oldartu n69 eusk 03 - gaiker.es

Case StudyCase Study

Obraren erabatekosegurtasunetik gertuagoObraren erabatekosegurtasunetik gertuago

OLED teknologiaren bidezOLED teknologiaren bidez

0303

EuropanEuropan 0606

Gure Elkarrisketatua ...Gure Elkarrisketatua ...

Zientzia eta Berrikuntza Ministerioaren Berrikuntzaren Idazkari NagusiaZientzia eta Berrikuntza MinisterioarenBerrikuntzaren Idazkari Nagusia

Juan Tomás HernaniJuan Tomás Hernani0404

Argi-iturri arinak eta malguakArgi-iturri arinak eta malguak

hiruhilabetekaria

i+G04.2011 [69]

Plastiko eta KonpositeakIngurumena eta BirziklapenaBioteknologia

oldartu_n69_eusk_03.qxp 15/04/2011 13:08 Página 1

ULMA CONSTRUCCIÓN S. Coop.-ekEvermax ohola garatu berri du azkenbelaunaldiko material konpositeekin etah a i n b a t l a r r u d i t u e n s a n d w i c hestruktura duena. Halaber, 8T n / m 2 - k o p r e s i ohormigoiztatua eutsi beharkod u . E u s k a l e n p r e s a h o r ie ra i kuntza rako e l ementulaguntzai leen fabr ikazioane r r e f e r e n t e a d a , e t agaratutako produktu berriaka u r r e k o o h o l e nfuntzional itateak betetzend i t u . G a i n e r a , a k a b e r a n ,i r a u n k o r t a s u n e a n ,m a n t e n u a n e t asegurtasunean hobekuntzakditu.

Osagai estrukturalak txartoitsasteagatik, ohol bat apurd a i t e k e o b r a b a t e a n .Ondor ioz, istr ipu lar r i batgerta daiteke. Hori dela eta,ULMA CONSTRUCCIÓN-eki t s a t s i a r e n k o n t r o l abermatzen duten ha inbatm a t e r i a l e n e t a g e r t ad a i t e z k e e n e r r o r e a kmurriztearen aldeko apustuaegin du.

Evermax ohola GAIKER-IK4eta material adimenduetandugun ezagutzarek in bat,2008. ur tean hasiera emanzitzaion I+G+b proiektuarenbarruan dago eta bukatzeardago. “Productos y ProcesosInteligentes con Seguridad Intrínseca-Smar t Safety ” pro iektuaren helburuteknikoa zen fabrikazio prozesuarenzein produktuaren galdetze-sistemagaratzea, hor rek Evermax oholarenfabr ikazioa hobetu eta aseguratuko

baitu. Sistema berriak ahalbidetzen duberezko erregulazioa eta suntsitzaileakez diren tekniken bidez produktuarenakatsak identifikatzea.

M a t e r i a l a d i m e n d u e t a no i n a r r i t u t a k o s e n t s o r e a k e t aaktuatzaileakPro iek tuak aha lb idetu du Eve r maxo h o l a r e n i t s a t s i a r e n k o n t ro l e r a k ot e k n o l o g i a b e r r i a r e n g a r a p e n a ;

03

case study Plastiko eta Konpositeak

Obraren erabatekosegurtasunetik gertuagoULMA CONSTRUCCIÓN-ek bere panel sintetiko berrien fabrikazio-prozesuaren

kalitatea hobetzen du

nukleoaren itsatsiaren kontrola, larrutermoplastikoak alderdi garrantzitsuakbait ira obraren segur tasunerako etahormigoiztatze prozesurako. Sistema

edo p rozesu ad imenduaka p l i k a t u z , i t s a t s i a r e nk o n t ro l e r a k o t e k n o l o g i agaratzea izan da emaitza.Hori lor tu izan da mater ia ladimenduetan oinarritutakosentsoreak eta aktuatzaileaka p l i k a t u z . H a l a , U L M ACONSTRUCCIÓN-ek berep ro d u k t u e n e s k a i n t z ahand i tzeaz ga in , obra rene r a b a t e k o s e g u r t a s u n alortzetik gertuago egongo da.

S i s t e m a a b i a n j a r t z e k om a t e r i a l e t a p ro z e s uadimenduetan oinarritutakoteknologien artean, honakoh a u e k a u r k i t z e n d i r a :ultrasoinu teknologiak, etam a t e r i a l p o l i m e r i k o e t a na p l i k a t u t a k o s i s t e m ak a p a z i t i b o a k ,e s p e k t ro s k o p i k o a k e t atermografikoetan. GAIKER-I K 4 k E v e r m a x o h o l a r e ne t e n g a b e k o f a b r i k a z i o -p ro z e s u a i k e r t u d u , e t aga ldetze-betek izunak etagaldetze-beharrak zehaztudi ra . Ha la , gehi tuko d i rensentsorizazio- eta kontrol-s i s t e m a e g o k i a k , e t ateknologiak zerrendatu dira.

E g u n , p ro z e s u r a k ok o n t a k t u r i k g a b e k o u l t r a s o i n u e nteknologiak eta termografia eraginkorrakdirela baieztatu ostean, proiektua azkenfasean dago, gerora, prozesu errealetanirtenbideen eskalatua eta inplantazioaburutzeko.

Panel berriek obraren segurtasuna hobetzen dute


Zure lan-bizitzaren gehiengoa eremupribatuan izan da, baina azkenaldianeremu publikoan lanean ari zara.Zure ustez, zein da eremu horienonena eta txarrena?Niretzat publikoa lan bat baino misio batbezala antzematen dut. Hiritarrentzatzerb i tzuaren esp i r i tua eta g iza r teaeraldatzeko desioa erronka handi batzuzendu behar duen motibazioa izanbehar da. Motibazio hori oso ezberdinada emaitza-kontu baten defentsarekinalderatzen badugu. Niretzat esperientziabikaina izan da. Hori hor rela, eremupubl ikoak duen behar rak kudeaketaahalmenean daude. Eremu pribatua askozeremu eraginkorragoa da. Askok esatendute ezin dela kudeaketa publikoaz etakudeaketa pribatuaz hitz egin, kudeaketae r a g i n k o r r a z e t a k u d e a k e t a e z -eraginkorraz baizik. Baina, benetan, goi-mai lako dinamikak eremu publ ikoan

04

gure elkarrizketatua...

“Euskadin ezin dugu 40 urtekolan-bizitza izan”Juan Tomás Hernani Z ientz ia etaTeknologiarako espainiar fundazioaren(FECYT) zuzendari nagusia izan zen, eta 2009gerozt ik, Z ientzia eta Ber r ikuntzakoMinisterioaren (MICINN) Berrikuntzarenidazkari nagusia. Gure laborategietara eginzuen bisita aprobetxatuz, elkarrizketa bategin genion.

Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoanikasi zuen ingeniaritza, Enpresa Zientzietanlizentziaduna eta Erresuma Batuko CranfieldInstitute of Technology-n atera zuenmaster ra . Ib i lb ide profes iona laazpimarratzekoa da ere: Robotiker-enzuzendari teknikoa, Grupo Isabel-enzuzendari nagusia, KEON-AZERTIA-renkontseilari delegatua eta Innobasqueko etaEurobulegoko nazioarteko sailaren zuzendarinagusia. BBVA-ren Industria-taldearenEspresen zuzendaritza orokorrean lan eginzuen hamaika ur tez, eta Zientzia etaBerrikuntza Ministerioan lanean hastean,jada Neutroien ESS-Bilbao EspalaziorakoIturriaren Batzorde Delegatuaren zuzendariazen .

Juan Tomás Hernani

kudeaketa orokorrarekin ez du hainbestekonektatzen, eta akzio publikoaren etaplanifikazio zein kudeaketaren arteanloturar ik ez dago. Nire ustez, eremupribatuak asko ematen dio proiektuarenk u d e a k e t a r e n , k n o w - h o w - a r i ,a u r r e r a p e n a r i , j a r r a i p e n a r i e t azuzentasunari. Eremu publikoak, ordea,estrategia ikuspegi eta transformazioahalmen handia ematen du. Hala etaguztiz ere, eremu publikoan egotea onada, gero bertatik irteteko. Denbora-mugabat izatea eta epe zehatz baterakohelburuak izatea; leku batean betirakoegongo zarela ez pentsatzea eta proiektubat garatuko duzula jakitea. Gainera,makina bat ordu erabili behar dituzu,

familiari denbora kendu... Eremu askotanahu lez ia dago. N ik uste dut e remupubliko-pribatuaren eztabaida gizakieneremura trasladatu beharko litzatekeela,eta, hala, askok erronkak gainditukolituzkete bere ezagutzaz baliatuz.

Z i e n t z i a e t a t e k n o l o g i a r e nhedapenean lan egin duzu ere.Dizipl ina horiek hedatzea, nolae r a g i n g o l u k e t e e n p r e s e npentsaeran? Berritzeko hezi ahaldiegu?Nik uste dut oso garrantzitsua dela, bainan i k h e d a p e n a r i b u r u z b a i n o ,komunikazioari buruz hitz egingo nuke.Azkenean, enpresa batek saltzen dio


eta zailagoa da. Beste alde batetik, gureseme-alabek 50 mi lo i pezetako pisumerkea erosi behar dute 1.200 eurokosoldatekin eta askok ez dute ezta lanikere egiten. Hori da gure erronka. Lanadugunok gehiago bidaiatu behar gara,gehiago sakrif ikatu eta era askotakoespe r i en tz i a t i k pos i t i boa den ho r iaprobetxatu. Zuzendariek eta adituek soilikez d i r a b ida i a tu beha r. O ina r r i z koe n p l e g u a s o r t u b e h a r d u g u , g u r eenpresek duten filialetan gazteentzat lanasortu. Uste banauzu, honela laburtukonuke: txarrago bizitzea onartu gerora,hobeto bizitzeko.

Z e r u s t e d u z u A l e m a n i a r e np r o p o s a m e n a , h a u d a , K P Isoldatarekin loturarik ez izatea etaenpresen ekoizpena baloratzea?Sisteman indar ekonomikoen eta indarsozialen arteko oreka mantendu behar

dugu. 10 ur terenzehar ekoizpenagaldu izan dugue u r o a r e ne r e m u a r e ni n f l a z i o a r e nhutsunea dela eta.

Zabaldutako paradigma bat dago hemenbalio altuko jarduerekin lehiatu behargarela esaten duena, balio baxukoakplanetaren beste eremuetara eramanbehar ditugulako. Paradigma hori, egiaizatekotan, tranpa antzeko zerbait bihurdaiteke, sute batean egurrezko eskailerabatetik igotzea bezala. Nitxo berriak betiaurkituko dituzu, balio berria; hori egiada, baina ez da tranpa bat arazoarenirtenbidea baldin bada. Arazoari aurreegiteko arazoa bera ezagutu behar da.Estrategien arabera, "egon" behar garaeta B ras i l en , Tx inan edo Namib ianm e r k a t u - k u o t a k g a r a t z e k o .Nazioartekotasun integralagoa garatubehar da, ez soilik gure produktuetan,b a i z i k e t a p e r t s o n e t a n , g a r a p e nestrategiak mundura bidaltzen dugunjende kopuruarekin sinkronizatuz Horrekg a r a t z e n h a s i b e r r i d e n e d o z e i ntalderentzat hobekuntzak ekarriko dizkionazioartekotzeko. Hala, nik esango nukegure arazoa dela KPI-aren araberako edoproduktibitatearen araberako soldatak.Eztabaidaren alde bat da, eta nire aburuz,alde txikia da. Alde handiena da, hainzuzen, nazioartekotzea.

bezero bati egin dion promesari azkenhorrek baietza eman diolako. Gainera,kontratu bat eta beste hainbat gauzaonartzeaz gain, pertzepzio edo emoziobat eraginda mugitzen da. Eta enpresekoso ondo ezagutzen dute euren bezeroenpertzepzioa; hasieratik amaierara arte.Nire ustez, zientziaren eremuan berdingertatzen da, baina gai baterako adituakbehar dituzu. Ezin diozu eskatu ingeniaribati komunikazioan aditua izatea.

Gainera, uste dut planifikazio proiektubaten barruan komunikazioa eta zientziakgizarteari eta ekonomiari ematen dionbalioa egon behar dira. Loteriaren txartelazein den jakitea ikerkuntza proiektu baterosten dudanean. Denbora erabiltzea"amesgarriak" diren objektuetan, 10-15urte barrurako izango den ikerketa batenaldeko apustua eta gero jakinarazi. Hauda, Gizarteari esatea lanean ari garela2025. urtean minbizia desagertzeko, hiriakgarbi izateko, erregaiak behar dituztenautoak hir ietan ez erabi l tzeko, gureenergia eguzkitikoa eta eolikoa izateko...Komunikazioa oso garrantzitsua da, bainaez soilik kazetarien eginkizun gisa, baiziketa denok egiten dugun oinarrizko gauzagisa.

Zure ustez Zentro Teknologikoakhedapen jarduera horretan parteh a r t u b e h a rdugu edo besten o r b a i t e nzeregina da?N i k u s t e d u tZentroek harremang a r r a n t z i t s u ad u z u e l ai n d u s t r i a r e k i n ,zeinetan berrikuntzarako inbertsioarengarrantziaren kontzientziazioa oinarrizkoaden. Nire ustez, euskal Zentroek zuenegitura propioen transformazio eredu batzaretela, horien modernizazioaz, eta nireaburuz, zuen planteamendu estrategikoak

garatzen jarraituko duzue. Ziur nago gaur,une honetan, zientzia eta berrikuntzaegoteko era a ldatuko duen pel iku laberriaren lehenengo fotograman gaudela.

Zure iritziz, zein izango litzatekeekoizpen-eredu espainiarrak duenerronkarik nagusiena?"Ekoizpen-ereduaren aldaketa" kakotxenartean idatzi behar den esaldia da, etanorbaitek horren trademark-a izango du.Hori eskualde guztien, sektore guztienmakina bat proiekturen multzoa besterike z d a . E k i m e ne k i n t z a i l et x i k i e n e t a t i ks e k t o r e b e r r i a ki k e r t z e n d u t e np r o i e k t uhandienetara arte.Berrikuntza sektore guztietan egon beharda, nahiz eta sektorea zerbait zuzenduden. Ohiko sektore batzuk dira sortu denlangabez iaren erantzu leak. Haat ik ,j a rd u e r a e k o n o m i k o g u z t i e t a narrakastatsuak diren enpresa berritzaileasko daude, euren lehiakideak, ordea,ateak ixten dituzte.

Aldaketa honetan bigarren elementu argibat dago: nazioar tekotasuna. Egun,g a r r a n t z i h a n d i a d u e t a g u r eegunerokotasunari eragiten dio. Gau

g u t x i a g o i g a rob e h a r d i t u g uetxean eta gurei b i l b i d ep r o f e s i o n a l a km u n d u a z e h a rbanatu behar dira.E z i n d u g uE u s k a d i n 4 0

urteko lan-bizitza izan gehiago ematenez duelako. 10 urte Brasilen edo Txinanemango ditugula ulertu behar da, honaber r i ro i tzul iko gare la, agian ber r i rokanpora joan behar gara... eta bizitzapertsonala eta laborala bat egitea gero

05

gure elkarrizketatua....

Juan Tomás Hernani, Zientzia eta Berrikuntza MinisterioarenBerrikuntzaren Idazkari Nagusia

Eremu publikoan egotea ona da,

gero bertatik irteteko. Denbora-

muga bat izatea eta epe zehatz

baterako helburuak izatea; leku

batean betirako egongo zarela ez

pentsatzea.

Denbora erabiltzea "amesgarriak"

diren helburuetan, 10-15 urte

barrurako izango den ikerketa

baten aldeko apustua eta gero

jakinarazi.


Argi emisioko diodo organiko bat edo OLED(Organic Light-Emitting Diode), geruzaelektroluminizente bat du osagai organikoaskoz osaturik dagoena, eta estimulazioelektrikoekin, bere kabuz argia sortzen du.Gainera, energetikoki iraunkorra izateazgain, aplikazio malguak, finak eta arinakahalbidetzen ditu. Hori dela eta, pantailakegiterakoan, abantaila horiei esker LCD-ak(TFT ) e ta p lasmak duen merka tuhegemon ia rek in bukatuko du .Argiztapenaren kasuan, ohiko argi-iturriakgoitik behera aldatuko ditu.

Orain arte, eremu horretan egin direnikerketak kristalezko pantailak garatzeazuen helburu. Kristalean hainbat faktorekr i t iko daude, hala nola kontrastea,ikusmen angelua eta abiadura. Haatik,aplikazio berriek "argiztapen adimendua"deituriko hori ahalbidetzen dute, eta geroeta garrantzitsuagoak dira. Gainera, OLED-en ezaugarriei esker, argiztapen merkatuaaldatuk duten produktuak garatu ahal dira:argi-iturri tolesgarriak eta bilgarriak , argiaizan dezaketen jantziak eta ehunak,besteak beste.

Zentzu horretan, 2008. urtean abian jarrizen Fast2Light europar proiektua garatzena r i ga ra TNO ho landa r zent roteknologikoaren esanetara eta Europako14 erakunderekin batera: Philips, Agfa-Gevaert, Huntsman, Orbotech, Bekaert,Swansea-ko e ta Budapes t -ekoUniber ts itateaketa GAIKER- IK4be ra , bes teakbes te . I+G+bproiektu hor rekberritzaileak direnroll-to-roll bidezkod e p o s i z i o a r e nb i t a r t e k oekoizpen-prozesuak garatzen ditu. Gainera,proiektu horrek ingurumen inpaktuakmur r iztea du helburu produktuarendiseinuaren fasean bertan; baita berebiz i tza z ik loan zehar izan ditzakeen

ondorioetan sakontzea ere, produktuarenbizitza zikloaren amaiera barne.

Eta nola birziklatzen da?Produktu elektrikoen eta elektronikoenbirziklapen eta balorizazio helburuak geroeta ugariagoak dira, eta egun definitutadaude b iz i tza z ik loaren amaierarenibilbideak ez dira egokiak ezaugarri horiek

d i t u z t e nproduktuentzat.Hori dela eta, etaI+G+b proiektuh o r r e ne s p a r r u a r e nbarruan, GAIKER-IK4 t i k OLED -e n t z a k o

t ra tamendu-p rozesu be r r i t za i l eenident i f i kaz ioan , ga rapenean e taadaptazioan lan egin dugu. Horretarako,bi rz ik lapen mekaniko zein k imikokoteknologiak erabili ditugu. Gainera, proiektu

06

Ingurumena eta Birziklapenaeuropan

AArrggii--iittuurrrrii aarriinnaakk eettaa mmaallgguuaakk

Argi-iturri sistema malgua (TNO-k utzitako argazkia)

OLED teknologiek LCDko eta

plasmako pantailek duten

hegemoniarekin bukatuko dute; eta

argiztapenari dagokionez, ohiko argi-

iturriak zeharo aldatuko dituzte.

OLED argiztapen iturriei eta pantaila eraginkorrei lodiera txikia, kalitate handiagoaeta malgutasun gehiago emango dieten teknologia da

honetan garatu diren OLED-en Bizitza-zikloari buruzko Analisien ikerketa bat egindugu.

Ikerkuntza abuztuaren 2011n bukatuko daeta ho r ren a r rakas tak OLED -en b i z i t za ren ama ie ra ren mate r i a l enaprobetxamendurako ibilbide posibleakidentifikatzen lagundu digu. Horrez gain,ekoizpenak, erabilpenak eta hondakinekizan dezaketen inpaktuaren ikuspegiorokorra izaten lagundu digu. Lan horrekaurrerapen garrantzitsua izango litzateke,orain arte egin diren espekulazioak aldebatera utzita, elektronika organikokoproduktuek duten ingurumen inpaktueieta birziklapen ahalmenari buruzko ikerketaoso gutx i ba i t zeuden (e rab i l i t akosubstantzien jatorria, metal bitxien edoarraroen erabilpena, ekoizpen faseanerabilitako kontsumo energetikoa, e.a.),e ta a re gutx iago be re b i r z i k l apenahalmenari buruz.


Bizi garen garai teknologiko honetan,GAIKER-IK4n aurretik ezberdinak direnteknologiak gurutzatuetan sinesten dugu,(edo guk deritzogun moduan mestizaiateknologikoa) i raultza teknologikoaahalbidetuko duen estrategietariko bat da,hain zuzen. Teknologia bateratze horrek(bioteknologia, nanoteknologia, eta plastikoeta konpositeen mater ia la) a ldaketateknologiko globala dakar, eta gure kasuan,Zentroaren 5. Espezializazio Planean (2009-2012) jasotzen da. Gure IkerkuntzaEkipamenduek hainbat kimikari, fisikari,farmazeutiko eta ingeniari ditu, eta horieiesker eta 25 urteko eskarmentuari esker,erronka berriei aurre egiteko prest gaude.Horizonte berriak, non gure hiru Ezagutza-eremuetan dugun gaitasun zientifiko-teknikoen bateratzea (Bioteknologia,Ingurumena eta Birziklapena, eta Plastikoaketa Konpositeak), garapen zehatzen gauzadaitezen. Hala, gurutzatutako espezializazionabarmenduko gaitu, Zentroaren diziplinaanitzeko teknologiaz probetxu ateraz.

Erabateko espezializatutako teknologienelkargunea (material polimerikoei etabioteknologiar i lotuta daudenak etainauguratu berri diren laborategiak hornitzendituztenak) arazo zailei dimentsio bakarrekoikuspegi plural batet ik aur re egiteko

ahalmentzen gaituzte. Bigarren belaunaldikonanopartikulen bidezko nanomaterialaktiboen garapenaz eta inplantazioaz gain,biologikoaren eta material inerteen artekoelkargunea funtsezkoa izango da. Horienezaugarriak eskalananomet r i koankontrolatzea nahidugu. Zentzuhor retan, ba l ioaltuko elkarrekikogarapenak lortzeanahi dugu, barrukokonekt ib i tateenbidezko hainbat diziplinako teknologienelkarketaren ondorioz: Nano-Bio-Mat.

Iraultza medikoaAzken belaunaldiko teknologiei esker, gurehiru Ezagutza-eremuetako ikertzaileakd iagnos i rako, terap iarako, mater ia ladimendu eta biometriko berrietarako etatresneriarako aplikatuko zaizkien ezagutza-s istemak garatzen dituzte. Diagnosik l in ikoan, e l ikadura-d iagnos ian etaingurumen-diagnosikoetan aplikatuko dirensentsore-sistemaren garapena (giza etaanimali osasuna) enpresen eskaria betetzekoda.

Erronka teknologikoak nanoterapiaren,

naotoxikologiaren, nanodiagnosian etananomaterialetan oinarritzen dira. Hala,honako tresna berri hauek honetarakogaratzen ari gara: sendagaiak aurkitzeko(entsegu aur rek l in ikoen e reduak) ,

b i o e n t s e g uazkarretarako, taxit e r apeu tk i koakdianan sendagaiakzeha tz -meha tza p l i k a t z e aa h a l b i d e t z e nd u t e n e n t z a k o ,funtzio fisiologikoak

zaharber r i tu dezaketen mater ia lb iometr ikoak eta inp lanteak, superaurreratutako ezaugarriak dituzten materialnanoteknologikoak, diganosi azkarrerakometodoak (giza, elikagai eta ingurumenosasuna), infiltrazio sentsoreak, iragazkiaketa katalizadoreak uraren purifikazio etakutsadura kentzeko, manufakturazio berdeaedo zero ingurumen inpaktua, aktuatzailesentsore materiala, e.a.

Zentro teknologiko bezala, estrategia horrenxede da teknologia horien bateratzearenondorioz " integratutako teknologienaplikazioa" lortzea da, hau da, irtenbide etaproduktu teknologiko berriak enpresaritransferitzeko.

07

gaiker berrikuntza

Bereizkuntza teknologikoaNano-Bio-Mat bateratuaren eskutik

SEM mikroskopioarekin lanean

Bioteknologia

Erabateko espezializatutako

teknologien elkargune dela eta

diziplina aritzeko lan-taldeei esker,

arazo zailei dimentsio plural batetik

aurre egiteko prest gaude.


08

eta gainera...

First LegoLeaguenfinala2.000 pertsona inguru parte hartu zuen

iragan martxoaren 12an Bilbon ospatu

zen First Lego League-n finalean. 2.000

horietatik, 300 Espainiako hainbat

herritik etorri ziren,guztira 32 talde

osatuz. Finalean 5 euskal talde egon

ziren, eta horietatik Donostiako Axular

Lizeoa irabazi zuen proiektu zientifiko

onenagat ik sar i tua. Loiuko Lauro

Ikastolak talde-lana onenagatik saria

i rabaz i zuen; eta azken ik , Le intz

Gatzagako entrenatzaileak, Edorta

Aranak, entrenatzaile onena izateagatik

saritu zuten. Finaleko irabazle nagusia

Bartzelonako The Santperencs taldea

izan zen. Hori Eindhoven-en (Holanda)

eta Sant Louiseko World Festivalen (AEB)

europar lehiaketara joango da.

Aurtengo edizioan, GAIKER-IK4ko 6

pertsonek borondatez parte hartu dute.

Horretan, ikasleek biomedikuntza

ingeniaritzaren abangoardia esploratu

behar zuten; hala, ikasleek eraldaketa

genet i koak ga ind i tzeko e ta ,

osasungarria den bizitza izateko asmoz,

gorputzaren potentziala handitzeko

forma berritzaileak deskubritu behar

zuten. Bioteknologian adituak garen

Zentro Teknologiko garen horretan eta

Gizartearekin dugun konpromisoa, 25

prestakuntza-saioen bidez eta gure

laborategiei bisitak direla eta, gure

helburu zen parte-hartzaile gazteei

bioteknologiak biomedikuntzan eta

b io ingen ia r i t zan duen ap l i kaz io

nagusienak azaltzea.

Lehiaketa hori 1998tik ospatzen da eta

bere helburua da bokazio zientifiko-

teknikoak sustatzea gazteen artean,

berrikuntza eta kreatibitatea bezalako

baloreak garatuz. Aurreko edizioan, 53

her r ia ldetako 130.000 haur baino

gehiagok hartu zuten parte, 10.500

talde baino gehiago osatuz.

Iragan apirilak "Uraren BerrerabilpenaHir igintza-planif ikazioan eta hor renDiseinuan: Hiri Jasangarri baterantz"jardunaldia ospatu zen GAIKER-IK4n,eta 37 per tsona ber taratu z i ren 18enpresatik.

Azken u r teotan , u ren t ra tamendus i s t e m e t a n j a z o d e n a u r r e r a p e ntekno log i koek (m in t z - t ekno log i a ,o z o n i z a z i o a , U V a r g i b i d e z k odes infekz ioa) , eta hor ren ingur uand a g o e n l e g e d i a a n i t z e k , u r e nb e r r e r a b i l p e n e r a k o e s t r a t e g i a kEspain ian garatzeko lagundu dute.Horietan iker tzaileak, ingeniariak etaarkitektoak parte hartu dute. Gainera,tes tu ingur u g loba l honetan , 2025

urterako munduko populazioaren erdiak

ur-eskasiaren arazoak sufrituko ditu,

hirien kalitate oneko ur-eskaria altuagoa

izango da; hori horrela, uren gaineko

presioa handiagoa izango da.

J a rd u n a l d i h o r r i e s k e r, h i r i g i n t z a

e r e m u a n e m a t e n d e n u r a r e n

berrerabilpenaren egungo egoera jakin

g e n u e n . E r e m u h o r r e t a n 2 0 u r t e

darama ikertzen GAIKER-IK4k. Horretaz

gain, uraren kudeaketa jasangarriaren

prozesuan diharduten hainbat adituren

ar teko eztabaida sustatu egin zen:

arkitektura, uren tratamendurako eta

arazketarako sistemak, legegileak eta

azken erabiltzaileak.

Urari eta arkitekturariburuzko jardunaldia

Otsailaren 16tik eta 18ra, Valentzianospatzen zen ECOFIRA - IngurumenIrtenbideetarako X. Nazioarteko Azoka-azokara joan ginen. GAIKER-IK4 azokahorretan 24m2ko stand batean atzeanegotearen ondorioz, Zentroak eremu

horretan dihardun jarduerak aditzera

e m a t e k o a u k e r a i z a n z u e n , b a i t a

ingu r umenaren e ta p la s t i koen e ta

konpositeen birziklapenaren eremuan

garatzen ari diren jarduerak ere.

Ingurumen-irtenbideenazokan

GAIKER-IK4ko stand-a Ecofiran


10

eta gainera....

I ragan otsai lean Israelera joan ginenN a n o t h e r P r o i e k t u a r e n b i l e r a r a .2008t ik GAIKER-IK4 da hor ren burue t a m i n b i z i a d e t e k t a t z e k o e t atumorearekin akabatzeko kontrolpeand u e n s e n d a g a i a a s k a t z e k onanopa r t i ku l ak ga ra tuko d i tu . 11mi l i o i eu roko au r rekontua du , e taE u r o p a k o 1 8 e r a k u n d e k o s a t z e nduten i ke r ke ta -pa r t zue rgo honek2012an bukatuko da. Vicomtech-IK4,

C I C b i o G U N E e t a P h a r m a m a rfarmazeutikoak, besteak beste.

Gainera, GAIKER-IK4 arrakastatsu izanden nanopar t iku len tox iz i ta tearena n a l i s i a r e n k o o r d i n a t z a i l e a e t ae r a n t z u l e a d a . E g u n , i n v i t r on a n o p a r t i k u l e n e r a g i n k o r t a s u n aeg i az ta t zen a r i ga ra . O ra in a r t e ,g a i n o n t z e k o p a r t e - h a r t z a i l e e kk o m u n e a n j a r r i d u t e n e m a i t z a k

Nanopartikulei eta minbiziariburuzko ikerketen aurrerapenak

oparoak i zan d i ra . Pro iek tu hor rek

m i n b i z i a r i a u r r e e g i t e k o e g u n

e rab i l t zen d i r en metodoen e rag in

sekundarioak murriztea ahalbidetuko

du.

Otsailean, berrikuntzaren eta teknologiaberrien aldeko apustua bermatu genuengure weborria berrituz. Horrek Zentroariburuzko informazioa handitzen du, etagure I+G+b eskaintza enpresek etaadministrazioek hiru hizkuntzatan -euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez-kontsulta dezakete. Gainera, weborrianabigagarriagoa eta bisualagoa da, etaZentro Teknologikoan berr ikuntzasortzen den horretan egoteaz gain, nolakontatzen den ere garrantzitsua delaazaltzen duten elementu sortzaileakditu. Orobat, AA+ eskuragarritasunmailarekin, ezintasuna duten pertsonekere sar tzeko aukera izango dute,edozein ordenagailutik, mugikorretik,tablet-ik edo nabigatzailetik, web-orriaondo i kus iko ba i tute . Ha la ,ja rduna ld ietan, h i tza ld ietan edojardunaldietan izena emateko aukeradago.

Weborri berriaestreinatzen dugu

MMTTCC--rreekkiinn aalliiaannttzzaaeessttrraatteeggiikkooaaI ragan ap i r i la ren 12an MTC-rek in( M a i e r Te c h n o l o g y C e n t e r )ko laboraz io h i tzarmen bat s inatug e n u e n 1 9 9 7 a n h a s i e g i n z e na l i a n t z a e s t r a t e g i k o a r i a m a i e r ae m a t e k o . U r t e h o r r e t a n , M TC - kG A I K E R F u n d a z i o a r e nPa t ro n a t u a r e k i n b a t e g i n z u e n .Hitzarmena 2013ra ar te indar reane g o n g o d a e t a h o n a k o h a u e ks i n a t u z u t e n : J u l e n M a d a r i a g a ,G r u p o M a i e r - k o L e h e n d a k a r i a ;J o s e b a M a n d a l u n i z , M T C - k oZuzendar i Gerentea; eta BegoñaG o i r i c e l a y a , G A I K E R - I K 4 - k oZuzendar i Nagus ia .

H i t z a r m e n h o r r e n a r a b e r a ,GA IKER- I K4 -k MTC - r i be r matzend i o a z k e n h o r r e n o r i e n t a z i oe s t r a t e g i k o a g a u z a t z e k o , b e r eb a l i a b i d e - e t a g i z a - m a t e r i a l a kl a g a k o d i z k i o l a n e g o z i o r a k oest rateg iak gara d i tzan. Jarduerah o r i e k b i a l d e r d i e n t z a to n u r a g a r r i a k i z a n g o d i r e nbald intzetan zerb i tzuak garatuko

ditu GAIKER-IK4-rentzat. Gainera,

G A I K E R - i K 4 - k M T C - r i l a g u n t z a

ematen d io ur teko I+G+b planak

e t a e s k a i n t z a t e k n o l o g i k o a

ga ra tzeko . Hor re ta rako , za in tza

t e k n o l o g i k o z e r b i t z u a u t z i k o

diogu, eta baita teknologiaren eta

i d e i a e n b r i o n a r i o a r e n a u r r e

ikerketak garatzeko laguntza ere.

G u r e Z u z e n d a r i O r o k o r r a k ,

B e g o ñ a G o i r i c e l a y a k , e s a n

d u e n a r e n a r a b e r a , h i t z a r m e n

ho r r ek GA IKER E rakundea so r tu

z e n e t i k s o r t u z e n h a r r e m a n a

sendotuko du , e ta f rogatuko du

"elkar rekin dugun konfiantza bal io

altukoa da, ur te asko baitaramagu

e l k a r r e k i n k o l a b o r a t z e n " . B i

e rakunderen ordezkar iek osatzen

duten Kudeaketa Batzorde batek

e t a B a t z o r d e Te k n i k o b a t e k

h i t z a r m e n e a n a d o s t u t a k o a

betetzen de la eg iaz tatuko dute .


2010ko azaroan Eusko Jaurlaritzako

Ingur umen, Lur ra lde P lang intza,

Nekaza r i t za e ta A r ran tza Sa i l ak

sustatutako "Euskal Enpresarentzat

Ekoeraginkor tasun Programarekin

2010-2014" bat egin genuen. Ekimen

hor rek euska l eko izpen sarearen

eraldaketan dauden Euskal Herriko

enpresei laguntzea nahi du. Horrez

gain, sare hori ekoeraginkorragoa,

berritzaileagoa eta jasangarriagoa

egitea du helburu.

GAIKER-IK4k dituen konpromisoak bere

hiru jarduera-lerroen bidez gauzatzen

dira: "ingurumen lidergoa", "teknologia

garbiak" eta "ETEak jardunbidean"

Aurreko urtean Zentroak izan zituen

emaitzen arabera, 1.273 metro kubiko

ur aur reztu z i ren, 14,75 tonatan

murriztu ziren hondakin ez arriskutsuak

edo 1,26 tona lehengaietan.

Halaber, 2010ean 8 I+G+b ingurumen

pro iektu bur utu gen i tuen eta 19

argitalpen izan genituen: gai horrekin

lotura zuten 5 artikulu zientifiko, 13

k o m u n i k a z i o k o n g r e s u e t a n e t a

jardunaldietan, eta mahai-inguru 1

hondakin plastikoen birziklapenari

buruz. GAIKER-IK4k garrantzitsutzat

jotzen ditu horiek gure Interes-taldeen

artean, eta bereziki gure bezero diren

enpresen artean, teknologia garbiak

sustatzeko bide eraginkorrak baitira.

Urte honetako helburuak direla eta,

lehengaien eta hondakinen kopurua

m u r r i z t e a z g a i n , g u r e " a z t a r n a

eko log ikoaren" ka lku lua eg i teko

konpromisoa hartu dugu. Hori da, hain

zuzen, etork izunean Zent roaren

beroteg i e fektuko gas i surpenak

murrizteko ekimenen lehen urratsa.

09

eta gainera....

Ekoeraginkor-tasunerantz

LLaabboorraatteeggii bbeerrrriiaakk tteekknnoollooggiiaabbaatteerraattuueennttzzaatt

Iragan martxoaren 18an GAIKER-IK4kzentroaren laborategi berriak inauguratuzituen. Ekitaldia Zentroaren ZuzendariNagusiak, Begoña Goiricelayak, aurkeztuzuen; eta ekitaldi hori GAIKER FundaziokoPresidenteak, Juan Miguel Retolazak; Zientziaeta Berrikuntza Ministerioaren IdazkariNagusiak, Juan Tomás Hernanik; eta EuskoJaurlaritzaren Teknologia Zuzendariak, EdortaLarraurik presiditu zuten. Horiek guztiekinauguraziora bertaratu ziren 70 pertsonabaino gehiagori hitzaldiak emateko.

Bertaratutakoek instalazio berrietara bisitagidatu bat egin zuten, eta Nano-Bio-Mat,Material Adimenduak, Transmisio bidezkoMikroskopia E lekt ron ikoa, Su eta

Fluoreszentzia Mikroskopia laborategiakikusi ahal izan zuten. Bertan, ikertzaileekzalantzak argitu zizkieten. Bisitan zehar, biplaka berri estalgabetu ziren BateratzeTeknologiko eta Su laborategietan. HoriekZientzia eta Berrikuntza Ministerioakemandako laguntzaren isla da.

Bateratze teknologikoa Zentroarendiferentziazio teknologikoaren estrategiarenbarruan dago; sinergiak sustatzen ditu; etaenpresa-multzoe i nabar iagoak,berritzaileagoak eta lehiakorragoak izateaahalbidetuko du. Gainera, i r tenbideglobalagoak eskaintzea ahalbidetuko gaitu,arazo zailei dimentsio bakarreko ikuspegibatetik aurre egiteko ahalmentzen gaituzte.

Plaka inauguralaren erreketa su laborategi berrian

Begoña. Goiricelayak, GAIKER-IK4-ko Zuzendari Nagusiak ekitaldia aurkezten

jarduerajasangarri + agobaten alde


N i r e i b i l b i d e p ro f e s i o n a l a ( l u z e a ) ,Pol imeroen zientzietara loturik egond a , M a t e r i a l e n Z i e n t z i a e t aTe k n o l o g i e n k u d e a k e t a r e k i nbateratuz. Egia esan, polimeroak -edoplastikoak adiera teknologikoan- betihar r i tu naute. Za i la da imaj inatzeanoraino hel daitezkeen. Alde batetik,mate r i a l eg i tu ra tuak d i r a , A I RBUShegazk inen eg i tu ra ren mate r i a l enp a r t e i z a n e z . B e s t e t i k , e h u norganikoetan aurki daitezke. Dudarikgabe, polimeroak egunerokotasuneanaurki daitezke.

Paseoan, zineman, mendian, musikae n t z u t e n . . . L e k u g u z t i e t a t i kp o l i m e r o a k d a u d e , e t a e z n a g opoltsei, hodiei edo kableei buruz hitzeg i ten , ez . Ta te Moder n Ga l l e r y-n( L o n d r e s ) d a g o e n A n i s h K a p o o r( G u g g e n h e i m 2 0 1 0 ) e s k u l t o r efamatuaren 30m x 10 m-ko eskulturariburuz hitz egiten dut, PVC-zko mintzgor r ia baita; k i rol- jantzie i edo ki rol-taldeei buruz; gatza kentzeko plantekitsasoaren ur gazia i ragazten duten

mintz po l ime r i koe i bu r uz ; l en t i l l e iburuz e.a. Ikuspuntu zientifiko batetik,g a r a p e n a e r e h a r r i g a r r i a i z a n d a .A d i b i d e z : p o l i m e r o e i b u r u z k oa u r k i k u n t z e k 5 N o b e l S a r i i r a b a z idituzte, eta pol imeroei buruzko SCInaz ioa r teko a ld i zka r i ak 100 ba inog e h i a g o d i r a , h e r r i b a k o i t z e k oh i z k u n t z e t a n d a u d e n e h u n k aaldizkariak kontuan izan gabe.

Halaber, polimeroei buruzko alderdi ezhain ezagunari buruz hitz egin nahikonuke: Euskal Herrian polimeroei buruzkoindustriak hasten dira eta Estatu osoarihedatzen dira. Polimeroak ezagutzareng a r a p e n a r i m e s e d e e g i n e z e z i k ,garapen sozioekonomikoari eta gizarte-ongizateari oso loturik daude. Agian, bie z a u g a r r i h o r i e k n i r e i b i l b i d ep ro f e s i o na l a g e h i e n m a rk a tu i z a ndutenak izan dira. Oso garrantzitsuaizan da Euskal Herriko Unibertsitateanpolimeroei buruzko ikerkuntza-karrerahas i i zana . Gerozt i k , po l imeroek inmunduan bar rena paseoan ibi ltzekoaukera izan du.

11

idazten du...

�

Carmen Mijangos Jakiundeko kidea eta CSIC-ko Ikerketa Irakaslea (ICTP)

Polimeroetan zehar bidaia

Harpidetza egiteko edo ale honetan

argitaratutako gai baten inguruko

informazio gehiago eskatzeko, kupoi

hau bidali, [email protected]

idaztzi edo 94 600 23 23-ra deitu.

Harpidetza egin nahi dut

Honen inguruko informazio gehiago nahi dut

Izen Abizenak

entzutenzaitugu

Enpresa

Helbidea

E-posta


oldartu n69 eusk 03 - gaiker.es

Documents