11) Postoji za prošli particip više ravnopravnih vrsta promena vokala i više različitih i ravnopravnih sufiksa (na primer sufiksa -ed i -en):/ 5 5 / BEAT, BEHOLD, BIND, BITE, BLOW, CARVE, CHIDE, DRINK,

GET, GILD, GRAVE, GRIND, HIDE, LADE, MELT, MOW, PROVE,RAP, RIVE, SAW, SEW, SHAVE, SHOW, SLIDE, STREW, STRIDE, STRIKE, SWELL, TREAD, WAKE, WEAVE, WRITE.

12) Postoji i za preterit i za prošli particip više, po pravilu, ravnopravnih vrsta promena vokala i više različitih i ravnopravnih sufiksa:/ 5 6 / ABIDE, AWAKE, BEREAVE, BET, BLEND, BLESS, BROADCAST,

BURN, CLEAVE, CLOTHE, CROW, DREAM, FORECAST, GIRD, HANG, KNEEL, KNIT, LEAN, LEAP, LEARN, LIGHT, PEN,QUIT, RID, SEETHE, SHEAR, SHRED, SHRINK, SHRIVE, SINK, SMELL, SMITE, SPEED, SPELL, SPILL, SPIN, SPIT, SPOIL, STAVE, STINK, SWEAT, THRIVE, WED, WEND, WET, WIND, WORK.

Lista ’nepravilnih’ glagola 1 2 3

Kod gramatičara E jezika postoji veliko neslaganje u vezi sa brojem ’nepravilnih5 oblika, i to i u među ranijim i među novijim autorima, kao i kod sastavljača rečnika. Lista koja sledi nema pretenzije da reši ova neslaganja, već su uneti svi oblici iz navedene literature, kao i neki kontradiktorni opisi.

Složenost ’nepravilne5 konjugacije glagola u E jeziku usložnjava i dvostruka funkcija prošlih participa, u glagolskoj i u adjektivalnoj funkciji, kao i njihove dvo­smislenosti. Zato Lista registruje i homofone glagole, a uključuje ne samo osnovne ’nepravilne’ glagole, već i njihove složenice.70

ABIDE /9'baid/= ostati, boraviti

ARISE72 /3'raiz/ = nastati

abode /9 'b au d / abided71 /'abaldld /

arose /a 'rau z/

abode /9 'b9U d/ abided / 9 'baldld/

arisen /9 'r lzn /

70Vidi belešku 74, str. 349.71 Nepravilni glagol ABIDE ima ograničenu upotrebu u značenju OSTATI, BO RAVITI: A MAN

WHOSE NAME ABO DE ON NORTHUMBRIAN TONGES. U drugim, pa i u ovom značenju je pravilan glagol: EVEN A FTE R DISAPPOINTMENT, HOPE STILL ABIDED. SHE ABIDED ( =tolerisala) HIS RUDENESS. Isto se odnosi i na kolokacije sa ovim glagolom: ABIDE B Y (=poslušati, držati se): HE ABIDED B Y OUR DECISION, ABIDE ON/ABIDE WITH ( =podupreti, biti na pomoći): HE ABIDED ON HIS FRIEND (Schibsbye, 1967, 9; Long, 1969, 198; Quirk, et al, 1985, 113).

72Prefiks a- u glagolu ARISE je nekad značio out-, imao je konkretno značenje koje se izgu­bilo uz glagole u ovom smislu (Curme, 1935, 235). Glagol ARISE se retko javlja, sem u metaforičnoj upotrebi (Quirk, et al, 1985, 110): THE QUESTION AROSE.

348

AWAKE /a'weik/= probuditi

BACKBITE+74 /'baekbalt/= klevetati

BACKSLIDE"1"/'bagkslald/= spuštati se BE /b i:/= biti

BEARi /bed(r)/= roditi (se)

BEAR2 /be3(r)/= nositi, roditiBEAT /bi:t /= tući

BECOME /bi'kAm/= postati

BEFALL+78 /bi'fo:l/ = dogoditi se

BEGET+ /bi'get/ = stvoriti BEGIN /bi'gin/= početi

awoke /9'w 9U k/ awaked /a 'w elkt/

backbit

backslid

was / w9z/ were /w 3 (r )/

bore /b D :(r)/

bore /b o :(r ) /

beat /b i :t /

became /bi'keim /

befell

begot79begat /bl'gaet/

began /bl'gaen/

awoken73 /9'w9Ukn/ awaked /3'w elkt/ awoke /3'w9l5k/

backbitten

backslid

been /b i:n /

born75 /b o :n /

borne76 /b o :n /

beaten /'b i .tn / beat77 /b i :t / become /b i'k A m /

befallen

begotten

begun /b l'gA n /

73U preteritu se kao arhaičan oblik javlja i forma AWAKED. Prošli particip AW OKEN neki autori (Schibsbye, 1967, 9) smatraju nekorektnim, drugi (Quirk, et al., 1985, 109) prevashod- nim oblikom. Prvi autor smatra da je oblik participa AW O K E redi od oblika AWAKED , a drugi ga uopšte ne pominje. Postoji i pravilan glagol AWAKEN.

74Kod onih složenih glagola koji su obrazovani od prefiksa (u ovom slučaju prefiksa back-) uz osnovne oblike (u ovom slučaju oblik BITE), i koji su obeleženi znakom plus (+), neće se davati izgovor oblika preterita i prošlog participa kada su oni isti sa oblicima osnovnog oblika glagola.

75Oblik BORN se upotrebljava sa glagolom BE kada se misli na nečije rođenje (Poutsma, 1926, 574; Jespersen, 1948, 135; Long, 1969, 200; Quirk, et ai, 1985, 109): HE WAS BORN IN 1959.

76Oblik BORNE se, za razliku od oblika BORN , upotrebljava kada se misli na majku koja je rodila i na značenja: NOSITI, PODNOSITI, D R ŽA TI SE (Jespersen, 1848, 135; Schibsbye, 1967, 9; Eckersley-Eckersley, 1980, 147): SHE HAS BORNE FIVE CHILDREN HE HAS BORNE THE PAIN BRAVELY . HE WAS ALWAYS BORNE UP WELL . THE BOAT WAS BORNE OUT TO SEA B Y A STRONG TIDE.

77Oblik BEAT kao particip je nekorektan, ali se nalazi u izrazu: D EAD-BEAT (=kao prebijen), a javlja se i u žargonu (slang), naročito u AE. Kao adjektival se koristi samo oblik BEATEN (Poutsma, 1926, 574; Schibsbye, 1967, 9; Long, 1969, 200; Quirk, et ai, 1985, 111).

78Ovaj glagolima ograničenu upotrebu (Quirk, et al., 1985, 110).79K od ovog glagola preterit, pored oblika BEGOT, javlja se u biblijskom, arhaičnom jeziku i u

obliku B E G A T (ibid., 109).

349

BEHOLD+ /bi'hauld/ beheld beheld= posma.tra.ti beholden80

BEND /bend/ bent /b e n t/ bent81 /b e n t/= saviti

BEREAVE /bi'ri:v/ bereft /b l're ft / bereft82 /b l're ft/= lišiti bereaved /b l'ri:v d / bereaved /b l'ri:vd /

BESEECH83 besought /b l'so it/ besought /b i'so :t//bl'si:tJ7 beseeched /bl'si:tj*t/ beseeched /bl'si:tJ*t/= za.klinja.ti

BESET+ /bi'set/ beset beset= opkoliti, napadati

BESPEAK /bi'spi:k/ bespoke bespoke= iznajmiti, bespoken84pokazivati

BESTR ID E4" bestrode bestridden/b l'strald / bestrid= opkoračiti bestrode

B ET /b e t / bet /b e t / bet /b e t /= kladiti se betted /'b e tid / betted85 /'b e tid /

B E T A K E + 86 betook betaken(oneself) /b l'te lk /= prihvatiti se

80Ovaj glagol ima ograničenu upotrebu. Oblik BEHOLDEN je predikativni adjektival koji ima potpuno drugo značenje od oblika BEHOLD , odnosno znači OBAVEZAN, ZAHVALAN (Poutsma, 1926, 574; Schibsbye, 1967, 9; Eckersley-Eckersley, 1980, 153; Quirk, et al., 1985, 112): I A M MUCH BEHOLDEN TO YOU FOR YOUR HELP.

81 Primer adjektivalne upotrebe participa BENT imamo u rečenicama: HE IS A BENT OLD MAN. HE STOOD WITH BENT HEAD , a pravilan particip se javlja u arhaičnoj frazi: ON HIS BENDED KNEES koja ima značenje poniznosti (Poutsma, 1926, 574; Schibsbye, 1967, 10; Eckersley-Eckersley, 1980, 149-150; Quirk, et al., 1985, 106).

82U glagolskoj funkciji upotreba dva participa nije stabilna: SHE WAS BEREFT/BEREAVED OF HER CHILDREN. DEATH BEREFT/BEREAVED HER OF HIM. U adjektivalnoj funkciji oblik BEREAVED (=ožalošćen) se upotrebljava kada je značenje glagola vezano za smrt, a drugi oblik B EREFT u značenju druge vrste gubitka, odnosno u značenju LIŠEN (Poutsma, 1926, 575; Schibsbye, 1967, 10; Eckersley-Eckersley, 1980, 148; Quirk, et al., 1985, 107): I PARDON THEM FROM THE DISTRACTION OF A BEREAVED FATHER. HE WAS BE R E FT OF SPEECH/HOME/REASON/HIS SENSES.

83Ovaj glagol ima ograničenu upotrebu (Quirk, et al., 1985, 108).840b a participa se upotrebljavaju: EVERY R OOM IS BESPOKEN. HIS POLITE MANNERS

BESPOKE A GENTLEMAN. Oblik BESPOKE ( =napravljen po meri) se često upotrebljava kao antonim za konfekcijsku izradu: BESPOKE BOOTS, BESPOKE GOODS, A BESPOKE TAILOR’S SHOP (Poutsma, 1926, 588; Schibsbye, 1967, 10).

85Oblik BET se upotrebljava kada je reč o ulogu: H O W MUCH HAS BEEN BET ON HIM, za razliku od rečenice: THEY BETTED A GOOD DEAL IN THOSE DAYS. Pravilan oblik se češće javlja u BE (Schibsbye, 1967, 10; Quirk, et al., 1985, 111).

86 0va j glagolim a ograničenu upotrebu (Quirk, et al., 1985, 109).

350

BIDi /b id / bade /baed, beld/ bidden /'b ld n /= narediti,poželeti, pozdraviti87

BID2 /b id / bid /b id / bid /b id /= ponuditi cenuBIND /b ain d / bound /b au n d / bound /baund/= vezati bounden88 /'baUndn/

BITE /b a it / bit89 /b i t / bitten /'b ltn /= gristi bit /b it /

BLEED / bli:d/ bled /b led / bled /b led /= krvaritiBLEND /b len d / blended /'blendld / blended /'blendld/= pomešati blent /b len t/ blent90 /b len t/

BLESS /b les / blessed /b lest/ blessed /b lest/= blagosloviti blest /b le st / blest91 /b lest/

BLO W /b b u/ blew /blu: / blown /btaun/= duvati blowed92 /b lau d /

BREAK /breik / broke93 /brau k/ broken /'brauken/= slomitiBREED /b ri:d / bred /b re d / bred /b red /= gajitiBRING /b r ig / brought /b ro :t / brought /b ro :t /= done ti

B R O A D C A ST* broadcasted broadcast/'brD:dka:st/ broadcast broadcasted94= emitovati

87Na primer: / BADE HIM GO. HE BADE US GOODBYE. I WAS BIDDEN TO THE WEDDING , ali se javlja i oblik BID u izrazu DO AS YOU A R E BID(DEN) (Poutsma, 1926, 575; Schibsbye, 1967, 10; Quirk, et al., 1985, 111).

88Particip BOUND se upotrebljava samo u glagolskoj funkciji, a oblik BOUNDEN se koristi samo u frazi: BOUNDEN D U T Y (=sveta obaveza) - Schibsbye, 1967, 11. Vidi i Poutsma, 1926, 576; Quirk, et al., 1985, 112.

89Oblik B IT se upotrebljava u frazi: THE BITER BIT. Particip B IT je zastareo. (Poutsma, 1926, 576; Schibsbye, 1967, 11; Eckersley-Eckersley, 1980, 150; Quirk, et a/., 1985, 109).

90Oblik BLENDED se upotrebljava kada se odnosi na materijal, a oblik BLENT u jeziku književnosti (Poutsma, 1926, 576; Schibsbye, 1967, 11): THE COLOURS WERE BLENDED WELL. IT IS CHARM BLENT W ITH GOODNESS.

91 Oblik BLEST znači HEAVENLY, SAVED : THE MANSIONS OF THE BLEST. Oblik BLESSED se upotrebljava adjektivalno kada se izgovara / 'b l e s i d / (Poutsma, 1926, 577: Schibsbye, 1967, 11).

92Oblik BLOWED je u žargonu (slang) ekvivalent reči DAMNED (Poutsma, 1926, 577; Schib­sbye, 1967, 11): BE BLOWED TO THEM!

93U kolokvijalnom stilu upotrebljava se i oblik participa BROKE (=švorc) - Schibsbye, 1967, 11; Quirk, et a i , 1985, 108.

94 Jedni (Jespersen, 1948, 234; Schibsbye, 1967, 11) tvrde da kod ovog glagola, kao i kod glagola BURN, DREAM, LEAN , pravilan oblik preterita preovlađuje, a d a je ’nepravilan’ oblik češći u funkciji participa. Drugi (Quirk, et al., 1985, 111) govore samo o ’nepravilnim’ oblicima.

351

BROWBEAT+ browbeat browbeaten/'braubi:t/= za.pl ašiti

BUILD /b ild / built /b lit / built /b li t /= graditi

BURN /bs:n / burnt /b 3 :n t / burnt /b 3 :n t/= goreti burned95 /b 3 :n d / burned /b 3 :n d /

BURST /b s :s t / burst /b 3 :s t / burst /b s is t /= prsnuti

BUST96 /b A st/ bust /b A st/ bust /b A st/= razbiti, upropastiti busted /'b A stld / busted /'bA stid /

BUY /b a l / bought /b o :t / bought /b o :t /= kupiti

CARVE /k a :v / carved /k a :v d / carved /k a :v d /= rezati carven97 /'k a :v n /

CAST /k a :s t / cast /k a :s t / cast98 /k a :s t /= bacatiCATCH /kaetj*/ caught /k o :t / caught /k o :t /= uhvatiti

CHIDE /t ja i d / chid /tj*ld / chidden / 't / ld n /= koriti chided / 't /a ld ld / chid / t j l d /

chided99 / 't ja ld ld /

CH OO SE / t /u :z / chose / tJ*3Uz/ chosen /'t ja u z n /= birati

CLEAVEj /k li:v / cleaved /klirvd/ cleaved100 /k li:v d /= raseći clove /k lau v / cloven /'ktatfvn/

cleft /kleft / cleft /k left/

95Glagol B U R N je u A E uvek pravilan glagol. U BE je preterit B U R N E D formalniji. U prenosnom značenju je ekvivalent obliku L O N G E D TO: H E B U R N E D T O A S K W H E R E T H E B O Y L I V E D . Kao oblik participa u glagolskoj funkciji češći je oblik B U R N E D od oblika B U R N T koji je, pak, češći kao adjektival. Međutim, i u ovoj upotrebi pravi se razlika između atributa, oblika B U R N E D koji naglašava proces: B U R N E D W O O D (= d rv a koja su gorela kao gorivo), i oblika B U R N T koji naglašava rezultat procesa: B U R N T W O O D ( = d r v o koje izgleda izgorelo) - Poutsma, 1926, 577; Schibsbye, 1967, 12; Quirk, et al., 1985, 106.

960vaj glagol se u BE smatra substandardnim oblikom (Quirk, et al., 1985, 111).970blik C A R V E N se upotrebljava u poeziji atributivno kao adjektival (Poutsma, 1926, 577;

Jespersen, 1948, 236): C A R V E N I M A G E S (=izrezbarene maske).98Preteriti i participi koji imaju isti oblik kao osnova su nastali potiskivanjem -e d sufiksa. U

srednjeengleskom periodu bilo ih je više (Poutsma, 1926, 599)." O v a j glagol se retko upotrebljava. Pravilni oblici ovog glagola su češći u AE, a javljaju se

povremeno i u BE (ibid., 577; Schibsbye, 1967, 12; Quirk, et al., 1985, 109).100Particip C L E A V E D se upotrebljava kao adjektival, ostali participi se upotrebljavaju u izra­

zima: IN A C L E F T S T I C K ( = u procepu, u škripcu); C L E F T P A L A T E ( —rascepljeno nepce); C L O V E N S K U L L ( = raspolućena lobanja) ; C L O V E N H O O F (=papak, satana); S H O W THE C L O V E N H O O F (=pokazati opaku narav). Preterit C L O V E se javlja u jeziku književnosti (Poutsma, 1926, 587-588; Jespersen, 1948, 233; Schibsbye, 1967, 12; Quirk, et al., 1985, 107).

352

CLEAVEs /k li:v / c le a v e d / k l i : v d / c le a v e d / k l i :v d /

= zalepiti c la v e / k l e l v /

c lo v e 101 / k t a u v /

c lo v e n / 'k l a u v n /

CLING / k l i g / c lu n g / k l A i j / c lu n g / k l A i j /

= prilepiti se

CLO TH E / k b u 3 / c lo th e d / 'k l 9 u 5 d / c lo t h e d / 'k b u d d /

= odevati c la d / k la e d / c l a d 102 / k la e d /

CO M E / k A m / c a m e / k e l m / c o m e / k A m /

= doći

CO ST / k o s t / c o s t / k p s t / c o s t / k u s t /

= koštati103

CO U N TE R SIN K * c o u n t e r s a n k c o u n t e r s u n k

/ 'k a W n t a s ig k /

= frezovati

CREEP / k r i : p / c r e p t / k r e p t / c r e p t / k r e p t /

= puzitiCR O W / k r 3 « / c r o w e d / k r a o d / c r o w e d / k r o u d /

= kukurikati c r e w 104 / k r u : / c r o w n / k r a u n /

C U T /k A t/ c u t / k A t / c u t / k A t /

= rezatiDEAL / d i : l / d e a lt / d e l t / d e a lt / d e l t /

= deliti

D EEPFR EEZE* d e e p fr o z e d e e p fr o z e n

/di:p 'fri:z/ d e e p fr e e z e d d e e p fr e e z e d

= duboko .zaleditiDIG /d ig / dug /d A g / d u g / d A g /

= kopatiDIVE /d a lv / d iv e d / d a l v d / d iv e d / d a l v d /

= roniti d o v e 105 / d 3 uv/DO /du :/ d id / d i d / d o n e / d A n /

= činiti

101 Ovaj glagol se više upotrebljava u form al»om stilu, a u kolokvijalnom stilu se više koristi glagol S T IC K . Preterit C L A V E se upotrebljava samo u značenju B I T I L O J A L A N , a preterit C L O V E u značenju koje je vezano za jezik kao organ tela (Poutsma, 1926, 588): H ER T O N G U E C L O V E T O H E R M O U T H Drugi autori ovaj oblik ne beleže.

102Pravilni oblici ovog glagola se pojavljuju kada on znači P O K R I T I , O B L A Č I T I N E K O G A- S N A B D E V A T I GA O D E L O M , ili kada se upotrebljava figurativno: T H E T R E E S A R E C L O T H E D I N SILVER. SH E W A S F E D A N D C L O T H E D A T M Y E X P E N S E . HE C L O T H E D HIS I D E A S I N A B E A U T I F U L L A N G U A G E . Kada se, pak, misli na izgled odeće, onda se upotrebljava ’nepravilan’ oblik C L A D : P O O R L Y C L A D , L I G H T L Y CLAD. Produktivan je u složenicama: S N O W - C L A D , I R O N - C L A D (ibid., 578; Schibsbye, 1967, 12).

103Glagol C O S T u značenju U T V R D I T I CENU, P R O C E N I T I je pravilan glagol (Quirk, et al. , 1985, 111).

104 Oblici C R O W E D i C R E W se upotrebljavaju u preteritu kada se misli na kukurikanje petla. U drugim nijansama značenja se javlja isključivo pravilan glagol (Poutsma, 1926, 578; Schibsbye, 1967, 12): T H E C O C K C R E W / C R O W E D . H E C R O W E D O V E R M E .

105Preterit D O V E se javlja samo u AE (Quirk, et al, 1985, 111).

3 5 3

D RAW /d r o :/ = vući, crtati

drew /d r u :/ drawn /drD:n/

D REAM /d r i:m / dreamt /d rem t/ dreamt /drem t/= sanjati dreamed /d ri:m d / dreamed106 /dri:m d/

DRINK /d rlijk / drank /draegk/ drunk /drAijk /= piti drunken107 /'drAJjkn/

DRIVE /d ra iv / = voziti

drove /d rau v / driven /'d rlv n /

DW ELL /d w el/ dwelt /d w elt/ dwelt /dw elt/= stanovati dwelled /dw eld / dwelled /dw eld /

EAT / i : t / — jesti

ate / e t / 108 eaten / 'i :t n /

FALL /fo:l/ - pasti

fell / fe l/ fallen /'fo :ln /

FEED /f i :d /= hraniti

fed /fe d / fed /fe d /

FEEL /f i :l / = osećati

felt /fe lt / felt /fe lt /

FIG H T /fa i t /= boriti se

fought / fort/ fought / fo :t/

FIND /fa in d / = naći

found /faU nd/ found /faU nd/

F IT 109 /f i t / fit / f i t / fit /f i t /= podesiti fitted / 'fltld/ fitted / 'fltld/

FLEE110 /f l i : /= pobeći

fled /fle d / fled /fled /

FLING /flig /= baciti

flung /fU r )/ flung /A aij/

106Oba ova oblika su isto frekventna, ali se oblik D R E A M E D smatra formalnijim i više se upotrebljava u značenju V E R O V A T I i u poeziji i emocionalnoj prozi (Schibsbye, 1967, 13; Eckersley-Eckersley, 1980, 148): H E L I T T L E D R E A M E D T H A T THIS W A S G O IN G TO H A P P E N . Postoji i varijantska razlika - pravilan oblik se više upotrebljava u AE, a ’nepra­vilan’ u BE (Quirk, et al., 1985, 107).

107Oblik D R U N K E N se upotrebljava u participskim konstrukcijama i kao atributivni adjekti­val, ponekad i predikativno, kada se misli na nekoga ko liči na pijanicu, a oblik D R U N K je predikativni adjektival kada se misli d a je neko intoksiciran alkoholom, d a je pijan (Poutsma, 1926, 579; Jespersen, 1948, 236; Schibsbye, 1967, 13; Quirk, et al., 1985, 114): A D R U N K E N M A N K N O C K E D . H E IS D R U N K .

108U AE ovaj oblik se izgovara /e l t / (Schibsbye, 1967, 13).109Glagol F I T je pravilan glagol u BE (Quirk, et al., 1985, 111).110 Ovaj glagol se upotrebljava u formalnom stilu, a u kolokvijalnom stilu mu odgovara analitički

glagol T A K E F L I G H T (Poutsma, 1926, 579-580; Schibsbye, 1967, 13).

354

FLOODLIGHT"1" floodlighted floolighted/'flAdlalt/ floodlit floodlit= osvetljavatireflektorima.

FLY / flal/ flew /f lu :/ flown111 /flaon/= letetiFO RBEAR forbore forborne/fo :'be9(r)/= okaniti se

FO RBID* /fo 'b id / forbade forbidden= zabraniti forbad forbid112

FO R E C A ST * forecast forecast113/fD :'ka:st/ forecasted forecasted= prognozirati

FORESEE* /fD :‘s i:/ foresaw foreseen= pred vide ti

FO RETELL* /fo i'te l/ foretold foretold= proricati

FO R G E T4 /fa 'g e t/ forgot forgotten= zaboraviti forgot114

FO R G IVE* / fs'giv/ forgave forgiven= oprostiti

FORGO"1" /fo :'g a o / forwent forgone= odreći se

FO R SA K E 115 forsook /f3 'su k / forsaken /fa'selkn//fs'seik/= ostaviti

F O R SW E A R 4- forswore forsworn/fo:'swea(r)/= zavetovati se

FREEZE /fr i :z / froze /fra u z/ frozen /'fr9Uzn/= smrzavati se

G AIN SAY"1" gainsaid gainsaid/ igeln'sel/ /.geln'sed, ,geln'seld/ /,ge ln ‘sed, ,geln'sel<= poreći

111 Glagol F L Y je zastareo u značenju P O B E C I i zamenjuje ga takođe analitički oblik T A K E F L I G H T . Oblik F L O W N se koristi i kao predikativni adjektival (Schibsbye, 1967, 13).

112Particip F O R B I D se rede upotrebljava (vidi Quirk, et al., 1985, 110).113Oblik F O R E C A S T se češće upotrebljava kao particip (Jespersen, 1948, 234).114Particip F O R G O T se upotrebljava u AE (Schibsbye, 1967, 13; Quirk, et al., 1985, 109).115Ovaj glagol ima ograničenu upotrebu (Quirk, et al., 1985, 109).

355

GET /get/ got /got/ got /gD t/= d obiti gotten116 /'gDtn /GILD /g ild / gilded / 'glldld/ gilded /'g lld ld /= pozlatiti gilt /g ilt/ gilt117 /g i lt /

GIRD /g s :d / girded / 'g3:dld/ girded / 'g3:dld/= opasati girt /g s :t / girt118 /g s :t /

G IVE /g iv / = dati

gave / gelv/ given / 'glvn/

GO /g w /— ići

went119 /w en t/ gone /g u n /

G R AVE /greiv / graved /grelvd / graven120 /'grelvn /= rezbariti graved /grelvd /

GRIND /graind / ground /graUnd/ ground /graund/= mleti grinded121 / 'gralndld/

G R O W /gra u / = rasti

grew /g r u :/ grown /graun/

H AM STRIN G hamstrung hamstrung/'haem strig/= onemogućiti

hamstringed hamstringed

H AN G /haeg/ hung /h A i)/ hung /h A i)/= visiti hanged /haegd/ hanged122 /haegd/

HAVE /haev/ = imati

had /hasd/ had /haed/

116 Oblik G O T T E N se koristi u AE i u Škotskoj, ali se izbegava u formalnom stilu. Postoji razlika između: W E ’ VE G O T T E N T I C K E T S (=dobili sm o karte) i W E ’ VE G O T T IC K E T S (= im a m o karte). U BE se upotrebljava samo u složenici I L L - G O T T E N ( =n ep o š te n o stečen)- Poutsma, 1926, 580; Jespersen, 1948, 234; Schibsbye, 1967, 14; Long, 1969, 198; Eckersley- Eckersley, 1980, 153; Quirk, et al., 1985, 113.

117Particip G IL D E D se upotrebljava u glagolskoj funkciji, i kao atributivni adjektival u formal­nom stilu i figurativnim, metaforičnim značenjima: G IL D E D C H A M B E R S ( = t h e House of Lords), G IL D E D S P U R S ( = a m blem viteštva), G IL D E D Y O U T H (=zlatna mladež), a oblik G IL T se upotrebljava u doslovnom značenju i u složenicama: G IL T -H A N D L E D (=pozlaćen), G I L T -H E A D E D ( = s a pozlaćenim vrhom), G I L T -E D G E S ( =prvorazredni) - Poutsma, 1926, 580; Jespersen, 1948, 233; Schibsbye, 1967, 14.

118Oba preterita i participa su u upotrebi, oblik G IR T samo u formalnom stilu: S IL E N C E GIRT T H E W O O D S . A N IS L A N D W A S G I R D E D B Y T H E S E A . I T IS A S E A - G I R T IS L A N D . Kao neprelazni glagol ( =rugati se) , ovaj glagol je pravilan (Poutsma, 1926, 580; Schibsbye, 1967, 14).

119Oblik W E N T postao je od glagola W E N D (=uputiti se) koji je pravilan glagol (Poutsma, 1926,580-581): W E N D O N E ’S W A Y .

120Ovaj oblik se javlja u arhaičnom jeziku (ibid., 581; Schibsbye, 1967, 14): G R A V E N I M A G E (=idol).

121 Particip G R O U N D se upotrebljava u glagolskoj funkciji, a oblik G R I N D E D se upotrebljava kao adjektival (Poutsma, 1926, 589).

122Oblik preterita i participa H A N G E D se upotrebljavaju u značenju: U B IT I V E Š A N J E M (ibid., 582; Schibsbye, 1967, 14; Long, 1969, 198; Eckersley-Eckersley, 1980, 146; Quirk, et al., 1985, 112).

356

HEAR /hia(r)/ heard /h 3 :d / heard /h 3 :d /= čuti

HEAVE /hi:v/ heaved /h i :v d / heaved /h i:vd /= dići hove123 /h 3 Uv/ hove /h3Uv/

HEW /hju:/ hewed /h ju :d / hewn /h ju :n /= šeći sekirom hewed /h ju :d /124

HIDE /haid/ hid /h id / hidden /'h ldn /= sakriti hid125 /h id /

HIT /h it/ hit /h i t / hit /h i t /= udariti

HOLD /hauld/ held /h eld / held /h eld /= držati holden126 /'hauld

HURT /hs-.t/ hurt /h 3 :t / hurt /h 3 :t /= povrediti

INLAY+ /.in'lei/ inlaid inlaid= umetnuti

INPUT+ /'input/ input input= ubaciti inputted inputted

INSET+ /in'set/ inset inset= umetnuti

IN TE R W E A V E * interwove interwoven/jints'w iiv/= protkati

KEEP / ki:p/ kept /k e p t/ kept /k e p t/= držatiKEN /k e n / kenned /k en d / kenned /ken d/= prepoznati kent /k en t/

KNEEL / ni:l/ knelt /n e lt / knelt /n e lt /= klečati kneeled /n i:ld / kneeled127 / ni:ld/

123Oblik HOVE se manje upotrebljava od pravilnog oblika, ali se javlja u nautici: A SHIP HOVE IN SIGHT . THEY HOVE THE BODIES OVERBOARD. Sa ovim glagolom su još česti i izrazi: HEAVE A GROAN ( =zastenjati), HEAVE THE GORGE (=podrignuti) , HEAVE IN SIGHT (=pojaviti se na vidiku) - Poutsma, 1926, 582; Schibsbye, 1967, 14; Quirk, et ai, 1985,113.

124Oblik H EW N se upotrebljava kao adjektival, a češće se upotrebljava i u glagolskoj funkciji nego particip HEWED (Poutsma, 1926, 582).

120Oba participa se upotrebljavaju u glagolskoj funkciji, ali je češći oblik HIDDEN. Oblik HID se smatra knjiškom formom. Kao adjektival se isključivo upotrebljava oblik HIDDEN (Long, 1969, 198): HIDDEN TREASURE.

126Oblik HOLDEN se javlja u registru prava (Poutsma, 1926, 582).1270blik KNELT je češći u BE od oblika KNEELED ( loc. cit.; Schibsbye, 1967, 15; Quirk, et

ai, 1985, 107).

357

K N IT /m t / knitted / 'nltld/ knitted / 'nltld/= ples ti knit /n l t / knit128 /n i t /

K N O W /n a u / = znati

knew /n ju :/ known /naisn/

LAD E /le id / = tovariti, vaditi vodu

laded / 'leldld/ laden /'le ld n / laded129 / 'leldld/

LAY /le l/ = položiti

laid /le id / laid /le id /

LEAD /li :d / = voditi

led /le d / led /le d /

LEAN /l i :n / leant /le n t / leant /le n t/= nasloniti se leaned /li:n d / leaned130 /li:nd/

LEAP /l i :p / leapt /le p t / leapt /le p t /= skočiti leaped /li:p t/ leaped131 /li:pt /

LEARN /h :n / learnt /b :n t / learnt /l3 :n t /= učiti learned /l3 :n d / learned132 /h :n d /

LEAVE /l i :v / = ostaviti

left /left / left /le ft /

LEND /len d / = pozajmiti

lent /le n t / lent /le n t/

LET /le t / = pustiti

let /le t / let /le t /

LIE133 /la i / = ležati

lay /le i / lain /le ln /

128 U bukvalnom značenju upotrebljava se obično pravilan oblik preterita i participa, a u metaforičnim značenjima, na primer, u značenju S A S T A V L J E N se više upotrebljava oblik K N I T (Poutsma, 1926, 582-583; Schibsbye, 1967, 15; Eckersley-Eckersley, 1980, 153; Quirk, et a/., 1985, 111): SH E K N I T / K N I T T E D H E R B R O W S (ali i K N I T T E D B R O W S ) . T H E Y A R E C L O S E L Y K N I T I N F R IE N D S H IP . A W E L L - K N I T F R A M E , A C L O S E L Y -K N I T A R G U M E N T .

129Češći oblik participa L A D E N ( =natovaren ) javljaše u rečenici: H E C A M E IN L A D E N W I T H P A R C E L S , a oblik L A D E D (= v a diti vodu iz čamca) u rečenici: T H E W A T E R H A S B E E N L A D E D . Glagol L A D E N koji takođe znači T O V A R I T I je pravilan glagol (Poutsma, 1926, 583; Eckersley-Eckersley, 1980, 153).

130U glagolskoj funkciji oba oblika su ravnopravna. Oblik L E A N E D se upotrebljava adjektivalnoi više kao glagolski oblik u AE (Poutsma, 1926, 583; Quirk, et al., 1985, 107).

131 Pravilan oblik se više upotrebljava u AE (Quirk, et ai, 1985, 107).132Particip L E A R N E D uz drukčiji izgovor - / ' l 3 :n i d / se upotrebljava adjektivalno (Poutsma,

1926, 583; Schibsbye, 1967, 15; Eckersley-Eckersley, 1980, 153).133Glagol L IE (=lagati) je pravilan glagol. Od njega i glagola L A Y treba razlikovati glagol LIE

( =ležati ). Particip ovog glagola se retko čuje (Long, 1969, 200; Quirk, et a l 1985, 109).

358

LIGHT /la lt / lit / l i t / lit /l i t /= zapaliti lighted /'la ltld / lighted134 /'la ltld /

LOSE /lu :z / = izgubiti

lost /host/ lost /lu st/

M A K E /m eik / = napraviti

made /m e ld / made /m eld /

MEAN /m i:n / = značiti

meant /m en t/ meant /m ent/

M EET /m i :t / = sresti

met /m e t / met /m e t /

MELT /m e lt / melted /'m e ltld / melted / ‘meltld/= topiti molten135 /'m 3Ultn/

M ISCAST4"/jm ls'kaist/= loše podeliti uloge

miscast miscast

M ISDEAL4"/.m ls'diil/= loše deli ti (karte)

misdealt misdealt

MISGIVE+ /.m is'g iv / = slutiti zlo

misgave misgiven

M ISH EAR*/,m ls'h l3(r)/= pogrešno čuti

misheard misheard

MISHIT4 /.m is 'h it/ = pogrešno baciti (loptu)

mishit mishit

M ISLAY4 /.m is'le i/ = zaturiti

mislaid mislaid

M ISLEAD 4/.m is'liid/= pogrešno voditi

misled misled

M ISREAD 4/,m ls'ri:d /= pogrešno pročitati

misread misread

134 Oba oblika preterita i participa se u bukvalnom značenju upotrebljavaju ravnopravno, kao i u značenju SETTLE: THE SNOW FLAKE LIT/LIGHTED ON M Y HAND. Particip LIGHTED se upotrebljava kao atributivni adjektival i kao glagolski oblik u značenju OSVETLJAVATI: A LIGHTED LAM P/ CANDLE/CIGAR. THE M AN LIGHTED US ON OUR WAY. U metaforičnom značenju i u mnogim složenicama više se upotrebljava oblik LIT: HER EYES LIT UP, MOON-LIT, NIGHT-LIT, STAR-LIT HOURS. Slični glagoli ALIGHT i HIGHLIGHT su pravilni glagoli (Poutsma, 1926, 583; Schibsbye, 1967. 15; Long, 1969, 198: Eckersley-Eckersley, 1980, 153; Quirk, et al., 1985, 113).

13oParticipski oblik MOLTEN se upotrebljava samo kao adjektival kada se ovaj glagol odnosi na materije koje su teške: MOLTEN GOLD, MOLTEN GLASS, MOLTEN LAVA, a oblik MELTED kada se odnosi na topljenje drugih materija (Poutsma, 1926, 584: Schibsbye, 1967. 16; Eckersley-Eckersley, 1980, 153): MELTED BUTTER, MELTED SNOW.

359

MISSPELL4 misspelt misspelt/.mls'spel/ misspelled misspelled= pogrešno napisa ti

MISSPEND4 misspent misspent/.mls'spend/= rasipati

MISTAKE4 mistook mistaken/iinl'stelk/= pogrešno shvatiti

MISUNDERSTAND4 misunderstood misunderstood/ .mls'Andastaend /= pogrešno razumetiMOW /m au/ mowed /maud/ mown /maun/= kositi mowed136 /maud/OFFSET* /'v fset/ offset offset= izjednačiti

OUTBID* /.aut'bid/ outbid outbid= više ponuditi outbiddenOUTDO* /.aut'du:/ outdid outdone= nadmašiti

OUTFIGHT* outfought outfought/ ,aut'fait/= nadjačati

OUTGROW* outgrew outgrown/.aut'grau/= prerasti

OUTPUT* /'autput/ output output= dobiti rezultat outputted outputtedOUTRUN* outran outrun/.aUt'rAn/= prestići

OUTSELL4 /.aot'sel/ outsold outsold= bolje prodavati

OUTSHINE4 outshone outshone/.aUt'Jaln/= zaseniti

OVERBEAR4 overbore overborne/,atjv3'bea(r)/= nadjačati

136Oba participa se ravnopravno upotrebljavaju u glagolskoj funkciji. Kao adjektival oblik M O W N je češći: M O W N GRASS (Poutsma, 1926, 584; Schibsbye, 1967, 16; Quirk, et ai, 1985, 106).

360

OVERBID*/,9t5v9'bld/= nuditi bolju cenu

OVERCAST*/,9tfv9'ka:st/= naoblačiti

OVERCOME*/,9Uv9'kAm /= prevazići

OVERDO*/,9ttv9‘d u :/= preterati

OVERDRAW*/.auva'drD:/= otići u minus

OVEREAT*/,9U v9r'i:t/= prejesti se

OVERFEED+/ ,a u v a 'ji :d /= previše hraniti

OVERFLY*/ , 9 U v 9 ‘f l a i /

= prele teti

OVERHANG*/,9Uv9'haeg/= pretiti, stršiti

OVERHEAR*/ , 9 t 5 v 9 lh l 9 ( r ) /

= slučajno čuti

OVERLAY*/ , 9 U V 9 ' l e l /

= pokriti

OVERPAY*/ , 9 U v 9 lp e l /

= preplatiti

OVERRIDE*/ , 9 U v 9 lr a l d /

= prejahati

OVERRUN*/,9Uv9lrAn/= pretrčati

overbid

overcast

overcam e

overdid

overdrew

overate

overfed

overflew

overhung

overheard

overlaid

overpaid

overrode

overbid

overcast

overcom e

overdone

overdrawn

overeaten

overfed

overflown

overhung

overheard

overlaid

overpaid

overridden

361

OVERSEE* oversaw overseen/,9Uva'si:/= nadgledati

OVERSHOOT* overshot overshot/.auva'J*u:t/= pucati preko

OVERSLEEP* overslept overslept/,3Uv3'sli:p/= prespavati

OVERTAKE4 overtook overtaken/auva'teik/= sustići

OVERTHROW* overthrew overthrown/.auva'Orau/= srušiti, poraziti

PARTAKE* partook partaken/pa:'telk/= učestvovati

PAY137 /pel/ paid /peld / paid /peld/= platitiPEN /pen/ pent /pent/ pent / pent/= zatvoriti u tor penned /pend/ penned138 /pend/PLEAD / pli:d/ pleaded /'pli:dld/ pleaded / 'pli:dld/= braniti se pled /pled/ pled139 /pled/PREPAY4 /,pri:'pei/ prepaid prepaid= unapred platitiPROVE /pru:v/ proved /pru:vd/ proved /pru:vd/= dokazati proven140 /'pruivn,PUT / Pm / put /pu t/ put141 /put/= stavitiQUIT /kwit/ quitted /'kwltld/ quitted /'kwltld/= napustiti quit /kwit/ quit142 /kwit/RAP /raep/ rapped /raept/ rapped /raept/= udariti rapt /raept/

137Vidi belešku 35, str. 321.138Iterativni particip je oblik P E N N E D . Participski oblik P E N T se upotrebljava adjektivalno uz

priloge u kombinacijama: P E N T - U P -E M O T I O N S / W R A T H / F E E L I N G . Glagol P E N (=pi- sati) je pravilan glagol (Poutsma, 1926, 584).

139 Nepravilni oblici preterita i prošlog participa se upotrtebljavaju u AE pored pravilnih oblika (Quirk, et ai, 1985, 111).

140Škotski particip P R O V E N se koristi u pravnom registru, u književnom stilu i više u AE: N O T P R O V E N (=nedokazan), A P R O V E N M A N (=proveren čovek) - Poutsma, 1926, 584; Quirk, et ai , 1985, 107.

141 Glagol P U T / P U T T ( = lako udariti loptu u golfu) je pravilan glagol (Quirk, et ai, 1985, 111).142Oblik Q U IT se upotrebljava u dijalektima i u AE, a sličan glagol A C Q U I T je pravilan glagol

(Jespersen, 1948, 234; Schibsbye, 1967, 16; Long, 1969, 197; Quirk, et ai, 1985, 111).

362

READ / ri:d/= čitati

read /red/ read /red/

REBIND+ /,ri:'balnd/ = ponovo vezati

rebound rebound

REBUILD-*" / ,ri:'bild/ = ponovo sagraditi

rebuilt rebuilt

RECAST+ /,ri:'koL:st/ = pretopiti, preraditi

recast recast

REDO+ /,ri:'du:/ = ponovo uraditi

redid redone

REHEAR+/,ri:'hl3(r)/= ponovo preslušati

reheard reheard

RELAY+143 /ri:'lei/ = zameniti

relaid relaid

REMAKE* /,ri:‘melk/ = obnoviti

remade remade

REND /rend/ = tragati

rent144 /rent/ rent /rent/

REPAY* /ri:'pel/— još jednom platiti

repaid repaid

REREAD+ /,ri:'ri:d/ = ponovo pročitati

reread reread

RERUN+ /,ri:'rAn/ = ponovo prikazati

reran rerun

RESELL* /,ri:'sel/ = ponovo prodati

resold resold

RESET+ /,ri:'set/ = names ti ti

reset reset

RESIT+ /,ri:'sit/ = ponovo polagati

resat resat

RESTRING+ /,ri: ‘strirj /= prenizati

restrung restrung

RETAKE* / ,ri:‘telk/ = uzeti nazad

retook retaken

RETELL* / ,ri: 'tel/ = prepričati

retold retold

143Glagol R E LA Y ima ograničenu upotrebu, a postoji i pravilan glagol ( =prenositi vesti preko druge stanice) - Quirk, et a/., 1985, 114, 118.

144I glagol REND ima ograničenu upotrebu (ibid., 106).

RETHINK4/,ri:'0II}k/= ponovo razmotriti

rethought rethought

REWIND* /,ri:'walnd/ = premotati

rewound rewound

REWRITE*/,ri:'ralt/= prepisali

rewrote rewritten

RID /rid / rid /rid / rid /rid /= osloboditi ridded / ‘ildld/ ridded /'rldld/RIDE /raid/ = jahati

rode / r3Ud/ ridden /'rldn/

RING /r ig / = zvoniti

rang /raeg/ rung145 /rA i)/

RISE /ralz/ = dići se

rose /rauz/ risen /'rlzn/

RIVE /ralv/ rived /ralvd/ rived /ralvd/= rascepiti riven /'rlvn/ROT /n>t/ rotted /'rotld / rotted /'rotld/= truliti rotten146 /'rotn /RUN /rAn/ = trčati

ran /jaen/ run /rAn/

SAW / s d : / sawed /sD:d/ sawn147 /so:n/= strugati sawed /so:d/SAY /self = reći

said /sed/ said /sed/

SEE /si:/ = videti

saw /so :/ seen /si:n/

SEEK /si:k/ = tražiti

sought /so:t/ sought / so:t/

SEETHE /si:d/ seethed /si:8d/ seethed /si:5d/= vreti sod /st>d/ sodden148 /'spdn/SELL /sel/ = prodati

sold /sauld/ sold /satfld/

145Glagol R I N G ( =prstenovati) je pravilan glagol (ibid., 114).146Particip R O T T E D se upotrebljava samo u bukvalnom značenju, a oblik R O T T E N se upotreb­

ljava samo kao adjektival (Poutsma, 1926, 585; Eckersley-Eckersley, 1980, 153): A R O T T E N T R E E , A R O T T E N A P P L E , a on ima i druga negativna značenja: R O T T E N L U C K .

147Samo oblik S A W N se upotrebljava kao atributivni adjektival, a, naročito u BE, se češće javlja i kao glagolski oblik (Poutsma, 1926, 585; Schibsbye, 1967, 16; Quirk, et al., 1985, 106): S A W N W O O D , T H E W O O D T O B E S A W N / S A W E D .

148 0b lik S O D D E N je adjektival (=skuvan, gnjecav, nepečen): S O D D E N C O M P L E X I O N , SOD­D E N S T U P I D I T Y (= glu post u pijanstvu). Od njega je nastao i pravilan glagol SO D D E N (=raskvasiti) - Poutsma, 1926, 585.

364

SEND /send/ = poslati

sent /sent/ sent /sent/

SET /set/ = staviti

set /set/ set /set/

SEW /saw/ sewed /saud/ sewn149 /saun/= siti sewed /saud/SHAKE / /elk / = tresti

shook /fisk/ shaken /'/elkn /

SHAVE /Jeiv/ shaved //e lvd / shaved //e lvd /= brijati shaven100 /'/e lvn /SHEAR //ia (r )/ sheared //la d / shorn151 //o :n /= s trici shore / f o : / sheared / / lad/SHED152 //e d /= gubiti (lišće, itd.)

shed //e d / shed /f e d /

SHINE//ain/ shone /fv n , fdUn/ shone /fv n , /aun/= sijati shined / / alnd/ shined153 //a lnd /SHIT /.fit /154 shitted /'/it ld / shitted /'/it ld /

shat //aet/ shat //aet/SHOE / i n : / shod / f v d / shod155 / f v d /= potkovati shoed //u :d / shoed //u :d /SHOOT //u :t / = pucati

shot / / dt / shot / f v t j

SHOW/SHEW / /a « / showed/shewed shown/shewn= pokazati //a u d / //awn/

showed/shewed //a u d /156

149 Oblik S E W N se češće upotrebljava kao adjektival, a u glagolskoj funkciji upotrebljavaju se oba oblika participa ( ibid., 586; Schibsbye, 1967, 17): H A N D S E W N . S H E H A S S E W N / S E W E D A B U T T O N O N

150Oblik S H A V E N se upotrebljava adjektivalno: B E W E L L S H A V E N ; u složenici: C L E A N ­S H A V E N (=glatko izbrijan, bez brade i brkova) i više u AE (Poutsma, 1926, 586; Schibsbye, 1967, 17; Eckersley-Eckersley, 1980, 153; Quirk, et al., 1985, 107).

151U glagolskoj funkciji javljaju se oba oblika participa (Schibsbye, 1967, 17): W E H A V E S H O R N / S H E A R E D T H E L A M B . Oblik S H O R N se upotrebljava adjektivalno, a i kao par­ticip i u značenju L I Š IT I (Poutsma, 1926, 586; Eckersley-Eckersley, 1980, 153): W O L S E Y W A S S H O R N O F HIS W E A L T H B Y H E N R Y VIII.

152Ovaj glagol u značenju B A C I T I U Z A P E Ć A K je pravilan glagol (Quirk, et al, 1985, 111).153Prva varijanta izgovora preterita i prošlog participa je vezana za BE, a druga za AE. U

značenju I Z G L A N C A T I C IP E L E ovaj glagol je pravilan, naročito u AE (Jespersen, 1948, 235; Long, 1969, 198; Quirk, et al., 1985, 113).

154Ovaj glagol ne spada u pristojne reči (Quirk, et al., 1985, 111).15oOblik S H O D se upotrebljava kao adjektival (Poutsma, 1926, 586-587): UN SH O D ( = b o s ).156Particip S H O W E D je u glagolskoj funkciji zastareo, retko se javlja sa objektom i nikad u

pasivu. Oblik S H E W kao infinitiv je takođe zastareo, ali se javlja u registru prava i smatra se znakom uglađenosti (Poutsma, 1926, 587; Schibsbye, 1967, 17; Quirk, et al., 1985, 107).

365

SHRED //re d / shredded /'/redid/ shredded /'Jredld/= izdrpati shred //re d / shred157 //red /SHRINK //rirjk / shrank //raegk/ shrunk //rA gk/= skupiti se shrunk //rA gk/ shrunken158

/'JrAijkn/SHRIVE159 /JValv/ shrived //ralvd / shrived //ralvd /= ispovediti shrove //rattv/ shriven /'/r lvn /SHUT //A t / shut //A t / shut //A t /= zatvoritiSING /sir)/ sang /saeij/ sung / saij/= pevati

SINK /sirjk/ sank /saegk/ sunk160 /sAgk/= potonuti sunk /sAijk/ sunken /'sAgkan/SIT /s it / sat /saet/ sat /saet/= sedeti

SLAY161 /slei/ slew /slu:/ slain /sleln/= ubitiSLEEP / slirp/ slept /slept/ slept /slept/= spavatiSLIDE / slald/ slid /slid/ slid /slid/= klizati slidden /'slidn/SLING /slir)/ slung / sIai)/ slung / sIai) /= bacatiSLINK /sligk/ slunk /slAgk/ slunk /slAgk/= odšunjati seSLIT /slit/ slit /slit/ slit /slit/= rasporitiSMELL /smel/ smelt /smelt/ smelt /smelt/= mirisati smelled /smeld/ smelled /smeld/

157 Oba oblika participa se čuju, ali je pravilan oblik češći (Poutsma, 1926, 587; Quirk, et al., 1985, 112).

158Oblici preterita ovog glagola nisu stabilizovani, ali je oblik S H R A N K češći, jer se oblik S H R U N K oseća kao arhaičan. Oblik S H R U N K E N se upotrebljava samo kao atributivni i predikativni adjektival (Poutsma, 1926, 589; Schibsbye, 1967, 17; Long, 1969, 199; Quirk, et a l 1985, 114): S H R U N K E N L IM B S .

1590vaj glagol se retko upotrebljava (Quirk, et al., 1985, 111).160Particip S U N K se koristi u glagolskoj funkciji, oblik S U N K više u pasivnom značenju

S P U Š T E N O S T I N A N I Ž I N I V O , a oblik S U N K E N se više upotrebljava kao adjektival koji je vezan za delove tela. Oba oblika se upotrebljavaju kao atributivni i predikativni adjektivali: S U N K R O A D S , S U N K W E L L S ; S U N K E N C H E E K S , S U N K E N E Y E S , S U N K E N R OC KS. Oblik S U N K E N nema pasivno značenje, već se u tu svrhu upotrebljava oblik S U N K , što se

* vidi iz primera: S U N K E N SH IPS (= b ro d o v i koji su potonuli), i S U N K SHIPS (=brodovi koji su potopljeni) - Poutsma, 1926, 587; Schibsbye, 1967, 18; Quirk, et al., 1985, 114.

161 Glagol S L A Y ima ograničenu upotrebu, naročito u BE (Quirk, et al., 1985, 110).

366

SMITE /sm alt/ smote /sm aut/ smitten162 /'sm ltn/= udarati smit /sm lt/ smit /sm lt/

SOW /sau / sowed /saud/ sown /saun/= sejati sowed163 /saud/

SPEAK /spi:k/ spoke /spauk/ spoken /'spaukn/= govoriti spake /spelk/ spoke164 /spauk/

SPEED /spi:d/ sped /sped/ sped /sped/= žuriti speeded /'spiidid/ speeded165 /'spiidid/

SPELL /spel/ spelt /spelt/ spelt /spelt/= sricati spelled /speld, spelt/ spelled /speld, spelt/

SPEND /spend/ spent /spent/ spent /spent/= potrošiti

SPILL / spll/ spilt /spilt/ spilt166 /spilt/= proliti spilled /splld/ spilled /splld/SPIN /spin/ spun /spAn/ spun /spAn/= presti span167 /spaen/

SPIT /sp it/ spat168 /spaet/ spat /spaet/= pljuvati spit /spit/' spit /sp it/

spitted /'spltld/SPLIT /split/ split /split/ split /split/= rascepitiSPOIL /spoil/ spoilt /spoilt/ spoilt /spoilt/= pokvariti spoiled /spoild/ spoiled169 /spoild/

1620blik SMITTEN je arhaičan, sem kada se upotrebljavaju metaforično ( loc. cit.): SMITTEN WITH HER CHARMS.

163 Oba participa se upotrebljavaju u glagolskoj funkciji ravnopravno, mada je oblik SOW N češći. Kao adjektival se isključivo javlja oblik SOW N (Poutsma, 1926, 588; Schibsbye, 1967, 18): THE SOWN SEED.

164Može se naići i na arhaičan oblik preterita SPAKE (Schibsbye, 1967, 18). Kao particip, oblik SPOKE se takođe javlja u složenom glagolu BESPEAK : BESPOKE TAILORING AT READY-M ADE PRICES (Poutsma, 1926, 588).

165U značenju P O V E Ć A T I BRZINU (u fraznom glagolu SPEED UP) upotrebljava se samo pra­vilan oblik: PRODUCTION HAS SPEEDED UP, a u značenju USPETI ’nepravilan’ oblik SPED : I WONDER H O W HE SPED. U značenju brzog kretanja upotrebljavaju se oba oblika (loc. cit.; Schibsbye, 1967, 18; Long, 1969, 198; Eckersley-Eckersley, 1980, 148; Quirk, et al., 1985, 112).

166Samo oblik SPILT se upotrebljava adjektivalno (Schibsbye, 1967, 18): CRY OVER SPILT MILK.

167U preteritu je oblik SPUN češći. Oblik SPAN je arhaičan (Poutsma, 1926, 588; Schibsbye, 1967, 18; Quirk, et al., 1985, 112).

1680blik SPAT je češći kao preterit. Oblik SPIT kao particip se upotrebljava u AE. U značenju FIX WITH A SPIT (=popraviti bez muke) ovaj glagol je pravilan (Poutsma, 1926, 588; Quirk, et al., 1985, 113).

169U glagolskoj funkciji oba participa su ravnopravna, kao adjektival se upotrebljava oblik SPOILT: A SPOILT CHILD (=razmaženo dete). U značenju PLJA ČKATI upotrebljavaju se samo pravilne forme (Poutsma, 1926, 588; Jespersen, 1948, 233; Schibsbye, 1967, 19): THEY SPOILED THE TOWN.

367

SP O T L IG H T * spotlit spotlit/'sp u tlait/ spotlighted spotlighted= obasjavatireflektorima

SPREAD /spred / spread /spred / spread /spred/= raširiti

SPRING /sp r ig / sprang /spraeg/ sprung /sprA g /= skočiti sprung170 /sp rA g /

STAND /staend/ stood /s tu d / stood /s tu d /= stajatiSTAVE /s te iv / staved /ste lv d / staved /stelvd /= probiti rupu stove /s ta u v / stove171 / st9Uv /

STE AL /s t i :l / stole /s ta o l/ stolen /'st9U ln/= krastiSTIC K /s t ik / stuck /s tA k / stuck /stA k /= prionutiSTING /s t ig / stung /s tA g / stung /s tA g /= ubostiSTINK /s t ig k / stank /staegk/ stunk /stA g k /= zaudarati stunk /stA g k /

ST R E W /s tru :/ strewed /stru :d / strewn172 /stru :n /= posuti strewed /stru :d /

STR IDE /stra id / strode /strdwd/ strode /str9Ud/= stupati stridden /'strld9n /

strid173 /s tr ld /

STR IK E /stra lk / struck /strA k / struck /strAk/= udarati stricken174 /'strlkn /

170Iterativna forma preterita ovog glagola je SPRANG, ali se javlja i oblik SPRUNG, naročito u AE (Poutsma, 1926, 588; Long, 1969, 199; Quirk, et al., 1985, 114).

171Oblik STOVE se upotrebljava u značenju PROBUŠITI ČAMAC, a oblik STAVED u ostalim značenjima: SRLJATI , ZGNJEČITI , STAVITI OBRUČE NA BURE (Poutsma, 1926, 588; Long, 1969, 199).

172Glagol S T R E W stoji u slobodnoj varijaciji sa glagolom S T R O W koji je danas arhaičan i di­jalekatski oblik. Oblici STREW N i STR O W N se više upotrebljavaju u pasivnom značenju, kao i particip B E S TR E W N (=razbacan), a oblici STREW ED i STROWED u aktivnom značenju (Poutsma, 1926, 589).

173Participski oblici STRIDDEN i STRID se retko čuju. Kada se misli na jednu radnju (=zakoraciti), upotrebljava se pravilan oblik (loc. cit.; Long, 1969, 200; Quirk, et al., 1985, 110): I STRIDED OVER THE DITCH.

174 Arhaični glagol STRIKE je značio GO, a, njegov ostatak se javlja u izrazu: STRIKE ACROSS THE DESERT.Particip STRICKEN se upotrebljava u formalnom stilu i u složenicama kao adjektival: FE VER - S TRICK EN, PANIC-STRICKEN, POVERTY-STRICKEN, SORE-STRICKEN CITY, STRICKEN FIELD, TERROR-STRICKEN , ali se javlja i HORROR-STRUCK, THUNDER-STRUCK. Oblik STRUCK se u složenicama upotrebljava predikativno (Poutsma, 1926, 590; Schibsbye, 1967, 19; Long, 1969, 198; Eckersley-Eckersley, 1980, 147; Quirk, et al. , 1985, 112).

368

STRING / stnij/ = nizati

strung /s trA g / strung /strA g /

STRIVE /stra lv / strove /strau v/ striven /'strlvn /= boriti se strived /stralvd / strived175 /stralvd/

SUBLET* /.sA b 'let/ = izdati u podzakup

sublet sublet

SW EAR /sw ea(r)/ = zakleti se

swore /sw o :/ sworn /sw oin /

SW EAT /sw et/ sweat /sw e t/ sweat /sw e t/= znojiti se sweated /'sw etld / sweated176 /'sw etld /

SW EEP / swi:p/ = čistiti

swept /sw ept/ swept /sw ept/

SWELL /sw el/ swelled /sw eld/ swollen /'sw auln /= oteći swelled177 /sw eld /

SW IM /sw im / = plivati

swam /swaem/ swum /sw A m /

SW ING /s w ig / = njihati se

swung / swaij/ swung /sw A g /

TAK E /te ik / = uzeti

took /t u k / taken /'te lk n /

TEACH /ti:tJ7 = predavati

taught /t o :t / taught /t o :t /

T E A R /tea (r)/ = cepati

tore /to :(r ) / torn /torn /

T E L E C A ST 4178/tele'ka:st/= prenositi preko televizije

telecast telecast

TELL /t e l / = reći

told /ta o ld / told /taw ld/

TH INK /Girjk/ = misliti

thought /0 o :t / thought /0D :t/

1750vaj glagol je rede pravilan (Long, 1969, 200).176Glagol SW EA T je u BE često pravilan, i to uvek u značenju SLABO P L A Ć A T I , a u AE je

’nepravilan’ (Poutsma, 1926, 590; Jespersen, 1948, 234).177 U glagolskoj funkciji preterit SWOLLEN je redi od oblika SWELLED. Particip SWELLED se

upotrebljava u svim značenjima (u metaforičnom značenju povećavanja, naročito u AE), sem u značenju naduvenog tela, a kada je telo u pitanju, onda se javlja oblik SWOLLEN (Poutsma, 1926, 590-591; Schibsbye, 1967, 19; Eckersley-Eckersley, 1980, 153; Quirk, et al., 1985, 107): M Y CLASS SWELLED F R O M TEN STUDENTS TO THIRTY. THE SMALL RIVER SWELLED TO A ROARING TORREN T WITH THE H EAV Y RAIN. A SWELLED HEAD ( =naduvenko), A SWOLLEN ANKLE , A SWOLLEN HEAD.

1780vaj glagol je ponekad pravilan (Quirk, et a l., 1985, 111).

369

THRIVE /Oraiv/ th r iv e d / 0 r a l v d / t h r iv e d / G r a l v d /

= uspevati th r o v e / 0 r 9 U v / t h r iv e n 179 / 'G r l v n /

THROW /0r3u/ = bacati

t h r e w / 0 r u : / t h r o w n / 0 r 9 U n /

THRUST /0rAst/ = gurnuti

t h r u s t / O r A s t / t h r u s t / 0 r A s t /

TREAD /tred/ t r o d / t r o d / tr o d d e n / ' t n x l n /

= gaziti, koračati t r o d 180 / t r o d /

UNBEND*/ . A n 'b e n d /

= olabaviti

u n b e n t u n b e n t

UNBIND* / . A n 'b a l n d /

= od vezati

u n b o u n d u n b o u n d

UNDERBID* u n d e r b id u n d e r b id

/ . A n d a 'b i d /

= ponuditi nižu cenuu n d e r b id d e n

UNDERCUT*/ .A n d d 'k A t /

= izrezati donji deo

u n d e r c u t u n d e r c u t

UNDERGO*/ . A n d a 'g a u /

= iskusiti

u n d e r w e n t u n d e r g o n e

UNDERLIE*/ . A n d a 'l a l /

= ležati u osnovi

u n d e r la y u n d e r la in

UNDERPAY*/ . A n d a 'p e l /

= loše plaćati

u n d e r p a id u n d e r p a id

UNDERSELL*/ , A n d 9 's e l /

= prodati ispod cene

u n d e r s o ld u n d e rs o ld

UNDERSTAND*/ .A n d a 's t a e n d /

= razumeti

u n d e r s t o o d u n d e r s t o o d 181

UNDERTAKE*/ , A n d 9 't e l k /

= pred uzeti

u n d e r t o o k u n d e r ta k e n

179Nepravilni oblici ovog glagola su redi, a ’nepravilni’ particip se smatra arhaičnim ( loc. cit.Vidi i Poutsma, 1926, 591).

180Oblik TROD (=gažen) ima adjektivalnu funkciju, a upotrebljava se i kao glagolski oblik (Long, 1969, 198; Eckersley-Eckersley, 1980, 153): A WELL-TROD PATH ( =dobro ugažena staza), M A N Y PEOPLE HAVE TROD THIS AN CIENT ROAD.

181U novinarstvu se upotrebljava i stari particip UNDERSTANDED (Poutsma, 1926, 590): HE IS UNDERSTANDED B Y THE PEOPLE.

370

UNDERWRITE4/.Anda'rait/= potpisati mir

UNDO4 /A n 'd u :/= uništiti, opa.ia.ti

UNFREEZE*/,An 'fri:z/= odlediti

UNMAKE*/.An 'm elk/= ukinuti, uništiti

UNSAY* /.An 'sei/= povući reč

UNWIND*/,An'walnd/= odmotati

UPHOLD*/.Ap'hauld/= podupreti

UPSET* /.A p 'set/= poremetiti WAKE /welk/= probuditi

WAYLAY4183/.w el'lel/= vrebati, nagovoriti WEAR /wea(r)/= nositi WEAVE /wi:v/= tkati

WED /wed/= venčati se

underwrote

undid

unfroze

unmade

unsaid

unwound

upheld

upset

woke /w 9U k/ waked /w e lk t/

waylaid

wore /w o :(r )/

wove / w9Uv /

wedded /'w ed ld / wed /w e d /

underwritten

undone

unfrozen

unmade

unsaid

unwound

upheld

upset

woken /'w 9U kn/ waked182 /w elk t/

waylaid

worn /w o :n /

woven /'w 9U vn/ wove / w9Uv/ weaved184 /w i:v d /

wedded /'w ed ld / wed185 /w e d /

182Najčešće se upotrebljava oblik preterita WOKE. Oblik participa W OKEN je frekventan, ali se upotrebljava i pravilan oblik WAKED i kao preterit i kao particip (ibid., 591; Schibsbye, 1967, 20): A T ALL HOURS WHETHER HE WAKED OR SLEPT. HAS B A B Y WOKE UP? WHAT TIME DO YOU WANT TO BE W AKED?

1830vaj glagolima ograničenu upotrebu (Quirk, et al., 1985, 119).184Oblik WEAVED se ne upotrebljava u osnovnom značenju glagola, a i u metaforičnim zna­

čenjima je redi. Oblik W OVE može biti deo adjektivalne složenice (Poutsma, 1926, 591- 592; Schibsbye, 1967, 20; Eckersley-Eckersley, 1980, 147): P O W E R STRUCTURES WE WEAVED FOR OURSELVES. HE WEAVED HIS WAY THROUGH THE CROWD. A PL A IN -W O V E N WOOLLEN FABRIC.

185Oblik WED se upotrebljava u AE, a i u formalnom BE (Schibsbye, 1967, 20): THIS IS AN INSTANCE OF SIM PLICITY WED TO BEAUTY.

371

WEEP /w i:p / wept /w e p t/ wept /w e p t/= plakatiW E T /w e t / wet /w e t / wet /w e t /= ukvasiti wetted /'w e tld / wetted /'w etld /

W IN /w in / won /w A n / won /w A n /= pobediti

W IN D /w a m d / winded /'w alndld/ winded /'w alndld/= vijugati, duvati wound186 /waUnd/ wound /w allnd/

W IT H D R A W * withdrew withdrawn/wicJ'dro:/= povući se

W IT H H O L D * withheld withheld/w id 'hauld/= zaustaviti

W IT H S T A N D * withstood withstood/wid'staend/= odupieti seW O R K /w 3 :k / worked /w 3 :k t / worked /w 3 :k t /= raditi wrought /r o :t / wrought187 /r o :t /

W R IN G /r i g / wrung /r A g / wrung /r A g /= isceditiW R IT E /r a lt / wrote /r9U t/ written / 'r ltn /= pisati >—1

0000£

Pored ovih oblika mogu se pomenuti i vrlo arhaični participi koji se javljaju,

186Oblik WINDED je redi u značenju VIJUGATI , a u značenju DUVATI upotrebljavaju se oba preterita (Poutsma, 1926, 592; Schibsbye, 1967, 20): HE WINDED/WOUND THE HORN. U značenju NAMIRIŠ A TI NEČIJE PRISUSTVO , kada se izgovara /w in d /, ovaj oblik je uvek pravilan glagol (Quirk, et al., 1985, 112).

187Particip W RO U GHT ima nekoliko značenja: TIME HAD W ROUGHT (=stvoriti) ITS NAT­URAL CHANGE ; HIS FATHER WILL BE WROUGHT (=uticati) UPON ; THE CROWD WAS W ROU GH T UP ( =uzbuditi ); PURSES WERE W ROUGHT (=napraviti) IN STEEL,* upotrebljava se i u složenicama: HIGHLY-WROUGHT PROSE, FINELY-WROUGHT PIC­TURE, HIS OVERW ROUGHT NERVES, HIS WROUGHT-UP NERVES, A WROUGHT- IRON GATE. Preterit WROUGHT se javlja u primeru: THE FROST WROUGHT HAVOC WITH THE FRUIT BLOSSOM (Poutsma, 1926, 592-593; Schibsbye, 1967, 20-21; Eckersley- Eckersley, 1980, 153).

1880blik W RIT se upotrebljava u frazi: W RIT LARGE ( = još vise): WE THINK OF BRIT­TANY AS THE SCOTTISH HIGHLANDS W RIT LARGE (Schibsbye, 1967, 21), a oblik W ROTE kao particip se takođe javlja u nekim izrazima (Poutsma, 1926, 593).O ’nepravilnim’ glagolima vidi: ibid., 573-593; Schibsbye, 1967, 9-21; Eckersley- Eckersley, 1980, 145-154; Quirk, et al, 1985, 105-114.

372