1

“Ti idi pravim putem, kao što ti je naređeno, i nek tako postupe i vjernici koji su uz tebe,

i obijesni ne budite, jer On dobro vidi ono što radite”

Kur’an

• Podgorica • godina VII • broj 45 • novembar 2007. • viti VII • numri 45 •nëntor 2007.

Krajem mjeseca ramaza-na, reis Islamske zajedniceCrne Gore, Rifat ef. Fejzić ipotpredsjednik Sabora IZ,Orhan Šahmanović, bili sugosti na svečanom iftaru kojisu priredili predsjednik Rep-ublike Bugarske, Georgi Prv-anov i glavni bugarski muftijaMustafa Ališ. Iftaru u predsje-dničkoj rezidenciji prisustvo-vali su gotovo svi lideri islam-skih zajednica jugoistočneEvrope. Nakon iftara održanje sastanak vjerskih lidera,kojim je rukovodio reis IZ-eTurske, prof. dr Ali Bardako-glu. Na sastanku se razgovar-alo o stanju i tješnjoj saradnjiislamskih zajednica jugois-točne Evrope i dogovoreno jeda se održavaju redovni regi-onalni sastanci, dva puta go-dišnje, od kojih će se prvi od-ržati u Podgorici. M.D.

Najavljen susret islamskih lidera regiona u Podgorici

Ramazan u našim džematima

str. 16, 17

Muhammed bin Ulwi el-Maliki

Opasnost lakomislenog tekfiraVidiš muslimana da obavlja namaze, praktikuje Allahove naredbe, širiNjegovu vjeru, trudi se da bude u Allahovim džamijama, vidiš da jezaista iskren, a zatim vidiš da se razilazi sa tobom u mišljenju. Pa,zaista su se učenjaci, prijašnji i potonji, razilazili po brojnim pitanjima,pa kako ćeš onda ti njega optužiti da je kafir (nevjernik) zbog običnogneslaganja u mišljenju. Sigurno si tada počinio ogroman grijeh koji ti jeAllah zabranio i nikako ne možeš reći za sebe da si postupio mudro ilijepim riječima.

str. 4

faqe 13

Ramazani Sherif në Ulqin

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 2DRUGA STRANA

Redakcijski kolegijum – urednici: Jusuf Đoković, Bajro Agović, Omer Kajoshaj, Džemo Redžematović Stručni konsultant: Idris Demirović Lektori: Zuvdija Hodžić, Brunilda Brasha "ELIF" izlazi na bosanskom i albanskom jezikuAdresa: "Elif", Gojka Radonjića 42, P.Fah 54, 81000 Podgorica · Tel/fax: 381 81 623 813, fax: 381 81 623 812 · E-mail: redakcijaelif@cg.yuUplata: Žiro račun za Crnu Goru 55100-672-8-383 Mešihat Islamske zajednice,za inostranstvo: Field 56A: COBADEFF Commerzbank AG Frankfurt, Field 57A: /400876894701 EUR PDBPYU2P Podgorička banka ad Podgorica, Field 59: /22498080-02039257 MESIHAT ISLAMSKE ZAJEDNICE CRNE GORE PODGORICA SERBIA AND MONTENEGRO; sa naznakom "Za Elif"Uvjerenjem Ministarstva Kulture br. 05-2079/2, «Elif» je oslobođen plaćanja poreza na dodatnu vrijednost Štampa: NJP "Pobjeda" · Rukopisi i fotografije se ne vraćaju (63784049)

Izdavač: Mešihat Islamske zajednice uRepublici Crnoj GoriGlavni i odgovorni urednik: Muharem DEMIROVIĆ

Ramazan je bio prilika daočistimo svoje srce i vratimo sekorijenu, kako bismo razmislilio svojoj srži, kako bismo u dubi-nama duše potražili dobrotu.Gospodar u ramazanu svimaprašta i nudi pokajanje i pov-ratak Njemu. I svi vjerski prop-isi u ramazanu podstrekuju čov-jeka da spozna svoju ulogu naovom svijetu. Ramazan je kao icijeli islam, mjesec ljubavi, ra-dosti, saosjećanja i solidarnosti.To je vrijeme naše pojedinačnegodišnje inventure. U njemusmo se odricali radi popravkasebe i okoline, navodi se u čes-titci reisa Rifat efendije Fejzića.

U ramazanu se najbolje čuoglas siromaha, nemoćnog, usa-mljenog, ucviljenog i napušte-nog. Najveća je sreća što nam jeGospodar omogućio da se kaje-mo i popravljamo i što možemodobiti Njegovu milost porednaših griješenja. Na tu radosnu

istinu nas Bajrami podsjećaju.Bajram je sajam Allahove milo-sti, simbol ljepote i proljeće vje-rničkim dušama. Vjernika radu-je svaki njegov trenutak, svakabajramska sekunda.

Bajrami su naročita prilikada jačamo vezu sa Gospodarom,da razmišljamo, da postajemobolji i da širimo ljubav u zajed-

nici. Bajram produkuje dvije vr-

ste ljubavi: ljubav prema Allahui ljubav u ime Allaha. Bajra-ms-ka se radost ne može zamijenitini jednom drugom vrstom rad-osti. Bajram ruši sve barijere ipribližava muslimane jedne dr-ugima, zato ga sve duše s tolik-om radošću dočekuju. Odred-imo sebi cilj u životu. Ako odre-

dimo svoj cilj, osjetićemo har-moniju života. Budimo rahat,volimo svakog, budimo slobod-ni od loših misli i svakom priđi-mo s povjerenjem. Ujedinimose, pružimo ruku jedni drugi-ma, podijelimo radost Bajramaizmeđu sebe, s rodbinom, pri-jateljima i komšijama.Učinimoda nam ovi blagdani budu prek-retnica u našem životu i da bu-

du uzrok našeg jedinstva. Molim Dragog Boga da nam

primi ovaj post, i oprosti grijehe,da nam vrati međusobno povjer-enje i spusti ljubav u naša srca,vezu koja se neće nikad prekinu-ti. Poštovani vjernici, braćo i ses-tre, od srca Vam čestitam nastu-pajuće bajramske dane.

Bajram šerif mubarek olsun!

Bajramska čestitka reisa Islamske zajednice Crne Gore

Praznik mira i tolerancijeMuslimanskim vjernicima Bajram su čestita-

le brojne političke partije, nevladina udruženja ijavne ličnosti.

Crnogorski predsjednik Filip Vujanović ka-zao je u čestitki da je "uvjeren da će kraj Rama-zanskog posta islamski vjernici dočekati u zado-voljstvu i sreći, okrenuti jedni drugima".

- Proslava Ramazanskog Bajrama obavezu-je nas da još jednom istaknemo doprinos kojije Islamska zajednica Crne Gore pružila ukontinuiranoj afirmaciji ideja multietičnosti,

skladnog suživota i poštovanja multietičnosti -kaže se u čestitci premijera Željka Šturanov-ića.

Čestitku su, između ostalih, uputili i predsje-dnik Skupštine Ranko Krivokapić, ministar zazaštitu ljudskih i manjinskih prava Fuad Nim-ani, predsjednik DPS-a Milo Đukanović, predsj-ednik Liberalne partije Miodrag Živković, grad-onačelnik Podgorice Miomir Mugoša, Pokret zapromjene, Hrvatska građanska inicijativa, Bošn-jačka stranka, Albanska alternativa...

Bajramske čestitke

Pljevlja, 3. oktobra - Restauracijušadrvana Husein-pašine džamije, amer-ički narod pomoći će sa 30 hiljadadolara, saopštio je u Pljevljima američ-ki ambasador u Crnoj Gori, Roderik V.Mur.

- Ponosim se time što smo bili u pr-ilici da doprinesemo očuvanju vaše bo-gate kulture u Pljevljima. Ovo je drugiprojekat ostvaren u sklopu programakoji se naziva "Ambasadorov fond", anamijenjen je očuvanju kulturnog na-sljeđa. Ova džamija je predivno zdanjeod neprocjenjivog istorijskog značaja,kojeg treba svi zajedno da očuvamo zageneracije koje dolaze, kazao je američ-ki ambasador, naglašavajući da je ubije-đen da su Pljevlja, "fascinantno mjestogdje se susrijeću razni narodi, vjere ikulture" te da je "očigledno da je ovaj

grad blagosloven, ne samo lijepom prir-odom, već i bogatom kulturnom baštin-om".

Ambasador Mur je podsjetio da su2003. godine SAD obezbijedile donaci-ju za očuvanje donjih bedema kotorsketvrđave i da je restauracija šadrvanaHusein-pašine džamije jedan od 57 pro-jekata iz 54 države, koji su ove godinepomognuti kroz "Ambasadorov fond" zaočuvanje kulturnog nasljeđa.

Gradonačelnik Pljevalja, dr FilipVuković, kazao je da su SAD do sada, sadva miliona dolara, pomagale projekteu tom gradu.

- Donacija za šadrvan ukazuje da ćese ta saradnja nastaviti i ubuduće, kaz-ao je Vuković, uz zahvalnost za sve onošto su SAD uradile za državu i Pljevlja.U ime Odbora Islamske zajednice na

donaciji se zahvalio njen predsjednikBahrija Brahić.

On je podsjetio da je Husein-pašinadžamija sagrađena između 1585. i1594. godine i predstavlja najznačajnijii najočuvaniji primjer islamske arhitek-ture s kraja 16. vijeka na Balkanu. Pro-cjenjuje se da će ukupna obnova ovogobjekta, sa uređenjem enterijera i ekst-erijera, koštati preko milion eura. Ra-dovi, započeti u maju prošle godine, tr-eba da budu završeni najkasnije dokraja ove godine.

Džamija je, kao svoju zadužbinuizgradio Husein-paša Boljanić, rodomiz sela Boljanići, koje je udaljeno od Plj-evalja oko dvadeset kilometara. Proje-kat sanacije uradio je Institut za građev-inarstvo iz Podgorice, a izvođač radovaje sarajevsko preduzeća Sikra.

Nastavljeniradovi na Medresi

Izgradnja Medrese u Milješu nakon višem-jesečne pauze nastavljena je 8. oktobra, saopš-teno je agenciji MINA iz Mešihata Islamskezajednice u Crnoj Gori. Navodi se da bi radovitrebalo da budu završeni do kraja marta nare-dne godine, dok bi prva generacija učenikabila upisana školske 2008/2009. godine.

Medresa u Milješu biće prva srednjoškol-ska islamska ustanova u Crnoj Gori. Njen radbiće usklađen sa obrazovnim programima os-talih medresa u okruženju – Sarajevu,Novom Pazaru, Prištini, saopšteno je izMešihata.

Saopšteno je da je Islamska zajednica, tra-gajući za najboljim rješenjem za zatvaranjefinansijske konstrukcije za izgradnju Medrese,uz sopstveni novac, uključila još tri donatora izinostranstva.

To su Islamska banka za razvoj iz Džide,Vakufska kuća iz Kuvajta i turskla vladinameđunarodna organizacija za saradnju i razvoj(TIKA), koja je donirala najveći iznos novca.

Američki ambasador u Crnoj Gori Roderik Mur donira restauraciju Husein-pašine džamije u Pljevljima

Preko 30 hiljada dolara za šadrvan Husein-pašine džamije

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame3 RAMAZAN

Blagoslovljeni mjesec Ra-mazan je došao i otišao.Danas, dok proslavljamo

naša dostignuća, naše duhovnepobjede, moramo zastati natrenutak i pregledati neke odnajvažnijih lekcija koje smo, ilikoje je trebalo naučiti iz ovevježbe.

Duhovni režim posta, no-ćne molitve, učenja i posveće-nosti su bile namijenjene danam usade istinski smisao du-hovnog identiteta.

To je primarno namijenjenoda nas nauči ko smo mi u stvari;zašto smo ovdje na ovom svijetui gdje idemo odavde.

Ramazan nas sklanja od ub-rzanog života oko nas da nasučini svjesnim naših duhovnihkorijena; on nas uči da ono štonas čini stvarno ljudskim bići-ma nije naše materijalno posje-dovanje, strast ili fizičke pot-rebe, već naš duhovni i moralnikvalitet.

Kada jednom prepoznamoovu duhovnu suštinu naše li-čnosti, mogli bismo zaista pro-mijeniti cjelokupnu perspek-tivu svog života. U ovoj vizijiislama, nema mjesta materijaliz-mu, nema tolikog trošenja vre-mena u skupljanju ovosvjetskihdobara, nema mjesta zavisti inema opravdanja za ogovaranjedrugih.

Allah dž.š. kaže: "...i nastojda time što ti je Allah dao ste-kneš onaj svijet, a ne zaboravini svoj udio na ovom svijetu ičini drugima dobro, kao što jeAllah tebi dobro učinio, i ne čininered po Zemlji, jer Allah ne vo-li one koji nered čine." (Al-Qa-sas: 77)

Naše duhovne discipline uRamazanu uče nas kako da stal-no mislimo na Allaha i Sudnjidan, u ma kakvim aktivnostimada smo angažovani.

Musliman koji "napuni bate-rije" za vrijeme Ramazana jemnogo više svjesniji svog stajan-ja pred Gospodarom. Takav isti-nski vjernik ne može lišiti neko-ga života koji je Allah proglasioza svetinju; on ne može opl-jačkati ono što drugi posjeduju;i on ne može a da ne želi i dru-gome ono što želi sebi.

To je suština onoga šta zna-či biti istinski musliman.

Druga najznačajnija lekcijaRamazana je da budemo saosje-ćajni i brižni. Ramazan nas izla-že gladi i žeđi. Poslije osjećaja

tereta gladi i žeđi, sve smo višesvjesni teške situacije milionaonih manje srećnih ljudi širomnaše planete. Pravi muslimanne može nikad biti ravnodušanprema patnji drugih.

Da bi ovo sproveli u djelo,mi kao muslimani moramo pre-uzeti odgovornost i uključiti seu stvarne projekte kojima je ciljborba protiv siromaštva, gladi ibeskućništva. Nažalost, takviproblemi zaista postoje na sva-kom uglu u svijetu. Mi imamoreligioznu i duhovnu dužnostda pomognemo da svijet budebolje mjesto za sva Allahova stv-orenja.

Ovo ne smije biti marginal-na tema, kada znamo koliko jeto veliko kod Allaha. Ne može-mo više ostati sebični i gledatisamo sebe. Moramo doprinijetizajednici.

Još jedna važna lekcija Ra-mazana je kolektivna odgovorn-ost za građenje etičnijeg i mora-lnijeg društva. Ovo se može ost-variti jedino ako smo zajedno iako postanemo jedinstveni naidejama i vrijednostima koje po-štujemo.

Danas su muslimani pogre-šno shvaćeni. Mi ne možemokriviti druge za našu situaciju.Mi, i samo mi, moramo preu-zeti odgovornost za promjenunašeg stanja. Allah dž.š. kaže:"Allah neće izmijeniti jedan na-rod dok on sam sebe ne izmi-jeni." (Ar-Ra'd: 11)

Nema poricanja činjenice dapostoje mnogi u medijima, savje-

todavnim organima i vladamakoji su previše zauzeti stva-ranjem slike o muslimanima kao"ostalima" u cilju promovisanjasopstvenih ideja imperijalizma,zavisti i kolonijalizma.

Takozvani "sukob civilizaci-ja" propagiran od Samuela P.Huntingtona sad je postao klju-čna fraza. To je opasan slogankojeg se svi inteligentni ljudimoraju strogo čuvati. Danas seon koristi da označi muslimane,sjutra se može koristiti za nekudrugu religiju, rasu ili ljude.

Kao muslimani mi imamoodgovornost da kažemo svijetuza šta se mi zalažemo i ono pro-tiv čega smo.

Mi smo za mir, pravdu, plu-ralizam i toleranciju.

Mi smo protiv terorizma,nepravde i imperijalizma.

Mi moramo ustati i ozbiljnogovoriti protiv mržnje, netoler-ancije, sebičnosti i tvrdoglavogstava koji se intenzivno poveća-va među nekim muslimanima inemuslimanima.

Mi moramo progovoriti pro-tiv "otimanja islama" od straneekstremista.

Mi vjerujemo da postoji mn-ogo toga zajedničkog između sv-ih velikih religija svijeta, da mo-žemo, radeći zajedno, stvoritibolji svijet za čitavo čovječanstvo.

Pošto je svijet postao jednoveliko selo, opstanak ćovječans-ta zavisi od toga da li možemoživjeti u toleranciji. Ovo je su-štinska poruka Kur'ana a.š.,kao što stoji u časnom ajetu: "O

ljudi, Mi vas od jednog čovjekai jedne žene stvaramo i na naro-de i plemena vas dijelimo dabiste se upoznali. Najuglednijikod Allaha je onaj koji Ga senajviše boji, Allah, uistinu, svezna i nije Mu skriveno ništa" (Al-Hudžurat: 13)

U nastojanju da prenesemoovu poruku moramo izaći iznaših čaura i shvatiti suštinskuprirodu izazova sa kojima se su-očavamo kao ljudi. Moramoznati da je faza građenja dža-mija završena. Krajnje je vrije-me da se usredsredimo na razvi-janje novih generacija musli-mana koji mogu na svojimramenima ponijeti odgovornos-ti prenošenja poruke milosti ko-ja se reflektuje u islamu onolikointeligento i odgovorno kolikoje god moguće.

Ovo zahtijeva od nas naj-pažljivije razmatranje naših pri-oriteta kao muslimana i iscrta-vanja novih smjerova sa hrabro-šću i sposobnošću predviđanja.Kao što stara izreka kaže, paskoji laje iza kuće ne može pro-uzrokovati bilo kakvu realnupromjenu. Moramo učiniti dase naše prisustvo osjeti u svimsegmentima društva. Moramopostati aktivniji u društvenomservisu i politici, i boriti se danačinimo našu muslimanskuzajednicu inspiracijom i mode-lom koji će pokazati kako bitiodgovoran građanin cijelog svi-jeta. U tom smislu trebamo:

- nastaviti druženje sa Knji-gom Allaha, Svemogućeg, čita-

jući, razmišljajući i postupajućipo njoj;

- biti ustrajni u zikru ili sje-ćanju na Allaha;

- biti darežljiviji i davati višeu dobrovoljne svrhe;

- povećati dnevni broj nafila,što u sebi sadrži i namaze i post;

- ukinuti svoje loše navike ipribaviti dobre navike.

Na ovaj način mi ćemo,inshaa'Allah, poboljšati samisebe ne samo kao pojedince veći kao članove Ummeta. Tako će-mo biti u stanju da napravimonapredak u nama i u društvučiji smo članovi.

Na kraju, hajde da učinimoda se naši glasovi čuju u govoruprotiv ugnjetavanja bilo kojegnaroda. Neka se naši glasovi ču-ju u govoru protiv siromaštva igladi. Neka se naši glasovi čujuu govoru protiv beskućništva.Neka se naši glasovi čuju u gov-oru protiv nepravde. Hajde dauhvatimo jedni druge za rukesa svim ljudima koji vole mir usvijetu i da izgradimo bolji svi-jet. I što je najvažnije, hajde daradimo na ovim islamskim ide-alima.

Hajde da se sjetimo onihkoji pate u različitim djelovimasvijeta pod različitim oblicimaugnjetavanja i progona.

Hajde da se prisjetimo našebraće i sestara u Palestini,Čečeniji, Kašmiru, Somaliji itd.

Hajde da se prisjetimo svihkoji su ugnjetavani bez obzirana rasu, religiju ili nacionalnost.

Hajde da se prisjetimo da ćeGospodar svjetova čuti njihovedove i priteći im u pomoć kadOn to bude htio.

Hajde da uputimo dovu zaone koji su preselili, i mlade istare, muške i ženske; da imnajmilostiviji, Allah dž.š. podariod Njegove milosti.

Hajde da se sjetimo onihkoji su bolesni ili pate; da ihMilostivi Allah izliječi i podariim zdravlje i blagostanje.

Hajde da zamolimo Allahada podari zdrav razum onimakoji nas predvode i vođama, dase obuzdaju i tako napravemostove razumijevanja, umje-sto da traže rješenje problemakroz ratove, nasilje i agresiju.

Neka nam Allah podari mir,sreću i uspjeh.

ŠŠeejjhh AAhhmmeeddaa KKuuttttyyPreveo:

Sead Metjahić

Lekcije iz Ramazana

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 4ISLAMSKE TEME

Mnogi ljudi griješe – Allahih popravio- u razumijev-anju stvarnih razloga koji

čovjeka izvode iz kruga vjernika-muslimana, razloga koji čovjekačine nevjernikom. Vidiš ih kakohitaju da muslimana osude kaonevjernika zbog površnog razilaž-enja, tako da su prema njima, ma-li broj ljudi na površini Zemlje,vjernici. Mi ćemo ovakvima, ipak,pokušati naći opravdanje, vjernikmora imati o vjerniku lijepo mišl-jenje. Stoga kažemo, vjerovatno jenjihov nijet ispravan, podstaknutnaredbom da se čini dobro a otk-lanja zlo. Međutim, ono što su onipropustili je da obaveza naređiva-nja dobra i odvraćanja od zla zah-tijeva mudrost i lijepe riječi, a ka-da se dođe do rasprave, ona morateći najljepšim mogućim način-om, kako Svemogući Allah naređ-uje: ”Na put Gospodara tvoga mu-dro i lijepim riječima pozivaj i sanjima se na najbolji mogući načinraspravljaj...” Ovaj ajet je najprečeslijediti u misionarstvu jer je onnajproduktivniji, a ne slijediti gaznači pogrešku i glupost.

Kada vidiš muslimana da ob-avlja namaze, praktikuje Allahovenaredbe, širi Njegovu vjeru, trudise da bude u Allahovim džamija-ma, vidiš da je doista iskren, a za-tim vidiš da se razilazi sa tobom umišljenju. Doista su se učenjaci,prijašnji i potonji, razilazili po bro-jnim pitanjima, pa kako ćeš ondati njega optužiti da je kafir (nev-jernik) zbog običnog neslaganja umišljenju. Sigurno si tada počinioogroman grijeh koji ti je Allah za-branio i nikako ne možeš reći zasebe da si postupio mudro i lije-pim riječima.

Allameh, imam Sejjid AhmedMešhur el-Hadad kaže: ”Učenjacisu se složili idžmaom (konsenzu-som) da je zabranjeno tekfiriti bilokoga od sljedbenika kible osimako očito ne negira Stvoritelja Sve-moćnog ili čini otvoreni širk (po-liteizam) koji se drugačije ne mo-že protumačiti, ili ako negira pos-lanstvo ili bilo šta što je opštepoz-nato u vjeri, ili negira mutevatir(vjerodostojnu) predaju ili neštona čemu su se složili svi učenjaci.”

Ono što je opštepoznato uvjeri je monoteizam (tevhid), posl-anstvo Muhammeda, s.a.w.s., kaopečata poslanicima, proživljenjeposlije smrti, odgovaranje za svojadjela, nagrada i kazna Džennetomi Džehennemom. Onaj koji ovonegira je nevjernik i niko ko sesmatra vjernikom, ne može naćiizgovora da ove stvari ne zna, os-

im ako je tek primio islam, ondaće imati izgovor sve dok ne sazna,a nakon toga, nikakva izgovora ne-ma.

Mutevatir je vijest koju preno-si skupina koja je sasvim pouz-dano istinita i svi prethodni i po-tonji koji je prenose su poznatikao oni koji ne lažu. Primjer togaje hadis: "Ko na mene svjesno sla-že neka se pripremi za mjesto uvatri.” U mutevatir spada i preno-šenje kompletnog Kur`ana koji jeistočno i zapadno poznat kao vjer-odostojan svima koji ga proučava-ju, iščitavaju i uče napamet u ogr-omnom broju, s koljena na kolje-no, tako da spominjanje lanca pre-nosilaca uopšte nije potrebno.

Nekada tevatur bude djelo ko-je praksom biva naslijeđeno dodanašnjih dana. Djelo koje je prak-tikovano u vrijeme Poslanika,s.a.v.s. Tu, također, spadaju i teva-tur predaje o mudžizama (nadnar-avnim djelima poslanika) u cijuvjerodostojnosti, u koje ne sumnjani jedan razuman musliman.

Prosuđivanje o čovjeku kaonevjerniku izvan ovih pitanja kojasmo naglasili je opasna stvar. Uhadisu Allahova Poslanika, s.a.-v.s., se kaže: ”Kada čovjek kažesvom bratu – o kafire- jednog odnjih će kufr doista sresti” (Bilježiga Buhari od Ebu Hurejre r.a.).

Iz tog razloga osobi koja nijeupućena u svjetlosti šerijata, u st-vari koje eksplicitno izvode iz vj-ere, u jasne granice kufra (nev-jerovanja) i imana (vjerovanja) uhladu časnog šerijata nije dozvol-jeno da po svom nahođenju pro-suđuje.

Tako ni jednom čovjeku naovom polju nije dozvoljeno tekfiri-ti (proglašavati nevjernikom) vjer-nike na osnovu sumnji i iluzijabez pouzdanih osnova i sigurnog

znanja. Inače, na licu Zemlje ćeostati samo šačica "provjerenih"vjernika!

Također, ne smiju se tekfiritigriješnici koji vjeruju i svjedočeda je Allah Gospodar. U hadisukoji prenosi Enes, r.a., Poslanik,s.a.v.s. je rekao: ”Tri su stvari tem-elji: Suzdržavanje prema onimakoji kažu – Nema boga osim Alla-ha - Nećemo ih smatrati kafirimazbog grijeha, niti ih izgoniti iz isla-ma zbog djela…” (Bilježi ga EbuDavud).

Imamu-l-haremejn je govorio:”Ako bi nam bilo rečeno – raz-lučite fraze koje prouzrokuju kufr(nevjerstvo) od onih koje ga neprouzrokuju - odgovorili bismo:”Ovo je očekivanje bez nade zbogopsega stvari koje polaze sa osno-va tevhida (monoteizma) i ko puz-dano ne barata činjenicama nije ustanju raspravljati o dokazima tek-fira.”

Iz tog razloga najozbiljnije up-ozoravamo na brzopletost u osudikufrom (nevjerstvom), osim akose radi o jasnim slučajevima, jer jeopasnost ogromna, a Allah upuću-je na pravi put i Njemu je povrata-k!

SSttaavv MMuuhhaammmmeeddaa bbiinn AAbbdduull--vveehhhhaabbaa

Muhammed ibn Abdulvehhabpo ovom pitanju ima veličanstvenstav kojeg negiraju mnogi koji sedeklarišu kao njegovi sljedbenici.On naglašava da ko ga ne slijedi ustavovima po pitanju tekfira nemoze ga uzimati za imama. Vidjetćemo kako Muhammed bin Abdu-lvehhab negira svaku izjavu kojamu se pripisuje od ovih nesuvislihgluposti i laži. U svojoj poslanici oakidi (vjerovanju) kojom se obra-tio stanovnicima Qasima (u Arabi-ji) rekao je: ”Poznato vam je da mi

je u ruke došla poslanica Sulejma-na bin Sehima, a i do vas je stigla.Povjerovali su u nju i neki tragao-ci za naukom među vama. A Allahzna da je čovjek na mene slagao,da nisam rekao brojne stvari kojetvrdi da jesam, koje, čak, nisam nipomislio. Od tih stvari, između os-talog, tvrdi da smatram lažnimknjige četiri mezheba (pravne ško-le). Zatim veli da sam rekao: ”Do-ista ljudi nemaju vjere unazad600 godina“, te da pozivam naidžtihad, da negiram taklid (slijed-jenje učenjaka u pravnim pitanji-ma), da je razilaženje učenjaka ne-sreća, da smatram nevjernicimaone koji se Allahu mole tevessu-lom (posredništvom) dobrih ljudi.Da nevjernikom smatram El-Buse-jrija jer je rekao: ”O najpočastvo-vanije stvorenje (za Muhammeda,s.a.v.s.), da sam rekao: ”Kada bihbio u stanju da srušim kupolu izn-ad kabura Allahova Poslanika,s.a.v.s., srušio bih je”, da zabran-jujem da se grobovi roditelja posj-ećuju, da proglašavam nevjernik-om svakog ko se ne kune Alla-hom, da smatram kafirom Ibnu-l-Farida i Ibn Arebija… Moj odgov-or na sve pomenuto je: ”SlavaAllahu! Ovo je ogromna podvala.A doista ko potvara na Muhamme-da, s.a.v.s., je isti kao onaj kopsuje Isaa, a.s., i dobre Allahoverobove, jer su im zbog ružna gov-ora srca slična. Allah kaže: ”Doi-sta laži izmišljaju oni koji u Alla-hove ajete ne vjeruju.” PotvarajuPoslanika, s.a.v.s., kada kažu da jerekao: ”Zaista su meleki i Isa iUzejr u vatri, a Allah je objavio:”(Innelezine sebeqat lehum min-nel-husna ula`ike anha mub`id-un)." (Pogledaj prvu od ličnih po-slanica u zbirci napisa Muha-mmed bin Abdulvehhaba koju ču-va Islamski univerzitet Muha-

mmed bin Saud – peti odjeljak).

DDrruuggoo bbiittnnoo ppiissmmoo MMuuhhaa--mmmmeeddaa iibbnn AAbbdduullvveehhhhaabbaa ppoooovvoomm ppiittaannjjuu

Ovu poslanicu je Muhammedbin Abdulvehhab poslao Suvej-diju, učenjaku iz Iraka, nakon štomu je ovaj poslao knjigu i upitaoga šta ljudi misle o njoj. Šejh muje ovim pismom odgovorio: “Šire-nje podvala koje pametan od stidane može izgovoriti, a kamoli izmi-sliti. Kako ste mogli reći da ja tek-firim sve ljude izuzev onih koji meslijede. Čudim se kako to možeući u razum pametna čovjeka i ka-ko to musliman može reći?

Rekli ste još da, kada bih biou stanju srušiti kupolu pod kojomje kabur Poslanika, s.a.v.s., srušiobih je, te da zabranjujem da se nanjega donosi salevat u bilo kojemobliku. Ovo je izmišljotina kojumusliman ne može pomisliti a ka-moli ustvrditi da je to iz Allahoveknjige.”

Na 64. stranici iste knjige onveli: ”Kažete još da ja smatramnevjernicima one koji se posred-stvom dobrih ljudi mole Allahu.Da tekfirim Busajrija zato što jerekao: ”O najčasnije stvorenje”,da zabranjujem posjete kaburuAllahova Poslanika, s.a.v.s., te za-branjujem posjete grobovima rod-itelja i dr., te da tekfirim one štose kunu nečim mimo Allaha. Odg-ovarajući na ovo, kažem:” Slavane-ka je Allahu, ovo je podvalaogromna.”

(Pogledaj peti odjeljak – ličnapisma šejha na strani 37. u zbircinjegovih napisa).

PPssoovvaattii mmuusslliimmaannaa jjee ffiisskk((tteežžaakk ggrriijjeehh)),, aa uubbiittii ggaa jjee kkuuffrr((nneevvjjeerrssttvvoo))

Znaj da je preziranje musli-mana, bojkotovanje i izbjegavanjezabranjeno (haram). Psovanje mu-slimana je grijeh a ubistvo kufr,ako je bespravno.

Za ovo je dovoljna opomenahadis o Halib bin Velidu u pohoduna Beni Džezimeh kada je ovo ple-me pozvao u islam pa se, došavšiim susreo sa njima, obratio riječi-ma: "Primite islam!” Oni su uzvr-atili: ”Mi smo već muslimani.” -"Onda spustite oružje i siđite. -Ne, tako nam Allaha, jer nakon pr-edaje oružja slijedi smrt, a minemamo povjerenja u tebe, niti ute sa tobom - Nećemo vam vjerov-ati dok ne siđete. Pa su jedni sišli,a drugi se razbježali".

U drugoj predaji stoji da jeHalid susreo narod pa ih je upi-

Opasnost lakomislenog tekfira(proglašavanja ljudi nevjernicima)

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame5 INTERVJUtao: ”Šta ste vi?” ili ”Jeste li mus-limani ili nevjernici?" Odgovorilisu: ”Muslimani. Klanjamo i vjeru-jemo u Poslanika Muhammeda,s.a.v.s. U dolini gradimo džamijesa kojih se ezanom oglašavamo.”Halid ih upita: ”Šta će vam ondaoružje?” Odgovorili su: ”Izmeđunaših sinova i jednog plemena po-stoji neprijateljstvo, pa smo mislilida ste vi oni i digli smo se naoružje.” “Spustite onda oružje”,reče im Halid. Spustili su oružje aon je naredio da ih razdvoje izarobe, a svakom muslimanu dod-jeljujući nekoliko zarobljenika.Nedugo zatim, Halidov glasnik jenaredio da svi pobiju svoje zarobl-jenike. Muhadziri i Ensarije su od-bili da pobiju svoje zarobljenike.Kada je do Poslanika, s.a.v.s., dop-rla vijest o onom što je Halid uči-nio, rekao je: ”Allahu moj, utječ-em Ti se od onoga sto je učinioHalid!” (Ponovio je ovo dva puta).

Neki kažu da je Halid razu-mio da su se oni deklarisali kaomuslimani da bi se zaštitili, ali All-ahov Poslanik, s.a.v.s., ga je uko-rio zbog ishitrenosti u preduzima-nju postupaka bez prethodne pro-vjere.

Također u predaji o Usamibin Zejdu, sinu miljenikaAllahova Poslanika, s.a.v.s., kojubilježi Buhari od Ebu Zabjana kojikaže: ”Čuo sam Usamu bin Zejdada veli: ”Poslao nas je AllahovPoslanik, s.a.v.s., u El-Harqu.Sukobili smo se sa tom skupinomi porazili ih. Ja i jedan ensarijasmo uhvatili nekog njihovog čov-jeka i kad smo ga opkolili, on jerekao: ”Nema boga osim Allaha.”Ensarija ga je pustio, a ja sam gaubo kopljem i ubio. Kada smo sevratili i vijest o tome došlaPoslaniku, s.a.v.s., pa je rekao:”O, Usama, zar si ga ubio nakonšto je rekao –Nema boga osimAllaha-“!? Rekoh: ”Želio je da sezaštiti.”Poslanik, s.a.v.s., je toponavljao pa sam poželio da ni-sam bio musliman prije tog da-na.” U drugoj predaji stoji da je daje Allahov Poslanik, s.a.v.s.,rekao: ”Zar si mu otvorio srce pasaznao da li govori istinu ili laže”.Usame je tada rekao: ”Neću seboriti protiv nikog ko svjedoči danema boga sem Allaha.”

Imam Ali, r.a., je upitan osekti koja se borila protiv njega(haridžije-op.prev.) jesu li kafiri paje odgovorio: ”Ne, oni su od kufrapobjegli.” Upitan je: ”Jesu li lice-mjeri"?Odgovorio je: ”Ne, munafi-ci sasvim malo Allaha spominju, aoni Allaha puno pominju.” Pa jeupitan: ”Šta su oni onda?” Rekaoje: ”Ljudi što ih je zadesila smutn-ja pa su oslijepili, ogluhli i zani-jemjeli.”

MMuuhhaammmmeedd bbiinn UUllwwii eell--MMaalliikkii

s arapskog, Enis Burdžović

Sarajevski hor “Rejan” vjerovatno jejedini ansambl u Bosni i Hercegoviničiji su svi članovi imami. Kako ističe vo-đa “Rejana”, RRiijjaadd DDeelliićć,, svih 16 mo-maka iz hora završilo je medrese i tre-nutno studira na Fakultetu islamskihnauka u Sarajevu. Za sarajavski hor sp-ecifično je i to da u njemu osim Boš-njaka ima i Albanaca, Turaka, Makedo-naca i Slovenaca. Hor je dio udruženja“Mladi muslimani”, i do Ramazana jenastupao pod tim imenom.

- Hor postoji dugi niz godina, i činiga jedna grupa momaka koja se druži uvjeri islamu i na taj način pokušava dapromoviše islam i omladini pokaže dase može i u ovom vaktu na fin način ži-vjeti. Danas mlad čovjek u velikom gr-adu, kakvo je Sarajevo, ima više stranakoje mu privlače pažnju. Mi smo se uzAllahovu pomoć, odlučili za ilahije i pr-omociju naše vjere. Naš cilj je da pri-vučemo omladinu da se družimo, krozrazna sijela, i da pokušamo da ih afir-mišemo na fin način. Da mladi popuneprazninu u svom vremenu. To nam do-bro ide i možemo se pohvaliti da suljudi nakon druženja sa nama, počeli dase mijenjaju. Barem dva namaza daklanjaju.

PPooššttoo vveeććiinnaa ččllaannoovvaa ssttuuddiirraa,, aa nneekkiirraaddee ii kkaaoo iimmaammii,, kkaakkoo oorrggaanniizzuujjeettee pprr--oobbee ii ggoossttoovvaannjjaa??

- Probe su između namaza. Ako je toljetnji period, onda se sastajemo izme-đu akšama i jacije, dok zimi vježbamonakon jacije do kasno u noć. Pošto smoimami, nađemo zamjene ili se dogovo-rimo sa džematlijama. Hvala Allahu,sve stižemo i, osim mnogobrojnih kon-cerata po Bosni, možemo se pohvalitiučešćem na manifestacijama “Pod zas-tavom Muhammeda” održanoj u Zetri iproslavi Šest vjekova islama u Bosnipod nazivom “Moj Umete”. S obziromda smo i članovi ansambla “Sultan Me-hmed Fatih”, kojeg vodi maestro MMeehh--mmeedd BBaarrjjaakkttaarreevviićć i sa njima smo svakenedjelje imali koncert. Imamo dostaiskustva, ali i još uvijek učimo.

SS oozzbbiirroomm ddaa uu BBoossnnii ii rreeggiioonnuu ddaa--nnaass iimmaa ppuunnoo hhoorroovvaa kkoojjii iizzvvooddee iillaahhiijjeeii kkaassiiddee,, iimmaa llii nneeččeegg ššttoo vvaass rraazzlliikkuujjeeoodd oossttaalliihh?? ŠŠttaa jjee ttoo ššttoo ppoosseebbnnoo ššttoonnuuddiittee ppuubblliiccii??

- Prije svega gledamo na kvalitet.Naš cilj nije da se afirmišemo kroz ilahi-je, već da tim pjesmama promovišemovjeru. Kada gostujemo negdje, želimoda tim ljudima na neki način pokušamoprenijeti važnu poruku. Radimo temats-

ki i trudimo se, da tako kažem, da sabine održimo jedan ders na drugačijinačin. Večeras ćemo u Tuzima, kroz ila-hije govoriti o Božijem Poslaniku Muh-ammedu s.a.v.s. Ne želimo da nakonkoncerta, ljudi odu kući prazni. Onokao, bili smo na derneku, bilo je fino,al’ ništa ne znaju. E to je veliki prob-lem, jer u posljednje vrijeme ljudi kojiizvode ilahije su to napravili estradom i

napravili čistu materiju. Njima je ciljkoliko će ih ko platiti i koliko će zaradi-ti, a nije im cilj šta će toj publici ponu-diti. Nama je cilj da publici ponudimonešto.

UUooččii RRaammaazzaannaa oobbjjaavviillii ssttee ii vvaaššuupprrvvuu ppjjeessmmuu ““RRaammaazzaannsskkaa vveeččeerr””.. DDaa lliijjee ttoo mmoožžddaa nnaajjaavvaa ii aallbbuummaa pprrvviijjeennccaa??

-Uoči Ramazana objavili smo kasidu“Ramazanska večer” i za nju snimilikvalitetan spot. Iako je to naš autorskiprvijenac, pjesma se dosta slušala u Bo-sni i tokom Ramazana redovno se vrt-jela na TV “Hajat”. To jeste naš promo-tivni singl, ali odmah ću reći da nam ciljsnimanja materijala nije zarada. Imamonijet da snimanjem albuma i njegovomeventualnom distribucijom, osnujemojedan fond za stipendiranje. Biću iskr-en, jedan dio sredstava ćemo i mi uzi-mati za naše vrijeme i uloženi trud, alinijet nam je da od većeg dijela zaradeosnujemo fond za stipendiranje siro-mašnih, a nadarenih studenata. Zato sei nadam da ćemo naći sponzore za sni-manje albuma.

Razgovarao:SSaammiirr KKaajjooššaajj

IInntteerrvvjjuu:: Rijad Delić, vođa sarajevskog hora”Rejan”

Pjesmom držimo dersove

Zajedno sa sarajevskim horom, Cr-nu Goru je posjetila i generalni sekre-tar udruženja “Mladi muslimani”,AAllmmeeddiinnaa ZZuullkkoo. Podsjećajući da je toudruženje 1939. godine osnovala malagrupa srednoškolaca, među kojima jebio i prvi bosanski predsjednik AAlliijjaaIIzzeettbbeeggoovviićć, Zulko je kazala da Mladimuslimani danas imaju podružnice uskoro svim gradovima Bosne i Herceg-ovine. Udruženje je formirano u ciljupoboljšanja znanja o islamu i očuvanjanacionalno-kulturnog identiteta Boš-njaka.

- Kao i u samim počecima rada, idanas su u rad organizacije uključeniuglavnom studenti i srednjoškolci.Držimo se tradicije, pa naše udruže-nje, nakon skoro sedam decenija pos-tojanja, i dalje radi na edukaciji musli-mana. S obzirom da danas vjere u Bo-sni ne fali, u posljednje vrijeme višesmo okrenuti humanitarnom radu, jerje takva vrsta pomoći Bošnjacima dan-as najpotrebnija. Imali smo dosta akci-ja u kojima smo skupljali novac za pov-ratnike u Bosnu i Hercegovinu. Skoro

smo imali veliku akciju u srednjoj Bo-sni gdje smo skupili oko sedam tonahrane. Osim humanitarne, udruženjeima i vjersko-prosvjetnu, kulturnu,edukativnu, tradicijsku i horsku sekci-ju, pa se mladi mogu uključiti gdje godžele.

SS oobbzziirroomm ddaa UUddrruužžeennjjee ppoossttoojjiisskkoorroo sseeddaamm ddeecceenniijjaa,, pprreettppoossttaavvlljjaammddaa iimmaa ppuunnoo zzaaiinntteerreessoovvaanniihh zzaa rraadd uu““MMllaaddiimm mmuusslliimmaanniimmaa””??

- U rad se može uključiti svako, alinaš član se ne postaje tako lako. Morapostojati dosta intenzivan rad i bespri-jekoran život. Ne može biti mrlja u ži-votu nekog ko želi da postane naš čl-an. “Mladi muslimani” su uvijek zago-varali jedan islam koji ne ide ni desnoni lijevo, već ide srednjim putem. Zatose budući članovi moraju dokazatiradom i ponašanjem u udruženju, ali ivan njega. Imamo članova koji su eks-perti UN, profesori na fakultetrima,dekani na univerzitetima, i to su ug-lavnom stari članovi. Dakle, idemo nakvalitet.

Zulko: “Mladi muslimani”koračaju srednjim putem

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 6REPORTAžA

SULJO MUSTAFIĆ

KKaaššaann –– ggrraadd ffaasscciinnaannttnneeuummjjeettnnoossttii ii aarrhhiitteekkttuurree

Grad Kašan nalazi se u provi-nciji Isfahan na nadmorskoj visi-ni od 1600 metara. Udaljen je240 km južno od Teherana. Ležina rubu velike slane pustinje.

Kašan je grad bogate istorije itradicije Ostaci grada koji su otk-opani u arheološkim istaživanji-ma, govore o tragovima civilizaci-je starim nekoliko milenijuma.Grad datira još iz vremena Sa-sanida (3. stoljeće prije nove ere),a svoj procvat doživio je pod Se-ldžucima. Nakon mongolskog ra-zaranja, u 13. stoljeću, vladari izporodice Ilhanida mu vraćajunjegov sjaj. Međutim, u 16. stolje-ću doživio je katastrofalan ze-mljotres u kome je stradao najve-ći dio njegovih impoznatnih gra-đevina. Ono što se danas moževidjeti predstavlja arhitekturukoja je nastala od vremena dinas-tije Safavida.

Impresivne građevine vide sena svakom koraku. Naši domaći-ni pokazuju nam jednu od mno-gobrojnih palata nastalih u perio-du Safavida, a dograđivanih i kas-nije. Dobri poznavaoci arhitek-ture ili slikarstva mogli bi prov-esti dane u proučavanju samojedne od ovih velelepnih građev-ina ili, pak, samo kupola i orna-mentike i likovnog ukrašavanjana niihovim unutrašnjim strana-ma. Estetski doživljaj se graničisa čuđenjem, divljenjem, zapanje-nošću - ne znate šta vas prije opč-injava- savršenstvo forme i sim-etrije, zavodljiva igra boja, kojesvojim prirodnim sastojcima odo-lijevaju vijekovima ili pričamakoje nastanjujuju svaki kutak tebeskrajne čarolije na zidovima iz-nad vaših glava. Djelić kupolepredstavlja po jednu priču, slikesvojom simbolikom i porukompredstavljaju neku od pripovijestiiz islamske tradicije ili Kur-ana, aneke su dio bogate lirske naraci-je iz čuvene Šahname (Knjige okraljevima). Koliko je dana, mjes-eci ili godina bilo potrebno anon-imnom umjetniku da dovrši ovamonumentalna djela ostaće zanas tajna. Svojim djelom svjedočio beskrajnoj stpljivosti i upornos-ti, genijalnom slikarskom talentui, nadasve, obrazovanju.

Kašan, iako na rubu pustinjene oskudijeva vodom. Ogromnekoličine vode teku ovom pala-tom. Naime, bunari koji su iskop-ani ulov su opstanka na stotina-ma sela. Ovi rezervoari vodi star-iji od vještačkih jezera a zovu se„Kanate“.

Ne zna se da li je ovaj sistemupotpunjen za vrijeme Kira Veli-kog ili možda ranijeg datuma. Bi-lo kako bilo „Kanat“ je još uvijekupotrebljiv i predmet proučavan-ja poljoprivrednih učenjaka u ze-mljama koje oskudjevaju u vodi.Kanat je jedan podzemni žlijebza vodu čija dužina zna biti većaod 100 kilometara, a dubina izm-eđu 10 i 30 metara. Kanat polaziod područja brda i završava se unekom selu ili oazi. Na površinisistem se otkriva kroz niz uzviš-enja i malih brežuljaka, zračnihotvora i ravnomjernih razmakakoji odgovaraju iskopanim prilaz-ima u dubini. Kopani su godina-ma, a ljudi koji su radili u njima idanas zaslužuju svako divljenje ipoštovanje. Naime, kopač je mo-rao provesti sate poguren u jed-nom položaju, kopajući strpljivomalo po malo i izbacujući dio podio zemlje. Tako danima i kilo-metrima, sve do vode. Pošto su toradili posebno obučeni ljudi,neki i dobar dio svog života, bilisu prirodno defomisani i pogur-eni, a neki od njih bi i oslijepjeli.Pošto su bili izloženi stalnoj opas-nosti od obrušavanja i zatrpavan-ja zemljom koja je značilai gotovosigurnu smrt, bili su obučeni ubijele čaršave, slični ćefinima.Ako bi došlo do nesreće, kopačaniko nije vadio jer je već imao će-fin na sebi i okno bi postajalonjegov mezar.

Svaka kuća snabdijevala se iz

ovog sistema, a veće kuće ili pala-te imale su vanjske kanale u koji-ma je bilo obilje vode. Takva je ipalata koju smo obišli i u kojojnam postaje jasno da su njenivlasnici imali poseban odnos iprema vodi i prema svojim čuli-ma. Naime sistem kupatila, kojije izgrađen prije nekihtri vijeka,obuhvata odvojena muška i že-nska kupatila, u njima po neko-liko prostorija gdje su bile ložion-ice odakle se sistemom cijevi spo-rovodio topli vazduh, prostora zapresvlačenje, bazena sa posebn-im uljima i mirišljavim solima,preko saune, sve do prosotrije ukojoj bi, nakon takvog tretmanaiznova oblačili i prolazili krozhladnu vodiu, koja ih je štitila odprehlade. Posebno izdvojen baz-en i sauna bili su za osobe koje suimali bilo kakvo kožno oboljenje.U posebnom dijelu palate nalazise prelijepa bašta u kojoj sa višestrana kanalima dolazi voda. Okonje su postavljene sofe na kojimase sjedjelo i meditiralo, a u sva-kom dijelu palate različit je i šumvode, zavisno do kamenja prekokojeg prolazi. Priča se da su vla-dari i učeni ljudi-filozofi i alimistalno mijenjali raspored kamen-ja u vodi, da ih šum ne bi ostaviou istom raspoloženju ili proizveodrijemež, već da stalne promije-ne zvuka vode čovjeka podstičuda brže i dinamičnije razmišlja.

Inače, cio Kašan je izgrađenod nepečene cigle, a skupine ku-ća predstavljaju prave male arhi-tektonske čarolije. Velike i pros-trane trgove oivičavaju vijencimalih prizemnih kuća rađenihod nepečene cigle. Iako male,ove građevine imaju sve sadržajepotrebne za život. Posebno zan-imljive su avlije i kapije sa speci-

jalnih halkama-tzv. „muškom“ i„ženskom“, čijim se lupanjemznalo da li u avliju ulazi muška-rac ili žena, pa je u zavisnosti odtoga izlazio domaćin ili domaći-ca. Kašan je čuven po svojim ćil-imima, kadifi, pocakljenoj kera-mici i naravno mozaičkim ploči-cama

Poseban doživljaj za nas bilaje džumma koju smo obavili u gr-adu Nain na putu između Ka-š-ana i Jazda. Naime običaj je u Ir-anu da se džumma klanja u sva-kom gradu na jednom mjestu,odnosno u najvećoj džamiji. I ovanas je džamija impresionirala sv-ojom arhitekturom. Rađena odnepečene cigle sa jednom ogrom-nom minarom, svojom bojom ioblikom spolja izgleda kao da jenastala u jednom komadu ili izn-ikla iz pustinjje. Bila je prepunavjernika, ali su nama, budući dasu primjetili da smo stranci, brzopronašli mjesto u drugom safu.Pošto se gotovo sve džamije, tok-om džumme obezbjeđuju pitalisu nas, na engleskom jeziku, od-akle dolazimo. Nakon obavljenogsunneta, stari hatib je više od po-la sata govorio o značaju blagosl-ovljenih mjeseci koji nagovještav-aju dolazak Rammazana. Nakontih poruka na arapskom i persijs-kom, na čistom engleskom jeziku

obratio se i nama pozdravom, uzpoziv svim džematlijama da prou-če dovu za naš ugodan boravak uIranu i povratak u domovinu. Na-ravno, svi su prihvatili njegov po-ziv. Nakon džumme mnogo dže-matlija nam prilazi da se pozdra-vi sa nama ili nas počasti šerbe-tom i slatkišima ispred džamije.Bili smo duboko dirnuti ovim či-nom. Način na koji se ovi ljudiodnose prema musafiru, ne mo-že vas ostaviti ravnodušnim. Raz-mišljamo: koliko je dobrote uovih ljudi, koliko merhameta, ka-da su kod sebe izgradili takav os-jećaj bliskosti i povezanosti sa sv-im muslimanima, vjernicima,bilo kom narodu, boji kože dapripadaju ili jezikom da govore.Uistinu, mnogo. I, zbilja, rijetkisu takvi ljudi, makar u ovom na-šem vremenu i svijetu koji sveviše tone u puki materijalizam.

JJaazzdd -- ssiimmbbooll ssuužžiivvoottaa sslljjeedd--bbeenniikkaa IIssllaammaa ii ZZaarraattuussttrree

Za nekoliko sati vožnje stiglismo u Jazd. Po istorijskim poda-cima Jazd je osnovao sasanidskivladar Jezdegerd I. Neki istori-čari njegov nastanak smještaju ujoš dalju prošlost vezujući ga zaAleksandra Velikog. Legenda ka-že da su Aleksandrovi ahemenid-

U Kašanu, Jazdu i ŠirazuPutopis iz Irana (2)

IIsspprreedd ttuurrbbeettaappjjeessnniikkaa HHaaffiizzaa

PPaannoorraammaa JJaazzddaa

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame7 REPORTAžAski zarobljenici napravili grad.Odatle i potiče njegovo ime- Ale-ksandrov zatvor. Arapi su ga osv-ojili 642. godine. U 10. stoljećupostaje bogat trgovački centar navelikom karavanskom putu. Jazdje u mnogo čemu osoben grad.Njegove ulice su impresvinihoblika i arhitektire čije krajevespaja mnoštvo lukova. Kuće nad-visuju tornjevi sa vazdušnim ot-vorima postavljenim u pravcu du-vanja vjetrova. Na taj način rash-lađeni zrak ulazi u unutrašnjeprostorije. Bez ovakvog ventila-cionog sistema, boljeg i zdravijegod nasavremenije kilimatizacije-ljeti bi ovdje, zbog visokih tempe-ratura, život bio nepodnošljiv.

Jazd ima svoju orginalnu ari-htekturu, uske i vrlo visoke por-tale s velikim minarama blizanci-ma. Primjer ovog osjećaja za sim-etriju je džumanska džamija-Vakt-o Sa'at i nekoliko mauzoleja.Najposjećenije turbe je sejjidDžafera, sina Imama Musa Kazi-ma r.a. koje posjećuje na hiljadehodočasnika. Na jugoistočnoj str-ani džumanske džamije stojiturbe Ruknuddina kao jedini dionekadašnjeg kompleksa zgrada iz14. stoljeća. Tu je bila medresa,biblioteka i observatorija. Preč-nik kupole nad njegovim kabur-om je 10 metara.

Poseban ugođaj bio je borav-ak na kapiji grada Jazda, odnos-no njenim tornjevima viskompreko 50 metara. Izgrađena je uvrijeme Safavida, a ispred nje sv-ake godine, u vrijeme Ašure, nagolemom trgu, obilježava se da-tum kada je, sa dijelom svoje por-odice, na Kerbeli, ubijen Husejnr.a.- unuk Božijeg poslanika Mu-hameda a.s. Većinsko musliman-sko stanovništvo vodi jednosta-van život. Veoma su pošteni, pri-jatni i susretljivi. Zbog njihoveprivrženosti vjeri neki su ovaj gr-ad nazvali „Darul-ibadat“ (Kućaibadeta).. Potomke Muhamedaa.s., sejide, koji uživaju velikopoštovanje, možete prepoznatipo zelenoj kapi i zelenom pojasu.

Pored muslimana u graduživi i brojna kolonija zaratustrija-naca, sljedbenika učenja Zaratus-tre. Pri izlazu iz Jazda, iza jednogvisokog bijelog zida skrivena jejednospratna građevin. S ulice jeuočljiv samo Ahura Mazdin sim-bol. Tu se nalazi vatropokloničkihram. U njemu se sakupljajuvjernici a osim vrhovnog svešten-ika niko nema pristupa najvećojsvetinji, gdje u jednoj bronzanojzdjeli već 1 500 godina gori va-tra, koja je prema njima, simbolBožijeg svjetla. Naši domaćininam objašnjavaju da je ova vjera,prije islama, bila glavnom religi-jom persijanaca, te da je u osnoviimala dosta monoteističkih ele-

menata- odnosno da su njenisljedbenici vjerovali u jednogBoga. I u blizini Jazda nalazi senekoliko većih kolonija sljedbeni-ka zaratustrijanske vjere.

ŠŠiirraazz--ggrraadd rruužžaa ii zzaavviiččaajj ppjjeess--nniikkaa lljjuubbaavvii

Širaz nazivaju gradom ljub-avi, ruža i slavuja jer su u njemusu živjeli najčuveniji persijskipjesnici Sadi i Hafiz. Kroz tek-stove na klinastom pismu pron-ađene u Perzopolisu saznajemoda je dolina u kojoj je nastao Ši-raz bila naseljena već u dobaAhemenida. Na tom mjestu nas-tao je 648. godine islamski gradŠiraz. Bio je glavni grad nekolikokasnijih dinastija Za vrijeme 13. i14. stoljeća razvio se u centarperzijske književnosti Za vrijemevladavine Kerim Hana Zanda(1750.-1779.g.), koji ga je učiniosvojim glavnim gradom, mjestodoživljava novi procvat i blagost-anje.

Kada se sa sjevera ulazi u gr-ad prvo što se ugleda i jeste Dar-vazeh Kur'an- Kur'anska kapija.Kapija ispod koje put vodi ugrad, podignuta je između 10. i11. stoljeća. Kerim Hari Zand juje u 18. stoljeću restaurirao iproširio. Interesantno je napome-nuti da je tom prilikom kao zašti-tu grada pohranio primjerakKur'ana u gornjem dijelu kapije.

Nedaleko od Kur'anske kapi-je, u prekrasnom ograđenom pe-rivoju stoji mauzolej Hafiza kojije podignut krajem 14. stoljeća,kratko nakon pjesnikove smrti.Međutim, od te prvobitne građe-vine nije ništa preostalo. Današ-njih osam velikih stubova na k-ojima počiva kupola, potiču izvremena Zand dinastije. Restau-racija na mauzoleju je izvršena1936. godine. Nakon sklapanjabraka, mnogi parovi nastoje otićiu Širaz i obaviti zijaret Hafizovamezara. Kažu da se nadaju da ćeposjetom kaburu čovjeka koji jezapalio ljubav u milionima srca,Allah dž.š. i među njih spustiti

ljubav i samilost. U sjeveroisto-čnoj gradskoj četvrti Saadijeh na-lazi se mauzolej šejh Sadija, dru-gog velikog pjesnika ljubavi To jejedno otvoreno zdanje na čijimstubovima počiva plitka tirkiznakupola. Dvadesetak metara odSadijevog kabura, široke stepen-ice vode u jednu podzemnu pros-toriju u čijem centru se nalazibazen s ribama. Odakle ta bistravoda dolazi još ni danas nije poz-nato, ali ono što se zna, jeste, daje Šejh Sadi tu pored vode, udruštvu svojih učenika, proveoposljednje godine života.

U produžetku Hijaban-eHafiz nalazi se Vakil-bazarutemeljen u 18. stoljeću odstrane Kerim Hana..Prekoputa bazara, odvojen manjomulicom, nalazi se Mesdžid-eVakil. Nastao je u isto vrijemekad i bazar. U sredini njegovogunutrašnjeg dvorišta nalazi seduguljasti bazen.

U Širazu je i turbe u kome jepokopan brat Imama Rezaa r.a. -Mir Sejjid Ahmed zvani- Šah Če-rag. Nadgrobno obilježje kao iMesdžid-e Šuheda utemeljena jeu 12. stoljeću. Za vrijeme Safavi-da, a naročito Kadžara na njemuje izvršeno više restauracija, pro-širivanja i uljepšavanja. U dvori-šte mauzoleja, koje je opasanovisokim zidom, ulazi se kroz ka-piju sa čije desne strane stoji me-zar Šah Čaraga. Pred glavnim ul-azom, koji je isključivo za mu-škarce, uzdiže se na drvenim stu-bovima otvoreni trijem. Na užojstrani građevine žene imaju svojposeban ulaz. Unutrašnjost mau-zoleja je ukrašena mozaikomogledalaca i mozaičkom orname-ntikom od pločica. S obje njegovestrane stoji po jedna kraća mu-nara. Svojim izgledom one pod-sjećaju na cvijet tulipana.

Ipak, Širaz najviše prepozna-ju kao zavičaj pjesnika kojima usvijetu nije bilo ravnih u tom vre-menu-Sadiju i Hafizu.

Pravo ime pjesnika Sadija ko-ji je rođen u Širazu 1193. godinejeste Muslihuddin.Prvo se školo-

vao u Širazu da bi potom svoje st-udije nastavio na čuvenoj Nizam-iji u Bagdadu. Tu mu se pružilaprilika da uči pred istaknutimučenjacima tog vremena. Dok jeprvih 30 godina života posvetioučenju, slijedećih 30 ili neštoviše godina proveo je obilazećizemlju od Sredozemnog mora doIndije. Razne opasnosti i avantu-re iz tog vremena opisao je u svo-jim djelima. Na hadždž je otišao14 puta i to pješice. Svoju posljed-nju trećinu života proveo je u po-vučenosti potpuno predan Alla-hu, Gospodaru svjetova.

Iza sebe je ostavio brojna di-jela u prozi i stihu od kojih sunajpoznatiji Bustan i Đulistan.Bustan je napisao 1257. godine. .Završio ga je stihoviima:

„Oprezan ti hodi po prahumome / jer drugi će hodati poprahu tvome.“

Drugo svoje djelo - Đulistannapisao je 1258. godine . On jeuspješna mješavina rimovane iritmičke proze kojoj se dodaju kr-aće priče. Sadi u ovom djelu opi-suje i pokazuje nam svijet onak-vim kakav je on ustvari bio i ka-ko ga je on vidio i upoznao. Najednom mjestu u Đulistanu kaže:„Nikada se nisam žalio na sudbi-nu i određenje, niti sam uzdisaozbog onoga što bi me snašlo,osim u jednoj prilici. Naime, bij-ah bez obuće i sredstava da prib-avim sebi cipele. U tako jadnomstanju uđoh u glavnu džamiju uKufi. Prvo što tamo vidjeh bijašečovjek koji nije imao stopala. Ist-om, moje stanje nezadovoljstvanestade bez traga, zahvalih se Bo-gu dž.š. što imam stopala i potom

s lakoćom i strpljenjem podnosihžuljeve na svojim bosim noga-ma.“

Šejh Sadi je preselio naahiret 1292. godine u Širazu. Naulazu u njegov kabur stoje stiho-vi: „Turbe Sadija Širazija, aškommirisaće / I hiljadu godina nakonsmrti njegove.“

Njegovo djelo, kao i pjesnikaHafiza biće uzor mnogim evrop-skim pjesnicima 18. i 19. stoljeća,a među njima i slavnom Geteu.

Šemsuddin Muhammed, poz-natiji kao Hafiz, se rodio u Širaz-u, početkom 14. stoljeća. Ostao jearano bez oca i zaposlio se upekari kako bi mogao izdržavatisebe i majku. Veoma mlad nauč-io je Ku'ran napamet. Hafiz će zakratko vrijeme svojim gazelimaoduševiti cijelu Perziju. Koliko jevolio svoj rodni grad dovoljnonam govori podatak da ga je zaživota samo jednom napustio.Zadnje godine života proveo je upovučenosti podučavajući neko-liko najbližih učenika. Preselio jena ahiret 1389. godine. Oni kojinisu razumjeli njegove gazelezagovarali su da ga ukopaju kaonemuslimana.

Slučaj je rješen tako što jenasumice izvučeni stihovi iz nje-govog „Divana“ koji glase:

„Ne žalite truda da odeteHafizu na dženazu / On ide uDžennet pa makar potonuo u gri-jehu.“

Na svakom koraku u Širazuprati vas miris đulistana, a srdač-nost i vedrina njegovih žiteljastalno vas upućuju da ste u gradudva velika islamska pjesnikaljubavi.

PPaallaattaa uuKKaassaannuu

NNaa SSaaddiijjeevvoomm ttuurrbbeettuu

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 8INTERVJU

EElliiff:: Kada su formirane “Ara-beske” i koliko članica broje?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Formirane su1993. godine. Saradnja sa našimdanašnjim voditeljom, gospodi-nom Fikretom Kurtovićom kre-nula je nakon što smo radili nazajedničkom projektu. Radilo seo pjesmi „Dragoj mojoj BiH“. Na-kon toga je krenula ideja da kren-emo sa nekim ozbiljnijim radomjer Islamski centar u Zagrebu jeimao oduvijek veliki interes zailahijama i njihovim izvođenjemunutar islamskog Centra za mev-lude i Bajrame, itd. a i u Hrvats-koj za neke kulturne događaje.Tako smo krenuli sa suradnjomda bi 1995. izdali svoj prvi albumkoji se zvao „Eh da se Bosni vra-tim“. Nakon toga je sve krenulouzlaznim putem i evo sad većimamo naš treći album „Ti si vje-tar ja sam plamen“. „Arabeske“broje petnaest članica.

EElliiff:: Da li ste gostovali vanHrvatske, osim ovdje u CrnojGori?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Pa najčešće smo

pozivani u BiH. Najčešće sudjelu-jemo na manifestacijama poputove zadnje na Koševu „Moj umm-ete“. Bili smo u dosta gradova idržava poput Italije, Švicarske,Au-strije, Njemačke, Turske, itd.

EElliiff:: Obično horovi ilahija ikasida bave se duhovnom muz-ikom. Ako se ne varam, radili stejednu pjesmu sa „Zabranjenimpušenjem“?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Da. Sa „Zab-ranjenim pušenjem“ evo nekihpar godina dobro surađujemo. Najednom njihovom albumu smo iz-vodili dvije ilahije. Između ostal-ih je bila „Bejtullahov crn ogr-tač“ gdje su oni koristili isto takou djelovima. Jednostavno su dob-ili mogućnost da rade muziku zafilm „Nafaka“ i došli su na idejuda bismo mi to dobro uklopile. Ina kraju je ispalo sasvim dobro.Publika se uglavnom oduševilapjesmom „Kad procvatu behari“.

EElliiff:: Da li mislite da su ilahijei kaside afirmativne za omladinukoja sluša, recimo, pop muziku?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Pa ja mislim dau zadnje vrijeme sve više i višeljudi se okreću tom dijelu duho-vnosti i da ih dosta privlači i zvu-či mistično i nepoznato pa vjero-vatno žele da upoznaju taj načinizražavanja duhovnosti. Tako damogu reći da ljudi pokazuju int-eresovanje za tu vrstu muzike.

EElliiff:: Vaša saradnja sa AzizomAlilijem je konstantna ili ga po-vremeno pozovete na koncerte?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Uglavnom često

surađujemo jer je Hafiz Aliliistovremeno glavni imam u zagre-bačkoj džamiji, tako da jednidruge upotpunjujemo.

EElliiff:: Ko piše ilahije za „Arab-eske“?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Gospodin Latićje uglavnom pisao sve tekstoveosim nekih koje je napisao gospo-din Fikret Kurtović na zadnjemalbumu.

EElliiff:: Gdje su snimane ilahije?SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Uglavnom sve

su snimane u Zagrebu. Do sadasmo snimili tri CD-a.

EElliiff:: Kolika je zaintereso-vanost za slušanje ilahija na pod-

ručju Hrvatske?SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Po našim sazna-

njima naravno skoro svi džematina prostoru Hrvatske mnogo nasslušaju. Međutim ima dosta nem-uslimana koji nas također slušajui koji su pronašli nešto što ih jefasciniralo u načinu na koji miprezentiramo duhovnu muziku. Iniko od njih nije ostao ravnodu-šan i uglavnom nam iskazuju svenajbolje epitete.

EElliiff:: Kakav je stav Hrvata,naročito u Zagrebu, nasprampokrivenih djevojaka. Kakvo jejavno mnjenje? Da li te djevojkeimaju komplekse zbog takvogoblačenja i odnosa drugih naspr-am njih?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Ja ne bihmogla govoriti o tome izosobnog iskustva. Ali ne bih tonazvala komleksom. Vjerujemda im nije svejedno. U javnosti,u svakodnevnom životu, nar-avno, nije lahko. Jer svugdjemožete susresti nekog kome tone odgovara, pogotovo kad jepropaganda takva kakva jeste ikada su ljudi puni predrasuda ineznanja o islamu.

EElliiff:: S obzirom da je ovo Vašaprva posjeta Crnoj Gori, kakvi suutisci?

SSeellmmaa IIbbrruulljj:: Najbolji!

Razgovarao:DDžžeemmoo RReeddžžeemmaattoovviićć

Intervju sa najstarijom članicom hora “Arabeske”, gospođicom Selmom Ibrulj

Slušaju nas i nemuslimaniPovodom ramazanskog Bajrama nedavno je u Podgorici boravio hor“Arabeske” iz Zagreba, zajedno sa hafizom Azizom ef. Alilijem. To gostovanje smo iskoristili zarazgovor sa najstarijom članicom hora,gospođicom Selmom Ibrulj:

IIbbrruulljj

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame9 ANALIZE

Upravo kad je počeo da se razi-lazi dim turskih unutrašnjih politi-čkih sukoba, novi smrtonosni nap-ad kurdskih separatista na turskevojnike primorao je vlada da zapri-jeti vojnim akcijama unutar Iraka.Takva mogućnost povećava rizik zaTursku, Irak i Sjedinjene Države.Ima, međutim, razloga da se sumn-ja da je situacija tako opasna kaošto sugerišu naslovi u medijima.

Turska optužuje iračke Kurdeda pružaju utočište grupi od 3.000do 5.000 najaktivnijih turskih kur-dskih boraca - PKK separatističkimgerilcima koji su optuženi za smrt80 turskih vojnika u toku ovegodine. Nevolje su dostigle tačkuključanja 7. oktobra, kad su kurds-ki borci ubili 13 turskih vojnika ne-daleko od turske granice sa Irakom.

Turska javnost je zatražila akci-ju, a vlada premijera Redžepa Taj-ipa Erdogana je odgovorila. Uprkosapelima na strpljenje i uzdržavanjeIraka i SAD, turski poslanici su sa507 glasova za i 19 protiv ovlastiliErdogana da naredi vojne udarepreko granice u bilo koje doba na-redne godine.

Erdogan je poslao iračkim Ku-rdima snažnu poruku. Ali, zbognekoliko razloga vrlo je vjerovatnoda će turska vojska ograničiti svoje

operacije na upade manjeg obima ivazdušne napade na specifične cil-jeve, prije nego što će pokrenuturat širih razmjera.

Prije svega, turska armija ne-ma interesa da se upusti u rizik dase umiješa u irački sektaški sukob.Invazija velikih razmjera mogla bida izazove iračke kurdske gerilceda uđu u produženu i krvavu bitkus turskim snagama, što može samoda potkopa podršku Erdoganovojvladi u zemlji i u inostranstvu.

Drugo, turska vlada se nada daće uspjeti da ubrza svoja nastojanjada se zemlja pridruži Evropskoj un-iji. Invazija na Irak potpuno bi zau-stavila taj proces. Visoki predstav-nik EU za spoljnu politiku i bezb-jednost, Havijer Solana jasno je sta-vio do znanja da se Evropa snažnoprotivi vojnim operacijama turskevojske u Iraku.

Treće, Turska je veoma svjesnada je opšti napad unutar Iraka up-ravo ono što žele separatisti iz red-ova turskih Kurda. Postoji li boljinačin da se nanese šteta Turskojnego da se uvuče u vojni sukob sIrakom, SAD i EU? Erdogan nemanamjeru da bude uvučen u tuzamku.

Imajući sve to na pameti, pos-ljednji potez turskog parlamenta

treba da se vidi kao ultimatumregionalnoj vladi iračkih Kurda daprotjera turske Kurde i pokušaj dase SAD natjeraju da iskoriste zna-čajan uticaj koji tamo imaju. To jepolitika svršenog čina, a ne objavarata.

Sama parlamentarna autoriza-cija pažljivo je sročena da naglasiograničene turske ciljeve. U njoj senaglašava da turska vojska ne nam-jerava da okupira iračku teritoriju ida ugrozi iračke Kurde ili njihovunaftnu infrastrukturu. Napad bi,sasvim sigurno, smanjio privlačno-st iračke kurdske provincije zadolazak stranih naftnih kompanija.

Iračka centralna vlada svjesnaje rizika, takođe, i vjerovatno ćeispoljiti maksimalno uzdržavanje.Ograničen turski udar na sjeverniIrak izazvao bi vjerovatno malu re-akciju osim javne osude i retoričk-ih tvrdnji o iračkom suverenitetu.

Opasnosti po iračku naftnu in-frastrukturu u blizini iračkog gra-da Kirkuka i drugoj teritoriji podkontrolom kurdske regionalne vla-de jesu minimalni. Turska vladazna da će svaki potez da se zatvorioko 1.000 kilometara dug nafto-vod od Kirkuka do turske mediter-anske luke Čejhan imati mali nep-osredni uticaj, pošto većina iračkog

izvora nafte s juga zemlje ide naft-ovodima koji su stotinama kilomet-ara udaljeni od iračke granice s Tu-rskom.

Štaviše, turska vojska može dapoveća pritisak na iračke Kurde da-leko manje drastičnim mjerama.Može da zatvori dva glavna granič-na prelaza, važan put za hranu, go-rivo i ostale robe namijenjene irač-kim Kurdima. Vojska može, tako-đe, da obustavi i izvoz struje u sjev-erni Irak.

Ipak, čak i vojne operacije ma-lih razmjera nose rizik. Ako PKKbude u stanju da pokrene glavninapad na trupe ili civile unutarTurske, javno negodovanje moglobi da ostavi Erdoganu malo izboraosim da poveća ulog.

Problem je još više kompliko-van odbijanjem Turske da direktnopregovara s kurdskom regional-nom vladom u sjevernom Iraku.Turska se plaši da bi takvi pregov-ori bili prećutna potvrda da su irač-ki Kurdi izborili stepen autonomi-je u odnosu na Bagdad. To je sponakoju turski nacionalisti i vojska nemogu da prihvate.

Postoje i rizici i za iračkog pre-mijera Nurija al Malikija, zato štoudari turske vojske u iračkim sjev-ernim provincijama mogu da potk-

opaju podršku Kurda, od čega vla-da zavisi sve više. I sunitski Arapi iKurdi već su ozlojeđeni zbog Mali-kijeve mlake reakcije na nedavnoiransko granatiranje iračke teritori-je - pokušaj da se udari po militan-tima iz redova iranskih Kurda kojibježe preko granice s Irakom.

Ima i opasnosti po SAD. Sn-ab-dijevanje američkih trupa u Iraku iAvganistanu najvećim dijelom idepreko Inčirlika, vazdušne baze uTurskoj. Imajući u vidu prijetnju dabi Predstavnički dom američkogKongresa mogao da usvoji rezoluci-ju koja optužuje Turke za genocidnad Jermenima prije devet deceni-ja, moglo bi se reći da je najmanjepogodan trenutak da dvije zemljebudu u zavadi zbog Iraka.

Ali, na stranu najgori scenario,turska invazija na sjeverni Irakslužila bi samo interesima kurd-skih separatista u Turskoj. Upravostoga preovladaće hladne glave.Ograničene prekogranične operac-ije su vrlo moguće, ali ne i ratizmeđu Turske i iračkih Kurda.

JJaann BBrreemmeerr(Autor je predsjednik

Evroazija grupe, konsultant zaglobalni politički rizik i autor

knjige "Novi način da se razumije uspon i pad nacija")

U najcrnjem momentu za Am-eriku, Frenklin Delano Ruzveltpozvao je naciju da se ne prepusti"bezimenom, nerazumnom, neo-pravdanom teroru. " Ali, to je bilotada.

Danas, mnogi muškarci koji senadaju da će biti sljedeći predsjed-nici - uključujući sve kandidate saznačajnom šansom da dobiju rep-ublikansku nominaciju - u centarsvojih kampanja su postavili ner-azumni, neopravdani teror.

Razmotrimo, na momenat,implikacije činjenice da Rudi Đuli-jani prihvati spoljnopolitički savjetod Normana Podhoreca, koji želida se bombarduje Iran "što je prijemoguće. "

G. Podhorec, urednik "Kome-ntara" i osnivački neokonzervati-vac, kaže nam da je Iran glavnicentar islamofašističke ideologijeprotiv koje se borimo od 11. sep-tembra. "

Islamofašisti, kaže nam, na do-brom su putu da stvore svijet "obl-ikovan po njihovoj volji i skrojenpo njihovim željama." "Neki posm-

atrači već upozoravaju da će do kr-aja 21. vijeka cijela Evropa bititransformisana u mjesto kojem ćedati ime Eurabija. "

Moram li da ističem da ništaod ovoga nema nimalo smisla?

Kao prvo, ne postoji zapravoništa poput islamofašizma - to nijeideologija, to je produkt neokonz-ervativne mašte. Termin je postaomoderan samo zato što su na tajnačin irački jastrebovi zamaskiralitraljavi prelaz sa gonjenja Osamebin Ladena, koji je napao Ameri-ku, na Sadama Huseina, koji nije.A Iran nema ama baš nikakve vezesa 11. septembrom - zapravo, iran-ski režim je bio prilično od po-moći Sjedinjenim Državama kadasu krenule na Al Kaidu i njenesaveznike Talibane u Avganistanu.

Pored toga, tvrdnja da je Iranna putu ka globalnoj dominacijiviše je nego smiješna. Tačno je daje iranski režim nezgodan na mno-go načina, i bilo bi veoma loše akobi se domogao nuklearnog oružja.Ali, govorimo o zemlji čiji je BDP

otprilike jednak BDP-u Konektika-ta, i vladi čiji je vojni budžet kaošvedski.

U međuvremenu, ideja da ćebombardovanje baciti iranski re-žim na koljena - a bombardovanjeje jedina opcija, s obzirom na to dasmo ostali bez trupa - samo jepusta želja. Izrael je prošle godinepokušao da onesposobi Hezbolahvazdušnom kampanjom, da bi gana kraju, u stvari, učinio snažni-jim. Sve ide u prilog vjerovanju dabi napad na Iran proizveo isti re-zultat, a uz to bi došlo i do urgož-avanja američkih snaga u Iraku ipovećanja cijena nafte do trocif-renog broja.

G. Podhorec, ukratko, širi onošto moji rođaci zovu luda priča. Ip-ak, favorit za nominaciju Republ-ikanske stranke mu ukazuje pošto-vanje. A Podhorecove tirade su,ako ništa drugo, normalnije odnekih koje se mogu čuti od Đuli-janijevih rivala.

Tako je, u nedavnoj reklamikampanje, Mit Romni utvrdio dase Amerika bori protiv ljudi koji-

ma je cilj da "ujedine svijet pod jed-nim džihadističkim kalifatom. Dabi to učinili, moraju srušiti slo-bodoljubive nacije. Poput nas." Onne kaže tačno ko su ti džihadisti,ali vjerovatno misli na Al Kaidu -organizaciju koja je sigurno poka-zala volju i sposobnost da ubijanedužne ljude, ali nema šanse dasruši SAD, a kamoli da zavlada svi-jetom.

A Majk Hakabi, kojeg novinarivole da prikažu kao finog, razum-nog momka, kaže da u slučaju izb-ora Hilari Klinton, "nijesam sigu-ran da ćemo imati hrabrosti, voljei odlučnosti da se borimo protivnajveće prijetnje sa kojom se ovazemlja ikad suočila u islamofašiz-mu. Da, gomila lako naoružanihterorista i vojna sila četvrtog reda -koji nijesu čak ni saveznici - pred-stavljaju veću prijetnju nego što suto ikad bili Hitlerovi tenkovi ilisovjetski nuklearni arsenal.

Sve ovo bi bilo smiješno danije tako ozbiljno.

Nakon 11. septembra, Bušovaadministracija je usvojila širenje

straha kao političku strategiju.Umjesto da tretira napad onakokakav je on zapravo bio - zločinkoji je počinio u osnovi slab, prem-da nemilosrdan neprijatelj - admi-nistracija je prikazala Amerikukao naciju kojoj se prijeti iz svihpravaca.

Većina Amerikanaca je sadapovratila ravnotežu. Međutim, re-publikanska baza, koja je svesrdnousvojila retoriku administracije oosovini zla i ratu protiv terora, idalje je zaražena strahom koji suBušovi pobudili - možda zato štose strah od terorista tako lako uk-lapa u stare strahove baze, uključ-ujući strah od tamnoputih ljudigeneralno.

I baza traži kandidata kojidijeli taj strah.

Da budemo načisto, Al Kaidajeste realna prijetnja, to je i iranskinuklearni program. Ali, nijednaod ovih prijetnji me ne plaši kaosam strah - nerazumni strah koji jeobuzeo jednu od dvije velike amer-ičke političke stranke.

PPooll KKRRUUGGMMAANN

Zbog čega će turska armija ostati kod kuće?

Rizici ogromni, učinak nikakav

The New York Times: Bušova vlada je nakon 11 . septembra 2001. prikazala SAD kao naciju kojoj se prijeti iz svih pravaca

Širenje straha kao politička strategija

nëntor 2007. 10

...Jam vetëm! Rruga qëshpie për në cakun final ësh-të e mbuluar me sprova tënjëpasnjëshme. Hera –herësfrynë një erë e lehtë që mëafron drejtë detit të paduk-shëm. Një kotje nga cicëro ehedhur mbi strukjen pozi-tive. Trumbetuesit po hed-hen në valle me melhemet esakrifikuara të një shtrese tëshoqërisë. Ndjehem si një irilindur në fushën e blertë tëdevotshmërisë. Hëna dhe yjetmë inspirojnë në botën e pan-dashme të dashurisë.

Je larg! Gjurmët e parfu-mit tënd trokasin thellë nëkujtimin tim. Peshojat e sinq-eritetit të mbushura e të lyerame vaj ulliri studiojnë secilënfjalë të ngjyrosur me ngjyraylberi. Një heshtje që më rrë-mben shpirtin tim! Kaltërsiae liqenit artificial më thërretmbi vallen e peshqve. Nda-lem një çast dhe marrë frymërëndë.

Si mund t`i besojë kësajpamje e cila vetëm shtatin eka hedhur jashtë si një vallta-re orientale? Bjeri mendjes,

më pëshpëriti shpirtërisht ze-mra e cila më paralajmëroipër fitoren e re të muslima-nëve në Turqi. I kotë ështëçdo mendim i pa artikuluarmirë. Këmbëzbathur ecë rru-gëve me gjemba-gjemba, rru-gë që shpie në Ëndrrën Vet-jake!

... Meditim i fildishtë mbistërpikjen e padukshme tëujëvarës së jetës. Shoh largnjë muzg që më fton në das-mën e djalit të tij. I çuditsh-ëm ky mendim!!! Si një udh-ëtar i paftuar, filloj që të lun-drojë drejtë caqeve të thellatë Sinqeritetit. Rrugëtim mi-leniumesh është ky që po sfi-dojë kohën në shkrirje shkro-njash. Një pallat i ndërtuarprej lotësh ma lidhi fort zgob-zën e syrit për copëzat eQiellit. Një qetësi e botanikëssë qenieve krijon refleksin eparë të epruvetës së thyer.

Ndjehem i vetëm edhepse jam pjesë e Ummetit. Mëkujtohet për një çast surjaIHLAS. Duke përsëritur këtësure në vete shoh në Qiell dyshpend që më paraqiten si hi-

je në këtë kohë shkretëtirash.Kuptova se ato ishin miqtë qësë bashku me mua qetësohes-hin me fjalët e All-llahutxh.sh.. Në atë çast m`u mbje-llë një shpresë më shumë përmemorizimin e Kur`anit Fa-mëmadh.

Duke klithur rëndë e ulakokën dhe zbrita në thjeshtë-sinë e jetës. Kjo pluhurosjedendurish që më flladitë pasçastit në çast më kthen mbra-pa me shekuj. Inkuzatorët evjetër e dinin saktësisht senga çfarë çaloj, porse zemra engurtë i lidhi për ideologjinëe kryqtarëve të kuq.

...Asgjë nuk është e ndrys-hueshme përveç ndryshimit.Kështu konstatuan psikolo-gët e çmendur të RilindjesEvropiane. A thua është e vë-rtetë se gjendemi në Parajsëne NOSTRADAMUSIT apondoshta imagjinojmë bukuro-shen e SADIUT? Relikt i vje-tër pedagogjik që më kahë-zon drejtë dalldisjes shoqëro-re. Shushuritja e malit më ka-lit për së gjalli në venitjen ere të sorollatësit të vjetër.

Kalimi i këtij hendekubëhet i mundur vetëm mendihmën e konceptit INSAN.Sekondat ecin dhe unë zbe-hem nga ky meditim i tërbu-ar që më lind ankthe shkron-jash. Identiteti njeri si i tillë udallua nga kafshët me ndërg-jegjen e tij. Zëri i arsyes mëhedhë thellë në lojën e GLA-DIATORIT. Pulëbardhat mezanatin e vjetër afishojnë çdokalimtar rrugës. Ligjet e zem-rës nuk e pranojnë një zanattë këtillë, porse egoja dheshfrenimi veprojnë ndryshenga mendja, zemra dhe sin-qeriteti. Ato në këtë mënyrëabsorbojnë atë fuqinë dalton-ike që oscilon çdo shtegtimnë frymëmarrjen e heshtur.Në librin e kujtimeve fillovaqë ta përshkruaj fjalë për fja-lë këtë udhëtim të çmendur.

U harxhua shumë ngjyrëgjatë realizimit të këtij feno-meni të çuditshëm, pikturim-in e çdo ankthi. Nga ankthinë ankth, një teori që sfidonçdo kërkues të diturisë. Ese-nca e mbrapshtë e filozofisësë jetës venitë çdo arterie qënxin stuhinë. Në pallmat e

bukura të fundësisë, krijohetnjë hije, një erë që më stiliz-on vargun e gjatë të dashu-risë.

Ç`koincidencë! Dy kahetë frikshme sfidojnë adrenal-inën e pucitur thellë nënshtresën e dukshme tokë-sore. Afërsia e yjeve më fletme gjuhën e mikut të devot-shëm. Një deve e stërngarku-ar në karvanët e mëndafshitpërkulet para Madhërisë sëZotit. Pyetje sfiduese e hed-hur në masën e blertë të di-skutimit magjik për lartësinëe simbolizmave të paduk-shëm. Vezullon një fytyrëmbas ndeshjes së rëndë tëModalitetit. Ankthet e lindu-ra janë përsiatje e stresuar ePafundësisë.

Nuk di dhembje në këtërrugë të rëndë, por dëshirë,vullnet dhe shpresë për dele-gimin e fjalës së vërtetë mbirruzullin tokësorë. Ankthetnga njeriu si top tenisi u hed-hën mbi gjoksin e djajve...

Deri në episodin e rad-hës...PAQE! HHaammddii NNuuhhiijjuu

Ankthe

1111 nëntor 2007. EELLIIFFislamske novinegazetë islameDA’ WE

KHALID BAIG

Çfarë do të thonë njerëzit? A dotë më mbështesin? A do të qeshin?Shihet që këto çështje ndikojnë vepr-imet tona, sidomos sjelljen tonë menjerëzit, më shumë se çdo gjë tjetër.Presioni nga shoqëria është një forcëe fuqishme. Kjo vepron duke e thir-rur dëshirën tonë që të mos mbeteshi fyer, vihesh në lojë, apo të kritiko-hesh. Në një shoqëri të shëndoshë(të drejtë) ajo mund të jetë një forcëpër të mirë, sikurse disa njerëz do t’ishmangeshin një emri të keq më shu-më se sa një vepre të keqe. Por në bo-tën reale jashtë atje, ajo të kthen mëshumë në një forcë të keqe, dukeushtruar presion njerëzve që të bëjnëgjëra që ata dinë që janë gabim, apoduke i mbajtur ata që të mos bëjnëatë çfarë ata e dinë që është e drejtë.Pyetja e të drejtës dhe të gabuarësështë shndërruar në pyetjen e pranu-eshme apo e papranueshme në këtëforcë të keqe.

Në disa raste këtë e dallojmë le-htë. Afërsisht çdo prind sot në per-ëndim merakoset për ndikimin eshokut, veçanërisht tek adoleshen-tët. Vështirë mund të gjesh ndonjëgjynah që tërheq adoleshentët –droga, dhuna, padituria, kurvëria,bandat – që nuk ka ndikimin e shoq-ërisë si shkak kryesor apo më tëmadh. Jetë të panumërta janë mbra-pshtuar (përmbysur) apo shkatërruarplotësisht nga kjo. Megjithëse na tër-heq vëmendjen tonë për shkak tëshkallës së shkatërrimit që shkak-ton, tendenca e përgjithshme nukështë e ndryshme në segmentet e tje-ra të shoqërisë. Në shumë raste pri-ndërit e njëjtë muslimanë të cilët sin-qerisht shqetësohen për presionin eshoqërisë së adoleshentëve, për vet-ën e tyre jepen mbas presioneve tëkonformitetit.

Ky fenomen nuk është i kufizuarvetëm në botën perëndimore. Fatke-qësisht sot shumë vende muslimanegjithnjë e më shumë anojnë nga anae gabuar. Atje, traditat jo-Islame, terejat (bidatet), dhe tërësisht të këqi-jat lulëzojnë nën presionin shoqëror.Kështu shohim që në shumë vendemuslimane madje edhe një veprimshumë i thjeshtë sikur të rritesh mje-krën (apo vërejtja e mbulesës së gra-ve) trajtohen sikur krime të dënuesh-me nga përqeshja e publikut! (Në njështet si Egjipti, një akt i njëjtë thërretpër investigime nga agjencitë sekre-te. Por ajo është një histori tërësisht

tjetër.) Të tejkalosh këtë dhe të nda-losh ndonjë nga praktikat jo Islametë themeluara kualifikon ndonjërinme emërtimin fanatik.

Në fakt nuk ka asgjë të re nga egjithë kjo që u tha deri tani. Kjo bete-jë psikologjike është po aq e vjetër salufta mes të mirës dhe të keqes. Ku-r’ani na tregon që të gjithë Pejgambe-rët u injoruan dhe u tallën nga po atanjerëz që ata u munduan për t’i rua-jtur nga dënimi i përjetshëm. Ata uthirrën gënjeshtarë dhe magjistarë;ata u përqeshën nga që ishin shumëfetar; ata u përqeshën sikurse të is-hin “budallenj”.

Historia e Pejgamberit Nuh, pa-qja qoftë mbi të, është shumë e qar-të. Veprimi i tij final për të ndërtuar

Anijen u konsiderua dëshmi pozitivenga njerëzit e tij për të si një njeri qëka kaluar nga mendja. Ndërtimi i njëanije në një hapësirë gati një mijë mi-lje larg nga deti! Çfarë mund të ishtemë çmenduri se kjo? Kur’ani për-mend:

““AAii nniissii ttëë nnddëërrttoonnttee aanniijjeenn.. SSaahheerrëë qqëë kkaalloonnttee pprraannëë ttiijj ppaarriiaa ee ppoopp--uulllliitt ttëë ttiijj,, ee ppëërrqqeesshhttee.. AAii uu tthhaa:: ““NNëë--ssee jjuu ttaalllleennii mmee nnee,, eeddhhee nnee ddoo ttëë ttaall--lleemmii mmee jjuu,, aasshhttuu ssii ppoo ttaalllleennii jjuu..””(Hud,11:38)

Ata po kënaqeshin, duke përqes-hur Profetin Nuh a.s.. Pak menduanqë Vërshima do të lante të gjithë atëvetësiguri injorante. Mund të imagji-nohet tmerrin kur fundi erdhi, se-pse duhet të ishte në proporcion me

mashtrimin e tyre deri në atë pikë.

Kjo është historia e luftës mes tëVërtetës dhe Gënjeshtrës. E vërtetasigurisht do të triumfojë. Por ePavërteta ka gëzim të madh parakësaj, duke përqeshur të vërtetën. Japse e Vërteta tërheq njerëzit me ma-turi, durim, kurajë, dhe vendossh-mëri. Ata i kanë sytë në përfundiminfinal. Ata nuk mund të pengohennga vërshima e përqeshjeve dhe pro-pagandës së rreme. Kjo është pseAllahu xh.sh. thotë që një nga ci-lësitë e besimtarëve të cilët Allahu idon dhe të cilët e duan Allahunxh.sh. është që ““......aattaa nnuukk ii ttrreemmbbeennqqoorrttiimmiitt ttëë aassnnjjëë qqoorrttuueessii..........”” (Al-Maide 5:54)

Kjo duhet të jetë kështu sepse neduhet të dijmë që gjëja më qesharakedo të ishte për të gjithë ne të lëshRrugën e drejtë nga frika që të mosbëhesh qesharak nga ata të cilët tëkënaqur po vrapojnë rreth rrugës qëtë shpie në dënimin e përjetshëm.Veprimi më qesharak është të she-sësh të Vërtetën për të Pavërtetënnga frika që të mos përqeshësh. Vep-ra më e çmendur do të ishte që nëmënyrë të vetëdijshëm të mos bin-dësh Allahun xh.sh. nga frika që mostë të thirrin i çmendur!

Kur’ani na siguron, dhe historia ekonfirmon, që nuk është një qëllim iarsyeshëm për një besimtarë që aiapo ajo do të ishte në gjendje të kalo-nte gjatë jetës pa iu nënshtruar tall-jes dhe përqeshjes. Këto parapritjeshprodhojnë humbje në çastin e parë,kur rrota takon rrugën, dhe apolog-jetët personifikojnë asi humbje. Fa-tkeqësisht, por kuptueshëm, në koh-ën e makinës së madhe të propaga-ndës ne shohim shumë nga këto.

Kur e qeshura e tyre dëgjohet te-për shumë, ne duhet të kujtojmë qëprijësit e njerëzve të Nuhit ishin gjit-hashtu duke qeshur me një zë. Porkush e kishte të qeshurën e fundit?

““VVëërrtteett,, kkeeqqbbëërrëëssiitt qqeesshhnniinn mmeeaattaa qqëë bbeessoonniinn,, dduukkee iiaa sshhkkeelluurr ssyyrriinnnnjjëërrii ttjjeettrriitt,, ssaa hheerrëë qqëë aattaa kkaalloonniinnpprraannëë ttyyrree.. KKuurr kktthheehheesshhiinn ttee nnjjeerrëëzz--iitt ee vveett,, aattaa ttaalllleesshhiinn ddhhee,, kkuurr ii sshhiihh--nniinn aattaa,, tthhoosshhiinn:: ““kkëëttaa jjaannëë ttëë hhuumm--bbuurr””,, nnddoonnëëssee nnuukk qqeennëë ddëërrgguuaarr ppëërrkkuujjddeessttaarrëë ttëë ttyyrree.. PPoorr ssoott,, aattaa qqëë kkaa--nnëë bbeessuuaarr ddoo tt’’ii ppëërrqqeesshhiinn jjoobbeessiimmttaa--rrëëtt..”” (El-Mutaffifin 83:9-34)

Përktheu: Brunilda Brasha

Ata nuk i tremben qortimit

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 12SHOQËRI nëntor 2007.

Përkufizimi i nocionit “lider”

Nocioni lider (udhëheqës) ka kup-tim shumë përmasash dhe mund tëinterpretohet varësisht nga këndi i in-terpretimit por edhe nga filozofia qëndjek autori, sistemi i caktuar politikapo perceptimi i nocionit në periud-hën e caktuar kohore.

Në pikëpamjen e teorisë politike,nocioni lider nënkupton aftësinë mo-mentale të liderit të vendos dhe vepro-jë për nevojën e caktuar në vend dhekohë të caktuar. Në pikëpamje të teo-risë së filozofisë politike, lideri nënk-upton aftësinë intelektuale dhe domi-nimin e intelektit si të tillë në zgjid-hjen e çështjes së caktuar, kurse nëpikëpamjen fetare islame lideri nënk-upton nënshtrimin e përhershëm tëtij para Autoritetit Suprem, i cili e ku-fizon fushëveprimin e fuqisë së lideritpor dhe të ndikimit të tij.

Ekzistojnë edhe interpretime tëtjera të nocionit lider, por vëllimi ishkrimit nuk lejon zgjerim më të hol-lësishëm.

Në kuptimin e përgjithshëm liderështë individi i talentuar, i aftë të ciliti jepet besimi dhe zotimi nga grupi icaktuar apo nga populli i caktuar. Por,ndodh shpesh që liderët të jenë ma-nipulantë, despotë, perfidë etj., dhe tëcilët vënë në lëvizje masat e caktuaranë favor të përkrahjes së tyre dhe kon-testimit të liderëve të mirëfilltë, tëcilët në fakt janë reflektim i masës po-pullore dhe reflektim i nevojave koh-ore. Këto janë dy situata mjaft të rë-ndësishme dhe ekstreme të cilat janëtë pranishme gjatë historisë.

A ekziston lideri ideal?

Në shoqëritë bashkëkohore demo-kratike lideri është autoritet i cili mu-nd të përkrahet dhe të lavdërohet pub-likisht, por kjo nuk është domosdosh-mëri. Në rast mospërkrahjeje, nuk kandonjë ndëshkim të drejtpërdrejtë.Por, lideri nuk mund të përçmohet, tësulmohet, ofendohet ose shqetësohetpublikisht pa të dhëna të besueshmedhe valide në rast se dyshojmë diçkaapo nuk jemi të kënaqur me mënyrëne tij të veprimit. Në shoqëritë demo-

kratike jeta private e liderëve është embrojtur kurse puna e tyre është tra-nsparente.

Në vendet me anarki e tirani, jolirie jodemokraci, jeta afatriste e lideritështë e pacenueshme dhe e mbyllur.Figura e liderit është e gjithëpashmedhe e gjithëpranishme, madje impon-uese dhe detyruese. Çdo tentim përdepërtim në jetën e tyre apo tentimpër cenimin e personalitetit të tyre,privat apo afarist, politik apo kulturor,do të ndëshkohet rëndë. Së paku neshqiptarët dhe ballkanasit kemi përvo-ja të hidhura me Titon dhe Enverindhe me liderë të tjerë më të vegjël, porskajërisht gjakpirës.

A ekziston lloj ideal i liderit? Çfarëduhet të jetë lloji ideal i liderit? Ështëtemë interesante, jo sa për ta kaluarkohën e bezdisshme në ndonjë kafene

apo në ndonjë ndeje rasti.

Lideri ideal i liderit sipas diskursitmodern filozofik ka lejuar që të bëhetbomba atomike. Lideri ideal sipas di-skursit modern politik ka urdhëruarqë bomba e tillë të përdoret. Lideri id-eal sipas diskursit modern shkencorka zhgënjyer miliona njerëz të infektu-ar nga SIDA tmerruese e shkatërruesepor edhe nga sëmundjet e tjera te shu-mta infektuese ...!

Ku do të na çojnë liderëtaktual?

Vallë, ishin këta liderë në nivel tëdetyrave të tyre të besuara nga masa epopullit. Vallë, do të jetë kjo masë enjerëzve e kënaqur me liderët të cilëthapin kampe përqendrimi, të cilët le-jojnë përdorimin e helmeve bio-kimi-

ke dhe shumë e shumë armë për vra-sje masovike, do të jenë të kënaqurme gjakftohtësinë dhe indiferencën eakullt dhe pa u brengosur të shikojnëgjenocidet, ekzoduset, varfërinë ekst-reme, sëmundjet ngjitëse etj.?

Ku mund të na çojnë liderët të cilëtnuk e dëshirojnë udhëheqjen e Zotitdhe këshillat e Tij, nuk përfillin provathyjnore dhe madje bëhen arrogantëdhe shpërfillës ndaj të vërtetaveabsolute? E qartë – ata mund të naçojnë në ambis, atje ku shkuan edheshumë tagutë para tyre. Shembujt janëtë shumtë për ata që dinë të mendojnë.

Në fund të fundit, kush mund tëudhëheq pa ndihmën dhe dritën eZotit Krijues në këtë rrëmujë të pa-fund?

Nëse edhe ofrohet ndonjë progr-am, ai më tepër i ngjan figurës artis-tike të kuazi-artistit. Programe të tillapatën deri dje edhe shtetet ateiste,kurse sot na ofrohen edhe nga shtetetdhe liderët shekullaristë. Si të ndiqetlideri që edhe vetë nuk di kah të shko-jë? I cili është në pritje të sinjalit kahtë shkojë, në pritje të sinjalit të lid-erëve botërorë! Çfarë absurdi! Nukpranon udhëheqjen hyjnore ndërsa irobëron liderëve ateistë, shekullar-istë, kriminelë apo të ngjashëm.

Por, për këtë vetëmashtrim nukduhet fajësuar vetëm liderët. Faji qën-dron edhe te ne. Është e qartë se lid-eri që nuk di të pilotojë, nuk duhet t’ibesohet fluturakja. Pra, pse e ndjekimnjeriun e gabuar? Pse të ndiqet lideripolitik, filozofik, ushtarak, shkencor,i cili nuk posedon as përgatitjen ele-mentare fetare, morale, intelektuale enjerëzore. Sa e rrezikshme, qesharakepor dhe bizare është kjo gjendje.

Gishtin në kokë!

Pra, të ecim drejt liderëve që pose-dojnë kulturë elementare fetare, perso-nalitet human, dashuri dhe solidaritetnjerëzor, të cilin njerëzit edhe do talavdërojnë edhe qortojnë, edhe respek-tojnë edhe duan. Ky lider do të ishte iafërt me masën, i afërt me problemet etyre dhe njëkohësisht pjesë e tyre.

Përgatiti NNeexxhhaatt IIbbrraahhiimmii

Çfarë duhet të jetë „lideri” i mirëfilltë!

EELLIIFFislamske novinegazetë islame13 NGA JETA FETAREnëntor 2007.

Si çdo vit Këshilli i Bashkë-sisë Islame në Ulqin ka për-gatite program të veçantë përmuajin e madh të Ramazanit.Këtë vit është pritur ky muajme mbrëmje fetare me moton“Në prag të Ramazanit” kuligjërues ka qenë Mr Sabri ef.Bejgora kryeimami i Bashkës-isë Islame të Kosovës kryesuesi delegacionit anëtarët e të cilitishin edhe: Ahmet ef. Sadriu,nënkryetari i Bashkësisë Isla-me të Kosovës si dhe Bahri Si-mnica kryeredaktori i revistës“Dituria Islame”. Mysafirët enderuar nga Kosova mbajtënhytbet në xhamitë e Ulqinit me07.09.2007.

Mbrëmja fetare u mbajt nësallën e qendrës për kulturëme 08.09.2007 ku përveç my-safirëve nga Kosova të pran-ishëm ishin: Reisi i BashkësisëIslame të Malit të Zi Rifat ef.Fejziqi me bashkëpunëtoret etij, Ndriçim ef. Sulejmani my-ftiu i Shkodres, Krueimami iTivarit, Tuzit dhe Ostrosit, sidhe gjithë imamët e Këshillittë Bashkësisë Islame të UlqinitPo ashtu prezent ishte edhe pë-rfaqësuesi i ambasadës së Ira-nit dhe prof.dr. Adnan Silajxh-

iqi nga Sarajeva.Përveç ligjëratës, që ishte

për të gjithë të pranishmit njëfreskim shpirtëror, programine kësaj mbrëmje fetare e zbu-kuruan bilbilat e korit të Bash-kësisë Islame Ulqin me ilahitë

që për herë të parë u kënduanpara këtij publiku si dhe re-citimet e vogëlushëve te çerd-hes për edukim parashkollorpranë Bashkësisë Islame Ulq-in. Programi dhe përmbajtja esaj janë të cilësuar nga ana e

xhematit, të cilët e mbushënsallën, si një ndër mbrëmjetmë të suksesshme.

Gjatë gjithë netëve të Ra-mazanit në radion Elite janëmbajtur ligjëratat nga imamëte qytetit, 10 min para iftarit, enë kohën e iftarit është kënd-uar ezani në radion Elite dheTV Teuta. Në të gjitha xhamitëpara namazit të Teravisë janëmbajtur ligjërata nga imamëtme tema të ndryshme.

Në xhaminë e Kryepazaritështë kënduar mukabelja nësabah dhe ikindi. Mukabelet ubegatuan edhe me ardhjen ehafizave nga Egjipti dhe Prish-tina.

Gjatë këtij muaji kemi pa-sur ligjërata nga: Rifat ef. Fejz-iqi Reisi i Bashkësisë Islame,Jusuf ef. Gjokaj myftia, Ndri-çim ef. Sulejmani myftiu iShkodrës, prof Musa Sanin,prof Salah ef Feta nga Prisht-ina etj.

Nata e Bedrit u shënua nëxhaminë e Milles, kurse nata emadhe e Kadrit është shënuarnë të gjitha xhamitë me pro-gram të veçantë. TV Teuta epërcjelli ligjëratën dhe namaz-in e Bajramit nga xhamia e Me-

zjahit.Ramazanin e kemi përcjell

po ashtu me një mbrëmjefetare temat e të cilës ishin:“Rinia dhe Islami” dhe “Glob-alizmi dhe Islami ”

Ligjëruesit ishim: Mr Ble-dar Myftari nga Tirana dheOmer Kajoshaj prof. nga Pod-gorica.

Mbrëmja u mbajt në sallëne hotelit Mediteran dhe u spon-sorizua nga pronari i hotelit z.Isa Beqa. Temat ishin të qëllu-ara dhe poashtu shumë bukurtë shtjelluara. Mbrëmjen e për-collën më shumë se 300 vetë.

Gjatë Ramazanit në qytetdhe fshatra është ndie fryma ekëtij muaji të madhërishëm kunë mënyra të ndryshme ushprehën kënaqësitë që besim-tarët i përjetuan gjatë këtijmuaji. Ajo posaçërisht e treguame pjesëmarrjen e madhe nënamazet e Teravive, namazin enatës, në dhënien e iftarevepër nxënësit e shkollave të qy-tetit nga Bashkësisë Islame mepërkrahjen e xhematlive, sidhe iftaret qe u shtruan nëpërshtëpitë dhe restorantet në tëcilat mbretëronte atmosfera vë-llazërore islame. Rexhep Lika

Të flasësh për aktivitetet eBashkësisë Islame të Krajës du-het shumë. Kur e themi këtë ke-mi parasysh aktivitetet e shumtaqë kjo Bashkësi ka bërë vitevetë fundit. Me vënien në binarëtë shëndoshë dhe në rrjedha tëpastra të udhëheqësisë çdo gjënisi për së mbari. Në këtë shk-rim po cekim aktivitetet që kjoBashkësi ka bërë gjatë një peri-udhe kohore të shkurtër. Kro-nologjikisht po i shënojmë disa:

Para fillimit të muajit të ma-dhërueshëm të Ramazanit ku-shërinjtë Haruashaj nga Gjurni-kajt e Arbneshit që jetojnë nëAmerikë si dhe nipi i tyre NaserKovaçi grumbulluan diku rreth2000 dollarë amerikanë dhe iadërguan Këshillit të xhamisë nëArbnesh për të rregulluar shto-jën e faltores të kësaj xhamie nëkëtë lokalitet. Kjo u bë realitet

dhe xhamia në Arbnesh u pajisme tapet mjaft kualitativ. Nëkëtë mënyrë besimtarët e këtijkatundi gjatë faljeve të namazittë teravisë si dhe namazeve tëtjera tash e tutje kanë kushteshumë më të mira për kryerjene riteve fetare të namazit.

Objekti i Bashkësisë Islamenë Ostros është objekt i ri i ndë-rtuar nga materiali i fortë dhe injë cilësie të mirë. Edhe hapës-irat e brendshme janë të pajisu-ra dhe të rregulluar për mrekul-li. Kohëve të fundit u pajis edheme pajisje elektronike si me ko-mpjuter, printer dhe faks, prame të gjitha mjetet e nevojshmeteknike e elektronike. Pajisje kë-to që u bënë përmes Meshihatittë Bashkësisë Islame të Malit tëZi.

Një pajisje të tillë për një ve-primtari të aktivistëve dhe zyr-

tarëve, kjo Bashkësi e ka mer-ituar me aktivitetin e vet disav-jeçarë. Edhe si objekt ky institu-cion fetar është i një cilësie tëlartë. Lirisht mund të themi seështë ky një shembull i mirë sesi duhet punuar dhe organizuarpuna në një bashkësi të tillë meinteres të të gjithëve për afirmi-min e besimit Islam dhe të kult-urës Islame në përgjithësi.

Aktivistët e Bashkësisë Isla-me në çdo kohë janë në lëvizjedhe aktivitet të pandërprerë.Kështu ata përmes shoqatësturke u siguruan 50 paketa ndi-hmë familjeve skamnore.

Po ashtu nga e njëjta organi-zatë – shoqatë për vitin 2007përfituan ndihmë materiale us-hqimore edhe 40 familje në gje-ndje të rëndë ekonomike.

Është hera e dytë që mërgi-mtarët nga New York, besimtarë

të devotshëm për festën së Kur-ban Bajramit i dërguan Bashkë-sisë Islame në Krajë 5466 dol-larë amerikanë për blerjen e ku-rbaneve. Nga këto të holla u ble-në 6 krerë bagëti të trasha tëcilat u bën kurban, gjithsej 42sish nga të cilët përfituan 142familje të Krajës, Anës së Posht-me dhe anës së Sipërme të saj.

Edhe në rrafshin e aktivite-teve fetaro-kulturore veprim-tarët e kësaj Bashkësie Islamedallohen jo vetëm në Krajë poredhe më gjerë. Kështu bie fjalakësaj radhe vlen të ceket vepri-mtaria e efendi Halil Ahmetit,imam në xhaminë Boboshtit icili organizoi me të rinjtë e kësajxhamie një mbrëmje kulturore efetare të titulluar "Zëri i së vërt-etës". Mbrëmja e cila u prit meinteres të madh nga qytetarët eKrajës - besimtarë të shumtë, is-

hte e gërshetuar krahas ligjër-atës edhe me kaside e ilahi.

Ishte kjo një freski e madhepër besimtarët jo vetën në Kr-ajë por edhe më gjerë.

Për fund mund të lirishtmund të konstatohet se atje kuka vullnet për punë dhe aktivit-ete të pandërprera rezultatetnuk mungojnë dha ata këtu janëtë dukshme dhe të prekshme.Pra është ky një shembulli i mi-rë se si duhet punuar për mirë-vajtjen e të gjithëve.

Bashkësia Islame në Ostrospërzemërsisht falënderon të gji-thë donatorët që dhanë kon-tributet e veta për mirëvajtjen ebesimit dhe të Islamit në për-gjithësi. Urimi i të gjithë neveështë, Zoti u dhashtë të miradhe paçin gjithmonë shëndet ebegati në familje.

SSmmaaiill MMuujjaa,, Krajë

Ramazani Sherif në Ulqin

Nga veprimtaria e Bashkësisë Islame në Krajë:

Rezultatet që të tjerët do t’i dëshironin

UUllqqiinnii

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 14PËRJETIM nëntor 2007.

Ç’koincidencë, kaq herët,kur akoma bilbilat që thërrasinpër shpëtim s’kanë filluar të kën-dojnë me zërat e tyre të mallë-ngjyeshëm,... (që, bukuria e asajqë ata këndojnë, shtohet edhemë shumë kur dëgjojmë fjalët eudhëzimit që ata i thonë, që uadresohen atyre që pushojnënën hijen e pemës së lumturisë,apo edhe për ata që kërkojnë fre-skinë e udhëzimit), disi në vet-minë e dhomës sime të nxëniessë dijes, fillova të çuditem me en-igmën e quajtur çudi,...!!!

Jashtë binte shi,... unë isha ishtrirë, dhe dëgjoja me ëndjemelodinë e pikave të shiut që rit-monin në dritaren e kësaj mbre-tërie të qetësisë, ku më shoqëro-nte mërzia... e që çudirat shto-heshin, në këtë stinë të dimrit paborë, në vendin ku banorët e sajs’kanë parë kurrë borën me sy.Më shtoheshin malli e kujtimetpër oborrin e shtëpisë sime tëmbuluar me gjethet e qershisë sëbukur, në mëngjeset e ditëve tëpara të stinës së artë. Pra, në vje-shtën e bukur, kur edhe era qëfryn ka në vetvete inspirimin përta kuptuar qëllimin e jetës... Mëngjante dimri i pa borë në këtëqytet, ku rrjedh lumi më i madhnë Botë (Nili), sikur vjeshta nëqytetin tim të vogël e simpatik,aty ku peshoj më shumë. Ku atëqë e ndjeja në shpirt e shkruajanë letrat e bardha i ulur afër qer-shisë ku mungonte hija që najepte freski, edhe pse në vjeshtëvet kjo stinë është freski e s’kanevojë për hije! ...çudira... enig-ma... që të shtyjnë të dalësh jas-htë në horizont, për t’i freskuarsytë me atë pamje të bukur tëqytetit, e sidomos në momentetkur shiu fillon të qetësohet dhepritet shfaqja e ngjyrave të ylber-it që për ca çaste e stolisin buku-rinë e asaj që karakterizohet mekaltërsi...!!!

Shpejt e shpejt... një shikimprej larg ia dhashë shokut tëdashur, pra mikut tim të nderu-ar enciklopedik... që e quajnë li-bër, që më tha se jeta është labi-rint, e më inkurajoi që ta zbu-loj...!!! Këtë përkufizim, proverbe quajta, e që u bë një labirintvet proverba në vete! Për ta zbu-luar këtë labirint paraprakisht

detyrohesha ta zbërthej labirin-tin si fjalë, mbase edhe vet fjalanë esencë më dukej një labirintqë duhej zbuluar...!!!

Ndoshta ambiciet kishinarritur kulmin, apo ndoshta kis-hin filluar fillimin e fillimit, apoishin në proceset e inkuadrimitnë fillim të fillimit të kuptimit tëkësaj që na fliste brenda... Athua vallë a ishim ne ata burra tëfjalëve pafund që kapërcenimçdo sentencë dinamike... (?!)Apo ndoshta edhe jeta kishte se-ns për të luajtur me ndjenjat to-na? Unë (a) isha i vetëm në këtërrugë të gjatë ku përmes rërës sëshkretëtirës, jetova sikur hulum-tues i vetmuar që kërkon drejtë-si... apo si altruist i brengosurpër ata që janë zhytur në pishin-ën e degjenerimit,... ku edhe podeshe s’ka not për atë pishinë...aty je i humbur, pra degjenerime quajnë,... është shkatërrim itërë. E pra, pse po ju them seenigma e quajtur çudi po me çu-dit,... Si është e mundur që shu-mica të hidhen në këtë pishinëtë humbjes, devijimit, përderisae dinë se do fundosen e do shka-tërrohen aty brenda nga uji i pa-pastër dhe thellësia e errët...!!!

Eh punë e punë... po provojnën hijen e qiriut ta zbuloj labir-intin... mu bë lëmsh i tërë... potë shohim, se s’dorëzohemi lehtëne, jo, jo... jemi nga Karadaku,...

atje diku është vendlindja e prin-dërve tanë,... që neve fëmijëvenuk na dhanë “edukatën” e pse-udovlerave e dokrrave e blasfem-ive “Babit, tek oxhaku tash vjenbabadimri, e të sjell dhurata”,porse na edukuan me Din e Im-an,... na mësuan ta ruajmë, e taduamë identitetin tonë që ezgjodhi Allahu i Gjithëpushtetsh-ëm për ne,.. e të krenohemi e tëmburremi me kombin tonë... tëmos harrojmë të kaluarën, e astë distancohemi nga aktualja,...t’i përkujtojmë burrat e mëdhenjtë mëmëdheut (që patën emrame të cilat identifikoheshin sishqiptar e mysliman..., Adem, eHamza, Ismail, e Qemajl, Hasan,Idriz, e Osman...) ...të bëjmë lut-je për ata që vdiqën në luftë nëtokat e shtrenjta arbërore e dard-ane...!!!

Pa të ndalemi pak,... ç’kupti-me ngërthejnë këto meditimet emija?! ... Kush po influencon përkëtë gjendje? ...vetmia në Egji-pt...?!... historia... ?!... nostalgj-ia... ?!... ah... Egjipt, vend për tëmedituar... !!! ... plot enigma... eçudi...

Po,...po... mu në këtë qytettë madh,... ku afër kemi xhamitëe shumta, që në kohën e namaz-it jehon Kajroja me ezanët e bu-kura e të shumta që për një kohëfillojnë t’i thërrasin besimtarëtqë jetojnë nën hijen e besimit,...

i thërrasin ata burra e gra të dre-jtësisë... të cilët i tregojnë njer-ëzimit vlerat humane... ""DDhhee ZZoo--ttii ffttoonn nnëë BBaanneessëënn ee PPaaqqeess..........""(Kur'ani 10:25)... ata i thërrasinpër ta adhuruar Zotin Një e të pashoq...!!! ...mos të harrojmë, kë-tu kemi afër Nilin, Kalatë e fam-shme,... kemi edhe Piramidat...kemi afër vendin ku është hapurdeti për Musaun dhe popullin edrejtësisë... aty ku Haruni i kandihmuar vëllait të vet... aty kushkeli këmba e të bukurit Jusuf,që gratë hamendeshin pas tij,...aty ku janë themeluar shkenca...civilizime... eh, ... histori e ma-dhe për këtë vend tregohet...hmmm,., po çfarë të ju themtjetër pos asaj që historianëtshprehen për të “Nëna e Botës”në atë kontekst se ka historinëmë të lashtë. Eh ky vend... po,po, atëherë (a e dini???) ... në Ba-biloni kishte shkencëtarë të më-dhenj... po çfarë t’i bëjmë histor-ianëve të manipuluar, që nukdalin ta shfaqin të vërtetën përPitagorën, që vodhi prej babilon-asve (që gjeti në gurët e lëna ngaata) teoremën që sot e quajmë–fatkeqësisht- “Teorema e Pitag-orës”... ah, padrejtësi...

Eh ky vend... nga këtu kanëdalë kolosët më të mëdhenj tëdijes,... dolën ata që mbetën tëpaharruar për ata që janë të eturpër drejtësi... dolën nga çerdhjae dijës... dolën nga qendra e ule-

mave,... pra nga El-Az’hari... Prapara një mileniumi e ca qindravite,... në atëbotë kur shumica epopujve të Botës s’kishin as civi-lizim e as kulturë,... as nuk dininshkrim e lexim,... e ne, krenariae kësaj bote, muslimanët, kishimuniversitetin tonë... kishim fo-lenë e ulemave, e të dijetarëveeminent, e të shkencëtarëve tëdalluar... por jo, ne assesi s’kemistagnuar, jo, jo,.. e nuk do stag-nojmë kurrë në dashtë Zoti... Ja,kemi dijetarët tanë, që japin for-mula mjekësore, e që alimi ynë imadh i Jemenit,... shejhu i she-kullit, Zendani, na i zbërthen...dhe le të mos inatosen islamo-fobët... o le të shkojnë në Jemen,o s’e kanë dot ilaçin kundërSidës... o le të shkojnë e le tëulen para Zendanit e të mësojnëmjekësinë, o le të vuajnë akomame këtë sëmundje, që është nërritje të madhe...

Mos të harrojmë atë se, mus-limanët s’harrojnë dot Andalusi-në dhe Perandorinë Çliruese qëmbante emrin e një të urti (Oth-man)... s’harrojmë dot ImamMuslimin, e Ibën Hazmin,...s’harrojmë dot Gazalin, Albanin,e Hasan el Basriun e IbënKajjimin, e Buharinë... s’harro-jmë dot ulemat tanë që na dhanëshembullin më të mirë të mësimnxënësit e mësimdhënies e tëpërparimit e prosperitetit, që epatën amanet prej shëmbëlltyrëssë njerëzit, Muhammed Mustafa-së (paqa e Zotit qoftë mbi të).,...s’harrojmë dot Avicenën, Gebe-rin, Algorizmin, e Alkindusin,...Razesin, Al-Farabiusin, Azofin, eAlbukasisin, e Alhazenin,... Ojrini, mos harroni atë që ka thënëJezusi (Isau) se, e vërteta do jubëjë njerëz.

E vërteta po ngadhënjen...ajo po triumfon, edhe nëse këtëe urrejnë kundërshtarët e Isla-mit...

““AAttaa dduuaann ttaa sshhuuaajjnnëë ddrriittëënnee AAllll--llllaahhuutt mmee ggoojjëëtt ee ttyyrree,, ppooAAllll--llllaahhuu ee pplloottëëssoonn ((ee ppëërrhhaapp))ddrriittëënn ee vveett,, eeddhhee ppssee ee uurrrreejjnnëëjjoobbeessiimmttaarrëëtt..”” (Kur’an: Saff, 08)

Shkëputur nga:Ditari i Meditimeve

MMiirrssiimm MMaalliiqqii

Enigma, labirinte, ndjenja,kujtime nga Egjipti!

KKaaiirroo

EELLIIFFislamske novinegazetë islame15 AKTUALEnëntor 2007.

Në shkurt të vitit 2006,ministri i atëhershëm italiani reformave, Roberto Calde-roli nga Lidhja Veriore thirriPapa Benedict-in XVI që tëiniciojë një kryqëzatë të re.Duke e përshkruar krizën ekarikaturave dhe vrasjen enjë prifti italian në Trabzonsi pjesë të një situate të rën-dë, ministri Calderoli dekla-roi se Papa duhej të bëntenjë luftë si të papëve Pius Vdhe Innocent XI, duke i ma-rrë papët që iniciuan luftëratë shenjta si modele. Calde-roli gjithashtu shtoi: “Sit-uata është e rëndë. Sot jetët etë gjithë qytetarëve italianëjanë në rrezik, si prifti i vrarëi gjorë. Ekziston një urrejtje erritur në popullatën musli-mane. Është koha që të mar-rim masa. Ne mund ta ndalo-jmë këtë vetëm duke iu drej-tuar forcës.”

Padyshim Calderoli dheekstremistët tjerë nuk e për-faqësojnë tërë botën Perënd-imore. Shumica mbizotëru-ese edhe më tej mban qëndr-imin se teza e përplasjes sëcivilizimeve e vënë nga Ber-nard Lewis dhe e zhvilluarmë tej nga Samuel Hunting-ton nuk do të sjell asgjë mëshumë pos katastrofave glob-ale.

Në botën e sotme të glob-alizuar ku ekonomia, komu-nikimi, transporti dhe mar-rëdhëniet ndërkombëtare ja-në të ndërlidhura, edhe njëkrizë lokale në shikim tëparë e izoluar mund të ndi-koj në tërë botën.

Ish-ministri italian, dukeiu referuar urrejtjes ndërkomunitetin musliman, nën-kupton se muslimanët për-buzin botën e krishterë Pe-rëndimore. Duhet theksuarse ky është një argument izhvilluar me shkas. Në fjalëtë tjera, është një gënjeshtërkolosale sepse muslimanëtnuk e urrejnë askënd pa ar-sye. Krijesa e vetme të cilënmuslimanët e urrejnë kate-gorikisht është djalli, i cili,në Islam konsiderohet si ar-miku i tërë njerëzimit. Gjëjae vetme që e bën djallin tëmeritojë urrejtjen është për-pjekja e tij e vazhdueshmepër të devijuar njerëzimin.

Figura e djallit është enjohur për të gjitha fetë dhekulturat e lashta. Për këtëarsye, është e mundur që nje-rëzit të jenë të prirur për t’iidentifikuar ata që i urrejnëme djallin. Në këtë mënyrëata mundohen të shpjegojnëse sa të këqij janë armiqtë etyre. Sipas besimit Islam, as-kush nuk mund të identifik-ohet me djallin sepse qenietnjerëzore dhe djalli janë an-tologjikisht të ndryshëm; dja-lli u krijua nga “zjarri” ndër-sa Zoti krijoi njeriun nga“balta”. Megjithatë njeriumund të pasojë rrugën e djal-lit, do me thënë ai mund t’ishkaktojë dëme vetvetes apollojit të tij.

Në kulturën historike tëEvropës djalli mund të zotër-

onte një njeri, duke “demo-nizuar” në esencë një trupnjerëzor të tërë. Gjyqet e In-

kuizicionit gjykuan një num-ër të njerëzve të dyshuar si tëdemonizuar dhe i dënuan

me djegje në turrë të druve. Natyrisht sot nuk ka

inkuizicion. Megjithatë kujt-esa kolektive ku kodet e më-dha kulturore janë ende mendikim ka efekt në qëndrim-in e perëndimorëve ndaj nje-rëzve nga kulturat e religj-ionet e tjera në kohët moder-ne e postmoderne.

Kjo është një trashëgimihistorike e cila e lehtëson de-monizimin e dikujt që ne ecilësojmë si “tjetri”. Njerëzitjetojnë së bashku, çdokushështë një “tjetër” për të tje-rët, “tjetri” është një realitet,ai është një njeri si ne dhe aika të drejtat dhe liritë e tijfundamentale. Marrëdhëniajonë me “tjetrin” është diçkae lidhur me çështjen e asaj sesi ne jetojmë së bashku me tënë baza të pranuara recipro-kisht. Bashkëjetesa në paqeështë e mundshme për aq ko-hë sa ne e pranojmë tjetrin sinjë njeri me nder dhe per-sonalitet.

Rruga e demonizimit tëtjetrit është tëhuajzim. Nenuk mund ta eliminojmë tje-trin; për më tepër nëse xështë një “tjetër” për mua,unë po ashtu jam një “tjetër”për të. Prandaj mua më du-het ta pranojë atë. Lewis,Huntington, Calderoli dhe tëtjerët e vënë planetin nën kë-rcënime serioze duke e tëhu-ajzuar (demonizuar) tjetrin.Islamofobia përdoret si njëvegël e demonizimit.

AAllii BBuullaaççPërktheu:

Admirim Luboteni

ISLAMOFOBIA

Poezi

PendimiKurrë o Zot në Ty s’kam dyshuarA në vetveten time poMirësinë që Ti ma jepA e meritojJoSe gjithnjë betejën po e humbiSa i dobët që jamMë fal o ZotDheFaleminderit që ekzistojMbase as aq nuk e meritoj

Omer Kajoshaj

XXhhaammii aa nnëë LLoonnddëërr

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 16IZ VJERSKOG žIVOTA

Na području Odbora Islam-ske zajednice Bijelo Polje, mu-barek ramazan 1428 hidžretskegodine je dočekan u duhu op-širnih priprema za doček naj-dražeg gosta. Dinamika predra-mazanskih priprema doprinijelaje u velikoj mjeri realizacijiplaniranih aktivnosti. Teravihnamazi su obavljani na dvanaestlokacija na području Odbora.

Džemat Gubavač je ovaj mu-barek mjesec dočekao u am-bijentu nove, tek završene dža-mije, koja je vrijednim rukamagraditelja i donatora stavljena uupotrebu pred samo nastupanjemubarek ramazana.

U gradskom džematu, terav-ih namaze i mukabelu je pre-dvodio hafiz Džemil Džemaili izSkoplja, učenik drugog razredamedrese „Gazi-Isabeg“ uNovom Pazaru.

Posjetom visoke delegacijeMešihata IZ-e u Crnoj Gori, ko-ju su činili: reis Rifat ef. Fejzić,sekretar mešihata Bajro ef. Ag-ović, muftija Jusuf ef. Đoković,glavni imam u Podgorici Džemoef. Redžematović, uveličan jeramazanski osjećaj. Ovom pri-likom imali smo čast da u nji-hovom društvu budu qurrahafizi iz Egipta, Sejjid Abdalla, i

Ramadan Abdul-Mun`im, kojisu u aranžmanu Mešihata, ovogmubarek mjeseca gostovali uCrnoj Gori. Dobrom voljom čel-nika Mešihata, hafizi su uBijelom Polju boravili još u dvanavrata, nekoliko dana.

Kako je već tradicija, Islam-ska zajednica je u povodu obi-lježavanja Lejletul-kadra, orga-nizovala duhovnu akademiju uvelikoj sali Centra za kulturu.Akademiju je otvorio hafizSejjid Abdalla, a nakon kratkogprenošenja poruka i vrijednostiLejletul-kadra, kojima se prisut-nim obratio rukovodilac VPSEnis ef. Burdžović; hor „Firde-ws“ je svojim mehkim,upečatljivim glasovima izmamioosjećaje ponosa Allahovom

vjerom. Bajram namaz se u Bijelom

Polju klanjao u jedanaestdžemata. Pojedini džematski od-bori su uveli pohvalnu praksudijeljenja bajramskih poklonadjeci, kao što je učinjeno u dže-matu Sutivan. Ovom praksomse želi postići da muslimanskadjeca Bajram dožive kao svojpraznik, umjesto Nove godine.Nakon obavljenog bajram-na-maza, Irfan ef. Hasanović,imam Gradske džamije, i Enisef. Burdžović, rukovodilac Vjer-sko-prosvjetne službe Odbora,učestvovali su u jutarnjem pro-gramu lokalne „Sun“ televizije,čestitajući vjernicima bajramskepraznike.

E.B.

Ramazan u Bijelom Polju

Bijelo Polje - Islamska zaje-dnica Bijelog Polja, 8. oktobra, uCentru za djelatnosti kulture, uprisustvu velikog broja vjernika,a povodom najodabranije noći,Lejletul Kadra, organizovala je"Veče učenja Kur’ana i ilahija".

U programu manifestacijeučestvovao je hor "Firdevs", Ku-r’an je učio Karia Šeih Ramadaniz Egipta, dok je o značajunajodabranije noći govorio pro-fesor islamskih nauka, Enisefendija Burdžović.

Prema riječima Burdžovićanajodabranija noć ili Lejletu-l-kadr, je u stvari poruka svimvjernicima, da onako kako Allah

njima daje snagu i oprašta im,tako i oni treba da opraštajusvima oko sebe.

- To znači da treba dati pre-dnost oprostu nad osvetom -poručio je Burdžović.

Predsjednik bjelopoljskogOdbora islamske zajednice,Mithat Bahović, čestitao jesvim vjernicima bajramske pra-znike.

Bahović je na večeri posve-ćenoj Svetoj Knjizi i duhovnimpjesmama, rekao, da je "najoda-branija noć" počela objavljivan-jem Kur’ana, te da se, zbog toga,smatra najvrednijom u istorijičovječanstva.

Bijelo Polje - Delegacija bjelo-poljskog odbora Islamske zajed-nice, koju su činili predsjedniktog odbora Mithat Bahović, prof-esor islamskih nauka Enis Burd-žović, dr Muriz Osmanović i Elv-ir Hadžajlić, posjetila je, povod-om ramazanskog Bajrama, orga-nizacionu jedinicu ZIKS-a u Bij-elom Polju.

Bahović je saopštio "Vijesti-ma" da su sa zatvorenicima razgo-varali o uslovima u kojima borave.

- Upoznati smo da su usloviveoma loši u šta smo se i sami uv-jerili. Riječ je o starom i ruinira-nom objektu bez gotovo elemen-tarnih higijenskih uslova za bor-avak. Iz razgovora sa načelnikom

Goranom Šćekićem, koji nam jeuz saglasnost direktora ZIKS-a,Božidara Vuksanovića, omogućioposjetu, zaključili smo da zaposl-eni u zatvoru ulažu maksimalnenapore da bi se osuđenicima om-ogućio što ugodniji boravak - ka-zao je Bahović.

Burdžović je istakao da je izrazgovora sa osuđenicima "zaklj-učio da imaju uslova za ostvaren-je prava na vjeru", a ono sa čimeje posebno zadovoljan je način nakoji se priprema hrana za pripad-nike islamske vjeroispovjesti.

Delegacija je zatvoru pokloni-la DVD aparat i knjige za njihovubiblioteku, a zatvorenicima prig-odne darove.

Preko aktivista u Luksem-burgu, nastanjenih u graduEšu i Mameru, a koji su sa po-dručja Petnjice, za izgradnjumedrese u Pdgorici prikuplje-no je 2.160 eura. U ovim akti-vnostima, a shvatajući potrebeove Zajednice na izgradnjimedrese, kao nasušne potrebemuslimana u Crnoj Gori, svojdoprinos u prikupljanju dalisu: Šeko Šabotić 780 eura,

Murat Šabotić 1.180 i LičinaRizo 200 eura.

Mešihat Islamske zajed-nice se zahvaljuje na prikuplj-enim sredstvima i razumije-vanju naših potreba.

Očekivati je i drugi vid do-nacija s obzirom da je oko7.000 muslimana sa područjaCrne Gore, a posebno izPetnjice, nastanjeno u Lukse-mburgu. Bajro Agović

Veliki broj vjernika na svečanosti u Bijelom Polju

Ramazansko VečeKur’ana i ilahija

Teravih namazi u dvanaestmesdžida

Delegacija bjelopoljskog Odbora islamske zajednice posjetila zatvor

Loši uslovi zaboravak

Fitrovi iz Luksemburga za medresu u Podgorici

Kao što je i uobičajeno u mjestima gdje žive muslimani,tokom ramazana se intenzivno pojačavaju vjerske aktivnosti.Tako je ovog ramazana bilo i u Plavu.

U sve četiri džamije na području IZ-e Plava klanjalo sebeš vakat namaza, teravije, i održavani su i ostali vidovi vjer-skih aktivnosti, koje su se ogledale kroz vjersku pouku, muk-abele i prigodna predavanja. U svim džamijama 27. noć,Lejletu-l-kadr, obilježena je predavanjima i prigodnim pro-gramom koji su izveli polaznici vjerske pouke. Kao i ranijihgodina, OIZ Plava je bio u prilici da ugosti predstavnikeMešihata na čelu sa reisom Rifatom ef. Fejzićem, te poznatekarije (hafize) Kur'ana iz Egipta, hfz. Ramadana i hfz.Abdullaha, koji su u dva navrata posjetili plavske džemate ipredvodili teravih namaze i učili Kur'an.

U toku ramazana u organizaciji Mešihata Crne Gore iOdbora IZ-e Plava, u plavskom Centru za kulturu održano je«Veče Kur'ana, ilahija i kasida». U programu su učestvovalipomenuti hafizi, iranski hor «Kevser» i polaznici vjerskepouke iz Plava. Veliki broj prisutnih vjernika nije krio zado-voljstvo programom koji je izveden, a priredbu je pratila ilokalna TV «Glas Plava». Inače, ova TV stanica je emitovalaveliki broj predavanja tokom ramazana i dala veliki doprinosformiranju lijepe ramazanske atmosfere u plavskoj sredini.

Bajram namaz je klanjan u svim džamijama, koje su tomprilikom bile u potpunosti popunjene. S. Latić

Ramazan u Plavu

Pojačane vjerske aktivnostiPPllaavv

BBiijjeelloo PPoolljjee

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame17 IZ VJERSKOG žIVOTA

Kao i u većini drugih dže-mata i u Beranama je, rama-zan dočekan radno i svečano.S obzirom da je džamija,između ostalog, simbol čistoćea da bi se džematlije što ljepšeosjećale, posebno oni koji suovog ramazana, prvi put pres-kočili džamijski prag steklilijep dojam, odbor i džematlijesu se potrudili da se džamija iostale pomoćne prostorije,temeljno očiste i okreče. Ure-đen je prilaz u džamiju, takošto je urađen "teraco" od mlje-venog mermera na stepeništui podestima.

Što se ibadeta i namaza ti-če, na teravijama je posjeta bi-

la na nivou prošlih godina. Nadžumi i dnevnim namazima,posjeta je bila bolja dok je naBajram namazu džamija bila

puna.Obilježavanje Lejletul Ka-

dra, već je postala tradicija. Iove godine, džamija je bila

premala da primi sve koji sute noći došli. Prigodan pro-gram su uspješno izveli pola-znici vjeronauke iz Berana iRožaja.

I polaznici vjeronauke suuz ramazan bili aktivniji jer jedolazilo i do osamdesetorodjece što je gotovo duplo višenego u danima mimo ramaz-ana.

Posebno je bila značajnaposjeta delegacije Mešihata IZ-e GG u kojoj su bili muftijaJusuf Đoković, sekretar BajroAgović, podgorički imam Dže-mo Redžematović i dvojica ha-fiza i profesora iz Kaira. Istadelegacija je prisustvovala ča-

su vjeronauke što je na temlade ljude ostavilo veomapozitivan utisak.

Za pomenute musafire pri-premljen je iftar kod odborni-ka i džematlije Seada Delićačija hanuma je pokazala velikoumjeće u spremanju našenacionalne hrane. Posjetili sunas i prof. Rešad ef. Plojević izNovog Pazara i Malik Nurović,direktor izdavačke kuće "El-Kelimeh". Beranski musli-mani imali priliku i iskoristilije da kupe po koju knjigu i nataj način upotpune svoje vjer-sko znanje i obogate porodič-ne biblioteke.

Rahim Muratović

Kako je protekao ramazana u Beranama

Tokom Ramazana na podr-učju pljevaljskog Odbora IZ-e,vjerski i kulturni život muslima-na obilježen je značajnim događa-jima.

Ostvarene su brojne ramaza-nske posjete pljevaljskim džema-tima, a jedna od najznačajnijih jeposjeta dvojice hafiza iz Egiptakoji su 21. Ramazana posjetili Plj-evlja, zajedno sa reisom IZ CrneGore, Rifatom ef. Fejzićem, mu-ftijom Jusufom ef. Đokovićem,sekretarom Mešihata, Bajrom ef.Agovićem, glavnim imamom uPodgorici Džemom ef. Redžema-tovićem i glavnim imamom izTuzi, Isljamom ef. Pepićem kojije ujedno bio i domaćin dvojicihafiza i pratio ih je cijelo vrijemenjihovog boravka na područjuMešihata.

Muftija Đoković je poslije ter-avije u Hadži Zekerija džamiji od-ržao predavanje, nakon čega jehafiz Sejjid Abdullah Qutb Ab-dullah oduševio prisutne učenj-em Kur'ana.

U Rizvaniji džamiji predavan-

je je održao Bajro ef. Agović a na-kon predavanja Kur'an je učiohafiz Ramadan Ammina Abdulf-ettah Ibrahim.

Istog dana u organizacijiameričke vlade, u Pljevljima jeambasador SAD u Crnoj Gori Ro-derick W. Moore, organizovao

iftar na koji su pozvane brojne li-čnosti iz oblasti politike, kulture,privrede i drugih oblasti u CrnojGori.

Ispred Husein-pašine džami-je, koja je u fazi sanacije, održanaje prigodna manifestacija kojomprilikom je ambasador Mooreuručio donaciju američke vladeza sanaciju šadrvana, u iznosu od30.000 dolara.

Takođe, značajna posjetaPljevljima je posjeta džematskoghora iz Čitluka kod Priboja, kojaje upriličena 17. Ramazana. Im-am iz džemata Čitluk, Omer ef.Hodžić je sa svojim horom kojibroji 11 članova, nakon teravije uRizvanija džamiji priredio pro-gram koji su džematlije sa paž-njom pratili. Omer efendija jetom prilikom održao i predavan-je, a na kraju, gostima se zahvalioBahrija Brahić, predsjednik Od-bora IZ Pljevlja i izrazio nadu daće ova posjeta biti početak još bo-lje saradnje među susjednim dže-matima.

Jakub Durgut

Ramazan u Pljevljima

Odbor Islamske zajedniceBar i Mešihat Islamske zajedni-ce Crne Gore održali su, 7. ok-t-obra, u Domu kulture u Baru"Veče Kur’ana, ilahija i kasida".Time su obilježili završetakmjeseca posta - Ramazana i Bla-ge noći, u kojoj je započela obja-va Kur’ana.

Odbor islamske zajedniceBar (OIZ) je ujedno obilježio435 godina kontinuiranog radai djelovanja, od 1572. kada jeizgrađena džamija Sultana Sel-ima, prva u Starom gradu Baru.

- Iza nas su brojni realizova-ni projekti u posljednjih desetgodina, izgradnja Islamskogcentra u Baru, rekonstrukcijabrojnih značajnih kulturno- ist-orijskih objekata u Starom Ba-ru, počev od Škanjevića dža-mije, sve uz pomoć brojnih do-natora iz Bara i dijaspore. Ovamanifestacija organizovana je u

saradnji sa Islamskom zajedni-com Dubrovnika i Iranskimkulturnim centrom iz Beograda- rekao je predsjednik OIZ BaraSuljo Mustafić.

O značaju Ramazana i Bla-ge noći govorili su reis Rifat ef.Fejzić, poglavar Islamske zajed-nice u Crnoj Gori, te glavni im-am barski Mujdin ef. Miljaimi.U programu su nastupili hafizi,te izvođači duhovnih pjesamailahija i kasida iz Egipta, Irana iTurske i hor Islamske zajedniceiz Dubrovnika "Selam", koji 15godina baštini tradiciju izvođe-nja duhovnih islamskih pje-sama.

Na kraju programa, glavn-om barskom imamu Mujdinuef. Miljaimiju uručen je skro-man poklon i zahvalnica za usp-ješno desetgodišnje rukovođen-je Islamskom zajednicom u Ba-ru. M.D.

Održana ramazanska priredba Odbora islamske zajednice Bar

Veče Kurana, ilahija i kasida

Brojne ramazanske posjete

Pred nastupajuće dane ramazanskog Bajrama,potpisnik ovih redova posjetio je načelnika KPD-a, gospodina Radoslava Čvorovića. Shodno dogov-oru, uprava zatvora je obezbijedila prostoriju zaklanjanje bajram namaza. Tako je tog bajramskogjutra oko 30 vjernika klanjalo bajram namaz.

Riječ bajramske hutbe glavnog imama iz Pod-gorice, Džema ef. Redžematovića, koji je predvo-dio ovaj džamat, ujedno je bila i poruka prisutni-ma o očuvanju i vrijednosti vjere.

Da bi osjetili pažnju prema svojim vjernici-ma, Mešihat je svima koji su došli na bajram nam-

az u KPD-u, udijelio poklon preko blagajne KPD-a od 20 eura na ime bajramske hedije, a podgorič-ki imam poklonio je knjige.

Koristimo priliku da se iskreno zahvalimo up-ravi zatvora i osoblju koje je korektno izašlo u sus-ret i omogućilo da se na najbolji način obavi ovavjerska manifestacija u KPD-u.

Radi prisjećanja naših čitalaca, prvi bajramnamaz u novijoj istoriji u KPD-u klanjao je Ku-rban-bajram, Enis ef. Burdžović, diplomirani teo-log sa El-Azhara iz Kaira, šef vjersko-prosvjetneslužbe u Bijelom Polju. Bajro Agović

Bajram namaz u ZIKS-u

PPlljjeevvlljjaa

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 18IZ VJERSKOG žIVOTA

Reis h. Rifat ef. Fejzić je 18.oktobra, uručio zahvalnicu, poz-natom preduzetniku iz Nikšića,Faruku Osmanagiću, koji je do-nacijom oplemenio harem Gru-dske džamije u Nikšiću. Ovaj poz-nati preduzetnik je donirao izgr-adnju kamenog ogradnog zidaharema džamije, pa je time, nesamo džamija dobila u svojim ko-nturama i ljepoti, nego i njenaokolina. U znak zahvalnosti i poš-tovanja prema ovom vakifu, a naime doprinosa ovom hairli djelu,Mešihat upućuje dovu Uzviše-nom Allahu dž.š. da našeg vakifanagradi svojom dobrotom i milo-šću.

Završetkom ovih radova, u pl-anu su radovi na proširenju gro-blja pored rijeke Bistrice, ograđi-vanju i izgradnji gasulhane. Me-šihat je u kontaktu sa nadležnimopštinskim ogranima dobio sag-lasnost za realizaciju ovih proje-kata. Završetkom ovih radova, za-okružila bi se nasušna potrebamuslimana u Nikšiću.

Za sve ove radove potrebnasu znatna materijalna sredstva.Stoga očekujemo da će se na ov-im projektima uključiti i drugidonatori.

Pored ovih aktivnosti, u tokuramazana, svake noći se klanjalateravija u Grudskoj džamiji u Ni-kšiću. Džematlije okupljene nateravijama koje je predvodio im-am Edin Agović, iz Podgorice,posebno je obradovala posjeta ha-

fiza iz Egipta, šejha Sajjeda Abd-allah Kutba. Tom prilikom, uočibajrama, džamija je bila ispunje-na do posljednjeg mjesta. Pose-bno zadovoljstvo džematlija seosjetilo prilikom klanjanja jacijenamaza koje je predvodio poznatiegipatski hafiz, šejh Sajjed. On jenakon klanjanja namaza učioKur'an-i kerim, koji je svojim lije-pim glasom nadahnjivao prisutnedžematlije. B.A. Budva - Turski biznismen

Šarik Tara kazao je da je zain-teresovan za izgradnju putevai ulaganje u energetski sektoru Crnoj Gori.

- Moj san je izgradnja auto-puta od Turske, preko Grčke,Albanije, do hrvatske granice -kazao je Šarik, 25. oktobra, naEkonomskom forumu državasjeverne i južne Evrope, koji jeodržan u Miločeru.

Drugog dana Foruma, reisIZ-e Crne Gore, Rifat ef. Fej-

zić, sastao se s turskim bizn-ismenom i sa bivšim premijer-om Turske, gosp. MesudomYlmazom. Razgovarali su o or-ganizaciji i radu Islamske zaj-ednice u Crnoj Gori, što jegospodina Taru jako zanimalos obzirom da i sam potiče izpoznate staronikšićke porodi-ce Mekić. Tara je obećao po-moć za restauraciju Husein-pašine džamije u Pljevljima iiskazao interesovanje za starunikšićku džamiju. M.D.

Reis Fejzić se na Ekonomskom forumu u Budvi sastao sa turskim biznismenom Šarikom Tarom

Pomoć za restauraciju Husein-pašine džamije

Reis Fejzić uručio zahvalnicuvakifu Osmanagiću

Reis Islamske zajednice u Crnoj Gori o sukobima vjernika u Srbiji

U Crnoj Gori nećebiti tih problema

Podgorica - Reis Islamske vjerske zajednice u Crnoj Gori,Rifat ef. Fejzić, kazao je za "Vijesti" da se sukobi islamskihvjernika u Novom Pazaru ne mogu proširiti na crnogorskuteritoriju.

- Gotovo je nemoguće da se takav problem može desiti iu Crnoj Gori - tvrdi Fejzić u izjavi "Vijestima".

On je naglasio da Islamska zajednica ima neutralan od-nos prema dešavanjima u Srbiji, ali da želi da tamošnji islam-ski vjernici što prije dodu do kompromisa.

Na pitanje da li je moguće da ce Islamska zajednica BiHubuduće pokušati da uspostavi jurisdikciju nad crnogorsk-om, kao što to čini u Srbiji, Fejzić je odgovorio da se "to nećedesiti".

- Sa Islamskom zajednicom u BiH imamo partnerski i pri-jateljski odnos, ali ta vrsta kontrole je nemoguća - kazao jeFejzić.

Politički direktor Ministar-stva inostranih poslova, Vladi-mir Radulović, učestvovao jena Međunarodnoj konferencijio netoleranciji i diskriminacijiMuslimana, koja se, u organ-izaciji OEBS-a, održala uKordobi 9. i 10. oktobra 2007.godine.

Konferenciju je otvoriopredsjedavajući OEBS-a, min-istar inostranih poslova Špani-je, Migel Anhel Moratinjos, ana otvaranju su govorili i gen-eralni sekretar OEBS-a, MarkPerin de Brišambo, generalnisekretar Arapske lige, AmrMusa, i predsjednik Portuga-la, Jorge Sampaio.

U obraćanju koje je podi-jeljeno učesnicima, Vladimir

Radulović je naglasio da je Cr-na Gora konstituisana kao mo-derna politička zajednica, ademokratski i mirni referen-dum o nezavisnosti, uz aktivn-osti i puno učešće svih nac-ionalnih, etničkih i vjerskihzajednica, samo je potvrdio tučinjenicu.

Šef diplomatije Srbije, VukJeremić, izjavio je u Kordobida Evropa treba da prednjačiu međuvjerskom pomirenju.

On je rekao da je rješavan-je pitanja islama u Evropivitalno za budućnost konti-nenta. "Rješavanje pitanja isla-ma u Evropi je vitalno za našubudućnost - za način na kojisebe Evropa vidi i za način nakoji je drugi vide u svijetu,

posebno u muslimanskom svi-jetu", rekao je Jeremić. Evropatreba da postane "svjetski li-der u pomirenju vjera", rekaoje on, dodajući da je izgadnjapartnerstva među civilizacija-ma "dvosmjerni proces".

Govoreći o Balkanu, šefdiplomatije Srbije je naveo daje islam u tom regionu prisu-tan više od šest vjekova i na-veo da odnosi hrišćanske imuslimanske zajednice i u Sr-biji nijesu uvjek bili za prim-jer, te da je bilo nejednakosti,ugnjetavanja, tenzija i ner-azumevanja.

"To je dio istorijskog naslj-eđa Srbije i trudimo se da isp-ravimo greške prošlosti", rek-ao je Jeremić.

Međunarodna konferencija o netoleranciji i diskriminaciji muslimana

Evropa da pomiri vjere

Poslanik SDP-a Meho Omerović tražiistragu o napadima na kuću u Loznici u kojojse obavljaju vjerski obredi muslimana.

Omerović je izjavio da je proteklih dana nazidovima te kuće ispisano "Srbija Srbima" inacrtana četiri ocila i da su muslimanski vjer-nici, 28. oktobra, prije molitve zatekli razvalje-na vrata kuće u kojoj vrše obrede.

"Počinioci tog čina nijesu poznati, a novostje da su policajci na uviđaju rekli da ubudućeneće izlaziti na uviđaje i da bi muslimanskimvjernicima bilo dobro da stave rešetke na kućuu kojoj se vrše obredi", kaže Omerović.

"Izgleda da se muslimanskim vjernicimašalje poruka da nijesu dobrodošli", kažeposlanik Sandžačke demokratske partije.

Omerović: Napad na muslimane

Oko nas

RReeiiss FFeejjzziićć ii TTaarraa

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame19 KULTURA

Osmanlije su ostvarili najvišistepen arhitekture u islamskimzemljama. Drugi nijesu imali te-hnike izgradnje unutrašnjeg pros-tora ograničenog bestežinskom,ali masivnom kupolom

Podgorica,16.oktobra - Prof-esorica istorije umjetnosti i arh-itekture na univerzitetima uKanadi, SAD i Velikoj Britaniji,dr Elizabet Skoten Merklinger,nedavno je posjetila Crnu Goru iodržala dva predavanja. Prvo jebilo posvećeno istaknutim prim-jerima islamske arhitekture. Bilaje to jedinstvena prilika za upoz-navanje sa čarolijama Kupole nastijeni, Šahove džamije u Isfah-anu, džamije u Alhambri i TadžMahala. Drugo predavanje jebilo o Islamskoj keramici - tehni-ci i ukrasima kroz vjekove.

Dr Merklinger diplomirala jei magistrirala na Kembridžu, adoktorsku tezu iz Istorije umjet-nosti i arhitekture je odbranilana Univerzitetu u Delhiju. Auto-rka je brojnih udžbenika, uklju-čujući i dvije knjige iz islamske

kulture. Radila je i kao produ-cent radijskih dokumentarnihemisija za Canadian broadcast-ing corporation. Elif prenosi diorazgovora koji je sa gospođomMerklinger vodio novinar Pobj-ede, Vlatko Simunović.

ŠŠttoo bbii bbiillee oossnnoovvnnee kkaarraakktteerr--iissttiikkee iissllaammsskkee aarrhhiitteekkttuurree??

- Jednostavnost, elegancija ivrhunski sklad. Naravno, kadagovorim o islamskoj arhitekturigovorim o sakralnim objektima.

KKoolliikkoo jjee uu uu KKaannaaddii ii SSAADDooddnnooss pprreemmaa iissllaammsskkoojj aarrhhiitteekk--ttuurrii ooddrreeđđeenn tteennddeenncciijjoomm mmeeddii--jjaa ddaa uu nnoovviijjee vvrriijjeemmee,, nneekkrriittiiččkkii

ii nneepprroommiiššlljjeennoo,, iissllaammsskkuu kkuullttuu--rruu pprreeddssttaavvlljjaajjuu kkaaoo eekkssppaannzziioonn--iissttiiččkkuu ii nneeggaattiivvnnoo kkoonnoottiirraajjuussvvee ššttoo jjee uu kkoonntteekkssttuu iissllaammaa ??

- Mislim da u svim zapadnimzemljama, Kanada i SAD, nijesuizuzetak, postoji negativan uti-sak koji izazivaju zbivanja u Ira-ku, Iranu, Avganistanu. Sjetitese samo Francuske i rekacija nazahtjev da djevojčice koje pri-padaju islamu u školama nosemarame. U Crnoj Gori, čini mise ljudi uspijevaju da žive zajed-no. Ali i u vašem regionu posto-je tenzije. Mislim na Kosovo. Bi-la sam na Kosovu.Tamo ljudi ni-

jesu spremni da prihvate jednidruge, žive i druže se.

OObbiiššllii ssttee KKoossoovvoo ii MMaakkeeddoonn--iijjuu,, pprreetthhooddnnoo ssttee bboorraavviillii uuBBoossnnii...... KKaakkaavv jjee VVaašš ssttaavv oo aarrhhee--oolloošškkoojj ii uummjjeettnniiččkkoojj vvrriijjeeddnnoossttiioobbjjeekkaattaa iissllaammsskkee aarrhhiitteekkttuurree nnaattiimm pprroossttoorriimmaa??

- Ovo područje je vjekovimanestabilno. Bune, ratovi i smje-ne ideologija su bili česti.Mnogo toga je uništavano iobnavljano. Pritom se prilikomobnove nije dovoljno vodiloračuna da objekat koji se rekon-struše bude vjeran prethodnom.Zbog toga teško možemo gov-oriti da u istorijsko-umjetničkomsmislu neki od objekata imaposebnu vrijednost.

GGddjjee jjee uu iissllaammsskkiimm zzeemmlljjaa--mmaa ddoossttiiggnnuutt nnaajjvviiššii oobblliikk aarrhh--ii--tteekkttuurree??

- Specifičan prepoznatljivistil islamske arhitekture se ra-zvio nakon preseljenja PoslanikaMuhameda, i to iz rimskog, egi-patskog, persijskog i vizantijskogmodela. Svi su rezultirali veliča-

nstvenim građevinama. Ipak,Osmanlije su ostvarili najviši ste-pen arhitekture u islamskim ze-mljama. Drugi nijesu imali tehn-ike izgradnje unutrašnjeg prosto-ra ograničenog bestežinskom, alimasivnom kupolom. Napravilisu perfektan sklad između unut-rašnjeg i spoljašnjeg prostora,kao i sklad tame i svjetlosti.

KKoojjii jjee nnaajjlljjeeppššii pprriimmjjeerr iissllaa--mmsskkee aarrhhiitteekkttuurree kkoojjii ssttee vvii bbiillii uupprriilliiccii vviiddjjeettii??

- Teže pitanje nijeste mi mog-li postaviti. Vrlo je teško reći,čudesne građevine. Nažalost, pr-ije desetak godina su odlučili daneke od njih modernizuju i uni-štili su ih. Timurova grobnica jebila potpuno savršena, ali su sveprekrili zlatom i danas to izgledajako neukusno. Ako bih moralaodabrati jednu građevinu, odab-rala bih malu grobnicu obloženuopekama.To je grobnica Sama-nida u Buhari, građena u prvojplovini desetog vijeka. Ne vjeru-jem da je ljudska ruka ikada na-pravila nešto slično.

U sredini gdje knjige mudrosti ča-me na policama knjižara, prava je vijestda je " Prosveta", 6. oktobra, predstavi-la drugo izdanje "Dragulja mudrosti"klasičnog islamskog teozofskog pisca,mistika Ibn Arabija (1165-1240).

Knjiga koju je preveo s arapskog,napisao bilješke, predgovor, komentar ipogovor Jovan Kuzmanac (1944-1999),čekala je nekoliko godina da bude obj-avljena a onda je uprkos stanju u zemlji(1999. godine) - rasprodata.

Prema riječima urednice MirjaneMilosavljević, Kuzmanac je izveo praviprevodilački podvig jer je za prevod ov-ako kompleksnog djela trebalo da por-ed arapskog jezika posjeduje znanja izteorije sufizma, komparativnog misti-cizma i neoplatonizma.

Ona se zahvalila arabisti Srpku Leš-tariću koji je poslije smrti Kuzmancapripremio knjigu za štampu.

Ibn Arabi je porijeklom iz Anad-ulizije i proputovao je cio islamski svi-jet da bi se skrasio u Damasku i tamoje umro, iza sebe je ostavio više od 500djela a sačuvano je 289.

Njegova je zasluga da je načinio sin-tezu zapadnog i istočnog misticizma iostavio je dubok trag na hrišćanske iislamske mislioce.

Kako je objasnila Milosavljević, u"Draguljima mudrosti" autor je utvrdiosvoju teoriju o jedinstvu bića i uspos-

tavio kompleksnu terminologiju bazi-ranu na Kur’anu, islamskoj tradiciji,neoplatonizmu, sufizmu, jevrejskimpiscima kabalističke tradicije, hinduiz-mu....

Ona je citirala R.A Nikolsona, kojije rekao da je Ibn Arabijevo djelo "naji-mpozantniji spomenik mističke speku-lacije što ga je svijet ikada vidio".

Profesor sa Katedre orijentalistike,dr Anđelka Mitrović, rekla je da je nje-govo najmonumentalnije djelo "Encikl-opedija sufizma" a zatim po važnostidolazi knjiga "Dragulji mudrosti" ukojoj je kroz 27 poglavlja "promišljao" oisto toliko poslanika od Adama do Mu-hameda, polazeći od jedne božanskemudrosti.

Leštarić se požalio da smo mi moglida budemo prva zemlja koja ima cjel-oviti prevod sa arapskog "Draguljamudrosti", ali se u međuvremenu, odčasa kada je knjigu preveo Kuzmanacpa do njenog štampanja pojavio fran-cuski prevod.

On je ispričao da je prije 30 godinau Oskfordu osnovano Društvo sljedbe-nika Ibn Arabija među kojima ima naj-manje orijentalista već su to teolozi,filozofi, istoričari, koji proučavaju nje-gova djela i sebe nazivaju "njegovim si-novima".

Leštarić je zadivljen Kuzmančevimprevodom koji je plod nadahnuća.

Neda Milačić je osnovne studije završilau Italiji, u zemlji u kojoj se kultura, istorija itradicija čuvaju od zaborava pa nije slučajnošto je za svoj magistarski rad izabrala upravoStaru Varoš koja na najbolji način govori oživotu kroz vjekove, dajući tako današnjojPodgorici vrijednost o kojoj ona mora dabrine i koju mora da uvažava. Namjera onihkoji su željeli da poruše staro kako bi naprav-ili novo, betonsko, i na taj način za sva vre-mena unište višeslojnost stare Podgorice, nasreću nikada nije realizovana. Tu i tamooskrnavljeni su pojedini djelovi nepriklad-nim betonjerkama ali je cjelina ipak saču-vana. Njoj je potrebna posebna pažnja ali iznačajna ulaganja koja će se sasvim je sig-urno višestruko vratiti. Obećanja lokalneuprave postoje. Čeka se još samo da sesprovedu u djelo.

Neda Milačić je, uz rad predstavila i turis-tički vodič Stara Varoš prijeko potreban Pod-gorici u kome, na popularan način možetenaći zanimljivosti o tvrđavi Ribnica, mostuna Ribnici, Fatihovoj džamiji, arhitekturi ienterijeru muslimanskih kuća, Starodoganjs-koj (Skender Čauševoj) džamiji, Osmanagića-Lukačevića džamiji, Sahat-kuli, ČardakuAbdovića, Jusovači i na kraju sa planom Sta-re Varoši sa jasno ucrtanim pozicijama na koj-ima se nalaze pomenuti lokaliteti. To će, sva-kako, biti posebno vrijedno za turiste koji usve većem broju posjećuju Podgoricu.

Neda Milačić je magistarski rad odbrani-la najvišom ocjenom ali je posebno intereso-vanje izazvala njena ideja kako se i na kojinačin može naći zajednički jezik izmeđupotrebe za revitalizacijom Stare Varoši , turiz-ma i marketinga.

Dr Elizabet Skoten Merklinger, istoričar umjetnosti, u Crnoj Gori održala dva predavanja o islamskoj arhitekturi

Jednostavnost, elegancija i vrhunski skladKaba, najsvetiji hram islama

KKoojjii jjee nnaajjssttaarriijjii ppoozznnaattii pprriimmjjeerr iissllaammsskkee aarrhhiitteekkttuurree ??- Kaba, najsvetiji hram islama. Razvojem i širenjem islamske

države džamija je poprimala nove oblike naročito gradnjom mu-nara i kupole, kao i uvođenjem dekorativnih elemenata. Kaoprvi primjer islamske arhitekture u tom smislu smatra seveličanstvena Kupola na stijeni u Jerusalimu. Njenu izgradnjunaručio je omajadski halifa Abdumelik ibn Mervan. Čudesnagrađevina.

Drugo izdanje knjige klasičnog islamskog pisca, mistika Ibn Arabija

Dragulj mudrosti

Neda Milačić magistrirala na “Staroj Varoši”

Stara Varoš kao kulturna i turistička atrakcija

SSttaarraaPPooddggoorriiccaa

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 20OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

London - Britanski ministarrazočaran pošto je drugi put zagodinu dana na aerodromu uSAD izdvojen radi ispitivanja.

Ministar za međunarodnirazvoj Šahid Malik rekao je da

je, 29. oktobra, na aerodromu uVašingtonu zadržan oko 40minuta i da su službenici u nje-govom prtljagu tražili tragoveeksploziva. Malik, prvi ministarVelike Britanije koji je musli-

man, vraćao se u London posli-je razgovora sa zvaničnicimaSAD o borbi protiv terorizma.

Prošlog novembra, Malik jezadržan jedan sat na nju-jorškom aerodromu kada jedošao u SAD da bi održao govoro borbi protiv terorizma, naskupu u čijoj je organizacijiučestvovala i Vlada SAD.

"Duboko sam razočaran",rekao je Malik i dodao da je zab-oravio i oprostio maltretiranjeprošlog novembra, ali kakovjeruje da bi britanskim min-istrima i parlamentarcima tre-balo da bude ukazana istapažnja na aerodromima u SADkao članovima Kongresa SAD uVelikoj Britaniji. "Očiglednonije bilo zle namjere, ali trebareći da sistem u SAD ne ulivapovjerenje", kaže on.

Jedan avganistanski zvani-čnik je uhapšen pri pokušajuda pređe u susjedni Pakistan,nakon što je njegov pogrešanprevod značenja časnog Ku-r´ana podigao političku buruu toj državi.

„Ghaws Zalmai je uhapšenna graničnom prijelazu dok jeprelazio u Pakistan,“ izjavio jegeneral Abdul Jabar Sabetnovinarima 4. novembra,prenosi Reuters.

Zalmai, glasnogovornik ge-nerala, objavio je prevod zna-čenja Kur´ana na dari, jedanod glavnih jezika u toj državi.

Dari, afganistanski dijale-kt persijskog, piše se na modi-fikovanom arapskom alfabetui ima mnoge riječi pozajmlje-ne iz arapskog i persijskog jez-ika.

Prevod je izazvao protestezbog pogrešnog prevođenja(tumačenja) mnogih pitanjakao što su alkohol, molitva,homoseksualnost i punoljetst-vo.

Parlament je zabranio Za-lmaiju da napušta zemlju dokvjerski komitet Višeg doma nerazmotri njegov prevod.

Sabet je takođe saopštio daje naredio hapšenje imama iz

Kabula, Qari Mushtaqa, kojije odobrio njegov prevod.

Medijski izvještaji govore otome da je nekoliko hiljada ko-pija pogrešnog prevoda bespl-atno dijeljeno širom zemlje.

Ovo pitanje je izazvalopolitičku buru u toj državi,pišu dnevne novine Armaan.

„Ovo je zavjera protiv vjer-e Islama, i niko nikad nećeprihvatiti tu knjigu kao časniKur´an,“ kaže sudija AbdulSalam Azimi.

„Vrhovni sud je naredioistragu po ovom pitanju, te dase optuženici dovedu predsud.“

Više od 1.500 studenata jeizišlo na ulice u gradu Taloq-an na sjeveru zemlje kako biprotestvovali protiv pogrešnogprevoda.

Stotine ljudi, uključujućiučenjake (mulle), takođe jeprotestvovalo u jugoistočnojprovinciji Nimruz.

Jedan parlamentarac je zaZalmaija, bivšeg novinara, re-kao da je „gori od SalmanaRushdija“.

Drugi je izjavio da je Zal-mai zaštićen od strane jednestrane zaštitarske kompanije.

(Islamonline)

Ministar musliman ispitivan na aerodromu

Afganistan: Politička bura zbog pogrešnog prevoda značenja Kur´ana

Dijeljen pogrešnopreveden Kur’an

Atlanta - Lider Nacije islama traži od Crnaca uSAD da prekinu da misle o ropstvu i počnu darazmišljaju i djeluju kao slobodni ljudi.

Luis Farakan traži od Crnaca u SAD da se odvo-je od preovlađujuće kulture kako bi uspostavili ipodržali svoje zajednice. U rijetkom pojavljivanju ujavnosti, skoro osam mjeseci poslije govora za kojise mislilo da je oproštajni, Farakan je u Atlantiporučio sljedbenicima da ne dozvole da ih ometeuspjeh u nedavnim decenijama.

"Moramo prekinuti da mislimo o ropstvu ipočeti da razmišljamo i djelujemo kao slobodnimuškarci i žene", rekao je Farakan. U oštrom govorukoji je trajao skoro dva i po časa, Farakan je govorioo disparitetu s kojim se Crnci suočavaju u obrazo-vanju, zdravstvenoj njezi, glasanju, kaznenoj politici,

ali i o drugim temama, uključujući rat u Iraku. On je kritikovao srednju i višu klasu i bijelaca i

Crnaca i poručio da je odvajanje od svijeta materi-jalizma i individualizma jedini način na koji zajed-nica Crnaca može napredovati.

"Prijetnja crnačkoj zajednici sada je i nasiljeizmeđu Crnaca", ocijenio je Farakan i dodao da ononije postojalo u eri borbe za građanska prava.

Farakan je rekao i da uspjesi Opre Vinfri,Baraka Obame, Kolina Pauela i Kondolize Rajsdaju Crncima lažan utisak uspjeha. Kao ishod, sred-nja klasa Crnaca u SAD je upala u zamku amer-ičkog sna, ocijenio je Farakan.

Nacija islama je religiozna i društveno-političkaorganizacija u SAD koju je 1930. osnovao VolasFard Muhamad.

SAD su ponosne na istori-ju svojih dobrih odnosa samuslimanima sa Bliskog isto-ka, rekao je američki pred-sjednik Džordž Buš na ve-čeri-iftaru povodom okonča-nja dnevnog ramazanskogposta.

Obraćajući se zvanicamau Bijeloj kući, kojih je bilooko 90, Buš je na godišnjojiftar večeri rekao da SAD po-državaju muslimane koji sebore za slobodu u Iraku, Avg-anistanu i Libanu i da su uv-jek bile uz muslimane širomsvijeta koji su se suočavali saživotnim teškoćama. Ameri-čki predsjednik je istakao i daekstremisti ne zastupaju is-lam. “Oni (ekstremisti) vjeru-

ju da širenjem haosa i nasiljamogu da osujete želju musli-mana da žive u slobodi i mi-ru. Mi im kažemo: Vi ne pre-dstavljate muslimane, vi nepredstavljate islam i nećeteuspjeti”, kazao je Buš. Međuzvanicama svečane večere bilisu i muslimanski lideri i am-basadori, državna sekretarkaKondoliza Rajs, potpredsjed-nik SAD Dik Čejni i sekretarza unutrašnju bezbjednostMajkl Čertof. Ovo je sedmagodina kako Buš priređuje ift-ar večeru, a ove godine sumeđu zvanicama bile musli-manke koje su se, prema pro-cjeni Bijele kuće, istakle unauci, obrazovanju, društvu,umjetnosti i kulturi.

Empajer Stejt Bilding je pr-vi put osvijetljen u zelenoj bojipovodom ramazanskog Bajr-a-ma, praznika kojim muslimanioznačavaju kraj Ramazana.

Empajer Stejt Bilding, naj-viša zgrada na Menhetnu (443metara) često je osvijetljena, iz-među ostalog za Božić ili zajevrejski praznik Hanuka. Usaopštenju uprave tog zdanjanavodi se da muslimani"tokom tri dana proslavljajukraj ramazanskog posta, jed-nomjesečne duhovne obnovekoja se proslavlja u porodicirazmjenom poklona i davan-jem dobrotvornih priloga unes-

rećenima".Zelena boja simbolizuje za

islam srećan i važan događaj,dodaje se u saopštenju.

Zgrada sagrađena 1930, pr-

vi put je osvijetljena 1932.godine, kada je za predsjednikaizabran Frenklin Ruzvelt.

U SAD živi oko sedam mil-iona muslimana.

Empajer Stejt osvijetljen zaBajram

Farakan: Razmišljajte kao slobodni

Bušova večera zamuslimanske zvanice

LLoonnddoonn

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame21 OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

London – Kur’an urukopisu iz 1203., koji se sma-tra najstarijim kompletnimprimjerkom islamske sveteKnjige, prodat je za preko mil-ion i po eura.

Riječ je o cijeni od1.140.500 funti (1.637.500eura) na licitaciji koju je u

Londonu organizovala aukcijs-ka kuća Kristi. Ta kuća navodida do sada nijedan primjerakKur’ana ili bilo kojeg drugogmuslimanskog vjerskogrukopisa nije dostigao takovisoku sumu.

Cijena tog dragocjenogrukopisa iz 13. vijeka, procijen-

jena na 502.000 eura,utrostručena je tokom aukcije,saopštila je kuća Kristi.

Na istoj aukciji, jedan drugiprimjerak svete Knjige islama,stariji od prethodnog, koji dati-ra iz X vijeka, ali je nekomple-tan, vjerovatno porijeklom izSjeverne Afrike ili sa Bliskogistoka, prodat je za 916.500funti (1.315.900 eura), javile suagencije.

Oba Kur’ana, koje je na lic-itaciju stavilo Hispansko društ-vo Amerike, kupili su posredni-ci.

Kur’an iz 13. veka, koji nosipotpis izvjesnog Jahije binMuhamada ibn Umara, nosidatum 17. ramadan 599. (jun1203).

Za ovaj rukopis korišćena jekaligrafija od zlata podvučenafinim crnim linijama, dok suzabilješke na marginama pisanesrebrom, sa crvenim linijama.

Rim, 6. novembra - Papa Be-nedikt XVI imao je "istorijski"susret sa saudijskim kraljemAbdulahom, sa kojim je razgo-varao o hrišćanskoj manjini u ov-oj islamskoj zemlji i o želji Vat-ikana da ta manjina ima, kako jerečeno, veće vjerske slobode. Dosusreta je došlo na zahtjev saudi-jskog kralja, koji je na evropskojturneji, navele su agencije.

Sveta stolica se nada da će tajsusret podstaći otvoren dijalogdvije strane o spornom pitanju,istakao je vatikanski list "Oser-vatore romano", povodom 30-minutnog susreta vrhovnog po-glavara katoličke crkve i saudijs-kog suverena.

Abdulah je ranije dva putabio u Vatikanu, jedanput kao pre-

stolonasljednik, a drugi put kaovicepremijer, a ovo je prvi put usvojstvu suverena.

Benedikt XVI je prilikom sus-reta izjavio da želi da uspostaviveze sa svim zemljama sa kojimaVatikan još nema diplomatskeodnose, medju kojima su Saud-ijska Arabija i Kina.

Kralj Abdulah je papi poklo-nio zlatnu sablju ukrašenu drag-uljima i zlatno-srebrnu statuu pa-lme i konjanika na kamili.

Papa je prošle godine izazvaonezadovoljstvo muslimanskogsvijeta govorom u kome je po-vezao islam sa nasiljem. Benedi-kt je poslije toga rekao da su nje-gove riječi pogrešno protuma-čene i da žali što je uvrijedio mus-limane. (Tanjug)

Sjedinjene Američke Držve po-oštrile su ekonomske sankcije Ira-nu zbog odbijanja te države daobustavi rad na nuklearnom pro-gramu, kao i „zbog podrške razl-ičitim antiameričkim organizacija-ma na Bliskom i Srednjem istoku”.

Državni sekretar KondolizaRajs i ministar finansija Henri Pa-ulson su, objavljujući spisak novihkaznenih mjera, ocijenili da suone proizvod jasno definisane po-litike u cilju sprječavanja opasnogponašanja vlasti Islamske Repub-like. "Vašington ostaje otvoren zadiplomatsko rješenje", rekla jeRajsova.

Nove sankcije, mahom usmje-rene protiv iranske Revolucionar-ne garde i banaka iz te države pr-edstavljaju kompromis izmeđuranijih najava Vašingtona i stavo-va niza evropskih država, koje suprvobitne ideje ocijenili kao pre-oštre. Novim mjerama obuhvaće-no je oko 20 "adresa" u Iranu, uk-ljučujući, bar kako tvrde u SAD,

cjelokupan finansijski sistem Rev-olucionarne garde, što bi moglozatvoriti vrata toj oranizaciji navećini svjetskih finansijskih trž-išta.

Pored nuklearnog programa,stavovi Vašingtona i Teherana su-protstavljeni su i u čitavom nizudrugih problema, uključujući ira-nski uticaj na Hezbolah u Libanu,Hamas na palestinskim teritorija-ma i šiitske pobunjenike u Iraku.

Ruski predsjednik VladimirPutin usprotivio se uvođenju no-vih međunarodnih sankcija Iranui rekao da bi one samo dovele doćorsokaka.

"Zašto bismo pogoršali situa-ciju prijetnjom sankcijama i dovelistvari do ćorsokaka", rekao jePutin, očigledno misleći na zaht-jeve SAD za pooštravanje sankcijaTeheranu.

Moskva je sve više zabrinutapokušajima Vašingtona da sankci-jama izvrši pritisak na Iran zaobi-lazeći Ujedinjene nacije.

Američka vlada namjerava da zatvori zatvorGvantanamo na Kubi i prebaci te zatvorenike, “osu-mnjičene za terorizam”, na američko tlo, objavio jeu “New York Times” na svojoj internet stranici.

Među ostalim mjerama koje se razmatraju,prema listu koji navodi američke zvaničnike, koji suželjeli ostati anonimni, jeste i mogućnost dobijanjalegalne odbrane za zatvorenike, s tim da se svakislučaj razmatra pojedinačno pred civilnim federal-nim sudom pravde a ne pred vojnim sudovima.

"Zatvorenike treba prebaciti u SAD, i trebaće iz

političkih razloga izraditi sudske procedure bolje odonih koje trenutno važe u Gvantanamu", naglasio jevisoki zvaničnik a navodi ga “New York Times”.

Za sada, samo vojne instance imaju ovlašćenjada odluče ko među stranim osumnjičenicima zaterorizam treba da bude zatvoren u Gvantanamo ina koje vrijeme. Trenutno se u zatvoru u američkojbazi na Kubi nalazi 330 osoba, u kojoj se od 2002.nalaze i zatvorenici osumnjičeni za ugrožavanje sig-urnosti SAD, uhapšeni po raznim zemljama nakonnapada od 11. septembra 2001. (FENA)

Španski sud proglasio jekrivom 21 osobu optuženu zaučestvovanje u bombaškom na-padu na madridski voz 11.marta 2004. godine, kada jepoginula 191 osoba.

Sedmoro optuženih je oslo-bođeno od bilo kakve umiješan-osti u taj bombaški napad,uključujući i Rabeja OsmanaSaida Ahmeda, poznatog kao"Muhamed Egipćanin". On senalazi u zatvoru u Italiji, poštoje osuđen za pripadnost jednojmeđunarodnoj terorističkoj gr-upi.

Marokancu Džamalu Zuga-mu je izrečena maksimalna ka-zna, koja predviđa više od40.000 godina zatvora, iako po

španskom zakonu on maksimal-no može da odsluži 40 godina.

Španac Emilio Suarez Trah-oras je proglašen krivim za obe-

zbjeđivanje eksploziva za tajteroristički akt i izrečena mu jekazna zatvora u trajanju od ne-koliko hiljada godina.

Kur’an za 1,6 miliona eura Sastali se kraljAbdulah i papa

SAD namjeravaju zatvoriti Gvantanamo

Za napad u Madridu40.000 godina zatvora

Nove sankcije Iranu,Putin protiv kazne

TTiijjeellaa ssttrraaddaalliihh uu mmaaddrriiddsskkoommtteerroorriissttiiččkkoomm nnaappaadduu

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 22SA MINBERE

dr Jusuf el-Karadavi

Kloniranje ljudi iposljedice na čovječanstvoDanas ljudi polemišu o jed-

noj vrlo opasnoj temi okojoj se takođe govori u

novinama, na radiju, televiziji iraznim medijskim aparatima. Onigovore o naučnoj temi koja je zain-teresovala sve naučne profile. Tatema je kloniranje, odnosno repro-dukcija žive jedinke na nekolikoegzemplara.

Ljudi su to eksperimentiraliod vremena kada su otkrili kon-strukciju gena. To znači da je čov-jek, onaj kojeg je Allah podučioonome što on nije znao, otkrio ge-netske činioce (DNK) koji čovjekuodređuju oblik, fizionomiju, inteli-genciju, tjelesnu snagu, visinu,kratkoću, boju tena, itd. Ovi činio-ci se nazivaju genima i oni sa so-bom nose nasljedne osobine odmajke, oca, djeda i nene, odnosnoplemena i rase. Od vremena otkr-ića ovih naučnih dostignuća ljudiih primjenjuju raznim načinima iodređenim metodama u ljudskom,životinjskom i biljnom svijetu. Uskorijoj prošlosti su pod plaštombiološke, fizičke i genetske revolu-cije, kloniranjem ljudi dostigli usvijet životinja. To je događaj kojije poznat po škotskoj ovci Dolly ko-ja je kloniranja preko ćelije ovna,koja je nakon određenog tretmanastavljena u žensku jajnu ćeliju kojaje genetski nosilac, a nakon toga jestavljena u maternicu ovce čije jejezgro eliminisano. Rezultat togaje bio dobijanje egzemplara ovcekoji je potpuno identičan ovnu izkojeg je ćelija preuzeta. Naučnicitvrde da se ista operacija može apl-icirati i na ljude. To se može usp-jeti tako što će se uzeti ćelija muš-karca i izvršiti isti tretman koji jeizvršen kod ovce. Dakle, uzeti tućeliju i staviti je u jajnu ćeliju kojaje imuna od nukleusa u kojem senalaze genetski činioci, i onda jestaviti u maternicu iz koje će sereprodukovati egzemplar osobe odkoje je uzeta ćelija. Od ove osobese može reprodukovati stotine i hi-ljade identičnih osoba, bez imalodiferentnosti između originala ikopije. Dakle, biće isti u građi, bo-ji, inteligenciji, psihičkom sklopu,mentalitetu, itd. Ovo tvrde naučni-ci.

Zbog toga se cio svijet uspan-ičio. Uspaničili su se sociolozi, za-konodavci, etičari, pedagozi, a pri-je njih muslimanski i hrišćanskiteolozi.

Šta ako takvi ljudi nastave saovom tezom, pa sa teorije pređu

na praksu i formiraju čovjekanavedenih karakteristika?

Šta mogu reći ljudi, šerijat, vje-ra, ili etika naspram ove pojave?

Da li da dozvolimo poigravan-je sa genima, genetskim činiocimai genetskim konstrukcijom do temjere?

Da li šerijat i vjera ovo moguprihvatiti, ili pak, da li to mogudopustiti moralne vrijednosti isocijalne prilike?

Mi imamo negativan stav pre-ma toj nakani.

Islam širi svoj domen zanaučni napredak. Mi smatramo daje takav napredak farz i obavezakoju vjera inicira i stvarnost nala-že. Islamski pravnici smatraju na-učni napredak kolektivnom obave-zom koju, ako jedan dio društvazanemari, grijeh ostaje na cijelodruštvo.

Muslimani moraju napravitisebi mjesta za naučnom djelat-nošću. Oni su bili preteče i prvacinauke u svijetu, čak nekoliko stol-jeća. Oni su bili učitelji svijetu.Njihovi učenici su dolazili iz Evro-pe da bi učili na muslimanskimuniverzitetima. Muslimanski uče-njaci su bili svjetski profesori. Mu-slimanski osvrti su bili osvrti na

nauku koja koristi cijelom svijetu,a arapski jezik je jezik nauke.

Mi izražavamo riječi dobrodoš-lice nauci, ali nauka mora biti uslužbi vjerovanju, moralu i insanu,a ne treba biti neograničena, nitiona treba biti prijetnja svijetu.

Nauka, kao takva, biće velikaprijetnja svijetu. Takva nauka pre-dstavlja opasnost.

Kur'an nam daje primjer Su-lejmana, a.s., kada je rekao skupi-ni oko njega:

"O dostojanstvenici, ko će miod vas donijeti njezin prijestol prijenego što oni dođu da mi se poko-re?" (Neml: 38)

Ovo je polazište vjerovanja.On nije činio nepravdu nauk-

om, niti se oholio ili promijenio,već je tu blagodat smatrao od Alla-ha, dž.š., i ispitom: da li da budezahvalan ili nepokoran?

Takođe nam Kur'an spominjepriču Zul-Karnejna kada je napra-vio veliku branu između Je'džudžai Me'džudža i naroda koji su muzatražili i molili za nju, pa ih jestavio u red sa njim kako bi radili:

"Bolje je ono što mi je Gospod-ar moj dao" – reče on. "Nego, samovi pomozite meni što više možete, ija ću između vas i njih zid podići.

Donesite mi velike komade gvož-đa!" I kad on izravna dvije stranebrda, reče: "Pušite!" A kad ga us-ija, reče: "Donesite mi rastopljenmed da ga zalijem." (Al-Kehf: 95-96)

"Ovo je blagodat Gospodaramoga!" – reče on. "A kada se prijet-nja Gospodara moga ispuni, On ćega sa zemljom sravniti, a prijetnjaGospodara moga će se sigurnoispuniti." (Al-Kehf: 98).

Nauka je dakle, bila u okviruimana. Ona je bila korisna, a neštetna. Ona je gradila, a nije rušila,niti destruirala. Ovo je karakteris-tika nauke u islamskoj civilizaciji.Današnja savremena civilizacija sasobom nosi nauku koja ne ide uskladu sa kodeksima vjere i mo-rala. Nekada nam ona koristi, a ne-kada šteti, nekada gradi, a nekadaruši, nekada oživljava, nekada us-mrćuje. Takav je slučaj sa atom-skim, bakteriološkim, hemijskim idrugim smrtonosnim oružjem.Suvremena nauka se ne zaustavljakod koristi čovjeku, već na koristii na šteti čovjeka, na rušenjuživota i svega živog.

Zato ćemo zastati kod oveproblematike i kazati par referencio kojim moramo razmisliti.

KKlloonniirraannjjee jjee uu kkoolliizziijjii ssaarraazznnoovvrrssnnooššććuu ii rraassppoozznnaavvaannjjeemm

Prva referenca se ogleda u to-me da je Allah, dž.š., stvorio ljuderaznolikim. Taj svijet je stvorio naosnovi raznovrsnosti u rasi i boji.O tome nam Allah, dž.š., veli uKur'anu:

"Zar ne znaš da Allah s nebapušta vodu i da Mi pomoću njestvaramo plodove različitih vrsta;a postoje brda bijelih i crvenihstaza, različitih boja, i sasvim cr-nih. I ljudi i životinja i stoke ima,isto tako, različitih vrsta. A Allahase boje od robova Njegovih – uče-ni. Allah je, doista, silan, i Onprašta". (Fatir: 27-28)

Oni učenjaci koji su spoznalitajne ovih bića se boje Allaha, jeronaj koji spozna Allaha putem Nje-govih ajeta, on Ga se i istinski boji.

Raznolikost u boji je izražajheterogenosti bića, a to je ujedno injihova osnova. S toga nije dop-ušteno da ljude činimo sličnimputem reprodukcije, jer tim činomživot činimo destruktivnim.

Allah, dž.š., u Kur'anu veli: "I jedan od dokaza Njegovih je

stvaranje nebesa i Zemlje, i raznov-rsnost jezika vaših i boja vaših; tosu, zaista, pouke za one koji zn-aju." (Ar-Rum:22)

Jedan dio egzegeta veli:Raznolikost jezika nije raznolikostda neki čovjek govori arapskim,neki engleskim jezikom, već se taheterogenost očituje u kakvoćiglasa, jer svaki čovjek ima speci-fičnu i jedinstvenu boju glasa. Sva-ki čovjek ima glasovnu karakteris-tiku kojom se razlikuje od drugihljudi. Baš kao i otisak prstiju. Nekiljudi ulažu novac u banke i njiho-va šifra je glas. Ovo je tumačenjeriječi raznolikosti jezika, odnosnoglasa.

Raznolikost u boji neki tuma-če kao diferenciranost u fizio-nomiji. Svaki čovjek se raspoznajeod drugog čovjeka po svojemobliku lica. To nam omogućava darazlikujemo Zejda od Harisa, Alijuod Amra. Dakle, svaki od njih imakarakterističan i jedinstven port-ret lica. Međutim, ako ovi učenjaciuspiju da reproduciraju ljude takošto se neće poznavati original odkopije, kako ćemo ih onda raspoz-navati?

Kako možemo znati ko jeZejd, a ko Haris?

Kako možemo znati ko je ko?Kako će učitelj raspoznavati

svoje đake?Kada neko uđe na ispit umj-

esto drugog, kako se može raspoz-nati uljez od pravog učenika?

Kako možemo razdvojiti zloč-inca i na koji način će sudija iistražitelji surađivati, kada su oniidentični?

Kako čovjek može raspoznatisvoju ženu od tuđe?

Kako, takođe, žena može spoz-nati svojeg muža?

Ako se ljudi ne budu razliko-vali jedan od drugog život će sepore metiti. Raspoznavanje jeneophodno svojstvo koje posp-ješuje vrijednosti života. Allah,dž.š., je svakom čovjeku podarioposebne karakteristike po kojimće račun polagati, biti nagrađenili kažnjen i po kojim će snositiodgovornost na dunjaluku i računna Ahiretu. A kada oni repro-dukuju slične ljude ovdje će sig-urno poremetiti red humanom isocijalnom životu.

(nastavlja se)

Iz knjige „Džumanski biseri“Preveo:

Džemo Redžematović

EELLIIFFnovembar 2007.islamske novine

gazetë islame23 MOZAIK EELLIIFF

Kur'anZa vrijeme našeg ramazanaUčili smo dove iz Kur'anaZa bogatog i za siromahaRiječi su dragoga Allaha

A Kur'an je Knjiga naša svetaObišla je sve planete svijetaPa sve dove istine su živeDruge vjere Kur'anu se dive

Čitaj Kur'an to je malo mukeJer bez muke nema ni naukeSa Kur'anom jačega si dahaZaslužan si više kod Allaha

Svaka riječ u Kur'anuJača din u muslimanuZbog toga je Kur'an svetPa ga uče napamet.

Hasan Muminović, Plav

AzeminaNa kapiji đevojačkih snovaU zoru slijeću ptice

Vjetrovi tresu sočne miriseU bašči detinjih srca

Pogled se utapa u plavet nebaSočni pupoljci sanjaju bljesaksunca

Šum valova presijeca tišinuSa kamenih obala magla sevinu

U bistrim zjenama iskri mladostI bujnim travama zače blagost

Kad zorni bagremi oroseI pčele grozdavo medne ispose

Ko trepavica vlažan list zadrhtiKasno u jesen priroda požuti

Selman Ljačević, Tuzi

U organizaciji MešihataIslamske zajednice, u Turskojje od 26.10. do 2.11, boraviločetrdesetak imama, vjerskihslužbenika i predsjednika od-bora sa područja Podgorice,Tuzi , Dinoše, Bara, Ulcinja iOstrosa, te članova Mešihata iSabora Islamske zajednice.

U sklopu višednevne ek-skurzije obišli su gradove Is-tanbul, Bursu i Konju, bili go-sti tamošnjih džemata i vaku-fa i visokih vjerskih zvanični-ka. Ujedno su obišli i vjerskeznamenitosti tog dijela Tur-ske.

Posjeta Istanbulu obuh-vatila je boravak u njegovimnajznačajnijim vjerskim centr-ima i kulturno-istorijskim sp-omenicima - džamijama Sul-tan -Ahmeda (Plava džamija) ,Sultan- Mehmed Fatiha i Su-ltan- Ejuba, muzeju Top KapiSaraj, Anadol i Rumeli His-aru, te brojnim drugim zna-menitostima. Priređena je ivožnja Bosforom i zalivom Zl-atni rog. Ujedno, ekspedicijuiz Crne Gore ugostio je ru-kovodilac direkcije vakufa Ist-anbula, efendija MustafaOždan, jedan od najpoznatijih

tamošnjih alima. EfendijaOždan je najavio intenziviran-je saradnje sa Islamskom zaje-dnicom Crne Gore, na svimpoljima. U Bursi, prvoj prije-stonici osmanlijske dinastije,posjeta je obuhvatila brojnedžamije i turbeta, koji ovaj gr-ad svrstavaju među najzan-imljivije turske gradove. Izme-đu ostalih to su turbeta osni-vača i utemeljivača dinastijeOsmanlija- Sultan OsmanaGazijra i njegovog sina SultanOrhana Gazije, zatim monu-mentalne Ješil (Zelene) dža-mije, džamije Sultan-Bajazita,turbeta i džamije Emir- sulta-na, a priređena je i šetnja poživopisnoj Bursa čaršiji. Po-seban ugođaj bio je boravak u

vakufskim koledžima, koji uovom gradu nose ime »Nili-fer«, u kojima se školuje ponekoliko hiljada učenika i kojipredstavljaju jednu od najpre-stižnijih vaspitno- obrazovnihinstitucija u Turskoj.

U sklopu ove ekskurzijeupriličen je odlazak i u Konju,jedan od najpoznatijih duho-vnih i vjerskih centara Turskei uopšte sufizma u svijetu, satradicjom dugom gotovo mi-lenijum, nastalom još u dobadinastije Seldžukida. U ovomgradu, pored ostalih, živio je isvoja djela napisao DželaludinMevlana Rumi, jedan od naj-većih islamskih filozofa, pjes-nika i duhovnika u njenoj cje-lokupnoj povijesti. Pored pos-

jete Rumijevom turbetu, dele-gacija iz Crne Gore upoznalase i sa ostalim znamenitosti-ma ovog grada, prije svega br-ojnim džamijama koje se na-laze u ovom centru sufizma.Predstavnici Islamske zajedni-ce bili su i gosti Muftije oblastiKonja, Mustafe Kidlua, tako-đe poznatog i uglednog alima.U srdačnom razgovoru mufti-ja Kidlu je naglasio da je Ko-nja poznata kao grad sa naj-većim brojem džamija u Tur-skoj, prpoprcionalno brojustanovnika i, možda, najinten-zivnijim vjerskom tradicijom.On je kazao da je je cilj ova-kvih susreta bolje upoznavan-je i jačanje institucionalne sa-radnje. Muftija Kidlu je kazaoda će njihova pomoć biti i uizgradnji novih vjerskih obje-kata, ali i u rekonstrukciji st-arih koji predstavljaju dio živeislamske tradicije na prostori-ma Balkana. Kao lijep primjerzapočete saradnje naveo jebratimljenje grada Akisara izTurske sa Rožajama u CrnojGori. Sekretar Mešihata, Baj-ro Agović, predstavio je Isla-msku zajednicu Crne Gore,njen istorijat i bogatu tradicijui govorio je o projektima kojise trenutno u njoj realizuju.Efendija Agović se, u ime

delegacije Islamske zajednice,zahvalio na toplom i srda-čnom prijemu i nesebičnomangažmanu domaćina, kao ina otvorenoj podršci Islamskezajednice u Turskoj svim pro-jektima Islamske zajednice uCrnoj Gori

Musafiri iz Crne Gore svojboravak u Turskoj dugo ćepamtiti po ljepoti mjesta i zn-amenitostima koje su obišli,po srdačnosti, iskrenosti ipredusretljivosti domaćina i,svakako, po dobroti profesoraLatifa Hadžića koji je specijal-no iz Sarajeva doputovao dabi delegaciji iz Crne Gore biosvakog trenutka na raspola-ganju. Izvanredna organizaci-ja ovog boravka bila je najvišezahvaljujući njegovom pozna-vanju tradicije i prošlosti Tur-ske, jezika, kulture i običaja,kao i stalnom naporu da štoviše svojih saznanja prenesečlanovima delegacije, te pre-dusretljivosti i iskrenoj pažnjiza svo vrijeme ovog boravka.

Pored imama i vjerskihslužbenika u delegaciji subili Ismail Doda i Orhan Ša-hmanović, predsjednik i pot-predsjednik Sabora i BajroAgović, sekretar MešihataIZ-e.

Suljo Mustafić

Ekskurzija imama i vjerskih službenika uTurskoj KKoodd mmuuffttiijjee uu KKoonnjjii

Jedan od najistaknutijihdžematlija na području IZ-e Pl-ava, h. Emro Tošić, preselio jena ahiret 19. oktobra ove go-dine. Na dženazi je, pored im-ama iz Plava i Gusinja, prisu-stvovao veliki broj džematlija ivjernika iz Plava, te drugihmjesta širom bivše Jugoslavije.

Rahmetlija Tošić obavljaoje funkciju člana Odbora,zamjenika predsjednika Odb-ora, dugogodišnjeg blagajni-ka, a bio je mujezin punih 20godina. Bio je među prviminicijatorima ideje o obezb-jeđivanju stanova imamima,što je i realizovao za života.

Obavio je hadždž 1974.godine, nakon čega je nasta-vio još aktivnije da se bavi is-

lamskim radom. U 77-oj godi-ni života Tošić je naučio unajkraćem roku Kur'ansko

pismo i učio je mukabeletokom ramazana.

Mnogi istoričari su navra-ćali kod rahmetlije da slušajupriče iz prošlosti, neke odnjih zabilježene su i televiz-ijskim kamerama, tako da jeostao trag njegovog sjećanjana vremena još od Turske panaovamo.

Prilikom naše posjetepred sam kraj ramazana, rah-metlija je plijenio raspoložen-jem i svjesnošću iako mu jebila stota godina života. Us-pio je ispostiti cio ramazan.

Neka ga Allah nagradi lij-epim džennetom, a namaneka posluži za primjer nje-gov život i djelo u ime Allaha.

Sinan Latić

Naši merhumi

H. Emro Tošić(1908-2007, Plav)

EELLIIFF novembar 2007.islamske novinegazetë islame 24ZADNJA STRANAEELLIIFF

TRAGOM NEKADAŠNJIH DžAMIJA

DDžžaammiijjaa uu PPrraaččiiccii

Ova je džamija postojala svedo 1943. godine, kada je sruše-na. Od 1962. do 1967. godine nanjenim zidinama učio se godišn-ji mevlud.

Imami ove džamije bili su:Abdurahman Đžanković, HadžiHusein Hanić, Hasan Hukelić,koji je premješten iz Hisardžika iimenovan za državnog imamamatičara. Posljednji imam ovedžamije bio je Jusuf Mašović.

Za sada nije poznato da li jeova džamija imala svoga vakufa.

DDžžaammiijjaa uu KKrrnnddžžiinnoojj BBaarrii((KKrrnnddžžiinnoojj vvooddii))

Nalazila se na područjuBoljanića. Nije poznata godinagradnje. U haremu džamije nala-zila se izvorska voda, a pored njeizuzetno velika lipa ogromnogstabla. Lipu je posjekao nekimještanin, protiv koga je OdborIslamske zajednice u Bukovicipokrenuo sudski spor 1967. go-dine kod Opštinskog suda u Plje-

vljima. Po nalogu Suda, za proc-jenu štete ustanovljeno je da jelipa imala 25 m3.

Džamija je porušena 1913.godine.

DDžžaammiijjaa uu PPeettiinnaammaa

Džemat ove džamije pripa-dao je imamatu Podgorskom. Zasada nije poznata godina njenegradnje, kao ni to da li je imalasvoga vakufa.

Srušena je 1913. godine.

DDžžaammiijjaa uu NNeeffeerr TTaarrii ((LLeevveerrTTaarrii))

Kada je podignuta, za sadanije poznato. Nalazila se u Zagla-vku, s kraja XIX i početkom XXvijeka. Zvala se ''Geljina'' dža-mija.

Ulema Medžlis u Skoplju jeodlučio 1935. godine da moguAlija Šabanović i braća mu pod-ići novu džamiju o svom trošku uLever Tari. Džamija nije podign-uta jer je uskoro izbio rat, a Šab-

anovići su prije toga podigli ško-lu i zgradu za učitelja, na svomimanju i o svom trošku (škola -kula imala je 11 odjeljenja), zapa-ljena je 1943. godine.

Iz jednog dokumenta se vidida je Lever Tara imala 71 doma-ćinstvo sa 450 stanovnika musli-manskih.

DDrruuggaa ddžžaammiijjaa uu LLeevveerr TTaarrii

Druga džamija u Lever Tarinalazila se na Luci, pored samerijeke Tare, gdje su vidljivi ostacidžamije i groblja. Kada je nap-ravljena i kada je porušena zasada nije poznato. Sigurno je daje bila stara, jer je na tom mjestubila turska karaula i kapetanija,tzv. Kula mosta rijeke Tare (Kule- i Gisr - i Nehr - i Tara), koja jeimala 1707. godine posadu odpedeset vojnika.

MMeekktteebb nnaa SSttiijjeennii uu LLeevveerrTTaarrii

Nakon rušenja pomenutihdžamija na ovom području, mek-

teb je služio kao džamija. U nje-mu su se obavljali vjerski obredi,a služio je prvenstveno za obukudjece. Srušen je poslije balkan-skih ratova, a njegove zidine idanas postoje.

Numan Stupar je bio dugogo-dišnji imam, veoma učen i pošto-van. Imamsku dužnost, dužnostmatičara i vjeroučitelja , obavljaoje Smail Đurđević, zvani HodžaBijeli. U Tari su bili i imamiAjdin (iselio u Tursku 1935) iAbid (umro 1943) Šabanovići.

Područje imamata u Tariobuhvatalo je sljedeća sela: Potp-eće, Viliće, Maoče, Podborovu,Đurđevića Taru, Nefer Taru iKosanicu - 140 domaćinstava i839 stanovnika muslimana.

DDžžaammiijjaa uu ĐĐuurrđđeevviiććaa TTaarrii

Džamija u Đurđevića Tarinalazila se na Vlaškovcu, na mje-stu gdje se sada nalazi rezervoarza vodu. Nije poznata godina gr-adnje. Zapaljena je prije Drugogsvjetskog rata.

BBaajjrroo AAggoovviićć

Pljevlja - od trga do šehera (VI)Srušene džamije na seoskom području

MMjjeessttoo nnaa kkoommee ssee nnaallaazziioo mmeekktteebb uu LLeevveerr TTaarrii

U Podgorici je, 3 . novem-bra, nakon duže bolesti u 69. go-dini života umro književnik Hu-sein Bašić.

Bašić je rođen 1938. godineu Plavu. Pisao je poeziju, prozui književnu kritiku. Bavio se sa-kupljanjem, izučavanjem i prez-entiranjem usmene književnostiBošnjaka Sandžaka. Do smrti ježivio u Podgorici.

Povodom smrti poznatogknjiževnika održana je komemo-rativna sjednica u sali Doma vo-jske u Podgorici, a o životu i dje-lu istaknutog kulturnog posleni-ka govorili su, u ime Crnogors-

kog PEN centra i Crnogorskogdruštva nezavisnih književnika,publicista Rajko Cerović i, u imeUdruženja "Almanah" i ForumaBošnjaka-Muslimana, književn-ik Zuvdija Hodžić.

- Smrću književnika Husei-na Bašića savremeno crnogors-ko književno stvaralaštvo, zatimmuslimansko-bošnjački kulturnisubjektivitet i krug, kao i ukup-na kulturna stvarnost u CrnojGori izgubili su jednu od najizr-azitijih i najplodnijih stvaralačk-ih individualnosti koja prirodomsvojih interesovanja i darovitostinije ni djelovala ni bila poznatasamo na crnogorskom prostoru -kazao je Cerović.

Književnik Zuvdija Hudžić,naglasio je da se Bašić svrstao ured najznačajnijih predstavnikasvog naroda.

- Nijesmo znali da imamoAvda Međedovića. Drugi su namga otkrili... I Husein Bašić je iš-ao ispred svog vremena. Zahval-jujući njemu svjesni smo da dru-

gima možemo reći da Avdo Me-đedović nije sam već da uz njegastoje i Ćamil Sijarić i Husein Ba-šić. Drago nam je da će nas poBašićevom djelu prepoznavatikao narod koji dugo pamti i lakooprašta, koji će lakše trpjeti nep-ravdu nego je drugom nanositi -kazao je Hodžić.

Hodžić je posebnu pažnjuposvetio umjetničkoj vrijednostii značaju Bašićevog djela za oču-vanje duhovnog blaga Bošnjaka.

- Duh bošnjačkog narodaniko nije bolje poznavao i ljepšeumjetnički oblikovao od Huse-ina Bašića. Otrgnuo je od zabo-rava ono što je najljepše u našemnarodu i što je narod vjekovimasa sobom nosio - naglasio je Ho-džić, dodajući da Bašićevi rom-ani i u tom pogledu čine monu-mentalno djelo.

Na komemoraciji, na kojoj jeproučena i Fatiha, u ime Islam-ske zajednice Crne Gore pris-ustvovao je njen sekretar, Bajroef. Agović.

Preselio Husein Bašić

Ministarstvo obrazovanja Ma-lezije obavijestilo je AmbasaduBiH u Kuala Lumpuru da je knji-ga bosanskohercegovackog knji-ževnika Isnama Taljića "Roman oSrebrenici" uvrštena u školskulektiru u toj zemlji.

Prethodila je složena proce-dura kategoriranja i ispunjavanjestrogih književno-umjetnickih ipedagoško-estetskih kriterijuma.

Malezijsko ministarstvo obrazo-vanja takode je školama poslaloodgovarajuci broj primjerakaromana i preporucilo im dodatnenabavke za svoje biblioteke.

Ovaj roman Isnama Taljićaobjavljen je u Maleziji krajem2005. godine na engleskom jezi-ku pod naslovom "The Story ofSrebrenica" a ove godine je u Ka-iru štampano drugo izdanje naengleskom pod naslovom "TheStory of Srebrenica - A Novelabout the war in Bosnia" (Prica oSrebrenici - Roman o ratu uBosni).

Iz štampe je upravo izišlo ipeto izdanje "Romana o Srebren-ici" na bosanskom jeziku. Prom-ocija je uprilicena u Cazinu apotom na poseban nacin, u Sre-brenici, tako što su aktivistiAsocijacije žrtava genocida u Sre-brenici povratnickim porodica-ma urucili po primjerak knjige.

(Fena)

Knjiga IsnamaTaljića u školskoj literaturi Malezije

BBaaššiićć

TTaalljjiićć