Фосфор нь хүн ба амьтны яс, булчин, шүд, уураг тархи, нервийн эд эсэд органик ба органик бус нэгдлийн хэлбэрээр агуулагдана.

Хүний биед агуулагдах эрдэс бодисуудаас фосфор нь хэмжээгээрээ кальцийн дараа 2-рт ордог бөгөөд биеийн жингийн 20 ба түүнээс дээш хувийг эзэлдэг. Хүний араг яс, шүдийг кальцийн фосфат голлон бүрдүүлэх ба хүнд агуулагдах нийт фосфорийн 85 хувийг эзэлдэг байна.

Ясны найрлага дахь кальцийн

фосфат нь ясны бат бэх чанарыг

хангахад чухал үүрэг гүйцэтгэдэг

учраас хүний биед фосфор дутагдвал

яс сийрэгжих өвчин үүсдэг.

Уураг тархи болон мэдрэлийн эсийн

үйл ажиллагаа, булчингийн агшилт зэргийг зохицуулахад фосфорт органик нэгдлүүдийн химийн хувирлын гүйцэтгэх үүрэг их байдаг.

Хэрэв фосфор дутагдвал хүч чадал доройтох, амархан ядрах, авир зан хувирамтгай болох, чихрийн шижин өвчин үүсэх зэрэг эрсдэлийг бий болгодог.

Мөн амьтдын физиологийн процесст

фосфор чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Энэ нь

тухайн амьтдыг фосфор дутагдахаас

сэргийлэн өвчлөхөөс хамгаална.

Иймд фосфор нь хүн амьтан, ургамлын

биологийн, физиологийн үйл ажиллагаанд

зайлшгүй чухал элементүүдийн нэг нь юм.

Хүн фосфорынхоо хэрэгцээг хүнс тэжээлийн байдлаар ургамал, үр тариа болон амьтны гаралтай бусад хүнсний бүтээгдэхүүнээс авч хангана.

Ургамал, үр тариа, хүнсний ногоо, тэжээвэр амьтад фосфорын дутагдалд орох нь хүмүүс мөн фосфорын дутагдалд орохын эх үүсвэр болно.

Байгалийн гаралтай хоол хүнсэнд сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, тахиа шувууны мах, загас, өндөг, үр тариа, эрдэнэ шиш зэрэг орно.

Фосфор нь шош мэтийн буурцагт ургамал болон бусад ургамлын үрэнд ч бас агуулагдана.

Зарим хүнсний бүтээгдэхүүнд агуулагдах фосфор (P2O5)-ын

хэмжээ г/ кг

Бяслаг 11.6 Улаанбуудайн талх 3.4

Улаанбуудай 7.8 Вандуй 1.7

Цагаан будаа 6.0 Цэцэгт байцаа 1.4

Загас 5.7 Шош буурцаг 1.0

Мах 4.7 Төмс 1.0

Өндөг 4.1 Лууван 0.7

Фосфороор баялаг хоол хүнс элбэг байдаг учраас хүмүүс хоол хүнсээр

дамжуулан фосфорын өдрийн хэрэгцээгээ хангаж, фосфорын дутагдалд

өртөхгүй байх боломжтой. Харин хоол хүнсээс олж байгаа фосфороо өөр

бусад шалтгаанаар (бөөрний замын өвчин гэх мэт) алдаж байгаагаас

фосфорын дутагдалд өртөх нь элбэг байдаг байна.

Ургамал фосфорыг газрын хөрсөн дэх

фосфатын давснаас фосфорын оксид

байдалтайгаар шимэн авч хэрэглэх бөгөөд

улмаар ургамлаар хооллох үед дамжин

фосфор нь хүн ба амьтны биед шилждэг.

Ургамал, амьтан үхэж ялзрахад фосфор

эргээд хөрсөнд шингэнэ. Ийм замаар

фосфорын эргэлт явагдана.

Фосфорын

эрдэс

Фосфорын

уурхай

Шимэгдэлт

Хөрс

Амьтдын ялгадас далай

Ууссан

фосфат

Далайн амьтад

Далайн амьтад үхэж ялзран эргээд

фосфорын эрдсийг үүсгэнэ

Бордоо