nowe prawa e-konsumenta i w e-commerce. sklepy internetowe czekają zmiany

Warszawa, 26 listopada 2013 r.

Nowe prawa konsumenta – czy e-handelma się czego obawiać?

Śniadanie prasowe www.deloitte.com/pl/dla-prasy

http://www.deloitte.com/pl/dla-prasy

© 2013 Deloitte Polska

Agenda

• Zmiany w prawie konsumenckim – czy i jakie są konieczne?

• Ustawa o prawach konsumenta – cel i zakres regulacji

• Odpowiedzialność w łańcuchu dostawców. Konsument skorzysta, a kto ostatecznie odpowie za wadę?

• Podsumowanie

2 Deloitte Legal, Pasternak, Korba i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza sp. k.

Zmiany w prawie konsumenckim – czy i jakie są konieczne?


Zmiany w prawie konsumenckim

• 25 października 2011 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły Dyrektywę nr 2011/83/UE w sprawie praw konsumentów.

• Prace nad Dyrektywą rozpoczęły się w 2008 r. a analizy stanowiące podstawę diagnozy potrzeb rynku sprzedaży konsumenckiej przeprowadzane były kilka lat wcześniej.

Źródło: Raport sklepy24.pl; Analiza wyników badania polskich sklepów internetowych

Wykres 1. Liczba polskich sklepów internetowych w latach 2008-2012



Zmiany w prawie konsumenckim

• Celem nowej Dyrektywy jest: zwiększenie pewności prawa zarówno wśród konsumentów jak i sprzedawców, zlikwidowanie barier wynikających z rozdrobnienia przepisów, zmniejszenie kosztów stosowania przepisów, poprawienie zasad funkcjonowania rynku wewnętrznego w stosunkach pomiędzy

konsumentami a przedsiębiorcami; zwiększenie konkurencyjności; zwiększenie obrotów ze sprzedaży transgranicznej.

• W Polsce wdrożenie dyrektywy ma nastąpić poprzez przyjęcie nowej Ustawy o prawach konsumenta.

Do dnia 13 grudnia 2013 r. państwa członkowskie przyjmą i opublikują przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania Dyrektywy. Przepisy te mają wejść w życie we wszystkich Państwach członkowskich 13 czerwca 2014 r.



Najważniejsze zmiany, jakie czekają e-sprzedawców.• Nowa definicja konsumenta – również osoba, która prowadzi działalność gospodarczą ale

działa także w celu niezwiązanym z tą działalnością i cel ten przeważa.

• Nowe obowiązki informacyjne, nowe zasady informowania konsumentów: udzielenie konsumentowi jasnych i przejrzystych informacji zanim konsument zostanie

związany umową (m.in. o zasadach zwrotu towaru, konieczności poniesienia dodatkowych kosztów);

sposób informowania powinien być dostosowany do środka porozumiewania na odległość, za pomocą którego dochodzi do zawarcia umowy.

• Nowe zasady związane z odstąpieniem przez konsumenta od umowy: dłuższy czas – 14 dni (dotychczas 10 dni) na odstąpienie od umowy, precyzyjniej

wyznaczony początek trwania terminu – od dnia wydania rzeczy; wszyscy sprzedawcy będą musieli wprowadzić do swojej praktyki formularz odstąpienia

od umowy, który będzie jednolity dla całej UE; nowe zasady zwrotu pieniędzy i towaru w przypadku odstąpienia od umowy (trzeba

będzie jasno informować o tym kto ponosi koszty zwrotu towaru).

• Domniemanie istnienia wady rzeczy sprzedanej – 12 miesięcy od wydania rzeczy konsumentowi (dotychczas 6 miesięcy).

• Ujednolicenie przepisów dotyczących odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej – jeden reżim odpowiedzialności oparty na koncepcji wady (rękojmia), przy czym definicja wady fizycznej uwzględnia przyjętą w dyrektywie o sprzedaży konsumenckiej konstrukcję niezgodności towaru z umową („wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową”).


Ustawa o prawach konsumenta. Cel i zakres regulacji.


Ustawa o prawach konsumenta. Cel i zakres regulacji.

• W celu wdrożenia postanowień Dyrektywy, polski ustawodawca zdecydował się na: uchwalenie nowego aktu prawnego – Ustawa o prawach konsumenta; uchylenie ustaw dotychczas regulujących sprzedaż konsumencką (Ustawa o

szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów i odpowiedzialności za produkt niebezpieczny) oraz

przeniesienie postanowień tych aktów do nowej ustawy oraz Kodeksu cywilnego.

• Trwają prace nad projektem Ustawy o prawach konsumenta w Radzie Ministrów RP (Komitet do spraw Europejskich). Projekt nie został jeszcze skierowany do Sejmu.



Sprzedaż na odległość w Polsce – stan obecny oraz po 13 czerwca 2014 r.

• Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej z dnia 27 lipca 2002 r. (Dz. U z 2002 r. nr 141, poz. 1176 z późn.zm.).

• Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny z dnia 2 marca 2000 r. (Dz.U.2012.1225 t.j.)

Obecnie: Po wejściu w życie ustawy o prawach konsumenta:

Kodeks cywilny: definicja konsumenta, zasady pobierania opłat, terminy dotyczące wydania przedmiotu sprzedaży, odpowiedzialność za

jakość rzeczy sprzedanej oparta na koncepcji wady (rękojmia) oraz odpowiedzialność z tytułu

udzielonej gwarancji, odpowiedzialność w łańcuchu sprzedawców.

Ustawa o prawach konsumenta: obowiązki informacyjne przedsiębiorcy, zasady i tryb

zawierania umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa, zasady i tryb wykonania prawa odstąpienia od umowy, zasady i tryb zawierania

umowy dotyczącej usług finansowych.

Taki sposób wdrożenia przepisów Dyrektywy zdaniem ustawodawcy doprowadzi do ujednolicenia i doprecyzowania przepisów dotyczących umów konsumenckich zawieranych w okolicznościach typowych i nietypowych oraz uporządkowania i zintegrowania przepisów dotyczących odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej.


Odpowiedzialność w łańcuchu sprzedawców. Konsument skorzysta, a kto ostatecznie odpowie za wadę?


Czym jest odpowiedzialność w łańcuchu sprzedawców?

• Ustawodawca unijny w Dyrektywie 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji, przewidział instytucję, która z założenia ma ułatwić sprzedawcy końcowemu dochodzenie roszczeń od poprzednich uczestników łańcucha sprzedaży, gdy towar wydany konsumentowi okazał się wadliwy tzw. prawo regresu w łańcuchu sprzedawców.

• Art. 4 Dyrektywy 1999/44/WE „W przypadku gdy sprzedawca końcowy odpowiada przed konsumentem za brak zgodności wynikający z działania bądź zaniechania producenta, poprzedniego sprzedawcy w tym samym łańcuchu umów lub każdego innego pośrednika, sprzedawca końcowy ma prawo dochodzić naprawienia szkód od osoby lub osób odpowiedzialnych w łańcuchu umownym. Osoba lub osoby odpowiedzialne, od których sprzedawca końcowy może dochodzić naprawienia szkód wraz z istotnymi działaniami i warunkami ich egzekucji zostaną ustalone w prawie krajowym”.



Łańcuch odpowiedzialności w prawie polskim (1/2)Ryzyka dla e-sprzedawcy


Obecnie (Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej)

Po 13 czerwca 2014 r. (Kodeks cywilny)

Jeżeli sprzedawca poniósł koszty w wyniku wykonania uprawnień przez konsumenta w

związku z zaistnieniem wady fizycznej rzeczy sprzedanej może żądać naprawienia szkody

od tego z poprzednich sprzedawców, wskutek którego działania lub zaniechania

rzecz stała się wadliwa.

W przypadku zaspokojenia roszczeń konsumenta, sprzedawca końcowy może

dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców

jeżeli wskutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową sprzedaży

konsumenckiej.

• Dyrektywa 1999/44/WE pozostawia państwom członkowskim swobodę oznaczenia podmiotów- uczestników łańcucha sprzedaży, którzy będą ponosić odpowiedzialność względem sprzedawcy końcowego.

• Instytucja ta została implementowana do prawa polskiego w Ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.

• Polski ustawodawca, przy okazji zmian w prawie konsumenckim, zdecydował się na przeniesienie przepisów regulujących odpowiedzialność w łańcuchu sprzedawców do Kodeksu cywilnego (Ustawa o

szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej zostanie uchylona).

CCG4

Slajd jest mało czytelny, tak naprawdę nie wiadomo do końca o co w nim chodzi. Może lepiej zrobić formę opisową? Analogiczny do wcześniejszych - stan przed i stan po


Łańcuch odpowiedzialności (2/2) Ryzyka dla e-sprzedawcy


Obecnie Po wejściu w życie Ustawy o prawach konsumenta

Roszczenie zwrotne sprzedawcy końcowego wobec któregokolwiek z

poprzednich sprzedawców przedawnia się z upływem 6 miesięcy od chwili

zaspokojenia kupującego.

Sprzedawca może żądać naprawienia szkody za niewykonanie umowy na

zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym art. 471 k.c.

• Sprzedawca może żądać odszkodowania obejmującego zwrot wydatków niezbędnych do realizacji uprawnień przez konsumenta, w szczególności związanych z wymianą lub usunięciem wady rzeczy sprzedanej, jej demontażem, transportem i ponownym zamontowaniem, a ponadto o kwotę, o którą została obniżona cena rzeczy.

• Ponadto, sprzedawca może żądać odszkodowania na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym (art. 471 k.c.).

• Sprzedawca końcowy ma możliwość dochodzenia roszczeń od poprzednich sprzedawców przed upływem 6 miesięcy licząc od dnia poniesienia kosztów w wyniku wykonania uprawnień przez konsumenta.

• Jeżeli sąd oddali powództwo stwierdzając, że osoba pozwana nie była odpowiedzialna za wady rzeczy, bieg terminu przedawnienia w stosunku do wszystkich pozostałych sprzedawców nie może się zakończyć przed upływem 6 miesięcy od dnia, w którym orzeczenie oddalające powództwo stało się prawomocne.

CCG4

Slajd jest mało czytelny, tak naprawdę nie wiadomo do końca o co w nim chodzi. Może lepiej zrobić formę opisową? Analogiczny do wcześniejszych - stan przed i stan po


Transgraniczna sprzedaż towarów w łańcuchu sprzedawców Jakie prawo stosować?

Przykład 1:

Polski sprzedawca – sklep „Internecik” sprzedał Janowi Kowalskiemu kosiarkę, która okazała się wadliwa. „Internecik” nabył kosiarkę od sprzedawcy mającego siedzibę w Wielkiej Brytanii, który – jak się później okazało, był odpowiedzialny za powstanie wady. Internecik zaspokoił roszczenia konsumenta (usunął wadę). Teraz „Internecik” próbuje dochodzić zwrotu kosztów poniesionych przez niego w związku z usunięciem wady. Jakie prawo znajdzie zastosowanie, przy założeniu, że umowa zawarta pomiędzy „Internecik” a angielskim sprzedawcą nie przewidywała klauzuli wyboru prawa?

ROZWIĄZANIE: Zgodnie z Rozporządzeniem Rzym I w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań

umownych, prawem właściwym dla dochodzenia odszkodowania przez polskiego przedsiębiorcę będzie prawo Wielkiej Brytanii, jako prawo państwa, w którym siedzibę ma sprzedawca, od którego „Internecik” nabył kosiarkę.



Transgraniczna sprzedaż towarów w łańcuchu sprzedawców. Jakie prawo stosować?

Przykład 2:

Polski sprzedawca – sklep „Internecik” sprzedał Janowi Kowalskiemu lodówkę, która okazała się wadliwa. „Internecik” nabył lodówkę od chińskiego sprzedawcy, który – jak się później okazało był odpowiedzialny za powstanie wady. Internecik zaspokoił roszczenia konsumenta (usunął wadę). Teraz „Internecik” próbuje dochodzić zwrotu kosztów poniesionych przez niego w związku z usunięciem wady. Jakie prawo znajdzie zastosowanie, przy założeniu, że umowa zawarta pomiędzy „Internecik” a chińskim sprzedawcą nie przewidywała klauzuli wyboru prawa?

ROZWIĄZANIE:Polska i Chiny są stronami konwencji wiedeńskiej o międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG).Zastosowanie znajdą zatem przepisy tej Konwencji, zatem:

sprzedający jest odpowiedzialny za wszelki brak zgodności istniejący w chwili przejścia ryzyka na kupującego, nawet jeżeli brak zgodności ujawni się dopiero w terminie późniejszym;

kupujący traci prawo do powoływania się na brak zgodności towarów, jeżeli nie zawiadomi sprzedającego o charakterze występujących niezgodności w rozsądnym terminie od chwili, w której niezgodności te zostały przez niego wykryte lub powinny były zostać wykryte;

Kupujący może żądać m.in. wymiany towaru, naprawy towaru, odszkodowania.




Przykład 3:

Polski sprzedawca – sklep „Internecik” sprzedał Janowi Kowalskiemu telewizor, który okazał się wadliwy. „Internecik” nabył telewizor od niemieckiego sprzedawcy, który – jak się później okazało był odpowiedzialny za powstanie wady. Internecik zaspokoił roszczenia konsumenta (usunął wadę). Teraz „Internecik” próbuje dochodzić zwrotu kosztów poniesionych przez niego w związku z usunięciem wady. Jakie prawo znajdzie zastosowanie, przy założeniu, że umowa zawarta pomiędzy „Internecik” a niemieckim sprzedawcą nie przewidywała klauzuli wyboru prawa?

ROZWIĄZANIE:Polska i Niemcy są stronami konwencji wiedeńskiej o międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG). W obydwu państwach obowiązuje również Rozporządzenie Rzym I w sprawie prawa właściwego dla

zobowiązań umownych.

Prawem właściwym zgodnie z Konwencją CISG będzie prawo niemieckie. Ponieważ Polska i Niemcy są stronami konwencji o międzynarodowej sprzedaży towarów, podobnie jak w przykładzie nr 2 zastosowanie znajdą przepisy tej konwencji CISG.




Przykład 4:

Polski sprzedawca – sklep „Internecik” sprzedał Janowi Kowalskiemu tablet, który okazał się wadliwy. „Internecik” nabył tablet od sprzedawcy z Indii, który – jak się później okazało – był odpowiedzialny za powstanie wady. „Internecik” zaspokoił roszczenia konsumenta (usunął wadę). Teraz „Internecik” próbuje dochodzić zwrotu kosztów poniesionych przez niego w związku z usunięciem wady. Jakie prawo znajdzie zastosowanie, przy założeniu, że umowa zawarta pomiędzy „Internecik” a sprzedawcą z Indii nie przewidywała klauzuli wyboru prawa?

ROZWIĄZANIEIndie nie są stroną konwencji CISG.Prawo właściwe określa się na podstawie ustawy Prawo Prywatne Międzynarodowe.Konwencja Polska- Indie dotycząca stosunków handlowych między obu krajami, podpisana dnia 8 maja

1931 r. w Warszawie (ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 18 lutego 1932 r.).- nieobowiązującaBrak jest umowy bilateralnej Polska-Indie dotyczącej prawa traktatowego.



Podsumowanie (1/2)

• Nowa dyrektywa konsumencka rozszerza uprawnienia konsumentów i wyznacza jednolite standardy jakie mają obowiązywać w całej UE.

• O ile niewątpliwie konsument jest beneficjentem zmian w prawie, to sprzedawca dokonujący na rzecz konsumenta transakcji, w wielu przypadkach jest dodatkowo obciążony.

• Zakres odpowiedzialności nałożonej na sprzedawcę przez nowe prawo wykracza niejednokrotnie poza konsekwencje jego własnych działań, a jednocześnie nie zostają mu przyznane żadne narzędzia dochodzenia roszczeń wobec podmiotów, od których sam nabył sprzedawane konsumentom produkty. Tym bardziej, gdy produkty nabył poza Unią Europejską (odpowiedzialność w łańcuchu sprzedawców).

• Sytuację sprzedawcy dodatkowo komplikuje fakt, że polski ustawodawca zdecydował się na przebudowę systemu ochrony praw konsumenta poprzez uchylenie aktów prawnych, które dotychczas tę ochronę gwarantowały i wprowadzenie nowej ustawy oraz dokonanie znacznych zmian w kodeksie cywilnym.

• Dla przedsiębiorców działających w branży e-commerce dodatkowym utrudnieniem będzie także to, że polski ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie zmian, które nie są konieczne do implementacji Dyrektywy lub wykraczają poza przedmiot regulacji Dyrektywy.



Podsumowanie (2/2)

• Specyfika tej formy sprzedaży i łatwe do zidentyfikowania kłopoty w stosowaniu prawa każdego z państw członkowskich powinny stanowić podstawę do rozpoczęcia prac nad jednolitą regulacją ogólnoeuropejską ujętą w formę rozporządzenia, a nie dyrektywy.



Jak przygotować się do zmian w prawie?Praktyczne wskazówki

• Sprzedawca powinien zadbać o przegląd środowiska prawnego i praktyki swojego sklepu internetowego (przegląd regulaminów, formularzy zamówień, informacji o odstąpieniu) pod kątem ich zgodności z nowymi przepisami.

• Sprzedawcy, którzy zadbają o strony w różnych językach europejskich zwiększą swoją szansę na zaistnienie na internetowym rynku wspólnotowym. Dzięki jednolitym regułom zaufanie konsumentów z innych krajów UE do zakupów w polskich sklepach, oferujących konkurencyjne ceny z porównaniu z rynkami zachodniej Europy, powinno wzrosnąć, co przełoży się na większe obroty polskich firm.

• Zawierając umowę z konsumentem, e-sprzedawca powinien mieć na uwadze, że w państwie, w którym ten konsument ma miejsce stałego pobytu mogą obowiązywać przepisy nakładające na niego dodatkowe, nieprzewidziane w polskim prawie obowiązki.

• W umowach, na podstawie których sprzedawca końcowy nabywa towar od innego przedsiębiorcy, powinien być zapis dotyczący prawa, które będzie stosowane w sporze powstałym z tym przedsiębiorcą na skutek dochodzenia roszczeń przez konsumenta.



Deloitte jest największą na świecie firmą świadczącą profesjonalne usługi doradcze. W Polsce Deloitte rozpoczął swoją działalność w roku 1990. Nasze główne biuro mieści się w Warszawie, a sieć biur lokalnych obejmuje największe miasta polskie: Kraków, Gdańsk, Łódź, Wrocław, Katowice, Poznań, Szczecin oraz Rzeszów. W Polsce zatrudniamy łącznie ponad 1000 pracowników, którzy świadczą usługi w obszarach:

audyt

konsulting

zarządzanie ryzykiem

doradztwo finansowe

doradztwo podatkowe

kancelaria prawnicza

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/pl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.

http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/uslugi/audyt

http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/uslugi/konsulting

http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/uslugi/zarzadzanie-ryzykiem

http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/uslugi/doradztwo-finansowe

http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/uslugi/doradztwo-podatkowe

http://www.deloittelegal.pl/

http://www.deloitte.com/pl/about

nowe prawa e-konsumenta i w e-commerce. sklepy internetowe czekają zmiany

Business