predavanja 2

PRIVREDNI SUBJEKTI

OSNOVNI PRIVREDNI SUBJEKTI:

PRIVREDNA (TRGOVAČKA) DRUŠTVA;

PREDUZETNICI (TRGOVCI).

PRIVREDNI SUBJEKTI

DRUGI PRIVREDNI SUBJEKTI: JAVNA I DRUŠTVENA

PREDUZEĆA; ZADRUGE.

PRIVREDNI SUBJEKTI

ŠTA SU PRIVREDNI SUBJEKTI?

FIZIČKA I PRAVNA LICA KOJA SU REGISTROVANA ZA PROIZVODNJU I PROMET ROBA I USLUGA ZA TRŽIŠTE, RADI STICANJA DOBITI.

PRIVREDNI SUBJEKTI


FIZIČKO LICE KOJE JE REGISTROVANO ZA PROIZVODNJU I PROMET ROBA I USLUGA ZA TRŽIŠTE RADI STICANJA DOBITI - PREDUZETNIK.

PRIVREDNI SUBJEKTI


PRAVNO LICE KOJE JE REGISTROVANO ZA PROIZVODNJU I PROMET ROBA I USLUGA ZA TRŽIŠTE RADI STICANJA DOBITI – PRIVREDNO DRUŠTVO.

PRIVREDNI SUBJEKTI

ŠTA JE PRAVNO LICE? PRAVNO LICE JE TVOREVINA

PRAVA – ORGANIZACIJA KOJA IMA POSEBAN SUBJEKTIVITET (PERSONALITET) U ODNOSU NA SVOJE ČLANOVE I DRUGE UČESNIKE U PRAVNOM PROMETU (FIZIČKA I PRAVNA LICA).

PRIVREDNI SUBJEKTIŠTA JE PRAVNO LICE? PRINCIP OGRANIČENE

ODGOVORNOSTI: ZA OBAVEZE PREUZETE U PRAVNOM PROMETU, PRAVNO LICE ODGOVARA SVOJOM IMOVINOM, A NE IMOVINOM ČLANOVA.

IZUZECI: ORTAČKO DRUŠTVO, KOMANDITOR KOD KD, ZADRUGA, PROBIJANJE PRAVNOG SUBJEKTIVITETA.

PRIVREDNI SUBJEKTIELEMENTI INDIVIDUALIZACIJE

PRAVNOG LICA (NAČELO SIGURNOSTI U PRAVNOM PROMETU):

DELATNOST, FIRMA, SEDIŠTE, SKRAĆENI NAZIV, ITD.

ELEMENTI INDIVIDUALIZACIJE FIZIČKOG LICA:

IME I PREZIME, PREBIVALIŠTE, PROFESIJA, JMBG, ITD.

PRIVREDNA DRUŠTVA NAJVAŽNIJI PRIVREDNI SUBJEKTI: Najznačajniji učesnici u prometu

roba i usluga na tržištu; Najveći deo nacionalnog dohotka

stvara se putem privrednih društava (privatna privredna društva versus javnih preduzeća).

Raspolažu najvećim kapitalom.

PRIVREDNA DRUŠTVA

OSNOVNI IZVOR REGULISANJA U NAŠEM PRAVU: ZAKON O PRIVREDNIM DRUŠTVIMA ( Službeni glasnik RS, br. 125/2004).

PRIVREDNA DRUŠTVA - OBELEŽJA

PRIVATNO-PRAVNI KARAKTER. ZAJEDNICA LICA. PRAVNI SUBJEKTIVITET. UGOVORNI NAČIN NASTANKA. REGISTROVANA DELATNOST. CILJ STICANJE DOBITI.

PRIVREDNA DRUŠTVA - OBELEŽJA PRIVATNO-PRAVNI KARAKTER – DEO

PRIVATNE SFERE (SLOBODNOG DELOVANJA) POJEDINACA, A NE PODRUCJE U KOJEM SE VRSI JAVNA VLAST.

ZAJEDNICA LICA – ZA OSNIVANJE POTREBNO NAJMANJE DVA LICA (IZUZETAK D.O.O.)

PRAVNI SUBJEKTIVITET – UPISOM U REGISTAR STICE SVOJSTVO PRAVNOG LICA.

PRIVREDNA DRUŠTVA - OBELEŽJA UGOVORNI NAČIN NASTANKA – PRIVATNO-

PRAVNI KARAKTER (UGOVOR INSTRUMENT PRIVATNOG PRAVA).

REGISTROVANA DELATNOST – MOZE DA OBAVLJA SAMO DELATNOST ZA KOJU JE REGISTROVANO.

CILJ STICANJE DOBITI – RAZLIKUJE SE OD NEDOBITNIH PRAVNIH LICA (FONDACIJE, UDRUZENJA, ZADUZBINE, PRIVATNE USTANOVE, ITD).

PRIVREDNA DRUŠTVA - PODELA

DRUŠTVA LICA (U KOJIMA JE PRESUDAN PERSONALNI MOMENAT).

DRUŠTVA KAPITALA (ORGANIZUJE SE OKO PRIKLJUPLJENOG KAPITALA – NISU TOLIKO BITNA INDIVIDUALNA SVOJSTVA ČLANOVA).

PRIVREDNA DRUŠTVA – TIPOVI

DRUŠTVA LICA: ORTAČKO DRUŠTVO I KOMANDITNO DRUŠTVO.

DRUŠTVA KAPITALA: AKCIONARSKO I D.O.O.

DRUŠTVA LICA - OBELEŽJA LIČNA SVOJSTVA ČLANOVA

(MEĐUSOBNO POZNAVANJE, POVERENJE, PORODIČNA DRUŠTVA).

ČLANOVI ODGOVARAJU ZA OBAVEZE DRUŠTVA NEOGRANIČENO I SOLIDARNO (IZUZETAK KOMANDITORI U KOMANDITNOM DRUŠTVU).

ZAJEDNIČKO UPRAVLANJE OD STRANE ČLANOVA.

DRUŠTVA KAPITALA - OBELEŽJA ORGANIZUJU SE OKO

PRIKUPLJENOG KAPITALA. DRUŠTVOM ČESTO

UPRAVLJAJU TREĆA LICA, A NE ČLANOVI.

NE ODGOVARAJU ZA OBAVEZE DRUŠTVA U PRAVNOM PROMETU.

PRIVREDNA DRUŠTVA: ZAJEDNIČKA PRAVILA

I. OSNIVANJE.II. INDIVIDUALNA OBELEŽAJ I UPIS U REGISTAR.III. ZASTUPANJE DRUŠTVA. IV. IMOVINSKI ODNOSI U DRUŠTVU.V. UREĐIVANJE ODNOSA U DRUŠTVU.VI. OSTALA PRAVILA


I. OSNIVANJE:

1) KRUG OSNIVAČA;2) ODGOVORNOST OSNIVAČA;3) OSNIVAČKI AKT; 4) PREDDRUŠTVO.

PRIVREDNA DRUŠTVA: I. OSNIVANJE

1) OSNIVAČI:

LICA KOJA OSNIVAJU DRUŠTVO: FIZIČKA I PRAVNA LICA.

FIZIČKA LICA: PRAVNA I POSLOVNA SPOSOBNOST.


1) OSNIVAČI: FIZIČKA LICA: PRAVNA I POSLOVNA

SPOSOBNOST. PRAVNA SPOSOBNOST: SPOSOBNOST DA SE

BUDE NOSILAC PRAVA I OBAVEZA (STIČE SE ROĐENJEM, U ODREĐENIM SLUČAJEVIMA I PRE - NASCITURUS).

POSLOVNA SPOSOBNOST: SPOSOBNOT DA SE SAMOSTALNO PREUZIMAJU PRAVA I OBAVEZE U PRAVNOM PROMETU (STIČE SE PUNOLETSTVOM, U ODREĐENIM SLUČAJEVIMA I PRE – UGOVOR O RADU).


PRAVNA LICA KAO OSNIVAČI.

STIČU (SIMULTANO) PRAVNU I POSLOVNU SPOSOBNOST UPISOM U REGISTAR PRIVREDNIH DRUŠTAVA.

A) DOMAĆA PRAVNA LICA U PRIVATNOM I JAVNOM PRAVU:

DOMAĆA PRIVATNO-PRAVNA LICA: PRIVREDNA DRUŠTVA KOJA SU OSNOVANA I UPISANA U REGISTAR SAGLASNO POZITIVNIM PROPISIMA REPUBLIKE SRBIJE;


DOMAĆA JAVNO-PRAVNA LICA: (JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE, POKRAJINA, REPUBLIKA).

JAVNO PRAVNA LICA U ISTOM POLOŽAJU KAO OSNIVAČI KAO I PRIVATNO-PRAVNA LICA (ISTA PRAVA I OBAVEZE).


PRAVNA LICA KAO OSNIVAČI: B) STRANA PRAVNA LICA:

PRAVNA LICA OSNOVANA I UPISANA U REGISTAR SAGLASNO POZITIVNIM PROPISIMA STRANE DRŽAVE.

STRANA PRAVNA LICA OSNIVAČI POD USLOVIMA RECIPROCITETA I POSEBNIM USLOVIMA UTVRĐENIM U ZAKONU O STRANIM ULAGANJIMA (ZA POJEDINE PRIVREDNE DELATNOSTI).


1) OSNIVAČI – OGRANIČENJA: FIZIČKO LICE MOŽE BITI ČLAN SAMO JEDNOG

DRUŠTVA SA NEOGRANIČENOM SOLIDARNOM ODGOVORNOŠĆU (ORTAK U ORTAČKOM DRUŠTVU, KOMPLEMENTAR U KOMANDITNOM DRUŠTVU).

PREDUZETNIK NE MOŽE BITI ČLAN DRUŠTVA SA NEOGRANIČENOM SOLIDARNOM ODGOVORNOŠĆU.

ORTAČKO DRUŠTVO NE MOŽE BITI ČLAN DRUGOG ORTAČKOG DRUŠTVA NITI KOMANDITOR U KOMANDINTNOM DRUŠTVU.


2) ODGOVORNOST OSNIVAČA:

U POSTUPKU OSNIVANJA POSTUPAJU SA PAŽNJOM DOBROG PRIVREDNIKA.

DVA STANDARDA PAŽNJE U OBLIGACIONOM PRAVU: PAŽNJA DOBROG DOMAĆINA I PAŽNJA DOBROG PRIVREDNIKA (STROŽIJI REŽIM PAŽNJE).


2) ODGOVORNOST OSNIVAČA: DUŽNOST UREDNOG IZVRŠENJA OBAVEZA

PREUZETIH AKTOM O OSNIVANJU I VRŠENJU PRAVNIH POSLOVA U IME I ZA RAČUN DRUŠTVA U POSTUPKU OSNIVANJA I PROPISANIH ZAKONOM.

OBAVEZA NAKNADE ŠTETE DRUŠTVU KOJE SE OSNIVA, DRUGIM ČLANOVIMA I TREĆIM LICIMA ZBOG NEISPUNJENJA SVOJIH OBAVEZA.


2) ODGOVORNOST OSNIVAČA: ODGOVARAJU SOLIDARNO DRUŠTVU ZBOG NEUNOŠENJA, ILI

NEPOTPUNOG ILI NEBLAGOVREMENOG UNOŠENJA UDELA, ILI ZBOG DRUGOG ŠTETNOG POSTUPANJA.

DODATNE OBAVEZE ZA STVARI I PRAVA KOJA SU PREDMET ULOGA: ODGOVARA ZA PRAVNE I MATERIJALNE NEDOSTATKE STVARI I PRAVA.

U SLUČAJU PONIŠTENJA REGISTRACIJE, OSNIVAČI SOLIDARNO ODGOVARAJU ZA ŠTETU PROUZROKOVANU DRUGIM ČLANOVIMA, AKCIONARIMA I TREĆIM LICIMA.


3) OSNIVAČKI AKT: U FORMI UGOVORA O OSNIVANJU (VIŠE LICA

OSNIVAČI) ILI AKTA O OSNIVANJU (JEDNOPERSONALNA DRUŠTVA).

UVEK U PISMENOJ FORMI, POTPISI OSNIVAČA OVERENI U SUDU.

OBAVEZNA SADRŽINA OSNIVAČKOG AKTA PROPISANA ZAKONOM – ZAVISI OD TIPA PRIVREDNOG DRUŠTVA.

MOGU SE UREDITI I DRUGA PITANJA OD ZNAČAJA ZA RAD PRIVREDNOG DRUŠTVA I UNUTRAŠNJE ODNOSE IZMEĐU ČLANOVA.


4) PREDDRUŠTVO: PRIVREDNO DRUŠTVO SE OSNIVA AKTOM O

OSNIVANJU, A PRAVNI SUBJEKTIVITET STIČE UPISOM U REGISTAR.

OD TRENUTKA OSNIVANJA DRUŠTVA DO UPISA DRUŠTVA U REGISTAR, OSNIVAČI PREDUZIMAJU NIZ PRAVNIH I FIZIČKIH RADNJI KOJIMA SE STIČU PRAVA I OBAVEZE U CILJU UPISA DRUŠTVA U REGISTAR I OBAVLJANJA DELATNOSTI (ZAKLJUČUJU UGOVORE, GRADE OBJEKTE, ITD).


4) PREDDRUŠTVO: POŠTO DRUŠTVO JOŠ NEMA PRAVNI

SUBJEKTIVITET, TE RADNJE PREDUZIMAJU OSNIVAČI ILI NJIHOVI ZASTUPNICI.

ZA OBAVEZE KOJE SU OSNIVAČI I DRUGA LICA PREUZELI U VEZI SA OSNIVANJEM DRUŠTVA ODGOVARAJU SOLIDARNO I NEOGRANIČENO, AKO UGOVOROM SA TREĆIM LICEM NIJE DRUGAČIJE UREĐENO.

ZA OBAVEZE ZAJEDNO SA OSNIVAČIMA I TREĆIM LICIMA ODGOVARA I PRIVREDNO DRUŠTVO NAKON UPISA U REGISTAR, AKO PREUZME TE OBAVEZE.


II. INDIVIDUALNA OBELEŽJA I UPIS U REGISTAR:

1) DELATNOST;2) SEDIŠTE;3) FIRMA (POSLOVNO IME); 4) MATIČNI BROJ;5) REGISTRACIJA.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 1) DELATNOST: PRINCIP SLOBODNOG IZBORA: MOŽE OBAVLJATI

BILO KOJU DELATNOST PREDVIĐENU ZAKONOM. UTVRĐUJE SE OSNIVAČKIM ILI OPŠTIM AKTOM

(AKT O OSNIVANJU, STATUT). POSEBNI USLOVI ZA OBAVLJANJE POJEDINIH

DELATNOSTI. POJEDINE DELATNOSTI SAMO U ODREĐENOJ

FORMI (BANKE, OSIGURAVAJUĆA DRUŠTVA). MOŽE OBAVLJATI JEDNU ILI VIŠE DELATNOSTI,

SAGLASNO USLOVIMA PROPISANIM ZAKONOM ZA TE DELATNOSTI.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 1) DELATNOST: USLOVI ZA OBAVLJANJE DELATNOSTI PROPISUJU SE

ZAKONOM ILI PODZAKONSKIM AKTIMA. OPŠTI I POSEBNI USLOVI ZA OBAVLJANJE

DELATNOSTI. OPŠTI USLOVI: PROSTOR, TEHNIČKA

OPREMLJENOST, ZAŠTITA NA RADU, ZAŠTITA ČOVEKOVE OKOLINE.

POSEBNI USLOVI: PROIZVODNJA I PROMET ŽIVOTNIH NAMIRNICA, PROIZVODNJU I PROMET OPASNIH MATERIJA, ITD.

ISPUNJENOST USLOVA PROVERAVA NADLEŽNI INSPEKCIJSKI ORGAN.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O.

1) DELATNOST: SLOBODA IZBORA DELATNOSTI

UKLJUČUJE I PRAVO PROMENE DELATNOSTI: PROŠIRENJE, SUŽAVANJE I POTPUNA IZMENA DELATNOST (ODLUČUJE NADLEŽNI ORGAN DRUŠTVA).

DELATNOST DRUŠTVA ODREĐUJE GRANICE NJEGOVE PRAVNE I POSLOVNE SPOSOBNOSTI.


1) DELATNOST: NAČELNO, DRUŠTVO MOŽE

ZAKLJUČIVATI UGOVORE SAMO U OKVIRU DELATNOSTI ZA KOJE JE REGISTROVANO (ULTRA VIRES).

PRAVNA TEORIJA: PITANJE NIŠTAVOSTI PRAVNOG POSLA ZAKLJUČENOG VAN OKVIRA REGISTROVANE DELATNOSTI ZAVISI OD SAVESNOSTI TREĆEG LICA.


2) SEDIŠTE:

MESTO IZ KOJEG PRIVREDNO DRUŠTVO UPRAVLJA POSLOVIMA DRUŠTVA.

ODREĐUJE SE OSNIVAČKIM AKTOM I UPISUJE U REGISTAR.

PRIVREDNO DRUŠTVO MOŽE PROMENITI SEDIŠTE – PROMENA SE UPISUJE U REGISTAR.


2) SEDIŠTE:

DRUŠTVO MOŽE IMATI OGRANKE. OGRANAK NEMA SEDIŠTE – NEMA

SOPSTVENI PRAVNI SUBJEKTIVITET. SEDIŠTE - OD ZNAČAJA ZA

ODREĐIVANJE MESNE SUDSKE NADLEŽNOSTI U SLUČAJU SPORA, ILI UTVRĐIVANJA DA LI SE RADI O SPORU SA ELEMENTOM INOSTRANOSTI.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 3) FIRMA (POSLOVNO IME): FIRMA – IME POD KOJIM DRUŠTVO POSLUJE I

UČESTVUJE U PRAVNOM PROMETU. ČLANOVI OSNIVAČKIM AKTOM SAMOSTALNO

ODLUČUJE O FIRMI, ILI IZMENI FIRME DRUŠTVA. OGRANIČENJA:

NAČELO ISTINITOSTI – FIRMA NE SME DA DOVODI U ZABLUDU U POGLEDU TIPA PRIVREDNOG DRUŠTVA I NJEGOVE DELATNOSTI.

MORA SE JASNO RAZLIKOVATI OD FIRME DRUGOG DRUŠTVA.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 3) FIRMA (POSLOVNO IME) – OGRANIČENJA: MORA DA SADRŽI SKRAĆENICU PROPISANU ZA

ODREĐENI TIP PRIVREDNOG DRUŠTVA (ortačko društvo, o.d., ili od, akcionarsko društvo, a.d., ili ad, društvo sa ograničenom odgovornošću,d.o.o. ili doo, komanditno društvo, k.d., ili kd).

AKO JE DRUŠTVO U LIKVIDACIJI, MORA DA SADRŽI OZNAKU: U LIKVIDACIJI.

PORED OBAVEZNIH, FIRMA MOŽE DA SADRŽI I FAKULTATIVNE ELEMENTE (CRTEŽ, SLIKA, LOGO, ITD).

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 3) FIRMA (POSLOVNO IME) – SADRŽINSKA

OGRANIČENJA:

AKO SADRŽI PUNI ILI DELIMIČNI NAZIV IMENA FIZIČKOG LICA, POTREBNA SAGLASNOST TOG FIZIČKOG LICA, ILI NJEGOVIH NASLEDNIKA.

AKO SE U FIRMI NAVODI IME SRBIJE ILI NJENE TERITORIJALNE JEDINICE, ILI AKO FIRMA SADRŽI DRŽAVNE SIMBOLE, POTREBNA JE SAGLASNOST NADLEŽNOG DRŽAVNOG ORGANA ILI ORGANA TERITORIJALNE JEDINICE.


3) FIRMA (POSLOVNO IME) – SADRŽINSKA OGRANIČENJA:

MOŽE DA SADRŽI I NAZIV STRANE DRŽAVE ILI MEĐUNARODNE ORGANIZACIJE, SAGLASNO PROPISIMA STRANE DRŽAVE ILI MO.

NE MOŽE DA SADRŽI ILI PODRŽAVA SLUŽBENE ZNAKE ZA KONTROLU I GARANCIJU KVALITETA.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 3) FIRMA (POSLOVNO IME) – JEZIČKA

OGRANIČENJA: MORA BITI NA SRPSKOM JEZIKU I PISMU KOJE

JE U SLUŽBENOJ UPOTREBI. MOŽE BITI I NA STRANOM JEZIKU, U CELOSTI ILI

DELIMIČNO, AKO ONO ČINI IME, ODNOSNO POSLOVNO IME ČLANA DRUŠTVA, AKO SU UOBIČAJENE U SRPSKOM JEZIKU, ILI AKO SE RADI O REČIMA U MRTVOM JEZIKU.

PRIVREDNO DRUŠTVO OBAVEZNO DA KORISTI FIRMU U OBLIKU U KOJEM JE UPISANO U REGISTAR.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 3) FIRMA (POSLOVNO IME) – DRUGE OBAVEZE: U POSLOVNOJ KORESPODENCIJI

(UKLJUČUJUĆI I ELEKTRONSKU) MORA SE NAVESTI FIRMA, TIP PRIVREDNOG DRUŠTVA I DRUGI PODACI UTVRĐENI ZAKONOM.

OBAVEZA ISTICANJA FIRME NA POSLOVNIM PROSTORIJAMA DRUŠTVA.

AKO SU PROSTORIJE NA VIŠE ADRESA, OBAVEZA POSTOJI ZA SVAKU OD POSLOVNIH PROSTORIJA.


3) FIRMA (POSLOVNO IME) – PRAVNA ZAŠTITA I ZAŠTITA OD NELOJALNE KONKURENCIJE:

NAČELO ISKLJUČIVOSTI: U PRIVREDNI REGISTAR NE MOŽE BITI UPISANA FIRMA POD ISTIM IMENOM.


3) FIRMA (POSLOVNO IME) – PRENOS FIRME:

MOŽE SE PRENETI SAMO SA PRENOSOM PRIVREDNOG DRUŠTVA.

AKO FIRMA SADRŽI IMA LICA KOJI PRESTAJE DA BUDE ČLAN TOG DRUŠTVA, DRUŠTVO MOŽE ZADRŽATI FIRMU SAMO UZ NJEGOVU SAGLASNOST.


4) MATIČNI BROJ: BROJ POD KOJIM SE DRUŠTVO VODI

KOD NADLEŽNOG ZAVODA ZA STATISTIKU – IMA GA SVAKO DRUŠTVO.

IMA ISKLJUČIVO STATISTIČKU FUNKCIJU I NEMA DRUGI PRAVNI ZNAČAJ.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 5) REGISTRACIJA PRIVREDNIH DRUŠTAVA:

VRŠI SE SAGLASNO ZAKONU O REGISTRACIJI PRIVREDNIH SUBJEKATA (55/04, 61/05).

KONSTITUCIONI KARAKTER – UPISOM U REGISTAR DRUŠTVO STIČE SVOJSTVO PRAVNOG LICA.

REGISTAR PRIVREDNIH SUBJEKATA – IIZUZETAN ZNAČAJ ZA SIGURNOST U PRAVNOM PROMETU.

NAČELO JAVNOSTI REGISTRA.

PRIVREDNA DRUŠTVA: II. INDIVIDUALNA O. 5) REGISTRACIJA PRIVREDNIH DRUŠTAVA:

OSNOVNO PRAVILO: UPIS U REGISTAR NE VRŠI SE PO SLUŽBENOJ DUŽNOSTI, VEĆ NA ZAHTEV OVLAŠĆENOG LICA.

ORGAN NADLEŽAN ZA REGISTROVANJE PRIVREDNIH SUBJEKATA: AGENCIJA ZA PRIVREDNE REGISTRE (POSEBNI ORGAN UPRAVE).

AGENCIJA PROVERAVA DA LI SU ISPUNJENI FORMALNI USLOV ZA UPIS U REGISTAR.

ZA TAČNOST PODATAKA ODGOVARA PODNOSILAC REGISTRACIONE PRIJAVE (KRIVIČNE SANKCIJE).

PRIVREDNA DRUŠTVA - ZAJEDNIČKA PRAVILA

III. ZASTUPANJE PRIVREDNIH D:1) OPŠTE NAPOMENE;2) VRSTE ZASTUPNIŠTVA;3) PROKURA;4) PUNOMOĆNICI;5) TRGOVAČKI PUTNICI.

PRIVREDNA DRUŠTVA III. ZASTUPANJE

1) OPŠTE NAPOMENE. ZASTUPNICI – FIZIČKA LICA KOJA U IME

I ZA RAČUN DRUŠTVA PREUZIMAJU RADNJE U PRAVNOM PROMETU.

MORAJU DA IMAJU PRAVNU I POSLOVNU SPOSOBNOST.

OSNOV ZASTUPNIŠTVA: ZAKON, UGOVOR, STATUT, ILI DRUGI PRAVNI AKT PRIVREDNOG DRUŠTVA.


1) OPŠTE NAPOMENE. AKTOM KOJIM SE UTVRĐUJE

ZASTUPNIŠTVO ODREĐUJU SE I OGRANIČENJA U ZASTUPANJU.

OSNOVNO PRAVILO: DRUŠTVO NE MOŽE OGRANIČENJE ZA ZASTUPANJE ISTICATI PREMA TREĆEM LICU.

ZASTUPNIK KOJI JE PREKORAČIO OVLAŠĆENJA ODGOVARA DRUŠTVU ZA ŠTETU KOJU JE TIME PROUZROKOVAO.


2) VRSTE ZASTUPNIŠTVA. ODREĐUJU SE PREMA PRAVNOM

OSNOVU ZASTUPNIŠTVA: PROKURA; TRGOVAČKO PUNOMOĆJE; PUNOMOĆNICI PO ZAPOSLENJU; TRGOVAČKI PUTNICI.

PRIVREDNA DRUŠTVA III. ZASTUPANJE 3) PROKURA OBLIK PUNOMOĆJA ČIJI JE OBIM I SADRŽINA

ODREĐENA ZAKONOM. NAJŠIRI OBLIK PUNOMOĆJA: NE MOŽE SE OGRANIČITI,

DATI ZA ODREĐENO VREME, NITI VEZIVATI ZA ODREĐENE USLOVE;

OBIM OVLAŠĆENJA: ZAKLJUČIVANJE UGOVORA I VRŠENJE PRAVNIH POSLOVA I RADNJI U VEZI SA DELATNOŠĆU DRUŠTVA (IZUZETAK: PROMET NEPOKRETNOSTI); ZASTUPANJE DRUŠTVA U SUDSKIM I DRUGIM POSTUPCIMA.

EVENTUALNA OGRANIČENJA NEMAJU DEJSTVA PREMA TREĆIM LICIMA.

PRIVREDNA DRUŠTVA III. ZASTUPANJE 3) PROKURA DAJE SE ZA CELO DRUŠTVO, ILI NJEGOV

OGRANAK (AKO OGRANAK IMA NEKA OVLAŠĆENJA U PRAVNOM PROMETU).

OBAVEZNA PISMENA FORMA, NA OSNOVU ODLUKE NADLEŽNOG ORGANA PD.

DAVANJE I PRESTANAK PROKURE UPISUJE SE U REGISTAR PS.

UPIS U REGISTAR IMA DEKLARATORNI, NE KONSTITUCIONI KARAKTER.

PRILIKOM UPISA PROKURE, DEPONUJE SE POTPIS PROKURISTE.


3) VRSTE PROKURA: POJEDINAČNA I ZAJEDNIČKA. POJEDINAČNA PROKURA: DAJE SE JEDNOM ILI

VIŠE LICA; SVAKO LICE IMA SVA ZAKONSKI PROPISANA OVLAŠĆENJA ZA PROKURISTU.

ZAJEDNIČKA PROKURA: MOŽE SE DATI ZA DVA ILI VIŠE LICA; PRAVNI POSAO PROKURISTE PUNOVAŽAN, SAMO AKO POSTOJI SAGLASNOST SVIH LICA NOSILACA KOLEKTIVNE PROKURE.

IZJAVE VOLJE ILI SAOPŠTENJA PREMA JEDNOM NOSIOCU ZAJEDNIČKE PROKURE IMAJU DEJSTVO KAO DA SU UČINJENA SVIM NOSIOCIMA PROKURE.


3) PROKURA PROKURISTA POTPISUJE PRIVREDNO

DRUŠTVO SA PUNIM IMENOM I PREZIMENOM, SA OZNAKOM PP.

PROKURA SE NE MOŽE PRENETI NA DRUGO LICE.

DRUŠTVO U SVAKO DOBA MOŽE OPOZVATI PROKURU.

DRUŠTVO SE NE MOŽE ODREĆI PRAVA DA OPOZOVE PROKURU.


4) TRGOVAČKI PUNOMOĆNICI ZASTUPNIK PRIVREDNOG DRUŠTVA MOŽE

DRUGOM LICU DATI PUNOMOĆJE ZA ZASTUPANJE DRUŠTVA.

PUNOMOĆJE MOŽE BITI OPŠTE ILI SPECIJALNO (RAZLIKA U ODNOSU NA PROKURU!).

ZA PREUZIMANJE ODREĐENIH POSLOVA ZAKONOM PROPISANO SPECIJALNO PUNOMOĆJE (MENIČNE OBAVEZE, UGOVOR O JEMSTVU, UGOVOR O PORAVNANJU I ARBITRAŽI, ODRICANJE OD PRAVA BEZ NADOKNADE).


4) TRGOVAČKI PUNOMOĆNICI

PUNOMOĆJE SAMO NA ZAKLJUČENJE UGOVORA I PREUZIMANJE PRAVNIH RADNJI U VEZI SA DELATNOŠĆU PREDUZEĆA – NE OBUHVATA ZASTUPANJE DRUŠTVA U SUDSKIM I DRUGIM POSTUPCIMA.

ZASTUPNIK MOŽE ORGANIČITI ILI OPOZVATI PUNOMOĆJE KOJE JE DAO.

OGRANIČENJA OVLAŠĆENJA ILI OPOZIV PUNOMOĆJA OBAVEZUJU TREĆE LICE SAMO AKO JE ZNALO ILI MORALO ZNATI ZA OGRANIČENJA ILI OPOZIV.


5) PUNOMOĆNICI PO ZAPOSLENJU

OVLAŠĆENI NA ZAKLJUČIVANJE UGOVORA ILI PREUZIMANJE DRUGIH PRAVNIH RADNJI POVEZANIH SA PRIRODOM POSLA (RADNIM MESTOM) KOJE OBAVLJAJU (PRODAVAC U RADNJI, BANKARSKI SLUŽBENIK, ITD).


6) TRGOVAČKI PUTNICI FIZIČKO LICE KOJE JE DRUŠTVO

OVLASTILO DA PREDUZIMA ODREĐENE RADNJE U VEZI PRODAJE ROBE, NA OSNOVU UGOVORA O ZASTUPANJU.

OSNOVNO PRAVILO: PUTNICI NISU OVLAŠČENI NA ZAKLJUČIVANJE UGOVORA U IME I ZA RAČUN DRUŠTVA, VEĆ SAMO PRIKUPLJAJU PORUDŽBINE (AKO UGOVOROM NIJE DRUGAČIJE UREĐENO).

PRIVREDNA DRUŠTVA III. ZASTUPANJE 6) TRGOVAČKI PUTNICI I KADA JE OVLAŠĆEN NA ZAKLJUČENJE

UGOVORA, NIJE OVLAŠĆEN NA NAPLATU CENE, ILI DA ODOBRI PRODAJU NA KREDIT (OSIM AKO NIJE UGOVOROM IZRIČITO PREDVIĐENO).

DRUŠTVO MOŽE NAKNADNO ODOBRITI UGOVOR KOJI JE ZAKLJUČIO PUTNIK, KOJI ZA TO NIJE IMA OVLAŠĆENJE.

OVLAŠĆEN DA ZA DRUŠTVO PRIMA REKLAMACIJE ZA ROBU KOJA JE PRODATA NJEGOVIM POSREDOVANJEM, KAO I DA U IME DRUŠTVA PREDUZIMA RADNJE RADI OČUVANJA PRAVA IZ UGOVORA.

PRIVREDNA DRUŠTVA – ZAJEDNIČKA PRAVILA

IV. IMOVINSKI ODNOSI:1) POJAM IMOVINE;2) IMOVINA I SVOJINSKI ODNOSI;3) ULOZI, UDELI, OSNOVNI KAPITAL,

DOBIT I GUBITAK;4) ODGOVORNOST ZA OBAVEZE;5) POSLOVNE KNJIGE, BILANSI,

REVIZIJA.

PRIVREDNA DRUŠTVA – IV. IMOVINSKI ODNOSI

1) POJAM IMOVINE DRUŠTVA. PRAVNO LICE: IMOVINSKI I PERSONALNI SUPSTRAT. IMOVINA: SKUP SUBJEKTIVNIH IMOVINSKIH PRAVA

KOJE IMAJU NOVČANU VREDNOST I PRIPADAJU DRUŠTVU.

IMOVINSKA PRAVA: STVARNA PRAVA (PRAVO SVOJINE, PRAVO SLUŽBENOSTI, RETENCIJE I ZALOGE); PRAVA INTELEKTUALNE SVOJINE (PATENTI, LICENCE); OBLIGACIONA PRAVA (POTRAŽIVANJA PREMA TREĆIM LICIMA).

APSOLUTNA PRAVA: STVARNA PRAVA I PRAVO INDUSTRIJSKE SVOJINE.

RELATIVNA PRAVA: OBLIGACIONA PRAVA.

PRIVREDNA DRUŠTVA – IV. IMOVINSKI ODNOSI 1) POJAM IMOVINE DRUŠTVA. IMOVINA DRUŠTVA JE JEDINSTVENA – STVARI I PRAVA

KOJA PRIPADAJU JEDNOM DRUŠTVU NE MOGU ISTOVREMENO PRIPADATI DRUGOM FIZIČKOM ILI PRAVNOM LICU.

IMOVINA JE TRAJNO VEZANA ZA DRUŠTVO: POSTOJI DOK PRAVNO POSTOJI I DRUŠTVO.

OSNOVNO PRAVILO: CELOKUPNA IMOVINA DRUŠTVA U PRAVNOM PROMETU – DRUŠTVO MOŽE TREĆIM LICIMA PRODAVATI SREDSTVA KOJA SU DEO NJEGOVE IMOVINE, DAVATI GA NA KORIŠĆENJE, OPTEREĆIVATI (ZALOGA, HIPOTEKA itd).

POSEBNIM ZAKONOM MOŽE SE OGRANIČITI ILI ISKLJUČITI IZ PROMETA ODREĐENI DEO IMOVINE DRUŠTVA.


2) IMOVINA I SVOJINSKI ODNOSI. IMOVINA RAZLIČITA OD SVOJINE! IMOVINSKA PRAVA: SKUP

SUBJEKTIVNIH IMOVINSKIH PRAVA (STVARNIH, INDUSTRIJSKIH I OBLIGACIONIH).

PRAVO SVOJINE - SAMO JEDNO OD STVARNIH PRAVA (ALI NAJZNAČAJNIJE!) KOJE ČINI IMOVINU DRUŠTVA.


2) SVOJINSKI ODNOSI: DVA ASPEKTA A) PRAVO SVOJINE NAD STVARIMA I PRAVIMA KOJA ČINE IMOVINU DRUŠTVA - PRIPADA SAMO DRUŠTVU.B) PRAVO SVOJINE NAD DRUŠTVOM: STICANJEM STATUSA OSNIVAČA NE STIČE SE PRAVO SVOJINE NAD DRUŠTVOM, VEĆ SAMO ODREĐENA PRAVA U DRUŠTVU (NPR, PRAVO UPRAVLJANJA) I PREMA DRUŠTVU (NPR, PRAVO NA DIVIDENDU).

PRIVREDNA DRUŠTVA – IV. IMOVINSKI ODNOSI 3) ULOZI, UDELI, OSNOVNI KAPITAL, DOBIT I

GUBITAK. ULOZI: POČETNA IMOVINA KOJU OSNIVAČI

UNOSE U DRUŠTVO. ULOZI: OBAVEZE OSNIVAČA

OSNIVAČI SU DUŽNI DA UNESU ULOG U DRUŠTVO SAGLASNO ODREDBAMA OSNIVAČKOG AKTA.

ZA POVREDU OVE OBAVEZE OSNIVAČ ODGOVARA DRUGIM OSNIVAČIMA I DRUŠTVU.

DRUŠTVO NE MOŽE OSLOBODITI ČLANA OBAVEZE UNOŠENJA ULOGA, U POTPUNOSTI ILI DELIMIČNO.


3) ULOZI, UDELI, OSNOVNI KAPITAL, DOBIT I GUBITAK.

ULOZI I DRUŠTVA KAPITALA - OSNOVNO PRAVILO: ULOZI SE POKLAPAJU SA NOMINALNOM VREDNOŠĆU OSNOVNE IMOVINE (OSNOVNOG KAPITALA).

IZUZECI: AKO SE NA DRUŠTVO PREBACI I NEKA IMOVINSKA VREDNOST KOJA NE PREDSTAVLJA OSNOVNI ULOG (POKLON), IZDAVANJE AKCIJA I UDELA IZNAD PARI.

PRIVREDNA DRUŠTVA – IV. IMOVINSKI ODNOSI 3) ULOZI: MOGU BITI NOVČANI I NENOVČANI. NENOVČANI ULOZI: STVARI, PRAVA, RAD I

USLUGE. KOD DRUŠTAVA LICA, D.O.O. I ZATVORENOG

A.D. PROCENU VREDNOSTI NENOVČANIH ULOGA VRŠE OSNIVAČI.

KOD OTVORENOG A.D. PROCENU VREDNOSTI NENOVČANIH ULOGA UVEK VRŠI OVLAŠĆENI PROCENJIVAČ, ILI SUD U VANPARNIČNOM POSTUPKU.


3) UDEO: UKUPNOST PRAVA I OBAVEZA KOJE

OSNIVAČ STIČE PO OSNOVU ULOGA: NJIME SE IZRAŽAVA ČLANSKI ODNOS PREMA DRUŠTVU.

PRAVA PO OSNOVU UDELA: PRAVA PREMA DRUŠTVU (PRAVO NA DIVIDENDU) ILI UNUTAR DRUŠTVA (PRAVO UPRAVLJANJA).

UDEO SRAZMERAN UDELU.

PRIVREDNA DRUŠTVA – IV. IMOVINSKI ODNOSI 3) OSNOVNI KAPITAL INSTITUT DRUŠTVA KAPITALA. OBRAZUJE SE ULOZIMA OSNIVAČA I KASNIJIH

ČLANOVA. PRAVA OSNIVAČA I ČLANOVA U I PREMA DRUŠTVU

SRAZMERNA VISINI NJIHOVIH ULOGA U OSNOVNOM KAPITALU.

RAZLIKA IZMEĐU OSNOVNOG KAPITALA I UKUPNE IMOVINE DRUŠTVA.

PO PRAVILU, OSNOVNI KAPITAL SE POKLAPA SA IMOVINOM DRUŠTVA SAMO U TRENUTKU OSNIVANJA (IZUZECI: POKLON KOJI NIJE DEO OSNIVAČKOG UDELA, IZDAVANJE AKCIJA ILI UDELA IZNAD PARI).

PRIVREDNA DRUŠTVA – IV. IMOVINSKI ODNOSI 3) OSNOVNI KAPITAL DEFINICIJA: UKUPNOST NOMINALNE VREDNOSTI

AKCIJA ILI UDELA. FUNKCIJA: MINIMALNA ZAŠTITA ZA POVERIOCE. POSEBNI PRAVNI REŽIM ZA OSNOVNI KAPITAL: PRINCIP OČUVANJA VREDNOSTI OSNOVNOG

KAPITALA (ZABRANA UPISIVANJA AKCIJA ISPOD PARI, ZABRANA DRUŠTVU DA POTPUNO ILI DELIMIČNO OSLOBODI AKCIONARA ILI ČLANA OBAVEZE UPLATE AKCIJE ILI UDELA, DIVIDENDE I POSEBNE NAKNADE NE MOGU SE ISPLAĆIVATI IZ VREDNOSTI OSNOVNOG KAPITALA).

PRIVREDNA DRUŠTVA – IV. IMOVINSKI ODNOSI 3) DOBIT UTVRĐUJU SE GODIŠNJIM BILANSIMA

DRUŠTVA,SAGLASNO RAČUNOVODSTVENIM PROPISIMA.

DOBIT: POZITIVNA RAZLIKA IZMEĐU AKTIVE I PASIVE DRUŠTVA (PASIVA UKLJUČUJE I VREDNOST OSNOVNOG KAPITALA!).

O RASPODELI DOBITI ODLUČUJE SKUPŠTINA DRUŠTVA (DRUŠTVA KAPITALA) ILI ČLANOVI (KOD DRUŠTVA LICA).


3) DOBIT KORISTI SE ZA RAZLIČITE NAMENE. ČLANOVI DRUŠTVA STIČU PRAVO NA

DIVIDENDU, SAMO AKO JE DRUŠTVO DONELO ODLUKU O PODELI DOBITI!

NA OSNOVU TAKVE ODLUKE, APSTRAKTNO ČLANSKO PRAVO NA DIVIDENDU PRETVARA SE U OBLIGACIONO PRAVO – KONKRETNO POTRAŽIVANJE PREMA DRUŠTVU.


3) GUBITAK NEGATIVNA RAZLIKA IZMEĐU AKTIVE I

PASIVE DRUŠTVA U POSLOVNOJ GODINI.

POKRIVA SE IZ SREDSTAVA NERASPOREĐENE DOBITI I SREDSTAVA REZERVE.

AKO TO NIJE DOVOLJNO, POKRIVA SE NA TERET OSNOVNOG KAPITALA.


4) ODGOVORNOST ZA OBAVEZE DVA VRSTE ODGOVORNOSTI: SOLIDARNA I

SUPSIDIJARNA. SOLIDARNA: POVERILAC MOŽE TRAŽITI

ISPUNJENJE OBAVEZE OD BILO KOG (SOLIDARNOG) DUŽNIKA.

SUPSIDIJARNA: POVERILAC MOŽE TRAŽITI ISPUNJENJE OBAVEZE OD SUPSIDIJARNOG DUŽNIKA, SAMO AKO NIJE USPEO DA SE NAMIRI OD GLAVNOG DUŽNIKA.


4) ODGOVORNOST ZA OBAVEZE DVA OBIMA ODGOVORNOSTI: NEOGRANIČENA I OGRANIČENA. OSNOVNO PRAVILO: ZA OBAVEZE U

PRAVNOM PROMETU DRUŠTVO ODGOVARA CELOKUPNOM IMOVINOM.

RAZLIKA IZMEĐU DRUŠTVA LICA I DRUŠTVA KAPITALA.


4) ODGOVORNOST ZA OBAVEZE DRUŠTVA LICA: ZA OBAVEZE

DRUŠTVA U PRAVNOM PROMETU ODGOVARAJU I OSNIVAČI I ČLANOVI SOLIDARNO I NEOGRANIČENO.

DRUŠTVA KAPITALA: ZA OBAVEZE DRUŠTVA NE ODGOVARAJU OSNIVAČI I ČLANOVI.


4) ODGOVORNOST ZA OBAVEZE AKCIONARI, ČLANOVI, KOMANDITARI

– IZUZETAK PROBIJANJE PRAVNOG SUBJEKTIVITETA:

A) ZLOUPOTREBA DRUŠTVA ZA NEZAKONITE ILI PREVARNE CILJEVE;

B) AKO SA IMOVINOM DRUŠTVA RASPOLAŽU KAO SA SVOJOM IMOVINOM

predavanja 2

Documents