no part of this book may be reproduced or transmitted … · efμe#ece efjeyeeiee®³ee vejeerve...

No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, C.D. ROM/Audio Video Cassettes or electronic, mechanical including photocopying; recording or by any information storage and retrieval system without permission in writing from the Publisher.

cejeþer Jee®eveHeeþ F³eÊee oneJeer

ceneje<ì^ jep³e ceeO³eefcekeÀ Je G®®e ceeO³eefcekeÀ efμe#eCe ceb[U, HegCes ³eeb®³eeÜejs efve³eesefpele veJeerve Hejer#eeHe×leerJej DeeOeeefjle.

Printed at: Repro India Ltd., Mumbai

P.O. No. 11203

þUkeÀ Jewefμe<ìîes: • veJeerve Hejer#eeHe×leerJej DeeOeeefjle.

• meesHeer Yee<ee, menpe uesKeveμewueer Je megìmegìerle ceeb[Ceer.

• Deeoμe& GÊejebmeefnle mejeJeemeeþer YejHetj ke=Àleer.

• meJe& DeY³eemeIeìkeÀeb®³ee meKeesue DeY³eemeemeeþer JewefJeO³eHetCe& ke=Àleer.

• mejeJeemeeþer vecegvee ke=ÀefleHeef$ekeÀe.

• mJe³ebcetu³eceeHeveemeeþer GHe³egkeÌle.

10192_10350_JUP

First Edition: February 2016

ÒemleeJevee vecemkeÀej, efJeÐeeLeea efce$e-cewef$eCeeRvees! oneJeer®eb Je<e& cnCepes YejHetj DeY³eeme, Hejer#es®ee Òe®eb[ leeCe. veJeerve DeY³eemeHe×leercegUs legce®³ee ceveele veeveeefJeOe Òeμve efvecee&Ce nesle Demeleerue. HeCe cegueebvees, cegUer®e keÀeUpeer keÀª vekeÀe. legce®³ee ceveeleerue Òeμveeb®eer GÊejs osC³eemeeþer Je legce®eer ³ee veJeerve DeY³eemeHe×leerμeer DeesUKe keÀªve osC³eemeeþer®e ìeiexì ÒekeÀeμevee®es `cejeþer Jee®eveHeeþ F³eÊee oneJeer' ns HegmlekeÀ ÒekeÀeefμele keÀjle Deenesle. HetJeea®³ee DeY³eemeHe×leer®ee yeepe cees[tve efμe#eCe efJeYeeieeves veJeerve DeY³eemeHe×leer DebefiekeÀejueer Deens, pesCeskeÀªve Yee<ee%eeve ns ÒeμveesÊejebHegjles ce³ee&efole ve jenlee cegueeb®es %eeve, DeekeÀueve, GHe³eespeve Je l³eeb®³ee G®®e yeesOeelcekeÀ #eceleeb®ee efJekeÀeme nesF&ue. veJeerve DeY³eemeHe×leercegUs cegueebvee mJele:®³ee μeyoeble GÊejs efueneJeer ueeieCeej Demeu³eeves l³eeb®³ee DeefYeJ³ekeÌleer #eceles®ee keÀme ueeieCeej Deens. cegueebvees, veJeerve DeY³eemeHe×leer Kejslej HeÀej cepesμeerj Je GHe³egkeÌle Deens. ³ee He×leercegUs HetJeea®³ee `IeeskeÀe Je DeeskeÀe' ³ee Heeþebleje®³ee He×leeruee cetþceeleer efceUCeej Deens. Òeμveeb®eer GÊejs Heeþ keÀjC³ee®eer Deelee iejpe Gjuesueer veener. ner veJeerve DeY³eemeHe×leer, legcneuee Heeþe®es DeekeÀueve efkeÀleer Peeues Deens Je les ceeb[leevee legce®eer DeefYeJ³ekeÌleer keÀμeer Deens ns peesKeCeejer Deens. l³eecegUs legce®³ee DeekeÀueveμekeÌleeruee, efJe®eej#ecelesuee, ke=Àefleμeeruelesuee, me=peveμeeruelesuee Je keÀuHekeÀlesuee YejHetj JeeJe efceUsue. ³ee He×leercegUs Yee<esyeÎue®eer DeefYe©®eer Jee{C³eeme ceole nesF&ue. veJeerve DeY³eemeHe×leervegmeej DeY³eeme keÀjleevee legcneuee Òel³eskeÀ μeyo keÀeUpeerHetJe&keÀ DeY³eemee³e®ee Deens,

pesCeskeÀªve μeyoeb®³ee DeLee&®es DeveskeÀ Hewuet legcneuee Gceieleerue Je legce®eer Yee<ee μeyomebHeVe nesF&ue. efμe#eCe efJeYeeiee®³ee veJeerve DeY³eemeHe×leer®es yeejkeÀeF&ves efJeμues<eCe keÀªve ns HegmlekeÀ efJekeÀefmele kesÀues Deens. veJeerve DeY³eemeHe×leer DeJeuebyeleevee DeY³eeme¬eÀceeleerue Òel³eskeÀ ÒekeÀjCeeJej Je ÒekeÀjCeeleerue Òel³eskeÀ IeìkeÀeJej DeveskeÀ ÒekeÀej®³ee ke=Àleer meceeefJe<ì kesÀu³ee Deensle. l³eeceO³es Deeke=ÀefleyebOe, Jesye peeue, DeesIelekeÌles Deμee JewefJeO³eHetCe& ke=ÀleeR®ee meceeJesμe kesÀuee Deens. pesCeskeÀªve ns veJeerve leb$e legcneuee mejeJeeves Deelcemeele keÀjlee ³esF&ue Je mJele:®es cetu³eceeHeve keÀjC³eeme GHe³egkeÌle þjsue. meesHeer Yee<ee, menpe uesKeveμewueer DeeefCe Deelcemeele keÀjC³eeme ÒeYeeJeer Deμeer megìmegìerle ceeb[Ceer ³eebcegUs ns HegmlekeÀ legce®³ee Hemebleerme Glejsue ³ee®eer Deecneuee Kee$eer Jeeìles. legce®es O³es³e þjJee, les ieeþC³eemeeþer efve³eespeve keÀje. efve³eefceleHeCes Jee®eve keÀje, l³eeJej efJe®eej keÀje Je veJeerve DeY³eemeHe×leeruee DeelceefJeμJeemeeves meeceesjs pee. ceie efveeqμ®ele O³es³e ieeþCes cegUer®e keÀþerCe nesCeej veener. Òe³elve ner®e ³eμee®eer iegªefkeÀuueer Deens. legce®³ee Òe³elveeble Deece®eer vesnceer®e meesyele Deens. ns HegmlekeÀ HeefjHetCe& keÀjC³eemeeþer Deecner meJe&leesHejer Òe³elve kesÀues Deensle, lejer HegmlekeÀ DeefOekeÀeefOekeÀ Glke=À<ì JneJes ³eemeeþer DeeHeu³ee met®evee mJeeieleen& Deensle. Oev³eJeeo!

Hejer#esmeeþer ceve:HetJe&keÀ MegYes®íe ! ÒekeÀeμekeÀ

PER ke=ÀefleHeef$ekeÀe DeejeKe[e (iegCeefJeYeeieCeermen)

JesU: 3 leeme SketÀCe iegCe: 80 efJeYeeie 1 : ieÐe SketÀCe iegCe 20 ke=À.1. (De) ieÐe Gleeje (Heefþle) (120 les 150 μeyo) (De - 1) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (De - 2) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (De - 3) J³eekeÀjCeeOeeefjle ke=Àleer 2 (De - 4) DeefYeJ³ekeÌleer / mJecele ÒekeÀìve 2 8 iegCe ke=À.1. (ye) ieÐe Gleeje (Heefþle) (120 les 150 μeyo) (ye - 1) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (ye - 2) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (ye - 3) J³eekeÀjCeeOeeefjle ke=Àleer 2 (ye - 4) DeefYeJ³ekeÌleer / mJecele ÒekeÀìve 2 8 iegCe

ke=À.1 (keÀ) ieÐe Gleeje (Heefþle) (50 les 60 μeyo) (keÀ - 1) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (keÀ - 2) DeekeÀueve ke=Àleer 2 4 iegCe efkebÀJee keÀesCel³eener SkeÀe ieÐe HeeþeJej DeeOeeefjle meejebμeuesKeve 4 iegCe efJeYeeie 2 : HeÐe SketÀCe iegCe 16 ke=À.2. (De) keÀefJelee (Heefþle) (De - 1) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (De - 2) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (De - 3) meboYe&, ÒemleeJeveeOeeefjle ke=Àleer 2 (De - 4) YeeJeeLee&Oeeefjle ke=Àleer (mJecele) 2 8 iegCe ke=À.2. (ye) keÀefJelee (Heefþle) (ye - 1) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (ye - 2) DeekeÀueve ke=Àleer 2 (ye - 3) meboYe&, ÒemleeJeveeOeeefjle ke=Àleer 2 (ye - 4) YeeJeeLee&Oeeefjle ke=Àleer (mJecele) 2 8 iegCe efJeYeeie 3 : mLetueJee®eve SketÀCe iegCe 4 ke=À.3. ke=Àleer 1 : 2 ke=Àleer 2 : 2 4 iegCe

efJeYeeie 4 : J³eekeÀjCe SketÀCe iegCe 10 ke=À.4. (De) meeceev³eveece ke=Àleer 2 (ye) Je®eve ke=Àleer 2 (keÀ) μeyomebHeÊeer ke=Àleer 2 ([) uesKeveefve³eceebvegmeej uesKeve ke=Àleer 2 (F&) JeekedÀÒe®eej ke=Àleer 2 10 iegCe efJeYeeie 5 : GHe³eesefpele uesKeve SketÀCe iegCe 30 ke=À.5. (De) He$euesKeve (2 HewkeÀer 1) 5 (ye) DeHeefþle ieÐe Gleeje (GleeN³eeJej 5 Òeμve le³eej keÀjCes) 5 (keÀ) keÀLeeuesKeve (keÀLeeHetleea / μeyoebJeªve keÀLeeuesKeve / cegÐeebJeªve keÀLeeuesKeve) 5 ([) uesKeveÒekeÀej (4 HewkeÀer 3) (Òel³eskeÀer 5 iegCe) 15

(1) ÒemebieeJeªve uesKeve (2) mebJeeouesKeve (3) ef®e$eJeCe&ve (4) yeeleceer / Je=ÊeevleuesKeve (5) peeefnjeleuesKeve (6) DeelcekeÀLeve (7) Ye´ceCeOJeveermeeþer mebosμe 30 iegCe

mLetueJee®evee®³ee HeeþebJej DeeOeeefjle DeekeÀueve / GHe³eespeve / DeefYeJ³ekeÌleer / keÀuHeveeμekeÌleer ³eebJej Òel³eskeÀer 2 iegCeeb®³ee 2 ke=Àleer

³ee 7 uesKeveÒekeÀejebHewkeÀer keÀesCelesner 4 uesKeveÒekeÀej efJe®eejues peeleerue DeeefCe l³eebHewkeÀer keÀesCelesner 3 uesKeveÒekeÀej efJeÐeeL³ee¥vee mees[Jee³euee meebefieleues peeleerue.

IeìkeÀefvene³e iegCeefJeYeeieCeer

Deveg. ¬eÀ efJeYeeie iegCe 1 ieÐe 20 2 HeÐe 16 3 mLetueJee®eve 04 4 J³eekeÀjCe 10 5 GHe³eesefpele uesKeve 30

80 ìerHe : cejeþer – efÜleer³e Yee<ee (Jee®eveHeeþ) 9 Jeer ®³ee veJeerve ke=ÀefleHeef$ekesÀ®³ee DeejeKe[îeeJej DeeOeeefjle

¬eÀ. Heeþe®es veeJe uesKekeÀ / uesefKekeÀe

He=<þ ¬eÀ.

ieÐe efJeYeeie 1 mebJeeo, efJemebJeeo μeeblee μesUkesÀ 1

2 μeeμJele efμe#eCemebHeÊeer ®ebêμesKej Oecee&efOekeÀejer

13

3 DeHetJe& Yesì jCeefpele osmeeF& 25 4 ceemlej DeeefCe ceer ke=À<CeeyeeF& megJex 38 5 efnceeue³e ÒeYeekeÀj HeW{ejkeÀj 50 6 HeefjJele&vee®es GlmeJe efJeÐee yeeU 59 7 JeeªU Deefveue DeJe®eì 71 8 G©mee®es efoJeme Deeμee DeeHejeo 80 9 ceeCegmekeÀer®ee Peje ef®e$euesKee Hegjbojs 97 10 efvemeie&JesOe yeer. peer. JeeIe 106 11 yeeyetpeer mebpe³e efiejemes 121 12 keÀe³e jeJe HegmlekeÀjeJe ! oemet JewÐe 139 HeÐe efJeYeeie 1 mebleJeeCeer De Deeefpe meesefve³ee®ee efoJeme meble mesvee cenejepe 153 Dee ke=ÀHee keÀjer Heb{jerveeLee meble vejnjer meesveej 156 F efkeÀleer ns megKe meble mees³ejeyeeF& 159

2 efpeLes jeyeleer nele ie. efo. cee[ietUkeÀj 163

3 ceeP³ee Iejìîeele met³e&keÀeble Keeb[skeÀj 167 4 Òeue³e jesefnoeme Heesìs 171 5 ieeJe Deefveue Heeìerue 175 6 DeeHeCe OejCeer ieb $eÝ<eerkesÀμe keÀebyeUs 179 7 SkeÀlJee®es ieerle ceneve Deeμues<ee cenepeve 183

¬eÀ. Heeþe®es veeJe uesKekeÀ / uesefKekeÀe

He=<þ ¬eÀ.

mLetueJee®eve 1 veeleJeb[ebme He$e ce=Ceeefueveer meejeYeeF& 187

2 ÒeeflemejkeÀej veeieveeLeDeCCee vee³ekeÀJe[er

190

3 ieeJee®eer mebmke=Àleer ns ieeJee®es J³eeqkeÌleceÊJe

Deevebo ³eeoJe 195

4 cegueeb®es mJeHve meesveeueer veJeebiegU 199J³eekeÀjCe

1 meceeme 2032 JeekeÌ³eªHeeblej 2073 JeekedÀÒe®eej 2104 efJeYekeÌleer 2135 μeyoeb®³ee peeleer 215

GHe³eesefpele uesKeve 1 efveyebOeuesKeve 2182 keÀLeeuesKeve 2313 ieÐe DeekeÀueve 2354 peeefnjele 2385 Je=ÊeevleuesKeve 2466 He$euesKeve 2497 mebJeeo uesKeve 2608 Ye´ceCeOJeveer mebosμeuesKeve 263

Heefjefμe<ìs

leeW[er Hejer#esefJe<e³eer cenÊJee®eer ceeefnleer

264

vecegvee ke=ÀefleHeef$ekeÀe – 1 268vecegvee ke=ÀefleHeef$ekeÀe – 2 277

1

ieÐe 01: mebJeeo, efJemebJeeo

uesefKekeÀe Heefj®e³e μeeblee peveeo&ve μesUkesÀ (1922 – 2002) cejeþerleu³ee megÒeefme× keÀJeef³e$eer Je ieerlekeÀej μeeblee μesUkesÀ ³eebveer DeeHeu³ee efJeefJeOe keÀeJ³e Je uesKevee®³ee ceeO³eceeletve meeefnl³eme=<ìerme ceesuee®es ³eesieoeve efoues Deens. DeeUboer ³esLes 1996 meeueer Yejuesu³ee DeefKeue Yeejleer³e cejeþer meeefnl³e mebcesuevee®es DeO³e#eHeo l³eebveer Yet<eefJeues Deens. uesefKekesÀ®es meeefnl³euesKeve keÀefJeleemebûen `Je<ee&', `ªHemeer', `ieeWoCe', `pevcepeevnJeer' F. Deelce®eefj$eelcekeÀ uesKeeb®es mebkeÀueve `OetUHeeìer'. ueefueleieÐemebûen `μeyoeb®³ee ogefve³esle', `HeeJemeeDeeOeer®ee HeeTme', `mebmcejCes', `ceojbieer' F. Heeþe®eer HeeμJe&Yetceer Òemlegle Heeþ ne `ceojbieer' ³ee ueefueleieÐemebûeneletve Iesleuesuee Deens. ³ee Heeþele μeeblee μesUkesÀ ³eebveer mebJeeoe®³ee efJeefJeOe ÒekeÀejeb®es Je l³eebleerue De[LeÈ³eeb®es DeesIeJel³ee μewueerle JeCe&ve kesÀues Deens. μeyoeLe& DekeÀejCe Gieer®e®e (for no reason) DeO³eelce#es$e (the field of metaphysics)

Deveble-DemebK³e DeieefCele (unlimited, endless) DeJee#ej SkeÀner De#ej (a singal word) Deeûen nÆ (importunity) Deeoμee&JemLee Deeoμe& efmLeleer (ideal condition)

GlkeÀì leerJe´ peesjoej (extreme) GHeêJe $eeme (harrasse, trouble) DeewHe®eeefjkeÀ kesÀJeU efμe<ìe®eej (formal) iewjmecepe ®egkeÀer®ee mecepe (misunderstanding)

ieeW[me ieesefpejs, megjsKe (cute, lovely) ®e{eDees{ mHeOee& (competition) ®ecelkeÀeefjkeÀ efJeef®e$e (strange) ®egUyegUle SkeÀe peeieer μeeble ve yemeCes (unsteady)

efpeJeueie efpeJeeYeeJee®eer (very close) pegpeyeer leelHegjles (temporary) pees[Heer ³egiegues (couples)

þCeþCeerle yeesueCes

mHe<ì yeesueCes, ceeskeÀUsHeCeeves yeesueCes (speak clearly)

oeefjêîe ieefjyeer (poverty) ogjeûen ®egkeÀer®ee Deeûen, nìJeeoerHeCee

(unrealistic demand, obstinacy)ogjeJee Deblej (distance) Oee[me efnbcele, Oew³e& (courage) O³eeme leerJe´ Dees{ (a great longing)

O³es³e GefÎ<ì, ue#³e (aim, goal ) efve:μeyo μeyoebefμeJee³e (speechless) Hejcees®®e Deefleμe³e G®®e opee&®es

(of a very high quality)Hejer leNne, ÒekeÀej (types) Òeke=Àleer mJeYeeJe, Je=Êeer (nature) efyekeÀì keÀþerCe (tough, difficult) efyeveleejer ³eb$e leej vemeuesues ³eb$e (wireless) Yejcemeeì KetHe peemle (excessive) YeeJeCes DeeJe[Ces (like) YeeskeÌles ®eenles (followers, fans) cepeea Òesce (mood) cevemeeskeÌle cevecegjeo, mJe®íbo

(to one’s heart’s content)cegkeÀeì ieHHe (mutely) cegKeesodiele leeW[Heeþ (by heart) ³epeceeve kegÀìgbyeÒecegKe, IejceeuekeÀ (host)

Je¬eÀ JeekeÀ[s (crooked) JeeJeies ®egkeÀer®es (wrong) efJeÜeve yegef×ceeve (scholar) efJeOeeve (Statement)

efJeveemee³eeme keÀenerner Òe³elve ve keÀjlee (without any efforts)

Je=Êeer mJeYeeJe (attitude, nature) efμeleeHeÀerves keÀewμeu³eHetJe&keÀ (skillfully) mebJeeo yeesueCes (communication) megmebmke=Àle (cultured)

mJeeefYeceeve mJele:efJe<e³eer®ee DeefYeceeve (self-esteem)

ngÎe Heo (designation)

mebJeeo, efJemebJeeoieÐe - efJeYeeie

01-- uesefKekeÀe - μeeblee μesUkesÀ (ceojbieer)

2

Std. X: Marathi

2

ËÐe ¿o³eeme mHeμe& keÀjCeejs (touching to one’s heart)

#eguuekeÀ efJeμes<e cenÊJe vemeuesues (unimportant, negligible)

efìHee ef[keÀvme, Heer. peer. Jeg[neTme, ne[ea

ÒeK³eele Fbûepeer meeefneql³ekeÀ.

³eμeJeble mJeeleb$³eHetJe& keÀeUeleerue SkeÀ ÒecegKe cejeþer keÀJeer. `jefJeefkeÀjCe ceb[U' ³ee keÀefJeceb[Ue®es cenÊJee®es meom³e.

jefJeefkeÀjCe ceb[U meve 1922 meeueer HegC³eele ceeOeJe petefue³eve, efiejerμe, ³eμeJeble DeeefCe Dev³e keÀener keÀJeeRveer SkeÀ$e ³esTve mLeeHeve kesÀuesues keÀefJeceb[U.

μeyosefJeCe mebJeeefopes %eevesμJejerleerue SkeÀe DeesJeerleerue JeekeÌ³eKeb[.

Heeþeleerue JeekedÀÒe®eej Je l³eeb®es DeLe&

De{er jenCes ceveele jeie þsJeCes. (grudge) Deepe&Je keÀjCes efJevebleer keÀjCes. (to request) Deevebo cevemeeskeÌle uegìCes

ceveeHeemetve Deevebo IesCes. (to enjoy thouroughly)

ieke&À nesCes ie{tve peeCes, leuueerve nesCes. (be immersed in)

®egìHegì JeeìCes ngjntj JeeìCes. (to be anxious)

ogjeJee jeKeCes otj jenCes. O³eeme IesCes SKeeÐee iees<ìer®³ee HeefjHetCe&lesmeeþer melele

Òe³elve keÀjCes. (to decide fiercely)

YejYeªve yeesueCes KetHe yeesueCes. (talking constantly)

cepeea peeCes jeie ³esCes. (be a little upset) ceve ogKeeJeues peeCes ceveeme JeeF&ì JeeìCes.

(to hurt sentiments)ceveeuee GceieCes mecepetve peeCes.

(to understand without saying)cegkeÀeì yemetve jenCes peyejomleerves μeeble yemeeJe³eeme ueeieCes.

(to sit quitely)efJeHe³ee&me keÀjCes yeesueC³ee®ee JesieUe DeLe& keÀe{Ces.

(misunderstanding)metj pegUCes ceveeleues efJe®eej HeìCes.

(to understand each other)mlebefYele nesCes Deeμ®e³e&®eefkeÀle nesCes. (surprised)

n<e&Yeefjle nesCes Deefleμe³e Deevebo nesCes. (to get delighted)

#ecee ceeieCes ceeHeÀer ceeieCes. (to say sorry)

Heeþeleerue cnCe `J³ekeÌleer eflelekeÌ³ee Òeke=Àleer' efvejefvejeUer ceeCemes efvejefvejeÈ³ee mJeYeeJee®eer Demeleele.

mJeeO³ee³e HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 1 Jejerue (DeesU 1 les 15) Jee®ee Je Keeueerue Òeμveeb®eer GÊejs Ðee. [oesve efJeÜeve ceeCemeeb®eer iees<ì ......................

...................... þCeþCeerle yeesueCes®e nJes Demeles.] De. DeekeÀueve ke=À.1. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje. GÊej: 1. oesIeeb®eer Yesì Peeueer. 2. oesIesner Keg®³ee¥Jej μeeble yemetve jeefnues. 3. SkeÀceskeÀebμeer DeJee#ej yeesueues veenerle. 4. leemeeYejeves Yesìeruee Deeuesuee efJeÜeve Gþuee. ke=À.2. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje. GÊej: 1. oesve efpeJeueie. 2. DeO³eelce #es$eeleerue ieg©efμe<³e. 3. SkeÀe®e O³es³ee®ee Je keÀues®ee O³eeme Iesleuesues GlkeÀì

meeOekeÀ. ke=À.3. kebÀmeeleerue ³eesi³e μeyo efveJe[tve efjkeÀec³ee peeiee Yeje. 1. HeCe yeesueCes DeeefCe _______ yeesueCes®e nJes Demeles.

(þCeþCeerle / oCeoCeerle / KeCeKeCeerle / HeÀCeHeÀCeerle) 2. FLes cevee®es®e SkeÀ efyeveleejer _______ ®eeuet Demeles.

(neskeÀe³eb$e / leeje³eb$e / ceve³eb$e / ueesn³eb$e) GÊej: 1. þCeþCeerle 2. leeje³eb$e

Heefj®íso 1

`μeyosefJeCe mebJeeefopes' DeJemLesÒele peeT μekeÀCeejs ueeskeÀ

1 2

3

SkeÀ efJeÜeve ogmeN³ee efJeÜevee®³ee Yesìeruee iesuee

1

3

2

efJeÜeveeves ³epeceeveeb®ee efvejesHe Iesleuee

4

3


ke=À.4. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeves HetCe& keÀje. 1. μeyoeb®es ceeO³ece efleLes DeHegjs He[les Demes veJns, lej _______ . De. yeesueC³ee®eer iejpener Gjuesueer vemeles. ye. yeesueC³ee®eer iejpener Gjuesueer Demeles. keÀ. μeyoeb®eer iejpener efleLes Gjuesueer Demeles. [. μeyoeb®eer efleLes iejpener Gjuesueer vemeles. 2. DeeHeu³eemeejK³ee meeceev³eebvee _______ De. μeyoebJee®etve®es mebJeeo YeeJeCeejner veenerle. ye. yeesueC³eeJee®etve keÀener keÀUCeej veener. keÀ. efueefnu³eeJee®etve keÀener keÀUCeej veener. [. jeieeJeu³eeefμeJee³e keÀener keÀUCeej veener. GÊej: 1. μeyoeb®es ceeO³ece efleLes DeHegjs He[les Demes veJns, lej

μeyoeb®eer efleLes iejpener Gjuesueer vemeles. 2. DeeHeu³eemeejK³ee meeceev³eebvee μeyoebJee®etve®es

mebJeeo YeeJeCeejner veenerle. ke=À.5. Keeueerue Òeμveeb®eer Òel³eskeÀer SkeÀe JeekeÌ³eele GÊejs efuene. 1. mebJeeo ³ee mebkeÀuHeves®eer Hejcees®®e Deeoμee&JemLee keÀesCeleer? GÊej: SkeÀ leemeYej μeyoner ve yeesuelee mebJeeoe®ee Deevebo cevemeeskeÌle

uegìCeejs efJeÜeve cnCepes mebJeeo mebkeÀuHeves®eer Hejcees®®e Deeoμee&JemLee Deens.

2. DeeHeu³eeuee keÀesCel³ee ÒekeÀej®es yeesueCes nJes Demeles? GÊej: DeeHeu³eeuee keÀþerCe, meeOes, mejU, Je¬eÀ, keÀmes keÀe nesF&vee,

HeCe yeesueCes DeeefCe þCeþCeerle yeesueCes®e nJes Demeles. ke=À.6. ’μeyoeb®es ceeO³ece efleLes DeHegjs He[les Demes veJns, lej

μeyoeb®eer iejpe®e Gjuesueer vemeles“ Demes uesefKekeÀe keÀe cnCeles?

GÊej: uesefKekesÀ®³ee celes oesve efpeJeueie, DeO³eelce#es$eeleerue ieg©efμe<³e, SkeÀe®e O³es³ee®ee efkebÀJee keÀues®ee O³eeme Iesleuesues GlkeÀì meeOekeÀ μeyoebefμeJee³e mebJeeo meeOet μekeÀleele. DeveskeÀ Je<ex SkeÀ$e mebmeej kesÀuesueer keÀener Je=× pees[Heer yeefIeleueer keÀer ue#eele ³esles, keÀer leer SkeÀceskeÀebμeer yeesueleevee menmee Dee{Ule veenerle; HeCe SkeÀceskeÀebμeer μeyoebefJevee mebJeeo les meeOet μekeÀleele. Je<ee&vegJe<ex SkeÀceskeÀeb®³ee menJeemeele jentve l³eeb®eer ceves HetCe&le: pegUuesueer Demeleele. l³eecegUs, SkeÀeves Iesleuesuee efveCe&³e l³eeves ve yeesuelee®e ogmeN³ee®³ee ceveeuee DeeOeer®e keÀUlees Je lees l³eeuee ceev³ener Peeuesuee Demelees. oesve J³ekeÌleeR®eer ceves pegUueer, keÀer l³eeb®³eeleerue mebJeeoemeeþer μeyoeb®eer iejpe®e Gjle veener, Deμee JesUsme μeyoeb®es ceeO³ece DeHegjs He[les Demes veJns, lej cevee®eer SJe{er SkeÀªHelee Demeles keÀer μeyoeb®³ee ceeO³ecee®eer efleLes iejpe®e Gjle veener Demes uesefKekesÀuee Jeeìles.

ye. ceePee DeY³eeme - μeyomebHeÊeer ke=À.1. menmebyebOeevegmeej efjkeÀec³ee peeiee Yeje. 1. O³es³e : GefÎ<ì :: %eeveer : 2. DeHegjs : Hegjs :: mebJeeo : GÊej: 1. efJeÜeve 2. efJemebJeeo ke=À.2. ieìele ve yemeCeeje μeyo DeesUKee. 1. Deevebo, n<e&Yeefjle, cevemeeskeÌle, Òel³e³e. 2. μeyo, mebmeej, mebJeeo, DeJee#ej. GÊej: 1. Òel³e³e 2. mebmeej ke=À.3. μeyomecetneuee SkeÀ μeyo Ðee. leej vemeuesues ³eb$e GÊej: efyeveleejer ³eb$e ke=À.4. JeekedÀÒe®eejeb®ee DeLe& meebietve JeekeÌ³eele GHe³eesie keÀje. 1. Deevebo cevemeeskeÌle uegìCes : ceveeHeemetve Deevebo IesCes. JeekeÌ³e: Heb. nefjÒemeeo ®eewjefme³eeb®³ee yeemejerJeeovee®³ee keÀe³e&¬eÀceele

Þeesles mebieerlee®ee Deevebo cevemeeskeÌle uegìle nesles. 2. n<e&Yeefjle nesCes : KetHe Deevebo nesCes. JeekeÌ³e: Jeeef<e&keÀ Hejer#esle Heefnuee vebyej Deeu³eeves veeJeso n<e&Yeefjle

Peeuee. ke=À.5. Keeueerue μeyoeleerue De#ejebHeemetve DeLe&HetCe& μeyoeb®eer

j®evee keÀje. GÊej: Je[, Jej, HejJe[, Hej, He[, jJe, j[, Jener, nerj keÀ. ceePee DeY³eeme - J³eekeÀjCe ke=À.1. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue veece, meJe&veece, efJeμes<eCe Je

ef¬eÀ³eeHeo DeesUKetve l³eeb®es ³eesi³e JeieeakeÀjCe keÀje. oesve efJeÜeve ceeCemeeb®eer iees<ì meebieleele. GÊej:

veece meJe&veece efJeμes<eCe ef¬eÀ³eeHeo ceeCemes, iees<ì oesve, efJeÜeve meebieleele

ke=À.2. JeekeÌ³eeleerue DeJ³e³e DeesUKetve l³ee®ee ÒekeÀej efuene. 1. DeeHeeHeu³ee peeieer Keg®³ee¥Jej μeebleHeCes yemetve jeefnues. GÊej: Jej μeyo³eesieer DeJ³e³e HeCes μeyo³eesieer DeJ³e³e

HejJe[Ceejner

1 2 3 4 5 6 7 8 9

4

Std. X: Marathi

4

2. Jee Jee! efkeÀleer cepesle JesU iesuee cnCetve meebiet. GÊej: Jee Jee! kesÀJeueÒe³eesieer DeJ³e³e efkeÀleer ef¬eÀ³eeefJeμes<eCe DeJ³e³e cnCetve GYe³eevJe³eer DeJ³e³e ke=À.3. Keeueer SkeÀe meeceeefmekeÀ μeyoe®ee efJeûen keÀªve osC³eele

Deeuesuee Deens. lemee®e ogmeje meeceeefmekeÀ μeyo GleeN³eeletve μeesOee Je l³ee®ee efJeûen keÀªve meceemee®es veeJe efuene.

DeeF&yeeHe DeeF& DeeefCe yeeHe GÊej:

μeyo efJeûen meceeme ieg©efμe<³e iegª DeeefCe efμe<³e Flejslej ÜbÜ meceeme

ke=À.4. uesKeveefve³eceebvegmeej De®etkeÀ μeyo DeesUKee. 1. ÒeeHebef®ekeÀ / ÒeeHeb®eerkeÀ / ÒeHebef®ekeÀ / ÒeHeb®eerkeÀ 2. efceUtvepetUtve / efceUtvepegUtve / efceUgvepegUgve / efceUtvepetUgve 1. ÒeeHebef®ekeÀ 2. efceUtvepegUtve ke=À.5. uesKeveefve³eceeb®ee JeeHej keÀªve JeekeÌ³e Hegvne efuene. 1. meeceev³eebvee μeyoeJee®egve®es mebJeeo YeeJeCeejefn veenerle. GÊej: meeceev³eebvee μeyoeJee®etve®e s mebJeeo YeeJeCeejner veenerle. 2. efkeÀleer cepesle JesU iesuee cnCegve meebieg! GÊej: efkeÀleer cepesle JesU iesuee cnCetve meebiet! ke=À.6. kebÀmeeleerue met®evesÒeceeCes Keeueerue JeekeÌ³eeb®es ªHeeblej keÀje. 1. Jee Jee! efkeÀleer cepesle JesU iesuee cnCetve meebiet !

(efJeOeeveeLeea keÀje.) GÊej: JesU KetHe cepesle iesuee. 2. FLes cevee®es efyeveleejer ³eb$e ®eeuet Demeles. (Dee%eeLeea keÀje.) GÊej: FLes cevee®es efyeveleejer ³eb$e ®eeuet þsJee. ke=À.7. Keeueerue μeyoeb®es meeceev³eªHe, efJeYekeÌleer Òel³e³e

DeeefCe efJeYekeÌleer DeesUKetve keÀes<ìkeÀ HetCe& keÀje.

μeyo meeceev³eªHe efJeYekeÌleer Òel³e³e

efJeYekeÌleer

1. ceeCemeeb®eer

2. Yesìeruee

3. leemeeYejeves GÊej:

μeyo meeceev³eªHe efJeYekeÌleer Òel³e³e

efJeYekeÌleer

1. ceeCemeeb®eer ceeCemeeb ®eer <e<þer 2. Yesìeruee Yesìer uee efÜleer³ee/®elegLeea 3. leemeeYejeves leemeeYeje ves le=leer³ee

[. ceePes cele ke=À.1. DeeHeu³ee Deepetyeepet®³ee ueeskeÀebμeer mebJeeo

meeOeC³eemeeþer legcner keÀesCeleer meeOeves efkebÀJee ceeO³eces JeeHejlee?

GÊej: mebJeeo ne oesve J³ekeÌleeRvee SkeÀceskeÀebμeer pees[Ceeje ogJee Demelees. ne mebJeeo meeOeC³eemeeþer ceer Òel³e#e yeesueCes, mceeì&HeÀesve, F&-cesue, ueIegmebosμe Fl³eeoer meeOeveeb®ee JeeHej keÀjlees. leb$e%eevee®³ee efJekeÀemeecegUs ³ee meeOeveebveer mebJeeo Deefleμe³e peueo Je meesHee Peeuee Deens. Demes Demeues lejer Òel³e#e yeesuetve mebJeeo meeOeCes ceuee peemle DeeJe[les. ³eecegUs keÀesCelesner iewjmecepe nesle veenerle DeeefCe DeeHeu³eeuee pes meebiee³e®es Deens les DeeHeCe J³eJeefmLele Heesnes®eJet μekeÀlees. DeeHeu³ee ®esnN³eeJejerue YeeJe meceesj®³eeuee efomele Demeu³eecegUs leesner DeeHeues yeesueCes DeefOekeÀ menpelesves mecepet μekeÀlees. efJeμes<ele: DeeF&Jeef[ueebμeer efkebÀJee Flej peJeU®³ee J³ekeÌleeRμeer Òel³e#e mebJeeo Deefleμe³e mees³eermkeÀj Demelees. ³eecegUs iewjmecepeebvee Leeje lej Gjle veener®e DeeefCe peJeU®³ee J³ekeÌleeRμeer Demeuesues yebOe DeefOekeÀ ¢{ nesleele.

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 1,2 Jejerue (DeesU 16 les 32) Jee®ee Je Keeueerue Òeμveeb®eer GÊejs Ðee. [DeeefCe ³ee yeesueC³ee®es ......................

...................... ceveele De{er jentve iesueer leer iesueer®e.] De. DeekeÀueve ke=À.1. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje. GÊej: 1. SkeÀceskeÀeb®es DeveskeÀ iegCeoes<e ceenerle DemeCes. 2. SkeÀceskeÀeb®³ee peerJeveeleues ceenerle Demeuesues

yejsJeeF&ì leHeμeerue ìeUCes. 3. veel³eeb®³ee peJeefUkeÀercegUs ³esCeejs DeJeIe[uesHeCe. 4. ceve ogKeeJeCeej veener ³ee®eer keÀeUpeer IesCes. 5. celeYesoe®es efJe<e³e ìeUCes.

Heefj®íso 2

2

ceeskeÀÈ³ee mebJeeoeleerue De[LeUs

3 1

5 4

5


ke=À.2. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje. GÊej: 1. veeJe 2. ieeJe 3. J³eJemee³e 4. ngÎe 5. HeÊee ke=À.3. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje. GÊej: 1. cegkeÌle 2. ceeskeÀUs ke=À.4. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje. GÊej: 1. pesJeCee®es efyeue ÒeceeCeeHes#ee DeefOekeÀ Peeues. 2. efyeueeyeÎue®eer uesefKekesÀ®eer YetefcekeÀe yeIetve cew$eerCe

veejepe Peeueer. ke=À.5. kebÀmeeleerue ³eesi³e μeyo efveJe[tve efjkeÀec³ee peeiee Yeje. 1. veel³eeleu³ee peJeefUkeÀercegUs®e keÀOeerkeÀOeer SkeÀ _______

DeJeIe[uesHeCener DevegYeJeeuee ³esles. (Ye³ebkeÀj / ®ecelkeÀeefjkeÀ / iebceleμeerj / efJeef®e$e)

2. meO³ee ceePeer HeefjefmLeleer peje _______ Deens ns Kejb. (efyekeÀì / efleKeì / ®eebieueer / JeeF&ì)

GÊej: 1. ®ecelkeÀeefjkeÀ 2. efyekeÀì

ke=À.6. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeves HetCe& keÀje. 1. iewjmecepe lej Demes DeeefCe FlekeÌ³ee keÀejCeebcegUs®e nesleele,

keÀer _______ De. les keÀmes Jee{JeeJesle ns mecepele veener. ye. les keÀmes keÀceer keÀjeJesle les mecepele veener. keÀ. les keÀmes ìeUeJesle ns mecepele®e veener. [. ns meieUb mecepeC³eeHeueerkeÀ[s Deens. 2. ceer HeÀkeÌle FlekebÀ®e cnCele neslees keÀer, _______ De. Deμee pesJeCeeuee FlekesÀ efyeue DeekeÀejCes ³eesi³e veener. ye. Deμee veeμl³eeuee FlekesÀ efyeue DeekeÀejCes ³eesi³e

veener. keÀ. Deμee ceeCemeeuee cenÊJe osCes ³eesi³e veener. [. Deμee J³ekeÌleeruee cenÊJe osCes ³eesi³e veener. GÊej: 1. iewjmecepe lej Demes DeeefCe FlekeÌ³ee keÀejCeebcegUs®e

nesleele, keÀer les keÀmes ìeUeJesle ns mecepele®e veener. 2. ceer HeÀkeÌle FlekebÀ®e cnCele neslees keÀer, Deμee

pesJeCeeuee FlekesÀ efyeue DeekeÀejCes ³eesi³e veener. ke=À.7. Keeueerue Òeμveeb®eer Òel³eskeÀer SkeÀe JeekeÌ³eele GÊejs efuene. 1. Òemlegle GleeN³eele keÀesCeleer cnCe Deeueer Deens? GÊej: Òemlegle GleeN³eele `J³ekeÌleer eflelekeÌ³ee Òeke=Àleer' ner cnCe Deeueer

Deens. 2. efce$eebμeer yeesueleebvee DeeHeCe keÀesCeles efJe<e³e ìeUlees? GÊej: efce$eebμeer yeesueleebvee DeeHeCe celeYesoe®es DeJeIe[ efJe<e³e

efμeleeHeÀerves ìeUlees. ke=À.8. efce$eceb[UeRμeer, peJeU®³ee ceeCemeebμeer nesCeeje mebJeeo,

ceeskeÀUe mebJeeo Demet μekeÀle veener, Demes uesefKekesÀuee keÀe Jeeìles?

GÊej: mebJeeo meeOeleevee J³eeqkeÌleHejlJes lees yeouet μekeÀlees. DeeHeu³ee Deieoer peJeU®³ee ceeCemeeμeer yeesueleevee DeeHeCe ceeskeÀUsHeCeeves yeesuelees Demes DeeHeu³eeuee Jeeìles; Hejbleg Deμee ceeskeÀÈ³ee mebJeeoeJej yebOeves He[le Demeleele. cew$eerle SkeÀceskeÀeb®es iegCeoes<e, peerJeveeleues yejsJeeF&ì leHeμeerue þeTkeÀ Demeleele. veel³eeleu³ee ³ee peJeefUkeÀercegUs®e keÀOeerkeÀOeer SkeÀ ®ecelkeÀeefjkeÀ DeJeIe[uesHeCener DevegYeJeeuee ³esles. Je=Êeerleu³ee nUJ³ee peeiee, mJeeefYeceevee®eer efþkeÀeCes ceenerle Demeu³eecegUs meceesj®³ee J³ekeÌleer®es ceve ogKeeJeues peeCeej veener, ³ee®eer melele keÀeUpeer I³eeJeer ueeieles. Deieoer #eguuekeÀ keÀejCeebJeªvener iewjmecepe nesleele. Òel³eskeÀ JesUer yeesueleevee celeYesoe®es DeJeIe[ efJe<e³e peeCeerJeHetJe&keÀ ìeUtve yeesueeJes ueeieleele. ³eecegUs mebJeeoele De[LeUs ³esleele.

uesefKekeÀe DeeefCe cew$eerCe pesJee³euee iesu³ee.

1

2

ÒeceeCeeyeensj Deeuesues efyeue yeIetve uesefKekesÀves l³eeJej cele J³ekeÌle kesÀues.

#ecee ceeietvemeg×e cewef$eCeer®³ee ceveele De{er jeefnueer.

Deeieiee[erleerue menÒeJeeμeebyejesyej

pegpeyeer DeesUKe keÀªve IesC³ee®es cegÎs

2

3

4 5

1

efce$eceb[UeRμeer ieHHee ceejleevee DeeHeCe Demes Demelees Demee DeeHeuee mecepe Deens

1 2

6

Std. X: Marathi

6

cnCetve®e efce$eceb[UeRμeer, peJeU®³ee ceeCemeebμeer nesCeeje mebJeeo ne ceeskeÀUe mebJeeo Demet μekeÀle veener, Demes uesefKekesÀuee Jeeìles.

ye. ceePee DeY³eeme - μeyomebHeÊeer ke=À.1. Keeueerue μeyoebvee GleeN³eeleerue He³ee&³eer μeyo μeesOee. 1. keÀþerCe : 2. YeeJeefvekeÀ : 3. efJeef®e$e : GÊej: 1. efyekeÀì 2. nUJ³ee 3. ®ecelkeÀeefjkeÀ ke=À.2. Keeueerue μeyoeb®es efJe©×eLeea μeyo meebiee. 1. peJeUerkeÀ 2. ogKeeJeCes GÊej: 1. ogjeJee 2. megKeeJeCes ke=À.3. ieìele ve yemeCeeje μeyo DeesUKee. 1. ieHHee, mebJeeo, yeesueCes, efyeue 2. J³ekeÌleer, ceeCemes, Òeke=Àleer, cew$eerCe GÊej: 1. efyeue 2. Òeke=Àleer ke=À.4. μeyomecetneyeÎue SkeÀ μeyo meebiee 1. mJele:yeÎue Demeuesuee DeefYeceeve : 2. SKeeÐee iees<ìer®ee keÀe{uesuee ®egkeÀer®ee DeLe& : GÊej: 1. mJeeefYeceeve 2. efJeHe³ee&me ke=À.5. JeekedÀÒe®eej Je l³eeb®es DeLe& ³eeb®³ee ³eesi³e pees[îee pegUJee.

JeekedÀÒe®eej DeLe& 1. mlebefYele nesCes De. jeie ³esCes 2. De{er jenCes ye. Deeμ®e³e&®eefkeÀle nesCes 3. cepeea peeCes keÀ. efJevebleer keÀjCes 4. efJeHe³ee&me keÀjCes [. ceveele jeie þsJeCes 5. Deepe&Je keÀjCes F. ceveeme JeeF&ì JeeìCes 6. ceve ogKeeJeues peeCes HeÀ. yeesueC³ee®ee JesieUe DeLe&

keÀe{Ces GÊej: (1 - ye), (2 - [), (3 - De), (4 - HeÀ), (5 - keÀ),

(6 - F) ke=À.6. Keeueerue μeyoeleerue De#ejebHeemetve DeLe&HetCe& μeyoeb®eer

j®evee keÀje. GÊej: DeJeIe[, Ie[, Ie[ues, Je[, Jener, uesHe

ke=À.7. Keeueerue μeyoeleerue De#ejebHeemetve le³eej nesCeeN³ee μeyoebleerue ®egkeÀer®ee μeyo DeesUKee.

GÊej: peJeU keÀ. ceePee DeY³eeme - J³eekeÀjCe ke=À.1. Keeueerue μeyo DeeefCe l³eeb®³ee peeleer ³eeb®³ee pees[îee

pegUJee.

μeyo peeleer1. ceer De. ef¬eÀ³eeHeo2. cnCeeueer ye. efJeμes<eCe3. efJeOeeve keÀ. meJe&veece 4. JeekeÀ[s [. veece

GÊej: (1 - keÀ), (2 - De), (3 - [), (4 - ye) ke=À.2. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue DeOeesjsefKele DeJ³e³e DeesUKetve

l³ee®ee ÒekeÀej efuene. 1. DeeHeueer mecepetle Demeles HeCe leer Kejer Demeles keÀe? GÊej: HeCe – GYe³eevJe³eer DeJ³e³e 2. l³ee ®eeueerJej `ceeCemes eflelekeÀer yeesueCeer' Deμeer cnCe

yeveJee³euee njkeÀle veener. GÊej: Jej – μeyo³eesieer DeJ³e³e 3. Deieb! Hewmes let efouesme keÀe³e, ceer efoues keÀe³e meejKes®e keÀer. GÊej: Deieb – kesÀJeueÒe³eesieer DeJ³e³e ke=À.3. Keeueerue μeyoeb®es efJeYekeÌleer Òel³e³e Je efJeYekeÌleer osTve

keÀes<ìkeÀ HetCe& keÀje.

μeyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer1. meceepeele 2. efce$eceb[UeRμeer 3. SkeÀceskeÀeb®eer 4. efJeOeeveeuee

GÊej:

μeyo efJeYekeÌleer Òel³e³e efJeYekeÌleer1. meceepeele le meHleceer2. efce$eceb[UeRμeer μeer le=leer³ee3. SkeÀceskeÀeb®eer ®eer <e<þer4. efJeOeeveeuee uee efÜleer³ee/ ®elegLeea

DeJeIe[uesHeCeener

1 2 3 4 5 6

peJeefUkeÀercegUs®e

®eJe keÀerJe cegUs peUs cegkeÀer peJeU

7


ke=À.4. Keeueerue meeceeefmekeÀ μeyoeb®ee efJeûen keÀªve meceeme DeesUKee.

1. efce$eceb[Uer 2. Deeûenogjeûen 3. yejsJeeF&ì 4. iegCeoes<e

μeyo efJeûen ÒekeÀej 1. efce$eceb[Uer efce$e, ceb[Uer

Jeiewjs meceenej ÜbÜ meceeme

2. Deeûenogjeûen Deeûen efkebÀJee ogjeûen

JewkeÀefuHekeÀ ÜbÜ meceeme

3. yejsJeeF&ì yejs efkebÀJee JeeF&ì JewkeÀefuHekeÀ ÜbÜ meceeme

4. iegCeoes<e iegCe efkebÀJee oes<e JewkeÀefuHekeÀ ÜbÜ meceeme

ke=À.5. Keeueerue μeyo uesKeveefve³eceebvegmeej efuene. 1. JeerHe³ee&me 2. ietveoes<e GÊej: 1. efJeHe³ee&me 2. iegCeoes<e ke=À.6. ³eesi³e efþkeÀeCeer efJejeceef®evns Ieeuetve JeekeÌ³e Hegvne efuene. 1. ceer menpe cnìues kesÀJe{s efyeue kesÀueb³e. GÊej: ceer menpe cnìues, ’kesÀJe{b efyeue kesÀueb³e?“ 2. Deieb let Hewmes efoues keÀe³e ve ceer efoues keÀe³e meejKeb®e keÀer GÊej: `Deieb ! let Hewmes efoues keÀe³e, ceer efoues keÀe³e meejKeb®e keÀer.' ke=À.7. kebÀmeeleerue met®evesÒeceeCes Keeueerue JeekeÌ³eeb®es ªHeeblej keÀje. 1. kesÀJe{b efyeue kesÀueb³e ! (efJeOeeveeLeea keÀje.) GÊej: efyeue KetHe®e kesÀueb³e. 2. ceeP³ee yeesueC³eele keÀener®e JeeJeies veJnles (ÒeμveeLeea keÀje.) GÊej: ceeP³ee yeesueC³eele keÀe³e JeeJeies nesles? [. ceePes cele 1. DeeHeu³ee efce$eceb[UeRμeer iewjmecepe Peeues, lej legcner les

keÀmes otj keÀjlee? GÊej: SKeeÐee J³ekeÌleerμeer DeeHeueer efkeÀleerner IeÆ cew$eer

Demeueer, lejer yeesueC³ee®³ee veeoele keÀener JesUe iewjmecepe nesleele. les nesT ve³esle cnCetve ceer KetHe keÀeUpeer Ieslees DeeefCe Peeues®e, lej ceer l³ee®ee jeie μeeble nesC³ee®eer Jeeì yeIelees. lees μeeble Peeuee, keÀer ceie ceuee keÀe³e cnCee³e®es nesles DeeefCe l³ee®ee vescekeÀe keÀe³e DeLe& efveIeeuee ³eeyeÎue meebielees. DeeHeu³eekeÀ[tve ®etkeÀ Peeueer Demeu³eeme ceer ceeHeÀerosKeerue ceeielees. keÀOeerkeÀOeer iewjmecepe ìeskeÀe®es nesleele. les otj keÀje³euee JesU ueeielees. cee$e ceer les otj kesÀu³eeefμeJee³e jenle veener; keÀejCe ³ee iewjmecepegleeRHes#ee DeeHeueer cew$eer keÀe³ece®e Þes<þ Demeles Demes ceuee Jeeìles DeeefCe leer peHeC³eemeeþer ceer keÀe³ece Òe³elveμeerue Demelees.

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 2 Jejerue (DeesU 33 les 49) Jee®ee Je Keeueerue Òeμveeb®eer GÊejs Ðee. [HeCe Deieoer meeOes, mejU ......................

...................... ceve KejesKej®e ®egìHegìues.] De. DeekeÀueve ke=À.1. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje. GÊej: 1. Deeieiee[erleerue ÒeJeemeer. 2. Hejosμeele leelHegjleer Yesì Peeuesu³ee J³ekeÌleer. ke=À.2. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje. GÊej: 1. keÀceer DeesUKe. 2. J³ekeÌleerefJe<e³ekeÀ meboYee&®es %eeve DeHegjs. 3. leer J³ekeÌleer veblej YesìCeej vemeles. ke=À.3. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje. GÊej: 1. ef[keÀvme 2. Heer. peer. Jeg[neTme 3. ne[ea ke=À.4. kebÀmeeleerue ³eesi³e μeyo efveJe[tve efjkeÀec³ee peeiee Yeje. 1. ceeP³ee HeesμeeKeeJeªve l³eeves ceePes _______ DeesUKeues

DemeeJes. (veeieefjkeÀlJe/ Yeejleer³elJe/ efJeosμelJe / HeeuekeÀlJe)

Deeieiee[erleu³ee ieHHee DeefOekeÀ jbieC³ee®eer keÀejCes

2

1 3

Heefj®íso 3

1

uesefKekeÀe DeeefCe Fbûepe ceeCemee®es DeeJe[les uesKekeÀ

2

3

keÀceer DeesUKe Demeueer keÀer ieHHee DeefOekeÀ jbieleele ³ee®eer GoenjCes

1 2

8

Std. X: Marathi

8

2. efpelekesÀ _______ meboYee&®es, leHeefμeuee®es %eeve DeHegjs, eflelekeÌ³ee ieHHee DeefOekeÀ jbieleele.

(yeepeejefJe<e³ekeÀ/ J³ekeÌleerefJe<e³ekeÀ/ meceepeeefJe<e³ekeÀ/ Deelc³eeefJe<e³ekeÀ)

GÊej: 1. Yeejleer³elJe 2. J³ekeÌleerefJe<e³ekeÀ ke=À.5. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeves HetCe& keÀje. 1. HejkeÌ³ee ceeCemeepeJeU DeeHeCe pesJe{s ceeskeÀUs neslees,

_______ . De. lesJe{s YeeJeb[ebμeer ceeskeÀUs nesT μekeÀle veener. ye. lesJe{s DeeF&Jeef[ueebμeer ceeskeÀUs nesT μekeÀle veener. keÀ. lesJe{s peJeU®³ee ceeCemeeHeeμeer nesT μekeÀle veener. [. lesJe{s efce$ecewef$eCeeRμeer osKeerue ceeskeÀUs nesT μekeÀle

veener. 2. Deeieiee[erletve ÒeJeeme keÀjleevee _______· De. Deμee KeeC³ee®eer ®eJe meeN³eebveer®e keÀOeer vee keÀOeer

®eeKeuesueer Demeles. ye. Deμee ceeCemeeb®eer meJe³e meeN³eebveer®e DeesUKeuesueer

Demeles. keÀ. Deμee ieHHeeb®eer iees[er meeN³eebveer®e keÀOeer vee keÀOeer

®eeKeuesueer Demeles. [. Deμee J³ekeÌleeR®eer ®ee®eHeCeer meieÈ³eebveer®e kesÀuesueer

Demeles. GÊej: 1. HejkeÌ³ee ceeCemeepeJeU DeeHeCe pesJe{s ceeskeÀUs

neslees, lesJe{s peJeU®³ee ceeCemeeHeeμeer nesT μekeÀle veener.

2. Deeieiee[erletve ÒeJeeme keÀjleevee Deμee ieHHeeb®eer iees[er meeN³eebveer®e keÀOeer vee keÀOeer ®eeKeuesueer Demeles.

ke=À.6. Keeueerue Òeμveeb®eer Òel³eskeÀer SkeÀe JeekeÌ³eele GÊejs

efuene. 1. DeHeefjef®ele J³ekeÌleeRμeer mebJeeo meeOeleevee keÀe³e

DevegYeJee³euee efceUles? GÊej: DeHeefjef®ele J³ekeÌleeRμeer mebJeeo meeOeleevee SkeÀ JesieUs®e

megboj ceeskeÀUsHeCe DevegYeJee³euee efceUles. 2. Fbûepe ueeskeÀ keÀmes Demeleele, Demes uesefKekesÀves SskeÀues

nesles? GÊej: Fbûepe ueeskeÀ Deyeesue, ogjeJee jeKeCeejs Demeleele Demes

uesefKekesÀves SskeÀues nesles.

ke=À.7. ’efpelekeÀer DeesUKe keÀceer, eflelekeÀe mebJeeo DeefOekeÀ jbielees“ Demes uesefKekesÀuee keÀe Jeeìles?

GÊej: DeveesUKeer J³ekeÌleerμeer GoenjCeeLe&, Deeieiee[erleerue menÒeJeeμeebmeesyele ieHHee keÀjleevee l³ee J³ekeÌleer®es leHeμeerue ceenerle vemeleele. l³eeuee osKeerue DeeHeCe keÀesCe Deenesle ns ceenerle vemeles. SkeÀceskeÀebvee HeÀkeÌle veeJe, ieeJe, J³eJemee³e, ngÎe efJe®eejuee peelees; HeCe ner DeesUKe pegpeyeer Je leelHegjleer Demeles. Hegvne YesìC³ee®eer Deeμee efkebÀJee Yeerleer vemeles. l³eecegUs ceeCemes YejYeªve yeesueleele. HejkeÌ³ee ceeCemeepeJeU DeeHeCe efpelekesÀ ceeskeÀUs neslees, eflelekesÀ DeeHeu³ee ceeCemeebpeJeU nesle veener. keÀOeerkeÀOeer oesve DeveesUKeer ceeCemeebceO³es oesIeebveener efÒe³e DemeCeeje efJe<e³e efveIelees DeeefCe ceie oesIesner l³ee efJe<e³eeJej YejYeªve yeesueleele. l³eeb®eer ceves pegUleele, cnCetve efpelekeÀer DeesUKe keÀceer, eflelekeÀe mebJeeo DeefOekeÀ Demes uesKekeÀeuee Jeeìles.

ye. ceePee DeY³eeme - μeyomebHeÊeer ke=À.1. Keeueerue μeyoebvee GleeN³eeleerue He³ee&³eer μeyo μeesOee. 1. $eeme : 2. leelHegjleer : GÊej: 1. GHeêJe 2. pegpeyeer ke=À.2. Keeueerue μeyoebvee GleeN³eeleerue efJe©×eLeea μeyo

efuene. 1. keÀìglee 2. Demebmke=Àle GÊej: 1. iees[er 2. megmebmke=Àle ke=À.3. μeyomecetneuee SkeÀ μeyo Ðee. Ëo³eeme mHeμe& keÀjCeejs : GÊej: ËÐe ke=À.4. ieìele ve yemeCeeje μeyo DeesUKee. 1. HejkeÀe, veeJe, ieeJe, J³eJemee³e 2. Yeejleer³e, DecesefjkeÀve, efye´efìμe, Hejosμe GÊej: 1. HejkeÀe 2. Hejosμe ke=À.5. kebÀmeele efouesues JeekedÀÒe®eej Keeueer efouesu³ee JeekeÌ³eeble

³eesi³e l³ee efþkeÀeCeer JeeHeªve JeekeÌ³es Hegvne efuene. (®egìHegì JeeìCes, metj pegUCes, ogjeJee jeKeCes) 1. megcesOeμeer Yeeb[Ce Peeu³eeHeemetve l³ee®ee YeeT megyeesOener

ceeP³eeHeemetve otj jent ueeieuee. 2. efJe%eeve Je leb$e%eevee®eer DeeJe[ Demeu³eecegUs vesne Je mvesneuee

SkeÀceskeÀeR®³ee ceveeleues efJe®eej Heìues.

9


3. mekeÀeUer keÀecee®³ee IeeF&le HeengC³eebμeer yeesuelee Deeues veener cnCetve ceeP³ee ceveeuee ngjntj ueeieueer.

GÊej: 1. megcesOeμeer Yeeb[Ce Peeu³eeHeemetve l³ee®ee YeeT megyeesOener ceeP³eeHeemetve ogjeJee jeKet ueeieuee.

2. efJe%eeve Je leb$e%eevee®eer DeeJe[ Demeu³eecegUs vesne Je mvesne®es metj pegUues.

3. mekeÀeUer keÀecee®³ee IeeF&le HeengC³eebμeer yeesuelee Deeues veener cnCetve ceuee ®egìHegì ueeieueer.

ke=À.6. Keeueerue μeyoebleerue De#ejebHeemetve DeLe&HetCe& μeyoeb®eer

j®evee keÀje. 1. GÊej: ceeU, meebpe, peJeU, ceeJeU, ceepe. 2. GÊej: Hejosμe, osμe, Hej, Jeele, meele, Jeemee, μele, jle, lej,

leJee, Hejle, Òele. keÀ. ceePee DeY³eeme - J³eekeÀjCe ke=À.1. Keeueerue JeekeÌ³eeleerue veece, meJe&veece, efJeμes<eCe Je

ef¬eÀ³eeHeo DeesUKetve l³eeb®es ³eesi³e JeieeakeÀjCe keÀje. 1. ceer keÀener HeÀej ÒeJeeme kesÀuesuee veener. 2. ceeP³ee HeesμeeKeeJeªve ceePes Yeejleer³elJe l³eeves DeesUKeues

DemeeJes.

veece meJe&veece efJeμes<eCe ef¬eÀ³eeHeo1. ÒeJeeme ceer HeÀej kesÀuesuee

veener 2. Yeejleer³elJe

HeesμeeKe ceeP³ee ceePes l³eeves

DeesUKeues DemeeJes

ke=À.2. Keeueerue DeJ³e³es DeeefCe DeJ³e³e ÒekeÀej ³eeb®³ee ³eesi³e

pees[îee pegUJee.

DeJ³e³es DeJ³e³e ÒekeÀej1. Lees[syengle De. μeyo³eesieer DeJ³e³e2. Hee³eN³eebJej ye. GYe³eevJe³eer DeJ³e³e3. DeeefCe keÀ. ef¬eÀ³eeefJeμes<eCe DeJ³e³e

GÊej: (1 - keÀ), (2 - De), (3 - ye)

ke=À.3. Keeueerue μeyo Je efJeYekeÌleer Òel³e³e ³eeb®³ee pees[îee pegUJee.

μeyo efJeYekeÌleer Òel³e³e

1. meboYee&®es De. le=leer³ee 2. SkeÀceskeÀebvee ye. <e<þer 3. mebJeeoele keÀ. ®elegLeea 4. ceeP³eeμeer [. meHleceer

GÊej: (1 - ye), (2 - keÀ), (3 - [), (4 - De) ke=À.4. Keeueerue meeceeefmekeÀ μeyoeb®ee efJeûen keÀªve meceeme

DeesUKee. 1. Yesìerieeþer 2. Lees[syengle 3. DeeþJe[s GÊej:

meceeme efJeûen ÒekeÀejYesìerieeþer Yesìer, ieeþer Jeiewjs meceenej ÜbÜ meceemeLees[syengle Lees[s efkebÀJee yengle JewkeÀefuHekeÀ ÜbÜ meceemeDeeþJe[s Deeþ efoJemeeb®ee mecetn efÜiet meceeme

ke=À.5. Keeueerue JeekeÌ³es uesKeveefve³eceebvegmeej efuene. 1. ceeP³ee Hees<eeKeeJe©ve ceePes Yeejefle³elJe l³eeves DeesUKeues

DemeeJes. GÊej: ceeP³ee Hees<eeKeeJeªve ceePes Yeejleer³elJe l³eeves DeesUKeues

DemeeJes. 2. #eCeerkeÀ Heefj®e³ee®es Je peJeUerkeÀer®es keÀener Ëo³e DevegYeJe

osKeerue Deeues. GÊej: #eefCekeÀ Heefj®e³ee®es Je peJeefUkeÀer®es keÀener ËÐe DevegYeJe

osKeerue Deeues. ke=À.6. kebÀmeeleerue met®evesÒeceeCes Keeueerue JeekeÌ³eeb®es ªHeeblej keÀje. 1. ieHHee lej DeefOekeÀ®e megboj nesl³ee. (GodieejeLeea keÀje.) GÊej: efkeÀleer mebgoj nesl³ee ieHHee !! 2. leer pegpeyeer DeesUKe Demeles. (ÒeμveeLe&keÀ keÀje.) GÊej: leer DeesUKe pegpeyeer vemeles keÀe? [. ceePes cele ke=À.1. legcneuee veJeerve ueeskeÀeb®eer DeesUKe keÀªve I³ee³euee

DeeJe[les keÀe? leer legcner keÀμeer keÀªve Ieslee? GÊej: nes, ceuee veJeerve ueeskeÀeb®eer DeesUKe keÀªve I³ee³euee

KetHe DeeJe[les. ceer vesnceer veJeveJeerve ceeCemeeb®³ee cnCepes®e efce$eeb®³ee μeesOeele Demelees. ceuee DeeþJelees lees DeeþJeer F³eÊesleuee Heefnuee efoJeme. yejer®e cegues veJeerve nesleer. yeeF¥veer meebefieleues nesles, keÀer DeeHeu³ee Jeiee&leu³ee meJee¥®eer SkeÀceskeÀebμeer íeve cew$eer Demee³euee nJeer. l³eecegUs DeeHeuee Jeie& μeeUs®eer Jeiee&meeþer Demeuesueer meieUer yeef#emes efceUJesue.

ceeCemeebpeJeU

1 2 3 4 5

HejosÒeJeemeele

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

10

Std. X: Marathi

10

ceer meJe& cegueeb®eer DeesUKe keÀªve Iesleueer; HeCe SkeÀ meboerHe veeJee®ee cegueiee cee$e ceeP³eeμeer yeesuee³euee le³eej nesF&vee. lees keÀesCeelener efcemeUle vemes. keÀesCeeμeer KesUle vemes. ceer SkeÀoe ceOeu³ee megÆerle l³eeuee ³ee®es keÀejCe efJe®eejues, lej lees cnCeeuee. ’ceer legP³eeFlekeÀe Þeerceble veener. ceePes keÀHe[sner pegves Demeleele. ceie legcner cegues ceuee legce®³eele keÀmes I³eeue?“ l³eeJej ceer l³eeuee mecepeeJeues, keÀer ieefjyeer Je Þeercebleer ne YesoYeeJe cew$eerle keÀOeerner keÀª ve³es. DeepeHeemetve DeeHeCe oesIes ®eebieues efce$e Deenesle. leguee keÀesCel³eener ÒekeÀej®eer ceole ueeieueer, lej ceuee meebie DeeefCe lesJneHeemetve meboerHe ceePee ®eebieuee efce$e Peeuee.

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 5 Jejerue (DeesU 49 les 62) Jee®ee Je Keeueerue Òeμveeb®eer GÊejs Ðee. [Hejosμeeleueer Deμeer DeeCeKeer ......................

...................... ceveele De{er jentve iesueer leer iesueer®e.] De. DeekeÀueve ke=À.1. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje. GÊej: 1. uesefKekesÀuee l³ee le©Ceer®es yeeU KetHe®e DeeJe[ues. 2. l³eeJej leer DeeF& SkeÀoce ÒemeVe Peeueer. ke=À.2. DeesIelekeÌlee HetCe& keÀje.

GÊej: 1. SKeeoe efÒe³e efJe<e³e efveIelees. 2. oesIeeb®³ee cevee®³ee leeje pegUleele. 3. oesIes SkeÀoce YejYeªve yeesuet ueeieleele. ke=À.3. kebÀmeeleerue ³eesi³e μeyo efveJe[tve efjkeÀec³ee peeiee Yeje. 1. ceie IeìkeÀeYej Deecne oesIeeR®³ee _______ KetHe jbieu³ee.

(Yesìer / DeeþJeCeer / keÀLee / ieHHee) 2. SkeÀoce _______ yeìCeeJej nele He[eJee DeeefCe #eCeeOee&le

ueKKe ÒekeÀeμeeves leer Keesueer GpeUtve efveIeeJeer lemes Peeues. (keÀe®es®³ee / efoJ³ee®³ee / ìîetyeueeF&ì®³ee / yeuye®³ee)

GÊej: 1. ieHHee 2. efoJ³ee®³ee ke=À.4. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeves HetCe& keÀje. 1. yeeyeeiee[erleueer cegueieer FlekeÀer iees[ nesleer, keÀer _______. De. efle®³eeμeer yeesueu³eeefJevee ceuee jenJesvee. ye. efle®es keÀewlegkeÀ kesÀu³eeJee®etve ceuee jenJesvee. keÀ. efle®³eeμeer mebJeeo meeOeu³eeefμeJee³e ceuee jenJesvee. [. efleuee yeefIeleu³eeefμeJee³e ceuee jenJesvee. 2. l³ee keÀefJelee ®e{eDees{erves SkeÀceskeÀebvee SskeÀJeleevee

_______ . De. JesU keÀmee iesuee keÀUueb®e veener. ye. efoJeme keÀmee iesuee keÀUueb®e veener. keÀ. les leerve leeme keÀmes iesues keÀUuesner veener. [. les ®eej leeme keÀmes iesues keÀUues®e veener. Gllej: 1. yeeyeeiee[erleueer cegueieer FlekeÀer iees[ nesleer, keÀer efle®es

keÀewlegkeÀ kesÀu³eeJee®etve ceuee jenJesvee. 2. l³ee keÀefJelee ®e{eDees{erves SkeÀceskeÀebvee SskeÀJeleevee les

leerve leeme keÀmes iesues keÀUuesner veener. ke=À.5. Keeueerue Òeμveeb®eer Òel³eskeÀer SkeÀe JeekeÌ³eele GÊejs efuene. 1. oesve Deyeesue ceeCemes keÀOeer YejYeªve yeesuet ueeieleele? GÊej: pesJne oesIeebveener efÒe³e Demeuesuee SKeeoe efJe<e³e efveIelees,

oesIeeb®³ee cevee®³ee leeje pegUleele, lesJne oesve Deyeesue ceeCemes YejYeªve yeesuet ueeieleele.

2. menHejer#ekeÀebμeer yeesueleevee keÀJeer ³eμeJebleeb®³ee

keÀefJeles®ee meboYe& efveIeeu³eeJej uesefKekesÀuee keÀmes Jeeìues?

GÊej: menHejer#ekeÀebμeer yeesueleevee keÀJeer ³eμeJeblee®³ee keÀefJeles®ee meboYe& efveIeeu³eeJej keÀeUesKeeves Yejuesu³ee Keesueerle SkeÀoce efoJ³ee®³ee yeìCeeJej nele He[eJee DeeefCe ueKKe ÒekeÀeμeeves Keesueer GpeUtve efveIeeJeer lemes uesefKekesÀuee Jeeìues.

Heefj®íso 4

uesefKekesÀuee DecesefjkesÀle megHejceekexÀìceO³es SkeÀ le©Ceer Yesìueer.

1

2

IeìkeÀeYej oesIeeR®³ee KetHe ieHHee jbieu³ee.

uesefKekesÀves efle®³ee yeeUe®es keÀewlegkeÀ kesÀues.

oesve Deyeesue ceeCemes SkeÀ$e Deeueer keÀer keÀener JesUe De®eevekeÀ Demes Ie[les

2

3

1

11


ke=À.6. DeeJe[ pegUu³eeme mebJeeoeleerue De[LeUe otj neslees ns meebieC³eemeeþer uesefKekesÀves keÀesCeles GoenjCe efoues Deens?

GÊej: keÀOeerkeÀOeer oesve Deyeesue ceeCemes SkeÀceskeÀeb®³ee menJeemeele ³esleele DeeefCe De®eevekeÀ oesIeebveener efÒe³e Demeuesuee SKeeoe efJe<e³e efveIelees. oesIeeb®³ee cevee®³ee leeje pegUleele DeeefCe DeeHeuee DeyeesueHeCee mees[tve oesIes SkeÀoce YejYeªve yeesuet ueeieleele. ³eeyeeyeleerle, uesefKekeÀe HeeqyuekeÀ meeqJn&me keÀefceμeve®³ee Hejer#esuee Hejer#ekeÀ cnCetve iesueer Demeleevee®ee DevegYeJe meebieles. Hejer#es®³ee ne@ueceO³es l³eeb®³eemeesyele Hejer#ekeÀ cnCetve DeeCeKeer SkeÀ ÒeeO³eeHekeÀ nesles. l³eeb®ee SkeÀceskeÀebμeer Heefj®e³ener veJnlee. l³eecegUs leerve leeme HesHej efueefnCeeN³ee mejkeÀejer DeefOekeÀeN³eebmeceesj μeebleHeCes yemetve jenCes cnCepes SkeÀ ÒekeÀej®eer efμe#ee®e nesleer, Demes uesefKekesÀuee Jeeìt ueeieues. ceie nUtnUt DeewHe®eeefjkeÀ yeesuelee yeesuelee De®eevekeÀ keÀJeer ³eμeJebleeb®³ee SkeÀe keÀefJeles®ee meboYe& Deeuee. l³eeyejesyej oesIeebveener yeesueC³ee®ee meceeve Oeeiee meeHe[uee. oesIesner keÀJeer ³eμeJebleeb®es Je meJe&®e jefJeefkeÀjCeceb[Ue®³ee keÀefJeleeb®es ®eenles efveIeeues. l³eeb®es YejHetj mebYee<eCe Peeues. keÀefJelesJej cevemeeskeÌle ieHHee Peeu³ee.

Jejerue GoenjCeeletve ceves pegUueer, lej mebJeeoeleerue De[LeUs otj nesleele ns uesefKekesÀves meebefieleues Deens.

ye. ceePee DeY³eeme - μeyomebHeÊeer ke=À.1. Heg{s keÀener μeyo Deensle. l³ee μeyoeb®es ³eesi³e DeLe&

®eewkeÀìerleerue μeyoebceOetve μeesOetve efuene. 1. YeeskeÌlee : 2. cegKeesodiele : 3. iees[ : 4. ieke&À : GÊej: 1. ®eenlee 2. leeW[Heeþ 3. ceOegj 4. ceive ke=À.2. Heg{s μeyo efoues Deensle. l³ee μeyoeb®es efJe©×eLeea μeyo

®eewkeÀìerleerue μeyoebceOetve μeesOetve efuene. 1. Deyeesue 2. keÀewlegkeÀ 3. keÀeUesKe 4. Goeme

GÊej: 1. yeesuekeÀe 2. efveboe 3. ÒekeÀeμe 4. ÒemeVe ke=À.3. ieìele ve yemeCeeje μeyo DeesUKee. 1. DeeF&, yeeU, Hejer#ekeÀ, cegueieer 2. Yesì, keÀefJelee, menJeeme, Heefj®e³e GÊej: 1. Hejer#ekeÀ 2. keÀefJelee ke=À.4. kebÀmeele efouesues JeekedÀÒe®eej Keeueer efouesu³ee JeekeÌ³eeble

³eesi³e l³ee efþkeÀeCeer JeeHeªve JeekeÌ³es Hegvne efuene. (ieke&À nesCes, leeje pegUCes, cegkeÀeì yemetve jenCes) 1. Deefveue DeJe®eìeb®es J³eeK³eeve SskeÀC³eele meJe& cegueb ceive

Peeueer nesleer. 2. Jee®evee®³ee DeeJe[ercegUs megOeerj DeeefCe jJeer®es efJe®eej ueies®e

pegUues. 3. oeoe DeeefCe l³ee®³ee efce$eeb®³ee ieHHeebceOeues efJe<e³e SJe{s

DeJeIe[ nesles, keÀer ceer l³eeb®³eeμespeejer μeeble yemetve jeefnuees. GÊej: 1. Deefveue DeJe®eìeb®es J³eeK³eeve SskeÀC³eele meJe& cegueb

ieke&À Peeueer nesleer. 2. Jee®evee®³ee DeeJe[ercegUs megOeerj DeeefCe jJeer®³ee leeje

ueies®e pegUu³ee. 3. oeoe DeeefCe l³ee®³ee efce$eeb®³ee ieHHeebceOeues efJe<e³e

SJe{s DeJeIe[ nesles, keÀer ceer l³eeb®³eeμespeejer cegkeÀeì yemetve jeefnuees.

ke=À.5. Keeueer efouesu³ee μeyoeHeemetve oesve DeLe&HetCe& μeyoeb®eer

j®evee keÀje. 1. ÒekeÀeμe : 2. cegK³e : GÊej: 1. ÒekeÀeμeefkeÀjCe, ÒekeÀeμeJe<e& 2. cegKeesodiele, cegKeμeg×er keÀ. ceePee DeY³eeme - J³eekeÀjCe ke=À.1. Keeueerue μeyo Je l³eeb®³ee peeleer ³eeb®³ee pees[îee

pegUJee.

μeyo ÒekeÀej1. Hejosμe De. ef¬eÀ³eeHeo 2. ngμeej ye. meJe&veece 3. ceuee keÀ. veece 4. DeeþJeles [. efJeμes<eCe

GÊej: (1 - keÀ), (2 - [), (3 - ye), (4 - De)

ueKKe ceive

leeW[Heeþ ®eenlee

cebo

ceOegj YeesieCeejs

ÒemeVeDeHe³eμe

efveboeyeesuekeÀe

ÒekeÀeμe

meboYe&

12

Std. X: Marathi

12

ke=À.2. JeekeÌ³eeleerue DeJ³e³e DeesUKetve l³ee®ee ÒekeÀej efuene. keÀOeerkeÀOeer oesve Deyeesue ceeCemes SkeÀceskeÀeb®³ee menJeemeele

³esleele. GÊej: keÀOeerkeÀOeer – ef¬eÀ³eeefJeμes<eCe DeJ³e³e ke=À.3. Heefj®ísoeleerue <e<þer Je meHleceer efJeYekeÌleer®es μeyo

μeesOetve efuene. GÊej: <eÿer efJeYekeÌleer : 1. keÀefJeles®ee 2. efoJ³ee®³ee meHleceer efJeYekeÌleer : 1. menJeemeele 2. Keesueerle ke=À.4. uesKeveefve³eceebvegmeej De®etkeÀ μeyo DeesUKee. 1. 2. GÊej: 1. ®egUyegUle 2. oesIeeRveener ke=À.5. kebÀmeeleerue met®evesÒeceeCes Keeueerue JeekeÌ³eeb®es ªHeeblej

keÀje. 1. efkeÀleer ieeW[me yeeU Deens legce®eb! (efJeOeeveeLeea keÀje.) GÊej: legce®eb yeeU ieeW[me Deens. 2. oesIeebveener DeveskeÀ keÀefJelee cegKeesodiele nesl³ee.

(GodieejeLeea keÀje.) GÊej: efkeÀleer keÀefJelee cegKeesodiele nesl³ee oesIeebvee! [. ceePes cele ke=À.1. μeyoeb®es peerJeveeleerue cenÊJe mHe<ì keÀje. GÊej: Yee<ee ns ueeskeÀJ³eJeneje®es SkeÀ megiece DeeefCe

meJe&Þes<þ meeOeve Deens. μeyo ne Yee<es®ee cetueYetle IeìkeÀ nes³e. μeyoebceO³es KetHe ceesþs meeceL³e& Demeles. μeyoebcegUs DeLe&yeesOe neslees. JesoebceO³esner μeyoeb®eer cenleer J³eemeebveer JeefCe&ueer Deens. Gheefve<eoeble Meyo ns ye´ïe ceeveues Deens. Kejslebj Meyo ne OJeveer®ee efkebÀJee JeCee¥®ee mecetn Demetve, lees keÀesCeleelejer YeeJe Je efJe®eej J³ekeÌle keÀjC³eemeeþer G®®eejuee peelees. Meyoeble ceesþer leekeÀo Demeles. Meyoeble JesieJesieUs YeeJe ueHeuesues Demeleele. Meyoeb®ee JeeHej Mem$e cnCetve neslees. Dem$e cnCetvener neslees. MeyoebcegUs oesve ceves pegUleele Je legìleelener. Meyo DeeHeeHemeebleerue Òesce HegÀueJet MekeÀleele. l³eemeeþer Meyoeb®³ee Jeeleer Hesìe³euee nJ³eele.

Meyo®e DeeHeu³eeuee %eevee®³ee DeveskeÀ MeeKeeb®es ojJeepes GIe[tve osTve l³eeleerue iet{ %eevee®ee ueeYe keÀªve osleele. Meyoebletve JesieJesieÈ³ee YeeJevee ÒekeÀì nesleele. keÀOeer MeyoebcegUs SKeeÐee ke=Àleer®es, iees<ìer®es, Ie[uesu³ee Òemebiee®es, Feflenemee®es %eeve nesles, lej keÀOeer Meyoeb®³ee ceeO³eceeletve ceves efpebkeÀueer peeleele. Meyoeble jCe ceepeJeC³ee®es meeceL³e& Demeles Je Meeblelee efvecee&Ce keÀjC³ee®eer efJeMeeue MekeÌleer Demeles; cnCetve®e μeyoeb®es peerJeveeleerue cenÊJe Devev³emeeOeejCe Demeles.

meejebμe uesKeve

`mebJeeo, efJemebJeeo' ne Heeþ ue#eHetJe&keÀ Jee®etve Heeþe®³ee Deeμe³ee®ee meejebμe efuene. Òemlegle Heeþele uesefKekeÀe μeeblee μesUkesÀ ³eebveer mebJeeoe®³ee efJeefJeOe ÒekeÀejeb®es Je l³eeleerue De[LeÈ³eeb®es JeCe&ve kesÀues Deens. SkeÀceskeÀebμeer SkeÀ μeyoner ve yeesuelee SkeÀceskeÀebyejesyej mebJeeo meeOeCes ner mebJeeoe®eer Hejcees®®e Deeoμee&JemLee Demeles. DeveskeÀ efJeÜeve J³ekeÌleer, iegªefμe<³e, efpeJeueie J³ekeÌleer ³ee DeJemLesÒele Heesnes®euesu³ee efomeleele; HeCe meeceev³epeveebvee cee$e mebJeeoe®eer iejpe Yeemeles. l³eelener mebJeeoe®eer, yeesueC³ee®eer He×le J³ekeÌleervegmeej yeoueles. DeeHeu³ee peJeU®³ee J³ekeÌleeRμeer, efce$ecewef$eCeeRμeer mebJeeo meeOeleevee efkeÀl³eskeÀoe DeeHeCe SkeÀceskeÀeb®eer ceves, mJeeefYeceeve®eer efþkeÀeCes meebYeeUC³ee®³ee, celeYeso ìeUC³ee®³ee veeoele mebJeeoeleerue ceeskeÀUsHeCee ieceeJetve yemelees, lej keÀOeer Deieoer peJeU®³ee J³ekeÌleeryejesyej mebJeeo meeOeleevee #eguuekeÀ iees<ìeRJeªve iewjmecepe nesleele. ³eeGueì HeÀejμeer DeesUKe vemeuesu³ee, ÒeJeemeele, Hejosμeele leelHegjl³ee Yesìuesu³ee ueeskeÀebμeer ceveceeskeÀÈ³ee DeeCeer mebgoj ieHHee nesleele. keÀener JesUe oesve Deyeesue ceeCemesner l³eebvee efÒe³e DemeCeeje efJe<e³e efveIeeu³eeme, ceves pegUu³eeme, YejYeªve yeesuet ueeieleele. efJeefJeOe J³ekeÌleeRceOeerue mebJeeoe®es Hewuet uesefKekesÀves DeesIeJel³ee μewueerle JeefCe&ues Deensle.

®etUyetUle ®egUyetUle ®etUyegUle ®egUyegUle

oesefIebveener oesIeeRveener oesefIebveeefn oesIeeRveeefn

no part of this book may be reproduced or transmitted … · efμe#ece efjeyeeiee®³ee vejeerve...

Documents