perçin bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri...
TRANSCRIPT
![Page 1: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/1.jpg)
Perçin BağlantılarıVedat Temiz
![Page 2: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/2.jpg)
Genel Bilgiler
• Perçin adı verilen, bir ucu açık diğer ucu ise şişirilmiş eleman vasıtası ile yapılan çözülemez bir bağlantıdır.
• Perçinli bağlantılar, ancak perçinin tahrip edilmesi halinde çözülebilirler.
• Isıl genleşme farklılıkları nedeni ile perçin malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır
• Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem bağlama hem sızdırmazlık amaçlı olabilirler.
•Makina Elemanları I
![Page 3: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/3.jpg)
Avantajları ve dezavantajları
• Farklı malzemelerden parçalar perçinle birleştirilebilir.
• Kolay yapılabilen bir yöntemdir.
• Sarsıntılara dayanıklı ve emniyetlidir.
• Kristal yapıda bir değişim, dolayısı ile çarpılma olmaz.
• Kaynağa göre daha elastik bir bağlantıdır.
• Ana malzemedeki perçin deliği mukavemeti azaltır.
• Ancak bindirme bağlantı mümkündür, bu da konstrüksiyonu ağırlaştırır.
Makina Elemanları I
![Page 4: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/4.jpg)
Uygulamaları
• Çelik konstrüksiyon yapılar
• Köprüler
• Kaldırma makinaları
• Basınçlı kaplar
• Kazanlar…..
Makina Elemanları I
![Page 5: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/5.jpg)
Perçin türleri
Makina Elemanları I
![Page 6: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/6.jpg)
Perçinin yapılışı
Makina Elemanları I
d<10 mm Soğuk perçinleme
d>10 mm Sıcak perçinlemeSıcaklıklar 900...1000C
![Page 7: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/7.jpg)
Perçinin yapılışı
Makina Elemanları I
![Page 8: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/8.jpg)
Perçinin yapılışı
Makina Elemanları I
Perçinin kafa çıkıntısı mevcut
Perçinin kafa çıkıntısı yok
![Page 9: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/9.jpg)
Kör Perçinin yapılışı
Makina Elemanları I
![Page 10: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/10.jpg)
Perçinin yapılışı
Makina Elemanları I
Patlamalı perçinin yapılışı
İçi boş perçinlerin yapılışı
![Page 11: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/11.jpg)
Perçinin yapılışı
Makina Elemanları I
![Page 12: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/12.jpg)
Perçinin yapılışı
Makina Elemanları I
![Page 13: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/13.jpg)
Perçin malzemeleri
• Yumuşak (düşük karbonlu yapı çelikleri)- St34, St37, St42
• Yüksek mukavemetli parçaların birleştirmesinde St44, St52
• Bakır (Cu)
• AlCuMg0,5; AlCuMg1
• Alüminyum (Al99,5; Al99)
• AlCuMg 1 F40
• AlMgSi 1 F28
• AlMg3; AlMg5Makina Elemanları I
![Page 14: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/14.jpg)
Perçin Dikiş Şekilleri
Makina Elemanları I
a) Tek sıra bindirme, b) Çift sıra bindirme, c) Çift sıra çapraz bindirmed) Çift sıra alın bağlantıda kuvvet akım yolu, e) İki ek levhalı alın bağlantıe) Tek ve çift tesirli perçin bağlantıları
![Page 15: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/15.jpg)
Perçin Dikiş Şekilleri
Makina Elemanları I
Perçinle yapılmış bir çelik konstrüksiyon 2. Resimde düğüm noktası perçin sisteminin geometrik merkezlerinde olduğu için daha uygundur.
![Page 16: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/16.jpg)
Bir çelik konstrüksiyondaki perçin dikiş şekilleri
Makina Elemanları I
![Page 17: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/17.jpg)
Zayıflama Oranı
Bağlantı şekli Zayıflama oranı (%)
Bindirme bağlantıBir sıralı 50...60
İki sıralı 60...72
Üç sıralı 72...80
Alın bağlantı (ek levhalı)
Bir sıralı 55...60
İki sıralı 76...84
Üç sıralı 80...88
Makina Elemanları I
Zayıflama oranı perçin bağlantısı yapılmış sistemin mukavemetinin, levhanın kendi mukavemetine oranıdır.
![Page 18: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/18.jpg)
Perçin konstrüksiyonlar
• Eski Galata Köprüsü
Makina Elemanları I
![Page 19: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/19.jpg)
Perçin konstrüksiyonlar• Perçin konstrüksiyon gemi
Makina Elemanları I
![Page 20: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/20.jpg)
Perçin konstrüksiyonlar
• Perçin konstrüksiyon bir basınçlı kap
Makina Elemanları I
![Page 21: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/21.jpg)
Perçin konstrüksiyonlar• Çelik konstrüksiyonlar –
Eiffel Kulesi
Makina Elemanları I
![Page 22: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/22.jpg)
Perçin konstrüksiyonlar• Çelik konstrüksiyonlar –
Kutsal Üçleme Köprüsü
• Snkt. Petersburg
Makina Elemanları I
![Page 23: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/23.jpg)
Perçin konstrüksiyonlar• Uçaklar
Makina Elemanları I
Airbus A300 gövdesinin boyuna perçin bağlantısı(2 sıralı perçin dikişi, titanyum perçinler)
Yakıt tankı sızdırmazlığı için tipik bir uygulama
![Page 24: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/24.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıTesir sayısı
Makina Elemanları I
Tektesirli
Çifttesirli
![Page 25: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/25.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıKuvvet akış durumu
Makina Elemanları I
![Page 26: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/26.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıPerçin hatvesi
Makina Elemanları I
![Page 27: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/27.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıKonstrüktif tavsiyeler
Makina Elemanları I
1) : Hangisi daha küçükse2) : Kuvvet yönünde3) : Zımbalanmış deliklerde4) : Kuvvete dik yönde5) : Bağlantının yapısı veya önemine göre değişebilir.6) : 1,5.d olarak zımbalanmış deliklerde.
![Page 28: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/28.jpg)
Perçin konstrüksiyonlar için öneriler
Makina Elemanları I
American Institute of Steel Construction (AISC)
![Page 29: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/29.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıGenel zorlanma durumu
Makina Elemanları I
![Page 30: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/30.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıGenel zorlanma durumu
Makina Elemanları I
1- Perçin kafası kesme
2- Perçin şaftı kesme
3- Perçin şaftı çekme
4- Perçin kafasının saçlara uyguladığı basma gerilmesi
5- Perçin şaftının saçlara uyguladığı basma gerilmesi
9- Perçindeki eğilme gerilmesi
6-Levhalardaki basma gerilmesi
![Page 31: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/31.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıGenel zorlanma durumu
Makina Elemanları I
7- Saç levhaların kesilmesi
8- Saç levhanın en zayıf kesitindeki çekme gerilmesi
Hesap için idealize edilmiş gerilme dağılımı
Gerçek gerilme dağılımı
![Page 32: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/32.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıGenel zorlanma durumu
Makina Elemanları I
1 Perçinin taşıyabileceği toplam eksenel yük
Perçin şaftındaki çekmenin etkisiile oluşan eksenel kuvvet
Sürtünme katsayısı
Eksen yönündeki (normal) gerilme
Perçin şaftının kesme direnci nedeni ile oluşan eksenel kuvvet
![Page 33: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/33.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıPerçinde oluşan gerilmeler
Makina Elemanları I
Perçin şaftının kesilmesi
Perçin sayısıTesir sayısı
Perçin şaftının veya delik yan yüzeyinin ezilmesi
Perçin sayısı
Levha kalınlığı
s
![Page 34: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/34.jpg)
Levhanın Zorlanma Durumu
Makina Elemanları I
![Page 35: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/35.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabıLevhada oluşan gerilmeler
Makina Elemanları I
Levha genişliği Kritik kesitteki perçin sayısı
Levha kalınlığı
Levhadaki çekme gerilmesi
Levhadaki kesme gerilmesi
![Page 36: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/36.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabı1 perçine gelen kuvvetin bulunması
Makina Elemanları I
perçin sayısı
![Page 37: Perçin Bağlantıları - web.itu.edu.tr · malzemesi ile yapı elemanının malzeme özellikleri yakın olmalıdır • Perçin konstrüksiyonlar bağlama, sızdırmazlık veya hem](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040711/5e13c1b4c13fb547163a470b/html5/thumbnails/37.jpg)
Perçin bağlantılarının hesabı1 perçine gelen kuvvetin bulunması
Makina Elemanları I
Moment dengesi
1 perçine gelen bileşke kuvvet