یلاتیجید گسانش یاهماظن حوضو راتخاس ییاراک ...دنتسه هدش...
TRANSCRIPT
یتالیجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییکارا یقیتطب یابیارز
* رضا خدمتگزار دیحم
؛ تهران(رانداکیا) رانیاطالعات ا یاطالعات؛ پژوهشگاه علوم و فناور یفناور تیریمد یدکتر
یحافظ پوریعل یمهد
یدانشگاه عالمه طباطبائ اریاستاد، یو اطالع رسان یکتابدار یتخصص یدکترا
وب‌ارائ ه‌‌‌طیدر‌مح یت ا یجید‌اءیاش ییدر‌حوزه‌شناسا‌ییکتایمشکالت‌ثبات‌و‌‌یکه‌برا‌یحل‌راه‌نیتر‌یاصل: چكيده
شناس گر‌‌‌یه ا‌‌راه‌ح در‌ظا ا نی ا‌یاصل‌هیپا.است«.ال.آر.وی»یبه‌جا‌یتا یجید‌یشده‌است‌استفاده‌از‌شناسگرها
ظا ا )یا‌ش بکه‌‌سیس رو‌‌کی بر‌ظ ا ب ه‌‌‌‌یمبتن‌رارسال‌شناسگ‌ندیوضوح،فرآ.با‌ظا وضوح‌است‌یزمیمکاظ‌یتا یجید
شده،ماظند‌مکان‌‌ییمربوط‌به‌شئ‌شناسا‌یچند‌قطعه‌از‌اطالعات‌جار‌ای‌کی‌افتیو‌در‌بازگشت‌در(یتا یجیشناسگر‌د
یت ا یجیشناس گر‌د‌‌یظاا ها‌یبخش‌فن‌یاصل‌هیبه‌عنوان‌پا‌ز یمکاظ‌نیا‌نکهیا‌توجه‌به‌اب.آن‌شئ‌است(«.ال.آر.وی»)
و‌‌ییمحت وا‌‌ف ت‌یبا‌ک‌ز یمکاظ‌نیا‌یساز‌ادهیمختلف‌اقدا به‌پ‌یها‌دارظد‌تا‌با‌روش‌یها‌سع‌ظاا نیا‌شوظد،یشناخته‌م
در‌‌پژوهش‌حاضر‌م ورد‌توج ه‌‌‌‌یتا یجیشناسگر‌د‌یها‌ساختار‌وضوح‌ظاا ییکارا‌یابیاساس،ارز‌نیبر‌ا.باال‌کنند‌یفن
یب ر‌مبن ا،یتا یجید‌اءیاش‌یاز‌منار‌تئور‌ز یمکاظ‌نیا‌یبررسهدف،ضمن‌‌نیبه‌ا‌یابیبه‌مناور‌دست.قرار‌گرفته‌است
یابی ارز‌هی چارچوب‌پا‌یدر‌گا اول‌اقدا به‌طراح.و‌اجرا‌شد‌یشام دو‌گا طراح‌یندیروشنگراظه،فرآ‌یابیروش‌ارز
ثب ات‌‌‌ییاشاخص‌کار9گا شام نیاستخراج‌شده‌در‌ا‌یابیارز‌هیچارچوب‌پا.شد‌یساختار‌وضوح‌به‌روش‌د ف‌ییکارا
وض وح‌چندگاظ ه،ک ارکرد،یریپ اسی مق،ییس رعت‌و‌ک ارا‌‌‌نان،یو‌اطم‌یهمکار‌یها‌تیوضوح،قابل‌یو‌فن‌یمفهوم
ظا ا 6یقیتطب‌یابیشده،اقدا به‌ارز‌یطراح‌هیچارچوب‌پا‌درگا دو ،با‌استناد‌به.به‌ظصب‌است‌ازیو‌عد ظ‌ینترظتیا
،«.یآ.اُ.ید»یها‌ظشان‌داد‌که‌ظاا یابیارز‌نیا‌جیظتا.شد«سیتاپس»مطرح‌در‌سطح‌جهان‌به‌روش‌‌تالیجیشناسگر‌د
اظطب اق‌‌‌یدارا«.ک.ر.آ»اظطباق‌متوسط‌و‌‌ظا ا یدارا«.ال.آر.وی.یپ»اظطباق‌باال،ظاا یدارا«.یآ.یس.وی»و«هندل»
وض وح،ز یمک اظ‌‌یراب یمشخص یس از‌‌ادهی ب دون‌پ«.ان.آر.وی »هستند‌و‌ظاا ییکارا‌یابیارز‌هیبا‌چارچوب‌پا‌یکم
یباال‌ییکارا یدال‌نیمشخص‌شد‌که‌از‌مهمتر‌زیظ‌جیظتا‌نیا یدر‌تحل.ظدارد‌هیچارچوب‌پا‌نیرا‌با‌ا‌یاظطباق‌چگوظهیه
یاس تفاده‌از‌راهکاره ا،یب ه‌عن وان‌راب ط‌ک اربر‌‌‌‌‌یاس تفاده‌از‌وب‌پروکس ت وان‌‌یاظطب اق‌ب اال‌را‌م یدارا‌یها‌ظاا
جیظت ا.ک رد‌‌یوضوح‌چندگاظ ه‌معرف ز یمکاظ‌یساز‌ادهیو‌حافاه‌ظهان‌و‌پ‌ریجمله‌تکث‌از‌ییسرعت‌و‌کارا‌دهنده‌شیافزا
هام ورد‌اس تفاده‌ق رار‌‌‌‌‌ظاا نیا‌انیو‌کاربران‌و‌مجر‌یتا یجید‌طیتوسط‌پژوهشگران‌فعال‌در‌مح‌تواظد‌یپژوهش‌م‌نیا
.ردیگ
ییکارا،یقیتطب‌یابیوضوح،ارز،یتا یجیظاا شناسگر‌د: ها كليدواژه
1 [email protected]; [email protected]
مدیریت اطالعات
2و 1، شماره 1دوره
49بهار 49زمستان
94تگزار و عليپور حافظی خدم/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيتطب یابیارز
مقدمه
با.در‌دظیای‌امروز‌و‌با‌توسعه‌فناوری‌اطالعات،شاهد‌تو د‌و‌رشد‌اشیاء‌دیجیتا ی‌در‌محیط‌دیجیتا ی‌هستیم
های‌اصلی‌این‌اشیاء،یعنی‌قابلیت‌ویرایش‌و‌تغییر‌سریع‌آظها،یکی‌از‌رویکردهایی‌که‌در‌عم مشخصهتوجه‌به‌یکی‌از
ها‌و‌اشکال‌مختلف‌این‌اشیاء‌در‌‌در‌مواجهه‌با‌این‌اشیاء‌دیجیتا یشک گرفته‌است،تمرکز‌بر‌روی‌شناسایی‌ظسخه
و شناسگرتمرکز‌بر‌این‌شناسایی‌از‌طریق‌دو‌عنصر(.Kallinikos, Aaltonen and Marton 2010)محیط‌وب‌است
است پ یر امکان Arms 2001)فراداده ظاامی(. عنصر، این‌دو از استفاده با بتوان اگر شناسایی‌‌حال مناور به را
ی،ساز‌ها‌در‌مراح ذخیره‌توان‌از‌شناسایی‌منحصر‌به‌فرد‌آن،میکردمنحصربه‌فرد‌اشیاء‌در‌محیط‌دیجیتا ی‌طراحی
.( 9 3زاده‌‌خدمتگزار،علیپور‌حافای‌و‌حنفی)کرد‌بازیابی‌و‌مباد ه‌در‌محیط‌دیجیتا ی‌اطمینان‌حاص
ظخستین‌ظاا 3991در‌سال محیط‌دیجیتا ی‌یعنی‌‌شناسگر، 1«.ال.آر.یو»در ابداع‌شد ایجاد. با این‌ظاا
اقدا به‌ش‌شناسه‌چکیده Berners-Lee, Masinter)کند‌‌ناسایی‌آن‌میای‌از‌مح قرار‌گرفتن‌محتوای‌ا کتروظیکی،
and McCahill 1994.)ایجاد‌از‌منار‌ثبات‌و‌یکتایی‌به‌عنوان‌یک‌شناسگر«.ال.آر.یو»به‌علت‌مشکالتی‌که‌استفاده‌از
،پژوهشگران‌به‌مناور‌رفع‌این‌مشکالت،تصمیم‌به(Berners-Lee, Fielding and Masinter 1998; Coyle 2006)کرد
اما‌راهکاری‌که‌بدین‌مناور‌ایجاد‌شده‌است‌و‌هسته‌فنی.دیجیتا ی‌اشیاء‌ظمودظد‌های‌شناسگر‌د‌و‌توسعه‌ظاا ایجا
تشکی می مکاظیز وضوح‌یک‌ظاا شناسگر‌دیجیتا یرا دهد، Park et al. 2011)ظا دارد در‌این‌راهکار‌ظاا (.
کننده‌آن‌‌دیجیتا ی‌و‌کاربر‌ماشینی‌یا‌اظساظی‌درخواست‌شناسگر‌دیجیتا ی‌به‌عنوان‌واسط‌بین‌ظقاط‌دسترسی‌یک‌شئ
Khedmatgozar and)کند‌‌گیرد‌و‌به‌شک یکتا‌و‌با‌ثباتی‌دسترسی‌وی‌را‌به‌آن‌شئ‌تأمین‌می‌شئ‌دیجیتال‌قرار‌می
Alipour-Hafezi 2015) یت‌و‌مرکز(Park et al. 2011)با‌توجه‌به‌حوزه‌کاربرد‌فراوان‌ظاا های‌شناسگر‌دیجیتا ی.
تواظد‌به‌مناور‌بررسی‌‌های‌مفهومی،عملیاتی‌و‌فنی‌این‌مکاظیز می‌رسد‌حوزه‌ها،به‌ظار‌می‌مکاظیز وضوح‌در‌این‌ظاا
.بیشتر‌مورد‌توجه‌قرار‌گیرد
های‌شناسگر،در‌حال‌‌از‌سوی‌دیگر‌ظتایج‌مطا عه‌خدمتگزار‌و‌همکاراظش‌‌ظشان‌داده‌که‌از‌تعداد‌بسیار‌زیاد‌ظاا
ظاا شناسگر‌در‌سطح‌جهان،اظطباق‌کاملی‌با‌معیارها‌و‌مشخصات‌پایه‌یک‌ظاا شناسگر‌کارآمد‌را6اد‌حاضر‌تنها‌تعد
ها‌‌های‌مختلف‌این‌ظاا ایشان‌در‌ظتایج‌پژوهش‌خود‌به‌ضرورت‌توجه‌به‌معیارهای‌کیفی‌در‌مقایسه‌کیفی‌مؤ فه.دارظد
بر‌مبنای‌این‌ضرورت‌و‌با‌توجه‌به‌اهمیت‌اشاره‌شده.( 9 3زاده‌‌خدمتگزار،علیپور‌حافای‌و‌حنفی)اظد‌‌اشاره‌کرده
های‌‌توان‌یکی‌از‌مؤ فه‌های‌شناسگر‌دیجیتا ی،مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌را‌می‌در‌خصوص‌توجه‌به‌مکاظیز وضوح‌در‌ظاا
،بر‌این‌اساس‌هدف‌اصلی‌این‌پژوهش.های‌شناسگر‌مورد‌توجه‌قرار‌گیرد‌مهمی‌داظست‌که‌باید‌در‌تحلی کارایی‌ظاا
بر‌این‌اساس‌پاسخ‌به‌دو.های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌موجود‌درسطح‌جهان‌است‌ارزیابی‌کارایی‌مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌ظاا
های‌شناسگر‌‌های‌کارایی‌مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌ظاا شاخص-3:پرسش‌زیر‌در‌این‌پژوهش‌مورد‌توجه‌قرار‌گرفته‌است
مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌چه‌ظتایجی‌را‌‌ای‌کارایی‌ظاا ارزیابی‌مقایسه-2دیجیتا ی‌کدامند؟ های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌در
دهند؟ظشان‌می
است شده بدین‌شک سازمان‌داده این‌اساس‌پژوهش‌حاضر بر پیشینه: بیان‌مباظی‌ظاری‌و به بخش‌دو
.های‌تعریف‌شده‌برای‌دستیابی‌به‌هدف‌تشریح‌شده‌است‌در‌بخش‌بعدی‌روش‌پژوهش‌و‌گا .پژوهش‌پرداخته‌است
.ذکر شده استنیز گر، شناسه و شناساگر های شناسه و برای آن ترجمه است Identifierاین واژه معادل
4 URL (Uniform Resource Locator)
.است و در حوزه برای آن ترجماه های دیگری مانند شفافیت و تبدیل نیز ذکر شده است Resolutionاین واژه معادل
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 94
یافتهدر بخش‌چهار و گرفته قرار بررسی پژوهش‌مورد ظتایج،های بیان به ظیز پایاظی و ظهایت‌بخش‌پنجم در
.های‌آینده‌پرداخته‌است‌ها‌و‌پیشنهادات‌برای‌پژوهش‌محدودیت
مبانی نظری و پيشينه پژوهش
اشياء و شناسگر دیجيتالی -2-1
شد ارائه دیجیتا ی شئ برای مختلفی تعاریف استتاکنون ه اشیاء. تئوری در تعاریف جامعترین از یکی
توسط که کا ینیکاس»دیجیتا ی، است« شده بیان است، شده همکاراظش‌ارائه و از. را دیجیتا ی مصنوعات آظها
با‌سرشت(های‌مبتنی‌بر‌کاغ ماظند‌اشیا،هنری‌و‌فای )منارهای‌مختلف،با‌اشیاء‌فیزیکی‌و‌دیگر‌رکوردهای‌فرهنگی
متفاوت‌میغیردیج بیان‌می‌یتال و این‌تفاوت‌داظند مجموع در که دیجیتا ی‌در‌‌کنند اشیاء است‌که باعث‌شده ها
توزیع‌شده‌هستند-1باز‌و- تعاملی،-2قاب ویرایش،-3اشیاء‌دیجیتا ی:های‌عملکردی‌زیر‌متمایز‌باشند‌ویژگی
(Kallinikos, Aaltonen and Marton 2010.)
تاکنون‌تعاریف‌مختلفی.شئ‌دیجیتا ی،مفهو شناسگر‌ظیز‌در‌حوزه‌تمرکز‌این‌مطا عه‌قرار‌دارددر‌کنار‌مفهو
از استاین‌مفهو ظیز ارائه‌شده همکاراظش‌بیان‌می. و تمامی‌این‌تعاریف‌جلب‌توجه‌‌کنند‌که‌خدمتگزار آظچه‌در
خدمتگزار،علیپور‌حافای‌و)شده‌است‌شناسایی6و‌هم‌برای‌موجودیت‌کند‌استفاده‌از‌واژه‌یک‌هم‌برای‌شناسگر‌می
این.دهد‌و‌موجودیت‌شناسایی‌شده‌را‌ظشان‌می‌این‌ظکته‌ضرورت‌ارتباط‌یک‌به‌یک‌بین‌شناسگر.( 9 3زاده‌‌حنفی
ظه‌باید‌تغییر‌کند‌و‌ظه‌قاب از‌سویی‌دیگر،یک‌شناسگر(.Coyle 2006)ظامید توان‌یکتایی‌ارتباط‌یک‌به‌یک‌را‌می
باشد Clarke 1994; Campbell 2007)تغییر ظامحدودی‌‌بیان‌می«پاسکین»(. طول‌عمر باید یک‌شناسگر که کند
حتی‌اگر‌موجودیت‌شناسایی‌شده‌آن‌از‌بین‌برود (Paskin 1999)داشته‌باشد، ثبات. وی‌این‌مشخصه‌را ظامیده
است شناسگری‌بنابراین‌می. ثبات‌مهمترین‌خصوصیات‌ذاتی‌هر و گفت‌یکتایی هستند‌توان علیپور) خدمتگزار،
.( 9 3زاده‌‌حافای‌و‌حنفی
معموالً دیجیتا ی هویت دارای شئ حاضر حال در می«.ال.آر.یو»توسط داده Sidman and)شود‌ارجاع
Davidson 2001 به‌عنوان‌یک‌شناسگر‌خودظمایی‌کرد «.ال.آر.یو»با‌مرور‌زمان‌مخاطرات‌زیادی‌در‌استفاده‌از(. دو.
،در‌کنار‌مخاطرات‌دیگری‌در(Coyle 2006)و‌ظقض‌یکتایی((Prasad and Guha 2005 ای‌عد ثبات‌همخاطره‌پای
ا کتروظیک‌حوزه تجارت ماظند کاربردی استنادی،((Sidman and Davidson 2001های تحلی ینک‌و و ارجاع
از‌جمله((Carreiro 2010دیجیتا یهای‌مدیریت‌حقوق‌‌سیستمو( Simons 2012, Gorraiz et al. 2016)9تقاطعی
.این‌مخاطرات‌هستند
،استفاده‌از‌است‌پیشنهاد‌شده‌به‌مناور‌رفع‌این‌مشک و‌کاهش‌مخاطرات‌اشاره‌شده‌ترین‌راهکاری‌که‌اصلی
باشد‌و‌‌های‌میزبان‌می‌در‌ایجاد‌ثبات‌برای‌ظا 3(«اس.ان.دی»)سیستم‌ظا دامنه‌‌مستقیم‌است‌که‌برای‌های‌غیر‌ظا
به‌بیاظی‌ساده‌راهکار‌معرفی‌شده‌مبتنی‌بر‌ایجاد‌ظاامی(.Kunze 2003)رود‌ای‌ارجاع‌محتواهای‌دیجیتا ی‌به‌کار‌میبر
ظاا شناسگر ظا با ظا فرآیندی‌به است33وضوحدیجیتا ی‌برای‌مدیریت‌شناسگرهای‌دیجیتا یو فرآیند‌وضوح. ،
و‌در‌بازگشت‌دریافت‌یک‌یا‌چند‌قطعه(دیجیتا ی شناسگرظاا)ای‌‌مبتنی‌بر‌ظا به‌یک‌سرویس‌شبکه‌ارسال‌شناسگر
فرآیند‌ساده‌این.(IDF 2016)آن‌شئ‌است(«.ال.آر.یو»)از‌اطالعات‌جاری‌مربوط‌به‌شئ‌شناسایی‌شده،ماظند‌مکان
6 entity
7 uniquness
8 persistency
9 citaiton analysis and cross referencing and linking
10 Domain Name System (DNS)
11 resolution
91تگزار و عليپور حافظی خدم/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيتطب یابیارز
ار‌و‌چگوظگی‌کاهش‌مخاطرات‌موجود‌با‌استفاده‌از‌این‌راهکار‌در‌مطا عه‌خدمتگز.قاب مشاهده‌است3ح در‌شک راه
.( 9 3زاده‌‌خدمتگزار،علیپور‌حافای‌و‌حنفی)همکاراظش‌به‌طور‌کام تشریح‌شده‌است
«.ال.آر.یو»دیجیتا ی‌به‌عنوان‌راه‌ح مشکالت‌‌در‌شناسگر‌وضوحفرآیند‌ساده.3شک
( 9 3زاده‌‌خدمتگزار،علیپور‌حافای‌و‌حنفی:برگرفته‌از)
های‌شناسگر،تصمیم‌به‌ایجاد‌و‌توسعه‌ظاا بیان‌شده‌مناور‌رفع‌مشکالتپژوهشگران‌به‌با‌ارائه‌این‌راهکار،
:این‌اقدا را‌می‌توان‌از‌سه‌دیدگاه‌زیر‌مورد‌بررسی‌قرار‌داد.دیجیتا ی‌اشیاء‌ظمودظد
در‌دیدگاه‌اول‌جایگاه‌ظاا های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌را‌می‌توان‌از‌ظار‌تئوری‌اشیاء‌دیجیتا ی‌ظیز‌مورد‌توجه‌قرار
های‌عملکردی‌متمایز‌کننده‌اشیاء‌دیجیتا ی‌در‌تئوری‌خود،به‌‌و‌همکاراظش‌پس‌از‌معرفی‌ویژگی«کا ینیکاس».ددا
ها‌را‌در‌دو‌‌پردازظد‌و‌دو‌عم اجتماعی‌این‌ویژگی‌های‌عملکردی‌به‌سمت‌عم اجتماعی‌می‌بیان‌ظوع‌اظتقال‌این‌ویژگی
32یاد‌ماظدظی‌در‌رویکرد‌اول‌یعنی‌رویکرد‌وب‌به.دهند‌ار‌میرویکرد‌که‌دو‌سمت‌یک‌طیف‌قرار‌دارظد‌مورد‌بررسی‌قر
،مشک شناسایی‌اسناد‌در‌چارچوب‌کلی‌حافاه‌اجتماعی‌برای‌رکوردهای‌دیجیتا ی‌مورد‌توجه‌قرار‌گرفته(آرشیو)
هدف‌اصلی‌در‌این‌رویکرد‌تحت‌کنترل‌درآوردن‌ویژگی‌سیا یت‌ذاتی‌اشیاء‌دیجیتا ی‌و‌حفظ‌قابلیت‌شناسایی.است
رویکرد‌دو که‌رویکرد‌وب‌قاب .آظها‌در‌طول‌زمان،با‌اهدافی‌ماظند‌سازماظدهی‌بهتر‌و‌حفظ‌فرهنگ‌دیجیتا ی‌است
پ یری‌اشیاء‌دیجیتا ی‌از‌طریق‌جستجوی‌عمیق‌در‌محیط‌آظالین‌‌ظامیده‌شده‌است،یافت(موتور‌جستجو) 3پیمایش
ورهای‌جستجو‌به‌جای‌توجه‌به‌خود‌اشیاء،تمرکز‌اصلی‌خود‌در‌این‌رویکرد‌موت.دیجیتا ی‌مورد‌توجه‌قرار‌گرفته‌است
برای‌روی‌یافت داده‌را قرار Kallinikos, Aaltonen and Marton 2010)اظد‌‌پ یر‌کردن‌آظها ظاا (. تحلی جایگاه در
ویژگی ضمن‌قبول این‌ظاا بیان‌کرد این‌تئوری‌باید دیجیتا ی‌در تئوری‌ا‌شناسگر دیجیتا ی‌در شیاء‌های‌اشیاء
های‌مختلف‌در‌‌دیجیتا ی،از‌یک‌سو‌با‌تأکید‌بر‌روی‌دو‌عنصر‌یکتایی‌و‌ثبات،سعی‌دارظد‌تا‌از‌طریق‌شناسایی‌ظسخه
و‌حفظ‌ثبات‌این‌شناسایی،شک سیا یت‌اشیاء‌دیجیتای‌را‌تحت‌کنترل‌خود(از‌جمله‌قا ب‌و‌آیتم)سطوح‌مختلف
پ یری‌اشیاء‌دیجیتا ی‌در‌محیط‌اینترظت‌‌سعی‌در‌تمرکز‌بر‌روی‌یافتدر‌آورظد،و‌‌از‌سوی‌دیگر‌با‌ارائه‌راهکار‌وضوح،
دارظد می. دیجیتا ی، به‌تئوری‌اشیاء استناد رویکردی‌در‌‌در‌مجموع‌با توان‌گفت‌که‌مبنای‌شناسگرهای‌دیجیتا ی،
.مابین‌طیف‌رویکرد‌وب‌به‌یاد‌ماظدظی‌و‌رویکرد‌وب‌قاب پیمایش‌قرار‌دارد
یکی‌از دو ، دیدگاه شناسایی‌ظاا پرسشاو ین‌‌در پاسخ‌به‌آن‌داشتند، های‌‌هایی‌که‌پژوهشگران‌سعی‌در
ظاا سایر دیجیتال‌از بود‌شناسگر های‌شناسگر می‌جامع. این‌پرسش‌را و‌‌ترین‌پاسخ‌به مطا عه‌خدمتگزار توان‌در
همکاراظش‌یافت پژوهش‌خود‌‌آن. در برگزاری‌مصاحبه‌گروها ادبیات‌و بر‌اساس‌مرور متمرکزابتدا چارچوبی‌پایه‌‌ه
شام یکتایی‌و‌ثبات‌‌شناسگر‌معیار‌اصلی‌متمایزکننده‌شناسگرهای‌دیجیتیال‌در‌سه‌حوزه‌خصوصیات متشک از
و‌‌یو‌دسترسی‌دیجیتا ی،ثبات‌دیجیتا ی،یکتایی‌دیجیتا یشام شناسایی‌دیجیتا یشناسگر،پوشش‌محیط‌دیجیتا
ظاا شناسگر22اظجا ارزیابی‌تطبیقیرا‌طراحی‌کرده‌و‌سپس‌اقدا به‌جامعیت‌و‌گستره‌شام جامعیت‌شناسایی
12
memorable web 13
navigable web
تیدو وم رگسانش دورو -1هنوزفا رد ای URL كش هب ر رورم رد
2- URL’ 9رظن دروم تیدو وم- URL’ رظن دروم تیدو وم
رظن دروم تیدو وم -9
ربراكهدننك يم تتیدو وم اتيجید
رگسانش ماظن اتيجید
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 92
ظاا 22از‌بین‌‌ها‌ظشان‌داد‌که‌ظتایج‌ارزیابی‌تطبیقی‌آن.شده‌کردظد‌چارچوب‌طراحیبر‌اساس‌‌مطرح‌در‌سطح‌جهان
جهان‌شناسگر سطح در مطرح ، شناسگر «.آی.اُ.دی»شش‌ظاا «هندل»، «.آی.سی.یو»، «.ان.آر.یو»، .ک.ر.آ»، و«
بهترین‌گزینه‌می31«.ال.آر.یو.پی» عنوان به حوزه‌یدیجیتا شناسگر‌های‌ظاا تواظند کلیه قرار‌‌در استفاده مورد ها
.( 9 3زاده‌‌خدمتگزار،علیپور‌حافای‌و‌حنفی)گیرظد
از‌دیدگاه‌سو ،با‌ارائه‌این‌راهکار‌یعنی‌مکاظیز وضوح،پژوهشگران‌سعی‌در‌بررسی‌اظواع‌کارکردها‌و‌مزایای
Attanasio)ح مشکالت‌مربوط‌به‌مدیریت‌حقوق‌دیجیتا ی.اظد‌ها‌و‌جوامع‌گوظاگون‌کرده‌اصلی‌استفاده‌از‌آن‌در‌بافت
دقیق‌داده،(2003 پیوظدگ اری‌سریع‌و اظتشارات‌علمی‌های‌پژوهشی‌و آن‌در (Wynholds 2011)کاربرد افزایش،
مدیریت‌آن به مربوط کاهش‌زمان فضای‌‌مراجعات‌و دارای‌هویت‌در اشیاء توزیع بازیابی‌و مراح ذخیره، در ها
حفظ‌مکان‌دائمی،تأمین‌حقوق،(Paskin 2002)ها‌های‌آن‌سازی‌فراداده‌غنیهمچنین‌‌دیجیتا ی،ثبات‌دسترسی‌و
،آساظی‌جستجو،افزایش‌درآمد‌اشیاء‌دیجیتا ی‌و‌مدیریت‌‌ت‌معنوی،افزایش‌حجم‌توزیع،استاظداردسازی‌فرادادهما کی
از‌جمله‌مزایایی‌است‌که‌در‌حوزه‌کاربرد‌برای‌این‌مکاظیز پایه(Park et al. 2011)کاراتر‌با‌صرف‌زمان‌و‌هزینه‌کمتر
.های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌ذکر‌شده‌است‌ظاا
از‌جمله‌موضوعاتی‌که‌در‌مرور‌این‌پیشینهط‌همان های‌مختلف‌موضوع‌‌ها‌در‌حوزه‌ور‌که‌قاب مشاهده‌است،
مزایایی‌است‌که‌ساختار‌وضوح‌به‌عنوان‌هسته‌فنی‌اصلی‌ظاا شناسگر شناسگر‌دیجیتا ی‌به‌آن‌اشاره‌شده‌است،
های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌موجود‌در‌جهان‌از‌‌ا بنابراین‌توجه‌به‌این‌مکاظیز در‌ظا.کند‌دیجیتا ی‌در‌محیط‌وب‌ایجاد‌می
.رسد‌ظار‌کارایی‌ضروری‌به‌ظار‌می
های شناسگر دیجيتالی ساختار وضوح نظام -2-2
طور‌که‌در‌بخش‌قب ظیز‌بیان‌شد،مطا عه‌خدمتگزار‌و‌همکاراظش‌ظشان‌داد‌که‌بر‌اساس‌ارزیابی‌تطبیقی‌‌همان
یک‌ظاا پایه بر جهان سطح در مطرح های‌شناسگر پایه، 6چارچوب «.آی.اُ.دی»ظاا «هندل»، ،«.آی.سی.یو»،
های‌اصلی‌شناسگر‌دیجیتا ی‌در‌سطح‌جهان‌معرفی‌‌توان‌به‌عنوان‌ظاا را‌می«.ال.آر.یو.پی»و«.ک.ر.آ»،«.ان.آر.یو»
کرد حافای‌و‌حنفی) علیپور خدمتگزار، به‌معرفی‌زیر.( 9 3زاده به‌شک مختصر ادامه این‌اساس‌در ساخت‌بر
:پردازیم‌مکاظیز وضوح‌هر‌کدا از‌این‌سه‌ظاا می های‌شناسگر‌با‌ثبات‌‌از‌ظتیجه‌یک‌مطا عه‌بر‌روی‌ظاا 3«جرزرا»و«کوظزه»توسط.ک.ر.مفهو ظاا آ:«.ک.ر.آ»ظاا
ایجاد‌شد36برای‌کتابخاظه‌ملی‌پزشکی‌ایاالت‌متحده‌آمریکا دسترسی‌‌هایی‌هستند‌که‌به‌مناور.ال.آر.،یوها‌ک.ر.آ.
دهد‌که‌چگوظه‌با‌در‌به‌این‌سوال‌پاسخ‌میمؤ فه‌وضوح‌در‌این‌سیستم.اظد‌بلندمدت‌به‌اشیاء‌اطالعاتی‌طراحی‌شده
ا بته.آن‌دسترسی‌پیدا‌کرد‌ثبات‌بیاظیه‌تعهد‌همچنینمورد‌ظار،فراداده‌آن‌و‌‌منبعتوان‌به‌اختیار‌داشتن‌شناسگر،می
ظحو توجه‌به‌مؤ فه‌ساختار تشریح‌ظمود«.ک.ر.آ»ن‌فرآیند‌وضوح‌در‌سیستم‌توا‌می‌با بهتر را کلی‌فرآیند. به‌طور
ی‌در‌اختیار‌کاربر‌است‌که‌بخش«.ک.ر.آ»در‌حا ت‌اول.توان‌در‌دو‌حا ت‌در‌ظارگرفت‌را‌می«.ک.ر.آ»وضوح‌سیستم
تواظد‌از‌ک ساختار‌اربر‌میدر‌این‌حا ت‌ک.کننده‌خدمت‌آن‌ظیز‌به‌همراه‌آن‌استفعال‌یا‌همان‌تأمین 3«اچ.اِی.ا .ان»
.مورد‌ظار،فراداده‌و‌بیاظیه‌تعهد‌آن‌استفاده‌کند‌منبعبرای‌دسترسی‌به«.ال.آر.یو»ک‌مورد‌ظار‌به‌عنوان‌یک.ر.ظحو‌آ
حال‌برای‌اینکه‌وی.ورد‌ظار‌را‌در‌اختیار‌ظداردمنبع‌مکننده‌خدمت‌ینأمیا‌همان‌ت«اچ.اِی.ا .ان»در‌حا ت‌دو کاربر
کننده‌خدمت‌مینأتر‌به‌ظا این‌تیا‌در‌سطحی‌پایین،«.ال.آر.یو»مورد‌ظار‌دسترسی‌پیدا‌کند‌باید‌به‌‌منبعه‌بتواظد‌ب
که‌راهکار‌‌سه‌راهکار‌را‌برای‌این‌مشک ارائه‌ظموده‌است«.ک.ر.آ»به‌طور‌کلی‌سیستم.مورد‌ظار‌دسترسی‌یابد‌منبع
14
DOI, Handle, UCI, URN, ARK, PURL 15
Kunze and Rogers 16
US National Library of Medicine (NLM) 17
NMAH (Name Mapping Authority Hostport)
99تگزار و عليپور حافظی خدم/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيتطب یابیارز
به‌باید‌ظکته‌مهمی‌که.سازی‌است‌است‌به‌عنوان‌بهترین‌راهکار‌در‌حال‌پیاده 3«.تی.2.ان»سو که‌استفاده‌از‌مبدل
به‌آن اشاره‌شود‌آظست‌که‌علیرغم‌طراحی‌مناسب‌و‌کارا،کتابخاظه‌دیجیتال‌کا یفرظیا‌ظتواظسته‌است‌این‌راه‌ح را
.(Kunze 2003, California Digital Library 2016)سازی‌کندخوبی‌پیاده
های‌و‌به‌مناور‌توسعه‌معماری‌شئ‌دیجیتال‌برای‌زیرساخت3991،که‌در‌سال‌سیستماین:«هندل»ظاا
های‌قاب اظواع‌آیتم‌تمامی‌توسعه‌داده‌شده‌است،شناسایی39.(آی.آر.ان.سی»های‌دیجیتال‌توسطکتابخاظه
هنده‌خود‌د‌این‌سیستم‌در‌بخش‌سرویس.گ اری‌ظموده‌استهای‌اطالعاتی‌مجازی‌را‌هدفدسترس‌در‌شبکه
در‌این.پ یر‌شام سه‌بخش‌سرویس،سایت‌و‌سرور‌استفاده‌کرده‌است‌مراتبی‌مقیاس‌از‌یک‌ساختار‌سلسله
و‌تعداد‌ظامحدودی‌سرویس( 2.آر.اچ.جی)جهاظی‌توزیع‌شده«هندل»بخش‌سیستم‌شام یک‌رجیستری
های‌وضوح‌و‌راهبری‌را‌‌اتدهنده‌در‌واقع‌عملی‌این‌دو‌بخش‌سرویس.باشدمی(23.اس.اچ.ال)محلی«هندل»
افزار‌‌های‌میانهمچنین‌ممکن‌است‌استفاده‌از‌مؤ فه«هندل»گیرظده‌سیستم‌بخش‌سرویس.کنندایجاد‌می
ماظند‌پروکسی)سیستم این‌مؤ فه( اما اظتخاب‌ظمایند، برای‌کارایی‌بیشتر سیستم‌‌را جزئی‌از «هندل»ها
گیرظده‌این‌سیستم‌شام در‌بخش‌سرویس.محلی‌است«هندل»های‌‌ظیستند‌و‌تنایم‌آظها‌بر‌عهده‌سرویس
برقرار‌ارتباط«هندل»سیستم‌سرویس‌های‌مؤ فه‌با‌که‌است‌گیرظده‌قاب ظصب‌برای‌سرویس‌افزار‌یک‌ظر
کند‌می به‌مستقیما‌را‌خود‌درخواست«هندل»سیستم‌پروتک طریق‌از‌گیرظده‌سرویس‌افزار‌ظر .
کند‌می‌ارسال«.آر.اچ.جی» به‌اقدا که‌شود‌پیکربندی‌طوری‌تواظد‌می‌همچنین‌گیرظده‌سرویس‌افزار‌ظر .
توظ ظماید‌سرور‌پروکسی‌طریق‌از‌ساختن درخواست‌به‌پاسخ‌مسئول‌سرور‌پروکسی‌حا ت‌دراین.
.باشد‌می‌گیرظده‌سرویس راهبری مناور «هندل»به ها مقا ) و ثبت‌شناسگرها ظا های ثبت( و‌‌شام ظا
ظر این ظیز ثبت‌ویرایش‌آظها امکاظات کالینتی افزار ویرایش«هندل»ظا هندل»، را« آن ح ف حتی و
(.92 3خدمتگزار)کند‌‌پ یر‌می‌امکان
به‌یک‌شناسگر‌و‌ظه«آی.اُ.دی» و‌ظا‌است«22یتال‌شئشناسگر‌دیج»در‌عم به‌معنی«آی.اُ.دی»:«.آی.اُ.دی»ظاا
شبکه داردمکان‌یک‌موجودیت‌در های‌دیجیتال‌اشاره . سیستم در استفاده وضوح‌مورد سیستم«.آی.اُ.دی»ابزار ،
است«هندل» های‌های‌فنی‌و‌قابلیتتوسط‌زیرساخت«.آی.اُ.دی»در‌سیستم«هندل»سازی‌سیستم‌در‌واقع‌پیاده.
به برظامهمختص سیستم کاربردی .آی.اُ.دی»های است« شده تکمی . هندل»سیستم خود،« اصلی شک در
ظداردمحدودیت های‌موجود‌در‌تعریف‌چارچوبی‌برای‌بیان‌روابط‌را یکی‌از‌کاربردهای‌سیستم«.آی.اُ.دی»سیستم.
استاست‌که‌محدودیت«هندل» به‌آن‌افزوده هدف‌مدیریت‌محتوا با های‌خاصی‌را سیستم. .آی.اُ.دی»در این«
با‌استفاده‌از‌یک‌دیکشنری‌داده‌سازگار‌معنایی‌تعریف‌شده‌استمحدودیت ها ا زامات‌عملیاتی‌که‌برای‌وضوح‌در.
پوشش‌داده‌شده‌است‌شام سازگاری‌اینترظتی،ظامگ اری‌درجه«هندل»معرفی‌و‌توسط‌سیستم«.آی.اُ.دی»سیستم
بندی‌اشیاء‌مشابه،وضوح‌چندگاظه،راهبر‌مشخص،دسترسی‌مناسب‌‌عملیاتی،گروه‌پ یری‌اول،شناسایی‌یکتا،تفکیک
.باشند‌پ یری‌و‌سازگاری‌با‌یوظیکد‌می‌مستق اما‌سازگار،مجزا‌بودن‌راهبر،مقیاس«.اس.ان.دی»به‌رکوردهای‌وضوح،
قا ب‌یک‌شبکه‌سایت ظار‌فنی‌این‌سیستم‌در به‌عنوان‌یک‌ساز محلی«هندل»رویس‌های‌چندگاظه‌توزیع‌شده
ترین‌مکاظیزمی‌که‌در‌وضوح‌مورد‌اصلی.کندفعا یت‌می«هندل»های‌سرویس‌بر‌روی‌سیستم‌شام سرورها‌و‌سایت
می قرار درخواستاستفاده ارائه سرویس‌پروکسی«پی.تی.تی.اچ»های‌‌گیرد، ظا می 2در برای‌تبدی که های‌باشد
.آی.اُ.دی» می« قرار استفاده گیردمورد ظا . از مشخصی ساختار از استفاده با تبدی فرآیند بخش، این های‌در
افزار‌وضوح‌سفارشی‌و‌ا بته‌سازوکارهای‌دیگری‌ماظند‌ظر .شودسرور‌اظجا می‌و‌با‌استفاده‌از‌این‌پروکسی«.آی.اُ.دی»
18
N2T Resolver 19
Corporation for National Research Initiatives (CNRI) 20
Global Handle Registry (GHR) 21
Local Handle Service (LHS) 22
digital Identifier of an Object 23
dx.doi.org
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 99
مبدل پیش21افزوظه این‌سیستم در پروظیز ماظند علت‌دشواری‌استفاده، به است‌که مورد‌‌کسیبینی‌شده سرورها
(.92 3خدمتگزار)استقبال‌قرار‌ظگرفته‌است
«.ال.آر.یو.پی»ظاا توسعه‌سرویس‌ظا سیستماین: وضوح‌برای‌منابع‌اینترظتی‌توسط‌به‌مناور گ اری‌و
2«.سی.ال.سی.اُ» سال فهرست3996در پروژه در پرورش‌و توسط‌وزارت‌آموزش‌و که اینترظتی، ظویسی
اجرایی شدآمریکا ایجاد شد، . .ال.آر.یو.پی»سیستم اص یک‌ظر « سرویسدر مبتنی‌بر برای‌‌افزار دهنده
مشخص‌است شده محیط‌توزیع در مدیریت‌وضوح ساده. زبان ظر به این یک‌سرویستر در دهنده‌‌افزار
ثبت«.ال.آر.یو»های‌شود‌و‌وظیفه‌مدیریت‌وضوح‌آدرسظصب‌می«پی.تی.تی.اچ»مستقر‌در‌شبکه‌مبتنی‌بر
گروه و کاربران توسط ثبتشده دارد‌های عهده بر را خود ظا فضای در شده ظا یک. ایجاد برای
دهنده‌وضوح‌مورد‌ظار‌خود‌‌ظا در‌سرویس‌کاربر‌باید‌اقدا به‌ثبت«.ال.آر.یو»به‌مناور‌وضوح«.ال.آر.یو.پی»
توجه‌به‌چگوظگی‌پاسخ‌به‌یک‌درخواست‌ها‌با«.ال.آر.یو.پی»ساختار‌وضوح‌این‌سیستم‌به‌طور‌کلی‌در.کند
اظد‌مفاهیم‌تعریف‌شده‌‌های‌عددی‌مشخص‌شده‌این‌اظواع‌که‌با‌اظدیس.شوظدهای‌مختلف‌تقسیم‌میبه‌دسته
ظیز«پی.تی.تی.اچ»تواظند‌به‌دیگر‌کدهای‌پاسخ‌‌ها‌می«.ال.آر.یو.پی»به‌طور‌کلی.مشخصی‌در‌سیستم‌دارظد
پاسخ‌دهند این‌ظک. به باید ا بته اظواع تعدادی‌از که ظمود اشاره ظیز .ال.آر.یو.پی»ته کدهای‌پاسخ« با ظیز
پی.تی.تی.اچ» منطبق‌ظیستند« ظر . ساختار شک کالن، مبتنی‌بر‌سرویسدر رویه‌افزار مبدل، های‌دهنده
ها‌‌گروه‌ها،و«.ال.آر.یو.پی»ها،شام کاربران،دامنهاجزای‌این‌ساختار.دهد‌اجرایی‌این‌سیستم‌را‌شک می
در‌هر‌کدا از‌این‌اجزا‌ظیز‌اقداماتی‌شام ایجاد،ایجاد‌پیشرفته،اصالح،جستجو‌و‌اعتباریابی‌فراهم.باشدمی
است گردیده می. که اقداماتی پایه بر .ال.آر.یو.پی»تواظد ظر « این صورت‌گیرددر ایجاد،افزار شام ظیز
(.PURL 2016)د‌باش،ها‌می«.ال.آر.یو.پی»ظگهداری،استفاده‌از
آژاظس‌محاسبات‌این‌سیستم‌طی‌پژوه:«.آی.سی.یو»ظاا ورزش‌و‌گردشگری‌و ای‌مشترک‌توسط‌وزارت‌فرهنگ،
کره کشور سال استپیاده1 2جنوبی‌در شناسایی‌محتواهای‌دارای‌حا ت‌سازی‌شده دیجیتال،و های‌فیزیکی،
از‌یک‌سیستم‌مرکزی‌و«.آی.سی.یو»سیستم.یان‌ظموده‌استزماظی‌را‌به‌عنوان‌هدف‌اصلی‌خود‌ب-اظتزاعی‌و‌موقعیتی
استیک‌سیستم‌مدیریت‌ثبت تشکی شده ظا مدیریت‌آژاظس‌ثبت. او یه‌سیستم‌مرکزی‌به سرویس‌وضوح و ظا
کننده،مدیریت‌فراداده‌و‌سرویس‌وضوح‌چندگاظه‌را‌بر‌ظا مسئو یت‌مدیریت‌ثبتمتمرکز‌است‌و‌سیستم‌مدیریت‌ثبت
دا ردعهده برظامه. از ظیز ارتباط‌با‌سیستم‌یو«.آی.سی.یو»های‌کاربردی‌ماظند‌مراکز‌خرید‌محتوا .آی.سی.به‌مناور
با‌استفاده‌از‌یو.کنندبرای‌فراهم‌آوردن‌خدمات‌خاص‌به‌کاربران‌استفاده‌می آی.سی.سناریوی‌استفاده‌از‌محتوا به.
ود‌را‌در‌سیستم‌برظامه‌کاربردی‌جستجو‌کرده‌و‌برای‌وضوح‌کاربر‌محتوای‌مورد‌ظار‌خدر‌گا اول:بدین‌شرح‌است
.کنددرخواست‌می دو گا .آی.سی.یو»در سرویس« به افزوظه طریق‌پروکسی‌یا از وضوح‌‌‌دهنده‌محتوای‌مربوطه
«.ال.رآ.یو»تواظد‌‌را،که‌میفرآیند‌وضوح‌را‌اظجا داده‌و‌ظتیجه‌آن«.آی.سی.یو»سیستم‌و‌در‌گا آخر.شودمنتق می
های‌متعددی‌را‌ظتیجه‌دهد‌که‌به‌آن«.ال.آر.یو»ممکن‌است«.آی.سی.یو»وضوح‌یک.کندباشد،برای‌کاربر‌ایجاد‌می
چارچوب‌کام فرآیند‌وضوح‌در‌این.امکان‌پ یر‌است«.آی.سی.یو»این‌ظوع‌وضوح‌در‌سیستم.وضوح‌چندگاظه‌گویند
پروکسی‌سرور، از تجزیه26«سوکت.پی.یس.تی»سیستم‌مبتنی‌بر‌استفاده ظحو‌‌و همچنین‌سه«.آی.سی.یو»کننده ،
و‌روش‌‌است‌و‌رویه‌ثبت29و‌زیرسیستم‌وضوح‌محلی 2،سیستم‌وضوح‌محلی 2سطح‌سیستم‌وضوح‌ظا ظا محتوا
(. Kim and Nam 2009, Lim et al. 2010)استفاده‌از‌محتوا‌بر‌اساس‌این‌شناسگر‌در‌این‌سیستم‌است
24
resolver plug-in 25
Online Computer Library Center (OCLC) 26
TCP Socket 27
National Resolution System (NRS) 28
Local Resolution System (LRS) 29
Local Resolution Sub-System (Sub-LRS)
99تگزار و عليپور حافظی خدم/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيتطب یابیارز
روش پژوهش
به‌پاسخبرای تاالؤس‌گویی در شده برایمطرح مقا ه، ابتدای اظطباقی شدهارزیابی روش‌ارائه توسط‌از
اص 1کند‌که‌به‌مناور‌اظجا ارزیابی‌تطبیقی‌الز است‌‌بیان‌می‌وی(.Vartiainen 2002)استفاده‌شد«وارتیاینن»
:مهم‌مشخص‌شود
این.شود‌مشخص‌آن‌اظتخاب‌روش‌و‌ارزیابی‌مورد‌شئ‌باید‌مرحله‌این‌در:اظتخاب‌شئ‌برای‌ارزیابی• در
.ها‌است‌مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌آنظاا شناسگر‌مطرح‌در‌سطح‌جهان‌به‌مناور‌ارزیابی‌تطبیقی‌‌مطا عه‌شئ‌مورد‌ظار
،«هندل»،«.آی.اُ.دی»ظاا شناسگر‌دیجیتا یشام 6این‌اشیاء‌بر‌اساس‌ظتایج‌مطا عه‌خدمتگزار‌و‌همکاراظش‌شام
.هستند«.ال.آر.یو.پی»،«.ک.ر.آ»،«.ان.آر.یو»،«.آی.سی.یو»
.شود‌قلمرو،اصول‌حاکم‌و‌سطح‌تشابه‌یا‌تفاوت‌اشیاء‌مورد‌ارزیابی‌در‌این‌مرحله‌مشخص‌می:سطح‌مقایسه•
قلمرو‌ارزیابی به ارزیابی‌محدود است‌شناسگر‌های‌ظاا ساختار سطح‌جهان مطرح‌در بررسی‌همگی. مورد اشیاء
های‌شناسگر‌اظتخاب‌شده‌در‌بخش‌قب مشخص‌شد‌که‌‌بر‌اساس‌بررسی‌او یه‌بر‌روی‌ظاا .هستند‌های‌شناسگر‌ظاا
6هر در‌کنار‌ساختار‌تخصیص‌شناسگر‌خود‌دارای‌مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌هستندظاا اظتخاب‌شده، بنابراین‌در‌این.
.گیرظد‌ظاا در‌قلمرو‌مقایسه‌جای‌می6ارزیابی،این
شام .شود‌تعریف‌موجود‌مفاهیم‌شفاف‌صورت‌به‌باید‌مرحله‌این‌در:مفهومی‌درک• تعریف‌این‌تعاریف،
.در‌بخش‌قب ارائه‌شداست‌که‌‌ی‌و‌ساختار‌وضوحشناسگر‌دیجیتا ،شناسگر
های‌ارزیابی‌آظا یز‌یافته• مشخص‌کنید‌روش‌ارزیابی‌و‌تحلی یافته: های‌حاص از‌آن‌را توجه‌به‌هدف. با
پژوهش‌حاضر است ارزیابی‌روشنگراظهارزیابی،روش‌منتخب‌در . واحدهای‌ارزیابی‌به‌صورت‌غیر‌‌این‌روش‌در
می قرار مقایسه مورد مطا عه پیشنهادی مدل یا اساس‌چارچوب بر و گیرظد‌مستقیم اصلی. روش‌ظیز‌‌کاربرد این
.است‌د‌استفاده‌در‌ارزیابیسازی‌و‌بیان‌تعمیم‌کاربرد‌چارچوب‌مورداستاظدار
:با‌توجه‌به‌این‌اصول،اجرای‌این‌پژوهش‌در‌دو‌گا اصلی‌مدظار‌قرار‌گرفت
با‌توجه‌به‌اینکه‌موضوع‌مورد‌بررسی‌در‌این‌بخش‌اکتشافی‌بود‌و‌به‌دظبال‌ساخت:ارزیابیطراحی‌چارچوب-3
کیفی‌اظتخاب‌شد رویکرد خود‌هست، حوزه چارچوب‌در و ساختار مطا عه‌این‌اظت. در ظار معیارهای‌مورد خاب‌با
اما‌در‌رویکرد‌کیفی،پیدایش‌مسائ (.(Collis and Hussey 2003در‌رویکرد‌کیفی‌اظطباق‌دارد«کو یس‌و‌هوسی»
آن اطالعات‌درباره و مبنای‌تئوریک‌مشخص‌ظداشته که دشوار و از‌‌پیچیده استفاده موجب‌شد‌تا کافی‌ظیست، ها
Hasson, Keeney, and McKenna 2000)گسترش‌یابد3 (اجماع)تفاق‌ظار‌هایی‌موسو به‌ا‌روش هدف‌اصلی‌این(.
از.(Fink et al. 1984)ها‌تعریف‌سطوحی‌از‌توافق‌کلی‌اکثریت‌قاب توجه‌در‌خصوص‌موضوعات‌مورد‌بحث‌است‌‌روش
ها‌به‌مناور‌‌توان‌به‌د فی،مصاحبه‌گروه‌متمرکز،گروه‌اسمی‌و‌طوفان‌مغزی‌اشاره‌ظمود‌که‌همگی‌آن‌ها‌می‌این‌روش
مکاظیز تصمیم و فرآیندها داده‌گیری‌گروهی، کیفی‌ارائه رویکرد با می‌هایی‌را خود عنوان‌روش‌اظد‌و به های‌‌تواظند
در‌پژوهش‌حاضر‌با‌استناد‌به‌مقایسه(.Potter, Gordon, and Hamer 2004)اعتباریابی‌ظیز‌مورد‌استفاده‌قرار‌گیرظد
روش توسط شده اظجا اجماع «پوتر»های «گوردون»، و همر»، توسط« د فی روش برای شده ذکر مزایای و
«اسکو مو سکی»و‌همچنین«علیدوستی» و«هارتمن»، این‌روش‌به‌عنوان‌روش‌منتخب‌برای‌شناسایی«کران»، ،
شاخصچا از متشک پایه ظاا رچوب وضوح ساختار مؤ فه کارایی شد‌‌های اظتخاب بررسی مورد شناسگر های
(.;Skulmoski, Hartman, and Krahn 2007; Potter, Gordon, and Hamer 2004 3علیدوستی)
،روظد‌ارائه‌شده‌فرآیندی‌که‌به‌عنوان‌فرآیند‌منتخب‌در‌روش‌د فی‌در‌این‌پژوهش‌مورد‌استفاده‌قرار‌گرفت
:بر‌اساس‌این‌فرآیند‌اظجا گا های‌زیر‌مدظار‌قرار‌گرفت(. 3علیدوستی)توسط‌علیدوستی‌است
30
illustrative comparisons 31
consensus methods
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 94
مسأ ه تعریف شاخص: ظاا تعیین وضوح ساختار مؤ فه کارایی عنوان‌‌های به دیجیتا ی شناسگر های
چارچوب‌پایه‌ارزیابی‌تطبیقی
گیری‌هدفمند‌و‌با‌در‌ظار‌گرفتن‌معیارهایی‌‌صان‌بر‌اساس‌ظموظهاعضاء‌پاظ متخص:های‌الز تعیین‌تخصص
از‌جمله‌داشتن‌حداق مدرک‌کارشناسی‌ارشد‌در‌رشته‌های‌مرتبط‌با‌مدیریت‌اطالعات،دارا‌بودن‌سوابق
شناسگرهای‌ساز‌و‌کار‌و‌فلسفه‌با‌کام پژوهشی‌و‌اجرایی‌در‌حوزه‌مدیریت‌یا‌مهندسی‌اطالعات،آشنایی
.شدظد‌اظتخاب‌چنین‌تمای به‌همکاریدیجیتا ی‌و‌هم
متخصص بر‌اساس‌معیارهای‌بند‌قب پاظ متخصصاظی‌متشک از:تعیین‌اعضاء‌پاظ و‌گزینش‌اعضای‌آن
این‌تعداد‌در‌محدوده‌مجاز‌‌تعداد‌اعضاء‌پاظ روش‌د فی‌در‌حوزه‌علو و‌فناوری‌اطالعات‌که.تشکی شد
Skulmoski, Hartman, and)بیان‌شده‌است‌قرار‌دارد«انکر»،و«هارتمن»،«اسکو مو سکی»توسط
Krahn 2007).
اجرای‌دورهای‌د فی در‌این‌بخش‌اجرای‌دورهای‌روش‌د فی‌تا‌رسیدن‌به‌اجماع‌مدظار‌قرار‌گرفت: بر.
اساس‌فرآیند‌منتخب‌در‌این‌بخش،در‌دور‌اول‌توزیع‌پرسشنامه‌باز‌پاسخ‌به‌اعضاء‌پاظ و‌سپس‌دریافت
در‌دور‌دو ابتدا‌اقدا به‌طراحی.های‌دریافت‌شده‌اظجا شد‌تکمی شده‌و‌تحلی محتوای‌پاسخپرسشنامه
های‌‌این‌پرسشنامه‌شام ظا و‌تعریف‌شاخص.های‌تحلی شده‌دور‌اول‌شد‌پرسشنامه‌متشک ازشاخص
موافقم‌برای‌‌کامالً‌یا‌مخا فم‌کامالً‌از‌تایی یکرت‌بندی‌شده‌دور‌اول‌با‌امکان‌پاسخ‌بر‌اساس‌طیف‌جمع
اعضای‌پاظ بود توزیع‌پرسشنامه‌و‌دریافت‌پاسخ‌ها‌ظیز‌در‌ادامه‌اظجا شد. در‌این‌دور‌به‌مناور‌تحلی .
بر‌اساس‌پژوهش‌‌پاسخ که‌به‌بررسی‌تحلیلی‌معیارهای‌اجماع‌در‌روش«فاظدرکراخت»های‌دریافت‌شده،
ترکیبی‌از‌س‌د فی‌و‌مزایا‌و‌معایب‌آن (1=<میاظگین)ه‌معیار‌ها‌پرداخته‌است، و(3>=اظحراف‌معیار)،
ظمرات‌تخصیص‌داده‌شده‌توسط‌اعضا‌اظتخاب‌‌به‌عنوان‌سه‌‌معیار‌الز اجماع‌برای( . >=ضریب‌تغییرات)
در‌اظتهای‌دور‌دو د فی،ظتایج‌ظشان‌از‌اجماع‌اعضاء‌پاظ متخصصان‌بر.(von der Gracht 2012)شد
.ها‌داشت‌روی‌همه‌شاخص
تطبیقی-2 ارزیابی اظجا : شاخصپس‌از شام پایه چارچوب مقایسه‌‌طراحی قبلی، گا در کارایی های
در‌خصوص‌روش‌منتخب‌برای‌اظجا این.ظاا شناسگر‌دیجیتال‌منتخب‌بر‌اساس‌این‌چارچوب‌اظجا شد6روشنگراظه
افزوظه‌‌در‌و2 «تاپسیس»روش‌‌با‌و‌معیاره‌چند‌گیری‌تصمیم‌متدو وژی‌اساس‌بر‌مقایسه‌که‌شود‌اشاره‌باید‌ظیز‌ارزیابی
و ی‌ساده‌روشی‌شاخصه،چند‌گیری‌تصمیم‌روش‌یک‌عنوان‌به «تاپسیس»روش.شد‌اظجا 1 «اکس »در «ساظنا»
شود‌می‌محسوب‌بندی‌رتبه‌در‌کارآمد برای‌قوی‌بسیار‌جبراظی‌شاخصه‌چند‌تکنیک‌یک «تاپسیس»ا گوریتم.
ترین‌کوتاه‌باید‌می‌شده‌اظتخاب‌گزینه‌این‌روش،در.است‌آل‌ایده‌جواب‌به‌ظمودن‌شبیه‌طریق‌از‌ها‌گزینه‌بندی‌او ویت
اصلی‌دالی از(. 3اصغرپور)باشد‌داشته‌جواب‌ظاکارآمدترین‌از‌را‌فاصله‌‌دورترین‌و‌آل‌ایده‌جواب‌از‌را‌فاصله
مزایایی‌از‌‌به‌توان‌می‌روش،این‌با‌پژوهشگران‌کام آشنایی‌کنار‌در‌بخش،این‌در‌ارزیابی‌برای‌روش‌این‌اظتخاب
آساظی‌و‌مثبت‌آل‌ایده‌های‌جواب‌حال‌دو‌هر‌گرفتن‌ظار‌جمله‌در آن،ا گوریتم‌بودن‌درک‌قاب و‌استفاده‌منفی،
به‌ها‌آن‌بیان‌و‌ها‌گزینه‌او ویت‌ترتیب‌کردن‌مشخص‌با‌خروجی‌کیفی،ارائه‌و‌کمی‌معیارهای‌توأ به‌کارگیری‌امکان
روش‌این‌ظتایج‌بودن‌باال‌و‌منطبق‌سرعت‌و‌ساده‌کار‌ها،روش‌شاخص‌بین‌تطابق‌و‌تضاد‌گرفتن‌ظار‌کمی،در‌صورت
کرد‌های‌روش‌با (Shih, Shyur and Lee 2007)تجربی‌اشاره خصوص‌وزن‌شاخص. پژوهشگران‌‌در های‌چارچوب،
ساده به‌مناور وزن‌همه‌شاخص‌تصمیم‌گرفتند‌تا بگیرظد‌سازی‌فرآیند‌ارزیابی، ظار مساوی‌در را ها بررسی‌او یه.
32
topsis 33
sanna 34
excel
94تگزار و عليپور حافظی خدم/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيتطب یابیارز
ها،که‌ظشان‌از‌ظزدیکی‌‌ظسبت‌این‌مقادیر‌به‌هم‌داشت،و‌‌دهی‌بر‌اساس‌مقادیر‌معیار‌اجماع‌در‌مورد‌همه‌شاخص‌وزن
استخراج‌‌چارچوب‌ارزیابی‌از‌یک‌روش‌اجماع‌کیفی‌یعنی‌روش‌د فی،که‌همه‌متخصصان‌بر‌روی‌اهمیت‌‌همچنین
شاخص رسیده‌این اجماع به حداقلی کمی معیار اساس‌یک‌مجموعه بر می‌ها را تصمیم‌‌اظد، این بر تأییدی توان
.پژوهشگران‌داظست
-3اظطباق،عد - مقادیر‌با‌ای‌فاصله‌قطبی‌دو‌اسمقی‌از‌ظیز‌روش‌این‌در‌اظطباق‌میزان‌گیری‌اظدازه‌برای
استفاده‌کام اظطباق- 3و‌زیاد‌بسیار‌اظطباق-9زیاد،اظطباق- متوسط،اظطباق- کم،اظطباق- بسیارکم،اظطباق
هر‌‌ها‌توسط‌دو‌پژوهشگر‌این‌مطا عه،تحلی مطا عه‌عمیق‌ساختار‌مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌هر‌کدا از‌ظاا .است‌شده
ها‌توسط‌دو‌پژوهشگر‌به‌صورت‌جداگاظه،برگزاری‌جلسه‌مشترک،بحث‌در‌خصوص‌میزان‌کارایی‌هر‌‌کدا ازشاخص
ها‌و‌توافق‌بر‌روی‌تخصیص‌یک‌مقدار‌به‌آن‌شاخص،مراحلی‌بودظد‌که‌به‌مناور‌‌ها‌در‌هر‌کدا از‌شاخص‌کدا از‌ظاا
کننده‌سازی‌بررسی‌سوی‌ا‌می‌توان‌در‌اظطباق‌کام در‌روش‌سهاظجا این‌مراح ر.ارزیابی‌در‌این‌مرحله‌اظجا شدظد
مقادیر‌تخصیص‌در‌توجه‌قاب ظکته(.93 3فرد،ا واظی‌و‌آذر‌‌داظایی)به‌عنوان‌روشی‌برای‌اعتباردهی‌به‌ظتایج‌داظست
این‌بر‌فرض‌ت،اس‌برابر‌مقادیر‌بین‌فاصله:گرفت‌قرار‌مدظار‌ها‌فرض‌پیش‌این‌ارزیابی‌در‌که‌آن‌است‌اظطباق‌میزان
برای(تقسیم‌و‌ضرب‌تفریق،جمع،)ها‌ارزش‌ترکیب‌و‌است،2ارزش‌از‌بیشتر‌برابر‌سه،6ارزش‌مثال‌طور‌به‌که‌است
با‌فرض‌سه‌این.است‌یکسان‌شاخص‌هر‌برای‌خاصر‌ارزش‌دو‌هر‌بین‌اختالف‌زیرا‌است،مجاز‌مختلف‌های‌شاخص
(. 3اصغرپور)است‌‌تأیید‌مورد‌مقیاس‌بودن‌ای‌فاصله‌به‌توجه
یافته های پژوهش
چارچوب ارزیابی -9-1
روی بر متخصصان پاظ اعضاء شد، تشریح بخش‌قب در آن فرآیند که د فی دور دو اساس‌برگزاری بر
های‌چارچوب‌پایه‌ارزیابی‌به‌همراه‌‌مقادیر‌‌شاخص.شاخص‌کارایی‌به‌اجماع‌رسیدظد9چارچوب‌ارزیابی‌متشک از
.قاب مشاهده‌است3ها‌در‌جدول‌‌اجماع‌روش‌د فی‌وتعریف‌آنمعیارهای
35
inverstigator tringulation
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 94
های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌چارچوب‌پایه‌ارزیابی‌کارایی‌مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌ظاا .3جدول
نام شاخص ردیف
معيار های ا ماعمقادیر
تعریف شاخص ميانگي
انحراف
معيار
ضریت
تغييرات
36. 6 . 31 .1 کارکرد‌اینترظتی3های‌اینترظتی‌سازگاری‌داشته‌‌عملیات‌وضوح‌باید‌مستق از‌پلتفر بوده‌و‌بتواظد‌در‌سطح‌اینترظت‌اظجا شود‌و‌ساختار‌آن‌باید‌با‌پروتک
.باشد
36. 6 . 31 .1 پ یری‌وضوح‌مقیاس2مؤ فه‌وضوح‌ظاا باید‌قابلیت‌توسعه‌کارایی‌خود‌را‌به‌مناور‌جلوگیری‌از‌تبدی شدن‌فرآیند‌وضوح‌به‌گلوگاه‌ظاا به‌علت‌حجم‌باالی
.ها‌داشته‌باشد‌درخواست
.افزار‌خاصی‌بر‌روی‌کامپیوتر‌ذینفعان‌وجود‌داشته‌باشد‌ظر به‌مناور‌استفاده‌از‌مؤ فه‌وضوح‌ظباید‌ظیاز‌به‌ظصب 6 3. 6 . 6 1.2 عد ظیاز‌به‌ظصب
3. . 1.129 ثبات‌وضوح1ای‌طراحی‌شود‌که‌وضوح‌یک‌شناسگر‌به‌صورت‌با‌ثباتی‌و‌پایداری‌به‌ارائه‌اطالعاتی‌در‌خصوص‌شئی‌که‌آن‌شناسگر‌به‌‌ظاا باید‌به‌گوظه
.آن‌تخصیص‌یافته‌است،منجر‌شود
همکاری قابلیت
وضوح1.31 .9 .23
ها‌به‌صورت‌ماشین‌خوان‌و‌‌ها‌و‌ارسال‌پاسخ‌های‌اطالعاتی‌دیگر،قابلیت‌دریافت‌درخواست‌عملیات‌وضوح‌ظاا باید‌برای‌همکاری‌با‌سیستم
.خودکار‌را‌داشته‌باشد
6اطمینان قابلیت
وضوح .های‌خطای‌احتما ی‌با‌وجود‌داشته‌باشد‌باید‌ساز‌وکار‌مناسب‌برای‌مدیریت‌پیغا عملیات‌وضوح‌باید‌با‌دقت‌و‌صحت‌باال‌اظجا شود‌و 222. 3 9. 6 1.2
کارایی و سرعت
وضوح1.2 6 .9 3 .222
های‌به‌مناور‌امکان‌پردازش‌موازی‌و‌سرعت‌پردازش‌باال‌مورد‌توجه‌قرار‌‌به‌مناور‌ایجاد‌کارایی‌و‌سرعت‌باال‌در‌عملیات‌وضوح‌باید‌مکاظیز
.گیرد
222. 3 9. 6 1.2 وضوح‌چندگاظه در‌پاسخ‌به(به‌جای‌یک‌داده‌در‌وضوح‌ساده)های‌مربوط‌به‌شئ‌شناسایی‌شده‌‌وضوح‌چندگاظه‌به‌معنی‌بازگرداظدن‌چند‌داده‌از‌داده
.این‌قابلیت‌باید‌در‌سیستم‌طراحی‌و‌پیاده‌سازی‌شود.درخواست‌تبدی در‌وضوح‌است
9فنی مؤ فه ثبات
وضوح1. 3. .2
به‌مناور‌اطمینان‌از‌ثبات‌وضوح‌در‌بخش‌فنی‌ظیاز‌است‌تا‌از‌مؤ فه‌وضوح‌در‌بخش‌فنی‌به‌شک استاظدارد‌باز‌بوده‌و‌هم‌کدهای‌منبع‌و
.های‌آن‌به‌صورت‌عمومی‌منتشر‌شود«.آی.پی.ای»
94 خدمتگزار و عليپور حافظی / یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيتطب یابیارز
های‌این‌چارچوب‌‌به‌عنوان‌او ین‌ظکته‌در‌تشریح‌این‌چارچوب‌باید‌به‌این‌موضوع‌اشاره‌کرد‌که‌ترتیب‌شاخص
پاظ اعضاء اجماع سه‌معیار به‌عنوان‌یکی‌از ضریب‌تغییرات‌اشاره‌شده اساس‌ترتیب‌صعودی‌معیار جدول‌بر در
توان‌گفت‌اعضاء‌پاظ متخصصان‌بر‌‌این‌معیار‌میبه‌بیان‌دیگر‌بر‌اساس.ها‌است‌متخصصان‌بر‌روی‌هر‌کدا ازشاخص
اما.اظد‌روی‌شاخص‌کارکرد‌اینترظتی‌بیشترین‌اجماع‌‌و‌بر‌روی‌شاخص‌ثبات‌مؤ فه‌فنی‌وضوح‌کمترین‌اجماع‌را‌داشته
کسب‌ظموده‌و‌در‌چارچوب‌ظهایی‌جای‌‌باید‌توجه‌کرد‌که‌همه‌این‌شاخص ها‌حداق معیار‌اجماع‌در‌روش‌د فی‌را
ظزدیکی‌بسیار‌زیاد‌این‌مقادیر‌به‌هم‌‌ظشان‌از‌اجماع‌‌ظار‌اعضاء‌پاظ متخصصان‌در‌خصوص‌ظزدیکی‌میزان.اظد‌گرفته
.ها‌است‌اهمیت‌این‌شاخص
این‌دو.دومین‌ظکته‌قاب توجه‌در‌این‌چارچوب،تأکید‌بر‌دو‌شاخص‌کارکرد‌اینترظتی‌و‌عد ظیاز‌به‌ظصب‌است
ر‌آظکه‌تأکید‌دارظد‌که‌هدفگ اری‌اصلی‌ظاا شناسگر‌دیجیتا ی‌در‌اظجا دهد‌که‌متخصصان‌عالوه‌ب‌شاخص‌ظشان‌می
عملیات‌وضوح‌باید‌بر‌روی‌منابع‌باز‌موجود‌در‌اینترظت‌باشد،بر‌استفاده‌کاربر‌ظهایی‌از‌ابزارهای‌پایه‌اتصال‌به‌اینترظت
.ماظند‌مرورگر‌تأکید‌دارظد
حا ی‌که‌د که‌در کرد باید‌اشاره کیفیت‌به‌عنوان‌سومین‌ظکته بر وضوح‌چندگاظه شاخص‌ثبات‌وضوح‌و و
بقیه‌شاخص دارظد، به‌ظوعی‌به‌کیفیت‌فنی‌این‌عملیات‌تأکید‌دارظد‌محتوایی‌ظتایج‌عملیات‌وضوح‌اشاره ها این. بر
.اظد‌توان‌گفت‌که‌متخصصان‌بر‌هر‌دو‌جنبه‌محتوایی‌و‌فنی‌ساختار‌وضوح‌یک‌سیستم‌شناسگر‌تأکید‌داشته‌اساس‌می
و‌همکاراظش‌ظیز«دوور»های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌در‌مطا عه‌‌های‌مفهومی‌و‌فنی‌ظاا با‌اهمیت‌تحلی جنبه‌این‌رویکرد
.(Duerr et al 2011)اظطباق‌کام دارد
می‌همان تحلی باال‌مشاهده در که شاخص‌طور بسیاری‌از مفهو شود، خود ضمن‌آظکه های‌این‌چارچوب،
به‌طور‌مثال.های‌دیگر‌ظیز‌در‌ارتباط‌هستند‌ظار‌ساختاری‌و‌یا‌مفهومی‌با‌شاخص‌گ ارظد،از‌مستقلی‌را‌به‌ظمایش‌می
جنبه‌در‌خصوص‌شاخص این‌دو‌شاخص‌به‌یکی‌از از حا ی‌هر‌کدا در ثبات‌وضوح، های‌‌های‌ثبات‌فنی‌وضوح‌و
ای‌با‌ظا ثبات‌ظیز‌‌تواظند‌در‌بعد‌جداگاظه‌کیفیت‌محتوایی‌و‌کیفیت‌فنی‌ساختار‌وضوح‌تأکید‌دارظد،در‌عین‌حال‌می
بر‌اساس‌این(.Campbell 2007)های‌اصلی‌ظاا های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌ظیز‌است‌‌مشترک‌باشند‌که‌یکی‌از‌مشخصه
های‌مورد‌ارزیابی‌‌ای‌کارایی‌مؤ فه‌ساختار‌وضوح‌ظاا تحلی ،باید‌گفت‌مبنای‌ظاری‌روشی‌که‌برای‌ارزیابی‌مقایسه
ظباید‌شاخص‌استفاده‌می به‌عنوان‌شاخصهای‌چا‌شود، ظار‌بگیرد‌رچوب‌را های‌مستق بدون‌ارتباط‌در تأیید‌این.
معیارهای‌اظتخاب‌روش عنوان‌یکی‌از آن‌به به اشاره هم مطا عه‌‌های‌تصمیم‌ظکته در شده ارائه گیری‌چند‌معیاره
(. 3اصغرپور)است«اصغرپور»
نتایج ارزیابی -9-2
ظاا شناسگر‌دیجیتال‌بر‌مبنای6گا دو اقدا به‌ارزیابی‌تطبیقی‌‌طور‌که‌در‌بخش‌قب بیان‌شد،در‌همان
های‌چارچوب‌پایه‌‌تحلی ساختار‌مؤ فه‌وضوح‌به‌تفکیک‌هر‌کدا ازشاخص.چارچوب‌پایه‌ایجاد‌شده‌در‌گا اول‌شد
.ارائه‌شده‌است2ل‌ها‌و‌همچنین‌ظتایج‌ارزیابی‌تطبیقی‌این‌سه‌ظاا در‌جدو‌و‌مقادیر‌‌تخصیص‌یافته‌به‌هرکدا از‌آن
49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 94
49بهار
«تاپسیس»های‌شناسگر‌دیجیتال‌بر‌اساس‌چارچوب‌ارزیابی‌به‌روش‌‌ساختار‌وضوح‌ظاا ظتایج‌ارزیابی‌تطبیقی.2جدول
نام شاخص ردیف ها نام نظام
توضيح(1) ARK (2) DOI
(3) Handle
(4) PURL
(5) UCI (6) URN
برای‌اجرا‌در‌سطح‌اینترظت‌به‌صورت‌یکپارچه6مشکالت‌موجود 3 10 10 10 10 10 کارکرد‌اینترظتی 3
پ یری‌وضوح‌مقیاس 2حافاه‌پنهان‌و‌تکثیر‌در‌سیستم 3 10 7 8 10 3 های‌‌استفاده‌از‌پروکسی،هش،
موفق1و3دهنده‌در‌‌های‌کاربردی‌تحت‌وب‌سمت‌سرویس‌برظامه 3 8 10 7 10 10 عد ظیاز‌به‌ظصب عد مسئو یت‌پیکربندی‌پروکسی‌بر‌عهده‌سرویس‌مرکزی‌در 3 7 5 9 10 3 ثبات‌وضوح 1
قابلیت‌همکاری‌وضوح در‌پاسخ) و2درjson،پشتیباظی‌از تا2درXMLپشتیبای‌از 3 10 10 10 10 7
(فرآیند‌وضوح‌در‌حا ت‌ماشینی
قابلیت‌اطمینان‌وضوح 6رخ‌خطاهای‌برای‌مشخص‌یها‌رویه‌و‌سیستم‌در‌مداو یها‌چک 3 10 10 10 10 5
های‌موفق‌‌داده‌در‌سیستم
کارایی‌وضوحسرعت‌و 3 10 9 3 7 3 در مشخص حیات زمان با ظهان 2حافاه ، تکثیر و ،
2های‌محلی‌در‌سرویس‌مرکزی‌در‌‌سرویس
وضوح‌چندگاظه 8 6 7 3 2پوشش‌وضوح‌چندگاظه‌در ، مشخص‌ذکر‌شده و به‌طور
است
ثبات‌مؤ فه‌فنی‌وضوح 9
،عد باز‌بودن‌مکاظیز وضوح در‌‌افزار‌ها‌و‌ظر باز‌بودن‌پروتک 3 7 5 10 7 5
در 2چندگاظه حفظ‌ثبات‌در ثبت2، مقا خود عهده ظه‌‌به ظا
کننده‌بیروظی‌تأمین
Topsisروش / /22 /193 / 9 /3 / 6 مقادیر‌روش
321 رتبه
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 99
دارای‌اظطباق‌باال،«هندل»و«.آی.سی.یو»«.آی.اُ.دی»های‌‌دهد‌که‌ظاا ظشان‌می2در‌مجموع‌ظتایج‌جدول
های‌مبنای‌طراحی‌مؤ فه‌وضوح‌‌اظطباق‌کمی‌را‌با‌شاخص«.ک.ر.آ»دارای‌اظطباق‌متوسط‌و‌‌ظاا «.ال.آر.یو.پی»ظاا
دارظد پژوهش‌حاضر . ظاا که دهد می ظشان ظتایج .ان.آر.وی»همچنین پیاده« مکاظیز بدون برای سازی‌مشخصی
.وضوح،هیچگوظه‌اظطباقی‌را‌با‌چارچوب‌پایه‌ظدارد
می عنوان‌او ین‌ظکته به تحلی این‌ظتایج‌و اصلی‌در ظاا توان‌گفت‌که های‌‌ترین‌د ی اظطباق‌ظسبی‌باالتر
توان‌در‌بکارگیری‌وب‌پروکسی‌سرورها‌به‌‌در‌مقایسه‌با‌سه‌ظاا دیگر‌را‌می«.آی.سی.یو»و«هندل»،«.آی.اُ.دی»
ظاا رابط‌کاربری‌اصلی‌خود‌با‌کاربران‌ظهایی،یعنی‌کساظی‌این.رساظی‌به‌کاربران‌ظهایی‌داظست‌عنوان‌پیشخوان‌خدمت
که‌ظیازمند‌اظجا فرآیند‌تبدی هستند‌را‌وب‌پروکسی‌سرورهایی‌قرار‌داده‌است‌که‌شناسگر‌را‌از‌کاربر‌در‌دو‌حا ت
سایت در جستجو ظوار در .آی.اُ.دی»ورود » پیشوظد با مستقیم‌شناسگر ورود آدرس‌مdx.doi.orgیا ظوار رورگر‌در
دهنده‌‌در‌واقع‌این‌وب‌پروکسی‌سرور‌به‌عنوان‌یک‌عام از‌یک‌طرف‌برای‌کاربر‌ظهایی‌ظقش‌سرویس.کند‌دریافت‌می
عالوه‌بر‌این،از(.Luotonen 1998)کند‌‌گیرظده‌را‌ایفا‌می‌و‌از‌طرف‌دیگر‌برای‌سرورهای‌مرکزی‌سیستم‌ظقش‌سرویس
سازی‌و‌افزایش‌کارایی‌در‌‌توان‌به‌افزایش‌امنیت،ایجاد‌امکان‌ذخیره‌یها‌م‌سرور‌دیگر‌مزایای‌استفاده‌از‌این‌پروکسی
(.Kozierok 2005, Gumaste et al 2013)شبکه‌اشاره‌کرد
افزایش‌ثبات، به‌مناور راهکارهایی‌است‌که‌آظها این‌سه‌ظاا جلب‌توجه‌می‌کند، یکی‌دیگر‌از‌ظکاتی‌در
این‌راهکارها‌را‌که‌در‌هر‌ظاا به‌شک خاصی.اظد‌ت‌وضوح‌اظجا دادهسرعت‌و‌کارایی‌و‌قابلیت‌اطیمنان‌اظجا عملیا
توان‌در‌دو‌دسته‌جای‌داد‌اجرایی‌شده‌است،می تکثیر-3: (ای‌از‌سرورها‌مجموعه)های‌سایت‌‌به‌معنای‌کپی‌داده:
های‌مختلف‌و‌‌مکانها‌در‌‌اصلی‌در‌یک‌یا‌چند‌سایت‌ثاظویه‌است‌که‌مزایایی‌از‌جمله‌افزایش‌کارایی‌دسترسی‌به‌داده
در‌ظتیجه‌کاهش‌هزینه‌و‌زمان‌دسترسی‌به‌داده،امکان‌افزایش‌بار‌کاری‌سیستم‌ماظند‌افزایش‌تعداد‌کاربران‌همزمان
پ یری‌سیستم‌و‌استفاده‌به‌عنوان‌پشتیبان‌و‌در‌ظتیجه‌اطمینان‌از‌قابلیت‌اعتماد‌سیستم‌‌سیستم،افزایش‌دردسترس
کرد Du et al. 2011, Mansouri, Dastghaibyfard and Mansouri 2013)اشاره .) ظهان-2و حافاه معنای: به
تراکنش‌ذخیره پروکسی‌سازی در قبلی به‌‌های سریع پاسخ مناور به مشخص زمان و مکاظیز اساس بر سرور
موجب‌‌این‌مکاظیز .باشد‌گیرظدگان‌دیگر‌بدون‌ترجمه‌و‌ارسال‌درخواست‌به‌سرور‌مورد‌ظار‌می‌های‌سرویس‌درخواست
شود‌جویی‌در‌پهنای‌باظد‌موجود‌در‌شبکه‌می‌افزایش‌سرعت،کاهش‌ترافیک‌و‌صرفه ا بته‌مسأ ه‌موجود‌در‌حافاه.
Stamos, Pallis and)روز‌پاسخ‌را‌برگرداظد‌‌پنهان،مدت‌زمان‌ظگهداری‌پاسخ‌در‌حافاه‌به‌شکلی‌است‌که‌ظسخه‌به
Vakali 2008.)
باید‌به‌یکی‌از‌مکاظیز فرآیند.های‌مهم‌در‌حوزه‌وضوح‌یعنی‌وضوح‌چندگاظه‌تخصیص‌داد‌ظکته‌سو را در
قطعه‌از‌اطالعات(یا‌چند)دریافت‌یک‌‌دیجیتال‌به‌سیستم‌شناسگر،ممکن‌است‌شناسگرارسال‌در‌پاسخ‌به‌‌وضوح
جا‌مطرح‌پرسشی‌که‌در‌این.اظجا شودیا‌فراداده‌آن‌‌شئ(.ال.آر.یو)جاری‌مربوط‌به‌شئ‌شناسایی‌شده،ماظند‌مکان
ممکن‌است‌چند‌رکورد(«.ال.آر.یو»ماظند)ای‌‌شود‌آظست‌که‌در‌صورتی‌که‌برای‌یک‌عنصر‌خاص‌از‌فراداده‌هسته‌می
این.ثبت‌شده‌باشد،سیستم‌تحت‌چه‌فرآیندی‌باید‌تشخیص‌دهد‌که‌کدامیک‌از‌رکوردها‌را‌باید‌در‌پاسخ‌برگرداظد
می شناخته چندگاظه وضوح ظا با شودفرآیند . ظاا به در چندگاظه، وضوح فرآیند اظجا مناور ،«.آی.اُ.دی»های
در‌سطح‌کاربردی‌بر‌اظجا فرآیند‌تبدی مبتنی‌بر‌اساس‌سه‌مکاظیز فنی‌اشاره‌دارظد«.آی.سی.یو»و«هندل» :3-
فیزیکی‌اشیاء‌مکاظیز مبتنی‌بر‌سرعت‌شبکه‌بر‌اساس‌محاسبه‌ضریب‌میزان‌ظزدیکی‌مح درخواست‌وضوح‌و‌مح
ظمایش‌تمامی‌ظقاط‌دسترسی‌به‌کاربر‌ظهایی‌در‌صفحه-2،(مح فیزیکی‌تأمین‌کننده‌دیجیتال‌موجودیت()محتواها)
در‌تحلی (.IDF 2016)کننده‌موجودیت‌‌تعیین‌او ویت‌تبدی صفحات‌توسط‌ثبت- واسط‌و‌اظتخاب‌توسط‌کاربر‌و
مباظی‌ظ که‌در که‌هماظطور کرد باید‌اشاره پایهاین‌سه‌مکاظیز یکی‌از بیان‌شد، از‌های‌شک یز استفاده گیری‌و
94 یحافظ پوريخدمتگزار و عل/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيطبت یابیارز
کند‌که‌یکی‌از‌جنبه‌های‌ثبات‌که‌باید‌به‌عنوان‌ریسک‌‌بیان‌می«کوظزه».شناسگرهای‌دیجیتال،موضوع‌ثبات‌است
ن‌کنندگا‌یا‌همان‌ثبات‌تأمین«.ال.آر.یو»در‌سیستم‌های‌شناسگر‌دیجیتا ی‌مورد‌توجه‌قرار‌گیرد،ثبات‌ظقاط‌دسترسی
های«.ال.آر.یو»بنابراین‌در‌اظجا فرآیند‌وضوح‌چندگاظه،در‌اظتخاب‌بین(.Kunze 2003)باشد‌‌دیجیتا ی‌موجودیت‌می
کننده‌دیجیتال‌آن‌ی‌باید‌تبدی شود‌که‌تأمین«.ال.آر.یو»مجاز‌ثبت‌شده‌برای‌یک‌موجودیت‌در‌سیستم‌شناسگر،آن
باشد داشته را بیشتری ثبات اظدازه. ث‌این تأمینگیری توسط شده ارائه ظقاط‌دسترسی یک‌‌بات دیجیتال کنندگان
شود‌مشخص‌تواظد‌بر‌اساس‌یک‌شرح‌تعهد‌ثبات‌که‌توسط‌ما ک‌موجودیت‌یا‌تأمین‌کننده‌آن‌ارائه‌میموجودیت‌می
ین‌که‌دارای‌بیشتر.(ال.آر.یو)بندی،ظقطه‌دسترسی‌شده‌و‌‌در‌فرآیند‌وضوح‌چندگاظه،بر‌اساس‌یک‌مکاظیز او ویت
وجود‌دارد،«.ک.ر.آ»هایی‌از‌این‌شرح‌تعهد‌ثبات‌در‌سیستم‌هرچند‌پایه.ثبات‌است،برای‌کاربر‌ظهایی‌برگرداظده‌شود
کننده‌دیجیتال‌منبع‌مورد‌اما‌در‌این‌سیستم‌این‌شرح‌تعهد‌تنها‌به‌مناور‌آگاهی‌کاربران‌ظهایی‌از‌میزان‌تعهد‌تأمین
.مبتنی‌بر‌آن‌تعریف‌ظشده‌است‌شناسایی‌ارائه‌داده‌است‌و‌هیچ‌مکاظیزمی
يری و پيشنهادها نتيجه
.طور‌که‌بیان‌شد‌هسته‌فنی‌پایه‌برای‌کارکرد‌ظاا های‌شناسگر‌دیجیتا ی،مکاظیزمی‌به‌ظا وضوح‌است‌همان
این‌ظاا است‌تا دیجیتا ی‌باعث‌شده مشخصه‌شناسگری‌ظاا های‌شناسگر ترکیب‌با زمره‌‌این‌مکاظیز در در ها
کرد‌وب‌به‌یادماظدظی‌و‌وب‌قاب پیمایش‌دارظد‌و‌های‌مبتنی‌بر‌وبی‌قرار‌گیرظد‌که‌سعی‌در‌تأمین‌هر‌دو‌روی‌سیستم
هدف‌اصلی‌این‌پژوهش‌آن‌بود‌تا‌ضمن‌شناسایی‌چارچوب‌پایه.دهند‌کارکردها‌و‌مزایایی‌را‌در‌هر‌دو‌رویکرد‌ارائه‌می
ظاا وضوح ساختار مؤ فه مقایسه‌کارایی ارزیابی به اقدا دیجیتا ی، شناسگر ظاا های این ظماید‌ای ها مناور. به
چارچوبی‌پایه روش‌د فی، دور گا اول‌بر‌اساس‌برگزاری‌دو در دستیابی‌به‌این‌اهداف، متشک از شاخص9ای
توان‌به زو وجود‌ثبات‌مفهومی‌و‌فنی،های‌کارایی‌مورد‌توجه‌در‌‌این‌چارچوب‌می‌از‌شاخص.کارایی‌استخراج‌شد
مقیاس کارایی، سرعت‌و اطمینان، قابلیت‌همکاری‌و مکاظیز وضوح‌پ یری، به‌ظصب‌و عد ظیاز اینترظتی‌و کارکرد
.چندگاظه‌اشاره‌کرد
اساس‌روش بر تطبیقی، ارزیابی اساس‌اصول بر و شده ایجاد چارچوب دادن قرار مبنا با ظیز دو گا در
ظشان‌داد‌ظتایج‌این‌ارزیابی.ظاا شناسگر‌دیجیتا ی‌مطرح‌در‌سطح‌جهان‌شد6اقدا به‌مقایسه‌کارایی«تاپسیس»
بین ظاا 6که‌در سطح‌جهان، دیجیتال‌مطرح‌در «.آی.اُ.دی»های‌‌ظاا شناسگر «هندل»، .آی.سی.یو»و جزو«
ظاا دارظد، چارچوب‌ارزیابی‌کارایی‌قرار .ال.آر.یو.پی»ظاا های‌دارای‌بیشترین‌اظطباق‌با دارای‌اظطباق‌متوسط‌و«
سازی‌مشخصی‌برای‌مکاظیز بدون‌پیاده«.ان.آر.یو»رچوب‌هستند‌و‌ظاا اظطباق‌کمی‌با‌این‌چادارای«.ک.ر.آ»ظاا
.وضوح،هیچگوظه‌اظطباقی‌را‌با‌چارچوب‌پایه‌ظدارد
در‌دیدگاه‌اول.توان‌از‌چند‌دیدگاه‌مورد‌بررسی‌قرار‌داد‌بر‌اساس‌این‌ظتایج،کاربردهای‌اصلی‌این‌پژوهش‌را‌می
شده‌به‌کاربران‌‌توان‌گفت‌چارچوب‌طراحی‌رهای‌دیجیتال‌توجه‌شود،میاگر‌به‌این‌ظتایج‌از‌دیدگاه‌کاربران‌شناسگ
شاخص‌کمک‌می از کدا هر در ظیازهای‌اطالعاتی‌خود به بیشتر ضمن‌توجه تا در‌‌کند های‌کارایی‌استخراج‌شده
های‌‌از‌این‌ظاا چارچوب‌پایه،بتواظند‌بر‌اساس‌ظیازهای‌اطالعاتی‌بهتر‌شناسایی‌شده‌خود‌اقدا به‌استفاده‌از‌هر‌کدا
به‌طور‌مثال‌کاربراظی‌که‌در‌حوزه‌مدیریت‌اطالعات‌ظیازمند‌عناصر‌چندگاظه‌موجود‌در‌ساختار‌فراداده.شناسگر‌کنند
در‌فراخواظی‌این‌عناصر‌از«.آی.سی.یو»یا«.آی.اُ.دی»های‌شناسگر‌‌تواظند‌از‌ظاا اشیاء‌مورد‌استفاده‌خود‌هستند،می
وضوح‌چندگا کنندطریق‌مکاظیز استفاده ظه ظتایج‌این‌پژوهش‌می. ظیز دو دیدگاه مجریان‌اصلی‌این‌‌از به تواظد
تواظد‌برای‌‌برای‌ظموظه‌ظتایج‌این‌پژوهش‌این‌پیا را‌می.ها‌در‌ایجاد،اصالح‌و‌توسعه‌ساختارهای‌وضوح‌کمک‌ظماید‌ظاا
د‌از‌طریق‌ایجاد‌مکاظیز وضوح‌چندگاظه‌مبتنی‌تواظن‌داشته‌باشد‌که‌می«.آی.سی.یو»و«هندل»،«.آی.اُ.دی»های‌‌ظاا
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 94
ا گوبرداری‌از.بر‌ثبات‌ظقاط‌دسترسی،ضمن‌افزایش‌ثبات‌ظاا خود،در‌این‌حوزه‌برای‌خود‌مزیت‌رقابتی‌ایجاد‌کنند
ای‌های‌در‌حال‌توسعه‌تواظد‌به‌خصوص‌برای‌ظاا دهنده‌کارایی‌ماظند‌تکثیر‌و‌حافاه‌ظهان‌ظیز‌می‌های‌افزایش‌مکاظیز
.،راهگشا‌باشد(Wood 2010)که‌در‌حال‌بازطراحی‌و‌گسترش‌حوزه‌ظفوذ‌خود‌در‌وب‌هستند«.ال.آر.یو.پی»ماظند
به‌عنوان‌ظخستین.مواجه‌بودظد‌الحااتیبا‌مظیز‌ها،پژوهشگران‌در‌اجرای‌این‌پژوهش‌‌هماظند‌تمامی‌پژوهش
های‌شناسگر‌دیجیتا ی،یعنی‌ساختار‌وضوح‌مورد‌‌اا های‌اصلی‌ظ‌در‌این‌پژوهش‌تنها‌یکی‌از‌مؤ فه‌ظکته‌باید‌گفت‌که
.های‌شناسگر‌است‌ارزیابی‌قرار‌گرفت‌و‌آن‌هم‌به‌د ی اهمیت‌ماهیت‌قابلیت‌اقدا شناسگرهای‌دیجیتا ی‌در‌این‌ظاا
این‌ظاا به‌ساختار توجه مؤ فه‌با قطعاً ها، اداره مدیریت‌و ساختار ظحو، هماظند‌ساختار یا‌های‌اصلی‌دیگری‌ظیز و
آن کارایی ارزیابی به ظیاز که هستند فراداده احساس‌می‌ساختار شود‌ها ایجاد. پیشنهاد او ین عنوان به بنابراین
های‌آتی‌مورد‌توجه‌قرار‌‌تواظد‌در‌پژوهش‌های‌شناسگر‌می‌های‌ظاا های‌پایه‌برای‌ارزیابی‌کارایی‌دیگر‌مؤ فه‌چارچوب
گیرد های‌‌های‌منتخب‌برای‌ارزیابی،محدود‌به‌ظاا بتنی‌بر‌این‌بود‌که‌ظاا دومین‌مالحاه‌پایه‌در‌این‌پژوهش‌م.
این‌ارزیابی‌در.شناسگر‌دیجیتال‌دارای‌جامعیت‌حوزه‌شناسایی،آن‌هم‌بر‌مبنای‌یک‌پژوهش‌پایه‌در‌این‌حوزه‌است
توسعه می‌شک خود ظاا ای برای مثال طور به خا‌تواظد تخصصی های درحوزه دیجیتا ی شناسگر ماظند‌های ص،
همچنین‌به‌عنوان‌آخرین‌ظکته‌باید‌به.ظیز‌اظجا شود6 «.ان.بی.ان»و«اُرکید»،«ماریا »،«.آی.ان.اس.آی»های‌‌ظاا
که‌همان کرد ظاا این‌موضوع‌اشاره ظتایج‌ظشان‌داد که ».آی.اُ.دی»های‌‌طور «هندل« و .آی.سی.یو» به‌عنوان«
دیجیتال‌دارای‌کارات‌ظاا شدظدهای‌شناسگر وضوح‌شناخته رین‌ساختار موردی‌سرویس. های‌ارزش‌افزوده‌‌مطا عه
تواظد‌به‌عنوان‌یک‌ایده‌برای‌اظجا یک‌پژوهش‌تحلیلی‌توسعه‌قاب استفاده‌‌ها‌می‌مبتنی‌بر‌مکاظیز وضوح‌در‌این‌ظاا
.در‌حوزه‌کسب‌و‌کار‌مورد‌توجه‌قرار‌گیرد
منابع
جواد 3 محمد 3.اصغرپور، یارهچندمع‌های‌گیری‌یمتصم. چاپ‌چهار . تهران. داظشگاه‌ؤم: چاپ اظتشارات‌و سسه
.تهران
.یتطبیق‌یارزیاب:یگر‌دیجیتا شناسه‌یها‌ظاا . 9 3.زاده‌یحنف‌یا و‌پ‌یحافا‌یپورعل‌یمهد‌یدرضا،خدمتگزار،حم 2
. 1 - 2 (:2) پژوهشنامه‌پردازش‌و‌مدیریت‌اطالعات
.69-61(:32)36یاتکتاب‌ماه‌کل.گر‌دیجیتال‌هندل‌معرفی‌سیستم‌شناسه.92 3.رضا‌‌یدخدمتگزار،حم
. -69(:2) 3یاتکتاب‌ماه‌کل(.DOI)گر‌شئ‌دیجیتال‌‌معرفی‌سیستم‌شناسه.92 3.___ 1
(:زمستان)3 توسعه‌یریتفصلنامه‌مد.از‌کاربرد‌ییها‌مراح و‌ظموظه‌ی،مباظ:یروش‌د ف. 3.یروسس‌علیدوستی، 3
9-2 .
2 Arms, William Y. 2001. Digital libraries. Cambridge, MA: MIT press.
3 Attanasio, Piero. 2003. The use of DOI in eContent value chain: The case of Casalini Digital
Division and mEDRA. White Paper, Multilingual European DOI Registration Agency. DOI:
10.1392/BC1.0
4 Berners-Lee, Tim, Larry Masinter, and Mark McCahill. 1994. Uniform resource locators (URL).
IETF, RFC 1738. http://tools.ietf.org/html/rfc1738 (accessed January 30, 2016).
5 Berners-Lee, Tim, Roy Fielding, and Larry Masinter. 1998. Uniform resource identifiers (URI):
Generic syntax. IETF, RFC 2396. http://tools.ietf.org/html/rfc2396 (accessed January 30, 2016).
6 California Digital Library. 2016. ARK (Archival Resource Key) Identifiers.
https://wiki.ucop.edu/display/Curation/ARK. (accessed January 30, 2016)
36
ISNI, MIRIAM,ORCID, NBN
94 یحافظ پوريخدمتگزار و عل/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيطبت یابیارز
7 Campbell, Douglas. 2007. Identifying the identifiers. In DCMI '07 Proceedings of the 2007
international conference on Dublin Core and Metadata Applications: application profiles: theory
and practice, 74-84.
8 Carreiro, Erin. 2010. Electronic books: how digital devices and supplementary new technologies
are changing the face of the publishing industry. Publishing research quarterly 26 (4): 219-235.
DOI: 10.1007/s12109-010-9178-z
9 Clarke, Roger. 1994. Human identification in information systems: Management challenges and
public policy issues. Information Technology & People 7 (4): 6-37. DOI:
10.1108/09593849410076799
10 Collis, Jill, and Roger Hussey. 2003. Business research. Hampshire: Palgrave Macmillan.
11 Coyle, Karen. 2006. Identifiers: Unique, persistent, global. The Journal of academic librarianship
32 (4): 428-431. DOI: 10.1016/j.acalib.2006.04.004
12 Du, Zhihui, Jingkun Hu, Yinong Chen, Zhili Cheng, and Xiaoying Wang. 2011. Optimized QoS-
aware replica placement heuristics and applications in astronomy data grid. Journal of Systems
and Software 84(7): 1224-1232. DOI: 10.1016/j.jss.2011.02.038
13 Duerr, Ruth E., Robert R. Downs, Curt Tilmes, Bruce Barkstrom, W. Christopher Lenhardt,
Joseph Glassy, Luis E. Bermudez, and Peter Slaughter. 2011. On the utility of identification
schemes for digital earth science data: an assessment and recommendations. Earth Science
Informatics 4(3): 139-160. DOI: 10.1007/s12145-011-0083-6
14 Fink, Arlene, Jacqueline Kosecoff, Mark Chassin, and Robert H. Brook. 1984. Consensus
methods: characteristics and guidelines for use. American journal of public health 74 (9): 979-
983. DOI: 10.2105/AJPH.74.9.979
15 Gorraiz, Juan, David Melero-Fuentes, Christian Gumpenberger, and Juan-Carlos Valderrama-
Zurián. 2016. Availability of digital object identifiers (DOIs) in Web of Science and Scopus.
Journal of Informetrics 10 (1): 98-109. DOI: 10.1016/j.joi.2015.11.008
16 Gumaste, Mr SV, V. M. Thakare, Madam U. Kharat, and Aditya Patki. 2013. Proxy Server
Experiment and the Behavior of the Web. International Journal of Advanced Research in
Computer Science 4(2): 84-87.
17 Hasson, Felicity, Sinead Keeney, and Hugh McKenna. 2000. Research guidelines for the Delphi
survey technique. Journal of advanced nursing 32 (4): 1008-1015. DOI: 10.1046/j.1365-
2648.2000.t01-1-01567.x
18 IDF .2016. DOI Handbook. DOI: 10.1000/182
19 Kallinikos, Jannis, Aleksi Aaltonen, and Attila Marton. 2010. A theory of digital objects. First
Monday 15(6-7). DOI: 10.5210/fm.v15i6.3033
20 Kahn, Robert, and Robert Wilensky. 2006. A framework for distributed digital object services.
International Journal on Digital Libraries 6 (2): 115-123. DOI: 10.1007/s00799-005-0128-x
21 Khedmatgozar, Hamid Reza, and Mehdi Alipour-Hafezi. 2015. A Basic Comparative Framework
for Evaluation of Digital Identifier Systems. Journal of Digital Information Management 13 (3):
190-197.
22 Kim, Joo-Sub, and Je-Ho Nam. 2009. A Study on Cross-Association between UCI Identification
System and Content-based Identifier for Copyright Identification and Management of
Broadcasting Content. Journal of Broadcast Engineering 14 (3): 288-298. DOI:
10.5909/JBE.2009.14.3.288
23 Kozierok, Charles M. 2005. The TCP/IP guide: a comprehensive, illustrated Internet protocols
reference. San Francisco, CA: No Starch Press.
49بهار 49زمستان . 2و 1، شماره 1دوره / مدیریت اطالعات 94
24 Kunze, John. 2003. Towards electronic persistence using ARK identifiers. In Proceedings of the
3rd ECDL Workshop on Web Archives.
https://confluence.ucop.edu/download/attachments/16744455/arkcdl.pdf (accessed January
30, 2016).
25 Lim, Gyoo-Gun, Jae-Hun Kim, Seung-Ik Baek, and Seung-Bum Park. 2010. A Study of the
Influencing Factors on the User Satisfaction for the UCI Digital Identifier System. The Journal of
Society for e-Business Studies 15 (4): 197-218.
26 Luotonen, Ari. 1998. Web proxy servers. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
27 Mansouri, Najme, Gholam Hosein Dastghaibyfard, and Ehsan Mansouri. 2013. Combination of
data replication and scheduling algorithm for improving data availability in Data Grids. Journal
of Network and Computer Applications 36(2): 711-722. DOI:10.1016/j.jnca.2012.12.021
28 Park, Sungbum, Hangjung Zo, Andrew P. Ciganek, and Gyoo Gun Lim. 2011. Examining success
factors in the adoption of digital object identifier systems. Electronic Commerce Research and
Applications 10 (6): 626-636. DOI: 10.1016/j.elerap.2011.05.004
29 Paskin, Norman, and Godfrey Rust. 1999. The digital object identifier initiative: metadata
implications. No. 2. DOI discussion paper. DOI:10.1000/131
30 Paskin, Norman. 2002. Digital object identifiers. Information Services and Use 22 (2/3): 97-112.
31 Potter, Margaret, Sandy Gordon, and Peter Hamer. 2004. The nominal group technique: a
useful consensus methodology in physiotherapy research. New Zealand Journal of
Physiotherapy 32 (3): 126-130.
32 Prasad, A. R. D., and Nabonita Guha. 2005. Persistent identifiers for digital resources. Paper
Presented at the DRTC-HP International Workshop on Building Digital Libraries using Dspace,
7th – 11th March, DRTC, Bangalore.
33 Purl. 2016. Persistent Uniform Resource Locator. https://purl.org (accessed January 30, 2016).
34 Shih, Hsu-Shih, Huan-Jyh Shyur, and E. Stanley Lee. 2007. An extension of TOPSIS for group
decision making. Mathematical and Computer Modelling 45 (7): 801-813. DOI:
10.1016/j.mcm.2006.03.023
35 Sidman, David, and Tom Davidson. 2001. A practical guide to automating the digital supply
chain with the digital object identifier (DOI). Publishing research quarterly 17 (2): 9-23. DOI:
10.1007/s12109-001-0019-y
36 Simons, Natasha. 2012. Implementing DOIs for Research Data. D-Lib Magazine, 18 (5/6): 1. DOI:
10.1045/may2012-simons
37 Skulmoski, Gregory, Francis Hartman, and Jennifer Krahn. 2007. The Delphi method for
graduate research. Journal of information technology education 6 (1):1-21.
38 Stamos, Konstantinos, George Pallis, and Athena Vakali. 2008. Caching techniques on CDN
simulated frameworks. In Content Delivery Network, 127-153. Heidelberg: Springer. DOI:
10.1007/978-3-540-77887-5_5
39 Vartiainen, Pirkko. 2002. On the principles of comparative evaluation. Evaluation 8(3): 359-371.
DOI: 10.1177/135638902401462484
40 Von Der Gracht, Heiko A. 2012. Consensus measurement in Delphi studies: review and
implications for future quality assurance. Technological Forecasting and Social Change 79 (8):
1525-1536. DOI: 10.1016/j.techfore.2012.04.013
41 Wood, David. 2010. Reliable and Persistent Identification of Linked Data Elements. In Linking
Enterprise Data (pp. 149-173). Springer US.
42 Wynholds, Laura. 2011. Linking to scientific data: Identity problems of unruly and poorly
bounded digital objects. International Journal of Digital Curation 6 (1): 214-225. DOI:
10.2218/ijdc.v6i1.183
44 یحافظ پوريخدمتگزار و عل/ یتاليجیشناسگر د یها ساختار وضوح نظام ییكارا یقيطبت یابیارز
Performance Evaluation of Resolution Structure of Digital Identifier
Systems
Hamid Reza Khedmatgozar * PhD in Information Technology Management Iranian Research Institute for Information Science and Technology (IRANDOC); Tehran, Iran Mehdi Alipour-Hafezi PhD in Knowledge and Information Science; Adjunct professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran Abstract: The main solution to the problems of persistency and uniqueness in identification of digital objects in a web environment is provided by using digital Identifiers instead of the URL. The main basic of this solution is resolution mechanism that is used in digital identifier systems. Resolution is the use of indirect names instead of URLs; what worked for the DNS (Domain Name System) in stabilizing internet hostnames should work for digital object references. Considering that this mechanism is known as the technical backbone of the digital identifier systems, these systems are trying different ways to implement this mechanism with high technical and content quality. Accordingly, performance evaluation of the resolution Structure in digital identifier systems is considered in this study.To achieve this goal, two-step process was designed and implemented on the basis of illustrative evaluation method. In the first step, the basic framework of metadata structure component evaluation was designed with Delphi method. Designed basic Framework in this step contains 9 performance indicators: Conceptual and technical persistency of resolution, Interoperability, reliability, speed and performance, scalability, multiple resolution, Internet functionality and no need to install. In the second step, according to the designed basic framework, an illustrative comparison of 6 well-known worldwide digital identifier systems was carried out, using TOPSIS method. Results of this study revealed that DOI, Handle and UCI identifier systems show high performance in their metadata structure, PURL and ARK systems respectively have mediocre and low efficiency in this component and URN Systems do not have any performance in this component due to the lack of Implemented resolution structures. Analysis of the results also indicated that the main reasons for high performance systems are using of Web proxy as a user interface, increase the speed and performance using solutions such as replication and cache and implementation of multiple resolution mechanisms. The results of this study can be used by researchers of this field and administrators and users of these systems. Keyword: Digital Identifier System, Resolution Structure, Performance, Comparative Evaluation