Zakładanie „pod klucz” wielko-obszarowych plantacji

wierzby energetycznej Jamir SA

Ewa DębkowskaMirosław Maciocha

Założenie i późniejsze prowadzenie plantacji wierzby z przeznaczeniem jej na cele energetyczne wymaga

bardzo precyzyjnego zaplanowania całego przedsięwzięcia. Błędy popełnione na tym etapie, będą mieć negatywne skutki podczas eksploatacji

plantacji, np. niewłaściwie wykonane zabiegi agrotechniczne przygotowania gruntu, albo źle

dobrana gęstość, czy odstępy nasadzeń sztobrów wierzbowych. Firma JAMIR SA, opierając się na

własnych, wieloletnich doświadczeniach oraz współpracy z uznanymi w tej dziedzinie ośrodkami

naukowymi (m.in. Uniwersytet Warmińsko – Mazurski, Akademia Rolnicza w Lublinie,

Politechnika Śląska) gwarantuje założenie plantacji wierzby energetycznej przy minimalnym nakładzie kosztów i maksymalnych przychodach podczas jej

późniejszej eksploatacji.

I. STUDIUM WYKONALNOŚCI PROJEKTU

Studium określa możliwości techniczne oraz analizę ekonomiczno – finansową

przedsięwzięcia, ewentualne uwarunkowania prawne (w przypadku wykorzystania do

uprawy osadów ściekowych) oraz wpływ na środowisko. Celem wykonania takiego

opracowania konieczne jest przeprowadzenie wizji lokalnej.

II. PROJEKT NASADZEŃ ROŚLINNYCHW projekcie zostają określone parametry dotyczące sposobu

i gęstości nasadzeń w zależności od charakterystyki gleby i sposobu zbioru. Ponadto sposób przygotowania podłoża, metoda nasadzeń zrzezów wierzbowych wraz ze szkicem

sytuacyjno-przestrzennym, przedstawiającym sposób rozmieszczenia zrzezów w gruncie, środki chemiczne, w tym czas, ilość i sposób ich zastosowania. Jeżeli zachodzi możliwość wykorzystania osadu ściekowego, określona zostaje dawka, czas, sposób oraz miejsce aplikacji. W

projekcie zostaje zdefiniowana charakterystyka materiału roślinnego, tzn.: rodzaje klonów, parametry fizyczne

(długość, średnica) oraz ilość potrzebna do wykonania projektu na danym areale. Projekt określa ponadto

harmonogram czasowy wykonania poszczególnych zadań, specyfikuje ilość i rodzaj sprzętu technicznego oraz

wielkość siły roboczej.

III. WYKONANIE ANALIZ CHEMICZNYCH GRUNTU

W ramach zadania zostają pobrane próbki gleby z areału przeznaczonego pod uprawę wierzby Salix sp., celem wykonania analizy

chemicznej określającej następujące parametry: zawartość N, P, K, Mg oraz

dodatkowo, jeśli to konieczne, metali ciężkich w badanym gruncie (aplikacja osadów

ściekowych). Na postawie ww. analizy oraz odpowiednich ustaw, rozporządzeń i dyrektyw

jest możliwe określenie dawek i sposobu nawożenia.

IV. NASADZENIA WIERZBY

W celu wykonania nasadzeń niezbędne jest przywrócenie gruntów do kultury rolnej.

Zakres czynności uzależniony jest każdorazowo od stanu gruntów. Przy

założeniu, że grunty były odłogowane przez dłuższy okres czasu przeprowadzamy

następujące zabiegi agrotechniczne, w kolejności wymienionej poniżej:

IV.1. NASADZENIA – TERMIN JESIENNYKarczowanie zadrzewień i zakrzewień.Usunięcie pozostałej roślinności (trawy i chwasty)

poprzez jej rozdrobnienie j np. orkanem lub kosiarką, zebranie i złożenie na pryzmach (kompostowanie).

Zastosowanie herbicydu totalnego na bazie glifosatu, celem zniszczenia większości chwastów wieloletnich.

Aplikacja osadów ściekowych w formie kompostu lub osadów odwodnionych w dawkach określonych na podstawie przeprowadzonej wcześniej analizy.

Wykonanie orki głębokiej z pogłębiaczem. Gleba pozostaje na okres zimy w „ostrej skibie” celem zniszczenia nasion chwastów oraz lepszego uwilgotnienia gruntu.

IV.2. NASADZENIA – TERMIN WIOSENNO - LETNI

Nawożenie nawozami mineralnymi.Uprawa gruntu agregatem aktywnym, celem

spulchnienia i wyrównania gruntu pod nasadzenia.

Wyznaczenie dróg, uwroci i kwater dostosowanych do przewidywanego do zastosowania sprzętu agrotechnicznego (opryskiwacz, rozsiewacz nawozów, aplikator osadów), zgodnie z wykonanym projektem.

Sukcesywne wykonywanie bruzd technologicznych przez szparownik szkółkarski lub nasadzenie sadzarką.

Prawidłowo przygotowany grunt pod nasadzenia wierzby

V. MATERIAŁ ROŚLINNY

Zgodnie z założeniami projektowymi i terminami agrotechnicznymi nasza materiał roślinny winien być w pełni kwalifikowany

wraz z aktualnych oświadczeniem o pochodzeniu. Sadzonki winny być

przechowywane w chłodni, w warunkach gwarantujących i jakość i niemal 100% udatność. Materiał roślinny winien być

sukcesywnie dostarczany z chłodni na teren plantacji w miarę postępu prac

nasadzeniowych.

Sadzonki wierzby energetycznej

VI. NASADZENIA MATERIAŁU ROŚLINNEGOOpierając się na przyjętych założeniach, co do gęstości i

kierunków nasadzeń wykonujemy przy wykorzystaniu własnych sił i środków nasadzenia wierzby. Metoda nasadzeń jest każdorazowo uwarunkowana od stanu

przygotowania gruntów. Niemniej preferujemy wykonanie nasadzeń metodą mieszaną, to znaczy

wytyczenie redlin przy użyciu specjalistycznych maszyn, a następnie ręczne nasadzenia, w tak przygotowane

bruzdy materiału roślinnego, zgodnie z przedstawionym w projekcie nasadzeń roślinnych rozstawem

międzyrzędzi, gęstością oraz wskazaną głębokością sadzenia. Nasadzenia prowadzimy zarówno w okresie jesiennym, po ustaniu wegetacji roślin, jaki i w okresie wiosennym. Jest to szczególne istotne przy zakładaniu wielkoobszarowych plantacji, by prowadzić nasadzenia w dwóch etapach, celem wcześniejszego zakończenia nasadzeń wiosennych i wydłużeniem okresu wegetacji

wierzby.

Nasadzenia ręczne

VII. ZABIEGI OCHRONNE PO NASADZENIU

Niezwykle ważna jest ochrona plantacji przeciw chorobom, szkodnikom i

zachwaszczeniu w okresie do 2 miesięcy od momentu posadzenia całego areału

plantacji. Niezbędna jest wiedza i doświadczenie w zakresie:

Zastosowania herbicydów doglebowych na rośliny jednoroczne dwuliścienne.

Sposobów pielenia mechanicznego wykonywanych celem przerwania transpiracji i zniszczenia niektórych chwastów odpornych na herbicydy zastosowane wcześniej.

Zastosowania herbicydów selektywnych działających na trawy, perz, chwastnice jednostronne i inne.

Sposobów zwalczania szkodników gryzących lub ssących np. zwójki, krytoryjka olchowca, rynnicy topolówki, torzyśniadu kasztanówka, trociniarki czerwicy, dłużynki leszczynówki, jątrewki wiklinówki, mszycy wierzbowej i przędziorka wierzbowca, poprzez umiejętne zastosowanie insektycydów kontaktowo-żołądkowych, kontaktowo-oddechowych i akarycydów systemicznych.

Walki przeciwko chorobom poprzez użycie fungicydów systemicznych, przeciwko najczęściej występującym chorobom na plantacjach wierzbowych, takich jak: rak drzew, antraknoza wierzby, rdza wierzby, mączniak prawdziwy wierzby i innym.

VIII. ZBIÓR PLANTACJIW pierwszym roku po nasadzeniu niezbędna jest ścinka sanitarna wierzby, w celu jest rozkrzewienia

w latach następnych. Pozyskiwanie biomasy rozpoczyna się zwykle po dwóch latach uprawy w cyklach zbiorów jednorocznych, dwuletnich lub

trzyletnich. W przypadku wielu wielkoobszarowych plantacji przewiduje się zbiór w cyklu jednorocznym

przez pierwsze trzy lata, po czym stopniowe przechodzenie na zbiór w cyklu dwuletnim, tak by

ostatecznie prowadzić zbiórkę w cyklu zbioru trzyletniego. Po ścięciu pędów tuż przy powierzchni

gleby, na wiosnę niskie karpy wypuszczają nowe łodygi, które można eksploatować w powyższym

cyklu zbiorów. Produkcja na plantacji może przebiegać bez większych zakłóceń przez 20-25 lat.

Zbiór plantacji - maszyna do zbioru wierzby JF Willow Harvester 192 Z10

Zbiór plantacji – Claas Jaguar z przystawką do wierzby HS2

VIII.1. WYMAGANIA DOTYCZĄCE ZBIORU

Ścinanie wierzby na wysokości do 10 cm ponad gruntem.

Ścinanie wszystkich, bez względu na średnicę, pędów z plantacji.

Gładką powierzchnię pędu po pokosie (ścięcie równolegle do gruntu).

Ścinanie niekorzystnie położonych pędów odchylonych od pionu.

Zbiór roślin może być prowadzony ręcznie przy pomocy pił tarczowych lub motorowych (małe, kilkuhektarowe plantacje) lub mechanicznie przy użyciu sieczkarki do

zbioru kukurydzy (odpowiednio zaadaptowanej). Oczywiście w przypadku dużych plantacji niezbędne

jest stosowanie specjalistycznych maszyn.

VIII.2. ZBIÓR MECHANICZNY -ROZWIĄZANIA

zbiór pędów jedno, dwuletnich bez ich zrębkowania poprzez zastosowanie specjalistycznej przystawki ścinającej zasilanej bezpośrednio z WOM ciągnika. maszyna ta pozwala na ścinanie pędów, bez ich rozdrabniania, tak by możliwe ich sezonowanie w snopach w celu dosuszenia i późniejszego zrębkowania.

zbiór pędów jedno, dwu lub trzyletnich i ich jednoczesne zrębkowanie dzięki zastosowaniu specjalistycznych przystawek ścinająco – zrębkujących (np. kombajnu Class Jaguar). Maszyna ta pozwala na ścinanie pędów, rozdrabnianie ich na zrębki i zasyp na kontener do przewozu biomasy. W tym przypadku niezbędne jest nasadzenie w rozstawie pod zbiór maszynowy, tj. 0,75m – 1,5m – 0,75m.

IX. ŚRODKI CHEMICZNE

W celu zakładania plantacji wierzby, a następnie jej utrzymania niezbędne jest

właściwe aplikowanie odpowiednich środków chemicznych. Dzięki wieloletniemu

doświadczeniu jesteśmy w stanie stosować odpowiednie środki chemiczne, tak by

właściwie przygotować grunt pod przyszłą plantację i następnie ją chronić przed

zagrożeniami w trakcie jej funkcjonowania.

IX.1. ŚRODKI DO CHEMICZNEGO PRZYGOTOWANIA GRUNTU

W trakcie prac związanych z przywróceniem ugorów do kultury rolnej niezbędne jest stosowanie środków chemicznych celem

zwalczania chwastów trwałych. W zależności od stopnia zachwaszczenia aplikujemy

herbicydy totalne na bazie glyfosatu oraz inne substancje wzmacniające ich działanie, np.

Chwastoks

IX.2. OCHRONA CHEMICZNA PO NASADZENIU

Nawet w przypadku bardzo dobrego przygotowania gruntu, mogą pojawić się chwasty zagłuszające młode rośliny. Po

nasadzeniu wierzby, zanim zaczną pojawiać się jej pędy, należy zastosować właściwe do

pojawiających się chwastów selektywne herbicydy doglebowe.

IX.3. ŚRODKI ZWALCZAJĄCE SZKODNIKI

W celu zwalczania szkodników gryzących lub ssących stosujemy insektycydy kontaktowo-

żołądkowe, kontaktowo-oddechowe i akarycydy systemiczne.

IX.4. ŚRODKI ZWALCZAJĄCE CHOROBY

Do walki przeciwko chorobom stosujemy fungicydy systemiczne. Są one skuteczne

przeciwko najczęściej występującym chorobom na plantacjach wierzbowych,

takich jak: rak drzew, antraknoza wierzby, rdza wierzby, mączniak prawdziwy wierzby i

inne.

Plantacja bezpośrednio po nasadzeniach

4 tygodnie po nasadzeniach

Plantacja po 8 tygodniach

Plantacja po 4 miesiącach

Plantacja po 5 miesiącach

Plantacja po 6 miesiącach

Plantacja po 2 latach

Plantacja po 3 latach

IX.5. NAWOZY MINERALNE

Pierwszy rok uprawy jest traktowany jako faza wstępna. Należy dbać o właściwy rozwój

systemu korzeniowego i rozkrzewienie się roślin. W celu określenia zawartości makro i

mikroelementów wskazana jest analiza próbek glebowych. W tym okresie należy bardzo ostrożnie dawkować nawozy. Nawożenie

mineralne NPK, stosujemy zależnie od wymagań glebowych. W drugim i następnych latach rośliny nawozimy intensywnie NPK. W tym

czasie składniki pokarmowe pobierane z gleby są wykorzystywane przez rośliny na tworzenie

dużej liczby pędów, liści, korzeni.

X. MASZYNY DO UPRAWYMaszyny do przygotowania gleby

 Biorąc pod uwagę potrzeby założenia plantacji energetycznej pod

kątem przygotowania terenu przewidujemy wykorzystanie następującego sprzętu technicznego (oczywiście wielkości i liczba

maszyn jest uzależniona od wielkości plantacji harmonogramu czasowego i możliwości finansowych inwestora):

  Dwa lekkie ciągniki rolnicze o mocy 60kM. Dwa średnie ciągniki rolnicze o mocy 120kM – 150kM. Akcesoria do ciągników: pług odwracalny, brona talerzowa, głębosz,

agregat uprawowy. Opryskiwacz polowy o pojemności 2000l do 2800l i szerokości ramion

36-38m. Dwie przyczepy rolnicze o ładowności 8 do 12 ton. Rozsiewacz do nawozów o ładowności 2400 kg do 3000 kg. Dwa opielacze (glebogryzarki sekcyjne). Ładowacz czołowy. Beczka do transportu wody 10000l.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ