… · ppt file · web view ·...
TRANSCRIPT
သငခနး�စာ ၂။ လပငနး�အစအစဥအေ��ကာငး�ထညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
အခနး� ၁။ စမခကအ စအစဥအာ�ရပရြ��ာလ ထႏး�င း� ရငး�ႏး��မႈ ရရ� ေးစရနမတဆကေး��း&ခငး�
1
ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�မဥအေးဘာငသင+ငတနး�-း�မန မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသငး�
ရညရြ()ယခက ဤစာသငခ-န2�ျ4ပ�တြ6င သငတနး�သ/သာ�မာ�သည-
ရငရြပ�ာလထဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ� အစ အစ� 6-ငး�မဆ- လပငနး�မစ6ငခင လထႏး7ငး�ငး�ႏး7�ဥအေး အာင မ-6ဆ ကသ ည9း:+;ပဥအေးဆာငး�ခငး�လပငနး�စ�က-; ဥအေးဖားး�ပ 66 လာဥအေးစမည။
2
အစအစဥအာ�လထႏး�င�း�ငး�ႏး��ေးအာငမတဆကး&ခငး�ဆသ(မ�ာအဘယနညး�။
•စမခက: ;ပငနး�မာ�တြ6ငပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�အာ� း�မ2မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသငး�ဥအေအၾကာငး�ႏး7ငနး�မာ�အာ�း�ဖင9း:+;ပ ဥအေးဆာငဥအေးဥအေနသာလပငနး�မာ�ႏး7ငနး�ဓ-ကထာ�လပဥအေးဆာငဥအေး
ဥအေနသာ စမခက� စအစ� မာ�က- ဥ�စြစာပဏာမ6ငး�ဥအေပတြဆ�ဥအေးႏစြး�း�ခငး�း�ဖစသငည။• အဓ-ကရညရြGHယခက။ ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာ
ပါ�ဥအေးရ�လပငနး�အစအစ�း�ပလပမညးဥအေးနရာဥအေးဒသတြ6င အစအစ�:;ပငနး�မာ�ဥအေအကာငထငညဥအေးဖား ဥအေးဆာငရြင�ကးႏး-င�နဥအေးနရာဥအေး
ဒသအဆင9း:-နးက သကဆ -;င�ာအာဏာပ-င မာ�၏ ပပ-�ကညမႈ ရရ7-ရနး�ဖစသငည။
3
ရပရြ��ာလထေအး&ခ&�ေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ ��ါ�ေးရ�အစအစဥအာ�လထႏး�င�း�ငး�ႏး��ေးအာငမတဆ ကေး��း&ခငး�၏အက�ရလဒ
မာ� သကဆ -;င�ာအာဏာပ-ငမာ�ႏး7င9းNကကဥအေးး�ခနအသငး�ခြခမ76ာ၀2�7-ပဂၢ -လမာ�
အာ� ၄ငး�6-႔၏နယဥအေးး�ဥအေမဒသတြ6ငး�ပလပမညးUမခက� စအစ�မာ�က- သ 6ငး�ဥအေးပ� ပ-႕ႏး-ငပါသည။
6ရာ�၀ငဥအေးထာကခမႈရႏး-ငငသငည
6GH7-း�ပ�ဥအေးသာစြစမး�ဥအေးဆာင�Gက-;စစဥအေးဆ�ရာတြ6နငတငAညဥအေးသာအစြခငဥအေး�ရ�မာ�ရရ7-ႏး-ငငသငည။
ဥ�6Gထာ�ဥအေးသာရငရြပ�ာလထဥအေးငရြရ�ခယ�ာတြ6နင�လငရြပYငဥအေးစသည
62ဖ-;�ရ7-ဥအေးသာသ6ငး�အခက� လကမာ�ရရ7-း�ခငး�ႏး7ငး း�ဖစးႏး-ငဥအေးး�ခ ရ7-ဥအေးသာဥ�6ည ဥအေးနရာဥအေးဒသမာ�စစညး�ထာ�း�ခငး�သည ဥ�6GHပ
ငရြရာဥအေးရ�ခယ�ာတြ6ဥအေင�ထာက အကး�ပသည။
4
အစအစဥအာ�လထႏး�င�း�ငး�ႏး��ေးအာငး&�လ�ေးသာအစညး�ေအ၀�က း&�(နယ/တငး�အဆင�9:း;ငး&�လ�း&ခငး�
5
ေးမ�ားမ�နး�ရလဒ အသရမည�:း<တငး�အခက အလကမာ�
ရယရမည�:း<တငး�အခက အလကမာ�
• း�ပGနယ/6-ငး�မ7သကဆ -;င�ာအာဏာပ-
မာ�ထမ7စြခငး း�ပခက�ယး�ခငး�
• း�ပGနယ/6-ငး�ဥအေး ဒသမ7 သကဆ -;င�ာ
အာဏာပ-ငမာ�ႏး7ငနး� း�ခာ�မ-6ဖက�
ခြဖ႔အစညး�မာ�ႏး7ငးပA�ဥအေးပါငး�
G7-ႏး-ႈးငး�ဥအေးတြဆ�ဥအေးစြ2� း�ခငး�
• း�မ2မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသ ငး� းႏး7ငးပ6သ က၍ဥအေးယဘယသ
6ငး�အခက� လကမာ�- 6ာ၀နး၊ လပငနး�ဥအေးဆာငတာ မာ�၊ရGမ7နး�ခ
က၊ နညး�ဗဟာ၊ စမခက: ;ပငနး� မာ�လပဥအေးဆာငဥအေးနသညးဥအေးန
ရာမာ�• စမခကးႏး7ငနးသ+ကဆ-;ငဥအေးသာ လပင
နး�ဥအေးဆာငတာမာ�အ က�း�ခပ(ရ ညရြGHယခက၊ဥအေးမ7ားမ7နး�ရလဒ၊ းႏး7
ငး�လဒမာ�၊ ဥ�6Gထာ�ဥအေးသာအက-� ခစာ�စြခငး�7-သမာ�၊ အခ-2ကာလ၊ လ
ပဥအေးဆာငမညဥအေး�သ�စ-6 လပငနး� စ�မာ�၊ အစအစ�း�ပ� ဥအေးး�မာ
ကး�ပ�တြထကခြကခာမညးcညး�ဗဟာ၊ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�က း�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�)
• း�ပGနယ/6-ငး�ဥအေးဒသအတြ6ငး�ရ7-ဥအေးဘ�အႏး"ရာယက တြလယ ဥအေးသား�မ-႕နယမာ�တြ6နင�မာ�ဆး�း�ဖစဥအေးလး�ဖစထရ7-ဥအေးသာ ဥအေးဘ�အႏး"ရာ
ယမာ� (ဥအေးဘ�အႏး"ရာယးႏး7 ငနး�ႏး"ရာဥအေယက ရာက 2-ငမႈသ
6ငး�အခက� လကမာ�• း�ပGနယ/6-ငး�ဥအေးဒသအတြ6
ငး�ရ7- လက�7-ဘ�အႏး"ရာယ: ;ပဥအေးဆာင:7က�7-ဥအေးသာစ-�ရအခြဖ႕မာ�ႏး7ငနး�စ-�ရမဟ6ဥအေး
သာအခြဖ႕အစညး� မာ�
…သထာ�ရမည�:းအခကမာ�
စမခက� စအစ�မာ�က-လထႏး7ငနး�က�း�ခး�မ-6ဆ က�ာတြ6ငဥအေးဘ�အႏး"ရာယ ဥအေးလာပါ�ဥအေးရ� စမခက: ;ပငနး�စ�၏ ဥအေးကာငး�က-�မာ�က-သာဥအေအလ�
ထာ�း�ပ� စစြပာ�ဥအေးရ�အက-�ရလဒမာ�က- အဓ-ကထာ�သGဟ;ဥအေးဖားး�ဥအေပပ�ပါ။
6
စမခကဥအေးနရာဥအေးငရြရ�ခယ�ာတြ6င ဥအေးႏး7ငးဥအေးႏး7�မႈမာ�ရ7-ရ4ခငး�မ7ာအစ-�ရ ၏ ၾကးး�နစနစ ကင�:း<း�မႈႏး�င�း ဗရကရကဆ နေးသာလ�ငနး�
မာ�း&ဖစေးသာ တရာ�၀င အတညး&�စာက အခနမ�ထေတမ��ႏးငး&ခငး�၊ အစ-�ရအရာရ7-မ7ာ မအာ�လပး�ခငး�6-ဥအေ႔ၾကာငးး�ဖစသငည။
ဥအေးး�ဖရ7ငး�ႏး-ငဥအေးသာနညး�လမး�6စခ;မ7ာ အစ-�ရအရာရ7-မာ�ႏး7ငးဥအေး တြ6႕ဆးရသညနး�ၾက-မက- င;ဥအေးလ7ာခ�ခငး�း�ဖငးဥအေးး�ဖရ7ငး�ႏး-င သည။
အစအစဥအာ�လထႏး�င�း�ငး�ႏး��ေးအာငး&�လ�ေးသာအစညး�ေအ၀�က း&မ႕နယအ ဆင�9:း;ငး&�လ�း&ခငး�
7
ေးမ�ားမ�နး�ရလဒ အသေး��ရမည�:း<တငး� အခက အလကမာ� ရယရမည�:း<တငး�အခက အလကမာ�
• း�မ-႕နယမ7သကဆ -;ငရာအာဏာပ-ငမာ�
ထမ7စြခငးး�ပခက ရယး�ခငး�
• း�မ-႕နယသ ကဆ -;င ရာ အာဏာပ-ငမာ� းႏး7
ငနး� း�ခာ�မ-6ဖက အ ခြဖ႔အစညး� မာ� းႏး7ငးပA�ဥအေးပါ
ငး�G7-ႏး-ႈငး�� ဥအေးတြဆ� ဥအေးစြ2� း�ခငး�
• း�မ2မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအ သငး� းႏး7ငးပ6သ က၍ဥအေးယ
ဘယသ 6ငး�အခက� လကမာ�- 6ာ၀နး၊လပငနး�ဥအေးဆာ
ငငတာ မာ�၊ရGမ7နး�ခက၊ နညး� ဗဟာ၊ စမခက: ;ပငနး� မာ�လ
ပဥအေးဆာငဥအေးနသညးဥအေးန ရာမာ�
• စမခကးႏး7ငနးသ+ကဆ-;ငဥအေးသာ လပငနး�ဥအေးဆာငတာမာ�အ က
�း�ခပ( ရညရြGHယခက၊ဥအေးမ7ား မ7 နး�ရလဒ၊ းႏး7ငး�လဒမာ�၊ ဥ�
6Gထာ�ဥအေးသာအက-�ခစာ�စြခ ငး�7-သမာ�၊ အခ-2ကာလ၊ လပဥအေး
ဆာငမညဥအေး�သ�စ-6 လပငနး� စ�မာ�၊ အစအစ�း�ပ� ဥအေးး�
မာကး�ပ�တြထကခြကခာမညးcညး�ဗဟာ၊ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလ
လား�ခငး� းႏး7ငနး�က း�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�)
• ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငရြင�ကမညနးသ+Aမာ�၏ ဥအေး မ7ားမ7နး�ထာ�ဥအေးသာ ထညး၀ငပါ၀င:+;
ပဥအေးဆာငမႈ အ�ပညနး�စး
• း�မ-႕နယ� ဆငး�7- အသငး�ခြခ၏စြစမး�ဥအေးဆာင�Gမာ�အပါအ၀ငဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေး
ရ�လပငနး� လ-အပခကမာ�ႏး7း7ငး တြကာဟမႈမာ�• း�မ-႕နယ� တြ6ငး�ရ7-ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက: ယ
မႈအရ7-ဆး�ဥအေးသာငရြရာမာ�/ငရြရာအပU;မာ�/ရငရြပကက မာ�၏ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယးႏး7ငး အႏး"ရာဥအေယက
ရာကးႏး-ငမႈ သ6ငး�အခက� လကမာ�• ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက: ယမႈအရ7-ဆး�ဥအေးသာ
ငရြရာမာ�/ငရြရာအပU;မာ�/ ရငရြပကကမာ�တြ6င 6GH7-ဥအေးဥအေနသာ ဥအေးကာငး�ဥအေအရအတြ6က
• ရငရြပ�ာအပခပဥအေးရ�မ7�မာ�ႏး7င�ပမ-ရပဖမာ�၏ ဆကလြကသယ�92:-+ပUာမာ�
• း�မ-႕နယ� တြ6င�7-( အစ-�ရအခြဖ႔မာ�ႏး7ငးအစ-�ရမဟ6ဥအေးသာအခြဖ႔အစညး�)မာ�ကလပ ဥအေးဆာင:7က�7-ဥအေးသာ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေး
လာပါ�ဥအေးရ� (DRR) လပငနး�မာ�
…သထာ�ရမည�:းအခကမာ�
• စမခက: ;ပငနး�မာ�တြ6င ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညး ဥအေးဒသခမာ�၏ဥအေအး�ခခအာ�း�ဖငးဥအေးမ7ာမ7နး�ထာ�သညနး�ခနး�က႑မ7ာ - ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာ�က- အစအစ�း�ပ�သGအထ- စမခန႕ခြခမႈတြ6နငတာ၀2ယငAရနး�ဖစသငည။ လပငနး�အစအစ�းႏး7ငး�ငးႏး7�ဥအေးအာငမ-6ဆ ကး�ခငး�အစညး�ဥအေအ၀�တြ6င အဓ-ကပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�၏ 6ာ၀နးႏး7ငး၀6ရာ�မာ�က-ပါ 6ငး�ပထာ�ရမGဟ;ယဆသည။စမခက�ပလပမညနး�ခ-န ကာလက-ပါ အသ-ဥအေးပ�ထာ�း�ခငး�း�ဖငး ၄ငး�6-႔က-ယတ -;ငး�ပငဆ+ငမႈမာ� း�ပလပ းႏး-ငမညး�ဖစသငည။
8
အစအစဥအာ�လထႏး�င�း�ငး�ႏး��ေးအာငး&�လ�ေးသာအစညး�ေအ၀�က ေးက�ပရြရာအဆင�9:း;ငး&�လ�း&ခငး�
9
ေးမ�ားမ�နး�ရလဒ အသေး��ရမည�:း<တငး�အခ က အလကမာ�
ရယရမည�:း<တငး�အခကအလကမာ�
• ဥအေးက�ငရြရာမ7သကဆ -;င�ာ အာဏာပ-မာ�ထမ7စြခငး
း�ပခက� ယး�ခငး�
• ဥအေးက�ငရြရာသကဆ -;င ရာ အာဏာပ-ငမာ� းႏး7ငး အ�ခာ�မ-6ဖက အ
ခြဖ႔အစညး�မာ� းႏး7ငးပ�ဥအေးပါငး�G7-ႏး-ႈးငး�ဥအေးတြဆ� ဥအေးႏစြး�း�ခငး�
• း�မ2မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသ ငး� းႏး7ငးပ6သ က၍ဥအေးယဘယ
သ6ငး�အခက� လကမာ�- 6ာ၀နး၊လပငနး�ဥအေးဆာငတာ မာ�၊
ရGမ7နး�ခက၊ နညး�ဗဟာ၊ စမခ က: ;ပငနး� မာ�လပဥအေးဆာငဥအေးန
သညးဥအေးန ရာမာ�• စမခကးႏး7ငနးသ+ကဆ-;ငဥအေးသာ လပင
နး�ဥအေးဆာငတာမာ�အ က�း�ခပ(ရ ညရြGHယခက၊ဥအေးမ7ားမ7နး�ရလဒ၊ းႏး7
ငး�လဒမာ�၊ ဥ�6Gထာ�ဥအေးသာအ က-�ခစာ�စြခငး�7-သမာ�၊ အခ-2ကာလ၊
လပဥအေးဆာငမညဥအေး�သ�စ-6 လပင နး�စ�မာ�၊ အစအစ�း�ပ� ဥအေးး�
မာကး�ပ�တြထကခြကခာမညးcညး�ဗဟာ၊ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�က း�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�)
ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငရြင�ကမညနးသ+Aမာ�၏ ဥအေး မ7ားမ7နး�ထာ�ဥအေးသာ ထညး၀ငပါ၀င:+;
ပဥအေးဆာငမႈ အ�ပညနး�စး
• ဥအေးက�ငရြရာငရြရာအဆငး�7- အသငး�ခြခ၏စြစမး�ဥအေးဆာင�Gမာ�အပါအ၀ငဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာ
ပါ�ဥအေးရ�လပငနး� လ-အပခကမာ�ႏး7း7 ငး တြကာဟမႈမာ�
• ရငရြပ�ာအပခပဥအေးရ�မ7�မာ�ႏး7င�ပမ-ရပဖ မာ�၏ ဆကလြကသ ယ�92:-+ပUာမာ�
• း�မ-႕နယ� တြ6င�7-( အစ-�ရအ ခြဖ႔မာ�ႏး7ငး အစ-�ရမဟ6ဥအေး
သာအခြဖ႔အစညး�) မာ�ကလပဥအေးဆာင:7က�7-ဥအေးသာ ဥအေးဘ�အႏး"
ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ� (DRR) လပငနး�မာ�
ဆငး�ရႏစြးမး�ပါ�မႈ၊ပ6၀နး� ကငးႏး7ငး ဆ-ငဥအေးသား�ပသနာ
မာ�
…သထာ�သင�:း<ညည�:းအခကမာ�“ ရGညႊနး�ခကတ စခ;ဥအေအ2ျဖငး ရငရြပ�ာအဆငးUမခက� စစ�းႏး7ငးမ-6ဆ ကည 7-ႏႈး-ငး�
အၾကရယး�ခငး�လမး�ညႊန(Village Advocacy Guidelines) က-း� မ2မာႏး-းငင ၾကကဥအေးး�ခန အသငး�က လထႏး7ငး�ငး�ႏး7�ဥအေးစရ2မ-6ဆ ကး�ခ
ငး�လပငနး�စ��တြ6က း�ပငဆင+ငထင;6ဥအေး၀ထာ�ပါသည။
10
ရငရြပ�ာအဆငး(ငရြရာ/ရငရြပကက(သ-႔)ဥအေးကာငး�)အစအစ��ာ�ရငရြပ�ာလထႏး7ငး�ငး�ႏး7�ဥအေး အာင မ-6ဆ ကး�ခငး�သညဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက: ယမႈအရ7-ဆး� ဥအေးသာ လထမာ�
လပငနး�စ�တစခ;လး�၌ပါ၀င�7-မရ7-က-ဥအေးသခာဥအေးအာင လပ�မည။ ထ-ဥအေ႔ၾကာင အစအစ�မ-6ဆ ကခ-ငရြ2Yင ဥအေးဘ�အႏး"ရာယ ဥအေကရာကလြက: ယမႈအရ7-ဆး�ဥအေးသာလထက- က-ယUာ�း�ပရာ၌(အမ-�သမ�မာ�၊ သကႀ က�ငရြရယ� -;မာ�၊ မသစြစမး�သမာ�၊ မသမစြစမး�သမာ�၊ 6-ငး�ရငး�သာ�လ နညး�စမာ�၊ႏး7ငး ဥအေကလ�မာ�) သGနာလGမႈလြလမ7ာ�း�ခငး�မာ�မရ7-ဥအေးစရန ဂရး�ပရမည။
ေးကာငး�အဆင�း တြတ:ငအစအစဥအာ�လထႏး�င�း ရငး�ႏး��ေးအာငမတဆ ကး&ခငး�
ေးမ�ားမ�နး�ရလဒ အသေး��ရမည�:း<တ ငး� အခကအ လကမာ�
ရယရမည�:း<တငး�အခကအ လကမာ�
ဥအေးကာငး�မ7အရာရ7- မာ�၏ကညမႈႏး7ငး
အ66တြကG7-ႏး-ႈငး� လပ ဥအေးဆာငမည။
ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကမညနး�ခြဖ႔အစညး�မာ�၏ဥအေးယဘယသ6ငး�အခက� လကမာ�(း�မ2မာႏး-ငငၾက
ကဥအေးး�ခနအ သငး�၏ 6ာ၀2မာ�၊ ဥ� 6Gခက၊ရGမ7နး�ခကပနး�6-င၊ မဟာဗ
ဟာ၊နညး�ဗဟာ၊အဓ-ကလပ ဥအေးဆာငမညးဥအေးနရာဥအေးဒသ
အစအစဥအေ��ၾကာငး�အက�း�ခပ ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�၏ ထ
ညး၀ငဥအေးဆာငရြင�ကမႈအ�ပညနး�စးး
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ� ဥအေးရ�လပငနး�လ-အပခ
က မာ�ႏး7ငး တြကာဟမႈ မာ�
ရရ7-ႏး-ငဥအေးသာလအရငး� အ�မစမာ�(ဥအေးကာငး�သ/
သာ�မာ�၊ဆရာ/မမာ�)
11
အထ�သ�ဖငးဥအေးကာငး�မာ�တြ6င မ-6ဆ က� စညး�ဥအေအ၀�ကငး�ပရာ၌ ဥအေးကာငး�သာ�/သမာ�၏မ-ဘမာ�ထမ7ပပ-�မႈမာ�ရရ7-ရ2မ7ာဥအေအရ�ၾက�ဥအေးသာအခက 6စခ;း�ဖစသငည။မ-ဘမာ�ဥအေကနာင:+;ပဥအေးဆာငမညးUမခက: ;ပငနး�အစ အစ�မာ�က-နာ�လGသ-ရ7-သငးး�ပ� အစအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�ႏး7ငး ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�6-႔တြ6င ပါ၀ငသငနးသ+ည။
12
သခငေးသာေးမ�9ခနး�မာ�ရ� �ါေကမ�း&မနး�ႏးငပါသည?
သငခနး�စာ ၂။ စမခက� စအစဥအေ��ကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
အခနး� ၂။ စမခကေးနရာေးပရြရ�ခယး&ခငး�
13
ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ဆ-င�ာမဥအေးဘာငသင+ငတနး� - း�မ2မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသငး�
ရညရြ()ယခကမာ� ဤသငခနး�စာအခ-န ၿပ�ဥအေးသာအခါတြ6င 6ကဥအေးရာကသ A သငတနး�
သ/ သာ�မာ�သည သငးဥအေး6ားဥအေးသာစသ6မ76ခကမာ�က- အသး�း�ပး�ပ� ဥအေးနရာဥအေးဒသ
အသ�သ�(း�ပGနယ/6-ငး�/း�မ-႕နယးႏး7ငစြး�ာ/ငရြရာအပU;/ရငရြပကက) စသညး� ဖငးဥ�6Gထာ�ဥအေးသာ ရငရြပ�ာလထက- ဥအေးငရြရ�ခယသ ညး လပငနး�စ�က-;နာ�လGလာ
မည။
အစအစဥအေ��ပ�လထႏး7ငး�ငး�ႏး7�ဥအေးအာငမ-6ဆ ကး�ခငး�ႏး7ငး စမခ ကဥအေးဒဥအေသငရြရ�ခယး�ခငး�တြ6င အဓ-ကတြကာဟခကမာ�က- ဥအေးဖားး�ပ
လာႏး-ငမည။14
အစအစဥအာ�မတဆ ကး&ခငး�ႏး�င�း စမခကေးဒေသပရြရ�ခယး&ခ ငး�လ�ငနး�စဥၾကာ� ဆကးႏ9းယမႈမာ�
15
း�ပGနယ/6-ငး�သ 6မ76း�ခငး�ႏး7ငး
ဥအေးငရြရ�ခယး�ခငး�
း�ပGနယးႏး7ငနးတ-+;ငး�အ “ဆငး တြ6င ရငရြပ�ာဥအေအး�
ခ�ပဥအေးဘ� အႏး"ရာယဥအေးလာ းပါ�ဥအေးရ�စမခက� စ
အစ��ာ�မ-6 ဆကဥအေးပ�း�ခငး�
း�မ-႕နယသ 6မ76ဥအေးငရြရ�ခယး�ခ
ငး�
း�မ-႕နယ� ဆငစြနးတင+င�စအစ��ာ�မ-6ဆ ကး�
ခငး�
ဥအေးက�ငရြရာႏး7ငး အပU;အဆငစြနးတ “ င ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�
အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမ ခက� စအစ��ာ�မ-6 ဆကဥအေး
ပ�း�ခငး�
ဥအေးက�ငရြရာႏး7ငနး�+;ပU;/ရ ငရြပကကသ 6မ76ဥအေးငရြရ� ခ
ယး�ခငး�
ဥအေးကာငး� သ6မ76 ဥအေးငရြရ�ခယး�ခ
ငး�ႏး7ငး မ-6ဆ ကး�ခငး�
ရရ7-ႏး-ငဥအေးသာသ6ငး�အခက� လကမာ�ဥအေးပၚတြ6ဥအေင�း�ခခသည
ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက:ယမႈအရ7-ဆး�ဥအေးသား�
မ-႕ နယမာ�မ7သ6ငး�အခက� လကမာ�စဥအေးဆာငး�း�ခငး�
မ-6ဆ ကး�ခငး�အစအစ�မ7ရရ7- ဥအေးသာသ6ငး�အခက� လက
မာ�+ရ7-း�ပ�သာ�သ6ငး�အခက� လကမာ�+ ည-း7ႏႈး-ငး�း�ခ
ငး�မ7 ရရ7-ဥအေးသာသ6ငး�အခ က� လကမာ�ဥအေးပၚတြ6ဥအေင�း�ခခ
သည။
မ-6ဆ ကး�ခ ငး�၏ အစ-6� ပ-
ငး� 6စခ;း�ဖ စဥအေးသာ စြစ
မး�ဥအေးဆာင�ညစစဥအေးဆ�း�ခငး�
မ-6ဆ ကး�ခငး� အစအစ�မ7ရရ7-
ဥအေးသာသ6ငး� အ ခက� လက
မာ�+ရ7-း�ပ�သာ� သ6ငး�အခက�
လကမာ�+ 6-6- ကကသ 6
ငး�ဥအေးကာကယ A း�ခငး�မ7 ရရ7-ဥအေး
သာသ 6ငး�အ ခက အလက
ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကတြလယမႈအရ7-ဆး�ဥအေးသာငရြရာ/အပU;/ရငရြပကကးႏး7ငးဥအေးကာငး�မာ�မ7ရရ7-ဥအေးသာ
ဥအေအး�ခခသ6ငး� အခက�လကမာ�
…သထာ�ရမည�:းအခကမာ�၁) ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက: ယမႈအရ7-ဆး�ဥအေးသာရငရြပ�ာလထက-ဥအေးငရြရ�ခယ�ာ တြ6င
6ာ၀2�7-သမာ�၏ဥအေသဘာဆႏၵက-လညး�ရယရ92:-င;အပသငည။ ၂) ရငရြပ�ာဥအေးငရြရ�ခယ�ာတြ6င ပထမဥ�ဆး�ဥအေအ2ျဖငနး{+က:-;ကမႈမရ7-ရပါ။ အႏး"ရဥအေယက ရာ
ကးႏး-ငဥအေးသာ ဥအေအၾကာငး�အရာအခက� လကမာ�ဥအေအပၚ သး�သပ ဥအေး တြဆ�ဥအေးႏစြး�ၿပ�မ7 စြပင9း:ငး�း�မငသာမႈရ7-ဥအေးစရမည။
၃) မGသညး စြဖ႕�ဖ-�ဥအေးရ�လပငနး�မဆ-(သ-႔) ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ� လပင
နး�မာ�တြ6နငကဥအေ႑ပါငး�စးမ7ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�အၿမရ7-သည။ စမခကး�ပလပ�န ရငရြပ�ာရရ7-ရန2�ငတြ6က G7-ႏး-ႈငး�ဥအေးသာအခါတြ6င အမ-�မ-�ဥအေးသာ ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�အၾကာ� တြလ6: ပမႈႏး7ငး ၾကာ�ဥအေးနမႈက- ထ-နး�သ-မး� ထာ�ႏး-င�န ဥအေအရ�ၾက�သည။ (ADPC, 2004). 16
17
အ�စလကေးလ�ကင�းခနး�- ကရာက႑မ�ာသရ�ေးဆာငး&ခငး� တစခနး�ရ�း&�ဇာတ (Role play)
18
သခငေးသာေးမ�9ခနး�မာ�ရ� �ါေကမ�း&မနး�ႏးငပါသည?
သငခနး�စာ၂။ အစအစ��ာ�ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
အခနး� ၃။ လထႏး�င�Oးၾကကေးး&ခနေးစတနာ�၀နထမး�မာ�အာ�စ မခကလ �ငနး�မာ� ေအကာငထညညေးဖားေးဆာပရြင�က�ာတြတငပါ၀ငလာေး
အာငေးဆားၾသ စညး�ရး�း&ခငး�
19
ရငရြပ�ာလထဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ဆ-င�ာမဥအေးဘာငသင+ငတနး�- း�မ2မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသငး�
ရညရြ()ယခကမာ� ဤသငခနး�စာအခ-နး�ပ�စ�ဥအေးသာအခါတြ6င 6ကဥအေးရာကသ A သငတနး�သာ�/သမာ�
သည လထပါ၀ငဥအေးအာငUညး�ရး�း�ခငး�လပငနး�စ�၏အက-�ဥအေးက�ဇ�မာ�က-သ-ရ7-
နာ�လGလာ မည။ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈဥအေးကားမ6ကသ-႔အခြဖ႕ခြဖကာ
လထပါ၀ငဥအေးအာင ဥအေးဆားNသစညး�ရး�လာ66မည အသစဖြစဖ႔စညး�လ-ကဥအေးသာ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈ ဥအေး
ကားမ6 ၏စြစမး�ဥအေးဆာင�Gလ-;အပခကမာ�က-ဥအေးဖားထ+;6းႏး-ငး�ပ� လ-အပဥအေးသာ အစအစ�မာ�က-ဥအေးရ�လြဆကာ သငးဥအေး6ားဥအေးသာသငတနး�မာ�ပ-႔ဥအေခပ�ႏး-ငမည။
20
လထ�ါ၀ငေးအာငေးဆားၾသစညး�ရး�း&ခ ငး�ဆသ(မ�ာ အဘယနညး�
21
း&မနမာႏး:ငၾကကေးး&ခနအသငး�က9ဖင�:းဆညထာ�ေးသာအဓ�ၸါယ
ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�း�ဖစသငညး ၾကကဥအေးး�ခနဥအေးစ6နာလငပ�ာ�ရ7ငမာ�၊ ရပမ-ရပဖမာ�၊ ဥအေးကာငး�ဆရာ/မမာ�ႏး7ငးဥအေးကာငး�သ/ သာ�မာ�က- စရး�း�ခငး�း�ဖစး�ပ� ၄ငး�6-႔က-ယတ -;င ဥအေးဘ�
အႏး"ရာယ ဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာ�တြ6င အႏး"ရာဥအေယက ရာကးႏး-ငဥအေးး�ခ၊ စြစမး�ဥအေးဆာင�ည၊ အ စအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�ႏး7ငး ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး� လပငနး�မာ�တြ6င ဥအေးဥအေန
ရာဥအေးဒသအသ�သ�မ7 သကဆ -;င�ာ ဥအေးဒသအာဏာပ-ငမာ�ႏး7ငး ကတြ~မး�ကငသငAမာ�ႏး7ငး အ66တြက 6ကN တြကစြစာ ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�က းႏး-င�2U;စညး�း�ခငး�းး�ဖစသငည။
လပဥအေးဆာငမညနး�+ခြဖမာ�က- း�မ-႕နယဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈဥအေးကားမ6 ဥအေး အာကလြကတ င မ-မ-6-ဥအေ႔နရာဥအေးဒသတြ6င လပငနး�6ာ၀2မာ�း�ဖစသငညး ကယဆ ယဥအေးရ� လပငနး�မာ�း�ဖစသ
ညး ထ-ခ-ကခရသမာ�က-ရ7ာဥအေးဥအေစြဖရ�ႏး7ငး ကယဆ ယဥအေးရ�လပငနး�မာ�၊ အသ-ပညာဥအေးပ�း�ပနး� စြပာ�ဥအေးရ�၊ ၾက-6ငး�ပငဆငဥအေးရ�၊ ၾက-6ငသ6-ဥအေးပ�လပငနး�မာ�၊ ထ-ခ-ကမႈဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�
မာ�၊ ၾက-6ငး�ပငဆင+ငထာ�မႈ စသည9း:+;ပငနး�မာ�က- လပဥအေးဆာငးႏး-င�န2တာ၀နဥအေးပ�အပထာ�သည။
ရပရြ��ာလထအာ��ါ၀ငေးအာငေးဆားၾသစရး�း&ခငး� သည အဘယေးၾကာင�ေးအရ�ႀက�သနညး�။
ရငရြပ�ာလထအာ�လႈးဥအေ႕ဆားး�ခငး� စြစမး�ဥအေးဆာင�ညး�မ7ငနးတငဥအေးပ�း�ခငး�
အသ-ပညာမာ�း�မ7ငနးတငဥအေးပ�း�ခငး� ဥအေးကာငး�စြမနဥအေးသာဆကးႏစြးယမႈရရ7-လာဥအေးစရန း�မ7
ငနးတငဥအေးပ�း�ခငး�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာ�ဥအေးဆာငရြင�က သမာ� းႏး7ငနး�ဆငဥအေးး�ဥအေပခာဥအေးစြမဥအေ႔အာငဥအေးး�ပာဆ-
ဆကဆ ႏး-ငငသငAမာ� ဥအေးစြမ�ထ6ဥအေးပ�း�ခငး�
ယးၾကGမႈႏး7ငး�ငးႏး�မႈရရ7-ဥအေး အာငး�ပလပ း�ခငး�သGလAထပါ၀င
ဥအေးဆာငရြင�က လာရန အဓ-ကဥအေကသာ လပဥအေးဆာင ခကး�ဖစသငည။
22
ရပရြ��ာအဆင�း�ပရြ��ာေအး&ခ&�ေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ��ါ�ေးရ�လ�ငနး�အစအစဥတြဥ;ညငအဓက�ါ၀ငမညသမာ�
ငရြရာအပခပဥအေးရ�မ7� ဥအေးကာငး�ဆရာ/မ ရငရြပ�ာသာဥအေးရ�နာဥအေးရ�အခြဖဥအေ႔ခါငး�ဥအေးဆာင အသကႀ က�ပဂၢ -လ ဥအေးကာငး�သ/သာ�မာ� အမ-�သမ�အ-မဥအေးထာငဥ�စ�မာ� ဘနး�ဥအေး6ားNက� …….
23
ရပရြ��ာတြတင ေးဘ�အႏး3ရာယစမခန႔ခြခမႈ ေးကားမတခြဖ႕စညး�း&ခငး�
အရငး�အ�မစမာ�ရရ7-ႏး-ငး�ခငး�
ရငရြပ�ာအဆငစြးဖ႕စညး�ပးစနစစတGH7-ဥအေး2ျခငး�
ရငရြပ�ာလထ၏ဥအေးငရြရ�ခယUရာမာ�
24
ရ� း&��သာ�အသငး�အခြဖ႔မာ�ႏး�င�Oးလ ည�ကညငေးဆာပရြင�ကး&ခငး�
ဥအေးကာငး�က-�မာ� ဆ-�က-�မာ�လပငနး�စ6င�ာတြ6နငႀကၾကာမႈမရ7-း�ခငး�
အခြဖ႔မာ�ညညရြည6း�ခငး�
ယးၾကGမႈရ7-း�ခငး�
ပရဟ-6လပငနး�မာ�လပဥအေးဆာငး�ခငး�
လ-ကဥအေးလာညဥအေးတြထမႈမရ7-း�ခငး�
လြဆဥအေးဆာငမႈက-အာ�က-�ဥအေး2ျခငး�(အ ဥအေခၾက�ဥအေးစြင ရရ7-မႈက-ဥအေးမ7ားက-+;�း�ခငး�)
ခြဖ႕စညး�ပးစနစပကU�း�ခငး�
ခြဖ႔စညး�ပးစနစမ76မႈမရ7-း�ခငး�
25
ရပရြ��ာလထ ေအး&ခ&� ေးဘ�အႏး3ရယစမခန႔ခြခေးရ�ေးကားမတခြဖ႕စညး�း&ခငး�
26
၁။ ဥအေအး�ခ ဥအေအန စစဥအေး
ဆ�း�ခငး�
အခြဖ႔အစညး�
အသ�သ�၏စစ� ဥအေးဆာငရြင�
ကမႈ မာ� းႏး7ငးဥ�ဥအေးဆာငမႈပစမာ�က-စစ ဥအေးဆ�း�ခ
ငး�
၂။ လပဥအေး ဆာင� မည9း:+;
ပငနး� မာ�က-ခမ76 း�ခငး�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာ
ပါ�ဥအေးရ� ဥအေးကားမ6အ
ခြဖ႔ ၀င မာ�၏လပ င
နး�အစအစ��က�း�ခးပးႏး7ငး
6ာ၀န၀6ရာ�မာ�သ6မ76 း�ခငး�
၃။ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယUမခ
န႔ခြခဥအေးရ�ဥအေးကားမ6အ
ခြဖ႕၀ငမာ� ဥအေးငရြရ�ခယး�ခငး�
ဥအေးကားမ6အခြဖ႕၀င:+Aဥ�ဥအေးရ
ပါ၀စဖြငဖ႔ စညး� ရာတြ69င:+;ပ ငနး�
အစအစ�၏ဥအေသဘာသဘာ၀အ6-
ငး�ဆး� း� ဖ6း�ပ� လ-အ
ပဥအေးသာအ ရ ငး�း�မစမာ�က-
လညး�ရ7-း�ပ�သာ� ဥအေးကားမ6မာ�မ7ရရ7-န-စငသငည။
၄။အခြဖ႕၀ငမာ�အာ�အ6ညး�ပသ6မ76း�ခ
ငး�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယUမခန႔ခြခဥအေးရ� ဥအေးကားမ6အခြဖ႕၀ငမာ�
သည ၄ငး� 6-႔၏ပါ၀င
ဥအေးဆာငရြင�ကမႈ က-သ6မ76�
သည။
၅။ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယစမခန႔ခြခဥအေးရ�ဥအေး
ကားမ6၏လပ င နး�ဥအေးဆာငတာမာ�က-
မ-6ဆ ကဥအေးပ�း�ခငး�
ဥအေးက�ငရြရာဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေး
လာပါ�ဥအေးရ�ဥအေးကားမ6အ
ခြဖ႕၀ငမာ�ႏး7ငးမ-6ဆ က� စညး�
ဥအေအ၀� ကငး�ပ�ခငး�
�ကဌ၊ဒ-�က ဌ းႏး7ငး အ
တြ6ငး�ဥအေးရ�မ7�ဥအေးငရြရ�ခယး�ခငး�
၆။ရငရြပ�ာလထက-အသ-ဥအေးပ�း�ခငး�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယUမခန႔ခြခဥအေးရ� ဥအေးကားမ6
က- ရငရြပ�ာလ ထႏး7ငး
6ရာ�၀ငမ-6ဆကဥအေးပ�း�ခ
ငး�
ေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ��ါ�ေးရ�ေးကားမတ၏လ�ငနး� ေးဆာင;ာမာ�
• အခြဖ႕၀ငမာ�က ရGမ7နး�ခကပနး�6-ငးးႏး7ငး�ညရြGHယခကမာ�က-အ6ညး�ပသည• အခြဖ႔၀ငမာ�အာ�လး� ဥအေးဘ�အႏး"ရာယထ -ခ-ကလြက: ယမႈအရ7-ဆး�ဥအေးသာ အပU;မာ�အ�ဖစက-င;ယUာ�း�ပရာ
တြ6င ပါ၀ငသငနးသ+ည။• ဥအေးငရြရ�ခယထ ာ�ဥအေးသာအရာရ7-မာ�ႏး7င9း:+;ပငနး�ဥအေးဆာငတာမာ�လပဥအေးဆာငမညးဥအေးကားမ6၀ငမာ�ႏး7
ငး ဥအေးဘ�အႏး"ရာယUမခန႔ခြခမႈလပငနး�ဥအေးဆာငတာ မာ�က-လပဥအေးဆာင�စဖြ2ဖ႔စညး�ထာ�သည။• ရငရြပ�ာလထဥအေအး�ခ�ပအခြဖ႔၀ငမာ�ႏး7ငး ရငရြပ�ာလထဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယ ဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�
အစအစ�၊ မ၀ါဒႏး7င9း:+;ပငနး�စ�ဥအေးဆာငရြင�ကမႈမာ�က- ဥအေသဘာ6ညမႈရယး�ပ�း�ဖစသငည။• ၾက-6ငး�ပငဆ+ငမႈမာ�ႏး7ငး ထ-ခ-ကမႈဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာ�အတြ6က အခြဖ႔ ခြဖ႕စညး�း�
ခငး�က- ဥအေသဘာ6ညရသည။
27
28
ေးကာငး�ေးဘ�အႏး3ရာယစမခန႔ခြခမႈေးကားမတခြဖ႔စညး�း&ခငး�
• ဥအေးကာငး�ဥအေးဘ�အႏး"ရာယ စမခန႔ခြခဥအေးရ�ဥအေးကားမ6
၀ငး�ဖစးႏး-ငငသငAမာ� က-ဥအေးငရြရ�ခယး�ခငး�
ဥ�6Gထာ�ဥအေးသာ ဥအေးကာငး�မ76ာ၀2�7-အရာ
ရ7-မာ�ႏး7ငး ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�6-ငပငး�ခ
ငး�
• ဥအေးကာငး�ဥအေးဘ�အႏး" ရာယ စမခန႔ခြခဥအေး
ရ�ဥအေးကားမ6 ၀ငး�ဖစ� န2တရာ�၀င� 6ညး�ပသ
6မ76း�ခငး�
ဥအေးငရြရ�ခယထ ာ�ဥအေးသာအခြဖ႔၀ငမာ�က-သ6မ76� 6ညး�ပဥအေးပ�း�
ခငး� • ဥအေးကာငး�ဥအေးဘ� အႏး" ရာယUမခ
န႔ခြခဥအေးရ� ဥအေးကားမ6၀ငမာ�က-ရငရြပ�ာလထႏး7ငးမ-6ဆ ကဥအေးပ�း�ခငး�ဥအေးကာငး�ဥအေးဘ�အႏး"
ရာယUမခန႔ခြခဥအေးရ�ဥအေးကားမ6ခြဖ႔စညး�း�
ပ� ဥအေးၾကာငး�ဥအေးၾက�ငား�ခငး�
ရပရြ��ာေအး&ခ&�ေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ��ါ�ေးရ�လ�ငနး�အစအစ ဥအတြတက လအ�ေးသာ9စမး�ေးဆာင�(မာ�း&မ�င�:း;ငေး��း&ခငး�
စြစမး�ဥအေးဆာင�ညး�မ7ငနးတငး�ခငး�သည ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ� ဥအေးရ�လ ပငနး�မာ� းႏး7ငးပ6သ က၍ အသ-ပညာဗဟသ6မာ�6-�စြပာလာဥအေးစရန အဓ-ကဥအေအလ�ထာ�း�ပ�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ဥအေးကားမ6၏လပငနး�ဥအေးဆာငတာမာ�ဥအေအၾကာငး�က- သ- ရ7-ဥအေးစရနးႏး7ငး ဥ�6Gထာ�ဥအေးသာရငရြပကကးႏး7ငး ဥအေးကာငး�မာ�မ7 ၾကကဥအေးး�ခန ဥအေးစ6နာ
လငပ�ာ�ရ7ငမာ�၏ဥအေအၾကာငး�က- သ-ရ7-ဥအေးစရနး�ဖစသငည။
29
သင;နး�လအ�ခကမာ�ကစစေးဆ�သည�Oးလည�ငနး�မာ�
30
ဥ�6Gထာဥအေးသာဥအေးနရာဥအေးဒသတြ6ငဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ႏး7ငနးဆ-+;င ဥအေးသာသငတနး�မာ�ဥအေးပ�း�ခ
ငး�
အဓ-ကဥ�6Gထာ�ဥအေးသာလကခရရ7-သမာ�ႏး7ငနးည7-ႏး-ႈငး�အစညး�ဥအေအ၀�း�
ပလပး�ခငး�
ပ-႔ခမညနးသင+ငတနး�စာရငး�း�ပစး�ခငး� သငတနး�ရက� ခ-2ဇယာ� သ6မ76း�ခ
ငး�
သင;နး�လအ�ခကမာ�စစေးဆ�း&ခငး�(TNA)
အခြဖ႔လကေးလ�ကင�းခနး�မာ� ၁။ မ-မ-လပဥအေးဆာငခဥအေးသာဥအေးနရာမ7 ဥအေအတြ6႔အၾကးမာ�ဥအေအပၚ ဥအေအး�ခခ၍ ဥအေးဘ�အႏး"
ရာယ ဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈ ဥအေးကားမ6၏အဓ-ကဥအေအရ� ၾက�ဥအေးသာ၀-ဥအေးသသ လ ကၡဏာ အခကးႏး7စခကမ7ာအဘယcညး�။
၂။ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈ ဥအေးကားမ6၏လပငနး�မာ� ခ-ငမာဥအေးသခာဥအေး စရန မGကသ-ဥအေ႔သာသငတနး�မာ�ပ-႔ခ�ခငး�သည ဥအေအရ�အၾက�ဆး�း�ဖစသနညး�
၃။ သငတနး�မာ�စြဖင9း:7စ�ာတြ6ငမGကသ-ဥအေ႔သာအခက� ခမာ�ရင ဆ-နငNကးဥအေးတြ6႔ရသနညး�။ မGကသ-ဥအေ႔း�ဖရ7ငး�မGနည။
31
32
သခငေးသာေးမ�9ခနး�မာ�ရ� �ါေကမ�း&မနး�ႏးငပါသည?
သငခနး�စာ ၂။ စမခက� စအစ�မာ�ဥအေအကာငငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
အခနး� ၄။ ရပရြ��ာလထ၏လအ�ခကမာ�ကေးဖားထညတး&ခငး�
33
ရပရြ��ာေအး&ခ&�ေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ��ါ�ေးရ� မေးဘာင<ညညင;နး�- း&မနမာႏးငငၾကကေးး&ခနအသငး�
ရညရြ()ယခကမာ� ဤသငခနး�စာအခ-နး�ပ�ဆး�ဥအေးသာအခါတြ6င 6ကဥအေးရာကသ Aသငတနး�
သာ�/ သ မာ�သည ရငရြပ�ာ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာႏး7ငးပ6သ က၍လ-အပခ
က မာ�ကဥအေးဖားထ+;6းႏး-ငး�ပ� အဓ-ကလပဥအေးဆာင�မညနး�ခကမာ�က- နာ� လည လာမည။
မ6ညဥအေးသာစစဥအေးဆ�မႈက-ရ-ယာမာ�က-ရ7ငး�း�ပလာႏး-ငမည ဥအေအကာငး�ဆး�ရလဒမာ�ရရ7-ႏး-င�န မGသည9း:ကးႏး7ကက -; မGသညးUဥအေးဆ�
မႈတြ6နင�သး�း�ပရမGက-;ဆး�း�ဖ6တ 6: ာမည ရငရြပ�ာ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာႏး7ငးပ6သ က၍လ-အပခ
က မာ� က-ဥအေးဖားထ+;6�န ကဥအေ႑ပါငး�စးစစဥအေးဆ�း�ခငး�က-လပဥအေးဆာနင:ာ66 းႏး-ငမည
34
ကေ႑�ါငး�စးစစေးဆ�း&ခငး�ကဥအေ႑ပါငး�စးစစဥအေးဆ�း�ခငး�သည ဥအေးဘ�အႏး"ရာယထ -ခ-ကလြက: ယမႈႏး7ငး စြစမး�ဥအေးဆာင�Gက-;စစဥအေးဆ�ရာတြ6င ဥ�6Gထာ�ဥအေးသာဥအေးဒသမ7 ၾကကဥအေးး�ခနဥအေးစနာလငပ�ာ�ရ7ငမာ�၊ ရပမ-ရပဖမာ� ႏး7ငး ဥအေးဘ�အႏး"ရာယ စမခန႔ခြခမႈလပငနး�မာ�က-လပဥအေးဆာငဥအေးဥအေနသာ ဌာန6-ငး�မ7 အစ-�ရ အရာရ7-မာ�ကပ�ဥအေးပါငး�ပါ၀ငUစဥအေးဆ�း�ခငး�း�ဖစသငည။
35
က႑ေး�ါငး�စးစစေးဆ�ေးရ�အသငး�ခြဖ႔စညး�၍ သင;နး�ေး��း&ခငး�
• စမခက� စအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�ႏး7ငး ဥအေအကာငထငညဥအေး ဖား လပဥအေးဆာင�ာတြ6င စမခက: ;ပဥအေးဆာငမညး အ
ခြဖ႔အ�ပင ရငရြပ�ာ လထက-ပါ ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငးႏး-င�န အစြခငးဥအေးရ� ဥအေးပ�ထာ� ပါသည။
• စမခက: ;ပငနး�စ�မစ6ငခင ဥအေးသခာဥအေးအာင ဥအေးဘ� အႏး" ရာယUမခန႔ခြခမႈဥအေးကားမ6ဥအေကဒသဆ-င�ာ
အာဏာပ-ငမာ� အာ� စမခက: ;ပငနး�အစစ�က-;ၾက-6င ဥအေအၾကာငး� ၾကရသည။
36
37
ကေ႑�ါငး�စးစစေးဆ�ေးရ�အခြဖ႔ကခြဖ႔စညး�း&�� သင;နး��႔ခသည�Oးလည�ငနး�စဥ
• 6-ဥအေကသာအရာ၀ထမာ�၊ အခ-န ၊ လ-အပဥအေးသာသ6ငး�အခက အလက၊ ပါ၀င:+;;ပဥအေးဆာင�မည9း:+;ပငနး�6ာ၀2မာ�၊ လ-အပဥအေးသာအရငး�း�မစမာ� ဆ-
င�ာသ6ငး�အခက� လကမာ� သ6ငး�အခက� လကမာ�
စဥအေးဆာငး�း�ခငး�• ကဥအေ႑ပါငး�စစဥအေးဆ�း�ခငး�မာ�း�ပလပ�ာတြ6ငဥအေးက�ငရြရာဥအေး
ဘ�အႏး"ရာယ ဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈဥအေးကားမ6က-ပါ၀ငဥအေးစသည။
ဥအေးက�ငရြရာဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈဥအေးကားမ6ခြဖ႔စညး�း�ခငး�
• ဥအေးက�ငရြရာဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈဥအေး ကားမ6က-ကညပပ-�ႏး-င�န အ6ညး�ပး�ခငး�ႏး7ငး ထညး၀င
စြစမး�ဥအေးဆာငမႈရယရသည။ ဥအေးဒသဆ-င�ာအာဏာပ-ငမာ�ထမ7
အ6ညး�ပခက�ယး�ခငး�
• ၾကကဥအေးခနဥအေးစ6နာလငပ�ာ�ရ7ငမာ�၊ ရပမ-ရပဖမာ�၊ ဥအေးက�ငရြရာဥအေး ဘ� အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈဥအေးကားမ6၀ငမာ�ႏး7
ငနး�66ပညာရ7င မာ�ပါ၀စဖြငဖ႕စညး�ရသည။ကဥအေ႑ပါငး�စစဥအေးဆ�ဥအေးရ�အခြဖ႔ (MSA)ခြဖ႔စညး�း�ခငး�
• သ6ငး�အခက� လကမာ�ဥအေးကာကယ Aႏး-င�ငရြ2ကငး�ဆငး�ဥအေးဆာငရြင� ကး�ခငး� သငတနး�ႏး7ငး ဥအေးဆာငရြင�ကသ ညနး�ပ-ငး�မာ�ပါ၀ငသငည။
ကဥအေ႑ပါငး�စစဥအေးဆ�ဥအေးရ�အခြဖ႔ (MSA)အခြဖ႔အာ�သငတနး�
ပ-႔ခ�ခငး�
ကေ႑�ါငး�စးစစေးဆ�း&ခငး�လ�ငနး�း&�လ�း&ခငး�
• သ6ငး�အခက� လကဥအေးကာကယ Aရာတြ6ငရြငလယက Aႏး-င�န ကဥအေ႑ပါငး�စးစစဥအေးဆ�ဥအေးရ�အခြဖ႔က- အခြဖ႔ခြခမာ�ထစဖြပခရသည။
• မ6ညဥအေးသာထငး�မငခကးႏး7ငနး�ၾကး�ပခကမာ�ရရ7-ႏး-င�န အရငး�း�မစဥအေးပါငး�စးက- အသး�း�ပသငနးသ+ည။
• သ6ငး�အခက� လကမာ�ဥအေမကာကယ Aခင စစဥအေးဆ�း�ခငး�မာ�း�ပလပခ-ငရြ2Yနင:+;ပဥအေးဆာငမည9း:+;ပငနး�စ�မာ�က- 6ငး�ပသငးပါသည။
38
…မ�တ< ာ�ထာ�ရမည�:းအရာမာ� ..• ဥ�6Gထာ�ဥအေးသာရငရြပ�ာလထက-စစဥအေးဆ�မႈရလဒမာ�ရလ7
င ရ4ခငး�ၾက-6ဥအေင�ၾကာငး�ရ92:-င;အပသငည။ အဘ ယဥအေးၾကာငး ဆ-ဥအေးသား ၄ငး�6-႔သည စစဥအေးဆ�း�
ခငး�မာ�း�ပလပး�ခငး�း�ဖငး ၄ငး�6-႔၏း�ပသနာ မာ�က- ဥအေးး�ဖရ7ငး�ႏး-ငး�ပဟ မ7ာ�တြယငး�စြစာ ထငမ76း�
ခငး�မ-�ဥအေမ�စဥအေးစရနး�ဖစသငည။
• ဥအေးဆာငရြင�ကသ Aမာ�ဥအေအ2ျဖငး ဥအေအရ�6ၾက�လပဥအေးဆာ င� မညနး�ခကမ7ာ ရငရြပ�ာလထအာ� ၄ငး�6-႔ဆႏၵက-ထ
6ဥအေးဖား း�ပသ�ခငး�မဟ6{ ၄ငး�6း႔၏ း�ပသနာ မာ� က-ဥအေးဖားထ+;6 ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�ရာတြ6ငပါ၀ငဥအေး
တြဆ�ဥအေးႏစြး�အၾကဥအေးပ�ႏး-င�န တြ6နး�အာ� ဥအေးပ�ရမည။39
စစေးဆ�ႏးငေးသာလကးႏး�ကက ရယာမာ�• အႏး"ရာယး�ဥအေပး�မပး• ရာသအလ-က� 4ဖနစ�ပဥအေက� ၾကာငး�အရာမာ�က- း�ဥအေပ
သား�ပကၡဒ-န • ရာဇသမ-ငး�ဥအေးၾကာငး�အက�း�• ဥ�6Gအ;ပU;ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�း�ခငး�• ရငရြပ�ာအတြ6ငး�း�ဖ6ဥအေးလ7ာကး�ခငး�• 6-က�-;ကN ကညး�ႈဥအေးလလား�ခငး�• အဆငနးသ+6မ76း�ခငး�
40
ဘာေးတြတလ: ဥအေးနရာဥအေးဒသအတြကာဥအေအ၀�အတြ6ငး� အဓ-ဥအေကး�မမကးႏး7ာတြသငး�ပင�ာ� ဥအေးရ�လြဆ6ငး�ပ�ခငး�
41
အႏး3ရာယး&ေ�း&မ�း(Risk mapping)
ဘာေးၾကာင�Oးလည��သလ၊ ဥအေးး�မပးမာ�သည ရငရြပ�ာလထအတြ6င း�ဖငရြစပာ�ဥအေးဥအေနသာဥအေအရ�ၾက� း� ပသနာမာ�က- ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�6-ငပင�ာတြ6င ဥအေအထာက� ကး�ပသည။
ဥအေးနအ-မ�ငတြကာဥအေအ၀�၊ လကလြယက ငး�မာ�၊ လမး�မာ�၊ း�မစဥအေးခာငး�မာ�၊ အ�ခာ�ဥအေးး�မယာအသး�း�ပး�ခငး�မာ�း�ပသညးဥအေးး�မပ
အႏး"ရာယး�ဥအေပး�မပး ထ-ခ-ကလြက: ယဥအေးသာအရာမာ� ဥအေးဒသခစြစမး�ဥအေးဆာင�Gမာ�ဥအေးဖားး�ပသညနး�ရငး�း�မစး�ဥအေပး�မပ ဥအေးငရြရဥအေ႕း�ပာငး�ႏး-ငငသငညးဥအေးနရာမာ�း�ဥအေပး�မပး
ဘယအ ခနမ�ာလ�မ�ာလ။ ရငရြပ�ာလထအတြ6ငး� အႏး"ရာဥအေယက ရာကမႈစစဥအေးဆ�း�ခငး�အဆငး မ(သေးတြတကလ�မ�ာလ။ ရငရြပ�ာလထရပမ-ရပဖမာ� မ(သ ႔လ�ေးဆာငမ�ာလ။
၁။ ဥအေးရ�လြဆရမညးဥအေးး�မပးအမ-�အစာ�က-ဆး�း�ဖ6�သည။ ၂။ ဥအေးနရာဥအေးဒသက-ဥအေးကာငး�စြစာသ-း�ပ�၄ငး�6-႔၏ဥအေအတြ6႔အၾကးမာ�က-ဥအေမ7၀လ-ဥအေးသာ အမ-�
သမ�၊အမ-�သာ�က-ရ7ာဥအေးစြဖပါ။ ၃။ သငးဥအေး6ားဥအေးသာဥအေးနရာဥအေးငရြရ�ခယပါ။ဥအေးး�မပးဥအေးရ�လြဆရန2�ငတြ6က(ဥအေးး�မ�ပင၊ၾကမး�း�ပင၊
စက) းႏး7ငး ဥအေးရ�လြဆမညနးကပစၥညး�( 66ဥအေးခာငး�၊ ဥအေးကာကခ၊ ဥအေအစ၊ ခ6။ဥအေးး�မ�ဖ)6-႔ရ7ာဥအေးစြဖး�ပငဆ+ငပါ။
၄။ ၄ငး�6-႔က-ယတ -;စဖြင�ခ-ငး�ပါ။ ၅။ ဥအေးး�မပးလြဆရာတြ6င ကညႏး-င�နဥအေးမ�စြခနး�မာ�ဥအေးမ�ပါ။ 42
အႏး3ရာယး&ေ�း&မ�း (ဆက�န)
ဘာေးတြတလ။ းႏး7စU�းႏး7ငစတ-င;ငး�မ6ညဥအေးသာဥအေအး�ဖစ�ပက မာ�၊ ဥအေအတြ6႔အၾကးမာ�၊လပငနး�ဥအေးဆာငတာမာ�၊ဥအေအး�ခ
ဥအေအနမာ�က-း�ပသ း�ခငး�း�ဖစသငည။43
ရာသအလကအ ျဖ:စအ�ေကအ ၾကာငး�အရာမာ�က း&ေ�သား&�ကၡဒန
(Seasonal Calendar)
ဘာေးၾကာင�Oးလည�ဆာင�သနညး�၁) ဖ-စ�မႈမာ�ရ7-ဥအေးသာကာလမာ�၊ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယမာ�၊ဥအေးရာဂါး�ဖငရြစပာဥအေးသာအ
ခ-န ၊ ငကခြ6မ6ဥအေးခါငး�ပါ�ခ-းc၊ အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက: ယမႈ အစရ7-သGY-;႔က- ဥအေးဖားထ+;6�သည။
၂) ထ-အခ-ငရြ2Yင လဥအေးတြ6 ဘာဥအေးတြ6လပဥအေးဆာငသငည၊ အသကဥအေးစြမ�၀မး�ဥအေးၾ ကာငး� 6စခ;ထကမဥအေကး�ပာငး�လလပဥအေးဆာငပး၊ ရ-ကၡာစဥအေးဆာငး�ခ-န ၊ ရ
ငရြပ�ာအက-� သယပ-;�ခ-န ၊ လ-ကဥအေးလာညဥအေးဥအေတြထန66ဥအေးအာငး�ပငဆင+ငထာ�သညးc ညး�ဗဟာမာ� စသGY-;႔က-ဥအေးဆားထ+;6�သည။
၃) ဥအေးဘ�အႏး"ရာယး�ဖငရြစပာ�ခ-နးႏး7ငး ပးမ7န2�ခ-ငရြ2Yင ကာ�- မ မ6ညသညနးတာ၀န မာ� က- ဥအေးဖားထ+;6�သည။
မ(သေးတြတကလ�ေးဆာငမ�ာလ။ စမခက� စအစ�မာ�လပဥအေးဆာငမညနး�+ခြဖ႔ႏး7 ငး ရငရြပ�ာလထ ရပမ-ရပဖမာ�
၄ငး�6-႔ထတြ6င ကာ�- မ အလ-က: ;ပဥအေးဆာင�မညနး�ခနး�က႑မာ�က-ခြခထာ�သည
44
ရာသအလကအ ျဖ:စအ�ေကအ ၾကာငး�အရာမာ�က း&ေ�သား&�ကၡဒန
(Seasonal Calendar)
ဘယလ လ�မ�ာလ၁) ဥအေးကာကသ ငပး�ၾက�(သ-႔) ဂပUကဥအေးပၚတြ6င းႏး7ငစတစးႏး7စ၏ လ မာ�က-ဥအေးရ4ပနငည အတြကက� 6-ငး�
ဥအေးရ�ခပါ။ ဥအေး6ာင:-+;က� တြကကလြကတ င အသကဥအေးစြမ�၀မး�ဥအေးကာငး�လပငနး�မာ�၊ အ�ဖစ�ပကမာ�၊ဥအေအး� ခဥအေအနမာ�က- ထညစြနးသငး�ဥအေးရ�ခပါ။
၂) အသကဥအေးစြမ�၀မး�ဥအေးၾကာငး�လပငနး�မာ�၊ ၀ငဥအေးစြငရရ7ာရသညး လ/ ရက အခ-န ၊ ကာ�မ းႏး7 ငး အသက� ငရြရယ စသညဥအေး�ၾကာငး�အရာမာ�က- သ-ရ7-ႏး-င�န ၄ငး�6-႔လငပက-င;ငဥအေးသာ အလပ
မာ�( တြထန2ယကး�ခငး�၊ စ-ကပ- �း�ခငး�၊ ထ-မး�း�မာ�လကထ ပး�ခငး�)က-ဥအေးး�ပား�ပခ-ငး�ပါ။၄) ဥအေးဘ�အႏး"ရာယမာ�ဥအေကရာကပါက ၄ငး�6-႔၏အသကဥအေးစြမ�၀မး�ဥအေးကာငး�လပငနး�မာ�ပကU�
ထ-ခ-ကပး၊ ဘယ� ခ-ငရြ2Yင အလပမာ�ဥအေးၾကာငး�၊ မGသညနး�ခ-ငရြ2Yင ရာသဥအေးပၚသ�ႏး7မာ�ဥအေးပၚသည၊ မ Gသညး အခ-ငရြ2Yင အစာဥအေးရစာရ7ာ�ပါ�သည၊ မGသညနး�ခ-ငရြ2Yငင�ျ4ခာ�6စဥအေးနရာသ-ဥအေ႔း�ပာငး�ဥအေး
ရႊ႕လငပက-ငငသငည အစရ7-သညး ရာသအလ-နးကမ6ညဥအေးသာအ�ဖစ�ပကမာ�က-စစဥအေးဆ�ႏး-င�2ပ ပ-�ကညရသည။
၄) ဥအေးဘ�အႏး"ဥအေကရာကခ-2မာ�(သ-႔) အ�ခာ�အလာ�6အ�ဖစမာ�ၾကးဥအေးတြ6႕ရခ-ငရြ2Yင က-ငရြငYယဥအေးး�ဖ ရ7ငး�ႏး-ငငသငညး နညး�လမး�မာ�၊ကာ�- မ အခနး�က႑ဥအေးး�ပာငး�လး�ပ� 6ာ၀2ယငAမႈမာ�က- ဆက:
ကဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�ခ-းငး�ပါ။ 45
ရာသအလကအ ျဖ:စအ�ေကအ ၾကာငး�အရာမာ�က း&ေ�သား&�ကၡဒန
(Seasonal Calendar)
ဘာေးတြတကလ�မ�ာလ ရငရြပ�ာလထအတြ6ငး�အဓ-ကအခြဖ႕အစညး�မာ�၊
အခြဖ႔မာ�ႏး7ငနးတ+စခ;ခငး�စ၏ ဆကးႏစြးယမႈဥအေအန အထာ�မာ�၊ းႏး7ငး ဥအေအရ�ၾက�ပးအဆငနးဆငး
6-႔က- ပးမာ�လြဆ၍ဥအေးဖားး�ပ�ခငး�ဘာေးၾကာင�Oးလည�ေးဆာင�သနညး�
၁ းး းး၄း။ အခြဖ႔အစညး�မာ၏ 6ညဥအေးနရာႏး7ငး ငး� 6-႔၏ လပငနး� 6ာ၀2မာ� းႏး7ငဥအေး�ရ�ၾက�ပး းႏး7
ငငထ-င;အခြဖ႕အစညး�ဥအေအပၚ လထ၏ ထငး�မငယငAဆခကမာ�က- ဥအေးဖားထ+;6ပါ။
၂ းး းးး။ ရပ းာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ� စမ ခန႔ခြခ မႈလပငနး�တြ6ငပါ၀ငမညနးသ+Aမာ�က-ဥအေး
ဖားထ+;6း�ခငး�မ(သကလ�မ�ာလ
အသငး�အခြဖ႔ႏး7ငး ရပမ-ရပဖမာ�
Venn Diagram ဆြဆ၍ အခြဖ႕အစညး�မာ�ႏး�င�း လ မႈေးရ�တြက:နယကကမာ� ဆးင�ာစစေးဆ�း&ခငး�
46
မ(က သ႔လ�ေးဆာငမ(နညး� ၁း။ အခြဖ႕စညး�အမGက-; ၾက-သ-ထာ�ရမည။ ၂း း း။ အခြဖ႔အစညး�း�ခငး�အလ-က(သ-႔) 6စဥ�ခငး�အလ-
က၏ဥအေအရ�ၾက�ဥအေးသာစ သ6မ76ခကမာ�က- အခြဖ႕အာ�စစဥအေးဆ�ဆး�း�ဖ6ခ-;ငး�ပါ။
၃းး း းး။ အခြဖ႕အာ� အခြဖ႔အစညး�မာ�အၾကာ� အဆငနးသ+6မ76ခကးႏး7ငး ဆကးႏစြးယမႈ ပးစက-စစဥအေးဆ�ပါ
၄။ အခြဖ႔အစညး�6စခ;ခငး�စက-က-ယUာ�း�ပသညး စက၀-ငပးမာ�က- အခြဖ႕ အလ-က(သ-႔) 6စဥ�ခငး�အလ-ကဆြကဆ ခ-ငး�ပါ။
၅။ အခြဖ႕အစညး�မာ�အၾကာ� အန�ဥအေအ၀�ဥအေးပၚမ6ည၍ း�ခာ�း� ခငး�ႏး7ငး ထပး�ခငး�6-႔�ဖငးး�ပသခ-ငး�ပါ။
၆။ ဥအေးမ�စြခနး�မည�ဥအေးမ�၍ ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�မႈက-ဆက: က: ;ပဥအေးဆာငခ-;ငး�ပါ။
- သမ-ငး�ဥအေးၾကာငး� - အခြဖ႕အစညး�ကလပဥအေးဆာငသငညး လပငနး�မာ� - ၄ငး�6-႔အၾကာ�G7-ႏႈငး�ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�မႈမာ� - အခြဖ႔အစညး�ဥအေအပၚတြ69င:+Aထ၏အ�မင - ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကဥအေးနခ-ငရြ2YငမGသညနး�ရာက-မ7ခ-အာ�ထာ�သငနးသနညး�။
အခြဖ႕အစညး�မာ�ႏး�င�း လမႈေးရ�တြက:နယကကမာ�ဆးင�ာစစေးဆ�း&ခငး�
47
သမငး�ေးၾကာငး�ရာဇ၀ငအကဥး�ဘာေးတြတလ�မ�ာလ
အ6-6က 4ဖစပကခသညဥအေး�ၾကာငး�အရာ သ6ငး�အခက� လကမာ�က- ရယး�ခငး�
အဘယေးၾကာင�Oးလည�ေးဆာင�သနညး� ၁း းးးး း။ ယခငကျ4ဖစခဥအေးသာ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယမာ�၊ သဘာဥအေအလာကဥအေးး�ပာငး�လ
မႈမာ�၊ း�ပငး�အာ� းႏး7ငး အမအကငးမာ�က- သ-ရ7-ရန ၂ း းးး းး းး။ ရပ းာထရ7-ယခလက�7-ဥအေအး�ခဥအေအန၊ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယးႏး7ငး ဥအေးဘ�အႏး"
ရာယ ဥအေကရာကးႏး-ငမႈအၾကာ�(း�ဖစးႏး-ငဥအေးး�ခရ7-ဥအေးသာတြကငး�ဆကမာ�) ၃းး း းး။ ထ-ဥအေးး�ပာငး�လမႈမာ�က- လထကသ6-း�ပလာ66ဥအေးစရန
ဘယအ ခနမ�ာလ�မ�ာလအစကနဥ�အခ-န
48
49
သမငး�ေးၾကာငး�ရာဇ၀ငအကဥး�ခ�
မ(က သ႔လ�ေးဆာငမ�ာလ၁) ဥ�6Gအ;ပU;ခြဖ႔၍ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�ခ-ငး�ပါ။ အဓ-ကပါ၀ငဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး
မညနးသ+Aမာ� ( သကN က�ငရြရယ� -;၊ငရြရာလၾက�မာ�၊ဥအေးကာငး� ဆရာ/မမာ�) ပါ မပါစစပါ။ း�ဖစးႏး-နင:7နင:+Aငယမာ�က-လညး� ၄ငး�6-႔ရငရြပ�ာ၏သမ-ငး�ဥအေးၾကာငး�သ-ရ7-နာ�လညးႏး-င ဥအေးစရ2ဖ-6ဥအေးခၚပါ။
၂) ရငရြပ�ာအတြ6င အဓ-း�ဖငရြစပာ�ခဥအေးသာအ�ဖစ�ပကမာ�-• အဓ-က�ဖငရြစပာ�ဥအေးသာဥအေးဘ�အႏး"ရာယမာ�ႏး7ငး သကဥအေးရာက
မႈမာ�• ဥအေးး�မယာအသး�း�ပမႈမာ�ဥအေးး�ပာငး�လး�ခငး�(ဥအေးကာ
ကပသ�ႏး7မာ�၊ သစဥအေး6ာမာ�)• ဥအေးး�မယာဥအေးး�မမကးႏး7ာတြသငး�ပငမာ�ဥအေးး�ပာငး�လး�ခ
ငး�• အစာ�ဥအေးရစာႏး7ငး အဟာရရ7-မႈမာ�ဥအေးး�ပာငး�လး�ခငး�• အပခပဥအေးရ� းႏး7ငး အခြဖ႕အစညး�မာ�ဥအေးး�ပာငး�လး�ခ
ငး�• အဓ-ႏး-ငငဥအေးရ�ဥအေအး�ခဥအေအနမာ�
50
သမငး�ေးၾကာငး�ရာဇ၀ငအကဥး�ခ�
အစအစ�ဥအေးဆာငရြင�ကသ Aသည ရာဇ၀ဥအေင�ၾကာငး�က- ဥအေးကာကသ ငပး�ၾ က�ဥအေးပၚတြ6င းႏး7ငစ�လ-ဥအေကခရ�ႏး-ငငသငည။
ဘ၀ဇာတေးၾကာငး� ။ ဥအေးတြဆ�ႏစြး�မႈတြ6ငပါ၀ငဥအေးသာအဓ-ကသည9း:+A 6 စUဥ�ခငး�စ၏ ဘ၀6စဥအေးလ7ကN ကးဥအေးတြ6ခဥအေရသာအ�ဖစ�ပက မာ�ႏးငး စ
နပ:+�း�၍ဥအေးမ�း�မနး�ႏး-ငငသငည။
သမငး�ေးၾကာငး�ေးး&ခရာခး&ခငး�။ လက�7-ၾကးဥအေးတြ6႕ခ႔ဥအေရ သာ ဥအေအၾကာငး� အရာမာ�က-6စဥ�ခငး�(သ-႔) အခြဖ႔လ-ကဥအေးမ�း�မ
နး�း�ခငး�မ7စ6င၍ အခ-2မ7း�ပ�စ�ဥအေးအာင:+;ပဥအေးဆာငပါ။ရညရြGHယခကမ7ာ6-က ဥအေသသာဥအေအတြ6႕အၾကး 6စခ;မ7း�ဖငရြစပာ�ဥအေရသာဥအေအၾကာငး�အရငး�
မာ�၊ း�ဖငရြစပာဥအေးအာင ဥအေအၾကာငး�ဖ2:ာဥအေးသာ အခကမာ�က- ဥအေးမ�း�မနး�ရနး�ဖစသငည။ 51
သမငး�ေးၾကာငး�ရာဇ၀ငအကဥး�ခ�
စတစး&�ေးမ�9ခနး�မာ�ေးမ�း&ခငး�(SSI) ဘယေးတြတလ�မ�ာလ။ စ6စ၀ကး�ပ ဥအေးမ�စြခနး�မာ�(SSI) း�ဖငးUစဥအေး ဆ�ရာတြ6င ဥအေးတြဆ�ႏစြး�း�ခငး�က- ပးစ6ဥအေစကမ�း�ပ� အ�ပ2�စလ72U
ကာ�ဥအေးး�ပား�ခငး�း�ဖင9း:+ညး�ဥအေးမ�း�ခငး�း�ဖစသငည။ စ6စ၀ကး�ပဥအေးမ�စြခနး�(SSI)သGပးစ6ဥအေစကမ�စြခနး�ပးစက-အသး�း�ပး�ခငး�မ
ဟ6{ စစဥအေးဆ�ရန2�ခက� လကဥအေးမ�စြခနး�မာ�သည လ-ကဥအေးလာညဥအေးတြထရ7-သည။ ၁) အပU;လ-ကဥအေးမ�း�မနး�း�ခငး� ၂) ဥ�6Gအ;ပU;ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�း�ခငး� ၃) 6စဥ�အလ-ကဥအေးမ�း�မနး�း�ခငး� ၄) အဓ-ကဥအေအရ�ပါဥအေးသာသမာ�က-ဥအေးမ�း�မနး�း�ခငး�ဘာေးၾကာင�Oးလည�ေးဆာင�သနညး�။: သ6ငး�အခက� လကမာ�ရရန(ဥအေးယဘယႏး7ငနးတ-ဥအေကသာ) ၊ း�ပသနာမာ�က-ခြခး�ခာ�စ-6ဖာႏး-င�န ၊ ထ-ခ-
ကခရတြလယမႈ၊ စြစမး�ဥအေးဆာင�ညးႏး7ငး ထငး�မငယငAဆခကမာ�က-စစဥအေး ဆ�ႏး-င�နးႏး7ငး အစအစ�မာ�ခႏး-င�န2�ငတြ6က ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�မႈး�ပလပ�နး�
ဖစသငည။ 52
အ�စလကေးမ�း&မနး�း&ခငး� ရငရြပ�ာအဆငနးသ6ငး�အခက� လကမာ� ရရ7-ရန ၊ လထ၏အသ-ပညာ ဗဟသ6က-စစဥအေးဆ�ရန ၊ စ-6က သ- ဥအေကအာငးး�ဖစဥအေးဥအေစသာဥအေးမ�စြခ
နး�မ�က-အသး�မ-ဥအေးစရန တစဥ�ခငး�လကေးမ�း&မနး�း&ခငး�။ က-ယUာ�း�ပသ6စဥအေးယာကထ မ7 ပဂၢ -လဥအေးရ�ရာႏး7
ငနးဆ-+;ငဥအေးသာ သ6ငး�အခက� လကမာ�ရရ7-ရန ၊ ရငရြပ�ာလထအတြ6ငး� မ6ညမႈမာ�၊ ပဋ-ပကၡမာ�က-ဥအေးဖားး�ပႏး-ငအဓက�ဂၢ လမာ�ကေးမ�း&မနး�း&ခငး�။ 6-ဥအေကသာဥအေအၾကာငး�အရငး�ႏး7ငနးသ+ကဆ-;ငဥအေး
သာ အခက� လကမာ� 6-6-ကကရရန ၊�ပမာ- က�စကဥအေးရာဂါမာ�ဥအေအၾကာငး�က-သ-လ-ပါ က သနား�ပဆရာမအာ�ဥအေးမ�း�မနး�း�ခငး�း�ဖငနးတ-6-ကကသ-ႏး-ငငသငည။ ဥအေးကာကပသ�ႏး7မာ�
ရ-6သ -မး� စ-ကပ- �း�ခငး�ႏး7ငးပ6သ က၍သ-လ-ပါဥအေက6ာငသငAဥ�ၾက�က-ဥအေးမ�ရသည။ ရငရြပ�ာအပခ ပဥအေးရ�ႏး-ငငဥအေးရ�ဥအေအး�ခဥအေအနက-သ-လ-ပါက ငရြရာအပခပဥအေးရ�မ7�က-ဥအေးမ�း�မနး�ရသည။
ဥ�တ(အ�စေးတြဆ�ေးႏ9း�း&ခငး�: 6-ဥအေကသာဥအေအၾကာငး�အရာ6စခ;က- အသ-ပညာဗဟ သ6ရ7-ဥအေးသာ၊ ထ-ဥအေအၾကာငး� အရာက-စ-6၀ငUာ�ဥအေးသာသမာ�က- အပU;ငယဖြယဖ႔၍ဥအေး
တြဆ�ဥအေးႏစြး�း�ခငး�း�ဖစသငည။ လ-ငတငAအ�ခငး�း�ခငး�၊ အသက� ငရြရယတ Aအခငး�ခငး�၊ အရ ငး�း�မစပ-ငငဆ-ငငသငAအခငး�ခငး� အပU;ခြဖ႕၍ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�ႏး-ငပါသည။ 53
စတစး&�ေးမ�9ခနး�မာ�ေးမ�း&ခငး�(SSI)
မ(သေးတြတကလ�မ�ာလ: ၂- ၄ ဥအေးယာကပါဥအေးသာအခြဖ႕မ(က သ႔လ�ေးဆာငမ(နညး�၁) အဓ-ဥအေကတြဆ�ဥအေးႏစြး�ရန2�ခက� လကမာ�က- ၾက-6ငး�ပငဆင+ငထာ�း�ခငး�၂) ဥအေးမ�း�မနး�း�ခငး�က- 6စဥအေးယာကက ဥ�ဥအေးဆာင�မည၃)ဥအေးး�ဖၾကာ�သတြလ6: ငရြပUာဥအေးး�ဖႏး-ငငသငညးcညး�လး�း�ဖငးဥအေးမ�ပါ။
( ဘာလ၊ဘာ ဥအေးၾကာင9း:၊ မGသAလ၊ ဘယ: -;လ၊ ဘာက-ဆ-လ-6ာလ၊ ဘာဥအေးး�ပာစရာ ကနဥအေးသ� လ) စသ�ဖငးဥအေးမ�း�မနး�ရသည။
၄) �ပမာဥအေးပ�၍ ဥအေးမ�ပါ၅) မ6ညဥအေးသာသမာ�ရ7-ပါက ပါ၀ငခ-;ငး�ပါ၆) အခြဖ႔ဥအေအပၚတြ6င စ-6၀ငUာ�မႈး�ပပါ၇) ဥအေးး�ဖဆ-း�ပ�ဥအေးသာအခါတြ6င ဥအေးနာကဥအေးမ�စြခနး�အသစဥအေးမ�ပါ၈) ဥအေးမ�း�မနး�ဥအေးနစ� မသ-မသာမ76သ ာ�ထာ�ပါ။
54
စတစး&�ေးမ�9ခနး�မာ�ေးမ�း&ခငး�(SSI)
55
ရပရြ��ာထတြတငး&ဖတေးလ�က၍ၾကည�း�ႈစစေးဆ�း&ခငး�
ဘာေးတြတလ�မ�ာလ• အဓ-ကကသညနးသ+Aမာ�ႏး7ငနး�6ရငရြပ�ာထတြ69င:မး�း�ဖ6ဥအေးလ7ာကး�ခငး�း�ဖငနးသ
6ငး�အခက� လကဥအေးကာကယ Aး�ခငး�• ရငရြပ�ာလထကမ6ညဥအေးသာအတြကာဥအေအ၀�(တြကက: ပ)က-စ�စမး�ဥအေးလလား�ခငး�• (သ-႔) ဥအေးလလား�ခငး�၊ဥအေးမ�း�မနး�း�ခငး�း�ဖငး ဥအေးး�မယာအသး�ခသ
ညးဥအေးနရာမာ�က-ဥအေးလ လာစစဥအေးဆ�း�ခငး�• နာ�စြစငးး�ခငး�ႏး7ငး ဥအေးနရာအကယ� ၀နး�က-ပးၾကမး�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�
56
ဘာေးၾကာင�Oးလည�မ�ာလ၁) ရပပ-;ငး�ဆ-င�ာပ6၀နး�ကငးႏး7ငးးဥအေးနရာ းႏး7ငနး�ခ-န ဥအေအပၚတြ6င လ
6-႕၏လပငနး� ဥအေးဆာငတာမာ� မာ�က-မကU-း�ဖငး�ႈး�မငး�း�ခငး�း�ဖငနး�ျ4ပန2� လ7န2သ6ငး�အခက အလကဥအေးကာကယ A2-င�န
၂) အႏး"ရာယ�7-ဥအေးသာဥအေးနရာမာ�၊ တြထကဥအေးး�ပ�ခ-လႈးဥအေးသာဥအေးနရာမာ� သ6မ7 6း�ခငး�၊ ဥအေအရ� ဥအေးပၚဥအေအး�ခဥအေအနတြ6ငအသး�း�ပ2-ငဥအေးသာ းဥအေးဒသ
ဆ-င�ာအရငး�အ�မစမာ�၊ လယယ ာဥအေးး�မအသး�း�ပသညးဇးဥအေးနရာမာ�၃) း�ပသနာမာ�ႏး7ငနး�+စြခငဥအေး�ရ�မာ�ရ7ာဥအေးစြဖး�ခငး�
ရပရြ��ာထတြတငး&ဖတေးလ�ာကး&ခငး�
တက�ကေးလ�လာၾကည�း�ႈစစေးဆ�း&ခငး�
57
ဘာေးတြတကလ အရာ၀ထမာ�၊ လမာ�၊ ဥအေအၾကာငး�အရာမာ�၊ ဆကးႏစြးယမႈ၊
ပ�ဥအေးပါငး�ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကမႈ6-႔က-စနစစတဥအေကလလား�ပ�မ76သ ာ�ထာ�ရမည။ဘာေးၾကာင�Oးလ၁) ဥအေအး�ခဥအေအန6စ�ငပက-င;ဥအေးသခာသ-ရ7-ရန ၊ အထ�သ�ဖငး
းႏႈ6း�ဖငးဥအေးဖားး�ပရ2ခကခဥအေးသာအရာမာ�၂) းႏႈ6း�ဖငးဥအေးမ�ခဥအေးသာသ6ငး�အခက� လကမာ�ႏး7ငးး�ပ2:GY-;ကည 7-း�ပ�စစဥအေးဆ�ရန။ ရငရြပ�ာလထအစညး�ဥအေအ၀�မာ�တြ6နင�မ-�သမ�မာ�ပါ၀ငမႈ၊ ဥအေလလာဥအေးတြ6႕ရ7-ခကမာ�ခြခ း�ခမး�စ-6ဖား�ခ
ငး�က-ဥအေးနာကမ7လပဥအေးဆာင�သည။ မ(သ႔လ ။ လ6-ငး�
မ(က သ႔လ�ေးဆာငမ(နညး�။ သငသGဘာဥအေးၾကာငး�ငရြပ�ာလထထတြ6ငဥအေးရာက�7-ဥအေးနသGက-;စ�း�စာ�း� ပ� သငဥအေးလလာတြ6႔ရ7- ခဥအေးသာရGညႊနး�ခက သ6ငး�အခက� လကမာ�က-ဥအေးဖားတ+;6ပါ။ ၄ငး�
6-႔သGသင၏ဥအေးဆ�ရန2�ခက� လကUရငး�မာ�က-း�ဖညနးဆ+ညး�ဥအေးပ�ပါလ-မးမည။
ဘာေးတြတလး�ပသဏာမာ�က-ဥ�စာ�ဥအေးပ�ဥအေးငရြရ�ခယရာတြ6နငကငAညပပ-�ဥအေးပ�သညနး�ရာမာ�
ဘာေးၾကာင�Oးလ း�ပသဏာမာ�၊ အႏး"ရာဥအေယက ရာကးႏး-ငဥအေးး�ခမာ�၊ ဥအေးး�ဖရ7
ငး�ခကမာ� သGသGHငရြပ�ာလထ6စခ;လး�အတြ6ကမ6ညႏး-ငဥအေးပ။
လ6နး�စာ�၊ ကာ�- မ၊ လမ-�အလ-ကးခယမႈလြကး�ပာ�ႏး-ငငသည။
မ(သေးတြတလရငရြပ�ာလထအစညး�ဥအေအ၀�က-း�ဖစဥအေးး�မာငဥအေးအာငပပ-�ဥအေးပ�သညနးသ+Aမာ�( အဆငနးသ+6မ7ယဖြ6ခး�ခငး�သည အပU;ခြခမာ�ခြခး�ပ�လပးႏး-ငငသငည)
58
အဆင�:း<ညတမ�တခြတခး&ခငး�
• မ(က သ႔လ�ေးဆာငနညး�– ရပမ-ရပဖလၾက�မာ�ကစရငး�း�ပစထာ�ဥအေးသာဥအေအၾကာငး� အရာမာ�
က- းႏး-ႈငး�ယ7�းႏး-င�န စသ6မ76ခက(သ-႔) ထ�း�ခာ�ဥအေးသာလကၡဏာ မာ�သ6မ76 ထာ�း�ခငး�
– သ6မ76ခကမာ�က- ဇယာ�၏ 6စ{က(Y)၀င�-;�တြ6နငထာ�ရ7-း�ခငး�– းႏး-ႈငး�ယ7�မညဥအေး�ၾကာငး�အရာမာ�က- (X) ၀င�-;�တြ6နငထာ�ရ7-း�ခငး�– အမ76� သာ�အ�ဖစ ဥအေးက-ာကခမာ�၊သစသ�ဥအေးစမာ�ဥအေခပ�း�ခငး�
အဆင�:း<ညတမ�တခြတခး&ခငး�
အခြဖ႕၀ငမာ�။ ၈၈
အခြဖ၀ငမာ�အာ� ေးကာကခ ၅လး�စေး��၍ ၄ငး�တ႔ႏး�င�း သကဆ ညင<ညည�:းအရာမာ�အတငး�ထာ�ခငး��ါ။
ဥအေးသ/ဆး�မႈမာ�
ဒဏ�ာရ သမာ�
အ-�အ-မပကU�း�ခငး�
ဥအေးကာကပသ�ႏး7မာ�
ပ-ငငဆ-င;ငမႈ မာ�ဆး�႐ႈ�မႈ
ဥအေအဆာက�ဥ�မာ�ထ-ခ-ကဆ း�႐ႈး�မႈ
ဥအေးပါငး�
ဥအေးရလႊမး�မ-�မႈမန2တ-င;ငး�
မ�
ဥအေးရာဂါမာ�
ပ-�မႊးာ�မာ�ဖကစ�မႈ
ေးဘ�အႏး3ရာယအ ဆင�9းခး&ခငး�
စစေးဆ�ေးတြတ႕ရ� ခကမာ�ကခြခး&ခမး�စတဖား&ခငး�
စစဥအေးဆ�း�ခငး�း�ပလပး�ပ�သညးဥအေးန႔6-ငး�တြ6င သ6ငး�အခက အလ ကဥအေးကာကယ Aး�ခငး�ႏး7ငး း�ပ2:Gစစဥအေးဆ�း�ခငး�က-း�ပ လပ�ပါသည။
• သ6ငး�အခက� လက� ာ�လး�က-စနစစတက�ဖစဥအေးအာင(အႏး"ရာယမာ�း၊း�ခ- မး�ဥအေးး�ခာက မႈမာ�၊ အႏး"ရဥအေယက ရာကးႏး-ငဥအေးး�ခဈထ-ခ-ကဆ း�ရႈး�မႈမာ�၊
အႏး"ရာဥအေယက ရာကခ-ငရြ2Yငငထ-ခ-ကပကU�သညနး�ရာမာ�၊ ထ-ခ-ကခရတြလယမႈမာ� းႏး7ငစြးUမး�ဥအေးဆာင�Gမာ�) စသညး�ဖငးUစစ�ပါသည။
• း�ပသနာက-ဥအေးဖားထ+;6း�ခငး�• 6-က�-;ကး�ဖစဥအေးဥအေစသာအခကမာ�ႏး7ငနး�ဓ-ကဇစး�မစမာ�က-ဥအေးဖားထ+;6း�ခငး�• း�ပသဏာအရငခဥအေအၾကာငး�အရငး�(problem tree)က-ဥအေးဖားထ+;6 ဥအေးရ�
လြဆး�ပ�၊ ရညရြGHယခက: ;ပဥအေးဆာငမႈ(objective tree) အ�ဖစ အစအစ�မာ�က-ဥအေးငရြရ�လြဆး�ခငး�
• ရညရြGHယခကမာ�း�ဖစဥအေးး�မာကဥအေးအာငး�ဖစးႏး-ငဥအေးး�ခရ7-ဥအေးသာဥအေးး�ဖရ7ငး�လပဥအေးဆာငခကမာ�ကဥအေးဖားထ+;6သ 6မ76း�ခငး�
61
စစေးဆ�ေးတြတ႔ရ� ခကမာ�ကတငး&�&ခငး�• စစဥအေးဆ�ဥအေးတြ6႔ရ7-ခကမာ�က-6ငး�ဥအေပသာအခါဥအေးအာကပါပး
စ၃ခႏး7ငးဥအေးပါငး�စပ၍6ငး�ပပါက ပ-မ-ဥအေးကာငး�စြမ2ပါသည။
ဥအေးနာကဆ း�ဥအေးတြ6ရ7ခကမာ�က-း�ပ2:GYငး�ပ�ခငး� အႏး"ရာယး�ဥအေပး�မပး အစအစ�း�ပဇယာ�
62
အစရငခစာမာ�အာ�လး�က- ခ-ငမာမ7န2ကစ2မႈရ7-ရနးႏး7ငး လထ၏စ-6၀ငUာမႈက- ထ-နး�သ-မး�ထာ�ႏး-င�2�ငရြပ�ား�ပGသAလထထသ-ဥအေ႔ပ�ဖ6�92:-င;အပသငည။
ေးလ�ကင�းခနး�မာ�။ တကေးရာက< တငး�၏ေသဘာထာ�အ&မငကညရယး&ခငး�
၁။ (ရငရြပ�ာအပခပဥအေးရ�မ7�) ထ-ပဂၢ -လထ မ7မGကသ-ဥအေ႔သာ သ 6ငး�အခက� လက မာ�ရရ7-ႏး-ငငသနညး�။
၂။ ထ-ပဂၢ -လသ ည ကဥအေ႑ပါငး�စးစစဥအေးဆ�မႈတြ6ငပါ၀ငးႏး-င ဥအေးအာငမGသ-;႔လပဥအေးဆာငမGနညး�။
63
64
ေးမ�စရာေးမ�9ခနး�မာ�ရ� �ါေကမ�ႏးငပါသည။?
သငခနး�စာ ၂။ ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
အခနး� ၅။ အစအစဥေးရ�ဆြဆး&ခငး�
65
ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ဆ-င�ာမဥအေးဘာငသင+ငတနး�- း�မနးမာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသငး�
ရညရြ()ကခကမာ�
ဤသငခနး�စာအခ-နး�ပ�စ�ဥအေးသာအခါတြ6င သငတနး�သ / သာ�မာ�သည
ကဥအေ႑ပါငး�စးစစဥအေးဆ�း�ခငး�၏ရလဒဥအေးပၚတြ6ငမA6ည၍ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ း�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စမခက� စအစ� မာ�ဥအေးရ�လြဆရာတြ6ကN က�ၾကပ:ာႏး-ငမည။
အဓ-ကဥအေကသာဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာ�က- လထပါ၀ငပA�ဥအေးပါငး�ဥအေးဆာငရြင�ကcညး�လမး�က-အသး�း�ပ းႏး-ငမည။
66
ရပရြ��ာလ�ငနး�အစအစဥမာ�ေးရ�ဆြဆး&ခငး�• အ-မဥအေးထာငU;မာ�ႏး7ငး 6စဥ�ခငး�စအတြ6က ၄ငး�6-ဥအေ႔နထ-င�ာ
ပ6၀နး�ကငက-င; ဥအေးဘ�ကငး�လးး�ခးဥအေးသာပ6၀နး�ကငး�ဖစ�န စ6ငဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
• က႑ဥအေးပါငး�စးစစဥအေးဆ�း�ခငး�မ7သ6မ76ထ ာ�ဥအေးသာ း�ပသနာႏး7ငး ရညရြGHယ ခကမာ�ဥအေးပၚတြ6ငမA6Gသည
• ဥအေးဘ�အႏး"ရာယN ကၾကခႏး-င�Gပ-;မ-ရရ7-ရနးႏး7ငးU�ဆကမ4ပ6 စြဖ႔�ဖ-�မႈမာ�ရ7-ဥအေးစရန လမး�း�ဥအေပး�မပးထာ�ရ7-း�ခငး�
67
ရပရြ��ာလထလ�ငနး�အစအစဥေးရ�ဆြဆရာတြတင အဓကထည�9:း<ငး�စဥး�စာ�ရမည�:းအခကမာ�
• အစအစ�၏ရညရြGHယခကမ7ာရ7ငး�လငး�ဖ-႔လ-သည
• အစအစ�ဥအေးရ�လြဆႏး-င�န2�ခ-နးႏး7ငနး�ရငး�အ�မစမာ�လ-အပသငည
• နညး�ပညာႏး7ငး အ66ပညာပ-ငး�ဆ-င�ာ ဥအေးထာကပးမႈမာ�ရ7- သငနးသ+ည
• ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�( အမ-�သာ�၊ အမ-�သမ�၊ ဥအေးယာကးာ�ဥအေးလ�၊ မ- နး�ဥအေကလ�၊ သကN က�ငရြရယ� -;၊ မသစြစမး�သမာ�)ပါ၀ငမႈ
68
69
လထ�ါ၀ငမႈး&ဖင�း အစအစဥေးရ�ဆြဆး&ခငး�
အစအစ�ဥအေးရ�လြဆမႈက-အဆး�သပး�ခငး�အခက� ခမာ�က-ဥအေးဖားထ+;6း�ခငး�
လပငနး�လGပ6း�ခငး�အစအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�အခ-2ကာလသ6မ76ဥအေးပ�း�ခငး�
6ာ၀နးႏး7ငး၀6ရာ�မာ�က-ခြခဥအေးဥအေ၀ပ�း�ခငး�လ-အပဥအေးသာရငး�အ�မစမာ�က-ဆး�း�ဖ6ဥအေးပ�း�ခငး�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�6ာ၀2မာ�ခြခဥအေး၀�ခငး�အခြဖ႔ခြခမာ�ခြဖ႕စညး�း�ခငး�
ရညရြGHယခကခမ76း�ခငး�အစအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�လပငနး�စဥတြ�တနင:+Aထပါ၀ငး�ခငး�
ရပရြ��ာလထအတြတငး� အစအစဥေးရ�ဆြဆး&ခငး�လ�ငနး�စဥ
လထပါ၀ငမႈး�ဖငနး�စအစ�ဥအေးရလြဆရာတြ6ငမGသAဥအေးတြ6ပါ၀င သငနးသနညး�
အခြဖ႔6-ငး�မ7ၾသဇာဥအေးညာငး�ဥအေးသာသမာ� း�ပသနာတြ6နငတ-င;က�-;ကပါ၀ငဥအေးသာသ ရငရြပ�ာထရ7-ဥအေးအာကဥအေးး�ခ အခြဖ႔အစညး�(သ-႔)အစ-�ရမဟ
6ဥအေးသာအခြဖ႔အစညး�မာ�တြ6င လပဥအေးဆာငဥအေးဥအေနသာအခြဖ႕၀ငမာ� ရငရြပ�ာထရ7- ယ�ဥအေးက�မႈႏး7င9း:+Aမ-�စအခြဖ႔၀ငမာ�
70
ရပရြ��ာလထ�ါ၀ငး&ခငး�း&ဖင�Oးလည�ငနး�အစအစဥေးရ�ဆြဆး&ခငး�
အစအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�6စဥအေးလ7ာက: း�တြ6င ဥအေးဒသဆ-င�ာအာဏာပ- ငမာ� ပါ၀င�92:-င;အပသငည။ အဘယဥအေးၾကာငနးဆ-+;ဥအေးသား ရငရြပ�ာအတြ6ငး�တြ6င
၄ငး�6-႔စ�ဆကမ4ပ6ပါ၀ငရြငUမး�ဥအေးဆာငမႈရ7-း�ပ� သ6ငး� အခက� လကမာ�အၿမရရ7-ရနး�ဖစသငည။
အလာ�6စြစာရငရြပ�ာလထကလညး� အစအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�၏6-�6 ကမႈမာ�က- ထ-နး�သ-မး�ထာ�ရမည။
ရငရြပ�ာလထကအ�မစ-6၀ငUာ�မႈး�ပငထနဥအေးအာငရြငUမး�ဥအေးဆာငးႏး-င�န လ မႈဥအေးရ�လပငနး�မာ�ႏး7ငနး�6 အစအစ�ည7-ႏး-ႈငး�ဥအေးဆာငရြင�ကမႈမာ�က- လ
ပဥအေးဆာင�သည။
71
အစအစဥ၏ရညရြ()ယခကမာ�ခတမ�တး&ခငး�
• ရညရြGHကခကမာ�သည က႑ဥအေးပါငး�စး စစဥအေးဆ�း�ခငး�ရလဒမာ� ဥအေးပၚတြ6ဥအေင�း�ခခသငနးသ+ည
• ရငရြပ�ာလ၏စ-6� ာ�း�ပငး�း�ပမႈဥအေးပၚတြ6နငထင+ငဟင+ပသငနးသ+ည
• လပငနး�အစအစဥတြ�တင ရငရြပ�ာလထက-ယUာ�လ7ယမာ�ပါ၀င သငနးသည။
72
အခြဖ႕ခြခမာ�ခြဖ႔စညး�း&ခငး�• ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငမညနးသ+Aမာ�က- အခြဖ႕မာ�ထပမခြခရသည (�ပမာ-
ႀက-6ငး�ပငဆငး�ခငး�ႏး7ငနးထ-ခ-ကမႈဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�၊ ကယဆယဥအေးရ�ႏး7ငနးတ+;႔�ပနဥအေးရ�၊ း�ပ2:GထAဥအေးထာငဥအေးရ�ႏး7ငး ဥအေးန
ရား�ပ2:Gခထာ�ဥအေးရ�၊ ကနး�မာဥအေးရ�ဥအေးစာငးဥအေးရ7ာကမႈ၊ စ-ကခြ6ခန2�ာ�ဥအေးပ�ဥအေးရ�၊ ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ
6 စစဥအေးဆ�ဥအေးရ�)• ဥအေအကာင�ထညဥအေးဖား:+;ပငနး�စ�တစခ;လး�တြ6င ဥအေးဘ�အႏး"ရာ
ယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ဥအေးကားမ6က ၾက�ၾကပ�သည။73
ေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ��ါ�ေးရ�လ�ငနး�စဥမာ�ခြခေး၀&ခငး�
• ရငရြပ�ာလထဥအေးစအစ�-ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�တြ6င ရငရြပ�ာလထဥအေကဆာငရြင�ကးႏး-င မည9း:+;ပငနး�မာ�ပါ၀ငသငနးသ+ည
ဆး�ရႈး�မႈမာ�က-အစာ�ထ-�း�ခငး�ထက ဆး�ရႈး�မႈမာ�မရ7-ဥအေးအာင ဥအေးရ7ာင�7ာ�ရမည။
ဥအေးဒသႏး7ငနး�မ၀ငရြင�ငမကမႈမာ�က-ဥအေးရ7ာင�7ာ�ရမည။ အ-မဥအေးထာငU;မာ�၊ရငရြပ�ာႏး7ငး အစ-�ရပ-ငငဆ-ငငသငညးပစၥညး��စၥာမာ�က- ကာတြကယ�မည။ ရငရြပ�ာလထလး�ခးမႈက-ကာတြကယၿပ� လ6နး�ဥအေးစည6ညမ7 စစာ�ႏး-င�မည။ ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက: ယမႈအရ7-ဆး�ဥအေးသာလထ၏ လ-အပခကမာ�က- လးဥအေးလာက
စြစာဥအေးဖားထ+;6�မည။
74
မ�တ< ာ�ထာ�ရမည�:းအခကမာ� ရငရြပ�ာလထလပငနး�စ��မာ�အ�ပာ�တြ6င အဓ-ကၾကးဥအေးတြ6႕ခၾကဥအေရသာအခက အခ
မာ�မ7ာ စ-စ�ထာ�း�ပ�ဥအေးသာ ဥအေးစာင9းNကညး ဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�မႈမာ�အာ�နညး�း�ခငး�(သ-႔) မရ7-း�ခငး�၊ ၄ငး�6-႔အာ�ဥအေးထာကပဥအေးပ�မညး ဥအေး
ဥအေစြငၾက�အသး�စရ-6 နညး�ပါ�း�ခငး�(သ-႔) မရ7-း�ခငး�၊ အစအစ�ဥအေးရ�လြဆရာ တြ6င အဓ-ဥအေကသာအခကတ စခကမ7ာ အစအစ�တ-;ငး�တြ6င ဥအေးစာင9းNကညးUစဥအေးဆ�ဥအေးရ�ႏး7
ငး အကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး� မာ�ရ7-သငးး�ပ� အခ-2ကာလ သ6မ76ခကးႏး7ငး ဥအေးဥအေစြငၾက�အသး�စရ-6: ညး�လးဥအေးလာကခြကUာရ7-ရမည
75
စစ�ထာ�ဥအေးသာလပငနး�အစအစ�မာ� ဥအေးသခာခ-ငမာဥအေးစရ နးႏး7ငး လပဥအေးဆာငမညးUမခကးႏး7ငး က-ကည မႈရ7-ဥအေးစရန
ရာသ�6 ဥအေးး�ပာငး�လး�ခငး�ကသ-႔ ဘကဥအေးပါငး�စး မ7၀ငဥအေးရာက: ာဥအေးသာ း�ပသနာဥအေအး�ဥအေခနမာ� းႏး7ငး
ပ6၀နး�ကင ထ-နး�သ-မး�ဥအေးရ�က- လညး�ဥအေးကာငး�စြမ ငရြ2UာG7-ႏး-ႈငး�ဥအေးဆာငရြင�က�န လ-အပသငည။
လအ�ေးသာအရငး�အ&မစမာ�ကး&�ငဆညညငဆး�း&ဖတး&ခငး�
• ဥအေးရ�လြဆထာ�ၿပ�ဥအေးသာအစစ��ာ�လး�အတြ6က လ-အပဥအေး သာ အရငး�အ�မစမာ�က-း�ပငဆင+ငဆး�း�ဖ6ဥအေးပ�ရ92:-င;အပသငည
ဥအေးမ7ားမ7နး�ဘ႑းာဥအေးစြငပမာဏ ရငရြပ�ာအတြ6ငး�တြ6င�ႏး-ငဥအေးသာအရငး�အ�မစမာ� ဥအေးဒသတြ6င�ႏး-ငဥအေးသာအရငး�အ�မစမာ� အစအစ��တြ6က အရငး�အ�မစမာ�က-ဥအေး6ာငး�ဆ-ႏး-ငး�ခငး� လ-အပဥအေးသာအရငး�အ�မစမာ�က-း�ပငပဥအေမ76ာငး�ဆ-ႏး-ငး�ခငး�
76
အစအစဥေးရ�ဆြဆး&ခငး�ကအဆး�သတး&ခငး�
• လပငနး�ဥအေးဆာငတာ6စခ;ခငး�စအတြ6က ဥအေးခါငး�ဥအေးဆာငသ+6မ76း�ခငး�• လပငနး�စ�တစခ;ခငး�စအတြ6က အခ-2ဇယာ�း�ပငဆငး�ခငး�• လပငနး�အစအစ�ဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�ႏး7ငး စညး�မ�း�မ၀ါဒမာ�ခမ76
ထာ�း�ခငး�• း�ဖစ:ာႏး-ငဥအေးသာအခက� ခမာ�က-ဥအေးဖားထ+;6း�ခငး�• အစအစ�ဥအေးရ�လြဆတြသာ�ၿပ�ဥအေးသာအခါ ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကမညနးသ+Aမာ�အာ�
အသ-ဥအေးပ� း�ဖနဥအေ႔၀�ခငး�
77
ေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ ��ါ�ေးရ�အစအစဥေးရ�ဆြဆရာတြတငပါ၀ငေးသာအဓကအခကမာ�
• ရညရြGHယခကမာ�ႏး7ငးဥ�6Gလ;ပဥအေးဆာငမညနး�စအစ�မာ�• လ-ကဥအေးလာညဥအေးတြထရ7-မႈ• အစအစ�ဥအေးရ�လြဆရာတြ6နင�ဓ-ကဥအေကသာအခြဖ႔အစညး�အမာ�၏ 6ာ၀2မာ�က-ဥအေးဖားး�ပ�ခ
ငး�• ရငရြပ�ာအာ�လပငနး�အစအစ��က�း�ခပက- င;ရ7 ငး�း�ပ�ခငး�• ရငရြပ�ာလထ၏ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယ� း�ခဥအေအန• ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�အတြ6က မဟာဗဟာႏး7ငး လပငနး�ဥအေးဆာငတာမာ�• 6ာ၀နးႏး7ငး၀6ရာ�မာ�• လပငနး�အခ-2ဇယာ�မာ�• အစအစ�၏ထ�း�ခာ�ခကမာ�က-း�ပ2:ငညဥအေးလလား�ခငး�• ဆကလြကသ ယ�92:-+ပUာႏး7ငး 6ယ: ဖနး�နပါ6မာ�• အပ-ပါစာမာကးႏး7ာမာ�
78
ေအရ�ၾက�ေးသာအခကမာ�• ဥအေးနာကဆ း�ဥအေးရ�လြဆး�ပ�ဥအေးသာအစအစ�က-; ပးမ7ငရြ2မမး�မး�ပငဆ
ငး�ပ� ဥအေးဒသဆ-င�ာအာဏာပ-ငမာ�ႏး7ငး�ငရြပ�ာလထ ရပမ-ရပဖမာ�က-ဥအေမ7ဥအေ၀ပ�ရသည။
• ဥအေးကာငး�ဥအေအး�ခ�ပအစအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�ႏး7ငး ရငရြပ�ာ လထ အစအစ� ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�6-႔အ�ခာ� ခ-ငမာဥအေးသာဆ
ကးႏစြးယမႈရ7- သငနးသ+ည။
79
80
သခငေးသာေးမ�9ခနး�မာ�ရ� �ါေကမ�း&မနး�ႏးငပါသည။
သငခနး�စာ ၂။ ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
အခနး� ၆။ လ�ငနး�အစအစဥမာ�အာ� ေအကာင ထညေးဖားေးဆာပရြင�ကး&
ခငး�
81
ရငရြပ�ာဥအေအး�ခ�ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ဆ-င�ာမဥအေးဘာငသင+ငတနး�- း�မ2မာႏး-ငငၾကကဥအေးး�ခနအသငး�
ရညရြ()ယခကမာ� ဤသငခနး�စာအခ-နး�ပ�စ�ဥအေးသာအခါ6ကဥအေးရာကသ A
သငတနး�သသငတနး�သာ�မာ�သည လထပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�လပငနး�မာ�တြ69င:မး�
ညႊ2မA ၀ါဒမာ�က- ဥအေးဖားထ+;6: ာႏး-ငမည ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကမညနးသ+Aမာ�ႏး7ငနး�6ဥအေးရ�လြဆထာ�ဥအေး
သာ လပငနး�အစ-အစ�မာ� ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင� ကမႈ မာ�က- စမခန႔ခြခလာႏး-ငမည။
လ-အပ:7င ရ7-း�ပ�သာ�အခြဖ႕မာ�က- ဥအေးဖားထ+;6Uညး�ရး�လာႏး-ငမည။
82
လထ�ါ၀ငလည�ေးဆာငး&ခငး�လ�ငနး�စဥအတြတကလ မး�ညႊနမႈမာ�
• ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကဥအေးသာသမာ�အာ�လး�ပ�ဥအေးပါငး�ဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
• ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကဥအေးသာသမာ� အၾကာ�အ�ပ2�စလ7န ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�း�ခငး�
• အစစ�တဥအေကဆာငရြင�ကး�ခငး�• လGပ6မႈလပငနး�စ�• စနစစတကခြခး�ခမး�စ-6ဖား�ခငး�• အ�ခာ�သမာ�၏ယ�ဥအေးက�မႈက- သ-း�မငcာ�လGလကခး�ခငး�• စြပင9း:ငး�း�မငသာမႈရ7-း�ခငး�• အမာ�ဥအေသဘာဆႏၵခယး�ခငး�
83
လထ�ါ၀ေငအကာငထညညေးဖားေးဆာပရြင�ကး&ခ ငး�၏ အက�ေးက�ဇ�မာ�
• ရငရြပ�ာအတြ6ငး�ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�မာ�၏ရGH7GYGYမႈႏး7ငး ဥအေးအာငး�မငမႈမာ�6-�6က: ား�ခငး�
• က-ယနး�ာ�က-က-ယး�66ဥအေးစရန2ကငAညဥအေးပ�း�ပ� ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကမညနးသ+Aမာ�၏ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�စြစမး�ဥအေးဆာင�Gက -;း�မ7ငနးတငဥအေးပ�ႏး-ငး�ခငး�
• ရငရြပ�ာလထအာ�ရ7-း�ပ�သာ�အရငး�း�မစမာ�ႏး7ငး အခ-2ကန႕သ6ခကမာ� က-စမခန႔ခြခႏး-ငငတ 6ဥအေးစ66း�ခငး� လ-အပ:7ငဥအေးနာကထ ပ�ငး�း�မစမာ� ရရ7-ႏး-ငဥအေးအာငဥအေးဆာငရြင�ကးႏး-ငး�ခ
ငး�
• ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငသငAမာ�အတြ6က မ၀ါဒလမး�စ�က-;ခမ76ဥအေးပ�ႏး-ငး�ခခငး�
• မ6ညဥအေးသာလမႈဥအေးရ�အခြဖ႔အတြ6ငး� လ-ကဥအေးလာညဥအေးတြထရ7-မႈႏး7ငး သ�ခႏး-ငရြငUမး�ရ7-ဥအေးစရနဥ� ဥအေးဆာငဥ�ငရြရကး�ပႏး-ငး�ခငး�၊ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးၾကာငနးထ-ခ-ကဆ း�ရႈး�မႈ
မာ� ရငငဆ-နငNကးဥအေးတြ6႕ ဥအေရသာအခါ ဥအေးရ7႕6နး�မ7ဥ�ဥအေးဆာငဥအေးဆာငရြင�ကဥအေးပ�ႏး-ငး�ခငး�
84
85
လထ�ါ၀ငပ �ေး�ါငး�ေးဆာပရြင�ကး&ခငး�လ�ငနး�မာ�
လပငနး�6ာ၀2မာ�
ခြခဥအေး၀6ာ၀နဥအေးပ� း�
ခငး�
စြစမး�ဥအေး ဆာင ရ
ညး�မ7ငနးတငး�ခငး�
ရ7-း�ပ�သာ�အသငး�အ
ခြဖ႔မာ�အာ�ဥအေး
ဆားNသစညး�ရး�း�
ခငး�
လပငနး�စ�မာ�အ ဥအေးကာ
ငငထငည ဥအေး ဖားဥအေးဆာင
ငရြရကး�ခငး�
ဥအေးစာင9းNကညးUစဥအေး
ဆ�း�ခငး�းႏး7ငနး�ကး�ဖ6ဥအေးလ
လား�ခငး�
မ7န2ကနဥအေးသာ လပငနး�
မာ� ဥအေးဆာငရြင�က း�ခ
ငး�
လ�ငနး�တာ၀နမာ�ခြခေး၀တာ၀နေး��း&ခငး�• အခြဖ႕ခြခအတြ6ငး�မ-မ-6-႔ကရာ6ာ၀2မာ�က-
ခြခဥအေး၀6ာ၀2ယငA ဥအေးဆာငရြင�က�သည။ ဥအေးခါငး�ဥအေးဆာငမႈ စမခန႔ခြခမႈ နညး�ပညာပ-ငး�ဆ-င�ာဥအေးထာကပမႈ ဘ႑းာဥအေးရ�စမခန႔ခြခမႈ အပခပမႈ လထပါ၀ငဥအေးအာငဥအေးဆားNသ�ခငး�
86
9စမး�ေးဆာင�ညး&မ�င�:း;ငေး��း&ခငး�• အစအစဥအေ��ကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�အတြ6က
6-ဥအေကသာနညး�ပညာကတြ~မး�ကငမႈအ66ပညာမာ�လ- အပ သည။
• အစအစ�သည အရငး�း�မစမာ�(သ-႔) အခ-2ကန႔သ6မႈမာ� ရ7-ပါက မ-6ဖက� ခြဖ႔အစညး�မာ�ႏး7ငးခ�း�ကပး�ပ�
အကအည မာ�ဥအေး6ာငခသငနးသ+ည
87
88
နမနာသင;နး�မာ� သငတနး� အ
မ-�စာ� ဥအေးဘ�အႏး"ရာယက ာ တြက
ယဥအေးရ�ႏး7ငနးတး႔�ပ2မႈဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�
အခြဖ႔အစညး�ဆ-င�ာစမခ န႕ခြခမႈႏး7ငး စြဖ႔�ဖ-�ဥအေးရ�
သငတနး� သ င�-;�ညႊနး�
6နး�မာ� ”က- စြမမး�
သင 6” နး� အ�ဖစ
း�ပ2:ငညပး-႔ခႏး-ငငသည။
ရ7ာဥအေးဥအေစြဖရ�ႏး7ငနးက+ယဆယဥအေးရ�
ဥအေးဆ�၀ါ�ႏး7ငးဥအေးရ7�ဥ�း�ပစး�ခငး�
ကယဆ ယဥအေးရ�ႏး7ငး ဥအေးထာကပဥအေးရ�
ဥအေအရ�ဥအေးပၚအမ-� အကာဥအေးနစရာ6ည ဥအေးဆာကခန႔ခြခမႈ
ဥအေးဘ�တြလ6�ာသ-ဥအေ႔း�ပာငး� ဥအေးရႊ႕�ခငး�ဆ-
င�ာစမခန႔ ခြခမႈ
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာ ပါ�ဥအေးရ� မ-6ဆ က
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�အသ-ပညာဥအေးပ�
ၾက-6ငသ6-ဥအေးပ�စနစ စနစစတကထ-ခ-ကမႈဥအေးလာပါ�
ဥအေးရ� အသကဥအေးစြမ�၀မး�ဥအေးၾကာ
ငး�ဆ-င ရာ သငတနး�ႏး7ငစြးဖ႕�ဖ-�ဥအေးရ�
ဥအေးခါငး�ဥအေးဆာငမႈ G7-ႏႈး-ငး�ဥအေးဆာငး�ငရြရကး�ခ
ငး�၊ ပဋ-ပကၡစမခန႔ခြခဥအေး ရ�ႏး7ငးဥအေးး�ဖ ရ7ငး�ဥအေးရ�
လထပါ၀ငဥအေးအာငဥအေးဆားN သ စညး�ရး�း�ခငး�
အသး�စရ-6းႏး7ငးဥအေး ဥအေစြငၾက�စမခန႔ ခြခမႈ
အဆ-း�ပ6ငး�ပလႊးာႏး7ငးအစရငခစာဥအေးရ�နညး�
အစညး�ဥအေအ၀�(သ-႔)သငတ နး� တြ6ငပးပ-�သဆရား�ဖစသင
6း� စာငရြရကUာ6မး�မ76တ မး�မ76
ရား�ပငဆ+ငခန႔ခြခး�ခငး�6-ဥအေကသာ
ဘာသာ ရငပ� လ-က သငတ
နး� မာ�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာ ပါ�ဥအေးရ�ႏး7ငး ပညာဥအေးပ�
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�ႏး7ငနးကနး�မာဥအေးရ�
ဥအေးရႏး7ငနးသန႔ရ7ငး�ဥအေးရ� ရာသ�6ဥအေးး�ပာငး�လး�ခ
ငး�သ- ဥအေးကာငး�စရာ ပ6၀နး�ကငUမခန႔ခြခမႈ ကာ�-မႏး7ငး ဥအေးဘ�အႏး"ရာ
ယUမခန႔ခြခ ဥအေးရ�
ရ7-း�ပ�သာ�အသငး�အ ခြဖ႔မာ�ႏး7ငး အရငး�မစ
မာ�ဥအေးဆားNသစညး�ရး� း�ခငး�
G7-ႏႈး-ငး�ဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး� ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခ
ငး�ႏး7ငး အကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�
လအငအာ�ရငး�း&မစမာ�က ေးဆားၾသစညး�ရး�း&ခငး�
• အရငး�း�မစ၄ မ-�မ7ာ- ရငရြပ�ာအတြ6င�ႏး-ငဥအေးသာအရာမာ� ဥအေးဒသအတြ6ငး�ရႏး-ငဥအေးသာအရာမာ� အစအစဥအေ�မ76ာငဆ-င;ရႏး-ငဥအေးသာအရာမာ� အစအစ�း�ပငပမ7ရႏး-ငဥအေးသာအရာမာ�
• ဥအေးဘ�အႏး"ရာယUမခန႔ခြခဥအေးရ�ဥအေးကားမ6က သကဆ -; င�ာ ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကမညနးသ+Aမာ�ႏး7ငး အရငး�း�မစမာ� က- G7-ႏး-ႈငး� ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�ႏး-င�န အစညး�ဥအေအ၀�6
စခ;ကငး�ဥအေပပ�ရ92:-င;အပသငည။
89
လအငအာ�ရငး�း&မစမာ�က ေးဆားၾသစညး�ရး�း&ခငး�(အဆက)
၁။ ေးဒသဆင�ာႏး�င�း ရပရြ��ာလထအတြတငး� ရႏးငေးသာ အရငး�း&မစမာ�ဖန;�း&ခငး�
လမာ� ( ကတြ~မး�ကငမႈ၊ အခ-န ၊ ပစၥညး�မာ�၊ အလပးႏး7ငး လငပ�ာ�ခ)
အခြဖ႔အစညး�( အခြဖ႕အစညး�မာ�စာရငး� းႏး7ငး�ညရြGHယခကမာ�၊ အရငး�း�မစမာ�ႏး7 ငး လပငနး�ဥအေးဆာငတာမာ�)
လမႈတြကန2ယကးႏး7ငနးဆ+ကလြကသ ယဥအေးရ�လပငနး�မာ�(ရငရြပ�ာလထအတြ6ငး�ရ7-ဥအေးသာအရ�ၾက�သညး ဥအေးလလာႏး-ငဥအေးသာစြဖ႕�ဖ-�ဥအေးရ�လပငနး�မာ�)
ဥအေးဒသခအခြဖ႕အစညး�မာ�( အစ-�ရမဟ6ဥအေးသာအခြဖ႔စညး�မာ�၊ လပငနး�ရ7ငမာ� အခြဖ႔အစညး�မာ�၊ ဥအေးကာငး�မာ� ၊ ကနး�မာဥအေးရ�ဌာနမာ�)
ဥအေးဒသခအစ-�ရအခြဖ႕စညး�မာ�( အစ-�ရအပခပဥအေးရ�အခြဖ႕မာ�၊ မ၀ါဒမာ�၊ ရညရြGHယခ ကးႏး7ငနး�+ညလပဥအေးဆာငဥအေးဥအေနသာအစအစ�မာ�ႏး7ငနး�စအစ� လပငနး�ဥအေးဆာငတာ
မာ�)
90
လအငအာ�ရငး�း&မစမာ�က ေးဆားၾသစညး�ရး�း&ခငး�– (အဆက) ၂။ အစအစဥအာ�ေအကာငထညညေးဖားေးဆာပရြင�ကးႏးင�န လအ�ေးသာအရငး�း&မစ မာ�ကရ� ာေး9ဖစေးဆာ
ငး�း&ခငး�
91
စဥအရငး�း&မစစာရငး�မာ�
လ�ငနး�မာ� ဥအေးဘ�အႏး"ရာယမက
ဥအေးရာကမ7ဥအေအး�ခဥအေအန
ဥအေအရ�ဥအေးပၚဥအေအး� ခ ဥအေအန
ဥအေးဘ�အႏး"ရာယက ဥအေးရာကး�ပ�ဥအေအး�
ခအ ဥအေးန၁ လႏး7င9း:ငပ�ာ�၂ ကတြ~မး�ကငမႈ၊အ66ပညာႏး7ငး န
ညး�ပညာ၃ အရာ၀ထပစၥညး�မာ�ႏး7ငး ဥအေး
ထာကပဥအေးရ�ပစၥညး�မာ�-ဥအေးရ7� ဥ�း�ပစး�ခငး�ဥအေးသ6ာမာ�၊ စ
ကာ�ဥအေးး�ပာစက၊ ဘ-လပဥအေးး�မ၊ဥအေးကာကခမာ�၊မ-�ဥအေးစမာ�
၄ ပစၥညး�က-ရ-ယာမာ�- ဆကလြကသ ယဥအေး ရ�ႏး7ငး လမး�ပနး�ဆကလြကသ ယဥအေး
ရ�ဥအေးထာကက Aး�ပပစၥညး�မာ�၅ ဥအေးထာကပဥအေးရ�ပစၥညး�မာ�- ဂ-ဥအေး
ဒါဥအေင�ဆာက� ဥ�၊ ယာယအမ-�အကာဥအေးနစရာမာ�(သ-႔) ခ-လႈးဥအေး
ရ�စခနး�မာ�၊ 66ာ�မာ�၆ အခြဖ႔အစညး�ႏး7ငး ဥ�ဥအေးဆာငမႈ
မာ�၇ ဥအေးဥအေစြငၾက�အရငး�း�မစ
လအငအာ�ရငး�း&မစမာ�က ေးဆားၾသစညး�ရး�း&ခငး�(အဆက)
92
• အရငး�း�မစမာ�အၾကာ�တြကာဟမႈက-ဥအေးဖားထ+;6း�ခငး�• အရငး�အ�မစမာ�က- ပ-ငငဆ-ငငသငညနးသ+Aမာ�ႏး7ငး ထ-နး�ခပထာ�သမာ�က- ဥအေးဖားထ+;6း�ခ
ငး�• ဥအေးဘ�အႏး"ရာယမဥအေကရာကမ7ဥအေအး�ခဥအေအန၊ ဥအေအရ�ဥအေးပၚဥအေအး�ခဥအေအန၊ ဥအေးဘ�အ
းႏး"ရဥအေယက ရာကး�ပ�ဥအေအး�ခဥအေအန6-႔တြ6င ရငရြပ�ာလထအတြ6က လပဥအေးဆာငးႏး-ငဥအေးသာလပငနး�မာ�
၃။ရ� း&��သာ�အရငး�း&မစမာ�ႏး�င�း လ�ငနး�အစအစဥတြဥ;:ငလညအ�<ညည�:းအရငး�း&မစမာ�ကႏႈးငး�ယ�ဥး&ခငး�
၄။ အရငး�အ&မစမာ�ခြခး&ခမး�စတဖား&ခငး�ဇယာ�စစဥထာ�း&��ေးသာေးဘ�အႏး3ရာယေးလာ ��ါ�ေးရ�
လ�ငနး�မာ�
လအ�ေးသာအရငး�အ&မစမာ�
ရ� း&��သာ�အရငး�အ& မစ မာ�
အရငး�အ&မပရြစကာဟမႈ
၁၂၃၄
ဇယာ� ၁။ အရငး�း&မစမာ�ခြခး&ခမး�စတဖာသည�းrယာ�92
လအငအာ�ရငး�း&မစမာ�က ေးဆားၾသစညး�ရး�း&ခငး�(အဆက)
93
Table-2: Detail of Resource Analysis Matrix
ေးဘ�အႏး3ရာယေး
လာ ��ါ�ေး ရ� အဓက
လ� ေးဆာ င ခကမာ�
လအ�ေး သာ အရ
ငး�း&မစမာ�
လအ�ေးသာ
အခနကာလ
ရ� း&��သာ�အရငး�း&မစမာ�ႏး� င�း တညေးနရာ/�ညငဆညင<ည/ ထ
နး�ခ�<ည
ရ� း&��သာ�အရ ငး� း&မစမာ�က
အသး�ခႏးညင<ည�Oးလည�ငနး�မာ�
ရရ� ႏးငအာငး&�လ��Oနၾကား&မင�းမ
ည အခန
အသး�ခႏး-ငငသငည
အသး�မခႏး-ငပါ(အဘယဥအေးၾကာငးcညး�)
၁၂၃၄
93
ေးရ�ဆြဆထာ�း&��ေးသာအစအစဥမာ�ကေအကာငထညည ေးဖားေးဆာပရြင�ကး&ခငး�
ရငရြပ�ာလထအတြ6ငး�လပဥအေးဆာင�န2�ဆ-း�ပထာ�ဥအေးသာလပငနး� မာ�က-ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�
ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�အခ-2ဇယာ�? ပါ၀ငပA�ဥအေးပါငး�ဥအေးဆာငရြင�ကမညနး�+ခြဖ႕မာ�၏အခနး�က႑မာ� အက-�ခစာ�စြခငး�7-သမာ�၏ပါ၀ငဥအေးဆာငရြင�ကမႈ? ဆဥအေးပ�း�ခငး�ႏး7ငး လကဥအေးဆာငပစၥညး�ဥအေးပ�း�ခငး�စနစ? ဥအေးဥအေစြငၾက�သး�ခြစမႈစစဥအေးဆ�း�ခငး�စနစ? G7-ႏး-းႈငး�ဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�ႏး7ငး ဆကလြကသ ယမႈစနစ? လပငနး�လGပ6မႈစႏႈနး�ႏး7ငးမA၀ါဒမာ�? ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�? အစရငခစာ6ငး�ခငး�စနစ?
94
ေအကာငထညညေးဖားေးဆာပရြင�ကး&ခငး�တြတOငၾကးေးတြတ႕ရ ေးသာနမနား&�သနာမာ�
• အစအစ��တြ6က� ခ-2သစ6မ76မႈအာ�နညး�း�ခငး�• ရ2ပးဥအေးစြငမာ�မ7ာ�တြယငး�စြစာသး�ခြစး�ခငး�• 6ာ၀2ယငAမႈႏး7ငစြးပင9း:ငး�း�မငသာမႈအာ�နညး�း�ခငး�• ဆး�း�ဖ6ခကခရာတြ6င ဗရ-ဥအေကရစဆနး�ခငး�• ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငး အကး�ဖ6Uစဥအေး
ဆ�မႈအာ�နညး�း�ခငး�• အခြဖ႔အလ-က: ;ပဥအေးဆာငမႈအာ�နညး�း�ခငး�• ဥအေအကာငထငညဥအေးဖား:+;ပဥအေးဆာငသငAမာ�အတြ6က လကဥအေး
ဆာငဥအေးပ�လြဆဥအေးဆာငမႈအာ�နး�ခငး�
95
…မ�တ< ာ�ထာ�ရမည�:းအရာမာ�• မ�ဖဥအေစမဥအေနး�ပာငး�လရမညနး�ခကမာ�ႏး7ငး အမ7န2တကယ: ;
ပဥအေးဆာင�ာတြ6င ဥအေးး�ပာငး�လမႈမာ�တြ6င လ-အပခကမာ�ႏး7 ငးUနပ:+�း�၍ လ-ကဥအေးလာညဥအေးတြထမႈရ7-ရမည။
• လထစညး�ရ�ဥအေးရ� နညး�နာန-သယမာ�တြ6င လထ၏ယ�ဥအေးက�မႈ၊က-ယး�တြကယနး{ာသာစသGY-;႔က-ထညစြနးသငး�
စ�း�စာ�ရ92:-င;အပး�ပ� လထကလကခ ဥအေးသာနညး�က-သာအသး�း�ပသငနးသ+ည။
• ဥအေးကာငး�တြ6င မ-ဘမာ�က-လညး� ဥအေးကာငး�ဥအေအး�ခ� ပဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�လပငနး�အစအစ�
မာ�ဥအေးရ�လြဆရာတြ6င ပါ၀င�2ဖ-6ဥအေးခၚသငနးသ+ည။• ဘကဥအေးပါငး�စးမ7ပါ၀ငမညနးသ+Aမာ�ႏး7ငး ဆကဆ ရာတြ6င စြပ
င9း:ငး�း�မငသာမႈရ7-း�ခငး�သည ပဋ-ပကၡျဖစး�ခငး�က-ကာတြကယဥအေးပ�ႏး-ငဥအေးသာအဓ-ကအခကတ စခ;း�ဖစသငည။ 96
လထ�ါ၀ငေးသာေးစာင�Oးၾကည�းေးလ�လား&ခငး�ႏး�င�:းအက း&ဖတစစေးဆ�း&ခငး�
က-ယက -;6-ငUစဥအေးဆ�မႈလပငနး�စ�း�ဖစး�ပ� အစအစ�တစခ; တြ6င ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငသငAမာ�သည အကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�ရမ
ညနး�ရာ မာ�၊ ဥအေးကာကယ Aရမညနးသ6င�ခက� လကမာ�ႏး7ငး ခြခး�ခ မး�စ-6ဖား�ခငး�6-႔တြ6နင�66တြကပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငး�ပ�
၄ငး�6-႔ ဥအေးလလာမ76သ ာ�ခသGမာ�က-း�ပ2:ဥအေGအရ�ယဥအေးဆာငရြင�က း�ခငး�း�ဖစသငည။
97
လထ�ါ၀ငေးသာေးစာင�Oးၾကည�းေးလ�လား&ခငး�ႏး�င�:းအက း&ဖတစစေးဆ�း&ခငး�စညး�မဥး�မာ�
• လထပါ၀ငး�ခငး�• ဥအေးလလာသငယငAး�ခငး�• G7-ႏႈး-ငး�ဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�• လ-ကဥအေးလာညဥအေးတြထရ7-း�ခငး�
98
အစစဥေးရ�ဆြဆး&ခငး�၊ ေးစာင�Oးၾကည�းေးလ�လား& ခငး�ႏး�င�း အကး&ဖတစစေးဆ�း&ခငး� လ�ငနး�
• ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငး အကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�ဆ-င�ာမဥအေးဘာ င သည ဥအေအကာငထငညဥအေးဖားဥအေးဆာငရြင�ကသ ညး9း:+;ပငနး�မာ�မစ6ငမ7 ထာ�ရ7-သငနးသ+ည။ လပငနး�ရညရြGHယခကးႏး7င9း:+;ပဥအေးဆာငမႈမာ�ဆကUပး�ဥအေပသာမဥအေးဘာင(log frame)
6စခ; l လပငနး�အစအစ��ခ-2ဇယာ�အၾကမး�6စခ; လ႕စြစမး�အာ�r အဓ-ကထညစြနးသငး�စ�း�စာ�ရမညဥအေး�ၾကာငး�အရာမာ� အ�ပ�သ6 အစရငခစာ၏အဆ-း�ပလႊးာ
• လပငနး�ဥအေးဆာကခြက�ကU�တ-;ငး�6ား�ခငး�ႏး7ငး အက-�ရလဒမာ�က-6-ငး�6ား�ခငး�
• ဥအေးစာင9းNကညးUစဥအေးဆ�း�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ6ဥအေးလလား�ခငး�က- အစအစ�ၤ6စဥအေးလ7ာက: း�တြ6င ဥအေးဘ�အႏး"ရာယဥအေးလာပါ�ဥအေးရ�အစအစ� ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�တြ6ငး�ပလငပသကသ-႔လပဥအေးဆာငးႏး-ငငသငည။
99
ရ(ညႊနး�ခကမာ�း&�ငဆညညငထာ�း&ခငး�• ရGညႊနး�ခကမာ�သည ဥအေအကာငထငညဥအေးဖား:+;ပဥအေးဆာင မႈ
မာ�၏အက-�ရလဒမာ�က-6-ငး�6ာႏး-ငUသ6မ76ခက (သ-႔) 6-ငး�6ာသည9း:ကးႏး7ကက -ရ-ယာ
• လပငနး�စ��Gညႊနး�ခကမာ�(း�ဖညစြနးသငး�သညနး�ရာမာ�ႏး7 ငး ရလဒမာ�) းႏး7ငး အက-�သကဥအေးရာကမႈညႊနး�ပခကမာ�
• ရGညႊနး�ခကမာ�သည အစအစ�တစခ;လး�၏ ဥအေးစာင9းNက ညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခင၏ရည
ညႊနး�ခကမာ�ႏး7ငး ဆကးႏစြးယမႈရ7-သငနးသ+ည။100
အသး�း&�မည�းနညး�လမး�မာ�ကစစေးဆ�ဆး�း&ဖတး&ခငး�• သ6ငး�အခက� လကမာ�ဥအေးကာကယ Aရ2မGသညးcညး� လမး�က-သး�း�ပ� မGသAကလ
ပးး�ပ�မGသညနး�ခ-2မား�ပ�မGနညး� နမနာလကးႏး7ကက -ရ-ယာ။ စသ6မ76ထ ာ�ဥအေးသာဥအေးလလား�ခငး�, ရ7-း�ပ�သာ�မ76တ
မး�မ76�ာမာ�က-း�ပ2:Gစစဥအေး6�း�ခငး�,6-ကနက�-ႈငး�ဥအေးသာစစ ဥအေးဆ�ဥအေး မ�း�မနး�း�ခငး�၊ ဥ�6Gအ;ပU;ဥအေးတြဆ�ဥအေးႏစြး�း�ခငး�၊ 6-က�-;ကN ကညး�ႈဥအေးလ
လား�ခငး�• ဘယ< ေးတြတကလ�မ�ာလ?
ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ6Uစဥအေး6�း�ခငး�ဥအေးပၚမ6 ည၍ ဥအေးဘ�အႏး"ရာယUမခန႔ခြခဥအေးရ�ဥအေးကားမ6၊ စမခက: ;ပငနး�အခြဖ႔(သ-႕)
း�ပငပ အကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�ဥအေးရ�အခြဖ႕ ဘယအ ခနး&��မ�လ?
ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�လGပ6မႈသ ည စမ ခက� စရငခပ-႔သညနး�ခ-နးႏး7ငနးက-+;ကည သငးး�ပ� အရငး�း�မစမာ�သး�ခြစမႈ
းႏး7ငး အခ-2သး�ခြစမႈက-သကသ ာဥအေးစပါသည။101
ခြခး&ခမး�စတဖာသည�:းကရယာႏး�င�း အစရငခတငး&�သည�းပးစေးပရြရ�ခယး&ခငး�
• ရငရြပ�ာအဆငစြနးတင အစအစ�တစခ;လး�၏ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခ ငး�ႏး7ငနး�က း�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�လပဥအေးဆာင�ာတြ6င ရ- �ရ7ငး�း�ပ�
ဥအေးး�ပာငး�လမႈအက�း�ခပက- င; ဥအေးဖားး�ပ�ပ� ဂဏနး�း�ဖငးဥအေးဖားး�ဥအေပသာနညး�စနစစက-င;သး�သငနးသ+ည။
• ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�က း�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�အစရ ငခစာသည ရး�အတြ6ငး�သား�ဖစသGသ-;ဥအေ႔သား�ငရြပ�ာအဆငစြနးတင ပါ၀င:+;
ပဥအေးဆာငသငA မာ�က-ဥအေး၀ဥအေမ7ပ�ရမည။
• ရငရြပ�ာႏး7ငးပA�ဥအေးပါငး�ဥအေးရ�လြဆဥအေးသာအစအစ�ဥအေးအာကလြကတ င အစအစ� 6-�6ကမႈ အစရငခစာက- ဥအေအလ�ထာ�သငနးသ+ည။
102
အစရငခစာသGH7ငး�လငး�း�ပ� က-ကည မႈရ7-ရမည။ အစစ�ည7-ႏႈငး�ဥအေးရ�မ7� က အတြလယတ ကအသး�း�ပႏး-ငဥအေးအာငး�ပငဆငး�ပ�ဗဟး-ဌာ နခပမ7အရာရ7-
မာ�ႏး7ငး ပါ၀င:+;ပဥအေးဆာငသငညနးသ+Aမာ�က ဆး�း�ဖ6�ယရန လ-အပသငည။ နညး�ပညာပ-ငး�ဆ-င�ာဗနး�စကာ�မာ�အမာ�အ�ပာ�အသး�း�ပ း�ခငး�ဥအေမ7ရ7ာငကင��မည။
အစအစဥေးရ�ဆြဆး&ခငး�၊ေးစာင�Oးၾကည�းေးလ�လား&ခငး�ႏး� င�း အကး&ဖတစစေးဆ�း&ခငး�လ�ငနး�စဥကနာ�လေ(သဘာေး�ါ
ကး&ခငး�• အစအစ�ဥအေးရ�လြဆး�ခငး�၊ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခ
ငး�ႏး7ငး အကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�လပငနး�အစစ�က-; သ6 ငး�အခက� လက ဥအေးကာကယ Aး�ခငး�၊ ခြခး�ခမး�စ-6ဖား�ခငး�
းႏး7ငး အစရငခစား�ပငဆငး�ခငး� လပငနး�မာ�တြ6င လGပ6မႈစနစး�ဖင9း:+;ပဥအေးဆာင�92:-င;အပသငည
• အရ�ၾက�ဆး�သ6ငး�အခက� လကမာ�က-ဥအေမ7၀ရမည
• ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငး အကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း� ခငး�လပငနး�သည အစခ-စာ6ငး�ပခ-နးႏး7ငး က-ကည မႈရ7-သ
ငနးသ+ည
103
၁။ပးမ7န သ6ငး�အခက� လကမာ�ဥအေမ7၀�ခငး�သည ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလ လား�ခငး� းႏး7ငနး�ကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး�အတြ6က� ဓ-ကအခကတ စခ;း�ဖစသ
ည။ ၂။ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငနး�ကး�ဖ6Uစဥအေးဆ�း�ခငး� 6
စဥအေးလ7ာက: း�တြ6င လထပါ၀င ဥအေးဘ�အႏး"ရာဥအေယက ရာကလြက: ယမႈ အရ7-ဆးဥအေး သာသမာ� ဥအေးဆာငရြင�ကး�ခငး�က- ဥအေအလ�ထာ�လပဥအေးဆာငသငနးသ+ည။
မ�:နကနေးသာလ�ေးဆာငမႈမာ�ကေအကာငထညည ေးဖားခမ�တး&ခငး�
• ဥအေးစာင9းNကညးဥအေးလလား�ခငး�ႏး7ငးဥအေးစာင9းNကညးUစဥအေး ဆ�း�ခငး�အစရငခစာမ7 ဥအေးတြ6႕ရ7-ခကမာ� ဥအေအပၚတြ6ဥအေင�း�ခ
ခ၍ မ6ညဥအေးသာအစအစ�မာ� က-လငပက-င;ငပး၊လပငနး�လGပ6ပး၊ လပဥအေးဆာငခကမာ�ႏး7ငး ရညရြGHယခကမာ�၊ အခ-2�6-ငး�အ6ာ
6-႔ႏး7ငနးက-+;ကည 7-မႈမာ� း�ပလပ�92:-င;အပးႏး-ငငသငည။
104
105
သခငေးသာေးမ�9ခနး�မာ�ရ� �ါေကမ�း&မနး�ႏးငပါသည?