porez na nepokretnosti

Miroslav Divcic

United Nations Development Programme

POREZ NA IMOVINU (NEPOKRETNOSTI) KAO

IZVORNI PRIHOD OPŠTINA

Porez na imovinu Porez na imovinu

• Predstavlja jedan od najstarijih vidova oporezivanja;

• Najčešće je izvorni prihod lokalne samouprave;

• Naplaćuuje se prema vrijednosti ili prema površini

nekretnine;

• Naplaćuje se kao porez na posjed ili porez na neto

imovinu

• Unapređuje fiskalnu decentralizaciju;

• U zemljama u razvoju i tranziciji porez na imovinu je

više centralni nego lokalni.United Nations Development Programme


• Prednosti:- Tehnički i administrativno se može relativno jednostavno

uvesti i održavati;- Relativno jeftina administracija (manje od 2% prema OECD-u

);- Teško se izbjegava (postotak ubiranja od 95%);- Transparentost;- Razumljiv koncept tržišne vrijednosti ;- Korelacija izmedju procijenjene vrijednosti nekretnine i

poreske sposobnosti vlasnika- Vrlo jednostavno se može konstruisati sa progresivnim

marginalnim stopama, čime se povećava društvena pravednosti

- Veličina prihoda je predvidiva;- Značajan izvor prihoda lokalne samouprave.



• Nedostaci:- Mali udio u prihodima uz žestok otpor poreskih obveznika;- Nepopularan kod poreskih obveznika zbog svoje vidljivosti;- Postoje tvrdnje da smanjuje štednju, a povećava potrošnju;- Smanjuje ulaganja u nekretnine;- Moraju postojati kvalitetni popisi imovine;- Potreban je dobro razrađen sistem vrednovanja imovine,

posebno u uslovima inflacije;- Potrebno redovno ažuriranje baze podataka o

nekretninama;- Različiti efekti na kratak i na duži rok.


Porez na imovinuPorez na imovinu – trenutna – trenutna situacija u BiHsituacija u BiH

• Razlike po entitetima;

• Trenutno se u oba entiteta naplaćuje prema

površini nekretnine;

• Proces reforme je otpočeo u Republici Srpskoj;

• Slaba transparentnost.


Porez na imovinuPorez na imovinu – trenutna – trenutna situacija u BiHsituacija u BiH


• Porez na imovinu izvorni prihod opština;

• Slaba transparentnost; • U toku reforma ovog

poreza (“Zakon o porezu na nepokretnosti”);

• Popis nekretnina;

• Porez na imovinu u nadležnosti kantona

• Slaba transparentnost• Raznolikost u

određivanju poreskih stopa i poreske osnovice

• Naplaćivanje po površini nekretnine

• Najavljena reforma za 2011. godinu.

Federacija BiHRepublika Srpska

Reforma u RS – Porez na Reforma u RS – Porez na nepokretnostinepokretnosti

• Zakon o porezu na nepokretnosti (05. novembar

2008);

• Primjena odložena za početak 2011. godine;

• Trenutno se vrši evidentiranje nepokretnosti;

• Porez će se naplaćivati prema vrijednosti

nekretnine;

• Poresku stopu određuje skupština opštine ili grada

(0,05% - 0,5%);

• Oslobađanje deficitarnih proizvodno-zanatskih

djelatnosti;

• Umanjenje poreske osnovice (50 m² + 10 m²).



• Plaćanje poreza u dva dijela(do 30 juna i 31

decembra);

• Kontrolu, utvrđivanje i naplatu poreza vrši

Poreska uprava;

• Procjena vrijednost nepokretnosti se izračunava:

V=GQ*(P1*Q1+PL*QL+OL)GQ-Opšti kvalitativni faktor; P1-vrijednost

poboljšanja;Q1- količina poboljšanja; PL- cijena zemljišta;QL- površina zemljišta; OL- ostale stavke



• Procjena tržišne vrijednost industrijske

nepokretnosti:

TV=OK*(VZ+(TI-A))

TV-procijenjena tržišna vrijednost nepokretnosti;OK- opšti kvalitativni faktor; VZ- tržišna vrijednost

zemljišta;TI- troškovi izgradnje novog objekta; A- amortizacija


Određivanje poreske stope - Određivanje poreske stope - nadležnostinadležnosti

• Određivanje poreske stope u nadležnosti

skupstina opština ili gradova;

• Donose se do 31.12. za narednu godinu;

• Nepromijenjene u toku godine;

• Oslobađanje deficitarnih djelatnosti;


Određivanje poreske stope – Određivanje poreske stope – pojam “elastičnosti”pojam “elastičnosti”

• Elastičnost poreske stope;

• Predstavlja procentualnu promjenu prikupljenih

poreskih prihoda pri jediničnoj procentualnoj

promjeni poreske stope (nepromijenjena

vrijednost poreske baze);

• E = =

• % ∆Pp = ; % ∆ps = ; United Nations Development Programme

% promjena poreskih prihoda% promjena poreske stope

% ∆Pp

% ∆ps

Pp2 – Pp1

Pp1 ps2 – ps1

ps1

Određivanje poreske stopeOdređivanje poreske stope – – pojam “elastičnosti”pojam “elastičnosti”


Broj poreskih obveznika koji plaćaju porez

Poreska stopa



Poreska stopa

Prihodi od poreza

% ∆Pp

% ∆ps

∆Pp

∆ps

E = = 1

Pp1 Pp2

ps2

ps1



Poreska stopa

Prihodi od poreza

% ∆Pp

% ∆psE = = 0

∆Pp = 0

∆psps2

ps1

Pp1 = Pp2



Poreska stopa

Prihodi od poreza

∆Pp

% ∆Pp

% ∆psE = = - 1

∆ps

Pp1 Pp2

ps2

ps1

Porez na imovinuPorez na imovinu – – centralizacija vs centralizacija vs decentralizacija decentralizacija

• Potpuna fiskalna centralizacija poreza na imovinu

podrazumijeva ne prenošenje nadležnosti na

opštine (Kina);

Razlozi protiv potpune centralizacije:

1. Opštine imaju bolji uvid stanja za utvrđivanje

poreske stope;

2. Lakše planiranje budžeta;

3. Bolji kreditni rejting.United Nations Development Programme


• Potpuna fiskalna decentralizacija poreza na

imovinu podrazumijeva prenošenje nadležnosti na

opštinu koje se tiču:

1. Uvođenja;

2. Utvrđivanja i

3. Naplate poreza na imovinu.



Potpuna fiskalna decentralizacija primjer Srbije:

Regulisana Zakonom o finansiranju lokalne

samouprave (donešen 01.01.2007);

Opštine u Srbiji postale nadležne za uvođenje,

utvrđivanje i naplatu poreza na imovinu;



Potpuna fiskalna decentralizacija primjer Srbije:

Rezultat:

Pozitivan samo u nekoliko primjera (Kragujevac,

Beograd);

Većina opština nije imala kapacitete za sve tri

nadležnosti;

130 opština zaključilo sporazume o tehničkoj

saradnji sa poreskom upravomUnited Nations Development Programme

Porez na imovinuPorez na imovinu – – centralizacija vs centralizacija vs decentralizacija decentralizacija Zlatna sredina:

Najbolji primjeri u razvijenim zemljama pokazuju

da je “idealan” sistem umjerene decentralizacije.

Opština ima nadležnosti za uvođenje i utvrđivanje

stope poreza na imovinu.

Poreska uprava vrši vođenje registra, ažuriranje

registra, naplatu, kontrolu i izvještavanje.

Potpuna transparentnost (podaci o dužnicima na

web stranicama). United Nations Development Programme

Hvala na Hvala na pažnji!!!pažnji!!!

porez na nepokretnosti

Documents