nen-en 1990+a1+a1/c2nederlandse norm nen-en 1990+a1+a1/c2 (nl) eurocode: grondslagen van het...

16
Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl) ICS 91.010.30; 91.080.01 december 2011 Voorbeeld Preview Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded.

Upload: others

Post on 18-Apr-2020

28 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

Nederlandse norm

NEN-EN 1990+A1+A1/C2

(nl)

Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp

Eurocode: Basis of structural design

Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

ICS 91.010.30; 91.080.01

december 2011

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Dit

do

cum

ent

mag

sle

chts

op

een

sta

nd

-alo

ne

PC

wo

rden

gei

nst

alle

erd

. Geb

ruik

op

een

net

wer

k is

alle

en.

toes

taan

als

een

aan

vulle

nd

e lic

enti

eove

reen

kom

st v

oo

r n

etw

erkg

ebru

ik m

et N

EN

is a

fges

lote

n.

Th

is d

ocu

men

t m

ay o

nly

be

use

d o

n a

sta

nd

-alo

ne

PC

. Use

in a

net

wo

rk is

on

ly p

erm

itte

d w

hen

a su

pp

lem

enta

ry li

cen

se a

gre

emen

t fo

r u

s in

a n

etw

ork

wit

h N

EN

has

bee

n c

on

clu

ded

.

Page 2: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

Deze norm bevat de vertaling in het Nederlands van NEN-EN 1990:2002 waarin wijzigingsblad NEN-EN 1990:2002/A1:2006 (bijlage A2) en correctieblad NEN-EN 1990:2002/A1:2006/C2:2010 (waarin opgenomen correctieblad NEN-EN 1990:2002/A1:2006/C1:2008) zijn verwerkt, en heeft dezelfde status als de officiële versies (Duits, Engels en Frans).

Normcommissie 351 001 "Technische Grondslagen voor Bouwconstructies"

THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED

DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD

Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation.

Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute.

Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht.

Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven.

©2011 Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 3: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

Nederlands voorwoord

Met de normenreeks NEN-EN 1990 t.m. NEN-EN 1999 en de bij elk deel daarvan behorende nationale bijlage kan worden aangetoond dat een bouwwerk op het gebied van constructieve veiligheid voldoet aan de eisen van de Nederlandse bouwregelgeving. Immers, door een proces van kalibratie en harmonisatie is ervoor gezorgd dat het stelsel van deze Eurocodes aansluit op het door de Nederlandse bouwregelgeving vereiste veiligheidsniveau.

Het voorliggende normblad en de hierbij behorende nationale bijlage zijn alleen binnen het stelsel van de Eurocodes te gebruiken, en niet in samenhang met de inmiddels ingetrokken normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies – TGB 1990. Laatstgenoemde normenreeks wordt overigens vanaf 1 april 2010 niet meer onderhouden.

Dit normblad bevat de vertaling in het Nederlands van NEN-EN 1990:2002 waarin wijzigingsblad NEN-EN 1990:2002/A1:2006 (bijlage A2) en correctieblad NEN-EN 1990:2002/A1:2006/C2:2010 (waarin opgenomen correctieblad NEN-EN 1990:2002/A1:2006/C1:2008) zijn verwerkt, en heeft dezelfde status als de officiële versies (Duits, Engels en Frans).

Zowel de aangepaste teksten als de toegevoegde teksten zijn in de linkermarge aangeduid met [C1, C2]. Waar teksten zijn vervallen, is dit niet aangegeven. Verder zijn enkele zelfstandige tekstuele correcties van de vertaling opgenomen. Ook deze zijn niet nader aangeduid.

Bij dit normblad hoort onlosmakelijk de nationale bijlage, zonder welke het normblad niet kan worden gebruikt. In dit normblad is aangegeven welke onderdelen nationaal mogen worden ingevuld. Die nadere invulling is gegeven in de normatieve tekst van de nationale bijlage.

In de nationale bijlage zijn keuzes vastgelegd uit de in het normblad gegeven mogelijkheden en zijn de voor Nederland geldende waarden voor de nationaal bepaalde parameters vastgelegd. Hiermee kan in Nederland het niveau van constructieve veiligheid worden bereikt zoals vereist in de bouwregelgeving. In de nationale bijlage zijn eveneens aanvullende teksten opgenomen die niet strijdig zijn met het normblad zelf. Dit kunnen normteksten zijn, maar ook informatieve teksten (bijvoorbeeld opmerkingen, toelichtingen). De nationale bijlage legt ook – voor gebruik in Nederland – de status (normatief of informatief) vast van de informatieve bijlagen die deel uitmaken van het normblad zelf.

De normbladen met bijbehorende nationale bijlagen binnen het stelsel van de Eurocodes kunnen voor nieuwbouw zonder verdere aanpassing worden toegepast. Voor bestaande bouwwerken is NEN 8700 Beoordeling constructieve veiligheid van een bestaand bouwwerk bij verbouw en afkeuren – Grondslagen beschikbaar, te gebruiken in samenhang met de normenreeks NEN-EN 1990 t.m. NEN-EN 1999.

In het voorwoord van het Europese normblad zelf, dat hierna in het voorliggende normblad is opgenomen, wordt ingegaan op de achtergrond en de uitgangspunten van het Eurocode-programma.

De structuur van het stelsel van de Eurocodes is in onderstaand schema weergegeven.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 4: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

NEN-EN 1990 Grondslagen van het constructief ontwerp

NEN-EN 1991 Belastingen op constructies

NEN-EN 1997 Geotechnisch ontwerp

(2 delen)

Algemene belastingen

(7 delen)

Verkeers-belastingen

Kranen en machines

NEN-EN 1998 Aardbevingsbestendige

constructies (6 delen)

Silo’s en tanks

NEN-EN 1992 Beton-

constructies

NEN-EN 1993 Staal-

constructies

NEN-EN 1994 Staal-beton-constructies

NEN-EN 1995 Houtconstructies

NEN-EN 1996 Metselwerk-constructies

NEN-EN 1999 Aluminium-constructies

Algemene regels,

Gebouwen, Brand

(2 delen)

Algemene regels,

Gebouwen, Brand

(12 delen)

Algemene regels,

Gebouwen, Brand

(2 delen)

Algemene regels,

Gebouwen, Brand

(2 delen)

Algemene regels,

Gebouwen, Brand

(4 delen)

Algemene regels,

Gebouwen, Brand,

(4 delen)

Bruggen Bruggen Bruggen Bruggen Vermoeiing

Constructies voor opslag van

stoffen

Torens en masten, schoorstenen, tanks, silo’s, buisleidingen, damwanden,

kraanbanen (7 delen)

NEN-EN 1990 geeft de grondslagen voor het ontwerp en de berekening. De bijlagen A1 en A2 bij NEN-EN 1990 geven de combinatieregels voor belastingen bij toepassing op respectievelijk gebouwen en bruggen.

NEN-EN 1991-1 Algemene belastingen bestaat uit zeven aparte normdelen voor belastingen die van toepassing zijn op alle soorten constructies: Dichtheden, eigen gewicht en opgelegde belastingen voor gebouwen, Belasting bij brand, Sneeuwbelasting, Windbelasting, Thermische belastingen, Belasting tijdens uitvoering en Bijzondere belastingen door botsingen en explosies.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 5: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

De normenreeksen NEN-EN 1992 t.m. NEN-EN 1996 en NEN-EN 1999 geven de toetsingsregels voor de constructieve betrouwbaarheid van constructies gemaakt van beton, staal, staal-beton, hout, metselwerk en aluminium. Allemaal bestaan ze uit een deel Algemene regels en regels voor gebouwen en een deel Ontwerp bij brand. Samen met NEN-EN 1990 en de normenreeks NEN-EN 1991-1 vormen deze normen de normpakketten voor gebouwen.

Daarnaast is er een normenreeks voor bruggen van beton, staal, staal-beton en hout. Deze vormen samen met NEN-EN 1990, en NEN-EN 1991-2 Verkeersbelastingen de pakketten voor bruggen.

Als laatste zijn er in de normenreeksen voor beton-, staal- en aluminiumconstructies één of meer delen voor bijzondere constructies. Deze vormen samen met de normdelen van NEN-EN 1990, en NEN-EN 1991 de pakketten overige constructies.

NEN-EN 1997 Geotechnisch ontwerp bestaat uit het deel 1: Algemene regels en het deel 2: Grondonderzoek en beproeving. Deze twee normen maken deel uit van alle hierboven genoemde normpakketten.

NEN-EN 1998 geeft aanvullende toetsingsregels voor toepassing in gebieden met seismische activiteit voor gebouwen, bruggen, funderingen en ondergrondse constructies, opslagtanks en silo’s en voor masten. Deze normen mogen in combinatie met de desbetreffende normpakketten worden toegepast.

Voor meer specifieke informatie over ieder Eurocodedeel wordt naar het voorwoord bij het desbetreffende deel verwezen.

Vertaling van de normenreeks Eurocodes van het Engels in het Nederlands

De vertaling van de Eurocodes van het Engels naar het Nederlands is eerder tot stand gekomen in een samenwerking tussen NBN (België) en NEN (Nederland). Het doel van deze samenwerking is om een voor België en Nederland eensluidende Nederlandstalige versie van deze normbladen te verkrijgen. Daarbij heeft een werkgroep, waarin verschillende gebruikersgroepen van deze normbladen zijn vertegenwoordigd, destijds de duidelijkste termen gekozen. Daardoor kunnen in het normblad termen zijn gebruikt die niet elke gebruiker gewend is geweest.

Om eventuele misvattingen te voorkomen volgt hierna een lijst van synoniemen van een aantal in dit normblad gebruikte termen. Omdat de brontaal Engels is, is ook de oorspronkelijke Engelstalige term toegevoegd.

Oorspronkelijke term (Engels)

Verplichte term (Nederlands)

Synoniem (B); (N)

accidental situation buitengewone situatie bijzondere situatie (N); buitengewone toestand (B)

action-effect belastingseffect of snedegrootheid (aangrijpende) snedekracht

Civil engineering civiele techniek burgerlijke bouwkunde (B)

construction work bouwwerk werk (B)

control dispensation toelatingen ontheffingen (N)

effects of actions belastingseffecten belastingsuitwerkingen

hazard bedreiging gevaarlijk ongewoon voorval (N)

kerb stootrand schampkant (N); opstaande rand (B)

leading action overheersende belasting dominante belasting (N); hoofdbelasting (B)

pavement level slijtlaag wegbekleding, bekleding (B)

Zie vervolg

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 6: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

Tabel (einde)

Oorspronkelijke term (Engels)

Verplichte term (Nederlands) Synoniem

(B); (N)

pedestrian bridge voetgangersbrug voetbrug (B)

pedestrian parapet leuning voetgangersleuning (B)

permanent action, value, combination, load

blijvende belasting, waarde, combinatie, belasting

permanente belasting, waarde, combinatie, belasting (N)

persistent design situation

blijvende ontwerpsituatie blijvende ontwerptoestand

aanhoudende ontwerp- toestand (N)

quasi-permanent combination

quasi-blijvende combinatie quasi-permanente combinatie (N)

quasi-permanent value quasi-blijvende waarde quasi-permanente waarde

railway bridge spoorwegbrug spoorbrug (N)

resistance weerstand capaciteit, sterkte (N)

retaining wall keermuur scheenmuur (B)

road bridge wegverkeersbrug verkeersbrug (N); wegbrug (B)

safety barrier veiligheidskering veiligheidsstootband (B)

service side path inspectiepad dienst voetpad

serviceability limit state bruikbaarheidsgrenstoestand gebruiksgrenstoestand (B)

situation situatie toestand (B)

slab rijvloer dek (N)

verification toetsing verificatie, controle (N)

vertical clearance onderdoorrijdhoogte vrije ruimte (onder een brug)

wing wall vleugelwand vleugelmuur

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 7: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

E U R O P E S E N O R M EN 1990

E U R O P Ä I S C H E N O R M

E U R O P E A N S T A N D A R D

N O R M E E U R O P É E N N E april 2002

ICS 91.010.30 Vervangt ENV 1991-1:1994

Nederlandse versie

Eurocode – Grondslagen van het constructief ontwerp

Eurocode : Grundlagen der Tragwerksplanung

Eurocode – Basis of structural design

Eurocodes structuraux – Eurocodes: Bases de calcul des structures

Deze norm is de Nederlandstalige versie van de Europese norm EN 1990:2002, waarin zijn opgenomen het Corrigendum C1:2004, het wijzigingsblad A1:2005 en het Corrigendum C2:2010. Hij is uitgegeven onder verantwoordelijkheid van NEN. Hij heeft dezelfde status als de officiële versies.

Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op 29 november 2001. Het wijzigingsblad A1 is aangenomen op 14 oktober 2004. De CEN-leden zijn verplicht zich te houden aan het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC, waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven.

Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het centraal management en bij elk CEN-lid.

Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels en Frans). Een versie in een andere taal, die onder verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het centraal management, heeft dezelfde status als de officiële versies.

Leden van de CEN zijn de nationale normalisatie-organisaties van België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland.

CEN

Europese Commissie voor Normalisatie

Europäisches Komitee für Normung

European Committee for Standardization

Comité Européen de Normalisation

Management centrum: Rue de Stassart 36, B-1050 Brussel

© 2002 Auteursrechten voorbehouden aan de CEN-leden.

Ref. nr. EN 1990:2002 nl

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 8: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

2

(blanco)

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 9: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

3

Inhoud

Voorwoord ......................................................................................................................................................... 5

Achtergrond van het Eurocode-programma .................................................................................................. 5

Status en toepassingsgebied van de Eurocodes .......................................................................................... 6

Nationale normen als implementatie van de Eurocodes .............................................................................. 7

Verbanden tussen Eurocodes en geharmoniseerde technische voorschriften (EN’s en ETA’s) voor bouwproducten ........................................................................................................................... 7

Aanvullende informatie specifiek voor EN 1990 ........................................................................................... 7

Nationale bijlage voor EN 1990 ....................................................................................................................... 8

Hoofdstuk 1 Algemeen ................................................................................................................................ 11

1.1 Onderwerp en toepassingsgebied .................................................................................................. 11

1.2 Normatieve verwijzingen ................................................................................................................. 11

1.3 Aannamen ....................................................................................................................................... 12

1.4 Onderscheid tussen beginselen en toepassingsregels................................................................... 12

1.5 Termen en definities ........................................................................................................................ 13

1.5.1 Gebruikelijke termen in EN 1990 tot en met EN 1999 .................................................................... 13

1.5.2 Bijzondere termen met betrekking tot ontwerp en berekening in het algemeen ............................. 14

1.5.3 Termen betreffende belastingen ..................................................................................................... 16

1.5.4 Termen betreffende materiaal- en producteigenschappen ............................................................. 18

1.5.5 Termen betreffende geometrische gegevens ................................................................................. 19

1.5.6 Termen met betrekking tot de constructieve berekening ................................................................ 19

1.6 Symbolen ........................................................................................................................................ 21

Hoofdstuk 2 Eisen ....................................................................................................................................... 24

2.1 Fundamentele eisen ........................................................................................................................ 24

2.2 Regeling van de betrouwbaarheid .................................................................................................. 25

2.3 Ontwerplevensduur ......................................................................................................................... 26

2.4 Duurzaamheid ................................................................................................................................. 27

2.5 Regeling van de kwaliteit ................................................................................................................ 28

Hoofdstuk 3 Beginselen van ontwerp en berekening op basis van grenstoestanden ......................... 29

3.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 29

3.2 Ontwerpsituaties.............................................................................................................................. 29

3.3 Uiterste grenstoestanden ................................................................................................................ 29

3.4 Bruikbaarheidsgrenstoestanden ..................................................................................................... 30

3.5 Ontwerp en berekening op basis van grenstoestanden.................................................................. 31

Hoofdstuk 4 Basisvariabelen ..................................................................................................................... 32

4.1 Belastingen en omgevingsinvloeden............................................................................................... 32

4.1.1 Indeling van belastingen ................................................................................................................. 32

4.1.2 Karakteristieke waarden van belastingen ....................................................................................... 32

4.1.3 Andere representatieve waarden van veranderlijke belastingen .................................................... 33

4.1.4 Representatie van vermoeiingsbelastingen .................................................................................... 34

4.1.5 Representatie van dynamische belastingen ................................................................................... 34

4.1.6 Geotechnische belastingen ............................................................................................................. 34

4.1.7 Omgevingsinvloeden ....................................................................................................................... 34

4.2 Materiaal- en producteigenschappen .............................................................................................. 35

4.3 Geometrische gegevens ................................................................................................................. 36

Hoofdstuk 5 Constructieve berekening en door proeven ondersteund ontwerp ................................. 37

5.1 Constructieve berekening ............................................................................................................... 37

5.1.1 Constructieve modellering ............................................................................................................... 37

5.1.2 Statische belastingen ...................................................................................................................... 37

5.1.3 Dynamische belastingen ................................................................................................................. 37

5.1.4 Ontwerp en berekening bij brand .................................................................................................... 38

5.2 Door proeven ondersteund ontwerp................................................................................................ 38

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 10: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

4

Hoofdstuk 6 Toetsing door de methode van partiële factoren ................................................................ 40

6.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 40

6.2 Beperkingen .................................................................................................................................... 40

6.3 Rekenwaarden ................................................................................................................................ 40

6.3.1 Rekenwaarden van belastingen ...................................................................................................... 40

6.3.2 Rekenwaarden van belastingseffecten ........................................................................................... 41

6.3.3 Rekenwaarden van materiaal- of producteigenschappen............................................................... 42

6.3.4 Rekenwaarden van geometrische gegevens .................................................................................. 42

6.3.5 Rekenwaarde van de weerstand ..................................................................................................... 43

6.4 Uiterste grenstoestanden ................................................................................................................ 44

6.4.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 44

6.4.2 Toetsing van statisch evenwicht en weerstand ............................................................................... 45

6.4.3 Belastingscombinaties (toetsing van vermoeiing niet inbegrepen) ................................................. 45

6.4.4 Partiële factoren voor belastingen en belastingscombinaties ......................................................... 47

6.4.5 Partiële factoren voor materialen en producten .............................................................................. 47

6.5 Bruikbaarheidsgrenstoestanden ..................................................................................................... 47

6.5.1 Toetsingen ....................................................................................................................................... 47

6.5.2 Bruikbaarheidscriteria ..................................................................................................................... 47

6.5.3 Belastingscombinaties .................................................................................................................... 48

6.5.4 Partiële factoren voor materialen .................................................................................................... 49

Bijlage A1 (normatief) Toepassing op gebouwen ...................................................................................... 50

Bijlage A2 (normatief) Toepassing op bruggen ......................................................................................... 59

Bijlage B (informatief) Regeling van de constructieve betrouwbaarheid van bouwwerken ..................... 85

Bijlage C (informatief) Grondslagen van de methode van partiële factoren en de betrouwbaarheidsberekening ...................................................................................................... 90

Bijlage D (informatief) Door proeven ondersteund ontwerp ................................................................... 100

Bibliografie .................................................................................................................................................... 115

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 11: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

5

Voorwoord

Dit document (EN 1990:2002) is opgesteld door Technische Commissie CEN/TC 250 "Structural Eurocodes", waarvan BSI het secretariaat voert.

Aan deze Europese norm moet uiterlijk in oktober 2002 de status van een nationale norm worden gegeven, door hetzij publicatie van een identieke tekst, of door bekrachtiging en strijdige nationale normen moeten uiterlijk in maart 2010 worden ingetrokken.

Dit document vervangt ENV 1991-1:1994.

CEN/TC 250 is verantwoordelijk voor alle constructieve Eurocodes.

Volgens het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC zijn de nationale normalisatie-instellingen van de volgende landen verplicht deze Europese norm in te voeren: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland.

Achtergrond van het Eurocode-programma

In 1975 besloot de Commissie van de Europese Gemeenschap, op grond van artikel 95 van het Verdrag (van Rome), tot een actieprogramma op het gebied van de bouw. Het doel van het programma was het wegwerken van technische handelsbelemmeringen en het harmoniseren van technische voorschriften.

In dit actieprogramma nam de Commissie het initiatief een reeks van geharmoniseerde technische voorschriften voor het ontwerp en de berekening van bouwwerken op te stellen die, in eerste instantie, dienst zouden doen als alternatief voor de vigerende nationale voorschriften in de lidstaten en, uiteindelijk, deze zouden vervangen.

Gedurende vijftien jaar heeft de Commissie met de hulp van een stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de lidstaten, de ontwikkeling van het Eurocode-programma gestuurd, dat in de jaren ’80 leidde tot de eerste generatie Europese codes.

In 1989 besloten de Commissie en de lidstaten van de EU en EVA, op basis van een overeenkomst 1) tussen de Commissie en CEN, de opstelling en de publicatie van de Eurocodes met behulp van een reeks mandaten aan CEN over te dragen, teneinde de Eurocodes in de toekomst de status van Europese norm te verschaffen (EN). Dit verbindt de Eurocodes de facto met alle bepalingen van de Richtlijnen van de Raad en/of de besluiten van de Commissie die over Europese normen gaan (bijvoorbeeld de Richtlijn van de Raad 89/106/EEG inzake voor de bouw bestemde producten – RBP of BPR ∗)– en de Richtlijnen van de Raad

[C2] 2004/17/EC en 2004/18/EC inzake overheidsopdrachten voor de uitvoering van werken en voor dienstverlening en de gelijkwaardige Richtlijnen van EVA, uitgevaardigd met het oog op het creëren van de interne markt).

Het programma van de constructieve Eurocodes omvat de volgende normen, in het algemeen bestaande uit verschillende delen:

EN 1990 Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp

EN 1991 Eurocode 1: Belastingen op constructies

EN 1992 Eurocode 2: Ontwerp en berekening van betonconstructies

1) Akkoord tussen de Commissie van de Europese Gemeenschap en het Europees Normalisatiecomité (CEN) betreffende het werk aan de Eurocodes voor het ontwerp en de berekening van gebouwen en civieltechnische werken (BC/CEN/03/89).

∗) Nationale voetnoot: In Nederland RBP (Richtlijn Bouwproducten), in België BPR (Bouwproductenrichtlijn). De Engelstalige afkorting hiervoor is CPD.

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 12: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

6

EN 1993 Eurocode 3: Ontwerp en berekening van staalconstructies

EN 1994 Eurocode 4: Ontwerp en berekening van staal-betonconstructies

EN 1995 Eurocode 5: Ontwerp en berekening van houtconstructies

EN 1996 Eurocode 6: Ontwerp en berekening van constructies van metselwerk

EN 1997 Eurocode 7: Geotechnisch ontwerp

EN 1998 Eurocode 8: Ontwerp en berekening van aardbevingsbestendige constructies

EN 1999 Eurocode 9: Ontwerp en berekening van aluminiumconstructies

Eurocode-normen erkennen de verantwoordelijkheid van de regelgevende (overheids)instanties in elke lidstaat en waarborgen hun recht om waarden te bepalen in verband met op nationaal niveau gereglementeerde veiligheidsaangelegenheden, daar waar deze waarden van lidstaat tot lidstaat blijven verschillen.

Status en toepassingsgebied van de Eurocodes

De Lidstaten van de EU en EVA erkennen dat de Eurocodes in de hoedanigheid van verwijzingsdocumenten dienen:

— als middel om aan te tonen dat gebouwen en civieltechnische werken voldoen aan de fundamentele eisen van de Richtlijn van de Raad 89/106/EEG, in het bijzonder aan de fundamentele eis nr. 1 – Mechanische weerstand en stabiliteit – en de fundamentele eis nr.°2 – Veiligheid in geval van brand;

— als basis voor het opstellen van contracten voor bouwwerken en de daarbij behorende ingenieursdiensten;

— als kader voor het opmaken van geharmoniseerde technische voorschriften voor bouwproducten (EN’s en ETA’s).

[C2] De Eurocodes hebben, voor zover zij betrekking hebben op de bouwwerken zelf, een directe relatie met de basisdocumenten 2), waarnaar verwezen is in artikel 12 van de RBP (BPR), alhoewel zij naar hun aard verschillend zijn van de geharmoniseerde productnormen 3) en ETAG’s. Daarom is het nodig dat Technische Commissies van CEN en/of werkgroepen van EOTA werkend aan productnormen, technische aspecten die voortkomen uit het werk aan de Eurocodes voldoende in beschouwing nemen, teneinde te komen tot volledige overeenkomst van deze technische voorschriften met de Eurocodes.

De Eurocodenormen voorzien in gewone constructieve ontwerp- en berekeningsregels voor dagelijks gebruik, voor het ontwerp en de berekening van gehele constructies en samenstellende delen, van zowel traditionele als innovatieve aard. Ongewone constructies of ontwerpomstandigheden zijn niet specifiek opgenomen en in deze gevallen zal van de constructief ontwerper aanvullend vakkundig onderzoek worden gevergd.

2) Volgens art. 3.3 van de RBP (BPR) moeten de fundamentele eisen (f.e.’s) concreet worden vertolkt in basisdocumenten, teneinde de noodzakelijke verbanden te leggen tussen de fundamentele eisen en de mandaten voor de geharmoniseerde EN’s en ETAG’s/ETA’s.

3) Volgens art. 12 van de RBP (BPR) moeten de basisdocumenten: a) de fundamentele eisen concreet vertolken door terminologie en technische grondslagen te harmoniseren en

klassen of niveaus aan te geven voor elke eis waar nodig; b) methoden aangeven om deze klassen of niveaus van eisen te correleren met de technische voorschriften,

bijvoorbeeld berekenings- en beproevingsmethoden, technische regels voor uitvoerings-/bouwplannen enz.; c) als verwijzing dienen voor het opstellen van geharmoniseerde normen en richtlijnen voor Europese technische

goedkeuringen. De Eurocodes spelen de facto een gelijkaardige rol op het gebied van f.e. 1 en een deel van f.e. 2.

[C2]

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 13: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

7

Nationale normen als implementatie van de Eurocodes

De nationale normen als implementatie van de Eurocodes zullen de volledige tekst omvatten van de Eurocode (met inbegrip van alle bijlagen), zoals gepubliceerd door CEN. Deze tekst mag worden voorafgegaan door een nationaal titelblad en een nationaal voorwoord en mag worden gevolgd door een nationale bijlage.

De nationale bijlage mag alleen informatie bevatten over de parameters die in de Eurocode opengelaten zijn voor nationale keuze, aangeduid als Nationaal Bepaalde Parameters (NBP), en die van toepassing zijn op het ontwerp en de berekening van te realiseren gebouwen en civieltechnische werken in het desbetreffende land, te weten:

— waarden en/of klassen waarvoor alternatieven worden gegeven in de Eurocode;

— te gebruiken waarden waarvoor alleen een symbool wordt gegeven in de Eurocode;

— specifieke gegevens van een land (geografische, klimatologische enz.), bijvoorbeeld een sneeuwkaart;

— de te volgen methode, ingeval alternatieve methoden in de Eurocode zijn gegeven.

Hij mag ook bevatten:

— uitspraken over het gebruik van informatieve bijlagen;

— verwijzingen naar niet-tegenstrijdige, aanvullende informatie om de gebruiker te helpen bij het gebruik van de Eurocode.

Verbanden tussen Eurocodes en geharmoniseerde technische voorschriften (EN’s en ETA’s) voor bouwproducten

Er is behoefte aan samenhang tussen de geharmoniseerde technische voorschriften voor bouwproducten en de technische voorschriften voor bouwwerken 4). Bovendien moet alle informatie die de CE-markering van bouwproducten vergezelt en die de Eurocodes gebruiken, duidelijk aangeven welke NBP’s in aanmerking zijn genomen.

Aanvullende informatie specifiek voor EN 1990

EN 1990 omschrijft de beginselen en eisen voor veiligheid, bruikbaarheid en duurzaamheid van constructies. Hij is gebaseerd op het begrip grenstoestand gebruikt in samenhang met een methode van partiële factoren.

Voor het ontwerp en de berekening van nieuwe constructies is EN 1990 bedoeld om rechtstreeks in de praktijk te worden gebruikt, samen met de Eurocodes EN 1991 tot en met EN 1999.

EN 1990 geeft ook een leidraad voor de betrouwbaarheidsaspecten van constructies met betrekking tot veiligheid, bruikbaarheid en duurzaamheid:

— voor ontwerp- en berekeningsgevallen die niet voorkomen in EN 1991 tot en met EN 1999 (andere belastingen, niet-beschouwde constructies, andere materialen);

— om als verwijzingsdocument te dienen voor andere Technische Commissies van CEN aangaande constructieve onderwerpen.

4) Zie art. 3.3 en art. 12 van de RBP, evenals 4.2, 4.3.1, 4.3.2 en 5.2 van basisdocument 1.

[C2]

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 14: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

8

EN 1990 is bedoeld voor gebruik door:

— commissies die normen opstellen voor het ontwerp en de berekening van constructies en voor daarmede verbonden product-, beproevings- en uitvoeringsnormen;

— opdrachtgevers (bijvoorbeeld voor het formuleren van hun specifieke eisen inzake betrouwbaarheidsniveaus en duurzaamheid);

— ontwerpers en bouwers;

— van belang zijnde (bevoegde) overheidsinstanties.

Wanneer van toepassing, mag EN 1990 zijn gebruikt als leidraad voor het ontwerp en de berekening van constructies buiten het toepassingsgebied van de Eurocodes EN 1991 tot en met EN 1999 voor:

— bepaling van andere belastingen en hun combinaties;

— modellering van materiaalgedrag en constructief gedrag;

— bepaling van numerieke waarden van het betrouwbaarheidskader.

Numerieke waarden van partiële factoren en andere betrouwbaarheidsparameters zijn aanbevolen als basiswaarden voor een aanvaardbaar betrouwbaarheidsniveau. Zij zijn gekozen in de veronderstelling dat een passend niveau van vakmanschap en kwaliteitsbeheer wordt toegepast. Wanneer EN 1990 door andere Technische Commissies van CEN als referentiedocument is gebruikt, moeten dezelfde waarden zijn aangehouden.

Nationale bijlage voor EN 1990

Deze norm geeft alternatieve methoden, waarden en aanbevelingen voor classificatie, met opmerkingen die aangeven waar mogelijk een nationale keuze moet worden gemaakt. Daarom behoort de nationale norm die EN 1990 implementeert, een nationale bijlage te hebben met daarin alle Nationaal Bepaalde Parameters (NBP’s) nodig voor het ontwerp en de berekening van gebouwen en civieltechnische werken te realiseren in het desbetreffende land.

In EN 1990 bijlage A1 wordt nationale keuze toegelaten via:

— A1.1(1);

— A1.2.1(1);

— A1.2.2 (tabel A1.1);

— A1.3.1(1) (tabellen A1.2(A) t.m. (C));

— A1.3.1(5);

— A1.3.2 (tabel A1.3);

— A1.4.2(2).

[C2]

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 15: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011

9

[C2] In EN 1990 bijlage A2 wordt nationale keuze toegelaten via:

Algemene paragrafen

Paragraaf Onderwerp

A2.1(1) OPMERKING 3

Gebruik van tabel 2.1: Ontwerplevensduur

A2.2.1(2) OPMERKING 1

Combinaties met daarin belastingen die buiten het toepassingsgebied van EN 1991 liggen

A2.2.6(1) OPMERKING 1

Waarden voor ψ-factoren

A2.3.1(1) Wijziging van rekenwaarden van belastingen voor uiterste grenstoestanden

A2.3.1(5) Keuze voor het gebruik van benadering 1, 2 of 3

A2.3.1(7) Bepalen van de krachten ten gevolge van ijsdruk

A2.3.1(8) Waarden van γ P-factoren voor voorspanningbelastingen voor zover die niet zijn voorgeschreven in de van toepassing zijnde Eurocodes voor het ontwerp

A2.3.1 tabel A2.4(A) OPMERKING 1 en 2

Waarden voor γ-factoren

A2.3.1 tabel A2.4(B) OPMERKING 1: keuze tussen 6.10 en 6.10a/b

OPMERKING 2: waarden voor γ- en ξ-factoren

OPMERKING 4: waarden voor γ Sd

A2.3.1 tabel A2.4(C) Waarden voor γ -factoren

A2.3.2(1) Rekenwaarden in tabel A2.5 voor buitengewone ontwerpsituaties, rekenwaarden voor de bijkomende veranderlijke belastingen en ontwerpsituaties bij aardbeving

A2.3.2 tabel A2.5 OPMERKING

Rekenwaarden voor belastingen

A2.4.1(1)

OPMERKING 1 (tabel A2.6)

OPMERKING 2

Alternatieve γ-waarden voor verkeersbelastingen voor de bruikbaarheids-grenstoestand

Zeldzame belastingscombinatie

A2.4.1(2) Bruikbaarheidseisen en criteria voor de berekening van vervormingen

Voorbeeld

Preview

Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Page 16: NEN-EN 1990+A1+A1/C2Nederlandse norm NEN-EN 1990+A1+A1/C2 (nl) Eurocode: Grondslagen van het constructief ontwerp Eurocode: Basis of structural design Vervangt NEN-EN 1990:2002 (nl)

Via het digitale platform NEN Connect heeft u altijd toegang

tot de meest actuele versie van deze norm. Vervallen versies

blijven ook beschikbaar. U en uw collega’s kunnen de norm

via NEN Connect makkelijk raadplagen, online en offline.

Kies voor slimmer werken en bekijk onze mogelijkheden op

www.nenconnect.nl.

Heeft u vragen?Onze Klantenservice is bereikbaar maandag tot en met vrijdag,

van 8.30 tot 17.00 uur.

Telefoon: 015 2 690 391

E-mail: [email protected]

ALTIJD DE ACTUELE NORMIN UW BEZIT HEBBEN?Nooit meer zoeken in de systemen en uzelf de vraag stellen:

WERK SLIMMER MET NEN CONNECT

‘Is NEN-EN 1990+A1+A1/C2:2011 nl de laatste versie?’