op zachte vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · en dat van deernis, nu en dan, de looden lucht nog...

56
Op Zachte Vooizekens Gedichten door Alice Nahon A.W.Sijthoff's Uitgeversmaatschappij - Leiden

Upload: others

Post on 23-Jan-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Op Zachte Vooizekens

Gedichten

door

Alice Nahon

A.W.Sijthoff's Uitgeversmaatschappij - Leiden

Page 2: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 3: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 4: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 5: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Op zachte Vooizekens

Page 6: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 7: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 8: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

/.^3i 5

/̂: N,p

Page 9: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Op zachte Vooizekens

Gedichten van

3de uitgave

A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij :: Leiden

De Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen

1923

Page 10: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 11: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Op zachte Vooizekens

Page 12: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 13: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

AAN GUIDO GEZELLE

Daar weet geen een den stillen troost, Die door m'n kale kamer bloost. 't En is geen zonlicht van den Oost, 't En is geen lief, dat kust en koost... Het is een oude beeltenis Van hem, die schoon van eenvoud is En prachtig droeg z'n droefenis... ; Gezelle..., m'n goede Gezelle!

Mar, op uw voorhoofd staat geprint Het lijden van een menschenkind, En wen m'n blik uw blikken vindt, Is 't of ge een verzeke begint... ; Een verzeke dat veel vergoedt, Een dichteke, dat droomen doet..., Een liedeke voor Vlaandren zoet, Gezelle..., m'n Vlaamsche Gezelle.

Wanneer to sterven ging de zon, De schemering heur webbe spon, Wanneer de smart mid overwon En ik die smart niet dragen kon; Dan heb ik vaak me neergezet Dicht bij dat oud-verkleurd portret... ; Daar toeven was me een schoon gebed, Gezelle..., m'n heilige Gezelle.

7

Page 14: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

O geef me van uw eel gezicht De ziel die in uw oogen ligt; De ziel, die, lijk een blom naar 't licht, Naar God en Vlaandren stond gericht, En leer het, zanger, leer het mij, Door levensvreugd en stervenstij Te dichten, simpel zooals gij, Gezelle, m'n meester Gezelle.

8

Page 15: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

MIST

Dees dag is lijk een moede man, Die langs een strate, grijs en stil, Zijn droefenis niet kroppen kan Maar toch niet schreien wil.

Over de mulle wegen zweeft Een waas van onverschilligheid... : Vrouw, die zich zonder liefde geeft En heengaat zonder spijt.

Naar zeeft wat zonne-lichternis Door 't miezerige mist-gordijn...: Een ziel, die niet zoo triestig is, Maar toch niet blij kan zijn.

'k Ben bang, dat eens ik zelve word Gelijk deez overtrokken dag : Een kind, dat nimmer tegenmort, Maar nooit meer zingen mag.

9

Page 16: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

AVOND-LIEDEKE

In de hagen, daar begon Zachtjes jets to spreken...,

Wat niet anders wezen kon Dan een wind-gebeken...

Over 't oude hofken vie!, Wat geen zang kan zeggen... ;

Wat een avond in uw ziel Zelf moet nederleggen...

Om een wiegske vlocht een vrouw Zaal'ge douwdidouwkens... ;

Aan der heem'len verre gouw Blomden wat kersouwkens...

1 0

Page 17: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

KRYSANTEN

Krysanten, donzig-warm gebloemt, Dat door de kou komt kijken,

1k heb u vaak, met reen, genoemd De blommen van de rijken.

1k zag uw koppen 't allermeest In prachtige vazen pralen,

Ter stee, bij stemmig winterfeest, In mooi-verlichte zalen.

Maar toch, ik vond u wel een keer 'n Schamel hofke warmen...,

Of voor 'nen houten Lieven Heer In huizekens der armen.

0! Zegt me, waar ge thuis behoort, Mar zie 'k u 't haste toeven

Als allerleste liefdewoord... Op arm' en rijke groeven...

11

Page 18: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

GLADIOLEN

M'n ziel, wat zijt ge een schaamle loot, 'k Zag u zoo geern 'n blomme rood... ZOO rood als 't gladiolenvuur, Dat Brandt aan gindschen grijzen muur

Door 't schemeruur...

Al sluipt er deemster langs hun blain, Zie, hoe ze daar to zingen staan! De blikk 'ring van hun Blom-gelaat, De flonk'ring van hun kleur-gewaad.

't Is dageraad!

0 ziele, blijf geen poov're loot..., Kom, drink van 't gladiolenrood! Want in die blommen ligt een gloed, Die bleek gedacht en bleek gemoed

Weer gloeien doet...!

12

Page 19: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

GODSLAMPJE

In de zale, zwart en dood, Waakt een lichteke, mystisch-rood,

't Lichteke van den Heer... Zachte vonklend, vroeg en laat, 't Is of 't altijd sterven

't Lichteke van den Heer...

Toch.., 't en sterreft.., 9 t vonkt maar voort; 't Weet van mij zoo menig woord...,

't Lichteke van den Heer- 't Is of 't immer op me wacht; 't Is of 't weet m'n diepst gedacht,

't Lichteke van den Heer...

't Is geen lachje... 't is geen snik...; 't Is zoo heel alleen als ik,

't Lichteke van den Heer...

Vind ik nergens troost voor mij..., Och..., ik droom zoo geren bij

't Lichteke van den Heer...

13

Page 20: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

'T IS GOE

't Is goe..., 't is goe!...

Vraag niet, o kind, waarom en hoe Die weemoed over uw vreugde vlot. Men moet in ieder groot genot

Een plekske schaduw lezen ; Daar moet aan iedre bloem een traan, Aan iedere zon een ondergaan,

Aan iederen dag een avond wezen.

't Is goe!... 't is goe. Dat, na 't verzengend zon-gegloe, De witte vree van 't maangelaat Over de moede wezens gaat

Van die geen zon verdragen... En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan

Voo• hen, die nimmer klagen.

't Is goe..., 't is goe, Dat, achter 't alledaagsch gedoe Van grooten strijd om klein bestaan, De menschen naar hun sponde gaan.

— Die goede, oud-bekende — Daar, tusschen waak en sluimer in, Vindt menige goedheid heur begin

En menige smart heur ende...

14

Page 21: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

DEEMSTER-VRAGE

Waar mag uw ziel wel toeven, Uw ziel, die zeker weet

Mijn schoon' geheimenisse : Dat ik u niet kan missen

In al dit leed...

Daar stierven zooveel dagen, Die 'k leefde ver van u,

En zooveel deemsteringen, Die in den nacht vergingen,

Zoo leeg als nu...

1k heb ze mooi gedragen, Al deden ze mij zeer...

Och, nu 'k uw ziel moet derven, Kan ik het zonne-sterven

Niet dragen meer...

Dies neig ik iedren avond Mijn hoofd. zoo smeekens-moe;

Zult gij mijn ziel niet hooren ? Heb ik u dan verloren

Voorgoe...? Voorgoe...?

15

Page 22: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

MIZERIE-MENSCHEN

I

1k heb u lief, mizerie-menschen, Die geen genooden werdt Van 's levens blij festijn,

Die te onverschillig zijt, om iemand kwaad te wenschen, Te bitter, om nog goed te zijn.

Cie zijt een godslamp van de kerke, In wier karmijnen pert Wat olie wordt gedaan,

Te luttel, om in vlammen op te vlerken, Te veel, om er van dood te gaan.

11

1k heb u lief, m'n schamele armen, 1k weet u schijnbaar blij Tusschen de menschen gaan,

Te fier, om gierge gunst van menschelijk erbarmen, Te zwak om heel alleen te staan.

Toch zal uw trots me nooit bezeeren, Mij, die van dichtebij Uw bleeke levens ken;

Mij, die uit iedren dag, uit ieder uur moet leeren, Dat ik er een van de uwen ben.

16

Page 23: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

GEVEN EN ONTVANGEN

Aan Liezeke Huysmans

Geen, die zoo vermoeid van streven, Geen, die zoo verborgen leeft,

Dat hij niets meer weg te geven, Niets meer te verlangen heeft.

In de rijkste zonne-dagen, In den zwartsten tegenspoed,

Altijd is er iets te vragen, Altijd is er overvloed.

lets te vragen, daar toch immer Ziele draagt een stil gemis... ;

lets te geven, daar toch nimmer 't Herte zonder geven is.

11

Simpel kind, dat, stil van denken, Aan mijn zij uw Lente leeft,

Dat, als ik, niet blij mag schenken, Wat wel iedre vrouwe geeft.

17

Page 24: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Is ons huffs een schaam'le haven, Waar geen blije landing is...,

In 't verlangen ligt de gave, In de gift de ontvangenis.

Kan ons lied geen hooglied wezen, Laat ons, na den oogst van 't graan,

Lijk de poov're vrouwen lezen De aren, die verloren gaan...

III

Kind, in armoe lijk in weelde Menig vruchtbaar zaad verdort,

Dat in tuin van min-bedeelde Toch zoo geern ontvangen wordt.

Bij die zelden zonne zagen, Die geen weelde zijn gewend,

Daar zal 't schooner vruchten dragen Dan het elders had gekend.

Laat ons tot geschenk vereenen Wat van u en wat van mij...,

Laat ons 't brengen aan diegenen, Die nog armer zijn dan wij.

18

Page 25: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

VERLANGEN

1k zegen u, verlangen, Nu diep mijn blik begrijpt,

Hoe rozenknop door zonne of roze rijpt.

Dat leerde ik uit uw oogen: Die deden stil-spontaan,

Bloesems van jong begeeren Wijd open gaan.

ZOO hebt ge, zonder woorden, Aan mij 't geheim verteld,

Hoe de eene menschenziele In de andre smelt.

Want als ik, schoon van liefde, U lang in de oogen schouw,

Voel ik mezelven worden an kind tot vrouw.

19

Page 26: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

REINHILDE SLIEP

Heur oogen gingen langzaam toe... ; Het was of 'n blad van een bloemeke viel Op bei de vensterkens, blauw en subtiel,

an hare ziel.

Heur hoofd lag, als een eglantien, In goudige schaduw van kroezelkens blond, En ree voor woordekens, die ze niet vond,

ZOO was heur mond.

Daar hing een anemoon van 't veld Met zilveren speld op haar kleedeke vast : Schoon roerde heur adem dien teer-lichten last

Van broos albast.

Een vaag vermoeden van geluk Heel lichtekens over heur mondeke liep... ; Wellicht om 'n stemme, die « lieveke . riep...

Reinhilde sliep...

20

Page 27: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

AAN EEN ZWERVER

I

'k Heb u zonder doel zien dolen Door de nachtelijke stee,

Waar de straten staan als Nolen Van verborgen wee...

Waar mizerie-stemmen schreien Bij een flauwen tingel-tang ;

Waar de vrouwen staan to vleien Met geverfde wang.

Zal uw weedom daar verzwinden, Gij, van hooger schoon bewust ?

Zwerver, hebt ge geen beminde. Die u 's avonds kust ?

Honger schreit er in uw oogen Honger in uw trage stem...

Vindt ge 't immer nog een logen : 't Schoon geloof in Hem ?

21

Page 28: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

'k Weet uw ziel een open wonde, 'k Weet uw droom..., met marmergruis;

'k Weet uw hart een klamme sponde In een ledig huis.

Doolaar, ziek- en moegezworven. Zwerver, hef uw hoofd weer op.

Kom, uw kunst is niet gestorven In uw Vlaamschen kop !

III

Eens komt ge alle smart te boven. Kunstenaar, dan staat ge sterk ;

Mocht ge maar opnieuw gelooven In uw eigen werk

Mocht ge in schoonheid wedergeven , Schoone, dat uw ziel ontving ?

Anders, zwerver, wordt uw 'even Een ontgoocheling.

Kom ! ik heb zooveel gelezen Op uw moe-gesmart gelaat... ;

Kom ik zal uw ziel genezen. Die te sterven gaat...

22

Page 29: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

BIDDEN

Bidden is niet enkel knielen ; 't Is in 't huffs van onbeminden En in grauw mizerie-zielen Veel verborgen liefde vinden.

Bidden is de bittre dingen Met een zacht gezeg vergoeden ; 't Is doorheen zijn tranen zingers En in alles 't schoon vermoeden.

Bidden is langs donkere paden, Lampen van gevoel doen branden ; Bidden is de schoonste daden Dragen op zijn eigen handen.

Bidden is in stilte weten Weelde en weedom van &ander ; Bidden is zichzelf vergeten, Om to peinzen aan een ander.

23

Page 30: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

HEIDEKIND

'k En zal nog niet bergen, dees Lente, Den strik waar 'k m'en haren mee tooi

Al ben ik geen kind van de menschen, De blommekens vinden me mooi...

De wegelkens weten mijn zwerven ; De distels vermoeden mijn leed ;

De heide..., ze diet me zoo geren z

In 't wit of in 't roze gekleed.

Dies wil ik de heide behagen. Hoe somber heur woning ook zij ;

Ter wereld en weet ik geen oogen, Geen armen, die wachten op mij !

1k draag door de paarse valleien De pracht van mijn gouden geduld ;

1k hoii van de zon op mijn wegen... De zon, die mijn haren verguldt.

'k Geloof in 't geluk van het leven, 1k droom van een mond, die me kust,

1k hoop op een wenk van den hemel, Zoo 'k ooit in mijn armoe berust...

24

Page 31: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

En staan, in den Meert van m'n leven, De botten gebersten van smart... ;

Daar bloeit nog een blos op mijn wangen! Daar laait nog een liefde in mijn hart !

25

Page 32: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

HART EN ZIEL

Die nooit, door 't schoon bewogen, Zijn menschelijk gemoed Naar Godes gaarde richt ;

Daar brands niet in zijn oogen De lamp van 't eeuwig licht.

En hij, die, de aard vergeten. Vereenzaamt in gebed Al de uren van den dag,

Hoe zou zijn ziele weten, Wat aarde-leed vermag ?

'k Wil iedren avond knielen, Dat mij mijn leven lang Die schoone gunst geschie...

Zoo, tusschen hart en ziele, Wat lieve harmonie

Want menigmaal mij smertte De ziekelijke lijn In 't wezenloos profiel,

Van zielen zonder herte, Van herten zonder ziel...

26

Page 33: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

KINDJE

Op de peul mijns herten Rust uw hoofdeke van goud...; Is of ik uw freele zielke Tusschen bei m'n handen houd.

Lijk albasten bloeme Ligt uw teer gezichteke

En uit elk' azuren kijker Blikt een blauw gedichteke...

Kon ik vatten, kindje, Van die dichtjes rythme en rijm;

Mocht ik, van uw broze wereld, Raden het subtiel geheim.

'k Durf u haast niet kussen... Raakt men witte bloemen aan — ?

Schendt men dan de sneeuw-gedachtjes, Die er door uw kopken gaan?

Straks, als ge zult sluimren, Kind,' dat ik zoo geren zie,

Dan misschien zal ik u zoenen, Lijk men kust een relikwie.

27

Page 34: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

M'N KLEINE GOEDE DAAD

M'n kleine, simpel-goede daad. Wat hebt ge vaak een winterziel

Met lenteblain begroend En vaak een groot verlies vergoed En menig over-trotsch gemoed

Stil met zichzelf verzoend.

Gij hebt, o kleine wonderheid, Zoo dikwijls wat gescheiden was

Weer innig saamgehecht, En meenge mond, belust op haat, Een menig stuur en streng gelaat

In milder plooi gelegd.

Mijn kleine, simpel-goede daad, Voor mij, die in mijn broos bestaan

Geen grootre droomen mag, Wees gij voortaan mijn groote taai, Mijn stifle vreugd..., mijn eenige wrack...,

Mijn doel van iedren dag.

28

Page 35: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

MENSCHENOOGEN

1k hou van oogen, door weemoed gewijd ; 1k hou van oogen, die hebben geschreid, Die hunkerend uitzien van groot gemis Of starlings staren van droefenis.

1k hoii van oogen, die, prachtig-spontaan, Van groote smart naar geluk willen gaan En moe, van gemijmer in avondlijk land, Weer blikk'ren als ruiten, waar zonlicht in brandt !

Maar godd'lijk de kijkers, die schreiens gereed, Schittren en zingen hoog boven hun leed ; — 't Zijn zij, die der zielen ellende bevroen Die lachen..., om de andren geen zeer to doen.

29

Page 36: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

VERGIFFENIS

1k wil u schoon vergeven Omdat ik wonder-schoon bemin ;

Wergiffenis in liefde Weet ende noch begin!

lk wil u schoon vergeven, Omdat ik bij mezelve weet

De zwakheid van m'n herte De diepte van uw Iced.

1k wil u schoon vergeven, Omdat ik in mijn groot gemis,

U toch niet meer kan schenken Dan wat vergiffenis.

30

Page 37: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

AVONDLIEDEKENS

I

Des avonds worden mijn gepeinzen Een hofke van geheimenis...

Waar bloemen naar het Westen wijzen, Waar iedre vogel slapen is.

Des avonds wordt de wereld kleener En dichter alle ver verieen...;

Die eenzaam zijn, worden alleener, En, die beminnen, meer bijeen.

Des avonds weegt er op mijn zwijgen Die schoone, menschelijke pijn...;

De drang een innig woord te krijgen En zelf voor iemand lief te zijn.

II

Daar ligt erbarmen in den avond, Een goedheid, die geen grenzen weet ;

Wie 's avonds geeft zijn hert, zijn handen, Vergeet zoo goed zijn eigen feed.

Daar ligt vergiffenis in den avond... ; 0 gij, die 'k smorgens heb gehaat,

1k voel, dat gij, ter schemer-ure, Weer schoon door mijn gedachten pat.

31

Page 38: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

En liefde ligt er in den avond, ZOOveel, dat ik den wreeden man,

Die 't schoonste van mijn droom ontwijdde, Des avonds weer beminnen kan.

III

't Is goed in 't eigen hert te kijken Nog even voor het slapen gaan,

Of ik van dageraad tot avond Geen enkel hert heb zeer gedaan ;

Of ik geen oogen heb doen schreien, Geen weemoed op een wezen lei

Of ik aan Iiefdelooze menschen Een woordeke van liefde zei.

En vind ik, in het huis mijns herten, Dat ik een droefenis genas,

Dat ik mijn armen heb gewonden Rondom een hoofd, dat eenzaam was... ;

Dan noel ik, op mijn jonge lippen, Die goedheid lijk een avondzoen...

't Is goed, in 't eigen hert te kijken En zoo z'n oogen toe te doen.

32

Page 39: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

NACHT-KAPEL

Daar hing geen zucht, geen vrage; Daar was maar stilt' en duisternis En mystisch viel er groenig-vaal, Op heilgenbeeld een manestraal

In de ouw' Maria-nis.

Heel flauwkens monkel-lachend, Als of 't zijn leste lachsken was, Leek 't lampken Gods, in 't duistre rond, Een Blom, die zonder water stond

In rood kristallen glas.

Daar had ik geern gezongen, Hoog boven al dat oud verdriet, Maar toen ik 't lied beginnen wou, Was 't of ik 't al ontheilgen zou —

En daarom zong ik niet.

Maar luistrend naar de state En droomerig van dat blomken broos, Rees in mijn ziele, moe gezocht, Een goedheid, die geen mensch vermocht :

Berusting eindeloos.

33

Page 40: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

NACHTWAKE

1k voel mijn ziel een klein gehucht Van nachtelijke landen... ;

In 't simpel huizeke van mijn hart Staat nog een lamp te branden.

1k toeve bij heur koopren schijn Zoo tusschen waak en droomen,

Lijk jonge vrouw heur liefste wacht, Die laat naar huffs moet komen.

Nogtans, 'k en wacht geen lieveling, 'k En wete geen beminde,

Die, langs dit land van duisternis, Naar mij den weg zou vinden,

'k Wou, dat een moede zwerver kwam, Die dankbaar naar me lachte

En 't huizeke van mijn herte nam, Om veilig te vernachten.

De alkove staat voor hem bereid, De wassen keers ontstoken,

1k heb mijn sober avond-brood Voor hem in twee gebroken.

34

Page 41: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

En trage komt door mijn gedacht Een schoon gebed gerezen!

Daar is maar eene rust op aard: Voor remand goed to wezen.

Maar alles blijft op 't ver gehucht Zoo stil gelijk tevoren... ;

• • 1k weet in 't hues van menig hert

Brandt vaak de lamp verloren.

35

Page 42: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

VAN VRIENDSCHAP

Aan Jef Leynen

Nu draag ik uw goedheid overal rond... Ze zingt in de woordekens van mijn mond; Ze woont in mijn huizeke van de hei,

Heel dicht bij mij.

lk drage ze schoon door mijn eenzaam wee: Een wonder van rozen in dorre stee..., Muziek door den avond.., wat zon op mijn weg..,

Een Leer gezeg...

1k heb van uw droomen de diepte bevroed, 1k heb van uw leven de leegte vermoed... 't Zingt al op uw wezen, 't zingt al in uw woord

Een grootsch akkoord.

Maar 't schoonst, wat ik vond in uw stemmige woon, Het was van uw zangen die weemoedstoon Om heel oude smart, die 'k verborgen zag

Onder uw lach...

lk ook, ik verbloem door een lach, door een lied M'n weedom, waar niemand de diepten van ziet ; Dies heb ik ons zielen, dat paars gebloemt,

Te zaam genoemd,

36

Page 43: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Tezamen, al woonden we nimmer bijeen, Tezaam om ons heden..., misschien om 't verleen...; Tezamen, zoo zonder dat iemand het weet,

In lach en leed.

37

Page 44: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

KUSSEN

Kussen is een Croon van morgenlicht, Waar men heerschen leert en nederknielen ;

Kussen is een kostbaar evenwicht. Tusschen menschenhert en menschenziele.

Kussen is een wonderlijk akkoord, Waar de zielen in elkaar verglijen ;

Kussen is wel 't goddelijkste woord, Dat uit menschenmonden kan gedijen.

Kussen is een zomer-avondgaard, Waar de vruchten tot verlangens rijpen ;

Kussen is een stonde dezer card, Waar de mensch den hemel leert begrijpen.

Kussen is het eerste teere spel, Waar we 't grove leven mee begroeten ;

Kussen is het allerlest vaarwel Van de menschen als ze sterven moeten.

38

Page 45: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

LUPIENEN

Na droeven, slapeloozen nacht, Had de uchtend me ter hei gebracht,

Langs heuvelkens en vennen ; Daar vond ik plots een gouden schat, Alsof men hem verborgen had

In 't somber huis der dennen.

Wat stondt ge schoon, lupienenveld, Van gouden keersen opgesteld

In groene kandelaren ; Van alles, wat de hei me bood Waart gij, lupienen, 't meest devoot

Van blommen en van blaren.

Nogtans, waar ik u bloeiend vond, Was toch zoo schralekens de grond,

Dat zand van grijze kleure — Daar wist ik nog Been enkel jaar Het veelbelovend, eel gebaar

Van zaai- of maai-gebeuren.

En op m'en denken, ziek en zeer, Viel er een droppel levensleer,

Die 'k als juweel wil dragen Dat droeve ziel en grijs gemoed Toch wat lupienen zaaien moet

In 't zand van doode dagen.

39

Page 46: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Geen akker, die z66 pover staat, Dat hij een greep lupienenzaad

Geen voedsel meer kan bieden. Lupienen, 't zijn die gouden dawn, Die op verlaten velden staan

Van droeve en arme lieden.

Dies wil ik dat mijn ziele zij, Lupienenveld, zoo schoon als gij, Verre van 't woelig leven, Een grond, waar luttele vrucht gedijt, Maar die zich langzaam voorbereidt.

Om rijken oogst to geven.

40

Page 47: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

MI JN JEUGD

Mijn jeugd is een roep door de stilte Een galrn, die geen echo gelooft;

Maar beter berust, Als in zegening rust

Uw hand op m'n hunkerend hoofd.

Mijn jeugd is lijk smeulende branken Van meivuur, gedoofd in zijn kracht,

Dat prachtig weer brandt Over 't avondlijk land,

Wanneer ik uw armen verwacht.

Mijn jeugd is muziek van verlangen, Die wild over 't heideland zwerft...

Maar nimmer voldaan, In wat glimlach of traan

Ter venstren mijns herten versterft.

41

Page 48: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

HOOP

'k En wil op geen hope meer bouwen, Die valsch'lijk de droefenis stilt.

Hoe zou ze verzachten mijn grieven? Men schept ze naar eigen believen,

Zoo vaak men ze wilt.

1k hate die zoete bedwelming..., Die paaister van povere lien... ;

'k En zal heur geen aalmoes meer vragen, 'k Wil leeren 't gelaat van de dagen

In de oogen te zien.

En immer nog zaden te zaaien In grond, die « steriel . wordt gezeid,

En altijd opnieuw te beginmen Met eigene handen ontginnen:

De realiteit!

42

Page 49: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

FANTAZIA

I

Daar deinde een zee van blommen, Van blommen geel en zwart :

Ze droegen koop'ren kronen Om 't zwart fluweelen hart.

't Was nacht..., maar door de stilte Zong menige wijs van wee...,

Gezwolgen uit de defining Dier wondere blommenzee.

En 'k luisterde aan mijn venster... 1k kende ze allemaal,

Die oude melodieen Van de eigen, zoete taal.

II

Heel verre, ver in 't Oosten, Hing peerlemoeren schijn,

Die aan de zee kwam zeggen, Dat 't gauw zou morgen zijn.

43

Page 50: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

Toen bleef het blommen-golven Niet 'anger lijze en stil :

Daar kwam in 't zwart en 't geluw Een eigen kracht, een wil !

En hooger zwol de deining, En hooger zwol heur lied,

Hoe meer de ivoren klaarte Den dageraad verried.

III

En 't licht verbrak het donker En keek naar 't blij gebaar

Van zwarte en gele stippels, Die dansten door elkaar.

De Vlaamsche meeuwen vlogen, Hun vleugelen juichten mee,

Met heel die zee van blommen, Den kreet van 4 Storm op zee ,)!

En toen de zonne gloeide Op klank- en kleur- geschreeuw,

Die zee van rouw en glorie Hief aan : De Vlaamsche Leeuw!

44

Page 51: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen

INHOUD Bladzijde

1. Aan Guido Gazelle 7

2. Mist T 9

3. Avondliedeke . 10

4. Krysanten 11

5. Gladiolen 12

6. Godslampje 13

7. 't Is Goe . 14

8. Deemster-vrage 15

9. Mizerie-menschen 16

10. Geven en ontvangen 17

11. Verlangen . . 19

12. Reinhilde sliep . 20

13. Aan een Zwerver 21

14. Bidden 23

15. Heidekind 24

16. Hart en Ziel 26

17. Kindje 27

18. M'n kleine goede daad 28

19. Menschenoogen 29

20. Vergiffenis . . 30

21. Avond-liedekens 31

22. Nacht-kapel 33

23. Nachtwake 34

24. Van Vriendschap 36

25. Kussen 38

26. Lupienen 39

27. M'n Jeugd 41

28. Hoop 42

29. Fantazia 43

Page 52: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 53: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 54: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 55: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen
Page 56: Op Zachte Vooizekens - dbnl · 2012-04-23 · En dat van deernis, nu en dan, De looden lucht nog schreien kan Voo• hen, ... Den strik waar 'k m'en haren mee tooi Al ben ik geen