porma. teaser issue

16
LUNES Nobyembre 19, 2012 Vol 1 Blg. 1 ULAT PANAHON FINALLY! Carmina at Zoren kasal na! ABS-CBN talents, naghakot ng PMPC awards p12 p14 p11 Twilight Saga: Breaking Dawn Part 2 Movie Review P8 Pasahe sa dyip, ‘di tataas hanggang Pasko Ni ALEJANDRO MALAPO ISANG MAAGANG PAMAS-kong regalo ang bungad sa mi- lyun-milyong com- muters ng balitang hindi tataas ang pamasahe sa dyip hanggang matapos ang taon. Mananatili sa P8 ang pa- masahe sa dyip sanhi ng pag- papaliban ng mga transport operators sa paghingi ng fare hike dahil sa nakaraang pag- rollback ng mga presyo ng produktong petrolyo. Sabi nina Obet Martin ng Pangkalahatang Sanggunian Manila Suburbs Drivers As- sociation (Pasang Masda) at Efren de Luna ng Alliance of Concerned Transport Opera- tors (ACTO) kamakailan, nap- agdesisyunan nilang isantabi ang kanilang petisyon simula noong sunod-sunod na buma- ba ang presyo ng kada litro ng diesel. Ngunit kahit pa inaasahan ang muling pagtaas ng presyo ng mga produktong petro- lyo sa mga susunod na araw dahil sa tensyon sa Middle East, hindi muna gagalawin ng mga transport groups ang kanila petisyon dahil na rin sa mga nalalabing araw bago ang Pasko at Bangong Taon. “Iilang araw na rin lang naman ang natitira bago matapos ang taon kayat di na namin gagalawin ang pasahe sa dyip. Sanay naman kaming mga tsuper na maghigpit ng sinturon,” ani Martin. “Ito na ang regalo namin sa mga pasahero sa darat- ing na Pasko at Bagong Taon. Sa susunod na taon na lamang namin ite-take up ang aming petisyon,” dagdag pa niya. Sa kabila ng mabuting bali- tang ito, nanawagan si De Luna sa Department of En- ergy (DOE) na maiging subay- bayan ang presyo ng produk- tong petrolyo sa merkado para hindi makapagpataw ng napa- kamahal na presyo ang mga kompanya ng langis. Matatandaang inihain ng ACTO at Pasang Masda ang hinihinging pagtaas sa pa- masahe ng dyip ng P2, mula P8 hanggang P10 sa Regions 3, 4 at sa National Capital Re- gion. Umapela din ang mga na- sabing grupo na ipatupad ang 50-centavo na pansamanta- lang pagtaas sa pamasahe ha- bang patuloy ang deliberasyon ng gobyerno tungkol dito.

Upload: porma-balitang-may-dating

Post on 11-Mar-2016

317 views

Category:

Documents


38 download

DESCRIPTION

PORMA. Balitang May Dating. Pinoy. Malaya. Totoo. First Issue

TRANSCRIPT

Page 1: Porma. Teaser Issue

LUNES Nobyembre 19, 2012 Vol 1 Blg. 1

ULAT PANAHON

FINALLY! Carmina at Zoren kasal na!

ABS-CBN talents, naghakot ng PMPC awardsp12

p14

p11

Twilight Saga: Breaking Dawn Part 2

Movie Review

P8 Pasahe sa dyip, ‘di tataas hanggang PaskoNi AlejANdro MAlApo

Isang maagang pamas-kong regalo ang bungad sa mi-lyun-milyong com-muters ng balitang hindi tataas ang pamasahe sa dyip hanggang matapos ang taon.

mananatili sa p8 ang pa-masahe sa dyip sanhi ng pag-papaliban ng mga transport operators sa paghingi ng fare hike dahil sa nakaraang pag-rollback ng mga presyo ng produktong petrolyo.

sabi nina Obet martin ng pangkalahatang sanggunian manila suburbs Drivers as-sociation (pasang masda) at

Efren de Luna ng alliance of Concerned Transport Opera-tors (aCTO) kamakailan, nap-agdesisyunan nilang isantabi ang kanilang petisyon simula noong sunod-sunod na buma-ba ang presyo ng kada litro ng diesel.

ngunit kahit pa inaasahan ang muling pagtaas ng presyo ng mga produktong petro-lyo sa mga susunod na araw dahil sa tensyon sa middle East, hindi muna gagalawin ng mga transport groups ang kanila petisyon dahil na rin sa mga nalalabing araw bago ang pasko at Bangong Taon.

“Iilang araw na rin lang naman ang natitira bago matapos ang taon kayat di na namin gagalawin ang pasahe sa dyip. sanay naman kaming mga tsuper na maghigpit ng sinturon,” ani martin.

“Ito na ang regalo namin sa mga pasahero sa darat-

ing na pasko at Bagong Taon. sa susunod na taon na lamang namin ite-take up ang aming petisyon,” dagdag pa niya.

sa kabila ng mabuting bali-tang ito, nanawagan si De Luna sa Department of En-ergy (DOE) na maiging subay-bayan ang presyo ng produk-tong petrolyo sa merkado para hindi makapagpataw ng napa-kamahal na presyo ang mga kompanya ng langis.

matatandaang inihain ng aCTO at pasang masda ang hinihinging pagtaas sa pa-masahe ng dyip ng p2, mula p8 hanggang p10 sa Regions 3, 4 at sa national Capital Re-gion.

Umapela din ang mga na-sabing grupo na ipatupad ang 50-centavo na pansamanta-lang pagtaas sa pamasahe ha-bang patuloy ang deliberasyon ng gobyerno tungkol dito.

Page 2: Porma. Teaser Issue

2 PORMA Nobyembre 19, 2012 BalitaEleksyon 2013 maagang pinaghandaan—NAMFRELNi jANdel poSIoN

pUspUsan ang pagha-hanDa ng Commission on Election (COmELEC) at iba’t-ibang grupong may kinalaman sa darat-ing na halalan 2013, ayon yan sa national Citizens’ movement for Free Elec-tion o namFREL.

sa panayam ng media kay Eric alvia ng nam-frel, ipinahayag niya ang obserbasyon sa na-pansing maagang pa-ghahanda ng Comelec at iba’t-ibang mga grupo sa paparating na halalan sa mayo ng susunod na taon.

“nakikita natin ngayon na natuto na ang Come-lec na agahan ang pag-prepara para sa darating

na halalan kasi ibang-iba naman talaga yun aura ng mano-manong elek-syon sa automated. Kaya nga ngayon, mas maa-gang pagprepara pero mas maaga din ang pag-babantay. pero talagang nakikita natin na natuto na ang lahat sa mga mali nung nakaraang halalan 2010,” ani alvia.

pero kahit sa maagang paghahanda ay hindi pa din dapat maging kam-pante sa paggamit ng precinct Count Optical scan (pCOs) machine dahil sa kaakibat nitong mga kamalian noong 2010.

ani alvia, swerte lang na malaki ang lamang ng pangulo noong hala-lan 2010 pero sa lokal na

antas nagkaroon ng ha-los dobleng kaso ng elec-tion protest.

sinabi din niya na ang mahalaga ngayon ay ang pagbabantay sa pagbili ng pCOs machines, com-patible flash (CF) cards, pagsubok ng machine at iba pa.

“sa nakaraang mock testing sa Kamara, napansin na maram-ing mali sa accuracy ng pCOs machine,” aniya.

pinaalalahanan din niya ang taong bayan na maging mapagmatyag sa darating na halalan 2013, lalung-lalo na sa mga problema na maar-ing kakaharapin ng Comelec sa mga lokal na antas.

Pagsasapribado ng pampublikong mga ospital, tinutulan

Roi

Lag

arde

Ni Noel SAleS BArceloNA

hInDI maKapapayag ang mga maralitang taga-lungsod na tanggalin sa kanila ang karapatan sa murang pagpapa-ospital at pagpapagamot. Kaya nga, sunud-sunod na protesta ang isinagawa

nila, pagtatangkang pigilan ang pagsasapribado ng pan-gunahing mga ospital ng goby-erno.

sa pahayag ng grupong Ka-lipunan ng Damayang mahihi-rap (Kadamay), hindi paborable sa mga maralita ang programa ng administrasyong Benigno C. aquino III na ipasailalim sa pribadong korporasyon ang pagpapaganda ng pampub-likong pagamutan sa bansa.

“habang laganap ang kawalang ng trabaho at ma-pagkakakitaan, at samantalang nagtataasan na ang singil ng mga batayang serbisyo sa mga ospital, nakaambang ipasa na-man ng gobyernong aquino sa kamay ng mga negosyante ang 26 na ospital sa bansa sa pag-papasa ng hB 6069 at sB 3031,” ani Carlito Badion, pangkalaha-tang kalihim ng Kadamay.

ayon sa nasabing mga pa-

nukalang batas, patatakbuhing katulad ng pribadong mga

korporasyon ang pangunahi-ng mga ospital ng gobyerno at pagkakakitaan ito nang husto.

nauna nang tinutulan ang mga panukalang batas ito ni Bayan muna Rep. Teodoro “Teddy” Casiño at maging ng isang konsehala sa Bacolod City na si En ang.

ani Casiño, lalong paloloboh-in ng hB 6069 na kilala bilang “an act Creating national

government hospital Corpo-rations” ni negros Occidental (2nd Dist.) Rep. anthony golez Jr. at ng senate Bill 3130 o ang “national government hospi-tal Corporate Restructuring act” ni sen. Franklin m. Drilon, ang presyo ng pagpapaospital at hindi na ito makakaya pang makamit ng mahihirap.

paliwanag naman ni ang, sa isang balitang nailathala noong hulyo 26, hindi kailangan ang korporatisasyon ng pampub-likong mga ospital sa bansa para kumita at mapatakbo ito nang maayos.

pangamba ng konsehala, baka maging sentro na na-man ng kontrobersiya o isyu ng korupsiyon ang mga ospital

sakaling maging gOCC [gov-ernment-owned and controlled corporations] na ang mga ito.

subalit magkano na nga ba ang magpatingin ngayon sa mga ospital na pagmamay-ari ng gobyerno, subalit pinata-takbong tulad ng isang priba-dong negosyo? pagbubunyag ni Casiño, ang ‘corporatized’ na philippine heart Center at national Kidney and Trans-plant Institute, nakapwa nasa Quezon City ay sumisingil na nang mula p415 hanggang p430 para lamang sa x-ray sa dibdib; samantalang ang Jose Reyes medical Center na nasa maynila, na hindi na nakokor-poratisa, ay sumisingil lamang ng p290 hanggang p310 para sa nasabing serbisyo.

samantala, kung ang pagpa-pa-ultrasound sa Jose Reyes ay nagkakahalaga lamang ng p750, sa nKTI at sa heart Cent-er, tumataginting itong p1,650 para sa una at p1,800 naman para sa huli.

Babala naman ni Casiño, higit na magdurusa ang nasa mga probinsiya dahil tiyak na hindi na makakayanan ng mga maralita roon, kahit ang mag-patingin sa mga ospital.

Para sa maraming pamilya, ang kalsada ay ‘di lamang para sa dyip o kotse, ito rin ay nagmimistulang sala nila.

Page 3: Porma. Teaser Issue

3PORMA Nobyembre 19, 2012BalitaNational Land Use Act, nakikipag-agawan ng atensyon sa SenadoNi jANdel poSIoN

naKIKIpag-agawan ng atensyon ngayon sa senado ang national Land Use act dahil sa dalawang dekada na umano itong pinaglala-ban sa Kongreso ngunit hindi pa rin ito maipasa, ayon kay Ruperto alero-za ng pambansang Kati-punan ng mga samahan sa Kanayunan na

“Ilang bagyo, sakuna, kakulangan sa pagkain, demolisyon at away sa gamit ng lupa ba ang kailangang mangyari para maipasa ang batas na ito?” tanong ni alero-za.

sa isang press con-ference na pinangasi-waan ng Catholic media network (Cmn) noong martes, pinalakas pa lalo ng mga grupong nag-susulong na maipasa ang naturang batas ang kanilang kampanya sa pamamagitan ng pagh-ingi ng tulong sa taong bayan at sa gobyerno.

Layon ng national Land Use act (nLUa) na protektahan ang lupa, lalo na ang lupang pang-agrikultra, sa tamang pamamaraan at para na-rin sa kapakinabangan ng mga susunod na hen-erasyon.

ang grupong Cam-paign for Land Use pol-

icy now (CLUp nOw) ay naaalarma na ang lupang sakahan ay diu-manong patuloy na may banta ng conbersiyon na maging lupang pang-in-dustriya, tirahan at mga gusaling panlibangan.

at nang dahil dito, pinaiigting nila ngayon ang kanilang panawa-gan sa pagpapapasa ng nLUa.

“Tinatawagan namin ng pansin ang mga mi-yembro ng senado na

suportahan ang mabi-lis na deliberasyon sa nLUa. Ito na ang oras para maipasa ang land use policy law na mag-bibigay ng tamang pan-gangatwiran, paggamit at pamamahala ng lupa at tubig sa ating bansa,” ani CLUp now convenor anthony marzan.

ang house Bill 6545 sa Kamara ay naipasa na para sa ikatlong pag-basa noong setyembre 20. hinihintay ngayon

ang pagpasa ng nLUa sa senado na may sariling salin o senate Bill 3091 na nakahanay na para sa deliberasyon.

simula 1992, madam-ing grupo na ang nagsu-sulong na maipasa ang national Land Use Law pero kahit umabot na ito sa pangatlong pagbasa sa 12th Congress, hindi ito natalakay sa bi-cameral deliberasyon ng Kamara at senado.

P265M nakalaan para sa seaweed industry

Naglaaan ng mahigit P200 milyon ang Department of Agriculture (DA) upang palakasin ang industriya ng damong-dagat (seaweed) na isa ngayon sa pangunahing produktong export ng bansa.

Layunin umano nito na “markahan” ang pangunguna ng Pilipinas sa larangan ng seaweed export na may nakata-lang kita na US$155.6 milyon at para tulungan na rin ang mga nagtatanim nito. Ayon kay Agriculture Sec. Proceso J. Alcala, ang bulto ng nasabing halaga sa binhi (plantlets o propagulates), na aabot sa P232.7 milyon. Samantala, P22.3 milyon naman ang inilaan ng kagawaran para sa pagtatayo ng mga imprastruktura at post-harvest facility at P8.6 milyon naman para sa mga nursery o paalagaan ng mga binhi.

Ang mga isla ng Sulu at Tawi-Tawi sa Mindanao ang pangunahing pinanggagalingan ngayon ng mga damong-dagat sa ibang bansa, na nakapag-ani ng 686,450 met-rikong tonelada (MT) ng produkto noong 2011, na si-nundan naman ng Palawan na may aning 483,190 MT. Sa ngayon, nasa 56,000 ektarya pa lamang ang natatamnan ng seaweed na 23% ng tinatayang 255,000 ektaryang kara-gatan na maaring pagtamnan ng nasabing mahalagang produkto. (Noel Sales Barcelona)

Pagsagip sa karagatan ng Pinas, ikakasa

Ikinakasa ngayon ng iba’t ibang grupong makakalikasan at maging ng ilang grupo ng mga mangingisda ang laban kontra sa pag-abuso sa karagatan ng bansa sa paglagda ng Declaration of Crisis in the Philippine Seas (DCPS), noong Nobyembre 16, sa University of the Philippines – Hostel.

“Malapit nang umabot sa kasukdulan ang krisis ng ating karagatan na ang ating mga isda

at marine ecosystems—mga basura, mga seagrass bed, mga bakawan—ay hindi na magagawang makapagparami pa,” ani Dr. Radzma Sahaili, isang marine scientist, na mula sa Mindanao State University, sa Ingles.

Aniya sa Ingles, “Sa pinakaibabaw ng dagat, akala mo, nagawa nang lahat [ng paraan para lutasin ang problema]. Subalit sa ilalim, namamatay ang mga korales at lumiliit ang populasyon ng ating mga isda. At kaya nila—at tuluy-an silang—maglalaho kung ipagpapatuloy natin ang gina-gawa natin [na pagbalewala sa problema].”

Lingid sa nakararami, ang mga komunidad na nakaasa sa dagat ang pangunahing apektado ng papatinding krisis sa karagatan. Ani NGOs for Fisheries Reform executive di-rector Dennis Calvan, patuloy ang pagkasadlak sa kahira-pan ng maliliit na mangingisda sa bansa dahil sa pagkaunti ng kanilang huli. (Noel Sales Barcelona)

Ni Noel SAleS BArceloNA

pInaIgTIng ng pamahaLaang lungsod ng parañaque, sa pan-gunguna ni mayor Florencio “Jun” m. Bernabe Jr. at ng City health Council, ang kampanya kontra sa human immune-deficiency virus/acquired immune-deficiency syn-drome (HIV/AIDS), maging sa iba pang sakit na dulot ng pakikipag-talik.

sa isang pahayag, sinabi ng al-kalde na palalawakin pa nila ang information dissemination at pub-lic education hinggil sa hIV-aIDs na magpasahanggang ngayon ay wala pa ring malinaw na lunas.

ani Bernabe, layunin din ng mas pinalawak na kampanya kontra sa sakit ang pagpapababa ng bilang ng nakakukuha nito at gayundin, upang maproteksiyunan ang peo-ple living with hIV (pL-hIV) at ka-

Kampanya kontra HIV-AIDS pinaigting sa Parañaque

nilang pamilya sa ‘stigma’ na dulot ng sakit.

Upang sa konsultasyon naman at pag papayo ukol sa sakit na ito, o kung inaakalang nagtata-glay kayo nito, maaaring makipag-ugnayan sa mga eksperto sa cell-

phone no. 0917-3336128 para sa kumpedensiyal na pakikipagsang-guni, o magsadya mismo sa social hygiene Clinic ng lungsod na ma-tatagpuan sa VCg (Blue Building), cor. san pancrasio and san Vicente Ferrer st., san antonio Valley I.

Mula sa kaliwa papuntang kanan: Akbayan Representative Kaka Bag-ao, vice-chairperson ng Agrarian Reform Committee sa Mababang Kapulungan ng Kongreso kasama si Rupert Aleroza ng Pambansang Katipunan ng mga Samahan sa Kanayunan at si Audie Lavador ng Urban Land Reform Movement sina-sagot ang mga tanong ng mga taga Media noong Martes sa Forum na pinapangasiawaan ng Catholic Media Network (CMN).

Patuloy ang pagtaas ng HIV-AIDS sa bansa, lalong-lalo na sa hanay ng mga lalaking na-kikipagtalik sa kapwa lalaki.

him

alay

anre

stau

rant

ct.c

om

Page 4: Porma. Teaser Issue

4 PORMA Nobyembre 19, 2012 Usapang PeraMas malakas na piso, dama mo ba?

“hindi ko po nararamda-man ang pagtaas ng piso sa pabago-bago ng rate ng pera. apektado ako dahil sa hindi sumasakto ‘yung halaga na dapat ipapadala sa pinas.” – Marites Sabulao Malate, dating OFW

“hindi ko alam kung mas masagana ba tayo ngayong lumakas ang piso. ang nai-intindihan ko lang, maun-lad ang bansa sa kalagayang naibibigay ang mga pangan-

Sa paglakas ng piso at pagganda ng ekonomiya, naramdaman kaya ng taong-bayan ang epekto nito? Kinausap natin ang mga ordinaryong manggagawa at tinanong, “Nararamdaman mo ba ang paglakas ng ekonomiya sa pagtaas ng piso?”

gailangan ng bawat sektor, halimbawa, ang sa kabataan ay libreng edukasyon; sa mga magsasaka ay ‘yung maitu-pad ang tunay na repormang agraryo sa lup;, dagdag na sahod para sa mga mangga-gawa! merong trabaho para sa mamamayan, mababang presyo ng bilihin at tunay na paglilingkod ng pamahalan sa nasasakupan niya.” – Albinia Sabulao, aktibista

“Di pa ganap na ramdam

ang pagganda ng ekonomiya marahil dahil bumabawi pa tayo sa dating estado natin ng mababang ekonomiya.” – Al-wyn Balingit, IT Specialist

“sa ngayon, hindi ko pa masyadong nararamdaman ang pagganda ng ekonomi-ya dahil mataas pa din ang presyo ng mga bilihin. ang dagdag umento sa minimum wage ay isang magandang hakbang na ginawa ng goby-erno para maramdaman ng

taong-bayan ang pag-unlad ng ekonomiya pero hindi pa rin ito sapat. maaaring babaan ng gobyerno ang mga presyo ng mga pangunahing bilihin at pag-aralan ang sistema ng pangongolekta ng buwis upang mas maramdaman ng mga mamamayan ang sinasa-bing pagsigla ng ekonomiya.” - Paul Tengco, trainer sa call center

“sa totoo lang, hindi. Dapat gawin ng gobyerno ay dagda-gan ang mga imprastraktura at trabaho sa bawat pilipino, at kapayapaan at kaayusan.” - Pocholo Nuñez, nagtatra-baho sa banko

“Una sa lahat, dumadami sa mga studyante (yung mga taga-maynila talaga) ang kay-ang gumastos ng malaki para sa kanilang pagkain, kaya na-hihilig at napapadalas na din ang kain nila sa mga fastfood at kahit sa mga kapihan. Dahil dito, marami sa kanila ay hin-di na masyadong bumibili sa carinderia. sa kabilang dako naman, madaming pamilya at mga estudyanteng galing sa probinsya ang mas mat-indi nang magtipid ngayon -- namamalengke at nagluluto para makatipid kesa bumili ng ulam sa labas. sinasabi sa mga dyaryo na tumataas na ang kamalayan ng mga tao ngayon sa pagpupundar at kaya siguro ang aking mga napapansin ay tumutulong na din na magpatunay dito” – Amang Oso, may-ari ng carinderya

“hindi ko ito maramda-man, buti pa ang gawin ng go-byerno ay ibaba ang presyo ng bilihin.” – Katrina Sibangan, negosyante

Napapaulat nga ang pagtaas ng piso ngunit hindi klaru ang epekto nito sa ordinaryong mamamayan.

Page 5: Porma. Teaser Issue

5PORMA Nobyembre 19, 2012Siyensya at TeknolohiyaKauna-unahang ‘Pinoy elevated train’ tatakbo naNi GeorGe roBert VAleNcIA III

ngayOng BUwan ng Desembre inaasahang tumakbo ang kauna-unahang ‘pinoy elevat-ed train’ sa bansa.

Tatawagin itong auto-mated guideway Transit system o agTs at un-ang raragasa sa loob ng Unibersidad ng pilipi-nas sa Diliman, Quezon city na itataon din sa Up Lantern parade, isang taunang pagdiriwang ng unibersidad.

“Come December this year, Up Diliman stu-dents will see the agTs run and light up the university during the Lantern parade,” wika ni Dr. Rowena Cristina guevara, direktor ng philippine Council for Industry, Energy and Emerging Technology Research and Develop-ment (DOsT-pCIEERD), ang ahensyang nagpon-do at nagmomonitor sa naturang teknolohiya.

hindi tulad ng nau-nang modelo ng tren tu-lad ng mRT at LRT, ang agTs ay walang dray-ber o fully-automated

(walang drayber) at tu-matakbo sa naka-angat na track o guideway sa halip na riles. pinaga-gana ito ng elektrisidad kaya makakabawas ng polusyon sa siyudad.

ang agTs ay isa sa mga minumungkahing mass transport system ng DOsT upang maso-lusyunan ang lumala-

Rasco ng project man-agement Engineering and Design service Of-fice (PMEDSO) ng DOST.

ang susunod na ber-syon ng agTs ay mas malaki at makapaglu-lulan ng hanggang 120 pasahero mula sa kasalukuyang kapasi-dad na 60, dagdag pa niya.

ang pangunahing la-yunin ng pagtayo ng agTs sa Up ay para mag-sagawa ng testing upang maitatag ang bilis at ka-pasidad; pinuhin ang mekanismo, controls, power, at stress system; at ayusin ang mga trou-bleshooting procedure nito. Itatayo rin ang isang central control house at rectifier room, kung saan permanenteng ila-lagak ang lahat ng power source, controls, at ilang mahahalagang kagami-tan ng agTs.

ang unang Filipino agTs ay kabilang sa high-Impact Technol-ogy solutions ng DOsT at tinataguyod sa paki-kipagtulungan sa iba’t ibang institusyon ng gobyerno tulad ng na-tional Center for Trans-portation studies, Up College of Engineering, at national Institute for geological sciences.

lang trapiko sa metro manila. Kilala at maaa-sahang uri ito ng pam-publikong transporta-syon sa ilang mauunlad na bansa.

“more than creating a Filipino train version, our ultimate goal is to train our engineers to operate their own devel-oped transport system,

locally fabricate its com-ponents, and to greatly develop their capabili-ties in the area of trans-portation technology,” pahayag ni DOsT secre-tary mario g. montejo.

ang nasabing modelo ng agTs na produkto ng pagsasaliksik ng philippine Council for Industry, Energy and

Emerging Technology Research and Develop-ment (DOsT-pCIEERD) ay light version lamang ng nilalayong trans-portasyon at paunang proyekto bago maglun-sad ng isang regular na prototype ang DOsT sa Taguig city sa tabi mis-mo ng DOsT complex, ayon kay Engr. Brian

Ni luISA S. luMIoAN

Upang maTUgUnan ang lumalaking pangangailangan sa pagkain, kailangang bu-maling tayo sa “climate-smart agriculture.” Ito ang mensahe ni Kazuyuki Tsurumi ng Food and agriculture Organization of the United nations (FaO) sa science for International De-velopment Conference ng De-partment of science and Tech-nology kamakailan.

ang climate-smart agricul-ture ay sistema ng pagsasaka na itinataguyod ng FaO na hindi lamang nagpapataas ng productivity at resiliency kun-di nagpapababa rin ng green-house gas (ghg) emissions. Ilang halimbawa nito ay con-servation agriculture, integrat-ed pest management, agrofor-estry at iba pang pamamaraan na nagpapataas ng produksyon subalit hindi nakakasira ng likas na yaman gaya ng lupa, tubig at genetic resources.

Climate-smart agriculture, sagot sa kakulangan sa pagkainIpinaliwanag ni Tsurumi

na base sa kasalukuyang eco-nomic growth and food pat-tern, kinakailangang palaki-hin ang produksyon ng pagkain hanggang 70 porsy-ento upang matugunan ang pandaigdigang pangangailan-gan pagdating ng 2050. sub-alit, ang mga epekto ng climate change o pagbabago ng klima ay magdudulot ng instabilidad sa produksyon ng sektor ng agrikultura.

Bagama’t ang agrikultura ay isa sa mga pinakamadal-ing maapektuhan ng climate change, isa rin ito sa nagpa-palala nito. “agriculture is responsible for 14 percent of the global ghg emissions, and a key driver for deforestation and land degradation which account for additional 17 per-cent emissions,” ani Tsurumi.

Upang matulungan ang mga maliliit na shareholder sa pa-glipat sa climate-smart agri-culture mula sa tradisyunal na

pagsasaka, kinakailangan an-iya ang suportang institusyo-nal at pinansyal, at matatag na pambansang polisiya kaugnay ng agrikultura, food security at climate change.

samantala, maliban sa food security, tinalakay din sa pag-pupulong ang mga isyu sa kalusugan, seguridad sa ener-hiya, at e-disaster o pagtugon sa mga kalamidad. Layunin ng aktibidad na itaguyod ang mga pananaliksik na magpapababa ng kahirapan, at magpapabuti ng kalagayang panlipuna’t pang-ekonomiya at pampuli-tika ng mga pinakamahihirap na bansa sa Timog silangang asya.

sinuportahan ng asso-ciation of south East asian nation-European Union at British high Commission sin-gapore ang conference na may temang “science, Tech-nology and Innovation: work-ing Together for growth and Development.”

up.e

du.p

h

Page 6: Porma. Teaser Issue

TNK has been helping street children get off the streets since 1998. You can help too. Our dream is to to have regular donations that we can count on, such as a pledge from one family to provide ten tubes of toothpaste per month, or one sack of rice each month. No donation is too small but it helps greatly to get them regularly.

Page 7: Porma. Teaser Issue

7PORMA Nobyembre 19, 2012Tampok‘Bakit Hindi Ka Crush ng Crush Mo?.. 2nd Printing Na Pala!’

Ni MAry ANGelIcA reGINAldo

WAReHOUSe SALe SA National, pero hapon na nang mag gala ako sa 4th floor ng Quezon Ave. branch. Stand-ing room only kahit walang palabas. Pati ang sikat na feminist lawyer na si K L ay nakipila rin.

Nang nasa counter na ‘ko para magbayad, may babaeng nakapansin sa librong bina-bayaran ng lalaking nauuna sa akin sa pila. Saan daw ba nakuha ng lalaki ang libro? Natiyempuhan lang daw niya pero ang alam niya, ubos na. Nanghinayang ang babae, nawala raw sa isip niya na bu-mili at nang maalala ay huli na ang lahat.

Dahil di pa naka-get over sa panghihinayang ang babae, tinanong ko kung ano ‘yung libro. Sagot niya – ‘Bakit Hindi Ka Crush ng Crush Mo? at iba pang technique kung paano makaka-move on sa wasak na uso’ ni Ramon Bautista. Mala-kas ang benta ng libro na ang halaga ay P160 lamang, sabi naman ng kahera. Marami pang kopya noong umaga pero madaling naubos, kahit

hindi kasama sa sale. ‘Di ko pa mawari kung ing-

git o curiosity ang nagtulak sa akin na dumaan sa National Farmers Plaza bago ako umu-wi ng bahay. Ano nga ba ang sikreto ni Ramon Bautista at ‘di maka-move on pag hindi ka nakabili ng libro niya dahil naubusan ka?

Sabi ng saleslady, sa Farm-ers Plaza branch sa ‘ di lang babae ang bumibili ng libro, pati lalaki. Hmmm...

Si Sir Mon na prof sa Theat-er Arts ay taga-advice din sa problemang-kabataan tulad ng may bagsak o kawalang-ganang mag-aral bukod sa problema sa crush, moving on, ‘no boyfriend since birth’, atbp. Ang pagpapayo niya ay “kung ano ang mas akma sa tunay na buhay”, deretsahan, walang drama, hindi roman-tic (pero bakit click?). Hindi pabor si Sir sa premarital sex. Gamitin ang utak, hu-wag panaigin ang puso at bird (palagay ko ay simbolo ito ng sekswalidad). At palagay ko uli, may 3rd printing pa, at 4th at 5th…’Di mananalo ng Palanca ito pero what the heck…naka-move on na ‘ko sa inggit!

tum

blr.c

om

Page 8: Porma. Teaser Issue

8 PORMA Nobyembre 19, 2012 Opinyon

OMNIBUS MEDIA GROUPPublisher

NIRvA DElAcRUzEditor in Chief

clARKE NEBRAOManaging Editor

MA. ShERyl ABAlOSSales & Advertising Director

AlEjANDRO MAlAPOArt & Design Director

Porma is published on Sundays by the Omnibus Media Group with business and editorial offices at 8-0 Park Place, N. Reyes St., Xavierville 2, Loyola

Heights, Quezon City

You can reach us through the following:Number: (02) 404-1612

Fax: (02) 527-4139Email: [email protected]

Website: omnibusmediagroup.com

“Noon pa man ay alam na ng taong bayan na hindi

seryoso si PNoy sa FOI dahil hindi nga s’ya seryoso sa kanyang “Matuwid na Daan” na—nakakalung-

kot mang isipin—isa lamang palang slogan at

hindi programa.

NOONG Martes, November 13, ay tuluyan nang ibinaon sa hukay ang Freedom of Information Bill (FOI). Nangyari itong nakakadismayang maniobra sa hearing ng House Com-mittee on Public Information na pinamumunuan ni Congressman Ben evardone. Ang panukalang ito ay inilagay sa panghuling agenda ng Komite kaya naman hindi natalakay nang maayos dahil sa kawalan ng oras.

Wala nang duda, hindi na maisa-sabatas ang panukalang FOI sa 15th Congress. Hindi man lamang ito nakarating sa plenaryo, sa kabila ng kahalagahan nito upang ipatupad at magpatunay sa programang “Matu-wid na Daan” ni PNoy at ng admin-istrasyong ito.

Napakaganda sana ng panukalang FOI dahil ito ang magbibigay ng ka-pangyarihan sa mamamayan, lalo na ang mga mamahayag upang ungkatin ang ano mang katibayan sa mga kati-walian sa pamahalaan. At ito rin sana ang magpapatupad ng totoong kahulugan ng sistemang demokra-sya—na ang taong bayan ang boss ni PNoy.

Ngunit noon pa man ay alam na ng taong bayan na hindi seryoso si PNoy sa FOI dahil hindi nga s’ya

seryoso sa kanyang “Matuwid na Daan” na—nakakalungkot mang isipin—isa lamang palang slogan at hindi programa. Taliwas sa kanyang sinasabi, ang totoong pinapanigan ni PNoy ay ang mga mayayaman, ang mga politico at ang kanilang mga interes. Kaya naman pala hindi n’ya maaring gawing “priority bill” ang FOI dahil ito ay makakabara sa ka-nilang mga political interests at pan-

sariling kapakanan. Sa totoo lang, walang mambabatas

na aayaw sa FOI kung ang kanyang minimithi ay ang kapakanan ng bay-an o common good. Kaya nga na-man binabalukot ng mga taong ayaw nito ang panukalang FOI dahil ito ang babaluktot ng kabaluktotan ng mga mambabatas at ng mga taong nasa kapangyarihan sa gobyerno.

At parang hindi pa sapat itong kamalasan, nagsalita pa si PNoy na marami pang kakulangan daw ang FOI. Kelangan pa daw isali ang “Right of Reply”. Talaga namang binibilog n’ya ang ulo ng taong-bay-an, dahil kapag ipinasok ‘yan ay para na ring nawalan ng ngipin ang FOI. Sa dami ng pera at kapangyarihan ng mga taong nasa gobyerno, kaya nilang baguhin at baliktarin ang ka-totohanan. Kaya nilang magbayad ng PR firms at media upang iliko ang opinyon ng publiko. Dahil dyan, ang “reply” nila ang magiging kato-tohanan, ang katiwalian na isinampa sa kanila ang magiging kasinungal-ingan.

Hindi lingid sa kaalaman ng taong-bayan na sa bansang ito kung saan nabibili ang lahat, pati na ang mga social surveys, kaya din bilhin ang “katotohanan”.

Ang pagpatay sa FOIEditoryal

Page 9: Porma. Teaser Issue

9PORMA Nobyembre 19, 2012Opinyon

Malamang nakasa-kay ka na sa dyip na saksakan ng sikip ‘no? Halos pu-mayat ka na siguro sa pagdikit-dikit ng mga pasahero. Pa-rang natabunan ka na ng mga bitbit ng katabi mo? Parang wala nang hanging pwedeng dumaan sa pagitan ng mga hita mo? “Upong beinte-singko,” ‘ika nga.

“Upong beinte-singko lang at siy-aman po tayo! Sige, dalawa na lang sa kanan at aalis na!”, tawag ng mga manong na siyang humihiyaw sa terminal o jeepney stop para i-an-nounce kung anong biyahe ang sasakyan.

Maya-maya, kapag may ilang pasaherong bumaba, luluwang na rin sa loob ng dyip. Pero napansin mo ba na matipid sa pag-usog kung minsan ang ilang tao kapag nagkaroon ng bakanteng lugar? “Usog beinte-singko” rin, kaya ang ibang pasahero ay parang sar-dinas pa ring magkakatabi habang ‘yung iba naman ay maginhawa na ang paki-ramdam.

M i n s a n nga, masama ang tingin ng n a s i s i k i p a n doon sa ayaw u m u r o n g , pero di naman mags as a l i t a . Kunot ang noo, “upong b e inte-s ing-ko” pa rin, pero tahimik na pagtitiisan ang sitwasyon. Bakit kaya ganoon? ‘Yung nasa malu-luwang na lugar naman, kahit na nakitang may dikit-dikit pang mga katabi, pipirmi pa rin sa komporta-bleng pwesto niya na parang walang nakita. Bakit kaya ganoon?

Kung sa bagay, kahit na parang nasa karerahan ang tsuper sa kanyang pagmaneho, bihira na may umimik sa mga nakasakay. Aba, halos lumipad na ang sasakyan at maglambitin ang mga pasahero sa hawakan pero imbis na pakiusapan ang dray-ber na bagalan lang, magbubulungan o kaya’y si-simangot na lang. Kung mayroon mang papansin sa mapanganib na pagmamaneho, pagalit ‘tong sasabihin at kung minsan padaplis pa. Bakit kaya ganoon?

Sa susunod na pagkakataong sumakay ka ng dyip, pabayaan mo kayang mapisat ka na at “umupong beinte-singko” pa rin kahit makita mong may “nakaupong walong piso”? At kapag pa-rang baliw magmaneho ang tsuper, hihintayin mo bang maaksidente pa kayo bago mahinahong pa-kiusapan ang tsuper na mag-ingat at bagalan ang pagtakbo?

Nitong nakaraan, kumalat sa YouTube ang video ng nagwawalang kolehiyala sa istasyon ng Light Rail Transit (LRT) 2 sa Santolan, Pasig.

Umani ng pagbatikos ang dalagang nakilalang si Paula Jamie Salvosa dahil sa pag-eeskandalo nito. Naging palaman tuloy ng mga tuksuhan at biruan, at mag-ing maaanghang na pasaring ang dala-gang nagtangka pa noong masungkit ang pinakaasam-asam na posisyon bilang VJ ng isang sikat na music video channel sa bansa.

Sabi ng ilang miron, hindi dapat husgahan agad ang dalaga dahil sa inasal nito. Hindi natin kasi alam ang tunay na nangyari at “biased” ang video. Sabi naman ng abogadong taga-Ateneo na si Atty. Mel Sta. Ma-ria, hindi angkop—at labag pa nga sa batas—ang pagpapaskil ng video, nang walang pahintulot ni Paula, sa YouTube, dahil nasasagasaan nito ang ilang probisyon sa Kodigo Sibil at Pe-nal ng bansa.

Ngunit ano nga ba ang tunay na isyu rito? Ang ginawa ni Paula sa guwardiya? Ang ginawa ng guwardiya kay Paula? Ang ginawa ng nanood ng video, na anyo ng cyber

bullying? Ang ginawa ng nag-video? Lahat ng ito ay lehitimong mga isyu sa napakainit na usaping ito. Subalit, sa abang palagay, ang tunay na isyu rito, giliw naming mga mambabasa, ay ang kawalang respeto.

Subalit isyu pa rin ang salitang “respe-to.” Dahil may kasabihan nga tayo: “Ang paggalang ay kusang ibinibigay, at hindi hinihingi.”

Kailan ba masasabi na may buhay na sa sinapupunan?

Para sa maraming Pilipino, hindi ito isang bagay na pinagaaksayahan ng panahong isipin, ngunit sa totoo la-mang, ito ay isa sa pinakamahalagang punto na magiimpluwensiya sa usapin tungkol sa RH Bill.

Kaninang hapon, inilahad ni Sena-dor Juan Ponce enrile ang nais niyang baguhin o amendahin sa kontrobersi-yal na RH Bill at isa dito ang pagkilala kung kailan ba talaga nagkakaroon ng buhay sa sinapupunan.

Sabi ni enrile, ang “conception” o ang buhay na ganap sa sinapupunan ay nagisimula kapag tumagos na ang “spermatozoa” o esperma ng lalaki sa “ovum” o itlog ng babae.

Mainam na maalala na ang Saligang Batas ng Pilipinas mismo ang nagpro-protekta sa buhay ng tao, mula sa oras na ito ay magsimula sa sinapupunan.

Kung iisipin, kagulat-gulat ang pun-tong ito dahil ang malaking bahagi ng RH Bill ay patungkol mismo sa pag-taguyod at pagpondo sa“contraceptives”, mga gamot na kumikitil sa buhay sa loob ng sinapupunan.

Upang lalong bigyang-diin, dinagd-ag pa ni enrile na nais niya ring amen-dahin sa RH Bill ang pagpapakilala sa “abortifacients”, na tinataguyod din ng

***Lumobo ang bilang ng walang trabaho sa bansa, ayon sa pinakahuling sarbey ng Social Weather Stations samantalang si-nasabing patuloy ang pag-unlad ng ating pambansang ekonomiya.

Bakit nagkaganoon? Ang sagot: bali-kuko kasi ang sistema ng ating ekonomi-ya. Ang nalilikhang mga trabaho ay pansamantala. Ang sektor ng agrikultura ay hindi naman talaga napagtutuunan ng pansin ng pamahalaan samantalang ito

RH Bill, bilang “any drug/device that induces abortion, or destruction of a fetus inside the mother’s womb” o kahit anong gamot o bagay na nagdudulot ng aborsyon o pagkamatay ng sanggol sa sinapupunan ng ina.

Muntik na akong mahulog sa upuan ko nang marinig ko ang emosyonal na

po ang pangunahing suhay o haligi ng ating pambansang kabuhayan. Nakaasa lamang tayong lagi sa puhunang laway (porfolio investment) ng mga dayuhan. At higit na masaklap, higit na pinaha-halagahan ng nasa estado poder ang ka-pakanan ng mamumuhunan kaysa roon sa tunay na lumilikha ng puhunan—ang mga obrero.

At dahil sa walang trabaho, marami ang napipilitang humanap ng pagkakaki-taan sa ibang bayan o ipagbili ang karan-galan para makakain lamang ng tatlong beses sa isang araw. Hay, buhay alamang! Paglukso patay!

***Ilang buwan pa lamang bago ang eleksi-yon, bumabalandra na ang mga mukha ng pulitiko rito sa ating bayang magiliw.

Diyusme! Kung anu-anong pakulo ang nalalaman eh! Naroong kada patugtog ng isang kanta sa radyo, sinasabing handog ito ni ganitong pulitiko sa siyudad na ganito na may puso sa ganito at ganire.

Mayroon naman na ipinagmamalaki ang nagawang mga batas na para sa kapa-kanan ng matatanda o ng kung anumang aping sektor.

Mga ginoo, ginang, binibini riyan sa pook likhaan ng mga batas: kayo po’y naluklok diyan para gawin ang mga iyan. Ibig sabihin po, magpatupad ng mga patakaran at programang pakikina-bangan ng mga mamamayan! At isa pa, kaming mambubuwis ang may gastos sa mga proyektong ninyong iyan! Kaya ‘wag naman pong angkinin ang kredito at ipaghambog ang nagawa ninyo kuno. Pakiusap lamang, ha ne?

si Sen. Pia Cayetano na bigla ba na-mang humirit ang tungkol sa “ectopic pregnancies”. Ito daw ay dahilan kung bakit hindi dapat ilimita ang kondisy-on kung kailan maaring payagan ang aborsyon.

Ang “ectopic pregnancy” ay ang kakaibang komplikasyon kung saan nabubuo at nabubuhay ang sanggol sa palopyan tyub. Aniya, ang “abortifa-cients” na tinataguyod ng RH Bill ay maaring sumagip sa mga buhay ng mga nanganganib na ina.

Utang na loob, Sen. Cayetano, ilan bang ina ang magkakaroon ng ganoong komplikasyon at bakit mo tinutulak na ihain sa milyun-milyong Pilipino ang “contraceptives” na alam natin ay nag-dudulot ng maraming sakit tulad nal-ang ng kanser?

Kung diskusyon lamang tungkol sa kalusugan ng mga ina, nandiyan ang Magna Carta of Women na marami nang seksyon tungkol sa “maternal health” o kalusugan ng ina.

Ang puno’t dulo nito ay buhay at kahalagahan nito – hindi ang kung anu-anong usapin na gustong isama ng ibang kampo. Ang nais ko lamang ay maliwanagan an gating mga senador, ‘di lamang para sa atin kung hindi para sa susunod na henerasyon na aani ng pait ng RH Bill kung maisabatas ito.

NoEL SALES BArCELoNA

Ang Miron

NIrVA DELACrUZ

Ang Puno’t Dulo

DIANA UICHANCo

Manila Girl

Amalayer, Disempleyo at iba pang isyu

Ang Buhay na pwedeng paglaruan

Marunong ka bang umangal sa lugar?

”“Kapag parang baliw mag-

maneho ang tsuper, hihin-tayin mo bang maaksidente pa kayo bago mahinahong pakiusapan ang tsuper na mag-ingat at bagalan ang

pagtakbo?

Page 10: Porma. Teaser Issue

10 PORMA Nobyembre 19, 2012 CulturaMurang shopping places? Pwede dito!Ni reSty S. odoN

Saan makakahanap ng pinakamu-rang aginaldo na hindi ka naman mapapahiya sa pagbibigyan? Sa Metro Manila, alam na alam ng lahat na mahihilig magbargain-hunting ang Baclaran, Quiapo, at Divisoria. Idagdag pa diyan siguro ang Greenhills at ang mga tiangge sa mga mall.

May isang problema nga lang. Lahat ng tao andito na! Ito ang nagdudulot ng stress mula sa mat-inding trapiko, kapal ng duma-dayong mamimili, at ga-kilomet-rong haba ng pila sa mga cashier. Kung may mga kasama ka, lalo na ang mga bata, malaking posi-bilidad ang magkawalaan. Laking sakit ng ulo pag nagkaganon!

Para maiba naman, eto ang mga alternatibong lugar para makaka-hanap ka ng mga bargain items na papasa sa iyong panlasa.

1. Religious stores at religious bookstores

Hindi ito kadalasang pinupun-tahan para sa mga Christmas gifts at kalimitan, kaunti rin naman ang mga binibentang items na pam-Pasko. Pero kahit na ang mga regular items nila tulad ng calen-dars, reflection diaries, at prayer books ay pwedeng maging gift ideas sa napakamurang halaga. Sabi ng shopper na si Ian Celada, “Ako mismo ay dito napapatakbo ’pag alanganin akong magpunta ng mall dahil sa kapal ng tao.”

2. Garage sale sa kapitbahayan

AA Abalos

Kung gusto mo namang mas-urpresa ng husto, subukan mong maglibot-libot malapit sa iyong barangay or kahit na sa kalapit na village. Malamang sa hindi, may isang pamilya na nagpapagarage sale dahil malapit na ang Pasko.

Totoong karamihan sa mga binibenta ay luma at gamit na, subalit marami-rami rin ang maaari pang ipamigay o kahit na iyong mga hindi pa gamit. Ako mismo, sa ganitong paraan ako nakahanap ng mga panregalo ko sa pamilya, mga kamag-anak at kaibigan, tulad ng mga antique, Christmas decor, painting, key holder, at CD rack.

3. Christmas bazaarPara sa mga may extra budget,

ang mga Christmas bazaar ay isa ring alternatibo kung ang ibig mo ay mga items na may temang pam-Pasko. Ayon sa isang bati-kang shopper na si Alma Opleda, bawat taon ay bumibisita siya sa World Trade Center sa Pasay da-hil sa mga tiangge doon . ‘Yun nga lang ay may kaunting entrance fee ito. Inaabangan din niya ang Zon-ta Christmas Carnivale Bazaar (http://www.zonta-alabang.org/) . Minsan ay nagshashopping siya online sa Groupon o Metrodeal para sa mga discounted gadgets, food items, travel opportunities, at iba pa.

4. Iba pang mga nakatagong es-tablishments at stalls na ‘di alam ng karamihan

Huwag ding mag-atubiling magtanung-tanong sa ibang tao at mamasyal sa mga ‘di karaniwang sinasadya ng marami. Kadalasan, sa ganitong paraan, makakadis-

kubre ka ng mga lugar na ‘di mo aakalaing may mga nagtatagong bargains na maituturing mong best deals.

Halimbawa, noong ako pa ay nagtatrabaho sa Makati, in-aabangan ko ang mga factory outlets malapit sa opisina nam-ing sa Pasong Tamo extension tulad ng Sterling, Levi’s, Timex, atbp. Kadalasan, mahilig silang magpa-sale na talagang bagsak-presyo.

Sumasang-ayon sa akin si Bon-ita Astoveza, na dati ring nag-oopisina malapit sa Ayala Avenue. “Hindi komo nasa Makati ka ay wala ka nang makikitang mumu-rahing maganda,” sabi niya. “Hal-imbawa, pumupunta ako sa isang tiangge sa may katabing gusali ng Rufino Tower sa Ayala Avenue, yung abandoned building bago mag-Standard Chartered, dahil nandun lahat ng gusto kong damit, sapatos, DVD, bag, at pagkain.”

Dahil nakatira siya sa may Sin-galong sa Malate, nirerekomenda rin ni Bonita ang Korean store sa may Pedro Gil na nagngangalang CNZ para sa lahat ng Korean ac-cessories na magandang panre-galo.

Hindi mo kailangang magpen-itensiya na parang Mahal na Araw sa darating na ka-Paskuhan upang makapagbigay ng exchange gift. Kung alam mo ang mga ilang na-katagong alternatibo na pwedeng pagbilhan ng mga panregalo sa Pasko, maaari ka nang huwag tumuloy sa mall o sa ibang ma-tataong lugar na pwedeng mag-ing ika-abala mo o kaya’y maging tampulan ng krimen.

Page 11: Porma. Teaser Issue

11PORMA Nobyembre 19, 2012Entertainment

Noong isang buwan ay nakipagbreak ang boyfriend ko sa akin. Mula noon, hindi na kami nag-usap. Kaya lang, hindi ko maiwasan na masaktan sa tuwing nakikita ko sa Facebook ang mga picture nila ng kaniyang bagong syota. Ano bang dapat kong gawin?

Anime Fan, 17, Baguio City

Normal lang ang masaktan. Mawawala din ang sakit, pero dahil sa kakasilip mo sa kanyang profile, lalong mahihirapan kang makalimot. Kung talagang gusto mong makamove-on, huwag mo nang buksan ang kanyang profile, girl! Mabuti pa, gamitin mo na lang ang oras mo sa bagay na may kabuluhan, tulad ng pag-aaral nang mabuti. Alam mo ba ang sinasabi ng Diyos sa mga may broken-heart? eto: “Kaniyang pinagagaling ang mga may bagbag na puso, at tinatalian niya ang kanilang mga sugat.” Kaya mo ‘yan, girl!

Tanungin si Ate Rootellaz

The Twilight Saga: Breaking Dawn Part 2Ang ika-apat at huling kabanata ng sikat na serye ng Twilight: Breaking Dawn part 2 ay palabas na sa mga cinema. Matagal ko na in-aantay ang ending at inaabangan ang kwento nito. Literal na kinailangan ko tumakbo mula MRT para abutan ang last full show.

Sinalubong ako ng magiting kong boyfriend (na napilitan manood, hindi sya Twilight fan) na nauna na ng ilang oras para bumili ng ticket. Puno ang sinehan, karamihan mga babae. Naupo kami, sobrang photo-finish na naabutan ang simula. Hind ako na-disappoint sa palabas. Kilig parin ang love team ni Bella at edward (Paumanhin sa mga Team Jacob). Hindi na ako magbibigay ng detalye para sa mga hindi pa nakapanood pero panoorin mo na! Love story, action movie at may konting comedy.

Siguradong magugustuhan ng fans ng Twi-light ang cute na anak ni Bella at edward, na naunang pinakita na sa Breaking Dawn: Part1. Marami pang ibang karakter ang mapapakilala sa installment na ito. 4/5 ang rating nito para sa akin. Natuwa ako sa soundtrack at action scenes, na kasing galing, kung hindi higit pa sa mga naunang Twilight.

Si Ate Rootelaz ay ang iyong butihing ate na handang makinig sa ‘yo para malaman ang pinagdadaanan mo ngayon saan ka man

naroroon. Tao ba, bagay o hayop man ang prinoproblema mo, may masasabi si Ate d’yan.

Kaya sige na, ikwento mo na sa kanya…Maari siyang maemail sa [email protected] para sa kahit anong katanungan.

Wala pa akong isang taong kasal. Dahil wala pa kaming saril-ing bahay at lupa, naisipan ng asawa ko na tumira muna kami sa bahay ng magulang niya para makatipid. Habang tumatagal, lumalabas ang tunay na pag-uugali ng aking mga biyenan at nakita kong mahirap silang pakisamahan. Ang pinakamasakit ay ang panghihimasok nila sa mga plano naming bilang mag-asawa na para bang wala kaming saril-ing pag-iisip. “Pakisamahan na lang natin sila,” sabi naman ng asawa ko. Hindi ko alam kung ano dapat gawin!

Leah, 31, Batangas

Naman! Tama ang asawa mo na kailangan ninyong mak-isama. Kasama kasi ‘yan sa pagsilong ninyo sa kanilang bu-bong, parang pagpapasakop sa “kaharian” nila. Hindi puwe-deng magkaroon ng dalawang hari o reyna sa isang kaharian, kumbaga. May sarili silang kultura at gawi kaya natural lang

na dapat kang makisama habang nakatira ka sa kanila. Baka naman may pagkukulang ka rin, sister? Natural, pangangaralan kayo ng mga biyenan mo, lalo na kung may nakikita silang mali. Kung wala naman, maging mapagpatawad ka na lang at ayusin ang pakikitungo niyo sa kanila hanggang sa makapagbukod na kayo.

Importante talaga ang pagbubukod. Malamang narinig mo na ‘to nung kinasal kayo: “Dapat iwan ng lalaki ang kaniyang ama’t ina upang silang mag-asawa ay magsama at maging iisa.” Sa tingin ko, ang hindi pagbubukod ang puno’t dulo ng prob-lema. Nagpapaalala lang!

Kaya’t kailangang na kayong mag-asawa tungkol sa “pag-iwan” sa inyong mga magulang at ang “pagsasama” ninyong dalawa. Hindi kayo ganap na malaya para bumuo ng inyong sariling pamilya at hindi magiging madali ang pag-abot ninyo sa mga pangarap niyo kung kayo ay nakikitira parin sa mga magulang niya.

Page 12: Porma. Teaser Issue

12 PORMA Nobyembre 19, 2012 ShowbizChizmaxNi jANdel poSIoN

Carmina at Zoren kasal na!

Martin Nievera at Pops, ‘best friends’ parin? Sa paglunsad ng sikat na Pinoy singer na si Martin Nievera ang kanyang bagong album na pinangalanang “Martin Nievera 3D: Tatlong Dekada” noong nakaraang Sabado, Nobyembre 10, meron siyang rebelasyon sa kanyang mga fans.

Inamin naman niya na sa kabila ng lahat, ang dating asawang si Pops Fernandez ang merong ‘major impact’ sa kanyang singing career. Kahit matagal nang hiwalay ang dalawa, nanatili pa rin silang best of friends dahil sa su-portang binibigay nila sa isa’t-isa. ‘Yun o! Sana ang iba, gu-maya din sa inyo. Kudos, Pops at Martin!

James, tinawag si Kris na ‘mataba?!’NAKUWeNTO ni Kris noong Martes sa kanyang palabas sa telebisyon na tinawag nga siyang ‘mataba’ ni James at umapela na tigilan na ang pagtalakay sa kanyang personal na buhay sa naturang programa sa telebisyon.

Humingi naman ng tawad si James Yap sa kanyang dating asawang si Kris Aquino sa pagtawag nitong ‘mataba’ sa kanya.

Sa isang articulo sa ABS-CBN, sinabi ni Kris sa kanyang Twitter account noong Miyerkules na nag-kita ulit sila ni James habang sinusukat niya ang kan-yang JC Buendia na damit.

“Nag sorry siya, he said I’m not fat-hehehe. Friends na kami and his pants and shoes today, not baduy,” ani Aquino.

Sa ngayon, masaya at kuntento na ang aktres sa kanyang buhay kasama ang dalawang anak nito at naniniwala siyang mas maganda kung friends lang ang turingan nila.

Gary V, eksayted sa kasal ng anak

FINALLY. Matapos ang labing dalawang taong pagsasama, kinasal na rin ang celebrity couple na sina Carmina Vil-laroel at Zoren Legazpin noong Huwebes sa Fernbrook Garden sa Alabang.

Noong una, sinabi lang kay Carmina na gagawa lang ng advertisement silang mag-asawa pero biglang nag-propose si Zoren sa kanya at naipayak nalang bigla sa tuwa.

Kinuntyaba naman ni Zoren ang twins na anak nila ni Carmina na sina Cassie at Maverick kasama ang mga kaibigan nito sa showbiz na tulungan siyang i-surpresa ang kabiyak sa isang proposal at kasal.

Dinaluhan ito ng mga sikat na personalidad sa larangan ng pelikula at telebisyon, mga kaibigan ng mag-asawa sa labas ng showbiz at nang ka-nilang mga pamilya.

Nagkakilala sina Carmi-na at Zoren sa programang “That’s entertainment” noong

kanilang kabataan.Naging close nang mala-

man nilang magkapitbahay pala sila sa Pasig at ika nga, dun na nagsimula ang lahat.

Noong 2001, ipinanganak ng aktres ang kanilang twins na sina Cassie at Maverick sa estados Unidos.

Bago sila nakasal ay hini-hintay muna nilang ma-pawalang bisa ang kasal ni Carmina sa dati nitong asawa na si Rustom Padilla na kilala na ngayon bilang sa BB Gan-danghari matapos ibulgar ang tunay niyang kasarian sa isang programa sa telebisyon.

Napawalang-bisa naman ang kasal ni Rustom at Car-mina matapos ang labing-dalawang taong noon lamang Agosto ng taong ito.

Naging daan naman ito para sabihin ni Zoren na gus-to na niyang pakasalan si Car-mina. Whatta love story! In short, pagkahaba-haba man ng shooting, este prosesyon, sa simbahan din ang tuloy.

HINDI NA MAITAGO ng batikang mang-aawit na si Gary Valenciano ang kanyang tuwa sa papalapit na kasal ng kanyang panganay na anak na si Paolo sa long-time girlfriend nitong si Samantha Godinez.

Sa kanyang panayam sa ABS-CBN, sinabi ni Valenciano na naka-takda ang kasal sa Pebrero ng susu-nod na taon at gusto niyang siya ang musical director sa kasal ng anak.

Inamin din ng singer-song writer na gusto niyang mag-compose na

kanta para sa kanyang anak at manugang dahil sa sobra siyang inspired sa nalalapit nitong pag-iisang dibdib.

Sinabi din niya na pinagmamalaki niya si Paolo at hindi nag-aalala tungkol sa hinaharap ng anak kasama ang magig-ing asawa.

Masaya naman si Valenciano at ang kanyang asawang si An-geli sa magaganap at pinaghahanadaan na nila ito.

Nag-propose si Paolo sa kanyang long-time girlfriend noon kasagsagan ng concert ni Gary V sa estados Unidos. Congrats to you and your family, Gary!

Nic

e P

rint P

hoto

grap

hyfa

npix

.net

pino

ygig

s.co

m

phils

tar.c

om

Page 13: Porma. Teaser Issue

13PORMA Nobyembre 19, 2012Showbiz

?!

?!

?!

Di Nga?!Ni tItA Glo

Demi Moore naospital dahil kay Ashton?!!naospital na naman ang kilalang actress na si Demi moore noong Lunes dahil sa kanyang pinag-dadaanang stress sa buhay. haka-haka ng iilan ay dahil ito sa nakakalokang hiwalayan niya kay ashton Kutcher na parang kering-keri na nakapag-move on na kay mila Kunis. naman, Demi! move on narin ang beauty mo…

Oop, op, op..op! PSY at Madonna sabay sumayaw ng Gangnam

south Korean Rapper na si psy ay naimbitahan na mag-guest sa concert ni ma-donna nitong martes lamang.

sabay silang sumayaw ng gangnam style na pinasikat ng rapper at kitang-kita naman na

naaliw ang fans nila! Oop, op, op..oppa gangnam style.

Lee Min Ho touchdown sa Manila

Dumating sa bansa noong huwebes ang Korean superstar actor na si Lee min ho para sa apat na araw niyang pagbisita sa mga pinoy fans at i-promote ang Bench. si Lee min ho ang pinaka-bagong Bench endorser.

sumikat siya sa pinas sa dalawang hit Korean drama na pinalabas sa aBs-CBn, kung saan siya ay nakilala bilang Jun piyo sa “Boys Over Flowers” at Johnny Lee “City hunter”.

Justin at Selena, hiwalayan bluesIsang linggo matapos ang paghihiwalay ni Justin Bieber at Selena Gomez, patuloy na sinusuyo ni Justin si Selena at gustong maki-pagbalikan sa dalaga ngunit sa mga inaasal nito, mukhang ang relasyon nila ay hindi na maibabalik pa.

Ayon sa TMZ, umabot na sa sukdulan ang inis ni Selena sa binata nang ito ay nawalan na ng panahon para sa dalaga dahil sa dami ng trabaho at higit sa lahat napikon ito sa ina-sal ni Justin noong kumanta siya sa Victoria’s Secret Fashion Show kung saan nakipaglan-dian and binata sa mga magagandang mod-elo ng show.

Di umano’y hinarang na ni Selena ang la-hat ng maaring pakikipag-ugnay ni Justin sa kanya kahit sa facebook at twitter. Kahit ano pa ang pagsusuyo ni Justin, mukhang toto-hanan na ang paghihiwalay na ito.

Angelica naghayag ng mga sikreto sa Twitter!Nagulangtang ang showbiz ng nilantad ni Angelica Pan-ganiban ang kanyang tunay na feelings tungkol sa kanyang pagkakahiwalay kay Derek Ramsey sa pamamagitan ng Twitter.

Nagtrending ang tinweet ni Angelica sa kanyang pag-sasagot ng mga tanong ng kanyang mga fans. Nasabi niya na napagod siyang magtiis. Marami rin siyang ibinulatlat tungkol sa mga tunay niyang nararamdaman at kung bakit humantong sa hiwalayan ang kanilang relasyon. Doon niya din sinabi na ang kabuuan ng rebelasyon ay matutunghayan sa interview niya kay Boy

Abunda sa “The Buzz”.Sa kabilang banda, mata-

pos ang mga mabibigat na mga sinabi ni Angelica, nanahimik naman si Derek at humiling na pagbigyan na silang magmove on at maging maligaya na sa kani-kanilang buhay. Simpleng sinabi lang ni Derek na naging maganda ang kanilang closure at huwag silang husgahan.

Tama nga naman na higit anim na buwan na silang hi-walay, diba? Huwag na san-ang gamitin ang issue para ungkatin pa ang mga sama ng loob sa isa’t-isa. Magpapasko na kaya, let’s all have peace and love!

cour

ierm

ail.c

om.a

u

okm

agaz

ine.

com

img1

.bdb

phot

os.c

om

zim

bio.

com

mys

ecre

tent

erta

inm

ent.b

logs

pot.c

om

Page 14: Porma. Teaser Issue

14

Classified Ads

PORMA Nobyembre 19, 2012 ShowbizABS-CBN talents, naghakot ng PMPC Star AwardsSa katatapos na 26th PMPC Star Awards for TV 2012 na ginanap sa Henry Lee Irwin Theater sa Ateneo De Manila University, ginawaran ng Philippine Movie Press Club (PMPC) ang pinakamagagaling sa hanay ng telebisyon at namigay ng 43 tropeo sa iba’t ibang larangan ng telebisyon.

Ang gabi ng parangal ay pinagunahan nila Aga Mulach, Toni Gonzaga at Bb. Kris Aquino. Ang pinakamaraming tropeo ay napunta sa ABS-CBN na kung saan sila rin ang nagkamit ng Best TV Station sa gabing iyon.

Ito ang mga listahan ng mga nagwagi.

BeSt tV StAtIoNABS-cBN 2

BeSt drAMA Actorjericho rosales, dahil Sa pag-ibig (ABS-cBN)

BeSt cHIld perForMerXyriel Manabat, 100 days to Heaven (ABS-cBN)

BeSt coMedy Actor robin padilla, toda Max (ABS-cBN)

BeSt SINGle perForMANce By AN ActorNoni Buencamino, Maalaala Mo Kaya “Sapatos” episode (ABS-cBN)

BeSt NeW FeMAle tV perSoNAlIty divine lee, extreme Makeover Home edition (tV5)

BeSt drAMA ANtHoloGyuntold Stories Mula sa Face to Face (tV5)

BeSt MAle tV HoSt Billy crawford, ASAp 2012 (ABS-cBN)

BeSt puBlIc SerVIce proGrAM Wish Ko lang! (GMA-7)

BeSt reAlIty/GAMe SHoW It’s Showtime (ABS-cBN)

BeSt tAleNt SeArcH proGrAM talentadong pinoy (tV5)

BeSt youtH-orIeNted SHoW luV u (ABS-cBN)

BeSt educAtIoNAl/cHIldreN SHoW HoStKim Atienza – Matanglawin (ABS-cBN)

BeSt MAle celeBrIty/SHoWBIZ orIeNted tAlK SHoW HoStVice Ganda, Gandang Gabi Vice (ABS-cBN)

BeSt MAGAZINe SHoW Kapuso Mo jessica Soho (GMA-7)

BeSt Horror/FANtASy proGrAM Wansapanataym (ABS-cBN)

BeSt MAle NeWScASter ted Failon, tV patrol (ABS-cBN)

BeSt puBlIc AFFAIrS proGrAM the Bottom line With Boy Abunda (ABS-cBN)

BeSt lIFeSytle/trAVel SHoWlandmark (Net 25)

BeSt docuMeNtAry proGrAM I Witness (GMA-7)

BeSt docuMeNtAry SpecIAlcheche lazaro presents edsa At pinoy (ABS-cBN)

BeSt drAMA SerIeSAmaya (GMA-7)

BeSt drAMA ActreSS Helen Gamboa, Walang Hanggan (ABS-cBN)Nora Aunor, Sa Ngalan Ng Ina (tV 5)

BeSt coMedy/GAG SHoWtoda Max (ABS-cBN)

BeSt coMedy ActreSS pokwang, toda Max (ABS-cBN)rufa Mae Quinto, Bubble Gang (GMA-7)

BeSt SINGle perForMANce By AN ActreSS Sylvia Sanchez, Maalaala Mo Kaya “Aswang” episode (ABS-cBN)BeSt NeW MAle tV perSoNAlIty Arjo Atayde, Maalaala Mo Kaya “Bangka” episode (ABS-cBN)

BeSt MuSIcAl/VArIety SHoW ASAp 2012 (ABS-cBN)

BeSt FeMAle tV HoSttoni Gonzaga, ASAp 2012 (ABS-cBN)

BeSt puBlIc SerVIce proGrAM HoSt Atty. persida Acosta, publi Atorni: Asunto o Areglo (tV5)

BeSt reAlIty/GAMe SHoW HoSt Vice Ganda, Anne curtis, Vhong Navarro, Billy crawford, Karylle, Kim Atienza, jugs jugueta, teddy corpuz, ryan Bang, jhong Hilario, coleen Garcia, joy rendon – It’s Showtime (ABS-cBN)

BeSt tAleNt SeArcH proGrAM HoStluis Manzano & Billy crawford – pilipinas Got talent (ABS-cBN)

BeSt educAtIoNAl/cHIldreN SHoW Matanglawin (ABS-cBN)

BeSt SHoWBIZ orIeNted tAlK SHoWthe Buzz (ABS-cBN)BeSt FeMAle celeBrIty/SHoW-BIZ-orIeNted tAlK SHoW HoStKris Aquino, Kris tV (ABS-cBN)

BeSt MAGAZINe SHoW HoStjessica Soho, Kapuso Mo jessica Soho (GMA-7)

BeSt NeWS proGrAMtV patrol (ABS-cBN)

BeSt FeMAle NeWScASter Vicky Morales, Saksi (GMA-7)

BeSt puBlIc AFFAIrS proGrAM HoStBoy Abunda, the Bottom line With Boy Abunda (ABS-cBN)

BeSt lIFeSytle/trAVel SHoW HoSt richard Gutierrez, pinoy Adven-tures (GMA-7)

BeSt docuMeNtAry proGrAM HoSt Kara david, Howie Severino, jay taruc, Sandra Aguinaldo – I-Witness (GMA-7)

BeSt MorNING SHoWumagang Kay Ganda (ABS-cBN)

BeSt MorNING SHoW HoSt Alex Santos, Bernadette Sembrano, Anthony taberna, Winnie cordero, Andre Felix, Venus raj, Iya Villania, Bianca Gonzalez, Ger ry Baja, Ariel ureta, Mj Felipe, edmund rosales – umagang Kay Ganda (ABS-cBN)

SpecIAl AWArdS

Ading Fernando lifetime Achievement Award – Gloria romero

excellence In Broadcasting Award – tina Monzon-palma

Natatanging Alagad Ng telebisyon – German Moreno

posthumous Award – dolphy

Fabulous Body of the Night – Kc concepcion

Male Face of the Night – Bryan termulo

Female Face of the Night – Ai Ai delas Alas

Female Star of the Night – ruffa Gutierrez

Male Star of the Night – Aga Muhlach

celebrity Skin of the Night – ryan Bang

show

bizn

est.c

om

allv

oice

s.om

Page 15: Porma. Teaser Issue

15PORMA Nobyembre 19, 2012SportsDonaire-Mares, posibleng magharap para sa korona ng super bantamweight

Ni cSN

Kung mainit na inaabangan kung kailan ang salpukan ni manny paquiao at ni Floyd mayweather Jr, siya namang kainitan ng pagsuyo ni Oscar Dela hoya kay Top Rank big boss na si Bob arum para sa pagsagupa ni nonito Donaire Jr at abner mares para sa ko-rona ng super bantamweight.

ayon sa RingTV report, patu-loy na nananawagan si Dela hoya sa pamamagitan ng kan-yang golden Boy promotions kay Bob arum na makipag-ugnayan sa kanya para matu-pad ang minimithing laban. hinamon niya si Bob na ang parehong boxer ay nararapat ng magharap para makita kung sino ang mas malakas at mag-wawagi.

si Donaire at mares and dalawang pinakamagaling na boxer sa bigat na 122 pounds sa kategoryang super ban-tamweight. si Donaire ang kasalukuyang kampeon at hari ng world Boxing Organi-zation (wBO). si mares na-man na wala pang talo sa (25) dalawampu’t limang laban ay ang nagmamay-ari ng korona nang world Boxing Council’s (wBC).

ang beteranong tagataguy-od ng boxing na si Bob arum naman ay isinawalang bahala ang mga patutsada ni Dela hoya at sinabing babayaran na lamang nila ang golden Boy promotions nito upang maging kabahagi ng laban at bigyang sapat ng bayad sa ser-bisyo ni mares at ng kampo ni Dela hoya.

Pagpugay ng Lakers sa ‘Hari ng Hook Shot’LOs angELEs, California - Binigyang parangal noong Biyernes ng buong kupo-nan ng Los angeles Lak-ers si Kareem abdul-Jabbar sa pamamagitan ng isang istatwa nitong nakapormang nag-hohook shot na ipinasi-kat niya bilang nBa all-time scorer. an istatwa na may taas na labing-anim (16) na talampakan ay nasa labas ng staples Center arena.

si Jabbar ay pang-anim na personalidad lamang ng Los angeles na binigyang papuri ng siyudad na kina-bibilangan nang kapwa nBa legends na si magic John-son, Jerry west pati si nhL wayne gretzky, boxer Oscar Dela hoya at si Chick hearn na isang sikat na tagabalita sa radyo ng Lakers.

pabirong sinabi ni magic Johnson habang inaalis ang tabing ng istatwa na tama lang na si abdul-Jabbar ang unang nagkaroon ng istatwa at ito ang naging haligi sa pagtayo ng staples Center. nagpasalamat naman is Ka-reem na mabuting nagka-istatwa na sa kinatatayuan nito bago pa bahayan ito ng mga kalapati.

si abdul-Jabbar ay namayagpag ng dalawam-pung (20) taon sa nBa. siya ay pinangalanang mVp ng liga nang anim (6) na beses at nakaipon ng 38,387 pun-

tos sa 1,560 na laro. Kasa-ma siya sa sikat na 1980’s Los angeles Lakers Team na nagtamo ng limang (5) kampeonato kasama si mag-ic Johnson at Coach pat Ri-ley.

sa kanyang pagretiro, iniukol niya ang kanyang kasikatan at impluwensya upang itaguyod ang kam-alayan tungkol sa kasay-sayang african-american at ang epekto nito sa li-punan at ekonomiya ng america.

ang inaguration ng istat-wa ni Jabbar ay isingawa bago ang laban ng Los ange-les Lakers sa phoenix suns kung saan hinimok ni Jab-bar ang koponan ni Kobe Bryant na manalo sa gabing iyon na siya namang tinu-pad ng team sa pamamagi-tan ng pagwagi ng 114-102 laban sa suns.

cdn1

.sbn

atio

n

Page 16: Porma. Teaser Issue