërezultatin, çka do të thotë se në të gjitha rastet,administrata është ndërtuar në këtë mënyrë dheformulat nuk i kemi shpikur ne.

Këtu ka kolegë që nga viti 2002, kur me dhjetëraekspertë dhe drejtues të OSBE-ODIHR-it në Shqipërikanë sjellë të gatshme formulat e formulimit për tëndërtuar administratën zgjedhore në Shqipëri, si njëadministratë bipartizane, derisa Shqipëria tëpërgatitet, si të gjitha vendet e tjera për të pasur njëadministratë, e cila caktohet nga strukturat eekzekutivit. Pra, e cakton Ministria e Brendshme,ministria e pushtetit lokal apo strukturat lokale. Nenuk jemi në këto kondita. Ne jemi të detyruar tëmbajmë këtë mënyrë ndërtimi të administratës sëzgjedhjeve.

Më vjen shumë keq që kemi gjithë ditën qëharxhojmë energjitë tona dhe nuk e di se sa nadëgjojnë njerëzit, por një pjesë këtu mashtron nëmënyrë të paskrupullt. Nuk jemi duke bërë zgjedhjepër herë të parë. Ne jemi ai vend që i kemi marrëkutitë me polici. Nuk ka më polici në zgjedhje. Nejemi ai vend që kemi krijuar komisione 3 e nga 3,për t’i çuar derë më derë për të bërë listat. Ato sotjanë të gatshme. Ne jemi ai vend që nuk kemi pasurdokumente identifikimi të sigurta. Sot i kemi tësigurta. Nuk ndodh më kështu. Kemi një administratëzgjedhore bipartizane, të ndërtuar me një kod tëmiratuar kolegjialisht dhe të pranuar nga standardete ODIHR-it.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Gjana!Urdhëroni, zoti Shalsi!Eduard Shalsi – Të nderuar kolegë, në ekran

shkruhet se po diskutojmë për lirimin nga detyra tënjë anëtari të KQZ-së. Në fakt, çështja që podiskutojmë sot është shumë më e rëndësishme sekaq. Ka të bëjë me parimet mbi të cilat ndërtoheninstitucionet demokratike. Veprimi i sotëm ipseudomaxhorancës dhe i Sali Berishës ështëvazhdim e një mentaliteti primitiv, vulgar dheuzurpator.

Sot ne nuk po diskutojmë një mandat apo njëindivid, por parimet mbi të cilat ndërtoheninstitucionet demokratike, pavarësia dheqëndrueshmëria e këtyre institucioneve. Në fakt, mëqëlloi të lexoj një letër që ministrja e Integrimit u kadërguar ambasadorëve. Më vjen keq, jo vetëm përgjuhën e varfër, por edhe për mungesën e të kuptuarittë disa nocioneve shumë të rëndësishmedemokratike. Në fakt, nuk duhet të shkojmë shumëlarg, sepse ne e kemi shembullin në parlament.Askush nga ne nuk e ka paragjykuar identitetinpolitik të Kryetares së Parlamentit. Nuk kemi pasurasnjë arsye. Por në këtë rast kemi një flagrancë nëushtrimin e detyrës. Identiteti politik i JozefinaTopallit u vendos në provë pas zgjedhjeve të vitit2009. Fatkeqësisht, ajo nuk pati mundësinë takapërcejë me sukses, sepse nuk është as epaanshme, as e ekuilibruar dhe nuk mundi tëqëndronte mbi partitë. Nuk arriti të kuptonte, sepseroli i saj është në konflikt me identitetin e saj politik.Përgjegjësia e saj ka qenë që të garantojë nëmënyrë të paanshme ballafaqimin e forcave politike,të nxisë në mënyrë aktive dhe bindësemirëfunksionimin e parlamentit.

Por sot po krijohet një precedent shumë irrezikshëm, që vë në pikëpyetje edhe konceptin edemokracisë hibride, siç e kanë karakterizuarinstitucionet prestigjioze ndërkombëtare. SaliBerisha sot ka dhënë një tjetër provë të vjedhjes sëzgjedhjeve të vitit 2009. Mënyra si vjen në pushtetflet shumë për mënyrën si do të qeverisësh. Sa mëe padrejtë dhe e pandershme zgjedhja, aq më epandershme është edhe qeverisja. Këtë sjellje tëSali Berishës e kemi vënë re çdo ditë, çdo muajdhe çdo vit që ka kaluar.

Po e dëgjoja teksa fliste me një shtresë të zhyturnë varfëri, atë të fshatarëve. Të them të drejtën, jovetëm i tall, i përbuz, por pacipërisht mendon se

Viti 2013

178


mund t’i manipulojë përsëri, duke u premtuar gjëraqë ka 8 vjet që nuk i ka bërë. Në fakt, të nderuarkolegë, ka një dialektikë të regjimeve totalitare. Nëfund të tyre, në perëndim të tyre, sa më shumë tëdobësohen, aq më agresive bëhen, sa më tëpafuqishme bëhen, aq më të egër shfaqen, aq më epapërgjegjshme bëhet sjellja e tyre. Prandaj, vëmëre një uri në rritje për të uzurpuar institucionet epavarura. Disa kolegë të mitë thanë: Saliu ka frikë.Dakord deri diku, por, në fakt, do të thosha që Saliuka një tjetër emocion sot e disa ditë më parë. Aiështë kapluar nga një emocion, i cili nuk është herae parë që e shohim. Ai nuk ka ditur ndonjëherë tëmenaxhojë emocionet e tij, se për t’i edukuar atonuk bëhet fjalë. Atë e ka zënë paniku nga humbja epushtetit, nga humbja e privilegjeve, nga diskreditimime votë dhe nga ndëshkimi. Sa herë që Sali Berishapushtohet nga paniku, sjellja e tij degradon, gjuha etij vulgarizohet dhe veprimet e tij banalizohen. Këtëherë dëshmoi se nuk ishte në gjendje të gjente asedhe një artific ligjor, siç ka bërë herët e tjera. Njënjeri që erdhi pa nder në pushtet, nuk ka dhe nukmund të largohet ndryshe, përveçse në mënyrë tëturpshme. Ky është fundi i pashmangshëm i çdoautokrati. Ky është fundi i merituar i çdo udhëheqësiprimitiv, dhe këtu nuk bën përjashtim as Kryeministrii diskretituar i shqiptarëve, që patën fatin e keq dhedo ta kenë fatin e keq ta kenë në krye deri më 23qershor. Ky është fundi i tij.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Tahiri!Saimir Tahiri - Faleminderit, zonja kujdestare!

Kryetare, më fal!Në fakt, do të kisha dashur shumë që përpara

se ju të abuzonit edhe me mikrofonin, duke bërëherë lulen e herë gjembaçin aty në karrige, të kishitçliruar Shkodrën dhe qytetarët e saj nga përmbytjadisamujore. Ju këtë nuk e bëni, sepse jeni mëshumë të interesuar për lojën e pushtetit që bënikëtu në Parlament.

E fillova ditën duke lexuar një lajm për FB-në eministrit të Drejtësisë. Jo për habinë time shkruante:“Sali Berisha zgjohet çdo ditë për t’ua bërëshqiptarëve jetën më të mirë”. Ndërkohë, duke ardhurnë Parlament pashë protestën e ish-të përndjekurvepolitikë të lidhur me zinxhirë përballë derës sëParlamentit. Nuk kërkonin asgjë më shumë veçsetë drejtën që u takon për më tepër se 20 vjet, tëcilën ju ua keni premtuar, madje e keni bërë kalëbeteje në sa e sa fushata, jo vetëm kaq, por e kenibërë shtyllë politike të programit tuaj dhe kur vjen

puna i merrni me shkelma, me policë, që sipasnjoftimeve të mia, drejtoheshin me demek nga ai ipezulluari, nga zëvendësdrejtori i Policisë sëTiranës.

Ndërkohë, lajmi tjetër ishte që në Fushë-Arrëzdisa qytetarë protestonin dhe policia shtinte në ajërkundër tyre. Prapë m’u kujtua ministri kur shkruantese si zgjohej Sali Berisha nga gjumi. Është hata emadhe ta dish se si zgjohet Saliu, por mbase jeafër.

Ajnshtajni thoshte se ka vetëm dy gjëra që janënë infinit, gjithësia dhe idiotësia. E sigurt është qëpo të lexonte statusin tënd për gjithësinë, do tëkishte dyshime, për idiotësinë nuk do të kishte asnjëdyshim, të siguroj për këtë.

(Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)Të erdhi keq që thashë se fle me Saliun, se

ndonjë tjetri këtu do t’i vinte mirë.Mos u nxeh! Kur ti e sheh si privilegj faktin se si

zgjohet Saliu, çfarë ke atëherë?Tani, më lër të flas, se nuk e meriton të më

ndërpresësh.(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)Faleminderit shumë, se ti i pari, dhe ky i dyti,

jeni disa nga arsyet, me Saliun të parin, madje arsyetkryesore përse pas 22 vjetëve pluralizëm nevazhdojmë të flasim për institucionin e zgjedhjevetë lira dhe të ndershme.

(Përsëri ndërhyrje nga salla pa mikrofon.)O Dash, nuk është ndeshje futbolli kjo dhe as

garë gjelash. Të lutem, më lër të flas!Pas 22 vjetësh vazhdojmë të flasim për të njëjtë

gjë, të cilën minimalisht duhet ta kishim garantuar,ju të parët, Saliu i pari, që po t’ia mbledhësh tëgjitha bashkë ka 17 vjet në pushtet, zgjedhjet e liradhe të ndershme.

Megjithatë, dua t’ju falënderoj që nuk morëtmundimin të na jepni argumente juridike. Është rasti rrallë për një maxhorancë që qëllimin e vet politik,sado të mbrapshtë, të mos arrijë ta justifikojë dotme instrumente ligjore në Parlament. Prandaj,meritoni falënderime sepse, të paktën, keni guximintë vini këtu lakuriq dhe të thoni se s’keni asnjëargument juridik dhe kështu doni ta bëni. Dakordderi këtu dhe faleminderit për sinqeritetin.

Por, problemi është që keni sjellë një raport, tëparaqitur edhe në Komisionin e Ligjeve. Në raportpërveç faktit që përmendni se aleanca e lidhur mekëtë qëllim është provë e platformës për manipulim,ky është raporti i maxhorancës që paska dalluartani se opozita po bëka një puç zgjedhor. Vetëm ju

179


mund t’i gjeni këto.Pas këtij ministrit këtu, që do të gjente puçin e

21 janarit, pas ca të tjerëve që merreshin me dëshmipër atë puç, ju gjetët puçin tjetër, që është aielektoral, që, me demek, po jua bën opozita në KQZ.

Bravo Dasho, je gjeli më i mirë i maxhorancës!E fitove garën e gjelave të maxhorancës!

Në këtë pikëpamje Kodi Zgjedhor ka disazgjidhje dhe disa formula, të cilat nuk i anashkalojmëdot. Neni 12, neni 13, neni 17 e me radhë, të cilëtparashikojnë kriteret e zgjedhjes, pavarësinë e KQZ-së, mënyrën se si zgjidhet dhe mandatin e anëtarëvetë KQZ-së.

Ju keni një argument politik nul dhe aspakobjektiv për t’u vlerësuar nga ky Parlament. Ju thoniqë duhet institucion i baraspeshuar politikisht, madjei barasvlershëm tha dikush tjetër, ndërkohë që harronise anëtarët e KQZ-së nuk kanë mandat detyruesnga Kuvendi. Është njëlloj si për deputetët që nukkanë mandat detyrues ndaj zgjedhësve dhe ngazgjedhësit. Në fakt, nuk është se e harroni këtë,por ju manipuloni politikisht.

Më e pakta kjo është një demonstrim dhune ikartonit në Parlament për të minuar institucionin ezgjedhjeve, për të çmontuar zgjedhjet e lira dhe tëndershme dhe çdo gjasë që publiku të fillojë tëbesojë se në këtë vend më në fund mund të ketënjë shans të ketë zgjedhje të lira dhe të ndershme.

Po kur do të arrijmë ne, kur ju duhet së pari tëkuptoni, që minimalisht duhet të çlironi zgjedhjet?Kur do të arrijmë ne, dhe ju të kuptoni së pari, qëduhet t’i bëjmë qytetarët të besojnë te vota e tyre?

Ne, sigurisht, nuk ju ndihmojmë dot. Ju e kenifrikën se më 23 qershor do të humbisni dhe kapeniku të mundni, por ne nuk ju ndihmojmë dot përfaturën që do të merrni në datën 23 dhe, më erëndësishme akoma, pas datës 23. Por, të paktën,çlironi mundësinë që qytetarët të votojnë lirisht, tëzgjedhin alternativën e tyre, t’ju gjykojnë me votëdhe të kenë besim se vota e tyre ka vlerë! Çlironimundësinë që qytetarët të gjykojnë qeverinë dheopozitën me votë! Çlironi zgjedhje të lira dhe tëndershme!

Nuk mbeti partner ndërkombëtar pa e thënë këtë.Zonja Prudentino këtu e di këtë. Të gjithë partnerëtndërkombëtarë po ju thonë se e keni gabim, popërplasni kokën pas murit. Bëjeni! Në qoftë se donitë përplaseni që tani pa pritur të përplaseni në datën23, bëjeni! Por, ama, Kuvendin nuk e merrni dot peng,qytetarët nuk i merrni dot peng, për opozitën as qëbëhet fjalë dhe mundësinë që në datën 23 qershor

të merrni faturën që u takon nuk e shmangni dot.Prandaj, i lejoni shqiptarët të besojnë te vota e

lirë, i lejoni ata të besojnë që ju nesër do të gjykohenime votë, i lejoni ata të besojnë se në këtë vend pas22 vjetësh mund të votohet lirisht, mund të shkoshtë zgjedhësh një alternativë pa pasur frikën evarfërisë, pa pasur frikën e analfabetizmit, pa pasurfrikën e pengmarrjes së shtetit.

Kjo është e njëjta dhunë që ministri Nul Nokabën me persekutim, me dhunë ndaj qytetarëve, ndajgazetarëve, ndaj operatorëve. Është e njëjta dhunëqë vrau edhe të ndjerin Fatmir Xhindi, është e njëjtadhunë që vrau edhe kryetarin e komunës RemziVeseli, është e njëjta dhunë që ushtrohet edhe mepersekutim ndaj deputetëve të opozitës. Kjo ështëdhuna që ushtrohet edhe këtu me kartonët emaxhoranës.

Për ta mbyllur, nuk ju shpëtojmë dot, sepse ekeni të pamundur t’i shpëtoni votës së qytetarëve.Sado të mundoheni duke u kapur pas KQZ-së, pasartificave, pas ndryshimeve, pas amendamenteve,mund të gjeni çdo instrument të mundshëm, pornjë gjë duhet ta dini se vullnetit të popullit në datën23 qershor nuk i shpëtoni dot dhe, mbi të gjitha,forcës së ligjit pas datës 23 qershor nuk i shpëtonidot.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku - Faleminderit!Fjalën e ka zonja Bregu.Majlinda Bregu - I nderuar zoti drejtues i

seancës,Ka qenë një film që shihnim të dielën në drekë

gjatë periudhës komuniste, “Shoku ynë Tili”. Besojse e mbani mend! Meqenëse filmat shqiptarëtashmë i kujtojmë edhe për batutat e famshme,besoj që do t’ju kujtohet një batutë kur Tili, i cilibënte prapësi, zihet me një nga mësuesit e tij dhepastaj ankohet te mësuesja kujdestare. Batutaishte: “I kujt është karafili?”. Mësuesja kujdestarepërgjigjet: “Karafili është imi, është yti, është i tëgjithëve ne dhe për atë të gjithë ne mbajmëpërgjegjësi”.

Në fakt, pyetja që shtrohet sot është: “I kujt ështëIlirian Muho?” “Është yni, - thoshte LSI-ja në shtatortë vitit 2012, kur e çonte për votim në Komisionin eLigjeve. LSI-së, një deputete socialiste me theksinfundor tek a-ja në mbiemër, i drejtohet në FB duke ithënë: “Qëndrimi i kreut të LSI-së Ilir Meta është iturpshëm. Meta ngre zërin për heqjen e një mandatinë qarkun e Beratit dhe për mungesën e investimeve

Viti 2013

180


në këtë qark. Meta e bën këtë, turp dhe talljenjëherësh”.

Po a nuk ishte anëtari i tij në KQZ, Ilirian Muho,që votoi pro heqjes së mandatit në qarkun e Beratit.

E di si vazhdon deputetja socialiste me theksfundor tek a-ja? “Si flutura, që po i hoqe krahët, nukmbetet veçse një krimb dhe që tamam si krimbatbrejnë copa ku t’ju dalë, madje edhe më keq sePD-ja, sepse, të paktën, PD-ja i flet elektoratit tësaj, kurse këta tipat e LSI-së gdhihen të majtë engrysen të djathtë.”

Kështu shprehet deputetja e LSI-së për IlirianMuhon.

Po çfarë thotë vetë Ilirian Muho? “I opozitës jam,i juaji jam, i partisë jam”, siç ka deklaruar para pakditësh në një intervistë të tij. Pra e konsideronteveten përfaqësues të opozitës së bashkuar.

Meqë opozita e bashkuar e njeh dhe kërkon tambrojë mandatin e Ilirian Muhos, meqenëse kohëte fundit ka hedhur në treg një nga togfjalëshat mëtë përdorur dhe çudibërës, atë të moralit politik, amund të më thoni se cili është morali politik që jubën sot të kundërshtoni shkarkimin e Ilirian Muhos?

Që ju jeni të bindur për formulën e balancimit tëKQZ-së, kjo s’ka dyshim, pasi kjo formulë ka sjellënjë pjesë prej jush në këtë sallë. Megjithatë, një gjënuk e kuptoj sot, por për këtë u binda kur dëgjovanjë intervistë të Ilirian Muhos në televizionin “News24”, ku tha se të gjithë e kanë ditur që unë kamqenë i shkarkuar nga Presidenti i Republikës, sepsee kam deklaruar dhe e kam pasur në CV-në time.

Këtu po ju paraqes CV-në e zotërisë, ku nuk kaasnjë fjalë dhe asnjë rresht që ai ka qenë i shkarkuarnga Presidenti i Republikës. Edhe procesverbali iseancës dëgjimore në Komisionin e Ligjeve nuk kaasnjë rresht e fjalë që zotëria është shkarkuar ngaPresidenti i Republikës.

Mund të më thoni se çfarë do të votojmë nesot? Nëse do të votojmë për moralin politik, më thonise cili është ky moral? Ky shkarkim që Presidenti iRepublikës i bëri Ilirian Muhos, sepse e akuzon përlidhje me krimin dhe favorizim të krimit, ështëndershmëri apo nuk është e tillë? Është ky moralpolitik, apo nuk është? Apo ky është lloji i moralitpolitik, të cilin ju e përdorni vetëm kur ju duhet, eshpërdoroni kur doni të shani njëri-tjetrin në një sërëdeklaratash dhe i riktheheni përsëri sikur të gjithëharrojë se ç’keni thënë për njëri-tjetrin?

Megjithatë, unë përsëri nuk arrij ta kuptoj paskësaj seance maratonë se çfarë frike keni ju në qoftëse KQZ-ja, sipas jush, është e pavarur? Pse jeni

kaq të acaruar nëse është e pavarur? Nëse është epavarur, do të marrë vendime të pavarura. Çfarë jushqetëson në këtë rast? Për më tepër, nëse KQZ-në ju vërtet e mendoni të pavarur, a mund të mëthoni ç’ishte ai sulm që bëtë në vitin 2011 kundërKQZ-së? Po merrte vendime të pavarura, sipas jush?

Ju kujtohet fare mirë se si u sulët që të gjithëkundër institucioneve. Për hir të së vërtetës nukështë i vetmi institucion që keni dhunuar, sepse jenidrejtuar me dhunë ndaj këtij Parlamenti, jeni drejtuarme dhunë ndaj Kryeministrisë, jeni drejtuar me dhunëndaj institucioneve të pavarura të këtij vendi. A ështëkjo pjesë e moralit tuaj të ri politik? A mund të mëthoni se çfarë morali politik keni ju kur për gjashtëmuaj pas vitit 2009 e braktisët Parlamentin dhe egënjyet mbarë botën se ju kishin vjedhur votat? Juakishin vjedhur votat, apo nuk i kishit fituar? Po tëdëgjoni zotin Rama, sot, ai thotë: “U bashkuam meLSI-në, sepse nuk do të fitonim asnjëherë vetëm”.Pra, keni dhunuar, keni gënjyer edhe ata që ju dhanëvotën, sepse ju asnjëherë nuk paskeni qenë fitues.A është dhunimi i Kushtetutës dhunimi i së drejtëstë shprehur me votë nga qytetarët, apo jo? A idhunuat ju shqiptarët për më shumë se dy vjet meradhë duke u thënë çdo ditë në ekrane televizori:“Dua të shoh votën time!”, “Ku është vota ime?” Aishte dhunë ndaj qytetarëve bllokimi dhe mosvotimipër ligjet e rëndësishme në procesin e liberalizimittë vizave për qytetarët shqiptarë? A ishte sulm dhedhunim i Kushtetutës, si ajo që ju po pretendoni sepo bëjmë ne sot këtu, sulmi që ju bëtë më 21 janarme sloganin: “Sali, dorëzo bllokun!”? A ishte dhunimdhe krim t’i nxjerrësh njerëzit në rrugë, t’i braktisësh,t’u kërkosh të sulmojnë institucionet, sepse liderijuaj sigurisht që nuk i njeh zgjedhjet dhe nuk kavend në Parlament, vetëm me qëllimin që ju të vininë pushtet? A keni ju sot, që flisni gjithë ditën përmoral politik, moral politik, që të përmendni 21janarin? A keni ju moral politik që të thoni se KQZ-jaështë një institucion i pavarur?

Në tryezën e Komisionit të Reformës Zgjedhore,në mars të vitit 2012, kur po diskutohej dhepërmbyllej Komisioni i Reformës Zgjedhore, PartiaDemokratike ishte gati që të kalonim në njëpërfaqësim profesional të KQZ-së duke shmangurpërfaqësimin politik. Pyesni zotin Gjiknuri, pse eka kundërshtuar me forcë dhe ka kërkuar që KQZ-ja të mbetet në atë format, i cili ka qenë deri sot menjë përfaqësim politik, jo apolitike, por me njëpërfaqësim politik, por duke ruajtur balancën e atyretë cilët janë anëtarë të Komisionit Qendror të

181


Zgjedhjeve? A është antikushtetuese kjo që po bëjmëne sot, sepse Presidenti i asokohe, Moisiu, kashkarkuar një njeri të cilin e akuzonte si të lidhurme krimin, apo është antikushtetuese që kryetarijuaj të bllokojë dhe t’ju urdhërojë të bllokoni për trevjet me radhë interesat e qytetarëve shqiptarë përtë shkuar atje ku e meritojnë dhe e kanë vendin, kuvetëm ju nuk doni t’i lini që të ecin përpara?

A keni ju moral politik që gjithë ditën psherëtini,tundni kokat kur jeni pranë Edi Ramës dhe sapo iktheni krahët, të gjithë bashkë thoni: “Nuk e dimëse përse na gjeti kështu”, “Nuk e dimë si shkoi kjopunë”, “Hajde tani të mbrojmë edhe LSI-në të gjithëbashkë”? A keni ju vërtet një moral politik tëqëndrueshëm në mes jush? Në fakt, kryetari juaj eka dhënë një përgjigje për të gjitha këto, që vullnetii sovranit më 23 qershor të mbrohet prej çdomanipulimi, dua të filloj sot zyrtarisht procesin eformimit të një koalicioni sa më të gjerë për tëgarantuar zgjedhjet, për të fituar zgjedhjet, për tëdalë fitues në sfidat e mëdha të kësaj kohe dramatikepër Shqipërinë. Pra, për ta thënë më qartë: pa LSI-në ju nuk fitoni dot, tha kryetari juaj, ndaj çfarë kenipështyrë, mund ta lëpini sot. Megjithatë, më mirëse sa kaq, Edi Rama e ka thënë atëherë kur judrejtohej gjithë shqiptarëve kundër Ilir Metës që ishtenë koalicion po me Partinë Demokratike: “Koalicionii turpit nuk mund të jetë qeveria e shqiptarëve”. Jusugjeroj ta lexoni, të lexoni të gjithë atë që kenithënë një nga një të gjithë bashkë, duke filluar ngaTaulant Balla, i cili thoshte “Meta është kthyer nëturpin e kombit”, “Ndjesë pastë LSI-ja”, te Ilir Beqja,i cili thoshte “Varfëria na ka mbytur me Berishëndhe Metën”, te Arta Dade, e cila thoshte: “BE-ja eshqetësuar për skandalin e Ilir Metës”, Blendi Klosi,i cili thoshte: “Meta në garë, kush i tregon më shumëdhëmbët popullit opozitar”, te Shalsi, i cili thoshte:“Meta, ky matrapaz i paskrupullt”, dhe më lejoni tëkem respekt vetëm për Erion Braçen, i cili ka qenëdeputeti më i saktë juaji, i cili ka thënë edheasokohe: “Votat e shqiptarëve nuk mund tënumërohen nga keqbërës”, aktuale shumë kjo edhesot.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Bregu!Zoti Bode, urdhëroni!(Flitet nga salla pa mikrofon.)Jo! Ju lutem, lexoni nenin e Rregullores i cili

thotë: “Nëse ofendon duke përdorur emrin”, ose“Nëse shtrembëron përmbajtjen”. Vetëm ka cituarfjalë të vërteta.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Zoti Balla, janë përmendur shumë emra në

diskutime edhe nga maxhoranca, lëreni ta mbyllimkështu siç është, sepse nuk do të nxjerrim ndonjëgjë në dritë!

Zoti Tahiri, uluni! E gjykoj unë nëse është shkelurRregullorja apo jo dhe duhet apo jo të japë fjalën përreplikë.

Zoti Balla, ju lutem, nuk jepet replikë vetëm setë përmend emrin! Jepet replikë vetëm kur të ofendonduke përdorur emrin.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Rri, o Saimir Tahiri, se i përmende të gjithë me

radhë këtu! Acarokam unë seancën! Ç’muhabetështë ky? Ulu, zotëri!

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Ulu aty! Më thua mua: “O, njeri!”, rritu njëherë ti,

bëhu në moshë sa jemi ne të tjerët! Ulu, zoti Tahiri,se je më i vogli këtu, nuk ke nxjerrë ende asnjëkokërr djersë për këtë vend!

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Merre fjalën, zoti Balla, dy minuta! Dhe ju, zoti

Tahiri, kini pak respekt për të tjerët në këtë sallë!Taulant Balla – Zoti drejtues i seancës,Shiko ti, zonja ministre e Integrimit, e fundit që

mund të na flasësh ne për çështje që lidhen meluftën kundër kriminalitetit, me çështje që lidhen përpastërti të figurave...

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Ti, zonjë, me flamurin e Bashkimit Europian nga

mbrapa dhe me stemën e Ministrisë së Integrimitnga mbrapa ke dalë dhe ke bërë avokatinë e njëklani kriminal në Itali: Sacra Corona Unita, madjeke marrë në mbrojtje individë dhe kriminelë të kësajorganizate kriminale, dhe nëse aplikoni të njëjtinstandard, siç doni të aplikoni sot, jep dorëheqjennga ministre e Integrimit, se ke marrë përsipër t’ibësh avokatinë klanit kriminal të Sacra Corona Unita-s, pastaj kërkoni edhe largimin e anëtarit tëKomisionit Qendror të Zgjedhjeve! Me të njëjtinstandard siç po i kërkoni Ilirjan Muhos të largohet,largohu edhe ti nga qeveria për të njëjtën arsye! Ainuk paska pranuar të ekstradojet në Itali një kriminel,ti ke marrë në mbrojtje një kriminel italian të ardhurnë Shqipëri. Pra, e njëjta gjë, për të njëjtën çështje;dy kriminelë, jep dhe ti dorëheqjen, zonjë, largohunga qeveria, kërkoju falje shqiptarëve që ke kërkuarmbrojtjen e këtij krimineli, dhe pastaj flasim sëbashku!

Faleminderit!Ardjan Turku – Po, zonja Ministre, urdhëroni!

Viti 2013

182


Majlinda Bregu – E dini pse nuk trembni njeriju? E para, se ti je shpifës me pagesë. E dyta, shkopaguaj gjithë gjobat e shpifjes me gënjeshtra, metë cilat nuk bën dot pis njeri. E treta, si dordoleckur bërtet, nuk tremb dot asnjë nga laraskat që vijnëvërdallë, dhe e katërta, që ta kesh të qartë, që tëjesh i qetë, zotëri, në këtë mandat jam ulur nëtavolina për të biseduar, për të çuar përparaaxhendën e këtij vendi, me kryeministra, me ministra,me Komisionerin për Zgjerim, dhe të gjithë bashkë.E kam përfaqësuar unë këtë qeveri dhe këtë vend.Nëse ti thua sot se të gjithë ata me të cilët jam ulurunë, janë ulur me mafian dhe padrinot e drogës,atëherë guxo t’ua thuash atyre. Por, në rast semendon se ka një fije të vërtetë në atë që thua, derae prokurorisë, ku unë kam çuar të gjithëgënjeshtarët, është e hapur. Ju duhet të shkoni.Gënjeshtra dhe ndyrësira e keni zakon të nxirrninga goja, pështyni njeri-tjetrin dhe lëpini prapë. Këtajeni ju, ky është morali juaj politik, zotëri. Me muaje ndarë sot e përgjithmonë, sepse nuk kam moraline gënjeshtrës, as të mashtrimit tënd, as zanatin ematrapazit dhe të shpifjes si ti, dhe absolutisht, astë klaneve të drogës si ai tjetri, i cili është kapur triditë më parë.

Do të vijë koha të japësh llogari shumë shpejt,sepse janë bërë dy klane droge me të cilat tibashkëpunon!

Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Ministre!Zoti Bode, urdhëroni!Ridvan Bode – Zoti drejtues i seancës,Të nderuar kolegë deputetë,Ka gjithë ditën që deputetët e opozitës, me

gjysmë zëri, përpiqen të mbrojnë një gjë që e kanëtë qartë se nuk është kauzë, por është artific, kursene, deputetët e maxhorancës, kërkojmë t’i sqarojmë,edhe pse e dimë që ata janë të qartë, se çështja qëdiskutojnë nuk ka sens dhe bëjnë tellallin e ngjirurtë Edi Ramës për një çështje që nuk ka asnjë sensdebati dhe diskutimi, sigurisht, të fshehur pasfrazave dhe artificeve, pas demagogjisë dhesloganeve. Dilni këtu dhe u thoni shqiptarëve çfarëmbroni, çfarë kauze mbroni ju! Ka një rregull:demokracitë janë sisteme politike që bazohen mbivotën e popullit. Shumicat ushtrojnë sovranitetin nëemrin e qytetarëve, në emrin e asaj që ka përbërëthelbin e demokracisë, shumicave sovrane. Ne jemishumica sovrane. Opozita në lojën e demokracisëka të drejtën të mbrojë të gjithë të drejtat e veta dhetë luajë rolin e saj si opozitë. Më thoni, çështja qëpo diskutoni sot, çfarë synon? Pse nuk ua thoni

shqiptarëve në mënyrë publike se ju sot kërkoni tëushtroni sovranitetin në një pjesë të institucioneveshqiptare, kur ju nuk jeni të mandatuar si sovran?Sovrani është populli dhe në emër të popullitsovranitetin e ushtron maxhoranca. Ky është rregullinumër një i demokracisë. Ju si opozitë kërkoni tëushtroni sovranitetin. Kërkoni të krijoni shumicënnë Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Historikishtnë këtë vend dhe në çdo vend tjetër të botësdemokratike nuk ndodh që opozita të jetë shumicënë një institucion, i cili është tërësisht politik. Epara.

E dyta, pse nuk dilni t’i thoni popullit këtu nëmënyrë publike dhe të qartë, por fshiheni pasfrazave? Çfarë kërkoni ju sot këtu? Nuk kërkonivetëm këtë, të ushtroni sovranitetin tuaj, tëpamandatuar, në një pjesë shumë të rëndësishmetë sistemit politik shqiptar, por njëkohësisht të hiqnidhe mundësinë e pakicës, pra e ktheni në pakicëmaxhorancën. Por jo vetëm kaq, nuk na bëni pakicënë tavolinë dhe këtu në Parlament, por na mohoniedhe të drejtën e pakicës bllokuese. Përse nuk uthoni shqiptarëve këtu se ju kërkoni që komisionete votimit në më shumë se gjysmën e tyre tënumërimit të votave të jenë pesë me dy, kur vetëligji ka parashikuar vendimmarrjen pesë me dy sinjë vendimmarrje të pakontestuar, si njëvendimmarrje përfundimtare që nënkupton njëkonsensus të gjerë në të gjithë sistemin ezgjedhjeve? Pra, ju nuk keni guximin t’u thoniqytetarëve shqiptarë se kërkoni të bëheni shumicëdhe maxhorancë këtu në Parlament përmesqëndrimit që mbani sot, si dhe nuk u thoni tjetrën,se përmes këtij akti jo vetëm që na bëni pakicëkëtu në Parlament, por na thoni: “Qepni dhe gojën,nuk keni as të drejtën e bllokimit!” Dhe tani fshihenipas artificeve ligjore! Sigurisht, ju keni gjetur një artificligjor dhe po bëni demagogji. Propozimi imaxhorancës ka të bëjë me faktin se individi qëushtron këtë funksion është i penalizuar nga vetëju. E mbajtët sa e mbajtët dhe banaliteti i atij individiarriti në një pikë, sa e shkarkuar vetë. Megjithatë,ju thoni se është artific. Dalim përtej artificeve.

Komisioni dhe zgjedhjet administrohen nëmënyrë të pavaruar, apo politike? Kemi rënë dakordse do të administrohen në mënyrë politike. Bëtënjë lojë të turpshme. Në vitin 2000, në zgjedhjetlokale, e përzutë opozitën e asaj kohe nga zgjedhjetdhe qeverisët pushtetin vendor 3 vjet rresht pa asnjëflamur të opozitës në nivel vendor. Kulmi ishte viti2001 me manipulimin masiv të zgjedhjeve. Mua më

183


nxorët në votime 49,8%. Më çuat në balotazh meato komisionet tuaj atë pavarura në mes të gushtit,kur ishin marrë 31 mandate me vendim të GjykatësKushtetuese nga opozita. Në fund të gushtit. Kjoështë e vërteta.

Për këtë arsye komuniteti ndërkombëtar ju hoqisovranitetin në parlament. Ju thanë se nuk mund tëvotoni ligje pa konsensus, pa tre të pestat dhe dy tëtretat. Ju hoqën Presidentin e Republikës, duke judetyruar për zgjedhjen e tij në mënyrë konsensuale.Ky ishte fundi i lojës suaj me komisionerët e pavarur.Në vitin 2002 u hartua ligji me konsensus dhepjesëmarrjen e ndërkombëtarëve, që kërkontebalancim politik dhe sot jemi në të njëjtën frymëdhe në të njëjtin ligj.

Balancimi politik që nënkuptonte në KQZ 4 ngamaxhoranca dhe tre nga opozita dhe në komisionetvendore në të gjitha nivelet, në gjysmën 4 me 3 ngamaxhoranca, dhe në gjysmën tjetër 4 me 3 ngaopozita. Pra, paritet i plotë. Kështu u bënë zgjedhjetmë vonë, dhe kodi aktual bazohet mbi këtëmarrëveshje të barazisë. Në këtë kod, që e kemivotuar së bashku, i kemi dhënë kryetarit të KQZ-së4 vjet mandat, kur të tjerët kanë 7 vjet mandat. Pse?Pikërisht për këtë qëllim, që ndryshimi i raportevemaxhorancë-opozitë të krijojë hapësirën dhemundësinë e balancave dhe paritetit.

Ju flisni për besueshmëri dhe garanci nëzgjedhje dhe thoni se po u bënë si më parë, zgjedhjetbëhen të pabesueshme. Si qenka i besueshëm njëproces elektoral, ku komisionerët janë 5 me dy nëfavor të opozitës? Janë 4 parti që marrin pjesë nëadministrim: 2 nga maxhoranca dhe 2 nga opozita.Tani janë 3 nga opozita dhe1 nga maxhoranca. Kjoështë besueshmëria? Në më shumë se gjysmën eqendrave të votimit dhe komisioneve zgjedhore raportiështë 5 me 2, ku vendoset në mënyrë të njëanshmevetëm nga opozita. Kjo është besueshmëria? Kyështë kredibiliteti? Të emëruarit tuaj qenkanjopolitikë? Të gjithë janë të emëruar nga partitë. Ju,që keni bërë gjëmën më parë, tani do të bëhenidele. Kryetari i PS-së së rrethit apo lagjes na qenkai pavarur, kurse tanët janë të rrezikshëm, se janë tëvarur nga PD-ja!

Zotërinj, ju keni frikë nga zgjedhjet endershme dhe të balancuara! Më thoni kur keni fituarju një herë me zgjedhje të balancuara në mënyrë tëdrejtë? Këtë betejë që bëni sot, e dini se nuk kenimoral ta bëni dhe flisni me gjysmë zëri. Ju kenifrikë dhe jeni të tmerruar, pasi nuk votoni dotpublikisht. Edi Rama ka frikë nga vota e qytetarëve

dhe kërkon uzurpim. Demokracia nuk është uzurpim.Duhet të shkosh para njerëzve përmes balancavepolitike dhe jo përmes artificeve.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zoti Meta!Ilir Meta – Të nderuar deputetë,Nuk dua të merrem me histori që s’i takojnë

kësaj seance, as me emra dhe interesa konkrete.Mendoj se kjo është një çështje më e rëndësishmese kaq, që ka të bëjë jo me lojërat e partive dhe meinteresat e tyre të ngushta, por me stabilitetin evendit, me standardin e zgjedhjeve që po vijnë dheme procesin e integrimit europian, që varet ngastandardi i këtyre zgjedhjeve. Kemi dëgjuar se kanjë marrëveshje para 10 vjetësh, kurse marrëveshjamë e fundit është kodi aktual, i bërë përsëri mekonsensus nga PS-ja dhe PD-ja dhe me ekspertëte OSBE-ODIHR-it, ku shumë qartë jepen vetëm 6raste mundësie për zëvendësimin e një anëtari tëKQZ-së.

I pari, kur mbush moshën e pensionit; i dyti kurvdes, i treti, kur jep dorëheqjen, i katërti kur dënohetme vendim të gjykatës së formës së prerë përkryerjen e një krimi; i pesti, kur me veprimin apomosveprimin e tij cenon rëndë veprimtarinë e KQZ-së dhe i fundit, kur mungon pa shkaqe të arsyeshmenë dy mbledhje radhazi të KQZ-së.

Së pari, nëse do të kishte përgjegjshmëri ngamaxhoranca dhe ajo do të ndihej e cenuar nërespektimin e marrëveshjes nga pala tjetër, nëmënyrën më të përgjegjshme dhe qytetare duhet tëkishte kërkuar takim me palën tjetër për të verifikuarcila ka qenë marrëveshja dhe ku është prekur ajo.Përkundrazi, të gjithë jemi dëshmitarë të veprimevejolegjitime të ndërmarra në një kohë rekord, të cilats’kanë qëllim as pavarësinë e KQZ-së dhe asbalancimin e procesit zgjedhor. Këtu ngatërrohetqëllimisht KQZ-ja së bashku me KZAZ-të, KQV-tëdhe procesin e numërimit, për arsye se anëtarët eKQZ-së kanë mandat 6-vjeçar dhe KQZ-ja kastatusin e një gjykate. Po kështu, KZAZ-të janë përçdo palë zgjedhje. Të gjitha shqetësimet jashtë KQZ-së partitë kanë mundësi që t’i zgjidhin në KQZ, kusecila dërgon përfaqësuesit e vet, dhe jo me anëtarëte KQZ-së, pasi ata nga momenti i betimit nukkonsiderohen më si përfaqësues të partive.

Lidhur me zotin Muho dëgjova nga zonja Breguse ky, në kundërshtim me atë çka kishim deklaruarne, kishte votuar në KQZ që Beratit t’i ulej një

Viti 2013

184


mandat. Natyrisht, personi ka votuar kundër interesitpolitik dhe partiak të LSI-së për këtë çështje, por eka bërë sepse ka gjykuar që kërkesa e anëtarëvetë KQZ-së, bazuar në database-in më të fundit tëregjistrimit të qytetarëve ka qenë e ligjshme. Pra, aika zbatuar ligjin dhe jo interesin e forcës politike qëe ka propozuar këtë individ.

Dëgjuam këtu lidhur me çështjet morale mbipersonin në fjalë dhe standardin se është prekurKQZ-ja nga një problem i zbuluar gjoja sot. Ështëtërësisht e pamoralshme, kur kjo vjen nga ata qëkanë zgjedhur kryetar të KQZ-së një person qëPresidenti Berisha e ka arrestuar për mitëmarrje, eka shkarkuar nga gjykatës dhe më pas e kashkarkuar edhe Presidenti Moisiu. Kur ju intereson,ju jeni gati t’i referoheni Dhori Sollakut, Alfred Mosiut,pse jo ndonjë ditë edhe Fidel Kastros, por kjo ështëtërësisht e pamoralshme.

Masa administrative ndaj këtij personi ka qenëpublike, dhe nuk ka pasur asnjë çështje konkrete.Çështja konkrete ka qenë e prokurorit, por ai ështëshkarkuar, se është menduar se s’ka mbajturqëndrim ndaj prokurorit të çështjes për një rast tëcaktuar. Më pas Gjykata e Lartë e ka vlerësuar tëligjshëm qëndrimin e prokurorit të çështjes. S’kapasur asnjë pengesë ligjore për zgjedhjen e tij sianëtar i KQZ-së, madje ligji i prokurorisë e bën tëqartë se 5 vjet pas marrjes së një maseadministrative ka të drejtë të rikthehet në detyrë.

Në rast se ju keni vërtet shqetësim integritetine këtij personi për këtë çështje, ju keni të drejtë tëmblidhni Komision e Ligjeve, të verifikoni çdo gjënga e para dhe në përputhje me ligjin të ndërmerrniçdo iniciativë që është e ligjshme dhe në mënyrëtransparente. Nxitimi juaj tregon tjetër gjë. Nuktregon aspak vullnet për administrimin e zgjedhjevenë mënyrë të pavarur dhe balancuar, kur kenimundësi ta bëni, aq më tepër kur e bëni këtë dhe endërmerrni këtë iniciativë përpara 23 prillit, pra afatittë fundit kur të gjitha forcat politike do të kenë bërëzgjedhjet e tyre përfundimtare për koalicionet, po jue keni gjykuar këtë si një akt force, si një akt të njëmaxhorance. Po cilës maxhorancë? Sepse kyParlament me votën e 29 qershorit është 70-66-4,me votën popullore është ndryshe, nuk është ashtusiç mendoni ju.

Në qoftë se ju mendoni se në një mënyrë kaq tënxituar, të dhunshme, antiligjore, mund të ndikoninë rezultatin e zgjedhjeve, e keni shumë gabim. Dotë ndikoni, por do të ndikoni në të kundërtën e asajqë ju mendoni.

Shqetësimi im nuk është ky, shqetësim imështë se ju sot po i vini kazmën standardit tëzgjedhjeve dhe këtë do ta vuajë vendi, do ta vuajëimazhi i tij dhe perspektiva e mëtejshme e integrimitevropian.

Prandaj, unë ju ftoj të reflektoni. Bashkë kenibërë kodin, uluni përsëri, ftoni edhe ekspertët ligjorëtë OSBE/ODIHR-it, për të zgjidhur çdo gjë që sipasjush vjen në kundërshtim me kodin, me frymën e tijapo me marrëveshje që ju pretendoni, se janë bërënë të kaluarën. Por kurrsesi një gjë e tillë nuk mundtë bëhet në mënyrë të njëanshme dhe bazuar mbiveprime tërësisht të errëta dhe jo transparente. Këtubëhet fjalë për të ardhmen e vendit dhe jo thjeshtpër fatin e një njeriu.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Fjalën e ka zoti Ben Blushi.Ben Blushi - Ju kam dëgjuar sot gjithë ditën që

mbroni ndryshimin e KQZ-së për shkak se ndryshoikoalicioni. E kam dëgjuar këtë argument të përsëritetpa fund sepse, sipas jush, është i drejtë. Ju thonise jeni maxhorancë. Kam një pyetje për ju: A ebesoni se jeni maxhorancë? Kur ka lindur kjomaxhoranca juaj, ka ditëlindje, se ditën e vdekjesnatyrisht e ka sot? Në qoftë se ka ditëlindje qershorine vitit 2009, dijeni që atë ditë kemi dalë barazim, 70me 70. Kjo do të thotë se ju që kërkoni këtë gjë sot,nuk keni të drejtë, sepse jemi barazim.

Në qoftë se doni ta verifikoni sot maxhorancën,kjo është tjetër gjë, por unë prapë ju pyes: Kjomaxhoranca juaj me 68 demokratë dhe 4 socialistë,për çfarë është votuar në vitin 2009, se në emër tësaj po sillni këtë kërkesë? Çfarë kauze kanë pasur68 demokratë dhe 4 socialistë? Këta katër miqtë emi janë sot me ju për arsyet e tyre të dëshpëruara,jo për kauzë. Asnjëri prej tyre nuk ka kërkuar votapër ju. Askush prej tyre në vitin 2009 nuk ka dalëme ju të thoshte “duam taksë të sheshtë” apo “duamtë luftojmë korrupsionin”.

Atëherë si i formua kjo maxhorancë që sotpretendon se duhet të ketë KQZ-në? Kjo është njëmaxhorancë e dëshpëruar. Janë katër miqtë tanëqë, për arsyet e tyre të brendshme, të PartisëSocialiste, janë sot me ju. Por kjo nuk është arsye.Keni parë ju në botë ndonjë maxhorancë që krijohetnga dëshpërimi? Kjo është maxhorancë edëshpëruar, nuk është maxhorancë që sot voton ngabesimi. Po të kishit numra, të ishit 71, ndoshta edheunë do t’ju jepja të drejtë sot, por nuk i keni.

Tani po i drejtohem zonjës Kryetare tëParlamentit. Ju e dini që grupet parlamentare dhe

185


përkatësitë në këtë Parlament regjistrohen çdoshtator, kur fillon sesioni. Hapini qitapët e shtatorittë vitit të kaluar, kur jemi regjistruar në gjithë ne,kemi deklaruar se cilës partie dhe grupi parlamentari përkasim. I bëni dot 71 me ato letra? Jo, sepse nështator të vitit 2009, kur është bërë regjistrimi i funditi këtij Parlamenti, me vullnet të lirë, katër miqtë emi nuk ishin rreshtuar me ju. Kjo do të thotë se nukkeni maxhorancë. Dhe prapë po pyes: Me çfarëkauze po shkoni në këto zgjedhje ju? Keni zgjedhjetpas 2 muajsh dhe u thoni shqiptarëve se jenishumicë në KQZ. Vetëm në KQZ doni të jenishumicë, por nuk mund të jeni se nuk keni shkakdhe arsye ligjore për ta kërkuar.

Keni nxjerrë një argument tjetër, marrëveshjen.Keni marrëveshjen e vitit 2003. Sigurisht që ne nuke rrëzojmë atë marrëveshje, por mbi bazën e asajmarrëveshjeje është ndërtuar Kodi Zgjedhor në fuqidhe kush më bind mua se Kodi Zgjedhor është mëinferior se marrëveshja e vitit 2003? A ka kodzgjedhor që është ndërtuar për të shkelurmarrëveshjen e vitit 2003, apo ka marrëveshje qëmund të rrëzojë kodin që kemi sot në fuqi?

Jeni marrë gjithë ditën me Iliarian Muhon dhe embroni largimin e tij si përfaqësues i LSI-së në KQZ,me marrëveshjen e vitit 2003. E zëmë se kypërfaqësues i LSI-së, që po shkarkoni sot, ju padit,apo dhe vetë LSI-ja si parti e dëmtuar ju padit, ciliështë ai avokat ndër ju që del në gjykatë dhe thotë“kam marrëveshje”, “e mbroj me marrëveshje”, kurligji nuk e parashikon në fakt? Kodi Zgjedhor që kemisot në fuqi ka 6 pika dhe asnjëra prej tyre nuk thotë:“Për shkak të marrëveshjes së vitit 2003 KQZ-jaduhet të ndryshojë sa herë që ndryshon koalicioniqeverisës”. Kjo pikë nuk ekziston. Atëherë, cili ngaju e mbron këtë gjë?

Për më tepër, keni sjellë edhe një akt tjetër. Pasinuk ju bindi marrëveshja me amendamentin e parëtë ndryshimit të KQZ-së, sot nxorët edhe diçka tjetër,që në fakt unë mund ta votoja në qoftë se më bindnit.Jeni marrë sot gjithë ditën me Ilirian Muhon, të cilinnuk e njoh fare dhe po na thoni se ky ka bërë njëshkelje, se nuk ju ka treguar të vërtetën, a thua seju jeni gjykatë supreme. E zëmë se ky e ka shkelurligjin dhe nuk ka thënë të vërtetën për shkeljen qëpaska bërë në vitin 2003. Do ta votoja edhe unë sot,por çështja është se kë hiqni ju nga KQZ-ja, IlirianMuhon apo LSI-në? Të dyja bashkë? Është epamundur.

Në qoftë se ju sot me amendamentin e dytëshkarkoni Ilirian Muhon, na jepni në të gjithëve të

drejtë, sepse shkarkohet anëtari i KQZ-së për shkakse nuk ka thënë të vërtetën, por jo si përfaqësues iLSI-së, së cilës i takon, për shkak të kodit, një anëtarnë komision. Pra, një qoftë se votoni të dytin, i kenidhënë të drejtë amendamentit të parë, që ne duamta rrëzojmë.

Edhe diçka tjetër: Kë keni kapur me shkelje ju,Ilirian Muhon apo LSI-në? Kë shkarkoni ju,koalicionin apo anëtarin e KQZ-së? Në qoftë se hiqniindividin për shkak se nuk ka thënë të vërtetën,sigurisht që partisë që e ka emëruar i lind e drejtata zëvendësojë. Ju suprimoni vendin apo individin?Kjo është pyetja. Cila është përgjigjja juaj? Nuk kenipërgjigje.

Keni bërë një lëmsh që nuk e zgjidhni dot.Suprimoni vendin apo hiqni individin për shkak tëshkeljes administrative?

Nuk dua të zgjatem se si po shkojnë këtozgjedhje. Është akti i fundit në Parlament, se pasnjë jave ndoshta ky parlament nuk do të ketë mëasnjë vlerë.

Po ju pyes prapë: Si shkoni ju? Keni ndonjëkauzë për të cilën votoheni këtë radhë? Për çfarëdo të votoheni me këto zgjedhje? Do të shkarkoniIlirian Muhon dhe do të thoni se jeni shumicë nëKQZ? Jeni pakicë dhe po shkoni në zgjedhje sipakicë dhe ky është akt pakice. Nuk është aktshumice që ky po bëni sot, por akti i një pakice ecila nuk di të votohet, di të vetëm të numërohet. Kjoështë arsyeja që po bëni këtë akt, sepse doni tënumëroni vota, por nuk doni të merrni vota, se votatnuk i keni.

Megjithatë, prapë po ju them, atë që ju tha edhekolegu që foli para meje: Reflektoni! Mos e votoni!Unë ju them të kundërtën: Votojeni! Sigurisht duhetta votoni. E dini pse? Sepse na jepni ne më shumëarsye për t’i fituar këto zgjedhje.

Por, nuk është vetëm kaq. Ju po krijoni njëprecedent, që në qoftë se ne vijmë në pushtet, siçka për të ndodhur pas datës 23 qershor, të gjithafigurat kushtetuese që ju keni votuar në këta 8 vjet,t’i shkarkojmë, duke filluar nga Bujar Nishani. Psetë mos e shkarkojmë atë, kur ju shkarkoni sot IlirianMuhon? Ky është presidenti i një shumice me 71vota. Do të kemi 71 vota pas datës 23 qershor, psetë mos e shkarkojmë presidentit me këtë precedent?

Të shkarkojmë edhe prokurorin e Përgjithshëmpas datës 23 qershor? Me këtë precedent sigurishtqë e bëjmë. Edhe kryetarët e gjykatave tëShqipërisë, me këtë precedent, mund t’i shkarkojmëtë gjithë.

Viti 2013

186


A keni frikë, ju nga kjo gjë? Regjistroni sot tëgjitha fjalimet që keni mbajtur dhe do t’i lexojmë nështator kur të mblidhet Parlamenti dhe ne të jemishumicë, ju pakicë. Do të fillojmë me të njëjtin akt.Nuk e bëjmë, mos kini frikë, por mund ta bëjmë dheduhet ta bëjmë, t’i shkarkojmë të gjithë që keniemëruar ju, duke filluar nga Bujar Nishani. Pse tëmos ta bëjmë? Të gjitha janë institucionekushtetuese.

Në fund po ju them edhe një gjë. Ju mund tabëni sot këtë dhe unë ju nxis ta bëni, se kjo e bënkoalicionin tonë pak më të fortë, për hir të sëvërtetës, na bën më të mobilizuar. Sido që të dalinkëto zgjedhje për shkak të kësaj që po bëni sot, nëqoftë se ju jeni një votë para nesh, nuk jua njehnjeri. Nuk ua njohin më zgjedhjet juve. I keni parësot apelet ndërkombëtare.

Kjo situatë më kujton veten time dhe kolegët nëvitin 2005. Edhe kur e bënim mirë, s’na e quanin.Edhe ju keni 6 muaj që keni ikur. Edhe sikur tëfitoni, larg qoftë, se nuk ndodh, nuk jua njeh njerizgjedhjet. S’e kuptoni dot se çfarë ju thanë sot gjithëditën, çfarë tha Fyle para disa javësh? Ju kenimbaruar, nuk jua njeh njeri zgjedhjet. Mund ta merrnianëtarin e KQZ-së, por nuk ju vlen.

Mirupafshim në qershor, zotërinj!Jozefina Topalli - Mirupafshim me fitore, Ben!Natyrisht ata të LSI-së, që ikën nga ne dhe

erdhën te ju, nuk erdhën për shkak të taksësprogresive.

Meqë bëre katër herë një pyetje, po tëpërgjigjem: janë të gjitha arsyet që po e bëjmë këtëveprim dhe e para është balanca. Vetë zoti Muhoështë shprehur se është përfaqësues i LSI-së dhe iopozitës. Natyrisht qëndron edhe arsyeja e dekretittë Presidentit, jo vetëm për mashtrim të Parlamentit,por kryesisht për shkak të lirimit të njërit prejkriminelëve më të egër, të dënuar nga gjykata eMilanos.

Nëse kjo ju duket si broçkull, gjë eparëndësishme, unë jam shumë e lumtur që ju sote votoni kundër dhe ju ftoj që ta votoni kundër.Identifikohuni me ta!

Zoti Olldashi, urdhëroni!Sokol Olldashi - Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë,Në një seancë maratonë, që nga ora 10 e

mëngjesit, jemi duke diskutuar për një çështje, kupozicionet e maxhorancës dhe opozitës janë pak ashumë të qarta.

Në fakt, në qoftë se interpretojmë çështjen

thjesht, ajo që po kërkohet është një gjë shumëpraktike dhe unë e kuptoj pse e kërkoni. E kërkonisepse kryetari juaj e ka formuluar të nesërmen editës kur u bë publike lëvizja politike e LSI-së, prakalimi nga maxhoranca në opozitë. Në daljen e tijpublike pas këtij akti kryetari i PS-së, duke iuadresuar militantëve të partisë së tij, tha: “Kybashkim u bë për të mbikëqyrur votat.”

Ku na çon kjo gjë? Na çon te një përpjekjeshumë praktike tuajën për të dominuar atë çka nukju takon ligjërisht. Nuk ju takon as ligjërisht dhe asnë frymën e logjikën e ligjit. Me disa nga deputetëte vjetër të PS-së më ka rastisur të punoj nëpërkomisione bipartizane në kohën që ne kemi qenënë opozitë, sikurse kolegëve të mi, nga krahu tjetër,gjatë këtyre tetë viteve që PD-ja ka qenë nëmaxhorancë, i ka kërkuar të punojë po mepërfaqësues të Partisë Socialiste po me të njëjtatkomisione që kanë reformuar kodin. Në të gjithakëto rrethana, në të gjitha këto komisione, logjika efunksionimit ka qenë një: shkuarja drejt një kodi qëkrijonte institucione zgjedhore të balancuara mespalëve. Çfarë po kërkohet, sepse ndoshta po uabëjmë të vështirë qytetarëve debatin? T’ua themipak më thjesht: Kodi Zgjedhor përcakton që KQZ-jandahet në katër me tre duke balancuar kampetpolitike, pra pozitë-opozitë. Ju po kërkoni që kybalancim të shbalancohet. Pra, ju kërkoni që të kenimaxhorancën në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve.

Fryma e Kodit përcakton që i njëjti mekanizëmbalancues nga KQZ-ja shtrihet në komisionetvendore, dhe ju po kërkoni ta prishni këtë, po kërkoniqë aty ku duhet të ishte maxhoranca katër me trepër Partinë Demokratike dhe koalicionin emaxhorancës, të shndërrohet katër me tre për ju,dhe në gjysmën tjetër të jetë pesë me dy për ju.Pra, ju po kërkoni shumicën në gjysmën ekomisioneve të vendit dhe shumicën absolute nëgjysmën tjetër. Pra, me pak fjalë, po kërkoni të bënitë paqenë maxhorancën dhe po kërkoni që në grupete numërimit, praktikisht atë që tha zoti Rama, tëjeni në raport tre me një. Keni humbur fabulën nëkëtë që kërkoni. Një nga leksionet e para që i jepetçdo studenti të juridikut është një përcaktim i ligjit,moral i ngritur në sanksion. Nuk keni moral në këtëkërkesë, sepse morali, fryma, logjika dhepërcaktimet e ligjit çojnë në balancim.

Tani dalim te sanksioni. Ajo që po kërkohet ështëtë hiqet nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve njëpërfaqësues që për një, dy dhe tre arsye është nëkundërshtim me ligjin. Ne jemi përpara këtij fakti,

187


mund t’ju pëlqejë, apo mund t’ju mos pëlqejë kjogjë, por kështu është. Nuk mundemi të fshihemipas asaj që pse u konstatua dje apo sot, apo pardje.Në momentin që konstatohet se emërimi i një individinë një institucion është i paligjshëm, akti është nuldhe ju nuk mund ta kundërshtoni këtë, sepse nukështë logjikë ligjore që, meqenëse kjo nuk qenkaparë dje, ne duhet të bëjmë sikur nuk e shohimedhe sot. Kjo do të ishte njësoj sikur një njeri iakuzuar për një vepër penale, pra ndodh një vrasje,ne nuk e zbulojmë sot autorin, por e marrim veshpasnesër. Por meqenëse nuk e zbuluam ditën qëndodhi, pasnesër nuk mund ta dënojmë. Ç’logjikëështë kjo? Ai është në kundërshtim me kriteret përt’u përzgjedhur. Nuk kam asgjë me personin, sepsee kam pasur zëvendësministër për disa kohë, porështë në kundërshtim me kriteret ligjore për të qenëanëtar i KQZ-së. Është apo s’është? Në momentinqë është, ju nuk mund të thoni që pse nuk u kujtuatme parë.

Pra, kjo përpjekje që po bëni, është një përpjekjeqë nuk bazohet as moralisht, nuk rri në këmbë, dheas juridikisht, nuk rri në këmbë. Ju duhet të keniguximin t’u drejtoheni shqiptarëve jo me artificeligjore, por duhet t’u thoni shqiptarëve të vërtetën easaj që kërkoni, shumë thjesht, shqip, tëpakoklavitur me fjalë, t’u thoni: “Ne po kërkojmë tëmarrim komisionet në çdo nivel. Po kërkojmë që nëtavolinat ku do të numërohet vota e qytetarëveshqiptarë ju të jeni tre dhe ne të jemi një, që nëkomisionet zonale të jemi katër me tre në gjysmëndhe pesë me dy në gjysmën tjetër, dhe të kemivendimmarrjet e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve”.Pra, për të përdorur si referencë diçka që u tha këtunga një deputet juaji, se u përdor logjika: “Po sikurne të fitojmë zgjedhjet në 23, çfarë do të ndodhëmë 24 me institucionet kushtetuese”. E para, ju vetënuk besoni. Në momentin që thoni: “Po sikur tëfitojmë zgjedhjet”, ju e dini fare mirë që nuk i fitonizgjedhjet. Pra, po kërkoni të fitoni zgjedhjet nëtavolinë. Zgjedhje në tavolinë nuk ka. Zgjedhjet fitohente qytetarët, fitohen te votat e qytetarëve shqiptarëme të drejtë vote dhe te numërimi dhe administrimikorrekt i çdo vote të qytetarëve shqiptarë, dhe simekanizëm të vetëm për numërimin korrektësishtdhe administrimin korrektësisht të votës sëqytetarëve kodi ka gjetur mekanizmin e balancimittë komisioneve, mekanizëm që ju doni ta prishni.Por kjo nuk mund të ndodhë. Kemi përgjegjësinëpolitike edhe ne si maxhorancë, por dhe ju kenipjesën tuaj të përgjegjësisë politike për të qenë

korrekt në këtë pikë, sepse ndryshe flisni në sallë,ndryshe flisni në kafe. Kam folur me 20 deputetë tëPS-së sot dhe të njëzetët më kanë thënë se e dimëqë kjo gjë po kërkojmë nuk është e drejtë, e dimëqë kjo që po kërkojmë nuk është e moralshme, edimë që kjo që po kërkojmë nuk ka argument ligjor.Kini guximin dhe thojani këtu qytetarëve shqiptarë,sepse të gjithë e dini. Është diçka që as ka gjasëtë ndodhë, as ka shkak të ndodhë dhe as kamundësi të ndodhë.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Oldashi!Atëherë, kalojmë në shprehjen e grupeve

parlamentare.Në emër të grupit parlamentar të PS-së, zoti

Ruçi, urdhëroni!Gramoz Ruçi – U plotësuan fiks 12 orë për të

diskutuar një çështje. Mjafton kaq për t’u përcjellëatyre që na kanë zgjedhur dhe gjithë qytetarëveshqiptarë, por edhe partnerëve ndërkombëtarë, sesa i rëndësishëm dhe sa shqetësues është problemime të cilin jemi marrë sot në këto 12 orë.

Për mua, edhe si njeri, edhe si politikan, mëfalni për mungesën e modestisë, nuk ka qenë epapritur kjo që ndodhi sot. Nuk ka qenë e papritursepse e kam parashikuar. Këtu në sallë janë tëpaktën 16 kolegë të mi të cilëve u kam thënë: “Hapii parë që do të bëjë i pari i vendit është se do tëmarrë KQZ-në”. Mos isha profan? Jo! Mos jam gjëmë i mençur se ju? Jo! Por duke qenë 22 vjetkundërshtar politik me të dhe duke pasur një historitë gjatë me procesin e zgjedhjeve, sigurisht di mirëfilozofinë e të parit tuaj për çështjen e zgjedhjeve,filozofi që ka qenë permanente nga ‘92-shi deri në2013-n. E dini cila është? Filozofia e Stalinit, i cilithoshte: “Nuk ka rëndësi kush voton dhe si voton.Rëndësi ka kush numëron dhe si numëron”. Kjo kaqenë arsyeja që unë i kam paralajmëruar kolegët emi.

Së dyti, Në qoftë se dikush mund ta mohojëkëtë, atëherë kini kolegë të opozitës këtu dhe gjithëqytetarët shqiptarë se çfarë keni bërë me zgjedhjete pjesshme lokale në Libofshë në vitin 1995. Nëqoftë se nuk më besoni mua dhe Namikun, Majkon,Metën apo Artën, të më falë ndonjë tjetër, që kemiqenë aktorë dhe faktorë, shikoni zgjedhjet e ‘96-sdhe besoni ministrin Imami. Pyeteni: Ku i kedhëmbët? I ka të vënë, ia keni thyer ju, sepse ungrit për shkeljet e zgjedhjeve të lira. Pyesnideputetë të opozitës, që rrojnë dhe që nuk rrojnë,se në ‘96-n përveç drurit edhe u burgosën. Pokështu, brenda ‘96-s, në zgjedhjet lokale, pas katër

Viti 2013

188


muajsh. Të njëjtën gjë bëtë në vitin 2009, të cilënopozita e ka pasur një kauzë permanente të këtij 4-vjeçari. Të njëjtën gjë bëtë me Tiranën në vitin 2001.E pra, ky është problemi juaj me zgjedhjet. Ky ështëshqetësimi që kemi ne, që kanë qytetarët shqiptarë,që kanë dhe partnerët tanë ndërkombëtarë.

Së treti, unë e di mirë filozofinë e të parit tuaj nëraport me institucionet, me përfaqësuesit e tyre. Përtë institucionet kushtetuese dhe përfaqësuesit etyre, edhe ata që i ka propozuar vetë, historikishtnë këto vite, edhe ata që i ka zgjedhur vetë, nëmomentin që kanë guxuar të zbatojnë Kushtetutëndhe ligjin, në atë moment janë shpallur armiq, nëatë moment janë shkarkuar në mënyrëantikushtetuese dhe antiligjore, njësoj si sot.

A nuk u shkarkua kryetari i Gjykatës së Lartë, ivendosur nga ju dhe i zgjedhur nga ju, Zef Brozi? Anuk u shkarkua nga ju pikërisht prokurori Sollaku, idakordësuar nga ju, këshilltar i Presidentit tuaj, i tëparit tuaj? A nuk u shkarkua prokurorja tjetër, epropozuar dhe e votuar nga ju vetëm pse guxoi tëzbatojë ligjin? A nuk u shpall armik PresidentiMoisiu? A nuk u shpall armik nënkryetari i partisësuaj dhe kryetar i grupit tuaj parlamentar , BamirTopi, në momentin që guxoi të zbatojë Kushtetutëndhe ligjin?

Pra, është një pozicion permanent i filozofisë, iraportit që ju keni me institucionet kushtetuese, nëatë moment që ato zbatojnë Kushtetutën dhe ligjin.Ky është problemi.

Vazhdojmë më tej, për këtë që po diskutojmësot. Si mundet që ky njeri u shpall armik, ky njeriqë nuk na plotësoka dhe kushtet e ligjit, i propozuarpikërisht nga lëvizja politike e Lëvizjes Socialistepër Integrim? Në qoftë se Lëvizja Socialiste përIntegrim nuk do të kishte bërë një deklaratë publike,a do ishim në këtë seancë 12 orëshe sot? Jo, nukdo të ishim në këtë seancë. Në qoftë se LëvizjaSocialiste për Integrim, atë që ka thënë publikisht,për arsye të ndryshme, nuk e bën, nuk radhitet nëkoalicionin me PS-në, çfarë ndodh? Se ligjërishtështë data 23, edhe sikur të marrim logjikën tuaj seregjistrohet një parti politike në një koalicion politik.

E pra, për të vazhduar më tej, kolegë të nderuar,përse jemi këtu, të shqetësuar? Ne kemi zgjedhurshumë institucione, dhe unë këto ditë jam munduartë lexoj se cilat janë kriteret e atyre që kemizgjedhur në këto institucione. Nuk kam gjetur asnjëinstitucion tjetër, as atë të Presidentit, as atë tëProkurorit, as atë të Gjykatës Kushtetuese, as atëtë Gjykatës së Lartë, as atë të Kontrollit të Lartë të

Shtetit, as kryeinspektorin e Kontrollit të Pasuriveqë të ketë kritere kaq depolitizuese sa ka anëtari iKQZ-së. Kjo është një arritje e klasës politikeshqiptare, e këtij Parlamenti, i cili ka bërë tentativëne parë në pamundësi për të depolitizuar të gjithanivelet e komisioneve, ka bërë hapin e parë: tëdepolitizojë kreun e të gjitha niveleve të komisioneve,siç janë anëtarët e KQZ-së. Pse e depolitizon? Edepolitizon sepse është i vetmi institucion lu anëtarii KQZ-së ka kriterin të mos ketë qenë pesë vjetanëtar partie, asnjë institucion tjetër nuk e ka. Tëmos ketë qenë pesë vjetët e fundit deputet, asnjëinstitucion tjetër nuk e ka, thotë neni 12 i ligjit. Tëmos ketë qenë pjesëtar i forcave të policisë, tëushtrisë apo të Shërbimit Informativ Kombëtar, asnjëinstitucion tjetër nuk e ka.

Për të vazhduar me nenin tjetër, nenin 13. Treinstitucione bëjnë betimin para Parlamentit:Presidenti, parlamentari dhe anëtarët e KQZ-së. Mëthoni një të katërt! Ku është betuar ai, para Ilir Metësdhe LSI-së, apo para Kushtetutës, ligjit dheParlamentit shqiptar? Ai është betuar këtu paranesh, dhe është betuar për të realizuar zgjedhje tëlira dhe demokratike. Por ju nuk doni të bëheni tëtillë. Është betuar se do të mbrojë integritetin dhefshehtësinë e votës. Ju e keni tmerr integritetin dhefshehtësinë e votës. Është betuar se do të ruajëpaanësinë në kryerjen e detyrës. Ju, sot, gjithë ditënkeni kërkuar një anëtar KQZ-je të njëanshëm te nedhe te partia ime është betuar se do të tregojëprofesionalizëm në kryerjen e detyrës.

E pra, zotërinj, jeni me nenin 12 të kodit që kemimiratuar? Jeni me nenin 13? Jeni me betimin qëbëjnë profesionistët për depolitizimin e institucionittë KQZ-së, apo jeni me politizimin e saj? Më këjeni?

Të vazhdojmë me nenin 17, pika 2: anëtari i KQZ-së ushtron funksionin e tij në mënyrë të pavarur. Jo,i thoni ju, do të të varin. E kuptoni se keni gjithë ditëqë thoni se ta varni atë që do të çoni, se ky i tanishmiështë i pavarur. Këtë që do ta çoni, do të jetë i varur.Këtë po thoni me këtë veprim në shkelje të plotë tëligjit që kemi miratuar bashkërisht, me konsensustë plotë.

Për të vazhduar më tej me nenin 18 që shumëkolegë këtu e përsëritën dhe s’dua ta perifrazoj. Cilënnga pikat e nenit 18 nuk plotëson ky njeri? Ka kryerveprimtari politike? Jo. Ka mbushur moshën epensionit? Jo. Larg qoftë, Zoti mos ka bërë ndonjëgjë me të, se mos ka vdekur? Jo. Mungon në KQZ?Jo. Për të vazhduar me paragrafin tjetër përsëri të

189


këtij neni që edhe kur ndërpritet para kohe mandatii tij ne që jemi këtu në sallë nuk kemi asnjë të drejtë.Atë e ka vetëm KQZ-ja, e cila duhet të na drejtohetne. Në realitet u drejtoheni ju deputetëve, siç po nadrejtoheni. Na jeni drejtuar me tri shkresa tëndryshme: Një herë për balancim nga grupiparlamentar. Sot në drekë, balancim dhe shkarkim.Tashti në tavolinë, pa u ngritur unë, kur u ngrit Blushi,e hoqët balancimin që e keni mbrojtur tërë ditëndhe latë vetëm shkarkimin. Cilit t’i besoj unë? Mekë po talleni? Edhe në qoftë se është kështu, ndiqnirrugën ligjore, rrugë gjyqësore apo ku ta di se çfarë,gjejini hapësirat por jo kjo rrugë. Kjo rrugë nuk uçon gjëkundi. Natyrshëm, përfaqësuesi i lartë i PD-së, sekretari i përgjithshëm, shtroi një pyetje drejtuaropozitës: çfarë kërkoni?

A e dini çfarë kërkojmë, zoti sekretar ipërgjithshëm? Ne jeni opozita e këtij vendi dheShqipëria juaj, Shqipëria jonë, se nuk është vetëmjuaja dhe s’është vetëm jona, Shqipëria jonë epërbashkët nuk vuan nga mungesa e ligjeve, porvuan nga shkelja e ligjeve. Këto po kërkojmë ne:Pse po shkelni ligjin? Prandaj jemi këtu.

Së dyti, Shqipëria juaj dhe e jona nuk vuan ngamungesa e institucioneve, por vuan nga kapja einstitucioneve, vuan nga mungesa e pavarësisë sëinstitucioneve. Ky është thelbi që kërkojmë ne.

E dini se çfarë kërkojmë, zoti sekretar ipërgjithshëm i mazhorancës? Se Shqipëria jonë nukvuan nga mungesa e pluripartitizmit në parlament,por vuan nga mungesa e parlamentarizmit, qëparlamenti me shumicën e kartonëve, në mënyrëantikushtetuese, antiligjore, antidemokratike i shkeltë gjitha, se ka katër funksione kryesore parlamenti,që votuesit shqiptarë, sovrani shqiptar të shikojnëte të zgjedhurit e tij veten e vet, hallet, shqetësimet.Nuk i shikon. Që qytetarët shqiptarë të shohin separlamentarët që kanë zgjedhur, të zgjedhin dhe tëkonsolidojnë institucionet e pavarura demokratiketë shtetit, që nuk i shikojnë. Që kontrolli parlamentarmbi ekzekutivin të jetë evident, që nuk e shikojnë.Që ligjet të mos bëhen shkel e shko, nuk e shikojnë.Këtë kërkojnë ne.

E pra, Shqipëria nuk vuan se s’ka gjykatë, porShqipëria vuan se këto organe janë të kapura. Aktine fundit e kryet para dy javësh në GjykatënKushtetuese dhe në Gjykatën e Lartë.

Shqipëria vuan se edhe kur këto gjykata marrinvendime të drejta, ekzekutivi nuk i zbaton vendimete gjykatave.

Shqipëria vuan se duke pasur korrupsion në

ekzekutivin shqiptar është infektuar, ështëkompromentuar, janë korruptuar edhe përfaqësuestë institucioneve të ligjit. Këtë kërkojmë ne siopozitë.

Shqiptarët nuk vuajnë nga mungesa eekzekutivit, por shqiptarët vuajnë se nuk kanëpushtet por kanë sundimtarë. Këtë kërkojmë ne.

Ne kërkojmë që Shqipëria të ketë pushtetarëdhe pushtetar i mirë je atëherë ku di mirë peshëndhe forcën e votës që ta fitosh me votë të lirë dhedemokratike dhe kur përgjigjesh me punë për tajustifikuar këtë votë. Këtë kërkojmë ne.

E pra, kështu mund të vazhdoja edhe më tej,por natyrshëm do shtroj pyetje vetëm brenda kësajdite... (I ndërpritet fjala se i ka mbaruar koha nëdispozicion.)

Partnerët tanë europianë dhe ata amerikanëkanë folur më troç se asnjëherë tjetër. Pse kanëfolur, se mos janë me ne? Jo. Se mos janë kundërjush? Jo e jo. Po për ata ka disa çështje më tëshenjta. Cilat janë ata? Në radhë të parë, qoftëpartnerët tanë amerikanë, qoftë ata të BE-së ku neshpresojmë se një ditë të aderojmë, zgjedhjet e liradhe demokratike janë vija e kuqe për një partner.Për ata, zbatueshmëria e Kushtetutës dhe e ligjitjanë të shenjta, për ata pavarësia e institucioneveështë guri i themelit i shtetit të së drejtës, për atamungesa e parlamentarizmit është mungesa edemokracisë e për ta parlamenti është tempulli idemokracisë, për ata vendimet e organeve tëdrejtësisë janë të shenjta, se kur flasin organet edrejtësisë të gjithë të tjerët duhet të heshtin dhe josiç ndodh te ne që nuk zbatohen vendimet eorganeve të drejtësisë.

Së fundi, e drejta e pronës dhe zbatimi irregullave të lojës së ekonomisë së tregut janë bazae zhvillimit dhe e përparimit të një vendi. Kjo ështëarsyeja që kanë folur në mënyrë drithëruese qoftëDepartamenti i Shtetit të SHBA-ve, qoftë edhe BE-ja sot. E pra, vëllezër të dashur, kjo që po bëni ështënjë përpjekje tjetër e radhës për të shkatërruarinstitucionet e administrimit të zgjedhjeve, kjo qëpo bëni po sigurojnë se vrasin besimin e zgjedhësveshqiptarë tek institucioni i votës, kjo që po bëni dhekjo rrugë që keni zgjedhur është rrugë që e turpëronshtetin shqiptar para botës dhe partnerëve tanëndërkombëtarë, kjo dhuna juaj sot i komprometonmarrëdhëniet e Shqipërisë me botën demokratike,kjo dhuna juaj sot komprometon rrugën evropianetë Shqipërisë, kjo dhuna juaj sot komprometonbesueshmërinë e Shqipërisë si anëtare me të drejta

Viti 2013

190


të plota në NATO, kjo dhunë që përdorni ju sotkomprometon rëndë besueshmërinë e Shqipërisëte aleati ynë strategjik, SHBA. Deklarata e bërë nëditët e sotme është shumë kuptimplotë: duhet tëulim kokën të gjithë ne, pozitë dhe opozitë.

Prandaj, kolegë të dashur, jeni në shkelje të plotëtë Kushtetutës, jeni në shkelje të plotë të ligjit, jeninë shkelje të plotë duke vrarë institucionin dhebesueshmërinë e zgjedhësve shqiptar dhe partnerëvendërkombëtarë për institucionin e zgjedhjeve.Precedenti ua thanë kolegët, është tepër irrezikshëm. Procedurat, se demokracia ështëshumëçka, por në radhë të parë është procedurë.Jeni në shkelje të plotë të të gjitha procedurave.Kërkojmë që ta tërhiqni dhe të gjeni rrugën e duhur,në qoftë se keni ndonjë hap për të bërë në tëardhmen.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit!Urdhëroni, zoti Kryeministër!Sali Berisha – Zonja deputete,Zotërinj deputetë,Zonja Kryetare e Parlamentit,Të dashura qytetare dhe qytetarë, që ndiqni këtë

seancë që vazhdoi gjatë gjithë ditës,Duke mos hyrë në detaje dhe në aspektet e

shumta që ka kjo çështje, duhet të theksoj këtomomente shumë të rëndësishme:

Nga viti 2000 e në vazhdim forcat politikë bënëpërpjekjet më të ndershme dhe serioze për tëvendosur një balancë të qëndrueshme nëinstitucionet e administrimit të zgjedhjeve. U arritnga 6 me 1, raport për të cilin vendi mori njëndëshkim ndërkombëtar, sepse në një vend të lirëdemokratik komision të tillë zgjedhor nuk mund tëketë, të kalohej në 5 me 2, por përsëri ky standardishte një standard i mohimit të të drejtave të opozitës.Fillimisht u arrit një marrëveshje e firmosur nga unëdhe kryeministri Nano dhe më pas u zbërthye nëdisa marrëveshje, të cilat ju i shkelët në vitin 2003.

Ju rikujtoj këtu se moszbatimi i marrëveshjesnë vitin 2003 i kushtoi partisë suaj dhe qeverisë suajmë shtrenjtë se çdo gjë tjetër. Rikujtoni pak zyrtarine lartë të Komisionit Europian, Pribe, i cili vendosi,me vendim të komisionit, të vinte çdo 6 javë nëShqipëri dhe kishte vetëm një deklaratë për zgjedhjetqë i dhunuat e të tjera me radhë.

Është e lehtë të përdorësh kamerat dhe tëflasësh pa asnjë përgjegjësi para qytetarëve, porqytetarët kanë një memorie. Me një ndërmjetësimtë fuqishëm ndërkombëtar u arrit më në fund që partia

juaj të pranojë dhe të kërkojë balancë 4 me 3, gjëqë ne e pranuam. Isha në opozitë. U firmosënmarrëveshje, u ndërpre një mandat i Maks Shimanit,mandat i cili ishte i stipuluar në Kushtetutën e vendit.U ndërpre dhe u bë balanca 4 me 3. Çfarë ndodhi?Ne pranuam. Opozita i fitoi zgjedhjet. Ju e pranuatsi opozitë raportin 4 me 3. E pranuat në vitin 2007,e pranuat në vitin 2009, e pranuat në vitin 2011, epranuat për zgjedhjet e vitit 2013, kërkuat që sigaranci e këtij raporti me halucinacionet që keni,që s’do të bëhen kurrë realitet, se gjoja do të vini nëpushtet, të shkurtojmë mandatin e kryetarit e tabëjmë 4 vjet. E pranuam. Ky ishte rregulli mëthemelor mbi të cilin ne ndërtuam institucionin. Kyishte rregulli më themelor, por ju nuk duhet tëmendoni se duke e thyer këtë rregull për një aktapo për një tjetër, nuk ndëshkoni veten tuaj.Parashikimet e mia dalin: opozitë keni qenë dheopozitë do të mbesni.

Ka ditë që diskutohet. Për cilin diskutohet? Përnjë person, i cili në kundërshtim me çdo rregull, meçdo moral, me çdo etikë, nuk ka treguar në seancëndëgjimore në parlament se ka qenë i shkarkuar ngaPresidenti i Republikës dhe se ka qenë i shkarkuarme propozim të këshillit të prokurorëve. Nuk e di secili ka qenë anëtar i këshillit të prokurorëve në atëkohë, por këshilli i prokurorëve i ka propozuar DhoriSollakut shkarkimin e tij. (U drejtohet deputetëvetë opozitës.) Prisni se për ju e kam! A e dini seçfarë do të thotë t’i kushtoni vetëm një ditë mbrojtjessë tij? A e kuptoni se nuk ka shqiptar që e pranonkëtë? Cila do të ishte zgjidhja? Jam i hapur. Ata qëe propozuan dhe që nuk e dinin, duhet të kërkonintë falur për propozimin e tyre. Kaq. Zotëria duhet tëdeklaronte: “Meqenëse nuk u rrëfeva dhe u emërovapa u rrëfyer në seancë, unë jap dorëheqjen”.

(U drejtohet deputetëve të opozitës, të cilëtflasin nga vendi.) Për ne bëni çfarë të doni. Gjithëditën po ta mbroni, më poshtë e zhysni. Kur zotërinëe shkarkon Alfred Moisiu, çfarë ishte ky? Ishte njënjeri që nuk njihte ligjet? Ky ishte njeri i ligjeve, morezotërinj! Ky e dinte që kishte të drejtë të apelonte,ky e dinte që kishte të drejtë të shkonte në gjykatë,ky e dinte që kishte tri shkallë gjykimi për të fituartë drejtën e tij, por ai nuk shkoi askund. Nuk shkonas në Gjykatën e Faktit, as në atë të Apelit dhe asnë Gjykatën e Lartë. Po pse doni të bëni avokatin etij kur ai nuk e bëri vetë?

Po si qëndron kjo punë? (I drejtohet një deputetitë opozitës, i cili flet nga vendi.) E drejtë pyetja.Absolutisht, nuk e dija. Unë kërkoj të falur që votuam,

191


sepse nuk e dija. Po, zotëri, po bëri një gabim njeriutërhiqet, por jo të bëjë këtu avokatinë e tij. Sa juintereson në publik kjo? E kuptoni që njerëzit evuajtur nuk duan të dëgjojnë gjëra të tilla? Ja, unë ipari. Unë kërkoj të falur që është votuar. Prisni! Julutem!

A mund t’ju them një gjë? Po ju, pse e kursyet?Sepse ai ishte jashtë të gjitha kushteve që ju thoni.Pse e kursyet ju? Mirë unë e paskam mbrojtur. Poju, kundërshtarët e mi? Zotërinj, unë kam leverdi qëju ta mbroni deri nesër në mëngjes. Unë kam leverdi.Politikisht kjo më konvenon, por nuk është serioze.

Unë them se shumica nuk e dinte. Unë nuk mundtë paragjykoj se ai që e propozoi e dinte, por nëkëtë rast kërkohet të falur dhe zotëria jep dorëheqjen.A mund të keni ju keqardhje për ruajtjen e balancës?Ky është gabimi juaj. Ju kërkoni prishjen e atyrebalancave dhe marrëveshjeve që ne kemi arritur. Kjoështë e gabuar, shumë e gabuar. Marrëveshjet qënë vitin 2004 deri më sot i kemi respektuar. Ciladoqë ka qenë, ne i kemi respektuar.

(I drejtohet një deputeti të opozitës, i cili fletnga vendi.) Cilin Kontroll të Lartë të Shtetit? Mosmë bëj të përgojoj njerëz. Zotëri, a mos abstenovegjë ti për të? Po grupi? I dhatë fjalën Sali Shehutdhe ne e kundërshtuam, sepse kryetari juaj... Donit’jua sjell të gjitha dokumentet që kryetari juaj ipremtoi Sali Shehut? Zotërinj, meqenëse e hapëtkëtë bisedë, po jua them këtu. Më ka ardhur ish-ministri i PS-së, dhe më tha: “Zotëri, lidhur mepremtimin tënd që KLSH-ja do t’i mbetet opozitës,a do të ishe dakord ti”? I thashë: “Absolutisht, po.“Shko tek Edi Rama nëse ai është dakord”, sepseunë isha serioz në atë që kisha thënë. E di Fatmiri,e di shumë mirë. Mos më bëni t’ia them emrin këtu.I them: “Zotëri, nuk të lë ai. Për mua, ti ke integritetin,në disa raste ke mbajtur qëndrime të qarta kundërkorrupsionit. Dhe unë kaq dua”. Çfarë ndodhi? Shkoitek Edi Rama dhe ai i tha: “Shko të të bëjë SaliBerisha”. Nuk u mora me të që t’i thosha: “E pe qëdoli fjala ime”? Pse? Sepse ai i kishte dhënë fjalënBamirit për Sali Shehun. Po, kjo është e vërteta.

Zotërinj, se çfarë bëni ju, është puna juaj, por tërrini e të bëni avokatinë e një njeriu, i cili ka fshehurdekretin e Presidentit të Republikës, i cili ështëshkarkuar, i cili nuk ka pasur kurajë të shkojë nëgjykatë ta kundërshtojë, nuk ia ka treguar as partisësë tij, kjo nuk shkon. Për mua po të doni rrimë dhediskutojmë deri në orën 5 të mëngjesit, por më shumëdo të nxiheni duke e mbrojtur atë. Pse zotërinj? Aiduhet të japë dorëheqjen. Kaq.

Ka një dekret të kreut të shtetit. Ka një nen tëkodit që thotë se nuk mund të zgjidhet ai që ështëi shkarkuar nga administrata publike ose nga ndonjëfunksion publik. Zotërinj, pse i lexoni ligjet sipasinteresit tuaj? Po si mund ta mbroni në këtë mënyrë?Ai që t’ju nderonte ju duhet të thoshte: “Japdorëheqjen”. Dhe duhet të kërkonte të falur publikeqë nuk ka dëshmuar në Kuvend. Janë me qindraraste kur zyrtarët japin dorëheqjen, kur kapen megjëra të fshehta, kur u del lepuri nga barku. Vazhdoni,unë e kam për ju. Zotëria u propozua nga këshilli iprokurorëve, dhëntë Zoti të mos ketë qenë edhe zotiNasip në atë këshill. Dhori Sollaku e përcolli te AlfredMoisiu dhe e shkarkoi. Ai nuk shkoi në gjykatë. Ezëmë se të gjitha ishin të gabuara. Ai kishtegjykatën. (I drejtohet një deputeti të opozitës, i ciliflet nga vendi.) Lejohej në çdo kohë. Ta dish mirëkëtë! Kjo është gënjeshtër e paskrupullt! Në çdokohë lejohet të shkosh në gjykatë. Ky vendasnjëherë nuk i mohon të drejtën gjykatës dhe tëgjykimit të qytetarëve. Kjo është e gjitha.

(I drejtohet zonjës Ligori, e cila flet nga vendi).Edhe ti ke qenë gjyqtare, por letër të bardhë nuk kefirmosur ndonjëherë. Bravo!

Jozefina Topalli – Sekretaret të thërrasindeputetët, nëse ka ndonjë deputet në ambientet eparlamentit! Të shikojnë kartat e votimit!

Zoti Ruçi, keni folur 20 minuta. Keni folur nëemër të grupit. Pasi është folur në emër të grupit,kalohet në votim.

Urdhëroni, 2 minuta për procedurë!Gramoz Ruçi – Së pari, zoti Kryeministër, bëtë

shumë moral në atë që thatë. Ne nuk mbrojtëm asnjëindivid. Ne mbrojtëm principet, institucionetkushtetuese, mbrojtëm Kushtetutën, mbrojtëm ligjin.Kaq. Për sa i përket asaj shitjes së moralit, para setë na shesësh moralin, përgjigju pyetjes: ArbenRistanin, ish-kryetar i KQZ-së dhe sotzëvendësministër i Brendshëm, që merret përsërime zgjedhjet, i shkarkuar nga dekreti yt si presidentdhe i dënuar me vendim gjykate, zoti Kryeministër,pse e vendose kryetar të KQZ-së? Për të vjedhur emanipuluar dy palë zgjedhje dhe për ta vendosursot e kësaj dite në krye të Ministrisë së Brendshmeqë të merret enkas me zgjedhjet?

Jozefina Topalli- Zoti Ruçi, më falni, por kjonuk është procedurë. Mbaroi pyetja. Jo, mjaft, kanëkaluar 20 minuta. Kjo nuk është procedurë. Gramoz,e keni bërë 10 herë pyetjen, tani merrni përgjigjen.Ju lutem, do të kalojmë në votim. Kishe 10 minuta,keni marrë 20 minuta. Respektoni kohën!

Viti 2013

192


12 orë kemi dëgjuar 12 herë të njëjtat gjëra. Unëju respektoj! Kishe 10 minuta, të dhashë 20 minuta.Të dhashë edhe 2 minuta të tjera jashtë procedurës.Pyetjen e bëtë, tani merrni përgjigjen.

Po, fol për votimin, sepse dole jashtë temës. Eke mendjen te Ristani! Nuk ju ka mundur Ristani, jukanë mundur tiranasit!

Gramoz Ruçi – Duke parë qëndrimin eKryeministrit dhe të maxhorancës nën drejtimin etij, ne bëmë detyrën tonë si opozitarë dhe nuk mundtë bëhemi pjesë e këtij skandali në shkelje të plotëtë Kushtetutës, në shkelje të plotë të ligjit, në vrasjenpër të dytën herëtë procesit zgjedhor, pas atij procesipër mandatet e qarqeve. Është shkelja e dytë dhenjolla e dytë që i vini procesit zgjedhor pa filluarende zgjedhjet.

Prandaj, ju mund të korrni sukses sot, mund tavotoni në mënyrë të njëanshme, por kjo është njëfitore si e Pirros. Nuk keni për të fituar as ju dhe aqmë pak Shqipëria, për të gjitha arsyet që unëparashtrova në emër të grupit parlamentar.

Faleminderit! Natën e mirë!Jozefina Topalli – Zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha – I nderuar zoti Ruçi, nuk është

mirë të pyesësh dhe pastaj të ikësh. Nuk duhet tëkesh frikë nga pyetja jote, sepse në këtë parlamentgjërat nuk ecin me trillime. Midis Albana Vokshitdhe Arben Ristanit, në unanimitet, ju votuat ArbenRistanin, sepse e dinit që nuk ka asgjë të vërtetënë ato që thatë për të.

Zoti Ruçi, është e lehtë të përgojosh një njeri,vetëm e vetëm se humbi Edi Rama. Nuk është faji itij. Përgjegjësia është e qytetarëve të Tiranës. Janëata që rrëzuan kryetarin tuaj. Të paktën ki kurajën,qëndro të marrësh përgjigje! Kërkojuni të falurqytetarëve shqiptarë, se keni mbrojtur Muhon ngamëngjesi deri në darkë.

Jozefina Topalli – Zotërinj deputetë, në qoftëdoni të uleni, uluni. Në qoftë se nuk doni, largohuni!Ju lutem, zotërinj deputetë! Uluni në karrige oselargohuni!

Garda, ju lutem largojeni atë zotërinë aty! Ja,kjo është Partia Socialiste. Byroja do mblidhetmenjëherë për t’i përjashtuar ato zotërinjtë. Ja, kjoështë PS-ja.

Garda, ju lutem, largojini deputetët! E kuptonidemokracinë në partinë tuaj? Ju lutem, zotërinjdeputetë, largohuni!

Zoti Bizhga, ju lutem largohuni bashkë me atëzotërinë tjetër! Zoti Bizhga, ju lutem largohuni! ZotiBizhga, ju lutem largohuni!

Nuk i merrni me dhunë deputetët, jo. O partia edhunës! Largohuni!

Ndërpritet seanca.Hajde të votojmë, zonja dhe zotërinj deputetë!Atëherë, zonja dhe zotërinj deputetë, hapim

seancën edhe një herë.Kujtojnë se mund të prishin seancën. Kështu

ka qenë partia në vitin 1945, pasi mbaroi punë meklasën aristokrate, filloi pastaj... Tmerr! Dhunë! Këta,kur nuk vrasin, vjedhin, kur nuk vjedhin, mashtrojnë,kur nuk mashtrojnë, bllokojnë...

(Ndërkohë deputetët socialistë debatojnë nësallë.)

Ti shko e dili zot nënës tënde e babait tënd!Dakord? (I drejtohet deputetit Sajmir Tahiri që kadalë te foltorja.) Dakord?

Atëherë, zonja dhe zotërinj deputetë, ju lutemzini vendet! Ju lutem të gjithë kamerave tëregjistrojnë audio dhe video kush është në këmbëdhe kush është ulur! Me kartonë, kush nuk do meelektronikë.

Hapet votimi për prezencën.Mbyllet votimi.Me kartonë deputeti Dogjani dhe Kadeli.

Faleminderit!70 me elektronikë plus 2 me kartonë, plus zoti

Kastriot Islami, 73 deputetë janë prezentë.Fillojmë me projektvendimi së bashku me

amendamentet e paraqitura. Në mbështetje të nenit78 të Kushtetutës, në zbatim të nenit 12, germa “e”e ligjit nr.10019 “Kodi Zgjedhor i Republikës”, indryshuar, Kuvendi vendosi:

Zoti Ilirjan Muho lirohet nga detyra e anëtarit tëKQZ-së për shkak se është emëruar në shkelje tënenit 12, germa “ë” e Kodit Zgjedhor, si person ishkarkuar nga funksioni publik i prokurorit me dekrettë Presidentit të Republikës, duke i fshehur Kuvenditgjatë procedurës së emërimit deklarimin e fakteveqë pengonin emërimin në detyrën e anëtarit të KQZ-së.

Ky vendim hyn në fuqi menjëherë.Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.Atëherë, regjistroni: Dogjani, Kadeli, Islami,

Maliqi janë me kartonë.70 me elektronikë plus 4 me kartonë, 74.

Kuvendi i Shqipërisë vendos shkarkimin e IlirjanMuhos.

Urdhëroni, zoti Dogjani për shpjegim vote!Asllan Dogjani – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë deputetë,

193


Unë u detyrova të dal për të bërë shpjegimin evotës jo vetëm për votimin e sotëm për anëtarin eKQZ-së, por edhe për votimin e para disa ditësh kurkam votuar për ministrat e rinj. Por po e nis mevotimin e sotëm. Kam qenë shumë i bindur në këtëvotim për faktin se jam konsultuar me Kodin Zgjedhor.Kodi Zgjedhor e ka të përcaktuar qartë se sa anëtarëtë KQZ-së i takojnë maxhorancës parlamentare, pra2 dhe 2 opozitës parlamentare, ndërsa anëtari ipestë i takon partisë së dytë parlamentare, pra qëvjen pas maxhorancës dhe i gjashti opozitës, prapartisë së dytë në radhë pas opozitës parlamentare.

Me ndryshimin e koalicionit, pra me lëvizjen eLSI-së, sigurisht që prishen balancat dhe unë kamqenë i bindur në radhë të parë për të votuar anëtarine KQZ-së vetëm për këtë fakt. Ne vërtetë kërkojmëtë integrohemi në BE, por në Shqipëri nuk mund tëflitet si në Europë apo në SHBA, që janë vende medemokraci të konsoliduara. Këtu është një vend qënuk ka demokraci të konsoliduar, kështu që anëtarëte KQZ-së, pavarësisht betimit që kanë bërë, nukmund të themi se janë të pavarur. Pra, janë të varurnga partitë politike.

Arsyeja e dytë që më ka bërë të votoj është seunë e njoh mirë Ilirjan Muhon. Kam qenë drejtorpolicie në kohën kur është shkarkuar. Ai ështëshkarkuar me dekret të Presidentit për lirimin ngaburgu të një personi që ishte i dënuar me burgim tëpërjetshëm për vrasje dhe vepra të tjera kriminale.

Për sa u përket kolegëve të mi, të cilët i kampasur deri para disa ditëve në grupin parlamentar,unë i mirëkuptoj, sepse ata i ka urdhëruar kryetari iPS-së unë mund ta quaj “prostitutë politike”, jodeputetët, të cilët janë të pavarur në seancë plenare.Unë i mirëkuptoj kolegët e mi, sepse edhe unë siata nuk e kam njohur kush është Edi Rama. E kamnjohur përmes kutisë së televizionit e mendoja seështë një njeri ideal, një njeri me vlera, por kamfatin më të madh që prej 6 muajsh e njoh nga afërse kush është.

Ai është një njeri pa vizion. Është një njeri, i cilinuk ka vlera dhe është fatkeqësi e madhe përShqipërinë që sot drejton një forcë politike. Do tanjohin edhe ato kolegët e mi, por ndoshta do të jetëvonë për ta. Prandaj dola këtu për t’i sqaruarshqiptarët se unë kam votuar për shkarkimin eanëtarit të KQZ-së se jam i bindur se Shqipëria kanevojë akoma që të konsolidohet demokracia dhetë ketë vërtetë një KQZ të balancuar.

Faleminderit të gjithëve!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Dogjani

që s’pyetët fare për presionin që Edi Rama kërkontet’ju bënte përmes të tjerëve! Këtu dallohen burratnga intrigantët, ashtu siç di ta bëjë vetëm ai. Ipabesë. Hileqar. Kërkonte të godiste në ikje.

Hapet votimi me elektronikë. Kush është dakordpër Klement Zguron?. Votimi është i fshehtë.

Mbyllet votimi.73 vota pro. Nuk ka abstenime. Një deputet nuk

mori pjesë në votim.Kuvendi miraton kandidaturën e zotit Klament

Zguro.Para se të thërrasim zotin Klement Zguro për të

bërë betimin ju vë në dijeni se para se të mbylletseanca kërkoj mbledhjen e Byrosë Parlamentarepër të marrë masat më të rrepta ndaj atyre horaveqë guxojmë të kërcënojnë deputetë e Kuvendit tëShqipërisë.

Urdhëroni, zoti Islami!Kastriot Islami – Të nderuar deputetë,Zonja Kryetare,Zoti Kryeministër,Natyrisht, sot nuk mund të jem as i dëshpëruar,

por as i gëzuar. Sot ndiej keqardhje për të gjithëgrupin socialist për të cilët prej 4 vjetësh me shumëqetësi, me shumë maturi, me shumë racionalitetjam munduar të parandaloj pikërisht atë që ndodhisot dhe ka kohë që i them se ai projekt i vështirë qëka filluar në vitin 1991, kur në PS ishte vështirë tëafroheshe, vetëm një grup intelektualësh me formimperëndimor dhe të rinjsh morën përsipër njëtransformim, i cili rezultoi të mos ishte ipakthyeshëm.

Sjellja e sotme, sinqerisht, shenjat e së cilësishin edhe në momentin kur është marrë vendimipër largimin tim, sepse u kam kërkuar një seancëtransparente, janë reminishenca që kjo sallë para’90-ës i ka përjetuar në të njëjtën mënyrë dhesinqerisht ndiej keqardhje edhe për shumë kolegëme të cilët unë kam pas ndarë një pjesë të kohëssime, por edhe për veten time që ai projekt, nukështë më projekti im, ai është një projekt i dështuar,se në PS nuk janë më në pararojë të asaj përpjekjejepër të transformuar një parti që vinte nga vendi më iizoluar vendi me komunizmin më të egër në Europë,sot aplikon metoda dhe teknika që nuk i shkojnëpër shtat demokracisë.

Zonja Kryetare, një pjesë e tyre e bënë atëveprim se janë në konkurrencë përpara kryetarit nëmomentin që po bëhen listat për kandidatë. Ju lutemshumë, mos u merrni me ta! Pavarësisht se njëriprej kolegëve më kërcënoi, unë e mirëkuptoj, e toleroj

Viti 2013

194


dhe e fal, prandaj ju lutem: mos u merrni nëmbledhjen e Byrosë me të tilla gjëra!

Unë do të vazhdoj me qetësi dhe me maturi tëjap kontributin tim fare modest në këtë parlamentdhe ju falënderoj edhe ju për mbështetjen në ditën esotme.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Ju falënderoj vërtet për

integritetin tuaj!Urdhëroni, zoti Kryeministër!Sali Berisha – Edhe unë, si kryetar qeverie,

dua të falënderoj shumë përzemërsisht të gjithëdeputetët në tërësi, por në veçanti ju, zoti Islami,zoti Dogjani dhe zoti Kadeli për mbështetjen dhevotën tuaj.

Dua të shpreh një transparencë para shqiptarëve.Përpjekja për të përmbysur një qeveri 2 muaj parazgjedhjeve është përpjekja më primitive politike dhemë e papërgjegjshme që mund të ndërmerret. Përmua është e padëgjueshme. Dy muaj para zgjedhjevenjë qeveri ka vetëm një detyrë, vetëm një provë: tëprocedojë më zgjedhjet.

Unë dua të sqaroj qytetarët që në këto kushte,kur u stis aleanca e ngjalave, alternativa ishte kjo:

Së pari, të qëndroje në pushtet me 70 vota ishtenjë alternativë e pandershme, sepse ata menduanse do t’i kishin 71 vota, por nuk i bënë dhe ngelën70. Kjo alternativë e bënte vendin me një qeveri pashumicë, me një qeveri që do të kacavarej nëpushtet, por vendi nuk do të kacavirrej. Ekzekutivinuk është kurrë për t’u kacavarrur. Ekzekutivi ështëekzekutiv për të vepruar. Alternativa më konfortabëlpër Partinë Demokratike dhe mua, si kryetar, ishte,të dashur miq, të sillja këtu një mocion dhe tëshkonim në zgjedhje të përgjithshme në datën 15maj. Ky ishte interesi partiak, por ta dini mirë që nëmënyrë absolute e kategorike do t’i faleshaKushtetutës së vendit tim dhe do ta bëja megjakftohtësinë më të madhe, në mënyrë tëpadiktueshme, sepse kemi një Kushtetutë tëshkëlqyer, e cila ka përcaktimet më të qarta qëmund të ekzistojnë. Po përse nuk ndodhi kjo? Kjonuk ndodhi, sepse nuk ishte në interes të vendit.Ky ishte interesi i Partisë Demokratike, kurseinteresi i vendit është që zgjedhjet të jenë në kohëne përcaktuar dhe të vijnë 100 vëzhguesndërkombëtarë. Prania e tyre është nderim për çdovotues shqiptar. Sot vëzhgimi i zgjedhjeve është bërënjë traditë për demokracitë më të vjetra, që kanë200 vjet që votojnë dhe është gjë shumë e mirë.

Unë do t’iu jem mirënjohës gjithmonë këtyre tre

burrave, të cilët me shkallën më të lartë tëpërgjegjësisë vendosën të rivendosin maxhorancënnë këtë vend, sepse maxhoranca nuk ishte. Atamorën një vendim burrëror, por edhe jashtëzakonishttë përgjegjshëm. Shakaxhinjtë që menduan se dukerrëzuar qeverinë në prag të zgjedhjeve, do t’i bëninnjë shërbim Shqipërisë, gabuan shumë rëndë, porpati tri deputetë të përgjegjshëm, të cilët ukërcënuan tani në mënyrën më të papranueshme.Ata gjykuan se nuk mund të rrokulliset vendi nëprag të zgjedhjeve. Zgjedhjet janë momenti mëkulmor dhe detyra kryesore e një qeverie.

Prandaj, edhe një herë unë shpjegovafalënderimin tim të përzemërt dhe mirënjohjen timepër mbështetjen që ju dhatë. Unë ju garantoj ju sePartia Demokratike është dhe mbetet e vendosurpër një bashkëpunim afatgjatë me ju.

Faleminderit shumë!Jozefina Topalli – Atëherë, fillojmë me votimin

në parim të projektligjit “Për ratifikimin emarrëveshjes së TAP-it”.

Kush është dakord me elektronikë në parim?Hapet votimi.Mbyllet votimi.Janë 72 vota pro. Nuk ka kundër. 2 nuk morën

pjesë në votim.Kush është dakord me karton me nenin 1?

Faleminderit. Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2? Faleminderit.

Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Hapet votimi.Mbyllet votimi.Janë 72 pro. Nuk ka kundër. S’ka abstenim. 2

nuk morën pjesë në votim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kemi edhe një propozim për projektligjin “Për

ratifikimin e protokollit 4 shtesë të KonventësEuropiane të Ekstradimit”.

Hapim votimin me elektronikë në parim.Hapet votimi.Mbyllet votimi.Janë 72 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka

abstenim. 2 nuk morën pjesë në votim.Kuvendi miraton në parim.Kush është dakord me nenin 1? Faleminderit!

Kundër nuk ka.MiratohetKush është dakord me nenin 1? Faleminderit!

195


Kundër nuk ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Hapet votimi.Mbyllet votimi.Janë 72 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka

abstenim.Kuvendi miraton projektligjin në tërësi.Tani do të bëjmë edhe betimin e zotit Zguro, i

cili sapo u votua nga Kuvendi i Shqipërisë, dukezëvendësuar Ilirian Muhon, si anëtar i KQZ-së.

Urdhëroni, zoti Zguro!Atëherë, unë do të lexoj formulën e betimit, zoti

Zguro do të thotë: Betohem.“Betohem në nderin tim se do të angazhohem

me të gjitha forcat e mia për realizimin e zgjedhjeve

të drejta, të lira dhe demokratike në Republikën eShqipërisë. Do të siguroj dhe do të mbroj integritetindhe fshehtësinë e votës. Do të ruaj paanësinë nëkryerjen e detyrës, si anëtar i KQZ-së dhe do tëtregoj profesionalizëm në kryerjen e saj”.

Klement Zguro – Betohem!Jozefina Topalli – Urimet më të mira, zoti

Zguro!Suksese në punën tuaj shumë të rëndësishme!Atëherë, duke i uruar zotit Zguro urime në

detyrën e tij të re, sukses në punën e tij në KQZ, jufalënderoj për ditën e gjatë që patëm. Ndërkohë, dotë mblidhet Buroja.

Natën e mirë!


Viti 2013

196


Rendi i ditës:


2. Projektligji “Për aderimin e Republikës sëShqipërisë në Marrëveshjen e Londrës për zbatimine nenit 65 të Konventës për patentat europiane”

? Shprehet Komisioni për VeprimtaritëProdhuese, Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës)

? Relator:Rrahim Çota? Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut? Relator: Ilir Bano? Shprehet Komisioni I Jashtëm? Relator:Fatbardh Kadilli? Pyetje? Diskutime? Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit


Pas përfundimit të diskutimeve:- në emër të grupit parlamentar të PS-së, z.


Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit3. Projektligji “Për dhënien në përdorim të truallit

institucioneve arsimore shëndetësore dhe tëpërkujdesjes shoqërore”.

? Shprehet Komisioni i Ekonomisë dheFinancave (përgjegjës)

? Relator: Gjokë Uldedaj? Pyetje? Diskutime? Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





në ligjin nr.9975, datë 28,07.2008 “Për taksatkombëtare”, të ndryshuar”.

? Shprehet Komisioni i Ekonomisë dheFinancave(përgjegjës)

? Relator: Adriana Gjonaj? Pyetje? Diskutime? Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





në ligjin nr.7850, datë 29.7.1994, “Kodi Civil iRepublikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”.

? Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.

? Relator: Arenca Trashani? Pyetje? Diskutime? Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit6. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr. 8116, datë 29.3.1996 “Kodi i ProcedurësCivile i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar”.

? Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.

? Relator: Arenca Trashani? Pyetje? Diskutime? Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit

të Këshillit të Ministrave “i jepet fjala sa herë që e



197


kërkon”.Pas përfundimit të diskutimeve:- në emër të grupit parlamentar të PS-së, z.



datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikës sëShqipërisë”, i ndryshuar”. ( 2 projekte)(vazhdonshqyrtimi ne Komisionin e Ligjeve)

? Shprehet Komisioni për ÇështjetLigjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut

? Relator:? Pyetje? Diskutime? Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit 8. Propozime për reformën parlamentare.

(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”, si dhe projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550,datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)

? Shprehen bashkëkryetarët e grupit të punës,deputetët Jemin Gjana dhe Namik Dokle

? Pyetje? Diskutime? Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit Për votim :1. Projektligj “Për nëpunësin civil”.

2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesanë ligjin nr.8588, datë 15.3.2000 “Për organizimindhe funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikëssë Shqipërisë”.

9. Shqyrtimi i kandidaturave për vendet vakantenë institucione.

Jozefina Topalli – Mirëmëngjesi!Hapim seancën.(Pasi lexon rendin e ditës)Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, fillojmë

me pikën e parë të rendit të ditës: Miratimi iprocesverbalit të seancës plenare të datës15.04.2013.

Ka vërejtje? Nuk ka. Faleminderit!Miratohet.Kalojmë te projektligji “Për aderimin e

Republikës së Shqipërisë në Marrëveshjen eLondrës për zbatimin e nenit 65 të Konventës përpatentat europiane.”

Në emër të Komisionit të VeprimtariveProdhuese?

(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit të Çështjeve Ligjore?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit të Jashtëm, zoti Beja?(Zoti Beja shprehet dakord.)Faleminderit!(I drejtohet zoti Braçe, i cili flet nga vendi.) Mos

i bërtisni administratës, jam unë këtu. Mos dënoniadministratën! Ju keni të drejtë të bëni pyetje.

Ministri është i zënë. Ka një takim me të huajt.Sapo të mbarojë, ai do të vijë këtu. Këtu janëteknikët. Nëse keni pyetje, bëjini! Ata do t’ju kthejnëpërgjigje.

Kalojmë te diskutimet. Zonja Dade, urdhëroni!Arta Dade – Jemi shprehur dakord për

projektligjin “Për aderimin e Republikës së Shqipërisënë Marrëveshjen e Londrës”, por dua të them ses’ka asnjë mëdyshje që patentën për vjedhjen evotës së lirë, patentën për manipulimin e zgjedhjeve,patentën për dhunimin e institucioneve të pavarura,patentën për ushtrimin jo vetëm të dhunëspsikologjike, por edhe asaj fizike, në të gjithainstitucionet, e mban Sali Berisha. Ka 20 vjet që emban këtë patentë dhe asnjeri nuk tenton t’ia marrë

Jozefina Topalli – Zonja Dade, jeni jashtë rendittë ditës!

Arta Dade –. Por në datën 23 qershor populli

Viti 2013

198


shqiptar do t’i japë përgjigjen e merituar atij dhe gjithëshpurës së vet, që vazhdimisht kanë tjetërsuarvullnetin e lirë të shqiptarëve sa herë që e kanë pasurnë autoritetin e vet përgatitjen e zgjedhjeve të liradhe të ndershme, i ka vënë njollën Shqipërisë, ecila është i vetmi vend në Europë dhe në rajon qënuk bën zgjedhje të lira dhe demokratike.

Jozefina Topalli – Zonja Dade, jeni jashtë rendittë ditës. Respektoni Rregulloren!

Arta Dade – Akti i fundit i turpshëm i këtijparlamenti në seancën e kaluar e rendit edhe njëherë këtë parlament në shkelje flagrante tëKushtetutës...

Jozefina Topalli – Zonjë, më duhet t’ju ndërpresfjalën. Ju kam lajmëruar tri herë. Keni thyerRregulloren.

Faleminderit!Kuvendi i Shqipërisë ka një axhendë të caktuar.

Nëse ju keni ardhur me axhendë tjetër, mund tabëni në asamblenë tuaj, mund ta bëjë kushdo.

Zonja Kodheli, urdhëroni! Ju lutem, respektoniRregulloren!

Mimi Kodheli - Faleminderit!Aderimi i Republikës së Shqipërisë në

Marrëveshjen e Londrës për zbatimin e nenit 65 tëKonventës së Patentave Europiane është një procesi rëndësishëm për të gjithë qytetarët shqiptarë. Porpatenta europiane më e rëndësishme sot ështëpatenta e zgjedhjeve, është patentimi që ne duhett’i bëjmë vendit tonë, sepse Shqipëria, ky vend medemokraci hibride...

Jozefina Topalli – Zonja Kodheli, ju tërheqvëmendjen! Jeni në thyerje të Rregullores.

Mimi Kodheli – Ju lutem, nëse më lejoni tëflas, do t’ju isha shumë mirënjohëse!

Jozefina Topalli – Keni të drejtë të flisni përçështje jashtë rendit të ditës, e votuar me konsensusnga ne të gjithë bashkë.

Mimi Kodheli – Zonja Kryetare, do të flas përprojektligjin. Ne nuk mund të flasim për nenin 65 tëMarrëveshjes së Londrës pa folur për patentimin ezgjedhjeve; pa folur për patentimin e institucionevetë pavarura kushtetuese, si institucioni i KQZ-së.Më shumë se kushdo, Partia Socialiste kërkon qëai të funksionojë si një institucion i pavaruar, si njëinstitucion që merr iniciativa ligjore, ashtu siç i takonnjë institucioni të pavarur kushtetues. Gjithashtu,është shumë e rëndësishme që Marrëveshja eLondrës të respektohet në të gjitha nenet e saj dheShqipëria të jetë pjesë e saj, por para se të jetëpjesë e neneve të veçanta të Marrëveshjes së

Londrës, Shqipëria duhet të jetë pjesë e asajfamiljeje europiane, e cila renditet sot jo në vendine 90-të, siç renditet Shqipëria, me një demokracihibride, pranë Bangladeshit. Që kjo të realizohetduhet që ky institucion i Kuvendit të Shqipërisë tërespektojë Kushtetutën dhe ligjet në fuqi, tërespektojë Kodin Zgjedhor dhe në respekt të tyre tërealizojë, siç nuk realizoi herën e fundit, një seancëtë legjitimuar në Kodin Zgjedhor dhe në Kushtetutë,sepse vetëm kështu do të bëjmë të mundur që jovetëm ne të jemi pjesë e patentave europiane, portë jemi pjesë e të gjitha patentave, duke filluar ngapatenta e demokracisë së vërtetë. Të jemi pjesë epatentës që merr çdo vend, pasi bën zgjedhje të liradhe të ndershme dhe renditet i barabartë midis tëbarabartëve, si një vend europian i denjë për ta pasurdemokracinë pjesë reale funksionale të vetën dhejo vetëm në letër apo në sloganet politike.

Thënë kjo, mendoj se miratimi që i bëhet këtijprojektligji për aderimin është më se i drejtë, porpara se të vijmë te problemet sekondare ose terciare,që shqetësojnë qytetarët shqiptarë, duhet tëdiskutojmë për një problem madhor, që shqetësonjetën politike shqiptare, që shqetëson demokracinënë Shqipëri, që shqetëson një proces, që ështëprocesi më i rëndësishëm në rrugën drejt Europës:realizimi i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme,nëpërmjet institucioneve të pavarura kushtetuese siKQZ-ja apo pushtetet e tjera të pavarura, të cilat,ju, zotërinj qeveritarë, i keni uzurpuar, i keni vënënën presion dhe nuk i respektoni, pasi mendoni sevetëm kështu mund t’i bëni presion opozitës për tëhapur një rrugë, gjë që është antiligjore dheantikushtetuese.

Unë ju ftoj që jo vetëm ta miratojmë aderimin eRepublikës sonë në Marrëveshjen e Londrës, por juftoj që të reflektojmë së bashku për zgjidhjen e njëproblemi, i cili nuk është as problem për aq kohësa, në momentin që respektojmë Kushtetutën dheKodin Zgjedhor, ne kemi bërë detyrën tonë siparlamentarë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zonja Kodheli!Zoti Braçe, urdhëroni!Erion Braçe – E nderuar zonjë,Në krye të herës, dua të them se parlamenti

nuk mund të vazhdojë të funksionojë në këtë mënyrë,pra, pa përgjegjësit, që i firmosin aktet dhe që vijnënë Kuvendin e Republikës së Shqipërisë, dhe qëjanë ministrat, zëvendësit e tyre politikë apo të tjerënjerëz politikë, që duhet t’u përgjigjen Kuvendit të

199


Shqipërisë dhe deputetëve të Kuvendit deri në një.Në rast se kjo është axhendë apo quhet axhendë,po, zonjë, është e vërtetë, kjo është axhendëpersonale.

Kjo është axhendë e maxhorancës suaj dhe katë bëjë vetëm me qëllimet elektorale të partisë suaj,por jo me Kuvendin e Republikës së Shqipërisë.

Së dyti, ky ligj që kemi përpara shoqërohet menjë relacion, i cili definon dy gjëra shumë tërëndësishme. Akti, që duhet të miratojmë buron ngaMarrëveshja e Stabilizim-Asociimit, që Shqipëria eka nënshkruar, dhe nga një konventë europiane epatentave, që në thelb të saj ka strategjinëkombëtare për pronësinë intelektuale.

Dua të flas për të dyja, zonjë. Natyrisht,Marrëveshja e Stabilizim- Asociimit është e detajuarnë nene, por, mbi të gjitha, ajo ka disa parime tëshprehura në të, që janë mjaft të rëndësishme, qëkanë të bëjnë me shtetin ligjor dhe funksionimin etij, pra, bërjen funksionale të shtetit ligjor dhe mbitë gjitha vendosjen e shtetit mbi themele të qarta tëvotës së lirë, të drejtë dhe të barabartë të hedhurnga shtetasit e Republikës së Shqipërisë.

Pra, patenta më e rëndësishme europiane, që iështë diktuar Shqipërisë, është patenta e shtetitligjor. Shteti ligjor që nga seanca e së hënës apoajo e javës që shkoi e Kuvendit të Republikës sëShqipërisë, nuk ekziston më. Ju me një akt flagrantnë shkelje të Kushtetutës dhe të ligjit e zhbëtështetin ligjor. Pra, patenta më e rëndësishmeeuropiane, patenta e shtetit ligjor nuk ekziston përsa kohë që në këtë Kuvend ndërmerren akte që nukkanë bazueshmëri ligjore.

Në qoftë se ka pasur një rekomandim tëpërhershëm në të gjitha progres-raportet referuarKuvendit të Republikës së Shqipërisë, ka qenëpikërisht respektimi dhe zbatimi i ligjeve në fuqi,respekt dhe zbatim i ligjeve në fuqi që në këtëKuvend nuk ndodh. Prej këtij Kuvendi përhapetpastaj, duke cenuar rëndë funksionalitetin e të gjithainstitucioneve kushtetuese dhe të pavarura nëRepublikën e Shqipërisë, përfshirë gjykatat dheinstitucionet e krijuara me ligj si kushtetuese, siçështë KQZ-ja. Në qoftë se ka një patentë të dytë tërëndësishme europiane dedikuar veçanërishtShqipërisë, por edhe vendeve të tjera në tranziciondhe që aspirojnë të bëhen pjesë e BE-së, janëzgjedhjet e lira, të drejta e të barabarta në këtë vend.

Ju i hodhët në erë zgjedhjet e lira, të drejta e tëbarabarta në këtë vend seancën që shkoi, nëKuvendin e Shqipërisë. Cenuat rëndë institucionin

përgjegjës për mbajtjen e zgjedhjeve në këtë vend,KQZ-në, i keni hequr letigjimitetin Kuvendit.

Jozefina Topalli – Jeni jashtë rendit të ditës.Erion Braçe – Zonjë, jam brenda rendit të ditës,

për sa kohë që po flas...Jozefina Topalli – Në qoftë se kishit ndonjë

gjë të veçantë, e fusnit si pikë të veçantë jashtërendit të ditës. Këtu kemi konventën. Përqendrohunite projektligji!

Erion Braçe - Zonjë, po përqendrohem tekonventa dhe te dy paragrafët e parë të relacionitshoqërues të Kuvendit. Ja ku i ke, të dy. Në qoftëse do që t’i lexoj, t’i lexoj përsëri, sepse kampërshtypjen se ti vjen edhe në Kuvend pa i lexuarfare ose i lexon Luli për ty. Funksionaliteti iKomisionit Qendror të Zgjedhjeve, që u cenuaqartësisht seancën e kaluar, e ka zhbërë pothuajsefare patentën europiane për zgjedhje të lira, të drejtae të barabarta.

Jozefina Topalli – Trishtimin tënd nuk mundta vendos dot në rend të ditës.

Erion Braçe – Jam aq i trishtuar sa modeli iflokëve të tu.

Jozefina Topalli – Je jashtë rendit të ditës.Erion Braçe – Po të them edhe një herë, që pa

u kthyer në legjitimitet puna e këtij Kuvendi, pa ukthyer në ligjshmëri KQZ-ja, Marrëveshja eStabilizim-Asocimit, ku referohet kjo konventë, ështënjë copë letër që nuk ka asnjë lloj vlere. Nuk mundetqë ne të flasim për pronësinë intelektuale dhepatentat për pronësinë intelektuale, kur në këtë vend,Kuvendi i Republikës së Shqipërisë merr përsipërtë denigrojë apo të deligjitimojë, të heqë ngafunksionet, pa asnjë lloj të drejte, pa asnjë bazëligjore, cilindo që shërben në institucionetkushtetuese të këtij vendi.

Është e thjeshtë. Këtu thuhet: “KonventaEuropiane për pronësinë intelektuale”. Për çfarëpronësie intelektuale flasim, kur funksionet e çdoindividi në institucionet kushtetuese të këtij vendijanë në dorën tëndë? Kur dëshiron ti, i voton medekrete, kur nuk dëshiron ti, nuk i voton me dekrete,por i mban në sirtarë. Kur dëshiron ti, i emëron, kurnuk dëshiron ti, vjen këtu dhe thua: “Më falni, unëpo i shkarkoj tani”.

Ky shtet nuk mund të funksionojë mbi këtoparime bazë. Ky është problemi më i madh që nekemi. Ky problem lidhet thelbësisht me të drejtat eshqiptarëve, jo me të drejtat intelektuale, sepse nukkam parë në këta 20 vjet ndonjë shpikës të madhqë të ketë marrë patenta europiane për shpikjet e

Viti 2013

200


tij. Në qoftë se ka një njeri, që është certifikuar ngatë gjitha institucionet ndërkombëtare, institucionetBE-së apo institucione të tjera me një patentë, ështëSali Berisha. Patenta e tij është patenta e varrmihësittë çdo institucioni kushtetues në këtë vend.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Me sa shoh unë, ndjesë

pastë apo dritë pastë Ilirian Muho, ju paskeni tëtretat sot. Për të tretat shkohet në shtëpi dhe jo nëparlament, për ta qarë, për ta ngushëlluar e të tjera.

Respektoni rendin e ditës!Po, zoti Bello.Marko Bello – Faleminderit, zonja Kryetare!Sigurisht që të ratifikosh një marrëveshje

ndërkombëtare është një nga detyrat e këtijparlamenti. Pa diskutim, ne si opozitë gjithmonëkemi dhënë mbështetjen, mirëpo rasti konkret përtë cilin po diskutojmë, pra projektligji “Për aderimine Republikës së Shqipërisë në Marrëveshjen eLondrës për zbatimin e nenin 65 të Konventës përpatentat europiane”, na sjell në vëmendje njëfenomen negativ që vihet re në punimet e këtijparlamenti.

Në relacion thuhet: “Procedurat e mbrojtjes nëShqipëri të një patente të lëshuar nga zyrateuropiane, për të gjitha aplikimet për patentëeuropiane të depozituara pas datës 1 maj të vitit2010 do të rregullohen nga dispozitat e konventës”.Shumë mirë që patentat mbrohen, por garantimi ijetës së qytetarëve, i zgjedhjeve të lira e tëndershme, zonja Topalli, janë shumë më tërëndësishme se ajo e patentave.

Neni 65 i Konventës u jep mundësi shteteveanëtare të bëjnë rregullime të mëtejshme ligjore,por kur vjen puna për të rregulluar ligjet e vendit tonë,të cilat çalojnë, sepse nuk pyeten faktorët e interesitapo grupet e interesit, kjo maxhorancë ështëkokëfortë dhe madje antieuropiane.

Kjo maxhorancë ka shfaqur dy fytyra. Kaparaqitur dy standarde: një servilizëm të pashoq përsa i përket ratifikimit të të gjitha marrëveshjevendërkombëtare, madje një servilizëm të tepruar, dukemos bërë asnjë rezervë ligjore, përkundrazi nuk karespektuar as parimin e reciprocitetit, ndërsa, kurvjen puna për legjislacionin e brendshëm, për rendinjuridik të brendshëm, kjo maxhorancë ka shfaqurnjë sërë fenomenesh negative.

Së pari, zonja Topalli, ligjet këtu bëhen shkel eshko dhe amendohen çdo tre muaj, sa që në fundnuk merret vesh se cili ligji është i ri dhe cili është ivjetër.

Së dyti, ju si maxhorancë nuk respektoni ligjetqë bëni. Ju kujtoni se ky parlament, meqenëse kaprerogativat për të zgjedhur drejtues të institucionevetë pavarura kushtetuese apo ligjore, ka të drejtë edhet’i shkarkojë ata, duke harruar se çdo institucionrregullohet me ligj më vete. Imagjinoni në rastin eorganizatave ndërkombëtare, kur shtetet sovranejapin dakordësinë e tyre dhe delegojnë një pjesë tëkompetencave apo të sovranitetit për funksionimindhe ngritjen e këtyre organizatave ndërkombëtare.Në momentin që këto organizata ngrihen dhefunksionojnë, përfshirë edhe Kombet e Bashkuara,ato funksionojnë në bazë të kushtetutës së tyre.Nuk ka më asnjë shtet që të ndërhyjë në punët ebrendshme të tyre. Imagjinoni se çfarë ndodh nëShqipëri, kur zonja Topalli, në krye të orkestrës sëkësaj maxhorance, ditët e së cilës janë tënumëruara, dirigjon shkarkimin, duke shkelurkushtetutën e institucioneve të pavarura, siç ishterasti i fundit i KQZ-së, duke krijuar minimalishtmungesë garancie për zgjedhje të lira e të ndershmedhe, maksimalisht, duke e çuar vendin në një situatëdëshpëruese, duke shqetësuar edhe aktorinndërkombëtar.

Një kryeministër dhe kryetar maxhorance ipapërgjegjshëm, që e provuam një herë në ‘97-n,kur e çoi vendin në kaos, duke e kthyer disa vitepas, nuk nguron që për karrigen e vet ta hedhë përsërinë kaos dhe ta destabilizojë, duke shkelur me patë drejtë institucionet e pavarura.

Dorëheqja e dy anëtarëve të KQZ-së është përt’u vlerësuar, sepse tregon se në këtë vend ka njerëzme integritet, të cilët më shumë se karrigen e tyre,respektojnë ligjin dhe i bëjnë një apel shoqërisëshqiptare të kenë kujdes ditën e votimit, që ta hedhinvotën për atë parti politike që mendon më shumëpër vendin sesa për karriget dhe për majmjen e tyre,siç ndodh me Partinë Demokratike, e cila në gjithëkëta vjet, zonja Topalli, ka menduar vetëm për vete,për oborrin e vet dhe shumë pak për qytetarëtshqiptarë, që gjithmonë e më tepër, ndihen tëvarfëruar dhe të shqetësuar.

Dua të bëj edhe një apel të fundit: reflektoni sanuk është vonë, përndryshe do të humbisni edheatë pak kredibilitet që i ka ngelur këtij vendi!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Kështu thoshte edhe Enveri:

reflektoni!Urdhëroni, zoti Balla!Taulant Balla – Të nderuar kolegë!Sigurisht që të diskutosh për patenta europiane

201


në një parlament që nuk sillet asnjëherë si parlamneteuropian, për shkak se vetë europianët, për shkakse BE-ja, sa herë që bëjnë raporte për parlamentine Shqipërisë, drejtojnë gishtin te Kryetarja eKuvendit, duke thënë: “Kryetarja e Kuvenditkeqpërdor pozicionin e saj si Kryetare e Kuvenditdhe si drejtuese e seancës”. Për këtë ke një patentëeuropiane, zonja Kryetare e Kuvendit, sikeqpërdoruese e karriges.

Jozefina Topalli – Hyr në temë dhe respektorendin e ditës!

Taulant Balla – Jam duke folur për patentateuropiane.

Prandaj, aderimi i Republikës së Shqipërisë nëMarrëveshjen e Londrës për zbatimin e nenit 65 tëkonmventës “Për patentën europiane” na bën tëflasim pikërisht për ato patenta europiane qëShqipëria jonë ka nevojë.

Ne kemi nevojë për një patentë europiane përmirëfunksionimin e Kuvendit, por fajtore je ti. Fajtorështë Sali Berisha. Ne kemi nevojë për një patentëeuropiane për luftën kundër korrupsionit, por në këtëvend nuk luftohet dot korrupsioni, sepse fajtor ështëSali Berisha. Ne kemi nevojë për një patentëeuropiane për sjelljen që duhet të kemi përkundrejtzgjedhjeve. Zgjedhjet janë të paprekshme. KQZ-jaështë i paprekshme. Çdo ndërhyrje në përbërjen eKQZ-së është një dhunim i zgjedhjeve.

Ne kemi nevojë për një patentë europiane përmënyrën se si t’i dëgjojmë partnerët tanëndërkombëtarë. Ata, asnjëherë më shumë se sot,nuk kanë thënë kaq qartë: “Shqipëria është dukeecur në rrugë të gabuar për sa i përket sjelljes sëkësaj maxhorance në marrëdhëniet me KQZ-në”.Vendimi i njëanshëm i një maxhorance të stisurbrenda një nate, për të shkarkuar një anëtar tëKomisionit Qendror të Zgjedhjeve, nuk është patentëeuropiane, por, kurrsesi, nuk mund të dëmtojëaspiratën për integrim europian të shqiptarëve.

Vendimi i njëanshëm i kësaj maxhorance tri netmë parë për të shkarkuar një anëtar të KQZ-së, nukështë patentë europiane. Është patentë e Saliut, icili historikisht është munduar të sabotojë aspiratënpër integrimin europian të shqiptarëve. Sali Berishanuk e bën pa qëllim. Ai e di fare mirë që zgjedhjetmë 23 qershor i ka të humbura, por do që këtozgjedhe të dëmtohen dhe të marrin një vlerësimnegativ, me qëllim që Shqipëria jonë të mos marrëpatentën europiane të statusit të vendit kandidat paszgjedhjeve. SHBA dhe BE na kanë thënë qartë:“Zgjedhjet janë kushti i vetëm dhe i domosdoshëm

për marrjen e patentës europiane të statusit të venditkandidat”. Përse e dëmton Sali Berisha KQZ-në?Përse vë dorë dhe shkarkon në mënyrë të njëanshmenjë anëtar të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, dukedëmtuar kështu të gjithë KQZ-në, e cila ështëinstitucioni bazë për mbarëvajtjen e zgjedhjeve, qëmund të garantojë një patentë europiane përzgjedhjet në Shqipëri?

Le t’i kthehemi edhe një herë patentës europianeqë buron nga progres-raportet.

Zonja Kryetare, ju personalisht, jeni njeriu qëmbani patentën më negative në Europë për mënyrënsi e drejtoni parlamentin. Ju, së bashku meKryeministrin tuaj, mbani patentën më të negativetë sjelljes së një maxhorance përkundrejtinstitucioneve të pavarura.

Jozefina Topalli – Jeni duke qarë humbjen ezgjedhjeve. E keni filluar para kohe. Qani!

Taulant Balla – Zonja Kryetare e Parlamentit,harroje se mund të më presësh fjalën.

Jozefina Topalli – Ju jeni duke qarë humbjene zgjedhjeve.

Taulant Balla – Ne do t’i fitojmë zgjedhjet,sepse shqiptarët janë lodhur tashmë nga kjomaxhorancë, e cila e ka ndërtuar punën e saj nëkatër patenta që nuk kanë të bëjnë fare me Europën,me patentën e korrupsionit, me patentën evjedhjeve...

Jozefina Topalli – Na shpjego pak, sepse the“jap dorëheqjen” dhe doli toka që ke shitur.

Taulant Balla – Ti je nënkryetarja e një kryetaripartie Kryeministër, i cili ka vrarë. Për çfarë patenteke nevojë më ti dhe Kryeministri yt?

Jozefina Topalli – LSI-në e keni ju apo kush eka? Bllokun e keni ju, apo kush e ka?

Taulant Balla – Zonjë. ke ngrënë edhe ti ngaai bllok, sepse ke marrë edhe ti nja dy koncesionebashkë me kompaninë “Curri”.

Jozefina Topalli – Pa na e kallëzo një herë!Kjo më pëlqeka shumë.

Taulant Balla – Dakord. Do t’i zbardhim edhekoncesionet që ke marrë ti.

Jozefina Topalli – M’i kallëzo një herë, hajde!Taulant Balla – I ke marrë nja dy hidrocentrale

ti.Jozefina Topalli – Vetëm dy?Taulant Balla – Ke marrë më shumë? Dakord.Jozefina Topalli – M’i numëro një herë, more

djalë!Taulant Balla – I ke marrë shpirtin edhe radio

Shkodrës me atë pallatin që ke bërë në Shkodër.

Viti 2013

202


Jozefina Topalli – Pa ma kallëzo këtë pallatin,se qenka interesant. Forca Taulant!

Tani fol për patentën!Taulant Balla – Ti, zonjë, ke edhe një patentë

tjetër europiane që nuk e ka asnjë kryetar iparlamenteve në Europë. Nuk ka kryetar parlamentinë Europë që të ketë shpenzuar vetëm për fluturimejashtë Shqipërisë 735 mijë euro. Je patentaeuropiane numër 1 për shpenzime të parave tëshqiptarëve në këtë kohë krize, për udhëtimeturistike në çdo cep të botës. A ke lënë ndonjëkryeqytet të botës, pa harxhuar paratë e shqiptarëvenë hotele luksoze dhe në udhëtime biznes klasë?Kjo je ti, zonja Kryetare e Kuvendit, një harxhimtaree shfrenuar e parave të këtij populli. Patentëeuropiane më të turpshme se puna jote, Shqipërianuk ka për të parë, qoftë për shpenzime, qoftë përsjellje harbute.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Taulant, me thënë të drejtën,

nuk të kam marrë askund me vete kudo që kamshkuar, pavarësisht se më je lutur, më ke qarë, mëke çuar mesazhe: aman moj, më merr me vete. Mëmerr në ato vizitat që bën, të takoj kryetarëparlamentesh, kryeministra.

Mbas dere më rri tërë kohën për të të marrë mevete. Nuk të marr, as mandatin e ardhshëm nuk tëmarr askund.

Këtë të marrësh me vete?! Jo. S’e marr. Mosmë thuaj ta marr! Nuk e marr.

Zoti Patozi urdhëroni!Astrit Patozi – E kërkova fjalën për procedurë,

duke ndjekur rrjedhën e deputetëve të PS-së. Kamnjë propozim. Duke parë se ka një strategji për tëfolur jo për ligjin, por për zhvillimet në KQZ, propozimiim është që të flasë jashtë procedure njëpërfaqësues i opozitës dhe një i maxhorancës.

Që të jem i sinqertë me shqiptarët dhe mepublikun, kam përshtypjen se ua lehtësoj barrënedhe deputetëve të PS-së, të cilët mund ta kenë tëlehtë ta lidhin ligjin e patentave me KQZ-në. Porbesoj se nuk e kanë të lehtë për të lidhur ligjin etaksave me KQZ-në apo ligjin e dhënieve në pronësitë trojeve, të institucioneve të arsimit e me radhë.

Propozimi im është shumë i sinqertë: njëpërfaqësues i opozitës të flasë për KQZ-në; një imaxhorancës, gjithashtu. Dhe pastaj të vijojmënormalisht punimet e kësaj seance.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Patozi!Zoti Klosi, urdhëroni!Blendi Klosi – Edhe 65 ditë, 21 orë, 43 minuta,

55 sekonda kanë mbetur që qytetarët shqiptarë tëvuajnë nga i njëjti stres. Edhe 65 ditë, 21 minutadhe 5 sekonda kanë ikur që qytetarët shqiptarë tëshpëtojnë nga hilet e Sali Berishës.

Ndërsa në çdo vend të botës 65 ditë parazgjedhjeve forcat politike duhet të merreshin meprogramet e tyre elektorale, duhej të shpalosnin paraqytetarëve programet, mundësitë dhe hapësirat qënë ditën e zgjedhjeve, e cila kudo në botë është njëditë shprese, një ditë ku qytetarët ndiejnë se mundtë ndryshojë diçka nga jeta e tyre, ata kanë kaq orëqë dëgjojnë një debat, i cili s’ka të bëjë aspak mezgjedhjet e lira dhe të ndershme.

Jozefina Topalli – Jeni jashtë rendit të ditës.Hyni te patenta!

Blendi Klosi – Për patentën po flas. Kjo ështënjë patentë, patenta e acarimit, që vetëm Saliu di tapërdorë më së miri. Pse e përdor këtë patentë tëacarimit Saliu këto ditë? Sepse është e vërtetë,sepse shikon muret e Facebook-ut të vet, ku rrinivetëm ju.

Pashë një mur së fundi, ku më shumë kishtedeputetë se qytetarë, ku Saliu fliste, ju qeshnit dheasnjëri s’kuptonte se çfarë thuhej. Dhe mendoni seme ato mund të fitoni zgjedhjet. Ai e di shumë mirëqë ashtu nuk fitohen zgjedhjet. Saliu e di se kanjerëz që bëjnë studime, ka njerëz që përgjojnëqytetarët dhe ka njerëz që kuptojnë se ky koalicionqë është krijuar tani, pa frikë merr 50 mijë vota mëshumë në Tiranë, pa frikë ndryshon mandatet kudonë Shqipëri.

Jozefina Topalli – Blendi, hyni te patenta tani!Lidheni fjalën me patentën, se jeni jashtë rendit tëditës!

Blendi Klosi – Në 12 qarqe ne e ndryshuamrezultatin e zgjedhjeve dhe kjo mund të ishte rrugame të cilën Saliu mund të shkonte në zgjedhje, poka patentën e frikës, ka patentën e hileve, kapatentën që dëshmon se në këta 22 vjet asnjëherënuk është përballur me qytetarët me program, meide, me staf, me lidership, por me hile, me acarim,me makinacione. Kjo që po ndesh me KQZ-nëdorëheqja e dy anëtarëve propozuar nga PS-ja, portë betuar para këtij Parlamenti se do të zbatoninvetëm ligjin dhe do të ishin në atë KQZ për tënumëruar drejt votat, është një veprim sa qytetar,sa europian, por edhe për t’u përshëndetur, pasiështë veprimi i atyre njerëzve, të cilët realisht jetojnëme zanatin e tyre.

Të nderuar zotërinj, ka edhe njerëz kjo botë qënuk janë të varur nga politika juaj, nuk janë në varësi

203


vetëm të fyerjeve dhe të sharjeve, që nuk mund tëpranojnë se njerëz që duan të vijnë të kontribuojnëpër shtetin, pjesë e të cilit jemi edhe ne, një grupshumë i madh deputetësh nga të dy krahët janënën presion të vazhdueshëm, janë nën manipulimtë vazhdueshëm, janë nën goditje të vazhdueshmetë politikave të cilat nuk kanë lidhje aspak me jetëne lirë të qytetarëve dhe jetën aktuale të tyre. Ne dotë donim t’i përshëndesnim ata dhe të kërkonim qëky parlament të vendosë raporte të drejta me KQZ-në, e cila nuk është komisioni që do të përcaktojërezultatin. Rezultati përcaktohet në terren, teqytetarët, tek ata që kanë halle, tek ata që janë tëpastrehë, tek ata që duan të diskutojnë për taksat.Përcaktohet tek ata biznesmenë të ndershëm tëcilët realisht duan një debat të drejtë se cila ështëmë e mirë për ta, taksa e sheshtë apo ajo progresive.Rezultati i zgjedhjeve përcaktohet te mësuesit, tëcilët duan të dinë nesër, pas 65 ditëve, se cili do tëjetë raporti i tyre me pushtetin. Ky është vendi kubëhen zgjedhjet dhe nuk është KQZ-ja.

Çfarë bëni ju me KQZ-në? Doni të bëni prapë 8majin? Po kush do t’ju lejojë të bëni prapë 8 majin?Arben Ristanin e morët nga komisioni, kur e hoqëtsi të goditur nga të gjithë dhe e çuat në Ministrinë eBrendshme. Pse e çuat? Për manipulim. FerdinandPoni ka 22 vjet që manipulon procesin zgjedhor. Këvutë drejtor të zyrës së gjendjes civile? HoqëtArmand Telitin e bëtë kryetar qarku, përfaqësuesdirekt i PD-së dhe vutë ish-kryetarin e Bashkisë sëKavajës, përfaqësues kryekëput i Sali Berishës nëdrejtim të dadabase-it të gjendjes civile.

Çfarë po bëni me sistemin zgjedhor? Çfarëmendoni se mund të realizoni? Si mund t’imanipuloni këto rezultate, ku 100 nga qytetarët epyetur thonë se opozita e bashkuar fiton; kur 100qytetarët e pyetur sot thonë se Saliu nuk i manipulondot zgjedhjet? Do të bëni prapë ’96-’97-n? Po e njëjtapatentë është. Nuk është më vetëm një prostitucionpolitik ordiner ky që po bëni, por prostitucion mepatentë. Doni të merrni patentën edhe për këtë punë?Për çfarë doni t’i manipuloni qytetarët shqiptarë?

Kjo është një arsye më shumë që në zgjedhjete ardhshme qytetarët shqiptarë të heqin SaliBerishën, jo më si Sali Berisha, por si fenomen.

Jozefina Topalli – O Blendi, mos bëj medemek! Mbylle tani!

Blendi Klosi – Kjo është mënyra si funksiononsot shteti. Një shtet i rrëzuar. Shikoni kronikat: njështet që shitet. Çdo ditë në gazetë një objekt shtetishitet, një qytetar vritet. Ky është shteti që

manipuloni. Ky është shteti që po prodhoni sot. SaliBerisha tenton sot ta kthejë Shqipërinë në një tokëdjerrë, ai tenton sot të prishë marrëdhëniet politiketë shqiptarëve me partnerët ndërkombëtarë,euroatlantikë, amerikanë, turq, kinezë, rusë,bullgarë; çfarë doni t’i ktheni ato në tokë zero. Kyështë Sali Berisha dhe sot që flasim duhet tëkuptojmë se këto 65 ditë dhe 8 minuta më pak janëminuta të vlefshme për qytetarët shqiptarë tëdëgjojnë programet tona politike dhe jo të merrensot me atë çka nuk duhet të kishte më diskutim përqytetarët.

Procesi zgjedhor duhet të ishte i lirë për tëprodhuar një frymë tjetër në Shqipëri, frymë, të cilënne po përpiqemi ta kultivojmë, ndërsa ju çdo ditë popërpiqeni ta rrënoni, qoftë dhe me patentë.

Jozefina Topalli - Pa procedurë. Projektligji“Për dhënien në përdorim të truallit institucionevearsimore shëndetësore dhe të përkujdesjesshoqërore”.

Zoti Konomi, urdhëroni!Nuk do të flasë zoti Konomi.(I drejtohet deputetit Bejtja.)Nuk je ti kryetar Kuvendi. Ma kujtove ti, Bejtja

që të kemi falur e s’të kemi dënuar herën tjetër, sekanë qenë pamjet më të dhunshme. Kam thënë:“Mos ta dënojmë këtë burrë. Lëreni të fejohet!”Prandaj mbaje mend që të kemi falur, edhe pse kapamje shumë të rënda. Duhej të dënoheshe përgjestet që ke bërë.

Urdhëroni, zoti Ruçi!Gramoz Ruçi – Ju jeni Kryetarja e parlamentit

dhe e keni kategorikisht të ndaluar të intimidonideputetët e opozitës këtu, t’u bëni shantazhe dhepresion, t’u prisni fjalën dhe t’u thoni pse dhe siduhet të flasin.

Zonjë e nderuar, morën fjalën këtu 5-6 kolegë.Zonjës Dade ia preve fjalën, sepse s’është gjasmebrenda rendit të ditës. Se çfarë flet dhe si fletdeputeti, është në të drejtën e tij kushtetuese.Megjithatë, deputetët socialistë ishin të gjithë brendaRregullores, sepse po flasin për patentën europiane.A ka patentë më të mirë europiane, që pushteti nëShqipëri nuk merret me votë të lirë, të ndershmedhe demokratike? A ka diskutim më të mirë përpatentën europiane, kur pushteti në Shqipëri nukmbahet me votë? A ka diskutim më të mirë për tëtrajtuar problemin në këtë seancë, pas një seancetjetër, kur është vrarë në thelb besimi i shqiptarëvete vota e lirë, që është patenta kryesore europiane?A ka diskutim më të mirë për temën dhe problemin,

Viti 2013

204


kur 3 ditë më parë u vra pavarësia e institucionit tëzgjedhjeve, KQZ-ja? A ka diskutim më të mirë përpatentën europiane, se këta janë deklaruar, sezbatojnë Kushtetutën dhe ligjet e vendit, kurse nëvendin tonë shkelet Kushtetuta dhe ligji. Këtë pongrenë deputetët e PS-së dhe të opozitës. A kapatentë europiane më të mirë, pasi këtij vendi imungon shumëçka, por mbi të gjitha i mungonparlamentarizmi, me gjithë këto intimidime dheshantazhe që bëni ju, me gjithë këtë zhargon qëpërdoret në sallë? A ka patentë më të mirë europianese ky vend nuk vuan nga mungesa e ligjit, por ngamoszbatimi dhe pandëshkueshmëria e tij. Vuansepse ky vend nuk ka pushtetarë, por sundimtarë.A ka më keq?

Në cilin parlament të Europës do të gjejenjë kryetar parlamenti, t’i thotë opozitës: “Do të iknipër lesh!”? Cila spikere e Parlamentit të Europësdemokratike me këtë patentë europiane do tathoshte? Po, ju do ikni për lesh! Do ikni, se në këtëvend drejtësia blihet; do ikni se në këtë vendshëndetësia blihet; do ikni se shërbimi arsimor nëkëtë vend blihet; do ikni se në këtë vend fermeri dhemësuesi shqiptar e blejnë vendin e punës. Edhepunëtori shqiptar. Do ikni, se s’ka pavarësi tëinstitucioneve kushtetuese, se s’ka votë të lirë. Dotë ikni, se s’ka institucione të pavarura. Do të ikni,se e kini lënë Shqipërinë, në ditën e fundit të ikjes,në vendin e parë në Europë për korrupsion. Do tëikni, se kriminaliteti në këtë vend është dyfishuar.Kjo është patenta europiane që kërkon opozita.Prandaj ne nuk mund të fshihemi pas gishtit, sikurs’ka ndodhur gjë në këtë sallë. Ka ndodhur një hatae madhe. Nuk është problemi maxhorancë-opozitë.Edhe sikur të ishit maxhorancë, sot e kësaj diteme vjedhjen e votave të 2009-s nuk jeni maxhorancë,sepse keni ardhur me vota të vjedhura. Doni përsëritë përsërisni të njëjtën gjë. Ky nuk është problemmaxhorance dhe opozite, por është problem istandardit demokratik, që po na turpëroni paraEuropës, po na turpëroni si vend i NATO-s, po nadiskreditoni dhe po na prishni me partnerët tanëamerikanë dhe europianë. Dhe ju thoni: “Do ikni përlesh!”.

Çfarë po bëhet në këtë vend? Jemi dy muaj parazgjedhjeve. Institucioni kryesor i zgjedhjeve ështënë krizë totale dhe inekzistent, ndërsa ju thoni sekanë vdekur dy. Cili ka vdekur? Ka vdekur politika,ka vdekur parlamentarizmi, ka vdekur besimi ishqiptarëve te vota e lirë. Këtu nuk është për tëqarë, por për të vënë ulërimën, fort madje.

Si nuk ju vjen turp para këtij vendi? Dhe mëdërgoni shkresën, ku thoni: “Zoti Ruçi, plotësobrenda 24 orëve vendet!”. Cilat vende? Të atijinstitucioni që e përdhosët? Të atij institucioni që ekeni marrë peng? Të atij institucioni që ne e bëmëtë depolitizuar dhe ju e politizuat me veprimin dheaktin që kryet? Të atij institucioni me të cilin po uthoni shqiptarëve: ju votoni, se ne do t’i numërojmë?Për cilin institucion flasim? Për cilat zgjedhje flasim?Dhe na flisni për maxhorancë dhe opozitë? Ku jenimaxhorancë ju? Maxhoranca është populli.

I keni mbledhur shifrat të shihni ku jeni? Jeniopozitë me shifrat e popullit, në qoftë se flisni nëemër të popullit. Këtu bëhet fjalë që as të kenishumicën, as ne të kemi shumicën, po të kemiinstitucione të besueshme dhe garante të votës sëlirë të shqiptarëve.

Prandaj, kryefjala e deputetëve të opozitës sot,tërë ditën e tërë natën, do të jenë vetëm këtoprobleme që unë parashtrova. Prandaj kërkoj nga juqë të lejoni deputetët të shprehin mendimet e tyre.

Jozefina Topalli - Kuvendi i Shqipërisëfunksionon me Rregullore. Deputetët e opozitëskanë të drejtë të trajtojnë çdo shqetësim në pikën ediskutimeve jashtë rendit të ditës. Bëjeni listën dheata kanë të drejtë të flasin për çfarë të dëshirojnë!

Rendin e sotëm të ditës nuk e kam bërë unë,nuk e kam miratuar unë, është miratuar mekonsensus nga të gjitha palët. Respektoni votën tuaj!Respektoni Rregulloren, respektoni ligjin, respektoniKushtetutën! Sillni emrat për të diskutuar përçështjet që ju i keni prioritare, në pikën e diskutimevejashtë rendit të ditës, dhe do të merrni fjalën, siç ekeni marrë përherë, edhe në respekt të Rregullores.

Zoti Patozi, keni fjalën.Astrit Patozi - Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë,Së pari, do t’ju kërkoj ndjesë që nuk do të flas

për ligjin që është në rendin e ditës, por nuk besojse deputetët e PS-së do t’i kërkojnë Jozefinës tëmë ndërpresë fjalën për këtë arsye.

Kuvendi nuk ka mbajtur ndonjëherë zi përshkarkimin e një funksionari, aq më pak të njëanëtari të KQZ-së. Janë liruar dhe shkarkuarfunksionarë shumë më të fuqishëm, shumë më tërëndësishëm se Ilirian Muho dhe Parlamenti nuk eka kthyer kokën pas. Unë bie shumë dakord meata që thonë se politikanët nuk merren me tëshkuarën, por shohin drejt së ardhmes. Me tëshkuarën merren historianët, madje edhe arkeologët,po të doni.

205


Po me sa duket kjo është pasoja e parë plothumor e krushqisë së re të 1 prillit. Dy anëtarët epropozuar nga PS-ja në KQZ nuk e mbajtën dotlajmin e shkarkimit të kolegut të tyre të LSI-së dheikën, të atij që një muaj më parë ishte “paterica eBerishës” dhe që shëtiste me bllok në dorë, të atijqë “vidhte zgjedhjet për të vjedhur Shqipërinë”.

Dje i thatë çdo shqiptari dhe partnerindërkombëtar arsyen e qartë se përse Ilirian Muhonuk mund të qëndronte asnjë ditë në KQZ, edhesikur të mos e kishte atë problemin me dekretin eMoisiut, sepse anëtarët e KQZ-së, përfaqësues tëopozitës, u sollën si militantë të thekur partie, qëkur Edi Rama thotë “Bajonetë shpo!”, hidhen nësulm, kur u jep komandën “Qetësohu!”, ata tërhiqen.Tani s’ka më asnjë dilemë: Edi Rama do të prishëzgjedhjet.

Pikërisht ai trimi që deklaronte para pak ditëshse edhe në shtëpinë e vet po t’i numëronte votatSaliu, nuk do ta shmangte dot fitoren e madhe tëopozitës, sepse tani i bie që fitoren dhe humbjen ezgjedhjeve e përcaktuaka vetëm një komisioner nëKQZ, sepse, me sa duket, kjo paska qenë edhearsyeja më e fortë e lidhjes së aleancës së 1 prillit.

Por çfarëdo vendimi që të marrë Edi Ramazgjedhjet do të mbahen, sepse ato janë e drejtakushtetuese e shqiptarëve, të cilët një herë në katërvjet dhe në datën e caktuar nga Presidenti ftohen tëvotojnë qeverinë e tyre të re. Ajo që për shqiptarëtështë një e drejtë, për Edi Ramën dhe për PS-nëdhe për këdo tjetër prej nesh është detyrimkushtetues.

Duke tentuar bllokimin e KQZ-së Edi Rama po ishmanget detyrimit të tij kushtetues. Por cilido qoftëvendimi i tij, ligjet e vendit e garantojnë vijimin eprocesit dhe mbajtjen e zgjedhjeve. Zgjedhjet do tëmbahen dhe ato do të jenë të lira e të ndershme përaq sa i takon kësaj maxhorance, sepse i tillë ështëedhe synimi i saj. Zgjedhjet do të mbahen dhe atodo t’i fitojë PD-ja për një mijë arsye, përfshirë këtuedhe këtë debat të panevojshëm dhe zhgënjyes.

Zëvendësimi i një anëtari të KQZ-së nuk ështëdhe nuk mund të jetë një çështje mes PD-së dheLSI-së. Ç’patëm për të thënë e ndarë, e bëmë, pasvendimit që u mor në sovranitet të plotë nga ish-aleatja jonë, e cila kaloi me dëshirën e saj nëopozitë, por edhe sepse për shkak të përmasavedhe traditës 22-vjeçare, ne betejën reale e kemi mePS-në. Duam apo s’duam, ajo është rivalja dhekundërshtarja jonë politike.

Ndërkohë, ky nuk është një debat mes PD-së

dhe PS-së. E para, sepse është shumë shpejt dhene nuk e kemi me ngut. Përgjigjen e vërtetë kemindërmend t’jua japim të plotë dhe të merituar më 23qershor, ditën e ballafaqimit final, por edhe sepsePS-së dhe opozitës në tërësi nuk po i cenohet asnjëqime e përfaqësimit të saj, sepse para dhe pas 1prillit ka të njëjtët përfaqësues të propozuar nga vetëajo në KQZ dhe në çdo institucion tjetër, shumica etë cilëve janë votuar edhe prej nesh, duke përfshirëedhe dy të dorëhequrit e djeshëm që presim t’izëvendësojë sipas ligjit.

Sigurisht, nuk është dhe nuk mund të ishte njëçështje mes PD-së dhe ish-anëtarit të KQZ-së,Ilirian Muho, për të cilin, dihet dhe pranohetbotërisht, kemi votuar një herë kur na e propozuanaleatët tanë si të besuarin e tyre dhe të aftëprofesionalisht, e votuam pa u menduar dy herë.Rasti e solli që dolën fakte të reja, sipas të cilaveanëtari i KQZ-së nuk e paska merituar asnjë ditëvotën tonë konsensuale. Pra, është e kotë që ai tëkonsiderohet ende si bir i ligjit, jo vetëm për faktinse partia që e propozoi ka ndryshuar kursin, ngamaxhorancë në opozitë, por mbi të gjitha se që ditëne parë të emërimit zoti Muho kishte qenë nëkundërshtim flagrant me një nga nenet e KoditZgjedhor, si i shkarkuar nga një detyrë erëndësishme shtetërore me dekret të PresidentitMoisiu.

Por çfarë ishte atëherë nisma jonë? Thjesht dhevetëm një akt legjitim për të garantuar integritetin enjë procesi zgjedhor korrekt. Ne jemi të përcaktuardhe të vendosur për zgjedhje të lira dhe të ndershme.PD-ja dhe kjo maxhorancë e ka detyrim kushtetues,ligjor, por edhe moral që të mbrojë dhe shpëtojëprocesin nga çdo kërcënim dhe ne ishim përballënjë kërcënimi. Le ta themi hapur, jo thjesht për shkaktë ngazëllimit të vetëm që pati shpallja e aleancëssë re mes PS-së dhe LSI-së, por dhe deklarimitnaiv e po aq djallëzor se tani i pushtuam komisionete zgjedhjeve dhe mbaruam punë me 23 qershorin,sepse çdo reagim tjetër ju e dini se si ka qenë.

Ne, të nderuar kolegë, të nderuar qytetarë tëkëtij vendi, nuk e linim dot procesin në mëshirën eIlirian Muhos, Edi Ramës, PS-së, LSI-së apo kujtdotjetër, që po t’u tekej, dhe kjo mund të ndodhte farelehtë në rrethanat e krijuara, mund ta rikthenin vitine mbrapshtë 2000 kur PD-ja përfaqësohej me vetëmnjë ose dy anëtarë, që nga KQZ-ja e deri nëkomisionin më të vogël. Për pasojë, vetëm zgjedhjetë lira dhe korrekte nuk mund të kishte. Ajo që bëmëtë hënën ishte në respekt të frymës dhe germës së

Viti 2013

206


kodit, në respekt të marrëveshjeve politike dhe tëprecedentëve të vendosur, të paktën që nga viti 2003e deri më sot.

Duke rikthyer ligjshmërinë në KQZ ne nuk bëmëasgjë tjetër veçse garantuam paritetin e palëve nëadministrimin e zgjedhjeve. Për këtë është rënëdakord këtu e 10 vjet të shkuara, janë votuar trekode zgjedhore njëri pas tjetrit dhe një palëndryshime kushtetuese, herë me dëshirën dhe herëpa dëshirën e LSI-së, por gjithmonë me vullnetin eplotë dhe sovran të PD-së dhe të PS-së që KQZ-jatë jetë e balancuar 4 me 3 dhe që në të gjitha nivelete tjera përfaqësimi të jetë i balancuar 50% me 50%.Kaq kërkuam, sepse kaq na takon edhe ne, edheopozitës. Të tjerat janë fjalë pa lidhje.

Por përtej frymës dhe germës së kodit, gjithçkaështë edhe brenda një logjike politike. Ky debat nukdo të ishte konsumuar në rast se do të kishteluajalitet. Mirëpo në këto raste, për fat të keq, normëe sjelljes dhe komunikimit mes palëve në Shqipëriose mungon fare, ose është ekzotike. Normalisht,Ilirian Muho duhet të kishte dhënë dorëheqjen edhepa e pasur fare atë cenin e dekretit të Moisiut, sepseshumëkujt mund t’i falet mungesa e informacionit,por ai vetë nuk mund të thoshte se e kishte harruarshkarkimin me ceremoni disa vjet më parë.Komisioneri i KQZ-së duhej të kishte ikur bashkëme ministrat, zëvendësministrat, prefektët e çdopërfaqësues tjetër i LSI-së që në datën 1 prill, ditëne shpalljes së krushqisë së madhe.

Me sa di unë një gjë të tillë nuk e kishin bërë aszëvendësministrat, të cilët u shkarkuan më vonëme vendim qeverie. Kjo nuk është një histori për t’ukrenuar për një parti serioze politike, sepse nukmund të jesh në të njëjtën kohë edhe nëmaxhorancë, edhe në opozitë. Kur vendose lirishtpër të kalura në pakicë, duhet të mendosh edhepasojat e konsekuencat që vijnë prej këtij vendimi,të cilat mund të mos jenë fundi i botës, por janëgjithmonë të lidhura me disa përgjegjësi që duhenmbajtur.

Së dyti, opozita në një shtet demokratik nukmund të bëhet maxhorancë pa zgjedhje. Akrobacitëdhe kombinacionet e ulëta nuk ndihmojnë, por edhenuk pinë ujë në finale, sepse PD-ja dhe aleatët esaj nuk është kot përballë jush. Le të presim 23qershorit, le të ballafaqojmë forcat dhe alternativat,pastaj ta rishkruajmë historinë ku secili të marrëatë që i përket, por duhet të bëjmë një herë zgjedhjet.

Ç’është kjo opozitë kaq e fortë, siç thotë EdiRama, që nuk dashka të fitojë me vota por me

komisione zgjedhore. Nuk mund të ndodhë që tëjesh në opozitë dhe njëkohësisht të kesh shumicënnë institucione, sepse përndryshe duhet të kishimndërruar rolet. E provuat 10 ditë për të ashtuquajturënqeveri teknike, një përpjekje e qartë antishtet e EdiRamës, për të mos pritur 23 qershorin, dhe e morëtpërgjigjen.

Në fakt, padurimi i tij është emblematik, i tillëishte edhe 21 janari, që nga zanafilla e idesë sëdemonstratës e deri te realizimi i skenarit tëdhunshëm para godinës së qeverisë. Për të arriturnë këtë përfundim nuk ka nevojë që të jesh historianose arkeolog. Edhe për atë e morët faturën vetëmdisa muaj më vonë, në zgjedhjet e majit 2011.Sigurisht ju mund të thoni se atëherë kishim“patericën”, por numrat flasin ndryshe, dilni mangëtsido që ta vërtisni historinë.

Tani mos na detyroni që t’jua tregojmë çdo javëse jeni dhe do të mbeteni opozitë, sepse kjo nukështë normale, nuk është serioze.

Argumenti kryesor që përdor opozita e rindërtuarpër t’u kapur pas ish-anëtarit të KQZ-së është se aipas zgjedhjes nuk paska asnjë lidhje me partitëpolitike, sepse ai iu bindka vetëm ligjit, në këtë rastKodit Zgjedhor. Sipas kësaj logjike ne mund tëkishim mbajtur në qeveri edhe ministrat,zëvendësministrat, prefektët e LSI-së, sepse edheata e kanë një ligj përpara. A mund të ndodhë kjo?

Ilirian Muho nuk doli nga hiçi dhe u ngjit në kryetë KQZ-së, por shkoi atje si përfaqësues i LSI-së,asokohe në maxhorancë. Ai nuk u votua se kishtemerita apo aftësi të veçanta për të administruarzgjedhjet, por se ishte propozuar nga një parti ecaktuar politike, dhe kjo vlen njësoj për të gjithëanëtarët e tjerë. A e patë se ç’marrëdhënie kishinme ligjin dy ish-anëtarët e KQZ-së, që u larguannjëri pas tjetrit pas një urdhri të qartë politik? Dhanëdorëheqje dhe ranë si heronj në krye të detyrës sadëgjuan fishkëllimën e Edi Ramës.

Tani ka një argument më shumë pse Ilirian Muhoduhej të kishte dhënë dorëheqjen njësoj si ministrate LSI-së, ndonëse nuk i jam sigurt nëse një gjë etillë ka ndodhur edhe më këta të fundit. Përveç zotitVasili që u largua vullnetarisht nga Bashkia i Tiranës,nuk kam dëgjuar që ndonjë ish-zyrtar tjetër i lartë iLSI-së të ketë dhënë dorëheqjen. Madje edhe nëkëtë sallë kemi ende një nënkryetar Kuvendi tepër,sepse duhet të bëjë zgjedhjen, ose të dorëzojëdetyrën, ose të deklarohet maxhorancë, të dyja nukshkojnë. Të paktën deri në seancën e shkuar kur ubë debati ishte nënkryetar i këtij Kuvendi, por kjo

207


nuk ka shumë rëndësi, nuk është kjo temë e debatit.Mendoj se ka edhe një arsye tjetër pse Edi

Rama dhe njerëzit e tij janë të pabesueshëm, sepsetë gjithë e mbajnë mend se si i shiti ai të gjithëkomisionerët e PS-së pas zgjedhjeve të vitit 2009,ndaj nuk i shkon shumë sot të hidhet përpjetë përnjë komisionet të LSI-së. Por le të bëjë ç’të dojë,para dhe pas zgjedhjeve, në gjetjen e pretekstevepër të kontestuar rezultatin, gjithmonë pas humbjesqë e pret. Jemi sa të përkushtuar për zgjedhjet mestandarde, aq edhe të pandjeshëm nga alibitë emundshme të zotit Rama.

Pavarësisht vendimeve që do të marrë Edi Ramapër të prishur procesin, zgjedhjet janë të garantuara,zgjedhjet do të mbahen. Ato do të jenë të lira e tëndershme dhe do të fitohen nga ata që nuk i trembenbetejës, nga PD-ja. Kushtetuta dhe ligjet e vendit ikanë të përcaktuara mekanizmat e mbrojtjes sëprocesit, ndaj edhe ju ftoj sinqerisht që të mos tadramatizoni kot situatën, sepse kjo nuk është asgjëpërpara asaj që do t’ju rezervojmë më 23 qershorit.

Sa për anëtarin e KQZ-së, që i takuaka, sipasjush, LSI-së, mos u shqetësoni fare, jemi plotësishtdakord, silleni po të doni në seancën e ardhshmedhe ne jemi gati ta votojmë, por le të vijë siç i takon,si përfaqësues i opozitës së re të rindërtuar, sepsene e respektojmë gjithmonë opozitën. Në fillim erespektojmë, pastaj e mundim. Kështu ka ndodhurgjithmonë, kështu do të ndodhë edhe më 23 qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Zoti Ruçi.Gramoz Ruçi - Nuk kisha ndërmend ta merrja

fjalën, pasi ndërhyra një herë për procedurë, porduke dëgjuar zotin Patozi, dua t’i them:

Zoti Patozi, i dëgjova me vëmendje të gjitha atoqë thatë sot dhe, pavarësisht se je kundërshtari impolitik, ndoshta do të replikoja në seancën e kaluarme ju. Këto që thatë sot kishin vlerën e tyre përseancën e kaluar. Sot e kemi kaluar atë seancë.

Pyetja që shtrohet është: Me vendimin që morëtnë seancën e kaluar, e forcuat apo e shkatërruatinstitucionin e administrimit të zgjedhjeve? Ky ështëproblemi. Sot shqiptarët dhe ndërkombëtarët dinëse me vendimin që keni marrë radhën e kaluar jovetëm që s’e keni forcuar, por e keni shkatërruar.Për këtë duhet të jepni një shpjegim dhe njëpërgjigje. Nuk e dhatë.

E dyta, me vendim që morët radhën e kaluar, eforcuat apo e vratë besimin e zgjedhësve shqiptarëte vota e lirë? E keni vrarë besimin e zgjedhësveshqiptarë. Për këtë duhet të jepni një shpjegim.

E treta, me veprimin që bëtë e forcuat besimine shtetit shqiptar te partnerët ndërkombëtarë, apoe turpëruat shtetin shqiptar tek ata? E turpëruat.

E katërta, me veprimin që bëtë hodhët një hap,bëtë ndonjë kilometër më tutje në rrugën eShqipërisë drejt BE-së, apo e kompromentuat rrugëne saj drejt BE-së? E kompromentuat.

E pesta, me vendimin që morët radhën e kaluare kompromentuat apo e forcuat besueshmërinë eShqipërisë si anëtare e NATO-s? E kenikompromentuar jashtëzakonisht rëndë, i nderuar.

Këtu në seancën e kaluar, në atë lozhë atje,erdhi pothuajse i gjithë trupi diplomatik i ambasadëssë SHBA-ve, si partner strategjik i Shqipërisë.

Me këtë që ndodhi, me këtë kundërvënie që ibëtë rekomandimeve informale dhe publik einstitucionale, krijuat një përplasje dhe një plasaritjeme aleatin tonë strategjik, apo jo? Ky ështëshqetësimi që duhet të ketë Parlamenti.

Unë jua thashë edhe tri ditë më parë dhe po juathem prapë sot: Keni shkelur vijën e kuqe të atyrestandardeve për të cilat as BE-ja nuk na toleron,Departamenti i Shtetit nuk na toleron. Keni vrarëbesueshmërinë e votuesve shqiptarë te zbatimi iKushtetutës dhe i ligjit. Keni vrarë besimin eshqiptarëve te besueshmëria e institucioneve tëpavarura dhe aq më tepër te institucioni iadministrimit të zgjedhjeve.

Ky është problemi dhe shqetësimi dhe ne nukmund të bëjmë sikur s’jemi në këtë vend, sikur jemiUFO. Qytetarët mendojnë tjetër gjë, partnerët tanëndërkombëtarë mendojnë tjetër gjë dhe nemendojmë tjetër gjë. Jo, zotërinj! Ne jemi këtu, edhenë këtë seancë, për t’u bërë përsëri apel, seasnjëherë nuk është vonë, për qetësi, për maturi,për t’u korrigjuar edhe kur gabohesh. I fortë, i mençur,burrë shteti është ai që di të korrigjojë gabimet dhejo të thellohet në gabime.

Prandaj jemi në këtë pikë. Ka humbur dhe ështëshkatërruar besimi i institucionit të administrimit tëzgjedhjeve. Rivendoseni atë! Si? Gjeni rrugët. Kyështë problemi. Kjo është përgjigja që ka opozita.Ky është thelbi i atij vendimi të padrejtë,antikushtetues dhe antiligjor që bëtë radhën e parë,ky është thelbi i dy intelektualëve që s’kanë asnjëlloj lidhjeje me PS-së, por duke zbatuar pikërishtpavarësinë politike partiake, ne i zgjodhëm dhe atame koshiencën e tyre e bënë publik qëndrimin etyre.

Si ata nuk mendojnë pak dhe ata janë dikush,janë truri i këtij vendi, ndoshta janë më të mirë e më

Viti 2013

208


të zgjuar se sa ne që jemi këtu, dhe të mosmendojmë se jemi mbi ta dhe jemi gjithçka.Dorëheqja e tyre është një leksion për të gjithë nepolitikanët dhe deputetët shqiptarë. Ne duhet tëskuqemi, duhet të na vijë turp. Ata shkuan atje selexuan Kushtetutën e vendit, shkuan atje se kishinbesueshmëri dhe profesionalizëm për të zbatuar ligjindhe vetëm ligjin, kurse ju u thatë: “ka ligj, po ka dheMaliq”. Jo, ata nuk janë dakord të zbatojnë porosinëe Maliqit. Ata janë dakord të zbatojnë ligjin dhe janëpërfaqësues të ligjit.

Ky është thelbi dhe të gjitha të tjerat që themisot janë zero me xhufkë. Prandaj të mos fshihemipas gishtit, t’i qëndrojmë problemit në kokë dhe gjeniqetësinë e maturinë përkatëse për të korrigjuar, përtë zhbërë atë që bëtë tri ditë më parë.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Kalojmë te ligji “Për dhënien

në përdorim të truallit institucioneve arsimore,shëndetësore dhe të përkujdesjes shoqërore”.

Po, zoti Konomi.Edison Konomi - Të jeni sigurt se zgjedhjet do

të bëhen, të jeni të sigurt se zgjedhje do të ketë, tëjeni të sigurt se edhe sikur ta merrni KQZ-në nëoborrin tuaj, PS-ja do të fitojë.

Jozefina Topalli - Po lexon deklaratën eRamës? Thuaj më mirë fjalët e tua.

Edison Konomi - Çdo qytetar i interesuar përkëtë çështje, të jetë i sigurt se përgjigjen do ta merrninë datën 23 qershor.

Për sa i përket projektligjit “Për dhënien nëpërdorim të truallit të institucioneve arsimore,shëndetësore dhe të përkujdesjes shoqërore”,personalisht do të desha të shprehesha pro nëparim, nëse përfituesit nga ky ligj do të ishininstitucionet publike si shkolla, çerdhe, kopshte apotë tjera. Por si mund të jemi pro për të dhënë pronapublike për 1 euro, kur ju jeni shumë larg plotësimittë një detyrimi që keni deklaruar, atë të kompensimittë ish-pronarëve.

Të nderuar kolegë, sot do të donim të diskutonimpër ligjet në rendin e ditës, por a është e mundur tëvazhdojmë të diskutojmë ligje të cilat, për fat të keq,shpeshherë mbeten thjesht në letër. Këtu mund tëvazhdojmë të diskutojmë për konventa, për ligje përtaksat, të cilat në të vërtetë janë të rëndësishmepër vendin, por a mund ta bëjmë këtë kaq normalishtkur në vend po shkatërrohen edhe ato pakinstitucione të pavarura, kur ju të vetmen mënyrëdiskutimi keni forcën e kartonit, pasi është e vetmjaqë ju ka mbetur.

Ju, me votën delegjitimuat të vetmin institucionqë është përgjegjës për mbarëvajtjen normale tëprocesit zgjedhor. Këtë do të doja ta lidhja edhe menismën tuaj “Shqipëria 1 euro”, siç është i tillë edheprojektligji i sotëm. Por kur ju shkatërroni me kaqlehtësi këto institucione, kush i siguron këtasipërmarrës privatë që nisma “Shqipëria 1 euro”nesër nuk do të kthehet në nismën “Shqipëria 1milion euro”, pasi është një çështje që e kemi provuarshumë shpesh?

Vendimi juaj për të shkatërruar KQZ-në na kavënë jo vetëm ne si opozitë, në një pozitë shumë tëvështirë, por të gjitha institucionet shqiptare, pasikeni rrezikuar edhe atë pak kredibilitet që ne kemipasur me partnerët tanë ndërkombëtarë, të cilët këtoditë kanë qenë mjaft të qartë në pozicionin e tyrenë lidhje me këtë çështje.

Ne jemi të vendosur për t’i dhënë funksionin dhelegjitimitetin e duhur institucionit të KQZ-së apo çdoinstitucioni tjetër të pavarur në vend. Ne jemi për tëkrijuar një shtet ligjor dhe jo për të përdorur shtetinpër të mbajtur pushtetin.

Të gjitha ata që na dëgjojnë duhet të dinë se ajoqë po diskutohet sot nuk është çështje emrash,por ka bëjë me ligjshmërinë e institucionit të KQZ-së, që duhet të funksionojë si i pavarur.

Ne pretendojmë se këto ditë jemi më pranëEvropës se kurrë, por të jeni të sigurt që pasraporteve të fundit jemi shumë pranë Bangladeshitsesa Evropës, sepse të hysh në Evropë duhet tërespektosh institucionet, duhet të respektoshvendimmarrjen, aq më tepër kur vendimmarrjet janëtë këtij Parlamenti.

Ju nuk keni bërë asgjë tjetër veçse vlerësuatstatusin e një anëtari të KQZ-së me 71 votadeputetësh, 74 për fat të keq. Kjo është mënyrajuaj e të bërit parlamentarizëm, marrim vota këtej,marrim vota andej dhe arrijmë qëllimin.

Edhe një herë do të përsërisja atë që thashëpak më parë, ne mund të vazhdojmë të diskutojmëgjithë ditën për konventa, për ligje taksash, për t’iulur apo për t’i falur penalitetet apo çdo gjë tjetër qëkeni propozuar në Komisionin e Ekonomisë një ditëmë parë, por mendoj se është shumë e rëndësishmetë diskutojmë për institucionet tona të pavarura, pasijanë ato fytyra e vërtetë e këtij vendi dhe e këtijshteti.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Fjalën e ka Ilir Bejtja. Të

përgatitet Adriana Gjonaj.Ilir Bejtja - Zonja Kryetare,

209


Faleminderit shumë që ke hallin e krushqisësime, që ma ke falur këtë herë që ata mos ta prishinkrushqinë me mua! Meqë jam beqar dhe ke hall sedo të mbetem pa martuar se kam ngritur tonin ndajnjë renegati!

Ti duhet të jesh shumë më e kënaqur dhe t’ivlerësosh të gjithë ata deputetë që, në mënyrëshumë të drejtë, shumë legjitime, atij zotërisë dhetë tjerëve u kërkuan veçse votën e 30-50-60 mijësocialistëve në terren, të cilët, po të kishin qenëkëtu, do të kishin pasur një sjellje akoma mëdinjitoze sesa jona dhe do të kishin ditur t’i merrninme të mirë ata zotërinj. Në qoftë se mendon se unëjam bërë pishman për çfarë mund të kem thënë atëditë, të jesh e sigurt se fjalorin nuk e kam prishur,por i kam kërkuar zotërisë që të japë votën përsocialistët dhe të mos e japë votën për Berishën.Të mos e iludojë atë zotëri që ka maxhorancë, sepsenuk ka maxhorancë. Në qoftë se ti mendon se muamë vë në siklet se më ka nxjerrë televizori duke ibërtitur dikujt që është renegat, është turpi i këtijparlamenti, e ke shumë gabim. Unë jam shumëkrenar. Shqiptarët dhe ti duhet të krenoheni që kaende njerëz me dinjitet dhe integritet në këtëParlament dhe në këtë vend, të cilët nuk e shkelinbukën që hanë dhe nuk e hanë turpin me dhëmbë,siç e ha ti.

Mos kujto se mund të më bësh mua të ndihemnë siklet. Në mënyrë absolute, ta kesh të sigurt sekudo ku unë kam shkuar në Elbasan, më kanë priturme duartrokitje, madje më kanë thënë: “Ta kishemarrë pak me të mira atë zotërinë!” Nuk është etikajonë që të godasim, të fyejmë apo të ofendojmëdikë këtu në Parlament. Ai që ka ofenduar këtëParlament është zotëria në fjalë, janë ata dyzotërinjtë e tjerë, dy renegatët, të cilët thonë: “Ekemi lidhur me besë me Sali Berishën”. Çfarë kanëlidhur me besë me Sali Berishën, votat e familjessë tyre, apo votat e shqiptarëve? Kjo është ajo qëkemi mësuar ne nga historia e burrave të shtetitshqiptar: njollat e turpit të këtij Parlamenti, të cilëtnuk duhet të rrinë as edhe një sekondë në këtësallë, që shpifin sikur edhe janë kërcënuar.

A e di ti se zotëria aty, që është edhe profesor,e nisi sherrin duke ofenduar njërin nga deputetëtme fjalor të ndyrë? Të gjithë deputetët tuaj kanëqenë prezentë këtu afër meje. Le të ngrihet DashnorSulaj dhe të thotë se Kastriot Islami nuk e ka sharëArben Çukon! Pse nuk e përjashton nga Parlamenti?Nuk ma nxë goja atë fjalë që ka thënë ai. Një rrugaçrenegat, kaq është ai.

Jozefina Topalli – Zoti Bejtja, të tërheqvëmendjen!

Ilir Bejtja – Tërhiqe sa të duash ti vëmendjen.Jozefina Topalli – Të tërheq vëmendjen për

përdorimin e fjalorit!Ilir Bejtja – Ti duhet të jesh shumë në siklet që

ai zotëria atje merr edhe fjalën në këtë Parlamentdhe guxon të zërë në gojë deputetët e PartisëSocialiste. Ta mbushë gojën me ndonjë gjë tjetër,ta përtypë dhe t’i bëjë mirë!

Jozefina Topalli – I nderuar zotëri, kjo qëmendon ti, se mund t’u mbyllësh gojën deputetëve,se nuk do të lejosh deputetët të votojnë me vullnetine tyre të lirë, është enverizëm. E para.

Ilir Bejtja – Është pikërisht ai dinjitet që SaliBerisha kërkon nga ti, kërkon nga Astrit Patozi,kërkon nga Halimi dhe nga të gjithë deputetët e vet,dhe kemi shumë respekt për atë që kërkohet. Përatë dinjitet që ata shprehin duke mbrojtur votën edemokratëve kemi shumë respekt dhe i admirojmëpër qëndrimin që mbajnë.

Jozefina Topalli – Prit, Ilir! Qetësohu!Qetësohu!

Në fakt, më vjen shumë keq që nuk të kampërjashtuar.

Ilir Bejtja – Ai ka sharë deputetin. Kush i shaudy deputetët e tjerë? Çfarë ndodhi me dy deputetëte tjerë?

Jozefina Topalli – Ilir, të tërheq vëmendjen përherë të dytë!

Ilir Bejtja – Ja ku janë ata të dy. Pyeti kush ika ofenduar?

Jozefina Topalli – Të tërheq vëmendjen përherë të tretë!

Ilir Bejtja – Nuk ke pse më tërheq vëmendjenfare, sepse më ke përmendur për këtë punë.

Zotërinjtë janë këtu të dy, le të flasin nëse i kasharë njeri. Zoti Islami po, ka sharë Arben Çukon.

Jozefina Topalli – E ndërrove tani, ë?Ilir Bejtja – Po, kështu është.Jozefina Topalli – Zoti Bejtja, unë të ndërpres

fjalën. Nuk të lejoj të kërcënosh deputetët në seancë.(Flitet nga salla pa mikrofon.)Ta jap përsëri fjalën për të folur për ligjin, por

dëgjo pak!E para, nuk e di nëse me atë gjest Edi Rama të

fut ty në listë. Ti për atë punë e ke bërë këtë gjest,por kjo nuk është çështja ime.

Në 21 vjet, në këtë Parlament, që ka kaluarmomente të vështira tensioni, nuk ka ndodhur kurrëqë të kërcënosh deputetin për të mos e lejuar të

Viti 2013

210


shprehë vullnetin dhe votën e tij të lirë. Në 21 vjetkjo nuk ka ndodhur kurrë. Kjo është hera e parë. Jue keni marrë me urdhër nga Edi Rama, keni zbatuarurdhrin e Edi Ramës. Unë nuk kam asgjë me ty,prandaj të kam falur.

E dyta, në 21 vjet nuk ka ndodhur kurrë që tëshkosh dhe të rrethosh shtëpinë e një deputeti,gruan, vajzën, djalin dhe t’i kërcënosh familjen. Dot’ju them një gjë: në kohën e diktaturës, Enver Hoxhamblidhte Frontin Demokratik dhe diskreditonte atëqë kërkonte ta quante armik, por nuk shkonte t’iarrethonte dhe kërcënonte vajzën dhe djalin. Ky nukështë vetëm enverizëm, ky është enverizëm dhenazizëm bashkë.

Së treti, sot në konferencën e shtypit, i dërguarii Departamentit të Shtetit shprehu vetëm njëshqetësim: kërcënimin që u është bërë tredeputetëve në seancë plenare për të mos i lënë tëvotonin me vullnetin e tyre të lirë. Kjo është shumëe rëndë. Kjo nuk ka ndodhur kurrë.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Do ta jap fjalën nëse flet vetëm për ligjin.Ilir Bejtja – Ta kesh të sigurt, se zotëria është

më pak i besueshëm se çdo punëtor në këtëParlament, jo se deputetët. Absolutisht, asnjëri prejnesh nuk e ka ofenduar, por vetëm i ka kërkuar qëvotën e socialistëve të mos e çonte dëm.

Jozefina Topalli – E ke kërcënuar! E kemi parëlive, me zë dhe me figurë. Turp! Nuk kishe bllok mevete ti?

Ilir Bejtja – Le të dalë këtu dhe të më thotë see kam ofenduar.

Jozefina Topalli – Ti e ke kërcënuar. U kenimarrë kartat e votimit për të mos i lënë të votojnë.Kjo është dhunë ndaj vullnetit të lirë të deputetëvenë seancë plenare. Imagjinoni çfarë mund të bëni junëse do t’i kishit komisionarët pesë me dy, siç ikërkonit në KQZ! E kuptoni?

(Flitet nga salla pa mikrofon.) Ka ndodhur diçka jashtëzakonisht e rëndë në

Parlament.Ilir Bejtja – Do dëgjosh pak, apo jo? Ti më

akuzove duke më thënë se unë e kam kërcënuardeputetin. Në mënyrë absolute nuk kam bërë asnjëkërcënim, nuk kam thënë asnjë fjalë më tepër sesavotën e socialistëve nuk mund ta çojë te SaliBerisha, dhe e ka detyrim moral ta bëjë këtë punë,sepse nuk është deputet që ka punuar si gjithë netë tjerët në zonë, por ka qenë sekretar i PartisëSocialiste për zgjedhjet, i ka menaxhuar ato dhe kafituar. Kjo është historia.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Mos t’i vijë keq asnjërit! Të përjashtohet ai i pari,

sepse ka sharë. Kaq.(Flitet nga salla pa mikrofon.)Të përjashtohet nga Parlamenti, atë të bëjnë!(Flitet nga salla pa mikrofon.)Jo, jo, nuk është e turpshme fare. Mos t’i vijë

keq asnjërit! Le të vijë ai të flasë me mua!(Flitet nga salla pa mikrofon.)Për ligjin unë refuzoj të flas në mënyrë

kategorike, por do ta mbyll me një recitim. Meqenësee kam poezinë e parë, të lutem, më lejo ta lexoj!

Atë çka zotërinjtë këtej matanë janë dukemenduar qysh prej tri ditësh, unë dua ta them mekatër vargje:

Zonja Jozefinë, zonja Jozefinë,me këtë që bën, KQZ-në që vjedh,oh, sa na kënaqe!Për gjithë këtë turp që mbi shpinë na hedh,të lutem, na lër të të puthim në faqe!Jozefina Topalli – Ti meriton tamam një patentë

budallallëku, more djalë!Zoti Koçi, urdhëroni!Ervin Koçi – Të nderuar kolegë,Projektligji “Për dhënien në përdorim të truallit

për institucionet arsimore, shëndetësore dhepërkujdeset shoqërore”, është i njëjtë me vendiminpara tre ditësh për dhënien në përdorim të KQZ-sëSali Berishës.

Ne jemi dakord për dhënien në përdorim të truallitpër institucionet shtetërore, për institucionet publike,siç jemi dakord që KQZ-ja të jetë një institucion ipavarur, të jetë një institucion kushtetues me interespublik. Ne nuk jemi dakord për dhënien në përdorimtë trojeve për institucionet arsimore, shëndetësoredhe përkujdes shoqëror për privatët, siç nuk jemidakord që KQZ-ja të jetë një institucion privat i SaliBerishës.

Ju kërkoni që nëpërmjet këtij projektligji tëprivatizoni Shqipërinë, siç privatizuat KomisioninQendror të Zgjedhjeve, por e keni të pamundur tëprivatizoni mendimin dhe opinionin qytetar që më23 qershor si një opozitë e re ju do të ktheheni nëshërbim të publikut.

Nëpërmjet këtij projektligji ju krijoni një fondparalel me fondin për kompensimin fizik të ish-pronarëve, duke u vjedhur të drejtat atyre, siç vodhëtanëtarin e KQZ-së. Ju po shkelni të drejtatkushtetuese haptazi dhe brutalisht për pronarët, siçshkelni të drejtat kushtetuese për KQZ-në duke naturpëruar përpara ndërkombëtarëve.

211


Më 23 qershor ne do t’u kthejmë të drejtat ish-pronarëve, siç do t’u kthejmë të drejtat çdo qytetarishqiptar dhe opozitës së re, siç do të kthejmë edhebesimin në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve.

Dhuna që u përdor për marrjen e institucionit tëadministrimit të zgjedhjeve jo vetëm që dëmtoidemokracinë hibride shqiptare, por komprometoirëndë edhe marrëdhëniet e Shqipërisë me botëndemokratike. Ju flisni me hipokrizi çdo ditë përintegrimin, se keni pengesë opozitën, ajo ështëarmikja e brendshme e integrimit, e dini shumë mirëqë të marrësh statusin kandidat për në BashkiminEuropian në fund të këtij viti, kemi vetëm një kusht:zgjedhje të lira dhe të ndershme. Sali Berisha kazgjedhur pushtetin e vet për të plaçkitur më tejShqipërinë, për të plaçkitur më tej ish-pronarët dhejo integrimin e Shqipërisë. Sali Berisha i mashtroitë gjithë pronarët në vitin 2005 dhe 2009, kur upërbetua në këtë sallë Parlamenti se do tëgarantonte të drejtat themelore dhe do të respektontetë drejtat e pronarëve. Por, Kryeministri në ikje nuke respektoi këtë. Ai sot ka ngelur pa pronarët qëkanë qenë votues të tij, pa të përndjekurit politikëqë kanë qenë votues të tij, ka ngelur në vetminë emadhe pa asnjë aleat serioz brenda dhe jashtëvendit, fillikat si në vitin 1997, dhe tani ka dalë nënatyrën e vet, dhunues i institucioneve të pavarura,por duke shitur edhe Shqipërinë.

Marrëzia juaj nuk na dëmton aspak në fitoren ekoalicionit tonë, sepse do t’i fitojmë zgjedhjet aqthellë, sa, edhe sikur votat t’i numërojë vetë qeveriae Saliut, largimi nga pushteti i tij është ipashmangshëm. Më 23 qershor do të keni humbjenmë të madhe në 23 vjet zgjedhje, madje më të rëndëse në zgjedhjet e vitit 1997. Furia popullore dhe votatmasive kundër tij nuk mund të ndalen nga ai regjimqë është në agoni të plotë, që do t’i japë fundsundimit të tij me votën prej rilindje shqiptare më 23qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zonja Gjonaj, të kërkoj

ndjesë se të ngatërrova radhën, urdhëroni!Adriana Gjonaj – Populli me eksperiencën e

tij gjatë historisë ka nxjerrë një serë shprehjeshpopullore. Seanca e ditës së hënës dhe fillimi i kësajseance mua më kujton atë shprehjen: “Hajduti thotë:kapeni hajdutin!”

Zotërinjtë e minorancës, pra aleanca e re PS-LSI, u rrekën të anatemojnë Berishën se po përpiqettë vjedhë votat, por asnjë prej zonjave dhe zotërinjvetë nderuar që folën në seancën e kaluar apo që po

flasin sot, nuk kanë kurajë të thonë se mbrojtja eIlirjan Muhos është që të mbrojnë në në KZAZraportin katër me tre për aleancën PS-LSI, dhe në50 për qind të tjerat të jetë pesë me dy, shumicëbllokuese. Ky është fakti. Ju jeni hajdutë! Ju kenifrikë nga vota e shqiptarëve! Ju keni frikë nga fitorjae Partisë Demokratike dhe maxhorancës që ajopërfaqëson!

Zonja dhe zotërinj,Projektligji që shqyrtojmë sot mundëson

dhënien në përdorim të truallit për institucionearsimore, shëndetësore dhe të përkujdesjes sociale.Përcaktimet e këtij projektligji synojnë mbështetjene politikave të zhvillimit të vendit në fusha tëkonsideruara prioritare: arsim, shëndetësi,mbështetje sociale. Në shërbim të realizimit të këtijmisioni krijohet një fond i veçantë me troje në pronësitë shtetit, brenda vijave kufizuese të qytetit apoqendrave të banuara.

Të nderuar kolegë, burimet njerëzore tëmirëkualifikuara përbëjnë një nga pasuritë kryesoretë një vendi, një element përcaktues i potencialitinovativ të çdo shoqërie. Unë po e filloj me sisteminarsimor, sepse çështjet janë të ngjashme. Sistemiarsimor kontribuon drejtpërdrejt për arritjen ekompetencave më të reja dhe më të kualifikuara tëkërkuara nga tregu i punës për t’iu përgjigjur zhvillimitshumë të vrullshëm të teknologjive, qeveria shqiptareka qenë maksimalisht e angazhuar për zhvillimin evazhdueshëm të sistemit arsimor si domosdoshmërinë kushtet e globalizimit të tregjeve dhekonkurrencës në rritje.

Zonja dhe zotërinj, dua të sjell në vëmendjentuaj se për herë të parë me qeverisjen emaxhorancës demokratike, arsimi përcaktohet siprioritet në programin qeverisës dhe kjo shoqërohetme rritje të ndjeshme të investimeve në këto fushadhe me një sërë masash ligjore dhe strukturore;hartohen strategji kombëtare të zhvillimit dhelegjislacione moderne për të gjitha nivelet dhekategoritë ndaj sistemit arsimor për shkencën,teknologjinë dhe inovacionin; kryhen reforma tëshumta të modernizimit në arsimin e lartë dhe nëshkencë, të udhëhequra nga direktivat e zonëseuropiane për arsimin e lartë dhe kërkimin;masivizohet arsimi i lartë, duke bërë që numri istudentëve për mijë banorë, një nga më të ultit nëEuropë, të bëhet i standardit europian; vendosenstandarde të reja kombëtare për organizimin eprogrameve të studimeve; kryhen reformime tëkurrikulave të tyre; përcaktohen dhe zbatohen

Viti 2013

212


standarde të cilësisë për licencim dhe akreditiminstitucionesh dhe programesh; unifikohenprocedurat e njohjes së diplomave me normat e BE-së; mbidyfishohet numri dhe kualifikimi i lartë ipersonelit akademik.

Të gjitha këto e përafrojnë ndjeshëm sisteminshqiptar të arsimit të lartë me atë të vendeve tëzhvilluara të Europës. Reformohet sistemi i shkencësnë ndihmë të ndjeshme të cilësisë së formimit dheoptimizimit të burimeve humane, materialeinfrastrukturore dhe financiare. Me programespeciale të ekselencave shqiptare dhe brain gainqeveria shqiptare mbështet për herë të parëndjeshëm financiarisht studiuesit e talentuar përmarrje eksperience në institucionet më të vlefshmeeuropiane. Financime të tjera nxisin pjesëmarrjen estudiuesve shqiptarë në programe të rëndësishmetë kërkimit dhe inovacionit apo në programet kuadërpër kërkim të BE-së.

Gjithashtu, reforma të tjera shumë tërëndësishme legjislative, infrastrukturore ekurrikulare janë ndërmarrë edhe në sisteminparauniversitar të përgjithshëm dhe profesional; nëformimin, trajnimin dhe certifikimin e mësuesve dhenë rritjen e autonomisë shkollore. Për herë të parëmësuesit vendosen në piedestalin që meritojnë medyfishimin e pagës së tyre dhe rritjen e vazhdueshmetë saj.

Zonja dhe zotërinj, investimet në arsim përarritjen sa më të shpejtë dhe të plotë të suksesit tëtë gjithë sistemit arsimor, sidomos për rritjen ecilësisë, që është edhe objektivi më i rëndësishëm,ndjekin ndaj zhvillimeve moderne teknologjikeplotësimin e kërkesave për punësime dhe arritjen eobjektivave ekonomike e sociale, që është një ngafaktorët kyç.

Me hapjen e institucioneve të reja publike dhesidomos me inkurajimin e kapitaleve private përinvestime në arsim është zgjeruar dhe rinovuarndjeshëm infrastruktura arsimore. Në këto vite upërmirësua ndjeshëm infrastruktura në ndërtimindhe rindërtimin e mbi 1300 shkollave dhe pajisjen etyre me qindra laboratorë për gjuhët e huaja. Nëkëto vite realizohet ajo që nuk imagjinohej:teknologjitë informative dhe interneti janë tashmëkudo në çdo shkollë dhe në çdo cep të Shqipërisë.

Kolegë deputetë, nga kriza ekonomike globaleqeveritë në shumicën e vendeve europiane pomundësojnë burime suplementare që të bëjnë samë efikas sistemin e tyre arsimor, në veçanti përkërkesat në rritje të fushës. Në Europë përdorimi i

financimeve private për zhvillimin e institucionevearsimore po bëhet gjithnjë e më i rëndësishëm;financimi privat në të gjitha nivelet e shkollimit,veçanërisht në arsimin e lartë tashmë është rritur siproporcion i financimit të përgjithshëm përqindje tëGDP-ve.

Sot, globalisht, më tepër se 30% e arsimit tëlartë ofrohet nga institucione private, shifra qëshkojnë në 50-60% në shumë vende të zhvilluara.

Në mbarë botën sektori privat i arsimit ështësektori me rritjen më të shpejtë. Inkurajimi dhembështetja e arsimit privat mbetet një element irëndësishëm në mbështetje të politikës së qeverisëpër prodhimin dhe garantimin e cilësisë. Në këtëtendencë globale është i përfshirë edhe tregushqiptar i kapitaleve private dhe natyrisht rëndësi tëveçantë ka edhe thithja e kapitaleve të huaja në këtësektor.

Kolegë deputetë, në një mjedis ku sektori privatnevojitet dhe pritet të luajë një rol të madh nëinvestime të rëndësishme është roli i qeverisë që tëbëhet katalizator progresiv për këtë qëllim, gjë qëtashmë është materializuar në krijimin e një kornizetë përshtatshme qeverisëse; në politikat fiskale ligjetdhe rregullat që inkurajojnë iniciativat private, siçështë edhe projektligji që po diskutojmë. Me këtodhe incentiva të tjera qeveria shqiptare ka nxitur dhenxit dhe mbështet financimin privat në arsim si njëelement mjaft i rëndësishëm mbështetës dhekonkurrues si atij publik.

Të gjitha sa thashë më sipër vlejnë edhe përnxitjen e kapitalit privat në fushën e shëndetësisëdhe të përkrahjes sociale. Për të gjitha këto ju ftojta miratojmë projektligjin në fjalë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zonja Gjonaj!Zoti Braçe urdhëroni!Erion Braçe – Më vjen keq që ministri

kundërfirmues që bën edhe rolin ezëvendëskryeministrit... Erdhi? E korrigjoj! (Idrejtohet zotit Tafaj) Shyqyr që erdhe se nëkomision nuk na nderove. Këtu të paktën e kemikëtë privilegj.

Dua të them se tashmë jemi te një element i rinë kuadrin e ligjit të nismës që e shet Shqipërinëpër një euro. Në qoftë se deri më sot me ligje tëveçanta, një pjesë e të cilave janë miratuar edhe nëKuvend si minierat që janë dhënë me një euro, naftaqë është dhënë për një euro, prona të tjera publikejanë lëshuar me një euro, madje janë dhënë të gjithate klientë specifikisht klientë me emër dhe mbiemër.

213


Unë dhe ju i kemi konsumuar disa herë emrat dhembiemrat, zonja Topalli. Në këtë pikë jemi dakordtë dy.

Jozefina Topalli – Në koalicion jeni.Erion Braçe – Mos më detyroni t’i përmend

emrat dhe mbiemrat!Jozefina Topalli – Po rilindni!Erion Braçe – E di që ty të bëhet qejfi, kur unë

i përmend ata emra, sepse të s’postojnë vazhdimishtty nga partia.

Jozefina Topalli – Nuk kam asnjë qejf. Po fletpër një gjë që e ke marrë në gjirin tënd.

Erion Braçe – Mund t’i përmend me emra dhembiemra dhe ty nuk do të të vijë mirë, se ata nuk tëlënë të bëheshe presidente e Republikës. Por po elë me kaq.

Jozefina Topalli – Përmendi emrat, i ke nëgji. Po rilindni bashkë!

Erion Braçe – Sponsor te partia jote janë që tëgjithë.

Jozefina Topalli- Jo, zotëri, po rilindni bashkë!Përmendi emrat, se mua më bëhet qejfi. Ti e di.

Erion Braçe – Të gjithë këta janë sponsor tepartia jote që fillojnë nga minierat e Pukës epërfundojnë deri te puset e naftës në jug të vendit.Tashmë me ligj legjitimohen të gjitha pronat e lirashtetërore brenda vijës së verdhë të qyteteve që tëjepen me një euro. Natyrisht, si slogan dëm më tëmadh Shqipërisë nuk i ka bërë. Si mundet që njëburrë, që e kujton veten apo e prezanton veten sipatrioti më i madh mbi dhe paralel me Skënderbeune heronj të tjerë të këtij vendi, ta nxjerrë Shqipërinënë shitje vetëm për një euro?

Dy ditë më parë qytetarët e Pukës kishin dalëdhe protestonin pikërisht për faktin se ajo fabrikëdhe ajo minierë, që i ka mbajtur me bukë për vite evite të tëra, tashmë është dhënë për një euro tedisa privatë, të cilët nuk kanë prioritet punësimin ebanorëve të zonës. Ata jetojnë mbi pasurinë, eshikojnë me sy, janë në dijeni të asaj pasurie, pornuk përfitojnë asgjë prej saj, sepse për një euro,nga ajo pasuri përfitojnë njerëz të tjerë, klientë tëKryeministrit të vendit. Kështu është pothuajse nëçdo pjesë të territorit të vendit dhe kështu polegjitimohet edhe me këtë nismë.

Natyrisht, ne e kemi shprehur edhe në komisionse ndërtimi i një fondi me troje publike në funksiontë ndërtimit të institucioneve arsimore publike apoinstitucioneve shëndetësore publike, është një gjëqë duhet përshëndetur, por që të ndërtohet ky fond,me qëllim që disa bizneseve, që duan të hyjnë në

treg tani, t’u jepet vetëm për një euro, të paktën dyhektarë truall, brenda vijave të verdha të qytetit, kjoështë e papranueshme dhe brenda nismës“Shqipëria 1 euro”, ky është elementi themelor ipapërgjegjshmërisë së një qeverie në trajtimin epronës publike, si dhe të mbajtjes së premtimevepublike.

Zonjë, në Kuvendin e Republikës së Shqipërisëështë miratuar ligji “Për kthimin dhe kompensiminfizik të pronave të pronarëve të vjetër, pronarëvelegjitim”. Ka pasur një detyrim në atë ligj që brenda30 qershorit të vitit 2006, të ndërtohej fondi ikompensimit fizik të ish-pronarëve. Ka vetëm njëvendim të Këshillit të Ministrave, i cili shprehet sevë në dispozicion 17 mijë hektarë tokë përkompensim fizik, por nuk thuhet se cili është numrii kësaj pasurie, se në cilën zyrë është regjistruar.Dhe deri tani që flasim nuk ka asnjë proces tëkompensimit fizik të ish-pronarëve. Tani më thoninë kushtet kur nuk keni kompensuar, sipas detyrimitligjor, ata që janë pronarë realë në këtë vend, simund të ndërtoni një fond tjetër, me anë të të cilitdo të favorizoni disa biznese, duke u dhënë sipërfaqetë tëra toke për një euro dhe jo një euro për metër/katror, por 1 euro për 2 hektarë. Në cilin vend tëbotës ndodh kjo? Ku ka bërë vaki kjo gjë, që për njëeuro të jepen dy hektarë tokë për të ndërtuar njëbiznes? Po e përsëris edhe një herë tjetër, kjo ështëpapërgjegjshmëria e mënyrës së trajtimit të çdoprone publike në këtë vend; kjo ështëpapërgjegjshmëria e një qeverie; kjo ështëpapërgjegjshmëria, që buron drejtpërdrejt nga faktise kjo qeveri nuk është e interesuar fare përndëshkimin që mund t’i bëhet me votë nga të gjithëata faktorë, që duan të marrin pjesë nga pasuriapublike, nga të gjithë ata faktorë të cilët duan tëpërfitojnë atë që u është marrë dhe u është mohuarvite më parë, siç janë ish-pronarët. Kjo ështëpapërgjegjshmëria ndaj angazhimeve të marra.

E dini pse ndodh kjo? Sepse kjo qeveri nuk ilejon qytetarët e saj të zgjedhin me votë dhe të marrinme votë atë që meritojnë. Ky është problemi për tëcilin ne po diskutojmë sot: një qeveri që nuk i lejonqytetarët e saj të zgjedhin me votë të lirë, të drejtëdhe të barabartë mënyrën e qeverisjes dhe ata qëdo t’i qeverisin; një qeveri që nuk i lejon qytetarët evendit të tij të zgjedhin me votë pikërisht mënyrënse si do të qeverisen për 4 vjet. Si do të mbahenangazhimet? Natyrisht, këtë papërgjegjshmëri dotë sjellë. Ky është problemi që ne kemi me KQZ-në, zonjë. Nuk kemi asnjë lloj problemi me individët,

Viti 2013

214


që emërohen apo marrin detyra kushtetuese. Nekemi ngritur shqetësimin e madh të integritetit tëinstitucioneve zgjedhore dhe ky është problemi. Njëqeveri që e vjedh votën, që nuk e lejon votën të shkojëatje ku përzgjidhet oferta më e mirë ku përzgjidhen,njerëzit më të mirë, përzgjidhen angazhimet më tëmira, natyrisht që në papërgjegjshmëri do të bjerë.Do të përfundojë te shitja e një vendi të tërë vetëmpër një euro, vetëm për një euro.

Dua t’i pyes të gjithë kolegët që janë në këtësallë: Cili nga ju e shet pasurinë e tij për një euro?Cili nga ju ka dalë dhe ka thënë: unë këtë shtëpinuk e dua më, po e fal për një euro? Më tregonivetëm njërin, ministër apo deputet, të majtë apo tëdjathtë! Po pse kur shkojmë te Shqipëria ne e falim,si të jetë një plaçkë, që tregtohet te tregu i plaçkaveme të lirë? Cili prej vendeve rreth nesh e bën këtëgjë, sidomos me tokën me truallin? Asnjëri, sepsekanë frikë nga vota e qytetarëve. Në këtë vend nukka askush frikë nga vota e qytetarëve, sepse vota eqytetarëve vidhet, sepse Sali Berisha e vjedh votëne qytetarëve. Prandaj po e shet Shqipërinë me njëeuro, prandaj po e çon të gjithë Shqipërinë për njëeuro te klientët e tij, aq sa i gjithë ky vend nuk kamë konturet e kufijve që na kanë përcaktuar me ligj.Jo, ka konturet e njerëzve, të klientëve, që kanëngulur sinorët e tyre anembanë Shqipërisë dheanembanë pasurive të tij. Kjo ështëpapërgjegjshmëria që buron nga vjedhja e votës.Kundër kësaj jemi ne, zonjë. Prandaj po flasim përkëtë punë dhe prandaj është e lidhur me çdo akt qëmiratohet sot në Kuvendin e Shqipërisë. Vota ështënë themel të tyre. Po u cenua votën, natyrisht qëpapërgjegjshmëria këtu do të vijë, të gjithë për njëeuro do të shiteni. Siç po shisni, ashtu do t’jushesim. Qytetarët e Republikës së Shqipërisë dota bëjnë me secilin prej jush.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Vetëm një gjë dua të them: Sa herë që humb si

forcë politike, nuk mund t’i thuash forcës tjetër qënuk e merrni. Ka disa rregulla. Rezultati duhet tërespektohet.

Po, zoti Ministër, urdhëroni!Myqerem Tafaj – Së pari, dua të sqaroj se nuk

po shitet Shqipëria për një euro, zoti Braçe. Kyprojektligj sjell një praktikë që është zbatuar nëshumë vende të Europës. Nuk është vetëm njëpraktikë amerikane, por është zbatuar në shumëvende të Europës dhe synon të mbështesëinvestimet publike dhe private në tri fusha që prekin

direkt qytetarët: në arsim, në shëndetësi dhe nëpërkujdesjen shoqërore. Kjo është një praktikë ezbatuar në shumë vende të tjera dhe asnjë pronështetërore, e cila është e përfshirë në një fond tjetër,siç është ai i kompensimit, nuk mund të përfshihetnë këtë fond. Të gjitha të tjera janë spekulime.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Urdhëroni, zonja Gjermeni!Eglantina Gjermeni – Faleminderit!Në fakt, u thanë nga kolegët parafolës disa nga

arritjet e arsimit në Shqipëri, ndërkohë që, të paktën,ministri i Arsimit duhet të kërkonte ndjesë për rritjenspektakolare të abalfabetizmit në Shqipëri, që kaarritur në 15%. Këtë nuk e themi ne, por e thonëinstitucionet ndërkombëtare, edhe për dëmtiminserioz të cilësisë së arsimit të lartë, duke prodhuarvetëm diploma, madje edhe master, por të papunë,që nuk i hyjnë në punë askujt, përmes masivizimittë arsimit të lartë dhe dëmtimit serioz të cilësisë sëtij.

Parimisht, në lidhje me projektligjin që diskutohetsot, unë do të jepja votën pro, në rast se do tëmbështeteshin dhe do të stimuloheshin institucionetpublike, të cilat janë përgjegjësi e shtetit, për arsim,për shërbime shëndetësore dhe sociale. Në rast seky parlament do të funksiononte në mënyrëdemokratike, atëherë Kushtetuta dhe ligjet emiratuara do të ishin të pacenuara.

Unë do të përmend disa nga argumentet qëkolegët e Komisionit të Ekonomisë i kanë diskutuargjatë debatit në komisionin e tyre. Një ngaargumentet është fakti që në Shqipëri akoma nukështë zgjidhur çështja e pronave, e cila është kthyernë një gangrenë të shoqërisë shqiptare. Ky projektligjjo vetëm nuk i krijon hapësirë për t’u zgjidhurproblemi, por acaron më tej problemet sociale tëlidhura me të.

Argumenti tjetër është se i vendosin subjektetnë një pozicion të pabarabartë. Deri tani, institucionetë ndryshme, subjekte të ndryshme, kanë marrë nëpronësi institucione arsimore, shëndetësore aposociale dhe i kanë blerë truallet e tyre, ndërkohë qëdisa të tjerë po përfitojnë në mënyrë abuzive, me 1euro ata do të marrin truallet për këto shërbime.

E tha më parë edhe kolegu Braçe që nisma“Shqipëria 1 euro” ka rezultuar e dështuar. Në këtëmënyrë përsëritet e njëjta gjë, që tregon se vërtetështë ikje në dëshpërim.

Përqasja që ju, si qeveri e djathtë, ndiqni ndajinstitucioneve publike është vërtet diskriminuese,duke mbështetur ato private dhe duke u krijuar

215


kushte të pafavorshme institucioneve publike. Këtyreargumenteve do t’ju shtoja elementin e përqasjessuaj 8-vjeçare jo vetëm të keqqeverisjes,keqmenaxhimit, por edhe përqasjes: kapim ç’tëkapin në fund të mandatit në ikje. Kjo mund t’juduket normale juve, në një kohë, kur asnjë vendimnuk merret në favor dhe në interes të qytetarëve, nëndihmë të mirëqenies dhe të së ardhmes së tyre,në ndihmë të funksionimit të një shoqëriedemokratike në Shqipëri. Asgjë nuk na çudit më,as qytetarët shqiptarë dhe as ndërkombëtarët.

Qeverisja juaj do të ngelet në histori si njëqeverisje që jo vetëm vjedh zgjedhjet, por bëngjithçka për t’i manipuluar ato edhe sot në vitin 2013.Gjatë 8 vjetëve qeverisjeje është shkelur në mënyrëspektakolare Kushtetuta e vendit, ashtu siç edhejanë cenuar pavarësia e institucioneve, pra mungontërësisht një shtet ligjor. Këtë nuk e themi vetëmne, por e thonë me zë shumë të lartë edheinstitucionet ndërkombëtare.

Të nderuar kolegë dhe qytetarë, jemi para njëzgjedhjeje të rëndësishme sot, sigurisht edhe më23 qershor. A do të lejojmë që Shqipëria të kthehetnë një diktaturë dhe të humbasë përgjithmonëshansin për të qenë pjesë reale e BE-së, apo do tashpëtojmë demokracinë e brishtë në këtë vend? Këtëe kemi në dorë të gjithë ne. Nuk mund t’ia lëmë mënë dorë një pakice, që jo vetëm e ktheu Shqipërinëshumë vite pas, por e ndau një herë e përgjithmonënga bota e qytetëruar.

Demokracia është në rrezik, për sa kohë nëShqipëri cenohet vota e lirë, standardet demokratikedhe e ardhmja e Shqipërisë. Ju mund të jepni truallenë përdorim deri më 23 qershor, por ta dini seqytetarët shqiptarë do të japin përgjigje me votën etyre, me apo pa KQZ, do t’ju nxjerrim në opozitë.Zgjedhjet e lira dhe demokratike janë testi më i madhqë ka përpara Shqipëria. Qytetarët shqiptarë këtëherë do ta fitojnë atë. Ju, edhe këtë radhë, e humbëtshansin për ta përmbyllur qeverisjen tuaj me një aktdemokratik. Përkundrazi, e përmbyllët me një aktflagrant të shkeljes së demokracisë dhe e izoluatShqipërinë nga Europa, nga SHBA-ja dhe nga vendete zhvilluara.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zoti Marku!Mark Marku – Faleminderit, zonja Kryetare!Unë do të përqendrohem vetëm te projektligji,

sepse këtu po bëhet zakon që vetëm për projektligjetë mos diskutohet. Të gjithë bëjnë nga një tip

shkrimi, si shkrimi i “Zërit të Popullit”, i “RD-së” apoi gazetave të tjera partiake dhe nuk flitet fare përqëllimin e projektligjit. Ne, mbi të gjitha, jemi deputetëdhe duhet të kemi përgjegjësi për vendimet qëmarrim dhe për debatin që bëjmë për legjislacioninnë këtë parlament. Dëgjova kolegët deputetë qëthanë se bëhet fjalë për shitje trojesh e të tjera.

Si një person që kam 20 vjet që kontribuoj nëfushën e arsimit dhe jam pedagog në universitet,unë mendoj se ky projektligj i përgjigjet jo vetëmnevojës së universiteteve shqiptare, por të gjithësistemit arsimor shqiptar. Një nga problemet esistemit arsimor është problemi i investimeve dhe iinfrastrukturës. Ky problem zgjidhet me investimenë ndërtesa, të cilat do të duhet të ndërtohen mbinjë truall të caktuar. Shpeshherë blerja e trojeveshkon pothuajse më shumë sesa investimet qëbëhen në ndërtesa, mbi këto troje. Kështu që nëkëtë kuptim, unë e shoh këtë projektligj si njëinvestim afatgjatë në fushën e arsimit, të shkencës,kulturës, të shëndetësisë. Mendoj se është një ngainvestimet më të rëndësishme që janë bërë nëndihmë të këtyre sektorëve.

Mendoj që është një investim afatgjatë, që rritkapacitetin dhe nxit investimet në fushën e sistemitarsimor dhe shëndetësor. Me këtë projektligj, ataqë janë të interesuar që operatorët ose aktorët qëjanë në fushën jo vetëm të arsimit privat, por kemiparasysh, sepse këtu u tha se ky ligj nuk nxitinvestimet në sektorin publik. Sektori publik nuk eka këtë problem, sepse në momentin që njëinstitucion publik arsimor do të investojë, investimiështë shtetëror, kurse prona është publike dhe nukka nevojë për t’u blerë. Pra, një institucion publiknuk e blen territorin ku bën investimet e veta. Kështuqë ky projektligj zgjidh problemet e atyre operatorëvedhe të atyre aktorëve, të cilët kanë nevojë për këtëprojektligj.

E dyta, ky projektligj përmirëson kushtet në tëcilat arsimohen qytetarët shqiptarë dhe fëmijët etyre, si dhe kushtet e shërbimeve shëndetësore.Nga ky projektligj nuk përfitojnë vetëm investitorët,sepse ne kemi një lloj koncepti marksist për trajtimine investitorëve dhe të biznesmenëve, kemi idenësikur çdo biznes funksionon vetëm për të rritur fitimete atyre që administrojnë këtë biznes. Një biznesështë edhe një shërbim për publikun, është zhvillimpër ekonominë, është mirëqenie për vendin, ështëmirëqenie për ata që nuk e kanë këtë biznes. Pra,në këtë kuptim, duke ndihmuar këto biznese, qënuk janë si bizneset e tjera, por janë të llojit të

Viti 2013

216


veçantë, shpeshherë biznese jo fitimprurëse, prameqenëse janë biznese të tilla, në shumë vendeato ndihmohen me fonde publike dhe shtetërorenëpërmjet mecenatit, nëpërmjet shtetit, nëpërmjetshoqatave, shoqatave fetare, gjithmonë gjendetdikush që i ndihmon këto biznese. Kjo mënyrëinvestimi dhe ky projektligj e zgjidhin këtë problem.Pra, jep një mundësi që këto biznese të asistohendhe të ndihmohen në funksionin e tyre.

Unë mendoj që ky investim nxit edhe investimetnë zona të caktuara. Të gjithë e dimë që qytetetshqiptare janë të mbingarkuara me institucionepublike, shtetërore, arsimore, shëndetësore e tëtjera, për shkak të vetë natyrës së zhvillimit urbannë Shqipëri, ku gjithçka deri tani ka qenë epërqendruar në qendrat e qyteteve. Kjo sjellë njëmbingarkesë, por edhe një mungesë zhvillimi nëperiferi të qyteteve. Ky investim ndihmon në zhvillimine periferive të qytetit dhe të zonave ku do të bëhenkëto investime. Praktikisht, mendoj se vendosja enjë institucioni arsimor apo shëndetësor në një zonëtë caktuar përreth qytetit zhvillon edhe zonënpërreth. Nuk është thjesht investim në fushën earsimit, por është edhe investim i madh social dheekonomik. Në këtë pikëpamje, unë nuk shoh arsyenegative personalisht. I vetmi shqetësim imi, qëpraktikisht ligji e zgjidh, është tjetërsimi i pronës, ikësaj prone që jepet në përdorim, sepse këtu u folpër shitjen.

Në fakt, kjo është një pronë shtetërore publikeqë ngelet e tillë. Do të ishte një problem nëse ligjinuk do të parashikonte mostjetërsimin e kësajprone. Kjo është zgjedhur sepse ligji në mënyrëshumë të saktë dhe të qartë garanton mostjetërsimine pronës publike. Ky projektligj nuk bën gjë tjetërveçse një pronë publike e vendos në shërbim tëpublikut dhe në shërbim të disa aktorëve, të cilët ishërbejnë publikut, kështu që praktikisht e shoh sinjë projektligj shumë të rëndësishëm dhe mendojqë efektet e këtij projektligji në të ardhmen do tëjenë shumë pozitive për zhvillimin e arsimit dheshëndetësisë në Shqipëri.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Marku!Urdhëroni, zoti Baraj!Besnik Baraj – Faleminderit!Në fakt, unë dua thjesht t’i përgjigjem kolegut

tim, zotit Marku, se arsyeja është shumë e thjeshtë:ne këtu i flasim jashtë temës, ka të bëjë me faktinse ky parlament ka miratuar një mori ligjesh, por e

vërteta është që po ky parlament nuk i respektonato. I shkel dhe kjo prish pjesën më thelbësore tëfunksionit dhe të rolit të këtij parlamenti.

Nga ana tjetër dua të shprehem edhe për njëgjë për të cilën vërtet ndihem keq tani në fund tëkëtij 4-vjeçari, si deputet i këtij parlamenti dhe meqëkemi të bëjmë me institucionet arsimore, i bëjpyetjen vetes: çfarë tipari ka ky parlament? A kandonjë komponent që ka të bëjë me moralin, që katë bëjë me etikën, kur në fakt këtu vëmë re qëdrejtuesja e parlamentit e drejton këtë parlamentnë mënyrën më vulgare, jo profesionale, jodemokratike. I bëj pyetjen vetes: si është e mundurqë drejtuesja e Parlamentit shprehet dhe u drejtohetdeputetëve të opozitës, i kërkoj ndjesë publikut qëna ndjek: “Shkoni për lesh”? Kjo shprehje është engjashme me një shprehje të rrugës, me një shprehjendoshta të shtëpive publike, por kurrsesi nuk mundtë jetë një shprehje që nderon një drejtuese tëparlamentit shqiptar.

Ardjan Turku – Zoti Baraj, ju lutem kthehuni teprojektligji!

Besnik Baraj – Më lër, të lutem! Mos fyej edheatë fakultet që ke mbaruar!

Ardjan Turku – Nuk po ju ndërpres, por mëdetyron Rregullorja t’ju them që të përqendroheni tëprojektligji.

Besnik Baraj – Unë po flas për arsimin dhe nekëtu jemi një institucion publik, ku publiku shqiptar,edhe fëmijët na ndjekin.

Është kjo arsyeja që theksoj edhe një herë,madje në emër të grupit do t’i drejtohesha edheGramoz Rucit, që ne t’i tërheqim vëmendjen JozefinaTopallit për shprehjet dhe vulgaritetin e saj dhe t’ikërkojmë në mënyrë simbolike, që ne të mos kemitë drejtë të vijmë dy javë në Parlament dhe tëmundësojmë që fëmijët shqiptarë të mos dëgjojnëshprehjet banale dhe vulgare nga ky parlament, aqmë tepër thënë nga një grua që pretendon serrezaton kulturë dhe etikë.

Ardjan Turku – Zoti Baraj, ju lutempërqendrohuni tek projektligji!

Besnik Baraj – Mua më vjen keq që niveli idrejtimit të këtij Parlamenti nuk ka arritur asnjëherënë nivelin e paraardhësve. Madje, do të sillja si rastedhe të ndjerin Pjetër Arbnori, i cili ndonëse kishtevuajtur aq shumë, ishte tolerant, etik, me kulturë,shprehte qytetari, në një kohë që më vjen keq, porkam një eksperiencë shumë të dhimbshme në këtokatër vjet për mënyrën se si e kemi përjetuarmenaxhimin e këtij parlamenti. Arsyeja është shumë

217


e thjeshtë; përmes imponimit kërkohet të dhunohetkëtu opozita, ashtu sikurse dhunohen në përgjithësizgjedhjet në Shqipëri. Kjo më kujton shpesh njëfabul që përmblidhet në faktin që perëndia bisedontemë dikë që jetonte në polin e Veriut, njeriu i drejtohejZotit: “Na keni krijuar një klimë shumë të ashpërdhe shumë të keqe, ndërkohë që Shqipërinë e kenilënë në një vend me gjithë ato pasuri natyrore.”Perëndia i thotë: “Mos u mërzit se atje do të vendospolitikanë të këqij!”. Si puna e këtyre që drejtojnësot parlamentin shqiptar.

Nëse Noli do të ishte gjallë sot dhe do tëndiqte këtë parlament, do të shihte se tiparet dhedrejtimi i tij konfirmojnë shumë qartë ato që Nolipërmendte në lidhje me 5 analizat e shqiptarëve...

Ardjan Turku – Zoti Bare, ju tërheq vëmendjen!sipas Rregullores e kam për detyrë t’ju kërkojfokusimin te projektligji.

Besnik Bare – ...Ku kolltuku ishte tiparithemelor i anarkive të shqiptarëve, gjë që ju edemonstroni qartë se doni të mbani pushtetin medhunë. Jua them se këtë situatë po zgjidhni ju,kolegu im.

Ardjan Turku – Zoti Bare, ju lutem, këtu jeminë raporte të seancës plenare. Ju lutem respektoniRregulloren.

Besnik Baraj – Kjo situatë më kujton vitin 1996.Juve viti 1996 ju duket vit normal, pasi ju doni tasillni vendin në situatë të ngjashme me atë vit. SaliBerisha ende nuk ka kërkuar ndjesë për manipulimindhe vjedhjen

Ardjan Turku - Zoti Baraj, ka mekanizma tëtjerë parlamenti për këto problemi. Jemi te projektligjipër dhënin në përdorim të truallit.

Besnik Baraj – Ju po e çoni vendin në njësituatë që jo vetëm arsimi të mos ketë zhvillim, jovetëm shëndetësia të mos ketë zhvillim, por dhe jutë vazhdoni të vidhni votat e shqiptarëve, në mënyrëqë ta zhysni këtë vend akoma më shumë nëkatastrofën ku është zhytur.

Ardjan Turku – Zoti Baraj, në raste të tillaRregullorja më kërkon t’ju ndërpres fjalën!

Besnik Baraj – Vini re, kolegu im i dashur...Ardjan Turku – Zoti Baraj, ju lutem, respektoni

Rregulloren pas 6 minutash që e keni shkelur,respektoni seancën! Do t’ju rijap fjalën, por futuninë temë! Keni 1000 mekanizma të tjerë për t’ishfrytëzuar, por mos devijoni seancën. Besoj ekuptoni të gjithë se kjo s’ka kuptim. Kemi njëprojektligj dhe s’mund të vazhdojë kështu.Respektoni rregulloren dhe jo mua! Keni 7 minuta

jashtë rendit të ditës. Po ju jap fjalën sërish, porpërqendrohuni te projektligji. Ndryshe do t’juandërpres prapë në zbatim të Rregullores dhe detyrësqë kam.

Besnik Baraj – Unë bashkohem me kolegunBraçe, se ju po e shisni Shqipërinë për 1 euro. Dotë ishte mirë që edhe ky parlament të shitej për njëeuro, se ky realisht nuk vlen nga mënyra se sidrejtohet. Pak më parë keni shitur me një euro 90mijë metra katrorë tokë, në një kohë që problematikae të persekutuarve për kompensimin e tyre dhe epronarëve është kritike. Nuk është se Shqipëria nukka tokë, por ajo po shitet për interesat e PD-së, sepersoni që mori 90 mijë metra tokë falas me 1 euroështë një ish-deputet i PD-së deri në 1996.

Së fundi, po them një gjë. E keni përdorurshpesh dhe desha ta komentoj atë që thoni: “Pranonizgjedhjet dhe mos kini frikë!”. Në vitin 1997, një ngadrejtuesit e sotëm të Parlamentit të BE-së ishtekëtu si vëzhgues dhe diku afër mesnatës e thërretpresidenti i asaj kohe i cili i thotë: “Bindini socialistëtqë të pranojnë zgjedhjet, sepse ata do të humbasin!”Në fakt, humbi Sali Berisha dhe ai që s’i pranoizgjedhjet ishte po Sali Berisha. Kështu do të ndodhëedhe me ju në 23 qershor.

(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Fole për të persekutuarit,

Besnik. Mithat Bare i ka futur në burg. Babai yt. Nëburg i ka futur. Ka zbatuar ligjin. E kuptoj.

Klodiana Spahiu, urdhëroni!Klodiana Spahiu – Zonja Jozefinë,Zoti Sali,Edhe 66 ditë ju kanë mbetur për të përdhunuar

e shtypur deputetët e opozitës dhe trojet shqiptare!Babëzia juaj nuk paska fund, deri në gjerat më tështrenjta të shqiptarëve. Me paturpësi kujtoheni sot,sepse shtrihet pas 8 vjetësh, për spitalet dhe qendratshëndetësore publike, pasi shkollat i rregulluat meanalfabetizmin. A ka ofendim më të madh përshqiptarët, pasi që i katandisët institucionet publikedhe shëndetësore në ditë të hallit? Ju ra ndërmendse tani duhen dhënë me një euro trojet publikeshëndetësore për investitorët. Po pse, bar hanëshqiptarët? Këto troje, zonjë, nuk janë as të tuatdhe as të Sali Berishës, janë të shqiptarëve dhenuk do të guxojë askush t’i prekë.

Ju kërkoni sot të blindoni nepotikët tuaj që po epërdhunojnë këtë vend në mënyrën më barbare.Institucionet publike shëndetësore janë mbushur mekafene dhe restorante, me territore për lavazhe eme karrige për t’u ulur. Brenda territoreve të Spitalit

Viti 2013

218


Ushtarak keni tabela qitjeje ku shkruhet: “Pronëprivate”, dhe punonjësit e shëndetësisë përzihen ngaindividë të paidentifikuar, duke i kërcënuar që tëlirojnë ambientet ku janë instaluar aparaturatshëndetësore. Paturpësia juaj nuk ka fund. Ju kaardhur një letër, zoti Kryeministër, nga gjithëpersoneli i shërbimit të kirurgjisë dje, sepse jukërkoni t’i shpërngulni ata me forcë nga QendraSpitalore Universitare dhe ta syrgjynosni shërbiminuniversitar, se do të ndërtoni një të ri.

Si, o doktor, u shkelmuaka gjithçka në këtë vend,pa u bërë një plan, pa u menduar se çfarë bëhet mestudentët, me stafin pedagogjik! Si mund tëshpërngulet një shërbim i tërë, i vetëm në qendrënshëndetësore. Pse nuk e keni zgjidhur këtë problem,por e keni lënë qëllimisht shërbimin në ato kushteskandaloze, dramatike dhe çnjerëzore ndërsa tani ihidhni në rrugë?

Për ironi të fatit dje, zoti zëvendësministër iShëndetësisë, së bashku me drejtorin e ri, që vetëmme shëndetësinë nuk ka lidhje, përveç Ministrisësë Mbrojtjes, shkuan dhe inauguruan qendrën e reqë është për hemofilikët. Tamam në godinën qëshumë shpejt është dhënë urdhër ngritur që tëshembet bashkë me kirurgjinë. S’ka tallje dheofendim më të madh për shqiptarët. Jo për gjë, porkëto i shihni si arritje në shëndetësi. Në 8 vjetpushtet gjëja e vetme që keni bërë në mënyrë tëshkëlqyer është kultivimi i ndarjes ideologjike dhepartiake, instalimi i kulturës së urrejtjes ndajkundërshtarit, e demonstruar në mënyrë të shkëlqyernga drejtuesja e Parlamentit dhe ngjyra blu e këtijshteti. Për të pastruar shpirtin tënd 66 ditë para setë largohesh, pse nuk u mendove fare pak për, ish-pronarët, gjë që e ke dhe detyrim ligjor. Para se t’uafalësh tokat nepotikëve të tu për të sunduar, të lutem,mendo edhe për ta! Por ky nuk është qëllimi yt.

Ju të gjithë bashkë e keni ndarë mendjen, madjeslogani që po përdorni me militantët tuaj, tek të cilëtshkojnë ministrat së bashku me zotinKryeministër,është ky: “Mos bëni pyetje! Nuk kapyetje për këtë fushatë, do t’i vjedhim, si gjithmonë.”Kjo është shkelje, një shkelje për çdo shqiptar, porkëto ngjarje të fundit që po ndodhin edhe me këtëprojektligj që ju po tentoni të miratoni, edhe mekapjen e institucioneve të fundit të vendit, të kujtojnëdjegien e Raishtagut gjerman nga nazistët dhe nganjeriu më gjakatar i shekullit të 20-të. Keni të drejtë,nuk mund të krahasohet Gjermania me Shqipërinë.Vetëm në shëndetësi ia kalojmë Gjermanisë, përkëtë të jeni të sigurt!

Prishja e ekuilibrave brenda shtetit do të sjellëprishje të stabilitetit kombëtar, rajonal dhe kjo ndodhpikërisht kur diskutohet çështja e Kosovës. Nukështë hera e parë që ky Kryeministër vepron nëmënyrë të ngjashme sa herë që në Kosovë bëhetfjalë për ngjarje të rëndësishme. Ky njeri, që e kamani kapjen e pushteteve, është kthyer në një rrezikpotencial për shqiptarët, për rajonin edhe përpartnerët tanë ndërkombëtarë. Ky zotëri e kakuptuar se zgjedhjet i ka të humbura dhe po përpiqetme çdo kusht, që të krijojë pengesa të ndryshmepër të krijuar destabilizim.

Kolegë të nderuar, ju demokratë, ju të pavarurdhe ju socialistë. Ne na ka votuar populli për tëmbrojtur të drejtat e tij. Nëse ju e mendoni se ne naka votuar populli për ta shitur Shqipërinë 1 europikërisht tek ata njerëz që e kanë shfrytëzuar, judeputetët e maxhorancës, që në fakt jeni minorancë,votoni! Ne jemi në kundërshtim të këtyre gjërave, tëshkeljeve të hapura që i bëhen popullit tonë. Sipërfundim, kam një thirrje për të gjitha drejtuesit einstitucioneve të qytetit tim të shtrenjtë, Durrësit,që janë kthyer në hajdutë dhe abuzues maksimaltë pushtetit dhe institucioneve që drejtojnë.

Mendoni për qytetarët durrsakë, se do tëzhgënjeheni fort më 23 qershor. I keni braktisurinstitucionet. Ato po vidhen në mes të ditës. Podetyroni edhe sanitaret me dhunë t’ju japin fjalën sedo të votojnë për PD-në. Kjo që po bëni është shkeljendaj të gjithë shqiptarëve dhe jo vetëm ndajdeputetëve të opozitës.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Eltar Deda, urdhëroni!Eltar Deda – Të nderuar kolegë deputetë,Projektligji për dhënien në përdorim të truallit të

institucioneve arsimore, shëndetësore dhepërkujdesje shoqërore, në këndvështrimin tim ështëshumë i domosdoshëm dhe do të isha plotësishtdakord që parimisht t’i jepnim një votë këtijprojektligji, por duke parë dhe duke dëgjuar kolegentime parafolëse pak më parë, e cila deklaroi se nëShqipëri është rritur analfabetizmi, po kështu dukeparë edhe alarmin që dha Instituti i Shëndetit Publikse në Shqipëri përfundimisht janë shfaqur disasëmundje që ishin zhdukur nga harta esëmundshmërisë, do të lindte nevoja që vërtet ne tëjepnim troje për këto institucione. Por si ështërealiteti në të vërtetë me pronat?

Unë nuk dua të largohem shumë, por dua tëflas pak vetëm për qarkun e Vlorës. Nuk e kuptoj seku do t’i gjeni ju këto prona dhe ku ka troje sot për

219


të dhënë për institucionet shëndetësore dhearsimore. Nuk ka as edhe një, sepse ju i keni marrëtashmë këto dhe nuk bëni gjë tjetër veçse doni qët’i legjitimoni. Shikoni të gjitha tokat e lira që janënë zonat turistike! Shikoni të gjitha tokat që janë tëlira nëpër të gjitha zonat rurale dhe që janë meprodhimtari bujqësore! Ju ua keni dhënë njerëzvetuaj për 99 vjet, këto dhe ua keni dhënë nëpërmjetnjë skeme korruptive jashtëzakonisht shumë tëmadhe, duke u lidhur me njerëzit që drejtojnëpushtetin lokal. Çudia më e madhe, është se tëgjithë atyre që u takojnë këto prona e kanëdokumentacionin që i kanë në përdorim ato prona,por sot e kësaj dite enden zyrave të ZRPP-ve dhenuk kanë as edhe një mundësi për ta marrëcertifikatën e pronësisë. Dhe ju tashmë pretendoniqë këto toka do t’i jepni për arsimin dhe përzhvillimin e institucioneve arsimore dheshëndetësore. Nuk ndodh kjo gjë, sepse ju jeni kapurnga këto, nuk e keni vullnetin politik. Nuk e bëtë dotpër tetë vjet dhe pretendoni për ta bërë tashmë përdy vjet. E para, nuk keni vullnetin politik, jeni kapurnga shteti, dhe sot ky projektligj që keni sjellë, nukështë se ka troje të lira. Nuk ka asnjë bashki, asnjëkomunë, nuk ka troje të lira, sepse këto troje uakeni dhënë njerëzve tuaj dhe ju tashmë në ikje doniqë t’ua jepni përsëri atyre.

Tjetra, ajo çfarë është më e çuditshmja, të gjithënjerëzit që kanë tokat e tyre në bregdet, në zonatturistike, meazallah se u jepet mundësia që të vijnëdhe të bëjnë një procedurë të rregullt në ZRPP. Ekeni vënë re? Flet Kryeministri, flisni dhe ju me atofjalë që thotë Kryeministri se, “kemi bërë toka”,“kemi shtruar rrugët në zonat turistike bregdetare”.Po t’i shikoni, të gjitha rrugët që janë në zonën eBregut janë pa fund, pa krye dhe në një tokë djerrë.Po të interesohesh atje se kush i ka këto prona,janë të gjithë njerëzit e familjes suaj. Familja eqeverisë suaj i ka marrë të gjitha këto prona dhe juflisni për të dhënë tani troje për arsim dheshëndetësi.

E theksova pak më përpara, se do të ishimdakord që të bëheshin këto, por pse ka ndodhurgjithë ky fenomen, dhe pse unë personalisht kamfrikë, e theksoj, kam frikë për procesin që u bë paratri ditëve këtu. E kam deklaruar gjithmonë se nukdua ta kujtoj ‘97-n, por ’97-a në Vlorë erdhi vetëm sirezultat i zgjedhjeve të ‘96-s, të cilat i deformuat jume KQZ-në tuaj, i deformuat ju me vullnetin tuajpolitik të shtrembër për ta mbajtur atë. Dhe psepërsëri kam frikën për seancën e pardjeshme? Kam

frikë sepse më 2009-n përsëri të njëjtën skemë kishitju: vodhët pushtetin, vodhët çdo lloj gjëje, vodhëtdhe pronat, zhdukët shëndetësinë, zhdukët arsimin,po e shkatërroni deri në fund dhe tashmë për këtody javë që ju kanë ngelur ngelët duke thënë: “Ne dotë investojmë dhe do t’i ndihmojmë investimet nëshëndetësi dhe në arsim”. Do të ishim dakord, nësedo të ekzistonte ky vullneti juaj edhe më përpara,por jo tashmë që i keni shkatërruar këto institucionesa s’ka ku të shkojë më. Në një fshat atje e kenihaur duhani sistemin e arsimit, e keni bërë si shkollë,jo vetëm në një, por në shumë fshatra të Lumit tëVlorës. Pse është ajo gjendje e tillë? Sepse tokëne vërtetë dhe paratë e vërteta që do të bënit ju duhejt’i kishit çuar atje ku duhet dhe ku ishte nevoja. Porpushteti i vjedhur me votat tuaja, ajo gjë çfarë doniju të bëni dhe çfarë tentuat ta bënit në seancën ekaluar, ajo sjell fenomene të tilla. Prandaj ne do tëjemi këmbëngulës dhe nuk do të lëkundemi as edhenjë herë që ky proces të ndalohet nga ana juaj, tandalojmë ne të gjithë bashkë, sepse më 23 qershorpatjetër ne do të sjellim lumë votash, ashtu siç kemisjellë gjithnjë nga Vlora lumë votash. Do të sjellimedhe lesh dhie, po të doni ju, sepse kemi me tepricë,dhe kur të ikni pastaj, të ikni ashtu si ajo kafshadythundrake.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zonja Hoxha, urdhëroni!Paulina Hoxha – Të nderuar kolegë,Që në krye të herës dua të theksoj se ky

parlament çdo gjë mund të ketë, por frymëparlamentarizmi nuk ka. Ju mund të propozoni satë doni projektligje për troje, për shkolla apo përspitale, por me këtë ju nuk mund të zgjidhniproblemin, me këtë ju nuk mund ta nxirrni arsiminnga bataku ku ai është futur, as duke u dhënë tokaapo troje falas. Më mirë do të bënit të hiqnit ngaoborret e shkollave objektet pa leje të ndërtuara nëto, të cilat kanë kufizuar mjedisin ku lozin fëmijët.Ju duhet të mbani përgjegjësi për atë çfarë i ështëbërë sistemit arsimor shqiptar, i cili ka arritur pikëne fundit të degradimit. Ju keni vulosur kapitullin mëtë zymtë të politikës arsimore në këtë vend në këtovite tranzicioni. Qeveria juaj ka harruar se prej arsimitvaret integrimi real në Europë, por jo ai integrim përtë cilin flitni çdo ditë.

Nuk di njeriu i shkretë nga t’ia fillojë dhe tëmbarojë me atë çfarë ka ndodhur dhe çfarë po ndodhme arsimin në përgjithësi dhe me arsimin e lartë nëveçanti. Pa politika të qarta për perspektivën, megangrenën më të madhe që e ka pllakosur atë, që

Viti 2013

220


pa dyshim është cilësia e ulët për shkaqe që dihen,masivizimi pa kriter me mungesën e frymës sëkonkurrencës, mungesën e frymës së meritës etj.,dhe mund të vazhdojmë me radhë listën edështimeve në fushën e arsimit.

Të nderuar kolegë,Ky pushtet e ka humbur krejt toruan me shkelje

të Kushtetutës, me shkelje të ligjeve. Shteti ligjor,për mendimin tim, nuk ekziston më. Mania për tëmarrë çdo gjë, për të uzurpuar institucionet dhe meveprime antiligjore po goditen rëndë standardetdemokratike.

E dini se çfarë do të ndodhte në vendin kudemokracia ka lindur për herë të parë, në Athinën elashtë, nëse dikush do të shkelte ligjet? Ekzistontenjë institucion i veçantë grafe paranomën, i cilidënonte deri dhe me dënim kapital të gjithë ata qëshkelnin ligjet, por mbi të gjitha ata që propozoninligje jo të mira, ligje që preknin ose nuk shprehnininteresat e shtresave të gjëra.

Sot unë mendoj se po luhet rëndë me shqiptarët,po luhet me partitë politike, po luhet me zgjedhjet,po luhet me ndërkombëtarët, po luhet me gjithçka.Mund të bëhen çfarëdolloj skenarësh, por unëmendoj se edhe skenaristët më të zotë nuk mundta ndalojnë atë çfarë do të ndodhë më 23 qershor,nuk mund të ndalojnë votën plebishitare.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zoti Dalipi, urdhëroni!Alfred Dalipi – Të nderuar kolegë deputetë,Besoj se në këtë seancë, si dhe në seancën e

kaluar, ajo që dominon sallën është tensioni, dhekëtë tension, zonja Kryetare, e keni sjellë ju simaxhorancë në parlament, e ka sjellë qeveria. Nëçdo sekondë të drejtimit ju, në vend që të përdornipambukun, përdorni leshin. Mund të përdorni pambukpër t’i zbutur marrëdhëniet mbas asaj çfarë i bëtëKQZ-së, por pikërisht ishit ju që edhe në seancën ekaluar i tundët këtij Kuvendi një dekret të Presidentittë Republikës dhe e quajtët turp. Në fakt, mirë ishteqë të hetohej për atë turp, nëse ishte turp i atij qëerdhi dhe ju e votuat, apo ishte turp i atyre që efshehën. Dhe ju jeni një nga ata që e keni fshehurdekretin me dijeninë tuaj kur Ilirjan Muho ka marrëmandatin nga ky Kuvend. Ju keni pasur dijeni përgjithçka, ju dhe deputetët e Komisionit të Ligjeve.Dhe ky është turp për Kuvendin e Shqipërisë!

Ne nuk mund të bëjmë sikur dhe të flasim këtupër institucione arsimore, të flasim këtu përinstitucione shëndetësore e në të njëjtën kohë ju t’itrajtoni këto projektligje vetëm si ligje tregtare. Unë,

si përfaqësues i Komisionit të Arsimit, kur e shohqë një projektligj për institucionet arsimore apo përinstitucionet shëndetësore vjen vetëm nga Komisionii Ekonomisë, sigurisht që kam të drejtën të themse ju e trajtoni arsimin dhe shëndetësinë vetëm përefekte ekonomike, vetëm për efekte financiare,vetëm për atë të shkretën euro, sepse me aq herësa e keni përmendur gjatë këtyre tetë vjetëve: një,një, një, edhe asaj ia keni hequr vlerën.

Zonja Kryetare, sigurisht që unë e kam parë meinteres përkushtimin tuaj që t’i jepni përsërilegjitimitet KQZ-së pas dorëheqjes së dy anëtarëvetë saj, por më vjen keq që nuk e shoh përkushtimintuaj për institucione që lidhen po me procesinzgjedhor për t’u dhënë legjitimitet atyre, nuk shohqë ju të keni qenë të përkushtuar në një vit e gjysmëpër t’i dhënë mandatin ligjor drejtorit të përgjithshëmtë Radiotelevizionit Publik, Këshillit Drejtues, që ika mbaruar, dhe është detyra juaj funksionale siKryetare e Kuvendit që të hapni procedurën për tëmandatuar anëtarë të Këshillit Drejtues, tëtransmetuesit publik, që ka një rol të veçantë edhenë Kodin Zgjedhor. Nuk e kam parë përkushtimin48 orësh që doni ju për KQZ-në, as për KKRT-në, ecila është gjysmake dhe me mandate tëpërfunduara. Kjo do të ishte ajo çka në këtëparlament mund të sillte normalitetin. Mund të silltenormalitetin nëse ju nuk u tundnit atyre që i morëttë mirëqena të gjitha kandidaturat dhe dhanë votëne tyre për të ndërtuar një KQZ jo të baraspeshuar,por një KQZ të pavarur, dhe këtu ndahemi edhe nëkoncepte. Ne nuk jemi për paritet, baraspeshim apoparazitizëm. Ne jemi për institucione të pavarura.Ju vërtet jeni për të tilla koncepte, sepse në tëkundërt nuk mundet që në krye të KQZ-së tëvendosnit këshilltaren tuaj, në krye të KLD-sëkëshilltarin e Presidentit, në krye të SHIK-utkëshilltarin e ministrit, në krye të GjykatësKushtetuese dhe në të gjitha gjykatat në çdomoment e keni inkriminuar veten. Pse nuk i thonikëtij Kuvendi se cilët janë gjyqtarët që morënmandatin para një muaji, që kanë të bëjnë meprocesin që ju akuzoni Ilirian Muhon? Kush e kaliruar me vendim gjykate? A janë dy gjyqtarët që jusapo i mandatuat në Gjykatën Kushtetuese dhe nëGjykatën e Lartë ata që i dhanë pafajësi personit qëju akuzoni këtu, një anëtar të KQZ-së? Kjo do tëthotë, zonja Kryetare, se ditët i keni të numëruaradhe atë shprehjen “për lesh” nuk e dimë se ku do tëshkojë, por meqë e thatë, mbajeni, jeni dhetrashëgimtare e fis leshi, por mua më vjen keq që

221


nga goja e një gruaje, madje e Kryetares së Kuvendit,përdoren në këtë sallë për një publik, i cili në radhëtë parë është votues dhe ju mandaton të përdornikëtë kod komunikimi, këtë regjistër komunikimi edheme ata që ju votojnë. Ju e keni për nder, por methënë të drejtën, për kaq vjet, unë e kam pasur përturp që të kam pasur përballë.

Jozefina Topalli - E pur si muove! E pur do tëhumbni, Dalip! Vërja emrin si të duash.

Zoti Astrit Beci, urdhëroni!Astrit Beci – Zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,E pur si muove, dhe bota do të lëvizë. Bota do

të lëvizë më 23 qershor dhe të gjithë do të shohimlëvizjen pozitive që një popull i tërë do të bëjë pasbetejës për 22 vjet demokraci, betejë për zgjedhjetë lira dhe demokratike, betejë më në rrezik sekurrë.

Kultura e moslëshimit të pushtetit sot rrezikonprocesin zgjedhor. Sot përsëri ne duhet të vendosimmidis mentalitetit lindor dhe atij perëndimor. Tentativapër të kontrolluar KQZ-në, votën, vullnetin e popullittregon se ka ende njerëz që kërkojnë të kontrollojnëvullnetin e tre milionë shqiptarëve. Por a kontrollohenvullnetet?

A mundet kush të qëndrojë përballë fuqisë sënjë populli për demokraci? Nëse kërkoni të përballenime një popull, do të shikoni që do të përballeni mezemërimin e të gjithëve ne që kërkojmë liri,demokraci dhe me atë që do të quhet nesër “Pranverashqiptare”.

Jetojmë në një kohë absurdësh. Absurdi, nëkohën që kalojmë, qëndron në dëshirën për të mosnjohur rotacionin, aq të nevojshëm për demokracinë.Absurdi qëndron në shkresat, me të njëjtin numërvendimi, për lirimin dhe emërimin e anëtarit të KQZ-së, qëndron në precedentin e rrezikshëm që krijohetsa herë ndryshon maxhoranca e duhet të ndryshojëedhe KQZ-ja, qëndron e rritet për pavarësinë emunguar të institucioneve. A bëhet kjo precedentë?Si kthehet absurdi? Kontrolli i KQZ-së kërkohet ngadëshira për të fituar me çdo kusht, nga dëshira ekthimit të demokracisë kushtetuese në monarki,nga besimi se në Ballkan forca qëndron se si esundon popullin dhe jo se si e drejton atë.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, nisur ngamënyra se si po zhvillohen ngjarjet, po shkon drejtbllokimit. Dy anëtarë të KQZ-së u tërhoqën, dyqytetarë treguan se s’paska mbaruar kuraja civile,dy teknicienë treguan se ka akoma moral tenëpunësi shqiptar. Tërheqja e tyre u bë pas një

seance jokushtetuese, jolegjitime, kjo e thënë joprej nesh, por edhe nga pedagogu i të drejtëskushtetuese, Denar Biba, i cili që në fillim deklaroi:“Në mbajtjen e seancës po mbytet foshnja epavarësisë së institucioneve”. Ethet e humbjes duantë robërojnë ëndrrën e shqiptarëve. Qëndrimi iDenarit dhe i Albanës duhet të na bëjnë të gjithëvekrenarë, duhet t’iu bëjnë krenarë ju, në radhë të parë,juristëve, që në përmbushje të betimit për të qenëtë pavarur dhe për të ruajtur pavarësinë einstitucioneve, pranoni të rrini pa punë, por medinjitet, pa punë, por jo të robëruar, pa punë, por mefytyrë. Nesër ata dhe fëmijët tanë do ta kuptojnë qëkjo ishte beteja jonë për demokraci dhe ky do tëjetë turpi dhe humbja juaj më e madhe.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit!Fjalën e ka zoti Ylli.Zoti Ylli nuk ndodhet në sallë.Zonja Shkreli, urdhëroni!Enkelejda Shkreli – Ka një lidhje shumë të

qartë midis këtij projektligji “Për Shqipërinë 1 euro”,quajeni shkolla, shëndetësore, etj, megjithëse këtunuk ka më as shkolla e as institucioneshëndetësore, këtu ka thjesht një rrënim total ngafillimi e deri në fund. Pra, ka një lidhje shumë tëqartë midis këtij projektligji dhe KQZ-së, kështu qënuk jemi as jashtë teme dhe as jashtë fryme, zotidrejtues i seancës. Fjala e përbashkët që i lidh tëdyja është “grabitje”. Ky ligj i shërben Sali Berishës,më vjen keq që nuk është tani këtu, që t’ia thoshimdy fjalë troç në fytyrë.

(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla)Enkelejda Shkreli - Po, është punëtor i

komunales me gërshërë në dorë.Ky ligj i shërben Sali Berishës, familjes së tij,

dy fëmijëve të tij dhe të gjithë të afërmve të tij, që tëvazhdojnë të kruajnë troje publike me parimin e“Shqipërisë 1 euro” dhe të përligjin ato trojet e tjeraqë kanë kruar nga veriu në jug. Gjithë Shqipëria ështëçuar në këmbë dhe flet për babëzinë, për dheun qëka kjo familje dhe e di që gjithkund është dora ekësaj tresheje: e babës dhe e dy bijëve. Është ethjeshtë.

Tani, për çfarë i duhet KQZ-ja?KQZ-ja, o Sali, ty nuk të duhet fare, këtë e merr

vesh edhe bufi, për të manipuluar zgjedhjet, sezgjedhjet ti do t’i humbësh dhe e di shumë mirë,sepse humbja kësaj radhe është plebishitare, ty nuktë durojnë më as të tutë. U bënë katër muaj që

Viti 2013

222


trokas derë më derë, mu në zemër të Tiranës, nëzonën ku kam lindur, që është njësia 10, njësia eautoktonëve dhe po të them që nuk të duron dot asi madh dhe as i vogël. Çdo derë që na hapet na pretme fjalët: “Nuk durohet më, të ikë ky”. Kështu që, tie di shumë mirë që çfarëdo të bësh me 4, me 5, me6, me 7 anëtarë, madje merre KQZ-në e çoje tekuzhina jote, ku të duash, mblidhi aty e nxirre metym të bardhë ose të zi vendimin nga dritarja jote, sitë duash, ti dhe të tutë e dini shumë mirë, që ti më23 qershor ke humbur. Ti e di që tani, por ty kjo lojae KQZ-së të duhet, more zotëri, që ta mbash si:“rikaco” i thonë në italisht, si një lloj “më jep, të tëjap”, se ashtu je bërë, që të mos përndiqesh pas 23qershorit, për ligjin që po kërkon të kalosh tani, përkëto grabitjet që do të bësh me këtë ligj dhe për tëtjerat që ke bërë. Kjo është arsyeja e thjeshtë. Tipo kërkon që mos ta kërkosh atë vrimën e miut 500groshë pas 23 qershorit. Ti po mundohesh të bëshpazar me votën e shqiptarëve, që mirë se po humb,por të paktën të dal më një opozitë e cila, në njëfarëmënyre, meqenëse unë i kam lënë të marrin ç’tëduan nga Shqipëria, se e kam trajtuar si çifliguntim, të më mbrojnë kur unë të jem për burg.

Zotëri, përveçse do të humbësh, do ta paguashjo me 500 groshë atë vrimën e miut pas 23 qershorit,por do të zhvishesh nga të gjitha paratë e pista dhenga gjithë pasuria e shëmtuar që i ke marrë këtijpopulli, të cilit, pasi i vodhe votën, i vodhe dhe gjithëçfarë pati. E ke kthyer Shqipërinë në një gërmadhë.Ngado ku shkon, shikon gurore të shqyera, troje tëzaptuara, të drejta të dhunuara, shkolla dhe spitaletë shkatërruara. Zotëri, nuk të bën derman KQZ-ja,merri, po deshe, të shtatë anëtarët. Jo 500 groshë,vrimën e miut, por do t’i paguash të gjitha sa kevjedhur deri tani.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit!Fjalën e ka zoti Agim Leka.Agim Leka – Zoti drejtues i seancës, të nderuar

kolegë, këtij parlamenti po i mbaron mandati dheështë një turp i madh që deputetët e opozitës nuklejohen të flasin. Është një turp, që vetëm në këtëlloj parlamenti bëhet, që, kur ne mbrojmë pavarësinëe KQZ-së, ju na fyeni, na ndërprisni fjalën, naparaqisni Rregulloren e parlamentit. Asnjë nuk e dicila është Rregullorja e parlamentit dhe as unëpersonalisht s’kam miratuar ndonjëherë Rregulloretë këtij parlamenti. Ky është një parlament rrumpallë.Kjo sjellje është antieuropiane. Ju akuzoj se ju keniplagosur KQZ-në, e keni nxjerrë jashtë loje atë, doni

ta çoni në shtëpi ose të Saliu, ose te Kryetarja eparlamentit, që ajo të numërojë votat. Ju thoni se ekemi gabim. Merreni KQZ-në, e tha edhe kolegiaime më përpara, çojeni ku të doni, më 23 qershor jukeni humbur. Ju jeni në panik. Ju jeni tani në njësituatë, që nuk e keni mendjen as te parlamenti,por e keni mendjen të vraponi nga frika, të kapnindonjë gjë çfarë mund të shpëtojë tani. Kur ju turreninga frika, elektorati as që e ka mendjen te ju, pormezi po pret 23 qershorin. Ne po ju themi që potentoni të manipuloni zgjedhjet, ndërsa ju na dënoni.Na çoni nëpër gjyqe dhe na dënoni me gjyqtarë qëi keni blerë me paratë e qeverisë, me para të pista,të cilat u përkasin këtyre qytetarëve. Nuk është kjokultura parlamentare evropiane, zotërinj. Juve ju kazënë sëmundja e Kryeministrit. Lidhja e Kryeministritështë si një lidhje biologjike e njeriut biologjik mekarrigen, ku qëndrojnë vetëm prapanicat, por nukqëndron koka e njeriut. Mos i ngatërroni këto gjëra.Karrigia është e përkohshme. Me 23 qershor, mëmirë rrini në këmbë, shkoni të votoni dhe kthehuninë shtëpi, sepse të nesërmen, me 24 qershor,karrigen e ka marrë populli, sepse ai ka zgjedhurnjë qeveri të ligjshme, të drejtë të ndershme siç emeriton Shqipëria, pas 101 vjetësh.

Ju deklaroni që do të përmirësoni politikatarsimore. Keni bërë dhe një armë ligjore dhe na ekeni vënë këtu përpara, në emër të rregullores sëparlamentit, por kjo është demagogji, sepse ju njëseancë më parë humbët besimin për të ligjshmen,ju goditët KQZ-në. Sot, një nga kolegët tuaj, ështëi rëndësishëm te ju, e identifikoi anëtarin e KQZ-sëme kapterin, me perfektin, me ministrin dhe mezëvendësministrin. Pra, ju jeni në vitin 2009, në vitin2011. Ju jeni akoma te viti 1990. Pra, ju jeni mbrapa,jeni te Ristani, jeni te prefekti i Fierit. Ku dreqin e dise sa mbrapa jeni ju! Vetëm atje ku duhet tëshkohet, drejt Europës, nuk jeni. Por juve ju ka zënëfrika e humbjes së sigurt, prandaj po deformoni, poshkatërroni, po rrënoni institucionin e zgjedhjeve tëlira në Shqipëri dhe po dëmtoni të ardhmeneuropiane të shqiptarëve.

Politika arsimore është në krizë. Ju bëni fjalëse do të jepni troje për ndërtesa e të tjera. Këtojanë përralla. Ju e keni politizuar arsimin, sepsedrejtorët dhe mësuesit i dhunoni politikisht. I dhunoniashtu siç dhunuat KQZ-në, i quani kapterë, nëpunëspartiakë dhe anëtarë partie. Ju të gjithë kujtoni seata janë ushtarë dhe qorrazi duhet vetëm të “vriten”për ju. Edhe mësuesit, edhe drejtorët ju siguroj që ikeni kundër dhe mezi po presin 23 qershorin. Ata

223


kanë frikë, sepse ju u keni marrë kartat e identitetit.Por ata do të rrijnë në shtëpi dhe nuk do të votojnë,prandaj do të votojë populli, nxënësit dhe studentët.Mirë që nuk u miratua votimi për 16-vjeçarët, ajo qëtha Berisha, sepse edhe ata të gjithë do të votoninkundër jush. KQZ-në e kthyet në fushëbetejë politike,edhe shkollat i keni kthyer në fushëbeteja politike,në fushë dhune politike. Juve ju ka zënë paniku idatës 23 qershor. Ju keni dhunuar drejtorët eshkollave dhe i llogarisni numra votash. Por as atanuk i keni. Prandaj me ju, nuk besohet që do tëketë zgjedhje të lira.

Ju zotërinj, keni një filozofi lindore. Kenifilozofinë e mercenarizmit. Unë i konsideroj fatzinjish-socialistët deputetë që ju i përdorët simercenarë. Uroj që të mos i përdorni më, megjithëseështë bela, po të përdoren një herë, pastaj përdorengjithmonë. Kjo punë është e ngatërruar, por ështëpunë e tyre. Ky është një turp i dyfishtë, është turpi juaji, por është turp edhe i atyre që tradhtuansocialistët. Por, nejse është punë e tyre, megjithësetë vjen keq.

Në projektligj flisni për kujdese sociale. Kjoështë një gënjeshtër. Ju doni të gënjeni të gjithë atanjerëz që janë të paaftë. A e kuptoni se ç’bëni apojo? Ju gënjeni edhe ata që janë të aftë, ne kuptohetqë nuk na gënjeni, gënjeni edhe ata që janë sakatë,edhe ata që janë invalidë, edhe ata që janë tëpamundur, edhe ata që duan një ndihmë. Ju nuk enjihni humanizmin, ju nuk e njihni altruizmin, pornjihni votën dhe karrigen e vjedhur. Kaq jeni ju. Jujeni mercenarë. Nuk keni bërë asnjë qendër socialenë asnjë komunë të qarkut të Elbasanit. Sikur nganjë çdo vit të kishit ngritur, në 23 qendra sociale, tëpaktën, do të ishin mjekuar, do të ishin kujdesur, dotë ishin informuar dhe do t’u kishte shkuar një ilaçnjerëzve të varfër, sakatë, invalidë të cilët kanë nevojëpër këtë. Ju nuk e keni mendjen këtu, por kërkoniqë të bëni një armë tjetër ligjore, që të gjeni njëdritare tjetër, për të bërë një korrupsion të radhës.“Padrejtësi sociale”, thoni ju, në një kohë qëpadrejtësinë ligjore ju e keni kulturë të qeverisjestuaj. Shina e parë e qeverisjes tuaj është padrejtësiasociale, ndërsa shina e dytë është padrejtësia ligjore.A ka padrejtësi më të madhe se sa të shkatërroshdhe të rrënosh KQZ-në, një institucion të pavarur? Aka padrejtësi më të madhe dhe antiligjore se sa tëshkatërrosh zgjedhjet e lira në Shqipëri? Kështu kenibërë të gjithë jetën. Kështu ka bërë Sali Berisha.Por e keqja nuk është vetëm tek ai, e keqja ështëedhe te një pjesë e juaja që shkojnë vetëm mbas

atij.Ardjan Turku – Zoti Leka, fokusohuni te

projektligji!Agim Leka – Ligji zgjedhor ishte konsensual,

ndërsa ju e prishët konsensusin, sepse ju nuk njihnikonsensus. Ndërsa tani kërkoni që shqiptarët t’jubesojnë për një ligj që vendoska për drejtësi socialedhe përkujdesje sociale. Ky projektligj për trojetpublike e për arsimin është një gënjeshtër dhe njëpropagandë. Ai tymnon korrupsionin gjigant, tëpushtimit dhe të vjelljes së trojeve publike që kenibërë gjatë gjithë qeverisjes tuaj. Trojet publike uakeni dhënë klientelës suaj, jo me metra katrorë, tënderuar kolegë, por me qindra hektar. Klientelëssuaj, por jo popullit dhe kalamajve që duan të lozinnë kopshtet e shkollave apo në klasa që duan tëmësojnë dhe të çlodhen.

Prandaj ju doni të pengoni njerëzit e këtij vendiqë të jenë të lirë të votojnë. Korrupsioni i trojeveështë dëmi më i madh që u keni bërë të gjithëpronarëve në Shqipëri, të mëdhenj dhe të vegjël,edhe atyre me pronë, edhe atyre pa pronë. Për njëeuro keni shitur një metër tokë. Por kujt ia kenishitur? Nuk ia keni shitur shqiptarëve, porantishqiptarëve. Dëmtuat pronën, tani doni tadëmtoni edhe votën e lirë.

Por, e keni gabim. Ne nuk ndalojmë, sepse nukna frikësoni. Dhe elektoratin nuk e frikësoni që tëvotojë. Ai do të votojë kundër kësaj maxhorance. Juflisni për trojet dhe për shkollat, por kjo ështëdemagogji dhe gënjeshtër. Shkollat janë lënë nëmëshirë të fatit. Asnjë qindarkë nuk ka, nga buxhetii shtetit, për mirëmbajtjen e shkollave sot. Shkollatkanë pamjen e rrënuar, sepse nuk ka aq fonde përta. Nuk kam vërejtje për fjalinë “t’i japim troje publikeshkollave” - shumë mirë nëse ka troje publike, nësekeni lënë ndonjë gjë, sepse gjithçka është zaptuar- po ku ka mbetur metër katror që t’u jepet kalamajvepër të bërë një fushë! Ju e bëni këtë për të bërëfushatë, sepse nuk gjeni dot një shkollë në fshat kutë gjejmë asnjë kalçeto për kalamajtë, një top, njëtabelë basketbolli dhe një rrjetë volejbolli. Të lëmëpastaj përrallat e tjera që thotë Sali Berisha, kurvete bën bisedë me kalamajtë dhe e shkel ligjinhaptazi. Nuk ka një mjedis çlodhjeje elementar përfëmijët, le pastaj që nuk ka as banjo, nuk ka as ujëpër të pirë, kurse ju doni të jepni troje publike! Nëvend që të financoni shkolla për mësim dhe shlodhje,ju shisni troje publike. Jeni mjeshtër për të shiturnjë copë truall 1 euro, sepse nuk ju dhimbset, nuke keni pronën tuaj. Pronën e të tjerëve, të popullit,

Viti 2013

224


ua jepni xhambazëve tuaj, të cilët i pasuroni dhepastaj na e shisni këtu si moral. Ky është kapitalizëmi turpshëm, nuk është as kapitalizëm me mik.

Të nderuar kolegë, të mos humbasim kohë kotme këtë anë ligjore që na keni paraqitur sot, që ebëni për propagandë. Ju ftoj ta ktheni në udhën eligjshmërisë këtë parlament, sa nuk është vonë. Kamundësi të mos turpëroheni, ta ktheni në udhën eZotit, në udhën e popullit. Kthejini Parlamentitdinjitetin për të bërë zgjedhje të lira në datën 23qershor! Kthejini KQZ-së ligjshmërinë e marrë medhunë partiake dhe me vota mercenare, mos ekujtoni atë vend të zëvendësministrave. Edhe 60 ditëna ndajnë nga dita kur ju do të largoheni me votën eshumicës së shqiptarëve, por, të paktën, mos ubashkoni me turpin që po njollos Kryeministrin tuajnë ikje!

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Leka!Kalojmë në shprehjen në emër të grupeve. Për

Grupin e Partisë Socialiste fjalën e ka zonja Leskaj.Valentina Leskaj – Faleminderit!Të nderuara kolege dhe kolegë deputetë!Së pari, zoti drejtues i seancës, dua t’u them

hiqni dorë nga censura në Parlament!Hiqni dorë nga censura në Parlament duke

kontrolluar fjalimet e deputetëve dhe duhet ta diniqë ky është elementi i parë i një demokracie!Natyrisht, ju jeni shumë larg demokracisë dhe jorastësisht, në të gjitha raportet ndërkombëtare,Shqipëria konsiderohet si një demokraci hibride, por,të paktën, mos e bëni censurën në Parlament dukekontrolluar fjalimet e deputetëve.

Së dyti, për sa i përket projektligjit që na keniparaqitur sot “Për dhënien në përdorim të truallit përnevojat e arsimit, të shëndetësisë dhe të çështjevesociale”, unë dua të them që si pothuajse të gjithaligjet e fundit që i keni sjellë në Parlament, ështëthjesht dhe vetëm elektoral.

Në fakt, ligji që keni sjellë është më shumë sekaq. Ka edhe një arsye tjetër, që është më e madhe,një arsye pastërtisht korruptive. Pra është një arsye,dua të them, më e rëndë akoma, sepse ky projektligjsynon shpërblimin e klientëve të Qeverisë me prona.Kjo çështja e 1 euro-s është diskretituar kaq shumë,saqë do të bënit mirë të mos e zinit në gojë dheministri të mos ishte bërë pjesë e kësaj, por mereagimin që bëri, nuk u distancua. Mirë do të ishtetë mos ishte bërë pjesë, sepse është diskretituarkaq shumë kjo puna e 1 euro-s, sa nuk mban më.

Në fakt edhe ju e dini që nuk keni kohë ta

zbatoni këtë ligj. Padyshim, arsyet janë të shumta,por arsyeja themelore është se pas datës 23 qershor,ju nuk jeni më në pushtet dhe nuk keni më asnjëshans për ta zbatuar. Do të jeni në opozitë dhe kjoështë e sigurt. Ne, si Grup Parlamentar i PartisëSocialiste, do ta kishim pranuar një amendament,sepse do të na shërbente në të ardhmen edhe përkëta tre sektorë, por kjo nuk ju ndihmon juve, edhepse keni qëllime elektorale nga pas, sepse nuk kashans t’ju shpëtojë nga humbja e datës 23 qershor,sepse me aktin e fundit, me uzurpimin e KQZ-së, jui keni vënë kapakun përpjekjeve tuaja për uzurpimine çdo institucioni të pavarur dhe shqiptarët padyshimqë nuk i votojnë uzurpatorët. Do të jeni në opozitë,sepse shqiptarët refuzojnë të gënjehen me ligje qëmiratohen, por që nuk zbatohen dhe nuk është ky ivetmi, është një listë e gjatë ligjesh, të cilat janëmiratuar, por nuk janë zbatuar. Do të jeni në opozitë,sepse shqiptarët refuzojnë varfërinë që u keni ofruar.Do të jeni në opozitë edhe për shërbiminshëndetësor, atë të arsimit apo social që u keniofruar shqiptarëve, të cilëve nuk ju dhatë asnjëshans, nuk e shfrytëzuat mundësinë për t’juapërmirësuar sado pak në këto 8 vjet. Sot është kohatë jepni llogari pse nuk i keni bërë dhe jo të propozoninjë muaj përpara zgjedhjeve gjëra që nuk keni shanspër t’i bërë. Do të jeni në opozitë edhe për sjelljenme institucionet e pavarura, që i keni vënë në shërbimtë pushtetit dhe jo të qytetarëve. Shqiptarët, janëpopull i zgjuar, demokrat dhe duan një shtet të sëdrejtës. Ju i fyeni kur mendoni se shqiptarët nuk ekuptojnë se çfarë është shteti i së drejtës dhe mundtë luani me shtetin e së drejtës. Dua t’ju them që jovetëm se e kuptojnë, por nuk kanë për t’ua falurkëtë që po bëni dhe prandaj do të jeni opozitë. Edini pse? Ka një arsye shumë madhore, që lidhetme zgjedhjet, sepse nuk ka fyerje më të madhe qëi bëhet një populli, sesa kur përpiqesh të manipuloshvotën, ta detyrosh, t’i heqësh të drejtën për tëzgjedhur atë çfarë do ai. Arsye është që ju e kenifyer inteligjencën e shqiptarëve.

Sa për projektligjin për truallin, akti antiligjor, qëmiratuat javën e kaluar kundër KQZ-së është provamë e qartë se ju nuk e njihni ligjin dhe kur juintereson e shkelni me të dyja këmbët, prandaj kynuk ka asnjë vlerë. Javën e kaluar, ju sapo e kenishkelur ligjin edhe me dy institucione të tjera, tëcilat duhet të ishin të pavarura. Bojkotuat Komisionine Medias dhe të Arsimit, për të plotësuar vendetvakante në KKRT dhe në Këshillin Drejtues tëRTSH- së, sepse doni që t’i vini në shërbim të

225


zgjedhjeve. Po ju them se është një rast ipaprecedent. Në botë ndodh që të bojkotojë opozita,në rastin tuaj ka bojkotuar maxhoranca, kabojkotuar se i ka të dyja të vetat dhe i mban nëshkelje të hapur të ligjit.

Dhe një herë po i kthehem ligjit kundër KQZ-së,sepse KQZ-ja nuk është më sot Komisioni Qendrori Zgjedhjeve, në fakt, është komisioni shërbëtor iBerishës dhe për këtë arsye nuk ka asnjë legjitimitetpër zgjedhjet. Ashtu siç e keni bërë ju KQZ-në, prasiç e keni lënë sot, nuk ka asnjë legjitimitet përshqiptarët, nuk ka asnjë legjitimitet përndërkombëtarët, të cilët i kanë bërë të qartaqëndrimet e tyre në lidhje me KQZ-në. Përpjekjettuaja për artifica me ftesa ultimative, do të thosha,që PS-ja të plotësojë vendet në KQZ, nuk bëjnëpunë. Meqë po flasim për truallin, KQZ-në e keningritur në një truall që po rrëshqet në greminë, ekeni ngritur në truallin që rrëshqet bashkë me judhe sido që ta bëni e kudo që ta çoni KQZ-në, përnjë gjë shqiptarët sot janë të sigurt, ju keni humbur.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Në emër të grupit, zoti

Ministër, urdhëroni!Myqerem Tafaj – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Ligji që po diskutojmë sot, në fakt, është një

shprehje e prioritetit që u ka dhënë kjo qeveri trisektorëve: arsimit, shëndetësisë dhe mbrojtjessociale ose pakujdesit shoqëror.

Zonja dhe zotërinj, në tetë vjetët e qeverisjes sëPD-së dhe të Kryeministrit Berisha sistemi arsimorshqiptar ka ndryshuar tërësisht dhe këtë e shohintë gjithë në këtë vend.

Të nderuar zonja dhe zotërinj, deputetë të PS-së, ju e keni lënë pushtetin, pra ua hoqi votat populli,në vitin 2005, jo 1995-n apo 1990-n. E latë në 2005-n kur në të gjithë sistemin arsimor vetëm në 70shkolla kishte kompjutera. E latë sistemin arsimornë 2005-n kur mësuesit kishin paga, që ishin nëfund të piramidës së pagave të sektorit publik nëShqipëri. E latë në 2005-n me një infrastrukturëshkollore, që e dini mirë sesi ishte.

Sot, pas tetë vjetve, ne në shkolla kemi vënëkompjutera e internet. Ne kemi teknologjiinformacioni. Ne i kemi çuar pagat e mësuesve nënivelin mbi mesatar të pagave në sektorin publik,nga 200 deri në 250 mijë lekë që i latë ju në 2005-n,në 500 deri në 570 mijë lekë.

Në tetë vjet kemi ndërtuar dhe rikonstruktuar1300 objekte arsimore në mbarë vendin. Të mos

flasim për laboratorët shkencorë në shkollat emesme e në një pjesë të shkollave 9-vjeçare dhepër investime të tjera të qarta, që e kanë ndryshuarsistemin arsimor të vendit.

Unë ju dëgjoj shpesh kur u thoni shqiptarëve senë Shqipëri është rritur analfabetizmi. Ju referojunicensusit dhe meqenëse shpesh përmendni Pizën,ju lutem, lexoni vëllimet e Pizës të vitit 2009, që ecilësojnë Shqipërinë si një nga tri vendet që kanëshënuar progresin më të mirë. Ne e kemi rriturklasifikimin tonë në Piza me 4-5 vende, pra 4-5 vendemë lart sesa aty ku e latë ju.

Kalojmë te arsimi i lartë. Ju spekuluat nëdiskutim se projektligji është klientelist dhe ne nukkemi investuar në shkollat e larta publike. Unë po jusjell vetëm disa të dhëna. Shumë prej jush, tënderuar kolegë deputetë të PS-së, jeni pedagogënë universitete. Në Universitetin e Tiranës kanëkaluar katër godina dhe janë rikonstruktuar. Nëuniversitetin e Durrësit është dhënë një kampus me58 hektarë dhe do t’ju ftojmë së shpejti nëinaugurimin e godinës së parë më moderne nësistemin arsimor shqiptar. Universitetit të Vlorës iështë dhënë një kampus prej 50 hektarësh.Universiteti i Elbasanit ka marrë kampus. Universitetii Korçës ka marrë tri godina nga Ministria eMbrojtjes, njëra prej të cilave është rikonstruktuardhe ju ftojmë, sepse do ta inaugurojmë së shpejti,të shihni një godinë tjetër moderne. Universiteti iGjirokastrës ka marrë një godinë nga Ministria eMbrojtjes. Universiteti i Shkodrës ka marrë njëgodinë nga Ministria e Shëndetësisë.

Investime, ndërtime të reja dhe rikonstruksionejanë bërë në të gjitha universitetet publike të venditdhe janë rritur kapacitetet. Janë rritur edhekapacitetet njerëzore. Të nderuar kolegë, të paktënju që jeni pedagogë të jashtëm në universitete edini shumë mirë, ne e gjetëm sistemin me 4 mijëvetë të angazhuar dhe sot e kemi me 10600pedagogë, profesorë dhe asistentë të angazhuar.Një potencial i pamohueshëm për zhvillimin afatgjatëtë vendit.

Si e ka mbështetur qeveria arsimin privat?Spekuloni shumë, të nderuar kolegë. Por dua t’jukujtoj se qeveria Socialiste në 2001-shin e ka hapure para këtë rrugë dhe ka dhënë truall për njëuniversitet privat, duke vepruar shumë mirë. Kjo kandodhur në 2001-shin.

(Ndërhyrje nga salla.)“Zoja e Këshillit të Mirë”.(Ndërhyrje nga salla.)

Viti 2013

226


Ai është një universitet jofitimprurës. Ne, nëasnjë rast, nuk kemi mbështetur asnjë shkollëparauniversitare me truall apo godinë.

Të nderuar kolegë, ju mund të akuzoni sa tëdoni dhe mund ta nxini Shqipërinë, ta nxini arsiminprivat, por arsimi privat në vendin tonë përballon 10%të numrit të nxënësve në arsimin parauniversitar dhe18%-19% në arsimin e lartë dhe ka një investim tëvlerësuar prej 0,9% të GDP së këtij vendi.Mbështetja tjetër që i kemi dhënë arsimit të lartëprivat është dhënia e bursave përmes fondit tëekselencës për asistentët e shkollave të lartaprivate, që kanë studiuar jashtë vendit dhe kemimbështetur me të njëjtën paketë të gjithë asistentëte shkollave të larta private, që janë kthyer ngastudimet jashtë vendit.

Projektligji synon dhënien në përdorim të truallittë institucioneve arsimore, shëndetësore dhe tëpërkujdesjeve shoqërore, pra të krijojë një fond, icili do të përdoret për të rritur kapacitetet e sistemitarsimor, shëndetësor dhe atij social. Ky projektligjështë mbështetur në praktikat më të mira. Nuk pomerrem me origjinën e kësaj praktike, që është aktii vitit 1862, i cili e ka themeluar praktikën e dhëniessë truallit institucioneve të arsimit, përfshirë këtuedhe arsimin e lartë.

Ne kemi shembuj shumë të freskët, si SHBA-ja, e cila vazhdon ta zhvillojë më tej këtë akt, mbibazën e të cilit, në vitin 2003 ka dhënë troje përstacionet e energjisë së rinovueshme. Praktika tëtilla ka zbatuar Danimarka, Polonia, Turqia, Çekia,shumë lande gjermane, si dhe Austria. Arsimi privat,në shumë vende të Europës sot, është një ngarekomandimet e OSBE-së dhe të strategjisë së BE-së për një mbështetje aktive të qeverive ndaj arsimitprivat.

Po kaloj te kriteret. Ligji përcakton kritere shumëtë sakta në procedurë. Fondi, pasi krijohet,propozohet nga Ministria e Ekonomisë – është njëgrup pune me përfaqësues nga 7 ministritë – shkonnë Këshillin e Ministrave dhe, më pas, kontrata vjennë parlament, i cili kontrollon në çdo rast çdokontratë për mbështetjen e institucioneve. Kriteretlidhen, gjithashtu, me synimet dhe statusin. E para,institucionet duhet të kenë një plan zhvillimiafatgjatë, të orientuar nga objektivat e strategjivendërkombëtare dhe, mundësisht, në fushat prioritare.

Ju e shihni të shkruar edhe në ligj, që trajtohenme përparësi kërkesat dhe aplikimet për programetprofesionale, si dhe ato për arsimin e lartë, tëorientuara në tregun e punës. Kriteret e tjera për

shkollat e larta janë edhe bashkëpunimi me shkollathomologe të huaja dhe tarifa e shkollimit nënmesataren e tregun, bursa studimi për nxënësit dhestudentët e shkëlqyer, por edhe për ata të familjevenë nevojë.

Ligji përcakton që në rast se institucionishmanget nga qëllimi dhe strategjia fillestare, atij ihiqet kjo sipërfaqe, e cila, bashkë me investimin ikalon sektorit publik.

Në fakt, ne nuk e prisnim që ju të ishit kaq tëashpër ndaj këtij projektligji, por keni plotësisht tëdrejtë, sepse e keni qëndrim ideologjik kundër çdosektori privat, gjë që e tregon taksa e sheshtë, por,gjithashtu, ju keni deklaruar se do të zhbënikoncesionet, pra do të përzini investitorët. Nuk pritejqëndrim tjetër, sepse e gjithë fushata juaj ështëmbështetur në një sulm frontal kundër mësuesve,drejtorëve të shkollave, infermierëve, mjekëve e tëgjithë të tjerëve dhe në një strategji të kobshme tënxirjes së Shqipërisë në çdo sektor.

Natyrisht që të gjitha arritjet nuk janë vetëm tëqeverisë, por janë të mësuesve, të mjekëve, tëinfermierëve dhe të të gjithë qytetarëve të këtij vendi.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Këtu mbyllet kjo pikë e rendit të ditës.Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime dhe

shtesa në ligjin nr. 9975 “Për taksat kombëtare”, tëndryshuar”.

Fillojmë me listën.Fjalën e ka Ervin Koçi.Ervin Koçi – Të nderuar kolegë,Janë 80 ndryshime të ligjeve fiskale gjatë 8 vjetve

në qeveri, të cilat kanë qenë konfuze, momentale,klienteliste dhe pjesa më e madhe e tyre nuk janëdiskutuar me grupet e interesit. Këto ndryshimekanë dëmtuar zhvillimin e qëndrueshëm ekonomiktë vendit, kanë deformuar tregjet, kanë zgjeruarpabarazinë sociale dhe kanë rritur barrën fiskale teqytetarët e zakonshëm. E njëjtë si me ndryshimine KQZ-së, që kërkon të deformojë votën popullore,që po shkatërron demokracinë e brishtë shqiptare.

Në vlerësimin që jep vetë komuniteti i biznesitdhe ekspertët e ekonomisë, se si kanë ndikuarndryshimet në paketën fiskale, e klasifikojnë si njënga faktorët kryesorë të keqadministrimit fiskal. Enjëjtë edhe me vlerësimin e SHBA-së dhe BE-së,që vendimin për ndryshimin e anëtarit të KQZ-së ekonsiderojnë si një vendim që krijon mungesë tëplotë besimi për zgjedhje të lira e të ndershme.Zëvendësministri, në Komisionin e Ekonomisë, na

227


tha që në javët në vazhdim numri i ndryshimeve dot’i kalojë 80 dhe çdo ndërhyrje e qeverisë ka qenëdhe do të jetë në ndihmë të zvogëlimit të barrësfiskale të individëve të biznesit. E njëjtë siç ka qenëvendimi i Sali Berishës për ndryshimin e anëtarit tëKQZ-së, vendim për të cilin mendon se do të ketëzgjedhje të lira e të ndershme, por e vërteta ështëkrejt ndryshe, pasi gjatë 8 vjetve jo vetëm ka vjedhurzgjedhjet, siç janë rastet e freskëta të viteve 2009dhe 2011, por kjo qeveri ka rritur taksat, tatimet etarifat edhe tani përpara zgjedhjeve. Ato që ka rriturvetë po fillon t’i ulë, disa po i heq, me qëllimin evetëm për të mashtruar votuesit e për të marrë cavota më shumë.

Kjo qeveri ka vendosur taksën e sëmundjes,10% mbi medikamentet mjekësore dhe shërbimetshëndetësore. Kjo qeveri ka vendosur taksën evarfërisë, taksën e sheshtë 10% mbi pagat. Kjoqeveri ka rritur akcizën e çdo produkti, si dhe kafutur produkte të reja në trajtim si mallra akcize.Akciza e cigares nga 300 lekë shkoi në 500 lekëpër paketë. Kjo qeveri ka rritur çmimin ekarburanteve. Nga rritja dhe vendosja e taksave tëreja, nga 1800 lekë litri 800 lekë për litër janë taksae tatime që paguajnë qytetarët. Kjo qeveri kavendosur tarifa të reja dhe ka rritur çdo tarifë të vjetërpër shërbimet që ofrojnë institucionet publike.Kujtojmë tarifat e padive në gjykatë, tarifat estudentëve që i keni trefishuar, trefishimi nga rritja etarifës për shërbimin që ofrohet me koncesion apoedhe kontrolli teknik i automjeteve. Kjo qeverivendosi taksën e shkollimit për arsimin privat me20%, por e hoqi më pas duke e shitur te publiku sireforme fiskale. Kjo qeveri vendosi tatimin e vlerëssë shtuar për makineritë e për pajisjet, por pas disamuajve heqjen e tyre e shiti te publiku si reformëpër t’u dhënë impakt rritjes së investimeve dhe rritjessë prodhimit në vend. Kjo qeveri rriti sigurimetshoqërore dhe shëndetësore për të vetëpunësuarit,por për arsye elektorale e paska shtyrë hyrjen nëfuqi në janar të vitit 2014. Kjo qeveri vendosi taksëne sheshtë 10% për pagat e ulëta, por para disa ditëshua hoqi këtë tatim të punësuarve që e kanë pagënderi në 30 mijë lekë të rinj dhe e shiti si një reformëe një qeverie të taksave të ulëta. Kjo qeveri kamontuar monopole në çdo treg dhe qytetarët popaguajnë shumë e më shumë tatim për vlerën eshtuar për shkak të çmimeve më të larta në tregnga deformimi i tregjeve. Kjo qeveri i ka rritur taksatpër tetë vjet dhe vjen tani në parlament e na i shetpërpara fushatës elektorale se po i ul, pasi po

menduaka për qytetarin. I rriti taksat me aq dëshirëdhe me aq vullnet për 8 vjet, me po aq dëshirë dhevullnet siç përpiqet të vjedhë zgjedhjet.

Vetë projektligji “Për taksat kombëtare”, që podiskutojmë sot, konsiston vërtet në përgjysmimin etaksave të automjeteve të përdoruara, të cilat kjoqeveri para tre vjetësh, vetë deputetë e kësaj qeverie,me vullnet e me dëshirë të plotë, i trefishuan pavrarë mendjen për qytetarin. Sot e mbroni se pokursyekeni disa para për buxhetet familjare, për t’indihmuar ato, kur për tre vjet me radhë u keni marrëfamiljeve shqiptare7,5 miliardë lekë. Tani vini këtu ethoni se menduakeni për qytetarin! Për cilin mendoikjo qeveri gjatë këtyre tre vjetëve, për cilin mendoiky Kryeministër që mori nga xhepat miliarda lekëpër xhepat e vetë, apo për xhepat e qytetarëve? Kjoqeveri e ka bërë praktikë: sa vjen në pushtet, mevota të vjedhura, të blera dhe të dhunuara, mashtronqë në vitin e parë, sepse rrit taksat, tatimin e tarifave.Kur vjen viti zgjedhor përpiqet të mashtrojë qytetarëtse do të ulë çdo taksë, sepse menduaka për ta.Papërgjegjshmëri e plotë e qeverisë! Kjo ndodh ngaqë kjo qeveri vjen gjithmonë në pushtet duke vjedhurvota. Ku ka qenë për 4 vjet kjo qeveri, kjomaxhorancë, e cila po kujtohet tani dhe po na sjellndryshime ligjore të pafundme, kur Kryeministri,sipas një ministri, sapo zgjohet nga gjumi menduakavetëm për qytetarët?! Katër vjet ka qenë në gjumë?!Nuk besoj! Ka qenë duke vjedhur Shqipërinë, siç ivodhi zgjedhjet në vitin 2009 dhe në vitin 2011.

Të gjitha projektligjet që kanë ardhur gjatë javëvetë fundit përbëjnë një paketë fiskale më vete, e cilaka një ndikim në buxhetin e shtetit. Këto ndryshimekanë një efekt negativ prej 14 miliardë lekësh nëbuxhetin e shtetit, të cilat normalisht duhet të vijnëme ndryshimet buxhetore përkatëse. Për më tepër,në kushtet kur tre muajt e parë të këtij viti ka krijuarnjë deficit shumë të madh, si dhe mungesa në tëardhurat fiskale të qeverisë, në raport me buxhetinqë ka miratuar në dhjetor, qeveria nuk duhet të vijënë parlament për të bërë propagandë për fushatë,por me një plan veprimi se si ta mbulojë këtë gropëtë madhe financiare që ka krijuar në buxhetin eshtetit për shkak të mosrealizimit të të ardhuravepër tre muajt e parë të vitit apo edhe të efekteve qëvijnë nga ndryshimet në paketën fiskale që ka sjellëqeveria.

Kjo gropë shumë e madhe financiare do të bjerëpërsëri mbi kurrizin e qytetarëve të zakonshëm. Atadëgjojnë Kryeministrin në ikje që flet në takime tëstrukturuara dhe për efekte mediatike si një marsian

Viti 2013

228


i vërtetë. Është ai që për 14 vjet e ka drejtuar këtëvend dhe për 22 vjet ka diktuar në zhvillimet politikenë vend. Kjo qeveri në ikje është munduar dhe kakopjuar në mënyrën më të keqe Programin eRilindjes, pasi ka kopjuar vetëm fundin. Ne nëprogramin tonë kemi projektuar gjëra që nga fillimise si do të jenë dhe si do të mblidhen tatimet. Pas23 qershorit ligjet fiskale do të jenë afatgjata. Asnjë ligj fiskal nuk do të ketë efekt të menjëhershëm,pa i lënë kohë biznesit të përgatitet për ndryshimet.

Nëse ndryshimet ligjore të qeverisë kanë si qëllimtë rrëmbejnë disa vota duke mashtruar qytetarin,apo edhe nëse ju ndryshoni KQZ-në që të merrnivota për të vjedhur përsëri Shqipërinë, ne jugarantojmë që Programi i Rilindjes është i orientuarte qytetari i zakonshëm, te biznesmeni i ndershëm,tek interesi publik e kombëtar dhe te zgjedhjet elira e të ndershme.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit!Urdhëroni, zoti Konomi!Edison Konomi – Sot njësoj si pak kohë më

parë, kur diskutuam në lidhje me heqjen e TVSH-së për inputet bujqësore apo për ndryshimet në ligjin“Për të ardhurat personale”, jemi duke diskutuarprojektligjin e radhës për përgjysmimin e taksësvjetore të automjeteve. Ne shprehemi “pro” këtijpropozimi, por, në fakt, duhet të shpreheni ju, kolegëtë maxhorancës “pro”, pasi pikërisht, kjomaxhorancë, në këtë sallë parlamenti, duke mospyetur opozitën dhe, aq më tepër, duke mosvlerësuar se sa do të ndikonte taksa në buxhetetfamiljare, vendosi të bënte një rritje tëmenjëhershme, me disa herë, të taksës vjetore tëautomjeteve. Ju, në asnjë moment nuk vlerësuat sesa do ta rëndonte koston e një familjeje, duke eshumëfishuar këtë taksë, aq më tepër që mbajtja enjë makine sot kushton dhe nuk është më njëopsion, por domosdoshmëri. Kur qytetarët popërballeshin me krizën ekonomike, me rritjen epapunësisë, ky vendim ishte i gabuar dhe iparakohshëm, ashtu siç e tregoi edhe koha, pormë në fund e kuptuat, pasi edhe vetë Kryeministritha se po penalizohen qytetarët nga kjo taksë, tëcilën e vendosi vetë. Më së fundi, ju pranuat qëqytetarët nuk mund të paguajnë taksa të larta, pasinuk kanë mundësi ekonomike dhe kjo maxhorancëe pranoi se çdo qytetar po e përballon krizënekonomike, e cila është shtrirë në çdo familjeshqiptare. Edhe pse situata ekonomike ju ka dalëjashtë kontrollit, në moment të fundit menduat të

vinit nën kontroll KQZ-në, duke shkelur ligjin dheduke shkarkuar dhe emëruar anëtarë të KQZ-së.

Siç është paraqitur edhe në relacioninin,bashkëngjitur këtij projektligji, ju thoni se niveli i lartëi taksës ka çuar në rritjen e mospagesës së taksësvjetore të automjeteve, si pasojë mosrealizimi nëmasën e duhur të të ardhurave dhe ulja me 50%,sipas projektligjit, do të bëhet mbi bazën e pagesave.Për këtë arsye, siç e thashë pak më lart, kjo taksë,që në momentin që u aprovua, penalizoi qytetarët,sidomos ata me të ardhura të mesme dhe të ulëta,pasi është kjo shtresë e popullsisë që posedon edheautomjetet të cilat ndikohen më shumë nga kjo rritjetakse.

Tashmë që ky propozim do të miratohet nëKuvend, çfarë do të bëhet me 75 milionë dollarët epaguar më shumë, sipas taksës që ju miratuat trevjet më parë? Kush do të japë llogari përparaqytetarëve shqiptarë?

Kur vendosët rritjen e taksës vjetore tëautomjeteve, ju e mbështetët propozimin tuaj nëdisa argumente, siç ishin: përafrimi me standardeteuropiane, reduktimi i ndotjes së ambientit, dukestimuluar në këtë mënyrë shitjen e makinave të reja.Doja të pyesja, po sot çfarë ka ndodhur që propozonitë përgjysmoni taksën që e rritët me votat tuaja?Çfarë ka ndodhur me standardet europiane apo mereduktimin e ndotjes së ambientit? Po sipërmarrjetnë sektorin e shitjes së automjeteve të reja, nukështë më e nevojshme të stimulohen? Apo, tashmëqë jemi dy muaj para zgjedhjeve, do të bëjmë si dotë bëjmë! Ky është mentaliteti juaj për të zhvilluarekonominë e vendit?

Meqë jeni dy muaj para zgjedhjeve, ju, mepapërgjegjshmërinë tuaj si në ekonomi si në qeveri,kërkoni të vidhni votat, këtë radhë, duke shkatërruarnjë institucion dhe duke krijuar kriza artificiale tëpaqena vetëm në funksion të vjedhjes së votës.

Por ju në këto vite qeverisjeje e keni gjeturzgjidhjen. Sipas jush, në fillim të mandatit rrisimtaksat dhe marrim borxh. Kur afrohen zgjedhjet,heqim taksat dhe rishikojmë TVSH-na, porgjithmonë duke marrë borxh, pasi asnjëherë nukjeni ulur për të diskutuar, aq më tepër që pothuajsetë gjitha nismat që keni ndërmarrë në parlamentkohët e fundit kanë qenë propozime të PartisëSocialiste.

Kolegë të nderuar, këto janë thjesht manovraelektorale. Por e keni të kotë. Tashmë çdo shqiptare ka kuptuar se si ju doni të bëni shtet. Mënyra juajështë ajo e politikave me qëllim elektoral dhe e

229


shkatërrimit të institucioneve. Do të doja të pyesja,deri ditën që ky parlament do të ketë funksionin etij, edhe sa ligje të tjera për rishikim dhe heqjetaksash do të sillni?

Që të plotësoni të gjitha propozimet që ka bërëPartia Socialiste, ju ka mbetur të sillni propozimetpër heqjen e TVSH-së për ilaçet dhe shërbimetshëndetësore, reduktimin e TVSH-së për energjisëelektrike apo heqjen e akcizës për bujqësinë.

Sot jemi përpara faktit se, në tërësinë endryshimeve ligjore që keni paraqitur, keni një uljetë të ardhurave me rreth 140 milionë dollarë. Këtutë mos harrojmë se dy muajt e parë të vitit treguesitfinanciarë janë përkeqësuar. Deri tani, ju kenideklaruar se boshllëkun që lë në të ardhurat ebuxhetit ulja e taksave, do të plotësohet meprivatizimet e bëra. Doja të pyesja, çfarë do të bënimë parë me privatizimet e fundit? Do të plotësoni tëardhurat në buxhet apo do të paguani detyrimet prejqindra milionë eurosh ndaj bizneseve?

Ne mendojmë se një rishikim i taksave, si njëpaketë e plotë dhe jo si një nevojë elektorale, do tësjellë një ekuilibër të ri ekonomik. Për këtë arsyepropozimet e Partisë Socialiste për rishikimet etaksave kanë qenë të qarta, duke shprehur efektetpozitive të këtyre masave, qoftë për një parashikimrealist të të ardhurave, pa i dëmtuar ato, por edhe sido të reflektohen këto ndryshime në ekonominë eçdo qytetari në vendin tonë. Kjo vjen natyrshëm,duke rishikuar mënyrën e taksimit për një taksim tëdrejtë dhe të ndershëm për çdo qytetar.

E citoj këtë të fundit edhe për një fakt tjetër,pasi në këtë projektligj është propozuar që edheautomjetet të cilat kanë detyrime të mëparshme dotë paguajnë taksat e prapambetura me këtë niveltakse, duke hequr edhe penalitetet për pagesat mevonesë, siç parashikohet me ligj. Por me të drejtë,a nuk i lind pyetja atyre qytetarëve, të cilët janëtreguar korrektë me pagesën e taksave, çfarë do tëbëni me ta? Do t’ia ktheni mbrapsht paratë?

Prandaj po e përsëris që kur mendohet të bëhenndryshime në taksime këto duhen rishikuar meprofesionalizëm, në mënyrë që rishikimet eherëpashershme dhe afatshkurtra të mos krijojnëprecedentin e mospagesës.

Por kjo për ju nuk ka rëndësi. E rëndësishmepër ju është të mbani pushtetin, nëpërmjet forcëssë institucioneve.

Dua të rikujtoj edhe një herë atë që ndodhi këtoditë me institucionin më të pavarur në vend atë tëKQZ-së.

Të nderuar kolegë,Tashmë vendi ynë është përballë sfidave të

mëdha ekonomike dhe sociale. Ne të gjithë duhettë impenjohemi që të gjejmë dhe të mbështesimpolitika të plota me efekt financiar dhe social, nëfunksion të përmirësimit të jetës dhe shërbimevendaj qytetarëve. Politika të tilla gjysmake, të cilatsot i rrisin taksat, se qeveria ka nevojë për para nëbuxhet, dhe nesër i heq ato për efekte elektorale,janë politika afatshkurtra pa të ardhme dhe pa ndikimnë mirëqenien e qytetarëve. Ajo çfarë nepropozojmë, duke parë numrin e madh tëndryshimeve që keni sjellë gjatë këtij viti financiardhe duke vlerësuar faktin se të ardhurat buxhetorenë muajt e parë të vitit janë shumë largparashikimeve, është të ulemi dhe të diskutojmëme përgjegjësi për ndryshimin në paketën fiskale,ta bëjmë atë më realiste, në funksion të përmirësimittë të ardhurave buxhetore, duke bërë parashikimerealiste dhe jo thjesht shifra në buxhet për të kënaqurpritshmëritë elektorale.

Edhe një herë tjetër doja t’ju ftoja të reflektonitpër atë çfarë ka ndodhur këto ditët e fundit, nëmënyrë që dy muajt e mbetur të mos jenë periudhamë e turpshme e pushtetit tuaj. Institucionet evendit, ashtu si edhe KQZ-ja, janë dhe duhet tëmbeten të pavarura në funksion të të ardhmes sëvendit.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Sherefedin Shehu, urdhëroni!Sherefedin Shehu – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Kur flitet edhe për taksat edhe për KQZ-në

qytetarët ngatërrohen. Ngatërrohen sepse atatashmë e kanë kuptuar që mori fund edhe përpjekjajuaj për të bllokuar zgjedhjet dhe për t’i marrë atonë tavolinë. Prandaj është më mirë të fokusohemite taksat, sepse mbase mund të ketë edhe ndonjëide racionale. Po kështu jo vetëm që ngatërrohet,por edhe vetë pjesa e taksave deformohet. Përqytetarët ka vetëm një të vërtetë: duke filluar ngaviti 2006 u mbyll kapitulli i taksave të larta. Ky ishtepremtimi i Partisë Demokratike dhe kjo ishte praktikaqë u zbatua dhe vazhdon të zbatohet edhe në fundtë mandatit të dytë. Kjo politikë prodhoi rritjeekonomike, e cila, ashtu siç e ka theksuar edhebordi i FMN-së, mundësoi që Shqipëria tëpërballonte me sukses periudhën e krizës më tëegër ekonomike dhe financiare.

Në diskutimet e kolegëve socialistë dhe nëdebatet e përhershme për çështjet fiskale,

Viti 2013

230


ritheksohet fakti që janë bërë rishikime të shumtatë ligjeve fiskale. Kjo është një e vërtetë epamohueshme, e cila është parë nga qytetarët gjatëdebateve, diskutimeve dhe miratimeve që janë bërënë këtë sallë. Ajo që ngatërrohet është, sepse janëprishur planet e biznesit. Kjo është e pavërtetë dhebesoj është thënë në mënyrë të qëllimshme. Ështëe pavërtetë, sepse në këto ndryshime kaq të shumtadhe kaq të sheshta të ligjeve të taksave, përfituesika qenë gjithmonë qytetari, ndaj nuk mund të thuhetse i prishen planet biznesit ose qytetarëve kur ulentaksat në favor të tyre. Pra, në mënyrë të papriturmund të thuhet që si rrjedhojë e ndryshimeve tëshumta dhe të shpeshta fiskale, qytetarët kanëmarrë përfitime.

Të shikojmë pak taksën që përgjysmohet meligjin e sotëm. E vërteta është që kjo taksë kaekzistuar që në fillimet e viteve të sistemit tëekonomisë së tregut. Në vitin 2006 ne gjetëm njëtaksë të lartë, e cila me kalimin e viteve të qeverisjessë Partisë Demokratike është modifikuar disa herë,ashtu siç po bëjmë edhe sot, por asnjëherë nukështë hequr, sepse ajo përbën një tarifë përshërbimet që marrin qytetarët lidhur me zotërimin eautomjeteve të transportit. Nuk do të ndalem në këtoargumente, por vetëm në ato që kanë të bëjnë mendryshimet që po i bëjmë sot kësaj takse. Ka një tëvërtetë tjetër të pamohueshme që kjo taksë kasynuar minimizimin e dëmeve në ambient. Pra,është e rëndësishme të vendoset një ekuilibër midisshërbimit që merr qytetari, ndikimit që përdorimi iautomjeteve jep në ambient dhe, njëkohësisht, midiskëtyre dhe barrës që i vihet qytetarit për të paguarpër shërbimin që merr ose për dëmin që krijon nëambient.

E parë në këtë këndvështrim, unë mendoj qëlëvizja e parë është bërë para 2 vjetësh, kur ështëulur kjo taksë për qytetarët, sepse, në qoftë se jukujtohet, ajo ishte shumë e lartë, kishte qëllimembrojtëse, paguhej sapo futeshe në doganë dheduke analizuar ndryshimet që kishin ndodhur në jetënekonomike të qytetarëve dhe të zotëruesve tëautomjeteve, kjo taksë praktikisht jo u përgjysmua,përkundrazi, u ul më shumë sesa gjysma, krahasuarme nivelin e mëparshëm. Tashmë, të gjithë ata qëkanë një makinë të re nuk paguajnë taksë për 3vjet. Megjithatë, këto dy vjet kanë qenë vite të njëeksperience tjetër. Përsëri u pa që ka hapësirë, poredhe se ulja e kësaj takse ishte e domosdoshme.

Ne po e bëjmë këtë diskutim, i cili po zgjatetmë shumë sesa duhet, sepse të dyja palët e

mbështesim, por njëra palë e ngatërron pak me KQZ-në. Prandaj mendoj që përveç ndonjë argumenti, icili mund të kontribuojë në favor të qytetarëve, ashtusiç e pranuam të gjithë edhe në Komisionin eEkonomisë faktin që ata të cilët do të paguajnë tëmos ngarkohen me penalitete deri në qershor, dukesupozuar që një kategori e ka konsideruar relativishttë lartë këtë taksë, ta mbështesim. Njëkohësisht,duhet të kemi parasysh që krahas favoreve që ubëhen qytetarëve nga përgjysmimi i kësaj takse,bëhet edhe një rregullim i cili përmirësonadministrimin e saj. Kështu që unë mendoj që nëvend të retorikës dhe ta votojmë këtë ligj, sepseështë në të mirë të qytetarëve.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Shehu!Fjalën e ka zoti Bejtja, përgatitet zoti Hida.Ilir Bejtja – E nderuar zonja kryetare,Të nderuar kolegë, ashtu siç e kanë thënë edhe

kolegët e mi parafolës, kemi që nga nëntori, mësaktë që nga fillimi i dhjetorit të vitit të kaluar, qëpërjetojmë një situatë ku mungon vërtet ajo që ështëthemelore në hartimin e një buxheti, i cili bazohet,kryesisht, në të ardhurat që realizohen nga taksat,që quhet inkonsistencë, paqendrueshmëri. E kemimiratuar buxhetin tri herë dhe po tri herë mbi të janëbërë ndryshime. Pastaj në janar u bë edhe njëndryshim tjetër bazuar në mosrealizimin tëardhurave nga taksat dhe ky mosrealizim i tëardhurave nga taksat preu shumë shpenzimepublike, të cilat do t’u ofroheshin qytetarëveshqiptarë anembanë vendit.

E pranuam edhe që jemi shumë në dietë,konfirmuam që nuk do të kemi më investime tëmëdha publike, por do të mundohemi të likuidojmëkëto që kemi nisur. Vazhduam të konfirmojmë qëedhe në tremujorin e parë situata e grumbullimit tëtë ardhurave nga taksat ka qenë me të vërtetëtragjike, pra ka pasur një rënie të theksuar, si dhevazhdojmë të kemi një ritëm galopant në rënie të“rritjes ekonomike”, e cila tashmë është bërë njëvlerë negative. Pastaj vetëm nga halli nëse do tërrimë ose jo në pushtet, vazhdojmë me të tjeramodifikime, të cilat e thellojnë gropën në buxhet.Të paktën këtë gjë e kanë bërë deri tani me shifratqë ka deklaruar Ministria e Financave për të gjithamodifikimet që u ka bërë taksave dhe tatimeve përkëtë vit, rreth 150 milionë dollarë. Por cilat do tëjenë shpenzimet që do të preken nëse ne ipakësojmë të gjitha këto taksa? A i keni bërëllogaritë? Të gjithë thoni që buxheti është një

231


formulë, por nëse i heqim njërën këmbë, si mund tërrijë një buxhet me një këmbë? Cila është arsyeja?

Arsyeja është që të kemi kujdes për qytetarët,me qëllim që ata të mos paguajnë lekë, apo duhettë kemi kujdes që atë që ata nuk na e paguajnëtashmë në formën e një mosbindjeje të thellëqytetare në raport me këtë qeveri, ne tua falim? Nukpo ju falin gjë. Bëhet fjalë për taksa të cilat qytetarëtnuk i paguajnë, nuk shkojnë t’i regjistrojnë faremjetet. Shkoni nëpër qytete dhe do të shihni se kame dhjetëra, madje me qindra, automjete, që nukkanë regjistrim adekuat brenda vitit. Nuk kanë taksatë paguara që të kenë të drejtë të qarkullojnë, porvazhdojnë të punojnë pa pasur asnjë lloj meraku sendokush do t’i ndalojë në rrugë. Në fund të funditmarrëdhënien me shtetin ata e kanë direkte, papasur nevojë për ligj. Atje e kanë policin dhe sa herëqë ai i ndalon, i japin një 5 mijë lekësh në dorë dhevazhdojnë punën. Kjo është ajo që po i falnishqiptarëve? Atë që ata nuk e paguajnë, refuzojnëta paguajnë?

Cili është historiku i taksës së famshme? Na utha këtu se e gjetët shumë të lartë dhe e ulët dhebrenda 8 vjetëve e keni çuar atje ku nuk përballohetmë. Mjafton t’ju them se një autobus sot paguan, jopak, por rreth 2 milionë lekë të vjetra taksë. Cilëntaksë keni ulur? A e dini sa ka qenë para tetë vjetëve?Vetëm 700 mijë lekë të vjetra. Pse pikërisht sotkujtoheni ta ulni? A e dini se çfarë situate tragjikëqë është? Po flas për mjetet e rënda, që mbi 80% etyre nuk janë të regjistruara këtë vit, sepse ata nukkanë paguar taksën e automjeteve dhe e kanë paguardisa që tani duhet të penalizohen, sepse atyre qënuk e kanë të paguar do t’u falen edhe gjobat edhedetyrimet e mëparshme. Jo vetëm kaq, por e bëjmëakoma më qesharake, tamam si te emisioni“Portokalli”, kur themi se këtë do ta bëjmë me datë30 qershor.

Po pas 30 qershorit çfarë do të ndodhë? Paskësaj date shqiptarët nuk do të kenë më nevojë përtë grumbulluar taksa? Nuk do të kenë më nevojëpër të pasur një buxhet të shëndetshëm? Pse ufalkan pikërisht deri në 30 qershor? Pse duhet tëhiqet artifica e taksave që i takojnë vitit 2013? Pseduhet të hiqet fare afati kohor për pagesën e taksës?Ne e kemi bërë njëherë një falje fiskale: para një vitiju i falët të gjitha detyrimet e lindura deri në datën31 dhjetor të vitit 2010. Çfarë do të falni akoma?Domethënë, deri më 31 dhjetor të vitit 2010 ne nukmorëm asnjë lek nga njerëzit, sepse ua falëm.Përsëri e zgjatëm amnistinë fiskale edhe një vit

tjetër, ua falëm edhe në vitin 2011 dhe tashti po uafalim edhe ato të vitit 2012. Me çfarë mbahet kybuxhet?

Përsëri e paguan biznesi këtë falje të turpshme,që nuk është falje, por një rregullim, i cili bie nëkurriz vetëm të bizneseve të ndershmetaksapaguese, në favor të atyre që e kanë rregulluarme policin. Në kohën e Enver Hoxhës polici mbantenjë portofol, e hapte në këtë mënyrë dhe aty kishtefotografinë e Enver Hoxhës nga krahu i zemrës.Tashti i del policit në rrugë e i thua policit: “Si tëquajnë? – Sali. Çfarë ke në xhep? – Fotografinë eSaliut”. Ne duhet të ndërtojmë shtet dhe shtetibazohet mbi taksa, mbi politikën e taksës, të cilatnuk ndryshojnë 4, 5 apo 6 herë brenda një viti. Taksaka efekt pozitiv mbi ekonominë atëherë kur ajoprojekton cikle. Një cikël prodhimi nuk është 2 apo3 muaj, minimumi kemi një cikël ushtrimor një vjetor.Si ka mundësi që brenda ushtrimit ju e ndërroni njëtaksë. Çfarë do të bëni me ata që e kanë paguar nëdatën 1 janar? Do t’ua ktheni gjysmën që kanëpaguar? Nuk po rimbursoni dot tvsh-në që e kenidetyrim për ta ribursuar, jo më t’u ktheni atyre taksat.

Thelbi i filozofisë që keni është me të vërtetë iulët, i cili kërkon akoma të ngrejë ura mashtrimi nëraport me qytetarët, a thua se ju jeni një shtet social.Ju keni vetëm një hall të madh: të gjeni një gozhdëdiku në mur dhe të kacavirreni. Mund të mbeteniakoma pak në ajër sa për të marrë frymë. Nuk do tëmerrni frymë pas datës 23 qershor, dhe do t’juallogarisim edhe efektet negative që i bëni buxhetittë shtetit në kurriz të investimeve publike, të cilatduhet të vijnë te qytetarët. Do t’jua llogarisim sihumbje, si dëm i bërë me vetëdije në abuzim tëdetyrës që keni. Si ka mundësi që dëgjojfunksionarët e Ministrisë së Financave të thonë:“Kemi arritur një maturi të jashtëzakonshme nëpërgatitjen e buxhetit dhe ky që kemi përgatitur këtëvit është nga më të bukurit dhe më të mirët. Këtë emodifikojmë në zërin e të ardhurave 5 ose 6 herëbrenda 3 apo 4 muajve të parë të vitit”. Kjo ështëfilozofia e buxhetit më të mirë të hartuar?

Më falni, por ka shumë prej nesh që janëmjaftueshëm të shkolluar në ekonomi që të kuptojnëse kjo lloj politike nuk ka asnjë lloj filozofie apopërkatësie shkencore. Përkundrazi, është thjeshtpragmatike. Një filozofi e ngritur thjesht mbi njëinteres, pra mbi votën dhe xhepin e burokratit, atëqë ai duhet ta mbushë dhe atë që duhet ta harxhojëpër të blerë vota apo për të manipuluar zgjedhje përtë qenë përsëri në pushtet. Nuk është e mundur të

Viti 2013

232


vazhdojë kjo lloj historie. Një tjetër element irëndësishëm është edhe paraveprimi i ligjit.

Thuhet se ata që nuk kanë paguar taksën, edhepër pjesën e tyre më përpara, do ta paguajnë meligjin e ri. Ligji i ri thotë se penalitetet do të hyjnë nëfuqi në vitin 2014, dhe ata që kanë që në vitin 2012pa e paguar do ta paguajnë në vitin 2014. Por ju nukdo të jeni në pushtet. Nga ju ka lindur ideja senjerëzit janë dakord ta aplikojnë ligjin në këtë formë?Çfarë është kjo lloj artifice? “Do hani ju, por kur tambush unë lugën”? I keni lënë njerëzit me gojënhapur për kaq kohë dhe thoni “Prisni edhe pak”. Poredhe sa do të presin? Deri sa ky buxhet të rrëzoheti gjithi si një kështjellë rëre dhe ne të ndodhemipara një falimentimi, i cili nuk ka më asnjë lloj ngjyre,as rozë e as blu? Kjo është historia që ne duhet tashfarosim këtë vend? Keni ndërmend ta lëmë sixhungël, të ikim prej këtu dhe të lëmë të vijnëkanibalët e të jetojnë në këtë xhungël? Ata qëpreferojnë këto lloj situatash kanibalë janë, nuk kase si të jenë ndryshe.

E përsëris, vetëm filozofi nuk ka ky ligj, nuk kaasnjë lloj baze dhe unë ju ftoj të jeni më tëkujdesshëm kur vidhni programin e Partisë Socialistenë lidhje me taksat e ulëta dhe me shërbimet përqytetarët.

Jozefina Topalli - Zoti Hida, keni fjalën.Urdhëroni!Sybi Hida – Të nderuar kolegë deputetë,

debatet për taksat janë të pashterueshme. Këtubëhet fjalë për dy lloj filozofish: ajo me taksat e ulëtae Partisë Demokratike dhe e kësaj maxhorance, siedhe ajo me taksa të larta e opozitës që kërkon tëvijë në pushtet. Ju këtë gjë u keni ofruar qytetarëve.Ju keni thënë: “Do rrisim taksat dhe do të heqimkoncesionet. Duam vitin zero dhe do të ndërtojmëShqipërinë ashtu siç e ndërtoi Enver Hoxha”. Njëkolegu im që foli në Komisionin e Ekonomisë, pona mburrte edhe politikat e Enver Hoxhës.Meqenëse sot folëm edhe për patentat, jam i sigurtse shqiptarët, do t’ju heqin edhe patentën e EnverHoxhës. Ata nuk do të votojnë për ju, por do t’julënë përsëri në opozitë. Urojmë që patenta e EnverHoxhës të harrohet dhe ju të krijoni një PartiSocialiste e cila bazohet te fryma socialiste dhe jote fryma e Enver Hoxhës për 40 vjet me radhë.

Edhe një herë dua t’i kthehem filozofisë sëtaksave. Ne kemi diskutuar gjatë vitet e fundit përtaksat. Kemi diskutuar për taksat e ulëta dhe kjomaxhorancë ka ardhur gjithmonë me projekte të cilatkanë ulur taksat, i kanë përgjysmuar, kanë ulur

barrierat administrative, kanë hequr kostotburokratike të licencave, të letrave dhe kërkesaveqë duheshin për të marrë lejen dhe për të filluar njëbiznes. Ne kemi pasur gjithmonë debat me ju, mePartinë Socialiste, për politikën tuaj me taksa tëlarta. Unë mendoj se është e natyrshme që sotdiskutojmë për këtë politikë. Më vjen çudi, që thonise: “Këto politika, këto projektligje dhe këto ide janëvjedhur nga Partia Socialiste”, në një kohë qëasnjëherë nuk kemi parë projekte të tilla të uljes sëtaksave gjatë këtyre viteve.

Historia e taksave mbi makinat është një historie cila vjen edhe për shkak të kërkesave që kaShqipëria për t’u bërë pjesë e BE-së dhe ju po napengoni sa është mundur, duke hequr diskriminiminfiskal për shtetasit joshqiptarë. Në atë kohë unëkam qenë ekspert në Ministrinë e Financave dhekam negociuar me ekspertët e BE-së dhe ka qenënjë kërkesë e tyre. Ajo ka qenë një nga taksat mëtë vështira për t’u vendosur në mënyrë që të ruhejdrejtësia e kësaj takse dhe të arrihej qëllimi për tëmbrojtur mjedisin, nëpërmjet vendosjes së kësajtakse. Sigurisht që është gjetur një instrument dheai është formula që përdoret. Formula që lidhmoshën e makinës, madhësinë e cilindratave tëmakinës dhe përdorimin e saj me karburant: naftëose benzinë, në mënyrë të tillë që makinat të cilatndotin më shumë, të paguajnë më shumë taksa.Do të ishte më e drejtë vendosja e një aparature nëmakinë e cila do të maste lëshimin e dyoksidit tëkarbonit, por kjo do të ishte akoma më ekushtueshme për përdoruesit e makinave, prandajështë përdorur kjo formulë, e cila ka ndryshuar nëmënyrë të tillë që ajo të ketë një barrë sa më të ulëtpër qytetarët shqiptarë.

Përgjysmimi i kësaj takse ka ardhur si pasojë eefekteve dhe rezultateve që dha kjo taksë kur evendosëm para një viti apo dy vjetëve. Unë mendojse është veprimi më i mirë për të ndihmuarkonsumatorët shqiptarë, pavarësisht se mund tëthuhet se kemi ndryshuar disa herë ligjet për taksat.Ne duhet t’i ndryshojmë sa herë. Prandaj jemi këtupër të miratuar ligje në dobi të qytetarëve dhe tëzhvillimit ekonomik. Filozofia e taksave të ulëta tëqeverisë së Kryeministrit Berisha është bazuar tëgjithë kohën me idenë se taksat e ulëta mbështesinekonominë. Jo më kot ekonomia shqiptare përballoigoditjen e krizës financiare globale e cila filloi nëvitin 2008. Jo më kot kemi rritje ekonomike pozitive.Kemi parë rritjen e investimeve të huaja direkte edhepse kërcënohen nga lideri i opozitës se, kur të vijë

233


në pushtet, do t’i heqë koncesionet dhe do të rikthejëprivatizimet që janë bërë gjatë kësaj periudhe. Pra,duke i terrorizuar në mënyrë të tillë që të stimulojënjë krizë ekonomike të cilës nuk ia ka arritur edhepse viti 2012 ishte një nga vitet më të vështira, ku upërmblodhën të gjitha efektet e krizës globale,përsëri rezulton që gjendja është pozitive, sigurishtjo aq sa do të dëshironim ne, por me një efekt pozitivpër të siguruar rritje ekonomike afatgjatë dhe tëqëndrueshme.

Dua të theksoj edhe një herë politikën që kandjekur kjo qeveri për taksat e ulëta dhevendosmërinë e saj për të vazhduar me politika përtaksa të ulëta, politika të cilat mbështesin lirinë.Programi i Partisë Demokratike dhe filozofia e PartisëDemokratike është liria e individit. Liria ka shumëdimensione. Një nga dimensionet më tërëndësishme është barra fiskale. Kjo barrë ka ardhurduke u ulur, duke filluar që nga viti 2006 e çdo vit.dhe do të vazhdojë të jetë e tillë edhe në 4-vjeçarine ardhshëm në qeverisjen e Partisë Demokratike.

Do të ftoja të gjithë kolegët, të mbështesin këtolloj politikash, jo duke u bazuar te filozofitë tona tëpartive, por te filozofia se vetëm me taksa të ulëta,ne mund të zhvillojmë ekonominë, mund të thithiminvestitorët e huaj, mund të nxisim punësimin dhetë rrisim mirëqenien e çdo qytetari.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Hida!Fjalën e ka zoti Spaho.Edmond Spaho – Projektligji që po diskutojmë

sot është mjaft i rëndësishëm pasi ka të bëjë menjë taksë e cila ka efekt në buxhetet familjare.Përgjysmimi i taksës së makinave do të ketë njëefekt në favor të atyre që e paguajnë këtë taksë,prej rreth 2,5 miliardë lekësh. Pra, rreth 25 milionëdollarë. Përfitues do të jenë të gjithë qytetarët, tëcilët në mënyrë të përvitshme paguajnë taksën lejessë makinës. Do të jenë edhe ata që do ta paguajnëgjatë këtij viti, por edhe ata, që tashmë e kanëpaguar, pasi vitin tjetër, duke qenë se është taksë epërvitshme, do të jetë regjimi i ri me një ulje tëkonsiderueshme prej 50%-ësh.

Dëgjova dy-tre nga kolegët e opozitës, të cilët ushprehën se qeverisja e PD-së ka rritur barrën fiskalete qytetarët dhe te bizneset. Kjo është gjëja mëjokorrekte që mund të thuhet, pasi në historinë esaj 8-vjeçare kjo forcë politike ka pasur në qendërtë vëmendjes, me filozofinë saj, uljen e barrës fiskalepër bizneset dhe qytetarët, pasi ne mendojmë senëpërmjet një barre fiskale të ulët është e mundurtë stimulohet nxitja e prodhimit, të hapen vende të

reja pune dhe të rriten të ardhurat për individët. Nësedo të shkojmë disa vite pas mund të shikojmë sekjo maxhorancë, kjo qeverisje, ka ndërmarrë hapashumë të rëndësishme në drejtim të reduktimit tëbarrës fiskale, e cila ka dhënë rezultatet e saj nërritjen e nivelit të prodhimit dhe të zhvillimit tëekonomisë në tërësi.

Ju mund ta harroni, por janë qytetarët dhebizneset që nuk e harrojnë reduktimin prej 50% tëtaksës së biznesit të vogël. Po kështu, kemireduktuar me më shumë se 50% taksën apo tatiminmbi fitimin. Nga 25% që e gjetëm në vitin 2005 kurerdhëm në pushtet, e ulëm në 10%. Po kështu,reduktuam taksën mbi dividendin. Nga 25% e ulëmnë 10%. Përgjysmuam me 1/3-ën taksën e punës,që paguajnë punëdhënësit për ata që kanë punësuar,sikurse kemi reduktuar të gjitha tarifat doganore mevendet e BE-së dhe vendet e rajonit në sajë tëmarrëveshjeve dhe veprimeve të përbashkëta qëkemi ndërmarrë sot, ku taksa doganore është nënivelin zero.

Çfarë rezultatesh kanë dhënë këto? Këto janëreflektuar, në radhë të parë, në stabilitetin ekonomik,në rritjen ekonomike, e cila edhe në vitet e krizësqë ka përfshirë Europën, ka treguar se Shqipëriaishte në gjendje të ruante rritje ekonomike pozitive.

Kjo politikë e përshtatshme fiskale ka ndikuarpozitivisht në rritjen e të ardhurave. Në vitin 2005mblidhnim rreth 180 miliardë lekë të ardhura, sot,edhe pse me një regjim fiskal të përgjysmuar,mbledhim rreth 330 miliardë lekë të ardhura. Pra,rezultati i një politike të reduktuar fiskale ndajqytetarëve dhe biznesit është pasqyruar jo vetëmnë rritjen e prodhimit, por edhe në rritjen e tëardhurave në buxhetin e shtetit.

Eksportet janë trefishuar. Pse? Sepse i ështëdhënë hapësirë më e mirë biznesit që të zgjerohet.Para dy vjetësh ju e mbani mend reduktimin e taksësmbi fasonistët. Ky reduktim bëri që aktiviteti i tyretë dyfishohej dhe të rriteshin eksportet. Soteksportet tona, nëse do t’i krahasojmë në vitet mëtë mira të rajonit, kanë pasur një rritje prej rreth 9%-ësh, kurse Shqipëria ka pasur një rritje prej 14%-ësh, gjë që i dedikohet kësaj politike fiskale.Investimet e huaja, regjimi i ulët i ngarkesës fiskaleka efekte direkte në investimet e huaja. Ulja dheaplikimi i taksës së sheshtë ka të bëjë pikërisht megjetjen e një ambienti të favorshëm për Shqipërinë,në mënyrë që të tërhiqte investimet e huaja, dhenga 330 milionë dollarë në kohën tuaj janë rritur në1 miliard dollarë në vit në vitet 2011-2012. Nëse sot

Viti 2013

234


rajoni i ka investimet 5% të GDP-së, Shqipëria i kanë 7.6% të GDP-së dhe ky është rezultat i kësajpolitike fiskale.

Të gjitha bashkë ndikojnë në rritjen e prodhimitme objektiv kryesor punësimin, i cili në këtëperiudhë 8-vjeçare ka rënë nga 14.5% në 13.4%.Vetëm vitin e shkuar u hapën 18 mijë vende të rejapune. Të mos harrojmë se mesatarja e rajonit nëdrejtim të papunësisë është 24.9%.

Borxhin e kemi rritur 3% në krahasim me ju. Potë krahasosh periudhën tuaj, ju e keni dorëzuar me62%. Sot jemi në 61.7%. Politika e reduktimit tëtaksave dhe e barrës fiskale nuk është koniunkturale.Ne do ta vazhdojmë edhe në mandatin e tretë.Tashmë një sërë masash i kemi shpalosur. Në fundtë vitit 2012 ne deklaruam heqjen e TVSH-së mbimakineritë dhe pajisjet. Pse? Me synimin nxitjen einvestimeve vendase dhe të huaja. Po kështu, parady- tri javësh hoqëm TVSH-në për të gjitha inputetnë bujqësi, blegtori dhe peshkim, ku 150 mijëfermerë do të përfitojnë nga kjo ulje dhe 30 milionëdollarë do t’u shpërndahen fermerëve çdo vit nëformën e subvencioneve. Hoqëm tatimin për pagatnën 300 mijë lekë dhe të gjithë ata që marrin njëpagë nën 300 mijë lekë fitojnë një pagë të 13-të.

Nga krahu juaj nuk kemi parë ndonjë programtë rritjes së pagave, përkundrazi sa herë që janëvotuar buxhetet ju keni ngritur kartonin kundër. Kaedhe disa masa të tjera që do të merren në ditët nëvazhdim si: heqja e taksave për të gjitha biznesetqë punësojnë të rinj për 3 vjet, apo për investime,që do të kryhen në zonat malore dhe që do të jenëpa taksa për 7 vjet. Çfarë keni bërë ju, që pretendonise na keni shpallur një program gjoja të uljes sëtaksave? Edi Rama, kur ishte në bashki dhe kurkishte në krahun të tij të djathtë zotin EduardShalsin, vendosi taksën e gjelbër, të cilën më pas edyfishoi për qytetarët dhe e dhjetëfishoi për bizneset.Rriti me 60% taksën e pastrimit e të pasurisë, ndërsatë gjitha taksat e tarifat e tjera vendore i rriti me30%.

Ai do të hyjë në histori si i vetmi kryetar bashkiepër të cilën qeveria ka qenë e detyruar të miratojënjë ligj të posaçëm për mosrritjen e taksave. Ai ështënjë njeri që rritjen e taksave e ka nxitje tëbrendshme, e ka si një sëmundje aq sa parlamentiu detyrua t’i vendoste barriera ligjore për rritjen etaksave ndaj qytetarëve të Tiranës. Ju pretendonise do të ulni taksat dhe po e shpalosni tani në pragfushate. Pse nuk del një nga kryetarët tuaj tëbashkisë në Durrës, në Elbasan, në Fier apo në

Vlorë dhe të thotë, në solidaritet me politikën që kashpallur Edi Rama për ulje taksash, se po ul këtëtaksë. Përfaqësuesit tuaj të pushtetit vendor nukkanë ulur një taksë apo një tarifë të vetme me gjithëzhurmën e madhe dhe premtimet që bëni, ku 95%e popullsisë do të përfitojnë nga i ashtuquajturi regjimi uljes së taksave. Taksat ulen me veprime dhe jome slogane. Shikoni çfarë bëri bashkia e Tiranëssapo erdhi në pushtet zoti Lulzim Basha. Ai zvogëloime 50% taksën e pastrimit, hoqi 60 tarifa, uli taksatpër 360 profesione të biznesit të vogël.

Të nderuar kolegë socialistë, fjalët duhenshoqëruar me vepra dhe ne veprat na kanë shoqëruar8 vjet dhe do të na shoqërojnë edhe në 4 vjetët eardhshme si në pushtetin qendror, ashtu edhe nëatë vendor.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Spaho!Zoti Shalsi, urdhëroni!Eduard Shalsi – Të nderuar kolegë, në këtë

kohë dramatike për Shqipërinë dhe shumë kritikepër ekonominë shqiptare, momente si fjalimi ikryetarit të Komisionit të Ekonomisë, të argëtojnëdisi jo thjesht me pasaktësitë, por edhe mepapërgjegjshmërinë që e ka karakterizuar këtë qeveridhe këtë parlament.

Unë do të doja që seancën ta kryesonte Jozefina,për t’i thënë se sot vetëm pak orë më parë (edhenënkryetari ishte dëshmitar), u mblodh Komisionipër Veprimtaritë Prodhuese për të zgjedhur një anëtartë Entit Rregullator të Energjisë Elektrike. Çfarëndodhi? Disa javë më parë emëruat një anëtar tëEntit Rregullator të Energjisë Elektrike krejtësishtnë kundërshtim me ligjin. Ligji përcaktonte që duhettë sillnit dy kandidatura, ju sollët vetëm një.Meqenëse jeni ulur në poltronën e Jozefinës, po juthem se sot në orën 11:00 kishim lënë një mbledhje,ndërsa në orën 11 pa një minutë kur unë hyra, juthatë se mbledhja ka mbaruar. Më pyeti një koleguyt: “Çfarë do të bëje ti”? Dhe i thashë: “në vendintënd do të ndërprisja mbledhjen dhe do të thosha tëpresim edhe opozitën dhe orën 11”. Por ju nuk jenitë interesuar për institucionet e pavarura, prandajrasti i KQZ-së nuk ishte si rrufe në qiell të kaltër. Jupo e bëni me çdo lloj institucioni në Shqipëri.Prandaj ju kemi thënë se ka një lidhje midis mënyrësse si vjen në pushtet një forcë dhe mënyrës se siqeverisni. Ky është rasti juaj. Edhe sikur dikush tëmos e dinte historinë e zgjedhjeve të viti 2009,mjaftonte të shikonte vetëm se çfarë keni bërë në

235


këta 4 vjet për të kuptuar se nga çfarë lloj zgjedhjeshkeni dalë.

Sot Shqipëria është më e papunë, më epadrejtë. Ndërkohë, ju silleni dhe vazhdoni të sillenikrejtësisht të papërgjegjshëm. Disa kohë më parëna sollët këtë taksë, që e rritët, duke e argumentuarse pse duhej rritur. Sot, pa pikën e turpit, vini dhethoni se do ta ulim. Kush mban përgjegjësi për këtopolitika të mbrapshta kaotike, të paqëndrueshme?,tha një kolegu im. Ju jeni tërësisht tëpaimagjinueshëm dhe nuk ka si të jeni ndryshe.Vini duke grabitur vullnetin e shqiptarëve. Pa pikëne turpit del një koleg tjetër dhe thotë: Keni thënë sedo të zhbëni të gjitha koncesionet. Pse i deformonifjalët? Po, do t’i zhbëjmë të gjitha gjërat që janë tëkorruptuara, që janë bërë në kundërshtim me ligjin.Të gjitha ato që grabisin pasuritë natyrore tëshqiptarëve. Po, këto do t’i bëjmë.

Kemi premtuar se do ta heqim taksën e biznesittë vogël dhe këtë do ta bëjmë pas 23 qershorit. Mirëkëta të qeverisë, se i kanë duart e zhytura, porbefasohem me një pjesë të kolegëve tëmaxhorancës, që jo vetëm i mbrojnë, por dhe kanëkurajën të tallen me shqiptarët. Po flasim përmakinat. Për hir të programit m’u desh të udhëtojaderi në Dibër. Fillova të numëroj varrezat e makinaveanës rrugës, por pastaj thashë: Është e kotë t’inumëroj. Disa muaj më parë na sollët një aktnormativ, që u trumbetua edhe nga kryetari iKomisionit të Ekonomisë për të mirat që do t’i sillte.Le të marrë mundimin dhe të shkojë e të shikojë seç’ndodh me varrezat e makinave.

Po shikoja procesverbalin e mbledhjes kurprivatizohej ARMO dhe Albetroli gjë për të cilën ikemi paralajmëruar e i kemi thënë se janë tërësishttë paaftë dhe se do të dështojë. Dështoi ARMO,dështoi dhe Albetroli. Tani gjeni kurajën dhe flisni.Mirë ministrat, lërini ata, se i kanë xhepat plot dhekanë arsye ta bëjnë.

Por një pjesë juaja pse e bën? Është për tëardhur keq, por edhe turp për mënyrën si flisni nëkëtë foltore parlamenti. Do të kalojnë disa kohë dheshumë prej jush, kur të shihni veten, do të skuqeninga turpi për ato që keni thënë.

Pak minuta më parë po shikoja procesverbaline ARMO-s dhe çfarë deklaronte zëvendësministri,sepse keni lënë një zëvendësministër për të mbrojturproceset e privatizimit. Është të vësh kujën. Vendiështë zhytur në krizë të thellë morale, financiaredhe ekonomike, kurse ju gjeni kurajën të flisni përulje taksash dhe broçkulla të tilla. Nuk mjafton që i

keni lënë shqiptarët në pikë të hallit, por gjeni kurajëntë talleni.

Dje isha në Dibër dhe dibranët më thanë që 8vjet nën qeverinë e Sali Berishën rruga më e mirëpër të shkuar në Dibër është t’i biesh nga Maqedonia.Sali Berisha shkoi aty para pak kohësh dhe thoshtepërsëri: “Rruga e Arbrit”. Kam përshtypjen se do t’iketë rënë nga Maqedonia, sepse ka një helikopterpër të kaluar, me qëllim që të mos shohë rrugët. Esigurt është që nëse dikush nuk do ta dinte historinëe zgjedhjeve të vitit 2009, duke parë sjelljen epapërgjegjshme të kësaj qeverie, do ta kuptonte qëështë vetëm fryt i vjedhjes së vullnetit të popullit.Nuk është e nevojshme të kesh qenë dëshmitar izgjedhjeve të vitit 2009, por është e nevojshme tëjesh dëshmitar i shqiptarëve, të shohësh se nëç’mjerim janë. Pesë herë ndryshohet buxheti brendanjë kohe fare të shkurtër. Në dhjetor trumbetohet sisukses i madh, por ku jemi sot? Unë për një pjesëtuajën, për hir të së vërtetës, kam një konsideratënga e kaluara, por sot jam gjithnjë e më i zhgënjyerpër mënyrën se ku jeni katandisur. Si mund të lejonitë keqpërdoreni kështu?

(Ndërhyrje nga salla.)Po, kam qenë nënkryetar i Bashkisë së Tiranës,

por ke dëshmitarë, anëtarë të Këshillit Bashkiaknga Partia Demokratike, që bënin kërkesa, një pjesëe të cilave meritonin t’i hidhje në koshin e plehrave,por kishte edhe kërkesa të drejta, që u kemi dhënëpërgjigje. Nuk ka ndodhur ndonjëherë që nëBashkinë e Tiranës të ketë pasur një titullar apopunonjës të thjeshtë, që të fliste me këtëpapërgjegjshmëri, shpeshherë pa edukatë.

Po të pyes, meqenëse po drejton seancën sot,zoti Turku: si e lejove komisionin, që duhet të fillontenë orën 11: 00, që në orën 11 pa 1 minutë, kur unëhyra, të mbyllej? Si lejove dy muaj më parë tëzgjidhej një anëtar i Entit Rregullator të Energjisë,duke mos plotësuar kërkesën ligjore të dykandidaturave? Nuk kemi monopolin e së vërtetës,por ama janë disa të vërteta të thjeshta, të vogla, tëcilat kërkojnë përgjigje. Nuk e di pse ndërrova mendjapër t’ia bërë këtë pyetje zonjës Topalli, por ty, zotiTurku, që të njoh edhe më parë, kam të drejtën tëtë pyes. Je i detyruar të japësh një përgjigje.

Përfundimisht, ju erdhët në mënyrë të turpshmenë qeveri në vitin 2009 dhe do të largoheni në mënyrëedhe më të turpshme më 23 qershor të vitit 2013.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Shalsi!Meqenëse m’u adresuat disa herë, po ju kthej

Viti 2013

236


edhe unë një përgjigje. Po ju them që pati dylajmërime, një për në orën 11:00 dhe një pastaj qëmbledhja të bëhej më përpara. Zoti Gaçi ishteprezent, sepse arriti të njoftohej, nuk di se çfarëndodhi me ju. Paradoksi në këtë mes është që unënë atë komision jam një anëtar i thjeshtë. Unëlajmërova për një kohë të mëpërparshme dhe erdha.Ju që jeni nënkryetar i komisionit më kërkoni llogarimua, që atje jam një anëtar i thjeshtë.

Për sa i përket problemit të vitit 2009, ju vazhdonit’i bëni qejfin vetes se ju janë vjedhur votat. Do tëzhgënjeheni keq, sepse votat e vitit 2009 do tëpërsëriten. Ashtu ka votuar populli dhe ashtu do tëvotojë përsëri. Prandaj, mos u ngarkoni shumëemocionalisht, sepse do të zhgënjeheni më 23qershor. Kam përshtypjen se e përmendni datën 23,sepse ende nuk jeni të bindur që do të fitoni dhekeni nevojë t’i mbushni mendjen vetes.

Urdhëroni, zoti Ahmetaj!Arben Ahmetaj – Unë dua të flas shumë pak

për ndryshimet në ligjin “Për taksat kombëtare”.Dua të vë në dukje një moment nga raporti i

Bankës së Shqipërisë, i cili, kur gjykon me ftohtësimbi të ardhurat, përmend drejtpërsëdrejti që e vetmjataksë, e cila është rritur në të ardhura, është pjesae taksave nacionale, për arsye të rritjes së nivelit tëtaksave para më shumë se 2 vjetësh. Juparalajmëruam atëherë. Mbaj mend edhe zotinministër që erdhi këtu dhe tha: “E kemi detyrim ngaBE-ja” dhe e trumbetoi si një ristrukturim me ulje. Evërteta, e cila është pranuar, është që ajo ishte njëbarrë fiskale në kurriz të qytetarëve shqiptarë. Edhesikur të mos ishte një detyrim i BE-së, shtrembëroitë drejtën, tregun dhe patjetër që deformoi në kurriztë qytetarëve shqiptarë të ardhurat në buxhet.

Këtu përpara kemi, gjoja, një ulje taksash tëmakinave, direkt për qytetarët, e cila paska një efekt25 milionë dollarë në vit. Dakord, por unë e pyesqeverinë: cila ka qenë arsyeja që ju i ngarkuat këta3 vjet qytetarët shqiptarë me plus 75 milionë dollarënë kurriz? Pra, ky veprim para tre vjetësh ka ngarkuarqytetarët e zakonshëm të Shqipërisë me 75 milionëdollarë mbi taksë. Arsyeja pse e hiqni sot ështërealisht një karagjozllëk i vërtetë. Ky është një debatgjysmëprofesional dhe gjysmëelektoral, plotësishtqesharak midis anëtarëve të parlamentit, qeverisëdhe Kryeministrit të Shqipërisë, i cili nuk e ka mëidenë se çfarë taksash heq e çfarë taksash vë. Kavetëm një fjali: “Do të heqim këtë taksë. Do të heqimatë taksë” vetëm 2 muaj përpara fushatës elektorale.Kjo bëhet vetëm për fushatë elektorale. Kjo tregon

edhe një herë se kjo qeveri ka marrë fund me tëgjitha.

Në fakt, këtu unë do të ndaloj të flas për taksatdhe do t’u tregojë qytetarëve shqiptarë indeksin edemokracisë, që e ka nxjerrë një nga revistat politikemë prestigjioze në botë “The Economist”. Çfarëthuhet në të për qeverinë shqiptare? Thuhet: “Qeveriashqiptare dhe demokracia shqiptare, për shkak tëveprimeve të qeverisë shqiptare në vitin 2012, ështëlarg të qenit demokraci. Është një demokraci hibride,që do të thotë është vetëm një hap larg të qenit njëqeveri dhe një regjim autoritar. Në fakt, një ngaelementet që spikat më ulët nga gjithë të tjerët,është pikërisht funksionimi i qeverisë”. Shqipëriaështë renditur me pikët më të ulëta dhe është krahasNikaraguas dhe Tunizisë.

Konkluzioni fare i thjeshtë dhe i drejtpërdrejtë ikëtij indeksi është se Shqipëria është katandisurnë një shtet dhe në një demokraci në mes të rrugës.Është katandisur në një demokraci autokratike, kukryetari i qeverisë bënë çfarë të dojë, kur të dojëdhe si të dojë. Ky indeks vjen pak ditë pas asaj qëndodhi me KQZ-në, që tregoi edhe një herë përparasyve të atyre, të cilët mund të kishin ndonjë dyshimtë vogël për këtë njeri, për këtë qeveri dhe për këtëdemokraci, se si grabitet pushteti, se çfarë mundtë bëjë një njeri për interesat e veta dhe të klikës sëtij. Grabiti institucionin që lexon mandatet dheadministron procesin zgjedhor, pra grabiti KQZ-në.

Të nderuar qytetarë shqiptarë, ju habiteni se sika mundësi që një qeveri lëviz çdo muaj nga njëtaksë, diku për sipër e diku për poshtë, diku duke editur e diku pa e ditur, diku duke rritur borxhin, dikuduke shkatërruar shpenzimet, diku duke shkatërruarekonominë shqiptare e diku duke shkatërruaradministratën. E gjitha kjo për shkak se kjo qeverinuk di më çfarë bën. Është qeveri në ikje.

Më duhet të them se ky debat i vogël midis njëanëtari të qeverisë dhe Kryeministrit tregon edhethelbin çoroditës të një qeverie të tërë. Po t’ianalizosh veprimet e kësaj qeverie, momentin që erriti këtë taksë dhe momentin, që, për arsyeelektorale e uli këtë taksë, është realisht qesharake.Nëse do të vëreni dy paragrafë, një nga relacioni isotëm dhe një nga relacioni i atëhershëm, do tëshihni një përplasje logjike midis asaj që u bëatëherë dhe asaj që bëhet sot. Sigurisht që njëqeveri, e cila konsiderohet qeveri e një demokraciehibride, pra një qeveri që është një hap larg të qenitqeveri i një regjimi autoritar, mund të bëjë gjithçka,të prishë gjithçka, mjafton që të qëndrojë me çdo

237


mjet në pushtet, madje edhe me dhunë.Ne i garantojmë qytetarët shqiptarë që 23

qershori do të jetë vërtet një ditë e madhe. E diniçfarë është 23 qershori? Është eklipsi i diellit dhe,gjithashtu, është edhe eklipsi i demokracisë për tëkaluar nga një demokraci hibride e Sali Berishës nënjë demokraci të vërtetë, ku logjika e qytetarit tëmbizotërojë në të gjitha institucionet.

Falemindeirt!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Ahmetaj!Urdhëroni, zoti Çaçi!Albert Çaçi – Të nderuar kolegë!Projektligji i sotëm bën fjalë për serinë e re të

dhuratave që partia ka vendosur t’i bëjë popullit nëprag të zgjedhjeve. Kjo është tipike e kohëve tëkaluara, ku për çdo rast të ngjarjeve të mëdha apokongreseve, të zgjedhjeve, partia kishte një seridhuratash për popullin. Edhe tani jemi në një momenttë tillë. Parlamenti, i cili për 44 muaj mblidhej njëherë në javë, tani është detyruar të punojë mekapacitet të plotë, pasi dhuratat janë shumë tëmëdha. Nga llogaritjet që kemi bërë, mendohet semund të kapin rreth 18 miliardë lekë, që kjo qeveri epapërgjegjshme, në ikje, ka vendosur t’ia shpërblejëelektoratit, me qëllim që të marrë votat për zgjedhjete 23 qershorit. Që të jetë zbuluar ndonjë vendburimnafte këto kohë, nuk dimë gjë. Që të ketë ndonjësukses të madh ekonomik në ndonjë fushë tjetër,prapë nuk dimë gjë. Pyetja e parë është se nga dotë dalin të gjitha këto gjëra për të shpërblyerelektoratin. Kjo është e paqartë. Është vetëmpapërgjegjshmëria e kësaj qeverie.

Në çdo vend të botës, 5-6 muajt e fundit asnjëqeveri serioze s’merret me veprime esenciale, porme administrim të ekonomisë, meqë e dimë se nëzgjedhjet e ardhshme populli do caktojë qeverinëpër vitet që vijnë. Kjo qeveri ka vendosur që deriditën e fundit të bëjë ndryshime pafund në të gjithaligjet esenciale, sidomos në atë të taksave.

Të flasësh për ligjin në substancë është e kotë,pasi kjo qeveri e vuri tre vjet më parë, mori ç’kishtepër të marrë, tani po e heq dhe, mos e dhëntë Zotitë jenë sërish në fuqi, se ligji i parë në shtator sërishdo të jetë ky ligj që do të hyjë në fuqi për të marrëkëto të ardhura. Një qeveri që në 44 muaj kandryshuar 80 herë taksat tregon se ç’vizion ka pasur,si ka ecur ekonomia shqiptare në këto vjet dhe meçfarë përgjegjshmërie ka ndjekur kjo politikën e sajekonomike.

Megjithatë, e thashë edhe herën e shkuar seproblemi më i madh i shqiptarëve sot janë zgjedhjet.

Aksioni politik më i madh do të mbahet në qershor,por asnjëherë më shumë zgjedhjet nuk kanë qenënë funksion të ekonomisë. Situata ekonomike ështëdramatike. Ne në rendin e ditës kemi sot Kodin eProcedurave Civile, ku janë parashikuar një sërëmasash për sistemin bankar, për shkak se kreditëe këqija kanë kaluar vizën e kuqe. Pra, jemi në njësituatë kritike dhe ajo që do të kalojmë sot ështëhapi i parë për vendet që janë në krizë. Ne detyrohemitë marrim një sërë masash për të parandaluar krizëne madhe që po vjen, gjë të cilën e kanë bërë shtetettona fqinje, të cilat kanë ndërmarrë masa të tilladrastike, që nuk u shkonte ndër mend t’i merrnin në50 vjet, por që kriza i detyroi t’i merrnin, duke hequrtë gjitha raportet me elektoratet e tyre. Këtë gjë pobën edhe Shqipëria mbas rekomandimeve nga BankaBotërore dhe FMN-ja.

Kolegu Patozi bëri një aludim pak më parë kurtha se e gjen një lidhje mes ligjit për patentën dheKQZ-së, por s’gjen lidhje mes ligjeve ekonomike dheKQZ-së. Unë them se nuk ka një lidhje më të fortënë këto momente, pasi është pikërisht ekonomiaqë ka të bëjë me zgjedhjet. Ato kanë hyrë në kolapsdhe ne sot jemi të bllokuar. Qeveria është në kolapsdhe mundësia e shkuarjes drejt konfliktit, drejtzgjedhjeve të kontestueshme, drejt zgjedhjeve tëpacertifikueshme është shumë e madhe. Në rastse kjo do të ndodhë, do të jetë fatale për të gjithëShqipërinë dhe ekonominë e saj, e cila në këtomomente ka nevojë urgjente për qetësi, për zgjedhjetë rregullta dhe të qeta, ku populli të bëjë zgjidhjene tij.

Ne jemi të bindur se populli kërkon rotacioninpolitik, jo sa për të ndryshuar ca deputetë apoministra me ca të tjerë, por e kërkon për problemetekonomike, që ato të ndryshojnë kursin dhemirëqenia të rritet.

Kjo situatë me KQZ-në është dramatike dhekërkohet një ndërhyrje shumë e madhe për tëstabilizuar situatën, që zgjedhjet të jenë tëpakontestueshme, të certifikueshme dhe rotacionitë bëhet me qetësi për të gjitha palët. Kjo do tëishte ndihma më e madhe që mund t’i jepejekonomisë sonë, e cila tani përballet me pasojat enjë krize dhe me papërgjegjshmërinë ekstreme nëpolitikat e kësaj qeverie në këta 4 vjet.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Çaçi!Në emër të grupit, zoti Braçe!Erion Braçe – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!

Viti 2013

238


Ligji që po diskutojmë është në vazhdën e njëmorie ligjesh që na kanë ardhur 10-12 javët e fundit.Qeveria ka vendosur që pas miratimit të buxhetit të2013-s, madje dhe nën presionin e treguesve nëpërkeqësim të buxhetit të miratuar, të na sjellë këtoligje për ulje të nivelit të taksave dhe për përjashtimine kategorive të ndryshme nga pagesat për muajt nëvijim.

Një pyetje është bërë në këta 3 muaj qoftë nëkomision, por edhe këtu: Pse u kujtua tani qeveriapër një mori ligjesh, që adresojnë një mori taksash,të cilat i kishte premtuar ndryshe në 2005-n, por iaplikoi ndryshe për 8 vjet me radhë? Për 8 vjet meradhë qeveria mori 20% tatim mbi vlerën e shtuarpër të gjitha imputet bujqësore, për plehrat,pesticidet, farërat, fidanët, bagëtitë etj. Për 8 vjet,edhe sipas relacionit të këtij ligji, kanë qenë 20-25milionë dollarë të arkëtuar nga kjo taksë. Për 8 vjetqeveria aplikoi TVSH-në mbi makineri e pajisje përtë gjitha investimet private në Shqipëri.

Për fat të keq, ajo kishte premtuar se ky tatimnuk do të ishte pjesë e masave të saj fiskale, pornë të vërtetë për 8 vjet me radhë i mblodhi këto paraqindarkë më qindarkë. Madje, edhe rregullin eshtyrjes së pagesës në kohë për TVSH-në herë ezbatonte dhe herë jo. Për 8 vjet me radhë, qeveriataksoi pagat, edhe ato që fillonin me 100 mijë lekëttë vjetra, edhe pse në 2005-n kishte premtuar se dobënte të kundërtën. E gjeti me sistem taksimiprogresiv, e mbajti 2 vjet dhe aplikoi tatimin edhembi pagat mbi 100 mijë lekë.

Për 8 vjet me radhë bëri të njëjtën gjë edhe përtatimin mbi të ardhurat nga transaksionet e pasurisëedhe në fshat, duke marrë edhe aty 10% të vlerëssë transaksionit mbi çmimet e vendosura nga vetëqeveria për shitjen e tokave. Për 8 vjet me radhë uaplikuan nivele të ndryshme të taksës së makinavedhe, për të paktën 2 vjet e gjysmë, në fund ka marrë25 milionë dollarë në vit. Po të shohësh se sa parakeni marrë për 8 vjet nga qytetarët dhe tani në fundtë mandatit tuaj të dytë jeni kthyer t’i zhbëni ato qëbëtë në 8 vjet, pyetja që bëra më sipër e merrpërgjigjen.

Ju mendoni vetëm për zgjedhjet e 23 qershorit,ndryshe s’ka se si shpjegohet, se i kishit të gjithamundësitë për të ndikuar në nivelin e taksave që nëmuajin dhjetor dhe nuk e bëtë. Jeni sa më afërzgjedhjeve dhe nën presionin e fortë që PS-ja ju kabërë me propozimet e saj konkrete për këto kategoripër të ulur taksat apo për t’u përjashtuar nga taksat.Ju po tentoni të krijoni një frymë të përgjithshme se

po bëni favore të mëdha fiskale për njerëzit. Më keqakoma, e bërë kjo vetëm 60 ditë para zgjedhjeve,po tentoni të blini votat e qytetarëve, duke bërë favorefiskale, të cilat për 8 vjet me radhë ua mohuat dhepër 8 vjet me radhë ua morët qindarkë më qindarkë.

Vetëm për taksën e makinave keni marrë 75milionë dollarë për 2 vjet e gjysmë dhe ky ështëtaksim i drejtpërdrejtë për çdo familje që ka pasurmundësinë ta ketë një makinë, apo për çdo biznesqë makinën e ka pasur mjet pune.

E gjithë nisma nuk ka moral. Duke iu përgjigjuredhe zotit Patozi, kjo ka lidhje edhe me gjithë ç’pondodh me zgjedhjet në Shqipëri, por edhe meinstitucionin qendror të administrimit të zgjedhjeve.Sot duhet të ishte dita që për 8 vjet me radhë, kur ikeni taksuar kaq rëndë qytetarët e Shqipërisë,drejtpërdrejt, ata të hakmerreshin ndaj jush me votë.Ju e keni ndier këtë, por keni ndier edhe faktin tjetërse, pavarësisht lehtësive që po bëni 60 ditë parazgjedhjeve, nuk ka ndër mend t’ju votojë njeri, prandajpo ndërhyni drejtpërdrejt në procesin e administrimittë zgjedhjeve për ta vjedhur votën qartazi fare.

E gjithë kjo shkallare e taksave të larta që kanëpaguar qytetarët shqiptarë për çdo gjë, edhe përmakinën e tyre, demonstron papërgjegjshmërinë eqeverisë, e cila buron nga ajo që thashë më parë,nga fakti se ju nuk i lejoni qytetarët t’ju ndëshkojnëme votë, përkundrazi, po tentoni ose t’ua blini oset’ua vidhni votën.

Po t’ua blesh ose po t’ua vjedhësh votën, patjetërqë nuk pyet për ta. Mund t’ua bësh procesin njëherë të shtrenjtë e pastaj për gjysmë. Një herë t’uangarkosh TVSH-në në kurriz e pastaj t’ua bësh zero.Një herë t’u vësh 10% tatim mbi rrogën dhe pastajt’u thuash se po ju përjashtoj, se jeni më mirë tani.Në fakt ata janë më keq dhe ju e ndjeni se ata dot’ju ndëshkojnë me votë, por ju po tentoni t’uadeformoni votën derisa t’ua vidhni.

Zoti Ministër, cili është morali fiskal që pou përcillni qytetarëve të Shqipërisë me ndryshimete propozuara, veçanërisht qytetarëve të ndershëmqë paguajnë detyrimet fiskale dhe taksat, atyre qëmbajnë barrën fiskale të qeverisë suaj edhe atyreqë s’paguajnë?

E pyeta zëvendësin tuaj edhe në Komisionin eEkonomisë. Çfarë morali ka kjo, që ju të falni edhepenalitetet e atyre që s’kanë paguar? More zotëri,po qytetarit të ndershëm që respekton ligjin dheshtetin, që ka respekt për veten dhe për detyrimetqë i keni ngarkuar mbi kurriz, çfarë do t’i thoni? Dot’i thoni: “Ke bërë gabim që ke paguar taksat? Ke

239


bërë gabim që ke paguar tatimet dhe penalitetet,sepse s’ke pasur mundësi të paguaje një taksë kaqtë lartë sa ta kam vënë unë? Duhet të prisje edhe tifushatën elektorale, pasi unë për fushatë i heq tëtëra dhe për të tërë evazorët fiskalë.”

Ky nuk është morali që bën shteti dhe nuk ështëmorali që bën sistemi fiskal në këtë vend. Ju kenipasur qëndrim tjetër 2 vjet e gjysmë më parë. Iambushët mendjen Sali Berishës se taksa që popërgjysmoni sot jo vetëm që është detyrim nga BE-ja, jo vetëm që do të kishte impakte të mëdhamjedisore, por edhe ndikime minimale në familjet eqytetarëve shqiptarë, të cilët do të adresoheshin drejtmakinave të reja. Nuk llogaritet një gjë, se para nukka më dhe se njerëzit do të drejtohen te makinat epërdoruara. Ky është problemi, zoti Ministër!

Keni një kryeministër që jo vetëm nuk kuptonnga ekonomia, jo vetëm nuk kupton nga fisku, pormbi të gjitha keni një kryeministër që ju nënshtrontë gjithëve. Ju po hiqni dorë nga parimet tuajaprofesionale thjesht dhe vetëm për të bërë qokatpolitike dhe elektorale të kryeministrit tuaj. Është eturpshme që ju si profesionistë pranoni të përdoretsistemi fiskal i Shqipërisë për të blerë votat eqytetarëve shqiptarë, mbi të gjitha, për të deformuarapo vjedhur votën e tyre. Bëhuni profesionist siministër! Lëreni kryetarin e partisë, se ka marrëdrejtim të paditur!

Faleminderit!Ardjan Turku - Faleminderi, zoti Braçe!Zoti Ministër, në emër të grupit të maxhorancës,

keni fjalën.Ridvan Bode - Zoti drejtues i seancës,Të nderuar kolegë deputetë,Kisha dy fjalë për projektligjin, i cili mendoj se,

të paktën nga ana e opozitës, duhej të kishte pasurmbështetje dhe fjalë të mira, por opozita zgjodhinjë rrugë tjetër, për të cilën do ta them arsyen mëposhtë.

Ky projektligj përgjysmon taksat nacionale qëpaguhen aktualisht mbi makinat e përdorura. Taksanacionale mbi makinat e përdorura krahasuar mevendet e tjera të rajonit, që kanë të njëjtën fuqiblerëse, janë dukshëm më të ulëta. Ato zënë deri30% deri 50% të taksave që paguajnë qytetarët evendeve të tjera të rajonit, jo vende të BE-së, pasiaty është me shumëfish mbi një mijë herë kjo llojtakse, por ne propozuam që kjo taksë tëpërgjysmohet në kushtet aktuale.

Le të vijmë te pyetja që bën opozita: pse ulnitaksat dhe pse i bëni tani?

Gjatë fundvitit të kaluar, gjatë momentit tëhartimit të buxhetit të vitit 2013 u kemi bërë të diturse viti 2012 ka qenë viti më i vështirë për hapësirënevropiane. Raportimet periodike e pjesore që vininnga eurozona, por dhe nga vendet e rajonit tonë,dëshmonin se të gjitha këto ekonomi ndodheshinnë një fazë të një recesioni shumë të ashpër.

Dy ditë më parë divizioni i ekonomisë dhefinancave i BE-së publikoi të dhënat e rritjesekonomike për vitin 2012 dhe në varësi të këtyre tëdhënave lexohet qartë dhe deklarohet se në të gjithëhapësirën evropiane, jo vetëm në eurozonë, ngaPortugalia e Islanda e deri në kufijtë e largët tëTurqisë, hapësira evropiane ka përjetuar një recesiontë përgjithshëm, një krizë të plotë, të thellë e tërëndë.

Sipas këtij raporti janë vetëm tri vende që nuk ekanë provuar recesionin ekonomik edhe gjatë vitit2012; ka qenë Turqia, Islanda dhe Shqipëria.Sigurisht ne jemi të vetëdijshëm për presionet qëvijnë nga kjo situatë e vështirë ekonomike dhesidomos të partnerëve tanë kryesorë ekonomikë,Italisë dhe Greqisë, që gjatë vitit të kaluar përjetuangropën më të thellë gjatë gjithë periudhës së krizës.Po kështu edhe ekonomitë e rajonit tonë, me tëcilat kemi marrëdhënie ekonomike e tregtare, porjo në intensitetin e Greqisë e Italisë, përjetuan rënienekonomike më të thellë gjatë kësaj periudhe tëkrizës. Këtu hyjnë Maqedonia, Serbia, Mali i Zi,Sllovenia, Kroacia, Bullgaria dhe Rumania.

Pra, ne ju kemi deklaruar rreth tre muaj më parëse jemi duke ndërmarrë një paketë fiskale, e cilaështë një paketë in extremis e qeverisë aktuale, qësynon dhe ka për objektiv të mbajë ekonominë evendit jashtë vorbullës së krizës. Të gjitha këtopërpjekje që kemi bërë gjatë kësaj periudhe 4-5-vjeçare, kur e gjithë bota u zhyt në krizë dhe njëpjesë e mirë e botës është jashtë kësaj vorbulle tëkrizës, por për fatin tonë të keq hapësira evropianedhe periferia janë dhe mbeten nën një intensitet tëlartë goditjeje, ne kemi marrë masa tënjëpasnjëshme.

Jo për statistikë apo për tifozllëk, këtu nëparlament na kujtoni se sa herë kemi ndryshuar ligjetfiskale. Po, i kemi ndryshuar shumë herë, sa herëqë është dashur për të ndërhyrë, për të ulur taksa,për të krijuar favore për të nxitur ekonominë.

Edhe këtë herë ne nuk e kemi tabu numrin erasteve të ndryshimit të ligjeve. Jemi tëshkompleksuar nga kjo gjë. Ju mendoni se do tëvendosni ligje një herë e përgjithmonë, dhe kjo

Viti 2013

240


dëshmon edhe vizionin tuaj për të administruarekonominë e një vendi. Ligjet janë ndryshuar shpeshsepse taksat janë ulur shumë shpesh, sepseekonomia ka pasur dhe ka nevojë për incentivafiskale ligjore. Kjo dëshmon kapacitetin administrativtë kësaj qeverisjeje, që përtej problematikëskomplekse që ka dhe shkakton kriza globale, kapasur hapësira, instrumente dhe mundësi për të ulurnë mënyrë permanente taksat.

Në këtë paketë fiskale që ne kemi ndërmarrëdhe që përfundon dhe kompletohet këto ditë, kanëqenë në epiqendër dy aspekte. Së pari, si të nxitimprodhimin e vendit, si të rritim investimet nëekonomi, si e vetmja rrugë për të rritur punësimin(këtë e kemi dëshmuar, sepse jemi i vetmi vend ipaprekur nga rritja e papunësisë edhe në periudhëkrize) dhe si të rritim dhe të ruajmë fuqinë blerësetë konsumatorit shqiptar, që të mos ndodhë ajo qëka ndodhur në ekonomitë e vendeve të tjera.

Kemi ndërmarrë një politikë që ka synuar nxitjene investimeve duke përjashtuar nga TVSH-ja të gjithainvestimet në ekonominë shqiptare. Në disa sektorëkjo është avancuar edhe më tej, duke privilegjuartre sektorë.

Në radhë të parë sektorin e bujqësisë, që përtejvlerës së investimeve synohet t’i hiqet TVSH-ja edhepër inputet bujqësore, mbi makineritë që përdorindhe, mbi të gjitha, çdo investim, sado i vogël qoftë,në fushën e bujqësisë, sepse bujqësia dëshmoi tëishte sektori që përfitoi nga presionet e krizësglobale, duke rritur ndjeshëm eksportet, prodhimindhe të ardhurat në familjen fermere. Po ashtu uveprua edhe me sektorin e manifakturës dhe sektorine prodhimit të energjisë elektrikë. Nga ana tjetërkanë qenë dy masa thelbësore të ndërmarra ngaqeveria për të ruajtur fuqinë blerëse të konsumatoritnë vend. Së pari, heqja e tatimit mbi të ardhuratpersonale për pagat deri në 300 mijë lekë të vjetra,çka do të thotë një pagë shtesë më shumë në vitpër të gjithë kategorinë e të punësuarve në sektorinprivat apo publik, dhe së dyti, bëmë uljen e taksëssë makinave, duke qenë se numri i familjeveshqiptare që përdorin një automjet dhe që paguajnëkëtë lloj takse është rreth 40%-45%.

Sigurisht, taksa nuk zgjidh problemin e ruajtjessë ambientit, nuk zgjidh dekurajimin e përdorimit tëmakinave të vjetra, për të cilat në të gjitha vendetbëhet një politikë kufizuese dhe eliminuese, pasijanë ndotësit kryesorë të ambientit, sepse janëburime të një sërë problematikash të tjera socialeqë ndodhin në qarkullimin rrugor të vendeve të

ndryshme.Kjo do të lihet për t’u parë në një moment të

dytë, kur ekonomia të mbetet jashtë, çka do të thotëjo taksë për makinat, po kur ndërmerren masa përtë kontrolluar lëshimin e oksidit të karbonit nëatmosferë dhe po ashtu për rregullimin teknik tëmjeteve. Pra, do të ketë edhe instrumente të tjera,jo vetëm ato fiskale, për të zgjidhur probleme të tjeraqë lidhen me shoqërinë shqiptare, siç është mbrojtjae ambientit apo rritja e sigurisë në qarkullimin rrugortë mjeteve.

Këto kanë qenë arsyet pse e ndërmorën këtëmasë. Ju, në të vërtetë, në këtë debat të sotëm nukfolët për ekonominë, nuk folët për përgjysmimin etaksave, nuk pranuat apo s’kishit vrarë mendjen seçfarë nënkupton ky instrument që ne vëmë në zbatimsot në kuadrin e nxitjes së ekonomisë së vendit. Juu morët me ekonominë e zgjedhjeve, më saktë meekonominë e humbjes së zgjedhjeve tuaja, më saktëme apologjinë e humbjes së zgjedhjeve të radhës.

Edi Rama, sa herë që bëhet fjalë për uljetaksash, reagon në mënyrë aspak normale dhegjithmonë kundërshton në parlament, ju detyron juvetë bëni tellallin për të rritur taksat. Ai është njeriu irritjes progresive të taksave. Atij as i skuqet dhe asi nxihet faqja kur u thotë shqiptarëve ta votojnë sedo t’u vendosë taksa progresive. Ai është një rritësserie taksash. Ai është një killer biznesi. Ai ështëmaniak i taksave të larta, zotërinj. Unë e di psereagoni në këtë formë. Sepse pushteti i tij ështëpushteti i falimentimit të bizneseve, falimentimit tëkundërshtarëve përmes taksave të larta. Ai këtë eka provuar, e ka huq të vjetër, e ka provuar prejkohësh.

Zotërinj, e keni pyetur veten pse janë rritureksportet bujqësore shqiptare me katër herë mëshumë se sa në kohën që ishit ju në pushtet? Si kamundësi që për 8 vjet në pushtet eksportet shqiptareu rritën vetëm me 10 milionë dollarë? Si ka mundësiqë në 4 vjetët e fundit këto eksporte nga 5 miliardëqë i kishit ju janë tani 14 miliardë lekë? Pikërishtsepse nuk ka ministra që janë tregtarë të prodhimevebujqësore, që kanë pulari apo merren me tregtinë efrutave dhe perimeve. Është kjo arsyeja dhe politikae taksave të ulëta që përdori qeveria e PD-së qëbëri të mundur rritjen e ekonomisë dhe të eksporteve.Kjo politikë adekuate dhe dinamike fiskale ka qenëajo që e mbajti vendin jashtë periudhës së krizës.

Ç’keni që ankoheni? Pse bërtisni? Vetë e hëngrëtngjalën, e pitë edhe verën dhe tani, kur ju del vera,po e kuptoni se nuk qenkeni aq trima para

241


shqiptarëve në fushatë elektorale. Kur jeni kaq tëfortë, pse qaheni, zotërinj? Keni filluar të thoni “olelevota”, “olele komisioni”, “olele numëruesi”.

Si ka mundësi që një opozitë t’i kërkojëmaxhorancës që në KQZ të jetë vetë shumicë? Sika mundësi që i thoni maxhorancës se, që tënumërohen votat, duhen katër veta: tre t’i ketëopozita dhe një maxhoranca? Si ka mundësi që uthoni njerëzve të votojnë me një komision votimi ku5 veta t’i keni ju si opozitë dhe 2 të ketë maxhoranca?E kuptoni ku jeni? Po ju del vera e pirë me ngjalatdhe po e kuptoni se jeni shumë larg fitores, por s’kenipër të fituar.

Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Ministër!Këtu mbyllet edhe kjo pikë e rendit të ditës.

Kalojmë në pikën e pestë të rendit të ditës, teprojektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjinnr.7850, datë 29.07.1994 “Kodi Civil i Republikëssë Shqipërisë”, i ndryshuar”.

Për Komisionin për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, zonjaTrashani?

(Zonja Trashani shprehet dakord.)Ka pyetje? Nuk ka.Kalojmë te diskutimet.(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli - Zoti Isaraj, urdhëroni!Arben Isaraj - Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar qytetarë,Në hallet e jetës së përditshme, nëse na

dëgjoni, të ndryshuar apo 60-ditorë qeveritarë, atyku jeni duke ngrënë bukë, ku sigurisht po mendonipër “hallet e popullit” që, edhe pse jeni duke fjetur,përsëri mendoj se po ëndërroni për hallet e popullit.Ishte mirë të ishit këtu dhe të dëgjonit këtë projekt,ta provonit këtë projekt dhe të diskutonit për këtëprojekt, për Kodin Civil, dhe më specifikisht për disandryshime në lidhje me trashëgiminë.

Sigurisht, kjo është një gjë e mirë, është një gjëe re, është një gjë që edhe mua më pëlqen. Emendoj dhe them se ndoshta një ditë nuk do të jemdhe do të çelet pasuria ime. Po pse ta merrte veshedhe gjykata, edhe avokatët, edhe sekretaret? Unëe rregulloj këtë me noterin personal dhe nuk merretvesh asgjë se ç’kam vjedhur dhe çfarë po u lëfëmijëve të mi. Por përsëri më pëlqen, sepse ështëprocedurale kjo. Këtu lëshohet trashëgimia nganoteri. Shumë mirë. Edhe unë do të votoj pro. Jami bindur se ne po miratojmë nenet e duhura. Ia heqimme një nen gjykatës, ia japim me një nen noterit.Bravo! Jam dakord dhe unë do ta votoj. Por këtu

fillon “por-i” me shumë pikëpyetje. Kod është ky.Kod ishte edhe ai zgjedhori. Miratuam nene jo vetëmbashkë, por me OSBE-në, ODIHR-in, së bashku tëgjithë. Miratuam nene, po kur erdhi historia për tëvjedhur që nga vota deri te pasuritë, menduam sekëto nene nuk bënin. Këto nene nuk bënin, por edini cilat bënin? Bënte fryma, fryma e maxhorancës.Ajo jepte shpresë për një balancë të paparë politike.Dhe ky është meraku im sot me këtë kod: do tëzbatojmë nenet dhe do të pranojmë lëshimin edëshmisë së trashëgimisë nga noteri, apo një ditëtë bukur do të zgjedhim frymën?

Çfarë ndodh? Me qetësi imagjinoni: keni njëudhëheqës që shpesh flet edhe me Perëndinë, kadhe mbështetjen e kësaj Perëndie. Çfarë do tëndodhë? Në një moment që një i ndjerë apo njërahmetli (po ua them në të dyja llojet e feve qëmbretërojnë në Shqipëri), vdes dhe do t’i ndahetpasuria. Tani, po të pranojmë nenet siç ishin te KodiZgjedhor, do të shkonte haku tek i zoti. Por vjenfryma, vjen ky udhëheqësi i madh që flet me Zotindhe do të zbatojë frymën tani. Shkon atje ku preheti ndjeri dhe me fuqinë e vet hyjnore i flet: “Do t’ialësh këtë pronë Saliut, apo do t’ua lështrashëgimtarëve?” Sigurisht, ai do t’i thotë se dot’ia lërë Saliut.

Ky është problemi që më shqetëson mua, porqë duhet t’ju shqetësojë edhe ju. Natyra, kolegiaime deputete, ka ligjet e veta. Ka ligjet e veta natyra,por ka ligjet e veta edhe shoqëria, që i përgjigjetkësaj natyre dhe njëri-tjetrit. Këto ligje, kurshkruhen, duhet të zbatohen. Duhet të zbatohennenet e këtyre ligjeve, aq më tepër të kodeve përfuqinë që kanë apo Kushtetutën që kanë. Në qoftëse ti më pohon dhe ma pranon me kokë, puna ështëse nuk ta pranon fryma, se me frymë rrëzove KQZ-në dhe duke shkelur ligjet e ke çuar në anarkiinstitucionale. Ti do frymën, por unë do të përgjigjemme gjuhën e popullit, jo juve, sepse njësoj si muajeni, por po i përgjigjem Saliut dhe Kryetares sëKuvendit. Saliu është i martuar. Ka një grua tëndershme. Unë e kam të respektuar. Ka dy fëmijëqë edhe i respektoj. Edhe Kryetarja Jozefinë ka njëburrë për t’u nderuar, për t’u respektuar, ka dhe dyfëmijë, të cilët edhe unë i respektoj, siç kam edheunë bashkëshorten time, kam dhe dy fëmijë, që idua sa Zoti. Por kam një pyetje, dhe është shumëe thjeshtë: ne këta fëmijë i kemi bërë me frymë,apo i kemi bërë nen për nen, natë për natë apo ditëpër ditë? E pra, natyra dhe shoqëria kanë rregullate veta. Edhe Krishti nuk lindi me frymë. Atëherë,

Viti 2013

242


mbani frymën dhe zini vrimën e votave me të cilatdo t’ju rrëzojmë më 23 qershor.

Jozefina Topalli – Blasfemi bëre, Arben!Vërtet prej shpirtit të shenjtë ka lindur.Zonja Hysi, urdhëroni!Vasilika Hysi – Kolegë dhe kolege deputete,E kuptoni ku është sot parlamenti? Diskutojmë

ligjin, zoti Ministër, ligjin më të rëndësishëm, KodinCivil, dhe po të shikoni, tetë vjet nuk ju mjaftuan përtë sjellë ndryshimet në Kodin Civil. Megjithësereforma në sistemin e drejtësisë ka qenë një prioriteti kësaj qeverie, sot diskutojmë në një sallë boshpër çështje që janë shumë të rëndësishme.

Të them të drejtën, ndryshimet që i bëhen KoditCivil janë shumë të rëndësishme dhe janë pjesë ereformës në drejtësi. Kjo reformë është në interestë qytetarit. Ne kemi pasur nevojë, por është dhedetyrim për integrim, mirëpo në relacion thuhet senëpërmjet kësaj reforme që i bëhet sistemit tëdrejtësisë me ndryshimet në Kodin Civil gjykatat dotë kenë mundësi të lehtësohen nga ngarkesa e disaçështjeve, që do të kalojnë te noteri dhe qytetarëtdo të jenë përfituesit më të mëdhenj të kësaj reforme.Edhe në Komision e kam votuar këtë sugjerim dhekëtë propozim, njëkohësisht edhe sot do të votojndryshimet në Kodin Civil, por ajo që mua mëshqetëson është se reforma në drejtësi, nëse etrajtojmë si një element dhe një hap shumë tërëndësishëm për të mirën e qytetarëve dhe për taçuar Shqipërinë drejt integrimit europian, nga anatjetër, me reforma të tjera ne e kthejmë Shqipërinëshumë hapa mbrapa afrimit me familjen europiane.Konkretisht, integrimi në Europë dhe zhvillimi idemokracisë nuk kanë mbetur as te kush dhe kudo të çelet trashëgimia dhe askush do të lëshojëdëshminë e trashëgimisë, siç përpiqemi ne tërregullojmë me ndryshimet në Kodin Civil.

Ajo që mua më shqetëson është se meuzurpimin e kompetencave të Komisionit Qendrortë Zgjedhjeve nga parlamenti të hënën e kaluar dheme shkeljen që ne i bëmë Kodit Zgjedhor dukeshkarkuar një nga anëtarët e KQZ-së, të propozuarnga LSI-ja, ne e kemi larguar Shqipërinë nga rrugae integrimit. E kam fjalën për ju, kolegë tëmaxhorancës, që me votën e kartonit dhe mendihmën e tre ish-kolegëve tanë bëtë një hap shumëtë madh mbrapa nga bashkimi me familjeneuropiane. Ju harroni se reforma në drejtësi dhereforma zgjedhore janë që të dyja të rëndësishme,dhe që të dyja kushte për integrimin në familjeneuropiane. Por, në fakt, ky parlament tregoi, (dhe

pikërisht jeni ju të maxhorancës që e tregoni mëmirë këtë me forcën e kartonit), se jeni vetëm përmiratim të ligjeve, madje gjatë tetë vjetve miratuatligje, i zhbëtë ligjet tani në prag të fushatëselektorale, por jeni modeli më i mirë i moszbatimittë tyre edhe atëherë kur ligjet kalojnë me konsensustë gjerë madje janë miratuar edhe me shumicë tëcilësuar.

Moszbatimi i Kodit Zgjedhor është treguesi mëi qartë i kësaj sjelljeje sa antiligjore, antikushtetuese,aq dhe antishtet. Ju nuk i njihni dhe nuk doni t’injihni rregullat e demokracisë të shtetit të së drejtësdhe të respektimit për miradministrimin e votës dhevullnetit të qytetarëve.

Po t’i kthehemi ligjit që ne po diskutojmë,konkretisht Kodit Civil, kalimi i trashëgimisë te noteriargumentohet me efikasitet, me kohën e shkurtërdhe me koston e ulur të çeljes së trashëgimisë.Sikurse doni të kaloni pikërisht këtë shërbim ngagjykata te noteri, pra dëshminë e trashëgimisë tëmos e bëjë gjykata, por ta bëjë noteri, ju po tentonitë kaloni një të drejtë shumë të rëndësishme që eka pasur dhe e ka një trupë e pavarur siç ështëKQZ-ja dhe që duhet të veprojë si e tillë. Te një noter,noteri i dëshirave dhe i përmbushjes së ëndrrave tëkëqija të Kryeministrit. Pra, doni një KQZ që të jetënjë notere, që të vulosë dhe të firmosë jo sipas KoditZgjedhor, por sipas asaj që do t’i thotë Kryeministrisa herë të gdhihet në mëngjes. Pra, ju doni tëkontrolloni me efikasitet, por kuptohet: nëpërmbushje jo të efikasitetit që kërkon reforma nëdrejtësi dhe BE-ja, por të familjes suaj simaxhorancë, doni në një kohë të shkurtër tëmenaxhoni gjithë rezultatet e votimeve, por tashmëme një kosto jo të ulët, por me një kosto shumë tëlartë për procesin zgjedhor dhe integrimin nëBashkimin Europian.

Kolegë dhe kolege të maxhorancës,Në Komisionin e Ligjeve ne diskutuam gjatë për

kohën dhe vendin e çeljes së trashëgimisë dhe ligjinqë duhet të zbatohet. Po të lexoni procesverbalet,ka pasur një debat shumë të madh, por ka qenëkonstruktiv dhe pas shumë debatesh dhediskutimesh kemi arritur në disa propozime që ibashkëngjiten relacionit që i paraqiten seancës.

Kur është fjala për respektimin e Kodit Zgjedhor,me lëvizjet që ju bëtë në komision dhe ditën e hënëkëtu në parlament, duke shkarkuar anëtarin e KQZ-së ju shkatërruat institucionin më të rëndësishëmtë menaxhimit të zgjedhjeve. Koha dhe vendi qëgjetët për të shkatërruar KQZ-në dhe ligjin që ju

243


përdorët janë komplet të gabuara dhe me kosto përdemokracinë dhe shtetin e së drejtës në Shqipëri.

Në një vend demokratik vullneti i zgjedhësve nukmund të menaxhohet sipas ligjeve dhe nga një trupëqë e krijoni ju, por sipas ligjeve dhe një trupe tëkrijuar nga Kodi Zgjedhor. Noteri i zgjedhjeve nukmund të jetë as kryeministri dhe as ju, kolegë tëmaxhorancës, që ngritët votën për të shkallmuaradministratën zgjedhore dhe zgjedhjet e 23 qershoritnë Shqipëri. Nëse prona mund të trashëgohet ngatrashëgimtari tek trashëgimlënësit, ju nuk mund tëtrashëgoni pushtetin te fëmijët tuaj sikur të jetë pronae babait. Kudo që të përpiqeni të gjeni vendin dhekohën e përpjekjeve tuaja për të trashëguar medhunë dhe në kundërshtim me ligjin vullnetin evotuesve, ju nuk mund ta arrini atë. Sikurse çdotrashëgimtar, trashëgon pjesën takuese të tij, ju dotë merrni atë pjesë të votave që votuesit tuaj do t’jujapin më datën 23 qershor, dhe nuk mund të merrniasnjë votë të votuesve shqiptarë që nuk ju kanëvotuar. Nuk ka noter që të certifikojë këtë hap kaqtë rrezikshëm që keni hedhur në mesnatën e ditëssë hënë që lamë duke vjedhur pikërisht këtu nëparlament atë të drejtë që Kodi Zgjedhor ia dha KQZ-së për të vepruar, në rast se ishin kushtet eshkarkimit të një anëtari të KQZ-së dhe emërimit tënjë anëtari tjetër. Vota juaj për shkatërrimin e KQZ-së është testamenti më i paligjshëm, më i padrejtë,më i shëmtuar, që mban firmën e 73 firmëtarëve qëfirmosën në kundërshtim me ligjin, me Kushtetutën,me vullnetin e votuesve që ju kanë votuar, dhe po ilini këtij vendi në këtë 100- vjetor të dytë të tij njëkujtim të keq dhe të turpshëm, besoj se edhe përtrashëgimtarët tuaj biologjikë, kujtimin më të keqqë ju keni bërë në karrierën tuaj politike kur keniqenë deputetë në këtë Kuvend.

Duke vënë interesat e ngushta personale mbiKushtetutën dhe ligjin, mbi betimin që të gjithë nekemi bërë në këtë seancë, ku kemi marrë jo vetëmvotën e zgjedhësve, po kur u premtuam atyre se dot’i përfaqësonim me dinjitet, ju kolegë tëmaxhorancës keni shkallmuar demokracinë ebrishtë, sikurse bën bisha e plagosur me gjahun evet në momentet e fundit të saj. Por populli shqiptardhe votuesit shqiptarë nuk janë gjahu juaj. Sado qëtë përpiqeni të keqmenaxhoni zgjedhjet, nuk kanoter, nuk ka Kod Civil apo Kod Zgjedhor tëinterpretuar sipas oreksit tuaj që të certifikojë këtëzgjedhje tuajën. Vota masive e qytetarëve tëndershëm do t’ju djegë në dorë dëshminë etrashëgimisë së pushtetit tuaj mes zgjedhjes së

votës.Faleminderit!Jozefina Topalli – Dashamir Peza, urdhëroni!Dashamir Peza – Të nderuara zonja dhe

zotërinj deputetë,Ne sot do të votojmë disa ndryshime në Kodin

Civil, por pyetja që më lind natyrshëm është se pseKodi Civil do të ketë një fat të ndryshëm nga KodiZgjedhor?

Më lejoni të bëj një reflektim të shkurtër mbi atëqë ndodhi në këtë parlament seancën e kaluar, ecila është e pandarë nga ajo që po diskutojmë sot.Ajo që ndodhi në seancën e shkuar s’ka të bëjë mehistorinë, siç tha kryetari i grupit të PD-së, por metë ardhmen e këtij vendi, me sistemin, medemokracinë. Seanca e kaluar s’mund tëkonsiderohet histori, siç s’mund të jenë historindryshimet që po diskutojmë sot, sepse ligjet kanëtë bëjnë me të ardhmen e vendit dhe nuk shkruhenpër t’u futur në sirtar.

Në seancën e kaluar parlamentare ne upërballëm me një akt të ri të iligjitimitetit të shumicës,për shkak të vullnetit të mbrapshtë të një njeriu qëështë i gatshëm të bëjë gjithçka për karrigen e tij.

Zonja e zotërinj deputetë, në seancën e kaluarju s’ishit në gjendje të përmendnit asnjë germë tëligjit në kërkesën që i parashtruat këtij parlamenti.Në këtë legjislaturë ne kemi dëgjuar lloj-lloj çudirashdhe gjithmonë i kam bërë pyetje vetes: deri ku e kakufirin kjo maxhorancë? Unë them me plot gojë sekeni pasur lirshmërinë të na habisni pareshtur mebëmat tuaja dhe kjo e seancës së kaluar nuk mbetetpas në këtë drejtim. Absurdi shkon deri aty sa na utha se analiza e maxhorancës, pavarësisht respektitpër kodin, nuk duhet gjykuar duke cituar njërin apotjetrin nen, por duhej bërë në vlerësim të fakteve tënjohura publike. Përse na vlejnë këto ndryshime qëpo diskutojmë sot?

Me këto arratisje flagrante nga fryma e ligjit dhevënia e këtij parlamenti dhe KQZ-së nën thundrën evullnetit abuziv të një njeriu të vetëm, për të cilinkarrigia që ka zënë është më e shtrenjtë se fati ishqiptarëve, besimi te sistemi është i lëkundur.

Kjo maxhorancë duhet të jetë e vetëdijshme seedukon qytetarët me shembullin e vet. Nëse ajokthehet në një thyese të ligjit, kjo ushqen neveri përligjin në gjithë shoqërinë. Kjo fton çdo njeri të kthehetdhe të bëjë ligjin e tij. Kjo është shumë e rrezikshmedhe për këtë arsye unë gjykoj se rikthimi ilegjitimitetit brenda këtij parlamenti ështëdomosdoshmëri etike, që lidhet pazgjidhshmërisht

Viti 2013

244


me ndryshimet për të cilat po flasim sot.Kur njerëzit privatizojnë ligjin dhe sidomos kur

këtë e bëjnë përfaqësuesit e tyre në parlament,humbësi është ligji dhe kur ai humbet, liria lëngon.Çdo qeveri që u kundërvihet aspiratave të qytetarëvetë vet, që haptazi shkel ligjet e vendit, duhet ta dijëse do ta ketë gjithmonë e më të pamundur t’i shpëtojëgjykimit të popullit të saj. Kjo është arsyeja pseshqiptarët e kanë ndarë mendjen. As kjo që popërpiqeni të bëni nuk ju shpëton dot nga fati që ikeni caktuar vetes më 23 qershor. Sepse, ta themitroç, njerëzve u ka ardhur në majë të hundës dhe iuështë sosur durimi nga qeverisja juaj.

Ndryshimit dhe rotacionit politik nga nevoja emadhe që ka atdheu për të dalë nga kjo gjendjetrishtimi, pasigurie e varfërie ku e keni zhytur vendin,nuk mund t’ia ndërroni dot rrjedhën. Mos harronivotimin e Kushtetutës më 1994-n! Asgjë nuk jushpëton nga fati që i keni përcaktuar vetes.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Armando Subashi, urdhëroni!Armando Subashi - Sot po shqyrtojmë disa

ndryshime që kanë ardhur lidhur me Kodin Civil. Nëpjesën dërrmuese të tyre këto kanë të bëjnë melëshimin e dëshmisë së trashëgimisë dhe kalimin etyre nga gjykatat te noterët. Mënyra si e konceptuatdhe doni ta miratoni tregon më së miri konceptindhe vizionin tuaj për pushtetin, mbi ligjin, mbizbatimin e tij, mbi opozitën shqiptare, ashtu sikursetreguat edhe në seancën e kaluar me vepriminantiligjor ndaj KQZ-së. Ju po i paraqisni këtondryshime në Kodin Civil si një reformë në sistemine drejtësisë me synim rritjen e efiçencës sëgjykatave. Por kjo nuk është aspak e besueshme,sepse vetëm tri ditë më parë u cenuan institucionete pavarura dhe po denigrohen e thjesht po mundohent’i vënë nën këmbë.

Me atë që i ndodhi KQZ-së, ai u kthye në njëinstitucion të vdekur dhe në qoftë se në një shtetbie institucioni kryesor i zgjedhjeve atëherë ky shtetka rënë që në themelet e veta.

Ju thoni se do të përmirësoni gjykatat, por simund t’ju besojmë ne dhe shqiptarët. Po a nuk ështëKQZ-ja një institucion i pavarur dhe larg urdhravepolitikë? Por si mund të rritet besimi te ju, kur njëinstitucion kuazi gjyqësor nuk patët vullnet për tambajtur, por përkundrazi, e vdiqët? E thash këtëedhe pardje. Dhe ja ku jemi sot.

KQZ-ja është tashmë një institucion i vdekur,jashtë çdo funksioni ligjor dhe pa mundësi për të

përmbushur nevojat e veta dhe detyrimet ligjore.Ndryshimet në Kodin Civil treguar konceptin tuaj përopozitën. E miratuat një herë në Komisionin eLigjeve, pa konsensusin tonë dhe donit të na vinitpërballë faktit të kryer, ashtu siç bëtë edhe seancëne shkuar me shkarkimin e një anëtari të KQZ-së.Ndryshe nga rasti i fundit, nuk mund të vazhdonideri në fund, sepse aty e dinit se kishit nevojë përvotat tona, ndaj u tërhoqët dhe e rikthyet përsëri nëkomision.

Ju thoni se tashmë dëshmitë e trashëgimisë dot’i certifikojnë noterët. Por a mund të kenë besimshqiptarët se ju jeni në gjendje ta bëni këtë? Tëbësh certifikime të tilla duhet të jesh i zoti të tregoshse je në gjendje të bësh edhe certifikime në aspektetë tjera të jetës. Ne s’mund të kemi besim te ju, përvetë faktin se ende s’kanë arritur në këtë vend tëcertifikohen zgjedhje të lira dhe të ndershme.Certifikimi i çdo ligji fillon nga certifikimi i zgjedhjevetë lira e të ndershme. Në rast se institucioni kryesornuk ekziston dhe ka vdekur, çfarë vlere kanë këtoligje që ju sillni sot për miratim?

Nëse në një shtet bie institucioni i zgjedhjeve,ai shtet ka rënë. Me këto ndryshime në Kodin Civilpretendohet se do të rritet besimi i qytetarëve tegjykatat, por këto gjykata gjatë gjithë këtyre vitevejanë vënë nën këmbë nga ju dhe e kanë çuarbesueshmërinë e publikut në zero; zero për to, zeropër shtetin ligjor dhe për zbatimin e ligjit. Si mundtë rritet besimi te një institucion, kur vetë parlamentie shkatërron në kundërshtim me ligjin një instituciontë pavarur si KQZ-ja? Në fund të fundit si mund tëpunojnë vetë gjyqtarët për rritjen e besimit të shtetitligjor te shqiptarët, kur shohin se si në mes të ditësparlamenti shqiptar pa ligj dhe vetëm me urdhërpolitik shkarkon një anëtar të një institucioni tëpavarur, thjesht dhe vetëm se nuk është imaxhorancës. A mos është më i mbrojtur gjyqtarisot se sa anëtari i KQZ-së? Sigurisht që jo.

Shembulli juaj me shkarkimin e një anëtari tëKQZ-së është mesazhi më i qartë që ju i jepni çdogjyqtari sot. Ata e përkthejnë këtë mesazh: “oseshërbim ndaj pushtetit të Saliut, ose shkarkim ngadetyra, ose denigrim dhe përçmim.”

Thuhet se ky Kod Civil do t’u shërbejë më mirëqytetarëve shqiptarë, por a është tamam kështu?Nëse deri më sot nuk u është shërbyer siç duhetatyre, ka qenë mangësi e ligjit, apo problem izbatueshmërisë së tij. Rasti i fundit i shkarkimit tëanëtarit të KQZ-së në kundërshtim flagrant me ligjintregoi edhe një herë se te ne s’janë problem ligjet,

245


por zbatimi i tyre. Pse, faji i ligjit ishte ajo që bëtë jupara tri ditësh? Sigurisht që jo. Ligji ishte shumë iqartë. Ai i kishte në mënyrë shteruese të gjitha rastetse kur anëtarit të KQZ-së i mbaronte para kohemandati i tij. Po çfarë bëtë ju? Pa ligj dhe referencëligjore, por vetëm me urdhër politik morët një vendimjoligjor në këtë sallë që duhet të ishte shembull izbatimit të ligjit.

Ju thoni se këto ndryshime në Kodin Civil bëhenedhe për të ulur kostot dhe shpenzimet e qytetarëveshqiptarë. Sa i vërtetë është ky pretendim, përballëmiliona lekëve që ju u vidhni përditë shqiptarëve meçmimet e larta që s’kanë të ndalur nga dita në ditë,me taksat që i kanë rrjepur shqiptarë dhe bënigjasme se po i ulni, madje dhe me taksat gjyqësore.

Po ju sjell një shembull me që jemi te dëshmiae trashëgimisë: në 2005-n taksa ishte vetëm 100lekë, ose 1000 lekë të vjetra, ndërsa sot është 10-fish për të hapur një padi në gjykatë për lëshimin edëshmisë së trashëgimisë. Për çfarë lehtësirashekonomike flitet, kur duke vjedhur zgjedhjet kenivjedhur Shqipërinë për 8 vjet, kur me shkarkimin eanëtarit të KQZ-së kërkoni të vidhni përsëri zgjedhjete pastaj të vidhni përsëri shqiptarët. Kjo është ëndrrae Saliut, por kësaj radhe nuk do t’ju dalë. Kjopseudoreformë që po përpiqeni të bëni në ikje esipër, si ajo që bëtë me KQZ-në nuk jua shtonshanset për fitore, nuk ju bën më të besuar, më tëmirë, më popullorë dhe më shqiptarë, ashtu sikursenuk ju bën shërbëtorë ndaj shqiptarëve.

Kjo nuk jua heq as damkën e hajdutit tëzgjedhjeve dhe roli që doni të merrni si viktima tënjë manipulimi të supozuar zgjedhor nga opozita jubën më qesharakë në sytë e shqiptarëve. Nga anatjetër, ju bën edhe më të padëshirueshëm. Sigurishtqë 23 qershori do të jetë dita kur shqiptarët do t’juathonë hapur këtë mesazh të madh. Nuk ju shpëtonas Kodi Civil, as Kodi i Procedurës Civile, asuzurpimi që i bëtë KQZ-së, që mendoni se e kenirealizuar të hënën me atë votim që bëtë këtu dhesigurisht nuk ka as KQZ dhe as KZAZ e KQV që jushpëton nga humbja.

E fundit që doja të thosha: Kryetarja eparlamentit tha se më 23 qershor ne do shkojmëpër lesh. Me që e paskeni qejf, kolegu Deda thakëtu se bashkë me votat lumë që do të vijnë ngaVlora, populli i Vlorës do t’ju sjellë dhe ca lesh.Ndërsa unë po ju them se bashkë me votat lumë qëdo të vijnë nga Fieri, populli i Fierit do t’ju sjellëedhe ca pambuk, por me jod, se ashtu ju vlen mëshumë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zonja Trashani, urdhëroni!Arenca Trashani - E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Në bazë të ndryshimeve të propozuara në Kodin

Civil,kompetenca e gjyqtarëve për të lëshuar dëshmi

trashëgimi kalon në dorë të noterëve, gjë e cila dosjellë reduktimin e ngarkesës në punë të gjyqtarëvedhe përqendrimin e punës së tyre në çështje të tjera.

Me ndryshimet e propozuara në këtë projektligjsynohet reformimi i kuadrit ligjor për lëshimin edëshmisë së trashëgimisë, duke vlerësuar aplikimine standardeve për përmirësimin e shërbimeve ndajqytetarëve, shmangien e burokracive, thjeshtëzimine procedurës së lëshimit të dëshmisë sëtrashëgimisë, garantimin e një procesi që siguronsaktësi në përcaktimin e trashëgimtarëve, si dhembrojtjen e të drejtave dhe lirive themelore të njeriut.

Komisioni i Ligjeve, pas vendimet që mori nëseancën e datës 4 prill, vendosi që të hapërishqyrtimin e këtij projektligji me qëllim që të marrëparasysh edhe mendimet e kolegëve opozitarë.Pavarësisht se ata kishin një muaj kohë për tadiskutuar, kur filluan me diskutimet nuk dinin tëndaleshin. Në dy seanca thjesht bënë monolog, folënpër parimet, për integritet, por vetëm për veprimeligjore harruan të flisnin.

Në fakt, një gjë më bën përshtypje, në komisiontregoheni profesionistë me integritet, ndërsa këtujeni në konkurrencë me njëri-tjetrin për listën eshkruar.

Meqë jemi te integrimi, ju që po ju ha shpirti përintegrimin e Shqipërisë, pse s’i votuat tre ligjet njëmuaj më parë? Pse po tentoni që të bllokoni KQZ-në? Pse po të tentoni që të bllokoni procesin ezgjedhjeve të lira dhe të ndershme? Ne në Shkodërkemi një fjalë: “Ngjalës ka filluar t’i dalë era”.

Kjo nuk tregon gjë tjetër veçse shenjat e frikëssë kryetarit tuaj për 23 qershorin. Në panik se do tëhumbë zgjedhjet rreket të përdorë të gjitha format emundshme për të dëmtuar zgjedhjet dhe imazhin eShqipërisë. Por, pavarësisht se peshkatari i ngjalavenuk i do zgjedhjet, ato do të jenë më të mirat tëbëra ndonjëherë në Shqipëri, do të jenë më të miratsepse ligji është baza ku ne do të mbështetemi përto dhe jo ngjalat e zëna nga ai.

Skenarët e përsëritur parazgjedhorë tëpeshkatarit tuaj duhen shmangur. Maliqët tuaj nëKQZ bënë një betim dhe e thyen atë gjoja vetëmpër të zbatuar ligjin, por dëgjuan vetëm Maliqin e

Viti 2013

246


gjatë.Ne jemi këtu sot jo se e deshëm këtë gjë. Ishte

LSI-ja, ai bllok i tmerrshëm, ai korrupsion itmerrshëm që iku, braktisi koalicionin për integrimtë Shqipërisë dhe iu bashkua peshkatarit të radhës.Por kryetari juaj, bashkë me ngjalat e tij, do edhekontrollin e administratës zgjedhore, e thënë kjo ngagoja e tij: “Bashkë me LSI-në do të kemi tërësishtadministrimin e zgjedhjeve në dorë”.

Por ai harron se me disbalancimin e KQZ-së iikën në sekonda edhe fushata, edhe “puna e madhee rilindësit”, pasi disbalancimi çon vetëm në hajni,të nderuar kolegë, çon në dhunë dhe në arbitraritetdhe më 23 qershor vetëm garë të ndershme dhe tëdrejtë nuk do të kemi.

Demokracia funksionale ecën me zgjedhje tëlira e të ndershme dhe këto garantohen vetëm megarantimin e marrëveshjeve politike, traditëskushtetuese ligjore, si dhe Kodin Zgjedhor.

Ju flisni për integritet, ju flisni për hallet eshqiptarëve, derdhni lot krokodili për ato halle. Pokujt ia shisni këto? A nuk ishit ju që bllokuat për 8vjet radhas çdo iniciativë për ngritjen e mirëqeniessë shqiptarëve? A nuk ishit ju që u frytë borive përnënshkrimin e MSA-së? A nuk bëtë ju greva uriepër liberalizimin e vizave? A nuk bojkotuat ju ligjetpër rritjen e rrogave dhe pensioneve të arsimtarëve,të infermierëve, pensionistëve, që gjoja u qan zemrapërditë? A nuk ishit ju që i ratë tavolinave me grushtpër të mos kaluar ligjin e kthimit të shtëpivepronarëve të ligjshëm, juve që po ju qan zemra përpronarët? A nuk ishit ju që për 8 vjet rresht nuk hodhëtas një kacidhe nga buxheti i shtetit për tëdëmshpërblyer ish-të persekutuarit politikë? A nukishit ju që nuk votuat as edhe një herë të vetmebuxhetin për të shtruar mijëra kilometra rrugë nëkëtë vend, për të ndërtuar shkolla, për të ndërtuarqendra shëndetësore, për të rregulluar spitalet?

Vetëm një gjë ditët të bënit këto 4 vjet, vetëm tëflisnit për bllokun dhe bllokun e morët si mysafirinmë të mirë në gjirin tuaj. Turpi më i madh ndodhiseancën e kaluar. Në atë seancë ju tentuat edheme dhunë fizike të mos lejonit kolegët e nderuarpër të votuar.

Ju them një gjë: Keni harruar që jemi në vitin2013 dhe jo në vitin 1946, kur deputetët vriteshinpër fjalën dhe votën e lirë.

Zgjedhjet e 23 qershorit do të tregojnë seshqiptarët dinë të zgjedhin, se shqiptarët duanEvropën e fjalës së lirë, se shqiptarët nuk e duanmë diktaturën, duan stabilitetin, zhvillimin ekonomik

dhe mirëqenien, jo bllokimin dhe aleancën e ngjalave.Kjo është “rilindja” juaj, të nderuar opozitarë. Për

këtë paska punuar peshkatari i madh, për të siguruargjithçka me qëllim që të fitojë në mënyrë arbitraremë 23 qershor. Ky është morali i tij. Sado qërregullohet, heq çitjanet, stabilizon ngjyrat përpiqettë rilindë, përsëri mendja i rri te paraardhësit e tij, teveset e trashëguara prej tyre, te diktati, te dhunadhe te dredhia. Përgjigjen do ta marrë më 23 qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit, zonja Trashani!Fjalën e ka zonja Ermonela Felaj.Ermonela Felaj - Faleminderit, zonja Kryetare!Ndryshimet e sjella në Kodin Civil iu nënshtruan

një diskutimi të gjatë në Komisionin e Ligjeve dhe,më së fundi, falë kontributit të drejtpërdrejtë dhe tëpadiskutueshëm të deputetë të PS-së erdhën nëformën e duhur dhe të pranueshme nga pikëpamjaligjore.

Diskutimi lidhur me këto ndryshime provoi edhenjë herë se ju nuk keni as vizion, as kapaciteteprofesionale të afta për të sjellë ndryshime në ligjetë cilësuara. Të bësh mundimin e të mençurit që iduhet të nxjerrë nga lumi gurin e hedhur nga budallai,pra të bësh një stërmundim në kuptimin e plotë tëfjalës, do të thotë t’u japësh formë ndryshimeve tuaja.

Diskutimi për ndryshimet në Kodin Civil tregoiedhe një herë se reformat i bëni thjesht dhe vetëmpër qëllime elektorale, se llogaritë tuaja janëafatshkurtra, me po atë gjatë si vale sa edhe mendjajuaj, ndërkohë që reformat në fusha të rëndësishmeduhet të jenë qëndrueshme në kohë, të vlefshmepër të gjithë, të tilla që t’i shërbejnë interesave të tëgjithë publikut.

Ajo çka më shtyn të flas sot nuk janë vetëmndryshimet që janë propozuar në Kodin Civil dhe assjelljet tuaja sa herë që flitet për ligje të cilësuara,por vesi tipik dhe i poshtër që ju keni, shpifja:konkretisht të shpifësh sipas parimit “shpif e shpifse diçka do të ngelet”.

Ndërgjegjja e shqiptarëve dhe kujtesa e tyre nukdo të pranojnë kurrë që t’i falin shpifjet tuaja sedemek ju jeni reformatorët, kurse ne bllokuesit, seju i doni dhe i keni bërë zgjedhjet e lira dhe tëndershme, ndërsa ne nuk i dashkemi kështu, se jukeni siguruar, sidomos pas aktit tuaj të fundit,balancë në KQZ dhe kështu u keni dhënë garancishqiptarëve. A nuk thatë pikërisht sot, dukekonsumuar me vetëdije të plotë një turp, se hoqëtnjë anëtar nga KQZ-ja.

Shpifët duke thënë se personi në fjalë na paska

247


gënjyer Kuvendin kur nuk kishte deklaruarshkarkimin nga detyra e prokurorit të rrethit të Fierit,kur kishte lejuar që një i dënuar me vendim tëgjykatës së huaj, të mos e vuante dënimin meburgim. Ju shpifët, sepse në kohën kur personi nëfjalë kandidoi për anëtar të KQZ-së, shkelja e tijkishte të paktën 5 vjet që ishte parashkruar,domethënë që ishte fshirë, njësoj sikur të mos ishtedhënë. Këtë parashikon ligji për organizimin dhefunksionimin e prokurorisë, neni 17. Kjo është krejte natyrshme, pasi gjithkush ka të drejtë tërehabilitohet, gjithkush ka të drejtë të riintegrohetnë jetë dhe në profesion.

Do të them dy fjalë për këtë sepse është irrituesekur sheh se si shpifja zë vend, kuptohet më së parite injorantët, mandej edhe te mediat, e kam fjalënpër ato që vasalitetin ndaj partisë në pushtet e kanëzgjedhur si një mënyrë për të jetuar. Është irrituesepo ashtu kur kupton se përgojosjen nuk e bëni ngadobësia mendore, por nga ligësia. A e dini ju, zotërinjtë PD-së, se ku ndodhet krimineli që përmendët nëkëtë sallë, juve që ju ha meraku për çdo kriminel tëlirë? Është në spitalin e burgut prej vitesh se karezultuar i papërgjegjshëm. Këtë shkoni të verifikonipërpara se të na tregoni namin e madh që paskandodhur dhe që ju paska kaluar kaq tinëzisht juve.

Meqë në këtë pikë, kur u zgjodh Ilirian Muho nëKQZ pati disa gazeta nga ato me tirazh kombëtarqë shkruan për të, u shkrua edhe fakti i shkarkimittë tij. Por atëherë kjo s’përbënte problem për ju,sepse standardin e keni vënë prej kohësh: gjithkushqë ka hesape të vërteta me drejtësinë, për ju ështëme vlerë. Dihet se shpifja ecën më shpejt ngapërligjja dhe ne prandaj jemi sot këtu, për t’i thënëndal shpifjes.

Ndryshimet në Kodin Civil do t’i vlejnë njëkategorie nëpunësish publikë siç janë noterët. Por,se sa do t’u vlejë të gjithëve kjo mbetet për t’u parësa kohë që ju keni zgjedhur të eksperimentoni mbiShqipërinë, duke e çuar atë në një spirale tërrezikshme.

Shqipëria, falë jush, po zhgënjen faktorinndërkombëtar, falë denigrimit që i bëtë KQZ-së, tëcilit përfundimisht i humbët mundësinë që, të paktën,së jashtmi të ishte i paanshëm. Ju kanë mbeturtani katër anëtarë, katër marioneta në fakt, të cilëtmund t’i tërhiqni kur dhe sa të doni.

Kjo është zgjedhja juaj, por dijeni se kështu kenivulosur para kohe një humbje spektakolare nëzgjedhje. Pushtetin në tavolinë nuk jua merr Rama,veç popullit, të cilin ju e keni futur në batak, që e

keni lënë të papunë, që e keni katandisur si mosmë keq, te cilit i merrni edhe fëmijët përdhunshëmnga shkollat për t’i bërë dekor të mitingjeve tuaja tëpështira.

Edhe sot që flasim kjo po ndodh. Saliu sot kamiting në komunën Kozarë, shkon të inaugurojërrugën që nuk ua dha për 8 vjet fshatarëve të asajzone. Mësuesit, jo vetëm nga Kozara, por nga i gjithëqarku, janë mobilizuar që në orët e para të paraditest’u ndajnë flamujt e PD-së fëmijëve dhe t’i porosisintë jenë të dashur dhe të qeshur me udhëheqësin,që në njërin krah do të ketë drejtuesin e PD-së sëKuçovës dhe në tjetrin atë të komunës, dy nganjerëzit që i mbajnë për fyti banorët e asaj zone, ipari sepse është i vetmi ku fshatarët duhet të blejnëfarëra dhe plehra për tokën dhe i dyti sepse i kamarrë të vetmin liqen që ata përdorin për të vaditurtokën.

Zotërinj, duke përfunduar dua t’ju kujtoj vetëmnjë gjë, më 24 qershor në sarajet tuaja do të këndojëqyqja. Se si këndon qyqja këtë jua shpjegon mëmirë zonja Kryetare e Kuvendit, se ka treguar që katë dhëna edhe për këndim, edhe për recitim.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Për ty thonë se përveç të

tjerave ke dy fatkeqësi: nuk ke lidhje me ujin, tëdytën s’po ta them, po të ruaj.

Zonja Paulina Hoti, urdhëroni!Paulina Hoti - Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar qytetarë,Sapo dëgjuat një pretencë të një ish-prokuroreje

për një ish-prokuror, por që në fakt nuk ishte pretencëdistancimi nga ish-prokurori që kishte shkelur ligjin,por ishte një mbrojtje për të, duke vajtuar situatënqë sajuan në KQZ-së.

Megjithatë sot ne diskutojmë një nismë shumëtë rëndësishme të qeverisë “Berisha”, e cila synontë ndryshojë Kodin Civil dhe ka për qëllim rritjen eeficiencës në sistemin gjyqësor. Kjo nismë do tëmundësojë përmbushjen e një hapi shumë tërëndësishëm në strategjinë tonë për reformën nëdrejtësi.

Ne sot i paraqesim për miratim Kuvendit tëShqipërisë ndryshime që do të sjellin përfitime tëmëdha si për sistemin gjyqësor, ashtu edhe për ataqë kanë të bëjnë me sistemin gjyqësor, për qytetarëtshqiptarë.

Konkretisht këto ndryshime bëjnë të mundurracionalizimin e kohës për të realizuar një të drejtënë gjykatë, ulin barrën e shpenzimeve për qytetarëtdhe lehtësojnë ngarkesën e gjyqtarëve për sa i përket

Viti 2013

248


numrin të çështjeve që duhet të trajtojnë.Të nderuar kolegë, ne e dimë që dëshmia e

trashëgimisë është një instrument ligjor masiv, poashtu edhe lëshimi i urdhrit të ekzekutimit. Këtoinstrumente përbëjnë një mbingarkesë për gjykatatdhe, të njëjtën kohë, përbëjnë kosto në shpenzimedhe në kohë për qytetarët.

Duke thjeshtuar procedurën e lëshimit tëdëshmisë së trashëgimisë dhe të urdhrit ekzekutivne mendojmë se zgjidhim të tria këto shqetësimenjëherësh. Nisur nga avantazhet që paraqet nismajonë, ne kërkojmë nga ju, kolegë socialistë, ta votoniatë. Nisma jonë është pjesë e reformës sëdrejtësisë, është pjesë e ligjeve që mbahen pezullnga vota e opozitës, pjesë e ligjeve që edhe kurvotohet njëri, pjesa tjetër nuk votohet, për të penguarhyrjen në fuqi.

Kjo nismë, të nderuar kolegë, na vë në provë! Juvë në provë ju, kolegë të opozitës! A do të votoni prouljes së ngarkesës së gjykatave? A do të votoni prouljes së barrës së shpenzimeve për qytetarët? A dotë votoni pro shkurtimit të kohës për realizimin endonjë të drejte për qytetarët, apo do të vazhdoni tëbllokoni? Në fakt, edhe kjo nismë mund të ketë fatine tri ligjeve që bllokuat, me qëllim mosmarrjen estatusit të vendit kandidat.

Unë nuk dëshiroj që ju të votoni kundër,megjithatë kjo mbetet përgjegjësi juaja. Qytetarëtshqiptarë e kanë kuptuar tashmë se vota juaj nukështë e kushtëzuar nga nivelin i përfitimit që sjellnisma për qytetarët, por nga urdhrat që jep zotiRama. Me urdhër të zotit Rama, ju bllokuat ligjin“Për Gjykatën e Lartë”. Me urdhër të zotit Rama, jubllokuat ligjin “Për statusin e nëpunësit civil”. Pome urdhër të tij, ju bllokuat reformën parlamentare.

Votimi i tyre do të kishte mundësuar marrjen estatusit të vendit kandidat. Do të kishte mundësuarmiliona euro fonde nga BE-ja për të zhvilluar qindraprojekte, që do të përktheheshin në vende pune, nëmundësi bursash studimi për të rinjtë, si dhe nërritje të mirëqenies së qytetarëve shqiptarë. Ju ibllokuat me urdhër. Ju bllokuat për dy seanca edhemiratimin e kësaj nisme. Sot ju viheni në provë paraqytetarëve shqiptarë dhe zgjedhësve që ju kanëdhënë të drejtën e përfaqësimit. Nëse votonindryshimet në Kodin Civil, me votën tuaj do të provonise ishit në keqbesim deri sot. Nëse nuk i votonindryshimet e Kodit Civil, atëherë ju po vazhdonipolitikën e bllokimit. Ju takon juve të vendosni secila alternativë ju shkon për shtat.

Të nderuar kolegë, ne, maxhoranca, kemi

ndërmarrë nismën për të lehtësuar jetën e qytetarëveshqiptarë. Ata e kanë të qartë qëndrimin tonë, dhejanë të bindur se më 23 qershor duhet t’iu braktisinedhe ju, si kandidatë të PS-së, ashtu siç braktisënzotin Rama për Bashkinë e Tiranës. Madje edhe jujeni të vetëdijshëm se kështu po humbisni shumënë sytë e elektoratit tuaj. Vetëdija për këtë ju kakthyer në nxitës të një klime bllokuese edhe në KQZ.Jam e bindur se as kjo nuk do të funksionojë. Votatnuk merren dot me dhunë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zoti Balla!Taulant Balla - A e dëgjuat se çfarë tha

Kryetarja e Kuvendit sot? Është turp për Kuvendine Shqipërisë, që një kryetare Kuvendi flet paraqytetarëve shqiptarë me atë gjuhë, që besoj edëgjuan të gjithë shqiptarët. Nëse nuk e keni dëgjuar,mund ta dëgjoni përsëri. (Tregon një celular, ku kaincizuar një material audio. )

Jozefina Topalli – Në qoftë se nuk doni tëvazhdoni, mund të uleni!

Taulant Balla – Zonjë, meqenëse je ftilluartashmë, është momenti të kërkosh ndjesë. Ështëmomenti që Rregulloren, e cila është një kod imirësjelljes dhe i respektimit të normaveparlamentare, ta respektosh edhe vetë. Të mblidhetsot, madje me urgjencë, Byroja e Kuvendit tëShqipërisë, dhe të merren masa për deputetenJozefina Topalli (Çoba), e cila ka thyer nenin 62 tëRregullores, “Rregulli dhe sjellja në Kuvend”, dukepërdorur fjalë të pahijshme në Kuvendin e Shqipërisë.

Të gjithë qytetarët shqiptarë i kanë dëgjuar atofjalë dhe kanë kuptuar qartë kulturën që ekarakterizon prej vitesh Kryetaren e Kuvendit tëShqipërisë. Ato fjalë u mundova t’i sjell këtu përmesnjë celulari, sepse nuk ma lejon kultura ime dhe efamiljes sime t’i them.

Jozefina Topalli – Ke ndjeshmëri të madhe ti,prandaj!

Taulant Balla – Zonja Kryetare, në këta 8 vjetshkeljesh, deklaratat e partnerëve të mëdhenj tëShqipërisë, të SHBA apo të BE-së, nuk kanë qenëkurrë më të drejtpërdrejta se sot. Asnjëherë më parëshkelja e Kushtetutës dhe e ligjit nuk ka qenë më ehapur, sesa përmes atij vendimi brutal, për tëzëvendësuar forcërisht një anëtar të KQZ-së.

Sali Berisha është zhytur në probleme të rëndapsikike, të cilat burojnë nga makthi i pisllëqeve, dhenuk mbrohet dot më pas datës 23 qershor. SaliBerisha nuk po kontrollon dot frikën e humbjes,

249


prandaj për t’i prishur sa të mundet zgjedhjet, kagjetur si të vetmen zgjidhje shkatërrimin einstitucionit të administrimit të zgjedhjeve. Ai kazgjedhur rrugën më të keqe për t’u larguar ngapushteti më 23 qershor, rrugën që e turpëron atë sinjë maniak kundër votës së lirë, rrugën që turpëronçdo deputet të Kuvendit të Shqipërisë, që, për turp,ka vendosur ta ndjekë deri në fund këtë plak tëkrusur dhe shëmbëlltyrë të lodhur të së shkuarës.

Nuk është rastësi që sa herë që Saliu shkondrejt humbjes dhe vetmisë, bën të kundërtën e asajçfarë i kërkojnë SHBA apo partnerët tanë evropianë.Ata i kërkuan përsëri, ashtu si edhe në vitin 1996,që të mos e vendosë Shqipërinë në një kurspërplasjeje me SHBA-të, sepse prekja e KQZ-sëështë e papranueshme për SHBA-të dhe për BE-në. Nuk ka pasur asnjëherë më parë një deklaratëmë të drejtpërdrejtë sesa kjo për çështje që lidhenme votimin në Kuvend. Ne do t’i fitojmë zgjedhjet aqthellë, edhe sikur votat t’i numërojnë Gita me Zeninnë shtëpinë e Saliut. Kjo dhunë e çmendur mbiinstitucionin e administrimit të zgjedhjevekomprometon marrëdhëniet e Shqipërisë me botëndemokratike, ku ne jemi anëtarë në NATO dhesynojmë të bëhemi anëtarë të BE-së, rrugëneuropiane të Shqipërisë drejt marrjes së statusit tëvendit kandidat nga një vendim që BE-ja, shpresojmëta marrë menjëherë pas zgjedhjeve, por që lidhettërësisht me cilësinë dhe me standardet e këtyrezgjedhjeve, besueshmërinë e Shqipërisë, si anëtaree NATO-s dhe aleat strategjik i SHBA-ve në rajon emë gjerë.

Largimin e LSI-së nga koalicioni Sali Berishaduhet ta kishte kuptuar si një sinjal për të filluarpërgatitjen për vetminë e tij të madhe në verën qëpo vjen. Ti Sali, ik me nder nga pushteti, sepse mepahir nuk qëndron dot në pushtet për asnjë ditë mëshumë pas 23 qershorit! Pse ia shton vetes barrëndhe haqet që rëndojnë mbi ty?

Dua t’i them edhe ndonjë deputeti, që mandatine tij, pra mandatin e Partisë Socialiste, e ka çuarnë zyrën e Sali Berishës, se gjoja ai do t’i japëmandat tjetër shpërblim në parlamentin e Shqipërisë:në këtë sallë ndahet e ardhmja nga e shkuara. Ataqë guxuan dhe dhanë votën kundër së ardhmes,nuk ka shpellë të Saliut që t’i shpëtojë nga falja. Nëfund, ty Sali, të rekomandojmë të mos imitoshMubarakun! Mos bëj edhe ti të sëmurin pas 23qershorit! Ne do të fitojmë bindshëm, sepseshqiptarët duan rilindje.

Faleminderit!

Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Xhafaj!Fatmir Xhafaj – Zonja Kryetare, gjëja e parë

që duhet të bëje, është që kolegut në të djathtë t’itërhiqje vëmendjen për fjalorin vulgar, më së paku,dhe më normalja do të ishte ajo që bën zakonishtme opozitën, të mblidhje Byronë dhe ta përjashtojepër atë gjest të pahijshëm që bëri, që nuk nderonnjë njeri të zakonshëm, një qytetar të zakonshëmnë këtë vend dhe jo më një deputet të këtijparlamenti. Edukata është individuale, kjo është evërtetë, por etika në këtë sallë parlamenti ështëkolektive.

Jozefina Topalli – Do të doja ta kisha dëgjuarkëtë ndërhyrje gjatë 8 vjetëve, zoti Xhafaj.

Fatmir Xhafaj – ...për shkak të misionit dhe tëfunksionit që ka deputeti dhe parlamenti, sepse këtunuk jemi mbledhur as për betejë gjelash e as për tëngritur pistoletën. Këtu jemi për t’u shërbyerqytetarëve dhe për të folur në emër të tyre. Ne poflasim edhe në këtë rast për disa gjëra tërëndësishme. Po flasim për Kodin Civil dhe përKodin e Procedurës Civile, që janë akte që meritojnëvëmendjen e kësaj salle, por edhe të publikut tëgjerë. Projektet që janë sot këtu për shqyrtim dhemiratim kanë pasur diskutimin dhe kontributinkonkret të kolegëve të mi socialistë.

Debati për këto projektligje është shprehjekonkrete e raportit që ka ekzekutivi me parlamentin,shprehje konkrete e paaftësisë suaj në ligjbërje.Është shprehje konkrete e rolit dhe e kontributit tëopozitës në Komisionin e Ligjeve dhe në tërësi nëprocesin ligjbërës dhe ligjvënës. Dy mbledhje tëKomisionit të Ligjeve janë bërë për Kodin Civil dhepër Kodin e Procedurës Civile, Nnjë mbledhjekomisioni pa opozitën dhe një mbledhje komisionime opozitën. Janë dy pamje dhe dy modelekrejtësisht të ndryshme. Janë dy procesverbale: njëprocesverbal që nuk ka të shkruara as pyetje, asdiskutime, por vetëm është miratuar, si dhe njëprocesverbal që ka pyetje, diskutime, që ka debat,që ka amendamente.

I pari është procesverbali i mbledhjes paopozitën. I dyti është procesverbali i mbledhjes sëkomisionit me praninë e opozitës, që dëshmoi qartëpërgjegjshmërinë e ligjvënësit për detyrën, për ligjin,për qytetarin. Unë e vlerësova dhe e vlerësoj rolin ekryetarit të grupit parlamentar, edhe ndërhyrjen tuajpër nevojën për ta bërë këtë proces përmesKomisionit të Ligjeve, si kushti për të pasur edhemiratimin e nevojshëm të këtyre dy akteve këtu nëparlament. Me thënë të drejtën, prisja që sot kryetari

Viti 2013

250


i grupit tuaj parlamentar, edhe ju personalisht, tavlerësonit këtë fakt, t’i jepnit opozitës atë që meritontë ketë në këtë proces për përgjegjshmërinë etreguar, që është përgjegjshmëria që duhet të ketëligjvënësi në raport me Kushtetutën, me ligjin dheme qytetarin.

Roli i opozitës ka qenë tejet i rëndësishëm nënjë sërë aktesh që kanë të bëjnë me reformën nëdrejtësi, sepse opozita ka pasur dhe ka shqetësiminpër gjendjen në të cilën ndodhet sot sistemi idrejtësisë, gjyqësori dhe prokuroria. Është njërealitet i hidhur që, për çudinë time, e pranoi paradisa ditësh edhe vetë Kryeministri Berisha në njëdeklaratë publike teksa deklaroi se gjendja nësistemin e drejtësisë, drejtësia sot ka probleme.Mirëpo këtu dalin disa të tjerë, që nuk lënë rast pathënë se ne jemi liderë në rajon, ne jemi të parët nërajon, ne jemi të parët në Europë, dhe kjo më kujtongjithmonë atë shprehjen e famshme: “I zoti e jep,tellalli s’e shet.”

Seanca e kaluar ishte një tjetër dëshmi e nivelitse ku ka degjeneruar parlamentarizmi në këtë sallë,respekti, zbatimi i Kushtetutës dhe i ligjit. Nukdëshiroj të trajtoj këtu nivelin e debatit, etikën ekomunikimit dhe veçanërisht drejtimin e seancave,se këto janë një degradim i plotë, që ofron një modelnegativ sot për shoqërinë, për brezin e ri dheushqejnë në mënyrë skandaloze frymën emosbesimit të popullit te përfaqësuesit e vet.Ushqejnë mungesën e respektit për ligjvënësin dhepër rrjedhojë ushqejnë dhe edukojnë frymën emosrespektimit dhe moszbatimit të ligjit në këtëvend.

E thamë edhe në seancën e kaluar, e përsëritënedhe disa nga kolegët e mi: në të gjithë hapat endjekur nga ana juaj është shkelur rëndë Kushtetuta,ligji dhe Rregullorja e Kuvendit. Ishte shkelur që nëkrye të herës me nismën që ju ndërmorët, memënyrën se si proceduat me të. Por nuk mjaftoikjo. Ju kujtuat se reflektuat dhe, në vend të vinitvetullat, nxorët sytë me kërkesën e re që keni bërë,e cila është një kërkesë dhe një vendimmarrjetërësisht në kundërshtim të hapur me Kushtetutën,me ligjin dhe me Rregulloren e Kuvendit. Brendapak orësh të asaj seance ju hodhët një akuzë, eformalizuat në një kërkesë dhe e ekzekutuat në njëvendimmarrje me një votim me vota të blera. Një akttërësisht i kundërligjshëm. Pse ishte një proces ikundërligjshëm? Ishte i tillë sepse është shkelurKodi Zgjedhor, neni 18 i tij për shkarkimin, i cili kanjë sërë kushtesh në të cilat mund të bëhet shkarkimi

i një anëtari të KQZ-së. Një nga kushtet thelbësoreështë domosdoshmëria se ajo kërkesë duhet tëkalojë më parë nga KQZ-ja dhe pastaj të vinte këtunë parlament. Më thoni: a ka ndonjë shqyrtim nëKQZ sipas nenit 18 të Kodit Zgjedhor? A ka ndonjëproces sipas nenit 18 të Kodit Zgjedhor në KQZ?Jo, sepse është shkelur Kodi me të dyja këmbët.

Po shkoj më tej. Çfarë ishte zoti Ilirian Muho?Ishte anëtar i KQZ-së, anëtar i një komisioni tëkrijuar me ligj nga Kuvendi i Shqipërisë. Zonja dhezotërinj, a ka rregullore ky Kuvend, a ka rregulla kyKuvend? “Po, ka”, do të thoni ju. Kështu them edheunë. Ka një nen kjo Rregullore. Është neni 115,“Shkarkimi i anëtarëve të organeve të krijuara meligj”. Çfarë thuhet në këtë nen? Në pikën 2 të këtijneni thuhet: “Kërkesën e ardhur për shkarkimin eanëtarëve kryetari i Kuvendit ia përcjell së bashkume dokumentacionin shoqërues komisionit tëpërhershëm përkatës, i cili duhet të paraqesë njëraport për seancën plenare brenda katër javëve ngadata e marrjes së kërkesës.”

Pika 2 e nenit 115 parakupton që shkarkimi injë anëtari të një organi të krijuar me ligj do të duhejtë kalonte në komision, do të duhej të shprehej njëkomision. A mund të më thoni cili komision i Kuvendittë Shqipërisë sipas kësaj rregulloreje, sipas këtijneni është shprehur për kërkesën tuaj para se ju tëmerrnit vendimmarrjen? Asnjë.

Pika 3 e këtij neni, zonja Kryetare, thotë seshqyrtimi i çështjeve në komision bëhet nëpërmjetnjë procedure që i garanton personit që kërkohet tëshkarkohet të drejtën për t’u informuar në kohë, përt’u pyetur, për t’u dëgjuar dhe për të bërë pyetjendaj kërkuesve të shkarkimit, si dhe për të paraqiturshpjegimet e tij. A mundet, zonja Kryetare, jupersonalisht, maxhoranca, që inicioi dhe ekzekutoibrenda pak orësh një gjë të tillë, të më thoni se si ekeni respektuar Rregulloren, se si e shkarkonianëtarin e një komisioni të krijuar me ligj për një gjëqë e detyron Rregullorja? Çfarë do të thotë kjo? Kjonuk lejohet as për një të pandehur në një procesnormal gjykimi, sepse nuk e lejon Kushtetuta. Çfarëthuhet në Kushtetutë? Neni 33 i Kushtetutës ështëfare i qartë: “Kushdo ka të drejtë të dëgjohet parase të gjykohet.” Ku jemi në këtë rast? Ky njeri ështëshkarkuar në kundërshtim me Kushtetutën, menenin 33 të Kushtetutës, në kundërshtim me nenin115 të Rregullores së Kuvendit; në kundërshtim meRregulloren e Kuvendit, me nenin 115 të Rregulloressë Kuvendit; në kundërshtim me Kodin Zgjedhor,me nenin 18 të Kodit Zgjedhor. Ky është ai që quhet

251


rëndom një proces i parregullt ligjor, një proces qëedhe gjykata më e rëndomtë në planet e një shkallemë të lartë do ta kthente çështjen për rigjykim. Kjonuk ndodh me një qytetar të zakonshëm, kjo nukndodh me një shkelës ligji. Kjo ndodh me një anëtartë KQZ-së, ndodh me një njeri të zgjedhur nga kyKuvend, që më së paku kishte detyrimin ta dëgjonte,t’i jepte mundësinë të fliste. Dhe ky është ekzekutimpolitik. Ky nuk është gjykim procedural kushtetuesligjor. Kjo është e rëndë. Kjo ka ndodhur këtu, nësallën e Kuvendit të Shqipërisë, këtu ku flitet përligje, për kushtetutë, për zbatimin e ligjeve, përzbatimin e të drejtave dhe lirive themelore të njeriut.Ka ndodhur këtu, në këtë sallë, në sy të të gjithëkëtyre 140 burrave dhe grave, që kanë për detyrë tërespektojnë Kushtetutën dhe ligjin.

Çfarë do të thotë kjo? Që është shkelur haptasKushtetuta, është shkelur haptas ligji, është shkelurhaptas Rregullorja. Dhe kjo është e rëndë, ështëshumë e rëndë për parlamentin shqiptar. Kjo eturpëron parlamentin shqiptar dhe në analet e këtijparlamenti, në historinë e tij do të mbahet mend sinjë precedent i rrezikshëm, si një shembull i keq sesi ligjet nuk janë bërë për ligjvënësit, se si ligjetshkelen nga ligjvënësi, mjaft që ta kërkojë interesi ipolitikës së ditës.

Kjo është arsyeja që maxhoranca juaj ështëkatandisur në një repart ushtarak të ekzekutivit.Maxhoranca juaj është katandisur thjesht nëngritëse kartonësh të vullnetit të Kryeministrit. Ekeni harruar Kushtetutën! E keni harruar ligjin, e keniharruar Rregulloren, keni harruar standardet eparlamentarizmit! Ju ka zënë sytë pushteti, pushtetiabuziv, që po u merr frymën qytetarëve, demokracisëdhe shtetit të së drejtës. Ja pse ju duhet të ikni njëorë e më parë nga karriget tuaja: për ta liruardemokracinë, shtetin e së drejtës, parlamentarizminnë këtë vend.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Xhafaj!Urdhëroni, zoti Halimi!Eduard Halimi – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar deputetë,Seanca e sotme ka për t’u mbajtur mend gjatë

si një nga seancat më qesharake në legjislaturë,kur kryetari i një partie politike merr dhe vendos nërresht 48 veta për të recituar në mënyrë qesharaketë njëjtën gjë.

Më kujtohet një anekdotë të vjetër, ku njëstudent, tërësisht i paaftë, kishte për të bërë provimine biologjisë dhe nga 100 pyetje për 100 kafshë që

duhej të mësonte, mësoi vetëm një, mësoi krimbat.Shkoi në provim dhe jo për çudi i ranë dy pyetje qënuk kishin të bënin me krimbat. I ranë luani dheqeni. Kur shkoi përpara profesorit, filloi të fliste përluanin dhe tha: “Luani është kafsha më e fortë dhenuk i trembet syri nga asgjë, por, kur ngordh, i hyjnëkrimbat” dhe filloi të fliste për krimbat. Pastaj filloitë fliste për qenin. Edhe këta të njëjtën gjë bëjnëgjithë ditën sot. Mësuam vjershën e Edi Ramës përkrimbat dhe u morën vetëm me krimbat. Meqenësejemi te qeni, të kujtojmë të njëjtën histori me filmin“Tunde qenin”, kur për të shmangur një historitërësisht qesharake, për të shmangur një histori,që po i bën gjëmën Edi Ramës, një histori që po ikthehet në bumerang të madh, historinë e aleancësdhe martesës së 1 prillit për të shmangur vëmendjennga i gjithë ankthi i madh që i ka kapur të gjithë,sepse këto 2 javë vendosen për listat. Të gjithë janëgati të lëpijnë e të pështyjnë çdo gjë që u thotëkryetari, vetëm të jenë te listat, krijoi një historitërësisht vulgare dhe banale, si historia e një lufteimagjinare, si kjo e Ilirianit, që ne e paskemimasakruar. Ai, që e kanë shkarkuar për një historiqë të gjithë janë ngritur lartë e poshtë, sepse aiperson ka qenë me rrezikshmëri të lartë shoqërore.

(Ndërhyrje nga salla)I dënuar me 20 vjet. Një qytetar më shkruante

një histori tjetër për Ilirianin, një histori se si ai paskapushuar dosjen e të vëllait një vit para se tëshkarkohej, se vëllai i vet paska kryer vrasje. Kjomund të mos bëjë çudi për të gjithë ata, që kanëqenë në pushtet në atë kohë, por ama është e rëndëse si menaxhohej pushteti, me qëllimin se për aqkohë sa Ilirjani ka mbuluar një histori, ka liruar njëtrafikant; për aq kohë sa iksi, që ka qenë gjyqtar,ka stimuluar një anëtar të bandës, që të bëhejkryetar gjykate; për aq kohë sa një ministër kasponsorizuar anëtarin e bandës që ta bënte kryetargjykate të krimeve të rënda, ç’të keqe ka? Pse kyIlirjani ishte më i keqi? Kështu kanë qenë të gjithë,dhe vazhdojnë të flasin për historitë e krimbave.

Ne flasim për Kodin Civil, ju duhet të flisni përkrimbat; flasim për taksat, jo duhet të flisni përkrimbat; flasim për arsimin, ju duhet të ktheheni tekrimbat. T’i lëmë krimbat dhe të flasim për qytetarët,sepse kjo është një paketë shumë e rëndësishme.Është një paketë, që është hartuar me ekspertëtmë të mirë të BE-së. Është hartuar me ekspertët emisionit EURALIUS dhe të SEPEZH-it.

Ndryshimi i kodeve është një ngjarje shumë erëndësishme në drejtësi, thyhen tabu, tradita,

Viti 2013

252


krijohen risi, ai përbën reforma thelbësore tësistemit. Paketa e drejtësisë civile është një ngareformat më të rëndësishme të sistemit të drejtësisë.Ajo në fokusin e saj ka eficiencën e sistemit tëdrejtësisë. Sistemi i drejtësisë ka problemet e vetadhe e kam përmendur gjatë gjithë 8 vjetëve.

3 janë shtyllat e sistemit të drejtësisë:1. pavarësia dhe paanësia.2. transparenca dhe llogaridhënia.3. eficienca e sistemit gjyqësor.Ne kemi bërë shumë për pavarësinë e sistemit

gjyqësor. 5 vjet më parë në këtë parlament nepropozuam ligjin për pushtetin gjyqësor dhe thamë:të gjithë ata, që do të futen në sistemin gjyqësor,do të jenë vetëm nga Shkolla e Magjistraturës. Pocili ishte propozimi i ardhur nga PS-ja? Propozimiishte: jo, nuk e duam të pavarur sistemin gjyqësor.Thamë se do të lëmë 10% jo nga Shkolla eMagjistraturës, por 10% t’i lëmë për miqtë dhefarefisin tonë, sepse kështu jemi mësuar ne. Kushe bëri këtë propozim? Pse nuk dalin e t’u kërkojnëfalje qytetarëve shqiptarë? T’i kërkojnë falje sistemitgjyqësor, sepse i bënë atentat?

Ky ka qenë një diskutim i gjatë i bërë edhe ngadeputeti Rusmali, i cili është kundërshtuar fort ngaopozita. Ata kanë thënë të mos jenë qind për qindnga Shkolla e Magjistraturës. Të lëmë një derë hapur,sepse na duhet që të vazhdojmë historinë e trafiqeve.Ky është një atentat ndaj sistemit të drejtësisë, ngai cili përfituan të gjithë ata që erdhëm prapa.

Ne kemi bërë hapa të rëndësishëm në fushën etransparencës dhe të përgjegjshmërisë së sistemit,duke e bërë atë transparent. Për procedim disiplinorkemi çuar 20 gjyqtarë dhe 30 prokurorë. Hajde, tëbëjmë bilance! Numëroni sa gjyqtarë e prokurorëkeni çuar ju për procedim disiplinor dhe sa kemiçuar ne! Si ka qenë performanca e ministrave tuajgjatë kohës kur keni qenë në KLD dhe performancajonë tani? Dilni dhe u thoni qytetarëve shqiptarë!Thuajuni se për 8 vjet, përveçse e shndërruatsistemin e drejtësisë në sistem politik, ju nuk bëtëasnjë reformë të vetme.

Sot është radha e komponentit të tretë, eeficiencës së sistemit gjyqësor. Vitin e kaluar janëkryer dy studime, të cilat janë prezantuar në nëntortë vitit 2012. Ne ndërmorëm dy reforma tërëndësishme: atë të rishpërndarjes së gjyqtarëvedhe atë të reduktimit të çështjeve që janë në gjykata.Dy institucionet ndërkombëtare: SEPEZH-i dheEURALIUS-i arritën në konkluzionin se duhet tëbënim ndërhyrje. Numri i çështjeve duhej riparë në

lidhje me numrin e gjyqtarëve dhe disa çështje tërëndësisë së vogël duhet të hiqeshin. Prandaj nendërmorën këtë reformë.

Së pari, për rishpërndarjen e gjyqtarëve, e cilaka filluar të implementohet jo mbi bazën e kritereve,që keni vënë ju, por mbi bazën e kritereve të BE-së.

Së dyti, ka të bëjë me paketën civile. Paketacivile në tërësinë e saj sjell reformën më të thellëme fokus eficiencën. Ajo largon të gjitha çështjetqë mbingarkojnë gjykatat me rreth 30 mijë vendimenë vit, duke lehtësuar punën e më shumë se 100gjyqtarëve të Republikës së Shqipërisë; lehtësonprocedurat e njoftimit për qytetarët në Kodin eProcedurës Civile, si dhe reformon të gjithë pjesëne lëshimit të dëshmisë së trashëgimisë përqytetarët.

Kjo paketë në tërësinë e saj ka pasur një qëllim:ofrimin e shërbimeve për qytetarët në cilësi dheshpejtësi, duke garantuar transparencën,ligjshmërinë dhe barazinë. Nga kjo reformë përfitojnëjo vetëm 30 mijë qytetarë në vit, por edhe 100 mijëtë tjerë, të cilët do të marrin shërbimin gjyqësor nëkohë të shpejtë. Një qytetari i duhet të kryejë 5 hapapër të marrë një vendim gjyqësor për lëshimin edëshmisë së trashëgimisë, si dhe të harxhojë tëpaktën 200 – 300 mijë lekë të vjetra dhe 1 deri në 3muaj kohë për këtë proces. Kjo situatë duhet tëndryshohet. Ne propozojmë që, të gjitha këtovendime të dalin nga rruga gjyqësore dhe të kalojnënë sistemin noterial. Nëpërmjet sistemit të ri tënoterisë (reformë historike jona, që nuk e thotë vetëmministri i Drejtësisë, nuk e thotë vetëm Kryeministrii Republikës, por Banka Botërore në zyrat eUashingtonit), është sistemi më i ri i regjistrimit tëpasurive të paluajtshme, sistemi më i garantuar nëtë gjithë rajonin. Sistemi i komunikimit online inoterëve me zyrat e regjistrimit të pasurive tëpaluajtshme është sistemi unik në të gjithë rajonin.

Risitë që sjell kjo paketë për lëshimin edëshmisë së trashëgimisë janë të rëndësishme.Shkurtimi i kohës për të përfituar dëshminë etrashëgimisë; reduktimi i kostos financiare përqytetarët, të cilët do të përfitojnë 300 mijë lekë mëshumë në xhepat e tyre, është reformë që prekdrejtpërdrejtë ata.

Të nderuar deputetë, paketa e reformës civile,që sjellim sot, është jo vetëm një hap i rëndësishëmnë reformën e drejtësisë, por është një premtim imbajtur para qytetarëve shqiptarë. Miratimi i saj dotë bëjë që jo më pak se 30 mijë qytetarë në vit tëpërfitojnë një procedurë të shpejtë në gjykatë.

253


Reforma do të përmirësojë sistemin e drejtësisë nëmënyrë të padiskutueshme. Ajo do të shoqërohetme rialokimet e gjyqtarëve jo më mbi bazën enjohjeve politike, siç bëri për 8 vjet PS-ja, kur ishtenë pushtet; jo më si një shpërblim politik përmbylljen e dosjeve të korrupsionit për ministrat,drejtorët e burgjeve, drejtorët e doganave, drejtorëte tatimeve; jo më me sistemin e ryshfetit tëdekreteve që bënte kryetari i PS-së me bamirësin evet. Ky sistem bazohet në vlerësimin e gjyqtarëve.Ai bazohet në procedura meritokracie dhe tëpropozuara e të miratuara nga ekspertët e BE-sësipas modeleve më të mira.

Ky sistem e çon përpara reformën e drejtësisëdhe zhvillimin e saj. Alternativa juaj është se do tërilindni drejtësinë. Po kush do ta rilindë? Cili ështësistemi që do të nxirrni nga varri, ku e futët sistemine drejtësisë, që ndërtuat për 8 vjet qeverisje? Ju vinikëtu me të njëjtët njerëz, që deri dje e shkatërruansistemin. E politizuan më shumë se kurrë. Nukarritën të shkruanin asnjë reformë, nuk arritën tëluftonin asnjë gjyqtar për korrupsion, sepse ishfrytëzonin ata për qëllime politike. Ne kemishkarkuar me dhjetëra gjyqtarë dhe kemi çuar mëshumë se 20 për procedim disiplinor. Ju sponsorizuatanëtarët e bandave që të bëheshin kryetarëgjykatash; dolët në demonstrata që të mbronitanëtarët e KLD-së; bojkotuat parlamentin kur ju thanëse anëtarët e KLD-së ishin të lidhur me krimin dhepolitikën; votuat kundër shkarkimit të prokurorëve,që ishin të lidhur me mbylljen e dosjeve tëkorrupsionit. Votuat edhe kundër shkarkimit tënënkryetarit të KLD-së, sepse ishit të lidhur meryshfete; votuat kundër gjyqtarëve dhe prokurorëveqë i solli bamirësi, sepse kishin paguar për dekretetdhe ishin njerëz politikë.

Në të gjitha mediat thatë se ne po u binim mëqafë atyre, se ata ishin të pavarur, se ata ishin heronjdhe se nuk po i mbronit politikisht, por po mbronitsistemin e drejtësisë. Po tani çfarë u thonishqiptarëve? Po bëni të njëjtën gjë edhe me anëtarëte KQZ-së, thua se çfarë po ndodh me ata që polargohen një nga një. Të njëjtën sjellje keni bërëedhe në vitin 2007 me certifikatat. Harruat që nëvitin 2009 i morët peng për 3 muaj të gjithë anëtarëte KQZ-së me urdhrin tuaj politik? U rreshtuan 3 muajdhe nuk pranonin të futeshin në KQZ. Ishin të pavarurata? Mendonin vetë? Ishin heronj të pavarësisë dhetë paanësisë së tyre?

E njëjta gjë ndodhi edhe në vitin 2011, kurrefuzuat në mënyrë kategorike të sillnit komisionerët

dhe pastaj si pulat u ulën dhe u futën në proces. Tënjëjtën gjë do të bëni përsëri. Mos kini merak! Nukka për të ndodhur asgjë, por ju doni të shmangnivëmendjen nga bumerangu që ka hyrë brenda jushme bashkimin me LSI-në, të shmangni debatin,sepse po ju ha kokat një nga një me përjashtiminnga lista. Por do ta shikoni, këtu do të jemi. Do t’isjellë dhe do të futen në zgjedhje, do t’i humbasëdhe do të fillojë të qajë. Do dilni përsëri do ngriniçadrat. Kjo është historia juaj.

Ne kemi ecur përpara me reformën në drejtësi.Ne hoqëm imunitetin e gjyqtarëve sepse e penguatpër një kohë të gjatë. Ju kujtohet sa konferencakemi bërë për heqjen e imunitetit të gjyqtarëve dhemë shumë se 4 prej tyre, në dijeninë time, janë nënhetim. Kemi hequr më tepër se 10 gjyqtarë dhe 20prokurorë, që kanë qenë të lidhur me politikën, tëcilët ju po i merrni në prehrin tuaj politik. Rritëmpagat për gjyqtarët e ndershëm, për prokurorët endershëm, ndërtuam një sistem karriere të qartëdhe transparent. Organizuam një konkurs model përgjyqtarët e Gjykatës Administrative, ndërkohë që juçuat letra anonime lart e poshtë që të mos bëhejkonkursi. Dilni dhe lexojeni raportin e BE-së përkonkursin! Raporti i BE-së për konkursin e zhvilluarpër Gjykatën Administrative u cilësua si procesi mëtransparent dhe i besueshëm. Po tani, çfarë do t’uthoni shqiptarëve? Sistemi i drejtësisë ka endenevojë për reforma. Ne e dimë këtë dhe po punojmëçdo ditë, çdo muaj dhe kështu do të punojmë mëintensivisht edhe 4 vjetët e tjera, për të konsoliduarsistemin, sepse ne dimë të ndryshojmë, dimë tëmodernizojmë sistemin e drejtësisë, ashtu siç thaedhe progres-raporti për Shqipërinë, që e cilësoireformën në sistemin e drejtësisë për herë të parësi reformë moderne e sistemit të drejtësisë.

Në 4 vjetët e tjera këto reforma që ne do tëmiratojmë sot do t’i implementojmë për një drejtësimë të pavarur politikisht, për një drejtësi të barabartënë çdo qytet të Shqipërisë, për një drejtësi nëshërbim të qytetarëve. Sistemi i drejtësisë pondryshon çdo ditë, sepse ne jemi ndryshimi ndërsaju dështim të njëpasnjëshëm edhe më 23 qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Halimi!Zoti Xhafaj, ju pyeta nëse keni qenë ministër i

Drejtësisë në vitin 2003, më thatë, jo. Ju keni qenëministër në vitin 2003. Në qoftë se gënjeni edhe junë CV si Ilirjan Muho...

Pyetja ime ishte: Keni qenë ministër në vitin2003? Ju më thatë, jo. Më thatë, jo.

Viti 2013

254


Kjo është CV-ja juaj. Keni qenë ministër në vitin2003. Është shkruar me dorën tuaj. Ajo që më bënpërshtypje është se ministri i Drejtësisë i asaj kohe,i kohës kur krimineli, i cili lirohet nga Ilirjan Muhodënohej në gjykatën e Milanos, ishte i pari i ngarkuarme ndjekjen e çështjes nga Milanoja në Shqipëri,kurse sot i bën avokatinë prokurorit që e ka liruar...

(I drejtohet zonjës Felaj, e cila flet nga vendi)Po, zonjë, edhe ti ke qenë prokurore atje. E kuptonipse i bëni avokatinë Ilirjan Muhos? Më gënjeve,Fatmir. Ju pyeta: A keni qenë ministër në vitin 2003?Më thatë, jo. Të nxora CV-në. Nuk thoni të vërtetënnjësoj si Ilirjan Muho. Nuk e thoni me gojë, se këtunë CV është e shkruar. Por që ish-ministri iDrejtësisë i asaj kohe t’i bëjë avokaturën prokuroritqë ka liruar kriminelin, kjo është e rëndë, është erëndë, jashtëzakonisht e rëndë. Ju qofshi! Ju që flisnipër shtetin ligjor, ju qofshi! Ju që flisni për ligjin, juqofshi! Si ka mundësi që një ministër i Drejtësisë tëmbrojë një prokuror të shkarkuar sepse ka mbyllurdosjen e një krimineli?

Çfarë të dëgjojë, Fatmir? A ke qenë ministër,Fatmir? Po, Fatmir e ke shkruar ti me dorën tënde,apo po gënjen prapë? Ju qofshi!

Ta jap fjalën, por ministër Drejtësie të asaj koheqë mbron...

Qesh, qesh, sepse, në fakt, shtet bandash keniqenë.

Fatmir Xhafaj – Zonja Kryetare, që ke qejf tërrëmosh...

Jozefina Topalli – Që ju keni qejf të fshihni,keni qejf të fshihni. Detyra ime është të rrëmoj dhetë gjej çfarë është.

Fatmir Xhafaj – Qenin e ngordhur do të gjesh,zonjë!

Jozefina Topalli – Ja, e gjeta. Më gënjeve, symë sy! Më gënjeve, sy më sy, si ai tjetri.

Fatmir Xhafaj – Dëgjo, zonjë! Edhe një herëpo të them: dëgjo!

Unë jam emëruar nga Parlamenti i Shqipërisënë dhjetor të vitit 2003, zonjë. Ngjarja për të cilën jubëni fjalë nuk është e dhjetorit të vitit 2003.

Jozefina Topalli – Mos e ndrysho fjalën! Tëthashë: A ke qenë ministër në vitin 2003? Më the,jo. Është e regjistruar. Të sjell kasetën. A je ti aiFatmiri që para 5 minutash të pyeta nëse ke qenëministër i vitit 2003?

Fatmir Xhafaj – Jo, po ta them përsëri, joJozefina Topalli – Më the, jo. Të thashë

faleminderit. Shkova kërkova dhe gjeta që në vitin2003 ke qenë ministër.

Fatmir Xhafaj – Ta ka dhënë Luli, por ta kadhënë gabim, sepse të mëson gjithë ditën gabim...

Jozefina Topalli – Ti mund të gënjesh njësojsi Ilirjan Muho në CV. Ta fshehësh, por këtu nuk keku e çon, sepse janë të regjistruara.

Fatmir Xhafaj – Zonjë, je e njohur për mashtrim,sepse mashtron nga mëngjesi deri në darkë.

Jozefina Topalli – E shkruar me dorën tëndedhe e thënë me zërin tënd. Po, para 5 minutash.Ma ktheni mbrapsht kasetën ta dëgjojmë!

Fatmir Xhafaj – Më lër të flasJozefina Topalli – Të dëgjova. Kjo është CV-

ja jote e shkruar me dorën tënde.Fatmir Xhafaj – Je e njohur për llafazanërinë

tënde. Je e njohur për arrogancën tënde, je e njohuredhe për gënjeshtra. Edhe tani po gënjen. Pse pogënjen? Sepse ky parlament ka vendosur në fundtë vitit 2003 dhe kur dekreti është në fund të vitit2003, unë nuk mund ta shkruaj në 2004-ën. Prandajështë shkruar në 2003-shin. Nuk është data dhemuaji atje.

Jozefina Topalli – Po pse the që nuk isheministër në vitin 2003?

Fatmir Xhafaj – Po fundi i dhjetorit nuk ështëviti 2003, zonjë.

Jozefina Topalli – Linde në dhjetor të 2003-shit dhe thua se ke lindur në 2004-ën!

Fatmir Xhafaj – Zonjë, duke të të respektuarnë injorancën tënde, ministri...

(I ndërpritet fjala, pasi i ka mbaruar koha ediskutimit.)

Jozefina Topalli – E ke filluar këtu, Fatmir.Të dëgjova. Brenda 5 minutave the dy gjëra tëkundërta. Kjo është ajo që keni shkruar. Ju keniqenë ministri i Drejtësisë, që ishit i ngarkuar i pari,në bazë të Kushtetutës, për të ndjekur çështjet.Prandaj sot i bëni avokatinë Ilirjan Muhos. Keni qenëbashkë, prandaj e mbroni!

Mos u merr me ministrat e tjerë. Ta bëra pyetjenty. U përgjigje, gënjeve, e ndryshove përsëri. Vazhdombroje përsëri Ilirjan Muhon! Mua qejfi më bëhet,sepse je i identifikuar.

Ministri i Drejtësisë që kishte për detyrë të ndiqteproblemin sot mbron Ilirjan Muhon të shkarkuar ngaprokurori i Përgjithshëm dhe nga dekreti iPresidentit, sepse ka liruar një person të dënuarme burgim të përjetshëm nga gjykata e Milanos. Tike qenë ministër i Drejtësisë, prandaj e mbron.Prandaj nuk na lini të zhvillojmë seancën, prandaj ebllokoni! Vazhdoni dhe mbrojeni! Ishe i sinqertë,shumë i sinqertë! Shtet ligjor!

255


Kalojmë në projektligjin “Për disa ndryshime dheshtesa të Kodit të Procedurës Civile të Republikëssë Shqipërisë, të ndryshuar””.

Zonja Ligori urdhëroni!Shegush Ligori – Para se të kaloj te tema e

diskutimit, dua t’i them zotit Halimi se ai e bëri sinxënësi me krimba. Foli sa u kënaq për krimbat,edhe për pseudoreformat, edhe për reformat evërteta, por harroi pa u thënë një gjë shqiptarëve, setë gjitha reformat janë me 3/5-at, që do të thotë sepa konsensusin e opozitës në parlament nuk mundtë kalojë asnjë reformë, nuk mund t’u heqë dotimunitetin gjyqtarëve, nuk mund t’u rriste rrogatgjyqtarëve në mënyrë të cunguar.

Meqenëse ai na tregoi një barsoletë, po tregojedhe unë një të tillë. “Burri do të shkonte t’i bëntenjë dhuratë gruas, dhe çfarë bëri? Shkoi dhe i tha:“Grua këtë vit po të shpoj veshët dhe vitin tjetër dotë vë vathët”. Edhe ministri këtë vit u ka shpuarveshët gjyqtarëve dhe gjithë trupës së prokurorëve,dhe vitin tjetër, nga 1 janari i 2014-ës, kur ne tëkemi pushtetin, do t’u vëmë vathët dhe do t’u rrisimrrogat.

Përtej kësaj, zoti Ministër na u mburr këtu përshumë reforma, por harron se këtu ka njerëz, përfatin e tij të keq, që kanë punuar 6 vjet në Ministrinëe Drejtësisë dhe po i them zotit ministër që taverifikojë. Kemi marrë masa disiplinore për gjyqtarëtme probleme dhe jo masa disiplinore që shkonin nëKLD dhe rrëzoheshin. Nuk na është rrëzuar asnjëkërkesë për procedim disiplinor i bërë nga ministrate kohës për vite me radhë. Ndryshimi i vetëm midisministrave me të cilët kam pasur nderin të punojdhe ministrave të krahut tjetër është se, kur meministrat e tjerë shkonin e kontrollonin gjyqësorin,nuk na jepej ndonjë listë për të hequr iks apo ipsilongjyqtar, kurse nga ministrat e këtij krahu këtej naështë dhënë me emër e mbiemër jo një, por listënga Gjykata e Tiranës për pushim. Nuk e kemi bërëdhe kanë marrë masa të tjera, por KLD-ja e asajkohe i ka rrëzuar të gjitha masat e marra.

Këto janë reformat me të cilat mburretmaxhoranca. Raportet e ndërkombëtarëve sot janëme titra dhe me rreshta të errëta: gjyqësori ështëmë i korruptuar se kurrë, më i paaftë, mëjoprofesional, më i politizuar se kurrë. Kjo ështëhistoria e gjyqësorit në këta 8 vjet.

Zonja Kryetare, do ta nis fjalën time me ju, sepsena qatë hallin sot dhe na thatë se po qajmë largimine anëtarit të KQZ-së, Ilirjan Muhon. Për ne nuk kaasnjë rëndësi, e nderuar zonjë, nëse ikën një Ilirjan

apo vjen një Klement. Sot në emër të shqiptarëvene bërtasim për rënien e demokracisë dhe shtetittë së drejtës në këtë vend. Sot Kuvendi i Shqipërisëdo të kalojë disa ndryshime në Kodin e ProcedurësCivile, që pasqyrojnë shqetësimet e partnerëvendërkombëtarë në lidhje me krizën e ekonomike qëpo kalon Shqipëria, por edhe sistemi bankar, pasikemi një rritje të ndjeshme të kredive të këqija, rreth24%.

Shqipëria nuk është vendi i mrekullive ekonomikeqë, ju, zotërinj qeveritarë, keni në shtëpitë tuaja,dhe as vendi që renditet pas Gjermanisë apo pasKinës për zhvillimin e saj ekonomik. Ndryshe psedo të ishim sot këtu? Përtej kësaj, në krizë nukështë vetëm ekonomia, në krizë është demokracia,është shteti i së drejtës; në krizë janë institucionete pavarura, të cilat vetëm të pavarura nuk janë.

Në seancën e kaluar ju i vendosët damkën eturpit institucionit kryesor të administrimit tëzgjedhjeve në Shqipëri e natyrisht në një vend kucenohet thelbi i demokracisë, që ka të bëjë me votëne lirë, me zgjedhje të lira e të ndershme nuk mundtë ketë as gjykata të pavarura, as gjykata tëpakorruptuara, as gjykata që zbatojnë Kushtetutën,që janë gurë themeli i shtetit të së drejtës.

Ne bëjmë ligje pa fund, ligje të bukura në letërdhe të pazbatuara nga askush. Shqipëria po vuanse gjyqësori nuk zbaton ligjet, se gjyqësori është ikorruptuar. Por si mundet që të kemi një gjyqësortë pavarur e të pakorruptuar kur parlamenti iShqipërisë, që duhej të ishte tempull i demokracisëdhe i respektimit të ligjit, është vendi ku shkelet nëmënyrë spektakolare Kushtetuta dhe ligji dhe shtetii së drejtës ka rënë?

Seanca e para tri ditëve e dëshmoi këtë gjë. Tëgjithë shqiptarët panë më sytë e tyre se si SaliBerisha, ky vjedhës, dhunoi institucionin kryesor tëadministrimit të votës së lirë. Si mund të presim nenga gjyqësori shqiptar që të respektojë ligjet dheKushtetutën? Qeveria që kemi dhe për pak kohëmbi shpinë shkel Kushtetutë e ligje pa pikën e turpitdhe të frikës. Po, të frikës, pasi çdo zyrtar në këtështet, që paguhet nga taksat e shqiptarëve, duhettë ketë frikë nga shkelja e ligjit, nga cenimi i parimitkushtetues të shtetit të së drejtës.

Fillimisht me këtë paketë kishit sjellë masa qëdisbalanconin ndjeshëm interesin e bankave dheinteresin e bizneseve dhe individëve, që marrin kredinë banka, duke hedhur të gjithë barrën e rëndë tëkrizës në kurriz të biznesit dhe duke kërkuar tëzhvleftësonin ndjeshëm pronat e tij. Ishte detyra juaj

Viti 2013

256


të bënit atë që ne bëmë duke mbrojtur interesinpublik, duke i adresuar shqetësimet e shoqatave tëbankave, por edhe të partnerëve ndërkombëtarë, siedhe interesin e bizneseve dhe individëve, që janëtë zhytur në kredi falë jush. Ju nuk e bëtë këtëbalancim interesash privat- publik, pasi e kishitmendjen të balanconit në kundërshtim me ligjin dheshkeljen e parimeve kushtetuese institucionin epavarur të administrimit të zgjedhjeve, KQZ-së.

Natyrisht, këtë punë si të gjitha punët e tjera nëkëtë vend, e bëtë në mënyrën më të shëmtuar tëmundshme, duke njollosur jo vetëm veten, por edhezgjedhjet e lira, madje edhe Shqipërinë. Me paketëne ndryshimeve ne rritëm transparencën e zhvillimittë ankandeve për shitjen e kolateralit të lënë nëhipotekë, në bankë, për të bërë të mundur kështuqë të zhvillohet një ankand real dhe jo të majmennë disa shoqëri të krijuara enkas për të blerë pronatë lëna në hipotekë nga biznesi dhe individë për njëcopë bukë dhe në fund duke lënë në kurriz të biznesitdhe individëve sërish barrën e rëndë të kredisë. Poaq transparente sa kërkesa për ankandin, ishte edheseanca e fundit e turpit, që u zhvillua dhe që iu bëjehonë edhe në mediat ndërkombëtare. Kjo nukështë hera e parë që ju zini faqet kryesore të këtyremediave me paudhësitë e pushtetit tuaj.

Me këtë paketë bëmë që të mos zhvleftësohejndjeshëm prona e biznesit dhe e shqiptarëve. Vumënë balancim interesat e bankave që administrojnëparatë e publikut dhe interesat e bizneseve apoindividëve, që kishin marrë kredi. Rritëmtransparencën për zhvillimin e ankandit publik përshitjen e pronës; bëmë kolateral në banka ngaqytetarë e biznese; vumë afate të prera brenda sëcilës gjykata mund të vendosë të pezullojëekzekutimin e titullit ekzekutiv ku këto tituj janë kredibankare.

Të gjitha këto ndryshime, në mungesë të shtetitligjor, mund të mbeten vetëm ndryshime në letër,ashtu siç mbetën në letër parashikimet e KoditZgjedhor për lirimin apo shkarkimin nga detyra tëanëtarit të KQZ-së. E vetmja zgjidhje për këtë situatëpaligjshmërie është një votë popullore më 23 qershorpër të rrëzuar këtë qeveri të marrë peng nga krimidhe korrupsioni.

Dëgjova kryetarin e Grupit Parlament të PD-sëqë tha se Edi Rama do të prishë zgjedhjet. Në fakt,zgjedhjet në këtë vend i ka rrënuar Sali Berisha. Aicenoi rëndë integritetin e tyre me ndarjen edeputetëve në zonat zgjedhore, me cenimin e rëndëqë i bëri KQZ-së dhe pavarësisë së saj. Edi Rama,

Partia Socialiste dhe gjithë koalicioni i fitores duantë garantojnë zgjedhje të lira dhe të ndershme nëkëtë vend, pasi vjedhja e zgjedhjeve nuk mund tëjetë një histori pa fund tmerri për të gjithë shqiptarëtdhe partnerët tanë ndërkombëtarëve.

Po u qani hallin qytetarëve shqiptarë se janë tëmërzitur nga bashkimi i së majtës. Jeni kthyer nëklounë të vërtetë. Po pse kaq budallenj i dini jushqiptarët sa t’i besojnë merakut tuaj? Për bashkimine së majtës po vajtoni ju, zotërinj qeveritarë? Te kybashkim ju shikoni fundin tuaj të sigurt politik më23 qershor. Kjo është edhe për të mirën tuaj që tëzbrisni e të dilni nga kullat e pushtetit, ku jeningujuar, dhe të shikoni se shqiptarët shqetësohenpër halle të tjera. Ata shqetësohen për papunësinë,varfërinë, për listat e gjata të borxheve në dyqane,për faturat e larta të shëndetësisë, të energjisë dhetë ujit. Ata shqetësohen për mungesën totale tëperspektivës të fëmijëve të tyre. Biznesetshqetësohen për faturat e papaguara, për punëtpublike të kryera dhe të papaguara, përpamundësinë e shlyerjes së kredive të këqija.

Rëndimi i klimës së biznesit ka ardhur ngatatimorët që janë sulur si korba duke i goditur rëndëdhe padrejtësisht bizneset. Ata janë të shqetësuar,sepse po shkojnë drejt falimentit falë krizësekonomike dhe mohimit të ekzistencës së saj ngakjo qeveri, që është një nga shkaktarët kryesorë qëpo rëndohet çdo ditë në kurriz të tyre. Te bashkimii së majtës, ne socialistët progresistë shikojmëgarancinë që të realizojmë programin tonë përrilindjen e Shqipërisë, për respektimin e shtetit tësë drejtës, garantimin e demokracisë sëinstitucioneve të pavarura, për rritjen e punësimit,për zhvillimin e fshatit, krijimin e një klime të sigurtpër biznesin në Shqipëri, duke e konsideruar atë sinjë partner real për t’u ofruar shqiptarëve shërbimesipas nevojës, jo sipas xhepit apo mundësisë përtë paguar. Për këtë na duhet pushteti dhe jo përvete, as për të ndërruar me ca pushtetarë ca të tjerë.Sali Berisha e prishi KQZ-në sepse synon të vërënë jetë planin e tij ogurzi për manipulim zgjedhjesh.Por këtë herë, po ta dojë, ta çojë edhe në ViçidolKQZ-në që të mbajë mbledhjen e saj. Për ne dheshqiptarët tashmë kjo nuk ka pikë rëndësie. Ne dota garantojmë votën e lirë të gjithë bashkë njësh meçdo shqiptar, në çdo kuti votimi, në çdo vendnumërimi votash. Kësaj here votat e së majtës dhetë koalicionit opozitar do ta mbytin llumin e pushtetittuaj të dalë duarsh. Kjo është pak, por e sigurt.

Faleminderit!

257


(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Ligori!Zoti Ministër, urdhëroni!Eduard Halimi - Kur të flas në emër të grupit,

do ta falënderoj pa dyshim zonjën Ligori si deputetepër bashkëpunimin e shkëlqyer që ne patëm, por,meqenëse fole për diçka që ishte shpifje dhe këtujemi para qytetarëve dhe jemi në fund të mandatit,nuk dihet nëse do të jesh sërish. Është çështje eatij tjetrit që do ta vendosë, por s’duhet t’i gënjejmëqytetarët shqiptarë.

U ngrite këtu dhe the se të kemi shkarkuar ngadetyra sepse të paskemi dhënë ndonjë listë megjyqtarë në dorë për të shkarkuar dhe ti nuk e paskebërë. Tani, zonjë, t’i themi gjërat. Zakonisht unë nuki tregoj gjërat personale kurrë, por, meqenëse pom’i kërkon, tani nuk do ta them një gjë të tillë, sepseështë shpifje. E para, ti the se nuk ke bërë asnjëinspektim. Ke qenë vetëm dy muaj, të mos gaboj,mbas ardhjes sime si zëvendësministër atje.Arsyeja pse je larguar është kjo: gjatë kontrollit qëu bë në drejtorinë ku ti ishe drejtore me të gjithëministrat e shkëlqyer të drejtësisë që kanë qenëatëherë, u gjetën raporte të inspektimit të Prokurorisëqë ishin fshehur dhe kurrë nuk kishin pasurmundësinë për t’u raportuar në Kuvend, dhe kjoështë aq e vërtetë, saqë...

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Ja, ta them unë. Deri në vitin 2005, ja ku janë

punonjësit e Kuvendit, nuk kishte asnjë raport tëministrit të Drejtësisë që të informonte në bazë tëKushtetutës për gjendjen e Prokurorisë. Unë kammarrë nga punonjësit e zyrës së protokollit raportetku ishin dhe të kam thirrur në zyrë dhe të kam thënë:“Zonjë, nuk ke bërë asgjë! Ku janë dosjet, pse i kefshehur?” Për këtë arsye ti ke dhënë dorëheqjendhe je larguar. Kjo është e vërteta.

Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Ministër!Unë do të mendoja që më mirë të fokusohemi

te projektligji i sotëm, sepse kështu nuk mbarojmëkurrë.

Zonja Ligori, urdhëroni!Shegush Ligori – Problemi është shumë i

thjeshtë. Unë thashë se kam dhënë dorëheqjensepse nuk punoja dot me ju, zoti Halimi, ndërkohëju thoni se më keni shkarkuar. Mund të nxirrnipërpara gjithë botës aktin e shkarkimit? Nëse nxirrniaktin e shkarkimit tim, unë hesht përgjithmonë. Nëseunë ju provoj, dhe e kam të provuar, pse nuk kamqenë asnjëherë vetëm në zyrën tuaj, por bashkëme drejtorin e inspektimit, atëherë ju duhet të

kërkoni falje botërisht. Po ju them se, nëse më kenishkarkuar, ma thoni, më nxirrni aktin, sepse aktiflet për shkarkimin!

Ardjan Turku – Faleminderit!Zonja Hysi, urdhëroni!Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Unë sot e kuptoj që, në vend që ministri i

Drejtësisë të fliste për dy ligjet më të rëndësishme,për “Kodin Civil” dhe “Kodin e Procedurës Civile”,merret me historia, me barsoleta, me batuta, porharron që në këtë sallë ka shumë njerëz që njohinshumë mirë një pjesë të deputetëve, edhe zotinMinistër, por për fatin tonë të keq në këta 22 vjetdemokraci ne i kemi shqyer dyert e fakulteteve,edhe të Fakultetit të Drejtësisë, dhe kemi nxjerrëstudentë, edhe luanë, edhe qen, edhe larva, edhekrimba, dhe ajo që është fatkeqësi e këtij sistemitë arsimit në fakultetet tona është që njerëzit e aftë,njerëzit me kulturë, njerëzit e shkolluar, njerëzit meintegritet, njerëzit e diplomuar në universitetet mëtë mira perëndimore i kemi të papunë, flakur rrugës,me gjyqe të fituara dhe me para të papaguara ngatetë vjet qeverisje.

Disa njerëz që ministri përmendi në batutën evet “qen”, kanë qenë edhe në pushtet, janë edhe nëpushtet dhe po shqyejnë gjithë pasuritë dhe pronatkombëtare, nuk po lënë gjë pa vjedhur. Ndërkohëpër fatin e keq dhe për modelin më të keq që keniofruar ju në këta tetë vjet, është që larvat dhe krimbatshkojnë edhe në qeveri dhe në pushtet. Kjo ështëfatkeqësia e kësaj lloj qeverisjeje. Prandaj,meqenëse ne sot flasim për Kodin e ProcedurësCivile, unë dhe kolegët e mi të Komisionit të Ligjeveprisnim një vlerësim për punën serioze që kemi bërëpër hartimin e Kodit Penal, për reformën në KodinCivil dhe në Kodin e Procedurës Civile, por dhemirënjohje e respekt edhe për punën e palodhur qëfilluam të bëjmë për ndryshimet në Kodin Penal,sepse askush nga ne juristët në Komisionin eLigjeve që i përkasim opozitës, nuk jemi pjesë estafit të Ministrisë së Drejtësisë që të punojmë derinë orën 12:30 të natës në parlament për të rregulluarato paçavure që sjell Ministria e Drejtësisë për tërregulluar dhe për të përshtatur ndryshimet në KodinPenal me standardet dhe direktivat e BE-së dhe tëBashkimit Europian. Por kjo është e keqja, sepsenë Departamentin e Kodifikimit keni dy-tre juristë tëzotë dhe falënderoj zotin Gazmend këtu, që punondhe i del fryma, i cili duhet të mbulojë gjithë batakundhe gjithë zullumet që keni bërë ju në tetë vjet duke

Viti 2013

258


shkatërruar Ministrinë e Drejtësisë.Prandaj, zoti Ministër, meqenëse jemi kolegë

dhe juristë, unë pres dhe ju bëj thirrje që si ministëri Drejtësisë të merreni me ligjin dhe t’u përcillnimesazhin njerëzve për këtë ndryshim kaq shumëtë rëndësishëm që bëjmë ne në Kodin e ProcedurësCivile, kur sot kolegët e maxhorancës nuk kanëardhur fare në sallë, dhe ne sot japim votën për njëligj për të shpëtuar këtë ekonomi që e keni rrënuarnë këta tetë vjet, këto financa dhe sistemin bankar,që është në shkatërrim total. Ju po merrni votëndhe konsensusin tonë sepse ne nuk duam që këtëShqipëri ekonominë, sistemin bankar dhe financiar,që e keni shkatërruar dhe e keni çuar në këtëderexhe, ta shkatërroni edhe më tepër.

Unë e kuptoj që miratimi i Kodit të ProcedurësCivile është i rëndësishëm për reformën në sistemingjyqësor, por nuk është kjo e keqja e këtij sistemi,se gjyqtarët dhe prokurorët e korruptuar, kriminelëtqë marrin pafajësi, nuk kanë vuajtur nga ky ndryshimqë ne po i bëjmë sot Kodit të Procedurës Civile. Sotnë dyert e drejtësisë duhej të shkonin shumëbankierë, shumë ministra, të cilët kanë falsifikuar,kanë vjedhur pasuritë kombëtare dhe po i shesinme një euro, megjithatë ne sot po japim konsensuspër të kaluar një ligj shumë të rëndësishëm, siçështë ndryshimi i Kodit të Procedurës Civile, i cilido të rregullojë tri çështje të rëndësishme:

E para, ngarkesa e punës së gjyqtarëve tëGjykatës së Lartë do të ulet falë ndryshimit që bëhet.Duke pasur parasysh edhe ndryshimin e rregullavetë shqyrtimit të rekursit në Gjykatën e Lartë, i cilime ndryshimet që po bëhen do të përmirësohen.

E dyta, rregullime do të pësojë edhe trajtimi ikërkesave të palëve në një proces për mënyrën sesi ata mund të përjashtojnë gjyqtarët kur ekzistonnjë nga rrethanat e përcaktuara në ligj.

E treta, me këto ndryshime ne duam që atëshkatërrim që ka bërë kjo qeveri në këta tetë vjetnga keqmenaxhimi ekonomisë, nga mungesa ekontrollit të saj për shkak të rritjes së kredive tëkëqija që kanë ardhur nga keqmenaxhimi i sistemitbankar, nga ekonomia e rrënuar e vendit, ngamonopolet, nga konkurrenca e pandershme, tëpërpiqemi të rregullojmë sa të mundemi kur edhedy javë i kanë ngelur këtij Parlamenti dhe kjo qeverido të marrë vendin e opozitës. Por ajo që ështëshumë e rëndësishme është se këto llojndryshimesh që ne bëjmë, për të cilat unë dhekolegët e mi kontribuam në komision dhe sot do tëjapim votën pro, nuk do të mundin të lejojnë rrënimin

e mëtejshëm që i bëni sistemit të demokracisë,shtetit të së drejtës në këtë vend dhe shkeljes sëlirisë dhe të drejtave të njeriut.

Pa dyshim, unë uroj që vota ime dhe e kolegëvetë mi pas këtyre ndryshimeve t’i japë fund rrënimittë mëtejshëm të ekonomisë, t’i japë fund mungesëssë falimentit të sistemit bankar dhe financiar, ku ekeni çuar ju me vjedhjet dhe abuzimet, mepandershmërinë, me vjedhjet e pronave dhe tëpasurive publike, me monopolet dhe mekeqmenaxhimin. Por ndërsa sot me këto ndryshimene duam të shpëtojmë shqiptarët dhe ekonominë evendit nga rrënimi i mëtejshëm, ju po e rrënoni këtëvend edhe në një drejtim tjetër: po shkatërroniprocesin zgjedhor, po shkatërroni administratënzgjedhore. Po e dini se zgjedhjet e pandershmeprodhojnë qeverisje të pandershme, korrupsion,monopole dhe gjithçka të keqe? Asnjë qeveri që delnga zgjedhje të pandershme nuk ka dinjitetin dhemoralin të qeverisë këtë popull, i cili vuan.

Duke iu kthyer problemit të ndryshimeve që sillninë Kodin e Procedurës Civile, ju propozoni seGjykata e Lartë do të funksionojë më mirë nëseçështjet do të gjykohen jo me pesë gjyqtarë, porme tre gjyqtarë. Pa dyshim, unë e miratova dhe embështes këtë gjë, por ajo që është shumë erëndësishme është se ju po bëni këtë përpjekje përtë ulur edhe numrin e përfaqësuesve të opozitës nëKQZ, duke bërë një paralelizëm, duke kujtuar seKQZ-ja është Gjykata e Lartë, që ju e keni gllabëruarprej kohësh. Kur në Komisionin e Ligjevediskutoheshin ndryshimet në Kodin e ProcedurësCivile dhe treguam vëmendje dhe respekt përdëgjimin e zërit të ekspertëve të fushës dhe atyretë bankave, pa dyshim i kemi respektuar dhevlerësuar, sepse kemi qenë ne deputetët e opozitësqë në shumicën e ligjeve kemi kërkuar seancadëgjimore me grupet e interesit. Por si ka mundësiqë, kur flitet për KQZ-në, institucionin më tërëndësishëm të zgjedhjeve, ju jo vetëm injoroniKushtetutën, Kodin Zgjedhor, Rregulloren e Kuvendit,por injoroni edhe ekspertizën vendase dhe të huajdhe nuk dëgjoni zërin e ekspertëve?

Ligjshmëria dhe transparenca që ne kërkojmënë proceset gjyqësore shkallmohen me atëshkallmim që i bëtë ju sot administratës zgjedhore.Rregullat që ju vendosni për të përjashtuar gjyqtarëtnë sistemin zgjedhor i injoroni dhe i shkallmoni kurbëhet fjalë për emërimin dhe shkarkimin e anëtarëvetë Gjykatës së Lartë dhe të Gjykatës Kushtetuese,sikurse bëtë edhe në rastin e emërimit dhe të

259


shkarkimit të anëtarëve të KQZ-së.Formimi dhe menaxhimi i Komisionit Qendror

të Zgjedhjeve nuk është një procedurë ankandi, zotiMinistër, i shitjes së pronës apo një sendi, që secilitë trashëgojë atë pjesë dhe ta menaxhojë sipasdëshirës. Me veprimet tuaja ju e nxorët KQZ-në nëankand dhe me një çmim të lartë për të paguar përshumë dhe shumë vjet. Këtë çmim nuk e paguanasnjë nga ne deputetët, por e paguajnë qytetarët ethjeshtë. Demokracia dhe shteti i së drejtës,zgjedhjet e lira dhe të ndershme nuk kanë qenë siasnjëherë tjetër në pikat më të ulëta kritike në këta22 vjet pas vitit të mbrapshtë 1997. Pse e themkëtë? Ne kërkojmë të modifikojmë rregullat dheprocedurat për të shpëtuar sistemin bankar dhefinanciar në Shqipëri duke rritur garancitë ligjore dheforcuar mekanizmat e transparencës së bankave.Nga ana tjetër, me votat e kësaj maxhorance ju këtubrenda një nate dhe me votat e tre njerëzve të marrëhua si borxhet dhe kreditë e këqija të kësaj opozitepo shkatërroni institucionin më të rëndësishëm qëmenaxhon zgjedhjet në Shqipëri, duke i hequr kështugarancitë e zgjedhjeve të ndershme.

Sado të përpiqeni ju, kolegë dhe kolege tëmaxhorancës, vota masive e opozitës nuk do tëmund të hidhet në ankand apo të menaxhohet sipasrregullave tuaja edhe me rregullat e reja që keni futurnë Kodin e Procedurës Civile duke ulur përqindjen eshitjes së pronave në ankand. Rotacioni politik nënjë sistem demokratik është një proces normal. Porrotacioni i kësaj maxhorance më 23 qershor do tëjetë një rotacion me turp, pasi vota masive ezgjedhësve të marrë nëpër këmbë, e të njerëzve tëndershëm dhe demokratë do t’ju nxjerrë në opozitë,kolegë të maxhorancës, dhe nuk ka nuk do të ketëasnjë ankand dhe asnjë gjyqtar apo gjykatë e kapurnga ju që të justifikojë këtë shkatërrim që doni t’ibëni procesit zgjedhor.

Unë do të votoj pro ndryshimeve në Kodin eProcedurës Civile me dëshirën dhe vullnetin e mirëpër të kontribuar sadopak dhe uroj shpresoj që mekëto ndryshime do të kontribuojmë për të ndaluarshkatërrimin e ekonomisë, për të ndaluar krizën emadhe ekonomike dhe financiare, krizën e sistemitbankar, si dhe për të reduktuar kreditë e këqija, qëpo i marrin frymën këtij vendi. Unë uroj dhe shpresojse me të njëjtën gatishmëri që ne deputetët eopozitës po japim konsensusin për të ndihmuar nëndalimin e rrënimit të mëtejshëm të ekonomisë, jume votat tuaja duhet të përmirësoni atë dëm që ikeni bërë sot demokracisë, shtetit të së drejtës dhe

vullnetit të shtetasve për zgjedhje të lira, tëndershme dhe demokratike. Prandaj, nëse jeni përdemokraci, për integrim, lërini fjalimet për reformënnë sistemin e drejtësisë penale, civile, administrativee familjare apo çfarëdolloj reforme tjetër dhe hajdenitë shpëtojmë demokracinë, shtetin e së drejtës dheimazhin e Shqipërisë në sytë e shqiptarëve e tëfamiljes europiane!

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Hysi!Fjalën e ka zoti Malaj.Zoti Malaj ia lë fjalën zotit Ahmetaj.Zoti Ahmetaj, keni fjalën.Arben Ahmetaj – Për sa u përket ndryshimeve

të fundit në Kodin e Procedurës, do të fokusohemte pjesa e cila prek shëndetin dhe situatën financiaretë sistemit bankar, por jo vetëm të tij. Besoj se këtondryshime do të duhet të kishin ardhur më parë,sepse sistemi bankar dhe ekonomia shqiptare i kanëlëshuar sinjalet e kësaj domosdoshmërie, të cilënne sot po e diskutojmë dhe sigurisht që është njëpjesë e cila patjetër duhet të votohet e duhet tëkalohet e konsoliduar. Çfarë dua të them me këtë?Ajo që ka ndodhur me kolateralin, me sisteminbankar dhe me ekonominë shqiptare, në fakt ka tëbëjë drejtpërsëdrejti me qeverisjen e mirë ose meqeverisjen e keqe dhe me zbatimin e ligjit ose memoszbatimin e tij. Çfarë situate kemi në këtë pikë?Jemi në situatën kur të dyja palët, si biznesi vendas,ashtu edhe sistemi bankar, që është gjithashtu vlerëe shtuar e ekonomisë shqiptare, janë në një ngërç icili rezulton në një pikëpyetje serioze për shëndetinfinanciar dhe për shëndetin ekonomike. Biznesishqiptar është në ngërç për shkak të moslikuidimittë kolateraleve, për shkak të mosristrukturimit tëkredive dhe për shkak të mungesës së respektit tëpalës tjetër për ligjin në ndonjë moment. Në anëntjetër, kemi sistemin bankar, i cili ka akumuluarkapital joefektiv në këndvështrimin që, megjithëseekziston si kolateral, nuk mund të ekzekutohet, nukmund të kthehet likuiditet dhe nuk mund të kalojëatë që quhet, në fakt, nyja gordiane në sisteminekonomik dhe në sistemin financiar të vendit. Nuke quajta pa qëllim thjesht një procedurë juridike dhefinanciare, sepse në finale është një procedurë qëka të bëjë me qeverisjen e mirë dhe me zbatimin eligjit.

Pak më parë folëm për indeksin e demokracisënë Shqipëri. Është një raport i botuar së fundmi nënjë nga revistat më prestigjioze, “The Economist”(dua ta përsëris, sepse ka të bëjë me thelbin e atyre

Viti 2013

260


ndryshimeve që ne kemi sjellë këtu sot), që lidhetme indeksin e demokracisë. Kjo revistë, përsëri etheksoj, e vendos Shqipërinë në një demokracihibride, pra një hap larg autoritarizmit. Çfarë do tëthotë kjo?! Do të thotë që këtu nuk ndodh asnjë gjëligjore, do të thotë që edhe ekonomia vendase,biznesi vendas dhe sistemi bankar janë në pikëpyetjepër shkak të moszbatimit të ligjit. A duhet të merrenkëto vendime dhe a duhen të bëhen këto ndryshime?Është urgjente, sepse në qoftë se nuk do t’i bëjmësot me këtë mënyrë, do të duhet t’i bëjmë nesër,por do të kenë një kosto shumë më të madhe.

Jam i bindur që këto ndryshime, të cilat janëbërë me një kontribut serioz nga opozita dhe ngaspecialistët e saj, janë të domosdoshme dhe duhejtë ishin bërë më përpara. Ne kemi bërë thirrje, nëfakt, që të ishin bërë më përpara. Shifra e kredisësë keqe prej 24% (shifra e vërtetë është akoma mëe madhe), nuk është një surprizë, sepse e dinimpërpara një viti, përpara dy vjetësh apo përpara trevjetësh dhe u kemi bërë thirrje qeverisë dhe Bankëssë Shqipërisë, por thirrja jonë ka rënë në vesh tëshurdhët. Sot vijmë me emergjencë, me urgjencëdhe në alarm për të bërë një ndryshim i cili do tëfrenojë ato që mund të ndodhin nesër, dukeshkaktuar rrëmujë. Nëse ne nuk i bëjmë dot sot,jam i bindur që nesër mund të kemi situata tëngjashme me ato të vitit 1997 dhe që ndryshimetqë po bëjmë sot në Kodin e Procedurës Civile, qëkanë të bëjnë me ekzekutimin e kolateralit, meçlirimin e biznesit shqiptar, nga njëra anë, dhe meçlirimin e sistemit bankar, nga ana tjetër, si dhe tëmonitorimit më të mirë e me transparencë tëbankave të nivelit të dytë kur ato japin kredi për tëmos rënduar konsumatorët dhe biznesin shqiptar,janë një hap përpara në shëndetshmërinë eekonomisë shqiptare. Në fakt, dua të theksoj edhediçka tjetër shumë të rëndësishme: kjo që ne e kemikërkuar për vite me radhë dhe që ka ardhur sot, katë bëjë edhe me anën sociale. Kjo e mbron qytetarindhe depozituesin e zakonshëm shqiptar, sepse nëato banka është jeta, puna dhe djersa e shumëviteve. Por, kjo s’do të thotë që për një procedurë nëfavor të shëndetshmërisë financiare dhe ekonomiketë shkelet e drejta e kredimarrësit, sepse ai që merrkredi është në hall, ndërsa ai që jep është në biznes.Të dyja palët së bashku janë pjesë e ekonomisëshqiptare dhe duhet të trajtohen me kujdes për tëkaluar nga një shkallë me pikëpyetje në një shkallëshëndetshmërie ekonomike dhe sistemi financiar.

Së fundi dua ta ritheksoj se kemi ardhur në këtë

fazë për një arsye shumë të madhe, se shteti ligjornuk funksionon; kemi ardhur në këtë fazë, sepseqeverisja e mirë nuk funksionon. Këto janë arsyetdhe unë jam i bindur që këtë problem kaq të madhekonomik e zgjidh vetëm një qeverisje e mirë pas23 qershorit.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Ahmetaj!Fjalën e ka zoti Sula.Dashnor Sula – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Sot po diskutojmë një projektligj shumë të

rëndësishëm, ku bëhet fjalë për reformën në drejtësi.Këto janë ndryshime shumë të rëndësishme, dukepasur parasysh ndërhyrjet që kërkohen të realizohennë Kodin Civil dhe në atë të Procedurës Civile, pasido të sjellin një përmirësim të ndjeshëm, kjo edhepër shkak të nevojave që janë hasur në praktikëgjatë zbatimit të këtyre kodeve.

Është për të ardhur keq kur sheh mënyrën se siështë zhvilluar debati për çështjet në rendin e ditësdhe për diskutimin e projektligjeve, të cilat janëparaqitur në seancën plenare, qoftë për Kodin Civil,qoftë për Kodin e Procedurës Civile dhe për disaprojektligje të tjera, për të cilat debati ështëtjetërsuar duke u devijuar, në lidhje me problemet efundit në politikë. E kam fjalën për anëtarin e KQZ-së. Gjithsesi unë doja t’i thosha zotërinjve tëopozitës se ndryshimet në Kodin Civil, atë tëProcedurës Civile, Penal dhe atë të ProcedurësPenale nuk janë realizuar vetëm në këtë periudhë.Sigurisht ne kemi realizuar bashkë me opozitënedhe ndryshime të tjera në Kodin Penal, Civil, tëProcedurës Civile dhe Penale, por nuk duhet tëharrojmë kohën e gjatë, në mos gaboj 1 vit e gjysmëpërpara, kur ndryshimet në Kodin penal dhe në kodete tjera, deri te Kodi Detar apo ai Ajror, nuk janëvotuar nga opozita thjesht duke pasur parasysh setentonte bllokimin dhe mosvotimin e atyre ligjeveqë kërkojnë një shumicë të cilësuar. Ne, bashkëme opozitën, kemi tentuar të bëjmë një punë të mirëdhe profesionale në Komisionin e Ligjeve dhe debatinuk ka qenë absolutisht politik, por profesional, icili ka sjellë një përmirësim të dukshëm në projektete paraqitura nga Ministria e Drejtësisë. Por unë nukdo të isha dakord me zonjën Hysi apo zonjën Ligori,të cilat anatemuan të gjithë punën e Komisionit tëLigjeve. Është e vërtetë që është krijuar një gruppune në Komisionin e Ligjeve, bashkë me specialistëtë Ministrisë së Drejtësisë, që kanë bërë një punëtë mirë, por duke e ditur që kjo kërkon një shumicë

261


të cilësuar, atëherë kërkohet edhe një kontribut iopozitës, sepse ka vlerën e vet.

Unë mendoj se debati në seancë plenare nukduhet që të shndërrohet në një debat të pastër politik,pa pasur argumente në lidhje me diskutimet ezhvilluara në Komisionin e Ligjeve. Reforma nëdrejtësi është një reformë që duhet të realizohet,ajo nuk duhet të jetë një kapital politik që e merrmaxhoranca, sepse kuptohet që këtu ka kontributedhe opozita, por ky kontribut duhet të jetë ivlerësuar, duhet të jetë në vijën dhe drejtimin e duhurpër të mbështetur bashkë me maxhorancën reformatnë sistemin e drejtësisë. Ju, zotërinj të opozitës,keni qenë 8 vjet në pushtet, nga viti 1997 deri nëvitin 2005 për sa u përket problemeve që i ka pasurdrejtësia, janë probleme që janë trashëguar pas vitit2005 dhe që i dimë tashmë të gjithë, por do të thoshaqë nga ky vit e më pas janë minimizuar. Sigurisht,reforma në drejtësi, të cilën e kemi realizuar nga viti2005 e në vazhdim, ka qenë shumë e rëndësishmedhe ka dhënë një impakt të jashtëzakonshëm përtë gjithë qytetarët, ndjeshmëria e të cilëve ka qenëmjaft e madhe. Duhet pasur parasysh që këtoimpakte kanë rezultuar nga reformat e realizuaranga qeverisja e zotit Berisha.

Më lejoni, zotërinj të opozitës, t’ju kujtoj që nësistemin e drejtësisë, qoftë në Gjykatën e Lartë, nëGjykatën e Apelit, në Gjykatën e Shkallës së Parëose në Gjykatën Kushtetuese kriteret e rekrutimitnuk kanë qenë rigoroze, por haptazi politike, mjaftont’ju kujtoj këtu ish-kryetarin e Gjykatës Kushtetuese,zotin Fehmi Abdiu i cili është emëruar edhe si anëtari kësaj gjykate, edhe si kryetar duke qenë anëtar iKryesisë së Partisë Socialiste. Mandej mund tëthemi që persona që janë marrë me politikë nëPartinë Socialiste janë emëruar më pas anëtarë tëGjykatës së Lartë. Për më tepër, edhe kryetari iGjykatës së Lartë, zoti Kondi, ish-ministër drejtësie,ishte i angazhuar në politikë me Partinë Socialistedhe u emërua kryetar i Gjykatës së Lartë. Pra, nëkohën e qeverisjes së Partisë Socialiste kemi pasurpersona që merreshin me politikë.

Zotërinj të Partisë Socialiste, ju drejtohemdhe dua t’ju them që nga viti 2005 ne vendosëm njëkriter që në sistemin e drejtësisë, qoftë në gjykatate apelit, në Gjykatën e Lartë dhe në atë Kushtetuesetë mos kemi persona të cilët kanë kontribuuar nëpolitikë, të cilët kanë pasur pikëpamje politike dheqë janë marrë me partitë politike. Mendoj se kemibërë një gjë të mirë, depolitizimin e gjyqësorit, qëështë një risi mjaft pozitive, por sigurisht mbetet

ende shumë punë për të bërë në sistemin edrejtësisë.

Sigurisht, ndryshimet që sillen në KodinCivil dhe të Procedurës Civile janë cilësore dhe duhenvlerësuar, sepse paketa e sjellë nga Ministria eDrejtësisë ka në fokusin e saj eficiencën e sistemitgjyqësor. Ndryshimet synojnë reformimin e rregullavepër sa i përket paraqitjes dhe shqyrtimit të rekursitnë Gjykatën e Lartë. Kemi parasysh rekurset nëGjykatën e Lartë, pasi kalojnë në Dhomën eKëshillimit dhe pastaj për gjykim. Sot kemi një trupëprej 5 gjyqtarësh, të cilët marrin në shqyrtim njëçështje civile ose penale pa lënë procedimin përgjykim në kolegjet civile e penale në Gjykatën eLartë, përsëri kemi të bëjmë me një trupë prej 5gjyqtarësh, të cilët, në shumë raste, duke pasurparasysh edhe ngarkesën që kanë, ndërsa risia qësillet ne Kodin e Procedurës Civile mënjanongjykimin prej 5 gjyqtarësh, pasi bëhet fjalë përzëvendësimin e gjykimeve që janë realizuar nëgjykatën e shkallës së parë me një gjyqtar me njëtrupë prej 3 gjyqtarësh. Pra, është një hap pozitiv.

Sigurisht kemi një risi tjetër që ka të bëjë mereformimin e mbajtjes së procesverbaleve, duke bërëdixhitalizimin e tyre në seancat gjyqësore, si nëgjykimet civile dhe ato penale, duke filluar ngagjykatat e shkallës së parë deri në Gjykatën e Lartë.

Një ndryshim tjetër shumë i rëndësishëm ka tëbëjë edhe me trajtimin e urdhrave të ekzekutimit,bazuar kjo edhe në praktikën e traditën e vendevetë BE-së. Përsëri kjo përbën një risi të rëndësishmepasi eliminon vajtjen tre herë në gjykatë, që ngamomenti i dhënies së vendimit deri në urdhrin eekzekutimit. Pra bëhet fjalë për urdhrat eekzekutimit për të cilat qytetarët kishin problemedhe sorollateshin vetëm për të marrë një urdhërekzekutimi dhe mandej një urdhër të formës sëprerë.

Risia që sjellin ndryshimet në Kodin eProcedurës Civile ka të bëjë me faktin që meshpalljen e vendimit të firmosur nga gjyqtari, pasivendimi merr formën e prerë, nënshkruhet ngaadministrata gjyqësore dhe më së fundi vuloset dhedo të jetë i disponueshëm për t’u tërhequr pranëgjykatave të shkallës së parë.

Të nderuar zotërinj të opozitës, këtu u fol gjatëpër sa i përket anëtarit të KQZ-së, të cilin ju ebarazvlerësoni me anëtarin e Gjykatës së Lartë apotë Gjykatës Kushtetuese. Sigurisht që KQZ-ja ështënjë organ shumë i rëndësishëm, që ka për detyrë tëzbatojë ligjin dhe Kushtetutën, por të mos harrojmë

Viti 2013

262


që maxhoranca nuk ka tentuar kurrë të uzurpojëKQZ-në, siç pretendoni ju.

Po të kemi parasysh zhvillimet e fundit politike,domethënë dorëheqjet që kanë dhënë zoti DenarBiba (nënkryetar i KQZ-së) apo zonja Albana Shtylla,mund t’ju them se kjo nuk është në respektim tëKushtetutës dhe Kodit Zgjedhor, sepse ata janëbetuar në Parlament për të respektuar Kushtetutëndhe Kodin Zgjedhor, në një kohë që vëmë re sedorëheqja e tyre është e imponuar.

Në mënyrë absolute kjo dorëheqje nuk ështëindividuale dhe bazuar në vullnet të lirë, sepse ataqenkan prekur nga moszbatimi i ligjit apo nga fyerjaqë u ka bërë Parlamenti shqiptar zotërinjve sianëtarë të KQZ-së. Përkundrazi, ky është një urdhëri drejtpërdrejtë i kryetarit të PS-së, i cili i ka detyruartë japin dorëheqjen. Këto dorëheqje bëhen meqëllimin e vetëm për të bllokuar institucionet me tëvetmin qëllim që të mos realizohen zgjedhje të lirae demokratike në vend.

Skenari i parë që ju, zotërinj të opozitës, kishitpërgatitur për të rrëzuar këtë qeveri, për të pasurnjë qeveri me shumicë socialiste për të shkuar nëzgjedhjet 23 qershorit, dështoi, nuk ju doliparashikimi.

Në kohën kur KQZ-ja mori vendimin për të futuranëtarë të LSI-së në KZAZ-të, në qendrat enumërimit dhe deri në grupet e numërimit, pra pasdatës 28 mars u dha dorëheqja nga përfaqësuesit eLSI-së dhe u bë marrëveshja e bashkimit meopozitën. Kjo më kujton filmin “Operacioni Zjarri” dhebatutën e Ndrek Lucës: “Kjo ishte loja!” Kjo me tëvërtetë ishte një lojë e LSI-së me PS-në vetëm evetëm për të përfituar dhe për të marrë anëtarët eKZAZ-ve, anëtarin e KQZ-së dhe anëtarët ekomisioneve të qendrave të votimit. Kjo ështëhistoria.

Zotërinj të opozitës, ju iu referuat nenin 18 tëKodit Zgjedhor për sa i përket mënyrës se sishkarkohet një anëtar i KQZ-së. Unë do t’ju lexojvetëm pikën (e) të nenit 18 të tij, ku thuhet: “Kuranëtari i KQZ-së mungon pa shkaqe të arsyeshmenë dy mbledhje radhazi të KQZ-së, ose në periudhënzgjedhore për më shumë se 5 ditë, ai menjëherëduhet të shkarkohet nga Parlamenti”. Pra,shkarkohet kur nuk merr pjesë në dy mbledhje, osekur mungon pa arsye për 5 ditë, e jo më për njëshkak tjetër madhor, siç është rasti kur bëhet fjalëpër një dekret të Presidentit të Republikës, ju thonipse u shkarkua anëtari i KQZ-së.

Unë mendoj se kjo është një lëvizje politike, një

metodë normale juaja, por mos ia vini fajinmaxhorancës, sepse, siç e tha mirë një ngakomisionerët, janë 40 mijë komisionerë në zgjedhjetvendore dhe qendrore, dhe ju kërkoni që 35 mijëkomisionerë t’i ketë opozita, ndërsa 5 mijëkomisionerë t’i ketë maxhoranca.

Tashmë në tavolinat e numërimit kemi 2përfaqësues të opozitës dhe 2 të maxhorancës,ndërsa ju tani doni t’i ndryshoni në 3 me 1. Kush dota ruajë votën e maxhorancës, 3 përfaqësuesit eopozitës? Apo po të ishte ndryshe, do ta ruanin votëne PS-së përfaqësuesit e maxhorancës? Në mënyrëabsolute, jo.

Prandaj sipas gjykimit tim, edhe pse shumë tëmërzitur, edhe pse e dinit që LSI-ja ishte shumë etkurrur sipas sondazheve, e donit aleancën me tëpër shkak të anëtarit të saj në KQZ, të anëtarëve tëKZAZ-ve të LSI-së, të anëtarëve të qendrave të votimittë LSI-së, të anëtarëve të grupeve të numërimit tëLSI-së. Kjo ishte ajo që ju kërkonit dhe nuk erealizuat.

Më 23 qershor, nëse qytetarët shqiptarë juvotojnë, mund të fitoni, por kam bindjen absolutese, siç pësuat humbje në vitin 2005, 2007, 2009,2011, i njëjti fat ju pret edhe atë ditë. Mos prisni qëSali Berisha t’iu dhurojë fitoren në tavolinë, pasi nukështë e ndershme dhe një gjë të tillë nuk duhet takërkoni. Por, për shkak të frikës, kërkoni që të kenitë gjithë komisionerët, nga 40 mijë të keni 35 mijëkomisionerë.

Faleminderit!Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Sulaj!Zoti Malaj, keni fjalën.Arben Malaj - Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Është mirë që Kryetarja është duke u shlodhur.

Të them të drejtën e kam të vështirë të njëjtënterminologji si Kryetarja, por e kam shumë më tëvështirë të mos respektoj votuesit e mi, të cilët mëthanë të përcjell mesazhin se për mënyrën se sidrejtohet ky Parlament dhe se si qeveriset ky vend,ngjan se çdo gjë po bëhet lesh arapi.

E para dhe mbi të gjitha, duhet ndarë meopinionin publik se ky diskutim që bëhet sot nuk kaqenë i lehtë. Për ne si opozitë ka pasur shumëkërkesa që, më parë të zgjidhej kriza politike dhepastaj të vazhdonim me ligjet. Por, nga ana tjetër,përgjegjësia jonë është e madhe, sepse ministri qëështë këtu, ministrat që s’kanë ardhur, por edhekryeministri që kushedi ku është, e ka të qartë seështë kërkuar ky ligj, e ka të qartë se në ç’situatë

263


ndodhet ekonomia shqiptare, në ç’situatë ndodhetmosfunksionimi i shteti ligjor në Shqipëri dhe sa tëmëdha janë risqet mbi sistemin bankat dhe mbiekonominë shqiptare.

Situata, qoftë ekonomike, qoftë sociale, qoftëbuxhetore është alarmante. Sikur të mos mjaftontekjo ju keni një vullnet të paparë për të krijuar edhenjë krizë përpara zgjedhjeve.

Jemi në një situatë kur borxhi publik është mbi64%, pa folur për pjesën që nuk dihet, sepse ju nuki deklaroni detyrimet që i keni biznesit. Jemi ndërvendet me situatën më të përkeqësuar të borxhitpublik dhe të kredive të këqija, të cilat janë mbi 24%.Sikur të mos mjaftonte kjo, për të kuptuar se kujanë rrënjët e problemit, po dje ka dalë indeksi idemokracisë, indeks që del nga institucione shumëserioze, që ka një vlerësim nga 1 deri në 10, kuShqipëria te mosfunksionimi i qeverisë ka notën 4.Pra shikojeni se në çfarë situate ndodhemi!

Ne si opozitë ndiejmë përgjegjësi maksimalepër t’i paraprirë përkeqësimit të situatave në venddhe për të miratuar ligjet e nevojshme, të cilatkëshillohen nga komuniteti i biznesit dhe ngainstitucionet financiare ndërkombëtare.

E para dhe mbi të gjitha ky ligj nuk duhetkonceptuar si një favorizim për bankat. Bankat duhettë rrisin cilësinë e dhënies së kredisë, sepse nëkëtë shumë kaq të madhe kredish të pakthyera njëpjesë jo vogël (detyrë e bankës qendrore të -çdovendi ta qartësojë), vjen edhe nga cilësia e keqe edhënies së kredisë nga bankat tona, ku rast pasrasti po shikojmë menaxherë që punojnë nëpërbanka por vjedhin edhe paratë e bankave. Mendonise çfarë mund të kenë bërë ata me kreditë dhe mekushte që i kanë shitur kreditë biznesit shqiptar.

Sigurisht që ky ligj është i domosdoshëm, por,mbi të gjitha, duhet që ne diskutojmë gjatë për tëparë se rrënjët e vërteta të krizës nuk do të zgjidhennga ky ligj. Në asnjë vend të botës nuk mund tëshpresohet që në një situatë krize një ligj i fortë dotë funksionojë. Jo. Është e pamundur.

Prandaj opozita negocioi gjatë me BankënBotërore, kolegët e Komisionit të Ligjeve, kolegët eKomisionit të Ekonomisë duke kërkuar që ligji tëpërmirësohej për të krijuar një bazë, një premisë,pra procesi të bëhej më transparent:

E para, duhej patjetër të shihej çdo mundësiristrukturimi; e dyta, të mos jepeshin fuqiprapavepruese; e treta, duhet të rritet bashkëpunimii bankave me komunitetin e biznesit për të qartësuartë gjitha politikat dhe për të eliminuat kostot e

fshehta dhe kostot shtesë që rëndojnë kredimarrësit.Sigurisht, një vend të veçantë duhet të zërëmbikëqyrja bankare.

Keni bërë diskutime të gjata për situatën nëvend. Para pak kohësh me të madhe deklaruat seShqipëria më së fundi po bëhet pjesë e rrjeteve tëenergjisë në nivel global. Po thoni që po konkurrohetpër TAP-in, sepse ka edhe projekte të tjera. Si mundtë jemi ne optimistë në konkurrim në projekte ku kanjë garë gjeopolitike, kur vendi shkon nga njëra krizënë tjetrën? Pra, ju nuk jeni vendosur për të bërëdetyrën si qeveritarë dhe parlamentarë nëmaxhorancë për t’i dhënë vendit stabilitetin enevojshëm, por jeni duke punuar në mënyrëkëmbëngulëse për të krijuar kriza.

Tashmë për të gjithë është e qartë se Berisha edi shumë mirë që zgjedhjet e 23 qershorit e nxjerrinhumbës, por duke iu kthyer instinktit të tij sipolitikan ai e di që e vetmja mënyrë për të qëndruarnë tavolinë, jo në karrige, për të influencuar pastajzhvillimet e ardhshme politike, është krijimi i krizave.Kështu që ju, në mënyrë permanente, jeni dukepunuar për të krijuar krizë, si kriza buxhetore. Kavite që FMN-ja, BB-ja, komuniteti i biznesit u kërkontë merrni përgjegjësinë për të kontrolluar rritjen edeficitit dhe të borxhit. Vazhdoni ta rrisni në mënyrëtë tmerrshme dhe 3 muajt e parë të këtij vitivërtetojnë shqetësimin e opozitës.

Keni kohë që provokoni kriza të mosfunksionimittë shtetit ligjor dhe në këtë mënyrë, gjithnjë e mëtepër, ambienti ekonomik është tkurrur, ekonomiashqiptarë zhvillohet 2.5 herë më pak se sa ju bënibuxhetin. Ku shkon kostoja e kësaj politike?

E para dhe mbi të gjitha jeni duke e falimentuarbiznesin shqiptar. U është kërkuar në mënyrë tëpërsëritur nga të gjitha institucionet që të paguanibiznesin. I është kërkuar sy më sy Berishës nëtakimin me komunitetin e biznesit që të paguajëborxhet e këqija. Vazhdoni të thelloni borxhet epapaguara për biznesin duke prerë shirita elektoralë.Mjerë ato firma që vijnë pas jush se të jenë të binduraqë nuk do të kenë mundësi të paguhen kur borxhipo vjen gjithnjë në rritje.

Bankat ankohen që kredia e keqe ka në zemërtë saj edhe pjesën e mospagesave që ju nuk kenikryer ndaj biznesit. Pra, zgjidhni borxhet e këqijaqë të ulni kreditë e këqija.

Në qoftë se mendoni se ky ligj, pavarësisht seprek një kod dhe në çdo vend të botës meriton njëdiskutim shumë të thelluar dhe profesional midis tëdrejtave që krijohen mes huamarrësit dhe bankave,

Viti 2013

264


si dhe funksionimit të kësaj marrëveshjeje, sërishtë jeni të bindur që nuk mund të japë pritshmëritëqë kemi ne, për aq kohë sa administrata publikegjithnjë e më tepër është në përkeqësim. Këtë nuke themi vetëm ne, e thonë të gjitha qendratndërkombëtare nuk mund ta japë për aq kohë sagjithçka e vendosi me çmime reference, madje evendosi edhe në marrëdhëniet tregtare midisshqiptarëve. Merrini rastet skandaloze të kapjes sështetit në marrëdhëniet tregtare Shqipëri-Kosovë.Nuk e di duart e kujt ka djegur patatja e nxehtë, nëShqipëri apo në Kosovë? Kujt i ka zënë frymën pluhurii çimentos, në Shqipëri apo në Kosovë. Kush kapirë qumësht të helmatisur apo miell që nuk hahejdot.

Një gjë është e qartë: të gjitha këto janë shenjatë kapjes së shtetit, që e pengojnë ambientinekonomik. Nuk ka zgjidhje për sistemin bankar tënjë vendi, në qoftë se rritja ekonomike nuk ështëmë e lartë. Po nuk pati rritje ekonomike, nuk kabiznes, po nuk pati biznes; nuk ka të ardhura, dhepo nuk pati të ardhura përkeqësohet situata nësistemin bankar shqiptar, siç po ndodh aktualisht,që ne thirremi me emergjencë për të miratuar njëligj që kërkon shumicë të cilësuar dhe opozita kamarrë përsipër përgjegjësinë ta votojë, edhe pse jeminë një situatë krize, sepse do që të krijojë njëambient të paktën ligjor teorik, pastaj përmirësimido të vijë në një kohë të dytë, që ekonomia shqiptaretë mos përkeqësohet akoma më tepër. Në këtëmënyrë keni ende kohë të hiqni çmimet ereferencës, të hiqni taksat e referencës, të hiqnipagat e referencës, të hiqmi gjobat e referencës, qëekonomia të zhvillohet, që biznesi të rritet, që kreditëe këqija të ulen dhe ekonomia shqiptare t’i shpëtojëkrizës, së pari krizës ekonomike, e cila, nëse nukzgjidhet me reforma të duhura, akoma më tepërkërcënohet nga kriza politike.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Malaj!Zoti Lamaj, urdhëroni!Ylli Lamaj – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Të nderuar kolegë,Ndryshimet në Kodin e Procedurës Civile, të

paraqitura sot për diskutim dhe miratim, janë pjesëe rëndësishme e reformave që qeveria ka ndërmarrënë fushën e drejtësisë. Nëpërmjet ndërhyrjeve nënjë sërë dispozitash konkrete të këtij Kodi synohetqë sistemi gjyqësor të operojë më shpejt në kohë,me cilësi dhe me kosto ekonomike sa më minimale

për qytetarët. Konkretisht, janë ndryshuar dispozitatqë rregullojnë shqyrtimin e rekurseve në Gjykatën eLartë, të cilat aktualisht sot gjykohen nga një trupëgjyqësore e përbërë nga pesë gjyqtarë. Mendryshimet e propozuara të gjitha ato çështje që nëshkallën e parë janë gjykuar nga një gjyqtar, do tëgjykohen me trupë gjyqësore me tre anëtarë. Kjodo të influencojë dukshëm jo vetëm në evadimin emijëra çështjeve që presin me vite për t’u gjykuarnë këtë gjykatë, por dhe në përshpejtimin egjykimeve dhe uljen e ngarkesës për gjyqtarët.

Reformimi i rregullave procedurale civile përmbajtjen e procesverbaleve të seancave gjyqësorenëpërmjet sistemit audio-recording e modernizonkëtë veprim të rëndësishëm të procesit gjyqësor dhee përafron me atë të vendeve të zhvilluara. Gjithashtukrijon lehtësi edhe për aktorët e tjerë që kanë aksesmbi procesin, siç janë avokatët, ekspertët etj.

Rregullat e derisotme me njoftimin e palëve,pjesëmarrës në proces të dëshmitarëve shpeshherëkanë sjellë probleme lidhur me përfundimin brendaafateve të proceseve gjyqësore. Paqartësitë ekrijuara në interpretimin dhe zbatimin praktik tëkëtyre dispozitave kanë sjellë si pasojë zgjatjen pafund të proceseve dhe shumë mundim për palët.Nëpërmjet parashikimit në procedurë të mënyravetë reja të njoftimit, siç është njoftimi në formëelektronike apo i saktësimit të terminologjisë dhedispozitave ekzistuese, synohet përshpejtimi ipërfundimit të proceseve gjyqësore.

Një tjetër risi që sjell projektligji është dhe kalimii lëshimit të dëshmisë të trashëgimisë në sisteminnoterial. Thjeshtimi i rregullave bën që ky proces tëkryhet vetëm nëpërmjet noterit në një kohë shumëmë të shkurtër dhe me shpenzime minimale përqytetarin në krahasim me shpenzimet që ai do tëbënte në gjykatë. Gjithashtu, nisur nga volumi qëzënë këto çështje për gjykatën, kjo do të ndikojënë uljen e ngarkesës së gjyqtarëve, mbasi numri içështjeve për një vit është rreth 15 mijë të tilla.

Lëshimi i urdhrit për ekzekutimin e vendimitgjyqësor sot kryhet nëpërmjet një procesi gjyqësortë veçantë pasi vendimi të ketë marrë formën e prerë.Ky proces kërkon kohë dhe persona për t’u realizuar,pasi për një vit gjykatat lëshojnë mbi 14 mijë vendimetë tilla. Nëpërmjet ndryshimeve të parashikuaraurdhri për ekzekutimin e vendimit gjyqësor do tëlëshohet nga e njëjta gjykatë me vendiminpërfundimtar të zgjidhjes së çështjes dhe i jepetqytetarit kur vendimi merr formën e prerë. Kyndryshim jo vetëm shkurton ecejaket e qytetarit

265


nëpër dyert e gjykatës, por lehtëson ndjeshëm edhengarkesën e vetë gjykatës.

Gjithashtu, në Kodin e Procedurës Civile tëparaqitur shfuqizohen të gjitha dispozitat qërregullojnë arbitrazhin dhe i vihet detyrim Këshillittë Ministrave të hartojë projektligj të veçantë për këtëqëllim.

Nisma e Ministrisë së Drejtësisë për ndryshimete mësipërme ka gjetur mbështetje dhe përkrahje tëplotë edhe nga aktorë të tjerë, siç është DhomaKombëtare e Noterisë, shoqata dhe banka, por ështëmbështetur fuqimisht edhe nga misioni EURALIU-s. Meqenëse këto ndryshime do të përmirësojnëndjeshëm shërbimin ndaj qytetarëve, garantojnëtransparencë dhe janë në përputhje me standardetdhe praktikat më të mira ndërkombëtare, jupropozojmë që ta votojmë unanimisht, ashtu siç evotuam edhe në Komisionin e Ligjeve.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Lamaj!Zoti Braçe, urdhëroni!Erion Braçe – Zoti drejtues i seancës,Që në fillim të fjalës sime do të doja të thosha

gjëra si reflektim për diskutimin e mëparshëm tëministrit në diskutimin që bëri pak më parë për ligjin“Për Kodin Civil”. Në fakt, do të doja të merreshame pjesën politike të tij, besoj se kjo më takon.

Zoti ministër, u mundua të anatemonte qëndrimintonë gjatë ditës lidhur me gjithë projektligjet që udiskutuan sot, të shpjegonte apo të mohonte mëkot se të gjitha ligjet që kemi diskutuar kanë lidhjeme politikën, kanë lidhje me vendimmarrjen e saj,ashtu siç kanë lidhje me qytetarët, dhe natyrisht,kanë lidhje dhe me të drejtën e qytetarëve për tëzgjedhur me votë se si duan të qeverisen ata dhenga kush duan që të qeverisën ata.

Folëm për ligjin “Për patentat”, i cili kishte lidhjeme këtë çështje. Për sa kohë që referenca ishte eqartë në Marrëveshjen e Stabilizim-Asocimit qëShqipëria ka me Bashkimin Europian dhe për sakohë që pika themelore e asaj marrëveshjeje, estabilizim-asocimit, mbeten zgjedhje të lira, tëdrejta, të ndershme dhe të barabarta në këtë vend.

Folëm për ligjin që krijonte një fond me trojeshtetërore, me qëllim që të shërbeheshin më paspër institucione publike dhe më tutje edhe përinstitucione private, duke i dhënë me një euro dyhektarë apo mos më tepër. Natyrisht, kjo ka lidhjeme angazhimet që qeveria ka marrë kundrejtqytetarëve, veçanërisht atyre qytetarëve që ende sote kësaj dite nuk e kanë marrë pronën e tyre dhe që

natyrisht presin që nga fondi i tokave të lira shtetëroretë marrin kompensimin fizik të pronës së tyre.

Folëm për ligjin për taksat, veçanërisht për atëqë njihet gjerësisht si “taksa e makinave”, i cilinatyrisht ka lidhje të qartë me vendimmarrjenpolitike, ka lidhje gjithashtu edhe me të drejtën eqytetarëve për të zgjidhur me votë për sa kohë qëqeveria premton të tjera gjëra, qeveria premton tëtjera taksa, i rrit ato pasi merr mandatin, natyrisht umerr qytetarëve të Republikës së Shqipërisë paradhe para se ata të votojnë për së dyti, mundohet t’içlirojë duke tentuar të deformojë apo të blejë votëne tyre. Tani vijmë këtu ku jemi, te ligji “Për ndryshimenë Kodin e Procedurës Civile”. Këtu kam parasyshbllokun që ka të bëjë me ekzekutimin e kolateralitpër kreditë e këqija, që tashmë janë akumuluar nëpërbanka.

Zoti Ministër, do të doja të shpjegoja se nuk kaelemente më themelore se stabiliteti politik përstabilitetin e bankave. Natyrisht, brenda janëmirëmenaxhimi dhe çdo gjë tjetër, por stabilitetipolitik është thelbi që të ketë edhe stabilitet tësistemit financiar në Shqipëri. Stabilitet politik nukmund të ketë pa pasur votime apo zgjedhje të lira,të drejta, të barabarta dhe të ndershme në këtë vend.Është provuar qartësisht kjo që po ju them, dhe ështëprovuar në raste kritike për Shqipërinë se si stabilitetipolitik i munguar ka marrë më qafë gjithë sisteminfinanciar të vendit. Mbase ju keni qenë i angazhuarnë të tjera detyra atëherë, por në vitet 1996-1997kjo është e provuar gjerësisht.

Së dyti, nuk e di sa e pranoni ju, por do të dojatë hapej loja. Në këtë sallë të Kuvendit gjithsecilinga ne është thirrur për të shërbyer. Pikërisht nëmomentin që është thirrur për të shërbyer, duhet tëjetë shumë modest. Unë nuk bëj pjesë nëKomisionin e Ligjeve, por nuk kam sesi të pranojarrogancën tuaj këtu kur 90 për qind e neneve tëKodit Civil, të propozuar nga ju, janë ndryshuar dhejanë rishkruar në Komisionin e Ligjeve dhe kukontribut kanë pasur deputetët e opozitës. Ashtu simë shumë se 50 për qind e neneve të Kodit tëProcedurës Civile, të propozuar përsëri nga ju, janërishkruar nga Komisioni i Ligjeve dhe ku deputetëte Partisë Socialiste kanë diskutuar shumë, kanëofruar shumë për të arritur një kompromis, të cilin jupretendoni apo kërkoni ta votoni sot në sallën eKuvendit. Kështu që do të ishte mirë që herë tjetërtë shfaqni në këtë sallë të Kuvendit më shumëmodesti dhe të vlerësoni kontributet e të gjithëvedhe jo të merrni çdo gjë për vete. Në rast se vijoni të

Viti 2013

266


pretendoni se po bëni reforma të jashtëzakonshmeqë rishkruhen në Komisionin e Ligjeve, natyrisht qëduhet të njihni pjesëmarrjen në këto reforma të tëgjithë atyre që marrin pjesë në rishkrimin, kudeputetët e opozitës kanë qenë një pjesë themeloree kësaj ndërmarrjeje.

Të vijmë tani te Kodi. Zoti Ministër, unë do tëflas vetëm për bllokun e neneve që i adresohendrejtpërdrejt problemit më madhor që ka sistemifinanciar sot në Shqipëri: ekzekutimit të kolateralitpër atë problem që tashmë është bërë shqetësuesnë Shqipëri: kreditë e këqija.

Do të doja të sillja në vëmendje disa shifra:Së pari, që borxhi i qytetarëve dhe i bizneseve

ndaj bankave të nivelit të dytë ka arritur gati 5miliardë, dhe e ka kaluar 5 miliardë dollarë. Ndërkohëqë në këtë shifër mbi 1.2 miliard dollarë janë kredi ekeqe, tashmë e certifikuar si kredi e keqe. Janëafro 22.8 për qind, ose 3 për qind e gjithë portofolittë kredisë, e gjithë borxhit që qytetarët shqiptarëdhe bizneset i kanë bankat. Natyrisht, ky është njëproblem shumë i madh, që sjell në vëmendje dydështime shumë të rëndësishme: dështimi i parëështë dështimi i sistemit financiar, veçanërisht igjithë rrjetit të bankave, por edhe i mbikëqyrjes,sepse kam dëgjuar shumë se propozimet kanëardhur nga banka qendrore e Shqipërisë, kur ajoështë një nga përgjegjëset kryesore të këtij dështimi,me guvernatorin në krye, dhe pastaj me gjithëzinxhirin e bankave që menaxhojnë jo paratë e tyre,por paratë e qytetarëve të Republikës së Shqipërisëdhe që kanë detyrimin t’i menaxhojnë ato para meefiçencë maksimale dhe me ndershmëri maksimale.Sistemi financiar ka dështuar ta bëjë këtë, zotiMinistër, ka dështuar në transparencë, në radhë tëparë, aq sa sot në atë sistem dhe brenda tij (këtë iakam thënë edhe guvernatorit në Komisionin eEkonomisë) nuk ka bankierë, por ka gangsterë, tëcilët gjithë ditën e ditës tregtojnë para me norma tëlarta marramendëse, por edhe me kontrata tërësishtjo transparente kundrejt qytetarëve të Republikëssë Shqipërisë, me kontrata që qytetari i Republikëssë Shqipërisë në pjesën dërrmuese të tij nuk i kuptone mbi të gjitha nuk di se sa para do të paguajë apodo të kthejë për atë borxh që po merr atje.

Nga ana tjetër, ka dhe një problem shumë tëmadh: është korrupsioni në sistem, zoti Ministër.Është një korrupsion i vërtetuar tashmë, kupothuajse çdo javë na dalin gangsterë që vjedhinparatë e bankave të tyre, paratë e klientëve të tyre.Çdo javë kemi gangsterë, të cilët kanë abuzuar fort

me detyrën që kanë pasur e mbi të gjitha mevlerësimin e kolateralit. Ka raste kur kanë dhënëkredi pa kolateral fare. Ka raste që kanë dhënë kredipa e parë me sy kolateralin. Ka raste që kanë dhënëkredi pa e vlerësuar realisht kolateralin. Ka rastekur kanë dhënë kredi duke e mbivlerësuar atë. Kyështë problemi i madh që ka sistemi financiar sotnë Shqipëri dhe këtë problem nuk e zgjidh ky Kod,nuk e zgjidhin as këto ndryshime.

Këtë problem duhet ta zgjidhë një sistem osenjë reformim i këtij sistemi totalisht: pastrimi dhereformimi i tij. Duhet ta dimë shumë mirë që edhemenaxhimi i parave publike dhe i depozitave, poredhe shërbimi i bankave, është shërbim publik dheata duhet të kenë përgjegjësinë maksimalepërkundrejt parave të qytetarëve që depozitohen atje,për mënyrën sesi i përdorin dhe mbi të gjitha përmënyrën sesi i tregtojnë ato para.

Në anën tjetër kemi edhe një dështim të sistemittë drejtësisë, zoti Ministër. Kemi dështim të sistemittë drejtësisë, se prandaj po vijmë të bëjmëndryshime sot. Kolaterali nuk ekzekutohet për shkakse gjyqtarët janë bërë pjesë e këtij sistemi dhegjyqtarët e korruptuar janë bërë pjesë e këtij sistemise e kanë më të thjeshtë të marrin një vendimpërkundrejt ryshfetit, veçanërisht të ryshfetit sëatyre biznesmenëve që janë mësuar të jetojnëpërmes kredive, përmes borxheve, sesa të japin njëvendim drejtësie dhe të pranojnë pagën e ndershmesiç thua ti. Ky është një problem që ngarkon juveme përgjegjësi në krye të këtij sistemi, sistemi tëdrejtësisë në Shqipëri.

Natyrisht që ne kemi arritur në një kompromis.Kemi bërë disa propozime që shkojnë në mënyrëproporcionale në mbrojtje të qytetarëve, por edhe tëinteresit publik, që përfaqësojnë bankat në Shqipëri.Ashtu siç e kishit sjellë ju, kishit parashikuar osekishit pasqyruar vetëm interesin e një pale, vetëmtë bankësterëve, por jo të qytetarëve, se të marrëshkolateralin e qytetarëve ta shesësh me 50% të vlerëssë tij, pavarësisht sesi është vlerësuar ai edhepërmes praktikave korruptive, natyrisht që nuk ështënë interes të qytetarëve. Ta marrësh kolateralin tashesësh në mënyrë jo transparente, me një njoftimnë derë të një përmbaruesi atje matanë dhe me vlerëtë ulur në 50%, natyrisht, që nuk ishte në interes tëqytetarëve. Nuk po flas për ata qytetarët e kamur,zoti Ministër, po flas për ata që e kanë marrë kredinëthjesht e vetëm për t’u strehuar, për të futur kokën etyre në një strehë, për të jetuar, për të ngritur njështëpi të re. Po flas për ata studentë që kanë vajtur

267


dhe e kanë marrë borxhin vetëm për të ndjekurstudimet e larta, për të paguar shpenzimet përarsimin. Po flas për ata fshatarë që e kanë marrëborxhin, sepse nuk ju del që të punojnë tokën meato tarifa të larta që kanë ekzistuar, me ato çmimemarramendëse të të gjitha inputeve bujqësore qëkanë ekzistuar, e për fat të keq, kanë lënë tokën sikolateral.

Pra, kemi arritur në një kompromis, që nëmënyrë proporcionale vendos drejtësi, qoftë për ataqë kanë marrë borxh dhe që duhet ta dinë që duhetta paguajnë atë borxh, qoftë edhe për bankat, që,pavarësisht mënyrës sesi e kanë dhënë atë borxh,e kanë detyrimin të marrin mbrapsh paratë që kanëtregtuar. Kemi arritur në një pikë ku tashmë e vërtetaështë në dritë të diellit, flluska e mirëqenies meborxh ka plasur. Keni 8 vjet që modelin e mirëqeniesme borxh e keni bërë realitet. Në 8 vjet tri modelekanë konkurruar njëra-tjetrën me ndihmën e qeverisëdhe natyrisht nën mbikëqyrjen e qeverisë ose nënmodelin e qeverisë.

Modeli i parë mbetet ai që ka qenë gjithmonëpër shumicën dërrmuese të shqiptarëve, mirëqeniespërmes punës së ndershme, ose i mirëqenies medjersën e ballit.

Modeli i dytë ka qenë ai i mirëqenies me borxh,i kopjuar nga Qeveria. Borxhi i qeverisë po rritetvazhdimisht dhe me atë borxh qeveria vjen dhe namburret këtu se ka bërë rrugë, se ka bërë shkolla,se ka bërë universitete dhe qendra shëndetësore.Pra ka marrë para borxh dhe ato para i ka çuar nëkëto drejtime, natyrisht duke zbritur gjithmonë 20%të vlerës së tyre, që është norma e korrupsionit nëtë gjithë sistemin e menaxhimit të parave publikenë këtë vend. Ky model vajti edhe te qytetarët: merrborxh që të jetosh më mirë, por vjen një ditë qëborxhin do ta kthesh.

Nëse nuk ke para të mjaftueshme, do të lëshshtëpinë që ke lënë kolateral, do të lësh makinën,pastaj makinën e dytë, pastaj shtëpinë e dytë qëke marrë në plazh e kështu me radhë dhe mirëqeniae këtyre njerëzve që u mbështetën te borxhi tani poplas si flluskë. Kjo është tullumbacja e 8 vjetëvemirëqenie të Partisë Demokratike.

Modeli i tretë ishte modeli i mirëqenies përmeskorrupsionit. Të jemi realist, , këta do të jenë tëprekurit e parë nga e gjithë kjo histori. Rrotacioni ipushtetit prek pikërisht këta që e kanë ngriturmirëqenien përmes korrupsionit, që në fillim morënkarrigen, pastaj karrigen administrative, më paskarrigen politike, dhe në fund karrigen e nivelit më

të lartë, atë të ministrit dhe natyrisht filluan tëndryshojnë pamjen, të ndryshojnë lookun, tëndryshojnë kostumet, të vënë vetëm në një dorë 15mijë euro orën dhe 5 mijë euro të tjera unazën, 20mijë euro byzylykët në krahun tjetër e kështu meradhë. Do t’i lënë që të gjitha, sepse kjo mirëqeniee ngritur mbi korrupsionin të lë në baltë, që nëmomentin që funksionon një sistem drejtësie dhekëtu Ministri duhet përgëzuar, sepse po e bën shumëeficient sistemin e drejtësisë, që nesër do të fillojëpunën, pikërisht nga shkatërrimi i mirëqeniespërmes korrupsionit.

Zoti drejtues i seancës, natyrisht që modeli ishumicës dërrmuese të shqiptarëve u luftua fort,veçanërisht gjatë 4 viteve të fundit. Modeli imirëqenies, përmes punës në fshat, u taksua metë gjitha ato norma taksash, që iu referova pak mëherët. 20 % TVSH tatim mbi të ardhurat personale,tatim për çdo fshatar që tregtonte, dhuronte apotrashëgonte tokën të fëmija i tij, apo te dikush tjetër,20 % te çdo imput bujqësor, aksis te nafta dhekështu me radhë në të gjithë zinxhirin e prodhimitnë fshat, aq sa i ka detyruar fshatarët që të moskishin fryt, të mos kishin të ardhura nga puna metokën, ndaj iu drejtuan Greqisë, apo vendeve të tjerafqinje, ku kanë emigruar dhe bëjnë të njëjtën gjë:fshatarin, bujkun, si atje, si këtu, por atje paguhen,ndërsa këtu nuk iu del, nga puna me tokën. Kështu,puna me tokën u luftua, sepse u taksua.

E njëjta gjë ndodhi në qytet, me manifakturën,edhe ajo u taksua fort, 20 % për makineritë dhepajisjet, 20 % për të gjitha imputet e tjera që ishintë domosdoshme për manifakturën, 10 % edhe përpagat dhe natyrisht, kjo punë u luftua, për të mos upërhapur dhe zgjeruar. Pra, puna e ndershme uluftua, ashtu siç u luftua me tatime skandaloze edhepuna e atyre minatorëve të nëntokës, apo e atyrenaftëtarëve, që paguhet me ato rrogat mizerabël.Rrogat e tyre, natyrisht që janë shumë pak, janë tëvogla, por edhe ato u tatuan me 10 mijë lekë, me 10%. Rrogat 100 mijë lekëshe u tatuan, rrogat 200mijë lekëshe u tatuan, rrogat 300 mijë lekëshe utatuan dhe vetëm tani, 60 ditë para zgjedhjeve, kenivendosur që të mos t’i tatoni më. Po paratë do t’uaktheni? Janë gati 600 milionë euro që u keni marrëkëtyre njerëzve vetëm për këto zëra me ato ligje qëkeni sjellë këtu, nga 5 deri në 6 vjetët e fundit. Këto600 mijë euro, do t’ua ktheni mbrapsht? Nuk uaktheni dot, por ama kuptoni se çfarë dëmi i kenibërë modelit të mirëqenies me punë të ndershme,në këtë vend. E keni luftuar te cilido shqiptar ndjenjën

Viti 2013

268


e punës e të dashurisë për punën dhe të mirëqenies,thjesht dhe vetëm prej punës dhe prej djersës sëballit. I detyruat të shkojnë nëpër banka dhe tani posillni ligj, se si ata të lenë çdo send që futën nështëpitë e tyre, duke filluar nga shtëpia, për të paguarborxhin që kanë marrë nëpër banka. Ky ështëproblemi. I mbivendoset të gjithë kësaj historie, krizapolitike, që ju po rrënjosni në Shqipëri. Ja thashëministrit pak më parë dhe do të vazhdoj të insistoj:nuk ka element më themelor për stabilitetin financiardhe ekonomik të vendit sesa stabiliteti politik. Aiështë një nga elementet bazë për këtë gjë dhestabiliteti politik varet nga ne këtu. Ju nuk pobashkëpunoni që ky vend të jetë stabël ngapikëpamja politike dhe të ketë në thelb të stabilitetittë tij politik votën e lirë, të drejtë, të ndershme dhetë barabartë. Në rast se nuk ndodh kjo, atëherë,natyrisht që pasoja, në të gjithë modelin ekonomikdhe financiar të vendit do të jetë shumë e madhedhe kjo pasojë, po e prek vendin.

(Ndërhyrje pa mikrofon në sallë)Zoti Ministër, mos u mërzit!Unë kam dëgjuar gjithë ditën, më dëgjo dhe ti

mua, s’ka ndonjë problem.Pra, po i mbivendoset gjithë kësaj historie edhe

papërgjegjshmëria administrative dhe qeverisëse.Vetëm ligjet që kanë kaluar gjatë katër javëve tëfundit në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë, sipaketë fiskale, shkojnë gati në 18 miliardë lekë tëreja, pa treguar as edhe në një sekondë se ku do tëgjenden këto para. Na adresuat te paratë eprivatizimit të hidrocentraleve, por ato nuk janë tëarkëtuara. Kjo do të thotë që po ndërtoni një gropëtë tmerrshme. Po e përsëris: 18 miliardë lekë tëreja dhe 3,6 miliardë janë minus deri në fund tëmarsit. Në tabelën e të ardhura fiskale, gjithsejshkojnë 21,6 miliardë lekë të reja gropë financiare.Imagjinoni se çfarë po i bëni këtij vendi! Kjo historiduhet të marrë fund këtu. Ju nuk mund të lini nëkëtë vend një tokë të djegur, një sistem financiar tëshkatërruar dhe një sistem të shtetit ligjor, po kaqtë shkatërruar. Ju nuk mund t’ua bëni këtë krimakoma më të madh shqiptarëve. Sali Berisha, nukmundet ta përsërisë krimin e viteve 96 dhe 97’.

Pikërisht, për këtë arsye ne jemi këtu, për këtëarsye ne i ftojmë shqiptarët që të votojnë për vetene tyre jo për qeverinë, që nuk e kanë, nuk e patëndhe që i luftoi për tetë vjet rresht, në qëllimin e tyrepër të ngritur mirëqenien mbi punën e ndershme.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Braçe!

Fjalën e ka zoti Shehu.Tritan Shehu – Faleminderit, zoti Turku!Të them të drejtën, për mua ishte shumë e

vështirë sot të ndiqja fillin e mendimit të kolegëve tëPartisë Socialiste, sepse realisht, bënë vetëm njësallatë ruse. Nuk lanë gjë pa folur. Nuk lanë subjektpa përmendur, duke u bërë krejtësisht tëpakuptueshëm në fjalët e tyre. Unë dua t’ju kujtojqë jemi në pikën e 6-shtë të rendit të ditës dhe nëkëtë pikë po flasim për ndryshimet e Kodit tëProcedurës Civile. Pra, kjo është tema për të cilënne po diskutojmë dhe po shprehemi. Në lidhje mekëtë, dua të them që sistemi i drejtësisë në Shqipëriështë në një revolucion të pandërprerë me ndryshimepozitive të pandërprera. Nuk duhet të harrojmë qëerdhëm në demokraci ndryshe nga shumë vende tëtjera, edhe nga ato ish-komuniste, pa sistemdrejtësie dhe pa ligje. Erdhëm me një kushtetutëthellësisht te prapambetur, e cila nuk linte shtegpër një sistem drejtësie në Shqipëri. Pra në këtovite, unë mendoj që ka pasur një progres dhe njëzhvillim pozitiv në sistemin e drejtësisë, me të gjithëproblemet që janë, që të gjithë i dimë. Por, ju sot,të nderuar kolegë, po bëni të paditurin dhe po kërkoniqë përgjegjësinë për problemet e sistemit tëdrejtësisë të na e lini ne, duke harruar që ky sistemka qenë shumë larg nesh në tërësinë e tij, një sistemi cili në shumë momente ka qenë më shumë afërjush sesa afër nesh në këtë zhvillim.

Unë mendoj që ndryshimet e përgjithshme tësistemit të drejtësisë në Shqipëri, në këto vite, kanëqenë pozitive. Këto zhvillime kanë filluar tëkonsolidojnë një sistem drejtësie tashmë të drejtëdhe me principe evropiane në vendin tonë. Por,padyshim, zhvillimi është i pandalshëm. Sot ne jeminë një stad të ri zhvillimi, shumë më të avancuar sepërpara 8 vjetësh, kur Partia Demokratike morimaxhorancën për hir të punës e angazhimit të saj,me reformat e zhvilluara, ligjeve të miratuara dheligjeve që ne luftuam që të miratohen edhe padëshirën tuaj, edhe me bojkotin tuaj edhe mepengesat tuaja. Unë mendoj që ky zhvillim shtrondhe ka shtruar para nesh sot detyra të tjera përpërmirësimin e mëtejshëm të sistemit të drejtësisë,detyra që kanë disa qëllime e pika të qarta, që ështëafrimi më i plotë i këtij sistemi, i legjislacionit tonë,me legjislacionin europian, që është përmirësimi icilësisë së sistemit në dhënien e drejtësisë,përmirësimi i rregullave që lidhin këtë sistem meçështjet dhe me marrëdhëniet me qytetarët, për taafruar me qytetarët dhe për ta vënë më shumë në

269


funksion të tyre, për të kufizuar distancën që ështëkrijuar dhe krijohet mes sistemimit dhe qytetarëve.

Këto elementë të rëndësishëm synojnë sot, këtondryshime që ne po i bëjmë Kodit të ProcedurësCivile në vendin tonë, ndryshime që synojnëqartësisht forcimin e efikasitetit të sistemit tëdrejtësisë, të sistemit gjyqësor, lehtësimin e sistemitgjyqësor nga elementë mbingarkese që ai ka, tëcilët e pengojnë dhe e bëjnë më të rëndë, jo dinamikdhe jo të përputhshëm me mundësitë e nevojat eqytetarëve. Kjo lidhet, padyshim, me numrin egjykatësve dhe proceseve të ndryshme që gjykohennë Gjykatën e Lartë, gjë e cila përcaktohet qartësishtnë këto ndryshime të Kodit të Procedurës Civile.Digjitalizimi i procesit, është një element esencialthelbësor për të rritur transparencën, për të ulursubjektivitetin, për të ndihmuar qytetarët dhe për tabërë sistemin më të lehtë, më efikas e më modern.Kjo, padyshim, lehtëson shumë sorollatjet eqytetarëve, që te trajtimi i urdhrave ekzekutivë dhete njoftimi i palëve: pra, në tërësi me afrimin eshërbimeve më me shpejtësi te qytetarët. Nga njëraanë është më afër qytetarëve dhe nga ana tjetërgaranton ligjshmërinë dhe drejtësinë në dhënien evendimeve. Pra, mendoj që janë këto elementë tërëndësishëm që duhet të përmendim këtu dhe tëmos shpërndahemi në njëmijë e një çështje eprobleme të paqena, të sajuara dhe të krijuaraartificialisht. Sot jemi përqendruar këtu dhe kjo ështënjë gjë e mirë, sepse në fund të fundit meritat imeritojmë të gjithë bashkë. Ky është një ligj inevojshëm dhe i domosdoshëm pikërisht për këtëelement. Unë mendoj që edhe ju kolegë të opozitëstë keni guximin dhe ta pranoni që ky është një ligj iri, i zhvillimit të sistemit të dritësisë, në një stad tëri. I nevojshëm dhe në dobi për qytetarët përsistemin. Të themi atë që është e vërteta, në harmonitë plotë me programin e qeverisë sonë, me programinparaprak të qeverisë sonë, me vullnetin emaxhorancës, pikërisht për ta shtyrë përpara këtësistem.

Në diskutimet tuaja, zotërinj të opozitës, duketsikur ju jeni të detyruar ta miratoni këtë ligj nga ne,sikur nuk keni dëshirë ta miratoni, por ju imponojmëne ta miratoni. Ndoshta kështu është e vërteta.

Unë mendoj të jemi realistë në këtë ligj tënevojshëm, i cili bëhet sot në bashkëpunim të plotëme EURALIUS-in, pra, me konceptet, principet dheme legjislacionin europian. Ky është një hap tjetërdrejt përmbushjes së standardeve europiane, të cilatne i kemi për detyrë t’i përmbushim në rrugën tonë

të integrimit, paçka se ju jeni përpjekur dhe popengoni procesin integrues të Shqipërisë.

Ky është vullneti ynë. Siç duket nuk ështëqartësisht vullneti juaj. Nuk është vullneti juaj. Potë ishte vullneti juaj sot në këtë seancë, ju do tëflisnit ndryshe, do të diskutonit ndryshe, do tambështesnit ndryshe, do të shpreheshit ndryshe.Në fund të fundit këtë mungesë vullneti të qartë ju ekeni shprehur edhe me qëndrimet tuaja tëmëparshme.

Ju na akuzuar pa të drejtë. Unë di të them diçka:ju keni bllokuar implementimin e një prej ligjeve mëtë rëndësishme, që i duhet qytetarëve të Shqipërisë,biznesit shqiptar, zhvillimit ekonomik të vendit,zgjidhjes së konflikteve, ligjit “Për gjykatënadministrative”. Ju keni bllokuar mundësinë eimplementimit të gjykatës administrative. Ju po bënitë pamundurën për mosimplementimin e gjykatësadministrative. Në qoftë se në fillim dhe për një kohëtë gjatë bllokuat ligjin “Për gjykatën administrative”,duke humbur 18 milionë euro nga projekti amerikan,pasi u detyruat ta miratoni atë, keni bllokuarimplementimin e tij. Më vjen keq, por kjo është nëdëm të qytetarëve, në dëm të grupeve që kanë intereszhvillimin ekonomik të Shqipërisë dhe në dëm tëintegrimit të Shqipërisë, sepse është një nga kushtete BE-së në procesin e dhënies së statusit të venditkandidat. Ju e keni bërë këtë gjë.

Nga ana tjetër na akuzoni ne, ngrini edhe 1001probleme të paqena, dhe nuk thoni që ju jenipërgjegjës për këtë pikë të rëndësishme, ashtu siçjeni përgjegjës edhe për elementë të tjerë. Unëpërmenda vetëm këtë, sepse kjo është esencialedhe thelbësore në lidhjen e sistemit të drejtësisëme qytetarët, me biznesin dhe me zhvilliminekonomik të vendit. Kjo është e vërteta.

Vullneti ynë është ndryshe. Ne kemi sjellë, posjellim dhe do të sjellim ligje për të ecur përpara nërrugën e përmirësimit të sistemit, të afrimit të tij meqytetarin, të zgjidhjes së problemeve, të bërjes mëtransparent e të përshtatjes në vazhdim të këtijsistemi me sistemin e drejtësisë dhe melegjislacionin europian.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Shehu!Përpara se të kalojmë në emër të grupeve, zoti

Paloka, keni fjalën. Ky është diskutimi i fundit përmaxhorancën.

Edi Paloka – Faleminderit, zoti drejtues iseancës!

Do të flas shkurt sepse sot, gjithë ditën, vetëm

Viti 2013

270


për projektligjet nuk u fol. U fol për gjithçka tjetër,sidomos për KQZ-në. U fol për KQZ-në me njëdemagogji që thjesht i mërziti shqiptarët, si dhe menjë hipokrizi të tejzgjatur, që besoj, kushdo e di,nuk ka bërë askënd nga shqiptarët t’i besojë kolegëtsocialistë për ato çfarë thanë.

U fol gjatë sot dhe në seancën e kaluar përshqetësimin që kanë kolegët tanë për pavarësinë eKQZ-së. Ata u përpoqën t’u mbushnin mendjenshqiptarëve për luajalitetin e tyre dhe për integritetine anëtarëve të KQZ-së.

Dëgjova edhe kryetarin Rama se si ngriti në qiellmoralin dhe integritetin e dy ushtarëve të tij në KQZ:njëra, në fakt, ishte zboriste, jo ushtare, që nëmënyrë krejt të pavarur, por krejt të pavarur, dhanëdorëheqjen nga KQZ-ja për të mbrojtur parimet edemokracisë.

Fatkeqësia juaj, kolegë socialistë, është se aiqë ju jep urdhrat ose është krejt i çekuilibruar, oseështë i vetmi që e ka shitur Partinë Socialiste teSali Berisha. Sepse ndryshe nuk ka si shpjegohengafat që bën njëra pas tjetrës, nuk ka si shpjegohenurdhrat që ju jep, edhe në atë rast që duket se poarrini diçka me demagogjinë tuaj. Në një moment,ai iu lëshon urdhrin, nga aty ku është, dhe ju kthenmbrapsht e ju menderos gjithçka keni bërë. Folëtpër pavarësi institucionesh dhe u treguat tëshqetësuar për integritetin e të zgjedhurve në to,por që atë ditë, mbas aq e aq orësh që ju lodheshitpër t’ua mbushur mendjen shqiptarëve, Rama ju dhaurdhrin që të sulmonit deputetët tuaj. Ju dha urdhërtë sulmonit atë deputet që vetë Rama e kapërjashtuar prej një viti e ca dhe u përpoqët meurdhrin e tij, ju që jeni shumë të shqetësuar përdemokracinë, për pavarësinë e institucioneve, përtë drejtën e këtyre njerëzve që të jenë të pavarur, qëtë mos t’i lini as të drejtën e votës deputetëve, përtë mos folur pastaj për protestën e tipit të revolucionitkulturor kinez, që organizoi Rama me lejfenët e tijpërpara shtëpisë së deputetit.

Atë ditë në parlament thatë se edhendërkombëtarët ishin të shqetësuar se Berisha podhunonte pavarësinë e Komisionit Qendror tëZgjedhjeve. Në fakt, atë ditë pati deklarata të disaambasadorëve, që vërtet shprehën një shqetësimlidhur me mbarëvajtjen e punës dhe me pavarësinëe KQZ-së, por çfarë bëri kryetari juaj pas kësaj? Qëtë nesërmen urdhëroi ushtarin dhe zboristen që tëjapin dorëheqjen si të pavarur nga Komisioni Qendrori Zgjedhjeve.

Rama ishte i pari që e takoi të dërguarin e

Departamentit Amerikan të Shtetit, zotin Mur, gjëqë u paraqit nga mediat e majta si fitore tjetër eRamës këto ditë. Por çfarë ndodhi pas kësaj fitorejetë Ramës? Pra, Rama ishte i pari që e takoi dhe neu trembëm pak se thamë zoti Mur vjen, por nuk enjeh Shqipërinë, nuk e njeh Ramën, megjithëse kyi fundit mund t’ia arrijë me demagogjinë e tij që t’iambushë mendjen. Çfarë ndodhi? Prapë Rama na ebëri favorin. Me të takuar Ramën, zoti Mur doli sotdhe tha: “Komisioni Qendror i Zgjedhjeve duhet tëvazhdojë procesin...”, qoftë edhe pa ushtarin dhezboristen, “...sepse i rëndësishëm është procesizgjedhor, është pjesëmarrja në zgjedhje dhe që tëpranohet rezultati i zgjedhjeve.”. Ja pse ju them qëRama jua ngatërron punët, edhe kur juve bëni ndonjëgjë që ju duket se po arrini diçka, ai del prapë dhejua prish punët.

“Pranimi i rezultatit...”, se harrova edhe një frazëtjetër të zotit Mur, “...dhe jo tensionimi artificial politiki këtyre proceseve”, siç po tentoni të bëni këto ditë,duke kërcënuar se do të prishet procesi dhe se dotë ketë rritje tensioni. Sidoqoftë, ju keni treguar senuk pyesni as për imperializmin amerikan, as përkurrkënd. Jam i bindur që Rama, si edhe në rastetë tjera, do ta vazhdojë rrugën e tij me konsekuencëderi në ditën e humbjes së radhës. Atëherë, do tëfillojë të ankohet prapë, por është puna juaj çfarë dotë bëni më pas me Ramën. Në fakt, neve na ngeletvetëm t’i themi: “Faleminderit për atë që ke bërë përPartinë Demokratike deri më sot!”

Faleminderit edhe juve!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Paloka!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të Grupit të Partisë Socialiste, fjalën e

ka zoti Ruçi.Gramoz Ruçi – Pas datës 15, ja ku jemi në një

seancë tjetër, e para me 12 orë, kurse kjo e dytame 9 orë, deri tani.

Duke qenë se jam diskutanti i parafundit, paskryetarit të maxhorancës, më lejoni t’ju konfirmoj,zonja Kryetare, se lidhur me projektligjin e parë “Përpatentat ndërkombëtare”, siç u shprehën edhekolegët deputetë, kryeparlamentari i opozitës do tëvotojë pro. Do të votojë pro vetëm për faktin, sepseështë pjesë e detyrimeve që rrjedhin nga Marrëveshjae Stabilizim-Asociimit.

Lidhur me projektligjin e dytë “Mbi dhënien etruallit për institucionet arsimore” kemi qëndriminpro për sa i përket krijimit të fondit për institucionetpublike dhe ato arsimore, ashtu sikurse jemi kundër,

271


siç e thamë edhe në trajtesën që bëmë, përpërdorimin me 1 euro për çdo biznes privat.

Së treti, për projektligjin “Për taksën kombëtare”jemi shprehur pro, sepse u janë kthyer qytetarëveshqiptarë 25 milionë dollarë në vit. Për sa u përketdy projektligjeve, që kanë ngrënë kohën më të gjatëtë diskutimeve, projektligjin e parë, ai “Për KodinCivil”, do ta votojmë pro, sepse 92% e neneve, qësot do të miratohen nga parlamenti shqiptar, janënjë atribut pas një konsulence të gjerë e të plotë tëpjesëtarëve të opozitës në Komisionit të Ligjeve metë gjitha grupet e interesit. Gjithashtu, jemi pro edhepër Kodin e Procedurës Civile, sepse për këtëgjysma e neneve janë shkruar përsëri nga pjesëtarëte grupit të opozitës pas një konsulence me të gjithagrupet e interesit dhe ekspertët më të mirë të fushës.Por jo vetëm kaq, sepse ndryshimet e bëra marrinnë mbrojtje qytetarët shqiptarë, që janë nëpamundësi të kthimit të kredisë së marrë nga banka.Ndryshimet tentojnë të normalizojnë situatën aspaktë mirë të kredive në banka, ato hedhin një hap mëtej për të mbrojtur dhe siguruar më mirë depozitat eqytetarëve shqiptarë. Sigurisht që, nëse do të ishtevetëm kaq diskutimi i sotëm, do të mjaftonin 1 apo2 orë, por diskutimi zgjati nëntë orë për vetëproblemin që rrodhi nga ai vendim që ju morët nëdatën 15.

Prandaj, duke përfunduar diskutimin, mund t’jurikonfirmoj qëndrimin e grupit parlamentar të PS-së.

Së pari, keni shkatërruan institucionin eadministrimit të zgjedhjeve (KQZ-në) për zgjedhjete vitit 2013. Ngrijeni këtë shkatërrim që bëtë vetë! Ekeni vetë në dorë. E dyta, keni vrarë përfundimishtbesimin e zgjedhësve shqiptarë te vota e lirë.Vendoseni! Topi është në fushën tuaj. Së treti, kenivrarë pavarësinë e institucioneve të pavarura.Korrigjojeni! E katërta, keni shkelur Kushtetutën dheKodin Zgjedhor. Korrigjojeni! E pesta, keni turpëruarshtetin shqiptar para botës demokratike. Kërkonifalje! E gjashta, keni kompromentuar rrugën eShqipërisë drejt BE-së. E shtata, keni komprometuarbesueshmërinë e Shqipërisë si anëtare me të drejtatë plota në NATO. Dhe e fundit, keni komprometuarbesueshmërinë e Shqipërisë me aleatin strategjiktë saj, SHBA-në. Ne jemi këtu për të gjitha këto,jemi për zgjidhje, por mos prisni, siç më keni kërkuarnë emër të grupit parlamentar të PS-së, që zgjidhjado të vijë nëpërmjet propozimit formal të të dy emravetë përvetshëm si anëtarë të KQZ-së, sepse kjo nukështë zgjidhja. Prandaj ne jemi gati të dakordësojmë

çdo veprim, çdo nismë, çdo propozim tuajin i cilirivendos sovranitetin e KQZ-së, që rikthen besimine qytetarëve shqiptarë te vota e lirë apo që forconbesueshmërinë e Shqipërisë si vend anëtar i NATO-s dhe që nuk komprometon rrugën europiane tëShqipërisë. Do të dakordësojmë çdo propozim tuajinqë nuk e sjell në një kurth përplasjeje Shqipërinëme aleatin tonë strategjik, SHBA-në.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ruçi!Fjalën e ka zoti Halimi, në emër të grupit.Ndërkohë thërrisni deputetët, që janë këtu,

sepse pas këtij diskutimi do të kalojmë në votim.Eduard Halimi – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar deputetë,Së pari, do të doja të falënderoja shumë

sinqerisht deputetët që u morën me diskutimet dheamendimet e paketës civile. E thashë që në fillimse do ta bëja diskutimin në emër të grupit. Do tëfalënderoj zonjën Ligori, e cila ka bërë një punë tëshkëlqyer me ekspertët e Ministrisë së Drejtësisëdhe me grupet e interesit, për të sjellë draftin eparaqitur nga Ministria e Drejtësisë në përputhje meinteresat e të gjithë aktorëve, sepse ligjet bëhen nëtë mirë të qytetarëve. Kam një falënderim thellësishttë sinqertë, nuk kam asnjë tension ndaj saj, madjekam pasur, dhe e kam bindjen, se ajo është njësocialiste e devotshme dhe pa dyshim që ka vendinqë meriton aty, në atë vend ku është, por nuk mundtë lë pa përmendur me keqardhje të madhe ndaj njëdeputeteje tjetër e cila pak më parë i quajti studentëte Fakultetit të Drejtësisë: larva, qen, krimba. Kjoështë një deklaratë shumë e rëndë dhe një shenjëshumë e madhe urrejtjeje ndaj studentëve dhe atyrenjerëzve të nderuar të cilët janë fëmijë të prindërvedhe votuesve. Është shumë e rëndë që një ish-pedagoge e Fakultetit të Drejtësisë të dalë dhe t’uthotë shqiptarëve pasi ka marrë mandatin se:“Studentët janë qen dhe krimba”.

Zonja Hysi, ky që ke bërë, është një gabimshumë i madh. Duhet të ngrihesh dhe t’u kërkofshfalje të gjithë studentëve të Fakultetit të Drejtësisë,sepse ti njëlloj si ai që ke në krye, pak më përparai quajtët infermieret “prostituta”, gjyqtarët “kasapë”,gjykatat “thertore” dhe pa pikë turpi dole këtu dhe uthe të gjithë shqiptarëve se studentët e Fakultetit tëDrejtësisë janë krimba. Turp e faqe e zeze! Dil dhekërkoju falje! Kërkoju falje të gjithë studentëve. Nekemi bërë shumë ndaj studentëve, ndërsa ju keniurrejtje të madhe. Kështu bëri edhe ai. Tha: “Kanëmarrë diploma edhe taksixhinjtë”. Fyeu taksistët dhe

Viti 2013

272


studentët. Ne kemi qasje tjetër.Zonja Hysi, deri në vitin 2005, kur ti ke qenë

pedagoge, të gjithë shqiptarët e mbajnë mend se,për të hyrë në Fakultetin e Drejtësisë, duhet tëpaguaje 5 mijë euro në shtet për të marrë diplomën.Ne synuam të kemi një sistem arsimi të hapur. Idhamë prioritet të drejtës së studentëve për t’uarsimuar, ndërsa ti vjen dhe u thua shqiptarëve sestudentët e Fakultetit të Drejtësisë janë larva dhekrimba. Meqenëse ke edhe dy javë kohë pa ikurnga lista, dil dhe kërkoju falje shqiptarëve,studentëve, prindërve të tyre, të cilët sakrifikojnëbukën e gojës për ta.

Sot kjo paketë është shumë e rëndësishme përqytetarët shqiptarë. Është shumë e rëndësishmepër të gjithë sistemin e drejtësisë. Ajo sjell njëreformim të thellë për të gjithë procesin gjyqësordhe civil, duke filluar nga transformimi dhe reformimii gjithë eficencës së sistemit gjyqësor me reformimine gjykimit në Gjykatën e Lartë, duke mos pasurgjykim vetëm me pesë gjyqtarë, por duke reformuarprocesin, duke pasur gjykime në Gjykatën e Lartëedhe me tre gjyqtarë, duke ngushtuar spektrin eçështjeve që shkojnë në Gjykatën e Lartë dhe dukee bërë këtë reformë të njëjtë me reformat qëzhvillohen edhe në vendet e BE-së sot, me fokus:eficencën e sistemit gjyqësor.

Kjo reformë sjell një reformim të thellë edhe nëlëshimin e urdhrit të ekzekutimit. Të gjithë qytetarëtshqiptarë sot, rreth 15 mijë në vit, pasi mbarojnë tëgjithë kalvarin e gjyqeve, duhet të vijnë përsëri nëgjykatë, por ne e heqim këtë procedurë. Ne fillojmëme një procedurë tërësisht të re. Nuk ka më nevojëqë qytetarët të shkojnë nëpër gjykata. Ata do tëkursejnë mundin dhe kohën e tyre, por edhe paratë.Pra, do të kursejnë shpenzimet që duhen për tëgjithë procesin gjyqësor.

Ne reformojmë procesin e dixhitalizimit.Transparenca është thelbi i të gjithë procesit dhe irritjes së përgjegjshmërisë. Ne kemi dixhitalizuartë gjithë sistemin gjyqësor. Sot këto reforma bëhenrealitet me implementimin në Kodin e ProcedurësCivile, sepse nga miratimi i këtij kodi njoftimet nukdo të bëhen më vetëm me letër, por do të bëhenedhe me sms dhe me postë elektronike, duke ubërë më i shpejtë i gjithë procesi gjyqësor, dukevendosur edhe kalendarin elektronik. Reforma më erëndësishme është prekja e gjithë procesit edhe nëGjykatën e Lartë. Nga tre kolegje që kemi sot, bëhengjashtë. Të kujtojmë se ka me qindra dhe mijëradosje që janë bllokuar atje. Kjo vjen nga mungesa e

eficencës, prandaj dhe kjo reformë që poprezantojmë sot është çelësi për zgjidhjen e tij,sepse largojmë të paktën 30 mijë dosje ngagjyqtarët, të cilët shkojnë te noterët ose eliminohenfare, duke ngushtuar edhe filtrin e çështjeve qëshkojnë në Gjykatën e Lartë.

Kjo paketë sjell edhe reformën për dëshminë etrashëgimisë, për të cilën unë fola pak më parë, pordo të ndalesha te një element i rëndësishëm qëështë çështja e bankave. Ne ishim në Komisionin eLigjeve. Zoti Ahmetaj e tha me të drejtë pak mëparë, se kjo është një reformë që nuk është në dëmtë qytetarëve, por në të mirë të tyre, sepse mbronata njerëz të ndershëm, të cilët kanë marrë kredidhe kanë depozitat e tyre në mënyrë të ndershmebrenda të gjithë procesit dhe mbron depozituesit endershëm nga ata që janë devijantë, nga ata 3-4%që përbëjnë kreditë e këqija. Ju e patë se nëKomisionin e Ligjeve, kjo gjë nuk u pranua. U deshmë pas ndërhyrja e ekonomistëve që t’u shpjegonindhe e aktorëve të tjerë të shoqatës së bankave qët’ua mbushin mendjen anëtarëve të Komisionit tëLigjeve që kjo nuk është një reformë në dëm tëqytetarëve, siç u mbushën faqet gazetave të majtanjë ditë më vonë, por është një reformë në të mirëtë qytetarëve, sepse mbrojtja e depozitave,mosfalimentimi i bankave dhe mbrojtja e ekonomisëjanë në të mirë të qytetarëve. Zoti Braçe tha se kjoështë e rëndësishme, por bashkë me stabilitetinpolitik. Absolutisht po. Këtë duhet t’ia thoni EdiRamës, sepse stabiliteti politik ka qenë i cenuargjatë gjithë kësaj kohe me ngjarjet e 21 janarit dheme grevat. Ka qenë pikërisht “dora e zezë” e EdiRamës që ka ndikuar në mënyrë tëjashtëzakonshme si macja e zezë mbi biznesin,duke shkaktuar mungesë stabiliteti politik, i cili kandikuar pastaj edhe në mungesën e stabilitetitekonomik. Sigurisht që në të gjithë këtë proces,gjatë këtyre 11 orëve, u diskutua për ligjet, por ufokusuam në pjesën më të madhe te pjesa e KQZ-së, ashtu siç foli edhe kryetari i Grupit Parlamentartë PS-së. Ai tha se të gjitha ligjet na u lidhkan mekodet, se të gjitha ligjet na u lidhkan me KodinZgjedhor, se të gjitha ligjet na u lidhkan me anëtarëte KQZ-së dhe se kjo qenka një çështje dhe njëngjarje shumë e rëndë që paska ndodhur në Shqipëri!

Të nderuar deputetë, nuk ka ndodhur asnjë gjënë Komisionin Qendror të Zgjedhjeve. Është e njëjtasjellje e Edi Ramës, i cili trembet sa herë që kazgjedhje. Sa herë që fillon procesi zgjedhor, Ramaështë në hall të madh. Pra, halli i madh që ka Rama

273


është procesi zgjedhor dhe beteja ballë për ballë.Ai ka thënë që nuk do të jetë as në listat edeputetëve, sepse nuk do ta udhëheqë ekipin e tijnë betejë. Është në hall të madh dhe sillet në tënjëjtën mënyrë, duke thënë: “Unë i tillë jam. Unëjam njeri i çekuilibruar dhe kur e dua një gjë e dua.I tillë jam, jam njeri i çekuilibruar”. Kjo është sjelljee papërgjegjshme. Kështu ka bërë. Në vitin 2007ka thënë, besoj se ju kujtohet: “Dua t’i shtyjzgjedhjet. E dua që e dua këtë”. U kujtohet të gjithëqytetarëve shqiptarë që ka ndenjur deri në orën 5 tëmëngjesit, duke thënë se donte t’i shtynte zgjedhjetdhe se kishte hallin e certifikatave. Erdhi në vitin2009 dhe tha: “Dua t’i hap kutitë. Ose do të hapkutitë, ose do të plas. E dua këtë gjë unë”. Kështufilloi betejën, të cilën e humbi përsëri. Vazhdoi pastajnë vitin 2011: “Dua të marr karrigen e Kryeministrit.E dua bllokun”. E mori bllokun, por la pas katërviktima. “I dua unë, se i tillë jam”. Erdhi në vitin 2011në zgjedhje dhe tha sërish: “Dua të mos hapenkutitë”. Kjo është sjellja e një njeriu të çekuilibruarqë kujton se, ndoshta me ndikimin e të tjerëve, mundt’i thotë njeri Sali Berishës: “E di si është puna,hapi rrugë budallait, se ky budalla është. Hapi rrugëbudallait, se kjo është shpresa e vetme e tij”. Në tëvërtetë rrugën nuk ia hap dot Sali Berisha. Rrugajanë zgjedhjet, beteja, procesi zgjedhor, 23 qershori.Vota e shqiptarëve është beteja. Rrugën dhe betejëne ka në 23 qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Këtu mbyllen diskutimet.(Ndërhyrje pa mikrofon.)Kanë mbaruar diskutimet. Zonja Hysi, keni folur

katër herë sot.Ju lutem, thërrisni deputetë! Sekretaret të heqin

kartat.(Diskutime pa mikrofon.)Fjalën e ka zonja Hysi. Ndërkohë, sekretaret të

heqin kartat dhe të thërrasin deputetët.Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Kryetare!Se kush është ish-profesoresha e ministrit të

Drejtësisë, e dinë studentët e 28 vjetëve që kampërgatitur në Fakultetin e Drejtësisë dhe se kushështë ministri i Drejtësisë dhe si i mbrojti sot KodinCivil dhe Kodin e Procedurës Civile, e kanë dëgjuartë gjithë qytetarët.

Zoti Ministër, ju na treguat se ne deputetët eopozitës tregojmë barsoleta me qen, me luanë dheme larva, ndaj ju thashë që uroj të mbaheni nëmemorie për këtë mbrojte që i keni bërë ligjit dhe

mos i shtrembëroni fjalët. Është turp. Disa prej ish-studentëve të mi harrojnë dijen që kanë marrë dhe,kur veshin kostumin e politikanit, flasin përçart. Kjoështë mosmirënjohje për kontributin që kemi dhënëne në Komisionin e Ligjeve për përgatitjen e ligjeve.Uroj që të paktën...

Jozefina Topalli – Faleminderit!Zonja e zotërinj deputetë, hapim votimin për

prezencën.Mbyllet votimi.101 të pranishëm.Fillojmë me votimin e projektligjit “Për aderimin

e Republikës së Shqipërisë në Marrëveshjen eLondrës, për zbatimin e nenit 65 të Konventës përPatentat Europiane”.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.101 pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.

Kuvendi e miraton në parim.Kalojmë te votimi nen për nen me karton.Kush është dakord me nenin 1? Kundër? Nuk

ka. Abstenim? Nuk ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2? Kundër? Nuk

ka. Abstenim? Nuk ka.Miratohet.Hapet votimi me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.102 pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për

aderimin e Republikës së Shqipërisë nëMarrëveshjen e Londrës, për zbatimin e nenit 65 tëKonventës për Patentat Europiane”.

Kalojmë te projektligji “Për dhënien në përdorimtë truallit institucioneve arsimore, shëndetësore dhetë përkujdesjes shoqërore”.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.63 pro. Nuk ka kundër. 39 abstenime.Miratohet.Kalojmë te votimi nen për nen me karton.Kush është dakord me nenin 1? Kundër? Nuk




Viti 2013

274






ka. Abstenim? Nuk ka.Miratohet.Hapet votimi me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.63 pro. 1 kundër. 38 abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

dhënien në përdorim të truallit institucionevearsimore, shëndetësore dhe të përkujdesjesshoqërore”.

Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime dheshtesa në ligjin “Për taksat kombëtare”, tëndryshuar”.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.101 pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin nen për nen me karton.Kush është dakord me nenin 1, me vërejtjet e

Komisionit të Ekonomisë? Kundër? Nuk ka.Abstenim? Nuk ka.

Miratohet.Kush është dakord me nenin 2? Kundër? Nuk



ka. Abstenim? Nuk ka.Miratohet.Hapet votimi me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.101 pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për disa

ndryshime dhe shtesa “Për taksat kombëtare”, tëndryshuar”.

Kalojmë te votimi i kodeve.Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa në

ligjin nr. 78510, datë 29.07.1994 “Kodi Civil i

Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar”.Hapet votimi me elektronikë në parim.Vazhdon votimi.Mbyllet votimi.102 pro, nuk ka kundër, nuk ka abstenim.Kuvendi e miraton në parim projektligjin.Vazhdojmë votimin me karton sipas neneve, me

vërejtjet e Komisionit të Ligjeve.Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka.

Abstenim? Nuk ka.Miratohet.Neni 2. Kush është dakord? Nuk ka. Abstenim?

Nuk ka.Miratohet.Neni 3. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka.

Abstenim? Nuk ka.Miratohet.Neni 4. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka.









Abstenim? Nuk ka.Miratohet.Keni ndonjë vërejtje?Urdhëroni, zoti Ministër!Eduard Halimi – Janë të dyja kodet: te njëri e

kemi lënë 3 muaj pas botimit në Fletoren Zyrtaredhe tek tjetri e kemi lënë më 1 shtator, por për të dydo ta bëjmë hyrjen në fuqi më 1 shtator. Pra edhepër Kodin e Procedurës Civile, edhe për Kodin Civil,

275


dispozita e hyrjes në fuqi është 1 shtatori.Jozefina Topalli – Jeni dakord?Miratohet.Kalojmë te votimi me elektronikë në tërësi.Vazhdon votimi.Mbyllet votimi.100 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Kodi Civil

i Republikës së Shqipërisë, të ndryshuar”.Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime dhe

shtesa në ligjin nr. 8116, datë 20.03.1996 “Kodi iProcedurës Civile i Republikës së Shqipërisë”, tëndryshuar”.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Vazhdon votimi.Mbyllet votimi.101 pro, kundër s’ka, abstenim s’ka.Kuvendi e miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me vërejtjet e

Komisionit të Ligjeve, që është edhe përgjegjës.Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka.


Abstenim? Nuk ka.

Miratohet.Neni 3. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka.



Abstenim? Nuk ka.(Vazhdon e njëjta procedurë miratimi nga neni

6 deri në nenin 47.)Kalojmë te votimi me elektronikë në tërësi.Vazhdon votimi.Mbyllet votimi.102 pro, 1 kundër, asnjë abstenim.Kuvendi miraton në tërësi Kodin e Procedurës

Civile të Republikës së Shqipërisë.Atëherë, unë ju falënderoj! Sot ka qenë një ditë

në të cilën kemi marrë vendime shumë tërëndësishme.

Faleminderit, për bashkëpunimin!Mirupafshim!


Viti 2013

276


Rendi i ditës:


2. Projektligji “Për miratimin e kontratës sëkoncesionit ndërmjet Ministrisë së Financave, siautoriteti kontraktues dhe shoqërisë RapiscanSecurity si koncesionar për financimin ngritjen dheoperimin e shërbimit të skanimit të kontenierevedhe automjeteve të tjera në Republikën e Shqipërisëdhe tarifes së shërbimit të skanimit”.

Shprehet Komisioni i Ekonomisë dhe Financave(përgjegjës)

Relator: Igli CaraPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit3. Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr.8438,

datë 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat” tëndryshuar”.


Relator: Albana VokshiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit4. Projektligji “Për koncesionet dhe partneritetin

publik-privat”.

Shprehet Komisioni i Ekonomisë dheFinancave(përgjegjës)

Relator: Sherefedin ShehuPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit5. Projektligji “Për një ndryshim në ligjin

nr.10383, datë 24.2.2011 “Për sigurimin edetyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Republikëne Shqipërisë”.


Relator: Gjokë UldedajPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit6. Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes

Istisna’A dhe marrëveshjes së Agjencisë Istisna’Andërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës sëShqipërisë dhe Bankës Islamike për Zhvillim (IDB),për financimin e projektit të ndërtimit të Portit tëPeshkimit të Durrësit”.


Relator: Ledina AliolliShprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e NjeriutRelator: Luan Skuqi



277


Shprehet Komisioni i JashtëmRelator: Pulina HotiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit7. Projektligji “Për ratifikimi i marrëveshjes

Istisna’A dhe marrëveshjes së agjensisë Istisna’Andërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës sëShqipërisë dhe Bankës Islamike për Zhvillim, përndërtimin e seksionit Qukës – Qafë Plloçë tëkorridorit rrugor Tiranë – Korçë”


Relator: Igli CaraShprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e NjeriutRelator:Astrit BushatiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit8. Projektligj “Për rafitikimin e kontratës për

zgjatjen dhe përmirësimet e kontratës sëkoncesionit “Për prodhimin dhe shpërndarjen ekartave te identitetit dhe pasaportave elektronike”ndërmjet Ministrisë së Brendshme të Republikëssë Shqipërisë, Grupimit të MORPHO dhe FonditShqiptaro-Amerikan të Ndërmarrjeve”.

Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut

Relator: Gent StrazimiriPyetjeDiskutimeKoha e debatit

Sipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarittë Këshillit të Ministrave “i jepet fjala sa herë që ekërkon”.



Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit9. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime

në ligjin nr.10129, datë 11.5.2009 “Për gjendjencivile”, të ndryshuar”.


Relator: Fatos HoxhaPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





në ligjin nr.7829 “Për noterinë”, të ndryshuar”.Shprehet Komisioni për Çështjet

Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e NjeriutRelator: Paulina HotiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





në ligjin nr.8537, datë 18.10.1999 “Për barrëtsiguruese”, të ndryshuar”.


Relator:Vath TabakuPyetje

Viti 2013

278


DiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit12. Projektligji “Për sistemin e pagesave”.Shprehet Komisioni i Ekonomisë dhe

Financave(përgjegjës)Relator:Selami XhepaPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit13. Projektligje “Për disa shtesa në ligjin nr.7895,

datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikës sëShqipërisë”, të ndryshuar. (2 projekte) (vazhdonshqyrtimi ne Komisionin e Ligjeve)







(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”si dhe Projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550,datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)







Për votim:1. Projektligj “Për nëpunësin civil”2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr.8588, datë 15.3.2000 “Për organizimindhe 15. Projektvendim “Për miratimin me procedurëtë përshpejtuar të projektligjit “Për disa ndryshimedhe shtesa në ligjin nr.9482, datë 3.04.2006 “Përlegalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimevepa leje”, të ndryshuar”.


Jozefina Topalli – Mirëdita!Hapim seancën.Për projektligjin e parë kanë regjistruar emrat

nga opozita: Ilir Bejtja, Albert Çaçi, Edison Konomi,Ervin Koçi dhe Erion Braçe.

Në emër të Komisionit, zoti Cara?(Zoti Cara shprehet dakord.)Faleminderit!Zoti Bejtja, urdhëroni!Ilir Bejtja – Mirëmëngjesi të gjithëve!Sot po kalojmë një koncesion të çuditshëm,

dhënien e një shërbimi një kompanie private përskanimin e kontenierëve, mallrave apo kamionëve,mjeteve, që hyjnë në Republikën e Shqipërisë. Themi çuditshëm, sepse është praktikë unike. Nëpërgjithësi këtu na është thënë se po e bëjmë këtëgjë për përafrimin e legjislacionit tonë apo tëprocedurave me ato europiane. Cili vend i Europëse ka shërbimin e skanimit me koncesion? Ose cilivend i sistemit harmonizues të doganave e ka këtëshërbim me koncesion? Këto pyetje i kemi bërëedhe në komision, por nuk kemi marrë asnjëpërgjigje. Mos vallë kanë zgjedhur doganateuropiane, të cilat janë të pranishme në doganën e

279


Shqipërisë, të eksperimentojnë për herë të parë njërisi kaq të madhe lidhur me kontrollinantikontrabandë që bëhet në dogana dhe t’ia lënëkëtë një kompanie private, duke hequr dorë nga edrejta që të ushtrojnë autoritetin e tyre, që u kadhënë ligji dhe Kushtetuta? Në mënyrë absolute,jo.

E gjithë historia lidhet me një çmim prej 39eurosh që do të paguhet për çdo mjet që do tëskanohet, dhe me një përafrim që na u tha nëkomision, do të sjellë një të ardhur prej rreth 15milionë eurosh në vit, e përkthyer në 15 koncesioneshkon 200 milionë euro e ardhur për një ndërmarrjetë huaj, e cila ka edhe autoritetin e prodhimit tëkëtyre pajisjeve. Pra, treg i garantuar, zinxhir vleree mbyllur.

Nuk e di se ku mund të gjendet një mrekulli etillë, një favorizim i tillë, që prodhuesit t’i jepetmundësia të prodhojë një skaner dhe të mos ketënevojë ta shesë, ta vërë në punë direkt në doganatshqiptare, t’u marrë paratë bizneseve shqiptarenëpërmjet detyrimit që bën shteti, në këtë rastdogana, dhe biznesin ta ketë të garantuar.

Unë them se këta zotërinj, që kanë këtëkoncesion, do ta hedhin kapelën mbi sy për 15 vjetdhe nuk do t’ia dinë nëse ka ose jo rëndësi se çfarëndodh në biznesin e tyre, sepse është biznes igarantuar me të ardhura të shitura. Shërbimetkoncesionare jepen me idenë që do të ndërtohet,do të investohet diçka, që më pas t’i shërbejë si emirë publike atij që e ka dhënë koncesionin. Sa dotë rrojnë këto pajisje? Sa kohë ka që është instaluarskaneri në portin e Durrësit? Sa herë është vënë nëpunë skaneri në portin e Durrësit? Punon sot? Naështë thënë se nuk punon, sepse ka kosto të lartë.Mos vallë nuk punon, sepse është i prishur? Mosvallë nuk punon, sepse skanerat nuk rrojnë kaqshumë?

Këto përgjigje nuk na janë dhënë asnjëherë. Igjithë problemi qëndron në faktin se ne, nëse bëjmëbiznese të tipit monopol, e kemi shumë të thjeshtëta marrim atë bakshishin sipas formulës së sotme,nëpërmjet doganierëve, që janë bërë një armatëbanditësh, duke bërë taksidarin në çdo kamion.Kështu e kemi shumë të thjeshtë. Zotëria merr 39euro për çdo kamion, bën paratë në fund të vitit, nambush zarfin dhe na i sjellë dhe ne nuk kemi pse tëfëlliqemi, mbetemi zotërinj. Është një tarifë plus përtë gjitha bizneset.

Në Shqipëri ka biznese që lëvizin një sasi tëmadhe kamionësh gjatë gjithë vitit. Shkojnë nga 200

deri në 300 kamionë. Në qoftë se ju bëni llogarishpenzimin që do të kenë, është rreth 7 mijë europlus në vit. Pra, nuk e zgjidh problemin ekorrupsionit. Na është thënë se tani e tutje nuk dotë kemi nevojë për komunikime me euro-doganën,si nisen mallrat, që në fund të fundit është gjëja mëe thjeshtë që mund të bëhet, por do t’i skanojmë tëgjitha mjetet një për një dhe pastaj do të vendosimse cili prej tyre do të dalë me kod të kuq, që tëkontrollohet, duke evituar kështu kalimin pa kontroll.

Në fakt, kjo do të ushtrohet vetëm në 5 pikadoganore, ndërkohë që Shqipëria ka 5 herë mëshumë pika doganore. Kur i kemi pyetur se si do tëzgjidhet problemi në pikat e tjera, nëse do tëshikojmë se kemi devijim të fluksit të mallrave, atana thanë se do ta s’postojnë skanerin nga një pikëdoganore tek tjetra. Me çfarë do të merremi mëshumë? Do të merremi me instalim dhe çinstalimskanerash apo me kapje të korrupsionit në dogana?Ky do të vazhdojë të jetë një version i djemve tëmirë, siç sillemi ne në dogana me njerëzit, që kanëlicenca dhe nuk pranojnë të bëjnë korrupsion meshtetin. Në këto pika, ku do të vendosen skanerat,të themi: “ja, zotërinj, në Shqipëri nuk ka korrupsion,nuk hyn asgjë pa doganë”. Ndërkohë që në doganate tjera të tipit Tre Urat, apo dogana e Bllacës, apodogana e Goricës, ku mezi kalohet, duken si doganatë vogla, se fatmirësisht e kemi lënë dhe rrugën parregulluar, bëhet nami. Kur të marrim vesh se atjefluksi është shumë i lartë, do të marrim mjetet t’iinstalojmë dhe t’i çojmë në këto dogana. Më pasdo t’i çojmë në një doganë tjetër.

Kjo do të jetë një lojë turpi, e cila nuk e zgjidhproblemin. Përkundrazi, bën të mundur që herë pashere oficerët e doganës, drejtoritë e doganave nëpërrrethe, të ushtrojnë presion ndaj tyre e t’u thuhet:“Shiko, nuk e ke sjellë gjobën! Kujdes, se ta sollaskanerin, të lashë pa lekë!” Kjo është një histori qëvazhdon në këtë shtet. Përveç kësaj i krijohetmundësia dikujt të majmet në kurriz të bizneseveme një tarifë jo pak të kripur prej 39 eurosh për çdodeklaratë doganore.

Me këtë shteti heq dorë nga të ardhurat, ashtusiç ka vazhduar të heqë dorë nga të gjitha të ardhuratqë vijnë nga investimet publike, të cilat janë e drejtëe qytetarëve, ashtu siç kemi tentuar të privatizojmëshumë të mira publike, të cilat vazhdojnë t’i japinsot ekonomisë shqiptare të ardhura, të cilatpërkthehen në investime në sektorët strategjikë dheme rëndësi për vendin. Kështu po bëjmë edhe nëkëtë rast. Duket qartë që interesi është shumë i

Viti 2013

280


ulët, sepse këtu ne jemi mësuar që të kalojnë medhjetëra koncesione të tilla. Në këta 4 vjet që kemikëtu në parlament gjëja e parë që ne bëjmë ështëtë gjejmë një vend ku mund të vendosim njëkoncesion mbi pasuritë publike, mbi të drejtatpublike, në mënyrë që të krijohet mundësi që dikushtë fitojë para.

Pse duhet të vazhdojë kjo lloj historie? Kjo llojhistorie duhet të vazhdojë për të ngritur njëinstitucion, që tashmë është themeluar në dogana,korrupsionin pasiv dhe aktiv, i cili në mënyrëkonstante deformon, shtrembëron si konkurrencënnë treg, ashtu edhe lobimin që bën për të favoriuarbiznese të ndryshme, duke krijuar monopole nëShqipëri.

Favorizimin e biznesit e bëjnë nëpërmjet çdorregulli apo ligji që nxjerrin, duke filluar mekoncesionin e parë të pullave fiskale dhe dukevazhduar më tej me ndryshimin e ligjit “Për akcizën”,që iu dha kompetencë doganave, duke vazhduar mëtej me shtrembërime tregu, ku këta të funditsulmojnë firma të ndryshme që t’i dëmtojnë ato dhetë ngrenë në këmbë firma të cilat paraqiten më pranëbiznesit, si dhe sjellje arbitrare të vazhdueshme dhekonstante ndaj bizneseve në dogana. Sot nuk kanjë biznes të vetëm që të hyjë në doganë e të mosi dridhen gjunjët, pavarësisht nga mosha, pavarësishtnga kapitali, pavarësisht nga pastërtia me të cilënata administrojnë biznesin, duhet të kenë njëdoganier, një avokat të tyre brenda doganës që tandiejnë veten komod. Çfarë do të bëhet me këtëskanim? Në qoftë se ju kujtohet, para disa kohëshu vendosën peshoret nëpër dogana. Atje ishte njëtaksidar ordiner, i cili thoshte: “Më sill mua 200 lekënë dorë, ndryshe nuk të fus në peshore”. Më pas uvendos si detyrim që të futeshin patjetër në peshore.Vijonte varianti, që ai i peshores kishte edhe çelësin,me të cilin prishte peshoren. Po tani për skanerët,e njëjta gjë do të jetë? Nëse do të hysh në skaner,duhet të japësh ca lekë? Ti që do të hysh në skanermos e vrit mendjen. Thjesht do të turbullojmë pakpamjen. Ti që do të hysh në skaner mos e vritmendjen, se je yni. Kjo nuk është një histori qëmund të vazhdojë dhe të jepet me koncesion. Ështënjë detyrim që dogana t’i ketë të vetat këto shërbime.Nëse sot ajo nuk ka para, le t’i vendosin kur t’i gjejnëparatë. Ka kanale për të luftuar korrupsionin.

Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zoti Konomi!Edison Konomi – Të nderuar kolegë!Sot po diskutojmë në lidhje me dhënien me

koncesion të shërbimit të skanimit të kontejnerëvedhe mjeteve të tjera, të cilat hyjnë apo dalin në kufijtëe territorit të vendit tonë.

Sipas raportit të paraqitur në komision, kyshërbim do të ofrohet në pesë pika doganore, ngatë cilat vetëm 3 do të kenë mundësinë e skanimit tëpërhershëm, kurse dy të tjera do të jenë në shërbimoperativ.

Sot në vendin tonë operojnë 20 pika doganore.Gjithashtu, është propozuar që çmimi i tarifës sëshërbimit të jetë 39 euro për deklaratë. Kjo tarifë dotë rrisë në mënyrë direkte koston e çdo deklaratedoganore.

Një nga pikat e tjera, ku ju e mbështesni këtëkoncesion, është edhe parandalimi i kontrabandëspër mallrat e akcizës apo lëndët narkotike, armët etë tjera. A e zgjidh ky koncesion parandalim ekontrabandës, pasi, ashtu si ju e keni parashikuar,do të jenë tre skanera të palëvizshëm dhe dy tëtjerë të lëvizshëm në bazë të flukseve? Kush egaranton që mallrat kontrabandë nuk do të devijojnënë pikat e tjera doganore të hyrjes dhe të daljes nëRepublikën e Shqipërisë? Çfarë është bërë deri mësot me këto mallra kontrabandë? Për fat të keq,vendi ynë shpeshherë është përmendur nga organetndërkombëtare të specializuara në luftën kundërkrimit dhe transporteve të paligjshme, si një vendme potencial në rritje në transportin e lëndëvenarkotike apo edhe armëve.

A do të jetë i mjaftueshëm për të luftuarfenomenet e trafiqeve dhe korrupsionin vetëmmontimi i këtyre skanerëve? Të gjithë mund ta japinpërgjigjen. Në radhë të parë, duhet të rishikojmëstrukturat tona dhe forcën e shtetit ligjor, në mënyrëqë ai të funksionojë vërtet si i tillë. Duhet të kujtojmëse nuk është vetëm Partia Socialiste që kadenoncuar korrupsionin në dogana apo edhe nëhallka të tjera, por edhe dhomat tregtare, si ajoamerikane apo gjermane. Përfaqësuesit e këtyredhomave kanë shprehur shpeshherë shqetësimin etyre në lidhje me çështjen e korrupsionit. Pikërishtky fakt e bën korrupsionin në dogana një problemmadhor, pasi ai ndikon ndjeshëm në uljen dhefrenimin e investimeve të huaja, sidomos të atyrekompanive serioze, të cilat presin një ambient ku tëdominojë ligji.

Ne disponojmë ligje të mira, të cilat përputhenme standardet europiane, por problemi ynë ështëmoszbatueshmëria e tyre. Është për t’u theksuarse raportet e institucioneve ndërkombëtare, siDAVOS apo edhe Banka Botërore, e cilësojnë

281


korrupsionin si një nga faktorët më problematikë tëbiznesit në Shqipëri.

Për këtë arsye, do të theksoja edhe një herë,se është shteti ligjor me strukturat e tij, që do tëbëjë të mundur luftën ndaj trafiqeve dhe korrupsionit.Por, për ju shteti ligjor mbetet vetëm një togfjalëshnë fjalor dhe asgjë më shumë. Çdo qytetar shqiptarnë këto 8 vjet ka parë se si e përdorni ju tëashtuquajturin shtet ligjor, duke favorizuar klientëttuaj dhe duke goditur biznesin e ndershëm. Të mosharrojmë se ishte ky shtet ligjor, i cili mori vendimine turpshëm të shkatërrimit të institucionit tëzgjedhjeve, duke shkarkuar dhe emëruar anëtarë tëKQZ-së persona vetëm për interesa personaleelektorale. Ishte ky veprim, i cili e vuri edhe një herëtjetër Shqipërinë në qendër të vëmendjes sëorganeve ndërkombëtare dhe vendeve partnere tësaj. Kjo, jo për arritjet e saj në luftën kundër trafiqevedhe korrupsionit, por për mënyrën e vetme që dinëtë bëjnë këta pushtetarë për të vendosur nën kontrollinstitucionet e pavarura. Ishte ky veprim, i cilikomprometoi edhe një herë tjetër ligjshmërinë einstitucioneve të pavarura në vend dhe prishjen eimazhit të Shqipërisë, duke treguar edhe një herëse interesat politike personale vijnë përpara nevojavetë vendit.

Ne mund të diskutojmë për përmirësimin epikave tona të kontrollit doganor, por do të jetë forcimii strukturave në shërbim të shtetit dhe jo të pushtetit,që do ta bëjë vërtet ndryshimin.

Po në lidhje me luftën kundër trafiqeve: dukeqenë se ky është një fenomen permanent, përsestudimi që na paraqitet sot nuk është bërë më parënga ju, qoftë nga administrata doganore apo ngastrukturat e specializuara në luftën kundër trafiqeve?Kjo vjen si pasojë e studimit të një kompanie private.Të mos harrojmë se të ardhurat e këtij koncesioni,minimalisht, duke mos llogaritur rritjen natyrale ndërvite të import-eksperteve, arrijnë në 180 milionë euro,ashtu siç u raportua edhe në komision.

Gjithashtu, u vu theksi se këta skanera do tëmenaxhohen nga punonjës të kompanisë, pasi nenuk kemi burime njerëzore në administratëndoganore, të specializuara për të lexuar imazhet.Personalisht, mendoj se ne kemi kapacitete. Falëtrajnimeve profesionale, ky shërbim mund të kryhejedhe nga administrata jonë doganore, siç ndodh nëtë gjithë Europën. Përfaqësuesit e Ministrisë sëFinancave në komision deklaruan se në bazë të tëdhënave që ministria dispononte gjatë kohës sëshqyrtimit, kur u bë studimi lidhur me këtë projekt,

rezultoi se asnjë nga vendet e Europës nuk e ka tëkoncesionuar këtë shërbim. Pra, nuk është ikoncesionuar te një subjekt privat, por imirëkontrolluar nga administrata doganore.

Ne jemi pro si ndaj shërbimeve, që do tëpërmirësonin shërbimin ndaj subjekteve private, sinjë detyrim që kemi ndaj tyre, ashtu edhepërmirësimit dhe kontrollit më të mirë të pikave tonadoganore, duke shmangur, parandaluar dhe goditurnë këtë mënyrë, me masa efektive trafiqet epaligjshme, evazionin fiskal, si dhe korrupsionin nëpikat doganore. Gjithashtu, duhet të vlerësojmë edhekapacitetet tona për ofrimin e këtyre shërbimeve,për të pasur nën kontroll kostot e këtyre shërbimeveapo duke vlerësuar përfitueshmërinë e tyre, nëmënyrë që të shmangen abuzimet.

Pas 23 qershorit, me qeverisjen e PartisëSocialiste, duke u dhënë vendin e merituarprofesionistëve në drejtimin e strukturave shtetëroredhe duke shtrirë bashkëpunimin me partnerët tanëndërkombëtarë, duke shfrytëzuar në mënyrë më tëefektshme mundësitë që ofron teknologjia, të jenitë sigurt se kontrolli doganor, dhe jo vetëm ai, do t’uafrohet standardeve europiane, duke rikthyerpërgjegjshmërinë dhe sigurinë e pikave tonadoganore në luftën kundër trafiqeve.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Koçi!Ervin Koçi – Të nderuar kolegë!Çështja që po diskutojmë, miratimi i kontratës

koncesionare për financimin, ngritjen dhe operimine shërbimit të skanimit të kontejnerëve dheautomjeteve të tjera, është një tjetër veprim abuziv iKryeministrit në ikje, duke dëmtuar interesin publikdhe duke rritur ndjeshëm kostot e biznesit nëdogana.

Dhënia me koncesion e shërbimit të kontrollitdoganor, është një biznes i pastër qeveritar, duke ivënë një gjobë prej 39 euro çdo kontejneri dheautomjeti që hyn dhe del në pikat doganore tëterritorit të Republikës së Shqipërisë.

Sipas qeverisë dhe relacionit që ajo ka paraqitur,e gjitha kjo do të shërbejë për të shmangur nëraportimin e deklaratave doganore, dhe do tëparandalojë kontrabandën, kryesisht atë tëprodukteve të akcizës, të lëndëve narkotike, tëprodukteve të dëmshme, të armëve dhemunicioneve, pasi ka qenë një shqetësim shumë imadh i qeverisë.

Sipas përfaqësuesve të qeverisë në komision,administrata doganore është e paaftë dhe nuk ka

Viti 2013

282


kapacitetet e duhura për të kryer këtë shërbim.Nëse qeveria e ka pasur kaq shqetësim

kontrollin nëpër dogana për shmangien e evazionit,përse nuk e ka marrë vetë iniciativën më përpara,por ia ka lënë kompanisë që ta kërkonte këtëshërbim? Por, si çdo koncesion që ka dhënë kjoqeveri në 8 vjet, edhe ky është një propozim për tabërë ciklin e një veprimi abuziv më të plotë. Ka qenëvetëm një kompani që ka marrë pjesë në këtëprocedurë, ajo që ka bërë kërkesën që ky shërbimtë jepet me koncesion.

Sipas vetë Ministrisë së Financave, nuk ka asnjëeksperiencë europiane në koncesionimin e këtijshërbimi. Asnjë vend në botë nuk e ka me koncesionkëtë shërbim. Si ka mundësi, kur në asnjë vendtjetër ky shërbim nuk jepet me koncesion, kompaniamë e madhe e prodhimit të skanerëve, i kërkonqeverisë shqiptare të marrë shërbimin e kontrollitdoganor me koncesion? Cila është arsyeja që nga200 shtete, kjo kompani përzgjodhi Shqipërinë përkoncesion? Nga e kishte siguruar kjo kompani këtëinformacion për vendin tonë, që, për hir të sëvërtetës, është një treg me pak transaksione tregtarekrahasuar me vende të tjera? Nuk është një tregatraktiv për kompanitë lider në botë. Dalin edheshumë pyetje të tjera, por përgjigjet të çojnëqartësisht tek ajo që dhënia me koncesion ështënjë biznes i qeverisë në ikje ose një nder që qeveriai bën ndonjë kompanie lobuese të qeverisë, e cilapunon për të mbrojtur imazhin e Kryeministrit ngabëmat e tij antiligjore, por që është kundër interesittë tij publik.

Kolegët e djathtë në komision e mbronin seështë një kompani amerikane dhe nuk duhetkundërshtuar. Po përse, kur partneri ynë strategjik,SHBA-ja flet për mbajtjen e zgjedhjeve të lira e tëndershme, qeveria nuk e dëgjon dhe ju deputetëtheshtni? Pse, kur partneri ynë strategjik, ju kërkoipublikisht të mos ndryshoni anëtarin e KQZ-së,Kryeministri në ikje jo vetëm nuk e dëgjoi, por i bëriedhe karshillëk kërkesave të tyre? Pse kur partneriynë strategjik deklaron publikisht se cenimi istandardeve ndërkombëtare, që po u bëhetzgjedhjeve, do të sjellë kosto të larta për Shqipërinëdhe do të ketë pasoja të pariparueshme për vendin,pushteti që qëndron në këmbë me vota të blera,nuk i merr parasysh?

Kur qeveria bën biznes për një interes personal,ju pëlqen të mbroheni, duke thënë se është kompaniamerikane, pavarësisht se dëmton interesin publik,si atëherë kur privatizuat shoqërinë ARMO, kur

përmendnit çdo ditë që është një shoqëri amerikane,si me përrallën e Albpetrolit apo për LotarinëKombëtare, që është kompani austriake, por qërealisht është një biznes i klientëve pranë pushtetit.

Kur përpiqeni të formoni vullnetin popullor nuk edëgjoni partnerin strategjik. Kur vidhni Shqipërinënga fillimi në fund, përmendi se janë interesuarkompani, që e kanë selinë te partnerët tanëstrategjikë. Ishte kjo qeveri në ikje që dha mekoncesion shërbimin e kolaudimit të automjeteve.Tarifa e shërbimit është rritur 3 herë.

Ishte ky Kryeministër në ikje që dha mekoncesion administrimin e pullave fiskale të mallravetë akcizës dhe rriti tarifën e shërbimit me dhjetëraherë, tarifa më e lartë në të gjithë Europën. Ështëky pushtet në ikje që po jep me koncesion markimine karburantit dhe që do të rrisë çmimin e naftësedhe me 100 lekë të tjerë. Tani vini me një propozimpër koncesion, për shërbimin e kontrollit në doganë,që për herë të parë në të gjithë botën aplikohet nëShqipëri, me një afat për 15 vjet. Një biznes ky që ushkakton qytetarëve shqiptarë 300 milionë euro dëm.

Shkoni qeveritarë dhe pyesni në vendet e rajonitse si administrohet ky shërbim. Cilat janë tarifat.Do të shikoni që shërbimi doganor i kontrollitadministrohet nga vetë doganat dhe biznesi nukpaguan asnjë lek. Pyesni në Greqi apo në Itali!Kurse në Shqipëri çdo automjet, çdo kontenier qëhyn dhe del, që ka vlerë mbi 1000 euro do të paguajë39 euro.

Kjo është qeveria që trumbeton nga mëngjesinë darkë se jemi vendi me taksat, tatimet e tarifatmë të ulëta në Europë, por që sipas Doing bussines,jemi të 160-ët në botë. Për më tepër, justifikimi iqeverisë se do të luftojë evazionin fiskal bie, sepseky shërbim do të jetë vetëm në 5 pika doganorekufitare, nga 20 që ka Shqipëria.

Mallrat që janë objekt i evazionit, i veprimtarisëkriminale do të shmangen nga këto pika doganore,ku do të bëhet skanimi dhe do të shkojnë drejt 15pikave të tjera. Pra, justifikimi juaj se kjo bëhet përtë mos pasur kontrabandë dhe evazion fiskal apotrafiqe të paligjshme, nuk qëndron. Këto janë thjeshtjustifikime, pasi realisht ju po krijoni një biznes të riqeveritar, duke dëmtuar biznesin dhe duke ngriturkoston për qytetarët, siç po dëmtoni vendin meveprimet tuaja për KQZ-në.

Sali Berisha refuzoi mesazhet e parterëve tanëndërkombëtarë, kërkesat e tyre për të mos cenuarpavarësinë e KQZ-së. Kryeministri në ikje nuk dëgjonzërin dhe shqetësimin e partnerëve strategjikë të

283


Shqipërisë për zgjedhje të lira dhe të ndershme,por në emër të tyre, duke përdorur bizneset që kanëselitë në këto vende partnere, bën biznes për oborrine pushtetit të tij.

Uzurpimi i KQZ-së dhe plaçkitja e Shqipërisëjanë veprime tipike për një sundimtar që është nëfundin e tij. Është fundi i një regjimi kundër interesittë Shqipërisë dhe shqiptarëve, kundër vetëpartnerëve tanë strategjikë, që po përdor çdo mjetpër të qëndruar në pushtet pas 23 qershorit.

Manovrat e paligjshme të Saliut nuk kanë asnjëshans të ndryshojnë fatin e zgjedhjeve. Asgjë nuk endal dot popullin në vendimin e vet sovran. 23qershori do të jetë një fitore, që do të largojë pushtetinfamiljar të Kryeministrit në ikje dhe do të krijojëmundësinë për të rishikuar çdo koncesion që kadëmtuar interesin publik.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Braçe, në

emër Grupit Parlamentar të PS-së!Erion Braçe - E nderuar, zonja Kryetare!Natyrisht që edhe ky projektligj që kemi përpara,

që ratifikon këtë kontratë koncesionare, është nëvazhdën e një serie koncesionesh të miratuara gjatëtre muajve të fundit, por ka në thelb filozofinë tashmëtë shprehur gjerësisht, aksionin më të madh SaliBerishës, Kryeministrit të vendit, për të ndërtuar apopër të tjetërsuar, në radhë të parë, një atdhe publikdhe për ta kthyer atë në një atdhe privat.

Natyrisht që e nisi me pasuritë kombëtare, njërapas tjetrës, në seri, duke i dhënë me koncesiondhe ku përfitimet e publikut, të qytetarëve tëRepublikës së Shqipërisë, të drejtpërdrejta apo nëbuxhetin e shtetit janë thuajse minimale. Përfitimete privatëve janë ato që bëjnë diferencën dhe që popasurojnë në mënyrë dramatike një grushtkompanish private apo edhe drejtues të tyre, patjetëredhe klientë të tyre, duke filluar nga Kryeministri ivendit e me radhë për çdo sekser që negocion këtokontrata koncesionare.

Por ajo që është më e rëndë ka të bëjë mekoncesionimin në seri të një sërë shërbimeshpublike, të cilat qeveria ka detyrimin t’ua ofrojëqytetarëve të Republikës së Shqipërisë duke bërëedhe politikë sociale. Kjo gjë nuk po ndodh dhe eshoqëruar në procedurë me një sërë mangësish tëtjera, përbën dëmin më të madh që po i bëhet këtijvendi në fund të një mandati 8-vjeçar qeverisjeje.

Po t’i referohemi kontratës vërejmë të gjithëproblematikën që ne kemi konstatuar në vijimësigjatë 8 vjetëve, apo posaçërisht gjatë 4 vjetëve të

fundit në të tilla raste të koncesionimit të shërbimeveqë duhet të mbeten publike.

Së pari dhe mbi të gjitha, vazhdon procedura ekoncesionimit përmes praktikës së propozimit tëpakërkuar. Pra nuk është qeveria ajo që kaidentifikuar koncesionin, por një kompani private, ecila ia paraqet këtë qeverisë si një biznes tëmundshëm e fisibël të sajin. Pastaj vijojnë me radhëtë gjithë elementet e tjera që e pasojnë: bonusi,mungesa e konkurrencës në tender, siç është edherasti në fjalë, dhe natyrisht dhënia e këtij shërbiminë kushte monopoli. Ky nuk është i vetmi. Për mëtepër shërbimi është i garantuar, sepse me detyrimçdo tregtar që merret me importin apo eksportin emallrave, që i drejtohet një dogane të Shqipërisë,do të paguajë 39 euro për çdo kontenier apo kamionqë do të fusë apo nxjerrë nga Shqipëria me mallra.Duke qenë me detyrim është një biznes monopol igarantuar për kompaninë që do ta marrë me këtëkontratë që ne po miratojmë sot në Kuvendin e RSH-së. Nuk janë pak. Për 15 vjet koncesion do tëshkojnë mbi 250 milionë euro në xhepat ekompanisë, para që do t’i paguajnë drejtpërdrejttregtarët në doganë dhe pastaj do të mbarten mbikurrizin e qytetarëve të RSH-së. Ata do të jenë tëfundit që do të paguajnë këto shpenzime, që ne poia japim si biznes të garantuar monopol një kompanietë vetme.

Natyrisht që nuk është rasti i vetëm. Ju fola pakmë parë për të gjithë praktikën e koncesionimit qëpo vjen në Kuvend. Po vijnë në seri, e përsëris, zërese po vijnë me breshëri automatike, njëra pas tjetrës,në fund të mandatit.

U fillua me koncesionin e shërbimit të kontrollittë automjeteve. Ishte monopol. Ne insistuam këtunë sallën e Kuvendit që të paktën të mos ishte nëkushtet e monopolit, por të garantonte konkurrencënme qëllim që të kishim shërbim më cilësor dheçmime më të mira për qytetarët e RSH-së. Sot,pas 3-4 vjetësh të funksionimit të këtij koncesioni,çmimi është rritur nga 6 mijë lekë në 18 mijë lekëpër çdo makinë dhe, natyrisht, të ardhurat përkoncesionarin vazhdojnë të shtohet. Llogariteni këtëshumë në 370 mijë makina që i nënshtrohenkontrollit teknik të tyre dhe del një shifër që shkonnga 15 milionë në vit dhe për 10 vjet shkon në 100milionë euro, pavarësisht se koncesioni ka një afatmë gjatë së sa kaq.

Vazhdojmë me koncesionin tjetër, me atë tëpajisjes me kasë fiskale dhe të mirëmbajtjes së saj.Pavarësisht se në fillim nisi si monopol, u tentua

Viti 2013

284


vetëm tani të liberalizohet. Pyetini tregtarët: Ështëapo nuk është monopol? Ka përfunduar vetëm nëduart e dy kompanive apo jo? Dhe nuk janë pak tëardhura: 340-450 euro kushton kasa, 48 mijë lekëbën kontrolli, 22 mijë lekë bën abonimi i kartës SIMdhe 24 mijë lekë është kostoja e mirëmbajtjes.Urdhëroni se çfarë shifre dramatike shkon te biznesinga ky koncesion dhe më së fundi përfundon teqytetari!

E vazhduat me koncesionin tjetër, atë të pullavefiskale. Kemi qenë këtu, në sallën e Kuvendit, kurju kemi argumentuar se çmimi i pullave fiskale dotë rritej nga 5% në 13%. Ashtu ndodhi. Është fakt ikryer, të gjithë e paguajnë në bizneset e tyre, porështë konsumatori që e paguan i fundit këtë kosto.Për 10 vjet të ardhurat arrijnë në 140 milionë të tjera.

E njëjta gjë ndodhi me koncesionin epasaportave. Do ta diskutojmë më pas, se vjen edheai si koncesion i ri për 5 vjet të tjerë, pikërisht kurnuk ka përfunduar dhe kur ju duhet t’i kthenishërbimet që u ka bërë. Do të flasim edhe për tëmë pas. Për 5 vjet, me një xhiro vjetore prej 50milionë eurosh, bëhen 250 milionë euro të tjera ngapasaportat.

Është edhe koncesioni tjetër, që keni miratuarnë qeveri dhe po prisni ta sillni në parlament, atë tëmarkimit të karburanteve, gjithashtu monopol. Edheatje do të shkojnë gati 150 milionë euro.

Pra, për 5 vjetët që kaluan, 10-15 vjetët që do tëvijnë, që përbëjnë afatin e këtyre koncesioneve,qytetarët e RSH-së do të paguajnë gati 1 miliardeuro, thjesht dhe vetëm që të bëjnë biznes disakompani që, për fat të keq, me përjashtim të këtyretë kasave fiskale, të gjitha janë të huaja dhe vetëmdo të marrin para në këtë vend.

Ky është shqetësimi që kemi ne. Natyrisht nëvijim të një praktike që na keni sjellë ju, por që ështëpraktika themelore që ka udhëhequr këtë qeveri nëkoncesionimin qoftë të pasurive kombëtare, qoftëtë shërbimeve publike që duhet të ofrohen përqytetarët e RSH-së, monopol i pastër, me tarifa tërregulluara në rritje, të vendosura nga ju dhe tështrenjta për qytetarët e RSH-së.

Po e përsëris edhe një herë, janë mbi 1 miliardeuro që paguajnë qytetarët e RSH-së pa asnjëshkak, pa asnjë përmirësim të shërbimit dhe,natyrisht, pa asnjë përfitim të tyre të drejtpërdrejtë,ata thjesht nxjerrin para nga xhepat e tyre, para qëlargohen nga ky vend në formën e fitimeve që marrinkompanitë koncesionare.

Do të ishte plotësisht e udhës që këtë

koncesion, ashtu si në të gjitha vendet e Evropës,ta mbante qeveria e RSH-së. E përmendën kolegëte mi edhe në Komisionin e Ekonomisë se nuk kaasnjë përvojë tjetër në vendet e BE-së, ku ne duamtë shkojmë, të koncesionimit të këtij shërbimi, ashtusiç ishte edhe për pullat fiskale. Nuk na dëgjuat.Ecët përpara, sepse kjo është filozofia juaj,shndërrimi i atdheut publik të shqiptarëve në njëatdhe privat vetëm të disa personave, të cilët popërfitojnë në mënyrë dramatike duke rrjepur qytetarëte RSH-së ditë për ditë, javë për javë, muaj për muaj,vit për vit, për 8 vjet që kaluan dhe për 15 vjet tëtjera që do të vijnë, për aq kohë sa ju vazhdoni tëpretendoni se këto kontrata nuk mund tërevizionohen, nuk mund të përmirësohen apo nukmund të anulohen.

Kjo praktikë duhet të marrë fund. Atdheunkthejuani shqiptarëve. Në rast se nuk e bëni ju, dota bëjmë ne. Atdhe të pesë biznesmenëve privatënuk mund të ketë në këtë vend. Atdheu duhet tëjetë publik dhe duhet të jetë i shqiptarëve, të cilëtduhet të marrin shërbime me kosto të lirë në këtëvend.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit!Në emër të grupit të PD-së, zoti Ministër,

urdhëroni, keni fjalën.Ridvan Bode - E nderuar zonja Kryetare!Të nderuar kolegë deputetë!Projektligji që sjellim sot ka të bëjë me miratimin

e një kontrate për kontrollin doganor me një ngakompanitë më të mëdha në botë në prodhimin eteknologjisë së imazherisë, siç është “Ratiscan”,dhe që ka një rrjet gjithnjë në përhapje në të gjithëbotën, edhe për këtë çështje që kemi sjellë sot, qëka të bëjë me kontrollin doganor përmes imazherisësë prodhuar me rreze X.

Atdheu duhet t’u kthehet shqiptarëve dhe t’uaheqim nga duart trafikantëve, kontrabandistëve dheevazorëve. Kjo ka qenë një strategji e qeverisëaktuale, e filluar shumë vite më parë, për tëkoncesionuar një sërë pasurish kombëtare, nëmënyrë që të përdoreshin ato në interes të kombit,në interes të ekonomisë së vendit dhe, po ashtupër të koncesionuar një sërë shërbimesh publike,të cilat do të shoqëroheshin me ulje të kostove, meulje të çmimeve që paguajnë qytetarët dhe biznesetdhe me rritje të eficiencës së këtyre shërbimeve nëraport me qytetarët, me ekonominë dhe me interesatkombëtare e perspektive të vendit.

E deklaroj përpara Parlamentit me kënaqësi

285


shumë të madhe faktin që mundësuam në sektorinfiskal të koncesionojmë disa nga pikat më nevralgjikepër të luftuar evazionin, kontrabandën dhekorrupsionin e administratës. Xhiron e bizneseve nuke caktojnë më taksidarët, por kemi një gardian, qëështë pajisja elektronike fiskale, kasa regjistruese,e cila raporton çdo minutë online dhe llogarisin xhironqë bën çdo biznes në aktivitetin e tij.

Sigurisht, e di që ka probleme, por ato nuk vijnënga administrata, por nga mospërdorimi në mënyrëligjore të këtyre pajisjeve. Kjo nuk është monopoldhe çmimi nuk është ai që thatë ju, është vetëm4800 lekë në vit, përfshirë riparimin, transmetimindhe kartën e telefonisë celulare, vizitën fiskale, prasa 1/1000-ta e asaj që një taksidar i pandershëmmund t’i kërkonte një biznesi duke i bërë presionpër xhiron. Kjo është kostoja.

Vendosëm mbikëqyrjen e mallrave të akcizësme pulla fiskale të sigurisë së lartë përmes njëkontrate koncesioni me një nga firmat më të mëdhaevropiane. Cili është rezultati? Klientët tuaj, që nuke pranuan fillimisht, sot deklarojnë një xhiro përmallrat e akcizës të paktën 4 herë më të lartë nëharkun e një viti. Kjo do të thotë të fuqizoshkonkurrencën, transparencën e tregut, t’i japëshsiguri çdo individi që futet në treg. A paguajnëkompanitë më shumë? Jo. Paguanin shumë mëtepër ryshfete dhe pagesa gjobash të vizitave fiskale.Tani deklarojnë dhe raportojnë online përditë se çfarëpullash kanë përdorur, se çfarë shenjuesish kanëvënë dhe janë më konkurrues.

Pyetini tani klientët tuaj, të trembur në momentine vendosjes së saj, por që ishin të interesuar përnjë transparencë dhe konkurrencë në treg: A ishingjë e mirë apo e keqe pullat fiskale? Do ta merrnipërgjigjen prej tyre, se unë e kam marrë.

Vendosëm të shënojmë karburantet përmesjonizimit dhe e kemi përfunduar këtë gjë, e kemilidhur kontratën. Sigurisht ka shqetësime në tregpër të gjithë ata që përdorin tregun e karburantevepër të bërë evazion, duke bashkuar të gjitha llojet ekarburanteve në karburantin e automjeteve dhe dukemos respektuar standardin e shitjes së tij, nëpërpjekje për t’u shpëtuar taksave dhe dukeshkatërruar pasuritë e mëdha që kanë qytetarët.Qytetarët nuk morën kosto shtesë për këtë çështje.Pyetini ata kur të kenë karburantin e makinës sëtyre të pastër dhe me fuqitë që parashikon standardii lejuar për trajtimin e karburanteve! Sigurisht klientëttuaj sot janë shumë të shqetësuar për këtë. Ata qëpërziejnë naftën bruto me naftën që shkon në

serbatorin e makinave të qytetarëve janë klientëttuaj. E dini shumë mirë ju që janë klientët tuaj.Megjithatë, unë po ju them se do ishte më mirë qëqeveria të koncesiononte sa më shpejt edheinspektoratin qendror teknik për t’ia kaluar analizëne karburanteve që futen në treg jo më shtetit, qëgjithmonë lëshon fatura kundrejt një administrate jotransparente.

Të jeni të bindur se qytetarët do ta paguajnë 10herë më pak atë karburant që është llum dhe qëshkatërron mjetet e tyre. Koncesionimi ështëzgjidhja.

A e dini sa paguan sot një automjet që bënkontrollin teknik në doganë dhe sa i kushton njëkompanie një kontroll doganor? Nuk po them orëtqë rrinë aty, dhe as sa shpenzojnë për të qarkulluarnga një vend në vendin tjetër të kontrollit fizik, porsa i kushton një kompanie vetëm ngarkim-shkarkimii një makine? Këtu pagesa do të jetë më e paktëdhe tregu më i garantuar. Pse bërtisni ju?

Para disa ditëve rilindësi juaj Rama deklaroipublikisht, dhe e kanë dëgjuar të gjithë shqiptarët,që nëse ai do të vijë në pushtet, do të japë mekoncesion menaxhimin e doganave të Shqipërisë.Kjo është pjesa thelbësore e menaxhimit tëdoganave të Shqipërisë. Nuk do të ketë më nevojëpër taksidarë që deklarojnë apo nuk deklarojnë tëvërtetën, por do të jetë një kompani, e cila me tënjëjtën saktësi që kontrollohen organet e brendshmetë një të sëmuri, do të kontrollojë mallrat që hyjnë edalin në Shqipëri. Imazhet tani do të jenë onlineedhe në doganë edhe për publikun dhe do të ofrohetmundësia që çdo qytetar të hapë kompjuterin dhetë shohë se ç’ka brenda sipas leximit të imazheveqë do të bëjnë ekspertët. Kjo është transparencëdhe luftë kundër korrupsionit e kontrabandës. Kjoështë t’i kthesh atdheut pasuritë që i takojnë.

Përse bërtisni kaq? Vetë kryetari juaj deklaroipublikisht dhe ju tha se do t’ia jepte shërbimindoganor një kompanie të huaj. Procesi ka filluar tëpaktën 5 vjet të shkuara për t’iu dhënë kompanisëmë të madhe të imazherisë botërore, të cilës po ijapim kontrollin e doganave shqiptare, që të jetëmundësia për transparencë për të gjithë qytetarët.Ky është atdheu i qytetarëve dhe jo atdheu në dorëne kontrabandistëve dhe të korruptuarve. Me këtëstrategji do të vazhdojmë edhe më tej.

Deri më sot kam mundur të bëj deri 5koncesione. Po të kisha mundësi, do të bëja edhe15 të tjera, në mënyrë që gjithë shërbimi publikshqiptar, çdo burim që ushqen korrupsionin në

Viti 2013

286


administratë, të kalojë në duart e privatit, për të rriturcilësinë dhe për të ulur gjobat që paguajnë qytetarët.Kjo kontratë jep siguri për të gjitha mallrat që hyjnë.A e dini që SHBA 4 vjet të shkuara u kanë kërkuartë gjitha vendeve të botës se, në qoftë se nuk do tëjetë ky shërbim, nuk do të pranohen eksportet nëSHBA, sepse është shërbimi që garanton saktësipër jetën e qytetarëve, edhe për qëllime fiskale, edhepër mbrojtjen e vendit, edhe për sigurinë e kufijve.

Ju po e bëni si në kohën e “Borgjezit fisnik”, kutë tjerë tregojnë teorinë e dialogut dhe monologut,dhe ju s’e dini se kjo që po bëjmë ne është monologudhe dialogu juaj. Ato që ju kërkoni sot dhe i fusni nëprogramin e rilindjes, ne i kemi bërë me kohë, porju nuk dini se çfarë ndodh në Shqipëri.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Kalojmë te projektligji “Për një ndryshim në ligjin

nr.8438, datë 28.12.1998 “Për tatimin mbi tëardhurat” të ndryshuar”.

Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zonjaVokshi, urdhëroni!

Albana Vokshi – Faleminderit, zonja Kryetare!Komisioni për Ekonominë dhe Financat në

mbledhjen e datës 16.04.2013 shqyrtoi projektligjin“Për një shtesë në ligjin nr.8438, datë 28.12. 1998“Për tatimin mbi të ardhurat” të ndryshuar”,propozuar nga Këshilli i Ministrave në mbështetjetë neneve 78, 83, pika 1, dhe 155 të Kushtetutës.

Në mbledhjen e zhvilluar nga komisioni, përt’iu përgjigjur pyetjeve të deputetëve dhe për tëprezantuar këtë projektligj morën pjesë përfaqësuesnga Ministria e Financave. Projektligji i propozuarvjen në mbështetje të bujqësisë dhe fermerëveshqiptarë dhe synon bashkimin e tokave bujqësorepër krijimin e fermave bujqësore përmes lehtësimitfiskal të uljes së kostos së blerjes së tokësbujqësore me 10% . Qëllimi i këtij projektligji ështëmbështetja e bujqësisë dhe fermerëve dukepropozuar përjashtime nga tatimi për të ardhurat qëfermerët përfitojnë nga shitja e tokës bujqësore vetëmnë rastet kur blerësi është fermer apo person fizikose juridik dhe më kusht që të mos ndryshojëdestinacionin e tokës bujqësore. Ndryshimin edestinacionit të tokës bujqësore do ta garantojëKëshilli i Ministrave, i cili do të vendosë rregulla dhekritere për këtë qëllim.

Mbështetur në argumentet e sipërcituara, dukevlerësuar domosdoshmërinë e këtij projektligji,Komisioni i Ekonomisë e miratoi atë me konsensus.

Faleminderit!

Jozefina Topalli – Faleminderit!Zoti Braçe, në emër të PS-së, urdhëroni!Erion Braçe – Zoti Ministër, kam një pyetje për

ju. Akti i dhurimit të tokës, truall ose tokë bujqësore,tatohet sot në Shqipëri, apo jo?

Ridvan Bode – Nuk tatohet.Erion Braçe – Gënjeni, zoti Ministër!Tani, rri e dëgjo!Siç e dëgjuat, ministri i Financave sapo tha se

akti i dhurimit të tokës, truall ose tokë bujqësore,nuk tatohet sot në Shqipëri.

Tatohet? E drodhe, ë? Sapo i the zonjësKryetare se nuk tatohet.

Zonja Kryetare, ky akt është në vazhdën e akteveqë qeveria ka sjellë gjatë dy muajve të fundit dhe qës’bëjnë gjë tjetër, por kthejnë mbrapsht gjithë saështë bërë në këto 8 vjet. Është një praktikë nëprag të fushatës elektorale, kur pasi 8 vjet me radhëu morën shqiptarëve qindarkë më qindarkë si taksëdhe si tatim, këto detyrime fiskale nga buka qëhanë dhe nga qumështi që pinë, nga shërbimet qëmarrin dhe nga ilaçet, në fund edhe nga aktet edhurimit të pronësisë brenda familjes, vijnë tani dhei tërheqin, duke larë duart si Sali Berisha.

Shprehja e vjetër e lidhte këtë gjest me PoncPilatin. Në fakt Ponci është bërë Sali. Kështukonvertohet në Shqipëri. Gjatë këtyre 8 vjetëve u kamarrë shqiptarëve miliarda euro tatime, që tani po ikthen mbrapsht. Ktheu mbrapsht TVSH-në përmakineri e pajisje. Ktheu mbrapsht TVSH-në përipute bujqësore, tatimin mbi pagat minimale, atoprej 100 mijë lekësh të vjetra, që nuk u garantojnëshqiptarëve as të marrin frymë e jo të ushqehen. Pokthen mbrapsht edhe tatimin mbi transaksionet etokës bujqësore në fshat. Pse, e pyeta ministrinpak më parë. Sepse në kuadër të fushatës sallëmë sallë e shkollë më shkollë, që po bën SaliBerisha, ka marrë angazhime përballë të gjithëbanorëve të fshatit, bujqve dhe fermerëve. Natyrisht,angazhime të cilat i ka refuzuar këtu në sallë përvite me radhë, siç refuzoi propozimet tona për heqjene TVSH-së për makineri e pajisje, siç refuzoi këtubashkë me ministrin e tij propozimin tonë për heqjene TVSH-së për të gjitha iputet bujqësore dhe jo pak,tri herë rresht, me tre fjalime të ndryshme, të cilatkonsistonin në një pikë: rrënimin e buxhetit të shtetit.

Këta po i bëjnë të dyja: edhe fshatarët po igënjejnë, edhe buxhetin e shtetit po e rrënojnë dhekjo është evidente, sa kohë që të gjitha këto akteqë vijnë në Kuvendin e Shqipërisë kanë faturëfinanciare dhe s’kanë para për t’i mbuluar, duke

287


krijuar një gropë aq të thellë, që do t’i bëjë dëm joopozitës që do të vijë në pushtet, por qytetarëveshqiptarë, të cilët do të jenë të detyruar të mbushinkëtë gropë financiare, siç e mbushën në vitin 1997.

Akti zgjidh vetëm një pjesë të problemit. Tatimi10% mbi transaksionet e tokës bujqësore bëhetzero. Në fshat ka edhe një fenomen tjetër. Këtashkojnë në fshat vetëm për fushatë. Ka ndodhur që,kur babai dëshiron t’i dhurojë pjesën e tokës djalitsipas aktit të marrë në pronësi të tokës, sipasreformës në vitin 1991, nuk e bën dot, sepse sipasçmimeve të referencës, të përgatitura nga 2 ministrabashkë, duhet të paguajë 10% tatim mbi vlerën ekësaj toke, të llogaritur mbi bazën të çmimit tëreferencës.

Ky është udhëzimi nr.9, datë 26.02.2008, kuthuhet qartësisht se akti i dhurimit të tokësbujqësore edhe brenda trungut familjar nga babaitek i biri, kur ai është në moshë madhore, ështëprind më vete, dhe pastaj nga prindi te fëmija, kur aindahet për të krijuar familjen e tij, tatohet me 10 përqind.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Jo, këtë akt nuk e ka firmosur ai, por e ke firmosur

ti dhe një ministër tjetër.Kjo ka bërë që edhe brenda familjeve toka të

mos shkojë atje ku duhet, pra toka të mos kalojënga babai tek i biri, kur ndahet nga trungu familjar,tek e bija kur ndahet nga trungu familjar, duke frenuarnjë proces krejt normal që një familje e re, e cilakrijohet në fshat, të ketë në pronësi ato metra katrorëtokë bujqësore si bazë të familjes së saj.

Ju vini sot dhe thoni se vetëm kur e shet tokënnuk tatohet. Pra, në momentin kur ai e shet, sigurontë ardhura nga kjo shitje, nuk do të tatohet, ndërsanë momentin kur ai e dhuron, do të vazhdojë tëtatohet. E kuptoni se çfarë logjike është kjo? Kenindërhyrë në nenin 8/1, ndërkohë që duhet të kishitndërhyrë në një nen tjetër. Pikërisht për këtë arsyene kemi bërë propozimin për të ndërhyrë në nenin11, i cili thotë: “Kalimi i të drejtës së pronësisë mbipasurinë e paluajtshme”, ku kërkojmë qartazi qëçdo familje në fshat të mos paguajë tatim për aktete dhurimit të tokës bujqësore brenda trungut familjar,jo jashtë. Ky është një problem thelbësor në fshat,thelbësor brenda familjeve, sepse është kthyer nëkonflikt social. Kemi parë raste të qarta ku djali kaqëlluar babanë, babai ka qëlluar djalin, duke e kthyernë një zinxhir gjaku pronën brenda familjes. Pra,duke e kthyer pronën nga një mundësi ekonomikepër një familje të re, në një hall shumë të madh

familjar, duke shkatërruar përfundimisht familje tëtëra në fshat.

Përveç kësaj, e kam dëgjuar me vëmendje SaliBerishën në të gjithë turin e tij në fshat, veçanërishtkur ka folur për këtë çështje. Po mirë, që SaliBerisha është kapitalist, këtë e kuptoj, që SaliBerisha në thelb të kapitalizmit të tij ka dhe tëdjathtën, edhe këtë e kuptoj, por nuk po i kthenpërgjigje një pyetjeje: Një fshatar që e shet tokën,çfarë duhet të bëjë me jetën e tij? Vetëm atë ka nëfshat. Nuk ka asnjë gjë tjetër. Çfarë do ta bëni këtëfshatar që po e nxisni të shesë tokën përmesmospagimit të tatimit? Interesat e kujt mbroni nëkëtë rast, të atyre që duan të bëhen më të mëdhenjduke blerë tokën për një copë bukë, siç po shitettoka sot në fshat? Çfarë do të bëni me të më pas,do t’i jepni atë ndihmën ekonomike qesharake qënë fshat shkon nga 9 mijë lekë të vjetra deri në 30mijë lekë? Apo do t’i thoni: “Shko puno argat tani,atje matanë!” Kjo është mënyra? Kjo është zgjidhjaqë po i jepni fshatarit? Apo më keq akoma, do t’ithoni që të vijë të vendoset në rrethinat e qytetevetë mëdha dhe të dalë te “Partizani i panjohur” pastaj,që të kërkojë punë, thjesht dhe vetëm se ju po enxisni që të shesë tokën bujqësore? Apo do ta çoniemigrant në Greqi, siç keni çuar pjesën më tëmadhe të banorëve të zonave rurale, pjesën më tëmadhe të bujqve, të cilët e kanë punën në Greqi mëtë paguar sesa punën me tokën e tyre në Shqipëri?Këtë do të bëni? Kjo është perspektiva ekonomikeqë po i jepni fshatit? Kjo është perspektivaekonomike që po u jepni familjeve, të cilat sot ekanë të pamundur të punojnë me tokën, sepse nuku jep fryt, për shkak të të gjithë atyre që ju ua kenirefuzuar për tetë vjet?

Zoti Ministër, duhet ta kuptoni se po nguteni,po nguteni për nevoja elektorale dhe nuk po zgjidhniproblemet reale që ka fshati sot. Një nga problemet,propozimin e të cilit jua kemi bërë me shkrim, është:votojeni që të largoni gjakun nga marrëdhëniet brendafamiljeve në fshat për shkak të pronësisë mbi tokën!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zoti Ministër, urdhëroni!Ridvan Bode – Ky ligj mënjanon pikërisht një

pjesë të problematikës që ju ngritët, dhe në fakt jue ngritët problemin në nivelin e fshatarit. Por nukështë çështja aty, po jua sqaroj.

Sigurisht, trashëgimia dhe format e kalimit tëpasurisë nga një brez në brezin tjetër, nga një kurorënë një kurorë tjetër, janë çështje të trashëgimisë qëi zgjidhim, në këtë rast nuk paguhet. Rastet e

Viti 2013

288


dhurimit (jo përtej standardit, sepse standard në botëqë dhurimi të mos taksohet nuk ka), por unë po tëthem një gjë: kjo është mënyra për të pastruar paratëtë korruptuarit. Kjo është mënyra për të pastruarparatë e korrupsionit, paratë e krimit të organizuar.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Ju thatë për pasurinë të mos taksohet.Më dëgjo mua tani! Mos u bë tellall i interesave

okulte!(Flitet nga salla pa mikrofon.)E pra, duhet ta dish që një nga kryetarët e listave

që ke nxjerrë tani nëpër rrethe ka disa dhjetëramilionë dollarë që i ka bërë në këtë formë që thua ti.Të mos taksohet? Ka disa dhjetëra milionë dollarëqë i ka marrë toka, troje të dhuruara, i ka shitur dherishitur me çmim disa herë më të lartë. Kjo ështëarsyeja pse ne i kemi vënë taksë korrupsionit, taksëevazionit, 10 për qind. Dhurimi duhet taksuar. Njënjeri që merr pasuri në mënyrë të pandershmepërmes dhuratave duhet taksuar. Po ta them: merrdhe shiko dosjen e njërit prej kolegëve që e ke vënëtani në krye të listës! Merre dhe shikoje si e kavënë pasurinë, transaksione tokash, transanksionetrojesh! Prandaj duhet taksuar dhurimi. Çështja ekalimit brenda kurorës së familjes etj., është çështjetjetër që mund të diskutohet.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Ti po ngrihesh kundër taksës së dhurimit.

Dhurimi duhet taksuar, zotëri, për të dekurajuar atatë korruptuarit që shesin dhe blejnë me paratë e tëtjerëve.

Jozefina Topalli – Zoti Ilir Bejtja, urdhëroni!Ilir Bejtja – Zoti Ministër, ne nuk jemi duke folur

për Damir Fazlliçin që dhuron apo merr toka meakte dhurimi. Nuk po flasim për Damir Fazlliçin, porpo flasim për fshatarë që kanë nga dy-tre dynymëtokë, të cilët nuk janë ata që pastrojnë para. Ekupton? Në qoftë se kjo punë ngeli që fermerëtshqiptarë qenkan ata që pastrojnë para nëpërmjettokës, nuk ishte fare me vend kjo ndërhyrje. Në faktduhet të thonit se keni hallin e njerëzve pranëqeverisë, pranë familjes së Berishës, të cilët merrenrregullisht me transaksione tokash, që janë dhesekserë latifondistësh, që nëpërmjet akteve tëdhurimit kanë bërë edhe ato pasuritë e çuditshme,që nuk e dimë se si i deklarojnë.

Sa për fshatin, kur të vini këtu të flisni përfshatin, duhet ta filloni diskutimin gjithmonë me fjalët“Më fal”, më pas të filloni të flisni për fshatin. Juduhet ta filloni me fjalët “Më fal” sepse është njësektor, i cili presupozohet që jep peshën kryesore

dhe të ardhurat e ekonomisë shqiptare dhe ështëtotalisht në rrëmujë, i paregjistruar. Kemi një sektorqë i gjithi është në një rrëmujë tokash tëparegjistruara dhe të pastudiuara, kurse ju podiskutoni sesi do të jepen dhe si do të shiten tokat.

Më falni, mund t’u jepni një përgjigje fshatarëvetë zonës së Labinotit në Elbasan, të cilët ende nukkanë hyrë në hartën kadastrale dhe ende nuk e dinënëse mund t’i shesin apo t’i japin me qira tokat etyre? Sot jemi 20 vjet demokraci nga koha që uakeni dhënë në përdorim, dhe ende është zonë epastudiuar. Ky është problemi, ne diskutojmë tëshesim apo të blejmë tokën, kur ata ende nuk edinë nëse e kanë apo nuk e kanë tokën në pronësi.

Shitet toka për të jetuar. Sot në fshat nuk bëhetfjalë të kemi mundësi që të krijohen kushte për rritjene latifondistëve, po i quajmë ata që do të merren metregun e tokave apo të atyre që do të merren mesektorin e bujqësisë në përgjithësi, apo tëblegtorisë, nëpërmjet rritjes së sipërfaqeve që atoduhet të kenë në përdorim, por bëhet fjalë për familje,të cilave ligji nr. 7501 u ka dhënë tokë sa për tëjetuar dhe nuk u ka krijuar atyre mundësi në mënyrëabsolute që të shoqërizohen, sepse parcelat nukjanë as kufitare me njëra-tjetrën, të shpërndara vende pa vend, atje ku u ka rënë radha, në një rrëmujë,e cila edhe sot nëse duan ta japin ose jo me qira,praktikisht është e pamundur.

Fshati sot vuan gjithë inputet nën një monopoltotal, duke filluar nga farat dhe duke vazhduar me tëgjitha herbicidet dhe inputet e tjera bujqësore.Produktet e tyre sot prodhohen me kostot më tëlarta të të gjithë rajonit. Më thoni, në cilin prej vendevene mund të eksportojmë në sezone të barabarta? Ivetmi avantazh që ka Shqipëria sot në eksportimine produkteve bujqësore dhe blegtorale në vendetfqinje apo jashtë territoreve të saj është ai i stinës.Ende sot ne nuk kemi një fshat që të prodhojë mekosto që konkurrojnë në tregun ndërkombëtar dukeruajtur në të njëjtën kohë edhe standardin. Nuk kambrojtje fiskale për produktet e tyre, përkundrazi,kemi nxjerrë së fundi edhe ligjin e procedurave tëakcizës, i cili u vë barrën e akcizës atyre për tëgjithë produktet nën akcizë që në momentin që fillonprodhimi, jo më të diskutojmë momentet kur fillonprodhimi i pijeve alkoolike, apo të tjera me radhë.

Atyre u mungon standardizimi. A ka sot njëinstitut standardesh që të garantojë produktetshqiptare, nën certifikimin e këtij instituti, tëtregtohen jashtë kufijve të Shqipërisë? A mundet sotqë produktet bujqësore shqiptare pa një certifikatë

289


standardi të hyjnë në vendet e Bashkimit Europiandhe të tregtohen si të lira? Nuk ka. Instituti më iafërt i standardeve që ne kemi është në Kroaci. Aka fshatar sot që ka regjistrim juridik dhe mund tëmarrë produktin e tij në formë kampioni të certifikuarnë institutin e standardeve në Kroaci? Nuk ka.Nëpërmjet kujt mund ta bëjnë këtë standardizim?Nëpërmjet kujt mund ta bëjnë këtë certifikim? Saështë i njohur sot Instituti ynë i Higjienës për tëgarantuar certifikata të cilat bëjnë të mundur qëproduktet tona të kalojnë kufirin duke garantuar sizona të mbrojtura, apo jo? Nuk e kemi këtëmundësi. Certifikatat tona nuk njihen. Përsëri neduhet të çojmë kampione të produkteve tona jashtë,në mënyrë që ato të kenë mundësi të tregtohenjashtë.

A ka sot fshatarë të cilët janë të regjistruar ngapikëpamja juridike që t’i marrin këto produkte dhet’i çojnë jashtë për t’i marrë këto certifikata? Nukka. Të 350 fermat nuk janë të regjistruara juridikisht.Ato i blejnë farat jashtë dhe kanë degraduar të gjithakulturat origjinale vendase. A ekziston sot mundësiaqë një fshatar, që prodhon në kushtet e Shqipërisë,të vendosë brand-in “Made in Albania”? Është epamundur. Ky ishte varianti që u soll këtu për ullirin,për të cilin duhet të vendosim brand-in, por nuk duhetta vendosim me emër territori, sepse ne sot nukgarantojmë asnjë varietet, asnjë kulturë që të jetëtejet origjinale shqiptare. Edhe kjo që ofrohet sotështë qesharake, që ta promovosh si një mundësietike për fshatin. Është qesharake ta promovosh sishansin e vetëm që ata kanë për të rritur mundësitëe tyre për mekanizim apo për përdorimin e teknikaveqë rrisin rendimentet në bujqësi apo në blegtori. Nukka qenë ky problemi i derisotëm.

Ligji që ju nxorët para ca kohësh për organizimine bizneseve në bujqësi nuk i ka penguar fshatarëttë shoqërizohen me pronat e tyre, me tokat e tyre,në grupe shumë më të mëdha, me shumë më tepërpasuri tokësore, që të kenë mundësi të aplikojnëmekanikë bujqësore të avancuar. Sot ekzistojnë këtosipërfaqe dhe janë të pafundme, ekzistojnë mjaftfirma fermerësh shqiptarë, të cilat janë të regjistruaradhe nuk kanë mundësi t’i punojnë tokat jo thjeshtse këto janë në pronësi të ndryshme, por sepsenuk ekziston mundësia e mekanizimit të tyre, nukekziston mundësia e përpunimit të tokës në kushtetë tilla që të ketë mundësi që të jetë e drenazhuar,të jetë nën ujë, të ketë mundësi të plehërohet nëmënyrë moderne dhe të ketë mundësi të japërendimente që prodhojnë edhe kosto shumë më të

ulëta, që të kenë konkurrueshmëri ndërkombëtare.Ndryshimi i destinacionit si kriter. Më thoni, sa

objekte janë privatizuar në Shqipëri nën kushtin emosndryshimit të destinacionit dhe ku janë sot këtoobjekte? Sa fabrika agroushqimore janë privatizuarsot në Shqipëri nën kushtin e mosndryshimit tëdestinacionit dhe ku janë, a punojnë sot? Mjaftont’ju përmend zonën agroindustriale të Elbasanit, ish-Konservimi, i cili është privatizuar nën kushtin që tëmos ndryshohet destinacioni dhe ato të mbesinpunishte për përpunimin e produkteve ushqimore.E dini se çfarë janë sot? Pallate, ofiçina, sipërfaqedjerrë të rrënuara totalisht. Cili prej këtyre bizneseve,që i privatizoi, u mor nën përgjegjësi përmosrespektimin e garancive që duhet të jepte përndryshimin e destinacionit?

Sa do të jeni të zotë ta bëni këtë me 340 mijëfermerë në të gjithë Shqipërinë? Cili është ai institutqë do të monitorojë të gjithë fshatarët të regjistruarnën pronësi apo nën disponim toke, që nuk do tandryshojë destinacionin mbas shitjes apo blerjessë saj? A e keni mundësinë fiskale të shkoni pranëapo pas çdo individi, i cili do ta ndryshojë nesërdestinacionin e tokës dhe ta tatoni përsëri me 10%?Kujt mundeni t’ia merrni 10%-shin e taksës? Ciliprej tyre ka llogari bankare aktive dhe është iregjistruar si biznes juridik? Si do t’ia merrni paratë?Në cilin vend e marrin pagën këta që ju do t’u merrnilekët nga paga?

Garancitë që ju shprehni në ligj nëse ndryshondestinacioni, janë përsëri qesharake. Absolutisht,janë kritere që nuk mundë të zbatohen. Ashtu siçka ndodhur me tokën, e cila është bastarduar përndërtime urbane, me rreth 27% të saj, ashtu do tëvazhdojë të ndodh edhe në këtë rast. Do të krijohenterritore atje ku juve ju shërbejnë, pranë klanevemafioze të ndërtimit, në mënyrë që ju të ndërtoniqendra urbane apo qendra relaksi, kudo që ju kenimundësi, të pastroni ato para të pista të Fazlliçve,që përmendi këtu edhe ministri. Fshatarët tanë nukkanë para të pista për të pastruar, por kanë njerëzqë janë shumë pranë qeverisë. Kur do të futet,ndonjëherë, në eficiencë ligji “Për organizimin ebizneseve bujqësore”, mbasi të hiqet 10%-shi itaksës? Kjo e ka penguar? Asnjëherë nuk na janëdhënë informacione se çfarë ndodhi nga dita e daljessë këtij ligji dhe sa biznese në fashat janë regjistruarnëpërmjet ligjit “Për organizimin e biznesevebujqësore” në Shqipëri. Sipas deklaratës së ministrit,vazhdojnë të jenë të regjistruara në një libër qëekziston pranë Ministrisë së Bujqësisë. Më falni:

Viti 2013

290


sa QKR keni? Një në Ministrinë e Bujqësisë përfshatin dhe një në QKR për të gjithë shqiptarët?Kaq kisha.

Jozefina Topalli – Në emër të grupit, fjalën eka zoti Ahmetaj.

Arben Ahmetaj – Në dukje ky mund të jetë njëligj i thjeshtë dhe një ndryshim i thjeshtë, por nëfakt në të vërtetë është një ndryshim ligji, i cili duhettë na tërheqë vëmendjen për situatën që po kalonfermeri shqiptar dhe bujqësia shqiptare.

Së pari, dua t’u sqaroj një element tepër tërëndësishëm qytetarëve shqiptarë, por edhe anëtarittë qeverisë që përmendi pastrim parave me tokënbujqësore. Zoti anëtar i qeverisë, që nuk e ke marrëvesh në këto tetë vjet, pastrimin e parave me tokatnuk e bën fermeri, as bujku, por e bëjnë personat siDamir Fazlliç të mbështetur nga kjo qeveri. Nëseflet për pastrim parash me shitblerjen e tokës,referoju transaksioneve që janë bërë nën vëzhgimine qeverisë tënde dhe jo ata transaksione tëmunguara që do të duhet të bëjnë nesër fermerët.Çfarë presupozon heqja e 10%-shit të tatimit përtransaksionet e tokës, cili është qëllimi? Sipasrelacionit tuaj, qëllimi është konsolidimi i fermave.Dakord. Pyetja e parë që i vjen natyrshëm çdokujtështë: çfarë keni bërë deri tani ju si qeveri për tëkonsoliduar tregun e tokës? Keni të njëjtën shifër tëprivatizimit të hektarëve me vitin 2005. Janë 561 mijëhektarë tokë bujqësore që janë privatizuar nëRepublikën e Shqipërisë. Kjo shifër është e vitit 2005,por kjo është edhe shifra e vitit 2013. Çfarë kandodhur këto 8 vjet? Nul, asgjë, zero.

Vazhdojmë me logjikën tjetër, hiqni 10%-shinpër shkak të kostove. Kostot në bujqësi janë rriturnë mënyrë marramendëse. Doni të flisni për plugiminpër hektar? 60% është rritur kostoja e plugimit përhektar. Doni të flisni për çmimin e plehrave kimike?Minimalisht janë rritur me 40%. Doni të flisni përnaftën? Çmimi i naftës është rritur dy herë. Doni tëflisni për mundësinë që kanë fermerët për të çuarnë treg produktet për t’i shitur? Po ju jap një shifërqë sot është zyrtare, 65% e prodhimit të fermaveshqiptare nuk arrijnë dot të çojnë prodhimet e tyrenë treg dhe këto prodhime prishen. E kemi parë meqepën, me pataten, me ullirin, me portokallin dheme shumë produkte të tjera. Përse më flisni përkoston? Ajo që ne themi, që ka të bëjë me bujqësinë,është një shqetësim social. Ajo që kolegu im Braçeiu referua, zoti ministër, ka të bëjë me dhurimin ngababai te fëmija. Pra ka të bëjë me konceptin etrashëgimisë dhe jo me dhurimin jashtë familjes.

Logjika jonë është që këtu ka nevojë për një vëzhgimdhe për një rregullim që ta lehtësojë atë problem qëvajti 22 vjet. Janë 1 milionë e 761 mijë parcela. Prai bie që janë pesë parcela për familje.

Çfarë ndodh? A e dini që këto 5 parcela përfamilje janë të ndara brenda familjes, sepse ju nukbëni rregullime në mënyrë informale. Djali nuk etrashëgon dot, sepse ti e taton 10%, dhe vjen këtue flet për koston. Thelbi i gjithë gjësë ka të bëjë jothjesht me këtë tatim, por ka të bëjë me bujqësinë.Po ju them që, nëpërmjet heqjes së këtij tatimi, junë fakt promovoni shitblerjen e tokës, duke mosdhënë asnjë alternativë për atë fermer i cili ngel patokë, i cili e shet tokën jo thjesht për të bërëkapitalistin me shitblerjen, për të konsoliduar apopër të hequr qafe një copë tokë, por e shet për halldhe alternativa e tij është papunësia, emigrimi oseardhja në dyert e qyteteve të mëdha. Çfarë afronime këtë? Asgjë nuk afroni. Vini këtu dy muaj paraikjes, na sillni nga këto dhe na bëni politikë përpastrimin e parave.

Zotërinj, 8 vjet ju e keni nëpërkëmbur bujqësinë.Keni ardhur dhe jeni tallur në këtë parlament. Ne siopozitë kemi sjellë në vazhdimësi paketa tëmbështetjes së bujqësisë. Ju në vazhdimësi i kenirrëzuar. Ta marrin vesh qytetarët shqiptarë dhefermerët, që ju pretendoni se do të merrni vota, qëju këtu ia keni rrëzuar opozitës të gjitha paketat qëkanë të bëjnë me heqjen e akcizës së naftës, meheqjen e taksës së qarkullimit, me heqjen e TVSH-së për inputet bujqësore e gjithë ato formate dhereforma, që ka propozuar.

Pse e keni bërë këtë, zotërinj, dhe psemundoheni ta bëni tani? Doni të gënjeni sërishfermerët në fushatë elektorale?

Zotërinj, keni dështuar!Dje bëtë edhe një maskaradë tjetër në Këshillin

e Ministrave: pasi nuk ju ka funksionuar për viterimbursimi i TVSH-së tek inputet bujqësore, vini dhesillni një instrument të ri, dy muaj përpara se tëikni.

Me çfarë qëllimi? Për të blerë votën? E bletëvotën në 2009-ën. Nuk keni më asnjë shans të blenivotën!

Flisni për subvencionim. Për çfarë subvencionimiflisni? Keni 8 vjet dhe akoma nuk keni një shifër tësaktë se sa keni subvencionuar, se sa familjefermere ka Republika e Shqipërisë. Njëri thotë 351mijë, tjetri thotë 323 mijë. Nejse, ne po marrim 351mijëshin. Me ato familje që ju keni subvencionuar,do t’u duhet të rrini edhe 56 vjet të tjera, që të

291


plotësoni minimumin e mbështetjes. E pra, nukështë e rastësishme, që bujqësia sot është në atëgjendje që është. Nuk është e rastësishme, qëkontributi bujqësor është minimal në rritjenekonomike, është fatkeqësi. Nuk është absolutishte rastësishme, që, duke iu referuar të dhënave tëInstitutit të Statistikës, vetëm në vitin 2012 në bujqësijanë humbur 12 mijë vende pune. E pra, ky ështërezultati i reformave tuaja. Ne nuk ju bëjmë dot mëthirrje të pranoni ato që ne kemi propozuar, sepseju jeni një qeveri në ikje. Të gjitha ato që ne kemipropozuar, do të fillojnë që ditën e parë të qeverisjessë Partisë Socialiste.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Në emër të Grupit të Partisë

Demokratike, zoti Ministër, urdhëroni!Ridvan Bode – Projektligji që propozojmë, për

një ndryshim në ligjin e tatimit mbi të ardhurat, ështëpjesë e një pakete të plotë që qeveria ka ndërmarrë,për të mbështetur prodhimin bujqësor dhe fermatbujqësore, sikurse edhe industritë e lidhura me to.Për këtë paketë, ju jeni të informuar në detaje, pasiështë diskutuar dhe është debatuar këtu nëparlament. Ajo ka qenë e gjithanshme dhe ka synuarsi nxitjen e prodhimit bujqësor, ashtu edhelehtësimin e tregtimit të tyre, bërjen e prodhimevebujqësore shqiptare më konkurruese, heqjen evlerës së shtuar për të gjithë makineritë, investimetbujqësore dhe investimet e lidhura me industritë,që përdorin si lëndë të parë prodhimin bujqësor eblegtoral; heqjen e tatimeve ose rimbursimin e tatimitsipas skemës, që ne ndryshuam dhe do të vijë javësqë vjen, direkt të fermeri, për të gjithë inputetbujqësore, ato që përdoren si: plehra, farëra,materiale biologjike, materiale mbjellëse, fidanëfrutorë etj, sikurse edhe industrive të tjera tëpeshkimit dhe industrive që lidhen më këtë degëkaq të rëndësishme të ekonomisë shqiptare.

Çfarë ka ligji aktual që ne sjellim sot?Ligji synon të nxisë konsolidimin strukturor të

fermës bujqësore. Është e vërtetë që në një periudhëtë hershme, në vitet 50, në shumë vende tëBashkimit Europian, që kanë pasur një copëzimekstrem të fermave bujqësore, ka pasur politika tënxitjes së konsolidimit të fermave bujqësore, për tëhapur mundësinë dhe për të hapur shtegun e njëreforme strukturore. Por është po aq e vërtetë, saqësituata aktuale, gjatë kësaj periudhe tranzicioni nëShqipëri, gjithnjë e më shumë po e bën tëdomosdoshëm fillimin e një reforme strukturore tëfermës bujqësore, çka do të thotë konsolidimin

strukturor, elementi i parë i strukturës të së cilës,është toka që prodhojnë, si nga pikëpamja ecopëzimit, që erdhi për shkak të ndarjes të barabartë,në momentin e ndarjes së tokës bujqësore, ashtuedhe nga dinamika që krijon vetë jeta ekonomike.Por një emigracion i brendshëm ka bërë të mundur,që sipërfaqe të tëra të mund të vihen në dispoziciontë tregut të tokës bujqësore, për ta konsoliduar atë.

Pra, ne me këtë ligj hedhim hapin e parë drejtnjë strategjie që do të synojë konsolidimin e fermavebujqësore nga ana strukturore, heqim pagimin etatimit të vlerës së shtuar, kur shitja dhe blerja etokës ndodhin vetëm për qëllime bujqësore, qëbëhet, nga një fermë bujqësore e regjistruar, në njëfermë tjetër bujqësore e regjistruar. Kjo do të thotëqë krijohet një lirshmëri më e madhe për sa u takonaspekteve fiskale, por sigurisht që testimi i saj dotë bëhet nga vetë rezultatet që do të japë tregu.

Këtu debati kapërcen dhe unë prandaj thashëqë nuk jam dakord me mënyrën e frymës qëdiskutoni, sepse për të justifikuar dhe për të gjeturnjë pretekst, që e keni gjetur, i cili qëndron, që katë bëjë me copëzimin e pasurisë brenda njëfamiljeje, (kjo nuk ndodh vetëm në fshat, por ndodhedhe në qytet, ndarja ose pjesëtimi i pasurisë brendafamiljes kërkon një trajtim të veçantë fiskal) tëngrihesh kundër taksimit të dhurimit të pronës, ështëe papranueshme dhe këtu, absolutisht, ka qëllimeokulte. Ne në parlament nuk jemi klientë tëinteresave okulte të caktuara, por jemi zëdhënësdhe shprehës të interesit të qytetarëve shqiptarëdhe të interesave publike. Ne duhet të mbrojmëinteresat publike. Unë jam plotësisht dakord që tëlaborohet ai koncept, por përpara se të laborohetnë ligjin e taksave, i cili për këtë arsye mund tëpësojë deformimin më të madh, sepse dhurimi ështënjë nga instrumentet për të pastruar para dhe për t’ishpëtuar evazionit fiskal, duhet të përcaktohet nëKodin Civil dhe në legjislacione që kanë të bëjnëme familjen, ndarjen e familjes dhe copëzimin epasurisë. Në qoftë se i thua dhurimi nuk të detyrontë paguash taksë, kjo është jashtëzakonisht edëmshme dhe ka të bëjë me moralin thelbësor tësistemit fiskal dhe të qeverisjeve në Shqipëri.

Në qoftë se keni propozime, si fillim ekspertëttë ulen për të përcaktuar në Kodin Civil konceptin endarjes dhe të pjesëtimit të pasurisë. Nuk ështëvetëm toka bujqësore, ke edhe pasurinë në qytet,një familje që ndan biznesin, që ndan banesat. Tëgjitha këto kanë sens diskutimi, por kjo nuk mundtë përdoret si artificë, meqë po diskutojmë sot për

Viti 2013

292


bujqësinë, për të hapur shtegun e qarkullimit tëparave joligjore përmes akteve të dhurimit dheprocesit të dhurimit.

Për sa u takon aspekteve të tjera, zotërinj,bujqësia përbën një nga sektorët më dinamik tëekonomisë shqiptare dhe këtë vitalitet dhedinamizëm e dëshmoi gjatë kësaj periudhe të krizësglobale. Është sektori që në tri vjetët e fundit kadhënë ritmet kryesore të rritjes ekonomike. Ështësektori që ka dy herë më shumë rritje ekonomikesesa ekonomia nacionale në tërësi.

Çfarë ka ndodhur në kohën që ju keni qenë nëpushtet? Bujqësia ishte me një rritje vjetore sa ¼-tae rritjes ekonomike. Në qoftë se mesatarishtekonomia rritej me 5,5% deri në 6%, bujqësia ështërritur me 2 deri në 2,2% në periudhën e mandatit tëdytë. Duhet ta dini se në 4 vjetët e qeverisjes suajdhe ajo që e mat aktivitetin bujqësor dheperformancën e bujqësisë është kompetiviteti i sajme tregtinë ndërkombëtare, nga viti 2001 deri nëvitin 2005 i gjithë prodhimi bujqësor ka rritureksportet vetëm me 0,1 miliardë lekë dhe po tëkemi në konsideratë këtu edhe kursin e këmbimit,eksportet bujqësore në 4 vjetët e dytë të qeverisjessuaj kanë pësuar një rënie nga 22 deri në 28% dhekjo dëshmon dinamizmin e bujqësisë. Raporti iimport-eksporteve të prodhimeve bujqësore kaloi nga1 me 8,5 në 1 me 12 në vitin 2005.

Çfarë ka ndodhur? Eksportet bujqësorejanë rritur në mënyrë të përvitshme. Nga 5,1 miliardëqë latë në vitin 2005, arritën në 13 miliardë në vitin2012. Një rritje 2,5 herë. Kurse raporti dhe koeficientii import- eksporteve, pra bilanci tregtar i vendit meprodhimet bujqësore, nga 1 me 12 ka zbritur në 1me 7. Ne nuk po themi se jemi vend eksportuesneto, por që prodhimet bujqësore shqiptare gjithnjëe më shumë po çajnë tregjet rajonale dhe pofurnizojnë në tregun tonë të brendshëm. Në mënyrëmasive tregu i brendshëm furnizohet me prodhimetë freskëta të bujqësisë shqiptare dhe jo vetëm nëperime ose në mish, por në të gjitha llojet e frutavee të tjera. Kjo ka qenë strategjia dhe politika që kandjekur Partia Demokratike, edhe me mbështetjetë drejtpërdrejt të buxheteve familjare. Në 4 vjet dhatëvetëm 250 milionë lekë të rinj, 2 milionë e gjysmëdollarë, për naftën që kurrë nuk shkoi në xhepin efermerit. Kurrë nuk e preku kush tollonin e naftësqë shpërndatë ju. 250 milionë lekë të rinj, kur në njëvit ne ndajmë 1,5 miliardë lekë të rinj për buxhetetfamiljare për të mbështetur mbjelljet frutore, ullirinserat bujqësore dhe aktivitete të tjera.

Në një periudhë 8-vjeçare ne kemi investuar mëshumë se 25 miliardë në formën e mbështetjes sëdrejtpërdrejt apo incentivave të tjera të dhëna sektorittë bujqësisë. Bujqësia ka nevojë për infrastrukturëdhe duhet ta dini që në vitin 2005 e keni lënë fshatintë izoluar, pjesë të tëra të territorit të vendit nukkishin lidhje me tregun, vetë konsumonin dhe hidhninprodhimet bujqësore. Ne ndërtuam të gjithëinfrastrukturën rurale. Rreth 7 mijë km rrugë janësot në eficiencë, të asfaltuara, të cilat janë arterietkur rrjedhin prodhimet bujqësore dhe injektohen nëtreg.

Fshatari doli nga mentaliteti i vetëkonsumit. Nëvitin 2005 mbijetesa dhe vetëkonsumi i familjesfermere ishte në dominancë në 90% të fermave.Ndërsa sot rreth 75% e fermave mendojnë për treg,prodhojnë për treg dhe orientohen nga tregu. Enxorëm nga izolimi, nga vetekzistenca dhe e bëmëpjesë të tregut. Kjo është ajo që bëmë me fermerin,prandaj ata shesin prodhimet bujqësore, por jo vetëmkaq.

Zotërinj, ju e dini, e kot bëni këtu tellallin.Pjesë e madhe e kabinetit ministror në kohën kurkeni qenë në pushtet merrej me importin dhe tregtinëe prodhimeve bujqësore, me perime, me mish, mevezë, me fruta e me të gjitha gjërat e tjera. Drejtorëte institucioneve tuaj kanë qenë tregtarët më tëmëdhenj të tregtisë së prodhimeve bujqësore. Kjoështë harruar. Kjo është diferenca pse sot fermerëtshesin dhe nuk hedhin në përrua prodhimet e tyre.Shesin 100% prodhimin, edhe përtej standardeve,me çmime të mira dhe kanë të ardhura gjithnjë emë të mira. Prandaj ne mendojmë dhe duhet tëmbështesim konsolidimin edhe strukturor të fermës,sikurse mbështetëm edhe uljen e kostos së tyredhe nxitjen e orientuar të prodhimeve bujqësore qëkanë hapësira në tregjet rajonale e më gjerë përmespolitikës subvencionale që kemi përdorur dhe do tëvazhdojmë në këtë rrugë. Tellalli që bëni këtu nukështë i ndershëm dhe i drejtë.

Do të ballafaqohemi në fushatë elektoraledhe do ta merrni përgjigjen.

(Debat në sallë.)Jozefina Topalli – Faleminderit!Mbyllet kjo pikë e rendit të ditës. Kalojmë

te projektligji partneritetin publik-privat.Fjalën zoti Arben Ahmetaj.

(Debat në sallë)Arben Ahmetaj – Dakord, por tellalli iku,

ai duhet të rrinte këtu e të kthente përgjigje.Jozefina Topalli – Të lutem, kur tjetri nuk

293


është, nuk është mirë të flasësh.Arben Ahmetaj – Zonjë, ky është vendi

ku duhet të jemi, jo ai nga duhet të ikim.Jozefina Topalli – Urdhëroni!Arben Ahmetaj – Kjo historia e zhvillimit

ekonomik për të cilën po flet ministri i Financave,nuk po përdor shprehjen e tij “pallavra”, por po ezbukuroj, po them propagandë, është qesharake,edhe për sa i përket bujqësisë, sepse, ashtu siç karënë gjithë ekonomia, ka rënë edhe bujqësia. Nëqoftë se keni tetë vjet, si qeveri, që nuk keni bërëasgjë për infrastrukturën bujqësore, rezultanten ekeni te sektori i bujqësisë, i cili është i falimentuar.Vini e bëni kozmetikë, si shumëkush këtu, dhekërkoni të justifikoni dështimin në tetë vjet.Gjithsesi, unë kam përpara një ligj, i cili bën të njëjtëngjë, tregon dështimin e kësaj qeverie me një politikëekonomike zhvillimi, që është politika e koncesionevedhe e partneritetit publik privat. Në fakt, unë kamnjë pyetje shumë të rëndësishme për të gjithëkolegët, por edhe për anëtarët e qeverisë, së cilësdua që qytetarët t’i kushtojnë një sekondë vëmendje,zotërinj të qeverisë, nëse sillni një ligj përkoncesionet, i cili në shumë elemente ndryshonformën dhe cilësinë, cila është arsyeja që kenisjellë, vetëm këto ditë, mbi 20 koncesione? Psenuk prisni edhe një, dy, tre apo katër muaj, pasi kyligj të ketë hyrë në fuqi, i cili rregullon formatin, sipasjush? Pse jepni koncesione me ligjin e vjetër? Psejepni koncesione me sistemin e inkriminuar dhekorruptim të bonuseve, të pikëve të avancuara? Psejepni koncesione me logjikën e vjetër? Cila ështëarsyeja që sot, brenda një dite, sillni një ligj, i cili,sipas jush, bën përafrimin e legjislacionit shqiptartë koncesioneve me atë europian, dhe po brendakësaj dite sillni një koncesion, i cili, në fakt, ështëkorruptiv dhe e sillni me ligjin e vjetër? A mund t’uatregoni qytetarëve shqiptarë çfarë logjike ka kjo,brenda së njëjtës ditë kjo qeveri kundërshton veten?Unë e di shumë mirë, qytetarët e dinë shumë mirë,por edhe kolegët e mi, të majtë e të djathtë, e dinëshumë mirë që ju po grabisni me shpejtësi pronënpublike në duart e pesë vetave të familjes së kryetarittë qeverisë, Sali Berishës. Megjithatë, po kaloj përdisa minuta në elementet e këtij ligji. Ligji, në rastinmë të mirë të tij, sërish është konfuz, i paqartë dheka bërë një dëm të madh, nuk tregon, (do të duhettë ishte edhe ministri i Ekonomisë këtu) se çfarëndodh me koncesionet në fund të periudhës së tyre:i transferohen shtetit, kthehen në pronë tëkoncesionarit, apo vazhdojnë edhe 30 vjet të tjera?

Ky ligj nuk e qartëson.Së dyti, që është po kaq e rëndësishme, mos

flisni për një politikë koncensionare tetëvjeçare. Kjopolitikë është e dështuar në energji. I keni trumbetuarkoncesionet në energji sikur do të krijonit njësuperfuqi energjetike në rajon. Çfarë ka ndodhur?Pas tetë vjetëve në qeverinë tuaj vetëm 5% eprodhimit të energjisë elektrike është nga privatët.Përtej kësaj, megjithëse vetëm 5% e prodhimit tëenergjisë elektrike është nga privatët, privatët sotvuajnë për shkak se Korporata Elektroenergjetikenuk ka para t’i paguajë, sepse ju e keni shkatërruaredhe sistemin elektroenergjetik. Ndërkohë, qëllimii parë i koncesioneve është të japë në dorën e njëprivati apo në duar të përbashkëta publik-privat vepra,punë, të cilat shteti për arsye të ndryshme, dukefilluar që nga ato financiare deri tek interesikombëtar, nuk i bën dot. Ka edhe një element tjetër,ulja e kostove. Kur japim një koncesion kemi siqëllim që në finale kostoja për konsumatorin, përqytetarin dhe për përfituesin të ulet. Çfarë ka ndodhurme koncesionet? Doni koncesionet në energji? Kenidhënë me koncesione 300 hidrocentrale, nga të cilatsot punojnë vetëm 30. Çfarë ka ndodhur me çmimin?Është dyfishuar. Keni dhënë koncesion të barrëssiguruese, fatura është më e lartë. Keni dhënëkoncesion të pullave fiskale, fatura është më e lartë.Po jepni koncesion të markimit të naftës, fatura ështëmë e lartë. 15 milionë atje, 15 milionë këtu, 120milionë euro këtu dhe në finale këto të gjitha dalinnga xhepi i qytetarit shqiptar. Pra keni dështuar nëtë dyja elementet bazë të koncesionimit, që janëzhvillimi ekonomik dhe ulja e kostos. Përtej kësajka edhe një të tretë, përmirësimi i shërbimit publik.Më thoni një shërbim publik që e keni më mirë?Cilin keni më mirë? Kasat fiskale i keni me çmimshumë më të lartë. Barrën siguruese e keni meçmim më të lartë. Po të merresh me pullat fiskale,nuk e merr vesh i pari të dytin, vetëm një gjë ështëe sigurt, paratë që shkojnë te koncesionari.Vazhdojmë me energjinë elektrike, ditë e zezë! Meshpërndarjen, ditë e zezë! Me privatizimin eAlbpetrolit, ditë zezë! Më thoni një sektor që ju, siqeveri, sot keni sukses. Zero! Vazhdojmë me njëelement tjetër. Pikët. Zotëri, jam dakord që po i hiqnipikët pas tetë vjetëve, por a e mbani mend se çfarëkeni bërë në këtë parlament kur sollët bonusin, kursollët pikët e avancës? Çfarë ju thanë kolegët e mi,e keni në procesverbal. Kolegët e mi ju thanë troç:“Pikët në avancë që ju sillni janë elemente korruptive.Pikët në avancë që ju sillni për propozimet e

Viti 2013

294


pakërkuara janë elemente që do të favorizojnëkompanitë tuaja”. Çfarë ndodhi? Në tetë vjet jumbështetët pesë kompanitë tuaja, të cilat morënkoncesione që janë shumë të thjeshta, sepse jusjellin benefite vetëm një grupi njerëzish dhe joqytetarëve shqiptarë. Çfarë ndodh sot? Sot vini dhee hiqni, pikërisht, se ky mund të jetë një elementkorruptiv. Kush e ka bërë? Ju e keni bërë. Ne kemithënë që nuk duhet të jetë dhe ju po e bëni këtë përarsye korruptive. Sot vini dhe deklaroni se po e heqimpikëzimin e avancuar, pra bonusin, sepse është njëinstrument që mund të avantazhojë korrupsionin.

Gjithsesi, ne, si opozitë, e kemi deklaruarqëndrimin tonë ndaj pseudokoncensioneve që ju kenidhënë dhe ndaj dështimit, në fakt. Unë, po t’i shihjatë gjitha ditët në 8 vjetët tuaj, nuk do të gjeja dot njësukses në koncesione. Ku do gjeja sukses? Dogjeja te koncesionet e naftës, kur e gjithë nafta brutoikën jashtë Shqipërisë?! Te cili koncesion do gjejasukses?! Tek ai i energjisë elektrike, kur 32hidrocentrale janë të mbytur në borxhe?! Ku do gjejasukses?! Te markimi i naftës?! Ku është“Virxhinia”? Ku është çështja e saj?! Ku do gjejasukses, te pullat fiskale?! Ore, çfarë më thua ti muase koncesioni të sjellë të ardhura, kur të ka rënëakciza? A mund ta shpjegosh dot ti se si të ka rënëakciza me 15%? Shpjegoja shqiptarëve këtë! Pseka rënë, cila është arsyeja? Ndërkohë që një anëtari qeverisë tënde vjen e thotë se subjektet e akcizësjanë shtuar. E kuptoni se çfarë kontradiksioni tëqëllimtë sillni? Megjithatë, ky është fundi i 8-vjeçaritdhe sigurisht që ne do të votojmë kundër këtij ligjipër 1 milion arsye. Një nga arsyet kryesore ështëse sërish ju sillni një ligj konfuz me qëllim,megjithatë, e vetmja e mirë e kësaj pune është qëkëto janë vetëm 2 muajt e fundit të qeverisë suaj.

(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardian Turku – Faleminderit!Fjalën e ka zoti Malaj.Arben Malaj – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Në fakt, kjo që ndodh me qeverinë në ikje

ndoshta është model që gjendet vetë në Shqipëri.Nga njëra anë diskutohet në ligjin organik përkoncesionet dhe, nga ana tjetër, po jepni koncesionekonkrete. Kjo është një kontradiktë shumë e madhe,e cila ka vetëm një arsye reale: kapjen përfundimtaretë shtetit. Një nga mënyrat më konkrete në të gjitharastet kur studiohet kapja e shtetit ështëkoncensionimi i pasurive natyrore. Që të ketë njëpartneritet më të mirë të sektorit publik me atë privat,

kjo tashmë është e domosdoshme. Ka pasurinatyrore që mund të futen në qarkullim vetëm ngainvestimi i sektorit privat dhe nuk ka pse buxhetiapo taksapaguesit shqiptarë të angazhohen, por ajoqë u rëndon më tepër shqiptarëve është fakti që tëgjitha koncesionet tuaja, fatkeqësisht, rezultojnë tëdështuara.

Kemi diskutuar shpesh këtu për koncesionettuaja, sepse kërkonin, nga ne, si opozitë, dyelemente thelbësore për të përzgjedhur një fitues.E para, të kishte kredibilitetin teknologjik përkoncesionin që kërkonte dhe, e dyta, të kishtekredibilitetin financiar për ta vënë në kohë një pasurinatyrore me qarkullim ekonomik për të krijuar mëshumë punë dhe të ardhura. Koncesionet tuaja, nëpjesën më të madhe, sidomos ato në sektorin eenergjisë, të industrisë së çimentos etj., të cilat ikeni dhënë, por nuk kanë filluar, kanë pasur pikërishtmungesën e dy kushteve thelbësore: kredibilitetinteknologjik dhe atë financiar, aq sa ju na detyronittë firmosnim apo të diskutonim këtu për koncesionetdhe kompani, që kishin si kapital themeltar vetëm100 mijë lekë dhe, më pas, pasi ta merrnin lejentuaj dhe ta shisnin diku, mendonin se do të gjeninpara. Jo vetëm që nuk gjetën dot para për disa ngakoncesionet tuaja, por keni 8 vjet që i shkaktonidëme ekonomisë shqiptare, prandaj pas 23 qershoritduhet të bëjmë një analizë për këto dëme. Dukemos i dhënë me koncesion këto pasuri kompaniveserioze dhe kredibile, ju keni vonuar vënien nëpërdorim të tyren, prandaj edhe papunësia ështëkaq e lartë, prandaj edhe dështimi është kaq i madh.

Shenjë tjetër e një dështimi kaq të madh ështëedhe iniciativa juaj “1 euro”, e cila u përdor në disaraste vetëm për favore individuale, që në thelb kanëkorruptimin e tyre, por si një politikë zhvillimi eShqipërisë, që do të thithte këtu investime pa fund,rezulton e dështuar përfundimisht.

Partneriteti me sektorin publik dhe privat, përveçfutjes në qarkullimin ekonomik të pasurive tonanatyrore, duhet të ketë dy përfitime reale, që duhett’i ndiejë biznesi dhe ekonomia shqiptare: të ulëkostos dhe të rrisë cilësinë e shërbimit. A mund tëgjeni ndonjë rast nga koncesionet që keni dhënëderi tani që është ulur kostoja, apo është rritur cilësiae shërbimit? A doni ta dini se çfarë ndodh mekoncesionin e fundit, që përsëri është një nga gjëratmë të këqijat që mund të bëjë një qeveri në ikje, ecila i jep koncesion për skanim kontenieres pasiështë shpallur edhe data e zgjedhjeve, apo edhekoncesione të tjera? A nuk ka bërtitur deri në ulërimë

295


këtu ish-lideri i opozitës, aktualisht, kryetari iqeverisë, i cili thoshte se ai asnjëherë nuk do tëpranojë që pasi të jenë shpallur zgjedhjet të japëkoncesione për kompani të ndryshme? Çfarë kandodhur në këtë ndryshimin e madh? Ka ndryshuarfilozofia? Jo, por është ajo që opozita po e thotë metë madhe: kapja e shtetit dhe korrupsioni ka arriturnë nivelet më të mëdha. A e dini se çfarë ndodhi mekasat? 26 milionë dollarë iu blenë një kompanieprivate pas disa protestave dhe gjoja u paguan ngabuxheti i shtetit. Pasi u zbulua skandali, çfarë do tëndodhë me skanimin e konteniereve? 180 milionëeuro thuhet për periudhën e koncesionit, por cili dot’i paguajë? Biznesi shqiptar. Ç’është ky absolutizimii teknologjisë, kur dihet që ajo, në vetvete, ështëvetëm një teknikë – ajo rezulton e suksesshmevetëm kur implementohet në mënyrë të suksesshme.A mendoni se do të japë ndonjë rezultat? Aq sa dhakoncesioni për kontrollin e makinave, kur me tënjëjtat probleme me vonesat dhe deri te korruptimipër të kapur radhën apo për të kaluar jashtë kritereveteknike, konstatohet sot dështimi i një koncesioninë ekonominë shqiptare. ne mund të bëjmë ligje, jumund të absolutizoni teknologjinë, por, në fakt, ështëajo që shqiptarët e dinë: marrëveshjet e koncesionit,në thelbin e tyre, kanë pasur politikën tuaj të krijimittë një të ardhure të qëndrueshme edhe kur të mosjeni në pushtet. Dihet shumë mirë se si realizohet:nëpërmjet nënkoncensionarëve tuaj.

Do ta shikoni edhe këtë koncesionin e fundit,se kompania që shet pajisje është e ndryshme ngaajo që implementon një teknologji në një sektor tëcaktuar, qoftë për të kontrolluar makinat, qoftë përtë kontrolluar skanerët.

Pra, në mënyrë të përmbledhur dua të theksoj:nuk mund të ketë sukses në qoftë se miratojmëligje, por nuk implementohen. Që të implementohenligjet duhet të përmirësohet administrata publike,ajo që ju e keni përkeqësuar shumë. Ajo që do tërezultojë si dëmtimi më i madh që kjo maxhorancëi ka bërë qeverisjes së vendit është pikërisht kapjae shtetit dhe mënyra se si po silleni me administratënpublike. Të jeni të bindur që asnjë koncesion, çfarëdoligji të bëni, në momentin që vendimi përfundimtarnuk është në bazë të kredibilitetit teknologjik, tëkredibilitetit financiar dhe të kompanive që aplikojnë,por është në bazë të nënkontraktorit apo tëkorrupsionit, ai ka dështuar pa nisur mirë.

Ky është realiteti konkret i koncesioneve tuajanë ekonominë shqiptare. Rastet e dështimit janëjashtëzakonisht të mëdha, kostot e mosfutjes në

qarkullim ekonomik të pasurive tona janë shumë tëmëdha dhe kostot në rritje, që po i jepni biznesitshqiptar, edhe rasti i koncesionit për pullat, edherasti i koncesionit për skanimin e makinave apokontenierëve në doganë, edhe rastet e koncesionevetë tjera, në thelb filozofia juaj, nuk janë për tëpërmirësuar cilësinë e shërbimit dhe për të ulurkostot (ato do të rriten dhe do t’i paguajë biznesishqiptar). Sigurisht që një pjesë e të ardhurave, nëmënyrë direkte dhe indirekte, do të shkojnë tenënkontraktorët tuaj, të cilët në një rast janë tëafërmit tuaj, kurse në një tjetër janë pjesa korruptivee qeverisjes së vendit. Kështu që, në këtë aspekt,çdo diskutim që bëhet tani për një ligj organik nukka vëmendjen dhe kredibilitetin e duhur që të krijojënjë bazë të mirë, sepse vijnë nga dështime tëpërsëritura nga koncesionet shqiptare, ndërsavazhdimi për të dhënë koncesione deri ditën e fundittë mandatit tuaj të fundit është i dëmshëm nëaspektin ekonomik, kurse në aspektin politik ështëderi kriminal. Ju po mendoni për paratë tuaja paszgjedhjeve dhe jo për të përmirësuar cilësinë, për tëulur koston e shërbimeve apo të prodhimeve që vijnënga koncesionimi i pasurive tona natyrore.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Malaj!Fjalën e ka Blendi Klosi.Nuk është i pranishëm.Fjalën e ka zoti Balla.Taulant Balla – Në fakt, nuk ka një sektor

tjetër në sektorët e kësaj ekonomie, sikurse ështëai i koncesioneve, i cili tregon më qartë dhe mëdukshëm dështimin më të suksesshëm të kësajqeverie. Keni dhënë 300 koncesione përhidrocentrale, por vetëm 31 prej tyre i keni sot nëpunë. Ajo që ka ndodhur në këta 8 vjet mekoncesionet është një histori zaptimi, e njëjtë mehistorinë e kioskave të vitit 1992. Kush kishte lidhjeme oborrin? Ministrat e oborrit, dhe kush paguanteryshfet, zaptuan lumenj, përrenj kudo nëpër Shqipëri.Shqipëria fuqi energjetike, na mbeti veçse në letrakoncesioni dhe në kontrata koncesioni. Mjafton t’ireferohemi shifrës zyrtare, sipas secilës, privatëtkoncesionarë hidrocentralesh prodhojnë vetëm 4,2%të energjisë së prodhuar sot në vend. Këtu fillondhe mbaron historia e turpshme e dështimit mekoncesionet dhe e dështimit të Shqipërisë si fuqienergjetike, me hidrocentrale të mbetura thjesht dhevetëm në letër.

Pra, keni dhënë 300 koncesione për

Viti 2013

296


hidrocentrale. Vazhdoni të jepni akoma edhe këtoditë. Nga këto 300 koncesione 64 prej tyre, ngaverifikimi që kemi bërë deri më sot, rezulton se janëdhënë në konflikt të pastër interesi për familjarëoborri, për familjarë ministrash dhe për funksionarëtë lartë të kësaj administrate shtetërore. Pra,çerekun e hidrocentraleve të dhëna në koncesion ika marrë oborri për vete, duke i hequr mënjanë. Atoqë nuk janë të oborrit, janë zhytur që në fillim nëborxhe për ryshfetet pafund që kanë dhënë për çdoleje për marrjen përfundimtare të koncesionit. Kurarrinin te vendimi i fundit për dhënien e koncesionit,sipërmarrësit falimentonin pa e filluar ende punënpër investimin. Historia e koncesioneve është njëndër historitë më të turpshme në Shqipërinë e këtyre8 vjetve. Ne do t’i rishikojmë ato. Nuk do të lejojmëqë këto pasuri të grabiten, sikurse janë zaptuar derimë sot. Procesi i koncesionimit të pasurive publikenuk do të jetë më një histori grabitjeje pafund. Klientëtë pushtetit i marrin këto letra koncesionesh, dalinnë treg dhe i shesin.

Ne do të mbështesim shumë fort dhe do tëbëjmë një plan paketash lehtësuese për të gjithëata koncesionarë që i kanë fituar këto koncesionedhe që i meritojnë ato. Nuk mund t’i lëmë si sot, tërrjepur deri në fund dhe në pamundësi për t’u kthyernë punë. I takonte kësaj qeverie në ikje që të ndiqtetë gjithë procesin e koncesioneve. Ato janë dhënënë funksion të një tregu të zi dhe aspak në funksiontë shëndoshjes së sistemit tonë energjetik. Po sinuk shënuat një histori të vetme suksesi nëkoncesione apo në privatizime?! U turrët për të shiturgjithçka dhe për të mbushur sadopak arkën e mbeturbosh të këtij shteti. Shitët disa herë nën vlerë katërHEC-et: Bistrica 1, Bistrica 2, Ulza dhe Shkopeti.Për shkak të korruptimit deri në majë dhe tëpaaftësisë deri në mediokritet, nga privatizim, sejemi në afatin e fundit ligjor pikërisht sot, ku i kenilekët? A i keni marrë paratë e shitjes së katërhidrocentraleve, apo jo? Sigurisht që nuk i kenimarrë, sepse bëtë një kontratë, pra ia dhatë atijmikut të qeverisë dhe miku i saj duhet të garantontemë pas nga një bankë e huaj para, por banka nuk iadha. Sot, ky privatizim i juaji i suksesshëm dështoipo aq suksesshëm, sikurse e nisët që në fillim. Eripërsëris, ashtu siç e kemi thënë edhe dy muaj mëparë, ne nuk e njohim këtë privatizim të këtyre katërhidrocentraleve, sepse keni dështuar që fillim metë. Nuk do të lejojmë që këto pasuri të shqiptarëvetë grabiten për shkak të keqqeverisjes, e cila sot kadështuar suksesshëm në çdo sektor dhe në çdo

koncesion.E njëjta situatë e turpshme po ndodh e ka

ndodhur edhe në sektorin e naftës. Ky sektor kanevojë për një reformim të thellë. Sigurisht qëprivatizimet apo koncesionet tuaja kanë dështuar:ARMO-ja, Albpetrol-i dhe të gjitha lejet dhekoncesionet e dhëna në këtë sektor. Ky sektor ështëjashtë kontrollit të shtetit. Skandali i naftës verginetregoi se struktura të larta shtetërore ishin pikërishttë përfshira në këtë trafik të turpshëm. Nxirrej nafta,shoqërohej me makina policie, dërgohej në Vlorë,ndryshoheshin dokumentet në det, shkarkohej nëShëngjin dhe dilte e papërpunuar. Na u përpunuakanë det dhe vinte e shkarkohej në Shëngjin si naftë epërpunuar dhe shkatërronte më pas të gjitha makinate shqiptarëve! Shqiptarët duhet ta dinë se sot nëShqipëri nxirret plot 1 milion ton naftë. Por çfarëmarrin shqiptarët nga kjo pasuri? Shumë epapërfillshme. Humbin 160 milionë dollarë në vit.Vidhen dhe janë vjedhur nga kjo qeveri. Ose e thënëndryshe 640 milionë dollarë në katër vjet i mungojnëbuxhetit të shtetit vetëm nga moszbatimi i këtijstandardi dhe vjedhjes së turpshme të kësaj pasuriekombëtare.

Privatizimi i Albpetrol-it ishte po ashtu një procesi errët. Nuk ka vend në botë që, me një pasurikombëtare si nafta, ku ka madje edhe rafineri, naftabruto ikën për t’u përpunuar jashtë. Kjo bëhet nëmënyrë të qëllimshme. Bëhet në mënyrë tëqëllimshme për të lënë të papunë ata mijëranaftëtarë në Ballsh, në Patos e të tjerë, të cilët,nëse nafta do të përpunohej në Shqipëri, sot do tëishin në punë.

Privatizimi i Albpetrol-it ishte një proces i errëtdhe i turpshëm. U deklarua një shifër e bujshme,por që nuk ishte as e besueshme. Sot Albpetrol-inuk është as i privatizuar, as i shtetit. Nuk e dimëse ç’bëhet me të.

Një histori tjetër korrupsioni, po aq e turpshme,po ndodh këto ditë në këtë qeveri në ikje. Keni filluartë shisni dhe të jepni ç’keni mundësi, si një ushtripushtuese, e cila, pasi largohet, lë pas vetes vetëmshkatërrim.

Prej disa ditësh kjo qeveri ka shpallur nëfshehtësi një licencë tjetër, prej të paktën 25 milionëeurosh për financimin, projektimin, instalimin,trajnimin dhe transferimin e rrjetit të transmetimevetelevizive dixhitale në Republikën e Shqipërisë. Nukishte parë dhe dëgjuar askund që në një dorë tëvetme të jepet projektimi, financimi, ndërtimi dhemadje përdorimi.

297


Kjo licencë, sigurisht, vjen era korrupsion, si çdokoncesion tjetër. Historia e gjobëvënies ka filluar qënë fillim edhe me këtë licencë, pikërisht për licencënpër transmetimet dixhitale, për të gjitha televizionetnë Shqipëri, qofshin ato kombëtare apo lokale.

Një kompani gjermane, e interesuar për këtëtender, iu drejtua institucioneve të shtetit të vet dhei tha: “Jam vënë nën presion, sepse atje në Shqipëri,ajo qeveria më bën presion dhe më thotë që këtëtender ose do ta bësh me një partner shqiptar tëlidhur me oborrin ose nuk e merr dot”. Kompaniagjermane është një nga më të mëdhatë në botë dhepër këtë projekt kishte marrë garanci bankare ngabanka më e madhe gjermane, Doice Bank. Në fakt,ky tender është shprehja më e qartë se si shkelenparashikimet dhe afatet e parashikuara në ligj.

Kam këtu shpalljen e kontratës “Për financimin,për ngritjen, për projektimin e sistemit tëtransmetimit dixhital në Republikën e Shqipërisë”.Për dy javë, nga dita e hapjes së ofertave deri nënënshkrimin e kontratës, duhet mbyllur gjithçka.Flasim sot për ligjin “Për koncesionet”. Por lexojeniligjin “Për koncesionet”. Duhen të paktën tre muajpër të lënë kohë për ankimimet, për rishikimet dhepër negocimet e kontratës. Për dy javë doni ta mbyllniedhe këtë kontratë. A e shikoni kolegë deputetë tëmaxhorancës?

Ju në fakt nuk keni faj, se pjesa juaj më e madheas që i di këto. Detyra juaj është të votoni pisllëqetqë bëjnë ministrat e kësaj qeverie. Ju i jepni votën,këta marrin paratë. Kjo është historia juaj në këtokatër vjet, apo në tetë vjet, nëse doni.

Në 23 qershor, për fat të mirë, do të rilindëShqipëria. Shpresoj që do të rilindni edhe ju, kolegëdeputetë, votues të korrupsionit të kësaj qeverie.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Mimi Kodheli, në emër të

grupit të PS-së, urdhëroni!Mimi Kodheli – Faleminderit!Kolegë! Unë dua të ndaj me shumë prej jush

një shqetësim real. Them me shumë prej jush, pasinuk mund ta ndaj këtë shqetësim me qeverinë dhenjerëzit rrotull saj, autoren e masakrës që i ështëbërë në këto tetë vite gjithë pasurisë së popullitshqiptar.

Shqetësimi vjen nga fakti se këto pasuri, në emërtë ekonomisë së tregut dhe proceseve integruese, ikeni privatizuar ose lëshuar nën administrim privat,duke përqendruar fitimet në duart e absolutishtshumë pak njerëzve, qofshin këta vendas apo tëhuaj. Kjo ka sjellë një padrejtësi të madhe, pabarazi

ekstreme, varfëri, për shumicën dërrmuese tëshqiptarëve. Sot jemi në pikën kur Shqipëria, njëndër vendet më të pasura në Europë me pasuri nëndhe mbi tokësore, është vendi më i varfër i kontinentittë vjetër.

Nën fjalët e bukura koncencion apo partneritetpublik privat këta zotërinj kanë zhvatur çdo gjë tonëndhe të përbashkët, çdo gjë nga e cila gjithkush prejnesh do të duhet të përfitonte dhjetëra, madje, qindraherë më shumë, nëse procedurat dhe ligjet, edhekështu siç kanë qenë të shkruara, do të zbatoheshinme rigorozitet dhe drejtësi.

Ligji i koncencioneve i vitit 2006 përcaktonkuadrin legjislativ për koncencionet, nga ana tjetërishin përcaktuar edhe rregulla të hollësishme përzbatimin e tij.

Ky ligj, megjithëse i paharmonizuar mestandardet e BE-së, u shit si një ligj shumë i mirënë atë kohë, zbatimi i të cilit do ta kthenteShqipërinë në një superfuqi ekonomike, sidomosnë fusha si ajo e energjetikës. Por realiteti flet menjë tjetër gjuhë. Shqipëria është e varfër, është padrita ose e përmbytur, meqenëse jemi te energjia,dhe, padyshim, është më shumë e korruptuar. Kjopasi në shumicë procedurat e dhënies sëkoncencioneve kanë vazhduar të bazohen nëpropozime të pakërkuara, ato për të cilat dyshohetse korrupsioni është më i lartë.

Më lejoni të ndalem pak te ky moment.Ju në amendimet e ditëve të fundit sillni një

ndryshim që nga pikëpamja procedurale prektrajtimin e propozimeve të pakërkuara, duke kaluarnga bonos me pikë në kompensim financiar përshpenzimet e investitorëve, të cilët kanë kryer këtolloj investimesh më përpara. Por ajo që nuk kenibërë, nuk e di nëse nga padija apo qëllimisht, ështëse këtë metodë nuk e keni shtrirë edhe për HEC-et,megjithëse HEC-et përbëjnë portofolin më të madhtë koncesioneve. Gjithashtu, megjithëse investimete shumë qytetarëve shqiptarë, pse jo edhe tëinvestitorëve të huaj në këtë fushë, kanë qenë dhejanë shumë të mëdha, edhe me ndryshimet që sillninuk shikoj se do të mund të kompensohen. Pra,praktikisht janë investime të humbura, pa folur pastajpër riskun që duhet të përballojë çdo biznes kurbën një propozim të pakërkuar. Pra, ajo çfarë kandodhur deri tani është që një mori investitorësh tëmundshëm kanë shpenzuar shuma tëkonsiderueshme të kursimeve të tyre, të cilët mënë fund nuk kanë marrë asnjë lloj vlerësimi dhe nukdo ta marrin këtë lloj vlerësimi edhe me ndryshimet

Viti 2013

298


që vijnë sot në ligj.Një çështje tjetër, që trajtohet në këtë

projektligj, lidhet me transferimin e koncesionit, njëtjetër procedurë e dështuar. Praktikisht, pas fitimittë një gare investitorët mund të hyjnë në ortakëriduke e zgjeruar portofolin e tyre, portofolin eortakërisë edhe me subjekte të tjera, ose duke eshitur atë. Praktika tregon që marrja e miratimit ngaministria e linjës zgjat më shumë sesa vetëprocedurat e prokurimit, duke rritur kështumundësinë e abuzimit me subjektin. Ky handikapnuk merret parasysh në ndryshimet që vijnë në draft.

Problem tjetër janë garancitë. Një ndërelementet që i ka bërë shpesh kontratat të mosprocedojnë në kohën e duhur dhe që disa të mosrealizohen fare është pikërisht cilësia e garanciveose e asaj që mund të konsiderohet si kolateral iinvestitorit për të përmbushur detyrimet e tijkontraktore. Çfarë risie sjell ky projektligj lidhur mekëtë problem që ka çaluar dhe me të cilin ështëabuzuar rëndë në shumë raste? Realisht,instrumenti që parashikon ligji, në kuptimin egarancive, nuk garanton një seriozitet tëinvestitorëve, sepse, kolegë, serioziteti nuk ështëvetëm tek emri, por te garancia që çdo investitorsjell në Shqipëri.

Le të flasim pak edhe për monitorimin ekontratave koncesionare. Praktikisht, një pjesë erëndësishme e koncesioneve të mëdha kanëprobleme në procesin e zbatimit të tyre, sepsemekanizmat monitorues kanë lënë shumë për tëdëshiruar, por megjithëse ndodh kështu, në projektnuk është përfshirë ose parashikuar asnjë klauzolëpër sa i përket një monitorimi më rigoroz të kontratavenë mënyrë që të garantohet, sipas llojit të garancisëdhe në përputhje me kushtet e parashikuara nëdokumentet e tenderimit, finalizimi i shërbimeve osei punimeve të kryera.

Në këto 8 vjet ju keni folur shumë përkoncesionet dhe partneritetin publik privat,megjithëse ky i fundit nuk ka qenë një marrëdhëniee rregulluar me ligj, por një slogan, tek i cili kenipasur shpresa se do t’ju ndihmonte më shumë nëmbështetje të gënjeshtrave tuaja. Kjo mbasi ju në 8vjet keni firmosur 112 kontrata koncesionare, përmestë cilave do të investohej një shumë prej 2,7 miliardëeurosh. Përmes këtyre kontratave do tëndërtoheshin 307 hidrocentrale. Mjerisht, deri tani,janë ndërtuar dhe janë në prodhim vetëm 31 të tilla,pra as 10% e angazhimit. Janë investuar vetëm 210milionë dollarë, pra as 10% e angazhimit. Kapaciteti

i instaluar nuk është as 6% e fuqisë së premtuardhe as 4% e fuqisë së instaluar në Shqipëri.

Ka qenë kolegu Braçe, i cili jua ka bërë këtëllogari dhe të cilit nuk i jeni përgjigjur dot qoftë edheme një llogari false, si ato llogaritë që bëni me gishtapër kilometrat e rrugëve të reja.

E fundit, por jo më pak e rëndësishme, 4vjet më parë ju u premtuat shqiptarëve 160 mijëvende të reja pune, madje 136 hidrocentrale që dotë ndërtoheshin në këto 4 vjet do të gjeneronin 50mijë vende të reja pune. Nga 136 hidrocentrale tëpremtuara, janë ndërtuar vetëm 31. Vendet e punësnuk u bënë kurrë 50 mijë, madje 51 mijë shqiptarë ikanë humbur ato vende pune në 4 vjetët e fundit.Për të mos folur për Bulqizën dhe ACR-në, për kartate identitetit, për pullat fiskale, për kontrollin emakinave, për CEZ-in, për shërbimin e pajisjes dhetë kontrollit të kasave fiskale, për shërbimin engjyrosjes së karburantit dhe për sa e sa dështimetë tjera spektakolare ose procese korruptive, të gjithanë kurriz të qytetarëve të thjeshtë, të cilët nuk ishinkeq që monopoli nga dora e shtetit, të kalonte ponë monopol në duart e individit pranë pushtetit, porjanë keq që tregu të hapet dhe të ketë konkurrencë,e cila të sjellë çmime të diversifikuara, pse jo edhemë të ulta, dhe zhvillim të qëndrueshëm. Ju nukdeshët ose nuk ditët ta bënit. Është mirë të mosvini me këto arnime në ditët e fundit të qeverisjes,por të largoheni me dinjitet. Shpresoj që shumë prejjush do të mund ta bëjnë këtë!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Në emër të Grupit të

Partisë Demokratike, fjalën e ka zoti Xhepa.Selami Xhepa – Faleminderit, zonja

kryetare!Të nderuar kolegë, projektligji i ri për

partneritetin publik privat ose, siç njihet në publik,mbi koncesionet, nevojitet të trajtohet sërish qoftësi një qasje filozofike në menaxhimin e pasurivepublike, qoftë si mekanizëm procedural që ematerializon një qasje të tillë. Diskutimi në aspektinfilozofik është shfaqur sërish jo vetëm në debatin ezhvilluar herë pas here në këtë sallë, përfshirë edhesot, por edhe në një plan më të gjerë të një llojkundërrevolucioni intelektual, që po ndodh prej disakohësh edhe në shkallë globale, zhvillim që ka marrënxitje edhe prej krizës globale dhe besimit seçrregullimi dhe liberalizimi i paprecedentë janëshkaktarët themelorë në zhvillime të tilla ekonomikee sociale.

Konvergjenca e plotë e liberalëve të majtë

299


dhe e konservatorëve të djathtë që u mishërua nëatë që ka hyrë në histori si “konsensusi iUashingtonit”, i fundviteve ’80, është rivënë sot nëdiskutim dhe në pikëpyetje. Fakti që shumëshërbime publike, që historikisht ishin kryer ngashteti, iu nënshtruan një forme privatizimi, siç janëedhe koncesionet, sërish është në dilemë. Zgjerimii dimensioneve të tregut deri në cepat më të thellatë jetës ekonomike sociale, duke zaptuar edhe vetëshpirtin njerëzor, ka ngritur çështje të rëndësishmetë etikës dhe moralit publik, të cilat duhet, në fakt,të na shqetësojnë edhe ne si shoqëri, duke iadresuar ato me ligje dhe reforma të përshtatshme.

Në kontekstin e një konsensusi tëgjithëpranueshëm mbi avantazhet e padiskutueshmetë menaxhimit privat në pasuritë publike dhe nëofrimin e shërbimeve publike, ruajta e këtijkonsensusi edhe për dimensionet e tjera joekonomike kërkon një balancim më të drejtë tëobjektivave të eficiencës me objektivat e tjerësocialë. Thënë më thjesht, ruajtja e mbështetjespublike mbi avantazhet e privatizimit dhekoncesioneve në ofrimin e shërbimit publik, duhetshoqëruar me më shumë informacion dhe më shumëtransparencë në përfitimet që merr publiku nëcilësinë e shërbimeve në këmbim të tarifës më tëlartë për pagesat në ofrimin e këtij shërbimi. Ajo qëpërmendën më përpara kolegët, është fakti seshpesh qytetarët nuk arrijnë ta dallojnë dotpërmirësimin e cilësisë së shërbimit, por ato që janëtë dukshme si, aeroporti i Rinasit, bëjnë që qytetarita kuptojë vlerën që merr në këmbim të pagimit tënjë çmimi më të lartë. Të njëjtën gjë duhet të bëjmëedhe për projektet e tjetra me të cilat qytetari apokonsumatori nuk mund të ketë kontakte tëdrejtpërdrejta. Analizat e kostove, kartat e vlerësimitpublik për cilësinë e shërbimit, garat e hapurapublike në procesion e koncesionimit dheinstrumente të tjera që rrisin transparencën ekontratave koncesionare janë elementet thelbësorepër të ruajtur nga publiku mbështetjen në vazhdimësitë privatizimit të shërbimeve publike. Në të kundërt,mbështetja për reforma të tilla vaket dhe kykundërrevolucion intelektual ndaj qasjes liberalistedo të fitonte gjithnjë e më shumë terren.

Projektligji që kemi në diskutim ruan pikërishtkëtë lloj qasjeje, duke e shtrirë menaxhimin privatnë çdo shërbim publik dhe duke vendosur në parimnjë avancim të interesave të shoqërisë për shërbimepublike më të mira dhe më cilësore. Në aspektinprocedural projektligji shënon një ndryshim të

rëndësishëm, duke kaluar nga avantazhimi isubjekteve në garën konkurruese me bono nëeliminimin e këtij diskriminimi, si dhe adaptimin ekompensimit të plotë të shpenzimeve të studiuarapër projektet e kryera nga një investitor nga ana esubjektit fitues së garës. Në eksperiencënndërkombëtare dhe në ligjin e parë ka dy qasje:njëra është duke avantazhuar subjektin si njëkompensim për shpenzimet e kryera me njëavantazhim në procesin e garës, dhe e dyta ështëkjo që po adaptohet sot. Të dyja janë të njohura nëeksperiencën ndërkombëtare. Ligji i parë ishtehartuar me mbështetjen e Bankës Europiane përRindërtim dhe Zhvillim dhe të IFC-së Kjo mënyrë endryshuar e bën garën edhe më të ndershme, planete biznesit i bën më realiste dhe nuk shpërdoronmjetet financiare nga subjektet private që janëiniciatorë të projekteve, por që mund të mosrezultojnë fituese në fund të kësaj gare. Do të ishtee udhës që një qasje e tillë të adaptohej për sektorinelektroenergjetik, që është ndër sektorët më tërëndësishëm në koncesionet e dhëna gjatë vitevetë fundit. Fakti që një mori hidrocentralesh të të gjithadimensioneve janë në ndërtim në të gjithë territorine vendit e bën këtë ligj shumë të rëndësishëm përinvestitorët e huaj dhe për biznesin në përgjithësi.

Të nderuar deputetë, zgjedhjet në këtë botë mekufizime imponuese nuk na lënë shumë hapësirazgjedhjeje. Ose t’i lënë burimet natyrore tëpashfrytëzuara derisa një ditë shteti të ketë parapër të kryer studime e investime dhe t’i menaxhojëato si biznese (dhe kjo ditë do të jetë aq afatgjatë,saqë deri atëherë do të kemi vdekur. siç thotëKeinsi), ose t’i japë mundësi sektorit privat për tëfutur në qarkullim ekonomik burimet e fjetura, nëmënyrë që të modernizojmë shërbimet për qytetarindhe biznesin, sigurisht duke paguar edhe më shumëpër një shërbim më të mirë të ofruar në dobi të tyre.Në këtë kurs të reformave, nevoja për transparencënga firmat koncesionare është esenciale dhe mendojse reformimi i legjislacionit të kontabilitetit,standardet e raportimit financiar nga ana e këtyrebizneseve duhen revizionuar, në mënyrë që aksesi ipublikut ndaj formimit të tarifave të jetë më idukshëm. Por alternativa e lënies së pashfrytëzuartë burimeve ekonomike apo e ofrimit të shërbimevepublike me standarde të ulëta nga sektori shtetëror,vetëm e vetëm që këto biznese t’i lihen shtetit, nukështë një alternativë e dobishme e as e preferuarnga publiku.

Faleminderit!

Viti 2013

300


Jozefina Topalli – Faleminderit!Me këtë diskutim mbyllet pika e rendit të ditës

“Për koncesionet dhe partneritetin publik - privat”Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës “Për

sigurimin e detyrueshëm të kujdesit shëndetësornë Republikën e Shqipërisë”.

Në emër të Komisionit të Ekonomisë dheFinancave, zoti Uldedaj.

(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Fjalën e ka zoti Eltar Deda. Më pas të përgatitet

zoti Malaj.Eltar Deda – Të nderuar kolegë deputetë,Ndryshimi që keni sjellë në parlament i dy

neneve të ligjit “Për sigurimin e detyrueshëm ndajkujdesit shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”është me plot gojë një farsë dhe një dështim ipolitikave tuaja në sektorin e shëndetësisë. Ështënjë farsë, sepse, e para, bëhet në prag të fushatëselektorale, dhe e dyta, ky ligj është miratuar nga jupara dy viteve dhe duhet të hynte në zbatim në datën25 mars. Gjatë këtij dyvjeçari ju duhej të kishitpërgatitur të gjithë kuadrin ligjor, aktet nënligjore dhevendimet e qeverisë që lipsen për ta zbatuar këtëligj. Deri sot nuk keni bërë asgjë. Janë gjithsej 9nene, të cilat duhej t’i kishit kaluar. Gjithashtu, duhejtë kishit përgatitur nëpërmjet kësaj të gjithëadministratën e duhur, qoftë të Institutit tëSigurimeve të Shëndetit ose, siç e quani ju, të fondit,qoftë administratën e institucioneve shëndetësorepublike e jo publike. Shkoni e trokisni në këtoinstitucione dhe do të shihni se asnjë nga ato nukështë e gatshme t’i përgjigjet këtij lloj ligji, i cili duhejtë ishte zbatuar në datën 25 mars. Pranë Ministrisësë Drejtësisë ndodhet institucioni i akreditimit, qëfunksionon prej 9 viteve, por deri sot ju nuk keniakredituar asnjë institucion shëndetësor, përveçnjërit, që edhe ai është akoma projekt pilot. E kamfjalën për spitalin e Durrësit. Çudirat ndodhin nëqeverinë tuaj, sepse keni 15-16 vjet që mbani akomaprojekte pilote. Nuk jeni të aftë që këtë projekt pilotta ktheni në zbatim e ta vendosni në rrugën ezhvillimit të sektorit të shëndetësisë për të rriturcilësinë e shërbimit ndaj qytetarëve.

Një pikë tjetër, që vlen shumë për t’u diskutuar,në farsën tuaj në ndryshimin e këtyre dy nenevejanë edhe spitalet, të cilat japin shërbimetshëndetësore publike, e theksoj ato publike, janëjashtë çdo lloj standardi dhe ju keni luajtur meinvestime të cilat kanë qenë të destinuara për këtolloj spitalesh. Ju e dini shumë mirë se sot janë mbi

20 spitale, të cilët marrin vetëm paranë e shtetitshqiptar: paguhen roje, kuzhinierë, magazinierë, poraty nuk jepet asnjë lloj shërbimi, sepse nuk ka mjekdhe ndonjë specialitet tjetër të profilizuar në sektorine shëndetësisë.

Ajo që është më e rëndësishmja në pjesën efarsës për ndryshimin e këtij ligji, janë se këto dynene, i keni sjellë vetëm se keni frikë t’u thoniqytetarëve: “Të dashur qytetarë, këtë të mirëpublike, e cila është e detyrueshme me Kushtetutëqë qeveria t’ua japë juve, ne do t’jua shesim. Jujeni të detyruar ta paguani atë”. Këto dy nene nukkanë fare nevojë për të rregulluar infrastrukturën enevojshme për zbatimin e këtyre dispozitave dheas nuk kanë nevojë që t’i kushtohet rëndësimundësisë për të rritur sa më shumë numrin enjerëzve të futen në skemën e sigurimit. Ne e dimëshumë mirë se dy janë kategoritë, të cilat paguajnësigurime shëndetësore: ata që janë të punësuar dheata të vetëpunësuar. Të punësuarit në Republikën eShqipërisë janë rreth 90 mijë, pjesa tjetër janë tëvetëpunësuar.

Në bazë të Institutit të Statistikave, pjesa më emadhe e popullsisë është në zonat rurale. E gjithëkjo popullsi duhet të merret me bujqësi. Të gjithëdimë se sa punojnë dhe sa janë të siguruar sotfermerët dhe bujqit shqiptarë. Sot një i punësuar eka taksën e sigurimit 1,7% të pagës, ndërsa ivetëpunësuari e ka 155 mijë lekë në vit. Mendryshimin që është bërë me ligjin e ri është shtuardhe 70 dollarë të tjera. Ju keni frikë t’u thoniqytetarëve shqiptarë se: “Me ligjin e ri “Përsigurimet”, do t’ua rrisim taksën për të paguar dhepër të marrë shërbimin shëndetësor”. Keni nxjerrëpjesën tjetër, ku thoni se: “Do ta shtyjmë deri më 1janar”. Përse do ta shtyni? Sepse është fushatadhe më datën 23 qershor ju largoheni nga pushteti.Ju keni frikë t’u thoni qytetarëve se nga data 25mars që ka hyrë në fuqi ky ligj, dhe duhet të zbatojnëinstitucionet shëndetësore publike dhe jopublike,ai nuk ka gjetur zbatimin e duhur. E thashë edhepak më përpara se kjo gjë është dështim i politikavetuaja. Ju keni mungesë vullneti të theksuar që t’ikushtoni rëndësi jashtëzakonisht shumë të madhesektorit të shëndetit publik, pra sektorit tëshëndetësisë. Këtë gjë e keni treguar, sepse kenideklaruar në vitin 2009 kur keni ardhur në pushtetse do të rrisni buxhetin e shtetit për shërbiminshëndetësor 60%. Sot që po flasim ju e keni rrituratë 20%. Çfarë keni bërë nga ana tjetër? Kenivendosur taksën TVSH për shërbimet shëndetësore

301


dhe TVSH- në e medikamenteve të ilaçeve. Pra, jue keni lënë atje ku ka qenë dhe e keni katandisurmos më keq këtë sektor.

Çfarë ka bërë një mungesë e tillë e vëmendjestuaj dhe rritjes së buxhetit në sektorin eshëndetësisë? Ka sjellë mungesën e dhënies sëshërbimit shëndetësor në një pjesë tëkonsiderueshme të territorit të Shqipërisë. Gjatëkohës që kemi prezantuar programin e PartisëSocialiste për shëndetësinë, nuk kemi thënë seçfarë ndodh në Veri ose në Jug të Shqipërisë, porkemi thënë 15 kilometra larg Tiranës, në një zonëurbane, pas orës 16:00 nuk jepet më shërbimshëndetësor. Këta qytetarë, të cilët kanë nevojë përtë marrë këtë shërbim pas kësaj ore, ku do ta marrinatë? Do të paguajnë përsëri? Do të paguajnësigurimin shëndetësor, do të paguajnë shërbiminprivat të transportit, do të vijnë pranë qendrës sëdhënies së shërbimit shëndetësor në zonën urbane,ku do të ndeshen me tarifat e larta që i keni vendosurju. Përsëri qytetari do të vazhdojë dhe do të jetëgjithmonë nën dhunën e taksave tuaja.

Duke pasur një skemë të tillë të dhënies sëshërbimit shëndetësor, ju keni rënë pre ekorrupsionit. Është fatkeqësi e madhe qëkorrupsionin në popullsi ju e keni adresuar drejtpersonelit shëndetësor. Jo, nuk janë mjekët tëkorruptuar, as infermierët, por është skema efunksionimit tuaj, të cilën e keni vendosur për t’uzbatuar dhe është ajo skemë e cila pjell korrupsioninme tarifat, taksat tuaja dhe me mungesën evëmendjes dhe të investimeve në këtë sektor tejettë rëndësishëm.

Të nderuar kolegë, ju detyrimisht do ta votonikëtë projekt. Ai do të shtyhet deri në janar të vitit2014, por e dini shumë mirë që nuk ka për t’uzbatuar dhe nuk ka për t’u vendosur në funksionim,sepse më datën 23 qershor me largimin tuaj ngapushteti, nuk do të jetë më kjo lloj dhënie e shërbimitshëndetësor në Shqipëri. Ne do t’u ofrojmëqytetarëve shqiptarë një shërbim shëndetësor, kukjo e mirë publike, e cila është e sanksionuar nëKushtetutën e Shqipërisë, do t’u jepet atyre falas.

Ju faleminderit!Jozefina Topalli - Zoti Malaj ka fjalën. Nuk

është.(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)Zonja Klodiana Spahiu.Klodiana Spahiu – Për tetë vjet rresht nuk e

keni vrarë ndonjëherë mendjen për sisteminshëndetësor në Shqipëri, këtë e keni vërtetuar, por

edhe tani në prag të largimit tuaj, keni sjellë një nentë një ligji, i cili ka nëntë vjet që qëndron në sirtar.Prej një muaji, çdo qytetar e di se ka hyrë në fuqiligji “Për shërbimin shëndetësor të detyrueshëm”,të cilin e kanë propaganduar si një arritje më tëmadhe dhe si një ligj, që si me urdhër të peshkut,do ta shndërrojë sistemin tonë shëndetësor nënivelin e vendeve më të zhvilluara europiane, por kyligj në thelb është vetëm dështimi i radhës, sepseai as nuk e zgjidh dhe as nuk e përmirëson situatëndramatike në sektorin e shëndetësisë. Ai u përdorvetëm për propagandë dhe për fushatë elektorale.Ky ligj nuk ndryshon kontradiktën themelore që kasistemi i sigurimit të kujdesit shëndetësor qëfunksionon në vendin tonë prej 18 vjetësh dhe prej18 vjetësh vetëm 16% e popullsisë arrin tëkontribuojë. Pra, vetëm 470 mijë shqiptarëkontribuojnë në këtë skemë sigurimi. Do t’ju rikujtojpak fjalë, pak premtime të Sali Berishës në muajinnëntor të vitit 2009: “zhvillimi i shëndetit, edukimshëndetësor dhe parandalim i sëmundjeve do të jenëdrejtimet themelore të sistemit tonë shëndetësor.Buxheti për shëndetësinë do të rritet 60%; sistemii menaxhimit dhe financimi i sistemit të shërbimitshëndetësor do të reformohet tërësisht; do tëvendosim praktikat më të sigurtat të luftës kundërkorrupsionit në sistemin tonë shëndetësor; do tëhiqet TVSH-ja për mallrat dhe shërbimetshëndetësore në sektorin privat; në spitalet tona dotë instalohen teknologji dhe laboratorët më modern.Blerja e shërbimeve për qytetarët do të shtrihet edhenë sektorin privat; sigurimet shëndetësore do tështrihen për të gjithë qytetarët”.

Qytetarë shqiptarë, a i dëgjuat këto premtime?Janë të muajit nëntor të vitit 2009. Ku jemi sot? Sotvijnë përsëri me një nen për t’u tallur me ju, me njënen që kanë 8 vjet. Hartimi i këtij projektligji ka filluarqë në vitin 2004 dhe qëllimisht e kanë shtyrë pafund, jo për të realizuar këto premtime, por për tëdegraduar sistemin shëndetësor deri në këtë ditëqë jemi sot, kur, ndërkombëtarët kanë 22 vjet që narrinë pranë për të hartuar këtë projektligj, janëtërhequr dhe janë të sigurt që nuk mund të arrihetmë asnjë ndryshim në këtë projektligj.

Prej shumë vitesh që funksionon ky ligj, juthashë kontribuojnë vetëm 16% e qytetarëveshqiptarë, dhe ky ligj nuk zgjidh problemin e 1 miliontë papunëve që ka sot në Shqipëri, të cilët janë lënënë mëshirë të fatit dhe duhet të paguajnë nga xhepii tyre për çdo shërbim shëndetësor.

50 mijë vetë kontribuojnë në fshat. Sa banorë

Viti 2013

302


jetojnë në fshat? Sa fshatarë ka? Sipas statistikësjanë 46% e popullsisë. Pra, afërsisht janë 1 milione 370 mijë vetë. Shikojeni vetë se në ç’raport qëndronpas 18 vjetësh kjo skemë në fshat. Këta njerëz jovetëm që janë shumë pak kontribues, por ngapikëpamja e kujdesit shëndetësor ata nuk mund tëmarrin kujdes shëndetësor. Pra, njerëzit që nuk janënë punë, nuk mbrohen nga shteti dhe nuk mund tëkenë mbulim shëndetësor.

Problem tjetër i këtij projektligji është seproblemi kronik i keqfinancimit nuk zgjidhet, sepsenë fuqi mbetet skema aktuale me 7% tëshpenzimeve për shëndetin. Siç e dimë, në këtëskemë aktuale 33% e mbulon shteti. Pjesa më emadhe del nga xhepat e qytetarëve. Kjo skemëaktualisht ka dështuar dhe nuk mund të funksionojë,por qytetarët shqiptarë presin shumë, presin dheëndërrojnë që ky ligj të hynte në fuqi. Ky sistem mebazë kontributive nuk arriti asnjëherë të realizojëqëllimin dhe parimin themelor, atë të solidaritetit qëpretendohet; paguajnë të gjithë dhe të përfitojë aiqë ka nevojë. Nuk gjen shembull më të mirë për takonkretizuar këtë, sepse fakti që një i siguruar mundtë përfitojë shërbim shëndetësor, sepse derdhkontribute, dhe një i pasiguruar nuk përfiton shërbimshëndetësor, tregon se kjo skemë nuk ka në thelbsolidaritetin, por individualitetin. Si mund të jetëme parim dhe frymë solidare një ligj kur vetë ligji kasanksionuar pabarazinë te kategoritë e ndryshmeqë derdhin kontribute? Pikërisht neni për të cilin jemimbledhur sot, shtyhet për muajin janar të viti 2014,vetëm për qëllime elektorale dhe pa u menduar mirëse cila do të jetë kostoja që duhet të paguanin tëvetëpunësuarit. Në qoftë se një i punësuar paguan3.4%, një i vetëpunësuar duhet të paguajë tri herëmë shumë dhe të mendosh që një i vetëpunësuarështë njëkohësisht një taksapagues i dyfishtë, qëdetyrohet të paguajë edhe taksa kombëtare, edhetaksa lokale.

Nuk mund të gjesh një ligj që brenda një muaji,pasi ka hyrë në fuqi ta amendojmë. Kuptohet sevetëm shkruhej për solidaritet, por praktikisht i gjithëligji është pabarazi.

Themi dhe flasim në ligjin e ri për sigurimetshëndetësore, kemi ruajtur sistemin kontributiv simë të konsoliduarin dhe më efektivin, por nëseshikojmë burimin e të ardhurave, është krejt ekundërta. Ju thashë pak më parë se vetëm një pjesëprej 33%-ësh e mbulon shteti. Po pjesën tjetër?Kontributet vetëm 20%. E thënë ndryshe, me këtëraport të ardhurash në buxhetin e sigurimeve

shëndetësore kemi një formë sistemi, që nuk kalidhje fare me taksimin e përgjithshëm dhe që nukmbulon pjesën më të madhe të qytetarëve. Deri mësot nga Këshilli i Ministrave nuk është miratuar asnjëakt nënligjor, i cili do ta bënte ligjin funksional, siçparashikohet në nenin 41 të këtij ligji. Kanë kaluarplot 2 vjet që nga dita e miratimit të ligjit, që ngashkurti i viti 2011, kohë, e cila duhet të shërbentepikërisht për plotësimin e këtij kuadri ligjor dhe përdaljen e akteve nënligjore.

ISKSH-ja, sipas ligjit të ri, do të quhet fond, porderi tani ne nuk dimë se si do të funksionojë, ngakush do të drejtohet, çfarë roli do të ketë dhe çfarëforme menaxhimi dhe burimesh financiare do tëketë? Mungesa e standardeve të miratuara përinstitucione shëndetësore të të gjitha niveleve nëvend është një pengesë tjetër për të bërë tëzbatueshme nenet e këtij ligji. E pra, kur në njëvend nuk ekzistojnë standarde në institucionet eshërbimi shëndetësor, si mund të flasim përakreditimin e tyre, i cili është kusht detyrues përfinancimin dhe blerjen e shërbimeve shëndetësoreprej fondit nga ato?

Siç e shikoni, si shumë ligje në Shqipëri, edheme këtë ligj do të mjaftohemi vetëm duke thënë qëe kemi, por për qytetarët nuk është. Ligji detyronfondin që financimin dhe blerjen e shërbimeveshëndetësore ta kryejë nëpërmjet paketave tëshërbimeve. Deri më sot vetëm për shërbiminshëndetësor parësor kemi një paketë bazë tëmiratuar me VKM, ndërsa për shërbimin spitalor dheatë universitar as që bëhet fjalë.

Gjithashtu, mungojnë protokollet e miratuara tëmjekimit, të cilat janë baza reale për të realizuarkostot e shërbimeve shëndetësore. Siç parashtrova,është një zinxhir i tërë aktesh vendimesh,procedurash mjekësore dhe administrative, të cilat,sot për sot, janë vetëm në formë thashethemesh,por për të miratuar këto në ligj, aktualisht nuk kemiasgjë.

Së fundi, nuk mund të mos përmendimmashtrimin e madh se skema e sigurimeveshëndetësore do të fillojë me financimin edhe nëinstitucionet private. Të jeni të sigurt se pa të gjithakëto që thashë nuk mund të bëjmë dot, sepse këto,së pari, duhet të vërtetohen ligjërisht. Ndaj e miraështë të mos i mashtrojmë qytetarët shqiptarë përpërfitimin që do të kenë në sistemin shëndetësor.

Tashmë të gjithë e dimë, tashmë nuk ështënevoja që të dalin në mënyrë deklarative drejtues tërinj të institucioneve e të thonë se sot QSUT-ja ka

303


23 milionë dollarë borxh, apo brenda një nate janëbërë tendera me 1 miliard lekë. Jo, jo, këta njerëzqë drejtojnë sot kanë jetuar në Shqipëri, kanë qenëshumë pranë drejtuesve tanë, kanë qenë shumëpranë kësaj qeverie dhe e kanë dëgjuar nga kjo foltorese cili ka qenë realiteti i sistemit shëndetësor, saka qenë borxhi i QSUT-së dhe si ka shkuar historiae tenderëve.

Ndaj sot nuk i takon askujt të justifikohet dhe tëgodasë sistemin shëndetësor, sepse janë ata tëparët që e kanë ditur shumë mirë se cili është borxhinë sistemin shëndetësor. Ndaj, ju lutem, mosvazhdoni me mashtrimin e radhës për shqiptarët.Ne jemi të vendosur në sistemin shëndetësoruniversal, jemi të vendosur për shërbiminshëndetësor kombëtar, i cili do t’u ofrojë të gjithëshqiptarëve shërbim shëndetësore jo duke i ndarëdisa në punë e disa të papunë, disa të nënës e disatë njerkës. Shërbimi shëndetësor është për të gjithëdhe një shtet social duhet t’ia krijojë kushtetqytetarëve të vetë për shërbim shëndetësor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Zoti Beci, urdhëroni!Astrit Beci – Zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Sot ne po shqyrtojmë projektligjin “Për një

ndryshim në ligjin “Për sigurimin e detyrueshëmshëndetësor në Republikën e Shqipërisë.” Ligji kahyrë në fuqi më 24 mars 2013, dhe është hartuarmë 24 shkurt 2011. Për dy vjet për zbatimin e tijduhet të dilnin 6 VKM. Çuditërisht qeveria, mepapërgjegjshmërinë që e karakterizon, nuk ka nxjerrëasnjë.

Në raportin e sotëm të projektligjit thuhet seqëllimi i projektligjit është shtyrja e afatit të hyrjesnë fuqi të neneve 7 dhe 8 të ligjit ekzistues deri nëdatën 1 janar 2014. 26 muaj nuk i kanë mjaftuarqeverisë që të krijojë infrastrukturën e nevojshmepër zbatimin e këtyre depozitave; 26 muaj nuk i kanëmjaftuar kësaj qeverie që të nxjerrë 6 vendime tëKëshillit të Ministrave; 26 muaj gjumë,papërgjegjshmëri, mungesë guximi për reformat.Unë nuk çuditem se jo 26 muaj, por ka 46 muaj qëkjo qeveri nuk paguan dëmshpërblimet e banorëvetë zonave të përmbytura në Shkodër, përmbytjessë herës parë dhe jo të asaj të shtatë.

Më 16 shtator 2009 në Kuvendin e ShqipërisëKryeministri do të deklaronte rritjen e buxhetit përshëndetësinë 60%, kjo rritje e bërë sivjet nukrealizon as efektet e rritjes së çmimit të ilaçeve me

10% për TVSH. Për ta konkretizuar në vitin 2009buxheti i urgjencës ishte vetëm 300 milionë dollarë,në vitin 2013 ishte 360 milionë dollarë. Vetëm efektete TVSH-së dhe nënçmimi i lekut e barasvlerësojnëdhe tregojnë se rritja e 60%-it e deklaruar në buxhetinpër shëndetësinë mungon. Në të vërtetë, sipaspremtimeve, do të duheshin 450 milionë dollarë përurgjencën. Pra, mungojnë 90 milionë dollarë. Janë90 milionë dollarë më pak për emergjencën; 90milionë më pak për cilësinë e emergjencës dhe nëtrajtimin e të sëmurëve.

Periudha 2009-2013 është dështimi i programittë qeverisë së PD-së. Anketimet e bëra nga BankaBotërore me organizatat botërore shëndetësoreUSAID-i tregojnë qartë se sistemi shëndetësor ështëmbërthyer nga një korrupsion galopant i krahasuarvetëm me atë të vendeve afrikane. Rritja e TVSH-sësë ilaçeve me 10% rriti artificialisht të gjitha çmimete tyre. Ligji i ri i sigurimeve shëndetësore lë jashtëmbulimin e një pjesë të konsiderueshme tëpopullsisë në moshë pune.

Ligji i sotëm rrit 45% më shumë kontributin edetyrueshëm për sigurimet shëndetësore. 26 muajnuk i dilnin qeverisë që të miratonte vendimet eKëshillit të Ministrave që mund ta bëjnë ligjin tëzbatueshëm. Në 4 vjet programi është i dështuarnë të gjitha pikat e tij. Po të shikojmë në programine qeverisë së PD-së, në vitet 2009-2013, thuhej sereforma do të përfshinte një organizëm më të mirëterritorial, duke harmonizuar shtrirjen e shërbimitparësor me atë spitalor, si dhe atij publik dhe privat.Kemi parë se nuk është bërë asgjë në këtë drejtim.Thuhej se reduktimi i korrupsionit në sektorin eshëndetësorë do të bazohej, në radhë të parë, nëmasat me natyrë parandaluese dhe që mbështetennë krijimin e iniciativave antikorrupison. Nuk kemiparë asnjë të tillë dhe nuk pasur asnjë rast dënimitë këtij korrupsioni, por kemi parë një rritje të kulturëssë pandëshkueshmërisë.

Në themel të këtyre relacioneve janëvetëqeverisja e qendrës shëndetësore, transparenca,përgjegjshmëria, vlerësimi i performancësinstitucionale dhe individuale përkundrejt motivimitdhe shërbimit, sipas meritës. Kemi parë që nukështë bërë asgjë për vetëqeverisjen e qendraveshëndetësore; nuk është bërë asgjë për të rriturtransparencën; asgjë për të vlerësuar performancëninstitucionale. Vazhdojmë në të njëjtat kushte dheme spitale të paakredituara. Qeveria është vendosurtë rrisë ndjeshëm masën e financimit në shëndetinpublik me investime kapitale. E pamë se çfarë ka

Viti 2013

304


ndodhur me urgjencën me rritje efektive, me njëstanacion dhe me të njëjtin buxhet prej sa e savitesh.

Në ç’gjendje paraqitet sot situata? Gjysma eshpenzimeve përballohen nga pagesat edrejtpërdrejta të qytetarëve. 65 milionë dollarëmbulohen nga kontributet e sigurimeveshëndetësore; 295 milionë dollarë është nga taksimii përgjithshëm. Në çdo 100 lekë, 60 paguan qytetari,33 vijnë nga taksat dhe 7 nga kontributet. Sistemikontributiv është regresiv, pasi rritja e pagëspakëson normën efektive të kontributeve. Pra, pas18 vjetësh mund të themi se sistemi kontributiv isigurimeve shëndetësore rezultoi joefektiv. Në shkurttë vitit 2013 spitalit iu hoq edhe e drejta për kurim tëbarnave. Sot llojin dhe sasinë e këtyre barnave duhetta vendosë vetëm ministri i Shëndetësisë. Neangazhohemi se do të punojmë ndryshe; neangazhohemi se do t’u ofrojmë kujdes shëndetësoruniversal për të gjithë qytetarët me banim tëpërhershëm në Shqipëri. Ne do të ngremë shërbiminshëndetësor kombëtar, që do të jetë blerësi ishërbimit të kujdesit shëndetësor dhe që do ta ofrojëatë pa pagesë për të gjithë qytetarët. Kështu ne dotë arrijmë akses universal, të plotë për të gjithështetasit, shërbim shëndetësor me cilësi të lartënë përgjigje të nevojave të të sëmurëve dhe të tëshëndetshmëve, kujdes shëndetësor cilësor dheefektiv për rezultate më të mira dhe përqendrimefecient të burimeve financiare njerëzore. Ky ështëmodel që funksionon me sukses të plotë në shumëvende të botës në Britaninë e Madhe, në Kanada,në Spanjë, në Danimarkë, në Itali, në Portugali. Kymodel siguron shërbim shëndetësor gjithëpërfshirëscilësor dhe efecient. Pra, me aplikimin e këtij modeliçdo qytetar shqiptarë do të marrë shërbiminshëndetësor bazë e me cilësi të kënaqshme ngasistemi shëndetësor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Zoti Ruka, urdhëroni!Ethem Ruka - Zonja Kryetare!Zotërinj deputetë,Ky është një projektligj tërësisht elektoral. Një

mashtrim disamujor për të vetëpunësuarit, mesynimin që t’u marrin disa vota të pamerituara përzgjedhjet elektorale të këtij viti. Mashtrim për tëmosarmiqësuar të vetëpunësuarit, të cilët që nga25 marsi i këtij viti do të duhet të paguanin edhe 45% më shumë nga ç’paguajnë sot për siguriminshëndetësor. Kjo, në përputhje me ligjin aktual të

miratuar prej 2 vjet, 1 muaj e dy ditë më parë.Zyrtarisht, sot janë të deklaruar 65 000 individë

të vetëpunësuar, të cilët preken nga ligji aktual dhesynohet të mashtrohen deri në janar të vitit 2014nga ndryshimi i projektligjit që po diskutojmë në këtëseancë parlamentare. E thënë më shkoqur, një ivetëpunësuar do të paguajë afërsisht 6000 lekë mëshumë për këtë kontribut të përllogaritur mbi bazëne pagesës mesatare prej 54 885 lekësh. Nëse deritani përllogaritja e këtij kontributi ishte 3,4 % epagesës, në bazë të neneve 7 dhe 8 të këtijprojektligji, ajo do të shkojë në 7% të mesatares,midis pagës mesatare dhe asaj minimale. Kjo shumëduhej të arkëtohej duke filluar nga 25 marsi i këtijviti, ndërkohë që sot jemi më 25 prill, pra një muajme vonesë.

Në fakt, relacioni i projektligjit të sotëm ështëshumë i thatë dhe nuk shpjegon asgjë. Është i tillë,sepse kërkon të fshehë të vërtetën. Ai ështëshembulli më i qartë se çfarë trukesh mund tëpërdorë kjo qeveri në një fushatë elektorale. Ështëparadoksale të dëgjosh se kjo është qeveria etaksave më të ulëta.

Nga ana tjetër, projektligji “Për siguriminshëndetësor” e rrit edhe më shumë barrën edetyrimeve për të vetëpunësuarit. Sigurisht, nëkohën kur është miratuar ky ligj, PS-ja e kakundërshtuar, duke dhënë argumentet e veta.

Sot është momenti të bëjmë transparentepolitikën e dështuar shëndetësore të kësaj qeverie.Ekspertët e thirrur në Komisionin e Ekonomisëthanë: “Ka munguar infrastruktura dhe për këtë dotë duhen edhe disa muaj të tjerë”, pra deri në janartë vitit 2014 për të aplikuar këto dy dispozita. Cilainfrastrukturë ka munguar? Një përllogaritje ethjeshtë për të nxjerrë pagesën mesatare mbi bazëne asaj maksimale dhe minimale? Të mos e dëgjojëaskush, sepse ky nuk është argument. I vetmiargument janë votat. Pastaj, pas disa muajsh tëvetëpunësuarit do të paguajnë edhe 6000 lekë tëtjera për çdo muaj.

Ekspertët sollën edhe argumentin tjetër,tërësisht pa vlerë, se gjoja duke shtyrë afatin ezbatimit të këtyre dy neneve, do të ketë një rritje tëtë vetëpunësuarve. Çfarë kuptimi ka kjo dhe kumbështetet ky argument? Shkurt janë argumentepër të fshehur thelbin e argumentit kryesor, pra tëtrukut elektoral për një grusht votash të pamerituara.Kjo është në vazhdën e objektivave për të mbajturtaksa të ulëta. Për këtë arsye, sipas ekspertët,propozohet një periudhë disamujore, deri në fillim

305


të vitit të ardhshëm për hyrjen në fuqi të këtyredispozitave. Nuk ka ku të shkojë më qartë e mëtroç se kaq: t’i mbajmë edhe disa muaj të ulëtataksat, sepse do të na duhen votat. Pra, në janar tëvitit 2014 do të shihemi përsëri me detyrime më tëlarta në sportelet e shtetit. Nuk besoj se kaq ndonjëtë vetëpunësuar që të mos e kuptojë këtë mashtrimtrashanik elektoral.

Rritja e kontributit për të vetëpunësuarit përbënnë thelb një aspekt të vogël të dështimit të politikavemjekësore për sigurimin shëndetësor të popullatës.Këto politika janë të dështuara. Sot numri i atyre qëjanë të pasiguruar është shumë herë më i madh sei atyre që janë të siguruar. Shkurt, një shërbimshëndetësor diskriminues, të cilin qytetarëtshqiptarë, veçanërisht të papunët, si edhe grupimetsociale të markinaluzuara nuk e marrin dot, duke upenalizuar nga politikat e qeverisë së tyre.

Banka Botërore, edhe gjatë ditëve të fundit, eka këshilluar vazhdimisht qeverinë shqiptare lidhurme ndryshimet e shpeshta të kontributeve tësigurimeve shoqërore dhe shëndetësore. Skema vjenduke rritur defixhitin dhe kërkon gjithmonë e më tepërpara nga taksapaguesit shqiptarë. Nuk ka si të jetëndryshe! Nëse buxheti i ISKSH-së është rreth 30,8miliardë lekë, vetëm 24 deri në 25 % të tij vjen falëkontributeve të detyrueshme. Pjesa tjetër, prej gati75%, mbulohet nga buxheti i shtetit. Vetëkuptohetse ata që paguajnë kontribute, në fakt paguajnë dyherë. Një herë që u mbahet çdo muaj nga pagesa etyre dhe një herë në mënyrë indirekte për shumënqë paguan buxheti i shtetit.

Politikat shëndetësore e kanë lënë vendin nënjë situatë të mjeruar. Vazhdon e njëjta histori: spitalepa infrastrukturë, pa fuqinë e duhur diagnostikuese,pa medikamente, me pagesë nën dorë, pa shërbimeambulatore në zonat periferike të vendit, pa buxhettë mjaftueshëm, diskriminues për të papunët, përata që marrin ndihmë sociale, me çmimemedikamentesh të rritura, pa vizion, të mbytur ngapolitikat koruptive për shërbimet dhe pa politikaparandaluese. Ne jemi një vend me tregues shumëtë lartë të sëmundjeve kardiovaskulare, tumorale dhesa e sa mangësi të tjera.

Qeveria rreket për suksese në fushën emjekësisë, ndërkohë që perceptimi i qytetarëve përshërbimin shëndetësor është skandaloz. Mjafton t’ireferohemi vetëm fondit të akorduar për citostatikët,medikamente të dorës së parë, për ata qëfatkeqësisht vuajnë nga sëmundje tumorale. Kyfond, në rastin më të mirë, nuk mbulon as 30 % të

nevojave të vuajtësve, të cilët arrijnë zyrtarisht derinë 6000 raste të reja në vit. Mjafton të përmendimtregun e medikamenteve. Prej dy vjetësh çdo kokërraspirinë dhe çdo medikament tjetër kushton 10 %më shtrenjtë. Nga të gjitha medikamentet që blejnëqytetarët shqiptarë, qeveria jonë ka arkëtuar afërsisht40 milionë euro në buxhetin e shtetit, si taksë përsëmundjen e qytetarëve të vet. Kurse, 40 milionëeuro të tjera në vit, si taksa xhepash në korridoret espitaleve për personelin shëndetësor, pra një vjedhjetjetër kjo që u bëhet rëndom, pothuajse të gjithëqytetarëve shqiptarë.

Shoqëria shqiptare është kthyer në një shoqërikonsumi, ku, fatkeqësisht, thuajse çdo gjë shihetsi mall që duhet shitur apo blerë. Nga ky rregull nukbëjnë përjashtim as disa shërbime jetike tëdomosdoshme për çdo shoqëri, siç janë edukimi,shëndetësia, kultura, komunikimi e të tjera. Do tëduhet të ishte ndryshe dhe kështu do të jetë pas 23qershorit. Elementet e domosdoshme të jetës sënjë shoqërie demokratike do të trajtohen si një emirë e përbashkët dhe e arritshme nga të gjithë.Kështu do të konsiderohet edhe kujdesi shëndetësorpër qytetarët e këtij vendi. Nisur nga fakti seshëndetësia shqiptare nuk arrin të realizojë asnjëfunksion të saj bazë, pra as parandalimin, asdiagnostikimin, as kurimin dhe as rehabilitimin, dotë na duhet të bëjmë një ndërhyrje të thellë drastikedhe të menjëhershme.

Vizioni ynë për shëndetësinë është tërësisht indryshëm nga ai i kësaj qeverie. Falë reformës qëkemi trajtuar dhe që do ta vëmë me siguri në jetëpas 23 qershorit, do të bëjmë një ndërhyrje radikalepër të ofruar një shërbim shëndetësor, ku asnjëqytetar të mos ngelet i përjashtuar nga sistemishëndetësor, siç ndodh sot me rreth 1 milionshqiptarë. Sfida jonë është t’u rikthejmë qytetarëveshqiptarë besimin e humbur te shërbimishëndetësor.

Nëse sistemi i sotëm i financimit tëshëndetësisë nxit korrupsionin, burokracinë etepruar dhe diskriminimin, paketa jonë reformuesedo të jetë krejtësisht e ndryshme. Të gjithëve atyre,që varfëria apo papunësia i ka lënë pa sigurimshëndetësor, ne do t’ua ofrojmë atë falas dhe atado të sigurohen nga shteti. Ne do ta heqimmenjëherë taksën 10% në shërbimin shëndetësordhe barnat mjekësore. Nuk do të ketë asnjë produktfarmaceutik të regjistruar, që do të shitet në vendintonë me një çmim më të lartë se në vendin eorigjinës. Po ashtu, ne do të ndërtojmë institucionin

Viti 2013

306


e shërbimit kombëtar shëndetësor, ku të gjithë dotë jenë të siguruar dhe do të kenë mundësi të marrinkujdesin e duhur shëndetësor, pavarësisht nga tëardhurat financiare, gjendja shoqërore, vendbanimi,gjinia apo mosha. Duke respektuar përkushtimin emjekëve e personelit ndihmës, ne do të marrimpërsipër të ndërtojmë një partneritet e dialog tëfrytshëm për çështje madhore të shëndetësisë, siçjanë ato që lidhen me formimin e kërkimin shkencor,autonominë profesionale, përfshirjen në qeverinëklinike e të tjera.

Alternativa jonë është e qartë dhe në shërbimtë qytetarëve të këtij vendi. Ajo është aq e qartë, saqeveria aktuale ka filluar ta kopjojë.

Qytetarët shqiptarë do ta votojnë programin përrilindjen shqiptare, sepse ai është programi iinteresave të tyre jetike. Përpjekjeve të qeverisëaktuale, në largim e sipër me ose pa KQZ, u kaardhur fundi. Sovrani mezi pret ta largojë këtë qeveri.Këtë ju e ndiheni, sado që i jepni gurajë vetes. Kjoditë po afron. 23 qershori do të jetë fillimi i ri dhe dotë lërë pas një të kaluar të hidhur.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Ruka!Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e

marrëveshjes Istisna’ A dhe marrëveshjes sëAgjencisë Istisna’ A ndërmjet Këshillit të Ministravetë Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Islamikepër Zhvillim, për financimin e projektit të ndërtimittë portit të peshkimit të Durrësit”.

Në emër të komisionit përkatës, zonja Aliollikeni fjalën.

Ledina Aliolli – Faleminderit, zoti drejtues iseancës!

Komisioni për Ekonominë dhe Financat nëmbledhjen e datës 17 prill 2013 shqyrtoi projektligjin“Për ratifikimin e marrëveshjes Istisna’ A dhemarrëveshjes së Agjencisë Istisna’ A ndërmjetKëshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisëdhe Bankës Islamike për Zhvillim, për financimin eprojektit të ndërtimit të portit të peshkimit tëDurrësit”, propozuar nga Këshilli i Ministrave nëmbështetje të pikave 1 dhe 121 të neneve 78 dhe83 të Kushtetutës së Shqipërisë.

Në mbledhjen e zhvilluar nga komisioni, për t’iupërgjigjur pyetjeve të deputetëve dhe për tëprezantuar këtë projektligj morën pjesë përfaqësues

nga Ministria e Financave.Qëllimi i këtij projektligji është ratifikimi i

marrëveshjes Istisna’ A dhe marrëveshje sëAgjencisë Istisna’ A ndërmjet Këshillit të Ministravetë Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Islamikepër Zhvillim, për financimin e projektit të ndërtimittë portit të peshkimit të Durrësit përmes një huaje7,58 milionë dollarë.

Përmes këtij projektligji propozohet ndërtimi injë porti peshkimi, i cili përfshin bonifikimin esipërfaqes 1,8 hektarë tokë, ndërtimin e njëdallgëpritëse kryesore, ndërtimin e tri pengesavedallgëpritëse, ndërtimin e bankinës, ndërtesave përorganizatën e menaxhimit të peshkimit dheinfrastrukturën për funksionimin e portit të peshkimit.Gjithashtu, sektorit të peshkimit i sigurohet një portoperacional, një mjedis i sigurt për ngarkim-shkarkimin dhe akordimin e anijeve të peshkimit,ndërkohë i lirohet hapësira e zënë nga anijet epeshkimit, portit aktual tregtar.

Ky projekt i propozuar është mjaft irëndësishëm. Projekti fillestar është hartuar në vitin2006, i cili parashikonte marrjen e një huaje prej8,78 milionë dollarë. Gjatë rishikimit të këtij projektirezultoi e nevojshme rritja e kostos së tij për shkaktë spostimit të portit në një vend tjetër. Pasrishikimit, kostoja në total arriti në shumën 16,36milionë dollarë.

Ky projekt do të zhvillohet në dy faza:Faza e parë do të financohet nga fonde, të cilat

ishin në dispozicion.Në fazën e dytë do të kemi një financim shtesë

prej 7,58 milionë dollarë, e cila do të financohet ngaBanka Islamike për Zhvillim, me një periudhë shlyerjeprej 15 vjetësh, që fillon pas një periudhe realizimideri në 3 vjet. Çmimi i shitjes do të përllogaritet nëfund të periudhës së realizimit dhe bazohet nëkoston e kapitalit plus një shtesë të normës libor6-mujor në dollarë.

Projekti parashikohet të përfundojë në 31 dhjetortë vitit 2014. Mbështetur në argumentet esipërcituara, duke vlerësuar domosdoshmërinë e këtijprojektligji, Komisioni për Ekonominë dhe Financate miratoi atë me konsensus.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit!Kalojmë në shprehjen e komisioneve.Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të drejtat e Njeriut?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!

307


A ka pyetje? Nuk ka.Kalojmë në diskutime.Nga opozita kanë regjistruar emrat zotërinjtë:

Edison Konomi dhe në emër të grupit, zoti Klosi.Urdhëroni, zoti Konomi!Edison Konomi – Të nderuar kolegë!Sot na është paraqitur për miratim marrëveshja

me Bankën Islamike për Zhvillim, për marrjen e njëkredie shtesë prej 7,58 milionë dollarë përpërfundimin e ndërtimit të portit të peshkimit nëDurrës.

Duhet theksuar se ky projekt ka pasur një kostofillestare shumë më të ulët, me një financim prejrreth 8,78 milionë dollarë. Tashmë kërkohet njështesë financimi gati e dyfishuar me vlerën fillestaretë projektit, me një total financimi prej 16, 36 milionëdollarë.

Në komision, kjo u argumentua thjesht me njërishikim të projektit. Disa të tjerë mundohen ta lidhinme mosmarrëveshjet që kanë pasur me Bashkinëe Durrësit në lidhje me këtë projekt. Edhe pse jumundoheni ta shikoni këtë si një mundësi për tëgoditur Bashkinë e Durrësit, më duhet të sqaroj, nërespekt të gjithë qytetarëve durrsakë apo më shumë,në respekt të komunitetit të peshkatarëve, të cilëtjanë të ndikuar në mënyrë të drejtpërdrejtë nga kyinvestim, se ky projekt, që në fillimet e veta, ështëmenduar shkurt dhe pa vizion. Kjo ështëargumentuar nga shumë specialistë të fushave tëndryshme, qofshin këta mjedisorë, arkitektë apoqytetarë të thjeshtë të Durrësit, të cilët përfitojnëose ndikohen në mënyrë negative nga projekte qëkanë të bëjnë me këtë qytet.

Gjithashtu, fakti që ju vini këtu për të dyfishuarvlerën e financimit, pasi pranohet edhe nga ju, qëjanë bërë ndryshime në projekt dhe fakti që vleraështë dyfishuar tashmë në 16,36 milionë dollarë,tregon më së qarti se këto nuk janë ndryshime tëvogla, apo për shkak të ndryshimit të çmimeve, kupër të qenë të sinqertë, në këtë periudhë nuk shohndonjë ndryshimi në çmime, që të ndikojë nëdyfishimin e kostos së ndërtimit, kjo rritje kostojetregon se projekti fillestar ishte projektuar keq dhese bashkia e Durrësit ka pasur të drejtë nëkundërshtimin e këtij projekti që në fillimet e tij.

Më duhet të sqaroj se në lidhje me këtë investimjanë bërë takime të ndryshme në nivel ekspertëshurbanistë për të marrë mendimet e tyre në lidhjeme projektin. Gjithashtu, është vlerësuar shumëedhe opinioni i qytetarëve të Durrësit, të cilët eshohin Durrësin e së ardhmes si një qytet turistik.

Ky projekt është mbështetur fort nga ju, kolegëtë maxhorancës, pa vlerësuar në asnjë moment seçfarë efektesh do të kishte porti i ndërtuar në pikënmë të afërt me shëtitoren kryesore të qytetit tëDurrësit, duke mos studiuar se çfarë do të ndodhteme trafikun e automjeteve, sidomos gjatë periudhëssë verës, kur Durrësi tashmë po përballet me njëtrafik të rënduar, pa vlerësuar në asnjë momentopinionin e qytetarëve dhe efektet negative mjedisoreqë do të kishte ndërtimi i këtij porti pranë shëtitores“Taulantia”.

Të mos harrojmë se qyteti i Durrësit është njënga destinacionet më të mëdha turistike në vend, icili pret edhe fluksin më të madh të turistëve dhe sii tillë përballja me këta të fundit duhet të jetëdinjitoze, siç e meriton një qytet i tillë.

Shpesh kam dëgjuar se porte të tilla pranëqendrave apo shëtitoreve të qyteteve ka në shumëvende turistike, qoftë në rajon apo edhe më gjerë.Duhet ta pranojmë se kjo është e vërtetë, por duhettë themi edhe një të vërtetë tjetër që këto porte janëndërtuar 50 apo më shumë vjet më parë dhe në tëvërtetë mbartin edhe vlera historike. Por të ndërtoshnjë port të tillë në vitin 2013 në qendër të qytetitështë mungesë vizioni për të ardhmen. Ne duhet tëfokusohemi në projekte afatgjata, në përmirësimine infrastrukturës duke krijuar mundësi që vizitorët ehuaj të mund të eksplorojnë çdo alternativë që jepky qytet, duke u bazuar në eksperiencat pozitive tëvendeve të rajonit apo edhe më gjerë.

Në asnjë moment ne nuk kemi qenë kundërndërtimit të portit të peshkimit. Në fakt, duhet tëthemi se ka qenë pikërisht PS-ja iniciatorja e këtijprojekti, pasi ne mendojmë se flota e peshkimit dhengritja e industrisë së përpunimit të peshkut, përposmundësive të tjera ekonomike që ofron qyteti iDurrësit, është një mundësi e mirë punësimi dhenjë trashëgimi me vlera e cila duhet çuar përpara.

Ne duhet të impenjohemi më shumë për këtëindustri. Në mënyrë imediate ne duhet të vendosimrishikimin e taksave, të cilat ndikojnë në mënyrë tëdrejtpërdrejtë në koston e peshkimit, duke e bërëkështu produktin tonë të pakonkurrueshëm në rajon.Ne duhet të impenjohemi për t’u dhënë mundësipeshkatarëve të rinovojnë mjetet e tyre të lundrimitnëpërmjet politikave lehtësuese fiskale apo financimetë ndryshme, të cilat do të përmirësonin flotën tonëtë peshkimit.

Për këtë arsye, në mënyrë që të harmonizojmëvlerat turistike të qytetit me industrinë e peshkimit,ne mendojmë se vija bregdetare apo edhe territori

Viti 2013

308


aktual brenda portit të Durrësit mund të ofronte vendeqë t’i përshtateshin më së miri portit të peshkimit.Them që të harmonizojmë vlerat turistike për faktinse tashmë aty ku po ndërtohet porti i peshkimitmund të ndërtohej një port turistik për jahte, për tëpritur vizitorë të huaj, duke shfrytëzuar edhe afërsinëe këtij porti me shëtitoren “Taulantia”, duke ngriturambiente argëtuese që të jenë sa më atraktive përturistët, elemente të cilat sot mungojnë jo vetëm nëqytetin e Durrësit, por në shumë qytete turistike nëvend.

Edhe kjo e sotmja është në vazhdën e trillimeveelektorale, dhunimeve të institucioneve të pavarura,duke politizuar çdo strukturë shtetërore, duke goditurprofesionistët e vërtetë dhe duke ngritur kultin emilitantëve. Këtë keni bërë deri më tani.

Por të jeni të sigurt se asnjë manovër nuk dot’jua lehtësojë humbjen. Përgjigjen kjo maxhorancëdo ta marrë në datën 23 qershor kur çdo shqiptardo të votojë për të ardhmen e tij, do të votojë për njështet në shërbim të qytetarëve, do të votojë përprojektet evropiane, do të votojë për rilindjen.

Faleminderit!Ardjan Turku - Faleminderit!Diskutantët e krahut të djathtë janë tërhequr.Fjalën e ka zoti ministër.Fatmir Mediu - Të nderuar kolegë deputetë,Dua të them që në fillim që industria e peshkimit

duhet patjetër të zërë vendin e duhur në ekonominëshqiptare si një industri jashtëzakonisht erëndësishme, që lidhet drejtpërdrejt me punën evështirë të shumë peshkatarëve, por që mund tësjellë mundësi punësimi dhe të ardhura në dobi tëekonomisë dhe qytetarëve shqiptarë.

Prandaj, me kërkesën e Kryeministrit, ështëngritur një grup pune për të përgatitur një plankombëtar për peshkimin, i cili do të konsiderojë nëmënyrë të plotë të gjithë elementet përbërëse përndërtimin e një industrie peshkimi të standardeveqë duhet të përputhen plotësisht me kërkesat qëka ky treg në BE, në radhë të parë për të pasur njëflotë peshkimi të rinovuar që të ushtrojë aktivitetin evet në të gjithë sipërfaqen ujore detare që kemi, tëgarantojë peshkimin e të gjitha llojeve të ndryshmetë specieve detare që janë pjesë e çmuar e kësajekonomie, të ketë patjetër një infrastrukturëbashkëkohore që ka të bëjë me portet e peshkimitdhe për të vazhduar më tej me tregjet e peshkut,industrinë e përpunimit të peshkut dhe sidomosofrimin e këtyre produkteve jo vetëm për tregunshqiptar por edhe atë ndërkombëtar. Dua të them

se një pjesë e këtyre industrive tashmë janë nëtregun evropian dhe janë pionierët e parë të eksportittë produkteve që trajtohen në Shqipëri

Në qoftë se vijmë konkretisht te porti i peshkimit,që do të ndërtohet në Durrës, ka një histori dhedebat të vazhdueshëm për këtë çështje dhe, për hirtë transparencës, nisur edhe nga shqetësimet engritura nga kolegu, çështjen nëse ka pasur vizionapo jo në ndërtimin e këtij porti peshkimi, të gjithëmund ta diskutojmë, por, i nderuar koleg, ky portpeshkimi historinë e tij e ka nisur në vitin 1998, kuqeveria e zotit Nano ngriti një komision dhe nëbashkëpunim me BB-në përcaktoi vendin se ku dotë bëhej ky port. Pra kemi një vendim qeverie që kapërcaktuar vendin e këtij porti peshkimi, gjë që hedhposhtë të gjitha pretendimet për një gjykim tënjëanshëm politik për sa i përket vendit të ndërtimittë portit.

Në vitin 2004, përsëri në kohën e qeverisjessocialiste, u bënë studimet batimetrike dhe fizibilitetinë bashkëpunim me BB-në për të përcaktuarpërafërsisht vlerën e investimit, që u finalizua menjë leje për shesh ndërtimi nga bashkia e Durrësit,e drejtuar po nga socialistët (zoti Koka ka qenë nëatë kohë).

Në vitin 2005, ka filluar procedura për financimin,që u finalizua në janar të vitit 2007 me një kredi tëBankës Islamike për Zhvillim në vlerën 8,37 milionëdollarë, e cila kontraktoi me një tender ndërkombëtarnjë kompani të njohur, “SID”, e cila bëri edheprojektin final të portit. Në bazë të këtij projekti finalu përcaktua edhe vlera reale e investimit, që ështëvlera që po diskutojmë sot.

Në vitin 2007-2008 Ministria e Financave i kërkoiBankës Islamike për Zhvillim një financim shtesëpër të realizuar investimin në port dhe në atë kohënë bashkëpunim me kompaninë “SID” dhe meBankën Islamike është rënë dakord që pasi të bëhejedhe konkurrimi ndërkombëtar për kompaninëinvestuese të merrej vlera e financimit të plotë nëbazë të këtij konkurrimi. Për këtë u zgjodh një ngakompanitë më të njohura në tregun e ndërtimeve tëporteve si “Strabak”, përzgjedhje e bërë me tenderndërkombëtar dhe e vlerësuar nga Banka Islamike,jo nga autoritetet shqiptare.

Në përfundim ne kemi arritur jo vetëm njëpërzgjedhje të drejtë, por edhe një investim të drejtë,i cili përputhet tërësisht me investimet erëndësishme në të gjithë infrastrukturën e Portit eDurrësit, është në ndihmë të të gjithë peshkatarëvetë Durrësit dhe sidomos është i një standardi, që

309


tejkalon shqetësimet që keni ngritur ju. Pengesat ekrijuara, për mendimin tim, lidhen me interesapolitike për të penguar investimin, duke krijuar njëkosto mbi peshkatarët por edhe në zhvillimin e tëgjithë infrastrukturës së Portit të Durrësit dhe tëterminaleve të tjera.

Dua të them se për ne është i rëndësishëmndërtimi i kësaj infrastrukture, e cila ka filluar dhepunimet janë tashmë të dukshme, edhe pse janëngritur herë pas here pretendime të paqena. Prandajdo të ishte mirë të shkonit vetë atje të shikonim.

Nëse duhet të ishte port jahtesh apo ka pasurndonjë dëshirë për të bërë port jahtesh atje, kjo ështënjë çështje tjetër. Unë si ministër dhe qeveria kemizbatuar një vazhdimësi të marrëdhënieve,pavarësisht nga ngjyrimet politike, nga viti 1998 derinë momentin e sotëm. Dua të theksoj se është njëinvestim jashtëzakonisht i rëndësishëm ku qeveriashqiptarë është angazhuar seriozisht. Ne mendojmëse ky port është një nyje e rëndësishme portale ecila lidh të gjithë infrastrukturën portale që kemi nëDurrës.

Zonja e zotërinj,Kolegë deputetë,Ne paraqesim sot këtë projekt-marrëveshje për

akordimin e lotit të dytë të kredisë. Kostoja totale eprojektit është rreth 12,1 milionë euro dhe pjesë ekësaj kredie ishte dhe hartimi i projektit të zbatimittë dokumenteve të tenderit për përzgjedhjen ekompanisë etj. Dua t’ju them se vonesa 3-vjeçare eqëllimshme nga bashkia e Durrësit ka krijuar kostoshtesë në këtë projekt. Kjo është një përgjegjësi joe vogël dhe prandaj ne, duke pasur parasysh nevojënpër ndërtimin e kësaj infrastrukture, përjashtuamedhe disa probleme dhe kalimin e të gjithëinfrastrukturës rrugore brenda portit. Për shqetësimine ngritur se është afër sheshit “Taulantia” dua t’juthem se ky shesh është rreth 800 metra larg këtijporti.

Për më tepër, në qoftë se u referohemi vendevefqinjë, përfshirë Malin e Zi, Kroacinë, edhe Italinë,do të shihni se portet e peshkimit janë pikërishtbrenda infrastrukturës portuale afër qendrave tëqyteteve, sepse janë të lidhura portet, tregjet epeshkut dhe industritë e trajtimit të peshkut.

Për më tepër, në këtë investim është parashikuaredhe ndërtimi i një skolierie që mund të shërbejëedhe si shtesë për “Taulantian” për sa i përketshëtitjeve të qytetarëve, një mundësi shtesë që ujepet qytetarëve të Durrësit për të gëzuar diçka mëtepër nga ajo që kanë sot.

Ky është një investim i rëndësishëm dhe do tëishte mirë që, të paktën, të merrnit përgjegjësiqytetare përballë atyre peshkatarëve, siç e kemimarrë ne si përfaqësues të së djathtës, sepse ataqytetarë dhe banorë të Durrësit punojnë mepërkushtimin maksimal, me djersën e tyre dhe neduhet t’u japim ndihmën maksimale si klasë politike,si qeveri, siç ua kemi dhënë, në mënyrë që ata tërealizojnë detyrimet e tyre, të bëjnë aktivitetin e tyreekonomik, të shtojnë mundësitë e tyre ekonomikenë shërbim të familjeve të tyre; pa dyshim, tëkontribuojmë në ngritjen e një industrie peshkimiashtu siç i takon këtij vendi, sepse sipërfaqjatokësore jona është e barabartë me sipërfaqendetare.

Në ndihmë të këtyre peshkatarëve ne kemi bërëedhe investime që kanë ardhur nga BE-ja nësistemin e monitorimit dhe të kontrollit, pikërishtpër t’i asistuar për një peshkim të ligjshëm, pornjëkohësisht edhe asistencë në momente tërrezikshme që kanë të bëjnë me jetën dhe sigurinëe tyre.

Pra, qëllimet e kësaj qeveria nuk janë as mëpak e as më shumë, por vetëm t’i japin mundësizhvillimit ekonomik, mirëqenies, jo vetëmpeshkatarëve, por qytetit të Durrësit dhe mbarëShqipërisë.

Faleminderit!Ardjan Turku - Faleminderit, zoti Ministër!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Për grupin parlamentar të PS-së, zoti Klosi, keni

fjalën.Blendi Klosi - E mirëkuptova realisht dhe

sinqerisht tërheqjen e kolegëve të djathtë për të folurpër këtë projektligj, pasi edhe unë, po të isha nëvend të tyre, do ta kisha shumë të vështirë ta mbroja.

Ky projektligj vjen sot për një projekt qeveritar,për një investim, i cili është tenderuar në vlerën 8milionë euro dhe sot kërkohet që të bëhet 16 milionëeuro.

Në qoftë se duam ta sqarojmë më hollësishtqytetarët shqiptarë, ky projekt dhe ky investim kafilluar vetëm përpara 2 vjetësh. Në vitin 2011, mehile qeveritare, me hile berishiane, i hiqet e drejtabashkisë së Durrësit për të dhënë leje për një port,që i takon krejtësisht këtij qyteti dhe ështëkrejtësisht në kundërshtim me interesat e zhvillimintë qytetit dhe të qytetarëve durrsakë, duke e kaluarnëpërmjet këshillit të qarkut, i drejtuar kryekëputnga PD-ja.

Vetëm brenda 2 vjetësh investimi shkon nga 8

Viti 2013

310


milionë në 16 milionë euro. Është një arsye epaarsyeshme, është një grabitje e madhe, ështënjë megakorrupsion, i cili nuk ka asnjë shpjegim.

Kam këtu, të nderuar qytetarë shqiptarë dhe tënderuar kolegë, mënyrën e shpjegimit tëpërfaqësuesve të qeverisë në Komisionin eEkonomisë. Në asnjë fjalë të tyre nuk shpjegojnëse si ka ardhur ky riinvestim, përse duhet qëtaksapaguesit shqiptarë, edhe pse është kredi, në15 vjet të shlyejnë dyfish investimin e parë. Thuhetse e ka penguar bashkia për 4 vjet, por ju, zotërinj,në 2011-n keni marrë leje dhe atëherë filluatinvestimin. Pse nuk e bëtë projektin tamam? Pses’e analizuat tamam dhe nuk i dëgjuat qytetarët eDurrësit? Pse jeni kaq arrogantë sa të mos i dëgjoniqytetarët, të cilët s’mund të pranojnë atë që bëni junë shëtitoren kryesore, sot, në 2013-n, kur gjithëbota e qytetëruar nuk e bën peshkimin në mes tëqytetit, aty ku njerëzit lëvizin dhe ecin? Aty ku ështëpika kulmore, dhe aty ku është kulmi i bregdetit tëDurrësit, ku ne mund të bënin investime në lidhjeme turizmin, ju shkoni e bëni portin e peshkimit.Edhe tani që e ngrini dyfish koston e këtij investimi,është po e njëjta situatë, sepse ju duhet të mbrohenidhe deti s’të lejon të bësh investim në dalje të portit,por në kalatën tjetër, ashtu siç thoshte bashkia.

Sot vini këtu për të rikuperuar gabimin ngamosdëgjimi dhe mosrespektimi i qytetarëve dhemendimit të ekspertëve, por që ka ardhur kryekëputnga interesat korruptive dhe aspak qytetare. Kyvendim dëmton drejtpërdrejt qytetin dhe s’i ndihmonas peshkatarët dhe as industrinë e peshkimit, e cilanuk mund të zhvillohet në atë zonë, sepse është epamundur të ngrihet një port peshkimi, i cili nësebehët për industri peshkimi është i pamundur tëpranohet për qytetin.

Ajo që ka për ne më shumë rëndësi ështëmënyra si e trajtoni qytetin, turizmin, mënyra si ekuptoni zhvillimin turistik të një qyteti si qyteti iDurrësit, i dyti më i madhi në vend dhe pritësi i 500mijë turistëve të ardhur nga gjithë bota dhe kryesishtnga Maqedonia, Kosova apo kudo ku janë shqiptarët.

Çfarë keni bërë ju për këtë qytet? Para pakditësh Sali Berisha ndodhej në Durrës. Sipasaxhendës së asaj dite dhe shtypit të ditës behetfjalë se ka thënë se me inaugurimin e impiantit tëpastrimit të ujërave të zeza, Durrësi do të hyjë nëhartën e qyteteve me ujërat më të pastra në rajondhe Europë dhe se Durrësi me këtë impiant do tërrisë në mënyrë të ndjeshme kapacitetet e tijturistike.

Të nderuar kolegë deputetë, ja cila është sotgjendja e ujërave të zeza në Durrës. Kjo foto që poparaqes është fotoja që tregon edhe Portin ePeshkimit. Pyetja ime është e drejtpërdrejtë përdeputetët e qytetit të Durrësit dhe për qytetarët qëjanë të mirënjohur me turizmin atje: në cilin vend tëbotës dhe në cilin qytet të Adriatikut, mund tëgjendet kjo pamje, ku edhe sot që flasim ujërat ezeza derdhen në det?

E dini se ç’ka ndodhur me impiantin? Bëhet fjalëpër një histori gati proverb. Ishin dy njerëz që popunonin në park. Njëri hapte gropën, tjetri e mbyllte.Vajti dikush dhe i pyeti: “Çfarë po bëni?” -”Pombjellim pemë”, u përgjigjën. “Po pemë s’ka këtu!”- “Epo ai i pemëve sot mungon.”

Edhe ju këtë punë bëni. Bëni impiantin, shtronitubin dhe nuk bëni lidhjet e ujërave të zeza të qytetitme këtë impiant. Sot në qytetin dhe plazhin eDurrësit ky impiant është projekt i qeverisë para jush,që në vitin 2004, me investim 22 milionë euro. Sotqë po flasim dhe në sezonin e ardhshëm turistiknuk do ta ndihmojë as qytetin dhe as plazhin përpastrimin e ujërave të zeza. A e dini pse? Sepseshtrohet tubi dhe nuk bëhen lidhjet e hoteleve dheimpianteve të tjera me të.

Sot plazhi i Durrësit është i gjithi me gropaseptike dhe qyteti i derdh akoma ujërat e zeza nëdet, sepse nuk bëhet investimi i plotë dhe Saliu pretshirita e thotë se ka zhvillim, se ka çuar Durrësinnë ujëra të kristalta, ndërkohë që kjo situatë ështëe patolerueshme, dhe është krejtësisht kundërqytetarëve të këtij qyteti.

Kolegët që do të flasin do thonë se i pengoiBashkia e Durrësit, por nëse porti do të bëhej atjeku realisht ka qenë porti i peshkimit në Durrës, dotë ishte një situatë krejt tjetër. Qyteti nuk do të ishtepërballur me një gangrenë si kjo që po ju paraqes,zhvillimi turistik i qytetit do të kishte perspektivëtjetër dhe investimi do të ishte bërë në bazë tënormave të parashikuara. Asgjë s’po bëhet nga tëgjitha këto, sepse s’ka më rëndësi për qeverinë tuaj.Mbase është normale, pasi ju kanë ngelur edhe 58ditë deri kur qytetarët shqiptarë të kuptojnë se ç’dotë thotë të rilindësh, të kuptojnë se ç’do të thotë tëbësh turizëm, dhe që turizmi të shihet jo si një lopëpër t’u majmur dhe jo të presësh se çfarë tëardhurash vijnë, por të investosh për turizmin dhe takthesh qytetin e Durrësit në një qytet turistik, melidhje ndërmjet ambientit dhe turizmit, ndërmjet detitdhe rërës; ndërmjet trashëgimisë kulturore dheinvestimeve, portit me jashtë, portit të peshkimit dhe

311


çdo gjë të bëhet në harmoni.Të dyja këto projekte që përmenda janë projekte

të qeverive socialiste dhe asnjë nuk është projektijuaj. Fondet janë siguruar 10 vjet para dhe shikonise ç’po bëni! Një projekt që e nisët me 8 milionë eçuat në 16, dhe atë që e nisët me 22 milionë nuk evini në shfrytëzim të qytetarëve të Durrësit dheturizmit që pritet.

Do ta kuptoni pas 58 ditësh se çfarë do tëthotë të zhvillosh turizmin dhe çfarë do të thotë takthesh qytetin në qytet mikpritës për të gjithë ataqë duan të vijnë të shijojnë dhe të mos infektohen.Kjo është shumë e rëndësishme.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Faleminderit!Zoti Ministër, urdhëroni!Fatmir Mediu – E nderuar zonja Kryetare,Këtu po vazhdojnë barsoleta pa fund. Tani mora

vesh se po lidhin edhe detin me rërën. Dua të themse të paktën respekt për kolegët dhe aleatët tuajduhet të keni. Zoti Duka, zoti Nano, zoti Koka, kurkanë hedhur projekt-idenë e këtij porti kanë pasurvizion. Nëse keni ndonjë gjykim kundër, mund tathoni hapur, sepse kanë qenë ata që e kanë iniciuarqë në vitet 1998, 2004 e në vazhdim. Të paktën tëjemi të ndershëm e të mos gënjejmë. S’ka pasurasnjë fond të siguruar nga ju për investimin e portit.Ai u sigurua në janar 2007. Tenderi është prokuruari plotë me 16,7 milionë dollarë, procedurë kjo mekonkurrim ndërkombëtar, e proceduar nga BankaIslamike me kompaninë ndërkombëtare, që kaasistuar dhe ka përcaktuar një kompani tërëndësishme si Stadkraftin, që ka bërë investimin.Ne kemi ndjekur vetëm procedurën ligjore për tërealizuar një port konform standardeve.

Ti vjen këtu me mendimin e kryetarit tëbashkisë, por ai e pengoi këtë projekt për tre vjet.Duhet të rrinin paratë e shqiptarëve deri sa t’imbushej mendja kryetarit të bashkisë për të bërënjë investim të nisur që në kohën e PS-së. Sa herëqë të vijë një kryetar bashkie mund të ndryshojëprojektin dhe të bëjë atë që atij i intereson?

Ne kemi bërë diçka edhe në shërbim tëpeshkatarëve të Durrësit. Kjo nuk është thjesht njëpraktikë shqiptare, por ju mund të na sillni njëpraktikë tjetër se ku bëhen portet e peshkimit,përveçse aty ku krijohet zinxhiri i mjaftueshëm dhei nevojshëm: port-merkato-industri-treg peshkimi.Kjo ka vlerë në një qytet bregdetar nga pikëpamja einteresit të kësaj industrie dhe të turizmit. Ju dhe

unë vijmë nga një zonë që turizmin malor e njohimmë mirë se turizmin bregdetar. Të paktën thoni seështë bërë një investim i qenësishëm për Durrësin,se jeni deputet i Durrësit.

Po ta shihni se cila është pasoja për këtë qytet,janë pikërisht ndërtimet pa fund e pa lejë që janëdhënë në të gjithë gjirin e Durrësit, me njëinfrastrukturë gjigante të betonizuar, pa asnjëperspektivë dhe lejë mjedisore. Nëse thoni se duhett’i shkatërrojmë nga e para ato ndërtime, këtëpolitikë duhet të vini e ta përcillni këtu. Janë dhënëlejet në kohën e kryetarëve tuaj të bashkisë që ekanë kthyer këtë në një zonë banimi dhe jo turistike,me ndërtime pa fund, që krijojnë problem shumë tëmadh për mjedisin dhe duan investime kolosale përt’iu kthyer pastërtisë që po bën kjo qeveri.

Nëse keni ndonjë mendim si specialistkomunaleje, më të mirë se ato që janë dhënë deritani, jeni të gatshëm ta jepni dhe ta vlerësojmë seç’do të bëjmë më tej.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Kalojmë te projektligji tjetër.Në emër të grupit të PS-së, zonja Kodheli!Mimi Kodheli – Faleminderit!Të nderuar kolegë, po ju them se ne kemi votuar

pro në Komisionin e Ekonomisë dhe do të votojmëpro edhe në këtë seancë në lidhje me këtë projektligj.Mu më vjen keq se duhet të ndaj me ju atë abuzimpa fund në gjithë këto vjet, sa herë thoni se këtorrugë i ndërtoni ju.

Dihet se një gjë është e sigurt: rrugët ndërtohenose me paratë e taksapaguesve shqiptarë, ose mepara të huazuara. Ju duhet të paktën një herë tëthoni se çdo investim publik në këtë vend nuk behëtnga para personale, por nga para që paguangjithsecili. Keni abuzuar pa fund, sa herë që thonise opozita s’do të bëhen rrugët. E konsiderojinfantile dhe banale këtë gjë. Duhet të kishit kërkuarfalje, por s’jeni në gjendje ta bëni. Për ne është erëndësishme që qytetarët shqiptarë të kuptojnë see kundërta është e vërtetë, sepse, sa herë ju kenisjellë buxhetet ku bëjnë pjesë investimet dhe borxhipublik, kundërshtitë tona kanë qenë të lidhura jome rrugët, por me abuzimet që në këto 8 vjet jukeni bërë me paranë publike dhe me abuzimet qëju kanë çuar në investime të copëzuara, meabuzimet që ju keni bërë me proceset e tenderimit,me abuzimet që ju bëni me mospagesat ekompanive që kanë përfunduar të presin njësituacion punimesh sepse në rastin më të mirë nukdo t’i marrin këto para, me abuzimet me kostot e

Viti 2013

312


larta që keni në projektim dhe zbatim, me abuzimetdhe mungesën e monitorimit dhe supervizionimit tëpunimeve, me abuzimet me ambientin dhe sigurinëe njerëzve që punojnë në këto projekte. Të gjithakëto na kanë bërë të vetëdijshëm se lufta jonë nërespekt të të abuzuarve dhe në respekt të ligjeveqë duhet të zbatohen në këtë vend është në shërbimtë mbarëvajtjes së punëve të këtij vendi. Ndajqëndrimi ynë ka qenë parimor dhe i prerë. Në tëgjitha rastet që janë verifikuar abuzimet vota jonëka qenë kundër, por jo kundër rrugës.

Së fundi, dy fjalë për projektin. Është shumëi nevojshëm ndërtimi i këtij projekti, siç është inevojshëm ndërtimi i dhjetëra segmenteve që sotjanë plotësisht të shkatërruara apo tëpamirëmbajtura. Keni premtuar gjatë këtyre 8 vjetëvese do të ndërtoni Unazën e Pogradecit dhe nuk ekeni bërë këtë, për të mos folur pastaj për të gjithasegmentet apo bypass-et, që nuk i keni bërë,sidomos në shumë qytete dhe zona të Jugut tëShqipërisë. Ne ju premtojmë, gjithsesi, se meardhjen tonë në pushtet do t’i shfrytëzojmë më sëmiri të gjitha mundësitë që do të na japë kjo kontratëhuadhënieje apo dhe ligji, si dhe çdo harxhim tjetërpublik, i cili do të mundësojë mbylljen e punimevetë Qafë Plloçës në kohë dhe me cilësinë që meritonrealisht një rrugë në Shqipëri, si një vend në mes tëEuropës.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zoti Papa, në emër të grupit

parlamentar të PD-së, urdhëroni!Gjergji Papa – Faleminderit, zonja Kryetare!Kolegë deputetë,Sot Kuvendit i paraqitet për miratim projektligji

“Për ratifikimin e marrëveshjes Istisna ndërmjetKëshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisëdhe Bankës Islamike për Zhvillim, për ndërtimin esegmentit Qukës – Qafë Plloçë të korridorit rrugorTiranë-Korçë”.

Megjithëse jemi në prag të fushatës elektorale,qeveria e Kryeministrit Berisha nuk rresht asnjë çastsë menduari dhe së vepruari për mbajtjen e fjalëssë dhënë për realizimin e projektit madhor të PartisëDemokratike, për ndërtimin e infrastrukturës rrugoremoderne dhe me parametra europianë. Kam nderindhe kënaqësinë, njëkohësisht si deputet i qarkut tëKorçës, të flas sot në Kuvend në emër të grupitparlamentar të Partisë Demokratike për një vepërmadhore, për një investim prej 153 milionë dollarësh,për ndërtimin e rrugës Qukës – Qafë Plloçë megjatësi 43.4 kilometra, si pjesë e korridorit rrugor

Tiranë – Korçë, Korridori i Tetë. Kjo rrugë kalon nëqarqet e Elbasanit dhe të Korçës dhe së bashkume ndërtimin e rrugës Tiranë-Elbasan siguron njëlidhje më të shpejtë dhe më komode midis Portit tëDurrësit dhe vendeve të tjera të Ballkanit, siMaqedonia, Greqia, Bullgaria, Turqia etj., duke ebërë Shqipërinë vendin më të përshtatshëm për tëkryer transitin nga vendet e Ballkanit drejt Europësdhe anasjelltas.

Për qarkun e Korçës, lajmi se Banka Islamikepër Zhvillim do të financojë 125 milionë dollarë përinvestimin e rrugës Qukës – Qafë Plloçë, është njësihariq i shumëpritur. Kjo sepse, pas përfundimit tërrugës Tiranë-Elbasan, me tunelin impresionant tëKërrabës, gjë e cila afron trevën e Korçës mekryeqytetin rreth një orë, realizohet plotësisht aksii Juglindjes duke e shndërruar kështu zonën eKorçës pothuajse në një periferi të Tiranës. Padyshim kjo është një ëndërr që po bëhet realitet,një premtim i mbajtur nga Partia Demokratike, qëdo të kontribuojë në shtimin e fluksit të mallravedhe njerëzve drejt Korçës, në zhvillimin e turizmitliqenor, malor, kulturor dhe agroturizmit, dhe përpasojë, në zhvillimin ekonomik të kësaj zone; ështënjë përgjigje pozitive për pyetjet e shumë qytetarëvekorçarë se kur ky premtim i Partisë Demokratikedo të bëhet realitet. Kjo rrugë do të shërbejëgjithashtu si një bypass për qytetin e Pogradecit, sinjë nga qendrat turistike më të rëndësishme tëShqipërisë Juglindore, duke shmangur ndotjen eliqenit dhe të qytetit si pasojë e transitit të mjetevetë rënda, duke përmirësuar kështu ndjeshëmkomoditetin turistik, që do të sjellë rritje të numrittë turistëve.

Kjo rrugë do të ketë impakt pozitiv edhe nëzhvillimin e zonës së thellë malore të Mokrësnëpërmjet së cilës ajo kalon. Kështu ajo u krijonmë shumë akses banorëve të kësaj zone drejttregjeve të Korçës, Pogradecit, Librazhdit, Elbasanitdhe më gjerë, duke shtuar investimet në bujqësi,duke rritur prodhimin vendas dhe duke ulur nëmënyrë të konsiderueshme papunësinë në këtëzonë.

Duke qenë se rruga kalon nëpërmjet një zonemalore janë parashikuar të ndërtohen një numër imadh veprash arti, si shumë ura mbajtëse dhepritëse, më shumë se njëzet ura, si dhe një tunel375 metra i gjatë. Rruga do të ketë një gjerësi prej12 metrash. Kostoja totale e projektit do të jetë152.75 milionë dollarë, nga të cilat 125 milionëdollarë do të financohen nga Banka Islamike për

313


Zhvillim, 25 milionë dollarë do të financohen ngaFondi Saudit për Zhvillim dhe 2.75 milionë dollarëdo të jenë kontribut i qeverisë shqiptare.

Ndërkaq, opozita dhe kryetari i saj, Edi Rama,jo vetëm që nuk dinë të japin një vlerësim objektivpër të gjitha këto arritje të mëdha në infrastrukturënrrugore, të cilat nuk janë vetëm për maxhorancënqeverisëse, nuk janë vetëm për Partinë Demokratike,por për të gjithë popullin shqiptar, por vazhdojnëavazin e tyre të vjetër të demagogut dhe të nihilistit,ashtu sikundër bëri dhe në qytetin e Peshkopisëpara disa ditësh, ku, duke luajtur rolin e karagjozit,u mundua të mohojë kontributin e padiskutueshëmdhe investimet e mëdha të qeverisë “Berisha” nëndërtimin e rreth 10 mijë kilometrave rrugëkombëtare, rajonale dhe lokale të parametraveeuropianë.

Ishte pikërisht Edi Rama ai që urdhëroi deputetëte tij që të votojnë kundër ndërtimin të rrugës Tiranë– Elbasan, kundër ndërtimit të tunelit të Kërrabës,dhe tani, në rolin e një hipnotizuesi mashtruesvazhdon të kujtojë se mund të gënjejë njerëzit që aii konsideron si turma pa tru, pa sy dhe pa veshë.Mirëpo populli i ka sytë në ballë. Ai i sheh dhe igëzon edhe rrugët, edhe shkollat, edhe spitalet. EdiRama nuk është aq i zoti sa të fusë xhaminë nëthes. Ai mund të autosugjestionohet dhe tëprogramojë fitoren e tij imagjinare në zgjedhjet e 23qershorit, por ajo që njerëzit e kuptojnë dhevlerësojnë janë veprat dhe jo fjalët. Ndaj unë jam isigurt se Partia Demokratike duhet të fitojë dhe dotë fitojë edhe këtë herë për të bërë të mundurrealizimin e projektit të vet madhor: bërjen eShqipërisë pjesë integrale të Europës së bashkuar.

Ndërkaq, bëmat e fundit të inspiruara prejRamës dhe njerëzve të tij më të afërt, më kujtojnëpraktikat dhe bëmat e diktatorëve të Luftës së DytëBotërore. Konceptin e Rajhut të ri ai e kazëvendësuar me sloganin “Rilindje”, dhe në emër tënjë ideje të sëmurë dhe imagjinare kërkon të mbulojëdëshirën e tij të hershme për pushtet me çdo kusht.Pikërisht për këtë benjaminët e tij krijojnë skena tëdhunshme në Parlament, pikërisht për këtë dhe tëinspiruara prej tij, skuadrat e tij të sulmit me pankartanë duar, të cilat koha ka treguar që dinë t’ishndërrojnë dhe në hunj, kërcënojnë armiqtë e tijpolitikë te pragu i shtëpisë duke i quajtur “tradhëtarëtë zinj”, dhe të tjera epitete të ngjashme.

Këto praktika ngjajnë aq shumë me pogromet edikurshme të diktaturave dhe shteteve totalitare kuliria e të menduarit ndryshe ishte e ndaluar dhe

konsiderohej si sakrilegj. Mënyra e tij e të bëritopozitë ka rezultuar jo vetëm e paefektshme, pordhe e dëmshme për vendin. Sot edhe avokatët e tijmë të zellshëm e pranojnë se arsyeja e vetme qëvendi nuk mori statusin e vendit kandidat për nëBashkimin Europian ishte mosaprovimi i tre ligjevedhe ndjekja e politikave bllokuese të Edi Ramësvetëm e vetëm për hir të synimeve të tij për pushtet.Për ironi të fatit ai e pagëzon koalicionin e tij meemrin “Aleanca për Shqipërinë europiane”.

Unë jam i bindur se vota e popullit shqiptar,sidomos e pjesës më pak të indoktrinuar të tij, evetëdijshme për rrezikun që paraqet një politikan ipapërgjegjshëm si Rama, do t’i tregojë vendin njëherë e mirë aventurës së tij më 23 qershor, dukevotuar për “Aleancën për Punësim, Mirëqenie dheIntegrim”.

Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike shprehvotën pro për ratifikimin e kësaj marrëveshjeje dhefton të gjithë kolegët deputetë, veçanërisht ata tëopozitës, ta votojnë atë.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e ka marrë zoti Ardjan

Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit!Kalojmë në pikën tjetër të rendit të ditës, në

projektligjin “Për ratifikimin e kontratës për zgjatjendhe përmirësimet e kontratës së koncesionit përprodhimin dhe shpërndarjen e kartave të identitetitdhe pasaportave elektronike, ndërmjet Ministrisë sëBrendshme të Republikës së Shqipërisë dheGrupimit të MORPHO dhe Fondit Shqiptaro-Amerikan të Ndërmarrjeve”.

Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore,Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut?

(Relatori i Komisionit të Ligjeve shprehetdakord.)

Ka pyetje?Urdhëroni, zoti Braçe!Erion Braçe – Unë kam dy pyetje që burojnë

drejtpërdrejt nga relacioni që ka sjellë qeveria mekërkesën për të miratuar këtë kontratë. Në faqen 4,pika 2, shkronja “a” thuhet: “Përmirësimin e sistemittë dokumenteve të identitetit”, dhe pastaj ështëorigjina e prodhimit të pasaportës biometrike megjeneralitetet e gjithsecilit shtetas.

Pika e parë, thotë: “Futja e elementit të dytëbiometrik, njohja biometrike e fytyrës në fillim tëvitit 2015, për të rritur sigurinë dhe eliminuarmundësinë e falsifikimit”.

Pas kësaj që thuhet këtu dhe pas edhe hetimeve

Viti 2013

314


të prokurorisë, më lind pyetja: Sa mundësi falsifikimika sistemi sot?

Është shumë e rëndësishme kjo gjë, sepse janëevidentuar disa raste, të paktën nga organet epolicisë, dhe disa raste të tjera nga organet eprokurorisë.

Pika e dytë: “Rritja e sigurisë gjatë procesit tëaplikimit, shpërndarjes së dokumenteve tëidentitetit”. Edhe këtu kërkojmë një shpjegim. Çfarëdo të thotë dhe në ç’gjendje sigurie është sot sisteminë pjesën e procesit të aplikimit dhe të shpërndarjessë dokumenteve të identitetit? Çfarë ka ndodhur qëkontrata përmirësohet edhe në këtë pikë? Edhe këtuka raste të evidentuara nga Policia e Shtetit, ashtuedhe nga prokuroria, që për hir të së vërtetës i kemidokumentuar edhe ne.

E treta, kontrata rrit çmimin e pasaportave dhetë kartave të identitetit. Të dyja bashkë shkojnë gati90 mijë lekë për çdo qytetar, pa bërë ndonjë dallimapo diferencim në politikë sociale. Unë dua të di,për sa kohë që çmimi ishte mbi koston e pasaportësdhe të kartës së identitetit që në momentin kur u bëkontrata e parë, sa është sot kostoja e prodhimit tëkëtyre dy dokumenteve të identifikimit, pra e kartëssë identitetit dhe e pasaportës, për të ditur më tejpastaj se sa fiton kompania nga ky shërbim publikqë do të ofrojë?

E fundit që kam, zoti Turku, ka të bëjë me vetëqëllimin, e lidhur kjo edhe me afatet e kontratës.Kontrata e parë përfundonte diku në fund të korrikut.Sot jemi në muajin prill. Çfarë e ka detyruar qeverinëqë të vijë në muajin prill për të sjellë, thuhet zgjatjene kontratës, por në fakt ky është një koncesion i ringa e para?

Kjo është një çështje shumë e rëndësishme,për ta përfunduar pyetjen, duke thënë se ç’lidhje kakjo me zgjedhjet?

Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Braçe!(Drejtimin e seancës e ka marrë Zonja Topalli.)Jozefina Topalli - Thërrisni ekspertët për t’iu

përgjigjur pyetjeve!(Flitet nga salla pa mikrofon.)Atëherë, sa të vijnë ekspertët, kalojmë te pika

tjetër e rendit të ditës, te projektligji “Për gjendjencivile”.

Zonja Vasilika Hysi, urdhëroni!(Flitet nga salla pa mikrofon.)Urdhëroni, zonjë!(Flitet nga salla pa mikrofon.)Jo, more zotërinj, nuk e ndërpres unë seancën!

Nëse nuk dëshironi të flisni, e kaloj edhe zonjën.

Zotëri, e shtymë këtë pikë të rendit të ditës derisatë vijnë ata. Zonjë, dëshironi të flisni për gjendjencivile?

(U drejtohet deputetëve të PS-së, të cilët flasinnga vendi. )Sot do ta diskutojmë.

Në emër të Komisionit të Çështjeve Ligjore,zonja Trashani?

(Zonja Trashani shprehet dakord.)Faleminderit!Zonja Hysi, urdhëroni!Vasilika Hysi – Kolege dhe kolegë deputetë,Siç e shikoni nuk ka as rend dite dhe ekspertët

ngatërrohen. Në fakt, ne sot po diskutojmë një ligjshumë të rëndësishëm “Për disa shtesa dhendryshime në ligjin “Për gjendjen civile””. Këtondryshime bëhen të diktuara nga fakti se meliberalizimin e vizave për në vendet e BE-së, njënga shqetësimet që është ngritur, është se kashqiptarë, të cilët mund të kenë qenë të deportuar,ose që janë në ndjekje penale dhe kanë tentuar t’ifshihen hetimit, ose drejtësisë dhe dëshirojnë tërifuten në vendet e BE-së, apo të qarkullojnë lirshëmnë vendet e tjera, duke ndryshuar ermin dhe mbiemrine tyre.

Pa dyshim që nevoja për shtrëngimin e rregullavetë ndryshmit të emrave dhe të mbiemrave bëhet nëkuadër të nevojës së sigurisë dhe të respektimit tëdirektivave të BE-së. Kjo është një nismë e mirë,por procedura e përzgjedhur për ta frenuar këtëfenomen është burokratike, e gjatë dhe ekushtueshme në kohë për personat që kërkojnë tëndryshojnë emrin ose mbiemrin për arsye tëndryshme; për shembull, nëse emri është ipapërshtatshëm, ndryshimi i mbiemrit pas marteseapo divorci. Pra, me fjalë të tjera, nëse ne duam tërregullojmë një problem, harrojmë që dëmtojmë dhefusim në procedurat e burokracisë të gjithë qytetarët,pavarësisht nga motivi ose interesi i mirë me të cilënbëhen këto shtesa dhe ndryshime.

E ndërsa procedura për të bërë ndryshimet eemrave dhe të mbiemrave të qytetarëve shqiptarëështë bërë e pamundur nëpërmjet praktikës që rifutetme ndryshimet në ligj, madje miratimi i ndryshimevetë një emri ose mbiemri bëhet nga një komisionkombëtar, që do të ngrihet pranë Ministrisë sëBrendshme, ku përfshihen 3 hallka: Zyra e GjendjesCivile, Prefekti dhe komisioni kombëtar i emrave përtë ndryshuar emrat e anëtarëve të KQZ-së, për tëndryshuar emrat e anëtarëve të Gjykatës së Lartëdhe asaj Kushtetuese, procedura është aq ethjeshtë, aq e lehtë dhe koha është aq e shkurtër,

315


sa nuk pritet të mbushet as 24-orëshi që ngamomenti kur Presidenti i Republikës dekreton njëemër, Komisioni i Ligjeve e shqyrton dhe parlamentime votat e maxhorancës i voton.

Kështu që mund t’ju sjell përvojën e ditës sëdjeshme dhe të një jave më parë, ku brenda 24 orëvenë parlament u paraqit kërkesa e kryetarit të GrupitParlamentar të PD-së për të shkarkuar anëtarin eKQZ-së. Më pas, brenda 24- orëshit, për tadiskutuar në komision këtë kërkesë, për ta debatuarnë kuvend dhe në po të njëjtën ditë për të shkarkuarnjërin anëtar të KQZ-së të zgjedhur në bazë të KoditZgjedhor dhe për të emëruar një anëtar të komisionitnë kundërshti me rregullat e përcaktuara në KodinZgjedhor.

E gjithë kjo procedurë për ndryshim emri dhembiemri u bë në shkelje të plotë të ligjit dheprocedurës parlamentare, pa pasur nevojë tëverifikohet legjitimiteti i procedurës së zbatuar. Dhekur vjen fjala për të ndryshuar një emër ose mbiemërnë rast të një martese apo divorci, procedura përndryshimin e mbiemrit do të kalojë në një hallkëshumë të gjatë dhe askush nuk e ka të qartë saditë do të vazhdojë kjo procedurë.

Procedura ose standardet dyfishe në ndryshimine këtyre pozicioneve ka pasur edhe për sa u përketmbarimit të mandatit të anëtarëve të Gjykatës sëLartë dhe asaj Kushtetuese dhe procedurave tëshqyrtimit të tyre në Komisionin e Ligjeve dhe tëvotimit në Kuvend. Besoj se sot ne do të jemidëshmitarë që në parlament do të votohen disadekrete të Presidentit, të cilat në këto momente qëpo flas nuk kanë mbushur ende 24 orë. Pra, boja estilografit të Presidentit nuk është tharë ende.Megjithatë, kur Presidenti ende nuk kishte nxjerrëdekretin e tij, ne u njoftuam në Komisionin e Ligjevese duhet të ishim në gatishmëri, të mos largoheshimnga mjediset e Kuvendit, sepse mund të vinte ndonjëdekret dhe mund të kishte një mbledhje komisioni.Dhe me të vërtetë, çudia ishte se në orën 12:00mbaroi mbledhja dhe në 14:30 u rikthye mbledhja ekomisionit për të kaluar dy dekretet e reja tëPresidentit të Republikës.

Pra, shikoni sa lehtë i ndryshojmë ne emrat egjyqtarëve të Gjykatës së Lartë dhe të asajKushtetuese, duke injoruar Kushtetutën, procedurëne Kuvendit, rregullat për organizimin e mbledhjevenë Komisionin eLigjeve.

Jozefina Topalli – Zonjë, jeni jashtë rendit tëditës. Ju lutem, flisni për projektligjin!

Vasilika Hysi – Pse ky nxitim? Brenda rendit

të ditës jam.Jozefina Topalli – Respekto Rregulloren,

zonjë!Vasilika Hysi – Pse ky nxitim për ndryshimin e

emrave të anëtarëve të Gjykatës së Lartë dhe asajKushtetuese, ndërkohë që ky Kuvend ka zbatuardhe sot po miraton procedurat e gjata e të stërgjata.

Jozefina Topalli – Zonjë, jeni duke shkelurRregulloren! Respektoni Rregulloren!

Vasilika Hysi – Zonja Kryetare, po flas përprocedurat e zgjatura të ndryshimit të emrave dhetë mbiemrave.

Jozefina Topalli – Mos e shkelni Rregulloren!Edhe një herë, zonjë, ju tërheq vëmendjen!

Vasilika Hysi – Pra, kur ne sot miratojmëprocedurat e zgjatura dhe të stërzgjatura përndryshimin e emrave të qytetarëve, gjoja në emërtë mbrojtjes së njerëzve që kërkojnë azil, osenjerëzve të deportuar, që kërkojnë të rifuten në vendete BE-së. Kështu që, si ndryshimi i emrit osembiemrit do të zgjasë pa fund, deri kur perfekti osekomisioni politik i çdo maxhorance dhe imaxhorancës së radhës, do të vlerësojë edhedekretet e zonjës Gaba dhe zotit Artan Hoxha tëparaqitura në Kuvend, sipas procedurës dhe nërespekt të ligjit, u pluhurosën në sirtarët e këtijKuvendi dhe nuk morëm përgjigje.

A e kuptoni si i zgjasim procedurat dhe istërzgjatim kur ne duam ta bëjmë një gjë të tillëdhe nuk kemi vullnetin për të zbatuar Kushtetutën,ligjin dhe Rregulloren?

Kolegë deputetë dhe deputete, integrimieuropian mundëson lëvizjen e lirë të njerëzve dhekërkon garanci për vendet e “Shengenit”, për sigurinëe qytetarëve në këto vend. Kufizimi i mundësisë sëlëvizjes së njerëzve me probleme për rendin dhesigurinë përmes heqjes së mundësisë së ndryshimitlehtësisht të emrit dhe të mbiemrit është i nevojshëm.Askush nuk mund të thotë se ky propozim nuk ështëi domosdoshëm, por po aq i nevojshëm përfunksionimin e demokracisë, shtetit të së drejtësdhe për bashkëpunimin në rajon dhe me vendet eBE-së, është edhe pavarësia, depolitizimi iprocedurave të përzgjedhjes së anëtarëve tëinstitucioneve kushtetuese.

Funksionimi i parlamentarizmit, heqja dorë ngazgjedhja politike e anëtarëve të Gjykatës së Lartëdhe asaj Kushtetuese, pavarësia e KQZ-së, rikthimii legjitimitetit të saj janë bazat e funksionimit tëdemokracisë dhe stabilitetit politik të institucionevenë vend.

Viti 2013

316


Jozefina Topalli – Zonjë, jeni në shkelje tëRregullores!

Vasilika Hysi – Emrat dhe mbiemrat e anëtarëvetë institucioneve të pavarura dhe atyre kushtetuesenuk mund të ndryshojnë. Ndaj, edhe një herë etheksoj se miratimi i ligjeve në Kuvend, qëmundësojnë funksionimin e sigurisë dhe rendit nëvend, duhen bërë në respekt të Kushtetutës dheligjeve, duke zbatuar barazinë e shtetasve para ligjitdhe mundësuar procedura transparente për të gjithë.

Jozefina Topalli – Jeni në shkelje tëRregullores! Respektoni Rregulloren!

Vasilika Hysi - Besoj se kjo që po them, zonjaKryetare, është në përputhje me rendin e ditës.Përvoja e qeverisjes së kësaj maxhorance tregoi seKushtetuta, ligjet dhe njerëzit me integritet nuk kanëvlerë për këtë maxhorancë.

Jozefina Topalli – Jeni në shkelje tëRregullores, po ju them për të 15-ën herë, zonjajuriste! Respektoni ligjet e parlamentit!

Vasilika Hysi – Ndaj, ka nevojë për një qeverisjedhe qasje tjetër, që të mundësojnë funksionimin edemokracisë së shtetit dhe respektimin e të drejtavetë njeriut.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Keni shkelur Rregulloren për

10 minuta, ligjin tuaj, ligjin e parë që ju takon juve tarespektoni, juriste! Nëse nuk keni problem për ligjet,dakord. Jini të sinqertë!

(I drejtohet zotit Xhafaj, i cili flet nga vendi.)Lexojini mirë nenet e Rregullores, zoti ish-ministër iDrejtësisë!

Zoti Subashi, urdhëroni!Armando Subashi – Me këtë projektligj që po

sillni sot kërkoni të disiplinoni dhe të kufizonindjeshëm të drejtën e çdo individi për të ndryshuaremrin dhe mbiemrin e vet. Po na thoni se ky ështënjë detyrim i shtetit shqiptar ndaj BE-së në kuadërtë liberalizimit të vizave dhe si një mjet efikas nëluftën kundër krimit, për të rritur sigurinë edokumenteve të Gjendjes Civile. Pas 4 vjetësh qëligji ka hyrë në fuqi dhe po vepron pas mijëra e mijërarasteve, ku janë ndryshuar emrat apo mbiemrat; pasmijëra e mijëra rasteve ku personat, që kanëndryshuar emrat apo mbiemrat, janë pajisur mekarta identiteti apo dokumente të tjera identifikimi,sot po sillni këto ndryshime në ligj, me demek, përta rregulluar këtë fenomen.

Mbi këtë bazë ne kemi gjithë të drejtën tëmendojmë se në këto vite numri i personave, qëkanë ndryshuar emrin ose mbiemrin apo edhe të

dyja mund të jetë me mijëra; ne kemi gjithë të drejtëntë mendojmë se këta persona sot mund të jenë medy karta apo me dy pasaporta biometrike në xhep,që jo vetëm fshehin identitetin e tyre të vërtetë, sipasrastit që u paraqitet, por, nga ana tjetër, janë njëkontingjent që mund të përdoret nga ju për të votuarmë shumë se një herë. Në disa qendra votimi,pavarësisht sa mund të jetë numri i atyre që kanëndryshuar drejtpërdrejtë identitetin, ka edhe njëmoment tjetër që sjell pasoja në mënyrë tëdrejtpërdrejtë, sepse nuk duhet të harrojmë qëndryshimi i emrit apo i mbiemrit të një kryefamiljarisjell ndryshimin e elementeve të identifikimit edhepër familjarët e tjerë të tij, sidomos për fëmijët, çkasjellë të drejtën e tyre për t’u pajisur me karta tëreja identiteti dhe në këtë mënyrë numri i personaveme dy karta në xhep potencialisht mund të jetë dyapo trefish më i lartë nga ç’mund të mendohet.

Sigurisht, ne jemi dakord me kufizimin e sëdrejtës për të ndryshuar emrin apo mbiemrin, pornuk mund të jemi dakord me procedurën tejetburokratike dhe shumë politike që krijoni për këtëproces. Sipas këtij projekti kërkesa paraqitet nëZyrën e Gjendjes Civile, prej andej shkon te Prefektidhe nga ky i fundit shkon te komisioni i ministrit tëBrendshëm. Mënyra se si krijohet ky komision ështëshumë qesharake. Në përbërje të tij janëzëvendësministri i Brendshëm, mendoni Poni, oseRistani, një punonjës policie dhe një person tjetër iemëruar po nga ministri i Brendshëm dhe kykomision do të ketë të drejtën që të pranojë ose jokërkesën për ndryshim emri ose mbiemri, apo tëdyja bashkë.

Vazhdoni me të njëjtën logjikë. Në çdo gjë duhettë fusni hundët, çdo gjë duhet të kalojë nga duarttuaja. Ky është mentalitet dhe psikologji tipikediktatoriale. Të kontrollosh çdo gjë, të marrësh veshçdo gjë, madje edhe kush ndryshon emrin osembiemrin, pse e ndryshon, çfarë arsye ka etj., sikëto. Është e njëjta logjikë si me KQZ-në. Shkarkuatnjë anëtar të atij institucioni dhe praktikisht eekzekutuat atë institucion, vetëm e vetëm, sepseSaliu nuk ishte i sigurt; vetëm e vetëm, sepse Saliunuk e kontrollonte dot, sepse ai institucion edhemund të mos u bindej urdhrave të tij.

Sot KQZ-ja po bën sikur po funksionon. Po hiqetzvarrë dhe ju nuk keni vesh të dëgjoni atë që po juthonë çdo ditë partnerët tanë ndërkombëtarë. Poemëroni në gjykatat e larta ushtarët tuaj të bindur,shpejt e shpejt, në ikje e sipër, jashtë çdo rregulliparlamentar, në kundërshtim flagrant me

317


Kushtetutën, ligjin dhe Rregulloren e parlamentit,vetëm e vetëm, për t’i kontrolluar ato; vetëm e vetëmpër të shpëtuar nesër nga ndëshkimi i ligjit përzullumet që keni bërë gjatë gjithë këtyre viteve. Kjoështë logjika juaj edhe në këtë ligj. Në fakt, nukmund të ishte ndryshe. Si mund të mos e dinteSaliu nëpërmjet Flamurit të tij se kush do tëndryshojë emrin...

Jozefina Topalli – Po thyen Rregulloren, zotideputet!

Armando Subashi -... mbiemrin apo edhe tëdyja bashkë? Si mund të ndodh që një shqiptar tëkërkojë diçka të tillë dhe Saliu të mos e marrë vesh?

Ky është një turp, njësoj si në atë kohë, kurMinistria e Brendshme duhet të dinte dhe të merrtevesh çdo gjë që ndodhte me çdo shqiptar.

Ajo që më ka bërë më shumë përshtypje nëkëtë ligj është lista e emrave dhe mbiemrave, qënuk mund të përdoren nga askush për shkak tëpersonalitetit, të kontributit apo për shkak të venditqë zë emri dhe mbiemri përkatës në histori.

Nuk dua ta besoj se ky është vetëm një propozimi Kryeministrit. Me sa duket, tani në ikje po mendonedhe për këtë.

Unë kam një pyetje: pse i kufizoni shqiptarëtapo ndonjërin prej tyre, që, për respekt dhe në nderimtë figurave historike, nesër të ndryshojë emrin dhembiemrin dhe të quhet Sali Berisha? Pse i kufizonishqiptarët që në respekt të figurave historike nesërtë ndryshojnë emrin dhe mbiemrin? Dikush mundtë kërkojë të quhet Esat Toptani. Pse i kufizonishqiptarët që nesër, në respekt të figurave historike,të ndryshojnë emrin dhe mbiemrin dhe të quhenAhmet Zogu apo edhe Jozefina Topalli? Pse ia hiqnikëtë kënaqësi një pjese të shqiptarëve? Besoj sedy janë mundësitë. Ose po ëndërron Saliu i shkretëse në botë, motë e jetë, vetëm një Sali Berisha duhettë ekzistojë ose thellë brenda vetes ai e di se historiado ta mbulojë me turp dhe po kërkon që sot të shtojëndonjë shqiptar që jo vetëm është gati të japë jetënpër të, por edhe është i gatshëm të kopjojë emrindhe mbiemrin e vet. Po të jetë kjo e dyta, gjysma esë keqes, se, më në fund po bën një gjë të mirë përshqiptarët, po bën një gjë të mirë tani në ditët efundit të ikjes së tij.

Si përfundim, më lejoni që ashtu si të gjithëkolegët e mi, t’jua them troç dhe shqip: do të lejohetapo do të kufizohet ndryshimi i emrit apo mbiemrit?Do ta japë lejen për këtë ndryshim ministri iBrendshëm, apo jo? Do të lejojë Saliu t’i kopjojnëemrin dhe mbiemrin, apo jo? Do të keni KQZ-në,

apo nuk do ta keni? Do të emërohet Toma apo jo?Një gjë duhet ta keni shumë të qartë: jeni të ikurdhe jeni në ditët tuaja të fundit. As ky ligj dhe as atoqë po përpiqeni të bëni me ngut këto ditë të fundittë parlamentit, nuk ju shpëtojnë dot nga 23 qershori.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Bukur fole!Po, zoti Ministër.Flamur Noka – Faleminderit, zonja Kryetare!Zoti Subashi, para se të flasësh për ligjin, më

vjen keq që po ta them, por më së paku duhet takishe lexuar.

Ne kemi bërë edhe një relacion që ështëshpjegues i qartë. Ju ngrini pretendime në lidhje meprocedurat dhe i konsideroni procedurat e ndërrimittë emrit dhe mbiemrit, procedura politike. Ekonceptoni komisionin, komision politik.

Unë po ju them: është e zeza në të bardhë,rekomandim i shkruar në ligjëratë të drejtë iKomisionit Europian, është rekomandim i qartë.Kështu që po ta kishe lexuar mirë relacionin, nukdo ta ngrije këtë pretendim.

E dyta, flisni që ka me mijëra persona kontigjentkrimi, që kanë ndërruar emër dhe mbiemër. Sigurishtqë ka kontingjent. Ky projektligj vjen kryesisht përkëtë, sepse Shqipëria është i vetmi vend që aspironpër të hyrë në BE, që ka një tolerancë kaq të madhepër ndërrimin e emrit dhe mbiemrit të bazuar në ligj.

Po marr një shembull: Gjermania, i dashurArmando, e ka të sanksionuar që vetëm në rast seemri apo mbiemri është fyes, është tallës,poshtërues, atëherë mund të aplikosh për ta ndërruaremrin apo mbiemrin. Rrethanë tjetër nuk pranohet.Në Shqipëri ka qenë një procedurë shumë liberale,që ka sjellë që një pjesë e shtetasve tanë, të cilëtkanë probleme dhe kanë krijuar problematikë meligjin në nja nga vendet e BE-së, vijnë me njëprocedurë shumë të lehtë: ndërrojnë emrin dhembiemrin, kurse të dhënat ruhen, por vetëm përterritorin e Shqipërisë, çka do të thotë se çdo njeriqë ndërron 5 apo 15 herë emrin apo mbiemrin nëgjendjen civile dhe në sistemin Tims, brendahapësirës së vendit tonë, ka një numër identifikimipersonal të pandryshueshëm. Ai sa herë që tandryshojë emrin apo mbiemrin, në Shqipëri ka tëdhëna që dihet se për kë person bëhet fjalë. Problemiështë se ai shkon me dokument të ri identifikimi nënjë vend të BE-së dhe humbet identitetin e vjetërdhe mund të vazhdojë aktivitetin kriminal.

Ne kemi marrë një detyrim edhe para partnerëvetanë europianë, që Shqipëria nuk do të jetë vatër që

Viti 2013

318


do të prodhojë kriminalitet as për vendin, por as përBE-në. Kjo edhe për dinjitetin e shqiptarëve. Ky ligjvlen shumë edhe për marrëdhëniet me partnerët tanëdhe me BE-në.

Ju, zoti Subashi, përmendët faktin se ka personaqë kanë dy karta.

Ligji i mëparshëm e saktëson qartë: nëmomentin që aplikon për një dokument identifikimi,kartë identiteti apo pasaportë biometrike,automatikisht, sepse është sistemi më modern ndërpesë sistemet më moderne që ka bota sot, del ipavlefshëm dokumenti i identifikimit që ke pasur mëpërpara. Pra, është zero shansi që një qytetar tëketë dy dokumente identifikimi. Ju mund t’i prodhonidhe t’i nxirrni, siç keni bërë para zgjedhjeve të vitit2009. Unë e di që është situatë para zgjedhore dhepo hamendësoni. Ju i përmendët para zgjedhjeve tëvitit 2009 dhe pas një jave i harruat. Kështu që ështëzero shansi.

Për sa i përket shqetësimit që ngritët përkufizimin që bën ligji për emrat dhe mbiemrathistorikë, ne jemi amxhorancë që kemi respekt dhedo të kemi respekt për të gjitha figurat historike qëka nxjerr ky vend. Ky është detyrim jo vetëm yni,por edhe i atyre që do të vijnë, pra të respektojnëhistorinë dhe figurat historike të vendit tonë. Ne nukmund të pranojmë dhe nuk do të pranojmë kurrë qënjë figurë historike e vendit të bëhet qesharake nëraport me opinionin dhe me qytetarët.

Unë e di pse e keni këtë shqetësimi. Keni hallintuaj. Edi Rama ju konsideron rilindës dhe ju ka bërëgati nga një emër të rilindësve të vërtetë për t’juavendosur. Tani, me miratimin e ligjit, ju ngeleni paemrat e rilindësve, sepse ligji nuk e lejon kryetarintuaj t’jua vendosë. Kjo nuk është fatkeqësia jonë,por juaja.

Ky është një ligj jashtëzakonisht i vlefshëm dheqë e ndihmon Shqipërinë të përafroj legjislacioninme BE-në, por edhe e çon në rrugën drejt BE-së.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zonja Felaj, në emër të grupit të PS-

së!Ermonela Felaj - Faleminderit!Zoti Ministër, përpara se të na flisni për

ndryshimin e emrave, mbiemrave dhe procedurën ebërjes së ndryshimeve të tilla apo për marrjen eidentiteteve të reja, do të ishte mirë që më parë tëinformoheshit se sa çështje ka hetuar dhe gjykuar,qoftë prokuroria, qoftë gjykata për dhjetëra kosovarëqë kanë marrë identitetet e emigrantëve shqiptarë

dhe janë pajisur me karta identiteti shqiptare.Edhe ligji “Për gjendjen civile” i miratuar 4 vjet

më parë, si shumë ligje të tjera, nuk ka mundur t’irezistojë kohës dhe sot neve na duhet të diskutojmëndryshime edhe për këtë ligj. E bëra këtë vërejtje jothjesht për ndryshimet që bëhen në ligj, sepsemund të ndodh që praktika e zbatimit të ligjit taimponojë në mënyrë të pashmangshme ndryshimin.Kemi pothuajse 6000 shtetas shqiptarë që kanëndryshuar emrin dhe mbiemrin. Kjo është një situatëqë e ka shqetësuar BE-në. Në këtë kuadër, vijnëedhe këto ndryshime. Problemi është se ka që nëkorrikun e vitit të shkuar që janë sugjeruar të bëhenndryshime në ligjin “Për gjendjen civile” dhe këtondryshime vijnë kaq vonë.

Gjithsesi, ne konstatojmë qartësisht se stafetqë qeveria vë në dispozicion të përgatitjes së kuadritligjor, janë të paafta dhe tejet jo profesionale.

Në fakt, shprehja: “Bëmë baba të të ngjaj”, vlenpikë për pikë për qeverisjen tuaj. Një qeverisje epaaftë, e dështuar, që rreshton në krah të vetes stafepo kaq të paafta.

Kur u njohëm me këtë projekt në Komisionin eLigjeve, na u tha se nuk po propozoheshin thjeshtndryshime, por një reformë e vërtetë me tri aspekte:

Reforma e dispozitave që kanë të bëjnë meemrin dhe mbiemrin. Është vetëm një nen në ligjin“Për gjendjen civile”, neni 57, i cili është ndryshuardhe është bërë me 10 pika. Kjo është reforma eparë.

Përshtatja e ligjit aktual të gjendjes civile meevolucionin e legjislacionit për bazën e të dhënaveme ligjin “Për të dhënat personale”. Edhe këtu ështëvetëm një dispozitë, madje një paragraf i njëdispozite që është riformuluar. Ky është edherevolucioni në përshtatje me ligjin “Për të dhënatpersonale”.

Së treti, rregullimet e nevojshme që kanë lindurpër shkak të një vendimi të Gjykatës Kushtetuesetë vitit 2012. Edhe këtu përsëri ka një reformë tëmadhe. Është hequr fjala “kombësi”, si një fjalë, tëcilën një vendim i Gjykatës Kushtetuese e kakonstatuar si antikushtetuese nga e gjithë përmbajtjae ligjit.

Sigurisht, që të gjithë ata që nuk e kanë parëprojektin e propozuar nga ju, pra nga qeveria, teksadëgjojnë gjithë këtë ligjërim për reformimin e ligjit“Për gjendjen civile”, me siguri mendojnë se qeveriado të ketë bërë ndonjë gjë të padëgjuar me këtëligj. Megjithatë, çështja rreth së cilës qeveria e kasjell në këtë rast dhe na ka propozuar këto

319


ndryshime, nuk është aq e ndërlikuar sa diskutimi:pula vezën apo veza pulën. Është shumë e thjeshtëdhe meritonte një zgjidhje po kaq të thjeshtë, tëqartë dhe përfundimtare.

Me ligjin aktual të gjendjes civile, procedura endryshimit të emrit apo mbiemrit nuk ka kufizimenga ato që mund të konsiderohen të rrepta. Një gjëe tillë ka krijuar probleme për sa i takon nivelit tësigurisë së dokumenteve shqiptare të identifikimit.

Shumë persona të dënuar ose të dëbuar ngavendet fqinje, për të fshehur të kaluarën e tyre, meqëllim aktivizimin në aktivitete kriminale ose për t’urikthyer në vende nga ku janë përjashtuar ose nukjanë lejuar të qëndrojnë, e ndryshojnë identitetin etyre, pra emrin apo mbiemrin ose të dyja bashkë,duke përfituar në rastin e fundit edhe dokumente tëreja identifikimi, pra pasaportën e re biometrike.

Ngjarje të tilla cenojnë si sigurinë publike tëvendeve fqinje, të vendeve të BE-së, ku këta personakanë akses të hyjnë që pas liberalizimit të vizave,ashtu edhe sigurinë e dokumenteve të identifikimitme të cilat shteti shqiptar pajis shtetasit e vet. Nëkëto rrethana del e nevojshme që shteti ynë të marrëmasa të tilla që të sigurojë mbikëqyrjen ehollësishme të procesit të ndryshimit të emrit dhembiemrit, që nga ana tjetër ngelen edhe një e drejtëe çdo individi. Këtë është munduar të bëjë edheqeveria në këtë projekt, ndonëse me të vetmenmënyrë që njeh kur vjen fjalë te ligjëria, me kopjim.

Emri dhe mbiemri, sipas projektit që napropozohet, mund të ndryshohet vetëm në rastet eparashikuara në Kodin e Familjes, pra martesa,divorci, birësimi, si dhe me kërkesë të personit tëinteresuar, kur emrat dhe mbiemrat janë tëpapërshtatshëm, pra janë qesharakë, fyes e të tjeraraste. Deri këtu, që ta dini të gjithë, nuk ka asgjë tëre në raport me ligjin aktual që kemi. E reja që ështësjellë është se janë rritur rastet kur emri apo mbiemrido të konsiderohen si të papërshtatshëm, ndërkohëqë është ndryshuar procedura që duhet të ndjekëqytetari për të tilla ndryshime, si dhe është kufizuare drejta për të ndryshuar emrin dhe mbiemrin nëvetëm një herë.

Qeveria është munduar ta reformojë procedurënnë mënyrën e vet, por në fakt, rezultati ështëzhgënjyes. Në qoftë se qytetari, sipas ligjit aktual,për të ndryshuar emrin dhe mbiemrin i drejtohetnëpunësit të zyrës së Gjendjes Civile të vendit ku aibanon, ky i fundit, së bashku me përgjegjësin ezyrës, në qoftë se kërkesa e qytetarit është konformligjit, bën ndryshimin e kërkuar. Tani kërkesa e

qytetarit nuk do të kalojë më në një dorë, por nëdisa duar, me disa pagesa, në një afat shumë tëgjatë që shkon drejt një viti ose më shumë. Po tashihni, ligji e lë të hapur edhe këtë afat. Pra, kjoqeveri që ecjen përpara e bën me nga një ndalesë,në rastin e këtij ligji nuk dihet pse i është shmangurkëtij kursi. Me sa duket, kështu ia kërkon Europa,siç na thanë propozuesit e ligjit. Pra, duke marrëpër casus atë të një kolegu në Komisionin e Ligjeve,kërkesa e asaj që do të bëhet Hysen, do të shkojënga nëpunës i gjendjes civile, së bashku me një settë tërë dokumentesh, te prefekti. Ky i fundit, pasi tëketë bërë disa detyra tipike prej gjyqtari si p.sh., tëpërcaktojë juridiksionin dhe kompetencën, të hetojë,të mbledhë prova, të verifikojë, të legjitimojëkërkuesin, të çmojë, të urdhërojë ndreqjen e tëmetave në kërkesë, të urdhëroj afishimin e kërkesëspër ndryshim të emrit në Fletoren Zyrtare, tëvlerësojë kundërshtimin e të tretit, në fund do tëmarrë mendim themeli, e padëgjuar, dhe këtë dot’ia nisë një komisioni kombëtar që do ta ngrejëhirësia e tij ministri i Brendshëm ose i gjendjes civile,ose i punëve të brendshme, ose i punëve botore,kjo ka mbetur pa u thënë në ligj, se më të gjithëkëta tituj e gjen ministrin e Brendshëm në Shqipëri

Mendoni pak se çfarë reforme i është dashur tësjellë ministrit i Brendshëm, mjaft që të fuste duartnë Kodin e Procedurës Civile, ose në Kodin eProcedurës Administrative dhe t’ia zhvatte pa të keqkompetencat gjyqtarit duke ia dhënë prefektit. Nukmjaftohet me kaq, Hasanit që do të bëhet Hysen, iduhet të presë 60 ditë që kërkesa të shkojë ngazyra e gjendjes civile te prefekti, 30 ditë që tëplotësojë kërkesën nëse prefekti kap ndonjë gabim,15 ditë të afishimit të Fletoren Zyrtare, 45 ditë nëqoftë se ndonjë person i interesuar e kundërshtonkërkesën e tij. Pra deri këtu kemi 150 ditë, ose 5muaj.

Në qoftë se kërkuesi do të marrë emrin apombiemrin e dikujt, një personi të njohur e të shquar,do t’i duhet të presë maksimalisht 8 muaj, qëprefekti të nxjerrë mendimin e tij të themelit.

Pra, si kanë kaluar në rastin më fatlum, ose 8muaj në rastin më fatkeq, vendimi i themelit tëprefektit do të merret në shqyrtim po në themel nganjë komision kombëtar me pesë vetë, të gjithënëpunës të Ministrisë së Brendshme, të cilët mundta pranojnë kërkesën e Hasanit dhe këtë mund tabëjnë kur të duan pasi në ligj nuk ka asnjë afat përkëtë gjë.

E shihni edhe vetë se sa premtuese është kjo

Viti 2013

320


procedurë. Për qytetarin e thjeshtë, të që është nëtë drejtën e vet, qeveria ka rezervuar një rraskapitjetë vërtetë. Ndërkohë që për pelivanët e ligjit kjo nukdo të përbëjë asnjë problem, tek e fundit vendimi qëdo t’u japë atyre mundësinë të ndryshojë emrin apombiemrin do të jetë një vendim kolegjial, njëngjyrëshdhe askush nuk do të mbajë përgjegjësi nësendryshimi i emrit apo mbiemrit nuk bëhet konformligjit. Pra, është një vendim i lehtë për t’u nxjerrë,pasi nuk ka asnjë pasojë për zyrtarët fanatikë tëMinistrisë së Brendshme, që, me sa duket, e vetmjapunë që do të bëjnë nuk do të ketë të bëjë membrojtjen e interesave të qytetarëve, por me çështjene ndryshimit të emrit dhe mbiemrit nga ana eqytetarëve.

Zotërinj, këtë mund ta bënit shumë thjesht, menjë vendim gjyqësor dhe me ato kufizime qëpropozonit, pa qenë nevoja që rrogën e respektuartë gjyqtarit ta vidhnit dhe t’ia vishnit prefektit apostafit të Ministrisë së Brendshme. Me sa duket kjoështë qasja juaj me pushtetin. Për ju nuk ka tripushtete, ka vetëm një, që e mban dikush në dorëdhe e rrotullon si të dojë. Kështu është për ju KQZ-ja, i varur, njëngjyrësh, i sprovuar në beteja tëvjedhjeve të votave, kështu duhet të jenë edhegjykatat e Këshilli i Lartë i Drejtësisë.

Keni një tufë njerëzish të besimit tuaj, që i çonisa nga Kuvendi në Këshillin e Lartë të Drejtësisë,mundësisht njëri bashkëshort në KLD tjetri në KQZ,nga Gjykata e Lartë në atë Kushtetuese dheanasjelltas. Pra, jeni në një qerthull interesashmeskine, që ulin dhe ngrenë të njëjtët njerëz. Kjoështë ajo që thamë për Shqipërinë...

(Diskutime pa mikrofon në sallë.)Flamur Noka - Kisha një pyetje. Ti zonjë nuk

mund të flasësh për çështje të konfliktit të interesit,sepse i gjithë Berati e di qartë, ta kanë shkruar edhenë gazetë. E ke lexuar gazetën, apo jo?! Ke punuarvetë prokurore dhe burri yt ka qenë oficer i policisëgjyqësore. Ta kanë marrë peng ata të bashkisë.Sqaroji pak qytetarët se te cili lokal bëje pazarindhe a është pronari i lokali një kriminel që e ke liruarti, dhe sqaro përse të është marrë burri peng!

Ky është morali i vajit, dhe kur të dalësh e tëflasësh këtu, duhet të kesh moral që qytetarët të tëpranojnë. Kur qytetarët ty të nxjerrin në gazeta dhetë bëjnë batuta, nëse do të kishit pak moral, nuk dotë flisnit këtu.

Faleminderit!

Jozefina Topalli - Çfarë s’po dëgjojmë!

Çfarë pune tjetër ka ministri i Brendshëm? Qëtë mos ju zënë burrat peng, moj Shegë!

Nuk e dija që ia kanë marrë burrin peng.Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e kontratës

për zgjatjen dhe përmirësimet e kontratës sëkoncesionit për prodhimin dhe shpërndarjen ekartave të identitetit dhe pasaportave elektronike,ndërmjet Ministrisë së Brendshme të RSH-së dhegrupimit “Morfo” dhe Fondit Shqiptaro-Amerikan tëNdërmarrjeve”.

Specialistët le të fillojnë me përgjigjet e pyetjevetë bëra nga deputetët.

(Zoti Balla flet pa mikrofon.)I tërheq vëmendjen deputetit Balla!Urdhëroni zonjë!Miranda Harizaj - Jam përfaqësuese e

Ministrisë së Brendshme.Lidhur me pyetjet e ngritura kam këto përgjigje:Lidhur me pyetjen e parë, në faqen 4, germa

“a”, përmirësimi i dokumenteve të identitetit... (nukdëgjohet)

(Vazhdojnë ndërhyrjet pa mikrofon nga salla.)Jozefina Topalli - Zonjë, faleminderit për

përgjigjet!Zonja Dade, urdhëroni!(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)Të tërheq vëmendjen për fjalorin që po përdor!Kam 5 minuta që ju kërkoj të dëgjoni zonjën. Ju

lutem, zonjë, përsëriteni edhe një herë fjalën tuaj!Miranda Hazizaj - Lidhur me pyetjen e parë

që është në faqen 4, pika 2, germa “a”, përmirësimii dokumenteve të identitetit, thuhet se në vitin 2015do të ulet mundësia e falsifikimit të dokumentevedhe se sa mundësi falsifikimi ka sot sistemi.

Atëherë lidhur me këtë pyetje mund të them qëpërmirësimet e dokumenteve të identitetit janë nëdy drejtime. Sigurisht që sistemi ekzistues idokumenteve të identitetit i plotëson të gjithastandardet, të cilat janë vlerësuar dhe sistemi ështëi certifikuar me sistemet e kërkuara në fushë, qëpak sisteme të tilla e plotësojnë, siç është standardiISO 7001, të cilin qendra e personalizimit dhesistemi i lëshimit e ka plotësuar brenda 3-mujorit tëfundit të vitit 2011 dhe përmirësimi i dokumentevetë identitetit shkon në dy drejtime të përgjithshme,ku drejtimi i dytë është futja e një sistemi të ribiometrik, pasi ekzistuesi është ai shenjave tëgishtave. Me ecjen përpara të teknologjisë nemundohemi të sjellim më të mirën, duke ndjekuredhe zhvillimet e fundit të teknologjisë, siç ështëfutja e verifikimit përmes fotos tredimensionale. Ky

321


element i dytë, pa diskutim, që përmirëson dhe rritsigurinë e sistemit, duke futur dy elemente në tënjëjtën kohë.

Së dyti, lidhur me dokumentet e identitetit, aidokument në vitin 2015 do të ketë një çip më tëmadh, pra kapacitet më të madh, sigurisht edhealgoritmet dhe metodat e kontrollit, pra teknologjiae inkriptimit do të avancojë dhe ne do të fusimteknologjinë e fundit, që është pikërisht “extendedadvanced control”, e kërkuar kjo nga standardet nëfushë, sigurisht nga standardet IKAO dhe atopërkatëse të BE-së.

Sistemi ynë i sotëm i plotëson të gjithastandardet dhe minimizon në zero mundësinëteknike të pajisjes me dokumente të falsifikuara.Pra, çdo tentativë ndalohet nga sistemi, raportohetdhe ndiqet sipas procedurave përkatëse.

Si tentativë konsiderohet çdo përpjekje nga çdoqytetar që tenton të aplikojë, ndërkohë që sistemika edhe filtra të tjerë, pasi është pjesaadministrative. Unë mund t’jua shpjegoj nëse ekërkoni. Çdo qytetar shqiptar që pajiset medokument identifikimi, që është pasaporta, plotësonnjë formular, i cili mund verifikohet nga personatpërgjegjës, që, në radhë të parë është komisariatipërgjegjës me strukturat e veta dhe, në radhë tëdytë, është nëpunësi i gjendjes civile, ku merrendokumentet e nevojshme për dokumentet.

Në momentin e prodhimit të dokumentit të parë,në rastin e tentativës, sistemi filtron duke bërëverifikimet e nevojshme, pra dallohet nëse tentativabëhet nga personi i regjistruar në të dhënat egjendjes civile që tashmë ekzistojnë për të, një mënjë, apo nëse tentohet nga dikush tjetër të marrënjë dokument të dytë identifikimi me të dhënat epersonit në fjalë, pra një dokument të dytë. Kontrollibëhet një më një mbi bazën e shenjave biometrike.Kjo është një nga garancitë më kryesore.

(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)Ky verifikim bëhet që në momentin e parë,

bazuar në të gjitha kërkesat.Po kaloj te pyetja e dytë: Në ç’gjendje sigurie

është sot sistemi dhe çfarë ka ndodhur që pondryshon?

Mendoj se ato çfarë thashë te pyetja e parë janënë funksion të pyetjes së dytë. Sistemi është ibazuar në teknologjinë e kërkuar dhe që kaplotësuar të gjitha standardet, është certifikuar, dhene po përmirësojmë sistemin, po fusim më shumëelemente sigurie, duke përmirësuar dokumentet nëvetvete përmes çipit dhe përmes procedurave

ndërmjetëse që nisin nga stacioni i aplikimit përmespajisjeve të standardeve për të larta, si kalimi ngaaparati dydimensional në atë tredimensional nëfotografim etj.

Për grupin e tretë të pyetjeve: A rrit kontrataçmimin e kartave të identitetit dhe pasaportave? Saështë kostoja e prodhimit të këtyre dokumenteveqë të nxjerrim se sa fiton kompania?

Lidhur me këto pyetje, duke iu referuar edherelacionit, çmimi i dokumenteve do të ndryshojë nëjanar të vitit 2015, në të njëjtën kohë kur dokumentetqë do t’u shpërndahen qytetarëve shqiptarë do tëkenë cilësi dhe teknologji më të lartë, gjë e cila dotë reflektohet edhe te pajisjet që do të përdoren dhetë gjitha investimet që do të bëhen në qendrën epersonalizimit, duke përfshirë makinat e prodhimit,metodat e teknologjisë, pajisjet lexuese për cilësinëe dokumentit, deri te lëshimi i pasaportës përqytetarët.

Jozefina Topalli - Faleminderit zonjë!Keni pyetje tjetër?Specialistja – Pyetja e katërt: kontrata po

përfundonte në korrik, sot jemi në prill, çfarë edetyroi qeverinë që ta sjellë këtë projektligj dheçlidhje ka kjo me zgjedhjet?

Lidhur me këtë pyetje, në bazë të ligjit aktual,gjashtë muaj para se të përfundojë kontrata, e cilambaron më 28 korrik 2013, është përcaktuar se,nëse kompania nuk vazhdon negociatat, kjo që sapokemi propozuar, duhet të fillojnë kthimin e të gjithaaseteve shtetit, Ministrisë së Brendshme. Për këtoarsye negociatat pikërisht kanë filluar para kësajkohe dhe nuk ka asnjë lidhje me zgjedhjet.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zonjë, përshpjegimet!

Zonja Dade, urdhëroni!Arta Dade – Të nderuar kolegë,Së pari, dua të shpreh keqardhjen e thellë për

spostimin në axhendën e Parlamentit për arsyeshumë vulgare, sepse nuk janë të pranishëmpërfaqësues të qeverisë, dhe aq më keq, nuk janëtë pranishëm specialistët. Kjo që ndodh këtu, meshkeljen e Rregullores në mënyrë flagrante, tregonedhe një herë që kjo maxhorancë, e sajuar tashmë,sepse nuk është as maxhorancë, ka marrë funddhe është në grahmat e saj të fundit.

Në ikje e sipër, e ashtuquajtura “maxhorancë”,që nuk ekziston më dhe që rrënoi vendin këta tetëvjet, e ka ndarë mendjen që deri në grahmat e fundittë dëmtojë buxhetin e shtetit, për rrjedhojë, tëvarfërojë më tej shqiptarët, të cilët ndër dhjetëra vjet

Viti 2013

322


do të paguajnë brez pas brezi borxhet dhekoncesionet e Sali Berishës.

Projektligji “Për ratifikimin e kontratës përzgjatjen e përmirësimit të kontratës së koncesionitpër prodhimin dhe shpërndarjen e kartave tëidentitetit dhe pasaportave elektronike” kërkon tëpërligjë favoret që qeveria i bën një kompanie tëdiskutueshme për disa elemente të rëndësishme,të cilat kanë përbërë shqetësim në këtë Kuvend edhepesë vjet më parë, kur e njëjta qeveri vendosi t’iabesonte të njëjtës kompani prodhimin e kartave tëidentitetit dhe pasaportave biometrike. Si çdo akttjetër që i imponohet Parlamentit për ta bërëbashkëfajtor në vendime me prapavijë korrupsioni,nga relacioni del se do të forcohen elementet esigurisë. A mos nënkupton kjo se kartat dhepasaportat e prodhuara deri më sot nuk i kanë këtoelemente në atë shkallë që të jenë dokumente tëbesueshme dhe të pafalsifikueshme? E dimë që nëzgjedhjet e 2009-s u kapën karta false të prodhuarapër të pajisur personat që votuan disa herë, madjepersona që nuk figuronin fare në listën e zgjedhësve,akt ky që është denoncuar edhe nga kjo foltore, metë cilën prokuroria është duke u marrë, madje ështëpranuar edhe nga ish-ministri i Rendit, aktualishtPresident i Republikës.

Sipas standardeve, pasaportat shqiptare kanëkrijuar problemin e pa zgjidhur ende për toponimete vendlindjeve të fëmijëve në një vend fqinj. Prodhimii kartave të identitetit është i lidhur ngushtësishtme mbajtjen e zgjedhjeve të lira demokratike dhe tëndershme për arsye se dokumentet e identifikimitduhet të jenë të besueshme dhe të paprodhueshmenga subjekte në mënyrë të paligjshme, por edheme vlerë monetare të përballueshme nga shtetasite varfër të këtij vendi, të sfilitur prej grabitjessistematike dhe nëpërkëmbjes së dinjitetit.

Ky projektligj nuk është diskutuar as nëKomisionin e Ekonomisë dhe as në Komisionin ePolitikës së Jashtme. Kostoja e kartës rritet, dhekjo rritje bie te qytetarët, por këtu nuk po flas përhumbjen që i krijohet buxhetit të shtetit, e cila kapshifrën 139 milionë euro dhe fitimet që vjel kjokompani, që kësaj radhe na paraqitet me emër tëndryshuar, dhe që, sipas deklarimit të vetëkompanisë, kapin shifrën prej 14 milionë eurosh nëvit.

Normalisht, në seancat e fundit të kësajlegjislature janë shënuar evente, të cilat do tëmbeten gjatë në kujtesën tonë kolektiveparlamentare si akte të papranueshme shkeljesh

kushtetuese, të cilat, Parlamenti që do të dalë ngazgjedhjet e 23 qershorit duhet t’i rishqyrtojë. Druajnëse ia vlen të marrim pjesë në diskutime rrethakteve që kalon ky parlament dhe që më së shumtijanë akte në dëm të interesave të publikut, por edheqë mbrojnë interesa okulte korruptive të qeverisë sëBerishës, sikurse favoret që po i krijohen përsëri tënjëjtës kompani.

Arbitrarizmi dhe autoritarizmi i Berishës së fundishtriu kthetrat haptazi dhe pa droje edhe në KQZ.Ai e bëri këtë i mbërthyer nga frika e humbjes sëthellë të pushtetit dhe drejtësisë, që do të veprojëmbi të, për çdo ligj që shkeli dhe për çdo krim dhevrasje që urdhëroi, për çdo akt korruptimi, duke ehedhur në aventurë këtë Parlament, sikurse rasti igrabitjes nga Kuvendi i kompetencave që ligji ia jepKQZ-së në rastin e ndarjes së mandateve, shkarkimii një prej anëtarëve të KQZ-së, pasuar nga dorëheqjete tre prej anëtarëve të këtij institucioni, i cili ka mbeturinstrument i verbër i Sali Berishës, njësoj si në kohëne Ristanit që u ofroi shqiptarëve dhe ndërkombëtarëveskena të vjedhjes flagrante të zgjedhjeve ngamaxhoranca në KQZ.

Partnerët tanë ndërkombëtarë, nga Shtetet eBashkuara të Amerikës te Bashkimi Europian, poredhe përfaqësues të vendeve të Bashkimit Europian,po ndjekin me shqetësim zhvillimet e fundit në KQZdhe po kërkojnë zgjidhjen emergjente të problemittë krijuar nga Sali Berisha. Mesazhet e ambasadoritArvizu, Komisionerit për Zgjerimin, Fyle, të drejtoritnë Departamentin e Shtetit të Shteteve të Bashkuaratë Amerikës, Moore, ambasadores së Gjermanisë,ambasadores së Çekisë, Presidentit Fisher tëAustrisë, përpos mesazheve të mëparshme tëbaroneshës Eshton, janë të drejtpërdrejta, tëunifikuara dhe paralajmërojnë se kësaj here atanuk do t’ia falin Saliut po të cenojë vullnetin eshqiptarëve për zgjedhje demokratike. Ne,gjithashtu, kërkojmë që Sali Berisha t’i kthejëligjshmërinë KQZ-së, të zgjidhë problemin që krijoiai vetë, të qëndrojë larg manipulimit të zgjedhjeveduke i hapur rrugë organizimit të zgjedhjeve të lira,të ndershme dhe demokratike, duke çliruaraxhendën evropiane të shqiptarëve. Jam e bindurse edhe nëse kjo nuk ndodh, shqiptarët do të dinët’i japin atë që meriton Sali Berishës, përmespjesëmarrjes në votime dhe përmes barrikadës sëvotuesve në mbrojtjen dhe administrimin e vullnetittë tyre të lirë në komisionet zgjedhore të niveleve tëtjera.

Sali Berisha ka falimentuar. Ai e di që do të

323


dështojë në manipulimin e zgjedhjeve, sepse kartatqë ka ende në dorë, të tipit Pone-Ristani, si dhemarionetat në KQZ, do të mendojnë për vete kësajradhe. Ai po blindon Gjykatën e Lartë me shërbëtorëtë tipit Ndreca, që vulosi vjedhjen e zgjedhjeve në2009-n dhe 2011-n. Ai e di që nuk i vjedh dot zgjedhjettani, por kërkon të sigurohet që Ndreca dhe të tjerëtsi Ndreca, t’i dalin zot kur të shkojë përparadrejtësisë. Por kjo nuk ndodh sepse sundimi i ligjitështë e para gjë që kërkojnë dhe presin shqiptarët.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Dade!Zoti Lutaj, urdhëroni!...Piro Lutaj – Të nderuar kolegë,Edhe ky projekt që na keni venë sot përpara

dhe që lidhet më ratifikimin e kontratës për zgjatjendhe përmirësimet e kontratës së koncesionit “Përprodhimin, dhe shpërndarjen e kartave të identitetitdhe pasaportave elektronike”, nuk është gjë tjetër,veçse ndonjë qokë e mbetur dhe e pabërë nga anae qeverisë për klientët e saj.

Personalisht e kam shumë të qartë se këto llojeiniciativash që ndërmerrni me nxitim, nuk kanë përqëllim të rregullojnë problematikën e pajisjes medokumente të qytetarëve shqiptarë, pasi, nëse dotë ishte kështu, nuk do të ndodhte që apartçikëttuaj mediokër, me të cilët keni mbushur konsullatatkudo në botë, do t’u krijonin emigrantëve shqiptarënjëmijë e një pengesa me qëllim që ata të mospajisen me dokumente. Për të qenë më konkretë,po u them se nëpër zyrat konsullore në Itali,emigrantëve shqiptarë, të cilët kanë aplikuar përdokumentet e identifikimit (kartë identiteti dhepasaportë), po u jepen vetëm pasaportat dhe jo kartate identitetit. Apartçikët e konsullatave në Itali derisot kanë bllokuar mbi 40 000 karta identiteti tëemigrantëve, me synimin për t’u vjedhur votën atyreme 23 qershor. Kjo është një nga mënyrat eturpshme që po përgatiteni të aplikoni me synimine dalëboje për të vjedhur votat e shqiptarëve.

Por edhe këtë mënyrë ne do ta shmangim sëbashku me aleatët tanë, përfshirë edhe emigrantëtqë mezi presin të votojnë largimin tuaj nga pushteti,me qellim që, kur të kthehen në vendin e tyre, tëmos gjejnë në krye të tij një uzurpator si Saliu.Përpëlitjet tuaja me lloj- lloj makinacionesh për tëmanipuluar zgjedhjet në Shqipëri i përkasin tëshkuarës dhe nuk do të mundeni të manipuloni asme marrëzi si ajo e disa ditëve më parë, kur undryshua anëtari i KQZ-së, duke e zëvendësuar atë

me një përfaqësues të partisë së Gërdecit.Zotërinj të maxhorancës, ju nuk ndaheni dot nga

Gërdeci dhe ky nuk është faji i shqiptarëve. Sikur tëmos mjaftonte përzierja e KQZ-së me Topallin, epërziet atë para dy ditësh edhe me barutin eGërdecit.

Shfaqjet qesharake të atyre 4 dordolecëve që jukanë mbetur në KQZ dhe që e mbajnë fishën tëlidhur me Saliun dhe Jozefinën, nuk do të mund tëcenojnë rezultatin e zgjedhjeve, por ato që po bëjnëdo të rëndojnë në ndërgjegjen e tyre si një veprimtaribarbare, që nuk cenon vetëm dinjitetin e tyre, por tëtë gjithë shqiptarëve.

Ne nuk kuptojmë me kë konsultoheni ju. I gjithëopinioni kombëtar e ndërkombëtar është çuar nëkëmbë dhe ju thotë troç, madje më troç se kurrë tëmos e vazhdoni këtë marrëzi.

Ardjan Turku – Zoti Lutaj, jeni pa lidhje fare, julutem!

Piro Lutaj - Drejtori i Zyrës për Europën Jugoredhe Qendrore në DASH, në mënyrë të qartë theksoise pa plotësuar Komisionin Qendror të Zgjedhjeveme shtatë anëtarë nuk mund te zhvillohen zgjedhjet.Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikësnë Shqipëri deklaroi hapur dje se Komisioni Qendrori Zgjedhjeve duhet të rikonfigurohet nga e para.Opinioni qytetar pret reagimin tuaj, ndërsa ju merreninga mëngjesi në darkë me opozitën dhe kryetarin eopozitës Edi Rama.

Zotërinj të maxhorancës, Edi Rama ështëkryetari që bashkoi vlerat e të gjithë shqiptarëve dheju la ju në prehër disa forca politike të kriminalizuarae disa të tjera pa identitet, madje kanë gjetur belanëgazetarët se nuk po u gjejnë dot as emrat ekryetarëve te tyre. Ky është koalicioni juaj.

Ardjan Turku – Zoti Lutaj, jeni në shkelje tëRregullores!

Piro Lutaj - Shqiptaret ju njohin mirë. Këto kohëte fundit e keni humbur toruan fare. Po i kërcënoninjerëzit tuaj nëpër institucione dhe ata nga e keqjapo mundohen t’ju ngjajnë juve. Këtë e shohim edhekëtu në Parlament. Pamë sjelljen e ministrit tëBrendshëm dhe sjelljen e Kryetares së Kuvendit.Meqë këtu nuk ka ministra të pranishëm, është njëministër i votuar me votat e socialistëve dhe nuk iavlen të flas për të, por po i drejtohem ministrit tëBrendshëm se paraqitjen tende kanë marrë të gjithainstitucionet e sigurisë së këtij vendi, posaçërishtMinistria e Brendshme është larg interesit tëqytetarëve dhe në shërbim të klientëve tuaj. Bënivetëm një verifikim se cilët ishin personat që u

Viti 2013

324


angazhuan pardje në bastisjen e 14 familjeve të varfranë mes të Tiranës! Kush ishte personi qëpretendonte pronën? Kush ishte personi që kishtedhënë vendimin e gjykatës? Kush ishte përmbaruesiqë do të ekzekutonte vendimin? Cila ishte policiaprivate që do të mbështeste ekzekutimin e vendimit?Dhe se fundi kush ishte personi që drejtonte forcate Policisë së Shtetit?

Ju, fatkeqësisht, deri më 23 qershor jeni nëqeveri, por jeni në qeveri jo vetëm për pronarët, poredhe për ata që e kanë marrë pronën pa qenëpronarë, edhe për qytetarët e thjeshtë që banoninnë ato shtëpi prej 70 vjetësh, e që prej 3 ditëshqëndrojnë nën qiell të hapur. Unë nuk dua përgjigjenga ju, atë jepuani qytetarëve që i masakruat nëmes të Tiranës. Kështu po i lini institucionet e shtetitshqiptar dhe në mënyrë të veçantë ato të sigurisënë një gjendje të mjeruar dhe për këtë po jundihmojnë drejtuesit e lartë të policisë, të cilët le tëbëjnë si të bëjnë deri më 23 qershor, por pas kësajdate do të përgjigjen deri më një për pasojat e rendaqë u kanë shkaktuar institucioneve të sigurisëkombëtare.

Zotërinj, ju ka hyrë vetja në qejf dhe kjo duketnga sjellja e Kryetares së parlamentit dhe e ministrittë Brendshëm. Për ta konfirmuar këtë me njëdokument, po i them opinionit qytetar shqiptar sekam këtu një revistë që boton Kuvendi i Shqipërisë.Ka 47 fletë dhe në 38 prej tyre është fotografia eKryetares së Kuvendit të Shqipërisë. Kjo tregon seKryetares së Kuvendit dhe maxhorancës i ka hyrëvetja në qejf. Meqë Kryetaren e kemi shkodrane ajoe di mirë se ç’do të thotë të të hyjë vetja në qejf.

(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Do t’i tërheq vëmendjen

stafit të revistës të të nxjerrin ty një herë në kopertinë,në numrin e ardhshëm, se ke për të shndritur.

Zoti Bello, urdhëroni!Marko Bello - Zonja Kryetare, kolegu parafolës

përmendi atë revistën, interesante është ajo revista,por këtu po na ikën edhe stafi i Kuvendit, po ikënedhe një në KLD, ky këshilltari juaj, Lul Lelçaj. Poikin të gjithë këta!

(Flitet nga salla pa mikrofon.)A, do vijë përsëri? Është përkohësisht? E po

mirë!Jozefina Topalli - Këtu me ty ka për të ndenjur.

Inshalla je në opozitë!Marko Bello – Disa i ke shpërndarë nëpër Itali,

disa nëpër Romë, disa në Bari dhe gjithandej.Ligji “Për ratifikimin e kontratës për zgjatjen

dhe përmirësimin e kontratës koncesionare përprodhimin dhe shpërndarjen e kartave të identitetitdhe pasaportave elektronike midis Ministrisë sëBrendshme nga njëra anë, dhe Grupimit MORPHOdhe Fondit Shqiptaro-Amerikan të Ndërmarrjeve” përmendimin e opozitës zbulon ngutjen e qeverisëshqiptare për të mbyllur llogarinë dhe garantuar miqtëdhe klientët e oborrit para se kjo qeveri të largohetnga pushteti më 23 qershor të këtij viti.

Sipas përfaqësuesve të Ministrisë sëBrendshme, të cilët i dëgjuam edhe sot në këtëKuvend, kontratës koncesionare po i skadonte afati,dhe ne, tha përfaqësuesja e Ministrisë sëBrendshme, duhej që të nxirrnim mësime ngagabimet e së kaluarës, dhe nga pesë vjet do tashtrinim këtë kontratë në një afat 10-vjeçar. Për këtëpërmendi faktin se, përgjithësisht, koncesionet jepenpër periudha afatgjata.

Shumë mirë që Ministria e Brendshmeshqetësohet për koncesionarin, jashtëzakonishtmirë që përfaqësuesit e qeverisë shqiptare i hameraku sesi do të mbushen xhepat e pushtetarëve,po për qytetarin shqiptar a merakoset njeri nga kjoqeveri? Këtu kam parasysh faktin se çmimet epasaportave do të rriten jo 20 për qind, as 30, porgati 50 për qind, pasi duke filluar nga viti 2015 njëpasaportë elektronike do të kushtojë 75 mijë lekëtë vjetra ose 7500 lekë, po kështu dhe kartat eidentitetit nga 1200 lekë, do të rriten gati në 2 mijëlekë.

Koncesionet që kjo qeveri i ka kaq për zemër,që nisën me sloganin e famshëm të Sali Berishës:“Shqipëria një euro”, për të maskuar grabitjen etrojeve, pronave dhe moskthimin e tyre pronarëve tëligjshëm dhe të ndershëm, tregon edhe një herë sekjo qeveri nën maskën e ekonomisë liberale, nënmaskën e liberalizmit, ka shpërthyer duke ekatandisur ekonominë shqiptare sot si kokoshi njëthelë, për arsye se qindra objekte, ndërmarrje, qëishin ndërtuar me gjakun dhe djersën e të parëvedhe prindërve tanë, ashtu si edhe sot me koncesionetdhe shërbimet e ndryshme, kjo qeveri po i hipotekondhe po garanton oborrtarët e vet dhe ata që fshihenpas koncesioneve, duke vënë në rrezik të ardhmene fëmijëve tanë, të cilët, siç është theksuar edheherë të tjera në këtë Kuvend, do të paguajnë njëborxh shumë të madh për të ardhmen e tyre.

Sigurisht, ne nuk jemi kundër koncesioneve, kurështë nevoja që këto koncesione të zgjaten patjetër,por rritja e pajustifikuar dhe pa asnjë lloj transparencee kostos ndaj qytetarëve tregon edhe një herë se

325


kjo qeveri është fare pa shpirt dhe ka hall vetëm tëmbushë xhepat e vet nëpërmjet rishpërndarjes sëkëtyre të ardhurave që bën me të ashtuquajturatfonde publike apo tendera, që fillojnë dhe nukmbarojnë asnjëherë, pasi paratë përfundojnë nëxhepat e atyre që organizojnë këto tendera për rrugëapo për vepra të tjera publike.

Si ka mundësi, të nderuar kolegë tëmaxhorancës, që vetëm në Shqipëri një biletë avionikushton tri herë më shtrenjtë sesa në vendet eBashkimit Europian? Si ka mundësi që edhe kur nëbursën ndërkombëtare çmimet e karburantit ulen,në Shqipëri vazhdojnë dhe rriten? Sigurisht, qeverisëi intereson që çmimi i karburantit të jetë sa më ilartë, me qëllim që, duke pasur edhe akcizën tëtillë, të inkasojë më shumë para, paçka se dora eqeverisë zgjatet dhe shtyhet në xhepin e grisur tëqytetarit duke kërkuar t’i marrë edhe shpirtin; TVSHpër çdo produkt në Shqipëri, përfshirë edhe ato tëshportës, përfshirë edhe ushqimet. Vetëm nëShqipëri ka një TVSH kaq të lartë e cila rrënonqytetarin shqiptar.

Kjo është arsyeja që një sondazh, i cili upublikua dje nga Instituti Shqiptar i StudimeveNdërkombëtare, tregoi qartë, përkundër propagandësbajate të qeverisë, se 66 për qind e qytetarëve tëkëtij vendi janë të mendimit se Shqipëria është nënjë krizë të plotë, mbi 60 për qind e tyre dëshirontë largohet urgjentisht nga Shqipëria, 33 për qind etë pyeturve shprehen se kriza ekonomike ështëproblemi i tyre kryesor, dhe mbi 25 për qind të tjerëmendojnë se papunësia është problemi i tyrepersonal. Ky është një tregues i qartë i asaj që kadeklaruar Partia Socialiste, se numri i të papunëvenë këtë vend ka kapur shifrën një milion. Sondazhizbulon se vetëm 5 për qind e të anketuarve jetojnëmirë ose shumë mirë. Pra edhe këtu PartiaSocialiste ka shumë të drejtë kur në programin esaj thekson se i drejtohet 95 për qind shqiptarëve tëvarfëruar, dhe kjo nuk ka të bëjë fare me 5 për qindtë superpasuruarit nga pushteti i Sali Berishës.

Të nderuar kolegë,Partia Socialiste është e vendosur ta ndalojë

avancimin e vendit drejt humnerës, ku po e çon kjoqeveri, dhe sigurisht, pas 23 qershorit do të veprojëurgjentisht me bisturi për të rregulluar funksionimine shtetit ligjor dhe zbatimin e ligjit, duke luftuarvarfërinë, nxitjen e punësimit, sidomos për të rinjtëqë janë krejt të pezmatuar dhe të deziluzionuar ngapolitika. Çështjet e pronës dhe të pushtetit gjyqësordo të adresohen sipas standardeve perëndimore

duke i dhënë një shans Shqipërisë dhe duke eribashkuar përfundimisht atë me Europën.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Bello!Zoti Balla, urdhëroni!Taulant Balla – Zonjë,Sigurisht që kjo kontratë, që medoemos duhet

ta ratifikoni në Kuvend para 23 qershorit, pavarësishtse kontrata ekzistuese mbaron diku në muajinkorrik, ka dhe fsheh në vetvete disa probleme tëcilat, për fat të keq, ju, me dashje apo pa dashje, ikeni anashkaluar. Gjëja e parë që bie në sy kurskadon një kontratë koncesionare, siç është kjo përdokumentet e identitetit, është fakti që ju keniharruar se çfarë keni parashikuar në kontratënfillestare.

Në kontratën fillestare ishte parashikuar që paspesë vjetëve të koncesionimit të këtij shërbimi, qënë pjesën më të madhe të vendeve është shërbimpublik, t’i kalonte shtetit, ti kalonte pse jo, Policisësë Shtetit. Por sot gjendemi në situatën kur qeveriavjen me një propozim që nuk e shtyn më pesë vjet,por merr masat për dhjetë vjet. Pra, e shtyni kontratënnga viti 2013 në vitin 2023, kur kontrata fillestare ekëtij koncesioni ka qenë vetëm pesë vjet, pra ju eshtyni edhe dhjetë vjet të tjera.

Problemi i dytë: ka një dimension ekonomik çdolloj koncesioni. Është supozuar se kur është lidhurkjo kontratë, kompania që ka fituar këtë koncesionsigurisht e ka garantuar fitimin e vet, që do të thotëse pas ezaurimit të afatit të koncesionimit të këtijshërbimi, ju ose duhet të lidhni një kontratë të repër përfitimet e këtij shërbimi, që është në kurriz tëshqiptarëve, dhe në kontratë nuk thuhet fare saështë fitimi i shtetit shqiptar nga ky koncesionim ikëtij shërbimi. Nuk ka vend në botë që zgjat njëkoncesionim, që në kontratën fillestare ka qenëparashikuar për pesë vjet, edhe për dhjetë vjet tëtjera. Të paktën në këtë aspekt duhet të ishitseriozë, duhet të kishit respektuar afatin eparashikuar në kontratën fillestare, të paktën edhepesë vjet të tjera.

Sigurisht, ju keni marrë masat se do të humbnimë 23 qershor të 2013-s, do të humbni dhe në 2017-n, por paskeni parashikuar se do të humbni edhenë 2021-in, dhe po jepni kontratë që të mbarojë në2023-shin. Kjo është çështja juaj!

Kur po lexoja këtë kontratë dje, zbuluam edhenjë mashtrim publik patriotik të Sali Berishës, përsai përket pasaportave për vëllezërit tanë kosovarë.Me këtë kontratë Saliun e nxorët bosh me premtimin

Viti 2013

326


e bërë për të dhënë pasaporta për vëllezërit kosovarë,sepse keni vënë kushte, keni vënë limite, të cilatnuk mund të mundësojnë më pajisjen me pasaportatë qytetarëve shqiptarë me origjinë nga Kosova, apovëllezërit tanë kosovarë në tërësi. Palët presin qëgjatë periudhës së zgjatur të koncesionit nga 25korrik 2013 deri në 31 korrik 2023, volumi idokumenteve të identifikimit do jetë 3.4 milionë përkartat e identitetit dhe 3.4 milionë për pasaporta,ndërkohë që ne sot jemi pranë këtij limiti që juparashikoni në kontratë. Zoti Ministër, sigurisht tinuk e ke lexuar kontratën, por kjo është shkruarkëtu në kontratë, pavarësisht se e ke firmosur.

Shkojmë te problemi tjetër, te çmimet. Pse nagënjeni kur sillni relacionin? Thoni se çmimet ekartave do të rriten jo më shumë se 25 për qind,ndërkohë që ti, more zotëri, në kontratë keparashikuar rritjen e çmimeve 25 për qind. Më 1janar 2015 karta e identitetit nuk do të jetë më 12mijë lekë, por do të jetë 15 mijë lekë. E ke nëkontratë, 25 për qind është rritur! Mos gënje nërelacion duke thënë “jo më shumë se...”, por thuajse do të rritet 25 për qind! Pasaporta është 60 mijëlekë, do të bëhet 75 mijë lekë. Edhe kjo rritet me 15mijë lekë.

Zotëri, për çfarë arsye u rritka çmimi i pasaportësdhe i kartës me 25 për qind? Unë nuk gjej arsye përta votuar këtë kontratë për shkakun se ju, zotëri,nuk interesoheni për qytetarin shqiptar, juve juintereson pazari, juve ju intereson fitimi i kompanisë.Çfarë duhet të ishte parashikuar në këtë kontratë?Në shtojcën 11 duhet të kishte një seksion 7, i cilitë parashikonte rastet e të gjithë atyre qytetarëveshqiptarë që sot kthehen në kufijtë e Greqisë përshkak të një gabimi te kryer po nga kompania nëfjalë.

E dini ju cila është arsyeja që qytetarëtshqiptarë, fëmijët e të cilëve kanë lindur në Greqidhe toponimi i emrave në këto pasaporta është ipapranuar nga pala greke, është krijuar po nga palashqiptare? Po nga kompania pse? Sepse për njëpasaportë që lëshohet në Shqipëri dhe qytetari ipajisur me këtë pasaportë ka vendlindjen “Selanik”,në Shqipëri kur lëshohet pasaporta shkruhet“Selanik”, ndërsa kur e lëshon konsullata jonë nëSelanik e shkruan “Thessaloniki”. Problemin e kashkaktuar pala shqiptare, e cila për të njëjtintoponim ka lëshuar dy identifikime: njërën “Selanik”dhe tjetrën “Thessaloniki”. Kjo mua nuk mëintereson. Është faji juaj dhe e mbani jupërgjegjësinë. Ajo që më intereson mua është që

ne në momentin që ratifikojmë këtë kontratë t’igjendemi pranë familjeve shqiptare që jetojnë sotnë Greqi dhe të shtojmë një pikë 7 në shtojcën 11,ku të themi: “Kompania merr përsipër që për të gjithëshqiptarët, qytetarët shqiptarë, për të cilët toponiminë pasaportë është jo i përafruar me konventatndërkombëtare të emërtimit të vendeve të caktuara,kompania të marrë përsipër ridhënien e njëpasaporte të re me emërtim të pranuar edhe ngapala tjetër”.

Sot e kemi këtë problem me Greqinë, ku i dihet,mbas disa vitesh na del një problem me një vendtjetër. Atëherë, në një kontratë koncesionare që jusynoni me vendim Parlamenti ta jepni për dhjetëvjet, të paktën ne t’i gjendemi pranë familjeveshqiptare që vuajnë sot problemet në kufi t’i themi:Po, pasaporta që ju është lëshuar me atë toponim,shkoni në pikën e pajisjes me pasaporta, dorëzonipasaportën e vjetër! Gjithë atë fitim që ka garantuarkjo kompani në kaq vjet, i ka mundësitë që për këtaqytetarë shqiptarë t’ua bëjë falas zëvendësimin epasaportës. Mendoni njëherë të vetme, dreqi emarrtë, për qytetarët shqiptarë! Ju mendoni vetëmpër vete dhe vetëm për kompanitë. Mjaft më, ia kenibërë nderin kësaj kompanie saqë nga kjo kontratëkoncesionare ka fituar të paktën 100 milionë euro!Nuk i prish punë nëse harxhohen 50 mijë apo 100mijë euro për ato pasaporta të atyre qytetarëveshqiptarë që jetojnë sot në Greqi apo jetojnë sot nëShqipëri, të cilët në toponimin për vendlindjen nëpasaportën e tyre kanë një problem të shkaktuarnga qeveria greke, nga qeveria jonë, nga kompania,nuk ka rëndësi kush e ka bërë problemin, erëndësishme është që të zgjidhim problemin, dhesot përmes kësaj kontrate ne mund ta zgjidhim këtëproblem. T’i vëmë kusht kompanisë që tëdëmshpërblejë falas rinovimin e pasaportës për çdoqytetar shqiptar që ka këtë problem në pasaportëne vet, që ai të lëvizë lirshëm, të përfitojë nga procesii liberalizimit të vizave.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zoti Ministër, urdhëroni!Flamur Noka - Faleminderit, zonja Kryetare!Zoti Balla, preke tri pika që i konsideron se janë

problematike dhe nuk ishe i qartë.Për sa i përket çështjes së zgjatjes së

koncesionit, ju e dini, si të gjithë deputetët e tjerë,që ai jepet me një afat shumë më të gjatë, 20-25-30vjet. Ky ka qenë për 5 vjet. Fillimisht, ky është dhënëpër 5 vjet, pasi për Shqipërinë futja e një teknologjiedhe standardi të tillë ishte një risi për të. Para 5

327


vjetësh nuk ishim në gjendje. Tashmë, fatmirësisht,ky koncesion ka rezultuar si një nga koncesionetmë të suksesshme në vendin tonë. E thashë edhepak më parë, fatmirësisht sot, po të lexojmë edhenë mediat ndërkombëtare, bëjmë pjesë në 5 vendetme dokumente identifikimi më të sigurta në botë,vijmë pas SHBA-ve. Duke qenë se jemi shumë tëkënaqur nga ky bashkëpunim me kompaninë e kemiriparë dhe kemi marrë në konsideratë mundësinë eshtyrjes së këtij koncesioni.

Pse them që është i suksesshëm? Përveçsigurisë, mund t’ju them se nga dita që ështëthemeluar shteti shqiptar deri në ditën që kjokompani ka marrë këtë koncesion, në Shqipëri kanëqenë prodhuar gjithsej 2.6 milionë dokumenteidentifikimi. Në këta 5 vjet, kjo kompani kamundësuar 2.7 milionë dokumente identifikimi tësigurisë më të lartë me standarde mjaft të mira.

Së dyti, për sa i përket problemit të çmimit duatë them se deri në vitin 2015 nuk ndryshon. Pra, dotë ketë këtë teknologji dhe standard deri në vitin2015. Në vitin 2015 do të ketë ndryshim të çmimit.Pse? Sepse në vitin 2015 ne do të mundësojmë qëçipi të zmadhohet nga 72 kb, që është sot, do tëbëhet 100 kb; do të pranojë të dhënat për bankën,për sigurimet shoqërore, për kujdesin shëndetësordhe shqiptarët nuk do të kenë më nevojë të mbajnëdosje letrash. Pra, kjo është një arritje e madhe eteknologjisë.

Së treti, brenda çipit do të jetë edhe njohja efytyrës. Pra, të gjitha këto kanë një kosto. Pra, nëvitin 2015 kur të futen këto elemente do të ketë rritjetë kostos dhe të çmimit.

Për sa u përket dokumenteve të identitetit tëshqiptarëve që lindin në Greqi. Kjo pikë nuk ka nevojëtë futet në kontratë, pasi prej disa muajsh, bashkëme Ministrin e Jashtme, jemi në negociata meqeverinë greke për të gjetur një formulim. Dhe ne ikemi ofruar variantin tonë dhe po presim përgjigje.Në pasaportat shqiptare nuk mund të shkruhen tëdhënat në shqip, sepse ka emra të gjatë dhe çipimban vetëm 24 karaktere.

(I drejtohet zotit Balla, i cili flet nga vendi.)Taulant, maksimumi janë 500 qytetarë që kanë këtëproblem. Ato pasaporta do të ndryshojnë. Kjo ështënjë çështje që zgjidhet.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Në emër të Grupit

Parlamentar të PS-së, zoti Braçe, urdhëroni!Erion Braçe – Faleminderit, zonja Kryetare!Zoti Ministër, kolegët e mi i paraqitën një pjesë

të problematikave, që na shqetësojnë lidhur me këtëkontratë koncesioni. Fillimisht, dua t’ju them, apot’ju vija në dukje faktin se brenda këtyre dy muajvetë fundit, ky është koncesioni i pestë apo i gjashtëqë vjen në parlamentin e Shqipërisë. E thashë edhepak më parë gjatë diskutimit për koncesionin tjetër,atë të skanimit të kontenierëve dhe kamionëve nëpikat kufitare të Shqipërisë dhe po e them edhe tani,se kjo nuk është mënyra më e mirë për ta shndërruaratdheun publik në një atdhe privat; kjo nuk ështëmënyra më e mirë për t’u ofruar shërbime qytetarëvetë Republikës së Shqipërisë për disa arsye, por mbitë gjitha, kjo nuk është mënyra më e mirë për t’upërballur me elemente shumë të rëndësishme tësigurisë kombëtare, siç është identifikimi i shtetasveapo kontrolli në pikat kufitare, veçanërisht përqarkullimin e mallrave që mund të bëhen shumë lehtëobjekt i trafikimit ndërkombëtar të paligjshëm.

Zoti Ministër, për hir të së vërtetës, kjo kontratënuk ka mbaruar ende. Ajo duhet të mbarojë në korrik.Ju vërtet folët këtu dhe dhatë një arsye për afatin eshkurtër ekzistues të kontratës në fjalë, por pikërishtnë kontratën që është ende në fuqi, në kapitullin 3/2, periudha e koncesionit, janë të parashikuara qartërastet dhe praktikat se kur kjo kontratë shtyhet.Argumenti që ju sollët këtu për ta shtyrë këtëkontratë nuk është askund i parashikuar këtu, dhepër më tepër praktika që ju po prezantoni këtu nukështë e parashikuar në kontratë. Ky është problemi rëndësishëm, për sa u takon dokumenteve që vijnënë Kuvendin e Republikës së Shqipërisë dhe kurbëhet fjalë për shërbimet ekskluzive monopol, qëkanë të bëjnë drejtpërdrejtë me detyrimin eqytetarëve për t’i blerë ato.

Le të vijmë te kontrata. Kam dy probleme, ashtusi edhe kolegët e mi. I pari është problemi i natyrësekonomike. Po e përsëris për të disatën herë: kemitë bëjmë me një shërbim publik, shërbimin eidentifikimit dhe pajisjes së shtetasve me dokumentidentifikimi, i cili nuk është i ndarë sipas kategorivesociale. Është e drejta e gjithkujt në këtë vend,pavarësisht pasurisë, të ardhurave etj., me radhë,të pajiset me këtë dokument identifikimi, për mëtepër kur qeveria e Republikës së Shqipërisë e kavendosur kartën e identitetit si një nga elementetthemelore për të marrë shërbime në të gjithaadministratat e shtetit. Pikërisht në këtë momentka prioritet edhe ana ekonomike e kontratës.Prandaj ne po e adresojmë këtë shqetësim.

Pak më parë unë pyeta se cila është kostoja eprodhimit të kartës së identitetit dhe e pasaportës.

Viti 2013

328


Nuk mora asnjë përgjigje. Pyeta nisur nga problemisocial që ka shpërndarja e kartave të identitetit dhee pasaportave. Gjithashtu, pyeta edhe për njëelement tjetër: Cila është norma e fitimit e të gjithëkëtyre kompanive, që ne po u japim shërbimeekskluzive dhe që përkundrejt të cilave qytetarishqiptar është i detyruar të shkojë ta marrë? Dua tëthem se kur u nënshkrua kjo kontratë edhe përdokumentet aktuale të identifikimit, çmimi ishte ishtrenjtë. E kemi bërë këtë debat në sallën eKuvendit dhe kemi pranuar se çmimi është rriturdisa herë dhe është i shtrenjtë. Rritja e re e çmimitprej 75 mijë lekësh për pasaportën dhe 15 mijë lekëpër kartën e identitetit, pra, 90 mijë lekë në total, ebën të papërballueshme. Mjafton t’ju them se ështëe barabartë me dy muaj ndihmë ekonomike; mjaftont’ju them se është e barabartë gati me një pension.Pra, pavarësisht se fillon nga 1 janari i vitit 2015, aiështë i shtrenjtë. Nga ana tjetër, përfitimi ikompanisë nga ky koncesion është shumë i madh.

Zoti Ministër, unë kam të dhënat e bilancit tëkompanisë për vitin 2011. Dëgjojini me vëmendjeshifrat!

Kompania renditet e 34-ta ndër 100 kompanitëme xhiron më të madhe në vend, me vlerën prej 53milionë dollarë, 5.3 miliardë lekë të rinj. Kompaniarenditet e 11-ta në listën e 100 kompanive me fitiminmë të lartë në vend dhe ka një fitim të deklaruar prej13.4 milionë dollarë, 1.3 miliardë lekë të rinj. Normae fitimit në bazë të këtyre të dhënave është 25.2%.

Më tregoni një biznes tjetër në këtë vend qënormën e fitimit e ka 25.2%! Është veprim i thjeshtëmatematikor.

Nga ana tjetër, qeveria e Republikës sëShqipërisë merr një fee koncesionare, që është 5%dhe ka përfituar vetëm 2.6 milionë dollarë. A e kuptonise çfarë përmasash ka përfitimi i kësaj kompanie?Në të tilla kushte si mund të pranojmë që tënegociojmë rritje akoma më të madhe të çmimit tëkëtyre dokumenteve, që çojnë drejtpërdrejtë, në tëdyja anët, në lekë që paguajnë më shumë qytetarëte Republikës së Shqipërisë dhe, nga ana tjetër, paraqë përfiton më shumë kompania koncesionare, tëcilës ne i kemi dhënë monopolin e identifikimit dhetë pajisjes së shtetasve me dokumente identifikimi.Për nga ana ekonomike kjo merr një rëndësi shumëtë madhe në këtë vend, për sa kohë që bëhet fjalëpër një vend të varfër dhe për familje, që jetojnë nëkushtet e një varfërie që vijon dhe shtohet.

Elementi i dytë dhe më i rëndësishmi ka të bëjëme sigurinë e sistemit. Unë jo më kot iu referova

relacionit tuaj dhe natyrisht jo më kot bëra edhe atopyetje. Në relacion ju thoni se do të shtoni apo dotë përmirësoni element të sigurisë në kartën eidentitetit që shmangin falsifikimin. Çfarë ka ndodhurideri më sot? Ju, si ministër i Brendshëm keni raste;Policia e Shtetit ka raste; Prokuroria e Përgjithshmeka raste që kanë identifikuar nga hetimet që kanëdalë në mënyrë të qartë se identiteti i shtetasvenuk është plotësisht i sigurt. Pra, ka shtetas qëkanë marrë një identitet të dytë. E dini se nga buronkjo, zoti Ministër? Nga e gjithë tentativa për tëmanipuluar zgjedhjet.

Kam grupe familjesh, sepse këtu ka nisur, nukka nisur drejtpërdrejtë te prodhimi i kartave tëidentitetit. Jo. Ka nisur te qëllimi i mirëfilltë për tëmanipuluar zgjedhjet. Këtu ndryshon emri i njëritprej përbërësve të familjes dhe shpiket një familjetjetër e tërë. (Tregon dokumentet.) Ja ku është, njëfamilje tjetër. Me këtë identitet, zotëria ka marrëkarta identiteti dhe ja ku janë kartat e identitetit,me numra. Këto i ka provuar prokuroria ePërgjithshme.

(I drejtohet zotit Noka, i cili flet nga vendi.) Taninë qoftë se do ta përgënjeshtrosh, përgënjeshtroje!Shko në Prokurori, raportin e hetimit e ke!Prokurorinë e ke tënden! Shko, verifikoje dhe zgjidhekëtë problem!

Ky identitet i rremë ka filluar të tregtohet nëindividë të ndryshëm lart e poshtë Shqipërisë që eblejnë këtë identitet. Tregtohet tek ata persona, qëkanë marrë penalitete në vendet fqinje. Pra, këtapersona nuk mund të kthehen më në vendet fqinje.Mos më thoni që nuk e keni këtë problem! E keni,dhe e keni problem të rekomanduar edhe nga BE-ja. Pra, siguria e sistemit në momentin që me tënjëjtat gjurmë gishtash paraqitet i njëjti person, porme emër tjetër, natyrisht është vënë në diskutimdhe këtë e thoni ju në relacionin tuaj. Nuk e themunë, por ju. Prandaj keni futur policinë që ta verifikojë;prandaj keni futur Gjendjen Civile që ta verifikojë;prandaj keni futur një sërë institucionesh të tjerashtetërore që ta verifikojnë këtë problem. Pra, janëdy elemente të rëndësishme, që bashkohen menjëra-tjetrën, ana ekonomike dhe siguria e sistemit.

Sot kemi gjithë ditën që flasim për koncesione.Jua thashë pak më parë se kjo praktikë ekoncensimit të çdo lloj shërbimi në kushtet eeskluzivitetit, në kushte monopoli, për më tepër kurqytetarët janë të detyruar të shkojnë ta marrin atëshërbim nga ligjet e tjera në fuqi, siç janë: ai ikontrollit të automjeteve, kasave fiskale, pullat

329


fiskale, markimi i karburanteve, skanimi, që ediskutuam sot, dhe kjo e fundit e pasaportave, sjellinnë vëmendje një fakt shumë të rëndësishëm; juapërsërita edhe më parë: për 10 deri 15 vjetët nëvijim qytetarët do të paguajnë mbi 1 miliard euronga paratë e tyre. Kjo është një supertaksë që po uvendoset të gjithë qytetarëve të Republikës sëShqipërisë. Kjo është e papranueshme për ne,sepse ndikon drejtpërdrejtë në buxhetet familjaredhe, nga anën tjetër, po shton dhe po fryn deri nëfund buxhetet e këtyre koncesionarëve, të cilëve ukeni dhënë një Shqipëri të tërë publike, duke e kthyernë Shqipëri private.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Në emër të Grupit

Parlamentar të PD-së, zoti Ministër, urdhëroni!Flamur Noka – Faleminderit, zonja Kryetare!I nderuar zoti Kryeministër!Të nderuar kolegë deputetë, Si ministër i Brendshëm ky është një rast dhe

një privilegj i veçantë që më jepet mundësia tëprezantoj këtë projektligj të kontratës koncesionare,zgjatjen për një periudhë 10- vjeçare tëbashkëpunimit tonë të përbashkët mekoncesionarin. Ky është një bashkëpunim që i dhajetë administrimit publik në këtë vend.

Me këtë projekt Shqipëria hyri në erën e re tëdokumenteve dixhitale, falë teknologjisë së lartë tëofruar; falë kombinimit optimal të elementeve tësigurisë me ato biometrike; falë pranisë kudo nëterritorin e vendit; falë shpejtësisë maksimale tëofruar.

Projekti ka dhënë një kontribut tëpatjetërsueshëm në arritjen e standardeve të lartaeuropiane dhe atyre botërore për pajisjen medokumente identifikimi dhe kryerjen e standardevetë Kopenhagenit të zgjedhjeve të vitit 2009 e nëvazhdim. Pra, mund t’ju them se sot ky projektligjishte një domosdoshmëri për të ardhur në parlament,pasi në korrik përfundon kontrata me koncesionarin.Sigurisht kontratën, që ju përmendët, zoti Braçe,duhet të negocionim që para 6 muajve. Ne keminegociuar me kompaninë dhe ka qenë bindja jonëe përbashkët që këtë sukses madhor takonsolidojmë më tej, me qëllimin që të adaptojmëtë gjitha standardet më të larta që ka sot bota eqytetëruar për sa i përket identifikimit biometrik.

Kjo është një kompani ndër më të mirat dhe mëcilësoret në botë. Është një kompani që ka njëstandard Iso 27 000 dhe konsiderohet standardi mëi lartë për sa u përket prodhimit të dokumenteve të

identitetit dhe të sigurisë së prodhimit të këtyredokumenteve.

Ju, zoti Braçe, përmendët disa pika që i kishitproblem, ndaj po i sqaroj përsëri. Ju thoni se kjonuk është mënyra më e mirë. Zotëri, më thuaj njëshembull, apo të çdo kolegu të grupit tëndparlamentar, të një mënyre tjetër të prodhimit tëkëtyre lloj dokumenteve përveçse me kompanikoncesionare.

E dyta, ju thoni pse nuk e kemi sanksionuar nëligj çështjen e prodhimit, detyrimit të kompanisë përprodhimin e pasaportave për shtetasit shqiptar qëjetojnë në Greqi. Unë e sqarova dhe po e sqarojpërsëri. Në bazë të ligjit, koncesionet mund tëkalonin me VKM. Ne kemi bërë një projektligj, sepseme anë të tij dëshmojmë vullnetin maksimal politikpër të qenë transparentë në çdo hap të kësajprocedure që ne po ndjekim. Ligji lejon që ta kalonimme VKM. Ne e sollëm vetëm për të qenëtransparentë. Edhe para 5 vjetësh e kemi sjellë vetëmpër të qenë transparentë. Kjo është filozofia jonë.Ne nuk kemi asgjë për të fshehur.

Ka ndokush prej jush vërejtje për cilësinë? Kadalë zoti Ruçi këtu me disa karta të klonuara dheka thënë që janë dokumente të falsifikuara. Nuk kaloinjë javë dhe e gëlltitët këtë që thatë. Nuk keni guxuarta përmendni më. Thatë se i keni çuar në prokurori.Ju ato i keni çuar në shtëpi. Këto dokumenteidentifikimi, që prodhohen sot nga koncesionari ynë,janë 100% të sigurta, të pamanipulueshme dhe tëpafalsifikueshme.

Ky nuk është thjesht vlerësimi ynë, por i të gjithavendeve, ku ne kemi mundësi lëvizjeje të lirë. Pra,në të gjitha vendet e “Shengenit”, që shqiptarëtlëvizin thuhet se dokumentet e Shqipërisë janëdokumente me standarde më të larta se të një pjesetë mirë të vendeve të BE-së. Këtë duhet ta pranoniqë është një sukses madhor.

Problemi tjetër ishte çështja e çmimit. Tani nuki mban askujt të marrim letra e t’i nxjerrim këtu,duke thënë: “Ja, se kemi dokumente”. Jo, ato qëthatë ju, janë të gjitha gënjeshtra, zoti Braçe dhetërësisht të pavërteta. Nxore një listë dhe the:“Ndërron emrin, ndërron një shkronjë dhe pastajbëhet i pakapshëm në sistemin TIM-s”. Jo, zotëri,mund ta ndërrosh emrin, ose mbiemrin tëndin dhetë gjithë familjes; mund të ndërrosh të gjitha tëdhënat e emrit dhe të mbiemrit, por në Shqipëri kanjë numër identifikimi që është unik. Mund ta keshndërruar 20 herë emrin; mund ta kesh ndërruar 30herë mbiemrin; mund të kesh marrë 5 dënime, por

Viti 2013

330


ti e ke në të gjithë sistemin TIM-s që është i montuarnë territorin e Republikës së Shqipërisë në të gjithapikat kufitare. Me një klikim ti rezulton ai i pari, qëke qenë para se ta ndërroje emrin dhe mbiemrin.Pastaj i ke të gjitha të dhënat se sa herë e kendërruar emrin dhe mbiemrin. Pra, nuk ka mundësi.Ti mund të aplikosh për një dokument të riidentifikimi, por në momentin që të dhënat, kur kekërkuar për dokumentin e ri të identifikimit, të hidhennë sistem në mënyrë të menjëhershme. Të gjithadokumentet e mëparshme që ti ke pasur dalin tëjashtëligjshme. Kjo është e vërteta. Gënjeshtramund të thoni, por e vërteta është kjo.

Zoti Braçe, për sa i përket kostos, po të shohëshkontratën deri në vitin 2015, ajo është e palëvizshme.Edhe çmimi po ashtu. Tani, ti apo të tjerët, mund tamerrni pasaportën me koston e një pasaporte qëprodhohej te rruga e Elbasanit në kohën kur juqeverisnit. Ishin një tufë letrash të ngjitura me kapsedhe quhej pasaportë. Jo, zotërinj! Ky ështëdokument që i bën krenarë shqiptarët kudo qëshkojnë. Ky është një ndër dokumentet më tësigurta. Nuk është letër bakalli, siç prodhonit ju dikurdhe i ndërruat edhe vetë. I mbani mend? Milionapasaporta mbetën stivë në zyrat e Ministrisë sëBrendshme, sepse ishin të gjitha jashtëstandardeve. Sigurisht, kur prodhon një dokumentme cilësi dhe me standard të tillë, ka një kosto.Koncesionari, si çdo biznes tjetër, nuk vjen të punojënën kosto. Sigurisht, do të pranojë koston dhe fitimine vet. Dhe minimumi është caktuar 20%.

Në vitin 2015 do të rritet çmimi, sepse do tëhyjnë elemente të rinj të sigurisë. Përveç elementevebiometrike që ka sot, do të futet edhe njohja efytyrës. Sot ju thatë se çipi ka 72 kb, por do tëbëhet 100, sepse veç njohjes së fytyrës do të ketëhapësirë për të mbajtur të gjitha të dhënat esigurimeve shoqërore, sigurimet e kujdesitshëndetësor, të bankës apo të çdolloj shërbimitjetër. Pra, nesër qytetari nuk do të shkojë me njëtufë dosjesh, siç shkonte në kohën kur qeverisnitju, por do të ketë një kartë, e cila do t’i ketë tëgjitha të dhënat.

Kjo është arritja dhe këtë nëse nuk e pranoni,të paktën mos e sulmoni.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Urdhëroni, zoti Kryeministër!Sali Berisha – Zonja Kryetare,Zonja deputete dhe zotërinj deputetë,Jam sot këtu në parlament për të denoncuar

një akt të paprecedentë në historinë e shtetitshqiptar, i cili përbën aktin më të rëndë ndoshta nëtërë historinë diplomatike dhe politike të takimevedhe konferencave.

Ky akt qëndron në agresionin e rëndë, tëturpshëm, brutal, shtazor, që kryetari i PartisëSocialiste dhe kryetari i koalicionit të pazareve dhetë ngjalave bëri ndaj njërit prej diplomatëve të rinjmë të përgjegjshëm dhe më të përgatitur të këtijvendi. Unë dua të informoj shqiptarët se dje në njënga sallat më prestigjioze të Austrisë, ku zoti Ramambante një konferencë, në Akademinë Politike tëVjenës, i sponsorizuar nga Partia Socialdemokrateaustriake dhe një piktor shqiptar, pas ekspozesësë tij, pasi thotë gjithçka dhe lexon trillimet emashtrimet e tij ndaj vendit dhe kombit të tij, dukedalë, pasi mbyllet konferenca, ai humbi tërësishtkontrollin kur e pyetën për gjëra të ndryshme. Janëtë dokumentuara gjërat. Njëri nga dy diplomatët qëishte aty, qoftë edhe për t’i shërbyer zotit Rama,siç kanë porosi të gjitha ambasadat të trajtojnëzyrtarisht çdo funksionar dhe qytetar të pozitës apotë opozitës, ndër më korrektët, më të përkushtuarit,më të civilizuarit, i shtron pyetjen zotit Rama dhe ithotë: “Si ka mundësi që ju flisni në këtë mënyrëpër vendin tuaj?” Pyetjes që iu bë në sallë ngaemigrantët “Pse nuk lejohemi të votojmë nëambasadë”, zoti Rama iu përgjigj: nuk do të lejojsepse diplomatët janë hajdutë votash.

“Zoti Rama, - i thotë diplomati i ri, - ne jemi këtupër të shërbyer, nuk jemi hajdutë votash. Si mundtë na quash hajdutë?” Kjo mjaftoi për të shtrirë dorëndhe grushtin e pakontrolluar drejt diplomatit në pranitë dhjetëra e dhjetëra vetëve. Kjo mjaftoi për t’ulëshuar në sharje prej rrugaçi të mirëfilltë, meregjistër të gjendjes civile, ndaj familjes së diplomatit.Kjo mjaftoi për të dalë jashtë çdo lloj kontrolli dhe ubë një ndërhyrje e fuqishme nga të gjithë tëpranishmit, sepse donte ta agresonte edhe më tejdiplomatin e ri.

Të nderuar zotërinj, këtë akt të turpshëm, këtëakt të përsëritur të tij edhe ndaj jush, që jeni këtu(po juve mirë jua bën, i keni provuar mirë ju këto),unë e denoncoj në mënyrën më të ashpër. Ështënjë akt i turpshëm, akt violent, akt brutal, amoral, injë njeriu që ose humbi çdo kontroll të fakultetevetë tij psiqike, ose ishte ashtu siç e akuzojnë rëndom,nën efektin e dozave të mëdha. Por cilado që tëjetë arsyeja, ky është akti më i turpshëm. Akt tëtillë në ambasada nuk kanë realizuar as etërit ezotit Rama. Por ju në këtë histeri kolektive që ju

331


kap këtu për ta mbrojtur duhet të mendoni se aimund të ishte djali juaj, se ai mund të ishte vëllaijuaj, se ai mund të ishte njeriu juaj dhe se ai ështënjë nga djemtë më të sjellshëm të diplomacisëshqiptare. Në historinë e politikës botërore, nëUgandën e viteve ‘80, ishte një person, kryetarqeverie, që quhej Idi Amin. Ai u bë i famshëm sepseme grushta rrihte ministrat e kabinetit të tij. Idi AminDada përfundoi në koshin e historisë. Ju garantojse kryetari juaj do të përfundojë njësoj aty ku emeriton. Për cilin prej jush thuhet se ka rrahur gruanshtazërisht? Për cilin prej jush thuhet se ka rrahurnënën si kafshë? Për cilin prej jush thuhet se kagoditur bashkëpunëtorët e tij në zyrë? Për asnjërinprej jush nuk thuhet, për asnjërin prej jush nuk thonënjë mijë e një. Të gjitha këto: se ai humbet çdokontroll, se ai ka probleme të rënda psiqike oseprobleme overdozash, ai i faktoi dje në AkademinëPolitike të Vjenës. Nëse doni, jemi gati që në këtëparlament të sjellim jo një, por 30 dëshmitarë, nësedoni urdhëroni komisionin hetimor, urdhëroni tëkrijojmë komision hetimor. Është prekur diplomaciame dhunë. Urdhëroni! Ne do të krijojmë komisionhetimor.

E dini si më dukeni ju? Ju jeni ulur të gjithë nëçifte, si Kostandini me Dhoqinën. E dini vetë ju! Keniparë, s’keni parë: një të vdekur me një të gjallë.Jeni të pashpresë. Ju ka hequr nga lista. Bërtisnisa të mundeni, por në listë nuk jeni.

Zoti kryetar i grupit, i propozoj grupit parlamentartë ngrejë komision hetimor parlamentar për këtë akttë turpshëm.

Ditën e hënë ky parlament do të votojëkomisionin hetimor parlamentar për të hetuar derimë një aktin e paprecedentë, të turpshëm dheamoral, aktin që nuk ka ndodhur kurrë në historinëe këtij shteti, aktin e agresionit ndaj një diplomatitë ri nga kreu i opozitës në një moment sfazimi totalbipolarizmi. Absolutisht, që të gjitha do të bëhendhe ditën e hënë do të votohet këtu komisioni, edhemë shumë për shkak të reagimit tuaj.

(Ndërhyrje nga salla.)Ju e keni faktuar se sa mund të na pengoni ne.

Ai ju tërheq ju nga gropa në gropë, nga humbja nëhumbje, nga turpi në turp, nga disfata në disfatë.Ne komisionin do ta ngremë.

Jozefina Topalli – Faleminderit, zotiKryeministër!

(Ndërhyrje nga salla)Deri më 20 maj do të jeni këtu në parlament.

Mos hajdeni, po deshët!

Po, zoti Kryeministër.Sali Berisha – Kryeministri do të përdorë të

drejtën e tij kushtetuese për të thirrur parlamentinnë çdo kohë dhe për të ngritur komisionin hetimorparlamentar.

Po, bëni ç’të doni!(Ndërhyrje nga salla.)Sigurisht, kur rriheni, nuk flisni, sepse doni të

jeni në listë. Ai nuk ka kërkuar listë. Ai ka kërkuardinjitet njerëzor. Mos kini merak!

Jozefina Topalli – Po, zoti Ruçi.Gramoz Ruçi – Sigurisht, e prita Kryeministrin

deri në fund të seancës. Mendova se do të shprehtendonjë gjë për problemet që ka vendi, për atoprojektligje që diskutuam sot, që qeveria dheKryeministri në ikje me vrap, me shumë vrap, pomundohen të plaçkisin vendin, duke privatizuar mekompani që nuk kanë para t’i japin për ato që kashitur. Po nxitohet për të dhënë me koncesioneaktivitete të dështuara deri tani, që edhe nesër nëopozitë nëpërmjet këtyre koncesionarëve t’i rrjepëshqiptarët në doganë, me dokumente identifikimi,me gjithçka. Kryeministri në ikje sot ka planifikuarqë me vrap të kapë dhe të konsolidojë shumicën nëKLD, duke çuar Lulin e parlamentit në KLD, dheduke çuar familjen e Lulit në KQZ dhe duke liruarvende bosh në Gjykatë të Lartë për ta kaluarpërfundimisht, totalisht, Gjykatën e Lartë nënkontroll, sepse ka tmerr nga e nesërmja, do që tëjetë absolutisht i imunizuar nga drejtësia në gjykatëne Shkallës së Parë, në gjykatën e Shkallës së Dytëdhe në Gjykatën e Lartë. Kësaj i thonë të mbuloheshme gjethen e fikut, zoti Kryeministër, se nesër, meinstitucione të kapura sot nga ty apo të pakapura,një postulat i vjetër thotë: “Drejtësia vonon, por nukharron.” Drejtësia do të vendoset. Ligji do të vendoset.Pandëshkueshmëria do të marrë fund. Imoralitetipolitik dhe juridik i politikanëve shqiptarë tëkorruptuar dhe të inkriminuar do të marrë fund. Mëkot përpiqesh.

Nga ana tjetër vjen këtu dhe anatemon liderin eopozitës, kur e vetmja gjë që mund të pritej sot ngaty nuk do të ishte ky deklarim që bëre. Nuk do tëishte ajo konferencë shtypi që dha Ministria eJashtme, por do të ishte shkarkimi dhe lirimimenjëherë nga detyra i diplomatit që ti sot e morenë mbrojtje. Kjo sepse, zoti Kryeministër, ai ështëlideri i opozitës dhe shkoi në një shtet ku e pritikreu i atij shteti si përfaqësues të opozitës shqiptaresot dhe si kryeministër i Shqipërisë nesër. E pritikreu i atij shteti, që zotëria juaj, sot Kryeministër,

Viti 2013

332


ke tre vjet që lutesh të të pres dhe nuk po të pret.Pra tërbimi yt është që e priti kreu i Austrisë dhe edyta që ai takoi kreun e OSBE-së, sekretarin ePërgjithshëm të OSBE-së, për të zgjidhur atoprobleme që ti ke krijuar për votën e lirë dhe përzgjedhjet e 23 qershorit.

Jozefina Topallli – Që në fakt ia përplasi derën.Gramoz Ruçi – Dhe zhvilloi një aktivitet me

akademinë diplomatike në Vjenë për të dhënëvizionin e opozitës shqiptare dhe të tij si kryeministëri ardhshëm për problemet e rajonit, të Europës dhetë Shqipërisë. Midis problemeve të tjera, shqiptarëtë nderuar, Edi Rama, me të drejtë dënoi, nëpërgjigje të interesimit të auditorit, nepotizmin,mungesën e profesionalizmit në përfaqësitëdiplomatike shqiptare. Çfarë ndodhi? Pse dogji kjo?Dogji sepse emri që përmendi Kryeministri ështëdiplomat në Vjenë dhe i ati kryediplomat në Romë.A ka nepotizëm më të madh? Dhe ky djali, i biri ibabait ambasador, nuk mund ta honepste këtë punë.Veç kësaj, Kryeministër, sot mora vesh nga ato qëthe, se ai djali nuk ka shkuar vetë atje, sepse nukkishte vend fare të shkonte atje. Në qoftë se do tëkishte vend, ai do ta merrte vesh që shkoi lideri iopozitës dhe po të ishte një përfaqësues diplomaciei një vendi demokratik dhe shteti të së drejtës, duhettë dilte që në aeroport ta priste. Duhet të rrinte atje,në takimin me Presidentin e Austrisë. Duhej të rrinteatje, në takimin me Sekretarin e Përgjithshëm tëOSBE-së, një ambasador i një vendi sovran dhe tëpavarur. Ky është diplomati dhe jo ai diplomat që tie përdor si mitingash, për të prishur takimin e liderittë opozitës dhe për t’i vënë njollë turpi Shqipërisë.

Askush s’mund ta imagjinojë në Austrinëdemokratike që një diplomat karriere të shkojë nëtakim, të prishë takimin dhe të provokojëpërfaqësuesin politik të vendit të tij. Ja pse ju siKryeministër e merrni sot në mbrojtje një diplomatqë duhet ta kishit shkarkuar që kur ka anatemuarme shprehje aspak etike dhe diplomatike Papën.Ky është diplomati që ke ti, prandaj, zotiKryeministër, e vetmja gjë që mund të bëje është t’ikërkosh falje Edi Ramës, popullit shqiptar dhe tashkarkoje dhe liroje nga detyra për aktin epaprecedentë që shkaktoi ky diplomat, sipas tejekarriere dhe me intelekt. Unë s’e njoh fare, por egjykoj nga rasti. Ky është turpi i vendit tonë dheturpi i atij që e ka bërë. Për më tepër, është turpijuaj, që e merrni në mbrojtje, në vend që të jepnishpjegime dhe të merrni masa për incidentin endodhur dhe shkaktarin e vërtetë të tij. S’është rasti

i parë që ju e bëni këtë me liderin e opozitës. Jukujtoj Brukselin. Jeni recidivist në anatemimin,provokimin dhe ndalimin me dhunë verbale dhe joverbale të përfaqësuesve të opozitës në kancelaritëdiplomatike të botës.

Është për të ardhur keq, por shyqyr Zotit seedhe dy muaj keni për këtë turp që i keni vënëShqipërisë. Ata që do të vijnë pas jush do t’i vënëgjërat në rrugën e zgjidhjes, që trupi diplomatik nesërtë të presë edhe ty, kur të jesh lider i opozitës, edhedeputetët e opozitës nesër, që ta përfaqësojnëShqipërinë pa dokumente partie dhe të mos përdorennga pushteti i ardhshëm, siç po i shpërdoroni zotëriajuaj sot.

Jozefina Topalli – Zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha - Zonja Kryetare!Zotërinj deputetë,Zonja deputete,Të dashur qytetarë shqiptarë,Në çdo rrethanë, para çdo akti, njeriu, dinjiteti

dhe integriteti i tij është dhe ka qenë mbi gjithçkatjetër.

Është e vërtetë që s’u ndala te ligjet, ndonëseato japin një përmirësim shumë të madh dheplotësojnë kërkesa të rëndësishme të fermerëve dheqytetarëve tanë, shënojnë etapa të reja nëmodernizimin e këtij vendi, por dhunimi dhe agresimipublik dhe brutal i një njeriu në detyrë, i një diplomatitë akredituar në një vend mik, nga kryetari i opozitës,përbën aktin më të rëndë, përbën akt tëpaprecedentë dhe më të turpshmin që i ka ndodhurndonjëherë politikës dhe diplomacisë shqiptare.

Të nderuar zotërinj,Së pari dua t’i informoj qytetarët se në respekt

të liderit të opozitës dhe në respekt jo të personit,qeveria ime me ardhjen në pushtet i garantoi mevendim qeverie liderit të opozitës statusin e ministrit.Praktikë e avancuar kjo vetëm e disa vendeve. I kagarantuar të gjithë mbrojtjen dhe e vërteta është seministrat s’e kanë, por kryetari i opozitës e ka dhedo ta ketë.

Se i ndërron ai bodigardët për arsye që e dini juvetë, ajo është puna e tij dhe jo imja; kjo s’më takonmua. Në çdo rast, për secilin prej jush, diplomatëtkanë një porosi të prerë për të ofruar shërbimet qëmund të ofrojnë dhe kjo porosi nuk do të ndryshojë.

Diplomatët janë sot të emëruar nga të gjithaqeveritë. Unë mund t’ju them se sot ka disaambasadorë të emëruar nga qeveria juaj dhe ky ështëndërtimi i diplomacisë. Por, t’i lejosh vetes tëpërdorësh grushtin kundër një diplomati, kjo përbën

333


aktin më të rëndë dhe më të dënueshëm.Zotëri, meqenëse e shtrove çështjen si ish-

ministër i Sigurimit të Shtetit, po të përgjigjem: Pseshkuan ata atje? Po ta them unë. Sepse zoti FateVelaj, piktori i njohur nga të gjithë, ka shpërndarëftesa në të katër anët, jo vetëm në Vjenë. Dhe kabërë shumë mirë. Donte të organizonte njëkonferencë sa më të plotë të kryetarit të PS-së.Përgëzime! Por nuk ke të drejtë të thuash se sishkuan ata, sepse edhe ata u njoftuan. Por edhepo të mos ishin njoftuar, ata duhet të jenë në shërbimtë kryetarit të opozitës. Dhe nuk u ngritën në asnjërast gjatë fjalës së tij dhe nuk bënë asnjë pyetje. Asedhe një. Kanë qenë aty mbi 100 vetë. Ndaj do tëjetë komisioni hetimor që do t’ju thotë shqiptarëveçdo gjë që kanë bërë. Prekja dhe grushtimi idiplomatit të akredituar në një vend, grushtimi i njëpunonjësi në detyrë, përbën vepër të rëndë penale.

Meqenëse po më thoni këto, unë po ju themse ai vjen nga një familje me kryqëzim tëmrekullueshëm. Ai është stërnipi i Petro NiniLuarasit, i Migjenit, prandaj të mos hyjmë nëbiografi. Është nipi i Skënder Luarasit, nipi i Migjenitdhe ato epitete që po i përdor kundër tij nuk të bëjnënder.

Për të gjitha këto do të ngrihet një komisionhetimor parlamentar, sepse ai nuk është jetim dhe ibraktisur, por është bir i këtij vendi dhe punonjës ikëtij shteti, ndaj askush nuk mund të veprojë si veproikryetari juaj.

Për ta mbyllur, po them se përshëndes sekretarine Përgjithshëm të OSBE-së dhe e falënderoj, pasiai i kërkoi publikisht dhe botërisht të plotësojëvendet vakante në KQZ. Ai s’më takoi mua. Muavjen të më takojë në zyrë. Por Rama shkoi për tëhequr vetullat, dhe nxorri sytë. Mori atë që s’e dontekurrë.

Për ta mbyllur me KQZ-në. Ne nuk kemi mbajturndonjëherë zi për vdekje politike, por 10 herë mëerdhi në mendje të ngrihesha një minutë në këmbëpër heshtje politike për Jani Janin.

Në muret e këtij parlamenti, në historinë epluralizmit shqiptar, në historinë e zgjedhjeve ajoqë bëtë ju me Jani Janin do të mbetet njolla më ezezë. E trajtuat si skllav një përfaqësues tëminoritetit dhe një burrë me integritet, një familjardhe intelektual, një ekspert dhe specialist. Moskujtoni se do ta kaloni lehtë, se këtu do të vijnëvotimet! Ju i shndërruat komisionerët në plaçkë tregudhe në skllevër e hiça. Bëni ç’të doni! Po të doniplotësojini, po të doni jo! Meqenëse përmendët

boksin, po ju them se më 23 qershor do të përfundonijashtë ringut. Nokaut një herë e përgjithmonë. Potë shkruan mesazhe tani. Por unë nuk i thashë tëgjitha.

Jozefina Topalli - Zoti Ruçi, urdhëroni!Gramoz Ruçi – Së pari, unë nuk funksionoj

me mesazhe dhe këtë që them besoj e keni provuarnë këto 22 vjet.

Me fjalinë e fundit tuajën, se 23 qershorin emendove ring boksi, nuk tregove asgjë më shumë,veçse faktit që je i pandryshuar; ai që ke qenë dotë ngelesh, në raport me zgjedhjet e lira dhedemokratike. Këtë e dinë të gjithë shqiptarët, e dinëedhe ndërkombëtarët. E pohove edhe vetë, tëpaktën.

Së dyti, duke dëgjuar për djalin e Neritan Cekës,që e përmende se është sojli, nipi i Migjenit e PetroNinit, menjëherë më vajti mendja në një fjalim nëkëtë podium të Neritan Cekës, babait të diplomatitqë merrni në mbrojtje. E dini si ka qenë fjalimi, qëmbështetej në dy fjalë: “Në politikën shqiptare kasojli dhe sojzi”.

(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)Rri, mor evlat, se s’ka mbaruar fjalia. Neritan

Ceka quante “sojli” veten, dhe kështu është; “sojzi”të quante ty, o Sali. Është apo nuk është kështu.

E pra, ky sojliu i gjatë po zbaton porositë esojsëzit dhe po bëhet sojzi vetë. Ky është problemi.

Jozefina Topalli - Zoti Kryeministër, keni fjalën.Sali Berisha - Ndaj edhe duhet vërsulur mbi të

me grushte. Por të jesh i sigurt që kjo nuk do tëkalojë lehtë, se është punonjës i këtij shteti dheagresori do të marrë të gjithë përgjegjësinë për aktinvandal, për brutalitetin që ka dëshmuar dheagresionin që ka bërë.

Jozefina Topalli - Zonja dhe zotërinj deputetë,këta, kur dëgjojnë fjalën “sojli”, ikin me vrap.

Hapet votimi për prezencën, me elektronikë.Mbyllet votimi.Janë 74 deputetë të pranishëm.Fillojmë me votimin në parim të projektligjit:

“Kontrata e koncesionit ndërmjet Ministrisë sëFinancave, si autoriteti kontraktues dhe shoqërisë“Rapiscan Security”, si koncesionar për financimin,ngritjen, dhe operimin e shërbimit të kontenierëvedhe automjeteve të tjera në Republikën e Shqipërisëdhe tarifën e shërbimit të skanimit”

Hapet votim në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton projektligjin në parim.

Viti 2013

334


Kalojmë në votimin nen për ne, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!

Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.Neni 2. Kush është dakord? Faleminderit!


Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë te projektligji i dytë: “Për një ndryshim

në ligjin “Për tatimin mbi të ardhurat”.Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Miratohet në parim projektligji.Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!


Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë te projektligji “Për koncesionet dhe

partneritetin publik”.Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!

Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.(Neni 2 deri në nenin 52 miratohen në të njëjtën

mënyrë.)Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë te projektligji “Për sigurimin e

detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Republikëne Shqipërisë”.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.

Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë.Zoti Hida, urdhëroni!Sybi Hida - Para se të fillojmë me nenin 1, kisha

një saktësim. Meqenëse në nenin 7 dhe 8 shtyhethyrja në fuqi deri në 1 janar 2014, kam propoziminqë pas nenit 42 të shtohet neni 42/1 me këtëpërmbajtje: “Me hyrjen në fuqi të këtij ligji deri më 1janar 2014, baza e llogaritjes së kontributit dhepërqindjes mbi të, të bëhet si më poshtë...”, llogaritjeqë korrespondon me atë të nenit 10 të ligjit nr.7870të vitit 1994.

Jozefina Topalli - Zoti Ministër, jeni dakord?(Ministri shprehet dakord.)Faleminderit!Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!


Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e

marrëveshjes INSTIS-SA dhe marrëveshjes sëagjencisë INSTIS-SA ndërmejt Këshillit të Ministravetë Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Islamikepër Zhvillim për financimin e projektit të portit tëpeshkimit të Durrësit”.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!


Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.Hapet votim në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin.Kalojmë te projektligji tjetër “Për ratifikimin e

marrëveshjes INSTIS-SA dhe agjencisë INSTIS-SAndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së

335


Shqipërisë dhe Bankës Islamike për Zhvillim përndërtimin e sektorit Qukës-Qafë-Plloç të korridoritrrugor Tiranë-Korçë”.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!


Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Urdhëroni, zoti Ministër!Ridvan Bode - Desha të bëja vetëm një vërejtje

përpara votimit në tërësi të ligjit.Ky është një ligj që lidhet me një kredi që merret

për ndërtimin e segmentit rrugor nga Qukësi në Qafë-Plloçë dhe nuk e konsideroj rastësi që grupi socialistlargohet nga salla për të mos e votuar këtë ligj, sepsenuk kanë votuar as Rrugën e Kombit, nuk votuan asrrugën Tiranë-Elbasan, nuk votuan as rrugën Fier-Vlorë dhe nuk pranojnë të votojnë as segmentin përtë shkuar në Korçë. Ky është një veprim iqëllimshëm i tyre për të mos marrë pjesë në votimine akseve kryesore nacionale.

Jozefina Topalli - Faleminderit, zoti Ministër!Atëherë, vazhdon votimi në tërësi, me

elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë në votimin e projektligjit “Për gjendjen

civile”.Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!

Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.(Neni 2 deri në nenin 16 miratohen në të njëjtën

mënyrë.)Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë në votimin e projektligjit “Për ratifikimin

e kontratës për zgjatjen dhe përmirësimin e kontratëssë koncesionit për prodhimin dhe shpërndarjen ekartave të identitetit dhe pasaportave elektronikendërmjet Ministrisë së Brendshme të Republikëssë Shqipërisë dhe grupimit “Morfo” dhe FonditShqiptaro-Amerikan të Ndërmarrjeve”.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit!


Kundër? S’ka. Abstenime? S’ka.Miratohet.Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin.Kalojmë te vendimi për shqyrtimin me procedurë

të përshpejtuar të një projektligji: “Në mbështetje tënenit 78 të Kushtetutës, nenit 28 të Rregullores sëKuvendit, me propozimin e Këshillit të Ministrave,Kuvendi i Republikës së Shqipërisë vendosi:shqyrtimin me procedurë të përshpejtuar tëprojektligjit “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjinnr.9482, datë 03.04.2006 “Për legalizimin,urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje, tëndryshuar”

2. Shqyrtimi i projektligjit në Komisionin përVeprimtaritë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin, sidhe komisioni përgjegjës bëhet brenda datës29.04.2013

3. Paraqitja e amendamenteve në komisioninpërgjegjës të bëhet deri më datën 27.04.2013.

4. Shqyrtimi në seancë plenare të bëhet brendadatës 2.05.2013.

Ky vendim hyn në fuqi menjëherë.”Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.72 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton vendimin për shqyrtimin me

procedurë të përshpejtuar.Kalojmë te votimi i një anëtari të Bordit të

Komisionerëve të Entit Rregullator, ku janë propozuardy emra: zoti Abaz Aliko dhe zoti Ramiz Kamani.

Është votim i fshehtë.Hapet votimi me elektronikë për Abaz Alikon.Mbyllet votimi.

Viti 2013

336


72 pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton kandidaturën e zotit Abaz Aliko

si anëtar të Bordit të Komisonerëve të EntitRregullator të Energjisë.

Ka propozim të kandidaturës së zotit LulzimLelçaj për anëtar të KLD-së.

Është votim i fshehtë.Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, 1 abstenim.Kuvendi miraton kandidaturën e zotit Lulzim

Lelçaj si anëtar të KLD-së.Kalojmë te votimi i dekreteve të Presidentit.Votimi i dekretit nr.8115, datë 19.04.2013 “Për

emërimin e zotit Admir Thanza anëtar të Gjykatëssë Lartë”.

Ndërkohë, sekretariati i votimit të ndjekë votimin.Atëherë, unë bëj leximin e emrave, ju bëhuni gatipër t’u përgjigjur.

1. Abazi Sadri (Mungon) 2. Ahmetaj Arben (Mungon) 3. Alibeaj Enkelejd: Pro.

4. Aliolli Ledina: Pro.5. Babasi Ndriçim: Pro.

6. Balla Taulant (Mungon) 7. Ilir Bano

8. Baraj Besnik (Mungon) 9. Barka Koço: Pro. 10. Beci Astrit (Mungon) 11. Beja Fatos: Pro. 12. Bejtja Ilir (Mungon) 13. Bello Marko (Mungon) 14. Berisha Sali: Pro. 15. Bizhga Gazmir(Mungon) 16. Blushi Ben (Mungon) 17. Boçi Luçiano: Pro. 18. Bode Ridvan: Pro. 19. Bogdani Gerti (Mungon) 20. Braçe Erion (Mungon) 21. Bregu Majlinda:Pro. 22. Bulku Rajmonda:Pro. 23. Bumçi Aldo: Pro. 24. Bushati Astrit: Pro. 25. Bushati Ditmir (Mungon)

26. Bylykbashi Aurel:Pro 27. Cara Igli: Pro. 28. Çaçi Albert (Mungon) 29. Çipi Kreshnik: Pro.

30. Çobaj Ramiz: Pro. 31. Çota Rrahim: Pro. 32. Çuko Arben (Mungon)

33. Dade Arta (Mungon) 34. Dalipi Alfred (Mungon)

35. Deda Eltar (Mungon) 36. Deda Ndrecë (Mungon) 37. Demi Leonard: Pro. 38. Doda Mesila: Pro. 39. Dogjani Asllan:Pro. 40. Dokle Namik (Mungon) 41. Doshi Tom (Mungon) 42. Dule Vangjel (Mungon) 43. Dushaj Besnik:Pro.

44. Felaj Ermonela(Mungon) 45. Fino Bashkim (Mungon) 46. Gaçi Artan (Mungon) 47. Gashi Hazir (Mungon) 48. Gjana Jemin: Pro. 49. Gjermeni Eglantina(Mungon) 50. Gjiknuri Damian(Mungon) 51. Gjonaj Adriana:Pro. 52. Gjoni Ilir (Mungon) 53. Gumi Viktor: Pro. 54. Halimi Eduard:Pro. 55. Hasa Skënder (Mungon) 56. Hida Sybi: Pro. 57. Hoti Paulina: Pro. 58. Hoxha Bedri: Pro. 59. Hoxha Fatos: Pro. 60. Hoxha Ismail: Pro. 61. Hoxha Rajmond:Pro.

62. Hoxha Paulina (Mungon) 63. Hysi Vasilika (Mungon) 64. Idrizi Shpëtim: Pro. 65. Imami Arben: Pro.

66. Isaraj Arben (Mungon) 67. Islami Kastriot Pro. 68. Kadeli Gjovalin Pro. 69. Kadilli Fatbardh:Pro. 70. Klosi Blendi (Mungon) 71. Koçi Ervin (Mungon) 72. Kodheli Mimi (Mungon) 73. Koka Lefter (Mungon) 74. Kola Ndue (Mungon) 75. Konomi Edison(Mungon) 76. Ksera Spiro: Pro. 77. Lama Ylli: Pro. 78. Leka Agim (Mungon) 79. Leskaj Valentina(Mungon) 80. Ligori Shegush(Mungon) 81. Lutaj Pirro (Mungon) 82. Majko Pandeli (Mungon) 83. Malaj Arben (Mungon)

337


84. Maliqi Lefter Pro. 85. Marku Mark: Pro. 86. Mediu Fatmir: Pro. 87. Meta Ilir (Mungon) 88. Metalla Osman:Pro. 89. Mima Florian: Pro. 90. Minxhozi Qemal(Mungon)

91. Muçaj Arion (Mungon) 92. Naço Nasip (Mungon) 93. Ngresi Vasillaq:Pro. 94. Noka Flamur: Pro. 95. Oketa Gazmend(Mungon) 96. Olldashi Sokol:Pro. 97. Paloka Edi: Pro. 98. Paluca Ndue: Pro. 99. Papa Gjergji: Pro. 100. Patozi Astrit: Pro. 101. Përnaska Lajla:Pro. 102. Peza Dashamir(Mungon) 103. Pollo Genc: Pro. 104. Prenga Armando(Mungon) 105. Prifti Dritan: Pro. 106. Qefalia Xhemal(Mungon) 107. Ruçi Gramoz (Mungon) 108. Ruka Ethem (Mungon) 109. Ruli Genc: Pro. 110. Rusmali Ilir: Pro. 111. Shalsi Eduard(Mungon) 112. Shehu Sherefedin:Pro. 113. Shehu Tritan: Pro. 114. Shkreli Enkelejda(Mungon) 115. Skuqi Luan: Pro. 116. Spahiu Klodiana(Mungon) 117. Spaho Edmond:Pro. 118. Sterkaj Paulin:(Mungon) 119. Strazimiri Gent:Pro. 120. Subashi Armando(Mungon) 121. Sula Dashnor:Pro.

122. Tabaku Vath: Pro. 123. Tafaj Myqerem:Pro. 124. Tahiri Dashamir:Pro. 125. Tahiri Saimir (Mungon)

126. Tare Auron (Mungon) 127. Tavo Vangjel (Mungon) 128. Toçi Fatmir (Mungon) 129. Topalli Jozefina:Pro. 130. Trashani Arenca:Pro.

131. Turku Ardian: Pro. 132. Uldedaj Gjokë:Pro. 133. Vokshi Albana:Pro. 134. Xhaçka Olta (Mungon)

135. Xhafaj Fatmir (Mungon) 136. Xheka Mehmet:Pro. 137. Xhepa Selami:Pro.

138. Xhindi Anduel(Mungon) 139. Xhuvani Luiza(Mungon) 140. Ylli Fidel (Mungon)

Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Zonja Kryetare, në votimin për

zotin Admir Thanza kanë marrë pjesë 72 deputetë,72 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Kuvendijep pëlqimin për këtë kandidaturë.

Jozefina Topalli - Faleminderit!Atëherë, zoti Admir Thanza është anëtar i

Gjykatës së Lartë dhe i bëjmë urimet më të mira.Kalojmë te dekreti nr. 8116 “Për emërimin e zotit

Tom Ndreca, anëtar i Gjykatës së Lartë”.1. Abazi Sadri (Mungon)

2. Ahmetaj Arben (Mungon) 3. Alibeaj Enkelejd: Pro.


6. Balla Taulant (Mungon) 7. Bano Ilir: Pro. 8. Baraj Besnik (Mungon) 9. Barka Koço: Pro. 10. Beci Astrit (Mungon) 11. Beja Fatos: Pro. 12. Bejtja Ilir (Mungon) 13. Bello Marko (Mungon) 14. Berisha Sali: Pro. 15. Bizhga Gazmir(Mungon) 16. Blushi Ben (Mungon) 17. Boçi Luçiano: Pro. 18. Bode Ridvan: Pro. 19. Bogdani Gerti (Mungon) 20. Braçe Erion (Mungon) 21. Bregu Majlinda:Pro. 22. Bulku Rajmonda:Pro. 23. Bumçi Aldo: Pro. 24. Bushati Astrit: Pro. 25. Bushati Ditmir (Mungon)


30. Çobaj Ramiz: Pro. 31. Çota Rrahim: Pro. 32. Çuko Arben (Mungon) 33. Dade Arta (Mungon) 34. Dalipi Alfred (Mungon)

35. Deda Eltar (Mungon)

Viti 2013

338


36. Deda Ndrecë (Mungon) 37. Demi Leonard: Pro. 38. Doda Mesila: Pro. 39. Dogjani Asllan: Pro. 40. Dokle Namik (Mungon) 41. Doshi Tom (Mungon) 42. Dule Vangjel (Mungon) 43. Dushaj Besnik: Pro.

44. Felaj Ermonela(Mungon) 45. Fino Bashkim (Mungon) 46. Gaçi Artan (Mungon) 47. Gashi Hazir (Mungon) 48. Gjana Jemin: Pro. 49. Gjermeni Eglantina(Mungon) 50. Gjiknuri Damian(Mungon) 51. Gjonaj Adriana:Pro. 52. Gjoni Ilir (Mungon) 53. Gumi Viktor: Pro. 54. Halimi Eduard: Pro. 55. Hasa Skënder (Mungon) 56. Hida Sybi: Pro. 57. Hoti Paulina: Pro. 58. Hoxha Bedri: Pro. 59. Hoxha Fatos: Pro. 60. Hoxha Ismail: Pro. 61. Hoxha Rajmond:Pro.


66. Isaraj Arben (Mungon) 67. Islami Kastriot: Pro. 69. Kadilli Fatbardh:Pro. 70. Klosi Blendi (Mungon) 71. Koçi Ervin (Mungon) 72. Kodheli Mimi (Mungon) 73. Koka Lefter (Mungon) 74. Kola Ndue (Mungon) 75. Konomi Edison (Mungon) 76. Ksera Spiro: Pro. 77. Lama Ylli: Pro. 78. Leka Agim (Mungon) 79. Leskaj Valentina(Mungon) 80. Ligori Shegush (Mungon) 81. Lutaj Pirro (Mungon) 82. Majko Pandeli (Mungon) 83. Malaj Arben (Mungon) 84. Maliqi Lefter: Pro. 85. Marku Mark: Pro. 86. Mediu Fatmir: Pro. 87. Meta Ilir (Mungon)

88. Metalla Osman: Pro. 89. Mima Florian: Pro. 90. Minxhozi Qemal(Mungon)

91. Muçaj Arion (Mungon) 92. Naço Nasip (Mungon) 93. Ngresi Vasillaq:Pro. 94. Noka Flamur: Pro. 95. Oketa Gazmend(Mungon) 96. Olldashi Sokol: Pro. 97. Paloka Edi: Pro. 98. Paluca Ndue: Pro. 99. Papa Gjergji: Pro. 100. Patozi Astrit: Pro. 101. Përnaska Lajla:Pro. 102. Peza Dashamir(Mungon) 103. Pollo Genc: Pro. 104. Prenga Armando(Mungon) 105. Prifti Dritan: Kundër. 106. Qefalia Xhemal(Mungon) 107. Ruçi Gramoz (Mungon) 108. Ruka Ethem (Mungon) 109. Ruli Genc: Pro. 110. Rusmali Ilir: Pro. 111. Shalsi Eduard(Mungon) 112. Shehu Sherefedin:Pro. 113. Shehu Tritan: Pro. 114. Shkreli Enkelejda(Mungon) 115. Skuqi Luan: Pro. 116. Spahiu Klodiana(Mungon) 117. Spaho Edmond:Pro. 118. Sterkaj Paulin:(Mungon)

119. Strazimiri Gent:Pro. 120. Subashi Armando(Mungon) 121. Sula Dashnor:Pro.



131. Turku Ardian: Pro. 132. Uldedaj Gjokë:Pro. 133. Vokshi Albana:Pro. 134. Xhaçka Olta (Mungon) 135. Xhafaj Fatmir (Mungon) 136. Xheka Mehmet:Pro. 137. Xhepa Selami:Pro.

138. Xhindi Anduel(Mungon)

339


139. Xhuvani Luiza(Mungon) 140. Ylli Fidel (Mungon)

Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Zonja Kryetare, në votimin për

kandidaturën e zotit Tom Ndreca, për anëtar iGjykatës së Lartë, kanë marrë pjesë në votim 72deputetë, nga të cilët 71 kanë votuar pro, 1 kundërdhe asnjë abstenim.

Jozefina Topalli – Atëherë, zoti Tom Ndrecaemërohet anëtar i Gjykatës së Lartë.

Kalojmë te votimi i dekretit nr.8120 “Përemërimin e kryetarit të Gjykatës së Lartë, zotitXhezair Zaganjori”.



6. Balla Taulant (Mungon) 7. Bano Ilir: Pro. 8. Baraj Besnik (Mungon) 9. Barka Koço: Pro. 10. Beci Astrit (Mungon) 11. Beja Fatos: Pro. 12. Bejtja Ilir (Mungon) 13. Bello Marko (Mungon) 14. Berisha Sali: Pro. 16. Blushi Ben (Mungon) 17. Boçi Luçiano: Pro. 18. Bode Ridvan: Pro. 19. Bogdani Gerti (Mungon) 20. Braçe Erion (Mungon) 21. Bregu Majlinda:Pro. 22. Bulku Rajmonda:Pro. 23. Bumçi Aldo: Pro. 24. Bushati Astrit: Pro. 25. Bushati Ditmir (Mungon)


30. Çobaj Ramiz: Pro. 32. Çuko Arben (Mungon) 33. Dade Arta (Mungon) 34. Dalipi Alfred (Mungon)

35. Deda Eltar (Mungon) 36. Deda Ndrecë (Mungon) 37. Demi Leonard: Pro. 38. Doda Mesila: Pro. 39. Dogjani Asllan:Pro. 40. Dokle Namik (Mungon)

41. Doshi Tom (Mungon) 42. Dule Vangjel (Mungon) 43. Dushaj Besnik: Pro.

44. Felaj Ermonela(Mungon) 45. Fino Bashkim (Mungon) 46. Gaçi Artan (Mungon) 47. Gashi Hazir (Mungon) 48. Gjana Jemin: Pro. 50. Gjiknuri Damian(Mungon) 51. Gjonaj Adriana:Pro. 52. Gjoni Ilir (Mungon) 54. Halimi Eduard:Pro. 55. Hasa Skënder (Mungon) 56. Hida Sybi: Pro. 57. Hoti Paulina: Pro. 58. Hoxha Bedri: Pro. 59. Hoxha Fatos: Pro. 60. Hoxha Ismail: Pro. 61. Hoxha Rajmond:Pro.


66. Isaraj Arben (Mungon) 67. Islami Kastriot:Pro. 68. Kadeli Gjovalin:Pro. 69. Kadilli Fatbardh:Pro. 70. Klosi Blendi (Mungon) 71. Koçi Ervin (Mungon) 72. Kodheli Mimi (Mungon) 73. Koka Lefter (Mungon) 74. Kola Ndue (Mungon) 75. Konomi Edison(Mungon) 76. Ksera Spiro: Pro. 77. Lama Ylli: Pro. 78. Leka Agim (Mungon) 79. Leskaj Valentina(Mungon) 80. Ligori Shegush(Mungon) 81. Lutaj Pirro (Mungon) 82. Majko Pandeli (Mungon) 83. Malaj Arben (Mungon) 84. Maliqi Lefter: Pro. 85. Marku Mark: Pro. 86. Mediu Fatmir: Pro. 87. Meta Ilir (Mungon) 88. Metalla Osman:Pro. 89. Mima Florian: Pro. 90. Minxhozi Qemal(Mungon)

91. Muçaj Arion (Mungon) 92. Naço Nasip (Mungon) 93. Ngresi Vasillaq:Pro.

Viti 2013

340


94. Noka Flamur: Pro. 95. Oketa Gazmend(Mungon) 96. Olldashi Sokol: Pro. 97. Paloka Edi: Pro. 98. Paluca Ndue: Pro. 99. Papa Gjergji: Pro. 100. Patozi Astrit: Pro. 101. Përnaska Lajla:Pro. 102. Peza Dashamir(Mungon) 103. Pollo Genc: Pro. 104. Prenga Armando(Mungon) 105. Prifti Dritan: Pro. 106. Qefalia Xhemal(Mungon) 107. Ruçi Gramoz (Mungon) 108. Ruka Ethem (Mungon) 109. Ruli Genc: Pro. 110. Rusmali Ilir: Pro. 111. Shalsi Eduard (Mungon) 112. Shehu Sherefedin:Pro. 113. Shehu Tritan: Pro. 114. Shkreli Enkelejda(Mungon) 115. Skuqi Luan: Pro. 116. Spahiu Klodiana(Mungon) 117. Spaho Edmond:Pro. 118. Sterkaj Paulin:(Mungon) 119. Strazimiri Gent:Pro. 120. Subashi Armando(Mungon) 121. Sula Dashnor:Pro.



131. Turku Ardian: Pro. 132. Uldedaj Gjokë:Pro. 133. Vokshi Albana:Pro. 134. Xhaçka Olta (Mungon) 135. Xhafaj Fatmir (Mungon) 136. Xheka Mehmet:Pro. 137. Xhepa Selami:Pro.

138. Xhindi Anduel(Mungon) 139. Xhuvani Luiza(Mungon) 140. Ylli Fidel (Mungon)

Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Në votimin për kryetar të

Gjykatës së Lartë të kandidaturës së zotit XhezairZaganjori, morën pjesë në votim 72 deputetë, nga

të cilët 72 votuan pro, asnjë kundër, asnjë abstenim.Jozefina Topalli - Faleminderit!Zoti Xhezair Zaganjori emërohet kryetar i

Gjykatës së Lartë.Kalojmë në votimin e dekretit nr.8121, datë

24.04.2013 “Për emërimin e zotit Fatos Lulo, anëtari Gjykatës Kushtetuese”.



6. Balla Taulant (Mungon) 7. Bano Ilir: Pro. 8. Baraj Besnik (Mungon) 9. Barka Koço: Pro. 10. Beci Astrit (Mungon) 11. Beja Fatos: Pro. 12. Bejtja Ilir (Mungon) 13. Bello Marko (Mungon) 14. Berisha Sali: Pro. 15. Bizhga Gazmir(Mungon) 16. Blushi Ben (Mungon) 17. Boçi Luçiano: Pro. 18. Bode Ridvan: Pro. 19. Bogdani Gerti (Mungon) 20. Braçe Erion (Mungon) 21. Bregu Majlinda:Pro. 22. Bulku Rajmonda:Pro. 23. Bumçi Aldo: Pro. 24. Bushati Astrit: Pro. 25. Bushati Ditmir (Mungon)


30. Çobaj Ramiz: Pro. 31. Çota Rrahim: Pro. 32. Çuko Arben (Mungon) 33. Dade Arta (Mungon) 34. Dalipi Alfred (Mungon)

35. Deda Eltar (Mungon) 36. Deda Ndrecë (Mungon) 37. Demi Leonard: Pro. 38. Doda Mesila: Pro. 39. Dogjani Asllan:Pro. 40. Dokle Namik (Mungon) 41. Doshi Tom (Mungon) 42. Dule Vangjel (Mungon) 43. Dushaj Besnik:Pro.

44. Felaj Ermonela(Mungon)

341


45. Fino Bashkim (Mungon) 46. Gaçi Artan (Mungon) 47. Gashi Hazir (Mungon) 48. Gjana Jemin: Pro. 49. Gjermeni Eglantina(Mungon) 50. Gjiknuri Damian(Mungon) 51. Gjonaj Adriana:Pro. 52. Gjoni Ilir (Mungon) 53. Gumi Viktor: Pro. 54. Halimi Eduard:Pro. 55. Hasa Skënder(Mungon) 56. Hida Sybi: Pro. 57. Hoti Paulina: Pro. 58. Hoxha Bedri: Pro. 59. Hoxha Fatos: Pro. 60. Hoxha Ismail: Pro. 61. Hoxha Rajmond:Pro. 62. Hoxha Paulina(Mungon) 63. Hysi Vasilika (Mungon) 64. Idrizi Shpëtim:Pro. 65. Imami Arben: Pro.

66. Isaraj Arben (Mungon) 67. Islami Kastriot:Pro. 68. Kadeli Gjovalin:Pro. 69. Kadilli Fatbardh:Pro. 70. Klosi Blendi (Mungon) 71. Koçi Ervin (Mungon) 72. Kodheli Mimi (Mungon) 73. Koka Lefter: Pro. 74. Kola Ndue (Mungon) 75. Konomi Edison(Mungon) 76. Ksera Spiro: Pro. 77. Lama Ylli: Pro. 78. Leka Agim (Mungon) 79. Leskaj Valentina (Mungon) 80. Ligori Shegush(Mungon) 81. Lutaj Pirro (Mungon) 82. Majko Pandeli(Mungon) 83. Malaj Arben (Mungon) 84. Maliqi Lefter: Pro. 85. Marku Mark: Pro. 86. Mediu Fatmir: Pro. 87. Meta Ilir (Mungon) 88. Metalla Osman:Pro. 89. Mima Florian: Pro. 90. Minxhozi Qemal(Mungon)

91. Muçaj Arion (Mungon) 92. Naço Nasip (Mungon) 93. Ngresi Vasillaq:Pro. 94. Noka Flamur: Pro. 95. Oketa Gazmend (Mungon)

96. Olldashi Sokol:Pro. 97. Paloka Edi: Pro. 98. Paluca Ndue: Pro. 99. Papa Gjergji: Pro. 100. Patozi Astrit: Pro. 101. Përnaska Lajla:Pro. 102. Peza Dashamir(Mungon) 103. Pollo Genc: Pro. 104. Prenga Armando(Mungon) 105. Prifti Dritan: Pro. 106. Qefalia Xhemal(Mungon) 107. Ruçi Gramoz(Mungon) 108. Ruka Ethem (Mungon) 109. Ruli Genc: Pro. 110. Rusmali Ilir: Pro. 111. Shalsi Eduard(Mungon) 112. Shehu Sherefedin:Pro. 113. Shehu Tritan:Pro. 114. Shkreli Enkelejda(Mungon) 115. Skuqi Luan: Pro. 116. Spahiu Klodiana(Mungon) 117. Spaho Edmond:Pro. 118. Sterkaj Paulin(Mungon) 119. Strazimiri Gent:Pro. 120. Subashi Armando(Mungon) 121. Sula Dashnor:Pro.

122. Tabaku Vath:Pro. 123. Tafaj Myqerem:Pro. 124. Tahiri Dashamir:Pro. 125. Tahiri Saimir (Mungon)

126. Tare Auron (Mungon) 127. Tavo Vangjel:Pro. 128. Toçi Fatmir (Mungon) 129. Topalli Jozefina:Pro. 130. Trashani Arenca:Pro.

131. Turku Ardian:Pro. 132. Uldedaj Gjokë:Pro. 133. Vokshi Albana:Pro. 134. Xhaçka Olta (Mungon) 135. Xhafaj Fatmir(Mungon) 136. Xheka Mehmet: Pro. 137. Xhepa Selami:Pro.

138. Xhindi Anduel (Mungon) 139. Xhuvani Luiza (Mungon) 140. Ylli Fidel (Mungon)

Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Në votimin e kandidaturës për

detyrën e gjyqtarit të Gjykatës Kushtetuese të zotitFatos Lulo morën pjesë në votim 74 deputetë, ngatë cilët ishin 74 pro, asnjë kundër, asnjë abstenim.

Jozefina Topalli – Me 74 vota pro, zoti Fatos

Viti 2013

342


Lulo emërohet anëtar i Gjykatës Kushtetuese.u falënderoj të gjithëve për mbështetjen dhe për

bashkëpunimin në këtë seancë me shumë ligje të

rëndësishme!Mirupafshim!(Seanca u mbyll në orën 17:15)

343


Rendi i ditës:


2. Projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshimenë ligjin nr.7829 “Për noterinë” të ndryshuar”.


Relator: Paulina HotiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





në ligjin nr.8537, datë 18.10.1999 “Për barrëtsiguruese”, të ndryshuar”.


Relator:Vath TabakuPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit4. Projektligji “Për sistemin e pagesave”Shprehet Komisioni i Ekonomisë dhe

Financave(përgjegjës)Relator: Selami XhepaPyetjeDiskutime

Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit5. Projektligj “Për ratifikimin e “Marrëveshjes së

Kredisë së Eksportit, ndërmjet Republikës seShqipërisë, përfaqësuar nga Ministria e Financavedhe Erste Bank der Oesterreichischen SparkassenAG, për projektin e tatimit elektronik (e-Taxation)”.


Relator: Albana VokshiShprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e NjeriutRelator: Astrit BushatiShprehet Komisioni i Jashtëm.Relator: Fatbardh KadilliPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





në ligjin nr.10128, datë 11.5.2009 “Për tregtinëelektronike””.

Shprehet Komisioni për Veprimtaritë Prodhuese,Tregtinë dhe Mjedisin (përgjegjës).

Relator: Kreshnik ÇipiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit

të Këshillit të Ministrave “i jepet fjala sa herë që e



Viti 2013

344


kërkon”.Pas përfundimit të diskutimeve:- në emër të grupit parlamentar të PS-së, z.



datë 27.01.1995 “Kodi penal i Republikës sëShqipërisë”, të ndryshuar”. ( 2 projekte)(vazhdonshqyrtimi në Komisionin e Ligjeve)






Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit8. Projektligji “Për një ndryshim në ligjin nr.7918,

datë 13.4.1995, “Për miratimin me ndryshime tëdekretit nr. 1030, datë 23.2.1995, “Për emetimindhe shpërndarjen e bonove të privatizimit(lekë tëprivatizimit),dhe të dekretit nr.1049, datë 27.3.1995,“Për disa plotësime në Dekretin nr.1030, datë23.2.1995”, të ndryshuar”.

Shprehet Komisioni për Ekonominë dheFinancat.

Relator: Sybi HidaPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit9. Projektligji “Për disa ndryshim edhe shtesa

në ligjin nr.10033, datë 11.12.2008 “Për lojërat efatit”, të ndryshuar”.

Shprehet Komisioni i Ekonomisë dhe Financave(përgjegjës).

Relator: Igli CaraPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit





10. Propozime për reformën parlamentare.(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”si dhe Projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550, datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)






Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit11. Shqyrtimi i kërkesës të një grupi deputetësh

për ngritjen e një komisioni hetimor.

Për votim :1. Projektligj “Për nëpunësin civil”2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesa



Jozefina Topalli – Mirëdita!Hapim seancën.(Pasi lexon rendin e ditës.)Lidhur me procesverbalin e seancës së kaluar

345


a ka ndonjë vërejtje? Nuk ka. Faleminderit!Miratohet.Për projektligjin e parë kanë depozituar emrat,

nga opozita: Armando Subashi, Shegush Ligori. Ngamaxhoranca: Dashnor Sula, Ylli Lama.

Për projektligjet “Për barrët siguruese”, tëndryshuar” dhe “Për sistemin e pagesave”, kanëregjistruar emrat, nga opozita: Mimi Kodheli, ngamaxhoranca: Selami Xhepa.

Fillojmë me projektligjin e parë “Për disa shtesadhe ndryshime në ligjin nr. 7829, “Për noterinë”, tëndryshuar”.

Në emër të Komisionit të ligjeve, zoti Sula?(Zoti Sula shprehet dakord.)Faleminderit!Ka pyetje? Nuk ka. Faleminderit!Kalojmë te diskutimet.Zoti Subashi, urdhëroni!Armando Subashi – Në fakt, ligji që po

miratojmë sot është vazhdim i ndryshimeve, qëbëmë para dy-tre javësh në Kodin Civil. Këtondryshime janë të detyrueshme që të miratohen,me qëllim bërjen efektive të të gjithë asaj pakete qëne miratuam bashkërisht. Ndryshimet e sotmerregullojnë procedurat dhe modalitetet e tjera tëveprimtarisë së noterëve në raport me lëshimin edëshmisë së trashëgimisë.

Me këtë ligj, që ju po sillni sot dhe, në fakt,është në vazhdën e ndryshimeve që bëmë, kërkoniqë të certifikoni lëshimin e dëshmisë nga noterët,duke ua hequr përfundimisht gjykatave. Me gjithëdebatin që ne kemi zhvilluar edhe në seancat ekaluara, mendoj se nuk ka qenë ky problemithemelor për gjykatat tona. Ulja e ngarkesës sëpunës, duke hequr dëshmitë e trashëgimisë, nuk ezgjidh, ose nuk e përmirëson aspak situatën erënduar në gjyqësor, për shkak të varësisë politikedhe jo vetëm; për shkak të korrupsionit; për shkaktë paaftësisë; për shkak të mungesës së politikavendëshkuese disiplinore; për shkak të mungesës sëkushteve më minimale në infrastrukturë, të cilat nukkanë ngritur ende në nivelin e kërkuar qoftë aksesine publikut në gjykata, qoftë solemnitetin në gjykim,për shkak të buxheteve gjithmonë e më të ulëta nëgjyqësor; për shkak të emërimeve dhe transferimeveklienteliste me theks të theksuar politik, dukeshpërblyer në mënyrë krejt të pamerituar gjyqtarë,të cilët jo vetëm që nuk kanë ndonjë vlerësim pozitivtë perfomancës së tyre, por në shumë raste kanëqenë të ndëshkuar edhe me masa disiplinore.

Në fakt, nga njëra anë, kjo tregon panikun dhe

frikën që ju ka zënë këto ditë të fundit të ikjes suaj,por, nga ana tjetër, tregon edhe standardet e dyfishtaqë ju përdorni në raste të tilla. Kur nuk është juaji,gërmoni në të kaluarën e njerëzve dhe shkoni derinë shkarkime antiligjore, siç ishte edhe rasti ianëtarit të KQZ-së, ku ju vepruat në kundërshtimflagrant me ligjin; kur është juaji, kur ju ka shërbyerdhe tregon gatishmëri për t’ju shërbyer ende, nukpyesni nëse ka qenë i ndëshkuar më parë ose jo.Në këtë rast nuk ka rëndësi fare e kaluara e individit,ose bëni sikur nuk e dini, ose justifikoheni me kalimafatesh, me verifikime, të cilat nuk kanë si të sjellinndonjë rezultat konkret, sepse çdo gjë është eparacaktuar e kështu me radhë.

Me të njëjtën logjikë keni vepruar edhe në këtovite në politikat e licencimit të noterëve. Në pamjetë parë duket dikur ka një liberalizim apo një hapjetë mëtejshme të këtij profesioni, por mënyra si janëlicencuar një pjesë e mirë e tyre ka pasur ngjyrimetë theksuara politike. Ka pasur ndërhyrje ngastrukturat e partisë në pushtet, deri edhe ngadeputetë të maxhorancës, që nuk i kanë vlerësuarpër aftësitë apo integritetin profesional, por përpërkatësinë politike, apo për një grusht votash mëshumë në zgjedhjet e radhës.

Kjo ka bërë që sot niveli i noterisë të jetë tejetmediokër në raport me ligjin dhe kjo kompetencëqë po japim sot, ose kjo minireformë që po bëhet,kam frikë se nga pikëpamja cilësore nuk do të japëfrytet e veta të pritshme. Vërtet mund të duhet mëpak kohë për të marrë një dëshmi trashëgimie, pora do të jepen zgjidhjet e duhura ligjore në momentine lëshimit? A do të zbatohet si duhet ligji i kohësdhe a kanë dijeni një pjesë e noterëve, që keniemëruar, ose që janë licencuar për legjislacionin,duke filluar ndoshta që nga Kodi Civil i vitit 1929 ekështu me radhë? A do të përcaktohet siç duhetrrethi i trashëgimtarëve ligjorë apo testamentarë?

Këtu mund të kishim shumë pyetje, që në rastetë tilla, vijnë natyrshëm, duke ditur, për fat të keq,nivelin e shumë noterëve që janë licencuar vitet efundit.

Për fat të keq, edhe sot noteria ndodhet në atënivel apo gjendje në të cilën ndodhet pushtetigjyqësor në përgjithësi. Edhe noteria në një farëmënyre pasqyron vizionin dhe mentalitetin tuaj përshtetin. Edhe noteria, ashtu si gjykatat, prokuroria,policia, KLD-ja, KQZ-ja e të gjitha institucionet epavarura është treguesi më i qartë i uzurpimit tëpushtetit dhe nënshtrimit deri në asgjësim të këtyreinstitucioneve të pavarura. Këtë bëtë me KQZ-në,

Viti 2013

346


dhe ju ka mbetur në dorë tashmë, ju ka vënë përballëshqiptarëve dhe partnerëve tanë strategjikë, të cilëtpothuajse çdo ditë po ju japin mesazhe të qarta, seduhet të ndërhyni urgjent në KQZ-në dhe duhet tariformatoni për të vendosur balancat e duhura.Megjithatë, pavarësisht kësaj, pavarësisht se çfarëdeklaron Kryeministri, pavarësisht se ç’do të bënime KQZ-në dhe cili është vizioni dhe mentaliteti juaj,për ne nuk ka rëndësi.

Ne po shkojmë të sigurt drejt 23 qershorit dhe ekemi thënë edhe herë të tjera me apo pa KQZ, asgjënuk e ndal kësaj radhe fitoren tonë më 23 qershor.Në rast se 24 prilli duhet të shpallet si dita e shkuljessë veshit, 24 qershori do të shpallet si dita eshuplakës, që populli u jep regjimeve të tilla, si kyregjim që ka instaluar Saliu në Shqipëri.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Zonja dhe zotërinj deputetë,

më lejoni që në emrin tuaj t’i uroj zonjës Ligoriditëlindjen. Urime! Gëzime, shëndet dhe çfarë t’judojë zemra!

Zoti Sula, urdhëroni!Dashnor Sula – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë,Projektligji që ne po diskutojmë është shumë i

rëndësishëm në kuadrin e reformës në drejtësi.Është për të ardhur keq, sepse ky projektligj nukka pse të politizohet, nuk ka arsye pse të nxihetgjithçka, sepse noterët gjatë këtyre 22 vjetëve kanëdhënë kontribut të çmuar e të vlerësuar dhe u kanëshërbyer të gjithë qytetarëve shqiptarë meperfomancën e tyre shumë të lartë.

U tha nga kolegu i opozitës se në Shqipërigjithçka është sterrë e zezë. Kjo është për të ardhurkeq, sepse normalisht një politikani, aq më pakjurist, nuk i lejohet të flasë me këtë gjuhë.

Gjatë këtyre viteve që kam qenë në parlamentinshqiptar dhe në sistemin e drejtësisë, mendoj segjyqësori ka probleme, por nuk janë kurrsesiprobleme, siç i nxin opozita. Kjo është një metodëpër të treguar se PS-ja, bashkë me zotin Rama,mendojnë se në Shqipëri gjithçka fillon në ditën kurkëta vijnë në pushtet dhe përfundon në ditën kurikin nga pushteti. Ndërsa e gjithë pjesa tjetër, që kaqenë gjatë gjithë këtyre viteve, nuk kanë vlerë nëShqipëri. Është për të ardhur keq, sepse ky ështënjë mentalitet me të vërtetë proletar, komunist, njësjellje “gjithçka dimë ne, kurse të tjerët jo”, dhe nukmund të punojnë në një sistem demokratik.

Do t’u kujtoja zotërinjve të opozitës sjelljen etyre gjatë 8 vjetëve, nga viti 1997 deri në 2005-ën,

kur ishin në pushtet. Është treguar mjaft qartë ngatë gjitha raportet ndërkombëtare se gjyqësori në vitin1997 pati një spastrim total në Gjykatën e Shkallëssë Parë, të Apelit, të Gjykatës së Lartë dhe nëProkurorinë e Përgjithshme. Të gjithë profesionistëtu hoqën dhe u zëvendësuan me militantë. Mjaftontë japim disa shembuj shumë sinjifikativë: anëtari ikryesisë së PS-së, zoti Fehmi Abdiu, ishte kryetari Gjykatës Kushtetuese. Ky është fakt i diturbotërisht. Ju, zotërinj të opozitës, ish-ministrin tuajtë Drejtësisë e vutë kryetar të Gjykatës së Lartë;anëtarët e kryesisë së PS-së, 5 nga Skrapari dhepjesa tjetër nga Tepelena, i emëruat anëtarë tëGjykatës së Lartë dhe asaj Kushtetuese. Pra, kjodo të thotë se ju në mënyrë absolute nuk morëtasnjë specialist.

Ne vendosëm një standard, që duhet respektuargjithmonë, kur deklaruam se heqim dorë ngarekrutimi i personave që kanë pasur të shkuarpolitike. Më gjeni qoftë edhe një person të vetëmme të shkuar politike në Gjykatën Kushtetuese apoatij të Lartë që e kemi propozuar ne. Absolutisht,nuk ka. Ne kemi futur persona që vijnë me karrierëtë gjyqësorit.

Mendoj se pretendimi që u ngrit për anëtarin eKQZ-së u bë edhe lajtmotiv. Po ju them jo si politikan,por si jurist, dhe të gjithë që janë juristë, si ngaopozita dhe nga maxhoranca, e dinë shumë mirëqë një shkelje e ligjit duhet rikuperuar. Ne patëmnjë shkelje të ligjit dhe më e ndershmja është, ekam thënë edhe një herë tjetër, t’u kërkojmë falje tëgjithë qytetarëve shqiptarë që u votua një person itillë në KQZ, një person, i cili është liruar për shkeljenga administrata publike. Kjo nuk ka nevojë përkomente të mëtejshme.

Projektligji që po diskutojmë është në kuadërtë reformës në sistemin e drejtësisë. Miratimi mekonsensus para dy javëve në Kuvend i ndryshimevenë Kodin Civil dhe në Kodin e Procedurave Civile uhapi rrugën ndryshimeve në këtë ligj.

Hartimi dhe miratimi i këtyre ligjeve, përveçsepërmbush objektivat e strategjisë kombëtare tëdrejtësisë, janë për këtë maxhorancë premtime tëtjera të mbajtura ose të finalizuara me sukses.

Ndryshimet në ligjin “Për noterinë” kanë si qëllimt’u ofrojnë qytetarëve shërbime cilësore, në kohësa më të shpejtë.

Nga ana tjetër, këto ndryshime sanksionojnë nëligj parimet e transparencës dhe të ligjshmërisë, tëcilat ngelen në themel të punës për shërbime ndajshtetasve shqiptarë. Në këtë këndvështrim,

347


reformimi i kuadrit ligjor për trashëgiminë dhe kalimine kompetencës për lëshimin e trashëgimisë ngagjykata te noteri, do të ketë një impakt shumë pozitivpër qytetarët shqiptarë. Ata do të ndiejnë konkretishtthjeshtëzimin e procedurave të ndryshme juridikedhe kthimin e tyre në procedura one stop shop.Gjithashtu, këto ndryshime janë në përputhje të plotëme ndryshimet e miratuara në Kodin Civil dhe nëKodin e Procedurave Civile.

Për sa i përket kalimit të dëshmisë sëtrashëgimisë noterëve, parashikohet zgjerimi i atyrepersonave që kanë të drejtë të kërkojnë shpalljen epersonit të zhdukur ose të vdekur, duke shtuar edhenoterin ose Dhomën e Noterisë, në njësinëadministrative të vendbanimit të fundit të personavetë zhdukur ose të vdekur. Pra, noteri bëhet një aktori rëndësishëm në çështjen e trashëgimisë. Në këtëkuptim, rritet edhe përgjegjshmëria e noterëve përtë zbatuar në mënyrë rigoroze ligjin, si dherespektohet vullneti i shprehur qartë dhe në mënyrëtë ligjshme i trashëgimtarëve, duke proceduar medëshmi trashëgimie të vlefshme, të cilat kanë nevojëtë korrigjohen, të revokohen apo t’i kalojnë gjykatës.

Ndryshimet ligjore në ligjin “Për noterinë” do tëmundësojnë:

1. rritjen e shpejtësisë në lëshimin e dëshmisësë trashëgimisë,

2. uljen e kostos për qytetarët,3. çlirimin e gjykatës nga gjykimi i çështjeve

që gjykohen me kërkesë dhe me vetëdeklarim tëtrashëgimtarëve,

4. shmangien e pasaktësive në lëshimin edëshmisë së trashëgimisë dhe garantimin e sigurisëjuridike.

Kalimi i kësaj kompetencë te noteri do tëverifikojë faktit nëse trashëgimlënësi ka lënë apo jotestament. Gjithashtu, kjo do të ndikojë pozitivishtte gjykatat, të cilat për shkak të uljes së ngarkesëssë çështjeve që shqyrtojnë, do të mundësojnë rritjene eficiencës dhe shkurtimin e afateve të gjykimit tëçështjeve të tjera.

Zbatimi në mënyrë rigoroze i ligjit nga noterët ubë objekt diskutimi edhe në mbledhjen e Komisionittë Ligjeve. Deputetët vlerësuan dhe kërkuanndërgjegjësim për këtë kategori, e cila ofronshërbime për qytetarët.

Unë i mbështes këto vlerësime, me besimin sehapësira e re ligjore e krijuar për noterët do tëshërbejë për të krijuar një vizion të ri dhe një standardbashkëkohor për subjektet e ligjit. Në këto kushte,miratimi i këtij ligji përbën një domosdoshmëri për

qytetarët dhe arritje për noterët, si aktorët kryesorëqë do të vënë në jetë këto reforma të mëdha.

Ju faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Sula!Urdhëroni, zoti Lama!Ylli Lama – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë!Javën që kaloi ne miratuam ndryshimet në Kodin

Civil dhe në Kodin e Procedurës Civile. Sot do tëmiratojmë edhe ndryshimet në ligjin “Për noterinë”.Këto ndryshime, bashkë me ato të Kodit Civil dhetë Kodit të Procedurës Civile, janë pjesë erëndësishme e reformave të ndërmarra nga qeveria,në zbatim të strategjisë kombëtare të reformimit tëdrejtësisë në fushën civile.

Çfarë ndryshimesh parashikon projektligji nëfjalë?

Dëshmitë e trashëgimisë deri më sot lëshohennga gjykatat. Qytetari, për të arritur qëllimin e tij,është i detyruar të respektojë të gjitha procedurat eparashikuara në Kodin e Procedurës Civile, dukefilluar nga paraqitja e kërkesës deri në marrjen evendimit përfundimtar të formës së prerë. Kjoperiudhë zgjat 2 deri në 3 muaj dhe i kushton atijme dhjetëra ditë pune të lëna dhe shpenzime tëkonsiderueshme për të përballuar tarifat e ndryshme.

Transferimi i kësaj kompetence shërbimitnoterial, sipas ndryshimeve të bëra në Kodin Civil,në atë të Procedurave Civile dhe në projektligjin qëpo diskutojmë sot, do të bëjë të mundur shpejtimine shërbimit të kërkuar nga qytetari dhe evitimin eshpenzimeve të bëra deri më sot, duke garantuarcilësi të këtij shërbimi.

Për sa i takon gjykatës, ndonëse këto çështjekonsiderohen relativisht të lehta për t’u zgjidhur, atopërbëjnë një ngarkesë pune të konsiderueshme.Sipas statistikave gjyqësore, gjatë vitit gjykohenrreth 14 mijë të tilla. Duke i hequr këto çështje,gjykatat çlirohen nga ngarkesat që kanë sot, çkado të ndikojë pozitivisht si në afate, ashtu edhe nëcilësinë e gjykimit të çështjeve të tjera.

Çfarë parashikon tjetër projektligji?Krijohet regjistri kombëtar i testamenteve dhe

regjistri kombëtar i dëshmive të trashëgimisë, të cilatdo të plotësohen dhe do të administrohen ngaDhoma Kombëtare e Noterisë.

Nisur nga fakti se, që nga data 1 prill 2013,sistemi i noterisë funksionon në bazë të një regjistrielektronik për të gjithë noterët në të gjithë territorine Republikës, edhe testamentet apo dëshmitë etrashëgimisë të përpiluara prej tyre, do të jenë të

Viti 2013

348


regjistruara në sistem. Kështu, çdo noter paralëshimit të dëshmisë së trashëgimisë është idetyruar që, nëpërmjet Dhomës Kombëtare tëNoterisë, të verifikojë faktin nëse trashëgimlënësika lënë apo jo testament. Ky fakt në praktikëngjyqësore të deritanishme është anashkaluar ngagjykatat. Kjo ka sjellë konflikte pasurore ndërmjettrashëgimtarëve dhe në mjaft raste edhe pasojajuridike tepër shqetësuese, shpeshherë edhe tëpariparueshme.

Nga ana tjetër, respektimi me rigorozitet i këtijdetyrimi eviton lëshimin e së njëjtës dëshmitrashëgimore ligjore apo testamentare në favor tënjë apo më shumë personave të interesuar ose nganoterë në vende të ndryshme, pra në qytete tëndryshme. Një fenomen t tillë është hasur shpeshnë praktikë.

Projektligji rregullon edhe radhën e veprimeveqë duhet të ndjekë noteri, kur i kërkohet lëshimi idëshmisë së trashëgimisë. Kështu, në nenin 53 tëligjit, përveç të tjerash, parashikohet që noteri, pasikontrollon kompetencën vendore, i kërkon DhomësKombëtare të Noterisë të verifikojë nësetrashëgimlënësi ka lënë testament dhe nëse ështëbërë lëshimi i dëshmisë trashëgimore testamentareapo ligjore nga ndonjë noter tjetër, duke e vënë nëdijeni qytetarin dhe duke e adresuar atë te noterikompetent. Kjo parandalon konfliktet e mundshmedhe shkurton afatet e plotësimit të shërbimit ndajqytetarëve. Gjithashtu, noteri detyrohet të verifikojëfaktin nëse testamenti është përpiluar në përputhjeme kërkesat e Kodit Civil. Nëse konstaton elementepavlefshmërie, refuzon lëshimin e dëshmisë sëtrashëgimisë dhe orienton palët t’i drejtohen gjykatëspër zgjidhjen e çështjeve.

Këto përcaktime ligjore u japin garanci qytetarëvese veprimet e kryera nga noteri janë të sakta dhedo të sjellin pasojat juridike të dëshiruara prej tyre.

Unë shpreh bindjen se ndryshimet e mësipërmenë ligj janë në dobi të qytetarëve, pasi u sigurojnëatyre një shërbim të shpejtë, cilësor, të garantuardhe me kosto minimale. Gjithashtu, do të lehtësojnëedhe punën e gjykatave.

Nisur nga sa më sipër, unë i ftoj kolegët tëvotojmë shtesat dhe ndryshimet e propozuara, ashtusiç i votuam unanimisht në Komisionin e Ligjeve.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Lama!Urdhëroni, zonja Ligori, në emër të grupit të PS-

së!Shegush Ligori – Faleminderit, zonja Kryetare!

Projektligji që diskutojmë sot vjen në kuadër tëdisa ndryshimeve të miratuara bashkërisht në KodinCivil, që lidhen me kalimin e kompetencës përlëshimin e dëshmive të trashëgimisë nga gjykata tenoteri.

Projektligji prezanton rregulla për veprimet qëkryen noteri në momentin e marrjes së një kërkesepër lëshimin e dëshmisë së trashëgimisë, përpërgatitjen dhe për përmbajtjen që duhet të ketëdëshmia e trashëgimisë, si dhe rregullat për ankiminnë gjykata ndaj veprimeve të noterit. Ligji fokusohetnë përshtatjen e ligjit “Për noterinë”, mekompetencën e shtuar të noterit për lëshimin edëshmisë së trashëgimisë.

Reformimi i kuadri ligjor për lëshimin e dëshmisësë trashëgimisë pritet të sjellë përfitim në kohë dhenë kosto për qytetarët, me qëllim garantimin eshërbimeve ligjore efikase, si dhe pritet të ulëngarkesën dhe të përmirësojë punën e gjyqësorit.

Pikërisht për këtë kemi dhënë konsensusin dhekontributin tonë në hartimin e këtij projekti. Mepropozimet e bëra nga opozita, u ndryshuan tëgjitha nenet e këtij projektligji. Përdora fjalët: “pritettë ndodhin dhe të sjellin përmirësime në punën egjyqësorit”, ashtu siç pritet që të ulet shpejtësia egjykimit të kësaj çështjeje, e marrjes së dëshmisësë trashëgimisë apo kostot e këtij shërbimi nganoterët. Për hir të së vërtetës, problemi i madh nëkëtë Shqipërinë tonë, nuk është hartimi ilegjislacionit në letër. Për këtë ne jemi perfektë. Meligje, tashmë u jemi afruar standardeve më të lartaeuropiane. Problemi i Shqipërisë është zbatimi i këtijlegjislacioni, ashtu siç problemi i gjyqësorit nukështë thjesht se sa dëshmi trashëgimie, qofshin këtoedhe 14 000 në ditë, do të shkojnë nga gjykatat tenoteri, por problemi është se gjyqësori në Shqipëriështë i paaftë dhe përtej kësaj, është i korruptuarpolitikisht.

Kolegu Sula na tregoi se çfarë ka bërë PartiaSocialiste për 8 vjet rresht kur ishte në pushtet nëlidhje me emërimet në gjyqësor. Natyrisht, PartiaSocialiste edhe për këtë motiv ka dalë në opozitë.Përtej kësaj, edhe maxhoranca juaj ka bërëzëvendësministra anëtarë dhe kryetar të GjykatësKushtetuese. Për më tepër, ju jeni në shkelje tëRregullores së Kuvendit dhe të Kushtetutës sëRepublikës së Shqipërisë edhe me dekretet e funditqë keni sjellë pranë Kuvendit. Kështu, zonjaKryetare, ju keni shkelur Rregulloren e Kuvendit, sidhe Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë. Nukjeni në funksionin tuaj, me atë që keni bërë, me

349


kthimin në rrugë informale të dekretit të ardhur këtupër zotin Artan Hoxha, pa u shqyrtuar fare ngaKomisioni i Ligjeve, pasi neni 111 i Rregullores enormon shumë qartë se çfarë duhet të kishit bërë jume ardhjen e dekretit, të cilin e mbajtët për vite meradhë në sirtarët tuaj.

Po ashtu, edhe vetë Presidenti i Republikës kashkelje të Kushtetutës me sjelljen e dekretit të ri,sepse ishte një dekret i Presidentit të mëparshëm.Institucionet kanë vazhdimësi, por përtej kësaj kishteshkelje edhe për faktin se kjo rokadë mandateshështë shumë e shëmtuar. Neni 139 i Kushtetutëspërcakton shumë mirë rastet se kur ndërpritenmandatet kushtetuese të anëtarëve të Gjykatës sëLartë dhe nuk jemi përpara asnjërit prej këtyrerasteve. Përveç kësaj, duhet vendim i Gjykatës sëLartë për të deklaruar përfundimin e mandatit tëanëtarit të Gjykatës së Lartë dhe më pas mund tëbëheshin emërime në Gjykatën Kushtetuese.

Ndërkohë, unë dua ta përgëzoj sot konsensusine arritur për të mirë të shqiptarëve, duke shpresuarqë ligjet të mos ngelen në letër. Përse të mos kemisërish konsensus, për një marrëveshje të arritur kohëmë parë për Kodin Zgjedhor të Republikës sëShqipërisë, për mënyrën se si duhet tëshkarkoheshin anëtarë e këtij organi më të lartë tëadministrimit të zgjedhjeve? Ndërkombëtarët e kanëkëtë tashmë një shqetësim. Është një problem ishtruar për zgjidhje në tryezat e politikanëve rasti ilargimit në mënyrë të paligjshme nga Kuvendi iShqipërisë, i anëtarit të KQZ-së, zotit Ilirian Muho.Ambasadori Arvizu e ka thënë shumë qartë: “KQZjo farsë. KQZ funksionale”. Komisioneri i BE-së, zotiFyli tha: “Ajo që ndodhi nuk ishte në frymën ekonsensusit që çoi palët e interesuara drejt njëmarrëveshjeje për Kodin Zgjedhor. U bëjmë thirrjetë gjitha palëve për të rifreskuar urgjentishtkonsensusin, për hir të Shqipërisë dhe qytetarëvetë vendit”. Çfarë tha zoti Mour, të cilin ju e citoni meqejf të madh? Ai tha: “Pa KQZ me 7 anëtarë nukmund të ketë zgjedhje”.

Prandaj, kolegë të maxhorancës, duhet tëvendosim urgjentisht ligjshmërinë në KQZ, sepseështë në interes të të gjithë shqiptarëve dhe të sëardhmes së tyre në BE. Nuk është thjesht miratimii tri ligjve në letër, që zonja Kryetare na e thotë çdofillim seance, rruga drejt BE-së, por janë zgjedhjete lira e të ndershme, zgjedhje të pranuara nga tëgjithë, të majtë e të djathtë. Kjo është dhurata më emirë që mund t’i bëjmë popullit shqiptar, sepsevetëm duke i bërë të kuptojë që me votën e lirë

vendos të ardhmen e tij, ai do të jetë i qartë për atëqë duhet të bëjë më 23 qershor.

Unë besoj se shqiptarët tashmë e kanë të qartëkëtë dhe gjithë sjellja juaj me dekretet dhe megjyqësorin do të jenë arsye madhore më shumë, qëshqiptarët t’ju rrëzojnë me votë më 23 qershor, pasipushteti juaj ka kohë që është kthyer në një regjimnë kurriz të tyre.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Urdhëroni, zoti Ministër, në emër të grupit të

PD-së!Eduard Halimi – Faleminderit, zonja Kryetare!Sot ne përmbyllim një nga reformat më të

rëndësishme që kemi bërë gjatë këtyre viteve ngaaktorët e rëndësishëm të sistemit të drejtësisë, siçështë noteria.

E kemi filluar këtë reformë pak vite më parë dukendërtuar një sistem model për Shqipërinë, një modelpër të gjitha vendet që na rrethojnë. Këtë nuk e themine si qeveritarë, por e thonë edhe raportet e BE-së.Kjo reformë është cilësuar si një përparim modernnë progres-raportin e vitit të kaluar dhe si një ngareformat më eficiente. Edhe BB-ja e ka cilësuar nëraportin e saj, të publikuar në datën 8 prill, pra vetëmdisa javë më parë, si të tillë.

Ndaj të mos e shohim Shqipërinë dhe aktorëtqë punojnë në këtë vend si imagjinarë, të mos ishikojmë si të tillë njerëzit që punojnë nga mëngjesideri në darkë me përkushtim për të përmirësuar jetëne tyre, për të përmirësuar jetën e vendit.

Ta lëmë mënjanë imagjinatën e kryetarit të PS-së dhe t’u themi qytetarëve dhe aktorëve të sistemittë drejtësisë se kjo është Shqipëri reale, joimagjinare, edhe për noterimin. Deri 1-2 vjet më parëqytetarët rropateshin dyerve të zyrave të regjistrimittë pasurive të paluajtshme për të marrë një shërbimtë caktuar, ndërkohë që ne ndërtuam një sistemmë eficient dhe larg korrupsionit, sistemin “one stopshop” për noterët. Këtë sistem ju e kundërshtuatedhe para një viti e gjysmë, duke thënë se nuk emeritonin noterët, se do ta bënin këtë sistem edhemë të korruptuar. Shkoni flisni sot me qytetarët eme noterët, dhe tregoni se ç’ju thonë!

Parafolësi tha pak më parë se noterët janëmediokër, duke qenë po aq zemërlig sa kryetari juaj,sepse ai i quante noterët mediokër.

Një deputete, pak javë më parë këtu, i quajtistudentët e juridikut qen dhe krimba. Jeni zemërligj!Ashtu i quajti kryetari juaj një muaj më parë edheinfermieret: prostituta. Zemërlig edhe ai! I quajtët

Viti 2013

350


studentët që mbarojnë fakultetet “tava furre”, edheata që mbaronin në Universitetin e Durrësit. Njësojjeni, zemërligj!

Mos u bëni zemërligj! Shkoni dhe takoniqytetarët, noterët dhe gjyqtarët! Këta të fundit iquajtët “kasapë” dhe gjykatat “thertore”. Cilatgjykata quajtët thertore, ato që keni punuar ju, atoku ka punuar parafolësi?

Mos u bëni zemërligj me shqiptarët, sepse dot’i takoni një ditë dhe duhet t’u thoni të vërtetën nësy!

Kemi ndërtuar një sistem model, duke shkëputurtërësisht kontaktin e qytetarit me zyrtarin, me zyrëne regjistrimit të pasurive të paluajtshme. Dukeshkëputur fillin e lidhjes së qytetarit me burokratin,kemi prerë edhe fillin e korrupsionit.

A e mbani mend se çfarë ndodhte në vitin 2005me zyrat e regjistrimit të pasurive të paluajtshme?Radhë të pafundme për të marrë një vërtetimpronësie; fillonte radha që te burgu nr.313.

Para tri vjetësh është hequr radha, sepsevërtetimet e pronësisë shpërndahen me postë.

Tashmë, me sistemin e ri, nuk ka fare nevojëqytetari të shkojë në hipotekë, sepse në Tiranë,Durrës dhe Elbasan, qytetarëve u mjafton të shkojnënë zyrën e noterit që të marrin online të gjithëinformacionin e duhur.

Këtë po bëjnë noterët, ata noterë mediokër e tëpaaftë që thoni ju, ata noterë që kanë dalë ngafakultetet e drejtësisë, ata noterë që qenkan studentëtë paaftë të fakulteteve të drejtësisë. Ata e kanëbërë detyrën dhe qytetarët kanë një vlerësimmaksimal për ta, pasi noteria është një institucionshumë i rëndësishëm.

Çfarë konfliktesh kemi sot në gjykatë? Konfliktenga problematika të ardhura nga sistemi i noterisë.Prandaj kjo është një reformë për të cilën ne ndihemikrenarë, sepse, gjatë këtyre viteve, reformuamtërësisht një sistem që do të jetë në të mirë tëqytetarëve.

Për të kryer një veprim, siç është dëshmia etrashëgimisë në gjykata, qytetarëve u janë dashur5 etapa, 300 mijë lekë shpenzime. Ne u themi sotqytetarëve t’i kursejmë këto 300 mijë lekë, të mosshpenzojnë 3 muaj kohë. Edhe ju, tregohunizemërmirë me qytetarët, se nuk është mirë tëveproni ndryshe!

Ne e përfundojmë këtë reformë sot dhe futeminë një sistem akoma më të përparuar, duke zënëvendin e parë në rajon me sistemin e noterisëelektronike. Ne tashmë kemi një regjistër elektronik,

por ju nuk shkoni ta shihni, ju dëgjoni vetëm seç’thotë kryetari dhe ajo që thotë ai për ju është evërtetë, prandaj i shikoni të gjithë njerëzit si tëmavijosur.

Shkoni një herë te noterët! A e dini se ç’ndodhsot te noterët? Nuk kanë më regjistra në letër, porpunojnë me I-Pod, edhe skanimin e bëjnë me I-Pod,edhe hedhjen e të dhënave me I-Pod, pra hedhjen etë dhënave e kanë vetëm në mënyrë elektronike,kanë një regjistër elektronik. Mundësia për të gabuarpo shkon drejt zeros. Mundësia për të bërë veprimekorruptive po shkon drejt zeros. Mundësia për tëbërë falsifikime po shkon drejt zeros.

Pse? Sepse dixhitalizimi ka dy gjëra shumë rërëndësishme:

E para, e bën më të lehtë procesin, komunikohetonline, pra nuk ka nevojë qytetari të presë 3 javë nëzyrën e regjistrimit të pasurive të paluajtshme.

Nga ana tjetër, dixhitalizimi ka një meritë shumëtë madhe, monitorimin. Duke qenë se i gjithësistemi është dixhital, monitorimi bëhet elektronikdhe mund të kontrollohet i gjithë sistemi i noterisëpër të gjitha veprimet vetëm në pak minuta. Kështu,përmes dixhitalizimit, rritet monitorimi,përgjegjshmëria e të gjithë zyrtarëve dhetransparenca.

Nga ana tjetër, nga sistemi përfiton edhe sistemifiskal, sepse nuk ka më transaksione që bëhenjashtë zyrës së noterit. Zyra e tatimeve nuk ka mënevojë të shkojë e të bëjë kontroll tek të gjithënoterët, sepse ka akses online, mund të futet dhetë shohë brenda 5 minutave, në mënyrë dixhitale,se çfarë ndodh me të gjitha transaksionet.

Kjo është reformë që me të drejtë mund të quhet“3 winners”, sepse ka 3 fitues: qytetarët, noterët,por edhe buxhetin e shtetit, sepse eliminonmenjëherë korrupsionin dhe evazionin fiskal.

Këto që po themi nuk janë imagjinare, pasi sote 2 vjet më parë e kemi thënë në këtë foltore se dota bënim këtë gjë. Sot, ju thoni se ligjet në Shqipërimbeten në letër. Shkoni në zyrat noteriale, shikonise ç’po bëhet! Ajo është Shqipëria reale, ajo qëndodh çdo ditë me implementimin e këtij sistemi.

Ndërsa ju vazhdoni të tregoheni zemërligj meçdo aktor, njëlloj siç tregohet kryetari juaj. A jukujtohet se pas zgjedhjeve kryetari juaj është treguarzemërlig me qytetarët? E mbani mend se ç’bëri nëvitin 2009? Hapi tërë bulevardin, e bëri baltë të gjallë,sepse ishte zemërlig me qytetarët. E mbani mendse ç’bëri në vitin 2011? Bëri një gropë të madhe nëqendër të Tiranës që qytetarët të vinin të gjithë

351


vërdallë. Ç’qëllim pati? Vetëm që qytetarët të ishintë dëshpëruar, t’u bënte keq atyre, sepse kështuata nuk do ta kuptonin dot se nga vinte e keqja, ngakryetari i opozitës apo nga qeveria. Ishte zemërligderi në fund.

Sot vjen sërish, me zemërligësinë e vet, të thotëse noterët janë mediokër, se studentët e juridikutjanë të paaftë, krimba dhe qen, se gjyqtarët janëkasapë.

Ndërsa ne vijmë sot me një reformë për qytetarët,sepse ata janë të rëndësishëm për ne, sepse atado të votojnë më 23 qershor.

Kjo nuk është çështja e Edi Ramës, por eqytetarëve. Ai do të mundohet të fshihet, sigjithmonë, sa herë që ka beteja. U tregua frikacaknë vitin 2009 duke thënë se nuk e linte dot karrigene kryetarit të bashkisë, ndaj nuk futej dot në fushatë.Por ai frikacak është gjithmonë. Edhe sot, po tëkishte fituar, larg qoftë, si kryetar i bashkisë në vitin2011, përsëri nuk do të shkonte në fushatë se kishtekarrigen e bashkisë. Por, nuk e la Lul Basha, nuk elanë qytetarët e Tiranës, që i thanë “jo” përzemërligësinë e vet, i thanë “jo” për urrejtjen që aika ndaj qytetarëve, dhe kanë për t’i thënë sërish“jo”, për të gjithë urrejtjen dhe vrerin që mbjell çdoditë për qytetarët, edhe më 23 qershor.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës, projektligji

“Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.8537,datë 18.10.1999 “Për barrët siguruese”, tëndryshuar” dhe projektligjin “Për sistemin epagesave”, pasi janë që të dy një paketë.

Në emër të Komisionit të Financave?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të grupit të PS-së, zonja Kodheli,

urdhëroni!Mimi Kodheli – Faleminderit!Miratimi i ndryshimeve të fundit në Kodin Civil

lidhur me kolateralin e sistemit bankar u hap rrugënedhe këtyre ndryshimeve që po diskutojmë si paketë:barrës siguruese dhe sistemit të pagesave.

Ne kemi miratuar shumë ligje që kanë pasur tëbëjnë me përafrime të ndryshme në fushën e sistemitbankar dhe sot perceptojmë si domosdoshmëri edhekëto dy ndryshime, që vijnë në këtë paketë. Padyshim këto janë rrjedhojë e një situate aspak tëkëndshme në të cilën ndodhet sistemi bankar nëShqipëri, më konkretisht, niveli i lartë i kredive të

këqija, moszbatimi i kolateralit dhe të gjitha hallkate tjera të dobëta.

Momenti i parë është miratimi i kuadrit ligjor,gjë për të cilën kemi dhënë aprovimin tonë nëKomisionin e Ekonomisë dhe Financave. Momentii dytë është implementimi, i cili lë gjithmonë për tëdëshiruar dhe, momenti i tretë është pa dyshim mëi rëndësishmi, mbikëqyrja nga afër e institucionit tëBankës Qendrore, por sidomos të bankave të nivelittë dytë.

Pse e them këtë? E them sepse problemet mekreditë e këqija kanë ardhur jo vetëm ngakeqmenaxhimi i portofoleve të kredive të bankave tënivelit të dytë, por problemin duhet ta shikojmë mënë thellësi, duhet ta shikojmë në rritjen epamjaftueshme ekonomike, duhet ta shikojmë nëpagesat e mbetura pezull dhe peng të kompanivetë ndërtimit, në politikat klienteliste të pushtetit, apopolitikat aspak të drejta lidhur me mënyrën se sikjo marrëdhënie është menaxhuar midis pushtetitdhe kompanive ndërtuese, të cilat, për shkak tëmospagesës, janë futur në detyrime me bankat enivelit të dytë, duke e çuar nivelin mesatar të kredivetë këqija në 24,4%, ose e thënë në vlerë absolutenë mbi 1 miliard euro.

Kjo sigurisht e bën të nevojshëm, madje urgjent,miratimin e këtyre dy ndryshimeve, që theksoj sekanë ardhur si rrjedhim i ndryshimeve në Kodin Civil.Por më i rëndësishëm për t’u nënvizuar është faktiqë ky moment çliron, u jep mundësi bankave tënivelit të dytë, por edhe sistemit gjyqësor, qërregullon procedurat në Kodin Civil lidhur meekzekutimin e kolateralit, një frymëmarrje më tëmadhe, por jo domosdoshmërisht zgjidh këtëproblem madhor: nivelin shumë të lartë, rreth 10%të GDP-së, 1 miliard euro kredi me probleme, nëpamundësi për t’u kthyer ose plotësisht jashtëklasifikimit, pra kredi që nuk do të kthehen më, apodhe pamundësisë deri në këto momente për tëzgjidhur problemet e kolateralit në një kohë relativishttë shkurtër, e cila do të mundësonte një çlirim tëbankave nga problemet që kanë në portofolet e tyre.

Ne kemi qenë dakord për këto dy ndryshime,do të votojmë edhe sot, por e rëndësishme ështëqë kuadri ligjor e jep këtë garanci, dhe këtë garancitë na e japë edhe mbikëqyrja që duhet të bëhet ngaana e Bankës së Shqipërisë dhe nga bankave enivelit të dytë; këtë garanci duhet të na japë edhezhvillimi ekonomik i vendit, i cili me këtë qeverisjevazhdon të mbetet problem, por për fat të mirë, derinë fund të qershorit.

Viti 2013

352


(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Kodheli!Në emër të Grupit të PD-së, zoti Xhepa,

urdhëroni!Selami Xhepa – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Të nderuar kolegë,Projektligji “Për sistemin e pagesave në

Republikën e Shqipërisë” shënon një plotësim tërëndësishëm në kuadrin ligjor për zhvillimin dheoperimin e industrisë financiare të vendit. Së bashkume legjislacionin që rregullon veprimtarinë einstitucioneve financiare dhe të instrumentevefinanciare të tregtueshme, sistemi i pagesave ështëkolona e tretë e rëndësishme e ngrehinës sëarkitekturës financiare të çdo vendi.

Nga roli i rëndësishëm që ai luan në ekonominë tërësi dhe në industrinë financiare, sistemi ipagesave mund të krahasohet me funksionet qëkryen zemra në organizmin e njeriut. Ajo lehtësonrrjedhjen eficiente në kohë të shpejtë dhe të sigurttë parasë midis agjentëve ekonomikë nëpërmbushjen finale të një transaksioni. Për shkaktë këtij pozicioni kritik që zë sistemi i pagesave nësistemin financiar, rregullimi më i mirë ligjor nëfunksion të forcimit të mbikëqyrjes publike mbi të,është konsideruar si një nga reformat më tërëndësishme ligjore në epokën e pas krizës aktuale.Këto reforma janë mbi të gjitha garantueset estabilitetit të sistemit financiar, duke synuarnjëherazi edhe uljen e kostove dhe rritjen eefikasitetit të transaksioneve financiare.

Gjatë këtyre dy dekadave të tranzicionit jemidëshmitarë të një ndryshimi rrënjësor në evoluimine sistemit të pagesave në vend. Operimi i dysistemeve të pagesave nga Banka e Shqipërisë përtransaksione në vlera të mëdha dhe transaksionenë vlera të vogla, ka dëshmuar efikasitet dhe siguri,duke kontribuar në përmbushjen e detyrimit tëpagesave në një kohë sa më të shpejtë dhe me njëkosto sa më të ulët.

Stadi i ri i reformave të diktuara si nga evolucionii tregut financiar në vend, ashtu edhe nga leksionete nxjerra nga kriza e sotme kanë sjellë nevojën enjë rregullimi më të mirë dhe më të plotë ligjor,prandaj edhe vjen ky ligj sot për miratim.

Projektligji përafron edhe direktivën europianenë këtë fushë, SI në standardin e mbikëqyrjes sësistemit të pagesave, ashtu edhe të rregullimit tëekzekutimit të kolateralit, të vendosur në titujfinanciarë dhe letra me vlerë që tregtohen në tregjet

kapitale dhe të parasë. Nga pikëpamja embikëqyrjes, projektligji, duke u njohur të drejtën eoperimit të pagesave edhe operatorëve privatë tëlicencuar, siç mund të jenë shtëpitë e prokurimitdhe të vendosjes së llogarive, autorizon Bankën eShqipërisë që në bashkëpunim dhe koordinim meautoritetin e mbikëqyrjes financiare të mbikëqyrinoperimin e sistemit të pagesave.

Kjo praktikë rregullimi dhe mbikëqyrjeje nga njëinstitucion i vetëm ka marrë gjithnjë e më shumëpërhapje, për shkak të ndërthurjes së veprimtarisësë institucioneve të ndryshme financiare në të gjithainstrumentet financiare që tregtohen. Nga pikëpamjae brendisë projektligji synon të shmangë rreziqetsistematike në sistemin financiar. Në funksion tëkësaj, ekzekutimi i menjëhershëm i kolateralit nëtituj financiarë, që mund të përdorin operatorëtekonomikë në funksion të garantimit të përmbushjessë detyrimit të pagesave dhe është me rëndësikritike për të mos lejuar shtrirjen e efekteve negative,për shkak të paaftësisë paguese me të cilën mundtë ndeshet një operator ekonomik gjatë veprimtarisësë vet.

Në mbyllje, për shkak të rëndësisë sëpadiskutueshme që ka garantimi i stabilitetit tësistemit financiar nëpërmjet një sistemi të sigurt dheefikas të pagesave, ju ftoj ta votoni këtë reformëthelbësore dhe kritike! Nga ana tjetër, duke dashurtë adresoj edhe disa nga shqetësimet që përmendikolegia parafolëse, mendoj se është e vërtetë qëproblemi i portofolit të kredive të pakthyera ështënjë shqetësim i rëndësishëm për sistemin tonëbankar dhe financiar, por ndryshimet ligjore që pobëjmë në ekzekutimin e kolateralit në titujt e letraveme vlerë, synojnë të adresojnë një shqetësim tëtillë.

Më thelbësore janë ndryshimet që duhet tëndiqen dhe zbatohen nga vetë bankat në praktikëne menaxhimit të riskut. Mendoj se modeli i biznesitbankar ka nevojë për t’u revizionuar dhe në këtëpikëpamje roli i Bankës Qendrore bëhet shumë irëndësishëm dhe kritik.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli – Faleminderit!Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e

“Marrëveshjes se Kredisë së Eksportit, ndërmjetRepublikës së Shqipërisë, përfaqësuar nga Ministriae Financave dhe Erste Bank der OesterreichischenSparkassen AG, për projektin e tatimit elektronik(e-Taxation).”

353


Në emër të Komisionit të Ekonomisë?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit të Ligjeve?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit të Jashtëm?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa dhe

ndryshime në ligjin nr.10128, datë 11.5.2009 “Përtregtinë elektronike”.

Në emër të Komisionit të VeprimtariveProdhuese?

(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Për Kodin Penal vazhdon diskutimi në

Komisionin e Ligjeve. Uroj të mbyllet sa më parë!Kalojmë te projektligji “Për një ndryshim në ligjin

nr.7918, datë 13.04.1995, “Për miratimin mendryshime të dekretit nr. 1030, datë 23.2.1995, “Përemetimin dhe shpërndarjen e bonove të privatizimit(lekë të privatizimit), dhe të Dekretit nr.1049, datë27.03.1995, “Për disa plotësime në Dekretin nr.1030,datë 23.02.1995”, të ndryshuar.”

Në emër të Komisionit të Ekonomisë?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshim edhe

shtesa në ligjin nr. 10033, datë 11.12.2008, “Për

lojërat e fatit” të ndryshuar”.Në emër të Komisionit të Ekonomisë?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Të njoftohen kryetarët e grupeve parlamentare

që të caktojmë orën e votimit.Ndërpresim seancën, derisa të përcaktohet orari

i votimit.Faleminderit!

(Pas pushimit.)

Jozefina Topalli – Rihapim seancën plenare.Përpara se të fillojmë votimin e projektligjeve

sipas rendit të ditës, hapim votimin për prezencën.Mbyllet votimi.Janë 71 deputetë të pranishëm.Fillojmë me votimin e projektligjit të parë: “Për

disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7829 “Përnoterinë” të ndryshuar”.

Hapim votimin në parim me elektronikë.Mbyllet votimi.71 vota pro. S’ka kundër. S’ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen me karton, së

bashku me vërejtjet dhe amendamentet e Komisionitpër Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe tëDrejtat e Njeriut.

Kush është dakord me nenin 1, me karton?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2, me karton?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 3, me karton?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 4, me vërejtjet e

Komisionit të Ligjeve?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.

Viti 2013

354


Miratohet.Kush është dakord me nenin 5, sipas variantit

qeveritar?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk





shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7829 “Për noterinë”të ndryshuar”.

Kalojmë te votimi i projektligjit “Për disandryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8537, datë18.10.1999, “Për barrët siguruese”, të ndryshuar”.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen i projektligjit.Kush është dakord me nenin 1, me karton?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk




ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 8537, datë18.10.1999 “Për barrët siguruese”, të ndryshuar.

Kalojmë te votimi i projektligjit “Për sistemin e

pagesave”.Hapim votimin me elektronikë me parim.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin e projektligjit nen për nen,

së bashku me amendamentet e Komisionit tëEkonomisë.

Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

kaMiratohet.Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk



ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 5?Urdhëroni, zoti Spaho!Edmond Spaho – Propozimi i Komisionit për

nenin 5, pika “dh”, të mos merret në konsideratë,kjo sipas kërkesës së Bankës.

Jozefina Topalli – Pra, jeni dakord me nenin5?

Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nukka.

Miratohet.Kush është dakord me nenin 6?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet.(Nga neni 7 deri në nenin 35 ndiqet e njëjta

procedurë.)Kalojmë te votimi i projektligjit në tërësi.Hapim votimin me elektronikë.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

sistemin e pagesave”.Kalojmë te votimi i projektligjit “Për ratifikimin e

Marrëveshjes së Kredisë së Eksportit ndërmjetRepublikës së Shqipërisë, përfaqësuar nga Ministriae Financave dhe Erste Bank der OesterreichischenSparkassen AG, për projektin e tatimit elektronik

355


(e-Taxation)”.Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen me karton.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk


ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

ratifikimin e Marrëveshjes së Kredisë së Eksportitndërmjet Republikës së Shqipërisë, përfaqësuar ngaMinistria e Financave dhe Erste Bank derOesterreichischen Sparkassen AG, për projektin etatimit elektronik (e-Taxation)”.

Kalojmë te votimi i projektligjit “Për disa shtesadhe ndryshime në ligjin nr. 10128, datë 11.05.2009“Për tregtinë elektronike”.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me karton, me

vërejtjet e Komisionit të Veprimtarisë Prodhuese.Kush është dakord me nenin 1, sipas variantit

të qeverisë?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk

ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2, sipas vërejtjeve

të Komisionit?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk



procedurë.)Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.

Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 10128, datë11.5.2009 “Për tregtinë elektronike”.

Kalojmë te projektligji “Për një ndryshim në ligjinnr. 7918, datë 13.04.1995, “Për miratimin mendryshime të dekretit nr. 1030, datë 23.2.1995, “Përemetimin dhe shpërndarjen e bonove të privatizimit(lekë të privatizimit)””.

Hapim votimin në parim me elektronikë.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen me karton.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk


ka.Miratohet.Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për një

ndryshim në ligjin nr. 7918, datë 13.04.1995, “Përmiratimin me ndryshime të dekretit nr. 1030, datë23.2.1995, “Për emetimin dhe shpërndarjen e bonovetë privatizimit (lekë të privatizimit)””.

Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime dheshtesa në ligjin nr. 10033, datë 11.12.2008, “Përlojërat e fatit” të ndryshuar”.

Hapim votimin me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen me karton i

projektligjit.Kush është dakord me nenin 1, me karton?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk


procedurë.)Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për disa

ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 10033, datë11.12.2008, “Për lojërat e fatit” të ndryshuar”.

Kalojmë te votimi i kërkesës së një grupi

Viti 2013

356


deputetësh për ngritjen e komisionit hetimor:Projektvendim “Për ngritjen e komisionit hetimor

dhe caktimin e objektit, përbërjes dhe afatit tëveprimtarisë së tij për hetimin e fakteve, rrethanavedhe përgjegjësive të incidentit të datës 24 prill 2013pranë Akademisë Diplomatike të Vienës”.

Në mbështetje të neneve 77 dhe 78 tëKushtetutës, neneve 8 dhe 9 të ligjit nr. 8891, datë02.05.2002 “Për organizimin dhe funksionimin ekomisioneve hetimore”, si dhe të neneve 25, 55 tëRregullores së Kuvendit, me propozimin e një grupideputetësh të grupit parlamentar të PartisëDemokratike, Kuvendi i Shqipërisë vendos:

1. Ngritjen e Komisionit Hetimor të Kuvenditpër hetimin e fakteve, rrethanave dhe përgjegjësivetë asaj që ndodhi me datë 24 prill 2013 pranëAkademisë Diplomatike të Vienës.

2. Objekti i punës së Komisionit Hetimorështë:

a. Hetimi për zbardhjen e plotë të fakteve dherrethanave të incidentit të datës 24 prill 2013 pranëAkademisë Diplomatike të Vienës.

b. Hetim i plotë i veprimtarive dhe përgjegjësivetë individëve të përfshirë në incidentin e datës 24prill 2013 pranë Akademisë Diplomatike të Vienës.

c. Në varësi të rezultateve të hetimit të përpunojërekomandimet e Kuvendit të Shqipërisë përrivendosjen e dinjitetit të shtetit shqiptar.

3. Komisioni Hetimor Parlamentar përbëhet nga9 deputetë. Kryetari i përket Partisë Demokratike.Përbërja e Komisionit është si më poshtë:

Fatbardh Kadilli, kryetar (PD), zëvendëskryetar(PS), por nuk kanë sjellë emër, Paulina Hoti, OsmanMetalla, Gerti Bogdani, Luçiano Boçi, vendet e tjerajanë të Partisë Socialiste.

4. Komisioni ushtron veprimtarinë e tij për njëafat 1- mujor nga miratimi i këtij vendimi.

5. Kryetarja e Kuvendit dhe sekretari iPërgjithshëm të krijojnë kushtet e nevojshmelogjistike për veprimtarinë normale të këtij komisioni.

Ky vendim hyn në fuqi menjëherë.Atëherë, zonja dhe zotërinj deputetë, hapim

votimin për projektvendimin “Për ngritjen e komisionithetimor dhe caktimin e objektit, përbërjes dhe afatittë veprimtarisë së tij për hetimin e fakteve, rrethanavedhe përgjegjësive të incidentit të datës 24 prill 2013pranë Akademisë Diplomatike të Vjenës”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi i Shqipërisë vendosi ngritjen e

komisionit hetimor për ngjarjen e shëmtuar tëndodhur në Akademinë Diplomatike të Vjenës.

Pikë tjetër e rendit të ditës është votimi i dekretittë Presidentit të Republikës nr. 8123, datë26.04.2013 “Për emërimin e zotit Artan Broci anëtartë Gjykatës së Lartë”.

Në bazë të Rregullores së Kuvendit unë do tëthërras emrat e deputetëve.



6. Balla Taulant (Mungon) 7. Bano Ilir: Pro. 8. Baraj Besnik (Mungon) 9. Barka Koço: Pro. 10. Beci Astrit (Mungon) 11. Beja Fatos: Pro. 12. Bejtja Ilir (Mungon) 13. Bello Marko (Mungon) 14. Berisha Sali: Pro. 15. Bizhga Gazmir (Mungon) 16. Blushi Ben (Mungon) 17. Boçi Luçiano: Pro. 18. Bode Ridvan: Pro. 19. Bogdani Gerti: Pro. 20. Braçe Erion (Mungon) 21. Bregu Majlinda: Pro. 22. Bulku Rajmonda: Pro. 23. Bumçi Aldo: Pro. 24. Bushati Astrit: Pro. 25. Bushati Ditmir (Mungon)

26. Bylykbashi Aurel: Pro. 27. Cara Igli: Pro. 28. Çaçi Albert (Mungon) 29. Çipi Kreshnik: Pro. 30. Çobaj Ramiz: Pro. 31. Çota Rrahim: Pro. 32. Çuko Arben (Mungon) 33. Dade Arta (Mungon) 34. Dalipi Alfred (Mungon)

35. Deda Eltar (Mungon) 36. Deda Ndrecë (Mungon) 37. Demi Leonard: Pro. 38. Doda Mesila: Pro. 39. Dogjani Asllan: Pro. 40. Dokle Namik (Mungon) 41. Doshi Tom (Mungon) 42. Dule Vangjel (Mungon) 43. Dushaj Besnik: Pro.

357


44. Felaj Ermonela (Mungon) 45. Fino Bashkim (Mungon) 46. Gaçi Artan (Mungon) 47. Gashi Hazir (Mungon) 48. Gjana Jemin: Pro. 49. Gjermeni Eglantina (Mungon) 50. Gjiknuri Damian (Mungon) 51. Gjonaj Adriana: Pro. 52. Gjoni Ilir (Mungon) 53. Gumi Viktor: Pro. 54. Halimi Eduard: Pro. 55. Hasa Skënder (Mungon) 56. Hida Sybi: Pro. 57. Hoti Paulina: Pro. 58. Hoxha Bedri: Pro. 59. Hoxha Fatos: Pro. 60. Hoxha Ismail: Pro. 61. Hoxha Rajmond: Pro.


66. Isaraj Arben (Mungon) 67. Islami Kastriot: Pro. 68. Kadeli Gjovalin: Pro. 69. Kadilli Fatbardh: Pro. 70. Klosi Blendi (Mungon) 71. Koçi Ervin (Mungon) 72. Kodheli Mimi (Mungon) 73. Koka Lefter (Mungon) 74. Kola Ndue (Mungon) 75. Konomi Edison (Mungon) 76. Ksera Spiro: Pro. 77. Lama Ylli: Pro. 78. Leka Agim (Mungon) 79. Leskaj Valentina (Mungon) 80. Ligori Shegush (Mungon) 81. Lutaj Pirro (Mungon) 82. Majko Pandeli (Mungon) 83. Malaj Arben (Mungon) 84. Maliqi Lefter: Pro. 85. Marku Mark: Pro. 86. Mediu Fatmir: Pro. 87. Meta Ilir (Mungon) 88. Metalla Osman: Pro. 89. Mima Florian: Pro. 90. Minxhozi Qemal (Mungon)

91. Muçaj Arion (Mungon) 92. Naço Nasip (Mungon) 93. Ngresi Vasillaq: Pro. 94. Noka Flamur: Pro.

95. Oketa Gazmend (Mungon) 96. Olldashi Sokol: Pro. 97. Paloka Edi: Pro. 98. Paluca Ndue: Pro. 99. Papa Gjergji: Pro. 100. Patozi Astrit: Pro. 101. Përnaska Lajla (Mungon) 102. Peza Dashamir (Mungon) 103. Pollo Genc: Pro. 104. Prenga Armando (Mungon) 105. Prifti Dritan (Mungon) 106. Qefalia Xhemal (Mungon) 107. Ruçi Gramoz (Mungon) 108. Ruka Ethem (Mungon) 109. Ruli Genc: Pro. 110. Rusmali Ilir: Pro. 111. Shalsi Eduard (Mungon) 112. Shehu Sherefedin: Pro. 113. Shehu Tritan: Pro. 114. Shkreli Enkelejda (Mungon) 115. Skuqi Luan: Pro. 116. Spahiu Klodiana (Mungon) 117. Spaho Edmond: Pro. 118. Sterkaj Paulin (Mungon) 119. Strazimiri Gent: Pro. 120. Subashi Armando (Mungon) 121. Sula Dashnor: Pro. 122. Tabaku Vath: Pro. 123. Tafaj Myqerem: Pro. 124. Tahiri Dashamir: Pro. 125. Tahiri Saimir (Mungon)

126. Tare Auron (Mungon) 127. Tavo Vangjel (Mungon) 128. Toçi Fatmir (Mungon) 129. Topalli Jozefina: Pro.

130. Trashani Arenca: Pro.131. Turku Ardjan: Pro.

132. Uldedaj Gjokë: Pro. 133. Vokshi Albana: Pro. 134. Xhaçka Olta (Mungon) 135. Xhafaj Fatmir (Mungon) 136. Xheka Mehmet: Pro. 137. Xhepa Selami: Pro.

138. Xhindi Anduel (Mungon) 139. Xhuvani Luiza (Mungon) 140. Ylli Fidel (Mungon)

Urdhëroni, zoti Gumi!Viktor Gumi – Zonja Kryetare,Në votimin e kandidaturës së zotit Artan Broci

për anëtar të Gjykatës së Lartë, morën pjesë 71deputetë. Të 71-të votuan pro, asnjë kundër, asnjë

Viti 2013

358


abstenim.Parlamenti jep pëlqimin për emërimin e zotit

Broci.Jozefina Topalli – Zoti Artan Broci emërohet

anëtar i Gjykatës së Lartë. I japim urimet më tëmira!

Këtu mbyllet edhe pika e fundit e rendit të ditës.Faleminderit për bashkëpunimin!Seanca tjetër do të zhvillohet të enjten në orën

10:00.

(Seanca u mbyll në orën 14:00)

359


Rendi i ditës:


2. Miratimi i kalendarit për periudhën 3 maj – 25maj 2013.

3. Projektligji “Për burimet e energjisë sërinovueshme”.


Relator:Ilir BanoPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.4. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes,

ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës sëShqipërisë dhe Qeverisë federale austriake, përshkëmbimin e ndërsjellë të të dhënave në çështjete kontrollit të migracionit dhe çështjet e azilit”


Relator: Fatos HoxhaShprehet Komisioni i Jashtëm.Relator: Paulina HotiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.5. Projektligji “Për një ndryshim në ligjin

nr.10239, datë 25.2.2010 “Për krijimin e fondit

special të kompensimit të pronave”.Shprehet Komisioni për Ekonominë dhe

FinancatRelator: Adiana GjonajPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.6. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa

në ligjin nr.9482, datë 3.04.2006, “Për legalizimin,urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, tëndryshuar”.


Relator: Osman MetallaPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.7. Projektligji “Për shfuqizimin e ligjit nr.111/2013

“Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr.7928,datë 27.4.1995, “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”,të ndryshuar”.

Shprehet Komisioni për Ekonominë dheFinancat.

Relator: Sherefedin ShehuPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Viti 2013

360




Astrit Patozi, kryetar grupi.8. Projektligji “Për disa ndryshime ne ligjin nr.

10039, datë 22.12.2008 “Për ndihmën juridike””.Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e NjeriutRelator: Paulina HotiPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.9. Projektligje “Për disa shtesa në ligjin nr.7895,

datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikës sëShqipërisë”, të ndryshuar”.






Astrit Patozi, kryetar grupi.10. Propozime për reformën parlamentare.

(Projektvendimi “Për disa shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”si dhe projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550, datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)






Astrit Patozi, kryetar grupi.11. Miratimi i Projektrezolutave “Për vlerësimin

e veprimtarisë të disa institucioneve.12. Projektvendime “Për lirimin dhe emërimin

nga detyra të anëtarëve të Autoritetit tëKomunikimeve Elektronike dhe Postare”.

Për votim :1. Projektligj “Për nëpunësin civil”.2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesa


13. Shqyrtimi i kandidaturave për vendet vakantenë institucione

Jozefina Topalli – Mirëdita, zonja dhe zotërinjdeputetë!

Hapim seancën!(Pasi lexon rendin e ditës.)Ju vë në dijeni se para fillimit të seancës plenare

është mbledhur Konferenca e Kryetarëve dhe kamiratuar me konsensus kalendarin për javët eardhshme.

Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës:Miratimi i procesverbalit të seancës së datës 29.04.2013. Ka vërejtje? Nuk ka.

Miratohet.Fillojmë me projektligjin “Për burimet e energjisë

së rinovueshme”. Emrat e regjistruar janë: në emërtë grupit të PS-së Eduard Shalsi dhe në emër tëPD-së Florion Mima.

“Për një ndryshim në ligjin nr.10239, datë25.2.2010 “Për krijimin e fondit special tëkompensimit të pronave” në emër të PS-së zonjaKodheli dhe në emër të maxhorancës GjokëUldedaj.

“Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.9482,datë 3.04.2006, “Për legalizimin, urbanizimin dheintegrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar”:Rrahim Çota, Sybi Hida dhe Osman Metalla. Përprojektligjin për TVSH-në: Edison Konomi, ArbenMalaj, Mimi Kodheli në emër të grupit. Ngamaxhoranca: Vath Tabaku, Igli Cara, SherefedinShehu, Ridvan Bode në emër të grupit.

Për ndryshimet në ligjin “Për ndihmën juridike”,nga opozita Vasilika Hysi, në emër të grupit. Nga

361


maxhoranca Eduard Halimi.Kalojmë te projektligji “Për energjinë e

rinovueshme”.Në emër të Komisionit të Veprimtarive

Prodhuese?(Relatori i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të grupit të PS-së, zoti Shalsi,

urdhëroni!Eduard Shalsi – Faleminderit!Të nderuar kolegë,Ky ligj që vjen në parlament është i rëndësishëm,

por pse vjen sot pas një periudhe të gjatë në sirtarëte qeverisë apo ministrive? Vjen si pasojë e një ideje,e një plani apo politikave më të mira? Jo. Aspak.Unë kam një raport të një strukture, e cila e kaqendrën në Vjenë dhe operon në vendet e EuropësJuglindore. Shqipëria nuk ka statusin e anëtarit atje,por është me një status kontraktor dhe herë pashere ky komitet nxjerr konkluzione mbi sektorin eenergjisë. Kam një kopje në anglisht këtu tëkonkluzioneve për Shqipërinë, ku, në fakt e vërtetaështë ajo që ne e dimë të gjithë: asgjë nuk kandodhur në këtë drejtim përgjatë 8 vjetëve tëqeverisjes suaj.

Sektori i energjisë është një nga sektorët më tëdështuar. Ka shumë sektorë që konkurrojnë menjërit-tjetrin nga masa e dështimit dhe ky sektorështë njëri prej tyre. Sektori i energjisë, sipasopinionit tonë, ka dështuar në sajë të kombinimit tëpaaftësisë dhe mungesës së vullnetit. Sot shqiptarëte paguajnë shtrenjtë energjinë elektrike, nga 5,2 lekë8 vjet me parë në 9,5 lekë sot. Ndërkohë që njëpjesë e atyre që paguajnë kompensojnë edhe ataqë nuk e paguajnë energjinë. Pa folur për rastet emilitantëve të PD-së, të cilët s’paguanin fare faturatnë shumë zona të Shqipërisë. Rasti i fundit ishtenë Peshkopi, ku një fis i tërë, i punësuar nëadministratë, nuk paguante energji, ndërkohë qëfqinjët e tyre paguanin shumë shtrenjtë energjinëdhe s’e kuptonin përse. Apo rastet e mbifaturimeve,të cilat sot janë shtuar ndjeshëm në të gjithëShqipërinë.

Sot kemi një pjesë shqiptarësh që paguajnë dheqë nuk e kuptojnë se përse KESH-i e shet lirëenergjinë elektrike, ndërkohë që CEZ-i ua shetshumë shtrenjtë. Sali Berisha ka trumbetuar gjatëgjithë këtyre kohërave idenë Shqipërisë superfuqienergjetike, por ai asnjëherë s’ka ditur të sillet siKryeministër i të gjithë shqiptarëve. Keni dhënë medhjetëra koncesione dhe sot pranoni se vetëm 5%

e energjisë së prodhuar në Shqipëri del nga këtokoncesione.

Pavarësisht se ç’keni thënë në 2007-n dhe 2008-n, 5% e kapacitetit vjen nga burimet vendase, poredhe nga këto HEC-e që keni deklaruar. Vetëm 10%e tyre i kanë deklaruar investimet, ndërsa pjesa tjetërende jo. Madje sot që po flasim kemi një treg të ziku jepen licencat dhe shumë kompani që kanë arriturtë marrin licencën për arsye korruptive nëseleksionim, sot që flasim nuk kanë investuar para.Pse? Sepse nuk janë përzgjedhur ashtu siç duhetdhe ju nuk keni ditur t’u jepni incentiva dhe regjimefiskale taksash për t’i promovuar, ndërkohë qësistemi bankar sot ka një problem të madh mekreditimet që u ka dhënë kompanive në sektorë tëndryshëm. Kompanitë u shesin energjinë, KESH-is’ka me çfarë të paguajë, bankat janë të zhyturapër shkak të parave që kanë dhënë. Kjo ështësituata.

Sikur të mos mjaftojë përmbytja e vazhdueshmeqë i keni bërë Shkodrës, dëgjojmë Sali Berishën nëShkodër t’u thotë shkodranëve që këtu do t’u ndërtojnjë central bërthamor. Nuk mjafton që s’idëmshpërblen, por gjen kurajën edhe të tallet. Nukështë për të qeshur, o deputet i Shkodrës, por duhettë merakosesh dhe t’i kërkosh llogari Kryeministrit,në e kishte seriozisht apo e kishte ide delirante.Prandaj je aty. Duhet t’i kërkosh llogari qeverisë dheKryeministrit se përse nuk janë paguar të përmbyturite parë, se për këta të vonët as listat nuk janë bërë.Dua të them se jo vetëm që nuk keni pasur asnjëplan, ide apo strategji serioze për këtë sektor, porpërkundrazi, gjeni kurajën dhe talleni me shqiptarët.

Një tjetër pikë e raportit ka të bëjë me eficiencëne energjisë elektrike. Keni thënë që në 2011-n seligjin do ta sillnit dhe e sot e kësaj dite ende nuk ekeni sjellë. Pse? Sepse edhe ato pak ligje që janënë fuqi, ju nuk jeni në gjendje t’i zbatoni. Nuk doniapo nuk jeni të aftë, kjo pak rëndësi ka. Ligji ieficiencës së energjisë është shumë i rëndësishëm.Më ka çuditur dhe vazhdon të më çudisë ky fakt,dhe besoj se mes jush ka njerëz seriozë dhedinjitozë. Po si xhanëm s’keni kurajën t’i kërkonillogari kësaj qeverie për gjëra që i ka premtuar vetë?

Nuk po ju them asgjë më shumë nga sa kanëthënë vetë anëtarët e kësaj qeverie me Sali Berishënnë krye. Mungesë totale përgjegjshmërie dheserioziteti. Kështu do ta karakterizoja. Shqipëriaështë një vend i pasur me burime natyrore dhe ka250-260 ditë diell në vit. Më kujtohet një fjalim i 2006-s i Sali Berishës që u tregonte shqiptarëve se sa do

Viti 2013

362


të përfitonin nga rrezet e diellit. Nuk e kam fjalënpër kandidatin e Durrësit, që do të përmirësontecilësinë e diellit, por për fjalimin e Sali Berishës në2006-n, se sa do të përfitonin shqiptarët ngashfrytëzimi i energjisë diellore, duke përmendurpanelet diellore.

Çfarë nuk u tha në fjalimin e tij të famshëm! Kujemi pas 8 vjetësh? Asgjëkund. Madje, kam dëgjuarse qeveritarët tanë presin edhe kompani të vogla, tëmesme apo të mëdha, që kanë pasur interes tëinvestonin në Shqipëri, por ka mangësi totaleinfrastrukture ligjore dhe administratë joeficiente përt’i promovuar.

Shfrytëzova rastin që të flisja për ligjin, dukengritur disa shqetësime dhe duke e vënë theksin seçfarë keni thënë, jo ju, por Sali Berisha ....

(Zotit Shalsi i ndërpritet fjala, pasi i ka mbaruarkoha e diskutimit.)

Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Shalsi!Nuk do të keni rast të vidhni as me lezet, as pa

lezet në 4 vjetët e ardhshme.Zoti Selami Xhepa, urdhëroni!Selami Xhepa – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë,Së pari, dua të përqendrohem te projektligji i ri

“Për burimet e rinovueshme të energjisë”, i cili ështënjë ligj krejt i ri dhe nuk zëvendëson ligje tëmëparshme, është një plotësim i rëndësishëm ikuadrit ligjor dhe rregullator për zhvillimin e sektorittë energjisë elektrike në Shqipëri.

Projektligji ka për objekt të përcaktojë një kuadërtë plotë ligjor për promovimin e energjisë elektrike,që prodhohet nga burimet e energjisë sërinovueshme dhe hedh bazat për objektivatkombëtare të detyrueshme për energjinë nga burimetë rinovueshme në konsumin përfundimtar bruto tësaj. Në të parashikohet të forcohet skema embështetjes për këtë lloj energjie dhe të garantohetpërputhshmëria me legjislacionin përkatës të BE-së.

Disa nga elementet thelbësore që parashikonligji janë:

Së pari, detyrimi për hartimin e planit kombëtartë veprimit për energjinë e rinovueshme; skematmbështetëse për të nxitur prodhimin e energjisëelektrike nga këto burime dhe në këtë kuadër krijimine fondit kombëtar për energjinë e rinovueshme;lehtësohen procedurat e licencimit dhe i jepetpërparësi lidhjes së sistemit të rrjetit të energjisëelektrike; parashikohet detyrimi për blerjen eenergjisë elektrike të prodhuar prej burimeve të

energjisë së rinovueshme për prodhuesit, që do tëpërfitojnë prej tarifës së futjes së energjisë në rrjet;vendosjen e rregullave të qarta dhe transparente përllogaritjen e tarifës së futjes së energjisë, duke krijuarkështu një klimë të përshtatshme për investimet;promovohen sistemet e paneleve diellore përprodhimin e ujit të ngrohtë në ndërtesat publike dheprivate, si dhe jepen parashikime të qarta për tëdrejtat, detyrimet dhe përfitimet e të gjithëpjesëmarrësve në tregun shqiptar të energjisëelektrike.

Elementi thelbësor i këtij ligji është edheplotësimi i detyrimit që ne kemi në kuadër tëdetyrimeve të vëna nga BE-ja, që deri në fund të vitit2020 rreth 38% e energjisë duhet të jetë energji erinovueshme nga totali i energjisë që u ofrohetkonsumatorëve.

Gjatë viteve të fundit, duke iu referuar zhvillimevetë përgjithshme të sektorit të energjisë elektrike,dua të evidentoj disa elemente thelbësore:

Së pari, kemi një kuadër të ri tërësisht ligjor tëpolitikave energjetike të filluara nga viti 2006, që kanëqenë pjesë e platformës qeverisëse të PartisëDemokratike, por, njëkohësisht, edhe pjesë edetyrimeve të rëndësishme të Shqipërisë në kuadrine traktatit të energjisë për Europën Juglindore dhemë tej të plotësimit të detyrimeve në kuadrin etraktatit të energjisë si pjesë e Marrëveshjes sëStabilizim-Asociimit me BE-në.

Politikat e reja energjetike kanë pasur disaelemente thelbësore dhe mendoj se elementi më irëndësishëm ka qenë ofrimi i një kuadri të plotë ligjore transparent dhe dhënia e garancive që të nxisininvestimet private në këtë sektor, dhe duhet thënëse në Shqipëri është hera e parë që investimet nësektorin e energjisë elektrike kanë pasur rritjen mëtë madhe në krahasim me të gjithë sektorët e tjerëtë ekonomisë. Për herë të parë investimet e huajanë sektorin e energjisë elektrike kanë tërhequrvëmendjen e komunitetit të investitorëve të huaj, dukee bërë energjinë elektrike sektorin më të investuardhe më të interesuar nga pikëpamja e kërkesave tëinvestitorëve të huaj.

Është e vërtetë se deri tani kapaciteti energjetikme investimet e realizuara nuk është shtuar shumë,pavarësisht faktit që janë më shumë se 150koncesione, të cilat janë në procesin e realizimit.Por, e vërteta është se ky sektor, ku masa einvestimeve fikse është shumë e lartë dhe përrrjedhojë impakti që ato kanë pasur në total, nukpërbën një ndryshim thelbësor. Fakti që vetëm një

363


projekt i rëndësishëm, që është kaskada e Devollitdhe që do të japë një pjesë të rëndësishme tëkonsumit të energjisë elektrike për konsumatorët,vazhdon të jetë ende në fazën e studimit, ose mëmirë të themi, që ka hyrë në fazën e plotë tërealizimit, do të bëjë diferencën më të rëndësishme.

Nga ana tjetër, nuk duhen mohuar projektet erëndësishme moderne dhe futja e teknologjive tëreja, siç ishte për shembull hidrocentrali i Ashtës.Në sektorin e energjisë elektrike, në Shqipëri pofuten për herë të parë teknika të përparuara dheteknologji, që po e ndryshojnë në mënyrë tërëndësishme sistemin e energjisë.

Elementi thelbësor i të gjitha politikave tëderitanishme dhe që përforcohen në ligjin aktual,ka të bëjë me dhënien e sistemit të nxitësve.

Dy janë nxitësit më thelbësorë: Së pari, është garancia e kontratës për

shitblerjen afatgjatë, sepse asnjë investitor nuk mundtë investojë në sektorin e energjisë, në qoftë se nukka blerje të garantuar nga Korporata e EnergjisëElektrike, në rastin konkret KESH-i.

Së dyti, është tarifa me të cilën investitorët,prodhuesit, do t’ia shesin energjinë operatorit publik.Në të dy këto elemente, të cilat përforcohen edhenë ligjin aktual, mendoj se legjislacioni shqiptarështë plotësisht i përputhur edhe me praktikën eBE-së dhe ka ofruar të gjitha nxitjet, që janëthelbësore për garantimin e qëndrueshmërinë sëinvestitorëve, si dhe ruajtjen e interesit tëinvestitorëve në këtë sektor.

Në ligjin aktual, përveç ruajtjes dhe forcimit tëkëtyre elementeve kemi të bëjmë edhe me njëndryshim në formulë, e cila është realizuar edheme mbështetjen dhe konsulencën e BankësEuropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, e cila do tëofrojë të gjitha nxitjet e nevojshme, duke u lejuarinvestitorëve jo vetëm shlyerjen e investimit, por edhedhënien e një marzhi, për të realizuar kthimin einvestimit brenda afateve optimale. Përveç kësaj,për herë të parë, futen edhe nxitës konkretë fiskalë,që kanë të bëjnë me përjashtime fiskale jo për çdolloj burimi të energjisë, por për burime të energjisësë rinovueshme, në veçanti për panele diellore dhepër elemente të tjera të burimeve të energjisë sërinovueshme.

Duhet përmendur edhe një element tjetër, që katë bëjë me eficiencën e energjisë, që përmendi edhekolegu parafolës, e cila nuk është vetëm një pjesëthjesht integrale e ligjit për energjinë dhe për sektorinelektro-energjetik shqiptar, por elemente të veçanta

të eficiencës së energjisë elektrike gjenden edhenë pjesë të tjera të legjislacionit, sepse një burim irëndësishëm i eficiencës, fjala vjen, ka të bëjë mecilësinë e ndërtimeve dhe, sipas llogaritjeve tëekspertëve, vetëm nga ndërtimet kursehet rreth 15%e totalit të energjisë së konsumuar, që është ebarabartë me ndërtimin e një hidrocentrali me mëshumë se 150 megavat. Pra, në qoftë se të gjithaelementet në kompleksin e vetë legjislacionit, qëgarantojnë rritjen e eficiencës së energjisë elektrike,do të zbatohen nga të gjithë operatorët ekonomikë,atëherë, mendoj se do të kemi realisht një situatëtë ndryshuar në këtë sektor.

Edhe një herë, duke i ftuar kolegët përmbështetjen e kësaj iniciative të rëndësishme, qëkompleton edhe më tej kuadrin ligjor të operimit tëkëtij sektori, ju falënderoj për vëmendjen!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Xhepa!Këtu mbyllet kjo pikë e rendit të ditës.Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e

marrëveshjes ndërmjet Këshillit Ministrave tëRepublikës së Shqipërisë dhe të qeverisë federaleaustriake, për shkëmbimin e ndërsjellë të të dhënavenë çështjen e kontrollit të migracionit dhe të çështjessë azilit”

Në emër të Komisionit të Ligjeve?(Relatori shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit të Jashtëm, zonja Hoti?(Zonja Hoti shprehet dakord.)Faleminderit!Ka pyetje? Nuk ka.Diskutime? Nuk ka.Kalojmë në shprehjen e grupeve.Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te projektligji “Për një ndryshim në ligjin

nr. 10329, datë 25.02.2010 “Për krijimin e një fondispecial të kompensimit të pronave””

Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zonjaGjonaj, urdhëroni!

Adriana Gjonaj – Faleminderit, zonja Kryetare!Komisioni për Ekonominë dhe Financat, në

cilësinë e komisionit përgjegjës, në mbledhjen edatës 30 prill, shqyrtoi projektligjin në fjalë, propozuarnga Këshilli i Ministrave.

Viti 2013

364


Përfaqësuesit e Ministrisë së Financave einformuan komisionin për përmbajtjen dhe synimine ndryshimit të propozuar në ligjin ekzistues, si dheiu përgjigjën pyetjeve të deputetëve.

Fondi special i kompensimit të pronave përdoretpër kompensimin në vlerë të subjekteve tëshpronësuara, të cilave u është njohur e drejta ekompensimit, kur kthimi fizik i pronës së tyre kaqenë i pamundur. Ky fond është krijuar me ligjin“Për kthimin dhe kompensimin e pronës”, sëndryshuar.

Në ligjin që po shqyrtohet, përcaktohen burimete krijimit dhe rregullat e administrimit të këtij fondi.Këto burime janë të ardhurat nga buxheti i shtetit,shitja me ankand e pasurive shtetërore, transferimii pronës së parcelës ndërtimore, sipas ligjit “Përlegalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimevepa leje”, që rrjedhin nga ligjet e tjera, si dhe tëardhurat nga donatorët.

Projektligji propozon saktësimin e masës së tëardhurave nga vlera e shitjes së objekteve, të cilatkalojnë në fondin special të kompensimit të pronave.Qëllimi i ndërmarrjes së kësaj mase ështëuniformizimi i përmbajtjes së ligjit. Në rastin kurobjektet shtetërore u shiten ish-pronarëve të truallit,këta të fundit paguajnë 20% të vlerës së objektit nëlekë. Në rastin kur objektet shiten me ankand,blerësit paguajnë një qind për qind të vlerës sëobjektit dhe 65% e saj derdhet në fondin special tëkompensimit të pronave.

Projektligji synon të përputh këto dy procedura.Ky ndryshim së bashku me zgjatjen e afatit tëpërdorimit të bonove dhe lekëve të privatizimit derimë 31 dhjetor 2013 synojnë zgjerimin e fushës sëpërdorimit të tyre dhe në sektorë të tjerë tëekonomisë. Mbështetur në këto argumentekomisioni e miratoi projektligjin me shumicë votash.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zonja Gjonaj!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste, zonja

Kodheli, urdhëroni!Mimi Kodheli – Faleminderit!Fondeve për kompensimin financiar të pronave

pritet t’u shkojnë më pak para. Ndërhyrja e fundit eqeverisë në ligjin për fondin special “Përkompensimin e pronave”, që pritet të miratohet sot,parashikon se përqindja e të ardhurave, që vijnë ngashitjet e pasurive shtetërore, të jetë jo më e fiksuar,65% të të ardhurave, por e variueshme nga 20% në65%.

Fondi special për kompensimin e pronarëve,përveç të ardhurave nga buxheti i shtetit apotransferimi i pronësisë, parcelës ndërtimore, ka sizë të ardhurash edhe paratë që merren nga shitjanë ankandin e pasurive shtetërore.

Me ligjin aktual nëse shitet një pasuri shtetërore,rreth 65% e vlerës shkon si fond për kompensim.Ndërkohë që me vendimin e fundit të miratuar ngaqeveria, përqindja që mund të shkojë në fondin ekompensimit fillon nga 20% në 65% të shitjes sëvlerës së objektit në varësi të shlyerjes që bëhet nëlekë. Ky ndryshim vjen në një kohë kur qeveria e kashtyrë afatin e përdorimit të bonove të privatizimitderi në fund të vitit 2014, që do të thotë seprivatizimet apo shitjet e pasurive publike mund tëbëhen në një masë të caktuar edhe me bonoprivatizimi.

Në respekt të ndryshimeve që vijnë sot, si dheseriozitetit që duhet të ketë diskutimi i çështjes sëpronave dhe pronarëve, ne bëmë disa pyetje, të cilatdo të kishin ndihmuar në shqyrtimin e kësajçështjeje të mbetur gangrenë në gjithë këta vite tëqeverisjes së djathtë, e cila ka 22 vjet që pretendonse do ta zgjidhë këtë çështje, por, në fakt, nuk kabërë asgjë, veçse ka favorizuar vetëm një grushtnjerëzish pranë pushtetit; ka favorizuar hajninë,korrupsionin dhe abuzimin me pronën dhe pronarëte vërtetë të saj. Për fat të keq, edhe në këtë rast nekemi mbetur pa përgjigje. Propozimi vjen ngaMinistria e Financave dhe nuk ka asnjë shifërshoqëruese. Në kulturën e përgatitjes sëlegjislacionit, kur një propozim vjen nga Ministria eFinancave, minimalisht duhet të ketë disa shifra.

E dyta, nuk morëm asnjë sqarim, nëse mepropozimin tuaj i rrisni burimet potenciale të fonditapo i pakësoni ato.

E treta, askush nuk di të na thotë dhe, për fat tëkeq, kjo bëhet qëllimisht, pasi ata që e kanë sjellëamendimin e dinë shumë mirë se për çfarë flitet,nëse fondi funksionon si fond ekstrabuxhetor edhenëse kemi ndonjë tepricë deri në këto momente qëflasim.

E katërta, askush nuk mund të na thotë sot sesa janë të ardhurat totale, që ka hartuar fondi ngashitjet e privatizimeve, sipas kërkesave korrekte qëu janë bërë përfaqësuesve të qeverisë, në respekttë transparencës, e cila është harruar që ekziston.Ajo që mund t’u them me bindje zotërinjve qeveritarë,në fund të këtij mandati, është se nuk ka asnjëproces të dështuar totalisht, e shkruar kjo me germatë mëdha dhe në të gjitha progres-raportet e BE-së,

365


që mund të rregullohet me disa arnime. Nëse kanjë projekt për të cilin nuk duhet t’ju votojnë njerëzitsot, as edhe një pronar apo ish-pronar, siç jenimësuar t’i quani rëndom pronarët e vjetër, ështëpikërisht kthimi dhe kompensimi i pronarëve. Nëseka një proces që ju ka rritur pikët e korrupsionitqeveritar, është pikërisht ky proces. Nëse ka vendeku administrata shtetërore është kthyer në një celulëmilitantësh të korruptuar, këto janë pikërisht zyrathipotekore.

Të nderuar pronarë dhe ish-pronarë, ju që prisnime ankth që diçka të ndryshojë në ditët e fundit tëmandatit të tyre, për të rregulluar ndonjë punëpronash a pronarësh, ju them miqësisht: “Harrojeniqë këta zotërinj të zgjidhin në javën e fundit tëpushtetit të tyre atë që nuk bënë dot për 22 vjet meradhë! Ata e kanë keqpërdorur votën dhe besimintuaj! Do të mundohen ta bëjnë edhe këtë herë.”

E para, kjo situatë me të tilla arnime, përveçsemund të përkeqësohet, nuk zgjidh asgjë.

E dyta, qytetarët, sot më shumë se kurrë, janëtë ndriçuar për perspektivën që i pret në raport mepronën e tyre legjitime. Kompensimi që ata presinprej dekadash nuk mund të ndodhë nëse do tëvotojnë këtë qeveri, e cila ka bërë çdo gjë me pronate qytetarëve, por zor t’i ketë çuar ato tek i zoti.

Ne kemi vendosur ta miratojmë këtë ndryshim,pavarësisht se jemi të bindur se po shtoni një copëletër të pavlerë midis të gjitha letrave të pavlera metë cilat keni pajisur qytetarët deri më sot.

Ne zotohemi se do ta zgjidhim përfundimishtkëtë problem të pazgjidhur deri më sot, të bindur seprona e mbrojtur me Kushtetutë dhe e drejtë legjitimee çdokujt që e disponon, do të mbrohet ngashpërdorimi, korrupsioni dhe zaptimi i padrejtë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Uldedaj!Gjokë Uldedaj – E nderuar, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë deputetë!Politika është një art përkushtimi dhe një art i

përshtatshëm qeverisjeje, për të përmirësuar jetëne qytetarëve. Si e tillë, nuk ka përse të orientohetnga emocionet dhe nga ankthi që sjell data ezgjedhjeve, siç po bën opozita.

Të orientohesh drejt reformave të thella, drejtnjë pune këmbëngulëse e gjithëpërfshirëse, ndryshenga fiksimet e opozitës për të kundërshtuar gjithçka,për hir të fiksimit për pushtet, përbën një dallim tëdukshëm të qeverisjes së Partisë Demokratike.

Për fat të keq, opozitën tonë ka kohë që e kakapur ankthi dhe ka harruar rolin e saj, të paktën

para votuesve të vet. Në kuadrin e kësaj çoroditjeje,të nderuar kolegë të opozitës, ju i keni shndërruardiskutimet tuaja për çështje të interesit qytetar dhepër përmirësim të ligjeve, siç është edhe ligji që pomiratojmë sot, si dhe diskutimet për nxitje tëpolitikave të punësimit të investimeve, në një garësharjesh dhe deklaratash boshe.

Dëshirën e qeverisë “Berisha” për të bërë ligjenë shërbim të qytetarëve, në shërbim të thellimit tëreformave ekonomike dhe të proceseve integruese,ju, të nderuar opozitarë, e keni transformuar nënumërim ditësh dhe në numërim kërcënimesh,tamam si revolucionarë barrikadash.

Në këtë frymë, edhe qëllimi i ndërmarrjes sëkësaj iniciative ligjore nga qeveria, është uniformizimii përmbajtjes së ligjeve ekzistuese. Fondi special ikompensimit të pronave do të përdoret në mënyrëmë të detajuar për kompensimin në vlerë tësubjekteve të shpronësuara, të cilave u është njohure drejta e kompensimit kur kthimi fizik i pronës sëtyre ka qenë i pamundur. Ky fond është krijuar meligjin nr. 9235 të vitit 2004 “Për kthimin dhekompensimin e pronave”, me ligjin nr. 10239, datë25.02.2010, ne përcaktuam burimet e krijimit dherregullat e administrimit të këtij fondi. Këto burime,sipas ligjit ekzistues, janë të ardhurat nga buxheti,shitjet me ankand të pasurive shtetërore,transformimi i pronësisë së parcelës ndërtimore,sipas ligjit “Për legalizimin, urbanizimin dheintegrimin e ndërtimeve pa leje”, të ardhurat qërrjedhin nga ligje të tjera, si dhe të ardhura ngadonatorët.

Cilat janë përmirësimet e këtij ligji?Atëherë, në rast se objektet shtetërore u shiten

ish-pronarëve të truallit, këta të fundit paguajnë vetëm20 % të vlerës së objektit në lekë. Ndërsa, në rastse objektet shiten me ankand, blerësit paguajnë100% të vlerës së objektit në lekë, por mendryshimin që është bërë në këtë projektligj, 65% ekësaj vlere derdhet në fondin special të kompensimittë pronave. Nëpërmjet këtij projektligji përputhen dheunifikohen të dyja këto procedura, të cilat kanë krijuarjo pak probleme.

Ky ndryshim, së bashku me zgjatjen e afatit tëpërdorimit të bonove dhe lekëve të privatizimit derimë 1 janar të vitit 2014, bën të mundur zgjerimin efushës së përdorimit të bonove të privatizimit edhenë sektorë të tjerë, të cilët konsiderohen prioritarëpër zhvillimin e ekonomisë në të ardhmen. Nesynojmë ecjen përpara dhe këtë po e bëjmë shumëmirë. Sigurisht që ritmet do të kishin qenë shumë

Viti 2013

366


më të shpejta dhe ndryshimet shumë më të mëdhanëse opozita dhe lideri i saj nuk do të kishin zgjedhursi alternativë të tyre të vetme bllokimin. Të kapurnga ankthi për zgjedhjet opozita dhe lideri i saj, qëpo shfletojnë kapitujt e rilindjes, që mund të jetëçdo gjë, por vetëm rilindje jo, bërtasin për një Shqipërinë krizë e që ka 20 vjet që qeveriset nga ajo llojdiktature, ku vidhet nga tiranët e jetohet në mjerim.Kësaj i thonë t’u jenë errësuar sytë nga frika aponga ëndrra për pushtet.

Në Shqipëri ka vërtet probleme që kërkojnëzgjidhje dhe ne prandaj jemi këtu, për ta bërë këtëgjë, por nuk mund të shpresohet që Shqipërinë taçojnë përpara bijtë e atyre që para 20 vjetëve quaninsukses një Shqipëri me burgje e kampe përqendrimi,me tollona, pa bukë, pa ilaçe dhe me njerëz qëvriteshin në kufi. Pra, kjo opozitë ka nxjerr në vitrinëmagazinën e vjetër. Koha e mashtrimeve ka marrëfund. Mos ua qani hallin ish-pronarëve dhe as ish tëpersekutuarëve!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Këtu mbyllet edhe kjo pikë

e rendit të ditës.Kalojmë te projektligji tjetër “Për disa ndryshime

dhe shtesa në ligjin nr. 9482 datë 03.04.2006 “Përlegalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimevepa leje”, të ndryshuar”.

Fillojmë me diskutimet.Urdhëroni, zoti Çota!Rrahim Çota – E nderuar zonja Kryetare!Të nderuar kolegë deputetë!Të trishton mënyra se si opozita po përpiqet ta

trajtojë çështjen e legalizimeve. Sjellja e saj si nëopozitë, ashtu edhe në pushtet që prej vitit 1992,po ashtu edhe në vitin e represionit të famshëm të‘97-ës, ka qenë njëtrajtësisht refuzuese dhe epandershme me lëvizjen e lirë të (ndërprerjeincizimi)..... Pra, para se opozita të shqetësohetpër një çështje të tillë, kreu i saj, Edi Rama, duhett’u kërkojë falje mijëra qytetarëve, të cilët kanë kryerlëvizje të lirë në të gjithë Shqipërinë dhe që sot janëobjekt i këtij ligji, për mënyrën si ai i ka konsideruarkëta qytetarë. Edi Rama dhe disa të tjerë i kanëfyer rëndë këta njerëz për lëvizjet e tyredemografike, duke mbrojtur tezën e bllokmenëve:fshatari duhet të rrijë në fshat.

A e mbani mend se çfarë u ka thënë kryetarijuaj një pjese të tyre, kur ishte kryetar bashkie? Tëardhurit nga Veriu, para se të hyjnë në Tiranë, duhettë lajnë këmbët tek ura e Lanës. Keni fabrikuarepitetet më fyese, si kryetari juaj, ashtu edhe ju,

për këta njerëz që kanë ardhur këtu nga e gjithëShqipëria. Meraku juaj për mbarëvajtjen e jetës sëtyre kudo ku ata kanë shkuar, kanë ndërtuar, janëbërë qytetarë është fals, hipokrit dhe elektoral. Pjesamë e madhe e shqiptarëve nuk ju besojnë më. Porsindroma e diktaturës dhe e racës së zgjedhur, ebllokut dhe e bllokmenëve të tij, ku ka banuar kryetarijuaj dhe një pjesë e deputetëve të opozitës në këtësallë, nuk është hequr dhe nuk do të hiqet lehtë.

Fjalori fyes që po përdorni me këta njerëz dheme të gjithë qytetarët e Shqipërisë, zor se mund tërregullohet nga brezi juaj, i cili është i lidhurdrejtpërsëdrejti me atë klasë politike, e cila krijoidiferencën e racave në Shqipëri. Pse nuk e pëlqeniju atë që ka bërë kjo qeveri me legalizimet, me qëllimqë këta njerëz dhe familjet e tyre të hyjnë në rrjedhënnormale të jetës urbane dhe atë të zhvillimit? Njëqeveri e përgjegjshme ka për detyrë të falë e tërregullojë gabimin e qytetarit të vet dhe të vendosërregulla që qytetari të mos gabojë më, duke hequredhe burokracinë e tij.

Por çfarë është bërë deri më sot në këtë vend,dhe ju të mos keni tentuar bllokimin dhe demonstruarkeqinformimin?

Në vitin 2004, një vit paraelektoral, në mënyrëtë pandershme dhe hipokrite bëtë sikur trajtuatproblemin e legalizimeve. Mënyra se si kërkonit tëtrajtonit një çështje të tillë ishte qesharake, fasadë,hipokrizi dhe propagandë, siç jeni mësuar të bënigjithmonë, dhe nuk funksionoi. Çfarë ju thatë njerëzvedhe pronarëve që përfitonin nga legalizimet? Ju thatëse më parë duhej të bëhej urbanizimi dhe pastajlegalizimet. Kjo ishte e pamundur nga pikëpamjenfinanciare. Ishit 8 vjet në pushtet dhe nuk morëtpërsipër të urbanizonit asnjë bllok informal baniminë të gjithë Shqipërinë. E gjitha ishte hipokrizi dhefasadë elektorale, që shqiptarët t’ju besonin, por atanuk ju besuan dhe nuk do t’ju besojnë përsëri. Ju ekeni halë në sy pronën, zotërinj! E doni vetëm përvete. Ju e keni halë në sy qytetarinë e të tjerëve.Atë e doni vetëm për vete, për të bërë diferencëndhe për të sunduar. Ajo kohë ka mbaruar dhe duhettë shikoni se keni ngelur prapa. Të gjithë njerëzit,të cilët sot janë në proces legalizimi, duhet tërespektohen nga ju. Ju e keni marrë historikishtpronën. E keni shtetëzuar dhe në këta 20 vjet nuk ekeni njohur atë. Si mund ta kompensoni?

Ky ligj jep zgjidhjen e vet në mënyrën më tëmirë të mundshme për legalizimet, krijon të ardhura,mbështet dhe forcon shtresën e mesme tëshoqërisë, e krijuar tashmë në Shqipëri.

367


A mund t’ju thoni shqiptarëve, sa pronarë kenidëmshpërblyer në 8 vjetët e qeverisjes suaj?

Procesi i legalizimeve është një proces ivështirë, delikat dhe voluminoz. Janë 270 000kërkesa që duhen trajtuar dhe u duhet dhënë zgjidhjae duhur. Është një proces që duhet të trajtojëqytetarin, pronarin, me qëllim që të rregullohet jetae qytetarëve, të majtë e të djathtë.

Votimi pro do t’jua lehtësonte marrëdhënien egabuar që keni me këta njerëz, të cilët kanë lëvizurnga zonat e vështira në zonat e qytetëruara, kuekziston mundësia për të rregulluar jetën e tyre. Ekeni refuzuar dhe keqpërdorur mundësinë që juështë krijuar në këtë rast.

Mos e bëni më, qoftë edhe për mashtrimelektoral, pasi me sajesat tuaja e dërguat ligjin edhenë Gjykatën Kushtetuese, por ajo ua ktheumbrapsht. Ju shqetëson gjithnjë lëvizja e lirë,sindromi juaj 50-vjeçar. Siç ju ka shqetësuar lëvizjae lirë e fshatarëve dhe qytetarëve brenda territorit tëShqipërisë, ashtu ju shqetëson edhe lëvizja e lirë eqytetarëve për në Evropë. Do ta quaja qëndrimprimitiv dhe pjesa më e madhe e shqiptarëve e kanëkuptuar, prandaj nuk ju duan më në pushtet.

Ju keni kompleksin elektoral dhe atë tëpushtetit, por ata janë dhe do të mbeten njerëz tëlirë dhe, për merakun tuaj, do t’jua shpërblejnë këtëvit siç bënë në vitin 2005, 2009.

Për ta përkthyer qartësisht rilindjen tuaj besojse asaj i shkon për shtat fjala popullore “Ujku qimene ndërron, por zakonin s’e harron”, ose nga etërit tetë bijtë: “Ujku i vjetër me qime të re”. Asgjë nuk kenindryshuar nga etërit tuaj shpirtërorë. Kërkoni rilindjetë etërve përmes bijve. Ju nuk e doni legalizimin, junuk doni shtresë shoqërore të mesme dhe tëkonsoliduar, ju doni bllok e bllokmenë dhe shtresëtë varfër. Për këtë arsye pjesa më vitale e Shqipërisënuk ju do më.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Çota!Zoti Hida, keni fjalën, urdhëroni!Sybi Hida – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar deputetë,Edhe fjalimi im është në vazhdim të atij të zotit

Çota, pasi do të flas për vazhdimin e të majtës së1941-it dhe jo për atë të ’91-it, kur shumë profesorëdhe njerëz të nderuar u përfshinë në PartinëSocialiste.

Në kodin gjenetik të së majtës politika ështëgjithçka dhe gjithçka është politikë. Që prej Marksitpër të majtën nuk ka pasur asgjë përtej politikës

dhe për këtë arsye ajo ka përdorur mjetet më tëpanatyrshme dhe më të shëmtuara për të arriturqëllimet që propagandon.

Kjo gjë po ndodh edhe sot dhe ne jemi të bindurse kjo nuk do të ndalet për sa kohë e majta nuk dotë ndahet nga marksizmi, gjë për të cilën nuk kafare shenja. Propaganda e saj i drejtohet dobësisësë zemrës së njeriut dhe kërkon të përfitojë prejsaj. Këtë ka bërë Marksi, këtë ka bërë Lenini, këtëka bërë edhe Hitleri.

Marksi akuzonte borgjezinë dhe të pasurit seishin gjakpirës dhe u merrnin punëtorëve gjithçkadhe kjo gjë sigurisht që prekte zemrat e atyre qëishin në varfëri. Lenini bënte të njëjtën gjë kur thoshtese Rusia e re do të ishte një botë pa vuajtje dhevarfëri dhe se shkaktarët e varfërisë do të dënoheshinnga populli. Hitleri dhe Gëbelsi flisnin pa fund për tëkëqijat që i kishin bërë hebrenjtë dhe për fatkeqësitëqë ata u kishin shkaktuar gjermanëve pas Luftës IBotërore.

Nuk do të zgjatesha në argumente të tilla po tëmos shihja këtë shkallë të frikshme ngjashmërie tëasaj që bën PS-ja sot, akuzat e saj janë si akuzat eskuadroneve leniniste apo naziste, që kërkojnë tëshfrytëzojnë vetëm dobësinë e zemrës së njerëzve,dobësinë e atyre që janë vërtet në vështirësi,dobësinë e atyre që janë të papunë, të sëmurë,invalidë apo të atyre që përpiqen me mund të gjejnëdrejtësi për shqetësimet që kanë. E njëjta gjë ndodhedhe për ata që kanë ndërtuar shtëpitë e tyre dheqë presin të bëhen pronarë me ndryshimet në ligj.Shtëpitë e tyre janë sakrifica e tyre, por janë edhepasqyra e përpjekjeve të këtij vendi për ditë më tëmira dhe për një Shqipëri më të mirë.

Nuk mund të mos shohim dhe vlerësojmë këtësakrificë dhe nuk mund t’i ndëshkojmë ata duke ipërjashtuar. Nuk ka askush të drejtë, asnjë deputetapo kushdo qoftë të mos respektojë mundin dhedjersën e atyre që erdhën nga një anë e Shqipërisënë tjetrën, sepse kërkuan një jetë më të mirë përfëmijët e tyre.

Para vitit 2005, vit kur PD-ja erdhi në pushtet,çështja e legalizimit të banesave nuk ekzistonte assi term. PS-ja ishte treguar jo thjesht indiferente,por edhe përbuzëse. Për PS-në njerëzit që erdhënnga Skrapari, nga Gramshi, nga Dibra, Tropoja etj.,dhe u vendosën në Durrës, Tiranë, Lezhë, Elbasanapo Vlorë ishin qytetarë që kishin bërë gabim mekëtë zgjedhje. Liria nuk mund t’i përfshinte ata. Lirianuk është për çeçenët, - thoshin ata.

Është e trishtueshme dhe e neveritshme, por

Viti 2013

368


kjo gjë ka ndodhur. Njeriu që do të drejtojë fushatëne PS-së në Elbasan, zoti Blushi, i ka quajtur kolonënjerëzit që erdhën dhe ndërtuan nga rrethet, fshatratapo malësitë. E ka bërë këtë gjë në televizion disavite më parë. Kjo gjuhë fyese për këta shqiptarë tëvuajtur, të cilët kishin jetuar në kooperativa, në baltëdhe mjerim, si skllevër të një epoke të çmendur tëshekullit XX, tregon vetëm poshtërsi.

Kjo lloj gjuhe është emblema e PS-së, quhet ikorruptuar çdo mjek, çdo infermier, çdo oficer policiedhe çdo mësues quhet injorant. Jam i shokuar ngakjo mënyrë të foluri, por më shumë jam i habiturnga energjia e madhe që prodhon e keqja.

Kjo gjuhë është e keqja. Gjatë diskutimeve përbuxhetin zoti Blushi tha tekstualisht se Shqipëriado t’i ketë nxënësit më injorantë vitin që vjen. Ç’ështëkjo? E mira është burimi i kësaj gjuhe djallëzore?Si ndihen prindërit që shkojnë në punë dhe kthehenme mendjen dhe zemrën te fëmija i tyre, te fëmijaqë i vjen me fletoren e mbushur me vlerësime. A dotë jetë vitin që vjen më injorant ky fëmijë? Kjo nukka emër të përshkruhet, por do të ketë një përgjigjetë sigurt më 23 qershor.

Slogani “rilindje” për shumëkënd ështëqesharak, por për përvojat politike të botës ai ështëfrikshëm. Slogani se socializmi është e vetmjazgjidhje, bëjeni Gjermaninë të paguajë për një botëtë re, slogane që janë përdorur nga Lenini dheStalini, janë të njëjtat me sloganet: “zgjedhjet lokalee vetmja rrugë” dhe “rilindje”.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Hida!Kalojmë në shprehjen e grupeve.Në emër të grupit të PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Në emër të grupit të PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!(Ndërhyrje nga zoti Dokle.)Namik, ku do të shkosh ambasador?Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës: projektligji

“Për shfuqizimin e ligjit “Për disa shtesa dhendryshime në ligjin nr.9728, datë 27.04.1995 “Përtatimin mbi vlerën e shtuar”, të ndryshuar”.

Në emër të Komisionit të Ekonomisë dheFinancave, zoti Sherefedin Shehu?

(Zoti Shehu shprehet dakord.)Faleminderit!Fjalën e ka zoti Edison Konomi.Edison Konomi – Të nderuar kolegë,Sot kjo qeveri po sjell për të rishikuar ligjin “Për

heqjen e TVSH-së për inputet bujqësore”, atë ligj tëcilin e miratoi një muaj më parë. Sot, për të disatënherë, po deklarojmë se kjo qeveri dhe politikat e sajkanë dështuar. Kjo gjë vërtetohet më së miri sot,kur kjo qeveri sjell përsëri në Parlament rikthimin eTVSH-së për inputet bujqësore, kur jo më pak senjë muaj më parë e votoi këtë nismë në Parlamentsi një arritje të madhe të qeverisë në ndihmë tëfermerëve.

Gjatë një muaji Kryeministri trumbetoi me tëmadhe heqjen e TVSH-së për produktet bujqësore,duke shkuar nëpër ferma dhe duke treguar për këtëprojekt të madh të qeverisë, si një projekt me risi tëmadhe në vend.

Po përse tani, pasi Kryeministri doli dhe takoifermerët vjen dhe ky ndryshim për të rivënë TVSH-në për inputet bujqësore?

Kolegë të nderuar, përgjigja është shumë ethjeshtë: Në takimet që bëri Kryeministri me fermerëtkuptoi që kjo farsë nuk do të ndikonte për tëmashtruar fermerët, si rrjedhim nuk do të merrtevotat e tyre. E thënë në mënyrë të drejtpërdrejtë,nuk do të mund të keqpërdorte ligjin. Kjo ështëarsyeja e rikthimit të TVSH-së për inputet bujqësore.

Grupi ynë parlamentar e mirëpriti vendimin eqeverisë për heqjen e TVSH-së inputeve bujqësore,jo për faktin se ishte një propozim i PS-së, por sepsene mendojmë se këto lehtësira do të stimulojnëfermerët për të vlerësuar më shumë pasurinë dhepronën e tyre, por njëkohësisht edhe për të ndikuarnë çmimet për konsumatorin vendas.

Por, në të njëjtën kohë, i gjithë grupi ynë ngritishqetësimin dhe skepticizmin e tij se kjo lëvizje dotë përdorej për të mashtruar elektoratin dhe koha etregoi se ne kishim të drejtë dhe se e gjithë kjonismë e Kryeministrit për të hequr TVSH-në përfermerët ishte një mashtrim i pastër elektoral.

Në Komisionin e Ekonomisë kolegët emaxhorancës e mbrojtën këtë ndryshim me faktinse rimbursimi i TVSH-së do të ketë efekt më tëmirë se mospagesa e saj. Po pse pikërisht tani emendoni kështu, kur një muaj më parë, siç e thashëmë lart, e mbrojtët me aq zell projektligjin për heqjene TVSH-së?

Kolegë të maxhorancës, duhet të themi se sotskema e rimbursimit të TVSH-së ka dështuar, jovetëm në bujqësi, por në të gjithë sektorët eekonomisë. Ky rimbursim ka qenë një nga problemetkryesore që kanë ngritur bizneset në gjithë këto vite.

Këtë të sotmin shumë prej jush mund tamendojnë si një debat politik, por nuk është aspak

369


i tillë, pasi ky keqpërdorim që po i bëhet Parlamentitpër të votuar dhe më pas shfuqizuar ligje, po çoroditbiznesin.

Sot, në më pak se dy muaj nga zgjedhjet e 23qershorit, kur Kryeministri kuptoi se që të gjithanismat e tij për të ulur taksat nuk do të mund tëmashtrojnë votuesit shqiptarë, çfarë do të bëjë? Dotë shfuqizoni në mënyrë hakmarrëse të gjitha ligjete miratuara në këtë periudhë për uljen e taksave?

Kjo qeveri, edhe pse në ditët e fundit të drejtimittë vendit, po tregon edhe një herë, ashtu si PS-ja eka denoncuar me kohë, se asnjëherë nuk ka qenëpro biznesit, por e ka parë atë thjesht si një entitetdhe mundësi për të vjelë taksat. Në asnjë momentnuk ka treguar partneritet për të krijuar një ambientdhe klimë më të mirë dhe bashkëpunuese, për tëinkurajuar bizneset për të zhvilluar aktivitetet e tyreme rrjedhojë rritjen e punësimit.

Në të kundërtën, gjatë këtyre viteve ju e kenindryshuar legjislacionin tatimor mbi 80 herë, fakt idenoncuar jo vetëm nga PS-ja, por edhe ngaorganizata të specializuara ndërkombëtare, qëdeklarojnë se këto ndryshime në legjislacionintatimor vetëm e dëmtojnë dhe e bëjnë të paqartëvizionin e kompanive që operojnë në Shqipëri.

Kjo situatë ka sjellë pasiguri dhe e ka çorientuartregun. Sot, qoftë fermerët apo çdo biznes tjetërnuk është i vendosur të bëjë investime, jo vetëm përshkak të situatës ekonomike që po kalon vendi, poredhe për një fakt tjetër të rëndësishëm, pasi atajanë të pasigurt për të ardhmen, duke parë vendimete njëpasnjëshme të qeverisë për ndryshime taksashdhe rrinë në pritje të ndonjë ligji, qoftë ky edheelektoral, i cili do t’u lehtësonte barrën fiskale.

Por ne duhet të themi një të vërtetë të madhe:këto ndryshime po sjellin një dëm të madh në tëardhmen publike të vendit. Sot jemi përpara faktitse edhe në tremujorin e parë të këtij viti financatpublike po tregojnë tensione të mëdha në realizimine tyre, sidomos në të ardhurat nga TVSH-ja dheakciza.

Kjo ka qenë arsyeja pse PS-ja propozimet esaj për ndryshimet dhe rishikimet e taksave ipropozoi që në dhjetor të vitit të kaluar, në mënyrëqë t’u ndërpritej rruga abuzimeve të sotme metaksat.

Në përfundim, edhe një herë po theksoj se asnjëfermer nuk do të përfitojë nga heqja e TVSH-së përinputet bujqësore dhe kjo vetëm një muaj pasmiratimit të ligjit në këtë Parlament. Kjo vjen e gjithasi pasojë e papërgjegjshmërisë qeverisëse.

E kuptoj se sa të vështirë do ta kenë kolegët emaxhorancës për të mbrojtur këto ndryshime, pasinjë muaj më parë erdhën dhe folën për ndikimetpozitive që do të kishte ligji i parë. Këto ndryshimeqë po bëni s’bëjnë gjë tjetër veçse thellojnë edhemë shumë hendekun midis kësaj qeverie dhevotuesve shqiptarë.

Përgjigjen për dështimet tuaja do ta merrni nëdatë 23 qershor, kur çdo shqiptar do të votojë për tëardhmen e tij, do të votojë për një rimëkëmbje tëekonomisë, do të votojë për rilindjen, do të votojnëpër të ardhmen e fëmijëve.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, Edison! Unë

e kam vlerësuar gjithmonë që ke qenë kundër taksës“Rama”.

Fjalën e ka zoti Vath Tabaku.Vath Tabaku – E nderuar zonja Kryetare e

Kuvendit!Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë!Projektligji “Për shfuqizimin e ligjit nr.111/2013

“Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin e vitit 1995“Për TVSH-në”, i ndryshuar”, propozohet ngaMinistria e Financave, Ministria e Bujqësisë dhe ajoe Mjedisit. Ligji në fjalë synonte përjashtimin ngaTVSH-ja brenda vendit dhe në import të lëndëve tëpara që përdoren në bujqësi dhe në kafshët e racës,si dhe në furnizimin e rrjetave të peshkimit.

Propozimi për shfuqizimin e këtij ligji bëhet mesynimin që të kalohet nga skema fiskale nëmbështetjen për fermerin në skemën e kompensimittë TVSH-së, që fermeri e ka paguar në blerjen elëndëve të para, pra në një skemë që synon direktuljen me 20 për qind të blerjeve të lëndëve të para tëbujqësisë për fermerin. Për këtë arsye shfuqizimi ikëtij ligji do të shoqërohet me miratimin nga Këshillii Ministrave të skemës së mbështetjes përbujqësinë nëpërmjet kompensimit të TVSH-së sëpaguar për blerje lëndësh të para dhe konkretishtdo të propozohet që skema e kompensimit tëpërcaktohet me vendimin nr. 89, të datës16.01.2013, për caktimin e kritereve bazë tësektorëve që do të mbështeten dhe masës sëpërfitimit nga fondi i programit për bujqësinë dhezhvillimin të vitit 2013.

Fermerëve do t’u kompensohet direkt TVSH-jae të gjitha inputeve, përfshirë edhe akcizën e naftës.Për këtë vendim qeveria shqyrtoi me transparencëdhe seriozitet të plotë të gjitha kërkesat e fermerëvenë të gjithë vendin dhe me grupe pune nga Ministriae Bujqësisë dhe ajo e Financave, si dhe grupe

Viti 2013

370


interesi, konkluduan në faktin se rruga më e drejtëdhe më e ndershme për heqjen e TVSH-së ështëkompensimi i drejtpërdrejtë i fermerit. TVSH-ja qëfermerët do të paguajnë kur të blejnë inputet ebujqësisë, që qeveria ka vendosur në listën e atyreqë zhvishen nga ky tatim, do ta përfitojnë në dorëcash.

Propozimi i Ministrisë së Financave dheBujqësisë është që përfitimi të mos jetë në formëne përjashtimit, por të aplikohet rimbursimi që fermeriqë blen, të marrë në dorë 20 për qind të parave qëka paguar. Kështu, një fermer që blen një produkt,për të cilin nuk duhet të paguajë TVSH, paraqitetpranë komunës dhe bashkisë përkatëse, e cila bënverifikimin sipas sipërfaqes, kilogramëve të blerë dhemë pas kjo e dhënë u dërgohet tatimeve, të cilatbëjnë dhe shlyerjen e vlerës.

Një zbatim i formulës në gjendjen e parë do tësillte pak përfitim për fermerët dhe një pjesë të mirëtë përfitimit për tregtarët. Pra, qëllimi është që egjitha të shkojë te fermeri. Ky ka qenë propozimi qëkanë bërë edhe vetë fermerët. Në këtë mënyrë nukdo të ketë më vend për abuzime nga importuesit einputeve bujqësore në tërësi me lehtësimin e këtijlloj taksimi. Fermeri do të jetë përfituesi real i tijduke pasur në dorë paratë e heqjes së TVSH-sëpër mallin që ai ka blerë, gjithnjë në funksion tëinvestimeve në sektorin e bujqësisë, por edhe rritjene mëtejshme të prodhimit që realizon. Një masë etillë i shërben në radhë të parë fermerit, duke e bërëatë përfituesin kryesor të drejtpërdrejtë të kësaj maselehtësuese fiskale të ndërmarrë nga qeveria.

Ekspertët e Ministrisë së Financave sigurojnëse rimbursimi i TVSH-së në këtë formë ështëtërësisht i menaxhueshëm. Edhe Ministria eBujqësisë po punon për të bërë të mundur një aplikimsa më të shpejtë të kësaj skeme të re. Suksesi ipadiskutueshëm i granteve të dhëna nga qeveria ndaj42 mijë familjeve e kanë shndërruar atë në njëkatalizator të ndryshimit të prodhimit bujqësor. Kjodo të thotë se skema ka qenë tepër e suksesshme.Kjo praktikë e çmuar përbën dhe bazën më solidepër vendimin që TVSH-në për të gjitha importet t’iakthejmë fermerit në përputhje me shkallën epërdorimit që ai ka bërë. Të gjitha ato janë ekonomiprivate, por kontributi i tyre për shoqërinë në tërësiështë shumë herë më i madh nga sa mund tëmendohet nga ndokush. Ata kanë kontribut shumëtë madh në mirëqenien në tërësi, në prodhim dhenë çmime, sidomos në balancën tregtare. Prandajështë shumë mirë që të dëgjohet zëri i qytetarëve.

Ky vendim i sotëm ka vetëm një qëllim: fermerëvet’u kompensohet direkt TVSH-ja e plehrave kimikedhe e të gjitha inputeve, përfshirë këtu edhe akcizëne naftës. Qeveria është shumë e bindur se kjo do tëjetë një mbështetje e fuqishme dhe një inkurajim imadh për investimet në bujqësi dhe agrobiznes.

Qeveria ka shprehur vazhdimisht vendosmëri përta konsideruar zhvillimin e fshatit si një ndërprioritetet e programit të Partisë Demokratike. Kypremtim është realist, i besueshëm, pasi ne arritëmtë bëjmë shumë për fshatin gjatë viteve të kaluara.Në pesë vitet e fundit qeveria për herë të parë zbatoiskemën e ndihmave direkte falas për fermerët. Këtofonde do të shumëfishohen gjatë mandatit tëardhshëm. Eksperienca ka treguar se modeli ynëka qenë i suksesshëm.

Nisma në fjalë është në vazhdën e shumënismave shumë të rëndësishme të qeverisë“Berisha”, për të cilën sektori i bujqësisë ka qenëdhe mbetet një ndër prioritetet më kryesore. PartiaDemokratike i ka konsideruar dhe vazhdon t’ikonsiderojë fermerët dhe bujqësinë një nga degëtmë të rëndësishme të ekonomisë së vendit. Të gjithakëto reforma që po ndërmerren do të bëjnë të mundurindustrializimin e bujqësisë, në mënyrë që ajo tëjetë konkurrente në tregjet e rajonit dhe më gjerë.Ndryshimet në këtë ligj do të kenë një impakt shumëpozitiv mbi bujqësinë në vend dhe në gjallërimin ebiznesit agrar në Shqipëri, do t’i japin nxitje tëfuqishme zhvillimit rural, mëkëmbjes dhe begatimittë fermerëve shqiptarë.

Falë reformave të ndërmarra nga qeveria,zhvillimet e sektorit bujqësor sot janë të dukshme,të matshme dhe shumë progresive. Ferma shqiptarepo specializohet gjithnjë e më tepër duke ndryshuarnë strukturë, në mënyrën e prodhimit dhe të tregtimit.Instrumente financiare si ato të subvencionit tëdrejtpërdrejtë të fermës, lehtësimit të kreditimit tësaj janë përdorur prej pesë vitesh për zgjerimin esipërfaqeve të mbjella, konvertimin në bujqësiorganike dhe agropërpunim. Gjithë këto investimekanë bërë që sot industria agroushqimore, prodhimivendas, të mbulojë afro 85 për qind të nevojëskonsumatore. Projektet madhore të qeverisë, si ai iullirit, i pemëve frutore, i zhvillimit të sektoritblegtoral, vreshtat etj., kanë hyrë tashmë në fazënintensive të zhvillimit të tyre dhe impakti në tregunvendas po bëhet çdo vit dhe më i ndjeshëm.Eksportet e bujqësisë, blegtorisë dhe agroindustrisënë dy-tre vitet e fundit janë rritur konsiderueshëm,23 -30 për qind në vitet 2009-2012.

371


Nga viti 2006 prodhimi bujqësor është rritur me30 për qind duke krijuar rreth 100 mijë vende të rejapune. Në tetë vitet e qeverisjes socialiste ekonomiabujqësore është rritur mesatarisht me 2.3 për qindnë vit, ndërsa në katër vitet e fundit, edhe pse nëkushtet e krizës globale, rritja është bërë me 5 përqind. Bujqësia merr çdo vit nga buxheti i shtetit nëformë subvencioni direkt rreth 5 milionë euro.

Edhe për të ardhmen qeveria premton vazhdimine investimeve në ristrukturimin dhe modernizimin efermave bujqësore në funksion të këtij objektivi.Vetëm në vitin 2013 parashikohet që rreth 40 përqind e buxhetit të bujqësisë, ose 20 për qind mëshumë se në vitin 2012, të përqendrohet nëprogramin e zhvillimit rural. Rritje të granteve përfermerët dhe infrastrukturë moderne për fshatin janëdy premtimet më të rëndësishme të qeverisë“Berisha” për mandatin e ardhshëm. Qeveria ështëe bindur se Shqipëria nuk do të jetë kurrë vendi izhvilluar pa një fshat me bujqësi të zhvilluar. Në katërvitet që vijnë me rritjen e subvencioneve do të bëheti mundur punësimi i 130 mijë punonjësve, si qëllimimë kryesor i qeverisjes së ardhshme.

Politikat e mbështetjes së biznesit, zgjerimit tëprodhimit dhe rritjes së mundësive për punësim dotë jenë thelbi i politikave ekonomike të kësajmaxhorance në mandatin e tretë qeverisës.

Për të gjitha këto i ftoj kolegët deputetë ta votojmëunanimisht këtë projektligj.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Tabaku!Zoti Malaj, urdhëroni!Arben Malaj – Faleminderit, zonja Kryetare!Besoj se për të gjithë është e qartë që ky

ndryshim që vjen sot është thjesht një ligj për efektelektoral, i cili në fakt ka pasoja shumë negative nëçoroditjen që i bën biznesit. Pas ndryshimeve kaqtë shpeshta të ligjit fermerët janë gjithnjë dhe më tëpaqartë, gjithnjë e më të çoroditur, dhe pse jo,gjithnjë e më të zhgënjyer.

Një arsye bazë pse është ky impakt negativ, katë bëjë me mënyrën se si ju i bëni ligjet. Ka të dhënaqë Kryeministri Skënderbe nesër mund të jetë nëPoçem apo në Tarabosh, mund t’i kërkojnë ndonjëgjë tjetër, dhe besoj që ligjin e fillimit të prillit, tëcilin e ndryshuat në fillim të majit, mund tandryshoni në mes të majit.

E vërteta është se gjithnjë e më tepër biznesivendas dhe i huaj në ekonominë shqiptare kashprehur shqetësimet e tij të mëdha për ndryshimete ligjit dhe për performancën e administratës. E keqja

më e madhe është se ju nuk doni të dëgjoni dhevetë dështimet i paraqisni si suksese. Pra, 86 herëtë ndryshuara ligjet në një mandat të një qeverie nëthelbin e tyre kanë një element: paaftësinë tuaj përtë ndërtuar strategji afatgjatë dhe për të mbështeturstrategjitë afatgjata me politikat përkatëse. Pra,kemi ligje që ndryshojnë edhe dy herë brenda muajit,kemi vendime qeverie që nuk dalin dhe zvarritenqëllimisht, kemi udhëzim të ministrave, që edhedalin me vonesë, edhe deformojnë thelbin e ligjit,dhe ajo që është bërë akoma më shqetësuese përbiznesin e vendit tonë janë udhëzimet e drejtorive,që në fakt nuk janë gjë tjetër veçse një luftëkompetencash midis drejtorive, apo luftëkompetencash midis drejtorive zbatuese të ligjit dheministrive.

Kjo paqëndrueshmëri e kuadrit ligjor ka krijuarimpakt negativ në zhvillimin ekonomik të vendit, tëvlerësuar nga të gjitha institucionet ndërkombëtare.Është e qartë se qoftë fermerët shqiptarë, qoftëbiznesi vendas apo biznesi i huaj kërkojnë nga çdoqeveri respektimin e shtetit ligjor, një kuadër ligjor,që duhet të jetë i thjeshtë, i qartë dhe iimplementueshëm menjëherë. Ajo që po ndodh nëqeverisjen tuaj, për fat të keq, dhe që e ka çuarekonominë në pikën e saj më të ulët, është pikërishtpaqëndrueshmëria e legjislacionit, institucionet edobëta, të cilat në shumicën e rasteve klasifikohensi celula partiake. E keni bërë administratën publikeme heqjet dhe rivendosjet një nga pikat më të dobëtatë funksionimit të qeverisjes së vendit. Përveç kësajkeni stafe të cilat nuk janë më profesionale, ështëpërkeqësuar gjithnjë e më tepër mënyra se sipërzgjidhen dhe emërohen ata që duhet tëimplementojnë politikat tuaja. Pra, të kualifikuaritjanë zëvendësuar me militantët, dhe akoma më ekeqe, të kualifikuarit janë zëvendësuar me militantëte falsifikuar, sepse dokumentacioni që paraqesinpër arsimimin e tyre nuk është gjë tjetër, veçse njëdiplomë që ka një vleftë minimale, ose siç u bë edheshumë e përhapur, vetëm diploma të falsifikuara përtë mbushur CV-në, që ju pastaj t’i prezantonit, sepseata që ju zgjidhni janë me dy apo me tri mastera.

Sigurisht, ajo që ekonomia shqiptare po vuanduket qartë në rritjen e papunësisë, duket qartë nëfaktin se sa herë që bëni buxhet, e miratoni këtume urra, dhe pastaj në fillimviti e bllokoni. Vetëm nëtri vitet e fundit në ekonominë shqiptare mungojnërreth një miliard dollarë për shkak të mosrealizimittë të ardhurave dhe ndërprerjeve të shpenzimeve.Vendi klasifikohet në vendin 164 nga 168 vende lidhur

Viti 2013

372


me administratën fiskale që përkeqësohet gjithnjëe më tepër, dhe ju vini këtu për një ligj që e kenimiratuar para 15 ditësh, tani doni ta ndryshoni, dhekëtë e paraqitni sukses, sikur jeni shumë fleksibël,pas çdo takimi elektoral dëgjoni një ide dhe pastajndryshoni një ligj.

Në fakt, ata fermerët që çoroditen nga politikattuaja fiskale, nuk janë statistika elektorale, janënjerëz që harxhojnë para, janë njerëz që marrinpërsipër risk, janë njerëz që sakrifikojnë për të pasurnjë të ardhme më të mirë për vete dhe për fëmijët etyre. E vërteta është se ju me politikat tuaja, qëkujtoheni t’i bini vetëm përpara zgjedhjeve, nuk bënigjë tjetër, veçse i varfëroni ata gjithnjë e më tepër.

Në këto kushte, do të ishte minimalja, që pasijanë shpallur zgjedhjet, të mos propozoni mëpolitikat tuaja të zhvillimit. Koha nga shpallja ezgjedhjeve deri në përfundimin e zgjedhjeve të jetënjë kohë ku të funksionojë më mirë shteti ligjor, dheharxhojeni kohën për të korrigjuar gabimet që kenibërë dhe jo për të krijuar çoroditje të tjera!

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Malaj!Zoti Cara, urdhëroni!Igli Cara – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë deputetë,Fushata elektorale tashmë ka nisur dhe prej

ditësh debati politik midis dy forcave kryesorepolitike është fokusuar tek ekonomia. Duket qëargumentet dhe kundërargumentet e të dy palëvendoshta për herë të parë pas shumë vitesh poreflektojnë edhe ideologjitë përkatëse, djathtas apomajtas, por dhe vizionin dhe misionin e lidershipittë PD-së dhe të PS-së.

Partia Demokratike në programin e saj dhe nëgjithë politikat ekonomike që e kanë reflektuar atë,ka treguar konsistencë ndaj parimeve të së djathtëspër një ekonomi liberale dhe shtet të vogël. Politikattona në këta tetë vjet janë bazuar në suportin ndajbiznesit. Po kujtoj vetëm disa prej tyre: one stopshop, taksa e sheshtë, heqja e TVSH-së përmakineritë, ulja e tatimit mbi fitimin, etj.,si dhepërcaktimi i disa akseve shumë të rëndësishme tëzhvillimit të ekonomisë shqiptare, të cilat janëreflektuar në investimet e mëdha publike, veçanërishtnë ndërtimin e rrugëve, ujësjellësve, dhënien mekoncesion të hidrocentraleve dhe mbështetjen ndajturizmit. Ekonomia shqiptare, pavarësisht cinizmittë kreut socialist, nuk shkoi në recesion, por ruajtirritjen dhe kjo është dëshmia më e qartë dhebindëse për çdo shqiptar. Kemi shumë projekte edhe

për vitet që do të vijnë, ndaj jemi të qetë dhe tësigurt për sfidat që na presin, ndaj edhe kryetarijuaj është gjithnjë e më i shqetësuar. Për këtëshqiptarët do të vazhdojnë të na zgjedhin dhe do tëvazhdojnë të na votojnë.

Para dy ditësh në Komisionin e Ekonomisë udiskutua propozimi për shfuqizimin e ligjit nr.111/2013 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjinnr.7928 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, tëndryshuar”, propozim që vjen për rishikim ngaMinistria e Bujqësisë, për mënyrën mbështetjes mëtë saktë nga ana fiskale për fermerët. Në fakt, përkolegët opozitarë mund të duket nonsens që ne poe amendojmë këtë ligj, por nuk duhet të harrojmëse ne jemi këtu për të bërë ligje dhe për t’i amenduarato, sa herë të jetë nevoja për të mirën e qytetarëvetë këtij vendi.

Për fatin e keq të shqiptarëve ne nuk mund tëamendojmë dot betonizimin e Tiranës dhe Durrësitnga Rama dhe Dako. Ligji aktual synonte dhepërcaktonte përjashtimin nga pagesa e TVSH-sënë momentin e importimit brenda vendit të lëndëvetë para, të cilat përdoren në industri, peshkim etj.,siç janë plehrat kimike, pesticidet, plasmasët përbujqësinë etj. Kjo, vetëm e vetëm që të ulet sa mëtepër kostoja e blerjes së lëndëve të para përaktivitetin e tyre prodhues.

Në thelb sot është propozuar rishikimi i skemëssë ligjit që ne miratuam në fillim të prillit për heqjene TVSH-së së inputeve bujqësore, ligj, i cili mendohejsi më i thjeshtë dhe më efektiv duke hequr TVSH-në në import, por praktika e këtyre viteve ka treguarse heqja e skemës së TVSH-së nuk ka dhënë atëimpakt që pritej te rënia e çmimit për fermerin. Pra,nuk ka arritur kurrë ulja e çmimit në nivelin 20%,duke bërë që kjo skemë të rrisë fitimet për tregtarëtdhe jo për fermerët, për të cilët ishte adresuar kyligj.

Pas miratimit të ligjit kemi pasur kontakte edheme fermerët dhe ka qenë propozimi i tyre që të mosoperohet me skemën e heqjes së TVSH-së përtregtarët me shumicë, por të aplikohet skema esubvencionit ose e kompensimit. Pra, vlera prej 20%e të gjitha inputeve të bujqësisë, që ne i përfshimënë këtë ligj, të mund të merret nga to mbi bazën enjë treguesi të caktuar, që mund të jetë sipërfaqja embjellë me kultura bujqësore. Kjo do të rriste realishtefektivitetin dhe do ta çonte këtë formë përfitimi tefermeri, gjë që tashmë është provuar me sukses nëskemën e subvencioneve apo financimeve tëdrejtpërdrejta për pemëtarinë, vreshtarinë etj.

373


Ky korrigjim që ne po bëjmë sot nuk e ndryshonsynimin e kësaj maxhorance, që është ulja e kostossë investimeve në sektorin e bujqësisë dhe rezultatpozitive kanë qenë konkrete në këto vite. Mjaftont’ju kujtoj se bujqësia vjet u rrit me 6% dhe numri ifermerëve është rritur, gjithashtu.

Opozita, për fat të keq, ka hyrë në një rreth viciozme veten dhe në një mënyrë apo në një tjetër, kolegësocialistë, Rama po imponon mbi ju mohimin dhekundërshtimin. Midis jush ka ekspertë dhe njohëstë mirë të ekonomisë që, me thënë të drejtën, i kazënë një hall i madh: duhet të gjejnë argumente përprogramin e madh të Rilindjes së Ramës.

Ndonjë prej jush nën zë apo nëpër tavolina ështëshprehur se para se të flasim për heqjen e taksavetë biznesit të vogël, heqjen e TVSH-së etj., duhet tëmarrim lapsin e të llogarisim shpenzimet e buxhetittë shtetit dhe pastaj të heqim apo fshijmë rreshtanga pjesa e të ardhurave.

Kjo është një logjikë që e ka çdo njeri në këtëbotë që administron kuletën e tij apo të familjes,dhe duket e frikshme kur i mungon një burri që prejkohësh aktron kryeministrin, tani duke luajtur meveshin, dujke na kujtuar shprehjen popullore: “Çfarëuji i ke dhënë gomarit?” Për më tepër, ky njeri, qëkurrë nuk ka qenë dakord për uljen e taksave, kynjeri që qesh e qan, nuk dihet ç’po thotë dhe nukkuptohet kujt ia thotë.

Gjithkush e di që Rama administroi për 11 vjetTiranën dhe kurrë nuk uli taksat, gjithkush e di qëkryetarët e tij të bashkive, përfshirë edhe atë të qytetittim, Durrësit, çdo vit paketën fiskalen dhe buxhetine fusnin në diskutime pa fund dhe pa bereqet. Askushprej tyre, asnjëherë, nuk ka menduar të ulë taksatdhe për me tepër ajo që ata bëjnë është tëkeqadministrojnë të ardhurat, të kthejnë nëklientelist procesin e mbledhjes së tyre dhe këtë etheksoj fort, sepse jemi në prag fushate, dhe askushprej tyre nuk bën politika që i shërbejnë qyteteve.

Kundërshtia e çdo projektligji që shkon nëndihmë të biznesit dhe të njerëzve është motojajuaj. Nuk më habit as mua dhe as ata që na ndjekin,që ju nuk do ta votoni këtë projektligj, sepse, ndërsaflisni për një shtet që takson më shumë të pasuritdhe më pak të varfrit, ju nuk do të votoni as këtë ligjqë heq TVSH-në për fermerët. Ndërsa ju flisni, nepunojmë; ndërsa ju nxirrni mllefin tuaj ndaj qeverisjessonë, ne çdo ditë ndërmarrim masa që shkojnë nëndihmë për qytetarin dhe bizneset në këtë vend. Kyligj sjell me shumë mundësi për fermerët, më shumëprodhim dhe peshk për të gjithë ne shqiptarët, por

dhe me shumë ngjala, të cilat janë specialitet dhepreferencë e shefit tuaj.

Secili nga ne mund të zgjedhë dhe ka zgjedhurtë ardhmen, ne kemi zgjedhur zhvillimin, ndërsa jungjalat. Në fund gjithkush do të marrë atë çka synon.

Faleminderit!Jozefina Topalli - Faleminderit, zoti Cara!Urdhëroni, zoti Shehu!Sherefedin Shehu – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Te ky projektligj, që është modeli më i mirë i një

ligji, ne po bëjmë një korrigjim për politikën einputeve bujqësore. Baza e kësaj politike ështëdëgjimi i fermerëve, dëgjimi i asaj kategorie që ështëobjekt i përfitimit nga ndryshimet që po i bëhen këtijligji. Edhe me ndryshimin që u bë më parë,presupozohet se do të kishte përfitime nga fermerët,por natyrisht që fermerët dhanë argumente sepërfitimi është i tërthortë. Nga pikëpamja teknike,më duhet të theksoj se me këtë projektligj kemi njëpozicionim të qartë të PD-së lidhur me politikat qëkanë të bëjnë me tatimin e vlerës së shtuar, sepsegjatë kësaj kohe është folur edhe për kopjime politikedhe ndoshta i vetmi kopjim i pakët mund të ketëqenë ky projektligj që po amendojmë sot.

Qytetarët e kanë kuptuar, dhe unë po e theksojedhe një herë, se politikat e PD-së lidhur me heqjene TVSH-së kanë pasur një synim të vetëm: uljen ekostos së investimeve dhe rritjen e përfitimit përqytetarët. Si realizohet kjo? PD-ja ka hequr TVSH-në mbi makineritë, pajisjet, hekurin dhe çimentondhe makineritë e pajisjet bujqësore, pra investitorëtdo të paguajnë 20% më pak para. Nga ana tjetër dotë thotë se kostoja e produkteve të këtyreinvestimeve do të jetë 20% më e ulët, çka do tëgarantonte realisht uljen apo stabilitetin e çmimevenë ekonomi. PS-ja thotë se do të heqë TVSH-në nëmallrat e konsumit, si mielli, gruri, qumështi etj.

Unë mendoj se këtu kemi një dallim thelbësor.E para, është politikë për uljen e kostos sëinvestimeve dhe e dyta është demagogji. Pse ështëdemagogji? Sepse të heqësh TVSH-në, përveçkundërshtive të tjera, kryesorja është se nukgarantohen konsumatorët, qytetarët; sepse tëheqësh TVSH-në në fazën e konsumit nuk garantonuljen e çmimit të mallrave të konsumit, pasi çmimetsot nuk i përcakton komisioni i planit të shtetit, portregu.

Çfarë ndryshimesh bëhen me këtë ligj? Në vendtë mundësisë teorike për përfitim nga heqja e TVSH-së në fazën e tregtimit të imputeve bujqësore, me

Viti 2013

374


anë të këtij ligji mundësohet që fermerët të marrindrejtpërdrejt financime. Me këto ndryshime ne ugarantojmë mbështetje financiare fermerëve. Pokështu, ka edhe një debat tjetër. Mendoj sekundërshtarët tanë politikë e bëjnë këtë në mënyrëtë qëllimshme. Ata thonë se fermerët duhet tëregjistrohen dhe të fitojnë status juridik. Jo, kolegë.Kjo s’është e vërtetë. Fermerët për të marrë përfitimine TVSH-së, të paguar për inpute bujqësore, nuk kanënevojë të regjistrohen, sepse ata janë mësuar membështetjen financiare që jep qeveria. Për herë tëparë në 2007-n ata prekën me dorë para nga qeveria,sepse më përpara u thuhej që ne u shesim naftë paakcizë, por përfitimi shkonte në xhepat e kryepleqvedhe kryetarëve të komunave dhe kryepleqve.

Pra, besoj se pavarësisht nga propaganda qëbëhet nga kolegët tanë socialistë, fermerët e dinëmë mirë se si i marrin këto para, mjafton të kenënumrin e identitetit të tyre, që tashmë është iregjistruar në bazën e të dhënave që ka krijuarMinistria e Bujqësisë. Natyrisht, ata e dinë që do tamarrin këtë përfitim, ashtu siç kanë vazhduar tamarrin nga viti 2007 për shumë e shumë projektenë fushën e bujqësisë. Besoj se fermerëve uintereson më shumë të dinë se si do t’i marrin këtopara. Qeveria ka krijuar një agjenci të standardeveeuropiane, që quhet Agjencia e Pagesave dhe kjoagjenci do t’u paguajë fermerëve në xhep 20% tëvlerës së inputeve bujqësore. Pra, ata do të marrin20% të vlerës së plehut kimik, të farërave, të fidanëvedhe të të gjitha inputeve të tjera dhe do të kursejnë20% të të ardhurave në fillim të procesit të prodhimit.

Ajo që vihet në dyshim është e qëllimshme ngakundërshtarët tanë politikë. Duke e denigruar këtëagjenci dhe duke i quajtur hajdutë njerëzit që punojnëaty, natyrisht ata duan të denigrojnë këtë instituciontë standardeve europiane.

Duhet ta dini, kolegë, se ky është një institucionjo vetëm i këtyre standardeve, por edhe i akredituarnga Bashkimi Europian dhe të gjitha mbështetjetfinanciare për bujqësinë do të paguhen nëpërmjetkësaj agjencie të akredituar dhe certifikuar. Besojse është e qartë për fermerët, se përveç mbështetjessë madhe që kanë marrë nëpërmjet përmirësimit tëndjeshëm të infrastrukturës, siç kanë qenë rrugët,ku është zbaruar deri më tash një projekt prej 400milionë eurosh dhe që do të vazhdojë me të njëjtatritme edhe në mandatin tjetër. Përveç përmirësimevenë sistemin e vaditjes, në shkolla, qendrashëndetësore, përveç kredive pa interes që kanëmarrë, tashmë do të kenë edhe një mbështetje të

re: paratë do të shkojnë në xhepin e tyre në masën205 të kostos së inputove bujqësore.

Unë do të thosha se me këtë rregullim nekonfirmojmë logon dhe objektivin e mandatit tëardhshëm, që është: “Shqipëria-vend i zhvilluar.” Kyështë konfirmim i politikave të mirëqenies, punësimitdhe integrimit. Kjo është politika e vazhdimësisë,sepse vitin e kaluar bujqësia ishte sektori me rritjemë të madhe ekonomike, prej 6%, në një kohë qëvendet e tjera janë në krizë. Tashmë bujqësiashqiptare po njeh tregjet europiane dhe është bërënjë sektor i rëndësishëm punësimi, prandaj do t’juftoja që ta votojmë dhe ta mbështesim këtë politikë.

Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zoti Turku.)Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Shehu!Kalojmë te diskutimet në emër të grupeve

parlamentare.Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë

Socialiste, zonja Kodheli, urdhëroni!Mimi Kodheli- Faleminderit!Në fakt, do të ishte mirë t’ju kisha risjellë edhe

një herë procesverbalet e të gjitha mbledhjeve dheseancave, ku të njëjtët kolegë kanë ndarë mepublikun shqiptar dhe me ne këtu në sallë, opinionetë ndryshme lidhur me këtë që po diskutojmë sot,por e shikoj të udhës të them dy-tri gjëra në respekttë biznesit shqiptar, i cili është totalisht i çoroditurpas plot 86 herë ndryshimeve që i janë bërë kornizësligjore të sistemit fiskal në Shqipëri.

Ky është ndryshimi i 86-të, i cili vjen pak javëpas ndryshimit të fundit, heqjes së TVSH-së të disainputeve të rëndësishme të produkteve bujqësore,të cilin ne e miratuam, megjithëse e konsideruamnjë copy- paste të keq të një pjese të programittonë, menduam se kjo do të ishte një inventiv, njështysë shumë e mirë për biznesin shqiptar sidomossektoritn e bujqësisë në respekt të uljes së kostostejet të lartë, që percepton ky sistem lidhur meproduktin bujqësor.

Pa dalë aktet nënligjore dhe udhëzimi i ministritpër zbatimin e këtij ligji, na sillet rishtas një draft ifirmosur nga ministri i Bujqësisë dhe ai i Financavedhe nuk kuptuam se kur lindi kontradikta e madhedhe si këta dy zotërinj ministra nuk ishin marrë veshmë parë, nëse ky proces duhej të konsiderohej sirimbursim apo si përjashtim.

Në fakt, rimbursimi ose përjashtimi nga politikatqë mbështesin sektorin e bujqësisë është një ngashqetësimet më të mëdha të biznesit shqiptar. Mundta them me gojën plot se rimbursimi është kthyer

375


në një gangrenë dhe në një biznes totalisht korruptiv,i parealizuar deri më sot, abuziv në favor të disabizneseve dhe në disfavor të shumicës së biznesevenë sektorin bujqësor.

Pra, skema e rimbursimit ka kohë që funksiononteorikisht në bujqësi për produktin përfundimtar, pornga të gjitha të dhënat zyrtare na rezulton se kjoskemë nuk funksionon. Ndërkohë me përgatitjen eakteve ligjore, të vendimeve të qeverisë, tëudhëzimeve të ministrit, më pas të udhëzimeve tëDrejtorisë së Përgjithshme të Doganave dheTatimeve, nuk e di se kur mendoni që ky draft-ligjdo të kthehet në efektiv; si do të mundësohet, nëzbatim të këtij ligji, që biznesi të çlirohet nga barrae rëndë, duke u rimbursuar? Sot e pashë se përgjigjjajuaj, kolegë të maxhorancës nuk vjen si mënyrë sesi do të zbatohet ligji; nuk vjen si një përgjigje pozitivee të gjitha rrugëve që duhet të na sjellin çlirimin ebiznesit në bujqësi. Ai vjen vetëm si një frikë nëpërballjen e këtij pseudo-programi tuaj copy-pasteme programin tonë të rilindjes. Kjo është përgjigjjaqë dini të jepni për të gjitha këto ndryshime.

Ministri i Financave këtu në parlament ka thënëse 350 mijë fermerë shqiptarë nuk janë të regjistruarsi persona juridikë apo fizikë në ushtrim të aktivitetitpranë QKR-së. Atëherë kam përshtypjen se ekzistonvetëm një database dhe shpresoj shumë që të jetënë Ministrinë e Bujqësisë, bëj pyetjen: Si mund tëpërfitojnë bizneset në bujqësi nga kompensimi qëmendoni të bëni për TVSH-në, kur këto subjektenuk janë të regjistruara si subjekte tatimpaguese tëTVSH-së? Çfarë formule do të ndiqni për ta bërëkëtë gjë të vlefshme, të prekshme dhe tëzbatueshme? Përjashtimi, ashtu siç e kishitmenduar, siç e kishim menduar ne, të paktënpërjashtonte shumicën e këtyre produkteve direktnë import nga ana e importuesve të mëdhenj. Tanikëtë lehtësi ju ia hiqni prodhuesit shqiptar.Importuesi kryesor do t’ia shesë produktin fermerit,do t’ia shesë këtij subjekti, i cili nuk është iregjistruar në QKR. Kurse tani ata do ta përfitojnëjuridikisht të drejtën për t’u kompensuar në TVSH,gjë e cila rezulton se deri tani ka dështuar.

Pyetja ime është: Çfarë do të bëni me TVSH-nëe çimentos, të hekurit, të makinerive? Do t’ikompensoni edhe këta, apo me këta do të vepronindryshe? Sepse, meqenëse mendoni qëkompensimi është më i lehtë në zbatim, është mëkomod dhe më efektiv se heqja e TVSH-së, psenuk e zbatoni këtë gjë edhe në ligjin “Për heqjen eTVSH-së” në makineri, hekur çimento e të gjitha

me radhë?Në fakt, ky ndryshim legjislacioni po e çorodit

akoma më shumë biznesin shqiptar dhe kam tëdrejtën të them se kjo bëhet vetëm për arsyeelektorale. Është e natyrshme të them një gjë tëtillë, sepse nuk ka mundësi që të ndërhyhet nëpaketën fiskale kur është shpallur dita e zgjedhjevedhe nuk ka asnjë shans dhe mundësi reale që kydraft-ligj të zbatohet dhe të kthehet në një gjë nga ecila duhet të përfitojnë prodhuesit shqiptarë.

Çoroditja është absolutisht totale dhe më vjenkeq që ndodh kështu me një sektor, i cili duhet tëishte sektori me prioritetet më të mëdha të kësajqeverie.

E fundit dhe mjaft e rëndësishme që dua të themështë: Ju dëgjova me shumë vëmendje, kolegë tëmaxhorancës, kur thatë se: “Sa herë që del enevojshme të mbështesim prodhuesin shqiptar, nedo t’i ndryshojmë politikat fiskale”. Mua më rezultonse këto ndryshime vijnë dhe dalin nga premtimespontane, entuziaste të një periudhe të ngarkuarme emocione, siç është periudha parazgjedhore dhepolitikat spontane, politikat fiskale nuk mund të vijnëtë mbështetura në thirrje spontane, qofshin këtopremtime apo thirrje të Kryeministrit të vendit apotë ministrave. Jo, këto duhet të vijnë nga studime tëthella, të gjata dhe duhet të bëhen në një atmosferëqë të mundësojë zbatimin e këtyre drafteve, këtyrendryshimeve, mundësisht në periudha shumëafatgjata. Në kushtet e krizës, në periudha të paktën1-vjeçare, duhet të vinte një paketë e saktë, e drejtëdhe e bazuar mirë në realitet fiskal me ndryshimetligjore, që sollët në vitin 2013, gjë të cilën nuk ebëtë. Jua kërkuam, por nuk e bëtë. Sot çdo ditë nëmedia del një premtim elektoral dhe përkthehet nënjë ndryshim ligjor në parlament.

Ne nuk do ta miratojmë, nuk do të jemi pasjush në këtë abuzim që ju bëni me ligjin që sollëtdisa javë më parë, sepse e kemi miratuar heqjen eTVSH-së së disa inputeve bujqësore në respekt tëprogramit tonë elektoral, në respekt të programittonë qeverisëse Edhe pse ajo erdhi e cunguar, judhamë votën, sepse menduam se kështu mundësitëe bujkut dhe fermerit shqiptar për të lehtësuar barrëne kostos së lartë të produkteve bujqësore do të ishinmë të mëdha. Sot sillni një draft, i cili nuk bën asgjëtjetër, vese çorodit dhe përkeqëson situatënsidomos në sektorin e bujqësisë, për të cilën jenivetëm ju fajtorët që e keni lënë në këtë ditë të zezë.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Kodheli!

Viti 2013

376


Në emër të Grupit Parlamentar të PartisëDemokratike, zoti Bode, urdhëroni!

Ridvan Bode – Zoti drejtues i seancës,Të nderuar kolegë deputetë,Është e vërtetë se projektligji që po diskutojmë

sot është një ndryshim i një ligji që ne e miratuamdisa javë më parë, që synonte heqjen e TVSH-sëpër inputet bujqësore kryesisht: farërat, plehrat,materialet biologjike, fidanët kafshët e racës,materiale të tjera mbjellëse, sikurse edhe ushqimete blegtorisë.

Reflektimi për këtë ndryshim vjen nga diskutimetdhe dëgjimet e gjëra publike që po zhvillohen ngaana e Kryeministrit me fermerët anembanë vendit,ku kërkesa e tyre vazhdueshme për të përfituarrealisht nga një politikë që i kushton qeverisë dhefondeve publike, duhet të merrte në konsideratërimbursimin e drejtpërdrejtë të tatimeve të paguarapër të gjitha inputet bujqësore që unë përmenda dhepërfituesi i tyre të ishte fermeri.

Ne edhe kur kemi deklaruar më parë kemi thënë(dhe kjo është vërtetuar dhe do të vërtetohetvazhdimisht), se jo çdo ulje taksash, apo heqjetaksash mund të përkthehet në të njëjtën masë sipërfitim i drejtpërdrejtë i konsumatorit apo i përfituesitqë targeton masa e ndërmarrë.

Heqja e një takse, për shkak të mënyrës sifunksionojnë tregjet humbet në zinxhirin tregtar,humbet në hallka të ndryshme të tij dhe përfituesipërfiton më pak nga ajo që i kushton fondeve publike.Në këtë kuadër ne sollën përmirësimin e këtijndryshimi, i cili reflekton drejtpërdrejt kërkesatkëmbëngulëse, propozimet e bëra nga fermerëtanembanë vendit dhe jam i bindur se do të përkthehetnë një masë, që do të arrijë të prekë interesin privattë çdo fermeri me këto fonde të konsiderueshmepublike që vihen në dispozicion.

Sot në Këshillin e Ministrave ne miratuamvendimin e qeverisë, që përfshin në skemën epagesave familjet e fermerëve, siç kemi bërë derimë sot për mbjelljet, për kultivimin e disa pemëvefrutore, për industritë përpunuese, për dhomatfrigoriferike, për industritë ambalazhuese dhe njësërë komoditetesh të tjera, që lidhen me sistemin ebujqësisë dhe të fermerit, të cilët kanë përfituar nëmënyrë të drejtpërdrejtë, kanë ndier efektin pozitivtë masave të ndërmarra nga qeveria. Atakëmbëngulën që kjo taksë t’u rimbursohet dhe t’ujepet atyre në mënyrë të drejtpërdrejtë. Nuk ka asnjëlidhje midis skemës që propozoi sot Këshilli iMinistrave dhe skemave që ju hamendësoni apo që

përmendni këtu, sepse çdo rimbursim, çdo pagesëe drejtpërdrejtë në familjet e fermerëve, do të bazohetnë sipërfaqet faktike të mbjella dhe në harxhimetqë bëhen për këto lloj inputesh për secilën prejllojeve të kulturave bujqësore.

Jam i bindur se kjo skemë do të jetë po aq esuksesshme sa skema e mbështetjes sëpemëtarisë, së blegtorisë apo të industrivepërpunuese. Madje do të jetë një skemë me efekteshumë më të mëdha nxitëse për prodhimin bujqësor,sepse do të prekë në tërësi të gjitha llojet dhekategoritë e fermave bujqësore. Shumë shpejt, nëzbatim të vendimit të Këshillit të Ministrave, do tëzgjidhet dhe do të fillojë implementimi i skemës sëpropozuar për të bërë pagesat në adresë të familjevetë fermerëve.

Të nderuar deputetë të opozitës, ju deklaruatvotën kundër këtu në parlament, sepse ai, që ju equani gjoja program, në të vërtetë nuk ka të bëjëme problematikën që ka sot sektori i bujqësisë. Përju është e mjaftueshme demagogjia publike për tëthënë se jeni të interesuar, por në të vërtetë keninjë mosnjohje totale të mënyrës si funksiononbujqësia sot dhe nevojat që ajo ka. Ky sektor do tëudhëheqë edhe në perspektivë rritjen ekonomike tëShqipërisë dhe do të përmirësojë në mënyrëthelbësore, në afate të shkurtra dhe të mesme,nivelin e jetesës së qytetarëve në vendin tonë.

Ju e dini se Shqipëria është vendi me inflacioninmë të ulët në rajon e më gjerë. Duhet ta dini po aqmirë se është kontributi i familjeve fermere, përmesfurnizimeve të prodhimeve bujqësore, që krijon këtëmundësi për të gjitha familjet urbane për tëkonsumuar ushqime me çmime krahasimisht mëtë ulëta nga ato të vendeve periferike. Që tëmundësohet kjo, prodhimi bujqësor duhetmbështetur. Ju e dini fare mirë se bujqësia sotdemonstron vitalitetin më të dukshëm, krahasuarme degë të tjera të ekonomisë, sepse ka rritur nëmënyrë thelbësore eksportet shqiptare dhe po fitonterren në tregjet rajonale, duke kufizuar importet eprodhimeve ushqimore nga jashtë. Kjo tendencëtërësisht pozitive për ekonominë shqiptare kërkonnjë përgjigje që nuk mund të jepet nëpër zyrat tuaja,ku flisni me njëri-tjetrin. Shkoni dhe kontaktoni mefermerët! Merrni mesazhet e tyre! Merrni propozimete tyre! Vetëm atëherë mund të ballafaqoni njëprogram adekuat.

Propozimi juaj është model i republikave tëbananeve, ku kujdesi është vetëm për sektorintregtar. Politika e ndryshimit të taksave synon

377


pikërisht të vrasë sistemet prodhuese të ngriturame aq mundim në vend për të rikrijuar edhe një herëatë vërshim aq të pakontrolluar të mallrave të importittë tregtuar nga ish-ministrat tuaj apo ish-biznese tëlidhura me ju.

Prandaj, ju bëj thirrje të mbështesni politikat qëvijnë prej nevojës së njerëzve, të fermerëve dhe tëatyre që derdhin djersën në këmbim të njëmirëqenieje më të mirë e me të ardhura më të larta.Mos konsideroni vetëm segmentin e tregtarëve, tëcilët sigurisht që janë më të kufizuar dhe nukpërthyejnë dot kapacitetet zhvilluese të vendit në tëmira materiale për shoqërinë!

Prandaj, ju ftoj ta votoni projektin dhe moskëmbëngulni në izolimin tuaj, për të ndërtuar modeleqë nuk kanë të bëjnë me realitetin.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zoti Ministër!Kalojmë në pikën tjetër të rendit të ditës,

projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. 1039,datë 22.12.2008 “Për ndihmën juridike””.

Kalojmë në shprehjen e komisioneve.Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të të Drejtat e Njeriut,zonja Hoti?

(Përfaqësuesja e komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të grupit të PS-së, zonja Hysi keni

fjalën.Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Të nderuara kolege dhe kolegë deputetë,Ligji “Për ndihmën juridike” është miratuar në

vitin 2008 dhe u deshën rreth 5 vjet që ky ligj tëfunksiononte sipas kërkesave dhe vullnetit tëligjvënësit. Plot tre vjet u deshën për të nxjerrë 5akte nënligjore, të cilat ishin bërë pengesë përzhvillimin e këtij ligji shumë të rëndësishëm, për tëmundësuar aksesin e publikut te drejtësia.

Një nga problemet që lindi me miratimin e këtijligji ishte se ndihma juridike falas në praktikë ështëtej mase e limituar, për shkak të problemeve që lidhenme buxhetet, me burokracinë apo me infrastrukturëne mundësuar për të ofruar këtë lloj ndihme.

Nëse i referohemi buxhetit për këtë institucion,në vitin 2013 në krahasim me vitin 2012, është rriturbuxheti për paga për personelin, por është ulurbuxheti për shërbime nga 5 milionë në 4 milionëlekë. Me fjalë të tjera, kemi më shumë shpenzimepër pagat e punonjësve, por kemi më pak para përt’u ofruar shërbime qytetarëve në nevojë.

Gjithashtu, raportet e organizatave monitoruesevendase, të specializuara në fushën e dhënies sëndihmës juridike, si atë parësore, ashtu edhedytësore, tregojnë se ndihma juridike e ofruar nëvitin 2012 ishte shumë e limituar. Janë 8 raste ngatë cilat 5 janë penale. I është dhënë një organizatetë shoqërisë civile, e specializuar në çështjet eregjistrimit të fëmijëve, e cila ka ofruar të gjithëndihmën për kujdes ndaj shtresave në nevojë.

Kjo mungesë e efektivitetit të zbatimit të këtijligji dhe mosmbrojtja si duhet e të drejtave tështetasve në nevojë del e qartë edhe në letrën qëministri i Drejtësisë i ka adresuar si përgjigje letrëssë Komisionerit Europian të të Drejtave të Njeriutnë gusht të vitit 2012, në të cilën përmend në total39 raste të trajtuara, që nga momenti kur ky ligj kafilluar të zbatohet. Pra, kemi 5 vjet që kemi miratuarnjë ligj shumë të rëndësishëm, një kërkesë jetike ebrendshme, por edhe një kërkesë e BE-së dhe rastete zbatimit të ndihmës ligjore falas janë të pakta,kryesisht të fokusuara në regjistrimin e lindjeve tëfëmijëve. Në shumicën e rasteve, ky lloj shërbimiështë ofruar nga avokatë të licencuar ose tëpërzgjedhur sipas vendimeve të miratuara në qershortë vitit 2011 nga ministri i Drejtësisë dhe nga aktorëtë shoqërisë civile.

Shqetësuese është procedura dhedokumentacioni që duhet të plotësojnë njerëzit nënevojë. Konkretisht kërkohen 7 vërtetime, që merrennë 7 institucione të ndryshme. Gjithashtu, kavështirësi në mundësinë e adresimit të tyre nganjerëzit që nuk kanë kulturë juridike ose nuk kanëinformacion për këto lloj procedurash. Kjo ështëarsyeja që ndryshimet e sotme në ligj, që ne ivlerësojmë të rëndësishme, nuk zgjidhin në mënyrëtë plotë problemet me të cilat përballet ndihmajuridike falas dhe problemet që kanë qytetarët.

Po ashtu, është shumë shqetësues fakti se kyinstitucion, i cili merr fonde nga buxheti i shtetit dheqë ndikon në rritjen e aksesit të publikut te drejtësia,karakterizohet nga mungesa e transparencës sëkëtyre shërbimeve. Po të hyni në faqen e internetittë Ministrisë së Drejtësisë, do të gjeni informacionepër aspekte të tjera të funksionimit të kësaj ministrie,por nuk do të gjeni asnjë informacion, asnjë raportvjetor, që, siç thuhet në ligj: “...ky komisiondetyrohet t’i paraqesë çdo vit te ministri i Drejtësisëdhe t’i bëjë transparente për publikun”.

Gjithashtu, ndihma ligjore parësore dhe dytësoreka probleme edhe kur kjo ndihmë jepet në çështjetpenale apo civile e administrative. Kjo ndihmë është

Viti 2013

378


rregulluar edhe në Kodin e Procedurës Civile dhenë Kodin e Procedurës Penale, si dhe në ligjin “Përndihmën juridike falas”. Shpeshherë ka mbivendosjeose paqartësi të kompetencave lidhur me këtëproblem, duke sjellë vështirësi dhe zvarritje tëqytetarëve, të cilët kanë nevojë për akses më tëmirë në drejtësi.

Një shqetësim tjetër i diskutuar gjerësisht nëkëtë sallë, i ngritur me shqetësim nga KomisioneriEuopian për të Drejtat e Njeriut, i ngritur meshqetësim edhe nga përfaqësues të organizatavetë shoqërisë civile, janë tarifat gjyqësore, të cilatjanë rritur në periudhën 2008-2010, 2 deri në 4 herë,duke tejkaluar mundësinë e pagimit të tyre për njëkategori të caktuar shtresash në nevojë. GjykataEuropiane e të Drejtave të Njeriut, si dherekomandimet e Këshillit të Europës sjellin sipraktikë që tarifat gjyqësore në një vend mund tërriten për të dhënë një drejtësi sa më efektive dhepër të mos iu adresuar drejtësisë për çfarëdollojçështjeje, por kurrsesi këto tarifa nuk mund tëshkojnë me dyfishin e pagës minimale mujore përtë bërë të pamundur aksesin në drejtësi për disagrupe. Në pamje të parë duket sikur këto tarifapërgjigjen pikërisht te rekomandimi, por ne harrojmëqë grupet, të cilat kanë nevojë për të përfituar ngaligji “Për ndihmën ligjore falas”, janë ato të cilat nukkanë pagë minimale. Janë grupe, të cilat përfitojnëasistencë ose mbrojtje sociale të limituar. Mbrojtjaose pagesa për fitimin mujor është sa ¼ e pagësminimale, jo më të përballohen tarifa, që janë shumëmë të larta.

Të mos harrojmë se përveç tarifës për regjistrimine padisë ka edhe tarifa të tjera që duhet të paguajnështresat në nevojë. Kësaj do t’i shtojmë edhe shumëprobleme që lidhen me kohëzgjatjen e shqyrtimevegjyqësore, që, sipas një studimi të bërë për vendimetgjyqësore, të cilat janë të afishuara në faqet einternetit të disa gjykatave, rezulton se edhe përçështjet më elementare e jetike të njerëzve nënevojë, siç është për shembull pensioni ushqimor,gjykimet zgjasin mbi një vit.

Dikush mund të thotë se këto probleme zgjidhensot me propozimin për disa shtesa dhe ndryshimenë ligj apo janë të rregulluara me vendimet që janëmiratuar nga Ministri i Drejtësisë më 25 qershor tëvitit 2011. Por, të mos harrojmë se në nenin 6 tëvendimit nr. 3, të qershorit të vitit 2011, janëpërcaktuar disa kritere apo prioritete lidhur me rastetse kush mund të përfitojë ndihmën ligjore falas. Janërreth 10 prioritete dhe ato që ne i kemi vërtet

shqetësim real, siç është dhuna në familje, renditetprioriteti 6, dhe për sa u përket çështjeve tëdiskriminimit, ato renditen prioriteti i fundit. Me fjalëtë tjera, grupet më të dobëta, pra njerëzit që kanëprobleme dhe pamundësi për të paguar tarifa,renditen në nivele më të ulëta të vlerësimit ngakomiteti shtetëror për dhënien e ndihmës juridike.Ligji u miratua në vitin 2007 dhe pati një konsensustë gjerë. Ka pasur një kërkesë të vazhdueshme përtë pasur këtë ligj dhe agjencia i nxori vendimet meshumë vonesë. Edhe kur i nxori këto vendime,vendosi disa kritere përzgjedhjeje që përjashtoninnjë grup të caktuar qytetarësh, të shumtë në numër.

Nga ana tjetër, unë do t’i referohesha praktikëssë një vendi fqinj, një shteti shumë të ri, shtetit tëKosovës, i cili e ka miratuar këtë ligj një vit paranesh. Po të hyni në faqen e internetit të këtijinstitucioni në Kosovë, jo vetëm që është një faqeshumë e pasur me informacion dhe me transparencënë lidhje me buxhetin e me rastet e trajtuara, por kangritur edhe zyrat vendore shumë kohë para nesh.Secila zyrë ka buxhetin dhe transparencën eçështjeve të shqyrtuara, për një periudhë kohe barasme kohën me të cilën funksionon komisioni shtetërornë Shqipëri. Në Kosovë janë trajtuar dhe kanëpërfituar ndihmë ligjore falas 4742 persona, ndërsate ne vetëm 39 persona, ndërkohë që buxheti që kaZyra për Dhënien e Ndihmës Ligjore në Kosovë ështëpak a shumë i njëjtë me buxhetin që kemi ne. Mefjalë të tjera, ne shpenzojmë shumë para për stafin,për personelin dhe shumë pak para për ta bërë këtëzyrë sa më profesionale, por edhe për të lehtësuaraksesin e publikut dhe të njerëzve në nevojë në këtolloj shërbimesh.

Ne, të nderuar kolegë, jemi për një qasje tjetër,e cila do të mundësojë akses në shërbimet juridike,të barabarta për të gjithë shtetasit, jo diskriminimpër personat me pozita të dobëta sociale dhembrojtje jo vetëm për viktimat e dhunës në familjedhe ato të trafikut, por për çdo viktimë, në mënyrëtë veçantë për viktimat e abuzimit të pushtetit dheviktimat e diskriminimit.

Faleminderit!Ardjan Turku – Faleminderit, zonja Hysi!Në emër të Grupit Parlamentar të PD-së,

urdhëroni zoti Halimi!Eduard Halimi – Faleminderit, zoti drejtues i

seancës!Projektligji i sotëm vjen si pjesë e paketës së

reformës në drejtësi dhe si pjesë e strategjisë sëqeverisë shqiptare për reformën në drejtësi, e

379


miratuar në korrik të vitit 2011.Ky projektligj prek një aktor shumë të

rëndësishëm të sistemit të drejtësisë, siç ështëinstitucioni i ndihmës juridike falas.

Vitin e kaluar, ky parlament miratoi rreth 10 ligjeqë i përkasin reformës në drejtësi. Dhjetë ligje, tëcilat formuan një nga një të gjithë aktorët e sistemittë drejtësisë. Miratuam vjet ligjin për hipotekat, ligjinpër noterinë, duke reformuar hipotekat nga njëra anë,zyrat e regjistrimit të pasurive të paluajtshme,reformuam nga ana tjetër të gjithë sistemin noterial,duke e kthyer atë në një sistem unik në të gjithërajonin; reformuam me një ligj tjetër të gjithë sisteminpërmbarimor, duke ekzekutuar gati qind për qind tëgjithë titujt ekzekutivë, një premtim që ua kishimbërë qytetarëve. Dhe me të vërtetë sot është njënga institucionet i cili pikërisht shkon në drejtim tëkonsolidimit të drejtësisë dhe eficiencës së sistemittë drejtësisë.

Reformuam pjesën e ekzekutimit të dënimeve,pra edhe për veprat penale, duke reformuar pikërishtnjë aktor shumë të rëndësishëm, siç është sistemii ekzekutimit të veprave penale duke futurmonitorimin elektronik, unik në të gjithë rajonin, njëreformë shumë e rëndësishme kjo.

Reformuam, gjithashtu, pjesë të caktuara tësistemit gjyqësor, duke filluar me ligjin përKonferencën Gjyqësore; reformuam avokatinë, dukee kthyer në një institucion vërtet solid, një aktorshumë i rëndësishëm i të gjithë sistemit tëdrejtësisë; dhe me radhë të gjithë aktorët e tjerë.

Pra, vetëm vitin e kaluar miratuam 10 ligje për10 aktorë të rëndësishëm të sistemit të drejtësisëdhe po kështu vazhduam edhe sivjet. Vetëm gjatëkëtyre 4 muajve ne kemi hartuar dhe implementuarpaketën e drejtësisë civile, të cilën e kaluam javëne kaluar, paketën e drejtësisë penale, të cilën do tamiratojmë sot, pagat e gjyqtarëve etj.

Sot vijmë me një reformë tjetër, e cila prek njëaktor shumë të rëndësishëm. Çështja e tarifavegjyqësore ka qenë një çështje e cila është ankimuarnë Gjykatën Kushtetuese. Ky projektligj ka filluartë trajtohet së bashku me ekspertët e misionitEuralius dhe të ministrisë që para 6 muajsh. Ështëpritur vendimi i Gjykatës Kushtetuese që të shprehejlidhur me ligjshmërinë e tarifave dhe të aksesit nëgjykatë dhe pas daljes së këtij vendimi u përfunduapikërisht me këtë projektligj, i cili ka kaluar tashmënë komisionet parlamentare, ka marrë të gjithëkonsensusin dhe sot do të marrë edhe këtukonsensusin.

Ndryshimet e prezantuara në këtë projektligjparashikojnë që ndihma juridike të përfshijëpërjashtimin nga proceset gjyqësore edhe të disataksave. Por kjo është e rëndësishme për grupetvulnerabël, sepse jo të gjithë kanë mundësinë tëpaguajnë taksat, jo të gjithë kanë mundësinë që tëpaguajnë tarifat gjyqësore. Është pikërisht kymekanizëm që garanton aksesin e qytetarëve nëgjykatë.

Përveç atyre avantazheve që tha edheparafolësja për projektligjin që kalon sot, do të deshatë evidentoja edhe një element shumë tërëndësishëm që ne fusim në këtë projektligj. Menismën e Kryeministrit, grupi i ekspertëve tëMinistrisë së Drejtësisë dhe misioni Euralius hartuanedhe një aneks tjetër të këtij projektligji. Çdo qytetarka nevojë të informohet mbi legjislacionin dhe tëkuptojë, në mënyrë që ai të ndihmohet. Por jo tëgjithë kanë mundësi që të kenë një avokat, jo tëgjithë kanë mundësi të këshillohen nga një avokat,jo të gjithë kanë mundësi që të paguajnë tarifat përnjë avokat apo edhe tarifat gjyqësore.

Prandaj është shumë e domosdoshme që ne tëhapim zyra juridike në çdo qytet, të informojmëqytetarët në çdo qytet, të ndihmojmë ata me avokatëfalas. Informimi i qytetarëve është një hap shumë irëndësishëm drejt rritjes së kulturës juridike, ështënjë hap shumë i rëndësishëm drejt rritjes sëndërgjegjes qytetarë për respektimin e ligjit, përzbatimin e ligjit, drejt rritjes dhe konsolidimit tësistemit të drejtësisë, uljen e kriminalitetit dheforcimin e shtetit ligjor.

Ndaj dhe me miratimin e këtij projektligji nebëjmë të mundur që të mos ketë taksa dhe tarifapër grupet vulnerabil, jo taksa dhe tarifa për viktimate dhunës, avokat falas në çdo qytet të madh tëvendit, që do të ndihmojë falas të gjithë qytetarët qënuk kanë mundësi të kenë avokat.

Do të hapim 6 klinika ligjore sipas juridiksionittokësor që ka çdo gjykatë apeli, në 6 qytete tëmëdha, të cilat do të jenë falas për qytetarët. Do tëkemi klinikë ligjore falas për Gjirokastrën, përKorçën, Vlorën, Durrësin, Tiranën dhe Shkodrën.Në çdo klinikë ligjore do të ketë 2 avokatë, të cilëtdo të ndihmojnë dhe konsultojnë qytetarët, si dhedo t’i informojnë ata për ligjet.

Ne kemi shumë për të bërë për reformën nëdrejtësi. Kemi bërë shumë gjatë gjithë kësaj kohedhe në 4 vjetët e ardhshme do të bëjmë akoma mëshumë, pasi jemi në rrugën më të mirë për të ecurpërpara.

Viti 2013

380


Faleminderit!(Drejtimin e seancës e merr zonja Topalli.)Jozefina Topalli - Faleminderit, zoti Ministër!Urdhëroni, zoti Ruçi.Gramoz Ruçi - Siç e tha edhe përfaqësuesja e

grupit tonë parlamentar, ne dhamë të gjithëkontributin dhe ndihmesën tonë për këto ndryshimenë Kodin Penal, pasi filozofia jonë politike është seka shumë gjëra që na ndajnë, por ka edhe plot gjëratë tjera që na bashkojnë dhe një nga gjërat që nabashkon është lufta kundër krimit, pasi ai s’ështëas blu, as rozë. Kjo ka qenë edhe arsyeja qënegociatoret tona në Komisionin e Ligjeve dhanëkontributin e tyre.

Por, zonja Kryetare, unë u ngrita për një çështjepër të cilën harresa ka bërë punën e saj. Pikërishtsot, në datën 2 maj, 4 vjet më parë, kur shumë prejjush nuk ishit ende në këtë sallë, është vrarë njëkolegu ynë dhe ju, për 4 vjet në pushtet, me gjithëpremtimet që do ta zbulonit, nuk zbuluat asgjë.

Këtu ai ka djalin e tij, i cili nuk është sot nëseancë, pasi ka shkuar t’i vendosë një buqetë melule të atit. Minimumi që ne mund të bëjnë sot, pasipo e mbyllim misionin tonë, është që ta kujtojmëme një minutë heshtje në 4-vjetorin e vrasjes së tijnga dora kriminale.

Jozefina Topalli - Ai ishte kolegu ynë, një kolegshumë i mirë, për të cilin shprehim edhe një herëdhimbjen më të madhe dhe i kërkojmë prokurorisëtë bëjë detyrën, sepse ky proces është zvarriturshumë.

Edhe një herë i shprehim ngushëllimet familjes.(Deputetët mbajnë një minutë heshtje.)I përjetshëm qoftë kujtimi i tij!Falënderoj çdo deputet për punën që ka bërë,

edhe për miratimin e ashpërsimit të dënimeve ndajkrimit, ndaj vrasjes së policëve, ndaj gjakmarrjes,ndaj vrasjes së grave dhe të shumë krimeve të tjera.

Jam dakord, zoti Ruçi, që ne na ndajnë shumëgjëra, por shumë gjëra të tjera na bashkojnë dhekjo është një çështje fondamentale. Besoj se duhettë na bashkojnë edhe tri ligjet e nevojshme përstatusin e vendit kandidat në BE dhe ju ftoj edhenjë herë, siç ju kam ftuar çdo seancë, pasi tri ligjete integrimit vazhdojnë të jenë në rendin e ditës, t’ivotojmë sot. Do të ishte mirë. Unë nuk mund tëbesoj se socialistë dhe demokratë nuk bashkohennë procesin e integrimit. Ju ftoj sinqerisht që, sëbashku me kodin, të votojmë edhe tri ligjet e paketëssë Brukselit, pavarësisht se me 1200 ditë vonesë,por le të bëjmë detyrën tonë.

Urdhëroni, zoti Ruçi.Gramoz Ruçi - Absolutisht që çështja e

integrimit është një pikë tjetër që na bashkon dhene kemi dhënë të gjithë kontributin tonë për të gjithaato që ka kërkuar Brukseli për të plotësuarstandardet, por nuk është faji ynë. Disa herë kenipërdorur retorikën tuaj si demagogji elektorale përt’i bërë apel grupit të minorancës. Është e thjeshtëfare, zonja Kryetare, po nuk keni më kohë.

Ligji i parë, Rregullorja e Parlamentit, kërkonvetëm një amendament: “abrogohen të gjitha nenete Rregullores që janë ndryshuar në mënyrë tënjëanshme nga maxhoranca aktuale”. Jemi gati tavotojmë. Janë vërejtje të bëra në të dyja progres-raportet e Brukselit, që kanë penguar marrjen estatusit të vendit kandidat.

E dyta, një vendim: “të zbatohen vendimet epazbatuara të të gjithë niveleve të gjykatave nëShqipëri në këto 4 vjet”.

I treti, statusi i nëpunësit civil: “Pastroniadministratën publike nga të gjithë të korruptuaritdhe nga militantët partiakë”.

Pra, është e thjeshtë fare.Por mos e kërkoni topin në fushën tonë, e keni

në fushën tuaj. Kishit mundësi t’i bënit. Ua dhamëkëtë shans. Nuk i bëtë. S’është faji ynë. Mos kërkonitë lini përgjegjësinë nga ana jonë.

Jozefina Topalli - Zoti Ruçi, kjo është një temëqë është diskutuar në çdo seancë plenare, kur unëjua kam kërkuar jo për retorikë, por për detyrën dhepërgjegjësinë që ka secili prej nesh, qoftë edhe përbetimin që kemi bërë si deputetë. Në të gjithaseancat ju keni pasur vetëm një kërkesë: Fierin. Ezgjidhët Fierin, apo sot ka sebepe të tjera? Të jemiseriozë me njëri-tjetrin. Mos ndryshoni çdo seancësebepet. Është rasti për ta mbyllur me nder këtëseancë plenare duke votuar tri ligjet. Në dorën tuajështë, doni të bllokoni, mund ta bëni. Gjithsesishqiptarët kanë për ta zgjidhur më 23 qershor.

Unë nuk dua të bëj debat për këtë, vetëm duat’ju ftoj, se kemi punuar së bashku, me debate, padebate, me bojkotime, me bllokime etj., që të gjithësë bashku të dalim përpara Parlamentit dhe të bëjmënjë foto që të mbetet në arkivin e Parlamentit për tëgjithë deputetët që kanë qenë pjesë e kësajlegjislature. Kështu që bëjmë 2 minuta pushim dhekalojmë menjëherë në votim.

Në emër të Komisionit të Ligjeve, urdhëroni,zonja Felaj.

Ermonela Felaj - Në datën 20 mars 2013qeveria ka propozuar ndryshime të tjera në Kodin

381


Penal dhe këto ndryshime prekin rreth 100 nene tëtij, edhe pse vetëm një vit më parë këtu në Parlamentkemi miratuar rreth 59 nene që ndryshonin nene tëtjera të Kodit Penal.

Këto ndryshime qeveria i justifikon me nevojëne forcimit të luftës kundër kriminalitetit, dukeashpërsuar dënimet për një kategori veprash penale,si dhe me nevojën e reformimit të rregullave përmasat alternative të dënimit.

Ndryshimet që paraqiten sot në Kodin Penal ireferohen kryesisht veprave të dhunës në familje,rritjes së dënimit për disa vepra që janë ndeshur mëshpesh së fundi, përshtatjes së ligjit penal me ligjinkundër diskriminimit, konventat ndërkombëtare tëjurisprudencës dhe me vendimet e GjykatësKushtetuese.

Siç thamë, ndryshohet gati 1/3-ta e Kodit Penal.Do të kishte qenë e udhës të kishim një propozimpër një kod të ri penal dhe jo vit pas viti të merremime ndryshime të neneve të tij, madje t’u kthehemiedhe neneve që ndryshuam një vit më parë.

Gjithsesi, një pjesë e këtyre ndryshimeve, siç ethashë pak më lart, janë diktuar edhe nga tendencate reja të kriminalitetit dhe format e reja të shfaqjessë tij.

Ndryshimi i parë dhe më i rëndësishëm ështëai lidhur me dënimin me burgim, i cili nga 5 deri 25vjet burgim, propozohet të bëhet nga 5 deri në 35vjet burg. Pra, propozohet një rritje maksimale edënimit me burgim me 10 vjet më tepër dhe paskësaj mase maksimale dënimi vjen dënimi meburgim të përjetshëm.

Po kështu, ky ndryshim që kemi bërë në masënmaksimale të dënimit, reflektohet në rritje të dënimitnë disa dispozita dhe kryesisht jemi përpjekurbashkë me përfaqësuesit e maxhorancës që të rrisinminimalen e dënimit me burgim, si në rastin e vrasjesnë rrethana të cilësuara, bëhet fjalë për vrasjen edeputetit, të gjyqtarit, të prokurorit, të avokatit, tëushtarakut dhe të funksionarëve të tjerë publikë, tëpunonjësit të Policisë së Shtetit, dhe kështu meradhë.

Pa dashur të hyj në çdo detaj të ndryshimeveqë kemi bërë në Kodin Penal, unë dua të bëj tëqarta për publikun dhe për profesionistët, si dhe përgrupet e interesit, disa nga vërejtjet tona në lidhjeme këto ndryshime:

Së pari, këto ndryshime sillen kur ka kaluarvetëm një vit nga koha e ndërhyrjes të paktën në 59nene të Kodit Penal, për impaktin e të cilave neende nuk jemi të sigurt në fakt, se çfarë impakti ato

kanë pasur në praktikë, sepse nuk kemi një të dhënëtë qartë. Ne parashikuam, fjala vjen, ndërhyrje tërëndësishme për veprat penale, që lidhen me dhunënnë familje, por dhuna nuk rezulton të jetë ulur gjatënjë viti nga hyrja në fuqi e atyre ndryshimeve. I njëjtivlerësim në vija të përgjithshme vlen edhe përndryshime të tjera, si ato që ne kemi bërë një vit mëparë për veprat penale lidhur me korrupsionin dheme pastrimin e parave.

Dua t’u kujtoj kolegëve vetëm një fakt: kemindryshuar masat e dënimit për veprat penale tëdhunës në familje, dhe në vitin 2011 u vranë 18 gra.Një vit më pas, kur i kishim bërë këto ndryshime, uvranë 27 gra. Pra, është një alarm që na shërbenpër të kuptuar se vetëm ashpërsimi i dënimit nukmjafton për ta luftuar kriminalitetin.

Si edhe më parë, qeveria sjell ndryshime tëpastudiuara, të pakonsultuara me përfaqësues tëorganeve të drejtësisë dhe shoqërisë civile. Kjo ishtenjë gjë me të cilën ne u ndeshëm realisht nëKomisionin e Ligjeve, sepse diskutimi i Kodit Penalka shkuar mjaft gjatë, dhe ishte opozita ajo qëkërkoi edhe thirrjen e grupeve të interesit dheballafaqimin me opinionet e tyre për këto ndryshimetë sjella nga qeveria. Ajo që më vjen keq ta përmendsot, është se ndryshimet në Kodin Penal u bënëmë së pari publike atje ku nuk duhet të bëheshin, ubënë publike përmes rrjeteve sociale, dhe kjo dallonqartë natyrën populiste dhe propagandistike të tyre.

Ndryshimet në Kodin Penal vijnë pas një situateshumë të rënduar kriminale, të ndjeshme dhe tëprekshme për opinionin publik, dhe po kështu edhetë artikuluara fort gjatë kësaj kohe. Të mos harrojmëse në vitin 2005 e gjetët vendin me rreth 7600 e cakrime, dhe sot po e lini me mbi 20 mijë krime. Pra,kemi një rritje prej 152 për qind të kriminalitetit nëshkallë vendi. Ndryshimet vijnë pas një sërëngjarjesh të rënda kriminale, janë vrarë disafunksionarë të lartë të Policisë së Shtetit, dhe poashtu kemi një numër në rritje, siç e thamë, edhe tëvrasjeve të grave. Ndryshimet vijnë si justifikim iqeverisë kundër një kriminaliteti, situatë të cilën nukbesoj se ju jeni në pozita për ta mohuar, sepse nuke mohoni dot tanimë. Ndryshimet nuk janëabsolutisht rezultate të ndonjë studimi pararendës,dhe kjo u duk qartë gjatë diskutimeve në Komisionine Ligjeve, pra nuk ka asnjë lloj studimi që të nxjerrënë pah shkaqet dhe rrethanat që kanë nxitur dhekanë bërë të mundur rritjen e krimit në Shqipëri.

Këto ndryshime nuk shoqërohen me masa tëtjera të ndryshme nga ato me karakter penal, kur

Viti 2013

382


dihet katërçipërisht se vetëm ndëshkimi nuk mundta luftojë dhe nuk mund ta parandalojë i vetëmkriminalitetin. Pra, masat penale duhet tëshoqërohen edhe me masa të karaktereve të tjeranë mënyrë që ne të pretendojmë se po hedhim njëhap serioz në luftën kundër kriminalitetit.

Propozimet në disa raste krijonin disproporcionme masat e dënimit që Kodi Penal parashikontepër vepra të tjera penale, që edhe ato shkaktojnëpasoja dhe dëmtim të interesave publike me tënjëjtën rëndësi, ose të ngjashme. Pra, dua ta vë nëevidencë këtë fakt që, kur erdhi projekti, përmbantedhe absurditete, për shembull, nuk kishte një raporttë drejtë me dënimet e parashikuara për vepratpenale të kryera nga bandat e armatosura dheorganizatat kriminale. Dënimet në lidhje me todukeshin më të lehta sesa disa dënime të tjera qëpropozonte qeveria. Edhe për armëmbajtjen pa leje,më parë se të ndërhynim në projekt,parashikoheshin masa dënimi të ngjashme, të njëjtame trafikun e armëve që parashikon neni 278/a iKodit Penal. Gjithsesi, si gjithnjë, falë kontributit tëopozitës, u ndryshuan mjaft nga këto parashikimeduke u përpjekur të bëhej një balancim të masavetë dënimit që parashikon për figura të ndryshmeveprash penale, kuptohet, konform rëndësisë që atoparaqesin.

Projekti ka një tendencë imponimi ndaj pushtetitgjyqësor për sa u takon masave të dënimit, sepsekërkon të bëjë vlerësime individuale të situatave dukedhënë kështu dhe vlerësime individuale lidhur memasat e dënimit. Kjo është një sjellje që qeveriajuaj e ka provuar edhe më parë në vitin 1996, kur upropozuan ndryshime në Kodin Penal dhe sipas tyreu propozuan dënime fikse, dhe në atë kohë GjykataKushtetuese me shumë të drejtë i shpalli këtondryshime si antikushtetuese. Po ashtu jemimunduar që edhe këtë gjykim, që GjykataKushtetuese e ka bërë vite më parë, ta kemiparasysh në ndërhyrjet që ne si opozitë kemipropozuar në projektin e sjellë nga qeveria përndryshimet në Kodin Penal.

Hera-herës do të vëreni që ka struktura tëndryshme të shkrimit të pjesëve të ndryshme të KoditPenal, ka një ashpërsim të tejskajshëm të politikëspenale dhe një shtim të numrit të dënimeve meburgim në afate shumë të gjata. Po kështu, drojajonë është se ka edhe diferencë mes kufijve minimalëdhe maksimalë të dënimit për një vepër. Duke qenëkaq e madhe kjo diferencë, sigurisht që krijohenpremisa të qarta për veprime korruptive nga ana e

gjykatës.Ndryshimet vijnë në një periudhë shumë afër

zgjedhjeve dhe me një synim të qartë, që tëmiratohen menjëherë, dhe kjo në fakt heq mundësinëqë ato të diskutohen, të reflektohen hollësisht nëpublik, të përtypen në fund të fundit. Cilat do të jenëkëto ndryshime? Cili do të jetë impakti i këtyrendryshimeve nesër? Disa ndryshime janë mbindryshimet që i bëmë një vit më parë, i tillë ështëneni i propozuar në projekt lidhur me kufizimin erasteve të lirimit para kohe me kusht. Ne vjet nëKodin Penal propozuam një nen të titulluar “Periudhae sigurisë”. Ajo dispozitë kishte synim: të kufizontemaksimalisht rastet e lirimit para kohe me kusht.Megjithatë, në kuadër të qëndrimit që mban qeveriapër ashpërsimin e dënimit për disa vepra penale,edhe në këtë nen janë bërë disa ndryshime,sigurisht, duke pasur parasysh që lirimi para koheme kusht është një e drejtë e të dënuarve, dhe si etillë ajo nuk mund të mohohet në mënyrë kategorike.

I bëmë këto konsiderata për të kuptuar të gjithëse këto ndryshime janë shumë të rëndësishme dhenuk duhen neglizhuar. Bëhet fjalë për një ligj shumëtë rëndësishëm, që prezanton politikën penale tështetit, e cila, përveçse duhet të sigurojë ushtrimine ndjekjes penale dhe ndëshkimin e autorëve tëveprave penale, nga ana tjetër duhet të garantojëedhe liritë dhe të drejtat e shtetasve, duhet tëgarantojë respektimin e shtetit të së drejtës.

Kam një pyetje, që nuk mund t’i shmangemi: Aështë rritja e kriminalitetit në Shqipëri pasojë emungesës së ligjit, ligjit të dobët penal, me mungesatë theksuara parashikimi veprash penale? Unëthem: jo, nuk është mungesa e ligjit! Janë të tjerashkaqet që kanë çuar në rritjen e kriminalitetit apoprirjeve të veçanta kriminale, është degradimi ipushtetit gjyqësor, prokurorisë, policisë, organevetë drejtësisë, ajo çka dobësuar thelbësisht luftënkundër krimit, dhe për këtë ne nuk duhet të kemipikë dyshimi. Nuk është mungesa e ligjit ajo që kaçuar në rritjen e kriminalitetit, por apatia totale eorganeve ligjzbatuese, mungesa e vullnetit tëqeverisë për një luftë efektive dhe pa kompromisndaj krimit.

Pse kanë degraduar? Sepse drejtohen nganjerëz të paaftë, nga militantë partiakë; mungonkontrolli nga brendapërbrenda sistemit, ose ai ështëthjesht dhe vetëm selektiv, ose i përciptë; emërimet,vlerësimet e gjyqtarëve, prokurorëve, oficerëve tëpolicisë gjyqësore po ashtu kalojnë përmesprocesesh të komanduara, që nuk kanë asnjë lidhje

383


me meritën dhe profesionalizmin, dhe këto janë njëtjetër faktor që dekurajojnë cilindo punonjës nësistemin e drejtësisë dhe nxisin edhe më keqkorruptimin e tyre.

Sigurisht që ne sot do ta japim votën tonë “pro”për këto ndryshime në Kodin Penal, por duke moslegjitimuar për asnjë moment justifikimin e qeverisëse këto ndryshime duhen se ligji penal është i butë,me plot mungesa, prandaj ka kriminalitet, kur evërteta në fakt duhet parë ndryshe, sepse nuk ështëkështu. Duke tërhequr dhe vëmendjen, le të shohimnë vijim se cilat do të jenë efektet e këtyrendryshimeve në praktikë, sepse siç thamë, janëndryshime që vijnë aty për aty, nuk ka një studim tëzgjeruar, të thelluar me ekspertë të së drejtës penalenë lidhje me këto dënime. Në të njëjtën kohë unëdo të doja të shprehja edhe mbështetjen tonë nëlidhje me disa ndryshime që ne i konsiderojmë tërëndësishme në projekt, por duke bërë edhe vërejtjetpërkatëse.

Ne jemi dakord që duhet shtuar dënimi në vepratpenale të vrasjes, bëhet fjalë për vrasje në rrethanatë cilësuara, fjala vjen: parandalimi i hakmarrjes dhei gjakmarrjes është një vepër e cila ka njëproblematikë të veçantë në Shqipëri, dhe pa dyshimduhet ruajtur një qëndrim tjetër përsa i takon dënimitpër kryerjen e kësaj vepre, por mendojmë qëparandalimi i hakmarrjes dhe i gjakmarrjes nukarrihet thjesht duke nxjerrë si nen më vete vrasjetpër hakmarrje, vrasjet për gjakmarrje, sepse në kodne e kemi të parashikuar një krim të tillë që në vitin2001, dhe mandej për ta përmirësuar kemi bërë njëmodifikim dhe në vitin 2007.

Po kështu, rastet e përdorimit të alkoolit dhe tëdrogës nuk mund të kufizohen duke i detyruarpersonat që u nënshtrohen dënimeve penale, porduke marrë masa që kufizojnë shkaqet e përdorimittë këtyre lëndëve. Vrasjet e funksionarëve publikë,punonjësve të Policisë së Shtetit, nuk parandalohenduke rritur dënimet minimale, pasi edhe para këtyrendryshimeve Kodi Penal dënimet i parashikonte poaq të rënda, pra kishim dënime që shkonin deri nëburgim të përjetshëm, ose minimumi i dënimit ishtejo më pak se 20 vjet. Problemi qëndronte në faktinqë gjykatat vazhdimisht rrinin në këto minimumedënimi dhe nuk ka pasur asnjë orientim ngastrukturat, që e kontrollojnë gjyqësorin, nga Këshillii Lartë i Drejtësisë, nga inspektoratet e ndryshme,që ta orientonin praktikën të dilte nga kjo lloj situatedhe të shkonte drejt dënimeve që i përshtaten edherëndësisë së veprës.

Krimet kundër njerëzimit kanë nevojë jo thjeshttë arnohen, por të përshtaten me standardet qëpërcaktojnë konventat ndërkombëtare. Parandalimii aksidenteve rrugore është një tjetër çështje. Kjonuk bëhet duke i dënuar personat rëndë me dënimemaksimale, që ne i kemi parashikuar në projekt,por ka nevojë të forcohen ligjet dhe rregullat që ngaana e vet ndikojnë në rregullimin e transportit, nëpërmirësimin e rrugës dhe të sinjalistikës. Duhet tëjemi koshientë, duhet të jemi të ndërgjegjshëm tëgjithë që shumica e aksidenteve në rrugë nuk vjenvetëm nga mosrespektimi i rregullave të qarkullimitprej drejtuesve të automjeteve, por vjen edhe sirezultat i mungesës së rrugëve ose i kushteve shumëtë mangëta që paraqesin rrugët në Shqipëri.

Parandalimi i përdorimit të armëve, qofshin këtoarmë zjarri apo armë të ftohta, nuk do të vinte dukedënuar maksimalisht mbajtësit e tyre, për më tepërqë ju keni miratuar me votat tuaja ligjin “Për armët”,ku keni zgjeruar kategorinë e atyre njerëzve që kanëtë drejtë të mbajnë armë. Ajo çfarë duhet të bëjëmenjëherë ligjvënësi dhe pastaj qeveria është t’i japëfund trafikimit dhe zotërimit të armëve, duke i dhënëkështu mundësi rivendosjes së rendit dhe sigurisënë vend.

Pra, qasja jonë është krejt e ndryshme. Sot kanevojë për një Kod Penal të ri, i cili jo vetëm duhettë jetë i harmonizuar me standardet ndërkombëtare,por të jetë edhe i shkruar rregullisht dhe iqëndrueshëm në kohë, i qartë për t’u kuptuar dhepër t’u zbatuar pastaj nga punonjësit e praktikës.

Parandalimi i krimit nuk mund të arrihet thjeshtdhe vetëm përmes ashpërsimit të dënimeve penale,por përmes programeve që mundësojnë kufizimin efaktorëve që ndikojnë në nxitjen e krimit dhe nëzbatimin e një politike penale jo efektive nga sistemii drejtësisë penale, transparenca në procesin emarrjes së nismave dhe në hartimin e ligjeve duke idhënë kohë të mjaftueshme dhe zë real ekspertëvetë fushës dhe debateve konstruktive në Kuvend.

Populizmi në reforma, kolegë, është i dëmshëm,sidomos në reforma të kësaj natyre, të cilat lidhendrejtpërdrejt me jetën e individëve. Politika të tillapenale nuk japin rezultatet e duhura, madjenganjëherë ato nxisin korrupsionin në sistemin edrejtësisë, rrisin kostot sociale, ekonomike dhefinanciare për shoqërinë, si dhe rrisinpandëshkueshmërinë dhe pabarazinë para ligjit.

Le të shpresojmë që në përfundim të këtyrevërejtjeve të kemi një qëndrim sa më konstruktivnga ana juaj, sepse ne do t’i miratojmë ndryshimet

Viti 2013

384


në Kodin Penal, por ju kujtojmë se këto të vetmenuk mjaftojnë. Këto të vetme do të përbënin thjeshtdhe vetëm një mashtrim tjetër për publikun.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit!Zoti Ministër, urdhëroni, në emër të grupit të

Partisë Demokratike!Eduard Halimi – E nderuar zonja Kryetare,Të nderuar kolegë deputetë,Sot vijmë me një paketë shumë të rëndësishme,

paketën e drejtësisë kriminale, apo ndryshimin nëKodin Penal. Parafolësja tha se vitin e kaluar ne emiratuam me disa ndryshime. Po, është e vërtetë.Vitin e kaluar ne miratuam një set ndryshimesh nëKodin Penal, por ato ishin paraqitur nga qeveria. Nëkëtë parlament në vitin 2008 së bashku me ligjin“Për Gjykatën Administrative”, “Për Kodin Ajror”, “PërKodin Hekurudhor”; ishin për tre vjet dhe opozitapas mjaft peripecive i miratoi vetëm me kalimin etre vjetëve, pasi bënë të gjitha bllokimet, grevat dhemosardhjet në parlament. Pra, ky draft, që u kaluavjet, ishte drafti i propozuar para 5 vjetësh.

Ndryshimi i kodeve është një proces shumë ivështirë. Ndryshimi i Kodit Penal kërkon përkushtimdhe lodhje të të gjithë ekspertëve. Ndaj dhe sot jeminë një ditë të rëndësishme për parlamentin dhe përsistemin e drejtësisë në Shqipëri. Paketa e drejtësisëkriminale e përmbledhur në një set nenesh të KoditPenal, pasi iu nënshtrua një diskutimi të gjerë nëdisa tryeza, pasi u bënë me dhjetëra seancadëgjimore në Komisionin e Ligjeve me të gjithëaktorët: me gjyqtarët, me prokurorët dhe avokatët,vjen sot me një proces konsultimi gjithëpërfshirës,ku të gjithë shqiptarët e presin me sy e veshë për tëdëgjuar një shenjë të qartë të vullnetit të parlamentitpër mbrojtjen e jetës dhe sigurisë publike. Ky ështërasti i duhur që të ngrihemi në lartësinë eshqetësimeve të publikut. Ndaj, dua të falënderojqë në fillim Komisionin e Ligjeve dhe të gjithëanëtarët e tij për përkushtimin ndaj paketës prej 41nenesh dhe që vijmë sot me një paketë konsensuale.

Ne sot propozojmë paketën më të ashpër kundërkrimit në këta 20 vjet, me angazhimin më serioz sekurrë për të zmbrapsur krimin dhe për të gjeturzgjidhje për çështje që shqetësojnë opinionin publik:mbrojtja e jetës, siguria e jetës dhe siguria publike.Kur këto çështje vihen në rrezik nga krimi urban,është detyrë dhe përgjegjësi e të gjithëve që jemikëtu për t’u angazhuar maksimalisht në luftën ndajkrimit.

Paketa e drejtësisë kriminale ka një mesazh të

qartë: forcimin e luftës ndaj kriminalitetit, dukeashpërsuar dënimet, duke i dyfishuar ato për disavepra penale dhe vendosjen e drejtësisë efektive përtë garantuar vuajtjen e plotë të dënimit.

Gjatë këtyre viteve lufta me krimin në garantimine jetës dhe sigurisë së qytetarëve ka pasur betejate veta të fituara dhe të mëdha. Falë Policisë sëShtetit numërohen me mijëra njerëz merrezikshmëri shoqërore të vendosur në pranga.Mjafton të përmend se nga 2500 të burgosur, qëkishim në vitin 2005, sot kemi 4000 të burgosur nëburgje dhe 3000 të tjerë në shërbim prove. Këtostatistika, ndryshe nga sa interpretojnë cinikët, nuktregojnë rritjen e kriminalitetit, por efektivitetin nëluftën kudër tij, efektivitetin e policisë, gjykatave dheprokurorisë. Mjafton të kujtojmë historinë e bandavedhe luftës së krimit të organizuar, histori që i përkasintë kaluarës. Falë veprimtarisë aktive të policisë,bandat që lëviznin lirshëm në qytete dhe luanin mekoka njerëzish në trotuare, hynë pas hekurave tëburgjeve dhe më pas prokuroria dhe gjykata ekrimeve të rënda i ka dënuar me qindra vjet burg.

Zmbrapsja e bandave, eliminimi i tyre, ështëtreguesi më i qartë i funksionimit me sukses tëmekanizimit shtetëror. Sot është radha e krimiturban. Siguria publike, jeta e qytetarëve, jeta efamiljeve tona është e lidhur çdo minutë mefunksionimin dhe shtetin e të drejtës dhe mbrojtjanga krimi është përgjegjësia jonë më madhore si tëzgjedhur prej tyre.

Kohët e fundit është vënë re një përpjekje ekrimit urban që ka pasur në shënjestër policinë. Nee trajtuam me shumë vërtetësi këtë fenomen dhepatëm guximin ta shohim në sy. Në mënyrë të qartëky shqetësim u adresua vitin e kaluar, ku me porositë Kryeministrit u ngrit një grup pune, që duhet tëanalizonte 4 çështje kryesore, 4 vepra të sigurisëpublike: vrasjen e policit, vrasjen dhe dhunën ndajgruas, vrasjen për gjakmarrje, si dhe mbajtjen epërdorimin e armëve të zjarrit. Paketa gëzoimbështetjen e të gjithëve dhe u artikulua se ishtenjë nga zgjidhjet më të mira të luftës ndaj krimit.

Kërkesa e parë e kësaj pakete është kërkesapër një drejtësi efektive. Që drejtësia penale të jetëefektive, ajo duhet të jetë e ashpër. Për këtë arsyene rritëm në mënyrë të qartë të gjitha minimumet edënimeve. Maksimumet e dënimeve për disa veprapenale i kthyem në minimume. Hapësirat ligjore qëkishin aktorët e sistemit të drejtësisë i ngushtuampër të mos u lënë vend aktorëve apo gjyqtarëveprokurorëve që të devijonin. Garantojmë vuajtjen e

385


dënimit, duke eliminuar dënimin me kusht për tëgjithë ata persona që kryejnë krime të rënda.

Zonja e zotërinj, kjo është një shenjë e qartë evullnetit tonë për tolerancë zero ndaj krimit dhe tëtë gjitha formave të tij. Ashpërsimi i dënimeve përkëtë kategori të caktuar veprash penale është njëbig trend në të gjitha vendet e BE-së, tha shefi imisionit Euralius para Komisionit të Ligjeve dhe kyështë realitet. Nuk bëhet fjalë për një projektligj tëthjeshtë, që ka si qëllim disa ndryshime të një koditë caktuar, që ka si qëllim disa ndryshime në njëligj të caktuar. Jo, aspak. Ndryshimet që nepropozojmë për miratim lidhen thellë me vizionin tonëpërballë luftës ndaj kriminalitetit, lidhen thellë mevizionin tonë përballë drejtësisë penale.

Me miratimin e kësaj pakete të gjithë ne nga kyparlament u dërgojmë një mesazh shumë të fortëtë gjithë atyre që duan të kryejnë një krim. Nëse jukryeni një krim të rëndë, askush, e theksoj, askush,qofshin ata prindërit tuaj, prokurorët gjyqtarët apoedhe avokatët më të mirë, nuk do t’ju shpëtojnënga dënimi i ashpër, nuk do t’ju shpëtojnë nga vuajtjae dënimit, që do të kryhet ditë më ditë, nuk do t’jushpëtojnë nga pesha e dëmit të shkaktuar, nuk dot’ju shpëtojnë nga larja e borxhit që keni ndajshoqërisë.

Ne kemi bindjen se përgjigjja që shteti duhet t’ijapë krimit duhet të jetë e fortë, e palëkundur, ku nëplan të parë duhet të jenë viktimat e aktit kriminal,ku shteti ka detyrimin ligjor dhe moral t’i japë drejtësi.Kjo drejtësi nuk mund të jepet kur dënimi iparashikuar është një dënim i ulët, që i mundësonpersonit të dënuar të lirohet brenda një afati tëshkurtër, duke i shumëfishuar edhe dhembjen eviktimave.

Ne sot duhet të jemi të ashpër me krimin dhekështu duhet të jemi gjithmonë. Dua që t’ua bëj tëqartë të gjithë atyre, të cilët rrënojnë jetën eviktimave, duke vrarë, duke dhunuar e dukeshkatërruar jetën e shumë familjeve, se nuk do t’iahedhin më dot sistemit të drejtësisë. Të gjithë nekëtu duam t’i shikojmë ata për një kohë të gjatëbrenda në burg.

Disa e kanë kundërshtuar rritjen e dënimeve përnjë seri veprash, e kanë kundërshtuar politikën erreptësisë dhe tolerancës zero ndaj atyre që kryejnëvepra penale, duke përmendur vazhdimisht seproblemi nuk është vetëm kryerja e krimit në vetvete.Për disa një kriminel gjithmonë e ka një arsye qëvaret nga e kaluara e tij, nga kushtet sociale, ngajetesa. Disa i trajtojnë kriminelët sikur të ishin fëmijë,

sikur të ishin njerëz të papërgjegjshëm. Në fakt,kriminelët nuk janë fëmijë. Ata duhet të trajtohen sinjerëz të rritur dhe të përgjegjshëm. Themeli idrejtësisë penale efektive është përgjegjësiapersonale. Reagimi i parë i shtetit përballë krimitnuk duhet të jetë kërkimi i shpjegimeve dhe ijustifikimeve.

Krahas përgatitjes së kësaj pakete ne nuk kemindalur, por po vazhdojmë të punojmë me masatalternative dhe për rehabilitimin e të dënuarve. Keminisur një reformë plotësuese për rehabilitimin e tëdënuarve nëpërmjet punës dhe programeve,nëpërmjet ndërtimit të burgjeve private në katër vitete ardhshme. Të dyja këto reforma shkojnë në tënjëjtin drejtim: për t’u takuar në sheshin e betejëskundër krimit, për t’u takuar pikërisht në zmbrapsjene krimit urban.

Është në interesin më të mirë të qytetarëvepikërisht që ne të jemi bashkë sot, dhe bashkë dotë jemi. Për tetë vjet ne zmbrapsëm krimin eorganizuar, zmbrapsëm bandat, i futëm në burgje.Për katër vjetët e ardhshëm është radha e krimiturban. Kjo është rruga e duhur për një Shqipëri mëtë sigurt, për një familje më të mbrojtur, për një rendmë të sigurt, për një jetë më të qetë, është rrugamë e mençur, është rruga më racionale, është rrugapër të ecur përpara.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Ministër!Atëherë, kalojmë në votimin e projektligjeve.Hapim votimin për prezencën.Mbyllet votimi.Janë 115 deputetë të pranishëm.Hapim votimin në parim, me elektronikë, të

projektligjit “Për burimet e energjisë së rinovueshme”.Mbyllet votimi.115 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me vërejtjet e

komisionit përgjegjës, që në rastin aktual ështëKomisioni i Veprimtarive Prodhuese. Votimin e bëjmëme karton.

Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk



Viti 2013

386


procedurë.)Hapim votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.115 vota pro. Nuk ka kundër. Nuk ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

burimet e energjisë së rinovueshme” me 115 votapro.

Kalojmë te votimi i projektligjit “Për ratifikimin emarrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave tëRepublikës së Shqipërisë dhe Qeverisë federaleaustriake “Për shkëmbimin e ndërsjellë të të dhënavenë çështjet e kontrollit, migracionit dhe azilit””.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.116 vota pro. S’ka kundër. S’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit! S’ka

kundër. S’ka abstenime.Miratohet.Neni 2. Kush është dakord? Faleminderit! S’ka

kundër. S’ka abstenime.Miratohet.Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.114 vota pro. S’ka kundër. S’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit tëMinistrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisëfederale austriake “Për shkëmbimin e ndërsjellë tëtë dhënave në çështjet e kontrollit, migracionit dheazilit””.

Kalojmë te projektligji “Për krijimin e fonditspecial të kompensimit të pronave”.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.114 vota pro. S’ka kundër. S’ka abstenime.Miratohet në parim projektligji.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë.Neni 1. Kush është dakord? Faleminderit! S’ka

kundër. S’ka abstenime.Miratohet.Neni 2. Kush është dakord? Faleminderit! S’ka

kundër. S’ka abstenime.Miratohet.Hapet votimi në tërësi, me elektronikë.Mbyllet votimi.117 vota pro. S’ka kundër. S’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te projektligji tjetër “Për disa ndryshime

dhe shtesa në ligjin nr.9482, datë 03.04.2006 “Përlegalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve

pa leje”, të ndryshuar”.Hapet votimi në parim, me elektronikë.Mbyllet votimi.112 vota pro. 1 kundër. 1 abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjinHapet votimi nen për nen, me kartonë, duke

përfshirë edhe vërejtjet e Komisionit të VeprimtariveProdhuese, si edhe ato të sjella nga deputeti AurelBylykbashi, amendamente që e përmirësojnëprojektligjin.

Neni 1 ka një amendament.Zoti Rusmali?Ilir Rusmali - Duhet të votohet më së pari

amendamenti.Jozefina Topalli - Po.Kush është dakord me amendamentin e

paraqitur nga zoti Aurel Bylykbashi për nenin 1?Faleminderit!Kundër? Vetëm zoti Mediu është kundër.Miratohet.Neni 2, sipas variantit të qeverisë. Kush është

dakord? Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenime.Miratohet.Neni 3, me vërejtjet e Komisionit të Veprimtarive

Prodhuese. Kush është dakord? Faleminderit! S’kakundër. S’ka abstenime.

Miratohet.Te neni 4 kemi amendamentin e deputetit

Bylykbashi. Kush është dakord me amendamentin?Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenime.

Miratohet neni 4 me amendamentin e zotitBylykbashi.

Neni 5, sipas variantit të qeverisë. Kush ështëdakord? Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenime.

Miratohet.Neni 6, sipas variantit të qeverisë. Kush është

dakord? Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenime.Miratohet.Hapet votimi në tërësi i projektligjit, me

elektronikë.Mbyllet votimi.112 vota pro. 1 kundër. 1 abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për disa

ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.9482, datë03.04.2006 “Për legalizimin, urbanizimin dheintegrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar”.

Kalojmë te projektligji “Për shfuqizimin e ligjitnr.111 të vitit 2013 “Për disa dhe ndryshime në ligjinnr.7928 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, tëndryshuar”.

Hapet votimi në parim, me elektronikë.

387


Mbyllet votimi.72 vota pro. 45 vota kundër. S’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonë.(Ndërhyrje pa mikrofon nga salla.)Ju lutem, mos flisni se jeni në votim!Nëse keni vërejtje, keni të drejtë të merrni fjalën.Edhe një herë hapim votimin me elektronikë në

parim.Mbyllet votimi.71 pro, 44 kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Votojmë nen për nen me kartonë.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Hapet votimin me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.71 pro, 44 kundër.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

tatimin mbi vlerën e shtuar”, një ndër reformat më tërëndësishme që u jep paratë direkt në dorëfermerëve për t’i ndihmuar. 20% ua ul të gjithashpenzimet për farat, për pesticidet, për fidanët, përmaterialin biologjik, për racat e imëta.

Faleminderit!Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës “Për disa

ndryshime në ligjin nr. 10039, datë 22.12.2008 “Përndihmën juridike””.

Një sugjerim: në fund të kësaj seance mossulmoni kurrë suksesin, se suksesi është për t’ucelebruar, jo për t’u sulmuar!

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.113 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen me kartonë.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 3?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.(Vazhdon e njëjta procedurë votimi nga neni 4

deri te neni 9.)

Hapet votimi me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.115 pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për disa

ndryshime në ligjin nr. 10039, datë 22.12.2008 “Përndihmën juridike””.

Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa në ligjinnr.7895, datë 27.01.1995 “Kodi Penal i Republikëssë Shqipërisë”, i ndryshuar”.

I kërkoj Komisionit të Ligjeve dhe zotit ministërqë të ndërhyjnë. I keni të gjitha të shpërndara, seamendamentet janë përcjellë në formë të integruar.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.113 pro, s’ka kundër. s’ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen me kartonë.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 3?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.(Vazhdon e njëjta procedurë nga neni 4 deri te

neni 35.)Kush është dakord me nenin 36?Faleminderit! Deputetët Gjiknuri, Isaraj dhe Braçe

janë kundër. S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 37?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 38?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.(Vazhdon e njëjta procedurë nga neni 39 deri te

neni 46.)Kush është dakord me nenin 47?Faleminderit! Deputetët Gjiknuri, Isaraj dhe Braçe

janë kundër. S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 48?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 49?Faleminderit! S’ka kundër? S’ka abstenim.Miratohet.Hapet votimi me elektronikë në tërësi.

Viti 2013

388


Mbyllet votimi.98 vota pro, s’ka kundër, 2 abstenime.Kuvendi miraton në tërësi Kodin Penal.Do të votojmë projektligjin “Për disa ndryshime

në ligjin nr. 7905 “Kodi i Procedurës Penale” që ështëpaketë bashkë me projektligjin e mësipërm.

Hapet votimi në parim.Mbyllet votimi.94 vota pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin e Kodit

të Procedurës Penale.Kalojmë në votimin nen për nen me kartonë,Kush është dakord me nenin 1, sipas versionit

integral të Komisionit të Ligjeve?Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2, sipas versionit

integral të Komisionit të Ligjeve?Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 3, sipas versionit

integral të Komisionit të Ligjeve?Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenim.Miratohet.Kush është dakord me nenin 4?Faleminderit! S’ka kundër. S’ka abstenim.Miratohet.Hapet votimi me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.99 pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Kuvendi miraton edhe ndryshimet e Kodit të

Procedurës Penale.Kalojmë te votimi i projektrezolutës “Për

vlerësimin e veprimtarisë së Entit Rregullator tëEnergjisë, ERE, për vitin 2012”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.91 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton projektrezolutën për ERE-n.Kalojmë te votimi i projektrezolutës “Për

vlerësimin e veprimtarisë së Autoritetit tëKonkurrencës për vitin 2012”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton projektrezolutën “Për vlerësimin

e veprimtarisë së Autoritetit të Konkurrencës përvitin 2012”.

Kalojmë te votimi i projektrezolutës “Përvlerësimin e veprimtarisë së Autoritetit tëKomunikimeve Elektronike dhe Postare për vitin

2012”.Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton projektrezolutën “Për vlerësimin

e veprimtarisë së Autoritetit të KomunikimeveElektronike dhe Postare për vitin 2012”.

Kalojmë te votimi i projektrezolutës “Përvlerësimin e veprimtarisë së Këshillit Kombëtar tëRadios dhe Televizionit për vitin 2012”.

Hapet votimi.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton projektrezolutën “Për vlerësimin

e veprimtarisë së Këshillit Kombëtar të Radios dheTelevizionit për vitin 2012”.

Tani kemi votim të fshehtë, sepse, për shkak tëmbarimit të mandatit, kemi lirime nga detyra dhezëvendësime.

Projektvendimi i parë: “Zoti Pirro Xhixho lirohetnga detyra e anëtarit dhe kryetarit të KëshillitDrejtues të Autoritet të Komunikimeve Elektronikedhe Postare”.

Hapet votimi.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Zoti Pirro Xhixho lirohet nga detyra e anëtarit

dhe kryetarit të Këshillit Drejtues të Autoritet tëKomunikimeve Elektronike dhe Postare.

“Zonja Alketa Muka (Velati) lirohet nga detyra eanëtarit të Këshillit Drejtues të Autoritet tëKomunikimeve Elektronike dhe Postare”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Zonja Alketa Muka (Velati) lirohet nga detyra e

anëtarit të Këshillit Drejtues të Autoritet tëKomunikimeve Elektronike dhe Postare.

“Zoti Benon Paloka lirohet nga detyra e anëtarittë Këshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Zoti Benon Paloka lirohet nga detyra e anëtarit

të Këshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare.

“Zonja Zamira Nurçe lirohet nga detyra e anëtarittë Këshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare”.

Hapet votimi.

389


Mbyllet votimi.Zonja Zamira Nurçe lirohet nga detyra e anëtarit


“Zoti Alban Karapici lirohet nga detyra e anëtarittë Këshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare”.

Hapet votimi.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Zoti Alban Karapici lirohet nga detyra e anëtarit


“Zonja Alketa Muka (Velati) zgjidhet anëtare eKëshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare me mandat 5- vjeçar”.

Hapet votimi.Mbyllet votimi.70 pro, 1 abstenim.Zonja Alketa Muka (Velati) zgjidhet anëtare e

Këshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare.

“Zoti Benon Paloka zgjidhet anëtar i KëshillitDrejtues të Autoritet të Komunikimeve Elektronikedhe Postare me mandat 4- vjeçar”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.70 pro, 1 abstenim.Zoti Benon Paloka zgjidhet anëtar i Këshillit

Drejtues të Autoritet të Komunikimeve Elektronikedhe Postare me mandat 4- vjeçar.

“Zonja Zamira Nurçe zgjidhet anëtare e KëshillitDrejtues të Autoritet të Komunikimeve Elektronikedhe Postare me mandat 4- vjeçar”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.70 pro, 1 abstenim.Zonja Zamira Nurçe zgjidhet anëtare e Këshillit

Drejtues të Autoritet të Komunikimeve Elektronikedhe Postare me mandat 4-vjeçar.

“Zonja Alketa Domi zgjidhet anëtare e KëshillitDrejtues të Autoritet të Komunikimeve Elektronikedhe Postare me mandat 3-vjeçar”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Zonja Alketa Domi zgjidhet anëtare e Këshillit


“Zoti Alban Karapici zgjidhet anëtar i KëshillitDrejtues të Autoritet të Komunikimeve Elektronikedhe Postare me mandat 3-vjeçar”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenime.Zoti Alban Karapici zgjidhet anëtar i Këshillit


“Zonja Alketa Muka (Velati) zgjidhet kryetare eKëshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare”.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.Të gjitha agjencitë i kanë marrë gratë dhe janë

më të rëndësishme se vendet e ministrave, por s’poe kuptoni se çfarë po ndodh.

71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Zonja Alketa Muka (Velati) zgjidhet kryetare e

Këshillit Drejtues të Autoritet të KomunikimeveElektronike dhe Postare.

Faleminderit!Kemi një detyrim nga Kodi Zgjedhor për të marrë

një vendim për mbylljen e datës së legjislacionit.Këtë e kemi bërë edhe në legjislaturën e kaluar.

Në detyrim të Kodit Zgjedhor, Legjislatura VII eKuvendit të Shqipërisë mbyllet me datën 25.05.2013.Ky vendim hyn në fuqi menjëherë.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.71 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Ju falënderoj të gjithëve për punën që keni bërë!

Parlament më reformator se ky nuk ka. Mund tëtakohemi prapë javën e ardhshme. Ndërkohë, do tëbëjmë një foto bashkë.


Viti 2013

390


Rendi i ditës:


2. Projektligji “Për ratifikimin e konventës përNdihmën e Ndërsjellë në Çështjet Tatimore”.


Relator: Vath TabakuShprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.Relator: Ilir BanoPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit3. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së

financimit ndërmjet Këshillit të Ministrave tëRepublikës së Shqipërisë, përfaqësuar nga Ministriae Financave dhe Artigiancassa S.p.A. “Përfinancimin e programit të ndihmës së integruar përzhvillimin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesmeshqiptare””.


Relator: Igli CaraShprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.Relator: Ilir BanoPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit4. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes

ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës sëShqipërisë dhe qeverisë së Malit të Zi “Për mbrojtjene ndërsjellë të informacionit të klasifikuar””.


Relator: Ilir BanoPyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit5. Akt normativ nr.2 “Për rivlerësimin e pasurisë

së paluajtshme”.Shprehet Komisioni për Çështjet Ligjore,

Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut.Relator:PyetjeDiskutimeKoha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.Koha e votimit6. Akt normativ nr.3 “Për ratifikimin e

marrëveshjes së huas, ndërmjet këshillit tëministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Fonditpër Zhvillim Abu Dhabi, për financimin e projektittë Bulevardit Verior dhe të rehabilitimit të lumit tëTiranës”.



391








(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”si dhe projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550, datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)

Shprehen bashkëkryetarët e grupit të punës,deputetët Jemin Gjana dhe Namik Dokle.






Për votim:1. Projektligji “Për nëpunësin civil”2. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa


8. Shqyrtimi dhe miratimi i ndryshimit tëstrukturës dhe organikës së Inspektoratit të Lartëtë Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktittë Interesave. (nuk është gati)


Relator:9. Shqyrtimi i kandidaturave për vendet vakante

ne institucione.

Jozefina Topalli – Mirëdita! Nisim seancën.(Pasi lexon rendin e ditës)Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës. A ka

ndonjë vërejtje për procesverbalin e seancës sëkaluar? Nuk ka.

Faleminderit!Miratohet.Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e

konventës për Ndihmën e Ndërsjellë Administrativenë Çështjet Tatimore”.

Në emër të Komisionit të Ekonomisë, urdhëronizoti Tabaku!

Vath Tabaku – Faleminderit, zonja Kryetare!Komisioni për Ekonominë dhe Financat, në

cilësinë e komisionit përgjegjës, në mbledhjen edatës 30 prill 2013 shqyrtoi projektligjin “Përratifikimin e konventës për Ndihmën Administrativetë Ndërsjellë në Çështjet Tatimore”, propozuar ngaKëshilli i Ministrave.

Në mbledhjen e komisionit ishin të pranishëmpër t’iu përgjigjur pyetjeve të deputetëve drejtues ngaMinistria e Financave. Konventa e nënshkruar më 1mars 2013, ku morën pjesë 36 shtete anëtare tëKëshillit të Europës dhe të Organizatës përBashkëpunimin Ekonomik dhe Zhvillimin (OECD),parashikon shkëmbimin e informacionit dhe ndihmënadministrative të ndërsjellë në çështjet tatimore, përtë fuqizuar luftën kundër shmangies tatimore dheevazionit fiskal në nivel ndërkombëtar.

Ndihma administrative përfshin:Shkëmbimin e informacionit nëpërmjet

kontrolleve tatimore të njëkohshme;Asistencë në mbledhjen dhe në kompensimin

e tatimeve, shërbime dokumentimi e të tjera.Duke qenë se ky bashkëpunim ndërkombëtar

do t’u vijë në ndihmë edhe tatimpaguesve nësigurimin e të drejtave të tyre dhe se pjesëmarrjanë këtë konventë nuk ka tarifë vjetore për vendintonë, komisioni e miratoi marrëveshjen me votat protë të gjithë anëtarëve të pranishëm në mbledhje.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti Tabaku!Në emër të komisionit për Çështjet Ligjore, zoti

Bano?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Nuk ka pyetje. Nuk ka emra të regjistruar.Kalojmë në shprehjen e grupeve.Grupi Parlamentar i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!

Viti 2013

392


Grupi Parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e

marrëveshjes së financimit ndërmjet Këshillit tëMinistrave të Republikës së Shqipërisë, përfaqësuarnga Ministria e Financave dhe Artigiancassa S.p.A.“Për financimin e programit të ndihmës së integruarpër zhvillimin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesmeshqiptare””.

Kalojmë në shprehjen e komisioneve.Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti Cara?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, zoti

Lama?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Nuk ka pyetje. Nuk ka diskutime.Kalojmë në shprehjen e grupeve parlamentare.Grupi i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi Parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e

marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave tëRepublikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Malit tëZi “Për mbrojtjen e ndërsjellë të informacionit tëklasifikuar””.

Kalojmë në shprehjen e komisioneve.Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, zoti

Bano?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Nuk ka pyetje.Atëherë, kalojmë në shprehjen në emër të

grupeve.Grupi i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi Parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te akti normativ nr.2 “Për rivlerësimin e

pasurisë së paluajtshme”.Në emër të Komisionit të Ligjeve, zoti Skuqi?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti

Spaho?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Nuk ka pyetje.Atëherë, kalojmë në shprehjen në emër të

grupeve.Grupi i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi Parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Kalojmë te akti normativ nr.3 “Për ratifikimin e

marrëveshjes së huas, ndërmjet Këshillit tëMinistrave të Republikës së Shqipërisë dhe Fonditpër Zhvillim ABU DHABI, për financimin e projektittë bulevardit verior dhe të rehabilitimit të Lumit tëTiranës”.

Në emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti Hida?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, zoti

Skuqi?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Nuk ka pyetje.Kalojmë në shprehjen e grupeve.Grupi i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi Parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Kalojmë te shqyrtimi për miratimin e ndryshimit

të strukturës organike të Inspektoratit të Lartë tëDeklarimit dhe Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktittë Interesave”.

Kalojmë në shprehjen në emër të komisioneve.Në emër të Komisionit për Çështjet Ligjore, zoti

Strazimiri?(Përfaqësuesi i komisionit shprehet dakord.)Faleminderit!Nuk ka pyetje.Kalojmë në shprehjen në emër të grupeve.Grupi i PS-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Grupi Parlamentar i PD-së?(Përfaqësuesi i grupit shprehet dakord.)Faleminderit!Atëherë, pas gjysmë ore do të kalojmë në votim.

393


(Pas pushimit)

Jozefina Topalli - Fillojmë me votimin përprezencën.

Hapet votimi.Mbyllet votimi.Janë 97 deputetë të pranishëm.Fillojmë me projektligjin e parë “Për ratifikimin e

konventës për Ndihmën e Ndërsjellë në ÇështjetTatimore”.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.90 pro, s’ka kundër, s’ka abstemin.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen, me kartonëKush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? s’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2?.Faleminderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Hapet votimi me elektronikë në tërësi.Mbyllet votimi.88 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për

ratifikimin e konventës për Ndihmën e Ndërsjellë nëÇështjet Tatimore”.

Kalojmë te votimi i projektligjit “Për ratifikimin emarrëveshjes së financimit ndërmjet Këshillit tëMinistrave të Republikës së Shqipërisë, përfaqësuarnga Ministria e Financave dhe Artigiancassa S.p.A.“Për financimin e programit të ndihmës së integruarpër zhvillimin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesmeshqiptare””.

Hapet votimi me elektronikë në parim.Mbyllet votimi.85 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë te votimi nen për nen me kartonë.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Kush është dakord me nenin 2?Faleminderit! Kundër? S’ka. Abstenim? S’ka.Miratohet.Hapet votimi me elektronikë, në tërësi.Mbyllet votimi.83 pro, s’ka kundër, s’ka abstenim.Kuvendi miraton në tërësi projektligjin “Për

ratifikimin e marrëveshjes së financimit ndërmjetKëshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë,

përfaqësuar nga Ministria e Financave dheArtigiancassa S.p.A. “Për financimin e programit tëndihmës së integruar për zhvillimin e ndërmarrjevetë vogla dhe të mesme shqiptare””.

Kalojmë te votimi i projektligjit “Për ratifikimin emarrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave tëRepublikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Malit tëZi “Për mbrojtjen e ndërsjellë të informacionit tëklasifikuar””.

Urdhëroni, zoti Kryeministër!Sali Berisha – Zotërinj deputetë,Sot jemi këtu për të votuar tre ligjet.(Deputetet e opozitës largohen nga salla.)Mos u largoni! Apo keni çështje pazaresh? Ne

do t’i votojmë ato, por fakti që largoheni në këtëmënyrë tregon se ju i keni bërë çështje pazaresh.Unë vetëm një kërkesë kam ndaj zotit Ilir Meta, i ciliqë nga janari i vitit 2012 deri ditën e aleancës së tij(Pandeli, ke bërë cilësimin më gjenial: “Të 1 prillit”)ftonte zotin Rama të votonte ligjet. Tani, po ta kenidëgjuar, ai thotë: “Ftoj zotin Berisha të votojë ligjet”,paçka se zoti Berisha dhe ky grup parlamentar ishinzotuar çdo ditë t’i votonin. Nuk ka rëndësi, se njerëzite gjykojnë vetë, por ajo që ka rëndësi është se unëi kërkoj në mënyrë të prerë: të mos i shndërrojëligjet në pazar për lista të zeza!

Të mos e shndërrojë votimin e tre ligjeve në pazarpër lista të zeza në kurriz të mbështetësve të tij! Tëvijë këtu, se as nuk është këtu fare, sepse kjo botënuk mund të konceptohet thjesht si pazar!

E dini se ç’po ndodh tani atje? Tani është bërëlista e zezë, se cilët pranohen dhe cilët nukpranohen nga LSI-ja. Kjo është e vërteta.

Nasip, po them të vërtetën. Nuk është këtu, pordëgjon.

(Flitet nga salla pa mikrofon.)Listën e zezë ia ka dorëzuar zotit Rama, ndaj

dhe sot u shty votimi, si pazar me listën e zezë. Nëçdo kohë, dhe në mesnatë po të duan, ne i votojmë.Natyrisht, përgjegjësia bie, e tmerrshme, mbi atëqë mori peng statusin e vendit kandidat për këtëvend, bie mbi njeriun që u privoi shqiptarëve qindramilionë euro investime, donacione direkte tëKomisionit Europian dhe investime private tëbizneseve të vendeve anëtare të Bashkimit Europian,mbi të bie përgjegjësi e dëmit kolosal që i bëri venditkur shqiptarët në të katër anët e botës dhe miqtë etyre çdo ditë kanë përsëritur refrenin se atë që ibëjnë shqiptarët Shqipërisë, nuk ia bën askush.

Pra, unë prita me padurim që sot të votonim,por përsëri ata vazhdojnë t’i kenë çështje pazaresh,

Viti 2013

394


listash të zeza, listash nën tavolinë.Zonja Kryetare, ne do ta mbajmë çështje të parë

të rendit të ditës në çdo kohë, por, siç duket, papërfunduar pazaret njëri me tjetrin, ligjet nuk do t’ivotojnë. A e patë si ikën? Po flisnim për tre ligjet, tëcilat botërisht janë të njohura dhe të domosdoshmepër integrimin, kurse ata ikën nga salla sikur të ishtefutur ndonjë substancë apo halorë, jo të bimëve,por të kafshëve, në karriget e tyre. Ata ikën! Ataikën, por karriget e tyre bosh flasin shumë më tepërse çdo fjalë e tyre, që mund të thoshin sot në këtëplatformë. Ikën për të marrë me vete një përgjegjësishumë të rëndë. Shqiptarët sot prisnin që ne tëvotonim ligjet. Pavarësisht dëmit të pariparueshëmqë u bë për këtë vit, ato duhet të votoheshin, porpazaret nuk kanë përfunduar.

Edhe kjo është një halë tjetër që u mbeti në fytatyre. Kështu do të vazhdojnë deri më 23 qershor,ditën në të cilën do të marrin përgjigjen përfundimtarenga sovrani i këtij vendi.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Faleminderit, zoti

Kryeministër!Vazhdojmë me rendin e ditës. Tre ligjet këtu

janë dhe këtu do të jenë, në pikën e parë të rendittë ditës.

Vazhdojmë me votimin e projektligjit “Përratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit tëMinistrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisësë Malit të Zi “Për mbrojtjen e ndërsjellë tëinformacionit të klasifikuar.””

Hapet votimi me elektronikë, në parimMbyllet votimi.73 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim.Kuvendi miraton në parim projektligjin.Kalojmë në votimin nen për nen.Kush është dakord me nenin 1?Faleminderit! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk


kaMiratohet.Hapet votimi me elektronikë, në tërësi.Mbyllet votimi72 vota pro, kundër nuk ka, abstenim nuk ka.Kuvendi miraton edhe në tërësi projektligjin “Për

ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit tëMinistrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisësë Malit të Zi, “Për mbrojtjen e ndërsjellë të

informacionit të klasifikuar.””Kalojmë te votimi i aktit normativ nr. 2 “Për

rivlerësimin e pasurisë së paluajtshme”.Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, asnjë kundër asnjë abstenim.Kuvendi miraton aktin normativ nr. 2 “Për

rivlerësimin e pasurisë së paluajtshme”.Kalojmë te votimi i aktit normativ nr. 3 “Për

ratifikimin e marrëveshjes së huas ndërmjet Këshillittë Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Fonditpër Zhvillimin Abu Dhabi “Për financimin e projektittë Bulevardit Verior dhe të rehabilitimit të lumit tëTiranës”, bashkëngjitur me materialet që kanëardhur.

Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.73 vota pro, kundër nuk ka, abstenim nuk ka.Kuvendi miraton aktin normativ nr. 3 “Për “Për

ratifikimin e marrëveshjes së huasë ndërmjet Këshillittë Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Fonditpër Zhvillimin Abu Dhabi “Për financimin e projektittë bulevardit verior dhe të rehabilitimit të lumit tëTiranës””.

Kalojmë te votimi i projektvendimit “Për disandryshime në vendimin e Kuvendit nr. 93, datë07.04.2011 “Për miratimin e strukturës organike dhekategorizimit të pozicioneve të punës së Inspektoratittë Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive”.

Kuvendi i Republikës së Shqipërisë vendosi:Pika 1: Lidhja nr. 1 e vendimit të Kuvendit nr.

93, datë 7.04.2011 ndryshohet sipas lidhjes nr.1,bashkëlidhur këtij vendimi.

Pika 2: Lidhja nr. 2 e vendimit të Kuvendit nr.93, datë 7.04.2011, ndryshohet sipas lidhjes nr. 2,bashkëlidhur këtij vendimi.

Ky vendim hyn në fuqi menjëherë.Hapet votimi me elektronikë.Mbyllet votimi.72 vota pro, kundër nuk ka, abstenim nuk ka.Kuvendi miraton projektvendimin “Për disa

ndryshime në vendimin e Kuvendit nr. 93, datë07.04.2011 “Për miratimin e strukturës organike dhekategorizimit të pozicioneve të punës së Inspektoratittë Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive”.

Këtu janë tre ligjet, si gjithmonë në rendin e ditës.Ata ikën. Më mbetet t’ju falënderoj të gjithëve, judeputetëve, për punën e shkëlqyer që keni bërë dhekontributin që keni dhënë, kontribut ijashtëzakonshëm, për gatishmërinë për të qenë çdoditë, çdo orë, për të votuar tre ligjet. Ju jeni krenarë

395


për punën që keni bërë. Ky mandat ka qenë mandatii parlamentit më reformator gjatë këtyre 20 vjetëve.

Ju jeni një pjesë e jashtëzakonshme, eshkëlqyer e kontributit të këtyre reformave tëguximshme që kanë ndryshuar Shqipërinë dhe ekanë bërë të ecte dhe të mos binte në recesion.

Faleminderit të gjithëve për punën dhekontributin, për përfaqësimin dinjitoz, përgatishmërinë për të bërë dhe për të votuar çdovendim, çdo ligj, çdo reformë, që e çonte Shqipërinëpërpara!

Kam një keqardhje të madhe për deputetët eopozitës, që nuk gjetën kurrë kurajën për të dalëmbi urdhrat e kryetarit të tyre dhe të votonin tre ligjetqë i kërkonte Brukseli, dhe jo qeveria, tre ligjet metë cilat do të merrnim statusin. E vetmja gjë që dot’u mbesë në ndërgjegje është se ata nukpërfaqësuan qytetarët shqiptarë, që e duanShqipërinë në BE. Një mundësi kishin: të votoninqë ne të merrnim statusin. Pjesën tjetër e dindërgjegjja e tyre, dhe kryesisht dhe mbi të gjithaajo e zotit Rama. Peshë e madhe për t’u mbajtur nëndërgjegjen e një politikani, në mënyrë të veçantëtë një kryetari partie.

Unë edhe një herë ju falënderoj të gjithëve!Zoti Kryeministër, urdhëroni!

Sali Berisha – Nuk është ky falënderimi im ifundit ndaj jush, sepse jam i bindur që, në të gjithaformat, bashkëpunimi do të vazhdojë. Dua të theksojse ne jemi të gatshëm në çdo kohë të mbledhimparlamentin për të votuar tre ligjet. Duket se sot atae kanë ditë pazaresh dhe nuk erdhën dot. Unë i ftojata të vijnë ditën e parë pasi të kenë përfunduarpazaret njëri me tjetrin dhe t’i votojmë këto tre ligje,në mënyrë që, pavarësisht se statusi u bllokua, tëshmanget një referendum që u kushtontaksapaguesve shqiptarë disa miliona euro përorganizmin e tij.

Ndaj ju përshëndes shumë përzemërsisht dheshpresoj që së shpejti pala tjetër të rikthehet nëkarriget e saj për të votuar tre ligjet sipas premtimevepublike, të cilat, si rregull, ata nuk i kanë mbajturdhe nuk i mbajnë, por ne durojmë.


Kryeministër!Seanca mbyllet.Mirupafshim!

(Seanca u mbyll në orën 14:00)

Viti 2013

396


Rendi i ditës:

1. Miratimi i procesverbalit të seancës së datës6 maj 2013.

2. Projektligj “Për disa ndryshime dhe shtesanë ligjin nr.8588, datë 15.3.2000, “Për organizimindhe funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikëssë Shqipërisë”. (për votim)

3. Projektligj “Për nëpunësin civil”. (për votim)4.Propozime për reformën parlamentare.

(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit”, si dhe projektligji për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550, datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)


· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit5. Projektligji “Për legalizimin e kapitalit,

dhënien e amnistisë për disa vepra penale dhe faljene një pjese të borxhit tatimor e doganor”. (Propozuarnga Këshilli i Ministrave me vendimin nr.239, datë23.3.2011)

· Shprehet Komisioni i Ekonomisë dheFinancave

· Relator: Edmond Spaho· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit



Gramoz Ruçi, kryetar grupi;

- në emër të grupit parlamentar të PD-së, z.Astrit Patozi, kryetar grupi.

· Koha e votimit6. Akt-normativ nr.4, datë 21.5.2013 “Për

zhvillimin dhe pjesëmarrjen e forcave ushtarake tëBritanisë së Madhe në stërvitjen e përbashkëtdetare-amfibe “ALBANIAN LION, 2013”

· Shprehet Komisioni i Sigurisë Kombëtare.· Relator:· Pyetje· Diskutime· Koha e debatitSipas nenit 80, pika 2 të Kushtetutës, anëtarit




Astrit Patozi, kryetar grupi.· Koha e votimit·7. Projektvendim “Për shpërndarjen e fondeve

publike për subjektet zgjedhore parlamentare të vitit2013”

Jozefina Topalli – Mirëdita zonja dhe zotërinjdeputetë!

Nisim seancën plenare. Kjo është një seancë e jashtëzakonshme,

kërkuar nga Kryeministri, bazuar në nenin 74, pika2 e Kushtetutës së Shqipërisë, me rend dite si mëposhtë.

(Pasi lexon rendin e ditës.)Ndërkohë, ju vë në dijeni se në Kuvendin e

Shqipërisë ka ardhur një akt normativ. Akti normativnr. 4, i datës 21. 05.2013 “Për zhvillimin dhepjesëmarrjen e forcave ushtarake të Britanisë sëMadhe në stërvitjen e përbashkët detare amfibeAlbanian Lion, 2013. Ky akt normativ, në bazë tëKushtetutës, duhet të kalojë në seancë plenare dhetë marrë miratimin e Kuvendit të Shqipërisë, kur kjopjesëmarrje është mbi 100 vetë. Ai ka kaluar nëKomisionin e Sigurisë.

Pika e fundit është projektvendimi “Përshpërndarjen e fondeve publike për subjektet



397


zgjedhore për zgjedhjet parlamentare të vitit 2013”,për të cilat, gjithashtu, ka një akt normativ.

Është depozituar në sekretari lista e deputetëveqë do të flasin. Për projektligjin “Për nëpunësin civil”në emër të grupit do të flasin: Saimir Tahiri ngaopozita; Majlinda Bregu, Gert Bogdani, GentStrazimiri, Genc Pollo, Aldo Bumçi nga maxhoranca.

Për projektligjin “Për disa ndryshime dhe shtesanë ligjin nr.8588, datë 15.03.2000, “Për organizimindhe funksionimin e Gjykatës së Lartë të Republikëssë Shqipërisë”, në emër të grupit të opozitës do tëflasë: Ditmir Bushati; Eduard Halimi, FatbardhKadilli, Edi Paloka, Astrit Patozi nga maxhoranca.Për reformën parlamentare do të diskutojnë zotiGjana dhe zoti Dokle.

Fillojmë me pikën e parë të rendit të ditës:Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës6 maj 2013.

Ka vërejtje? Nuk ka.Miratohet.Po ju lexoj kërkesën e Kryeministrit:“Kërkesë për mbledhjen e Kuvendit të Shqipërisë

në seancë të jashtëzakonshme.Drejtuar Kryetarit të KuvenditNë mbështetje të pikës 2 të nenit 74 të

Kushtetutës kërkoj mbledhjen e Kuvendit tëShqipërisë në sesion të jashtëzakonshëm për tëshqyrtuar çështjet e mëposhtme:

1. Projektligji “Për nëpunësin civil”2. Projektligji “Për disa ndryshime dhe shtesa


3. Propozime për reformën parlamentare.(Projektvendimi “Për shtesa dhe ndryshime nëRregulloren e Kuvendit” si dhe Projektligji “Për disashtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8550, datë18.11.1999 “Statusi i deputetit”, i ndryshuar”)

4. Projektligji “Për legalizimin e kapitalit, dhëniene amnistisë për disa vepra penale dhe faljen e njëpjese të borxhit tatimor e doganor”(Propozuar ngaKëshilli i Ministrave me vendimin nr.239, datë23.03.2011) dhe paraqitur në Kuvend.

Kërkesën e mësipërme, si Kryeministër iRepublikës së Shqipërisë e paraqes jo vetëm sishenjë të vullnetit tim të palëkundur dhe tëvazhdueshëm për t’i shërbyer vendit në plotësimine kushteve për marrjen sa më parë të statusit tëvendit kandidat për në BE, por edhe duke besuarse më në fund, pas bllokimit të statusit të venditkandidat nga opozita në Kuvendin e Shqipërisë, duke

mos dhënë konsensusin për propozimet që ndodhenprej kohësh për shqyrtim në Kuvend, ajo do të marrëpërgjegjësinë që i takon, duke hequr bllokimin estatusit të vendit kandidat, ndonëse lanë Shqipërinëpa këtë status për më shumë se një vit.

Këtë kërkesë e paraqes, gjithashtu, pasimiratimi sa më shpejt i këtyre propozimeve ngaKuvendi, përveç të tjerave, do t’i kursente vendit 6milionë euro, kosto financiare kjo që duhet përorganizimin dhe zhvillimin e referendumit përmiratimin e ligjeve.

Me qëllim që palët të kenë kohë për të marrëvendimet në grupet e tyre parlamentare, kërkoj qëkjo mbledhje e Kuvendit në sesion tëjashtëzakonshëm të thirret ditën e enjte, datë30.05.2013. Për më tepër, shpreh bindjen e thellëse kërkesa për mbledhjen e Kuvendit të Shqipërisënë këtë sesion të jashtëzakonshëm ka në thelbin esaj realizimin e interesave më thelbësore dheparësore të qytetarëve shqiptarë, të cilët nepërfaqësojmë. Qeveria që unë drejtoj mbetetplotësisht e angazhuar në vazhdimin e punës përprojektin madhor të integrimit të plotë të Shqipërisënë BE.

Kryeministri, Sali Berisha”.Urdhëroni zoti Balla, për procedurë!Taulant Balla – Zonja Kryetare, keni kaq vjet

në Parlament. Unë në emër të grupit tim parlamentarkërkova fjalën për procedurë, për dy çështje. E para,më lejoni t’ju vë në dijeni se në rendin e ditës që nakeni vënë përpara, dy projektligjet: projektligji “Përdisa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.8588, datë15.03.2000, “Për organizimin dhe funksionimin eGjykatës së Lartë të Republikës së Shqipërisë”” dheai “Për nëpunësin Civil” janë vetëm për votim. Këtëe keni konfirmuar edhe në rendin e ditës që na kenidhënë këtu. Kjo do të thotë se për shprehje vullnetipolitik të të dyja forcave politike duhet të kishte nganjë diskutim në emër të grupeve parlamentare tëpaktën për këto dy ligje. Për Rregulloren e Kuvendit,kush do të flasë, mund të regjistrojë emrinparaprakisht, sikurse ne kemi bërë.

E dyta, më lejoni që në emër të grupitparlamentar, bazuar në Rregulloren e Kuvendit tëShqipërisë, të kërkoj 10 minuta pushim për njëmbledhje të grupit parlamentar të PS-së.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Përsëri kërkoni kohë? Okej.

E respektoj. Është e vërtetë se dy ligjet kanë qenënë rendin e ditës vetëm për t’u votuar. Është krejtkorrekte dhe unë nuk i kam votuar, sepse, si

Viti 2013

398


Kryetare e Kuvendit, kam shfrytëzuar një hapësirë,shfrytëzova të drejtën time si Kryetare e Kuvendit.Se po t’i hidhja në votim dhe ju të mos i votonit këtoligje për gjashtë muaj rresht, nuk do të hynin më nërendin e ditës. Unë kam shfrytëzuar mundësinë qëkam si Kryetare e Kuvendit. Nuk i kam hedhur nëvotim, që të mos mbeteshin jashtë rendit të ditës.Për këtë arsye këto tri ligje kanë qenë çdo ditë nërendin e ditës për t’u votuar. Unë kërkoj qëndrimin egrupeve.

(Deputeti Balla flet pa mikrofon.)Jozefina Topalli – Në fakt unë jam dakord. Dy

pika që ishin për rendin e ditës kanë qenë vetëmpër votim. Bëjmë 10 minuta pushim, pastajvazhdojmë.

(Pas pushimit)Jozefina Topalli – Zonja e zotërinj deputetë,

rihapim seancën.Vazhdojmë me rendin e ditës: projektligji “Për

organizimin dhe funksionimin e Gjykatës së Lartëtë Republikës së Shqipërisë”.

Po, zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha – Zonja Kryetare!E thirra këtë seancë të jashtëzakonshme të

Kuvendit me qëllimin që parlamenti të votojë pas235 ditëve tri ligjet e bllokuara nga kryetari i PartisëSocialiste, i cili, pasi e nxori vendin jashtë statusittë vendit kandidat, pasi u mohoi shqiptarëve një vitstatus, shprehu dëshirën që, më në fund, ligjet tëvotohen.

Shkaku themelor i thirrjes së parlamentit ështëvotimi i tri ligjeve për të cilat Partia Demokratike kabërë thirrje çdo ditë për votim. Me votimin e sotëm,pasi u varros statusi për një vit, parlamenti kryennjë akt me të cilin kursen një shumë tëkonsiderueshme parash, që do të përdoreshin përreferendum. Parlamenti i bën ligjet aktive me votëne tij dhe në këtë mënyrë kursehen rreth 6 milionëeuro, pasi janë humbur qindra milionë euro ngashkelmimi që i bëri kreu i Partisë Socialiste statusittë vendit kandidat.

(Ndërhyrje nga salla)Zotëri, jam unë që e kam thirrur Kuvendin.Shqiptarët duhet ta dinë mirë se ata, të cilët

shkelmuan dhe hodhën në kosh tri ligjet qëkërkoheshin për marrjen e statusit, krijuan një pellgtë zi, me ujin e të cilit po lajnë sot fytyrën.

Në qoftë se ju u kërkoni të falur shqiptarëve për335 ditë shkelmim të interesave të secilit prej tyre,unë nuk kam asnjë koment. Në qoftë se ju e votonikëtë ligj për shkak të rivaliteteve të tmerrshme të

brendshme, atëherë të jeni të sigurt se ky ligj dot’ju përvëlojë. Votimi i sotëm do t’ju përvëlojë, por judo ta bëni, sepse besoni se mund të laheni me ujine pellgut të zi që krijuat vetë.

Ku e keni Fierin tani? Zoti Blushi, ku ështëFieri? Më thuaj pak: ku e ke Fierin? Ja pra, ku jeniju. A jeni ngritur 30 herë këtu dhe keni thënë: Fieri,Fieri? E bëtë njësoj si Dushkun dikur. Shkonikërkojuni të falur qytetarëve të ndershëm të Fierit!Ja ku jeni, po votoni! Ja ku janë kamerat, poregjistrojnë. Bëjeni që këtu! Kërkojuni të falur! Nuke bëni.

Çështja e amnistisë. I bëj thirrje zotit Majko që,në stilin e tij, të lëshojë Tiranën për të provuar EdiRamën. Po, por ajo është puna jote. Ja ku ështëkryeqyteti i biznesit. Ja ku është i gjithë biznesi qëpret, që atë që nuk e bëtë dot, sepse nuk dhatëvotat, amnistinë e plotë, në datën kur votuamamnistinë e 100-vjetorit, ta bëni sot. Dil e thuajubizneseve të Tiranës! Nuk e bën. Harroje se ata dotë pranojnë ndonjë ditë t’u trokasësh në dyqane, ponuk e bëmë. Pse e merrni me inat ju këtë gjë? Çfarëka amnistia? Nuk merret me inat. Amnistia votohet.

Kryetari juaj premton, kryetari juaj ndonjëherëështë politikan-kioskë. Ai thotë se do të falë gjobatnga 1 marsi e këtej. Flet politikani në atë mënyrë?Gjobat e 1 marsit e këtej? Çfarë ka ndodhur në 1mars? Pse nuk fal gjobat e 1 shkurtit e këtej? Psejo të 1 janarit e këtej? Pse jo të 1 dhjetorit e këtej?Urdhëroni, zotërinj! Le ta votojmë amnistinë si njëakt gjenoroziteti të shtetit dhe e mbyllim këtëseancë me vendime shumë të rëndësishme. Nukkeni shkak të refuzoni ligjin e amnistisë.

Zoti Majko, çfarë do t’u thuash biznesmenëvetë Tiranës, të cilët kanë punësuar qindra e mijëravetë? Çfarë do t’u thuash? Çfarë do t’u thonibiznesmenëve të Elbasanit, që u sollëm tunelin?Të paktën jepuani tani amnistinë, se atë dokumentnuk keni për ta marrë kurrë.

Çfarë do t’u thoni biznesmenëve të Durrësit?Bashkim, çfarë do t’u thuash biznesmenëve tëKorçës, që nuk voton sot amnistinë? Më thuaj!

Pse? Është partiake? Nuk ka asgjë partiake.Kryetari juaj premtoi se do të heqë gjobat nga 1marsi e këtej. Hajde ta bëjmë ashtu siç i takon. T’ibëjmë qytetarët të drejtë para ligjit dhe të votojmëamnistinë që nuk e votuat. Pse vini me paragjykime?Pse vini me parti pri? Është e thjeshtë të shkoshdhe të futesh në fabrikat e tyre që të marrësh ndonjëvotë dhe pastaj të thuash “nuk e votoj”. Më thoni:Keni nevojë për konsultime me njëri-tjetrin? Merrni

399


kohën që ju duhet. A keni nevojë? Por nuk keni tëdrejtë.

Mimi, si mund të shkosh në Lezhë e t’u thuashbiznesmenëve të Lezhës se nuk je për amnistinë?Vali, ti ia ke lënë në dorë Koços çështjen eamnistisë. Shko, shiko rrugën e Qeparosë qëpërfundoi! Shiko si ua mori paratë fshatarëve dhenuk e bëri rrugën. Mori paratë e qeverisë. Pra, dilninë nivelin e parlamentarit. Shteti ndëshkon, shtetifal.

(I drejtohet zonjës Kodheli.) Hajde bëjmëamnisti totale! E thatë bukur. Sipas teje, del se nekemi ndëshkuar demokratët dhe prandaj nuk povotoni. Nuk po thua që i kemi ndëshkuar socialistët?Hajde të bëjmë amnistinë, Pandeli! Pak më i lirëduhet të jesh ti, se të solli në Tiranë për të humburdhe nuk flet dot. Ty të ka sjellë në Tiranë për kurban,se, kur nuk të votoi Maliqi, do të votojë Tirana!

Ju lutem, urdhëroni të votojmë amnistinë! Keninevojë për mbledhje grupi? Nuk e keni as Gramozin.A keni nevojë për konsulta me aleatët? Nuk keniautorizim. A keni nevojë për mbledhje të kryetarëvetë grupeve? Bëni si të dëshironi, por amnistia ështëamnisti. Ç’mund t’ju themi ne? Nga një anë naakuzoni se paskan shkuar gjobat majtas. Hajde t’ifalim! Këtë po themi ne. Shteti fal.

Po si do t’u dilni biznesmenëve përpara? Mosdo t’u thoni se për inat të Sali Berishës ju lamë tëgjobitur? A thoni që janë gjobitur socialistët?Urdhëroni, hajdeni të votojmë heqjen e gjobave! Shtetifal. A e dini që për shumicën nga ju është rasti ifundit që mund të votoni për një amnisti? Bashkim,e njohe mbrëmë Kuçovën apo jo? Nuk e njohe?Bravo! Nuk e ke parë kurrë.

Edhe një herë ju kërkoj njerëzisht ta votojmëligjin. Inatet ndërpartiake nuk duhet të bllokojnëdhuntinë e shtetit për të falur. Shteti fal. Kamekanizma shteti për të falur. Amnistinë e ka tëpërcaktuar çdo Kushtetutë. Presidenti ka të drejtate veta. Urdhëroni ta ushtrojmë si Parlament, sepseajo e para ishte zemërthyer. Ju e dini vetë që ishtezemërthyer. Ligjin e kemi gati, e votojmë të plotëdhe ecim. E vendosim sa të doni ju. Doni deri nëmuajin dhjetor? Çfarë afati të doni ju.

Shteti nuk është inatçor. Partitë kanë inate njërame tjetrën. Shteti është sovran, gjakftohtë, përpiqettë jetë gjithnjë i drejtë. Nuk është si unë, mos ethoni këtë gjë. (I drejtohet zotit Ahmetaj.) E ke marrëvesh historinë tënde në Gjirokastër, apo jo? Ta themunë. Vangjelin ku e kam? Vangjel Tavon kërkoj, sepo bëhen komplote kundër tij dhe këtë e besoj

plotësisht.Edhe një herë, shumë njerëzisht, mendoj se

duhet ta votojmë amnistinë. Po të doni 5 minuta,mblidhuni gjykojeni, mos bëni paragjykime. Nukshkon kjo punë. Kjo është seanca e fundit. Nukmblidhet më parlamenti. Ligjin e kemi gati, i votojmë3 ligjet, amnistinë dhe e mbyllim. Nuk ka nder mëtë madh për një parlament se ta mbyllë me njëamnisti. Kjo është shumë dinjitoze. Ky si rast ështëunik: të votosh amnistinë. Ky është një rast për t’ushfrytëzuar. Ju bëni si të doni.

Jozefina Topalli - Faleminderit, zotiKryeministër!

Në emër të grupit socialist, fjalën e ka zotiBushati për Gjykatën e Lartë të Republikës sëShqipërisë.

Ditmir Bushati- Duke qenë se m’u ndërpre fjalapër procedurë, së pari, doja të bëja një konstatim.Për fat të keq, zoti Berisha, jeni i vetmi kryeministërnë botën demokratike që nuk keni respekt përParlamentin dhe i drejtoheni këtij institucioni ulur.Në të gjithë botën demokratike kryeministri në radhëtë parë ngrihet në këmbë, si shenjë respekti ndajsovranit, sado që ky parlament e ka legjitimitetin tëcunguar.

Në radhë të dytë këtu vihet për të dhënë llogaripara deputetëve dhe jo për të bërë provokimet dhediversionet e radhës.

Dhe në radhë të tretë, për fat të keq, jemi në njësituatë kakofonie, ku thirrësi i kësaj seance,Kryeministri, sërish tenton të ngatërrojë dy çështjeqë nuk kanë lidhje me njëra-tjetrën.

Së pari, çështja e tri akteve dhe së dyti, çështjae amnistisë. Duke iu referuar tri akteve ne sot jemikëtu jo thjesht dhe vetëm për ligjin e organizimitdhe funksionimit të pushtetit gjyqësor, përRregulloren e Parlamentit, por jemi këtu edhe përligjin e administratës publike. Jemi sot këtu sepsene do të donim që pas hyrjes në fuqi të këtij ligji, nëbazë të dispozitës transitore që kemi propozuar, netë kemi një sistem gjyqësor shumë më të mirë seky që është sot. Të mos kemi një gjykatë të Tiranës,që bën dacibao kundër Shteteve të Bashkuara tëAmerikës, të mos kemi një ministër drejtësie që utregon Shteteve të Bashkuara të Amerikës murin,të mos kemi një zëdhënëse të qeverisë që detyrohettë shpërndajë dhe të postojë të gjitha deklaratat eGjykatës së Tiranës kundër Shteteve të Bashkuaratë Amerikës. Duam të kemi një gjyqësor që t’ushërbejë njerëzve, duam të kemi një sistem gjyqësorqë të jetë kredibël dhe ta mbajë politikën nën

Viti 2013

400


kontroll. Duam të ndërtojmë një kastëmagjistratësh, e cila realisht t’u shërbejë njerëzvedhe realisht ta vendosë politikën në vështirësi, siçnuk e ka vendosur deri më sot.

Së dyti, jemi këtu për ligjin e administratëspublike, jo se ka ndonjë dyshim që nesër osepasnesër ju, kryetarja e Kuvendit, të gjithë ministrat,duke përfshirë ministrin e Arsimit, në lidhje medrejtorët e shkollave, që po bëhen shumë tëfamshëm, nuk do t’i nxjerrë njerëzit me forcë nëpërmitingje, nuk do t’u merrni kartat e identitetit nëkundërshtim me mbrojtjen e të dhënave personale,paçka se ne paguajmë një komisionere për mbrojtjene të dhënave personale, por sepse jemi të bindur seShqipëria ka një nevojë dramatike për të ndërtuarshtresën e mesme, për të ndërtuar një administratëpublike që t’u shërbejë të gjithë shqiptarëve,pavarësisht bindjeve politike që kanë ata. Jemi këtujo për të harruar se çfarë ka ndodhur meadministratën publike, as për të legalizuar ndërtimetpa leje, por jemi këtu për t’u dhënë një mundësi tëgjithë shqiptarëve, për t’u dhënë administratënpublike të munguar.

Së treti, jemi këtu dhe për Rregulloren eParlamentit, sepse duam që parlamenti i ri mos t’ingjajë aspak parlamentit të sotshëm. Nuk duam njëkryetare kuvendi në radhët tona, kur ta zgjedhim,që ta përmendë raporti i Departamentit Amerikan tëShtetit si një njeri që abuzon me funksionin e vetpolitikisht. Nuk duam një fytyrë kryetareje kuvendi,por duam një parlament, shtëpinë tonë tëpërbashkët, që t’u shërbejë të gjithë deputetëve, tëgjithë shqiptarëve, që të ketë transparencë të plotëdhe të jetë llogaridhënës për shpenzimet ndajpublikut. Nuk duam të heqim një administratë tuajëndhe të vendosim një administratë tonën, por duamtë ketë një administratë që t’i shërbejë Parlamentitnjësoj, pavarësisht se si dhe ku janë zgjedhurdeputetët dhe se çfarë përfaqësojnë ata politikisht.

Dhe, natyrisht, përmendët listën e shpenzimeveqë po bëhen, por harruat energjinë elektrike qëpaguhet nga taksapaguesit për butaforinë përballëKuvendit ku numërohen ato ditët e mbetura, orët embetura dhe sekondat.

Dhe së fundi, jemi këtu për t’i dhënë fund njëhipokrizie që ka filluar, zoti Berisha, me atë që thatëse ne duhet t’i kërkonim falje iksit, ipsilonit, zetas.Unë nuk e kam për turp të kërkoj falje kur ështërasti për të kërkuar falje, por mendoj se do të ishtee udhës që ta fillonit nga vetja, sepse në 23 vjet, qënga rënia e regjimit komunist, 13 i keni dominuar ju

në pushtet dhe i gjithë ai që quhet spektri i djathtë.A nuk do të ishte mirë që ju i pari të fillonit dhe tëkërkonit falje? Unë nuk e di se çfarë u thoni jumbesave tuaja kur ju pyesin se pse Shqipëria sotnuk është Bullgari ose Rumani? Pse Shqipëria nukështë sot Kroaci? Pse Shqipëria nuk është në listëne vendeve në të cilën do të duhej të ishte, por ështënë listën e disa vendeve që ende janë nënprotektorat ndërkombëtar? Keni qeverisur këtë vendpër 13 vjet, zoti Berisha, dhe do të ishte shumëmirë që ta fillonit kërkesën e llogarisë, faljen, ngavetja, sepse në fund të fundit kjo do të tregonteshenjë burrërie. Ne jemi këtu për këtë llojkompromisi, për t’i hapur rrugën një vëzhgimi shumëmë të hollë, shumë më të detajuar të zgjedhjeve të23 qershorit. Ne duam që t’i miratojmë këto ligje qënesër të mos bëjmë gabimin fatal që bëtë ju. Ju jeniqeveria e parë e post-pluralizimit në Shqipëri qëbojkotuat Komisionerin për Zgjerim. Ju jeni qeveriae parë e post-pluralizmit në Shqipëri që e futët vendinnë një kurs anti-perëndimor. Ju jeni qeveria e parëpost-pluralizëm në Shqipëri që, për fat të keq,vazhdoni dhe mashtroni opinionin publik me çështjete fondeve. Keni ngritur shtatë mite, të shtata tërreme.

Dikush thotë se janë bllokuar fonde dhe do tëndërtoheshin 6 spitale, si QSUT-ja. Dikush tjetërthotë se studentët shqiptarë në momentin qëShqipëria të marrë statusin nuk do të paguajnë tarifashkollimi në universitetet evropiane. Dikush tjetërthotë se Shqipëria përfiton rreth 100 milionë euronë vit nga Bashkimi Europian (kjo shifër nuk ështëe saktë, por po e marr për të mirëqenë). Dikushtjetër hidhet dhe thotë se po të mos ishte bllokimiqë bëri Edi Rama dhe opozita, do të merrnim 300milionë euro, të gjitha këto të faktuara. Dikush tjetërthotë se po të kishim statusin, dhe ky ështëKryeministri, emigrantëve që jetojnë në Greqi, Itali,automatikisht do t’u njiheshin vitet e punës për efektpensioni. Dikush tjetër thotë, po përsëri Kryeministri,se emigrantët që janë pa letra të rregullta në vendete BE-së, automatikisht do të legalizoheshin.

Të gjitha këto nuk janë të vërteta, janëmashtrime. Nuk do t’i përmendja sot këtu në rastse kjo seancë nuk do të kishte filluar me këtëprovokim. Të gjitha këto janë mashtrime, sepseçështjet e punësimit, çështjet e lëvizjes së lirë, nukjanë fare pjesë as e statusit, as e Marrëveshjes sëStabilizim-Asociimit.

Për sa u përket fondeve, ato janë të gjitha aty.Gjejeni problemin me veten. Shqipëria nuk ka

401


mungesë fondesh, por ka mungesë kapaciteteshadministrative për të përthithur fonde dhe kjo do tëjetë një sfidë shumë e madhe e qeverisjes tonë,zoti Berisha. Kur ju të jeni në opozitë, do të kenimundësi të bëni dallimin me atë që keni bërë ju dheme atë që do të bëjmë ne. Le të mos i ngatërrojmëkëto dy procese, sepse janë të ndryshme: amnistiaqë ju sot gjoja doni t’u ofroni bizneseve, e pakonsultuar kjo me grupet e interesit, e pa konsultuarkjo me opozitën, me tri aktet që, unë besoj fuqishëmse edhe kur ato të hyjnë në fuqi, Shqipëria nuk tëjetë më e mirë automatikisht. Fëmijët e mi nuk dotë prekin më shumë standarde evropianeautomatikisht. Fëmijët e çdo demokrati, çdosocialisti, pavarësisht se ku jeton, do të vazhdojnëtë kenë të njëjtat probleme. Në rast se ne heqimdorë gradualisht nga hipokrizia, bëhemi mëbashkëpunues, shohim realitetin në sy ashtu siçështë, kemi mundësi të ecim me hapin të paktën efqinjëve. Bota na ka mbështetur dhe pret nga ne tëjemi lider në rajon, shembull i frymëzimit në rajon,që të mos merreshim kaq shumë sa merremi menjëri-tjetrin, që ne të mos provokonim kaq shumësa duam të provokojmë njëri-tjetrin, që të mos evendosim njëri-tjetrin me shpatulla për muri, por fjalëtqë themi këtu t’i kthejmë në vepra. Kjo nuk ështëpër të kënaqur as Stefan Fyle, as Xhon Kerrin. Kjoështë për të ndërtuar Shqipërinë evropiane këtu. Aspër të premtuar gjoja viza me Amerikën, kur kjo ështësi të premtosh qiqra në hell, por për të ndërtuar tëgjitha kushtet për një Shqipëri evropiane këtu.

Prandaj të fokusohemi te çështjet e ditës, tëmiratojmë ligjet në përputhje me dispozitën transitoresi një kompromis i ofruar nga LSI-ja (dhe unë gjejrastin të falënderoj propozimin e kryetarit të kësajpartie), t’i lëmë diversionet. Unë jam i bindur se 23qershori, në qoftë se zgjedhjet do të jenë të lira, tëndershme, demokratike, do të japë verdiktin përsecilin prej nesh, se cili do të jetë në pozitë dhe cilido të jetë në opozitë.

Faleminderit!Jozefina Topalli – Urdhëroni, zoti Kryeministër!Sali Berisha – Zonja Kryetare,Meqenëse parafolësi boshtëzoi të gjithë

diskutimin e tij te kryeministri, kjo më detyron t’ipërgjigjem.

Së pari, i nderuar zotëri, nuk pëlqej ndonjëherëtë bëj personalizime, familjarizime, por ke shtruarnjë pyetje shumë thelbësore: Pse Shqipëria nukështë ku është Bullgaria, Kroacia, Rumania? Unëmund t’i përgjigjem kësaj pyetjeje, por përgjigjen

më të shkëlqyer mund t’ia japë shoku Sulë Bushati,i cili, kur të kthehesh në shtëpi, do të të thotë: “Idashur djalë, kur kroatët dhe të gjithë qytetarët eish-Jugosllavisë lëviznin pa viza, të lirë në Europë,ne rrethonim Shqipërinë me tela me gjemba dheklone”. Ai do të të përgjigjet ty. Kur Titoja i shkatërroikooperativat bujqësore që në krijimin e tyre, ne ibëmë qytetarët të vdesin urie në qytet me triska etallona dhe në mbarë fshatrat e vendit kishte vetëmuri, pelakër dhe sëmundje të rënda.

Në qoftë se përsëri do të shkosh më tutje, kurvendet që përmende filluan të hapen ndaj botës, “nebotuam veprat Stalinit, e shpallëm kryekriminelin eshekullit si gjeniun e njerëzimit”, do të të thotë ai.Pra, këto janë vetëm disa nga përgjigjet që do t’ijapë babai djalit.

Në të vërtetë shqiptarët në këta 20 vjet, për tëgjithë ata që i thonë vendit të vet Shqipëri, dhe joata që me shkrim e me gojë kanë derdhur në vitefjalët më të ndyra, kanë ecur më shpejt se çdo kombtjetër në Europë. Janë shqiptarët, i nderuar zotëri,dhe asnjë komb tjetër që në 20 vjet kanë rritur 11herë prodhimin e tyre të brendshëm. Merri dhe lexoji!Janë shqiptarët që në vitin 1980, sipas regjistrimittuaj, kishin për banesat, për 1 mijë banorë, renditjenmë të ulët se çdo komb tjetër në vitin, kurse sotkanë lënë mbrapa 5 vende anëtare të BE-së.

Ju përdorni moton se në 4 vjet nuk ka ndodhurasgjë e mirë dhe natyrisht në këtë moto është vetëmShqipëria e autobusit.

Fole këtu për emigrantët, fole për statusin.Zotërinj, Shqipëria u anëtarësua në NATO dhe pasanëtarësimit të saj, për 4 vjet me radhë ajo merrnga 1 miliard dollarë investime të huaja. Unëpersonalisht do të doja të thosha që është kryekëputvepër e reformave. Por nuk e them këtë. ËshtëNATO-ja e para. Pasaporta e saj. Ajo është njëpasaportë besimi për shqiptarët kudo.

Pasaporta tjetër e besimit ishte statusi i venditkandidat. Edhe ajo do të sillte në Shqipëri me mijëra,qindra e milionë euro investime nga KomisioniEuropian, nga investitorët e vendeve anëtare të BE-së e kështu me radhë. Po, zotëri, lexoje! Statusi iemigrantëve me status ndryshon qartësisht dhenegociatat për zgjidhjen e problemeve të tyre janëshumë më të lehta, sepse vendet ku ata janë, kanëtani përballë jo një vend pa kontratë statusi, por njëvend të shpallur me status. Po themi që të gjithakëto nuk janë të vërteta, por ti fole kaq gjatë dhenuk the arsyen pse e bllokuat një vit statusin. Ku eçuat Fierin? E kuptoni që kjo po bëhet sot vetëm e

Viti 2013

402


vetëm për luftë për kryetarin e PS-së? Ky ështëinvestim që bëhet për postin e kryetarit të PS-së.Mua nuk më intereson fare. Këtu do të jemi.

Do të them një gjë. Ti je i ri në politikë. Pokthehem pak mbrapa. Disa nga bashkëpunëtorët ekryetarit tënd, që sot kanë përfunduar atje ku emeritojnë, erdhën këtu në 97-n dhe thanë: “Sali, tiduhet të largohesh nga politika!” “ Po pse?” - uthashë? “Po ja, je i vjetër.” I thashë: burrë më tëmençur se babai yt nuk ka. “Po pse?” - tha. “Qës’ta ka dhënë e s’ta jep kurrë atë vend.” Pra, qëllimete mia, të jesh i bindur, i kam të hapura dhe kurrëndonjëherë qëllime të këqija. Ky është dallimi. Unëqëllimet i kam të hapura.

Fole për çështjen e vizave. Tani mësoje këtu.Ka muaj që po punoj për këtë çështje. Po. Mësojemirë! Kemi miq dhe unë nuk them se është njëproces i thjeshtë dhe nuk e kërkoja kurrë po të moskishte bazë. Nuk e kërkoj kurrë pa pasur bazë. Kam20 vjet që takoj dinjitarë të Europës dhe të botës.Është në kulturën time, nuk kërkoj gjëra që nuk natakojnë. Ka muaj të tërë, po ta them unë, që popunoj për të dhe jam optimist dhe nuk jam kot.

Po punojnë të gjitha degët e pushtetit atje. Nëvend që të bashkohemi, thoni atë që tha emaili ytnë Bruksel, se 800 mijë shqiptarë do të vijnë. Unë edi që nuk e dërguat ju, e dërgoi dikush tjetër nëemrin tuaj. Tani dili zot!

Pra, në vend që të mbështesni, në vend qëkongresi amerikan të marrë një mesazh tëpërbashkët, në vend që qeveria amerikane të marrënjë mesazh të përbashkët, na thatë se do të derdhentë gjithë në Amerikë, se do ta ndërtojmë Amerikënkëtu. Po nuk është ky qëndrimi. Çështja e vizavenuk është e thjeshtë. A e di ti që votove kundër ligjitqë sollëm ne se një nga ligjet që sollëm këtu nëparlament ka pasur pikërisht këtë destinacion? Ekemi votuar ligjin, kemi plotësuar kriteret erëndësishme ligjore për këtë çështje. Ne po punojmëdhe do ta realizojmë. Kështu keni thënë para 4vjetësh, kur u zotova solemnisht për vizat në Europë.Lexoje pak programin tim! Nuk e gjen askund tëthem se Shqipëria do të anëtarësohet në NATO,por kjo qeveri do ta anëtarësojë Shqipërinë në NATO.U anëtarësua, por nuk e kam thënë. Do të marrftesën kam thënë.

Nuk kam thënë ndonjëherë se do të bëjmëintegrimin e plotë të Shqipërisë në Europë. Do tëecim drejt statusit, kam thënë. Për vizat kam thënëdo të marrim vizat dhe tani po e them edhe një herë:do të fitojmë liberalizimin e vizave me SHBA-në, në

mënyrë të merituar. Ju do të kundërshtoni? Ju duhettë bashkoheni me ne! Duhet të loboni! Duhet tëpërdorni çdo lidhje për të ndihmuar shqiptarët.

Pse e keni këtë negativizëm ndaj interesave tëqytetarit?

Pse zoti Rama nuk thotë do të fal gjobat e 1prillit, por thotë të 1 marsit? Sepse e pa që 1 prillipo i mbetet në fyt. Pse nuk e përmend? Ai, të paktënpër hir të aleancës, duhej të thoshte “gjobat e 1prillit”.

Edhe një herë: ju si të dëshironi, ne ligjet do t’ivotojmë. Kemi 235 ditë që i kemi votuar me mendjedhe me zemër. Por them që edhe amnistinë ta votoni.


Kryeministër!Nuk ka replikë, zoti Bushati, ju lutem!Dakord 30 sekonda, urdhëroni!Ditmir Bushati – E para, unë nuk merrem me

çështje personale, por meqenëse Berisha përmendidhe tha se im atë paska ndërtuar tela me gjemba,pyetja që më lindi ishte: Po ti, çfarë bëje, që i ruajekaq shumë shëndetin bllokut, ndërkohë që atandërtonin telat me gjemba?

E dyta, përmende punën e vizave. Po të themse zyrtari Pier Mirel ka bërë një përgënjeshtrim. Eke aty dhe harrova ta listoja, që je konsideruar siKryeministri “Pinok” me certifikatë nga BE-ja.

E treta, biografinë time nga viti 1479, të gjithëfamiljes sime, të lutem...

(I ndërpritet fjala, për arsye të mbarimit të kohës)Jozefina Topalli – Ke një CV të rëndësishme

në vitet e komunizmit. Babai yt ishte i telave, igjembave dhe i internimeve. E mira do të ishte që,si biri i tij, të kërkoje të falur. Të kërkoje të falur!

Kalojmë te pika tjetër e rendit të ditës.Në emër të Grupit Parlamentar të PS-së?Zoti Tahiri, urdhëroni!Saimir Tahiri – Zoti Kryeministër, varkëtarin e

atyre të bllokut ta kujtoi Ditmiri, ndaj s’po ta kujtojunë, por më vjen keq që përgojon prindërit dhefamiljarët e kolegëve të mi këtu në sallë. Më vjenkeq për ty, sepse e ke kompleks. Ke zili për prindërittanë, zoti Kryeministër! Ke zili, sepse ti vetë nukarrin dot të jesh prindi i fëmijëve të tu dhe, mbi tëgjitha, ke zili, sepse nuk i ke fëmijët, siç i kanëprindërit tanë.

Ti je shërbëtori i fëmijëve të tu, punon për fëmijëte tu. Vulën ta mbajnë ata dhe punët e qeverisë ibën për ta. Këtë hall ke ti! Megjithatë, meqë kisheedhe merakun e gjyshit dhe të babait full time, është

403


e sigurt që e bën gjyshin full time, se u tregon përrallashqiptarëve full time dhe është e sigurt që je babafull time, sepse punon për fëmijët e tu me pazaret epista full time. Ta besoj. Deri në 23 qershor, ish-Kryeministër, ke kohë. Megjithatë për një gjë të jeshi sigurt: po ke merakun e Fierit, ta shuaj unë këtëmerak. Qarku i Fierit nuk të përket më. Është çliruar.Këshilli Bashkiak i Tiranës nuk të përket më. Ështëçliruar. Qarku i Durrësit nuk të përket më. Ështëçliruar. Qarku i Elbasanit nuk të përket më, ështëçliruar. Mos u kap pas fijes së barit me qarkun eFierit.

Ne, zoti Kryeministër, i rikthyem legjitimitetinpushtetit vendor dhe përfaqësuesve të popullit nëpushtetin vendor në të gjitha qarqet, në shumicëndërrmuese të qarqeve, bashkive dhe komunave.Kështu që rri rehat, mos qaj hallin për ato që kedëgjuar këtu në seancë. Shko, shiko atë që ndodhnë realitet! Në qoftë se ke hallin e kryetarit të PS-së, do ta shohësh Kryeministrin e ardhshëm. Nukdo të kesh durimin ta shohësh këtu, si kryetar iopozitës në parlament. Në qoftë se ke hallin erivaliteteve brenda opozitës, në fakt, ke shumë tëdrejtë. Kemi një rivalitet: Ilir Meta thotë se do tamarrësh karrigen e Kryeministrit në shtëpi, falas,kurse ne duam të ta japim me 1 euro. Për këtë pohahemi, por një gjë është e sigurt: do ta marrëshkarrigen përfundimisht në shtëpi pas datës 23qershor. Neve na duhet vetëm të biem dakord nësedo ta marrësh me 1 euro apo falas.

Faleminderit, zoti Kryeministër që re dakord, qëkëto tri projektligje t’i nxjerrësh nga axhenda efushatës! Faleminderit që pranove kushtin që këtoakte të hyjnë në fuqi më 1 tetor! E para, për shkaktë legjitimitetit të cunguar që ka ky parlament. Edyta, për garancinë që duhet të kenë qytetarët, qëligjet e miratuara në letër të zbatohen realisht.

Thirri mendjes: ajo që të kemi thënë vazhdimisht,gjatë gjithë ditëve që ti paske numëruar, kishte dheka të bëjë me nevojën që ne kemi jo vetëm për tëmiratuar ligje në letër, jo vetëm për t’ia shfaqur atokapituj pas kapitujsh Bashkimit Europian, por, mbitë gjitha, për të garantuar qytetarët që ligjet emiratuara në këtë parlament do të zbatohen nërealitet.

Cili ligj zbatohet në realitet? Ligji “Për Gjykatëne Lartë” apo ai “Për organizimin dhe funksionimin esistemit gjyqësor”, kur sot e kësaj dite ka gjyqtarë,të cilët bëjnë bizneset e familjes tënde, kur sot ekësaj dite ka gjyqtarë që bëjnë kamxhikun politikpër llogarinë tënde, ndaj deputetëve të opozitës dhe

ndaj medias? Cili ligj zbatohet në praktikë? Ligji “Përnëpunësin civil dhe administratën publike”? Kam njëemail këtu nga zonja Ermira Mustafaj, e cila ështëgruaja e punonjësit të IT-së së Kuvendit dhe ështëdrejtoreshë në Ministrinë e Ekonomisë. Ajo u thotëtë gjithë punonjësve të Ministrisë së Ekonomisë:“Përshëndetje! Sipas bisedës, gjeni bashkëlidhurlistën e të gjithë votuesve të njësisë nr. 5 dheformularin përkatës. Pasi ta keni plotësuar, dërgojenisërish tek unë. Afati i fundit 17.05.2013”. Rëndësiae email-it është high, ndërkohë që subjekti i email-it është plotësim template, sepse për ju të dhunoniadministratën publike, duke e detyruar të plotësojëlistat e votuesve që i keni kërkuar, është plotësimtemplate.

Ndërkohë, komisari politik që e kontrollon cc-në në këtë email quhet Dardan Domi nga Shijaku,të cilin zoti Olldashi e njeh mirë. E morët nga jashtë,e bëtë shef personeli e ku di unë çfarë tjetër. Sot ekeni komisar politik. Ja ku keni edhe formularin ngapas, ku u kërkoni punonjësve të administratëspublike (Shikojeni, zoti Kryeministër), me emaile,me detyrim të sjellin votuesit.

Po kështu bëni me punonjësit e Policisë sëShtetit. Disa i keni punëtorë partie, disa i kenikomisarë politikë, ndërkohë që disa të tjerë i zhvishnime detyrim, për t’i çuar derë më derë të shqiptarëvedhe për t’i detyruar shqiptarët me kërcënimin ehalleve të tyre, t’ju japin votën.

Po kështu bëni me mësuesit, të cilët i detyronitë merren me prindërit e kalamajve, vetëm për t’jugarantuar votat juve.

Po kështu bëni me edukatoret e kopshteve. Kuri çojmë fëmijët në kopsht, na thonë: “Ju lutemi, ejanit’i merrni në orën 12:00, sepse kemi fushatë. Nakërkon Saliu në miting”.

Po kështu bëni me mjekët, me infermierët, mebuxhetorët.

Ku është standardi i garancisë që duhet të ketënëpunësi publik, nëpunësi buxhetor në detyrën etij? Lexojmë ligjin e ri që keni sjellë, ku thoni:shërbim civil të qëndrueshëm. Për cilënqëndrueshmëri e keni fjalën, kur edhe sot e kësajdite vazhdojnë të pushohen nëpunësit ngaadministrata publike; kur faturat financiare enëpunësve që kanë fituar një vendim gjykate ngapushimet e padrejta, që keni bërë ju nga administratapublike, kapërcejnë disa miliona euro? Sot shqiptarëtme taksat e tyre paguajnë një palë që rrinë në punëdhe një palë tjetër që rri pushim me vendim gjykatenë dorë.

Viti 2013

404


Flisni për shërbim civil profesional. Për cilinshërbim profesional flisni, kur edhe tani në Kuvendna sollët një amendament se edhe afatin e amnistisëe kishit lënë në vitin 2011, ngaqë e keni ngatërruar;apo kur punonjësit i merrni me listë partie në punëpa pyetur fare për konkurs dhe kur sistemin ekarrierës, parashikueshmërinë e karrierës e kenicenuar në themel, ku të rinjtë i keni demotivuar qëme aftësi dhe me edukim të hyjnë në punë të bazuarnë meritë? Për çfarë merite mund të flisni? Çfarëmerite ka dhëndëri i Jozefinës? Çfarë merite ka ai iveshit, që është çuni i Cekës? (Na thuaj çfarë u bëme Komisionin Hetimor, se jemi kuriozë ta dimë).Çfarë merite kanë të gjithë familjarët tuaj, që kanëdyndur shërbimin diplomatik? Çfarë merite kanëfamiljarët e të gjithë shefave të partisë, që kanëdyndur administratën publike në kurriz të të rinjve,të cilët kanë besim te sistemi arsimor dhe duan tëbesojnë se me punë mund të ecin vërtet përpara nëkarrierë?

Në këtë ligj flisni për paanësi politike. Po përcilën paanësi politike?

Ja pra, zoti Kryeministër, ky është problemi realqë ka Shqipëria; ky është problemi real që nuk ezgjidhim dot me miratimin e këtyre 3 ligjeve, por dota zgjidhim pas 23 qershorit. Të jesh i sigurt! Do tazgjidhim pas 23 qershorit për të garantuar qëgjykatat të mos jenë dyer politike, ku shkoni trokisniju për të gjobitur deputetët e opozitës dhe ku lihenpas dita-ditës qytetarët, sepse pa pasur lekë nukmarrin dot drejtësi në dyert e gjykatave; për tëgarantuar që nëpunësit civilë të jenë shtyllakurrizore e shtetit shqiptar dhe pa pyetur për partiqoftë nga kjo anë, qoftë nga ana tjetër, sepse neduam që të ndërtojmë një shërbim civil, zotiKryeministër, siç ti nuk e ke bërë, ta korrigjoj Ditmirin,për 17 vjet që u rri mbi kokë shqiptarëve në këta 23vjet.

Ne duam të ndërtojmë një shërbim civil që t’upërgjigjet qytetarëve dhe mbi të gjitha të jetëllogaridhënës ndaj qytetarëve; ne duam të ndërtojmënjë shërbim civil që, mbi të gjitha, të kursejë paratëe shqiptarëve dhe jo t’i shpërdorojë me korrupsioninkapilar dhe endemik, që e ke futur deri në themelete shtetit bashkë me familjen tënde.

Zoti Kryeministër, ne duam patjetër që Kuvenditë funksionojë më mirë sesa funksion sot, dukefilluar nga zonja që i thotë vetes Kryetare e Kuvendit,deri te ju vetë, sepse ne duam që Kryeministri,ministrat, kryetari i parlamentit dhe deputetët të jenëtë disiplinuar me rregulla të bashkëndara, të

dakordësuara, që garantojnë funksionimindemokratik të Kuvendit, jo që garantojnë nënshtrimine Kuvendit ndaj Kryeministrit dhe ekzekutivit. Ja,këto duam ne, zoti Kryeministër, këto që nuk i bënidot ju.

Kështu që të uroj paqe deri në datën 23 qershor.Më shumë paqe do të kesh pas datës 23 qershor,kur ta shikosh veten në pension dhe të siguroj do tëjesh edhe baba, edhe gjysh full time, por jo në kurriztë shqiptarëve.

Faleminderit shumë!Jozefina Topalli – Zoti Kryeministër, urdhëroni!Sali Berisha – Edhe një herë dua të qartësoj

përpara opinionit publik disa momente shumë tërëndësishme.

Po përballen dy qëndrime: qëndrimi bazuar nëlirinë e qytetarit dhe në lirinë politike të tij, qëndrimibazuar në skllavërinë e nëpunësit, i konceptuar nëmënyrën më arkaike dhe me urrejtjen më të madhe.

Përsëri po ju bëj të qartë, dhe ju bëj thirrje tëgjithë punonjësve të administratës shtetërore, përveçForcave të Armatosura, Policisë së Shtetit dheShërbimit Informativ, të shprehen haptas dhe tëmbrojnë haptas pikëpamjen, preferencën dhevlerësimin e tyre për programin që duan. Jemi njerëztë lirë. Dëgjoni ish-kryetarin e Bashkisë, i cili njëherë i quan “robër” dhe herën tjetër “skllevër”. Kyështë koncepti i tij për punonjësit e administratës.Punonjësit e administratës, çfarëdo qofshin ata,kanë të gjitha liritë dhe të drejtat e garantuara përveprimtari të plotë politike, madje mësojeni se ailigj, që po votohet sot, ka pasur një nen të sjellënga një kompani europiane, i cili thoshte: “Punonjësite shërbimit civil mund të marrin pjesë aktivisht nëfushatë elektorale. Po të duan, mund të marrin lejepër të marrë pjesë në fushatë.” Nuk janë normat eautobusit mavi dhe bunkerit mavi. Janë normat elirisë dhe standardet e saj.

Një njeri, i cili nxjerr një formular këtu, që ështëcertifikuar më shumë se kushdo tjetër në këtë sallësi gënjeshtar i pakorrigjueshëm nga gjykatat evendit... Nuk është formular dogane ai. Nuk ështëformular kontrabante. Është formular për çdozgjedhës shqiptar. Jemi parti serioze dhe e përgëzojzonjën Ermira për përkushtimin e saj. Çdo zgjedhësshqiptar ju e keni dërguar... Unë e di se ku e kenidërguar, por me kod nuk ka dallim. Thuhet:administratë. Ata marrin edhe zgjedhësit socialistëte ne. Çdo zgjedhës. Partia ka stadin e identifikimitpersonal fizik, vullnetar, të çdo zgjedhësi. Ështënormale. Partia bën studimin e prirjeve dhe

405


tendencave të zgjedhësve. Partia merr mendime përprogramin e saj nëpërmjet zgjedhësve.

Unë po nis një mesazh.(Ndërhyrje nga salla)Po, por çmimet sot ne i kemi ulur 10 herë.

Prandaj po vijnë edhe qindra mijëra përgjigje, sepsejanë ulur çmimet, sepse ua ngrinte merrte çmimetai, Hermesi. I kemi ulur çmimet, prandaj votoniamnistitë, sepse keni për të parë që dardha e kabishtin prapa. Në qoftë se do të ketë njerëz që do tëpaguajnë bllokimin, ju do ta paguani dyfish atë. Dotë paguani bllokimin për 235 ditë, nga çdo qytetarshqiptar. Do të paguani bllokimin e kreut të PartisëSocialiste menjëherë pas zgjedhjeve.

(Ndërhyrje nga salla.)Po, ju them se absolutisht nuk ka qëllim tjetër

vetëm kapjen e kreut të partisë suaj. Nuk jam unëqë do t’i kërkoj llogari atij se humbi zgjedhjet ngaqënuk votoi ligjet, por do të jeni ju dhe aleati juaj.

(Ndërhyrje nga salla.)Por kjo është evidente. Ju faktikisht po votoni

për ta kallur atë, por kjo është puna juaj.(Ndërhyrje nga salla.)Ai njeri në qindra takime u thoshte të huajve:

“Nuk e votoj tani, sepse nuk kam çfarë t’u them tëmive, sepse më thonë: “Ti gjithmonë dorëzoheshpara Sali Berishës.”” Kjo është e vërteta. Të huajtmë thoshin: “Tani e ka të vështirë, sepse e humbetkrejtësisht atë. Bëj diçka!” “Çfarë të bëj? - thoshaunë dhe ky “Vetëm këtë nuk do ta bëj kurrë!”, “EdheFierin, - u thoshte, - e kam si pretekst, sepse nukkam çfarë t’u them njerëzve të mi”. Ja tani, çfarëndodhi? Faktikisht ju po e kallni atë, more zotëri!Po, e meriton 100 për qind këtë që po i bëni.

Jozefina Topalli – Zoti Patozi, urdhëroni!Astrit Patozi – Faleminderit, zonja Kryetare!Të nderuar kolegë,Mos prisni prej meje të flas për detajet e ligjit

dhe as të mburrem për prindërit e mi, ndonëse atae meritojnë plotësisht. Unë do ta kisha shumë tëvështirë të flisja për ta në rast se njëri prej tyre do tëishte kapur me kontrabandë dhe tjetri për evazionfiskal. Por ndoshta kjo është edhe arsyeja pse nekemi një diferencë kaq të madhe me njëri-tjetrin.

Të nderuar kolegë,Sot nuk është një ditë historike, pavarësisht se

miratimi i tri ligjeve është lajm pozitiv për çdo qytetartë këtij vendi. Shqipëria nuk bëhet as më e mirëdhe as më e keqe pas votimit të tyre. Ajo mbetetende vendi i halleve dhe problemeve të pazgjidhurapërfundimisht, por sigurisht, edhe realizuesja e

sukseseve të jashtëzakonshme në këto vite tëarritjeve të mëdha të kësaj maxhorance në këto dymandate. Tri ligjet ishin pengu i një stacioni tërëndësishëm në rrugën e këtij vendi drejt BashkimitEuropian, i cili sot, me sa duket, po i hiqet nga qafaShqipërisë. Jemi tmerrësisht të vonuar, por nuk kanjë rast të dytë ku fajtori shkëlqen kaq fort memungesën e tij në këtë sallë.

Por sot është vërtet një ditë e shënuar, që çdoshqiptar të mos ketë më dilema për të njohuropozitën e vet. Sot është dita për të kuptuar se përshkak të paranojës së një njeriu e gjithë PartiaSocialiste është tërësisht e rreshtuar prej katërvjetësh me të gjitha bateritë kundër interesave mëjetike të shqiptarëve. Sot është dita për të njohurmë mirë Edi Ramën, Edi Ramën lakuriq, jo atë tëatyre fotove të vitit 2007, të cilat janë asgjë përparakësaj lakuriqësie vezulluese, të këtij zvetënimi moralqë shikojmë sot. Sot është dita për të parë se çfarëështë në gjendje t’i shkaktojë një force të madhepolitike mendja e sëmurë e një drejtuesi, i cili ështëfiksuar te karrigia e Kryeministrit, dhe për ëndrrën etij të verbër është gati t’i verë flakën gjithçkaje, madjeedhe në kuptimin fizik të kësaj fjale.

Tanimë kanë rënë të gjitha argumentet, kanërënë të gjitha arsyet e mosarsyeve, madje edhealibitë e sforcuara të kryetarit të Partisë Socialiste.Tani nuk flitet më për qarkun e Fierit, as për zgjedhjetsi kusht për statusin, as përralla të tjera, me të cilatështë tejmbushur historia politike e këtyre tre apokatër viteve.

Të nderuar kolegë të opozitës,Na duhet t’ju falënderojmë sinqerisht për këtë

dhuratë në mesin e fushatës elektorale. Tani askushnuk ju beson më, për integrimin jo e jo, por tashmëu kanë rënë në tokë të gjitha akuzat, madje edheato që mund të jenë të vërteta, edhe ato që mund tëqëndronin, sepse pas kësaj kredibiliteti juaj ështëzero.

Çfarë do t’u thoni njerëzve tuaj, mirë shqiptarëvenë shumicë, që nuk e votojnë Partinë Socialiste,sepse me ta e keni pak më të vështirë: që nuk imiratuat këto tri ligje sepse Edi Rama ishte zënëme Ilir Metën!? Faleminderit, Ilir Meta, që e nxorenë pritë Edi Ramën! Me dashje apo pa dashje, pakrëndësi ka kjo për ne, të kemi njësoj kundërshtar,por nuk mund mos të ta njohim meritën. Ti u bëreshkak në një farë mënyre që të organizohet kjoseancë e jashtëzakonshme ku çdo shqiptar do tëdalë më i qartë dhe më i fituar, me përjashtim tënjërit: të Edi Ramës, sepse ai dhe vetëm ai është

punime të kuvendit legjislatura e 7-të viti 2013, nr. 2 · - në emër të grupit parlamentar të...

Documents