profesiuli avtobiografia - science.org.gescience.org.ge/old/election 2013/gucha-kvaracxelia.pdf ·...
TRANSCRIPT
1
profesiuli avtobiografia (CV)
1. saxeli, gvari _ guCa kvaracxelia 2. sakontaqto informacia _ q. Tbilisi, aRmaSeneblis gamz. 104; b. 4 tel.: 95-63-27; (599) 187875
3. ganaTleba wlebi umaRlesi saswavleblis
dasaxeleba specialoba
1 1958-1963 Tbilisis iv. javaxiSvilis sax. universiteti
qarTuli enisa da lite-raturis maswavlebeli
2 1963-1966
saqarTvelos mecnierebaTa aka-demiis aspiranturis ganyofi-leba
zogadi da maTematikuri enaTmecniereba
4. samecniero xarisxi, wodeba
wlebi xarisxi, wodeba diplomis nomeri 1 1968 filologiis mecnierebaTa kan-
didati МФЛ # 004206
2 1982 docenti ДЦ # 056743 3 1986 filologiis mecnierebaTa doq-
tori ФЛ # 001329
4 1987 profesori ПР # 003657 5 2001 saqarTvelos mecnierebaTa erov-
nuli akademiis wevr-korespon-denti
5. Sesabamisi samuSao gamocdileba
wlebi Tanamdeboba Ddepartamentis/ganyo-filebis dasaxeleba
Oorganizaciis dasaxeleba
1 2009 ganyofilebisG
xelmZRvaneliG
zogadi enaTmecnierebis ganyofileba
arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis
instituti
2 2006 mTavari me-cnieri Tanam-Sromeli
zogadi enaTmecnierebis ganyofileba
arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti
3 1993-2006
direqtori instituti arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti
4 2002-2006
ganyofilebis gamge
zogadi enaTmecnierebis ganyofileba
arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti
5 1989-1993
wamyvani me-cnieri Tanam-Sromeli
zogadi enaTmecnierebis ganyofileba
arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti
6 1970-1989
ufrosi me-cnieri Tanam-Sromeli
zogadi enaTmecnierebis ganyofileba
arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti
2
7 1967-1970
umcrosi me-cnieri Tanam-Sromeli
zogadi enaTmecnierebis ganyofileba
arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti
8 1989-1994
kaTedris gam-ge
qarTuli enis kaTedra Tbilisis saxel-mwifo ped. univer-siteti
9 1993-1994
laboratori-is gamge
araqarTvelTaTvis qar-Tuli enis swavlebis samecniero-kvleviTi laboratoria
Tbilisis saxel-mwifo ped. univer-siteti
10 1988-1994
profesori qarTuli enis kaTedra Tbilisis saxel-mwifo ped. univer-siteti
11 1978-1988
docenti qarTuli enis kaTedra Tbilisis saxel-mwifo ped. univer-siteti
12 1970-1977
ufrosi mas-wavlebeli
qarTuli enis kaTedra Tbilisis saxel-mwifo ped. univer-siteti
13 1999-2006
profesori zogadi da gamoyenebiTi enaTmecnierebis kaTed-ra
iv. javaxiSvilis sax. saxelmwifo universiteti
14 1992 (ianva-ri _ dekem-beri)
ministris m.S. ganaTlebis saministro saqarTvelos res-publikis ganaTle-bis saministro
15 2005 akademikos mdivnis m.S.
akademia saqarTvelos me-cnierebaTa erov-nuli akademia
6. samecniero interesebis sfero
Teoriuli enaTmecniereba; lingvostilistika; lingvopragmatika; qarTuli enis funqcionireba; qarTuli mxatvruli metyveleba; semiotika da sxv.
7. samecniero naSromebis saerTo raodenoba _ 145
8. ZiriTadi samecniero naSromebis CamonaTvali
weli naSromis dasaxeleba Jurnali, krebuli, gamomcemloba
Ppublikaciis saxe
1 1990 qarTuli enis funqci-uri stilistika
Tbilisis saxelmwifo universitetis gamo-mcemloba
monografia
2 1995 mxatvruli enis Se-swavlis lingvisturi aspeqtebi
Tbilisis saxelmwifo universitetis gamo-mcemloba
monografia
3 2009 werilebi ISBN 978-9941-0-1437-6 statiebis krebuli
3
4 1963 enis modelebi Tbilisis saxelmwifo universitetis gamo-mcemloba
statia
5 1964 manqanuri Targmnis momavali
Tbilisis saxelmwifo universitetis gamo-mcemloba
statia
6 1967 statistikuri meTode-biT leqsikis stilis-tur-SedarebiTi kvle-va
Tanamedrove zogadi da maTematikuri enaT-mecniereba, w. II
statia
7 1970 mxatvruli metyvele-bis Seswavlis saki-Txebi praRis skolasa da `opoiazSi~
Tanamedrove zogadi da maTematikuri enaT-mecniereba, w. III
statia
8 1975 ferisa da sinaTlis aRmniSvneli sityvebi vaJa-fSavelas leqsi-kaSi
Tanamedrove zogadi da maTematikuri enaT-mecniereba, w. IV
statia
9 1987 samecniero stilis zogadi daxasiaTeba
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba, XVI
statia
10 1988 qarTuli enis funqci-ur stilTa statisti-kuri analizi
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba, XXVII
statia
11 1996 qarTuli enis kompiu-terizaciis amocanebi
`modeli _ 96~ statia
12 1998 metyvelebis kultura, norma da normaliza-cia
qarTuli ena da li-teratura araqarTu-lenovan skolebSi
statia
13 2004 normalizaciis Teori-uli da praqtikuli sakiTxebi varlam To-furias enaTmecnie-rul memkvidreobaSi
qarTuli sityvis kulturis sakiTxebi, XII
statia
14 2005 “aha, taZari caTumaR-lesi”(ana kalandaZis Semoqmedebis analizi)
ike, XXX statia
15 2007 normalizaciisa da kodifikaciis proces-Ta tipologia
`qarTuli salitera-turo enis sakiTxebi: istoria da Tanamed-rove mdgomareoba~, pirveli krebuli
statia
16 2008 kavkasiis didi Svili (arn. Ciqobavas cxov-reba da moRvaweoba)
ike, XXXVI statia
17 2008 enaTmecnierebis Tana-medrove mimarTulebe-bi
qarTuli ena. encik-lopedia
statia
18 2008 qarTuli ena qarTuli ena. encik-lopedia
statia
19 2008 pragmatikuli konteq-stis tipebi
kreb.: `akademikos qe-Tevan lomTaTiZes~
statia
20 2011 QqarTuli mwignobro-ba
wigni `didni saqmeni~ statia
21 2011 qarTuli enis funqci-onirebis zogadi da
cxum-afxazeTis mecni-erebaTa akademiis
statia
4
konkretuli proble-mebi
Sromebi, I t.
22 1981 oficialur-saqmeTa stilis zogadi niSne-bi
Tanamedrove zogadi enaTmecnierebis saki-Txebi. w. VI.
statia
23 1985 funqciuri stilisti-kis Seswavlis zogadi sakiTxebi
saq. mecn. akademiis moambe, #2
statia
24 1987 samecniero stilis leqsikur-frazeolo-giuri Sedgenilobisa-Tvis
giorgi axvledianis 100 w. `mecniereba”
statia
25 1987 qarTuli saliteraturo enis funqciur stilTa analizi (rusul enaze),
ikew XI statia
26 1988 darwmunebis taqtikisa da strategiisaTvis teqstSi
Tpi Sromebi statia
27 1998 enisa da azrovnebis mimarTebisaTvis arn. Ciqobavas zogadlin-gvistur TeoriaSi da enaTmecnierebis Tana-medrove kognitiuri da pragmatikuli mi-mdinareobebi
arn. Ciqobavas dabade-bis 100 wlisTavisa-dmi miZRvnili saer-TaSoriso simpoziu-mis masalebi
masalebi
28 1999 enis formalizaciisa-Tvis enaTmecnierebaSi
cxinvalis ped. insti-tutis SromaTa kre-buli
statia
29 2000 umberto eko inter-pretaciis ormagi ko-direbisa da postmo-dernizmis Sesaxeb
arn. Ciqobavas saki-Txavebi XI
masalebi
30 2002 zepiri metyvelebis formebi da socialu-ri prestiJi
SoTa rusTavelis sa-xelobis saxelmwifo universitetis Sroma-Ta krebuli, II
statia
31 2003 vaJa-fSavela axali poeziis saTaveebTan
`sjani IV”, litera-turul-Teoriuli sa-mecniero krebuli
statia
32 2003 idumaleba, sicrue Ta-maSi Tu ufro Rrma WeSmariteba
galaktionologia, II statia
33 2012 varlam Tofurias zo-gierTi poziciis Sesa-xeb metyvelebis kul-turis sferoSi
kreb. `varlam Tofu-ria”
statia
34 2011 “yovel poezias waaWarbebda” (akademikosi qeTevan lomTaTiZe – 100)
“qarTvelologia” statia
35 2008 idiostili wg. qarTuli ena. en-ciklopedia
statia
5
36 2008 stilistika wg. qarTuli ena. en-ciklopedia
statia
37 2008 stilizacia wg. qarTuli ena. en-ciklopedia
statia
38 2008 stilostatistika wg. qarTuli ena. en-ciklopedia
statia
39 2008 funqciuri stilisti-ka
wg. qarTuli ena. en-ciklopedia
statia
40 2008 stili wg. qarTuli ena. en-ciklopedia
statia
41 2008 qarTvelologia (Tana-avt. g. burWulaZe, v. Sengelia)
wg. qarTuli ena. en-ciklopedia
statia
42 2008 `da isev miwas vinat-reb” (sikvdili anas poeziaSi)
`qarTvelologia”, yo-velTviuri samecnie-ro Jurnali, #3
statia
43 2009 RvTis saTno ana (su-lierebis problema ana kalandaZis Semo-qmedebaSi)
g. kvaracxelia, weri-lebi, leqsebi, dia-logebi
statia
44 2009 dedaena-dvrita qarTu-li erovnuli sulisa
wg. `didni saqmeni`” statia
45 2001 erovnuli TviTSegneba da saliteraturo norma, rogorc Rire-buleba
kreb. v.Tofuria _ 100 statia
46 2009 vaJas `xmauriani samya-ro” (xmis semantikuri velebi vaJa-fSavelas SemoqmedebaSi)
g.kvaracxelia, werilebi, leqsebi, dialogebi
statia
47 1982 funqciur stilTa eq-stralingvisturi faq-torebi
`leqsikologiis, fra-zeologiisa da si-tyvawarmoebis saki-Txebi”
statia
48 1984 gazeTis enis standar-tizaciis zogi arae-nobrivi piroba
`sxvadasxva sistemis enaTa fonologiisa da struqturis prob-lemebi”
statia
49 1984 ganaxldes viTarca orbisa (giorgi leo-niZis poeturi ena)
`qarTuli ena da li-teratura skolaSi” #4
statia
50 1981 ratom mokla xevis-berma Svili
`qarTuli ena da li-teratura skolaSi” #2
statia
51 1999 Арнольд Чикобава – выдающийся ученый – языковед и обшественный деятель
Научная Мысль Кавказа 1, (17),
statia
52 1983 dimitri yifiani qarTuli ena da literatura skolaSi, 4
statia
53 1960 masala mevenaxeobis leqsikisaTvis leCxumurSi
Tsu samecniero sesia Tezisebi
54 1961 banovanis “Soreuli Tsu samecniero sesia Tezisebi
6
landebis” enis Taviseburebani
55 1962 zogierTi sintaqsuri Tavisebureba akakis poeziaSi
Tsu samecniero sesia Tezisebi
56 1963 zogierTi dakvirveba sityvaTa sixSireze da puasonis ganawileba
Tsu samecniero sesia Tezisebi
57 1964 g.belonogovi da r.piotrovski manqanuri Targmanis Sesaxeb
Tsus samecniero bibliografiuli kreb. 2-3
statia
58 1965 zogierTi statistikuri dakvirveba qarTuli enis martiv winadadebaze
enaTmecn. inst. samecniero sesia
Tezisebi
59 1966 enaTmecniereba da kibernetika
saq. kpck gamomcemloba, #136
statia
60 1967 Cexur grafemaTa sistemis kombinatoruli Taviseburebani
Tsus samecniero bibliografiuli kreb. 4-5
statia
61 1968 stilis kvleva maTematikuri meTodebiT
“ciskari” #8 statia
62 1968 praRis skolis zogierTi debulebis genezisisaTvis
enaTmecnierebis inst. samecn. sesia
Tezisebi
63 1969 teleologiuri principis gamoyeneba procesis hipoTezuri aRwerisas
Axalg. mecn. I respublikuri konferencia
masalebi
64 1969 manqana maswavlebeli qarTuli ena da literatura skolaSi #1
statia
65 1972 mxatvruli metyvelebis Seswavlis sakiTxebi
Tsu-s “mimomxilveli” #6-9
statia
66 1972 formalizaciis sakiTxisaTvis enaTmecnierebasa da literaturaTmcodneobaSi
enaTmecn. inst. samecn. konferencia
Tezisebi
67 1972 stilistika da eqsperimenti
Tsu prof.-masw. 37-e samecniero sesia
Tezisebi
68 1975 sabWoTa enaTmecnierebis mniSvnelovani SenaZeni
saq. mecn. Akademiis “moambe”
statia
69 1978 maswavlebeli qarTuli ena da literatura skolaSi #2
statia
70 1979 qarTuli samecniero stilis zogi Tavisebureba
iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba
statia
7
71 1981 mxatvruli teqstis stilistikuri analizis ori aspeqti
qarTuli enis kaTedraTa IX samecniero konferencia
masalebi
72 1981 metyvelebis standartizacia
enaTmecn. inst. me-18 samecniero sesia
Tezisebi
73 1980 fiqrebi erTi gakveTilis Sesaxeb
qarTuli ena da literatura skolaSi #4
statia
74 1983 sazogadoebriv-politikuri leqsika da specialur terminTa xatovani reinterpretacia gazeTis enaSi
enaTmecn. inst. me-40 samecniero sesia
Tezisebi
75 1984 “miwdomili miwdomasa maRlisasa” (arnold Ciqobava zogadi enaTmecniereba. II)
“lit. saqarTvelo” statia
76 1985 programebi saq. ssr. Ped. institutebis enisa da literaturis fakultetebisaTvis
saq. ssr. ganaTlebis saministro
wignaki
77 1985 “Cven” nacvalsaxelis funqciebi samecniero stilSi
enaTmecn. inst. 43-e samecniero sesia
Tezisebi
78 1986 sagazeTo saTaurTa struqtura da semantika
saq. pedagogiur institutTa samecn.-meTod. konferencia
Tezisebi
79 1987 teqstis gabmis enobrivi saSualebani
samecn. sesia miZRvnili a.SaniZis 10 wlisT.,
Tezisebi
80 1987 samkomponentian SesityvebaTa struqturuli modelebi da maTi realizacia
sainstitutTaSoriso samecn. sesia
Tezisebi
81 1987 polemikuri taqtikis sakiTxisaTvis
Tsu-sa da Tpi-s 54-e samecn. sesia
Tezisebi
82 1984 adresatis funqciis Sesaxeb publicistursa da samecniero stilSi
qarTuli enis kaTedraTa me-10 samecniero konferencia, Tsu
Tezisebi
83 1993 qarTulis, rogorc aramSobliuri enis, swavlebis mecnieruli bazisisaTvis
59-e sainstitutTaSoriso samecn. sesia
Tezisebi
84 1994 damxmare sityvebis komunikaciuri mniSvnelobisaTvis
me-60 sainstitutTaSoriso samecn. sesia
Tezisebi
85 1995 ormsazRvrelian struqturaTa modelebi
enaTmecn. inst. 54-e samecn. sesia
Tezisebi
86 1996 komunikaciuri kompetenciis
quTaisuri saubrebi, III
Tezisebi
8
gagebisaTvis
87 1996 kontrastuli lingvistikis gamoyenebiTi aspeqtis Sesaxeb
“arn.Ciqobavas sakiTxavebi”, VII
Tezisebi
88 1996 maTanxmebeli msazRvreli
b.jorbenaZis sazogadoebis VIII samecn. Konf.
Tezisebi
89 1996 mecnieruli mimarTulebisaTvis “qarTuli,rogorc ucxo ena”
enaTmecn. inst. 55-e samecn. sesia
Tezisebi
90 1996 adamianisa da enis urTierTmimarTebis Sesaxeb
“ivane javaxiSvili da qarTuli kultura”
Tezisebi
91 1997 gamonaTqvamis informaciuli struqturis zogierTi komponentisaTvis
“arnold Ciqobavas sakiTxavebi”, VIII
Tezisebi
92 1997 formisa da funqciisaTvis sintagmaSi
v.Tofuriasadmi miZRvnili samecniero sesia
Tezisebi
93 1997 vaJas “xmauriani samyaro”
g.rogavasadmi miZRvn. saiubileo krebuli
statia
94 1997 roca warmovTqviT pirveli sityva
“sityvaჲ” #2 statia
95 1998 saWiroa Tu ara meore adamiani
“sityvaჲ” #1 statia
96 1998 miTidan darvinamde “sityvaჲ” #2 statia
97 1998 yvelaze saocari yvelaze idumali
“sityvaჲ” #3 statia
98 1998 ugunuri Tu gonieri “sityvaჲ” #4 statia
99 1998 aris Tu gveCveneba? “sityvaჲ” #5 statia
100 1998 arn.Ciqobava – enaTmecnierebis Teoretikosi
Tsu-s filol. fak-is samecniero sesia
Tezisebi
101 1998 arnold Ciqobava “saqarTvelos respublika”, 26 IV
statia
102 1998 akad. arn.Ciqobavas sauniversiteto saxelmZRvaneloebi enaTmecnierebis TeoriaSi
“arn.Ciqobavas sakiTxavebi”, IX
Tezisebi
103 1998 enisa da azrovnebis gagebisaTvis u.maturanas Semecnebis TeoriaSi
enaTmecn. inst. 57-e samecniero sesia
masalebi
104 1998 vinc WeSmaritebas eZebs
“axal. qarT. gaz.”, 20 oqt. #76
statia
105 1999 bunebrivi enisa da formaluri sistemis mimarTebisaTvis
quTaisuri saubrebi, VI
masalebi
9
106 1999 komunikaciuri aqti qarTul andazebSi
v.Tofuriasadmi miZRvnili samecniero sesia
Tezisi
107 2000 didi wignis Rirseuli memkvidre
“ganaTleba”, 1-7, 06 statia
108 2000 guram Tofuria 70, (Tanaavt. g.burWulaZe)
“enaTmecnierebis sakiTxebi” #81
statia
109 2000 samwerlo enis Teoriis zogi sakiTxisaTvis
saq. mecn. akademiisa da Tsu-s samecniero konferencia miZRvnili m.androni- kaSvilisadmi
masalebi
110 2000 normalizaciis Teoriuli da praqtikuli sakiTxebi varlam Tofurias enaTmecnierul memkvidreobaSi
“qarTuli sityvis kulturis sakiTxebi”, wigni. XII
statia
111 2003 masmediis ena rogorc sazogadoebrivi zemoqmedebis saSualeba
enaTmecn. inst. 62-e samecniero sesia
masalebi
112 2003 besarion jorbenaZe (Strixebi portretisTvis)
Sromebis krebuli statia
113 2005 Conversation ruls in Georgian proverbs
Language history and cultural identities in the Caucasus – Malmo
masalebi
114 2005 maqs miuleri sityvisa da rwmenis urTierT-mimarTebis Sesaxeb
saerTaSoriso simpoziumi: qristianoba Cvens cxovrebaSi
Masalebi
115 2007 arnold Ciqobavas sintaqsuri Teoria
kavkasiologTa I saerTaSoriso kongresi
Masalebi
116 2008 arnold Ciqobavas Teoriuli memkvi-dreobis ori mxare
II saerTaSoriso simpoziumi: iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba. memkvidreoba da perspeqtivebi. eZRvneba arn.Ciqobavas dabadebis 110 wlisTavs
masalebi
117 1998 Академик А.С. Чикобава и изучение горских иберийско-кавказских языков в Грузии (соавт. В. Шенгелиа).
Международный коллоквиум Европейского общества кавказоведов посв. 100-летию со дня рождения акад. А.С. Чикобава. Махачкала
masalebi
118 1998 Обзор работ Института языкознания по машинному моделированию
Межд. Симпоз., посв. 100-летию со дня рождения акад. А.С. Чикобава.
masalebi
10
грузинского языка и компьютерной лингвистике. Тбилиси (соавт. Л. Чхеидзе).
119 2000 Структуры трехчленных субстантивных словосочетаний в грузинском языке.
Sosietas caucasological Europ. 10-th International Colloquim
masalebi
120 2012 adamianis cnebasTan dakavSirebul sityvaTa ideografiuli leqsikoni
II saerTaSoriso simpoziumi leqsikografiaSi
masalebi
121 2001 gagebisa da gagebinebis Sesaxeb sametyvelo urTierTobaSi
enaTmecnierebis institutis me-60 sesia
masalebi
122 2002 enisa da sazogadoebis mimarTebis sakiTxisaTvis enaTmecnierebaSi
“arnold Ciqobavas sakiTxavebi”, XIII
masalebi
123 2004 lingvistikuri refleqsiebi rogorc postmodernistuli TamaSis saxeoba (g.doCanaSvilis erTi moTxrobis mixedviT)
“arnold Ciqobavas sakiTxavebi”, XV
masalebi
124 2004 kondensaciis principi ana kalandaZis SemoqmedebaSi
enaTmecnierebis institutis 63-e samecniero sesia
masalebi
125 1997 kompiuteri da mniSvne-lobis problema
givi maWavariani 70, samecniero sesia, Tsu
masalebi
126 2004 kvali naTeli saqarTvelos sasuli-ero akademiis, Tsu da dimitri yifianis sazogadoebis samec-niero konferencia
127 2007 qarTuli enis eqspre-siuli sintaqsisaTvis
arnold Ciqobavas sakiTxavebi, XVIII
masalebi
128 2007 pragmatikuli konteqstis tipebi
akademikos q.lomTaTiZisadmi miZRvnili samecniero konferencia Tsu
masalebi
129 2008 axal disciplinaTa saerTo Teoriuli safuZvlebi da urTierTmimarTeba
arnold Ciqobavas sakiTxavebi, XIX
masalebi
130 2009 Sours de l’aptitude plurilin-gue géorgienne
Journées de Francophonie – 2009
masalebi
131 2008 redaqtoris winasityvaoba
arnold Ciqobava, enaTmecnierebis Sesavali, Tb;
statia
132 2009 Seyvarebuli nestani wgn.: “mogiTxrobT vefxistyaosnis Sesaxeb” wigni 2
statia
11
133 2007 igi brwyinavda (qeTevan lomTaTiZe)
gelaTis mecnierebaTa akademiis Jurnali #10
statia
134 2007 erTi polemikis Sesaxeb
qarTveluri enebi da dialeqtebi, Tb.
masalebi
135 2010 enisa da azrovnebis mimarTebis semiotikuri aspeqti
semiotikis pirveli samecniero konferencia – baTumi
masalebi
136 2011 Tanamoazreoba da memkvidreobiToba mecnierebaSi
III saerTaSoriso simpoziumi miZRvnili akademikos qeTevan lomTaTiZis dabadebis 100 wlisTavisadmi, Tb.
masalebi
137 1988 dedaenis dRegrZelobis sawindari
“komunisti” 6 aprili statia
138 1985 momavlis moqalaqe – arnold Ciqobava
“literaturuli saqarTvelo”, noemberi
statia
139 2004 masmediis ena – yvelaferi nebadarTulia?
“saqarTvelos respublika”, 14 aprili
statia
140 1982 maswavlebeli kreb. “nobaTi” masalebi
141 2007 v. xazalia. “Cemi pirveli rveulebi frangul enaSi, parizi-Tbilisi,1961-2007”
gelaTis mecnierebaTa akademiis Jurnali #3
statia
142 1967 “metyvelebis stilis statistikuri analizi (qarTuli enis masalaze)”
xelnaweri
143 1985 “samecniero da sagazeTo publicisturi stilis funqciuri sistemebi”
xelnaweri
144 2011 “zogadi enaTmecnierebis ganyofileba (warsuli da awmyo)”
arn. Ciqobavasa saxelobis enaTmecnierebis institutis 70_e samecniero sesia,miZRvnili institutis 70 wlisTavisadmi
masalebi
145 2010 biZina foCxuas Tezaurusi, rogorc qarTuli enis Sinaarsobrivi planis paradigmatuli modeli (Tanaavt. l.vaSakiZe)
arn. Ciqobavasa saxelobis enaTmecnierebis institutis 69-e samecniero sesia
masalebi
9. samecniero sagranto proeqtebSi monawileoba
12
wlebi roli proeqtSi Pproeqtis
dasaxeleba damfinansebeli organizacia
1 1997-1999
xelmZRvaneli iberiul-kavkasiuri ene-bis funqciur-gramatiku-li kategoriebi
saqarTvelos mecnierebaTa akademia
2 2000-2002
xelmZRvaneli semantikuri kvleva mo-rfosintaqsur da leqsi-kur doneze
saqarTvelos mecnierebaTa akademia
3 2001-2002
xelmZRvaneli IGFJ-is programa prome-dia II (G-01-0170) proeqtis Sedegi: `Jurna-listis stilistikuri cnobari~
UUSAID
4 2003 xelmZRvaneli aspeqtis kategoriis Te-oriuli da meTodolo-giuri safuZvlebi
saqarTvelos mecnierebaTa akademia
5 2004-2005
xelmZRvaneli qarTuli enis ideogra-fiuli leqsikonis Se-dgena: # 21. 5. 04.
saqarTvelos mecnierebaTa akademia
6 2003-2009
xelmZRvaneli qarTuli enis programa (leqsikologiuri ganak-veTi I)
miznobrivi sa-xelmwifo da-finanseba
7 2008 eqsperti `saqarTvelos parlamen-tis reformis xelSewyo-ba (EUSP Georgia)
germaniis teq-nikuri Tanam-Sromlobis sa-zogadoeba (GTZ).PN 55.30.48.0-00100.
8 2011 eqsperti zogadsaganmanaTleblo skolis dawyebiTi safe-xurisaTvis gankuTvnil saxelmZRvaneloTa Sefa-seba grifirebisaTvis
saqarTvelos mecnierebisa da ganaTlebis saministro, ssip `erovnu-li saswavlo gegmebisa da Sefasebis cen-tri~
9 2011 eqsperti qarTuli enisa da lite-raturis sagnobrivi programis (I-XII kl.) eq-spertiza
saqarTvelos mecnierebisa da ganaTlebis saministro, ssip `erovnu-li saswavlo gegmebisa da Sefasebis cen-tri~
10. adgilobriv samecniero forumebSi monawileoba
weli RonisZiebis
dasaxeleba Mmoxsenebis saTauri RonisZiebis
Catarebis adgili
13
1 2001 enaTmecnierebis institutis me-60 samecniero sesia
gagebisa da gagebine-bis Sesaxeb sametyve-lo urTierTobaSi
Tbilisi
2 2002 `arnold Ciqobavas sakiTxavebi~, XIII
enisa da sazogadoebis mimarTebis sakiTxisaTvis enaTmecnierebaSi
Tbilisi
3 2004 `arnold Ciqobavas sakiTxavebi~, XV
lingvisturi ref-leqsiebi^ rogorc postmodernistuli TamaSis saxeoba (g. doCanaSvilis erTi moTxrobis mixedviT)
Tbilisi
4 2004 enaTmecnierebis in-stitutis 63-e samec-niero sesia
kondensaciis princi-pi ana kalandaZis SemoqmedebaSi
Tbilisi
5 1997 givi maWavariani 70, samecniero sesia, Tsu
kompiuteri da mniSvnelobis problema
Tbilisi
6 2004 saqarTvelos sasuli-ero akademiis, Tsu da dimitri yifianis sazogadoebis samec-niero konferencia
kvali naTeli Tbilisi
7 2007 arnold Ciqobavas sa-kiTxavebi, XVIII
qarTuli enis eqspre-siuli sintaqsisa-Tvis
Tbilisi
8 2007 akad. q. lomTaTiZisa-dmi miZRvnili samec-niero konferencia
pragmatikuli konteq-stis tipebi
Tbilisi
9 2008 arnold Ciqobavas sa-kiTxavebi, XIX
axal disciplinaTa saerTo Teoriuli safuZveli da urTi-erTmimarTeba
Tbilisi
10 2009 Journées de Francophonie – 2009
Sours de l’aptitude plurilin-gue géorgienne
Tbilisi
11. saerTaSoriso samecniero forumebSi monawileoba
weli RonisZiebis dasaxeleba
Mmoxsenebis saTauri RonisZiebis Catarebis adgili
1 2005 Lnaguage history and cultural identities in the Caucasus - Malmö
Conversation ruls in Georgian proverbs
malmo
2 2005 saerTaSoriso sim-poziumi: qristiano-ba Cvens cxovrebaSi
maqs miuleri sityvisa da rwmenis urTierTmi-marTebis Sesaxeb
Tbilisi
3 2007 kavkasiologTa pir-veli saerTaSoriso kongresi
arnold Ciqobavas sin-taqsuri Teora
Tbilisi
4 2008 II saerTaSoriso simpoziumi: iberi-
arnold Ciqobavas Teo-riuli memkvidreobis
Tbilisi
14
ul-kavkasiuri enaT-mecniereba _ me-mkvidreoba da per-speqtivebi. eZRvneba arn. Ciqobavas daba-debis 110 wlisTavs
ori mxare
5 1998 Международный коллоквиум Европейского общества кавказоведов посв. 100-летию со дня рождения акад. А.С. Чикобава.
Академик А.С. Чикобава и изучение горских иберийско-кавказских языков в Грузии (соавт. В. Шенгелиа).
Махачкала
6 1998 Межд. симпоз., посв. 100-летию со дня рождения акад. А.С. Чикобава.
Обзор работ Института языкознания по машинному моделированию грузинского языка и компьютерной лингвистике.
Тбилиси (соавт. Л. Чхеидзе).
7 2000 Структуры трехчленных субстантивных словосочетаний в грузинском языке.
Sosietas caucasological Europ. 10-th International Colloquim
Munich
8 2012 adamianis cnebasTan dakavSirebul sityvaTa ideografiuli leqsikoni
II saerTaSoriso simpoziumi leqsikografiaSi
baTumi
9 2011 Tanamoazreoba da memkvidreobiToba mecnierebaSi
III saerTaSoriso simpoziumi miZRvnili akademikos qeTevan lomTaTiZis dabadebis 100 wlisTavisadmi
Tbilisi
12. sadisertacio naSromebis xelmZRvaneloba da oponireba
daculi sakandidato disertaciebis xelmZRvaneloba
1 1995 weli q. gardafxaZe, antikuri terminebi da cnebebi
galaktion tabiZis poetur enaSi 2 1995 weli m. WiraqaZe, arqeologiuri Zeglis formobrivi aRweris
principebi 3 1997 weli c. barbaqaZe, qarTuli enis oficialur-saqmiani
(sakanonmdeblo) funqciuri stili 4 1997 weli b. lemonjava, Serwymuli winadadeba zanurSi
qarTulTan mimarTebiT 5 2001 weli n. maisaSvili, xmabaZviT sityvaTa struqtura, semantika
da pragmatika 6 2002 weli m. CaCaniZe, bunebrivi da xelovnuri enebis
mimarTebisaTvis 7 2003 weli m. daraselia, metaforis RirebulebisaTvis
publicistikis enaSi
15
8 2003 weli m. SerazadiSvili, nawilakis sakomunikacio funqciisaTvis qarTulSi
9 2005 weli g. gvancelaZe, cxovelTa saxelebi, rogorc adamianis eqspresiul-emociuri maxasiaTeblebi qarTulSi
10 2005 weli x. maWavariani, kiTxviTi winadadebis modaluri da komunikaciuri tipebis urTierTmimarTeba funqciur stilTa mixedviT
11 2005 weli i. CaCaniZe, enobrivi situaciis problema me-20 saukunis sociolingvistikaSi
12 2005 weli n. wuleiskiri, sametyvelo qcevis sociolingvisturi modelireba
13 2006 weli i. CxobaZe, komizmis enobrivi meqanizmebi (sagazeTo feletonis freimuli analizi)
disertaciaTa oponireba
1 1982 weli Н. Н. Прангишвили. Психолингвистическая природа
стилистического приема ретардации. 2 1988 weli Ц. Г. Чичинадзе. Текстообразующие функции номинализации. 3 1991 weli n. sturua, baskuri mravalpiriani zmna 4 1991 weli g. gogolaSvili, qarTuli zmnis uRvlilebis sistema 5 1999 weli m. orkodaSvili, sagazeTo analizuri statiis
lingvisturi da grafikuli maxasiaTeblebi 13. profesiuli da samecniero organizaciebisa da redkolegiebis wevroba
sadisertacio da samecniero sabWoTa,
komisiebis da sxv. wevroba 1 1996
wlidan saqarTvelos mecnierebaTa akademiis arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis institutis sadisertacio sabWos Tavmjdomare (oTxi mowvevis)
2 iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis P.10.02 C #6 da P.10701 #7 sadisertacio sabWos wevri (ori mowvevis)
3 1994-2006 saqarTvelos mecnierebaTa akademiis arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis institutis samecniero sabWos Tavmjdomare (xuTi mowvevis)
4 1995-2005 saqarTvelos prezidentTan arsebuli saxelmwifo enis mudmivi saxelmwifo komisiis Tavmjdomaris moadgile
5 1997-2006 saqarTvelos prezidentTan arsebuli saqarTvelos saxelmwifo premiebis komitetis wevri mecnierebisa da teqnikis dargSi
6 2005 wlidan
saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis prezidiumis wevri
7 2006 wlidan
saqarTvelos administraciuli erTeulebisaTvis saxelebis darqmevisa da gadarqmevis sakiTxTa komisiis wevri
sxvadasxva dros saqarTvelos mecnierebaTa akademiis enaTmecnierebis
16
Teoriis samecniero sabWos Tavmjdomaris moadgile; qarTuli enis mecnieruli Seswavlis sakoordinacio sabWos wevri; saqarTvelos
istoriis wyaroebis komisiis wevri da sxv.
saredaqcio saqmianoba
wignebi, krebulebi, saxelmZRvaneloebi 1 1997 weli giorgi rogava (saiubileo krebuli), Tb. (redaqtori) 2 1998 weli xsovnis wigni (arnold Ciqobavas), Tb. (redaqtori) 3 2000 weli n. CarTolani, hans fogti, Tb. (redaqtori) 4 2001 weli l. kvaWaZe, qarTuli ena (meoTxe Sesworebuli
gamocema), Tb. (redaqtori) 5 2002 weli T. kvaWantiraZe, sasityveTi, Tb. (redaqtori) 6 2002 weli S. afridoniZe, Cveni ena qarTuli, Tb. (redaqtori) 7 2002 weli Jurnalistis stilistikuri cnobari, Tb. (redk. wevri) 8 2003 weli c. barbaqaZe, qarTuli mWevrmetyvelebis pragmatika,
Tb. (redaqtori) 9 2003 weli klasgareSe sakiTxavi literatura
pirvelklaselTaTvis, Tb. (redaqtori) 10 2003 weli klasgareSe sakiTxavi literatura
meoreklaselTaTvis, Tb. (redaqtori) 11 2003 weli klasgareSe sakiTxavi literatura
mesameklaselTaTvis, Tb. (redaqtori) 12 2004 weli ana kalandaZe, leqsebi, Tb. (redaqtori) 13 2005 weli g. gvancelaZe, cxovelTa saxelebi, rogorc adamianis
maxasiaTeblebi qarTulSi, Tb. (redaqtori) 14 2008 weli qarTuli ena _ enciklopedia, Tb. (redaqtori) 15 2008 weli arn. Ciqobava, enaTmecnierebis Sesavali, Tb.
(redaqtori) 16 2009 weli s. omiaZe, qarTuli diskursis kulturologiuri
paradigm (redaqtori) 17 2010 weli d. baxtaZe, lingvistikuri tipologiis safuZvlebi:
germanuli da qarTuli enebis struqtura, Tb. (redaqtori)
18 2011 weli m.rogava, l.bibileiSvili, funqciuri wera (redaqtori)
samecniero periodika
Jurnalebi da krebulebi
1 saqarTvelos mecnierebaTa akademiis `macne~, enisa da literaturis
seqcia (redaqtori) 2 iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba (redaqtori) 3 iberiul-kavkasiuri enaTmecnierebis weliwdeuli (redk. wevri) 4 qarTvelur enaTa struqturis sakiTxebi (redaqtori) 5 qarTvelologiuri krebuli (redaqtori) 6 qarTuli sityvis kulturis sakiTxebi (redk. wevri) 7 enaTmecnierebis sakiTxebi (redk. wevri) (20 nomeri) 8 sjani (SoTa rusTavelis sax. qarTuli literaturis instituti)
(redk. wevri _ 2000-2004) 9 samecniero Jurnal `semiotikis~ saredaqcio sabWos wevri 10 Jurnal `balavaris~ saredaqcio kolegiis wevri
yovelwliur konferenciaTa da sesiaTa masalebi
17
1 respublikuri dialeqtologiuri samecniero sesiebi (redaqtori) 2 enaTmecnierebis institutis samecniero sesiebi (redaqtori) 3 qarTuli ena da kompiuteruli teqnologiebi (redaqtori)
14. ucxo enebis codna (aRniSneT Sesabamisi grafa)
enis
dasaxeleba damwyebi leqsikoniT saSualod kargad Tavisu-
flad 1 rusuli + 2 franguli + 3 espanuri + 4 inglisuri + 5 Cexuri +
15. jildoebi, samecniero premiebi
1 2007 weli saqarTvelos sapatriarqos sigeli `qarTveli eris
winaSe gaweuli didi Rvawlisa da mecnierebaSi Setanili gansakuTrebuli wvlilisaTvis~
2 2011 weli akademikos akaki SaniZis akademiuri saxelobiTi premia naSromis `qarTuli ena _ enciklopedia~ redaqtorobisTvis
3 1976 weli meore xarisxis dedobis medali, xuTi Svilis dedobisTvis
saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis wevr-korespondentis prof. g.kvaracxelias samecniero moRvaweobis S e f a s e b a profesori guCa kvaracxelia ormoc welze metia friad nayofier sa-mecniero, pedagogiur, samecniero-organizaciul da sazogadoebriv moR-vaweobas eweva, ramac mas samarTlianad moupova d i d i a v t o r i t e t i d a s a z o g a d o e b i s p a t i v i s c e m a . prof. g.kvaracxelias samecniero saqmianoba iwyeba 60-iani wlebidan, rodesac man warCinebiT daamTavra Tbilisis saxelmwifo universitetis filologiis fakulteti da saqarTvelos mecnierebaTa akademiis aspiran-ti gaxda. 1968 wels warmatebiT daicva sakandidato disertacia “metyve-lebis stilis statistikuri analizi (qarTuli enis masalaze)”, n o v a -t o r ul i n a S r o m i , maSindeli sabWoTa kavSiris masStabiT e r T -e r T i p i r v el i d i s e r t a c i a maTematikuri lingvistikis dargSi. 1986 wels g.kvaracxeliam daicva sadoqtoro disertacia Temaze “sa-mecniero da sagazeTo-publicisturi stilis funqciuri sistemebi”. es iyo uxv empiriul masalaze damyarebuli p i r v el i d a f u n d a m e n -t u r i g a m o k v l e v a qarTuli enis funqciuri stilebisa. naSromi gamoirCeva originaluri Teoriuli debulebebiT, romelTac, erTi mxriv, didi z o g a dl i n g v i s t u r i m n i S v n e l o b a aqvT, xolo meore mxriv, qarTuli enis kvlevis axal aspeqtebs warmoaCenen.
18
prof. g.kvaracxelias ekuTvnis 145 samecniero naSromi, romlebSic qarTuli enis agebulebis, saliteraturo enis Teoriisa da zogadi enaT-mecnierebis mravali sakvanZo sakiTxia ganxiluli, maT Soris meTodo-logiur-filosofiuri xasiaTisa. lingvisturi kvlevis ZiriTadi sfero, romelSic mravali wlis man-Zilze intensiurad da kvalificiurad muSaobs prof. g.kvaracxelia, ar-sebiTad SeiZleba daxasiaTdes rogorc l i n g v o s t il i s t i k a , am si-tyvis yovlismomcveli da Rrma mniSvnelobiT. mkvlevris samecniero mu-Saoba ori ZiriTadi mimarTulebiT mimdinareobs:
1. saliteraturo enis Teoriisa da funqciuri stilistikis saki-
Txebis kvleva;
2. mxatvruli literaturis enisa da stilis sistemuri kvleva. kvlevis orive mimarTulebiT warmarTva eyrdnoba polivalentovani
qarTuli enis masalis sistemur Seswavlas, tipologiuri kvlevis Sede-gebis saTanado gaTvaliswinebiT.
am mxriv gansakuTrebiT gamoirCeva mecnieris ori fundamenturi mo-nografia: “qarTuli enis funqciuri stilistika” da “mxatvruli enis Se-swavlis lingvisturi aspeqtebi”.
1 . “ q a r T ul i e n i s f u n q c i u r i s t i l i s t i k a ” ( T b i -
l i s i , 1 9 9 0 ) .
monografiaSi mdidari masalis analizis safuZvelze farTod da safuZvlianadaa gaSuqebuli ori funqciuri stili – samecniero da saga-zeTo-publicisturi. warmodgenilia maTi sistemuri SepirispirebiTi kvlevis Sedegebi interpersonaluri da masobrivi sametyvelo komunika-ciebis mixedviT. gansazRvrulia TiToeuli am stilis funqcionirebis sfero da eqstralingvisturi faqtorebis roli stilebriv diferencia-ciaSi. daxasiaTebulia maTi specifika (mTel rig saerTo niSnebTan er-Tad) rogorc gramatikuli (morfosintaqsuri), ise leqsikur-frazeolo-giuri sistemebis gamovlinebis gziT. Sedarebulia aRniSnul stilTa kvantitatiuri (sagangebo cxrilebis saSualebiT) da kvalitatiuri maxa-siaTeblebi, ramac avtors saSualeba misca warmoedgina kargad ganviTa-rebuli saliteraturo enis funqciur-stiluri diferenciaciis obieqtu-ri da kanonzomieri suraTi, rac gansakuTrebiT f a s e u l i a T e o r i -u l i T v a l s a z r i s i T . konkretuli kvlevis Sedegebi ganzogadebuli saxiTaa mocemuli, da gadauWarbeblad SeiZleba iTqvas, rom am mxriv prof. g.kvaracxelias es monografia qarTul lingvistur literaturaSi p i o n e r ul i n a S r o m i a .
wminda Teoriul-SemecnebiTi Rirebulebis garda, monografias aqvs udavo pragmatuli mniSvnelobac, ramdenadac iTvaliswinebs ara marto enis specialistebisa da studentTa interesebs, aramed presis muSakTa profesiul interesebsac; kerZod, igi did daxmarebas uwevs rogorc Jur-nalistikis Teoriul sakiTxebze momuSave pirebs, ise praqtikos Jurna-listebs.
2 . “ m x a t v r ul i t e q s t i s S e s w a v l i s l i n g v i s t u r i
a s p e q t e b i ” ( T b il i s i , 1 9 9 5 ) .
es monografiac, pirvelis msgavsad, p r o bl e m i s g a n z o g a d e -b u l i g a a z r e b i s T v a l s a z r i s i T , SeiZleba iTqvas, u p r e c e -d e n t o m o v l e n a a qarTul lingvistur literaturaSi, Tumca kon-kretuli sakiTxebis Seswavlis araerTi warmatebuli cda arsebobs.
naSromSi pirveladaa mocemuli mxatvruli enis mecnierulad Se-mswavlel disciplinaTa SemecnebiTi xerxebisa da saSualebebis kritiku-
19
li analizi. miuxedavad im siZneleebisa, romelTac warmoSobs interdis-ciplinur urTierTobaTa Sinagani midrekileba problemuri da meTodo-logiuri integraciisadmi, avtori gansazRvravs poeturi metyvelebis Se-swavlis sxvadasxva koncefciis lingvistikaze orientirebul meTodo-logiur mimarTulebebs da kritikulad afasebs mxatvruli teqstis kvlevisadmi struqturalisturi midgomis calkeul cdebs. daZleulia agreTve is sirTulec, romelsac qmnis – kvlevis obieqti aRweris gan-sxvavebuli aspeqtebis pirobebSi – mecnierebis mTeli istoriis manZilze moqmedi SeTavsebis meqanizmi, romlis meSveobiTac asaxvis sxvadasxva sa-Sualeba metoqe sistemis saxiT Tanaarsebobs. warmoCenilia informaciis gamoyenebis SesaZleblobebi mxatvruli teqstis kvlevisas.
monografiis erT-erT umniSvnelovanes monakveTs warmoadgens mxat-vruli nawarmoebis, rogorc cocxali procesis, Seswavlis cda. gamo-kvleulia sistema – “mwerali-nawarmoebi-mkiTxveli” da am sistemis wevr-Ta Soris urTierTmimarTeba. Seswavlilia nawarmoebis agebis strategii-sa da taqtikis, mkiTxvelze emociur-intensiuri zemoqmedebis enobrivi saSualebebi da a.S.
mxatvruli teqstis Tvisebriv maxasiaTeblebTan erTad warmodgeni-lia kvlevis raodenobiTi, statistikuri maxasiaTeblebic. naCvenebia al-baTur-statistikuri meTodebiT mxatvruli metyvelebis kvlevis Teoriu-li da gamoyenebiTi mniSvneloba filologiuri mecnierebisaTvis.
calke aRniSvnis Rirsia prof. g.kvaracxelias naSromebi, sadac gamokvleulia iseTi sakiTxebi, rogoricaa adamianisa da enis, enisa da azrovnebis, bunebrivi enisa da formaluri sistemis urTierTmimarTebis sakiTxebi, komunikaciis Teoriisa da Tanamedrove lingvopragmatikis da sxva mecnierulad aqtualuri zogadlingvisturi problemebi.
prof. g.kvaracxelia qarTuli u m a Rl e s i s k ol i s c n o b i l i p e d a g o g i a , romelic mravali wlis ganmavlobaSi kiTxulobda leqci-ebs iseT sagnebSi, rogoricaa: enaTmecnierebis Sesavali, zogadi enaTmec-niereba, qarTuli ena, qarTuli enis stilistika, lingvopragmatika. igi iyo avtori am sagnebis saswavlo programebisa. misi iniciativiTa da aq-tiuri monawileobiT Seiqmna Tbilisis saxelmwifo pedagogiuri institu-tis qarTuli enis kaTedrasTan araqarTvelTaTvis qarTuli enis swavle-bis problemuri laboratoria. iyo aRniSnuli kaTedris docenti, profe-sori, kaTedris gamge. amJamad aris Tbilisis saxelmwifo universitetis mowveuli profesori, sadac man humanitaruli fakultetis magistrante-bisTvis Seqmna axali saleqcio kursebi: “qarTuli enis funqciuri sti-listika”, “lingvopragmatika” da “semiotika”, romelTac Tavad kiTxu-lobs 1999 wlidan dRemde.
prof. g.kvaracxelia, TanamSromelTa erTsulovani gadawyvetilebis gaTvaliswinebiT, 1993-2006 wlebSi iyo arn.Ciqobavas saxelobis enaTmecni-erebis institutis direqtori. igi iyo institutis samecniero da sadi-sertacio sabWoebis Tavmjdomare, sxvadasxva samecniero sabWos, saxel-mwifo da sazogadoebrivi organizaciis aqtiuri wevri, xelmZRvanelobda aspirantebisa da maZieblebis muSaobas, iyo mravali sadoqtoro da sakan-didato disertaciis oficialuri oponenti.
daskvnis saxiT unda iTqvas Semdegi: saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis wevr-korespondenti
prof. g.kvaracxelia – a x al i s a m e c n i e r o m i m a r T ul e b i s (qar-Tuli enis funqciuri stilistika) f a q t o b r i v i f u Z e m d e b e l i , a v t o r i f u n d a m e n t u r i s a m e c n i e r o g a m o k v l e v e b i s a , me-cnieri-organizatori, saqarTvelos mecnierebaTa akademiis namdvili wev-robis Rirseuli kandidatia.
25/02/2013
20
saqarTvelos mecnierebaTa saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis erovnuli akademiis wevr-korespodenti wevr-korespodenti vaJa Sengelia avTandil arabuli
w a r d g e n a
saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis wevr-korespon-
denti profesori guCa kvaracxelia f u n d a m e n t u r i s a m e c -
n i e r o k v l e v i s e r T - e r T i T v a l s a C i n o w a r m o m a d -
g e n e l i a , romelmac mkvidri samecniero baza Seuqmna saqarTve-
loSi enaTmecnierebis iseT umniSvnelovanes mimarTulebebs, rogo-
ricaa l i n g v o s t i l i s t i k a da l i n g v o p r a g m a t i k a ; faq-
tobriv man daafuZna CvenSi a x a l i s a e n a T m e c n i e r o d a r -
g i – q a r T u l i e n i s f u n q c i u r i s t i l i s t i k a , romlis
sagansa da kvlevis meTodologias igi sruliad originalurad,
Taviseburad xedavs.
fundamentur monografiebSi – “qarTuli enis funqciuri sti-
listika” (Tbilisi, 1990) da “mxatvruli enis Seswavlis lingvistu-
ri aspeqtebi” (Tbilisi, 1995), aseve, sxva mravalricxovan gamokvle-
vaSi prof. g.kvaracxeliam gamoavlina ori simbiontis – mxatvruli
da mecnieruli Semecnebis – Tanaarsebobis aucilebloba enis
problemebis stilistikur-pragmatikuli kvlevebisas: enobrivi qce-
va da upiratesad enobrivi Semoqmedeba erTiani, sinTezuri proce-
sia, xolo mecnieruli analizi Tavis obieqts anawevrebs da sxva-
dasxva dargs unawilebs. aranakleb winaaRmdegobrivia meore sir-
Tulec: stili, faqtobrivad, individualizacias, gamorCeulobas
gulisxmobs, mecnieruli analizi ki zogadi kanonzomierebis da-
dgenas emsaxureba, sistematurobisaken miiswrafvis, struqturul-
funqciur maxasiaTeblebs eZebs.
prof. g.kvaracxeliam scada am urTulesi antinomiebis Tavise-
buri gadaWra, am ori ukiduresobis harmonizacia, maTTvis erTiani
safuZvlis monaxva, riTac naTlad warmoaCina aRniSnul sferoSi
Tanamedrove mecnierebisaTvis damaxasiaTebeli imanenturi swrafva
meTodologiuri da problemuri integraciisaken, aqedan ki – far-
To disciplinaTSorisi konceptualuri sinTezisken. amitomac ga-
xda igi a x a l i d a r g i s f u Z e m d e b e l i , Tumca stilistikis
konkretuli sakiTxebis Seswavlis cdebi manamdec arsebobda.
prof. g.kvaracxelia farTo diapazonis mkvlevaria. mas ekuT-
vnis naSromebi enaTmecnierebis Teoriasa da istoriaSi, maTemati-
kur lingvistikasa da enis statistikuri meTodebiT kvlevis sfe-
roSi. mecniers Seswavlili aqvs iseTi sakiTxebi, rogoricaa adami-
21
anisa da enis, enisa da azrovnebis, bunebrivi enisa da formaluri
sistemis urTierTmimarTeba, saliteraturo enis normalizaciisa
da funqcionirebis Teoriuli sakiTxebi, komunikaciis Teoriisa da
sxva mecnierulad aqtualuri zogadlingvisturi problemebi. man
erT-erTma pirvelma Seiswavla da daadgina praRis skolis lin-
gvisturi koncefciis genezisuri kavSiri “opoiazis” Teoriul de-
bulebebTan. calke aRniSvnis Rirsia statiaTa cikli, romelic
eZRvneba SoTa rusTavelis, vaJa-fSavelas, aleqsandre yazbegis, ga-
laktion tabiZis, giorgi leoniZis, ana kalandaZis Semoqmedebas. es
gamokvlevebi interdisciplinuri xasiaTisaa. isini bevri siaxlis
Semcvelia rogorc meTodis, ise SedegTa TvalsazrisiT.
prof. g. kvaracxelias mecnieruli kvlevis Sedegebma asaxva
pova kolegebis, maT Soris misi aspirantebisa da xarisxis maZie-
belTa naSromebSi: misi samecniero xelmZRvanelobiT daculia 13
sakandidato da 1 sadoqtoro disertacia. aRsaniSnavia, rom man iv.
javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis huma-
nitaruli fakultetis magistrantTaTvis Seqmna da SemoiRo 3 axa-
li saleqcio kursi: “qarTuli enis funqciuri stilistika”, “lin-
gvopragmatika”, “semiotika”, romelTac Tavadve uZRveba 1999 wlidan
dRemde.
prof. g. kvaracxeliam, rogorc TvalsaCino enaTmecnierma, av-
toriteti moipova ara mxolod masStaburi mecnieruli moRvaweo-
biT, aramed nayofieri samecniero-organizaciuli muSaobiTac. 1993-
2006 wlebSi igi iyo saqarTvelos mecnierebaTa akademiis arn.Ciqo-
bavas saxelobis enaTmecnierebis institutis direqtori. miuxeda-
vad im wlebSi gamefebuli saerTo mZime mdgomareobisa, igi unaria-
nad uZRveboda didi tradiciebisa da SemoqmedebiTi potenciis mqo-
ne instituts, ris dasturadac sakmarisia davasaxeloT “svanuri
leqsikonisa” da “xevsuruli leqsikonis” dasruleba da gamocema
(2000w, 2005w.); “qarTuli enis ganmartebiTi leqsikonis” I tomis axa-
li redaqciis sagamocemod momzadeba (daibeWda 2007w.). Seiqmna da
gamosacemad momzadda uprecedento naSromi “qarTuli ena- encik-
lopedia”(daibeWda 2008w.), romlis redaqtorobisaTvis (Semdgenel-
Tan erTad) prof. g.kvaracxelias mieniWa akademikos akaki SaniZis
akademiuri saxelobiTi premia (2011w.); gamoica 50-ze meti monogra-
fia, gamokvlevaTa da masalaTa krebulebi; institutis 25-ma Tanam-
Sromelma moamzada da daicva sadoqtoro disertacia, rom arafe-
ri vTqvaT mecnierebis kandidatis xarisxTa mompoveblebze.
prof. g. kvaracxelia iyo xuTi mowvevis samecniero sabWos
Tavmjdomare arn.Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis institutSi,
iqve – oTxi mowvevis sadisertacio sabWos Tavmjdomare, ori mo-
wvevis Tsu sadisertacio sabWos wevri, aseve, saqarTvelos prezi-
dentTan arsebuli saqarTvelos saxelmwifo enis mudmivi saxel-
mwifo komisiis Tavmjdomaris moadgile, sabWoTa enaTmecnierebis
Teoriis samecniero sabWos seqciis Tavmjdomaris moadgile da
22
sxva. mravali samecniero Tu sazogadoebrivi komisiisa da sakoor-
dinacio sabWos wevri.
prof. g. kvaracxelia ar aris mxolod mecnieri. farTo sazo-
gadoeba mas kargad icnobs rogorc individualobiT gamorCeul
poets, romelmac axali motivebi da mxatvruli xedvebi Semoitana
qarTul poeziaSi. igi rva poeturi wignis avtoria.
saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis enis, litera-
turisa da xelovnebis ganyofilebis akademikos-mdivnis movaleo-
bis Semsrulebeli, akademiis wevr-korespondenti prof. g. kvaracxe-
lia – TvalsaCino mecnieri da umaRlesi skolis cnobili pedago-
gi, unariani organizatori, gamorCeuli poeti da sazogado moRva-
we – savsebiT imsaxurebs imas, rom wardgenil iqnes saqarTvelos
mecnierebaTa erovnuli akademiis namdvili wevrobis kandidatad
“enaTmecnierebis” specialobiT.
25/02/2013
saqarTvelos mecnierebaTa saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis erovnuli akademiis wevr-korespondenti wevr-korespondenti
vaJa Sengelia avTandil arabuliP
23
a v t o b i o g r a f i a
davibade TbilisSi 1940 wlis 2 oqtombers. deda – Tamar Ca-rkviani, qimiis mecnierebaTa kandidati, saq. mecn. akademiis p. meli-qiSvilis sax. fizikuri da araorganuli qimiis institutis ufro-si mecnieri TanamSromeli, gard. 1993 w.; mama – Salva kvaracxelia, ganaTlebiT geograf-geologi, sxvadasxva dros muSaobda Tbilis-Si maswavleblad, skolis direqtorad da saxelmwifo kontrolis komitetSi, gard. 1967 w.
1948-1958 wlebSi vswavlobdi Tbilisis i.WavWavaZis saxelobis 23-e saSualo skolaSi, davamTavre oqros medalze. imave wels Seve-di Tsu filologiis fakultetis qarTvelur enaTa ganyofileba-ze. 1963 wels Caviricxe saq. mecn. akademiis enaTmecnierebis insti-tutis aspiranturaSi “zogadi da maTematikuri enaTmecnierebis” specialobiT. aspirantura warCinebiT davamTavre da 1968 w. davica-vi sakandidato disertacia Temaze: “metyvelebis stilis statisti-kuri analizi (qarTuli enis masalaze)”. 1986 w. davicavi sadoqto-ro disertacia: “samecniero da sagazeTo-publicistur stilTa funqciuri sistemebi”.
1967 wlidan vmuSaob saq. mecn. akademiis arn.Ciqobavas sax. enaTmecnierebis institutSi umcrosi, ufrosi, wamyvani mecnieri TanamSromlis Tanamdebobaze; 1993-2006 wlebSi viyavi institutis direqtori, amJamad var zogadi enaTmecnierebis ganyofilebis xel-mZRvaneli.
1970-1994 wlebSi vmuSaobdi sulxan-saba orbelianis saxelobis Tbilisis saxelmwifo pedagogiur universitetSi (maSindeli a.s.puSkinis sax. pedagogiuri instituti.) qarTuli enis kaTedraze jer ufros maswavleblad, Semdeg docentad, 1988 wlidan profeso-rad. 1989-1994 wlebSi viyavi amave kaTedris gamge. 1992-1994 wlebSi vxelmZRvanelobdi araqarTvelTaTvis qarTuli enis swavlebis sa-mecniero-problemur laboratorias, romelic Cemi proeqtiT Seiq-mna kaTedrasTan, rogorc damoukidebeli erTeuli.
vkiTxulobdi leqciaTa kursebs Semdeg disciplinebSi: enaT-mecnierebis Sesavali, zogadi enaTmecniereba, qarTuli enis sti-listika da qarTuli ena. viyavi aRniSnul saganTa saswavlo prog-ramebis avtori da Tanaavtori; iv.javaxiSvilis saxelobis Tbili-sis saxelmwifo universitetSi vkiTxulobdi da amJamadac vkiTxu-lob leqciaTa saavtoro kursebs – “qarTuli enis funqciuri sti-listika”, “lingvopragmatika”, “semiotika”.
pirveli mecnieruli naSromebi gamovaqveyne studentobis wlebSi (1960,1961,1963,1963.). var 145 naSromis avtori, maT Soris ori monografiisa: “qarTuli enis funqciuri stilistika” (Tsu, 1990) da “mxatvruli enis Seswavlis lingvisturi aspeqtebi” (Tsu, 1995). Cemi kvleva-Ziebis sfero moicavs zogadi enaTmecnierebis, teqstis lin-gvistikis qarTuli enis struqturisa da funqciuri stilistikis, agreTve, enis maTematikur-informaciuli meTodebiT kvlevis saki-Txebs. vxelmZRvanelobdi xarisxis maZieblebisa da aspirantebis momzadebas qarTul enasa da zogad enaTmecnierebaSi. Cemi samecnie-ro xelmZRvanelobiT momzadebuli da daculia 13 sakandidato da 1 sadoqtoro disertacia.
24
viyavi arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis institutis samecnie-ro sabWos Tavmjdomare (5 mowvevis), iqve arsebuli sadisertacio sabWos Tavmjdomare (4 mowvevis), Tsu filologiis fakultetze sadisertacio sabWos wevri (2 mowvevis); saq. mecn. akademiis saerTa-Soriso organos “iberiul-kavkasiuri enaTmecnierebis weliwdeu-lis” saredaqcio kolegiis wevri, “iberiul kavkasiuri enaTmecnie-rebis” redaqtori, saqarTvelos mecn. akademiis “macnes” enisa da literatures seqciis redaqtori da sxva mravaljeradi Jurnale-bisa da krebulebis, konfereciaTa da sesiaTa masalebis, enaTmec-nierul monografiaTa redaqtori.
sxvadasxva dros viyavi saqarTvelos prezidentTan arsebuli saxelmwifo enis saxelmwifo komisiis Tavmjdomaris moadgile, sa-qarTvelos mecnierebaTa akademiis prezidiumis wevri, saqarTvelos ssr saxalxo ganaTlebis saministros qarTuli enisa da litera-turis samecniero meToduri sabWos wevri, saqarTvelos mecniere-baTa erovnul akademiaSi arsebuli qarTuli enis mecnieruli Se-swavlis sakoordinacio sabWos wevri da saqarTvelos istoriis wyaroebis komisiis wevri, saqarTvelos administraciuli erTeule-bisaTvis saxelebis darqmevisa da gadarqmevis komisiis wevri.
mravali wlis manZilze mudmivad miwevda sazogadoebriv saqmi-anobaSi monawileoba. sxvadasxva dros viyavi saqarTvelos prezi-dentTan arsebuli Sewyalebis sakiTxTa komisiis wevri, saqarTve-los antikorufciuli politikis sakoordinacio sabWos wevri da wevri saqarTvelos prezidentTan arsebuli komisiisa “mSvidobiani kavkasia”, saqarTvelos prezidentTan arsebuli saqarTvelos sa-xelmwifo premiebis komitetis wevri mecnierebisa da teqnikis dargSi. viyavi, agreTve, saqarTvelos rusTavelis sazogadoebis prezidiumis wevri, saqarTvelos respublikuri demografiuli fondis Tavmjdomare.
1992 wlis ianvridan dekembramde vasrulebdi saqarTvelos ganaTlebis ministris movaleobas.
1988 wels arCeuli viyavi ssrk saxalxo deputatad – viyavi uzenaesi sabWos wevri.
1976 wels moniWebuli maqvs meore xarisxis dedobis medali, rogorc 5 Svilis dedas.
2007 wels dajildoebuli var saqarTvelos sapatriarqo sige-liT “qarTveli eris winaSe gaweuli didi Rvawlisa da mecniereba-Si Setanili gansakuTrebuli wvlilisaTvis”.
2011 wels momeniWa akademikos akaki SaniZis akademiuri saxe-lobiTi premia naSromis “qarTuli ena – enciklopedia” redaqto-robisTvis (SemdgenelTan erTad).
davqorwindi 1960 wels, meuRle – Tengiz omiaZe, samToinJine-ri, gard. 1983 wels. myavs 5 Svili: Tamar, darejan, salome, gvanca, Salva omiaZeebi da 6 SviliSvili.
24 Tebervali 2013