programa laburra maiatza-ekaina eta pendienteak · 4.- lor itzazu tg β=1 balioari dagozkion...
TRANSCRIPT
PROGRAMA LABURRA (gutxiengoa)
Batxilergo Zientifiko-Teknikoa
MATEMATIKA I
Ignacio Zuloaga BHI (Eibar)
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
1
Ekuazio esponentzialak Ariketa ebatziak:
27
13)
21 =− xa
27
1 adieraziko dugu 3 oinarriko berretura moduan: 3
33
3
1
27
1 −==
24313327
13 22311 22
±=→=→−=−→=→= −−− xxxxx
15) 652
=+− xxb
1 zenbakia 5 oinarriko berretura moduan adieraziko dugu: 051=
2
2425506555 20652 −±
=→=+−→=+− xxxxx
Soluzioak: 3;2 21 == xx
1222) 1 =+ +xxd
Aldagai aldaketa hau egingo dugu: ax =2
Horrela, axx 22.22 1 ==+ izango da.
Beraz, 2424123122 =→=→=→=→=+ xaaaa x
( )5
5125
1
2 36
x
xx
+
+−=
2
321
5+
−+x
x = )6(35 x− → x + 1 -
2
32 +x = 3( 6 - x)
2x + 2 - 2x - 3 = 36 - 6x → 6x = 37 → soluzioa: x = 6
37
1033 2 =+ − xx
013
293;1aeta9
2
810
2
3610010091010
33
x
22
=→=
=→===
±=−±
=→=+−→=+→=
x
xa
aaaa
aa
x
x
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
2
Ebatzi ondoko ekuazioak:
162)1
=xa ; 49
17) =xb ; 82.2) 1 =+xxc ; 322) 1 =+ −xxd
233 5,02) += xxe ; 9
13)
24 =− xf ; 2100100.10) =xg
07222) 11 =−++ +− xxxi ; 0813.29) 2 =+− +xxj Logaritmoak
1.- Aurkitu x-ren balioak ondoko ekuazioetan:
x=128log2 ; 481
1log −=x ;
2
1log4 =x
2.- Kalkulagailua erabili barik, lor itzazu ondoko balioak:
3
1log);001,0log);625log) 35 cba
3.- Aurkitu hurrengo logaritmoen balioak kalkulagai luaren laguntzaz.
60log)a ; 1500log) 2a ;
4.- Egia ala gezurra al dira ondoko erlazioak? Arra zoitu.
38log)
77log7loglog)
log5log5log)
310.310loglog)
)12(log1log2log)
2
1 −=
=+→=+
=−
=→=+
+=+
e
xyxd
xxc
xxb
xxa
5.- Har itzazu logaritmo hamartarrak ondoko kasueta n:
3
5
01,0) =Aa
6.80
1000)
5=Bb
6.- Logaritmoen definizioa erabiliz, kalkulatu:
a) ( )0001,0log ; b)log2
8
1 ; c)log
3( )5 3 ; d)
35
5
125log ; e)
2
1ln
e
Soluzioak: a) –4 ; b) –3/2 ; c) 1/5 ; d) 7/6 e) –2
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
3
Ekuazio logaritmikoak. Ariketa ebatziak:
350loglog =+x
Kontuan izan log A + log B = log (A.B) dela eta 3 = log 1000 dela.
Beraz, 201000501000log)50(log =→=→= xxx
32log)3(log5 22 =+x
Kontuan izango dugu abba loglog = dela.
Beraz, 1232log)3(log 52
52 −=→=+→=+ xxx
( ) 282
1log1log =
−−+
xx
−
+
82
1)1(
log
x
x = log 100
(x + 1) (2x - 8) = 100 → 2x2 - 6x - 8 = 100 → x2 - 3x - 54 = 0 →
x = 2
21693 +± → 6
9
−==
x
x x = - 6 soluzioak ez du balio
Soluzioa: x = 9
Ariketa. Ebatzi ondoko ekuazio logaritmikoak:
;10
log3log2)
2log3log2)3/(log2log3);2)16(loglog2);2
log32loglog3)
xxd
xxcxxbx
xa
+=
+=−=−−=−
e) xx log)32(log2
1 =+ ; )23(log)6(log)1(log) +=++− xxxf
Soluzioak: e) x=3 ; f) x=2
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
4
Ekuazio sistemak
Hiru "butaka" eta sei "palko" sarrerengatik 150 euro ordaindu dira . Aztertu honako hauek ordaindu diren kasuak ere : a) Bi butaka eta bi palko sarrerengatik 70 euro b) Butaka sarrera bat eta bi palkogatik 50 euro ordaindu dira c) Bi butaka eta lau palko sarrerengatik 110 euro. Bilatu jarleku bakoitzaren prezioa, posible den kasuetan .
a)
=+=+
7022
15063
yx
yx →
=+=+35
502
yx
yx
b)
=+=+502
15063
yx
yx →
=+=+
502
502
yx
yx → x = 50 - 2y
c)
=+=+
11042
15063
yx
yx →
=+=+
552
502
yx
yx → 0 = 5 ?
Sailkatu eta ebatzi, posible bada, honako sistema h ajek. Erabili Gauss-en metodoa
−=+−
−=+−
=−+
223
32
52
zyx
zyx
zyx
;
=++
=+
=+
83
4
42
zyx
zx
yx
=+−−
=+
−=+−
398
22
332
zyx
yx
zyx
;
=+−
=−+−
−=−+
=+−
223
552
32
02
zyx
zyx
zyx
zyx
;
=+−=−+
=+
4
223
1652
zx
zyx
yx
(Baterag. det: x=-2, y=4, z=6) ;
=−+=++
=++
0
3335
123
zyx
zyx
zyx
(Bateraezina)
=++=−+=++
0236
024
032
zyx
zyx
zyx
(Baterag indet: )0;;2
==−= zyx λλ
x = 20 y = 15 Soluzio bakarra.
Sistema bateragarri determinatua
Infinitu soluzio. Sistema bateragarri indeterminatua
Ez du soluziorik. Sistema bateraezina
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
5
=+−−=−−
=++
52
10
92
zyx
zyx
zyx
(Baterag. det: x=-1 , y=1 , z=8)
Tarteak
1- Adierazi tarte moduan eta zuzen errealean ondorengo zenbaki multzoak:
a) 3 baino zenbaki handiagoak b) {x 52/ <≤ℜ∈ x } d) {x 73/ ≤≤ℜ∈ x }
2- Idatzi tarte hauetako x zenbakiak egiaztatzen dituen desberdintzak:
a) [-2, 7] b) [13, ∞ ) c) (- ∞ , 0)
3- Adierazi zuzen errealean honako zenbaki multzo hauek:
a) (-3, -1) b) [4, ∞ ) c) {x 52/ <≤−ℜ∈ x }
d) [-2, 5) ∪ (5, 7] e) (- ∞ , 0) ∪ (3, ∞ ) f) (-∞ , 1) ∪ (1, ∞ )
4- Idatzi tarte bidez deberdintza hauek egiaztatzen dituzten zenbakiak: a) x<3 edo x≥ 5 b) x>0 eta x<4
5- Aurkitu x-ren zein baliok beteko duten hau: a) 7≤x ;b) 6≥x ; c) 25 <−x ; d) 21 <+x
Segiden limiteak
Kalkulatu hurrengo limiteak:
)543(lim 3nn +− )543(lim 3nn −+ ; )54(lim 32 nnn +− ; 4
23lim
+n ;
n54
2lim
+ ;
45
23lim
++
n
n ; n52lim ; n52lim − ; n
1
2lim ; 2
2
3
2lim
nn
n
−+
−−++
n
nn
n
nn 4
1
3lim
33
, 63
29lim
−−
n
n ;
13
26lim
2
2
+−+
n
nn ; 3
2
2
63
5lim
++
n
n ;
13
26lim
5
2
+−+
n
nn ; n
n
2
12
6lim+
; 32
1
6lim n
n+
; n
n
2
1
4lim+
−++
1
4.
1
3lim
2
2
n
n
n
nn
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
6
Trigonometria
Ariketak
1.- Adierazi radianetan:
a) 90º ; b) 60º ; c)270º
d) 45º ; e) 15,65º ; f) 20º 10’ 10’’
2.- Adierazi sistema hirurogeitarrean:
rad6
)π
a ; rad3
5)
πb ; rad43,1)c
Formula trigonometrikoak:
1cossin 22 =+ αα ; ααα
cos
sin=tg ; αα
ααtg
g1
sin
coscot == ;
αα
α 22
2 seccos
11 ==+tg ; α
αα 2
22 cos
sin
1cot1 ecg ==+
Ariketak
3.- Kalkulatu α angeluaren arrazoi trigonometrikoak, 5,0sin =α dela eta α angelua lehenengo koadrantekoa dela jakinik.
4.- Lor itzazu 1=βtg balioari dagozkion arrazoi
trigonometrikoak, β angelua hirugarren koadrantekoa dela jakinik. 5.- Froga itzazu ondoko berdintzak:
ααα ecga cossec.cot) = ; αααα sin.cossec) tgb =−
6.- Kalkulatu αsin eta αtg , baldin 2
3cos =α bada eta α angelua
laugarren koadrantekoa dela jakinik.
7.- 2cos −=αec bada, eta α angelua hirugarren koadrantekoa dela
jakinik, kalkula itzazu αcos eta αgcot
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
7
8.- Badakigu 3
1cot −=αg eta 0cos ≥α direla.Zein koadrantekoa
da α angelua? Lor itzazu gainontzeko arrazoi trigonomet rikoak.
9.- Sinplifika ezazu ααα gcot.sec.sin
10.- Lehenengo koadranteko angelu bat erabiliz, kal kulatu 120º, 225º eta 330º-ko angeluen arrazoi trigonometrikoak.
11.- Bigarren koadranteko zein angeluren sinuak bal io du 0,5?
12.- Kalkulatu 1590º-ko angeluaren arrazoi trigonom etrikoak
13.- Lehenengo koadranteko angelu bat erabiliz, kal kula itzazu ondoko angeluen arrazoi trigonometrikoak: 135º, 210 º, 300º, 315º, -30º, 1230º, 1575º.
14. Aldatu formaz ondoko angeluak :
''21'43º15) =αa ; ''25'34º36) =αb ; º1646,25) =αc ; º5216,42) =αd Em.: a) 15,7225º ; b) 36,5736º ; c) 25º 9’ 53’’ ; d) 46º 31’ 18’’
15.- Adieraz itzazu radianetan. a) 60º 12’ 45’’ ; b) 126º 12’ 54’’
Em.: a) 1,05 rad ; b) 2,20 rad
16.- Adieraz itzazu sistema hirurogeitarrean.
rad12
7)
πa ; b) 0,75 rad Em.: a) 105º ; b) 43º
17.-Lortu α angelu zorrotzari dagozkion gainerako arrazoi trigonometrikoak, 5,1=αtg dela jakinik.
Em.: 83,0sin =α ; 55,0cos =α ; 80,1sec =α ; 20,1cos =αec ; 67,0cot =αg
18.-Adierazi lehen koadranteko angelu baten arrazoi baten funtziopean:
a)cos 135º ; b)tg 210º ; c)sin 150º ; d)sin 315º ; e)cos 300º
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
8
Triangelu zuzenen ebazpena. Ariketa ebatziak:
1.- Ebatzi triangelu zuzen bat, kateto bat 4 cm-koa eta angelu bat 50º-koa direla kontuan hartuta.
Datuak: b = 4 cm eta º50ˆ =B
C = 90º – B = 90º - 50º = 40º
cm22,5º50sin
44º50sin ==→= a
a
cm36,3º50
44º50 ==→=
tgc
ctg
2.- Antena baten punturik altuenaren gorapen-angelua 30º-koa da, lurrean antenaren oinetik 50 m-ra begiratuz gero. Kalkulatu antenaren altuera.
Irudiaren arabera, honako hau dugu:
m87,283
3.50º30.50
50º30 ===→= tgh
htg
3.- Mendi baten gailurreko puntuaren gorapen-angelua 32º-koa da puntubatetik begiratuz gero. Mendirantz 1000 m hurbilduz gero, gorapen-angelua 41º-koa da. Zein da mendiaren altuera, puntu biak itsas mailan daudela kontuan hartuta?
OAM triangeluan hauxe betetzen da:
1000º32
+=
x
htg
BAM triangeluan hauxe betetzen da:
x
htg =º41
Bi ekuazioek osaturiko sistema ebatziz,
mendiaren altuera lortuko dugu, baita gailurraren oinetik zein distantziatara gauden ere.
m2213,29h ; m94,2546
º41º41
º32)1000(1000
º32==⇒
=⇒=
+=⇒+
=x
tgxhx
htg
tgxhx
htg
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
9
4.- Kalkula ezazu pentagono erregular baten azalera, aldeek 6 cm-ko luzera dutela kontuan izanik
Pentagonoaren azalera: 2
(a)apotema.perimetroa=A
Pentagonoa bost triangelu isoszeletan zatitu ahal da, eta triangelu horien altuerak poligonoaren apotema da. Kontsidera dezagun lorturiko triangeluetako bat.
M delakoa AB aldeko erdiko puntua da eta α angelua poligonoaren AOB angelu zentralaren erdia da.
º362
º72º72
5
º360 ==⇒== αAOB
OMB triangeluan cm13,43
º36 =⇒= aa
tg
Beraz, pentagonoaren azalera honako hau da: 2cm95,612
13,4.5.6 ==A
Ariketak
19.- Ebatz ezazu ABC triangelua honako kasu hauetan:
a) a = 5 ; b = 2
b) b = 5 ; C = 30º
20.- Kalkula ezazu eraikin baten altuera, bere oine tik 20 m-ra dagoen puntu batetik begiratuta eraikinaren punturi k altuenaren gorapen-angelua 50º-koa dela kontuan izanik.
21.- 20m-ko distantziara dauden bi radarren bidez, radarren plano bertikalean higitzen ari den hegazkin bat behatzen ari dira, 36º eta 52º-ko angeluez, hurrenez hurren. Zein altueratan doa hegazkina?
22.- Kalkula ezazu 5 cm-ko aldeak dituen exagono er regular baten azalera.
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
10
23.- Triangelu isoszele baten alde desberdina 8 cm luze da, eta horren aurrez aurreko angelua 24º-koa da. Lor itzaz u triangeluaren perimetroa eta azalera.
Em.: P = 46,48 cm ; A = 75,27 cm 2
24.- Kalkula ezazu trapezio isoszele baten azalera, oinarriak 24 cm eta 8 cm-koak direla eta barne-angeluetako bat 1 20º-koa dela jakinik.
Em.: 221,70 cm 2
25.- Aldiune batean, elkarrengandik 500 m-ra dauden bi behatzailek arrano bat ikusten dute beren gaineko plano bertikalean 36º eta 52º-ko angeluez. Zein altueratan zebilen arranoa?
Em.: 231,81 m
26.- Kalkula ezazu irudiko eraikinaren altuera, º20,º15 == βα eta d = 10 m izanik. Em.: 10,16 m
Formulak:
βαβαβα sin.coscos.sin)(sin +=+
βαβαβα sin.coscos.sin)(sin −=−
βαβαβα sin.sincos.cos)(cos −=+
βαβαβα sin.sincos.cos)(cos +=−
ααα cos.sin22sin = ; ααα 22 sincos2cos −=
1. adibidea
4
26
2
1.
2
2
2
3.
2
2º30sin.º45cosº30cos.º45sin)º30º45(sin
+=+=+=+
2. adibidea
4
26
2
1.
2
2
2
3.
2
2º30sin.º45sinº30cos.º45cos)º30º45(cos
−=−=−=+
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
11
4. adibidea
4
26
2
1.
2
2
2
3.
2
2º30sin.º45cosº30cos.º45sin)º30º45(sin
−=−=−=−
5. adibidea
4
26
2
1.
2
2
2
3.
2
2º30sin.º45sinº30cos.º45cos)º30º45(cos
+=+=+=−
6. adibidea . Kalkulatu sin 40º eta cos 40º arrazoien balioak, sin 20º = 0,34 eta cos 20º =0,94 direla jakinik.
sin 40º = sin 2 . 20º = 2 sin20º . cos20º = 2 . 0,34 . 0,94 = 0,64
cos 40º = cos 2 . 20º = cos2 20º - sin2 20º = (0,94)2 – (0,34)2 = 0,77
Ariketak
27.- Kalkula ezazu cos 105º arrazoiaren balio zehat za. Kontuan izan 105º=60º+45º dela.
28.- Kalkula itzazu ondoko arrazoien balio zehatza. Horretarako, adieraz ezazu angeluek ezagunak dituzun bi angelure n batura modura.
a) sin 75º ; b) cos 135º ; d)sin 120º
29.-Kalkulatu sin 40º eta cos 40º arrazoien balioak , sin 20º = 0,34 eta cos 20º =0,94 direla jakinik.
30.- sin 14º = 0,24 dela jakinik, lor ezazu 28º ang eluaren arrazoi trigonometrikoak.
31.- 6,0cos −=α eta α angelua bigarren koadrantekoa izanik, kalkula itzazu angelu bikoitzaren sinua eta kosinua .
Em.: 28,02cos;96,02sin −=−= αα
32.- Kalkula ezazu cos 46º, jakinik sin 23º = 0,39 dela.
Em.: 0,6958
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
12
Zenbaki konplexuak
Ariketak.
1.- Kalkulatu bigarren mailako ekuazio hauen soluzi oak: a) x 2 – 4x + 13 = 0 ; b) x 2 – x + 5 = 0
2.- Kalkula itzazu
a) (3 – 2i) + ( 2 +4i)
b) –3 – (2 – 4i) + (2 – 7i)
c) (5 – i) . (3 + 2i)
d) (2 + i) . (2 – i)
3.- Kalkula itzazu
i
id
i
ic
i
ib
i
ia
2
5);
42
3);
34);
51
2)
−−
+−−
4.- Kalkula ezazu z = -1+2i zenbaki konplexuaren al derantzizkoa.
5.- Kalkula itzazu i 76 , i 175 ,(2i) 10 , (1-2i).(2+i).3i
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
13
Planoko geometria
1.- Adierazi alboko irudiko bektoreen osagaiak, u
r eta v
r
bektoreek eraturiko oinarrian.
2.- Adieraz itzazu irudiko r
r, s
r
eta tr
bektoreen osagaiak
{ , }B i j=r r
oinarrian.
3.- Oinarri jakin batean ur
eta vr
bektoreen osagaiak ur
=(2,-5) eta vr
=(-3,2) dira.
Kalkulatu: a) , ) 3 c) 4u v b u eta u v+ −uur uur uur uur uur
4.- A = (7 , 5) eta B = (-2 , 4) puntuak emanda:
• Kalkulatu ABuuur
bektorearen koordenatuak • Lor itzazu M, N eta P puntuen koordenatuak, hiru
puntu horiek AB segmentua lau parte berdinetan zatitzen dutela jakinik.
5.- Froga ezazu A=(1,2), B=(-2,3) eta C=(0,5) puntu ak alineaturik dauden ala ez.
uØ
vØ
aØ
bØ
cØ
dØ
eØ
iØ
jØ
rØ
sØ
tØ
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
14
6.- Idatz ezazu (0 , -3) puntutik pasatu eta
)4,2(−=v bektore zuzentzailea duen zuzenaren ekuazioaren formak. 7.- 3x – 2y +1 = 0 ekuazioko zuzena emanda, zein da bektore zuzentzailea? Eta malda? Eman zuzeneko punt u bat. Ondoren, adierazi zuzena era parametrikoan.
8.- Aurkitu P=(2 , 1) puntutik pasatu eta malda –3 duen zuzenaren ekuazioa.
9.- Zein dira bi ardatz cartesiarren (OX eta OY) ekuazioak?
10.- A eta B puntuak emanda, lor ezazu A=(2 , 1) et a B=(3, -1) puntuetatik pasatzen den zuzenaren ekuazi oa.
11.- Esan zein diren r eta s zuzenen arteko posizio erlatiboak.
a) r: 5x – 3y + 2 = 0 ; s: -5x+3y – 2 = 0 b) r: 2x – 3y + 1 = 0 ; s: -3x + 2y – 2 = 0 c) r: -3x + 5y – 4 = 0 ; s: 6x – 10y + 7 = 0
12.- Idatzi r: x – 2y + 3 = 0 zuzenarekiko paralelo a izan eta (-1,3) puntutik pasatzen den zuzenaren ekuazio a.
13.- Idatz ezazu (2 , 3) puntutik pasatu eta ondoko zuzenen paraleloak diren zuzenak:
a) r: y = -3x +2
b) 3
1
1
2
−−=+− yx
c) -3x + y = -5
14.- Oinarri ortonormal batean )2,2(v eta 2)- , (1 −==u bektoreak emanda, kalkulatu:
vua .) ; vub .2) ; vvuc .)() +
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
15
15.- Aurkitu k-ren balioa, ondoko bektoreak ortogonalak (perpendikularrak) izan daitezen:
(1,3) ; ( , 2)a b k= = −r r
16.- Oinarri ortonormal batean )2,3()1,2( −== vetau bektoreak emanik, kalkula itzazu:
vu . ; u
; v
; ),(cos vu 17.- Kalkula ezazu zein den A = (-1 , 4) eta B = (4 , 2) puntuen arteko distantzia 18.- Kalkula ezazu zein den P = (-2 , 3) eta Q = (3 , -4) puntuen arteko distantzia
19.- Lor ezazu, kasu bakoitzean, A=(2 , 0) puntutik pasatu eta r-ren perpendikularra den zuzena:
r: y = 3x – 6 r: 3x + 2y +1 = 0
24
1: −=+
yx
r
20.- Lor ezazu, kasu bakoitzean, A = (1 , -1) puntu tik pasatu eta s-ren perpendikularra den zuzena:
a) s: x – 4y + 1 = 0 ; b) y = -2x +5 ; c)
+=−=
ty
tx
22
3
21.- P = (1,2) puntua eta r: x + 3y = 0 zuzena eman da, aurkitu ondoko hauek:
a) P-tik pasatu eta r-ren paraleloa den zuzenaren ekuazioa.
b) P-tik pasatu eta r-ren perpendikularra den zuzenaren ekuazioa.
22.- Kalkulatu P(-3 , 1) puntutik x – y + 2 = 0 zuz enera dagoen distantzia.
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
16
23.- A=(-4,1) eta B=(9,4) puntuen arteko segmentua kontsideraturik, lor itzazu segmentu hori hiru parte berdinetan zatitzen duten M eta N puntuen koordenatuak.
direla.AN etaAM izan Kontuan : ABABOharra32
31 ========
)3,3
14(,)2,
31
( ======== NM :Em.
24.- (3, 5) eta b (k ,2) a = − =ur ur
bektoreen biderkadura eskalarra 7 bada, aurkitu k-ren balioa.
25.- Kalkula ezazu a-ren balioa, r: 2x+ay=3 eta s: 3x+5y=1 zuzenak elkar paraleloak izan daitezen .
Em.: a = 10/3 26.- Kalkula itzazu r eta s zuzenen ebaki puntuaren koordenatuak ondoko kasuetan :
a) r: 2x-4y=5 ; s: 3x-6y=-2 Em.: a) Ez du
b) 123:;41
32: =+
+−=+=
yxsky
kxr )
17
29,
17
25() −b
27.- Erpinak A=(1,1), B(-3,5) eta C(-1,-2) puntueta n dituen triangelua emanik, kalkula itzazu ondoko zuz enen ekuazioak:
a) A puntutik pasatu eta BC aldearen paraleloa den zuzena. Em.: a) 7x+2y=9
b) B puntutik irteten den erdibidekoa. Em.: b) 11x+6y+3=0 c) C puntutik irteten den altuera. Em.: c) x-y-1=0
28.- Aurkitu A(-3,4) eta B(1,0) segmentuaren zuzen erdibitzailearen ekuazioa. Em.: y=x+3 29.-Kalkula ezazu P = (2 , -5) puntuaren eta 3x+2y+ 1= 0 ekuazioko zuzenaren arteko distantzia.
A
B
M
N
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
17
Funtzioen limiteak Aurki itzazu ondoko funtzioen existentzia-eremua:
x
yxy1
;4;1- xy 2 =−+==
2.- Demagun
>−≤<−+
≤
=2;8
21;2
1;4
)( 2
xx
xx
x
xf funtzioa .
Kalkulatu )(lim eta )(lim21
xfxfxx →−→
3.- Demagun ondoko grafikoa. Kalkula itzazu:
)(lim xfx −∞→
)(lim xfx +∞→
)(lim0
xfx→
)(lim6
xfx→
)(lim3
xfx→
4.- Zenbat da x
x
x
xxx −− +− →→ 2lim eta
2lim
22 ?
Ariketa ebatziak:
∞+=−∞=−==−
==+
+−=+
+−=+−=+
∞→→
→−→
5
2)(
5
2lim;0
5
0
5lim
14
4
22
222
2
2lim;62)2()2(lim
22
0
22
2
22
2
x
x
x
x
xxx
xx
xx
3111)1(lim)1(
)1(.)1(lim
1
1lim 22
1
2
1
3
1=++=++=
−++−=
−−
→→→xx
x
xxx
x
xxxx
xxyx
xy
x
xyxy
xx
xyxxyxxyxy
xyx
yx
yx
y
4;3
2;
1
2;2
56
1;23;32;9
9;100
5;
5
100;
100
5
32
2222
22
2
2
−=+−=
−+=−=
+−−=−−=−+=−=
−=+
=−=−
=
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
18
32
33
2
3lim
)3(2
)3(.)3(lim
62
9lim
11
2
3=+=+=
−−+=
−−
→→→
x
x
xx
x
xxxx
+∞===−
++∞→∞→∞→ 2
lim2
lim2
12lim
2
3
2
3 x
x
x
xx
xxxxx
−∞=−=−=+−+
∞→∞→∞→ 5lim
5lim
15
21lim
2
3
2
3 x
x
x
x
xxxxx
02
5
2lim
5
2lim
15
32lim
22=
∞===
++
∞→∞→∞→ xx
x
x
xxxx
5
4
5
4lim
15
124lim
3
3
3
3
==−
++∞→∞→ x
x
x
xxxx
Ariketak
5.- Kalkulatu 1
1lim
3
1 −−
→ x
xx
eta 62
9lim
2
3 −−
→ x
xx
6.- Kalkulatu: x
xxx −
+−→ 5
2510lim
2
5 ;
103
65lim
2
2
2 −++−
→ xx
xxx
7.- Kalkula itzazu:
22
2
2232
12
32
3
32
3
32
02
32
0
32
0
3lim)
9
3lim)
15lim)
1
5lim)
7
5lim)
7
5lim)
7
5lim)
7
5lim)
7
5lim)
7
5lim)
x
xj
x
xi
x
xh
x
xg
x
xxf
x
xxe
x
xxd
x
xxc
x
xxb
x
xxa
xx
x
x
x
xxx
xxxx
++
+
+−−
−−−−
∞→∞→
∞→∞→→∞→
∞→→→→
8.-
>+≤≤
<−=
3;1
31;2
1;3
)(
xx
x
xx
xf funtzioa emanda, kalkula itzazu )(lim1
xfx→
eta )(lim3
xfx→
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
19
9.- Demagun f(x) funtzioaren grafikoa. Kalkulatu:
10.- Demagun g(x) funtzioaren grafikoa. Kalkula itz azu:
11.- Kalkulatu:
x
xxm
x
xk
x
xj
xh
xx
xg
x
xxe
xd
x
xcxxbxxa
xxx
xxx
xxxx
4
2lim)
)1(
1lim)
1
15lim)
3
2lim)
44
42lim)
1
65lim)
1lim)
1
3lim))21(lim))21(lim)
2
02
2
12
322
2
3
20
33
−−−
+−
−+−−
++−
−−
−++−
→→∞→
→→→
→∞→∞→∞→
−
15
2lim;
1
4lim;2lim;
3
131lim
21
5lim;
12lim;
7
4lim
2
222
2
22
2
3
++
+−−
+
−++
∞→∞→−∞→∞→
∞→
+
∞→∞→
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
xx
xx
x
xx
x
x
xx
)6(;)4(
)0(;)(lim
)(lim;)(lim
)(lim;)(lim
)(lim;)(lim
0
24
46
−−+∞→
−∞→→
−→−→
−→−→
+
−
gg
gxg
xgxf
xgxg
xgxg
x
xx
xx
xx
)3(;)2(;)0(
)(lim;)(lim;)(lim
)(lim;)(lim;)(lim
3
002
fff
xfxfxf
xfxfxf
xxx
xxx
−+∞→−∞→→
→→−→
+
+−−
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
20
12.- Aztertu ondoko funtzioen jarraitutasuna:
;
≥+<<−
−≤+=
0;1
01;1
1;1 2
xx
x
xx
y ; 3
2
−=
xy
>−≤
=1;3
1;2
xx
xxy ;
>≤≤+
<−=
3;4
31;1
1;32
x
xx
xx
y
13.- Demagun 4
)(2x
xf = funtzioa. Kalkulatu:
- Batez besteko aldaketa-tasa [1 , 4] tartean.
- x = 1 eta x = 4 abzisa puntuetatik pasatzen den zuzen ebakitzailearen malda.
14.- Demagun 4
)(2x
xf = funtzioa. Kalkulatu:
- Aldiuneko aldaketa-tasa x = 1balioko abzisa puntuan.
- x = 1 abzisa puntutik pasatzen den zuzen ukitzailearen malda.
15.- Lortu 4
)(2x
xf = funtzioaren grafikoak x = 1 abzisako puntuan duen zuzen
ukitzailearen ekuazioa.
16.- Eman dezagun y = x 3 funtzioa.
a) Lortu batez besteko aldaketa-tasaren balioa [1,2] t artean. Zein da bere esangura geometrikoa?
b) Lortu aldiuneko aldaketa-tasa x = 1 puntuan. Zein d a bere esangura geometrikoa?
c) Lortu x = 1 eta x = 2 abzisa-puntuetatik pasatzen d en zuzen ebakitzailearen malda
d) Lortu x = 1 puntutik pasatzen den zuzen ukitzailear en malda. Idatz ezazu zuzen horren ekuazioa.
17.- Zein da f(x) = x 3 – x –2 ekuazioko kurbak x = -2 abzisako puntuan duen zuzen ukitzailearen malda? Idatz ezazu zuzen horren ekuazioa
≥−<
=2;2
2;3
xx
xy
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
21
18.- Kalkula ezazu ondoko funtzioen grafikoei aipat uriko puntuetan zuzen ukitzaileen ekuazioak.
a) x
y1= , x = 2 abzisako puntuan
b) y = x 3+2x+10 , x = -1 abzisako puntuan
19.- Kalkula ezazu 1
)(2
2
+=
x
xxf funtzioaren grafikoaren zuzen
ukitzailea x = 1 abzisako puntuan.
20.- Konparatu f(x) = x 3 eta g(x) = 3 x funtzioen batezbesteko aldaketa-tasak [1,2] tartean eta esan bietatik zein hazten den gehiago tarte horretan. Egizu grafikoak.
21.- Lor ezazu f(x) = 2x 5 +6 ekuazioko kurbaren zuzen ukitzailearen ekuazioa x = -1 abzisako puntuan.
23.-Kalkulatu ondoko funtzioen deribatuak:
a)y = 3x 3 – 2x + 4 b) x
y1= c) 3 2xy = d)
24
1
x
xy
−−=
)7(.)35()2
).4)2
) 426
7 5
5 4 xxxxyhx
ygxyfx
ye −−====
xxyyx
xy
xyeydcxbxaxy
xyxyxyx
xy
xxx
x
6ln.6.;3;ln
5.
)3ln(5;;
;124;ln;ln;)32(
7
62
2223
32
===
−==+++=
+===−
=
( )221 xxy ++= ; 21 xxy ++= ;
2)32(
7
x
xy
−= ; 3 124 += xy
4
)3ln( 2xy
−= ; x
xy
x
ln
2.= ; ( )
2
2
)2(
2
+−=
x
xy ;
1
2
−=
x
xy
IGNACIO ZULOAGA B.I. (EIBAR) Gutxiengo programa (Zientifiko-Teknikoa 1. maila)
22
Estatistika
1. Ondoko koadroan 50 familien seme-alaba kopurua adierazten da:
2 1 0 3 0 1 1 2 2 0
1 1 3 2 2 4 1 0 5 2
3 2 1 0 1 2 2 1 1 0
4 2 2 3 3 1 0 1 2 2
5 4 3 2 2 3 2 1 0 1
Bildu datuak taula batean
Adierazi maiztasun absolutuak eta metatuak.
Egin adierazpen grafikoa
2. 40 lagunen pisuak honako hauek dira:
62 64 60 56 55 70 48 46 62 76
40 44 48 50 68 48 60 69 78 46
76 72 65 49 50 52 54 65 68 62
43 64 60 60 54 75 70 55 58 60
Bildu datuak taula batean
Adierazi maiztasun absolutuak eta metatuak.
Egin adierazpen grafikoa
3. Batxilergoko lehen mailan matrikulatutako ikasleek lau aukera hautatu dituzte:
Egizu bi grafiko hauek:
a) Barra-diagrama
b) Sektore-diagrama
4. Institutu batean matrikulatutako lehen mailako 100 ikasleei 100 galderen test bat banandu zaie, eta hona hemen ateratako puntuazioak:
Puntuazioak [20 , 30) [30 , 40) [40 , 50) [50 , 60) [60 , 70) [70 , 80) [80 , 90) [90 , 100)
Ikasle kopurua 8 8 12 20 18 14 12 8
a) Egizu maiztasun taula
b) Adierazi grafikoki banaketa
Aukerak A B C D
Ikasle kopurua 72 54 42 30