n i dung chƯƠng trình - · pdf file-xácđịnh tỷgiá theo pp...

12
1 Ging viên: Nguyn ThThanh Phương Bmôn: Tài chính quctế Khoa Tài chính - Ngân hàng ĐẠI HC NGOI THƯƠNG HÀ NI NI DUNG CHƯƠNG TRÌNH (60 TIT – 4ĐVHT) Chương I: Tgiá hi đoái và thtrường ngoihi Chương II: Cán cân thanh toán quctế Chương III: Các phương tin thanh toán quctế Chương IV: Các phương thc thanh toán quctế Chương V: Tín dng quctế TÀI LIU HC TP * BT BUC 1. Giáo trình: “ Thanh toán quctế”, GS. Đinh Xuân Trình, NXB LĐ – XH, 2006 2. Tp quán quctế vL/C, ICC 3. Các điu kin thương mi quctế, Incoterms 2000, ICC * THAM KHO 4. Sách chuyên kho: - Cm nang gii quyết tranh chp trong TTQT bng L/C, PGS.TS. Nguyn ThQuy, NXB Lý lun chính tr, 2006 - Thtrường thương phiếu Vit Nam, GS. Đinh Xuân Trình & TS. Đặng ThNhàn, NXB LĐ-XH,2006 5. Lut Vit Nam và Quctế có liên quan 6. Các báo, tp chí chuyên ngành 7. Internet: www.sbv.gov.vn ; www.wb.com ; www.easy-forex.com ...

Upload: truongdang

Post on 06-Mar-2018

216 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

1

Giảng viên: Nguyễn Thị Thanh PhươngBộ môn: Tài chính quốc tế

Khoa Tài chính - Ngân hàngĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG HÀ NỘI

NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH(60 TIẾT – 4ĐVHT)

Chương I: Tỷ giá hối đoái và thị trường ngoại hối

Chương II: Cán cân thanh toán quốc tế

Chương III: Các phương tiện thanh toán quốc tế

Chương IV: Các phương thức thanh toán quốc tế

Chương V: Tín dụng quốc tế

TÀI LIỆU HỌC TẬP

* BẮT BUỘC1. Giáo trình: “ Thanh toán quốc tế”, GS. Đinh Xuân Trình, NXB

LĐ – XH, 20062. Tập quán quốc tế về L/C, ICC3. Các điều kiện thương mại quốc tế, Incoterms 2000, ICC* THAM KHẢO4. Sách chuyên khảo:

- Cẩm nang giải quyết tranh chấp trong TTQT bằng L/C,PGS.TS. Nguyễn Thị Quy, NXB Lý luận chính trị, 2006- Thị trường thương phiếu ở Việt Nam, GS. Đinh Xuân Trình& TS. Đặng Thị Nhàn, NXB LĐ-XH,2006

5. Luật Việt Nam và Quốc tế có liên quan6. Các báo, tạp chí chuyên ngành7. Internet: www.sbv.gov.vn; www.wb.com; www.easy-forex.com...

Page 2: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

2

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP

Đủ bài kiểm tra học trình, bài tập thảo luậnÝ thức lên lớp tốt (đi học đúng giờ, phát biểu…)Điểm rèn luyện: (10%) Đủ điều kiện dự thi hết môn

Kiểm tra, đánh giá giữa kỳ: (30%)Bài kiểm tra hết học phần (thi trắc

nghiệm trên máy): (60%)

TỔNG QUAN THANH TOÁN QUỐC TẾ

1. KHÁI NIỆM TTQT2. CÁC CHỦ THỂ THAM GIA TTQT3. ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG TTQT

1. KHÁI NIỆM TTQT

Tổng hợp các yếu tố cấu thành cơ chế thanhtoán (bao gồm chủ thể tham gia thanh toán, lựa chọn tiền tệ, các công cụ và phương thứcthanh toán…) tạo thành thanh toán quốc tếgiữa các quốc gia

Page 3: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

3

2. CÁC CHỦ THỂ THAM GIA TTQT

2.1. Ngân hàng trung ương (central bank – state bank)Thay mặt chính phủ ký kết và thực hiện các hiệp định vềtiền tệ và tín dụng quốc tếLà ngân hàng của các ngân hàng trong hoạt động tiền tệ vàthanh toán quốc tế

2.2. Ngân hàng thương mại (commercial bank)Trung gian tín dụng – chức năng cơ sởTrung gian thanh toánTạo ra các công cụ lưu thông tín dụng thay thế cho tiềnmặt(thực hiện có hiệu quả chức năng phương tiện lưuthông của tiền tệ)

2. CÁC CHỦ THỂ THAM GIA TTQT

2.3. Các chủ thể khácPháp nhân, thể nhân hoạt động trong lĩnh vựcphi ngân hàng: kinh doanh XNK hàng hóa, XK lao động và chuyên gia, du lịch, vận tải, bảohiểm….Tham gia TTQT với tư cách là ủy thác cho NH thu và chi hộ.

3. ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG TTQT

TTQT khác thanh toán quốc nội ở yếu tố ngoạiquốc (chủ thể tham gia TT, tiền tệ thanh toán, ngoại tệ được dùng để TT)Hoạt động TTQT là một loại dịch vụ mà Ngân hàngcung ứng cho khách hàngHoạt động TTQT chứa đựng nhiều rủi ro tiềm ẩnHệ thống TTQT điện tử dần dần thay thế choTTQT bằng chứng từ truyền thống

(CHIPS – clearing house interbank payment system)

Page 4: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

4

CHƯƠNG 1

TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI

Exchange rate – Foreign exchange

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 11

NỘI DUNG CHƯƠNG 1

TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ CÁC LOẠI TỶ GIÁ- Ngoại hối- Khái niệm tỷ giá- Các loại tỷ giá- Phương pháp yết giá- Xác định tỷ giá theo pp chéo- Các nhân tố ảnh hưởng đến TGHĐ- Phương pháp điều chỉnh TGHĐ

THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI – FOREX- Khái niệm, đặc điểm và chức năng của FOREX- Các giao dịch kinh doanh ngoại hối

CHẾ ĐỘ QUẢN LÝ NGOẠI HỐI CỦA VN- Đối tượng và phạm vi quản lý ngoại hối- Mục đích quản lý ngoại hối- Nội dung của chế độ quản lý ngoại hối

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 12

A. TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ CÁC LOẠI TỶ GIÁ

I. NGOẠI HỐINgoại hối là các phương tiện tiền tệ hay tín dụng được dùngtrong thanh toán giữa các quốc gia khác nhau

Ngoại hối bao gồm:1. Ngoại tệ (foreign currency)2. Các phương tiện TTQT có giá ghi bằng ngoại tệ3. Các chứng khoán có giá ghi bằng ngoại tệ4. Vàng, bạc, kim cương, đá quý…5. Đồng nội tệ được sử dụng trong TTQT hoặc được chuyển ra hay

chuyển vào lãnh thổ của một quốc gia

Page 5: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

5

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 13

II. KHÁI NIỆM TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI

1. Khái niệm 1(mang tính chất thị trường)

Tỷ giá hối đoái là giá cả của một đơn vị tiền tệ nướcnày thể hiện bằng một số đơn vị tiền tệ nước kia vàngược lại.

Vì sao lại có định nghĩa này?

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 14

2. Khái niệm 2(mang tính chất cơ bản)

Tỷ giá hối đoái là quan hệ so sánh của hai tiền tệkhác nhau.Cơ sở so sánh: so sánh tính chung của tiền tệ trong

từng giai đoạn lịch sử cụ thể:- Chế độ bản vị tiền vàng ( Gold standard systems)- Chế độ tiền giấy đổi ra vàng (Gold exchange

standard systems)- Chế độ tiền tệ Bretton Woods ( Bretton Woods

systems)- Chế độ tiền tệ hậu Bretton Woods

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 15

HỌC THUYẾT NGANG GIÁ SỨC MUAPurchasing power parity – PPP

* Khái niệm:Ngang giá sức mua là tỷ lệ trao đổi giữa hai đồng tiền, theo tỷ lệ này thì số lượng hàng hóa mua được là nhưnhau ở trong nước và ở nước ngoài khi chuyển đổi mộtđơn vị nội tệ ra ngoại tệ và ngược lại

* Các tiêu chí của PPP:- Hệ thống giá cả của một quốc gia (chỉ số CPI)- Hệ thống giá ngoại tệ của một quốc gia (Exchange

rate)- Giá vàng tại quốc gia đó (gold price)

Page 6: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

6

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 16

HỌC THUYẾT NGANG GIÁ SỨC MUAPurchasing power parity – PPP

* Mẫu so sánh sức mua tiền tệ hai nước:- Loại hàng hóa, dịch vụ, loại ngoại tệ- Thời kỳ lập rổ- Nơi lấy giá cả- Nguyên tắc lấy giá cả* Phương pháp so sánh- So sánh giá trị tuyệt đối của PPP- So sánh giá trị tương đối của PPP

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 17

III. CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI

1. Căn cứ vào phương tiện TTQT (5 loại)a. Tỷ giá điện hối (T/T – Telegraphic transfer)

City bank VCBP/O by cable

XX X0 0 0 00NKVCB City BXK

AmericanVietnam

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 18

CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI(Căn cứ vào phương tiện TTQT)

Đặc điểm tỷ giá T/T:- Là tỷ giá cơ sở để xác định các loại tỷ giá khác như:

tỷ giá M/T, tỷ giá séc, tỷ giá hối phiếu ngân hàng- Tốc độ thanh toán nhanh- Chi phí tương đối cao- Hạn chế rủi ro biến động tỷ giá đối với ngoại tệ do

tốc độ thanh toán nhanh

Page 7: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

7

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 19

CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI(Căn cứ vào phương tiện TTQT)

b. Tỷ giá thư hối ( M/T – mail transfer)- Không thông dụng trong TTQT- Tốc độ thanh toán chậm- Chi phí rẻ

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 20

III. CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI(Căn cứ vào phương tiện TTQT)

c. Tỷ giá séc (Check exchange rate) Tỷ giá séc = tỷ giá T/T – lãi phát sinh của một đv ngoại tệ

trong thời gian chuyển séc

1.Mua séc2. NHNK chuyển séc cho người XK3,4: Xuất trình séc để nhận tiền

NHNK

NK

NHXK

XK

21 3 4

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 21

III. CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI(Căn cứ vào phương tiện TTQT)

d. Tỷ giá hối phiếu trả ngay- Cách tính: giống tỷ giá séc ( thời gian tính lãi là thời gian chuyển

hối phiếu)e. Tỷ giá hối phiếu trả chậm-Tỷ giá HP trả chậm = Tỷ giá T/T – số tiền lãi phát sinh từ lúc NH

bán HP đến lúc HP đó được trả tiền- Thời gian tính lãi = thời gian chuyển HP + thời gian trả chậm HP

Page 8: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

8

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 22

III. CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI(3.2. Căn cứ vào tính chất kinh doanh của ngân hàng)

- Tỷ giá mua vào – Bid rate.- Tỷ giá bán ra – Ask rate.- Tỷ giá giao ngay – Spot rate.- Tỷ giá kỳ hạn – Forward rate.- Tỷ giá mở cửa – Opening rate.- Tỷ giá đóng cửa – Closing rate.- Tỷ giá tiền mặt- Tỷ giá chuyển khoản

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 23

III. CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI(3.3. Căn cứ vào cơ chế quản lý ngoại hối)

a. Fixed rate/floating rate- Fixed rate: cố định trong 1 khoảng thời gian ổn định về

mặt danh nghĩa- Floating rate: tỷ giá phụ thuộc vào sức mua của tiền tệđánh giá đúng giá trị thực tế của đồng tiền

b. Official rate/market ratec. Prime rate/commercial bank’s rated. Common rate/preference ratee. Single rate/multimodal exchange rate

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 24

IV. PHƯƠNG PHÁP YẾT TỶ GIÁ( Exchange rate quotation)

1. Một số khái niệm liên quan đến việc yết giá các đồng tiền1.1. Đồng tiền yết giá, đồng tiền định giá1.2 Tỷ giá mua/Tỷ giá bán (BID RATE/ASK RATE)

2. Phương pháp yết giá- Phương pháp yết giá trực tiếp (direct quotation)- Phương pháp yết giá gián tiếp (indirect quotation)

3. Cách đọc tỷ giá

Page 9: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

9

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 25

V. XÁC ĐỊNH TỶ GIÁ THEO PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHÉO

1. Xác định tỷ giá của hai tiền tệ đứng ở vị trí định giácủa hai cặp tỷ giá khác nhau

2. Xác định tỷ giá của hai tiền tệ đứng ở vị trí yết giácủa hai cặp tỷ giá khác nhau.

3. Xác định tỷ giá của hai tiền tệ đứng ở hai vị trí khácnhau (yết giá; định giá) của hai cặp tỷ giá khác nhau

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 26

1. Xác định tỷ giá của hai tiền tệ đứng ở vị tríđịnh giá(đứng ở vị trí mẫu số) của hai cặp tỷ giákhác nhauVD: USD/VND = 16100/16200

USD/HKD = 7.7860/90HKD/VND?

* CÔNG THỨC CHUNG:HKD/VND = USD/VND : USD/HKD

BID (c) HKD/VND =BID (b) USD/HKD

ASK (b) USD/VND

ASK (c) HKD/VND =ASK (b) USD/HKD

BID(b) USD/VND

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 27

2. Xác định tỷ giá của hai tiền tệ đứng ở vị trí yếtgiá(đứng ở vị trí tử số) của hai cặp tỷ giá khácnhauBiết GBP/VND và USD/VND ---> USD/GBP = ?2.1. Công thức chung:USD/GBP = TGĐT tử số/ TGĐT mẫu số

= USD/VND : GBP/VND

ASK(c) USD/GBP = BID (b) USD/VND : ASK(b) GBP/VNDBID(c) USD/GBP = ASK(b) USD/VND : BID (b) GBP/VND

Page 10: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

10

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 28

3. Xác định TGHĐ của 2 đồng tiền ở 2 vị trí yết giá khácnhau

Cho cặp TGHĐ: GBP/USD, USD/VND GBP/VND = ?3.1. Công thức chung:

GBP/VND = GBP/USD x USD/VND

3.2. ASK(c) GBP/VND = BID(b) GBP/USD x BID (b) USD/VND

3.3. BID(c) GBP/VND = ASK(b) GBP/USD x ASK(b) USD/VND

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 29

1. Mức chênh lệch lạm phát

2. Quan hệ cung/cầu ngoại hối trên thị trường

3. Mức chênh lệch lãi suất

4. Một số yếu tố khác

V. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ BIẾN ĐỘNG CỦA TGHĐ

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 30

VI. CÁC BIỆN PHÁP ĐIỀU CHỈNH TGHĐ

Chính sách chiết khấu (Discount Policy)

Chính sách thị trường mở (Open market Policy)

Phá giá tiền tệ

Nâng giá tiền tệ

Page 11: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

11

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 31

VII. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI

1. Khái niệmThị trường ngoại hối là nơi diễn ra các giao dịch mua, bán ngoại hối, chủ yếu là ngoại tệ và các phương tiệnthanh toán quốc tế.

2. Đối tượng mua bán trên thị trường ngoại hối- Là ngoại hối, trong ®ã chñ yÕu lµ mua b¸n c¸c ngo¹i tÖ

vµ ph−¬ng tiÖn thanh to¸n cã gi¸ trÞ nh− ngo¹i tÖ

32

Chủ thể tham gia giao dịch

Thương nhân (traders)Nhà đầu tư (investors)Ngân hàng thương mạiCá nhân và hộ gia đìnhNgân hàng trung ương

Nhà kinh doanh (Dealers)Nhà môi giới (Brokers)Nhà đầu cơ (Speculators)Nhà kinh doanh chênh lệchgiá (Arbitrageures)

Phân biệt mục tiêu hoạt độngcủa từng thành phần tham gia giao dịch

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 33

4. CHỨC NĂNG CỦA FOREX

1. Phục vụ TMQT2. Phục vụ luân chuyển vốn quốc tế3. Nơi hình thành tỷ giá4. Nơi kinh doanh và phòng ngừa rủi ro tỷ giá (forward,

swap, future, option)5. Nơi NHTW can thiệp vào tỷ giá

Page 12: N I DUNG CHƯƠNG TRÌNH -   · PDF file-Xácđịnh tỷgiá theo pp chéo ... -Cách tính: giống tỷgiá séc ... -Tỷ giá HP trảchậm= T ỷ giá T/T

12

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 34

5. ĐẶC ĐIỂM CỦA FOREX

- Là thị trường toàn cầu, diễn ra 24/24h- Trung tâm của Forex là Interbank với các thành viên

chủ yếu là các NHTM, các dealer và các NHTW - Đồng tiền được sử dụng nhiều trong giao dịch là cácđồng tiền mạnh: USD (41.5%), GBP, EUR, JPY…

- Là thị trường nhạy cảm với các sự kiện kinh tế, chínhtrị…

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 35

6. Phân loại thị trường

Phân loại theo hình thức tổ chứcThị trường có tổ chứcThị trường không có tổ chức

Theo phương thức giao dịchGiao dịch giao ngay (spot transactions)Giao dịch có kỳ hạn (forward transactions)Giao dịch tương lai (future transactions)Giao dịch quyền chọn (options transactions)Giao dịch hoán đổi (swap transactions)

Theo mục tiêu giao dịchGiao dịch buôn bán ngoại hối (arbitrage)Giao dịch đầu cơ ngoại hối (speculation)Giao dịch tự bảo hiểm rủi ro ngoại hối (hedging)

Chương 1: Tỷ giá hối đoái & Thị trường ngoại hối 36

7. CÁC NGHIỆP VỤ KINH DOANH NGOẠI HỐI

FOREX

PRIMARY OPERATION(Nghiệp vụ sơ cấp)

DERIVATIVE OPERATIONS(Nghiệp vụ phái sinh)

SPORT FORWARD SWAP OPTION FUTURE

OTC – OTC – OTC – OTC - OTC EXCHANGE