Oceniając – informuję, motywuję, pomagam

Konferencja metodyczna

dla nauczycieli języka polskiego

w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych

poprzedzająca nowy rok szkolny 2015/2016

Opracowanie i prowadzenie:

dr Anna Kondracka-Zielińska

27 sierpnia 2015 1

Oceniając – informuję, motywuję, pomagam

Program:

• Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa na rok szkolny

2015/2016. Zmiany w prawie oświatowym w zakresie

oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz

przeprowadzania egzaminów (Janusz Korzeniowski).

• Oferta szkoleń ZCDN-u na nowy rok szkolny.

• Propozycje dla polonistów – Opera na Zamku, SNaP.

• Jak motywować ucznia do nauki języka polskiego? Refleksja

nad wynikami egzaminów zewnętrznych (Anna Kondracka-

-Zielińska).

Propozycje dla polonistów

1. Refleksje pomaturalne: analiza plakatu i reklamy –

ikonicznych tekstów kultury (4 godz.); przykładowe ćwiczenia

do pracy z tekstami kultury, ćwiczenia w interpretacji

wymienionych tekstów.

2. Planowanie pracy nauczyciela polonisty (4 godz.); propozycja

ćwiczeń dostosowanych do określonych czynności

maturalnych, mówienie i dialog nie tylko na maturze,

planowanie, autorefleksja i organizacja warsztatu pracy

polonisty.

3

Podstawowe kierunki realizacji polityki

oświatowej państwa 2015/2016

• Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, szczególnie

dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

• Podniesienie jakości kształcenia w szkołach

ponadgimnazjalnych (dostosowanie kształcenia zawodowego do

potrzeb rynku pracy).

• Rozwijanie kompetencji czytelniczych, upowszechnianie

czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży.

• Edukacja matematyczna i przyrodnicza w kształceniu ogólnym.

(MEN, 23 lipca 2015 – strona ZCDN)

Kierunki realizacji zadań z zakresu nadzoru

W zakresie kontroli:

• Zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi

kwalifikacjami (szkoły publiczne i niepubliczne).

• Zgodność z przepisami prawa przeprowadzania egzaminów

klasyfikacyjnych (sz. ponadgimnazjalne).

• Zgodność z przepisami prawa wydawania orzeczeń i opinii

(poradnie psychologiczno-pedagogiczne).

• Zgodność funkcjonowania placówek niepublicznych

z przepisami rozporządzenia MEN z dn. 12.05.2011 (zasady

działania, wysokość czesnego).

Kierunki realizacji zadań z zakresu nadzoru

W zakresie ewaluacji:

• Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności

określone w podstawie programowej.

• Szkoła wspomaga rozwój z uwzględnieniem

indywidualnej sytuacji uczniów.

• Szkoła w organizacji procesów edukacyjnych

uwzględnia wnioski z analizy egzaminów

zewnętrznych.

W roku szkolnym 2015/2016

monitorowanie będzie obejmowało

realizację zadań z zakresu doradztwa

edukacyjno-zawodowego

w gimnazjum

i szkole ponadgimnazjalnej.

www.iwspo.pl/aktualności-oswiatowe

• Zmiany w zakresie organizowania kształcenia dla dzieci

i młodzieży niepełnosprawnych i niedostosowanych

społecznie… (rozp. z dn. 24 lipca)

• Rozp. w sprawie trybu i sposobu realizacji zadań przez

administratora bezp. info (30 maja)

• Projekt zmian w sprawie szczegółowych kwalifikacji

nauczycieli…

• W zakresie wychowania fizycznego

• W zakresie ewaluacji pracy szkoły

• O systemie sprawdz. i egzaminów zewn. (20 lutego)

Rozporządzenie w sprawie oceniania,

klasyfikowania i promowania uczniów

• Zmiany polegają na wprowadzeniu możliwości zwolnienia uczniów

z wykonywania określonych ćwiczeń fizycznych, a nie na zwolnieniu z tych

zajęć w ogóle (podstawa: opinia lekarza i określony termin);

• Określenie funkcji, jakie spełnia ocenianie bieżące (wprowadzenie w art. 44i

ust. 4), możliwość ustalania ocen bieżących w formie opisowej na każdym

etapie edukacyjnym (od kl. 4). Ocenianie bieżące informuje o poziomie

osiągnięć edukacyjnych ucznia, jego zaangażowaniu w zdobywaniu

umiejętności oraz pokonywaniu trudności.

• Monitorowanie pracy ma pomóc w uczeniu się.

• Na egzaminie klasyfikacyjnym rodzice ucznia mogą być obecni

w charakterze obserwatorów.

Wyniki matur w naszym województwie

Łącznie (stara&nowa):

• egzaminu nie zdało 30% (najgorzej w kraju…).

• Około 11 tys. zdających – ponad 2300 nie zdało

matury z jednego przedmiotu (ok. 900 osób nie zdało

z więcej niż jednego – brak możliwości poprawki).

• Najlepiej w Małopolsce (77%). Mazowsze – 75%.

• Średnia matury w kraju – 74%.

Wyniki procentowe

Nowa (80% zdało, 15% prawo do poprawki):

Polski 98%; matematyka 82%; angielski 97%.

Stara (64% zdało; 25% prawo do poprawki):

Polski 98%; matematyka 70%; angielski 90%.

W całej Polsce maturę pisało łącznie 275 568 tys.:

175 tys.+99 tys.

Na podstawie raportu CKE (dyr. Marcin Smolik)

Refleksje pomaturalne

Matura ustna:

www.dzienniklodzki.pl ; http://maturkazpolskiego.blogspot.com;

www.dziennikzachodni.pl

1. Przykłady: Co znaczy wolność dla człowieka. Odwołać się do fragm. III cz.

Dziadów A. Mickiewicza (scena więzienna); Perswazja w tekstach. Miłość do

ojczyzny. Odnosząc się do tekstu Piotra Skargi, „Kazanie miłości ku ojczyźnie”)

[zapis autentyczny] – pytania zbierane przez maturzystów mogą się różnić od

treści oryginalnej.

2. Uwagi wobec egzaminu: CKE przygotowała ponad 250 zagadnień, 18 na

dany dzień, poranne wracały, mało czasu na czynności „okołoegzaminacyjne”…

3. Uwagi wobec uczniów: nie wykorzystywano w pełni czasu, pobieżnie

przedstawiano zamieszczone teksty, nieznajomość lektur, źle przywołane

przykłady…

12

Refleksje pomaturalne

Matura pisemna (PP):

• Zamiast Herberta, Szymborskiej, Mickiewicza – amerykańska

poetka kontrowersyjna.

• Jeden temat z klasyki (Lalka) + wiersz (wybór, pole do popisu

w interpretacji, nie ma tematu patriotycznego).

• Nie sprawdza wiedzy szkolnej – dlatego może być coś, czego

nie było na lekcji…

• Nauczyciele uczą wg Rozp. MEN-u, a CKE eksperymentuje.

• Trudności: z tezami, testami (lektury, zagadnienia językowe),

argumentacja, treść lektur, przywołane przykłady,

bagatelizowanie błędów rzeczowych, nieumiejętność pisania

streszczeń, strukturalne zero za interpretacje…

Refleksje pomaturalne

Matura pisemna (PR):

• Problemy ze słownictwem (wyszukanym,

specjalistycznym);

• Trudności z argumentacją (eseje, rozprawki);

• Nieumiejętność porównywania poezji;

• Maturzyści wybierają rozszerzony polski zamiast

innych (w ich mniemaniu trudniejszych) przedmiotów.

Dyrektor CKE…..

Równy dostęp do edukacji nie polega na tym, że wszyscy

mają mieć maturę i wstęp na studia. Maturę powinni

mieć ci, którzy na nią zasługują…..

Przyczyny porażki: brak motywacji, determinacji.

(GW, 7 lipca 2014)

16

Motywacja do uczenia się?

Znaczenie nauki dla drugiego człowieka,

przypisywana nauce wartość, motyw + akcja

długoterminowe zaangażowanie się w proces uczenia się.

Uwaga!!!

Jest „wyuczalna” – można ją wychować, wykreować

(rola domu) – ambicja.

Co ogranicza naszych uczniów?

• Lenistwo i brak wiary w swoje możliwości.

• Brak chęci działania, jasno sprecyzowanych celów,

systematycznych działań nauczycieli.

• Brak naszej i uczniów konsekwencji, wytrwałości.

• Brak spojrzenia perspektywicznego (nie widać sensu, więc po

co się uczyć, nie przyda się…).

• Nudne lekcje, trudny materiał.

• Obawa przed porażką i śmiesznością.

• Niesprawiedliwe ocenianie.

• Negatywne nastawienie wobec przedmiotu/nauczyciela.

18

Ocenianie sumujące, charakterystyczne dla egzaminów

po poszczególnych etapach kształcenia, nie ma na celu

wspierania ucznia, lecz ustalenie, jakie umiejętności

i w jakim stopniu uczeń opanował. Ocenianie to realizuje

przede wszystkim funkcję informującą, często również

selektywną.

Ocenianie wspierające (kształtujące) to

podstawowy typ oceniania szkolnego, cechujący

się przyjęciem zasady, że ocena szkolna

to wynik uczenia się

wraz z komentarzem przeznaczonym dla ucznia.

( K. Stróżyński, Ocenianie szkolne dzisiaj)

Motywacja zewnętrzna i wewnętrzna

• Możliwość uzyskania dobrej oceny (zewn.): opinia

rodziców, nauczycieli, równolatków, chęć uniknięcia

porażki, niepewność co do efektu końcowego.

• Zainteresowanie materiałem (wewn.): ciekawość,

przyjemność odkrywania nowych zjawisk,

pokonywanie własnych trudności, radość z osiągania

sukcesów, przyjemność działania, gdy przekraczamy

własne ograniczenia.

Wpływ na motywację mają…

• Wiara w swoje możliwości.

• Odwaga w działaniu.

• Umiejętność rozwiązywania problemów i radzenia sobie

z porażkami.

• Ambicja.

• Jasno określone cele.

• Potrzeby i marzenia.

• Otwartość na nowości.

• Systematyczność i wytrwałość.

• Odnoszone sukcesy, bycie docenionym/zauważonym.

Wskazówki dla rodziców – jak motywować

własne dziecko?

• Własny przykład (np.: rodzice czytają książki).

• Dostrzeganie sukcesów i stosowanie pochwał.

• Racjonalne wymagania.

• Właściwa organizacja czasu dziecka.

• Pomoc dziecku.

• Interesowanie się jego problemami.

• Mądre karanie i nagradzanie.

• Współpraca ze szkołą.

• Miłość i akceptacja.

Jak może motywować nauczyciel?

• Różnie na różnych lekcjach: wiedza naukowa i naturalne

zjawiska, wiedza społeczna/historyczna a współczesność,

literatura a życiowe doświadczenia.

• Zastosowanie matematyki w codziennym życiu.

• Odwołanie do rzeczy ważnych dla młodego człowieka.

• Poszerzanie wiedzy własnej i szkolnej (nie tylko podstawa

i podręcznik, pasja).

• Rozbudzanie zainteresowań i wzbogacanie doświadczeń ucznia.

• Metody aktywizujące, różnorodność źródeł, tekstów kultury.

Motywowanie na lekcji

• Zdobywanie wiedzy ważniejsze niż sama ocena.

• Błędy są naturalne (Errare humanum est).

• Przywołanie własnych błędów (poczucie humoru).

• Nie wyśmiewać i nie dopuszczać do wyśmiewania.

• Wspólne poprawianie błędów.

• Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi (Janusz

Korczak).

• Nie nudzić, bycie przygotowanym, dotrzymywanie przyrzeczeń.

• Szacunek dla ucznia, każdy jest w czymś dobry.

Najlepiej trafi do ucznia…

Wykład – 5%

Czytanie – 10%

Pomoce audiowizualne – 20%

Prezentacja graficzna – 30%

Dyskusja – do 50%

Działania praktyczne – 70%

Uczenie innych – 90%

Korzyści z motywowania

• Dla nauczyciela

• Dla szkoły

• Dla rodziców

• Dla uczniów

Kompetencje specjalistyczne, dydaktyczne,

psychologiczne

• Planowanie (podstawa programowa).

• Logiczna konstrukcja lekcji (utrwalenie, wyjaśnienie).

• Sprecyzowane cele, możliwe do osiągnięcia.

• Uwzględnienie cyklu uczenia (doświadczenie,

refleksja, obserwacja, uogólnianie, wnioski).

• Dobór technik zachęcających do aktywności (praca

w grupach).

• Wygląd sali, ustawienie ławek.

• Pomoc urządzeń audiowizualnych.

Unikać… Doceniać…

U:

• Nadmiernych kar (zniechęcenie – po co się starać?).

• Nadmiernych pochwał (zanik zainteresowania nauką).

D:

• Efekt końcowy.

• Wysiłki, wytrwałość podczas wykonywania zadania (np.:

ciekawe argumenty w rozprawce, mnie błędów niż zwykle…).

• Motywować uczniów może jedynie nauczyciel zmotywowany.

Stowarzyszenie Nauczycieli Polonistów –

oddział Szczecin

• Strona internetowa www.snapszczecin.blogspot.com

• Organizujemy: konferencje, konkursy recytatorski

(10 edycji) i literacki (7 edycji).

• Współpraca z: ZCDN-em, wydawnictwami

oświatowymi, ZLP, teatrami szczecińskimi i Operą na

Zamku.

• Zorganizowałyśmy: nauczycielskie zaduszki (3 razy),

wycieczki na Ukrainę i Białoruś.

28

SNaP

• Najbliższe spotkanie:

8 września 2015, godz. 17.00

• Miejsce:

SP nr 48, ul. Czorsztyńska 35, Szczecin, s. 36, II piętro

www.snapszczecin.blogspot.com

Emal: snapszczecin@gmail.com

Zapraszamy nowe osoby, zainteresowane działaniem!!!

Dziękuję za uwagę!!!