PARALEL YAPI(LANMALAR), ASLEYN'İN ÖNEMİ VE RÜYA/İLHAM/KEŞİFLE AMEL

Müslümanların yaşadığı en temel kafa karışıklığı, "Asleyn" dediğimiz "iki temel"in

(Usul-i Din ve Usul-i Fıkıh) hayatımızdan sessiz sedasız çekilmesinden sonra yaşanmaya

başladı. "Asıl" olanlar hayatımızdan çekilince, yerlerini sahtelerinin alması kaçınılmazdı ve

öyle oldu.

Ümmet varoluşun en temel deklarasyonu olan "akide" konusunda adresi şaşırıp

başka başka vadilere savrulunca Din'le ilişkimizde vazgeçilmez biçimde sapmalar, eğretilikler

oluştu; atı arabanın arkasına koşmaya başladık. Hayatı ilahî hakikatler ekseninde inşa etme

iradesi, yerini, ilahî olanı beşerî olana uydurma anormalliğine bıraktı…

Oysa bu alan, aşağıda sözünü edeceğim "naklî deliller"e giden yolda bize/insanlığa

rehberlik etmesi bakımından son derece önemlidir. Ümmet'in naklî deliller konusunda

yaşadığı kafa karışıklığı, bizi onlara götüren aklî delilleri sistemli bir şekilde hayatımıza sokan

akliyyatın, yani Usul-i Din'in bilincimizden kazınması neticesinde ortaya çıkmıştır. Çok az

insan bunun farkındadır…

İşin bu kısmına "ontoloji" demek doğruysa, ikinci arıza da kaçınılmaz olarak

"epistemoloji" alanında yaşandı. Neyi nerede arayacağımızı, hangi soruyu kime soracağımızı

şaşırdık. Oysa Usul-i Fıkıh bize, bilgi kaynaklarımızı bütün detaylarıyla öğretmişti: Aslî Deliller

ve Fer'î Deliller.

Kur'an, Sünnet, İcma ve Kıyas'tan oluşan aslî deliller ve onlardan kaynağını onlarda

bulan fer'î deliller, "naklî deliller" olarak, Usul-i Din'in döşediği zeminde tarih boyunca

müslümanlığımızı mutmain bir kalple yaşama imkânı bahşetti bize. Allah Teala'yı razı edecek

müslümanlık ancak bu zeminde mümkün olabilirdi.

Tedeyyünümüzün içini sahici biçimde dolduran bu iki asıldan (Asleyn) uzaklaştıkça

"deliller"in yerini "delilimsiler" aldı ve biz toplum olarak, Ümmet olarak bu delilimsileri asıl

yerine koyduğumuz için onların bizi götürdüğü yeri, delilin bizi götürdüğü yer zannetmeye

başladık.

Bize bilgi kaynaklarımızı veren Usul-i Fıkıh, hayatımızı tanzim ederken,

müslümanlığımızı yaşarken kendisine uyacağımız deliller arasında "rüya"ya, "ilham"a ve

"keşf"e yer vermez. Çünkü bunların ölçülebilir, tartışılabilir, sağlaması yapılabilir yanları

yoktur.

Elbette Ehl-i Sünnet itikadı çerçevesinde bunların her birinin hak olduğuna inanırız.

Ama bu, onları "aslî deliller" yerine koyabileceğimiz anlamına kesinlikle gelmez. Hatta onların

muteberliği, ancak aslî delillere uygunlukları ölçüsünde söz konusudur. Bir başka şekilde

söylersek: Rüya da, ilham da, keşif de insana hakiki bilgi verebilir; ancak bunlar vasıtasıyla

elde edilen bilginin hak olup olmadığını Kur'an, Sünnet, İcma ve Kıyas'a bakarak anlayabiliriz

ancak. Onların bize söyledikleriyle ancak, bu aslî delillere aykırı olmaması şartıyla amel

edebiliriz.

Öte yandan ilham da, rüya da, keşif de hak olduğu kesin ortaya çıktıktan sonra ancak

sahibini bağlar. Üçüncü şahısların, hele de bütün olarak toplumun, bir kişinin rüyasıyla,

ilhamıyla, keşfiyle amel etme mecburiyeti kesinlikle yoktur. Hatta bu "mecburiyet" rüya,

ilham, keşif sahibinin bizzat kendisi için dahi söz konusu değildir. Dilerse amel eder,

dilemezse etmez.

Bu ülkenin karşılaştığı en ciddi tehditlerden biri olan "Paralel yapılanma"nın, tabanı

nasıl bir motivasyonla belli bir kıvamda tuttuğunu, yönlendirdiğini araştırdığımızda karşımıza

yine bu "delilimsi"ler çıkıyor. Birileri birtakım rüyalar görüyor; rüyayı gören de, rüyanın

kendisi de, onu aktaralar da "yanılmaz" kabul edildiği için, daha önce bu konularda

güdülenmiş insanlar bunu "vahiy" gibi telakki ediyor. Bunun sonucu da elbette "sorgusuz-

sualsiz teslimiyet" olacaktır.

Aynı şey "ilham" ve "keşif" için de söz konusudur. Bunlar da "delil" değildir. Bir

kitabın mukaddimesinde "ilhamla yazdırıldığı" söylendiğinde, biz bunu "içinde hiç hata

yoktur" şeklinde anlıyoruz. Oysa vahiy kapısı kapanmıştır ve artık ilham hiçbir fikrin,

düşüncenin, hareketin ve tesbitin bütün detaylarıyla ve yüzde yüz hak olduğu şeklinde bir

garanti içermez. Bu söylenenler keşif için de aynen geçerlidir. Keşif sahibinin keşfini

"okuması", ondan netice çıkarması tıpkı müctehidin ictihadı gibidir. Orada ne kadar yanılma

payı varsa, burada da o kadar yanılma payı vardır.

Türkiye yeni bir seçime doğru gidiyor. Fısıltı gazeteleri birtakım çevrelerden, oyların

hangi partiye verileceğine dair rüyalar, ilhamlar, keşifler… yaymaya başladı başlayacak. Usul-i

Fıkıh bilmiyorsak, sağduyunun sesini de mi işitmiyoruz?..