Tsongkhapa

Truyn Tha Nland NHM LAMRIM LOTSAWAS

I LUN V GIAI TRNH CA O GIC NG - 1

2

Tsongkhapa

i Lun V Giai Trnh Ca o Gic Ng

Tp 1

(B- o Th i Lun Quyn Thng)

3

Bn Quyn: Nhm Dch Thut Lamrim Lotsawas gi ton quyn xut bn dng in t cho bn dch ny. Chng ti cho php cc c s qung b Pht gio cng nh ngi tu hc hay tm hiu Pht gio c chuyn dng rng ri bn dch ny vi mc tiu em li li ch cho ngi tu hc, tm hiu v Pht gio cng nh l v mc ch em li li ch cho tt c chng sinh. Khng cho php s dng sch in t ny di cc hnh thc em li li nhun ti chnh ring t nh bun bn i chc cng nh khng c t chnh sa hay thay i ni dung hay trch dch bn dch in t ny vi mc tiu ra ngoi vic tu hc m khng c giy php chun thun ca nhm dch thut Lamrim Lotsawas. Mi lin h xin lin lc v ngi i din chu trch nhim pht hnh bn dch in t: V Quang Nhn Phone: 0011-1-832-368-4054 Email: Lang.dau@gmail.com

4

Mc Lc

Li Ni u Ca Bn Dch Vit Ng 9 Knh L 21 Li Cm T 23 Li Ta T Ch Bin Ca Bn Dch Anh Ng 27 Li Ni u Cho Bn Dch Anh Ng 33 Lamrim Lotsawas 39 Bng Ch Vit Tt 41 Dn Tp I 43 Khai Lun 55 Chng 1: Atia 59 Chng 2: Gi Tr Cao Qu Ca Pht Php 81 Chng 3: Phng Cch Lng Nghe v L Gii v Gio Php ca c Pht 99 Chng 4: Nng Ta Vo Thy 119 Chng 5: Thi Thin 161 Chng 6: Bc B Quan Nim Sai Lm v Thin 191 Chng 7: Mt Kip Ngi An lc v Thun duyn 203 Chng 8: Ba Loi Ngi 225 Chng 9: Chnh Nim v Ci Cht 247 Chng 10: Qun Tng v Kip Sng Tng Lai ca Qu V 277 Chng 11: Quy Y Tam Bo 303 Chng 12: Gii Quy Y 327 Chng 13: Cc Tnh Cht Tng Qut ca Nghip 355 Chng 14: Cc Loi Nghip Khc Nhau 365

5

Chng 15: Trau di Gii Hnh 415 Chng 16: Thi ca Ngi C t Kh Nng 437 Chng 17: Tm Loi Kh 441 Chng 18: Su Loi Kh 467 Chng 19: Thin Qun Thm v Kh 479 Chng 20: Ngun Gc ca S Kh 491 Chng 21: Mi Hai Yu T Duyn Khi 517 Chng 22: Thi ca Mt Ngi C Kh Nng Trung Bnh 533 Chng 23: Nm Chc Bn Cht ca Con ng Dn Ti Gii Thot 541 Chng 24: Tnh Cht ca Tam V Lu Hc 555

6

7

Tsongkhapa Losangdrakpa (1357 - 1419)

nh ngun: Phuntsok Cho Ling Buddhist Center

8

9

Li Ni u Ca Bn Dch Vit Ng Knh bch qu c gi, cc thin tri thc, v ch tn c, B sch Lamrim Chenmo (tib. ) hay i Lun V Giai Trnh Ca o Gic Ng (Tn Hn-Vit l B- o Th i Lun) c o s Tsongkhapa Losangdrakpa (tib. ) hon tt v pht hnh vo nm 1402 ti Ty Tng v c xem l b gio php liu ngha1. B sch ny sau tr thnh mt trong nhng gio php thc hnh ti quan trng ca dng truyn tha Gelug, vn l mt trong bn trng phi Pht gio ln nht ti Ty Tng ng thi cng l dng truyn tha m ng kim Thnh c Dalai Lama th 14 hin ng u. V ni dung v hnh thc ca b sch rt su sc, chi tit v thm diu nn chng ti ch xin c t li m t s lc. Ngi c ch c th nh gi c hay t mnh minh nh gi tr ca n qua cc nghin cu c th, chi tit v tht s vn dng cc ging dy trong sch. Mt cch ngn gn, v mt hnh thc th y l mt b gio php c ln trnh by chi tit v cc phng tin tu tp cng nh cc tri kin c bn t n gin d tu hc n phc tp vi diu cho hnh gi i tha mi mc cn c cng nh trnh by v ton b tin trnh tu tp t lc chun b cho n mc thin qun t mc tu gic thm cao nht ca hng B-tt. Trong b sch, c khi Ngi cp mt s chi tit lin quan n cc k nng tu tp Mt tng nhng tuyt i a s cc phng php v cc gio hun trnh by trong b sch u l tng quan, c th v hon ton kh thi cho tt 1The Great Lam Rim. Choden Rinpoche. Truy cp:07/01/2012. .

10

c mi i tng no vi quyt tm tu tp cao, c th thuc vo trong truyn thng Pht gio bt k, khng bt buc l ngi ti gia hay xut gia, du rng, c nhiu chi tit ca b sch ny dng nh thch nghi v su sc hn cho cc Pht t xut gia. Song, nhn chung th khng c g tr ngi cho mt ngi ti gia tu tp cc phng tin c ging gii min l p dng ng theo cc bit hun ny. B sch c chia lm ba quyn Thng (tp 1), Trung (tp 2) v H (tp 3). V ni dung: Mt cch tng qut, song song vi mc thc hnh tin b, Ngi Tsongkhapa nng mc trit l v kin thc bin lun trnh by dn dn t s ng d hiu quyn thng cho n mc thm diu vi rt nhiu tranh bin trit l su sc v miu t cc trng thi thin nh v tu trong quyn h. Tht s s rt kh cho mt c gi nu cc kin gii v cng vi t v tnh Khng v mt s tri kin v thc ti ti hu (Chn ) li c trnh by ngay t nhng bc u hay din gii cho nhng ngi cha sc qun chiu chng. y r rng l dng c tnh s phm ca t Tsongkhapa. Trong quyn thng, ngoi chng u tin v tiu s ngi Atia th cn li bao gm cc ni dung hay khi nim rt c bn v m mt Pht t khi bt u tu hc cn bit bao gm cc chun b cho thy v tr, lun hi, duyn khi, T Diu v o php tu tp v vv... Quyn 2 tp trung vo cc ch tu tp cho ngi c cn c cao hn bao gm cc gio php tu tp v lng t bi, by php luyn tm, php hon chuyn ng-tha, pht tm B-, nhp mn vo su Ba-la-mt-a v gii thch chi tit v bn Ba-la-mt-a u. Quyn h c bit nhn mnh vo tu tp nh lc v tu gic tc l hai Ba-la-mt-a cui thng qua phng tin thin. Trong quyn h, ngi Tsongkhapa a ra nhiu l gii chi tit hay ng hn l cc bc b c th ca Trung Qun C Duyn (hay Trung Qun Quy Mu, skt. Prasagika) v lun im ca cc trng phi

11

khc, qua cho thy cch thc m Trung Qun C Duyn ch ra tnh Khng hay v chn l ti hu. thy r hn v hon cnh lch s ca b lun cng nh hiu thm v tc gi chng ti xin trnh by s lc v tiu s i s Tsongkhapa. Tm lc tiu s Ngi Tsongkhapa: Ngi sinh nm 1357 ti Amdo ng bc Ty Tng. Cho n 7 tui th ngi sng vi i s Chje Dndrup Rinchen. Ngi tip th nhiu gio php v cc l ban truyn nng lc tu tp cng nh l cc tu tp thin khi cn rt nh. T nm 16 tui Ngi c tu hc vi hn 50 o s xut chng. T 1371 n 1376, Ngi tp trung tu hc v cc b kinh Bt-nh cng nh l 5 b Lun chnh ca ngi Di-lc. T Tsongkhapa c mt tu tp phong ph v tri kin rt uyn thm v c kinh in ln mt in cng nh l ngi tip tc nhn thm cc l ban truyn nng lc tu tp t rt nhiu o s thuc cc truyn tha khc nhau. Ngi mong mi pht trin c tri kin ng n v bn cht ca thc ti. Mi mt nm tip theo Ngi i du ha ti cc i hc Pht gio o su thm tri kin trit hc v ging dy. Vo tui 35, t Tsongkhapa gp g hc tr l ngi Umapa, ngi ny c c nng lc trc kin c cc th hin v thn tr hu {Php thn tr hu (tib. )} ca ngi Vn-th-s-li. Umapa tr thnh ngi gip Tsongkhapa trc tip lin lc vi c Vn-th-s-li. Sau cng chnh t Tsongkhapa cng t mnh trc kin c Ngi Vn-th. Trong 1392-1393, theo gio hun ca Vn-th, ngi t b cc hot ng cng cng v tp trung n c tu thin. 1394 Ngi chuyn n Wlka v c thm c trc kin ca gic th lin h n cc tu tp ca mnh. n 1395 Ngi tm ngng n c tham gia tu sa tn tng Pht Di-lc. Ba nm tip sau ngi tu tp Lodrak v vo nm 1397 ngi bt u ln n c cui ti Wlka. Trong nm 1398 Ngi c duyn trc kin t Pht H, trao

12

truyn cho Ngi bn lun (Pht H Cn Bn Trung Qun Lun Thch). Ngi dch ra Tng ng bn Lun ny ca t Pht H. Qua , Ngi thu t c tr hu v bn cht ca thc ti tc l Ngi tm c li p cho iu m Ngi truy tm. V hnh trng, Ngi c 4 hot ng quan trng bao gm: (1) Trng tu tn tng Di-lc B-tt, (2) Hong ha su rng cho cc tng s trong nhiu thng ti t vin Namste Deng qua chn hng li truyn thng tu tp xut gia, (3) Xc lp i L Cu Nguyn ti Lhasa 1409, m u cho mt truyn thng vn c lu truyn n nay vo mi hai tun l u nm Ty Tng, (4) Xy dng t vin Ganden (H Lc T)1 Ngi vin tch nm 1419. S nghip ln nht m ngi li chnh l s ra i ca dng truyn tha Gelug cng nh l ng gp to tt vo vic lm sng li Pht gio Ty Tng. V h thng vit tt: to iu kin cho qu v khi c mt gio php kh cng phu ny c thun li hn, chng ti xin c vi nhn nh lc qua v cch trnh by ca bn dch Anh ng. Bn Anh ng c dch v trnh by theo phng cch truyn thng Ty Phng. Cc ch gii theo h thng nh dng tiu chun v h thng vit tt v tn ta cng nh mt s ch vit tt thng dng c s dng. V tn trng cch trnh by ny, bn dch Vit ng s gi hu nh nguyn vn cc ch thch . Do vy, bt buc ngi c phi t nhiu lm quen vi bng vit tt nm bt tn cc tc phm tham chiu. cho tin, bng cc ch vit tt ny c trnh by phn u ca mi quyn sch (thay v cui sch nh bn Anh ng dng). iu ny s tin li hn cho vic truy cu.

1Lama Tsongkhapa's Biography. Lama Yeshe Wisdom Archieve. Truy

cp: 07/01/2012. .

13

Trong bng vit tt ny, cng c thm vo mt t ch vit tt m bn dch Vit ng c dng thm chng hn: skt. tc l Sanskrit hay Phn ng, chn. tc l Chinese hay Hoa ng, tib. tc l Tng ng, Tuy nhin, trong cc trng hp khng ghi r th chng ti mc nh cho skt. tc l Sanskrit. V h thng ch thch v cc gii thch ngn: Trong bn dch Vit ng s c thm mt s thut ng chuyn bit cn c gii thch r rng hn, rt tic l bn dch Anh ng v l do no trong ln xut bn u tin ny khng cp hay cp khng thng tin. khc phc vic ny, chng ti dng thm mt s dng ph ch lm r cc danh t Pht hc c dng. ng thi, cho tin trnh by theo cch thng dng ca cc sch Vit ng, cc ch thch t bn dch Anh ng thay v c t cui quyn sch s rt bt tin cho ngi c theo di (nht l khi sch ny s c thm nh dng ebook) nay s c chuyn thnh cc ghi ch cui mi trang. V nu ch thch l do bn dch Anh ng to ra th chng ti s nh s k hiu bt u bi BA, trong , BA hm ch thch ca bn Anh ng v l s th t ca ch thch ny t bn Anh ng. Qua ngi c c th truy cu cc tham chiu hay so snh li vi bn dch Anh ng c d dng. Trong vi trng hp c th, mt s ch thch v cc thut ng trong bn dch Anh li thiu thng tin, khng r rng hay ngay c c khi lc . Trong trng hp nh th chng ti mnh dn thay vo bng nhng ch thch tng i r rng hn v da vo cc ngun dn c thm quyn hay c uy tn. Ngoi ra, trong nhiu trng hp chng ti c ghi ch thm vo mch vn chnh mt s cm t, thut ng hay tn tng ng. cc cm t ghi thm ny hon ton c tch bit so vi mch vn chnh, th chng ti t chng trong cc u ngoc nhn: {nh dng ca cc cm t chn thm ca bn dch vit}. Ngc li, khi c, thnh thong qu v s thy c cc cm t trong ngoc vung;

14

y l cc ghi ch thm ca bn dch Anh ng c sn: [nh dng ca cc cm t chn thm ca bn dch Anh ng]. C nhiu thut ng Pht hc, nht l trong tp mt, gip cc c gi tr cn t kinh nghim v t vng Pht gio d theo di, chng ti ch thm vo cng nh l lp li mt s ch thch v cc thut ng ny cho cc c gi c thun tin hn trong vic hiu v nm mch chnh vn. V cc thut ng Pht hc: Cc thut ng Pht hc tht ra c nhiu im phc tp. a s cc t dng trong kinh