przewodnik duchowy nr 2

przewodnikduchowy

cia ło - umysł - duch

Numer 2 Marzec-Kwiecień 2013

ISSN 2299-9841

Zasady życia według Dalajlamy

Samoocena, czyli poczucie własnej wartości

10 zasadnauczaniaduchowego

24

sposobyna stres

Joga?Świetny pomysł

Religia w szkole

Dlaczego ludzie odchodzą z Kościoła?

przewodnikduchowy.pl

Od premiery „Przewodnika duchowego” upłynęły już dwa miesiące i nie zmarnowaliśmy tego czasu. Z przyjemnością oddajemy w Twoje ręce

kolejny numer. Mamy nadzieję, że okaże się równie ciekawy, jak poprzedni.

Tym razem zastanowimy się nad kwestią nauczania duchowego oraz miejscem religii w szkole. Temat jest ciągle na czasie, a walka episkopatu

z rządem zdaje się daleka od zakończenia. Nie łudzimy się, że nasz artykuł wniesie coś do dyskusji możnych naszego kraju, ale chcielibyśmy

przedstawić pomysł będący – naszym zdaniem – najlepszym rozwiązaniem. Chętnie poznamy również Twoją opinię w tej kwestii.

W tym numerze rozpoczynamy cykl artykułów na temat jogi. Na początek trochę podstawowych informacji, a od następnego numeru zajmiemy się

konkretami.

Poświęcimy też kilka stron samoocenie, która jest bardzo ważnym elementem rozwoju duchowego. O poczuciu własnej wartości można pisać

bardzo długo, więc ten temat również będziemy rozwijać.

Opowiemy o intuicji – czym jest i jak działa. Zasady jej funkcjonowania są proste i warto je poznać. Tym bardziej, że wiele osób robi z intuicji jakąś

pseudo-magiczną sztuczkę, dzięki której próbuje zyskać podziw i szacunek. Intuicja nie jest tajemniczą mocą o nieznanej naturze – jest całkowicie natu-

ralnym elementem ludzkiego życia. To system działania podświadomości i sposób na jej kontakt ze świadomością.

O tym i jeszcze kilku ciekawych rzeczach przeczytasz w tym numerze.

Życzę przyjemnej lektury,Wojciech P. P. Zieliński

OD REDAKCJI

ZAREKLAMUJ SIĘJeśli chcesz, by Twoja reklama ukazała się na łamach “Przewod-nika duchowego”, skontaktuj się z nami.

www.przewodnikduchowy.pl

ISSN 2299-9841Copywright by Wojciech P. P. Zieliński

Niniejsza publikacja jest darmowa i może być dowolnie kopiowana oraz rozprowadzana tylko i

wyłącznie w niezmienionej formie.

przewodnikduchowy

Wydawca:Wojciech P. P. Zielińskiul. Sielawy 6/1161-619 Poznań

Redakcja:Wojciech P. P. ZielińskiAlicja ZielińskaMonika SrebrzyńskaPatrycja OstrowskaJoanna Kacperska

http://przewodnikduchowy.pl/

http://przewodnikduchowy.pl/reklama


3

4Od redakcji

Religia w szkole10 zasad nauczania duchowego Joga? Świetny pomysłKorzyści płynące z uprawiania jogi

Samoocena, czyli poczucie własnej wartościZasady życia według Dalajlamy

57

1317

2

20

247 przydatnych wskazówek15 pytań, dzięki którym odkryjesz sens życia

2829

Jak działa intuicja?Dlaczego ludzie odchodzą z Kościoła?

3136

24 sposoby na stresSok jest dobry!

3942

Dezyderata45List umierającego mistrzaJahwe, Jehowa, Kriszna

4647

Tao Te Ching48

Nie poddawaj się18

Cztery umowy Tolteków49

Zrób pierwszy krok

SPIS TREŚCI

24

7

20



Kliknij w numer strony, żeby wrócić do spisu treści 4

Zrób pierwszy krokWojciech P. P. Zieliński

Wykonanie pierwszego kroku jest najprostszym sposobem osiągnięcia sukcesu. Jest to również najtrudniejsze zadanie w każdym przedsięwzięciu. Wielu ciekawych pomysłów nie realizujemy w swoim życiu nie dlatego, że brakuje nam umiejętności czy możliwości. Powodem niezrealizowanych marzeń bardzo często jest to, że nie umiemy zrobić tego pierwszego kroku.

Stare chińskie przysłowie brzmi: „nawet najdłuższa podróż zaczyna się od pierwszego kroku”. To oczywiste stwierdzenie zdradza nam jedną z najważniejszych tajemnic sukcesu: musimy odważyć się zacząć działać. Nieważne, co chcemy osiągnąć – najpierw konieczne jest pokonanie wewnętrznych oporów.

Oto kilka rzeczy, które można zrobić, aby skutecznie postawić pierwszy krok.

1. Uwierz w siebie – wiara czyni cuda. To święta i niepodważalna prawda. Dzięki niej zyskujesz siłę i motywację do działania.

2. Wizualizuj swój cel – wyobraź sobie świat, w którym twoje marzenia zostały zrealizowane. Jak będzie wyglądał? Zapewne czujesz podekscytowanie i przypływ świeżej energii.

3. Nie idź na łatwiznę – jeśli spodziewasz się, że droga do sukcesu będzie usłana różami, możesz sobie darować całą podróż. Zaakceptuj to, że realizacja marzeń nie jest łatwym zadaniem.

4. Rób wszystko krok po kroku – tak, jak nie zjesz jednym kęsem całego tortu, tak nie osiągniesz sukcesu za jednym zamachem. Zaplanuj swoje działania i wykonuj jego etapy po kolei.

Praktyka duchowa jest jedną z najtrudniejszych i zarazem najwspanialszych rzeczy, jakie człowiek może robić w życiu. Tak naprawdę każdy jego krok jest elementem duchowego działania. Wielu ludzi nawet nie próbuje się przymierzać do pracy nad sobą. Nie chcą poświęcać czasu na zadanie, które wydaje im się zbyt trudne; są przygnieceni ogromem wiedzy i ilością ścieżek wiodących ku temu samemu celowi. Duchowość prowadzi bowiem zawsze do jednej i tej samej rzeczy – choć jest ona nazywana różnie w zależności od tradycji duchowej.

Wielu z nas nie wie, co wybrać. Kto mówi prawdę, a kto się myli? Czy nauczyciele duchowi są szczerzy, czy może chcą tylko wyciągnąć od nas trochę pieniędzy? Pytania można mnożyć i mnożyć, ale to nie przybliży nas ani trochę do odniesienia sukcesu. Zamiast zastanawiać się, zróbmy pierwszy krok.

Nie czekaj...1. Nie czekaj, aż okoliczności będą doskonałe – bez względu na to, jak długo czekasz, zawsze wydarzy się coś, co sprawi, że okazja nie będzie idealna.2. Nie czekaj, aż wszyscy się z tobą zgodzą – zawsze znajdzie się ktoś, kto będzie miał inne zdanie niż ty. To jest zupełnie normalne.3. Nie czekaj, aż twoje możliwości będą większe – możesz myśleć, że musisz podnieść swoje umiejętno-ści bądź zasobność portfela, zanim podejmiesz się realizacji marzenia. Ale prawda jest taka, że to właśnie działanie przyczynia się do szlifo-wania umiejętności i zdobywania pieniędzy.


5


Kliknij w numer strony, żeby wrócić do spisu treści

Od jakiegoś czasu trwa spór o nauczanie religii w szkole. Wielu mądrych ludzi przedstawia argumenty za pozostawieniem albo usunięciem religii z programu nauczania. Prawdziwy problem nie leży jednak w obecności religii w szkole, lecz w tym, czego się naucza.

Uczniowie nie lubią lekcji religii. Dlaczego? Powodów jest kilka, ale najważniejszy z nich to taki, że nie odpowiada ich oczekiwaniom i nie udziela odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Nie pomaga też rozwiązywać problemów, zamiast tego tworzy ich jeszcze więcej. Przedstawiciele Kościoła zazwyczaj nie pozostawiają intelektualnego pola manewru swoim słuchaczom. Narzucają z góry ustalone poglądy, nie dopuszczając sprzeciwu czy polemiki, a swoją wiarę traktują jak prawdę ostateczną. Takie podejście nie jest właściwe z punktu widzenia rozwoju duchowego. Każdy człowiek ma prawo do wybrania takiej praktyki, jaka mu odpowiada. Gwarantuje nam to konstytucja. Jeśli zapomnimy, że przepisy prawne obejmują również dzieci, z łatwością przekroczymy granicę ich wolności osobistej.

Nauka w szkole Czego powinny uczyć się nasze dzieci na lekcjach religii? Przede wszystkim nie wolno ograniczać zajęć do jednej tylko religii. Obecnie w szkołach przekazuje się tylko nauki Kościoła Katolickiego, a pomija wszystkie inne wyznania i filozofie. Taki stan rzeczy można zrozumieć, skoro żyjemy w kraju katolickim. Czy jednak jest to właściwa droga edukacyjna? Dzieci powinny mieć szansę zapoznania się nie tylko z chrześcijaństwem, ale też z buddyzmem, hinduizmem, islamem, taoizmem i innymi nurtami filozoficznymi. Na całym świecie istnieją wspaniałe święte teksty, nauki wielu mędrców i ogromna ilość praktyk duchowych – nie są one ani trochę gorsze od tego, co ma do przekazania nauka katolicka. Występujące między nimi różnice wyrastają najczęściej z odmienności kręgów kulturowych. Jednakże etyka i moralność zazwyczaj są bardzo do siebie podobne. W rzeczywistości poszczególne religie mają ze sobą więcej wspólnego, niż mogłoby się wydawać. Nasza niewiedza na ten temat wynika z braku teologicznej i filozoficznej edukacji.

Szkoła z założenia powinna przekazywać wiedzę w sposób obiektywny. W przypadku religii jest to trudne do osiągnięcia, ponieważ większość z nas stawia swoje wyznanie w opozycji do wszystkich innych. Gdyby zapytać przechodniów na ulicy, prawdopodobnie większość nie byłaby zadowolona z nauczania w szkole jakiejkolwiek religii poza ich własną. Człowiek zazwyczaj obawia się rzeczy, których nie zna i nie rozumie. Jeśli słyszy ostrzeżenia przed innymi wyznaniami, niejako automatycznie nastawia się do nich negatywnie.

We współczesnych szkołach brakuje zajęć poświęconych tolerancji, szacunkowi i innym uniwersalnym wartościom ludzkiego życia. Właśnie takie rzeczy powinniśmy przekazywać młodym ludziom na lekcjach religii. Promujmy mądrość i zrozumienie, zamiast zniewolenia i uprzedzenia.

Religia w szkoleWojciech P. P. Zieliński


6



4 razy „za” Na myśl przychodzą mi cztery powody, dla których powinniśmy uczyć nasze dzieci religii w szkole:

1. Człowiek jest istotą duchową – religijność i wiara są więc rzeczą jak najbardziej naturalną. Wątpię, czy znajdziemy na Ziemi człowieka, który jest całkowicie pozbawiony wiary. Nawet ateiści wierzą w wiele rzeczy, np. w swoje umiejętności czy w to, że Bóg nie istnieje (nie można tego udowodnić, więc pozostaje wierzyć). Nasza duchowa natura roznieca pragnienie poszukiwania sensu życia i właśnie dlatego powinniśmy nauczać dzieci, jak zadawać właściwe pytania oraz jak znajdować na nie odpowiedzi.

2. Religia bywa źródłem przemocy, strachu i nienawiści. Wiele wojen toczono w imię takiego czy innego Boga. Ludzie często nie potrafią trzymać nerwów na wodzy, kiedy w grę wchodzi ich wyznanie. Jeśli będziemy uczyć dzieci o pochodzeniu religii, o jej formach i rodzajach oraz o tolerancji wobec osób o odmiennych wierzeniach – tym samym nauczymy następne pokolenia pokojowej koegzystencji. Zniszczymy jedno ze źródeł przemocy. Człowiek nauczony szacunku dla innych (choćby wierzyli w innego Boga), nie będzie atakował, o ile sam nie zostanie zaatakowany.

3. Obecnie żyjemy w społeczeństwie globalnym. Każdego dnia spotykamy się z przedstawicielami innych kultur. Kluczem do szczęśliwej przyszłości jest współpraca między wszystkimi narodami Ziemi. Jeśli będziemy ze sobą walczyć, nie osiągniemy niczego trwałego. Nauka religii może pomóc dzieciom zrozumieć ludzi mieszkających w innych krajach. Dzięki temu nie będą się bały „obcych”, lecz nauczą się czerpać pozytywną inspirację zarówno z różnic, jak i podobieństw.

4. Religia jest dziedzictwem kulturowym ludzkości i jedną z głównych sił napędowych cywilizacji. Każdy człowiek powinien znać – przynajmniej w zarysie – historię światowych religii. Niosą one ze sobą wiele wspaniałych wartości i nie mniej niebezpieczeństw, przed którymi trzeba umieć się obronić. Bez religii w szkołach dziecko będzie podatne na

manipulację ze strony dorosłych.

Prawdopodobnie wiele osób się ze mną nie zgodzi, a dyskusja o religii w szkole nie zakończy się ani w tym pokoleniu, ani w następnym. Być może nigdy nie dojdziemy w tej kwestii do porozumienia. Chciałbym jednak pewnego dnia zobaczyć, jak moje dzieci uczą się w szkole, która przynosi prawdziwy pożytek, a nie jest tylko miejscem do wykucia na pamięć kilku definicji i faktów naukowych. Szkoła powinna promować użyteczną wiedzę, umiejętność rozumienia i zachęcać do tolerancji. Uczenie o jednej religii nie przyczyni się do osiągnięcia takich ideałów; usunięcie religii ze szkoły również nie jest dobrym rozwiązaniem. Ukrywanie przed uczniami rzeczy, które jawią się jako jedne z najważniejszych w życiu, nie przyczyni się do ich rozwoju. Jeśli pozwolimy naszym dzieciom poznawać prawdę o świecie (a religia jest jego nieodłączną częścią), z pewnością wyrosną na wspaniałych ludzi. Niezależnie od wyznania, które wybiorą dla siebie.

Guido Reni: Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny


7



Studiując duchowość, prędzej czy później będziemy korzystać z pomocy nauczyciela duchowego czy innego przewodnika. Od tego raczej nie ma ucieczki. Zdarzają się, rzecz jasna, ludzie od samego początku kroczący własną ścieżką, ale nawet oni pobierają nauki; choć w nieco innej formie. Ilekroć staję w obliczu kogoś tytułującego się mianem nauczyciela duchowego, głęboko zastanawiam się, czy rzeczywiście jest to odpowiedni człowiek do głoszenia nauk. Przede wszystkim staram się jak najwięcej dowiedzieć o jego przekazie. To podstawa – nigdy nie krytykuję czy odrzucam czegoś, czego samodzielnie nie poznałem. W ten sposób zachowałby się tylko głupiec. Poznanie nauk mistrza jest więc absolutną koniecznością. Na przestrzeni ostatnich 20 lat miałem okazję spotkać wielu mędrców i nauczycieli. Z przykrością muszę przyznać, że większość z nich to oszuści albo osoby zaślepione wiarą w pewne idee (np. religijne). Ci ludzie najczęściej nie mają większego pojęcia o naturze świata; są przekonani o własnej wyjątkowości i wyższości. W rzeczywistości jednak brakuje im prawdziwej duchowej mądrości. Kilka punktów krytycznych Jak rozpoznać nauczyciela-uzurpatora? Czasami to dość trudne; trzeba przyznać, że ludzie ci doskonale się maskują. Robią to tym lepiej, że zazwyczaj sami nie zdają sobie z tego sprawy. Oni naprawdę uważają się za wspaniałych mędrców, a ich słowa zdają się to potwierdzać. Większość nauczycieli duchowych prawi całkiem zgrabne kazania; pozornie nie ma się do czego doczepić i słuchacz z łatwością może paść ofiarą magii słów. Na szczęście jest kilka rzeczy, które mogą ułatwić rozpoznanie fałszywych nauczycieli. Już jakiś czas temu zauważyłem, że nauczanie duchowe opiera się na kilku zasadach, których realizowanie w praktyce (przez mistrza) jest gwarantem prawidłowego przekazu. Jeśli ich brakuje, twój nauczyciel prawdopodobnie nie jest odpowiednim człowiekiem do przekazywania mądrości. Przyjrzyjmy się więc dziesięciu zasadom dobrego nauczania duchowego.

10Wojciech P. P. Zieliński

zasad nauczaniaduchowego


8



1. Uczniowie nie są terytorium do podboju Zbieranie uczniów nie jest ani konkursem, ani wyścigiem; nie ma znaczenia, jak wielu słuchaczy się posiada i jak wiele książek sprzedamy. Powstrzymanie się od nachalnego (siłowego) rozprzestrzeniania wpływów swoich nauk to pierwsza zasada nauczania. Prawdziwy mędrzec nigdy się nie narzuca; nie przekonuje nikogo na siłę do słuchania i przyjmowania nauki. Mędrzec odpowiada, gdy zostanie o coś zapytany; milczy, gdy go nie pytają. Zajmuje się swoim życiem i koncentruje się na swojej pracy. Nie goni za sławą i szacunkiem. Nie próbuje również zmieniać świata. Wie, że lepiej jest pracować nad własną przemianą, ponieważ świat zawsze dostosowuje się do żyjących w nim istot.

2. Prawdziwe nauczanie ma swoją strukturę Każdy nauczyciel działa według jasno określonego wzorca. Jest on kształtowany przede wszystkim przez osobistą mądrość mistrza, ale również przez kulturę, w jakiej wyrósł, filozofię, jakiej był nauczany w młodości oraz doświadczeń kształtujących jego życie. Jeśli koncentruje się na walce przeciwko społeczeństwu i dziedzictwu kulturowemu swojego regionu, być może jest zwyczajnym rewolucjonistą. Nie twierdzę, że jest to coś złego. Wręcz przeciwnie. Jeżeli tradycja jest zwichrowana i prowadzi do cierpienia, jak najbardziej należy z nią walczyć. Jednakże nie jest to ścieżka nauk duchowych. Prawdziwy mędrzec nie walczy z nikim i niczym. Jego dłonie są zawsze otwarte i zapraszające; nawet swoich wrogów nie potępia i nie odrzuca. Poprzez osobistą praktykę duchową wzorzec postępowania mistrza zmienia się z czasem, lecz nie są to nagłe zrywy. Działa to bardziej na zasadzie ewolucyjnej przemiany, swego rodzaju dorastania. Proces ten jest ciągły i nie sposób go zatrzymać. Jeśli więc ktoś twierdzi, że osiągnął oświecenie i jest na „najwyższym poziomie” duchowego rozwoju, od razu powinniśmy mu podziękować za współpracę. Nie ma na Ziemi człowieka, który zakończyłby duchowy wzrost. Nawet najwięksi mędrcy cały czas się uczą.

Nic naprawdę cennego nie bierze się z ambicji czy też z samego poczucia obowiązku; to, co cenne, rodzi się z miłości i poświęcenia dla innych ludzi i dla sfery ducha obiektywnego.

- Albert Einstein


9



3. Jeśli jeden człowiek coś osiągnął, każdy może się tego nauczyć. Dobry nauczyciel duchowy nie wmawia ludziom, że czegoś nie mogą zrobić. Stara się zachęcać i pozytywnie motywować do podejmowania wysiłku. Nie umniejsza wartości swoich uczniów twierdzeniami typu: „to ja jestem mądrzejszy, więc wiem lepiej – słuchaj mnie i nie dyskutuj”. Wie, że nie jest od nikogo lepszy i nie wywyższa się ponad innych ludzi. Mędrzec nikomu nie broni wspinania się na ten sam poziom rozwoju, na którym sam się znajduje. Nie będzie miał nic przeciwko temu, by któryś z jego uczniów go przerósł. Cieszy się osiągnięciami przyjaciół – to wszystko. Podstawą nauk dobrego nauczyciela duchowego jest świadomość, że wszyscy ludzie są zdolni osiągnąć rzeczy pozornie niemożliwe; potrafią przezwyciężyć wszelkie ograniczenia.

4. Jedność ludzkiej istoty i harmonia istnienia Bardzo często zdarza się, że koncentrujemy swoją uwagę na niewielkim wycinku rzeczywistości. To dosyć powszechne i całkowicie normalne. Ale tylko do pewnego poziomu świadomości. Nauczyciel duchowy nie może pozwolić sobie na takie podejście. Jest świadomy pełni człowieka i z równym zaangażowaniem dba o ducha, jak i ciało. Nie odrzuca żadnego elementu swojej istoty, ponieważ to prowadzi do życia pozbawionego równowagi. W wielu religiach piętnuje się ciało, traktując je jako źródło grzechu i potępienia. Takie nauki stoją w sprzeczności z naturą i powinny być odrzucane przez słuchaczy. Ciało nie jest siedliskiem zła, lecz integralną częścią istoty ludzkiej. Nauczyciel głoszący inne poglądy na ten temat jest głupcem i nie powinien w ogóle się odzywać na forum publicznym, a tym bardziej nazywać siebie nauczycielem duchowym. Taki człowiek ewidentnie nie ma pojęcia o rzeczywistości. Mędrzec wie, że duch i ciało są składnikami tego samego systemu, zwanego życiem. Nasze emocje i myśli wpływają na stan ciała, na jego mięśnie, oddech czy zdrowie. Ta zasada działa również w przeciwnym kierunku: ciało wpływa na nasze myśli i uczucia. Odrzucenie choćby najmniejszego trybiku w maszynie istnienia spowoduje jej uszkodzenie, a w konsekwencji zniszczenie. Prawidłowa nauka duchowa troszczy się o wszystkie elementy rzeczywistości z równą pieczołowitością.




5. Człowiek ma w sobie wszystko Wnętrze ludzkiej istoty jest tak bogate i wspaniałe, że nie potrzebuje niczego innego do osiągnięcia zbawienia czy oświecenia. Nie trzeba szukać na zewnątrz, gdzieś w świecie lub wyższych wymiarach czy niebiosach. Każdy mędrzec o tym wie. Jeśli naucza inaczej, zapewne jest przedstawicielem jakiejś religii szukającej wyznawców lub showmanem zabiegającym o publikę. Rozwój duchowy nie polega na poszukiwaniu Boga ani proroka, który wszystko za nas zrobi. To my, będący uczniami, mamy osiągnąć punkt, w którym wszystko ulegnie przemianie. Nie chodzi tutaj o poszerzanie świadomości jako wtajemniczenia w wyższe stany umysłu czy bardziej wrażliwą moralność. To nie jest poszukiwanie nadprzyrodzonej mocy, ani magicznych światów wiecznej szczęśliwości. W nauce duchowej chodzi przede wszystkim o kreowanie siebie i korzystanie ze swoich talentów. Zanim jednak do tego dojdzie, musimy nauczyć się dostrzegać to, co jest w nas. To jest rola nauczyciela duchowego – pokazanie nam dróg do poznania siebie.

6. Sprawna komunikacja Ludzie cały czas się ze sobą komunikują. Nie inaczej jest z nauczycielem i uczniem. Rozmowa jest niezbędna podczas nauki. Jeśli jej brakuje, to już nie jest nauka, lecz związek typu prorok-wyznawca. Kiedy informacja przechodzi tylko w jedną stronę (od nauczyciela do ucznia), nie mamy do czynienia ani z rozwojem duchowym, ani z prawidłowym nauczaniem. Nauczyciel to nie tylko ten, który mówi. To również ten, który słucha swoich uczniów i reaguje na ich potrzeby. Ignorowanie bądź odrzucanie wypowiedzi uczniów może świadczyć o egocentryzmie nauczyciela. To czyni go niezdolnym do niesienia pomocy na drodze rozwoju swoich uczniów.

7. Istotą nauczania są osiągnięcia uczniów, a nie nauczyciela Kiedy mędrzec naucza, ludzie go słuchają i zaczynają się zastanawiać nad poruszonym podczas wykładu tematem. Ich zadaniem nie jest bezkrytyczne przyjmowanie nauki, lecz dokładne jej przeanalizowanie i wyciągnięcie wniosków. Dzięki temu będą mogli wzrastać. Z czasem staną się mądrymi ludźmi. Pod warunkiem, że nie przestaną pracować nad sobą

korzystając z otrzymanych nauk. Z kolei zadaniem nauczyciela duchowego jest przekazywanie swoich doświadczeń w taki sposób, by jego uczniowie rozwijali się bez przeszkód. To, jakie będą mieli wyniki, świadczy o poziomie samego mistrza. Jeśli uczniowie przekształcą się w bezmyślną masę, ich nauczyciel powinien płakać nad własną nieudolnością. Jeśli natomiast uczniowie, jeden po drugim, będą stawać się ludźmi mądrymi i godnymi szacunku – ich nauczyciel będzie mógł szczerze się uśmiechać. To jest podstawowy warunek powodzenia nauczyciela – sukcesy jego uczniów.

10

Jean-Baptiste-Simeon Chardin: Bańki mydlane




8. Dobre intencje nauczania To może wydać się zaskakujące, ale wielu nauczycieli duchowych nie ma czystych intencji. Oczywiście, każdy z nich stanowczo zaprzeczy takiemu twierdzeniu. Nigdy się nie przyznają, że w ich sercach znajduje się cokolwiek poza miłością i pragnieniem pomocy. Jeśli nauczanie wypływa z czystej intencji, a jego cel jest szlachetny, wówczas warto jest korzystać z rad mistrza. Rzecz jasna, nie jest łatwo poznać intencje drugiego człowieka. Zwykle jest to wręcz niemożliwe; szczególnie w przypadku osób obdarzonych wysoką inteligencją. W takim wypadku należy obserwować, do czego prowadzi nauczanie mistrza. Świat jest tak zorganizowany, że dobro przyczynia się do powstawania dobra, a zło do powstawania zła. Jeśli więc przekazywane przez mistrza nauki nie prowadzą do pozytywnych rzeczy w życiu jego uczniów, można wysnuć wniosek, że z jego intencjami coś jest nie do końca w porządku. Nie będzie to niepodważalny dowód, ale argument przekonywujący do bardziej sceptycznego przyglądania się osobie nauczyciela.

9. Jedynie słuszna droga Każdy ma swoją osobistą drogę; jest to całkowicie niepowtarzalna ścieżka decyzji i postanowień, która pozwala poznać siebie. Nasze doświadczenie podpowiada, co i jak powinniśmy robić; jak dokonać najlepszego wyboru spośród dostępnych opcji. Zanim jednak nabierzemy owego doświadczenia, potrzebujemy kogoś, kto będzie mógł podzielić się swoim. Nic na to nie poradzimy. Na początku swojej drogi jesteśmy maleńkimi i bezbronnymi dziećmi. Pierwszymi nauczycielami są nasi rodzice, aż do momentu, kiedy potrzebujemy kogoś bardziej doświadczonego w konkretnej dziedzinie. Nauczyciel duchowy odgrywa rolę specjalisty z pewnej dziedziny. W tym jednak przypadku jest to dziedzina tak szeroka (w końcu obejmuje wszelkie istnienie), że trudno znaleźć jedną, uniwersalną prawdę. Ona, rzecz jasna, istnieje. Problem w tym, że jest zazwyczaj przysłonięta

11

Jak postępujesz, takim się stajesz. Innymi słowy: „Graj, aż gra stanie się prawdą”. Coś w tym rodzaju. Tylko że nie można „grać”. Twoje czyny muszą być szczere. We wszystkim, co robisz, miej szczere intencje.

- Neale Donald Walsch


12



przez osobiste wyobrażenia (iluzje) innych ludzi. Nie inaczej jest z nauczycielem duchowym; on też nie zna całej prawdy. Nikt z żyjących na Ziemi jej nie zna. Pewne elementy są przed nami ukryte i nawet mędrcy nie mają do nich dostępu (przynajmniej dopóty, dopóki żyją). Do uniwersalnej, ostatecznej prawdy wiedzie tylko jedna droga. Jest to bardzo wąska i zdradliwa górska ścieżyna, na której łatwo może nam się powinąć noga. Nauczyciel duchowy przekazuje swoją wiedzę o tej ścieżce najlepiej, jak potrafi. Wie jednak, że nigdy nie będzie w stanie w pełni jej przedstawić. Dlatego też każdy uczeń powinien koncentrować się na własnym doświadczaniu drogi. Mistrz może mu jedynie wskazać początek szlaku; ostrzec przed kilkoma wybojami i wystającymi z ziemi korzeniami. Jeśli będzie szczery w tym działaniu, jego przekaz będzie bezcenny. W przeciwnym razie sam stanie się kolejnym wybojem, o który uczeń może się potknąć.

10. Jeśli coś nie działa, należy szukać innej drogi Pozornie ta zasada jest sprzeczna w poprzednią. Tylko pozornie. Duchowa ścieżka jest tylko jedna, ale nie zawsze tak samo wygląda. Dla każdego człowieka jest nieco inna. Stawia przed nim inne wyzwania i pobudza do podejmowania odmiennych decyzji (nawet w obliczu takich samych zjawisk dwoje ludzi może podjąć sprzeczne ze sobą decyzje – i obie będą prawidłowe). Jeśli nauczyciel duchowy naucza czegoś, co nie spełnia swej roli, należy to odrzucić natychmiast. To niebezpieczne podążać za czymś, co nie prowadzi we właściwym kierunku. Prawdziwy mędrzec pomaga swoim uczniom, kiedy szukają innej drogi. Nawet jeśli postanowią odrzucić całkowicie wszystkie nauki swojego nauczyciela, ten będzie ich wspierał radą i dodawał otuchy. Nie będzie zazdrośnie strzegł swych słuchaczy i zabraniał im słuchać innych mędrców. Jedyną troską nauczyciela są osiągnięcia jego uczniów. Jeśli mają one prowadzić przez nauki kogoś innego – niech i tak będzie.


13



Joga? Świetny pomysł.Wojciech P. P. Zieliński

Siedzisz cały wieczór przed telewizorem albo komputerem? Zastanawiasz się, jaki sport zacząć uprawiać, żeby poprawić kondycję? A może szukasz sposobu na rozwinięcie swojej praktyki duchowej? Najlepszym rozwiązaniem będzie joga. Technika, która jest łatwa do nauczenia się, nie wymaga stosowania wyrafinowanego sprzętu i ma zbawienny wpływ nie tylko na ciało, ale również na duszę.


14



Czym jest joga? Słowo joga pochodzi z sanskrytu (starożytnego języka Indii) i można je przetłumaczyć jako „jarzmo”. Prawdziwa definicja jogi: “Yoga chitta vrtti nirodha”, znaczy „joga jest powściągnięciem zjawisk świadomości”. Jest to system ćwiczeń fizycznych i duchowych, których podstawowym celem jest zjednoczenie ciała, umysłu i ducha. Kontrola oddechu i utrzymanie ciała w nieruchomej pozycji (asanie) pozwala osiągnąć harmonię.

Myliłby się jednak ktoś, kto uważa jogę tylko za serię ćwiczeń fizycznych. To coś o wiele więcej; to styl życia, którego ćwiczenia są zaledwie jednym z elementów. Na praktykę jogi składają się również: oddychanie, odprężenie, odpowiednia dieta oraz medytacja i praca nad umysłem. Prawidłowo uprawiana joga niesie ze sobą wiele korzyści. Może poprawić ogólną kondycję ciała – zwiększa siłę, wytrzymałość, elastyczność i umiejętność utrzymania równowagi; wielu osobom pomaga obniżyć stres i radzić sobie z lękami; poprawia jasność umysłu, a nawet działa pozytywnie na sen.

Jak zacząć? Jogę mogą praktykować wszyscy ludzie, niezależnie od wieku, płci czy stanu zdrowia. W zasadzie nie ma osób, dla których joga byłaby niewskazana. Jedynie w przypadku ciężkich dolegliwości zdrowotnych zaleca się zasięgnąć porady lekarza przed rozpoczęciem praktyki. Dobrze jest też poznać możliwości swojego ciała. Asan nie wolno wykonywać na siłę. Obciążanie organizmu jest charakterystyczne dla sportów wyczynowych, ale w przypadku jogi do niczego nie prowadzi. Postępy będą pojawiać się powoli i nie ma sensu ich przyspieszać. Umiejętność przyjmowania zaawansowanych pozycji nie jest celem jogi.

Chcąc rozpocząć swoją przygodę z jogą, możesz skorzystać z profesjonalnych warsztatów i kursów, oferowanych przez liczne ośrodki i szkoły. W twoim mieście najprawdopodobniej jest co najmniej jedno miejsce, w którym można znaleźć instruktora. Jeśli mieszkasz na wsi bądź w małej miejscowości, poszukaj w najbliższym dużym mieście. Z pewnością znajdziesz bez problemu. Niektórzy instruktorzy oferują prywatne sesje, inni wolą pracować w grupach – masz więc do wyboru różne formy nauki. Nauczyciel pokaże ci, jak prawidłowo oddychać i wykonywać


15



ćwiczenia; zwróci też uwagę na popełniane błędy w asanach.

Oczywiście nie ma obowiązku korzystania z usług instruktora. Podstawą praktyki jogi jest wiedza o tym, jak wykonywać poszczególne ćwiczenia. Możesz dowiedzieć się tego z książek i podręczników, stron internetowych lub DVD. Książki są bardzo dobrym źródłem wiedzy – jeśli chcesz lepiej poznać jogę, korzystaj z nich bez obaw (niektórzy sądzą, że uprawianie jogi bez nadzoru może być powodem kontuzji). Ćwiczenia wykonywane samodzielnie w domu nie przyniosą ci szkody, pod warunkiem, że zachowasz zdrowy rozsądek. Osoby zaczynające praktykę powinny nauczyć się podstawowych pozycji, a dopiero potem próbować swoich sił w bardziej zaawansowanych technikach. Nie spiesz się i postępuj krok po kroku, a nawet przez chwilę nie będziesz w niebezpieczeństwie.

Cztery podstawowe kwestie

Prawidłowe oddychanie W codziennym życiu wykorzystujemy niewielką część swoich możliwości oddechowych. Podczas uprawiania jogi trzeba zmienić złe nawyki – nauka prawidłowych technik oddychania pozwala poprawić wydolność organizmu i uspokoić umysł.

Prawidłowe odprężenie Jednym z zadań asanów jest uwolnienie się od napięcia i stresu. Relaksacja jest przez wielu nauczycieli uważana za fundament zdrowego ciała. Każde ćwiczenie w jodze powinno być rozpoczynane i kończone relaksem. Dzięki temu energia będzie mogła swobodnie krążyć.

Zdrowa dieta Osobom praktykującym jogę zaleca się stosowanie diety wegeteriańskiej. Jest ona złożona z naturalnych, lekkostrawnych produktów. Taki sposób odżywiania jest nie tylko zdrowy, ale przyczynia się do uspokojenia umysłu. Zasada jest prosta: im bardziej przetworzony produkt, tym bardziej szkodliwy.

Medytacja i prawidłowe myślenie Medytacja to szczególny stan świadomości, osiągany poprzez wyciszenie umysłu i opróżnienie go z natłoku myśli. Podczas medytacji kierujemy swoją energię do wewnątrz, dzięki czemu oddzielamy się od chaosu życia codziennego. Prawidłowa medytacja zapewnia osiągnięcie wewnętrznego spokoju i harmonii.

Kiedy nauczysz się płynąć zupełnie bez żadnego oporu, zgodnie z wewnętrznym twórczym ruchem, to znaczy, że trafiłeś do domu.

- B. A. Brennan


16



Co jest potrzebne? Uprawianie jogi nie wymaga stosowania specjalistycznego sprzętu czy wyposażenia. Jedyne, co będzie potrzebne, to odrobina wolnej przestrzeni; najlepiej w spokojnym miejscu. Podczas wykonywania ćwiczeń można stosować matę, ale nie jest to konieczne. Wystarczy zwykły koc, albo dywan leżący na podłodze w mieszkaniu. Przed rozpoczęciem sesji ubierz się w wygodne ubranie, które zapewni ci swobodę ruchów. Zdejmij wszystkie dodatki takie jak zegarek, biżuterię czy okulary. Każdy zbędny detal może powodować dyskomfort i rozpraszać uwagę. Zadbaj również o odpowiednią temperaturę. Joga spowalnia metabolizm, więc organizm jest bardziej podatny na chłód.

Kiedy i ile ćwiczyć? Największy pożytek z jogi odniesiesz, jeśli będziesz ją uprawiać regularnie, najlepiej codziennie. Dobrze jest wybrać sobie jakąś konkretną porę dnia, kiedy będziesz praktykować. Idealny czas to taki, kiedy nikt ci nie przeszkadza i nie musisz się spieszyć. Od ciebie zależy, jaki czas będzie najbardziej odpowiedni. Jedyna zasada, o której należy pamiętać, to żeby zaczynać sesję nie wcześniej niż 1,5-2 godzin po posiłku.

Czas wykonywania ćwiczeń jest uzależniony od osoby. Pierwsze sesje trwają zazwyczaj około 15 minut i wydłużają się wraz z zaawansowaniem praktykującego. Najwięcej korzyści przynosi około 60-90 minut ćwiczeń. Przy czym należy pamiętać, żeby nie przykładać zbyt dużej wagi do czasu. Jogę powinno się uprawiać z radością. Jeśli będziesz ją uprawiał „na siłę”, efekty będą mizerne.

Kiedy zrozumiesz, że nazwy i kształty są pustymi skorupami bez żadnej zawartości, a to, co rzeczywiste nie ma nazwy ani kształtu, bo jest czystą energią życia i światłem świadomości, będziesz odczuwał spokój, pogrążony w głębokiej ciszy rzeczywistości.

- Śri Nisargadatta Maharaj


17



Korzyści płynącez uprawiania jogi

Wojciech P. P. Zieliński

Joga to wyśmienity sposób na poprawę zdrowia i ulepszenie całego życia. Wpływa pozytywnie nie tylko na ciało, ale niesie ogromne korzyści duchowe. Sprawne i oczyszczone ciało przyczy-nia się do szczęśliwszego i – co ważne – dłuższego życia. Korzyści można wymieniać bardzo długo, ale chciałbym skoncentrować się na kilku podstawowych.

Wpływ jogi na ciało- Większa wydajność układu oddechowego (lepsze dotlenienie organizmu) oraz układu krążenia (utrzymanie właściwego ciśnienia krwi);- Wzrost odporności na choroby (w tym przewlekłe);- Większa stabilność układu nerwowego;- Większe spalanie tłuszczu i obniżenie cholesterolu;- Wzrost siły oraz wydajności mięśni i ścięgien;- Lepsza praca układu pokarmowego;- Mniejsze stężenie glukozy we krwi (wskazane dla diabetyków);- Mniejsza podatność na ból;- Zmniejszenie apetytu (przydatne przy odchudzaniu);- Większa elastyczność stawów i mięśni;- Poprawiony czas reakcji na bodźce zewnętrzne;- Wyższy poziom witaminy C, hemoglobiny i limfocytów we krwi;- Poprawa sprawności seksualnej oraz zwiększenie potencji;- Detoksykacja organizmu, która m. in. opóźnia procesy starzenia.

Wpływ jogi na umysł- Większa sprawność umysłu (np. oddychanie za pomocą jednego nozdrza powoduje wzrost aktywności przeciwnej półkuli mózgu);- Zmniejszenie stresu;- Poprawa koncentracji i skupienia się;- Szybsze podejmowanie decyzji;- Poprawa nastroju i samopoczucia;- Nauka relaksacji;- Wzrost umiejętności społecznych;- Poprawa komunikacji z innymi ludźmi;- Zmniejszenie uczucia niepokoju;- Większa odporność na depresję;- Większa efektywność uczenia się;- Redukcja i lepsza kontrola nad gniewem;- Podniesienie motywacji do działania;- Lepsza pamięć.

Wpływ jogi na ducha- Świadomość jedności wszystkich rzeczy;- Poczucie równowagi;- Odkrywanie samego siebie i umiejętność radowania się samym sobą;- Wzrost szacunku do samego siebie oraz pewności siebie;- Harmonia pomiędzy ciałem, umysłem i duchem;- Wewnętrzny spokój;- Głębsze zrozumienie swojej natury;- Wzrost samoświadomości;- Większa cierpliwość i zdolność do wybaczania;- Bardziej szczęśliwe życie.


18



Już wiesz, że joga przynosi wiele korzyści. Czy jednak jesteś na to gotowy? Masz przygotowany harmonogram ćwiczeń, jesteś zmotywowany i chętny do wytrwałej pracy… a jednak nie zawsze udaje ci się wywiązać ze swojego planu. Czasami brakuje czasu, innym razem jesteś zbyt zmęczony po pracy. Są dni, kiedy znajdujesz jedną wymówkę za drugą. Plan treningu pozostaje tylko planem.

Jeśli nie chcesz utknąć w martwym punkcie, musisz działać. To odwieczna zasada ludzi sukcesu. Bez wytrwałego działania jesteśmy skazani na porażkę w każdej dziedzinie życia. Joga jest wspaniałym sposobem na życie, ale pod warunkiem, że jej nie zaniedbamy.

Poniżej podaję pięć niezawodnych sposobów, by nie zrezygnować z uprawiania jogi. Są one przydatne szczególnie osobom początkującym.

Rób to na raty Jeśli brakuje ci czasu na pełną sesję jogi, możesz ćwiczyć na raty. Zamiast 30 minutowego treningu, zrób dwie sesje po 15 minut. Możesz wykonać kilka ćwiczeń rano, zaraz po przebudzeniu. Kolejne 15 minut poświęć przed położeniem się spać. Możesz podzielić swoją dzienną sesję na inne odcinki czasu, np. 10-cio minutowe. Masz w tej kwestii szerokie pole do popisu. Joga nie musi być uprawiana w żmudnych, długich sesjach.

Wybieraj czas, który ci odpowiada Wielu moich znajomych uprawia jogę rano. Zanim zaczną szykować się do pracy, znajdują czas na spokojne wykonywanie ćwiczeń. Nie spieszą się nigdzie i mogą bez stresu poświęcić całą swoją uwagę wykonywanym asanom. Ja z kolei wolę ćwiczyć wieczorem. Dzięki temu mogę wyciszyć się po pełnym hałasu i pośpiechu dniu. Znajdź czas, który najlepiej będzie odpowiadał twojemu harmonogramowi.

Naucz się być konsekwentnym Jeśli powiesz „A”, mów również „B”; jeśli zaczynasz trenować jogę, nie przestawaj po kilku sesjach. Największe korzyści z jogi odnoszą osoby wytrwałe i

Nie poddawaj sięWojciech P. P. Zieliński

Porażka nie czyni Cię przegranym. Czyni za to poddawanie się, godzenie się z nią i odmowa ponownego próbowania.

- Richard Exely


19



systematyczne. Uprawiając jogę raz w miesiącu, rozładujesz odrobinę stresu i tyle. Żeby odczuć prawdziwy pożytek z asanów, musisz robić to o wiele częściej. Zarezerwuj sobie czas cztery razy w tygodniu – to w zupełności wystarczy.

Dobre towarzystwo Dobrym sposobem na zaangażowanie w trening jest towarzystwo. Uprawianie jogi z przyjacielem lub małżonkiem pomoże ci w kryzysie. Łatwiej będzie utrzymać regularność, a poza tym ty i twój partner możecie nawzajem oceniać swoje postępy.

Wyznaczaj cele Wykonywanie tych samych czynności każdego dnia może wydawać się monotonne. Wiele osób szybko się nudzi. Sam na początku łapałem się na myśleniu, że ćwiczenia są nudne i do niczego nie prowadzą (efekty jogi objawiają się zazwyczaj po jakimś czasie). Codzienną rutynę zacząłem urozmaicać wyznaczaniem dodatkowych celów.

Czytasz za darmoNasz magazyn udostępniamy całkowicie za darmo. Jesteśmy zwolennikami wolnej kultury i nie chcemy pobierać opłat za dostęp do naszych treści. Nie zmienia to faktu, że utrzymanie każdego projektu kosztuje.Skoro doszedłeś aż do tej strony, to znaczy, że publikowane w „Przewodniku duchowym” artykuły wzbudziły Twoje zainteresowanie. Jeśli uważasz, że są wartościowe – wesprzyj naszą działalność. Będziemy wdzięczni za każdą kwotę, jaką uznasz za odpowiednią. Chcemy się rozwijać i dostarczać Ci coraz więcej treści z zakresu rozwoju duchowego.

Dzięki Tobie będzie to możliwe!Konto bankowe:

mBank 62 1140 2004 0000 3902 5381 5893Dziękujemy za Twoją obecność


20Kliknij w numer strony, żeby wrócić do spisu treści

czyli poczucie własnej wartości

SAMOOCENAWojciech P. P. Zieliński

Czym jest samoocena? W psycho-logii termin ten jest używany w odniesieniu do ogólnego poczucia własnej wartości, czy też postawy wobec samego siebie. Jest ona czę-sto postrzegana jako opinia czyjaś na swój temat, mogąca obejmować różne przekonania (takie jak oce-na wyglądu, przekonań, uczuć i zachowań). Poczucie własnej war-tości jest jednym z najważniejszych wyznaczników jakości życia.



21Kliknij w numer strony, żeby wrócić do spisu treści

Przyczyny niskiej samooceny Wielu ludzi zastanawia się, co zrobić, żeby podnieść poczucie własnej wartości. Często spotykam osoby mające niskie mniemanie o sobie. Dlaczego nie potrafią siebie docenić? Przyczyn może być wiele, ale jest kilka czynników, które występują zdecydowanie częściej niż inne. Zwykle wszystko zależy od środowiska, w jakim dana osoba została wychowana, jej statusu społecznego czy wieku. Przyglądając się bliżej zagadnieniu niskiego poczucia własnej wartości, dostrzegamy takie czynniki jak:

1. Wygląd fizyczny jest bardzo częstą przyczyną niskiego mniemania o sobie. Szczególnie w dzisiejszych czasach, kiedy to popkultura lansuje piękno. Osoby o mniej atrakcyjnej aparycji mogą czuć się gorsze – szczególnie, gdy porównają się ze znanymi ludźmi świata mody, kultury czy sportu.

2. Porównywanie się z innymi może mieć destrukcyjny wpływ na samoocenę. Zwłaszcza rodzice nie powinni porównywać między sobą rodzeństwa i faworyzować jednego z dzieci. Taka sytuacja może doprowadzić do utraty zaufania do samego siebie.

3. Negatywne doświadczenia – niektórzy ludzie traktują złe doświadczenia jako powód do umniejszania swojej wartości. Ilekroć przytrafi się im coś nieprzyjemnego, odbierają to jako sygnał, że coś z nimi nie tak.

4. Krytyka – kiedy ciągle komuś przypominamy, że jest w czymś kiepski, albo krytykujemy go z byle powodu, wówczas taka osoba traci pewność siebie. Zaczyna postrzegać siebie jako bezwartościowego człowieka, co nieodmiennie prowadzi do pesymizmu.

5. Nadmierne oczekiwania – ludzie często mają wobec siebie (lub innych) zbyt duże oczekiwania. Jeśli człowiek nie jest w stanie ich wszystkich zrealizować, ma poczucie zawodu. Nie każde marzenie się spełnia. Zapominając o tym, można łatwo zacząć oceniać siebie jako osobę nieudolną.

6. Sukces jest zazwyczaj źródłem satysfakcji. Ludzie ciężko pracują, by go odnieść. Zdarza się jednak, że ponoszą porażkę. Niepowodzenie czasami jest traktowane jak dowód małej wartości człowieka.

7. Bezrobocie – w dobie kryzysu gospodarczego wiele osób pozostaje bez pracy. Poszukiwanie zatrudnienia przez dłuższy czas często prowadzi do poczucia bezradności, a co za tym idzie do negatywnego myślenia na swój temat. Niewydolność finansowa oraz niska pozycja społeczna powoduje, że człowiek tworzy w swoim umyśle nieprawdziwy obraz siebie.

8. Presja otoczenia może prowadzić do wewnętrznego konfliktu. Człowiek nie zawsze jest taki sam, jak jego otoczenie. Zdarza się, że ma zupełnie inny pomysł na życie niż jego rodzice czy rówieśnicy. Odstawanie od grupy wywołuje stres i strach przed niezrozumieniem. W skrajnych przypadkach prowadzi do uznania siebie za gorszego tylko dlatego, że nie jest się takim samym, jak inni.

9. Zdrada w miłości jest szczególnie dotkliwym doświadczeniem. Osoba zdradzona często zaczyna wątpić w siebie i swoją wartość.

10. Zły stan zdrowia również wpływa na samoocenę. Jeśli jakość życia jest zagrożona, np. przez chorobę przewlekłą, człowiek odczuwa przygnębienie, w konsekwencji którego jego poczucie własnej wartości znacznie się obniża.


To nasza wiara w siebie wpływa na to, jak oceniają nas inni.

- Beth Hoffman


22



Objawy niskiej samooceny W zależności od danej osoby, niski poziom poczucia własnej wartości objawiać się może na różne sposoby. Do najczęstszych należą:

niepokój; potrzeba ciągłego potwierdzania tego, że prawidłowo

się postępuje; tzw. głód miłości; niechęć do podejmowania wyzwań, a co za tym idzie

– unikanie bardziej ambitnych celów; brak zdecydowania w działaniu i podejmowaniu

decyzji; poddawanie się w obliczu pierwszych trudności; zaburzenia odżywiania, które może też doprowadzić

do pojawienia się problemów ze zdrowiem; Wysoki poziom samokrytyki i przykładanie zbytniej

wagi do tego, jak jest się ocenianym przez innych ludzi;

ignorowanie własnych potrzeb; depresja i powtarzające się napady smutku; perfekcjonizm – w znaczeniu dążenia do absolutnej

doskonałości, jako sposobu na uniknięcie krytyki; odrzucanie komplementów i niedocenianie własnych

zalet oraz umiejętności; zamartwianie się przyszłością; brak asertywności, czyli umiejętności odmawiania; poczucie winy i nieustanne potępianie siebie, z czym

wiąże się nadmierna koncentracja na popełnianych błędach;

wycofanie się z życia społecznego, przez unikanie kontaktów towarzyskich (zamykanie się w sobie);

negatywne nastawienie do każdej dziedziny życia.

Napraw swoją wizję siebie Poczucie własnej wartości ma niezwykle istotny wpływ na życie człowieka. Od niej zależy to, czy czerpiemy satysfakcję ze swoich osiągnięć oraz czy potrafimy radzić sobie z ponoszonymi porażkami. Dlatego też tak ważne jest, żebyś miał wysokie poczucie własnej wartości. Jeśli go brakuje – zmień to. Nie bój się pracować nad sobą. Możesz stać się lepszą wersją siebie. To naprawdę nie jest takie trudne, jak się wydaje.

Objawy niskiej samooceny

W zależności od danej osoby, niski poziom poczucia własnej wartości objawiać się może na różne sposoby. Do najczęstszych należą:- niepokój;- potrzeba ciągłego potwierdzania tego, że prawidłowo się postępuje;- tzw. głód miłości;- niechęć do podejmowania wyzwań, a co za tym idzie – unikanie bardziej ambitnych celów;- brak zdecydowania w działaniu i podejmowaniu decyzji;- poddawanie się w obliczu pierwszych trudności;- zaburzenia odżywiania, które mogą doprowadzić do pojawienia się problemów ze zdrowiem;- wysoki poziom samokrytyki i przykładanie zbytniej wagi do tego, jak jest się ocenianym przez innych ludzi;- ignorowanie własnych potrzeb;- depresja i powtarzające się napady smutku;- perfekcjonizm – w znaczeniu dążenia do absolutnej doskonałości, jako sposobu na uniknięcie krytyki;- odrzucanie komplementów i niedocenianie własnych zalet oraz umiejętności;- zamartwianie się przyszłością;- brak asertywności, czyli umiejętności odmawiania;- poczucie winy i nieustanne potępianie siebie, z czym wiąże się nadmierna koncentracja na popełnianych błędach;- wycofanie się z życia społecznego, przez unikanie kontaktów towarzyskich (zamykanie się w sobie);- negatywne nastawienie do każdej dziedziny życia.


23



Zacznij od tych kilku punktów, które zamieściłem poniżej.

1. Praktyka zdrowych nawyków. Nie ma chyba skuteczniejszego sposobu na dobrą samoocenę, niż nauczenie siebie dbania o zdrowie i dobry wygląd (np. ubiór). Pamiętaj, żeby prawidłowo odżywiać się; bądź aktywny fizycznie, zadbaj o odpowiednią ilość snu i higienę osobistą. To może wydawać się oczywiste, ale zdrowy i schludny wygląd jest fundamentem wysokiego poczucia własnej wartości.

2. Doceń swoje ciało. Nawet jeśli nie jesteś najpiękniejszą osobą na Ziemi, nie znaczy to, że nie możesz czuć się dobrze we własnym ciele. To, w jaki sposób oceniamy swoje ciało, bardzo często przekłada się na ocenę całej naszej osoby. Zaakceptuj swoje ciało ze wszystkimi jego niedoskonałościami. One nie czynią cię gorszym.

3. Dowiedz się, kim jesteś. Dobra samoocena oznacza również czerpanie radości z tego, kim się jest. Wielu ludzi nie stara się poznać siebie, jakby bali się tego, co mogą znaleźć w głębi swojej istoty. Nie mają jasno sprecyzowanych wartości i norm moralnych; a nawet, jeśli je mają – nie żyją według nich. Zastanów się, co cenisz w życiu najbardziej, jakie wartości są dla ciebie ważne. Przyjrzyj się swoim wadom i zaletom. Zrób to szczerze i z odpowiednim dystansem. Nie osądzaj siebie w kategoriach „zły-dobry”. Po prostu musisz się dowiedzieć, kim jesteś. Następnie możesz określić, kim chciałbyś być i co musisz zrobić, by tym kimś się stać.

4. Ucz się nowych rzeczy. „Nauka to klucz do potęgi” – to stare przysłowie ma o wiele więcej znaczeń, niż się na pierwszy rzut oka wydaje. Dzięki uczeniu się nowych rzeczy, zyskasz nadzieję i będziesz patrzył na przyszłość z uśmiechem na twarzy. W twoim życiu ciągle będzie się coś zmieniać; nie będzie stagnacji i znudzenia.

5. Nie staraj się wszystkich zadowalać. To nigdy nie działa. Wspaniale jest być miłym i pomocnym, ale nie możesz pozwolić na wykorzystywanie siebie tylko po to, by zadowolić innych ludzi.

6. Przyjrzyj się swoim zachowaniom. Wielu ludzi atakuje samych siebie nawet o tym nie wiedząc. Budują negatywny obraz siebie, utrwalając przez to autodestrukcyjne postępowanie. Rozpoznanie tego mechanizmu pozwala na przerwanie błędnego koła.

7. Zastanów się, co sprawia ci radość – i rób to jak najczęściej! Osoby o niskiej samoocenie często mają długą listę rzeczy, których – według własnego mniemania – nie są w stanie zrobić. Uważają, że brak im umiejętności, warunków lub pieniędzy na realizowanie marzeń. Nie zgadzaj się na takie myślenie. Zamiast tego zrób to, czego pragniesz. Działaj, pomimo braku wiary w powodzenie. Zobaczysz, jak szybko okaże się, że byłeś w błędzie.

Siedem propozycji, które znajdują się powyżej, to dopiero początek pracy nad sobą. Kiedy już zaczniesz, szybko przekonasz się, że z każdym dniem jest coraz łatwiej wierzyć w siebie. Nie zwracaj uwagi na ludzi, którzy będą próbowali cię demotywować. A przede wszystkim nie poddawaj się!


24



Poniżej zamieszczam osiemnaście zasad życia według Dalajlamy. Myślę, że mogą się okazać pomocne wielu ludziom, a jednocześnie wzbudzić kilka interesujących przemyśleń.

1. „Weź pod uwagę, że wielka miłość i wielkie osiągnięcia niosą ze sobą wielkie ryzyko”.

Otwierając serce na drugiego człowieka, możemy otrzymać w zamian ból i cierpienie. Podejmując wyzwanie, narażamy się na porażkę. Każda decyzja w naszym życiu powoduje pojawienie się opcji cierpienia. Czy jednak warto nie podejmować ryzyka? Myślę, że lepiej narazić się na cierpienie, niż zamknąć w czterech ścianach swojego wewnętrznego świata i odgrodzić od ludzi.

2. „Kiedy przegrywasz, nie przegrywaj lekcji”.

Ponoszenie porażki nie oznacza od razu przegranej. Czasami, żeby nauczyć się czegoś wartościowego, musi powinąć się nam noga. Z tego płynie lekcja równie wartościowa, jak z sukcesu. Zdarza się nawet – o wiele częściej, niż moglibyśmy przypuszczać – że sukces jest mniej sprawnym nauczycielem niż porażka.

3. „Podążaj za trzema rzeczami: szacunkiem dla innych ludzi, szacunkiem dla siebie oraz odpowiedzialnością za wszystkie swoje czyny”.

Żyjemy wśród ludzi. To oznacza, że są oni częścią naszego istnienia. Człowiek, który nie szanuje innych, naraża się na samotność. Jego duch nie może prawidłowo wzrastać. Człowiek, który nie szanuje siebie, nie będzie w stanie nauczyć się szacunku wobec innych. Kiedy zrozumiemy, że każdy z nas posiada wolną wolę, przestaniemy obwiniać innych za swoje błędy. Uświadomimy sobie, że kontrolujemy swoje postępowanie i jesteśmy odpowiedzialni za własne życie.

4. „Pamiętaj, że nie otrzymać tego, czego się chce, to czasem wspaniały łut szczęścia”.

Ile razy nie spełniło się twoje marzenie? Ile razy nie udało się czegoś osiągnąć? A ile razy dzięki porażce uniknąłeś – całkiem nieświadomie – katastrofy? Nikt z nas nie wie, jak często nasze plany i marzenia mają destruktywny wpływ na istnienie. Nikt nie wie, jak

Zasady życia według Dalajlamy

Wojciech P. P. Zieliński


25



często unikamy cierpienia wskutek zbiegu okoliczności, który uważamy niesłusznie za niefortunny.

5. „Ucz się zasad, abyś wiedział, jak złamać je we właściwy sposób”.

Postępowanie zgodnie z zasadami czasami przeczy zdrowemu rozsądkowi. Mądry człowiek łamie przyjęte normy w taki sposób, by nikogo nie skrzywdzić i nie narazić się na gniew. Głupiec za każdym razem zostaje ukarany, gdyż nie chce mu się zastanowić nad swoimi działaniami.

6. „Nie pozwól, aby mała kłótnia zraniła wielką przyjaźń”.

Ludzie często różnią się opiniami i przekonaniami. W wielu sprawach i przy wielu okazjach. Przyjaźń jest jedną z najważniejszych rzeczy w życiu, dlatego nie wolno pozwolić, by sprzeczka o jakąś błahostkę zaprzepaściła lata przywiązania i zrozumienia.

7. „Kiedy uświadomisz sobie, że popełniłeś błąd, podejmij natychmiastowe kroki, aby go naprawić”.

Czasami się mylimy, czasami kogoś krzywdzimy. Nieważne, czy jest to działanie świadome, czy kompletnie przypadkowe. Jednak moment, w którym uświadomimy sobie swoją pomyłkę, powinien być również momentem, w którym decydujemy się ją naprawić. Jeśli kogoś obrazisz – przeproś; jeśli kogoś skrzywdzisz – napraw szkodę.

8. „Spędź trochę czasu w samotności każdego dnia”.

Zostając sam na sam ze swoimi myślami znajdziesz ocean niewyczerpanej inspiracji. Zatop się na kilka chwil w ciszy, całkowicie oddzielony od innych ludzi, a usłyszysz pieśń swojego ducha. Ta pieśń nigdy nie ustaje, lecz w towarzystwie nie słyszymy jej. Wsłuchaj się zatem w siebie każdego dnia; chociaż przez chwilę. Z pewnością poznasz tajemnice, których istnienia nawet nie podejrzewałeś.

9. „Otwórz swoje ramiona na zmianę, lecz nie wypuszczaj swoich wartości”.

Człowiek ma to do siebie, że bardzo łatwo przyzwyczaja się do swoich nawyków i przekonań. Czasami aż za bardzo. Jeśli rozmawiasz z kimś o odmiennych poglądach i zaczynasz odczu-wać niepokój lub gniew, twój umysł jest zamknięty; brakuje ci tolerancji. A przecież każdy ma prawo do własnej opinii. Jednak w niekontrolowanej otwartości umysłu tkwi pułapka. Jeśli zaczniesz przyjmować wszystko jak leci, zatracisz własne poczucie świa-


26



domości. Najlepiej przyjąć w tym wypadku drogę środka – akceptować innych i dopuszczać możliwość zmiany własnych przekonań, a także pilnować, żeby nie popaść w bezkrytyczne przyjmowanie cudzego światopoglądu.

10. „Pamiętaj, że cisza jest czasem najlepszą odpowiedzią”.

Kiedy uczeń zadaje pytanie mistrzowi, zawsze otrzymuje odpowiedź. Nawet jeśli jego uszy nie zarejestrują żadnego dźwięku, odpowiedź zawsze wisi w powietrzu. Otrzymanie odpowiedzi nie zawsze jest równoznaczne z jej przyjęciem. Dlatego powinniśmy uczyć się słuchać pozazmysłowo.

11. „Żyj dobrym, honorowym życiem. Kiedy się zestarzejesz i pomyślisz o nim, będziesz mógł cieszyć się nim po raz drugi”.

Wspomnienia sprawiają, że żyjemy podwójnie. Jeśli myśląc o przeszłości uśmiechasz się, dobrze wykorzystałeś swój czas. Człowiek honoru nie musi wstydzić się swoich czynów. Kiedy nadejdzie czas opuszczenia tego świata, nie będzie czuł żalu.

12. „Kochająca atmosfera w domu jest fundamentem twojego życia”.

Wielu ludzi zdaje się zapominać o prawdziwym znaczeniu rodziny. Koncentrują się na karierze, zdobywaniu bogactwa i sławy – bliskich pozostawiając samym sobie. Miłość ograniczają do kilku słów skreślonych pospiesznie na urodzinowej karcie z życzeniami. A przecież żaden sukces nie ma znaczenia, jeśli nie można go dzielić z kochającymi ludźmi. Żaden medal, dyplom czy premia świąteczna nie ogrzeją serca w chłodną zimową noc.

13. „W niezgodzie z ukochanymi osobami, zajmuj się tylko obecną sytuacją. Nie przywołuj przeszłości”.

Kłótnia dwojga bliskich sobie osób może przerodzić się w brutalną wojnę. Życie nie składa się z samych przyjemnych zdarzeń. Przywoływanie ich w chwili gniewu prowadzi do pogłębiania konfliktu, a w ostatecznym rezultacie do zachwiania równowagi miłości. Zamiast kłócić się, próbujcie przedyskutować pojawiające się problemy na bieżąco, przeszłość traktując tylko jako źródło doświadczeń pomagających podejmować właściwe decyzje.

14. „Dziel się swoją wiedzą. To sposób na osiągnięcie nieśmiertelności”.

Zapisać się w sercach ludzi można na dwa sposoby: traktując ich jak zło konieczne i krzywdząc bez namysłu lub dzieląc się z nimi swoimi sukcesami. Najcenniejszym


27



skarbem, jaki posiadamy, są nasze doświadczenia i wypływająca z nich mądrość. Dzielmy się zatem tym skarbem – będziemy wówczas mnożyć bogactwo.

15. „Bądź łagodny dla Ziemi”.

Szacunek dla środowiska, w którym żyjemy nie jest tylko kaprysem grupki zapaleńców. Jest ważny, ponieważ kiedy odejdziemy, nasze dzieci i wnuki będą musiały mieszkać w pozostawionych przez nas warunkach. Niszcząc Ziemię, niszczymy naszych potomków. Eksploatując ponad miarę, okradamy następne pokolenia. Nie z bogactw naturalnych, ale z możliwości realizowania marzeń.

16. „Raz do roku idź w miejsce, gdzie nie byłeś nigdy wcześniej”.

Jest takie miejsce na Ziemi, w którym zawsze tkwi tajemnica. To miejsce, w którym jeszcze nie byłeś. Kiedy się w nim znajdziesz, spostrzeżesz coś wspaniałego. Możesz mi wierzyć lub nie, ale za każdym razem znajdzie się coś nowego. A co to da? Sam musisz się dowiedzieć.

17. „Pamiętaj, że najlepszym związkiem pomiędzy ludźmi jest taki, w którym miłość dla siebie nawzajem przewyższa waszą potrzebę drugiej osoby”.

Szczęśliwa miłość nie polega na potrzebie posiadania kogoś, lecz na oddaniu komuś siebie. Kiedy kochasz, nie myślisz o własnych potrzebach i zachciankach – w centrum uwagi znajdują się potrzeby drugiej osoby. Jeśli natomiast ważniejsze dla ciebie są własne marzenia, zastanów się, czy to aby na pewno miłość.

18. „Oceniaj swój sukces poprzez to, co musiałeś oddać, aby go osiągnąć”.

Realizując marzenia prawie zawsze musimy coś zainwestować. We wszechświecie nie osiągniemy niczego bez oddania czegoś w zamian. Każda bowiem nagroda ma swoją cenę. Zatem o jej prawdziwej wartości świadczy twoje poświęcenie. Przyjrzyj się darom, którymi dzielisz się z wszechświatem, a poznasz wartość swoich sukcesów.

Potraktujcie powyższy wpis jako krótki wstęp do dalszych rozważań. Warto bardziej szczegółowo zastanowić się nad każdym z tych punktów z osobna. Jako całość stanowią wspaniały drogowskaz dla współczesnego człowieka. W poszukiwaniu swojego miejsca na Ziemi czerpmy z dobrych rad innych ludzi. Wówczas pewne rzeczy okażą się o wiele łatwiejsze, niż początkowo sądziliśmy.


28



7 przydatnych wskazówek:1. Żyj w pokoju ze swoją przeszłością, to nie zepsuje ci teraźniejszości.

2. To, co inni o tobie myślą, to nie twoja sprawa.3. Czas leczy prawie wszystkie rany. Daj więc sobie nieco czasu.

4. Nikt nie jest źródłem twojego szczęścia poza tobą samym.5. Nie porównuj swojego życia z życiem innych ludzi, nie masz pojęcia,

o co chodzi w ich osobistej podróży.6. Przestań zbyt dużo rozmyślać. To naprawdę nic złego, nie znać

wszystkich odpowiedzi.7. Uśmiechnij się. Nie jesteś jedynym człowiekiem na Ziemi,

który ma jakieś problemy.


29



15 pytań, dzięki którym odkryjesz sens życia Wojciech P. P. Zieliński

Wczoraj mój znajomy zadał mi dość interesujące pytanie. Z pozoru niewinne, okazało się przyczyną dłuższej rozmowy. Co takiego chciał wiedzieć? Otóż zapytał mnie o sens życia. W ostatnich tygodniach bardzo źle mu się wiodło i przestał dostrzegać jakąkolwiek wartość w swoim istnieniu. Szukał pocieszenia i chyba znalazł je w mojej osobie.

Myślę, że jesteśmy tutaj z jakiegoś powodu. Każdy z nas ma swoje zadanie do spełnienia, niczym trybik w wielkiej machinie rzeczywistości. Myliłby się jednak każdy, kto nie przypisuje ważnej roli owemu trybikowi. Życie jest jak staromodny nakręcany zegarek. Jego mechanizm jest bardzo skomplikowany; składają się nań kółka zębate, sprężynki i przekładnie. Wszystkie one, same w sobie, nie wydają się istotne. Jednakże jako część większego systemu są nieoce-nione. Jeśli jeden mały trybik się zepsuje, cały mechanizm przestanie działać.

Człowiek jest również elementem większej całości. Patrząc na siebie, być może tego nie widzi, ale jest tak samo ważny jak sprężyna w zegarku. Wszechświat potrzebuje do sprawnego działania każdego z nas. Jesteśmy ogniwami nieskończonego łańcucha zależności – nawet jeśli tego nie rozumiemy.

Nasze życie składa się z marzeń i działań zmierzających do ich realizacji. Splatają się one z marzeniami innych ludzi; uzupełniają wzajemnie i napędzają. Chcąc odkryć sens istnienia, musimy poznać własne dążenia oraz opanować siebie i swoje umiejętności.

Jakie postawiłem sobie cele? Za czym tak naprawdę podążam? Mógłbym wymieniać długo – starczyłoby na cały artykuł, ale nie chcę nikogo zanudzać. Ograniczę się do wymienienia trzech najważniejszych rzeczy:

1. Więź z ludźmi, szczególnie z rodziną – to dla mnie najważniejsza rzecz na świecie; ważniejsza nawet od oświecenia, o które tak bardzo wszyscy zabiegają.

2. Przeżywanie każdego dnia w pełni – w chwili śmierci nie chcę niczego żałować.


30



Co sprawia, że się uśmiechasz? Jakie czynności i rzeczy sprawiają ci radość?

Co najbardziej podoba ci się w dotychczasowym życiu – jakie wspomnienia cenisz najbardziej, jakie osiągnięcia wywołują zadowolenie, jakie porażki nauczyły cię czegoś i umocniły?

Co najbardziej lubisz w swojej obecnej sytuacji życiowej?

Co sprawia, że masz poczucie straconego czasu?

Co sprawia, że jesteś z siebie zadowolony?

Kto inspiruje cię najbardziej?

W czym jesteś dobry? Jakie posiadasz talenty i pasje?

W czym zazwyczaj ludzie proszą cię o pomoc?

Jakich rzeczy żałowałbyś najbardziej, gdybyś nie mógł ich robić?

Jakie wartości cenisz najbardziej?

Jakie wyzwania i problemy pokonałeś w swoim życiu? Jak to zrobiłeś?

W co wierzysz? Czy wierzysz w cokolwiek?

W czym możesz pomóc innym ludziom?

Co najbardziej rzuca ci się w oczy, kiedy obserwujesz innych ludzi?

Wyobraź sobie, że leżysz na łożu śmierci i wspominasz całe swoje życie. Patrząc wstecz na wszystko, co udało ci się osiągnąć, co liczy się dla ciebie najbardziej?

1

2

34567891011121314

15

3. Finansowa niezależność i bezpieczeństwo – to może wydawać się trochę materialistyczne, ale posiadanie pieniędzy ma duży związek z osobistym szczęściem. Ktoś może powiedzieć: „to jest mało uduchowione”, lecz prawda jest taka, że bez poczucia bezpieczeństwa w sferze finansowej nie można mówić o zadowoleniu z życia.

Wracając do pytania mojego kolegi: sens życia czasami nie jest łatwy do odkrycia. Mnie zajęło to dłuższą chwilę. Niby wiadomo o co chodzi, ale żeby konkretnie wypunktować istotę bytu, trzeba się dobrze zastanowić. Można ułatwić sobie sprawę, przez sporządzenie listy pytań. Dzięki temu określenie sensu życia będzie o wiele łatwiejsze.

Oto te pytania:

Jeśli uważasz, że jakiegoś pytania (ważnego dla ciebie) tutaj brakuje, możesz je dodać. Jeśli odpowiesz na nie wszystkie, z pewnością będziesz w stanie lepiej zrozumieć sens życia. Nie będzie to wiedza uniwersalna, mająca zastosowanie dla wszystkich ludzi – będzie to twój osobisty sens życia. Taki, który możesz osiągnąć.


31



Czy twoja intuicja wysyła ci jakieś sygnały? Odpowiedź jest jedna: tak, intuicja podsuwa ci informacje cały czas. Problem w tym, że najczęściej nie zwracasz na to uwagi. A nawet jeśli jej nie zignorujesz, brakuje ci zaufania, by postępować zgodnie z jej podpowiedziami.

Czym jest intuicja? Intuicja (łac. intueri – przyglądać się, obserwować) jest wewnętrznym głosem; to głęboka mądrość, którą posiadają w sobie wszyscy ludzie – choć nie potrafią z niej skutecznie korzystać. Natura intuicji w gruncie rzeczy polega na przyglądaniu się i analizowaniu otaczającej rzeczywistości. Jako proces podświadomy objawia się zazwyczaj jako nagły przebłysk jakiejś myśli, który wydaje się niezależny od naszej woli. Dzięki intuicji możemy rozwiązywać najtrudniejsze problemy i pokonywać przeszkody w drodze do sukcesu w dowolnej dziedzinie życia.

Cywilizacja Zachodnia opiera swoje działania na logice i inteligencji (lewa półkula mózgu), które mają charakter linearny i opierają się na słowach oraz liczbach. Tymczasem prawa półkula mózgu – odpowiadająca za wyobraźnię, postrzeganie przestrzenne, odczucia – jest źródłem nowych idei oraz inspiracji. Każdy twórczy przejaw ludzkiego działania jest powiązany z prawą półkulą; z nią też jest związana intuicja.

Mimo że samej intuicji nie można trenować w sposób bezpośredni, możesz wpływać na nią poprzez rozwijanie prawej półkuli mózgu. Jeśli nauczysz się ją aktywizować, twoja intuicja wzmocni się. Aby śledzić dokładniej działanie i sygnały intuicji, naucz się zwracać uwagę na uczucia i myśli pojawiające się w twojej głowie. Musisz szybko reagować, ponieważ intuicja daje o sobie znać bez uprzedzenia; obrazy pojawiają się nagle i szybko znikają.

Jak działa intuicja?Wojciech P. P. Zieliński

Nie istnieje żadna logiczna reguła, według której można odkryć podstawowe prawa przyrody. Zdolna jest do tego tylko i wyłącznie intuicja.

- Albert Einstein


32



ZBIERANIE DANYCH Zmysły przekazują informacje do mózgu – dane są rejestrowane na dwóch poziomach: świadomym i nieświadomym. Tak naprawdę nie zdajemy sobie sprawy nawet z połowy rzeczy, które rejestrują nasze zmysły. Do tego dochodzi postrzeganie pozazmysłowe, tzw. trzecie oko.

ANALIZA Mózg przetwarza i porząd-kuje otrzymane dane – jest to proces trochę podobny do działania komputera.

Schemat działania intuicji


33



MAPANa podstawie katalogu po-siadanych informacji mózg tworzy swoistą mapę rzeczy-wistości – całościowy obraz wzorców zachowań, zjawisk i zdarzeń. Mózg przechowuje również informacje, które zmy-sły rejestrują bez udziału naszej świadomości.

AKTUALIZACJAMapa jest „nakładana” na obraz rzeczywistości i ciągle z nim po-równywana. Jako że człowiek jest istotą żyjącą w świecie opartym na zasadzie przyczynowo-skutkowej, również podświadomość tworzy scenariusze możliwości. Nie chodzi tutaj o przewidywanie przyszłości, lecz wyciąganie wniosków na pod-stawie zgromadzonych informacji. Dla przykładu: jeśli młody człowiek zaczyna studia, można wywniosko-wać, że za parę lat będzie bronił swoją pracę magisterską. W miarę zdobywania informacji o jego wyni-kach w nauce, można z dużym praw-dopodobieństwem przewidzieć, czy uda mu się ukończyć studia.


34



PRIORYTETYWszystkie informacje i powiązane z nimi zdarzenia zostają ułożone we-dług ważności. Niektóre nie mają wielkiego wpływu na ludzkie życie; inne są niezwykle istotne. Hierarchia ważności jest tworzona na podstawie wielu czynników, m. in. niebezpie-czeństwa dla życia i zdrowia, osobis-tych upodobań człowieka, interakcji z innymi ludźmi, sytuacji material-nej i finansowej,

POWIADOMIENIANiektóre informacje i wypływające z nich wnioski otrzymują priorytet – są bowiem niezwykle ważne (np. śmiertelne zagrożenie) – wówczas są przekazywane do świadomości w formie przebłysku intuicji. Mniej ważne zjawiska nie wymagają na-tychmiastowej interwencji, więc mają niski priorytet.


35



Jak wspomagać intuicję? Jest jedna, bardzo przydatna wskazówka dla osób chcących rozwijać intuicję: nie rób tego na siłę, zamiast tego spróbuj dobrze się bawić. Intuicja może być wspaniałym narzędziem, ale zmuszanie jej do ciężkiej pracy spowoduje, że przestanie działać.

Jeśli zależy ci na jej wzmocnieniu, poświęć czas na naukę koncentracji. Pojawiające się w umyśle obrazy i wrażenia są często przebłyskiem intuicji. Zwracaj uwagę na uczucia i myśli związane z różnymi rzeczami. Wypróbuj poniższe sposoby:

1. Medytacja – pomaga wyciszyć umysł i wsłuchać się w siebie. Jest najlepszym sposobem na bardziej świadome korzystanie z dobrodziejstw intuicji. Dzięki medytacji stajesz się bardziej świadomy tego, co dzieje się w twoim umyśle.

2. Zadawaj pytania – są jak trening dla intuicji. Szukaj odpowiedzi i naucz się nie tylko je rozumieć, ale też odczuwać. Możesz nawiązać kontakt z kimś, z kim zaczniesz rozważać kwestie filozoficzne, naukowe, społeczne lub jakiekolwiek inne.

3. Zaangażuj się uczuciowo w relacje z innymi ludźmi – spędzając z kimś czas, masz okazję do obserwowania jego zachowania. Próbuj odczytywać jego emocje. Im lepiej będziesz rozumieć uczucia ludzi, tym głębsze będzie twoje rozumienie społecznych zależności.

4. Zaakceptuj strach. Nikt nie lubi się bać, ale nie da się całkowicie wyzwolić od lęków. Można jednak nauczyć się żyć z nimi. Opierając się im, blokujemy intuicję. Pozwalając sobie odczuwać strach, wzmacniasz intuicję, ponieważ uczysz się w ten sposób słuchać wewnętrznego świata umysłu.

5. Większości z nas łatwo przychodzi krytykowanie siebie i innych. Zazwyczaj jest to spowodowane błędnymi wyobrażeniami oraz przekonaniami. Myślenie w sposób negatywny tworzy błędne koło złych myśli. W takiej sytuacji trudno słuchać intuicji.

6. Zaufaj pierwszemu wrażeniu. Kiedy widzisz kogoś po raz pierwszy i myślisz, że jest np. zbyt arogancki, to przekonanie faktycznie może być prawdziwe. Pierwsze wrażenie zazwyczaj ma swoje źródło w intuicji.

Niektórzy twierdzą, że intuicja nie ma nic wspólnego z wiedzą czy rozumem. Spotkałem się nawet z opinią, że intuicja to głos anioła stróża bądź efekt działania jakiejś tajemniczej mocy we wnętrzu człowieka. Dla mnie jednak intuicja to całkowicie naturalna umiejętność. Nie ma w niej magii ani wielkiej tajemnicy. Jest częścią psychiki każdej żyjącej istoty (również zwierzęta ją mają). Intuicja jest mechanizmem – logicznym i prostym. Dlatego też każdy może z niej korzystać; wystarczy wsłuchać się w siebie.


36



Dlaczego ludzie odchodzą z Kościoła?

Joanna Kacperska, psycholog

Żyjemy w czasach wielkich przemian społecznych i kulturowych. Wpływa na to nie tylko dominujący system polityczny (demokracja), ale również błyskawiczny rozwój nauki oraz postęp techniczny. Żyjemy w świecie nowych wyzwań i coraz bardziej rozszerzających się granic możliwości rodzaju ludzkiego. Dotyczy to również rozwoju duchowego. Nasze postrzeganie i zrozumienie jest o wiele większe, niż tysiąc czy dwa tysiące lat temu.

Duchowość jest obecna w życiu każdego człowieka. Nie da się jej zignorować. Niezależnie od tego, czy jesteśmy gorliwymi wyznawcami jakiejś religii, czy ateistami – pozostajemy istotami duchowymi. Praktyka duchowa jest więc bardzo ważna.

A jednak Kościół traci coraz więcej wyznawców. Wielu ludzi uważa, że nie jest im po drodze z jakąkolwiek religią, nie tylko chrześcijańską. Szukają duchowości nieskrępowanej i wolnej, a tendencja ta coraz bardziej się nasila. W życiu istnieją inne rzeczy – ich zdaniem ważniejsze i ciekawsze od religii. Dlaczego tak się dzieje? Być może Kościół coś robi źle, odstrasza ludzi od siebie?

Temat jest bardzo rozległy, ale możemy zastanowić się nad kilkoma najważniejszymi przyczynami. W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badania, dzięki którym udało się ustalić najczęstsze przyczyny odchodzenia ludzi – szczególnie młodych – od kościołów. Również w Polsce przeprowadzono kilka takich badań. Sama prowadziłam ankiety pośród moich pacjentów oraz uczniów szkół średnich w kilku miastach. Wyniki tych badań (w skrócie) przedstawiam w dalszej części artykułu.


37



Protekcjonizm Kościół często demonizuje rzeczy, które znajdują się poza nim. Wszystkie wyznania niechrześcijańskie są traktowane jako pogaństwo powiązane w taki czy inny sposób z Szatanem; każdy trend niezgodny w nauką Kościoła jest sprowadzany do poziomu grzechu. Zamiast pomagać ludziom w kwestiach duchowych, księża koncentrują swoją uwagę na negatywnym wpływie kultury masowej (filmów, muzyki, gier komputerowych etc.). Uważają przy tym swoje racje za niepodważalne.

Izolacjonizm We współczesnej kulturze cenimy otwartość i tolerancję. Większość ludzi pragnie szukać wspólnego języka z innymi; nie chcą izolować się z powodu rasy, kultury, a tym bardziej religii. Powoli zaczynamy wychodzić poza bezustanną rywalizację i dążymy do współpracy oraz wzajemnej komunikacji. W tej kwestii piękny przykład dał Jan Paweł II, który nie walczył z innymi religiami, lecz wychodził im naprzeciw.

Postępowanie księży Jednym w ważniejszych powodów odchodzenia od Kościoła jest postępowanie osób duchownych. Od księży, z racji pełnionych funkcji, wymaga się więcej, niż od przeciętnego człowieka. Powinni dawać przykład i charakteryzować się zrozumieniem problemów ludzi; być pomocni i otwarci – o mądrości już nie wspominając. Tymczasem zachowanie księży coraz częściej bulwersuje. Alkoholizm, zaburzenia seksualne, zarozumiałość czy zachłanność to kilka z najczęściej padających zarzutów pod adresem duszpasterzy. Każdy z nas słyszał o takich przypadkach. Oczywiście, nie każdy ksiądz tak postępuje, ale niechlubnych przykładów jest na tyle dużo, że zaczynają one przysłaniać pozytywne postawy innych duchownych.

Powierzchowność i brak dostarczania odpowiedzi na nurtujące pytania

Wiele osób (według raportu Grupy Barna około jedna trzecia młodych ludzi) uważa, że kościół jest po prostu nudny. Msze święte nie są dobrze prowadzone, a kazania nie wywołują zainteresowania, nie skłaniają do przemyśleń. Msza święta dla wielu ludzi jest tylko rytuałem odprawianym na pokaz; brakuje w niej prawdziwie głębokiego doświadczania Boga. Co więcej nauki duchownych są często niejasne i nieadekwatne do tego, czego ludzie poszukują w duchowości.


38



Źródła:Ankiety przeprowadzone wśród własnych pacjentów oraz uczniów wybranych szkół średnich w Warszawie, Krakowie i Poznaniu.Raport Grupy Badawczej Barna – www.barna.orgChristian Post – www.christianpost.com

Wrogość do nauki Co trzeci Polak uważa, że Kościół jest wrogo nastawiony do nauki i rozwoju technologii. Księża nie nawiązują odpowiedniego dialogu z przedstawicielami świata nauki. Zamiast tego, sprzeciwiają się wielu osiągnięciom współczesnej cywilizacji. Niestety, zazwyczaj duchowni nie podają rozsądnych argumentów na poparcie swoich poglądów. Ich tłumaczenia w większości przypadków sprowadzają się do twierdzenia, że „jest to sprzeczne z Biblią” albo wiarą w Boga i innych w tym stylu. Uważają się za ludzi, którzy znają wszystkie odpowiedzi i nie dopuszczają argumentów dowodzących, że jest inaczej. Dlatego też wielu ludzi pracujących w branżach powiązanych z nauką toczy wewnętrzną walkę, próbując pogodzić swoją wiarę z posiadaną wiedzą.

Krytyczne podejście do spraw seksualnych

Przez wielu ludzi Kościół jest postrzegany jako instytucja zbyt surowa w swoich sądach oraz upraszczająca wiele zagadnień – postrzegająca wszystko na dualistycznej zasadzie dobro-zło. Taka postawa jest szczególnie widoczna w kwestiach seksualnych. Ludzie uprawiający seks przedmałżeński czują się dyskryminowani przez duchownych. Jest to tym bardziej frustrujące, ponieważ obecnie ludzie coraz częściej zawierają związki małżeńskie w późniejszym okresie życia (około trzydziestego roku). Nie chcą przy tym rezygnować z seksu, który jest istotnym elementem ludzkiego życia.

Wychowanie w strachu Religia wprowadza niezdrowy system życia duchowego, który jest oparty na strachu i wymogu posłuszeństwa. Jedną z podstawowych nauk szerzonych w Kościele jest idea grzechu i kary za postępowanie niezgodne z wymogami wiary. Większość działań związanych z jej wyznawaniem obraca się wokół umniejszania własnej wartości i błagania Boga o wybaczenie. Osoby wykraczające poza ten schemat są odrzucane i często traktowane w sposób krzywdzący.


39



Życie bywa stresujące. Jest to niestety nieuniknione i… całkowicie naturalne. Codzienność jest stresująca: praca, problemy rodzinne, kłopoty finansowe, zły stan zdrowia lub śmierć kogoś bliskiego. To tylko kilka przykładów.

Słowa „stres” używamy zwykle w odniesieniu do sytuacji, w której czujemy się psychicznie przeciążeni swoimi obowiązkami lub oczekiwaniami. Wszystko, co stanowi wyzwanie czy zagrożenie dla naszego dobrego samopoczucia, określamy jako stresujące. W tym artykule przedstawię 24 proste techniki radzenia sobie ze stresem.

1. Zlokalizuj źródło stresu – na pierwszy rzut oka może się wydawać, że czynników wywołujących stres jest tak wiele, że nie sposób ich opanować. To błędne wrażenie wywołane chaosem wewnętrznym, który jest efektem stresu. Znalezienie głównej przyczyny pomoże skutecznie zaplanować strategię obrony.

2. Wiele elementów swojego życia możesz kontrolować. Oczywiście człowiek nie ma wpływu na wszystko, co się wokół niego dzieje, ale są rzeczy, nad którymi ma władzę. Musisz mieć świadomość tych elementów. Tylko wtedy będziesz w stanie kształtować je, a co za tym idzie, stres straci swoją paraliżującą moc. Wiedząc, co jesteś w stanie zrobić, możesz posuwać się do przodu.

3. Przestań martwić się o sprawy, których nie można zmienić. Nauka akceptacji rzeczy takimi, jakimi są, to ważny mechanizm radzenia sobie ze stresem.

4. Nie uciekaj od problemów, to nic nie da. Jeśli będziesz chować głowę w piasek, jedynym rezultatem będą jeszcze większe kłopoty.

5. Weź odpowiedzialność za swoje życie – jeśli nie będziesz obwiniał innych za swoje niepowodzenia, będziesz się mniej stresował.

6. Rób to, co kochasz – jest to zasada sprawdzająca się zawsze i wszędzie. Nieważne jakie masz problemy w życiu – jeśli poświęcasz czas temu, co uwielbiasz robić, masz o wiele mniej stresu, niż w innych przypadkach. Pasja jest lekiem na wiele bolączek życia. Zastosuj ją w walce ze stresem.

24 sposoby na stresWojciech P. P. Zieliński

CZY WIESZ, ŻE...

Regularny spacer wydłuża życie. Naukowcy zaobserwo-wali, że życie osób po 40. roku życia spacerujących przynaj-mniej 150 minut tygodniowo wydłuża się średnio o 3-4 lata.


40



7. Nie próbuj zrobić wszystkiego – przeanalizuj swój plan dnia i wybierz z niego tylko najważniejsze rzeczy. Nie jesteś w stanie zrobić więcej, niż pozwala ci na to czas i energia. Bądź więc wybredny i koncentruj się na tym, co dla ciebie najważniejsze.

8. Medytacja jest świetnym sposobem na uspokojenie się. Dzięki niej spojrzysz na swoje problemy z perspektywy, a twoje ciało wyciszy się. Nie musisz medytować według wschodnich zasad (wiem, że nie każdy potrafi siedzieć w pozycji kwiatu lotosu). Wystarczy położyć się, oddychać powoli i głęboko przez pięć lub dziesięć minut.

9. Ruch to zdrowie – również psychiczne. Dzięki regularnym ćwiczeniom możesz znacząco zredukować stres. Podczas ćwiczeń organizm uwalnia endorfiny, które mogą obniżyć poziom stresu. Efekty ich działania są podobne do tego, co daje morfina – z tą różnicą, że nie jest to uzależniające i ma bardzo pozytywny wpływ na organizm. Nie musisz ćwiczyć dużo. Kilkanaście minut gimnastyki lub jogi każdego dnia w zupełności wystarczy; 20-30 minutowy spacer również przyczyni się do obniżenia stresu.

10. Zafunduj sobie masaż.

11. Dobrze zarządzaj swoim czasem. Wielu ludzi żyje według schematu praca-dom-weekend i nie starają się ani trochę brać sprawy w swoje ręce. Okazuje się, że jednym z największych czynników stresogennych jest brak czasu. Ciągle dokądś pędzimy, ciągle narzekamy na zbyt krótką dobę i tęsknimy do dzieciństwa, kiedy wszystko wydawało się możliwe do zrealizowania. Niektórym osobom udaje się jednak pogodzić obowiązki zawodowe z rodzinnymi oraz własnymi zainteresowaniami. Jak oni to robią? Warto by było się dowiedzieć.

12. Bądź realistą – świadomość swoich granic pozwoli ci uniknąć niepotrzebnego stresu. 13. Każdy problem ma swoje rozwiązanie, ale nie każde rozwiązanie nadaje się do

wszystkich problemów. Stres jest zjawiskiem skomplikowanym i dlatego wymaga stosowania wielu różnych sposobów radzenia sobie z nim.

14. Zapomnij o perfekcjonizmie. Perfekcjonizm jest bardzo stresujący. Sam w sobie nie jest czymś złym, ale nie ulega wątpliwości, że nie ma pozytywnego wpływu na psychikę. Jeśli wykonujesz swoje zadania zbyt dokładnie, tracisz niepotrzebnie energię. Zaczynasz denerwować się, czy zdążysz na czas, przez co twoje ruchy stają się jeszcze bardziej nerwowe.

15. Zarezerwuj czas na słuchanie muzyki lub czytanie książek. Sztuka zawsze pozytywnie wpływa na psychikę i dodaje energii potrzebnej do radzenia sobie ze zobowiązaniami.

16. Naucz się mówić „nie”, przynajmniej od czasu do czasu. Nie zranisz tym uczuć innych ludzi tak bardzo, jak ci się wydaje. Asertywność pozwala znaleźć czas na zaspokajanie własnych potrzeb.

17. Odpowiednia ilość snu jest bardzo ważna. Większość ludzi potrzebuje go 7-8 godzin na dobę. Sen jest mechanizmem, dzięki któremu organizm odzyskuje zdrowie i


41



regeneruje energię. Jeśli nie masz wystarczająco dużej ilości snu, twoje ciało wykorzystuje stres do utrzymania aktywności i czujności.

18. Staraj się przyjmować odpowiednią ilość światła słonecznego. Promienie słoneczne wpływają pozytywnie na poziom energii i ogólne samopoczucie.

19. To może się wydawać dość oczywiste, ale staraj się zachować dobry humor. Śmiech pozwala rozładować napięcie. Jedną z przeszkód w redukcji stresu jest zbyt poważne podchodzenie do życia. Człowiek, który potrafi śmiać się z samego siebie, nie naraża się na frustrację, ilekroć ktoś z niego zażartuje.

20. Zastanów się przez chwilę nad pozytywnymi aspektami swojego życia. Z pewnością zauważysz, że nie każdy ma to, co ty. Koncentrując się na pozytywnym myśleniu, oszczędzasz energię i zyskujesz większą chęć do działania.

21. Związki z innymi ludźmi pomagają obniżyć poziom stresu. Czasami wystarczy rozmowa z kimś bliskim, żeby poczuć się lepiej. Poza tym, jak to mawiają, „co dwie głowy, to nie jedna”. Każdy problem pojawiający się w życiu łatwiej rozwiązać mając czyjąś pomoc. Umiejętność polegania na bliskich jest jedną z najważniejszych rzeczy na froncie walki ze stresem. Współpracując z drugą osobą jesteś w stanie więcej osiągnąć.

22. Bądź szczery na temat swoich uczuć. Nie próbuj ich tłumić i nie zaprzeczaj im. To tylko nasili stres. Nie bój się płakać, ponieważ to może zmniejszyć cierpienie. Podobnie jest z przepraszaniem – jeśli czujesz, że zrobiłeś komuś przykrość, po prostu powiedz: „przepraszam”.

23. Szukaj ludzi pozytywnie nastawionych do życia. To może taka oczywista oczywistość (sic!), osoby sympatyczne, uprzejme i radosne będą bardzo pomocne w rozładowywaniu stresu.

24. Prawidłowo się odżywiaj. Stres jest reakcją organizmu na wszystko, co zakłóca jego naturalny stan. To oznacza, że również jakość pożywienia ma wpływ na jego poziom. Niezdrowe, ciężkostrawne potrawy utrudniają relaksację. Na początek możesz ograniczyć spożycie kofeiny i alkoholu. Bardzo szybko poczujesz różnicę.

Niektóre z powyższych wskazówek wymagają czasu i praktyki, żeby wprowadzić je do codziennego życia. Ich realizacja przynosi jednak wiele korzyści. Warto więc poświęcić nieco energii i zaangażować się w działanie.

Istnieje możliwość, że zalecenia przedstawione w niniejszym artykule nie będą wystarczające w twoim przypadku. Wówczas będziesz prawdopodobnie potrzebował bardziej profesjonalnej pomocy. Możesz skorzystać z usług psychoterapeuty (naprawdę nie ma się czego wstydzić) lub osobistego trenera (coach). Dobry przewodnik może nauczyć cię bardziej efektywnych metod do rozładowywania napięcia w zdrowy sposób. Pamiętaj, że to ty sprawujesz kontrolę nad stresem; ty podejmujesz decyzje w swoim życiu.


42



Stojąc w supermarkecie czytam umieszczane na opakowaniach informacje o składnikach. Sprawdzam, czy spożywane przeze mnie produkty są zdrowe i ile zawierają „chemii”. Nie tylko ja tak postępuję. Wielu ludzi stara się robić zakupy w sposób przemyślany. Zwracają uwagę na to, co jedzą. Coraz częściej decyzje zakupowe podejmują nie tylko w oparciu o cenę, ale również własne zdrowie.

Spośród wszystkich produktów, które lądują w moim koszyku, jeden ma dla mnie szczególne znacznie. Jest nim sok z warzyw. Dlaczego o nim piszę? Ponieważ to jeden z najlepszych sposobów na zdrowie. Powszechnie wiadomo, że bardzo ważnym elementem zdrowej diety są owoce i warzywa. Najlepiej spożywać je na surowo, ale nie zawsze to lubimy.

Ja też nie przepadam za wszystkimi warzywami, choć zdaję sobie sprawę z tego, jak ważne są dla mojego organizmu. Istnieje prosty sposób na spożywanie produktów, których się nie lubi. Tym sposobem są soki. Oczywiście mam tutaj na myśli napoje tworzone z surowych warzyw. Gotowanie niszczy mikroelementy i wartości odżywcze warzyw, zmieniając ich skład chemiczny. Najlepszym wyborem są więc produkty nieprzetworzone.

Niektórzy korzystają z soków warzywnych, żeby schudnąć. Podobno to całkiem niezła metoda. Ja jednak nie walczę ze swoją wagą – przyrządzam soki, ponieważ zależy mi na zdrowym odżywianiu. Podobnie jest z owocami, ale trzeba pamiętać, że mają one wyższą zawartość cukru (z wyjątkiem cytryn i limonek). Jedna z moich koleżanek, która właśnie się odchudza, unika soków owocowych – liczy każdą kalorię.

Jestem trzy razy „za” Istnieją trzy podstawowe powody, dla których warto włączyć soki warzywne do swojego sposobu odżywiania się.

1. Więcej warzyw w twojej diecie. Wielu moich znajomych jada do obiadu surówki i sądzą, że to wystarczy. Takie postępowanie nie zapewnia jednak dostarczenia wszystkich potrzebnych organizmowi wartości odżywczych. Nie przepadamy za niektórymi warzywami; są niesmaczne i staramy się ich unikać. Ale niesmaczne nie znaczy niezdrowe. Wręcz przeciwnie. Wiele warzyw – mimo mało atrakcyjnego smaku – jest bardzo zdrowych. Dzięki piciu soków, możesz korzystać z ich naturalnych zalet, nawet jeśli nie za bardzo je lubisz.

2. Soki pomagają dbać o ilość spożywanych warzyw. Czasami organizm potrzebuje więcej warzyw, niż mamy ochotę zjadać. Przyrządzanie soków nie tylko ułatwia

Sok jest dobry!Patrycja Ostrowska


43



przyjmowanie odpowiedniej ilości warzyw, ale też zachować regularność w ich jedzeniu.

3. Organizm wchłania wszystkie składniki odżywcze warzyw. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszych czasach, kiedy powszechnie przyjęty sposób odżywiania nie jest zbyt zdrowy. Potrawy jadane na co dzień mogą powodować zaburzenia układu pokarmowego, co ogranicza jego zdolności wchłaniania składników odżywczych z pokarmów. Wspaniałą cechą soków jest to, że ułatwiają one wchłanianie składników odżywczych.

Kilka wskazówek Jeśli chcesz zacząć przyrządzać soki, zapoznaj się z kilkoma radami. Dzięki nim będziesz mógł maksymalnie wykorzystać moc tkwiącą w warzywnych napojach.

1. Korzystaj z produktów ekologicznych – najlepsze produkty roślinne to te, których nie opryskiwano pestycydami i innymi środkami chemicznymi. Wiem, warzywa z supermarketu są tańsze i ładniej wyglądają. Niestety, dla zdrowia nie wygląd się liczy, tylko zawartość.

2. Wyciśnięty sok wypijaj od razu – napoje warzywne szybko się psują, więc przechowywanie ich nie jest wskazane.

3. Przygotować sok można w zasadzie na dwa sposoby: ręcznie lub przy użyciu sokowirówki. Osobiście wolę unikać sokowirówek, ponieważ sok wyciśnięty za ich pomocą posiada znacznie niższą zawartość składników odżywczych. Jest to spowodowane faktem, że sokowirówki odsączają tylko część soku, pozostawiając wilgotny miąższ o dużej objętości. Wysokie obroty sokowirówek powodują napowietrzenie soku, który szybko się utlenia, a zawarte w nim substancje odżywcze giną. Najlepszym wyborem jest – moim zdaniem – ręczna wyciskarka do soków.

4. Najłatwiejsze do strawienia (choć mają mniej wartości odżywczych) są seler, koper oraz ogórki. Jeśli więc dopiero zaczynasz swoją przygodę z sokami, najlepiej zacząć właśnie od tych warzyw.

5. Sok z kapusty jest jednym z najlepszych sposobów na leczenie wrzodów, ponieważ zawiera duże ilości witaminy U.

6. Kolendra jest trudna do strawienia, więc nie stosuj jej zbyt dużo.

7. Możesz poprawić smak soku dodając odrobinę truskawek lub żurawinę (jeśli ją lubisz). Żurawina jest jednym z najzdrowszych owoców: prawie nie wchłania zanieczyszczeń z otoczenia, a ponadto jest pełna składników odżywczych i chroni przed rakiem, chorobami serca oraz udarami mózgu.


44



8. Zastosowanie cytryny lub limonki pomaga wyeliminować gorzki smak zielonych warzyw liściastych. Jako że dostarczają one najwięcej cennych elementów diety sokowej, nie powinno się z nich rezygnować.

9. Świeży imbir ma bardzo dobry wpływ na układ krążenia: obniża poziom cholesterolu i zapobiega miażdżycy.

10. Brokuły zawierają bardzo mało kalorii, dzięki czemu są doskonałym wyborem dla osób w trakcie diety odchudzającej.

Większość warzyw można przerobić na sok. To znaczy, że bez większego problemu znajdziemy produkty do przyrządzenia odpowiedniego napoju. Jednak przygotowanie dobrego soku nie jest takie łatwe, jak mogłoby się wydawać. Dlatego też warto znać dobre przepisy, które chętnie będziemy wykorzystywać. W Internecie znajdziesz bardzo dużo pomysłów na warzywne napoje. Ja chciałabym przedstawić kilka moich ulubionych.

Sok antyrakowySkładniki: 1 burak, 1 marchew, 1 łodyga selera naciowego, 1/2 młodego ziemniaka, 1 rzodkiewkaSkładniki odżywcze: witamina C, potas, betainaKorzyści zdrowotne: zmniejsza ryzyko zachorowania na raka, łagodzi ból odczuwany przy owrzodzeniu, leczy zaburzenia trawienia, rozpuszcza kamienie żółciowe

Zielony sok z marchwiSkładniki: 4 marchewki, 2 łodygi selera naciowego, 1 garść szpinaku, 1 jabłko, 1/2 cytryny, 1 garść natki pietruszkiSkładniki odżywcze: witamina C, witamina A (beta-karoten), żelazo, potas, witamina K, mangan, miedź, magnez, chlorofilKorzyści zdrowotne: pobudza układ nerwowy, odświeża oddech,poprawia zapach ciała, podnosi poziom energii,wspomaga odchudzanie

Odchudzający brokułSkładniki: 2 duże brokuły, 2 łodygi selera naciowego, 1 cytryna, 1 jabłkoSkładniki odżywcze: witamina C, witamina A (beta-karoten), wapń, żelazo, tiamina, sulforafan (substancja czynna pomocna w zapobieganiu i terapii niektórych chorób nowotworowych)Korzyści zdrowotne: zmniejsza ryzyko udaru mózgu oraz zachorowania na kataraktę, jest silnym przeciwutleniaczem, wspomaga leczenie chorób nowotworowych

Eksplozja energiiSkładniki: 1 pęczek pietruszki, 2 marchewki, 1 jabłko, 1 selerSkładniki odżywcze: witamina C, K, A (beta-karoten), wapń, żelazo, potas, miedź, magnezKorzyści zdrowotne: oczyszcza organizm, pobudza układ nerwowy, od-świeża oddech, poprawia zapach ciała, podnosi poziom energii


45



Krocz spokojnie wśród zgiełku i pośpiechu, pamiętaj, jaki spokój można znaleźć w milczeniu.O ile to możliwe, utrzymuj dobre stosunki z innymi ludźmi, bez wyrzekania się siebie.Głoś swoją prawdę spokojnie i jasno;słuchaj też tego, co mówią inni: nawet głupcy i ignoranci.Oni również mają swoją opowieść.Unikaj głośnych i agresywnych osób; oni są udręką dla ducha.

Jeżeli porównujesz się z innymi ludźmi, możesz stać się próżny lub zgorzkniały,zawsze bowiem znajdą się lepsi i gorsi od ciebie.Raduj się swoimi osiągnięciami tak, jak i planami.Bądź zaangażowany w wykonywaną pracę, lecz zachowaj skromność w sercu.Ona jest trwałą wartością w zmiennych kolejach losu.

Zachowaj ostrożność w swych przedsięwzięciach, ponieważ świat pełen jest oszustwa.Lecz niech ci to nie przesłania prawdziwej cnoty;Wiele osób dąży do wzniosłych ideałów, a życie wszędzie jest pełne heroizmu.Bądź sobą. A przede wszystkim nie fałszuj uczuć.Nie bądź cyniczny wobec miłości,albowiem w obliczu wszelkiej oschłości i rozczarowań jest ona wieczna jak trawa. Przyjmuj radośnie, co lata niosą, bez goryczy wyrzekając się spraw młodości.

Rozwijaj siłę ducha, aby w nagłym nieszczęściu mogła cię osłonić.Lecz nie zadręczaj się tworami wyobraźni.Wiele obaw rodzi się ze znużenia i samotności. Utrzymuj zdrową dyscyplinę, lecz bądź łagodny dla siebie.Jesteś dzieckiem wszechświata. Nie mniej niż gwiazdy i drzewa;masz prawo być tutaj.Niezależnie od tego, czy to jasne dla ciebie czy nie, wszechświat rozwija się we właściwy sposób.

Tak więc żyj w pokoju z Bogiem, cokolwiek myślisz o Jego naturze;Jakąkolwiek wykonujesz pracę i jakiekolwiek są twoje pragnienia w zamęcie życia,zachowaj spokój w swojej duszy.Z całym swym zakłamaniem, znojem i niezrealizowanymi marzeniami,to ciągle piękny świat.Bądź radosny. Dąż do osiągnięcia szczęścia.

DezyderataMax Ehrmann (ur. 26 września 1872, zm. 9 września 1945) – amerykański prawnik, ekonomista i pisarz. Jego dzieła bardzo często oscylowały wokół tematyki związanej z duchowością. Przedstawiona poniżej Dezyderata (łac. rzeczy pożądane) jest najsłynniejszym utworem Ehrmanna.

Poezja


46



List umierającego mistrzaKonrad Muszyński

W zeszłym roku zmarł mój nauczyciel. Przez wiele lat praktykowałem medytację pod jego kierunkiem i wiele mu zawdzięczam. Niestety, przez jakiś czas nie mieliśmy kontaktu. Ja wró-ciłem do Polski, a on mieszkał w Wielkiej Brytanii. Pewnego dnia otrzymałem list, z które-go dowiedziałem się, że jest umierający. Mój stary mistrz wiedział, że śmierć jest już blisko i chciał się ze mną pożegnać.

***W duchowości nie chodzi o Boga, anioły czy świętych mędrców. W duchowości chodzi o nas wszystkich. Człowiek uduchowiony to nie ten, kto spędza całe życie na klęczkach, modląc się do jakiegoś bóstwa; to nie ten, kto składa ofiary czy odprawia święte rytuały. Człowiek uduchowiony to ten, kto bez skrupułów zagląda w głąb siebie; bada to, co niewidzialne.

***W duchowości nie ma miejsca na strach i zawiść. Nie pielęgnuj ich więc. Jeśli zagoszczą w twoim sercu, z pewnością zagubisz się na ścieżce. Pilnuj swojego umysłu, ponieważ on jest bramą do oświecenia.

***Celem życia jest spełnienie. Jakkolwiek to rozumiemy – każdy człowiek ma swoją wizję szczęścia – kroczymy duchową ścieżką. Nie można z niej zejść. Nawet ateista nią podąża, choć zaprzeczyłby jej istnieniu.

***Ilekroć starasz się kreować siebie – rozwijać talenty, pomnażać dobra będące owocem twojego postępowania – nie zapominaj o ludziach. Oni są częścią ciebie. Jesteście połączeni i żadna siła was nie rozdzieli.

Pragnę podzielić się kilkoma krótkimi cytatami z tego listu. Nie zamieszczę tutaj całości, ponie-waż większość jest bardzo osobista. Niemniej jest w nim kilka zdań, które są warte przekazania dalej. Nie są długie, ale dały mi dużo do myślenia. Szkoda by było, gdyby pozostały na zawsze w mojej szufladzie.


47



Trzech mężczyzn kłóciło się o imię Boga. Każdy z nich twierdził, że to właśnie jego religia odnalazła prawdziwe imię, a wszystkie inne się mylą. Dyskusja trwała już od dłuższego czasu, ale panowie nie potrafili dojść do porozumienia. Każdy uważał, że ma rację.

Pobliską ścieżką szła staruszka, która wracała do domu. W wielkim wiklinowym koszu niosła warzywa zakupione wcześniej na targu. W pewnym momencie potknęła się o kamień i przewróciła. Warzywa rozsypały się po ziemi. Dyskutujący mężczyźni byli tak zaabsorbowani sobą, że nie zauważyli zdarzenia.

W tej chwili pojawił się Bóg i pochylił nad staruszką. Pomógł jej wstać i pozbierać rozsypane warzywa. Kobieta podziękowała i ruszyła w dalszą drogę, a Bóg spojrzał pochmurnie na mężczyzn.

- Dlaczego kłócicie się o imię Boga – zapytał nie zdradzając swojej prawdziwej natury. – Przecież to nie ma znaczenia, jakiego słowa używacie zwracając się do Niego. Zamiast marnować życie na rozważania o nieistotnych kwestiach, lepiej zastanówcie się, czy dobrze korzystacie z czasu, którym dysponujecie na tym świecie.

Komentarz: Ludzie przywiązują wielką wagę do swojej wiary. Nie ma się co dziwić – przecież ona wpływa na kształt prawie całego życia. Nikt nie chciałby dowiedzieć się pewnego dnia, że przez wiele lat wierzył w coś nieprawdziwego. Dlatego wszyscy zaciekle bronimy swoich poglądów religijnych. Dotyczy to również przekonań politycznych, kariery zawodowej, wychowania dzieci i życia rodzinnego. Ilekroć spotykamy kogoś o odmiennych poglądach, od razu przyjmujemy postawę obronną.

Religia jest jedną z najbardziej emocjonalnie nacechowanych rzeczy, z jakimi mamy do czynienia. Dotyka bowiem tak drażliwych tematów jak Bóg, życie po śmierci czy oświecenie/zbawienie. W tych kwestiach ludzie lubią mieć solidne podstawy do uspokojenia sumienia. Potrzebują pewności, że świat ma taki, a nie inny kształt. Właśnie dlatego zazwyczaj nie potrafią pogodzić się ze świadomością istnienia ludzi o odmiennych poglądach. „Jeśli nie jesteś z nami, zostaniesz potępiony i zniszczony” – zdają się krzyczeć wyznawcy wszystkich religii. Nie ma znaczenia, w jakiego Boga wierzy człowiek – i tak będzie atakował wszystkich spoza swojego wyznania.

Wielu ludziom umyka istotna kwestia: Bóg jest wszędzie i jest źródłem wszelkiego istnienia. Interesuje go nie tylko „naród wybrany”, wyznający jakąś konkretną religię. Dla Boga wszyscy ludzie są tak samo ważni. Po cóż miałby dawać im życie i wolną wolę, gdyby zależałoby mu tylko na pozbawionych własnej woli wyznawcach?

Człowiek ma do swojej dyspozycji dwie rzeczy: siebie i czas, zamknięty w granicach jego narodzin i śmierci. Wszystko inne jest poza jego zasięgiem. Jako istota posiadająca wolną wolę, sam decyduje o swoim postępowaniu – również w kwestii wyznawanej religii. Spędza swoje życie w taki sposób, by czuć spełnienie i zadowolenie. Nikt, nawet Bóg, nie odbierze mu tego prawa.

Jahwe, Jehowa, KrisznaWojciech P. P. Zieliński


48



Tao Te Ching (Daodejing) jest jednym z najpopularniejszych dzieł filozoficznych w historii ludzkości. Inspiruje artystów, myślicieli i polityków wielu krajów aż do dzisiaj. Mimo że powstało w VI wieku p. n. e., ani trochę nie straciło na aktualności. Wręcz przeciwnie. Przedstawione tu nauki są ciągle żywe i bardzo inspirujące.

Laozi – autor „Księgi Drogi i Cnoty” – stworzył swoisty przewodnik po życiu; doskonały drogowskaz dla każdej osoby zainteresowanej rozwojem duchowym. Jest to pozycja dla każdego, kto szuka lepszego zrozumienia siebie.

Słyszałam kiedyś, że Tao Te Ching ujawnia podstawowe zasady rządzące wszechświatem, w którym żyjemy. W oparciu o prawa natury, przedstawia zarówno moralny kompas, jak i sposób na osiągnięcie wewnętrznej równowagi. Zgadzam się z tym w stu procentach.

Ta książka zmieniła moje życie. Dzięki niej pozbyłam się schematów postępowania, które zdominowały moje życie. Większość z nich miała na mnie szkodliwy wpływ, lecz dzięki poradom starożytnego mędrca udało mi się zmienić na lepsze. Można powiedzieć, że się odrodziłam. Dokonałam transformacji własnej osobowości i nauczyłam się rozumieć świat.

Moim skromnym zdaniem, Tao Te Ching jest najważniejszą książką na świecie. Żadna inna, nawet Biblia, nie ukazuje prawdy o świecie i ludziach tak dokładnie. Choć czasami jest trudna w odbiorze, warto zapoznać się z jej treścią.

TAO TE CHINGWarto przeczytać

Joanna Kacperska

Autor: LaoziTranskrypcja: Wojciech P. P. ZielińskiISBN: 978-83-928829-0-9Język wydania: polskiJęzyk oryginału: chińskiCzas wydania oryginału: VI w. p.n.e.Wydawca: 8segment, Poznań 2009 r.Format: ebook oraz wersja drukowana

czyli Księga Drogi i Cnoty


49



4 UMOWY TOLTEKÓWWarto przeczytać

Joanna Kacperska

W życiu każdego człowieka obowiązują pewne uniwersalne zasady. Nie ma w tym przypadku znaczenia, w jakiego Boga wierzy, z jakiego kraju pochodzi i kim jest. Te prawdy, kiedy je poznać, potrafią odmienić duszę i sposób patrzenia na świat. Nawet jeśli ktoś będzie opowiadał o rzeczach oczywistych, czasami warto go posłuchać; przypomnieć sobie, a być może uświadomić to, co zwykle umyka naszej uwadze.

Miguel Ruiz napisał wyjątkową książkę o osiąganiu życia w pełnej harmonii. Nosi ona tytuł „Cztery umowy. Droga do wolności osobistej”. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że tytułowe umowy są bardzo proste. Sprawiają wrażenie rzeczy powszechnie znanych, wręcz banalnych – a jednak większość z nas nie realizuje ich w codziennym życiu. Dlaczego nie pamiętamy tak podstawowych prawd? Może to z przyzwyczajenia, może z lekkomyślności, a może po

prostu nikt wcześniej nie powiedział nam o nich wprost.

Ludzie już tak mają, że czasami nie zdają sobie sprawy z rzeczy najprostszych. Potrzebują kogoś, kto wyłoży im wszystko na tacy i podsunie pod nos. Takim człowiekiem jest Miguel Ruiz, który pokazuje, jak nauczyć się akceptacji siebie i uwierzyć w marzenia. Uświadamia czytelnikom, że nie muszą bać się siebie nawzajem, chować przed miłością czy szczerą przyjaźnią. Przedstawiona przez Ruiza mądrość Tolteków pomaga walczyć z kompleksami i emocjami, które mają szkodliwy wpływ na ludzkie życie. Prawda jest bowiem taka, że człowiek doznaje najwięcej krzywdy od siebie samego.

Bądź nieskazitelny w słowach Na co dzień większość z nas nie zwraca większej uwagi na swoje słowa. A prawda jest taka, że sposób mówienia ma ogromny wpływ na związki z innymi ludźmi i całe nasze życie. Słowem można zranić lub wzmocnić pewność siebie; można przekonać do zrobienia czegoś pięknego lub złego. Słowa działają w każdą stronę i na wszystkich ludzi, z którymi mamy kontakt.

Człowiek mówiący w sposób spójny i jasny wykorzystuje swoją moc we właściwy sposób. Jeśli mówi to, co myśli i nie rozpowszechnia kłamstw czy plotek, może zostać uznany za osobę godną szacunku. Takiego człowieka warto naśladować i uczyć się od niego.

Nie bierz niczego do siebie Każdy człowiek posiada wolną wolę, a co za tym idzie, jest odpowiedzialny za swoje czyny. Nie ma prawa zrzucać winy za swoje niepowodzenia na kogoś innego. Świadomość tego, że nie ponosimy odpowiedzialności za postępowanie innych ludzi (w tym też za ich porażki), jest ważnym elementem szczęśliwego życia i pewności siebie.


50



Sam możesz ocenić, czy opinie wypowiadane na twój temat są prawdziwe. Jeśli tak nie jest, nie bierz ich do siebie – przecież człowiek wygłaszający je nie ma pojęcia, co wygaduje. Jego słowa dotyczą bardziej jego samego niż ciebie. Jeśli zostałeś słusznie skrytykowany, nie obrażaj się, lecz potraktuj to jako dobrą radę. Możesz się czegoś dzięki niej nauczyć i stać się jeszcze lepszym człowiekiem. Jeśli weźmiesz do siebie opinie innych, możesz otworzyć drogę niebezpiecznej truciźnie, która skazi umysł i ducha. Zaczniesz myśleć o sobie dokładnie w taki sposób, w jaki określają cię inni ludzie.

Nie zakładaj nic z góry Większość ludzi ma skłonność do zakładania z góry różnych rzeczy. Zwykle opierają się na niepełnych danych; ich podstawą nie jest prawda czy rzeczywistość, lecz wyobrażenia na temat świata. Zamiast zakładać z góry, lepiej zrobiłbyś zadając więcej pytań i cierpliwie dociekając prawdy. Nie słuchaj plotek o koledze z pracy – zapytaj go, czy opowieści o nim są prawdziwe; nie akceptuj bezkrytycznie nauk jakiegoś guru – sprawdzaj skuteczność przekazywanych przezeń prawd w praktyce. Może okazać się, że usłyszane słowa nijak mają się do rzeczywistości.

Nie bądź odbiornikiem informacji; bierz aktywny udział w komunikacji. Analizuj przyjmowane informacje, ale przekazuj dalej tylko te zweryfikowane. Nieświadomie możesz wprowadzić kogoś w błąd. Nie wciskaj nikomu swoich poglądów, szczególnie tych związanych z religią czy polityką, a unikniesz rozczarowania.

Rób wszystko najlepiej, jak potrafisz Człowiek jest niesamowitą istotą – jego możliwości są nieograniczone. W sprzyjających okolicznościach jest w stanie osiągnąć praktycznie każdy cel, choćby nie wiem jak wybujały. Każdy z nas dysponuje określonym poziomem umiejętności i możliwości. Nie ma dwóch osób o dokładnie takich samych kompetencjach; każdy ma swoje silne i słabe strony. Ktoś może być mistrzem w jednej dziedzinie, a w innej kompletnym ignorantem. Nie ma na to określonej reguły. Jest jednak jedna cecha charakteru, która sprawdza się równie dobrze w każdej dyscyplinie. Jest nią zaangażowanie i dawanie z siebie wszystkiego podczas wypełniania obowiązków. Wielu ludzi ma z tym kłopoty, przez co spotykają ich niepowodzenia w pracy i życiu prywatnym. Wydaje im się, że nie są dość dobrzy lub nie mają odpowiednich warunków, by osiągnąć sukces. A prawda jest taka, że po prostu nie starają się wystarczająco mocno.

Don Miguel Ruiz zaproponował nam zawarcie czterech umów. Chodzi o to, żeby zawrzeć je z samym sobą. Jeśli będziemy realizować ich postanowienia każdego dnia, nic nie będzie stało na przeszkodzie w naszych planach. Pokonamy każdego przeciwnika i każdą kłodę rzuconą pod nogi przez los. Spróbuj i przekonaj się.


przewodnikduchowy

www.przewodnikduchowy.pl

Dziękujemy, że jesteś z nami. Pod koniec kwietnia pojawi się kolejny numer „Przewodnika duchowego”, a do tego czasu zapraszamy na na-szą stronę internetową do wzięcia udziału w dyskusji na przedstawiane przez nas tematy. Wspierajmy się wzajemnie; dzielmy swoimi doświad-czeniami i wiedzą.

Życzymy wspaniałej i pachnącej wiosny.

Redakcja

http://www.przewodnikduchowy.pl/

przewodnik duchowy nr 2

Spiritual