Выдаецца з кастрычніка 1972 г. Чацвер, 11 снежня 2008 года № 19 (1048)

Стар. 2 Стар. 3 Стар. 4

Р

Ч

Н

З

С

РАШЭННЕМ рэктарата напярэдадні

навагодніх святаў усім работнікам

БДПУ была выплачана матэрыяльная да�памога ў памеры 180 000 рублёў кожнаму.

І яшчэ адна прыемная навіна — абсталя�

ванне прафесарскага пакою на другім па�версе вучэбнага корпуса № 3 (п. 214).

СЁННЯ ў 15.00 у памяшканні стало�вай па вул. Артылерыстаў адбудзец�

ца сустрэча з членамі зборных каманд Рэс�

публікі Беларусь, якія навучаюцца на фа�культэце народнай культуры. Падрабяз�

насці — у наступным нумары «Н».

ЗАБЕСПЯЧЭННЕ бяспекі дарожнага

руху ў Беларусі» — такая тэма чар�говага Дня інфармавання, які адбудзецца

18 снежня. Дадатковая тэматыка для

г. Мінска — «Арганізацыя транспартна�га абслугоўвання ў сталіцы. Праблемы і

перспектывы развіцця».

НАШ універсітэт наведаў рэктар Не�

жынскага дзяржаўнага універсітэ�

та імя М. Гогаля прафесар А. Д. Бойка.

Вынікам візіту стала падпісанне прата�

кола папярэдняга пагаднення аб сумес�

най дзейнасці.

ЧЭМПІЁНАМ Рэспубліканскай уні�

версіяды па тайландскім боксе стаў

студэнт факультэта народнай культуры

Алег Заблоцкі. Трымайма сцяг!

Каб пералічыць усе мерапрыемствы се�мінара, не хопіць аркуша. У першы дзень

удзельнікам была прапанавана

гульня «Наш выбар»: групы пад�трымкі праводзілі агітацыю за

сваіх «кандыдатаў» і прэзента�

валі новыя праграмы рэфармаван�

ня адукацыі. Заклікі, лістоўкі,

плакаты — чаго толькі не па�

спелі прыдумаць і зрабіць студэн�

ты ўсяго за некалькі гадзін! Но�

васпечаныя палітыкі настолькі

захапіліся сваімі праектамі, штонават забыліся на вызначаны рэгламент.

Назаўтра гасцей «Алесі» чакала суст�

рэча з міністрам адукацыі Рэспублікі Бе�ларусь Аляксандрам Міхайлавічам

•Навіны БДПУ

«

VIVAT, XII СЕМІНАР

СТУДЭНЦКАГА АКТЫВУ!З якой нагоды ў адным месцы ў адзін і той жа час

могуць прагучаць гімны Беларусі, Расіі і Літвы?Сам сабою напрошваецца адказ: «На цырымонііўзнагароджання пераможцаў Алімпіяды». І ёнправільны, але не адзіны! Не забывайцеся: у ка#лендары БДПУ ёсць яшчэ і выязны семінар студэн#цкага актыву! Сёлета, акрамя студэнтаў нашай alma

mater, у ім прынялі ўдзел прадстаўнікі Вільнюска#га педагагічнага універсітэта, Маскоўскага гарад#скога педагагічнага універсітэта, Гродзенскагадзяржаўнага універсітэта імя Янкі Купалы.

РАДЗЬКОВЫМ, намеснікам міністраэканомікі нашай краіны Андрэем Міка�

лаевічам ТУРАМ

і рэктарам БДПУПятром Дзмітры�

евічам КУХАР�

ЧЫКАМ у рэжы�

ме «адкрытага

мікрафона». Пы�

танняў было

шмат. Студэнтаў

нашага універсі�

тэта цікавіла, ціпавялічацца ўстаноўленыя тэрміны пра�

цы па размеркаванні для выпускнікоў,

якія навучаліся за кошт бюджэту.Міністр адказаў, што на сённяшні дзень

для маладых спецыялістаў з дыпломамВНУ, ССНУ і ПТВ гэты тэрмін складае

два гады. Сярод перспектыў развіцця

адукацыі А. М. Радзькоў адзначыў поў�ную камп’ютэрызацыю навучання і

(Пачатак. Заканчэнне на стар. 2)

Установа адукацыі«Беларускі дзяржаўны педагагічны універсітэт імя Максіма Танка»

АБ'ЯЎЛЯЕ КОНКУРСна замяшчэнне пасад прафесарска#выкладчыцкага складу

з заключэннем кантракта на тэрмін, вызначаны Наймальнікам:

•Аддзел кадраў

дацэнтаў кафедраў (к.н., 20разр. АТС) тэорыі і гісторыі

культуры, сучаснай рускай

мовы, матэматычнага аналі�

зу, педагогікі і псіхалогіі па�

чатковай адукацыі, прыклад�ной матэматыкі і інфарма�

тыкі, матэматычнага аналізу

Тэрмін падачы дакументаў — 1 месяц з дня апублікавання аб’явы.Дакументы прымаюцца ў аддзеле кадраў па адрасе: г. Мінск, вул. Савецкая, 18. Тэл. 226 46 59.

(0,75), новай і найноўшай

гісторыі, клінічнай і кансуль�

татыўнай псіхалогіі, аліга�

фрэнапедагогікі, прыватных

методык;

старшых выкладчыкаў ка#федраў (19 разр. АТС) сучасных

еўрапейскіх моў, матэматыч�

ВЕСТКІ З ФРОНТУ

11 снежня 1943 года

Падрыхтоўка да пра�

вядзення Гарадоцкай на�

ступальнай аперацыіўступіла ў завяршальную

стадыю. Згодна стратэгіі

савецкага камандавання,аб’яднаныя сілы 11�й

Гвардзейскай і 4�й Ударнай армій фронту павінны разграміць гара�

доцкую групоўку праціўніка, заняць г. ГАРАДОК і пачаць наступ�ленне на ВІЦЕБСК.

нага аналізу, беларускай літа�

ратуры (0,75); выкладчыкаў кафедраў (18

разр. АТС) псіхалогіі, замежных

моў, замежных моў № 2 (2), бе�

ларускай літаратуры (0,75), алі�

гафрэнапедагогікі, мастацкай і

педагагічнай адукацыі.

РЭФОРМАШКОЛЫ

Ў ФАРМАЦЕВНУ

ПРАЗСТАГОДДЗІ

ВОСЕНЬ –ГЭТА ЧАС

«ЛІСТАПАДА»

А. М. Радзькоў

•Да 65�годдзя вызвалення Беларусі

2 11 снежня 2008 г.

хуткі пераход на электронныя пад�

ручнікі.

Пасыпаліся пытанні і да намесніка

міністра эканомікі А. М. Тура. Па словахАндрэя Мікалаеві�

ча, міжнародныя эк�

сперты лічаць, штоБеларусь марудна

развівае прыдарож�

ны сервіс. На аднойтолькі шашы Мінск —

Брэст можна ства�

рыць каля 1 500 000працоўных месцаў.

Акрамя таго, па

прагнозах спецыя�лістаў, у нашай

«Безумоўна, для рэалізацыі Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 15 “Аб асоб�

ных пытаннях агульнай сярэдняй адукацыі” трэба зрабіць яшчэ шмат: стварыць но�выя падручнікі па гісторыі старажытнага свету і сярэдніх вякоў, гісторыі Беларусі для

VI—VII класаў, а таксама новыя дапаможнікі для Х—ХI класаў з улікам пераходу ад

канцэнтрызму да лінейнасці ў выкладанні гісторыі… Аднак набыткі папярэдніх гадоўдазваляюць ужо сёння забяспечваць якаснае выкладанне гісторыі і грамадазнаўства ў

школе», — сцвярджае загадчык кафедры дапаможных гістарычных дысцыплін і мето�

дыкі выкладання гісторыі Іван Іванавіч БАГДАНОВІЧ.На жнівеньскім пасяджэнні кафедры выкладчыкі азнаёміліся са зместам Дэкрэта,

новых вучэбных планаў і школьных праграм па гісторыі і грамадазнаўстве, у тым ліку

і з пераходнымі для ІХ' і ХІ' класаў. У рабочыя праграмы па дысцыплінах педагагічна�га профілю былі ўнесены змяненні і дапаўненні. Перад пачаткам вытворчай практыкі

пяцікурснікам паведамілі пра змены, што адбыліся ў змесце і структуры гістарычнай

адукацыі. Выкладчыкі сфарміравалі для студэнтаў�практыкантаў электронны пакетінструктыўна�метадычных матэрыялаў, у які ўвайшлі новыя вучэбныя планы і пра�

грамы па профільных дысцыплінах, інструктыўна�метадычныя лісты Міністэрства

адукацыі, а таксама прыкладнае тэматычнае планаванне па ўсіх раздзелах.

Акрамя гэтага, дэканат і Савет гістарычнага факультэта прапанавалі супрацоўнікам

усіх кафедраў падрыхтаваць для публікацыі ў навукова�метадычным часопісе «Гісто�

рыя: праблемы выкладання» артыкулы з рэкамендацыямі па вывучэнні пытанняў,упершыню ўведзеных у структуру школьных курсаў гісторыі і грамадазнаўства.

* * *Загадчык кафедры методыкі выкладання фізікі Ірына Міхайлаўна ЕЛІСЕЕВА ўпэў�

нена: веды як дасягненне чалавечай цывілізацыі і падмурак культуры становяцца

асабліва значнымі для вучня, калі педагог ставіць за мэту развіццё асобы сродкамі

вучэбнага прадмета. Таму неабходна з малодшых курсаў вучыць студэнта аналізавацьзвесткі з розных крыніц, адрозніваць факты ад меркаванняў, гіпотэз, выдумак, строга

ўлічваць узроставыя асаблівасці навучэнцаў, выбіраць найбольш аптымальныя педа�

гагічныя тэхналогіі.

З улікам пераходу на 11�гадовы тэрмін атрымання сярэдняй адукацыі на фізічным

факультэце адбыліся змены ў сістэме прафесійна�метадычнай падрыхтоўкі студэнтаў.

На лекцыйных і практычных занятках па дысцыплінах метадычнага цыклу вывуча�

ліся адзіныя тыпавыя вучэбныя планы для сярэдніх агульнаадукацыйных устаноў,

аналізаваліся змест і структура асноўных і пераходных праграм па фізіцы, асаблівасці

каляндарна�тэматычнага планавання на 2008/09 навучальны год. Арганізавана выву�чэнне інструктыўна�метадычнага ліста Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь

«Аб выкладанні вучэбнага прадмета “Фізіка” ў 2008/09 навучальным годзе», метадыч�

най літаратуры па фізіцы для настаўнікаў і дапаможнікаў для вучняў. Студэнты сама�

стойна распрацоўваюць індывідуальныя дыдактычныя матэрыялы ўрокаў фізікі з вы�

карыстаннем інавацыйных тэхналогій навучання, якія абмяркоўваюцца на семінарскіх

занятках па методыцы выкладання фізікі і выкарыстоўваюцца ў перыяд педагагічнай

практыкі (урок з выкарыстаннем гульнёвых сітуацый, урок творчасці, урок ролевай

гульні, урок — педагагічная майстэрня і інш.).

Спадзяёмся, што нам удалося як мага поўна адказаць Наталлі. Свае пытанні па

гэтай і іншых тэмах вы можаце накіроўваць на адрас рэдакцыі (вул. Савецкая, 18,

вучэбны корпус № 1, пакой 127) або задаць па тэлефоне 226%40%19.

VIVAT, XII СЕМІНАР

СТУДЭНЦКАГА АКТЫВУ!(Пачатак. Заканчэнне на стар. 2)

краіне знаходзяцца 30 % агульнаеўра�

пейскіх запасаў прэснай вады. Беларусь

магла б распрацоўваць свае падземныя

радовішчы і забяспечваць пітной вадойусю Еўропу, дзе з

ёю існуюць сур’�

ёзныя праблемы.Апошні дзень

прайшоў у рэжы�

ме non stop: арга�нізацыйны збор,

творчыя лабара�

торыі, падвядзен�не вынікаў…

Скарыстаўшы

магчымасць пера�даць добрыя сло�

вы на старонках

галоўнай газеты БДПУ, дзве Юліі з Мас�квы дзякуюць арганізатарам за магчы�

масць правесці свой майстар�клас. «Я

чуў пра гасціннасць беларусаў, але неўяўляў, што нам будзе так лёгка знайсці

агульную мову», — гаворыць Іван з

Вільнюса. Максім з Масквы прыемнаўражаны тым, што можна было зада�

ваць міністру любыя пытанні і атрым�

ліваць на іх разгорнутыя адказы. Воль�га з Гродна: «Спадабалася ўсё: вельмі

добрыя ўмовы пражывання, цудоўныя

людзі, разнастайныя трэнінгі… Ужо ча�каю наступнай сустрэчы!»

Ганна БАГУМІНСКАЯ

РЭФОРМА ШКОЛЫЎ ФАРМАЦЕ ВНУ

Напэўна, такое ж пытанне ўзнікала не толькі ў нашай адрасанткі; што ж, паспрабуемрастлумачыць! Штрых — паказчык пераходнага этапу. У «звычайным» ІХ класе вучацца

школьнікі, якія ўжо скончылі 9 класаў у мінулым годзе; праграма тут максімальна

блізкая да той, што павінна была ў іх быць у Х класе дванаццацігодкі. Летам гэтыя вучніздадуць экзамены за курс базавай школы і пяройдуць у ХІ' клас; там за адзін год па

спецыяльным пераходным плане ім належыць засвоіць комплекс ведаў, на атрыманне

якіх ва ўмовах 12�годкі пайшло б два гады, і зноў здаць выпускныя выпрабаванні.Вучням ІХ' класаў, якія ў мінулым годзе скончылі 8 класаў, таксама за год трэба

прайсці праграму двух гадоў (па 12�годцы) і скончыць базавую школу. Потым яны

пойдуць у Х, а пазней у ХІ класы — ужо без штрыхоў.Выпускнікі 10 класа па адзінаццацігодцы перайшлі ў ХІ клас, а па дванаццацігод�

цы — у ХІ'. Выпускныя экзамены ў «звычайных» і «штрыхавых» класах здаюцца па

аднолькавых праграмах і білетах.Увогуле, ліст Наталлі аказаўся надзвычай своечасовым. Нядаўняя рэформа сярэдняй

школы ўзняла праблему актуальных напрамкаў развіцця вышэйшай педагагічнай аду�

кацыі. Наколькі прадуктыўна вырашаюцца пытанні падрыхтоўкі выпускнікоў да пра�цы ва ўмовах адзінаццацігодкі на факультэтах БДПУ? Запытаемся ў кампетэнтных асоб!

«Добры дзень, шаноўная рэдакцыя! У хуткім часе мне належыць ісці на

практыку. Шмат чула пра нядаўнюю рэформу школы. Аднак не зусім

зразумела, што гэта за класы “са штрыхом” і “без штрыха”? У чым роз%

ніца паміж імі? Дзякуй за адказ!»

Наталля, IV курс

На чарговым пасяджэнніСавета універсітэта з дак#ладам «Шляхі ўдаскана#лення прафесійнай пад#рыхтоўкі студэнтаў фа#культэта псіхалогіі» вы#ступіла дэкан ФПЛ. У. ФІНЬКЕВІЧ.

Члены Савета адзна�

чылі, што падрыхтоўка

высокакваліфікаваных

псіхолага�педагагічных

кадраў з’яўляецца прыя�

рытэтнай задачай факуль�тэта. Калектывам ФП рас�

працаваны і зацверджаны

новы адукацыйны стан�дарт, тыпавыя і вучэбныя

планы, праграмы вучэб�

ных дысцыплін. Дзей�насць дэканата і кафедраў

факультэта накіравана на

ўдасканаленне вучэбнагапрацэсу і пазавучэбнай ра�

боты, рэалізацыю перспек�

тыўных планаў па вучэб�на�метадычным забеспя�

чэнні ўсіх відаў самастой�

най работы студэнтаў.Фарміраванню прафесій�

най кампетэнтнасці вы�

•Афіцыйная хроніка

пускнікоў ФП спрыяюць

дзейнасць студэнцкага на�вуковага таварыства

«ІнСайт», удзел у навуко�

ва�практычных канферэн�цыях, конкурсах прафе�

сійнага майстэрства, алім�

піядах.

Разам з тым выступоўцы

адзначылі шэраг недахо�

паў у арганізацыі вучэбна�

га працэсу на факультэце.

У сувязі з гэтым Савет уні#версітэта пастанаўляе:

— падрыхтаваць план

мерапрыемстваў, накіра�

ваных на павышэннеякасці вучэбнага працэсу

на факультэце з улікам

абагульнення перадавогавопыту, укаранення сучас�

ных адукацыйных тэхна�

логій (да 1 лютага 2009года);

— распрацаваць вучэбна�

метадычнае забеспячэнневучэбнага працэсу;

— арганізаваць на фа�

культэце работу «Школымаладога выкладчыка» (да

1 лютага 2009 года);

— аптымізаваць коль�

касць і склад вучэбна�на�вуковых праблемных груп

на факультэтах, наладзіць

сістэматычны кантроль за

іх работай (да 1 студзеня

2009 года);

— падрыхтаваць для аб�

меркавання на пасяджэнні

рэктарата пытанне аб мэ�

тазгоднасці арганізацыівучэбна�навуковых праб�

лемных груп у наступным

навучальным годзе (да1 студзеня 2009 года);

— абмеркаваць на пася�

джэнні рэктарата пытанне

аб мэтазгоднасці функцыя�

навання вучэбна�практыч�

най лабараторыі клінічнай

псіхалогіі і псіхалагічнага

кансультавання (да 15

снежня 2008 года);— разгледзець пытанне

аб арганізацыі і вучэбна�

метадычным забеспячэнніазнаямляльных практык

на факультэтах універсітэ�

та і ўнесці прапановы па іхудасканаленні (да 1 сака�

віка 2009 года).

Намеснік міністраэканомікі А. М. Тур

11 снежня 2008 г. 3

Усе мы ведаем пра тое, што

для асоб з парушэннямі раз�

віцця створаны спецыяльныя

школы, інтэрнаты, цэнтры ка�

рэкцыйна�развіваючага наву�

чання і рэабілітацыі, але ці

задумваемся пра далейшы жыц�

цёвы шлях выхаванцаў гэтых

устаноў? Ніхто не хоча браць гэ�

тых маладых людзей на працу,

увесь вольны час яны вымуша�

ны праводзіць дома… А калі

прасцей, пасля 18 гадоў для іх

увесь час — вольны…

Хочацца верыць, што хутка

сітуацыя зменіцца, тым больш

Я — ДАРОСЛЫ!Што мы маем на ўвазе, калі гаворым: «Я дарослы чалавек»? Напэўна, высокі

ўзровень самастойнасці, адказнасць за свае словы, рашэнні і дзеянні, магчымасцьзабяспечваць сябе… Так разумеецца, што мяжу паміж дзяцінствам і сталасцю пра#водзіць васемнаццацігоддзе. Ці гэта заўсёды так? Ці для кожнага?

што першыя крокі ўжо зроб�

лены. Вынікам звароту кіраў�

ніцтва Беларускай асацыяцыі

бацькоў дзяцей�інвалідаў у

Міністэрства працы і сацыяль�

най абароны рэспублікі стала

прыняцце Палажэння аб тэры�

тарыяльным цэнтры, пры якім

адкрыюцца так званыя «аба�

роненыя майстэрні» — швей�

ныя, сталярныя, паліграфіч�

ныя... Гэта выклікала патрэбу

ў спецыялістах, што будуць

ажыццяўляць псіхолага�пе�

дагагічнае суправаджэнне ра�

ботнікаў з цяжкімі абмежа�

ваннямі. Таму факультэт спе�

цыяльнай адукацыі БДПУ —

адзіная ў краіне структура ад�

паведнага профілю — распачаў

міжнародны адукацыйны праект

падрыхтоўкі трэнераў па пра�

цоўнай тэрапіі (а менавіта так

называецца гэтая прафесія).

Педагогам нашага універсітэ�

та дапамагаюць іх калегі з Уні�

версітэта Фунтус (Нідэрлан�

ды). Згодна з патрабаваннямі

праекта з ёмістай назвай «Я —

дарослы чалавек», вучоным

БДПУ неабходна распрацаваць

вучэбную праграму і вучэбна�ме�

тадычны дапаможнік для трэне�

раў, а таксама падрыхтаваць

групу спецыялістаў г. Мінска

да 1 верасня 2010 года.

Шчыра кажучы, напачатку я

сумнявалася, што настолькі

маштабны праект можна рэалі�

заваць усяго за два гады — да

той пары, пакуль не наведала

адзін з семінараў, што право�

дзіўся галандскімі спецыяліс�

тамі на базе нашага універсітэ�

та. Цяпер, азнаёміўшыся са ста�

тыстычнымі дадзенымі, даве�

даўшыся пра новыя методыкі,

я ўпэўнена: тэрмін рэальны!

Калі ўзяцца за справу як след,

хутка і ў нашай краіне будуць

створаны ўмовы, дзякуючы якім

тысячы маладых людзей атры�

маюць магчымасць прадуктыў�

на працаваць, пашыраць кола

кантактаў… і проста быць па�

трэбнымі. Кожны з іх здолее з

упэўненасцю сказаць: «Я – да�

рослы чалавек!»

Вольга НОВІК

— Я вучыўся на факультэце рускай філалогіі

Вільнюскага дзяржаўнага універсітэта, скончыў

аспірантуру пры МДУ, — расказвае спадар

Гінтаўтас. — Ужо тады зацікавіўся акцэнтуа�

цыяй; тэма маёй дысертацыі «Супастаўляльнае

вывучэнне інтанацыі рускай і літоўскай моў».

Лекцыі, што я чытаў у вашым універсітэце, так�

сама звязаны з гэтай праблемай. Мне хацелася,

каб слухачы змаглі адчуць асаблівасці літоўс�

кай фанетыкі і ў будучым пазбягаць памылак у

вымаўленні.

Пасаду дэкана наш госць займае ўжо 18 гадоў —

з першага дня работы факультэта. На працягу

гэтага часу яму даводзілася быць не толькі наву�

коўцам, але і менеджэрам, і бухгалтарам, і на�

ват прарабам: пасада абавязвае дбаць пра тое,

каб факультэт быў укамплектаваны студэнтамі

і выкладчыкамі, аўдыторыі мелі належны вы�

гляд, заробленыя сродкі

размяркоўваліся прапар�

цыянальна...

Між іншым, на факуль�

тэце славістыкі ёсць і кафед�

ра беларускай мовы; нашы

суайчыннікі вучацца там на

завочным аддзяленні, а

літоўскія грамадзяне пасту�

паюць на стацыянар. Пла�

нуецца рэарганізаваць яе ў

Цэнтр беларускай мовы,

літаратуры і этнакульту�

ГІНТАЎТАС КУНДРОТАС –

ПРА «СВАЕ УНІВЕРСІТЭТЫ»

Напрыканцы лістапада наша alma mater прымала высокага госця з літоўскайсталіцы — дэкана факультэта славістыкі Вільнюскага педагагічнага універсітэтаГінтаўтаса КУНДРОТАСА. Прафесар чытаў лекцыі студэнтам#літуаністам факуль#тэта беларускай філалогіі і культуры на працягу некалькіх дзён. Зразумела, ка#рэспандэнт «Н» не мог не выкарыстаць унікальную магчымасць з першых вуснаўдаведацца пра тое, з чаго складаюцца абавязкі дэкана ў ВПУ і як у Літве вывуча#юць беларускую мову.

ры — больш самастойную і поліфункцыяналь�

ную структуру.

Як жывецца студэнтам ВПУ? Аказваецца, у

Вільнюсе функцыянуе толькі адзін прыватны уні�

версітэт. У астатніх, дзяржаўных, практыкуюц�

ца тры формы навучання: бюджэтная, напаўплат�

ная і платная. Студэнты�бюджэтнікі, якія зда�

юць сесію без запазычанасцей, атрымоўваюць

стыпендыю (яе сярэдні памер складае 30 еўра).

Інтэрнат выдзяляецца практычна ўсім жадаючым,

аднак іх нямнога: умовы пражывання не надта

камфортныя, а кошт высокі.

Спадар Гінтаўтас выказаў шмат цёплых слоў у ад�

рас БДПУ і асабіста яго рэктара прафесара П. Дз. Ку�

харчыка. Напрыканцы размовы ён пажадаў фа�

культэту беларускай філалогіі і культуры навуко�

вых поспехаў, росквіту і таленавітых студэнтаў.

Вераніка МАНДЗІК

Сёлета адзначаецца 150�годдзе з дня нараджэння літоўскага кам�

пазітара, пісьменніка, крытыка, публіцыста, перакладчыка, паэ�та, аўтара літоўскага дзяржаўнага гімна Вінцаса Кудзіркі. З гэтай

нагоды на базе БДПУ ў рамках форуму «Разам мы адна сям’я!»

прайшоў этнакультуралагічны вечар, у якім прынялі ўдзел прад�стаўнікі РГА «Беларуская абшчына літоўцаў» і студэнты�літуані�

сты з факультэта беларускай філалогіі і культуры.

У вызначаны час аўдыторыя пачала запаўняцца людзьмі ў тра�дыцыйных строях. «Нацыянальная песнь» (калі б Кудзірка на�

пісаў толькі гэты твор, ён бы ўжо заняў сваё пачэснае месца ў гісто�

рыі і культуры Літвы) змянілася дэкламацыяй вершаў і баек паэ�

та, а завяршылася мерапрыемства агульным чаяваннем. Дзялен�

ня на гаспадароў і гасцей, беларусаў і літоўцаў, не адчувалася.

Мабыць, яно і правільна, бо мы — адзіная сям’я.

Ганна БАГУМІНСКАЯ

Праз стагоддзі

Падчас навучальнага семінара

На здымках:незабыўныяімгненнівечарыны

Г. Кундротас (у цэнтры),выкладчык літоўскай мовы Р. І. Радыгіна (злева)

і студэнты літуаністы

Заснавальнік — Установа адукацыі«Беларускі дзяржаўны педагагічны

універсітэт імя Максіма Танка».Пасв. аб рэгістр. № 579.

220809, г. Мінск#50,вул. Савецкая, 18,

п. 127.

226#40#19

www.bspu.unibel.by/newspaper

РэдактарТ. А. БАШМАКОВА

Думка рэдакцыі можа не супадаць з пазіцыяй аўтараў

Выходзіць раз у два тыдніна беларускай мове.

Аб’ём 4 паласы фармату А3.Распаўсюджваецца

ў вучэбных карпусах і інтэрнатахБДПУ бясплатна.

Газета надрукавана з дыяпазітываў заказчыкаў РУП «Выдавецкі цэнтр БДУ».

ЛП № 02330/0056850 ад 30.04.2004.220030, г. Мінск, вул. Чырвонаармейская, 6.

Тыраж 1000 экз. Зак. № 1371.Падпісана ў друк 11.12.2008 г. у 9.00.

Адамовіч, Г. Я. Літаратурная класіка ў параў#нальным вывучэнні: дапаможнік / Г. Я. Ада�мовіч. — Мінск: БДПУ, 2008. — 179 с.

У дапаможніку разглядаюцца класічныя тво�

ры, якія набылі вядомасць дзякуючы міжна�цыянальным кантактам. Выяўлены тыпалагіч�

ныя сыходжанні паміж літаратурамі. Акрэсле�

ны і праілюстраваны розныя віды міжлітаратурных сувязей і ўза�емадзеянняў.

Цыркун, І. І. Інтэлектуальнае самаразвіццё бу#дучага педагога: дыдактычны аспект: манаграфія/ І. І. Цыркун, В. М. Пунчык. — Мінск: БДПУ,

2008. — 254 с.

У манаграфіі даследуецца праблема інтэлекту�

альнага самаразвіцця будучага настаўніка, апіс�

ваецца методыка рацыянальнай арганізацыі са�

мастойнай работы студэнтаў педагагічнай ВНУ з камп’ютэрным су�

праваджэннем.

Забаўскі, М. М. Расійская Дзяржаўная дума ўлёсах Беларусі (1906—1917 гг.): манаграфія /

М. М. Забаўскі. — Мінск: БДПУ, 2008. — 267 с.

У манаграфіі адлюстравана сутнасць выбарча�га заканадаўства па выбарах у Дзяржаўную думу

I і II скліканняў, яго змены ад 3 чэрвеня 1907 г.

Паказаны вынікі выбарчых кампаній у Вілен�скай, Віцебскай, Гродзенскай, Магілёўскай і Мінскай губернях. Ана�

лізуюцца палітычныя пазіцыі дэпутатаў ад Беларусі ў Думе, дзей�

насць палітычных партый і груп, іх органаў друку вакол першагарасійскага парламента. Вызначаецца кірунак дзейнасці ўрада ў міжрэ�

валюцыйны перыяд.

Васілеўскі, С. А. Малекулярная фізіка і тэрма#дынаміка: курс лекцый / С. А. Васілеўскі,У. М. Котла, І. А. Вабішчэвіч. — Мінск: БДПУ,

2008. — 192 с.

У дапаможніку разглядаюцца тэарэтычныя ас�пекты малекулярнай фізікі і тэрмадынамікі, іх

практычная рэалізацыя. Падаецца вывад фор�

мул і заканамернасцей, прапануюцца малюнкі, схемы і графікі.

Давыдзенка, Л. М. Асновы кіравання інтэлек#туальнай уласнасцю: практыкум / Л. М. Давы�

дзенка, А. М. Бруханчык, В. М. Паськова. —Мінск: БДПУ, 2008. — 204 с.

У дапаможніку падаюцца асновы прававога,эканамічнага і арганізацыйнага кіравання інтэ�

лектуальнай уласнасцю, а таксама прававой аба�

роны і ацэнкі кошту яе аб’ектаў, міжнароднагасупрацоўніцтва па гэтых пытаннях.

Лабко, П. І. Анатомія чалавека. Апорна#ру#хальны апарат: вучэб. дапаможнік / П. І. Лабко,

Г. В. Сонцава, Т. М. Ігнацьева; пад рэд. д�ра мед.

навук, праф. П. І. Лабко. — Мінск: БДПУ,

2008. — 156 с. Грыф Міністэрства адукацыі РБ.

У дапаможніку прыводзяцца базавыя дадзе�ныя пра будову і функцыі пасіўнай і актыўнай

частак апорна�рухальнага апарату.

Хандогі, А. У. Заалогія пазванковых: лаб. прак#тыкум. У 2 ч. Ч. 1. Анамніі / А. У. Хандогі,

Т. М. Курскова. — Мінск: БДПУ, 2008. — 120 с. У дапаможніку падаецца апісанне ўсіх пазван�

ковых групы Anamnia — бясчэрапных (ланцэтні�

ка), абалочнікаў (асцыдый), кругларотых, рыб іземнаводных. Прыводзяцца дадзеныя з параў�

нальнай анатоміі, марфалогіі, сістэматыкі, звесткі пра эвалюцыю

асобных груп анамній.

Антон Карбайн�фатограф вя�

домы ў першую чаргу як аўтар

культавых партрэтаў арт�пер�

санажаў ХХ стагоддзя. Кар�

байн�рэжысёр працягвае рас�

працоўваць тэму чалавечыхстрасцей, дзеянняў і творчых

лёсаў: у яго фільме «Кантроль»прадстаўлена гісторыя лідэрагрупы Joy Division Йена Керці�

са. Чорна�белая (нават цёмна�

шэрая!) карціна, такая ж маў�

клівая, як і яе галоўны герой,

пагружае гледача ў тыя

глыбіні, дзе выразна бачныя

дэманы і анёлы, што знайшлі

прытулак у чалавечых душах.

Канешне ж, Керціса — як і ўся�

лякага генія — зразумець цяж�

ка або ўвогуле немагчыма, але

вы зможаце адчуць гэтага вы�

сокага хударлявага джэнтльме�

на ўжо з першых кадраў. Ас�

татняе — у кінастужцы Анто�

Калі сказаць, што апошнія восеньскія дні — вельмі пазітыўная пара, то, напэўна,знойдзецца шмат жадаючых аспрэчыць гэты тэзіс. Канешне ж, перавага вясенняга шэсцяДземетры відавочная, аднак ніхто мяне не пераканае ў татальнай адсутнасці жыццё#вых радасцей напярэдадні панавання Снежнай Каралевы — я маю на ўвазе, напрык#лад, кінафестываль «Лістапад». Сёлетнюю праграму немагчыма назваць аднабаковайпазітывісцкай падборкай у стылі класічнай дыснееўскай мультыплікацыі, што, у сваючаргу, сведчыць пра якасць адбору кінафільмаў. А цяпер я пазнаёмлю чытачоў «Н» здзвюма арыгінальнымі рэжысёрскімі работамі.

на Карбайна і музыцы JoyDivision.

Другі фільм — таксама пра ге�

нія, яго творчасць, каханне і

смерць. Што асабліва важна для

нас, прэзентацыя фільма

«Пушкін. Апошняя дуэль» пра�

водзілася аўтарам карціны На�талляй Бандарчук у сценах на�

шай alma mater. Па асабістым

прызнанні рэжысёра, зіхаценне«залатога века» рускай культу�

ры ўжо з дзесятак гадоў асвят�

ляе яе творчы шлях — ці ж маг�

чыма было абысці ўвагай асобу

Аляксандра Сяргеевіча? Дэкара�

цыі, касцюмы, музыка, мова,манеры героеў — усё вытрыма�

на ў лепшых традыцыях. Роз�

ніца паміж правінцыяльнымМанчэстэрам і царскім Пецяр�

бургам відавочная, толькі бун�

тарскі дух паэта не стрымаць

мундзірам камер�юнкера — і

Пушкін (Сяргей Бязрукаў) з усім

магчымым запалам жыве, ства�рае шэдэўры, пакланяецца даме

сэрца… Трэба аддаць належнае

сур’ёзнасці аўтарскага падыхо�

ду Наталлі Бандарчук: падзеі

паказаны з максімальнай гіста�

рычнай дакладнасцю і апавя�

дальнай ёмістасцю.

Скончыліся абодва лістапа%

ды — каляндарны і кінематагра%

фічны, у хуткім часе да нас на%

рэшце дабрыдзе доўгая і халод%

ная зіма, якая чамусьці зама%

рудзілася ў дарозе. Але я ўжо га%

товы бегчы ў напрамку вяс%

ны — у пошуках цікавай інфар%

мацыі і новых культурных па%

дзей. Бо смерць аднаго лета прад%

вяшчае нараджэнне наступнага.

Некаторыя сцвярджаюць, што

так будзе заўсёды…

Аляксей Н. КАВАЛЕНКА

•Гаворым правільна •Выдадзена ў БДПУ

Так, пазбегнуць неапраўданай таўталогіі намдапамагаюць сінонімы. Напрыклад, да слова га варыць можна падабраць многа блізкіх паводле

значэння: казаць, гаманіць, мармытаць, гута рыць, размаўляць, балбатаць, балабоніць, лапа таць, пляскаць і інш. Яны розныя паводле сты�

лявой прыналежнасці і эмацыянальна�экспрэ�

Т А К І Я Р О З Н Ы ЯП А Д О Б Н Ы Я С Л О В Ы

Яркая, вобразная, прыгожая мовава ўсе часы была паказчыкам куль#турнага ўзроўню чалавека. «Загава#ры, каб я цябе ўбачыў», — сказаўкалісьці Сакрат — і ён меў рацыю,бо што ж, як не манера весці гутар#ку, найбольш поўна адлюстроўваехарактар, светапогляд, стаўленне дажыцця! Новая рубрыка «Н» прызна#чана пазнаёміць чытачоў з усім ба#гаццем спосабаў выказвання думкі ўбеларускай мове.

сіўных якасцей, таму ўжываць такія сінонімынеабходна ў пэўных кантэкстах.

Пра вучонага ці пісьменніка скажам: вядомы,знакаміты, славуты, выдатны, слынны. Дзе�

ясловы адкрыць, адгарнуць, адчыніць — такса�

ма сінонімы. Але спалучаюцца яны з розныміназоўнікамі: адкрыць сход ('абвясціць пра па�

чатак пасяджэння'), адгарнуць старонку, ад�

чыніць дзверы.Слова памылка абазначае 'няправільнасць у

дзеяннях, учынках, выказваннях, думках'. Але

памылкі бываюць розныя. Калі маецца на ўвазеістотны недахоп, лепш сказаць промах. Для

ўзмацнення недарэчнасці памылковага дзеяння

можна выкарыстаць слова ляпсус.Слова да слова — будзе мова... Мова бездакор%

ная, калі ўдумліва ўжываць і спалучаць моў%

ныя адзінкі.

ПадрыхтавалаТаццяна СТАРАСЦЕНКА

ВОСЕНЬ – ГЭТА ЧАС«ЛІСТАПАДА»...

•STOP�кадр