özel öğreti̇m yöntemleri̇

YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ

ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ

BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTMENLİĞİ

CEIT 418

ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİAKTİF ÖĞRENME

EMRE AYDEMİR

20090831

ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİAktif ÖğrenmeAktif Öğrenme

Aktif öğrenme; öğrencinin kendi öğrenmesinin yönetim ve sorumluluğunu üzerine aldığı, Aktif öğrenme; öğrencinin kendi öğrenmesinin yönetim ve sorumluluğunu üzerine aldığı, zihinsel yeteneklerini kullanmaya zorlandığı bir öğrenme biçimi olarak tanımlanabilir.zihinsel yeteneklerini kullanmaya zorlandığı bir öğrenme biçimi olarak tanımlanabilir.

Aktif öğrenme bireyin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerini dikkate alan, bireye çoklu öğrenme ve Aktif öğrenme bireyin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerini dikkate alan, bireye çoklu öğrenme ve değerlendirme fırsatları sunan bir yaklaşımdır.değerlendirme fırsatları sunan bir yaklaşımdır.

Kısacası aktif öğrenme öğrencilere öğrenme deneyimleri kazanmaları için fırsat sağlar.Kısacası aktif öğrenme öğrencilere öğrenme deneyimleri kazanmaları için fırsat sağlar.

1 - Aktif Öğrenme Nedir? Ne Değildir?1 - Aktif Öğrenme Nedir? Ne Değildir?

Aktif öğrenmeAktif öğrenme

Öğrenene öğrenme sürecinin çeşitli yönleriyle ilgili karar alma fırsatlarının verildiğiÖğrenene öğrenme sürecinin çeşitli yönleriyle ilgili karar alma fırsatlarının verildiği

Öğrencinin öğrenme sırasında zihinsel yeteneklerini kullanmaya zorlandığı bir öğrenme Öğrencinin öğrenme sırasında zihinsel yeteneklerini kullanmaya zorlandığı bir öğrenme sürecidir sürecidir

ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ

Dikkat edilirse burada vurgulanan öğrencinin ilgili kararlar alması ve düşünmenin Dikkat edilirse burada vurgulanan öğrencinin ilgili kararlar alması ve düşünmenin aktifleşmesidir. Aktif öğrenme anlayışına göre öğrenmenin nasıl gerçekleştirileceği, aktifleşmesidir. Aktif öğrenme anlayışına göre öğrenmenin nasıl gerçekleştirileceği, ne kadar öğrenildiği ve öğrenmeyle ilgili eksiklerin neler olduğu gibi kararları öğrenen ne kadar öğrenildiği ve öğrenmeyle ilgili eksiklerin neler olduğu gibi kararları öğrenen almalıdır. Gereksinim duyduğu zaman öğretenden yardım isteyebilir, ancak bu almalıdır. Gereksinim duyduğu zaman öğretenden yardım isteyebilir, ancak bu konuda düşünmesi gereken ve sorumluluk taşıyan öğrenendir.konuda düşünmesi gereken ve sorumluluk taşıyan öğrenendir.

İnsanlar bunu yapabilecek kapasitedir. Araştırmalar da bu görüşü desteklemektedir. İnsanlar bunu yapabilecek kapasitedir. Araştırmalar da bu görüşü desteklemektedir. Örneğin etkin bir şekilde öğrenen deneklerin ne zaman stratejik davrandıklarının ne Örneğin etkin bir şekilde öğrenen deneklerin ne zaman stratejik davrandıklarının ne zaman davranmadıklarının farkında oldukları ortaya çıkarılmıştır. Aktif öğrenme zaman davranmadıklarının farkında oldukları ortaya çıkarılmıştır. Aktif öğrenme konusunda dikkati çeken bir başka nokta aktif öğrenmenin “öğrenmeye aktif katılım”ı konusunda dikkati çeken bir başka nokta aktif öğrenmenin “öğrenmeye aktif katılım”ı aşan bir kavram olmasıdır. Aktif öğrenme için aktif katılım gerekli, ancak yeterli aşan bir kavram olmasıdır. Aktif öğrenme için aktif katılım gerekli, ancak yeterli değildir. değildir.

Aktif öğrenme, aktif katılımın göstergeleri olan soru sorma, açıklama yapma vb. Aktif öğrenme, aktif katılımın göstergeleri olan soru sorma, açıklama yapma vb. davranışların yanısıra öğrenme sürecini planlama, gözden geçirme gibi etkinlikleri de davranışların yanısıra öğrenme sürecini planlama, gözden geçirme gibi etkinlikleri de içermektedir.içermektedir.


Ayrıca bazı durumlarda aktif öğrenmenin yanlış anlamalara yol açtığı görülmekte ve Ayrıca bazı durumlarda aktif öğrenmenin yanlış anlamalara yol açtığı görülmekte ve konuları öğrencilere paylaştırıp onlara anlattırılarak aktif öğrenmenin uygulandığı konuları öğrencilere paylaştırıp onlara anlattırılarak aktif öğrenmenin uygulandığı düşünülmektedir. Bunun aktif öğrenme olduğu söylenemez. Tam tersine öğretmenin düşünülmektedir. Bunun aktif öğrenme olduğu söylenemez. Tam tersine öğretmenin yapması gereken bir işi bu konuda yeterli bilgisi olmayan öğrencilerin yapması verimi yapması gereken bir işi bu konuda yeterli bilgisi olmayan öğrencilerin yapması verimi düşürmektedir.düşürmektedir.

Aktif öğrenme öğrencilere konuşma, dinleme, okuma, yazma ve düşünme imkanları Aktif öğrenme öğrencilere konuşma, dinleme, okuma, yazma ve düşünme imkanları sağlar. Ders içeriği, öğrenciden öğrendiğini uygulamayı gerektiren; problem çözme sağlar. Ders içeriği, öğrenciden öğrendiğini uygulamayı gerektiren; problem çözme çalışmaları, informal küçük gruplar, simülasyonlar, örnek olaylar, rol yapma vb. çalışmaları, informal küçük gruplar, simülasyonlar, örnek olaylar, rol yapma vb. etkinliklerle öğrenilir.etkinliklerle öğrenilir.

Bu noktada aktif öğrenmenin temelini oluşturan başlıca düşüncelere bir göz atmanın aktif Bu noktada aktif öğrenmenin temelini oluşturan başlıca düşüncelere bir göz atmanın aktif öğrenmenin ne olduğunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir.öğrenmenin ne olduğunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir.


2 – Aktif Öğrenmenin Temel Düşünceleri

Öğrenen, öğrenme sürecinin aktif bir öğesidir. Öğrenme birikimli bir süreçtir. Öğrenmede çevre ile aktif etkileşim önemlidir. Öğrencinin öğrenme becerileri geliştirilebilir. Öğretimsel işler (öğrenciye ne yaptırdığınız) önemlidir.


3 – Aktif Öğrenmenin Kuramsal Temelleri

Davranışçı öğrenme kuramı : Davranışçı kuramlar, öğrenmenin uyarıcı ile davranış arasında bir bağ kurularak geliştiğini ve pekiştirme yoluyla davranış değiştirmenin gerçekleştiğini kabul eder.

Bilişsel öğrenme kuramı : Bilişsel kuramlara göre davranışçıların, davranışta değişme olarak tanımladıkları olay, gerçekte kişinin zihninde meydana gelen öğrenmenin dışa yansımasıdır.

Bilişsel kuramcılar, daha çok anlama, algılama, düşünme, duyuş ve yaratma gibi kavramlar üzerinde dururlar.

Yapılandırmacı öğrenme kuramı : Yapılandırmacı öğrenme kuramı, bilgiyi aktarma ve başkasının aktardığı bilgiyikaydetme yerine bilgiyi yapılandırmayı vurgulayan bir bakış açısıdır.


4 – Aktif Öğrenmede KullanılabilecekÖğretimsel İşler

Eğitim literatüründe yıllarca öğretmen özellikleri öğretmen davranışları, eğitim programları gibi dışsal kontrol ögeleri üzerinde durulmuş öğrencinin ne yaptığı ne düşündüğü ne algıladığı pek dikkate alınmamıştır. Yukarıda değinilen gelişmelerden sonra öğrencinin algıları, davranışları ve bilişsel süreçleri üzerinde durulmaya başlanmıştır.

Öğrencinin ne ürettiği ve üretirken nasıl bir yol izlediği yani öğretimsel işler bu bağlamda dikkati çekmiştir. Örneğin, deneyin etkili bir yöntem olduğu bilinir. Eğer öğrenenlere deneyin nasıl yapılacağı, sonunda nelerin elde edileceği vb. bilgiler paketlenmiş bir

biçimde sunulursa deney yapmak da fazla etkili olmayacaktır.


Deney yönteminin aktifleşmesi öğrenenin küçük yönlendirmelerle deneyi yapması ve sonuçları keşfetmesi ile sağlanacaktır.

Doyle’e göre öğretimsel işler öğrencinin dikkatini, içeriğin belli noktalarına çeker ve bilgi işleme yollarını belirler. Bu etkiler, bilgiyi anlam çıkarmak için işleme ve yüzeysel özellikler için işleme arasındaki farklılıklarda açıkça görülebilir. Eğer deneklerden bir fotoğrafın içindeki A’ları saymaları istenirse denekler fotoğraftaki diğer özelliklere dikkat etmeyeceklerdir. Benzer biçimde bir şiirdeki kafiyelerin bulunması oradaki ana düşüncenin gözden kaçmasına yol açacaktır.

Öğretimsel işler bu denli önemli iken geleneksel öğretim uygulamalarında genellikle daha önce karşılaşılan bilginin tekrarlanmasını gerektiren bellek işlerine ya da standart bir işlemin uygulanmasını gerektiren işlemsel işlere yer verdikleri görülmektedir.


5 – Aktif Öğrenme Teknikleri

Yöntemler :

Tartışma Gösterip, Yaptırma Örnek Olay Problem Çözme Bireysel Çalışma


Teknikler :

A)Grupla Öğretim Teknikleri:

Beyin Fırtınası Dramatizasyon Soru-Cevap Yaratıcı Drama Benzetim İkili ve Grup Çalışmaları Mikro Öğretim Eğitsel Oyunlar


B)Bireysel Öğretim Teknikleri :

Bireyselleştirilmiş Öğretim Dönüşümlü Günlük Çalışmalar Beceri Geliştirme Çalışmaları Planlı Grup Çalışmaları Programlı Öğretim Bilgisayar Destekli Öğretim


6 – İşbirlikçi Öğrenme

İşbirlikçi öğrenme, öğrencilerin ortak bir hedef doğrultusunda küçük gruplar halinde birbirinin öğrenmesine yardım ederek çalışmalarıdır. Bu çalışmada öğretmenler, sınıf içi öğrenme ortamını organize eder konumdadır. Klasik küme çalışmasına benzese de her grup çalışması işbirlikli öğrenme değildir.

Bir grup çalışmasının işbirlikli öğrenme olabilmesi için gruptaki öğrencilerden beklenen, hem kendilerinin hem de diğerlerinin öğrenmesini en üst düzeye çıkarmaya çalışmalarıdır. Sonuçta elde edilen başarı tek tek bireylerin katkısıyla elde edilmiş grup başarısıdır


Bu tip eğitim süreçlerinin bireye katkısı yetişkinlikte herhangi bir şirket çalışanın "ben üzerime düşeni yaptım ama şirket zarar etti" yerine " ben ve arkadaşlarım çalışarak şirketi kar yapar duruma geçirdik " mantığıdır. Toplumumuzda önemli eksikliklerden olan takım ruhu ve takım çalışmasına yatkınlığı geliştirme konusunda çok önemli bir öğrenme kuramıdır.İşbirlikli öğrenme;

-Birlikte Öğrenme-Akademik çelişki-Öğrenci takımları-Birleştirme-Buluş -Birlikte soralım, birlikte öğrenelim gibi birçok teknik içerir.


7 – Aktif Öğrenme Modelleri7 – Aktif Öğrenme Modelleri

Öğretim sürecinde öğretmenin kullanması gereken birçok öğretim yöntem ve tekniğinden söz edilebilir. Aktif öğrenmeye yönelik geliştirilen çok sayıda strateji ve taktik aşağıda sunulan yöntem ve teknikler kapsamında kullanılabilir

Soru-Cevap: Öğretmenin formüle ettiği soruları öğrenenlerin sözel olarak cevaplamalarına dayanan bir öğrenim yöntemidir. İyi bir soru sorma tekniği öğrenenlerin düşünmelerine, değerlendirmelerine ve yaratıcılıklarına olanak sağlar.

Problem (Sorun) Çözme: Problem çözme yöntemi belli bir amaca erişmek için karşılaşılan güçlükleri ortadan kaldırmaya yönelik bir dizi çabayı içeren bir süreçtir.


Grup Tartışması: Bu yöntemde özde öğrenenlerin bir konu ya da bir sorun üzerinde birlikte konuşarak konunun temel boyutlarını ve mümkün olan çözüm yollarını aramalarına dayanır.

Beyin Fırtınası: Yaratıcı düşünceler üretmek için kullanılır. Çok sayıda Yaratıcı düşünceler üretmek için kullanılır. Çok sayıda fikri bir grup insandan kısa sürede elde etme olanağı sağlar. fikri bir grup insandan kısa sürede elde etme olanağı sağlar.

Altı Şapkalı Düşünme:Altı Şapkalı Düşünme: Altı Şapkalı Düşünme Tekniği düşünce ve önerilerin belirli bir düzen içinde sunulması ve sistematikleştirilmesi için kullanılan bir yöntemdir. "Şapkalar" düşüncelerin ayrıştırılması için kullanılan bir semboldür.

Tartışma:Tartışma: Belirgin çelişkiler ve kutuplaşmış tutumlar içeren konuların öğretiminde, Belirgin çelişkiler ve kutuplaşmış tutumlar içeren konuların öğretiminde, öğrenende tutumlar ve değerler geliştirmek amacıyla "Tartışma" yöntemi öğrenende tutumlar ve değerler geliştirmek amacıyla "Tartışma" yöntemi uygulanabilir. uygulanabilir.


Gösteri: Bu yöntem, öğretenin öğrenenlerin önünde bir şeyin nasıl yapılacağını göstermek ya da bir ilkeyi açıklamak için yaptığı işlemleri içerir. Gösteride hem görsel, hem de işitsel iletişim unsurları kullanılır.

Eğitsel Gezi: Eğitsel amaçları gerçekleştirmek için eğitim kurumu tarafından organize edilen geziye ilişkin etkinliklerin tümü eğitsel gezinin kapsamına girer. Bu yöntem öğrenenlere "gerçek dünyayı görme" olasılığı tanır. Eğitsel gezi basit bir ziyaret değildir. Öğretenin ön hazırlığını ve incelemesini gerektirir.

Mikro Öğretim: Mikro öğretim normal öğrenme ve öğretim süreçlerinin karmaşıklığını basitleştirmeyi amaçlayan bir laboratuar öğretim yöntemidir. Bu yöntem; eğiticilik öğreticilik mesleğinin hem başlangıç yıllarında hem de daha sonraki yıllarında olan eğiticilere/öğreticilere yeni öğretim stratejilerini planlama ve uygulama konusunda mükemmel olanaklar

sağlar.


8 - Aktif Öğrenmede Soru Sorma8 - Aktif Öğrenmede Soru Sorma1. Öğrencilere bir cevabın neden doğru olduğunu sorma.2. Bilginin kullanılmasının faydasını sorma3. Bir fikri farklı bir biçime çevirerek sorma Bir olay, Bir öyküyü vb. Biraz değiştirerek sorma.Bir olay, Bir öyküyü vb. Biraz değiştirerek sorma. Bir şeyi bir başka şeyin yerine geçirerek sorma.Bir şeyi bir başka şeyin yerine geçirerek sorma. Bir konuyu eklemeler yaparak,çoğaltarak genişleterek sormaBir konuyu eklemeler yaparak,çoğaltarak genişleterek sorma Bir konuyu küçülterek, parçalara bölerek veya bazı bölümlerini iptal ederek sorma.Bir konuyu küçülterek, parçalara bölerek veya bazı bölümlerini iptal ederek sorma. Sıralamaları değiştirerek sorma.Sıralamaları değiştirerek sorma. Olayları tam tersinden sorma.Olayları tam tersinden sorma.


Öğrencileri dikkatli bir analize yönelten birden fazla doğru cevabı olan sorular Öğrencileri dikkatli bir analize yönelten birden fazla doğru cevabı olan sorular sorma.sorma.

Kavramları, olguları, olayları değerlendirerek karşılaştırmayı gerektiren sorular Kavramları, olguları, olayları değerlendirerek karşılaştırmayı gerektiren sorular sormasorma

Sıra dışı ve yaratıcı fikirler gerektiren sorular sorma.Sıra dışı ve yaratıcı fikirler gerektiren sorular sorma. Alışılmadık sorular sorma.Alışılmadık sorular sorma.

9 – Aktif Öğrenmeye Geçiş

Aktif öğrenme,ne tek bir programdır,ne de birkaç yöntemlik bir çalışmadır.Aktif Aktif öğrenme,ne tek bir programdır,ne de birkaç yöntemlik bir çalışmadır.Aktif öğrenme;öğreneni merkeze alarak,üst düzey düşünceler üretmesi öğrenme;öğreneni merkeze alarak,üst düzey düşünceler üretmesi noktasında yürüteceği bir etkinlik sistemidir.noktasında yürüteceği bir etkinlik sistemidir.


Eğitim kurumlarının aktif öğrenme uygulamalarındaki başarı durumları okul toplumunu oluşturan bireylerin bilinç düzeyleri,aktif öğrenme felsefesine olan inançları,yaşama ve öğrenmeye dair bakışları ile doğrudan ilgilidir.Bir okulun başarısında birçok faktör bir araya gelir.Fakat başarılı olmaya ve öğrenmeye gönüllü öğretmenler,okulun başarısındaki en önemli faktörü oluşturur.

Öğrenme ortamlarının farklı yöntemlerle zenginleştirilmesi yoluyla oluşturulacak olan aktif öğrenme süreçlerinin doğrudan lideri olan öğretmenlerin,aktif öğrenme uygulamalarına geçiş sürecinde etkili bir hizmet-içi eğitim programından geçmelerinin önemi büyüktür.

10 – Aktif Öğrenme ve Çoklu Zeka

Çoklu zeka, Howard Gardner’in zekayı yeniden tanımlaması olarak çıkmış bir kavramdır. Çoklu zeka, çevresel ve genetik etmenlerle birlikte insanı yorumlamaya dair yeni bir bakış açısıdır. Buna göre insan çevresi ile kurduğu tüm ilişkide, iletişim

ve etkileşimde zekasını kullanmaktadır.


Ancak Gardner’ın yeni eklediği içten gelen bir form ile dünyayı algılayıp ilişkiye Ancak Gardner’ın yeni eklediği içten gelen bir form ile dünyayı algılayıp ilişkiye başlayıp sürdürdüğümüzdür. Çünkü beynimizin pek çok sayıda farklı başlayıp sürdürdüğümüzdür. Çünkü beynimizin pek çok sayıda farklı çalışma merkezi ve işlevi bulunmakta ve bu işlevler her bireyde farklılık çalışma merkezi ve işlevi bulunmakta ve bu işlevler her bireyde farklılık göstermektedir. göstermektedir.

Birbirinden bağımsız ve ayrı olarak çalışan bu merkezler aynı zamanda bireyin Birbirinden bağımsız ve ayrı olarak çalışan bu merkezler aynı zamanda bireyin öğrenme kimliğini ve bilişsel niteliğini de ortaya koymaktadır. Gardner öğrenme kimliğini ve bilişsel niteliğini de ortaya koymaktadır. Gardner çalışmaları sırasında insanın sözel, dilsel, içsel, kişilerarası, görsel, işitsel, çalışmaları sırasında insanın sözel, dilsel, içsel, kişilerarası, görsel, işitsel, bedensel gibi bilinen türlerde zeka türleri ortaya atmamış, bunun dışında bedensel gibi bilinen türlerde zeka türleri ortaya atmamış, bunun dışında duyundevinişsel, kinestetik, tatsal gibi diğer duyulara yönelik olarak da duyundevinişsel, kinestetik, tatsal gibi diğer duyulara yönelik olarak da zeka alanları belirlemiştir.zeka alanları belirlemiştir.


Bu çoklu zeka kuramının türleri insan beyni ve zekası ile çevre etkileşimi sonucu daha da çoğalabilir.

7 ana gruba ayrılır: Dilsel zekaDilsel zekaKonuşma ve yazma dilinde kelimeleri etkili ve akıllıca kullanma kapasite ve

yeteneğidir. (Şair, yazar, gazeteci ve politikacılar )

Görsel zekaGörsel zeka

Etrafindaki objektleri hayalinde canlandırma ve görme yeteneğidir. (Ressam, Etrafindaki objektleri hayalinde canlandırma ve görme yeteneğidir. (Ressam, mimar, fotografcı ve dekoratörler)mimar, fotografcı ve dekoratörler)


Matematik zekasıMatematik zekası

Numaralari akıllıca kullanmak ve sebep sonuç ilişkisi kurabilme Numaralari akıllıca kullanmak ve sebep sonuç ilişkisi kurabilme yeteneğidir. (Bilim adamları, matematikciler ve bilgisayar yeteneğidir. (Bilim adamları, matematikciler ve bilgisayar programcıları)programcıları)

Bedensel zekaBedensel zeka

Kişinin kendisini ifade etmesinde bedenini (dans, mimik, pandomim) kullanma kapasitesi ve kişinin ellerini birşeyler yaratmakta ( heykel ya da seramik çalışmaları) kullanma yeteneğidir. (atletler, aktörler, danscilar, heykeltıraşlar)


Müzik zekasıMüzik zekasıSeslere hassaslık gösterme kapasitesi ve kendisini muzikle Seslere hassaslık gösterme kapasitesi ve kendisini muzikle

ifade etme yeteneğidir. (Müzisyenler)ifade etme yeteneğidir. (Müzisyenler)

Kişilerarası zekaKişilerarası zekaBaskalarının ruh hallerini, hislerini, duygularını, mizaclarini anlama Baskalarının ruh hallerini, hislerini, duygularını, mizaclarini anlama

kapasitesi ve yetenegidir. ( ögut veren-danişman, ögretmen, kapasitesi ve yetenegidir. ( ögut veren-danişman, ögretmen, politikal liderler)politikal liderler)

Kişinin kendine dönük zekasıKişinin kendine dönük zekasıKendini yönlendirme, idare etme ve kendini tanıma kapasitesidir. (psikologlar, Kendini yönlendirme, idare etme ve kendini tanıma kapasitesidir. (psikologlar,

psikoterapistler, )psikoterapistler, )

özel öğreti̇m yöntemleri̇

Devices & Hardware