paritala ravi book

Jã¨Îq∞OK«x ~°q

1

ÃÑ#∞H˘O_» LÑ¨ ZxflHõ.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì JÉèíºi÷QÍ Ñï\ÏÅ ã¨∞h « ¿Ñ~°∞ Y~å~°~ÚOk.

Ñi\ÏÅ Jaè=∂#∞Å∞, \_çÑ≤ HÍ~°ºHõ~°ÎÖ’¡ L`åûÇÏO "≥Å∞¡"≥uÎOk.

Ñ¨ Œ=¸_»= Õn# <åq∞<Õ+¨<£ !

HÍO„ÔQãπ áêsì JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# `«~°∞"å`« [~°∞QÆ∞`«∞#flÑïÏ=∂Å#∞ |\˜ì K«∂¿ãÎ, ÃÑ#∞H˘O_»Ö’ áÈeOQ∑ „Ñ¨âßO`«OQÍ[~°QÆx™êÎ~å ÖË • J#flk ~å„+ì"åºÑÎOQÍ JO Œih "Õkèã¨∞Î#fl ãÖ ÕÇ¨ÏO!

K«∂ã¨∂Î K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ "Õ∞ Ñ¨ Œ=¸_»= Õn ~å<Õ =KÕÛã≤Ok.

ÃÑ#∞H˘O_» Ps¤"À HÍ~åºÅÜ«∞O Ñïã¨~åÖ’¡ ÉèÏs áÈbã¨∞|O^À|ã¨∞Î. L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å#∞OKÕ Ñï\ÏÅ Jaè=∂#∞Å∞~å=_»O „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. JO`å ÃÑ#∞H˘O_» Ps¤"À HÍ~åºÅÜ«∞O ŒQÆæiHKÕ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. "åÇ¨Ï<åÅhfl K≥H±áÈãπì ŒQÆæ~ xeÑ≤ "Õã¨∞Î<åfl~°∞.

ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨ ŒH˘O_»∞#fl~° QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk.

JÑ¨Ê\ ˜ˆH "ÕÖÏk =∞Ok `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ JHõ¯_çH˜KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. [#O ~ÚOHÍ =ã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. Ps¤"À HÍ~åºÅÜ«∞OÑïã¨~åÅ #∞Oz [#O JO`å ^Œ∂~°OQÍ "≥o§áÈ"åÅx áÈbã¨∞Å∞P ÕtOKå~°∞. J~Ú<å [#O Hõ ŒÅ@O ÖË Œ∞. JHõ <åq∞<Õ+¨<£ "ÕÜ«∞@O

1


2

HõàÏ§~å K«∂_®Åx x<å^•Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

g∞~°∞ QÆ#∞Hõ ã¨Ç¨ÏHõiOK«HõáÈ Õ g∞ áêsì JÉèíºiú ã¨∞h «#∞ JÔ~ãπìKÕÜ«∂eû =ã¨∞ÎO Œ<åfl~°∞ áÈbã¨∞Å∞.

[#O Ô~zÛáÈÜ«∂~°∞.

=∂ J#fl#∞ K«OÑ≤Ok QÍH õ =∂ JHõ ¯#∞ <åq∞< Õ+ ¨< £"ÕÜ«∞hÜ«∞‰õΩO_® JÔ~ã¨∞ì KÕ™êÎ~å JO@∂ xÅnâß~°∞.

Ñi\ÏÅ ~°q ÇÏ «º J#O «~°O JÑÊ\=~°‰õÄ HõhãO <åÅ∞QÆ~Ú Œ∞™ê~°∞¡ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÅH©, áÈbã∞ÅH© =∞ èŒº Ñ¶∞~°¬ "å`å=~°O<≥ÅH˘#flk. „Ñu™ês [#O Õ ÃÑ·KÕ~Ú J=Ù «∂ =™ÈÎOk. áÈbã∞Å JÇÏOÉÏQÍ ≥|ƒux LOk.

áÈbã¨∞ÅH©, „Ñ¨[ÅH© =∞^èŒº Ñ¶¨∞~°¬ U~°Ê_Õ Ñ¨iã≤÷u =∞m§Z^Œ∞~°~ÚOk.

<åq∞<Õ+¨<£ ~ÀA<Õ cè å=Ç¨Ï "å`å=~°Ïxfl ã¨$+≤ìOz, Ñ¨i\ÏÅã¨∞h « "≥O@ u~°QÆ_®xH˜ ‰õÄ_® [#O ÉèíÜ«∞Ñ¨_ÕÖÏ KÕÜ«∂Å<Õ Ñ¨ äŒHõO`ÀH˘O Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ [#OÖ’ Hõeâß~°∞. áÈbã¨∞Å g∞kH˜ ~åà◊√§, ã‘™êÅ∞qã≤~å~°∞.

áÈbã¨∞Å∞ Ñ¨k~“O_»∞¡ QÍeÖ’ HÍÅ∞ÊÅ∞ [iáê~°∞.

[#O ~åà◊√§ ~°∞=fi_»O PÑ¨ÖË Œ∞.

„Ñ¨[ÅH©, áÈbã¨∞ÅH© =∞ èŒº Ü«Ú ŒúO „áê~°OÉèíO J~ÚOk.

áÈbã¨∞Å∞ Ñ¨ ŒH˘O_»∞ QÆO@Å Ü«∂Éè· x=ÚëêÅ‰õΩ [#O g∞kH˜qK«Hõ∆Ï ~°Ç≤Ï «OQÍ HÍÅ∞ÊÅ∞ [iáê~°∞.

P~°∞QÆ∞~°∞ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ JHõ _çHõHõ _Õ „áêÏÅ∞HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞.

L ÕÌâ◊ºÑÓ~°fiHõOQÍ H˘xfl P~åK«Hõâ◊‰õΩÎÅ∞ ‰õΩiÑ≤Oz# ~åà◊§ =~å¬xH~°∂~°Öò ZÃã· û ‰õΩàÏ§Ü«∞Ñ¨Ê „áêÏÅ∞ HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞.

ÃÑ#∞H˘O_» ~°HõÎã≤HõÎ=∞~ÚOk.


3

ã¨∞h « QÆO@Å 1.45 x=ÚëêÅ‰õΩ <åq∞<Õ+¨<£ "ÕÜ«∂e.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O J„QÆ<åÜ«∞‰õΩÅ`À áê@∞ P"≥∞ Ps¤"À HÍ~åºÅÜ«∂xHKÕ~°∞‰õΩ<ÕãïH˜ QÆOII 12.45 x=ÚëêÅ∞ J~ÚOk.

=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA áê~°¡"≥∞O@∞ LÉèíÜ«∞ã¨ÉèíÖ’¡#∂ ÃÑ#∞H˘O_»„Ñü èŒfixOzOk.

ÉèÏ+¨Ê"åÜ«Ú=Ù, ÖÏsîKèåi˚, HÍÅ∞ÊÅ∞, =∞~°ÏÅ∞ – „Ñ¨[ÅJaè=∂<åhfl, Ñ¨@∞ì ŒÅh, x| Œú «h Un xÅ∞=iOK«ÖËHõáÈ~ÚOk.

<åºÜ«∞™ê÷#O *’HõºO`À áÈeOQ∑ „Ñ¨âßO «OQÍ [iyOk.

Ñï\ÏÅ ã¨∞h « JYO_» q[Ü«∞O ™êkèOzOk.

ÃÑ#∞H˘O_» ZÑÊ\ÖÏQ Ñi\ÏÅ ‰õΩ@∞OÉÏxH JO_»QÍ xÅ|_çOk.

Ñï\ÏÅ ã¨∞h « q*Ë «QÍ xezOk !!

Ñï\ÏÅ ã¨∞h « JÑ¨Ê\˜=~°‰õÄ ˆH=ÅO XHõ Ju ™ê=∂#º"≥∞ÿ#WÖÏ¡Å∞. ~å[H©Ü«∂Å QÆ∞iOz F#=∂Å∞ ‰õÄ_® ≥eÜ«∞x XHõ =∂=¸Å∞=∞Ç≤Ïà◊. J~Ú<å ã~ P"≥∞HÀãO „Ñ[Å∞ ZO Œ∞‰õΩ WO «QÍ „â◊q∞OKå~°∞?„áêÏÅ#∞ ã¨~Ú «O ÑÖQÍ ÃÑ\ì ZO Œ∞‰õΩ P"≥∞‰õΩ WO «\˜ JYO_»q[Ü«∂xfl ™êkèOzÃÑ\Ïì~°∞?

Ñi\ÏÅ ã∞h « H=ÅO XHõ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì ãÉèí∞º~åÅ∞ =∂„ «"Õ∞HÍ Œ∞. u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ «=∞ "Õ •O «OQÍ áÈ~å@O «=∞ TÑ≤iQÍ rqOz#Ñï\ÏÅ ‰õΩ@∞O|OÖ’ P"≥∞ XHõ ã¨Éèí∞º~åÅ∞.

P"≥∞ ÃÑ#∞H˘O_» „Ñ¨[Å∞ xÅÉˇ@∞ì‰õΩ#fl „Ñü+¨ì ! JO`ÕHÍ^Œ∞.ÃÑ#∞H˘O_» „Ñ¨[Å P «‡Q“~°"åxH˜ P"≥∞ XHõ P#"åÅ∞ !

^•^•ÑÙ <åÅ∞QÆ∞#fl~° ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ Ñi\ÏÅ ‰õΩ@∞O|O H˘#™êyã∂Î=ã¨∞Î#fl áÈ~å@ "å~°ã¨ åfixH˜ ã¨∞h « ˆH=ÅO XHõ „Ñ¨fHõ !

Ñï\ÏÅ ã¨∞h « Ñ¶∞#q[Ü«∞O H=ÅO Ñï\ÏÅ ‰õΩ@∞O|O KÕã≤#`åºQÍÅ Ñ¨@¡ „Ñ¨[ÅO Œ~°∂ Hõeã≤ JiÊOz# Hõ$ «[˝ «Å h~å[#O !

Ñï\ÏÅ ã¨∞h « QÆ∞iOz ≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë P"≥∞ Éèí~°Î Ñï\ÏÅ


4

~°gO„ Œx QÆ∞iOz ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œx QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë J`«x `«O„_çÑï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ QÆ∞iOz ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ QÆ∞iOz ≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë PÜ«∞# «O„_ç=Ú`åºÅÑ¨Ê QÍi QÆ∞iOz ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

=Ú`åºÅÑÊ QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞HÀ"åÅO>Ë PÜ«∞#, PÜ«∞# "å~°ã∞Å∞Ñ¨Ù\ì ÃÑiy# "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O QÆ∞iOp ^•x Ñïã¨~° „áêO`åÅ K«i„ «Ö’[iy# áÈ~å\ÏÅ#∞ QÆ∞iOp ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

J#O «ÑÙ~°O #∞Oz ÉOQÆ∞à◊¥~°∞ "≥àı§ U_»= <≥O|~°∞ ~°ÇÏ^•iÖ’#ÅÉèí~Ú =¸_»= #O|~°∞ H˜Ö’g∞@~°∞ ~å~Ú ã¨g∞ÑÖÖ’ <åQÆã¨=Ú„ ŒO(Z<£.Zãπ.) Ô~·ÖËfi Q@∞. Ô~·ÖËfi Q@∞‰õΩ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù ~À_»∞¤ ¿Ñ~°∂~°∞ "≥à◊√ «∞Ok.¿Ñ~°∂~°∞ ~À_»∞¤ g∞ Œ∞QÍ |Ü«∞Å∞ Õi Õ =ÚO Œ∞QÍ NÇ¨ÏiÑ¨Ù~°O =ã¨∞ÎOk.NÇÏiÑÙ~°O «~åfi « ‰õΩO\=∞kÌ, âı+OÑe¡, áêÑ≤Ô~_ç¤Ñe¡, áÈÖËÑe¡, K≥~À¡Ñe¡,„H+‚yi „QÍ=∂Å g∞ Œ∞QÍ =ÚO Œ∞‰õΩ "≥o Õ z#fl Ñ¶∂\ò~À_»∞¤ «QÆ∞Å∞ «∞Ok.K«∞@∂ì Z@∞K«∂ã≤<å #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ÃÑ ŒÌ ÃÑ ŒÌ QÍe =∞~°Å =#O. =∞iHÍãÎ=ÚO Œ∞‰õΩ "≥o¡ =∞Å∞Ñ¨Ù uiy Õ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù áÈbãπ¿ãì+¨<£. áÈbã¨∞ ¿ãì+¨<£ÑHõ <Õ =Ù#fl ~À_»∞¤Ö’ XHõ Ñ¶~å¡OQÆ∞ Ö’ÑÙ<Õ =¸ «Ñ_ç# |OQÍ~°ÑÙ QÆ#∞Å∞,MÏmQÍ Ñ¨_ç=Ù#fl XHõ HÍÅh HõxÑ≤™êÎ~Ú.

P áÈbãπ ¿ãì+¨<£ À<Õ ~å=∞yi „QÍ=∞O "≥Ú ŒÅ=Ù «∞Ok. ~å=∞yi«~åfi « Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù# HõOz‰õΩO@, HÍ#∞QÆ‰õΩO@ "≥àı§ ~À_»∞¤. =∞~À Ô~O_»∞

H˜Ö’g∞@~°∞¡ =ÚO Œ∞‰õΩ "≥o Õ P~ü. H˘ «ÎÑë¡. P~ü. H˘ «ÎÑë¡ „QÍ=∞O^•\˜ =ÚO Œ∞‰õΩ "≥o Õ ‰õΩ_ç"ÕÑ¨Ù# =Ú «Î=‰õΩO@¡, Hõ#QÍ#Ñë¡ „QÍ=∂Å"≥·Ñ¨Ù "≥àı§ ~À_»∞¤ pÅ∞ «∞Ok. P «~åfi « P‰õΩ`À@, QÆOQÆOÑë¡. QÆOQÆOÑë¡„QÍ=∞O ^•\© ^•@@O`À<Õ ‰õΩ_çKÕu "≥·Ñ¨Ù# u~°∞=∞Å u~°∞Ñü Õ=~°Õ=™ê÷#O ™êfiQÆ « ^•fi~°O Œ~°≈#q∞ã¨∞ÎOk. JHõ _ç #∞Oz =ÚO Œ∞‰õΩ

"≥o Õ #ã#HÀ@. #ã#HÀ@ #∞Oz HÖ’g∞@~°∞ Œ∂~°OÖ’ "≥OHõ\ÏÑÙ~°O,=Ú`åºÅOÑë¡ „QÍ=∂Å |ã¨∞û™êìÑ¨Ù. Z_»=∞KÕu "ÕÑ¨Ù =Ú`åºÅOÑë¡"≥à◊√`«∞Ok. ‰õΩ_çKÕu"ÕÑ¨Ù ~À_»∞¤ #∞Oz XHõ H˜Ö’g∞@~°∞ ^Œ∂~°OÖ’"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O. "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O „QÍ=∞OÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ>Ëì "å~°O^ŒiH©


5

J=∞~°g~°∞Å ã¨∂÷ÑÖ XHõ\˜ =ÚO Œ∞QÍ ™êfiQÆ «O Ñ¨Å∞‰õΩ «∞Ok. WkÑi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞, Ñi\ÏÅ ã∞|ƒÜ«∞º, «QÆ~°‰õΩO@ ~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞,H˘`«ÎˆQi eOQÆ#flÅ *Ï˝Ñ¨HÍ~°÷O Hõ\˜ìOz# ™ê‡~°Hõã¨∂ÎÑÖ. ‰õΩ_çKÕu"ÕÑ¨Ù=ÚO Œ∞‰õΩ "≥o Õ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ Ñ¶∂\ò HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Ñ¶∂\ò #∞OzL «Î~°O "ÕÑ¨Ù# âßã¨#ã¨Éèí∞º~åÅ∞ Ñï\ÏÅ ã¨∞h «=∞‡ ã¨fiQÆ$Ç¨ÏO.

Ñi\ÏÅ ã∞h «=∞‡ WO\’¡H J_»∞QÆ∞ÃÑ_»∞ «∂<Õ Ñi\ÏÅ =Ú`åºÅÑÊ,PÜ«∞# ÉèÏ~°º Ñï\ÏÅ z# "≥OHõ@=∞‡, Ñï\ÏÅ =Ú`åºÅÑ¨ÊQÍi ÃÑ ŒÌ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞. N~å=ÚÅ∞ QÍi ÉèÏ~°º <å~åÜ«∞=∞‡,N~å=ÚÅ∞–<å~åÜ«∞=∞‡ QÍ~°¡ ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ, z#fl‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ñï\ÏÅ Ç¨ÏsO„ ŒÅ KèåÜ«∂z„`åÅ∞ =∞#‰õΩ HõxÑ≤™êÎ~Ú.Jq H=ÅO KèåÜ«∂ z„`åÅ∞ =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞. P „áêO «O K«i„ « Œâ◊h,kâ◊h =∂iÛ# „Ñ¨*ÏáÈ~å\ÏÅ‰õΩ „ÑüaOÉÏÅ∞.


6

"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O KåÖÏ z#fl Ñ¨Ö¡. J~Ú Œ∞ =O ŒÅ =∞OkH˜ Ö’Ñ¨Ù[<åÉèÏ. #ã#HÀ@ „QÍ=∞ÑOKå~Úf HO Œ=Ù#fl J~Ú Œ∞ t"å~°∞ „QÍ=∂Ö’¡"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O XHõ\˜. Hõ~åfl@Hõ ~å„+ìO ãïÇ¨Ï Œ∞Ì „QÍ=∞O Wk. WHõ _ç#∞Oz =¸_»∞ H˜Ö’g∞@~°¡ Œ∂~°OÖ’ =Ù#fl ZQÆ∞=Ñë¡ „QÍ=∞OÖ’ XHõgkè PO„ èŒ~å„+ìOÖ’ LO_»QÍ q∞ye# „QÍ=∞O Hõ~åfl@Hõ ~å„+ìO HÕkH˜=ã¨∞ÎOk. PO„ èŒ~å„+ìO HÕkH˜ =KÕÛ D gkè<Õ H˘ «ÎQi JO\Ï~°∞. ˆQiJO>Ë Hõ#fl_»ÉèÏ+¨Ö’ gkè Jx J~°÷O. "≥Ú «ÎOQÍ ≥Å∞QÆ∞"åà◊√§ x=ã≤OKÕZQÆ∞=Ñë¡ „QÍ=∞O `«∞=Ú‰õÄ~°∞ lÖÏ¡, Hõ~åfl@Hõ ~å„+¨ìOÖ’ LOk."≥OHõ\ÏÑÙ~°O „QÍ=∞O J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡, èŒ~°‡=~°O åÅ∂HÍ, K≥<ÕflH˘ «ÎÑe¡ã¨q∞u, ÃÑ#∞H˘O_» JÃãOc¡ xÜ≥∂[Hõ=~°æOÖ’ LOk. `åÅ∂HÍÅ∞,ã¨q∞ «∞Å∞ ~° ŒÌÜ«∂ºHõ „Ñ¨ã¨∞Î «O ~å=∞yi =∞O_»ÅO ÑïkèÖ’H˜ =zÛOk.

Ñï\ÏÅ =Ú`åºÅÑ¨Ê P „QÍ=∞OÖ’ÔHÖÏ¡ ÃÑ ŒÌ Éèí∂™êfiq∞. PÜ«∞##∂@ Ü«∂Éè· ZHõ~åÅ‰õΩ ÃÑ·QÍ Éèí∂=ãu QÆÅ ÃÑ ŒÌÔ~· «∞. "≥OHõ\ÏÑÙ~°OÖ’<ÕQÍHõ K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å Ñ¨Ö¡Ö’¡#∂ PÜ«∞#‰õΩ Éèí∂=ÚÅ∞<åfl~Ú. |∞„~°g∞™êÅ∞,`«ÅáêQÍ`À QÆ∞„~°O g∞^Œ u~°∞QÆ∞`«∂ `«# Éèí∂=Úbfl, =º=™êÜ«∂hflK«∂ã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞.

Ñï\ÏÅ =Ú`åºÅÑ¨Ê =∞Oz =ºHÎ. ã¨Ç¨Ï[OQÍ Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩO_ÕJÇ¨ÏO PÜ«∞#Ö’ =∞K«∞ÛÔH·<å HõxÑ≤OKÕk HÍ Œ∞. Q˘_»=Å∞, Ñ¶∞~°¬ÅH˜KåÖÏ ^Œ∂~°OQÍ LO_Õ =∞x+≤. =∞Oz K«^Œ∞=i. ~å=∂Ü«∞,=∞Ç¨ÉèÏ~° åÅ#∞ x «ºO áê~åÜ«∞O KÕ¿ã"å_»∞.

2


7

PÜ«∞# HÍÅOÖ’ P „áêO «=∞O «\Ï ÃÑ «ÎO^•s =º=ã÷ |ÅOQÍ"Õà◊¥§#∞‰õΩx LOk.

#ã¨#HÀ@ „áêO`«OÖ’ Éèí∂™êfi=ÚÅO^Œ~°∂ Ô~_»∞¡. Ñï\ÏÅ=Ú`åºÅÑ¨Ê Hõ=∞‡ ‰õΩÅã¨∞Î_»∞. P „áêO «OÖ’ Éèí∂™êfi=ÚÖ·# Ô~_»¡ =∂@‰õΩZ Œ∞~°∞ÖË Œ∞. gà◊§O Œ~°∂ ÃÑ «ÎO^•~°∞¡. „QÍ=∞OÖ’ #∂\˜H˜ `˘OÉè·âß «OÉèí∂=ÚÅ∞ „QÍ=∞ ÃÑ «ÎO^•~°~Ú# Éèí∂™êfiq∞ KÕuÖ’<Õ LO_Õq. U W~°"≥·ZHõ~åÅHÀ tã∞Î K≥e¡Oz =O ŒÅ ZHõ~åÅ Éèí∂=ÚÅ#∞ J#∞ÉèíqOKÕ"åà◊√§.W=hfl „Ñ¨Éèí∞ «fi |O[~°∞ Éèí∂=ÚÅ∞, t"å~Ú[=∂ Éèí∂=ÚÖË. Éèí∂=ÚÅ`Àáê@∞ H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÅ∞, HÀ#Å∞, ‰õΩO@Å∞, K≥~°∞=ÙÅ∞ Jhfl ÃÑ «ÎO^•~°∞Å™êfinè#OÖ’<Õ LO_Õq. ÃÑ «ÎO^•~°∞ J#∞=∞u ÖË‰õΩO_® P „áêO «OÖ’H˜Z=~°∂ J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ì_®xH˜ ‰õÄ_® J=HÍâ◊O ÖË Œ∞.

„QÍ=∂Ö’¡ ^•^•Ñ¨Ù Z#Éè· J~Ú Œ∞ âß «O =∞OkH˜ HõhãÖ KÕÔ~_»∞<ÕÅ~Ú<å LO_Õk HÍ^Œ∞. ÃÑ`«ÎO^•~°¡ T_çQÆO KÕÜ«∞_»O `«Ñ¨Ê KåÖÏ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ =∞~À =∂~åæO «~°O ÖË Œ∞. ZHõ _»<åfl XHõ\© J~å Ñï\ÏÅ=Ú`åºÅÑ¨Ê ÖÏO\˜ ÃÑ ŒÌÔ~· «∞Å∞ =Ù<åfl ÃÑ «ÎO^•~°∞ ™êfinè#OÖ’ =Ù#flá⁄ÖÏÖ’¡ ÑÖ@Å∞ "ÕÜ«∞_»O Ñ¨ÓiÎKÕã≤ QÍh ã¨fiO « ¿ã ŒºO KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ÖË Œ∞.

„Ñ¨Éèí∞ «fi Ü«∞O„`åOQÆO "≥Ú «ÎO ÃÑ «ÎO^•~°¡ K≥Ñ¨CKÕ «Ö’¡<Õ LO_Õk.

Éèí∂™êfi=ÚÖ·# D ÃÑ «ÎO^•~°∞Ö’¡ H˘O Œ~°∞ ãfiO « „QÍ=∂Å g∞ Œ<ÕQÍHõ K«∞@∞ìÑ¨Hõ¯Å „QÍ=∂Å g∞^Œ ‰õÄ_® ÃÑ`«Î#O K≥ÖÏ~ÚOKÕ"åà◊√§.x~°∞¿Ñ ŒÅ Ñïã≤÷u =∞iO « xHõ$+ìOQÍ LO_Õk. ÃÑ «ÎO^•~°¡ Ñ¨x =uÎ_çÉèíiOK«ÖËHÍ, JÑCÅ∞ f~°ÛÖËHÍ ÃÑàÏ§O Ñ≤Å¡Å`À Z=Ô~·<å áêiáÈ Õ ZHõ _»=Ù<åfl "≥uH˜ ≥KÕÛ"åà◊√§. |_»∞QÆ∞ =~åæÅ‰õΩ K≥Ok# P_»"åà◊√§ U =∂„ «OHÍãÎO « # Œ~°∞QÍ HõxÑ≤Oz<å U^À XHõ ~°∂ÑÖÖ’ ÖÁOQÆnã¨∞‰õΩ<Õ"åà◊√§.

1940 `«~åfi`« QÍh *ÏfÜ≥∂^Œº=∞O „Ñ¨ÉèÏ=O J#O`«Ñ¨Ù~°OlÖÏ¡Ö’H˜ „Ñ¨"ÕtOK«ÖË Œ∞. PQÆ~°ƒù „j=∞O «∞Å ‰õΩ@∞OÉÏÖ’¡ Ñ¨Ù\ì ÃÑ ŒÌK« Œ∞=ÙÅ∞ K« Œ∞=Ù‰õΩO@∞#fl H˘O Œ~°∞ Ü«Ú=‰õΩÅ∞ «=∞ K« Œ∞=ÙÅ‰õΩ ã¨fiã≤ÎK≥Ñ≤Ê ™êfi «O„ «º ã¨=∞~° ~°OQÆOÖ’H˜ Œ∞q∞HÍ~°∞. *·à◊§‰õΩ "≥àÏ§~°∞. *·à◊§#∞Oz q_»∞^ŒÅ~Ú =zÛ `«=∞ `«=∞ „áêO`åÖ’¡ ™ê=∂#∞ºÅ r=#


8

ã≤÷uQÆ «∞Å#∞ QÆ=∞xOKå~°∞. Éèí∂™êfi=∞º ÃÑ «ÎO^•s =º=ã÷#∞ JiHõ@ìx Õ™ê=∂#∞ºx rq`«O ÉÏQÆ∞Ñ¨_»^Œx QÆ∞iÎOKå~°∞. ÃÑ`«ÎO^•s =º=ã¨÷#∞«∞ Œ=Ú\ìOK«_»"Õ∞ «=∞ «Hõ∆ Hõ~°Î=º=∞x ÉèÏqOKå~°∞. D <ÕÑ¨ äŒºOÖ’<Õ

J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡Ö’x qq èŒ „áêO`åÖ’¡ J~°∞ Ñ`åHõO Ô~ÑÔ~ÑÖÏ_çOk.ÉèÏ~° « Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìH˜ Ñ¨Ù<åk ~å~Ú Ñ¨_çOk. hÅO ~å[âıY~°Ô~_ç¤,«i"≥∞Å <åyÔ~_ç¤, S Œ∞HõÅ∞¡ ã¨ •t=<£ =O\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Éèí∂™êfi=∞º

ÃÑ «ÎO^•s q è•<åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å@ â◊OYO Ñ¨ÓiOKå~°∞.

1944Ö’ JÑ¨Ê\ ˜ ^è Œ~ ° ‡=~°O `åÅ∂HÍÖ’x #ã¨#HÀ@,=Ú`åºÅOÑe¡, "≥OHõ\ÏÑÙ~°O, ZQÆ∞=Ñe¡, QÍkQÆ‰õΩO@ «k «~° „QÍ=∂Ö’¡Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì ÃÑ ŒÌÜ≥∞ «∞Î# L Œº=∂Å∞KÕÑ\˜ìOk. #ã#HÀ@ Ô~_ç¤ Éèí∂™êfi=ÚÅ Pnè#OÖ’ =O ŒÅ ZHõ~åÅ „ÑÉèí∞ «fi|O[~°∞, t"å~Ú[=∂ Éèí∂=ÚÅ∞ LO_Õq. ã≤. =Ú`åºÅÑ¨Ê, "≥\ ˜ì=Ú`åºÅÑ¨Ê, _ç.ÉÁ=∞‡Ü«∞º, èŒ~°‡=~°Ñ¨Ù =Ú`åºÅÑ¨Ê =O\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ∞D „áêO «OÖ’ „Ñ¨*Ï L Œº=∂Å#∞ xi‡Oz Éèí∂áÈ~å\ÏÅ∞ #_çáê~°∞.

èŒ~°‡=~°ÑÙ =Ú`åºÅÑÊ ãfiÜ«∂<å Ñi\ÏÅ =Ú`åºÅÑÊ "Õ∞#Å∞¡_»∞.^èŒ~°‡=~°Ñ¨Ù =Ú`åºÅÑ¨Ê, H˘O_»Ñ¨Ê J#fl^Œ=Ú‡Å∞. go§^ŒÌ~°∂ Ñï\ÏÅ=Ú`åºÅÑÊ ~ÚO\’¡<Õ ÃÑiy ÃÑ ŒÌ"åà◊§Ü«∂º~°∞. P q èŒOQÍ P „QÍ=∞OÖ’Ñï\ÏÅ =Ú`åºÅÑ¨Ê WÅ∞¡ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìH˜ Ñ¨Ù\ìxÅ∞¡.

Ñï\ÏÅ =Ú`åºÅÑ¨Ê "≥Ú Œ\ ˜ ÉèÏ~°º‰õΩ ãÖ`å#O ÖË Œ∞. Ô~O_»=ÉèÏ~°º XHõ ‰õΩ=∂Ô~Î#∞ Hõx K«xáÈ~ÚOk. P"≥∞ ¿Ñ~°∞ Jâ◊fi Œú=∞‡. =¸_»=ÉèÏ~°º z#"≥OHõ@=∞‡. D"≥∞‰õΩ P~°∞QÆ∞~°∞ ãÖ`å#O. XHõ ‰õΩ=∂Ô~Î,J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞. ÃÑ^ŒÌ‰õΩ=∂~°∞x ¿Ñ~°∞ N~å=ÚÅ∞. Ô~O_»=‰õΩ=∂~°∞x ¿Ñ~°∞ Ñ≤.Z"£∞. <å~åÜ«∞, =¸_»∞ QÆ*ÅÑÊ, <åÅ∞QÆ∞ ã∞|ƒÜ«∞º,J~Ú Œ∞ z#<å~åÜ«∞, ‰õΩ=∂Ô~Î ¿Ñ~°∞ <å~åÜ«∞=∞‡.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ 1935 U„Ñ≤Öò 12 # Ñ¨Ù\Ïì~°∞. P ~ÀAN~å=∞#=q∞. N~å=∞ #=q∞ ÑÖ_»∞QÆ ~ÀA# Ñ¨Ù\Ïì_»∞ HÍ|\˜ì«e¡ ŒO„_»∞Å∞ «=∞ ˘e =∞QÆa_»¤H˜ N~å=ÚÅ∞ Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.

JÖÏ¡~°∞ =Ú Œ∞ÌQÍ ÃÑiy# Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ ZO « „â◊ Œú À K« Œ∞=ÙH˘#™êyOKå~À JO Õ „â◊ Œú À =º=™êÜ«∞O ‰õÄ_® KÕ¿ã"å~°∞.


9

q^•ºi÷ Œâ◊ #∞O_Õ N~å=ÚÅ∞ ™êÇ≤Ï «ºO g∞^•, ~å[H©Ü«∂Åg∞^• Pã¨HÎx ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. ™êÇ≤Ï «ºOÖ’#∂, ~å[H©Ü«∞ ~°OQÆOÖ’#∂„ÑQÆujÅ ÉèÏ=*ÏÅO PÜ«∞##∞ ÉÏQÍ PHõ@∞ì‰õΩOk. „áêp# ™êÇ≤Ï «ºO`ÀÑïK«Ü«∞O LOk. áœ~å˜Hõ, ™êOÑ¶≤∞Hõ <å@HÍÖ’¡ #\ ÕKå~°∞.H˘_»=\QÆO\ ‰õΩ@∞O|~å=Ù, ~åK«H˘O_» qâ◊fi<å äŒ âß„ã≤Î ~°K«#Å∞ PÜ«∞#‰õΩKåÖÏ ~Ú+ìO. =∞ÇHõq NN PÜ«∞# Jaè=∂# Hõq. Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞QÍi `˘e ™êÇ≤Ï «º QÆ∞~°∞=Ù Q˘\ìáê\˜ ã¨∞ÉÏƒ~åÜ«Ú_»∞. QÍkQÆ‰õΩO@„QÍ=∂xH˜ K≥Ok# ã¨∞ÉÏƒ~åÜ«Ú_»∞ PÜ«∞#‰õΩ Ñ¨ Œº~°K«#Ö’x "≥∞à◊‰õΩ=efl<Õ~åÊ_»∞. P «~åfi « #ã#HÀ@ ã∂¯Ö’¡ \©K«~üQÍ ÑxKÕã≤# HÀy~° "åãÎ=Ùº_»∞*ˇ· ã‘`å~å"£∞ ™êÇ¨ÏK«~°ºO ~°K«~Ú`«QÍ, HõqQÍ N~å=ÚÅ∞ QÍixfiÛkkÌOk. *ˇ · ã‘`å~å"£∞ KåÖÏ J~°∞^≥ ·# „ÑüÉèÏ=O`«∞_»∞.ãÖ„Ñ¨ •Ü«∂Å#∞ JkèQÆq∞OKåÅ<Õ ã¨fiÉèÏ=O Hõey#"å_»∞. XHõ ™êÇ≤ÏfãOã÷ PÜ«∞#‰õΩ 'HõqHÀHÅ— a~°∞ Œ∞xzÛ ã « iOKåÅx =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk.HÀH˜Å, HÍH© Ô~O_»∂ Ñ¨H∆*ÏuH˜ K≥Ok#"Õ J~Ú<å ã¨fi~åxfl |\ì HÀH˜Å#∞Q˘Ñ¨Ê Œ#∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍH˜x Ç‘Ï#OQÍ K«∂™êÎ~°∞. r=# q è•#OÖ’ DÔ~O_çO\˜ =∞ èŒº KåÖÏ Õ_® =ÙOk. HÍH˜ ãÖÑ¶∞rq. ZHõ _≥·<å <åÅ∞QÆ∞"≥∞ «∞‰õΩÅ∞ HõxÑ≤¿ãÎ HÍ=ÙHÍ=Ù=∞O@∂ q∞ye# HÍ‰õΩefl Ñ≤Å∞K«∞‰õΩO@∞Ok.HÀHÅ JÖÏ HÍ Œ∞. HÍ|\˜ì HÍHx Ç‘Ï#OQÍ K«∂_»‰õÄ_» Œ∞. JO Œ∞H PÜ«∞#HõqHÍH˜ J<Õ a~°∞ Œ∞#∞ ã‘fiHõiOz ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. *· ã‘ å~å"£∞ ¿ãflÇ¨ÏOÑï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ QÍiH˜ ÉÏQÍ LÑ¨HõiOzOk. H˘ «ÎQÍ PÖ’zOK«_»O<ÕiÊOk. âß„ã‘ÎÜ«∞ ™êÇ≤Ï «ºO Hã≤ Œ$+≤ìx =∞~°eÛOk.

‰õ@∞O| PiúHõã≤÷ux|\ì Zãπ.Zãπ.ZÖò.ã‘ `À K« Œ∞=Ù =ÚyOK«∞HÀ=_»O =∞Oz Œx «#‰õΩ å#∞QÍ<Õ x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞ „j~å=ÚÅ∞.J#fl Œ=Ú‡ÅO Œ~°∂ ÃÑ ŒÌ K« Œ∞=ÙÅ∞ K« Œ∞=ÙHÀ"åÅ#∞‰õΩO>Ë «=∞‰õΩ#fl Pi÷Hõ=#~°∞Å∞ ãïáÈ=Ù. JO ÕQÍHõ, K« Œ∞=ÙÅHÀã¨=∞x JO Œ~°∂ |Ü«∞\˜H˜"≥o§áÈ Õ =º=™êÜ«∞O ‰õΩO@∞Ñ¨_»∞ «∞Ok. Z=~À XHõ~°∞ =∂„ «"Õ∞ ÃÑ·K« Œ∞=ÙÅ‰õΩ "≥àıÎ «=∞ ‰õΩ@∞O|O «@∞ìHÀQÆÅ Œ∞. ÃÑ ŒÌ «=Ú‡_»∞ Ñ≤.Z"£∞.<å~åÜ«∞x ÃÑ·K« Œ∞=ÙÅ∞ K«kqOKÕO Œ∞‰õΩ «=Ú‡à◊§#O Œih XÑ≤ÊOKå~°∞.Ñ≤.Z"£∞. <å~åÜ«∞ a.Z. P#~üû •HÍ K«k"å~°∞. q∞ye#"åà◊√§ ÃÇ·Ïã∂¯Å∞ÖË • Ze"≥∞O@s ã¨∂¯Å∞ K« Œ∞=Ù`À<Õ ãïÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.


10

J#fl Œ=Ú‡ÅO ŒiÖ’#∂ N~å=ÚÅ∞ QÍik ZO`À PHõ~°¬©Ü«∞"≥∞ÿ#=ºHÎ «fiO. P~°∞ J_»∞QÆ∞Å xO_≥·# q„QÆÇ¨ÏO. x «ºO #=Ùfi «∂ HõxÑ≤OKÕ=ÚYO. =∞Ç¨ è≥·~°ºâße. ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ, Œ∂~° Œ$+‘ì Hõey# =ºHÎ.

K«^Œ∞=Ù =ÚyÜ«∞@O`À<Õ „j~å=ÚÅ∞QÍiH˜ ÃÑo§ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞"≥Ú ŒÅÜ«∂º~Ú. 1952 Ö’ PÜ«∞# q"åÇ¨ÏO J~ÚOk. jiÑ≤ H˘\ÏìÅ„QÍ=∂xH˜ K≥Ok# H©iÎâı+¨µÅ∞ ~åt<Õx ~å=∞Ü«∞º QÍi ‰õΩ=∂Ô~Î,ÃÑ Œ<å~åÜ«∞Ñ¨Ê QÍi K≥Ö¡Å∂ J~Ú# <å~åÜ«∞=∞‡ z#fl =Ü«∞ã¨∞Ö’<Õ„j~å=ÚÅ∞QÍi rq`«OÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\˜ìOk. "≥·"åÇ≤ÏHõ rq`«OÖ’H˜J_»∞QÆ∞ÃÑ>Ëì <å\˜H˜ PÜ«∞# =Ü«∞ã¨∞û H=ÅO Ñ¨k¿ÇÏ_Õà◊√§.


11

Ô~· «∞ ZO « Hõ+ìÑ_ç<å =∞Oz Ñ¶e «O HõxÑ≤OK«x qO « "å`å=~°OP „áêO «OÖ’ LOk. P "å`å=~°O JÖÏˆQ H˘#™êy#O « HÍÅO Ô~· «∞rq «O ÉÏQÆ∞Ñ¨_» Œ∞.

Ô~· «∞ «# =º=™êÜ«∞O å#∞ ¿ãfiK«ÛùQÍ KÕã∞‰õΩ<Õ Ñiã≤÷u ~å"åÅO>ËHõ=¸ºxã∞ì áêsì xi‡ã∞Î#fl „Ñ*ÏáÈ~å\ÏÖ’¡ áêÖÁæ#_»O «ÑÊ =∞~À =∂~°æOÖË Œx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩx JuÑ≤#fl =Ü«∞ã∞Ö’<Õ áêsì ãÉèíº «fiO fã∞‰õΩ<åfl~°∞Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞. =O ŒÖÏk ZHõ~åÅ |O[~°∞ Éèí∂=ÚÅ‰õΩ x~°∞¿Ñ ŒÅ∞"å~°ã∞Å∞QÍ =∂i# Kåi„ «Hõ ãxfl"Õâ◊O Jk. 1948–51 =∞ èŒºHÍÅOÖ’Hõ=¸ºxã∞ì áêsì x~°fiÇ≤ÏOz# K«i„`å «‡Hõ"≥∞ÿ# Éèí∂áÈ~å@O N~å=ÚÅ∞#∞Hõ=¸ºxã∞ì Ü≥∂ èŒ∞_»∞QÍ fiÛkkÌOk. =Ú «Î=‰õΩO@¡ Éèí∂™êfiq∞ z#flÑÔ~_ç¤‰õΩ=∂~°∞_»∞ ~å=∞ã∞ÉÏƒÔ~_ç¤ DÜ«∞# g∞ Œ HõHõ∆ ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. «#ÖÏQÍ<ÕXHõ Éèí∂™êfiq∞ H˘_»∞‰õΩ J~Ú=ÙO_ç ‰õÄ_® N~å=ÚÅ∞ [#O =∞ èŒº Ç‘Ï~ÀÖÏu~°QÆ_®xfl ~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ ri‚OK«∞HÀÖËHõáÈÜ«∂_»∞.

N~å=ÚÅ∞ g∞ Œ J «x HõHõ∆ ~ÀA~ÀA‰õÄ ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ áÈ~ÚOk.

™ê è•~° Ô~· «∞Åg∞^•, ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å g∞^• ~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ J «x™È Œ~°∞Å∂ H˘#™êyã∞Î#fl AÅ∞O#∞ ZÖÏÔQ·<å ã~ JiHõ\ÏìÅx Hõ=¸ºxã∞ìáêsì f~å‡xOzOk. z=iH˜ ~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤H˜ ÕÇ¨Ïâ◊√kú KÕÃã·<å ã¨~

3


12

^•iH˜ fã¨∞‰õΩ~å"åÅx x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩOk. Õn, ã¨=∞Ü«∞O`À ã¨Ç¨JO`å x~°‚Ü«∞=∞~ÚOk. ZÑC_® ZÑC_® Jx HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ J «∞º`åûÇÏO`ÀZ Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.

P ~ÀA J=∂"åã¨º. 1959 ÃãÃÑìO|~ü <åÅ∞QÀ Õn. ã¨=∞Ü«∞O™êÜ«∞OHÍÅO. á⁄^Œ∞ÌQÆ∞OHÕk. ã¨#ã¨#fl\˜ z#∞‰õΩÅ∞ Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú.^•^•Ñ¨Ù =ÚÑ¨Êù~Ú =∞Ok Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ =Ú «Î=‰õΩO@¡„QÍ=∞OˆHã≤ |Ü«∞Å∞ Õi "≥àÏ§~°∞. Hõ@∞ìk@ìOQÍ LOk ~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤WÅ∞¡. K«∞@∂ì [#O HÍÑÖÏ L<åfl~°∞. gà◊§O`å "≥m§ "≥à◊§@O`À<Õ WO\xHÍÑ¨ÖÏ HÍã¨∞Î#fl H˜~å~Ú=¸Hõg∞ Œ •_ç KÕâß~°∞. „Ñ¨=∂^•xfl Ñ¨ã≤QÆ\˜ì#~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ QÆÉÏÅ∞# ÖËz WO\’¡H˜ áêiáÈÉ’Ü«∂_»∞. èŒ~°‡=~°Ñ¨ÙÉÁ=∞‡Ü«∞º "≥∞~°∞ÑÙ "ÕQÆO`À "≥O|_çOz ~å=∞ã∞ÉÏƒÔ~_ç¤x Z «∞ÎH˘zÛ <ÕÅg∞ Œ‰õΩ Õâß_»∞. JO Õ. HÕ ŒÑ¨_ç# ~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ g∞ Œ HÍ~°ºHõ~°ÎÅO`å Ñ¨_ç‰õΩ"Õ∞‡âß~°∞. PÜ«Ú è•Å HÀãÖ "≥à◊√Î#fl «ÖÏi #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ g∞ Œ ‰õÄ_®JO^Œ~°∂ Hõeã≤ ^•_ç KÕâß~°∞. `«ÖÏi JHõ¯_çHõHõ¯_Õ K«zÛáÈÜ«∂_»∞.~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤x f„=OQÍ QÍÜ«∞ÑïKå~°∞. WHõ=ÚO^Œ∞ Ô~·`«∞Å*’eH˜,¿Ñ Œ„Ñ[Å *’eH© QÆ#Hõ "≥o Õ „áêÏÅ∞ f¿ã™êÎ=∞x ÃÇÏK«ÛiOz =KÕÛâß~°∞.

~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ g∞^Œ ^•_ç [iy# q+¨Ü«∞O ~å„uH˜ ~å„`ÕK«∞@∞ì„Ñ¨Hõ¯Å „QÍ=∂Å‰õΩ K≥Ok# Éèí∂™êfi=ÚÅO^ŒiH© `≥eã≤Ok.~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ «=Ú‡_»∞ ÉÏÅã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤. Hã¨∞ Ñ¨Hõ_»ƒOnQÍ LO@∞O Œ<ÕL ÕÌâ◊ºO`À K«zÛáÈ~Ú# «ÖÏi #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ "≥∞_»x "Õ@H˘_»=e`À#iHÕKå_»∞.

á⁄uÎHõ_»∞ÑÙÖ’ |Å"≥∞ÿ# ≥|ƒÅ∞ «QÆÅ@O`À •_ç [iy# <åÅ∞QÀ~ÀA# ~å=∞ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ K«zÛáÈÜ«∂_»∞.

ÕÇ¨Ïâ◊√kú KÕã≤ |∞kú K≥Ñ≤Ê =^•Ì=∞x "≥o§#"åà◊√§ [O@ Ç¨Ï «ºÅ‰õΩ=Ú^•Ì~ÚÅ∞QÍ =∂~å~°∞. "≥Ú «ÎO #ÅÉèí~Ú P~°∞ =∞Ok g∞ Œ Ç¨Ï «ºˆHã¨∞#"≥∂ Œ~ÚOk. D Hã¨∞Ö’ Ñ¨ Œ=¸_»∞ =∞OkH˜ Ü«∂=r˚= HÍ~åQÍ~° tHõ∆Ñ¨_çOk. D Ç¨Ï «ºˆHã¨∞Ö’ "≥Ú Œ\˜ =Ú^•Ì~Ú ãïÑ¨Ó\˜ ÅHõ∆ ‡#fl HÍQÍÔ~O_À =Ú^•Ì~Ú Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞. =¸_À =Ú^•Ì~Ú _ç. =Ú`åºÅÑÊ,<åÅ∞QÀ =Ú^•Ì~Ú _ç. ÉÁ=∞‡Ü«∞º. Ü«∂=r˚= HÍ~åQÍ~° tHõ∆ Ñ¨_ç#


13

Ñ¨ Œ=¸_»∞ =∞OkÖ’ N~å=ÚÅ∞ QÍi «=Ú‡_»∞ QÆ*ˇÅÑ¨Ê ‰õÄ_® L<åfl~°∞."åãÎ"åxH˜ ^•_ç [iÑ≤# Œà◊OÖ’ QÆ*ˇÅÑ¨Ê ÖË~°∞. ^˘OQÆ ™ê‰õ∆Ωºefl ÃÑ\˜ìÑ¨Hõ_»ƒOnQÍ ˆHã¨∞#∞ #_çÑ≤OK«_»O`À HÍ"åÅ#∞‰õΩ#fl "åà◊§O ŒiH© tHõ∆Ñ¨_Õ@∞ì KÕâß~°∞.

ˆHã¨∞ qKå~° [~°∞QÆ∞`«∞#fl HÍÅOÖ’ gà◊§x Ç≤ÏO^Œ∂Ñ¨Ó~ü,J#O «Ñ¨Ù~°O *·à◊§K«∞@∂ì uáêÊ~°∞. tHõ∆ qkèOz# J#O «~°O ~å[=∞O„_çÃãO„@Öò *·Å∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞.

*·Ö’¡ tHõ∆ J#∞Éèíqã¨∞Î#fl HÍÅOÖ’ ÉèÏ~° « Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì J„QÆ<åÜ«∞‰õΩÅ∞ Ñ¨ÙK«ÛÅÑë¡ ã¨∞O^Œ~°Ü«∞º, `«i"≥∞Å <åyÔ~_ç¤ ~å[=∞O„_ç*·Å∞‰õΩ"≥o§ gà◊§x Ñ¨~å=∞i≈OKå~°∞. ~å[=∞O„_ç ÃãO„@Öò *·Å∞ Ñïã≤÷uJ è•fi#flOQÍ LO_»_»O`À `˘q∞‡k =∂™êÅ J#O «~°O JHõ _ç #∞OzÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x K«OK«ÖòQÆ∂_» *·Å∞‰õΩ «~°eOKå~°∞.

QÍOnèr â◊ «[Ü«∞Oux Ñ¨Ù~°ã¨ iOK«∞‰õΩx "≥\ì =Ú`åºÅÑ¨Ê`Àã¨Ç¨ H˘O «=∞Okx q_»∞ ŒÅ KÕâß~°∞.

JÑ‘ÊÅ∞Ö’ ˆHã¨∞ H˘\˜ì"ÕÜ«∞@O`À 1962 =∂iÛÖ’ JO^Œ~°∂|Ü«∞\˜H˜ =KåÛ~°∞.

^•^•Ñ¨Ù Ô~O_Õà◊§ áê@∞ J#fl^Œ=Ú‡e^ŒÌ~°∂ *ˇ·Å∞ áêÅ=@O`ÀÑï\ÏÅ ‰õΩ@∞O|O Pi÷Hõ ã≤÷u K≥Ñ¨CHÀ Œy#O « ™ê÷~ÚÖ’ ≥|ƒu#flk.‰õΩ@∞O| ã≤÷ux K«Hõ k ŒÌ@O ÃÑ ŒÌH˘_»∞‰õΩQÍ „j~å=ÚÅ∞‰õΩ „Ñ è•# ÉÏ èŒº «J~ÚOk.

‰õΩ@∞O|O PiúHõ ã≤÷ux K«Hõ¯k^ÕÌO^Œ∞‰õΩ Jx"å~°ºOQÍ PÜ«∞#PÉÏ¯s "ÕÅO áê@Ö’¡H kQÆ=Åã≤ =zÛOk. P ~ÀAÖ’¡<Õ „j~å=ÚÅ∞QÍiHã≤ ŒúÑÊ`À ÑiK«Ü«∞O J~ÚOk. É’Ü«∞‰õΩÅã∞÷_≥·# ã≤ ŒúÑÊ ãfi «ÇQÍ =∞Oz"Õ@QÍ_»∞. «∞áêH© QÆ∞iK«∂ã≤ H˘@ì_»OÖ’ <Õ~°Êi. Ö·Ãã<£û «∞áêH© ZÑ¨C_»∂J «x Éèí∞*ÏxH "ÕÖÏ_»∞ «∂ =ÙO_Õk. Hõ~åfl@Hõ „áêO «OÖ’ U^À ˘OQÆ «#OˆHã¨∞Ö’ ~Ú~°∞‰õΩ¯x «Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ u~°∞QÆ∞ «∂ „j~å=ÚÅ∞QÍi ŒQÆæiH˜ KÕiPÜ«∞# „áêÑ¨HõO ãÖáêkOKå_»∞. PÉÏ¯s =º=Ç¨~åÖ’¡ ã≤ ŒÌÑ¨ÊÖÏO\˜XHõ J#∞K«~°∞_ç J=ã¨~°O „j~å=ÚÅ∞QÍiH˜ =ÙOk. Ju H˘kÌ~ÀAÖ’¡<Õã≤ ŒúÑ¨Ê PÜ«∞#‰õΩ #q∞‡#|O@∞ÖÏ =∂~å_»∞. „j~å=ÚÅ∞ QÍi KÕu HÕ Œ


14

Z#fl_»∂ ÖË#O « ™êÑ¶‘QÍ ™êyOk ã≤ ŒúÑ¨Ê rq «O. <å~åÜ«∞=∞‡ ‰õÄ_®ã≤ ŒúÑ¨Êx ZO`À ÉÏQÍ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õk.

=∞Oz Hõ=¸ºxã∞ìQÍ rq «O ™êyOz# „j~å=ÚÅ∞ QÍiH PÉÏ¯s=º=Ç~°O ãiÑ_» ÖË Œ∞. WHõ _»‰õÄ_® PkèÑ «ºOÖ’ =Ù#fl Éèí∂™êfi=ÚÅ`À«ÅÑ¨_»Hõ «Ñ¨Ê_»O ÖË Œ∞.

Ñ¨ ÕÑ¨ Õ PÜ«∞# =∞#ã¨∞û Hõ=¸ºxã¨∞ì L Œº=∞OˆHã≤ ÖÏQÆ∞ «∞O_Õk.

ÉèÏ~° « Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì x@ìxÅ∞=Ù<å peáÈ~Ú JÑ¨Ê\˜H KåÖÏHÍÅ=∞~ÚOk.

qÑ¡=O =∂@ ã~ãi. LÉèíÜ«∞ Hõ=¸ºxã∞ì áêsìÅ∂ ZÅHõ∆#¡ QÆ∞iOz«Ñ¨Ê L Œº=∂Å TÃã «Î_»O ‰õÄ_® =∞~°záÈ~Ú# Œâ◊. „Ñ¨*Ï L Œº=∂Å∞

x~°fiÇ≤ÏOK«@OÖ’ „Ñ¨ è•# áê„ « =Ç≤ÏOz# <åÜ«∞‰õΩÖ’¡ ‰õÄ_® JkèHÍ~°"åº"≥∂Ç¨ÏO JÑ¨Ê\˜ˆH "≥ÚQÆæ `˘_»QÆ@O "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. ÑÖKå~Úf~å[H©Ü«∂Å∞ ™ê÷xHõ HÍ~°ºHõ~°Îefl ã~Ú «O „Éèí+µì Ñ\˜ìOK«™êQÍ~Ú. QÆ «OÖ’Éèí∂áÈ~å\ÏÅ •fi~å ¿Ñ ŒÅ∞ ™êkèOK«∞‰õΩ#fl Éèí∂=ÚÅ∞ JHõ _»Hõ _® uiyÉèí∂™êfi=ÚÅ =â◊O HÍ=@O "≥Ú ŒÅ~ÚOk.

Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ „Ñ¨*ÏhHõO KÕã≤# `åºQÍÅhfl|∂_ç ŒÖ’ áÈã≤# Ñ¨hfl~°∞ÖÏ =∂iáÈÜ«∂~Ú.

D Ñïã≤ ÷u Ñ ï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ =∞#ã¨∞#∞ f„=OQÍQÍÜ«∞ÑïzOk.

XHõ<å_»∞ Hõ=¸ºxã∞ì áêsìÖ’ =ÙO_ç L Œº=∂Å∞ xi‡Oz# H˘O Œ~°∞<åÜ«∞‰õΩÅ "≥·Yix |@ì|Ü«∞Å∞ KÕÜ«∞_®xÔH·<å ã¨ˆ~ `å#∞ ™ê÷xHõ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ «Å Œ∂~°ÛHõ «Ñ¨Ê Œx ÉèÏqOz# Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ «#«=Ú‡_»∞ Ñ≤.Z"£∞.<å~åÜ«∞x ÑÖKå~Úf ZxflHõÖ’¡ áÈ\©H˜ xÅÉˇ\Ïì~°∞.

UHõ„w=OQÍ "å~°∞¤ "≥∞O|Ô~·# Ñ≤.Z"£∞. <å~åÜ«∞ ÑÖKå~Úf ã¨~°ÊOKüJ~Ú Õ uiy N~å=ÚÅ∞ ã¨q∞u J èŒºHõ∆ Ñ¨ ŒqH˜ «# «=Ú‡˜fl áÈ\©QÍxÅÉˇ_»`å_»x ã≤.Ñ≤.Z"£∞. <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã≤. =Ú`åºÅÑ¨Ê HÍO„ÔQãπÉè í∂™êfi=ÚÅ`À q∞ÖÏY`ü J~Ú #ã¨#HÀ@ ã¨~°ÊOKü Ñ¨^ŒqxKÕlH˜ OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.


15

nO`À Ô~_ç¤ Éèí∂™êfi=ÚÅH©, Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞H© =∞ èŒº qÉèË •Å∞=∞m§ "≥Ú Œ\˜H˜ =KåÛ~Ú.

ÃÑ#∞É’Å∞ „QÍ=∞OÖ’ zO «ÑÖ_»∞ =º=Ç¨~°OÖ’ Éèí∂™êfi=ÚÅ„ÑÜ≥∂[<åÅ‰õΩ Ñi\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ J_»∞¤ «yÖÏ~°∞. JÖÏQ K≥<Õfl H˘ «ÎÑe¡ãq∞u y_»¤OyÖ’ =Ù#fl Z~°∞=ÙÅ∞ ÉÏ¡‰õΩÖ’ J=Ú‡HÀhÜ«∞‰õΩO_® KÕÜ«∞@"Õ∞QÍHõ Ô~· «∞ÅO Œih fã¨∞‰õΩ"≥o¡ «∞Åã‘ ~åq∞Ô~_ç¤ J<Õ =º=™êÜ«∞ JkèHÍiã¨=∞Hõ∆OÖ’<Õ |Å=O «OQÍ y_»¤Oyx ≥iÑ≤OKå~°∞. Ô~· «∞Å‰õΩ Z~°∞=ÙÅ|™êÎÅ∞ ÑÖz „Ñ¨Éèí∞ «fiO x~°‚~ÚOz# ˆ~@∞ „Ñ¨HÍ~°O _»|∞ƒ Hõ\˜ìOKå~°∞.Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ K«@ì| ŒúOQÍ<Õ =º=Ç¨ÏiOz#@∞ì „Ñ¨Éèí∞ «fi JkèHÍˆ~ÉèÏqOK«@O`À J„Hõ=∞ˆHã¨∞‰õΩ J=HÍâ◊O ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk.

ÃÑ#∞H˘O_» Z"≥∞‡ÖËº QÆOQÆ∞Å <å~åÜ«∞Ô~_ç¤H©, K≥<Õfl H˘ «ÎÑe¡ ãq∞u„ÃÑã≤_≥O@∞ ™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤H© Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ „Ñ¨^è•# â◊„`«∞=ÙQÍHõxÑ≤OKå~°∞. Z"≥∞ºÖËº <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ ÃÇ·Ïã¨∂¯Ö’¡ N~å=ÚÅ∞QÍiH˜ã¨Ç¨ è•º~Ú.

XHõ~ÀA L ŒÜ«∞OÑ¨Ó@ á⁄ÖÏxH˜ "≥o§ =ã¨∞ÎO_»QÍ N~å=ÚÅ∞g∞^Œ Ç¨Ï`åº„Ñ¨Ü«∞`«flO [iyOk. D ^•_çÖ’ PÜ«∞# J#∞K«~°∞_»∞K«xáÈÜ«∂_»∞. „j~å=ÚÅ∞ =∂„`«O gÑ¨Ù g∞^Œ |Öˇ ¡OáÈ@∞`À`«Ñ≤ÊOK«∞HÀQÆeQÍ_»∞. D ^•_ç [iÑ≤Oz# Éèí∂™êfi=ÚÖË K«xáÈ~Ú#J#∞K«~°∞˜‚ N~å=ÚÖË K«OÑ≤#@∞ì z„uOz PÜ«∞# g∞^Œ Ç¨Ï`«ºˆHã¨∞ÃÑ\ìOKå~°∞. nx "≥#∞Hõ ™ê÷xHõ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ <åÜ«∞‰õΩÅ Õ QÍHõ Z"≥∞ºÖËº,ã¨q∞u J èŒº‰õ∆ΩÅ Ç¨ÏãÎO ‰õÄ_® LOk.


16

P~ÀA Ç¨Ï «ºˆHã¨∞ "å~Ú^•.

„j~å=ÚÅ∞ J#O «Ñ¨Ù~°O =KåÛ~°∞.

âßOu x"åãπ ÖÏ_çÖ’ |ã¨.

„Ñ¨ã¨∞Î «O ã¨ÑÎyi ÖÏ_ç L#fl ã÷ÅOÖ’x H˘O « ÉèÏQÆOÖ’ XHõÑ¨ÙC_»∞âßOux"åãπ ÖÏ_ç LO_Õk. ^•x Ñ¨Hõ <Õ ~å=∞Ü«∞º |_ô¤ H˘@∞ì. WÑ¨Ê\˜H©P |_ô¤ H˘@∞ì J Õ ã÷ÅOÖ’ LOk. JÑ¨Ê\’¡ „Ñ¨QÆujÅ L Œº=∂Å‰õΩãÖ|OkèOz# Ñ¨„uHõÅ∞, Ñ¨Ùã¨ ÎHÍÅ∞, Hõ~°Ñ¨„`åÅ∞ Jhfl JHõ¯_»^˘~°∞‰õΩ «∞O_Õq. L Œº=∂Å∞, ™êÇ≤Ï «º, ™êOã¨ $uHõ q+¨Ü«∂ÅÖ’ Pã¨HÎL#fl [<åÅO Œ~°∂ „Ñü~ÀE ™êÜ«∞O„`åxH˜ JHõ _çH˜ KÕ~"å~°∞. QÆO@Å«~°|_ç K«~°ÛÅ∞, "å^ÀÑ"å^•Å∞ ™êQÆ∞ «∞O_Õq. ãfi «ÇQÍ, Hõg, ~°K«~Ú`å,

HõàÏHÍ~°∞_»∂ J~Ú# Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ ‰õÄ_® J#O`«Ñ¨Ù~°OÖ’L#flÑC_»∞ ™êÜ«∞O„`åÅ∞ «ÑÊxãiQÍ JHõ _Õ QÆ_ç¿Ñ"å~°∞. JHõ _» PÜ«∞#XHõ Hõ~°Ñ¨„ «O K«∂âß~°∞. Ü«Ú=[# ãÖÑ¶∞O x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#fl ™êÇ≤Ï «º ã¨Éèí‰õΩkQÆO|~° Hõ=ÙÅ∞ Ç¨[~°=Ù «∞<åfl~°x P Hõ~°Ñ¨„ «OÖ’ LOk.

kQÆO|~° Hõ=ÙÅ∞ ≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ï «º ~°OQÍxfl xÅ∞=Ù<å ‰õΩkÑ≤"Õã∂Î#flHÍÅO Jk.

„j~å=ÚÅ∞ QÍ~ ° ∞ Ü «Ú=[# ã ÖÑ ¶ ¨ ∞O Q Æ ∞iOz P~åfâß~°∞.J#O «~°O WO[hiOQ∑ HõàÏâßÅ q^•º~°∞úÅ∞ ™ê÷x‰õΩÖ·# H˘O Œ~°∞

4


17

Ü«Ú=‰õΩÅ`À HõÅã≤ #_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl ãÖÑ¶¨∞O Jk. "åà◊§O^Œ~°∂ Pã¨=∞Ü«∂xH˜ JHõ _Õ L<åfl~°∞. „j~å=ÚÅ∞QÍ~°∞ P q^•º~°∞úÖ’¡ XHõ_≥·#„H˜ëê‚~å=Ù ŒQÆæiH˜ "≥o§ «#x å#∞ ÑïK«Ü«∞O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. „H˜ëê‚~å=ÙÜ«Ú=[# ãÖÑ¶¨∞OÖ’ `«#`À áê@∞ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl `À\˜ WOlhiOQ∑q^•º~°∞úÅ∞ QÆ∞à◊§Ñë¡ ~°gO„^Œ<å^£, JbMÏ<£, <åQÆ~åA, [f<£^•ãπ,~åq∞Ô~_ç¤ Å#∞ „j~å=ÚÅ∞ QÍiH˜ ÑïK«Ü«∞O KÕâß_»∞. «=∞`À áê@∞J#O`«Ñ¨Ù~°O \∫#∞‰õΩ K≥Ok# =Ú_®~°∞ "Õ∞QÀáêÖò, ™êO|=¸iÎ,#~°ã¨Ñ¨Ê =O\˜ q∞„ «∞Å∞ ‰õÄ_® Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl q+¨Ü«∞O „j~å=ÚÅ∞QÍiH˜K≥áêÊ_»∞.

«Hõ∆ „Ñ*Ï ã=∞ãºÅ g∞ Œ Hõ~°Ñ„`åÅ∞ ÑOzÃÑ@ì_»O, g∞\OQÆ∞Å∞ÃÑ\ìOK«_»O =O\˜ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#flO Œ∞‰õΩ Ü«Ú=[# ãÖÑ¶∞Oã¨Éèí∞ºÅ#∞ „j~å=ÚÅ∞QÍ~°∞ Jaè#OkOKå~°∞. «#=O «∞ K«O^•QÍ Ñ¨k~°∂áêÜ«∞Å∞ fã≤ WKåÛ~°∞. Éèíq+º «∞ÎÖ’ W@∞=O\ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ «ÅÃÑ_ç Õ`å#∞ â◊HÎ=OK«#ÖË‰õΩO_® ™êÜ«∞O JOk™êÎ#x Ç¨g∞ WKåÛ~°∞. «#J„_»ã¨∞ ‰õÄ_® ~ÚzÛ `«~°K«∞QÍ HõÅ∞ã¨∞‰õΩO@∂ =ÙO^•=∞x K≥Ñ≤Ê"≥o§áÈÜ«∂~°∞. N~å=ÚÅ∞ ÑïK«Ü«∞O`À «=∞‰õΩ XHõ ÃÑ ŒÌ Éèí∂™êfiq∞JO_» ^˘iHÕ Œx Ü«Ú=[#ãÖÑ¶∞O ã¨Éèí∞ºÅ∞ =Úiã≤áÈÜ«∂~°∞.

N~å=ÚÅ∞QÍ~°∞ ™êÇ≤Ï «º ã¨Éèí‰õΩ‰õÄ_® Ç¨[~°Ü«∂º~°∞.

ã¨Éèí KåÖÏ ÉÏQÍ [iyOk.

ÕâßxH ™êfi «O„ «ºO =zÛ Ô~O_»∞ xO_»∞ ŒâßÉÏÌÅ∞ QÆ_çzáÈÜ«∂~Ú.ã¨fi`«O„`« ÉèÏ~°`«^Õâ◊O Jxfl ~°OQÍÖ’¡#∂ J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿ# Jaè=$kúx™êkèã¨∞ÎO^Œx ÉèÏqOz#"åà◊§‰õΩ PâßÉèíOQÆO Z^Œ∞~°~ÚOk. Éèíq+¨º`«∞Î=∞iO`« JO^èŒHÍ~° |O^èŒ∞~°OQÍ HõxÑ≤OK«™êyOk. ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍÜ«Ú= «~°OÖ’, =∞s =ÚYºOQÍ q^•º~°∞÷Å∞, "Õ∞ è•=ÙÖ’¡ f„= JãÖ «$Ñ≤Î<≥ÅH˘#flk.

ÉèÏ~° « ~å[H©Ü«∂Å#∞ XHõ ãïH˘ «Î =∞Å∞Ñ¨Ù u¿ÑÊ ãÖÑ¶∞@#HÀãÖ K«i„ « JâßOu`À JÅ=∞\˜ã¨∂Î Z Œ∞~°∞ ≥#∞flÅ∞ K«∂ã¨∞Î#flk.

L#fl@∞ìO_ç ÑtÛ=∞ÉOQÍÖò ~å„+ìOÖ’x #HõûÅƒs „QÍ=∞OÖ’ qÑ¡=O


18

=ãÖ «"Õ∞Ñ¶∞"≥∞ÿ QÆi˚OzOk.

P QÆ~°# PO„ èŒ~å„+ìOÖ’x NHÍ‰õΩà◊O J_»=ÙÖ’¡ „Ñü èŒfixOzOk.

™êÜ«Ú èŒ áÈ~å@O =∞m§ Z*ˇO_® g∞kH˘zÛOk.

=∂i¯ûã¨∞ì – Öˇxxã¨∞ì áêsì J= «iOzOk.

XHõ"≥·Ñ¨Ù K«^Œ∞=ÙÅ∞ H˘#™êyã¨∂Î<Õ =∞~À"≥·Ñ¨Ù „Ñ¨[Ö’¡H˜ "≥o§Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl 'Ü«Ú=[# ãÖÑ¶∞O— x~åfiÇ¨Ï‰õΩÖ·# WO[hiOQ∑ HõàÏâßÅq^•º~°∞÷Å‰õΩ =∂i¯ûã¨∞ì – Öˇxxã¨∞ì áêsì À ãÖ|O è•Å∞ U~°Ê_®¤~Ú. Dq^•º~°∞÷Å •fi~å<Õ Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞‰õΩ áêsì <åÜ«∞‰õΩÅ`À ÑïK«Ü«∞OJ~ÚOk.

„Ñ¨*Ï L Œº=∂Å∂, ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å\ÏÅ‰õΩ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOKÕXHõ |Å"≥∞ÿ# x~å‡O =∞m§ ZÑ¨ÙC_»∞ LxH˜Ö’H˜ =ã¨∞ÎO^• Jx Z Œ∞~°∞K«∂ã∞Î#fl Ñi\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ QÍiÖ’ =∂i¯ûã∞ì – Öxxã∞ì áêsì <åÜ«∞‰õΩÅÑïK«Ü«∞O ãïH˘ «Î Pâ◊Å#∞ zQÆ∞iOÑ¨ KÕã≤Ok. #ã¨# HÀ@ „áêO «OÖ’áêsì «~°Ñ¨Ù# L Œº=∞ x~å‡ÏxH˜ Hõ$+≤ KÕÜ«∞@O «# «Hõ∆ Hõ~°Î=ºO Jx`«ÅOKå~°∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ „Ñ¨"Õâ◊O`À ~å=∞yi „áêO «OÖ’ =∂i¯ûã¨∞ì– Öˇxxã¨∞ì áêsìH˜ |Å"≥∞ÿ# Ñ¨Ù<å Œ∞Å∞ Ñ¨_ç#@¡~ÚOk.

QÆ∞O «HõÅ∞¡‰õΩ K≥Ok# qÑ¡= ~°K«~Ú «Å ãOÑ¶∞O ™ê#∞Éèí∂uÑ~°∞_»∞[Ü«~å"£∞ KÒ Œi`À Hõeã≤ J#O «Ñ¨Ù~°OÖ’ ~°K«~Ú «Å∞, HõàÏHÍ~°∞Å`À„j~å=ÚÅ∞ XHõ ã=∂"Õâ◊O U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. D ã=∂"ÕâßxH Ü«Ú=[#ãOÑ¶∞O ãÉèí∞ºÅ∞ ‰õÄ_® Ç[~°Ü«∂º~°∞. «=∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞ =ÚO Œ∞‰õΩfã¨∞‰õΩ"≥àı§O^Œ∞‰õΩ XHõ Ñ¨\ ˜+¨ì"≥∞ÿ# x~å‡O J=ã¨~°=∞x JO^Œ~°∂UHÍaè„áêÜ«∂xH˜ =KåÛ~°∞. D ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ [iy# K«~°ÛÅ Ñ¶e «"Õ∞K≥· «#º ™êÇ≤Ïu J<Õ ™êOã¯ $uHõ ãOã÷ Pq~åƒù=O. D ãOã÷‰õΩ ãO™ê÷ÑHõJ èŒº‰õ∆Ω_»∞ Ñi\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞. K≥· «#º ™êÇ≤Ïu LxHÖ’H =zÛ# «~°∞"å «Ü«Ú=[# ãÖÑ¶¨∞O ã¨Éèí∞ºÅ∞ ‰õÄ_® D ãÖã¨÷ HÕ^Œ<Õ Ñ¨xKÕÜ«∞@O„áê~°OaèOKå~°∞.

qÑ¡= ~°K«~Ú «Å ãÖÑ¶∞O Pq~°ƒùqOzOk.


19

„j~å=ÚÅ∞ qÑ¡= ~°K«~Ú «Å ãÖÑ¶∞OÖ’ ã¨Éèíº «fiO fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.J#u HÍÅOÖ’<Õ PÜ«∞# q~°ãÖ ~å„+ì HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞º_»∞QÍ ZkQÍ~°∞.K≥· «#º ™êÇ≤Ïux z=iH˜ q~°ãÖÖ’ qb#O KÕâß~°∞. KåÖÏHÍÅO áê@∞K≥· «#º ™êÇ≤Ïu J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡#∞Oz qÑ¡= ~°K«~Ú «Å ãOÑ¶∞O ãÉèí∞ºÅi„‰õÄ\ò"≥∞O\ò HO„ ŒOQÍ Ñ¨xKÕã≤Ok.

W ÕHÍÅOÖ’ Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ ÃÑ ŒÌ‰õΩ=∂Ô~Î [Ü«∞=∞‡ q"åÇ¨ÏO[iyOk. z#fl «#OÖ’ «#‰õΩ Hõ=¸ºx[O QÆ∞iOz áê~îåÅ∞ K≥Ñ≤Ê#`«# "Õ∞#=∂=∞, ÉÏ"å J~Ú# ^èŒ~°‡=~°Ñ¨Ù =Ú`åºÅÑ¨Ê ‰õΩ=∂~°∞_»∞[Ü«∞O ü À D q"åÇ¨ÏO [iyOk. D ÃÑo§ ãÖ Œ~°ƒùOQÍ N~å=ÚÅ∞U~åÊ@∞ KÕã≤# qO Œ∞Éè’[#O P „áêO «OÖ’ [iy# "≥Ú@ì "≥Ú Œ\˜ã¨Ç¨ÏÑÖHÎ Éè’[#O.

=∂i¯ã¨∞ì – Öˇxã¨∞ì áêsì ~å„+ì <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ L#fl J#O «Ñ¨Ù~°OlÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# ~°=ÓÑ¶π, |O_»Ü«∞º, P~ü.ÔH. (=∂Åáê\˜ "≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù)Å∞, áêsì ˆHO„^Œ Hõq∞\ © <åÜ«∞‰õΩÅ∞ H˘O_»Ñë¡ j`å~å=∞Ü«∞º,ã¨ «º=¸~°∞ÎÅ`À ‰õÄ_® N~å=ÚÅ∞QÍiH˜ ãÖ|O è•Å∞ U~°Ê_®¤~Ú.

WO[hiOQ∑ HõàÏâßÅ q^•ºi÷ Hõ$ëê‚~å=Ù "≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù J<Õ¿Ñ~°∞`À #ã¨#HÀ@ „áêO`«OÖ’ qÑ¨¡= áêsì „ÑüxkèQÍ Ñ¨xKÕÜ«∞_»O„áê~°OaèOKå_»∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ Ju «‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ D „áêO «OÖ’áêsìx |Ö’¿Ñ`«O KÕÜ«∞QÆeQÍ~°∞. ~å=∞yi, H˘`«ÎÑë¡, QÆOQÆOÑë¡,#ã¨#HÀ@, ZQÆ∞=Ñë¡, =Ú`åºÅOÑë¡, "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O, áê «Q Œy‰õΩO@,H˘ «ÎQ Œy‰õΩO@, Ñ≤zÛÔ~_ç¤ H˘\ÏìÅ, =∂^•Ñ¨Ù~°O, QÆi"Õ∞HõÅÑë¡, "≥∂\Ï~°∞zO «Ñë¡ „QÍ=∂Ö’¡ Ô~· «∞‰õÄb ãÖÑ¶∂Å∞ xi‡OKå~°∞.

[#<å@º=∞O_»e HõàÏHÍ~°∞_»∂, „Ñ¨*Ï "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞_»∂ J~Ú#QÆ ŒÌ~ü K≥<åflÔ~_ç¤ ¿Ñ~°∞`À D „áêO «=∞O`å uiy áê@Å •fi~å L Œº=∞OHã≤„Ñ¨[Å#∞ L`åûÇ¨ÏÑïKå_»∞. ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ ãÖ=`«û~åÅáê@∞ P„áêO «OÖ’ =ÙO_ç Ñx KÕã≤# QÆ ŒÌ~ü J<ÕHõ=∞Ok ™êOã¯ $uHõ HõàÏHÍ~°∞Å#∞«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞@"Õ∞HÍ Œ∞ Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞QÍi ~ÚO\˜x XHõ ãïH˘ «Î

™êOã¨¯ $uHõ áê~î°âßÅQÍ =∂ˆ~Ûâß_»∞.


20

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞H©, QÆ ŒÌ~üH© =∞ èŒº# =∞Oz ¿ãflÇ¨ÏO U~°Ê_çOk.W^ŒÌ~°∂ Ñ¨~°ã¨Ê~°O ÉÏ"å ÉÏ"å Jx Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ<Õ"å~°∞.

`«# Ü«∞=fi# ^Œâ◊Ö’ ÉèÏ~°`« Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì x~°fiÇ≤ÏOz#Éèí∂áÈ~å@O „j~å=ÚÅ∞ =∞ã≤Î+¨¯OÖ’ Ñ¨K«ÛÑ¨K«Ûx *Ï˝Ñ¨HõOQÍ WOHÍã¨r=OQÍ<Õ LOk.

Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ =ÚO Œ∞QÍ<Õ Éèí∂áÈ~å\ÏxH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ#XHõ |∂¡„Ñ≤O\ò#∞ ã≤ ŒúO KÕã∞‰õΩ<åfl~°∞. #ã#HÀ@ „áêO «OÖ’x Éèí∂™êfi=ÚÅ™êfinè#OÖ’=Ù#fl „Ñ¨Éèí∞ «fi |O[~°∞ Éèí∂=ÚÅ∞, t"å~Ú[=∂ Éèí∂=ÚÅÖHõ Åhfl ÑHÍ¯QÍ «Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOKå~°∞. =ÚO Œ∞QÍ «# «O„_ç ™êfinè#OÖ’=Ù#fl Éèí∂q∞x q_»nã≤ ¿Ñ Œ„Ñ¨[Å‰õΩ ÑÖzÃÑ\Ïì~°∞.

x*ÏxH˜, Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ „áê~°OaèOz# Éèí∂áÈ~å\ÏxH˜QÍkQÆ‰õΩO@ „QÍ=∞O <åOk ÑëHÕk. |uÎ# z#áÈ`«#fl‰õΩ K≥Ok#=ÚÑ¨Ê~Ú=¸_»∞ ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x ¿Ñ Œ Ô~· åOQÆO ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩOk.Z„~°*O_®Å Ô~ÑÔ~ÑÅ =∞ èŒº ã∞=∂~°∞ #∂~°∞ J~°HõÅ`À L=∞‡_ç ¿ã^•ºxH„jHÍ~°O K«∞\Ïì~°∞. P «~åfi « J Õ „QÍ=∂xH K≥Ok# É·\x ã∞|ƒ~åÜ«Ú_»∞™êfinè#OÖ’ =Ù#fl t"å~Ú[=∂ Éèí∂q∞Ö’ Z„~°*ˇO_®Å∞ ZQÆˆ~âß~°∞.Ñi\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ „Ñ è•# ãÇÏK«~°∞Ö’¡ XHõ_≥·# É·\x "≥OHõ@ ~å=Ú_»∞`«O„_ç ¿Ñˆ~ Éˇ·\˜x ã¨∞|ƒ~åÜ«Ú_»∞. Éˇ·\ ˜x"åà◊√§ Ñï\ÏÅ =Oj‰õΩÖË.Hõ~°∞=ÙHÍÅOÖ’ T~°∞ q_çz |Ü«∞\˜H˜ "≥à◊§@O`À Ñï\ÏÅ ™ê÷#OÖ’É·\˜x J<Õk ~ÚO\˜ ¿Ñ~°∞QÍ ã≤÷~°Ñ¨_çO Œx JO\Ï~°∞.

P „áêO`«OÖ’ <≥ÅH˘x=Ù#fl Éè∫uHõ Ñïã≤÷`«∞Å‰õΩ, Ñï\ÏÅN~å=ÚÅ∞ QÍi ã¨=∞~°÷=O «"≥∞ÿ# <åÜ«∞Hõ «fiO À_»=@O`À =∂i¯ûã¨∞ì –Öˇxxã¨∞ì áêsì k#k<åaè=$kú K≥OkOk. N~å=ÚÅ∞ Q˘Ñ¨Ê `≥yOÑ¨Ù,^è ≥ ·~°º™êÇ¨Ï™êÅ∞#fl =ºH˜ Î =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. =ÓºÇ¨Å∞, Z`«∞ÎQÆ_»Åq+¨Ü«∞OÖ’#∂ JO ≥ "Õã≤# KÕ~Ú. ZO`À ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ QÆÅ =∞x+≤.JxflO\˜H© q∞Oz P „áêO «O PÜ«Ú=Ù Ñ¨@¡xflO\˜h Ju ã¨∞xt «OQÍJ èŒºÜ«∞#O KÕã≤# =∞x+≤.

áêsìH Ju «‰õΩ¯= ã=∞Ü«∞OÖ’<Õ P „áêO «OÖ’ |Å"≥∞ÿ# x~å‡OU~°Ê_çOk.


21

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ áÈ~å\ÏÅ N~å=ÚÅ∞QÍ „Ñ¨ã≤kú á⁄O^•~°∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ x"åãÖ P „áêO «OÖ’ qÑ¡"åxH˜ HO„ ŒOQÍ=∂iáÈ~ÚOk.

áêsì HÀãO Z@∞=O\ åºQÍxÔH·<å "≥#∞nÜ«∞x HÍ~°ºHõ~°ÎÅ ãOYº~ÀA~ÀAH© QÆhÜ«∞OQÍ ÃÑiyáÈ~ÚOk.

~°Ç¨Ïã¨º ã¨=∂"ÕâßÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú.

tHõ∆Ï «~°QÆ «∞Å∞ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú.

ŒàÏÅ∞ U~°Ê_»∞ «∞<åfl~Ú.

™ê=∂#∞ºÅ∞ ™êÜ«Ú^è Œ áÈ~å@Ü≥∂^è Œ∞Å∞QÍ ~°∂áêO`«~°OK≥O Œ∞ «∞<åfl~°∞.

„Ñ ¨[Ö’ ¡ Ñ ï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ „áêK«∞~ ° ºO ~ÀA~ÀAH©ÃÑiyáÈ`ÀOk. qÑ¡"À Œº=∞O T~°∂~å "Õà◊¥¡#∞‰õΩO\’Ok.

Éèí∂™êfi=ÚÅ QÆ∞O_≥Ö’¡ Ô~·à◊√§ Ñ~°∞ÔQ «Î_»O „áê~°OaèOKå~Ú. «fi~°QÍU^À XHõ x~°‚Ü«∞O fã¨∞HÀHõáÈ Õ Ñïã≤÷u Ñ¨ÓiÎQÍ «=∞ KÕ~Ú ^•\˜áÈ «∞O Œx Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ ÉèíÜ«∞Ñ¨_®¤~°∞.

èŒ~°‡=~°O W<£ûÃÑHõ∆<£ |OQÆàÏÖ’ ã=∂"Õâ◊O [iáê~°∞. „j~å=ÚÅ∞Ç¨Ï «º‰õΩ Ñ¨Hõ_»ƒOnQÍ Ñ¨ äŒHõO «Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞. Éèí∂™êfi=ÚÅ`À áê@∞`«QÆ~°‰õΩO@‰õΩ K≥Ok# =Ú`åºÅÑ¨Ê, =Ú<≥Ñ¨Ê, [Å¡Ñ¨Ê, |O_»g∞kÑë¡ÉèíQÆ=O « «k «~°∞Å∞ D ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ áêÖÁæ<åfl~°∞.

Ñ ¨~ °ã ¨ Ê~ °O Ñ ¶ ¨ ∞~ ° ¬Å‰ õ Ω kQ Æ‰ õ ΩO_® H õeã ≤ ‰ õÄ~ ° ∞ Ûx=∂\Ï¡_»∞‰õΩO^•=∞x „j~å=ÚÅ∞ QÍiH˜ =~°Î=∂#O ÑÖÑ≤OKå~°∞. J@∞"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O, W@∞ Hõ#QÍ#Ñë¡ HÍ‰õΩO_® #~°ãÖÑë¡Ö’ ‰õÄ~°∞Ûx=∂\Ï¡_»∞‰õΩO^•=∞x „Ñuáê Œ# KÕâß~°∞. K«~°ÛÅHÀãO =KÕÛ@ÑÙ_»∞ •iHÍã≤K«O¿ÑÜ«∂Åx ‰õΩ„@ Ñ¨<åfl~°∞.

D K«~°ÛÅ‰õΩ ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ =O^ŒÅ=∞Ok [#O`À "≥àÏ§~°∞„j~å=ÚÅ∞.


22

nO`À „Ñ¨ «º~°∞úÅ Ñ¨ äŒèŒHõO ZO «=∂„ «O áê~°ÖË Œ∞.

J~Ú<å, „Ñ «º~°∞úÅ∞ «=∞ „ÑÜ«∞`åflÅ#∞ q~°q∞OK«∞HÀÖË Œ∞. J Œ#∞HÀãO Z Œ∞~°∞K«∂_»™êQÍ~°∞. ZÖÏÔQ·<å ã~ „j~å=ÚÅ∞#∞ J_»∞¤ ˘ÅyOK«∞HÀ=@"Õ∞ ÅHõ∆ ºOQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.

p\˜H© =∂\˜H© N~å=ÚÅ∞ g∞^•, PÜ«∞# J#∞K«~°∞Å g∞^•Éèí∂™êfi=ÚÅ∞, "åà◊§ åÉË •~°∞¡ Hã¨∞Å∞ ÃÑ@ì_»O „áê~°OaèOKå~°∞. z=iH˜P „áêO «OÖ’ [iˆQ Q˘„Ô~Å ^˘OQÆ «<åÅ∞ N~å=ÚÖË KÕ~Úã¨∞Î<åfl_»x„ÑKå~°O KÕâß~°∞. ˘OQÆÅ#∞ Ñ@∞ì‰õΩx ˘OQÆ «<åÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∞#fl f~°∞#∞|@ì|Ü«∞Å∞ KÕã≤ Ü«∞[=∂#∞Å‰õΩ Q˘„Ô~Å∞ JÑ¨ÊyOz# «~°∞"å « ‰õÄ_®PÜ«∞# g∞ Œ D Œ∞„+¨ÊKå~°O PQÆÖË Œ∞.

Hõ=¸ºxã¨∞ì L Œº=∞OÖ’ Ñ¨xKÕ¿ã <åÜ«∞‰õΩÅ g∞ Œ ^˘OQÆ «<åÅ∞PáêkOz „ÑKå~°O KÕÜ«∞_»O D lÖÏ¡Ö’ "≥Ú Œ\ #∞Op XHõ JÅ"å@∞QÍ=ã¨∞Î#flk. ÉèÏ~°`« Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ L[fiÅOQÍÉèí∂áÈ~å\ÏÅ∞ ™êQÆ∞`«∞#fl HÍÅOÖ’ `«i"≥∞Å <åyÔ~_ç¤, S^Œ∞HõÅ∞¡ã¨^•t=<£Å g∞^Œ Q˘„Ô~Å ^˘OQÆ`«#O <Õ~°O "≥∂Ñ¨Ù`«∂ ã¨fiÜ«∂<å<åyÔ~_ç¤QÍi «O„_ç Hõ~°Ñ¨„ «O "Õ~ÚOz#@∞¡ K≥|∞`å~°∞.

Éèí∂™êfi=ÚÅ ™êfinè#OÖ’ =Ù#fl „Ñ¨Éèí∞`«fi |O[~°∞ Éèí∂=ÚÅ∞,t"å~Ú [=∂ Éèí∂=ÚÅ g∞ Œ =ÚO Œ∞QÍ Œ$+≤ìx ˆHO„nHõiOKå~°∞.

N~å=ÚÅ∞ g∞^•, J «x J#∞K«~°∞Å g∞^• «ÑC_»∞ Hã∞Å Ñ~°OÑ~°„áê~°OÉèíO J~ÚOk.

Z=i ≥·<å P~ÚÖò WO[<£#∞ Z=~°∞ Ñ¨QÆ∞ÅQ˘\ìOz<å ã¨~ gà◊§g∞ Œ<Õ Hã¨∞.

J„Hõ=∞OQÍ «=∞ Ñ¨O@#∞ HÀã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~°x ˆHã¨∞.

«=∞ Éèí∂=ÚÅhfl J„Hõ=∞OQÍ P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl~°x ˆHã¨∞.

N~å=ÚÅ∞ g∞^•, PÜ«∞# J#∞K«~°∞Å g∞^• •^•ÑÙ áêuHõ =~°‰õΩˆHã¨∞Å∞ #"≥∂ Œ∞ JÜ«∂º~Ú.

„Ñ¨f~ÀE U^À XHõ ˆHã¨∞ g∞ Œ HÀ~°∞ìHÀ, áÈbãπ¿ãì+¨<£HÀ Ç¨[~°∞


23

HÍHõ «Ñ¨Êx Ñïã≤÷u. N~å=ÚÅ∞ J#∞K«~°∞ÅO Œ~°∂ Ñ¨~°=∞ x~°∞¿Ñ ŒÅ∞.Ô~HÍ¯_ç Õ «ÑÊ _˘HÍ¯_»x x~åƒùQÆ∞ºÅ∞. N~å=ÚÅ∞`À ãÇ JO Œ~°∂ á⁄ Œ∞Ì<ÕflÖËz ~åy=Ú ŒÌÅ∞ =¸@QÆ@∞ì‰õΩx èŒ~°‡=~°O #_çz "≥àı§"åà◊√§. HÀ~°∞ì‰õΩÇ¨[Ô~· pHõ\˜Ñ¨_Õ "Õà◊‰õΩ Wà◊§‰õΩ KÕ~"åà◊√§.

D Hã∞Å q+Ü«∞OÖ’ „j~å=ÚÅ∞QÍiH =H©Å∞ ~°OQÆÜ«∞º ãÇÏHÍ~°OZO «QÍ<À LO_Õk. Ñ¶‘AÅ „Ñ¨ã¨HÎ ÖË‰õΩO_® „j~å=ÚÅ∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ#„Ñü ˆHã¨∞h ZO`À ÉÏ èŒº «QÍ ã‘fiHõiOz "åkOKÕ"å~°∞. èŒ~°‡=~°OÖ’„Ñ¨=ÚY <åºÜ«∞"åkQÍ ¿Ñ~°∞ ãÖáêkOz# ‰õΩ~°∞áê\˜ ~°OQÆÜ«∞º ã¨fiã÷ÅOHõ#QÍ#Ñë¡ =∞O_»ÅOÖ’x "ÕÑ¨‰õΩO@ „QÍ=∞O.

Ñ≤zÛÔ~_ç¤ H˘\ÏìÅ‰õΩ K≥Ok# z# "≥OHõ@Ô~_ç¤ J<Õ Éèí∂™êfiq∞ DˆHã¨∞Å∞ ÃÑ@ì_»O "≥#∞Hõ „Ñ¨^è•# ã¨∂„`«^è•i. W`«#∞ ™ê÷xHõ Z"≥∞‡ÖËº=∞^Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù (QÆOQÆ∞Å) <å~åÜ«∞ Ô~_ç¤H˜ `åÉË^•~°∞. #ã¨#HÀ@,=Ú «Î=‰õΩO@¡ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞, K≥<ÕflH˘ «ÎÑë¡ ã¨q∞u J èŒº‰õ∆Ω_»∞ Hõ#∞=ÚHõ Å(™ê<≥) K≥<åflÔ~_ç¤Å =∞ ŒÌ «∞ LOk. H˘O «HÍÅO ã≤.Ñ≤.Z"£∞.Ö’ ‰õÄ_®=Ù<åfl_»∞. ã≤.Ñ≤.Z"£∞. <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã≤. =Ú`åºÅÑ¨Ê`À =∞Oz ¿ãflÇ¨ÏãÖ|O è•Å∞<åfl~Ú.

p\˜H© =∂\ ˜H© `«=∞g∞^Œ ÃÑ_»∞`«∂#fl ˆHã¨∞Å`À N~å=ÚÅ∞J#∞K«~°∞Å∞ z=iH˜ qã¨∞ÔQuÎáÈÜ«∂~°∞.

z# "≥OHõ@Ô~_ç¤H˜ QÆ\ì QÆ∞áê~î°O K≥áêÊÅx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

D =º=Ç¨~°O áêsì Œ$+≤ìH˜ "≥o§Ok. <åQÆã¨=Ú„ ŒO Q@∞= ŒÌ z#"≥OHõ@Ô~_ç¤ g∞ Œ •_ç [iyOk. z# "≥OHõ@Ô~_ç¤ D •_ç #∞Oz H˘kÌáê\˜QÍÜ«∂Å`À «Ñ≤ÊOK«∞HÀQÆeQÍ_»∞. <≥Å~ÀAÅ áê@∞ Pã¨∞Ñ¨„uÖ’ zH˜ «ûá⁄O^•_»∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞#∞ K«O¿Ñ¿ãÎ `«Ñ¨Ê D „áêO`«OÖ’ `å=Ú=∞#∞QÆ_» ™êyOK«ÖË=∞<Õ x~°‚Ü«∂xH =KåÛ_»∞. Éèí∂™êfi=ÚÅO Œi`À Hõeã≤‰õΩ„@Ñ¨<åfl_»∞. Hõ_»Ñ¨lÖÏ¡ ã¨∞#ˆHâ◊√Å #∞Oz H˜~å~Ú Ç¨ÏO «‰õΩÅ#∞ ‰õÄ_®~°Ñ≤ÊOKå_»∞. gà◊§H˜ #ã¨#HÀ@ H˘O_»g∞ Œ =∞HÍO U~åÊ@∞ KÕ~ÚOKå_»∞.Ç¨ÏO «‰õΩÅ‰õΩ «∞áê‰õΩÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~åÛ_»∞.


24

lÖÏ¡ HõÖˇHõì~ü Ñ¨~°º@# xq∞ «ÎO P „áêO «O =ã¨∞Î<åfl_»∞. #ã¨#HÀ@g∞ Œ∞QÍ HõÖˇHõì~ü ¿Ñ~°∂~°∞ ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπ‰õΩ "≥à◊ å_»∞. YzÛ «OQÍ J Õ~ÀAHõÖHõì~ü #ã#HÀ@ g∞ Œ∞QÍ "≥àı§ ã=∞Ü«∞OÖ’<Õ Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ [<åxfl"Õã¨∞‰õΩx #ã¨#HÀ@ g∞kH˜ •_çH˜ kˆQÖÏ KÕÜ«∂e. nxH˜ ™êH∆Í «∂Î lÖÏ¡HõÖˇHõì~ ™êH∆ J=Ù`å_»∞. D ^•_ç ã¨=∞Ü«∞OÖ’ H˘O_»g∞ Œ á⁄Oz =Ù#flH˜~å~Ú Ç¨ÏO «‰õΩÅ∞ ^•_çKÕã≤ N~å=ÚÅ∞#∞ K«O¿Ñ™êÎ~°∞. Wn Ñ¨ äŒHõO.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞#∞ P „áêO`åxH˜ ~°Ñ≤ÊOK«_®xH˜ qÑ¡= áêsìHÍ~°ºHõ~åÎ, N~å=ÚÅ∞‰õΩ J «ºO « ãxflÇ≤Ï «∞_»∂ J~Ú# "≥\ì =Ú`åºÅÑÊg∞ Œ ^•_ç KÕâß~°∞. L ŒÜ«∞O U_»∞ U_»∞#fl~° QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "≥\˜ì=Ú`åºÅÑ¨Ê#∞ fã¨∞‰õΩ"≥o§ HÍà◊¥§ KÕ «∞Å∞ q~°QÆQ˘\ì XHõ K≥@∞ìHÕ ŒÑ¨_»"Õâß~°∞. D "å~°Î K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å „QÍ=∂Å "åà◊§‰õΩ ≥eã≤áÈ~ÚOk. Ñ¨nÑ ŒH˘O_»∞ QÆO@ÅHõÖÏ¡ [#O "≥OHõ\ÏÑÙ~°OÖ’ N~å=ÚÅ∞ QÍi ~ÚO\˜H˜KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.

JO Œ~°∂ ‰õÄ~°∞Ûx K«iÛOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. JO`å HÀÑO g∞ Œ =Ù<åfl~°∞.=¸‰õΩ=∞‡_çQÍ "≥o§ ^•_ç KÕ •Ì=∞<Õk Z‰õΩ¯= =∞OkÖ’ L#fl PÖ’K«#.J~Ú Õ nx "≥#HÍÅ "Õ~ ÃÑ ŒÌ Ñ äŒHõO U^À LO_ç LO@∞O Œ<Õk „j~å=ÚÅ∞J#∞=∂#O. #ã¨#HÀ@ "≥o§ ^•_ç KÕÜ«∞@O Hõ<åfl Jã¨Å∞ ã¨∂„ « è•iz#"≥OHõ@Ô~_ç¤x Ñ¨@∞ì‰õΩ =zÛ tH∆OK«@O ã¨=∞O[ãÖQÍ =ÙO@∞O Œ<Õk„j~å=ÚÅ∞QÍi Jaè„áêÜ«∞O. P~åf¿ãÎ z# "≥OHõ@Ô~_ç¤ Ñ≤zÛÔ~_ç¤ H˘\ÏìÅÖ’~ÚO\’¡<Õ L<åfl_»x ≥eã≤Ok.

=∞^è•ºÇ¨ÏflO XO\˜ QÆO@ ã¨=∞Ü«∞O. =∞Oz ZO_». ã¨∞=∂~°∞_≥|ƒù~Ú =∞OkH˜ ÃÑ·QÍ [#O Ñ≤zÛÔ~_ç¤ H˘\ÏìÅ "≥àÏ§~°∞. P „QÍ=∂xH˜K≥Ok# •^•ÑÙ ãQÆO =∞OkH ÃÑ·QÍ [#O gà◊§`À KÕiáÈÜ«∂~°∞. JO Œ~°∂Hõeã≤ z# "≥OHõ@Ô~_ç¤ WO\˜g∞kH˜ ^•_ç KÕâß~°∞. z# "≥OHõ@Ô~_ç¤„áêÉèíÜ«∞O`À `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞ a_®~ÚOK«∞‰õΩx WO\’¡ ^•‰õΩ¯<åfl_»∞.H˘O «=∞Ok <å@∞ÉÏO|∞Å∞ fã¨∞‰õΩx q∞ ≥Ìg∞kH˜ ZHÍ¯~°∞. |Ü«∞\˜H˜~åHõáÈ Õ ÉÏO|∞Å∞ "Õã≤ K«OÑÙ`å=∞x ÉkiOKå~°∞. DÖ’ÑÙ# XHõi ŒÌ~°∞ÃÑ· #∞Oz gÅ∞ KÕã∞‰õΩx Ju Hõ+ìO g∞ Œ Ö’ÑeH ky «Å∞ÑÙÅ∞ ≥iKå~°∞.

=ÚO Œ∞ z# "≥OHõ@Ô~_ç¤x |Ü«∞@‰õΩ fã∞‰õΩ =KåÛ~°∞. «=∞`Àáê@∞=∞~åº ŒQÍ |Ü«∞Å∞ Õ~°=∞x K≥áêÊ~°∞. Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞, Hõ$ëê‚~å=Ù


25

=ÚO Œ∞ #_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊§ "≥#Hõ z#"≥OHõ@Ô~_ç¤. J «xH˜ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏáêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞. QÆ∞@ìÅˆHã≤ fã¨∞‰õΩáÈ «∞<åfl~°∞. go§OHÍ =Ó~°∞ ^•@<ÕÖË^Œ∞. z#"≥OHõ@Ô~_ç¤ |O^èŒ∞=Ù XHõ_»∞ L#fl@∞ìO_ç Q˘_»¤e Ñ¨@∞ì‰õΩxP„QÆÇÏO`À 'HÀ|b— JO@∂ Œ∂HÍ_»∞. J «x =ÚO Œ∞ Ñ_Õ@@∞ì Hõ$ëê‚~å=ÙXHõ <å@∞ÉÏO|∞ qã≤~å_»∞. ^•O`À J «#∞ JHõ _çHõHõ _Õ PyáÈÜ«∂_»∞.

^•iÖ’ #_»∞ã¨∂Î LO_»QÍ áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÖ’¡ XHõ_»∞ HÀÑÖ Ñ¨@ìÖËHõz# "≥OHõ@Ô~_ç¤ g∞kH˜ Q˘_»¤e`À ^•_ç KÕÜ«∞É’Ü«∂_»∞. N~å=ÚÅ∞"åiOK«@O`À PyáÈÜ«∂_»∞. =zÛ# "åà◊§Ö’ KåÖÏ=∞Ok Z=ià◊§‰õΩ"åà◊√§ "≥o¡áÈÜ«∂~°∞. •^•ÑÙ ~ÚOHÍ Ü«∂Éèí~Ú =∞Ok =~°‰õÄ q∞yÖÏ~°∞.z# "≥OHõ@Ô~_ç¤x "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx ^Œ∂~°OQÍ =Ù#fl QÆ∞@ì g∞kH˜fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞.

pHõ\˜ Ñ¨_çOk. H˘O «=∞Ok Wà◊§‰õΩ "≥o§ "åà◊§ HÀãÖ Éè’[<åÅ∞fã∞‰õΩ=KåÛ~°∞. JO`å u<Õâß~°∞. z# "≥OHõ@Ô~_ç¤x u#=∞O>Ë = ŒÌ<åfl_»∞.

WO «H© z# "≥OHõ@Ô~_ç¤x UO KÕ •Ì=∞#flk JãÅ∞ K«~°Û. ~ÚO «HõO>Ë=∞Oz J=HÍâ◊O ˘~°Hõ Œ∞ K«O¿Ñ^•ÌO J<åfl~°∞ Z‰õΩ¯==∞Ok. N~å=ÚÅ∞Hõ$ëê‚~å=Ù Hã≤ K«∂âß_»∞. Hõ$ëê‚~å=Ù Jaè„áêÜ«∞=∞O>Ë áêsì Jaè„áêÜ«∞=∞xÖHõ . K«OÑ@O J<Õk =ºHÎQÆ «OQÍ <å‰õΩ ~Ú+ìO ÖË Œ∞. J~Ú Õ, K«OÑ@O=Å¡ Z Œ∞~°ÜÕ∞º Ñ¨~°º=™ê<åÅ#∞ «@∞ìHÀQÆÅ=∞#∞‰õΩO>Ë K«O¿ÑÜ«∞O_ç.JÖÏ «@∞ìHÀQÆÅ =∞#∞‰õΩ#fl"åàı§ P Ñ¨x KÕÜ«∂e J<åfl_»∞ Hõ$ëê‚~å=Ù.=∞m§ K«~°Û. z=iH˜ "≥\ì =Ú`åºÅÑ¨Ê#∞ Ñ¨_»"Õã≤# K≥@∞ìHÕ Œ<Õ JÖÏˆQHÍà◊¥§ KÕ «∞Å∂ qiz Ñ¨_Õ •Ì=∞<Õ x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ~°∞.

"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O, =Ú`åºÅOÑë¡, #ã¨#HÀ@ =Ó~°¡x Hõe¿Ñ ~À_»∞¤ÃãO@~°∞Ö’ =Ù#fl zO «K≥@∞ì ŒQÆæiH˜ z#"≥OHõ@Ô~_ç¤x fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞.

H˘kÌ Hõ∆ÏÖ’¡ „Ñ¨[Å f~°∞Ê J=∞Å=Ù «∞Ok.

z#"≥OHõ@Ô~_ç¤ J=∂O «OQÍ Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ áê^•Åg∞ ŒÑ¨_ç<å_»∞.

'ÉÏO|∞Å∞ "Õã≤ ##∞ K«OÑ¨<≥·<å K«OÑÖ_çQÍh ŒÜ«∞KÕã≤ HÍà◊¥§KÕ «∞Å∂ =∂„ «O f¿ãÜ«∞= Œ∞Ì. ŒÜ«∞ «ez WÑ¨Ê\˜=~°‰õΩ <Õ#∞ KÕã≤#


26

«Ñ¨Cefl =∞xflOK«O_ç. [#‡Ö’ g∞ *’eH˜ ~å#∞. Õ=Ù_çg∞ Œ „Ñ¨=∂OKÕã¨∞Î<åfl#∞— JO@∂ «Åg∞ Œ KÕ~ÚÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.

=∞m§ K«~°Û. JÑÊ\=~°‰õÄ K«O¿Ñ^•ÌO, #iH^•ÌO JxK≥Ñ≤Ê# [<åxH"≥OHõ@Ô~_ç¤ Ñïã≤÷ux K«∂ã≤ *Ïe HõeyOk.

JÑ¨Ê\ ˜=~ °‰ õÄ ` «=∞ g∞^Œ ÃÑ\ ˜ ì# ` «Ñ ¨C_ »∞ ˆHã ¨∞ÅhflLÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞HÀ"åÅx +¨~° «∞ ÃÑ\Ïì~°∞. z# "≥OHõ@Ô~_ç¤ [#O ÃÑ\˜ì#+¨~°`«∞ÅxflO\˜h JOwHõiOKå_»∞. z# "≥OHõ@Ô~_ç¤x "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩxN~å=ÚÅ∞ WO\˜H˜ "≥àÏ§~°∞. =∞~åº ŒQÍ HÍÑ¶‘ ~ÚKåÛ~°∞. z#"≥OHõ@Ô~_ç¤HÍÑ¶‘ `åy "≥o§áÈÜ«∂_»∞.

JHõ _» #ã¨#HÀ@ Éèí∂™êfi=ÚÅ ta~°OÖ’ ÉèíÜ«∞O, PO^Àà◊# !

ã=∞Ü«∞O ~å„u ÑkQÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk. z#"≥OHõ@Ô~_ç¤x #HõûÖ·@∞¡Ñ@∞ì‰õΩáÈÜ«∂~°x ã=∂Kå~°O JO Œ@O`À áÈbã∞Å∞ ÉèÏs |O^À|ã∞Î ÀkQÍ~°∞. z#"≥OHõ@Ô~_ç¤x D™êi „áêÏÅ`À =keÃÑ@ì~°x, Jã¨Å∞Dáê\˜H˜ K«O¿Ñ¿ã =ÙO\Ï~°#fl x~°‚Ü«∂xH˜ =KÕÛâß~°∞ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞.áÈbã∞Å∞ „QÍ=∂Å g∞kH •_çH ã≤ ŒúÑ_»∞ «∞#fl ã=∞Ü«∂xH z#"≥OHõ@Ô~_ç¤"åà◊§ =ÚO Œ∞ „Ñ¨ «ºHõ∆=∞Ü«∂º_»∞.

z#"≥OHõ@Ô~_ç¤ uiy ~å=@O`À J@∞ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞, W@∞áÈbã∞Å∞ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞. JãÖËO [iyO^À K≥ÑÊ=∞x J_çQÍ~°∞. å#∞Ñ¨x=ÙO_ç =ÓiH˜ |Ü«∞Å∞ Õ~å#x, ^•iÖ’ HÍÅ∞ *Ïi HÕ Œ Ñ¨_»@O`Àz#fl ≥|ƒÅ∞ Ô~O_»∞ `åHÍÜ«∞h K≥áêÊ_»∞. "åà◊√§ ZO « QÆ∞zÛ QÆ∞zÛJ_çy<å z#"≥OHõ@Ô~_ç¤ JO «‰õΩq∞Oz XHõ =ÚHõ ‰õÄ_® J Œ#OQÍK≥Ñ¨ÊÖË Œ∞.

PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò #HõûÖ·\ò K«i„ «Ö’<Õ D ãÖÑ¶∞@# XHõ „Ñ¨ è•#"≥∞ÿ#"≥∞ÿÅ∞~å~Ú.

Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ `«#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ „Ñ¨[ÖË K«i„`«x~å‡ «Å<Õ ã¨ åºxfl XHõ ãïH˘ «Î HÀOÖ’ Pq+¨ iOKå~°∞. „Ñ¨[Å∞ «=∞<åºÜ«∞™ê÷<åxfl ZÖÏ x~°fiÇ≤ÏOK«∞‰õΩO\Ï~°#flk x~°∂Ñ≤OzK«∂áê~°∞.K«OÑ¨ Œy# â◊„ «∞=Ù «=∞ KÕ « zH˜ # ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ ‰õÄ_® „Ñ¨[Å∞ ZO «


27

=∂#gÜ«∞OQÍ =º=ÇÏi™êÎ~À, ZO «\ Hõ∆=∂QÆ∞Ïxfl „Ñ Œi≈™êÎ~À Ö’HÍxHKå\˜K≥áêÊ~°∞.

K«i„ «Ö’ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\™êiQÍ „Ñ*Ï HÀ~°∞ì#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«@O •fi~åÉèÏ~° « qÑ¡"À Œº=∂xˆH XHõ ãïH˘ «Î ÉÏ@ "Õã≤ K«∂Ñ≤OKå~°∞.

P «~åfi « z# "≥OHõ@Ô~_ç¤ uiy Z#fl_»∂ gà◊§ *’eH˜ ~åÖË Œ∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ „Ñü TiÖ’#∂ XHõ Éèí∂áÈ~å@ Hõq∞\©xU~åÊ@∞ KÕâß~°∞. D Hõq∞\©Å‰õΩ J#∞|O èŒOQÍ q∞e>O@¡ À „QÍ=∂xHÀ~°H õ ∆ H õq∞\ ©x xi‡OKå~°∞. D Hõq∞\ ©Å HÍ~ °ºH õÖÏáêÅ#∞Ñ¨~°º"ÕH∆OKÕO Œ∞‰õΩ XHõ „áêOfÜ«∞ Hõq∞\©x ~°∂á⁄OkOKå_»∞. 1974<å\˜H N~å=ÚÅ∞ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ ¿Ñ Œ „Ñ*ÏhHõO J~Ú Œ∞ =O ŒÅ ZHõ~åÅt"å~Ú[=∂ Éèí∂=Úefl ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩOk. D L Œº=∞O ™ê è•~°„Ñ¨*ÏhHÍxfl ZO «QÍ<À L ÕÎ[ÑïzOk. ã¨∞ Œ∂~°„áêO`åÅ #∞Oz ‰õÄ_®¿Ñ^Œ [#O N~å=ÚÅ∞ =^ŒÌ‰õΩ =ã¨∞Î<åfl~°∞. `«=∞ ã¨=∞ã¨ºÅQÆ∞iOzK≥Ñ ¨C‰ õΩO@∞<åfl~ °∞. ` «=∞ „QÍ=∂Ö’ ¡ ‰ õÄ_® ¿Ñ^ŒÅ QÆ∞iOzÑ¨\ìOK«∞HÀ=Åã≤OkQÍ „áê èÕÜ«∞ Ñ¨_»∞ «∞<åfl~°∞.

=Ú`åºÅOÑe¡ „QÍ=∞OÖ’ H=ÅO Ô~O_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ KÕ «∞Ö’¡ 700ZHõ~åÅ "≥∞@ì, 40 ZHõ~åÅ =∂QÍ =ÙOk. ~Ú ŒO`å „â’„uÜ«∞O Éèí∂q∞.P Ô~O_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õÄ 150 ZHõ~åÅ "≥∞@ì, 10 ZHõ~åÅ =∂QÍ©=^ŒeÃÑ\˜ì 550 ZHõ~åÅ "≥∞\Ïì, 30 ZHõ~åÅ =∂QÍ˜ ™êfinè#OKÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

ZQÆ∞=Ñë¡Ö’ 60 ZHõ~åÅ |O[~°∞ Éèí∂q∞ Ô~· «∞ ‰õÄbÅ ™êfinè#OJ~ÚºOk.

P „áêO «O áÈ~å\ÏÅ K«i„ « „j~å=ÚÅ∞ ~åHõ À ãiH˘ «Î =∞Å∞ÑÙuiyOk.

„Ñu ™ê=∂#∞º_»∞ PÜ«Ú èŒO ÖËHõáÈ~Ú<å XHõ áÈ~å@ Ü≥∂ èŒ∞xÖÏ„Ñ¨=iÎOKå_»∞.

nxH˜ XHõ z#fl L^•Ç¨Ï~°........


28

#ã#HÀ@ „QÍ=∞OÖ’ "≥OHõ@~åq∞Ô~_ç¤ J<Õ XHõ z#flÔ~· «∞ L<åfl_»∞.W «#∞ Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ ã¨g∞Ñ¨ |O èŒ∞=Ù. ZÅ¡Ñ¨C_»∂ Éèí∞*ÏÅ g∞ Œ Q˘_»¤eÃÑ@∞ì‰õΩx u~°∞QÆ∞ «∞O_Õ"å_»∞. JãÎ=∂#O Q˘_»¤e ÑÙK«∞Û‰õΩ u~°∞QÆ∞ «∞O\Ï_»∞HÍ|\ì |O èŒ∞q∞„ «∞Å∞ J «xx Q˘_»¤e Ô~_ç¤ Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. J «xxK«∂¿ãÎ<Õ KåÅ∞ ™ê è•~° [#O QÆ[QÆ[ =˜H˜áÈÜÕ∞"å~°∞.

Tà’¡ |ã¨∞û Pw PQÆ@O`À<Õ Q˘_»¤e Éèí∞*Ï# "Õã¨∞‰õΩx |ã¨∞û ZH˜fHõ∆OQÍ K«∞@∂ì HõÅÜ«∞ E¿ã"å_»∞. „ÑÜ«∂©‰õΩÅO`å a‰õΩ¯a‰õΩ¯=∞O@∂«Å=OK«∞‰õΩx ‰õÄ~°∞Û<Õ"å~°∞. Œ~å˚QÍ XHõ q+¨Ñ¨Ù #=Ùfi #qfi |ã¨∞ûx

áÈx=fi=∞#fl@∞ìQÍ „_≥·=~üHã≤ K«∂ã≤ HÕkH˜ kˆQ"å_»∞.

Tà’§x ™ê è•~° „Ñ¨[Å Ñ¨â◊√=ÙÅ∞ HõxÑ≤¿ãÎ KåÅ∞. "≥O@Ñ¨_çQ˘_»¤e`À "å\˜ `ÀHõÅ∞ #iˆH¿ã"å_»∞. J~Ú<å J «x *’eH˜ "≥à◊§\ÏxH˜Z=~°∂ ™êÇ¨Ïã≤OKÕ"å~°∞ HÍ^Œ∞.

Wk Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ áÈ~å\ÏÅ N~å=ÚÅ∞QÍ =∂ˆ~=~°‰õÄH˘#™êy# ™ê è•~° Œ$â◊ºO.

J#O «~°O D Œ$â◊ºO «Å¡HÕ Œ∞Å~ÚOk.

"≥\ì #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ XHõ =∂kQÆ ‰õΩÅã¨∞Î_»∞. qÖË*ò ãÔ~fiO\òx "≥\˜ìJO\Ï~°∞. XHõ~ÀA #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ ^•i# áÈ`«∞O_»QÍ Q˘_»¤e Ô~_ç¤Z Œ∞~°∞Ñ¨_®¤_»∞.

'Ô~_ô¤ PQÆ∞— J<åfl_»∞ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞.

PyáÈÜ«∂_»∞ Q˘_»¤e Ô~_ç¤.

'Q˘_»¤e JHõ _» áêˆ~~Ú.— P ÕtOKå_»∞ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞.

=∂~°∞=∂\Ï_»‰õΩO_® Q˘_»¤ex HÕ ŒÑ¨_Õâß_»∞ Ô~_ç¤.

'=∞m§ [#‡Ö’ ZÑ¨C_≥·<å Q˘_»¤e ÃÑ@∞ì‰õΩ uiy#@∞ì HõxÑ≤OKå"ÀJ Õ Q˘_»¤e`À #iˆH™êÎ— J<åfl_»∞ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞.

Q˘_»¤e Ô~_ç¤ ¿Ñ~°∞ =∂„ «O ~ÚÑ¨Ê\˜H© JÖÏˆQ q∞yeáÈ~ÚOkQÍhÉèí∞[Og∞ Œ Q˘_»¤e =∂„ «O =∞m§ HõxÑ≤OK«ÖË Œ∞.


29

^•^•Ñ¨ÙQÍ ~Ú Õ HÍÅOÖ’ =∞~À ãÖÑ¶∞@# ‰õÄ_® [iyOk.

XHõ Q˘„Ô~Å ˘OQÆ «#O Hã∞ q+Ü«∞OÖ’ PK«∂H© HÀãO áÈbã∞Å∞P „áêO «OÖ’x „QÍ=∂Åhfl QÍeã¨∞Î<åfl~°∞. JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ XHõ~ÀA =Ú`åºÅOÑë¡ "≥àÏ§~°∞. KÀs [iy# Q˘„Ô~Å∞ P Tà’§ ÖË=h,Jk P „QÍ=∞ã¨∞ÎÅ Ñ¨x HÍ Œh áÈbã¨∞Å‰õΩ J~°÷O J~ÚOk. J~Ú<åã¨~,LuÎKÕ «∞Å`À "≥à◊§ÖËHõ Tà’§"åà◊§x HÀã¨∞‰õΩx uO\ÏxH˜ Ô~O_»∞ Q˘„Ô~Å∞~Ú=∞‡x J_çQÍ~°∞. "Õ∞O ~Úfi=∞x ≥Qã≤ K≥áêÊ~°∞ „QÍ=∞ã¨∞ÎÅ∞. J~Ú Õ,Q˘„Ô~Å ^˘OQÆ`«#O g∞ˆ~ KÕã≤#@∞ì ˆHã¨∞ ÃÑ_»`å=∞x ÉˇkiOKå~°∞.^Ò~°#ºOQÍ Q˘„Ô~Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩáÈ «∞#fl áÈbã¨∞Å#∞ Ti "≥Ú Œ\’¡ =Ù#fl"åQÆ∞^•HÍ áÈxzÛ Tà’§x P_»"åà◊§O`å Hõeã≤ XHõ ™êiQÍ "åà◊§g∞kH˜^•_ç KÕã≤ Q˘„Ô~Å#∞ q_çÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. "åà◊§ KÕ «∞Ö’¡Oz «∞áê‰õΩÅ∞ÖÏ‰õΩ¯<åfl~°∞. áÈbã∞Å KÕ «∞Å∞ "≥#H¯ qizHõ\˜ì =Óà’§H fã∞‰õΩáÈÜ«∂~°∞.«∞áê‰õΩÅ∞ T_»c‰õΩ¯x áÈbã¨∞efl Hõ\ì Ñ¨_ÕÜ«∞_»O =~°‰õÄ è≥·~°ºOQÍ<Õ

KÕâß~°∞ QÍh P «~åfi « UO KÕÜ«∂Ö’ "åà◊§H˜ J~°úO HÍÖË Œ∞.

UOKÕÜ«∂Ö’ k‰õΩ¯`ÀK«Hõ =∞QÆ"åà◊√§ "≥OHõ\ÏÑÙ~°O "≥o§. q+Ü«∞OJO`å „j~å=ÚÅ∞ QÍiH˜ q=iOz K≥áêÊ~°∞. „j~å=ÚÅ∞ H˘kÌ¿ãÑ¨ÙPÖ’K«#Ö’ Ñ¨_®¤~°∞.

'g∞~°∞ U ≥·<å KÕÜ«∞O_ç. HÍh ^•x=Å¡ Z Œ∞~°ÜÕ∞º Ñ¨~°º=™ê<åÅ∞ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂ PÖ’zOz, "å\˜x «@∞ìHÀQÆÅ â◊HÎ =∞#‰õΩ LO>Ë<Õ=∞#O PÑ¨x KÕÜ«∂e. =∞#O KÕÜ«∞QÆÅO HÍ|\ì KÕÜ«∞_»O HÍ Œ∞. KÕã≤#^•x Ñ¨~°º=™ê#O ZÖÏ L<åfl «@∞ìHÀQÆÅ KÕ= =∞#‰õΩ#flÑ¨C_»∞ =∂„ «"Õ∞KÕÜ«∂e. J=QÍÇ¨Ï# ÖËx J`«∞º`åûÇ¨xH˜ áÈ`Õ Ñïã≤÷u ~ÚÖÏˆQ=ÙO@∞O Œx =zÛ# "åà◊§x =∞O ŒeOKå~°∞. "åà◊§`À Hõeã≤ =Ú`åºÅOÑe¡"≥o§ áÈbã¨∞Å∞`À =∂\Ï¡_®~°∞. "åà◊§ «∞áê‰õΩÅ∞ "åà◊§H˜zÛ ÑÖáê~°∞.

#ã¨#HÀ@ „áêO «O Ñ¨ÓiÎQÍ qÑ¡= áêsì Jnè#OÖ’H˜ =KÕÛã≤Ok.

Ô~· «∞Å∞ ¿ãfiK«ÛùQÍ «=∞ =º=™êÜ«∞O `å=Ú KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.=∞ èŒºHÍ~°∞, ã¨#flHÍ~°∞ Ô~· «∞ÅÖ’ KåÖÏ=∞Ok N~å=ÚÅ∞‰õΩ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ<ÀÑ~ÀHõ∆OQÍ<À ãÇÏHÍ~°O JOkã∞Î<åfl~°∞. t"å~Ú[=∂ Éèí∂=ÚÅ ÑOÑHõO„áê~°OÉèíO J~ÚOk. nO`À Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ =∂~°∞Ê =zÛOk. JÑ¨Ê\˜=~°‰õÄ


30

ã¨Ç¨ÏHõiOz# Ô~· «∞Å Jnè#OÖ’ ‰õÄ_® t"å~Ú[=∂ Éèí∂=ÚÅ∞<åfl~Ú.giÖ’ H˘O Œ~°∞ N~å=ÚÅ∞ ã¨g∞Ñ¨ |O èŒ∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® =Ù<åfl~°∞. nO`Àg~°O`å ÃÑ`«ÎO^•~°∞Öˇ·# Éèí∂™êfi=ÚÅ ‰õÄ@q∞`À KÕ`«∞Å∞ Hõeáê~°∞.N~å=ÚÅ∞ â◊„ «∞=ÙÅ ãÖYº ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ áÈ~ÚOk. XHõ N~å=ÚÅ∞#∞J_»∞¤ ˘ÅyOK«∞‰õΩO>Ë q∞ye#"åà◊§#∞ •iH ≥K«∞ÛHÀ=@O ÃÑ ŒÌ Hõ+ì"Õ∞OHÍ Œ#∞‰õΩ<åfl~°∞. ™ê~å~Ú áê@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ #q∞‡# |O@∞ÖÏ =Ù#flã≤ ŒúÑ¨Ê ^•fi~å<Õ N~å=ÚÅ∞#∞ =∞@∞ìÉˇ\ÏìÅx f~å‡xOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

„j~å=ÚÅ∞QÍi ^ŒQÆæiH˜ ~åHõáÈHõÅ∞ Ñ¨ÓiÎQÍ `«yæOz# ã≤^ŒúÑ¨ÊÉèí∂™êfi=ÚÅ ÑÖK«# KÕi U^À QÆ∂_»∞Ñ¨Ù~îå© KÕã¨∞Î#fl@∞ì JÑ¨C_»Ñ¨C_»∂"å~°ÎÅ∞ qxÑ≤ã¨∂Î<Õ=Ù<åfl~Ú. „j~å=ÚÅ∞ U<å_»∂ "å\˜x ã‘iÜ«∞ãπQÍÑ¨\ìOK«∞HÀÖË Œ∞. „j~å=ÚÅ∞#∞ K«OÑ¨Ù`å#x Éèí∂™êfi=ÚÅ ŒQÆæ~° ÉË~°O‰õÄ_® ‰õΩ Œ∞~°∞Û‰õΩ<åfl_»x, JHõ _»Hõ _® „j~å=ÚÅ∞ QÍi g∞ Œ J"å‰õΩÅ∂K≥"å‰õΩÅ∂ ¿ÑÅ∞`«∞<åfl_»h `≥eã≤Ok. J~Ú<å ‰õÄ_® P =∂@Å∞„j~å=ÚÅ∞ K≥qH˜ ZHõ ÖË Œ∞.

„j~å=ÚÅ∞QÍ~°∞ XHõ ~ÀA =Ú`åºÅOÑë¡Ö’x KÕÖ’ =Ù<åfl~°∞.J#∞HÀ‰õΩO_® ã≤ ŒúÑ¨Ê Z Œ∞~°Ü«∂º_»∞.

'U~å, ã≤ ŒúáêÊ ! ##∞fl K«OÑ¨Ù`å#x Éèí∂™êfi=ÚÅ ŒQÆæ~° ÉË~°O‰õÄ_® ‰õΩ Œ∞~°∞Û‰õΩ<åfl=@. UO\© Hõ äŒ?— Jx xÅnã≤ J_çQÍ~°∞.

ã≤^ŒúÑ¨Ê ÅÉ’kÉ’=∞<åfl_»∞. J\ÏìO\˜ =∂@Å∞ #∞=Ùfi Jã¨ûÅ∞Ñ¨\ìOK«∞HÀHõ<åfl h ¿Ñ~°∞ K≥Ñ¨ÙÊH˘x Éèí∂™êfi=ÚÅ ŒQÆæ~° |uˆHã¨∞Î<åfl#∞—JO@∂ #=∞‡|eHÍ_»∞.

„j~å=ÚÅ∞ x[OQÍ<Õ "å_ç =∂@Å∞ #=∂‡~°∞.

Z=Ô~xfl q è•Å∞QÍ ‰õΩ„@Å∞ KÕã≤<å ã≤ ŒúÑ¨Ê «#<Õg∞ KÕÜ«∞ÖË_»#flk„j~å=ÚÅ∞QÍi nè=∂. KåÖÏ=∞Ok KåÖÏ™ê~°∞¡ KåÖÏ QÆ\ìQÍ K≥áêÊ~°∞.J~Ú<å „j~å=ÚÅ∞ QÍ~°∞ ã≤ ŒúÑÊ «#‰õΩ Çx «ÅÃÑ_» å_»x J#∞HÀÖË Œ∞.H=ÅO «# ŒÜ«∂ ŒH∆ÏºÅ g∞ Œ |uH ÉÏQÆ∞Ñ_ç#"å_»∞ «#<ÕO KÕ™êÎ_»<ÕJ#∞‰õΩ<åfl~°∞.

1975 "Õ∞ 29 = Õn.


31

„j~å=ÚÅ∞ L^ŒÜ«∂<Õfl |Ü«∞Å∞^Õi HÀ~°∞ì‰õΩ "≥àÏ§~°∞. HÀ~°∞ì"å~Ú^•‰õΩ Ç¨[Ô~·# |O_»Ü«∞º =∂™êì~°∞‰õΩ Z„~°âßÅ∞"å HõÑ≤Ê g_À¯Å∞K≥áêÊ~°∞.

™êÜ«∞O„ «O =Å∂¡~°∞ "≥àÏ§e. KåÖÏ ŒQÆæi |O èŒ∞=ÙÅ WO\’¡ÃÑo§. "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O „QÍ=∞O #∞Oz =Å∂¡~°∞ ã¨∞=∂~°∞ Ñ¨k¿ÇÏ#∞HÖ’g∞@~°∞¡. ZQÆ∞=Ñe¡ #∞Oz áê=QÆ_» "≥àı§ ~À_»∞¤ =∂~°æOÖ’ =ÙO@∞Ok.Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ «# «=Ú‡_»∞ ã¨∞|ƒÜ«∞º, =∞iH˘O «=∞Ok q∞„ «∞efl"≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx ZQÆ∞=Ñë¡ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. |ã¨∞ûÖ’ "≥à◊§@OHõ<åfl=Ú`åºÅOÑë¡g∞ Œ∞QÍ JO Œ~°∂ HõÅã≤ #_çz"≥à◊§@O =∞Oz Œx ã¨ÅÇ¨~ÚKåÛ_»∞ Hõ$ëê‚~å=Ù. =Ú`åºÅOÑë¡ g∞ Œ∞QÍ J_»¤ •i# "≥o Õ =Å∂¡~°∞P~°∞ H˜Ö’g∞@ˆ~¡. N~å=ÚÅ∞ q#ÖË Œ∞. |ã¨∞ûg∞ Œ "≥àı§@@ì~Ú Õ Ñ¨ÓiÎ|O^À|ã¨∞ Î`À "≥à ◊§@O =∞Oz^Œx K≥áêÊ_»∞. `«# =^Œ Ì P~°∞<å@∞ÉÏO|∞Å∞O>Ë P ãOzx |Å=O «OQÍ N~å=ÚÅ∞ KÕuÖ’ ÃÑ\Ïì_»∞.

ZQÆ∞=Ñë¡ |™êìÑ¨Ù KÕ~°∞‰õΩ<ÕãïH˜ «#`Àáê@∞ =Å∂¡~°∞ ~å=Åã≤#"åà◊§O Œ~°∂ JHõ _çH˜ KÕ~°∞‰õΩ<Õ=Ù<åfl~°∞.

=∞~À J~°QÆO@Ö’ |ã¨∞û ~å"åe.

=∞m§ JHõ _» ã≤ ŒúÑ¨Ê QÆ∞iOz K«~°Û =zÛOk.

Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ _»aƒzÛ ã≤ ŒúÑÊx H˘<Õâß~°h, „Ñã∞Î «O ÑÓiÎ™ê÷~ÚÖ’"åà◊§ #q∞‡#|O@∞QÍ =∂~å_»h, ZÖÏÔQ·<å ã¨ ˆ~ N~å=ÚÅ∞#∞≥|ƒfÜ«∂Åx ã¨=∞Ü«∞O HÀãÖ HÍK«∞‰õΩ‰õÄK«∞<åfl_»h JO Œ~°∂ K≥áêÊ~°∞.

ã≤ ŒúÑ¨Ê q+¨Ü«∞OÖ’ N~å=ÚÅ∞ èÀ~°˜ ~°=O « ‰õÄ_® =∂~°ÖË Œ∞.

WO «Ö’ áê=QÆ_» "≥àı§ |ã¨∞û ~å<Õ=zÛOk.

|ã¨∞û ky# "åà◊§Ö’ H˘O`«=∞Ok ˆH`«QÍxK«~°¡ Ti|Ü«∞@H˘O «=∞Okx "≥O>Ëã¨∞‰õΩx ã≤ ŒúÑ¨Ê U^À U~åÊ@¡Ö’ L<åfl_»x K≥áêÊ~°∞.

N~å=ÚÅ∞ nè=∂ Ñ≤ã¨~°O « ‰õÄ_® «QÆæÖË Œ∞.

QÆi"Õ∞HõÅÑë¡ „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# «# ã¨g∞Ñ¨ |O èŒ∞=Ù eOQÍuÑ¨Ê#fl |ã¨∞ûÖ’ "≥àÁ§ ŒÌx |u=∂e =∞s K≥áêÊ_»∞. J~Ú<å ã¨~ PÜ«∞#q#ÖË Œ∞.


32

'UOHÍ Œ∞ ZHõ O_ç |ã¨∞û— J<åfl~°∞. JO Œ~°∂ |ã¨∞û ZHÍ¯~°∞.

N~å=ÚÅ∞ "≥O@ |Ü«∞Å∞ Õ~°∞ «∞#fl "åà◊§Ö’ ã≤ ŒúÑÊ U*O@∞‰õÄ_®XHõ_»∞<åfl_»∞. gà◊√§ Z@∞=O\˜ PÜ«Ú è•Å∞, *Ï„QÆ «ÎÅ∞ fã¨∞HÀ‰õΩO_®<Õ|Ü«∞Å∞ Õ~°∞ «∞<åfl~°<Õ ã¨=∂Kå~åxfl ã≤ ŒúÑ¨Ê‰õΩ ZÑ¨C_À KÕ~°"Õâß_»∞.

|ã¨∞û |Ü«∞Å∞ ÕiOk.

JO Œ~°∂ ã¨~° •QÍ Hõ|∞~°∞¡ K≥Ñ¨C‰õΩO@∞<åfl~°∞.

|ã¨∞û ˆH`«QÍxK≥~°¡ „QÍ=∞O ^•\˜Ok. ~À_»∞¤ XHõKÀ@ ÉÏQÍQ˘~ÚºÖÏQÍ =ÙO@∞Ok. =O^• #∂@Ü«∂Éèí~Ú QÆ*ÏÅ∞ ÉÏQÍ _Ò#∞Ö’H˜ky =∞m§ "≥∞~°Hõ ZHÍ¯e.

|ã¨∞û _Ò#∞Ö’H˜ kyOk. |ã¨∞û Z@∂ "≥à◊§\ÏxH˜ gÅ∞ÖË‰õΩO_®"≥∞~°Hõg∞ Œ ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ ~åà◊√§ J_»¤OQÍ ¿ÑiÛ=Ù<åfl~Ú.

L#fl@∞ìO_ç |ã¨∞û PyáÈ~ÚOk.

ZO_» f„= « KåÖÏ=~°‰õΩ «yæOk.

„j~å=ÚÅ∞ ã‘@∞Ö’Oz ÖË=É’Ü«∂~°∞.

'J<åfl #∞=Ùfi ‰õÄ~ÀÛ. ‰õΩ„~°"åà◊√§ ky ~åà◊√§ f™êÎ~°∞— J<åfl~°∞q∞ye#"åà◊√§.

‰õΩ„~åà◊√§ H˘O «=∞Ok |ã∞û kQÍ~°∞. «QÆ~°‰õΩO@ ~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞~À_»∞¤Hõ_»¤OQÍ =Ù#fl ~åà◊√§ `˘ÅyOK«É’Ü«∂_»∞.

äŒ<£=∞O@∂ «∞áêH© â◊|ÌO.

XHõ¯™êiQÍ JO^Œ~°∂ J@∞ˆHã≤ K«∂âß~°∞. K«∞@∂ì =ÚÑ¨Ê~Ú#ÅÉèí~Ú =∞Ok [#O. JO Œi KÕ «∞Ö’¡#∂ U^À XHõ PÜ«Ú èŒO. ~À_»∞¤xP#∞‰õΩx=Ù#fl Hõ@ìg∞ Œ HÍÅÜ«∞=ÚxÖÏ g∞ã¨O Œ∞=Ùfi «∂ ã≤ ŒúÑ¨Ê. J «xHõà◊√§ zO «xÑ¨CÖÏ¡ =∞O_çáÈ «∞<åfl~Ú.

N~å=ÚÅ∞`À ã¨Ç¨ JO Œ~°∂ |ã¨∞û kQÍ~°∞.

~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞ «# „Ñ¨Ü«∞ «flO =∂#∞HÀÖË Œ∞. =∞m§ ~åà◊√§fÜ«∞É’Ü«∂_»∞.


33

'Xˆ~Üü∞ ~å=∂Or ! =∞m§ D™êi ~åà◊§g∞ Œ KÕ~Ú "Õâß=O>ËãfiO « ‰õΩÅáÈ_ç=<Õk ‰õÄ_® K«∂_»#∞, HÍeÛáê~™êÎ. =∞~åº ŒQÍ «ÑCHÀ—!QÆi˚OKå_»∞ ã≤ ŒúÑ¨Ê.

ã≤ ŒúÑ¨Ê, ~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞ W ŒÌ~°∂ É’Ü«∞‰õΩÅã¨∞ÎÖË.

'UOk~å «Ñ¨C‰õΩ<Õk ! HÍÅ∞™êÎ"å Un HÍÅÛ~å ! WHõ _» HÍÅ∞Û—JO@∂ «# [#<åOQÍÅˆHã≤ K«∂Ñ≤OKå_»∞ ~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞.

äŒ<£=∞O@∂ =∞m§ «∞áêH© ¿ÑeOk. «∞áêH© QÆ∞O_»∞ Œ∂ã∞‰õΩáÈ~Ú~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞ QÆ∞O_≥ ~°HõÎO =∞_»∞QÆ∞ÖÏ =∂iáÈ~ÚOk.

DÖ’QÍ |ã¨∞û "≥#H˜ uiy "≥à◊§\ÏxH˜ ‰õÄ_® gÅ∞ ÖË‰õΩO_®~åà◊√§ ¿Ñ~åÛ~°∞.

ã≤^ŒúÑ¨Ê`Àáê@∞ ^•^•Ñ¨ÙQÍ #ÅÉèˇ ·=∞Ok |ã¨∞û xÅ|_ç=Ù#fl„áêO`åxfl K«∞@∞ì=Ú\Ïì~°∞. #Å∞QÆ∞~°~Ú Œ∞QÆ∞i KÕ «∞Ö’¡ «∞áê‰õΩÅ∞‰õÄ_®L<åfl~Ú.

N~å=ÚÅ∞ «=Ú‡_»∞ ã¨∞|ƒÜ«∞º KÕu ã¨OzÖ’x <å@∞ÉÏO|∞ fã≤ã≤ ŒúÑ¨Ê ˆHã≤ qã≤~å_»∞. ÉÏO|∞ ¿ÑÅ@O`À ã≤ ŒúÑ¨Ê J «x J#∞K«~°∞Å∞"≥#H˜ «QÍæ~°∞. ÉÏO|∞Å∞ "Õã¨∞‰õΩO@∂ ã¨∞|ƒÜ«∞º =∞iH˘O Œ~°∞ "åà◊§xH˘O`«^Œ∂~°O "≥#H˜¯ `«i=∂~°∞. gà◊§ ^ŒQ Æ æi <å@∞ÉÏO|∞Å∞J~ÚáÈÜ«∂~Ú.

ã¨∞|ƒÜ«∞º =∞Ç¨|Åâße. =∞Oz ≥yOÑ¨Ù =Ù#fl =∞x+≤. ã¨∞|ƒÜ«∞º|uH˜=ÙO_»QÍ N~å=ÚÅ∞#∞ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË=∞x ã≤ ŒúÑ¨ÊH˜ ÉÏQÍ ≥Å∞ã¨∞.

JO Œ∞ˆH =ÚO Œ∞ ã¨∞|ƒÜ«∞ºg∞ Œ HÍÅ∞ÊÅ∞ [iáê_»∞.

Ñ¨i\ÏÅ ã¨∞|ƒÜ«∞º „áêÏÅ∞ J#O`« "åÜ«Ú=ÙÅÖ’ Hõeã≤JO «~åú#O JÜ«∂~Ú.

N~å=ÚÅ∞`Àáê@∞ =zÛ# [#OÖ’ H˘O`«=∞Ok „áêcèu`ÀáêiáÈ=_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞.

=Å∂¡~°∞Ö’ ÃÑo§‰õÄ «∞~°∞ ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Ûx=Ù#fl <å~åÜ«∞=∞‡‰õΩ"å~°Î ≥eã≤Ok. P"≥∞ Hõ∆ÏÅg∞ Œ |Ü«∞Å∞ ÕiOk.


34

H˘O «=∞Ok áêiáÈ~Ú "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O „QÍ=∂xH˜ D Ñ¶∞’~°"≥∞ÿ#"å~°Îx KÕ~°"Õâß~°∞. =Å∂¡~°∞#∞Oz "≥o§ H˘O Œ~°∞ u~°∞=∞ áÈbãπ¿ãì+<£Ö’iáÈ~°∞ì ~ÚKåÛ~°∞. WOHÍ Ñ¶∞~°¬ [~°∞QÆ∞ «∂<Õ =ÙOk.

HÍÅ∞ÊÅ∞ H˘#™êQÆ∞ «∂<Õ L<åfl~Ú.

<å~åÜ«∞=∞‡ =KÕÛOk.

'HÍÅÛ~å HÍÅ∞Û— JO@∂ «# QÆ∞O_≥ÅHã≤ K«∂Ñ≤ã∞Î<åfl_»∞ N~å=ÚÅ∞

«∞áêH©x QÆ∞iÃÑ\ì# ã≤ ŒÌÑ¨Ê HÍÅÛ_®xH˜ «@Ñ¨\Ï~Úã¨∞Î<åfl_»∞.

<å~åÜ«∞=∞‡ «# Éèí~°ÎH˜ J_»¤OQÍ "≥o§ xÅ|_çOk.

'WO\’¡ nÑÖ ÃÑ\ì# =∞x+≤x K«OÑ¨\ÏxH˜ ≥yOKå=Ù~å— JO@∂ã≤ ŒúÑ¨Ê g∞kH˜ "≥à◊§É’~ÚOk.

ã≤=OyÖÏ =ÚO Œ∞‰õΩ Œ∂HõÉ’~Ú# <å~åÜ«∞=∞‡x K«∂ã≤ ã≤ ŒúÑ¨Ê"≥#H˜ «QÍæ_»∞. ZuÎ# «∞áêH©x HÕkH˜ kOKå_»∞.

ã≤ ŒúÑÊ ÑHõ <Õ =ÙO_ç Ñiã≤÷u QÆ=∞xã∞Î#fl ã∞|ƒ#fl J=HÍâ◊O ZHõ _»KÕ*Ïi áÈ «∞O^À Jx N~å=ÚÅ∞ ˆHã≤ «∞áêH©x QÆ∞iÃÑ\ì ¿ÑÖÏÛ_»∞.

Ô~Ñ¨Êáê@∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ¿Ñe# <åÅ∞QÆ~Ú Œ∞ «∞áê‰õΩÅ QÆ∞à◊¥§„j~å=ÚÅ∞ â◊s~åxfl pÅ∞Û‰õΩO@∂ "≥àÏ§~Ú.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ <ÕÅ‰õΩ XiQÍ~°∞.

Ñ¨tÛ=∂„k# ã¨∂~°∞º_»∞ JãÎq∞OKå_»∞.

Éèí∂™êfi=ÚÅ Hõ|O èŒ Ç¨Ï™êÎÖ’¡Oz q_çÑ≤Oz#O Œ∞‰õΩ Hõ$ «[˝ «QÍ<ÕÅ «e¡ Ñi\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ #∞ Œ∞\x =Ú^•Ì_ÕO Œ∞‰õΩ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk.

N~å=ÚÅ∞ WOHÍ ã¨r=OQÍ<Õ =Ù<åfl~°∞.

ã≤ ŒúÑ¨Ê XHõ ÃÑ ŒÌ |O_»~å~Úx ZuÎ N~å=ÚÅ∞ QÍi «Åg∞kH˜qã≤~å_»∞.

„Ñ¨*ÏáÈ~å\ÏÅ∞ =i÷ÖÏ¡ÅO@∂ „j~å=ÚÅ∞ QÆ∞O_≥efl pÅ∞Û‰õΩxz@ì z=i™êiQÍ "≥eH =ã∂Î#fl x<å ŒO PÜ«∞# Q˘O «∞ ÑÓ_çáÈ=@O`ÀPYi P~°Î<å ŒOQÍ q∞ye áÈ~ÚOk.


35

Éèí~°Î „áêÏÅ∞ HÍáê_ÕO Œ∞‰õΩ z=i Hõ∆O =~°‰õÄ áÈ~å_ç# g~°Ñufl<å~åÜ«∞=∞‡ Hõ#fla_»¤ÅHÀã¨O QÆ∞O_≥#∞ |O_»~å~ÚQÍ =∂~°∞Û‰õΩOk.

"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O #∞Oz [#O =KÕÛã¨iH˜ JO`å J~ÚáÈ~ÚOk.

Ç¨ÏO «‰õΩÅ∞ «=∞ Ñ¨x =ÚyOK«∞‰õΩx "≥o§áÈ~Ú# QÆO@ «~åfi «u~°∞=∞˜ ¿ãì+¨<£ #∞Oz áÈbã¨∞Å∞ f~°∞|_çQÍ ~°OQÆOÖ’H˜ kQÍ~°∞.

=H©Å∞ ~°OQÆÜ«∞º ã¨ÅÇ¨ „Ñ¨HÍ~°O ˆHã¨∞ ˆH=ÅO #Å∞QÆ∞i g∞ Œ<ÕÃÑ\Ïì~°∞. ã≤ ŒúÑÊ`À áê@∞ ã∞|ƒ#fl, =∂Ô~#fl, ÇÏ#∞=∞O «∞Åg∞ Œ =∂„ «"Õ∞ˆHã¨∞ #"≥∂ Œ∞ J~ÚºOk.

ZÑ¶π.S.P~ü #"≥∂ Œ∞ J~Ú#ÑÊ\#∞Op xOk «∞Å‰õΩ tHõ∆ Ñ_Õ=~°‰õÄ=H©Å∞ ~°OQÆÜ«∞º, „j~å=ÚÅ∞QÍi z#fl `«=Ú‡_»∞ z# <å~åÜ«∞x„ ŒáÈÖË Œ∞. D Hã∞ q+Ü«∞OÖ’ ZQÆ∞=Ñe¡H K≥Ok# ÔH.l. "≥OHõ@<å~°ÑÊ,`å\"Õ∞HõÅÑe¡H K≥Ok# #~°ã≤OÇÏÜ«∞º ãÇÏHõiOKå~°∞. Zxfl X_ç Œ∞_»∞‰õΩÅ∞Z^Œ∞~°~Ú<å ˆHã¨∞ ZHõ¯_® |ÅÇ‘Ï#Ñ¨_»‰õΩO_® KÕâß~°∞. Ç¨ÏO`«‰õΩÅ‰õΩtHõ∆Ñ¨_ç<åHõQÍh =H©Å∞ ~°OQÆÜ«∞º, z#<å~åÜ«∞ q„âßOu fã¨∞HÀÖË Œ∞.


36

Ñi\ÏÅ=Ú`åºÅÑ¨Ê,z# "≥OHõ@=∞‡ŒOÑ¨ «∞Å∞

Ñ¨i\ÏÅ ™È Œ~°∞Å∞ z# <å~åÜ«∞, ã¨∞|ƒÜ«∞º,QÆ*ˇÅÑ¨Ê, Ñ≤.Z"£∞.<å~åÜ«∞, N~å=ÚÅ∞


37

Ñi\ÏÅN~å=ÚÅ∞<å~åÜ«∞=∞‡ŒOÑ¨ «∞Å`À

‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞[Ü«∞=∞‡, L+¨,‰õΩ=∂~°∞Å∞~°q, Ç¨Ïi

"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’x Ñ¨i\ÏÅ "åi ã¨fiQÆ$Ç¨ÏO


38

#ã¨#H

À@ ÃÇ

·Ïã¨∂¯

Å∞Ö’

`À\

˜ q^•

º~°∞úÅ

∞, QÆ∞

~°∞=Ù

Ö`À


39

ÃÑo§ ÃÑ ŒÌ HÀy~° *· ã‘ å~å"£∞

q"åÇ¨Ï ã¨O Œ~°ƒùOQÍ ã¨∞h «, ~°gO„ Œ


40

HÍ„"Õ∞_£ Ñ¨i\ÏÅ Ç¨Ïi

HÀ<åÑ¨Ù~°O ~å=∞Hõ$ëê‚ Ô~_ç¤, Ñ¨i\ÏÅ <å~åÜ«∞Ñ¨Ê (=Å∂¡~°∞)Å`À


41

HÍi‡

Hõ âß

MÏ=∂

«∞ºÅ∞Q

Í „Ñ¨=

∂ ã

‘fiHÍ~

°O


42

ˆHO„ Œ HÍi‡Hõ âßMÏ=∂ «∞ºÅ∞ Ñ≤.Z. ã¨OQÍ‡ `À

"Õ∞ _Õ k<À «û= "Õ_»∞HõÅÖ’ =ÚYº=∞O„u ZhìP~ü `À


43

ÉÏ=Å∞ [Ü«∞O ü, Hõ$ëê‚~å=Ù, Hâ◊#flÅ`À ~°q ŒOÑ¨ «∞Å∞

z#fl K≥Ö¡Å∞ â‹·Å*, "Õ∞#Å∞¡_»∞ NÇÏ~°¬, ÃÑ ŒÌ K≥Ö¡Å∞ L+, JHõ [Ü«∞=∞‡Å`À


44

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ =∞~°O`À P „áêO «OÖ’ qÑ¡"À Œº=∂xH˜ZO`À ÃÑ ŒÌ Z Œ∞~°∞ ≥|ƒ «yeOk. áêsì <åÜ«∞‰õΩÅ∞ N~å=ÚÅ∞ ÉèÏ~°º<å~åÜ«∞=∞‡#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx F^•~åÛ~°∞. J=∞~°g~°∞Å ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩáêsì JO_» ŒO_»Å∞ ZÅ¡Ñ¨C_»∂ =ÙO\ÏÜ«∞x Ç¨g∞ WKåÛ~°∞. Ñï\ÏÅN~å=ÚÅ∞ ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å HÀãÖ «# „áêÏÅ∞ è•~°áÈâß~°∞. P ¿Ñ Œ„Ñ[ÖË N~å=ÚÅ∞#∞ K«OÑ≤# ÇÏO «‰õΩÅ JO «O K«∂™êÎ~°x <å~åÜ«∞=∞‡=ÚO Œ∞ „Ñü[˝ KÕâß~°∞.

D ãÖÑ¶∞@# [iy# <å\˜H˜ „j~å=ÚÅ∞ ÃÑ ŒÌH˘_»∞‰õΩ ~°gO„ Œ~°q =Ü«∞ã∞û Ñk¿ÇÏ_»∞ ãO= «û~åÅ∞. z#flH˘_»∞‰õΩ ÇÏsO„ ŒH Ñk¿ÇÏ<Õà◊√§.Ô~O_À ‰õΩ=∂Ô~Î L+¨ =Ü«∞ã¨∞û Ñ¨ Œ=¸_»∞. z#fl‰õÄ «∞~°∞ â‹·Å[H˜ Ñ¨kãÖ=`«û~åÅ∞.

Ñ¨ Œ= «~°QÆu ‰õÄ_® WOHÍ Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞‰õΩO_®<Õ Ñ≤Å¡Å K« Œ∞=ÙÅ∞PyáÈÜ«∂~Ú.

Éèí~° Î K«xáÈ~Ú# `«~åfi`« |O^èŒ∞=ÙÅ∞ =º=Ç¨ÏiOz# f~°∞<å~åÜ«∞=∞‡#∞ xÅ∞=Ù<å ÉÏ èŒ ÃÑ\˜ìOk. J~Ú# "åà◊§Ö’ #∂\H ˘OÉèˇ·J~Ú^Œ∞ âß`«O Ñ¨~å~Ú"åà◊§H õ<åfl Ñ¶ ¨ ∞’~ °OQÍ „Ñ¨=iÎOKå~°∞.|O èŒ∞=ÙÅ^•fi~å Z Œ∞Ô~·# XHÀ¯ |~°∞"≥·# J#∞Éèí=O <å~åÜ«∞=∞‡ QÆ∞O_≥x|ƒ~åxfl =∞iO «QÍ ÃÑOz áÈ+≤OzO Õ «Ñ¨Ê P"≥∞#∞ ZO «=∂„ «Ox~°∞`åûÇ¨xH˜ QÆ∞i KÕÜ«∞ÖË Œ∞.

5


45

<å~åÜ«∞=∞‡ À|∞@∞ì=ÙÅ∞ ÃÑ Œ <å~åÜ«∞ÑÊ, z# <å~åÜ«∞ÑÊ,ÅK«Û#flÖË Hõ+ìHÍÅOÖ’ P ‰õΩ@∞OÉÏxfl Jxfl ~°HÍÅ∞QÍ J Œ∞‰õΩ<åfl~°∞.„j~å=ÚÅ∞QÍi ™È^Œ~°∞Ö’¡ z# <å~°Ñ¨Ê ˆHã¨∞Å q+¨Ü«∞OÖ’ JO_»QÍxeKå_»∞. ¿ã ŒºO q+¨Ü«∞OÖ’ É·\˜x ™È Œ~°∞Å∞ KÕÜ« « xKåÛ~°∞.

qÑ¡= áêsì XHõ"≥·Ñ¨Ù<å, |_»∞QÆ∞ [#O XHõ"≥·Ñ¨Ù<å ZÅ¡Ñ¨C_»∂ P‰õΩ@∞OÉÏxH˜ ÉÏã¨@QÍ xeKå~Ú.

Hõ#fla_»¤Å`Àáê@∞ J «Î=∂=∞bfl HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏ HÍáê_»∞‰õΩOk<å~åÜ«∞=∞‡. «# Éèí~°Î‰õΩ JO_» ŒO_»ÅOkOz# ¿Ñ Œ „Ñ¨[ÖË «#H©, «#Ñ ≤Å ¡ÅH © Jã¨Å∞ ã ≤ã ¨Ö ˇ ·# P`« ‡|O^è Œ ∞=ÙÅx <å~åÜ«∞=∞‡H ˜J#∞Éèí=Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ J~°÷=∞~ÚOk. ‰õΩ@∞OÉÏxfl ZO`À QÆ∞@∞ìQÍ<≥@∞ì‰õΩ=zÛOk. ÉÏ èŒº «efl QÆ∞Ô~Îiy „Ñ=iÎOKÕÖÏ Ñ≤Å¡efl ÃÑOzOk. K« Œ∞=ÙãO èŒºÅ∞ ÖËHõáÈ~Ú<å «# Éèí~°Î „Ñu+ìh, ‰õΩ@∞O| Q“~°"åhfl xÅÉ>ËìO Œ∞‰õΩJq„âßO «OQÍ „â◊q∞OzOk. HÀà◊√§ ‰õÄÜ«∞HõáÈ~Ú<å <å~åÜ«∞=∞‡ x «ºOèŒiOKÕ ~°|ƒ~°∞ K≥Ñ¨CÅ â◊|úO x„ ŒÖ’LO_»QÍ qxÑ≤¿ãÎ ≥Å¡"åiO Œx

"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O [<åÅ∞ x Œ∞~°"Õ∞ÖÁ¯x Ñ¨#∞Å‰õΩ "≥àı§"åà◊√§.

N~å=ÚÅ∞ «e¡ z# "≥OHõ@=∞‡ U_®k „H˜ «O #∞OKÕ Ñ¨Hõ∆"å «O`À=∞OKå# Ñ_ç=ÙOk. N~å=ÚÅ∞, ã∞|ƒÜ«∞ºÅ ÇÏ «º [iy# H˘kÌ ~ÀAÅHz# "≥OHõ@=∞‡ K«xáÈ~ÚOk.

N~å=ÚÅ∞ QÍ~°∞ =∞~°˜Oz ~ÚOHÍ ZO`À HÍÅO HÍÖË Œ∞.

Õâ◊OÖ’ Z=∞Ô~˚hû J=∞Ö’¡H˜ =zÛOk.

Hõ$ëê‚~å=Ù`Àã¨Ç¨ áêsì ÉÏ^èŒ∞ºÅO^Œ~°∂ áÈbã¨∞Å ÉÏi#∞Oz«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ «Ö’^•s "≥o§áÈÜ«∂~°∞.

Hõ$ëê‚~å=Ù#∞ áÈbã¨∞Å∞ QÆ∞O «HõÅ∞¡Ö’ JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞.

1972 Ö’ JÔ~ãì~Ú ~å[=∞O„_çÖ’ *·Å∞ rq «O QÆ_»∞Ñ¨Ù «∞#fl|O_»Ü«∞º, P~ü.ÔH Å#∞ HÀ~°∞ìÖ’ Ç¨[~°∞ Ñ¨iKÕO Œ∞‰õΩ áÈbã¨∞Å∞ _À<£fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. ~å„uH˜ =∞m§ _À<£#∞Oz ~å[=∞O„_çH˜ „Ñ¨Ü«∂O.JÑ¨Ê\˜=~°‰õÄ Ô~·ÖËfi áê¡\òá¶ê~°O g∞ Œ<Õ "åà◊§ =∞lb.


46

Ô~·Å∞ ≥Å¡"å~°∞ ~°≠Ï=Ú# QÍh ~å Œ∞. áÈbã∞Å`À áê@∞ |O_»Ü«∞º=∂ãì~°∂, P~ü.ÔH Å∞ ‰õÄ_® áê¡\òá¶ê~°"£∞ g∞ Œ<Õ Ñ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. M·ne ŒÌiH©ÉË_ôÅ∞ "Õ¿ã L<åfl~Ú. J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© P~ü.ÔH ZO`À KåHõK«HõºOQÍ ÉË_ôÅ∞q_çÑ≤OK«∞‰õΩx áÈbã¨∞Å Hõà◊√§ HõÑ≤Ê «Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx áêiáÈÜ«∂_»∞. DãÖÑ¶∞@# 1976 Ö’ [iyOk.

J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ K≥ÖÏ¡K≥ Œ∞Ô~·# L Œº=∞O P~ü.ÔH ~åHõ À =∞m§r=O áÈã¨∞HÀ=@O „áê~°OaèOzOk.

Hõ$ëê‚~å=Ù 1977 z=iÖ’ *·Å∞#∞Oz q_»∞ ŒÖ· =KåÛ_»∞. 1981=~°‰õÄ J#O`«Ñ¨Ù~°OÖ’<Õ L<åfl_»∞QÍh bQÆÖò HÍ~°ºHõÖÏáêÅ =~°ˆHÑïq∞ «"≥∞ÿ Ñ¨xKÕâß_»∞.

L#fl@∞ìO_ç XHõ~ÀA áÈbã¨∞Å∞ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O =zÛÑ¨_®¤~°∞.<å~åÜ«∞=∞‡‰õÄ_® ã=∞Ü«∂xH WO\’¡ ÖË Œ∞. Ñ≤Å¡Å`Àáê@∞ N~å=ÚÅ∞QÍi «O„_ç Ñï\ÏÅ =Ú`åºÅÑ¨Ê =∂„ «"Õ∞ L<åfl~°∞. ~°qh, Ç¨Ïih,"åà◊§ ÉÏ= [Ü«∞O üh áÈbã∞Å∞ JÔ~ã∞ì KÕã≤ Ñ@∞ì‰õΩáÈ «∞<åfl~°∞. ÃÑ^•ÌÜ«∞#Ñi\ÏÅ =Ú`åºÅÑÊ "åà◊√¡ U «ÑÓC Z~°QÆ~°h, Ñã≤a_»¤efl =keÃÑ@ì=∞x,J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ `«##∞ JÔ~ã¨∞ìKÕã≤ fã¨∞ÔHà◊§=∞x áÈbã¨∞efl „áê^èÕÜ«∞Ñ¨_çJ_çQÍ_»∞. T~°∞ ^•>Ë=~°‰õÄ |u=∂Å∞ «∂<Õ =Ù<åfl_»∞.

Ñï\ÏÅ =Ú`åºÅÑ¨Ê QÆ∞O_≥ ÑÖ_»∞\Ï‰õΩÖÏ =˜H˜áÈ~ÚOk.

Hõà◊§=ÚO Õ K≥@ìO « H˘_»∞‰õΩÅ∞ K«zÛáÈ~Ú# qëê ŒO ~ÚOHÍÑÓiÎQÍ Q˘O «∞ ‰õÄ_® kQÆHõ=ÚO Õ Ñã≤a_»¤efl Ñ@∞ì‰õΩáÈ~Ú UO KÕ™êÎ~À#xP =Úãë Ç¨Ï$ ŒÜ«∞O qÅqÖÏ «#∞fl‰õΩOk.

áÈbã¨∞Å∞ D =ÚQÆ∞æix <Õ~°∞QÍ J#O «Ñ¨Ù~°O áÈbã¨∞¿ãì+¨<£H˜fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~°∞. JÑ¨Ê\˜H ZQÆ∞=Ñë¡ „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# KÒ_»Ñ¨Ê, =_ç¤"≥OHõ@~å=Ú_»∞Å#∞ JÔ~ã¨∞ìKÕã≤ JHõ¯_çH˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. `«~°∞"å`«`å_çÑ¨„uH˜ `«~°eOKå~°∞. JHõ¯_ç#∞Oz u~°∞Ñü fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~°∞.[=∞‡Å=∞_»∞QÆ∞ ¿ãì+¨<£ g∞ Œ #HõûÖ·@∞¡ •_çKÕã≤ •^•Ñ¨Ù W~°=~Ú Ô~O_»∞Ô~·Ñ¶≤Öòû Z «∞Î‰õΩáÈÜ«∂~°∞. P ˆHã¨∞ Œ~åºÑ¨ÙÎÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ D JÔ~ã¨∞ìÅ∞[iQÍ~Ú. D q+¨Ü«∞O u~°∞ÑüÖ’ Éèí∂=∞<£ ^•fi~å ≥eã≤Ok. [#=i<≥Å ãÖ„HÍOu ã¨=∞Ü«∞OÖ’ gà◊§O Œih =keÃÑ\Ïì~°∞.


47

N~å=ÚÅ∞ ÇÏ «ºHã∞Ö’ „Ñ è•# =Ú^•Ì~ÚÅ~Ú# ã≤ ŒúÑÊ, =∂Ô~#fl,ã¨∞|ƒ#flÅ‰õΩ Ü«∂=r˚= tHõ∆Ñ¨_çOk. Ç¨Ï#∞=∞O «∞ J<Õ"å_»∞ áÈbã¨∞Å‰õΩzHõ ‰õΩO_® «Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx u~°∞QÆ∞ «∞<åfl_»∞.

„j~å=ÚÅ∞QÍ~°∞ K«xáÈÜÕ∞<å\ ˜H˜ P ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ ^•^•Ñ¨Ù#ÅÉè·"ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ JÑ¨COk. J#fl Œ=Ú‡Å∞ ~°g, Ç¨Ïs J+ìHõëêìÅ∞Ñ¨_®¤~°∞. XHõ Œâ◊Ö’ ÑÖ Œ∞efl ‰õÄ_® ÃÑOKå~°∞. Z\Ï¡ J~Ú Õ<ÕO, «=∞«O„_ç KÕã≤# JÑ¨C#∞ JÏ ÃÑ·ã¨Å`À ã¨Ç¨ fiÛ"Õâß~°∞.

ÃÑ ŒÌH˘_»∞‰õΩ ~°gO„ Œ ¿ã ŒºOÖ’H˜ kQÍ_»∞.

z#flH˘_»∞‰õΩ Ç¨ÏsO„^Œ `«O„_ç "å~°ã¨`åfixfl JO^Œ∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩL Œº=∂Å"≥·Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞Å∞ "ÕÜ«∞@O „áê~°OaèOKå_»∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ =ºHÎ «fiOÖ’ H˘\ÁìzÛ#@∞ì HõxÑ≤OKÕ Ô~O_»∞„Ñ ÕºHõ QÆ∞ÏÅ∞ L<åfl~Ú. XHõ\– PÜ«∞# XHõ =∞Oz =º=™êÜ«∞^•~°∞_»∞.HõÖˇHõì~ü KÕ`«∞Åg∞^Œ∞QÍ lÖÏ¡ ™ê÷~ÚÖ’ L`«Î=∞ Ô~·`«∞QÍ J"å~°∞¤‰õÄ_®JO Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. Ô~O_»∞– PÜ«∞# XHõ Q˘Ñ¨Ê qÑ¡=HÍ~°∞_»∞. H=ÅO =¸_Õ=¸_»∞ ãO= «û~åÅ JuãfiÅÊ ã=∞Ü«∞OÖ’ P „áêO «OÖ’ qÑ¡"À Œº=∂xflqã¨ÎiOÑ¨*ËÜ«∞_»O`Àáê@∞ Ñ¨\ ˜+¨ì"≥∞ÿ# x~å‡Ïxfl ~°∂á⁄OkOKå~°∞.Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü áêsì, =∞s =ÚYºOQÍ H˘O_»Ñe¡ j`å~å=∞Ü«∞º PÖ’K«#Å#∞Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ PK«~°Ö’ ÃÑ\ì xQÆ∞æ ÕÖÏÛ~°∞. Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìq è•<åÅ‰õΩ `å#∞ Ñ¨xKÕã≤# „áêO`åxfl XHõ „Ñ¨Ü≥∂QÆâßÅQÍ =∂~åÛ~°∞.

J#fl Œ=Ú‡e ŒÌ~°∂ Z=i^•iÖ’ "åà◊√§ K«∞~°∞‰õΩQÍ =∞#ã¨∞ÃÑ\˜ìÑ ¨xK ÕÜ«∞_ »O JÅ"å@∞ K Õã ¨ ∞‰ õ Ω<åfl~ ° ∞. W^Œ Ìi =∞^ è•º Zxflaè<åflaè„áêÜ«∂Å∞#flÑÊ\H©, «=∞ «O„_çx, z<åflÜ«∞##∞ «=∞‰õΩ ÖË‰õΩO_®KÕã≤, «=∞ ‰õΩ@∞OÉÏxfl Hõ_»QÆO_»¡áêÅ∞ KÕã≤# â◊„ «∞=ÙÅ q+Ü«∞OÖ’ =∂„ «O~Ú ŒÌi =∞ è•º Ñ¨ÓiÎ UHÍaè„áêÜ«∞O =ÙO_Õk.

qÑ¡= ~å[H©Ü«∂Ö’¡ u~°∞QÆ∞ «∞O_»@O`À z#fl H˘_»∞‰õΩ ÇÏi QÆ∞iOzJ#∞Hõ∆O PO^Àà◊# Ñ¨_»∞ «∞O_Õk <å~åÜ«∞=∞‡. pHõ\˜Ñ¨_Õ "Õà◊H˜ Ç¨Ïi~ÚO\˜H˜ ~åHõáÈ Õ QÆQÀæÅ∞ ÃÑ>Ëìk. P"≥∞ PO^Àà◊# Ñ¨_»∞ «∞#fl@∞¡QÍ<Õ~å„`«∞Å‰õΩ ~å„`«∞Å∞ H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÖ’¡ QÆ_çÑ≤ =ã¨∞ÎO_Õ"å_»∞ Ç¨Ïi.<å~åÜ«∞=∞‡ =∞#ã¨∞ «Å¡_çe¡áÈ «∞O_Õk. «=Ú‡_»∞ ZHõ _≥Hõ _» uiy


48

~å„uà◊√§ ZHõ _» QÆ_»∞Ñ¨Ù «∞#fln ~°qH˜ ã¨Ê+ìOQÍ ≥Å∞ã¨∞. J~Ú<å «e¡H˜Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O K≥¿ÑÊ"å_»∞ HÍ Œ∞. «e¡ HõOQÍ~°∞ Ñ¨_»‰õΩO_® U^À XHõ\˜ãïÌK≥¿ÑÊ"å_»∞.

«e¡ <å~åÜ«∞=∞‡`À z#fl «#O #∞Op ~°qH J#∞|O èŒO Z‰õΩ¯=.J=∞‡ U ≥·<å T~°∞ "≥o§O ŒO>Ë P"≥∞ uiy =KÕÛ=~°‰õÄ JO^Àà◊# Ñ_»∞ «∂Z Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞ÎO_Õ"å_»∞. «e¡H˜ U=∂„ «O P~ÀQÆºO ÉÏQÍÖËHõáÈ~Ú<åÉˇOQÆÑ¨_çáÈÜÕ∞"å_»∞.

=∞m§ P „áêO «OÖ’ áÈbã¨∞Å ^•_»∞Å∞ q∞ug∞i áÈÜ«∂~Ú.

`å`å¯eHõOQÍ<≥·<å ã¨~ L Œº=∞O "≥#∞HõO[ "Õã≤Ok.

1980 Ö’ ã≤ ŒúÖÏOÑ¨Ù~°O „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# Hâ◊#fl`À „j~å=ÚÅ∞QÍi Ô~O_À‰õΩ=∂Ô~Î L+¨ q"åÇ¨ÏO [iyOk.

#ã#HÀ@ „áêO «OÖ’ J~åK«Hõ Ñiã≤÷ «∞Å∞ uiy =∂=¸Å∞ Œâ◊‰õΩKÕ~°∞‰õΩO@∞<åfl~Ú.

ÃÑ «ÎO^•~°¡ Œ∞~åQÆ åÅ‰õΩ JO «O ÖË‰õΩO_® áÈ`ÀOk.

^•i ^ÀÑ≤_ôÅ∞, Q˘„Ô~Å ^˘OQÆ «<åÅ∞ x «ºHõ$ «ºOQÍ =∂~å~Ú.

„Ñ¨[Å#∞ z„ «Ç≤ÏOã¨Å‰õΩ QÆ∞iKÕÜ«∞_»O, Z Œ∞~°∞ uiy#"åà◊§xTà◊§#∞Oz «i"Õ∞Ü«∞_»O, "åà◊§ Pã∞Îefl ™êfinè#O KÕã∞HÀ=_»O, Pã∞ÎÅ∞,Ñ¨Å∞‰õΩ|_ôQÆÅ"åà◊§H˜ „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# Ç¨Ï‰õΩ¯QÍ =∂iáÈ~ÚOk. #ã¨#HÀ@,=∂^•ÑÙ~°O „áêO`åÅ‰õΩ K≥Ok# [#O ¿Ñ~°∂~°∞, «QÆ~°‰õΩO@, Hõ#QÍ#Ñe¡„QÍ=∂Å‰õΩ "≥o§ ˆH∆=∞OQÍ uiy ~å=_®xH˜ gÖË¡x "å`å=~°O.J#O «Ñ¨Ù~°O "≥àÏ§ÅO>Ë Hõ~åfl@Hõ ~å„+ìOÖ’x áê=QÆ_» g∞ Œ∞QÍ uiy"≥àÏ§eû# Ñïã≤÷u.

Ñï\ÏÅ Ç¨Ïi Ñ¨ÓiÎ™ê÷~Ú Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsì HÍ~°ºHõ~° ÎQÍ=∂iáÈÜ«∂_»∞. „Ñ*ÏáÈ~å\ÏÅ‰õΩ ÑÙ\˜ìxÅ¡~Ú# „j~å=ÚÅ∞ ~ÚO\#∞Oz=∞~À áÈ~å@ Ü≥∂ èŒ∞_»∞ =ÚO Œ∞‰õΩ ~å=@O`À P „áêO «OÖ’x Ñ‘_ç «„Ñ¨*ÏhHõO J=∂O «OQÍ J‰õΩ¯# *Ë~°∞Û‰õΩOk.

Ñï\ÏÅ Ç¨Ïi „Ñ¨"Õâ◊O`À L Œº=∞O XHõ ™êiQÍ TÑÖ Œ∞‰õΩ#flk.Ô~· «∞ ‰õÄb ãÖÑ¶∂Å#∞ =∞m§ Ñ¨Ù#ifli‡OK«_»O`Àáê@∞ "å\˜x =∞iO «


49

|Ö’¿Ñ`«O KÕÜ«∞QÆeQÍ_»∞. `«# `«O„_ç <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ [iy#K«i„`å «‡Hõ"≥∞ÿ# Éèí∂áÈ~å\ÏÅ ^•fi~å ¿Ñ Œ„Ñ¨[Å∞ ™êkèOK«∞‰õΩ#fl ÑÖ@Éèí∂=ÚÅ∞ J<åº„HÍO «O HÍ‰õΩO_® J_»∞¤‰õΩ<åfl_»∞. #ã¨#HÀ@ „áêO «OÖ’Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsì uiy #∂ «# [=ã¨ åfiÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ™ê èŒ#OQÍ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_®¤_»∞.

QÆOQÆOÑë¡, #ã¨#HÀ@, "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O „QÍ=∂Ö’¡ =Ù#fl J~°=~ÚZHõ~åÅ Õ"åÅÜ«∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ ¿Ñ Œ „Ñ¨[Å‰õΩ ™êfinè#OKÕâß_»∞. Hõ~åfl@Hõ~å„ëêìxH J„Hõ=∞OQÍ ~°"åÏ J=Ù «∞#fl è•#ºO |à◊§#∞ xeÑ≤"Õã≤ •^•ÑÙÔ~O_»∞ =O ŒÅ |™êÎÅ è•<åºxfl ÑÖz~ÚKåÛ_»∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ =∞~°O`À P „áêO «OÖ’ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìâßâ◊fi`«OQÍ `«∞_çzÃÑ@∞ì‰õΩáÈ~ÚO^Œx `«ÅOz# „Ñ¨*Ïâ◊„`«∞=ÙÅ∞„Ñ¨âßO «OQÍ x Œ∞~°áÈÖËx Ñïã≤÷ux HõeÊOKå_»∞.

#HõûÖ·@∞ HÍ~°ºHõ~°ÎQÍ Ñi\ÏÅ ÇÏi ~ÀA~ÀAH© ZkyáÈ «∞<åfl_»∞.

áêsì HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ KåÖÏ K«∞~°∞QÍæ áêÖÁæO@∞<åfl_»∞. Ju ã¨fiÅÊHÍÅOÖ’<Õ Ç¨ÏiH˜ =∞Oz QÆ∞iÎOÑ¨Ù =zÛOk. qÑ¨ ¡"À^Œº=∂Ö’¡Ñ¨xKÕ¿ã"å~°O ŒiH© J «x ¿Ñ~°∞ ã¨∞Ñïz «=∞~ÚOk.

ZQÆ∞=Ñë¡ „QÍ=∞OÖ’ `«# `«O„_çHÍÅO #∞Oz ¿Ñ^Œ„Ñ¨[ÅH©Éèí∂™êfi=ÚÅH© =∞ èŒº q"å ŒOQÍ =∂i# „ÑÉèí∞ «fi |O[~°∞ Éèí∂q∞Ö’ uiy¿Ñ ŒÔ~· «∞ ‰õÄbÅ KÕ « "Õ~°∞â‹#QÆ q «Î<åÅ#∞ K«e¡OKå_»∞. ÑÖ@KÕuH˜=zÛ# `«~°∞OÖ’ Ñ‘‰õΩ¯áÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOz# Éèí∂™êfi=ÚÅ#∞J_»∞¤‰õΩ<åfl_»∞.

XHõ~ÀA Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü P~°æ<≥·[~ü ã¨ «ºOx áÈbã¨∞Å∞ JÔ~ã¨∞ìKÕã≤fã¨∞ÔHàÏ§~°∞. D ãÖÑ¶∞@# [iy# H˘kÌ QÆO@Ö’¡<Õ Ñïã¨~° „QÍ=∂Å#∞Oz =O ŒÅ ãÖYºÖ’ [<åxfl ã¨g∞HõiOz áÈbã¨∞Å Hõãì_ô #∞Ozã¨ «ºO#∞ q_çÑ≤OK«∞‰õΩ=KåÛ_»∞.

Ñi\ÏÅ ÇÏi Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü áêsìH XHõ |Å"≥∞ÿ# „ÑfHõQÍ =∂~å_»∞.Ç¨Ïi „Ñ¨ Œi≈ã¨∞Î#fl è≥·~°º™êÇ¨Ï™êÅ∞, L Œº=∂Å Ñ¨@¡ „Ñ¨[Å #=∞‡HÍxflÃÑOK«@O`Àáê@∞ áÈ~å@O ^•fi~å ™êkèOK«ÖËx q[Ü«∂Å∞ ÖË=<Õ"åãÎ"åxfl „Ñ¨[Å‰õΩ ÉÏQÍ J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖÏ KÕâß~Ú.


50

Ñï\ÏÅ Ç¨Ïi #∞Oz «=∞ LxH˜H˜ ÃÑ#∞„Ñ¨=∂ ŒO =ÚOK«∞‰õΩ~å=\ÏxH Z‰õΩ¯= ã=∞Ü«∞O Ñ@ì Œx „Ñ «º~°∞÷Å∞ Ñã≤QÆ\Ïì~°∞. W Õ Ñiã≤÷u=∞iH˘O « HÍÅO ~ÚÖÏQ H˘#™êy Õ D „áêO «O âßâ◊fi «OQÍ qÑ¡=HÍ~°∞ÅJ Œ∞áê[˝Ö’¡H˜ "≥o§áÈ «∞O Œh, J Õ QÆ#Hõ [iy Õ «=∞x Ñ≤zÛ‰õΩHõ eflK«OÑ≤#@∞ì K«O¿Ñ™êÎ~°x ÉèíÜ«∞Ñ¨_®¤~°∞.

ZÖÏQ Æ~Ú<åã ¨ ˆ~ Ñ ï\ÏÅ Ç ¨ Ïix =∞@∞ ì ÃÑ\Ï ìÅxf~å‡xOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

#ã¨#HÀ@‰õΩ K≥Ok# t"åÔ~_ç¤ J<Õ Éèí∂™êfiq∞ KÕÖ’ QÆOQÆOÑë¡H˜K≥Ok# "åà◊√§ =∞\ì «=Ùfi‰õΩx "≥àÏ§~°∞. nxg∞k t"åÔ~_ç¤ áÈbã¨∞ Hã¨∞ÃÑ\Ïì_»∞. XHõ ~ÀA ~å„u áÈbã¨∞Å∞ QÆOQÆOÑë¡ „QÍ=∞O g∞ ŒÑ¨_ç <å<åcÉèí «ûO ã¨$+≤ìOKå~°∞. *Ëº+ª ~å=∞Ü«∞º, ÔH.ã≤."≥OHõ@~å=Ú_»∞, «H© ~°#fl,*Ëº+ª <å~åÜ«∞ «k «~°∞efl fã¨∞‰õΩ"≥o§ ¿Ñ~°∂~°∞ ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπ = ŒÌ L#fláÈbã¨∞ J=Ù\ò áÈã¨∞ì ÖÏHõÑπÖ’ x~°ƒùOkèOKå~°∞. ZQÆ∞=Ñë¡ ã¨~°ÊOKü"å~å èŒÑÊ#∞ "≥O@É@∞ì‰õΩx "≥o§ ZÃã· û`À =∂\Ï¡_ç J=ã~°"≥∞ÿ Õ *Ïg∞#∞WzÛ q_çÑ≤OK«∞‰õΩx ~°=∞‡x ÉÏ= [Ü«∞O`üh, =∂=∞ H˘O_»#flhÑÖÑ≤OKå_»∞ ~°q. =∂\Ï¡_»\ÏxH˜ "≥o§# [Ü«∞O üh, H˘O_»#flh ‰õÄ_®ÖÏHõÑπÖ’ ÃÑ\Ïì_»∞ ZÃã· û. JãÅ∞, q+Ü«∞O Uq∞\’ ≥Å∞ã∞‰õΩx =^•Ì=∞x"≥o§# ~°qx‰õÄ_® ÖÏHõÑπÖ’ ÃÑ\Ïì_»∞.

" ≥o§# "åà ◊ §x " ≥o§#@∞ ìQÍ< Õ J Ô~ã ¨∞ ì K Õã ≤ ÖÏH õÑ πÖ’ÃÑ_»∞ «∂O_»@O`À D J„Hõ=∞ JÔ~ã¨∞ìÅ∞, x~°ƒO è•xH˜ x~°ã¨#QÍ =ÚO Œ∞áÈãì~°∞¡ "Õã≤ |ã¨∞ûÅ‰õΩ JO\ÕKÕ „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕâß_»∞ Ç¨Ïi. JÑ¨Ê\˜H˜#ã¨#HÀ@ =O\˜ =∂~°∞=¸Å„áêO`åÅÖ’ áÈã¨ì~°∞¡,Hõ~°Ñ¨„`åÅ∞ `«Ñ¨ÊL Œº=∞HÍ~°∞Å‰õΩ „Ñ¨Kå~° ™ê èŒ<åÅ∞ Uq JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖË=Ù.

áÈãì~°∞¡ JO\OKÕO Œ∞‰õΩ ÇÏi`Àáê@∞ ‰õΩ„~åà◊¡O Œ~°∂ <åÅ∞QÆ∞~À_»¡‰õÄ_»eÖ’ #∞OK«∞x |ã∞ûÅ HÀãO Z Œ~°∞K«∂ã∞Î<åfl~°∞. hÅO~°OQÆ∞ „ÃÑ·"Õ@∞|ã∞û ZQÆ∞=Ñe¡ "≥·ÑÙ#∞Oz ~å=@O QÆ=∞xOKå~°∞. |ã∞ûÖ’ áÈbã∞Å∞O_ç=ÙO\Ï~°<Õ J#∞=∂#O`À Ç¨Ïix Ñ¨Hõ¯H˜ `«Ñ¨ÙCH˘=∞‡#@O`À Ç¨Ïi«ÑÙC‰õΩ<åfl_»∞ gà◊√¡ J#∞=∂xOz#@∞ìQÍ<Õ áÈbã∞Å∞ «∞áê‰õΩÅ∞,ÖÏsîÅ`À

kQÆ@"Õ∞ HÍ Œ∞, ky kQÆ@O`À<Õ gà◊§g∞ Œ ÖÏsîÅ`À q~°∞K«∞‰õΩÑ¨_®¤~°∞.|^ ŒÖÏÑ ¨ Ù~ °O <å~åÜ« ∞™êfiq∞," ≥OH õ\ÏÑ ¨ Ù~åxH ˜ K ≥Ok#


51

Ç¨Ï#∞=∞O`«∞,<å~åÜ«∞Ñ¨Ê áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¨@∞ì|_®¤~°∞. =ÚQÆ∞æihz «HõÉÏ^•~°∞. ÃÑ_»Ô~Hõ Å∞ qiz "åà◊§ =O\˜g∞k Å∞OwÅ∞ Ñ‘H˜ "≥#H˜Hõ\Ïì~°∞

áÈbã¨∞Å∞ gà◊§x z„ «Ç≤ÏOã¨Å∞ ÃÑ_»∞ «∞#fl q+¨Ü«∞O ≥Å∞ã¨∞‰õΩx"≥OHõ\ÏÑÙ~°O #∞Oz P_»"åà◊¡O Œ~°∂ =zÛ áÈbã∞Å`À Ñ¶∞~°¬‰õΩ kQÍ~°∞.Zãπ.S. Hõc~ü P_»"åà◊¡g∞ Œ ‰õÄ_® ÖÏsî ~°≠oÑ≤OKå_»∞. N~å=ÚÅ∞QÍiÃÑ ŒÌ‰õΩ=∂Ô~Î [Ü«∞=∞‡x H˘\Ïì_»∞. nO`À P Ñïã¨~åÅÖ’<Õ á⁄Oz L#fl„QÍ=∞ „Ñ¨[Å∞ áÈbã¨∞Å g∞ Œ ~åà◊§ =~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå~°∞. áÈbã¨∞ÅH©,„QÍ=∞„Ñ¨[ÅH© =∞ èŒº Ñ¶∞~°¬ ÃÑiyáÈ~ÚOk. [#O =∞ èŒºL#fl Ç¨ÏixQÆ∞iÎOz JO`«=∞Ok [#O =ÚO^Œ∞ Ç¨Ïix HÍeÛK«OÑ¨=∞x P^Õâ◊OWKåÛ_»∞.

«∞áêH© «∂\Ï Ñi\ÏÅ ÇÏi á⁄@ìÖ’H Œ∂ã∞‰õΩ "≥o§Ok. ¿ÑQÆ∞Å∞|Ü«∞\˜H˜ =KÕÛâß~Ú.

Ñï\ÏÅ Ç¨Ïi <ÕÅ‰õΩ XiQÍ_»∞.

Ç¨Ïig∞ Œ áÈbã¨∞Å∞ HÍÅ∞ÊÅ∞ [iáê~°x «e¡ <å~åÜ«∞=∞‡H˜≥eã≤Ok. „Ñ¨=∂ Œ ã÷ÖÏxH˜ "≥o§Ok. Ç¨Ïix Œ∂~åxflOz K«∂ã≤Ok.

H˘_»∞‰õΩ â◊s~°O #∞Oz è•~°Å∞QÍ <≥ «∞Î~°∞ HÍ~°@O QÆ=∞xOzOk. XHõHõ∆O‰õÄ_® JHõ _» PQÆÖË Œ∞. JÖÏ #_»∞K«∞‰õΩO@∂<Õ <Õ~°∞QÍ ¿Ñ~°∂~°∞ˆHã≤|Ü«∞Å∞ ÕiOk. ZQÆ∞=Ñë¡ ŒQÆæ~° XHõ KÕÖ’ ≥eã≤#"åà◊§ „\ÏHõì~ü Œ∞H˜Œ∞#∞fl`ÀOk. P „\ÏHõì~ü g∞ Œ ZH˜ áÈbã¨∞ J=Ù\ò áÈã¨∞ì‰õΩ "≥o§Ok.

ZÃã· û g∞ Œ ~°∞„ ŒHÍoÖÏ q~°∞K«∞‰õΩÑ_çOk. áÈbã∞Å g∞ Œ Œ∞"≥∞‡uÎáÈã≤Ok.~°qx |Ü«∞@H˜ fã¨∞‰õΩ~å"åÅ#flk P"≥∞ „Ñ¨Ü«∞ «flO.

Ç¨Ïi á⁄uÎ Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’Oz ~°HõÎO è•~°Å∞QÍ HÍiáÈ «∞#flk. «#„áêÏÅ‰õΩ Z@∞=O\˜ JáêÜ«∞O ÖË Œx K≥|∞ «∞<åfl_»∞ Ç¨Ïi. QÍÜ«∞Og∞ Œ #∞Oz #_»∞OK«∞@∂ì @=Öò K«∞\Ïì~°∞. @=Öò "≥Ú «ÎO <≥ «∞Î\ ˜ À«_çzáÈ~Ú è•~°Å∞ HÍ~°∞ «∞#flk. «fi~°QÍ Pã¨∞Ñ¨„uH˜ fã¨∞‰õΩáÈ"åÅx

|ã¨∞ûHÀãÖ JO`å Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. Psìã‘ |ã¨∞û =zÛOkQÍhPQÆ‰õΩO_®<Õ "≥o§áÈ~ÚOk. KåÖÏ¿ãÑ\ «~åfi « „ÃÑ·"Õ@∞ |ã∞û =zÛOk.Ç¨Ïix fã¨∞‰õΩx JHõ¯ [Ü«∞=∞‡ W`«~° ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞ Pã¨∞Ñ¨„uH˜


52

fã¨∞‰õΩ"≥à◊√ «∞<åfl~°∞. qÑ¡=O =iúÖÏ¡Åx Ñ¨ ÕÑ¨ Õ x#kã¨∂Î#fl Ñï\ÏÅÇ¨Ïi ã¨fi~°O L#fl@∞ìO_ç =∂~°æ=∞ èŒºOÖ’<Õ =¸QÆÉ’~ÚOk. Ñ¨@∞ì=∞xáêuˆHà◊√§ xO_»x Ñï\ÏÅ Ç¨ÏsO„^Œ „áêÏÅ∞ âßâ◊fi`«OQÍ J#O`«"åÜ«Ú=ÙÖ’¡ b#"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú.

ÖÏHõÑπÖ’ L#fl"åà◊¡O^Œi`À áê@∞ =∞m¡ "≥o¡ JÔ~ã¨∞ì KÕã≤fã ¨ ∞‰ õ Ω=zÛ# =ÚQ Æ ∞ æih H õeÑ ≤ ` «H õ ∆O JH õ ¯_ ç#∞OzHõ#QÍ#Ñë¡,=∞^Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù „QÍ=∂Åg∞^Œ∞QÍ ^èŒ~°‡=~°O `«~°eOKå~°∞.èŒ~°‡=~°O Zãπ.S. É’[#O KÕÜ«∞=∞O>Ë JO Œ~°∂ x~åHõiOKå~°∞. «=∞#∞

"Õ∞l„¿ãì\ò =ÚO Œ∞ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ>Ëì=~°‰õÄ Ñ¨zÛ=∞Ozhà◊√¡‰õÄ_® =Ú@∞ìHÀ=∞xK≥áêÊ~°∞. gà◊¡Ö’ ≥|ƒÅ∞ u#fl =ÚQÆ∞æi Ñïã≤÷f =∞s ^•~°∞OQÍ LOk.Xà◊¡O`å Ç¨ #"≥∞ÿ Ñ¨_ç=Ù#fl# "åà◊¡ =ÚQÆ∞æiH© |Å=O «OQÍ ~å„ «O`åP~ÚO\ò"≥∞O\òÅ∞ Ñ¨Ó~ÚOKå~°∞.

=∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA N~å=ÚÅ∞ QÍi ÃÑ ŒÌ‰õΩ=∂Ô~Î [Ü«∞=∞‡`À ã¨Ç¨J~Ú Œ∞QÆ∞~°∞ P_»"åà◊¡#∞ ‰õÄ_® JÔ~ã¨∞ì KÕã≤ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. =∞ è•ºÇ¨ÏflOã=∞Ü«∞OÖ’ JO Œih HõeÑ≤ HÀ~°∞ìÖ’ Ç[~°∞ ÑiKå~°∞. «# JHõ [Ü«∞=∞‡=zÛ K≥¿ÑÊ=~°‰õÄ «# «=Ú‡_»∞ ÇÏi Z<£H“O@~üÖ’ K«xáÈ~Ú# q+Ü«∞O~°qH QÍh, ~°q`À Hõãì_ôÖ’ L#fl |O èŒ∞q∞„ «∞Å‰õΩ QÍh ≥eÜ«∞ Œ∞. P~À*ËY##O KÕÜ«∞@O ‰õÄ_® J~ÚáÈ~ÚOk

<åºÜ«∞™ê÷#O gà◊¡‰õΩ èŒ~°‡=~°O •\˜ "≥à◊¡‰õΩO_® HõO_ô+¨<£ Éˇ~ÚÖò=∞OE~°∞ KÕã≤Ok.

„Ñ[Å HÀãO „áêÏÅ#∞ JiÊOz# áÈ~å\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ Hõ_»∞ÑÙ#Ñ¨Ù\ì# XHõ g~° H˜â’~°O «O„_ç J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡ #_çz K«i„ « <˘ã¨\˜g∞ Œ~°HÍÎHõ∆~åÅ`À «# ¿Ñ~°∞#∞ `å<Õ edOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

1982 #=O|~ü 28 = ÕnH˜ `åºQÍÅ K«i„ «Ö’ XHõ „Ñ¨ ÕºHõ„áê è•<åºxfl „Ñ¨™êkOKå_»∞.

Hõ#fla_»¤efl HõO\ ˜áêÑ¨ÅHõ<åfl q∞#flQÍ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ "åà◊§Éèíq+¨º «∞Îg∞ Œ<Õ QÆOÃÑ_»∞ Pâ◊Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx | «∞‰õΩ |O_çh_»∞ã¨∞Î#fl «#«e¡ g~°Ñüfl <å~åÜ«∞=∞‡ ¿Ñ~°∞#∞ qÑ¡"À Œº=∞ K«i„ «Ö’ g~°=∂ «QÍ

‰õÄ_® #"≥∂ Œ∞KÕã≤ "≥o§áÈÜ«∂_»∞.


53

`«=Ú‡_»∞ JO`«º„H˜Ü«∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ~°qx J#∞=∞uOK«ÖË^Œ∞áÈbã¨∞Å∞.

Ç¨Ïi Z<£H“O@~ü [iy# J~Ú^À ~ÀA# ~°q`À áê@∞ q∞ye#JO Œih èŒ~°‡=~°O HÀ~°∞ìÖ’ „Ñ"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. É~ÚÅ∞g∞ Œ JO Œ~°∂ |Ü«∞\H=KåÛ~°∞.


54

Ç¨Ïi =∞~°O ~°qx xÅ∞=Ù<å ‰õΩOQÆnã≤Ok.

N~å=ÚÅ∞ ‰õΩ@∞O|OÖ’ WHõ q∞ye# UÔH·Hõ =∞QÆ ãÖ`å#O ~°q.

~°q g∞ Œ<Õ ~ÚHõ „Ñ¨ «º~°∞÷Å QÆ∞i !

Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü ~å[H©Ü«∂Å‰õΩ „Ñ¨ è•# ™ê÷=~°OQÍ =∂i# Ñï\ÏÅN~å=ÚÅ∞ WO\ #∞Oz =∞m§ =∞~À qÑ¡=HÍ~°∞_»∞ TÑ≤iáÈã∞HÀ‰õΩO_®KÕÜ«∂Å#flk „Ñ¨ «º~°∞÷Å Ñ¨<åflQÆO.

Ñï\ÏÅ ~°qÖ’ =∂#ã≤Hõ Ñ¶∞~°¬ "≥Ú ŒÖ·Ok.

«# ‰õΩ@∞O|O g∞ Œ ~Úxfl JÑ¶∂~Ú`åºÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∞#flÑ¨Ê\˜H©=ºHÎQÆ «OQÍ `å#∞ Z#fl_»∂ Z@∞=O\˜ „Ñ¨fHÍ~° K«~°º‰õÄ Ñ¨Ó#∞HÀÖË Œ∞.J~Ú<å ‰õÄ_® XHõ "≥·ÑÙ# áÈbã∞Å∂, =∞~À"≥·ÑÙ# Éèí∂™êfi=ÚÅ∂, HÍO„ÔQãπ<åÜ«∞‰õΩÅ∂ «#x TÑ≤i ã¨Å∞Ñ¨ÙHÀhÜ«∞‰õΩO_® "≥O\Ï_ç "Õkèã¨∞Î<åfl~°∞.=º=™êÜ«∞O KÕã¨∞‰õΩO@∂ «# | «∞ˆH^À å#∞ | «∞‰õΩ^•=∞#∞‰õΩO@∞<åflgà◊√§ «#x | «HõxKÕÛ@∞ì ÖË~°∞. U=∂„ «O J=HÍâ◊O ^˘iH˜<å «#hK«O¿Ñ™êÎ~°∞. JO Œ∞Ö’ J#∞=∂#O ÖË Œ∞.

Kå"À– | «∞HÀ !

U^À XHõ\ ˜ ZOK«∞‰õΩx f~åe.

=¸_À =∂~åæxH˜ Jã¨Å∞ P™ê¯~°"Õ∞ ÖË Œ∞.

6


55

`å#∞ |uH |@ìHõ\ÏìÅ#∞‰õΩO>Ë "åà◊§x K«OÑ≤f~åe. «#∞ "åà◊§xK«OÑ¨HõáÈ Õ "åà◊√§ «#x K«O¿Ñ™êÎ~°∞. Jk « èŒºO.

Wn J «x =ÚO Œ∞#fl ã¨=∞ã¨º.

W Õ Ñ¶∞~°¬ ! XHõ>Ë =∂#ã≤Hõ ãÖÑ¶∞~°¬ !

„Ñ¨ «º~°∞÷efl ZkiOz «@∞ì‰õΩx xÅ|_®ÅO>Ë =∞m§ Ô~O_Õ Ô~O_»∞„Ñ¨ åº=∂flÜ«∂Å∞.

XHõ\˜– Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìÖ’ KÕiáÈ=_»O.

Ô~O_»∞– =ºHÎQÆ «OQÍ â◊„ «∞=ÙÅ#∞ Z Œ∞~À¯=_»O.

Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìÖ’ KÕi Õ P áêsì ÅH∆ÍºÅ HÀãÖ Ñ¨x KÕÜ«∂e`«Ñ¨Ê `«#ÅHõ∆ ºO „Ñ¨^è•#O J#∞‰õΩO>Ë ‰õΩ^Œ~°^Œ∞. Jã¨Å∞ U ÅHõ∆ ºOÑÓiÎHÍ‰õΩO_® «# «=Ú‡_çÖÏ J~°÷O «~°OQÍ JO «=∞~ÚáÈÜÕ∞ J=HÍâ◊O‰õÄ_® ÖËHõáÈÖË^Œ∞. JxflO\˜H©q∞Oz #HõûÖˇ·@∞ L^Œº=∂xH©, `«#=∞#ãÎ åfixH© Jã¨Å∞ ZO «=∂„ «O ãïÑ¨_» Œ∞.

=ºH˜ÎQÆ`«OQÍ „Ñ¨`«º~°∞úÅ#∞ ZkiOK«QÆey# â◊H© Î, JO^Œ∞‰õΩJ=ã¨~°"≥∞ÿ# ™ê èŒ<å ãÖÑ¨fÎ, x~å‡O Un „Ñ¨ã¨∞÷ «O «# ŒQÆæ~° ÖË Œ∞.

JO «~°‡ äŒ#O «Ñ¨Ê ZO «H© JO «∂ Œs zHõ _»O ÖË Œ∞.

«# «O„_çH©, «=Ú‡_çH© "≥Ú «ÎOQÍ «=∞ ‰õΩ@∞OÉÏxH© J «ºO «PO`«~°Oy‰õΩÅ∞QÍ =Ù#fl"åà◊§`À ãÖ„Ñ¨kOKå_»∞. „Ñ¨ã¨∞Î`«O =Ù#flÑïã≤÷ «∞ÅÖ’ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû "å~ü áêsì Q˘_»∞QÆ∞ HÕ Œ U^À ~°HõOQÍ „áêÏÅ∞HÍáê_»∞HÀ=_»"Õ∞ UÔH·Hõ =∂~°æ=∞x ã¨xflÇ≤Ï «∞ÅO Œ~°∂ ã¨ÅÇ¨~ÚKåÛ~°∞.z=iH˜ `å#∂ J Õ x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞.

P „áêO «OÖ’ Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü áêsìH JÑÊ\’¡ ÃÑ ŒÌk‰õΩ¯QÍ =Ù#fl P~ü.ÔH.x P„â◊~ÚOKå_»∞.

KèåÜ«∂Ñ¨Ù~°O „áêO`«OÖ’ H˜+¨ìÑ¨Ê ¿Ñ~°∞`À áêsìÖ’ „H˜Ü«∂jÅHÍ~°ºHõ~°ÎQÍ Ñ¨xKÕÜ«∞_»O „áê~°OaèOKå_»∞.

1982 [#=iÖ’ =∞^≥ ÌÅK≥~ ° ∞=Ù <å~åÜ«∞Ô~_ç ¤ g∞^Œ


56

Ç¨Ï`åº„Ñ¨Ü«∞`«flO [iyOk. ÉÏO|∞Å ^•_ç#∞Oz <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ã ¨∞~ °H ˜ ∆` «OQÍ |Ü«∞@ Ñ¨_ç<å_»∞. D ˆHã¨∞Ö’ „j~å=ÚÅ∞QÍiW «~°|O èŒ∞=ÙÅ`À áê@∞ H˘_»∞‰õΩe ŒÌih =Ú^•Ì~ÚÅ *Ïa`åÖ’ KÕ~åÛ~°∞.

QÍkQÆ‰õΩO@‰õΩ K≥Ok# ÉÁQÆ∞æ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ Q˘„Ô~Å ^˘OQÆ.KåÖÏHÍÅO áê@∞ „j~å=ÚÅ∞QÍi J#∞K«~°∞_»∞QÍ ‰õÄ_® L<åfl_»∞. ã≤ ŒúÑÊ,ÉÁQÆ∞æ #~°ã≤OÇïÅ∞ =O\"åà◊√§ „j~å=ÚÅ∞QÍi "≥O@ =ÙO@∂<Õ PÜ«∞#‰õΩ≥eÜ«∞‰õΩO_® Q˘„Ô~Å ^˘OQÆ «<åÅ‰õΩ áêÅÊ_»∞ «∞O_Õ "åà◊√§. «# g∞ Œ

Q˘„Ô~Å ^˘OQÆ «<åÅ∞ KÕ~Úã¨∞Î#fl@∞ì P~ÀÑ¨Å∞ ~å=@O`À „j~å=ÚÅ∞W@∞=O\ "åà◊§O Œih Œ∂~°O ÃÑ_»∞ «∂ =KåÛ~°∞. PÜ«∞# =ÚO Œ∞ ~ÚHõ`«=∞ P@Å∞ ™êQÆ=x J~°úO KÕã¨∞‰õΩx "≥∞Å"≥∞Å¡QÍ "åà◊√§ ‰õÄ_®Œ∂~°=∞=@O =∞Oz Œ#∞‰õΩ<åfl~°∞. J~Ú Õ, ÉÁQÆ∞æ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ ‰õÄ_®

ã≤ ŒúÑ¨ÊÖÏˆQ Éèí∂™êfi=ÚÅ‰õΩ U*ˇO@∞QÍ =∂~å_»<Õ q+¨Ü«∂xfl Z=~°∂QÆ∞iÎOK«ÖË Œ∞. „j~å=ÚÅ∞ QÍi =∞~°Ï#O «~°O KåÖÏ HÍÖÏxH˜ QÍhgà◊§H˜ J#∞=∂#O ~åÖË Œ∞. WHõ _ç q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz# ã¨=∂Kå~°OZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ „Ñ¨ «º~°∞÷Å‰õΩ JO Œ∞ «∂O Œx D „áêO «OÖ’ Ñ¨x KÕã¨∞Î#flP~ü.ÔH. =O\˜ <åÜ«∞‰õΩÅ‰õΩ J#∞=∂#O =zÛOk. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ xÑ¶∂ÃÑ\˜ìOKå~°∞. ÉÁQÆ∞æ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ ^•fi~å<Õ ~Ú^ŒO`å [~°∞QÆ∞`ÀO^Œx`ÕeOk.

1983 Ö’ ÉÁQÆ∞æ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ Ç¨Ï «º [iyOk.ÉÁQÆ∞æ #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ Ç¨Ï «ºˆHã¨∞Ö’ „Ñ¨ è•# =Ú^•Ì~ÚQÍ Ñ¨i\ÏÅ

~°q ¿Ñ~°∞ #"≥∂ Œ∞ J~ÚOk.Ç¨Ïi Z<£H“O@~ü‰õΩ ^•ifã≤# áÈbã¨∞ iáÈ~°∞ì‰õΩ HÍ~°‰õΩ_≥·#

#ã¨#HÀ@ t"åÔ~_ç¤x x~°∂‡eOKåÅx áêsì x~°‚~ÚOzOk. D Ñ¨xH˜ XHõ„Ñ¨ ÕºHõ Œà◊O U~åÊ@~ÚOk. =ÚÇ¨ ~°ÎO ‰õÄ_® xâ◊ÛÜ«∞=∞~ÚOk. DÑ¨ äŒHõO ZÖÏQÀHÍx |Ü«∞\˜H˜ á⁄H˜ Ok. =ÚO Œ∞ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’x ~°qã¨g∞Ñ¨ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ D Ñ¨ äŒHõO QÆ∞iOz ≥eã≤Ok. Jk Ñ¨O@Å∞ KÕuH˜JOk=KÕÛ «~°∞O. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ t"åÔ~_ç¤x U"≥∞ÿ<å KÕ¿ãÎ áÈbã¨∞Å∞cÉèí «ûO ã$+≤ì™êÎ~°∞. JO`å JÅ¡HõÖ’¡ÅO J=Ù «∞O Œx ÉèíÜ«∞Ñ_®¤~°∞. <Õ~°∞QÍD ã=∂Kå~åxfl t"åÔ~_ç¤H KÕ~°"Õâß~°∞. «Hõ∆O t"åÔ~_ç¤ #ã#HÀ@ #∞Oz*Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞. „áê ~°Hõ∆ HÀãO J «ºO « PÑÙÎÅ~Ú# |O èŒ∞=ÙÅ ~Úà◊§Ö’


57

«Å^•K«∞‰õΩO^•=∞x „Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. Jxfl KÀ\Ï¡ J «xH˜ XˆH ~°Hõ"≥∞ÿ#KÕ Œ∞ J#∞Éèí=O Z Œ∞Ô~·Ok. «#H ~°Hõ∆ HõeÊOK«_»O=Å¡ å"≥∞Hõ _» #HõûÖ·@¡P„QÆÇxH QÆ∞~°=Ù`å"≥∂##fl ÉèíÜ«∞O «# |O èŒ∞=ÙÅO ŒiÖ’#∂ =ºHõÎ"≥∞ÿOk.

H˘O «HÍÅO =∞ èŒ# Ñ¨_®¤_»∞. z=iH˜ q~°HÎ HõeyOk. Z@∞=O\˜Ñïã≤÷ «∞Ö’¡#∂ #HõûÖ·@¡ À q~À èŒO ÃÑ@∞ìHÀ= ŒÌh, D â◊„ «∞ «fiO «#`À<Õâßâ◊fi «OQÍ JO «O HÍ"åÅx `å#∞ =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#hH˘_»∞‰õΩÅ ¿Ñ~°∞# L «Î~°O ~åã≤ÃÑ\ì t"åÔ~_ç¤ P «‡Ç¨Ï «º KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

D ãÖÑ¶∞@#x J_»¤OÃÑ@∞ì‰õΩx Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìH˜ =ºuˆ~HõOQÍ„Ñ¨[Å ™ê#∞Éèí∂ux ã¨g∞HõiOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕâß~°∞ áÈbã¨∞Å∞,Éèí∂™êfi=ÚÅ∞.

=∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù <å~åÜ«∞Ô~_ç¤x ZÖÏQÆ~Ú<å J_»∞¤ ˘ÅyOKåÅ#flHõ$ «xâ◊ÛÜ«∂xH˜ =zÛOk Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü.

J «x Hõ ŒeHõÅ g∞ Œ xÑ¶∂ =ÙOK«_®xH˜ «y# =ºHÎÔH· J<Õfi+¨„áê~°OÉèí=∞~ÚOk. <å~åÜ«∞Ô~_ç¤H˜ «# ã¨g∞Ñ¨|O èŒ∞"≥·# XHõ =∞Ç≤Ïà◊ ÀJ„Hõ=∞ ãO|O èŒO =ÙO Œx ≥eã≤Ok. P"≥∞ Éèí~°Î ãfiÜ«∞OQÍ áêsì ÉÏ èŒ∞ºeflHõÅ∞ã¨∞‰õΩx «# QÀ_»∞ "≥à◊§É’ã¨∞HÀ=@O`À "≥ «HõÉ’~Ú# fÔQ HÍà◊§‰õΩ«ye#@¡~ÚOk. P ÉÏkè «∞_ç<Õ áêsì W<åÊù~°‡~üQÍ xÜ«∞q∞OzOk. P

ÉÏkè «∞_»∞, J «x ÉèÏ~°º, <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ ‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞ºÅ∞ u~°∞Ñü #∞Oz|ã¨∞ûÖ’ |Ü«∞Å∞ Õ~°∞ «∞<åfl~°∞. |ã¨∞û <≥O|~°∞, >ÿ=Ú, <å~åÜ«∞Ô~_ç¤‰õÄ~°∞Û#fl ã‘@∞ <≥O|~°∞`À ãÇ áêsì Ü«∂Hõ∆<£ \©"£∞H ã=∂Kå~°O JOkOk.|ã¨∞û J#O`«Ñ¨Ù~°O J#flÑ¨Ó~å‚ ÖÏ_ç˚H˜ ã¨g∞ÑÖÖ’ PyOk. |ã¨∞ûkwkQÆ@O`À<Õ Œà◊O •_çKÕã≤ <å~åÜ«∞Ô~_ç¤x K«O¿Ñã≤Ok. D ãOÑ¶∞@#1983 E<£ 16 # [iyOk.

Jã¨ÖË=∂„ «O ãÖ|O èŒO ÖËHõáÈ~Ú<å ~°q ¿Ñ~°∞#∞ <å~åÜ«∞Ô~_ç¤Ç¨Ï «ºˆHã¨∞Ö’ ~ÚiHÕKå~°∞.

XHõ"≥·Ñ¨Ù# Éèí∂™êfi=ÚÅ∞, ÃÑ`«ÎO^•~°¡ Ñ¨^Œú`«∞efl, HÍO„ÔQãπ áêsì<åÜ«∞‰õΩÅ ‰õΩà◊√§ ~å[H©Ü«∂efl Jã¨Ç≤ÏºOK«∞‰õΩ<Õ ~°qH˜ qÑ¨ ¡=~å[H©Ü«∂ÅÑ¨@¡ ‰õÄ_® ÃÑ ŒÌQÍ Pã¨HÎ =ÙO_Õk HÍ Œ∞.


58

«# «O„_ç N~å=ÚÅ∞ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìÖ’ Ñ¨xKÕâß_»∞ HÍ|\˜ìÉèí∂™êfi=ÚÅ∞, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ HõHõ∆QÆ\ì «# «O„_çx K«O¿Ñâß~°∞.«=∞ ‰õΩ@∞OÉÏxfl <åâ◊#O KÕâß~°∞. N~å=ÚÅ∞ ãO`å#"≥∞ÿ#O Œ∞‰õΩ «=∞#∞

‰õÄ_® "ÕkèOz Ç≤ÏOã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. `«=∞g∞^Œ Ñ¨QÆ|\˜ì#@∞ì „Ñ¨=iÎã¨∞Î#flâ◊„ «∞=Ùefl Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü áêsì JO «O KÕ¿ãÎ «=∞ | «∞H^À å=Ú „ÑâßO «OQÍ| «∞‰õΩ`å=∞x PÖ’zã¨∂Î =ÙO_Õ"å_»∞ ~°q.

~°qH ZÑC_»∂ Ô~· «∞ rq «O g∞ Œ «ÑÊ qÑ¡"À Œº=∞O Ñ@¡ U=∂„ «OPã¨HÎ =ÙO_Õk HÍ Œ∞.


59

PO„^è Œ∞Å P~å^è Œº#@∞_»∞ #O^Œ=¸i `å~°Hõ ~å=∂~å=Ù`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsìx ™ê÷Ñ≤Oz qã¨Î $`« ™ê÷~ÚÖ’ ZxflHõÅ „Ñ¨Kå~°O„áê~°OaèOKå_»∞. [#O ZhìP~ü ã¨ÉèíÅ‰õΩ q~°QÆ|_ç "≥à◊√Î<åfl~°∞. QÆO@Å«~°|_ç ZhìP~ü K≥· «#º ~° äŒO ~åHõHÀã¨O Z Œ∞~°∞ ≥#∞flÅ∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.≥ÅOQÍÏ lÖÏ¡Ö’¡ Ñ~°º\ã∂Î '#HõûÖ·>Ë¡ x["≥∞ÿ# Õâ◊Éèí‰õΩÎÅ∞— Jx ZhìP~ü

KÕã≤# „Ñ¨Hõ@#‰õΩ „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# „Ñ¨uã¨ÊO Œ# ÅaèOzOk.

1983 [#=iÖ’ JÃãOc¡ ZxflHõÅ∞ [iQÍ~Ú.

PO„ èŒ„Ñ¨*ÏhHõO Z<£.\˜.~å=∂~å=Ù‰õΩ „|Ç¨Ï‡~°^äŒO Ñ¨\˜ìOk.

PO„ èŒ~å„+ìOÖ’ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\˜ ™êiQÍ HÍO„ÔQ¿ã «~° „Ñ¨Éèí∞`åfixfl™ê÷Ñ≤Oz ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì K«i„ « ã$+≤ìOzOk. [#=i 9= Õn# Z<£.\.~å=∂~å=Ù PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò =ÚYº=∞O„uQÍ „Ñ¨=∂ ã‘fiHÍ~°O KÕâß~°∞.

nO`À PO„^è Œ~å„+¨ ìOÖ’ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~° ã¨g∞Hõ~°ÏÅ∞=∂iáÈÜ«∂~Ú. H˘ «Î H˘ «Î JkèHÍ~° HO„^•Å∞ LxHÖ’H =KåÛ~Ú. HÍO„ÔQãπÇ¨ÏÜ«∂OÖ’ K≥Ñ¨CHÀ Œy# QÆ∞iÎOÑ¨Ù ÅaèOK«x ™ê=∂lHõ ã¨=Ú^•Ü«∂Å‰õΩZ<£.\˜. ~å=∂~å=Ù =∞O„u=~°æOÖ’ „Ñ¨ ÕºHõ „áê è•#ºO ÅaèOzOk.

=¸_»∞#fl~° ŒâßÉÏÌÅ PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò JkèHÍ~° ~å[H©Ü«∞ K«i„ «Ö’J„ÑuÇÏ «OQÍ H˘#™êy# Ô~_ç¤ ‰õΩÅã∞ÎÅ PkèÑ`åºxH "≥Ú@ì"≥Ú Œ\ ™êiQÍJ_»∞ ¤Hõ@ìÑ¨_çOk. `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì JkèHÍ~°OÖ’H˜ ~å=_»O`À

7


60

Hõ=∞‡‰õΩÅã¨∞ÎÅ#∞ "≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ =ÚYº=∞O„u Ñ‘~î°O =iOzOk.JO «=~°‰õÄ „áê è•#ºOÖËx J<ÕHõ W «~° ‰õΩÖÏÅ‰õΩ Ha<≥\òÖ’ H©ÅHõ"≥∞ÿ#Ñ¨^Œ=ÙÅ∞ ÅaèOKå~Ú.

~å„+ì ~å[H©Ü«∞ "å`å=~°OÖ’ XHõ `å*Ï Œ#O "≥e¡qiã≤Ok.

Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ ã¨g∞Ñ¨|O èŒ∞=Ù HÀ<åÑ¨Ù~°O „QÍ=∂xH˜ K≥Ok#~å=∞Hõ$ëê‚ Ô~_ç ¤ Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞QÍi ÉèÏ~°º <å~åÜ«∞=∞‡#∞=ÚYº=∞O„u Z<£.\˜.~å=∂~å=Ù ^ŒQÆæiH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞. ~å=∞yi„áêO`«OÖ’ D ‰õΩ@∞O|O „Ñ¨`ÕºHõ`«h, Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl ã¨=∞ã¨ºbfl=ÚYº=∞O„u Œ$+≤ìH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡~°∞.

1984 U„Ñ≤Öò 22 # J#O «ÑÙ~°OÖ’ WO[hiOQ∑ K« Œ∞=Ù‰õΩO@∂qÑ¡=áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎQÍ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O „áêO «OÖ’ Ñ¨xKÕã≤# =_»¡=¸_çHõ$ëê‚~å=Ù`À ~°q z#fl K≥Ö¡Å∞ â‹·Å[ q"åÇ¨ÏO [iyOk. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ç≤Ï=∂Ü«∞ ü#QÆ~üÖ’x PH±ûÑ¶~ü¤ „QÍ=∞~ü ã¨∂¯Ö’¡ KåÖÏ x~å_»O|~°OQÍ[iy# D q"åÇxH '=∂ Éèí∂q∞— K«Å#z„ « x~å‡ «Å∞ a.#~°ã≤OQÆ~å=Ù,l.~°gO„ Œ<å ä£, QÆ ŒÌ~üÅ∞ ÃÑo§ ÃÑ ŒÌÅ∞QÍ =º=Ç¨ÏiOKå~°∞.

~°q JÑ¨Ê\˜H© ~ÚOHÍ J*Ï˝ «"åãÖÖ’<Õ =Ù<åfl_»∞.

D q"åÇ¨xH˜ =∞ èŒº=iÎ «fiO =Ç≤ÏOzOk QÆ∞à◊§Ñë¡ ~°gO„ Œ<å ä£.„j~å=ÚÅ∞QÍi <Õ «$ «fiOÖ’ L Œº=∞O L èŒ$ «OQÍ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl ~ÀAÖ’¡Hõ$ëê‚~å=Ù`À áê@∞ P „áêO`«OÖ’ uiy#=ºH˜Î ~°gO„^Œ<å^ä£. `˘e„Ñ¨*ÏÑÖKå~ÚfÖ’ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ áêÖÁæ#fl"åiÖ’ DÜ«∞# ‰õÄ_® L<åfl_»∞.=ºHÎQÆ « HÍ~°ÏÅ s`åº ~°gO„ Œ<å ä£ L Œº=∂xH˜ Œ∂~°=∞~Ú#Ñ¨Ê\˜H©Ñi\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ QÍi ‰õΩ@∞OÉÏxH =∂„ «O Z#fl_»∂ Œ∂~°O HÍÖË Œ∞.QÆ∞O`«HõÅ∞¡Ö’x #=Ü«ÚQÆ Ñ≤HõÛ~üû _ç„ã≤ì|∂º+¨<£ HõOÃÑh ~°gO„^Œ<å^ä£‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ Õ. Ñi\ÏÅ ÇÏi ‰õÄ_® D ãOã÷Ö’ H˘O «HÍÅO ÑxKÕâß_»∞.P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~°gO„ Œ<å ä£ Ñï\ÏÅ ‰õΩ@∞OÉÏxfl PiúHõOQÍ P Œ∞‰õΩ#flãÖ Œ~åƒùÅ∂ H˘xfl L<åfl~Ú. „j~å=ÚÅ∞QÍi Ô~O_À JÅ∞¡_»∞, L+¨ Éèí~°ÎˆHâ◊#fl‰õÄ_® H˘O «HÍÅO D HõOÃÑhÖ’ Ñ¨xKÕâß_»∞. Ç¨Ïi Z<£H“O@~üÖ’K«xáÈ~Ú# q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞‰õΩx "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O „QÍ=∞O "≥o§ P‰õΩ@∞OÉÏxfl Ñ¨~å=∞i≈Oz =KåÛ_»∞ ~°gO„ Œ<å ä£.


61

1984 PQÆã¨∞ìÖ’ ~°q "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O =KåÛ_»∞.

PYi K≥Ö¡Å∞ â‹·Å[ ÃÑo§‰õÄ_® J~ÚáÈ=_»O`À «#∞ ‰õÄ_® ÃÑo§KÕã¨∞‰õΩO>Ë ÉÏ=ÙO@∞O Œx ã¨xflÇ≤Ï «∞Å∞ ã¨ÅÇ¨~ÚKåÛ~°∞. ~°q ‰õÄ_®J Õ PÖ’K«#Ö’ L<åfl_»∞. ZÖò.<å~åÜ«∞ KÒ Œi, P~ü.ÔH.Å∞ ~°q ÃÑo¡H˜=∞ èŒº=iÎ «fiO =Ç≤ÏOKå~°∞.

1984 JHÀì|~ü 27 = Õn# èŒ~°‡=~°Ñ¨Ù H˘O_»#fl QÍi ÃÑ ŒÌ‰õΩ=∂Ô~Î ã¨∞h « À ~°q q"åÇ¨ÏO [iyOk. "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’ ~°q WO\˜H˜PˆQflÜ«∞ kâ◊# P#∞‰õΩx =ÙO_Õ ~ÚÖË¡ H˘O_»#flQÍik. `«# `«O„_çN~å=ÚÅ∞`Àáê@∞ Ç¨Ï «º‰õΩ QÆ∞Ô~·# ~°q z<åflÜ«∞# ã¨∞|ƒÜ«∞ºH˜ H˘O_»#flã¨fiÜ«∂<å ÉÏ==∞ik. Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ QÍi q∞„`«∞_»∞, HÀy~°"åãÎ=Ùº_≥·# *· ã‘ å~å"£∞ KÕ «∞Åg∞ Œ∞QÍ D ÃÑo§ J «ºO « x~å_»O|~°OQÍ[iyOk. Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ ™ê‡~°Hõ ã¨∂ÎÑÖ = ŒÌ [iy# q"åÇ¨xH˜|O èŒ∞q∞„ «∞Å`À áê@∞ ÉèÏiãÖYºÖ’ [#O Ç¨[~°∞ JÜ«∂º~°∞.

~ÀAÅ∞ QÆ_çzáÈ «∞<åfl~Ú.

1984 Ö’ Z<£.\˜. ~å=∂~å=Ù =∞O„u=~°æOÖ’ Pi÷Hõ=∞O„uQÍ=ÙO_ç ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ '#O|~ü–@∂—QÍ =º=Ç¨Ïiã¨∞Î#fl <å ≥O_»¡ÉèÏã¯~°~å=Ù Z<£.\.~å=∂~å=Ù =∞O„u=~åæxfl ‰õÄÅ^Àã≤ <≥Å ~ÀAÅáê@∞=ÚYº=∞O„uQÍ L<åfl_»∞.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì f„= ãÖH∆ÀÉèíOÖ’ Ñ¨_çOk.

<å^≥O_ » ¡ É èÏã ¨ ¯~ °~å=Ù âßã ¨#ã¨É è íÖ’ ` «# " ≥∞*Ïi\ ©xx~°∂Ñ≤OK«∞HÀÖËHõáÈ=_»O`À ÉèÏ~° « Õâ◊ K«i„ «Ö’<Õ Hõh qh Z~°∞QÆx suÖ’Z<£.\˜. ~å=∂~å=Ù =∞m§ =ÚYº=∞O„u JÜ«∂º_»∞.

âßã¨#ã¨Éèí ~°^ŒÌ~ÚºOk.

1985 Ö’ âßã¨#ã¨Éèí‰õΩ =∞ èŒºO «~° ZxflHõÅ∞ =KåÛ~Ú. ZhìP~ü=∞m§ =ÚYº=∞O„u JÜ«∂º_»∞.

1986 Ö’ Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ Ç¨Ï «ºˆHã¨∞Ö’ „Ñ¨ è•# =Ú^•Ì~ÚÉ’Ü«∞ ã≤^ŒúÑ¨Ê tHõ∆ Ñ¨ÓiÎKÕã¨∞‰õΩx *ˇ·Å∞ #∞Oz q_»∞^ŒÅ JÜ«∂º_»∞.


62

H˘O «HÍÅOáê@∞ =∞ø#OQÍ =ÙO_ç P «~åfi « "≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ [<åÅ#∞ÉkiOz | «Hõ_»O „áê~°OaèOKå_»∞. Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ =O\ Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü<åÜ«∞‰õΩË‚ K«OÑ≤#"åflO@∂ [#O =∞^èŒº „Ñ¨QÆÖÏƒùÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂"åºáê~°ã¨∞ÎÅ #∞Oz _»|∞ƒ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞@O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. Hõ~åfl@Hõ~å„+ìOÖ’x áê=QÆ_»Ö’ ‰õÄ «∞~°∞ ÃÑo§ HÀã¨O ™ê=∂#∞¡ H˘O@∞O_»QÍÑ¨@ìÑ¨QÆÅ∞ [#O =∞ èŒº ã≤ ŒúÑ¨Ê#∞ "Õ@H˘_»=à◊§`À #iH˜ K«Oáê~°∞.

D Ç¨Ï «º ˆHã¨∞Ö’#∂ Ñ¨i\ÏÅ ~°qx =Ú^•Ì~Úx KÕâß~°∞.

D Œâ◊Ö’ ~°q Hõ~åfl@HõÖ’x qq èŒ „áêO`åÖ’¡ ~°Ç¨Ïã¨º rq «OQÆ_çáê_»∞. D Hã¨∞ #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_ç# J#O «~°O uiy "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O„QÍ=∞O KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞.


63

«=∞ „áêO «OÖ’ "Õà◊¥§#∞H˘x =Ù#fl Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷#∞ Kå=Ù≥|ƒ fÜ«∞O Õ ™ê=∂#∞ºÅ „| «∞‰õΩÅ∞ ÉÏQÆ∞Ñ¨_Õ P=HÍâ◊"Õ∞ ÖË Œ∞. «#«O„_ç N~å=ÚÅ∞, «=Ú‡_»∞ ÇÏi ™êyOz# áÈ~å\Ïxfl U^À XHõ q èŒOQÍ

=ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥à◊§_»O ^•fi~å «Ñ¨Ê =∞#∞QÆ_»∞ ™êyOK«@O ™ê èŒºOHÍ Œ<Õ ã¨ åºxfl ≥Å∞ã¨∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ ~°qH˜ Z‰õΩ¯= HÍÅO Ñ¨@ìÖË Œ∞. J~Ú ÕqÑ¨¡= áêsìÅ‰õΩ#fl Ñïq∞`«∞Å∞, Q˘_»=Å∞ ã¨=∞ã¨º#∞ ã¨`«fi~°OQÍÑï+¨ iOK«hÜ«∞=x ÉèÏqOKå_»∞. Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷‰õΩ ‰õΩOÉèí ã÷Å"≥∞ÿ#á¶êºHõ∆x*Ï<Õfl H˘\ÏìÅx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. JO Œ∞‰õΩ J=ã~°"≥∞ÿ Õ Ãã·<åºxflã=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ"åÅx J#∞‰õΩ<åfl_»∞. Ãã·#ºO ã=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ=_®xH =#~°∞Å∞J «ºO « J=ã¨~°=∞<Õ q+¨Ü«∞O J «xH˜ ≥eã≤Ok.

PiúHõ Ñïã≤÷ux "≥∞~°∞QÆ∞Ñ¨~°K«∞HÀ‰õΩO_® XHõ J_»∞QÆ∞‰õÄ_®=ÚO Œ∞‰õΩ "ÕÜ«∞@O ™ê èŒºO HÍ Œx ~°qH˜ J#∞Éèí=Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ J~°úOJ~ÚOk. JÇ¨ÏŸ~å„ «∞Å∞ „â◊q∞OK«@O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. 1987 <å\˜H˜JÑ¨CKÕã≤ XHõ „\ÏHõì~ü H˘<åfl_»∞. W~°"≥·<åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∂ „\ÏHõì~ü À Ñ¨xKÕ~ÚOKå_»∞. `å#∞ Ñ¨x KÕÜ«∞@"Õ∞ QÍHõ <å~åÜ«∞ J<Õ „_≥·=~ü#∞ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. Ju «‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ „\ÏHõì~ü HÀãÖ KÕã≤# JÑ¨C#∞fˆ~Ûâß_»∞.

HÍãÎO « "≥ã¨∞Å∞ÉÏ@∞ zH˜ Ok. =Ú`åºÅOÑë¡Ö’x =Ú`åºÅ=∞‡QÆ∞_çH˜ PˆQflÜ«∂#=Ù#fl W~°"≥· ZHõ~åÅ KÕ#∞ ÉË~åxH˜ =zÛOk. J~Ú Œ∞

8


64

"ÕÅ∞ |Ü«∂<å ~ÚKåÛ_»∞. P KÕÖ’ hà◊√¡ Ñ¨_» åÜ≥∂ ÖË À#x J#∞=∂#O=zÛOk. ~å„uH˜ ~å„u É’~°∞ "Õ~ÚOKå_»∞. <åÅ∞QÆ∞ JOQÆ∞àÏÅ∞ hà◊√¡Ñ¨_®¤~Ú. "≥O@<Õ q∞QÆ å _»|∞ƒ Hõ\ì KÕ#∞ il„¿ãì+¨<£ KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

KÕ#∞ ã¨ã¨ºâßº=∞ÅO J~ÚOk. J~Ú Õ, QÆ∞_ç"≥#Hõ"≥·Ñ¨Ù# á⁄ÖÏÖ’¡¿ã ŒºO KÕã¨∞‰õΩ<Õ Ô~· «∞Å∞ h\˜ Z ŒÌ_ç =zÛ#Ñ¨Ù_»ÖÏ¡ hà◊√¡ J_»∞QÆ∞ «∞<åfl~°∞."åà◊§O`å «# «O„_ç „j~å=ÚÅ∞ QÍi HÍÅO#∞Op «# ‰õΩ@∞OÉÏxH˜KÕ À_»∞ "å^À_»∞QÍ =ÙO@∂ =ã¨∞Î#fl z#fl Ô~· «∞Å∞. "åà◊§x HÍ Œ<ÕO Œ∞‰õΩÖË Œ∞. ~°qH˜ P KÕÖ’ H˘|ƒi `À@ "Õã≤ ÃÑOKåÅx HÀiHõ. H˘|ƒi`À@QÆ#∞Hõ "Õ¿ãÎ "åà◊§‰õΩ ho§=fi@O ™ê èŒºÑ¨_» Œ∞.

=Ú`åºÅ=∞‡ QÆ∞_çH˜ <≥·~°∞u k‰õΩ¯# XHõ ÉÏq =ÙOk. P ÉÏqxQÆ#∞Hõ ÉÏQÆ∞ KÕ¿ãÎ «# KÕÖ’Oz hà◊√§ ~Ú"åfieû# Ñ¨x «Ñ¨C «∞Ok.Ô~· «∞ÅO Œsfl ‰õÄ~ÀÛÉˇ\ì P ÉÏqx ÉÏQÆ∞KÕ •Ì=∞x „Ñ¨áÈ[Öò ÃÑ\Ïì_»∞.JO Œ~°∂ XÑC‰õΩ<åfl~°∞. ZHõ~å‰õΩ |™êÎ è•#ºO K˘ÑC# ~Ú™êÎ=∞<åfl~°∞.ÉÏqx ÉÏQÆ∞ KÕ~ÚOKÕ ÉÏ èŒº « =∂„ «O JO Œ~°∂ Hõeã≤ ~°q g∞ Õ ÃÑ\Ïì~°∞.«# „Ñüáê Œ# Ñ¶eOK«É’ «∞#flO Œ∞‰õΩ ~°q ZO`À ãÖ`À+≤OKå_»∞QÍh

P ãO`À+O Z‰õΩ¯= ¿ãÑÙ xÅ|_»ÖË Œ∞. ÉÏq =∞Oz ÕQÍh Uà◊§ «~°|_çQÍ"å_»HõOÖ’ ÖË#O Œ∞KÕ « ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ «Ü«∂~°~ÚOk. áê=ÚÅ`À áê@∞~°Hõ~°HÍÅ q+¨Ñ¨Ù Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å`À Å∞HõÅ∞HõÖÏ_»∞`«∂ LOk P ÉÏq.=Úà◊§HõOÑÅ`À •^•ÑÙQÍ ÉÏq "≥Ú «ÎO =¸ã∞‰õΩáÈ~Ú=ÙOk. JO Œ∞Ö’Hky „áêÏÅ`À |uH˜ |Ü«∞@Ñ¨_»ÖË~°x [<åÅ Éè íÜ«∞O. Zxfl_»|∞ƒe™êÎ=∞<åfl P ÉÏqÖ’ Ñ¨Ó_çHõ fÜ«∞\ÏxH˜˜ Z=fi~°∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ~å=@O ÖË Œ∞.

z@ìz=iH˜ ~°q `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉÏqÖ’H˜ ky Ñ¨x KÕÜ«∞@O„áê~°OaèOKå_»∞. Xà◊§O`å Œ Œ∞Ì~°∞¡, Œ∞~° Œ. =¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ [fi~°O=zÛOk. J~Ú<å = ŒÖË¡ Œ∞. =∞m§ kQÍ_»∞. "≥∞Å"≥∞Å¡QÍ =Ú`åºÅOÑë¡Ô~· «∞Å∞ XHõ ~˘Hõ ~°∞QÍ =zÛ Ñ¨xÖ’H˜ kQÆ@O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞.

P „áêO «OÖ’ XHõ Ô~· «∞QÍ ~°q KÕã≤# Hõ$+‘, Ñ_ç# „â◊=∂, ™êkèOz#Ñ¶e`åÅ∞ „Ñ ÕºHOz „Ñâ◊Oã≤OK« Œy#q. áêuHõ ZHõ~åÖ’¡ ZO`À Hõ+ìÑ_çH˘|ƒi`À@ ÃÑOKå_»∞. H˘|ƒi K≥@¡ =~°ãÅ =∞ èŒº =Hõ K≥@∞¡ ÃÑ\ìOKå_»∞.


65

Z=Ô~·<å ~ÚÑ¨Ù_»∞ P `À@Ö’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ_ç`Õ x[OQÍ<Õ HÀ#ã‘=∞Ö’u~°∞QÆ∞ «∞#fl J#∞Éèí∂u HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

WO\=ÚO Œ∞ ã∞=∂~°∞ U_»∞ ZHõ~åÅ∞ =∞$ Œ∞Å~°HõO •x=∞‡ À@ÃÑOKå_»∞. ~åà◊¥§ ~°Ñ¨ÊÅ`À Ñ¨K«Û^Œ#O =∞K«∞ÛÔH·<å HõxÑ≤OK«x P„áêO «OÖ’ À@Å ÃÑOÑ¨HõO ZO « „â◊=∞`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl^À P „áêO`åxflQÆ∞iOz# J=QÍÇ¨Ï# =Ù#fl"åiH˜ «Ñ¨Ê J~°÷O HÍ Œ∞. =º=™êÜ«∂xH˜ãÖ|OkèOz# P^è Œ∞xHõ Ñ¨^Œ ú`«∞Å∞, ã¨ã¨º~°Hõ ∆HÀãÖ Éè í∂™ê~°O<åâ◊#OHÍ‰õΩO_® fã¨∞HÀ=Åã≤# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞, ã¨Ç¨Ï[ã≤^Œú"≥∞ÿ# Z~°∞=ÙÅ«Ü«∂s, "ÕÑ¨#∂<≥#∞ „H˜q∞ãÖÇ¨~°Hõ~°OQÍ "å_»@O =O\˜ q+¨Ü«∂ÅÖ’

~°q P „áê «OÖ’x Ô~· «∞Å‰õΩ P Œ∞º_»∞QÍ, P Œ~°≈„áêÜ«Ú_»∞QÍ xeKå_»∞.

É’~°∞ áê~ÚO@∞¡ ÃÑ@ì_»OÖ’ ~°qH˜ «# ≥·# ã¨fiO « Ñï*Ï˝#O=ÙOk. Jk Ñ¨ÓiÎ™ê÷~Ú ÕjÜ«∞ Ñï*Ï˝#O. ã¨g∞ÑÖÖ’ =Ù#fl H˘O_»Å#∞|\ì, P H˘O_»Å kâ◊#∞ |\ì áê~ÚO@∞ ÃÑ>Ëì"å_»∞. =¸_è»qâßfiãÖJ#∞HÀHõ áÈ Õ QÆ∞iÎOK« Œy# =∞~˘Hõ =ÚYº"≥∞ÿ# JOâ◊O =ÙOk. ~°qZHõ¯_» ~ÚÅ∞¡ H˘<åfl, ã¨÷ÅO H˘<åfl, á⁄ÅO H˘<åfl ã¨=∞$k÷QÍ hà◊√§Ñ¨_» åÜ«∞x J#∞‰õΩO\Ï~°∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞ Ñ¶≤e"£∞#QÆ~ü ~ÚO\’¡ Ñ¨_ç#hà◊√§ "≥Ú «ÎO Ñ¶≤e"£∞#QÆ~üH˜ ãïáÈ`åÜ«∞#@OÖ’ P=yO[O « ‰õÄ_®J"åãÎ=O ÖË Œ∞.

"≥∞Å"≥∞Å¡QÍ ~°q [<åÅg∞ Œ Œ$+≤ìx ™êiã¨∂Î =KåÛ_»∞. „Ñ¨[Å`ÀãÖ|O^è•Å#∞ ÃÑOK«∞HÀ=@O „áê~°OaèOKå_»∞. "≥Ú^Œ\˜#∞Op J`«x‰õΩ@∞O|O`À ã¨xflÇ≤Ï « ãÖ|O è•Å∞#fl "åà◊§O Œ~°∂ uiy ~°q K«∞@∂ìãÖÑ¶∞\˜ «O J=Ù «∞<åfl~°∞. H˘ «ÎÑë¡ „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# K«=∞<£ ~°qH˜PO «~°Oy‰õΩ_»∞QÍ =∂~å_»∞. JuH˘kÌ ã=∞Ü«∞OÖ’<Õ Ñi\ÏÅ ~°qH «# ≥·#XHõ~°Hõ∆ =º=ã÷ U~°Ê_çOk. <åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ `˘e J_»∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∞Î<åfl_»∞.

p\˜H˜ =∂\˜H© ˆHã¨∞Å∞, J*Ï˝`«"åãÖ J`«xH˜ x`«ºrq`«OÖ’ÉèÏQÆ=∞Ü«∂º~Ú.

1989 ÃãÃÑìO|~ü 22 = Õn# J#O «ÑÙ~°O Pã∞Ñ„uÖ’ ã∞h «=∞‡=∞QÆa_»¤#∞ „Ñ¨ã¨qOzOk. ~°q "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’<Õ L<åfl_»∞. "å~°Î ≥eã≤#"≥O@<Õ |Ü«∞Å∞ Õi ~À_»∞¤g∞kH "≥àÏ§_»∞. J@∞"ÕÑÙQÍ XHõ rÑÙ =™ÈÎOk.


66

Jk «# ÑïK«Ü«∞ã¨∞ÎÅ Õ. rÑ¨Ù Páê_»∞. q+¨Ü«∞O K≥Ñ≤Ê rÑ¨Ù J_çQÍ_»∞.P =∞x+≤ =∂~°∞=∂\Ï¡_»‰õΩO_® rÑ¨Ù WKåÛ_»∞. Ñ¨Ù„`À`åûÇ¨ÏO J~Ú ÕÑÙ+¯ÅOQÍ<Õ =ÙOkQÍh *Ë|∞Ö’ _»|∞ƒ=∂„ «O ze¡QÆ=fi ÖË Œ∞. rÑÙ fã∞‰õΩx<Õ~°∞QÍ J#O`«Ñ¨Ù~°OÖ’ ÖÏÜ«∞~°∞ QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê^£ ~ÚO\˜H˜ "≥àÏ§_»∞.QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê £ «# *Ë|∞Ö’=Ù#fl <åÅ∞QÆ∞=O ŒÅ∂ ~°q KÕuÖ’ ÃÑ\Ïì_»∞.Pã¨∞Ñ¨„uH˜ "≥o§ «# `˘e a_»¤#∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. q∞~îå~ÚÅ∞ ≥Ñ≤ÊOzPã¨∞Ñ¨„u ã≤|ƒOkH©, JHõ _»=Ù#fl [<åxH© ÑÖzÃÑ\Ïì_»∞. P ŒOÑ¨ «∞Å∞«=∞ `˘e =∞QÆa_»¤H˜ „j~å"£∞ Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.

J Õ ãÖ= «û~°O =∞m§ JÃãOc¡ ZxflHõÅ∞. ™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ HÍO„ÔQãπJÉèíºi÷QÍ |iÖ’H˜ kQÆ∞ «∞<åfl_»∞. ZÖÏÔQ·<å ã¨~ ~å=∞yi ^•\˜ «=∞„áêO «OÖ’H˜ K≥<åflÔ~_ç¤ ZxflHõÅ „Ñ¨Kå~åxH˜ ~å‰õΩO_® KÕÜ«∂e. Ñï\ÏÅ~°q «#Ö’ `å#∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl f~å‡#O Wk. <å<å HõëêìÅ∞ Ñ¨_ç Ô~O_»∞=¸_»∞ `«∞áê‰õΩÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. `«# ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ J`«ºO`«ã¨xflÇ≤Ï`«OQÍ =ÙO@∞#fl Ñïã¨~° „QÍ=∂Å‰õΩ K≥Ok# Ü«Ú=‰õΩeflã¨g∞HõiOKå_»∞. q+¨Ü«∞=∞O`å "åà◊§‰õΩ q=iOz K≥áêÊ_»∞. «# HÀãÖ„áêÏÅ∞ áÈQ˘@∞ìHÀ=_®xH˜ g∞Ö’ ZO`«=∞Ok ã≤^ŒúOQÍ =Ù<åfl~°xJ_çQÍ_»∞. hHÀãÖ UO KÕÜ«∞=∞<åfl KÕÜ«∞\ÏxH˜ `å=∞O`å ã≤ ŒúOQÍ=Ù<åfl=∞x JO`å Ç¨g∞ WKåÛ~°∞. JO Œ~°∂Hõeã≤ J «x KÕuÖ’ KÕ «∞Å∞"Õã≤ „Ñ¨=∂O‰õÄ_® KÕâß~°∞.

K≥<åflÔ~_ç¤ Ñ¶ÖÏ<å ~ÀA Ñ¶ÖÏ<å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ «=∞ „áêO`åxH˜„Ñ¨Kå~åxH˜ =ã¨∞Î#fl@∞ì ≥eã≤Ok.

~°q `«# J#∞K«~°∞Å#∞ "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx H˘`«ÎÑë¡H©, ~å=∞yiH©=∞ èŒº=Ù#fl Z„~åÅQÆ∞@ì ŒQÆæiH˜ "≥àÏ§_»∞. P QÆ∞@ì ~À_»∞¤#∞ P#∞‰õΩ<Õ=ÙO@∞Ok. ã¨∞=∂~°∞ #∂~°∞ #∂@Ü«∂Éè· J_»∞QÆ∞Å Z «∞Î =ÙO@∞Ok.K≥<åflÔ~_ç¤ HÍ<åfiÜü∞ ~å=∞yi "ÕÑ¨Ù#∞Oz ~å"åe. QÆ@∞ì‰õΩ =O^•, Ô~O_»∞=O^ŒÅ QÆ*ÏÅ ^Œ∂~°OÖ’ ~À_»∞¤‰õΩ ~åà◊√§ J_»¤OÃÑ\Ïì~°∞. "åÇ¨Ï<åÖ’¡=KÕÛ"åiH Hõ#|_»‰õΩO_® JO Œ~°∂ QÆ@∞ìg∞ Œ #∞OK«∞<åfl~°∞. gà◊§#∞ K«∂ã≤á⁄ÖÏÖ’¡ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl P_®, =∞QÍ [#=∞O`å =O ŒÅ ãÖYºÖ’ QÆ∞@ìÅg∞kH˜ KÕ~å~°∞. XHõ Ãã·<åºkèÑüÖÏQÍ «#‰õΩ ≥eã≤# Ñ¨ Œ÷uÖ’ ~°q Ô~O_»∞xq∞ëêÅ áê@∞ JO ŒiH© Ü«Ú Œúhux É’kèOKå_»∞............ 'H˘kÌ


67

¿ãÑ¨\’¡ =∞#O Ü«Ú ŒúO KÕÜ«∞É’ «∞<åflO. „Ñ¨ã¨∞Î «O =∞# ÅHõ∆ ºO "åà◊§x=∞# „áêO «OÖ’H˜ ~åhÜ«∞‰õΩO_® J_»¤O Ñ¨_»@O. =∞# â◊„ «∞=Ù ŒQÆæ~°áÈbã¨∞Å∞<åfl~°∞. `«∞áê‰õΩÅ∞<åfl~Ú. =∞#=∞O`å „áêÏÅ‰õΩ`≥yOz=KåÛO. ~Úk Ü«Ú^ŒúO. ~ÚO^Œ∞Ö’ "åà◊§~Ú<å K«xáÈ=K«∞Û.=∞#"≥∞ÿ<å K«xáÈ=K«∞Û. =∞#Ö’ Z=iHõ~Ú<å QÍÜ«∞=∞~Ú<å, z=iH˜K«zÛáÈ~Ú<å =∞#O ÉÏ èŒ Ñ¨_»‰õÄ_» Œ∞. =∞#efl QÍÜ«∞Ñ¨~°z# "åà◊§x=∞iO «QÍ QÍÜ«∞Ñ~°Kåe. "åà◊√§ =∞#Ö’ XHõix K«OÑ≤ Õ "åà◊§Ö’ =∞#O#Å∞QÆ∞ix K«Oáêe. XHõ"Õà◊ <å‰õΩ QÆ#∞Hõ U Œ~Ú<å [iy Õ Z=~°∂ÉÏ èŒ Ñ¨_»‰õÄ_» Œ∞. J= «e"åà◊§x JO «O KÕÜ«∂e. <Õ#∞ QÍÜ«∞Ñ¨_ç<å,K«zÛáÈ~Ú<å 'J#flÜ≥∂º— JO@∂ U_»∞Ñ¨Ù Z=Ô~·<å ÅOH˜OK«∞‰õΩ<åfl~å=∞m§ ÖËz=zÛ U_çÛ# "åà◊§x #iH˜ áÈQÆ∞Å∞ ÃÑ>Ëì™êÎ#∞— JxÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. JO Œ~°∂ |∞kúQÍ q<åfl~°∞. ~°q ZHõ _» xÅ|_»=∞O>ËJHõ _» xÅ|_®¤~°∞.

HÍ<åfiÜü∞ =™ÈÎOk.

~°q |$O ŒO JO`å JÅ~üìQÍ=ÙOk.

HÍ<åfiÜü∞ ~åà◊§QÆ∞@ìÅ ŒQÆæ~° PyáÈ~ÚOk. QÆ<£"Õ∞<£Å∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ky ~À_»∞¤‰õΩ J_»¤OQÍ =Ù#fl ~åà◊§#∞ `˘ÅyOK«É’Ü«∂~°∞.

HÍ<åfiÜü∞H ãg∞ÑOÖ’=Ù#fl HÖ’g∞@~°∞ ~å~Úx QÆ∞iÃÑ\ì «∞áêH©¿ÑÖÏÛ_»∞ ~°q. «∞áêH© ≥|ƒH HÖ’g∞@~°∞ ~å~Ú ÃÑK«∞Û =Ó_ç Ñ_çáÈ~ÚOk.

HÍ<åfiÜü∞Ö’ XHõ ™êiQÍ HõÅHõÅO ~yOk. áÈbã¨∞Å∞ «∞áê‰õΩÅ∞á⁄l+¨<£Ö’ Ñ¨@∞ì‰õΩx ~°q "åà◊√§#fl QÆ∞@ìHã≤ =ã¨∞Î<åfl~°∞. áÈbã¨∞Å∞ =∞~À=O Œ J_»∞QÆ∞Å∞ =ÚO Œ∞‰õΩ "Õ¿ãÎKåÅ∞. ŒQÆæi^•HÍ ~åxzÛ «∞áêH©xQÍÖ’¡H˜ ¿ÑÖÏÛ_»∞ ~°gO„ Œ.

áÈbã¨∞Å∞ PyáÈÜ«∂~°∞.

áÈbã¨∞Å`À =∂‰õΩ ZÖÏO\˜ â◊„ «∞ «fiO ÖË Œ∞. K≥<åflÔ~_ç¤ =Ú~îåx=∂ „áêO «OÖ’H˜ „Ñ¨Kå~åxH˜ ~åhÜ«∞O. "Õ∞O =O ŒÅ ã¨OYºÖ’=Ù<åflO.=∂ ŒQÆæ~° PÜ«Ú è•Å∞<åfl~Ú. "Õ∞=∞O`å „áêÏÅ‰õΩ ≥yOz=KåÛO JxáÈbã¨∞Å‰õΩ qxÑ≤OKÕ@∞ì JizOk ~°gO„ Œ |$O ŒO.


68

K«∞@∂ì HõÅÜ«∞Eâß~°∞ áÈbã¨∞Å∞.

H˘O_»QÆ@¡g∞ Œ Z@∞K«∂ã≤<å #Å∞"≥·ÑÙÖÏ DÅÅ∞ "Õã∂Î =O ŒÅH˘nÌ[#O. ^•iá⁄_»=Ù<å áê¡ã≤ìH± "≥·~°∞¡ . ZHõ _» HÍÅ∞ÃÑ_ç Õ U =∞O Œ∞áê «~°¿ÑÅ∞ «∞O^À##fl J#∞=∂#O.

áÈbã¨∞Å∞ H˘kÌ¿ãÑ¨Ù U^À =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl~°∞. "≥#∞kiy HÍ<åfiÜü∞ŒQÆæiH "≥àÏ§~°∞. q+Ü«∞O K≥<åflÔ~_ç¤H q=iOz K≥áêÊ~°∞. K≥<åflÔ~_ç¤ HÍÅ∞ÊÅ∞

[~°∞Ñ¨Ù‰õΩO@∂ J~Ú<å ã¨~ HÍ<åfiÜü∞x =ÚO Œ∞‰õΩ áÈx=fi=∞<åfl_»∞.áÈbã¨∞Å∞ ãïÌK≥Ñ¨ÊÉ’Ü«∂~°∞. K≥<åflÔ~_ç¤ q#ÖË Œ∞. «y#O « ã≤|ƒOn, ÃÑ·JkèHÍ~°∞Å J#∞=∞f ÖË‰õΩO_® å=Ú =ÚO Œ∞‰õΩ "≥à◊§ÖË=∞x Õ≥eÛ K≥áêÊ~°∞áÈbã¨∞Å∞. K≥<åflÔ~_ç¤ J#∞K«~°∞Å∞ ‰õÄ_® áÈbã¨∞Å`À â◊$u Hõeáê~°∞.QÆO@¿ãÑ¨Ù `«~°˚# Éèí~°˚#Å∞Ñ¨_ç QÆ`«ºO`«~°O ÖËHõ HÍ<åfiÜü∞ "≥#∞kiy"≥o§áÈ~ÚOk.

Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ‰õΩ ~Úk `˘e q[Ü«∞O !

D ãÖÑ¶∞@#`À Ü«Ú=‰õΩÖ’¡ L`åûÇ¨ÏO "≥Å∞¡"≥uÎOk. [#OÖ’Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ <åÜ«∞Hõ «fiO Ñ@¡ ÑÓiÎQÍ #=∞‡HõO U~°Ê_çOk. „áêÏÅ#∞ÖˇHõ KÕÜ«∞x J#∞K«~°∞Å ãÖYº J#∞k#O ÃÑiyOk.


69

ZhìP~ü ŒOÑ¨ «∞Å`À

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕ~°∞ «∞#fl ã¨O Œ~°ƒùOQÍ


70

|O èŒ∞q∞„ «∞Å`À

"≥·.Zãπ.~å*ÏÔ~_ç¤`À


71

™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å‰õΩqKÕÛã≤# <å\˜ =ÚYº=∞O„u<å~å K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞QÍi`À

u~°∞=∞Å Õ=~°^Õ=™ê÷#OÖ’H˜=ÚYº=∞O„ux PÇ¨fixã¨∂Î


72

Q“~°= =O Œ#Oã‘fiHõiã¨∂Î


73

Hõ~å‚@Hõ ZO.ZÖò.U "≥OHõ@~°=∞Ñ¨Ê, áê~°ú™ê~°kè, #~°ã≤OÇ¨ÏÜ«∞º QÍ~°¡ À

ã¨fi„QÍ=∞O "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’ WO„^•Ô~_ç¤ À


74

"≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞, QÆ^ŒÌ~üÅ`À

~°[hHÍO`ü`À


75

ã≤OÇ¨„k JÑ¨Ê#fl ã¨xflkèÖ’

"≥·*ÏQ∑Ö’ ã¨=Ú„ ŒÜ«∂#O


76

«e¡ <å~åÜ«∞=∞‡`À

QÆ ŒÌ~ü ŒOÑ¨ «∞Å`À <å~åÜ«∞=∞‡


77

JÃãOc¡ ZxflHõÖ’¡ q[Ü«∞O ™êkèOz U_»∞ ãÖ=`«û~åÅ n~°…q~å=∞O «~°∞"å « HÍO„ÔQãπ áêsì ~å„+ìOÖ’ uiy JkèHÍ~°OÖ’H =zÛOk._®Hõì~ü =∞„i K≥<åflÔ~_ç¤ =∞m¡ =ÚYº=∞O„u JÜ«∂º_»∞. ÃÑ#∞H˘O_» #∞Oz™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ JÃãOc¡Ö’H˜ "≥Ú Œ\˜™êiQÍ J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïì_»∞.

`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì Ñ¨Ù\ ˜ì#Ñ¨Ê\ ˜#∞Op ‰õΩO\˜=∞kÌ „QÍ=∞OÖ’"≥∞*Ïi\© „Ñ¨[Å∞ P áêsìH =∞ ŒÌ «∞xã¨∂Î =ã¨∞Î<åfl~°∞. D ZxflHõÖ’¡ ‰õÄ_®J Õ [iyOk. \˜_çÑ≤ "≥∞*Ïi\©x «yæOKåÅx K≥<åflÔ~_ç¤ „Ñ¨Ü≥∂yOz#=ÓºÇ¨Å∞ Z`«∞ÎQÆ_»Ö’¡ Un Ñ¶ëOK«ÖË^Œ∞. nO`À K≥<åflÔ~_ç¤ =ÚYºJ#∞K«~°∞_≥·# ÃÑ#∞É’Å∞ Ñ¶H©~åÔ~_ç¤ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ J «x J#∞K«~°∞Å∞‰õΩO\˜=∞kÌ „QÍ=∞Og∞^Œ ^•_çKÕã≤ cÉèí`«ûO ã¨$+≤ìOKå~°∞. K≥<åflÔ~_ç¤H˜ã¨Ç¨ÏHõiOK«x"åà◊¡ Wà◊¡x ã¨~°fi<åâ◊#O KÕâß~°∞. P_»=∞QÍ J<Õ qK«Hõ∆ÖË‰õΩO_® =∞#∞+¨µefl Ñ¨@∞ì‰õΩx Ñ¨â◊√=Ùefl ÉÏk#@∞¡ ÉÏ^•~°∞. Å∂\©Å∞KÕâß~°∞. Ñ¨â◊√=Ùefl K«Oáê~°∞. Wà◊¡#∞ `«QÆ∞Å ÃÑ\Ïì~°∞. ~åHõ∆ã¨∞ÖÏ¡K≥Åˆ~yáÈ~Ú J<ÕHõ ‰õΩ@∞OÉÏÅ "åà◊¡x T~°∞ =ke "≥àı¡ÖÏ «iq∞ «iq∞H˘\Ïì~°∞.

K≥<åflÔ~_ç¤ =∞#∞+¨µÅ∞ ‰õΩO\˜=∞kÌ „QÍ=∞O g∞ Œ ^•_ç [iÑ≤ ã¨~°fi<åâ◊#O KÕâß~°<Õ "å~°Î ^•"å#ÅOÖÏ "åºÑ≤OzOk.

~°qH q+Ü«∞O ≥eã≤Ok. "≥O@<Õ XHõ „\ÏHõì~ü „@‰õΩ¯ xO_® PÇ~°Ñ¨ •~åúÅ`À «e¡ <å~åÜ«∞=∞‡#∞ ‰õΩO\˜=∞kÌH˜ ÑÖáê_»∞. „QÍ=∞O =ke

9


78

|Ü«∞\H "≥o§# ‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞ «# ãfi„QÍ=∞O "≥OHõ\ÏÑÙ~°O fã∞‰õΩ=zÛáÈ+≤OKå_»∞. ã¨~°fiO HÀÖ’Ê~Ú# ‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞ ^•^•Ñ¨Ù J~Ú^Œ∞ãÖ= «û~åÅ áê@∞ uiy ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì JkèHÍ~°OÖ’H˜ =KÕÛ =~°‰õÄÑï\ÏÅ ~°gO„ Œ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ<À, Ñ¨~ÀHõ∆OQÍ<À áÈ+≤ã¨∂Î =KåÛ_»∞.

D ^•_ç ~å„+ì "åºÑÎOQÍ ãÖK«Å#O ã¨$+≤ìOzOk.

1990 " Õ ∞ < ≥Å 9 = ` Õn# ^ è Œ~ ° ‡=~ °O =∞O_ »ÅOF|∞à◊<åÜ«∞xÑÖ¡Ö’ Z<£H“O@~ü [iyOk. D Z<£H“O@~üÖ’ Hâ◊=<åÜ«∞H±J<Õ #HõûÖ·@∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ =∞~°ÕKå_»∞. áÈbã¨∞ Ñ¨\ÏÖÏxfl <åÅ∞ÔQ· Œ∞QÆO@Åáê@∞ XHõ¯_Õ g~Àz`«OQÍ Z^Œ∞~˘¯x Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏâß_»∞ˆHâ◊=<åÜ«∞H±.

^•^•Ñ¨ÙQÍ ~Ú^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’, Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü <åÜ«∞Hõ`åfixH©,~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO «O, =∞s =ÚYºOQÍ J#O «Ñ¨Ù~°O „áêO`åxH˜ K≥Ok#áêsì <åÜ«∞‰õΩÅH© =∞ èŒº qÉèË •Å∞ «ÅÜ≥∞`åÎ~Ú. ™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ q+Ü«∞OÖ’D qÉèË •Å∞ =∞iO « |ÅOQÍ |Ü«∞\˜H˜ =ºHõÎO JÜ«∂º~Ú. K≥<åflÔ~_ç¤g∞^Œ K«~°º fã¨∞‰õΩ"åÅx "åkã¨∞Î#fl =~°æO H˘O_»Ñë¡ j`å~å=∞Ü«∞º=∞^ŒÌ`«∞#∞ ‰õÄ_»QÆ\˜ìOk. K≥<åflÔ~_ç¤x gà◊√§ ZÖÏQÆ~Ú<å K«O¿Ñ™êÎ~°xÉèÏqOz# Ô~O_»= =~°æO •xfl J_»∞¤‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ ~Ú ŒÌ~°∞ ™ê#∞Éèí∂uÑ~°∞eflJ#=ã¨~°OQÍ HÍeÛK«OÑ≤Ok. D K«~°º ^•fi~å H˘O`« „Ñü‰õÄÅ"å`å=~°O J~Ú`Õ ã¨$+≤ìOK«QÆeyOkQÍh K≥<åflÔ~_ç¤ q+¨Ü«∞OÖ’Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsì <åÜ«∞Hõ «fiO «# =∂@x K≥e¡OK«∞HÀÖËHõáÈ~ÚOk.

™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ HÍ<åfiÜü∞x q[Ü«∞=O «OQÍ "≥#H¯ uÑ≤Ê ÑOÑ≤Ok.#HõûÖ·>Ë¡ Jx "≥Ú Œ\’¡ J#∞‰õΩ<åfl~°∞QÍh z=iH D Ñx KÕã≤Ok Ñi\ÏÅ~°q Jx `≥eã≤áÈ~ÚOk. nO`À ~°qh, J`«x J#∞K«~°∞Åh `«#„Ñ¨ è•#â◊„ «∞=ÙÅ∞QÍ ÑïQÆ#Ö’H˜ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞ K≥<åflÔ~_ç¤.

K≥<åflÔ~_ç¤ J#∞K«~°∞Å PQÆ_®Å∞ q∞ug∞iáÈÜ«∂~Ú. QÆOQÆ∞Å<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ Z"≥∞‡ÖËºQÍ =Ù#flÑ¨C_»∞ ™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ «# J#∞K«~°∞Å`ÀJ~åK«HÍÅ#∞ H˘#™êy¿ãÎ, K≥<åflÔ~_ç¤ Z"≥∞‡ÖËº J~Ú# «~åfi « <å~åÜ«∞Ô~_ç¤‰õΩ=∂~°∞Å∞ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤, ~°Ñ¶¨Ú<å^èŒÔ~_ç¤Å∞ JÑ¶¨∂~Ú`åºÅ‰õΩ„Ñü~°∂áêÅ∞QÍ =∂~å~°∞. "ÕÑ¨‰õΩO@, áê «áêà◊ºO, ÉèÏ#∞HÀ@ «k «~°


79

„QÍ=∂ÅÖ’ gà◊§ JHõ$`åºÅ‰õΩ JO «∂á⁄O «∂ ÖË‰õΩO_®áÈ~ÚOk. #HõûÖ·\òHÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞QÍ áê «áêà◊ºO „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# É’Ü«∞ "≥OHõ@~å=Ú_»∞,"ÕÑ¨‰õΩO@‰õΩ K≥Ok# Z~°∞HõÅ "å~å èŒÑ¨Ê H˘ «ÎQÍkQÆ‰õΩO@Ö’ =ÙO@∂=∞^≥ ÌÅK≥~ °∞=Ù ™È^Œ~ °∞Å ^Œ∞~åQÆ`åÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ „Ñ¨[eflã¨g∞Hõiã¨∞Î<åfl~°∞. gà◊§#∞ ‰õΩ~°∞QÆ∞O_»¡ ã¨g∞ÑÖÖ’ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤J#∞K«~°∞Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. =∞^Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù, "ÕÑ¨‰õΩO@ „QÍ=∂Ö’¡„Ñ¨[ÅO Œ~°∂ K«∂ã¨∂Î=ÙO_»QÍ z„ « Ç≤ÏOã¨Å‰õΩ QÆ∞iKÕÜ«∞_»O`À áê@∞HÍà◊¥§ KÕ «∞Å∂ Hõ>Ëìã≤ T~yOKå~°∞. «=∞ PkèÑ`åºxfl „ÑtflOz# "åà◊§‰õÄ~Ú Õ QÆu Ñ¨\ì™êÎ=∞x ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. Z~°∞HõÅ "å~å èŒŒÑ¨Êx "ÕÑ¨‰õΩO@ãg∞ÑOÖ’x Ñ~°HÍÅÖ’ =ÚHõ Å∞QÍ #iH K«OÑ@O`Àáê@∞ HõOÑ`˘_»∞QÆ∞g∞ Œ"Õã≤ _ôlÖò áÈã≤ xÑ¨ÊO\ÕKå~°∞. D ãÖÑ¶∞@# 1991 "Õ∞ 2 =Õn# [iyOk.

L^Œº=∞ HÍ~°ºHõ~° ÎÅ‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOK«\ÏxH˜ ™ê^•~° [#OÉèíÜ«∞Ñ_»∞ «∞<åfl~°∞. =∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù ™È Œ~°∞Å∞,K≥<åflÔ~_ç¤ J#∞K«~°∞Å∞ K≥Å~yáÈ «∞<åfl~°∞. J_»∂¤ J Œ∞Ñ¨Ó ÖËx J~åK«HõO JO «\Ï H˘#™êyáÈ «∞#flk.

1991 "Õ∞ 7 = Õn. L ŒÜ«∞O P~°∞ QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk.

èŒ~°‡=~°O áÈbãπ¿ãì+¨<£ "≥#∞Hõ Q˘Å¡gkèÖ’ Z"≥∞‡ÖËº ™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤WÅ∞¡. K≥<åflÔ~_ç¤ ‰õΩsÛÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx ¿ÑÑ~ü K« Œ∞=Ù‰õΩO@∞<åfl_»∞. ãg∞ÑOÖ’<ÕXHõ QÆ<£"Õ∞<£ ‰õÄ~°∞Ûx =Ù<åfl_»∞. q∞ye# QÆ<£"Õ∞<£Å∞ áÈbãπ¿ãì+<£ Z Œ∞~°∞QÍ=Ù#fl ÉÏq ŒQÆæ~° ™êfl<åÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

WO «Ö’ XHõ "≥∂\Ï~ü Ãã·H˜Öò =zÛ P ~ÚO\˜ =ÚO Œ∞ PyOk.

"≥∂\Ï~°∞ Ãã·H˜Å∞g∞^Œ =zÛ# =ÚQÆ∞æ~°∞ =º‰õΩÎÅ∂ áÈbã¨∞Ü« xá¶ê~åÖ’¡ =Ù<åfl~°∞. XHõ =ºHÎ ZÃã· û Œ∞ã¨∞ÎÖ’¡ =ÙO_»QÍ q∞ye#~Ú ŒÌ~°∂ HÍx¿ãì|∞à◊§ Œ∞ã¨∞ÎÖ’¡ =Ù<åfl~°∞. HÍx¿ãì|∞Öò Œ∞ã¨∞ÎÖ’¡ =Ù#fl XHõ=ºHÎ "≥∂\Ï~°∞Ãã·HÅ∞ ŒQÆæ~ PyáÈQÍ q∞ye# ~Ú ŒÌ~°∂ K≥<åflÔ~_ç¤ ŒQÆæ~°‰õΩ=KåÛ~°∞. ZÃã· û Ü« xá¶êOÖ’ =Ù#fl =ºHÎ K≥<åflÔ~_ç¤H˜ âßÅ∂º\ò KÕâß_»∞.âßÅ∂º\ò ã‘fiHõiã¨∞Î#fl K≥<åflÔ~_ç¤x ZÃã· û Ü« xá¶êOÖ’=Ù#fl =ºHÎ"≥#∞Hõ#∞OK«∞x=Ù#fl HÍx¿ãì|∞Öò "Õ+¨ è•i K≥<åflÔ~_ç¤ g∞kH˜ HÍÅ∞ÊÅ∞ [iáê_»∞.«∞áêH© «∂\ÏÅ∞ â◊s~°O #∞Oz Œ∂ã∞‰õΩáÈ=@O`À K≥<åflÔ~_ç¤ JHõ _çHõHõ _Õ


80

‰õΩÑ¨Ê‰õÄe „áêÏÅ∞ =kÖÏ_»∞. _»∂º\©Ö’=Ù#fl QÆ<£"≥∞<£ HÍÅ∞ÊÅ∞ [iÑ≤#=ºHÎ KÕuÖ’x Ããì<£QÆ<£ ÖÏHÀ¯=_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. H˘kÌHõ∆ÏÅ áê@∞"åà◊§=∞ èŒº `ÀÑ¨ÙÖÏ@ [iyOk. QÆ<£"Õ∞<£ KÕuH˜ zH˜ # Ããì<£QÆ<£ ÃÇÏ_£x=kÖËã≤ PQÆO «‰õΩÅ∞ HÍÅ∞ÊÅ∞ [~°∞ÑÙ‰õΩO@∂ "≥∂\Ï~°∞ Ãã·HÖòg∞ Œ qÑ¡=x<å^•Å∞ KÕã¨∂Î "≥∞~°∞Ñ¨Ù "ÕQÆO`À "≥o§áÈÜ«∂~°∞.

D ãÖÑ¶∞@# ~å„+ì "åºÑÎOQÍ ãÖK«Å#O ã¨$+≤ìOzOk.

ˆH=ÅO Ñ¨k~ÀAÅ =º=kèÖ’ =¸_»∞ JuÃÑ^ŒÌ ãÖÑ¶¨∞@#Å∞[~°QÆ@O`À PO„ èŒ ~å„+ìO ãÖK«<åÅ xÅÜ«∞OQÍ =∂iOk.

[=∞‡Å=∞_»∞QÆ∞Ö’ Z"≥∞‡ÖËº t"åÔ~_ç¤g∞ Œ ÉÏO|∞Å •_ç [iyOk.

ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ #QÆ~°O #_çÉÁ_»∞¤#=Ù#fl ˆHO„^Œ =∂r =∞O„uÑ≤.t=â◊OHõ~ü WO\’¡Oz PÜ«∞# ‰õΩ=∂~°∞_»∞, =∞ÅH±¿Ñ@ Z"≥∞‡ÖËº J~Ú#ã¨∞nè~ü ‰õΩ=∂~ü#∞ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü #HõûÖ·@∞¡ H˜_®flÑπKÕã≤ fã¨∞ÔHàÏ§~°∞.

"Õ∞ U_»= = Õn# K≥<åflÔ~_ç¤ Ç¨Ï «º [iyOk.

"Õ∞ <≥Å Ñ ŒH˘O_À Õn# ~å=∞yi =∞O_»ÅOÖ’x H˘ «ÎQ Œy‰õΩO@g∞ Œ •_ç [iyOk. „QÍ=∞O „QÍ=∞=∞O`å ã~°fi<åâ◊#"≥∞ÿOk. =∞ ≥ÌÅK≥~°∞=Ù,¿ÑÑ¨‰õΩO@, «∂=ÚK≥~°¡, ÉèÏ#∞HÀ@ «k «~° „QÍ=∂Å‰õΩ K≥Ok# ^•^•Ñ¨ÙÔ~O_»∞ =O^ŒÅ =∞Ok K≥<åflÔ~_ç¤ J#∞K«~°∞Å∞ =∂~°ÏÜ«Ú^è•Å`ÀQ Œy‰õΩO@ „QÍ=∞O g∞kH •_çKÕâß~°∞. L ŒÜ«∞O P~°∞QÆO@Å „áêO «OÖ’[iy# D "≥∞~°∞Ñ¨Ù^•_çÖ’ =Ó~°∞=Ó~°O`å ã¨~°fi<åâ◊#"≥∞ÿOk. K≥<åflÔ~_ç¤J#∞K«~°∞Å∞ =pÛ~å=_»O`À<Õ ÉÏO|∞Å`À cÉèí «ûO ã$+≤ìOKå~°∞. Œo «∞Å∞,"åb‡‰õΩÅ ~Úà◊§g∞ Œ ÃÑ„\’Å∞áÈã≤ xÑ¨Ê\ÕKå~°∞. Q˘_»¤à◊§`À [iÑ≤#^•_»∞Ö’¡ P~°∞QÆ∞~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ f„=OQÍ QÍÜ«∞Ñ_®¤~°∞. Wà◊§‰õΩ xÑÊO\Oz#J#O «~°O P_»"åà◊§g∞ Œ J`åºKå~åÅ‰õΩ áêÅÊ_®¤~°∞. Z#Éè·ÜÕ∞_»∞ ~Úà◊√§HÍe|∂_ç^Œ JÜ«∂º~Ú. "Õ∞HõÅ∞, Ñ¨â◊√=ÙÅ∞ =∞O@Å‰õΩ PÇ¨ïuJ~ÚáÈÜ«∂~Ú. ^Œ∞O_»QÆ∞Å∞ J<ÕHõ QÆO@Å áê@∞ qâ◊$OYÅOQÍÃã· fi~°qÇ~°O KÕâß~°∞. "å~°Î ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl "≥OHõ\ÏÑÙ~°O, ZQÆ∞=Ñe¡ „QÍ=∂Å„Ñ¨[Å∞ ÉèÏs ãÖYºÖ’ "≥o§ Œ∞O_»QÆ∞Å#∞ «iq∞ «iq∞ H˘\Ïì~°∞.

"Õ∞ <≥Å Ñ¨ è•flÅ∞QÀ Õn J~°ú~å„u U_»∞QÆ∞„~åÅÑë¡ „QÍ=∞O g∞ Œ^•_ç [iyOk. WHõ _» ‰õÄ_® „Ñ¨ è•#OQÍ x~°∞¿Ñ ŒÅ~Ú# Œo «∞Å∞,


81

"åb‡‰õΩÅ ~Úà◊§<Õ èŒfiOãÖ KÕâß~°∞. D ^•_çÖ’ 21 Wà◊√§, 12 QÆ_ç¤"å=ÚÅ∞, J<ÕHõ Ñ¨â◊√=ÙÅ∞ HÍe |∂_ç Œ JÜ«∂º~Ú.

~å_çHõÖòû‰õΩ P„â◊Ü«∞O ~Úã¨∞Î<åfl~°#fl Õ D „QÍ=∂Åg∞ Œ ^•_çH˜„Ñ¨^è•# HÍ~°O.

‰õΩO\ ˜=∞kÌ ÉÏkè`«∞Å#∞ P^Œ∞‰õΩ#fl@∞ìQÍ<Õ H˘`«Î ˆQ^Œy‰õΩO@,U_»∞QÆ∞„~åÅÑë¡ ÉÏkè «∞Å#∞ ã¨~Ú «O Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ Jxfl ~°HÍÅ∞QÍP Œ∞‰õΩ<åfl_»∞.

™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ Ç¨Ï`«º`À D „áêO`«OÖ’ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìpeáÈ~ÚOk.

P~°æ<≥·lOQ∑ Hõq∞\© ¿Ñ~°∞`À H˘O_»Ñe¡ j`å~å=∞Ü«∞º <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’|O_»Ü«∞º, ÃÑ^•ÌÔ~_ç¤, =∂Åáê\˜ "≥OHõ>Ëâ◊fi~°~å=Ù (P~ü.ÔH), ã¨∞^è•Hõ~ü,áÈ «∞Å ã¨∞ˆ~+π «k «~°∞Å∞ pe áÈÜ«∂~°∞. ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åxfl, =∞s=ÚYºOQÍ J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡x ÔH.Ü«∞ãπ. =~°æO `«# HÍ~°ºˆH∆„`«OQÍZOK«∞‰õΩOk.

„QÍ<≥·\ò "åºáê~°OÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO ^•fi~å ~°q PiúHõOQÍ|ÅÑ_»∞ «∂ =ã∞Î#fl Œâ◊ Jk. «# «O„_ç HÍÅO #∞Op «=∞ ‰õΩ@∞O|O`ÀãÖ|O èŒO =Ù#fl „Ñ¨[ÅO Œih ã¨g∞HõiOK«∞‰õΩO@∂ XHõ ~å[H©Ü«∞â◊HÎQÍ~°q ~°∂áêO «~°O K≥O Œ∞ «∞#fl ~ÀAÅq.

~°qH˜ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsì g∞ Œ Q“~°=O`À áê@∞ ZO`À Hõ$ «[˝ åÉèÏ=O ‰õÄ_® =ÙOk. =∞s =ÚYºOQÍ, «# ‰õΩ@∞OÉÏxfl <åâ◊#O KÕã≤#"åà◊§x Ç¨Ï`«=∂ˆ~ÛO^Œ∞‰õΩ Ü«∂Hõ∆<£Ö’ „Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ áêÖÁæ#fl #HõûÖˇ·@∞=ÚY∞ºÖˇ=~À xiÌ+¨ ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, "åiÑ¨@¡ =∞iO`« „Ñ¨`ÕºHõP Œ~åaè=∂<åÅ#∞ ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ ~°q. J@∞=O\˜"åà◊§O Œ~°∂ Hõeã≤XHõ „QÆ∂Ñ¨ÙQÍ q_çáÈ=@O`À D „QÆ∂Ñ¨Ù`À J «x J#∞|O èŒO ‰õÄ_®ÃÑiyOk.

"åãÎ"åxH˜ D „QÆ∂Ñ¨Ù JO_» ~°qH˜ ZO « J=ã¨~°=∞~ÚO^À D„QÆ∂Ñ¨Ù‰õΩ ~°q ã¨Ç¨ÏHÍ~°O ‰õÄ_® JO Õ J=ã¨~°O J~ÚOk. XHõ Œâ◊Ö’~°q K«∞@∂ì ãOÑ¶∞\˜ « =∞=Ù «∂#fl „Ñ*Ï ÑÙ<åkh, JOQÆ|ÖÏhfl ÔH.Ü«∞ãπ.=~°æO «# Ñ¨Ù<åkQÍ, |ÅOQÍ K≥Ñ¨CHÀ=Åã≤# Ñïã≤÷u ‰õÄ_® =zÛOk.


82

H˘O_»ŒÑë¡ j`å~å=∞Ü«∞º ‰õΩ@∞O|O`À áê@∞ ~°q, K«=∞<£Å‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞, u~°∞Ñü #QÆ~åÖ’¡ Hõeã≤ rqOKå~Ú. HõhãÖÔ~O_»∞ ãÖ= «û~åÅ‰õΩ ÃÑ·QÍ H˘O_»Ñë¡ j`å~å=∞Ü«∞ºQÍi`À Ñï\ÏÅ~°q Ju ã¨xflÇ≤Ï`«OQÍ =Ù<åfl_»∞. PÜ«∞##∞Oz J<ÕHõ q+¨Ü«∂Å∞<Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞# ™êOQÆ «ºO =Å¡<Õ PiúHõ âß„™êÎxH˜ ãÖ|OkèOz#*Ï#O ~°qH XO@ |\˜ìOk. „Ñ*Ï L Œº=∂Å QÆ∞iOp, „Ñ[Å ã=∞ãºÅ#∞QÆ∞iOp J~°úO KÕã¨∞‰õΩ<Õ J=QÍÇ¨Ï<å K«„@O J «xH˜ JOk=zÛOk.

j`å~å=∞Ü«∞ºQÍi`À Hõeã≤ ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞Ö’ J*Ï˝`« rq`«OQÆ_»∞Ñ¨Ù «∞#fl HÍÅOÖ’<Õ, gà◊√§ =ÙO@∂#fl ~ÚO\˜H˜ Ju ã¨g∞ÑÖÖ’~år"£ QÍOnè ÇÏ «ºHã∞Ö’ „Ñ è•# =Ú^•Ì~ÚÅ~Ú# t=~åã<£ «k «~°∞Å#∞Ñ@∞ì‰õΩx HÍeÛK«Oáê~°∞. L#flO@∞O_ç XHõ~ÀA áÈbã∞Å∞ ÉèÏs ãOYºÖ’P gkè#O «\˜h K«∞@∞ì=Ú@ì_»O`À «=∞ HÀã¨"Õ∞ =zÛ LO\Ï~°x gà◊√§J#∞=∂xOKå~°∞. P «~åfi « Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O ≥eã≤Ok. áÈbã¨∞Å∞QÍeOÑÙÅ∞ [~°∞ÑÙ «∞#fl ã=∞Ü«∞OÖ’<Õ KåÖÏ KåHõK«HõºOQÍ «=∞ ™ê÷=~åxfl"Õ~ KÀ\˜H˜ =∂~°∞ÛHÀQÆeQÍ~°∞.

~å=∞yi „áêO «O g∞ Œ PkèÑ «ºO q+Ü«∞OÖ’ ÔH.Ü«∞ãπ, QÆÑu=~åæÅ =∞ èŒº áÈ~°∞ „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. ~°q „áê|ÖÏºxfl „Ñ¨Ü≥∂yOzÔH.Ü«∞ãπ. =~°æO «# PkèÑ¨ åºxfl x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩOk. D Œâ◊Ö’<Õ Ñï\ÏÅ~°q Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsì QÆÑü =~åæxH˜ |_® Éèí∂™êfiq∞QÍ HõxÑ≤OKå_»∞.

^•^•ÑÙQÍ D HÍÅOÖ’<Õ ÔH.Ü«∞ãπ =~°æOÖ’ |O_»Ü«∞ºH©, P~ü.ÔH.H©=∞ èŒº qÉèË •Å∞ "≥Ú ŒÅÜ«∂º~Ú. P~ü.ÔH.x áêsì#∞Oz |Ü«∞\H ÑOÑ≤OKÕq+¨Ü«∞OÖ’ |O_»Ü«∞º q[Ü«∞O ™êkèOKå_»∞.

ÃÑ#∞H˘O_» JÃãOc¡ ™ê÷<åxH [iy# LÑ ZxflHõÖ’ ™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤ HÍO„ÔQãπ JÉèíºiÌQÍ áÈ\© KÕã≤ âßã¨#ã¨Éèí∞º_»∞QÍ ZxflHõÜ«∂º_»∞.

ÃÑ#∞H˘O_», èŒ~°‡=~°O „áêO`åÖ’¡ ™ê=∂lHõ "å`å=~°O Ñ¨ÓiÎ™ê÷~ÚÖ’ H©∆ÕK«_»O „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. D Ñïã≤÷uH˜ Ñ¨Ù<å Œ∞Å∞ 1990Ö’<Õ Ñ¨_ç#Ñ¨Ê\˜H© 1991 #∞Op L èŒ$ « ~°∂ÑÖ ^•eÛOk. D Ô~O_»∞„áêO`åÅ∂ Jxfl ~°HÍÅ ^Œ∞~åQÆ`åÅ∂, ^Ò~°˚<åºÅ‰õΩ xÅÜ«∂Å∞QÍ


83

=∂iáÈÜ«∂~Ú. Hõ=¸ºxã∞ì áêsìÅ LxH <å=∞=∂„ «O J~ÚáÈ=_»O`ÀJ~åK«HÍÅ#∞ „ÑtflOKÕ"åàı§ Hõ~°∞"≥·áÈÜ«∂~°∞. Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤ ÃÑ#∞H˘O_»Z"≥∞‡ÖËº J~Ú#Ñ¨Ê\˜ #∞Op J «x «=Ú‡_»∞ F|∞ÖòÔ~_ç¤ =∂r Z"≥∞‡ÖËºQÆOQÆ∞Å <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤, ~°Ñ¶Ú<å èŒÔ~_ç¤ÅPQÆ_®Å‰õΩ J_»∂¤J Œ∞Ñ¨Ó ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk. D J èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’ãÖ=`«û~åÅ `«~ °|_ç ~Ú@∞=O\ ˜ JHõ$`åºÅ∞ x~å@OHõOQÍH˘#™êQÍÜ«∞O>Ë D „áêO «OÖ’ P ÉÏ èŒefl „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ J#∞ÉèíqOz#"åà◊√§ «Ñ¨Ê "ÕÔ~=~°∂ #=∞‡ÖË~°∞.

èŒ~°‡=~°OÖ’ [iy# D J~åK«HÍÅ∞ W@∞ JÃãOc¡Ö’#∂, J@∞áê~°¡"≥∞O\ò LÉèíÜ«∞ ã¨ÉèíÖ’¡#∂ „Ñ¨™êÎ=#‰õΩ =zÛ# ãÖ Œ~åƒùÅ∞ J<ÕHõOL<åfl~Ú.

1992 AÖ·Ö’ XHõ ãÖÑ¶∞@# [iyOk.

èŒ~°‡=~°O [Ü«∞ÅH©∆ ‡ käÜÕ∞@~ü HO\©<£Ö’ Ñ¨xKÕ¿ãO Œ∞‰õΩ P~À*ËW ŒÌ~°∞ =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞ #∞Oz =KåÛ~°∞. XHÍ"≥∞ ¿Ñ~°∞ #∂~°Ç¨<£.D"≥∞ =Ü«∞ã¨∞û 20 ãÖ= «û~åÅ∞. =∞~˘HÍ"≥∞ ¿Ñ~°∞ =ÚxÜ«∞=∞‡. D"≥∞=Ü«∞ã¨∞û 30 ãÖ= «û~åÅ∞.

J~°÷~å„u ã¨=∞Ü«∞O. ÃãHõO_£ëÈ ã≤x=∂ =kÖÏ~°∞. HÍºO\©<£Ö’™ê=∂#¡hfl ãïÌÃÑ\ì =∞Ç≤Ïà◊e ŒÌ~°∂ x„ Œ‰õΩ LÑ¨„Hõq∞ã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’Ô~O_»∞ P\’Å∞ =zÛ käÜÕ∞@~ü =ÚO Œ∞ PQÍ~Ú. P\’Ö’¡Oz QÆ|QÆÉÏÑ¨k=∞Ok Ü«Ú=‰õΩÅ∞ HÕkH˜ kQÍ~°∞. "åà◊§ KÕ`«∞Ö’¡ ~°Hõ~°HÍÅ=∂~°ÏÜ«Ú è•Å∞<åfl~Ú. ˆQ@∞ ≥~°==∞x QÆkÌOKå~°∞. "åKü"Õ∞<£ ˆQ@∞fÜ«∞ÖË^Œ∞. QÀ_»Å∞ ^Œ∂H˜ Ö’xH˜ „Ñ¨"ÕtOz =ÚO^Œ∞ "åKü"Õ∞<£xz «HõÉÏ^•~°∞. JHõ _çflOz <Õ~°∞QÍ HÍºO\©<£ ^ŒQÆæiH˜ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ "≥àÏ§~°∞.JHõ _»=Ù#fl ~Ú ŒÌ~°∞ P_»"åà◊§h «=∞ "≥O@ |Ü«∞Å∞ Õ~°=∞x ÉkiOKå~°∞."åà◊√§ x~åHõiOKå~°∞. J_»∞¤=zÛ# HÍºO\©<£ x~åfiÇ¨Ï‰õΩefl H˘\˜ì Ñ¨Hõ¯‰õΩ<≥>Ëìâß~°∞. P_»"åà◊√§ J~°=‰õΩO_® <Àà◊§#∞ Hõ>Ëìâß~°∞. KÕ «∞Å Ô~Hõ Å∞qiz "≥#‰õΩ¯uÑ≤Ê Ñ¨@∞ì‰õΩx fã¨∞‰õΩx "≥o§ P\’Ö’¡ Ñ¨_Õâß~°∞. P\’Å∞Ô~O_»∂ XHõ L Œ∞@∞# |Ü«∞Å∞ Õi "ÕQÆOQÍ Ñ@ìO t"å~°∞Å Hã≤ Ñ~°∞QÆ∞Å∞fâß~Ú.


84

J„yHõÅÛ~ü =∂Ô~¯\ò Ü«∂~°∞¤‰õΩ fã¨∞ÔHo§ JO Œ~°∂ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ=∂#ÉèíOQÆO KÕâß~°∞. JãÇÜ«ÚÖ·# P =∞Ç≤Ïà◊e ŒÌ~°∂ ÃÑ\˜ì# P~°Î<å^•Å∞,P~åÎ~å"åÅ∞ qx Ñ¨\˜ìOK«∞‰õΩ<Õ <å^èŒ∞_Õ ÖËHõáÈ=@O`À Jq ˆH=ÅOJ~°º~À^Œ<åÅ∞QÍ<Õ q∞yeáÈÜ«∂~Ú. `«~°∞"åu ~ÀA ^•^•Ñ¨ÙQÍJÑ¨™ê‡~°HõOÖ’ =Ù#fl P ~Ú ŒÌ~°∞ =∞Ç≤Ïà◊Å#∂ käÜÕ∞@~ü =ÚO Œ∞ ≥zÛÑ¨_Õâß~°∞. áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¶≤~åº^Œ∞KÕ¿ãÎ „áêÏÅ∞ f¿ã™êÎ=∞x JHõ¯_»∞#fl"åà◊§O Œih ÉˇkiOz "≥àÏ§~°∞.

[iy# Œ∞~å‡~°æO Ñ¨@ì „Ñ¨[ÅH©, áÈbã¨∞ÅH© JO ŒiH© ≥Å∞ã¨∞.J~Ú<å Z=~°∂ Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. Uq∞\© J<åºÜ«∞=∞x Z=~°∂„Ñ¨tflOK«ÖË Œ∞.

AÖ· Ñ¨ À Õn# D<å_»∞ k#Ñ¨„uHõ D "å~°Î#∞ „Ñ¨=ÚYOQÍ„ÑK«∞iOzOk. ' èŒ~°‡=~°OÖ’ èŒ~°‡O K≥~°– <åºÜ«∞O = èŒ– W ŒÌ~°∞ =∞Ç≤Ïà◊ÅQÍºOQ∑ ˆ~Ñπ.— Wn P "å~åÎ Hõ äŒ#O ji¬Hõ.

k#Ñ¨„uHõÖ’ =zÛ# "å~°Î#∞ K«k"åHõ [#OÖ’ Hõ ŒeHõ =zÛOk.„Ñ¨[Å∞ ÃÑ^ŒÌ Ü≥∞`«∞Î# Hõ^ŒÅ@O`À |O^£Å∞, ~å™êÎ~ÀHÀÅ∞, x~°ã¨#„Ñ¨ Œ~°≈#Å∞ [iQÍ~Ú.

„Ñ¨[Å P„QÆÇ¨xH˜ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç áÈbã¨∞Å∞ F|∞ÖòÔ~_ç¤g∞^•, J «xJ#∞K«~°∞Å g∞^• ˆHã¨∞Å∞ ÃÑ\Ïì~°∞. J~Ú Õ ~Ú ŒO`å [#O =ÚO Œ∞ˆH=ÅO XHõ HõO\˜ «∞_»∞Ñ¨Ù K«~°ºQÍ [iyO Õ «Ñ¨Ê "åà◊§g∞ Œ fã¨∞‰õΩ#flK«~°º JO@∂ Ug∞ÖË Œ∞.

Hõ~°∂flÅ∞#∞Oz XHõ «O„_ô, ‰õÄ «∞~°∞ "≥· Œº ÑsHõ∆ xq∞ «ÎO èŒ~°‡=~°O=KåÛ~°∞. Ñ¨@ìO #_çÉÁ_»∞¤# =Ù#fl XHõ ÖÏ_çÖ’ |ã¨ KÕâß~°∞. F|∞ÖòÔ~_ç¤<Õ~°∞QÍ P ~°∂=Ú ÔHàÏ§_»∞. P J=∂‡~Úx ~°=∞‡<åfl_»∞. «O„_ô ‰õÄ «∞~°∂„Ñ¨uÑ¶¨∞\˜OKå~°∞. P„QÆÇ¨ÏO K≥Ok# F|∞ÖòÔ~_ç¤ «O„_çx ~°∂=Ú H˜\˜H©H˜Hõ\˜ìÑ_Õã≤ J «x Hõà◊§=ÚO Õ P J=∂‡~Úx K≥iKå_»∞. J`åºKå~°O [iÑ≤#F|∞ÖòÔ~_ç¤ *’eH˜ "≥à◊§‰õΩO_® =ºaèKå~°O x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°<Õ <Õ~°O"≥∂Ñ≤ÖÏ_ç Ü«∞[=∂#∞Å#∞ áÈbã¨∞Å∞ x~°ƒO èŒOÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. nO`À=¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ P ÖÏ_ç =¸ «|_çOk.

U„Ñ≤Öò <≥ÅÖ’ HÍ<≥fiO\òÖ’ \©K«~üQÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl XHõ =∞Ç≤Ïà◊


85

J Œ$â◊º"≥∞ÿOk. P \©K«~ü g∞ Œ J`åºKå~°O [~°Ñ¨@O`À áê@∞ P"≥∞#∞Ç¨Ï «ºKÕã≤ =∞$ « ÕÇ¨xfl Ñ¨@ì t"å~°¡Ö’ áêˆ~âß~°∞. Z=~°∂ =ÚO Œ∞‰õΩ~åHõáÈ=_»O`À J<å èŒ â◊=O HO Œ QÆ∞iÎOz =Úxã≤áêe\© "åà◊√§ ŒÇÏ#ãÖ™ê¯~°O KÕâß~°∞.

J Õ <≥ÅÖ’ XHõ HÍÖòQÆ~ü¡x fã∞‰õΩ=zÛ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ J`åºKå~°O[~°Ñ_»O`À P J=∂‡~Ú K«xáÈ~ÚOk. Ñk~ÀAÅ J#O «~°O èŒ~°‡=~°OK≥~°∞=ÙÖ’x HõOÑ¨K≥@¡g∞ Œ P"≥∞ Jã≤÷ÑÖ[~°"≥∞ÿ "ÕÖÏ_»∞ «∂ HõxÑ≤OzOk.

«#HõÅ∞¡ #∞Oz Ñ¨xg∞ Œ èŒ~°‡=~°O "≥OHõ>Ëâ◊fi~° ÖÏ_çÖ’ ky#XHõ [O@ g∞ Œ F|∞ÖòÔ~_ç¤ =Ú~îå •_ç KÕã≤Ok. Éèí~°Î Hõà◊§=ÚO Õ ÉèÏ~°ºÃÑ·JO Œ~°∂ Hõeã≤ J`åºKå~°O KÕâß~°∞. Z Œ∞~°∞ uiy# Éèí~°Î#∞ F|∞ÖòÔ~_ç¤i"åÅfi~ü À HÍÖÏÛ_»∞. KåÖÏ HÍÅOáê@∞ P ~°∂=Ú QÀ_»g∞ Œ g∞ ŒF|∞ÖòÔ~_ç¤ ¿ÑeÛ# i"åÅfi~ü `åÅ∂‰õΩ |∞Ö¡\ò QÆ∞~°∞ÎÅ∞ JÖÏˆQ =Ù<åfl~Ú.

ã¨∞|ƒ~åÜ«Ú_»∞ J<Õ =ºH˜Î =ÚO^Õ F|∞ÖòÔ~_ç¤ J`«x ÉèÏ~°º#∞K≥iKå_»∞. J==∂#O ÉèíiOK«ÖËHõ Z^Œ∞~°∞ uiy# áêáêxH˜ Éèí~°Îã¨∞|ƒ~åÜ«Ú˜fl QÆ∞@ìg∞kH˜ fã¨∞‰õΩ"≥o§ ã¨r=OQÍ ŒÇ¨Ï#O KÕâß_»∞.

Ñ¨ è•flÅ∞QÆ∞ ãÖ= «û~åÅ ÉÏeHõ#∞ fã¨∞‰õΩ"≥o§ P~ü JO_£ a ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπÖ’ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ K≥~°K«_»O`Àáê@∞, ã≤QÆÔ~@¡ À HÍeÛ Ç≤ÏOã≤OzÇ¨Ï «º KÕâß_»∞.

XHõ „Ñ¨Éèí∞ «fi JkèHÍi ÉèÏ~°º#∞ K≥~°Ñ¨\ì# ãÖÑ¶∞@# F|∞ÖòÔ~_ç¤[iÑ≤# J`åºKå~åÅ‰õΩ Ñ¨~åHÍ+ì.

èŒ~°‡=~°O g èŒ∞Ö’¡ «# J#∞K«~°∞Å#∞ "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx rÑ¨Ù g∞ Œu~°∞QÆ∞ «∂ =ÙO_»@O F|∞ÖòÔ~_ç¤H˜ Ç¨c.

F~ÀA ™êÜ«∞O„`«O. XHõ JkèHÍi ÉèÏ~°º ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞H˘#∞HÀ¯=\ÏxH˜ =∂Ô~¯\ò ÔHo§Ok. J Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J@∞"ÕÑ¨ÙQÍ rÑ¨ÙÖ’"≥à◊√Î#fl F|∞ÖòÔ~_ç¤H P"≥∞ HõO\’¡ Ñ_çOk. P J=∂‡~Ú`À =∂\Ï¡_ç ~°=∞‡x=ÚO Œ∞ «# =∞#∞+¨µefl ÑÖáê_»∞. JkèHÍi ÉèÏ~°º Z Œ∞~°∞ uiyOk.Œ∂~°OQÍ LO_ç QÆ=∞xã¨∂Î#fl F|∞Öò Ô~_ç¤H˜ P"≥∞g∞ Œ P„QÆÇ¨ÏO HõeyOk.

"≥O@<Õ rÑ¨Ù#∞ P J=∂‡~Ú =Ù#fl KÀ\˜H˜ áÈxKåÛ_»∞. Ñ¨@ìÑ¨QÆÅ∞ [#O


86

JO Œ~°∂ K«∂ã∞ÎO_»QÍ<Õ P JkèHÍi ÉèÏ~°º#∞ |Å=O «OQÍ rÑÙÖ’ "Õã∞‰õΩxWO\˜H˜ fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂_»∞. P J=∂‡~Ú Éèí~°Î XHõ „Ñ¨Éèí∞`«fi JkèHÍiJ~Ú=ÙO_ç ‰õÄ_® Ug∞ KÕÜ«∞ÖËx Ñiã≤÷u. «# ÉèÏ~°º q+Ü«∞OÖ’ [iy#J<åºÜ«∂xfl QÆ∞iOz |Ü«∞@ Z=iH© K≥Ñ¨CHÀÖËHõ <Õ~°∞QÍ F|∞ÖòÔ~_ç¤ «e¡ŒQÆæiH˜ "≥o¡ „áê èÕÜ«∞Ñ¨_®¤_»∞. h ÃÑàÏ§O UO JiyáÈ Œ∞, =ÚK«Û@f~åHõ

"å_Õ ÑÖÑ≤™êÎ_»∞ÖË "≥à◊§=∞Ok P =∞Ç¨ «e¡.

z=iH˜ "åà◊√§ ŒÜ«∞ «ez =ke# g∞ Œ@<Õ P JkèHÍi ÉèÏ~°º`Àã¨Ç¨ T~°∞ = Œe "≥o§áÈÜ«∂_»∞. W\©=e HÍÅOÖ’ D ãÖÑ¶∞@#x XHõK«Å#z„ «OÖ’ ‰õÄ_® z„fHõiOKå~°∞.

1991 #∞Op èŒ~°‡=~°O, ÃÑ#∞H˘O_» „áêO`åÖ’¡ qK«ÛÅq_çQÍK≥Å~y# J~åK«Hõ â◊‰õΩÎefl qq èŒ Ñ ŒÌ «∞ÅÖ’ Z Œ∞~˘¯#@O •fi~å<Õ Ñi\ÏÅ~°gO„ Œ „Ñ¨[Å Œ$+≤ìÖ’ Ç‘Ï~À JÜ«∂º_»∞. P Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ Ñï\ÏÅ ~°"ÕHÍ Œ∞, P ™ê÷#OÖ’ Z=~°∞ xÅ|_ç<å Ñi\ÏÅ ~°qH Ñ\˜ì#@∞ìQÍ<Õ „Ñ[Å∞„|ÇÏ‡~° èŒO Ñ\ì =ÙO_Õ"å~°∞. D "åãÎ"åxfl Ñi\ÏÅ ~°"Õ ÑÅ∞ãO Œ~åƒùÖ’¡Ñ¨„uHõÅ"åiH˜ K≥|∞ «∞O_Õ"å_»∞.

F|∞ÖòÔ~_ç¤ J «x J#∞K«~°∞Å∞ [iÑ≤# J`åºKå~åÖ’¡ Wq =∞K«∞Û‰õΩH˘xfl =∂„ «"Õ∞.

D ãÖÑ¶¨∞@#Åhfl ^•^•Ñ¨ÙQÍ Jxfl „Ñ¨=ÚY k#Ñ¨„uHõÖ’¡JK«Û~Ú#"Õ. qq^èŒ ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å ^•fi~å Ñ¨ÓiÎq=~åÅ`À áê@∞ x"ÕkHõÅ ~°∂ÑÖÖ’ „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ JOk#"Õ.

H˘xfl ' èŒ~°‡=~°OÖ’ <åÅ∞QÆ∞ áê^•Å #_»∞ã¨∞Î#fl J èŒ~°‡O— ji¬Hõ#JK«∞ÛHÍQÍ, =∞i H˘xfl ' èŒ~°‡=~°OÖ’ H©K«Hõ Ñ¨~°fiO— ji¬Hõ# JK«ÛÜ«∂º~Ú.

1992 Ö’ lÖÏ¡ Zãπ.Ñ≤. ÔHÃÑì<£ ÔH.q. Ô~_ç¤ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ Ñï\ÏÅ~°q áÈbã∞Å =ÚO Œ∞ ÖÁOyáÈÜ«∂_»∞. HÍO„ÔQãπ „ÑÉèí∞ «fiO JkèHÍ~°OÖ’L#flÑ¨ÙC_Õ ~°qh,J`«x J#∞K«~°∞Åh Z<£H“O@~ü ¿Ñ~°∞`À<À,=∞~À~°∂ÑOÖ’<À HÍeÛ áê~™êÎ~°<Õ J#∞=∂#O =ÚO Œ∞QÍ K«=∞<£‰õΩ =zÛOk.JÑ¨Ê\ ˜ Ñïã≤÷`«∞efl |\ ˜ì ÖÁOyáÈ=@O ^•fi~å `«Ñ¨Ê „áêÏÅ#∞HÍáê_»∞HÀÖË=∞x ~°qH #K«Û*áêÊ_»∞. áê~°¡"≥∞O@s „HÜ«∂jÖ ~å[H©Ü«∞Ö’¡H"≥o`Õ `«Ñ¨Ê „Ñ¨`«º~°∞úÅ g∞^Œ Ñ¨ÓiÎ™ê÷~ÚÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOK«ÖË=∞x


87

~°g,K«=∞<£e ŒÌ~°∞ =∂\Ï¡_»∞‰õΩx XHõ x~°‚Ü«∂xH =KåÛ~°∞. =ÚO Œ∞ K«=∞<£ÖÁOyáÈÜ«∂_»∞. ãÔ~O_»~ü HÍ=@O ãÔ~·#k HÍ Œx ZO «=∞Ok K≥Ñ≤Ê<å~°q q#ÖË Œ∞. x*ÏxH ãÔ~O_»~ü J~Ú# =∞~°∞ã\ k#O #∞OKÕ „HÜ«∂jÅ~å[H©Ü«∂Ö’¡H ~°q ~°OQÆ„Ñ"Õâ◊O KÕã∞Î#fl@∞ì „ÑKå~°O „áê~°OÉèíO J~ÚOk.~°qx QÆ∞iOz Z‰õΩ¯= ãÖYºÖ’ [#O Hõ èŒÅ∞ Hõ èŒÅ∞QÍ K≥Ñ¨ÙCHÀ=@O"≥Ú ŒÖ·~ÚOk.

èŒ~°‡=~°OÖ’ Zã‘fi ™È Œ~°∞Å J~åK«HÍxfl |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ Z Œ∞~˘¯#fl"≥Ú^Œ\˜ =ºHÎ ¿+H± =Ú+≤ <£. #HõûÖ·\ò <ÕÑ¨ äŒºO =Ù#fl =Ú+≤ <£ «~åfiuHÍÅOÖ’ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕ~å_»∞. #HõûÖ·@∞ Œâ◊ #∞Op Ñï\ÏÅ~°q`À ãO|O è•Å∞ =Ù<åfl~Ú. ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊OÖ’ KÕ~åHõ ÑÓiÎ™ê÷~ÚÖ’ ~°qHJ#∞K«~°∞_»∞QÍ =∂~å_»∞.

èŒ~°‡=~°OÖ’ q<åÜ«∞Hõ K«qu L «û"åÅ∞ K≥<åflÔ~_ç¤ HÍÅO #∞Op"åà◊§ ‰õΩ@∞O|O P^èŒfi~°ºOÖ’<Õ [~°∞QÆ∞`«∂ =KÕÛq. =Ú+≤¯<£ =Úã≤¡OJ~Ú#ÑÊ\H© K≥<åflÔ~_ç¤ ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ PkèÑ`åºxfl ã"åÅ∞ KÕã∂Î q<åÜ«∞HõK«qu L «û"åÅ#∞ „áê~°OaèOKå_»∞. ™êH∆Íº «∂Î ™ê<≥ K≥<åflÔ~_ç¤ ÃÇÏK«ÛiHõeflã¨~Ú «O =Ú+≤ <£ U=∂„ «O MÏ «~°∞ KÕÜ«∞ÖË Œ∞.

F|∞ÖòÔ~_ç¤, ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ H˘#™êyã¨∞Î#fl J~åK«HÍÅ‰õΩ=ºuˆ~HõOQÍ Z Œ∞~°∞ xez áÈ~å_ç# "≥Ú Œ\˜ =ºHÎ =Ú+≤ <£. èŒ~°‡=~°OÑ¨@ìOÖ’ Ñï\ÏÅ ~°q „ÑüxkèQÍ xÅ|_ç «=∞ „Ñü+ìH˜ ÉèíOQÆHõ~°OQÍ=∂i# =Ú+≤ <£#∞ #Ü«∂<Àfl ÉèíÜ«∂<Àfl ÖÁOQÆnã¨∞‰õΩO^•=∞x <å<å~°HÍÅ∞QÍ „Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞. Zã‘fi ™È^Œ~°∞Å∞, ã¨∂i ™È^Œ~°∞Å∞ Zxfl„ÑÖ’ÉèÏÅ∞ ÃÑ\˜ì#ÑÊ\H©, Zxfl Ñ èŒHÍÅ∞ "Õã≤#ÑÊ\H© =Ú+≤ <£ ÖÁOQÆÖË Œ∞.

1993 ÃãÃÑìO|~ü 23 = Õn ~å„u.

XHõ ¿ãflÇ≤Ï «∞‚ áê=ÙQÍ LÑ¨Ü≥∂yOz =Ú+≤ <£x Ñ≤eÑ≤OKå~°∞.F|∞ÖòÔ~_ç¤, ã∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤Å`À áê@∞ =∞iH˘O Œ~°∞ HõÅã≤ =Ú+≤ <£xH˜_®flÑπ KÕã≤ rÑ¨ÙÖ’ "Õã¨∞‰õΩx èŒ~°‡=~°O \∫#∞ "≥Å∞ÑëH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞.<å<å ~°HÍÅ z„ «Ç≤ÏOã¨Å∞ÃÑ\˜ì „Ñ¨`«ºHõ∆OQÍ #~°HõO K«∂Ñ≤OKå~°∞. `«=∞HÍà◊§g∞ Œ Ñ¨_ç ÖÁOyáÈ Õ Hõ∆q∞Oz =kÖË™êÎ=∞x K≥áêÊ~°∞. Kå=#~Ú<åK«™êÎ#∞QÍh g∞ HÍà◊§g∞ Œ Ñ_»#<åfl_»∞ =Ú+≤ <£. P„QÆÇÏO Ñ@ìÖËHõ ~Ú ŒÌ~°∂HõÅã≤ =Ú+≤ <£ Q˘O «∞HÀã≤ K«O¿Ñâß~°∞.


88

QÆ_»¤O ã∞„|=∞ºO=O\ H˘O «=∞Ok q∞„ «∞Å`À Hõeã≤, J*Ï «OQÍ=ÙO@∞#fl HÍÅOÖ’<Õ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì J èŒº‰õ∆Ω_»∞,=∂r =ÚYº=∞O„u, âßã ¨#ã ¨É è íÖ’ „Ñ üÑ ¨H õ ∆ <åÜ « ∞‰ õ Ω_ » ∞Z<£.\.~å=∂~å=Ù#∞ HõÅ∞ã∞‰õΩ<åfl_»∞. J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡‰õΩ ãO|OkèOz,=∞s =ÚYºOQÍ èŒ~°‡=~°O, ÃÑ#∞H˘O_» „áêO`åÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz ZhìP~ü‰õΩ «#"≥·# KÕ Œ∞ J#∞Éèí"åÅ∞ H˘xfl L<åfl~Ú. ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì Jkè<Õ «QÍ`˘e™êi [iÑ≤# ZxflHõÅ „Ñ¨Kå~° Ü«∂„ «Ö’<Õ J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’Z<£.\˜.~å=∂~å=Ù‰õΩ H˘xfl JÑ¨ã¨fi~åÅ∞ qxÑ≤OKå~Ú.

ZhìP~ü K≥ ·` «#º~°^è ŒO "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ ^è Œ~ °‡=~°OÖ’„Ñ¨"ÕtOzOk. "ÕkHõ JO ŒOQÍ JÅOHõiOz=ÙOk. [#O JãÖMÏºHõOQÍL<åfl~°∞. K≥· «#º~° èŒO "≥O@=zÛ# ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ "ÕkHõ g∞kxOz„Ñ¨ãÖyOK«=∞x ZhìP~üx Ñ≤eKå~°∞. Jk HÍO„ÔQã¨∞ "åà◊√§ U~åÊ@∞KÕã∞‰õΩ#fl "ÕkHõ. D q+Ü«∞O ZhìP~üH ≥eÜ«∞ Œ∞. Ñã∞ÑÙ ÑK«Û *O_®Å∞,K≥·`«#º ~°^è ŒO `å=Ú JÅOHõiOz ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl "ÕkHõ ã¨g∞áêxH˜=ã¨∂ÎO_»@O`À HÀáÈ„k‰õΩÎÖ·# HÍO„ÔQã¨∞ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ K≥· «#º~° èŒO g∞kH˜~åà◊√§ ~°∞"åfi~°∞. ZhìP~ü U=∂„`«O K«eOK«‰õΩO_® "≥∞ÿ‰õΩ JO^Œ∞H˘x„Ñ¨ãÖQÆO „áê~°OaèOKå~°∞. J#∞HÀ‰õΩO_® Z^Œ∞Ô~·# J^Œ$ëêìxH˜ [#ODÅÅ∞, K«Ñ¨Ê@¡ À «=∞ P#O^•xfl ZhìP~ü =ÚO Œ∞ =ºHõÎO KÕâß~°∞.

F™êi ~år"£ QÍOnè Ç¨Ï`åº#O «~°O [iy# JÅ¡~°¡‰õΩ x~°ã¨#QÍ

10


89

U~åÊ@~Ú# ãÉèí#∞ ÕÌtOz „ÑãOyOK«\ÏxH ZhìP~ü èŒ~°‡=~°O =KåÛ~°∞.HÍO„ÔQã¨∞ =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å∞ ZhìP~ü HÍ<åfiÜü∞ g∞kH˜ ^•_ç KÕÜ«∞@O`ÀHÍ~°¡ J^•ÌÅ∞ ÑÿeáÈÜ«∂~Ú. nxH˜ x~°ã¨#QÍ ZhìP~ü èŒ~°‡=~°OÖ’áê ŒÜ«∂„ «‰õΩ kQÍ~°∞. ZhìP~ü Ãã‰õÄºi\©Ö’ =Ù#fl Z.P~ü. HÍx¿ãì|∞ÖòKÕuÖ’ =Ù#fl QÆ<£ ¿ÑÅ@O`À #Å∞QÆ∞~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ =∞~°ÕKå~°∞.

1992 z=iÖ’ ZhìP~ü Ç≤ÏO Œ∂ÑÙ~°O =KåÛ~°∞. Jkè<Õ « ã=∞Hõ∆OÖ’≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕ~O Œ∞‰õΩ „Ñ¨ Œ~°≈#QÍ "≥à◊√ «∂#fl ™êÖÏ~ü ÉÏëê

"åÇ¨Ï<åÅg∞ Œ ^•_ç [iyOk. "åÇ¨Ï<åÅ‰õΩ ÉèÏs #+ìO "å\˜Å¡@"Õ∞QÍHõ Ñ¨Å∞=Ù~°∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ f„=OQÍ QÍÜ«∞Ñ¨_ç Pã¨∞Ñ¨„uáêÅÜ«∂º~°∞.

1994 =∂iÛ Ô~O_À `Õn# ZhìP~ü Ç≤ÏO^Œ∂Ñ¨ Ù~ °OÖ’Ñ¨~°º\Õz#Ñ¨Ù_»∞ `å_çÑ¨„u xÜ≥∂[Hõ=~°æO #∞Oz, | «ÎÅÑë¡ =∞O_»ÅO#∞Oz `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ `«~°e "≥à◊√`«∞O_»QÍ ÃÑ#∞H˘O_»âßã¨#ã¨Éèí∞º_»∞ Zãπ.q. ~°=∞ÏÔ~_ç¤ =∞^ŒÌ`«∞^•~°∞Å∞ ^•_ç [iáê~°∞.Ô~O_»∞=~åæÅ=∞ èŒº ^•^•Ñ¨ÙQÍ Ü«Ú èŒú Œú"å`å=~°O U~°Ê_çOk.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O Jkè<Õ « Z<£.\. ~å=∂~å=Ù Ñi\ÏÅ ~°qx áêsìÖ’H™ê Œ~°OQÍ PÇ¨fixOKå~°∞.

D J#∞Éèí"åÅ <ÕÑ èŒºOÖ’<Õ ZhìP~ü ÃÑ#∞H˘O_» JÃãOc¡ ™ê÷<åxH«=∞ áêsì JÉèíºi÷QÍ Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ ¿Ñ~°∞#∞ ˘q∞‡k =∂™êÅ‰õΩ =ÚO Õ

„Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞. ÃÑ#∞H˘O_», ^èŒ~°‡=~°OÅ<Õ QÍHõ "≥Ú`«ÎOQÍ J#O`«Ñ¨Ù~°OlÖÏ¡x ~å[H©Ü«∞OQÍ J Œ∞Ñ¨Ù KÕÜ«∞QÆÅâ◊HÎ XHõ ~°gO„ Œ‰õΩ =∂„ «"Õ∞=Ù#fl Œx ZhìP~ü |ÅOQÍ #=∂‡~°∞. Ju «‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ~°q=ºHÎ «fiO q+¨Ü«∞OÖ’ YzÛ «"≥∞ÿ# XHõ JOK«<å‰õΩ ~åQÆeQÍ_»∞. ~°q Ñ¨@¡ZÅ¡Ñ¨C_»∂ „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# "å «ûÖÏºxfl „Ñ¨ Œi≈ã¨∂Î =KåÛ~°∞.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕ~=ÚO Œ∞ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ «# QÆ∞iOp,«# =Å¡ Éèíq+¨º «∞ÎÖ’ áêsìÖ’ Z Œ∞~°ÜÕ∞º ÑïÏ=∂Å QÆ∞iOp ZhìP~ü‰õΩ

Ñ¨Óã¨QÆ∞zÛ#@∞ì q=iOz =∞s K≥áêÊ_»∞. lÖÏ¡ ™ê÷~ÚÖ’ áêsìH˜ `å#∞KÕÜ«∞QÆey# ¿ã= QÆ∞iOp, «#‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# JkèHÍ~åÅQÆ∞iOp ‰õÄ_®PÜ«∞#`À ãÊ+ìOQÍ K«iÛOKå_»∞. P "Õ∞~°‰õΩ áêsì Jkè<Õ « #∞Oz Ñi\ÏÅ


90

~°q Ç¨g∞‰õÄ_® fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

1993 E<£ 7 = Õn# Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìã¨Éèíº «fiO fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

XHõ¯ J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡ =∂„`«"Õ∞QÍHõ "≥Ú`«ÎO ~åÜ«∞Åã‘=∞lÖÏ¡Ö’x \˜_çÑ≤ HÍ~°ºHõ~°ÎÅO^Œ~°∂ Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ‰õΩ h~å[<åÅ∞ÑëHÍ~°∞. Ñï\ÏÅ ~°q „Ñ¨"Õâ◊O`À J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊OáêsìH˜ XHõ |Å"≥∞ÿ# <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ^˘iH˜#@¡~ÚOk.

~°q ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕi# ~ÀA<Õ J «x z#flH˘_»∞‰õΩ ã≤ •ú~°÷Ñ¨Ù\Ïì_»∞.

Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕi# ~ÀA J#O «Ñ¨Ù~°OlÖÏ¡ `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÅH©, =ÚYºOQÍ ~°q Jaè=∂#∞Å∞,J#∞K«~°∞Å‰õΩ Ñ¨~°fik#O. x[OQÍ<Õ XHõ =∞~°Ñ¨Ù~åx ~ÀA. =Ú+≤ <£Ç¨Ï «º#∞ QÆ∞iOz „Ñ¨™êÎqOK«É’~Ú L ÕfiQÆÉèíi «∞_≥·# Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ#∞K«∂ã≤ "≥Ú`«ÎO "å`å=~°O L„^ÕHõÑ¨Ói`«O HÍ=@O „Ñ¨`«ºHõ ∆OQÍK«∂ã≤#"åà◊√¡ Z=~°∂ rq «OÖ’ =∞izáÈÖËx LkfiQÆflHõ∆ÏÅq.

~°q z#flH˘_»∞‰õΩ ã≤ •Ì~°ú‰õΩ Ñ¨Ù@∞ì"≥O„@∞HõÅ∞ f¿ã â◊√ÉèíHÍ~åºxflÉèÏs ™ê÷~ÚÖ’ «ÅÃÑ\Ïì_»∞. D Ñ¶OHõ∆<£ 1994 U„Ñ≤Öò 29 = Õn#"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’ [iyOk. D HÍ~°º„Hõ=∂xH˜ ~å„+¨™ê÷~Ú ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊Oáêsì <åÜ«∞‰õΩÅO Œih Ñ≤eKå_»∞. "åãÎ"åxH˜ ZhìP~ü ã¨fiÜ«∞OQÍ Ç¨[~°∞HÍ=Åã≤=Ù#fl ãÖ Œ~°ƒùO Wk. PÜ«∞# «# «~°Ñ¨Ù# =∂r =∞O„ «∞Å∞Ü«∞#=∞Å ~å=∞Hõ$+¨µ‚_»∞, Ñ≤. WO„^•Ô~_ç¤ `«k`«~°∞Å#∞ „Ñ¨`ÕºHõOQÍÑÖÑ≤OKå~°∞. D ãÖ Œ~°ƒùOQÍ ~°q U~åÊ@∞ KÕã≤# qO Œ∞ P „áêO «OÖ’„Ñ¨ ÕºHõOQÍ "å~°ÎÅÔHH˜ Ok.

áêsì ÃÑ ŒÌÅ∞ ~å=@O`À [#O HÀiHõ "Õ∞~°‰õΩ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ "ÕkHõZHÍ¯~°∞. ÑxÖ’ ÑxQÍ ~å[H©Ü«∞ „ÑãOQÍÅ∞ KÕâß~°∞. K«∂ã∂ÎK«∂ã∞ÎO_»QÍ<ÕZxflHõÅ „ÑKå~°O HÀãO [iy# XHõ ÉèÏs |Ç≤Ï~°OQÆ ãÉèí «Ü«∂~°~ÚOk.=ÚYº Ju èŒ∞e ŒÌ~°∂ â◊√ÉèíHÍ~°ºO ãOQÆu ™êO «OQÍ =∞~°záÈ~Ú HÍO„ÔQãπ<åÜ«∞‰õΩÅO^Œi g∞^Œ f„= ™ê÷~ÚÖ’ q=∞~°≈Å∞ ãÖkèOK«_»OÖ’=ÚxyáÈÜ«∂~°∞.


91

"Õ_»∞Hõ uÅHÕKÕO Œ∞‰õΩ =zÛ# |O èŒ∞q∞„ «∞Å‰õΩ `å=Ú Ñï\ÏÅ~°gO„ Œ H˘_»∞‰õΩ Hâ◊YO_»# =∞ÇÏŸ «û"åxH =KåÛ=∂ ÖËHõ HÍO„ÔQãπ YO_»#=∞Ç¨ÏŸ «û"åxH˜ J#flk KåÖÏ ¿ãÑ¨\˜=~°‰õΩ J~°úOHÍÖË Œ∞.

1993 JHÀì|~ü 24 = Õn# =∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù „QÍ=∞OÖ’ \©gÉÏO|∞ ãÖÑ¶∞@# [iyOk.

P~ÀA Pk"å~°O. q[Ü«∞ Œâ◊q∞. Œã¨~å ÑÖ_»∞QÆ.

J#O «ÑÙ~°O #∞O_ç =∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù g∞ Œ∞QÍ "≥àı§ |ã∞û L ŒÜ«∞O7.30 QÆO@Å‰õΩ |™êìO_£Ö’ xÅ|_ç =ÙOk. WO «Ö’ Z=~À |ã∞û ZHÍ¯~°∞.J «x KÕuÖ’ ÃÑ ŒÌ \©.g ÉÏH±û =ÙOk. „_≥·=~ü Ñ¨Hõ # ÃÑ\Ïì_»∞. \©gÃÑ>ì#∞ =∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù „QÍ=∞OÖ’ QÆOQÆ∞Å ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ (ã¨∂i)WO\’¡ JÑÊ*áêÊÅx, ÅQr`Àáê@∞ =∂=¸Å∞ ‰õÄ_® ~Ú™êÎ#h HÍãÎO «Éèí„ ŒOQÍ KÕ~åÛÅx „_≥·=~°∞`À =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl_»∞. ÅQr`Àáê@∞ XHõ Ö@~°∞,H˘O « _»|∂ƒ J Œ#OQÍ WzÛ "≥o§áÈÜ«∂_»∞. K≥<Õfl H˘ «ÎÑë¡ =∞O_»ÅOáêºkO_çH˜ K≥Ok# ÅH©∆ ‡Ô~_ç¤ ÑÖÑ≤Oz#@∞¡ ÉÏ‰õΩûg∞^Œ ~åã≤=ÙOk.=∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù |ãπ™êìÑπ ã¨g∞ÑÖÖ’<Õ <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ WÅ∞¡.

|ã¨∞û =∞ è•ºÇ¨ÏflO Ñ¨<≥flO_»∞ QÆO@Å‰õΩ =∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù „QÍ=∞OKÕ~°∞‰õΩOk.

„_≥·=~°∞ \©g ãÖQÆu =∞izáÈÜ«∂_»∞. J Õ~ÀA „QÍ=∞ t"å~°∞Ö’=ÙO_Õ Ñ¶„‰õΩnÌ<£ J<Õ =ºHÎ «# ~ÚO\˜= ŒÌ ~Ú=fi=∞x „_≥·=~ü‰õΩ XHõ Ñ¨ÓÅáêºÔH\ò WKåÛ_»∞. Ñ¨ÓÅ áêºÔH\ò JÑ¨Ê*ˇÑ¨C «∞#flÑ¨C_»∞ „_≥·=~ü‰õΩ \©gÉÏ‰õΩû q+Ü«∞O *ÏÑHõO =zÛOk. "≥O@<Õ JHõ _» =Ù#fl É’Ü«∞ <å~åÜ«∞J<Õ =ºH˜ÎH˜ \©g, ^•O`Àáê@∞ L`«Î~°O ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ WO\˜H˜KÕ~°Û=∞x JÑ¨Ê*ˇÑ≤Ê "≥àÏ§_»∞. P =ºHÎ L «Î~°O`À ã¨Ç¨ \©g ÉÏ‰õΩû#∞ã¨∂~°º<å~åÜ«∞ Ô~_ç¤ ~ÚO\˜H˜ Éèí„ ŒOQÍ KÕ~åÛ_»∞. i¿Ñ~°∞‰õΩ ~ÚzÛ#\©g ÉÏQÆ∞KÕÜ«∞_®xH˜ PÅã¨ºO J=Ù «∞Ok HÍ|\ì JÑ¨Ê\˜=~°‰õÄ nxx"å_»∞HÀ=∞x L «Î~°OÖ’ ~åã≤=ÙOk. ÉÏH±û ≥~°z K«∂¿ãÎ JO Œ"≥∞ÿ# áÈ~°ì|∞ÖòHõÅ~ü \©.g !

Hõ∆ÏÖ’¡ H˘ «Î HõÅ~ü \©q K«∂^•Ì=∞x "≥Ú «ÎO ã≤ ŒúO KÕâß~°∞.WO\’¡ L#fl"åà◊§O Œ~°∂ =zÛ \©g =ÚO Œ∞ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. WO «Ö’ Z=~À


92

«Å∞Ñ¨Ù «\Ïì~°∞. ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ «Å∞Ñ¨Ù fâß_»∞. WÑ¨C_Õ =™êÎ#xK≥Ñ≤Ê |Ü«∞\H "≥o§áÈÜ«∂_»∞. ã∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ «=Ú‡_»∞ ~°Ñ¶Ú<å èŒÔ~_ç¤\©g P<£ KÕâß_»∞.

JO Õ !

XHõ ™êiQÍ q∞#∞flqiy g∞ ŒÑ¨_ç#O « ÃÑ ŒÌ ¿ÑÅ∞_»∞ â◊|úO !

"≥Ú «ÎO ÃÑ·HõÑ¨C qiy g∞ ŒÑ¨_çOk.

Ñïã¨~åÖ’¡ =Ù#fl"åà◊§O Œ~°∂ Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ fã¨∞‰õΩO@∂ =KåÛ~°∞.~°Ñ¶Ú<å èŒÔ~_ç¤ À ã¨Ç¨ "≥Ú «ÎO HõÑ¨C HÕ ŒÑ¨_ç K«xáÈÜ«∂~°∞.

\©g ÉÏO|∞ ãÖÑ¶∞@# "≥Ú «ÎO ~å„+ì"åºÑÎOQÍ ÃÑ ŒÌ ãÖK«Å<åxflã¨$+≤ìOzOk.

WHõ QÆOQÆ∞Å <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ ‰õΩ@∞O|OÖ’ q∞yeOk XˆH XHõ _»∞– ÃÑ ŒÌH˘_»∞‰õΩ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ !

\©g ÉÏO|∞ ÃÑ\ìOk `å"Õ∞#x áÈ «∞Å ã¨∞ˆ~+π „Ñ¨Hõ@# ~Ú¿ãÎ,D K«~°º`À «=∞ áêsìH˜ Z@∞=O\˜ ãÖ|O èŒO ÖË Œx |O_»Ü«∞º =∂™êì~°∞„Ñ¨Hõ\ÕKå_»∞.

Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü ( ÔH.Ü«∞ãπ. =~° æO) áêsì „Ñ¨Ü≥∂[<åÖË `«#„Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞QÍ ÉèÏqã¨∂Î Ñï\ÏÅ ~°q ÃÑ^Œ ÌÜ≥∞`«∞ Î# x^è Œ∞Å∞ã=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩO@∂ "≥o Õ Ñi\ÏÅ ~°q „ÑÜ≥∂[<åÖË áêsì „ÑÜ≥∂[<åÅxÉèÏqOz ÔH.Ü«∞ãπ =~°æO \©g ÉÏO|∞ =O\˜ K«~°ºÅ‰õΩ «ÅÑ¨_çOk.

D ãÖÑ¶∞@#`À ÔH.Ü«∞ãπ. <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ U~°Ê_ç# Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~üP~°æ<≥·lOQ∑ Hõq∞\© ã¨Ê+¨ìOQÍ Ô~O_»∞QÍ peáÈ~ÚOk. Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü sP~°æ<≥·lOQ∑ Hõq∞\© LxH˜Ö’H˜ =zÛOk. |O_»Ü«∞º, "≥\ì =Ú`åºÅÑ¨Ê,ã¨∞ è•Hõ~ü «k «~°∞Å∞ XHõ „QÆ∂Ñ¨ÙHÍQÍ, ÃÑ^•ÌÔ~_ç¤, ã¨∞ˆ~+π «k «~°∞Å∞ sP~°æ<≥·lOQ∑ Hõq∞\© (P~ü.F.ã≤) QÍ U~°Ê_®¤~°∞.

PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò áœ~°Ç¨Ï‰õΩ¯Å ãÖÑ¶∞O P~Àfiã‘x 'J_»q ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O—Jx Jaè=i‚OzOk. P~Àfiã‘ g∞ Œ Ñï\ÏÅ ~°q „ÃÑ·"Õ@∞ Ãã·#ºO J<Õ=Ú„ Œ Ñ_çOk. P~Àfiã‘x Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ „ÃÑ·"Õ@∞ Ãã·#ºO J#@O áêH∆Hõ


93

ã¨ «º"Õ∞QÍx Ñ¨ÓiÎx[O HÍ Œ∞. Ñï\ÏÅ ~°qH˜ q∞Oz ‰õÄ_® P~Àfiã‘H˜«#"≥·# „ÑÜ≥∂[<åÅ∞<åfl~Ú. áê~°¡"≥∞O@s ~å[H©Ü«∂Ö’¡H „Ñ"ÕtOKåÅ#fl

HÀiHõ P~Àfiã‘ Jkè<Õ « áÈ «∞Å ã¨∞ˆ~+πÖ’ „Ñ¨|ÅOQÍ =ÙOk. JO Œ∞‰õΩJ#∞QÆ∞OQÍ<Õ áÈ «∞Å ã∞~+π áê=ÙÅ∞ Hõ Œ∞ÑÙ‰õΩO@∂ =ÚO Œ∞‰õΩ "≥àÏ§_»∞.P~Àfiã‘ Ñï\ÏÅ „ÃÑ·"Õ@∞ Ãã·#ºO J<Õ q=∞~°≈ áÈ «∞Å ã¨∞ˆ~+πx XHõ~°HõOQÍ#∂, Ñi\ÏÅ ~°qH =∞~À ~°HõOQÍ#∂ KåÖÏHÍÅOáê@∞ ~Ú|ƒOkÃÑ\ ˜ìOk. W^ŒÌiH© XHõ^Œâ◊Ö’ ~Úk „Ñü+¨ìx kQÆ*Ïˆ~Û JOâ◊OQÍÑïq∞OzOk.

H˘O_»Ñe¡ j`å~å=∞Ü«∞º QÍi g∞ Œ Q“~°=O`À KåÖÏ HÍÅO áê@∞L¿ÑHõ∆ =Ç≤ÏOz# Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsì J#O «~° HÍÅOÖ’ áÈ «∞Å ã¨∞ˆ~+πg∞kH˜ Œ$+≤ìx ™êiOzOk.

áÈbã∞ JkèHÍ~°∞Å∞ ã~Ú «O \©g ÉÏO|∞ L ŒO «OÖ’ Ñi\ÏÅ~°q „Ñ"Õ∞Ü«∞O =ÙO_»HõáÈ=K«∞Û#x „ÑHõ\Oz#ÑÊ\H©© HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞=∂„ «O ~°q<Õ ÉÏ èŒ∞º_»∞QÍ KÕã¨∂Î q=∞~°≈Å =~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå~°∞. Jã¨Å∞"åã¨Î=O U^≥·#Ñ¨Ê\˜H© P „áêO`«OÖ’ XHõ u~°∞QÆ∞ÖËx <åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ„Ñ¨*Ïaè=∂<åxfl ÃÑOK«∞‰õΩO@∂ =ã¨∂Î#fl Ñï\ÏÅ ~°q „Ñü+¨ìx DãÖÑ¶∞@# U^À XHõ "Õ∞~°H˜ kQÆ*ÏiÛOk.

Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ x[OQÍ<Õ á¶êºHõ ∆xã¨∞ìQÍ ~°∂áêO`«~°OK≥O Œ∞ «∞<åfl_Õ"≥∂#x [#OÖ’ ˘e™êiQÍ J#∞=∂#O =ºHõÎ=∞~ÚOk.

P «~°∞"å « "≥·.Ü«∞ãπ.~å*ÏÔ~_ç¤ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O "≥o§ Ñï\ÏÅ~°qx HõÅ=@O`À J`«xg∞^Œ Ñ¨_ç# á¶êºHõ∆xã¨∞ì J<Õ=Ú„^Œ =∞iO`«|ÅÑ¨_çOk. 1994 E<£ 17 = Õn# _®Hõì~ü "≥·.Ü«∞ãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤«O„_ç ~å*ÏÔ~_ç¤ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ WO\˜H˜ "≥o§ Hõeâß~°∞.

J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ «=∞ z~°HÍÅ „Ñ¨ «ºiú J~Ú# *ˇ.ã≤.k"åHõ~°Ô~_ç¤x≥|ƒ fÜ«∂Å<Õ =ÓºÇÏOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ "≥·.Ü«∞ãπ.~å*ÏÔ~_ç¤ Ñi\ÏÅ ~°q`À

KÕ «∞Å∞ Hõeáê~°∞. ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕi# «~åfi « ã¨xflÇ≤Ï «"≥∞ÿ#áê~°¡"≥∞O@s ¿ãflÇ≤Ï «∞Å∞ ~ÚzÛ# ã¨ÅÇ¨ áê\Õz ~å*ÏÔ~_ç¤H˜ ™ê Œ~°OQÍ™êfiQÆ «O ÑëHÍ_»∞ «Ñ¨Ê `å#∞ rq «OÖ’ Z#fl\˜H© «∞_»∞K«∞HÀÖË#O «|ÅOQÍ «#g∞ Œ á¶êºHõ∆xã¨∞ì J<Õ =Ú„ Œ ã≤÷~°Ñ¨_çáÈÜÕ∞ „Ñ¨=∂ ŒO =ÙO Œ<Õq+¨Ü«∂xfl Ñï\ÏÅ ~°q Ñ¨ã≤QÆ@ìÖËHõáÈÜ«∂_»∞. ~å*ÏÔ~_ç¤ – ~°gO„ ŒÅ


94

ÉèË\© À lÖÏ¡Ö’ XHõ ÃÑ ŒÌ ~å[H©Ü«∞ Œ∞=∂~°O ˆ~y ã¨g∞Ñ¨Éèíq+¨º «∞ÎÖ’[~°QÆ#∞#fl âßã#ãÉèí ZxflHõÖ’¡ ÉèÏsÅaúx ã=∞‰õÄiÛ ÃÑ_»∞ «∞O Œx PtOz~°q K«∞@∂ì H˘`«ÎQÍ KÕi# `å*Ï J#∞K«~°∞ÅO`å Hõeã≤ ~å*ÏÔ~_ç¤"≥OHõ\ÏÑÙ~°O KÕ~°∞‰õΩ<Õ ã=∞Ü«∂xH Ñ„uHÍ qÖËY~°∞Å∞ áêÖÁæ<ÕÖÏ KÕâß~°∞.

=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA k#Ñ¨„uHõÖ’¡ D "å~°Î „Ñ¨=ÚYOQÍ KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩOk.

~å*ÏÔ~_ç ¤ – ~°gO„^ŒÅ HõÅ~ÚHõ HÍO„ÔQãπ =~åæÖ’¡ XHõÃÑ#∞ãÖK«Ö<åxfl ã¨$+≤ìOzOk.

D W~°∞=Ù~°∂ [iÑ≤# ~°Ç¨Ïã¨º ã¨=∂Ö’K«#Ö’¡ UÜÕ∞ JOâßÅ∞„Ñ¨™êÎ=#‰õΩ =zÛ =ÙO\ÏÜ«∞<Õ ^•xg∞^Œ ~°Hõ~°HÍÅ HÀÏÅ#∞Oz=ÓÇ¨QÍ<åÅ∞ "≥Å∞=_®¤~Ú.

HÍO„ÔQãπÖ’<Õ HÍ Œ∞ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ ‰õÄ_® KåÖÏ HÍÅOáê@∞ ~Úk XHõ „Ñ è•# K«~°ÛhÜ«∂Oâ◊OQÍ xÅ|_çOk. nO`À ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊Oáêsì`À _®Hõ ì~ü "≥ ·.Zãπ. ‰õΩ=∞‡Hõ¯~Ú#@∞ì „Ñ¨^è•#=∞O„u Ñ≤.q.#~°ã≤OÇ~å=Ù‰õΩ ~å„+ì =∞O„ «∞Å∞, Öl¿ã¡@~°∞¡ Ñ¶≤~åº Œ∞ KÕâß~°∞. JO Œ∞‰õΩ„Ñ¨ è•# ™êH∆Íº è•~°OQÍ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’ ~å*ÏÔ~_ç¤ – ~°gO„ ŒÅ qO Œ∞~å[H©Ü«∞O QÆ∞iOz Ñ¨„uHõÖ’¡ =zÛ# "å~åÎ Hõ äŒ<åÅ Hõ\OQ∑û K«∂Ñ≤OKå~°∞._®Hõì~ü "≥·.Zãπ.~å[âıY~°Ô~_ç¤x «Hõ∆O HÍO„ÔQãπáêsì#∞Oz |Ç≤Ï+¨ iOK«=∞xHÀ~å~°∞. ~å*ÏÔ~_ç¤ g∞^Œ ÃÑ#∞H˘O_» Z"≥∞‡ÖËº Zãπ.q. ~°=∞ÏÔ~_ç¤f„=™ê÷~ÚÖ’ ^èŒfi["≥∞`åÎ_»∞. ~å*ÏÔ~_ç¤ _»|∞ƒHÀãÖ Hõ‰õΩ¯iÎ Ñ¨_ç lÖÏ¡`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ`À KÕ`«∞Å∞ HõeÑ≤ ã¨fiO`« áêsì <åÜ«∞‰õΩÅ#∞q=∞i≈ã¨∂Î ~å[H©Ü«∞ tYO_çQÍ =º=Ç¨Ïiã¨∞Î<åfl_»x P~ÀÑ¨Å∞ KÕâß_»∞.

Uk U"≥∞ÿ#ÑÊ\H©, ~åÜ«∞Åã‘=∞ á¶êºHõ∆<£ ~å[H©Ü«∂Ö’¡ «ÅÑO_ç#"≥·.Ü«∞ãπ. ~å*ÏÔ~_ç¤ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O "≥o§ Ñï\ÏÅ ~°qx HõÅ∞ã¨∞HÀ=@O^•fi~å J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡ ~å[H©Ü«∂Ö’¡ `å#∞ PtOz# LÑ¨„ Œ"åeflq[Ü«∞=O`«OQÍ ã¨$+≤ìOK«QÆeQÍ~°∞. Ñï\ÏÅ ~°q`À [iy# ~°Ç¨Ïã¨ºã=∂"Õâ◊OÖ’ ~°qx „Ñâ◊OãÅ`À =ÚOK≥uÎ J<ÕHõ=∞Okx QÆ∞iOz ~°Hõ~°HÍÅJ#∞=∂<åÅ c*ÏÅ#∞ ~°q =∞ã≤Î+¨¯OÖ’ |ÅOQÍ <å@QÆeQÍ~°∞.rq`åO «O XHõ á¶êºHõ∆xã¨∞ìQÍ «Ñ¨Ê x["≥∞ÿ# ~å[H©Ü«∞"Õ «ÎQÍ Z ŒQÆ\ÏxH˜


95

U=∂„ «O J=HÍâ◊O ÖË‰õΩO_® =ÙO_ÕO Œ∞‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# Ñ¨Ù<åk ~åà◊§#∞|ÅOQÍ "Õã≤ "≥àÏ§~°∞.

~å„+ìOÖ’ „Ñ¨Éèí∞ «fiO J#∞ãïã¨∞Î#fl Ô~· «∞ =ºuˆ~Hõ q è•<åÅ‰õΩx~°ã¨#QÍ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì ~å„+ì "åºÑÎOQÍ x~°ã¨# „Ñ¨ Œ~°≈#Å#∞x~°fiÇ≤ÏOKåÅx x~°‚~ÚOzOk. JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ PQÆã¨∞ì 3 = Õn#èŒ~°‡=~°O Ps¤"À HÍ~åºÅÜ«∞O =ÚO Œ∞ èŒ~åfl KÕÜ«∂Åx lÖÏ¡ <åÜ«∞‰õΩÅ∞

x~°‚~ÚOKå~°∞.

`å*ÏQÍ ~å[H©Ü«∞~°OQÆ„Ñ¨"Õâ◊O KÕã≤ Jxfl =~åæÅ <åÜ«∞‰õΩÅQÆ∞O_≥Ö’¡ QÆ∞|∞Å∞ Ñ¨Ù\ìã¨∞Î#fl ~°q D èŒ~åfl HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ áêÖÁæ#_»OÖË Œx „Ñ¨Hõ\ÕK«_»O`À lÖÏ¡ "åºÑÎOQÍ ÃÑ ŒÌ ãÖK«Å#O K≥Åˆ~yOk. Jkáêsì Jkèëêª#O ^•HÍ áêHÕk.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìH K≥Ok# èŒ~°‡=~°O Z"≥∞‡ÖËº l.<åyÔ~_ç¤, HÍO„ÔQãπáêsìH˜ K≥Ok# ÃÑ#∞H˘O_» Z"≥∞‡ÖËº Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤ ‰õΩ=∞‡Hõ ~Ú èŒ~åfl~ÀA# «##∞ Ç¨Ï «º KÕ¿ãO Œ∞‰õΩ Ñ¨ äŒHõO Ñ¨xfl#@∞ì «#‰õΩ ã¨=∂Kå~°OJOk#@∞¡ Ñï\ÏÅ ~°q P~ÀÑ≤OKå_»∞. "åãÎ"åxH˜ l.<åyÔ~_ç¤ q+¨Ü«∞"≥∞ÿH˘xfl = ŒO «∞Å∞, TÇ¨QÍ<åÅ∞ KåÖÏHÍÅOQÍ „Ñ¨Kå~°OÖ’H˜ =Ù<åfl~Ú.1989 ZxflHõÖ’¡ l.<åyÔ~_ç¤H©, *ˇ.ã‘. k"åHõ~üÔ~_ç¤H© =∞ èŒº XHõ ~°Ç¨Ïã¨ºXÑ¨ÊO ŒO ‰õΩki#@∞¡ „Ñ¨Kå~°OÖ’ LOk. D XÑ¨ÊO ŒO=Å¡ QÆ «OÖ’~Ú~°∞=Ù~°∂ Åaúá⁄O^•~°∞ HÍ|\˜ì 1994 ZxflHõÖ’¡#∂ =∞m§ DXÑ¨ÊO^•xfl «∞.K« «Ñ¨ÊHõ J=∞Å∞ KÕÜ«∞#∞<åfl~°<Õ Jaè„áêÜ«∞O ‰õÄ_®KåÖÏ=∞OkH LOk. ÃÑ#∞H˘O_» #∞Oz Z@∞=O\ Ñiã≤÷ «∞Ö’¡#∂ Ñi\ÏÅ~°gO„ Œ ÔQÅ=‰õΩO_® KÕÜ«∂Å#flk ~Ú~°∞=Ùi PO «~°OyHõ Jaè=∞ «=∞x|ÅOQÍ #"Õ∞‡ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ ãÖYº z#fl Õg∞ HÍ Œ∞. q<åÜ«∞HõK«qu "Õ_»∞HõÅ ãÖ Œ~°ƒùOQÍ ~°q =ÚYº J#∞K«~°∞Ö’¡ XHõ_≥·# =Ú+≤ <£#∞„Ñ¨ «º~°∞÷Å∞ ^•~°∞OQÍ Ç¨Ï «º KÕã≤#Ñ¨Ù_»∞ ‰õÄ_® l.<åyÔ~_ç¤ U=∂„ «O„Ñüã¨ÊOkOK«ÖË Œ#flk ‰õÄ_® W@∞=O\˜ J#∞=∂<åÅ‰õΩ T «q∞zÛ#JOâßÖ’¡ XHõ\˜.

J#∞‰õΩ#fl „Ñ¨HÍ~°O èŒ~°‡=~°OÖ’ èŒ~åfl [iyOk.

^èŒ~åfl J#O`«~°O P~üì û HÍÖËr „Q“O_£ûÖ’ [iy# |Ç≤Ï~°OQÆ ã¨Éèíg∞kH˜ Z=~À <å@∞ ÉÏO|∞Å∞ qã≤~å~°∞. Hõk~°Ñ¨Ê J<Õ =ºHÎ K«xáÈQÍ


96

"ÕkHõ g∞ Œ =Ù#fl <åÜ«∞‰õΩÅ`À ã¨Ç¨ J<ÕHõ=∞Ok QÍÜ«∞Ñ¨_®¤~°∞. [#Ocè å=Ç¨ïÖ· Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ fÜ«∞@O`À ÃÑ ŒÌ `˘H˜ ã¨ÖÏ@ [iyOk.

èŒ~°‡=~°OÖ’ "å`å=~°O =∞~À™êi L„kHõÎ"≥∞ÿOk.

"ÕkHõ =ÚO^Œ∞ ‰õÄ~°∞Ûx ÉÏO|∞^•_çÖ’ =∞~°Õz# Hõk~°Ñ¨ÊHÍO„ÔQãπ áêsì HÍ~°ºHõ~°Î Jh, J «x = ŒÌ =Ù#fl ÉÏO|∞Å∞ ‰õÄ_® ¿ÑÖÏÜ«∞h,P ãÉèí‰õΩ Ç[Ô~·# [#OÖ’ KåÖÏ =∞Ok HÍO„ÔQãπ =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å∞<åfl~°h,Zãπ.q. ~°=∞ÏÔ~_ç¤ g∞ Œ q=∞~°≈Å∞ KÕã≤#ÑÙ_»∞ "åà◊§O Œ~°∂ QÀÅ KÕâß~°h,P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ "ÕkHõ "≥#∞Hõ"≥·Ñ¨Ù #∞Oz ÉÏO|∞Å∞Ñ¨_®¤Ü«∞h =∞~°∞ã¨\˜~ÀA Ñ¨„uHõÅ∞ ~åâß~Ú.

Ñï\ÏÅ ~°q `«#g∞^Œ KÕã≤# P~ÀÑ¨Å‰õΩ ã¨=∂^è•#OQÍl.<åyÔ~_ç¤ ~år<å=∂ KÕã¨∞Î#fl@∞¡ „Ñ¨Hõ\ÕKå_»∞. «# ~år<å=∂ ÖËY#∞<Õ~°∞QÍ áêsì J èŒº‰õ∆Ω_»∞ Z<£.\˜.~å=∂~å=Ù‰õΩ ÑÖÑ≤OKå_»∞.

áêsì Jkèëêì#O W ŒÌi =∞ è•º ~år ‰õΩkˆ~Û „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕã≤Ok.

ZhìP~ü P Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ Ñi\ÏÅ ~°g, <åyÔ~_ô¤ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ "≥àÏ§~°∞.

Jaè„áêÜ«∞ ÉË^è•Å∞ =Ù#flÑ¨C_»∞ áêsì Pkèëêì#O ^Œ$+≤ ìH˜fã¨∞‰õΩ~å‰õΩO_® Z=~°O «\˜H˜ "åà◊√§ Ñ¨„uHõÅ ÔHHõ _»O ãÔ~·Ok HÍ Œxáêsì J^è Œº‰õ ∆Ω_»∞ <åÜ«∞‰õΩe^Œ Ìih =∞O^ŒeOKå~°∞. ~år<å=∂LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞HÀ"åÅx <åyÔ~_ç¤h, <åyÔ~_ç¤H˜ ™ês K≥Ñ¨Ê=∞x ~°qhP^ÕtOKå~°∞. ZhìP~ü =∂@ g∞^Œ <åyÔ~_ç¤ `«# ~år<å=∂ ÖËY#∞LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

Ñï\ÏÅ ~°q =∂„ «O ™ês K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ x~åHõiOKå_»∞.

nO`À Z<£.\˜. ~å=∂~å=Ù ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ «~°Ñ¨Ù#`å#∞ <åyÔ~_ç¤H˜ ™ês K≥|∞ «∞<åfl#x „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞.

Wk ZhìP~ü ÃÑ ŒÌiHÍxˆHQÍHõ ZhìP~ü ŒQÆæ~° Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ‰õΩ#fl„Ñ¨ ÕºHõ ™ê÷<åxH˜ ‰õÄ_® „Ñ¨|Å `å~å¯OQÍ xezáÈ~ÚOk.

PQÆã∞ì =¸_»∞# [iy# ' Õâ◊O— q∞„ «ÑH∆ÍÅ |Ç≤Ï~°OQÆ ãÉèí x~°fiÇÏq+¨Ü«∞OÖ’ =ÚO Œ∞*Ï„QÆ «Î K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ JÑ¨Ê\˜ Z.Zãπ.Ñ≤.JO[<åã≤<å›#∞ L#fl`åkèHÍ~°∞Å∞ J#∞=∞uOK«ÖË Œ∞. Éèí„ Œ å U~åÊ@¡‰õΩ


97

„Ñ¨`åº=∂flÜ«∞ K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩ<åfl=∞h, ã¨Éèí [iˆQ ~ÀA# |Ü«∞@HõxÑ≤OK«~å Œx JkèHÍ~°∞Å∞ *Ïs KÕã≤# P ÕâßÅ∞ P"≥∞#∞ Ç¨Ï`åâ◊√~åexKÕâß~Ú. |Ç≤Ï~°OQÆã¨Éèí g∞kH˜ <å@∞ÉÏO|∞Å∞ qã≤i cÉèí «ûO ã¨$+≤ìOz#xOk «∞Å∞ H˘O Œ~°∞ Z"≥∞‡ÖËº Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤ WO\˜Ö’ =Ù#fl@∞¡ U_»=Õn# P"≥∞‰õΩ ã¨=∂Kå~°O JOkOk. «Hõ∆O P"≥∞ «# ã≤|ƒOk`Àáê@∞

~°=∞ÏÔ~_ç¤ WO\H "≥o§Ok. P ã=∞Ü«∞OÖ’ ~°=∞ÏÔ~_ç¤ WO\’¡<Õ =Ù<åfl_»∞.ÉÏO|∞ ¿ÑÅ∞à◊§‰õΩ ãÖ|OkèOz# xOk`«∞Å∞ g∞ WO\’¡ =Ù#fl@∞ìã¨=∂Kå~°O JOkO^Œx, WÅ∞¡ ™È^• KÕÜ«∂Åx K≥Ñ¨ÊQÍ ~°=∞ÏÔ~_ç¤JÉèíºO «~°O ≥eáê~°∞. J~Ú<å P"≥∞ ™È^• „áê~°OaèOKå~°∞. WO «Ö’ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ WO@e*ˇ<£û S.l. #∞Oz P"≥∞‰õΩ á¶È<£ =zÛOk. ™È^•x«Hõ∆O PÑ≤"ÕÜ«∞=∞x K≥Ñ¨Ê@O`Àáê@∞, P"≥∞#∞ q[Ü«∞#QÆ~åxH˜ |kb

KÕã¨∂Î P ÕâßÅ∞ *Ïs J~Ú#@∞¡ K≥áêÊ~°∞.

1994 PQÆã¨∞ì 14 = Õn ~å„u .......

Zã‘fi ™È^Œ~°∞Å =Ú~îå‰õΩ K≥Ok# ^•^•Ñ¨Ù W~°"≥ ·=∞Ok=∂~°ÏÜ«Ú è•Å`À P™ê~ü gkèÖ’ J~°÷~å„u Ñ¨Ó@ cÉèí «ûO ã¨$+≤ìOKå~°∞.ã¨~åÌ~ü, =b, =ÚÇ¨Ï=∞‡ £ J<Õ Ü«Ú=‰õΩÅ ~Úà◊§‰õΩ "≥o§ "åà◊§ g∞ Œ •_çKÕâß~°∞. H˘_»=à◊√§, QÆO„_»Q˘_»¤à◊√§, W#∞Ñ¨~å_»¡ À =ÚQÆ∞æ~°∞ Ü«Ú=‰õΩbflf„=OQÍ QÍÜ«∞ÑïKå~°∞. XHõ Ü«Ú=‰õΩ_ç HÍà◊√§ #∞A˚#∞[˚~ÚáÈÜ«∂~Ú.WO « cÉèí «ûO [~°∞QÆ∞ «∞<åfl Ñiã~åÖ’¡ =Ù#fl "åà‹§=~°∂ *’HõºO KÕã∞‰õΩ<Õ™êÇ¨ÏãÖ KÕÜ«∞ÖË Œ∞. ™êÜ«∞O HÀãÖ Jiúã¨∂Î ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞ «∞<åfl Z=iWà◊§Ö’¡ "åà◊√§ ÉèíÜ«∞O`À „áêÏÅ∞ J~°KÕ « Ñ¨@∞ì‰õΩx ‰õÄ~°∞Û<åflˆ~ «Ñ¨ÊZ=~°∂ =ÚO Œ∞‰õΩ ~åÖËHõáÈÜ«∂~°∞.

^•_çH˜ QÆ∞Ô~·# =ÚQÆ∞æ~°∞ Ü«Ú=‰õΩÅ∂ JO «‰õΩ=ÚO Œ∞ ãÖ= «û~°OÇ¨Ï «º‰õΩ QÆ∞Ô~·# =Ú+≤ <£ ™ê#∞Éèí∂uÑ¨~°∞Å∞. =Ú+≤ <£ Ç¨Ï «º «~°∞"å «J «x ™È Œ~°∞Å∞ Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ h_»Ö’ «Å^•K«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. =Ú+≤ <£™È^Œ~°∞Ö’¡ XHõ_≥·# MÏã≤O ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ ÃÑ#∞H˘O_» =zÛ "≥à◊√Î<åfl_»xã¨=∂Kå~°O JO Œ@O`À F|∞ÖòÔ~_ç¤ «# J#∞K«~°∞Å`À Hõeã≤ D ^•_çH˜áêÅÊ_®¤_»∞. MÏã≤O PK«∂H© K≥Ñ¨Ê=∞x "åà◊§x Ç≤ÏOã≤OKå_»∞. q∞e>ˇO\òã¨fiÉèÏ=O Hõey# MÏã≤O ^•fi~å Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ «=∞ g∞ Œ „Ñ¨fHÍ~°Of~°∞Û‰õΩO\Ï_»x F|∞ÖòÔ~_ç¤ J#∞=∂#O.


98

F|∞ÖòÔ~_ç¤, J «x J#∞K«~°∞Å∞ J Õ ~ÀA ~å„u D •_ç J#O «~°OgH©¡ =∂Ô~¯\ò P=~°Ö’ =Ù#fl Ç¨ÏŸ@Öò#∞ «QÆ∞ÅÉˇ\Ïì~°∞. D Ç¨ÏŸ@Å∞=Ú+≤ <£ =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Ö’¡ XHõ_≥·# ÉÏÉÏ Ñ¶Hõ$nÌ<£k. D Ç¨ÏŸ@Öò`Àáê@∞Ñ¨Hõ¯<Õ=Ù#fl |_ô¤H˘@∞ì, ÃãÅ∂<£ ëêÑ¨Ù‰õÄ_® Ñ¨ÓiÎQÍ JyflH˜ PÇ¨ïuJ~ÚáÈÜ«∂~Ú. D ^•_»∞Å#∞ QÆ∞iOz „áêÉèíÜ«∞O`À ÉÏkè «∞Öˇ=~°∂áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¶≤~åº Œ∞ ‰õÄ_® KÕÜ«∞ÖË Œ∞. QÍÜ«∞Ñ¨_ç# =ÚQÆ∞æih "åà◊§|O èŒ∞=ÙÅ∞ ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞ Pã¨∞Ñ¨„uÖ’ KÕiÊOKå~°∞.

PQÆã∞ì 15 = Õn ~å„u Zã‘fi ™È Œ~°∞Å =ÚYº J#∞K«~°∞_»∞ QÆ∞AÅ#~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ Ç¨Ï «º [iyOk. K≥<Õfl H˘ «ÎÑë¡ =∞O_»ÅO z#flÑÔ~_ç¤Ñë¡„QÍ=∂xH˜ K≥Ok# QÆ∞A˚Å #~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ Zã‘fi ™È Œ~°∞Å‰õΩ #=∞‡HõOQÍ=ÙO@∂ KåÖÏHÍÅOQÍ èŒ~°‡=~°OÖ’<Õ HÍÑ¨Ù~°O =ÙO@∞<åfl_»∞. W «xg∞ ŒJ<ÕHõ Hã¨∞Å∞ =Ù<åfl~Ú.

=Ú+≤¯<£ J#∞K«~°∞Å g∞^Œ ^•_çH˜ „Ñ¨fHÍ~°K«~°ºQÍ<Õ QÆ∞A˚Å#~°ã≤OÇ¨ïÅ∞ Ç¨Ï «º [iyO Œx Ñ¨„uHõÅ∞ J#∞=∂xOKå~Ú.

PQÆã¨∞ì U_À Õn# ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O Jkè<Õ « ZhìP~ü P Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩÑï\ÏÅ ~°gO„^Œ `«# J#∞K«~°∞Å`À Hõeã≤ áêsì ã¨=∂"Õâ◊OÖ’áêÖÁæ<ÕO Œ∞‰õΩQÍ#∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ "≥àÏ§_»∞. ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ áêÖÁæx uiyJ Õ ~ÀA ~å„u «# ã¨fi„QÍ=∞"≥∞ÿ# "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O =KåÛ_»∞. YzÛ «OQÍJ Õ ~ÀA ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ãg∞ÑOÖ’x ëê £#QÆ~ü áÈbãπ¿ãì+<£ ÑikèÖ’=Ù#fl~å~ÚHõÖò = ŒÌ J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# HÍO„ÔQãπ =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å∞Pk<å~åÜ«∞Ô~_ç¤, "≥OHõ@<å~åÜ«∞ â‹\ìÅ Ç¨Ï «º [iyOk. ^• Œ∞Å∂~°∞„QÍ=∂xH˜ K≥Ok# Pk<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ ÃÑ#∞É’Å∞ „QÍ=∂xH˜ K≥Ok#Ñ¶¨H©~åÔ~_ç¤H˜ ã¨fiO`« ÉÏ==∞ik. Ñ¶¨H©~åÔ~_ç¤ ÃÑ#∞H˘O_» âßã¨#ã¨Éèí∞º_»∞Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤H „áê ¿ãflÇ≤Ï «∞_»∞. ÇÏ «º‰õΩ QÆ∞Ô~·# ~Ú ŒÌ~°∂ ~°=∞ÏÔ~_ç¤J#∞K«~°∞ÖË.

Ñï\ÏÅ ~°q, MÏã≤"£∞, K«=∞<£, QÆ<£"Õ∞<£Å∞ N~å=ÚÅ∞,iÜ«∂*òÉÏëêÅ∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ Pa_£û ÃãO@~üÖ’x ~å=∞Hõ$+‚ käÜÕ∞@~ü= ŒÌ gi ŒÌih H˜_®flÑπKÕã≤, ~å~ÚHõÖò = ŒÌ Ç¨Ï «º KÕã≤#@∞ì áÈbã¨∞Å‰õΩÑ¶≤~åº Œ∞ JOkOk.


99

ëê^£#QÆ~ü =^ŒÌ [iy# [O@ Ç¨Ï`«ºÅ`À `«#‰õΩQÍh, `«#J#∞K«~°∞Å‰õΩQÍh Z@∞=O\˜ ãÖ|O^èŒO ÖË^Œh, ~å[H©Ü«∞OQÍ `«#Z Œ∞QÆ∞ ŒÅ#∞ ã¨Ç≤ÏOK«ÖËHõ «##∞ J„Ñü+ìáêÅ∞ *ËÜ«∞\ÏxˆH «#ÃÑ· DÇ¨Ï`åº<Õ~°O "≥∂Ñ¨Ù «∞<åfl~°x Ñï\ÏÅ ~°q „Ñ¨Hõ@# ~ÚKåÛ_»∞. ã≤aã≤S_ç^•fi~å qKå~° [iÑ≤Oz x*Ïx*ÏÅ#∞ xQÆ∞æ ÕÖÛ=∞x „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜q[˝Ñ≤Î KÕâß_»∞.

D [O@Ç¨Ï «ºÅ∞ Ñï\ÏÅ ~°q J «x J#∞K«~°∞Å∞ KÕã≤O Õ#xHÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ~å„+ì=∞O «\Ï „Ñ¨Kå~°O KÕâß~°∞. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿHÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ P~ÀÑÅ∞, ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ „Ñ`åº~ÀÑÅ`ÀH˘xfl "å~åÅ áê@∞ g∞_çÜ«∂ "Õ_≥H˜ áÈ~ÚOk.

HÍO„ÔQãπ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ H_®flÑπ, ëê £#QÆ~ü ÇÏ «º Hã∞ÅÖ’ HÀ~°∞ì #∞O_çÑï\ÏÅ ~°gO„^ŒH˜ +¨~°`«∞Å`À ‰õÄ_ç# Ü«∂O\ ˜ã≤¿Ñ@s Éˇ~ÚÅ∞ÅaèOz#ÑÊ\H© „áêã≤‰õÄº+<£ Ñ≤\+<£ "Õ∞~°‰õΩ ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì •xÃÑ· ¿ãì =∞OE~°∞KÕã≤Ok. nO`À J*Ï˝ «"åãÖÖ’H˜ "≥o§# Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ uiy Éˇ~ÚÖòHÀãÖ ZO « „Ñ¨Ü«∞uflOz<å Ñ¶e «O HõxÑ≤OK«ÖË Œ∞.

=∂r âßã#ãÉèí∞º_»∞ QÆOQÆ∞Å <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ ÇÏ «º Hã∞Ö’ =~°∞ãQÍJ<ÕHõ "å~Ú^•Å‰õΩ Ç¨[~°∞ HÍHõáÈ=_»O`À Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ ¿Ñ~° JÔ~ã¨∞ì"å~°O@∞ XHõ\˜ ÃÑO_çOQ∑Ö’ =ÙOk. nO`À D "å~°O@∞#∞ ~°^Œ∞ÌKÕ~ÚOK«∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ ÃãÃÑìO|~ü 23 = Õn# J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡ "Õ∞l„¿ãì@∞ã=∞Hõ∆OÖ’ ÖÁOyáÈÜ«∂_»∞. "Õ∞l„¿ãì\ò 28 = Õn =~°‰õΩ Hõãì_ôH i=∂O_£KÕÜ«∞_»O`À ~°qx J#O «Ñ¨Ù~°O ã¨Éò*·Å∞‰õΩ «~°eOKå~°∞.

J<å~ÀQÆº HÍ~°ÏÅ s`åº <åºÜ«∞™ê÷#O J#∞=∞uOK«@O`À ~°qx™ê÷xHõ „ÑÉèí∞ «fi Pã∞Ñ„uÖ’ KÕiÊOKå~°∞. Ñi\ÏÅ ~°qx Ñ~å=∞i≈OK«\ÏxHlÖÏ¡ #Å∞=¸ÅÅ#∞Op ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞, Jaè=∂#∞Å∞ ÉèÏsãOYºÖ’ "åÇÏ<åÅg∞ Œ „ÑÉèí∞ «fi Pã∞Ñ„uH ~å=@O „áê~°OÉèíO J~ÚºOk.nO`À Pã¨∞Ñ¨„uÖ’ qÑ¨s «OQÍ ~°nÌ ÃÑiyOk. ÃãÊ+¨Öò "å~°∞¤Ö’ =Ù#fl~°qH ~°Hõ∆QÍ áÈbã∞Å`Àáê@∞ •^•ÑÙ Ô~O_»∞ =O ŒÅ =∞Ok J#∞K«~°∞Å∞~°Hõ∆QÍ xÅ|_®¤~°∞.

«#x „Ñ¨ è•# xOk «∞xQÍ ¿Ñ~˘¯#fl ëê £#QÆ~ü [O@ Ç¨Ï «ºÅ


100

ˆHã¨∞Ö’ ÖÁOyáÈ`«∞#fl@∞¡ J#O`«Ñ¨Ù~°O <åºÜ«∞™ê÷#O =ÚO^Œ∞ ~°qÃãÃÑìO|~ü 29 = Õn# «# <åºÜ«∞"åk ^•fi~å Ñ≤\˜+¨<£ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.Ñï\ÏÅ ~°qx Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ~ÀAÖ’¡QÍ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’x `˘q∞‡^À"≥∞„\’áêe@<£ "Õ∞l„¿ãì\ò =ÚO^Œ∞ Ç¨[~°∞Ñ¨~°K«=Åã≤O^Œx ã≤S_çJkèHÍ~°∞Å#∞ <åºÜ«∞=¸iÎ P ÕtOKå~°∞.

JHÀì|~ü U_À Õn# Aº_ç+≤Ü«∞Öò i=∂O_£#∞ W~°∞=~Ú <åÅ∞QÀÕn =~°‰õÄ á⁄_çyã¨∞Î#fl@∞¡ <åºÜ«∞™ê÷#O P ÕâßÅ∞ *Ïs KÕã≤Ok.

JHÀì|~ü 18 = `Õn# „Ñ¨^è•#=∞O„u Ñ≤.q. #~°ã≤OÇ¨~å=ÙJ#O`«Ñ¨Ù~°O Ñ¨~°º@#‰õΩ =ã¨∞Î#fl HÍ~°OQÍ lÖÏ¡ "åºÑ¨ÎOQÍ ÉèÏs|O^À|ã¨∞Î U~åÊ@∞ KÕÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O L#flO Œ∞# Ñï\ÏÅ ~°qxÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ *·Å∞‰õΩ «~°eOK«=Åã≤OkQÍ âßOuÉèí„ Œ «Å qÉèÏQÆO ãï¯ÖòW<£ÃãÊHõì~ü HÀ~°∞ì‰õΩ q#flqOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

JHÀì|~ü Ñ¨^À `Õn ~å„u ã≤S_ç qÉèÏQÆO áÈbã¨∞Å∞ ~°qxÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞. Ñ¨ ŒH˘O_»= Õn# HÀ~°∞ìÖ’ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞.W~°"≥· XHõ\’ Õn# uiy J#O «ÑÙ~°O ãÉò*·Å∞‰õΩ fã∞‰õΩ=KåÛ~°∞. HÀ~°∞ìP Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ uiy „Ñ¨Éèí∞ «fi Pã¨∞Ñ¨„uÖ’ KÕiÊOKå~°∞.

„Ñ¨^è•#=∞O„u Ñ≤.q. #~°ã≤OÇ¨~å=Ù J#O`«Ñ¨Ù~°Ñ¨~°º@#ãÖ Œ~°ƒùOQÍ XHõ „Ñüxkè |$O ŒO PÜ«∞##∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx èŒ~°‡=~°OÖ’H˘#™êQÆ∞ «∞#fl J~åK«HÍÅ#∞ q=iã¨∂Î XHõ "≥∞"≥∂~åO_»O WzÛOk. DJ~åK«HÍÅ#∞ JiHõ>ËìO Œ∞‰õΩ «Hõ∆ K«~°ºÅ#∞ KÕÑ¨@ì=∞x „Ñ¨ è•#=∞O„uáÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å#∞ P ÕtOKå~°∞.

JÃãOc¡ ZxflHõÅ‰õΩ <åq∞<Õ+¨#¡ Õn ã¨g∞Ñ≤™ÈÎOk.

ZxflHõÅ∞ J~ÚáÈÜÕ∞O «=~°‰õÄ Ñi\ÏÅ ~°qH É~ÚÅ∞ ~å‰õΩO_®HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã¨∞Î#fl@∞ì ÃÑ^ŒÌÜ≥∞`«∞Î# „Ñ¨Kå~°O[iyOk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù Pã¨∞Ñ¨„uÖ’ Ñï\ÏÅ ~°qx Ñ¨~å=∞i≈OKÕO Œ∞‰õΩ=ã¨∞Î#fl [#O ãÖYº ~ÀA~ÀAH© ÃÑiyáÈ «∞#flk. [#O "åÇ¨Ï<åÖ’¡Tˆ~yOÑ¨ÙQÍ =zÛ Pã¨∞Ñ¨„uÖ’<Õ Ñï\ÏÅ ~°q ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊OáêsìÖ’ KÕiáÈ «∞<åfl~°∞.


101

JHÀì|~ü 27 = Õn# ÃÑ#∞H˘O_» xÜ≥∂[Hõ =~åæxH˜ K≥Ok#J~Ú Œ∞ =O ŒÅ =∞Ok HÍO„ÔQãπ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ Tˆ~yOÑ¨ÙQÍ Pã¨∞Ñ¨„uH˜=zÛ Ñï\ÏÅ ~°qx HõÅ∞ã¨∞‰õΩx, PÜ«∞# <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊OáêsìÖ’H KÕ~°∞ «∞#fl@∞¡ „ÑHõ\OKå~°∞. giÖ’ ÃÑ#∞H˘O_» "Õ∞[~ü ÑOKåÜ«∞fÑ~°û<£ W<£Kèåi, ÃÑ#∞H˘O_» „áê äŒq∞Hõ =º=™êÜ«∞ ãÇÏHÍ~° Ñ~°Ñu ãOÑ¶∞OJ èŒº‰õ∆Ω_»∞, _≥·Ô~Hõì~°∞¡, ÃÑ#∞H˘O_» =∂Ô~¯\ò Ü«∂~°∞¤ K≥·~°‡<£ «k «~°∞Å∞<åfl~°∞.#=O|~ü <åÅ∞QÀ Õn# ÃÑ#∞H˘O_», ~˘ ŒÌO =∞O_»ÖÏÅ‰õΩ K≥Ok# •^•ÑÙÔ~O_»∞ =O ŒÅ =∞Ok HÍO„ÔQãπ =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å∞ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’KÕ~å~°∞. "åb‡H˜ ãÖÑ¶∞O ~å„+ì <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Jâ◊fi~°÷ <å~åÜ«∞, ~˘ ŒÌO=∞O_»Å „Ñ¨*ÏÑï+¨`ü =∂r J^èŒº‰õ∆Ω_»∞ #iûOÇ¨ïÅ∞ <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’=Óˆ~yOÑ¨ÙQÍ "åÇ¨Ï<åÖ’¡ „Ñ¨Éèí∞`åfiã¨∞Ñ¨„uH˜ «~°e=KåÛ~°∞.

«##∞ Ñ¨~å=∞i≈OK«\ÏxH˜ =ã¨∂Î#fl ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅÖ’=Ù#fl qÉèË •Å#∞ Ñï+¨ iOz ~år ‰õΩkˆ~Û HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ ã¨~Ú «OÑi\ÏÅ ~°gO„ Œ Pã∞Ñ„u #∞OKÕ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. HõàÏº Œ∞~°æO xÜ≥∂[Hõ=~åæxH K≥Ok# HõàÏº Œ∞~°æO =∞O_»ÅO =∂r J èŒº‰õ∆Ω_»∞ ÇÏ#∞=∞O «~åÜ«∞KÒ ŒiH©, lÖÏ¡ bQÆÖòÃãÖò =∂r Hõhfi#~ü ~å=∞K«O„ Œ KÒ ŒiH© =∞ èŒºã¨Ü≥∂^èŒº ‰õΩk~åÛ_»∞. ÉÁHõûOÑë¡H˜ K≥Ok# \˜._ç.Ñ≤. <åÜ«∞‰õΩÅ∞l.q.Ñ≤.<åÜ«Ú_»∞,=∂ èŒ=<åÜ«Ú_»∞ ‰õÄ~ÀÛÉˇ\ì =∂\Ï¡_ç "åo¡ ŒÌi =∞ è•ºã¨ «ûO|O è•Å∞ U~°Ê_ÕÖÏ KÕâß_»∞.

Ñï\ÏÅ ~°qx U^À ~°HõOQÍ JO «O KÕÜ«∂Åx S.l. ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤Œ$_è»xâ◊ÛÜ«∞O`À =Ù#fl@∞¡ áÈbã∞=~åæÅ •fi~å<Õ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì "åà◊§H

=~°Î=∂#O JOkOk. S.l. ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ x~°‚Ü«∞O "≥#∞Hõ *ˇ.ã≤.k"åHõ~üÔ~_ç¤„Ñ¨K«Ûù#fl Ç¨ÏãÎO =ÙO_ç=ÙO@∞O Œx \˜_çÑ≤ <Õ «Å #=∞‡HõO. ^•^•Ñ¨ÙQÍJ Õ HÍÅOÖ’ Ñï\ÏÅ ~°qx «=∞ áêsìÖ’ KÕ~°∞Û‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ HÍO„ÔQãπ<åÜ«∞‰õΩÅ∞ Hõ$+≤ KÕã¨∞Î#fl@∞¡ ‰õÄ_® XHõ = ŒOu qãÎ $ «OQÍ „Ñ¨Kå~°OÖ’H˜=zÛOk.

J#O «ÑÙ~°O ÔQãπìÇÏ∫ãπH K«~°ÛÅ‰õΩ ~°=∞‡x *.ã≤. k"åHõ~üÔ~_ç¤ Œ∂ «Å^•fi~å ~°qH˜ =~°Î=∂#O JOkOk. "Õ∞l„¿ãì\ò J#∞=∞u fã¨∞‰õΩO>Ë<Õ«ÑÊ J#kèHÍiHõOQÍ å#∞ Z@∞=O\ Ñiã≤÷ «∞Ö’¡#∂ *·Å∞^•\ |Ü«∞\H

=KÕÛ ã¨=∞¿ãº ÖË Œx ~°q ÕeÛK≥áêÊ_»∞. ~°q QÆ#Hõ JÖÏ |Ü«∞\˜H˜ "≥o`Õ


102

HÍeÛ K«O¿Ñã≤, i=∂O_£ #∞Oz «Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx áêiáÈ «∞O_»QÍ áÈbã∞Å`À[iy# Z<£H“O@~üÖ’ K«xáÈ~Ú#@∞ì Hõ@∞ìHõ^äŒ JÅ∞¡`å~°x Ñï\ÏÅJ#∞Ü«∂Ü«ÚÅ J#∞=∂#O.

ZÅHõ∆#∞¡ YzÛ «OQÍ ~ÚOHÍ "å~°O ~ÀAÅ∞<åfl~Ú. S.l. ã∞ÉÏƒÔ~_ç¤"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O |Ü«∞Å∞ ^Õ~å_»∞. U^À XHõ ~°HõOQÍ ~°qx Ô~K«ÛQ˘\˜ìJHõ _çHõHõ _Õ HÍeÛ áêˆ~Ü«∞\ÏxH˜ ‰õÄ_® ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ "≥#HÍ_»_»x \˜_çÑ≤<åÜ«∞‰õΩÅ #=∞‡HõO. S.l. |Ü«∞Å∞^Õi =ã¨∞Î<åfl_»h, J`«#∞ ZO`«Ô~K«ÛQ˘\ì<å Ô~zÛáÈ= ŒÌx ~°qH˜ =ÚO Œ∞QÍ<Õ =~°Î=∂#O ÑÖÑ≤OKå~°∞.

S.l. ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ <Õ~°∞QÍ ~°q ~ÚO\˜H˜ "≥àÏ§_»∞. JO^Œ~°∂J#∞=∂xOz#@∞¡QÍ<Õ ~°qx ~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ Ô~K«ÛQ˘>Ëì „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕâß_»∞.z=iH˜, Ñ≤zÛ"ÕëêÅ∞ "Õ¿ãÎ HÍeÛ áêˆ~™êÎ#x ‰õÄ_® ÉˇkiOKå_»∞. ~°qU=∂„ «O ÉÏºÖˇ<£û «Ñ¨Ê‰õΩO_® KåÖÏ ã¨Ç¨Ï<åxfl „Ñ¨ Œi≈OKå_»∞.

JHÀì|~ü P~À Õn QÆ∞~°∞"å~°O J~°÷~å„u ÃÑ#∞H˘O_» xÜ≥∂[Hõ=~°æOÖ’x ™È=∞O ÕÑë¡ =∞O_»ÅO K«ÖÏ¡Ñë¡ ã¨~°ÊOKü ÔH.<å~åÜ«∞Ñ¨ÊÇÏ «º [iyOk. ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìH K≥Ok# <å~åÜ«∞ÑÊ =∞O_»Å™ê÷~Ú<åÜ«∞‰õΩ_»∞. ZxflHõÅ „Ñ¨Kå~°OÖ’ áêÖÁæx ~å„u Ñ¨k QÆO@Å‰õΩ WO\˜H˜KÕ~°∞‰õΩ#fl <å~åÜ«∞Ñ¨Ê#∞ J~°÷~å„u «Å∞Ñ¨Ù «\ ì x„ ŒÖËÑ≤ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O#∞Oz áêsì <åÜ«∞‰õΩÖˇ=~À =KåÛ~°x |Ü«∞\˜H˜ Ñ≤ez •~°∞OQÍ #iH˜K«Oáê~°∞.

D Ç¨Ï «º‰õΩ x~°ã¨#QÍ U_À Õn â◊x"å~°O <å_»∞ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊Oáêsì ÃÑ#∞H˘O_» Ñ¨@ìOÖ’ |O £‰õΩ Ñ≤Å∞Ñ¨ÙxzÛOk.

L ŒÜ«∞O Ñ¨k QÆO@Å‰õΩ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞„Ñ¨^Œ~°≈#QÍ |Ü«∞Å∞^Õi "åºáê~°ãÖã¨÷Å∞, „Ñ¨Éèí∞`«fi HÍ~åºÅÜ«∂Å∞=¸ã≤"ÕÜ«∞_»O „áê~°OaèOKå~°∞. D „Ñ¨^Œ~°≈# Ñ¨@ìOÖ’x „ÃÑ·"Õ\ò|ãπ™êìO_£‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<ÕãïH˜ |O £#∞ J_»∞¤‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ èŒ~°‡=~°O #∞Oz=zÛ# HÍO„ÔQãπ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ H˘O Œ~°∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ`À "åyfi"å^•xH˜kQÍ~°∞. "åyfi"å ŒO „â◊√uq∞Oz L„kHõÎ «‰õΩ •ifã≤Ok. Ñiã≤÷u Ñ~°ãÊ~°O~åà◊√§ ~°∞=Ùfi‰õΩ<Õ Œâ◊‰õΩ KÕ~°∞‰õΩOk. áÈbã¨∞Å∞ ~°OQÆ„Ñ¨"Õâ◊O KÕâß~°∞.ã¨Éò W<£ÃãÊHõì~ü ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ‰õΩ ãïÌK≥Ñ≤Ê HÍO„ÔQãπ HÍ~°ºHõ~°Îefl


103

JHõ _ç #∞Oz ÑÖÑ≤Oz "Õâß_»∞. HÍO„ÔQãπ =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å∞ JO «\˜ À=Ó~°∞HÀÖË Œ∞. lqÑ≤ <åÜ«Ú_»∞ ~ÚO\˜= ŒÌ xeÑ≤=ÙOz# ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊OáêsìH˜ K≥Ok# "åÇ¨Ï<åÅ J^•ÌÅ∞ Ñ¨QÆ∞ÅQ˘\Ïì~°∞.

D q+¨Ü«∞O ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O "åiH˜ ≥eÜ«∞\ÏxH˜ Z‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞OÑ¨@ìÖË Œ∞.

ˆH=ÅO Ô~O_Õ Ô~O_»∞ QÆO@Å =º=kèÖ’ ~˘^ŒÌO, ~å=∞yi,Hõ#QÍ#Ñë¡, ã≤.ÔH.Ñë¡, ÃÑ#∞H˘O_» =∞O_»ÖÏÅ‰õΩ K≥Ok# ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊Oáêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ "ÕÅ ãOYºÖ’ JHõ _çH KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. "åÇÏ<åÅ#∞ q èŒfiOãOKÕã≤# HÍO„ÔQãπ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ =º=Ç~°O ÕÅ∞Û‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ ÉèÏiãOYºÖ’ |Ü«∞Å∞ Õ~å~°∞.=∞iO « q èŒfiOãO ã$+≤ìOKÕO Œ∞‰õΩ =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å#∞ ‰õÄ_»QÆ@∞ì‰õΩO@∞#flHÍO„ÔQãπ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ Z Œ∞~°∞Ñ_®¤~°∞. Õâ◊O =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å∞ "åà◊§ "≥O@Ñ_ç«~°∞=Ú‰õΩO@∂ "≥àÏ§~°∞. HÍO„ÔQãπ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ P~ü.JO_£.a. ÔQãπìÇÏ∫ãπÖ’H

áêiáÈÜ«∂~°∞.

«=∞ J#∞K«~°∞Å`Àáê@∞ ÃÑ#∞H˘O_» Z"≥∞‡ÖËº Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤,J «x ™È Œ~°∞_»∞ F|∞ÖòÔ~_ç¤ |ã¨ KÕã≤=Ù#fl P~ü.JO_£.a. ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπ#∞≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ K«∞@∞ì=Ú\Ïì~°∞. «=∞ "åÇ¨Ï<åÅ#∞ èŒfiOãÖ

KÕã≤#"åà◊√§ |Ü«∞@‰õΩ ~å"åÅx x<å^•Å∞ KÕâß~°∞.

Z"≥∞‡ÖËº J#∞K«~°∞Å∞ Z Œ∞~°∞^•_çH kQÍ~°∞. Õâ◊O =∞ ŒÌ «∞^•~°∞ÅÃÑ·á⁄QÆÉÏO|∞Å∞ qã≤~å~°∞.

W~°∞=~åæÅ =∞ èŒº Ü«Ú ŒúO „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk.

~åà◊√§, ã‘™êÅ∞, ÉÏO|∞Å∞ qã¨∞~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπÑ ïã ¨~åÅ∞ ~ °~ °OQ ÆOQÍ =∂iáÈÜ«∂~Ú. ÉÏO|∞Å∞ =zÛÑ¨_»∞ «∂O_»_»O`À "ÕÅãÖYºÖ’ =Ù#fl ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì =∞ ŒÌ «∞^•~°∞Å∞ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπÖ’H˜ K˘K«∞Û‰õΩáÈÜÕ∞O Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞.

áÈbã¨∞ |ÅQÍÅ∞ ÃÑ ŒÌãÖYºÖ’ Ñ¶∞~°¬ ã÷ÖÏxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~Ú.

«#ÃÑ· ^•_çH˜ ky# Õâ◊O HÍ~°ºHõ~°ÎÅ g∞ Œ HÍÅ∞ÊÅ∞ [~°Ñ¨=∞xZ"≥∞‡ÖËº Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤, J «x ™È Œ~°∞_»∞ F|∞ÖòÔ~_ç¤ áÈbã¨∞Å g∞ Œ


104

P„QÆÇ¨ÏO =ºHõÎO KÕâß~°∞. ã¨Éò W<£ÃãÊHõì~ü Ô~O_»∞™ê~°∞¡ QÍeÖ’H©, <åÅ∞QÆ∞™ê~°∞¡ <ÕÅg∞kH© QÆ∞iÃÑ\ì HÍÅ∞ÊÅ∞ [iáê_»∞.

J~Ú<å Õâ◊O HÍ~°ºHõ~°ÎÖ’¡ XHõ ~°∂ JHõ _ç #∞Oz Hõ ŒÅÖË Œ∞.

âßOuÜ«Ú «OQÍ |O £ áê\˜ã¨∞Î#fl «=∞ "åÇ¨Ï<åÅ#∞ èŒfiOãÖKÕã≤, «=∞ÃÑ· •_ç KÕã≤# F|∞ÖòÔ~_ç¤ J#∞K«~°∞Å = ŒÌ PÜ«Ú è•Å#∞ ™êfinè#OKÕã¨∞‰õΩx, "åà◊§x JÔ~ã¨∞ì KÕ¿ã=~°‰õÄ `å=Ú JHõ _ç#∞Oz HõkÖËk ÖË Œxcè+≤‡OK«∞‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.

_çZãπÑ≤ *’HõºO KÕã¨∞‰õΩx Z"≥∞‡ÖËºh, J`«x ™È^Œ~°∞©‚ "åiJ#∞K«~°∞bfl `«Hõ∆O ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπ MÏm KÕã≤ "≥àÏ§Åx HÀ~å~°∞. ^Õâ◊O<åÜ«∞‰õΩÅ`À ‰õÄ_® =∂\Ï¡_ç JHõ _ç #∞Oz ÑÖÑ≤OKÕâß~°∞.

Ñi\ÏÅ ~°q J#∞K«~°∞ÅH©, Zãπ.q. ™È Œ~°∞ÅH© =∞ èŒº "≥Ú@ì"≥Ú Œ\˜™êiQÍ [iy# „Ñ¨ «ºHõ∆ áÈ~å@O Wk. Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ *·Å∞Ö’ L#flã¨=∞Ü«∞OÖ’, ˆH=ÅO J`«x J#∞K«~°∞Å∞ ~°q „Ñ¨^è•# „Ñ¨`«º~°∞úÅ`À„Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ «ÅÑ¨_ç kyfi[Ü«∞O ™êkèOKå~°∞.

D ãÖÑ¶¨∞@#`À <åq∞<Õ+¨#¡‰õΩ =ÚO^Õ HÍO„ÔQãπáêsì JÉèíºiúZãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤ g∞ Œ Ñi\ÏÅ ~°q ÑÓiÎQÍ ÃÑ·KÕ~Ú ™êkèOz#@¡~ÚOk.

F|∞ÖòÔ~_ç¤, J «x J#∞K«~°∞Å J~åK«HÍÅH˜ JÑ¨Ê\˜H KåÖÏ=∞OkJkèHÍ~°∞Å`À ã¨Ç¨ áÈbã¨∞Å∞ ‰õÄ_® Ñ¨ÓiÎQÍ qã¨∞ÔQuÎáÈ~Ú =Ù<åfl~°∞.

D ãOÑ¶∞@# [iy# =¸_À"å~°OÖ’<Õ =∞~À ãOÑ¶∞@# [iyOk.

JHÀì|~ü z=i "å~°OÖ’ z=i =¸_»∞ ~ÀAÅ∂ F|∞ÖòÔ~_ç¤ÃÑ#∞H˘O_» P~ü JO_£ a ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπÖ’ =∞m§ =∞HÍO "Õâß_»∞. JHÀì|~üz=i Õn. P~ÀA ™È=∞"å~°O. J~°÷~å„u ã¨=∞Ü«∞OÖ’ F|∞Öò Ô~_ç¤ãï¯Öò W<£ÃãÊHõì~ü WO\˜H˜ á¶È<£ KÕâß_»∞. ã≤.S. WO\’¡ ÖË~°∞. ã≤.S. ÉèÏ~°ºá¶È<£ eÑ¶πì KÕã≤Ok. F|∞ÖòÔ~_ç¤ P"≥∞`À Jã¨ÉèíºOQÍ =∂\Ï¡_®_»∞. nO`Àã≤qÖò áÈbã¨∞Å∞, Z.P~ü.áÈbã¨∞Å∞, _çZãπÑ≤, ã≤S, ZãπS JO^Œ~°∂ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπ‰õΩ "≥àÏ§~°∞. F|∞ÖòÔ~_ç¤ ã≤SÃÑ· Ô~zÛáÈ~Ú =∂\Ï¡_»@O`ÀP„QÆÇ≤ÏOz# Zãπ.Ñ≤. ÃãÊ+Öò áÈbã∞Å∞ HÍeÛáê~™êÎ=∞x F|∞ÖòÔ~_ç¤ g∞kH«∞áê‰õΩÅ∞ QÆ∞iÃÑ\Ïì~°∞.


105

_çZãπÑ≤ HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞‰õΩx HÍx¿ãì|∞Öòûx âßO «ÑïKå~°∞. "≥O@<ÕJ#∞K«~°∞Å`À ã¨Ç¨ F|∞ÖòÔ~_ç¤x ÔQãπìÇ¨Ï∫ãπ #∞Oz |Ü«∞@H˜ ÑÖÑ≤OKå_»∞.=Ú#∞‡O Œ∞ Ñiã≤÷u =∞iO « q+q∞OK«‰õΩO_® =ÙO_ÕO Œ∞‰õΩQÍ#∞ J Œ#ÑÙ|ÅQÍÅ#∞ ~°Ñ≤ÊOKå~°∞.

F|∞ÖòÔ~_ç¤x JÔ~ã∞ìKÕã≤ *·Å∞‰õΩ ÑOÑ≤¿ãÎ «ÑÊ áÈeOQ∑ „ÑâßO «OQÍ[~°QÆ\ÏxH˜ J=HÍâ◊"Õ∞ =ÙO_» Œx XHõ HÍO„ÔQãπ q∞#Ç¨ Jxfl áêsìÅ∂_ç=∂O_£ KÕâß~Ú.

ZxflHõÅ∞ ÑÓ~°ÎÜÕ∞º=~°‰õÄ F|∞ÖòÔ~_ç¤x ÃÑ#∞H˘O_» xÜ≥∂[Hõ=~°æOÖ’J_»∞QÆ∞ÃÑ@ìhÜ«∞=∞x _çZãπÑ≤ „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞.

ZxflHõÅ „ÑKå~°O ãO Œ~°ƒùOQÍ áêÅÊ_ç# ÇÏ «ºÅ∞, <Õ~åÅ P~ÀÑÅHO Œ JÔ~ã∞ì KÕÜ«∞‰õΩO_® ÃÑ#∞H˘O_» xÜ≥∂[Hõ =~°æOÖ’H ~åhÜ«∞‰õΩO_®KÕ™êÎ=∞#@OÑ¨@¡ qq èŒ áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å g∞ Œq=∞~°≈Å =~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå~°∞.

Z@ìHÅ‰õΩ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Zxfl „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã≤#Ñ¨Ê\˜H©z@ìz=i Œâ◊Ö’ F|∞ÖòÔ~_ç¤x JÔ~ã¨∞ìKÕã≤ *·Å∞‰õΩ ÑÖÑ¨Hõ «Ñ¨ÊÖË Œ∞.

F|∞Öò Ô~_ç¤ JÔ~ã¨∞ì ã¨~Ú «O =∞~À™êi <åq∞<Õ+¨#¡‰õΩ =ÚO Õ`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì JÉèíºiú Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ‰õΩ <≥ ·uHõ q[Ü«∞O™êkèOzÃÑ\ìOk.

#=O|~ü U_»= `Õn# <åq∞<Õ+¨#∞¡. P ~ÀA<Õ `≥Å∞QÆ∞ áêsìJÉèíºiúQÍ <åq∞<Õ+<£ Ñ„`åÅ∞ ãfiÜ«∞OQÍ •YÅ∞ KÕ™êÎ_»x áêsì <åÜ«∞‰õΩÅ∞„Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞QÍh ~°qH˜ Éˇ~ÚÅ∞ =∂„ «O =∞OE~°∞ HÍÖË Œ∞.

Ñi\ÏÅ ~°q Jaè=∂#∞Å∞, ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÖ’¡ =~°∞ãQÍ™êkèã¨∞Î#fl <≥·uHõ q[Ü«∂Å Ñ¨~°OÑ¨~° XHõ"≥·Ñ¨Ù# P`«‡ã¨÷~Ú~åºhfl,P#O^À`åûÇ¨bfl ÃÑOK«∞ «∂ áÈ «∞O>Ë =∞~À"≥·Ñ¨Ù# É·Å∞#∞ QÆ∞iOz#ÉˇOQÆ ÉÏQÍ ‰õΩOQÆnÜ«∞™êyOk.

ZxflHõÅ∞ =Úy¿ã=~°‰õÄ Ñi\ÏÅ ~°qH É~ÚÅ∞ ~å Œx ÃÑ ŒÌZ «∞Î#„Ñ¨Kå~°O H˘#™êQÆ∞`ÀOk.


106

z@ìz=i Hõ∆OÖ’ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ «~°Ñ¶Ù# ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì<åÜ«∞‰õΩÅ∞ Zãπ.~å=∞K«O„^•Ô~_ç¤, Zãπ.Ç¨Ï#∞=∞O`«~åÜ«Ú_»∞, lqÑ≤<åÜ«Ú_»∞, ÔH. "≥OHõ@~åq∞Ô~_ç¤ ÃÑ#∞H˘O_» i@iflOQ∑ JkèHÍi Z Œ∞@<åÅ∞QÆ∞ Ãã@¡ <åq∞<Õ+¨#∞¡ ^•YÅ∞ KÕâß~°∞.

#=O|~ü Zxq∞^À Õn# Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ‰õΩ ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì Éˇ~ÚÅ∞=∞OE~°∞ KÕã≤Ok.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O =~åæÅ∞ L`åûÇÏO`À TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl~Ú. •^•ÑÙÔ~O_»∞=∂™êÅáê@∞ *·Å∞ rq «O QÆ_çÑ≤ Ñi\ÏÅ ~°q |Ü«∞\H =KåÛ_»∞.

„Ñ¨ «º~°∞÷Å #∞Op, áÈbã¨∞Å #∞Op Z Œ∞Ô~·# ~Ú|ƒO Œ∞ÅxflO\hJkèQÆq∞OKå_»∞.

HÍO„ÔQãπ JÉèíºi÷ Àáê@∞ Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ‰õΩ ‰õÄ_® ÉèÏs ™ê÷~ÚÖ’áÈbã¨∞ Z™ê¯~°∞ì ~ÚKåÛ~°∞. ZxflHõÅ „Ñ¨Kå~°O xq∞ «ÎO ~°q „Ñ¨ ÕºHõOQÍXHõ rÑÙ «Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ÃÑ#∞H˘O_» xÜ≥∂[Hõ =~°æO Ñi\ÏÅ~°gO„ Œ‰õΩ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å h~å[#O ÑeHOk. ~ÀA~ÀAH© „QÍ=∞„QÍ=∂<åF@~°¡Ö’ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ‰õΩ ÃÑiyáÈ «∂#fl [<å Œ~°#∞ K«∂ã≤ „Ñ¨ «ºiÌ=~°æO "≥#∞flÖ’ =∞‰õΩ ÑÙ\˜ìOk. ZxflHõÅ∞ LÉèíÜ«∞ =~åæÅ‰õÄ „ÑuëêìHõ~°OQÍ=∂~å~Ú.

áÈeOQ∑ Õn ã¨g∞Ñ≤™ÈÎOk.

áÈeOQ∑ ~ÚOHÍ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞O Œ#QÍ F|∞ÖòÔ~_ç¤ áÈeOQ∑H˜=ÚO Œ∞~ÀA <å\˜H˜ Éˇ~ÚÅ∞ g∞ Œ |Ü«∞\˜H˜ ~å#∞#fl@∞¡ HÍO„ÔQãπ "åà◊√§„ÑKå~°O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. Ñ„uHõÅ∞‰õÄ_® JÖÏQ ~åâß~Ú. nO`À Ñi\ÏÅ~°gO„ Œ‰õΩ ÉÏÇ¨@OQÍ =∞ ŒÌ «∞ ÑëH˜# J<ÕHõ =∞OkÖ’ ÉèíÜ«∞O KèåÜ«∞Å∞Hõ#Ñ_»@O "≥Ú ŒÅ~ÚOk. [#OÖ’ KåÖÏ=∞Ok áÈeOQ∑Ö’ áêÖÁæ#‰õΩO_®"≥ÚÇ¨ÏOKå>Ë¿ã =∂~åæÅ#∞ J<Õfi+≤OK«@O „áê~°OaèOKå~°∞.

D q+¨Ü«∞O J#∞K«~°∞Å ^•fi~å Ñï\ÏÅ ~°qH˜ ≥eã≤Ok. ~°q`«# =ÚYº"≥∞ÿ# J#∞K«~°∞Å#∞ H˘kÌ=∞Okx =∂„`«"Õ∞ "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx"≥àÏ¡_»∞. = ŒO «∞efl "åºÑ≤OÑ¨*Ëã≤, F@~°¡#∞ ÉèíÜ«∞„ÉèÏO «∞efl KÕã¨∂Î#fl„QÍ=∂Åhfl uiQÍ_»∞. "Õ~ „áêO`åÅ#∞Oz =zÛ [<åxfl ÉèíÜ«∞ÃÑ_»∞ «∞#fl


107

"åà◊¡x «iq∞ «iq∞ H˘\Ïì_»∞. J<ÕHõ =∞Okx áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¨\ì~ÚKåÛ_»∞.Ñï\ÏÅ ~°q K«~°ºÅ`À ™ê è•~° F@~°¡Ö’ è≥·~°ºO =zÛOk. ZÖÏÔQ·<åã¨~ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œx ÔQeÑ≤Oz f~åÅ<Õ Ñ¨@∞ì ŒÅ =∞iO « ÃÑiyOk.ã¨fiÜ«∞OQÍ F|∞ÖòÔ~_ç¤ =zÛ ÉˇkiOz<å ã¨~ ~°qˆH F@∞ "Õã≤ f~åÅx[#O QÆ\ìQÍ f~å‡xOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

áÈeOQ∑~ÀA# HÍO„ÔQã¨∞"åà◊√§ ZÖÏÔQ·<å ÉèÏs™ê÷~ÚÖ’ iyæOQ∑‰õΩáêÅÊ_» å~°∞. JO Œ∞Ö’ J#∞=∂#O ÖË Œ∞. J~Ú Õ, iyæOQ∑#∞ J_»∞¤HÀ=_»OZÖÏ J<Õ K«~°Û =zÛOk. xÜ≥∂[Hõ =~°æOÖ’ ZHõ _® iyæOQ∑ [~°∞QÆ‰õΩO_®xÅ∞=iOKÕO^Œ∞‰õΩ J~Ú^Œ∞ =O^ŒÅ=∞Ok Ü«Ú=‰õΩÅ`À ‰õÄ_ç# XHõã¨fiK«ÛùO Œ Ãã·#ºO ã≤ ŒúO J~ÚOk. Ü«Ú=‰õΩÅO`å |$O^•Å∞QÍ U~°Ê_çHÍe#_»Hõ# |Ü«∞Å∞^Õi áÈeOQ∑ [iˆQ ã¨=∞Ü«∂xH˜ `«=∞`«=∞QÆ=∞º™ê÷<åÅ‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. XHõ |$O^ŒO HõeH˜"åO_»¡Ñë¡ „QÍ=∞O|Ü«∞Å∞ Õi "≥o§Ok. Jk HÍO„ÔQã¨∞ JÉèíºiú Zãπ.q. ~°=∞ÏÔ~_ç¤ =ÚYºJ#∞K«~°∞_»∞ ÃÑ~°∞QÆ∞ "≥OHõ>Ëâ◊√ ã¨fi„QÍ=∞O. áÈeOQ∑|∂`«∞‰õΩ J`«xWO\˜g∞ Œ QÍ<Õ "≥àÏ§e. "≥OHõ>Ëâ◊√ «# ~ÚO\˜ q∞ ≥Ìg∞ Œ „QÍ=∞OÖ’H˜H˘ «ÎQÍ =KÕÛ"åà◊§x HõxÃÑ_»∞ «∂ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. H˘ «Î"åà◊√§ Z=~À ~å=@OQÆ=∞xOKå_»∞. iyæOQ∑ [~°∞QÆ‰õΩO_® K«∂¿ãO Œ∞‰õΩ =zÛ# Ü«Ú=‰õΩÅ∞«# WO\˜ KèåÜ«∞Ö’¡H˜ ~å=@O`À<Õ "≥OHõ>Ëâ◊√ "åà◊§ g∞kH˜ ÉÏO|∞Å∞

qã≤~å_»∞. D •_çÖ’ „j~å"£∞ J<Õ XHõ ÉÏºO‰õΩ L^Àºy f„=OQÍ QÍÜ«∞Ñ_çK«xáÈÜ«∂_»∞. q∞ye# "åà◊√§ QÍÜ«∂Å`À áêiáÈÜ«∂~°∞.

q∞ye# „QÍ=∂Åhfl K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ ~°q «# ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å`Àáê@∞áÈbã¨∞ Z™ê¯~°∞ì`À ã¨Ç¨ HõeH˜"åO_»¡Ñë¡ „QÍ=∞O "≥àÏ§_»∞. áÈeOQ∑„Ñ¨âßO «OQÍ ™êyáÈ «∞Ok. ÃÑ~°∞QÆ∞ "≥OHõ>Ëâ◊√ ã¨fi„QÍ=∞OÖ’ áÈeOQ∑WO « „ÑâßO «OQÍ [~°∞QÆ∞ «∂O_»@O ~°qH J#∞=∂#O HõeQÖÏ KÕã≤Ok.DÖ’Ñ¨Ù# QÆ=∞x¿ãÎ <ÕÅg∞ Œ JHõ _»Hõ _® ~°HõÎO =∞~°HõÅ∞ HõxÑ≤OKå~Ú.WO «Ö’ á⁄ Œ∞Ì<Õfl Z=i<À K«OÑ≤ ÃÑO@‰õΩÑ¨ÊÖ’ áêu#@∞¡ ã¨=∂Kå~°OJOkOk. ÃÑO@‰õΩÑ¨Ê#∞ HÍãÎ HõkeOz K«∂¿ããïH˜ „j~å"£∞ =∞$ « ÕÇ¨ÏO|Ü«∞@Ñ¨_çOk.

Jã¨Å∞ P ~ÀA Ñï\ÏÅ ~°qg∞ Œ<Õ ÉÏO|∞Å`À ^•_ç KÕÜ«∂ÅxÃÑ~°∞QÆ∞ "≥OHõ>Ëâ◊√ Ñ äŒHõO "Õã∞‰õΩ<åfl_»∞. J~Ú Õ ~°q"≥O@ ÉèÏs ™ê÷~ÚÖ’


108

áÈbã¨∞ Z™ê¯~°∞ì LO_»@O`À ™êÇ¨Ïã≤OK«ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.

D XHõ ãOÑ¶∞@# q∞#Ç~Ú¿ãÎ xÜ≥∂[Hõ=~°æO JO «\Ï áÈeOQ∑„Ñ¨âßO «OQÍ [iyOk.

[#O ZO`À L`åûÇ¨ÏOQÍ áÈeOQ∑Ö’ áêÖÁæ<åfl~°∞.

Ñ¨i\ÏÅ ~°q J «ºkèHõ "≥∞*Ïi\© À q[Ü«∞O ™êkèOKå_»∞.


109

Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ Ñ¶∞#q[Ü«∞O ÃÑ#∞H˘O_» xÜ≥∂[Hõ=~°æOÖ’<ÕHÍHõ "≥Ú`«ÎO J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡ ~å[H©Ü«∞ K«i„`«Ö’<Õ XHõ ãïH˘`«ÎJ è•ºÜ«∂xH˜ NHÍ~°O K«∞\˜ìOk.

Ñ ï\ÏÅ ~ °gO„^ Œ J#O`«Ñ ¨ Ù~ °O lÖÏ ¡Ö’ Z^ Œ ∞~ ° ∞Ö Ëx<åÜ«∞‰õΩ_»Ü«∂º_»∞. lÖÏ¡ =º=Ç¨~åÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz#O «=~°‰õÄ J «x=∂@‰õΩ Z Œ∞~°∞ÖËx Ñïã≤÷u =zÛOk. XHõq èŒOQÍ K≥áêÊÅO>Ë P «~åfiuHÍÅOÖ’ J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡ K«i„ « Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ "≥O@ #_çzOkJ#_»O ZO «=∂„ «O Juâ◊Ü≥∂HÎ HÍ Œ∞.

1994 _çÃãO|~üÖ’ =ÚYº=∞O„uQÍ Zhì ~å=∂~å=Ù „Ñ¨=∂ã‘fiHÍ~°O KÕÜ«∞@O`À<Õ Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ Ñ@¡ JuHõ~° â◊OQÍ =º=ÇÏiOz#S.l. ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ «# Ñ¨ ŒqH˜ ~år<å=∂ KÕâß_»∞.

=ÚYº=∞O„u Z<£.\.~å=∂~å=Ù Pjã∞ûÅ`À HÍi‡Hõ âßMÏ=∞O„uQÍ„Ñ¨=∂ ã‘fiHÍ~°O KÕâß_»∞.

XˆH "å~°OÖ’ Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ ™êiQÍâßã¨#ã¨ÉèíÖ’#∂, ~å*òÉèí=<£Ö’#∂, ã¨z"åÅÜ«∞OÖ’#∂ JkèHÍiHõOQÍHÍÅ∞"≥∂áê_»∞.

"≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ ã¨z"åÅÜ«∞OÖ’x `«# HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’H˜

11


110

J_»∞QÆ∞ÃÑ@ìÉ’ «∞<åfl_»∞ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ. JO «‰õΩ=ÚO Œ∞ H˘kÌ <≥ÅÅ„H «O ÖÁOyáÈ~Ú# #HõûÖ·@∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ =Ú‰õΩ¯ ã∞ÉÏƒÔ~_ç¤ HõxÑ≤OKå_»∞.«# HÍ~åºÅÜ«∞O "≥∞@¡g∞ Œ<Õ xÅ|_ç HõhãÖ QÆO@¿ãÑ¨Ù ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ À

=∂\Ï¡_»∞ «∂ =ÙO_çáÈÜ«∂_»∞. KèåO|~üÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx =∂\Ï¡_»∞HÀ=K«ÛxÇ≤ÏO Œ∂Ñ¨Ù~°O ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã≤.ã≤. "≥OHõ„\Ï=Ú_»∞ Ô~O_»∞=¸_»∞ ™ê~°∞¡ K≥Ñ¨ÊÉ’~Ú<å ~°q Ñ¨\ìOK«∞HÀÖË Œ∞. ã≤.ã≤. H˜ HÀÑÖ ‰õÄ_®=zÛOk. =Ú‰õΩ¯ ã¨∞ÉÏƒÔ~_ç¤ "≥o§áÈÜ«∂Hõ QÍh ~°q «# HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’H˜J_»∞QÆ∞ÃÑ@ìÖË Œ∞.

=∞O„u Ñ¨ Œq KÕÑ¨\ÏìHõ "≥Ú Œ\˜™êiQÍ J#O «Ñ¨Ù~°O „Ñ¨Ü«∂O.[_»Û~°¡ "≥àı§ ãïH˜ ≥Å ≥Å"å~°∞`ÀOk. XHõ Ju ™ê è•~°"≥∞ÿ# z#fl|_ô¤H˘@∞ì =ÚO Œ~° á⁄ Œ∞Ì<Õfl Ñ¨zÛq∞~°Ñ¨HÍÜ«∞ |r˚Å∞ "ÕÕã¨∞Î<åfl~°∞. \©=∞~°∞QÆ∞`ÀOk. P |_ô¤H˘@∞ì =Ù#fl Ñïã¨~åÅ∞ U=∂„ «O Ñïâ◊√„ÉèíOQÍÖË=Ù. ~°q |_ô¤ H˘@∞ì =ÚO Õ HÍ~°∞ PÑ¨=∞<åfl_»∞. HÍ~°∞Ö’ «#`Àáê@∞=Ù#fl ã≤.ã≤. "≥OHõ@~å=Ú_»∞, ÖÏÜ«∞~ü QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê £Å#∞ |r˚Å∞ ux \©`åQÆ\ÏxH˜ kQÆ=∞<åfl_»∞. 'g∞~°∞ ky Õ kQÆO_ç. WÑ¨C_»∞ <Õ#∞ =∂=¸Å∞ÖÏÜ«∞ifl HÍ Œ∞. XHõ ˆHa<≥\ò q∞xãì~üH˜ Ñ¨~°û#Öò J_»fiˆH@∞x. ZHõ _»|_ç Õ JHõ _» kQÆ@O <å‰õΩ ‰õΩ Œ~° Œ∞. <Õ#∞ kQÆ#∞.— ‰õΩO_»| ŒÌÅ∞ H˘\˜ì#@∞ìK≥áêÊ_»∞ QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê £.

'JÜ«∂º ™ê~°∂! h‰õÄ ZH˜ On!— J<åfl_»∞ ~°q.

`«#∞ =∞O„u Ñ¨^Œq KÕÑ¨@ì_»O`À KåÖÏ=∞Ok`À áê@∞ ã≤.ã≤."≥OHõ„\Ï=Ú_»∞ „Ñ¨=~°Î#Ö’ =zÛ# =∂~°∞Êx QÆ=∞xOz Z Œ∞~°∞ ≥|ƒ ZÖÏH˘\ÏìÖÏ Jx ãÖ Œ~°ƒùO HÀãÖ Z Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞ ~°q. JO Œ∞Hõ#∞"≥·#ã¨xfl"Õâßxfl ã¨$+≤ìOz# QÆ∞~°∞„Ñ¨™ê £ g∞ Œ ÃÑ\ì ã≤.ã≤. g∞kH˜ ÉÏO=kÖÏ_»∞.

Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ KÕuH˜ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O =zÛOk. qq èŒ„áêO`åÅ‰õΩ K≥Ok# J<ÕHõ=∞Ok H˘ «ÎH˘ «Î =º‰õΩÎÅ∞ J «xK«∞@∂ì =¸QÆ@O"≥Ú ŒÅ~ÚOk. å#∞ ÃÑ ŒÌQÍ K« Œ∞=Ù‰õΩ#fl"å_»∞ HÍHõáÈ=_»O`À «# K«∞@∂ìQÆ∞q∞QÆ∂_»∞ «∞#fl "åà◊§Ö’ Z=ˆ~q∞\’ ~°qH˜ J~°ú=∞ÜÕ∞ºk HÍ Œ∞. «#‰õΩXHõ ãïJ~Ú# ã¨ÅÇ¨^•~°∞ J=ã¨~°=∞x J#∞‰õΩ<åfl_»∞. «# K«∞@∂ìu~°∞QÆ∞ «∞#fl "åà◊§Ö’<Õ XHõi ŒÌ~°∞ J «xH˜ ÉÏQÍ #KåÛ~°∞. #K«Û\ÏxH˜


111

HÍ~°O „Ñ¨ è•#OQÍ "åà◊√§ «#=ÚO Œ∞ „Ñ¨ Œi≈ã¨∞Î#fl ÉèíH©Î, q#Ü«∂Å∞«Ñ¨Ê =∞~˘Hõ\˜ HÍ Œ∞. ~°q J@∞=O\˜"åà◊§ =∂@efl #=∂‡_»∞. J~Ú#

"åà◊§h, lÖÏ¡Ö’x H©ÅHõ"≥∞ÿ# J<ÕHõ=∞Ok <åÜ«∞‰õΩbfl XHõi «~åfi « XHõ~°∞QÍKåÖÏ=∞Okx ^Œ∂~°O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. J~Ú`Õ [#OÖ’ J`«x W"Õ∞*ò~°=O «‰õÄ_® «QÆ∞æ=ÚYO Ñ@ìHõáÈ=_»O`À J «xg∞ Œ D K«~°ºÅ „ÑÉèÏ=OÃÑ ŒÌQÍ HõxÑ≤OK«ÖË Œ∞.

ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ `«# K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∞#fl [#O `«#`À=Ù#fl™êxflÇ≤Ï`åºxfl LÑ¨Ü≥∂yOK«∞H˘x |Ü«∞@ U"Õ∞O KÕã¨∞Î<åfl~°#flk ‰õÄ_®~°qH "≥Ú Œ\’¡ ≥e¿ãk HÍ Œ∞. ~°qH ≥e¿ã ãiH ~°q¿Ñ~°∞ g∞ Œ [~°QÍeû#_Õ"Õ∞*ò JO`å [iyáÈ~ÚOk. D Ö’Ñ¨Ù<Õ ~°q ¿Ñ~°∞g∞ Œ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’J<ÕHõ Ãã\Öò"≥∞O@∞¡ [iQÍ~Ú. Ñi\ÏÅ ~°qx ÉÁOÉÏ~ÚÖ’x =∂Ñ¶≤Ü«∂_®<£ ^•=Ó £ ~Ú„|Ç‘ÏO`À áÈÅÛ_»O „áê~°OaèOKå~Ú Ñ¨„uHõÅ∞. Ñ¨xÖ’ÑxQÍ JkèHÍ~°OÖ’ =Ù#fl J<ÕHõ=∞Ok ÃÑ ŒÌ=∞#∞+µÅ∞, =∞O„ «∞Å∞, áÈbã∞JkèHÍ~°∞Å∞ ã~Ú «O Ñi\ÏÅ ~°q ¿Ñ~°∞ "å_»∞H˘x «=∞ «=∞ q"å^•Å#∞Ñï+¨ iOK«∞‰õΩx ÉèÏsQÍ Åaú á⁄O^•~°∞.

Ñï\ÏÅ ~°q «ÅK«∞‰õΩO>Ë Ñïëê¯~°OHÍx q"å ŒO =ÙO_» Œ<Õ„ÑMÏºu «# „Ñ"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_®<Õ «#K«∞@∂ì =¸y «#‰õΩ ≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ|Ü«∞@ =º=Ç¨~åÅ∞ #_ç¿Ñ =º‰õΩÎÅ ^•fi~å ~°qH˜ =KÕÛã≤Ok.

Ñï\ÏÅ ~°q`À ÑïK«Ü«∞O U~°Ê~°K«∞‰õΩx P ¿Ñ~°∞g∞ Œ HõhãÖÔ~O_»∞ Ãã\˜Öò"≥∞O@∞¡ KÕã¨∞HÀQÆey Õ rq`åO «O [g∞O^•~°∞ÖÏ Œ~å˚QÍ|uˆHÜ«∞=K«∞Û#<Õ XHõ =~°æO «Ü«∂Ô~·Ok. giÖ’ #∂\˜H˜ `˘OÉè· âß «O=∞Ok HÀ™êÎ lÖÏ¡Å #∞Oz =zÛ# kQÆ∞= =∞ èŒº «~°QÆuH˜ K≥Ok# Hõ=∞‡Ü«Ú=‰õΩÅ∞. gà◊√§ ~°H õ~ °HÍÅ =∂~åæÅ ^•fi~å ~°q „áêÑ¨H õOãÖáêkOK«\ÏxH˜ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ „áê~°OaèOKå~°∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ gà◊§O Œ~°∂Jaè=∂#∞ÅO J<Õ ¿Ñ~°∞`À U^À XHõ ~°∂ÑOÖ’ PÜ«∞# ŒQÆæiH KÕ~"å~°∞.ZO`À Œ∂~å#∞flOz «#g∞k Jaè=∂#O`À =KåÛ~°<Õ #=∞‡HõO`À "åà◊§xZO`À =∞~åº ŒQÍ K«∂¿ã"å_»∞ ~°q.

Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =KåÛHõ «# xÜ≥∂[Hõ =~°æOÖ’KÕã≤# "≥Ú Œ\˜ Ñ¨x– qq èŒ „QÍ=∂Ö’¡ á¶êºHõ∆<£ „QÆ∂Ñ¨ÙÅ =∞ èŒº ã¨Ü≥∂ èŒº‰õΩ^Œ~°Û_»O. „Ñ¨^è•#OQÍ ‰õΩO\˜=∞kÌ „QÍ=∞OÖ’ Ô~O_»∞ „QÆ∂Ñ¨ÙÅ =∞ èŒº


112

~år KÕâß_»∞. T~°∞ = Œe "≥o§# "åà◊§x uiy ~°Ñ≤ÊOKå_»∞. gà◊§`Àáê@∞á¶êºHõ∆<£ =∞O@Ö’¡ Wà◊√§ HÀÖ’Ê~Ú# "åà◊§x HõeÑ≤ NÇ¨ÏiÑ¨Ù~°O ¿Ñi@ã¨HõÅ ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å`À XHõ HÍÅh U~åÊ@∞ KÕâß_»∞.

P_»Ñ≤Å¡Å g∞ Œ J~åK«HÍÅ‰õΩ áêÅÊ_Õ "åiÑ¨@¡ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œã≤OÇ¨Ïã¨fiÑ¨flOQÍ =∂~å_»∞.

Ñi\ÏÅ ~°q Z"≥∞‡ÖËºQÍ ZxflHõ=@"Õ∞QÍHõ «=∞ Hõà◊§=ÚO Õ Ha<≥\ò=∞O„u Ñ¨ Œqx ‰õÄ_® JÅOHõiOK«@O`À „Ñ¨ «º~°∞÷Å QÆ∞O_≥Ö’¡ Ô~·à◊√§Ñ~°∞ÔQ`åÎ~Ú. Z@∞=O\ f„= Ñ~°º=™ê<åÅ#∞ Z Œ∞~À¯=Åã≤ =ã∞ÎO^À#xJ «xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ¨xKÕã≤# "åà◊§O Œ~°∂ ÑïÑï q è•Å∞QÍ PO^Àà◊#Ñ_®¤~°∞. J~Ú Õ, J@∞=O\˜ Õg∞ [~°QÆÖË Œ∞. ÃÑ·QÍ =∞O„u Ñ Œqx KÕÑ\˜ì#J#O «~°O á¶êºHõ∆<£ „QÍ=∂Ö’¡ Ñ~°ãÊ~°O ‰õΩ «∞Î‰õÅ∞ ≥QÀæã∞‰õΩO@∞#fl =Ú~îåÅ=∞ èŒº ã¨Ü≥∂ èŒºx ‰õΩkˆ~Û „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ „áê~°OaèOKå_»∞. á¶êºHõ∆<£ Ñ‘_ç «„QÍ=∂Å#∞ q_çz "≥o§# [<åÅ‰õΩ ÑÙ#~å"åãO HõeÊOKÕ ÑxÖ’ Ñ_®¤_»∞.

„Ñ¨=ÚY #HõûÖˇ ·@∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ H˘O_»Ñë¡ j`å~å=∞Ü«∞ºq[Ü«∞"å_»Ö’ XHõ ~ÀA qÖËHõ~°∞Å`À =∂\Ï¡_»∞ «∂, Ñï\ÏÅ ~°qH˜QÆ «OÖ’ «#`À KåÖÏ ã¨xflÇ≤Ï « ãÖ|O è•Å∞O_Õ=x K≥áêÊ~°∞. =∞~°∞ã¨\˜~ÀA k#Ñ¨„uHõÅ∞ D "å~°Îx ÉÏ‰õΩû Hõ\ì „Ñ¨=ÚYOQÍ JKÕÛâß~Ú .

JÃãOc¡Ö’ D "å~°Î ÃÑ ŒÌ Œ∞=∂~°O ÖËÑ≤Ok.

a*ˇÑ≤ ã¨ÉèÏÑ¨Hõ ∆O <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ã≤.ÃÇÏKü.q^•º™êQÆ~ü ~å=Ù=ÚYº=∞O„u g∞ Œ èŒfi[O Z`åÎ~°∞. f„="å Œ <ÕÑ¨ äŒºO #∞Oz =zÛ#Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œx «Hõ∆O =∞O„u Ñ Œq #∞Oz |~°Î~°Ñ¶π KÕÜ«∞=∞x _ç=∂O_£KÕâß~°∞.

«# «O„_ç Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞, «=Ú‡_»∞ Ç¨Ïi Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~üÖ’Ñ¨xKÕâß~°∞. JO^Œ∞=Å¡ H˘O_»Ñë¡ j`å~å=∞Ü«∞º`À `«#‰õΩ H˘kÌáê\˜ÑïK«Ü«∞O =ÙO Œh, HÍh Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü ~å[H©Ü«∂Å`À =∂„ «O «#‰õΩZ#fl_»∂, Z@∞=O\˜ ãÖ|O èŒO ÖË Œx ~°q q=~° WKåÛ_»∞.

«#`À ÃÑ ŒÌQÍ ãO|O è•Å∞ ÖË=x Ñi\ÏÅ ~°q K≥ÑÊ_»O H˘O_»Ñe¡j`å~å=∞Ü«∞º QÍiH˜ HÀÑÖ ≥Ñ≤ÊOzOk.


113

PkÖÏÉÏ £ lÖÏ¡ WO„ Œ"≥e¡ =∞Ç¨ã¨Éèí U~åÊ@∞¡ Ñ¨~°º"ÕH∆OK«\ÏxH˜"≥à◊¥Î U„Ñ≤Öò Ñ ŒH˘O_»∞# HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ èŒ~°‡ÑÙi =∞O_»ÅO, u=∂‡ÑÓ~ü„QÍ=∞OÖ’ qÖËHõ~°∞Å`À =∂\Ï¡_»∞ «∂ H˘O_»Ñë¡ j`å~å=∞Ü«∞º uiyW Õ JOâ◊O g∞ Œ „Ñüã¨ÊOkOKå~°∞. Ñï\ÏÅ ~°qH˜ =O ŒÅ HÀ@¡ Pã≤Î=ÙO Œx K≥áêÊ~°∞. *·Å∞ rq «O #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =KåÛHõ Ñï\ÏÅ ~°qWO\˜H˜ "≥àÏ§#h, «#‰õΩ Ô~O_»∞ ã≤Å∞¯ ÃÑ·[=∂ |@ìÅ∞, «#`Àáê@∞=Ù#fl =∞Ç≤ÏàÏ HÍ„"Õ∞_£‰õΩ XHõ ã≤Å∞¯ pÔ~ ÃÑ\Ïì_»x K≥áêÊ~°∞. «# KÕu‰õΩ#fl"åpx qÖËHõ~°∞Å‰õΩ K«∂Ñ≤Oz ~Úk Ñi\ÏÅ ~°q ~ÚzÛO Õ#x J<åfl~°∞.

D "å~°ÎH˜ Ñï\ÏÅ ~°q ã¨ÊOkã¨∂Î «#‰õΩ ˆH=ÅO J~Ú Œ∞ HÀ@¡~°∂áêÜ«∞e¿ãÎ H˘O_»Ñë¡ ã‘ å~å=∞Ü«∞º QÍiH˜ HÍh, =∞iOÔH=iÔH·<å QÍh«# Pã¨∞ÎÅ∞ "≥Ú «ÎO ~åã≤ ~Ú™êÎ#x „Ñ¨Hõ\ÕKå_»∞.

^•^•Ñ¨Ù Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ~ÀAÅáê@∞ ~Ú Õ JOâ◊O Ñ¨„uHõÖ’¡ ÃÑ ŒÌK«~°ÛhÜ«∂Oâ◊O J~ÚºOk. z=iH˜ Q˘Å¡Ñ¨Ó_ç =∂~°∞f~å=Ù ‰õÄ_®PO„ èŒ*’ºu k#Ñ¨„uHõÖ’ `å#∞ Ô~QÆ∞ºÅ~üQÍ ~åã¨∞Î#fl r=# HÍÅOÖ’'â◊√„Hõhu— ji¬Hõ À ~Ú Õ JOâ◊O g∞ Œ ~åâß_»∞. D JOâßxfl J_»¤OÃÑ@∞ì‰õΩx PÜ«∞# Hõ=¸ºx[O g∞^•, ™ÈqÜ«∞\ò Ü« xÜ«∞<£ g∞^•,Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü g∞^•, Ñi\ÏÅ ~°q g∞^• «#‰õΩ#fl JHõ ã∞#O`å "≥à◊§QÆHÍ¯_»∞.

J#O «ÑÙ~°OÖ’ „ÑÜ≥∂QÍ «‡HõOQÍ ~å„+ìOÖ’<Õ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\™êiQÍXHõ „@ã¨∞ì ^•fi~å "≥·^ŒºHõàÏâßÅ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂Åx XHõ „Ñüáê^Œ#=zÛOk. D JOâ◊O g∞ Œ K«iÛOKÕO Œ∞‰õΩ „Ñ=ÚY "≥· Œº âß„ãÎ xÑÙ∞Å`ÀXHõ ã¨ Œã¨∞û U~åÊ@∞ J~ÚOk. D ã¨ Œã¨∞û‰õΩ =∞O„u Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ=ÚYº Jukä. D ã¨ Œã¨∞ûÖ’ ~°q ZÖÏ =∂\Ï¡_» å_À#x q∞„ «∞Å∞,„âıÜ≥∂aèÖÏ+¨µÅ∞ PO^Àà◊# Ñ¨_»∞ «∞<åfl~°∞. JO ŒiH© J^˘Hõ ÃÑ ŒÌ „Ñü+ìH˜ãO|OkèOz# JOâ◊OQÍ =∂iOk. H˘O «=∞Ok q∞„ «∞Å∞ <å<åÜ«∂ «#Å∞Ñ¨_ç <À@∞û ã≤ ŒúO KÕâß~°∞. XHõ QÆO@Ö’ ã¨ Œã¨∞û „áê~°OÉèí=Ù «∞O Œ#QÍ~°q =KåÛ_»∞. q∞„ «∞Å∞ „Ñ¨ãÖQÆO <À@∞ûx ~ÚKåÛ~°∞. ~°q P <À@∞û#∞Hõ<≥fluÎ ‰õÄ_® K«∂_»‰õΩO_® uiy "åà◊§H˜KÕÛâß_»∞. q∞„ «∞Å PO^Àà◊#=∞s ÃÑiyáÈ~ÚOk. ã¨ Œã¨∞û „áê~°OÉèíO J~ÚOk. =ÚYº JukäQÍ ~°qKÕã≤# „Ñ¨ãÖQÆO q∞„ «∞ÖËfl QÍHõ ã¨ Œã¨∞ûÖ’ áêÖÁæ#fl =º‰õΩÎefl ã¨~Ú «Oqã¨‡Ü«∂xH˜ QÆ∞i KÕã≤Ok. «#‰õΩ ≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ ~°q XHõ J Œ∞ƒù «"≥∞ÿ#


114

„Ñ¨ãÖQÆO KÕâß_»∞. *Ï˝#O PHõ∆~åÖ’¡<Õ HÍ Œ∞. Jk „Ñ¨ è•#OQÍ rq «J#∞Éèí"åÖ’¡ •y =ÙO@∞O Œ#fl "åãÎ"åxfl D ãO Œ~°ƒùOQÍ ~°∞A=Ù KÕâß_»∞.

`å#∞ =∞O„u Ñ¨ Œq KÕÑ¨\ì# «~åfi « ~°q Z<Àfl =∞Oz Ñ¨#∞Å∞KÕ •Ì=∞x HõÅÅ∞QÆ<åfl_»∞. =∞„<À ^˘~°x P Œ~°≈OQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩx =ÚO Œ∞‰õΩ™êQÍÅx «ÅáÈâß_»∞. =∞O„u Ñ¨ Œq KÕÑ¨\ì# J#uHÍÅOÖ’<Õ =∞O„uÑ¨ Œq‰õΩ#fl Ñïq∞ «∞ÖËq∞@#flk J#∞Éèí= Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ ~°qH˜ J~°÷"≥∞ÿOk.J~Ú Õ D q+¨Ü«∞O «# J#∞K«~°∞ÅH©, |O èŒ∞q∞„ «∞ÅH© J~°÷O HÍ=_»OÖË Œ∞. ~ÀA~ÀAH© «# g∞ Œ XuÎà◊√§ ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂áÈÜ«∂~Ú. «##∞OzPtOKÕ"åàı§HÍh «# Ñiã≤÷ux J~°÷O KÕã∞‰õΩ<Õ"åà◊§ ãOYº «yæáÈ™êyOk.ÉÏQÍ PÖ’zOK«∞‰õΩ#fl g∞ Œ@ =∞O„u Ñ¨ ŒqH˜ ~år<å=∂ KÕÜ«∞@"Õ∞ãÔ~·# =∂~°æO J<Õ x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞.

U„Ñ≤Öò 5 # =∞O„u Ñ¨ ŒqH˜ ~år<å=∂ KÕâß_»∞.

Z=i`À#∂ ãO„ÑkOK«‰õΩO_®<Õ ~år<å=∂ ÖËY#∞ áêsì J èŒº‰õ∆Ω_»∞,=ÚYº=∞O„u Z<£.\˜. ~å=∂~å=Ù‰õΩ ÑÖÑ≤OKå_»∞.

'Q“~°=hÜ«ÚÖ·# =ÚYº=∞O„u QÍiH˜—

g∞ =∞O„u=~°æOÖ’ HÍi‡Hõ âßMÏ=∞O„uQÍ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl Ñi\ÏÅ~°gO„ Œ J#∞ <Õ#∞ <å =∞O„u Ñ¨ ŒqH˜ ~år<å=∂ ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl#∞.

<å ‰õΩ@∞O| HÍ~°ÏÅ∞, =ºH˜ÎQÆ`« ã¨=∞ã¨ºÅ =Å# <Õ#∞ DÉÏ èŒº «ÖÖ’ H˘#™êQÆÖËHõáÈ «∞<åfl#∞. g∞izÛ# J=HÍâßxfl ãkfixÜ≥∂QÆOKÕã¨∞HÀÖËHõáÈÜ«∂#∞. Hõ∆q∞OK«QÆÅ~°∞. <å ~år<å=∂‰õΩ Z=i XuÎ_çHÍh„áÈ`åûÇ¨ÏOQÍh ÖË=Ù. <å Ç¨Ï$ ŒÜ«∞ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ ã¨=∞iÊã¨∞Î#fl ~år<å=∂Ñ¨„ «O#∞ ŒÜ«∞KÕã≤ P"≥∂kOK«QÆÅ~°∞.

g∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»∞6.4.95 Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ

U_À Õn Ñ„uHõÖ’¡ D ~år<å=∂ ÖËY Ü«∞ è• « äŒOQÍ JK«Û~ÚOk.

lÖÏ¡ "åºÑÎOQÍ L#fl Ñï\ÏÅ ~°q J#∞K«~°∞Å∞, Jaè=∂#∞Å∞,`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O HÍ~°ºHõ~° ÎÅ∞, ™ê#∞Éèí∂uÑ¨~°∞Å∞ D "å~°Î#∞ K«∂ã≤J"åHõ¯~ÚáÈÜ«∂~°∞. =∞O„u Ñ¨^ŒqH˜ ~år<å=∂ KÕã≤ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O


115

KÕ~°∞‰õΩ#fl ~°gO„^Œ#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ lÖÏ¡ #Å∞=¸ÅÅ #∞OpJ#∞K«~ °∞Å∞, ã ¨Ç ¨ÏK «~ °∞Å∞, Jaè=∂#∞Å∞, áêsì HÍ~ °ºH õ~ ° ÎÅ∞«O_ÀÑ¨ «O_®Å∞QÍ =zÛÑ¨_®¤~°∞.

~å„+ì ~å[ è•x #∞Oz á¶È<£Å g∞ Œ á¶È#∞¡.

|O èŒ∞q∞„ «∞Å∞ Ug∞ =∂\Ï¡_çOKÕ Ñïã≤÷uÖ’ ÖË~°∞. J#∞K«~°∞Å∞,Jaè=∂#∞Å`À =∂„ «O =∞O„u Ñ Œq ~år<å=∂ q+Ü«∞O q∞#Ç q∞QÆ åq+¨Ü«∂Åhfl K«iÛã¨∞Î<åfl_»∞.

Z=iH© UO áêÅ∞áÈ=_»O ÖË^Œ∞. `å#∞ XHõ x~° ‚Ü«∞Ofã¨∞‰õΩ<åfl_»O>Ë Ç¨ÏiÇ¨Ï~å Œ∞Å∞ ky=zÛ K≥Ñ≤Ê<å q<Õ Ñ¶∞@O HÍ Œ∞. ~°qã‘iÜ«∞ãπQÍ =Ù#flÑ¨C_»∞ PÜ«∞# ŒQÆæiH˜ "≥o§ ã¨ÅÇëKÕÛ ™êÇ¨Ï™êxH˜ã¨~Ú «O Z=~°∂ áêÅÊ_Õ"å~°∞ HÍ Œ∞.

~°q ~år<å=∂ "≥#∞Hõ=Ù#fl HÍ~°ÏÅ QÆ∞iOz Ñ¨„uHõÅ∞~°Hõ~°HÍÅ∞QÍ ~åã¨∞Î<åfl~Ú.

~åÜ«∞ÉÏ~åÅ∞ "≥Ú ŒÖ·<å~Ú. „Ñ ÕºHõ Œ∂ «Å∞ =zÛ "≥à◊√ «∞<åfl~°∞.Ñ¶ë`«O HõxÑ≤OK«@O ÖË^Œ∞. =ÚYº=∞O„u ZhìP~ü ã¨fiÜ«∞OQÍ Dq+¨Ü«∞OÖ’ „Ñ¨ ÕºHõ „â◊ Œú fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Ñï\ÏÅ ~°qx Ñ≤eÑ≤OK«∞‰õΩx=∂\Ï¡_®~°∞. ~år<å=∂#∞ LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOÑ¨ KÕâß~°∞.

U„Ñ≤Öò 23 # ~°q J#O «ÑÙ~°O P~ü JO_£ a ÔQãπìÇÏ∫ãπÖ’ =Ù<åfl_»∞.#~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤ J<Õ lÖÏ¡ JkèHÍi (_çã≤F) `«=∞#∞ =ÚÑ¨CuÑ¨ÊÅ∞ÃÑ_»∞ «∞<åfl_»x KåÖÏ =∞Ok ~°qH˜ Ñ¶≤~åº Œ∞ KÕâß~°∞. ~°q «# Ñ≤.U.^•fi~å P PkèHÍiH˜ á¶È<£ KÕ~ÚOKå_»∞. J<å~ÀQÆºO`À ÉÏ èŒÑ¨_»∞ «∂x„ ŒáÈ «∞<åfl_»x ã=∂Kå~°O =zÛOk. JãÅ∞ "åãÎ=O Uq∞\’ ≥Å∞ã∞‰õΩx~°=∞‡x JkèHÍi ~ÚO\˜H˜ =∞x+≤x ÑÖÑ≤OKå_»∞. JkèHÍi ~ÚO\’¡<Õ=Ù<åfl_»∞. J<å~ÀQÆºO ÖË Œ∞. x„ ŒáÈ=_»O ÖË Œx ‰õÄ_® ~°∂_èç J~ÚºOk.

~°q ã¨fiÜ«∞OQÍ |Ü«∞Å∞ Õi JkèHÍi ~ÚO\˜H˜ "≥àÏ§_»∞.

~°q "≥àı§ ã¨=∞Ü«∂xH˜ P JkèHÍi `åÑ‘QÍ \©g K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~°∞Ûx=Ù<åfl_»∞.


116

~°qx K«∂¿ããïH˜ XHõ ™êiQÍ QÆ «∞‰õΩ¯=∞<åfl_»∞.

«#‰õΩ XO\’¡ ÉÏQÍÖË Œx =∞m§ K≥áêÊ_»∞.

P JkèHÍix HÍÔ~Hõ =∞<åfl_»∞ ~°q.

H˜‰õΩ¯~°∞=∞#‰õΩO_® HÍÔ~H˜ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞ #~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤.

HÍ~°∞ <Õ~°∞QÍ „ÑÉèí∞`åfiã∞Ñ„u ÔHo§Ok. #~°ã≤OÇÔ~_ç¤H [fi~°OQÍh,Z@∞=O\˜ J<å~ÀQÆºOQÍh ÖË Œx ÕeÛ K≥áêÊ~°∞ _®Hõì~°∞¡. _®Hõì~°¡ #∞OzP "Õ∞~°‰õΩ ãïìÑ¶≤ÔH\ò fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

JHõ _ç #∞O_ç #~°ã≤OÇÔ~_ç¤x "≥O@É@∞ì‰õΩx ÔQãπìÇÏ∫ãπ‰õΩ =KåÛ_»∞.

#~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤ g∞ Œ Ñ¶≤~åº Œ∞ KÕã≤# "åà◊§O Œih Ö’xH˜ Ñ≤eKå_»∞.

"åà◊§ ã¨=∞ã¨ºÅ∞, Ñ¶≤~åº Œ∞ ÖËq∞\’ J «x =ÚO Õ K≥Ñ¨Ê=∞<åfl_»∞."åà◊√§ XHõ~˘Hõ~°∞QÍ P JkèHÍi =Å¡ Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl W|ƒO^Œ∞eflK≥Ñ¨C‰õΩ<åfl~°∞.

"åà◊§‰õΩ UO ã=∂ è•#O K≥|∞`å"À K≥ÑÊ=∞x JkèHÍiHã≤ K«∂âß_»∞~°q.

#~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤ UO =∂\Ï¡_»ÖË Œ∞.

'K«∂_»∞ #~°ã≤OÇ¨Ô~_ô¤, gà◊§O Œ~°∂ F@∞¡"Õã≤ ÔQeÑ≤OK«@O=Å¡ =∂áêsì JkèHÍ~°OÖ’H =zÛOk. <Õ#∞ =∞O„u#Ü«∂º#∞. gà◊§O Œi Hõ+ìã∞MÏÅ∞qx "å\˜x Ñï+¨¯iOKåeû# ÉÏ^èŒº`« <å‰õΩOk. „Ñ¨[Å‰õΩ ¿ã=KÕ¿ãJkèHÍ~°O ~ÚzÛ h‰õΩ r «O ~Úã¨∞ÎOk „Ñ¨Éèí∞ «fiO. XHõ =∞O„u =zÛHõ|∞~°∞ KÕ¿ãÎ<Õ #∞=Ùfi ~ÚO « x~°¡Hõ∆ ºOQÍ „Ñ¨=iÎOKå=Ù. WHõ ™ê=∂#º„Ñ¨[Å‰õΩ #∞=Ùfi ¿ã= KÕ™êÎ#O>Ë #<≥flÖÏ #=∞‡=∞O\Ï"£?— Jx J_çQÍ_»∞.

#~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤ UO =∂\Ï¡_»ÖË Œ∞.

'#∞=Ùfi gà◊¡O ŒiH© Hõ∆=∂Ñ K≥ÑC. Éèíq+º üÖ’ ~Ú@∞=O\ «ÑCÅ∞KÕÜ«∞#x, „Ñ¨=∂O KÕã≤K≥Ñ¨C.— QÆkÌOKå_»∞ ~°q.

#~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤ UO =∂\Ï¡_»_»∞. J Õ =∞ø#O.


117

#∞=Ùfi KÕã≤# «Ñ¨Cefl XÑ¨C‰õΩx Hõ∆=∂Ñ¨ K≥Ñ¨ÊHõáÈ Õ =∞iO «J==∂#Hõ~°OQÍ "≥àÏ§eû =ÙO@∞O Œx ~°q ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞.

~°q K≥Ñ≤Ê#@∞¡ JkèHÍi #~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤ |∞kúQÍ `«# `«Ñ¨C#∞JOwHõiOz ÖOÑÅ∞ "Õã∞‰õΩx, [#‡Ö’ =∞m§ W@∞=O\ «ÑCÅ∞ KÕÜ«∞#xK≥áêÊ_»∞.

J#O «~°O JkèHÍix QÆ\ìQÍ =∞O ŒeOz WO\˜H˜ ÑÖÑ≤OKå_»∞.

=∞~°∞ã¨\˜~ÀA 'JkèHÍi J<å~ÀQÆºO =keOz# =∞O„u Ñï\ÏÅ—=O\˜ ji¬HõÅ`À D ãÖÑ¶∞@# Ñ¨„uHõÖ’¡ JK«Û~ÚOk.

nO`À ÃÑ ŒÌ Œ∞=∂~°O ÖËzOk.

HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ q=∞~°≈Å =~°¬O ‰õΩiÑ≤OKå~°∞. Ñï\ÏÅ~°gO„^Œx =∞O„u Ñ¨^Œq #∞Oz |~°Î~°Ñ¶π KÕÜ«∂Å<Õ =~°‰õÄ "≥àÏ§~Ú_ç=∂O_»∞¡.

D ãOÑ¶∞@# q+Ü«∞OÖ’ å#∞ Z@∞=O\ qKå~°ÔH·<å ã≤ ŒúOQÍL#fl@∞¡ „Ñ¨Hõ\ÕKå_»∞ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ.

~°q g∞^Œ "≥Å∞¡"≥uÎ# q=∞~°≈Å#∞ qq^èŒ Zh˚F ãÖÑ¶¨∂Å∞uÑ≤ÊH˘\Ïì~Ú. =∞O„u Ñï\ÏÅ ~°qO„ ŒH˜ Ñ¨ÓiÎQÍ =∞ ŒÌ «∞ Wã¨∞Î#fl@∞ì„Ñ¨Hõ\ÕKå~Ú.

U„Ñ≤Öò 28 # W Õ JOâ◊O g∞ Œ JÃãOc¡ Œ Œúie¡Ok. Ñï\ÏÅ~°q g∞ Œ K«~°º fã¨∞HÀ"åÅx „ÑüÑ¨Hõ∆O Ñ¨@∞ìÑ¨\˜ìOk.

U„Ñ≤Öò <≥Å QÆ_çzáÈ~Ú "Õ∞ <≥Å =zÛOk.

ˆHa<Õ\ò =∞O„u Ñ¨ ŒqÖ’ H˘#™êy# HÍÅOÖ’ Ñï\ÏÅ ~°qH©,âß#ã¨ã¨ÉèíÖ’ HÍO„ÔQãπ ã¨ÉèÏÑ¨Hõ∆O <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Ñ≤.[<å~°ú#Ô~_ç¤H© =∞ èŒº Ñ¨Å∞ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ Ñ¶¨∞~°¬ "å`å=~°O U~°Ê_çOk. f„= "å^ÀÑ¨ "å^•Å∞[iQÍ~Ú. U_®k „H˜ «O =~°‰õΩ JkèHÍ~°OÖ’ =Ù#fl HÍO„ÔQãπ „Ñ¨Éèí∞ «fiOÖ’Ñ≤.[<å~°ú#Ô~_ç¤ x~°fiÇ≤ÏOz# HÍi‡Hõ =∞O„u «fiâßY ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìJkèHÍ~°OÖ’H˜ =KåÛHõ Ñï\ÏÅ ~°q KÕuH˜ =zÛOk. P =∞O„u «fiâßYÖ’«#‰õΩ J «ºO « ã¨xflÇ≤Ï «∞Ö·# H˘O Œ~°∞ JkèHÍ~°∞Å`À [<å~°ú#Ô~_ç¤ «##∞


118

~Ú~°HÍ@OÖ’ ÃÑ@ì_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î#fl@∞ì ~°qH˜ XHõ ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’J#∞=∂#O =zÛOk. nO`À "≥#HÍ=ÚO^Œ∂ PÖ’zOK«‰õΩO_® `«#~ÚO\˜#∞OKÕ <Õ~°∞QÍ [<å~°ú#Ô~_ç¤H˜ á¶È<£ KÕã≤ «# q+¨Ü«∂Ö’¡ *’HõºOKÕã¨∞‰õΩO>Ë ÑïÏ=∂Å∞ f„=OQÍ =ÙO\ÏÜ«∞x ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞.

=∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA âßã¨# ã¨ÉèíÖ’ ÃÑ ŒÌ Œ∞=∂~°O ÖËzOk.

ˆHa<Õ\ò =∞O„u Ñï\ÏÅ ~°q >ˇeá¶È<£Ö’ «##∞ ÉˇkiOKå_»x„ÑüÑ¨Hõ∆ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Ñ≤.[<å~°ú#Ô~_ç¤ P~ÀÑ≤OKå_»∞. ã¨ÉèíÖ’ f„= ™ê÷~ÚÖ’QÆO Œ~° QÀà◊O K≥Å~yOk. ~°qg∞ Œ HÍO„ÔQã∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ q~°∞K«∞‰õΩÑ_®¤~°∞.

=ÚYº=∞O„u ZhìP~ü ã¨ÉèíÖ’ ÖË~°∞.

~°qH˜ UO KÕÜ«∂Ö’ É’ èŒÑ¨_»@O ÖË Œ∞. Œ~åºÑ¨ÙÎÖ’ "åãÎ=O "≥eH˜=ã∞ÎOk. «#∞ ~Ú~°HÍ@OÖ’ Ñ_»@O ã~ =ÚYº=∞O„u ZhìP~ü ã~Ú «O«#=Å# q=∞~°≈Å#∞ Z Œ∞~À¯=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. ÉÏQÍ PÖ’zOK«∞‰õΩx

XHõ x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞.

P~ÀA, P =∞~°∞ã¨\˜~ÀA J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡ #∞Oz =zÛ# «#J#∞K«~°∞Å`À «# WO\’¡x á¶È<£ #∞Oz ~åÜ«∞Åã‘=∞ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅWà◊§‰õΩ á¶È<£Å∞ KÕ~ÚOKå_»∞.

JÃãOc¡Ö’ «~åfiu ~ÀA‰õÄ_® =∞m§ J Õ ~°Éèíã¨...

z=iH˜ =∞O„u Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ ã¨Éèí‰õΩ q=~° WKåÛ_»∞. <Õ#∞„ÑüÑ¨Hõ∆ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Ñ≤.[<å~°Ì<£Ô~_ç¤x ÉˇkiOKå##@O J"åãÎ=O. =∂~ÚO\˜H˜ J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡ #∞Oz ~ÀE J<ÕHõ =∞Ok =ã¨∞ÎO\Ï~°∞.á¶È<£ ql@~üû QÆkÖ’ =ÙO@∞Ok. =∂ „áêO`«O #∞Oz =KÕÛ"åà◊√§J<ÕH õ=∞Ok ~åÜ«∞Åã‘=∞ <åÜ«∞‰õΩÅ`À#∂, z=iH˜ HÍO„ ÔQãπ<åÜ«∞‰õΩÅ`À#∂ =∂\Ï¡_»∞ «∞O\Ï~°∞. JÖÏ Z=Ô~·<å =∂ á¶È<£ #∞Oz[<å~°ú<£Ô~_ç¤ À =∂\Ï¡_ç =ÙO_»=K«∞Û. [<å~°ú<£Ô~_ç¤x á¶È<£KÕã≤ ÉˇkiOKÕã≤÷uH˜ =∂„ «O «#∞ kQÆ*Ï~°ÖË Œx K≥áêÊ_»∞.

[<å~°ú<£Ô~_ç¤x HOK«Ñ~°∞ã∂Î =∂\Ï¡_®_»x =∞m§ ~°Éèíã, "åyfi"å ŒO.

1995 E<£ =¸_À Õn QÀ~°O@¡ JÃãOc¡ ™ê÷<åxH˜ LÑ¨ZxflHõ


119

[iyOk. 1994 _çÃãO|~üÖ’ [iy# ZxflHõÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HÍO„ÔQãπáêsì \ÔH¯@∞ì á⁄Ok# ã≤ ŒúÜ«∞º#∞ <åq∞<Õ+¨<£ "ÕÜ«∞‰õΩO_® áê=Ú Œ∞iÎ~°gO„^•Ô~_ç¤ =~°æO H˜_®flÑπ KÕÜ«∞_»O`À ZxflHõ "å~Ú^• Ñ¨_çOk. 1994ZxflHõÖ’¡ XHõ `å_çÑ¨„u «Ñ¨Ê q∞ye# Jxfl ™ê÷<åÅ#∂ \˜_çÑ≤ ÔH·=ãÖKÕã∞‰õΩOk. «~åfi « [iy# ™ê÷xHõ ãOã÷Å ZxflHõÖ’¡ ‰õÄ_® \_çÑ≤ PkèHõº «™êkèOz#Ñ¨Ê\˜H© HÍO„ÔQãπ áêsì QÆ\ì áÈ\© WzÛOk. Zx=∞k [_£Ñ≤\ ˜ã≤™ê÷<åÅ∞, 125 ZOÑ≤\ã≤ ™ê÷<åÅ∞ ÔQÅ∞K«∞H˘x F@q∞ #∞Oz Õ~°∞‰õΩOk.

QÀ~°O@¡ LÑZxflHõ =ÚO Œ∞ "Õ∞ 27 # [~°∞QÆ∞ «∞O Œx J#∞‰õΩ<åfl~°∞."å`å=~°O J#∞‰õÄÅOQÍ ÖË#O Œ∞# E<£ 3 ‰õΩ "å~Ú^• "Õâß~°∞.

D ZxflHõ =∞O„u Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ‰õΩ „ÑüëêªHõ~°OQÍ =∂iOk.

D LÑ ZxflHõÖ’ JÉèíº~°∞÷Å∞ Z=Ô~·#ÑÊ\H© áÈ\© Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ,"≥·.Zãπ. ~å[âıY~üÔ~_ç¤Å „Ñu+ªH ãO|OkèOzOkQÍ Ñ„uHõÅ∞ z„uOKå~Ú.

LÑ¨ ZxflHõ „Ñ¨Kå~°O „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk.

D LÑ¨ZxflHõÖ’ =∞O„u Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ ÃÑ ŒÌZ «∞Î# ^•_»∞Å‰õΩáêÅÊ_» å_»x HÍO„ÔQãπ "åà◊√§ =ÚO Œ∞QÍ<Õ Œ∞„+¨ÊKå~°O „áê~°OaèOKå~°∞.HÍO„ÔQãπ "åà◊§ „Ñ¨Kå~åxfl uÑ≤Ê H˘>ËìO Œ∞‰õΩQÍ#∞ ~°q HÍO„ÔQãπ "åà◊§=ÚO Œ∞ XHõ „Ñuáê Œ# ÃÑ\Ïì_»∞ – QÀ~°O@¡ xÜ≥∂[Hõ =~°æOÖ’H HÍO„ÔQãπ<åÜ«∞‰õΩÅ∞QÍh, \˜_çÑ≤ <åÜ«∞‰õΩÅ∞QÍh J_»∞QÆ∞ÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞. ™ê÷xHõ<åÜ«∞‰õΩÖË „Ñ¨Kå~°O KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍO„ÔQãπ "åiÖ’ x*Ï~Úf QÆ#∞HõLO>Ë D „Ñüáê Œ##∞ JOwHõiOKåÅx ~°gO„ Œ ã¨"åÅ∞ KÕâß_»∞.

~°gO„^•Ô~_ç¤ ã¨fi„QÍ=∞O áê=Ú Œ∞iÎÖ’ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì JÉèíºi÷x=∞‡ÅH˜+ìÑ¨Ê rÑ¨Ùg∞k *ˇO_®Å∞ Ñ‘Hã≤, ~åà◊√§ qã≤i cÉèí «ûO KÕâß~°∞.„Ñ¨Kå~°O KÕÜ«∞‰õΩO_® J_»∞¤‰õΩ<åfl~°∞.

H˘ «ÎK≥~°∞=ÙÖ’ ã≤ZÖòÑ≤ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Ñ≤.[<å~°ú<£Ô~_ç¤g∞kH˜ K≥Ñ¨CÅ∞,~åà◊√§, HÀ_çQÆ∞_»¡`À ^•_çKÕã≤ |Ç≤Ï~°OQÆ ã¨Éèí ã¨*Ï=ÙQÍ ™êQÆ‰õΩO_®J_»∞¤‰õΩ<åfl~°∞. D ^•_ç Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ KÕ~ÚOz#@∞ì HÍO„ÔQãπ "åà◊√§ÃÑ ŒÌZ «∞Î# Œ∞=∂~°O ÖËáê~°∞.


120

QÀ~°O@¡ LÑ¨ ZxflHõÖ’ \˜_çÑ≤ JÉèíºi÷ x=∞‡Å H˜+ìÑ¨Ê q[Ü«∂xH˜Ñï\ÏÅ ~°q ã¨~°fiO `å<Õ J~Ú Ñ¨xKÕâß_»∞.

áœ~°ÇÏ‰õΩ¯Å ãOÑ¶∞O <åÜ«∞‰õΩÅ q[Ñ≤Î "Õ∞~°‰õΩ =∞O„ «∞Å∞ Ñi\ÏÅ~°gO„^Œ, WO„^•Ô~_ç¤, Hõ_çÜ«∞O NÇ¨Ïi, „Ñ¨Ü«∞ÉèÏã¨¯~üÅ∞ |∂@HõÑ¨ÙZ<£H“O@~üÅ q+Ü«∞OÖ’ =ÚYº=∞O„u Z<£.\.~å=∂~å=Ù`À K«iÛOKå~°∞.x¿+ èŒO ZuÎ"ÕÜ«∞_»O =Å¡ =∞Oz [~°∞QÆ∞ «∞O Œx PÜ«∞##∞ XÑ≤ÊOKå~°∞.Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsì g∞ Œ Ñ¨ÓiÎQÍ x¿+ èŒO ZuÎ"Õã¨∞Î#fl@∞¡ „Ñ¨Hõ\Õz, «##∞Hõe¿ãO Œ∞‰õΩ =zÛ# áœ~°Ç¨Ï‰õΩ¯Å ãÖÑ¶∞O <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ Pâ◊Û~°º K«H˜ «∞eflKÕâß~°∞ ZhìP~ü. J~Ú`Õ, =ÚYº=∞O„u =ºH˜ÎQÆ`« HÍ~°º^Œi≈QÍ =Ù#fl[Ü«∞„Ñ¨HÍ+π <å~åÜ«∞ ZhìP~ü À =∂\Ï¡_ç =∞m§ JO Œ∞Ö’ +¨~° «∞Å∞ÃÑ\ìOKå~°x XHõ q=∞~°≈.

D Œâ◊Ö’ U~°Ê_ç# ™ê#∞‰õÄÅ "å`å=~°Ïxfl Ñ¨Ù~°ã¨ iOK«∞‰õΩxÑ‘Ñ¨ÙÖòû"å~üáêsì À =Ù#fl qÉèË •Å#∞ Ñï+¨ iOK«∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞ «flOKÕâß_»∞. D q+Ü«∞OÖ’ Ñi\ÏÅ ~°q U^À XHõ "Õ∞~°‰õΩ ãÑ¶bHõ$ «∞_≥·<å_»x‰õÄ_® K≥Ñ¨Ê=K«∞Û.

~°q q+¨Ü«∞OÖ’ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü `«# ^èÀ~°˜x =∂~°∞ÛHÀ#Ñ¨Ê\˜H©U Œ~Ú<å ã¨=∞ã¨º =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ «# "å Œ# qxÑ≤OK«∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ ~°qH˜J=HÍâ◊O U~°Ê_çOk. P «~åfiu HÍÅOÖ’ Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü áêsìH ~°q ~°Hõ~°HÍÅÑ¨ Œú «∞Ö’¡ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O JOkã¨∂Î =KåÛ_»<Õ q=∞~°≈Å∞ ‰õÄ_® qxÑ≤OKå~Ú.Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü áêsìH˜ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ∞ PÜ«Ú è•Å ™êÜ«∞O JOkã¨∞Î#fl@∞ìÑ¨„uHõÖ’¡ =zÛ# "å~°Îefl Ñï\ÏÅ ~°q XHõ _Õ YO_çOKå_»∞. nO`À "å~üH˜PÜ«Ú è•ÅOkã¨∞Î<åfl~°O@∂ =zÛ# "å~°ÎÅ∞ Ñï\ÏÅ ~°qx L ÕútOz=zÛ#"Õ J<Õ J#∞=∂#O KåÖÏ=∞OkÖ’ |ÅÑ¨_çOk. Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü ~å„+ì<åÜ«∞‰õΩ_»∞ âßY=¸i JáêÊ~å=Ù Éˇ~ÚÅ∞ g∞ Œ q_»∞ ŒÅ J~Ú#Ñ¨Ù_»∞PÜ«∞##∞ ã∞~°H∆ «OQÍ J_»=ÙÅÖ’H fã∞‰õΩ"≥o§ ŒàÏÅ‰õΩ JÑÊyOK«@OÖ’Ñï\ÏÅ ~°q áê„ « =ÙO Œx J#∞‰õΩ<Õ "åà◊¥§ L<åfl~°∞.

J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ XHõ |Ç≤Ï~°OQÆ ã¨ÉèíÖ’ =∂\Ï¡_»∞`«∂,Ñ≤.[<å~°ú<£Ô~_ç¤ P~ÀÑx „Ñ™êÎqã∂Î 'XHõÑC_»∞ ÃÑ„\’Å∞ |O‰õΩÖ’¡ _ôlÖò‰õΩJÑ¨CÃÑ>Ëì gà◊√§ <Õ_»∞ _èçb¡Ö’, T\©Ö’ Ç¨ÏŸ@à◊√§ Hõ\ ˜ì HÀ@∞¡ Z\Ï¡


121

QÆ_çã∞Î<åfl~°∞? gà◊√§ ™ê~ÚÉÏÉÏ ŒQÆæ~° =∞O„`åÅ∞ U"≥∞ÿ<å <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl~å?—Jx „Ñ¨tflOKå_»∞.

nxg∞ Œ •^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ "å~åÅ áê@∞ ÃÑ ŒÌ ~å^•úO «O [iyOk.Ñï\ÏÅ ~°q "åºYºÅ g∞ Œ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ q~°∞K«∞‰õΩÑ¨_®¤~°∞.

ˆHa<≥\ò =∞O„u Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ Ñ¨Ù@ìÑïÎ ™ê~ÚÉÏÉÏ#∞=∞O„ «QÍ_»x HOK«ÑiKå_»x P~ÀÑ≤OKå~°∞. „ÑÑOK«"åºÑÎOQÍ =Ù#fl ÉÏÉÏÉèí‰õΩÎÅ =∞<ÀÉèÏ"åÅ#∞ QÍÜ«∞ÑïKå_»∞. HÍ|\ì Ñï\ÏÅ ~°q „Ñ¨ÑÖK«"åºÑ¨ÎOQÍ=Ù#fl ÉÏÉÏ Éèí‰õΩÎÅ‰õÄ, Ñ¨Ù@ìÑïÎ ™ê~ÚÉÏÉÏ‰õÄ |Ç≤Ï~°OQÆHõ∆=∂Ñ¨ K≥áêÊÅx JÑ¨Ê\˜ J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡ HÍO„ÔQãπ J^èŒº‰õ∆Ω_»∞~°Ñ¶Úg~åÔ~_ç¤, HÍ~°º Œi≈ J#O « "≥OHõ@ ~åq∞Ô~_ç¤ _ç=∂O_£ KÕâß~°∞.

ã¨ «º™ê~Ú ÉÏÉÏ#∞ `å#∞ HÕK«Ñ¨~°K«ÖË Œh, ÉÏÉÏx ã¨fiÜ«∞OQÍHõeã≤ J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡H©, gÖ· Õ "≥Ú «ÎO ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åxH© PÜ«∞#¿Ñ~°∞ âßâ◊fi`«OQÍ xezáÈÜÕ∞ÖÏ Jaè=$kú HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕÑ¨@ì=∞xq[˝Ñ≤Î‰õÄ_® KÕâß#x Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ ¿Ñ~°∞`À Ñ¨„uHÍ „Ñ¨Hõ@#"≥Å∞=_ç<åHõQÍh q"å ŒO ã¨=∞ã≤áÈÖË Œ∞.

~å„+ì HÍi‡Hõ âßMÏ =∞O„u Ñ¨ ŒqÖ’ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ H˘#™êy#HÍÅO Ju Ñïq∞ «=∞~ÚO Õ HÍ=K«∞Û. HÍh HÍi‡‰õΩÅ ãÖˆH∆=∞O HÀãÖ~°q KÕã≤# Hõ$+≤ Jx «~° ™ê èŒºO J#@OÖ’ J∞=∂„ «O Juâ◊Ü≥∂HÎÖË Œ∞. HÍi‡‰õΩÅ Hõ+ìã¨∞MÏÅ∞ Ö’ «∞QÍ Ziy =Ù#fl"å_»∞ QÍ=@"Õ∞ QÍHõHõ=¸ºxã∞ìÅ ‰õΩ@∞O|O #∞Oz =zÛ#"å_»∞ HÍ=@O =¸ÖÏ# HÍi‡‰õΩÅÑ¨@¡ Ñ¨Hõ∆áê «O J «x #~°#~åÖ’¡ ri‚OK«∞‰õΩx LO_Õk.

Z<£.\ ˜.~å=∂~å=Ù =∞O„u=~°æOÖ’ HÍi‡HõâßY#∞ UiHÀiZOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. P âßY J~Ú Õ<Õ `å#∞ x[OQÍ <åºÜ«∞O KÕÜ«∞QÆÅ#xJ#∞‰õΩ<åfl_»∞. P Ñ¨ ŒqÖ’ H˘#™êy# PYiHõ∆O =~°‰õÄ JÖÏˆQ Ñ¨xKÕâß_»∞.

'L^ŒÜ«∞O— k#Ñ¨„uHõ Ü«∂[=∂#ºO ãÖã¨ ÷#∞ =¸ã≤"Õ¿ã„Ñ¨Ü«∞`åflÅ#∞ „áê~°OaèOzOk. P ãÖã÷ =¸ «|_ç Õ =O ŒÅ ãÖYºÖ’HÍi‡‰õΩÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, áê„uHÜ«ÚÅ∞ gkè# Ñ_» å~°∞. L ŒÜ«∞O L^ÀºQÆ∞ÅãÖÑ¶∂Å „Ñüx èŒ∞Å∞ ~°qx HõÅ∞ã¨∞‰õΩx D q+¨Ü«∞O q=iOz K≥áêÊ~°∞.


122

J Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ L ŒÜ«∞O Ü«∂[=∂#ºO ãÖã÷#∞ =¸ã≤"Õ¿ãO Œ∞‰õΩ„Ñ¨Éèí∞`åfixfl J#∞=∞u HÀ~°∞ «∂ HÀ~°∞ìÖ’ Ñ≤\˜+¨<£ "Õã≤Ok. HÍi‡HõâßMÏ=∞O„uQÍ =Ù#fl ~°q K˘~°= g∞ Œ „Ñ¨Éèí∞ «fiO D =¸ã≤"Õ «#∞ x¿+kèã¨∂ÎL «Î~°∞fiÅ∞ *Ïs KÕã≤Ok. L ŒÜ«∞O Ü«∂[=∂#ºO Ñ≤\+<£x <åºÜ«∞™ê÷#O„áê èŒq∞Hõ Œâ◊Ö’<Õ `Àã≤Ñ¨ÙzÛOk. Ü«∂[=∂#ºO ÃÇ·ÏHÀ~°∞ìÖ’ JÑ‘ÊÅ∞ÔHo§Ok. JHõ _® Ü«∂[=∂<åºxH˜ K«∞ÔH¯ Œ∞ˆ~ J~ÚOk. ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì ‰õÄ_®„Ñ¨Éèí∞ «fi L «Î~°∞fiÅ<Õ ã¨=∞iúOzOk. Ü«∂[=∂#ºO Ñ≤\˜+¨<£x Ñ¨ÓiÎQÍu~°ã¨ iOzOk.

=¸ã≤"Õ «‰õΩ „ÑÉèí∞ «fiO #∞Oz J#∞=∞u ÅaèOK«ÖË Œ∞ J~Ú#ÑÊ\H©Ü«∂[=∂#ºO 'L^ŒÜ«∞O— ãÖã¨÷#∞ =¸ã≤"Õã≤Ok. =O^ŒÖÏk =∞OkL^ÀºQÆ∞Å∞ gkè# Ñ_®¤~°∞. L^ÀºQÆ∞ÅO`å XHõ ã=∂YºQÍ U~°Ê_ç 'L ŒÜ«∞O—k#Ñ„uHõx #_»∞ÑÙ‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ ã≤ ŒúÑ_ç Õ „ÑÉèí∞ «fiO Jxfl ~°HÍÅ∞QÍ ™êÜ«∞OJOkOKÕÖÏ K«∂™êÎ#x ~°q Çg∞ ~ÚKåÛ_»∞. Ü«∂[=∂#ºO =ÚYº =∞O„uZhì ~å=∂~å=Ù#∞ Hõeã≤Ok. "åà◊√§ «# ŒQÆæ~° =ÙO_»QÍ<Õ ZhìP~ü Ñi\ÏÅ~°qx Ñ≤eÑ≤OKå_»∞. Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷ «∞Ö’¡#∂ L^ÀºQÆ∞Å rq`åÅ`ÀP@ÖÏ_»∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ J#∞=∞uOKÕk ÖË Œx =ÚYº=∞O„u ã¨=∞Hõ∆OÖ’<ÕÜ«∂[=∂<åºxH˜ ‰õΩO_»| ŒÌÅ∞ H˘\ì#@∞ì ÕeÛ K≥áêÊ_»∞. JOu=∞OQÍ=ÚYº=∞O„u ZhìP~ü ‰õÄ_® ~°q fã¨∞‰õΩ#fl x~°‚Ü«∂Å<Õ ã¨=∞i÷OKå_»∞.

Ñï\ÏÅ ~°q Ñ¨ÓiÎ ™ê÷~ÚÖ’ JO_»QÍ xÅ|_»@O =Å¡<Õ L ŒÜ«∞OL^ÀºQÆ∞Å‰õΩ <åºÜ«∞O [iyOk J<Õ ã¨ «ºO P<å_»∞ P ãÖã÷Ö’ Ñ¨xKÕã≤#L^ÀºQÆ∞ÅO Œi <À\Ï qxÑ≤ã¨∞ÎOk.

r_ç"≥∞@¡ =^ŒÌ =∂~åfi_ôÅ Ü«∂[=∂#ºOÖ’ Ñ¨xKÕ¿ã \Ááê*òãÖã÷Ö’ "≥Ú «ÎO Ñ¨k=O ŒÅ J~°"≥·=∞Ok HÍi‡‰õΩÅ∞ Ñ¨x KÕã¨∞ÎO_»QÍ,ˆH=ÅO =ÚÑ¨Êù~Ú P~°∞ =∞Ok =∂„ «"Õ∞ Ñï‡<≥O\ò L^ÀºQÆ∞Å∞. _çlÑ≤QÍÑ¨xKÕã≤ i>ÿ~°~Ú# S.Ñ≤.Zãπ. JkèHÍi ÃÇÏKü.*ˇ.^˘~° JÑ¨Ê\’¡ SrQÍ=ÙO_Õ"å~°∞. DÜ«∞# ã¨xflÇ≤Ï « q∞„ «∞_»∞QÍ K≥Ñ¨C‰õΩ<Õ â◊~°‡ J<Õ =ºHÎ DHõOÃÑh _≥·Ô~Hõì~°¡ É’~°∞¤Ö’ ã¨Éèí∞º_»∞. D ãÖã¨÷Ö’ Ñ¨xKÕ¿ã HÍi‡‰õΩÅÜ« xÜ«∞<£ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ <å~Úx #~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤.

HÍi‡‰õΩÅO Œih Ñi‡<≥O\ò KÕÜ«∂Åx _ç=∂O_£ KÕã∂Î Ü« xÜ«∞<£Ü«∂[=∂<åºxH˜ ã¨"≥∞‡ <À\©ã¨∞ ~ÚzÛOk.


123

ã¨"≥∞‡ „áê~°OÉèíO J~ÚOk.

Ü«∂[=∂#ºO ÉÁOÉÏ~Ú#∞Oz =~°¯~üû#∞ ~°Ñ≤ÊOzOk.ÃÇÏKü.*.^˘~° q∞„ «∞_ç#x K≥ÑC‰õΩ<Õ HõOÃÑh _≥·Ô~Hõì~ü â◊~°‡ ™ê÷xHõ áÈbã∞Å™êÜ«∞O`À ÉÁOÉÏ~Ú #∞Oz =zÛ# =~° ~üûx á¶êºHõìsÖ’H˜ fã¨∞ÔHo§ Ñ¨x„áê~°OaèOKå_»∞. ã¨"≥∞‡ KÕã¨∂Î#fl HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ Ñïã≤÷u JQÆ=∞ºQÀK«~°OQÍ`«Ü«∂~°~ÚOk.

Ü« xÜ«∞<£ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ <å~Úx #~°ã≤OÇÔ~_ç¤ «Hõ∆O "≥o§ =∞O„uÑï\ÏÅ ~°qx Hõeâß_»∞.

=∞O„u «fi HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’ =Ù#fl ~°q D ã¨=∂Kå~°O JOk#Ñ¨k¿ÇÏ#∞ x=ÚëêÖ’¡ á¶êºHõìsÅ qÉèÏQÆO JkèHÍ~°∞bfl, ÖË|~ü _çáê~üì"≥∞O\òJkèHÍ~°∞bfl "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx \Ááê*ò HõOÃÑhH˜ |Ü«∞Å∞ Õ~å_»∞. JHõ _çH˜KÕ~ãïH˜ ™êÜ«∞O„ «O J~Ú Œ∞ QÆO@Å∞ J~ÚOk.

ã"≥∞‡‰õΩ ky# HÍi‡‰õΩÅ∞, "åà◊§ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ Q@∞ =ÚO Œ∞ >O@∞¡"Õã∞‰õΩx x<å^•Å∞ ~Úã∞Î<åfl~°∞. HÍi‡‰õΩÅ ‰õΩ@∞O|ãÉèí∞ºÅ∞ KåÖÏ=∞OkkQÍÅ∞ Ñ¨_ç ‰õÄ~°∞Ûx L<åfl~°∞.

á¶êºHõìs Ö’Ñ¨Å ÉÁOÉÏ~Ú #∞Oz =zÛ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl =~° ~üû •fi~åÑ¨#∞Åhfl ã¨*Ï=ÙQÍ ™êyáÈ «∞<åfl~Ú.

=∞On =∂~°ƒÅO`Àáê@∞ =∞O„u [iÑ≤# D Ç¨Ï~îå «∞Î Ñ¨~°º@#H˜Ü«∂[=∂#ºO qã¨∞ÎÉ’~ÚOk. "≥m§ "≥à◊§@O`À<Õ J>ˇO_≥<£û ilãì~üxã‘*ò KÕâß~°∞. JkèHÍ~°∞efl =¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ JHõ _Õ =ÙOz «xvÅ∞KÕ~ÚOKå_»∞. Ü«∂[=∂#ºO`À JkèHÍ~°∞Å∞ ÖÏÅ∂p Ñ¨_»‰õΩO_® «#ã¨fiO « =∞#∞+¨µefl HÍÑ¨ÖÏ ÃÑ\Ïì_»∞. HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ J„Hõ=∞Ñ Œú «∞Å#∞ J=ÅOaèOz#O Œ∞‰õΩ Ü«∂[=∂<åºxH XHõ HÀ\ ~°∂áêÜ«∞Å∞[i=∂<å qkèOKå_»∞. <åºÜ«∞|^Œ úOQÍ HÍi‡‰õΩÅ#∞ Ñï‡<≥O\òKÕ~ÚOK«@O`Àáê@∞ z#fl ™ê÷~Ú HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ Hõhã¨ "Õ «<åÅ∞ K≥e¡OKÕÖÏÜ«∂[=∂<åºxfl JOwHõiOÑ¨*Ëâß_»∞.

ã‘xÜ«∞~ü S.Ñ≤.Zãπ. JkèHÍi ã≤.q.#~°ãÜ«∞ºQÍ~°∞ JÑÊ\’¡ ~°OQÍÔ~_ç¤lÖÏ¡ Zãπ.Ñ≤.QÍ L<åfl~°∞. HÍi‡‰õΩÅ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ


124

Ü«∂[=∂#ºO «ÅÃÑ\ì# K«~°ºÅ‰õΩ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O JOkã¨∞Î#fl HÕk™ê÷~ÚJkèHÍ~°∞Å q+¨Ü«∞"≥∞ÿ #~°ã¨Ü«∞º QÍiH˜ Ñï\ÏÅ ~°q Ñ¶≤~åº Œ∞ KÕâß_»∞.D q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl "≥O@<Õ #~°ã¨Ü«∞ºQÍ~°∞ ãÖ|Okè`«JkèHÍ~°∞Å<ÕQÍHõ lÖÏ¡Ö’x `«# HÕk JkèHÍ~°∞ÅO^Œih Ñ≤eÑ≤OzÉè íq+¨º`«∞ ÎÖ’ `«#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_® ~Ú@∞=O\ ˜ =º=Ç¨~åÖ’¡`«Å^Œ∂iÛ#@¡~Ú`Õ f„= ÑïÏ=∂Å#∞ K«qK«∂_»=Åã≤ =ÙO@∞O^ŒxÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.

ˆH=ÅO HÍi‡‰õΩÅ rq`åÅ#∞ Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx Ñï\ÏÅ ~°q„Ñ¨ ÕºHõ „â◊ Œú fã¨∞HÀ=@O =Å¡<Õ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £‰õΩ K≥Ok# „Ñ≤Ü«∂Oâ◊√ J<ÕZQÆ∞=∞ «∞Å ãÖã÷, JQÆ~åfiÖò WO_»„ã‘ìãπ J<Õ =#ã¨Êu Hõ~å‡QÍ~°O uiyÑ¨x KÕÜ«∞@O „áê~°OaèOKå~Ú.

Hõ>Ëì •<£ WO_»„ã≤ìÜ«∞Öò UiÜ«∂Ö’ áê¡ã≤ìH± =ã¨∞Î=ÙÅ∞ «Ü«∂~°∞KÕ¿ãHõOÃÑhÖ’¡ Ñ¨xKÕ¿ã HÍi‡‰õΩÅ∞ ã¨"≥∞‡ KÕã¨∞Î<åfl~°#fl "å~°Î ¿ÑÑ¨~À¡ K«kq"≥O@<Õ JHõ _çH˜ "≥àÏ§_»∞. HÍi‡‰õΩÅ`À =∂\Ï¡_ç "åà◊§ ™ê èŒHõÉÏ èŒHÍÅ#∞≥Å∞ã∞‰õΩ<åfl_»∞. Ü«∂[=∂<åºÅ∞ HÍi‡‰õΩÅ _ç=∂O_»∞¡ JOwHõiOÑ *Ë¿ãÖÏ

KÕÜ«∂ÅO>Ë Ü«∂[=∂<åºÅ`À ZÖÏ =∂\Ï¡_ç Õ ã¨=ºOQÍ =ÙO@∞O Œ#flJOâßxfl ‰õÄ_® HÍi‡‰õΩÅ`À<Õ =ÚO^Œ∞QÍ K«iÛOKå_»∞. z=iH˜Ü«∂[=∂<åºbfl, HÍi‡‰õΩbfl XHõKÀ@ KÕiÛ LÉèíÜ«ÚÅ∂ =∞#ã¨∂ÊiÎQÍJOwHõiOKÕÖÏ XÑ¨ÊO ŒO ‰õΩk~åÛ_»∞.

"Õ∞_Õ ãO Œ~°ƒùOQÍ ~°gO„ Œ ÉèÏ~°uÖ’ HÍi‡‰õΩÅ#∞, Ü«∂[=∂<åºÅ#∞L ÕÌtOz ~°q KÕã≤# „Ñ¨ãÖQÆO qx JHõ _çH˜ =zÛ# "åà◊§O Œi`À áê@∞=ÚYº=∞O„u Z<£.\˜. ~å=∂~å=Ù ‰õÄ_® Pâ◊Û~°ºO =ºHõÎO KÕâß~°∞.

ZhìP~ü Ñ¨zÛ Pã≤Î‰õΩ_»∞. Ñï\ÏÅ ~°q P<å\˜H˜ Ñ¨zÛ <åã≤Î‰õΩ_»∞.

~°q `«# „Ñ¨ãÖQÆO „áê~°Oaèã¨∂Î<Õ '......=ÚYº=∞O„u ZhìP~ü≥·=Éèí‰õΩÎÅ∞, Õ=Ùxg∞ Œ "åiH˜ JK«OK«Å"≥∞ÿ# qâßfiãÖ =ÙOk. <å‰õΩ

=∂„ «O Õ=Ùx LxH˜ g∞ Œ U=∂„ «O qâßfiãÖ ÖË Œ∞. J~Ú Õ, <Õ#∞„â◊=∞<Õ ≥·=OQÍ ÉèÏq™êÎ#∞. „â◊"Õ∞ ã¨$+≤ìH˜ =¸ÅO Jx qâ◊fiã≤™êÎ#∞—JO@∂ =∂#=*Ïu ÑïÏ=∞ „Hõ=∞OÖ’ „â◊=∞ x~°fiÇ≤ÏOz# áê„ «#∞QÆ∞iOz q=iOKå_»∞. P èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’ „âßq∞‰õΩÅ ™ê÷<åxfl QÆ∞iOp,


125

„âßq∞‰õΩÅ Ñ¨@¡ Ü«∂[=∂<åºÅ∞, „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞, áœ~°∞Å∞, „Ñ¨[Å∞=º=Ç¨ÏiOKåeû# f~°∞ QÆ∞iOp, "åà◊§‰õΩ ~Ú"åfieû# Q“~°"åxfl QÆ∞iOp=∂\Ï¡_®_»∞.

„Ñ¨Éèí∞ «fiO, Ü«∂[=∂<åºÅ∞ Hõeã≤ ãÖÜ«ÚHõÎOQÍ ~å„+ìOÖ’x „Ñ¨fXHõ HÍi‡‰õΩxH© âßâ◊fi « QÆ$Çxfl xi‡Oz ~ÚKÕÛ Ñ èŒHÍxfl ~°∂á⁄OkOK«@OKåÖÏ J=ã¨~°=∞x K≥áêÊ_»∞. „áêq_≥O_£ Ñ¶O_£, W.Zãπ.S ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å∞ãOÑ¶∞\˜ « ~°OQÆOÖ’x HÍi‡‰õΩÅH QÍHõ JãOÑ¶∞\˜ « ~°OQÆOÖ’x HÍi‡‰õΩÅ∞,‰õÄbÅ∞ JO ŒiH© =iÎOKÕÖÏ qãÎiOÑ¨ *ËÜ«∂Åx ã¨∂zOKå_»∞. =∞O„uÑï\ÏÅ ~°q "Õ∞_Õ ãÖ Œ~°ƒùOQÍ =ÚO Œ∞‰õΩ ≥zÛ# D „Ñüáê Œ# «#‰õΩZO «QÍ<À #zÛO Œx, HÍi‡‰õΩÅ ãÖˆH∆=∞O HÀãÖ J#uHÍÅOÖ’<Õ DÑ èŒHõO J=∞Ö’¡H =KÕÛÖÏ KÕ™êÎ#x =ÚYº=∞O„u ZhìP~ü Çg∞ ~ÚKåÛ~°∞.

L#fl@∞ìO_ç XHõ~ÀA J~°ú~å„u ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~å[ è•x #QÆ~°OÖ’xW.Zãπ.S. Pã∞Ñ„uH «xv KÕÜ«∞_®xH "≥àÏ§_»∞. =∞O„u PHõã≤‡Hõ Ñ~°º@#HJkèHÍ~°∞ÅO Œ~°∂ a «Î~°áÈÜ«∂~°∞. •^•ÑÙQÍ ≥Å¡"å~=~°‰õΩ JHõ _Õ =ÙO_ç«xvÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. J>ˇO_≥<£û ilãì~üh, _»∂º\©Ö’ =Ù#fl"åà◊§h«xv KÕÜ«∞@"Õ∞QÍ Œ∞. „Ñf JOâßhfl, „Ñ è•#OQÍ HÍi‡‰õΩÅ ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ

JO Œ∞ «∞#fl "≥· ŒºãÇÜ«∞O`À áê@∞, "åà◊§‰õΩ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ =ÙO_»=Åã≤#ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å ã≤÷uQÆ «∞Å#∞ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ ÑïjeOKå_»∞. ZO « «‰õΩ¯="Õ «#O á⁄O Õ HÍi‡‰õΩ_»~Ú<å Ô~O_»∞ ÅHõ∆Å ~°∂áêÜ«∞Å =ºÜ«∞O`À ‰õÄ_ç#"≥· Œº ã¨ Œ∞áêÜ«∞O á⁄O ŒQÆeˆQÖÏ K«@ìÑ¨~°OQÍ J=HÍâ◊O HõeÊOKå_»∞.

XHõ<å_»∞ ~å„u `˘q∞‡k QÆO@ÅHõÖÏ¡ «# ~ÚO\˜H˜ KÕ~°∞HÀ"åÅx«# =∞O„u «fi âßY‰õΩ K≥Ok# JkèHÍ~°∞ÅO Œih P ÕtOKå_»∞. á¶êºHõìsãπ

_çáê~°∞ì"≥∞O\ò _≥·Ô~Hõì~ü, ÖË|~ü _çáê~üì"≥∞O\ò *Ï~ÚO\ò Hõq∞+¨#~ü, DÔ~O_»∞ âßYÅ‰õΩ K≥Ok# ~Ú «~° JkèHÍ~°∞Å∞, ã≤|ƒOn =∞O„u P ÕtOz#„Ñ¨HÍ~°O ~°q JkèHÍ~° x"å™êxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. J~°QÆO@Ö’ JO Œih|Ü«∞Å∞ Õ~° nâß_»∞. ~°q "åÇÏ#O =ÚO Œ∞ "≥à◊√`ÀOk. "≥#Hõ JkèHÍ~°∞Å"åÇÏ<åÅ∞. XHõ ~°qH «ÑÊ å=Ú ZHõ _çH "≥à◊√ «∞#fln Z=iH© ≥eÜ«∞ Œ∞.

~°q HÍ<åfiÜü∞ u#flQÍ Ñ¨\Ï<£K≥~°∞=Ù WO_»„ã‘ìÜ«∞Öò UiÜ«∂Ö’xB+¨ è•Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ «Ü«∂~°∞KÕ¿ã XHõ Hõ~å‡QÍ~°OÖ’H˜"≥o§Ok. P Hõ~å‡QÍ~°O ÉèíiOÑâ◊HõºOQÍ#O « Œ∞~°æO èŒ Éèí∂~Ú+ìOQÍ =ÙOk.


126

Ñïâ◊√„Éè í`« J<Õk <å=∞=∂„`«OQÍ ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. áêiâ◊√^è•ºxH˜ãÖ|OkèOz# x|O èŒ#Ö’¡ U XHõ \©‰õÄ_® J=∞Å=Ù «∞<åflÜ«∞#\ÏxH˜P è•~°O ÖË Œ∞. Œ∞~°æO èŒO «@∞ìHÀÖËHõ JkèHÍ~°∞Å <å<å J=™ê÷ Ñ_»∞ «∞<åfl~°∞.J~Ú<åã¨ˆ~, <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Åáê@∞ JHõ¯_Õ =ÙO_ç Jhfl `«xvÅ∞KÕ~ÚOzQÍh |Ü«∞\˜H˜ ~åÖË Œ∞.

=∞~°∞ã\ ~ÀA L ŒÜ«∂<Õfl HõOÃÑh Ü«∞[=∂#∞Å∞ =∞O„u Ñi\ÏÅ~°q ŒQÆæiH˜ =KåÛ~°∞.

"å~°O ~ÀAÖ’¡QÍ Jhfl K«Hõ kkÌ «#‰õΩ K«∂Ñ≤OK«HõáÈ Õ HõOÃÑhx~° Œ∞Ì KÕ~Ú™êÎ#x QÆ\ìQÍ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. Ñ¨k~ÀAÅ «~åfi « =∞m§ "≥o§«xv KÕâß_»∞. JÖÏˆQ LÑ¨ÊÖò „áêO «OÖ’x Ñï„â◊=∞Å#∞ ‰õÄ_® XHõ

~ÀA ~å„u PHõã≤‡HõOQÍ "≥o§ `«xvÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. x|O^èŒ#Å∞áê\OK«x HõOÃÑhÅ‰õΩ ZO`ÀH˘O « QÆ_»∞=ÙxzÛ x|O èŒ#Å∞ J=∞ÅÜÕ∞ºÖÏKÕâß_»∞.

Hõ~å‡QÍ~åÖ’¡ [iˆQ „Ñ¨=∂^•Ö’¡ HÍi‡‰õΩÅ∞ QÍÜ«∞Ñ¨_»@O,K«xáÈ=@O =O\˜ Ñ¶∞@#Å∞ [iy#Ñ¨Ù_»∞ á¶êºHõìsãπ _çáê~°∞ì"≥∞O\ò PÜ«∂HõOÃÑhÅ g∞ Œ „Hq∞#Öò Hã∞Å∞ #"≥∂ Œ∞ KÕã∞ÎOk. W@∞=O\ ãO Œ~åƒùÖ’¡Ü«∂[=∂<åºÅ∞ «=∞‰õΩ#fl Ñ¨Å∞‰õΩ|_çx LÑ¨Ü≥∂yOz «=∞ HõOÃÑhÅg∞^•, «=∞ g∞^• #"≥∂ Œ∞KÕã≤# ˆHã¨∞Å#∞ =∂Ñ¶‘ KÕ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~Ú.J~Ú Õ, HÍi‡‰õΩÅ #+ìÑiÇ~° Ñi~°Hõ∆ K«@ìO HO Œ „Ñ=∂ ŒO f„= «x|\˜ìHÍi‡‰õΩÅ ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ #+ìÑïÇ¨~°O JO Œ∞ «∞Ok. á¶êºHõìsÖ’ Ñ¨xKÕã¨∂ÎHÍi‡‰õΩ_»∞ K«xáÈ Õ J «xH˜ JO Õ #+ìÑïÇ¨~°O ÅHõ∆#∞Oz Ô~O_»∞ ÅHõ∆Å~°∂áêÜ«∞Å ^•HÍ =ÙO@∞Ok.

ZO`ÀHÍÅOQÍ J=∞Ö’¡=Ù#fl D Ñ Œúu=Å¡ ÉÏkè «∞Å~Ú# HÍi‡‰õΩÅ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ «y# <åºÜ«∞O [~°QÆ Œx ÉèÏqOz, HÍi‡‰õΩÅ #+ìÑïÇ¨~°Ñï~°Hõ∆ K«@ìO HÕ Œ ÅaèOKÕ _»|∞ƒQÍHõ =∞~°Õz# ÖË • r=<ÀáêkèHÀÖ’Ê~Ú# PÜ«∂ ÉÏkè « ‰õΩ@∞O|ãÉèí∞ºÅ "åãÎ= ÑiQÆ#Ö’H fã∞‰õΩxÜ«∂[=∂<åºÅ#∞Oz J^Œ#OQÍ #+¨ìÑïÇ¨~°O ~ÚÑ≤ÊOKÕO^Œ∞‰õΩ XHõHõq∞\©x U~åÊ@∞ KÕ~ÚOKå_»∞.

D Hõq∞\ ©H˜ HÍi‡Hõ=∞O„u Kè≥ ·~°‡<£QÍ =ÙO\Ï_»∞. á¶êºHõìsãπ


127

_çáê~üì"≥∞O\ò _≥·Ô~Hõì~ü, ÖË|~ü _çáê~üì"≥∞O\ò „Ñ≤xûÑ¨Öò Ãã„Hõ@s, ÖË|~üHõq∞+¨#~ü, ÖË|~ü É’~°∞¤ Kè≥·~°‡<£ Hõq∞\© ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ =ÙO\Ï~°∞. D Hõq∞\©<≥Å‰õΩ XHõ™êi `«Ñ¨ÊxãïQÍ ã¨=∂"Õâ◊O HÍ"åe. D ã¨=∂"Õâ◊OÖ’„Ñ¨=∂^ŒO [iy# Ñï„â◊=∞Å Ü«∂[=∂<åºÅ`À áê@∞, ÉÏkè`«∞Öˇ·#HÍi‡‰õΩÅ ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ K≥Ok# ã¨Éèí∞ºÅO Œ~°∂ Ç¨[~°∞ HÍ=K«∞Û.

U ≥·<å Hõ~å‡QÍ~°OÖ’ „Ñ¨=∂ ŒO [iy Õ P „Ñ¨=∂ ŒO QÆ∞iOz#Hã∞ q=~åÅhfl á¶êºHõìsãπ _çáê~°∞ì"≥∞O\ò _≥·Ô~Hõì~ü D Hõq∞\©=ÚO Œ∞ ÃÑ\Ïìe.

#=ÉèÏ~° ü ÃÑ¶„~À ZÖÏ¡Üü∞û HõOÃÑhÖ’ QÀ_» ‰õÄe XHõ =∞Ç≤ÏàÏHÍi‡‰õΩ~åÅ∞ K«xáÈ~ÚOk. P"≥∞ Éèí~°Î =ÚQÆ∞æ~°∞ z#fl Ñ≤Å¡Å`À áê@∞D"≥∞#∞ =kÖËã≤ "Õ~ ÃÑo§ KÕã¨∞‰õΩx ZHõ _À =ÙO@∞<åfl_»∞. Ñ¨ã≤ «#OÖ’=Ù#fl Ñ≤Å¡Å∞ =ÚQÆ∞æ~°∂ ^•^•Ñ¨ÙQÍ J<å èŒÅ∞.

XHõ~ÀA D Hõq∞\© g∞\ÕQ∑ [~°∞QÆ∞`ÀOk. #=ÉèÏ~° ü ÃÑ¶„~ÀZÖÏ¡Üü∞û HõOÃÑh „Ñuxkè ‰õÄ_® Ç[~°Ü«∂º_»∞. =∞~°Oz# HÍi‡‰õΩ~åe‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K«@ì „Ñ¨HÍ~°O Ô~O_»∞ ÅHõ∆Å ~°∂áêÜ«∞Å •HÍ ZÖÏQÆ∂ #+ìÑïÇ¨~°O JO Œ∞ «∞Ok. J Œ#OQÍ `å=Ú «=∞ ãÖã÷ #_»∞Ñ¨Ù «∂#flã∂¯Ö’¡ Lz «OQÍ K« Œ∞=Ù K≥Ñ≤ÊOKÕ ÉÏ èŒº « fã∞‰õΩO\ÏO. Hã∞ f¿ãÜ«∞O_çJx J_çQÍ_»∞. P „Ñuxkè K≥Ñ≤Ê# =∂@Å∞ qx JkèHÍ~°∞ÅO Œ~°∂ •^•ÑÙJOwHÍ~åxH˜ =KåÛ~°∞. =∞~À J~Ú Œ∞ Ñ¨k x=ÚëêÖ’¡ Hõq∞\© x~°‚Ü«∞O,=∞O„u ãÖ «HõO Jhfl J~ÚáÈ`å~Ú.

WO «Ö’ XHõ ÑO_»∞ =Ú Œ∞ãe =ÚQÆ∞æ~°∞ Ñã≤a_»¤efl "≥O@É@∞ì‰õΩxHõq∞\© ã¨=∂"Õâ◊O [~°∞QÆ∞`«∞#fl QÆkÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïì_»∞. P ÑÖ_»∞=Ú Œ∞ãe =∞Ô~=~À HÍ Œ∞, ™êH∆Í «∂Î #=ÉèÏ~° ü ÃÑ¶„~À ZÖÏ¡Üü∞û HõOÃÑhÖ’QÀ_»‰õÄe „áêO áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl HÍi‡‰õΩ~åe Hõ#fl «O„_ç. P =ÚQÆ∞æ~°∞Ñ¨ã≤"åà◊¥§ P"≥∞ Hõ#fla_»¤Å∞. ˆ~áÈ =∂áÈ Hõ#∞=¸¿ãÖÏ=Ù#fl P=Úã¨ÖÏÜ«∞# Ju Hõ+¨ìO g∞^Œ Ñ¨ã≤a_»¤efl "≥O@Éˇ@∞ì‰õΩx JHõ¯_çH˜~åQÆeQÍ_»∞. P =Úãë «O„_çH© Z=~°∂ ÖË~°∞. K«xáÈ~Ú# ‰õÄ «∞ˆ~J «xH˜ z=iH˜ q∞ye# UÔH·Hõ P è•~°O.

HõOÃÑh „Ñuxkè K≥Ñ≤Ê# •xH©, JãÅ∞ "åãÎ"åxH© ZHõ _® á⁄O «#HõxÑ≤OK«_»O ÖË Œ∞.


128

Ñïã≤÷u "≥Ú «ÎO ~°qH˜ Hõà◊§‰õΩ Hõ\ì#@∞ì J~°úO J~ÚOk.

J «xH˜ HÀÑÖ Hõ@ìÅ∞ ≥OK«∞‰õΩOk.

ÉÏkè «∞~åe =Úãë «O„_ç |~°∞=Ù ÉÏ èŒº «Å`À áê@∞QÍ Ñ≤Å¡ÅK« Œ∞=Ù, Ç¨ãìÖò ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞@"Õ∞QÍHõ "åà◊¡O Œi ¿Ñ~°Ñ¨k ÅHõ ∆Å ~°∂áêÜ«∞Å∞ "åà◊§ ¿Ñ~° _çáêl\ò KÕ¿ãÎ `«Ñ¨Ê ˆHã¨∞LÑãOÇÏiOKÕk ÖË Œx f~°∞Ê K≥áêÊ_»∞ ~°q. "åà◊√§ Zxfl ~°HÍÅ „ÑÜ«∞`åflÅ∞KÕã≤<å ã¨¿ãq∞~å q##<åfl_»∞. z=iH˜ Ü«∂[=∂#ºO «# +¨~° «∞Åxfl\˜H©XÑ¨C‰õΩ<ÕÖÏ KÕâß_»∞.

D Ñïëê¯~°O qx P#O ŒO`À Hõhfl~°∞ =Úhfl~°=Ù «∂ P ÑÖ_»∞=Ú Œ∞ãë Ô~O_»∞ KÕ «∞ÖˇuÎ Ñï\ÏÅ ~°qH˜ #=∞™ê¯~°O ÃÑ\Ïì_»∞. `å «#∞K«∂ã≤# P Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å∞ ~°q ŒQÆæiH˜ =zÛ zxflzxfl KÕ «∞Å`À ŒO_»OÃÑ\Ïì~°∞.

=∞O„u Ñ¨ ŒqÖ’ =ÙO_»QÍ Ñï\ÏÅ ~°q =Å¡ <åºÜ«∞O á⁄Ok,nÑÖ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ "Õà◊ ~°q ¿Ñ~°∞#∞ ã¨‡iOK«∞‰õΩ<Õ HÍi‡‰õΩÅ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞PO„ èŒ ~å„+ìOÖ’ JãÖMÏºHõOQÍ L<åfl~Ú. ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl L ŒO`åÅ∞=∞K«∞ÛH˜ H˘xfl =∂„ «"Õ∞.

Éèí∂q∞ ã¨∞~°∞ºxK«∞@∂ì „Ñ¨ ŒH∆∆O KÕã¨∂Î<Õ =ÙOk.

Ñi\ÏÅ ~°q HÍi‡HõâßMÏ =∞O„uQÍ ÉÏ èŒº «Å∞ fã∞‰õΩx •^•ÑÙQÍZxq∞k =∂™êÅ~ÚOk.


129

z#fl H˘_»∞‰õΩ ã≤ •~°ú J#fl„áêã¨# ~ÀA

ÉèÏ~°º ã¨∞h «, ‰õΩ=∂Ô~Î ¿ãflÇ¨ÏÅ «, H˘_»∞‰õΩÅ∞ N~å"£∞, ã≤ •ú~°ú


130

ã¨∞h «=∞‡ «O„_ç H˘O_»#fl`À

"≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ ‰õΩ@∞O|O`À

"å~°Îefl Ñ¨ijeã¨∂Î


131

HÍq∞<Õx ã¨∂~°º<å~åÜ«∞ QÍi`À

ZhìP~ü =ÚYº=∞O„u Ñ¨ Œqx HÀÖ’Ê~Ú# Hõ∆ÏÅ∞


132

N~å=ÚÅÜ«∞º =ÚÇ¨ ~°ÎÑ¨Ù ëê\ò

~å=∂<åÜ«Ú_»∞`À

Œ~°≈‰õΩ_»∞ Z<£.â◊OHõ~ü, ÃÑ¶·\ò =∂ãì~ü Hõ#Öò Hõ‚<£


133

+¨Ø\˜OQ∑ ã¨O Œ~°ƒùOQÍ „Ñ¨[Å‰õΩ <å~åÜ«∞=∞‡ Jaè"å ŒO

Ñ¨~°∞K«∂i „| Œ~üû`À

HÍ~°∞ ÉÏO|∞ Œ∞~°…@#‰õΩ H˘xfl Hõ∆ÏÅ =ÚO Œ∞ „ÃÑãπ g∞\ò


134

#O Œ=¸i Ç¨ÏiHõ$+‚ À

=¸g ÔH"≥∞~å =ÚO Œ∞ "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞`À

N~å=ÚÅÜ«∞º ã¨∂÷Ñ¨O


135

=Ú`åºÅOÑ¨e¡Ö’ ™⁄O « H˘|ƒi`À@

WO\˜ =ÚO Œ∞ ^•x=∞‡ `À@


136

`˘e™êi ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å∞


137

ZhìP~ü „Ñ¨Éèí∞ «fiO =∞m§ ã¨OH∆ÀÉèíOÖ’ Ñ¨_çOk.

ZhìP~ü ™ê÷#OÖ’ <å~å K«O„^ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ =ÚYº=∞O„uJÜ«∂º~°∞.

~°q =∂„ «O ZhìP~ü K«xáÈÜÕ∞=~°‰õÄ PÜ«∞#`À<Õ =Ù<åfl~°∞.

ZhìP~ü =∞~°Ï#O`«~°O K«O„^ŒÉÏ|∞ <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ =Ù#fl≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’H KÕ~°\ÏxH =ÚO Œ∞ «# Z"≥∞‡ÖËº Ñ ŒqH ~år<å=∂

KÕâß_»∞. ZhìP~ü ÉÁ=∞‡ ÃÑ@∞ì‰õΩx ZxflHõÖ’¡ ÔQeKå#∞ HÍ|\ì `å#∞=∞m§ H˘ «ÎQÍ ZxflHõÖ’¡ ÔQez =zÛ# g∞ Œ@<Õ K«O„ ŒÉÏ|∞ =~°æOÖ’H˜"≥àÏÎ#x K≥áêÊ_»∞. JÖÏˆQ KÕâß_»∞.

=∞m§ LÑ¨ ZxflHõ.

ÉèÏs "≥∞*Ïi\© À ÔQeKå_»∞.

1996 Ö’ ÃÑ#∞H˘O_» =∂r âßã¨#ã¨Éèí∞º_»∞ Zãπ.q.~°=∞ÏÔ~_ç¤™È Œ~°∞_»∞ F|∞ÖòÔ~_ç¤ Ç¨Ï «º [iyOk. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ Eab Ç≤ÏÖòûÖ’F|∞ÖòÔ~_ç¤x `å"Õ∞ K«OÑ≤#@∞ì P~Àfiã‘ „Ñ¨Hõ\˜OzOk.

Ü«∞ ä•ÖÏÑOQÍ<Õ Ñi\ÏÅ ~°"Õ D ÇÏ «º "≥#∞Hõ „Ñ è•# ã∂„ « è•iJ~Ú=ÙO\Ï_»<Õ „Ñ¨Kå~°O ÃÑ ŒÌZ «∞Î# H˘#™êyOk.

12


138

~°q «#g∞ Œ |ÅOQÍ Ñ¨_ç# á¶êHõ∆xã¨∞ì =Ú„ Œ#∞Oz ZÖÏÔQ·<å|Ü«∞@Ñ_®Åx QÆ\˜ìQÍ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. XHõ ã≤x=∂ ãOã÷#∞ ™ê÷Ñ≤Oz~åÜ«∞Åã‘=∞ <ÕÑ äŒºOÖ’ âßâ◊fi «OQÍ xezáÈÜÕ∞ ã≤x=∂Å#∞ xi‡OKåÅxf~å‡xOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

QÆ^ŒÌ~ü ~ÚO\˜H˜ "≥o§ `å#∞ ã≤x=∂ fÜ«∂Å#∞‰õΩO@∞<åfl#xK≥áêÊ_»∞. h «O„_ç KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. f¿ãÎ PÜ«∞# Hõ äŒ<Õ fã¨∞‰õΩxã≤x=∂ fÜ«∞=∞x ã¨ÅÇ¨~ÚKåÛ_»∞ QÆ ŒÌ~ü. Z<£. â◊OHõ~üH˜ Œ~°≈‰õΩ_»∞QÍJ=HÍâ◊O ~Ú=fi=∞x K≥áêÊ_»∞. Œ~°≈‰õΩ_»∞ â◊OHõ~ü Z<£H“O@~ü ã≤x=∂Hõ äŒŒx ã≤ ŒúO KÕã∞‰õΩx x~å‡ « HÀãO J<Õfi+≤ã∞Î#fl Œâ◊ Jk. Hõ ä• ~°K«~Ú «QÍMÏ Œ~ü "≥ÚÇ≤ÏÜ«ÚnÌ<£ ¿Ñ~°∞#∞ ‰õÄ_® QÆ ŒÌ~ ã¨∂zOKå_»∞.

`å#∞ f¿ã ã≤x=∂H˜ Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏÉË ##flk Ñï\ÏÅ ~°qxtÛù åaè„áêÜ«∞O. ^•xH˜ XHõ>Ë XHõ HÍ~°O. `å#∞ JÃãOc¡ ÖÏcÖ’¡=Ù#flÑ¨Ù_»∞ "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ «# ŒQÆæiH˜ =zÛ ÑïK«Ü«∞O KÕã¨∞‰õΩx <Õ#∞ g∞Jaè=∂xx J<åfl~°∞. P ãOÑ¶∞@#`À ~°q =∞#ã∞Ö’ Ç‘Ï~À "≥∂ÇÏ<£ÉÏ|∞‰õΩXHõ „Ñ¨ ÕºHõ Ñ‘~î°O U~°Ê_çOk. ≥Å∞QÆ∞ ã≤h Ñï„â◊=∞Ö’ XHõ áêÑ¨ÙºÅ~üÇ‘Ï~À, JnQÍHõ áê~°¡"≥∞O@∞ ãÉèí∞º_»∞, JxflO\Hõ<åfl =ÚYºO =ÚYº=∞O„uZhìP~ü‰õΩ Ju ã¨xflÇ≤Ï`«∞_»∞ – Wxfl „Ñ¨`ÕºHõ`«Å∞ =Ù#fl =ºH˜ ÎJ~Ú=ÙO_ç‰õÄ_® `«# ^ŒQÆæiH˜ =zÛ g∞ Jaè=∂xx Jx ÑïK«Ü«∞OKÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍ|\ì ~°q Œ$+≤ìÖ’ "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏÉË Q˘Ñ¨Ê Ç‘Ï~À. ã≤x=∂f¿ãÎ J «x`À<Õ fÜ«∂Åx f~å‡xOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

QÆ ŒÌ~ü ~ÚzÛ# ã¨ÅÇ¨ „Ñ¨HÍ~°O „j~å=ÚÅ∞QÍi rq « qâıëêÅ#∞QÆ∞iOz ã=∂Kå~åxfl ¿ãHõiOKÕO Œ∞‰õΩ Œ~°≈‰õΩ_»∞ Z<£.â◊OHõ~ü <Õ «$ «fiOÖ’XHõ |$O ŒO U~åÊ@~ÚOk. „j~å=ÚÅ∞QÍi`À ãO|O èŒO =Ù#fl „QÍ=∂Å∞ãÖ Œi≈Oz, PÜ«∞# q∞„ «∞bfl, ÑïK«Ü«∞ã¨∞Îbfl HõÅ∞ã¨∞‰õΩx ã¨=∂Kå~°O¿ãHõiOK«_»O „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞ QÍi g∞ Œ ã≤x=∂fÜ«∞É’ «∞#flO Œ∞‰õΩ P „áêO «OÖ’x „Ñ¨*ÏhHõO ZO`À Ç¨Ï~°¬O =ºHõÎOKÕã≤Ok. ã≤h=∂ Hõ äŒ HÀãÖ ã¨=∂Kå~°O ¿ãHõiã¨∞Î#fl Œâ◊Ö’ P „áêO «O„Ñ¨[Å∞ „j~å=ÚÅ∞ QÍi QÆ∞iOz Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊ~°∞. PÜ«∞#QÆ∞iOz áê@Å∞ áê_®~°∞. „j~å=ÚÅ∞ QÍi =∞~°O QÆ∞iOz K≥|∞ «∂Hõhfl~°∞ =Úhfl~°Ü«∂º~°∞.


139

=Ú`åºÅOÑë¡Ö’ +¨Ø\ ÕQ∑ xq∞`«ÎO 108 J_»∞QÆ∞Å Z`«∞ÎJ=∞~°g~°∞Å ã¨∂ÎÑÖ Hõ\ìOKå_»∞. ã¨∞=∂~°∞ 12 ÅHõ∆Å∞ Y~°Û~ÚOk. Dã¨∂ÎÑÖ ˆH=ÅO ã≤x=∂ ã¨∂÷ÑÖQÍ<Õ HÍ‰õΩO_® «# «O„_ç Àáê@∞, D„áêO «OÖ’x J=∞~°g~°∞ÅO Œi ™ê‡~°Hõ zÇÏflOQÍ xezáÈ"åÅ<Õk J «xL ÕÌâ◊ºO.

XHõ "≥·Ñ¨Ù# áê@Å @∂º<£û QÆ∞iOz Ñïâ’ èŒ#, =¸ºlH± ã≤\ìOQ∑û"≥Ú ŒÅÜ«∂º~Ú. =∞~À"≥·Ñ¨Ù Hõ äŒ, „ã‘ <£¿Ñ¡ QÆ∞iOz K«~°ÛÅ∞ ™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú.

Ç‘Ï~À, Ç‘Ï~À~Ú<£, „Ñ¨ è•# áê„ « è•~°∞Å∞ >ˇH©fl+≤Ü«∞#∞¡ Z=~°<Õk`ÕeáÈ~ÚOk.

¿ãflÇ¨ÏÅ`å Ñ≤HõÛ~üûQÍ ÉÏº#~ü ¿Ñ~°∞ Y~åÔ~·Ok

1997 #=O|~ü 19 = Õn# ã≤x=∂ =ÚÇ¨ ~°ÎO.

~å=∂<åÜ«Ú_»∞ ã¨∂ì_çÜ≥∂ãπÖ’ =ÚÇ¨ ~°ÎÑ¨Ù ã‘<£ z„fHõ~°.

Ñi\ÏÅ ~°q ã≤x=∂ „áê~°Oaèã∞Î<åfl_»x ≥eÜ«∞@O`À P „áêO «O„Ñ¨[Å∞ J<ÕHõ =∞Ok =ºHÎQÆ «OQÍ#∂, <åÜ«∞‰õΩÅ ^•fi~å#∂ `å=¸ P"Õ_»∞HõÖ’¡ áêÖÁæO\Ï=∞x =~°Î=∂<åÅ∞ ÑÖÑ¨@O "≥Ú ŒÖ·Ok. =ÚÇ¨ ~°ÎO~ÀA# ~å"åÅ#∞‰õΩO@∞#fl "å~°O^Œ~°h =KÕÛÖÏ KÕÜ«∞=∞x `«#J#∞K«~°∞Å‰õΩ K≥áêÊ_»∞ ~°q. ‰õhãÖ áêuHõ =ÚÃÑÊÂ"ÕÅ =∞Ok [#O=™êÎ~°x ÕeOk.

L ŒÜ«∞O Ñ¨k QÆO@Å „áêO «OÖ’ =ÚÇ¨ ~°ÎO.

=ÚO^Œ∞ ~ÀA ~å„u Zxq∞k QÆO@Å #∞OKÕ ÃÑ#∞H˘O_»,J#O «Ñ¨Ù~°O, èŒ~°‡=~°O „áêO`åÅ#∞Oz [<åÅ`À "åÇ¨Ï<åÅ∞ |Ü«∞Å∞Õ~°@O „áê~°OÉèíè=∞~ÚOk. "åà◊§HÀãÖ [_»Û~°¡ = ŒÌ \˜Ñ¶≤<£, \©Å U~åÊ@∞

KÕ~ÚOKå_»∞. ~å„u Ñ¨kH˘O_»∞ QÆO@Å =~°‰õÄ JHõ¯_ç U~åÊ@¡#∞Ñ¨~°º"ÕH∆Oz =KåÛ_»∞.

ã∂ì_çÜ≥∂Ö’ JÅOHõ~° U~åÊ@∞¡ ÉÏº#~°∞¡, =zÛ# "å~°O Œi HÀãO‰õÄÖò„_çOH±û, ã‘fi@∞¡ Ç¨@∞¡ ã≤ ŒúO JÜ«∂º~Ú. ~å„u XO\˜ QÆO@#∞OpL ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å =~°‰õÄ ~°q «# q∞„ «∞Å`À Hõeã≤ HõhãÖ


140

<åÅ∞QÆ~Ú Œ∞ ™ê~°∞¡ ~å=∂<åÜ«Ú_»∞ ã∂ì_çÜ≥∂x ÑijeOKå_»∞. ZHõ _≥Hõ _»Z=Ô~=~°∞ =ÙO_®e, ZÖÏ =ÙO_®e, Jxfl *Ï„QÆ «ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

L^ŒÜ«∞O U_»∞ QÆO@Å#∞OKÕ [#O ~å=@O "≥Ú^ŒÅ~ÚOk.=ÓÇ≤ÏOz# •xHõ<åfl Z‰õΩ¯= =∞Ok =ã∞Î<åfl~°∞. Ö’ÑeH "≥àı§ "åà◊§O ŒihˆQ@∞ = ŒÌ K≥H± KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ã≤hK«i„ «Ö’ Hõhqh Z~°∞QÆx suÖ’ =ÚÇ¨ ~°ÎOëê\òH˜ [#O Ç¨[~°Ü«∂º~°∞. ã¨∂ì_çÜ≥∂ H˜@H˜@ÖÏ_ç áÈ`ÀOk. Ñ¨Öˇ¡„áêO`åÅ#∞Oz =zÛ# [#O ã≤h#@∞efl, `å~°efl ŒQÆæ~°QÍ K«∂_®ÅxHõxÑ≤Oz# K≥@∂ì, ~å~¸, WÅ∂¡ ZˆH¯ã¨∞Î<åfl~°∞.

=ÚÇ¨ ~°ÎO ã‘<£ z„fHõ~° J~ÚáÈ~ÚOk.

[#O QÀÅ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

[<åxfl xâ◊≈|ÌOQÍ =ÙO_»=∞x "≥∞ÿ‰õΩÖ’ Ñ ÕÑ Õ Z<Ò<£û KÕã∞Î<åfl~°∞.

ã≤x=∂ J=Ù\ò_À~ü Ü« x\ò |ã¨∞ûx ~°Ñ≤ÊOKå~°∞.

|ã∞û \ÏÑÙg∞kH N~å=ÚÅÜ«∞º áê„ «Ö’=Ù#fl Ç‘Ï~À "≥∂ÇÏ<£ÉÏ|∞,PÜ«∞# ÉèÏ~°º áê„ « èŒiOz# ™œO Œ~°º, x~å‡ « Ñi\ÏÅ ~°q ZH¯ „Ñ[Å‰õΩJaè"å ŒO KÕâß~°∞. Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ =zÛ# [<åxfl L ÕÌtOz ~°qfÜ«∞É’`«∞#fl ã≤x=∂ ZÖÏ LO_»É’`«∞#fln q=iOKå~°∞. ~°q `«e¡<å~åÜ«∞=∞‡ QÍix |ã¨∞ûÃÑ·H˜ ~°=∞‡x Ñ≤eKå~°∞. "ÕkHõ g∞kH˜ =zÛ#<å~åÜ«∞=∞‡H "≥∞ÿ‰õΩ ~ÚzÛ =∂\Ï¡_»=∞<åfl~°∞. g∞~°O Œ~°∂ =zÛ#O Œ∞‰õΩKåÖÏ ãO`À+OQÍ=ÙOk. JO Œ~°∂ Éèí„ ŒOQÍ uiy~Úà◊§‰õΩ "≥à◊§O_ç JO@∂=ÚHõÎã¨iQÍ Ô~O_»∞ =ÚHõ¯Å∞ =∂\Ï¡_çOk. Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∂ *’_çOz#=∞ã¨ iOzOk.

[#O Hõ ŒÅ@O "≥Ú ŒÅ~ÚOk.

„ÃÑãπ g∞\ò J~ÚáÈ~ÚOk.

x~å‡ « Ñi\ÏÅ ~°g PÜ«∞#`À áê@∞ Ç‘Ï~À "≥∂ÇÏ<£ÉÏ|∞ |Ü«∞\H=KåÛ~°∞.


141

Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ HÍ~°∞ |Ü«∞\˜H˜ fÜ«∞\ÏxH˜ gÖË¡‰õΩO_®HÍ~°¡=∞ èŒºÖ’ =ÙO_çáÈ~ÚOk.

WO`«Ö’ ~°q \Ï\Ïã¨∞"≥∂ =zÛOk. `«# |O_çÖ’ fã¨∞ÔHo§~ÚO\= ŒÌ kQÆÉ\˜ì =™êÎ#x K≥ÑÊ_»O`À "≥∂ÇÏ<£ ÉÏ|∞ =zÛ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.¢_≥·qOQ∑ ã‘@∞Ö’ ~°q ‰õÄ~°∞Ûx ™êì~üì KÕâß_»∞. Ñ¨Hõ ã‘@∞Ö’ "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. "≥#∞Hõ ã‘\’¡ "≥∂ÇÏ<£ÉÏ|∞ ÉÏ==∞ik "≥OHõ\Ï„k <åÜ«Ú_»∞,ã¨∞ è•Hõ~üÔ~_ç¤, ~ÚOHÍ "≥#∞Hõ =Ù#fl ã‘@¡Ö’ "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ QÆ<£"Õ∞<£Å∞‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. H˘kÌ Œ∂~°O =ÚO Œ∞‰õΩ =KåÛHõ D\©g "åÇ¨Ï#O ~°q„_≥·"£ KÕã¨∞Î#fl ã¨∞"≥∂ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛOk. D\©g ÔH"Õ∞~å"Õ∞<£ ã¨∞"≥∂Ö’=Ù#fl x~å‡ «h, Ç‘Ï~Àh HõeÑ≤ ÔH"Õ∞~åÖ’ |OkèOK«\ÏxH „ÑÜ«∞uflã∞Î<åfl_»∞.D\©g ÔH"Õ∞~å"Õ∞<£H˜ ã¨Ç¨ÏHõiOKåÅ<Õ L ÕÌâ◊ºO`À ~°q ã¨∞"≥∂x D\©g"åÇ¨Ï#O ã¨g∞Ñ¨OÖ’H˜ fã¨∞ÔHàÏ§_»∞. |O_çx ™È¡ KÕâß_»∞. XHõ z#fl=∞\ìHõ@ì, QÆ∞O@ Z Œ∞~°∞QÍ HõxÑ≤OKå~Ú.

~°q „_≥·"£ KÕã¨∂Î#fl \Ï\Ï ã¨∞"≥∂ =ÚO Œ∞‰õΩ áÈ`ÀOk.

^•x Ñ¨Hõ <Õ D\©g "åº<£.

"åÇ¨Ï<åÅ∞ QÆ∞O@#∞ ^•\Ï~Ú.

JO Õ !

q∞#∞fl qiyg∞ Œ Ñ_çO^• J#fl@∞ìQÍ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ¿ÑÅ∞_»∞ â◊|ÌO!

k‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ \˜e¡ áÈÜ«∂~Ú. Ec¡Ç≤ÏÖòû H˘O_»Å∞ HõOÑ≤OKå~Ú.K«∂ã¨∂ÎK«∂ã¨∞ ÎO_»QÍ<Õ ~å=∂<åÜ«Ú_»∞ ã¨∂ì_çÜ≥∂ Ñ¨iã¨~åÅ∞~°HõÎã≤HõÎ=∞Ü«∂º~Ú. Hõ∆ «QÍ„ «∞Å Ç¨Ç¨HÍ~åÅ`À cè å=Ç¨Ï "å`å=~°O<≥ÅH˘#flk.

JO Œ"≥∞ÿ# Éèí=O «∞Å J^•ÌÅ∞ | ŒÌÅÜ«∂º~Ú.

XHõ JO`«ã¨∞ÎÖ’ XHõi HÍÅ∞, =∞~À JO`«ã¨∞ÎÖ’ =∞~˘Hõi"≥ÚO_≥O..... =~°O_®Ö’ "ÕÔ~=i^À XHõ t~°ã¨∞û....!

#Å∞"≥·ÑÙÖÏ K≥ÖÏ¡K≥ Œ∞~°∞QÍ ≥yÑ_ç# J=Ü«∞"åÅ∞... J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å«∞<å «∞#HõÖ·# "åÇ¨Ï<åÅ∞... HÍe |∂_ç Œ~Ú# â◊"åÅ∞... â◊s~°OÖ’Oz


142

"ÕÔ~·# HÍà◊§ˆHã≤ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ ÖËz ‰õÄ~°∞Û<ÕO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î#fl"å~˘Hõ~°∞... ≥yÑ_ç# KÕux QÆ=∞xOK«∞HÀ‰õΩO_®<Õ Ñ~°∞QÆ∞Å∞ fÜ«∞\ÏxH„Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î#fl "å~˘Hõ~°∞....

~°q, "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ „Ñ¨Ü«∂˜ã¨∞Î#fl "åÇ¨Ï#O K«∞@∂ì "Õ_ç ÃãQÆÅ∞,Œ@ì=∞~Ú# á⁄QÍ Hõ"Õ∞‡âß~Ú.

~°q QÆ<£"Õ∞<£ XHõ_»∞ "≥„iˆHHõÅ∞ "Õã¨∞‰õΩO@∂ áêiáÈQÍ, q∞ye#QÆ<£"Õ∞<£Å∞ JÅ~üì JÜ«∂º~°∞. "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ QÆ<£"Õ∞<£Å∞ ‰õÄ_® JÅ~üìJÜ«∂º~°∞.

Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ f„=OQÍ QÍÜ«∞Ñ¨_®¤_»∞. "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ QÆ_»¤Og∞ Œ∞QÍ QÍA ÃÑO‰õΩ Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ~Ú QÍÜ«∞"≥∞ÿOk.

"≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ =∞#∞+¨µÅ∞, QÆ<£"Õ∞<£Å∞ ã¨∞"≥∂ J^•ÌÅ∞ Ñ¨QÆ∞ÅQ˘\˜ìPÜ«∞##∞ Éèí„ ŒOQÍ |Ü«∞@‰õΩ fâß~°∞.

~°q „_≥·qOQ∑ ã‘@∞Ö’ JÖÏˆQ ‰õÄ~°∞Ûx =Ù<åfl_»∞. Ãã‰õÄºi\© "åà◊√§~å=@O`À<Õ ~°q HÕkH˜ kQÍ_»∞. =ÚYOÖ’Oz <≥`«∞Î~°∞ ^è•~°QÍHÍ~°∞`ÀOk. "≥#H¯ =zÛ K«∂¿ãÎ K«∞@∂ì Œ@ì"≥∞ÿ# á⁄QÆÅ∞... D\©g "åÇÏ#OP#"åà◊√§ ‰õÄ_® ÖË=Ù.

~°q "Õ~ "åÇ¨Ï#O ZHÍ¯_»∞. Ñ¨~°û#Öò „_≥·=~ü ~å=∞#fl „_»~ÚqOQ∑ã‘@∞Ö’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. u#flQÍ x"£∞û Ç¨ã≤Ê@Öò‰õΩ áÈx=∞‡<åfl_»∞ ~°q.â◊"åÅ#∞ «Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO@∂ |O_çx ã‘Ê_£QÍ =ÚO Œ∞‰õΩ áÈxKåÛ_»∞ ~å=∞#fl.Ñïã≤÷ux QÆ=∞xOz# [#O JO «\˜ cè å=Ç¨Ï "å`å=~°OÖ’#∂ Ñ¨Hõ H˜«Ñ¨C‰õΩO@∂ ~°q "åÇ¨Ï#O "≥à◊§\ÏxH˜ ^•i ~Úã¨∂Î áÈÜ«∂~°∞.

@=Öò#∞ =ÚYOg∞k QÍÜ«∞Og∞ Œ Jkq∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ ~°q.@=Öò <≥ «∞Î\˜ À «_çã≤áÈ «∞#flk. =∂\=∂\H© <À\’¡x ~°HÍÎxfl |Ü«∞@‰õΩL"Õ∞‡ã¨∞Î<åfl_»∞.

=∞QÆ « Hõ=Ú‡H˘ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ =Ù#flk.... QÆ=∞ºO KÕ~Ö’Ñ¨Ù<Õ ã¨Ê $Ç¨ÏHÀÖ’Ê`å<Õ"≥∂ J#∞‰õΩO@∂<Õ ZÑ¨Ê\ ˜HõÑ¨C_»∞ ~°Hõ ÎO |Ü«∞@‰õΩL"Õ∞‡ã¨∞Î<åfl_»∞.


143

x"£∞û Pã¨∞Ñ¨„uH˜ KÕi# =∞~°∞Hõ∆"Õ∞ ~°q ã¨Ê $Ç¨Ï «áêÊ_»∞.

"≥· Œ∞ºÅ∞ «Hõ∆O zH˜ «û „áê~°OaèOKå~°∞.

"≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞#∞ JáÈÖ’ Pã¨∞Ñ¨„uÖ’ KÕiÊOKå~°∞.

~°q g∞ Œ ÇÏ`åº„ÑÜ«∞ «flO [iyO Œ#fl "å~°Î Hõ∆ÏÖ’¡ ~å„+ì=∞O «\Ï"åºÑ≤OzOk.

„Ñ¨Éèí∞ «fi Ü«∞O„`åOQÆO Ñ¨ÓiÎQÍ JÅ~üì J~ÚºOk.

‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞, |O èŒ∞q∞„ «∞Å∞, Jaè=∂#∞Å‰õΩ Jã¨Å∞ UO[iyO^À JO`«∞|@ì_»O ÖË^Œ∞. Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ „áêÏÅ`À |uH˜|Ü«∞@Ñ¨_» å_»#fl #=∞‡HõO KåÖÏ =∞OkÖ’ K«zÛáÈ~ÚOk.

~°q „áêÏÅ‰õΩ Z@∞=O\˜ =ÚÑ¨C "å\˜Å¡‰õÄ_» Œx ZO`À=∞Ok"≥Ú‰õΩ¯‰õΩ<åfl~°∞.

=∞ è•ºÇÏflO XO\QÆO@ «~åfi «QÍh ~°q x"£∞û Pã∞Ñ„uÖ’ zH «ûá⁄O^Œ∞`«∞#fl@∞¡ `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞. ~°qH˜ Z@∞=O\˜ „áêÏáêÜ«∞O ÖË^Œx≥eã≤Ok. ~°q „áêÏÅ`À |Ü«∞@Ñ_®¤_»∞. XHõ ÃÑ#∞QÆO_»O «Ñ≤ÊáÈ~ÚOk.

|O èŒ∞q∞„ «∞Å∞, J#∞K«~°∞Å∞, Jaè=∂#∞Å∞ QÆ\ìQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl~°∞.

x"£∞û Pã¨∞Ñ¨„u „áêOQÆO [#O`À H˜H˜ iã≤áÈ~ÚOk.

+Ø\ÕQ∑ K«∂_»\ÏxH˜ =zÛ# [#O "åÇ¨Ï<åÖ’¡ «=∞ „áêO`åÅ‰õΩ"≥à◊§‰õΩO_® Pã∞Ñ„uH KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. H∆=∞OQÍ =Ù#fl ~°qx HõàÏ§~å K«∂_»O ÕHõ ŒÅ=∞x cè+≤‡OK«∞‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. [<åxfl J Œ∞ÑÙ KÕÜ«∞\ÏxH áÈbã∞Å∞XHõ\˜H˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ ÖÏsî Kèåi˚ ‰õÄ_® KÕÜ«∂eû =zÛOk.

J Õ ~ÀA L ŒÜ«∞O Ü«Ú<≥·>ˇ_£ „Ñ¶O\ò HÀ~ü Hõq∞\© ã¨=∂"Õâ◊OÖ’áêÖÁæ<ÕO^Œ∞‰õΩ _èçb¡ "≥o§# =ÚYº=∞O„u K«O„^ŒÉÏ|∞<åÜ«Ú_»∞ Dã=∂Kå~°O JOk# "≥O@<Õ „Ñ ÕºHõ q=∂#OÖ’ |Ü«∞Å∞ Õi ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £=KÕÛâß~°∞. q=∂<å„â◊Ü«∞O #∞Oz <Õ~°∞QÍ x"£∞û Pã¨∞Ñ¨„uH˜"≥o§ Ñï\ÏÅ~°qx Ñ¨~å=∞i≈OKå~°∞. J#O`«~°O JáÈÖ’ Pã¨∞Ñ¨„uH˜ "≥o§"≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.


144

D ÇÏ`åº „ÑÜ«∞ «flO "≥#∞Hõ QÆOQÆ∞Å ã∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤ (ã∂i),Zãπ.q. ~°=∞ÏÔ~_ç¤ L<åfl~°x ~°gO„ Œ =ÚYº=∞O„uH˜ K≥áêÊ_»∞.

W Õ q+¨Ü«∂xfl J Õ~ÀA ~å„u ed «Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ áÈbã¨∞Å‰õΩÑ¶≤~åº^Œ∞ KÕâß_»∞.

ã≤S_ç JkèHÍ~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ~Ú Õ q+¨Ü«∞O K≥áêÊ_»∞.

~°q Z_»=∞ "ÕÑ¨Ù Œ=_»Ö’Oz XHõ W#∞Ñ¨"Õ∞‰õΩ Ö’Ñë <åÅ∞Hõ#∞pÅ∞Û‰õΩO@∂ =OÑ¨Ù uiy =∞m§ |Ü«∞@‰õΩ =zÛOk. nO`À ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨ÙÃÑ Œq #∞Oz ^•^•Ñ¨Ù XHõ\˜#fl~° JOQÆ∞à◊O peáÈ~ÚOk. =∞˜Hõ@∞ìÃÑ·ÉèÏQÆOÖ’ QÍÜ«∞"≥∞ÿOk. Œ=_» g∞ Œ _®Hõì~°∞¡ áê¡ã≤ìH± ã¨~°s KÕâß~°∞.

Ñi\ÏÅ ~°qx ÇÏ «=∂~ÛO Œ∞‰õΩ „Ñ «º~°∞÷Å∞ Ñ¶≤Ü«∞\òHÍ~°∞Ö’ •^•ÑÙ100 H˜Ö’Å lÅ\˜<£ ã≤ìH±û`À ‰õÄ_ç# J «ºO « â◊HÎ=O «"≥∞ÿ# ÉÏO|∞J=∞iÛ i"≥∂\ò À ¿ÑÖÏÛ~°∞. ã≤.ÔH.Z"£∞. 646 <≥O|~°∞QÆÅ D Ñ¶≤Ü«∞\òHÍ~°∞ã¨g∞ÑÖ #∞OKÕ Ñï\ÏÅ ~°q «# q∞„ «∞Å`À HõÅã≤ Ô~O_»∞ =¸_»∞ ™ê~°∞¡"åÇ¨Ï#O g∞^•, XHõ™êi HÍe#_»Hõ# ‰õÄ_® uiQÍ_»∞.

D Œ∞~°…@#Ö’ "≥Ú «ÎO 26 =∞Ok K«xáÈÜ«∂~°∞.

HÍ~°∞ÉÏO|∞ Ñ¶¨∞@# [iy# Ô~O_»∞ QÆO@Ö’¡<Õ Ç¨ÏŸO=∞O„u=∂ èŒ=Ô~_ç¤ ãÖÑ¶∞@# ã÷ÖÏxfl ãÖ Œi≈OKå~°∞. nx"≥#∞Hõ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü#HõûÖ·@¡ Ç¨ÏãÎO =ÙO_ç =ÙO@∞O Œx „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞.

=¸_À~ÀA L ŒÜ«∂xH˜ ~°qx WO>ˇxû"£ ˆH~ü #∞Oz ÃãÊ+¨Öò"å~°∞¤‰õΩ =∂~åÛ~°∞. ÃãÊ+Öò "å~°∞¤‰õΩ =∂iÛ# ~ÀA<Õ ~å"≥∂r~å=Ù QÍi`ÀÃãÖòá¶È<£Ö’ =∂\Ï¡_®_»∞. D\©g ã≤|ƒOk =∞$uÑ¨@¡ «# P"Õ Œ# =ºHõÎOKÕâß_»∞. P `«~°∞"å`« Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞x ÃãÖòá¶È<£ ^•fi~åÑ¨~å=∞i≈OKå_»∞.

~°qH˜ ã¨$ÊÇ¨Ï =pÛ~å=@O`À<Õ HÍ~°∞ÉÏO|∞ „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ZO «=∞Ok K«xáÈÜ«∂~°x J_çQÍ_»∞. Z=Ô~=~°∞ K«xáÈÜ«∂~°#flk Ô~O_»=„Ñ¨â◊fl. K«xáÈ~Ú#"åà◊¡ q+¨Ü«∞O Jã¨Å∞ Z=Ô~·<å Ñ¨\ìOK«∞‰õΩO@∞<åfl~åJ#flk ~°q =¸_»= „Ñâ◊fl. <åÅ∞HÍ,ÃÑ Œg, Œ=_® ÑzÛÑÙO_»∞ÖÏ L#flÑÊ\H©Ju Hõ+ìOg∞ Œ q=~åÅ∞ J_»∞QÆ∞ «∂ "≥àÏ¡_»∞.


145

ãÖÑ¶∞@# [iy# =∞~°∞ã¨\˜ Hõ∆O #∞Op ZÖò.Ñ‘. J Õ Ñ¨xÖ’L<åfl_»∞. u~°∞Ñü #∞Oz J «x "≥O@=zÛ# "åiÖ’ XHõi ŒÌ~°∞ K«xáÈQÍJ<ÕHõ =∞Ok f„=OQÍ QÍÜ«∞Ñ¨_®¤~°∞. Éè’~°∞# U_»∞Û‰õΩO@∂<Õ «<å–Ñ¨~åJ<Õk K«∂ã¨∞HÀ‰õΩO_® Hõ∆ «QÍ„ «∞ÅO ŒiH© ¿ã= KÕâß_»∞. ~°q „Ñ¨=∂ ŒO#∞Oz |Ü«∞@ Ñ_ç<å_»x „ èŒ∞gHõiOK«∞‰õΩ<åflHõ Ñi\ÏÅ ã∞ è•Hõ~ü, å_çÑ„ux"åã≤ Hõ$áêHõ~ü Ô~_ô¤ ZÖò.Ñ‘.H˜ ™êÜ«∞OQÍ "≥àÏ¡~°∞. áÈãπì=∂~°ìO ŒQÆæ~°#∞Oz =∞$ « ÕÇ¨Å#∞ "åà◊¡ "åà◊¡ Tà◊¡‰õΩ "åÇ¨Ï<åÅ ÑÖÑ≤OKÕ =~°‰õΩJHõ _Õ L<åfl~°∞.

x"£∞ûÖ’ «# J#∞K«~°∞Å∞,|O èŒ∞q∞„ «∞Ö’¡ Z=Ô~·<å K«∂ã≤áÈ=_®xH=¿ãÎ =∂\=∂\H <å ŒQÆæ~°H K«∂_»\ÏxH ~å#=ã~°OÖË Œ∞ "≥o¡ ZÖò.Ñ‘.HãÇÏHõiOK«=∞x HÀÑyOKÕ"å_»∞. JO`å ã=ºOQÍ [iyO Œx ≥e¿ã=~°‰õÄ"åHõ|∞ KÕã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞.

HÍ~°∞ÉÏO|∞ "≥#∞Hõ Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü Ç¨ÏãÎO =Ù#fl@∞¡ `å#∞ U=∂„ «OJ#∞=∂xOK«_»O ÖË Œx «#x HõÅ=\ÏxH˜ =zÛ# #∂ºãπ@∞_Õ qÖËHõ~°∞Å=ÚO Œ∞ ~°q ã¨Ê+ìO KÕâß_»∞. «# «O„_ô, z<åflÜ«∞<å, «=Ú‡_»∂ PáêsìÖ’ ÑxKÕã∂Î „áê åºQÆO KÕã≤# q+Ü«∂xfl QÆ∞~°∞ÎKÕã∂Î, Ñ‘ÑÙÖòû"å~üáêsì À «#‰õΩ#fl qÉèË •Å∞ Ñ¨~°ã¨Ê~°O x~°∂‡eOK«∞‰õΩ<Õ ™ê÷~ÚÖ’ Z#fl_»∂ÖË=x K≥áêÊ_»∞. Ñ‘ÑÙÖòû"å~ü áêsì «#x K«OÑ ŒÅK«∞‰õΩO>Ë ~ÚO « ™ê÷~ÚÖ’Hõ+ìÑ¨_»#=ã¨~°O ÖË Œh, Ju ã¨∞<åÜ«∂ãÖQÍ K«OÑ¨QÆÅ Œh q=iOKå_»∞.

HÍ~°∞ÉÏO|∞ ãOÑ¶∞@# Ô~O_»∞ ~ÀAÅáê@∞ ~å„+ì JÃãOc¡x ‰õΩkÑ≤"Õã≤Ok.

=ÚYº=∞O„u K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ ~år<å=∂ KÕÜ«∂Åx „ÑuÑHõ∆OÑ¨@∞ì|\ìOk.

ã≤aã≤S_ç ^•fi~å Œ~åºÑ¨ÙÎ KÕ~ÚOK«_»O`Àáê@∞ <åºÜ«∞qKå~°[iÑ≤™êÎ=∞x =ÚYº=∞O„u „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞.

HÍ~°∞ÉÏO|∞ ¿ÑÅ∞_»∞ "≥#∞Hõ ÃÑ ŒÌÅ Ç¨ÏãÎO =ÙO Œh «#x‰õÄ_®K«OáêÅ<Õ L^ÕÌâ◊ºO`À<Õ D Ñ¨x KÕâß~°h, ã≤aã≤S_ç =ÚYº=∞O„uJ Œ∞áê[˝Ö’¡ =ÙO@∞Ok HÍ|\ì ã≤aS KÕ «<Õ qKå~° [iÑ≤OKåÅx~å[ºã¨Éèí ã¨Éèí∞º_≥·# Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ _ç=∂O_£ KÕâß~°∞.


146

"≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ "åºYºÅ∞ =∞iO « QÆO Œ~°QÀàÏxfl ã¨$+≤ìOKå~Ú. D"åºYºÅÃÑ· K«~°Û [~°QÍÅx âßã¨#ã¨ÉèíÖ’ „ÑüÑ¨Hõ∆O Ñ¨@∞ì|\˜ìOk.

ãÖÑ¶∞@# [iy# <åÅ∞QÀ ~ÀA# Ñï\ÏÅ ~°q x"£∞û #∞Oz_çâßÛ~ü JÜ«∂º_»∞.

J^À ~ÀA "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ JáÈÖ’ Pã¨∞Ñ¨„u #∞Oz _çâßÛ~ü J~Ú~ÚO\˜H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞.

~°q x"£∞û #∞Oz _çâßÛ~ü J~Ú ~ÚO\˜H˜ "≥à◊¥Î ^•iÖ’<Õ =Ù#fl"≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ ~ÚO\˜H˜ "≥o§ Ñ¨~å=∞i≈OKå_»∞.

x"£∞û Pã¨∞Ñ¨„u #∞Oz Ñ¶≤e"£∞#QÆ~üÖ’x ~ÚO\˜H˜ KÕ~°∞‰õΩ<åflHõÑï\ÏÅ ~°q KÕã≤# "≥Ú Œ\˜ Ñ¨x HÍ~°∞ÉÏO|∞ ÉÏkè «∞Å ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ™êÜ«∞O JOkOK«_»O. XH˘¯Hõ =∞$ «∞x ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ ÅHõ∆ ~°∂áêÜ«∞ÅK˘ÑC# ÑOÑ≤OKå_»∞. QÍÜ«∞Ñ_ç# "åiH rq`åO «O "≥· ŒºO KÕ~Ú™êÎ#x=∂\˜KåÛ_»∞. JÖÏˆQ KÕ~ÚOKå_»∞. HÍ~°∞ÉÏO|∞ ÉÏkè`«∞Å∞ ZÑ¨C_»∞ZÖÏO\˜ J=ã¨~°O =zÛ<å «#‰õΩ ≥eÜ«∞Ñï¿ãÎ «#=Å¡ ™ê èŒº=∞ÜÕ∞ºZ@∞=O\˜ ™êÜ«∂#fl~Ú<å JOk™êÎ#x Ç¨g∞ ~Ú=fi@"Õ∞QÍHõ =∂@xÅÉˇ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.

1998 Ñ¶≤„|=i 27= Õn# HÍ~°∞ÉÏO|∞ ã¨∂„ « è•i ã¨∂i`Àã¨Ç¨ 14 =∞Okg∞ Œ ã≤S_ç JkèHÍ~°∞Å∞ Kèåi˚+‘@∞ ^•YÅ∞ KÕâß~°∞.

«#g∞ Œ =Ù#fl á¶êºHõ∆<£ =Ú„ Œ #∞Oz |Ü«∞@Ñ¨_ÕO Œ∞‰õΩQÍ#∞ XHõ`˘eK«~°ºQÍ ã≤x=∂ x~å‡ ~°OQÆOÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\ì# ~°qH˜ PkÖ’<ÕJ"åO «~°O Z Œ∞Ô~·Ok. á¶êºHõ∆xã¨∞ì J<Õ =Ú„ Œ #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_»@OãÖQÆu J@∞Oz P =Ú„ Œ =∞iO « |ÅÑ¨_Õ@∞ì KÕã≤Ok D ãÖÑ¶∞@#.

á¶êºHõ∆<£ ~å[H©Ü«∞O JO>Ë ã≤OÇÏO g∞ Œ ™êfis KÕÜ«∞_»O =O\˜ Œx~°qH˜ ã¨Ê+ìOQÍ ≥Å∞ã¨∞. J~Ú Õ, å#∞ ÅHõ∆ ºOQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl â◊„ «∞=ÙÅ`Àáê@∞ «# „áêO «OÖ’ á¶êºHõ∆x[O ‰õÄ_® ãÖÇ¨~åxH˜ QÆ∞i J=Ù «∞O Œx~°q „Éèíq∞OKå_»∞. HÍ~°∞ÉÏO|∞ ãOÑ¶∞@#`À å#∞ J#∞‰õΩO@∞#flk x[OHÍ^Œx `≥eã≤áÈ~ÚOk. á¶êºHõ∆x[O XHõ Ñ¨^Œ‡=ÓºÇ¨ÏO. WO^Œ∞Ö’H˜J_»∞QÆ∞ÃÑ@ì_»O «Ñ¨Ê |Ü«∞@Ñ¨_»@O Z=i=ÖÏ¡ HÍ Œx ÕeáÈ~ÚOk.


147

J~Ú<å ~°qÖ’ Pâ◊ Kå=ÖË Œ∞. `å#∞ á¶êºHõ∆xã¨∞ì =Ú„ Œ #∞Oz|Ü«∞@Ñ¨_»QÆÅ#<Õ J#∞‰õΩ<åfl_»∞. K«Å#z„ « x~å‡O ‰õÄ_® JO Œ∞‰õΩZO`À H˘O « ^ÀÇ¨Ï ŒÑ¨_»QÆÅ Œx PtOKå_»∞.

`«#‰õΩ ˆH=ÅO Ô~O_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ`À `«Ñ¨Ê Ô~_ç¤ ‰õΩÅã¨∞ÎÅ`ÀZ@∞=O\ "≥·~°O ÖË Œ<Õ q+Ü«∂xfl =∞iO « ãÊ+ìOQÍ ≥e¿ãÖÏ KÕÜ«∂ÅxJ#∞‰õΩ<åfl_»∞. WO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ «=∞ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅÖ’ H˘O ŒiH˜Ô~_»¡ Ñ≤Å¡Å`À q"åÇ¨Ï ãÖ|O^è•Å∞ ‰õΩ^Œ~åÛÅx ‰õÄ_® XHõ ^Œâ◊Ö’PÖ’zOKå_»∞.

HÍ~°∞ÉÏO|∞ L ŒO «O «~åfi « Ñï\ÏÅ ~°q ã≤h=∂ f™êÎ_® ?XHõ"Õà◊ ~°q fÜ«∂Å#∞‰õΩ<åfl #\©=∞∞Å∞, ™êOˆHuHõ xÑ¨Ù∞Å∞ è≥·~°ºOKÕ™êÎ~å =O\˜ K«~°ÛÅ∞ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ<å~Ú. "åãÎ"åxH˜, „á⁄_»Hõ∆<£ ÉÏÜü∞#∞Oz Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞ =~°‰õÄ x~å‡`«QÍ Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ#∞Ñi„â◊=∞Ö’ ã=Ú#fl « ™ê÷#OÖ’ xÅÉ\ÏìÅx, ã≤h=∂ ib*ò JÜÕ∞º=~°‰õÄZO`À nHõ∆ À Ñx KÕâß~°∞. D q+Ü«∞OÖ’ Ç‘Ï~À "≥∂ÇÏ<£ÉÏ|∞ „Ñ ÕºHõOQÍJaè#O ŒhÜ«ÚÅ∞.

~°q ÑÓiÎQÍ HÀÅ∞‰õΩ<åfl_»∞. ZÖÏÔQ·<å ã~ ã≤h=∂x ÑÓiÎ KÕÜ«∂Åxx~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

J#∞‰õΩ#fl „Ñ¨HÍ~°O Ñ¨Hõ_»ƒOnQÍ ã≤h=∂x Ñ¨ÓiÎ KÕâß_»∞.

PQÆã¨∞ì 14 = Õn 1998 Ö’ „j~å=ÚÅÜ«∞º ã≤x=∂ ib*òJ~ÚOk.

HõhãÖ =¸_»∞ <åÅ∞QÆ∞ ˆHO„^•Ö’¡ â◊ «k<À «û=O [~°∞Ñ¨Ù‰õΩOk.Ô~O_»∞ #Ok J"å~°∞¤Å∞ ™êkèOK«∞‰õΩOk. ã≤ ŒúÑÊ áê„ « áÈ+≤Oz# „jÇÏiHÃãÊ+¨Öò Eºs J"å~°∞¤ ÅaèOK«QÍ, 'hH˜™êÎ «=Ú‡_®— áê@‰õΩQÍ#∞ ãÖw «Œ~°≈‰õΩ_»∞ =O Õ=∂ «~°O „jx"åãπH˜ L «Î=∞ <ÕÑ¨ èŒºQÍÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ J"å~°∞¤

=zÛOk.

JxflO\˜H© q∞Oz ÉèÏs z„`åÅ#∞ ã¨~Ú «O xi‡OK«QÆÅ ŒHõ∆ å,™ê=∞~°úºO =Ù#fl x~å‡ «QÍ Ñï„â◊=∞Ö’ ~°qH˜ =∞Oz QÆ∞iÎOÑ¨Ù =zÛOk.


148

ã≤h=∂ Ñï„â◊=∞Ö’ ~°Hõ~°HÍÅ qÉèÏQÍÅ‰õΩ K≥Ok# Ü« xÜ«∞<£Å<åÜ«∞‰õΩÅ∞ Ñï\ÏÅ ~°q =O\˜ x~å‡ «Å∞ QÆ#∞Hõ Ñï„â◊=∞Ö’ Ñ¨k=∞Ok=ÙO>Ë HÕk ™ê÷~ÚÖ’ Ñ¨xKÕ¿ã HõàÏHÍ~°∞Å∞, ™êOˆHuHõ xÑ¨Ù∞Å∞Jaè=$kúÖ’H˜ =KÕÛ J=HÍâßÅ∞ ZO`À "≥∞~°∞QÆ=Ù`åÜ«∞x K≥Ñ¨C‰õΩ<åfl~°∞.Ñï\ÏÅ ~°q x~å‡ «QÍ Ñï„â◊=∞Ö’ Ñ¨\˜+ìOQÍ xÅ|_®Åx Ñï„â◊=∞Ö’Ñ¨xKÕ¿ã ™ê=∂#∞ºÅO Œ~°∂ =∞#™ê~å HÀ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.


149

Ñï\ÏÅ ~°qx QÆ∞iOp, J «x Jaè~°∞K«∞Å QÆ∞iOp KåÖÏ=∞OkH˜KåÖÏ ~°HÍÅ Jaè„áêÜ«∂Å∞ L<åfl~Ú. J=hfl J «x QÆ∞iOz x[OQÍ≥Å∞ã¨∞‰õΩx U~°Ê~°K«∞‰õΩ#flq HÍ=Ù. = ŒO «∞Å∞, TÇ¨QÍ<åÅ Ñ¨Ù<å Œ∞Å

g∞ Œ Z=iH "å~°∞ xi‡OK«∞‰õΩ#flq. JãÅ∞ x*ÏÅ`À "å\H ZO «=∂„ «Oxq∞ «ÎO ÖË Œ∞.

Ñï\ÏÅ ~°qH˜ ãÖw «O, ™êÇ≤Ï`åºÅ Ñ¨@¡ =Ù#fl Jaè~°∞z ZO`À<åº « Hõey#k Jx JO>Ë KåÖÏ=∞OkH˜ qO «QÍ JxÑ≤OK«=K«∞Û.HÍh Jk qO «HÍ Œ∞, "åãÎ=O. JnQÍHõ `å#∞ U ≥·<å JOâßxfl QÆ#∞HõÑ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»O>Ë •x JO «∂ Œs ÕÅ∞Û‰õΩ<Õ =~°‰õÄ q„â◊q∞OK«_»∞. JÖÏJq„âßO «OQÍ J Õ è•ºã¨Ö’ =ÙO_ç PÜ«∂ ~°OQÍÖ’¡ xëê‚ «∞Ö·# "åà◊§xã¨~Ú «O x"≥fi~°ÑïKÕ q èŒOQÍ PÜ«∂ ~°OQÍÅ#∞ QÆ∞iOz# JOâßÅ#∞Pq+¨ iOK«QÆÅ_»∞. `å#∞ U ≥·<å XHõ Ñ¨x KÕÜ«∞ ŒÅK«∞‰õΩO>Ë P Ñ¨x PÑ¨xH ˜ ã Ö|OkèOz# Jxfl JOâßÅ#∞ Q Æ∞iOz J=QÍÇ¨Ï#ÃÑOK«∞HÀ=@O`À PQÆ_»∞. "å\˜g∞ Œ JkèHÍ~°O ™êkèOKÕ •HÍ ™êy™êÎ_»∞„Ñ¨Ü«∂O.

„j~å=ÚÅÜ«∞º ã≤h=∂ QÆ∞iOKÕ fã¨∞HÀO_ç. JO Œ∞Ö’ J «xH˜~Ú+ì"≥∞ÿ# JOâßÅ∞ – =ÚO Œ∞ ~°K«<åÑ¨~°"≥∞ÿ#q. Hõ äŒ, „ã≤ Ñ¨Ùì, „ã‘ <£¿Ñ¡,ãÖÉèÏ+¨Å∞. ãÖw`åxH˜ ãÖ|OkèOz ÉÏ©Å∞, ™êÇ≤Ï «ºO – =ÚO Œ∞g\˜g∞ Œ ZO`ÀH˘O « Ñ¨@∞ì ãÖáêkOKå_»∞. «~åfi « ã≤h=∂ x~å‡O

13


150

„áê~°OÉèí=∞Ü«∂ºHõ á¶⁄\’„QÆÑ¶‘ g∞^•, Œ~°≈Hõ «fiO g∞^• Œ$+≤ìx ™êiOKå_»∞.=∂#=Ù_»∞ «ÅK«∞‰õΩO>Ë ™êkèOK«*ÏÅxk Ug∞ =ÙO_» Œ<Õ ã`åºxfl J «#∞J#∞x «ºO PK«~° ^•fi~å ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨ÙC_»∞ x~°∂Ñ≤ã¨∂Î "≥àÏ§_»∞.

x*ÏxH˜ „j~å=ÚÅÜ«∞º ã≤h=∂Ö’ J «x ã¨$[<å «‡Hõ ã¨Ê~°≈ ÖËxJOâ◊O XHõ \˜‰õÄ_® ÖË Œ∞.

L Œº=∞w`åÅ ÉÏ©Å#∞ QÆ∞iOz# J «x *Ï˝#O J™ê è•~°O.

QÆ ŒÌ~ü, =OQÆÑO_»∞, QÀ~°\ "≥OHõ#fl =O\"åà◊√§ áê_ç#q =∂„ «"Õ∞HÍ Œ∞. J<å=∞‰õΩÅ∞ PÅÑ≤Oz# áê@Å ÉÏ©Å∞ ã~Ú «O J «x =∞ã≤Î+¯OÖ’xH∆ÑÎ"≥∞ÿ =ÙO\Ï~Ú. «#‰õΩ U=∂„ «O J~°úOHÍx ÉèÏ+Ö’¡x áê@Å ÉÏ©Å∞qx, "å\˜ ^•fi~å ™ê÷xHõ Jaè~°∞K«∞Å‰õΩ J#∞"≥·# suÖ’ "å\˜x ZÖÏ=∞ÅK«=KÀÛ, "Õ∞à◊qOK«=KÀÛ K≥¿ÑÊ"å_»∞.

Hõ äŒÅ q+¨Ü«∞OÖ’#∂ JO Õ.

'<åHÀ Ñ≤™ÈÎÖò HÍ"åe— J<Õ K≥·<å Hõ äŒÅ ã¨OÑ¨Ù\˜Ö’x 'ÉÏxã¨—Hõ^äŒh J™êûg∞ ã≤h=∂ 'Jyfl™êfl<£— Hõ^äŒh HõeÑ≤ ~åÜ«∞Åã‘=∞, =∞s=ÚYºOQÍ Hõ~°∂flÅ∞ lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# XHõ Éèí∂™êfiq∞ ‰õΩ@∞O| Hõ äŒŒQÍ=∞ez J Œ∞ƒù «"≥∞ÿ# ÃÑ¶q∞xã¨∞ì ã≤h=∂ fÜ«∞=K«Ûx PÖ’zOKå_»∞. nxH˜UÜÕ∞ JOâßÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩO>Ë Jk Hõ=∞i¬Ü«∞ÖòQÍ ~å˜OK«QÆÅ^À ‰õÄ_®q=iOKÕ"å_»∞.

ÉÏ©Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞ã¨∞Î#fl Œâ◊Ö’ 'Éèí∂q∞H˜ Ñ¨KåÛx ~°OˆQã≤#\’ì—J<Õ áê@ ÉÏ© Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞‰õΩ #K«ÛÖË Œ∞. P áê@<åfl ÉÏ©J<åfl ~°qH˜ =Å¡=∂e# ~Ú+ìO. "åãÎ"åxH˜ áê@ÅÉÏ©Å q+¨Ü«∞OÖ’Ç‘Ï~À "≥∂Ç¨Ï<£ÉÏ|∞k KåÖÏ =∞Oz >Ëã¨∞ì. J~Ú<å PÜ«∞#‰õΩ P ÉÏ©#K«ÛÖË Œ∞. ã≤h=∂Ö’ =ÙOz<å =ÙOK«HõáÈ~Ú<å P áê@x z„fHõi^•Ì=∞xÇ‘Ï~Àx XÑ≤ÊOKå_»∞. J=ã¨~°=∞~Ú Õ P áê@ =~°‰õÄ „Ñ¨ ÕºHõOQÍ «#„áêO «OÖ’ „Ñ¨ Œi≈OK«∞‰õΩO\Ï#x ‰õÄ_® "åkOKå_»∞. «#‰õΩ XHõ áê@ÉÏ© #zÛO ŒO>Ë ZÖÏQÀÖÏ ^•xx JO ŒiH© qxÑ≤Oz XÑ≤ÊOKÕO Œ∞‰õΩ„Ñ¨Ü«∞uflOKÕ"å_»∞.

##∞QÆ#fl <å «e¡ ~åÜ«∞Åã‘=∂ ~° «<åÅã‘=∂, g~°∞ÖÏ~° g∞‰õΩ Z„Ô~„~°^ŒO_®Å∞, ~å[ºÇ≤ÏO™ê ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl^À áê@Å∞ =ÚO^Œ∞ Zãπ.Ñ≤.


151

ÉÏÅã¨∞„|Ç¨Ï‡ºO`À áê_çOz iHÍ~°∞¤ KÕ~ÚOKå_»∞. 'g~°∞ÖÏ~°—,'~å[ºÇ≤ÏOã— áê@ÅH©, ÉÏÅã∞„|ÇÏ‡ºO ãfi~åxH© á⁄O «# ÖË ŒxÑ≤OzOk.uiy P áê@efl =O Õ=∂ «~°O Nx"åãπ À<Õ áê_çOKå_»∞. *Ëã¨∞^•ã¨∞`À™ê èŒº"≥∞ÿ#xfl Z‰õΩ¯= áê@Å∞ áê_çOKåÅx ~°q HÀiHõ.

*Ëã¨∞^•ã¨∞ QÆ_çÜ«∞ QÆ_çÜ«∞Ö’¡# F QÆO_»"≥∞ÿ J<Õ Ü«ÚQÆà◊w`«Oáê_®_»∞. «~°∞"å « Hõ~°‡Éèí∂q∞Ö’ Ñ¨Óz# F Ñ¨Ù"åfi áê_®_»∞. Éèí∂q∞H˜Ñ¨KåÛx ã‘Ê_»∞ ™êOQ∑ HÍ|\ì áê_»#<åfl_»∞. PÜ«∞#x |u=∂e ÉÏ=∂eU "Õ∞~°‰õΩ áê_»QÆey Õ P "Õ∞~°H áê_»O_ç. q∞QÆ å ÉèÏQÆO ÖË_ô "å~Úãπ Àq∞H±û KÕã¨∞‰õΩO\Ï=∞O>Ë JÑ¨C_»∞ áê_®_»∞.

~åÜ«∞Åã‘=∞ g∞ Œ =∞~À =∞Oz z„ «O fÜ«∂Å#flk ~°q HÀiHõ.„Ñ¨^è•#OQÍ ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ h\˜ ã¨=∞ã¨º, á¶êºHõ∆<£ ~å[H©Ü«∂Å‰õΩ=ºuˆ~HõOQÍ ™È+≤Ü≥∂ Ç≤Ï™êìiHõÖò á¶êO@ã‘ ã≤x=∂ fÜ«∂Å#flk J «xL^ÕÌâ◊ºO. NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞efl ÃÑ·Ö’HõO #∞Oz kOz PÜ«∞# ^•fi~å~åÜ«∞Åã‘=∞ ã¨=∞ã¨ºÅ‰õΩ Ñïëê¯~°O K«∂Ñ≤OKåÅ#flk Hõ äŒŒ ™ê~åOâ◊O.D Hõ äŒ J «x ã¨fiO « HõÅÊ#. h\˜ ã¨=∞ã¨º#∞ =i‚OKÕ áê@ÅHÀãÖ "Õ@"≥Ú ŒÅ~ÚOk. [Ü«∞~åA ~åã≤# '"å#=∞‡ "å#=∂‡ "å#"≥∂‡ XHõ ™ê~°#fl=zÛáÈ"Õ "å#=∂‡— áê@ q<åfl_»∞. D áê@ ~°qH˜ ÉÏQÍ #zÛOk. =∞s=ÚYºOQÍ '"åQÆ∞Ö’¡ hà◊√§ÖË=Ù, =OHõÖ’¡ hà◊√§ÖË=Ù, x<Õfl #q∞‡# Ô~· «∞Hõà◊§Ö’¡ hà◊√§ ÖË=Ù— J<Õ "åHÍºÅ∞ ~åÜ«∞Åã‘=∞ Ô~·`«∞ n#ã≤÷uH˜J ŒÌOÑ_»∞ «∞<åflÜ«∞x ÉèÏqOKå_»∞. D áê@ QÆ∞iOz K«~°ÛÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∞#flã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ q_»∞^ŒÖˇ·# <å~åÜ«∞=¸iÎ ã≤h=∂Ö’ D @∂º#∞=KÕÛã≤Ok. ~°q KåÖÏ ÉÏ èŒ Ñ_®¤_»∞. HÀ\ ~°∂áêÜ«∞Å Pã≤Î #+ìO [iy<å~ÚO « ÉÏ èŒ HõeˆQk HÍ Œx K≥áêÊ_»∞.

=∞m§ "Õ@. J Õ ™ê÷~ÚÖ’ =Ù#fl @∂º#∞x Ñ@∞ìHÀ"åÅx Ñ@∞ì ŒÅ.^˘iH f~°∞ «∞O Œ#fl èŒ$_è»"≥∞ÿ# qâßfiãO. J<ÕHõ ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏ+Å *Ï#Ñ ŒÉÏ©Å#∞ q<åfl_»∞. XHõ HÍj‡s *Ï#Ñ¨ Œ ÉÏ©x Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. Jk=¸ºlH± @∞_Õ ã≤sãπÖ’ =zÛ# ˆHÃã@∞ì.

'~°OQ∑ åe ~°OQ∑ åe ~°OQ∑ åbÔ~ ~°OQ∑=∂ ~°OQ∑ åb— J<Õ ÑÅ¡q`ÀH˘#™êˆQ áê@. nxx ≥Å∞QÆ∞Ö’ '"å# «e¡, "å# «e¡ "å# «b¡ ~å==∞‡#∞"˘fiHõ ™êi— Ñ¨Å¡q ^˘iHÕk. ~°q QÆ\ìQÍ TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl_»∞.


152

ã≤h=∂H˜ áê@Å ÉÏ©Å∞ ã¨=∞‰õÄˆ~Û@Ñ¨C_»∞ `å#∞ «Ñ¨ÊxãïQÍ‰õÄ~°∞Û<Õ"å_»∞.

Ñ¨Å¡qx K«~°OQÍ, K«~°Ïxfl Ñ¨Å¡qQÍ =∂iÛ áê_»=∞<Õ"å_»∞.Ñ¶ÖÏ<å áê@Ö’x ã¨QÆO Ñ¨Å¡qh, "Õ~ Ñ¶ÖÏ<å áê@Ö’x ã¨QÆO Ñ¨Å¡qhHõeÑ≤ ÉÏ© Hõ@ì=∞<Õ"å_»∞. "å\˜Ö’¡Oz U^À H˘ «Î ÉÏ©, Q˘Ñ¨Ê ÉÏ©=ã∞ÎO Õ"≥∂#x Pâ◊ Ñ_Õ"å_»∞. ãOw « Œ~°≈‰õΩ_»∞ „jx"åãπ KåÖÏ FÑ≤HõQÍ~°q K≥Ñ≤Ê#@ìÖÏ¡ KÕ¿ã"å_»∞.

WHõ ™êÇ≤Ï`«ºO q+¨Ü«∂xH˜ =¿ãÎ Ñï\ÏÅ ~°q JxflO\˜Hõ<åflZ‰õΩ¯=™ê~°∞¡ K«kq# Ñ¨ÙãÎHõO ≥<Õfl\˜ã¨∂i ~åã≤# K«Oy*ò MÏ<£ #=Å.HõhãÖ #∂@Ü«∂Éè· ™ê~°∞¡ K«kq=ÙO\Ï#x K≥¿ÑÊ"å_»∞. JO Œ∞Ö’x „Ñ¨f_≥·ÖÏQÆ∂, „Ñ¨f ã¨xfl"Õâ◊O Hõà◊§‰õΩ Hõ\ì#@∞¡ K≥Ñ¨ÊQÆÅ_»∞. P «~åfi « J «#∞Z‰õΩ¯=QÍ K«kq# #=Å ÇÏŸ=~°∞¤á¶êãπì ~åã≤# ™êÊ~°ìHõãπ. zOw*ò S ü=∞`À"£~åã≤# «e¡Éèí∂ Õq, `˘e Láê è•ºÜ«Ú_»∞, =∞~À ~°+¨º<£ #=Å ã¨∂ÎÑÖg∞k ¿Ñ~°∞¡ J «xH˜ ÉÏQÍ ~Ú+ìO.

~°[hHÍO ü ÖË • Jq∞`åÉò|K«Û<£ÅÖ’ Z=i<≥·<å Ç‘Ï~ÀQÍ ÃÑ\˜ìK≥Oy*òMÏ<£ z„`åxfl UHõHÍÅOÖ’ `≥Å∞QÆ∞, `«q∞à◊O, Ç≤ÏOn ÉèÏ+¨Ö’¡xi‡OKåÅx PÖ’zOKå_»∞. HõhãO \©g ã‘iÜ«∞Öò<≥·<å fÜ«∂Å<Õk J «xãÖHõÅÊO.

N~å=ÚÅÜ«∞ º ã ≤h=∂ „áê~ °OÉ è íO ¿ãflÇ ¨ ÏÅ`å Ô~_ ç ¤‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞ºÅ`À KÕ~ÚOKåÅx HÀiHõ. ~°qH˜ H˘O Œ~°∞ qÑ¡=HÍ~°∞Åg∞ Œ qÑ¨s «"≥∞ÿ# Q“~°=ÉèÏ=O =ÙO_Õk. J@∞=O\˜ "åiÖ’ ÉÁ=∂‡Ô~_ç¤¿ãflÇ¨ÏÅ « XHõ~°∞. P"≥∞ g∞ Œ «#‰õΩ#fl Q“~°=ÉèÏ=O`À<Õ «# ‰õΩ=∂Ô~Î‰õΩ¿ãflÇÏÅ « Jx ¿Ñ~°∞ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. JÖÏQ «# ã≤h=∂ ÉÏº#~ü‰õΩ ¿ãflÇÏÅ`åÑ≤HõÛ~üû Jx <å=∞Hõ~°O KÕâß_»∞. P ‰õΩ@∞O| ãÉèí∞ºÖ=~°∂ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ÖËHõáÈ=_»O`À, z=iH˜ «# «O„_ç QÍiH˜ ÉÏQÍ ÑïK«Ü«∞O =Ù#fl qÑ¡=~°K«~Ú « ÔH.q. ~°=∞ÏÔ~_ç¤ QÍi`À<≥·<å KÕ~ÚOKåÅx PYi Hõ∆O =~°‰õÄ„Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞ QÍh Jn ‰õΩ Œ~°ÖË Œ∞.

N~å=ÚÅÜ«∞ºÖ’ ã¨`«ºO áê„`«x ~°[hHÍO`ü`À "Õ~ÚOKåÅx„Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. Jk ‰õΩ Œ~°ÖË Œ∞. «~åfi « P áê„ « q+¨Ü«∞OÖ’ J<ÕHõ


153

=∞Okx ãO„ÑkOKå_»∞. QÆ ŒÌ~ü, a.#~°ã≤OQÆ~å=Ù, P~ü.<å~åÜ«∞=¸iÎÅ`À"Õ~ÚOKåÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. D „Hõ=∞OÖ’ P áê„ «H˜ Ç¨ÏiHõ$+‚ J~Ú Õ ÉÏQÍ=ÙO@∞O Œx J#∞‰õΩ<åfl_»∞. z=iH˜ PÜ«∞#x XÑ≤ÊOKå_»∞.


154

~å[H©Ü«∞ áêsìÅ‰õΩ „áêO, Ñ¨Ù<ån ™ê è•~° HÍ~°ºHõ~°ÎÖË Jx<åÜ«∞‰ õ ΩÅO^Œ~ °∂ T^Œ~ °Q˘_ » ∞` « ∞O\Ï~ ° ∞. "åà ◊ §`À T_çQ ÆOKÕ~ÚOK«∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞. HÍh Hõ+ìHÍÅOÖ’ x[=∞~Ú# HÍ~°ºHõ~°ÎeflP^Œ∞‰õΩ<Õ <å^èŒ∞_Õ =ÙO_»_»∞. D q+¨Ü«∞OÖ’ Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ XHõ„Ñ¨ ÕºHõ=∞~Ú# q∞#Ç¨~ÚOÑ¨Ù. ~°qÖÏQÍ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ‰õΩ „áê è•#ºO ~ÚKÕÛ<åÜ«∞‰õΩÅ∞ KåÖÏ J~°∞ Œ∞QÍ HÍh HõxÑ≤OK«~°∞.

áêsì <åÜ«∞‰õΩÅHõ<åfl HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞, J#∞K«~°∞ÅH J «ºkèHõ „áê è•#ºO~ÚKÕÛ"å_»∞ ~°q. HÍ~°ºHõ~° Îefl HÍáê_»∞HÀ=@O HÀãÖ ^ÕxÔH·<åã≤ Œú=∞ÜÕ∞º"å_»∞. z=iH˜ «# ~å[H©Ü«∞ Éèíq+¨º «∞Î#∞ ÑÖ ÃÑ@ì_®xH˜‰õÄ_® "≥#∞HÍ_Õ"å_»∞ HÍ^Œ∞. WO^Œ∞Ö’ J`«x rq`«O #∞Oz J<ÕHõL^•Ç¨Ï~°#∞ K«∂Ñ≤OK«=K«∞Û.

1997 [#=i 25= Õn# lÖÏ¡Ö’ Ñ≤._ç. K«@ìO J=∞Å∞ f~°∞#∞QÆ∞iOz q=~° ~ÚKÕÛO Œ∞‰õΩ Ñ„uHÍ qÖËHõ~°∞Å`À XHõ ã=∂"Õâ◊O U~åÊ@∞KÕâß_»∞. D ãÖ Œ~°ƒùOQÍ PÜ«∞# XHõ „Ñ¨Hõ@# ‰õÄ_® q_»∞ ŒÅ KÕâß_»∞.

'JkèHÍ~°O HÀãÖ „Ñ¨[bfl, HÍ~°ºHõ~°Îbfl <åÜ«∞‰õΩÅ∞ áê=ÙÅ∞QÍ"å_»∞‰õΩ<åfl~°∞. D~ÀA H=ÅO HÍ~°ºHõ~°Îefl =∂„ «O Ñ≤._ç. K«@ìO HÕ Œ,~“_ô +‘@~°¡ HÕ Œ QÆ∞iÎã¨∞Î<åfl~°∞. gà◊§x J_»¤O ÃÑ@∞ì‰õΩx JkèHÍ~°OÖ’H˜=zÛ# <åÜ«∞‰õΩÅ∞ D <Õ~åÅ`À U=∂„`«O ãÖ|O^èŒO ÖË#@∞ì

14


155

=º=Ç¨Ïiã¨∞Î<åfl~°∞. ~Úk KåÖÏ J<åºÜ«∞O. lÖÏ¡Ö’x JkèHÍ~° áêsì<åÜ«∞‰õΩÅO ŒiH© <Õ~åÅ`À ãÖ|O è•Å∞<åfl~Ú.

lÖÏ¡‰õΩ H˘ «ÎQÍ =zÛ# JkèHÍ~°∞Å∞ Ñ≤._ç, ~“_ô+‘@~°¡ eã∞ì «Ü«∂~°∞KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ãÖ`À+Ö. J~Ú Õ U ã¨=∞ã¨ºÔH·<å XHõ P~°OÉèíO =ÙO@∞Ok.1996 z=~°, 1997 „áê~°OÉèíOÖ’ D lÖÏ¡‰õΩ =zÛ# JkèHÍ~°∞Å∞ „Ñã∞Î «O=Ù#fl Ñïã≤ ÷`«∞Å#∞|\ ˜ì x~° ‚Ü«∂Å∞ fã¨∞HÀ=@O ã¨||∞ HÍ^Œ∞.QÆ∂O_®~Ú[O J<Õk lÖÏ¡Ö’ 1990Ö’ „áê~°OÉèí"≥∞ÿ 1991Ö’ L èŒ$ «OJ~ÚOk. JÑ¨Ê\’¡ `å_çÑ¨„u, èŒ~°‡=~°O „áêO`åÖ’¡ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞„Ñ[Å#∞ ÉèíÜ≥∂`åÊ`åxH QÆ∞iKÕâß~°∞. H˘xfl =O ŒÅ ~Úà◊√§ ‰õÄÅQ˘\Ïì~°∞.ÉÏO_»∞¡ ~å~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. =∂#ÉèíOQÍÅ∞ KÕâß~°∞.

'HÍO„ÔQãπ J„Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ, ^Ò~°˚#º q^è•<åÅ‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍáÈ~å_»=∞O@∂ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì ~å„+ì ™ê÷~Ú, lÖÏ¡ ™ê÷~Ú <åÜ«∞‰õΩÅ∞Ñ≤Å∞Ñ¨ÙxKåÛ~°∞. "åi Ñ≤Å∞Ñ¨Ù "Õ∞~°‰õΩ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞, „Ñ¨[Å∞ ~°OQÆOÖ’H˜kQÍ~°∞. P „Hõ=∞OÖ’ Ñ¶¨∞~°¬Å∞ Jx"å~°ºO JÜ«∂º~Ú. JÑ¨C_»∞≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O "åà◊§g∞ Œ Hã¨∞Å∞ ÃÑ\Ïì~°∞. HÍO„ÔQãπ Ò~°<åºÅ#∞ ZO_»QÆ>Ëì

„Hõ=∞OÖ’ „Ñ¨[Å∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ`À áÈ~å\ÏÅ∞ #_çÑ≤# <åÜ«∞‰õΩÖË PÜ«∂xÜ≥∂[Hõ =~åæÅÖ’ WÑ¨C_»∞ ÉÏ èŒº « =Ç≤ÏOKåe.

' ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# «~°∞"å « xÜ≥∂[Hõ =~åæÅ<åÜ«∞‰õΩÅ∞ ÖÏÉèíÑ¨_®¤~°∞. "åà◊§ HÀãÖ áÈ~å_ç# HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ =∂„ «OˆHã¨∞Ö’¡ W~°∞H˘¯x ~ÚÑ¨C_»∞ <Õ~°ã¨∞ÎÅÜ«∂º~°∞.

'<å`À ãÇ Jxfl xÜ≥∂[Hõ =~åæÅ <åÜ«∞‰õΩÅ#∂ JÔ~ã∞ì KÕÜ«∂ÅxHÀ~°∞`«∞<åfl#∞.

'Jxfl xÜ≥∂[Hõ =~åæÖ’¡#∂ PÜ«∂ ™ê÷~ÚÖ’¡ [iy# "å\˜H˜JkèHÍ~°OÖ’ =Ù#fl"åˆ~ ÉÏ èŒº « =Ç≤ÏOKåe. HÍh áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å∞™ê=∂#º HÍ~°ºHõ~°ÎÅ g∞ Œ<Õ Ñ≤._ç. K«@ìO HÕ Œ ~“_ô +‘@~°∞¡QÍ ˆHã¨∞Å∞ÃÑ_»∞ «∞<åfl~°∞. ~Úk J<åºÜ«∞O. lÖÏ¡Ö’ "≥Ú#fl\˜ =~°‰õÄ 250 =∞Ok~“_ô +‘@~°∞¡ =ÙO>Ë ~ÚÑ¨C_»∞ "åi ãÖYº 2700 Å‰õΩ ÃÑiyOk.JO`«=∞Ok ZÖÏ Ñ¨Ù@∞ì‰õΩ =KåÛ~°∞? U „áêuÑ¨kHõ g∞^Œ gà◊§#∞QÆ∞iÎOKå~°∞? Ô~O_»∞ ˆHã¨∞Å`À ãÖ|O èŒO =ÙO>Ë KåÅ∞. ~“_ô +‘@~°∞QÍ


156

¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~°∞. Wk ã¨ Ô~·Ok HÍ^Œ∞. „Ñ¨*Ïrq`åxH˜ Éè íOQÆOHõeyã¨∞Î#fl"åi<Õ ~“_ô +‘@~üQÍ ¿Ñ~˘¯<åe.

'Ñ≤._ç. K«@ìO HO Œ JÔ~ã∞ì‰õΩ <Õ#∞ J~°∞›_ç<Õ. <åÖÏQ Jxfl xÜ≥∂[Hõ=~åæÅ <åÜ«∞‰õΩÅ∂ Ñ≤._ç K«@ìO HÕ Œ JÔ~ã¨∞ì‰õΩ J~°∞›ÖË. Ç¨Ï «ºÅ∞, <Õ~åÖ’¡=∂ Ç¨Ï™êÎÅ∞ J Œ$â◊ºOQÍ =Ù<åfl~Ú. L~°=H˘O_» xÜ≥∂[Hõ =~°æOÖ’ã≤Ñ≤S <åÜ«∞‰õΩÅ∞ <å~åÜ«∞Ô~_ç¤, ~°gO„ Œ<å èŒÔ~_ç¤x Ç¨Ï «º KÕ~ÚOz#Hã∞Ö’#∂,J#O « "≥OHõ@~åq∞Ô~_ç¤x, QÀÑ‘<å ä£#∂ H˘\˜ìOz# Hã∞Ö’#∂,Z=i Ç¨ÏãÎO =ÙO^À JO ŒiH© ≥Å∞ã¨∞.

'HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞, „Ñ¨[Å∞ "å~°O`«@ "å~°∞QÍ Z#fl\˜H© Ô~zÛáÈ~°∞.=∂ÖÏO\˜ xÜ≥∂[Hõ =~°æ ™ê÷~Ú <åÜ«∞‰õΩÖË "åix Ô~K«ÛQ˘\˜ì <Õ~åÅ∞KÕ~Úã¨∞Î<åfl~°∞.

'ãïÇ¨Ï Œ∞Ì ~å„+ìOÖ’ ™ê~å "åºáê~°O KÕã¨∂Î JHõ _» JkèHÍiHõOQÍy_»¤OQÆ∞Ö’¡ ^•z# ™ê~å#∞ lÖÏ¡Ö’ J=Ú‡ «∞#fl <åÜ«∞‰õΩÅ∞ K«\ÏìxH˜zHõ _»O ÖË Œ∞. QÆ∞uÎ „áêO`åxH˜ K≥Ok# XHõ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ™ê~åˆHã¨∞Ö’ JÔ~ã¨ìÜ«∂º_»∞. tOQÆ#=∞Å xÜ≥∂[Hõ =~°æOÖ’x <å~°ÊÅÖ’ãÖr=Ô~_ç¤ ÉÏO|∞ ^•_çH˜ ky#Ñ¨C_»∞ Z=~°∞ "≥#∞Hõ=ÙO_ç =∞^ŒÌ`«∞~ÚKåÛ~À ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

'Z"≥∞‡ÖËº =∞ ŒÌ «∞ JO_» ŒO_»Å∞ ÖË‰õΩO_® U xÜ≥∂[Hõ =~°æOÖ’#∂HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ ^Ò~°#ºO KÕÜ«∞~°∞.

'1994 ZxflHõÖ’¡ `å_çÑ¨„uÖ’ ÖÏsÖ’ ÉÏO|∞Å∞ ¿Ñe W^ŒÌ~°∞=∞~°ÕK«@O "≥#∞Hõ P xÜ≥∂[Hõ =~°æO <åÜ«∞‰õΩx „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË •? PÉÏO|∞ ¿ÑÅ∞_»∞ "≥#∞Hõ=Ù#fl Jã¨Å∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ <Õ~°ã¨∞Î_»∞ HÍ^•? W\©=ÅJkèHÍ~° ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’ KÕi# J#O «Ñ¨Ù~°O <åÜ«∞‰õΩ_»∞ "≥·\òHÍÅ~üá⁄e\©+≤Ü«∞<£QÍ ÃÑ·H =º=ÇÏiã∞Î<åfl_»∞. J «#∞ Zxfl ÇÏ «ºÅ∞ KÕ~ÚOzOnJO ŒiH© ≥Å∞ã¨∞. HÍh K«\ÏìxH˜ zHõ ÖË Œ∞.

'lÖÏ¡Ö’ <Õ#∂, k"åHõ~üÔ~_ç¤ =∂„ «"Õ∞ ÇÏO «‰õΩÅ∞QÍ HõxÑ≤ã∞Î<åfl=Ú.q∞ye#"åà◊√§ Zxfl Ç¨Ï`«ºÅ∞, <Õ~åÅ∞ KÕã≤<å "å~°∞ "≥·\òHÍÅ~üá⁄e\©+≤Ü«∞<£ûQÍ K≥ÖÏ=∞˜ J=Ù «∞<åfl~°∞.—


157

'„Ñu <åÜ«∞‰õΩ_»∞ J Œ$â◊ºOQÍ J<ÕHõ <Õ~åÅ∞, ÇÏ «ºÅ∞ KÕ~ÚOKå_»∞.

'#Å¡=∂_» xÜ≥∂[Hõ=~°æOÖ’ XHõ =∞O_»ÖÏ èŒº‰õ∆Ω‚ ~“_ô+‘@~üQÍáÈbã∞Å∞ Hã∞ #"≥∂ Œ∞ KÕâß~°∞. JHõ _» Z"≥∞‡ÖËº#∞ ÔQeÑ≤OK«_®xH Hõ$+≤KÕã≤PÜ«∞# <Õ~°ã¨∞Î_»Ü«∂º_»∞. JO Œ∞‰õΩ Z"≥∞‡ÖËº ÉÏ èŒº « =Ç≤ÏOK«_®?

'HÍO„ÔQãπ "åix Z Œ∞~˘¯<ÕO Œ∞‰õΩ =∂ JkèHÍ~°O HÀãÖ ™êfi~°÷O`À„Ñ¨[Å#∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ#∞ "å_»∞H˘x D ~ÀA ã¨=∞ã¨º ≥zÛÃÑ\Ïì=Ú.

'Ñ≤._ç. K«@ìO HÕ Œ JÔ~ã¨∞ì KÕÜ«∞ Œe¿ãÎ =∞=∞‡ÅflO Œih JÔ~ã¨∞ìKÕÜ«∂e. JÑC_Õ lÖÏ¡ „ÑâßO «OQÍ =ÙO@∞Ok. JkèHÍ~°O HÀãO „Ñ[Å#∞Ô~K«ÛQ˘\˜ìOk áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÖË. ™ê=∂#º „Ñ[Å‰õΩ «QÍ^•Å`À J=ã~°O=ÙO_» Œ∞.

'Q“~°=„Ñ¨^ŒOQÍ |uH˜#"å~°∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ WÑ¨C_»∞ ˆHã¨∞Ö’¡W~°∞HÀ¯=_®xH <åÜ«∞‰õΩÅ Õ ÉÏ èŒº «. KåÖÏ «QÍ^•Å∞ =zÛáÈ «∞O\Ï~Ú.J~Ú`Õ, „Ñ¨*Ïr=<åxH˜ ÉèíOQÆO Hõeyã¨∂Î, âßs~°Hõ Hõ+¨ìO ÖË‰õΩO_®W «~°∞Å#∞ Ñ‘_çOK«∞‰õΩO@∂ r=#O ™êyOKÕ "åi<Õ „Ñ è•# xOk «∞Å∞QÍQÆ∞iÎOKåe. QÀ~°O@¡ „áêO «OÖ’ 1987Ö’ ã¨‡QÆ¡~üQÍ qlÖˇ<£û "åi KÕuH˜zH˜ # <åÜ«∞‰õΩ_»∞ D~ÀA L#fl « ™ê÷~ÚÖ’ L<åfl_»∞.

'ÃÑ#∞H˘O_»Ö’ [iy# ^Ò~°<åºÅxflO\˜H© <Õ<Õ ÉÏ èŒ∞º‚.

'<åÜ«∞‰õΩÅ JO_»^ŒO_»Å∞ ÖË‰õΩO_® ™ê=∂#∞ºÅ∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞<Õ~åÅ‰õΩ ã¨#fl ŒúO HÍ~°∞.

'=∞=∞‡efl „áÈ «ûÇ≤ÏOz# ~å„+ì ™ê÷~Ú <åÜ«∞‰õΩÅg∞ Œ Ñ≤._ç. Hã∞Å∞ÃÑ@ìO_ç. P ~ÀA áêsì „Ñ¨ è•# HÍ~°º Œi≈ «=∞‰õΩ xÜ≥∂[Hõ =~åæÅ"åsQÍ |∂ ü Hõq∞\©Å∞ "Õ~ÚOKå_»∞. Jk áêsì q è•#O. P áêsì q è•#x~°‚Ü«∞"Õ∞ WÑ¨C_»∞ D Ñïã≤÷uH˜ ^•i fã≤Ok.

'JkèHÍ~°O HÀãO áê‰õΩÖÏ_ç# <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Ñ¶∞~°¬Å#∞ „¿Ñ~Ñ≤OKå~°∞.xÜ≥∂[Hõ =~åæÅ "åsQÍ ‰õ∆Ω‚OQÍ J èŒºÜ«∞#O KÕã≤ <Õ~åÅ "≥#∞Hõ=Ù#fl"åix QÆ∞iÎOK«O_ç.......——

1997 [#=i 26 = Õn k#Ñ¨„uHõÖ’¡ Ü«∞ è• « äŒOQÍ JK«Û~Ú#Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ Ñ¨„uHÍ „Ñ¨Hõ@# Wk.


158

"åãÎ"åxH˜ áêsìÅ JO «~°æ « ã¨g∞Hõ∆ã¨=∂"ÕâßÅÖ’, P «‡q=∞~°≈KÕã¨∞‰õΩ<Õ ãÖ Œ~åƒùÖ’¡ K≥Ñ¨Ê=Åã≤# =∂@eq. HÍh, ™ê è•~° HÍ~°ºHõ~°ÎÅ=∂#ã≤Hõ ã÷~Ú~åºxfl HÍáê_»∞‰õΩx f~åÅ<Õ L Õúâ◊ºO`À Ñ¨„uHõÅ "åi=ÚO Œ∞ K≥áêÊ_»∞. WÖÏ K≥Ñ¨ÊQÆÅ P «‡ ã÷~Ú~°ºO Ñï\ÏÅ ~°q =O\˜Ju H˘kÌ=∞OkH˜ =∂„ «"Õ∞ LO@∞O Œ#@O =Ú=∂‡\˜H© x[O.

áêsì HÍ~°ºHõ~°ÎÖË HÍ Œ∞. «# J#∞K«~°∞Å∞, Jaè=∂#∞Å q+¨Ü«∞OÖ’‰õÄ_® ZO`À „â◊^Œ ú Hõ#|iKÕ"å_»∞. "åà◊§ ÉÏQÀQÆ∞Å#∞ QÆ∞iOzZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞. "å\˜x Ñ¨\ ˜ìOK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞. "åà◊§| «∞‰õΩÅ∞ "≥∞~°∞QÆ∞ Ñ¨_»\ÏxH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞.

«# J#∞K«~°∞Å∞, "åà◊√§ z#fl"åà◊√§ HÍ=K«∞Û ÃÑ ŒÌ"åà◊√§ HÍ=K«∞Û.U^≥ ·<å ~Ú|ƒOkÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl~°O>Ë "åà◊§x P z‰õΩ¯Ö’¡Oz|Ü«∞@Ñ¨_Õ¿ãO`«=~°‰õÄ q„â◊q∞OKÕ"å_»∞ HÍ^Œ∞. ~ÚHõ áÈbã¨∞ ˆHã¨∞Åq+¨Ü«∞OÖ’ J~Ú Õ ã¨~ãï. P Hã¨∞`À <Õ~°∞QÍ «#‰õΩ ãÖ|O èŒO =Ù<åflÖËHõáÈ~Ú<å «# =∞#∞+¨µÅ∞ J#∞‰õΩ<Õ"åà◊√§ Z=~°~Ú<å ~Ú~°∞‰õΩ¯O>Ë"åà◊§H˜ ZO`À P «‡ã÷~Ú~åºxfl JOkOKÕ"å_»∞. "åà◊√§ P ˆHã¨∞Ö’¡Oz|Ü«∞@Ñ_Õ =~°‰õÄ «Å¡_çe¡áÈÜÕ∞"å_»∞. áÈbã∞Å ≥|ƒÅ∞, z„ «Ç≤ÏOãÅ#∞«@∞ìHÀÖË=∞#∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ U=∂„ «O «@Ñ¨\Ï~ÚOK«‰õΩO_® Ñï\ÏÅ ~°q

HÀãÖ KÕâß=∞<À, Ñï\ÏÅ ~°q KÕÜ«∞=∞O>Ë KÕâß=∞<À ã¨Ê+¨ìOQÍK≥¿ÑÊÜ«∞=∞<Õ"å_»∞. •x=Å¡ å#∞ ZO «\ f„= ÑiÏ=∂Å∞ Z Œ∞~À¯=eû=ã¨∞ÎO^À ã¨Ê+ìOQÍ ≥eã≤=ÙO_ç‰õÄ_® ZO «=∂„ «O "≥~°KÕ"å_»∞ HÍ Œ∞.

~°q P*Ï˝Ñ≤¿ãÎ KåÅ∞ Uk KÕÜ«∞\ÏxÔH·<å "≥#∞HÍ_»x J#∞K«~°∞Å∞Jxfl „áêO`åÖ’¡#∂ JãÖMÏºHõOQÍ =ÙO_»\ÏxH˜ HÍ~°O ~°q =ºHÎ «fiOÖ’x W@∞=O\ „Ñ ÕºHõ «ÖË. «=∞‰õΩ U Œ~Ú<å J~Ú Õ «=∞ ‰õΩ@∞OÉÏxHZ@∞=O\˜ Hõ+ìO ~å‰õΩO_® J#flÜ«∞º K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞ÖË J#fl #=∞‡HõO„Ñ¨f J#∞K«~°∞_çÖ’#∂, HÍ~°ºHõ~°ÎÖ’#∂ |ÅOQÍ =ÙO_Õk.

~°q HÀãO ZÑC_À XHõÑC_»∞ iã∞¯ fã∞‰õΩx, P «~åfiu HÍÅOÖ’~°q`À U=∂„`«O ãÖ|O^èŒOÖËx <Õ~åÅ‰õΩ áêÅÊ_ç# "åà◊√§‰õÄ_®H˘O «=∞Ok L<åfl~°∞. =ºHÎQÆ «OQÍ "åà◊§x Œ∂~°O ÃÑ>Ëì"å_»∞QÍh, "åà◊§=Å¡=zÛ# K≥_»∞¿Ñ~°∞h, xO Œbfl ÉÏ èŒº «QÍ "≥∂¿ã"å_»∞. "åà◊§x ~Ú~°HÍ@OÖ’


159

ÃÑ>ËìÑ¨x Z#fl_»∂ KÕ¿ã"å_»∞ HÍ^Œ∞. XHõ™êi `«# QÆ∞iOz iã¨∞¯fã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ P «~åfiu HÍÅOÖ’ ZO « Œ∞~å‡~°æÑ¨Ù Ñ¨xKÕã≤ «# ¿Ñ~°∞"å_»∞‰õΩ<åfl â◊„ «∞=ÙQÍ K«∂¿ã"å_»∞ HÍ Œ∞. "åãÎ"åxH˜ ~Úk á¶êºHõ∆xã¨∞ìÅ∞J#∞ãïOKÕ ÑÖ ä•H˜ Ñ¨ÓiÎQÍ aè#fl"≥∞ÿ# Œx K≥Ñ¨Ê=K«∞Û.

~°qÖ’x D ÅHõ∆O J «x „Ñü+ªx ZO «QÍ<À kQÆ*ÏiÛOk.H˘xfl ãÖ Œ~åƒùÖ’¡ J «x Jã¨Å∞ =ºHÎ åfixfl xÅ∞=Ù<å «∂@∞¡ á⁄_çzOk.J`«xx XHõ #~°~°∂Ñ¨ ~åHõ∆ã¨∞_»∞QÍ z„uOK«_®xH˜ KÕÜ«¸`«xzÛOk.J~Ú<å ~°q [OHõÖË Œ∞.


160

15

=Úxûáêe\© ZxflHõÅ∞ =KåÛ~Ú.

^èŒ~°‡=~°O, `å_çÑ¨„u =Úxûáêe\©Å ÉÏ^èŒº`« Ñï\ÏÅ ~°qH˜JÑ¨ÊyOKå~°∞.

èŒ~°‡=~°O K≥·~°‡<£ Ñ¨ ŒqH˜ a*ˇÑ≤ JÉèíºi÷ ~°OQÆOÖ’ L<åfl_»∞. ÃÑ ŒÌ|Ç≤Ï~°OQÆ ã¨Éèí U~åÊ@~ÚOk. HO„ Œ Ç¨ÏŸOâßY ã¨Ç¨Ü«∞ =∞O„uQÍ =Ù#flq^•º™êQÆ~ü~å=Ù =ÚYºJukäQÍ qKÕÛâß~°∞. "ÕkHõg∞kH˜ Ñï\ÏÅ ~°qZ‰õΩ¯ «∞O_»QÍ [#O K«ÑÊ@∞¡, DÅÅ`À |Ç≤Ï~°OQÆ Œ Œúie¡Ok. KåÖÏ=∞Ok=HõÎÅ∞<åfl~°∞. =ÚYºJukä PYi=HõÎQÍ =ÙO_»@O P#"å~Úf, ã¨ÉèÏãÖ„Ñ¨ •Ü«∞O ‰õÄ_®.

J~Ú Õ, Ñï\ÏÅ ~°q „Ñ¨ãÖQÆO «~åfi « [#O Z=~°∂ q∞QÆÅ~°x=∞O„u q^•º™êQÆ~°~å=Ù‰õΩ J~°ú=∞~ÚOk. ~°qx Ñ≤ez =ÚO Œ∞ <Õ#∞=∂\Ï¡_»∞`å#∞. «~åfi « g∞~°∞ =∂\Ï¡_»O_ç. Ñïã≤÷u K«∂ã¨∞ÎO>Ë g∞~°∞=∂\Ï¡_ç# «~åfi « [#O Z=~°∂ q∞yÖË@∞ì ÖË~°∞ J<åfl~°∞. ~°q ã~#<åfl_»∞.

q^•º™êQÆ~°~å=Ù `«# „Ñ¨ãÖQÆOÖ’ Ñï\ÏÅ ~°qx JHõ∆~åÖÏPHÍâßxÔH ÕÎÖÏ =∂\Ï¡_®~°∞. H˘O Œ~°∞ Œ∞O_»QÆ∞Å∞ ÉèÏ~° « Õâ◊ q=∂<åxflÃÇ·Ï*ÏH± KÕã≤ HÍO ŒÇ¨~üÖ’ kOz ¿Ñ~°∞"≥∂ã≤# >ˇ„~°iã¨∞ì#∞ q_çÑ≤OK«∞‰õΩ"≥o§ JÑ¨Ê\˜H˜ ~ÚOHÍ ZO`ÀHÍÅO HÍÖË Œ∞. D q+¨Ü«∞O K≥|∞ «∂ J Õq=∂#OÖ’ QÆ#Hõ Ñï\ÏÅ ~°q =ÙO_ç=ÙO>Ë q=∂#O ÉèÏ~°`«^Õâ◊


161

ãïÇ¨Ï Œ∞Ìefl ‰õÄ_® ^•\˜ "≥à◊§xKÕÛ"å_»∞ HÍ Œx J#@O`À<Õ Ñï\ÏÅ~°gO„^Œ lO^•ÉÏ^£ J<Õ x<å^•Å∞, DÅÅ`À |Ç≤Ï~°OQÆ ã¨Éè í=∂~°∞"≥∂yOk. q^•º™êQÆ~ü~å=Ù uiy „ÑãOQÆO H˘#™êyOK«\ÏxH gÖË¡xÑïã≤÷u.

Ñï\ÏÅ ~°q "≥∞ÿ‰õΩ fã¨∞‰õΩx xâ◊≈|úOQÍ =ÙO_ç =∞O„u QÍi„Ñ¨ãÖQÆO „â◊ ŒúQÍ q<åe J#@O`À<Õ JO`å ã¨ Œ∞Ì =∞˜yOk.


162

Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ "≥∞_çHõÖò K≥HõÑπ xq∞ «ÎO «~°K«∞QÍ ZÖò.a.#QÆ~üÖ’xHÍq∞<Õx Ç¨ã≤Ê@Öòû‰õΩ "≥à◊√`«∞O_Õ"å_»∞. P Ç¨ã≤Ê@Öò HÍq∞<Õxã¨∂~°º<å~åÜ«∞ QÍik. ã¨∂~°º<å~åÜ«∞ QÍ~°∞ ZhìP~ü ‰õΩ=∂~°∞_»∞™ê~ÚHõ$+‚‰õΩ qÜ«∞ºO‰õΩ_»∞. ã¨∂~°º<å~åÜ«∞ QÍiH˜ Ñï\ÏÅ ~°q g∞ ŒZ#ÖËx "å «ûÅºO. "åi ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ _®Hõì~ü â◊t èŒ~ü HÍq∞<Õx ÇãÊ@ÖòûãÖãÌ‰õΩ "Õ∞<ÕlOQ∑ _≥·Ô~Hõì~ü. Ô~O_À ‰õΩ=∂~°∞_»∞ yi èŒ~ü. DÜ«∞# JuÑ≤#fl =Ü«∞ã¨∞Ö’<Õ K«xáÈÜ«∂~°∞. =¸_À ‰õΩ=∂~°∞_»∞ N èŒ~ü. g~°O Œ~°∂Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ#∞ ãfiO « ‰õΩ@∞O| ãÉèí∞ºxHõ<åfl q∞#flQÍ K«∂ã∞‰õΩ<Õ"å~°∞.

2001Ö’ ~°q f„= Jã¨fiãú «‰õΩ QÆ∞~°~Ú HÍq∞<Õx Ç¨ã≤Ê@ÖòûÖ’^•^•Ñ¨Ù =¸_»∞ =∂™êÅáê@∞ L<åfl_»∞. D HÍÅOÖ’<Õ JÑ¨Ê\’¡ Ñ≤ã≤ã≤J èŒº‰õ∆Ω_»∞QÍ =Ù#fl ZOZãπ ã¨ «º<åfl~åÜ«∞ ~å=Ù H˜_ôfl Ñ¨sHõ∆ xq∞ «ÎOJ Õ Ç¨ã¨Ê@ÖòÖ’ KÕ~å~°∞. «##∞ Ñ¨~å=∞i≈OK«_®xH˜ ZOZãπP~ü «#~°∂=Ú‰õΩ ~å"åÅ#∞‰õΩO@∞#fl@∞¡ ~°qH˜ ≥eã≤Ok. PÜ«∞# ~å=_»OHõ<åfl`å#∞ "≥o§ ÑÅHõiOK«_»"Õ∞ =∞~åº ŒQÍ =ÙO@∞O Œx «<Õ JHõ _çH "≥àÏ§_»∞.P ã=∞Ü«∞OÖ’ PÜ«∞#`Àáê@∞ QÆ∞O@∂~°∞‰õΩ K≥Ok# HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩ_»∞~åÜ«∞áê\˜ Nx"åãπ ‰õÄ_® JHõ _Õ =Ù<åfl~°∞. HÍO„ÔQãπ áêsì <åÜ«∞‰õΩÅQÆ∞iOp, =ÚYº=∞O„u K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ QÆ∞iOp ZOZãπP~ü ã~° •QÍJ<ÕHõ q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊ~°∞.

~°q P~ÀQÆº Ñïã≤÷u ÉÏQÍ ≥|ƒu#flk. ~°qH˜ =∂=¸Å∞QÍ<Õ+¨µQÆ~ü,cÑ‘Å∞ KåÖÏ Z‰õΩ¯= ™ê÷~ÚÖ’ LO_Õq. ~ÀAH˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡

16


163

É’[<åxH˜ =ÚO Œ∞ W#∞ûe<£ WO[Hõ∆<£Å∞ fã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞. L#fl@∞ìO_ç,XHõ~ÀA #_»∞ã¨∂Î LO_»QÍ `˘O\˜#∞Op, HÍeÑ≤Hõ Å #∞Op qÑ¨s «OQÍ<˘Ñ≤Ê =zÛOk. "≥O@<Õ Ç¨ã¨Ê@ÖòÖ’ KÕ~å_»∞. KåÖÏ ~ÀAÅ áê@∞z„ «Ç≤ÏOã¨ J#∞ÉèíqOKå_»∞. ~°qH˜ [|∞ƒ KÕã≤#Ñ¨Ù_»∞ J «x "≥O@ =ÙO_çx «ºO ¿ã=KÕã≤# "åà◊¡Ö’ =ÚáêÊà◊¡ [QÆ<åfl ä£ =ÚY∞º_»∞. W «#∞ ~°qz<åflÜ«∞#Ö’¡ ÃÑ^ŒÌ"å_≥·# Ñ≤.Z"£∞.<å~åÜ«∞QÍi JÅ∞¡_»∞. `˘Å∞`«~°∞=∞\Ï~Ú_£ P~°÷Ô~·\ãπ J#∞‰õΩ<åfl~°∞ HÍh z=iH É’<£ \©c Jx ÕeOk.

~°qH˜ =Ù#fl Ju ÃÑ ŒÌ |ÅÇ‘Ï# « – ã≤QÆÔ~@∞¡. =∂ÖòÉ’~À ã≤QÆÔ~@∞¡~ÀA‰õΩ Hõhã¨O J~°"≥·H˜ «QÆæ‰õΩO_® HÍÖËÛ"å_»∞. JãÎ=∂#O J «x KÕuÖ’ã≤QÆÔ~@∞ì "≥Å∞QÆ∞ «∂<Õ =ÙO_Õk. ÃÑ ŒÌ"åà◊§ =ÚO Œ∞ ã≤QÆÔ~@∞ì =Ú\˜ìOKÕ"å_»∞HÍ Œ∞. ZO « =ÚYº"≥∞ÿ# ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ =Ù<åfl U^À <≥Ñ¨O g∞ Œ |Ü«∞\˜H˜=zÛ QÆ|QÆÉÏ <åÅ∞QÆ∞ Œ=Ú‡Å∞ÖÏy =∞m§ "≥o§ ‰õÄ~°∞Û<Õ"å_»∞. z=iH˜ZhìP~ü =O\˜"åiH˜ ‰õÄ_® ~°qH˜ ã≤QÆÔ~@¡ À =Ù#fl J#∞|O èŒO J~°úOJ~ÚOk.

J<ÕHõ=∞Ok ÃÑ ŒÌÅ∞, _®Hõì~°∞¡, z=iH˜ «# Ñ≤Å¡Å∞ ‰õÄ_® ã≤QÆÔ~\òJÅ"å@∞#∞ =∂x"ÕÜ«∞=∞x K≥áêÊ~°∞. XHõ Œâ◊Ö’ ~°q ‰õÄ_® ã≤QÆÔ~@∞¡=∂x"Õ •Ì=∞x ã≤xûÜ«∞~üQÍ „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕâß_»∞. ™ê èŒºO HÍÖË Œ∞. f„=Jã¨fiã÷ «‰õΩ QÆ∞Ô~· HÍq∞<Õx Pã¨∞Ñ¨„uÖ’ zH˜ «û á⁄O Œ∞ «∞#fl HÍÅOÖ’ã≤QÆÔ~@∞¡ =∂x"ÕÜ«∞ÖËHõáÈ Õ [|∞ƒ «Qæ „ÑãHÎ ÖË Œx _®Hõì~°¡O Œ~°∂ ÃÇÏK«ÛiHõKÕâß~°∞. J~Ú<å =∂#ÖË^Œ∞. Pã¨∞Ñ¨„u QÆk=ÚO^Œ∞ QÆ<£"Õ∞<£Åh,|O^èŒ∞q∞„`«∞bfl HÍÑ¨ÖÏÃÑ\˜ì Pã¨∞Ñ¨„u Éˇ_£ g∞^Œ Ñ¨_»∞‰õΩ<Õ ã≤QÆÔ~@∞¡HÍÖËÛ"å_»∞. _®Hõì~°∞¡QÍh, Z=Ô~·<å ÃÑ ŒÌ"åà◊√§QÍh =ã∞Î<åfl~°x ≥e¿ãÎ ~°∂=ÚJO`å „¿ãÊ KÕ~ÚOKÕ"å_»∞. Zxfl ã∞QÆO è•Å∞ K«e¡, Zxfl =ÚO Œ∞ *Ï„QÆ «ÎÅ∞fã∞‰õΩ<åfl Ô~_£ÇºO_≥_£QÍ Ñ@∞ì|_ç# ãO Œ~åƒùÅ∞ J<ÕHõO. F™êi ~ÚÖÏQL#fl@∞ìO_ç Ç¨Ï~îå «∞ÎQÍ QÆkÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\ì# HÍq∞<Õx ã¨∂~°º<å~åÜ«∞QÍiH˜ Ñ¨ÓiÎ ™ê÷~ÚÖ’ ^˘iH˜áÈÜ«∂_»∞. P «~°∞"å « =ÚO Œ∞QÍ Hõ|∞~°∞KÕã≤QÍh ã¨∂~°º<å~åÜ«∞ QÍ~°∞ ~°q QÆkÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ>Ëì"å~°∞ HÍ Œ∞.

Wxfl q[Ü«∂Å∞ ™êkèOz# =ºHÎq, D k‰õΩ¯=∂e# ã≤QÆÔ~\òJÅ"å@∞#∞ [~ÚOK«ÖËHõáÈ «∞<åfl"å Jx Z=Ô~·<å JO>Ë D ã≤QÆÔ~@∞¡`À_»∞O_»|>Ëì P q[Ü«∂Åhfl ™êkèOK«QÆeQÍ#x #=Ùfi «∂ ã¨=∂ è•#OK≥¿ÑÊ"å_»∞.


164

~°q J<å~ÀQÆºO`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞#fl HÍÅOÖ’<Õ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O„QÍ=∞OÖ’x «# ~ÚO\H «∂~°∞Ê k‰õΩ¯# #ã#HÀ@x P#∞‰õΩx H˘O_»g∞ ŒtkèÖÏ=ã÷Ö’ =Ù#fl Õ"åÅÜ«∂xfl Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOKåÅ<Õ PÖ’K«# HõeyOk.D Õ"åÅÜ«∞O NHõ$+‚ Õ=~åÜ«∞Å HÍÖO <å\˜ Œx „Ñ¨fu. D QÆ∞_çKåÖÏHÍÅOáê@∞ D „áêO «OÖ’ qÑ¡=HÍ~°∞Å ~°Ç¨Ïã¨º ã¨=∂"ÕâßÅ‰õΩ™êÌ=~°OQÍ =ÙO_Õk.

N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~° ™êfiq∞ PÅÜ«∞ ÑÙ#i‡~å‡O, ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇÅx~°fiÇÏ P „áêO «OÖ’<ÕQÍHõ "≥Ú «ÎO ~å„+ìO Œ$+≤ì<Õ PHõ@∞ì‰õΩ#fl JOâßÅ∞.Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ Õ"åÅÜ«∞ Ñ¨Ù#ifl~å‡O „áê~°OaèOz#Ñ¨Ê\˜ #∞Op™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇÏ "Õ_»∞HõÅ∞ =Úy¿ã =~°‰õÄ P „áêO «O „Ñ=ÚY Ñ~åº@HõˆHO„ ŒOQÍ =∂iOk. x «ºO =zÛáÈÜÕ∞ [<åÅ∞, "åÇ¨Ï<åÅ`À ¿Ñ~°∂~°∞"≥àı§ ~À_»∞¤Ö’ qÑ¨s «OQÍ ~°nÌ ÃÑiyOk.

„áêp# Õ"åÅÜ«∂xfl ÑÙ#~°∞ ŒúiOK«_»O XHõ >Ë J «x ÅHõ∆ ºO HÍ Œ∞.Ñ¨Ùº H∆„ «O`À áê@∞ XHõ q^•ºˆHO„ ŒOQÍ ‰õÄ_® P Õ"åÅÜ«∞ „áêO`åxflkkÌf~åÛÅ#flk J «x Pâ◊Ü«∞O. ã¨HõÅ ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å`À ‰õÄ_ç# XHõL#fl « ™ê÷~Ú QÆ∞~°∞‰õΩÅ áê~î°âßÅx <≥ÅH˘ÖÏÊÅx PÖ’zOKå_»∞. KåÖÏÃÑ ŒÌ ™ê÷~ÚÖ’ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ „áê~°OaèOKå_»∞. XHõ"≥·Ñ¨Ù „Ñ¨Éèí∞ «fiO ^•fi~åQÆ∞~°∞‰õΩÅ áê~î°âßÅÅ#∞ <≥ÅH˘ÖËÊO Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã¨∂Î<Õ =∞~À "≥·Ñ¨Ùã¨fiK«ÛùO Œ ãÖã÷efl Hõeã≤ «=∞ „áêO`åxfl ÑïjeOz QÆ∞~°∞‰õΩÅ áê~î°âßÅU~åÊ@∞ KÕÜ«∞=∞x HÀ~å_»∞. Jxfl ~°HÍÅ =∞øeHõ ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å#∞ã¨=∞‰õÄiÛ ÃÑ_» å#x Ç¨g∞ WKåÛ_»∞.

„á⁄ÔH¡~Ú<£Å∞, _À[~°∞¡, ~ÀÅ~°∞¡, \˜Ñ¨Ê~°∞¡, „\ÏHõì~°∞¡.... =O ŒÖÏk=∞Ok [#O`À Ü«Ú Œú„áêuÑ¨kHõ# Ñ¨#∞Å∞ [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. Ñï\ÏÅ~°gO„ Œ ~ÀA‰õΩ W~°"≥· QÆO@Å∞ JHõ _Õ QÆ_»∞ÑÙ «∞<åfl_»∞. J#fláêhÜ«∂ÅhflJHõ _Õ.

K«∂ã∂Î K«∂ã∞ÎO_»QÍ<Õ H˘O_» HõiyáÈ~ÚOk. PÅÜ«∞ Ñiã~åÅhflK« Œ∞#~Ú# qâßÅ "ÕkHõQÍ ~°∂áêO «~°O K≥O^•~Ú. PÅÜ«∞O J=âıëêÅ∞«Ñ¨Ê "Õ~ Ug∞ q∞ye ÖË=Ù. tkäÅO HÍ‰õΩO_® q∞ye=Ù#fl x~å‡O

U=∂„ «O K≥‰õΩ¯K≥ Œ~°‰õΩO_® P ÑÙ<å Œ∞Å g∞ Œ<Õ ÑÙ#~°∞ Œú~° HÍ~°º„Hõ=∂xfl


165

„áê~°OaèOKå_»∞. =ÚO^Œ∞ ÃÑ·HõÑ¨C, QÀÑ¨Ù~°O Ñ¨Ó~°ÎÜ«∂º~Ú. u~°∞=∞Åu~°∞Ñü ^Õ=™ê÷#O "åi`À ãÖ„Ñ¨kOz ã¨HõÅ ÖÏOKè«<åÅ`À N"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ q„QÆÇ¨xfl fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞. „Ñ¨ è•# PÅÜ«∞O`À áê@∞PÅÜ«∂xH˜ "åÜ«∞=º k‰õΩ¯# =Ù#fl PO[<ÕÜ«∞ ™êfiq∞ q„QÆÇ¨ÏO K«∞@∂ìQÀ_» Hõ\ìOz z#fl QÆ∞_çQÍ =∂~åÛ_»∞. QÆ∞_çH˜ <≥·~°∞u k‰õΩ¯# ÉèÏs "å@~ü\ÏºOH± U~åÊ@∞ KÕ~ÚOKå_»∞. QÆ∞_çH˜ L «Î~°O "≥·Ñ¨Ù# HõhãÖ áêuHõ "ÕÅ=∞Ok ‰õÄ~°∞Û<ÕO Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ ã¨HõÅ ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å`À HõÖÏº =∞O@ÑÖ«Ü«∂Ô~·Ok. QÆ∞_çH˜ ŒH∆O "≥·Ñ¨Ù# qâßÅ "ÕkHõ U~åÊ>ÿOk. HõhãÖ Ñ¨k

"ÕÅ =∞Ok ‰õÄ~°∞Û<ÕO Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ =ÙO@∞Ok.

PÅÜ«∞O =ÚO Œ∞ JO Œ"≥∞ÿ# èŒfi[ ãÎOÉèíO !

XHõ ÉèÏs *ËQÆO@ !

HÕk #∞Oz QÆ∞_ç •HÍ qâßÖ"≥∞ÿ# "≥∞@∞¡.

"≥∞@∞¡ ZH© ZHõ _»O`À<Õ Z_»=∞ "ÕÑ¨Ù# zxfl q<åÜ«∞‰õΩx QÆ∞_ç !

<Õ~°∞QÍ HÍ~°∞ QÆ∞@ìg∞k#∞Oz QÆ∞_ç ã¨g∞ÑÖ ^•HÍ "≥àı¡O Œ∞‰õΩJ#∞"≥·# `å~°∞~À_»∞¡.

QÆ∞@ì HO Œ HõàÏº =∞O@ÑO Z Œ∞~°∞QÍ JO Œ"≥∞ÿ# HõàÏ=∞O@ÑO.HõàÏ =∞O@ÑÖÖ’ qÅ∞"≥·# #@~å[ q„QÆÇ¨ÏO. HõàÏº =∞O@ÑÖ "≥#∞HõÉèÏQÆOÖ’ •^•ÑÙ =O Œ =∞~°∞QÆ∞^˘_»∞¡, ™êfl<åÅ QÆ Œ∞Å∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞.QÆ∞@ìg∞^•, QÆ∞@ìHO^• Ñk¿ÇÏ#∞ ZHõ~åÅ qã‘Î~°‚OÖ’ „Ñu =O Œ J_»∞QÆ∞Å‰õΩXHõ hà◊§ ÑÖÑ¨Ù ÃÑ\ìOKå_»∞. ¿Ñ~°∂~°∞ ~À_»∞¤ #∞Oz Õ"åÅÜ«∞O ^•HÍ`å~°∞~À_»∞¡ "Õ~ÚOKå_»∞. Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ZHõ~åÅ „áêO «OÖ’ ~°Hõ~°HÍÅ K≥@∞¡<å\ÕKå_»∞.

2003 =∂iÛÖ’ =¸_»∞ ~ÀAÅáê@∞ PÅÜ«∞ „áêOQÆO"Õ^Œ=∞O„`åÅ∞, =∞OQÆà◊ "å~Ú^•ºÅ`À =∂~°∞"≥∂yáÈ~ÚOk.JãÖMÏºHõOQÍ Ç¨[Ô~·# ÉèíHõ Î[# ãÖ^ÀÇ¨ÏO =∞^èŒº âß„™ÈÎHõ ÎOQÍ=∞Ç¨‰õΩOÉèÏaè¿+HõO [iÑ≤Oz q„QÆÇ¨Ï „Ñü+ª [iÑ≤OKå_»∞.


166

Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOz# Õ"åÅÜ«∞OÖ’ ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å∞ [iÑ≤¿ãÎP „áêO`åxH˜ â◊√ÉèíO KÕ‰õÄ~°∞`«∞O^Œx ÃÑ^ŒÌÅ∞ ã¨ÅÇ¨ ~ÚKåÛ~°∞.J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ P_»Ñ≤Å¡Å ÃÑo§à◊√§ KÕÜ«∞ÖËx, JO>Ë HõhãÖ ÃÑo§Y~°∞ÛÅ∞ ã¨~Ú «O ÃÑ@∞ìHÀÖËx ã≤÷uÖ’ =Ù#fl «e ŒO„_»∞Å∞ JãÖMÏºHõOQÍ=Ù<åfl~°∞. J@∞=O\ ‰õΩ@∞OÉÏÅ QÆ∞iOz ~°qH XHõ ãÊ+ì"≥∞ÿ# J=QÍÇÏ#,JOK«<å ‰õÄ_® =ÙOk. nO`À ÃÑ^Œ ÌezÛ# ã¨ÅÇ¨x U=∂„`«OPÖ’zOK«‰õΩO_® PK«~°Ö’ ÃÑ@ì_»O =∞Oz Œx J#∞‰õΩ<åfl_»∞. JnQÍHõ,„ÑüÜÕ∞\Ï D Õ"åÅÜ«∞O „áêOQÆOÖ’ ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å∞ [iˆQÖÏXHõ âßâ◊fi « xkèh, Ü«∞O„`åOQÍhfl ~°∂á⁄OkOKåÅx ÉèÏqOKå_»∞.

áê_»∞|_ç# P Õ"åÅÜ«∞O NHõ$+‚ Õ=~åÜ«∞Å HÍÅO <å\k. JO>ËHõhãÖ <åÅ∞QÆ∞ =O ŒÅ ãÖ= «û~åÅ <å\˜ Œ~Ú =ÙO@∞Ok. HÍ|\˜ì<åÅ∞QÆ∞ =O^ŒÅ q"åÇ¨Å∞ [iÑ≤OK«_»O ã¨=Úz`«OQÍ =ÙO@∞O^ŒxH˘O Œ~°∞ ã¨ÅÇ¨ ~ÚKåÛ~°∞. ~°q ãÖ`À+ÖQÍ ã‘fiHõiOKå_»∞.

"≥O@<Õ áê„uˆHÜ«ÚÅ ã¨=∂"Õâßxfl U~åÊ@∞KÕã≤ ™ê=¸Ç≤ÏHõq"åÇ¨Å∞ [iÑ≤ã¨∞Î#fl@∞¡ „Ñ¨Hõ\ÕKå_»∞. lÖÏ¡ "åºÑÎOQÍ =Ù#fl „Ñ¨=ÚY∞Å^•fi~å xÜ≥∂[Hõ =~åæÅ "åsQÍ, =∞O_»ÖÏÅ "åsQÍ Ñ¨„uHÍ „Ñ¨Hõ@#Å∞~ÚÑ≤ÊOKå_»∞. lÖÏ¡ JO «\Ï áÈãì~°∞¡ "Õ~ÚOKå_»∞. ÃÑo§à◊√§ KÕã∞HÀ ŒÅz#=^èŒ∂=~°∞Å `«e^ŒO„_»∞Å∞ `«=∞ ¿Ñ~°¡#∞ "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’x `«#~ÚO\ ˜=^Œ ÌQÍh, J#O`«Ñ¨Ù~°OÖ’x ~ÚO\ ˜ =^Œ ÌQÍh #"≥∂^Œ∞

17


167

KÕã∞HÀ"åeûOkQÍ „ÑKå~°O KÕâß_»∞. xs‚ « ã=∞Ü«∞OÖ’ •^•ÑÙ J~Ú Œ∞=O ŒÅ Ü«∂Éèí~Ú [O@Å∞ «=∞ ¿Ñ~°¡#∞ #"≥∂ Œ∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú.

™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å =ÚÇ¨ ~°ÎO x~°‚Ü«∞"≥∞ÿOk.

Jxfl U~åÊ@∂¡ K«HõK«HÍ ™êyáÈ «∞<åfl~Ú.

H˘O_»g∞ Œ Õ"åÅÜ«∞O ŒH∆ ÉèÏQÍ# ÃÑo§ ÑÖkiH˜ ÖÏsÅ H˘nÌH˘|ƒiP‰õΩÅ∞ ≥Ñ≤ÊOKå~°∞. H˘|ƒi P‰õΩÅ HÀãÖ Hõ~åfl@Hõ ~å„+ìOÖ’xáê=QÆ_» J=`«e „áêO`«O ^•HÍ "≥àÏ§eû =zÛOk. H˘O_»HÕ^ŒÕ"åÅÜ«∂xH˜ "åÜ«∞=ºO k‰õΩ¯# ÉèÏs =O@âßÅ, ^•xH˜ Z Œ∞~°∞QÍ

Éè’[#âßÅ. H˘O_» "≥#∞Hõ ÉèÏs ãOYºÖ’ å`å¯eHõ =∞~°∞QÆ∞^˘_»∞¡, ™êfl<åÅQÆ Œ∞Å∞ U~åÊ@Ü«∂º~Ú.

WHõ =^èŒ∂=~°∞Å‰õΩ ÃÑo§H˜ HÍ"åeû# ã¨HõÅ ãÖÉèÏ~åÅ#∂ã=∞‰õÄ~åÛ~°∞. ÃÑo§ ‰õÄ «∞~°∞‰õΩ Ñ@∞ìpÔ~, Ñ@∞ì *ÏÔH@∞ì, ÅOQÍ, QÍAÅ∞,"≥∞>ìÅ∞, Ñã∞ÑÓ‰õΩO‰õΩ=∞Å∞ ÃÑ\Ïì~°∞ ÃÑo§ ‰õΩ=∂~°∞xH Ñ@∞ìÑOK≥, Ñ@∞ìK˘HÍ¯, |h#∞, „_®Ü«∞~°∞ ~ÚKåÛ~°∞. „Ñü [O@H© |OQÍ~°Ñ¨Ù =∞OQÆà◊ã¨∂„`åÅ∞, ÉÏã≤HÍÅ∞ „Ñün JO Œ*Ëâß~°∞. = èŒ∂=~°∞Å‰õΩ K≥~À J~Ú Œ∞HÖ’Å «ÅO„ÉÏÅ aÜ«∞ºO WKåÛ~°∞. *ÏÔH@∞¡, K˘HÍ¯Å∞ ‰õΩ@ì_®xH >ÿÅ~°¡#∞U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.

™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇÅ åÅ∂‰õΩ â◊√ÉèíÖËYÅ∞, áÈãì~°∞¡ JK«ÛÜ«∂º~Ú.

áêsìÅ`À „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_® „Ñ¨=ÚY∞ÅO Œih Ñï\ÏÅ ~°qã¨fiÜ«∞OQÍ `«# ™⁄O`« WO\’¡ [iˆQ â◊√Éè íHÍ~°ºOÖÏˆQ ÉèÏqOzPÇ¨fixOKå_»∞. *ˇ.ã≤. k"åHõ~üÔ~_ç¤x ‰õÄ_® «<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ Ñ≤eKå_»∞.

D ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Ï "Õ_»∞HõÖ’¡ áêÖÁæ#_®xH˜ =ÚYº=∞O„uZ<£.K«O„ ŒÉÏ|∞<åÜ«Ú_»∞ ‰õÄ_® JOwHõiOKå~°∞.

ÃÑo§à◊§‰õΩ XHõ ÅHõ∆ =∞Ok [#O Ç[~°~Ú Õ HÍ~°º„Hõ=∞O kyfi[Ü«∞OJ~Ú#>Ëì J#∞‰õΩ<åfl_»∞ ~°q.

q"åÇ¨Å =ÚÇ¨ ~°ÎO WOHÍ <åÅ∞QÆ~Ú Œ∞ ~ÀAÅ∞ =ÙO Œ#QÍ«# J#∞K«~°∞bfl, |O èŒ∞q∞„ «∞bfl QÆ∞_ç ŒQÆæ~° ã=∂"Õâ◊ÑiKå_»∞. Z=Ô~=~°∞

Z@∞=O\˜ ÉÏ^èŒº`«Å∞ fã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~À K≥Ñ¨Ê=∞x


168

XH˘¯Hõ ix J_»∞QÆ∞ «∂ =KåÛ_»∞. z=iH˜ «<Õ Z=Ô~=~°∞ UÜÕ∞ Ñ¨#∞Å∞ã¨=∞~° ú=O`«OQÍ KÕÜ«∞QÆÅ~À x~° ‚~ÚOz "åiH˜ P ÉÏ^è Œº`«Å#∞JÑ¨ÊyOKå_»∞. J~Ú Õ «# ~°HõÎãÖ|Onè‰õΩÖ·# Ü«Ú=‰õΩÅ‰õΩ Z@∞=O\˜ÉÏ èŒº «Å∂ JÑÊyOK«ÖË Œ∞. «=∞‰õΩ JãÅ∞ U ÉÏ èŒº`å JÑÊyOK«#O Œ∞‰õΩ"åà◊√§ ÉÏ èŒÑ¨_®¤~°∞. «=∞‰õΩ ÉÏ èŒº «ÖËg∞ JÑ¨ÊyOK«HõáÈ=\ÏxH˜ Jã¨Å∞HÍ~°O Uq∞\Ï Jx "åà◊§O`å PÖ’K«#Ö’ Ñ¨_®¤~°∞.

~°q "åà◊§ Ñïã≤÷ux QÆ=∞xOKå_»∞.

JO^Œih Ñ≤ez ‰õÄ~ÀÛ=∞<åfl_»∞. JO`å P#O^ŒOQÍ =zÛ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.

'g∞~°O`å <å‰õΩ ~°HõÎãÖ|Onè‰õΩÅ∞, ã¨fiO « |O èŒ∞=ÙÅ∞. J=Ù<å—Jx J_çQÍ_»∞ ãOÉèÏ+x Z@∞"≥·ÑÙ =∞o§OK«_®xH JÖÏ „áê~°OaèOKå_ÀJO`«∞Ñ¨@ìHõ a`«∞‰õΩa`«∞‰õΩ =∞O@∂<Õ J=Ù##fl@∞ìQÍ JO^Œ~°∂«ÅÅ∂áê~°∞.

'J~Ú Õ <Õ#∞ UÉÏ èŒº «efl JÑÊyOz<å g∞~°∞ =∂~°∞=∂\Ï¡_»‰õΩO_®KÕ™êÎ~å?—

x*ÏxH˜ ~°q U^≥·<å K≥Ñ≤`Õ, PÑ¨x KÕÜ«∞@O `«Ñ¨Ê =∂~°∞=∂\Ï¡_»@O J<Õk Z=~°∂ KÕÜ«∞~°∞. =∞i ZO Œ∞‰õΩ WÖÏ J_»∞QÆ∞ «∞<åfl_ÀJ~°úO HÍHõ JO`å JÜ≥∂=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨_®¤~°∞.

'g∞ˆ~O HõOQÍ~°∞ Ñ¨_»= Œ∞Ì. <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# Ñ¨x g∞‰õΩ #K«ÛHõáÈ Õ"Õ∞O KÕÜ«∞ÖË=∞x WÑ¨C_Õ K≥¿ÑÊÜ«∞O_ç. <Õ<Õg∞ J#∞HÀ#∞. W+¨ìOÖËHõáÈ~Ú<å ÉÏ èŒÑ_»∞ «∂ KÕÜ«∞_»O =∞OzkHÍ Œ∞. q∞=∞‡efl ÉÏ èŒÃÑ@ì_»O<å‰õΩ ~Ú+ìO ÖË Œ∞. ã¨~<å?— Jx J_çQÍ_»∞.

WO «H© UO K≥Ñ¨ÊÉ’ «∞<åfl_À Jx JO ŒiH© ÉèíÜ«∞O Ñ¨@∞ì‰õΩOk.Z=~°∂ Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖËHõáÈ «∞<åfl~°∞.

'K≥Ñ¨ÊO_ç KÕ™êÎ~å ÖË •?— =∞m§ J_çQÍ_»∞.

'#∞=Ùfi UÑ¨x K≥Ñ≤Ê<å ãÖ`À+ÖQÍ, =∞#ã¨∂ÊiÎQÍ KÕ™êÎO— Jx"åà◊§Ö’ XHõi ŒÌ~°∞ ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ<Õ J~Ú<å ãÊ+ìOQÍ K≥áêÊ~°∞. q∞ye#"åà◊√§ JÖÏˆQ J#fl@∞ì «ÅÅ∂áê~°∞.


169

'J~Ú Õ, g∞~°O`å P~ÀA ≥Å¡"å~°∞~°≠Ï=Ú<Õ =zÛ QÆ∞_ç"≥∞@¡ŒQÆæ~° ‰õÄ~ÀÛ"åe. =KÕÛ "åà◊§O Œih "≥∞@¡ g∞ Œ∞QÍ<Õ =KÕÛÖÏ KÕÜ«∂e.

QÆ∞_çH˜ =KÕÛ „ÑüXHõ i áê^•Å‰õΩ#fl K≥Ñ¨CÅ∞ Ñïâ◊√„ÉèíOQÍ «∞_»"åe."åà◊¥§ gà◊¥§ Jx ‰õÄ_® K«∂_»‰õÄ_» Œ∞. g∞ Wà◊§Ö’¡ Ñ¨x KÕ¿ã"åà◊√§=zÛ<å ã¨~. g∞~°∞ "åà◊§ K≥Ñ¨CÅ∞ «∞_»"åe. ÃÑo§à◊§ =ÚÇ¨ ~°ÎO =~°‰õÄg∞~°∞ KÕÜ«∂eû# Ñ¨x W Õ— Jx q=~°OQÍ K≥áêÊ_»∞.

JO`å x"≥fi~°áÈÜ«∂~°∞. Z=i =ÚYOÖ’#∂ <≥ «∞Î~°∞ K«∞Hõ ÖË Œ∞.

'g∞~°∞ KÕÜ«∞ÖË=∞#∞‰õΩO>Ë WÑ¨C_Õ K≥¿ÑÊÜ«∞O_ç. <Õ<ÕO J#∞HÀ#∞.—Ç¨g∞ ~ÚKåÛ_»∞ ~°q.

Hõ∆ÏÖ’¡<Õ JO^Œ~°∂ `Õ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. #∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê#>Ë¡ KÕ™êÎ=∞xJO Œ~°∂ JOwHõiOKå~°∞. gà◊§HõÑ¨ÊyOz# Ñ¨x ã¨„Hõ=∞OQÍ KÕã¨∞Î#flnÖËxn QÆ=∞xOKÕO Œ∞‰õΩ "Õ~ W ŒÌix xÜ«∞q∞OKå_»∞.

~°q K≥Ñ≤Ê#@∞ì J «x ~°HõÎãÖ|Onè‰õΩÖ·# Ü«Ú=‰õΩÅO`å QÆ∞_çH˜=KÕÛ"åà◊§ K≥Ñ¨CÅ∞ «∞_çKå~°∞. `å=Ú Ñï\ÏÅ ~°qH˜ ~°HõÎãÖ|Onè‰õΩÅOJ<Õ JÇxfl "åà◊§ =∞#ã∞ûÖ’¡Oz ˘ÅyOKÕO Œ∞‰õΩ ~°q D Ñx KÕâß_»∞.

≥Å¡"åi Õ q"åÇ¨Å∞.

P ~ÀA ~å„u U_»∞ QÆO@Å ã¨=∞Ü«∂xˆH = èŒ∂=~°∞Å∞, "åà◊§|O èŒ∞q∞„ «∞Å∞ •^•ÑÙ _≥|ƒù~Ú J~Ú Œ∞ "ÕÅ=∞OkH ÃÑ·QÍ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.=ÚO Œ∞~ÀA ~å„u ˘q∞‡k QÆO@Å #∞OKÕ QÆ∞OÑÙÅ∞ QÆ∞OÑÙÅ∞QÍ =ã∂Î#fl[<åxfl HõO„\’Å∞ KÕÜ«∞_»O ã¨=∞ã¨ºQÍ =∂iOk. ~°q ã¨fiÜ«∞OQÍ ÖÏsîÑ¨ÙK«∞Û‰õΩx ~°OQÆOÖ’H˜ ky`Õ `«Ñ¨Ê [<åxfl HõO„\’Å∞ KÕÜ«∞@O™ê èŒºÑ¨_»ÖË Œ∞. =∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA =ÚYº=∞O„u, J<ÕHõ =∞Ok =∞O„ «∞Å∞,ZOÑ‘Å∞ =ã¨∞Î<åfl~°∞. HÍ|\ì áÈbã¨∞ |ÅQÍÅ∞ ã¨~Ú «O ÉèÏs ãÖYºÖ’kQÍ~Ú. ÖÏsÅ H˘nÌ aÜ«∞ºO, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ =KåÛ~Ú.

XHõ ÃÑ ŒÌ ÖËÖÏO_£ ÖÏs xO_® Å_»∞¡.

=ÚO^Œ∞~ÀA ~å„u Zxq∞k QÆO@Å #∞OKÕ Éè’[<åÅ∞„áê~°OÉèí"≥∞ÿ<å~Ú. =∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA ™êÜ«∞O„ «O =¸_»∞ QÆO@Å =~°‰õÄÉè’[<åÅ HÍ~°º„Hõ=∞O H˘#™êQÆ∞ «∂<Õ =ÙOk.


170

=^èŒ∂=~°∞Å |O^èŒ∞q∞„`«∞Å HÀãÖ <å@HÍÅ∞, ™êOã¨¯ $uHõ„Ñ¨ Œ~°≈#Å∞ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.

ÃÑo§ ã=∞Ü«∂xH •^•ÑÙ Ô~O_»∞#fl~° ÅHõ∆Å =∞Ok [#O =KåÛ~°∞.

Ñïã¨~åÅhfl •^•Ñ¨Ù XHõ H˜Ö’g∞@~°∞ „áêO «O =~°‰õÄ ~°Hõ~°HÍÅŒ∞HÍÏÅ∞, \©H˘@∞¡ "≥eâß~Ú. Õ"åÅÜ«∞ Ñïã¨~°„áêO «OÖ’ XHõ ÉèÏs

u~°∞<åÅ "å`å=~°O =zÛOk.

Õ"åÅÜ«∞O <≥ÅH˘x=Ù#fl H˘O_»H˜ Dâß#ºO k‰õΩ¯# ÃÇÏbáêº_£U~åÊ@∞ J~ÚOk.

=ÚÇ¨ ~åÎxH˜ =ÚáêÊ=ÙQÆO@ =ÚO Õ =ÚYº=∞O„u ÃÇÏbHÍÑì~ü=zÛ kyOk.

ÑÙ~ÀÇ≤Ï «∞Å "Õ Œ=∞O„`åÅ∞, =∞OQÆà◊ "å~Ú^•ºÅ =∞ èŒº YzÛ «OQÍ=ÚÇ¨ ~°ÎO ã¨=∞Ü«∂xH˜ ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å∞ Ñ¶∞#OQÍ [iQÍ~Ú.=ÚYº=∞O„u K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ „Ñü [O@ ŒQÆæiH© "≥o§ JH∆O «Å∞"ÕÜ«∞_»O`À =ÚK«Û@QÍ =¸_»∞ QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨\˜ìOk.

«ÅÃÑ\˜ì# =∞Ç â◊√ÉèíHÍ~°ºO xifiÑ¶∞flOQÍ [iyáÈ=@O`À WÖÏQ„ÑüÜÕ∞\Ï ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å∞ [~°áêÅx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ, 2004 Ñ¶≤„|=i 8 # 1116 q"åÇ¨Å∞[~°áêÅx ãÖHõeÊOKå_»∞. JO «‰õΩ=ÚO Œ∞ U_®kHõ<åfl ÉèÏsQÍ U~åÊ@∞¡KÕâß_»∞. D ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨Å∞ J «ºO « "≥·Éèí"À¿Ñ «OQÍ [iQÍ~Ú.<åÅ∞QÆ∞ ÅHõ∆Å =∞OkH˜ Éè’[<åÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞.

D ãÖ Œ~°ƒùOQÍ XHõ z#fl JÑ¨„â◊√u ^˘i¡Ok.

q"åÇ¨Ï "Õ_»∞HõÖ’¡ áêÖÁæ<ÕO^Œ∞‰õΩ =ã¨∂Î#fl ZO.Ñ≤. HÍÅ=„jx"åã¨∞Å∞ "åÇ¨Ï#OÃÑ· Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü #HõûÖˇ·@∞¡ ÔH·¡"≥∂~ü "≥∞ÿ<£ ¿ÑÖÏÛ~°∞.D Œ∞~°…@#Ö’ "åÇ¨Ï#O ÉÏQÍ ≥|ƒu#flÑ¨Ê\˜H© HÍÅ= „jx"åã¨∞Å∞`ÀãÇ "åÇÏ#OÖ’ „ÑÜ«∂ã∞Î#fl W «~° <åÜ«∞‰õΩÅO Œ~°∂ ãfiÅÊQÍÜ«∂Å`À|Ü«∞@Ñ¨_®¤~°∞.

q"åÇ¨Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞#flÑ¨C_Õ D ã¨=∂Kå~°O JOk#Ñ¨Ê\˜H©


171

q"åÇ¨Å∞, Éè’[<åÅ∞ ã¨*Ï=ÙQÍ Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞º=~°‰õÄ D "å~°Î |Ü«∞\˜H˜á⁄Hõ ‰õΩO_® ~°q *Ï„QÆ «ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. Ö’Ñ¨Ö’¡Ñ¨Å ZO « PO^Àà◊#‰õΩQÆ∞~°~Ú#Ñ¨Ê\˜H© "Õ_»∞HõÅ∞ =Úy¿ã=~°‰õÄ U~åÊ@¡#∞ `«<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍÑ¨~°º"ÕH∆OKå_»∞.


172

Ñï\ÏÅ <å~åÜ«∞=∞‡x g~°Ñüfl JO\Ï~°∞. g~°=∂ « Jx«Å∞™êÎ~°∞. P „áêO «OÖ’x „Ñ¨[ÅO Œ~°∂ P"≥∞#∞ ÃÑ ŒÌ=∂‡ Jx <À~å~å

Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. Ñï\ÏÅ <å~åÜ«∞=∞‡ =ºHÎ åfixfl H˘Å=\ÏxH©, P"≥∞#∞JOK«<å "ÕÜ«∞\ÏxH D Ñ^•Å∞, Ñ Œ|O è•Å‰õΩ#fl â◊HÎ U=∂„ «O KåÅ Œ∞.

„Ñ¨ÑÖK« ™êÇ≤Ï «ºOÖ’<Õ ¿ÑÔ~xflHõQÆ#flk. =∞Ç¨~°K«~Ú « =∞H©û"£∞QÀs¯ J[~å=∞~°"≥∞ÿ# #=ÅÖ’x 'J=∞‡.— P áê„ « À «Ñ¨Ê =∞Ô~=i`À#∂áÈÅÛÖË#O « Q˘Ñ¨Êk Ñï\ÏÅ <å~åÜ«∞=∞‡.

Ñï\ÏÅ <å~åÜ«∞=∞‡ rq`åO «O HÍà◊¡‰õΩ ~°|ƒ~°∞ K≥Ñ¨ÙCÅ<Õ^è ŒiOzOk. P"≥∞ #_»∞ã¨∞ ÎO>Ë `«Ñ ¨` «Ñ ¨=∞x J_»∞Q Æ∞Å â◊| ÌOKåÖÏ Œ∂~°O=~°‰õÄ qxÑ≤OKÕk. <å~åÜ«∞=∞‡ ≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú<Õ ÖËzÑ#∞Å∞ KÕã∞‰õΩO@∂ "åH\Ö’ u~°∞QÆ∞ «∂ =ÙO>Ë, HÀà◊√¡ ‰õÄÜ«∞HõáÈ~Ú<åP"≥∞ K≥Ñ¨ÙCÅ â◊ÉÏÌÅ∞ qx "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O [#O `≥Å¡"åiO^Œ#∞‰õΩxx„ ŒÖËKÕ"å~°∞.

x «ºO Hõ+ìÑ¨_»@O «Ñ¨Ê ã¨∞YÑ¨_»@O Z~°∞QÆx <å~åÜ«∞=∞‡™È=∞i «<åxfl Jã¨Å∞ U=∂„ «O ã¨Ç≤ÏOKÕk HÍ Œ∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ L^Œº=∞O P„áêO`åxflL„~°∂ «Å∂yã∞Î#fl ã=∞Ü«∞O. ~å„fÑQÆÅ∂ J<Õk ÖË Œ∞ L Œº=∞ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞,<åÜ«∞‰õΩÅ∞ U ã=∞Ü«∞OÖ’ Ñ_ç Õ P ã=∞Ü«∞OÖ’ P WO\H =ã∂ÎO_Õ"åà◊√¡.

18


173

J~°ú~å„u JÑ¨~å„u =zÛ<å J#flO ÃÑ>Ëìk. HÍÑ¶‘Å∞,\©Å∞ J_çy<å KÕã≤WKÕÛk. U Hõ∆Ï# "≥o§<å <å~åÜ«∞=∞‡ ZÖÏ J#flO ÃÑ>Ëì À, UHõ∆Ï#fã≤<å áêeKÕÛ ˆQ ≥ XHõ\˜ P WO\’¡ LO_Õk. P ˆQ ≥ <å~åÜ«∞=∞‡x«Ñ¨Ê =∞Ô~=ih áêÅ∞ fÜ«∞\ÏxH˜ ŒQÆæiH˜ ~åxKÕÛk HÍ Œ∞.

Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ ™êkèOz# q[Ü«∂Å "≥#Hõ •y=Ù#fl JãÅ∞ã≤ã¨Å∞ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ – P WO\˜ =O@QÆkÖ’ U XHõ¯ Hõ∆O ‰õÄ_®PiáÈ‰õΩO_® J#∞x`«ºO =∞O_»∞`«∂=ÙO_Õ á⁄~¸º, JÅã¨@ J<Õk≥eÜ«∞‰õΩO_® x «ºO "≥Å∞QÆ∞Å∞ ÑÖKÕ JHõ <å~åÜ«∞=∞‡ÖË#x J<ÕHõ

ãÖ Œ~åƒùÅÖ’ K≥¿ÑÊ"å_»∞ QÆ Œú~ü. PÜ«∞# =∂@Å∞ JHõ∆~° ã¨ åºÅ∞.

`«# =∞#∞=∞Å∞ =∞#∞=∞~åà◊¡ QÆ∞iOKÕ HÍ^Œ∞. `«# Éèí~° ÎN~å=ÚÅ∞QÍi J#∞K«~°∞Å ‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞ QÆ∞iOz ‰õÄ_® P"≥∞Ñ¨\ìOK«∞‰õΩ<Õk. Z=iH˜ U Hõ+ìO =zÛ<å <Õ~°∞QÍ <å~åÜ«∞=∞‡ˆH "≥o§K≥ÑÙC‰õΩ<Õ"åà◊√§. J~Ú Õ, Ñ¶¨ÖÏ<å"åà◊¡H ™êÜ«∞O KÕÜ«∞=∞x ~°q`À <Õ~°∞QÍK≥¿ÑÊk HÍ Œ∞. Ñ¶¨ÖÏ<å "åà◊§H˜ ™êÜ«∞O KÕ¿ãÎ «# «e¡ ãÖ`À+≤ã¨∞ÎOk J<Õq+¨Ü«∞O ~°qH˜ J~°ú=∞ÜÕ∞º@∞¡ KÕ¿ãk. N~å=ÚÅ∞QÍi J#∞K«~°∞ÅÖ’=∞s=ÚY∞ºÅ~Ú Õ ~°qx xÅnã≤ J_çy fã¨∞HÀ=∞x ã¨ÅÇ¨ WKÕÛk. «##∞ Z=Ô~·<å =zÛ Ç¨Ï‰õΩ¯^•~°∞ÖÏQÍ J_çy<å~°O>Ë "åà◊¡"≥#∞Hõ «# «e¡Pjã¨∞ûÅ∞ L#fl@∞¡ ~°qH˜ J~°úO JÜÕ∞ºk.

QÆ∞O_≥ x|ƒ~°O q+¨Ü«∞OÖ’ <å~åÜ«∞=∞‡`À ãïáÈÅÛ Œy#=∞#∞+¨µÅ∞ J~°∞ Œ∞QÍ «Ñ¨Ê HõxÑ≤OK«~°∞. ãÖH∆ÀÉèíã¨=∞Ü«∂Ö’¡ P"≥∞ ã≤÷~°z`åÎxfl QÆ=∞xOz# "åà◊√¡ ZO «\˜ "åà◊¡~Ú<å K«eOzáÈHõ «Ñ¨Ê Œ∞.

HÍ~°∞ÉÏO|∞ Ñ¶ ¨∞@# [iyOk. `«#‰õΩ q∞ye# UÔH·Hõ=∞QÆãO`å#O, K≥@ìO « H˘_»∞‰õΩ „áêÏáêÜ«∞OÖ’ L<åfl_»∞. ~°q „áêÏÅ‰õΩZÖÏO\˜ =ÚÑ¨ÓÊ ÖË Œx ≥eã≤Ok. Ñ¨ Œ∞Å ãÖYºÖ’ [#O K«xáÈÜ«∂~°x≥eã≤Ok. „Ñ¨=∂ ŒOÖ’ K«xáÈ~Ú#"åà◊¡h, Hõ∆ «QÍ„ «∞bfl Jã¨Å∞ Z=Ô~·<å

Ñ¨\ìOK«∞‰õΩ<åfl~å ÖË • Jx P~å fã≤Ok <å~åÜ«∞=∞‡.

«e¡ <å~åÜ«∞=∞‡‰õΩ [|∞ƒ KÕã≤Ok. HÍº#û~ü À ÉÏ èŒÑ¨_»∞ «∞#fl«e¡x K«∂_»ÖËHõ KåÖÏ ãO Œ~åƒùÅÖ’ «Å¡_çe¡áÈÜÕ∞"å_»∞ ~°q . «e¡ =∂@#∞

ã¨~°fi™ê è•~°OQÍ HÍ Œ#\ÏxH˜ ™êÇ¨Ïã≤OK«QÆeˆQ"å_»∞ HÍ Œ∞. «e¡ Ñ¨@¡


174

ÉèíÜ«∞O, ÉèíH©Î Ô~O_»∂ LO_Õq. «e¡x |uHÕK«∞HÀ=@O HÀãÖ z=iHõ∆O=~°‰õÄ KåÖÏ Hõ$+≤ KÕâß_»∞. «# [|∞ƒ #Ü«∞O HÍ=_»O HÀãÖ H˘_»∞‰õΩJO «O « _»|∞ƒ#∞ "≥zÛOK«_»O P J=∞‡‰õΩ W+ìO LO_Õk HÍ Œ∞.

Hõ#fl H˘_»∞‰õΩ XHõ Hõ∆O «# Ñ¨Hõ # ‰õÄ~˘Ûx =∂\Ï¡_ç Õ KåÅ∞.ãHõÅÖ’HÍÅ∂ «# =ÚO Œ∞ "≥∂HõiÅ∞¡ «∞#fl@∞¡QÍ =Úiã≤áÈÜÕ∞k P J=∞‡.«# HÀãÖ JO@∂ XHõ Hõ∆Ïxfl ‰õÄ_® rq «OÖ’ Z#fl_»∂ "≥zÛOK«x

Hõ~°‡rq Ñï\ÏÅ <å~åÜ«∞=∞‡ 1994 U„Ñ≤ÖòÖ’ âßâ◊fi`«OQÍ `«#«#∞=Ù#∞ KåeOzOk.

ã≤h=∂Ö’ „j~å=ÚÅÜ«∞º ÉèÏ~°º ã‘ «QÍ #\Õz# ™œO Œ~°º,<å~åÜ«∞=∞‡ XH "å~°OÖ’ =¸_»∞ ~ÀAÅ Õ_®`À =∞~°OK«_»O H=ÅOHÍHõ åmÜ«∞"Õ∞ HÍ=K«∞Û.


175

Ñi\ÏÅ ~°q |O èŒ∞q∞„ «∞Å∞, JÖÏQ J#∞K«~°∞Ö’¡ HÍÅ„Hõ=∞OÖ’J<ÕHõ =∂~°∞ÊÅ∞ =KåÛ~Ú. `˘e~ÀAÖ’¡ „áêÏÅ#∞ ã¨~Ú`«OÖˇHõ KÕÜ«∞‰õΩO_® ~°q Hõ#∞ã¨#flÖ’¡ "≥∞ey# "åà◊√§, J#∞Hõ∆O J «xxHõO\˜H˜Ô~Ñ¨ÊÖÏ HÍáê_»∞‰õΩO@∂ =∞ãë# "åà◊√§, Z@∞=O\˜ HõëêìÅ∞Z^Œ∞~°~Ú<å U=∂„`«O "≥#∞HõO[ "ÕÜ«∞x "åà◊√§ - „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍã∞YÑ_»\ÏxH JÅ"å@∞ Ñ_»™êQÍ~°∞. giÖ’ KåÖÏ=∞Ok nÑ=ÚO_»QÍ<ÕWÅ∞¡ K«Hõ Éˇ@∞ìHÀ"åÅ<Õ ã¨∂„`åxfl «∞.K«. «Ñ¨Ê‰õΩO_® J=∞Å∞ KÕÜ«∞@O"≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. QÆ «O`À áÈeÛ K«∂¿ãÎ JO Œ~°∂ ZO`À H˘O « Åaúá⁄O Œ∞ «∂<Õ =KåÛ~°∞.

Åaú á⁄Ok#"åiÖ’ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛ# ™ê÷~¸ÉèË •Å∞ Ñ¨~°ã¨Ê~°O"≥·+¨=∂ºÅ#∞ U^À XHõ ™ê÷~ÚÖ’ qã¨Ê+ìO KÕã¨∂Î "≥àÏ¡~Ú. ~å[H©Ü«∞OQÍÑ¨ Œ=ÙÅ∞ ãÖáêkOz# "åiH©, Ñ¨ Œ=ÙÅ∞ ŒHõ x "åiH© =∞ èŒº "≥·~°∞ è•ºÅ∞ÃÑiQÍ~Ú. Z‰õΩ¯= ÅHõ∆Å∞ ãÖáêkOK«∞‰õΩ#fl "åà◊§H©, «‰õΩ¯= ÅHõ∆Å∞ãÖáêkOK«∞‰õΩ#fl "åà◊§H© =∞ èŒº "≥·~°∞ è•ºÅ∞ ÃÑiQÍ~Ú. «‰õΩ¯= ÅaÌá⁄Ok# "åà◊§Ö’ P "Õ∞~°‰õΩ JãÖ «$Ñ≤Î ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ =zÛOk. Pi÷HõOQÍÅaú á⁄Ok#Ñ¨Ê\˜H© Ñ¨ Œ=ÙÅ∞ ŒHõ x"åà◊§Ö’ ‰õÄ_® JãÖ «$Ñ≤Î ÃÑiyOk.

~°q D =∂~°∞Êefl ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ QÆ=∞xã¨∂Î =ã¨∞Î<åfl_»∞.

J<ÕHõ ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ |O^èŒ∞q∞„`«∞Åh, J#∞K«~°∞Åh ‰õÄ~ÀÛÉˇ\˜ì

19


176

Ç≤Ï`«É’^èŒ KÕ¿ã"å_»∞. QÆ`«OÖ’ ZÖÏ |uHÍ"≥∂ WÑ¨C_»∞ ZÖÏ| «∞‰õΩ «∞<åfl"≥∂ ÉËsA "Õã¨∞HÀ=∞x K≥¿ÑÊ"å_»∞. ˆH=ÅO ãÖáê Œ#"≥#ˆH Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ fã¨∞‰õΩO@∂ "≥o Õ rq «OÖ’ z=~°‰õΩ q∞yÖËk Ug∞LO_» Œx #K«ÛK≥¿ÑÊ"å_»∞.

J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ =∂~°∞Ê HõxÑ≤OK«ÖË Œ∞.

J~Ú`Õ, ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ H˘`«Î[#O =zÛKÕ~°∞`«∂ LO_Õ"å~°∞.áê «"åiÖ’ #∞Oz H˘O Œ~°∞ ~°Hõ~°HÍÅ HÍ~°ÏÅ =Å¡ Œ∂~°=∞=Ù «∂LO_Õ"å~°∞. ÑÓiÎQÍ Œ∂~°OQÍ "≥àı§"åà◊√§, «#=Å¡ Jxfl q è•ÖÏ Åaúá⁄OkHõhã¨ Hõ$`«[˝`« K«∂Ñ≤OK«x "åà◊§Ñ¨@¡ ‰õÄ_® ~°q ZÖÏO\ ˜ K«~åºfã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞ HÍ Œ∞. Ñ¨ÓiÎQÍ L¿ÑHõ∆ =Ç≤ÏOKÕ"å_»∞.

~°q "≥O@ LO@∂ Åaú á⁄Ok ã∞MÏÅH©, =∞iO « Åaúá⁄O Œ\ÏxH©JÅ"å@∞ Ñ¨_ç# "åà◊§‰õΩ =ÚOK«∞H˘zÛ# W|ƒO Œ∞Å∞ Ug∞ ÖË=Ù. J~Ú ÕD Ñïã≤÷ «∞Öhfl XHõ "≥·Ñ¨Ù# Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ „Ñ¨ «º~°∞÷efl ÃÑOK«∞ «∂=KåÛ~Ú. JO ÕHÍ Œ∞. "åà◊§x =∞iO « â◊HÎ=O «O KÕã¨∂Î =KåÛ~Ú.

Ñï\ÏÅ ~°q J#∞K«~°∞Å∞, =∞s =ÚYºOQÍ J «x |O èŒ∞q∞„ «∞Å∞PiúHõOQÍ |ÅÑ¨_»@O =∞ èŒº «~°QÆu K≥Ok# H˘ «Î «~°O Ô~_ç¤ Ü«Ú=‰õΩÅ‰õΩz„ «"≥∞ÿ# ãOH`åÅ#∞ JOkOzOk. XHõ Ñi\ÏÅ ~°q „áêÏÅ‰õΩ ≥yOzxÅ|_»@O =Å¡ J`«x K«∞@∂ì =Ù#fl |O^èŒ∞q∞„`«∞Å∞, J#∞K«~°∞Å∞ã≤÷u=∞O «∞ÅÜ«∂º~°∞. =∞#O ‰õÄ_® JÖÏ „áêÏÅ‰õΩ ≥yOz =ÚO Œ∞‰õΩ"≥o Õ PiúHõOQÍ ãÖÑ¨#∞flÅ=∞=Ù`å=∞x PtOz KåÖÏ=∞Ok =ÚO Œ∞‰õΩ=KåÛ~°∞. ~ÚÖÏ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛ#"åà◊§Ö’OKÕ H˘O « =∞Ok =∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ùã¨∂iH˜ HÍ~°∞ÉÏO|∞ „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞QÍ =º=Ç¨ÏiOKå~°∞.=∞iH˘O Œ~°∞ Ñi\ÏÅ ~°qh, J «x J#∞K«~°∞bfl K«OÑ@"Õ∞ èÕºÜ«∞OQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩxJ= «iOz# Ô~_£™êì~üû, ã¨∂~°º¿ã#, [#~°Hõ∆ã¨q∞u =O\˜ ãÖã÷ÅÖ’ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ KÕ~å~°∞.

`«~åÅ∞QÍ Jxfl ~°HÍÅ∞QÍ PkèÑ¨`«ºOÖ’ =ÙO@∂ =ã¨∞Î#fl Ô~_ç¤Ü«Ú=‰õΩÅ∞ H˘ «ÎQÍ ~°OQÆ„Ñ"Õâ◊O KÕã≤# ~°q |O èŒ∞q∞„ «∞Å∞, J#∞K«~°∞Å#∞K«∂ã≤ ã¨∂ÊùiÎx á⁄O Œ@O J<Õk XHõ z„ «"≥∞ÿ# H˘ «ÎHÀO.


177

Ñï\ÏÅ ~°qx QÆ∞iOz "åã¨Î"åÅHõ<åfl Hõ@∞ìHõ^äŒè ŒÅ∞, Ñ¨ÙH˜¯\ ˜Ñ¨Ù~åÏÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ¨Kå~°OÖ’H˜ =KåÛ~Ú.

D Hõ@∞ìHõ äŒÅ∞ ã$+≤ìOz# "åà◊√¡ Ju™ê=∂#∞ºÖË J~Ú=ÙO_»=K«∞Û.ˆH=ÅO ã≤h=∂ Ç‘Ï~ÀÅ Jaè=∂#ãÖÑ¶¨∂Å=∞^èŒº L#fl áÈ\©ÅÖ’OzÑÙ@∞ì‰õΩ=zÛ#"Õ J~Ú=ÙO_»=K«∞Û. J~Ú Õ D Hõ äŒÅ‰õΩ ÃÑ ŒÌZ «∞Î# „ÑKå~°OÅaèOKÕÖÏ KÕã≤#"åà◊¥¡ L<åfl~°∞. "åà◊¡H˜ W@∞=O\˜ Hõ äŒÅ∞ qã¨$Î «OQÍ„Ñ¨Kå~°OÖ’H˜ ~å=@O=Å¡ „Ñ¨Ü≥∂[#O LOk. Ñï\ÏÅ ~°qx ZO «„Ñ=∂ ŒHõ~°"≥∞ÿ# =ºHÎQÍ z„fHõi¿ãÎ JO « Z‰õΩ¯=QÍ Åaú á⁄O Õ J=HÍâßÅ∞J<ÕHõ=∞OkH JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’H =™êÎ~Ú. D =~åæÖË W@∞=O\ „ÑKå~åÅ‰õΩZÑ¨Ê\˜HõÑ¨ÙC_»∞ „áêO áÈã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞.

~°q QÆ∞iOz „Ñ¨Kå~°OÖ’H˜ =zÛ# Hõ@∞ìHõ äŒÅ∞, Ñ¨ÙH˜ \˜ Ñ¨Ù~åÏÅ∞~åã∞‰õΩO@∂ áÈ Õ Jk ÃÑ ŒÌ L„ Œ…O ŒO J~Ú ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok. J@∞=O\˜Hõ èŒÖ’¡ÔHÖÏ¡ Ju H©ÅHõ"≥∞ÿ#k Ç‘Ï~À Ñ=<£ HõàÏºü L ŒO «O. Ñ¶≤e"£∞#QÆ~üÖ’Ç‘Ï~À z~°Orq ã÷ÖÏxfl Ñï\ÏÅ ~°q J„Hõ=∞OQÍ P„Hõq∞OKå_»h, Dq+¨Ü«∞O QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»\ÏxH˜ "≥o§# z~°Orq «=Ú‡_»∞ Ñ¨=<£HõàÏºüÃÑ· ^Ò~°#ºO KÕâß_»h ÃÑ ŒÌ Ü≥∞ «∞Î# „Ñ¨Kå~°O [iyOk. <≥Å∂¡~°∞ #∞Ozq_»∞ ŒÅÜÕ∞º '[g∞<£ Ô~· «∞— Ñ¨„uHõ D L ŒO`åxfl "åãÎ=O J#fl@∞¡QÍ XHõ"å~åÎ Hõ äŒ#O „Ñ¨K«∞iOzOk. z~°Orq ‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞ºÅ∞ P Ñ¨„uHõg∞ ŒÑ¨~°∞=Ù #+ìO ^•"å ‰õÄ_® "Õâß~°∞.

20


178

Ñ¶≤e"£∞#QÆ~üÖ’ Ñï\ÏÅ ~°q WO\˜x P#∞‰õΩx Ç‘Ï~À z~°Orqã÷ÅO =ÙOk. Jã¨Å∞ P ã÷ÅO ã≤h#@∞_»∞ H˘OQÆ~° [QÍæ~å=Ùk. [QÍæ~å=Ùz~°OrqH ÑkÅHõ∆Å ~°∂áêÜ«∞Å‰õΩ P ã÷ÅO J=∂‡_»∞. U_»∞ÅHõ∆Å∞ fã∞‰õΩxJ„y"≥∞O@∞ ~åã≤KåÛ_»∞. q∞QÆ å =¸_»∞ ÅHõ∆Å ŒQÆæ~° ~Ú ŒÌiH© ¿Ñp=zÛOk. q"å ŒO HÀ~°∞ì •HÍ "≥o§Ok. HÍ~°∞ÉÏO|∞ ãÖÑ¶∞@# [iy#«~åfi « Ãã‰õÄºi\© J=ã¨~åÅ xq∞ «ÎO P ã÷ÅO H˘#∞QÀÅ∞ KÕÜ«∞@O

KåÖÏ J=ã¨~°O Jx JO Œ~°∂ ÉèÏqOKå~°∞. P J~Ú Œ∞ =O ŒÅ QÆ*ÏÅã÷ÖÏxH˜ | Œ∞Å∞QÍ ÃÇ·Ï>ˇH± ã≤\©Ö’ =Ù#fl ZHõ~°O ã÷ÅO ~Ú™êÎ#<åfl_»∞~°q. HÍh z~°Orq =∂Ô~¯@∞ ~@∞ „ÑHÍ~°O qÅ∞=Hõ\˜ì _»ÉËƒ fã∞‰õΩ<åfl~°∞.JÖÏˆQ [QÍæ~å=Ù‰õΩ ~Ú=fi=Åã≤Ok [QÍæ~å=Ù‰õΩ WKÕÛâß~°∞. ã≤x=∂~°OQÍxH˜ K≥Ok# ÃÑ ŒÌÅ =∞ èŒº=iÎ «fiOÖ’ D =º=Ç¨~°O [iyOk.

J~Ú Õ, HÍ~°∞ÉÏO|∞ Ñ¶∞@# [iy#Ñ¨Ù_»∞ Ç‘Ï~À z~°Orq ¿Ñ~°Ñ„uHõÖ’¡ „ÑK«∞i «"≥∞ÿ# "åºYºÅ∞ Ñi\ÏÅ ~°qH =∞#™êÎÑO HõeyOKå~Ú.D q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® Ñ¨~°∞K«∂i „| Œ~üû *’HõºO HõeÊOK«∞‰õΩx LÉèíÜ«ÚÅ=∞ èŒº Jáê~åúÅ‰õΩ P™ê¯~°O ÖË‰õΩO_® KÕâß~°∞.

x*ÏxH˜, Ç‘Ï~À z~°Orq, Ñ¨=<£ HõàÏºüÅ#∞ Ñï\ÏÅ ~°qHõÅ∞ã¨∞‰õΩ#fl ãÖ Œ~°ƒù"Õ∞ ÖË Œ∞.

D Hõ@∞ìHõ äŒ‰õΩ KåÖÏ qã$Î « ™ê÷~ÚÖ’ „ÑKå~°O [iyOk Ñi\ÏÅ~°q Ñ~å~Ú"åà◊¡ Pã∞Îefl J„Hõ=∞OQÍ P„Hõq∞OK«∞‰õΩO\Ï_»h, P J„Hõ=∂xflZki¿ãÎ "åà◊√¡ ZO «\˜ "åà◊¡~Ú<å ã¨~ "åà◊¡Ñ¨@¡ J «ºO « ^Ò~°#ºOQÍ=º=Ç¨Ïi™êÎ_»x XHõ "≥·Ñ¨Ù# ÉèÏs™ê÷~ÚÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl q+¨„Ñ¨Kå~åxH˜D Hõ@∞ìHõ^äŒ „áêOáÈã≤Ok. D "åã¨Î"åxfl „QÆÇ≤ÏOK«‰õΩO_® ~°qJaè=∂#∞Å=∞x K≥Ñ¨ÙC‰õΩ<Õ KåÖÏ=∞Ok Ü«Ú=‰õΩÅ∞ D Hõ@∞ìHõ^äŒH˜ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨ÙC_»∞ ã¨=∞Ü«∂#∞‰õÄÅOQÍ ãïH˘ «Î *’_çOÑ¨ÙÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂=ÚO Œ∞‰õΩ ™êyáÈÜ«∂~°∞.

Ç‘Ï~À Ñ¨=<£ HõàÏºüH˜ ãÖ|OkèOz# D L ŒO «O ZO «=~°‰õΩ"≥o§áÈ~ÚO ŒO>Ë z~°Orq, Ñ¨=<£HõàÏºüÅ ã≤h=∂Å∞ J#O «Ñ¨Ù~°OÖ’Z‰õΩ¯= ~ÀAÅ∞ P_»HõáÈ`Õ Ñï\ÏÅ ~°q |Å=O`«OQÍ f¿ã~ÚOz=ÙO\Ï_»x J=xQÆ_»¤Ö’=Ù#fl HÍÑ¨Ù ‰õΩÅã¨∞ÎÅ∞ P~ÀÑ¨Å∞ KÕ¿ã^•HÍ"≥o§Ok.


179

W@∞=O\˜ Hõ@∞ìHõ äŒÅÖ’ Wk =∞K«∞ÛH˜ XHõ\˜ =∂„ «"Õ∞. Ñï\ÏÅ~°q ¿Ñ~°∞g∞ Œ „ÑKå~°"≥∞ÿ# Hõ@∞ìHõ äŒÅ∞, ÑÙH¯\ ÑÙ~åÏÅ∞ J<ÕHõO. "å\xx[=∞x #"Õ∞‡"åà◊√¡ JãÖMÏºHõO. Jq Hõ@∞ìHõ äŒÅh, Ñ¨ÙH˜ \˜ Ñ¨Ù~åÏÅh≥eã≤ ‰õÄ_® Jq "åãÎ"åÅ∞QÍ K≥ÖÏ=∞© JÜÕ∞ºO Œ∞‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiã¨∂Î Åaú

á⁄O Õ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ‰õΩ áêÅÊ_Õ"åi ãÖYº ã¨~Ú «O ã¨fiÅÊO HÍ Œ∞.

D Hõ@∞ìHõ äŒÅ∞,Ñ¨ÙH˜ \˜ Ñ¨Ù~åÏÅ „Ñ¨Kå~°O WO « qâ◊$OYÅOQÍH˘#™êQÆ@O "≥#∞Hõ QÆ∞iÎOK«=Åã≤# XHõ JOâ◊O–D „ÑKå~åÅ∞ ã$+≤ìOz#„Éèí=∂[x « Õ*’=ÅÜ«∞O =∂Ü«∞Ö’ U^À XHõ "Õ∞~°‰õΩ Ñi\ÏÅ ~°q‰õÄ_®Ñ¨_çáÈ=@O.


180

`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì 2004 JÃãOc¡ ZxflHõÖ’¡ Ñ¶ ¨∞’~°OQÍF_çáÈ~ÚOk.

WO «\˜ „Ñü‰õÄÅ "å`å=~°OÖ’#∂ ÃÑ#∞H˘O_» ™ê÷#O #∞Oz`å#∞ ÔQÅ=@O =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞. ~å„+ìOÖ’<Õ J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡Ö’ J «ºkèHõ™ê÷<åÖ’¡ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O JÉèíº~°∞÷efl ÔQeÑ≤OKå_»∞ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ.

Ñ¨k ãÖ= «û~åÅ ã¨∞n~°…q~å=∞O «~°∞"å « HÍO„ÔQãπáêsì uiyJkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛOk. ZÅHõ∆<£ÅÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOKÕ q+¨Ü«∞OÖ’<ÕQÍHõ JkèHÍ~°OÖ’H˜ =zÛ# «~°∞"å « ‰õÄ_® HÍO„ÔQãπ áêsìÅ <åÜ«∞‰õΩÅ∞,"åà◊§ J#∞K«~°∞Å∞ «=∞ „Ñ¨ «º~°∞úÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® Kå"À ˆ~"À J<Õã¨∂„`åxfl J «ºO « â◊HÎ=O «OQÍ „Ñ¨Ü≥∂yOKå~°∞. ~å„+ì"åºÑÎOQÍ ≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì <åÜ«∞‰õΩÅ g∞^•, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ g∞^• =~°∞ã¨QÍ ^•_»∞Å∞"≥Ú ŒÅÜ«∂º~Ú. D Ñïã≤÷u J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ =∞iO « •~°∞"≥∞ÿ#^•=∂ëêÖ’ H˘#™êyOk.

HÍO„ÔQãπ áêsì JkèHÍ~°OÖ’H˜ =KåÛHõ ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ∞,HÍ~°ºHõ~° ÎÅÃÑ· =~°∞ã¨QÍ H˘#™êQÆ∞`«∞#fl Ç¨Ï`åºHÍO_»‰õΩ x~°ã¨#QÍ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì 2004 PQÆã¨∞ì 18 = Õn# J#O «Ñ¨Ù~°OÖ’ ÉèÏs

~åºb x~°fiÇ≤ÏOzOk. D ~åºbH˜ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOz# áêsì J èŒº‰õ∆Ω_»∞K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ J~Ú Œ∞ _ç=∂O_»¡ À ‰õÄ_ç# q#uÑ¨„`åxfl lÖÏ¡Zãπ.Ñ≤. JxÖò‰õΩ=∂~ü ^•fi~å „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ JO Œ*Ëã≤#@∞ì „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞.

21


181

ZxflHõÅ J#O «~°O ~å„+ì "åºÑÎOQÍ [iy# 24 =∞Ok \˜_çÑ≤<åÜ«∞‰õΩÅ∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ Ç¨Ï «ºÅÃÑ· <åºÜ«∞ qKå~° [iÑ≤OKåe.ˆHã¨∞Å ã¨`«fi~° Ñïëê¯~åxH˜ gÅ∞QÍ „Ñ¨`ÕºHõ HÀ~°∞ì#∞ U~åÊ@∞KÕÜ«∂e.J#O`«Ñ¨Ù~°OÖ’ [iy# [O@ Ç¨Ï`«ºÅ‰õΩ ÉÏ^èŒ∞ºxQÍ _çZãπÑ≤ÉÏÅ#~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤x "≥O@<Õ ã¨ÃãÊO_£ KÕÜ«∂e. PÜ«∞#ÃÑ· Ç¨Ï «ºˆHã¨∞#∞ #"≥∂ Œ∞ KÕÜ«∂e.Õâ◊O <Õ «Å∞ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ, Ñ¨Ü«∂º=ÙÅ Hâ◊"£, x=∞‡Å H˜+ìÑ¨Ê,

Z„~°Éˇe¡ ^ŒÜ«∂Hõ~ü~å=Ù, Éˇ·Ô~_ç¤ ~å[âıY~üÔ~_ç¤Å‰õΩ `«y# ~°Hõ∆HõeÊOKåe.Ç¨Ï`åºHÍO_» Ñ¨Ù#~å=$ «O HÍ‰õΩO_® áÈbã¨∞ =º=ã÷ÃÑ· ÉÏ èŒº «ÃÑOKåe.Wg P J~Ú Œ∞ _ç=∂O_»∞¡.

ˆH=ÅO Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œx HÍáê_»∞HÀ=@O HÀã¨"Õ∞ XHõ q èŒOQÍ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì D ~åºbx x~°fiÇ≤ÏOzOk.

YzÛ «OQÍ J Õ ~ÀA# QÆ∞uÎ Z"≥∞‡ÖËº l.hÖÏ=u, Ç≤ÏO Œ∂Ñ¨Ó~ü=∂r ZO.Ñ≤.QÆOQÍ èŒ~ü, ã¨∂i ÉèÏ~°º ÉèÏ#∞=∞u «k «~°∞Å∞ ÃÑ#∞H˘O_»xÜ≥∂[Hõ =~°æO á¶êºHõ∆<£ ÉÏkè «∞Å ¿Ñ~°∞g∞ Œ ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ =O ŒÅ=∞Okx =ÚYº=∞O„u "≥·.Zãπ. ~å[âıY~üÔ~_ç¤, Ç¨ÏŸO =∞O„u *Ï<åÔ~_ç¤,_çlÑ≤ ã¨∞‰õΩ=∂~°Å =ÚO Œ∞ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. g~°O`å å=Ú Ñï\ÏÅ ~°qÉÏkè «∞Å=∞x K≥áêÊ~°∞. xOk «∞ÅÃÑ· K«~°ºÅ∞ fã¨∞H˘x «=∞‰õΩ <åºÜ«∞OKÕÜ«∞=eã≤OkQÍ q#uÑ¨„`åÅ∞ ~ÚKåÛ~°∞.

ÃÑ#∞H˘O_» xÜ≥∂[Hõ =~°æO =Ú~îå ~å[H©Ü«∂Ö’¡ J<åºÜ«∞OQÍzuH˜áÈ~Ú# ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ <åºÜ«∞O KÕ™êÎ#x =ÚYº=∞O„u Ç¨g∞WKåÛ~°∞.

nO`À Ñï\ÏÅ g∞k áê`« ˆHã¨∞ÅxflO\˜h u~°QÆ^À_ÕO^Œ∞‰õΩ„Ñ¨Éèí∞ «fiO ~°OQÆO ã≤ ŒúO KÕã≤O Œh, =ÚYº=∞O„u #∞Oz Ç¨ÏŸO =∞O„uH©,ÇÏŸO =∞O„u #∞Oz lÖÏ¡ Zãπ.Ñ‘. H© P "Õ∞~°‰õΩ P ÕâßÅ∞ *Ïs JÜ«∂ºÜ«∞hÑ¨„uHõÅ∞ ~åâß~Ú.


182

J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ '[#~°Hõ∆ ã¨q∞u— ¿Ñ~°∞`À XHõ ãÖã¨÷"≥eã≤Ok.

~°q g∞ Œ "≥Ú «ÎO 15 ˆHã¨∞Å∞#fl@∞¡ q=~åÅ`À ã¨Ç¨ áÈbã¨∞Å∞Ñ¨„uHõÅ‰õΩ q_»∞ ŒÅ KÕâß~°∞. "åãÎ"åxH˜ g\˜Ö’ KåÖÏ ˆHã¨∞efl HÀ~°∞ìÅ∞U<å_À H˘\˜ì"Õâß~Ú.

Ñï\ÏÅ ~°q ÉÏkè «∞Å ¿Ñ~°∞g∞ Œ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ^•^•Ñ¨ÙÔ~O_»∞ =O ŒÅ =∞Okx ãÖã≤ ŒúO KÕ~ÚOK«QÍ "åà◊§Ö’ H=ÅO =ÚQÆ∞æ~°∞=∂„ «"Õ∞ Hã¨∞Å∞ ÃÑ@ì\ÏxH˜ =ÚO Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. nO`À =¸_»∞ H˜_®flÑπHã∞Å∞, XHõ q∞ã≤ûOQ∑ Hã∞#∂ ~°q g∞ Œ =∞m§ H˘ «ÎQÍ áÈbã∞Å∞ #"≥∂ Œ∞KÕâß~°∞.

2004 U„Ñ≤Öò 26 # [iy# JÃãOc¡ ZxflHõÅ ãÖ Œ~°ƒùOQÍ ã≤.ÔH.Ñe¡ =∞O_»ÅO <åQÆã=Ú„ ŒO áÈeOQ∑ U*O\ò QÆOQÍ èŒ~ü#∞ \_çÑ≤ JÉèíºi÷Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ Àáê@∞ K«=∞<£, «QÆ~°‰õΩO@ „Ñ¨ÉèÏHõ~üÅ∞ Hõeã≤ H˜_®flÑπKÕã≤, J «xg∞ Œ ÇÏ`åº„ÑÜ«∞ «flO KÕã≤#@∞ì Hã∞ #"≥∂ Œ∞ J~ÚOk. JÑÊ\’¡D Hã∞HO Œ ~°qx JÔ~ãπì KÕã≤ W@∞HõÅÑe¡ áÈbãπ¿ãì+<£Ö’ ‰õÄ_® ÃÑ\Ïì~°∞.

D ˆHã¨∞Ö’ ~°qH˜ Éˇ~ÚÅ∞‰õÄ_® =zÛOk.

ÃãÃÑìO|~ü Ñ¨^Œ=¸_À `Õn =∞OQÆà◊"å~°O<å_»∞ Ñï\ÏÅ ~°q"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’x «# WO\’¡ g∞_çÜ«∂`À =∂\Ï¡_®_»∞. J#O «Ñ¨Ù~°OlÖÏ¡Ö’ `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O <åÜ«∞‰õΩÅ∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅ g∞^Œ Ç¨Ï`åºHÍO_»H˘#™êyã∞Î#fl [#~°Hõ∆ ãq∞u "≥#∞Hõ =ÚYº=∞O„u "≥·.Zãπ. ~å[âıY~üÔ~_ç¤«#Ü«Ú_»∞ [QÆ<£"≥∂Ç¨Ï<£Ô~_ç¤ Ç¨ÏãÎO =ÙO Œx P~ÀÑ¨ KÕâß_»∞. [#~°Hõ∆

ã¨q∞ux [QÆ<£"≥∂Ç¨Ï<£Ô~_Õ¤ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_»h, HÍ~°∞ÉÏO|∞ xOk «∞_»∞=∞ Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ù ã∂i, Ô~_£™êì~ü ãÉèí∞ºÅ∞, =∞i H˘O Œ~°∞ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞=Ù#fl@∞ì K≥áêÊ_»∞. HÍ~°∞ÉÏO|∞ xOk «∞Å‰õΩ [QÆ<À‡Ç¨Ï#Ô~_ç¤ P„â◊Ü«∞OHõeÊã¨∞Î<åfl_»x ‰õÄ_® ~°q P~ÀÑ≤OKå_»∞.

J#O`«Ñ¨Ù~°O _ç.Zãπ.Ñ≤. ÉÏÅ#~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤, =∞^Œ∞ÌÅK≥~°∞=Ùã¨∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤, [QÆ<À‡Ç¨Ï<£Ô~_ç¤ Ü«∞^èÕK«ÛQÍ ÃãÖòá¶È<£Å ^•fi~åãÖÉèÏ+≤OK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. D =ÚQÆ∞æi ÃãÖòá¶È<£Å#∞ ã‘*ò KÕÜ«∂Å#flkÑï\ÏÅ ~°q _ç=∂O_£. ã‘*ò KÕã≤# ÃãÖòá¶È<£Å `åÅ∂‰õΩ W<£Hõq∞OQ∑,


183

B\òQÀ~ÚOQ∑ HÍÖòûx Ñije¿ãÎ Z=Ô~=~°∞ UÜÕ∞ <Õ~°ã∞ÎÅ‰õΩ á¶È#∞¡ KÕâß~À|@ì|Ü«∞Å∞ J=Ù «∞O Œx ≥eáê_»∞.

"åã¨Î"åxH˜ P ~ÀA ~°q KÕã≤# P~ÀÑ¨Ö’¡ÔHÖÏ¡ f„="≥∞ÿ#n,H©ÅHõ"≥∞ÿ#n ~Ú Õ.

[#~°Hõ∆ ãq∞uH©, [QÆ<À‡ÇÏ<£ Ô~_ç¤H© ãO|O èŒO =ÙO Œ<Õ P~ÀÑJO « „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# Õg∞ HÍ Œ∞. Ñ‘Ñ¨ÙÖòû"å~ü QÆÑü =~°æO lÖÏ¡ HÍ~°º Œi≈ã¨ «ºO ‰õÄ_® áÈbã¨∞Å∞, HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ ã¨$¿+ì [#~°Hõ∆ ã¨q∞u Jx„Ñ¨Hõ\ÕKå_»∞.

Ñi\ÏÅ ~°q KÕã≤# P~ÀÑÅ∞ Hõ_»ÑÖ’<ÕQÍHõ HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞,áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Ö’¡ ã¨~Ú «O „Ñ¨HõOÑ¨#Å∞ Ñ¨Ù\ìOKå~Ú. Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡Ö’J<ÕHõ KÀ@¡ x~°ã# „Ñ Œ~°≈#Å∞ [iQÍ~Ú. "≥·Ü«∞ãπ Ü«Ú=¿ã# P èŒfi~°ºOÖ’JHõ _»Hõ _® ~å™êÎ~ÀHÀÅ∞ ‰õÄ_® [iQÍ~Ú. Ñï\ÏÅ ~°qH˜ =ºuˆ~HõOQÍx<å^•Å∞ KÕâß~°∞. H˘xflKÀ@¡ ~°q k+≤ìÉÁ=∞‡efl ã¨~Ú «O ŒQÆúO KÕâß~°∞.

=ÚYº=∞O„u ‰õΩ=∂~°∞_»∞ [QÆ<£"≥∂Ç¨Ï<£Ô~_ç¤ Ñï\ÏÅ ~°qH˜ bQÆÖò<À\©ã¨∞ ÑÖáê_»∞.

HÍ~°∞ÉÏO|∞ ˆHã¨∞Ö’ K«~° ¡Ñë¡ *ˇ·Å∞Ö’ tHõ∆ J#∞Éèíqã¨∞Î#fl=∞ ≥ÌÅK≥~°∞=Ù ã∂i`À á¶È<£Ö’ =∂\Ï¡_ç#@∞ì P~ÀÑÅ∞ KÕÜ«∞@O •fi~å«# Hõ¡~ÚO\ò Ñ¨~°∞=Ù „Ñü+ªÅ‰õΩ ÉèíOQÆO HõeyOz#O Œ∞‰õΩ ÉË+¨~° «∞QÍ

Hõ∆=∂Ñ¨Å∞ ≥Å∞Ñ¨Ù «∂ „Ñ¨Hõ@# ~Ú"åfiÅh, ÖËxÑ¨Hõ∆OÖ’ <åºÜ«∞Ñ¨~°"≥∞ÿ#„H˜q∞#Öò "åº*ÏºxH˜ K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï=∞h <À\©ã¨∞ =zÛOk.

P «~åfi « ^•"å–Ñ¨Ùe"≥O Œ∞Å HÀ~°∞ì #∞Oz Ñï\ÏÅ ~°qH˜ ã¨=∞#∞¡ JO^•~Ú.

2004 _çÃãO|~ü 23 # "å~Ú^•.Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ J#O «Ñ¨Ù~°O #∞Oz Ñ¨Ùe"≥O Œ∞Å‰õΩ „Ñ¨Ü«∂O

JÜ«∂º_»∞. J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å J_»¤O‰õΩÅ∞, J"åO`«~åÅ∞. `å_çÑ¨„u,`åà◊§á⁄^Œ∞Ì@∂~°∞, =Ú^ŒÌ#∂~°∞, `˘O_»∂~°∞, Ñ¨Ùe"≥O^Œ∞ÅÖ’ ~°q„Ñ¨Ü«∂˜ã¨∞Î#fl "åÇ¨Ï#O`Àáê@∞ J «x"≥O@ =zÛ# "åÇ¨Ï<åÅxflO\hJ∞=∞=Ó «xv KÕâß~°∞.


184

[QÆ<£"≥∂ÇÏ<£Ô~_ç¤ «k «~°∞Å g∞ Œ å#∞ KÕã≤# P~ÀÑÅ#∞ ~°∞A=ÙÑïKÕ ™êH∆Íº è•~åÅ#∞ <åºÜ«∞™ê÷#O =ÚO Œ∞ ÃÑ_» å#x Ñ¨Ùe"≥O Œ∞ÅÖ’U~åÊ@∞ J~Ú# qÖËHõ~°∞Å ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ ã¨Ê+ìOQÍ K≥áêÊ_»∞.

ÃãÃÑìO|~ü W~°"≥·P~À `Õn ™È=∞"å~°O ™êÜ«∞O„`«O Z.Zãπ.Ñ≤.=∞h+π‰õΩ=∂~ü ã≤<å› À áê@∞ •^•ÑÙ =ÚÑÊù~Ú, #ÅÉèí~Ú =∞Ok áÈbã∞ã≤|ƒOk "≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’x Ñï\ÏÅ ~°gO„^Œ ~ÚO\˜H˜ "≥àÏ§~°∞. Pã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñï\ÏÅ ~°q ŒOÑ¨ «∞Å∞ ~ÚO\’¡<Õ =Ù<åfl~°∞. áÈbã¨∞Å∞^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ QÆO@Å‰õΩÃÑ·QÍ P WO\’¡x J∞=∞=Ó «xv KÕâß~°∞.ÃÑ· JO «ã¨∞ÎÖ’x Ñ¨_»Hõ QÆkÖ’=Ù#fl XHõ QÆ∂\’¡ =Ù#fl +¨~°∞ì, áêºO@∞,Å∞Ow, |h#∞, K≥Ñ¨CÅ [ «#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. K˘HÍ¯g∞ Œ∞#fl«∞ÑC =∞~°HõÅ#∞ ~°HõÎÑÙ =∞~°HõÖ· =ÙO\ÏÜ«∞x áÈbã∞Å∞ J#∞=∂xOKå~°∞.

=∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA k#Ñ¨„uHõÅ∞ 'Ñï\ÏÅ WO\’¡ <≥ «∞Î\ ˜ Œ∞ã¨∞ÎÅ∞—=O\˜ ãÖK«Å<å «‡Hõ ji¬HõÅ`À "å~åÎ Hõ äŒ<åÅ#∞ „Ñ¨K«∞iOKå~Ú.

=∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA ~å„u Ñ¨ ŒH˘O_»∞#fl~° QÆO@Å‰õΩ J#O «Ñ¨Ù~°OJ~°qO £#QÆ~üÖ’x ~ÚO\ g∞ Œ áÈbã∞Å∞ "≥∞~°∞ÑÙ^•_ç KÕâß~°∞. _çZãπÑ≤q[Üü∞‰õΩ=∂~ü ™ê~° èŒºOÖ’ <åÅ∞QÆ∞ rÑ¨ÙÅ∞, Ô~O_»∞ "åº<£ÅÖ’ ^•^•Ñ¨Ù_≥|ƒù~Ú =∞Ok ™êÜ«Ú èŒ áÈbã¨∞Å∞ ~°q WO\˜x K«∞@∞ì=Ú\Ïì~°∞. „Q“O_£á¶È¡~ü ^ŒQÆæ~° #∞O_ç <åÅ∞QÀ JO`«ã¨∞ÎÃÑ·#∞#fl hà◊§ \ÏºO‰õΩ =~°‰õÄJ∞=∞=Ó QÍeOKå~°∞. QÀ_»Å‰õΩ#fl ZÅ„H˜ìH± |Å∞ƒefl ‰õÄ_® fã≤ÑïjeOKå~°∞. H˘xfl Ñ¨~°û#Öò _®‰õΩº"≥∞O@¡#∞ ã‘*ò KÕâß~°∞. WO\’¡=Ù#fl|O èŒ∞=Ùefl x„ ŒÖËÑ≤ qKåiOKå~°∞. |Ü«∞\˜"åix Ö’xH©, Ö’Ñ¨Å=Ù#fl"åix |Ü«∞@‰õÄ J#∞=∞uOK«ÖË Œ∞. z=iH˜ WO\˜H˜ J=∞iÛ# >ˇÿÖòû,<ÕÅg∞k QÆK«∞Û, QÀ_»Å∞, ÃÑ·HõÑ¨C WÖÏ „Ñü JOQÆ∞à◊O „ÃÑ·"Õ\ò g_çÜ≥∂„QÍÑ¶~°¡ À g_çÜ≥∂Å∂, á¶È\’Å∂ f~ÚOKå~°∞. ÉÏO|∞ _çãπáÈ[|∞Öòû`À«xvÅ∞ KÕâß~°∞. ~å„u Ñ¨ ŒH˘O_»∞#fl~° #∞O_ç ≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# <åÅ∞QÆ∞

QÆO@Å =~°‰õÄ ~°q ~ÚÅ∞¡ Ñ¨ÓiÎQÍ áÈbã¨∞Å ™êfinè#OÖ’<Õ =ÙOk.≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# 3.45 QÆO@Å‰õΩ J#O «Ñ¨Ù~°O _ç.Zãπ.Ñ≤ =∞iH˘O Œ~°∞

JkèHÍ~°∞Å∞ Ç¨Ï_®=Ù_çQÍ WO\’¡ #∞Oz |Ü«∞@H˜ =zÛ ~å„u ≥Å¡"å~°∂¡Ñ¨_çQÍÑ¨ÙÅ∞QÍã¨∂Î Ñ¨_ç=Ù#fl áê„uˆHÜ«Úefl ‰õÄ_® Ñ¨ÅHõiOK«‰õΩO_®"≥∞~°∞Ñ¨Ù"ÕQÆO`À "åÇ¨Ï<åÖ’¡ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. ã≤.S. K«O„^ŒâıY~üÔ~_ç¤


185

=∞iH˘O Œ~°∞ ™êÜ«Ú èŒ áÈbã¨∞Å∞ ~°q ~ÚO\˜ K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å z=∞‡pHõ\’¡K≥@∞¡, `«∞Ñ¨ÊÅ∞, K≥`«Î‰õΩO_ôÅ∞ Jhfl QÍeOKå~°∞. JÑ¨Ê\˜H˜ L^ŒÜ«∞O<åÅ∞QÆ~ÚOk.

~°q ~ÚO\’¡Oz H˘xfl H©ÅHõ"≥∞ÿ# ÃÑ¶·à◊√§, Ñ≤ãìÖò‰õΩ LÑ¨Ü≥∂yOKÕ=∂ºQÆ*·<£, ZÅ„HìH± ÉÏº@s, Ô~·Ñ¶≤Öò‰õΩ "å_Õ XHõ a@∞ì, XHõ [ « Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ã‘*ò KÕã≤#@∞ì áÈbã∞ JkèHÍ~°∞Å∞ J#kèHÍiHõOQÍ Ñ„uHõÅ‰õΩ bH± KÕâß~°∞.

<åQÆã=Ú„ ŒO ™êH QÆOQÍ èŒ~ü Hã∞Ö’ ™êH∆Íº è•~åÅ HÀã"Õ∞ Ñi\ÏÅ~°gO„ Œ Wà◊§#∞ ™È^• KÕã≤#@∞ì Zãπ.Ñ≤. „Ñ¨gü‰õΩ=∂~ü „Ñ¨Hõ\ÕKå~°∞.

D JOâ◊O g∞ Œ ^•^•Ñ¨Ù XHõ "å~°O ~ÀAÅáê@∞ k#Ñ¨„uHõÅ∞qq èŒ ~°HÍÅ "å~åÎHõ äŒ<åÅ#∞ „Ñ¨K«∞iOKå~Ú.

'Jq ~°HõÎÑÙ =∞~°HõÖË<å! Ñ_»HõQÆkÖ’ Œ∞ã∞ÎÅ∞ ~°ÇÏãºOQÍ ZO Œ∞‰õΩ^•z#@∞¡....—

'P K˘HÍ¯ "≥#∞Hõ Jã¨Å∞ Hõ äŒ Uq∞\˜?—

'Ñi\ÏÅ K«∞@∂ì aQÆ∞ã∞‰õΩO@∞#fl LK«∞Û— =O\ ji¬HõÅ`À ~°Hõ~°HÍÅ"å~åÎ Hõ äŒ<åÅ∞ "≥Å∞=_®¤~Ú.

J~Ú Õ ÑÙe"≥O Œ∞ÅÖ’ [iy# qÖËHõ~°∞Å ã=∂"Õâ◊OÖ’ [QÆ<£g∞ Œ`å#∞ KÕã≤# P~ÀÑ¨Å åÅ∂‰õΩ ™êH∆Íº è•~åÅ#∞ «fi~°Ö’<Õ <åºÜ«∞™ê÷#O=ÚO Œ∞ LOK«∞`å#x ~°q KÕã≤# „Ñ¨Hõ@#H©, P «~åfi « [iy# áÈbã¨∞Å`«xvÅH© =∞^èŒº ãÖ|O^èŒO =ÙO_ç =ÙO@∞O^Œx =∂„`«O U Ñ¨„uHÍ~åÜ«∞ÖË Œ∞. ™êˆH QÆOQÍ èŒ~ü ˆHã¨∞ ™ê‰õΩQÍ K«∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ «Ñ¨Ê x*ÏxH˜~°q KÕã≤# P~ÀÑ¨Å `åÅ∂‰õΩ ™êH∆Íº^è•~åÅ HÀã¨"Õ∞ D `«xvÅ∞[iQÍÜ«∞x [#O J#∞=∂xOKå~°∞QÍh Ñ¨„uHõÅ∞ =∂„ «O ZO Œ∞HÀQÍxJã¨Å∞ P HÀOÖ’ PÖ’zOK«<Õ ÖË Œ∞.

UkU"≥∞ÿ#ÑÊ\H© ~°q WO\’¡ [iy# ™È^•Å∞, qKå~°Å∞ Ñ„uHõÖ’¡=zÛ# "å~°ÎÅ∞, „Ñ¨`«º~°∞÷Å P~ÀÑ¨Å∞, =~°∞ã¨QÍ "≥Å∞¡"≥uÎ# qq^èŒÑïÏ=∂Å∞– Ñï\ÏÅ ~°qx XHõ K«OÑ¨ Œy# =ºHÎQÍ z„fHõiOK«_®xH˜LÑÜ≥∂QÆÑ_®¤Ü«∞#flk =∂„ «O =Ú=∂‡\H© "åãÎ=O. W ŒO`å XHõ Ñ äŒHõO„ÑHÍ~°O [iyO Œ#@O ‰õÄ_® JO «Hõ<åfl HÍ Œ#\ÏxH gÖË¡x ÑzÛ x[O.


186

Ñï\ÏÅ ~°q Wà◊§g∞^Œ áÈbã¨∞Å∞ ^•_»∞Å∞ [iÑ≤ `«xvÅ∞x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ [#~°Hõ∆ ã¨q∞u Ñï\ÏÅ ~°q =Ú~îåxx~°∂‡eOKåÅx HÀ~°∞ «∂ =∞~À ÖËY#∞ Ñ¨„uHõÅ‰õΩ q_»∞ ŒÅ KÕã≤Ok.Ñï\ÏÅ ~°q g∞ Œ ~°Hõ~°HÍÅ P~ÀÑ¨Å∞ KÕã¨∂Î ~°q P~ÀÑ≤Oz#@∞ì Wk[QÆ<À‡ÇÏ<£Ô~_ç¤ U~åÊ@∞ KÕã≤# ãOã÷ HÍ Œ<ÕO Œ∞‰õΩ f„= qÑ¡= Ñ Œ*ÏÖÏxflQÆ∞Ñ≤ÊOzOk.

áÈbã¨∞ezÛ# <À\©ã¨∞ "Õ∞~°‰õΩ <åQÆã¨=Ú„ ŒO ˆHã¨∞ q+¨Ü«∞OÖ’q=~° ~ÚKÕÛO Œ∞‰õΩ ÃãÃÑìO|~ü 29 = Õn# L ŒÜ«∞O 10.30 QÆO@Å‰õΩÑi\ÏÅ ~°q èŒ~°‡=~°O ZZãπÑ≤ HÍ~åºÅÜ«∂xH "≥àÏ¡_»∞. "≥o§# J~°QÆO@«~åfi « ZZãπÑ≤ #∞Oz Ñ≤Å∞Ñ¨Ù =zÛOk.

ZZãπÑ≤ =∞h+π‰õΩ=∂~ü ã≤<å›, Ñï\ÏÅ ~°gO„ ŒÅ =∞ èŒº [iy#ãÖÉèÏ+¨Å q=~åÅ#∞ 'qâ◊fiã¨hÜ«∞— ã¨=∂Kå~°O "Õ∞~°‰õΩ PO„ èŒ*’ºuk#Ñ¨„uHõ „Ñ¨K«∞iOzOk.

=∞h+π : QÆOQÍ èŒ~üÃÑ· [iy# ^•_çÖ’ g∞~°∞ áêÖÁæ<åfl~°∞.ˆHã¨∞Ö’ g∞~°∞„Ñ¨^è•#=Ú^•Ì~ÚQÍ L<åfl~°∞... WO^Œ∞‰õΩ ãÖ|OkèOz Ñ¨Å∞P è•~åÅ∞<åfl~Ú. g∞~°∞ U=∞O\Ï~°∞?

~°q : QÆOQÍ èŒ~üÃÑ· [iy# ^•_çH© <å‰õÄ ãÖ|O èŒO ÖË Œ∞. ^•_çÖ’<Õ#∞ áêÖÁæ#ÖË Œx "≥Ú Œ\ #∞Op K≥|∞ «∞<åfl#∞. WÑC_»∂ =∞m§J Õ=∂@ K≥|∞ «∞<åfl#∞. JHÍ~°OQÍ D Hã¨∞Ö’ ##∞fl „Ñ¨ è•#xOk «∞xQÍ KÕ~åÛ~°∞.

=∞h+π : JO>Ë? •_çÖ’ g∞~°∞ áêÖÁæ#ÖË ŒO\Ï~°∞? g∞ áê„ « ÖË ŒO\Ï~°∞?

~°q : QÆOQÍ èŒ~üÃÑ· <Õ#∞ •_ç KÕâß#x JHÍ~°OQÍ ##∞fl JÉèÏã∞áêÅ∞KÕâß~°∞. ^•_çH© <å‰õÄ U=∂„ «O ãÖ|O èŒO ÖË Œ∞.

=∞h+π : P Œ∞ã¨∞ÎÅ∞... =∞~°HõÅ =∂>Ëq∞\˜?

~°q : Jq <å ^Œ∞ã¨∞ÎÖË. J~Ú`Õ, <å‰õΩ ãïáÈ#O^Œ∞# <å =^ŒÌÑ¨ ŒÇ¨ˆ~à◊√§QÍ Ñ¨x KÕã¨∞Î#fl „_≥·=~ü <å~åÜ«∞‰õΩ <Õ<Õ ~ÚKåÛ#∞."å\˜ÃÑ· ~°HõÎÑ¨Ù =∞~°HõÅ∞ ÖË=Ù. „áê äŒq∞Hõ qKå~° ÖË‰õΩO_® P


187

Œ∞ã¨∞ÎÅÃÑ· ~°HõÎÑ¨Ù =∞~°HõÅ∞ L<åflÜ«∞x „Ñ¨Hõ\ ÕKå~°∞. x*ÏxH˜,P Œ∞ã¨∞ÎÅÃÑ· L#flq «∞Ñ¨C =∞~°HõÅ∞.

=∞h+π : P =∞~°HõÅ∞ UO\’ á¶ÈÔ~xûH± x"ÕkHõ =KåÛHõ ≥Å∞ã¨∞ÎOk. Jq~°HõÎO =∞~°HõÅ∞ HÍ#ÑC_»∞ P Œ∞ã∞ÎÅ#∞ JO « ~°ÇÏãºOQÍ ZO Œ∞‰õΩ^•Kå~°∞?

~°q : "å\ ˜<ÕO ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ ^•Ü«∞ÖË^Œ∞. "å\ ˜x ÃÑ\˜ì# ã¨÷ÅOÖ’Wk=~°‰õΩ Z.ã≤.H˜ qxÜ≥∂yOz# ÃãìaÖ·[~ü#∞ ÃÑ\ÏìO. WO\’¡Ñ¨xKÕ¿ã"åà◊√§ <å~åÜ«∞`À JÑ¨C_»Ñ¨C_»∂ ^•QÆ∞_»∞=¸`«Å∞P_»∞ «∂ P@ Ñ\˜ìOKÕO Œ∞‰õΩ "å\x Z=~À JHõ _» •z=ÙO\Ï~°∞.nxfl "Õ∞O ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ ^•Kå=∞#_»OÖ’ J~°÷O ÖË Œ∞.

=∞h+π : g∞ ŒQÆæ~° Zxfl PÜ«Ú è•Å∞<åfl~Ú?

~°q : ~å„+ì Ç¨ÏŸOâßY HÍ~°º Œi≈ J#∞=∞u`À =Ù#fl PÜ«Ú è•Å∞ Wq( «# Ö·Ãã<£û PÜ«Ú è•Å∞ =∞h+π‰õΩ=∂~ü =ÚO Œ∞ ÃÑ\Ïì~°∞).

=∞h+π : J#O «Ñ¨Ù~°O WO\’¡ ^˘iH˜# PÜ«Ú èŒ ÉèÏQÍÅ∞ ZHõ _çq? JqJHõ _» ZO Œ∞‰õΩ L<åfl~Ú?

~°q : Jq x¿+kè`« =ã¨∞Î=ÙÅ∞ HÍ=Ù. <å Öˇ·Ãã<£û_£ PÜ«Ú^è•Å‰õΩãÖ|OkèOz#"Õ. J=HÍâ◊O ~Ú=fiO_ç x~°∂Ñ≤™êÎ#∞.

J*Ï˝ «OÖ’ ÔHo§# K«=∞<£ QÆ∞iOz qKå~°Ö’ ZZãπÑ≤ J_çy`≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl@∞ì Ñ¨„uHõÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. L^ŒÜ«∞O Ñ¨k#fl~° #∞Oz™êÜ«∞O„ «O P~°∞QÆO@Å =~°‰õΩ Ô~O_»∞ Œá¶êÅ∞QÍ D qKå~° H˘#™êyOk.=∞ è•ºÇ¨ÏflO Éè’[# q~å=∞O «~°∞"å « Ô~O_À Œá¶ê qKå~° "≥Ú ŒÖ·Ok.ZZãπÑ≤ „Ñ¨â◊flÅ∞, ~°q ã¨=∂ è•<åÅ#∞ èŒ~°‡=~°O ãï¯Öò W<£ûÃÑHõì~ü <À\òKÕâß~°∞. qKå~° J#O «~°O ã=∂ è•<åÅ∞ <À\òKÕã≤# ¿ÑÑ~ü g∞ Œ ~°q`ÀãÖ «HõO KÕ~ÚOKå~°∞.

J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ H˘#™êQÆ∞`«∞#fl Ç¨Ï`åºHÍO_»ÃÑ· ^Œ~åºÑ¨ÙÎ[i¿ÑO^Œ∞‰õΩ ~å„+¨ì „Ñ¨Éèí∞`«fiO ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì =∂r <åºÜ«∞=¸iÎ [ã≤ìãπZ.QÀáêÅ~å=Ù <Õ «$ «fiOÖ’ UHõã¨Éèíº Hõq∞+¨<£#∞ xÜ«∞q∞OzOk. 1990[#=i #∞Oz JO>Ë QÆ « Ñk¿ÇÏ<Õà◊√§QÍ lÖÏ¡Ö’ H˘#™êy# =Ú~îåHõHõ∆Å∞,


188

âßOuÉèí„ Œ «Å QÆ∞iOz Œ~åºÑ¨ÙÎ [iÑ≤ x"ÕkHõ ã¨=∞iÊOKåÅx HÀiOk.

~å„+ìOÖ’ HÍO„ÔQãπ áêsì JkèHÍ~°OÖ’H =KåÛHõ =~°∞ãQÍ [~°∞QÆ∞ «∂=ã¨∞Î#fl ~å[H©Ü«∞ Ç¨Ï`«ºÅ QÆ∞iOz `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì *ÏfÜ«∞=∂#=Ç¨Ï‰õΩ¯Å Hõq∞+¨<£‰õΩ Ñ¶≤~åº Œ∞ KÕã≤Ok. ÃãÃÑìO|~ü 23 = Õn#áêsì J èŒº‰õ∆Ω_»∞ K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞ ™ê~° èŒºOÖ’ áêsì ZO.Ñ‘Å∞, ã‘xÜ«∞~ü<åÜ«∞‰õΩÅ`À ‰õÄ_ç# „Ñ¨uxkè |$O ŒO *ÏfÜ«∞ =∂#=Ç¨Ï‰õΩ¯Å Hõq∞+¨<£K≥·~°‡<£ [ã≤ìãπ Z.Zãπ.P#O £#∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx ~å„+ìOÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞#flÑ¨iã≤÷ux QÆ∞iOz q=iOz K≥Ñ≤ÊOk.


189

~°q K«∞@∂ì ˆHã¨∞Å LK«∞Û#∞ ayOK«_»O "≥Ú ŒÅ~ÚOk.

áê « ˆHã¨∞ÅxflO\˜h u~°QÆ À_»_»O „áê~°OÉèí=∞~ÚOk.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì <åÜ«∞‰õΩÅ∞, HÍ~°ºHõ~°ÎÅÃÑ· TK«HÀ « ™ê÷~ÚÖ’Ç¨Ï`åºHÍO_» H˘#™êQÆ∞`ÀOk.

HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ *.ã≤. k"åHõ~üÔ~_ç¤, QÆOQÆ∞Å ã∂~°º<å~åÜ«∞Ô~_ç¤, "åi J#∞K«~°∞Å#∞Oz «# „áêÏÅ‰õΩ Çx [iQ „Ñ=∂ ŒO =ÙO Œh,«#‰õΩ Ãã‰õÄºi\©x ÃÑOKåÅh Ñï\ÏÅ ~°q Ñ¨ ÕÑ¨ Õ q[˝Ñ¨ÙÎÅ∞ KÕã¨∂Î

=KåÛ_»∞. âßã¨#ã¨ÉèíÖ’ K≥áêÊ_»∞. Ç¨ÏŸ"£∞=∞O„u *Ï<åÔ~_ç¤H©, =ÚYº=∞O„u_®Hõì~ü "≥·.Ü«∞ãπ.~å[âıY~ü Ô~_ç¤H© ÖËYÅ∞ ~åâß_»∞. áÈbã∞ L#fl`åkèHÍ~°∞Å#∞Hõeã≤ Ñïã≤÷ux q=iOz K≥áêÊ_»∞.

Ãã‰õÄºi\©x ÃÑOK«@O =∂@ J@∞Oz, «#‰õΩ QÆ « „Ñ¨Éèí∞ «fiOJ~Ú Œ∞QÆ∞~°∞ QÆ<£"Õ∞<£Å#∞ H\Ï~Ú¿ãÎ HÍO„ÔQãπ „Ñ¨Éèí∞ «fiO =zÛ JO Œ∞Ö’=ÚQÆ∞æix `˘ÅyOz ~Ú ŒÌ~°∞ QÆ<£"Õ∞<£Å`À<Õ ãïÃÑ@∞ìH˘=∞‡Ok.

~°qH˜ J`«ºO`« ã¨xflÇ≤Ï`«∞_»∞, ‰õΩ_çÉè í∞[OQÍ =Ù#fl K«=∞<£J*Ï˝ «"åãÖÖ’H˜ "≥àÏ§_»∞. „áêÉèíÜ«∞O`À Œ∂~°OQÍ "≥o§ ^•‰õΩ¯<åfl_»xK≥Ñ¨ÙCHÀ=@O ÕeˆH QÍx "åãÎ"åxH˜ Wk JO « z#fl q+¨Ü«∞O HÍ Œ∞.=∞~À =ÚYº=∞~Ú# q+Ü«∞O Uq∞@O>Ë Ñi\ÏÅ ~°q ãfiÜ«∞OQÍ J «xxJ*Ï˝ «"å™êxH˜ ÑÖÑ≤OKå_»∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O L#fl Ñïã≤÷ «∞Ö’¡ K«=∞<£ g∞ Œ

22


190

qÑ¨s`«OQÍ Jã¨∂Ü«∞ ÃÑOK«∞H˘x=Ù#fl `«# ™⁄O`« =∞#∞+¨µÖË J`«x„áêÏxH˜ Ç¨x HõeÊOKÕ J=HÍâ◊O LO Œx J#∞=∂xOKå_»∞ ~°q.

≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÖ’H˜ KÕ~°\ÏxH˜ =ÚO Œ∞#fl Ñïã≤÷uH©, WÑ¨Ê\˜Ñïã≤÷uH© Jã¨Å∞ á⁄O «# ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk.

ZÑ¨ÙC_≥·`Õ ^èŒ<å~°˚# Z‰õΩ¯==∞OkH˜ „Ñ¨^è•#ÅHõ∆ ºOQÍ =∂iO^ÀJÑ¨ÙC_Õ ~°q "≥#∞Hõ =Ù#fl â◊HÎ xsfi~°ºO HÍ=@O „áê~°OÉèí=∞~ÚOk.

"åãÎ"åxH˜ èŒ<å~°# U<å_»∂ Ñï\ÏÅ ~°q „Ñ¨ è•#ÅHõ∆ ºO HÍ Œ∞._»|∞ƒÅHÀã¨"≥∂, Pã¨∞ÎÅ HÀã¨"≥∂, ~å[H©Ü«∞ PkèÑ¨ «ºO HÀã¨"≥∂ J «#∞U<å_»∂ ÇÏ «ºÅ∞ KÕÜ«∞ÖË Œ∞, KÕ~ÚOK«ÖË Œ∞. Z#fl_»∂ Z=i Pã∞Îbfl J «_»∞J„Hõ=∞OQÍ P„Hõq∞OK«∞HÀÖË Œ∞. Ñi\ÏÅ ~°q J@∞=O\ Ñ#∞Å∞ KÕÜ«∞@OÖË Œx JãÖ «$Ñ≤ÎH˜ QÆ∞iJ~Ú Œ∂~°=∞~Ú# "åà◊√¡‰õÄ_® =Ù<åfl~°∞.

`å#∞ XHõ qÑ¡=HÍ~°∞x, J=∞~°g~°∞x Hõ_»∞ÑÙ# ÑÙ\Ïì#<Õ "åãÎ"åxfl~°q «# rq «OÖ’ XHõ Hõ∆O ‰õÄ_® qã¨‡iOK«ÖË Œ∞. J=∞~°g~°∞Å∞QÍK«i„ «ÔHH˜ # «# «O„_ô, «=Ú‡à◊¡ H©iÎH˜ Hõà◊OHõOHÍQÆÅ K«~°ºÅ#∞ `å#∞≥eã≤QÍh, ≥eÜ«∞HõQÍh Z#fl_»∂ KÕÑ¨@ìÖË Œ∞.

z=ik<åÖ’¡ Ñï\ÏÅ ~°q «# rq «OÖ’ Z#fl_»∂ Z~°QÆ#O «\ ˜XO@i`«<åxH˜ QÆ∞i J=Ù`«∂ =KåÛ_»#@OÖ’ ‰õÄ_® ZO`«=∂„`«OJ"åãÎ=O ÖË Œ∞.

Ñï\ÏÅ~°qh, J «x J#∞K«~°∞Åh JO «O KÕ¿ãO Œ∞‰õΩ „Ñ¨ «º~°∞÷Å„Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ =Ú=∞‡~°O JÜ«∂º~Ú.

2004 ÃãÃÑìO|~ü 7.

J#O «Ñ¨Ù~°OÖ’ «QÆ~°‰õΩO@ „Ñ¨ÉèÏHõ~ü Ç¨Ï «º [iyOk. Ñï\ÏÅN~å=ÚÅ∞ QÍi`Àáê@∞ ÇÏ «º‰õΩ QÆ∞Ô~·# ~å=∂O[<ÕÜ«ÚÅ∞ ãfiO « «=Ú‡_Õ„Ñ¨ÉèÏHõ~ü. «QÆ~°‰õΩO@ "åà◊§ T~°∞ ¿Ñ~°∞. ~°q ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊OÖ’H˜ =zÛ#«~°∞"å « „ÑÉèÏHõ~ü#∞ «#"≥·ÑÙ ≥K«∞Û‰õΩ<åfl_»∞. J#O «ÑÙ~°O HÀ~°∞ì ~À_»∞¤Ö’

Ñ≤Å¡Å‰õΩ „HÍÑ¨Ù KÕ~ÚOK«∞‰õΩx ÃãÅ∂<£ #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎO_»QÍÑ≤Å¡Å=ÚO Õ ^•_çKÕã≤ HÍeÛ K«Oáê~°∞.


191

JHÀì|~ü 9 # |àÏ§iÖ’ P~ü.ÔH. Ç¨Ï «º [iyOk.

L ŒÜ«∞O P~°∞QÆO@Å „áêO «OÖ’ k#Ñ„uHõ H˘#∞‰õΩ¯x =ã∞ÎO_»QÍP~ü.ÔH. g∞ Œ ^•_ç [iyOk.

P~ü.ÔH. Ç¨Ï «º "åãÎ"åxH˜ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ áêe@ XHõ ÃÑ#∞ÃÇÏK«ÛiHõ !

Ñï\ÏÅ ~°q „áêÏÅ‰õΩ U Hõ∆OÖ’<≥·<å =ÚÑ¨ÙC U~°Ê_Õ Ñïã≤÷uŒi^•Ñ¨ÙÅÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ>Ëìã≤#>Ëì ÖˇHõ .

Ñï\ÏÅ ~°q K«∞@∂ì Ñïã≤÷`«∞Å∞ ~ÀA~ÀAH© =∞iO`«QÍq+q∞ã∞ÎO_»@O`À J «x q∞„ «∞Å∞, „âıÜ≥∂aèÖÏ+µÖ’¡ PO^Àà◊# ÃÑiyOk.q ÕâßÖ’¡ =ÙO@∂#fl q∞„ «∞Å∞ ~°qx ZÖÏQÆ~Ú<åã¨~ ~°H∆OK«∞HÀ"åÅ<Õ`åÑ¨„`«Ü«∞O`À ~°q ‰õΩ@∞OÉÏxfl fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§Åx â◊`«q^è•Å∞QÍ„Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞. ~°q U XHõ i =∂\Ï q#ÖË Œ∞. Z<Àfl ÜÕ∞à◊√§QÍ «#h,«# ‰õΩ@∞OÉÏhfl HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏ HÍáê_»∞‰õΩO@∂ =ã¨∂Î#fl [<åÅO Œih

QÍeH˜ =kÖËã≤ ˆH=ÅO «# XHõ _ç „áêÏÅ HÀãÖ q ÕâßÅ‰õΩ "≥à◊§@OHõ<åfl [#OÖ’ =ÙO_ç K«xáÈ=_»"Õ∞ Q“~°=„Ñ¨^ŒOQÍ =ÙO@∞O^Œxq∞„ «∞ÅO ŒiH© #K«ÛK≥áêÊ_»∞.

q∞„ «∞Å∞ Z=~°~Ú<å «# Éèí„ Œ «x QÆ∞iOz „Ñ™êÎq¿ãÎ Ü«Ú ŒúOÖ’Hky# «~åfi « Ñ¶e «O ZÖÏ=Ù<åfl ã‘fiHõiOK«\ÏxH˜ ã≤ ŒúÑ¨_®e «Ñ¨Ê TiˆHPO^Àà◊# K≥O Œ@O=Å¡ LÑ¨Ü≥∂QÆO Ug∞ =ÙO_» Œx J<Õ"å_»∞.

=∂#ã≤HõOQÍ ~°q Jxfl\˜H© ãÖã≤ ŒúO JÜ«∂º_»∞.


192

„Ñ¨*Ï<åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ Ñï\ÏÅ ~°q ã¨$+≤ ìOz# „Ñ¨Éè íO[#O~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’, =∞s=ÚYºOQÍ J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ â◊ åÉÏÌÅ∞QÍ Ô~_ç¤‰õΩÅã¨∞ÎÅ∞ H˘#™êyã¨∂Î =ã¨∂Î#fl u~°∞QÆ∞ÖËx PkèÑ¨ åºxH˜ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\˜™êiQÍ |Å"≥∞ÿ# J_»∞¤Hõ@ì "Õã≤Ok. ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ Hõ=∞‡‰õΩÅO „Ñü+ªxã¨~å¯~°∞ „áêO «O`À ãïã¨=∂#O KÕã≤Ok. Ô~_ç¤ ‰õΩÅã¨∞ÎÅ‰õΩ J<åkQÍHõOK«∞HÀ@ÖÏ LO@∂ =ã¨∂Î#fl ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ XHõ J*ËÜ«∞"≥∞ÿ# â◊HÎQÍÑï\ÏÅ ~°gO„ Œ ZQÆ∞~°"Õã≤# q[Ü«∞ Ñ¨ åHõO "≥Ú «ÎO Hõ=∞‡ ™ê=∂lHõã¨=Ú^•Ü«∞O JÇ¨xfl=∂„`«O Ñ¨ÓiÎ™ê÷~ÚÖ’ ãÖ`«$Ñ≤ ÎÑïzOk.J#O`«Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ D ãÖ`«$Ñ≤Î =∞iO`« ÉÏÇ¨@OQÍ |Ç≤Ï~°æ`«OJ~ÚOk.

Hõ=∞‡ ‰õΩÅã∞ÎÅ‰õΩ Wk XHõ J#∞‰õÄÖÏOâ◊OQÍ QÀK«i¿ãÎ =ºHÎQÆ «OQÍÑï\ÏÅ ~°q áêe@ Wk XHõ ÃÑ ŒÌ „Ñü‰õÄÖÏOâ◊OQÍ Ñïq∞OzOk.

Ñï\ÏÅ ~°qx Hõ=∞‡‰õΩÅOÖ’H˜ ‰õΩkOz, «=∞ Ç‘Ï~ÀQÍ „Ñ¨Kå~°OKÕÜ«∞@O ZÑ¨ÙC_»∞ „áê~°OÉèí=∞~ÚO^À, ~°qH˜ =ºuˆ~HõOQÍ JÑ¨ÙC_Õ„Ñ ¨` « º~ ° ∞ úÅ K ÕuH ˜ J` « ºO` « â ◊H ˜ Î=O` «=∞~Ú# „|Ç ¨ ‡ „™ê ÎxflJOkOz#@ì~ÚOk. nO`À Ô~_ç¤ ã¨=∂[O D XHõ¯ JOâ◊Og∞^ŒãÖÑ¶∞\˜ «O J=@"Õ∞ QÍHõ D JOâ◊O „áêuÑ¨kHõ g∞ Œ W «~° ‰õΩÖÏÅ=∞ ŒÌ «∞#∞ ã¨~Ú «O Ju ÕeQÍæ ‰õÄ_»QÆ@ì QÆõeyOk .

~°qH =ºu~HõOQÍ Ô~_»∞¡ Ju"ÕQÆOQÍ ãOÑ¶∞\˜ «O HÍ=_®xH =∞~À

23


193

=ÚYº"≥∞ÿ#, QÆ∞iÎOK« Œy# ™ê=∂lHÍOâ◊O‰õÄ_® =ÙOk. Hõ=∞‡‰õΩÖÏxH˜ãÖ|OkèOz#O «=~°‰õÄ Ñ¨@∞ìQ˘=∞‡Å∞QÍ K≥Ñ¨ÙC‰õΩ<Õ HÀ™êÎlÖÏ¡Å #∞Oz#O Œ=¸i å~°Hõ ~å=∂~å=Ù «~°∞"å « K≥ÑÙCHÀ Œy# ™ê÷~Ú <åÜ«∞‰õΩÅ∞Z=~°∂ =ÚO Œ∞‰õΩ ~åÖË Œ∞. P «~åfiu HÍÅOÖ’ ~å*H©Ü«∞OQÍ ÃÑ·H˜Zky# =ÚQÆ∞æ~°∂ ~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ K≥Ok#"å~°∞ HÍ=@O ‰õÄ_® Hõ=∞‡‰õΩÅO«=∞ „áêO «O g∞ Œ‰õÄ_® PkèÑ «ºO ™êkèOK«_»O HÀãO ãOã≤ Œú=∞=Ù «∞O Œ<Õ

J#∞=∂<åxH P™ê¯~°O U~°Ê_çOk. D „áêO «O #∞Oz H˘ «ÎQÍ Zky=zÛ#=ÚÑÊ=~°ÑÙ "≥OHõÜ«∞º<åÜ«Ú_»∞, <å~å K«O„ ŒÉÏ|∞<åÜ«Ú_»∞, Ñï\ÏÅ~°gO„^ŒÅ∞ `«~åÅ∞QÍ H˘#™êQÆ∞`«∂ =ã¨∂Î#fl `«=∞ PkèÑ¨`åºxH˜ÃÑ#∞ã¨"åà◊√¡QÍ Ñïq∞OKå~°∞.

WkÖÏ=ÙO_»QÍ Ñï\ÏÅ ~°q ¿Ñ~°∞g∞ Œ L#flg, ÖËxg HõeÊOzH˘#™êyã∂Î =zÛ# „ÑKå~°O XHõ"≥·ÑÙ, Z@∞=O\ ãO|O èŒO ÖËHõáÈ~Ú<å~°q ¿Ñ~°∞g∞ Œ K≥ÖÏ=∞©Ö’H˜ =zÛ# Ç¨Ï «ºÅ∂, ^Ò~°<åºÅ ãÖÑ¶∞@#Å∞=∞~À"≥·ÑÙ ~°qH =ºu~HõOQÍ XHõ "å`å=~°Ïxfl ã$+≤ìOK«_®xH „Ñ «º~°∞úÅKÕuÖ’ Ñ¨ Œ∞<≥·# ÑïHõ~åÅ∞QÍ LÑ¨HõiOKå~Ú. Ñï\ÏÅ ~°q ¿Ñ~°∞ g∞ Œ„ÑKå~°OÖ’H =zÛ# Ç‘Ï~À Ñ=<£ HõàÏºü L ŒO «O "≥Ú «ÎOQÍ XHõ ™ê=∂lHõã¨=Ú^•Ü«∞O JÇ¨xfl f„=OQÍ QÍÜ«∞ÑïzOk. W@∞=O\˜ „Ñ¨Kå~åÅ‰õΩáêÅÊ_Õ "åà◊√§ nO`À Ñï\ÏÅ ~°q „Ñü+ª, Ñï\ÏÅ ~°qH˜ ãÖ|OkèOz#‰õΩÅO „Ñü+¨ª ÃÑOKåÅ<Õ KÕã≤ LO_»=K«∞ÛQÍh Ñ¨~°º=™ê<åÅhflJx"å~°ºOQÍ, J#∞‰õÄÅOQÍ LO\ÏÜ«∞<Õ Ç¨g∞ Ug∞ ÖË Œ∞. Ñï\ÏÅ~°q`À QÍh, "åãÎ"åÅ`À QÍh U=∂„ «O ãÖ|O èŒO ÖË‰õΩO_® J «x¿Ñ~°∞ g∞ Œ [iy# „Ñ¨Kå~åÅ∂, J «xx QÆ∞iOz JuQÍ „Ñ¨â◊Oã≤ã¨∂Î[iˆQ K«~°ÛÅ∞ J «x Ñ¨@¡ "≥Ú «ÎOQÍ ã¨=∂[OÖ’ XHõ â◊„ «∞ÉèÏ=#x ÃÑOzáÈ+≤OK«\ÏxH LÑÜ≥∂QÆÑ_®¤ÜÕ∞ «ÑÊ =∞~˘HõO Œ∞‰õΩ ÀÇÏ ŒO KÕÜ«∞ÖË Œ∞.

Hõ=∞‡ Ü«Ú=‰õΩÅ‰õΩ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ *Ïu zÇ¨ÏflOÖÏ HõxÑ≤¿ãÎ,Ô~_ç¤ Ü«Ú=`«‰õΩ =∞^≥ÌÅK≥~°∞=Ù ã¨∂i *ˇ·Å∞ÉÏi# Ñ¨_ç# ã≤OÇ¨ÏOÖÏHõxÑ≤OKå_»∞. J@∞ *ˇ ·Å∞ "≥Å∞Ñë #∞Oz ã¨∂iH˜ ã¨Ç ¨Ü«∞ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅOkOKÕ "åi ãÖYº ~ÀA~ÀAH© ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ áÈ «∞O>Ë, W@∞Ñï\ÏÅ ¿Ñ~°∞ K≥Ñ¨C‰õΩx Åaúá⁄O^•Å#∞‰õΩ<Õ "å~°∞ «Ñ¨Ê Ñï\ÏÅ ~°qHÀãÖ iã¨∞¯ fã¨∞‰õΩ<Õ "åi ãÖYº QÆhÜ«∞OQÍ «QÆ∞æ «∂ =zÛOk.


194

Ñi\ÏÅ ~°q HÍ~°OQÍ rq «OÖ’ #+ìáÈ~Ú# "åà◊¥§ LO\Ï~°∞.JO ÕHÍ Œ∞. HõëêìÅ∞, Hõ_»QÆO_»¡ áêÅ~Ú#"åà◊¥§ LO\Ï~°∞. Ñï\ÏÅ ~°qÉÏkè «∞Å ¿Ñ~°∞`À HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ =O ŒÅ =∞Okx~å[ è•x #QÆ~åxH fã∞‰õΩ=zÛ áê„uHÜ«ÚÅ =ÚO Œ∞ ÃÑ~_£ KÕ~ÚOKå~°∞."åà◊§O Œ~°∂ x[OQÍ<Õ Ñï\ÏÅ ~°q ÉÏkè «∞Åx ÉèÏqOz<å, ÉÏkè «∞ÅãÖYº =O ŒÖ’¡ LO>Ë Åaú •~°∞Å ãÖYº ÅHõ∆Ö’¡ LO@∞O Œ#fl ã¨ åºxflJO «Hõ<åfl x[=∞x JOwHõiOKåe.

~°q `«Ñ¨CÅ∞ KÕâß_»∞. ~°q <Õ~åÅ∞ KÕâß_»∞. `å#∞ KÕã¨∞Î#flq«Ñ¨CÅh, <Õ~åÅh ≥eã≤ =∞s KÕâß_»∞. P «Ñ¨CÅ∂ <Õ~åÅ∂ KÕÜ«∞@O

HÀã¨"Õ∞ J «#∞ |uHÍ_»∞. JO ÕHÍ Œ∞, P «Ñ¨CÅ∂ <Õ~åÅ∂ KÕÜ«∞@O=Å# =∂„ «"Õ∞ J «#∞ |uHÍ_»∞. J~Ú Õ, "åãÎ=O JO «=~°H Ñiq∞ «OHÍ Œ∞. J «xH «# ≥·# XHõ Hõ~°Î=ºO =ÙOk. P Hõ~°Î=º ™ê èŒ#Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<ÕJ «#∞ J<ÕHõ Ñ¨#∞Å∞ KÕâß_»∞. «#‰õΩ `À_®Ê@∞ JOkOz# "åà◊§x «#q∞„ «∞Å#∞‰õΩ<åfl_»∞. J_»∞¤Ñ¨_ç# "åà◊§x â◊„ «∞=ÙÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. «# Hõ~°Î=º™ê èŒ# HÀãÖ J «#∞ ™êyOz# „Ñ¨Ü«∂OÖ’ J<ÕHõ =∞Ok q∞„ «∞Å∂Hõeâß~°∞, P "Õ∞~°‰õΩ â◊„ «∞=ÙÅ∂ ÃÑiQÍ~°∞. JÖÏ «#‰õΩ ˘iH˜# q∞„ «∞Ö’¡H˘O Œ~°∞ <Õ~°ã¨∞ÎÅ∂ LO_»=K«∞Û. "åà◊§‰õΩ ~°q „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ q∞Oz#™⁄O « Z*ˇO_®Å∞ LO_ç =ÙO_»=K«∞Û. J~Ú Õ `å#∞ U Œ∞~å‡~åæÅ∞,^Ò~°º<åºÅ#~Ú Õ ZO_»QÆ\˜ì "å\˜H˜ =ºuˆ~HõOQÍ èŒfi[O ZuÎ =ÚO Œ∞‰õΩ#_çKå_À J@∞=O\ J~åK«HÍÅ‰õΩ =∂„ «O Ñi\ÏÅ ~°q U<å_»∂ J™ê¯~°OHõeÊOK«ÖË Œ∞.

~°q ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl „Ñ¨^è•# â◊„`«∞`«fiO J`«#O`«@ J`«#∞ H˘x≥K«∞Û‰õΩ#flk HÍ Œ∞. J «x „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_® "å~°ã¨ «fiOQÍ =zÛOk.

Ñi\ÏÅ ~°q „Ñ è•# â◊„ «∞=ÙÅ∞ "åãÎ"åxH PÜ«∞# «O„_ç „j~å=ÚÅ∞QÍiHâ◊„`«∞=ÙÅ∞. Ñï\ÏÅ „j~å=ÚÅ∞QÍ~°∞ #_çÑ≤# „Ñ¨*Ï áÈ~å\ÏÅ‰õΩâ◊„ «∞=ÙÅ∞. P áÈ~å\ÏÅ‰õΩ „áêO áÈã≤# „Ñ*Ï™ê=∂<åºxH â◊„ «∞=ÙÅ∞.P J~°úOÖ’ "åà◊√§ qÑ¨¡"À^Œº=∂xH˜ â◊„`«∞=ÙÅ∞, qÑ¨¡= ã≤^•úO`åÅ‰õΩâ◊„ «∞=ÙÅ∞, qÑ¡= áêsìÅ‰õΩ â◊„ «∞=ÙÅ∞.

„Ñ¨ÑÖK«O Ñï\ÏÅ ~°qx U<å_»∂ „Ñ¨âßO`«OQÍ |uˆHO^Œ∞‰õΩJ=HÍâ◊O W=fiÖË Œ∞. TÇ¨Ï ≥eã≤#Ñ¨Ê\˜ #∞Op Ç¨~ÚQÍ ¿ãfiK«ÛùQÍ |uˆH


195

J Œ$ëêìxH˜ J «#∞ U<å_»∂ <ÀK«∞HÀÖË Œ∞. «#O «@ `å#∞QÍ rq «OJ «xx U<å_»∂ nqOK«ÖË Œ∞. rq «OÖ’ Jhfl J «#∞ «#‰õΩ `å#∞QÍ™êkèOK«∞‰ õΩ#fl"Õ. Jxfl\ ˜H õ<åfl =ÚO^Œ∞ J`«#∞ `«#x `å#∞™êkèOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. <Õ#∞#∞ ™êkèOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J «x <Õ#∞ =ÚO Œ∞ Uâ◊HÎ J~Ú<å ã¨~ ™êëêªOQÆ Ñ¨_ÕÖÏ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. <Õ#∞ J<Õk J#∞x «ºOJ «x J Œ∞Ñ¨ÙÖ’<Õ LO_Õk.

«#‰õΩ ãO|OkèOK«#O « =~°‰õÄ J «#∞ J Œ∞ÑÙÖ’xH ≥K«∞ÛHÀÖËxqÔ~O_Õ Ô~O_»∞ JOâßÅ∞ – XHõ\˜ Hõ$ «[˝ å ÉèÏ=O. Ô~O_Àk „Ñ¨fHÍ~°O.Wq Ô~O_»∂ J «x =ºHÎ åfixfl ~°∂Ñ¨Ù kkÌ# Ñ¨_»∞QÆ∂ ¿ÑHõÅ∞. P Ô~O_»∞QÆ∞ÏÖË x «ºO J «x =ºHÎ åfixfl xÜ«∞O„uOKå~Ú. P Ô~O_»∞ QÆ∞ÏÖË~°~°OQÆOÖ’ J «xx =ÚO Œ∞O_ç #_çÑ≤OKå~Ú. P Ô~O_»∞ QÆ∞ÏÖË J «xxJ<ÕHõ™ê~°∞¡ Ö’HõO =ÚO Œ∞ =Ú^•Ì~Úx KÕã≤ xÅÉ\Ïì~Ú. J~Ú<å J «#∞"≥~°= ÖË Œ∞. áê=ÚÅH©, Ñ≤iH˜ «<åxH© Z#fl_»∂ Ñï\ÏÅ ~°q áêÅ∞áÈã≤Z~°QÆ_»∞.

„Ñ¨ÑÖK«O J «x g∞ Œ á¶êºHõ∆xã¨∞ì J<Õ =Ú„ Œ "Õã≤Ok. P =Ú„ ŒJ#∞Hõ∆O J «x =∞#ã∞x zè„ ŒO KÕã≤Ok. "≥O\Ï_ç "ÕkèOzOk. PÜ«Ú=Ù«#x J#∞=∞uOKåeQÍh `å#∞ á¶êºHõ∆xã¨∞ì#∞ ZO « =∂„ «O HÍ Œx

Ö’HõO=ÚO Œ∞ x~°∂Ñ≤OK«∞HÀQÆÅ#<Õ P «‡ã÷~Ú~°ºO J «xÖ’ ÑÙ+¯ÅOQÍLOk. P kâ◊QÍ `å#∞ ™êyOz# „Ñ¨Ü«∂OÖ’ Hõ$`«[˝`å ÉèÏ=OJ_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å J_»∞¤ «QÆ∞Å∞ «∂ =zÛOk. JkèQÆq∞OK«_®xH˜ gÅ∞HÍxJ=^èŒ∞efl ã¨$+≤ ìã¨∂Î "≥o§Ok. XHõ"≥ ·Ñ¨Ù# `«#`À`å#∞ áÈ~å@OKÕã¨∞‰õΩO@∂<Õ, =∞~À"≥ ·Ñ¨Ù `«#K«∞@∂ì U~°Ê_ç# Ñïq∞`«∞ÅÖ’<ÕP~ÀQÆºHõ~°"≥∞ÿ# ã¨=∂*Ïxfl HÍOH∆OKÕ XHõ ™êfiÑ≤fl‰õΩxQÍ «# ≥·# Ñ¶∞#"≥∞ÿ#=Ú„ Œx q∞yeÛ "≥o§áÈ^•=∞#∞‰õΩ<åfl_»∞. XHõ =ºHÎ «ÅÃÑ\ì# „Ñ¨Ü«∂OJ~°úO «~°OQÍ PyáÈ=K«∞ÛQÍh, P =ºHÎ ãÖHõÅÊO =∂„ «O PyáÈ Œ∞,=$ è•HÍ Œ∞.

J∞=∂„ «O J=QÍÇ¨Ï# ÖËx"åà◊√¡ ã¨~Ú «O á¶êºHõ∆x[O QÆ∞iOz=∂\Ï¡_»∞ «∞O\Ï~°∞. á¶êºHõ∆x[O QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»@O KåÖÏHÍÅOQÍ XHõá¶êº+¨<£QÍ ‰õÄ_® =∂iOk á¶êºHõ∆<£ á¶êº+¨<£ ZÑ¨ÙC_»∞ J~ÚºO^À JÑ¨ÙC_ÕJk J=Ú‡_»∞áÈÜÕ∞ ã¨~°∞‰õΩQÍ ‰õÄ_® =∂iOk JO Œ∞ˆH Jk ≥Å∞QÆ∞ã≤x=∂Å‰õΩ «~°QÆx QÆx J~ÚºOk.


196

WO «H© Jã¨Å∞ á¶êºHõ∆x[O JO>Ë Uq∞\˜ ?

Hõ~°_»∞QÆ\ ì# Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷‰õΩ Ñ¨~åHÍ+ì á¶êºHõ∆x[O.

áêi„âßq∞Hõ ã=∂[O Jaè=$kúx ™êkèã∞Î#fl „Hõ=∞OÖ’ ãÇÏ[OQÍ<ÕÉèí∂™êfi=∞º =º=ã÷ |ÅÇ‘Ï#Ñ¨_çáÈ «∞Ok. J~Ú Õ áêi„âßq∞Hõ ã¨=∂[OÑÙOA‰õΩO@∞#fl Œâ◊Ö’#∂ Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷ H˘#™êQÆQÆey Õ Jk H=ÅOá¶êºHõ∆x[O ~°∂ÑÖÖ’ =∂„ «"Õ∞ ™ê èŒº=∞=Ù «∞Ok.

„QÍ=∞OÖ’ Éèí∂q∞ Z=i Pnè#OÖ’ LO_®e, „â◊=∞ Z=~°∞KÕÜ«∂e"≥Ú^ŒÖˇ·# JOâßÅ#∞ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ x~°‚~ÚOz#@∞¡QÍ<Õ P^èŒ∞xHõã¨=∂[OÖ’ Z=~°∞ U "åºáê~°O KÕã¨∞HÀ"åe, Z=~°∞ ZxflHõÖ’¡ áÈ\©KÕÜ«∂e "≥Ú ŒÖ·# JOâßÅ#∞ Éèí∂™êfi=∞º á¶êºHõ∆xã¨∞ìÅ∞ x~°‚~Úã¨∞ÎO\Ï~°∞.

Éèí∂™êfi=∞º á¶êºHõ∆x[O J<Õk ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO «O „Ñ ÕºHõ ÅHõ∆O.Éèí∂™êfi=∞º á¶êºHõ∆x[O ^•x x["≥∞ÿ# J~°úOÖ’ ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ H˘xfl Ô~_ç¤‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ ™⁄O « *Ïw~°∞. áêÖˇQÍà◊¡ HÍÅO #∞Op <Õ\˜=~°‰õÄ H˘xflÔ~_ç¤ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ JqzÛù#flOQÍ H˘#™êyã∂Î =ã∞Î#fl XHõ „Ñ„HÜ«∂ qâı+O.W\©=e HÍÅOÖ’ á¶êºHõ∆x[O J<Õ Ñ¨ •xfl W «~° „áêO`åÅ"åà◊√¡‰õÄ_®qiqQÍ qxÜ≥∂QÆOÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ=ã¨∞Î#flÑ¨Ê\˜H© Jk x["≥∞ÿ# J~°úOÖ’~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ =∂„ «"Õ∞ Ñïq∞ «"≥∞ÿ# XHõ „Ñ¨ ÕºHõ Ñ¨ Œqâı+Ö. nxxã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ W «~° ‰õΩÖÏÅ∞ =ºuˆ~HÕKå~Ú. D =ºuˆ~Hõ «‰õΩ ãÖÑ¶∞\˜ «~°∂ÑÖ WzÛ# XHõ áÈ~å@Ü≥∂ èŒ∞x ¿Ñˆ~ Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞.

24


197

Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞‰õΩ PÜ«∞# Pã≤ÎÖ’ HÍ Œ∞, PÜ«∞# „áê~°OaèOz#áÈ~å\ÏxH˜ Jã¨Ö·# "å~°ã¨∞Å∞QÍ PÜ«∞# Hõ#fla_»¤ÖË =ÚO Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞.Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ «# rq «OÖ’, å#∞ rqOz# J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡Ö’XHõ ãïH˘`«Î â◊HÍxH˜ <åOk ÑëHÍ~°∞. P â◊HÍxH˜ XHõ>Ë ÅHõ∆ ºO.J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’ Hõ~°_»∞QÆ\ì# Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ JO «OKÕÜ«∞@O. <å\˜ áêÖˇQÍà◊¡ #∞Op <Õ\˜ Ô~_ç¤ „Ñ¨Éèí∞=ÙÅ=~°‰õÄ H˘#™êQÆ∞ «∂=ã∞Î#fl Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷‰õΩ =ºu~HõOQÍ Ñi\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ P~°OaèOz#H˘ «Î â◊HÍxfl PÜ«∞# z#fl H˘_»∞‰õΩ Ç¨ÏsO„ Œ, ÃÑ ŒÌ H˘_»∞‰õΩ ~°gO„ Œ z=i=~°‰õÄ H˘#™êyOKå~°∞.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞, Ñï\ÏÅ Ç¨Ïi qÑ¡"À Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍnxx H˘#™êyOKå~°∞. Ñi\ÏÅ ~°q ˘Å∞ « qÑ¡"À Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ#∂,«~°∞"å « ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ ÉèÏQÆOQÍ, ~årÖËx áÈ~å\Ïxfl

H˘#™êyOKå~°∞.

=¸_»∞ ŒâßÉÏÌÅáê@∞ H˘#™êy# D áÈ~å\Ïxfl =ÚQÆ∞æ~°∂ =¸_»∞„Ñ¨ ÕºHõ Œâ◊Ö’¡ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOz =ÚO Œ∞‰õΩ #_çÑ≤OKå~°∞. =ÚQÆ∞æiÅHõ∆ ºO =∂„ «O XHõ >Ë !

Ñi\ÏÅ ~°q „Ñ[Å ÑH∆Í# xÅ|_ç Õ, „Ñ «º~°∞úÅ∞ „ÑÉèí∞=ÙÅ ÑH∆Í#L<åfl~°∞. ~°q ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìH˜ K≥Ok# „âßq∞Hõ =~°æ Ñ¨Hõ∆áêu J~Ú Õ„Ñ¨ «º~°∞úÅ∞ =∂„ «O HÍO„ÔQãπ‰õΩ K≥Ok# Éèí∂™êfi=ÚÅ∞. WO «\˜ qã¨$ÎuL#fl D =º=Ç¨~°OÖ’ H˘xfl =ºHÎQÆ « JOâßÅ∞ ‰õÄ_® ã¨Ç¨Ï[OQÍ<ÕLO\Ï~Ú. JÖÏQ =Ù<åfl~Ú ‰õÄ_®#∞. ~°q ÑÙ@∞ìHõ s`åº Hõ=∞‡ ‰õΩÅã∞Î_»∞.PÜ«∞# „Ñ¨^è•# „Ñ¨`«ºiú Ô~_ç¤ ‰õΩÖÏxH˜ K≥Ok#"å_»∞. Wk ˆH=ÅOÜ«∂ Œ$zÛùHõO =∂„ «"Õ∞.

J~Ú Õ, ™ê=∂lHõ ÑïÏ=∂Å#∞ ãÖ‰õΩz « =º=Ç¨~°OQÍ#∂,=ºHÎQÆ « =º=Ç¨~°OQÍ#∂ K«∂¿ã"åà◊√¡ =∂„ «"Õ∞ J#O «Ñ¨Ù~°O lÖÏ¡Ö’=zÛ# ÑïÏ=∂Å#∞ ˆH=ÅO Ô~_ô ¤–H õ=∂‡ ‰ õΩÅHõH õ ∆Å∞QÍ<À,HÍO„ÔQãπ– ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsìÅ ~å[H©Ü«∞ HõHõ∆Å∞QÍ<À ÉèÏq™êÎ~°∞.

Ô~O_»∞ "Õ~°∞"Õ~°∞ ‰õΩÖÏÅ =∞ èŒº<À, XˆH ‰õΩÖÏxH˜ K≥Ok# Ô~O_»∞=~åæÅ =∞ èŒº<À, XˆH =OâßxH˜ K≥Ok# Ô~O_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ=∞ èŒº<À, XˆH


198

‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok# W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ =∞^èŒº<À `«~°`«~åÅ∞QÍ HõHõ∆Å∞H˘#™êQÆ@O, Ñ¨~°ã¨Ê~°O XHõi<˘Hõ~°∞ ã¨~°fi<åâ◊#O KÕã¨∞HÀ=@O~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’ J<åkQÍ H˘#™êQÆ∞ «∞#fl XHõ J<åQÆiHõ, J=∂#gÜ«∞ãÖ„Ñ¨ •Ü«∞ qâı+Ö.

x*ÏxH˜, D ãÖ„Ñ¨ •Ü«∂xfl ã¨=¸ÅOQÍ ãÖÇ¨ÏiOK«@O HÀãÖÑï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ ~°OQÆOÖ’H˜ kQÍ~°∞. ~årÖËx áÈ~å\ÏxH˜ <åOkÑeHÍ~°∞. Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷H "≥<≥fl=ÚHõQÍ =Ù#fl á¶êºHõ∆x*Ïxfl âßâ◊fi «OQÍÉèí∂™ê÷Ñ≤`«O KÕÜ«∞_»"Õ∞ ÅHõ∆ ºOQÍ ÃÑ@∞ìH˘x =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍ~°∞.J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© PÜ«∞# ã¨=∞HÍe‰õΩÅ∞ Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞ g∞ Œ ‰õÄ_®á¶êºHõ∆xã¨∞ì Jx =Ú„ Œ "Õâß~°∞. JÖÏˆQ Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ g∞ Œ ‰õÄ_®á¶êºHõ∆xã¨∞ì J<Õ =Ú„ Œx "Õâß~°∞. Wk XHõ "≥·Ñ¨s «ºO «Ñ¨Ê J#ºO HÍ Œ∞.

Ñï\ÏÅ ~°q ÅHõ∆ ºO =Ú=∂‡\ ˜H© `«# `«O„_ô, `«=Ú‡_»∂„áê~°OaèOz# Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷ =ºuˆ~Hõ áÈ~å\Ïxfl =ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥à◊¡@"Õ∞. J~Ú Õ, Ñï\ÏÅ ~°qx Ô~_ç¤ Éèí∂™êfi=ÚÅ`À «ÅÑ¨_»∞ «∂#flHõ=∞‡ á¶êºHõ∆xã¨∞ìQÍ z„uOK«@O "åãÎ"åxfl =„H©HõiOK«@"Õ∞.

W~åH± J èŒº‰õ∆Ω_»∞ ã^•ÌO Çï¿ãû<£ J~°|∞ƒ ÕâßÅ ãfiÜ«∞O„ÑuÑuÎH©,SHõº «H© J=~À èŒOQÍ «Ü«∂~°~Ú# J"≥∞iHÍ`À Ü«Ú^•úxH˜ «ÅÑ¨_®¤_»∞.D „Hõ=∞OÖ’ +≤Ü«∂Å∞, ‰õΩ~°∞ÌÅ`À Ñ¶∞~°¬ U~°Ê_çOk. x~åÌH∆ºOQÍ "åà◊¡xJz"Õâß_»∞. J~Ú Õ, D Jz"Õ « J «x ÅHõ∆ ºO HÍ Œ∞. J «x ÅHõ∆ ºOJYO_»=∞~Ú# J~°|∞ƒ ~å[ºãÖ™ê÷Ñ¨#O. HÍh ‰õΩ~°∞ÌÅ∞, +≤Ü«∂Å=º=Ç¨~åxfl „Ñ¨ è•# JOâ◊OQÍ =∂iÛ ã¨ •ÌO#∞ XHõ #~°Ç¨ÏO «‰õΩ_»∞QÍ„Ñ¨ÑÖK«O =∞O Œ∞ xÅÉˇ>ËìO Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOzOk J"≥∞iHÍ.

Ñï\ÏÅ ~°q q+¨Ü«∞OÖ’#∂ #∂\˜H˜ #∂~°∞áêà◊¥¡ [iyOk W Õ.

Ñï\ÏÅ ~°q ÅHõ∆ ºO #~°Hõ@O, K«OÑ¨@O HÍ Œ∞. J «x ÅHõ∆ ºOJ#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡Ö’ Éèí∂™êfi=∞º =º=ã÷x ã=¸ÅOQÍ <åâ◊#O KÕÜ«∞@O.á¶êºHõ∆x*ÏxH˜ Ñ¨kxÅ∞=ÙÅ áê «~° "ÕÜ«∞@O.

D<å\ J#O «ÑÙ~°O lÖÏ¡x =ÚÑ¶ÊÜÕ∞ºà◊¡ „H «O<å\ J#O «ÑÙ~°OlÖÏ¡ À áÈeÛ K«∂¿ãÎ JHõ _» „Ñ*Ï™êfiq∞Hõ „Ñ„HÜ«∞ H˘#™êQÆ\ÏxH Ñi\ÏÅ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ∞ KÕã≤# Hõ$+≤ Uq∞\’ ã¨Ê+ìOQÍ J~°úO J=Ù «∞Ok.


199

„ÑüÑ¨Hõ∆OÖ’ Ô~_ç¤ „Ñ¨Éèí∞=ÙÅ∞ LO_»QÍ, ~°q ta~°OÖ’ |_»∞QÆ∞,|ÅÇ‘Ï# =~åæÅ SHõº « LOk. ™ê=∂lHõ ÑïÏ=∂Å Ñ¨@¡ U=∂„ «OPã¨HÎ L#fl"åiHõ~Ú<å D Õ_® ã¨Ê+ìOQÍ H˘\ÁìzÛ#@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.x#flQÍHõ "≥Ú#fl ÃÑ#∞H˘O_»Ö’ [iy# LÑ¨ ZxflHõÖ’¡ Ñï\ÏÅ ã¨∞h «‰õΩáÈ\©QÍ |ÅÇ‘Ï# =~åæÅ‰õΩ K≥Ok# =ºHÎx xÅÉˇ@ì_»O ^•fi~å HÍO„ÔQãπáêsì ã¨~Ú`«O Ñï\ÏÅ ‰õΩ@∞O|O "≥#∞Hõ xÅ|_ç=Ù#fl ™ê=∂lHõâ◊‰õΩÎÖËq∞\’ ã¨Ê+¨ìOQÍ QÆ∞iÎOzOk. P"Õ∞~°‰õΩ Jk Jã¨Å∞ "åã¨Î"åxflJOwHõiOzOk.

Ñï\ÏÅ N~å=ÚÅ∞, Ñï\ÏÅ Ç¨Ïi, Ñï\ÏÅ ~°qÅÖ’ L#fl„Ñ¨ è•#"≥∞ÿ# ™ê è•~°ÏOâ◊O – "åà◊√¡ =ÚQÆ∞æ~°∂ XˆH ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥Ok#"åà◊¡~Ú LO_»@O =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞. =∞~À =ÚYº"≥∞ÿ# JOâ◊O ‰õÄ_®LOk. Jk "åà◊¡ =ÚyOÑ¨Ù. =ÚQÆ∞æi rq`åÅ =ÚyOÑ¨Ó XHõ ÖÏˆQ[iyOk. =ÚQÆ∞æin JHÍÅ =∞~°"Õ∞. =ÚQÆ∞æin JãÇÏ[ =∞~°"Õ∞ .=ÚQÆ∞æi=∞~°O "≥#HÍ Ñ¨xKÕã≤# â◊‰õΩ ÎÅ∞ XHõ>Ë. JkèHÍ~°OÖ’ =Ù#fl~å[H©Ü«∞<åÜ«∞‰õΩÅ∞, áÈbã∞ Ü«∞O„`åOQÆO, „Hq∞#Öòû. D =¸_»∞â◊‰õΩÎÅJÑ¨q„ « HõÅ~ÚHõ D =ÚQÆ∞æi rq`åÅ#∞ JO «O KÕã≤Ok. D =¸_»∞Ç¨Ï «ºÖ’¡ áê„ « è•~°∞Å∞ HÍãÎO « J@∂W@∂ J~Ú Õ J~Ú=ÙO_»=K«∞ÛQÍh ã¨∂„ « è•~°∞Å∞ =∂„ «O HÍO„ÔQãπ áêsìH˜ K≥Ok# Ô~_ç¤ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞HÍ=@O Ü«∂ Œ$zÛùHõO HÍ Œ∞.

~°q rq «OÖ’ 2005 [#=i 24 XHõ =ÚYº"≥∞ÿ# ÕnÜÕ∞ «Ñ¨ÊJ «x rq « K«i„ «H˜ Jk ZO «=∂„ «O =ÚyOÑ¨Ù HÍ Œ∞.

K«i„ «Ö’ Z=iÔH·<å ã¨~ <åºÜ«∞OQÍ ŒHõ =Åã≤# ™ê÷<åxfl U â◊H©ÎJ_»∞¤HÀÖË Œ∞.

ŒÜ«∂^•H∆ÏºÅ∞ =∞#∞+¨µÅ‰õΩO\Ï~ÚQÍh K«i„ « ‰õΩO_»=Ù.

Z=Ô~xfl ~°HÍÅ "åºMÏº<åÅ∞ KÕã≤<å xQÆ∞æ^Õe# #QÆflã¨`åºÅ∞=∂„ «"Õ∞ âßâ◊fi «OQÍ xÅ∞™êÎ~Ú.

ZÑ¨Ê\ÔH·<å ã¨~ Ñï\ÏÅ ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ ™ê÷<åxfl xëêÊH∆HõOQÍ,x~åúH∆ºOQÍ K«i„ Õ x~°‚~Úã¨∞ÎOk.


200

[#=i 24 = Õn...."≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°OÖ’x ã¨fiO « WO\˜Ö’<Õ L<åfl_»∞ ~°q.

=∞x+≤ WO\’¡ L<åfl_»<ÕQÍx =∞#ãÖ`å J#O «Ñ¨Ù~°OÖ’ LOk.lÖÏ¡HÍ~°º=~°æO qã¨$Î «™ê÷~Ú ã¨=∂"ÕâßÅ∞ H˘#™êQÆ∞ «∂#fl J#O «Ñ¨Ù~°O`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì HÍ~åºÅÜ«∞O K«∞@∂ì<Õ J`«x PÖ’K«#ÅhflÑï„Éèíq∞ã¨∞Î<åfl~Ú.

\._ç.Ñ≤ J èŒº‰õ∆Ω_»∞ K«O„ ŒÉÏ|∞ <åÜ«Ú_»∞, =∞iH˘O Œ~°∞ =ÚY∞ºÅ∞«Ñ¨Ê áêsì Jkäëêª#O JO`å J#O «Ñ¨Ù~°OÖ’<Õ LOk. lÖÏ¡ <åÜ«∞‰õΩÖ’¡«#∞ XHõ _»∞ =∂„ «"Õ∞ Éèí„ Œ å HÍ~°ÏÅ s`åº XO@iQÍ WO\’¡ ‰õÄ~˘Ûx

L<åfl_»∞. JHõ _» JO « ÇÏ_®=Ù_ç [~°∞QÆ∞ «∂ LO>Ë, WHõ _» «#∞ XO@iQÍLO_»@O J «xH˜ #K«Û_»O ÖË Œ∞. WO\’¡ LO_çáÈ"åÅ#flk «# x~°‚Ü«∞OHÍ Œ∞. áêsì ~å„+ì<åÜ«∞‰õΩÅ∞, lÖÏ¡ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Hõeã≤ fã¨∞‰õΩ#fl L=∞‡_çx~°‚Ü«∞O.

P ~ÀA ~å„u "≥OHõ\ÏÑÙ~°OÖ’<Õ áêsì „Ñ=ÚY∞ÅO ŒiH© Éè’[<åÅ∞.

`«# XHõ¯_ ç HÀãÖ JO`«=∞Okx JO`«^ Œ∂~°O #∞Oz~°Ñ≤ÊOK«∞HÀ=@O «¿ÑÊ"≥∂ JxÑ≤OzOk. JnQÍHõ ™ê=¸Ç≤ÏHõ q"åÇ¨ÅãÖ Œ~°ƒùOQÍ ^˘i¡# JÑ¨â◊$uÖÏO\˜k =∞m§ U ≥·<å ^˘i¡, [~°QÆ‰õÄ_»xkU ≥·<å [iy Õ JÑ"å Œ∞#∞ [#‡O`å "≥∂Ü«∂eû =ÙO@∞O ŒxÑ≤OzOk.

25


201

L#fl@∞ìO_ç J#O`«Ñ¨Ù~°O "≥à◊§@"Õ∞ Jxfl~°HÍÖÏ „âıÜ«∞ã¨¯~°OJ#∞‰õΩ<åfl_»∞. PÖ’K«# ~å=@"Õ∞ PÅã¨ºO ã¨∞h`«#∞ "≥O@ÃÑ@∞ì‰õΩx|Ü«∞Å∞ Õ~å_»∞. <Õ~°∞QÍ J~°qO Œ #QÆ~üÖ’x WO\˜H˜ "≥àÏ§_»∞. ~å„uH˜Éè’[<åÅ U~åÊ@¡ QÆ∞iOz# Ñ¨#∞Åhfl Ñ¨Ù~°=∂~ÚOz áêsì PÑ¶‘ã¨∞‰õΩ|Ü«∞Å∞ Õ~å_»∞.

TÇ≤ÏOK«x q èŒOQÍ ~°q ã¨=∂"ÕâßxH˜ Ç¨[~°∞ HÍ=@O`À áêsìHÍ~°ºHõ~°ÎÖ’¡ Ñ¨@ì~åx L`åûÇ¨ÏO =zÛOk. ~å„u Éè’[<åÅ∞ J#O «Ñ¨Ù~°OWO\’¡<Õ J<ÕãïH˜ <åÜ«∞‰õΩÅO`å P#OkOKå~°∞.

ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ áêÖÁæ<åfl_»∞. JO^Œi`À áê@∞ JHõ¯_Õ Éè’[#O=ÚyOKå_»∞. LÖÏ¡ãÖQÍ u~°∞QÆ∞ «∂ J<ÕHõ =∞Okx L`åûÇ¨ÏÑïKå_»∞.

Éè’[<åÅ HÍ~°º„Hõ=∞O =Úyã≤Ok. <åÜ«∞‰õΩÅO`å H˘kÌ¿ãÑ¨Ùq„âßOu fã¨∞‰õΩ<Õ „Ñ¨Ü«∞ «flOÖ’ L<åfl~°∞.

WO\H |Ü«∞Å∞ Õ~°∞^•=∞x |Ü«∞\H =zÛ ã≤QÆÔ~\ò =Ú\ìOKå_»∞.

ã¨=∞Ü«∞O =∞ è•ºÇ¨ÏflO Ô~O_»∞#fl~° QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk.

ã∞h «=∞‡#∞Oz á¶È<£ =zÛOk. JO Œi`À áê@∞ áêsì PÑ¶‘ã∞Ö’<ÕÉè’[#O KÕã≤ WO\˜H˜ |Ü«∞Å∞ Õ~°∞ «∞<åfl#x K≥áêÊ_»∞.

Q@∞ ŒQÆæ~° |∞Ö¡\ò „ÑÓÑ¶π \Ï\Ïã∞"≥∂ "åÇÏ#O`À ã≤ ŒÌOQÍ =Ù<åfl_»∞„_≥·=~ü ~å=∞#fl.

«# "≥O@ #_»∞ã¨∞Î#fl ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»∞ «∂ <åÅ∞ˆQ <åÅ∞QÆ∞J_»∞QÆ∞Å∞ =ÚO Œ∞‰õΩ "Õâß_»∞.

áêsì HÍ~åºÅÜ«∞O Z_»=∞"≥ ·Ñ¨Ù#∞Oz <ÕÅg∞kH˜ HÍÅ∞ÊÅ∞[~°∞Ñ¨Ù‰õΩO@∂ "≥∞~°∞Ñ¨Ù"ÕQÆO`À Z=~À =ÚO Œ∞‰õΩ Œ∂ã¨∞‰õΩ=ã¨∞Î<åfl~°∞.

„Ñ¨=∂^•xfl Ñ¨ã≤QÆ\Ïì_»∞ ~°q.

QÆ<£"Õ∞<£Åx Ñ≤eKå_»∞.

«#`Àáê@∞ #_»∞ã¨∂Î#fl "åà◊§O Œsfl <ÕÅg∞ Œ É’~å¡ Ñ¨_»∞H˘=∞‡xK≥áêÊ_»∞.


202

Hõ∆O „H «O =~°‰õΩ QÆ∞OÑÙÅ∞, QÆ∞OÑÙÅ∞QÍ HõxÑ≤OKå~°∞ QÆ<£"≥∞<£Å∞.P H˘kÌ Hõ∆ÏÅ∞ =∂„ «O JHõ _» Z=~°∂ ÖË~°∞.

~°q QÆ<£"Õ∞#∞¡ ~Ú ŒÌ~°∞ «Ñ¨Ê Z=~°∂ ÖË~°∞.

Ô~Ñ¨Êáê@∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ Ç¨ÏO «‰õΩÅ∞ ~°q g∞kH˜ Ããì<£QÆ<£Å#∞QÆ∞iÃÑ\Ïì~°∞.

Ô~Ñ¨Êáê@∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ Ñ¨ã¨∞Ñ¨ÙÑ¨K«Ûx áêsì HÍ~åºÅÜ«∞OZ„~°ÉÏiOk.

Ô~Ñ¨Êáê@∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ K≥Ñ¨ÊÖË#O « Œ∞~å‡~°æO [iyáÈ~ÚOk.

Ñk=∂™êÅ„H «O Ñ~°=∞ÑkOz ãfi~°æ è•=∞OÖ’ „ÑâßO « =Ú„ ŒÖ’L#fl «e¡ <å~åÜ«∞=∞‡ P «‡ JHõ™ê‡ «∞ÎQÍ PO^Àà◊# Ñ_çOk. JâßOu`ÀJÅ=∞\ÕzOk. PHÍâ◊ Ö’HõOÖ’ JÅ[_»∞Å∞ ~Ñ≤Ok. HõëêìÅ∞ Hõ_»QÆO_»∞¡«Ñ¨Ê Z#fl_»∂ ã¨∞Y"≥∞~°∞QÆx <å~åÜ«∞=∞‡H˜ =∞m§ U=∞~ÚO Õ=∞~ÚOn

J#∞‰õΩO@∂ P Œ∞~åÌQÍ ÑiÔQ «∞ÎH˘zÛ# Õ= «ÅH ZHõ _® P"≥∞ HõxÑ≤OK«HõáÈ=@O`À JO`å HÕkH˜ K«∂âß~°∞.

ÃÑ ŒÌ H˘_»∞‰õΩ XO\˜H˜ ZHõ _» =∞\ì JO@∞‰õΩO@∞O^À#x «#"å «ûÖÏºxfl "≥K«Û"≥K«Ûx H˘OQÆ∞ÖÏ Ñ~°z# <ÕÅ<ÕÅO`å P J=∞‡ <å~åÜ«∞"Õ∞‡!

Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Ö’¡ XHõ K≥@∞ìOk.

P K≥@∞ì #∂~°∞ ãO= «û~åÅH XHõ™êi =∂„ «"Õ∞ ÑÓÅ∞ ÑÓã∞ÎOk.

P Ñ¨Ù=ÙfiÅ ã¨∞QÆO èŒO #∂ˆ~à◊§áê@∞ K≥‰õΩ¯ K≥ Œ~°‰õΩO_® xezLO@∞Ok.

J@∞=O\˜ J~°∞ ≥·# XHõ =∞Ç¨ =@=$Hõ∆O Ñï\ÏÅ ~°gO„ Œ !


203

XHõ L Œº=∞g~°∞_ç TÑ≤iÜ«∂„ «

MÏ Œ~ü "≥ÚÇ≤ÏÜ«ÚnÌ<£

<å~åÜ«∞=∞‡ „Ñ¨K«∞~°Å∞"≥OHõ\ÏÑ¨Ù~°O – J#O «Ñ¨Ù~°O – ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £

asthaminchani ravi

oka udyamaveerudi uupiri yaathra - a biography of paritala ravi

By

Khadar Mohiuddeen

Copy right Khadar Mohiuddeen

Cover Painting and designed by Sriram Kaaranki

First Published By Narayanamma Prachuranalu

on 24th of January 2007

Composed by Experts Graphics, Hyderabad

Printed at Tummala Printers,Hyderabad - 15.

Copies Available at all the Leading book shops

in Andhra Pradesh

and

Narayanamma Prachuranalu Road No - 9. Film Nagar,Hyderabad

Ph. 040-2354 7070

Price : Rs.100

C

XHõ~ÀA L#flÑ¨à◊OQÍ |Ü«∞Å∞ Õi ~°=∞‡x QÆ ŒÌ~°#fl WO\˜ #∞Oz Ñ≤Å∞Ñ¨Ù=zÛOk. «# «O„_ç N~å=ÚÅ∞ QÍi rq « Hõ äŒ P è•~°OQÍ K«Å#z„ «Oxi‡OKåÅx =zÛ# Ñï\ÏÅ ~°qx ÑïK«Ü«∞O KÕâß_»∞. P =∞~°∞ã¨\˜"å~°"Õ∞ ^Œ~°≈‰õΩ_»∞ â◊OHõ~ü`À Hõeã≤ ã≤h=∂ Hõ^äŒ ã¨=∂Kå~°O HÀãÖN~å=ÚÅ∞ QÍ~°∞ L Œº=∞ x~å‡O HÀãO ÑxKÕã≤# „áêO`åÅhfl uiQÍ#∞.U =ÚÇ¨ ~åÎ# QÆ ŒÌ~°#fl Ñï\ÏÅ ~°qx ÑïK«Ü«∞O KÕâß_À QÍh, P«~åfi « <Õ#∞ Ñ¨ÓiÎ™ê÷~ÚÖ’ ~°q =∞x+≤QÍ =∂iáÈÜ«∂#∞.

ã≤h=∂ Ñ¨x U_®kÖ’<Õ Ñ¨ÓiÎ J~ÚáÈ~Ú<å ~°q`À ¿ãflÇ¨ÏO =∂„ «Oz=i =~°‰õÄ H˘#™êyOk.

`«# Wëêì~ÚëêìÅ`À „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_® Ñ¨^Œ‡=ÓºÇ¨ÏOÖ’H˜ ky#g~åaè=∞#∞ºx =O\ "å_»∞ Ñi\ÏÅ ~°gO„ Œ. z#fl «#O #∞Op J#∞Hõ∆O~°~°OQÆ ã¨=∂#OQÍ H˘#™êQÆ∞`«∂ =zÛ# J`«x rq`åxfl J~°úOKÕã¨∞HÀ=@O JO « ã¨∞ÅÉèíO HÍ Œ∞. J<ÕHÍ<ÕHõ q"å^•Å`À =Ú_çÑ¨_ç=Ù#flJ «x =ºHÎ «fiO J<ÕHõ ~°HÍÅ Jáê~åúÅ‰õÄ J=HÍâ◊O HõeÊOzOk.

~°qH˜ =ÙO>Ë | Œú â◊„ «∞=ÙÅ∞ ÖË • J «ºO « PÑÎq∞„ «∞Å∞. JO Õ «Ñ¨Ê=∞ èÕº=∂~°æO J#∞ãïOKÕ =∂#= ãÖ|O è•Å∞ J «xH˜ Jã¨Å∞ ÖË<Õ ÖË=Ù.

á¶êºHõ∆x*Ïxfl ZkiOz xÅ|_ç# ~°q g∞ Œ á¶êºHõ∆xã∞ì J<Õ =Ú„ Œ Ñ_»\ÏxHZ‰õΩ¯= HÍÅO Ñ¨@ìÖË^Œ∞. `å#∞ á¶êºHõ∆xã¨∞ìx HÍ^Œx Ö’HõO =ÚO^Œ∞x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩ<Õ „ÑÜ«∞`åflÅ∞ „áê~°OaèOKå_»∞. ~°q q+Ü«∞OÖ’ P=∂„ «O

XHõ z#fl =∞#q...

‰õÄ_® FÑ≤Hõ Ñ¨@ìÖËHõáÈ~ÚOk rq «O. P Ö’@∞#∞ f~°Û@O HÀãÖKÕã≤# XHõ z#fl „Ñ¨Ü«∞ «fl"Õ∞ D Ñ¨ÙãÎHõO.

ã¨∞h «=∞‡`Àáê@∞ ~°q ‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞ºÅO ŒiH© D Ñ¨ÙãÎHõO q+¨Ü«∞OÖ’<å g∞^Œ Ñ¨ÓiÎ #=∞‡HõO LOk. J~Ú`Õ, P #=∞‡HÍxfl ZO`«=~°‰õΩxÅ∞Ñ¨ÙHÀQÆeQÍ##flk áê~î°‰õΩÅ∞ ÕÅÛ=Åã≤# JOâ◊O.

~°q Ñ≤Å¡Å∞ N~å"£∞, ¿ãflÇ¨ÏÅ «, ã≤ •ú~°ú, ~°q z#fl K≥Ö¡Å∞ â‹·Å*,ÉÏ=Hõ$ëê‚~å=ÙÅ∞, "åi Ñ≤Å¡Å∞ =∞øxHõ, NÇ¨Ï~°¬ J#∞Hõ∆O <å J=ã¨~åÅ#∞QÆ=∞xã¨∂Î ¿ã= KÕâß~°∞. ~°q ÃÑ ŒÌ K≥Ö¡Å∞ L+¨H˜ Ñ¨ÙãÎHõO q+¨Ü«∞OÖ’KåÖÏ ã¨Ê+ì « LOk. D Ñ¨ÙãÎHÍxH˜ `˘e áê~î°‰õΩ~åeQÍ L+¨ JOkOz#ã¨Ç¨ÏHÍ~°O qã¨‡iOK«\ÏxH˜ gÅ∞ ÖËxk. «y#O « =º=kè =ÙO_ç=ÙO>ËD Ñ¨ÙãÎHõO =∞iO « "≥∞~°∞QÍæ =zÛ =ÙO_Õ Œ#@OÖ’ ZÖÏO\˜ ãÖ ÕÇ¨ÏOÖË^Œ∞. Ñ¨Ù#~°∞‡„^Œ‰õΩ =ÚO^Œ∞ ™ê^èŒº"≥∞ÿ#O`« ã¨=∞„QÆOQÍ Ñ¨Ùã¨ÎHÍxflfiÛk ŒÌQÆÅ#x ã¨q#Ü«∞OQÍ =∞#q KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl#∞.

N~å=ÚÅÜ«∞º ã≤h=∂ HÀãÖ ¿ãHõiOz# ã¨=∂Kå~°O KåÖÏ =~°‰õΩLÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_çOk. ~°qH˜ ãÖ|OkèOz#O « =~°‰õÄ k#Ñ¨„uHõÖ’¡ =zÛ#"å~°ÎÅ g∞ Œ<Õ Z‰õΩ¯=QÍ P è•~°Ñ¨_»@O [iyOk.

ã¨=∂Kå~° ¿ãHõ~° q+¨Ü«∞OÖ’ ™êÜ«∞O JOkOz# q∞„ «∞Å∞, ÃÑ ŒÌÅ∞ZO Œ~À L<åfl~°∞. JO ŒiH© ¿Ñ~°∞¿Ñ~°∞<å =O Œ<åÅ∞.

Ñ¨ÙãÎHÍxH˜ ¿Ñ~°∞ ÃÑ\ì nqOz# „Ñ¨MÏº « Hõg, áê„uˆHÜ«ÚÅ∂ Õq„Ñ≤Ü«∞QÍix «ÅK«∞HÀ=@O <å qkè.

Ñï\ÏÅ ~°q Jaè=∂#∞Å∞ JO„ èŒ Õâ◊OÖ’<Õ HÍ Œ∞, „Ñ¨ÑÖK« "åºÑÎOQÍ‰õÄ_® JãÖMÏºHõOQÍ =Ù<åfl~°#fl "åãÎ=O <å‰õΩ J#∞Éèí= Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ≥Å∞ã¨∞. J~Ú Õ Ñï\ÏÅ ~°qx Hõ~°_»∞ QÆ\ì# á¶êºHõ∆xã¨∞ì Jx |ÅOQÍ

qâ◊fiã≤OKÕ "å~°∂ =Ù<åfl~°∞. "åiÖ’ U XHõ Ô~·<å ã¨~, D Ñ¨ÙãÎHõO K«kq«=∞ Jaè„áêÜ«∂xfl =∂~°∞Û‰õΩO>Ë <å ~°K«# ™ê~°úHõ"≥∞ÿ#>Ë¡#x «Å∞™êÎ#∞.

„Ñ¨âßO « « J<Õ =∂@‰õΩ Jã¨Å∞ `å"Õ ÖËx ~°q rq «OÖ’x qëê^•xflJ~°úO KÕã¨∞‰õΩx HõhãÖ U XHõ i Hõà‹·§<å K≥=∞~°ÛQÆey Õ J Õ <Õ#∞ <å¿ãflÇ≤Ï «∞xH˜ Ñ¶∞\ÕKÕ x["≥∞ÿ# „â◊ •úO[e Jx J#∞‰õΩO\Ï#∞.

– ~°K«~Ú «

paritala ravi book

Documents