overzicht economische effecten...o bezettingsgraad hotels nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3%...
TRANSCRIPT
![Page 1: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/1.jpg)
Monitor #6 11 mei 2020
IMPACT CORONACRISISOVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN
![Page 2: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/2.jpg)
Indezemonitorwordtinformatiesamengebrachtdieeenbeeldvormtvandeeconomischeimpactvandecoronacrisisopkorteenmiddellangetermijn.Debasiswordtgevormddooropenbareinformatieuitverschillendebronnen,aangevuldmetsignalendiedoorprovincieUtrechtenregionalepartnerswordenopgehaald.
Demonitorpretendeertnietvolledigtezijn,maarisbedoeldomeenimpressietegeven.
Demonitorwordtwekelijksgeactualiseerd.
Vragenofsuggestiesoverdeinhoud?
Mail:[email protected]
11-05-20 �2
![Page 3: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/3.jpg)
Inhoudsopgave
❖ Algemeen beeld [geactualiseerd]
❖ Signalen uit sectoren [geactualiseerd]
❖ Economische prognoses en scenario’s
❖ Landelijke maatregelen en acties ❖ Regionaal beeld [geactualiseerd]
o Verwachtingen ondernemers regio Utrecht voor Q2 2020 [nieuw] o Gebruik van steunmaatregelen o Maatschappelijke signalen o Signalen van gemeenten en uit sectoren o Arbeidsmarkt o Early warning indicators economie [geactualiseerd]
11-05-20 !3
![Page 4: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/4.jpg)
CBS:helftondernemersvreestverliesbedrijfalscrisiszesmaandenduurt[nieuw,8mei2020]
11-05-20 �4
• Bijnadehelftvandeondernemersinhetniet-financiëlebedrijfslevenverwachtdathetbedrijfomvaltalsdecoronacrisislangerduurtdan6maanden.! voorUtrechtziepag33
• Alsdecrisislangerdan2maandenaanhoudt,verwacht15%vandeondernemersomtevallen.
• Horecaondernemerszittenhetmeestindegevarenzone:36%denkteencrisisvanmeerdan2maandennietteoverleven,33%valtombijeencrisisdie3tot6maandenduurt.
• Indedetailhandelkandehelftvandeondernemersdeoverlevingskansnietinschatten.
• Groterebedrijven(vanaf50werknemers)kunnendecrisisbeteropvangendankleinere.
• Inhettweedekwartaalverwachtenwerkgeversinhoreca,autohandelencultuurhetmeestebanenverlies.
Voortbestaanbedrijfbijaanhoudencrisis,persector
Verwachtingentweedekwartaal2020,persector
![Page 5: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/5.jpg)
UWV:Eenderdewerktinzwaargetroffensectoren[nieuw,7mei]
11-05-20 �5
• 32%vandewerknemersiswerkzaamineensectordiemet(zeer)grotekrimptemakenkrijgt.
• Datbetreft2,4mlnwerknemerslandelijk• Werknemersmetflexibelcontract(oproep,
tijdelijk,uitzend)zijnoververtegenwoordigdinzwaargetroffensectoren
• 44%vandewerknemersiswerkzaaminsectorendiegroeien,geenofeenkleinekrimpzullenlatenzien
• Mediaberichtendathettweedesteunpakketvoorhetbedrijfsleven,datvanaf1junibeschikbaarmoetzijn,ontslagwelzaltoestaanmaarookomscholingvanoverschot-naartekortsectorenstimuleert.Ditmoetherstructureringvanbedrijvenmogelijkmaken
Bron:UWV/SUWI
Coronacrisis: impact op de werkgelegenheid verschilt per sector 4
Ook de metaal- en technologische industrie is sterk internationaal gericht. Tot deze sector behoort ook de auto-industrie. Nederlandse fabrikanten exporteren naar westerse landen, maar ook landen als China en Zuid-Korea zijn steeds belangrijkere markten. De afzet van producten valt grotendeels stil. Ook worden er problemen ervaren bij de toelevering van grondstoffen en halffabricaten. Net als personeel in de sierteelt, kunnen arbeidskrachten in de industrie nauwelijks thuiswerken. Veel (uitzend)krachten verliezen hun werk. Wel wordt er steeds vaker weer gekeken hoe de productie, met meer afstand tot elkaar, kan worden opgestart. De sector blijft echter afhankelijk van de aanvoer van productiemiddelen en de buitenlandse vraag die waarschijnlijk het komend jaar niet heel snel hersteld zal zijn.
Groei in de zorg, maar niet voor alle zorgaanbieders
Het beeld in de sector zorg en welzijn is divers. De ziekenhuizen hebben het zeer druk met het zorgen voor COVID-19 patiënten. Er is vooral veel werk voor verplegend personeel. Tegelijkertijd werd de planbare zorg zoveel mogelijk uitgesteld en waren er minder verwijzingen door huisartsen naar ziekenhuizen. Inmiddels probeert men de reguliere zorg weer op te starten. Verpleeghuizen hebben cohortafdelingen ingericht waar oudere COVID-19 patiënten worden verpleegd om zo de overloop van de ziekenhuizen op te vangen. Praktijken van tandartsen, mondhygiënisten en fysiotherapeuten waren beperkt open (voor spoedzorg of online zorg) of zelfs helemaal gesloten. De beroepsorganisatie van tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgie (KNMT) heeft aangegeven dat vanaf 22 april 2020 mondzorgpraktijken de reguliere zorg weer kunnen opstarten en ook de fysiotherapeuten gaan weer stapsgewijs aan het werk. Verpleeghuizen en instellingen voor gehandicaptenzorg zijn nog gesloten voor bezoekers. Daarnaast zijn er ook zorgen onder het personeel over het gebrek aan beschermingsmiddelen, over de overbelasting en neemt het (ziekte)verzuim toe. Hetzelfde geldt ook voor de thuiszorg. Ook in de kinderopvang loopt het anders dan normaal. De kinderopvang was eerst alleen beschikbaar voor ouders die in cruciale beroepen of vitale sectoren werken, maar kan vanaf 11 mei 2020 weer open. De overheid blijft de eigen bijdrage voor de kinderopvang vergoeden aan ouders zolang het maatregelenpakket met betrekking tot kinderopvang en scholen voortduurt.7 Bij een deel van het openbaar bestuur neemt de werkgelegenheid toe, onder andere omdat er meer aanvragen zijn voor ondersteuning en bijstand. Een derde van alle werknemers werkt in een zwaar getroffen sector Figuur 1 toont de omvang van de werkgelegenheid per sector en mate van impact op de werkgelegenheid in 2020 (zoals in tabel 1 beschreven). De afbeelding laat ook zien hoe groot het aandeel van de sector is in de totale werkgelegenheid en hoe die werkgelegenheid per sector is opgebouwd naar type arbeidsrelatie. Figuur 1 Aantal werknemers (x 1.000) naar arbeidsrelatie, sector en impact door het coronavirus
Bron: UWV Polisadministratie (werknemers) gecombineerd met het SUWI Bedrijvenregister voor de indeling naar sectoren. Peildatum ultimo okt ‘19
7 Zie Kamerbrief (17 april 2020). Kinderopvang en COVID-19: update noodopvang en compensatie eigen bijdrage ouders.
0 250 500 750 1.000 1.250 1.500
Post en koeriersOpenbaar bestuur
Gezondheids- en welzijnszorgGROEI
Fruit- en groenteteeltEnergie, water en afval
Verhuur van en handel in onroerend goedVoedings- en genotmiddelenindustrie
Informatie en communicatieFinanciële instellingen
Detailhandel - foodOnderwijs
GEEN/KLEINE KRIMP
Chemische industrieLogistieke diensten
GoederenvervoerOverige industrie
BouwnijverheidGroothandel
Specialistische zakelijke dienstenGEMIDDELDE KRIMP
Personenvervoer over landAutohandel
Overige dienstverleningMetaal en technologische industrie
Detailhandel - non-foodGROTE KRIMP
SierteeltLuchtvaart
Cultuur, sport en recreatieHoreca
Verhuur en overige zakelijke dienstenZEER GROTE KRIMP
vast contract tijdelijk contract uitzendkracht oproepkracht
21% van de werknemers
23% van de werknemers
12% van de werknemers
20% van de werknemers
23% van de werknemers
![Page 6: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/6.jpg)
Meestenoodsteunlandtnubijconsumentgerichtesectoren[geactualiseerd]
11-05-20 �6
• OnderdeNOW-regeling(tegemoetkomingloonkosten)zijnsinds6april121.000aanvrageningediend
• Hiermeezijn1,8mlnbanengemoeid• Tweederdevandetoekenningenisbestemdvoor
bedrijven1-10werknemers• Gemiddeldomzetverlies:71%• VoordeTOZO-regeling(inkomenssteunzelfstandig
ondernemers)zijnnaarschatting343.000aanvragenontvangen
• VoordeTOGS-regeling(steunvastelastendirectgetroffensectoren)zijn164.000aanvragenontvangen.Meesteaanvragenkomenuithorecaenpersoonlijkediensten
• Bankenhebbenaan103.000ondernemersuitstelvanaflossingverleend
Bron:UWV
Aantaltoekenningen
NOW
Gemiddeldopgegevenomzetverlies
Verstrektvoorschot(totaal)
horeca/catering 21.784 82% 282mln
detailhandel 20.533 75% 191mln
overigecommerciëlediensten* 17.589 64% 343mln
zorg/welzijn** 12.127 77% 134mln
groothandel 8.791 64% 223mln
metaalindustrie,installatie 8.285 56% 218mln
vervoer/logistiek 3.152 61% 219mln
overigeindustrie 3.088 67% 71mln
cultuur 1.563 79% 43mln
uitzendbedrijven 1.450 55% 78mln
landbouw/groenvoorziening 1.340 64% 19mln
bouw 1.287 51% 27mln
voedings/genotmiddelenindustrie 1.264 55% 29mln
schoonmaak 879 59% 16mln
chemischeindustrie 453 60% 17mln
*betrefto.a.zakelijkedienstverlening(payroll,marketing)**betrefto.a.kappers,schoonheidsspecialisten
![Page 7: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/7.jpg)
Arbeidsmarkt:digitaalencross-sectoraalmatchenversnelt
matchingvanvraagenaanbodvanpersoneel,ooktussensectoren• werkgeversorganisaties,uitzendorganisaties,overheden,vakbonden:NLwerktdoor.nl.Viaditplatformkunnen
werkgevershunvraagnaarpersoneelmelden,waarnadiewordtdoorgeleidnaaréénvande35regionalewerkgeversservicepunten
• matchingenreactiveringzorgprofessionals:extrahandenvoordezorg.nl• mensenmet0-urencontract/zzp’ersmatchenmetnoodvacatures:recruitersforgood.nl• evenementenbranche:wijhelpengraag.nu• landbouw:werkenindelandentuinbouw.nl,helponsoogsten.nl• beroepsgoederenvervoer:stlwerkt.nl/wijhelpenelkaar(aanbodpersoneelvelemalengroterdanvraag)• koepelorganisatiesvanuitzendbureausenindividueleuitzendbureaushebbenplatformsopgezet• MobiliteitscentrumSchoonmaakbranchegestart
trainingenpost-lockdown• uitzendorganisatieOlympiabiedt1.000uitzendkrachtenomscholingnaarberoepenwaarnogvacatureszijn• gratise-learningmodulesvoorhorecamedewerkerszonderwerk:stayhomehospitalityacademy.nl• Doorzaam(opleidingsfondsvooruitzendbranche)heeftvan-werk-naar-werk-vouchersbeschikbaar
11-05-20 �7
![Page 8: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/8.jpg)
Meerdan1.000aanvragenoverbruggingsleninginnovatievebedrijven[nieuw,6mei2020]
• Sinds29aprilkunneninnovatievebedrijven(startups,scale-ups,innovatiefMKB)eenoverbruggingsleningaanvragen
• totenmet6meiwaren1.004aanvrageningediendvooreenleningtot€2mln(COL-regeling)
• daarvanwas9%afkomstigvanbedrijvenuitderegioUtrecht
• gemiddeldwerdeenbedragvan€370.000aangevraagd
• intotaalwerdvoor€385mlnaangevraagd• voordeTOPSS-regeling(overbruggingskrediet
vanaf€2mln)kwamen21aanvragenbinnen,goedvoor€134mln
• Intotaalvroegeninnovatievebedrijvenindeeersteweek€500mlnaankrediet,meldenderegionaleontwikkelmaatschappijen
11-05-20 �8
![Page 9: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/9.jpg)
Enquête#2VNO-NCW/MKBNederlandonderbrancheorganisaties(25april2020)
• 58%vandebranchedirecteurensignaleertnuomzetverliezenvanmeerdan20%.62%verwachtkomendedriemaandenomzetverliezenvanmeerdan20%
• doorhetnoodpakketverwacht67%vandebranchedirecteurendatondernemersaanhunkredietverplichtingenkunnenvoldoen(was35%).Ookdaaldedebehoefteaanextrakrediet/financiering
• methethuidigenoodpakketdenkt52%vandebranchedirecteurendatondernemershetkomendedriemaandenredden.7%voorzietovereenmaandproblemen,20%pasoverzesmaandenomdathunbranchelaatindeeconomischecyclusopereert
• deverwachtingenoverdewerkgelegenheidzijnietspositieverdanbijdeeerstepeiling:76%vandedirecteurenverwachtkomendedriemaandeneenbeperktetotsterkebanenkrimp(was84%)
• 71%zietkansenvoorinvoeringvande1,50m-economie,mitservoldoendebeschermingsmiddelenzijnenerfinanciëlesteunisvooreenrendabelebusinesscase
• 90%verwachtdatbranches(veel)mindergaaninvesteren11-05-20 �9
![Page 10: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/10.jpg)
MKB:helftzagomzetdalenmet75-100%(24april2020)
• onderzoeksbureauPanteiadeedonderzoekonderhetmidden-enkleinbedrijftussen6en15april.Ruim7.000bedrijvenreageerden
• 90%vandeondernemingenzagnieuweopdrachten/ordersteruglopen
• eenderdevandeondernemingengafaangeenwerkvoorraadmeertehebben
• inmaartzagtweederdevandeondernemersdeomzetdalen.In57%vandiegevallenginghetomeenomzetdalingvan>50%vergelekenmeteenjaareerder
• ongeveer70%vandeondernemers(excl.zzp’ers)maaktgebruikvandenoodmaatregelenvandeRijksoverheid
• tweederdevandeondernemers(excl.zzp’ers)heeftzelfmaatregelengenomen:minderofgeenflexkrachten(38%),minderinkoop(33%),creërenvanfinanciëleruimtebijdebank(11%),ontslagvastpersoneel(5%)
11-05-20 �10
![Page 11: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/11.jpg)
FlitspeilingKvK#2:nietkunnenbetalenvanvastelastenwordturgent(16april2020)
• 25%vanbedrijvenzitalinfinanciëlemoeilijkheden• deenquêtewerdgehoudentoenverlengingvande
lockdowntot28aprilwerdaangekondigd.80tot90%vandeondernemersinhoreca,persoonlijkedienstenencultuur,sportenrecreatievoorzaghierdooreengrotematevanverslechteringvandefinanciëlesituatie
• hetnietmeerkunnenbetalenvanvastelasteninmeispeeltinhoreca(52%),detailhandel(49%)enpersoonlijkedienstverlening(35%)
• ondernemersinICT,mediaenzakelijkedienstenlijkenrelatiefweerbaar
• zakelijkedienstverlenerszienwelannulering/uitstelvanbestaandeordersenuitblijvenvannieuweopdrachten
• respons:3.379bezoekersvankvk.nl/coronatussen3-8april.Dezeresultatenkunnennietwordenvergelekenmetdievanflitspeiling#1.Depeilingisnietrepresentatiefvoorhetgehelebedrijfsleven11-05-20 �11
*indicatiefivm<100waarnemingen
![Page 12: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/12.jpg)
VragenbijKvKcoronaloket(30april2020)
• meestevragennogaltijdovernoodmaatregelenmaardatthemavertoonteendalendelijn
• hetaantalvragenoverfinanciering/liquiditeitgroeitmetdezorgdieondernemershieroverhebben
• bijnadehelftvandeondernemersmetvrageniszzp’er,eenderdeismkb’er
• meestevragenvanuitzakelijkeenpersoonlijkediensten,retail,horecaenzorg/welzijn
• vragenloketgeopendvoorbedrijveninvesteringszones:https://www.stadenco.nl/live/biz-hulploket
11-05-20 �12
![Page 13: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/13.jpg)
SIGNALENUITSECTOREN
11-05-20 �13
![Page 14: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/14.jpg)
Vanaf11mei:stappenplannaaropen-upeconomie[nieuw,6mei2020]
• vanaf11mei:contactberoepen(kappers,schoonheidsspecialisten,paramedischeberoepen),rij-instructeurs.Louteropafspraak
• vanaf1juni:binnenactiviteitenvrijetijdssectoren(horeca,bioscopen,cultureleinstellingen,musea)tot30personenenopreservering.Terrassentoegestaanmet1,5mafstandtussenpersonen.
• vanaf1juli:binnenactiviteitenvrijetijdssectorentot100personenenopreservering,georganiseerdesamenkomsten(kerk,uitvaart,huwelijk)tot100personen
• vanaf1sept:sportvoorzieningenw.o.sportscholen/fitnesscentra,casino’s,kantines
• grootschaligeevenementenblijvenverboden• verruiminglockdownondervoorbehoudvan
gezondheidssituatie
11-05-20 �14
Bron:Rijksoverheid
![Page 15: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/15.jpg)
Anderhalvemeter-economie:omzet/m2daaltforskantoren
• Rabobank:90%vandeeconomischeactiviteitinNederlandkanop1,5mafstandtotanderenplaatsvinden,waarvan43%geheelthuis(m.n.ICT,financiëleenspecialistischezakelijkediensten).Ca.10%vandeeconomiekannietop1,5mvananderenplaatsvinden(horeca,zorg,persoonlijkediensten)
• vastgoedadviseurs:bij1,5mafstandzouinbestaandeinrichtingca.65%vandekantoorwerkplekkenverlorengaan.Beperkingverlieswerkplekkenbijopstartkantoorwerkvraagtomherinrichting,routering,werkenopkantoorinshiftsenafwisselingtussenkantoor-enthuiswerkdagen
horeca,congressen,podia
• Kon.HorecaNederland:1,5mafstandbetekentca.85%lagereomzet.Horecaisnietrendabelalszeondersocialdistance-normmoetwerken
• congres-eneventbranche:haalbaarmetmeerruimte(mindercapaciteit),strakkeroutering;meercombinatiesvanliveenonlineevents
• theaters,bioscopen,(pop)podia:capaciteitaccommodatiesdaaltnaar15-25%;verliesvansfeereninteractie
verkeer
• openbaarvervoerschaaltopnaarregulieredienstregelingmaarkandoorsocialdistanceslechts40%vancapaciteitbenutten
11-05-20 �15
![Page 16: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/16.jpg)
Signalenuitsectoren(1)horeca• ledenpeilingKoninklijkeHorecaNederland(24april):
o 10%vandeondernemersverkeertinacutefinanciëlenood,eenkwartredthetnogmaximaal1maand,34%redthetnog2-3maanden
o 22%vandeondernemersmeteenhuurcontractwordtgeholpenmetkortingof(gedeeltelijke)kwijtscheldinghuuro tweederdevanderespondentenzietmogelijkhedenbinnende1,5m-economieo 89%maaktgebruikvandeTOGS-regeling,69%heefteenNOW-aanvraaggedaan
detailhandel[geactualiseerd]• monitoringdoorbureauRMC(7mei):
o op7meiwashet59%rustigerindewinkelstratendanindezelfdeperiodevorigjaar,maaralweer16%drukkerdaneenweekeerder.
• volgensbureauLocatuszijndeHoogCatharijnepassageendeBovenVredenburgpassageregionalelocatieswaarhetaantalpassantenophetdrukstemoment(zaterdagmiddag)de1,5m-capaciteitoverschrijdt
• groeiendeinzetvansocialmediadoorlokaleondernemersomklantenbindingteversterken(verschuivingadviesfunctievanfysiekewinkelnaaronline)
• matchingvanfysiekewinkeliers:meeronlinebestel-enbezorgplatforms,maarookmeersamenwerkingmetverkoopkanalenwaarwelveelpubliekkomt(supermarkten),signaleertABNAmro
11-05-20 �16
![Page 17: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/17.jpg)
Signalenuitsectoren(2)
toerisme[geactualiseerd]• NBTCmonitor(28april2020):
o bezettingsgraadhotelsNederlandtussen19-25april2020:9,3%(2019:80,2%)o bezettingsgraadhotelsAmsterdamtussen19-25april2020:7,4%(2019:85,7%)
• HISWA-RECRONpleitvooro betereaansluitingvanNOW-regelingbijseizoensgebondenbedrijveno noodfondsvoordesector,ToeristischCoronaGarantiefondsvoorconsumenten
eventbranche[geactualiseerd8mei2020]• verlenginglockdownvoormeldings-/vergunningplichtigeevenementenenfestivals“zolangergeenvaccinis
gevonden”slaatvolgensbrancheorganisatie“bodemonderdebrancheweg”• overlegoververlengingnoodmaatregelen(totstartnieuwfestivalseizoen:1maart2021),aanvullend
herstelfondsdatookinnovatieenduurzaamheidstimuleert,verzekeringsfonds• brancheheeftaanbodgedaanomkennisenexpertiseintezettenvooranderhalvemetersamenleving
(publieksbewegingen,crowdcontrol,openbarehygiëne)
sport-enfitnessbranche• geschatteschadetot1aug2020:€950mln(NOC*NSF,18maart2020)
11-05-20 �17
![Page 18: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/18.jpg)
Signalenuitsectoren(3)bouw• effectendoorgerekenddoorEconomischInstituutvoordeBouw(3april2020)
o effectenstrekkenzichuitover2jaar,doorrecessie+uit-/afstelvaninvesteringen(woning-enutiliteitsbouw)o bouwproductiedaaltin2020-2021met15%o werkgelegenheiddaaltin2020met15.000voltijdsbanen,in2021metnogeens25.000voltijdsbanen
• MinisterievanInfrastructuurenWaterstaatversneltwerkzaamheden,ookomdatwegennustillerzijn:o directuitvoerbaar:o.a.onderhoudA1knpHoevelaken-Barneveldo werkzaamhedengeplandvoorH22020en2021,bovenopeerderimpulspakket,versnellingbeheer/onderhoud2020/21
• Rijkswaterstaatversneltwaarmogelijkbetalingenenpastbetalingsritmesaan
• verklaring‘SamendoorbouwenaanNederland’(22april):bouw-entechnieksector,overheden(gemeenten,provincies,Rijk),banken,vastgoedpartijenblijveninvestereninnieuwbouw,onderhoudenverduurzaming,waarnodigenfinancieelverantwoordóókanticyclisch
duurzameenergiesector
• enquêteonderledenNederlandseVerenigingvoorDuurzameenergie(26mrt2020)
• bij2/3vandebedrijvenvallenprojectenstildooro problemenmetveiligwerkeno aanvoerproductenuithetbuitenland
11-05-20 �18
![Page 19: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/19.jpg)
Signalenuitsectoren(4)
techstartups/scale-ups[geactualiseerd]
• enquêteonderstartups/scale-upseninterviewsonderinvesteerdersdoorTechleap.nl(20mrt2020)• 84%vandebedrijvenisinacutenooddoor
o uitvalvanbestaandeklanten(27%)o stilvallengroeinieuweklanten(30%)o stilvallenvaninvesteringsronden(27%)
• brancheclubDutchStartupAssociationstartmetpartners(o.a.venturecapitalists)herstelprogrammaReStartup
• kabinetstelt€100mlnbeschikbaarvooroverbruggingskredieten,toekenningviaROM’s.Invest-NLverdubbeltditbedragengeeftbijtoekenningvoorrangaanpropositiesmetmaatschappelijkeimpact.
• inmiddelszijnfaciliteitenopengesteld;meerdan1.000aanvragenvooroverbruggingskredietentergroottevan>€500mln
• Techleap.nliseenbegeleidingsprogramma(TechleapCovid19program)gestartvoorinnovatievestartupsdiekunnenbijdragenaanhethetbestrijdenvande(gevolgenvande)Covid19-pandemie.Achtbedrijvenzijnnutoegelaten
11-05-20 �19
![Page 20: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/20.jpg)
Signalenuitsectoren(5)
land-/tuinbouw[geactualiseerd]
• effectendoorgerekenddoorLTONederlando verwachteschadein2020:€5mrd(LTO,19maart2020)o eersteenhardsteklappengevallenbijsierteelt(bloemen,planten,bomen,bloembollen)doorwegvalleninternationale
handel,leveringglastuinbouwaanhorecastilgevallen.Ramingschadesierteelt:€1,85mrd.Ramingschadeglastuinbouw:€2mrd.Doorlockdownhoreca(wegvallenvraag)ontstaat(inter)nationaalnu’fritesaardappelberg’
o personeelstekortzaaien/oogstendoorsluitinggrenzenvoormigranten,inzetwerklozehorecamedewerkerso multifunctionelelandbouwdirectgeraaktdoorlockdown(LTO,3april2020)
o zorglandbouw:stopgezeto agrarischekinderopvang:stopgezet,tenzijopvangvoorcrucialeberoepeno boerderijeducatie:stopgezet.Ramingschade:€700ko plattelandstoerisme:nagenoegstilgevallen(dag-+verblijfsrecreatie.Beleidsluitingverblijfsrecreatieverschiltperveiligheidsregio).Seizoen
wordtalsverlorenbeschouwd.Ramingschade:€40mln/maando vergaderaccommodaties:stopgezet.Ramingschade:€1,6mln/maand
o boerderijwinkels:omzetuithorecaentoerismeweggevallen(incl.vorderingenophorecabedrijven),omzetstijgingconsumentenmarkt.Zelfzuivelaarskrijgen(kaas)productienietweggezet.Ramingschade:€3mln/mnd
• kabinetstelt€650mlnbeschikbaarvoor:€600mlnland-entuinbouw,specifiekvoorsierteelt,onderdelenvoedingstuinbouw(foodservices:toeleveranciersaanhoreca),en€50mlnvoorfritesaardappeltelers
• aanmeldenvoorsteunmaatregelenisalmogelijk;deregelingwordtlaterviaRVONederlandopengesteld
11-05-20 �20
![Page 21: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/21.jpg)
Signalenuitsectoren(6)transportenlogistiek:gemengdbeeld,afhankelijkvanindividueelbedrijf[geactualiseerd]• TransportenLogistiekNederlandhield3eenquêteonderleden(7mei2020)• 11%vanderespondentenverwachtpersoneelteontslaan;tweederdedaarvanbeperkthettot<10%
• stijgingvanhetgebruikvannoodmaatregelen:29%heeftnoodsteunaangevraagd• 71%vandebedrijvenkamptmetomzetverlies;gemiddeldbedraagthetomzetverlies30%• indeelsectortransportenexpeditie:
o 43%meldtminderwerkbijbestaandeklanten(stijgingt.o.v.meting1),7%meldtookméérwerkbijbestaandeklanten• indeelsectortransportenwarehousing:
o 30%meldtmindertransportbijbestaandeklanten,maar5%meldtookméértransportbijbestaandeklanten• Europeesnoodfondsvoorsierteeltsectorwerktookvoorsierteelttransporteurs
touringcarsector[nieuw]• sectorisvoor95%stilgevallen:schadebedraagt>€500mln,40%vandebedrijvenoprandvanfaillissement
doorcombinatieseizoensgevoeligheidenhogeleasekosten
• biedtvervoerscapaciteitaanalsaanvullingopopenbaarvervoer• hetMobility-as-a-serviceLabvandetouringcarsectorbrengtvervoerders,MaaS-aanbiedersenplatformsbij
elkaaromanderhalvemetermobiliteitmogelijktemaken11-05-20 �21
![Page 22: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/22.jpg)
Signalenuitsectoren(7)
technologischeindustrie[geactualiseerd5mei2020]• uit2eledenpeilingblijktdatinQ214%vanderespondenteneenomzetdalingvan>50%verwacht.Eenderdeverwacht
eendalingvan20-50%• 57%verwachtbinnen12maandenliquiditeitsproblemen.Vacaturestopsenkrimpvanhetpersoneelsbestandzijnde
eerstemaatregelendiewordengenomen.Tochwordtnogsteedsgekekennaarinnovatie:37%wilnieuweproductenleveren,43%kijktnaarnieuwemarkten,45%wilzijnprocessenopnieuwinrichten
• 85%vanderespondentenmaaktgebruikvandeNOW-regeling• 77%wilverlengingvandeNOW-regeling.Eenvijfdewilmeerinnovatieregelingen(overheidsopdrachtennaarvorenhalen,
versneldeintroductievaneeninvesteringsfonds,verhogingvanWBSO-innovatieregeling)
metaalindustrie[geactualiseerd30april2020]• bij63%vandebedrijvenisdeomzetafgelopenwekenafgenomen.72%zietdeorderportefeuilledalen• 41%vandebedrijvenheeftNOWaangevraagd.30%heeftdeflexibeleschilafgebouwd,33%verwachtdatopkorte
termijntedoen• exporterendebedrijvenhebbenmindervertrouwendathetbedrijfzaloverlevendanniet-exporterendebedrijven
media-encultuursector• openstellingTijdelijkSteunfondsvoorLokaleInformatievoorzieningvoorhuis-aan-huiskrantenenlokaleomroepen
wegensopdrogenadvertentie-inkomsten.Kabinetvraagtaanvullingvanuitgemeentenenprovincies• kabinetstelt€300mlnbeschikbaarvoorculturelehoofdinfrastructuurenfondsen
11-05-20 �22
![Page 23: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/23.jpg)
PROGNOSESENSCENARIO’S
11-05-20 �23
![Page 24: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/24.jpg)
ABNAmro:leisuresectorkrimptin2020met25%(24april2020)
• ABNAmroverlaagdedeprognosesvoordeleisuresectorvaneenkrimpvan15%naareenkrimpvan25%in2020.Delockdownduurtzekertot20mei.Hetaantalinternationaletoeristenenzakelijkegastenisgedecimeerdendateffectkanstructureelzijndoordegroeispurtvanvideobellen.Hetscherpdalendconsumentenvertrouwenzetbestedingenenbezoekfrequentieonderdruk.Desectorveertin2021welsterkterug
• voordeagrarischesectorverlaagdeABNdeprognosevaneenkrimpvan2%naareenkrimpvan3,5%
• devastgoedsectormoetin2021rekenenopeendalingvandevastgoedwaardemet5%(eerdereprognose:-4%)
• voordeeurozoneverlaagdeABNdeverwachtingvooreconomischegroeivoor2020aleerdervan-2,7%indevorigeramingnaar-4,3%.VoorNederlandwordtin2020eenkrimpvoorzienvan3,8%opjaarbasis
11-05-20 �24
![Page 25: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/25.jpg)
Rabobank:krimphorecaendetailhandeldreuntlangna(14april)
• uitgedetailleerdesectorprognosesvanRabobankblijktdatherstelvansommigebedrijfstakkenlangkanduren.Depijnwordtvooralgevoeldinconsumentgerichtesectoren
• zowordtvoorkledingwinkelsenopticienseenstructureleomzetdalingverwacht:80%inditkwartaal,teruglopendnaareenkrimpvan40%inhet3ekwartaal.T.o.v.2019blijfttotmedio2021sprakevan5%krimp/kwartaal
• ookdeomzetvanrestaurantsenhotelszalweliswaarherstellenvaneenkrimpvan80%inditkwartaal-maardeomzetblijftookin2021krimpen.Café’skomenmedio2021weeropdenullijn
• organisatieadviesbureaus,inderegioUtrechtgrootaanwezig,krijgenindetweedehelftvan2020temakenmetkrimpvandeomzetmet30%perkwartaal.Diekrimpwordtminderin2021maarhoudtwelaan(-10%/kwrtl)
• supermarktenenapothekenzienhunomzetgroeien
11-05-20 �25
-80%
-60%
-40%
-20%
0%
Q22020 Q32020 Q42020 Q12021 Q22021Restaurants Hotels Café's Detailhandelkleding Taxi/busvervoer
Omzetontwikkelingt.o.v.2019-20%
-15%
-10%
-5%
0%
Q22020 Q32020 Q42020 Q12021 Q22021Voedingsmiddelenindustrie Elektrotechnischeindustrie UxliteitsbouwGoederenvervoer ICT-diensten
Omzetontwikkelingt.o.v.2019
![Page 26: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/26.jpg)
IMF:economieNederlandkrimptin20207,5%,veertdanweerop
• hetInternationaalMonetairFondshoudtinzijnWorldEconomicOutlookrekeningmeteenkrimpvandewereldeconomiemet3%in2020
• datiseensterkerekrimpdantijdensdefinanciëlecrisisvan2008-2009
• alsdepandemieindeloopvandetweedehelftvan2020uitdooft,kandeeconomischegroeiin2021weerwordenopgepakt(+5,8%mondiaal)
• voorNederlandvoorziethetIMFeeneconomischekrimpin2020van7,5%,vergelijkbaarmethetmeestnegatievescenariovanhetCentraalPlanbureau
• deeconomievanNederlandsgrootstehandelspartnerDuitslandkrimptin2020ookfors,maarhetherstelissterker
11-05-20 �26
-15
-7,5
0
7,5
15
22,5
30
Nederland België Frankrijk Duitsland Italië Spanje VK
4,4
17,5
10,5
3,5
10,4
6,85 4,8
20,1
12,7
3,9
10,4
7,36,544,34,85,24,54,6
3
-6,5-8-9,1
-7-7,2-6,9-7,5
BBP-groei2020 BBP-groei2021 werkloosheid2020 werkloosheid2021
Bron:IMF
%
![Page 27: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/27.jpg)
ING:krimpeconomiemet6tot8%(8april)
• inbasisscenario:voor2020wordteenkrimpvandeeconomieverwachtvan6tot8%
• inhettweedekwartaalvalleninvesteringenenprivateconsumptieverterug
• inhetderdekwartaalisweliswaarmeereconomischeactiviteitmaarherstelisverrevanvolledigomdatdeelvanhetcoronabeleidnogvankrachtisenmensenzichvoorzichtigergedragen
• inapril-mei80-90%minderomzetinhorecaenluchtvaart
• industrieenbouwkrijgentemakenmetbeperktereomzetterugval
• flexbranche(uitzendbranche)hardgeraakt
• alternatiefscenario:tweedeuitbraakinwinter2020
• herstelnaarnormaalindatgevalpasin2022
11-05-20 �27
![Page 28: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/28.jpg)
CPB:4scenario’svoorlandelijkeeconomie(26maart2020)
• inallescenario’skrimptdeeconomie.Hetbbpkrimptin2020met1,2%tot7,7%.InhetlichtstescenarioveertdeeconomieinQ3van2020alweerop.InhetzwaarstescenariogebeurtdatpasinH2van2021.
• descenario’s2,3en4lateneendiepereneergangziendanindecrisisvan2008/2009
• decrisisisuitzonderlijk:eriszowelvraaguitvalalsaanboduitval.Alsdecrisislangerduurt,ontstaanookproblemenindefinanciëlesector(oninbareleningen)
• Steunmaatregelenzijningezetomwerkgelegenheidtebehoudengedurendedelockdown.Voordescenario’siservanuitgegaandatmaatregeleneindigenophetmomentdatlockdownwordtopgeheven.Daarnalooptwerkloosheidalsnogsnelop(uitgesteldontslag)
• OokvoorCPBisdezevormvanmodelleringnieuw.Onbekendishoediepenhoelanglockdownsdoorwerkenopdeeconomie.Ookonbekendishoeeffectiefenhoelangdurigdesteunmaatregelenvanoverhedenzijninbinnen-énbuitenland
11-05-20 �28
![Page 29: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/29.jpg)
ACTIESLANDELIJKENINSECTOREN
11-05-20 �29
![Page 30: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/30.jpg)
Impressie:bedrijvenhelpenbedrijven
• Unilever,SwinkelsBrewers:snellerebetalingleveranciersmkb;kredieten,uitstelvanbetalingvoorretailers/uitbatershoreca
• crowdfundersCollinenOctoberstellenaflossingenuit
• grootbanken(ABN,ING,Rabobank,Volksbank,Triodos):uitstelaflossingenhypotheken/kredietenmet6mnd(klantentot€50mln)
• crediteurenbiedenuitstelvanbetaling• openstellingplatformsenlicentiesvoordigitaalonderwijs/thuiswerken
• openstellinggroothandelsfoodvoorparticulieren• overtolligevoorradenhorecaherverdeeld(voedselbanken),hergebruikt(Grolschhaaltbierterugvoor
verwerkingtotveevoer)
• DutchDigitalAssociationstartDigitalSquad:biedtmkbgratisondersteuningbijversneldedigitalisering(o.m.e-commerce,werken-op-afstand)
• Advocatenkantoor(NautaDutilh),accountants(PwC):biedengratiseerstehulpaanmnmkbenzzp’ers• akkoordtussenkoepelorganisatiesretailenverhuurdersoveropschortingwinkelhureninapril/mei/junibij
dalingvanomzetmet>25%.Echternietafdwingbaar,betreftgentlemen’sagreement
11-05-20 �30
![Page 31: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/31.jpg)
Impressie:bedrijvenzienkansen
versneldedigitalisering• groeivanonlineaanbodcultuur,sport,recreatie,onderwijs,food
• collectiefoptredenkleinschaligeretailmethashtag#kooplokaal,ookmetlokalebestel-enbezorgservices
flexibeleinzetproductiemiddelen/regels• ombouwbedrijfslocatiestotdrive-through/pickuppoints• ombouwproductielijnenvoorproductiebeschermingsmiddelen,verhoogdeinzet3Dprinting.Leidtooktot
discussieoverherwaarderingindustriëleproductieineigenland/binnenEU(reshoring)
nieuweproductenvooranderhalvemetereconomie
• UtrechtsbedrijfWellDesignontwerptverplaatsbareunitsvoorveiligeontmoetingen• MapiqenVORM:ontwikkeldendeCoronapieper,eenwearableanderhalvemetersensor,primairvoorde
bouwplaatsmaarmultifunctioneel.Detechnologieachterdesensorkomtopensourcebeschikbaar
• Trylikes:ontwikkeldeAuraAware,sensortoolombijbaliesafstandtekunnenhouden• vastgoedadviseurs:nieuwerekentoolsvoormeestoptimaleherinrichtingkantoren
11-05-20 �31
![Page 32: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/32.jpg)
REGIONAALBEELD
11-05-20 �32
![Page 33: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/33.jpg)
CBS:40%Utrechtsebedrijvenkanbinnenzesmaandenomvallen[nieuw,8mei2020]
• Eenopdeachtniet-financiëlebedrijvenindeprovincieUtrechtzegtdecoronacrisisnogmaximaal2maandentekunnenvolhouden,blijktuiteenextraconjunctuurenquêtevanhetCBS
• Eenopdevierbedrijvenredthet3tot6maanden
• DaarmeelijkthetUtrechtsebedrijfslevenopdekortetermijnietsschokbestendigerdanhetbedrijfsleveninNederlandalsgeheel:bijnadehelftvandeNederlandsebedrijvenvreestvoorhetvoortbestaanalsdecrisis6maandenaanhoudt
• Eenderdevandebedrijvenkannietszeggenoverhetperspectiefvoorhetbedrijf
11-05-20 �33
Bron:CBS
Hoelangvoordatconxnuïteitbedrijfingevaarkomt?
Nederland
Utrecht
0% 25% 50% 75% 100%
18%
12%
28%
31%
12%
16%
max2mnd 3-6mnd 6-12mnd >12mnd Niettezeggen
![Page 34: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/34.jpg)
CBS:80%Utrechtsebedrijvenzietomzetdalen,60%ontslaatmensen[nieuw,8mei2020]
• Ruim40%vandeUtrechtsebedrijvenverwachtkomendedriemaandeneenomzetdalingvanmeerdan20%
• Eenkwartvoorzieteenomzetdalingvantussen10en20%
• QuaomzetlijkenUtrechtsebedrijvenietskwetsbaarderdanhetlandelijkgemiddelde.EenkwartvandeNederlandsebedrijvenzietnogeenstabieleofzelfsietsgroeiendeomzet.
• Ruim60%vandebedrijveninNederlandenUtrechtzalafscheidnemenvanmedewerkers.
• EenopdedrieUtrechtsebedrijvenverwachteendalingvandewerkgelegenheidmetmeerdan10%.DaarmeezijnUtrechtseondernemersietszuinigerophunpersoneeldangemiddeldinNederland
11-05-20 �34
Bron:CBS
VerwachxngenwerkgelegenheidQ22020
Nederland
Utrecht
0% 25% 50% 75% 100%
34%
31%
30%
20%
15%
19%
19%
26%
Afname>20% Afname10-20% Afname<10% StabielToename<10% Toename10-20% Toename>20%
VerwachxngenomzetQ22020
Nederland
Utrecht
0% 25% 50% 75% 100%
17%
19%
12%
13%
24%
20%
42%
44%
Afname>20% Afname10-20% Afname<10% StabielToename<10% Toename10-20% Toename>20%
Bron:CBS
![Page 35: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/35.jpg)
UWV:8.000toekenningenNOW-regelinginprovincieUtrecht(1mei2020)
• Sindsdeopeningvanhetloketop6aprilzijninprovincieUtrecht8.000aanvragenvoortegemoetkomingloonkostendoorhetUWVtoegekend
• Datis7,7%vanhetlandelijketotaalaantaltoekenningen
• HetaantalaanvragenvoordeTOZO-regelingwordtpaslatercentraalgeregistreerddoorhetCBS.RondvraagdoordeNOSleertdattot1meiinstadUtrecht9.500TOZO-aanvragenzijngedaan,tegenover34.000inAmsterdam,23.000inRotterdamen13.000inDenHaag
11-05-20 �35
AantaltoekenningenNOWpergemeenteAmersfoort 982Baarn 207Bunnik 100Bunschoten 164DeBilt 237DeRondeVenen 327Eemnes 58Houten 278IJsselstein 181Leusden 156Lopik 51Montfoort 74Nieuwegein 392Oudewater 52Renswoude 29Rhenen 92Soest 301StichtseVecht 331Utrecht 2.339UtrechtseHeuvelrug 271Veenendaal 413Vijfheerenlanden 117WijkbijDuurstede 92Woerden 381Woudenberg 52Zeist 323
Bron:UWV
![Page 36: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/36.jpg)
GGD:eenopvijfmensenisbezorgd(20april)
• tussen3-13aprilnamen5.900mensendeelaanonlineonderzoekvandeGGDRegioUtrecht
• 77%voeltzichkalmenrustig• 18%vandemensenmaaktzichzorgen• in75%vandegevallengaathetomzorgenoverdeeigen
gezondheidofdievannaasten,in45%omzorgenoverdeeconomischesituatie
• 41%vanderespondentenzetzichextrainvooranderen• 40%geeftaanonrustigtewordenvandeverspreidingvanhet
coronavirus• 7%vindtalleaandachtvoorhetvirusoverdreven
• vanallelockdownmaatregelenlukthetvermijdenvangrotegezelschappenhetbeste:98%vandemensenluktdat(zeer)goed
• zoveelmogelijkthuiswerkenlevertmeerproblemenop:voor74%luktdit(zeer)goed,voor23%luktdat(helemaal)niet
• deGGDwaarschuwt:hetonderzoekisnietrepresentatief,welindicatief
11-05-20 �36
![Page 37: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/37.jpg)
Rabobank:Utrechtrelatiefmindergevoeligvoorcoronacrisis(9april)
11-05-20 �37
• RegioUtrechtismindergevoeligvoordeeconomischeeffectenvaneencoronacrisisdanandereregio’salsNoord-LimburgofAmsterdam
• crisiseffectenwerkenopmacro-economischniveauhetsterkstdoorinregio’smetveelindustrieen/ofhandel
• eenomvangrijkepubliekesector,waarinUtrechtsprakevanis,vormteenbuffer.Deomvangrijkesectorspecialistischezakelijkedienstenisnietongevoeligvooreenneergang,maarwordtmindergeraaktdanhandelenindustrie
• inverschillendeonderzoekenisgeconstateerddatbedrijveninderegioUtrechtmaarmatigcommercieelmetelkaarzijnvervlochten.DezebeperkterelatieszijnvolgensRaboResearchnugunstig:neergangindeenesectortrektanderesectorennietmee
![Page 38: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/38.jpg)
Signalenvanregionaalbedrijfsleven[geactualiseerd]bedrijvenkijkenvooruit• bedrijvenenondernemersverenigingenverkennenpost-lockdowneconomie:investerenindigitalisering(e-commerce),
kansenin1,5m-economie,verschuivingvanmondialenaarregionale/Europeseproductieketens,combinerenvaninvesteringenintransities(bv.duurzaamheid)
• BRNBrandbeveiliging,DigFlexReclameenInfozuilNederland(Woerden)zettenTemperatuurcheckop,meetinstrumentzonderdata-opslagoplocatiesalsscholenenbedrijven
• StandCraft(Amersfoort)switchtealsanderhalvemeterexpert.nlvanstandbouwvoorbeurzennaarherinrichtingvankantorenenscholen
• U-Diagnostics(Baarn,spinoffvanUMCU)opendedoorRIVMerkendetestfaciliteitenvooro.a.huisartsenenzorginstellingen
bedrijvenhelpenbedrijveninderegio
• wijkswarenhuis.nl:platformvoorlokaleondernemersinWijkbijDuurstededienoggeenwebshophadden.
• groeiendaanbod(o.m.viaUtrechtRegionEconomischeCoronaAlliantie(URECA))vano.a.financieelenwebspecialisten,enmarketeersomcollega-ondernemersgratisoftegenverlaagdtariefverdertehelpen.PartnersinURECA:o.a.Rabobank,PwC,VNO-NCWprovincieUtrecht,MKBNederlandregioMidden,provincieengemeenteUtrechtenEconomicBoardUtrechtsamen.Contactviamailureca@economicboardutrecht.nl
• terugkijken:regionaalwebinaroverdesteunmaatregelenstartupsenscale-upsviaeconomicboardutrecht.nl• hetprojectextrahandenvoordezorg.nllooptnuvijfweken.ViaUtrechtzorgzijn418matchesbij46organisatiestotstand
gebracht
11-05-20 �38
![Page 39: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/39.jpg)
Signalenvanregionaalbedrijfsleven
sectortoerismeenrecreatieUtrechtRegion
• enquêteonder>500bedrijventussen2-13april• 70%vandebedrijvenisvollediggesloten,80%had76-100%
minderbezoekersafgelopenmaand• bijdriekwartvandebedrijvenis76-100%vandeomzetvoor
komendeweken/maandengeannuleerd
11-05-20 �39
![Page 40: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/40.jpg)
Signalenvangemeentengemeentenvoorbedrijven• gemeentenziennadeeerstepiekvanaanvragennueenafvlakkingvanhetaantalaanvragenvanuitzzp’ersenbedrijven• ondernemerswetenhunwegtevindenenmakenvooralgebruikvanlandelijkeregelingen.Erwordtgewaarschuwdvoor
overkillvanloketten• eerstesignalenvanbedrijvendiehetnietredden,komenuitdehorecasector• gemeentenondersteunenbedrijvendoorfacturensnellertebetalen,verlaginggemeentelijkeheffingen,opschorten/
gespreidbetalenvangemeentelijkeheffingenenhuur(bijgemeentelijkvastgoed),tijdelijkevergunningen,snellereafhandeling,verruimingvenstertijden(bevoorradingsupermarkten))
• financiëleondersteuninggevraagdvoorinitiatieventbvretail,toerisme,vitalekernen,cultureleorganisatiesvooruitkijken• gemeentenmakenzichzorgenoverretail-encultuursector,zowelopkortealsmiddellangetermijn:deretailheeft
behoefteaanversnellingvandedigitalisering,deculturelesectorwordthardgeraaktdoorannuleringvanevenementenenontbrekenvangnetten
gemeentenindeknel• dilemma:kwijtscheldinggemeentelijkelasten/inkomstenzougatenslaaninlokalebegrotingen• aantalbijstandsaanvragengroeit,wateveneensgatslaatingemeentelijkebegrotingen
11-05-20 �40
![Page 41: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/41.jpg)
Nieuwevacaturesvooralinzorg,retail,zakelijkedienstenenICT
11-05-20 �41Bron:ArbeidsmarktinZicht/Textkernel
Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS
Ontwikkelingondernemersvertrouwen(Utrecht)
Deforseterugvalinweek12looptgelijkaandeafkondigingvandelockdowninleisureendiensten.Inweek17(20-26april)ishetaantalvacaturesjuistforsgestegen.Erwordtvooralgeworvenvoorzorg,zakelijkeenfinanciëlediensten,ICT,onderwijs,enretail.
Vanafmedio2019begondestemmingbijindustrieomteslaan.Dedetailhandelendienstverlenerswarensindsdienjuistpositiefgestemd.Inmaart2020isdestemmingbijallesectorenvollediggekanteld.
Ontwikkelingonlinevacaturesperweek(Utrecht)
![Page 42: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/42.jpg)
StijgingaantalfaillissementenenWW-uitkeringen
11-05-20 �42
Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS
Bron:ArbeidsmarktinZicht/UWV
TotvorigeweekwaservolgenshetCBSnoggeensprakevaneenafwijkingt.o.v.hetaantalfaillissementenindezelfdeperiodevorigjaar.Datbegintnuteveranderen.Expertsverwachtengroeivanhetaantalfaillissementenlater,alsbedrijfsbufferszijnopgedroogdennoodsteunisgeëindigd.
Ontwikkelingin-/uitstroomWWpermaand(Utrecht)
Januari2020lieteenregulierepiekininstroomziendoorafloopvantijdelijkearbeidscontracten.NustijgtdeinstroomvannieuweWW-uitkeringenvan1.700infebruarinaar2.300inmaart2020.Eenjaareerderwasdatnog1.800.
Ontwikkelingfaillissementenperweek(Utrecht,Nederland)
0
30
60
90
120
Week05 Week07 Week09 Week11 Week13 Week15 Week17
Utrecht(pv) Nederland
![Page 43: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/43.jpg)
Regionalearbeidsmarkt:gedemptestijgingvanaantaluitkeringenaantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020(allesectoren)
instroom:nieuweWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020(allesectoren)
instroom:nieuweWW-uitkeringenmaart2019tovfeb2019(allesectoren)
Nederland +4,3% +42,3% -4,8%
provincieUtrecht +2,5% +35,1% -1,3%
arbeidsmarktregiomidden-Utrecht +2,5% +40,3% -2,2%
arbeidsmarktregioAmersfoort +2,3% +19,4% -0,9%
arbeidsmarktregioFoodValley +1,5% +25,1% +3,4%
arbeidsmarktregioGooi+Vechtstreek +2,5% +37,2% +6,4%
arbeidsmarktregiogroot-Amsterdam +6,6% +34,9% +10,4%
11-05-20 �43
Bron:UWV
IndeprovincieUtrechtsteeghetaantallopendeWW-uitkeringeninmaart2020met2,5%tenopzichtevaneenmaandeerder.DiestijgingligtlagerdaninNederlandalsgeheel.Hetaantallopendeuitkeringenishetsaldovanhetaantalnieuweenhetaantalbeëindigdeuitkeringen,plusdeuitkeringendiedoorliepeninmaart.Hetaantalnieuweuitkeringensteeginmaart2020fors,maarinUtrechtlagookdiestijgingonderhetlandelijkgemiddelde.Tenopzichtevaneenjaareerderishetbeeldvollediggekanteld.Detabelgeeftallevijfdearbeidsmarktregio’sweerdieUtrechtsegemeentenomvatten.
![Page 44: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/44.jpg)
Regionalearbeidsmarkt:sprongWW-uitkeringeninhorecaenuitzendbranche
horecaencatering
uitzendbranche detailhandel
aantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020
aantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020
aantalWW-uitkeringenmaart2020tovfeb2020
Nederland +29,9% +24,6% +4,2%
arbeidsmarktregiomidden-Utrecht
+36,4%(390->532)
+33%(585->778)
-1,0%(796->788)
arbeidsmarktregioAmersfoort
+16,4%(140->163)
+29%(248->320)
+6,4%(328->349)
arbeidsmarktregioFoodValley
+26,1%(111->140)
+20,5%(263->317)
0%(245)
arbeidsmarktregioGooienVechtstreek
+23,2%(138->170)
+27,5%(167->213)
-1,3%(300->296)
arbeidsmarktregiogroot-Amsterdam
+36,8%(1260->1724)
+49,7%(1117->1672)
+4,6%(1497->1566)
11-05-20 �44Bron:UWV
• dezetabelfocustopeenaantaldirectgetroffensectoren
• horeca/cateringendeuitzendbranchelateneensprongzieninhetaantallopendeWW-uitkeringen
• indehorecagroeidedeinstroom(nieuweWW-uitkeringen)landelijkmet224%,indeuitzendbranchemet143%
• inderetailsectorsteeghetaantalnieuweWW-uitkeringenmet21%.Dooruitstroomsteeghetaantallopendeuitkeringennogbeperkt,met4%
• inarbeidsmarktregio’smidden-Utrechtengroot-AmsterdamstijgthetaantallopendeWW-uitkeringenindehorecabovengemiddeld
• deuitzendbranchelaatinvrijwelallearbeidsmarktregio’seenbovengemid-deldestijgingzien(behalveFoodValley)
![Page 45: OVERZICHT ECONOMISCHE EFFECTEN...o bezettingsgraad hotels Nederland tussen 19-25 april 2020: 9,3% (2019: 80,2%) o bezettingsgraad hotels Amsterdam tussen 19-25 april 2020: 7,4% (2019:](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062603/5f029a787e708231d405162c/html5/thumbnails/45.jpg)
RegioUtrecht:flexcontractengaansporentrekkeninretailenhoreca
11-05-20 �45Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS
Aantalwerkendenmetflexcontractnaarsector(Utrecht)
Deflexibeleschilvanmedewerkers(zzp’ersenflexcontracten)komtbijcrisisalseerstezonderwerktezitten.
Bron:ArbeidsmarktinZicht/CBS
Aantalwerkendennaartypearbeidsrelatie(Utrecht)
440.300
119.900
152.200