new maart 2014 julia den hartogh mijntje zaat - wordpress.com · 2014. 3. 10. ·...

Schuldpreventiespel handleiding

Maart 2014

Julia den Hartogh

Mijntje Zaat

Schuldpreventiespel handleiding spelbegeleiders

2

Inhoud

Inleiding ................................................................................................................................................... 4

1. Voorbereiding ...................................................................................................................................... 5

1.1 Enthousiasmeren ........................................................................................................................... 5

1.1.1 Voorbeeld brochuretekst ......................................................................................................... 6

1.2 Beginnen ........................................................................................................................................ 7

1.2.1 Voorbeeld brief spelpartners benaderen ................................................................................. 7

1.2.2 Voorbeeld persbericht - aankondiging .................................................................................... 8

1.3 Uitvoering ....................................................................................................................................... 9

1.4 Samenvatting ............................................................................................................................... 10

2. Voorbereidende les ........................................................................................................................... 11

2.1 Lesopzet....................................................................................................................................... 11

2.2 Lesbenodigdheden ...................................................................................................................... 13

2.3 Voorbereidingsles checklist ......................................................................................................... 13

3. Speldag.............................................................................................................................................. 14

3.1 Lesopzet....................................................................................................................................... 14


3.3 Speldag checklist ......................................................................................................................... 15

4. Evaluatie ............................................................................................................................................ 16

4.1 Lesopzet....................................................................................................................................... 16


4.3 Evaluatieles checklijst .................................................................................................................. 17

5. Materialen .......................................................................................................................................... 18

5.1 Online blog – online dagboek spelpersonages ............................................................................ 18

5.1.1 Techniek ................................................................................................................................ 18

5.1.2 Mijlpalen en spelpartners ...................................................................................................... 19

5.1.3 Soort berichten ...................................................................................................................... 19

5.2 Fysieke post ................................................................................................................................. 19

5.2.1 Bankafschriften en creditcard gegevens ............................................................................... 19


3

5.2.2 Betalingsherinneringen ......................................................................................................... 19

5.2.3 Inkomsten / werk ................................................................................................................... 20

5.2.4 Huisvesting ............................................................................................................................ 20

5.2.5 Overige fysieke post .............................................................................................................. 20

5.3 Handleiding spelpersonages voor de deelnemers ...................................................................... 20

5.3.1 Amba Dwaalster .................................................................................................................... 20

5.3.2 Kelly Steden .......................................................................................................................... 22

5.3.3 Amanda De Lieve .................................................................................................................. 23

5.3.4 Majid Nabeel ......................................................................................................................... 25

5.3.5 Sem Penner .......................................................................................................................... 26

5.4 Kanskaarten ................................................................................................................................. 28

5.5 Evaluatieformulieren .................................................................................................................... 33

5.5.1 Amba Dwaalster .................................................................................................................... 33

5.5.2 Kelly Steden .......................................................................................................................... 34

5.5.3 Amanda De Lieve .................................................................................................................. 34

5.5.4 Majid Nabeel ......................................................................................................................... 35

5.5.5 Sem Penner .......................................................................................................................... 36

6. Veel gestelde vragen ......................................................................................................................... 37

6.1 Wat kost het? ............................................................................................................................... 37

6.2 Is dit spel alleen voor grote gemeenten interessant? .................................................................. 37

6.3.Wat is de X-factor? Hoe krijg ik anderen overtuigd dat zij ook mee moeten doen? .................... 37

6.4 Hoe zet ik dit spel op binnen mijn eigen gemeente? ................................................................... 38

6.5 Hoeveel tijd kost het de school? .................................................................................................. 38

6.6 Hoeveel tijd kost het een spelpartner? ........................................................................................ 38

6.7 Hoeveel tijd kost het om het spel te organiseren? ....................................................................... 38

6.8 Wie hebben dit spel bedacht? ..................................................................................................... 38

6.9 Welke media aandacht is er allemaal al geweest? ...................................................................... 38

7. Contact .............................................................................................................................................. 39


4

Inleiding

Voor u ligt de handleiding voor het gebruik van het schuldpreventiespel van de gemeente Rotterdam

en de Hogeschool Utrecht.

Beide organisaties hebben dit spel belangeloos ontwikkeld ten behoeve van de maatschappij om

schuldpreventie onder jongeren verder te versterken en een nieuwe methodiek aan het bestaande

instrumentarium toe te voegen.

U kunt als gemeente, school of andere organisatie dit spel gebruiken. Hieraan zijn geen kosten

verbonden. Wel behouden zowel gemeente Rotterdam als de Hogeschool Utrecht zich hun

eigendomsrechten voor. Dit om commercieel gebruik te verhinderen.

In dit document wordt u stapsgewijs uitgelegd hoe het spel te gebruiken. De handleiding is specifiek

geschreven voor beleids- of preventiemedewerkers van gemeenten of schuldhulpverleningsinstanties

echter ook goed bruikbaar voor andere medewerkers binnen de gemeente of bij andere organisaties.

Wij nodigen u allen uitdrukkelijk uit om met ons de mogelijkheden van het spel te vergroten.

Wilt u eigen personages kunnen ontwikkelen opdat deze aansluiten op uw lokale omgeving of lokale

problematiek of wilt u leren hoe u op de juiste manier het spel kan inzetten ter ondersteuning of ter

vervanging van uw geldlessen dan raden we u aan om een kortdurende Train de Trainer opleiding te

volgen bij de Hogeschool Utrecht. Hierin krijgt u alle tools aangereikt voor een effectief gebruik en

verdere vormgeving of aanpassing van het spel.

Indien u gebruik wil maken van het spel, maar voor de aanpassing op uw lokale context graag externe

ondersteuning wilt, dan kunt u contact opnemen met de Hogeschool Utrecht (contactpersoon Julia

den Hartogh, 06-811 95 859).

De handleiding hoort bij het de website van het schuldpreventiespel;

http://schuldpreventiespel.wordpress.com/.

Via deze algemene site kunt u de spelpersonages bereiken. Zij hebben ook allen een eigen site:

Cynthia Bohemian: http://cynthiabohemian.wordpress.com

Amanda de Lieve: http://amandadelieve.wordpress.com

Amba Dwaalster: http://ambadwaalster.wordpress.com

Kelly Steden: http://kellysteden.wordpress.com

Majid Nabeel: http://majidnabeel.wordpress.com

Sem Penner: http://sempenner.wordpress.com

Aanvullend materiaal

Ook hoort er bij het lespakket fysieke post per spelpersonage. U kunt deze post(voorbeelden)

opvragen per email via [email protected].

http://schuldpreventiespel.wordpress.com/http://cynthiabohemian.wordpress.com/http://amandadelieve.wordpress.com/http://ambadwaalster.wordpress.com/http://kellysteden.wordpress.com/http://majidnabeel.wordpress.com/http://sempenner.wordpress.com/mailto:[email protected]


5

1. Voorbereiding

U wilt graag het spel gaan spelen in uw regio. U heeft het idee mogelijk opgenomen in uw (schuldpreventie)beleidsplan of scholingsplan. U heeft politieke of interne consensus voor het inzetten voor dit nieuwe product, u heeft intern capaciteit vrijgemaakt om het spel te promoten en uit te rollen in uw omgeving. En dan?

Om u te helpen maken we in dit hoofdstuk zo concreet mogelijk op welke doelgroep, doelen, partners

en lesmethoden dit product is gericht. Aan de hand hiervan benoemen we wenselijke

uitgangssituaties, mogelijke aanpakken en uitvoeringen.

Voordat u begint, overdenkt u of u het spel wilt (laten) aanpassen of niet. Het huidige spel is volledig

toegeschreven naar de Rotterdamse situatie. Het staat u vrij om gelijkwaardige personages te

ontwikkelen die toegespitst zijn op de context van uw eigen stad of regio. Ook kunt u de post zelf

bewerken en aanpassen. Het is aanbevelenswaardig om het spel aan te passen, omdat het spel het

beste werkt als het dicht bij de belevingswereld staat van de deelnemers. De herkenbaarheid is een

essentieel onderdeel. Denk hierbij aan de interesses zoals favoriete sportclub, uitgaansgelegenheden,

eten, winkels etc., maar ook aan waar het spelpersonage woont en werkt/studeert en wat voor

problemen het spelpersonage heeft.

Nieuwe personages ontwikkelen

U kunt ook nieuwe personages ontwikkelen. Wel doen we dit graag in afstemming met u omdat het

spel en de personages wetenschappelijk helemaal uitgedacht zijn.

HOT TIP Volg de Train de Trainer cursus. Hier leer je o.a. over:

Effectief leren binnen schuldpreventie in zijn algemeenheid

Het toepassen van deze leervorm in het specifiek.

Hoe je zelf nieuwe spelpersonages kan ontwikkelen.

1.1 Enthousiasmeren

Dit product richt zich op jongeren in de leeftijd van 17-21 jaar. We hebben deze doelgroep bewust

gekozen, omdat dit een leeftijd is waarop jongeren voor essentiële financiële keuzes worden

geplaatst. Voor het eerst wordt er een sterk beroep gedaan op hun financiële vaardigheden. Indien ze

niet beschikken over deze vaardigheden kunnen ze al flinke uitglijders maken. Dit verklaart mede de

snel groeiende schuldenproblematiek onder jongeren. Het doel van het spel is dan ook om jongeren te

laten ervaren hoe complex financiële problemen zijn en te laten voelen wat voor een stress en druk

dat met zich meebrengt. Door zelf te kunnen ervaren en oefenen met deze complexiteit herkennen de

jongeren in een later moment beter de gevaren van financiële problemen en zijn ze beter in staat om

effectief te handelen door de juiste wegen te vinden, een hulpvraag te formuleren en verkregen of

gevonden informatie toe te passen.


6

1.1.1 Voorbeeld brochuretekst

U heeft waarschijnlijk een goed beeld wat u al aanbiedt en voor welke doelgroep. De meeste

gemeenten benaderen periodiek de scholen in de regio met het aanbod op het vlak van financiële

educatie. Dat kan per email of door middel van een brochure. Een voorbeeld van een brochure vindt u

hier: http://welzijnbarneveld.nl/pdfdocumenten/geldwijs-voortgezet-web.pdf.

In de brochure of in uw email kunt u bijvoorbeeld het volgende stukje tekst plaatsen over het

schuldpreventiespel.

Het spel

Het spel is voor jongeren van 17-21 jaar binnen het MBO en sluit o.a. aan op de geldlessen van

MoneyWise, Weet Wat Je Besteed en het Nibud. Het kan echter ook volledig losstaand worden

gespeeld. Het spel omvat 3 dagdelen. Het is een interactief multimediaal spel. De jongeren gaan

tijdens de lesdagen op het internet blogteksten/video’s van de spelpersonages te lezen en chatten.

Tijdens de tweede les (2e dagdeel) is het belangrijk dat de jongeren ook contact (bijvoorbeeld

telefonisch) kunnen opnemen met de spelpartners (organisaties van uw eigen sociale kaart). U als

docent of onze preventiemedewerker kan het spel begeleiden. Hiervoor is een spelhandleiding

ontwikkeld. Het spel is dusdanig uitgebreid en contextrijk dat het maken van een werkstuk of een

reflectie rapport n.a.v. het spel goed mogelijk is. U kunt hiervoor studiepunten toekennen. Het spel is

te verbinden aan diverse lesmodules binnen Loopbaan en Burgerschap.

De lesinhoud

Tijdens het eerste dagdeel wordt in groepjes door middel van 3 opdrachten geoefend met financiële

basisvaardigheden als de situatie kunnen analyseren, ordenen, prioriteren en informatie ophalen en

toepassen. In de volgende les barst het spel los. Wie houdt zijn hoofd koel en wie overziet het niet

meer? Welke groep kan de problemen van hun spelpersonages het beste oplossen? Spelpartners

(organisaties van uw sociale kaart) doen mee en mogen worden benaderd voor vragen of praktische

hulp. Tijdens lesdag drie kijken de jongeren terug op hun bedachte oplossingen. U kunt hen de

oplossingen aan elkaar laten presenteren en groepsgewijs bediscussiëren alsook jongeren in gesprek

laten gaan met hun spelpersonages (bijvoorbeeld door inzet van studenten van een SJD opleiding,

uzelf of de preventiemedewerkers). Aan de hand van de uitkomsten bepalen de jongeren in

samenspraak met u wie de winnaar is.

Benodigde tijd

Het schuldpreventiespel bestaat uit 3 lessen van iedere een dagdeel.

1. Voorbereidende les; op school met docent/preventiemedewerker.

2. Speldag; op school met docent/preventiemedewerker. Tevens kunnen spelpartners

(organisaties van de sociale kaart van de gemeente benaderd worden door leerlingen.

3. Evaluatieles; op school met docent/preventiemedewerker.

http://welzijnbarneveld.nl/pdfdocumenten/geldwijs-voortgezet-web.pdf


7

Het is aan te raden om tussen de lessen een aantal dagen te plannen. Tussen de voorbereidende les

en de speldag maximaal 1 week tijd. Tussen de speldag en de evaluatieles kan maximaal 2 weken

zitten.

Dit interactieve en multimediale spel is ontwikkeld door Gemeente Rotterdam en de Hogeschool

Utrecht en heeft in Rotterdam al positieve resultaten geboekt . Het spel is uniek door de combinatie

van on- en offline spelelementen, maar ook door het wetenschappelijke onderzoek wat er achter zit.

Mee doen? Neem dan contact op met ……….. spelcoördinator in gemeente ………… (telefoon………

mail………)

Voor meer informatie kijkt u op: http://schuldpreventiespel.wordpress.com/.

1.2 Beginnen

Als er bekend is wie mee willen gaan doen met het spel en welke periode hun voorkeur heeft, kunt u

spelpartners gericht benaderen. Mogelijkheden voor spelpartners zijn sociaal raadslieden, sociale

dienst, jongeren informatie punt of loket, maatschappelijk werk, verslavingszorg alsook deurwaarders

of een woningbouwvereniging.

Wie weet heeft u het spel al aangekaart tijdens een van uw periodieke bezoeken of heeft u er via uw

nieuwsbrief of lokale media aandacht voor gevraagd. Als dat zo is dan kunt hieraan refereren in uw

schrijven of tijdens het telefonisch contact.

Als duidelijk wie de samenwerkende partijen zijn, kan de spelcoördinator de rest van het projectteam

informeren.

Let u in deze fase ook het informeren of uitnodigen van de wethouder of de media? Misschien is het

ook gebruikelijk om een melding op intranet of de website van de gemeente te plaatsen?

1.2.1 Voorbeeld brief spelpartners benaderen

Beste ……….,

Als gemeente willen we financieel onderwijs, om schulden onder jongeren te voorkomen, zoveel

mogelijk stimuleren. Wij benaderen zodoende verschillende scholen met het verzoek om mee te doen

aan een schuldpreventiespel. Dit spel laat jongeren (17 tot 21 jaar) ervaren hoe het is om met

financiële problemen te leven. Groepen jongeren kruipen in de huid van andere (fictieve) jongeren die

op financieel gebied niet de meest handige keuzes hebben gemaakt. Om deze beleving zo realistisch

mogelijk te maken, vragen we van u hulp. De jongeren mogen tijdens het spel de hulp inroepen van

verschillende organisaties binnen de stad ………. (regio ……….). Wij vragen u of u hieraan mee wil

doen. U hoeft hiervoor alleen op de volgende speldagen bereikbaar te zijn:

Op ……… van …uur tot …uur, etc.

Tijdens deze dagen worden er ………. groepen leerlingen samengesteld die de problemen van hun

spelpersonage zo goed mogelijk moeten oplossen. Aan de leerlingen de opdracht om te achterhalen

http://schuldpreventiespel.wordpress.com/


8

wat er zoal mis gaat in het leven van hun jongere, te bepalen wat het meest dringende is en

vervolgens op de drie meest dringende actiepunten informatie op te halen en toe te passen op hun

casus/ personages. Voor een voorbeeld van deze personages, zie bijvoorbeeld

http://ambadwaalster.wordpress.com, http://majidnabeel.wordpress.com,

http://amandadelieve.wordpress.com.

Elke personage heeft ook een stapeltje post met o.a. bankafschriften, loonstrookjes en rekeningen of

zelfs brieven van deurwaarders. De leerlingen kunnen op deze manier vrij concreet berekenen wat er

mis gaat op financieel gebied. Echter door het verhaal van de personage op het internet hebben ze

ook zicht op andere “problemen” in het leven van de jongere.

Nadat ze hebben geconstateerd wat mis gaat en welke “pijnpunten” het belangrijkst zijn om mee te

starten gaan ze informatie ophalen om zo tot oplossingen te komen. Ze mogen hiervoor het internet

gebruiken maar ook spelpartners (organisaties van de sociale kaart van …….) benaderen. Wij hopen

dat u als belangrijke speler op onze sociale kaart hier ook aan wilt meewerken. Het is de bedoeling dat

ze nadenken over wie ze het beste kunnen bellen. Als ze u benaderen en de situatie aan u

voorleggen dan is het de bedoeling dat ze conform de normale dagelijkse gang van zaken antwoord

krijgen. Dat betekent ook dat als ze u een vraag voorleggen die niet bij uw organisatie thuis hoort u

dat ook mag mededelen. De studenten leren zo de sociale kaart van ………. beter kennen, een

hulpvraag te formuleren en uit eerste hand informatie op te halen en toe te passen.

Dit interactieve en multimediale spel is ontwikkeld door Gemeente Rotterdam en de Hogeschool

Utrecht en heeft in Rotterdam al positieve resultaten geboekt . Het spel is uniek door de combinatie

van on- en offline spelelementen, maar ook door het wetenschappelijke onderzoek wat er achter zit.

Om het spel goed te kunnen laten verlopen is onze vraag wie de studenten mogen benaderen op

………. van ….. tot ….. uur en via welk medium (telefoon, mail, skype, twitter etc.). Let wel het kan

zijn dat geen enkele groep besluit contact op te nemen ondanks onze stimulatie maar het kan ook zijn

dat alle vijf de groepen voor hun personages vragen gaan stellen.

Wilt u ons voor ………. laten weten of wij op deze data op uw medewerking mogen rekenen?

Met vriendelijke groet,

………………………, Spelcoördinator schuldpreventiespel

1.2.2 Voorbeeld persbericht - aankondiging

In …… heeft ongeveer …procent van de jongeren tussen de 18 en 25 jaar schulden.

Dat betekent dat …… jongeren in ………. betalingsproblemen hebben. Hun gemiddelde schuldbedrag

is ongeveer € ………. bij gemiddeld ….. schuldeisers.

Schuldpreventiespel

In de strijd tegen deze schulden heeft de gemeente, samen met een aantal partners, een

http://ambadwaalster.wordpress.com/http://majidnabeel.wordpress.com/http://amandadelieve.wordpress.com/


9

schuldpreventiespel ingezet. Dit interactieve en multimediale spel is ontwikkeld door Gemeente

Rotterdam en de Hogeschool Utrecht en heeft in Rotterdam al positieve resultaten geboekt.

Op ………. vindt de eerste spelronde plaats van het spel in de gemeente …….. Leerlingen van

……… worden in groepen verdeeld en krijgen een spelpersonage toegewezen. Deze spelpersonages

houden een blog (online dagboek) bij. Ieder spelpersonage heeft een eigen leefstijl, uitgavenpatroon

en schuldenprobleem. Het spel is uniek door de combinatie van on- en offline spelelementen, maar

ook door het wetenschappelijke onderzoek wat er achter zit. .

Probleemanalyse

Leerlingen zoeken naar informatie op internet en leggen contact met bijvoorbeeld het ……….,

……….., en ………... Met de verzamelde informatie adviseren ze hun spelpersonage hoe ze de

(financiële) problemen kunnen aanpakken en in de toekomst te voorkomen. Het groepje dat de beste

probleemanalyse maakt, de beste oplossingen bedenkt, goed informatie zoekt en toepast, wint.

Leuk en doeltreffend

Het spel is dusdanig uitgebreid en contextrijk dat de leerlingen van het ………… na afloop van het

spel en het inleveren van een reflectie rapport studiepunten voor Loopbaan en Burgerschap

verdienen.

1.3 Uitvoering

Zie voor de specifieke lesinhoud de volgende drie hoofdstukken. Om de dag tot een succes te maken

zijn een aantal randvoorwaarden essentieel.

Het is bijzonder fijn als de school de jongeren heeft voorgelicht over de planning van de dag, voor u

een (computer)ruimte heeft gereserveerd die ruim genoeg is voor groepen om met elkaar achter

verschillende computers te werken. Een flipover en een laptop/computer met beamer of digitaal

schoolbord is nodig om de leerlingen van instructies en tips & tricks te voorzien.

Op de speldag zelf dient er, naast computers met een internetverbinding, ook een mogelijkheid te zijn

om te skypen of te bellen.

Op de evaluatiedag moet er een ruimte zijn om te presenteren of gesprekken te voeren. Ook dan is

het kunnen beschikken over een flipover, laptop/ computer en beamer handig.

Zorg dat een ieder die meewerkt aan deze dagen goed geïnformeerd is over de data en locatie,

achtergrond van de leerlingen en de samenstelling van de groepen. Maak voor de speldag een korte

deelnemers handleiding (max. 2 A4-tjes) waarin staat hoe er contact gezocht kan worden met de

spelpartners.

Als er meerdere speldagen georganiseerd worden in uw gemeente; check iedere keer of dezelfde

contactpersonen en –gegevens gelden en of er eventueel andere, nieuwe, spelpartners aan de lijst

zijn toegevoegd.

Zoals in het begin is aangegeven; herkenbaarheid is belangrijk. Daarbij hoort ook dat de informatie

actueel moet zijn. Gebruikt u het huidige materiaal; pas de data van de fysieke post en de blogpost

(handmatig) aan, zodat deze data aansluit bij het lesmoment.


10

1.4 Samenvatting

Hieronder vindt u een schema van de verschillende te ondernemen stappen.

Rol Voorstel voor partij(en) Omschrijving taken/aandachtspunten

Spelcoördinator Divers; gemeente, school, jongerenorganisatie. Beleg echter de rol wel duidelijk bij één, maximaal twee personen.

Persoon die het spel uitrolt binnen een gemeente/school.

Ontwikkelen/aanpassen spelpersonages.

Zoeken van spelpartners.

Aanspreekpunt voor alle partijen die aan dit spel mee doen.

Coördineert ook de PR om het spel.

Spelbegeleiding Combinatie tussen vaste docent van de klas en de spelcoördinator met eventueel extra ondersteuning.

Geven de drie lessen.

Beantwoorden van vragen van studenten.

Spelpartners Dit kunnen diverse partijen zijn welke de sociale kaart van uw gemeente vertegenwoordigen. Voorbeelden:

Jongerenloket

Kredietbank

Verslavingszorg

Gerechtsdeurwaarder

Zorg dat het aantal spelpartners beperkt blijft, zodat het nog overzichtelijk blijft.

Zorg dat de spelpartners aansluiten bij de spelpersonages. Als er geen spelpersonage een verslavingsprobleem heeft is een spelpartner die verslavingszorg biedt niet een logische spelpartner.

School Spel is ontwikkeld voor ROC leerlingen welke in de leeftijdsfase zitten van net zelfstandig gaan wonen. Leeftijd 17 – 23 jaar.

Lessen in curriculum plaatsen; loopbaan burgerschap?

Kunnen de leerlingen door deelname aan het spel vrijstelling o.i.d. krijgen?


11

2. Voorbereidende les

Behalve een kennismaking ligt de focus tijdens deze eerste les in eerste instantie op het herkennen

en analyseren van financiële problemen.

Het personage Cynthia Bohemian wordt geïntroduceerd aan de hand van haar blog. De leerlingen

worden in groepen gedeeld (maximaal 5 groepen met minimaal 3 leerlingen en maximaal 5).

Ze krijgen de opdracht om te achterhalen welke problemen er spelen. Dit hoeven niet alleen

problemen op het levensgebied financiën te zijn, maar mogen ook op andere levensgebieden liggen.

Op het blog staan verschillende berichten uit verschillende momenten van Cynthia’s leven. De

jongeren kunnen deze berichten lezen en de filmpjes bekijken. Ook is er post.

De begeleiders lopen rond en observeren, zijn een luisterend oor en geven her en der een tip.

Klassikaal wordt besproken welke problemen de jongeren zien en hoe volgens hen deze problemen

met elkaar verband houden. Met de gehele klas bespreken we de opbrengsten. Vervolgens stellen ze

een eigen top 3 samen. Ook deze tops 3 worden klassikaal doorgesproken. Na een pauze krijgen de

groepen de opdracht om oplossingen te zoeken voor de top 3

De groepen gaan weer aan de slag om te kunnen analyseren, ordenen, prioriteren en informatie

ophalen en toepassen. Focus ligt op: wat is het echte probleem? Wat is de oorzaak? En wat zijn de

symptomen? Het spel wordt gestructureerd en gefaseerd aan de studenten getoond. Alle studenten

gaan, in groepjes, met het zelfde spelpersonage aan de slag.

De rol van de spelbegeleiding is naast uitleg geven over het spel en de opdrachten: observeren,

reflecteren en stimuleren.

2.1 Lesopzet

Het programma duurt een dagdeel. Hieronder een voorbeeld van de indeling.

09.00 – 09.20 uur Kennismaking: introductie docent (wie ben je, waar werk je, waarom ben je hier) en introductie van de leerlingen. Tip laat ze zich voorstellen aan de hand van een vraag. Wie heeft er wel eens een boete gehad of wat verwacht je van deze dag.

09.20 – 09.45 uur

Introductie thema jongeren en schulden: schets kort de omvang van de problematiek en koppel dit het liefst vast aan een actualiteit.

09:45 – 10.00 uur Uitleg spel: korte uitleg in zijn algemeenheid opnemen (denk aan spel om te ervaren hoe het is om financiële problemen te hebben of schulden. Uit onderzoek blijkt dat als je financiële problemen hebt je in een soort tunnel komt en dat je dan niet meer goed nadenkt en niet meer de juiste beslissingen neemt. Bootsen we hier na zoals bij je rijbewijs of een sliptraining. Kan je nog alles overzien als de problemen met elkaar in verbinding staan. Welke problemen zijn er dan, wat moet je als eerste oppakken en hoe dan?) en planning. Vervolgens uitleg van deze dag; we gaan oefenen met….. Doen dit aan de hand van personage Cynthia…Vragen?


12

10.00 – 10.45 uur Opdracht 1 – Wat is het probleem? Wat is er allemaal aan de hand? In groepjes gaan de leerlingen hiermee aan de

slag. Daarna plenaire bespreking over de bevindingen. Aandachtspunten die genoemd zullen worden zijn schulden, werk, ziek zijn, maandelijks tekort/ geen sluitende begroting, maar misschien ook het zelfbeeld van Cynthia en haar relatie met haar ouders. De thema’s/ filmpjes en de stellingen op Cynthia’s blog bieden ook genoeg ruimte voor discussie. Tip: stop bij de post van Cynthia ook een leeg budgetoverzicht met een krabbel/post-it van Cynthia “Nog doen!”.

10.45 – 11.15 uur Klassikale bespreking van wat hun is opgevallen en wat volgens hen problemen zijn. De problemen die ze kunnen signaleren staan hierboven. Licht deze problemen als docent/ spelbegeleider toe.

11.15 – 11.25 uur Korte pauze.

11.25 – 11.40 uur Opdracht 2 - Prioriteren Wat moet Cynthia als eerste oppakken? Ieder groepje maakt zijn/haar top 5 qua actiepunten. Ook dit wordt daarna plenair besproken. Elk groepje stelt zijn top 3 problemen samen. Geef kort uitleg over korte versus lange termijn. Een nieuwe goedkopere woning heb je niet snel geregeld, maar hoeveel geld je aan boodschappen uitgeeft heb je wel zelf in de hand.

11:40 – 12.00 uur Bespreking prioriteiten top 3. Waarom denken jullie dit? Hoe samengesteld? Wat is het ergst of met welk probleem moet je eerst mee starten? Doel; een onderscheid te leren maken tussen spoed en niet spoed en problemen waarmee alles begint (basis problemen) en problemen die voortvloeien uit deze basis problemen. Depressieve gevoelens kunnen bijvoorbeeld uit geldproblemen voortvloeien. Handigst is dat de geldzorgen minder worden; voelen mensen zich vaak ook weer beter. Stel klassikaal de definitieve top 3 samen. Mogelijke top 3 1) Schulden – overzicht maken/regeling treffen 2) Meer inkomsten genereren – recht op toeslagen? 3) Gezondheid – Depressie? Angst? Isolement?

12.00 – 12.45 uur Opdracht 3 - Oplossingen Ieder groepje zoekt voor de gezamenlijke top 3 actiepunten een oplossing. De


13

groepen krijgen tijd om informatie op te zoeken en toe te passen op Cynthia. De spelbegeleiding sluit aan bij de (onder)zoekende groepjes en ondersteunt hen door te luisteren, feedback en tips te geven. Gebruik hiervoor het internet . Tip: geef niet direct het antwoord, maar laat de jongeren eerst zelf zoeken. Laat hen eerst de vraag in Google intikken. Dit is hoe ze normaal gesproken ook met een vraagstuk om zouden gaan.

12.45 – 13.00 uur De groepen presenteren aan elkaar kort welke oplossing ze hebben gevonden. Afronding en korte uitleg over de volgende keer.

2.2 Lesbenodigdheden

Per groep is er minimaal één computer (of tablet) met internetverbinding nodig, zodat het blog van

Cynthia bekeken kan worden. Afhankelijk van de groep kan er gekozen voor worden om de plenaire

onderdelen in een aparte ruimte te doen.

Voor het plenaire gedeelte is het handig om een whitebord/flipover te gebruiken om de bevindingen

op te schrijven. De spelbegeleiding kan de bevindingen opschrijven, maar er kan ook één ‘voorzitter’

per groepje de bevindingen op het bord schrijven.

HOT TIP Tijdens de voorbereidende les worden er geen spelpartners benaderd. Gebruik de input van de studenten. Wie zien zij als mogelijke spelpartners? Wellicht kun je deze organisaties ook

bij het spel betrekken.

2.3 Voorbereidingsles checklist

Onderdeel Check

Voorbeeldpersonage Cynthia

Sluit aan qua interesses en belevingswereld bij de deelnemers?

Data aangepast zodat het blog en de fysieke post actueel is?

Fysieke post uitgeprint? Per groep een setje.

Overig Computers met internet

Leslokaal

Whiteboard/flipover en bijbehorende stiften


14

3. Speldag

Tijdens de speldag gaan de leerlingen de vaardigheden (o.a. analyseren en prioriteren) van de

voorbereidingsles toepassen op het spelpersonage die zij hebben gekozen/toegewezen hebben

gekregen. Iedere groep heeft een eigen spelpersonage. Let op: het aantal spelpersonages wat

ontwikkeld moet worden hangt dus af van het aantal groepjes.

Behalve dat er niet afgekeken kan worden, omdat iedere groep een eigen spelpersonage heeft, voegt

het tegelijkertijd een extra dimensie toe. Iedere groep werkt aan een unieke opdracht.

De rol van de spelbegeleiding is, naast uitleg geven over het spel en de opdrachten, observeren,

reflecteren en stimuleren. In vergelijking met de voorbereidende les zal de spelbegeleiding de

leerlingen nu ook kunnen stimuleren contact op te nemen met een spelpartner (organisatie van de

sociale kaart). Daadwerkelijke hulp inschakelen en de juiste hulpvraag stellen (aan de juiste partij) is

hier een essentieel onderdeel.

3.1 Lesopzet

Het programma duurt een dagdeel. Hieronder een voorbeeld van de indeling. Afhankelijk van de

groep kunnen er tussentijdse terugkoppelingen worden ingepland of kunnen ze zelfstandig aan de

slag tot aan de plenaire terugkoppeling aan het eind van de les.

09.00 – 09.20 uur Terugverwijzen naar de voorbereidende les; wat was makkelijk/moeilijk. Verdeling van de spelpersonages en het uitdelen van de fysieke post van de spelpersonages.

09.20 – 11.15 uur

Leerlingen gaan aan de slag met hun spelpersonage en moeten aan het einde van de les de volgende vragen kunnen beantwoorden (op bord/flip over schrijven).

1. Wat is het probleem? 2. Waar ligt de prioriteit? Wat moet nu worden opgepakt? 3. Wat zijn de (mogelijke) oplossingen voor jullie personage?

- Welke spelpartners zijn er benaderd, en waarom deze?

Maak duidelijk dat er niet één oplossing is om het probleem op te lossen. In de voorbereidende les konden leerlingen ook al ervaren dat het complex is, maar ook dat er meerdere manieren voor een oplossing zijn. Als de leerlingen vragen hebben dan kunnen zij dit direct aan de spelbegeleiding vragen, maar als dit eigenlijk een vraag is voor het spelpersonage dan kan dit via het blog gesteld worden. De spelbegeleiding kan dan vervolgens hier op reageren als zijnde het spelpersonage. Het is handig om af te spreken dat alle vragen aan het spelpersonage op de “over mij” pagina worden gesteld.

10.00 – 10.15 uur Uitdelen kanskaart. Iedere groep mag een kanskaart trekken. Dit hoeft niet klassikaal te gebeuren. Per groep uitdelen. Af en toe mogen de groepjes een kanskaart trekken, want in het leven speelt


15

kans ook een rol. Wat er op de kanskaart staat en of dit voor het spelpersonage een grote impact heeft is een verrassing. De kaarten worden door de spelbegeleiding uitgedeeld en pas nadat de groepjes ingelezen zijn over hun spelpersonage. Wellicht dat op dit moment ook al de eerste spelpartners worden benaderd.

10.15 – 11.15 uur Groepen gaan door met analyse, prioritering, het formuleren van de hulpvraag en benaderen spelpartners.

11.15 – 11.25 uur Korte pauze

11.25 – 11.45 uur Groepen gaan door met analyse, prioritering, het formuleren van de hulpvraag en benaderen spelpartners.

11:45 – 12.00 uur Uitdelen kanskaart. Iedere groep mag een kanskaart trekken. Dit hoeft niet klassikaal te gebeuren. Per groep uitdelen.

12.00 – 12.45 uur Per groepje een korte presentatie (max 5 minuten). Met welke problemen kampt hun spelpersonage? Wat is daarvan de oorzaak en wat zijn de symptomen? Met welke spelpartners is er contact opgenomen? Waarom? De rest van de klas krijgt na de presentatie de mogelijkheid om te reageren met vragen/opmerkingen.

12.45 – 13.00 uur Afronding en korte uitleg over de volgende keer (evaluatieles).


Behalve minimaal één computer of tablet met internetverbinding per groep is er een (mobiele) telefoon

nodig, waarmee de leerlingen naar de spelpartners kunnen bellen. Leerlingen moeten niet met hun

eigen nummer gaan bellen en op die manier kosten maken. Indien er met de spelpartners bijvoorbeeld

via Skype contact gezocht kan worden dan moet dit uiteraard wel geïnstalleerd zijn op de computers.

3.3 Speldag checklist

Onderdeel Check

Spelpersonage

Zijn er voldoende spelpersonages zodat iedere groep een andere heeft?

Sluiten deze spelpersonages aan qua interesses en belevingswereld bij de leerlingen/deelnemers van het spel?

Data aangepast zodat het blog en de fysieke post actueel is?

Fysieke post uitgeprint? Eventueel aangevuld met extra materiaal.

Sluiten problemen van de spelpersonages aan bij de eventuele hulp die een spelpartner zou kunnen bieden?


16

Spelpartner(s) Zit er overlap in het werkgebied bij de spelpersonages? Is dit wenselijk?

Contactpersoon en contactgegevens op handleiding deelnemers aangepast?

Zijn de verschillende manieren om contact op te nemen geregeld/ geïnstalleerd? Telefoon, Skype etc.

Spelbegeleiding Per spelpersonage duidelijk in beeld hoe deze in elkaar zit en m.a.w. hoe de vragen beantwoord moeten worden?

Inloggegevens van het spelpersonage en het blog zodat zij als het spelpersonage kunnen reageren op vragen? Zie over de chatfunctionaliteit ook 5.1.1 Techniek.

Eventueel een taakverdeling dat er een persoon achter de ‘chatfunctionaliteit’ zit en de anderen rond lopen.

Kanskaarten Nog aanvullen met andere mogelijkheden?

Uitgeprint voor de spelbegeleiding om uit te delen in de loop van het spel?

Overig Computers met internet

Leslokaal

Whiteboard/flipover en bijbehorende stiften

4. Evaluatie

De groep gaat een gesprek aan met het spelpersonage. Dit kan afhankelijk van de opleiding een

hulpverlenersgesprek zijn of een goed gesprek met een vriend/kennis over geld en het leven.

Het spelpersonage wordt door iemand van de spelleiding gespeeld. De rest van de klas is jury en vult

het evaluatieformulier in. Uiteindelijk beslist de klas welke groep de winnaar is.

4.1 Lesopzet

Het programma duurt een dagdeel. Hieronder een voorbeeld van de indeling. In dit onderdeel komt

naast reflectie en het stellen van de (juiste) hulpvraag ook het overbrengen van de boodschap en

(financiële) advies aanbod.

09.00 – 09.15 uur Terugverwijzen naar de speldag; wat was makkelijk/moeilijk. Uitleg over de evaluatieles:

Ieder groepje heeft max. 10 minuten voor het gesprek met spelpersonage. Wat is hen opgevallen? Wat is hun advies? Het spelpersonage reageert hier op.

Gesprek mag gezamenlijk gevoerd worden, maar niet allemaal door elkaar heen praten.

De klas beoordeelt de groep via het evaluatieformulier (zie hoofdstuk 5. Materialen).


17

De klas mag reageren op het gesprek nadat het is afgelopen (max. 10 minuten).

Indien nodig mag de groep om een time out vragen en een tip vragen aan de spelleiding voor wat extra hulp om het gesprek op gang te brengen/vlot te trekken.

Neem in de uitleg mee wat de aanleiding/setting is van het gesprek en welke relatie de groep met het spelpersonage heeft. Is het een hulpverlenersgesprek of is het spelpersonage een goede vriend/familielid/klasgenoot.

09.15 – 09.45 uur

Groep 1

09:45 – 10.15 uur Groep 2

10.15 – 10.45 uur Groep 3

10.45 – 11.00 uur Korte pauze

11.00 – 11.30 uur Groep 4

11:30 – 12.00 uur Groep 5

12.00 – 13.00 uur Plenaire afsluiting

Wat was er makkelijk/moeilijk? Zijn er dingen waar nu anders over wordt gedacht?

Wie vindt de klas de winnaar van het spel? Waarom?

HOT TIP Vergeet niet de basis te leggen voor het gesprek. Zit de groep hier als vriend/kennis of als hulpverlener of als medeklasgenoot van het spelpersonage.

De aankleding van het gesprek tussen het spelpersonage en de groep kun je zo uitgebreid maken als je zelf wilt; eventueel zelfs met acteurs, rekwisieten etc.


Behalve een klaslokaal, de evaluatieformulieren (zie hoofdstuk 5 voor een voorbeeld) en eventueel

een whiteboard/flipover voor de plenaire aantekeningen is er niks nodig.

4.3 Evaluatieles checklijst

Onderdeel Check

Spelbegeleiding

Is er een verdeling wie welk spelpersonage gaat spelen?

Per spelpersonage duidelijk in beeld hoe deze in elkaar zit en m.a.w. hoe de vragen beantwoord moeten worden? Idem aan de speldag.

Evaluatieformulieren gemaakt en geprint.


18

HOT TIP Optioneel zouden er video-opnames gemaakt kunnen worden van de gesprekken, zodat de groepen ook via deze manier feedback krijgen.

5. Materialen

Naast online materialen wordt er ook gebruik gemaakt van fysieke post van de spelpersonages,

handleidingen en evaluatieformulieren. In dit hoofdstuk tref je voor 5 personages deze materialen aan.

Deze kunnen uiteraard uitgebreid/aangevuld worden of waar nodig versimpeld.

De materialen van de fysieke post geven een voorzet waaruit de post zou kunnen bestaan.

HOT TIP Volg de Train de Trainer cursus. Hier leer je over het nieuwe leren, maar ook hoe je zelf nieuwe materialen ontwikkelt en aanpast.

5.1 Online blog – online dagboek spelpersonages

5.1.1 Techniek

Ieder spelpersonage heeft zijn/haar eigen online Wordpress blog. De bericht categorieën zijn voor alle

karakters gebaseerd op:

Baan/school

Relaties

Hobby's - persoon gerelateerd

Geld

De categorieën krijgen een benaming zoals het karakter dit zou noemen. De categorie geld is bij

Amba ‘Bling’, bij Majid ‘Mijn eerste miljoen’ en bij Sem ‘Money…’.

Wordpress maakt het mogelijk dat meerdere mensen tegelijkertijd aan het blog werken. Echter het is

aan te raden dat de spelcoördinator een verdeling maakt.

Er zijn op internet talloze Wordpress handleidingen te vinden. We gaan daarom niet dieper hierop in

binnen deze handleiding. Dit komt wel verder aanbod in de Train de Trainer cursus.

De ‘chatfunctionaliteit’ met het spelpersonage wordt bewerkstelligd via een reactie op het blog door de

groep. De spelbegeleiding kan namens het spelpersonage terug reageren. Het is voor het overzicht

makkelijk om alle vragen/opmerkingen richting het spelpersonage op de pagina “Over mij” te laten

plaatsen. Dit vergt dus wel enige computervaardigheid en snelle reactie van de spelbegeleiding.


19

5.1.2 Mijlpalen en spelpartners

Per spelpersonage is een rode draad met mijlpalen uitgetekend. Dit is goed terug te zien in het blog.

Het wel/niet behalen van een diploma, het sollicitatieproces, maar ook hoe het voelt om op jezelf te

gaan wonen. Deze mijlpalen kunnen weer gekoppeld worden aan de spelpartners.

5.1.3 Soort berichten

Er is maar een beperkte tijd beschikbaar tijdens de les. Zorg dat het blog daarom nog wel

overzichtelijk blijft en geen lange lappen tekst of heel veel berichten. Korte teksten, schrijf- en tikfouten

en straattaal dragen allemaal bij aan de authenticiteit van het spelpersonage.

Wissel teksten af met foto’s en video’s zodat het beeldritme veranderd en het voor de leerlingen leuker

wordt om zich in het blog te verdiepen. Kijk bijvoorbeeld naar de ‘viral video’s’ op YouTube. Wellicht

dat daar een video tussen zit welke het spelpersonage wat meer kleur kan geven.

5.2 Fysieke post

De fysieke post voorbeelden zijn bij Julia den Hartogh ([email protected]) op te vragen.

5.2.1 Bankafschriften en creditcard gegevens

Per spelpersonage zijn er minimaal 2 maanden bankafschriften nodig. Inkomsten- en uitgavepatroon

wordt hierdoor enigszins zichtbaar. Wordt er veel cash opgenomen? Waar wordt het geld aan

uitgegeven?

De bankafschriften kun je vrij eenvoudig in Excel maken.

5.2.2 Betalingsherinneringen

Een aantal spelpersonages hebben al een betalingsherinnering tussen de post zitten. Het (h)erkennen

van de urgentie en in actie komen (contact opnemen met de spelpartner) is hier een belangrijk

onderdeel.

De gerechtsdeurwaardersbrieven werden voor de pilot aangeleverd door een

gerechtsdeurwaarderskantoor en derhalve was dit op hun briefpapier en in een gesloten enveloppe

met de boodschap “dringend, meteen openmaken”.

mailto:[email protected]


20

5.2.3 Inkomsten / werk

Klopt de arbeidsovereenkomst? Hoeveel loon komt er binnen? Gegevens die ook gebruikt kunnen

worden bij het checken van het eventuele recht op toeslagen.

Indien spelpersonage geen inkomen heeft, kan de groep (legale) manieren vinden waardoor er wel

geld binnenkomt? Recht op toeslagen? Hoe ‘makkelijk’ is het om een uitkering aan te vragen? Heb je

daar altijd recht op?

5.2.4 Huisvesting

Het hebben van een eigen woning en eventuele betalingsachterstanden zijn een heikelpunt bij

sommige spelpersonages. Verwachtingen versus realiteit, maar ook hoe kan de situatie worden

verbeterd? Mogen sommige eisen überhaupt wel?

5.2.5 Overige fysieke post

Er is nog meer post welke bijdraagt aan een beter beeld krijgen van het spelpersonage. Hierbij kunt u

denken aan tickets, informatie aanvragen en (digitale) nieuwsbrieven en brochures.

5.3 Handleiding spelpersonages voor de deelnemers

Per spelpersonage is er een aparte handleiding voor de deelnemers geschreven. Als de personages

worden aangepast of er nieuwe personages bijkomen dient er een soortgelijke handleiding gemaakt te

worden.

5.3.1 Amba Dwaalster

http://ambadwaalster.wordpress.com/

Het spel

Jullie gaan Amba helpen. Je vindt op allerlei verschillende plekken informatie. Amba houdt een blog

(online dagboek) bij. Hierin kun je lezen wat zij doet.

Reacties vrienden

Vrienden van Amba hebben al op sommige berichten gereageerd. Je kunt de reacties lezen door op:

te klikken. Het cijfer geeft het aantal reacties aan.



21

Amba’s vragen aan jullie:

Ik kan echt zo niet verder met school. Wat is slim. Stoppen? Doorgaan maar met

studievertraging (ga echt geen examen halen als dat kind er is)? Even er tussenuit? Ik twijfel

zo, weet het niet meer!!

Ik heb geen geld en Jayden heeft wel een baan. Het is weer eens uit met hem en ik ben het

echt zat! Hij wil nu weer niets weten van de kleine, maar het is toch zijn kind! Kan hij niet voor

mij en het kind zorgen door bv geld te geven iedere maand (alimentatie)? (uitzoeken met

spelpartner(s))

Als ik stop met school kan ik dan een uitkering aanvragen? Maakt het nog verschil als ik bij

mijn moeder blijf wonen of dat ik een kamertje voor mij en de kleine regel? (uitzoeken met

spelpartner(s))

Ik wil nu echt een kinderkamer kopen voor de kleine, en een kinderwagen en ik heb natuurlijk

ook kleertjes nodig en een flessenwarmer, en een autostoel en, jee eigenlijk nog tigduizend

dingen. Kan ik hier niet gewoon geld voor krijgen? Wat adviseer je Amba en wat is het slimst

om te doen? Budgetteren i.c.m. info ophalen over bijzondere bijstand, leenmogelijkheden.

(uitzoeken met spelpartner(s))

Maar zijn dit ook wel echt Amba haar problemen? Waar moet ze volgens jullie de

prioriteit leggen?

Kanskaart

Af en toe mogen jullie een kans kaart trekken, want in het leven speelt kans ook een rol. Wat er op de

kanskaart staat en of dit voor Amba een grote impact heeft is een verrassing.

Spelregels

Iedereen kan een andere taak op zich nemen binnen jouw groep. De ene belt, een andere

zoekt informatie op internet en weer iemand anders stuurt een email. Jullie moeten het wel

met z’n allen eens zijn over wat er, wanneer, moet gebeuren (prioriteiten).

Je mag aan iedereen hulp vragen! Als jullie denken dat je moeder of de leraar Rekenen het

antwoord heeft, dan kunnen jullie natuurlijk contact opnemen met deze persoon. Zeg dan wel

erbij dat dit een oefening is voor school.

Spelpartners

Wie zouden jullie kunnen benaderen voor hulp/meer informatie?

Naam organisatie

Contactpersoon Hoe contact opnemen Website

Spelpartner 1

Spelpartner 2 etc.


22

Datum evaluatieles - Gesprek voeren

Op ……… voeren jullie het gesprek met Amba. Wat is haar probleem? Wat is de oorzaak? Wat zijn de

symptomen? En wat zien jullie als mogelijke oplossing/vervolgstappen die zij moet nemen?

De winnaar

De groep die het personage het beste heeft geholpen wint. Jullie worden beoordeeld op:

Actief informatie zoeken

Compleet?

Logisch en helder?

5.3.2 Kelly Steden

http://kellysteden.wordpress.com/

Het spel

Jullie gaan Kelly helpen. Je vindt op allerlei verschillende plekken informatie. Kelly houdt een blog

(online dagboek) bij. Hierin kun je lezen wat zij doet.

Reacties vrienden

Vrienden van Kelly hebben al op sommige berichten gereageerd. Je kunt de reacties lezen door op:


Kelly’s vragen aan jullie:

Ik ben nog geen 2 maanden op kamers en ik heb nog geen cent betaald aan mijn huurbaas.

Al het geld is opgegaan aan feesten. Wat nu? Want die huurbaas wil zijn centen! Budgetteren

en verkennen mogelijkheden met bijvoorbeeld spelpartners.

Ik ben trouwens helemaal niet van plan om die huur te betalen. Want het is me een klein

rothok. Na 2 maanden komen de muren op me af! Daarbij is er van alles verboden, zoals de

was ophangen op het balkon, vrienden op je kamer ontvangen en de wastafel lekt en de wc

spoelt niet meer door (gatsie!). De huurbaas stelt dat hij allerlei dingen mag verbieden. En

verder vindt hij dat ik de reparatiekosten moet betalen van de wastafel en de wc. Maar dat kan

echt niet kloppen, toch? En daarbij ik heb hier hier geen geld voor! Wat te doen?

De huurprijs is veels te hoog. Dus vrienden hebben mij geadviseerd niet te betalen totdat de

huurbaas de prijs naar beneden bijstelt. Maar ik twijfel nu toch aan deze aanpak, want mijn

huurbaas zei dat ik dat lekker moest doen, maar dat hij mij dan wel liet ontruimen en dat ik

een vette schuld bij de deurwaarder zou krijgen. Klopt dit? Wat is de beste aanpak?

Maar zijn dit ook wel echt Kelly haar problemen? Waar moet ze volgens jullie de

prioriteit leggen?



23

Kanskaart


kanskaart staat en of dit voor Kelly een grote impact heeft is een verrassing.

Spelregels

Iedereen kan een andere taak oppakken binnen jouw groep. De ene belt, een andere zoekt

informatie op internet en weer iemand anders stuurt een email. Jullie moeten het wel met z’n

allen eens zijn over wat er, wanneer, moet gebeuren (prioriteiten).




Spelpartners


Naam organisatie


Spelpartner 1

Spelpartner 2 etc.


Op ……… voeren jullie het gesprek met Kelly. Wat is haar probleem? Wat is de oorzaak? Wat zijn de


De winnaar

De groep die het personage het beste heeft geholpen. Jullie worden beoordeeld op:


Compleet?

Logisch en helder?

5.3.3 Amanda De Lieve

http://amandadelieve.wordpress.com/

Het spel

Jullie gaan Amanda helpen. Je vindt op allerlei verschillende plekken informatie. Amanda houdt een

blog (online dagboek) bij. Hierin kun je lezen wat zij doet.

Reacties vrienden

Vrienden van Amanda hebben al op sommige berichten gereageerd. Je kunt de reacties lezen door

op: te klikken onder aan het bericht. Het cijfer geeft het aantal reacties aan.



24

Amanda’s vragen aan jullie:

Ik kom altijd geld tekort terwijl ik toch al zo goedkoop mogelijk leef. Heb jij tips? Budgetteren.

Ik wil verder meer werk doen dat bij mij past. Maar ik zit met wat probleempjes zoals vervoer,

mijn kleding, en mijn katten en honden. Hoe zorg ik ervoor dat ik toch kan solliciteren op

functies die verder van mijn huis af liggen? Budgetteren i.c.m. verkennen van mogelijkheden

met spelpartners en goed adviseren.

Veel mensen klagen over mijn katten en honden. Nu is er ook een persoon van de antikraak

organisatie langs geweest en die zegt dat dit niet mag. Klopt dat? Kan ik dan beter een

woning gaan huren zodat ik wel de katten kan houden? Spelpartners kunnen hierbij informatie

bieden.

Er is een meneer van de gemeentelijke belastingen langs geweest en die begon ook al over

mijn beesten, hoeveel ik er al had en zo. Ik lekker eerlijk antwoorden. Heb ik nu een brief van

hun gekregen. Moet een hoop geld betalen. Dit kan echt niet!

Maar zijn dit ook wel echt Amanda haar problemen? Waar moet ze volgens jullie de

prioriteit leggen?

Kanskaart


kanskaart staat en of dit voor Amanda een grote impact heeft is een verrassing.

Spelregels







Spelpartners


Naam organisatie


Spelpartner 1

Spelpartner 2 etc.


Op ……… voeren jullie het gesprek met Amanda. Wat is haar probleem? Wat is de oorzaak? Wat zijn

de symptomen? En wat zien jullie als mogelijke oplossing/vervolgstappen die zij moet nemen?


25

De winnaar



Compleet?

Logisch en helder?

5.3.4 Majid Nabeel

http://majidnabeel.wordpress.com/

Het spel

Jullie gaan Majid helpen. Je vindt op allerlei verschillende plekken informatie. Majid houdt een blog

(online dagboek) bij. Hierin kun je lezen wat hij doet.

Reacties vrienden

Vrienden van Majid hebben al op sommige berichten gereageerd. Je kunt de reacties lezen door op:


Majid’s vragen aan jullie:

Ik wil een eigen bedrijf starten. Kan dat zomaar? Wat moet ik precies allemaal doen?

Ik ben benaderd voor echt een super kans. Gasten willen een BV op mijn naam zetten en dan

krijg ik 20% van hun winst. Heb hun omzetcijfers gezien, wauw, verdien ik zo een kleine

4.000 duizend euro per maand zonder iets te hoeven doen. Is dit inderdaad een super kans of

toch niet zo?

Ik wil alvast bedrijfsruimte gaan huren. Kan wat krijgen op een industrieterrein voor maar 150

euro per maand. Kan ik dat doen? Krijg ik daar nog iets van huurtoeslag of zo voor?

Budgetteren i.c.m. adviseren.

Ik heb een oudere vrouw ontmoet (34 jaar). En zij ziet mij wel zitten. Ze is helemaal weg van

me. Ik ben niet hotel de botel, maar ze verdient wel goed. Nu wil ze wel samenwonen. Ik heb

direct gesteld dat het dan een eigen koophuis moet zijn (ondernemen vanuit een woning is

toch echt wat anders dan vanuit een kamertje). Zit ik er direct warmpjes bij. Als het uit gaat,

zet ik haar het huis uit en dan verdien ik vast meer dan genoeg om die hypotheek te betalen.

Is het slim als Majid samen met zijn huidige vriendin een woning koopt en een hypotheek

afsluit?

Maar zijn dit ook wel echt Majid zijn problemen? Waar moet hij volgens jullie de

prioriteit leggen?

Kanskaart



26


kanskaart staat en of dit voor Majid een grote impact heeft is een verrassing.

Spelregels







Spelpartners


Naam organisatie


Spelpartner 1

Spelpartner 2 etc.


Op ………. voeren jullie het gesprek met Majid. Wat is zijn probleem? Wat is de oorzaak? Wat zijn de


De winnaar



Compleet?

Logisch en helder?

5.3.5 Sem Penner

http://sempenner.wordpress.com/

Het spel

Jullie gaan Sem helpen. Je vindt op allerlei verschillende plekken informatie. Sem houdt een blog

(online dagboek) bij. Hierin kun je lezen wat hij doet.



27

Reacties vrienden

Vrienden van Sem hebben al op sommige berichten gereageerd. Je kunt de reacties lezen door op:


Sem’s vragen aan jullie:

Ik wil zo graag uit huis. Sta al ingeschreven en ineens kwam een leuk appartementje van

€225,- euro per maand voorbij. Is dat voor mij haalbaar? Wil het zo graag! Budgetteren en

adviseren.

Hoe kan ik aan meer tijd komen? Werk, school en gamen kan ik gewoon niet zo goed

combineren. Hebben jullie tips?

Met online pokeren heb je veel meer kans om goed geld te verdienen dan met naar school

gaan. Ik ben er pas net mee begonnen, maar heb wel al enkele succesjes geboekt. Zal ik

professioneel gaan pokeren?

Maar zijn dit ook wel echt Sem zijn problemen? Waar moet hij volgens jullie de

prioriteit leggen?

Kanskaart


kanskaart staat en of dit voor Sem een grote impact heeft is een verrassing.

Spelregels







Spelpartners


Naam organisatie


Spelpartner 1

Spelpartner 2 etc.


28


Op ……….. voeren jullie het gesprek met Sem. Wat is zijn probleem? Wat is de oorzaak? Wat zijn de


De winnaar



Compleet?

Logisch en helder?

5.4 Kanskaarten

Af en toe mogen de groepjes een kanskaart trekken, want in het leven speelt kans ook een rol. Wat er

op de kanskaart staat en of dit voor het spelpersonage een grote impact heeft is een verrassing.

Deze kanskaarten kunnen op verschillende wijze worden gemaakt. Van een kaartje met een

handgeschreven ‘kans’ schrijven tot meer aandacht aan de vormgeving.


29


30


31


32


33

5.5 Evaluatieformulieren

Tijdens de evaluatieles worden de leerlingen door elkaar beoordeeld. Wat was het probleem? Wat

was de oorzaak en wat zijn de symptomen? Zag de groep het hele verhaal of hebben ze (te veel)

ingezoomd op een specifiek onderdeel, wat niet het hoofdprobleem was?

De klas krijgt per ‘gespreksronde’ het formulier van de groep. De groep zelf krijgt uiteraard het

formulier niet.

5.5.1 Amba Dwaalster


Amba is een vrolijke meid van 17 en woont bij haar moeder; vader is al heel lang niet meer in beeld.

Ze heeft een heftige knipperlicht relatie met Jayden, waarvan ze nu ook zwanger is geworden. Ze is

eind februari 2014 uitgerekend. Amba is nu heel erg bezig met haar baby en vergeet de rest. Bij haar

post zat een aanvraag voor een 4D echo, maar ook de Bijenkorf creditcard die ze van haar moeder

had gebruikt tijdens de Dol Dwaze Dagen begin oktober. Het creditcardafschrift heeft geleid tot een

fikse ruzie met haar moeder. Amba studeert aan Albeda College Specialist mode maatkleding niveau

2, want ze is helemaal gek van mode en kleding. Er goed uitzien (en het merk) is belangrijk.

Issues waren Heeft de groep dit gezien/besproken in gesprek?

Vader van kind wil niet meer betalen. Is de alimentatie (officieel) geregeld als het kind er straks is?

Combineren school en zwangerschap (en straks een kind). Hoe gaat zij dit doen?

Overtuiging: Als alleenstaande moeder hoef ik niet te werken. Ik heb recht op…

Houding: status en impulsgevoelig. Motivatie: niet verantwoordelijkheid nemen.

Vaardigheden: geen prioriteiten kunnen stellen, denkt alleen over de korte termijn, niet weerbaar (chantagegevoelig?)

Wat vind je van:

Voorbereiding van het gesprek van de groep? De inhoudelijke uitwerking.

De professionele houding tijdens het gesprek?

Het gesprek zelf?



34

5.5.2 Kelly Steden


Kelly is 18 jaar en woont sinds de zomer op zichzelf. Ze heeft ruzie met haar huisbaas over de

reparatie van de wc en eigenlijk vindt ze het maar een rot hok. Ze is haast nooit thuis, want ze is een

echt feestbeest. Kelly is daarom ook niet van plan om de huur en borg te betalen voor het kleine

appartementje.

Kelly had tussen de post, naast diverse festivaltickets en bioscoopkaartjes, ook een deurwaardersbrief

zitten. Kelly had haar zorgverzekering een paar keer niet betaald. Haar drugs en alcoholgebruik wordt

op het blog redelijk uitgebreid beschreven.


Deurwaardersbrief – 3 maanden achterstand zorgverzekering.

Stevige drinker en drugsgebruiker – verslaving?

Overtuiging: Live's a partyyyy! Wanneer is het weekend? Geld moet rollen!

Houding: Impulsgevoelig. Status maakt minder uit. Feestbeest!

Vaardigheden: Kan niet begrijpend lezen en ook niet rekenen.

Wat vind je van:



Het gesprek zelf?

5.5.3 Amanda De Lieve


Amanda is 18 jaar en komt oorspronkelijk uit België. Ze is een grote dierenvriend en woont anti kraak.

Amanda let strikt op haar uitgave, maar heeft een groot zwak voor dieren(leed). Ze heeft een studie

gedaan (dierenverzorging) waar geen (vast) werk in is te vinden en doet nu uitzendwerk. Daarnaast

teelt ze wat eigen groente en doet zij aan ruilhandel.

http://kellysteden.wordpress.com/http://amandadelieve.wordpress.com/


35


Hondenbelasting aanslag – er was nog nooit betaald.

Te weinig inkomsten om zichzelf en de 3 honden en 6 katten te kunnen onderhouden. Weg doen?

Overtuiging: We zijn niet alleen op de wereld. Betere wereld begin bij jezelf. Geld is niet alles.

Houding: Impuls gevoelig wanneer het om dieren aankomt-> redden niet kopen

Vaardigheden: Heeft de vaardigheden, maar een (te) groot zwak voor dieren.

Wat vind je van:



Het gesprek zelf?

5.5.4 Majid Nabeel


Majid is 18 en wil voor zijn 40ste

zijn eerste miljoen hebben verdient. Het maakt hem weinig uit hoe hij

aan het geld komt. Hij heeft nu al één BV op zijn naam staan, want dat was snel en gemakkelijk geld

verdienen volgens zijn zakenpartners. Hij heeft een oudere vriendin (34 jaar) waarmee hij een huis wil

kopen. Hij wil eigenlijk geen relatie, maar de contacten van de vrouw (advocaat dus kan hem helpen

met zijn mogelijke problemen met justitie) en het leven wat hij met haar heeft zorgt voor luxe.


Omzetbelasting aangeven bij de Belastingdienst ook al heb je nog geen omzet.

Schijn BV – directeur op papier, maar niet weten wat er gebeurt. Wit wassen geld? Directie is aansprakelijk.

Overtuiging: Geld = geluk. Status = invloed. Macht is belangrijk. Vrouwen kosten geld.

Houding: Status gevoelig, maar kan zijn impulsen beheersen. Zijn grootste motivatie is zijn ambitie



36

en bewijsdrang.

Vaardigheden: Inventief. Regelt het wel.

Wat vind je van:



Het gesprek zelf?

5.5.5 Sem Penner


Sem is 19 jaar en woont nog bij zijn ouders. Hij wil eigenlijk heel graag op zichzelf wonen, maar heeft

geen flauw idee hoe hij dit financieel rond zou kunnen krijgen. Hij betaalt nu wel kostgeld aan zijn

ouders, maar dat is natuurlijk inclusief elektra, gas, tv, eten en drinken etc. Hij doet opleiding

elektrotechniek (BBL), maar verschijnt vaak te laat op zijn werk of op school. Hij zit veel achter de

computer te gamen, maar is ook bij iedere thuiswedstrijd van Feyenoord op de tribune te vinden en

haalt dan voor vrienden een patatje met een biertje.


Deurwaardersbrief – Wehkamp Predator computer op afbetaling.

Besteed heel veel tijd aan het gamen. Verslaafd?

Overtuiging: Hulp is voor mietjes. Je praat niet over schulden.

Houding: Gevoelig m.b.t. mening van anderen. Vind het moeilijk om zichzelf te zijn, maar komt los in de virtuele wereld.

Vaardigheden: Heeft in principe alle vaardigheden in huis, maar hem ontbreekt de tijd om dit te doen. Van 18.00 – 05.00 uur achter de computer.

Wat vind je van:



Het gesprek zelf?



37

6. Veel gestelde vragen

Hieronder een kort overzicht van de veel gestelde vragen over het schuldpreventiespel; een spel

waarin jongeren ervaren wat het is om veel schulden te hebben en zelf naar een oplossing moeten

zoeken.

Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben dan kunt u altijd contact met ons opnemen.

6.1 Wat kost het?

Het gebruik van de materialen is gratis. We willen dat dit spelconcept zich als een olievlek door

Nederland verspreidt.

6.2 Is dit spel alleen voor grote gemeenten interessant?

Nee. Iedere gemeente kan dit spel uit rollen. Het maakt niet uit wat het inwoneraantal of hoe groot of

klein de sociale kaart is.

6.3.Wat is de X-factor? Hoe krijg ik anderen overtuigd dat zij ook mee

moeten doen?

De sterke punten van het spel zijn dat:

De personages zijn wetenschappelijk van A-Z uitgedacht; ze hebben karaktertrekken,

vaardigheden en competenties, levensvragen, problemen en wensen. Hun levens zijn

zichtbaar gemaakt via foto's, filmpjes, blogteksten als ook financiële (fysieke) post.

Ervaring op laten doen in plaats van alleen maar kennis geven; probleemgestuurd leren.

Het is leuk, interactief, uitdagend, competitief en sluit volledig aan op de doelgroep

(taalgebruik, materiaal tot zelfs de herkenbare plekken in de stad).

Sociale kaart op de kaart zetten! Van hulp- en dienstverleners tot schuldeisers. De jongeren

die het spel spelen kunnen met hen contact opnemen en zo het verloop van het spel

beïnvloeden.

Het spelproces is niet statisch; verandert steeds doordat de personages via chat functie het

spel beïnvloeden. Iedere keer dat het spel gespeeld wordt kan er dus een andere oplossing of

wending komen.

Het spel is dusdanig uitgebreid en contextrijk dat het maken van een werkstuk of een reflectie

rapport n.a.v. het spel goed mogelijk is. De schoolkan hiervoor studiepunten toekennen. Het

spel is te verbinden aan diverse lesmodules binnen Loopbaan en Burgerschap.


38

6.4 Hoe zet ik dit spel op binnen mijn eigen gemeente?

Naast de handleiding die voor u ligt bieden wij ook een kortdurende Train de Trainer opleiding. Tijdens

deze opleiding krijgt u alle tools aangereikt voor een effectief gebruik en verdere vormgeving of

aanpassing van het spel.

6.5 Hoeveel tijd kost het de school?

Het spel heeft een voorbereidende les, een speldag en een evaluatie dag. Dit is driemaal een

dagdeel. Meer hierover vindt u in de handleiding bij de lesopzet.

6.6 Hoeveel tijd kost het een spelpartner?

De spelpartners (organisaties die ook op uw sociale kaart staan) zijn enkel actief op de speldag.

Indien een spelpartner niet het gehele dagdeel beschikbaar kan zijn, maar enkel een gedeelte dan

kan dit ook. Meer hierover vindt u in de handleiding.

6.7 Hoeveel tijd kost het om het spel te organiseren?

Dit is lastig te zeggen, want dit hangt af van een aantal factoren. Moeten er spelpersonages

ontwikkeld worden of aangepast? Moeten er nog spelpartners gezocht worden of zijn er al een aantal

partijen die mee willen doen? Bij een herhaling van hetzelfde spel zal er beduidend minder tijd nodig

zijn.

6.8 Wie hebben dit spel bedacht?

De gemeente Rotterdam (Michel Noordermeer) en de Hogeschool Utrecht (Julia den Hartogh en

Mijntje Zaat). De pilot van het spel werd gehouden op het Albeda College in Rotterdam.

6.9 Welke media aandacht is er allemaal al geweest?

Vanwege het innovatieve karakter hebben o.a. de Telegraaf TV, RTV Rijnmond, Credit Expo,

Armoede en Schulden, blog van Stimulansz en de Nationale Onderwijsgids hier aandacht aan

besteed.


39

7. Contact

Indien u meer wilt weten over de Train de Trainer cursussen die wij aanbieden of over het

schuldpreventiespel dan kunt u contact met ons opnemen.

Julia den Hartogh

06 81 19 58 59

[email protected]

Mijntje Zaat

06 36 40 42 33

[email protected]
http://schuldpreventiespel.files.wordpress.com/2013/04/julia.jpghttp://schuldpreventiespel.files.wordpress.com/2013/04/julia.jpgmailto:[email protected]:[email protected]

new maart 2014 julia den hartogh mijntje zaat - wordpress.com · 2014. 3. 10. ·...

Documents