Z Lon dy nu o „Po eci po etom czy ta ją wier sze” w War sza wie

Po przy jeź dzie do Lon dy nu wy mie nia my uwa gi o na szym po by cie w War sza wiena XI Świa to wym Dniu Po ezji: Krzysz tof Pió ro Pi kow ski (K.P.P) i Adam Sie mień -czyk (A.S.).

(A.S.) – Cze go spo dzie wa łeś się ku pu jąc w ostat niej chwi li bi let do War sza wy?

(K.P.P) – Spo tka nia, za cnych lu dzi w ta kim że gro nie. Ba rie ra ję zy ko wa nie by ła pro -ble mem. Nie zna łem ro syj skie go, Sier giej, z któ rym prze by wa łem w po ko ju przezczte ry dni, nie znał pol skie go, ani an giel skie go, a do ga dy wa li śmy się zna ko mi cie.

(A.S.) – A co ma z tym wspól ne go po ezja?

(K.P.P) – Wier sze, któ re re cy to wał, by ły pi sa ne pro sto z ser ca, a te ro zu mie się sa -mo ist nie. To sa mo ty czy ło Eł ki, któ ra re cy to wa ła wier sze po buł gar sku, Elçinpo azer sku, oraz Ga bo ra Szakácsa, z któ rym gra łem – śpie wał po ezję po wę gier sku.

(A.S.) – Mu zy ka, któ rą pi sa łeś do wier sza Ta tia ny w tę noc i ko lum na Zyg mun ta,któ rej wi dok mie li śmy z okna i przed -po ran ne go dzi ny po ma ga ły w zna le zie niu in -spi ra cji?

17

(K.P.P) – A czy blask księ ży ca od bi ja ją cy się od bru ku Pla cu Zam ko we go, nie byłjuż na tchnie niem dla wie lu pi sa rzy?

(A.S.) – My ślę, że był obo wiąz kiem, jak u Że rom skie go, u któ re go za wsze się pa li -ło świa tło.

(K.P.P) – Są ta kie chwi le, miej sca, tek sty i lu dzie, któ re stwa rza ją in spi ra cję sa mo -czyn nie. To tak jak spoj rze nie w oczy ko bie ty, wiesz, że wiesz, że mu sisz coś z tymzro bić. I ta kie wier sze się zda rza ją. Jak u Ro ma na Ma cie jew skie go -Var gi. Ukła da myz Ulą mu zy kę do je go tek stu, i nie ste ty pod czas war szaw skich no cy się na ten te -mat wy ga da łem.

(A.S.) – A kli mat, ja ki tam za sta li śmy?

(K.P.P) – Mo gę o tym po wie dzieć tyl ko jed nym zda niem – Ta kich wie czo rów, ja kiespę dzi li śmy tam ra zem, to jesz cze nie by ło. To jed no zda nie wy po wie dzia ło kil kaosób... jed no zda nie... osób wie le... jed no ser ce.

(A.S.) – My ślisz, że mo że być coś pięk niej sze go, niż wspól ne prze ży wa nie chwilz ludź mi, z któ ry mi czu je się peł ną toż sa mość i swo istą wspól no tę?

(K.P.P) – Tak, prze żyj my to jesz cze raz, tym ra zem na du żej sce nie! Bo ja chcia -łem o tym, że my śmy tam za wsze by li na du żej sce nie, nie za wsze do słow nie,pra wie za wsze spon ta nicz nie... my wciąż ma my ty le do po wie dze nia! Sły szysz? Jakrzy czeć bę dę... Bo jak już prze sta nę... Bo jak już prze sta nę...

(A.S.) – A pa ra sol ki?

(K.P.P) – Pa ra sol ki no cą, gdy świa tła mi go cą, a gwiazd ko ro wód od bi jał się w mo -krym bru ku...

(A.S.) – Kto ni mi mi go cił?

(K.P.P) – Elçin, Ser giej, Ta tia na, Mar ta, Alex, Adam.

(A.S.) – A co na to król Zyg munt z ko lum ny?

(K.P.P) – Nic, bo któż by śmiał prze rwać krzyk serc w no cy? Na wet straż miej skanad na mi czu wa ła.

(A.S.) – A in ne spo tka nia o po dob nym na tę że niu wraż li wo ści?

(K.P.P) – Ro mek /Ma cie jew ski -Var ga/... W wiel kim mie ście nie bo ja sne... i wia do -mo chy ba... No i An na Mi kul ska /po et ka, wo ka list ka/, któ ra wie czo rem za uro czy ła

18

nas swo im gło sem. Przy niej bę dąc...chwi la wy star cza, by po wsta ła mu zy ka. 15 mi -nut – ty le mie li śmy na przy go to wa nie się do wyj ścia na sce nę.

(A.S.) – Brak przy go to wa nia?

(K.P.P) – Ależ skąd! My na wet nie wie dzie li śmy że ra zem ma my wy stą pić. Krztapro fe sjo na li zmu i si ła prze ko ny wa nia A. Na wroc kie go.

(A.S.) – To nie prze ko ny wa nie, to umi ło wa nie Po Ezji i mu zy ki. Co da wa ło nammoż li wość prze ży cia róż no rod no ści kli ma tu.

(K.P.P) – Tak. Za baw ne aneg do ty Alek san dra So ko łow skie go, li ry ki Ro ma na Ma -cie jew skie go -Var gi, two je dia lo gi, mo no dram „Och, Zie mio ty mo ja” Ju liu szaEra zma Bol ka.

(A.S.) – Z pier si wy rwa ny z cha ry zmą twój Kacz mar ski...

(K.P.P) – Tak też sły sza łem... z ust kil ku... Hmm... Czy też cu dow nie cie pły„Anioł w Lon dy nie” Ani Mic kie wicz, re cy to wa ny przez Mar tę.

(A.S.) – A in ni?

(K.P.P) – Nie spo sób wy mie nić wszyst kich. A jak ty od czu łeś kli mat te go wie czo ru?

(A.S.) – Wy da wa ło by się, że czy ta nie po ezji po etom mo że być ja ło we lub na ra żo -ne na ry wa li za cję. By ła to jed nak roz mo wa. Wza jem ny prze kaz. Po ezja oka zu je siębyć na tu ral nym ko mu ni ka tem. Tra fia jed nak głę biej i szyb ciej.

(K.P.P) – Czy li zga dzasz się ze mną, że mi mo ba rier ję zy ko wych tra fi ła onado serc nas wszyst kich?

(A.S.) – Tak. Na ile przy dat na oka zu je się być w prze ka zie mu zy ka?

(K.P.P.) – Wie my, że jest nadaw ca i od bior ca. Aby tra fić do...

(A.S.) – By na sze jaź nie po łą czy ły się w jed ność...

(K.P.P) – Na le ży tchnąć w prze kaz odro bi nę ser ca, by od dać je in nym.

(A.S.) – Więc praw dzi wy ar ty sta sta je się w pew nym mo men cie czło wie kiem bezser ca?

(K.P.P) – Od bior ca wy peł nia prze strzeń. Spra wia jąc ją jesz cze więk szą. Zbyt moc -no się sta ra my... cza sem da je my zbyt wie le, że przez chwi le nam sie bie bra ku je...ale wciąż je ste śmy...

19

ADAM SIE MIEŃ CZYK

Im pe ra tyw Na wroc kich: PO MNA ŻA NIE PIĘK NA

12-15 kwiet nia 2011 to uro czy ście ce le bro wa ny Świa to wy Dzień Po ezji UNE SCOw War sza wie. Gru pa Po Ezja Lon dyn by ła za pro szo na ja ko gość spe cjal ny. Przyj mo -wa ni by li śmy w Do mu Li te ra tu ry w po ko jach z wi do kiem na Ko lum nę Zyg mun ta.Za hi sto rycz ny mi, że la zny mi drzwia mi przy wi tał nas pla kat ze zdję cia mi na szychar ty stów. Pierw sza noc w po nie dzia łek upły nę ła pod zna kiem roz mów z go ść miz Ro sji, Ukra iny, Azer bej dża nu, Buł ga rii. By li śmy umiesz cze ni z ni mi w po ko jach,co po zwo li ło na wspól ne spę dza nie cza su, nie tyl ko w wa run kach ofi cjal nych spo -tkań. We wto rek w Mu zeum Li te ra tu ry im. Ada ma Mic kie wi cza od by ła się in au gu ra cjaim pre zy: pre zen ta cja go ści, wy stę py wo ka li stek – z Azer bej dża nu, Li twy i Pol ski,na gro dy dla po pu la ry za to rów po ezji, tłu ma czy i po etów. Na sza gru pa za pre zen to -wa ła po szcze gól nych au to rów; wy kład na te mat obec nie two rzo nej po ezji w An glii;opis wpły wu pra sy po lo nij nej na roz wój kul tu ry. Z rąk or ga ni za to rów otrzy ma li śmypa miąt ko wy me dal oko licz no ścio wy na dzień Świa to we go Dnia Po ezji usta no wio ne -go przez UNE SCO i srebr ną bran so le tę, ja ko uho no ro wa nie na szej dzia łal no ścili te rac kiej w Lon dy nie. W naj now szym nu me rze „Po ezji dzi siaj” opu bli ko wa no po -nad czter dzie ści stron ma te ria łów o na szych twór czych osią gnię ciach.. W na stęp nychdniach gosz cze ni by li śmy przez Ze spół Ma zow sze w ich sie dzi bie „Ma tecz nik”w Ka ro li nie. Za pro sze ni by li śmy rów nież na spo tka nia do bi blio te ki w Ostro łę ce,LO im. Sta szi ca w War sza wie, zwie dza nie war szaw skiej Sta rów ki.

Wie czo ry spę dza li śmy w re stau ra cji „Li te rat ka”, gdzie wspól nie czy ta li śmywier sze. Pod czas spo tkań mie li śmy moż li wość za przy jaź nie nia się z po eta mi z wie -lu kra jów. Po dej mo wa ni w hi sto rycz nych, pre sti żo wych miej scach czu li śmy sięjak by or ga ni za to rzy mie li zdol ność wpro wa dza nia in nych do hi sto rii. Pro gram każ -de go dnia był wy peł nio ny od czy ta mi, wi zy ta mi, spo tka nia mi, roz mo wa mi. Sku pie niemię dzy na ro do we go gre mium pod ser decz ną opie ką Go spo da rzy stwo rzy ło pięk ną,nie po wta rzal ną at mos fe rę spo tkań ar ty stycz nych. Ich owo cem są kon tak ty z po -eta mi, wy daw ca mi, tłu ma cza mi, kry ty ka mi, or ga ni za to ra mi kul tu ry z róż nychza kąt ków glo bu, a co naj waż niej sze: prze ko na nie, że na sze ży cie jest waż ne, że sąlu dzie, któ rzy wi dzą w nim sens i są go to wi wy dać na to wła sne pie nią dze, za pro -

20

sić nas do naj bar dziej pre sti żo wych miejsc, za przy jaź nić z naj pięk niej szy mi umy -sła mi te go świa ta.

Dni tam spę dzo nych nie moż na zna leźć w ka ta lo gu na wet naj droż sze gobiu ra po dró ży. Ta kie spo tka nia da ją miej sce na kre ację. Po zo sta je po nich moc noza ko rze nio ne prze ko na nie, że po ezja jest au ten tycz na, ży wa, po trzeb na. Oba lo nezo sta ło po wie dze nie, że wszyst ko już by ło. Wi dzi my bo wiem jesz cze wie le nie na -pi sa nych wier szy, któ re są przed na mi. Jest wie lu lu dzi, w któ rych one bę dą ży ły.Znaj du je my ich tu, dzię ki Alek san dro wi i pa ni Ba si. Ich utoż sa mie nie się z ma te -rią po ezji i prze strzeń, któ rą otwie ra ją, two rzy kra inę sło wa, bę dą cą re al no ścią tui te raz. Świat ma gicz ny, świat słów za cza ro wa nych od żył, stał się na szym udzia -łem. W ci cho ści pi sa ny wiersz sta je się świa tem nie tyl ko wła snym, lecz wspól nymz in ny mi. Mie sza ją się sło wa, na ro do wo ści, kon ty nen ty, ję zy ki, kul tu ry, toż sa mo -ści. Mie li śmy wra że nie wspól ne go po mna ża nia pięk na; cze goś co jest zro zu mia łei od czu wa ne po nad wszyst kim.

Adam Sie mień czyk

Roz mo wy uczest ni ków ŚDP: Be ata Ko ra biow ska -Snel ling (B.K.-S.), Mar ta Bras sart (M.B.), Adam Sie mień czyk (A.S.).

(A.S.) – Be ato, skąd brać si łę, by pi sać po ezję?

(B.K.-S.) – Wszyst ko jest in spi ra cją, a za tym stoi wy mia na do świad czeń twór -czych z ludź mi, któ rych bar dzo ce nię. Z ludź mi, któ rzy ma ją du żo do da nia.

(A.S.) – Ko go masz na my śli?

(B.K.-S.) – Bar ba rę Na wroc ką. Jest to oso ba de li kat na, jak kwiat i pięk na jak ła -będź. Ma w so bie du żo cie pła, wy ro zu mie nia dla swo je go twór cze go mę ża.

(A.S.) – A cóż uro da du cha i cia ła ma wspól ne go z po ezją?

(B.K.-S.) – Wie my, że pa ni Ba sia i jej mąż two rzą. A za każ dym wiel kim męż czy -zną stoi wiel ka ko bie ta. Męż czy zna umie się kon cen tro wać tyl ko na jed nej spra wie.Ko bie ta, jak ona, prócz two rze nia wy cho wa ła dwój kę dzie ci, jest bab cią, re dak to -rem Po ezji dzi siaj, two rzy jesz cze prze strzeń zro zu mie nia Alek san dro wi. Je śliczło wiek jest cie pły, to wszyst ko w ży ciu jest pięk nie. I tu się two rzy po ezja.

21

(A.S.) – Skąd ta kie ob ser wa cje?

(B.K.-S.) – To są lu dzie tak za an ga żo wa ni w twór czość, że uczest ni cząc w wy da -rze niach ar ty stycz nych nie za my ka ją się w ho te lo wych po ko jach. Da ją się go ścić.Bę dąc w Lon dy nie spę dzi li u mnie kil ka dni. Gdy za pro szo no mnie do War sza wyna Świa to wy Dzień Po ezji UNE SCO spę dzi łam sie dem dni w ich miesz ka niu.

(A.S.) – Czy li oni ży ją sztu ką?

(B.K.-S.) – Tak.

(A.S.) – A ty Mar to, co są dzisz o pa ni Ba si? Spo tka li śmy ma mę jed ne go z jejuczniów. Opo wia da ła, że dzię ki niej, jej syn stał się świa tłym czło wie kiem. Do dziśją wspo mi na i ku pu je jej kwia ty. Jak ma się po sta wa pa ni Ba si wo bec kul tu ry dzi siaj?

(Mar ta Bras sart) – Po dam przy kład. Wszy scy ja dą na wcza sy, pa ni Ba sia rów nież.Przy czym ona bę dzie pra co wa ła, by za ro bio ne pie nią dze prze zna czyć na pu bli ka -cje i dzia ła nia ar ty stycz ne.

(A.S.) – A nie mu si, prze cież jest już na eme ry tu rze.

(M.B.) – Nie mu si z po wo dów ze wnętrz nych, to jest po trze ba we wnętrz na.

(A.S.) – Im pe ra tyw Na wroc kich: PO MNA ŻAĆ PIĘK NO.

(M.B.) –Tak! Pod czas ŚDP dzię ki Na wroc kim po zna łam ko lej ną wspa nia łą ko bie -tę. Mam na my śli Eł kę Nia go ło vą z Buł ga rii, któ ra za chwy ci ła mnie pod czaswie czo rów po etyc kich od by wa ją cych się w w „Li te rat ce”. Z uczu ciem, za an ga żo wa -niem i du żą wie dzą o kul tu rze pol skiej re cy to wa ła na szych po etów. Pod czaspóź niej szych roz mów do wie dzia łam się, że twór czość na szych au to rów jest jed -nym z ele men tów bu do wa nia jej toż sa mo ści po etyc kiej.

(A.S.) – Jest to nie sa mo wi te, zo ba czyć, że są lu dzie, któ rzy do wła sne go roz wo juprzyj mu ją in ne wpły wy kul tu ro we. Od nio słem wra że nie jak by Eł ka wy peł ni ła sięsztu ką, by od gro dzić się od zła te go świa ta, co po zwa la jej na za cho wa nie wiecz nejmło do ści bez ucie ka nia się do po rad ni ków „Jak żyć?” To by ło po ru sza ją ce słu chaćw jej wy ko na niu tek stów Bro niew skie go re cy to wa nych w jęz. buł gar skim. Po etaz Pol ski, któ ry na twór cze wy jaz dy za bie rał ze so bą wa liz kę wód ki, ży je i roz wi jawraż li wo ści gdzieś da lej, w in nych. Si ła ar ty zmu po zwo li ła na to, by z upior ne go

22

ko mu ni zmu wy nieść coś, co sta je się au ten tycz ną war to ścią. A ona prze ję ła ją, roz -wi nę ła i prze ka zu je da lej. Be ato, a co po wiesz o „de le gat kach” z Wil na?

(B.K.) – Ich uczest nic two wpro wa dzi ło ele ment dy na mi ki, po zy tyw nej ener gii po -przez in ter pre ta cje po ezji, któ rą wy ko ny wa ły śpie wa jąc.

(M.B.) – Jed na bliź nia czek, Ma rze na, mi mo mło de go wie ku w swo jej po ezji oka -zu je się być bar dzo doj rza łym ob ser wa to rem.

(A.S.) – A jej sio stra wspie ra ją, jak Pa ni Ba sia Alek san dra?

(M.B.) – Tak. Jest obok niej, choć sa ma nie pi sze.

(A.S.) – Wier sze Ma rze ny, to jak by roz mo wa z Sio strą o in nych. A in ne pa ry?

(M.B.) – Ko lej nym, wspie ra ją cym się du etem, by ły ar tyst ki z Azer bej dża nu. Ma jąone sta tus Ar ty stek Na ro do wych. Ich wi docz na przy jaźń po za sce ną, po zwa lana wy do by cie au ten ty zmu z wy ko ny wa nych utwo rów. Oży wia to tra dy cyj ne pie śnii po zwa la je ode brać, jak by by ły nam współ cze sne.

(B.K.-S.) – Mi mo ba rie ry ję zy ko wej i kul tu ro wej – one są prze cież z Azji – pod czasna szych wy jaz dów sta no wi li śmy jed ną ar ty stycz ną ca łość. To by ło pięk ne do zna nie.Sta ły się mo imi du cho wy mi sio stra mi. Ich mu zy ka do dzi siaj brzmi we mnie.

(A.S.) – A jak wspo mi nasz, Mar to, nasz spa cer po War sza wie? By ła to na szapierw sza noc po by tu.

(M.B.) – Od był się on w za chwy cie wier sza „Bia ły” Ta tia ny z Mo skwy. Krzysz tofuło żył do nie go mu zy kę, a my śmy wy ko ny wa li go wspól nie na Pla cu Zam ko wym.Na wet Straż Miej ska wy ra ża ła po dziw. Pa dał deszcz, bruk się szklił, ko lej ne pa tro -le się zmie nia ły, a my śmy śpie wa li.

(A.S.) – Czy li wiersz, na wet pi sa ny w Ro sji, jest w sta nie prze mó wić bły ska wicz nie?

(M.B.) – Tak, gdyż od wo łu je się do sym bo li ki po nad kul tu ro wej i po nad cza so wej.

(A.S.) – Be ato, ko lej ny wie czór, ko lej na pięk na oso ba.

(B.K.-S) – Mó wisz o Ani Mi kul skiej? Po zna łam ją w nie dzie lę pod czas wy stę puchó ru upa mięt nia ją ce go wy da rze nia w Ka ty niu. Pod czas wie czo ru w „Li te rat ce”

23

stwo rzy ła uro czy sty, cza ru ją cy na strój śpie wa jąc wier sze Le śmia na przy akom pa -nia men cie gi ta ry Krzysz to fa Pió ro z Lon dy nu. Do dat ko wym uro kiem był fakt, żemu zy ka by ła wy ko ny wa na spon ta nicz nie. Wy glą da li jed nak, jak by sta no wi li du etjuż od daw na. Ania swo ją czer wo ną kre acją i śpie wem wnio sła do na sze go du chajesz cze wię cej ma gii.

(A.S.) – Mar to, a po że gna nie z An ną Ma rią w Lon dy nie?

(M.B.) – Przed wy jaz dem na ob cho dy ŚDP do War sza wy pa ni Ania pro si ła o spo -tka nie, by nas po że gnać. W przed dzień wy lo tu – zaj rze li śmy do niej na chwi lę.Wów czas otrzy ma łam zgo dę i peł ną au to ry za cję na czy ta nie jej po ezji na Fe sti wa -lu. Tak też się sta ło. Po czu łam, że Anioł mnie chro ni. W ten oto spo sób AniołAn ny Ma rii Mic kie wicz spo tkał Wiecz ne go Wę drow ca i przy ja cie la, z twór czo ściRa chel Schan cer /Pol ska –Izra el/.

(A.S.) – Jak od bie rasz Ra chel w kon tek ście two rze nia ar ty stycz nej ro dzi ny?

(M.B.) – Jest ona po et ką łą czą cą tra dy cje Pol ski i Izra ela. Prze no si to rów nieżna cór kę, dba o jej roz wój ar ty stycz ny. Mo gli śmy się o tym prze ko nać pod czas jejwy stę pów w Mu zeum Li te ra tu ry, gdzie wy ko ny wa ła utwo ry w trzech ję zy kach.Pięt na sto let nia dziew czy na po tra fi po rwać swo im gło sem i in ter pre ta cją zgro ma -dzo ną pu blicz ność.

(A.S.) – Be ato, a in ne ko bie ty?

(B.K.-S.) – Mi mo te go, że nie za wsze wszy scy mo gą do je chać, jest waż ne, by po -zna wać in nych, pod czas or ga ni zo wa nych uro czy sto ści, z twór czo ścią na szychpo etów. Na przy kład po przez two ją re cy ta cję utwo rów Agi Wi tek -Nycz. By ła po -przez to z na mi, a my z nią. Jej in spi ra cje i du cho wość mo gły ożyć. To pięk ne byćra zem w od le głym mie ście War sza wa, tak bli skim na sze mu ser cu.

(A.S.) – Czy li uro da nie mo że za ist nieć w po je dyn kę?

(B.K -S.) – Nie, gdyż waż ny jest dru gi czło wiek, któ ry to wszyst ko od bie ra.

Pi sze my w sa mot no ści, ży je my w gru pie. Pięk ni lu dzie ist nie ją we wspól no cie.

24

Pod czas uro czy sto ści, od czy tów, re cy ta cji i w pu bli ka cjach z ra mie nia Po -Ezji Lon dyn pre zen to wa ni by li:

Ar tur To ma szew ski, To masz Mi chał Wie licz ko, Prze mek Śledź Sle dziu ha,Alex Sła wiń ski, Iza Smo la rek, Aga ta Ro zu mek, Wie sław B. Boł tryk, Ro man Ma cie -jew ski -Var ga, Adam Sie mień czyk, Mar ta Bras sart, Be ata Ko ra biow ska -Snel ling,Mo ni ka Lid ke, An na Ma ria Mic kie wicz, An na Ma ria Ró żań ska, Aga Wi tek Nycz,Wło dek Fen rych, Piotr Ka sjas, Dan Man so uri, Se ba stian Kwiat kow ski, Jó zefSkrzek, Ur szu la Szcze pa nek, To mek Kla rec ki, To masz Ja nusz kie wicz, Łu kasz Bie -lec ki, Mo ni ka Ja ku bow ska, Kry stian Da ta, Bar tło miej No wak, Ela Wa len da, EwaKosz tro ba ga, Er win Mi cha lec, Sła wo mir Łu czyń ski, Sa bio Ja niak, J.J.Ja cob.

Pod czas wy kła du miał miej sce opis wpły wu po lo nij nej pra sy na roz wój kul -tu ry pol skiej.

W po sta ci in for ma cji i wrę cze nia po szcze gól nych eg zem pla rzy uczest ni -kom, przed sta wio no na stę pu ją ce ty tu ły:

The Po lish Ob se rver, Co ol tu ra, Na sze Stro ny, Ma ga zyn Lo kal ny, No wyCzas, Po lish Bri ta in, Ha lo TV, Dzien nik Pol ski, Go niec Pol ski, Po lish Express, Lej -diz, Pa no ra ma.

Adam Sie mień czyk

25

ALEX SŁAWIŃSKI

Londyńska Poezja w Warszawie

on dyń skie po po łu dnie. Za oknem ha ła su ją sa mo cho dy, lu dzie śpie szą do -kądś, słoń ce oświe tla za śmie co ny chod nik. Bez serc, bez du cha, szkie le tówlu dy bie gną z pra cy do skle pu, do do mu, do pu bu… A prze cież jesz cze

nie daw no by ło zu peł nie ina czej. Swoj sko, war szaw sko, li rycz nie, po etyc ko. Sło -wiań skie du sze od ga nia ły desz czo wą noc. Śpie wem, hu lan ką na Pla cu Zam ko wym…Cóż – XI Świa to wy Dzień Po ezji jest już hi sto rią. Lecz wciąż ist nie je. W pa mię -ci uczest ni ków, w me ga bi tach pa mię ci fo to gra ficz nej, w za pi sie au dio, vi deo,w dru ku…

Przy by cie for pocz ty lon dyń skiej – gru py po etyc kiej – do War sza wy moc noróż ni ło się od ob raz ków ser wo wa nych te le wi dzom, oglą da ją cym trans mi sje mię -dzy na ro do wych spo tkań na róż no ra kich szcze blach. Nie by ło kwia tów, pa nie nekw kra kow skich stro jach, or kiestr gó ral skich, chle ba, ani so li.

By ła za to po dróż w nie zna ne, po przez deszcz i mrok wi ta ją cej wio snę sto li -cy. Do pie ro na dru gi dzień do wie dzia łem się, że jed nak cze ka no na nas na lot ni sku.Cóż – igno ran cja Lon dyń czy ków, w po łą cze niu z „przej ścio wy mi” pro ble ma miw łącz no ści te le fo nicz nej, spra wi ły, że re la tyw nie pro sta dro ga z lot ni ska pod li te -rac ki ho tel ko ło ko lum ny Zyg mun ta oka za ła się przy go dą na mia rę sien kie wi czow skiejwy pra wy „w pu sty nię i pusz czę”. Ale – nie ma te go złe go, co by na do bre nie wy -szło. Po zna li śmy tro chę War sza wę. Zaś War sza wa po zna ła nas…

Gdy Kris Pi kow ski do wie dział się, że za prze trans por to wa nie z Lon dy nugi ta ry bę dzie mu siał za pła cić tę sa mą staw kę, co za prze wie zie nie ko lej nej oso by,stwier dził że chy ba jed nak ku pi so bie in stru ment już na miej scu. Ja jed nak wie -dzia łem, że to, co naj bar dziej in te gru je lu dzi pod czas mię dzy na ro do wych spo tkań,mo gę na być już na lot ni sku. I bar dzo mi się to przy da ło za pa rę go dzin, po śródsza leństw to wa rzy szą cych „wie czor ko wi za po znaw cze mu”.

26

Fo�to�Barbara�Jurkowska

L

War sza wa przy wi ta ła lon dyń ską de le ga cję iście an giel ską po go dą. By ło zim -no i desz czo wo. Jed nak za chwi lę, w ho te lu, mia ło się to wszyst ko zmie nić.

Mię dzy na ro do we to wa rzy stwo za czę ło się za po zna wać już pod czas ko la cji.Na wią za ło się kil ka kon tak tów i pierw sze przy jaź nie… Któ rych pod su mo wa niemby ła mię dzy in ny mi stwo rzo na przez Lon dyń czy ków (nie mal że na po cze ka niu)pio sen ka, ba zu jąc na tłu ma czo nym na ję zyk pol ski wier szu ro syj skiej po et ki. Ca łeszczę ście, że war szaw scy stró że pra wa są wy ro zu mia li dla ar ty stów, gdyż pierw szepu blicz ne wy ko na nie utwo ru pod ko lum ną Zyg mun ta, w sa mym środ ku desz czo -wej no cy, po bu dzić mo gło go łę bie no cu ją ce na dru gim brze gu Wi sły. Tak wła śnie,z ułań ską fan ta zją, za czął się XI Świa to wy Dzień Po ezji…

Na do brą spra wę – za czął się znacz nie wcze śniej. Je go „pra pre mie ra” od by -ła się jesz cze w lu tym. W Lon dy nie, pod czas im pre zy po etyc kiej Mój JE STEM

Ka wa łek Pod ło gi. Za in te re so wa nych tą im pre zą za chę cam do prze wer to wa nia Po ezjiDzi siaj. W po dwój nym nu me rze 84/85 zna leźć moż na ob szer ną re la cję z wy da rze -nia, ra zem z bio gra ma mi i utwo ra mi ar ty stów bio rą cych w nim udział.

War szaw ska in au gu ra cja, czy li „wła ści we ob cho dy im pre zy”, mia ła miej scewe wto rek 12 kwiet nia. W Mu zeum Li te ra tu ry im. Ada ma Mic kie wi cza przy Sta -rym Ryn ku ze bra li się przed sta wi cie le kul tu ry (li te ra ci, kry ty cy, tłu ma cze, a tak żedy plo ma ci), przy by li na to wy da rze nie z wie lu kra jów. By li tak że „zwy kli” mi ło śni -cy po ezji. Du żą gru pę sta no wi ła mło dzież szkol na.

Na im pre zach po etyc kich nie czę sto wi du je się wy peł nio ne po brze gi sa le.A jed nak… Owe go kwiet nio we go dnia na wła sne oczy prze ko na łem się, że na zwaŚwia to wy Dzień Po ezji nie zo sta ła da na na wy rost. O wol ne krze sło nie by ło ła two.

Im pre zę otwo rzył or ga ni za tor Dnia Po ezji, re dak tor na czel ny Pi sma „Po ezjaDzi siaj”, Alek san der Na wroc ki. Kil ka go dzin, któ re na stą pi ły póź niej, by ło fak tycz -nym świę tem po ezji.

Po eta, rek tor Uni wer sy te tu w Ba ku i za ra zem pre zes Mię dzy na ro do wejAka de mii Li te ra tu ry i Sztu ki, Elçin Is gen de rza de z Azer bej dża nu otrzy mał od or -ga ni za to rów Jan ta ro wy Me dal za za słu gi dla roz wo ju mię dzy na ro do wych kon tak tówli te rac kich. Zaś azer skie ar tyst ki za pre zen to wa ły pu blicz no ści swo je pie śni i na ro -do we stro je. Pol ski mi ło śnik sztu ki nie ma zbyt czę stej moż li wo ści za po zna nia sięz azer ską kul tu rą. Dzień Po ezji sta no wił zna ko mi tą oka zję, by ten brak nad ro bić.

Na gród by ło wię cej. Twór cę sło wac kie go, Jo ze fa Ma rušia ka, wy róż nio noNa gro dą pie nięż ną za prze kła dy li te ra tu ry pol skiej. Wrę czo no Na gro dę Świa to we -go Dnia Po ezji wy bit ne mu po ecie pol skie mu śred nie go po ko le nia, Ja ro sławo wiKlej noc kie mu. Zaś „zde tro ni zo wa ne mu” lau re ato wi ubie gło rocz nej na gro dy, Ju liu -

27

szo wi Era zmo wi Bol ko wi, zaproponowa no wy jazd na po etyc ki kon gres do Sta nówZjed no czo nych.

Po etyc kie świę to mia ło rów nież war tość edu ka cyj ną. Oprócz bez po śred nie -go po zna wa nia ob cych kul tur, po przez ob co wa nie z ich przed sta wi cie la mi, przy by limie li tak że oka zję wy słu chać krót kie go wy kła du. Pro fe sor Da nu ta Chmie low skaprzy go to wa ła od czyt na te mat pol skich aspek tów ży cia i twór czo ści Na zi ma Hik -me ta, czo ło we go po ety tu rec kie go. Zaś Ra fał Cza cho row ski opo wie działo no wo cze snych for mach pu bli ka cji ksią żek.

Oprócz wspo mnia nych ar ty stów z Azer bej dża nu, przed pu blicz no ścią za -pre zen to wa li się mię dzy in ny mi twór cy z Ro sji, Izra ela, Li twy, Sło wa cji, Buł ga riii Wę gier. Oraz oczy wi ście z Pol ski (dla mnie wy jąt ko we zna cze nie mia ła moż li wośćpo zna nia Er ne sta Bryl la – któ re go twór czość od lat zna czy dla mnie wie le w spo -sób szcze gól ny)… Za pre zen to wa ła się tak że gru pa lon dyń ska, przy by ła na im pre zęw licz nym i bar dzo moc nym skła dzie.

Adam Sie mień czyk, za ło ży ciel i głów ny ani ma tor Po Ezji Lon dyn, przed sta -wił ce le i idee, ja kie przy świe ca ły mu, gdy kil ka mie się cy te mu za czął jed no czyćtwór ców na Wy spach. Opo wie dział o do tych cza so wych suk ce sach (pra pre mie raŚwia to we go Dnia Po ezji nie by ła by naj mniej je dy nym du żym wy da rze niem ar ty -stycz nym, zor ga ni zo wa nym przez Po Ezję). Za pre zen to wał licz ne pu bli ka cje pra so wedo ty czą ce gru py oraz przy bli żył ze bra nym współ cze sną sy tu ację ar ty stów pol -skich w Wiel kiej Bry ta nii.

Zwią za ni z Po Ezją Lon dyn po eci: Be ata Ko ra biow ska -Snel ling, Ro man Ma -cie jew ski -Var ga oraz Wie sław W. Boł tryk re cy to wa li swo je utwo ry. Zaś mu zykKrzysz tof Pió ro Pi kow ski za śpie wał kil ka utwo rów. Wśród nich zna la zła się skom -po no wa na po przed nie go wie czo ru pio sen ka Bia łe -bia łe, do tek stu Ta tia ny Da ni liy ants,rów nież bio rą cej udział w im pre zie.

Po za koń cze niu ofi cjal nej czę ści XI Świa to we go Dnia Po ezji, je go dal szyciąg miał miej sce w re stau ra cji „Li te rat ka”, tuż przy sa mym Pla cu Zam ko wym. Po -etyc kie imie ni ny Ju liu sza Bol ka, w cza sie któ rych „po eci po etom czy ta li wier sze”,wspól nie gra no i śpie wa no, prze cią gnę ły się do póź nej no cy.

Ko lej ny dzień roz po czął się bar dzo wcze śnie. Uczest ni cy Dnia Po ezji od -wie dzi li sie dzi bę Ze spo łu Ma zow sze w Ka ro li nie pod War sza wą. Obej rze li w pa ła cy kuzbiór pa mią tek z ca łe go świa ta, a tak że ga bi net Mi ry Zi miń skiej -Sy gie tyń skiej,przez wie le lat opie ku ją cej się Ze spo łem i spra wu ją cej nad nim pie czę. Go ście za -po zna li się z hi sto rią iko ny pol skie go folk lo ru oraz zło ży li pod pi sy w księ dzepa miąt ko wej. Po czym obej rze li od da ny nie daw no do użyt ku no wy kom pleks za bu -

28

do wań, na zwa ny Ma tecz ni kiem Ze spo łu Ma zow sze. Jest to no wo cze sny ośro dek,miesz czą cy mię dzy in ny mi im po nu ją cą sa lę prób z ogrom ną sce ną, pro fe sjo nal -nym na gło śnie niem, „fo są” dla or kie stry oraz li czą cą po nad pięć set miejsc wi dow nią.

W bu dyn ku znaj du ją się tak że mniej sze sa le prób, kon fe ren cyj ne, wy sta wo -we, zaś obok, przy spo rym par kin gu już wkrót ce otwar ty zo sta nie spo ry ho tel dlago ści. Ośro dek – bę dą cy jed nym z naj no wo cze śniej szych te go ty pu kom plek sóww Eu ro pie – z za ło że nia ma peł nić funk cję wie lo funk cyj ne go cen trum kul tu ral ne -go. I speł niać ją bę dzie zna ko mi cie, al bo wiem zo stał do te go ce lu świet nieprzy go to wa ny.

Go ście Świa to we go Dnia Po ezji mie li nie tyl ko oka zję obej rzeć pró bę Ze -spo łu Ma zow sze na sce nie. Ale też sa mi na niej wy stą pi li. Po raz ko lej nyza pre zen to wa ły się ar tyst ki z Azer bej dża nu. A tak że mło de Wil nian ki, sio stryMac kojć.

Po po wro cie do sto li cy, na zwie dza nie Sta re go Mia sta gru pę za brał prze -wod nik i et no graf, Se ba stian Ła bę da. By ło to nie co wir tu al ne zwie dza nie, gdyżau ra nie zbyt skła nia ła do spa ce rów. Lecz mi mo to, wie le moż na się by ło do wie -dzieć o hi sto rii Sta rej War sza wy. Po cząw szy od jej le gen dar nych po cząt ków, ażdo wy da rzeń okre su po wo jen ne go. Wie czór – już nie mal tra dy cyj nie – za koń czyłsię wspól nym czy ta niem po ezji i dal szą „mię dzy na ro do wą in te gra cją”.

Czwar tek był dniem, w któ rym lon dyń ska gru pa nie uczest ni czy ła ak tyw niew za pla no wa nych im pre zach. Nie zna czy to jed nak, że nie od by wa ły się ko lej neim pre zy to wa rzy szą ce Dniu Po ezji (któ ry na do brą spra wę na zwać by moż na Ty go -dniem Po ezji, gdyż od po nie dział ku do piąt ku co dzien nie dzia ło się coś in te re su ją ce go).Na ten dzień za pla no wa no spo tka nie ze sztu ką tu rec ką i azer ską w Li ceum w Ło -mian kach oraz Bi blio te kach Pu blicz nych w Ka dzi dle i Ostro łę ce.

Jed nak że Po Ezja Lon dyn mia ła oka zję do za pre zen to wa nia się przed war -szaw ski mi li ce ali sta mi. Be ata Ko ra biow ska -Snel ling opo wie dzia ła o swo jej sztu ce.Ja zaś mia łem przy jem ność za po znać mło dych lu dzi ze współ cze sną sy tu acją pol -skiej kul tu ry w Lon dy nie.

Spo tka nie z li ce ali sta mi uwa żam za nie zwy kle owoc ne. Prze ko na łem się bo -wiem oso bi ście, że nie praw dą jest ja ko by mło dzież nie in te re so wa ła się po ezją, czysztu ką ja ko ta ką, co czę sto su ge ru ją „spe cja li ści od edu ka cji”, so cjo lo go wie, po li ty cy,czy me dia. Rów nież i ży cie po lo nij ne zda je się ich bar dzo cie ka wić. Za da wa li licz nepy ta nia, z któ rych ła two by ło wy wnio sko wać, że te ma ty ka ta nie jest im ob ca.

Nie by ło mi ła two opusz czać War sza wę. Gdy w piąt ko we przed po łu dniepa ko wa łem zgro ma dzo ną w cią gu kil ku mi nio nych dni li te ra tu rę, by łem za sko czo -

29

ny, ile te go jest. Otrzy ma nych od za przy jaź nio nych po etów to mi ków by ło wię cej,niż „pol ski Lon dyn” wy dał przez ostat nich 30 lat!

Je den Świa to wy Dzień Po ezji, a wspo mnień na wie le nad cho dzą cych mie -się cy. Bę dzie co po ka zy wać w Lon dy nie. Bę dzie o czym opo wia dać. Tyl ko – czyw at mos fe rze, pa nu ją cej obec nie w po lo nij nym świat ku – bę dzie ko mu słu chać?Ale – mo że wła śnie dzię ki świe że mu po wie wo wi znad Wi sły, no wym prą dom, ide -om, a tak że na wią za nym w cią gu tych kil ku dni kon tak tom – coś w koń cu sięzmie ni?

Każ dy z War sza wy wy wiózł coś dla sie bie. Ja wy wio złem na dzie ję. Że dzię -ki sze ro kie mu otwar ciu na świat lon dyń ska po ezja nie bę dzie się koń czyć na mu rachPol skie go Ośrod ka Spo łecz no Kul tu ral ne go w Ham mer smith. Że słuch o niej do -trze do Wil na, Mo skwy, da le kie go Azer bej dża nu… Oby tak się sta ło. I to jaknaj prę dzej.

Alex Sła wiń ski

PS. Bar dzo dzię ku ję Alek san dro wi i Bar ba rze Na wroc kim za za pro sze niena Świa to wy Dzień Po ezji. Zaś Ada mo wi Sie mień czy ko wi, Mar cie Bras sart i człon -kom Po Ezji Lon dyn za wspa nia łe re pre zen to wa nie lon dyń skiej kul tu ry w War sza wie.

A.S.

30

AN NA MA RIA MIC KIE WICZ

Za miast ma ni fe stu

bę dzie my mó wi li o lu dziach (...)

któ rzy na pra wia ją san dał i rzecz po spo li tą

ob li cza ją gwiaz dy i obo le

pi szą po ema ty i po chy la ją się

aby z uści sku pod jąć zgu bio ną ko ni czy nę

bę dzie my tro chę pi li

i tro chę fi lo zo fo wa li

i mo że obaj

któ rzy je ste śmy z krwi i złu dy

wy zwo li my się w koń cu

od gnio tą cej lek ko ści po zo ru (...)

Zbi gniew Her bertPrzy�po�wieść�o kró�lu�Mi�da�sie (fragm.)

od czas roz mo wy z przy ja cie lem z Pol ski usły sza łam opi nię – Po la cy w kra -ju wra ca ją do po ezji. Dla cze go? In spi ra cję za pew ne sta no wią: twór czośćTa de usza Ró że wi cza – me ta fo ra co dzien no ści ukry ta w for mie wier sza bia -

łe go, tra dy cje Ro man ty ków oraz pi sar stwo Zbi gnie wa Her ber ta.Lon dyn stał się świad kiem obec no ści pol skich po etów, gra fi ków i mu zy ków – mó -wiąc naj pro ściej – ar ty stów. Szu ka ją miej sca na zie mi, a to wa rzy szą im w tymuczu cia i re flek sje spi sy wa ne w ha ła sie co dzien no ści wiel kie go mia sta.

Gdzie znaj du je się ta naj cie kaw sza, ar ty stycz na mek ka? W na szym Lon dy -nie idee zde rza ją się i mie sza ją, jak w wiel kim ko tle two rzą no we tren dy. Z in ten syw no ściąwy zna cza ją kie run ki zmian. Moż na śmia ło po wie dzieć, że je ste śmy świad ka mi na ro -dzin no wych war to ści. Od czu wa my wiatr twór czych i in spi ru ją cych prze mianar ty stycz nych w pol skim śro do wi sku, po za gra ni ca mi kra ju. Są wśród nas wciążobec ni za rów no ci, któ rzy wal czy li w cza sie woj ny, po ko le nie lat osiem dzie sią tych

31

P

oraz ci naj młod si, któ rzy po ja wi li się w Wiel kiej Bry ta nii po wstą pie niu Pol skiw struk tu ry eu ro pej skie, w ro ku 2004. Ze zde rze nia mło de go po ko le nia z twór ca mipo przed nich emi gra cyj nych epok wy ła nia się w emi gra cyj nych oko pach no wy, aro -ma tycz ny bu kiet wi zji ar ty stycz nych. Pol skie in sty tu cje kul tu ral ne prze trwa ływ Lon dy nie i wraz z no wo cze sny mi me dia mi, sta no wią nie po wta rzal ny me lanż. Nie -odzow nym wa run kiem po wo dze nia są jed nak lu dzie. Ta len ty, umie jęt no ści,do świad cze nia, któ re prze kształ ca ją w świat wy po wie dzi li te rac kich.

Aby to prze two rze nie na stą pi ło, po trzeb ne są po my sły in te gra cyj ne; wy -cho dze nie po za cia sne ra my śro do wi sko we. Ta kim wy da rze niem stał się wie czórli te rac ko – mu zycz ny zor ga ni zo wa ny przez Po Ezję Lon dyn – Ada ma Sie mień czy -ka i Mar tę Sie mień czyk -Bras sart.

Wciąż roz po zna wal ne jest w bry tyj skim śro do wi sku, jak że bli skie Po la kom,okre śle nie – the Po lish Spi rit: duch, któ ry zna czył tak wie le w okre sach hi sto rycz -nych tur bu len cji... Po wsta je py ta nie, czy ma ra cję by tu w dzi siej szym Lon dy nie?Wy da je się, że prze ista cza się w no we for my kul tu ro we, po mi ja jąc uprze dze niai ste reo ty py...

Oto, co mo że my po wie dzieć pa ra fra zu jąc sta re ma ni fe sty:

Po trze bu je my roz mów, mniej my śle nia o so bie – dia log jest cie kaw szy!Opu ść my za ka mar ki za ścian ko wo ści!Bu duj my w na szym Lon dy nie li te rac kie mo sty!!!

Cha pe aux bas!

An na Ma ria Mic kie wicz

Lon dyn, kwie cień 2011

32

Po ezja pol ska w Bed ford

o spo da rze jak że go ścin nej Re stau ra cji „Kra ków” w Bed ford i Po Ezja Lon -dyn Pierw sze go Dnia Wio sny za pro si li od bior ców głę bo ko za ko rze nio nychw kul tu rze sło wa. Sa la wy peł ni ła się po brze gi. Za bra ła swych go ści

do świa ta po dru giej stro nie tę czy. Ma gia po ezji za wład nę ła wszyst ki mi. Po zwo li łana ode rwa nie się od co dzien nej go ni twy i prze by wa nie w głę bi sie bie.

Pa nu ją cy na strój utwier dził w prze ko na niu, że wśród ro da ków, są ta cy, któ -rym sło wo przy no si ulgę w zma ga niach z co dzien no ścią. Na twa rzach pu blicz no ścipo ja wi ły się ra dość, za du ma, a na wet łzy… By ły chwi le sku pie nia, któ re po zwa la łyuwie rzyć, że twór czość jest waż na.

Po Ezja jest w każ dym z nas (a jed nak!). Sta no wi ONA łącz nik po mię dzytym co na ma cal ne, a me ta fi zycz ne. I jest to nie zbęd ne w na szym ży ciu.

Świa to wy Dzień Po ezji UNE SCO, ce le bro wa ny był w Bed ford pod ha słem„Z (a) baw się po ezją”.

Swo ją obec no ścią wy da rze nie uświet ni li: Mar ta Bras sart, Adam Sie mień -czyk, Mar cin Łu czak, To masz Mi chał Wie licz ko, An drzej Gą sie ni ca, To maszGrot kow ski; Wie sław B. Boł tryk i Alek san der Na wroc ki – spe cjal nym po łą cze niemte le fo nicz nym. Wie czór upa mięt ni ła swo imi fo to gra fia mi Mo ni ka Ja ku bow ska, do -ku men ta cję vi deo przy go to wał Mil ko Vi le la – fil mo wiec, przy ja ciel pol skie gośro do wi ska.

Nie wąt pli wą atrak cją wie czo ru oka za ła się wy sta wa fo to gra fii „Tu zin ko -biet – tu zin cha rak te rów” w obiek ty wie Paw ła Niem czy ka. Na strój pły ną cyz ko lej nych ka drów wpro wa dzał w kra inę wy obraź ni. Zna ne jak by wcze śniej uję ciapo ka zy wa ły no we, ży we, tęt nią ce ob li cze.

„Z (a) ba wie ni po ezją” go ście, na gra dza li grom ki mi okla ska mi każ de go z ar -ty stów. Otwar ty zo stał tym sa mym no wy roz dział w hi sto rii spo tkań ze sztu kąw Bed ford.

Uczest ni kom dzię ku je my, a wszyst kich spra gnio nych od naj dy wa nia sie bieza pra sza my na ko lej ne spo tka nia.

Am ba sa dor Po Ezji Lon dynTo masz Grot kow ski

33

G

34

SPOtKANIE POEtyCKIE W BEDfORD