B GIO DC V O TOTRNG I HC DN LP HI PHNG-------o0o-------

N TT NGHIP NGNH CNG NGH THNG TINHI PHNG 20099B GIO DC V O TOTRNG I HC DN LP HI PHNG-------o0o-------TM HIU BI TON NHN DNG BIN S XE N TT NGHIP I HC H CHNH QUYNgnh: Cng ngh thng tin10MC LCB GIO DC V O TO .................................................................................9 B GIO DC V O TO ...............................................................................10 TM HIU BI TON NHN DNG BIN S XE ................................ 10 N TT NGHIP I HC H CHNH QUY .............................................10 Ngnh: Cng ngh thng tin....................................................................................10 11B GIO DC V O TOTRNG I HC DN LP HI PHNG-------o0o-------TM HIU BI TON NHN DNG BIN S XE N TT NGHIP H CHNH QUYNgnh: Cng ngh thng tinSinh vin thc hin: Phm Th Thanh ThuGio vin hng dn: PGS.TS. NNG TONM s sinh vin: 090125Hi Phng - 2009B GIO DC V O TO ...............................................................................11 TM HIU BI TON NHN DNG BIN S XE ................................ 11 PHN GII THIU .................................................................................................14 Chng 1:....................................................................................................... 15 TNG QUAN V BI TON NHN DNG BIN S XE..................... 15 1.1. Khi qut v x l nh: .............................................................................................. 15 1.2. Khi nim v nhn dng bin s xe: .......................................................................... 15 1.2.1 Khi nim & ng dng:....................................................................................... 15 1.2.2Phn loi bin s xe:........................................................................................... 18 1.3. Mt s hng gii quyt bi ton nhn dng bin s xe:........................................... 21 1.3.1. Hng tip cn pht trin vng:......................................................................... 21 1.3.2. Hng tip cn d bin v bin i Hough:....................................................... 21 1.4 Hng gii quyt: ........................................................................................................ 22 Chng 2:....................................................................................................... 25 PHT HIN VNG CHA BIN S XE .................................................. 25 2.1 Mt s khi nim c bn: ............................................................................................ 25 2.1.1 Tng quan v nh................................................................................................. 25 2.1.2Phng php tch d ngng t ng............................................................... 26 2.2Bin v cc phng php pht hin bin................................................................... 27 2.2.1 Phng php gradient .......................................................................................... 27 2.2.2. K thut Laplace: ................................................................................................ 30 2.3 Pht hin vng cha bin s xe................................................................................... 32 2.3.1. Nh phn ha nh ................................................................................................ 32 2.3.2 Tch bin:............................................................................................................. 33 2.3.3 Bin i HOUGH ................................................................................................ 35 2.3.4 Trch chn on thng v tnh giao im............................................................. 38 2.3. Xc nh chnh xc vng cha bin s xe .................................................................. 39 2.3.1. Bc ban u:..................................................................................................... 40 2.4.2 Tiu ch t l chiu di/rng. ............................................................................... 41 2.4.3 Tiu ch s k t trong vng bin s xe............................................................... 42 Chng 3:....................................................................................................... 43 BI TON NHN DNG K T .............................................................. 43 3.1 Tng quan v nhn dng............................................................................................. 43 3.1.1 Khng gian biu din i tng, khng gian din dch....................................... 43 3.1.2M hnh v bn cht ca qu trnh nhn dng .................................................... 44 3.1.2.1 M hnh......................................................................................................... 44 3.1.2.2Bn cht ca qu trnh nhn dng ................................................................ 46 3.2 M hnh mng nron nhn to .................................................................................... 47 3.2.1 M hnh nron nhn to....................................................................................... 47 3.2.2 Mng Nron......................................................................................................... 48 3.2.2.1 Phn loi cc mng noron............................................................................. 49 3.2.2.2 Hai chc nng ca mng noron..................................................................... 50 3.2.3Mng Kohonen .................................................................................................... 52 3.2.3.1 Cu trc mng............................................................................................... 52 3.2.3.3 S dng mng............................................................................................... 55 3.2.4 Mng nron nhiu lp lan truyn ngc sai s................................................... 57 3.2.4.1 Kin trc mng .............................................................................................. 57 123.2.4.2 Hun luyn mng .......................................................................................... 57 3.2.4.3 S dng mng............................................................................................... 59 3.3 S dng mng nron lan truyn ngc hng cho nhn dng k t .......................... 59 3.3.1 Nhn dng bng mng nron lan truyn ngc hng (kn chung)..................... 59 3.3.2 Ci t mng lan truyn ngc hng cho nhn dng k t............................... 60 3.3.3 Nhn dng cc k t s dng mng lan truyn ngc hng ............................ 62 PHN KT LUN ...................................................................................................63 TI LIU THAM KHO........................................................................................65 13PHN GII THIUNgy nay trn th gii bn cnh vic tng trng kinh t l s pht trin ca cc ngnh khoa hc k thut ni chung, m trong ngnh cng nghip sn xut cc phng tin giao thng li l mt trong nhng ngnh c tc pht trin cc nhanh. S pht trin y, c th hin r rng nht thng qua hnh nh cc phng tin giao thng trn th gii ngy mt tng cao v a dng. Tuy nhin,iu li gy ra mt p lc i vi nhng ngi v c quan cc cp qun l,lm cho cng tc qun l v gim st s kh khn hn,V y cng l mt trong nhng vn nn Vit Nam. Cng tc qun l phng tin giao thng ni chung v qun l t, xe my l v cng phc tpcng nh cng tc pht hin, x pht cc hnh vi vi phm giao thng, chng trm,s tn nhiu thi gian v cng sc hnlmgimlngnhnlctrongviccngtcqunl, kimsot phng tin giao thng, trn th gii nhanh chng xy dng h thng gim st t ng i vi cc phng tin giao thng. V cc h thng gim st u ly bin s xe l mc tiu gim st. H thng ny c s dng rng ri tuy nhin Vit Nam y vn l mt lnh vc mi m.Do em chn lm ti Tm hiu h thng nhn dng bin s xe vi mc ch tm hiu nhm tr gip cho cng tc gim st, qun l cc phng tin giao thng mt cch hiu qu, d dng v nhanh chng hn Em tin Vit Nam mnh trong tng lai gn h thng ny s c s dng rng ri.B cc trnh by trong bo co ca em gm 3 phn: Chng 1: Tng quan v bi ton nhn dng bin s xe Chng 2: Pht hin vng cha bin s xe Chng 3: Nhn dng k t14Chng 1:TNG QUAN V BI TON NHN DNG BIN S XE1.1. Khi qut v x l nh:X l nh l mt trong nhng mng quan trng nht trong k thut th gic my tnh, l tin cho nhiu nghin cu thuc lnh vc ny. Hai nhim v c bn ca qu trnh x l nh l nng cao cht lng thng tin hnh nh v x l s liu cung cp cho cc qu trnh khc trong c vic ng dng th gic vo iu khin.Qu trnh bt u t vic thu nhn nh ngun (t cc thit b thu nhn nh dng s hoc tng t) gi n my tnh. D liu nh c lu tr nh dng ph hp vi qu trnh x l. Ngi lp trnh s tc ng cc thut ton tng ng ln d liu nh nhm thay i cu trc nh ph hp vi cc ng dng khc nhau.- Chuyn nh mu thnh nh xm-Lc xm ca nh (Histogram)-Cc b lc khng gian+ Lc tuyn tnh+ Lc phi tuyn- Tch bin i tng1.2. Khi nim v nhn dng bin s xe:1.2.1 Khi nim & ng dng:a) Khi nim:Hthng nhn dang bin sxe lahthng cokhanng phn tich hinh anh vaxac inh bin strn xe, thng qua video, thit bighi hinh vahinh anh. Sau cung laxac inh cac thng tin nh: chushu xe, theo doi xe vi tc chm, ....*) Phn loai ng dng nhn dng bin s xe:ng dng nhn dng bin s xe l ng dng c kh nng phn tch hnh nh v xc nh bin s xe t cc hnh nh chp c t cc thit b thu hnh. 15Ngun hnh nh cho ng dng c rt nhiu. V pht trin, hnh nh c trc tip thu nhn t camera. Trong bo co tt nghip ca em ch dng li mc xc nh c bin s xe (xc nh cc ch) t cc bc nh.C nhiu cch thc khc nhau phn loi cc ng dng nhn dng bin s xe. Mt trong nhng cch n gin l phn loi ng dng nhn dng bin s xe thng qua mc ch s dng. C th chia ng dng nhn dng bin s xe thnh hai loi sau:Loai 1: Gii han vung nhin u vo: nh thu trc tip t cc thit bghi nhn nh k thut s. nh c ghi nhn thng ch gii hn trong vng c bin s xe. Nguyn l hot ng: Cc phng tin giao thng phi chy vi mt tc chm my ghi nhn hnh nh co th thu c nh vng bin s xe. ng dng: Nhng ng dng nhn dng bin s xe loi ny thng c dung ti cac trm kim sot, cc trm thu ph, cc bi gi xe t ng, cc trm gc cng.Loai 2: Khng gii han vung nhin u vo: nh u vo thu c t cc thit b ghi hnh t ng, khng ph thuc vo gc , cc i tng xung quanh, nh khng cn bt buc ch chpvngchabinsxe, mcthnhtnghpnhchathemcci tng nh ngi, cy, ng ph.., min l vng bin s xe phi r c th thc hin nhn dng c cc k t trong vng . Nguyn l hot ng: Do c tnh khng gii hn vng nhn m nh u vo c th thu c t mt thit b ghi hnh (camara, my nh). V do , cng vic u tin l d tm trong nh, xc nh ng vng no l bin s xe. Sau , thc hin tch vng v nhn dng. Cui cng ty thuc vo mc ch s dng m kt qu nhn dng c truyn i hay lu tr phc v nhu cu ca ngi dng cui. ng dng: V khng ph thuc vo hnh nh thu c nn c th dng ng dng ti nhiu ni nh ti nhng ni iu tit giao thng, ti cc v tr nhy 16cm ca giao thng nh ng ba, ng t ng giao nhau. Kim sot, pht hin nhng hnh vi vi phm an ton giao thng.Yu cu vthit bi: - May quet- en chiu- Bphn thu tach hinh anh- May tinh- Cac thit bi khac tuy muc ich sdungTrong qu trnh tm hiu, xy dng ng dng ca mnh. ng dng m em hng ti trong qu trnh xy dng l ng dng loi 2. V vy, trong ton b bo co ny, ch nu cch thc gii quyt l lm sao nhn dng (lc ra) c cc k t s v ch.b) ng dng ca h thng nhn dng bin s xe:H thng nhn dng bin s xe c xy dng nhm mc ch gim st, kim sot cc phng tin. Di y chng ta cp n mt s ng dng ph bin i vi h thng nhn dng bin s xe:+) Thu phigiao thng: Lp t hthng Nhn dang bin sxe tai cac tram thu phi nhm h tr hoc t ng hoa cng tac thu phi.+) Kim soat xe tai cac ng bin gi i: Mi quc gia u conhng quy inh ring vbin sxe, phuc vucho cng tac quan lyvaphat hin nhng phngtingiaothng(xe)vt bingii bthpphap. Viclph thng Nhn dang bin sxe tai cac tram kim soat segop phn htrcng tac kim tra vaan ninh quc gia.+)Cac tram gac cng: Vic lp t hthng Nhn dang bin sxe seh tr hoc t ng hoa cng tac m cng cho xe vao.Ngoai ra, hthng con c ng dung vao cng tac chng trm xe, cac bai gixe tng, iu tit giao thng (chng han nh Thanh phDublin ang dung cng nghNhn dang bin sxe tng trong vic iu tit giao thng theo dang bin schn/le )171.2.2Phn loi bin s xe:Trc tin l quy nh bin s ca 64 tnh thnh (Bin trng ch en):11 - Cao Bng 12 - Lng Sn 14 - Qung Ninh 15,16 - Hi Phng 17 - Thi Bnh 18 - Nam nh 19 - Ph Th 20 - Thi Nguyn 21 - Yn Bi 22 - Tuyn Quang 23 - H Giang 24 - Lo Cai 25 - Lai Chu 26 - Sn La 27 - in Bin 28 - Ha Bnh 29,30,31,32 - H Ni 33 - H Ty 34 - Hi Dng 35 - Ninh Bnh 36 - Thanh Ha 37 - Ngh An 38 - H Tnh43 - Nng 47 - c Lc 48 - c Nng49 - Lm ng 50 n 59 - TP. H Ch Minh 60 - ng Nai 61 - Bnh Dng 62 - Long An 63 - Tin Giang 64 - Vnh Long 65 - Cn Th 66 - ng Thp 67 - An Giang 68 - Kin Giang 69 - C Mau 70 - Ty Ninh 71 - Bn Tre 72 - B Ra - Vng Tu 73 - Qung Bnh 74 - Qung Tr 75 - Hu 76 - Qung Ngi 77 - Bnh nh 78 - Ph Yn79 - Khnh Ha 80 - Cc n v kinh t thuc TW (hng khng) 81 - Gia Lai82 - KonTum 83 - Sc Trng 84 - Tr Vinh 85 - Ninh Thun 86 - Bnh Thun 88 - Vnh Phc 89 - Hng Yn 90 - H Nam 92 - Qung Nam 93 - Bnh Phc 94 - Bc Liu 95 - Hu Giang 97 - Bc Cn 98 - Bc Giang 99 - Bc Ninh*) Nhng quy nh v mu sc v ch s c bit:1. Mu xanh ch trng l bin xe ca cc c quan hnh chnh s nghip: - Trc thuc chnh ph th l bin xanh 80 18- Cc tnh thnh th theo s tng ng2. Mu ch trng l bin xe trong qun i:AT: Binh on 12 AD: Qun on 4 , Binh on cu long BB: b binh BC: Binh chng Cng Binh BH: Binh chng ho hc BS: Binh on Trng Sn BT: Binh chng thng tin lin lc BP: B t lnh bin phng HB: Hc vin lc qun HH: Hc vin qun y KA: Qun khu 1 KB: Qun khu 2 KC: Qun khu 3 KD: Qun khu 4 KV: Qun khu 5 KP: Qun khu 7 KK: Qun khu 9 PP: Cc qun y vin QH: Qun chng hi qun QK, QP: Qun chng phng khng khng qun TC: Tng cc chnh tr TH: Tng cc hu cn TK: Tng cc cng nghip quc phng TT:Tng cc k thut TM: B tng tham mu VT: Viettel 3. Mu trng 2 ch, 5 s l bin dnh cho ngi nc ngoi:-NG l xe ngoi giao 19-NN l xe ca cc t chc, c nhn nc ngoi: Trong 3 s gia l m quc gia, 2 s tip theo l s th t. * Xe s 80 NG xxx-yy l bin cp cho cc i s qun, thm gch gia v 2 s cui l 01 l bin xe ca tng lnh s4. Nhng xe mang bin 80 gm c : - Cc Ban ca Trung ng ng- Vn phng Ch tch nc - Vn phng Quc hi - Vn phng Chnh ph - B Cng an - Xe phc v cc ng ch u vin Trung ng ng cng tc ti H Ni v cc thnh vin Chnh ph - B ngoi giao - Vin kim sot nhn dn ti cao - To n nhn dn ti cao - i truyn hnh Vit Nam - i ting ni Vit Nam - Thng tn x Vit Nam - Bo nhn dn - Thanh tra Nh nc - Hc vin Chnh tr quc gia - Ban qun l Lng, Bo tng, khu Di tch lch s H Ch Minh; - Trung tm lu tr quc gia - U ban Dn s k hoch ho gia nh - Tng cng ty Du kh Vit Nam - Cc i s qun, t chc quc t v nhn vin ngi nc ngoi - U ban Chng khon Nh nc - Cc Hng khng dn dng Vit Nam - Kim ton nh nc 205. Cc bin A : Xe ca Cng An - Cnh St tng ng vi cc tnh v d: 31A = xe ca Cng An - Cnh St thnh ph H Ni1.3. Mt s hng gii quyt bi ton nhn dng bin s xe:C rt nhiu phng php tip cn. Trong c hai cch tip cn ph bin di y:1.3.1. Hng tip cn pht trin vng: Nhm tc gi Nigel Whyte and Adrien Kiernan c i din cho cch tipcn ny tng ca phng php ny: l bin s xe thng cha mt mu ng nht, chng hn mu trng, v c din tch tng i nht nh. V vy c th dng phng php pht trin vng, hoc s dng khung ch nht di chuyn trong tm ra vng c tnh cht tha mn bin s xe v tin hnh nhn dng. u im: rt n gin, v x l rt nhanh i vi nhng nh ch cha vng bin s xe. Nhc im: khi nh c thm nhiu i tng khng phi l vng bin s xe, chng hn l nh chp tng qut gm c cnh vt bn ngoi th cch tip cn ny tr nn khng hiu qu. V vy phng php ny rt hiu qu i vi h thng trm thu ph, trm gc cng, gi xe t ng1.3.2. Hng tip cn d bin v bin i Hough: Nhm tc gi Michael Lidenbaum, Rosen Alexander, Vichik Sergey, Sandler Roman c i din cho cch tip cn ny. tng ca cch tip cn ny l: Bin s xe c bao boc bi ng vin. Do , c th dng phng php pht hin bin, sau dng php bin i Hough trch nhng on thng dc, ngang tn ti trong nh. Giao im ca nhng on thng ny chnh l vng bao cha bin s xe. V cui cng l tin hnh nhn dng cc k t trn mi vng con. u im: chnh xc cao. V cc h thng nhn dng a phn u pht trin theo hng tip cn ny.21 Nhc im: phc tp tnh ton kh cao. Khi nh c thm nhiu i tng khc th khi lng tnh ton tng ln rt nhiu. Do mc ch l phi xc nh c vng con no cha bin s xe.Ngoi hai cch tip cn trn, cn c nhiu cch tip cn khc xc nh chnh xc vng no cha bin s xe v bc cui cng l tin hnh nhn dng k t. Mi cch tip cn c mt u v nhc im. a s cc ng dng u s dng cch tip cn bin i Hough.Trong bo co ti ca em,em xin trnh by cch tip cn Hough.1.4 Hng gii quyt: phn 1.3 chng ta tm hiu 2 hng gii quyt cho vic xc inh vng cha bin s xe. Mi cch gii quyt c nhng u im v hn ch ring ca n.*) Mt s c im v bin s xe Vit Nam: Tiu chun v kch thc: mi nc thng c tiu chun v kch thc nht nh. i vi nc ta, bin s xe qui nh kh ng u cho mi loi xe, t l chiu di, rng cho mi loi xe l nh nhau. i vi loi xe c mt hng k t th t l di/ rng l: 5 . 4 / 5 . 3 H W. i vi loi xe c hai hng k t th t l l: 4 . 1 / 8 . 0 H W. T cc c tnh ny, ta c th xc nh c cc vng con tha mn cc tiu ch v ngng t l di/rng. V ch nhng vng con tha mn th kh nng cha bin s xe l cao22 S lng k t trong bin s xe. Mi k t thng c t l kch thc v chiu rng, chiu cao tng ng vi chiu di v rng ca bin s xe. V d, chiu cao ca mi k t lun nh hn 85% chiu cao ca bin s xe v lun ln hn 33% chiu cao ca bin xe. Cn chiu rng ca k t khng ln hn 20% chiu di ca bin s xe. Mi k t ca bin s xe c xem nh l mt vng lin thng con. Do , chng ta c th m vng lin thng con tha mn tnh cht l k t. Ch s k t trn bin s xe l t 6 n 10 k t. nc ta ch c s k t trn mi bin s xe nm trong khong 6 n 8 k t. Vy ta c th dng ngng [6.8] nhn dng vng bin s xe.T nhng nhn xt trn, chng ta c th a ra gii php cho bi ton nhn dng: s dng phng php pht hin bin v bin i Hough. Sau , s dng hai tnh cht trn bin s xe xc nh chnh xc vng con cha bin s xe. Khi xc nh chnh xc vng con cha bin s xe th tin hnh nhn dng cc k t. gii quyt bi ton nhn dng bin s xe, trong bo co em xin trnh by 3 bc nh sau: Bc 1: nh vo nh mc xm I(x,y) thc hin theo phng php d bin v bin i Hough tm ra cc vng con c kh nng cha bin s xe. Gi tp con ny l Ic. Bc 2: Xc nh chnh xc vng con no cha bin s xe bng hai thao tc c miu t trn l tiu ch t l chiu di vi chiu rng v s k t trong bin s xe. Kt qu ca bc 2 l cho ra mt tp nh con cha bin s xe. Gi tp con ny l 'cI. Bc 3: Gii quyt bi ton nhn dng k t cho tp 'cI. Bng cch p dng phng php v k thut nhn dng k tQua ba bc nh trn ta c th nhn dng c bin s xe'cI. Trong bc 3: nhn dng k t em s dng phng php mng noron truyn ngc cho vic nhn dng k t.23Trong phn tip theo l chi tit tng bc x l bi ton nhn dng bin s xe, v mt s khi nim c bn quen thuc m c lin quan n nhn dng bin s xe.24Chng 2:PHT HIN VNG CHA BIN S XE2.1 Mt s khi nim c bn:2.1.1 Tng quan v nha. nh v im nh:nh l mng s thc hai chiu ( )n mI, , c kch thc (MxN), trong mi gi tr ( )n mI,(ti mt im nh), biu th mc xm ca nh ti v tr ( ) n m, tng ngMt nh l nh nh phn nu gi tr ( )n mI,bng 0 hoc 1.b. Mc xm:Mc xm l kt qu s m ha tng ng mt cng sang ca mi im nh vi mt gi tr s- kt qu ca qu trnh lng ha. Cch m ha kinh in thng dng 16, 32, 64. M ha 256 mc l ph dng nht do l do k thut. V 28= 256, nn vi 256 mc, mi pixel c m ha 8bit.c. i tng nh:Trong phn ny ta ch xt vi nh nh phn, v mi nh nh phn u c th a v nh nh phn bng cc k thut phn ngng. Ta k hiu E l tp cc im vng (im en) vEl tp cc im nn (im trng). Hai im Is v Ie ( )n mI,nm trong E (hocE ) c gi l 4 lin thng (8 lin thng) nu tn ti mt dy cc im gi l ng i:( )0 0, j i= Is v ( )n nj i ,= Ie( )0 0, j i ( )1 1, j i .( )n nj i , m ( ) E j ik k , vi mi k= 0,1,n( )k kj i , l 4 lng ging (8 lng ging) ca ( )1 1, k kj i vi mi k= 1, 2, ,n d. 4- Lng ging v 8- lng ging:Nu ( ) n m,l mt im nh, th 4 lng ging ca n l cc im ngay bn trn, di, phi, v tri. Ta k hiu 4N l tp 4 lng ging ca im ( ) n m,.4N ( ) ( ) ( ) ( ) { } 1 , , 1 , , , 1 , , 1 + + n m n m n m n mTng t ta c tp 8- lng ging8N258N ( ) ( ) ( ) ( ) { } 1 , 1 , 1 , 1 , 1 , 1 , 1 , 14+ + + + n m n m n m n m Ne. Chu tuyn ca nh:nh ngha chu tuyn:Chu tuyn ca mt i tng nh ( )n mI, l dy cc im ca i tng: np p p ....1 0 . Sao cho1 ip,1 + ip l 8 lng ging caip, I p ' v p l 4 lng ging ca pi, vnp p 0 . Khi ta gi n l di hay chu vi ca chu tuyn.Chu tuyn i ngu:Hai chu tuyn C= v C= c gi l hai chu tuyn i ngu ca nhau nu v ch nu:j i sao cho Pi v Qj l 8 lng ging ca nhau Cc im Pi l nh th Qj l nn v ngc li.Chu tuyn trong:Chu tuyn C c gi l chu tuyn trong nu v ch nu: Chu tuyn i ngu C ca n l chu tuyn ca cc im nn. di ca chu tuyn C nh hn di ca chu tuyn CChu tuyn ngoi:Chu tuyn C c gi l chu tuyn ngoi nu v ch nu: Chu tuyn i ngu C ca C l chu tuyn cc im nn di ca chu tuyn C ln hn di ca chu tuyn CT nh ngha, ta thy chu tuyn ngoi ca mt i tng l mt a gic c dy bng mt bao quanh i tng.2.1.2Phng php tch d ngng t ng ( ) g h: l tng s mc xm gGi: ( ) ( )g ii h g tTrong :P S im nh c xt= m*nG S mc xm c xt Gi ( )( )( )( )1]1

gigii iPg ti ihg m00 l gi tr trung bnh cp xm g26( )( )( )( ) ( ) [ ] 1 12 G m g mg t Pg tg f( ) g f max arg vi 1 - G g 0 < )// Caclulate goc A,B,C,D ca mi vng con icIIf( A && B && C && D tha mn ngng)Copy('icI, icI)}}Sau khi loi b i nhng vng con theo hai tiu ch trn, chng ta thu c tp con 'cI. V thc t bin s xe c hnh ch nht, nn ta c th dng php tnh tin, php quay, php t l a cc vng con 'cI thnh cc hnh ch 40nht. L do a cc hnh t gic thnh hnh ch nht v bin s xe c dng hnh ch nht, cc k t nm trong vng bin s xe vung gc vi cnh di ca hnh ch nht. Khi thu c nh, c nhiu nguyn nhn lm cho nh bin s xe b nghing. Ko theo , cc k t cng b nghing theo, lm cho vic nhn dng tr nn khng chnh xc. Vic nn t gic tr li thnh hnh ch nht v cng nn cc k t tr nn thnh ng. V khi tr thnh hnh dng ch nht, th bin s xe mi th hin r tnh t ln chiu di/rng. V ta c cc tiu ch di y.2.4.2 Tiu ch t l chiu di/rng.Vi mi quc gia, th bin s xe c kch thc nht nh. V th hin thng qua t l gia cc cnh. V d vi bin s xe nc ta: vi bin s c mt hng th t l nm trong khong 5 . 4 5 . 3 H W v vi bin s xe c hai hng th t l l 4 . 1 8 . 0 H W. V kt qu ca tiu ch t l chiu di/rng l thu c mt tp con ca 'cI cha bin s xe. Vy ta c gii thut Void RatioWH{// u vo l tp con 'cI// u ra l tp con ' 'cI ca 'cI// Gi edge_ratio= t l chiu di/rng// l ngng chiu di/rng [0.8,4.5]For(int i=0;i< N;i++){Int m=edge_ratio('icI)If(m [0.8,4.5] )Copy(' 'icI,'icI)}}Kt qu: tp cc vng con ' 'icI c kh nng cha bin s xe. Vi s vng con nh hn hn s vng con ma ta thu c ban u trong bin i Hough.412.4.3 Tiu ch s k t trong vng bin s xeVi mi nc th s k t trong bin l khc nhau. nc ta, s k t trong bin s xe thng l 6,7,8 tng ng i vi cc xe qun i, xe my c v xe t,i vi xe my by gi.Mi k t c cc c trng sau:85 . 0 33 . 0 Height22 . 0 WidthT ta c ngng s dng l [6,8]VoidCharacter{// u vo tp vng con ' 'icI// u ra tp vng con ' ' 'icI// N l tng s vng con ca ' 'icIFor(int i= 0; i< N; i++){Vi mi vng con ' 'icI- Tm vng lin thng ca mi ' 'icI - Lu cc thng s v chiu rng, cao ca mi vng lin thngIf(tha mn ngng ) th tin hnh nhn dng}}Kt qu nu tm c bin s xe u tin tha mn, chng ta c th dng thut ton ngay v chuyn sang bc 3 l nhn dng k t. Nu tm tt c cc bin s xe tn ti trong nh, th bt buc phi duyt qua ton b vng nh.42Chng 3:BI TON NHN DNG K T3.1 Tng quan v nhn dngNhn dng l qu trnh phn loi cc i tng c biu din theo mt m hnh no v gn cho chng vo mt lp (gn cho i tng mt tn gi) da theo nhng quy lut v cc mu chun. Qu trnh nhn dng da vo nhng muhcbit trcgi lnhndngcthyhayhccthy(supervised learning); trong trng hp ngc li gi l hc khng c thy (non supervised learning). Chng ta s ln lt gii thiu cc khi nim ny.3.1.1 Khng gian biu din i tng, khng gian din dch*)Khng gian biu din i tngCc i tng khi quan st hay thu thp c, thng c biu din bi tp cc c trng hay c tnh. Ngi ta thng phn cc c trng theo cc loi nh: c trng t p, c trng hnh hc v c trng chc nng. Vic biu din nh theo c trng no l ph thuc vo ng dng tip theo. y ta a ra mt cch hnh thc vic biu din cc i tng. Gi s i tng X (nh, ch vit, du vn tay, v...,v) c biu din bi n thnh phn (n c trng): X = {x1, x2,..., xn}; mi xi biu din mt c tnh. Khng gian biu din i tng thng gi tt l khng gian i tng X c nh ngha: X = {X1, X2,..., Xm}trong mi Xi biu din mt i tng. Khng gian ny c th l v hn. tin xem xtchng ta ch xt tp X l hu hn.*)Khng gian din dchKhng gian din dch l tp cc tn gi ca i tng. Kt thc qu trnh nhn dng ta xc nh c tn gi cho cc i tng trong tp khng gian i tng hay ni l nhn dng c i tng Mt cch hnh thc gi l tp tn i tng: = {w1, w2,...,wk} vi wi, i = 1, 2,..., k l tn cc i tng 43Qu trnh nhn dng i tng flmt nh x f:X---> vi fl tp cc quy lut xc nh mt phn t trong X ng vi mt phn t trong . Nu tp cc quy lut v tp tn cc i tng l bit trc nh trong nhn dng ch vit (c 26 lp t A n Z), ngi ta gi l nhn dng c thy. Trng hp th hai l nhn dng khng c thy. ng nhin trong trng hp ny vic nhn dng c kh khn hn.3.1.2M hnh v bn cht ca qu trnh nhn dng3.1.2.1 M hnhVic chn la mt qu trnh nhn dng c lin quan mt thit n kiu m t m ngi ta s dng c t i tng. Trong nhn dng, ngi ta phn chia lm 2 h ln:- H m t theo tham s- H m t theo cu trc.Cch m t c la chn s xc nh m hnh ca i tng. Nh vy, chng ta s c 2 loi m hnh: m hnh theo tham s v m hnh cu trc. M hnh tham s: s dng mt vct c t i tng. Mi phn t ca vct m t mt c tnh ca i tng. Th d nh trong cc c trng chc nng, ngi ta s dng cc hm c s trc giao biu din. V nh vy nh s c biu din bi mt chui cc hm trc giao. Gi s C l ng bao ca nh v C(i,j) l im th i trn ng bao, i = 1, 2,..., N (ng bao gm N im).Gi s tip :x0 = 11NiN xiy0 = 11NiN yil to tm im. Nh vy, moment trung tm bc p, q ca ng bao l:pq =11NiN (xi-x0)p(yi-y0)q (7.1)44Vct tham s trong trng hp ny chnh l cc momentijvi i=1, 2,...,p v j=1, 2,...,q. Cn trong s cc c trng hnh hc, ngi ta hay s dng chu tuyn , ngbao, dintchv tl T = 4 S/p2, vi Sl dintch, p l chu tuyn.Vic la chn phng php biu din s lm n gin cch xy dng. Tuy nhin, vic la chn c trng no lhon ton phthuc vo ng dng. Th d , trong nhn dng ch (s trnh by sau), cc tham s l cc du hiu:- s im chc ba, chc t,- s im chu trnh,- s im ngot,- s im kt thc,chng hn vi cht c 4 im kt thc, 1 im chc t,... M hnh cu trc:Cchtip cn ca m hnh ny da vo vic m t i tng nh mt s khi nim biu th cc i tng c s trong ngn ng t nhin. m t i tng, ngi ta dng mt s dng nguyn thu nh on thng, cung, v,...,v. Chng hn mt hnh ch nht c nh ngha gm 4 on thng vung gc vi nhau tng i mt. Trong m hnh ny ngi ta s dng mt b k hiu kt thc Vt, mt b k hiu khng kt thc gi l Vn. Ngoi ra c dng mt tp cc lut sn xut m t cch xy dng cc i tng ph hp da trn cc i tng n gin hn hoc i tng nguyn thu (tp Vt). Trong cch tip cn ny, ta chp nhn mt khng inh l: cu trc mt dng l kt qu ca vic p dng lut sn xut theo theo nhng nguyn tc xc nh bt u t mt dng gc ban u. Mt cch hnh thc, ta c th coi m hnh ny tng ng mt vn phm G = (Vt, Vn, P, S) vi:- Vt l b k hiu kt thc,- Vn l b k hiu khng kt thc,- P l lut sn xut,45- S l dng (k hiu bt u).3.1.2.2Bn cht ca qu trnh nhn dngQutrnh nhn dng gm 3 giai on chnh:- La chn m hnh biu din i tng.- La chn lut ra quyt nh (phng php nhn dng) v suy din qu trnh hc.- Hc nhn dng.Khi m hnh biu din i tng c xc nh, c th l nh lng (m hnh tham s) hay nh tnh (m hnh cu trc), qu trnh nhn dng chuyn sanggiaionhc. Hclgiaionrtquantrng. Thaotchcnhmci thin, iu chnh vic phn hoch tp i tng thnh cc lp.Vic nhn dng chnh l tm ra quy lut v cc thut ton c th gn i tngvo mt lp hay ni mt cch khc gn cho i tng mt tn. *)Hc c thy (supervised learning)K thut phn loi nh kin thc bit trc gi l hc c thy. c im c bn ca k thut ny l ngi ta c mt th vin cc mu chun. Mu cn nhn dng s c em snh vi mu chun xem n thuc loi no. Th d nh trong mt nh vin thm, ngi ta mun phn bit mt cnh ng la, mt cnh rng hay mt vng t hoang m c cc miu t v cc i tng . Vn ch yu l thit k mt h thng c th i snh i tng trong nh vi mu chun v quyt nh gn cho chng vo mt lp. Vic i snh nh vo cc th tc ra quyt nh da trn mt cng c gi l hm phn lp hay hm ra quyt nh. Hm ny s c cp trong phn sau.*)Hc khng c thy(unsupervised learning)K thut hc ny phi t nh ra cc lp khc nhau v xc nh cc tham s c trng cho tng lp. Hc khng c thy ng nhin l kh khn hn. Mt mt, do s lp khng c bit trc, mt khc nhng c trng ca cc lp cng khng bit trc. K thut ny nhm tin hnh mi cch gp nhm c th v chn la cch tt nht. Bt u t tp d liu, nhiu th tc x l khc nhau nhm phn lp v nng cp dn t c mt phng n phn loi. 46Nhnchung, dlmhnhnovkthut nhndngrasao, mth thng nhn dng c th tm tt theo s sau:Hnh 3.1: S tng qut mt h nhn dng.3.2 M hnh mng nron nhn toMng nron nhn to (Artificial Neural Network) bao gm cc nt (n v x l)c ni vi nhau bi cclin kt nron.Mi lin kt km theo mttrng s no , c trng cho c tnh kch hot gia cc nron. C th xem trng s l phng tin lu gia thng tin di hn trong mng v nhim v ca qu trnh hun luyn (hc) mng l cp nht cc trng s khi c them cc thng tin v cc mu hc, hay ni cch khc, cc trng s c iu chnh sao cho ng. Trong mng, mt s nron c ni vi mi trng bn ngoi nh cc u ra, u vo3.2.1 M hnh nron nhn toTrch chn c tnh biu din i t ngPhn lp ra quyt nhnh giQu trnh ti n x lKhi nhn dng47Hnh 3.2: M hnh nron nhn toMi nron c ni vi cc nron khc v nhn c cc tn hiu sjt chng vi cc trng s wj. Tng cc thng tin va c trng s l:Ngi ta gi y l thnh phn tuyn tnh ca nron. Hm kch hot g (cn gi l hm chuyn). ng vai tr bin i t Net sang tn hiu u ra out.y l thnh phn phi tuyn ca nron. C 3 dng hm kch hot thng c dng trong thc t*)Hm dng bc:( )'