NETCAD çalışma ortamı

NETCAD çalıştırldığında aşağıdaki gibi bir ekran görüntüsü elde edilir. NETCAD çalışma ortamı yukarıdan aşağıya sıralanarak dört parçadan oluşur:

MenüÜst araç çubuğuÇizim alanıAlt araç çubuğu

Menü, tüm windows pogramlarındaki gibi olup, içeriği yüklü olan modüllere göre değişir:

Proje: Dosya işlemleri, print ve plot işlemleri vb.Çiz: çizim işlemleriEdit: obje silme, tabaka değiştirme vbSorgu: obje özellikleri sorma, koordinat sormaGörüntü: zoom yapma (büyütme-küçültme), kaydırma, temizleme vb.Planet: Şehir planlama modülüHesap: Yan nokta, kesişim, kutupsal hesaplarHarita: eşyükseklik eğrileri oluşturma, düzenlemeNetmap: ada parsel tanımlamaları,

3D: üç boyutlu modellemeGenel: program ayarlarıYardım: Türkçe yardım

Üst araç çubuğundan menülerde tanımlı araçlara ulaşılır. İlgili ikona tıklandığında çizim alanında (siyah bölge) yeni bir araç kutusu açılır. Çizim alanında çok sayıda açılabilecek bu araç kutuları kutu üzerinde fare ile sağ tuşa tıklama yapılarak kapatılabilir. Üst araç araç çubuğu, alt m tuş kombinasyonu ile açılıp kapatılabilir. Kapatılma durumunda çizim alanı genişletilmiş olur. Üst araç çubuğunun sağ tarafında çizim alanında imlecin (işaretleyici, cursor) gösterdiği noktanın koordinatları görülür.

Alt araç çubuğunun fonksiyonu üst araç çubuğuna göre daha önemlidir. sol üstten başlamak üzere araç çubuğuğunun üzerinde bulunan ikonların fonksiyonları aşağıdaki gibi sıralanabilir. Ekranda ilgili ikonun üzerine imleç getirildiğinde de bir açıklama görüntülenir. Kısayol tuşları ise parantez içerisinde gösterilmiştir. Alt s tuş kombinasyonu ile alt araç çubuğu açılıp, kapatılabilir.

1. Üst satır

Aktif Proje Seç

Nokta Yakala (F4) : Önceden tanımlı bir noktayı yakalar.

Son nokta yakala (F5): varolan objelerin (çizgi, çoklu doğru vb.) en yakın noktasını yakalar.

Kesişim noktası yakala

Karelaj modu

Eksene dik modu

Kopyala modu

Tabaka modu

2. Alt satır

Aktif tabaka

Aktif çizgi tipi

Aktif font

Programın durum bilgisi

Durum bilgisi hakkında

Burada program oturumunun herhangi bir anında yapılan işlem gösterilir. "Hazır" mesajı o anda herhangi bir işlem yapılmadığını gösterir. Örneğin bir doğru parçası (çiz > çizgi çiz) çizilmek istendiğinden menüden bu komut seçildiğinde durum bilgisi kutusunda "ilk noktayı seç" mesajı verilir. Bu anda başka bir işlem yapılamaz. Örneğin program sizden çizilecek doğrunun birinci noktasını göstermesini bekliyorken, programı kapatmak isterseniz menüden bu işlemi seçebilirsiniz ancak program kapanmaz. Böyle durumlarda kullanıcılar kolayca program kilitlendi kapanmıyor izlenimine kapılabilmektedir. Öte yandan farenin sağ tuşuna basmak son işlemin tekrarlanmasını sağladığından program hazır durumundan çıkmaktadır. Sonuç olarak program hazır durumunda değilse yeni bir işlem yapmaz, ancak escape (Esc) tuşuna basarak programın hazır konumuna dönmesini kolayca sağlamak mümkündür. Escape tuşu ile genel olarak yapılan son işlemden vazgeçme sağlanır. Birden çok Esc tuşuna basılarak birden çok adım geri gidilmesi de mümkündür.

Yakalama modları hakkında

Yakalama modlarından biri seçilmiş ise serbest olarak çizim yapılamaz.

Nokta yakala ve son nokta yakala modları birbirinden farklıdır. Nokta yakala modu serbest olarak tanımlanmış nokta objesi (Edit > Nokta at ile tanımlanabilir) ya da nokta editörü (Hesap Menüsü) ile tanımlanmış noktaları yakalar. Son nokta yakala ise doğru ya da çoklu doğru objelerinin uç noktalarını yakalar. Doğru  ya da çoklu doğru objeleri önceden tanımlı noktalar yakalanarak çizilmemiş ise son nokta yakala kullanılmalıdır. Bu tür doğru ya da çoklu doğruların uç noktalarında nokta tanımlı olmadığından nokta yakala modu kullanılamaz. Benzer şekilde uygulama noktası yakala modu sembollerin yerleştirilme noktalarını yakalar. Bu noktalar nokta yakala ile seçilemeyebilir.

Fare ve Kısayol tuşları

NetCAD'de farenin kullanımı hemen hemen tüm çizim programlarına benzer. Programda iki tuşlu fare kullanımı esas alınmış olup, fare üç tuşlu ise  orta tuşun bir fonksiyonu yoktur. Sol tuş çizim genel olarak seçme işlemini, sağ tuş ise vazgeçme işlemini gerçekleştirir. Vazgeçme klavyeden Esc tuşu ile de gerçekleştirilir.

Klavyeden + ve - tuşlarına basılarak ekrandaki görüntünün büyütülmesi ya da küçültülmesi sağlanır. Space tuşu ise o anda yapılan işleme göre gerekebilecek diğer işlemleri ya da yakalama modlarını görüntüler.

Önemli kısayol tuşları:

* Ekran yeniden çizilir

+ Ekranı büyütür

- Ekranı küçültür

Alt zGösterilen pencere ekrana getirilir

Alt x Ekran kaydırma

Alt c Bir önceki ekran

Alt l Çizgi çizme

Alt q Çıkış

t Tabaka menusu

h Hat menüsü (çizgi tipleri)

Alt k Koordinata git

Alt a Alan sorma

Alt oObje özellikleri sorgulanır ve değiştirilebilir

Alt y Yazı yazma

F4 NOKTA Yakalama Modu

F5 UÇ NOKTA Yakalama Modu

F6 KESİŞİM Yakalama Modu

F7ORTA NOKTA Yakalama Modu

F8UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu

F9 KARELAJ Modu

F11 EKSENE DİK Modu

Çoklu seçme

Birden çok objenin seçilmesi gerektiğinde çit işlemlerinden yararlanılır. Bu amaçla alt araç çubuğunun sağ tarafından çıkan ikonlardan yararlanılır.

Burada görülen ikonların fonksiyonları soldan sağa olmak üzere aşağıdaki gibidir:

Tümünü seçDoğruyu kesenleri seçBölgeye düşenleri seçPencere içine düşenleri seç

Süzgeçler (Nokta ve Ada/Parsel seçme kuralları)

Koordine özet almak, dönüşüm noktalarının seçilmesi, alan hesabı gibi bir çok işlemde ilgili noktaların veya ada/parsellerin seçilmesi gerekecektir.

Süzgeçlerin amacı, büyük kümeler içerisinden arzu edilen küçük kümelerin seçilmesini sağlamaktır. Süzgeçler içerisinde parantezler ve aşağıdaki işlemler (operatörler) kullanılabilir:

"-" Değil operatörü

"+" Veya ( Biri,diğeri yada her ikisi)

"&" Ve (her ikisi)

"%" dir. (her ikisi ya da hiçbiri)

Bu operatörler dışında iki karakter dizininin (string) birbirine benzeyip benzemediğini bulmak için aşağıdaki karakterler/operatörler tanımlanmıştır:

"*" karakteri herhangi bir dizin anlamındadır. örneğin: A*, A ile başlayan tüm dizinlerin kabul edilmesini sağlar. Benzer şekilde *12, 12 ile biten tüm dizinleri kabul eder.

"~", içinde "~" yı takip eden karakterlerin bulunduğu dizinleri seçer. örneğin: ~/ içinde "/" olan dizinleri, -(~/) içinde "/" olmayan dizinleri seçer. -(~/) örneğin yalnızca adaları seçmek için kullanılabilir.

"@" ile, istenilen karakterlerin, bir dizin içerisinde yerlerinin belirlenmesi de sağlanabilir. Örneğin, 3. rakamdan itibaren 569 rakamlarının olduğu bir sayı dizininin bulunması için, @3,569 şeklinde bir filtre verilmelidir. @4,ABC ise, 4.karakterden itibaren ABC harflerinin yer aldığı dizinleri seçer.

".." aralık belirmek için kullanılır. Örneğin : P.125..P.2569 , P.125 dahil P.2569 numaralı poligona kadar seçimi sağlar. Sınırlar, seçilen kümeye dahildir.

Ayrıca, nümerik işlemlerde geçerli olmak üzere " > " (büyük), ">" (küçük) işaretleri de seçme amacıyla kullanılabilir. Örneğin, >500 filtresi, 500' den büyük rakamların seçimi için kullanılabilir.

Yukarıda anlatılan ikili operatörler ve dizin benzetme kuralları kullanılarak hazırlanabilecek bir filitre tamamen kullanıcın gereksinimlerine bağlıdır. Aşağıdaki örnekler bu konuda daha açık bir fikir verebilir.

-A* : Adı A ile başlayanlar dışında herşeyi seçer. Bu örnekte önemli nokta ikili ve benzetim operatörlerinin bir arada kullanılarak sonucun nasıl kolaylıkla değiştirilebileceğidir.

A* A ile başlayan tüm adlara uyar. Ancak - operatörü bunu tam tersine çevirir.

-(A*+B*) ; Bu kural ile adı A veya B ile başlayanların dışında herşey seçilir.

-A* + AH* ; Kuralının 1. örnekten en önemli farkı seçilen kümeye adı AH ile başlayanların eklenmiş olmasıdır. Bu kural şu şekilde okunabilir. Adı A ile başlamayanlar ile AH ile başlayanlar.

-(@2,A) + MEHMET..MUSTAFA ; Ad sırasında Mehmet ile Mustafa arasındaki herkes ile Adının ikinci harfi A olmayanları seçer.

Bu seçme kuralları ile istenilen nokta kümesi kolaylıkla seçilebilir.

Örneğin P.* + N.12 + 100/1+ 201/* + S* kuralı ile, tüm poligonları, Nirengi 12'yi , 100 adanın 1 nolu köşesini , 201 adanın tüm köşelerini ve tüm S ile başlayan noktaların seçilmesi sağlanabilir. Sık kullanılan kurallar kısa bir ad alt nda (makro) saklanabilir ve daha sonra yalnızca bu ad ile tekrar çağrılabilir. Tabaka ve hat işlemleri

Tabaka Yapısı, bir CAD yazılımının vazgeçilemeyecek özelliklerinden birisidir. Ekrandaki farklı özelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrılabilmesi için gerekli ayıraçtır. Tabakayı bir örnekle açıklamaya çalışalım.

Bir saydam paftada kadastro durumu kırmızı renkte, ikinci saydam paftada yeni oluşan imar adaları sarı renkte, üçüncü paftada imar parselleri mavi, dördüncü paftada evler ve duvarlar vb. yeşil renkte çizilmiş olsun. Tüm proje, ancak bu dört saydam paftanın üst üste gelmesi sonucu görülebilecektir. İşte bilgisayarın grafik ekranında, bu sistemi oluşturmak için kullandığımız saydam paftaları Tabaka olarak adlandırabiliriz. Tabaka menüsünün görünümü ve ilgili ikonların açıklamaları aşağıdaki gibidir.

Özetle:

Her tabakanın bir rengi vardır, değiştirilebilir.Tabakalar açılıp kapatılabilir (görünür ya da görünmez).Kilitlenebilir, yani tabaka içeriği görünür ama seçilemez.Nokta adları, kotları (yükseklikleri) ve kodları (tanımlayıcı kısaltmalar P, N gibi) görüntülenebilir ya da kapatılabilir.Alanlar (ada, parsel) tanımlanmış ise alan adları görüntülenebilir ya da

kapatılabilir.Noktalara balastro çevirttirilebilir.Çizilmemesi sağlanabilir.Taramalar görüntülenebilir ya da kapatılabilir.Kalemli çiziciler için kalem seçimi yapılabilir.

NETCAD'de Yönetmeliklerde belirtilen tüm çizgi tipleri tanımlanmıştır. Doğru, Çoklu doğru, daire ve yay objelerinin çizgi tipleri , ekranın alt satırında yer alan Çizgi Tipi Menüsü'nde yer almışdır. Çizgi tipleri bu buton üzerinde farenin kliklenmesi ile açılan pencereden görsel olarak seçilebilir . Seçilen aktif çizgi tipi butonun üzerinde görülecektir.

Doğru tipleri NETPLOT.LIN dosyası içerisinde bulunurlar. Eğer başka bir dosyanın yüklenmesi isteniyorsa bu dosyanın adı Genel / Ayarlamalar Menüsündenseçilerek verilmelidir. Yeni dosyadaki çizgi tipleri, programdan çıkılıp tekrar girilmesi durumunda geçerli olacaktır. Gerekli görülen ve isteğe bağlı hazırlanacak diğer çizgi tipleri NETSHAPE'de (Şekil / Doğru Tipi ve Tarama Tasarım programı) hazırlanır ve NETCAD'e yüklenebilir.

Obje özellikleri

Herhangi bir objenin özellikleri kolayca sorgulanabilir ve değişitirilebilir. Bu amaçla Sorgu > Obje özelliklerini sor menüsü, alt o tuş kombinasyonu ya da üst araç çubuğundaki ? işareti olan ikon kullanılır. Daha sonra istenen obje seçildiğinde aşağıdaki araç kutusu ekrana gelir:

.

Bu kutuda tabaka, renk, başlangıç ve bitiş koordinatları gibi obje özellikleri değiştirilebilir

ÖzetBu derste şunları öğrendiniz:

NETCAD ekranı genel özellikleriYakalama modları, süzgeçler ve çoklu seçme işlemleriFare ve Kısayol tuşları

Tabaka işlemleriÇizgi tipi işlemleri

NETCAD’ DE DAYALI POLİGON HESABI

İlk olarak nirengi noktalarımızı netcad ortamına hesap/nokta editöründen giriyoruz. Örneğin N11, N7, N5, N3 nirengi noktalarını kullanıyoruz.

Burada semt alınan N11, başlangıç N7,son N5, semt kapanan N3 noktalarıdır.Nirengi noktalarımızı netcad ortamına girdikten sonra hesap/netveri/netveri koordinat editörüne tıklıyoruz karşımıza gelen ekrana nokta dosyasının adını giriyoruz örneğin: (jdf) girin ve aç’ı tıklayın. Karşımıza koordinat girişi ekranı gelecektir. Burada sağtuş yapıp grafik işlemler/ çizimden yükle seçeneği tıklanır . bu şekilde semt alınan, başangıç, son,semt kapanan noktalarımızı tanımlamış oluruz. F9 sakla ve çık.

Eğer poligon rasatı kutupsal olarak yapılışsa veri yüklenip karne yazdırılır. Yani totalstation dan veri bilgisayara aktarılmışsa verinin isminide jdf yapıp saklanmalıdır. Eğer veriler totalstation dan manuel olarak yazılmışsa veriler elle ekrana girilir. Yapacağımız işlemHesap/netveri/yatay-kenar-düşeyaçı(hangi ölçüm yapılmışa o seçilir) karşımıza gelen ekranda yde formatındaki poligon rasat dosyamız tıklanır (dosya adı, nokta dosyası adıyla aynı olmalı)

Veya manuel olarak değerler girilir.

Değerler girildikten sonra sağtuş/karne yaz tıklanır ve (jdf) adında karne dosyası sakla ve çıkŞimdi ise Hesap/poligon hesabı/karne editörü tıklanır. Karşımıza gelen ekranda dosya türü karne dosyaları seçilir ve JDF.NCK karne dosyası açılır.karşımıza karneler menüsü gelir.

Karneler menüsünde gauss karne içinde sağ tuş/deniz yüzeyini hesapla/hesapta kullanılan kenar seçilir(eğik veya yatay) tamam. Daha sonra tekrar sağ tuş/gauss kruger düzlemini hesapla gelen menüde kenar olarak deniz yüzeyi…. İşaretlenir. Böylecene kenarlarımızı deniz ve gauss kruger yüzeyine indirgemiş olduk.F9 sakla ve çık. Artık dosyalarımızı oluşturduktan sonra poligon hesabına geçebiliriz.Hesap/poligon hesabı/poligon hesabı tıklanır.gelen ekranda dosya türü karne seçilir ve karne dosyası JDF.NCK açılır. Gelen menüde F3 ekle basılır. Karşımıza güzergah menüsü gelir.

Güzergah menüsünde şehir adı , güz. No, semt alınan,başlangıç, son ve semt kapanan değerlri girilir. Tanımla denir ve hesap yaptırılır. Yaz denir ve poligon hesabı çizelgesi karşımıza gelir. Kanava çizimi ise hesap/poligon hesabı/karne editörü/karne dosyası seçilir/ekrana gelen karneler menüsünde sağ tuş/kanava çiz seçilerek yapılır.programla biraz daha uğraşırsanız istediklerinizi kolaylıkla elde edebilirsiniz.