no dan tajuk unit kompetensi

PELAN MENGAJAR - TEORI THEORY LESSON PLAN

KOD NAMA DAN PROGRAM / PROGRAM CODE AND NAME G452-002-2:2018 Light Vehicle-Repair Service

NO DAN TAJUK UNIT KOMPETENSI / COMPETENCY UNIT CODE AND TITLE

G452-002-2:2018 (C08) Vehicle Electrical & Electronic System Service

TAHAP / LEVEL 2 (TWO)

NO DAN PENYATAAN AKTIVITI / WORK ACTIVITIES NO. AND STATEMENT

1. INSPECT ELECTRICAL & ELECTRONIC SYTEM

PARTS & COMPONENTS FUNCTIONALITY 2. CHANGE ELECTRICAL & ELECTRONIC SYSTEM

PARTS & COMPONENTS 3. INSPECT CHASIS ELECTRICAL SYSTEM 4. CHANGE CHASIS ELECTRICAL SYSTEM

COMPONENTS

ID UNIT KOMPENTENSI / COMPETENCY UNIT ID

G452-002-2:2018(C08) / PMT3/4

Muka / Page Drpd

: 1 :

NO KOD / CODE NO G452-002-2:2018(C08) / PMT1/4 Muka : 2 Drp : 24

TAJUK/TITLE: MEMBAIKPULIH ENJIN TUJUAN PENGAJARAN/INSTRUCTIONAL AIMS: Pelatih-pelatih mesti boleh: -

1. Fungsi bateri pada kenderaan

2. Jenis-jenis bateri

3. Kaedah untuk memeriksa bateri

4. Langkah-langkah untuk mengeluarkan dan memasang semula bateri pada

kenderaan

ALAT BANTUAN PENGAJARAN/ INSTRUCTIONAL AIDS

TAJUK / TITLE NO. KOD/ CODE NUM.

BAHAN PEMBELAJARAN/ LEARNING MATERIALS

Kertas Penerangan Kertas Tugasan White Board Power Point Slide 1. Marker pen 2. Duster 3. LCD Projecter 4. Komputer Riba 5. Screen

TP-300-2:2013 C07 /KP(1/5)

TP-300-2:2013-

C07/KT(1/5)

ALAT PANDANG DENGAR/ AUDIO VISUAL AIDS

WB PP

PERALATAN, KELENGKAPAN, BAHAN/ TOOLS, EQUIPMENTS AND MATERIALS

KUANTITI 1 1 1 1 1


AKTIVITI PENGAJARAN ( Instructional Activities )

INST. AIDS MASA

PERSEDIAAN/PREPARATION :

1. Ucap salam atau salam sejahtera. 2. Tarik perhatian pelatih kepada tajuk dengan mengkaitkan

dengan keadaan semasa.

3. Ambil kehadiran pelatih. 4. Tekan aspek: 5. Disiplin 6. Tertib 7. Kerjasama

8. Tulis tajuk di papan putih.

BATTERY SYSTEM

9. Tulis tujuan pembelajaran di papan putih dan menerang kepada pelatih:

-Fungsi bateri pada kenderaan

-Jenis-jenis bateri

-Kaedah untuk memeriksa bateri

-Langkah-langkah untuk mengeluarkan dan

memasang semula bateri pada kenderaan

10. Terangkan kebaikan dan faedah mempelajari tajuk.

11. Siasat pengetahuan pelatih berkenaan tajuk yang akan

dipelajari. 12. Pernahkah anda uji/buat latihan amali sebelum ini ? 13. Jika ya, di mana ?

WB

10 minit


TOPIK PENGAJARAN ( Instructional Topic )


INST. AIDS MASA

PENYAMPAIAN/ PRESENTATION : 1.penerangan pada bateri

PENERANGAN : Kegunaan utama bateri ialah untuk memberikan tenaga elektrik kepada motor penghidup untuk memusingkan enjin dan keperluan permintaan tenaga elektrik yang melebihi pengeluaran jenarus (alternator). Bateri menyimpan tenaga elektrik dalam bentuk kimia dan akan menukar tenaga kimia kepada tenaga elektrik apabila pengguna memerlukannya. Tenaga kimia diperoleh daripada asid dan plambam yang terkandung di dalam bateri. Bateri kenderaan adalah dari jenis asid plambam(lead asid battery) atau dikenali dengan nama bateri bekal.

1. JOB CARD Job card merupakan satu borang yang diisi oleh penasihat servis (servis advisor). Perkara yang penting dalam job card ialah : Nama dan maklumat pusat servis( logo, alamat, no telefon, no faks) Maklumat pelanggan (nama, no kad pengenalan, no telefon, alamat) Maklumat kenderaan (no pendaftaran, no chasis, no enjin) Maklumat mekanik yang melakukan kerja Keadaan kenderaan (badan kenderaan, jumlah bahan api, kilometer perjalanan, aksesori) Masalah kenderaan Perjanjian pelanggan

WB PP

30 minit




INST. AIDS MASA

Job card adalah penting untuk mengelakkan berlakunya salah faham diantara pelanggan dan pusat servis, ia juga berfungsi untuk mengetahui mekanik yang bertanggungjawab, dan sebagai bahan bukti yang boleh digunakan sekiranya kerosakan tidak disebabkan oleh pihak servis. Ianya bertujuan untuk mengelakkan pusat servis membayar ganti rugi kepada pelanggan kerana bukan kesalahan pusat servis.

2. JOB ORDER Job Order atau juga dikenali sebagai Work Order adalah satu pesanan yang diterima oleh sesebuah organisasi daripada pelanggan. Job order atau Word Order biasanya berkaitan dengan sesuatu produk atau servis yang disediakan atau ditawarkan. Didalam bidang pembuatan, job order diterjemahkan dari sales order untuk menunjukan bagaimana sesebuah produk perlu dibentuk atau dibuat mengikut pesanan dari pelanggan. Didalam bidang servis/penyelenggaraan pula, job order boleh diterjemahkan kepada kerja-kerja penyelenggaraan yang perlu dilakukan keatas sesuatu produk samada mengikut jadual penyelenggaraan atau mengikut kehendak pelanggan

WB PP




INST. AIDS MASA

3.peralatan tangan

3. Peralatan Asas Untuk

Perkhidmatan

Disebelah adalah gambar beberapa alat yang mesti ada dialam bengkel servis. Peralatan ini biasa digunakan oleh pekerja-pekerja teknikal untuk membaikpulih kereta. Selain daripada itu, dibawah senarai peralatan yang perlu ada didalam bengkel:-

• Tool stand

Parts caddy

Parts disassembly tray

Parts washing stand

Service creeper

Fender cover

Seat cover

Wheel Stopeer

Special tools board Workbench

WB PP




INST. AIDS MASA

3.1 Set Peralatan Tangan

Set peralatan tangan hari-hari

digunakan oleh mekanik / juruteknik

untuk membaikpulih atau servis

kereta. Setiap bengkel

bertanggungjawab menyediakan set

peralatan tangan yang mencukupi

dan berkualiti kepada mekanik /

juruteknik. Peralatan tangan ini

hendaklah diperiksa mengikut jadual

untuk mengelakkan daripada hilang.

Dibawah adalah contoh set asas

yang perlu ada pada mekanik /

juruteknik.

WB PP




INST. AIDS MASA

3.2 Electronic Scan Tools

Peralatan yang digunakan untuk menguji

komponen-komponen electronic yang

digunakan oleh kereta zaman sekarang.

Kebanyakkan sistem kereta berfungsi

dengan komponen-komponen electronic

seperti crank angle sensor, speedometer

sensor dan lain-lain sensor. Sekiranya

peralatan ini tiada, pengusaha bengkel

akan menghadapi masalah untuk

mengesan kerosakan atau membuat

penyelarasaan mengikut speksifikasi

yang telah ditetapkan oleh pengeluar

kereta.

Faktor–faktor penting untuk membeli

electronic scan tools mestilah

dipertimbangkan peralatan ini dapat

digunakan untuk kereta masa kini dan

juga dimasa akan datang. Panduan

asas yang dicadangkan semasa hendak

membeli electronic scan tools ialah:-

1. Pastikan scan tools boleh

membuat pemeriksaan kerosakan

kepada semua sensor yang terdapat

dalam sistem kereta (Contoh; Anti-lock

brake system, Injection system,

Automatic system dan lain-lain)

WB PP




INST. AIDS MASA

2. Pastikan scan tools boleh

menunjukkan data semua sensor yang

terlibat dalam sistem kereta (Contoh;

crank angle sensor, TDC sensor,

Throttle position sensor dan lain-lain)

3. Pastikan scan tools boleh menguji

beberapa sensor yang terlibat dalam

sistem kereta (Contoh; injector, radiator

fan, fuel pump dan lain-lain).

4. Pastikan scan tools boleh di perbaharui data yang ada didalam ROM pack bagi tujuan untuk digunakan kepada kereta keluaran terbaru. Ini adalah kerana sistem kereta keluaran terbaru memerlukan verisi terbaru

WB PP




INST. AIDS MASA

3.1 Air Compressor

Peralatan yang digunakan untuk mendapat tekanan angin (minima10 bar) bagi peralatan-peralatan yang ada didalan bengkel seperti power gun, hoist dan lain-lain alat. Kebiasaanya air yang terdapat didalam selinder hendaklah dibuangkan hari-hari untuk mengelakkan daripada karat bahgian dalam selinder. Kekaratan ini boleh menyebabkan angin yang keluar mengandungi karat yang merbahaya kepada mekanik-mekanik semasa menggunakannya

3.1 Flare Nut Wrench Peralatan ini digunakan untuk melonggar dan mengetatkan nut yang sensetif seperti nat pada paip brek, automatic transmission cooling pipe, clutch pipe line, nat pada paip penyamanan udara dan sebagainya. Ianya digunakan bagi mengelakkan kepala nat menjadi haus atau rosak

WB PP




INST. AIDS MASA

5. STRUKTUR BATERI

KOTAK BATERI • Dibentuk berpetak-petak mengikut

bilangan sel bateri. Ia diperbuat daripada getah keras atau synthetic resin. Ianya mestilah teguh dan boleh tahan menakung asid sulfurik serta tahan kejutan dan gegaran.

ELEMEN (SEL) Elemen ialah gabungan satu kumpulan plet positif dengan plet negatif.Plet positif berwarna coklat dan dikenali dengan nama ‘lead peroxide’,plet negatif berwarna kelabu dan dikenali dengan nama ‘spongy lead’.Elemen direndam di dalam elektrolait (campuran asid sulfuric dengan air suling) yang terkandung di dalam kotak yang teguh.Plet-plet ini disusun berselang seli di dalam setiap sel. Plet-plet positif disambungkan diantara satu sama lain dengan penyambung plumbum dan dihubungkan kepada oner punca plumbum. Plet-plet negatif juga dipasang dengan cara yang sama dan diantara plet negatif dan plet positif ditebat dengan penyekat.Bagi setiap elemen,bilangan plet negatif lebih satu jumlahnya dari bilangan plet positif. Contoh,sebuah elemen yang mengandungi 17 plet akan mempunyai 9 plet negatif dan 8 plet positif. Dengan sebab itu tiap-tiap plet positif diapit oleh plt negatif. Ini diperlukan kerana tindakan kimia mengambil tempat pada plet positif.Bateri kenderaan terdiri dari 3 sel (bateri 6 volt) atau 6 sel (bateri 12 volt).

WB PP




INST. AIDS MASA

PENYEKAT Fungsi penyekat ialah untuk memisahkan plet posotif dan plt negatif supaya tidak bersentuh yang mana akan mengakibatkan litar pintas. Penyekat ini berliang supaya elektrolait boleh bergerak dengan bebas dari satu plet ke satu plet yang lain bagi menghasilkan tenaga elektrik yang maksima. Penyekat dibuat dari kepingan getah, kaca gentian atau kertas istimewa. Pada sesetengah bateri, lebih dari satu jenis penyekat digunakan. Contoh, kertas istimewa digunakan bersama-sama dengan kaca gantian.

PALAM BERLIANG Palam berliang boleh dibuka untuk menambah

atau mengisi air ke dalam sel apabila diperlukan.

Air di dalam sel hilang disebabkan pengewapan

atau bertukar kepada gas hidrogen. Palam

berliang mempunyai lubang kecil untuk

membenarkan gas keluar dengan bebas PERANGKAI SEL Sel-sel bateri disambungkan secara siri dengan

menggunakan perangkai sel. Ia diperbuat

daripada bar plumbum yang disambungkan pada

cuar punca sel. Pada sesetengah bateri

perangkai sel terletak di dalam penutup bateri

(tudung bateri). Binaan ini mengurangkan

kebocoran arus bateri.Jika perangkai sel berada

di atas tudung bateri, lembapan dan kotoran

akan terkumpul di atasnya lalu membentuk satu

aliran elektrik dari satu cuar punca sel kepada

cuar punca sel yang lain.Ini mengakibatkan arus

elektrik luput secara perlahan-lahan. Dalam

jangka masa yang panjang boleh menyebabkan

bateri menjadi luput cas.

WB PP




INST. AIDS MASA

CUAR PUNCA (TERMINAL BATERI) Setiap bateri mestilah mempuyai sepasang cuar punca (terminal bateri) iaitu cuar punca positif dan cuar punca negatif. Setiap cuar punca mempunyai pengenalannya sendiri bertujuan mengelakkan daripada sebarang salah pasang kepada kenderaan yang mana boleh merosakkan jenarus (alternator),peralatan elektronik atau bateri itu sendiri.Cuar punca positif boleh dikenal pasti pada garis pusatnya yang lebih besar berbanding cuar punca negatif. Selain dari itu cuar punca positif mempunyai gelang berwarna merah manakala cuar punca negatif bergelang hijau. Cuar punca positif juga ditandakan dengan simbol (+), cuar punca negatif ditandakan dengan simbol (-) pada tudung bateri.

ELEKTROLAIT Elektrolait ialah campuran diantara asid dengan air suling. Asasnya elektrolait dibuat daripada 60% air suling dengan 40% asid sulfurik. Elektrolait ini digunakan untuk sama ada ‘lead antimony battery’ (standard battery) atau ‘lead calcium battery (maintenance free battery). Untuk mengelakkan kemalangan semasa pembuat elektrolait, perlulah air diambil perhatian ‘asid hendaklah dituangkan ke dalam air’. Elektrolait dijual dalam keadaan sudah dicampur, dengan kekuatan cas penuhnya diantara 1.260-1.280 s.g.,atau telah dimasukkan terlebih dahulu ke dalam bateri semasa bateri itu dijual.Elektrolait tambahan pula tidak perlu ditambah kepada mana-mana bateri selepas isian asalnya, adalah normal bagi air bebas dalam bentuk gas semasa sesebuah bateri dicaskan.Hanya air suling perlu ditambahkan apabila bateri kekurangan air.

WB PP




INST. AIDS MASA

SPECIFIC GRAVITY S.G ialah dikira nisbah berat asid yang dibandingkan dengan berat air. Asid dikira dalam unit gram dan air dikira dalam unit centimeter padu (c.c). Berat asid akan meningkatkan ketumpatan bandingan (s.g) elektrolait. Alat yang digunakan untuk menguji ketumpatan bandingan elektrolait ialah jangka haidro (hydrometer).

6. JENIS-JENIS BATERI

Ada dua jenis bateri iaitu bateri kering dan bateri basah (dry cell and wet cell).Bateri basah yang digunakan untuk kenderaan bermotor terbahagi kepada dua jenis iaitu bateri ‘standard’ dan bateri ‘MF’ (maintenance free). Bateri ‘MF’ ialah satu istilah yang digunakan untuk menyatakan bateri yang menggunakan sedikit air semasa mengguna disebabkan bahan campuran yang digunakan untuk membuat ‘battery plate grid’.Bateri ‘MF’ juga dikenali ‘low water loss battery’.Bateri ‘standard’ menggunakan sehingga 5% antimony.Bagaimanapun menambahkan jumlah antimony akan meningkatkan jumlah hidrogen yang dilepaskan dan dengan itu bateri akan menggunakan air dengan banyak.Bateri ‘MF’ menggunakan calcium sebagai ganti antimony sebab 0.2% calcium sama kekuatannya dengan 6%antimony

WB PP




INST. AIDS MASA

1. KAEDAH UNTUK MEMERIKSA KEADAAN BATERI

MEMERIKSA VOLTAN BATERI Bagi menguji tahap kekuatan voltan bateri, alat yang paling kerap sekali digunakan ialah:

• Hydrometer

• Multimeter

• HRDT (High Discharge Tester)

HYDROMETER Merupakan alat untuk menguji specific gravity. Ia mempunyai beberapa bahagian. Yang diatas dipanggil rubber bulb. Dengan bekas ini kita dapat menyedut larutan asid sulfurik ke dalam bekas untuk disukat. Bahagian yang paling besar sekali ialah silinder gelas. Dalam silinder glass terdapat silinder dikenali float. Pada float ini terdapat skill yang mana mentafsirkan keadaan bateri tersebut. Apabila asid disedut ke dalam, float akan timbul dan dengan ini terdapat paras menunjukkan bacaan. Semasa mengambil skill tersebut mata mestilah ke paras tepat.Oleh kerana ia diperbuat daripada kaca mata penjagaannya perlu dilakukan.Masa menguji hendaklah cermat.Selepas menguji larutan yang ada di dalamnya hendaklah dikeluarkan dan hendaklah dicuci.

WB PP




INST. AIDS MASA

Ketumpatan bandingan electrolyte bagi bateri pada suhu normal ialah 80 º F. Suhu normal ini ialah semasa bateri charge. Ketumpatan bandingan adalah seperti berikut :

i. Full charge/ cas penuh 1.260 – 1.280

ii. Half charge/ cas setengah 1.200 – 1.240

iii. Cell rosak 1.160 – 1.180

MULTIMETER Hidupkan enjin kenderaan terlebih dahulu. Setkan multimeter pada voltan arus terus (DC) dan sambung wayar multimeter pada terminal positif dan negatif bateri kereta (tidak perlu tanggalkan wayar terminal bateri). Bacaan yang sepatutnya diperolehi adalah sekitar 13V hingga 14.5V. Sekiranya bacaan kurang daripada 12.5V, itu menunjukkan alternator anda menghadapi masalah.

WB PP




INST. AIDS MASA

Jika wayar terminal bateri pada kenderaan ditanggalkan pada bateri, atau enjin tidak hidup, ianya masih lagi boleh diperiksa menggunakan multimeter. Bacaan yang kerap diperolehi adalah sekitar 12V atau 12.5V. Jika dapat bacaan bawah daripada 12V, bermakna bateri tersebut dalam keadaan lemah dan perlu dicas semula.

HIGH RATE DISCHARGE TESTER (HRDT) Ianya mempunyai beberapa bahagian yang tertentu. Pada bahagian atasnya terdapat pemegang yang bertebat. Biasanya diperbuat daripada kayu. Selain dari itu ianya mempunyai meter dan juga dihujungnya dipanggil progs. Pada meter terdapat logam yang berintangan tinggi bagi mengelakkan bahaya pada meter apabila melakukan sebarang ujian. Di dalam meter terdapat skill yang mana menunjukkan bacaan tertentu. Apabila diuji diantara kedua-dua terminalnya didapati bacaan 0 hingga 1 tidak digunakan. Jika sukatnya 1 hingga 1.6 volt, ianya lemah dan perlu discharge semula. Bacaan 1 hingga 2 volt dalam masa 10 saat ini menunjukkan cell tersebut rosak.

WB PP




INST. AIDS MASA

LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN SEBELUM MENGECAS BATERI

1. Pastikan punca positif dari pengecas mestilah disambungkan pada punca positif juga.

2. Jangan tanggalkan bateri dari pengecas selagi pengecas masih belum di offkan.

3. Semasa bateri discharge,ia akan mengeluarkan gas hidrogen yang mudah terbakar, Jauhkan daripada sebarang alat yang boleh mengeluarkan spark atau bunga api yang mana boleh menyebabkan kebakaran apabila berdekatan.

4. Pastikan vent cap ditanggalkan dari bateri semasa charging.Ini bertujuan untuk membebaskan gas hidrogen keluar bebas

PENYELENGGARAAN BATERI 1. Periksa selalu S.G setiap cell pada bateri.

2. Tambahkan air suling bila bateri kekurangan electroyte. Pastikan setiap plate dalam bateri terendam dalam electrolyte. Anggarkan lebih kurang ¼ inci lebih tinggi paras electrolytedari plate.

3. Pastikan bahagian atas bateri terutama pada positif terminal selalu bersih.

4. Periksa tudung udara sentiasa ketat dan lubangnya tidak tersumbat.

5. Sapukan sedikit petroleum grease jelly pada kepala bateri dan periksa bateri clamp terikat dengan kemas.

WB PP




INST. AIDS MASA

JENIS SAMBUNGAN MENGECAS BATERI Terdapat dua jenis sambungan yang biasa digunakan untuk mengecas bater iaitu :

1. Sambungan secara siri atau kaedah arus tetap.

2. Sambungan secara selari atau kaedah voltan tetap.

SAMBUNGAN MENGECAS SIRI Kaedah sambungan secara siri membolehkan bateri dicas sehingga kepada muatan maksima pengecas dalam satu masa. Arus pengecas yang sama nilaiannya melalui kesemua bateri yang sedang dicas dan dikawal secara manual nilai arusnya melalui suis di pengecas. Kadar mengecas boleh diubah dari sifar (kosong) kepada arus maksima muatan mengecas. Mengecas siri mempunyai beberapa kebaikan iaitu:

I. Arus mengecas boleh dilaras pada had yang terhampir bersesuaian dengan bateri di dalam litar.

II. Bateri boleh ditinggalkan tanpa dijaga untuk jangka masa yang panjang pada kadar mengecas yang rendah,terutamanya diwaktu malam.

III. Bateri yang berkadaan bersulfat (sulfated) boleh diletakkan bersama didalam litar. Keburukan utama mengecas siri ialah kadar cas maksima ditentukan oleh muatan bateri (battery capacity) yang paling kecil diantara bateri di dalam litar. Sebaik sahaja ianya sudah bercas penuh, mestilah dikeluarkan dari litar dan pengecas dilaras sesuai dengan beban semasa.

WB PP




INST. AIDS MASA

SAMBUNGAN MENGECAS SELARI Dalam sambungan secara selari pengecas memberikan arus dalam keadaan voltan yang tetap terhadap berbilang bateri dalam litar iaitu sama ada enam volt atau dua belas volt sahaja. Sistem ini telah digunakan dengan meluas pada masa kini disebabkan pengecas voltan rendah arus tinggi dari jenis ‘dry rectifier’ boleh dibeli pada harga yang ekonomi. Pengecas ini senyap dalam operasi dan berkesan serta kurang senggaraan sepanjang umurnya. Mengecas selari mempunyai beberapa kebaikan iaitu:

I. Tiada arus yang dibazirkan disebabkan arus yang diambil sebagai yang diperlukan sahaja oleh setiap bateri yang sedang dicaskan.

II. Bateri boleh ditinggalkan bercas tanpa bahaya kemungkinan berlakunya lampau cas dan menjadi rosak. Apabila bateri sudah bercas penuh, hanya sejumlah kecil arus yang diambilnya. Sedangkan dalam mengecas siri,bateri akan menerima sejumlah arus yang sama banyak sama ada ia sudah bercas penuh ataupun tidak mengakibatkan bateri boleh menjadi lampau cas.

III. Masa yang diambil untuk mengecas bateri adalah pendek.

IV. Seberapa banyak bateri juga boleh disambung dalam selari dan dicas pada masa yang sama tanpa perlu mengawal arus sebagai yang diperlukan oleh bateri yang paling kecil dalam litar mengecas siri.

WB PP




INST. AIDS MASA

KAEDAH MENGECAS BATERI Terdapat tiga kaedah mengecas bateri yang kerap dilakukan iaitu:

I. Kaedah cas cepat

II. Kaedah cas perlahan

III. Kaedah cas trikel

KAEDAH MENGECAS CEPAT Cas cepat ialah kaedah mengecas bateri dengan jumlah arus yang besar dalam jangkamasa yang pendek. Kaedah ini jika digunakan akan meningkatkan suhu elektrolait sehingga boleh merosakkan plet-plet di dalam bateri. Dengan ini akan memendekkan jangka hayat bateri. Tambahan pula mengecas cepat tidak boleh menjadikan bateri itu cas penuh, ia perlulah di cas dengan jenarus atau pengecas perlahan sesudahnya. Arus mengecas semasa cas cepat mestilah tidak lebih daripada setengah muatan bateri (battery capacity) dalam tempoh 30 minit.

KAEDAH MENGECAS PERLAHAN Cas perlahan ialah kaedah mengecas bateri dengan sedikit arus dalam jangkamasa yang Panjang. Kaedah ini adalah munasabah untuk bateri menjadi penuh cas dan adalah cara yang terbaik untuk mengecas bateri.Arus mengecas semasa cas perlahan ialah pada kadar satu per sepuluh muatan bateri.Ketumpatan bandingan letrolait diukur untuk mendapatkan jangkamasa mengecas seperti yang ditunjukkan dalam rajah yang sebelah

WB PP




INST. AIDS MASA

KAEDAH MENGECAS TRIKEL Apabila sesebuah bateri tidak digunakan dalam tempoh yang lama, bateri itu akan mengalami luput cas dengan sendiri (self-discharge) dan menjadi bersulfat. Bateri perlulah dijaga dengan cas trikel supaya kuasanya tidak berkurangan.Arus mengecas semasa cas trikel ialah antara ½ hingga 1 ampere dalam jangkamasa yang tiada had.

Contoh graf analisa kaedah cas Trikel

WB PP



INST. AIDS MASA

PENGGUNAAN/APPLICATION: 1. Edarkan Kertas Penerangan. 2. Arahkan pelatih menyemak helaian setiap muka surat Kertas

Penerangan.

3. Beri masa pelatih untuk membaca Kertas Penerangan.

4. Tanya soalan berikut: S: Nyatakan dua jenis kaedah mengecas bateri ? J: selari dan siri S:Senaraikan alatmengukur voltan bateri? J: multimeter,high rate dischager tester,volt meter

5. Segera bantu/perbetulkan kesilapan pelatih dan akui jawapan yang diberi serta beri pujian/motivasi.

6. Pastikan pelatih faham sebelum ke langkah pengesahan.

KP

10 minit



INST. AIDS MASA

PENGESAHAN/CONFIRMATION: 1. Edarkan Kertas Tugasan kepada pelajar.

2. Berikan masa kepada pelajar untuk membaca dan memahami

keterangan di dalam Kertas Tugasan.

3. Nyatakan masa yang diberikan – 10 minit

4. Beri peluang kepada pelatih untuk penjelasan dan bertanya

5. Nyatakan: • Masa yang diberikan. • Markah lulus.

6. Maklumkan bila MULA menjawab dan masa hampir TAMAT. 7. Beri ringkasan mengenai apa yang telah diajar dan faedahnya.

8. Beritahu tajuk pelajaran yang akan datang dan minta bersedia.

TAJUK : 9. Ucapan perpisahan.

KT

10 minit










COMPONENTS


G452-002-2:2018(C08) / PMT3/4

Muka / Page Drpd

: 1 :


TAJUK/TITLE: CHASIS, FUSES, AND RELAY TUJUAN PENGAJARAN/INSTRUCTIONAL AIMS: Pelatih-pelatih mesti boleh: -

i. -Fungsi relay

ii. -Jenis-jenis jelay

iii. -Kitaran operasi relay

iv. -Diagrams relay





TP-300-2:2013 C07 /KP(2/5)

TP-300-2:2013-

C07/KT(2/5)


WB PP


KUANTITI 1 1 1 1 1



INST. AIDS MASA


1. Ucap salam atau salam sejahtera. 2. Tarik perhatian pelatih kepada tajuk dengan mengkaitkan

dengan keadaan semasa.

3. Ambil kehadiran pelatih. 4. Tekan aspek: 5. Disiplin 6. Tertib 7. Kerjasama


CHASIS, FUSES, AND RELAY


- Fungsi relay

-Jenis-jenis jelay

-Kitaran operasi relay

-Diagrams relay


11. Siasat pengetahuan pelatih berkenaan tajuk yang akan dipelajari.

12. Pernahkah anda uji/buat latihan amali sebelum ini ? 13. Jika ya, di mana ?

WB

10 minit




INST. AIDS MASA

PENYAMPAIAN/ PRESENTATION : 1.pengenalan pada cchasis, relay dan fuses

PENERANGAN : Relay adalah komponen elektronik yang banyak sekali

digunakan didalam sesebuah kenderaan. Ia

didatangkan didalam pelbagai bentuk dan saiz, rating,

dan penggunaannya. Ia digunakan sebagai seolah-

olah satu remote control switch. Ia mengawal

keselamatan komponen dan juga sistem dengan

mengawal pengaliran karan yang mengalir melaluinya.

Didalam satu-satu kenderaan ia menggunakan 20 atau

lebih relay.

1. Peralatan Asas Untuk Perkhidmatan Disebelah adalah gambar beberapa alat yang mesti

ada dialam bengkel servis. Peralatan ini biasa

digunakan oleh pekerja-pekerja teknikal untuk

membaikpulih kereta. Selain daripada itu, dibawah

senarai peralatan yang perlu ada didalam bengkel:-

• Tool stand

Parts caddy


Parts washing stand

Service creeper

Fender cover

Seat cover

Wheel Stopeer

Special tools board

Workbench

WB PP

30 minit




INST. AIDS MASA


Set peralatan tangan hari-hari digunakan oleh

mekanik / juruteknik untuk membaikpulih atau servis

kereta. Setiap bengkel bertanggungjawab

menyediakan set peralatan tangan yang mencukupi

dan berkualiti kepada mekanik / juruteknik. Peralatan

tangan ini hendaklah diperiksa mengikut jadual untuk

mengelakkan daripada hilang. Dibawah adalah

contoh set asas yang perlu ada pada mekanik /

juruteknik.


Peralatan yang digunakan untuk menguji komponen-

komponen electronic yang digunakan oleh kereta

zaman sekarang. Kebanyakkan sistem kereta

berfungsi dengan komponen-komponen electronic

seperti crank angle sensor, speedometer sensor dan

lain-lain sensor. Sekiranya peralatan ini tiada,

pengusaha bengkel akan menghadapi masalah untuk

mengesan kerosakan atau membuat penyelarasaan

mengikut speksifikasi yang telah ditetapkan oleh

pengeluar kereta

WB PP




INST. AIDS MASA

Faktor–faktor penting untuk membeli electronic scan tools mestilah dipertimbangkan peralatan ini dapat digunakan untuk kereta masa kini dan juga dimasa akan datang. Panduan asas yang dicadangkan semasa hendak membeli electronic scan tools ialah:- 1. Pastikan scan tools boleh membuat

pemeriksaan kerosakan kepada semua sensor

yang terdapat dalam sistem kereta (Contoh;

Anti-lock brake system, Injection system,


2. Pastikan scan tools boleh menunjukkan data

semua sensor yang terlibat dalam sistem kereta

(Contoh; crank angle sensor, TDC sensor,


3. Pastikan scan tools boleh menguji beberapa

sensor yang terlibat dalam sistem kereta

(Contoh; injector, radiator fan, fuel pump dan

lain-lain).

4. Pastikan scan tools boleh di perbaharui data

yang ada didalam ROM pack bagi tujuan untuk

digunakan kepada kereta keluaran terbaru. Ini

adalah kerana sistem kereta keluaran terbaru

memerlukan verisi terbaru.

WB PP




INST. AIDS MASA

1.3 Air Compressor



WB PP




INST. AIDS MASA

2.relay

Didalam sistem elektrik dan elektronik sesebuah kenderaan yang sangat kompleks, dan didalam usaha untuk menjamin keselamatan komponen-komponen yang menggunakan elektrikal dan elektronik sebagai sumber kuasa maka relay telah memainkan peranan yang sangat penting dan didalam kertas peneranga ini diterangkan tentang pentingnya relay tersebut dipasang didalam sistem elektronik kenderaan.

WB PP




INST. AIDS MASA

Relay biasanya ditempatkan ditempat-tempat tertentu pada sesebuah kenderaan tersebut. Ini walaubagaimanapun bergantunglah pada penggunaannya dan siapakah yang menggunakannya. Relay block, samaada besar atau kecil ditempatkan di engine compartment, dibahagian belakang samaada kiri atau kanan kick panel atau dibawah dash board yang mana merupakan lokasi yang paling banyak sekali digunakan. Relay juga selalunya ditempatkan bersekali dengan komponen-komponen lain seperti fius ataupun ditempatkan bersendirian.

WB PP




INST. AIDS MASA

TANDA PENGENALAN KEDUDUKAN RELAY Penutup relay / fuse blocks biasanya melabelkan lokasi dan kedudukan bagi setiap fius, relay atau element fuse yang terdapat bersamanya.

APLIKASI RELAY Relay adalah merupakan satu remote control electrical switch yang dikawal oleh satu switch yang lain, iaitu seperti suis horn, atau oleh satu computer (ECU) seperti yang terdapat dalam power train control module. ia membenarkan aliran litar karan rendah (small current flow circuit) mengalir dan mengawal litar aliran karan yang lebih tinggi. Beberapa rekabentuk diperkanalkan yang banyak digunakan sekarang ini iaitu, 3 pin, 4 pin, 5 pin dan 6 pin, single switch atau pun dual switches.

WB PP




INST. AIDS MASA

OPERASI RELAY Semua relay menggunakan prinsip asas operasi yang sama. Sebagai contoh kita akan menggunakan relay 4 pin iaitu yang biasa digunakan. Ia mempunyai dua litar iaitu pertama litar kawalan (control circuit) warna hijau didalam rajah dan yang kedua ialah load circuit (litar beban) yang berwarna merah. Litar kawalan mengandungi satu small control coil (lilitan kawalan kecil) manakala load circuit pula mengandungi satu switch. Coil atau pun lilitan ini beroparasi mengawal switch (suis)

WB PP




INST. AIDS MASA

RELAY ENERGIZED (ON) Apabila suis di ON kan karan akan mengalir melalui control circuit coil (pin 1 dan 3), ini akan menghasilkan sejumlah medan magnet yang akan menyebabkan suis tertutup, pin 2 dan 4. Suis tersebut iaitu ia merupakan sebahagian dari load circuit digunakan untuk mengawal litar elektrik yang akan bersambung dengan nya. Karan sekarang mengalir melalui pin 2 dan 4 (merah) apabila relay di energized kan.

RELAY DE-ENERGIZED (OFF) Bila karan berhenti mengalir melalui control circuit, pin 1 dan 3, relay akan menjadi de-energized, medan magnet akan roboh dan ini akan menyebabkan switch menjadi terbuka. Karan tidak dapat mengalir melalui suis yang telah terbuka iaitu pin 2 dan 4. Relay sekarang dalam keadaan OFF.

WB PP




INST. AIDS MASA

OPERASI RELAY Apabila tiada voltan ke pin no 1, maka tiadalah karan yang akan mengalir ke coil. Tiada karan bermakna tiada medan magnet yang terhasil, dan suis terbuka. Apabila voltan di alirkan ke pin no 1, karan mengalir ke coil menghasilkan medan magnet yang diperlukan untuk menutup suis seterusnya membenarkan persambungan antara pin 2 dan 4.

NORMALLY DESIGN ID Relay adalah samaada normally open atau pun normally closed. Perhatikan kedudukan suis pada dua gambarajah relay dibawah. Normally open relay mengandungi satu suis yang sentiasa terbuka sehinggalah ia di energized kan (ON). Sementara normally closed pula sentiasa dalam keadaan tertutup sehinggalah ia di energized kan. Relay sentiasa ditunjukkan dalam keadaan de-energized (tiada karan mengalir melalui control switch - OFF). Normally open relay adalah jenis relay yang biasa digunakan pada kenderaan, namun jenis normally closed juga boleh digunakan.

WB PP




INST. AIDS MASA

NORMALLY CLOSED RELAY Operasi normally closed relay adalah sama dengan operasi normally open relay. Apabila relay control coil tidak di energized kan, relay switch contact akan tutup. Ini akan menyebabkan litar menjadi lengkap di pin 2 dan 4. Bila control coil di energized kan, relay switch contact akan terbuka, ini akan menyebabkan litar terbuka dan tiada lagi persambungan melalui pin 2 dan 4

REKA BENTUK RELAY SEBENAR Karan mengalir melalui control coil, dimana ia melilit mengelilingi satu iron core. Iron core ini akan di magnetized kan. Medan magnet akan menarik upper contact arm kebawah. Contact akan tertutup dan membenarkan aliran karan mengalir pergi kebeban yang memerlukan nya.

WB PP




INST. AIDS MASA

PERBEZAAN RELAY Perbezaan relay yang ketara ialah relay 3 pin dan juga relay 5 pin. Relay 3 pin, selain dari 2 B+ input source (punca kuasa), relay ini juga mengandungi satu B+ input di pin 1. Karan berpecah didalam relay, menyampaikan karan kepada kedua-dua control dan juga load circuit. 5 pin relay pula mengandungi satu control circuit, tetapi mempunyai dua laluan karan berbeza untuk suis iaitu satu bila relay de-energized kan (OFF – tiada karan melalui control coil) dan lagi satu pula ialah bila di energized (ON – ada pengaliran karan ke control coil). Bila relay 5 pin de-energized (OFF), pin 4 dan pin 5 akan mempunyai continuity (persambungan). Bila relay di energized (ON), pin 3 dan pin 5 ada continuity.

WB PP




INST. AIDS MASA

ISO STANDARD RELAY ISO relay direka bentuk bertujuan untuk menyeragamkan persambungan relay (relay connection), membuatkan ia mudah untuk di uji dan mereka betuk sistem. ISO relay digunakan dengan meluas pada hampir keseluruhan industri automotif pada masa ini. Kedua-dua reka bentuk 4 dan 5 pin banyak menggunakan size standard mini dan juga mikro. ISO adalah singkatan untuk International Standard Organisation.

RELAY JENIS STANDARD MINI ISO Berikut adalah dua jenis relay standard mini ISO yang popular. Saiz bagi ISO Standard mini relay ialah 1” persegi. Ia digunakan oleh relay 4 dan 5 pin.

WB PP




INST. AIDS MASA

RELAY JENIS ISO MICRO Dibawah adalah dua jenis relay micro ISO. Saiz nya ialah 1” x 1” x ½” persegi. Kedua-dua relay 4 dan 5 pin menggunakan saiz ini

KEDUDUKAN DAN KANDUNGAN WIRING DIAGRAMS Di dalam manual mengandungi wiring harness diagram, kedudukan pemasangan setiap bahagian dan circuit diagram. Dalam setiap seksyen, spesifikasi telah tertulis dan beberapa spesifikasi mungkin tidak bersesuaian dengan keperluan pengguna kenderaan.

WB PP




INST. AIDS MASA

Section Basic Contents Wiring harness configuration diagrams

Lokasi connector dan harness wiring configuration terdapat dalam kenderaan

Single part installation position

Lokasi yang ditunjukan setiap point pada relay, control unit, sensor, diodes, check terminal, spare terminal, fusible links dan lain-lain lagi.

Circuit diagrams

Circuit daripada power supply pada earth ditunjukan dengan sempurna, classified sesuai dengan system. Yang penting pembahagian daripada power circuits dan circuit classified dari system. Circuit classified dari system selalu mengambil kira operation dan isyarat troubleshooting . Power supply circuits Circuit daripada battery ke fusible link, dedicated fuses, ignition switch, general purposes fuses. Circuits classified by system Setiap system, circuit ditunjukan daripada fuse ke earth, kecuali dari power supply section. Operation Biasanya operasi setiap system diterangkan dengan ringkas mengikut pergerakkan kuasa. Troubleshooting hints Huraian yang diberikan secara ringkas dari inspection point apabila menerima isyarat troubleshooting. Huraian dari circuts controlled dengan electronic control unit diakatifkan Junction block Disini, circuit dari seluruh junction block dari setiap part pada junction block Keadaan ini ditunjukan seperti biasa dalam bentuk circuit diagram.

WB PP




INST. AIDS MASA

WB PP



INST. AIDS MASA


Penerangan.


4. Tanya soalan berikut: S: Nyatakan dua jenis kaedah mengecas bateri ? J: selari dan siri S:Senaraikan alatmengukur voltan bateri? J: multimeter,high rate dischager tester,volt meter



KP

10 minit



INST. AIDS MASA










KT

10 minit










COMPONENTS


G452-002-2:2018(C08) / PMT4/4

Muka / Page Drpd

: 1 :


TAJUK/TITLE LIGHTING SYSTEM TUJUAN PENGAJARAN/INSTRUCTIONAL AIMS: Pelatih-pelatih mesti boleh: -

• - Fungsi lighting system pada kenderaan

• Jenis-jenis litar lampu pada kenderaan

• Operasi sistem lampu pada kenderaan

• Fungsi lampu kecemasan pada kenderaan





TP-300-2:2013 C07 /KP(3/5)

TP-300-2:2013-

C07/KT(3/5)


WB PP


KUANTITI 1 1 1 1 1



INST. AIDS MASA


1. Ucap salam atau salam sejahtera.

2. Tarik perhatian pelatih kepada tajuk dengan mengkaitkan dengan keadaan semasa.

3. Ambil kehadiran pelatih.

4. Tekan aspek: 5. Disiplin 6. Tertib 7. Kerjasama


LIGHTING SYSTEM


- Fungsi lighting system pada kenderaan

-Jenis-jenis litar lampu pada kenderaan

-Operasi sistem lampu pada kenderaan

-Fungsi lampu kecemasan pada kenderaan


11. Siasat pengetahuan pelatih berkenaan tajuk yang akan dipelajari. 12. Pernahkah anda uji/buat latihan amali sebelum ini ? 13. Jika ya, di mana ?

WB

10 minit




INST. AIDS MASA

PENYAMPAIAN/ PRESENTATION : 1.pengenalan pada lighting system

PENERANGAN : Relay adalah komponen elektronik yang banyak sekali

digunakan didalam sesebuah kenderaan. Ia

didatangkan didalam pelbagai bentuk dan saiz, rating,

dan penggunaannya. Ia digunakan sebagai seolah-

olah satu remote control switch. Ia mengawal

keselamatan komponen dan juga sistem dengan

mengawal pengaliran karan yang mengalir melaluinya.

Didalam satu-satu kenderaan ia menggunakan 20 atau

lebih relay.

1. Peralatan Asas Untuk Perkhidmatan Disebelah adalah gambar beberapa alat yang mesti

ada dialam bengkel servis. Peralatan ini biasa

digunakan oleh pekerja-pekerja teknikal untuk

membaikpulih kereta. Selain daripada itu, dibawah

senarai peralatan yang perlu ada didalam bengkel:-

• Tool stand

Parts caddy


Parts washing stand

Service creeper

Fender cover

Seat cover

Wheel Stopeer

Special tools board

Workbench

WB PP

30 minit




INST. AIDS MASA


Set peralatan tangan hari-hari digunakan oleh

mekanik / juruteknik untuk membaikpulih atau servis

kereta. Setiap bengkel bertanggungjawab

menyediakan set peralatan tangan yang mencukupi

dan berkualiti kepada mekanik / juruteknik. Peralatan

tangan ini hendaklah diperiksa mengikut jadual untuk

mengelakkan daripada hilang. Dibawah adalah

contoh set asas yang perlu ada pada mekanik /

juruteknik.


Peralatan yang digunakan untuk menguji komponen-

komponen electronic yang digunakan oleh kereta

zaman sekarang. Kebanyakkan sistem kereta

berfungsi dengan komponen-komponen electronic

seperti crank angle sensor, speedometer sensor dan

lain-lain sensor. Sekiranya peralatan ini tiada,

pengusaha bengkel akan menghadapi masalah untuk

mengesan kerosakan atau membuat penyelarasaan

mengikut speksifikasi yang telah ditetapkan oleh

pengeluar kereta

WB PP




INST. AIDS MASA

Faktor–faktor penting untuk membeli electronic scan tools mestilah dipertimbangkan peralatan ini dapat digunakan untuk kereta masa kini dan juga dimasa akan datang. Panduan asas yang dicadangkan semasa hendak membeli electronic scan tools ialah:- 1. Pastikan scan tools boleh membuat

pemeriksaan kerosakan kepada semua sensor

yang terdapat dalam sistem kereta (Contoh;

Anti-lock brake system, Injection system,


2. Pastikan scan tools boleh menunjukkan data

semua sensor yang terlibat dalam sistem kereta

(Contoh; crank angle sensor, TDC sensor,


3. Pastikan scan tools boleh menguji beberapa

sensor yang terlibat dalam sistem kereta

(Contoh; injector, radiator fan, fuel pump dan

lain-lain).

4. Pastikan scan tools boleh di perbaharui data

yang ada didalam ROM pack bagi tujuan untuk

digunakan kepada kereta keluaran terbaru. Ini

adalah kerana sistem kereta keluaran terbaru

memerlukan verisi terbaru.

WB PP




INST. AIDS MASA

1.3 Air Compressor



WB PP




INST. AIDS MASA

2.Jenis-jenis lampu

Ada 2 jenis litar lampu utama : i. litar 2 lampu ii. litar 4 lampu Pembuat kereta memilih jenis litar berdasarkan bentuk badan kenderaan. Setiap litar tersebut mestilah boleh menyediakan lampu puncak dan lampu rendah, suis kawalan dan penunjuk lampu puncak.

WB PP




INST. AIDS MASA

Kebanyakan lampu utama dibumikan terus ke mentolnya dan suis lampu dipasang diantara lampu dengan sumber kuasa. Sesetengah litar pula mentolnya berpenebat dengan suis dibumikan. Bagaimanapun kedua-dua filamen mentolnya disambung secara selari. Kerosakan satu filamen tidak akan menjejaskan arus mengalir ke filamen yang lain. ( penerangan berdasarkan rajah di muka surat 1).

WB PP




INST. AIDS MASA

SUIS LAMPU BESAR • Suis lampu besar menghidupkan lampu

dalaman dan juga lampu luaran bagi kebanyakan kereta. Suis ini disambung terus ke bateri melalui rangkaian pemfiusan (fusible link). Lampu panel (dashboard) boleh di kelamkan secara manual dengan memusingkan tombol suis lampu besar yang mengawal perintang boleh-ubah iaitu rheostat (veriable resistor). Rheostat menyusustkan nilai voltan yang dihantar ke lampu panel.Apabila berlaku susutan voltan,haba akan terhasil.

• Gelungan dawai rheostat di pasang di dalam perumah seramik yang direka untuk menghindar kepanasan yang terjadi daripada mengenai suis lampu besar. Pemanduan yang berterusan dengan mengkelamkan lampu panel akan menyebabkan tombol suis lampu pasang untuk dipegang. Ia adalah normal dan adalah lebih baik menerangkan lampu panel supaya dapat dikurangkan.

• Suis lampu besar juga mempunyai pemutus litar (built in circuit breaker) yang berfungsi menghidupkan dan mematikan lampu besar berganti-ganti apabila berlaku litar pintas. Ini akan mencegah kehilangan terus fungsi lampu besar.Pemutus litar hanya mengawal lampu besar berkedipan juga boleh disebabkan oleh pemutus litar itu sendiri yang memerlukan gantian lengkap unit suis lampu. Terdapat 3 jenis suis lampu besar yang digunakan iaitu :

i. yang dipasang pada tiang kemudi dan dikendalikan dengan batang atau

tangkai tuas. Lihat rajah disebelah.

WB PP




INST. AIDS MASA

ii. suis tekan tarik yang dipasangkan pada dash board.(lihat rajah di sebelah) iii. suis berbuai juga dipasang pada dash board.(lihat rajah disebelah).

• Suis sistem tersebut di atas mempunyai lampu penunjuk untuk operasi lampu puncak. Ia berwarna biru dan dipasang pada dash board.

SUIS DIMER Suis dimer bagi kereta-kereta lama adalah dikendalikan dengan kaki berhampiran dengan injak. ( lihat rajah di bawah).Bagi kereta-kereta model terbaru suis dimer dipasang pada tiang kemudi dengan tangkai tuas batang pelbagai fungsi

WB PP




INST. AIDS MASA

LITAR LAMPU EKOR, LAMPU SISI DAN LAMPU PLET

• Litar lampu-lampu tersebut di atas menerangi atau memberi cahaya kepada kenderaan bagi membolehkan pemandu kenderaan lain melihat ada kenderaan yang mendatang atau sedang menuju ke arah yang sama atau dalam keadaan statik ketika waktu malam. Lampu-lampu ini berkongsi satu litar kerana ia mestilah menyala serentak dalam satu masa. Disebabkan ia dikawal oleh suis lampu utama ia boleh dinyalakan tanpa kunci penyalaan.

LITAR LAMPU BERHENTI • Lampu berhenti dikenali juga dengan

nama lampu brek dan berwarna merah. Lampu berhenti juga beroperasi tanpa kunci penyalaan.Arus dari kotak fius dihantar ke mentol lampu berhenti melalui suis lampu berhenti sebaik sahaja injak brek ditekan.Suis lampu berhenti dipasang sama ada berdekatan dengan lengan injak atau pada kebuk utama(kebuk induk) brek yang menghidup kan lampu melalui tekanan bendalir brek.

WB PP




INST. AIDS MASA

LAMPU BREK KETIGA (CENTRE HIGH-MOUNTED STOP LAMP)

• Lampu brek ketika telah dikuatkuasakan pemasangannya oleh pihak Jabatan Pengangkutan Jalan terhadap semua kereta-kereta dan van-van, sama ada kenderaan ditempatkan ditengah dan sekitar 70mm jarak dari bahagian bawah cermin belakang (lihat rajah di sebelah).

WB PP




INST. AIDS MASA

LITAR LAMPU ISYARAT ATAU BELOK

• Setiap pemandu yang ingin membelok persimpangan atau memotong kenderaan lain dihadapannya, seharusnya memberi isyarat tangan atau dengan menghidupkan lampu isyarat. Kawalan suis lampu isyarat bertangki berada di tiang kemudi (steering column) berdekatan dengan roda kemudi (steering wheel) sama ada di kedudukan di sebelah kiri atau sebelah kanan bagi memudahkan si pemandu menuilnya. ( lihat rajah).Apabila suis lampu isyarat dituil ke arah manapun,lampu isyarat berkaitan akan menerima arus melalui unit pengerdip.Unit pengerdip menyebabkan arus bergerak dan berhenti dengan pantas.Dengan ini lampu isyarat akan berfungsi apabila suis penyalaan di ‘on’kan.

WB PP




INST. AIDS MASA

LITAR LAMPU AMARAN BAHAYA @ KECEMASAN

-Litar ini direka untuk memberi amaran kepada pemandu-pemandu lain supaya berhati-hati terhadap bahaya atau kecemasan yang mungkin berlaku. Ia digunakan untuk menghidupkan litar lampu isyarat dengan suis khas iaitu ‘hazard switch’dan pengerdip tugas berat. Suis ini menerima arus secara langsung daripada bateri melalui kotak fius.Ia boleh jadi unit berasingan atau sebahagian daripada suis lampu isyarat.Kedua-dua jenis ini,suis menemukan laluan arus bateri dari kotak fius melalui pengerdip tugas berat kepada semua lampu isyarat dan menyala serentak dalam satu masa. -Dalam kebanyakan sistem, suis amaran bahaya mengambil alih operasi suis lampu isyarat. Litar lampu amaran bahaya dilindungi dengan suis 15 @ 20 Ampere. Pengerdip amaran bahaya dari segi fizikalnya kelihatan serupa dengan pengerdip lampu isyarat tetapi binaan dan operasinya berbeza. Ia membenarkan sejumlah arus yang besar untuk mengerdipkan kesemua lampu isyarat serentak. Pengerdip amaran bahaya mengandungi titik sesentuh statik, titik sesentuh boleh gerak yang melekat pada lengan dwi logam (bimetallic arm) dan gelungan berperintang tinggi. -Gelungan disambung secara selari dengan titik sesentuh. Secara normal titik sesentuh adalah dalam keadaan terbuka. Apabila suis amaran bahaya ditutup,arus mengalir ke gelungan berperintang tinggi.Gelungan ini tidak membenarkan cukup arus menyalakan lampu besar.Bagaimanapun,sebaik sahaja

WB PP




INST. AIDS MASA

gelungan menjadi panas dan mengembang menyebabkan lengan dwi logam menemukan titik sesentuh. Titik sesentuh yang menbentuk litar selari ini memindahkan arus ke lampu isyarat. Arus yang melalui gelungan berkurangan dan ia menjadi sejuk menyebabkan lengan dwi logam tertarik untuk memisahkan titik sesentuh. Kitaran ini berulangan beberapa kali dalam seminit.

WB PP



INST. AIDS MASA


Penerangan.


4. Tanya soalan berikut: S: Nyatakan dua jenis litar lampu pada kenderaan? J: isyrat dan brek S:Namakan litar yang berfungsi sebagai belok? J: litar isyarat atau belok



KP

10 minit



INST. AIDS MASA










KT

10 minit

no dan tajuk unit kompetensi

Documents