-Øn¬ · g.p. deshpande, for their valuable time and contribution. as an organisation committed to...
TRANSCRIPT
C¥y≥ `c-W-L-S\ :{]h¿Ø-\-Øn¬
XI
tIc-f-k¿°m¿
hnZym- ym-k-h-Ip∏v
Xbm-dm-°n-bXv
kwÿm\ hnZym-`ymk Kth-jW ]cn-io-e\ kanXn (SCERT), tIcfw
2018
First Edition
March 2006 Chaitra 1928
ReprintedJune 2014
PD 45T MJ
© National Council of Educational Researchand Training, 2006
Rs. .....
Printed on 80 GSM paper
Published by the SCERT, ThiruvananthapuramDepartment of Education,Government of Kerala&Printed at:Centre for Advanced Printing and Training (C-apt),(Government of Kerala), Thiruvananthapuram
ALL RIGHTS RESERVED No part of this publication may be reproduced, stored
in a retrieval system or transmitted, in any form or byany means, electronic, mechanical, photocopying,recording or otherwise without the prior permission ofthe publisher.
This book is sold subject to the condition that it shallnot, by way of trade, be lent, re-sold, hired out orotherwise disposed of without the publisher’s consent,in any form of binding or cover other than that in whichit is published.
The correct price of this publication is the price printedon this page, Any revised price indicated by a rubberstamp or by a sticker or by any other means is incorrectand should be unacceptable.
BapJw
ae-bmf `mj am[y-a-am-°n-s°m≠v GXp hnj-bhpw F{X Bg-
Øn¬ ]Tn-°m\pw GXp -K-l-\-amb Bi-bhpw {]Im-i\w sNøm\pw
Ign-tb-≠-Xp-≠v. t{ijvT-`m-j-bmbn AwKo-I-cn-°-s∏´ \ΩpsS `mj-
bn¬ lb¿sk-°‚dn ]T-\-Øn\v Ah-kcw \¬Im-\p≈ ]cn-{i-
a-Øns‚ `mK-am-bmWv ]mT-]p-kvX-I-߃ ]cn-`m-j-s∏-SpØn {]kn-
≤o-I-cn-°p-∂-Xv.
F≥.-kn.-C.-B¿.-Sn. Xbm-dm-°nb F√m tIm¿ hnj-b-ß-fp-sSbpw
]pkvX-I-߃ Fkv.-kn.-C.-B¿.-Sn. ae-bm-f-Øn-te°v kzX{¥ ]cn-
`mj \SØn ]pd-Øn-d-°p-I-bm-Wv. hnI-knX cmPy-߃ amXr-
`mjbmWv hnZym-`ym-k-Øn\p≈ am[y-a-ambn D]-tbm-Kn®p hcp-∂-
Xv. tZio-b-X-e-Øn-ep≈ an° a’-c-∏-co-£-Ifpw {]mtZ-inI `mj-
I-fn¬ DØ-c-sa-gp-Xp-∂Xv AwKo-I-cn-®n-cn-°p∂ Cu Ah-k-c-Øn¬
lb¿sk-°‚dn Xe-Ønepw ae-bm-f-Øn-ep≈ ]pkvX-I-߃ A\n-
hm-cy-am-Wv. tIc-f-Ønse Ip´n-Iƒ Ah-cpsS amXr-`m-j-bn¬Øs∂
⁄m\-\n¿Ωn-Xn-bn¬ G¿s∏-Sp-∂-Xn\v Cu ]pkvX-I-߃ Ah-k-c-
sam-cp-°pw.
]pkvX-I-߃ ]cn-`m-j-s∏-Sp-Øp-tºmƒ kmt¶-XnI ]Z-߃ ]c-am-
h[n ae-bm-f-Øn-em-°m≥ {ian-®n-´p-≠v. F∂m¬ ssZ\w-Zn\ hyh-lm-
c-Øn\v D]-tbm-Kn-°p∂ ]Z-߃ ae-bmf en]n-bn¬ AtX ]Sn \ne-
\n¿Øm\pw {ian-®n-´p-≠v. Ip´n-I-fpsS Bi-b-{K-lWw IqSp-X¬ Ffp-
∏-am-°p-∂-tXm-sSm∏w ae-bmf `mj-bpsS hf¿®bv°pw Cu ]cn-`mj
]pkvX-I-߃ klm-b-I-am-Ip-sa∂v \ap°v {]Xym-in-°mw.
tUm. sP. {]kmZv
Ub-d-IvS¿, Fkv.kn.-C.-B¿.Sn.
FOREWORDThe National Curriculum Framework (NCF), 2005, recommends that children’s life atschool must be linked to their life outside the school. This principle marks a departurefrom the legacy of bookish learning which continues to shape our system and causesa gap between the school, home and community. The syllabi and textbooks developedon the basis of NCF signify an attempt to implement this basic idea. They also attemptto discourage rote learning and the maintenance of sharp boundaries between differentsubject areas. We hope these measures will take us significantly further in the directionof a child-centred system of education outlined in the National Policy on Education(1986).The success of this effort depends on the steps that school principals and teacherswill take to encourage children to reflect on their own learning and to pursue imaginativeactivities and questions. We must recognise that given space, time and freedom,children generate new knowledge by engaging with the information passed on to themby adults. Treating the prescribed textbook as the sole basis of examination is one ofthe key reasons why other resources and sites of learning are ignored. Inculcatingcreativity and initiative is possible if we perceive and treat children as participants inlearning, not as receivers of a fixed body of knowledge.These aims imply considerable change in school routines and mode of functioning.Flexibility in the daily time-table is as necessary as rigour in implementing the annualcalendar so that the required number of teaching days is actually devoted to teaching.The methods used for teaching and evaluation will also determine how effective thistextbook proves for making children’s life at school a happy experience, rather than asource of stress or boredom. Syllabus designers have tried to address the problem ofcurricular burden by restructuring and reorienting knowledge at different stages withgreater consideration for child psychology and the time available for teaching. Thetextbook attempts to enhance this endeavour by giving higher priority and space toopportunities for contemplation and wondering, discussion in small groups, andactivities requiring hands-on experience.The National Council of Educational Research and Training (NCERT) appreciates thehard work done by the textbook development committee responsible for this book. Wewish to thank the Chairperson of the advisory group in Social Sciences, Professor HariVasudevan and the Chief Advisors for this book, Professor Suhas Palshikar andProfessor Yogendra Yadav for guiding the work of this committee. Several teacherscontributed to the development of this textbook; we are grateful to their principals formaking this possible. We are indebted to the institutions and organisations whichhave generously permitted us to draw upon their resources, material and personnel.We are especially grateful to the members of the National Monitoring Committee,appointed by the Department of Secondary and Higher Education, Ministry of HumanResource Development under the Chairmanship of Professor Mrinal Miri and ProfessorG.P. Deshpande, for their valuable time and contribution. As an organisation committedto systemic reform and continuous improvement in the quality of its products, NCERTwelcomes comments and suggestions which will enable us to undertake further revisionand refinement.
DirectorNew Delhi National Council of Educational20 December 2005 Research and Training
Foreword 4\n߃s°mcp IØv 8
1. `c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v?
Fßs\? 16
2. C¥y≥ c-W-L-S\bnse
Ah-Im-i-߃ 41
3. Xnc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[yhpw 67
4. Imcy-\n¿ΔlW hn`mKw 97
5. \nb-a- \n¿ΩmW k` 119
6. \oXn \ymb hn`mKw 145
7. s^U-d-enkw 173
8. {]mtZ-inI Kh¨sa‚ v 201
9. `c-W-L-S\ Hcp kPoh 221{]am-W-sa∂ \ne-bn¬
10. `c-W-L-S\bpsS XXz-imkv{Xw 245
DDDDD ≈≈≈≈≈ -S-S-S-S-S °w°w°w°w°w
iv
]mT-]p-kvXI hnI-k\ kanXn
sk°-≠dn Xe-Ønse ]mT-]p-kvXI D]-tZ-iI kanXn A[y-£≥
lcn hmkp-tZ-h≥, s{]m^-k¿, Ncn{X hn`m-Kw, I¬°´ k¿Δ-I-em-im-e, sIm¬°´
apJy D]-tZ-jvSm-°ƒ
kp{lmkv ]¬jn-°¿, s{]m^-k¿, cmjv{S-X{¥, s]mXp-`-c-W-hn-`m-Kw, ]qs\ k¿Δ-I-em-im-e, alm-
cmjv{S.
tbmtK-{μ-bm-Z-hv, ko\n-b¿ s^-tem, sk‚¿ t^m¿ Zn ÃUn Hm^v Uh-e-]nwKv skmssk-‰n, U¬ln.
AwK-߃
F.sI. sh¿a, doU¿, cmjv{S-X{¥ hn`mKw ss{IÃv N¿®v tImtf-Pv, Im≥]q¿, DØ¿{]-tZiv
AeIvkv Fw tPm¿÷v, kzX{¥ Kth-j-I≥, Ccp-´n, IÆq¿ Pn√, tIcfw
ARvPp a¬tlm-{X, {]n≥kn-∏mƒ, I¬° ]ªnIv kvIqƒ, \yqU¬ln.
ssN{X tcUvI¿, ko\n-b¿ eIvN¿, F v.-F≥.-Un.‰n tImtf-Pv, apwss_, alm-cm-jv{S.
Fw. a\o-j, ko\n-b¿ eIvN¿, cmjv{SX{¥ hn`m-Kw, semtdt‰m tImtfPv sIm¬°´.
a\ojv Pbn≥, Kth-jI hnZym¿∞n, hnZym- ymk hn`m-Kw, U¬ln bqWn-th-g- n-‰n, U¬ln.
]¶Pv ]pjvI¿, ko\n-b¿ eIvN¿, Ub-d-Ivt{S‰v Hm^v lb¿ FUq-t°-j≥, l¬Zhm-\n, DØ-cm-
©¬
{]Xm]v `m\p taØ, A[y-£≥, sk‚¿ t^m¿ t]mfnkn dnk¿®v, \yqU¬ln.
]pjvI¿ cmPv, ko\n-b¿ eIvN¿, cmjv{S-X{¥ hn`mKw, k°o¿ lpssk≥ tImtf-Pv, \yqU¬ln.
cmPoh m¿K-h, ko\n-b¿ s^tem, sk‚¿ t^m¿ Zn ÃUo Hm^v Uh-e-∏nwKv skmssk-‰okv, U¬ln
cmtIjv ip¢, A`n-`m-j-I≥, kp{]o-tIm-S-Xn, U¬ln.
kμo]v imkv{Xn, Ub-d-IvS¿, C‚¿ \mj-W¬ A°m-Zan t^m¿ {Intb-‰ohv So®nw-Kv, _wK-fq¿, I¿Æm-
S-I.
kRvPbv tem[, At m-kn-tb‰v s{]m^-k¿, cmjv{S-X{¥ hn`m-Kw, taml≥em¬ kpJm-Znb k¿Δ-I-
em-im-e, DZ-bv]q¿
kRvPo_v apJ¿Pn, ko\n-b¿ eIvN-d¿, cmjv{S-X{¥ hn`mKw, I¬°´ k¿Δ-I-em-im-e, sIm¬°´.
kønZv k_q-√, ]n.Pn.‰n alm-dm-Wokv Kh¨sa‚v {]o bqWn-th-gvkn‰n tImtf-Pv, ssakq¿, I¿Æm-
SI
ssite{μ Zntbm-em-¶¿, eIvN-d¿, cmjv{S-X{¥ hn`m-Kw, Kh¨sa‚v tImtfPv Hudw-K-_m-Zv, alm-cm-
jv{S.
sj^men XvVm, At m-kn-tb‰v s{]m^-k¿, sk‚¿ t^m¿ s]mfn-‰n-°¬ & ÃUo-kv, kvIqƒ Hm^v
tkmjy¬ kb≥kv, Ph-l¿em¬ s\lvdp k¿Δ-I-em-im-e, \yqU¬ln.
{ioteJ apJ¿Pn, ]n.Pn.-‰n., sk‚v t]mƒ kvIqƒ, \yqU¬ln.
th¿j a¶p, sshkv {]n≥kn-∏mƒ, Ipe®n lm≥kv cmPv kvIqƒ \yqU¬ln.
saº¿ tIm -Hm¿Un-t\-‰¿
kRvssP Zypss_, doU¿, F≥.-kn.-C.-B¿.-‰n. \ypU¬ln
]mT-]p-kvXI hnh¿Ø\winev]-im-e-bn¬ ]s¶-Sp-Ø-h¿
\n߃s°mcp IØv{]nb-s∏´ hnZym¿∞n-Isf,
Cu ]pkvX-I-Øns‚ t]cv ImWp-tºmƒ, Rm≥ ho≠pw C¥y≥ `c-W-
L-S\ ]Tn-t°-≠-Xp-t≠m? CXv Rm≥ ap≥ ¢m p-I-fn¬ ]Tn-®-X-t√?.
F∂o tNmZy-߃ \nß-fn¬ \n∂pw kzm`m-hn-I-ambpw D≠m-tb-°mw.
icn-bm-Wv, C¥y≥ K-h¨sa‚ns‚ LS-\bpw `c-W-L-S-\-bpsS Nne
`mK-ßfpw \n߃ ]Tn-®n-´p-≠v. ]t£ \n߃ CXp-hsc ]Tn-®-Xn¬
\n∂pw hyXykvX taJ-e-I-fn-te°v Cu ]pkvXIw \nßsf Iq´n-s°m-
≠p-t]m-Ipw.
\n߃ Ct∏mƒ sXc-s™-SpØ hnj-b-a-\p-k-cn®v hcp∂ c≠psIm√w
cmjv{S-X{¥w ]Tn-°m≥ t]mhp-I-bm-W-t√m. cmjv{S-X-{¥sØ ]cn-N-b-
s∏-Sm≥ G‰hpw \√ am¿§w cmPy-sØ cmjv{Sobw ]Tn-°p-∂-Xt√? Cu
]pkvXIwsIm≠p-t±-in-°p-∂Xpw AXp-X-s∂-bm-Wv. C¥y≥ `c-W-L-S-
\-bpsS {]h¿Ø\w ]Tn-°p-∂-Xp-hgn C¥y≥ cmjv{Sob ]T-\-ta-J-se-
bnte°p≈ hmXn-ep-Iƒ \n߃°p-ap-∂n¬ Xpd-∂n-Sp-I-bm-Wn-hnsS
sNbvXn-cn-°p-∂-Xv. hnhn[ ÿm]-\-ß-sfbpw Ahsb Np‰n-∏-‰n-bp≈
cmjv{Sob A[n-Im-c-sØbpw ]Tn-°p-∂-Xn-eqsS cmjv{So-b-Øns‚ XXz-
ßfpw kn≤m-¥-ßfpw a\- n-em-°m≥ \n߃°v Ign-bp-sa-∂mWv
R߃ {]Xo-£n-°p-∂-Xv.
AXp-sIm-≠p-Xs∂ Fß-s\-bmWv c-W-L-S\ {]h¿Øn-°p-∂-sX∂pw
AXv Fßs\ \ΩpsS cmPy-Øns‚ cmjv{So-bsØ cq]-s∏-Sp-Øn-bn-cn-
°p-∂p-sh∂pw Cu ]pkvX-I-Øn-eqsS \n߃°v a\-kn-em-°m≥ km[n-
°pw. \ΩpsS `c-W-L-S-\-bpsS \nba hyh-ÿ-Ifpw AXns‚ kmt¶-
Xn-I-amb hni-Zmw-i-ßfpw A√ Cu ]pkvX-I-Øn¬ {]Xn-]m-Zn-°p-∂-Xv.
ChnsS bYm¿Y-cm-jv{So-b-hp-am-bp≈ kwhm-Z-ß-fn-eqsS Fß-s\-bmWv
cmj-{Sob ÿm]-\-߃ cq]w sIm≠n-cn-°p-∂-sX∂v ]cn-tim-[n-°p-
∂p.
2005 se tZiob ]mTy-]-≤Xn N´-°q-Sn¬ {]tNm-Zn-X-cm-bn-´mWv R߃
hnhn[ Xc-Øn-ep≈ ]mT-]p-kvX-I-߃ Xbm-dm-°n-bn-´p-≈-Xv. CX-\p-
k-cn®v Bh¿Ø-\-Øn-eqsS a\x]mT-am-°p-∂-Xn\p ]Icw ImgvN-∏m-Sp-
Iƒ cq]-s∏-Sp-Øn-s°m≠v cmjv{Sob ˛ kmaq-lnI bmYm¿∞y-ßsf
vi
hni-I-e\w sNøm-\p≈ tijn t\Sn-sb-Sp-°p-I-bmWv th≠-Xv. Cu
]pkvX-I-Øns‚ Bap-J-Øn¬ F≥.-kn.-C.-B¿.-Sn. Ub-d-IvS¿ ]pXnb
]mTy-]-≤-Xn-bpsS X{¥-Øns‚ ]pXnb kne-_-kn¬ Ip´n-Iƒ C¥y≥
`c-W-L-S\ hyh-ÿ-Iƒ Bg-Øn¬ a\- n-em-t°-≠-Xns‚ Bh-iy-I-
Xsb AwKo-I-cn-®n-cn-°p-∂p.
AXp-sIm-≠p-Xs∂ IqSp-X¬ hnh-c-߃ IpØn \nd-bv°p-∂-Xn\p ]I-
cw, `c-W-L-S -\-bpsS bp‡nbpw AXns‚
bYm¿∞ {]h¿Ø-\-Øns‚ ^e-߃°p-amWv
ChnsS {]m[m\yw \¬In-bn-cn-°p-∂-Xv. `c-W-L-
S\ F∂ Bi-b-sØbpw AXns‚ cq]o-I-cW
Ncn-{X-sØbpw C¥y≥ `c-W-L-S\ Fßs\
{]h¿Øn-°p -∂p -sh∂pw Cu ]pkvXIw
\n߃°v ]cn-N-b-s∏-Sp-Øn-Ø-cpw. Xo¿®-bmbpw
`c-W-L-S-\-bpsS {][m\ hyh-ÿ-I-sf-°p-dn-®v
\Ωƒ N¿®-sN-øpw. ]t£ \Ωƒ ]pXnb aq∂v
khn-ti-j-X-Iƒ Dƒs∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂p.
H∂m-a-Xm-bn, F¥p-sIm-≠mWv Nne {]tXyI {Iao-I-c-W-߃ \ΩpsS
`c-W-L-S-\-bn¬ kzoI-cn-®n-´p-≈-sX∂pw a‰p-Nn-eXv kzoI-cn-°mØsX-
∂p-ap≈ \nß-fpsS PnRvPmk-tbmSv Cu ]mT-]p-kvXIw {Inbm-∑-I-ambn
{]Xn-I-cn-®n-cn-°p-∂p.
c≠m-a-Xm-bn, bYm¿∞ cmjv{So-b-hp-am-bp≈ IqSn-tN-c-en-eqsS cmjv{Sob
ÿm]-\-߃ Fßs\ hf-cp∂p F∂p \n߃°v ImWm≥ Ign-bpw.
AXp-sIm≠v Cu ]pkvX-I-Ønse A[ym-b-߃ 1950 ¬ h®v Ah-km-
\n-∏n-°p-∂n-√. bYm¿∞-Øn¬ Ah 1950 ¬
Bcw -`n® v ASpØ Aº-Xp -h¿jsØ
cmjv{Sob Ncn-{X-Øn-eqsS IS-∂p-t]m-Ip-Ibpw
sNøp-∂p.
C¥y≥ cmjv{So-b-sØ-°p-dn®v IqSp-X¬ Adn-
bp-∂-Xn-\p≈ Hcp PnPvRmk \nß-fn¬
krjvSn-°m≥ Cu ]pkvX-I-Øn\p Ign-bp-
sa∂p R߃ {]Xo-£n-°p-∂p. AXp-t]mse Xs∂ ASpØ h¿jw
\n߃ ]Tn-°m≥t]m-Ip∂ C¥y≥ cmjv{So-b-Øn-\p-th≠n \nßsf
k÷-cm-°p-Ibpw sNøpw.
aq∂m-a-Xmbn C¥y-tbbpw AXns‚ c-W-L-\-tbbpw kam-\-kz- m-hhpw
DXvI-WvT-I-fp-a-S-ßnb a‰p-tem-I-cm-Py-ß-fpsS `c-W-L-S-\-bp-ambn
A\p-tOZ-߃
`c-W-L-S\ \n¿ΩmW k`-bnse
kw`m-j-W-ß-fn¬ \n∂p≈ D≤-
c-Wn-IƒSource: http://parliamentofindia.nic.in/
ls/debates/debates.htm
vii
XmcXayw sNøm≥ \nßsf {]m]vX-cm-°p-∂p. AXp-
sIm≠vXs∂ km[y-amb Ah-k-c-ß-fn-se√mw temI-
Øns‚ a‰p `mK-ß-fn¬ \S-°p-∂-sX-s¥∂p Cu
]pkvXIw ]d-™p-X-cp-∂p. CXp-hgn ÿm]-\-ß-sfbpw
kaq-l-ß-sfbpw Xmc-Xayw sNøm-\p≈ ioew \nß-
fn¬ hf¿Øm≥ Ign-bp-sa∂p R߃ {]Xo-£n-°p-
∂p.
Cu hnj-bsØ-°p-dn-®p≈ ]T\w IqSp-X¬ BI¿j-
I-am-°p-∂-Xn\p th≠n-bp≈ ]T-\-k-lm-bn-Ifpw
R߃ D]-tbm-Kn-®n-cn-°p-∂p.
Hmtcm A[ym-b-Ønepw `c-W-L-S-\-bn¬ \n∂pw A\p-tO-Z-߃ DZm-
l-c-W-Øn-\p-th≠n tN¿Øn-´p-≠v. CXn-eqsS `c-W-L-S-\-bpsS hmNI-
L-S-\bpw ]Zm-h-enbpw A\p-`-hn-®-dn-bm≥ \n߃°v Ign-bp-∂p. Hmtcm
A[ym-b-Ønepw `c-W-L-S\ \n¿ΩmW k`-bn¬ \S∂ N¿®-I-fn¬
\n∂p≈ Ipd®v D≤-c-Wn-Ifpw tN¿Øn-´p-≠v. \ΩpsS ]mc-º-cy-Ønse
Akm-[-c-W-amb cmjv{Sob [o£-W-tbbpw Dƒ°m-gvN-tbbpw \n߃°v
]cn-N-b-s∏-Sp-Øp-I-bmWv CXns‚ Dt±iyw. AXp-t]mse C¥y≥ `c-W-
L-S-\-bpsS cq]o-I-c-W-Øn\p]n∂nse kw -h-hn-Im-k-ß-sf Adn-bm\pw
CXv \sΩ klm-bn-°p-∂p.
IqSmsX an°-hmdpw F√m A[ym-b-ß-fnepw Im¿´q-Wp-Iƒ Dƒs∏-Sp-
Øn-bn-´p-≠v. Ah shdpw t\cw-t]m-°n\p th≠n-bp-≈-X-√. hna¿i-\-
߃, Zp¿_-e-amb taJ-e-Iƒ, ]cm-P-b-߃ F∂n-h-sb-°p-dn®v Ah
\n߃°v ]d-™p-X-cpw. Cu Im¿´q-Wp-Iƒ Bkz-Zn-°p-∂-Xp-Iq-SmsX
cmjv{Sobw Fs¥∂pw cmjv{So-bsØ Ipdn®v GXp cqXn-bn¬ Nn¥n-
°-W-sa∂pw Ah-bn¬ \n∂pw \ap°v ]Tn-°m≥ Ign-bpw. Ah-
km-\-ambn kμ¿ -Øn-\-\p-k-cn®v t]Pp-I-fpsS hi-ß-fn-embn {]Xy-
£-s∏-Sp∂ c≠p IYm-]m-{X-ß-fp-≠v. C¿^m≥ F∂ Im¿´q-
WnÃns‚ hc-bn-eqsS Ah¿ \nß-fp-ambn _‘s∏´n-cn-°p-∂p.
Ah¿ \nß-sf-t]mse Xs∂-bm-Wv. At\zjW-Xz-cbpw Pn⁄m-
kbpw hna¿i-\-_p-≤n-bp-ap-≈-h¿. Nne-t∏m-sgms° Cu ]pkvXI
cN-bn-Xm-°sf-°mƒ ss[cyw Ah¿ ImWn-°p-∂p.
Ah¿ Db¿Øp∂ A{]n-b-amb tNmZy-ßfpw A`n-{]m-b-ßfpw
Hmtcm-cp-Ø-scbpw CcpØn Nn¥n-∏n-°m≥ t]mIp-∂-Xm-Wv. Ahsc
\Ωƒ "D∂n' F∂pw "ap∂n' F∂pw hnfn-°p-∂p. Cu ]pkvX-I-c-N-\-bn-
eqsS Ah¿ R߃°v {]nb-s∏-´h-cmbn amdn. \n߃°pw Ahsc
CjvS-s∏-Sp-sa-∂mWv R߃ {]Xo-£n-°p-∂-Xv. Nne-t∏mƒ Ah-cn¬
D∂n
ap∂n
viii
\n∂pw {]tNm-Z\w t\Sn \n߃ A[ym-]-I-tcmSpw Rß-tfmSp Xs∂bpw
IqSp-X¬ tNmZy-߃ tNmZn-t®-°mw.
Hmtcm A[ym-b-Øn-s‚bpw Ah-km\w A`ym-k-ß-fpsS `mK-ambn
BI¿j-I-amb Nne ]Z-{]-iv\-߃ tN¿Øn-´p-≠v. tZiob ]mTy-]-≤-
Xn-bn¬ \n∂pw {]tNm-Z\w Dƒs°m-≠p-sIm-≠v F≥.-kn.-C.-B¿.-Sn. Ub-
d-IvS¿ {]Xo-£n-°p-∂-Xp-t]mse, ]mT-]p-kvX-I-߃ aqey-\n¿Æb hyh-
ÿsb sa®-s∏-Sp-Øm≥ klm-bn-t°-≠-Xp-≠v. AXp-sIm≠v Xs∂ Nne
kplr-Øp-°-fpsS klm-b-tØmsS A`ym-k-Øn¬ \qX-\-amb ]Z-{]-
iv\-߃ tN¿Øn-cn-°p-∂p. \nß-fpsS _u≤-nI-amb tijn ]c-am-h[n
D]-tbm-K-s∏-Sp-Øm≥ Ah \nßsf klm-bn-°pw. Cu ]Z-{]-iv\-߃
]cn-l-cn-°m≥ \n߃ {ian-°p-tºmƒ, AXv Hcp ]co-£°v DØcw
\¬Ip-∂-Xp-t]m-se-bp≈ tXm∂¬ \nß-fn¬ D≠m-°n√ F∂-mWv
R߃ {]Xo-£n-°p-∂-Xv.
Bdp-amkw XpS¿®-bmbn A[zm-\n® hen-sbmcp kwL-Øns‚ klm-b-
tØm-sS-bmWv R߃ Cu ]pkvXIw Xøm-dm-°n-bn-´p-≈-Xv. Cu {Kq∏n-
s\-Ip-dn-®p≈ hni-Z-hn-h-c-߃ ]pkvXI-Øn¬ ]Øm-asØ t]Pn¬
sImSp-Øn-´p≈ ]mT-]-]p-kvXI hnI-k\ kanXn F∂ `mK-Øn¬
tN¿Øn-cn-°p-∂p. F≥.-kn.-C.-B¿.-‰n. Ub-d-IvS¿ s{]m^. IrjvW-Ip-am¿
Rßsf Cu DZy-a-Øn¬ hf-sc-b-[nIw ]n¥p-W-°p-Ibpw Bh-iy-amb
am¿K-\n¿t±-i-߃ \¬Ip-Ibpw sNbvXn-´p-≠v. AXp-t]mseXs∂
s{]m^. arWmƒan-dn, s{]m^. Pn. ]n. tZiv ]msfi, tZiob \nco-
£W kanXn AwK-߃ F∂n-h-cpsS hne-tb-dnb klmb kl-I-c-
W-߃ R߃°v e`n-®n-´p-≠v.
Hcp henb hn`mKw Bfp-Iƒ Cu ]pkvX-I-Øns‚ \n¿Ωm-W-Øn-\mbn
Bflm¿∞-amb kw`m-h-\-Iƒ \¬In-bn-´p-≠v. s{]m^. cmPohv `m¿K-h,
{]Xm-]vta-Ø, kμo]v imkv{Xn, tUm. k\vPo_v apJ¿Pn, tUm. kRvPbv
tem[, tUm. ]pjvI¿ cmPv, {ioaXn Fw. a\o-j, tUm. ssite{μ Untbm-
e-¶¿, {ioaXn ssN{X tcUvI¿ XpS-ßn-b-h-cpsS tkh\w e`n-®Xv mKy-
am-bn -I-cp-Xp-∂p. ]¶Pv ]pjvI¿, a\ojv Pbn≥, AeIvkvtPm¿Pv, Fw,
a\oj F∂nhcmWv. Cu kwL-Øns‚ s\Spw XqWp-I-fmbn {]h¿Øn-
®-Xv. Ah-cmWv ]pkvX-I-Øn-\p-th-≠n-bp≈ Kth-j-W-߃ \S-Øn-bXv.
Cu ]pkvX-I-Øns‚ Ic-Sp-cq]w Xbm-dm-°m°p∂Xn\pw ]´n-I-Ifpw hnh-
c-W-ßfpw tiJ-cn-°p-∂-Xn\pw th≠n-bp≈ Ah-cpsS ITn-\-{iaw
R߃°v Gsd {]tbm-P\{]Z-am-bn. ta∑ \ne-\n¿Øp-∂-Xn-ep≈ Ah-
cpsS {]tXy-I-{i-≤bpw kmaqly imkv{X-Øns‚ t_m[-\-am¿§-ßsf
Ipdn-®p≈ Ah-cpsS Dƒ°m-gv®bpw Cu ]pkvX-IsØ {]Xo-£n-®-Xn-\-
∏p-d-tØ-°p≈ \ne-hm-c-Øn-se-Øn-°m≥ k-lm-bn-®p.
A`ym-k-ß-fpsS \ne-hmcw Db¿Øm\pw AXn¬ \qX-\-amb kt¶-X-
߃ Bhn-jv°-cn-°m\pw a\ojv Pbn≥ A{im¥ ]cn-{iaw \S-Øn-bn-
´p-≠v. Cu ]pkvXIw AXns‚ {]mtbm-KnI Xe-Øn¬ apt∂m´v sIm≠p-
t]m-bXv ]¶Pv ]pjv°-dm-Wv. kn.F-kv.-Un.-F-kv. s‚ temI-\oXn ]cn-
]m-Sn-bn¬ {]h¿Øn-°p∂ {io c⁄-\bpw tUm. k≥RvPn¿ Aehpw
ASn-b-¥nc L´-ß-fn¬ \sΩ Gsd klm-bn-®n-´p-≠v. anjn-K≥ k¿h-I-
em-im-e-bnse KthjW hnZym¿∞n-bmb AanXv Alp-P-bmWv Xmc-
Xay DZm-l-c-W-ß-fn-eqsS ]´n-I-Iƒ Xmb-dm-°p-∂-Xn\v klm-bn-®-Xv.
tizX-dmhp \n¿h-ln-®n- p≈ Cu ]pkvX-I-Øns‚ kpμ-c-amb cq] Iev]-
\bpw hnhn[ Im¿´q-Wp-Ifpw C¿^m≥ Jms‚ krjvSn-bmb D∂n, ap∂n
F∂o IYm-]m-{X-ßfpw \n߃ \∂mbn Bkz-Zn-°p-sa∂v R߃°p-
d-∏p-≠v. Nn¬{U≥kv _p°v{S-Ãv, i¶-dns‚ Im¿´q-Wp-Iƒ D]-tbm-Kn-
°m≥ A\p-h-Zn-®p-sIm≠v Rß-tfmSv kl-I-cn-°p-I-bp-≠m-bn. {io. B¿.
sI ejvaWpw At±-l-Øns‚ Im¿´q-Wp-Iƒ D]-tbm-Kn-°p-∂-Xn-\p≈
A\p-aXn \¬In-bn-´p-≠v. Npcp-°-Øn¬ cmjv{S-X-{¥-]-T\w IqSp-X¬
ssPhn-Ihpw, {]k-‡hpw, hnZym¿∞n kulm¿Z-]-c-hp-am-Ip-∂-Xn-\p≈
Iq´mb ]cn-{i-a-Øns‚ ^e-amWv Cu ]pkvX-Iw.
]pkvX-I-\n¿Ωm-Whp-ambn _‘-s∏´ {]h¿Ø-\-߃ \S-Øp-∂-Xn-\m-
h-iyamb ]›m-Øe kuI-cy-߃ Hcp-°n-Ø∂ kn.F-kv.-Un.-F-kns‚
temIv\oXn ]cn-]m-Sn-bp-sSbpw AXns‚ Ub-d-IvS-dp-sSbpw k∑-\kv
ChnsS {]tXyIw ]cm-a¿in-®p-sIm-≈-s´.
kao-]-Im-eØv \n߃ henb Hcp ]co-£-bn¬ hnP-bn-°p-I-bp-≠m-bn.
]co -£n -°-s∏-Sm -\p≈ ASpØ Dugw Rß-fp -tS -Xm -Wv . Cu
]pkvXIwsIm≠v Dt±-in® ^e-ap-≠mtbm F∂v \n߃°v hne-bn-cp-
Ømw. \nß-fpsS A`n-{]m-b-ßfpw hna¿i-\-ßfpw ASpØXhW
]pkvXIw IqSp-X¬ sa®-s∏-Sp-Øp-∂Xn\v Bhiyamb \n¿t±-i-ßfpw
AS-ßnb ]co-£m-^-e-Øn-\p-th≠n R߃ BImw-£-tbmsS ImØn-
cn-°p-∂p.
kplmkv ]¬{jn-°¿
tbmtK-{μ-bm-Zhv
apJy D]-tZ-jvSm-°ƒ
IS-∏mSv
15
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
A[ymbw 1
`c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v?
Fßs\?
BapJw
Cu ]pkvXIw C¥y≥ c-W-L-S-\-bpsS {]h¿Ø-\-sØ-°p-dn-®mWv. \ΩpsS
`c-W-L-S\bpsS {]h¿Ø-\-hp-ambn _‘-s∏´ hnhn[ taJ-e-Iƒ CXnse
A≤ym-b-ß-fn¬ \n∂pw \n߃°v a\- n-em-°mw. IqSmsX Kh¨sa‚ns‚
hnhn[ ÿm]-\-ß-sf-°p-dn®pw Ah XΩn-ep≈ ]c-kv]c _‘-ßsf ]‰nbpw
CXn¬ \n∂pw \n߃ ]Tn-°pw.
C¥y-bnse sXc-s™-Sp-∏p-Iƒ, Kh¨sa‚ v, {]kn-U‚ v, {][m-\-a{¥n F∂n-
hsb°pdn®v a\- n-em-°p-∂-Xn\v ap≥]v Kh¨sa‚ns‚ kºq¿Æ LS\ a\-
n-em-°-Ww. Ahsb ]c-kv]cw _‘n-∏n-°p∂ hnhn[ Bi-b-߃ Bhn¿ -
hn-®-Xv C¥y≥ `c-W-L-S-\-bn¬ \n∂p-amWv F∂pw a\- n-em-°mw. Cu
A≤ymbw ]Tn-®p-I-gn-bp-tºmƒ Xmsg ]d-bp∂ Imcy-߃ \n߃ a\- n-em-
°pw.
$ `c-W-L-S\ F∂-Xp-sIm≠v A¿∞-am-°p-∂-sX¥v ?
$ Hcp c-W-L-S\ kaq-l-Øn\v {]Zm\w sNøp-∂-sX¥v ?
$ kaq-l-Ønse A[n-Im-c-Øns‚ hnX-cWw c-W-L-S\ Fßs\ \n¿Δ-
ln-°p∂p ?
$ C¥y≥ c-W-L-S\ cq]-s∏-Sp-Øn-b-sX-ßs\ ?
16
Indian Constitution at Work
Ch¿ Fs‚ {Kma-Ønse P\-
ßsf t]mse-bmWv.
AsX CXv Fs‚ tImf-\n-t]m-sebmWv. CXv \nß-fpsS{Kma-Øn\v /\K-c-Øn\v /tImf-
\n°v _m[-I-amtWm?
F¥p-sIm-≠mWv \ap°v `c-W-L-S\ Bh-iy-am-Ip-∂Xv ?Why do we need a Constitution ? F¥mWv Hcp `c-W-L-S\? CXns‚ Npa-X-e-Iƒ Fs¥-√m-amWv? Hcp
kaq-l-Øn¬ F¥v ]¶mWv AXv \n¿Δ-ln-°p-∂Xv? \ΩpsS ssZ\w-Zn\
Pohn-X-hp-ambn c-W-L-S\ Fß-s\-sb√mw _‘-s∏- n-cn-°p-∂p? Cu tNmZy-
߃°v DØcw \¬IpI \n߃ Nn¥n-°p-∂p-t]mse A{X {]bm-k-I-c-a-√.
`c-W-L-S\ GtIm-]-\hpw Dd∏pw A\p-h-Zn-°p-∂p. Constituion allows coordination and assurance
XmcXtay\ Hcp henb Iq´-Ønse AwK-amWv \n߃
F∂v Nn¥n-°p-I. Cu Iq -Øn\v Xmsg ]d-bp∂ khn-ti-j-
X-Iƒ Ds≠∂p IqSn hnNm-cn-°p-I. Cu Iq -Ønse AwK-߃
hnhn[ coXn-bn¬ hyXy-kvX-cm-Wv. Ah¿ aX-ß-tfmSv Iqdv
]pe¿Øp∂p. Ch-cn¬ Nne¿ lnμp-°fpw Nne¿ ap…o-ßfpw
Nne¿ {InkvXym-\n-Ifpw a‰p Nne¿ Hcp aX-tØmSpw Iqdp
]pe¿Øm-Ø-h-cp-amWv. CXp IqSmsX Ah¿ a‰p Xc-Ønepw
hyXy-kvX-cm-Wv. hnhn[ sXmgn¬ sNøp-∂-hcpw, hyXykvX Ign-
hp-≈-hcpw hnt\m-Z-ß-fn-te¿s∏-
Sp -∂-hcpw kn\na apX¬
]pkvXIw hsc hyXykvX A`n-
cp-Nn-Iƒ h®p ]pe¿Øp-∂-h-cp-am-
Wv. Nne¿ kº-∂-cpw. Nne¿ Zcn-{Zcpw Nne¿
hr≤cpw a‰p Nne¿ bphm-°-fp-am-Wv. Pohn-X-
Øns‚ hnhn[ Xe-ßsf kw_-‘n-®n-S-tØmfw
AwK-߃ XΩn¬ A`n-{]m-b-hy-Xymkw D≠m-
hm≥ km≤y-X-bp≠v F∂pw hnNm-cn-°p-I. Hcp
hy‡n°v F{Xam{Xw kºØv ssIhiw
sh°mw? F√m Ip´n-I-sfbpw kvIqfn¬ Ab-
°-W-sa-∂Xv \n¿_-‘n-X-am-°tWm? AtXm
c£n-Xm-°sf Xocp-am-\-sa-Sp-°m≥ A\p-h-Zn-
°-Wtam? {Z-X, kpc£ F∂n-h-bv°p-th≠n
Cu Iq -Øn\v F{X-am{Xw XpI sNe-h-gn°mw? AtXm ]I-c-ambn IqSp-X¬
]m¿°p-Iƒ \n¿Ωn-°tWm? Iq -Ønse GXm\pw AwK-߃s°-Xnsc hnth-
N\w Im´p-hm≥ Cu Iq -Øns\ A\p-h-Zn-°mtam? Cu tNmZy-߃s°√mw hnhn[
AwK-ß-fn¬ \n∂pw sshhn-≤y-am¿∂ DØ-c-ß-fm-bn-cn°pw e n-°p-I. F∂m¬ Ah-
cpsS Cu sshhn≤yßsf \ne-\n¿Øp-∂-Xn\v Ch¿°v HsØm-cp-a-tbmsS Pohn-t°-
≠-Xp-≠v. hnhn[ Xc-Øn¬ Ch¿ ]c-kv]cw B{i-bn-°p-∂p. ChnsS ]c-kv]c
17
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
kl-I-cWw A\n-hm-cy-am-Wv. HsØm-cp-a-tbmsS kam-[m-\-]-c-ambn Pohn-°p-
hm≥ Cu Iq´sØ {]m]vX-cm-°pI F¥m-bn-cn-°pw?
Nne ASn-ÿm\ \nb-a-ß-fn¬ tbmPn-°m≥ Ign-™m¬ Ch¿°v HsØm-cp-a-
tbmsS Pohn-°m≥ Ign-bp-sa∂v Nne¿ A`n-{]m-b-s∏-t´°mw. F¥p-sIm-≠mWv
Cu Iq -Øn\v Nne ASn-ÿm\ \nb-a-߃ Bh-iy-ambn hcp-∂-Xv? Nne ASn-
ÿm\ \nb-a-ß-fpsS A`m-h-Øn¬ F¥p kw -hn-°p-sa∂v Nn¥n®p t\m°q.
Ac-£n-Xm-h-ÿ-bn-em-bn-cn°pw Ch¿ Pohn-°p-I. ChnsS Hmtcm-cp-Ø¿°pw
Fs¥√mw sNømw F∂ Adnhv D≠m-hp-I-bn-√. B¿°v F¥n-emWv Ah-Im-
i-hmZw D∂-bn-°m-\m-hp-I? Npcp-ßnb tXmXn-se-¶nepw GtIm-]\w t\Sp-∂-
Xn\v F√m AwK-߃°pw Adn-hp-≈Xpw s]mXp-hmbn Xøm-dm-°-s∏- -Xp-amb
Nne ASn-ÿm\ \nb-a-߃ A\n-hm-cy-am-Wv. F∂m¬ Cu \nb-a-ß-fn-¬ F√m-
h¿°pw Adn-hp-≠m-hpI F∂p am{X-a√ \S-∏m-°m≥ Ign-bp-∂Xp IqSn--bm-bn-
cn-°-Ww. a‰p-≈-h¿ Cu \nb-a-߃ A\p-k-cn-°p-sa∂ Dd∏v ]uc\v C√mØ
]£w Xßfpw Cu \nb-a-߃ A\p-k-cn-°p-∂-Xn¬ A¿∞-an√ F∂v
Ah¿ Icp-Xpw. a‰p-≈-h¿ \nbaw A\p-k-cn-°p-sa∂v F√m-h¿°pw \¬Ip∂
Dd-∏mWv \nb-a-]-c-ambn \S-∏m-°m≥ Ign-bp∂ N -߃ F∂-Xp-sIm-≠¿∞-
am-°p-∂-Xv. Aßs\ sNømØ ]£w Ah¿ in£n-°-s∏-Spw.
kaq-l-Ønse AwK-߃°n-S-bn¬ Npcp-ßnb tXmXn-se-¶nepw GtIm-]\w
sIm≠p-h-cp-∂-Xn-\p≈ ASn-ÿm\ \nb-a-߃ {]Zm\w sNøpI F∂-
XmWv c-W-L-S-\-bpsS H∂m-asØ NpaXe.
{]h¿Ø\w
Cu `mK-sØ-°p-dn-®p≈ Hcp Nn¥m-]-co-£Ww ¢m n¬ Ah-X-cn-∏n-
°p-I. ¢m v apgp-h-\mbn Ch N¿® sNøp-Ibpw F√m-h¿°pw _m[-I-
amb Nne Xocp-am-\-ß-fn¬ FØp-Ibpw thWw. Xocp-am-\-߃ Xmsg
]d-bp-∂-h-bm-Imw.
* Fß-s\-bmWv ¢m v {]Xn-\n-[nsb sXc-s™-Sp-t°-≠-Xv?
* ¢m ns\ samØw {]Xn-\n-[m\w sNøp∂ hy‡n F∂ \nebv°v
¢m n\v apgp-h≥ _m[-I-am-Ip∂ Fs¥√mw Xocp-am-\-ß-fmWv
ssIs°m-≈m≥ Ign-bp-I?
* apgp-h≥ ¢m p-ambpw IqSn-bm-tem-Nn-°msX ¢m v {]Xn-\n-[n°v Xocp-
am\w FSp-°m≥ Ign-bmØ Nne Imcy-߃ Dt≠m ?
* Cu ]´n-ItbmSv F√m-hcpw kΩ-Xn-°p∂ ]£w \n߃°v IqSp-
X¬ Iq´nt®¿°mw. t\csØ A`n-{]mb hyXymkw D≠m-bn-cp∂
hnj-b-ß-fmWv Dƒs∏-Sp-Øp-∂Xv F∂v Dd-∏m-°-Ww.
18
Indian Constitution at Work
* Bh-iy-sa-¶n¬ Cu Xocp-am-\-߃ Fßs\ \n߃ ]p\x-]-cn-tim-[n-
°pw?
* Xocp-am-\߃ F√mw FgpXn t\m´okv t_m¿Un¬ CSp-I. Fs¥√mw
{]iv\-ß-fmWv Cu Xocp-am-\-߃ FSp-°p-∂-Xn¬ D≠m-b-Xv? hnhn[ Ip´n-
Iƒ°n-S-bn-ep-≠mb A`n-{]mb hyXym-k-߃ Fs¥-√mw. Cu A`n-
{]mb hyXym-k-߃ Fß-s\-bmWv ]cn-l-cn-®-Xv. ¢m n\v Cu {]h¿Ø-
\-Øn¬ \n∂pw Fs¥-¶nepw t\´w D≠m-tbm?
Xocp-am-\-sa-Sp-°m-\p≈ A[n-Imcw hy‡-am-°¬ (Specifi-cation of decision making powers)cmjv{Sw Fßs\ cq]o-I-cn-°-s∏- n-cn-°p-∂p cn-°-s∏-Sp∂p, XpS-ßn-b-h-sb-°p-
dn-®p≈ ASn-ÿm\ XXz-߃ Dƒs°m-≈p-∂Xv c-W-L-S-\-bn-em-Wv. F∂m¬
Cu ASn-ÿm\ \nb-a-߃ Fs¥-√m-am-bn-cn-°Ww? Ahsb ASn-ÿm\ \nb-
a-am-°p-∂-sX-¥mWv? kaq-lsØ cn-°p-∂-Xn-\p≈ \nb-a-ßsf kw_-‘n®v
Bcv Xocp-am\w FSp-°Ww F∂mWv H∂m-asØ tNmZy-Øns‚ Imcy-Øn¬
\n߃ Xocp-am-\n-t°-≠Xv. \n߃°v x F∂ \nbaw Bh-iy-am-Ip-tºmƒ
a‰p-≈-h¿°v y F∂ \nb-a-amIpw Bh-iyw. BcpsS \nb-a-ßfpw Xm¬∏-cy-
hp-amWv \sΩ `cn-t°-≠Xv F∂v Fßs\ \Ωƒ Xocp-am-\n-°pw? \n߃
apt∂m´p hbv°p∂ \nb-a-amWv F√m-h¿°pw Pohn-°m≥ \√Xv F∂v \n߃
hnNm-cn-°pw. F∂m¬ a‰p-≈-h¿ Nn¥n-°pI Ah-cpsS \nb-a-amWv \√Xv
F∂m-hpw. Cu X¿°w \ap°v Fßs\ ]cn-l-cn-°m-\mhpw? AXp-sIm≠p
Xs∂ Cu kwLsØ cn-°p-∂-Xn-\p≈ \nb-a-߃ F¥m-bn-cn-°Ww F∂v
Xocp-am-\n-°p-∂-Xn\p ap≥]v BcmWv Xocp-am-\-sa-Sp-°pI F∂v Xocp-am-
\n°Ww.
Cu tNmZy-Øn\v DØcw \¬tI-≠Xv c-W-L-S-\-bm-Wv. kaq-l-Ønse
A[n-Im-c-Øns‚ hnX-cWw AXv hy‡-am-°p-∂p. \nbaw F¥m-bn-cn-°Ww
F∂v Xocp-am-\n-°m-\p≈ A[n-Imcw B¿°m-bn-cn-°Wsa∂v `c-W-L-S\
Xocp-am-\n-°p-∂p. Bcv Xocp-am-\-sa-Sp-°Ww F∂ tNmZy-Øn\v XXzm-[njvTnX-
ambn hnhn[ Xc-Øn¬ DØcw \¬Imw. cmP-hmgvN A\p-h-Zn-°p∂ c-W-L-
S-\-bn¬ cmPmhv Xocp-am-\-sa-Sp-°pw. ]gb tkmhn-b‰v bqWn-b-\nt‚Xp
t]mse GI ]m¿´n k{º-Zmbw \ne-\n¬°p∂ cmPy-ß-fn¬ Xocp-am-\-sa-Sp-
°m-\p≈ A[n-Imcw ]m¿´n-°m-Wv \¬In-bn-cn-°p-∂-Xv. P\m-[n-]Xy c-W-
L-S-\-I-fn-em-Is´ Cu A[n-Imcw P\-߃°m-Wv. F∂m¬ CXv A{X Ffp-
∏-a-√. F¥p-sIm-s≠-∂m¬ P\-߃ Xocp-am-\-sa-Sp-°pw F∂v DØcw
\¬Iptºmƒ Ah¿ Fßs\ Xocp-am\w FSp°pw F∂p-IqSn hy‡-am-°-
Ww. Hcp \nbaw \n¿Ωn-°p-∂Xn\v F√m P\-ßfpw AwKo-Imcw \¬ItWm?
]pcm-X\ {Ko°p-Im¿ sNbvXn-cp-∂-Xp-t]mse F√m hnj-b-ß-fnepw P\-߃
19
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
t\cn v thm´p sNøtWm? AtXm {]Xn-\n-[n-Isf sXc-s™-Sp-Øp-sIm≠v Xß-
fpsS ap≥K-W\ {]I-Sn-∏n-®m¬ aXntbm? F∂m¬ P\-߃ {]Xn-\n[nIfn-eq-
sS-bmWv {]h¿Øn-°p-∂-sX-¶n¬ Fß-s\-bmWv Cu {]Xn-\n-[n-Isf sXc-
s™-Sp-t°-≠Xv? F{X
{]Xn-\n-[n-Iƒ D≠m-bn-cn-
°Ww?
DZm -l-c -W-Øn\v
C¥y≥ c-W-L-S\ \nb-a-
߃, \b-߃ F∂n-h-
bn¬ Xocp-am-\-sa-Sp-°m-
\p≈ A[n-Imcw ]m¿e-
sa‚n\v \¬In-bn-cn-°p-∂p.
]m¿e-sa‚n\v cq]w \¬In-
bXpw khn-ti-j-amb coXn-
bn-em-Wv. Hcp kaq-l-Ønse
\nb-a-߃ F¥mWv F∂v
Xncn-®-dn-bp-∂Xn\p ap≥]v
AXv \n¿Ωn-°m-\p≈ A[n-
Imcw B¿s°∂v a\- n-em-
°-Ww. \nb-a-߃ \n¿Ωn-
°m-\p≈ A[n-Imcw ]m¿e-
sa‚n-\m-sW-¶n¬, Cu A[n-
Imcw ]m¿e-sa‚n\p \¬-
Ip∂ Hcp \nb-ahpw AhnsS
D≠m-bn-cn-°-Ww. CXv c-
W-L-S-\-bpsS Npa-X-e-bm-
Wv. Cu A[n-Imcw Kh¨-
sa‚ns\ {]Y-a-ÿm-\Øv
{]Xn-jvTn-°p-∂p.
kaq-l-Øn¬ Xocp-am-\-sa-
Sp-°m-\p≈ A[n-Imcw B¿s°∂p hy‡-am-°p-∂Xv `c-W-L-S-\-bpsS
c≠m-asØ Npa-X-e-bm-Wv. Kh¨sa‚ v cq]o-I-cn-°-s∏-Sp-∂Xv Fß-s\-
sb∂pw AXv Xocp-am-\n-°p-∂p.
Kh¨sa‚ns‚ A[n-Im-c-߃°p-ta-ep≈ ]cn-an-Xn-Iƒ
(Limitations on the powers of Government)Xocp-am-\-sa-Sp-°m-\p≈ A[n--Imcw B¿s°∂v \n›-bn-®-XpsIm≠v am{Xw aXn-
bm-hp-I-bn-√. Xocp-am\w FSp-°m-\p≈ A[n-Imcw B¿°m-sW∂v \n›-bn®p
“Eu
rop
ean
C
on
stit
uti
on
” b
y
Pa
tric
k
Ch
ap
pa
te,
Inte
rna
tio
na
l H
era
ldT
rib
un
e,
21
SE
P0
4
Co
pyri
gh
t C
agle
C
art
oo
ns.Im¿´q¨
bqtdm-]y≥ bqWn-b-\nse cmPy-߃ Hcp bqtdm-]y≥ c-W-L-S\cq]-s∏-Sp-Øm≥ {ian-°p-I-bp-≠m-bn. F∂m¬ Cu {iaw ]cm-P-b-s∏-´p. Cu {iasØ Hcp Im¿´q-WnÃv t\m°n-°m-Wp-∂-XmWvChnsS Nn{Xo-I-cn-®n-cn-°p-∂-Xv. GXp `c-W-L-S\m cq]o-I-c-W-Ønepw F√m-bvt∏mgpw Cßs\ kw`-hn-°m-dp-t≠m? Cu \nb-a-߃ \ymb-c-ln-Xhpw \oXn-hn-cp-≤hpw BsW∂v \n߃ Xo¿®-bmbpw Nn¥n-°pw. Nne IrXy-amb \S-]-Sn-{I-a-߃ ASn-ÿm-\-am°n \ne-hn¬ h∂ Kh¨sa‚m-Wv Ah ]m m-°n-bXv G¶nepwXo¿®-bmbpw CØcw \nb-a-߃ \n¿Ωn-°p-∂Xv \oXn-hn-cp-≤-am-bn-cn-°pw.
20
Indian Constitution at Work
F∂v k¶¬∏n-°p-I. F∂m¬ \n߃ XnI®pw \ymb-c-ln-X-
sa∂v Icp-Xp∂ \nb-a-߃ AXn-\ptijw Cu A[n-Im-c-tI{μw
]m m-°n-bm-tem. DZm-l-c-W-Øn\v \n߃ A\p-jvTn-°p∂ aXw
]n≥Xp-S-cp-∂Xv \ntcm-[n-®m¬, Nne \nd-Øn-ep≈ hkv{Xw \ntcm-
[n-°p∂p F∂v B⁄m-]n-®m¬, As√-¶n¬ Nne ]m´p-Iƒ ]mS-
cp-sX∂v \n¿t±-in-®m¬, Hcp hn`m-K-Øn¬s∏´ (PmXn, aXw) P\-
߃ F√mbvt∏mgpw a‰p-≈-hsc tkhn-°-W-sa∂p ]d-™m¬,
kºØv ssIhiw shbv°m≥ Ahsc A\p-h-Zn-°m-Xn-cp-∂m¬
AXp-a-s√-¶n¬ Kh¨sa‚ v GI-]-£o-b-ambn Bsc-sb-¶nepw
AdÃv sNbvXm-tem, GsX-¶nepw Hcp \nd-ap-≈-h¿ am{Xta
s]mXp-°n-W-dn¬ \n∂pw sh≈-sa-Sp-°m≥ ]mSp≈q F∂v {]Jym-
]n-°p-Ibpw sNbvXm-tem.AXp-sIm≠p Xs∂ c-W-L-S-\-bpsS aq∂m-asØ Npa-Xe
Xß-fpsS ]uc-\p-ta¬ Kh¨sa‚n\p Npa-Øm-hp∂ A[n-
Im-c-Øn\v ]cn[n \n›-bn-°p-I-sb-∂-Xm-Wv. Cu ]cn-[n-Iƒ
auen-I-amWv Fs¥-∂m¬ Kh¨sa‚p-Iƒ Hcn-°epw Ah
ewLn-°p-hm≥ ]mSn-√.
hnhn[ am¿§-ß-fn-eqsS Kh¨sa‚p-I-fpsS A[n-Im-csØ c-
W-L-S\ ]cn-an-X-s∏-Sp-Øp-∂p. Hcp Kh¨sa‚n-\pw ewLn-°m≥
A\p-hmZ-an-√m-ØXpw ]uc-s\-∂-\n-e-bn¬ F√m-h¿°pw e`n-°p-
∂-Xp-amb Nne auen-Im-h-Im-i-߃ {]Jym-]n-°p-I-bm-Wv, A[n-
Imcw ]cn-an-X-s∏-Sp-Øp∂Xn\p≈ s]mXp-hmb am¿§w. Cu Ah-
Im-i-ß-fpsS kq£va-amb D≈-S-°hpw hymJym-\hpw Hmtcm c-
W-L-S-\-bnepw hyXy-kvX-am-bn-cn-°pw. F∂m¬ ASn-ÿm-\-]-c-
amb Hcp Iq´w Bh-iy-߃ qcn- mKw c-W-L-S-\-Ifpw kwc-£n-
°pw. CXn-eqsS Imc-W-an-√msX GI-]-£o-b-ambn AdÃv sNøp-
∂-Xn¬ \n∂pw ]uc≥ kwc-£n-°-s∏-Spw. Kh -sa‚ns‚ A[n-
Im-c-Øn\p taep≈ Hcp ASn-ÿm\ \nb-{¥-W-amWv CXv. Nne
ASn-ÿm\ kzmX-{¥y-߃°v kzm`m-hn-I-ambpw ]uc\v Ah-Im-
i-ap-≠v. A`n-{]mb-kzm-X-{¥yw, hnizmk kzmX{¥yw, kwL-S\m
kzmX-{¥yw, hym]m-c˛ hmWnPy kzmX{¥yw XpS-ßn-b-h-bmWv
Ch. tZiob ASn-b-¥cmh-ÿ-°m-eØv Cu Ah-Im-i-߃ ]cn-
an-X-s∏-Sp-Ømw. Cu Ah-Im-i-߃ d±m°mhp∂ kml-N-cy-ßfpw
`c-W-L-S\ \n›-bn-®n-cn-°p-∂p
Hcp kaq-l-Øns‚ e£y-ßfpw A`nem-j-ßfpw
(Aspirations and goals of a Society)Xocp-am-\-sa-Sp-°m-\p≈ A[n-Imcw hnX-cWw sNøpI,
\n߃ Hcp `oI-c-Po-hnsbBZyw krjvSn-°p-Ibpw AXn-\p -tijw AXn¬ \n∂pw\nßsf c£n-°p-∂-Xns\Ipdn®v Bi-¶-s∏-Sp -IbpwsNøp-∂p. BZyw Kh¨sa-s‚∂ oI-c-Po-hnsb F¥n\vkrjvSn -°-W-sa∂v Rm≥tNmZn-°pw.
21
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
Kh¨sa‚ns‚ A[n-Im-c-߃°v ]cn[n \n›-bn-°pI XpS-ßnb Imcy-ß-
fn¬ ]gbIme c-W-L-S-\-Iƒ IqSp-X-embpw HXpßn \n∂n-cp-∂p. F∂m¬
C¥y≥ c-W-L-S-\sb t]mep≈ 20˛mw \q‰m-≠nse c-W-L-S-\-Iƒ kaq-l-
Øns‚ e£y-ßfpw A`n-em-j-ßfpw {]I-Sn-∏n-°p-∂-Xn\v Nne {Inbm-fl-I-
amb Imcy-߃ sNøp-∂-Xn-\p≈ Hcp N -°qSv {]Zm\w sNøp-∂p. C¥y≥ c-
W-L-S\ {]tXy-In®pw Cu cwKØv ]pXp-a-bp-≈-Xm-Wv. hnhn[ Xc-Øn-ep≈
Ak-a-Xz-߃ Bg-Øn¬ thtcm-Snb kaq-l-Øn¬ A[n-Im-c-߃°v ]cn[n
\n›-bn-°pIbpw Ak-aXzw adnIS-°p∂Xn\p≈ A\p-Iq-em-flI \S-]-Sn-Iƒ
ssIs°m-≈p-∂-Xn\v Kh¨sa‚p-Isf i‡n-s∏-Sp-Øp-Ibpw thWw.
DZm-l-c-W-Øn\v PmXn-hn-th-N-\-Øn¬ \n∂pw ap‡-amb Hcp kaq-l-
amWv C¥y A`n-e-jn-°p-∂-Xv. CXmWv kaq-l-Øns‚ A`n-em-j-sa-¶n¬ Cu
e£yw km£m-Xv°-cn-°p-∂-Xn-\p≈ \S-]-Sn-Iƒ ssIs°m-≈p-hm≥ Kh -
sa‚ns\ i‡n-s∏-Sp-Ø-Ww. h¿Æ-hn-th-N-\-Øns‚ Zo¿L-Ime Ncn-{X-ap≈
Z£n-Wm-{^n-°-sb-t∏m-semcp cmPyØv AXns‚ ]pXnb c-W-L-S\ h¿Æ-
4 December 1949
Sh
an
ka
r.
Co
pyri
gh
t:
Ch
ild
ren
’s
Bo
ok
T
rust.
Im¿´q¨
`c-W-L-S\m \n¿Ωm-Xm-°ƒ°v hyXykvX A`n-em-j-ßsf A`n-kw-t_m-[\ sNtø-≠-Xp-≠m-bn-cp-∂p. hyXy-kvX-amb ImgvN-∏m-Sp-Iƒ, {]Xy-b-im-kv{X-߃ F∂n-h-bv°n-S-bn¬ ka-hmbw sIm≠p-h-cm≥ {ian-°p∂s\lvdphns\ ChnsS ImWmw. Cu hyXykvX hn`m-K-߃ F¥n-\p-th≠n\nesIm≈p∂p F∂v \n߃°v Xncn-®-dn-bmtam? CXn¬ BcpsS hmZ-K-Xn-bv°mWv {]mapJyw e`n-®-sX-∂mWv \n߃ Icp-Xp-∂-Xv?
22
Indian Constitution at Work
hn-th-N\w Ah-km-\n-∏n-°p-hm≥ Ahn-SsØ Kh¨sa‚ns\
{]m]vX-am-°-Ww. Npcp-°n-∏-d-™m¬ c-W-L-S\ {Inbm-fl-I-am-
b coXn-bn¬ kaq-l-Øns‚ A`n-em-j-߃ {i≤m-]q¿Δw kwc-
£n-°-Ww. DZm-l-c-WØn\v kaq-l-Ønse Hmtcm hy‡n°pw
A¥-t m-Spw, kzm`n-am-\-tØmSpw Pohn-°p-∂-Xn-\m-h-iy-amb
F√mw AXm-bXv uXn-I-kpJw, hnZym- ym-kw, XpS-ßn-bh D≠m-
bn-cn-°-W-sa∂v C¥y≥ c-W-L-S\m \n¿Ωm-Xm-°ƒ Nn¥n-®n-
cp-∂p. {Inbm-fl-I-amb t£a-]-≤-Xn-Iƒ ssIs°m-≈p-hm≥
Kh¨sa‚ns\ c-W-L-S\ ]cym-]vX-am-°p-∂p. Ah-bn¬ Nne-
Xv \nb-a-]-c-ambn \S-∏m-°m≥ Ign-bp-∂-h-bp-am-Wv. C¥y≥ c-
W-L-S-\-sb-°p-dn®v ]Tn-°p-tºmƒ \ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS Bap-
J-Øns‚ ]n¥pW AXn-\p-s≠∂v a\- n-em-Ipw. CØcw hIp-
∏p-Iƒ auen-Im-h-Im-i-ß-fn¬ ImWm≥ Ign-bpw. cm{„-\-b-sØ-
°p-dn-®p≈ \n¿t±-iI-X-Xz-ß-fpw P\-ß-fpsS Nne A`n-em-j-߃
km£m-Xv°-cn-°p-hm≥ Kh¨sa‚n-t\mSv B⁄m]n°p-∂p.
kaq-l-Øns‚ A`n-e-mj-߃ km£m-Xv°-cn°pI \oXn-\n-
jvT-amb Hcp kaq-l-Øn-\m-h-iy-amb hyh-ÿ-Iƒ°v cq]w
\¬IpI XpS-ßn-b-hbv°v Kh¨sa‚ns\ {]m]vX-am-°p-I-
bm-Wv. c-W-L-S-\-bpsS \mem-asØ Npa-Xe.
`c-W-L-S-\-bnse A\p-_‘ hIp-∏p-Iƒ
`c-W-L-S\ Kh¨sa‚ns‚ A[n-Im-csØ \nb-{¥n-°p∂ \nb-
a-ßfpw N -ßfpw am{X-a-√, kaq-l-Øns‚ s]mXp \∑-°m-h-iy-
amb {]h¿Ø-\-߃ Gs‰-Sp-°p-∂-Xn-\p≈ A[n-Imcw
Kh¨sa‚n\v \¬Ip-Ibpw sNøp-∂p.
$ Z£n-Wm-{^n-°≥ c-W-L-S\ At\Iw DØ-c-hm-ZnXz-߃
Kh¨sa‚ns\ G¬∏n-®n- p-≠v. ]cn-ÿnXn ]cn]me-\w, \ymb-
c-ln-X-amb hnth-N-\-Øn\v Cc-bm-b-hsc kwc-£n-°p-∂-Xn-
\p≈ \S-]-Sn-Iƒ, F√m-h¿°pw ]m¿∏n-Sw, BtcmKyw XpS-
ßn-bh e`y-am-°p-∂-Xn-\m-h-iy-amb \S-]-Sn-Iƒ t{]m’m-
ln-∏n-°p-hm≥ AXv Kh¨sa‚n-t\m-Sm-h-iy-s∏-Sp-∂p.
$ Ct¥m-t\-jy≥ `c-W-L-S-\ tZiob hnZym-`ymk hyhÿ
cq]o-I-cn-°m\pw \S-∏m-°m\pw Kh¨sa‚n-t\m-Sm-h-iy-s∏-Sp-
∂p. ]mh-s∏-´-hcpw AK-Xn-I-fp-amb Ip´n-Isf Kh¨sa‚ v
kwc-£n-°p-sa-∂pw Cu c-W-L-S\ Dd-∏p-\¬Ip∂p.
`c-W-L-S-\-bn¬ Nne\√ Imcy-߃ FgpXnhbv°p-∂-sX-¥n-\mWv?P\-ß-fpsS Pohn-XsØam‰m-\m-hp-∂n-s√-¶n¬DZm-Ø-amb A`n-em-j-߃ Fgp-Xn-h-bv°p-∂-Xns‚ Imcy-sa¥v?
23
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
Hcp P\-X-bpsS auenI kzXzw
(Fundamental Identity of a People)Ah-km-\-ambn Hcp ]t£ G‰hpw {][m-\-ambn Hcp c-W-L-S\ P\-X-bpsS
ASn-ÿm\ kzXzw {]I-Sn-∏n-°p-∂p.
P\-߃ hyXn-cn-‡-amb Hcp Iq -sa∂ \ne-bn¬ \ne-hn¬hcp-∂Xv ASn-
ÿm\ \nb-a-amb c-W-L-S-\-bn-eq-sS-bm-sW∂v CX¿∞-am-°p-∂p. Fßs\
Hcmƒ cn-°-s∏-S-Ww, Bcm¬ Ah≥ cn-°-s∏-SWw F∂n-hsb kw_-‘n®
Hcp Iq´w ASn-ÿm\ \nb-a-ß-tfmSv tbmPn-°p-∂-Xn-eqsS P\-߃ Iq´mb kzXz-
Øn\v cq]w \¬Ip-∂p. c-W-L-S\ \ne-hn¬ hcp-∂-Xn\v ap≥]v Hcmƒ°v ]e
Xc-Øn-ep≈ kzXz-߃ D≠m-bn-cn-°pw. F∂m¬ Nne ASn-ÿm\ \nb-a-ß-
tfmSv tbmPn-°p-∂-Xn-eqsS Hcmƒ Ahs‚ cmjv{Sob kzXz-Øn\v cq]w \¬Ip-
∂p. c≠m-a-Xmbn c-W-LS\m \nb-a-߃ hy‡n-KX A`n-em-j-ßfpw e£y-
ßfpw kzmX-
{ ¥ y h p w
H c m ƒ ° v
]n≥Xp-S-cp-∂-Xn-
\p≈ Hcp N -
°qSv {]Zm\w
s N ø p - ∂ p .
Hcmƒ Fs¥m-
s° sNømw
sNøm≥ ]mSn-√
F∂n-h -bpsS
ta¬ B[n-Im-cn-
I -amb \nb-
{¥Ww `c-W-
L-S\ sIm≠p-
h-cp -∂p. \mw
ewLn-°p-hm≥
]mSn-√mØ ASn-
ÿm\ aqey -
ßsf AXv
\n¿Δ-Nn-°p-∂p.
AXp-hgn c-W-
L-S\ Hcmƒ°v
[ m ¿ - Ω n I
k z X z h p w
\¬Ip-∂p. Ah-
“I
ra
qi
Co
nsti
tuti
on
”,
Jo
hn
T
rever,
A
lbu
qu
erq
ue
Jo
urn
al,
1
8A
UG
05
.C
op
yri
gh
t.
Ca
gle
C
art
oo
ns.
Hcp Im¿´q¨ hmbn-°pI
kZmw lpss s‚ cWw XI¿∂Xn-\p-tijw Cdm-Jnsehnhn[ hwiob hn`m-K-߃°n-S-bn¬ ]pXnb c-W-L-S\Xøm-dm-°p-∂Xp kw_-‘n®v [mcmfw A`n-{]m-b-hy-Xym-k-ß-fp-≠m-bn. Cu hyXykvX P\-hn-`m-K-߃ F¥n-\p-th-≠n-bmWv \ne sIm≈p-∂-Xv. bqtdm-]y≥ bqWn-b≥,C¥y F∂n-hn-S-ß-fn-ep-≠m-bn- p≈ X¿°-ßsf kw_-‘n®vap≥]v \¬In-bn-´p≈ Im¿´q-Wp-Isf ChnsS Nn{Xo-I-cn-®n-cn-°p∂ Im¿´q-Wp-ambn Xmc-Xayw sNøq.
24
Indian Constitution at Work
Kh¨sa‚ns‚A[n-Im-cØn\p -taep≈ \nb-{¥Ww
km-\-ambn hnhn[ ASn-ÿm\ cmjv{Sob [m¿ΩnI aqey-߃ hnhn[ c-W-L-S\m
]cn-lm-c-ß-fn¬ ]¶p-h-bv°-s∏-Sp-∂Xv Hcp-]t£ AXp-sIm-≠m-bn-cn-°mw.
temI-sØ-ºm-Sp-ap≈ hnhn[ c-W-L-S\Iƒ t\m°n-bm¬ Ah hnhn[
Xc-Øn¬ hyXymk-s∏-´n-cn-°p-∂p. Kh¨sa‚ns‚ cq]-Øn¬ Bh-iy-amb hni-
Zmw-i-߃ Ah Iq´n-t®¿°p-∂p. IqSmsX [mcmfw Bi-b-߃ Ah ]¶p-h-bv°p-
Ibpw sNøp-∂p≠v. an° B[p-\nI c-W-L-S-\-Ifpw Nne coXn-bn-se-¶nepw P\m-
[n-]Xy Kh¨sa‚p-Iƒ°mWv cq]w \¬In-bn-cn-°p-∂-Xv.
AtXm-sSm∏w Nne ASn-ÿm\ Ah-Im-i-߃ kwc-£n-°p-∂p F∂pw Ah
Ah-Im-i-s∏-Sp∂p. F∂m¬ Ah {]Xn-\n-[m\w sNøp∂ kzm`m-hnI kzXz-Øns‚
Imcy-Øn¬ c-W-L-S-\-Iƒ hyXy-kvX-am-Wv. k¶o¿Æ-amb Hcp Iq´w Ncn{X ]mc-
º-cy-ß-fpsS IqSn-t®-c-emWv an° cmjv{S-ßfpw. cmjv{S-Øn-\p-≈n¬ A[n-h-kn-
°p∂ hyXykvX hn`m-K-ßsf Ah tIm¿Øn-W-°p-∂p. DZm-l-c-W-Øn\v hwio-b-
Xsb ASn-ÿm-\-am-°n-bmWv P¿Ω≥ kzXzw cq]o-I-cn-°-s∏- -Xv. P¿Ω≥ c-W-L-
S\ Cu kzXzw {]Im-in-∏n-°p-∂p. t\sc adn®v C¥y≥ `c-W-L-S\ hwiob
kzXzw ]uc-Xz-Øn-\p≈ am\-Z-fi-ambn IW-°m-°p-∂n-√. tI{μ-K-h¨sa‚pw
cmPysØ hnhn[ {]tZ-i-ßfpw XΩn-ep≈ ]c-kv]c _‘sØ kw_-‘n®v hnhn[
cmjv{S-߃ hyXykvX [mc-W-I-fmWv apt∂m´v hbv°p-∂Xv. Hcp cmjv{S-Øns‚
tZiob kzXzw cq]oI-cn-°s∏Sp-∂Xv CØcw _‘-ß-fn¬ \n∂m-Wv.
]T-\-]p-tcm-KXn hne-bn-cp-ØpI
C¥y-bn-sebpw a‰v `c-W-L-S-\-I-fn-sebpw Nne hIp-∏p-Iƒ ChnsS \¬In-
bn-cn-°p-∂p. Hmtcm hIp∏pw \n¿Δ-ln-°p∂ Npa-Xe Fgp-Xp-I.
Kh¨sa‚ v Hcp]uc-t\mSv GsX-¶nepw Hcp aXw]n¥p-S-cp-hm-t\m, Hcp aXhpw ]n¥p-S-cp-hm≥]mSn-s√t∂m Iev]n-°m≥ ]mSn-√.
kº-Øv, hcp-am\w F∂nh ASn-ÿm-\-am-°n-bp≈Ak-a-Xzw Ipd-bv°p-hm≥ Kh¨sa‚ v {ian-°-Ww.
{][m-\-a-{¥nsb \nb-an-°m-\p≈ A[n-Imcw{]kn-U‚n-\p-≠v.
F√m-hcpw A\p-k-cn-t°≠ ]c-tam-∂X\nb-a-amWv c-W-L-S\.
GsX-¶nepw hwiw, PmXn aXw F∂n-h-bn¬s∏´h¿°v am{X-ambn C¥y≥ ]ucXzw]cn-an-X-s∏-Sp-Øn-bn- n√.
25
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
Hcp `c-W-L-S-\-bpsS B[n-Im-cn-IX (The Authorityof a Constitution)Hcp c-W-L-S\ \n¿Δ-ln-°p∂ GXm\pw Npa-X-eIƒ \mw tcJ-s∏-
Sp-Øn. F¥p-sIm-≠mWv an° kaq-l-߃°pw c-W-L-S-\-bp-≈Xv
F∂v Cu Npa-X-e-Iƒ hnh-cn-°p-∂p. F∂m¬ c-W-L-S-\-I-sf-°p-
dn®v \ap°v aq∂v tNmZy-߃ IqSn D∂-bn-°mw.
F) F¥mWv Hcp c-W-L-S\ ?
_n) Hcp c-W-L-S\ F{X-am{Xw Imcy-£-a-amWv ?
kn) Hcp c-W-L-S\ F{X-am{Xw \oXn-bp-‡-amWv ?
cmjv{S-sØ-°p-dn-®p≈ Ht´sd hIp-∏p-Iƒ Dƒs°m≈p∂ HXp-
°-ap≈ Hcp {]am-W-amWv an° cmPy-ß-fn-sebpw c-WLS\. cmjv{Sw
Fßs\ cq]o-I-cn-°-s∏- n-cn-°p∂p F∂pw F¥v \nb-a-ß-fmWv AXv
]n≥Xp-S-tc-≠Xv F∂pw CXv hy‡-am-°p-∂p. Hcp cmPysØ c-W-
L-S-\-sb-°p-dn®v \mw tNmZn-°p-tºmƒ Cu {]am-W-amWv km[m-c-W-
K-Xn-bn¬ kqNn-∏n-°p-I. F∂m¬ {_n´≥ t]mep≈ Nne cmPy-ß-
fn¬ c-W-L-S-\-sb∂p hnfn-°m-hp∂ GI {]am-W-an-√. adn®v {]am-
W-ß-fp-sSbpw Xocp-am-\-ß-fp-sSbpw Hcp \ncsb Iq´mbn c-W-L-S-\-
sb∂p hnfn-°p-∂p. AXp-sIm≠p Xs∂ apI-fn¬ kqNn-∏n® Npa-X-
e-Iƒ \n¿Δ-ln-°p∂ Hcp {]am-WsØ AYhm Hcp Iq´w {]am-W-
ßsf \ap°v c-W-L-S-\-sb∂v hnfn-°mw.
F∂m¬ temIØv C∂p \ne-\n¬°p∂ `c-W-L-S-\-Iƒ
an°Xpw IS-em-kn¬ am{Xw HXp-ßp-∂-h-bm-Wv. AXm-bXv Ah
D]cnπ-h-amb hm°p-Iƒ am{XamsW∂¿∞w. \n¿Æm-bI tNmZy-an-
XmWv: Hcp c-W-L-S\ F{X-am-{Xw Imcy-£-a-amWv? Ahsb Imcy-
£-a-am-°p-∂-sX-¥mWv? P\-ß-fpsS Pohn-X-Øn¬ c-W-L-S-\-bpsS
bYm¿∞ kzm[o\w Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-sX-¥mWv? Hcp `c-W-L-S\
Imcy-£-a-ambn amdp-∂Xv hnhn[ LS-I-ßsf B{ibn®m-Wv.
{]Jym-]\ coXn (Mode of Promulgation) Fßs\ Hcp `c-W-L-S\ \ne-hn¬ h∂p F∂-XmWv CXv
kqNn-∏n-°p-∂-Xv. c-W-L-S\ Xøm-dm-°n-bXv Bcm-Wv, F{X-am{Xw
A[n-Imcw Ah¿°-Xn-\p-≠m-bn-cp-∂p? hnhn[ cmPy-ß-fn¬ c-W-
L-S\ {]h¿Ø-\-c-ln-X-amWv F¥p-sIm-s≠-∂m¬ Ah Xøm-dm-°n-
bXv ssk\n-I-ta-[m-hn-Itfm, P\-ßsf Xß-tfm-sSm∏w \n¿Øm≥
Ign-hn-√mØ P\-]n-¥p-W-bn-√mØ t\Xm-°≥amtcm BWv. C¥y,
Xß-fpsS `c-W-L-S\\oXn-bp -‡-a√ F∂pI≠m¬ P\-߃ F¥psNøpw? c-W-L-S\ IS-em-kn¬ am{X-sam-Xp-ßn-bm¬ P\-߃°v F¥vkw -hn-°pw?
26
Indian Constitution at Work
Z£n-Wm-{^n-°, Ata-cn-°≥ sFIy-\mSpIƒ
XpS-ßnb cmPy-ß-fn-te-Xp-t]mse G‰hpw
hnP-b-I-c-amb `c-W-L-S-\-Iƒ tZiob
{]ÿm-\-Øn\p tijw \n¿Ωn-°-s∏- -h-bm-Wv.
1946 Unkw-_-dn\pw 1949 \hw-_-dn\pw
CSbv°v {]h¿Øn® c-W-L-S\m \n¿ΩmW
k`-bmWv C¥y≥ `c-W-L-S\ Hu]-Nm-cn-I-
ambn Xøm-dm-°n-b-Xv. F¶nepw C¥y≥ kaq-
l-Ønse hnhn[ hn`mKw P\-ßsf HsØm-
cp-an®v sIm≠p-t]m-Ip-∂-Xn¬ Akm-am\y
Ignhp {]I-Sn-∏n® tZiob {]ÿm-\-Øns‚
Zo¿L-Ime Ncn-{XsØ AXv Dƒs°m-≈p-∂p.
s]mXp-k-Ω-X-cmb t\Xm-°ƒ tN¿∂mWv c-
W-L-S\ Xøm-dm-°n-bXv F∂-Xp-sIm≠v
Xs∂ henb s]mXp-k-ΩnXn c-W-L-S-\-bv°v
e`n-°p-I-bp-≠m-bn. kaq-l-Ønse hnhn[
hn`m-K-ßfpsS BZ-chv t\Sm≥ Ign-™-h-cpw,
hy‡n-]-c-amb A[n-Imc Xm¬∏-cy-߃°p≈
D]-I-c-W-a√ `c-W-L-S\ F∂v P\-ßsf
t_m≤y-s∏-Sp-Øm≥ Ign--™-h-cpamWv c-W-
L-S\ Xøm-dm-°n-b-Xv. AXp-sIm≠p Xs∂
Cu c-W-L-S\ s]mXp-hmbn cq]-s∏-Sp-Ønb
tZiob A`n-{]mb ka-\z-bsØ {]Xn-^-en-
∏n-®p.
Nne cmPy-߃ Xß-fpsS c-W-L-S\ Hcp
kºq¿Æ P\-lnX ]cn-tim-[-\bv°v (Ref-erendum) hnt[-b-am-°p-I-bp-≠m-bn. c-W-L-
S-\-bpsS Bh-iy-I-X-sb-°p-dn®v F√m P\-ß-
fpw ChnsS thm´v tcJ-s∏-Sp-Øp-∂p. C¥y≥
`c-W-L-S\ CØ-c-samcp P\-lnX ]cn-tim-
[-\bv°v hnt[-b-am-°-s∏- n- n-√. F∂n-cp-∂mepw
P\-ß-fpsS Af-h‰ ]n¥p-Wbpw AwKo-Im-
chpw AXn-\p-≠m-bn-cp-∂p. F¥p-sIm-s≠-∂m¬
P\-]n-¥p-W-bp≈ t\Xm-°-fpsS tbmPn®
]n¥pW AXn-\p-≠m-bn-cp-∂p. c-W-L-S\ P\-
lnX ]cn-tim-[-\bv°v hnt[-b-am-°-s∏-´n-
t\∏m-fnse `c-W-L-S\m \n¿Ωm-W-sØ-°p-dn-®p≈ kwhmZw
`c-W-L-S\m \n¿ΩmW {]{Inb kpK-ahpw efn-Xhpamb H∂√. `c-W-L-S\m\n¿Ωm-W-Øns‚ k¶o¿ÆX-shfn -s∏-Sp -Øp∂ DZm-l-c-W-amWvt\∏mƒ. 1948 apX¬ 1990 hsc t\∏mƒA©v `c-W-L-S-\-Iƒ \n¿Ωn®p. 1948,1951, 1959, 1962, 1990 F∂nßs\.t\∏mƒ cmPm-hmWv Cu `c-W-L-S-\-I -sf√mw Xøm-dm°n \¬In -b -Xv .A¥na A[n-Imcw cmPm-hn-\m-bn-cp-∂p.F¶nepw 1990 se `c -W-L-S\_lpI£n k{º-Zmbw (Multi PartySystem) sIm≠p h∂p. cmPy-sØKh¨sa‚ v ]p\x-kw-L-Sn-∏n-°p-∂-Xn-\p-th≠n Hcp Zim-_vZ-°mew Xo{h-ambcmjv{Sob ka-c-ßfp≠m-bn. t\∏mƒ`c-W-L-S-\-bn¬ cmPm-hns‚ ]s¶-¥m-bn-cn -°-W-sa-∂-Xm-bn-cp∂p {][m-\hnj-bw. Nne hn`m-K-߃ t\∏mfn¬cmP- -cWw Ah-km-\n-∏n-°m\pw dn∏-ªn-°≥ Kh¨sa‚ v ÿm]n-°m\pw B{K-ln-®p. cmPm-hn\v Ipd®v A[n-Imcw am{X-ap≈ ]cn-anX cmP-`-c-W-Øn-te°v amd-W-sa∂v a‰v Nne¿ Icp-Xn. cmPm-hm-I-s´, Xs‚ A[n-Im-c-߃ Dt]-£n-°m≥Xøm-dm-bn-cp-∂n-√. 2002 HIvtSm-_dn¬cmPmhv F√m A[n-Im-c-ßfpw ssIø-S-°n. hnhn[ cmjv{Sob ]m¿´n-IfpwkwL-S-\-Ifpw ]pXnb `c-W-L-S\m\n¿ΩmW k` cq]o-I-cn-°-W-sa-∂m-h-iy-s∏-´p. P\-Io-b-ambn sXc-s™-Sp-°-s∏´ `c-W-L-S\m \n¿ΩmW k`-bv°p-th-≠n-bp≈ t]mcm-´ -Øn¬ IΩyq-WnÃv ]m¿´n Hm^v t\∏mƒ (amthm-bn-Ãv) ap≥\n-c-bn¬ D≠m-bn-cp-∂p. kacwsNøp∂ ]m¿´n-Iƒ°v kzoIm-cy-ambHcp Kh¨sa‚ v ÿm]n-°p-hm≥ Ah-km\w cmPmhv \n¿_-‘n-X-\m-bn. CuKh¨sa‚ v cmPm-hns‚ an° A[n-Im-c-ßfpw \o°w sNbvXp. 2013 ¬ t\∏mƒ `c-W-L-S\m\n¿ΩmW k`-bn-te-°p≈ ]pXnbsXc-s™-Sp∏v \S-∂p. 2015 sk]v‰w-_-¿ 17 \v ]pXnb `c-W-L-S\ {]Jym-]n-°-s∏-Sp-Ibpw sk]v‰w-_¿ 20 \v \ne-hn¬ hcp-Ibpw sNbvXp.
27
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
´ns√¶nepw AXnse hyh-ÿ-Iƒ A\p-k-cn-®p-sIm≠v AXv P\-߃ kzo-I-
cn®p. AXp-sIm≠p Xs∂ c-W-L-S\ Xøm-dm-°nb hy‡n-I-fpsS s]mXp-k-
ΩXn c-W-L-S-\-bpsS hnPbkm≤y-Xsb Hcp ]cn-[n-hsc Dd-∏m-°p-∂p.
`c-W-L-S-\-bnse apJy hIp-∏p-Iƒ (The substantive Provi-sions of a Constitution) `c-W-L-S-\-bnse hyh-ÿ-I-fp-ambn HØp t]mIp-hm≥ F√m-h¿°pw
Fs¥-¶nepw Nne Imc-W-߃ D≠m-IpI F∂Xv AXns‚ AwKo-Imc ap{Z-
bm-Wv. DZm-l-c-W-Øn\v `qcn-]£ hn`mKw \yq\-]£ hn`m-K-ßsf ASn-
®a¿Øp∂p F¶n¬ Ah¿ c-W-L-S-\-bp-ambn tbmPn®p t]mhp-I-bn-√. Hcp
hn`mKw P\-X-bpsS sNe-hn¬ Ipd®p t]¿ {]_-e-cmbn amdp-Ibpw kaq-l-
Ønse sNdnb hn`m-K-ß-fpsS A[n-Imcw hyh-ÿm-]n-X-ambn Dd-∏n-°p-I-bpw
sNøp∂ `c-W-L-S-\-Iƒ F√m-h¿°pw kzoIm-cy-am-hp-I-bn-√. Xß-fpsS
kzXzw ASn-®-a¿Øs∏-Sp-∂p F∂v GsX-¶nepw Hcp hn`m-K-Øn\v tXm∂n-bm¬
Ah¿ c-W-L-S-\sb A\p-k-cn-°p-I-bn-√. Hcp `c-W-L-S-\bpw kºq¿Æ-
\oXn Dd-∏m-°p-∂n-√. F∂m¬ ASn-ÿm\ \oXn Dd-∏m-°p-∂-Xn-\p≈ Hcp N -
°qSv {]Zm\w sNøp∂p F∂v AXv P\-ßsf t_m≤y-s∏-Sp-Ø-Ww.
Cu Nn¥m]co£Ww \n߃ sNøq. \nß-tfmSp Xs∂ Cu tNmZyw
tNmZn-°p-I. kaq-l-Ønse F√m-h¿°pw tbmPn-®p-t]m-Im≥ Imc-W-am-hp∂
Nne ASn-ÿm\ \nb-a-ß-fpsS D≈-S°w F¥m-bn-cn-°-W-sa-∂mWv \n߃
Icp-Xp-∂Xv?
`c-W-L-S\ AXn¬ AwK-am-Ip-∂-h-cpsS kzmX-{¥yhpw ka-Xzhpw
F{X-am-{Xw kwc-£n-°p-∂pthm AXn-\-\p-kr-X-ambn AXv hnP-bn-°m-\p≈
km≤y-Xbpw IqSpw. hnim-e-amb A¿∞-Øn¬ C¥y≥ `c-W-L-S\ F√m-
h¿°pw AXn-t\mSv tbmPn-°m≥ Ign-bp∂ Hcp N´-°qSv {]Zm\w sNøp-
∂pt≠m? Cu ]pkvXIw ]Tn-®-Xn-\p-tijw CXns\ km[q-I-cn-°p∂ DØ-c-
߃ \¬Ip-hm≥ \n߃°v Ign-bpw.
k¥p-enX ÿm]\ cq]-tcJ (Balanced Institutional Design )`c-W-L-S\ km[m-c-W-bmbn A´n-a-dn-°-s∏-Sp-∂Xv P\-ß-fm-e√ adn®v
Xß-fpsS A[n-Imcw h¿≤n-∏n-°m-\m-{K-ln-°p∂ Bfp-I-fm¬ BWv. anI®
coXnbn¬ cq]-I¬∏\ sNbvXn-cn-°p∂ c-W-L-S-\-Iƒ kaq-l-Øn¬ A[n-
Imcw hn -Pn®p \¬IpIbpw c-W-L-S\ A´n-a-dn-°-s∏-Sp-∂-Xn¬ \n∂v XS-bp-
Ibpw sNøp∂p. Hcp ÿm]-\hpw A[n-Im-c-Øns‚ IpØI t\Sp-∂n-√ F∂v
_p≤n-]-c-amb cq]-I¬∏-\-bn-eqsS Dd-∏m-°p-I-bmWv Hcp am¿§w. hnhn[
ÿm]-\-߃°n-S-bn¬ A[n-Imcw hn -Pn®v \¬Ip-∂-Xn-eq-sS-bmWv CXv \S-
∏m-°p-I. DZm-l-c-W-Øn\v C¥y≥ c-W-L-S\, \nb-a-\n¿ΩmW hn`m-Kw, Imcy-
28
Indian Constitution at Work
\n¿Δ-lW hn`mKw, \oXn-\ymb hn`mKw `c-W-
L-S\m ÿm]-\-amb sXc-s™-Sp∏v IΩo-j≥
F∂o ÿm]-\-߃°n-S-bn¬ A[n-Imcw kam-
¥-c-ambn hn`-Pn®p \¬Ip-∂p. GsX-¶nepw
Hcp ÿm]\w c-W-L-S-\sb A´n-a-dn-°m≥ {ian-
°p-I-bm-sW-¶n¬ AXv \nb-{¥n-°m≥ a‰v ÿm]-
\-߃°v Ign-bp-sa∂v CXn-eqsS Dd-∏m-°p-∂p.
C¥y≥ `c-W-L-S-\-bpsS hnP-b-I-c-amb \ne-
\n¬∏n\v klm-b-I-ambn amdn-bXv CØ-c-Øn¬
_p≤n-]-c-ambn cq]w \¬Inb ]c-kv]c \nb-{¥-
Whpw k¥p-e-\hpw (Checks and Balances)BWv.
`c-W-L-S-\-Iƒ Nne aqey-߃, Bi-b-߃,
\S-]-Sn-Iƒ F∂nh B[n-Im-cn-I-sa∂ \nebv°v
apdpsI ]nSn-°p-Ibpw AtX-k-abw AXns‚
{]h¿Ø-\-Øn¬ ]c-am-h[n hg°w ImWn-®p-
sIm≠v amdn hcp∂ Bh-iy-ßfpw kml-N-cy-
ßfpw Dƒs°m≠v k¥p-en-Xm-hÿ krjvSn-°p-
Ibpw thWw F∂-XmWv _p≤n-]-c-amb ÿm]-
\\n¿Ωn-Xn-bpsS as‰mcp {][m\ hiw. hf-sc-b-
[nIw ZrV-amb (rigid) c-W-L-S-\-Iƒ am‰-Øn-
\p-th-≠n-bp≈ apd-hn-fn-bm¬ XI-cm-\mWv km≤y-X. AtX-k-abw hf-sc-b-
[nIw Ab-hp≈ (Flexible) c-W-L-S-\-bm-sW-¶n¬ P\-߃°v kpc-£-tbm,
Zo¿L Z¿in-Xz-tam, kzXztam \¬Ip-I-bn-√. hnP-b-I-c-amb c-W-L-S-\-Iƒ
AXp-sIm≠v ASn-ÿm\ aqey-߃ kwc£n-°p-∂-Xnepw kml-N-cy-߃°\p-
kr-X-ambn amdp-∂-Xnepw icn-bmb k¥p-en-Xm-hÿ \ne-\n¿Øp-∂p. ""`c-W-
L-S\ Hcp kPo-h-{]-amWw F∂ \ne-bn¬'' F∂ A≤ym-b-Øn¬ (chapterIX) C¥y≥ c-W-L-S\m \n¿Ωm-Xm-°-fpsS Cu [njW ImWm≥ Ign-bpw.
C¥y≥ c-W-L-S\ Poh-\p≈ Hcp {]am-W-ambn IW-°m-°p-∂p. hyh-ÿ-
I-fn¬ am‰w hcp-Øp-∂-Xn-\p≈ km≤y-Xbpw F∂m¬ AØ-c-Øn-ep≈ am‰-
߃°p≈ ]cn-[nbpw XΩn-ep≈ Hcp k¥p-en-Xm-hÿ \ne-\n¿Øp-∂-Xn-
eqsS c-W-L-S\ P\-߃ BZ-cn-°p∂ Hcp {]amW-ambn \ne-\n¬°p-sa∂v
Dd-∏m-°p-∂p. Hcp hn`m-K-Øn\pw c-W-L-S-\sb A´n-a-dn-°m≥ Ign-bn-√ F∂pw
Cu kwhn-[m-\-Øn-eqsS Dd-∏m-°s∏Sp-∂p.AXp-sIm≠p Xs∂ c-W-L-S\
B[n-Im-cn-I-amtWm F∂v \n¿Æ-bn-°p-∂Xv kw_-‘n®v \n߃°v aq∂p
tNmZy-߃ kzbw D∂-bn-°mw.
Im¿´q¨ hmbn-°pI
F¥p-sIm-≠mWv Im¿´q-WnÃv CdmJn c-W-L-S-\sb No´p-sIm- mcw F∂v hnti-jn-∏n-°p-∂X.v Cu hnti-jWw C¥y≥ c-W-L-S-\bv°v _m[-I-amtWm?
“Ca
stl
e
of
Ca
rds”
, A
res,
co
pyri
gh
tC
agle
C
art
oo
ns,
SE
P0
5
29
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
$ `c-W-L-S\ Xøm-dm-°nb hy‡n-Iƒ hnizm-k-tbm-Ky-cmtWm? Cu A≤ym-
b-Øns‚ _m°n mKØv Cu tNmZy-Øn\v DØcw \¬Imw.
$ c≠m-a-Xmbn c-W-L-S-\sb A´n-a-dn-°m≥ B¿°pw Ign-bmØ Xc-Øn¬
A[n-Imcw _p≤n-]q¿Δw hnX-cWw sNbvXn- p-≠v F∂v c-W-L-S\ Dd-
∏m-°p-∂pt≠m? {][m-\-ambpw c-W-L-S-\-bp-ambn HØp-t]m-Ip-hm≥
AXv Hmtcm-cp-Ø¿°pw Fs¥-¶nepw \¬Ip-∂pt≠m? Cu tNmZysØ
Ipdn-®mWv Cu ]pkvX-I-Øn¬ {][m-\-ambpw {]Xn-]m-Zn-°p-∂-Xv.
$ AXp-t]mse Xs∂ P\-ß-fpsS {]Xo-£-Iƒ, A`n-em-j-߃ F∂n-h°v
`c-W-L-S\ DNn-X-amb ÿm\w \¬Ip-∂pt≠m? P\-ß-fpsS kza-\-
m-se-bp≈ AwKo-Imcw AYhm Iqdv `c-W-L-S-\bv°v e`n-°p-∂Xv
`c-W-L-S\ \oXn-bp-‡-amtWm F∂-Xns\ B{i-bn-®mWv. C¥y≥ c-
W-L-S-\-bn¬ A¥¿eo-\-am-bn-cn-°p∂ \oXn-bpsS XXz-߃ Fs¥-√m-
am-Wv? Cu ]pkvX-I-Øns‚ Ah-km\ A≤ymbw CXn-\p≈ DØ-cw
\¬Ipw.
C¥y≥ cWLS\ cq]-s∏-Sp-Øn-b-sX-ßs\? (How was theIndian Constitution made)C¥y≥ c-W-L-S\ Fß-s\-bmWv cq]-s∏-Sp-Øn-bXv F∂v \ap°v ]cn-tim-
[n-°mw. Ahn- ‡ C¥y-bv°p-th≠n sXc-s™-SpØ c-W-L-S\m \n¿ΩmW
k -bmWv (Constituent Assembly) Hu]-Nm-cn-I-ambn c-W-L-S\ cq]o-I-cn-®X.v
BZy ktΩ-f\w 1946 Unkw-_¿ 9˛mw XobXn \S-∂p. C¥ym hn`-P-\sØ
XpS¿∂p `c-W-L-S\m \n¿ΩmW k`-sb∂ \ne-bn¬ 1947 ˛ BKÃv 14 \v
ho≠pw ktΩ-fn-®p. 1935 se Kh¨sa‚ v Hm v C¥ym BI‰neqsS ÿm]n-
°-s∏´ {]hniym \nba \n¿ΩmW k`-I-fnse AwK-߃ ]tcm£ sXc-
s™-Sp-∏n-eq-sS-bmWv c-W-L-S\m \n¿Ωm-Wk -bnse AwK-ßsf sXc-s™-
Sp-ØXv. Iym_n-\‰v anj≥ F∂-dn-b-s∏´ {_n´ojv Iym_n-\‰v IΩn‰n \n¿t±-
in® cq]-tcJ ASn-ÿm\am°n-bmWv c-W-L-S\m \n¿ΩmW kanXn cq]o-
I-cn-®-Xv. Cu ]≤-Xn-b-\p-k-cn®v :
$ P\-kw-Jym-\p-]m-Xn-I-ambn Hmtcm {]hn-iybv°pw Hmtcm \m´p-cmPy-Øn\pw
As√-¶n¬ cmPy-ß-fpsS Iq -Øn\pw ko‰p-Iƒ A\p-h-Zn-°p-I-bp-≠m-bn.
1 : 10,00,000 F∂-Xm-bn-cp∂p GI-tZi A\p-]mXw.
$ CXns‚ e-ambn {_n´ojv {]hn-iy-I-fn¬ \n∂pw ({_n´s‚ t\cn- p≈
\nb-{¥-W-Øn-ep≠m-bn-cp∂ {]tZ-i-߃) 292 AwK-ßsf sXc-s™-Sp-
t°-≠-Xp-≠m-bn-cp-∂p. \m´p-cm-Py-߃°v 93 ko‰p-Ifpw A\p-h-Zn-®p.
$ Hmtcm {]hn-iy-bn-sebpw ko‰p-Iƒ P\-kw-Jym\p]mX-a-\p-k-cn®v
ap…o߃, knJpIm¿, s]mXp-hn- mKw (General) F∂nßs\ aq∂p apJy-
hn- m-K-߃°n-S-bn¬ hoXn®p \¬In.
30
Indian Constitution at Work
$ B\p-]m-XnI {]mXn-\n[y hyh-ÿ-bnse GI ssIam‰ thm´p k{º-Zm-
b-a-\p-k-cn®v (Single Transferable Vote system) {]hniym \n¿ΩmW k -
bnse Hmtcm kap-Zm-b-Ønepw s]´ AwK-߃ Ah-cpsS {]Xn-\n-[I
sXc-s™-Sp-Øp.
$ \m´p-cm-Py-ß-fn¬ \n∂p≈ {]Xn-\n-[n-Isf IqSn-bm-tem-N-\-bn-eqsS \n›-
bn-°p-hm\pw Xocp-am-\n-®p.
kaXzw kzmX{¥yw kmtlm-Zcyw F∂o XXz-߃ \nß-fpsS ¢mkvap-dn-I-
fn¬ \ne-\n¬°p-∂pt≠m? Ah Fßn-s\-bmWv kl-h¿ØnXzw ]pe¿Øp-
∂Xv: N¿® sNøp-I.
Hcp c-W-L-S-\sb Imcy-£-ahpw BZ-c-Wo-b-hp-am-°p∂ aq∂v LS-I-
ß-fmWv CXn\v ap≥]v N¿® sNbvX-Xv. C¥y≥ c-W-L-S\ Cu ]co-£-
bn¬ F{X-tØmfw hnP-bn-°p∂p F∂v ]cn-tim-[n-°mw.
`c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -bpsS LS\ (Composition of theConstituent Assembly)1947 Pq¨ 3 se ]≤Xn ASn-ÿm-\-am°n C¥y hn`-Pn-®-Xns‚ ^e-ambn]m°n-ÿm-\n¬ \n∂pw sXc-s™-Sp-°-s∏- -h¿ c-W-L-S-\m-\n¿ΩmW k -bnse AwK-ß-f-√m-Xm-bn. CtXmsS c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -bnse AwK-
kwJy 299 Bbn Ipd-™p. Ah-cn¬ 284 t]¿ 1949 \hw-_¿ 26 \v A¥n-a-ambn c-W-L-S-\ ]m m-°n-b-t∏mƒ H∏p-h-bv°m-\p-≠m-bn-cp-∂p. D]- q-J-fi-Øns‚ hn -P-\sØ XpS¿∂v sI -gn®phn´ oI-c-amb A{I-a-ß-fpsS ]›m-
Ø-e-Øn-emWv C¥y≥ c-W-L-S\ Xøm-dm-°n-b-Xv. Xo{h-amb kΩ¿±-Øn¬\n∂p-sIm≠pw hn -P-\sØ XpS¿∂p-≠mb k¶¬∏n-°m≥ Ign-bmØ Iem-
\ΩpsS cmjv{Sob P\m-[n-]-XysØ Hcp kmaqly P\m-[n-]-Xy-am°n \mw amt‰-≠-Xp-≠v. kmaqly P\m-[n-]-Xy-Øns‚ ASn-Ø-d-bn-e-√msX cmjv{Sob P\m-[n-]-Xy-Øn\v IqSp-X¬ Imew \ne-\n¬°m≥ Ign-bn-√. kmaqly P\m-[n-]Xyw sIm≠vA¿∞-am-°p-∂-sX-¥mWv? kzmX-{¥yw, ka-Xzw, kmtlm-Zcyw F∂o PohnX XXz-ßsf AwKo-I-cn-°p∂ Hcp PohnX coXn-sb-∂mWv CXp-sIm-≠¿∞-am-°p-∂-Xv.{XnXz-Ønse (trinity) hyXykvX LS-I-ß-sf∂ coXn-bn¬ kzmX-{¥yw, ka-Xzw,kmtlm-Zcyw F∂o XXz-߃ IW-°m-t°-≠-Xn-√. H∂ns\ as‰m-∂n¬ \n∂pwth¿s]-SpØm-\p≈ {iaw P\m-[n-]-Xy-Øns‚ Dt±-iysØ Xs∂ ]cm-Pbs∏Sp-Øp-∂-Xn\v Xpey-am-Ipw. kzmX-{¥ysØ ka-Xz-Øn¬ \n∂pw ka-XzsØ kzmX-{¥y-Øn¬ \n∂pw th¿]n-cn°pI km≤y-a-√. ka-Xz-an-√mØ kzmX{¥yw qcn-]-£-Øn-\p-ta¬ Npcp°w Nne-cpsS ta[m-hn-Xz-Øn\v CS-bm-°pw. kzmX-{¥y-an-√mØ kaXzwhy‡n-I-fpsS ap≥ssI-sø-Sp-°¬ C√m-Xm-°pw. kmtlm-Z-cy-an-√m-sX kzmX-{¥yhpwkaXzpw kzm`m-hn-IX ssIh-cn-°n-√.
tUm. _n.B¿. At_-Z vI¿, CAD,Vol.XI,p.979,25 \hw-º¿ 1949
31
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
]-ß-fn¬ \n∂v icn-bmb ]mT-apƒs°m≠pw c-W-L-S\ Xøm-dm-°p-∂-Xn¬ Akm-am\y a\-°-cpØv
`c-W-L-S\m \n¿Ωm-Xm-°ƒ {]I-Sn-∏n-®p. Hcp ]pXnb]ucXz k¶¬∏-Øn\v `c-W-L-S\ cq]w \¬In.ChnsS \yq\-]£ hn`m-K-߃ kpc-£n-X-cm-bn-cn-°p-
sa∂pw AtX kabw aX-]-c-amb kzXzw ]ucXzAh-Im-i-Øn\v am\-aZfi-am-bn-cn-°n-s√∂pw hy‡-am-°-s∏- p.
\ΩpsS `c-W-L-S\m \n¿ΩmWk-`-bpsSLS-\-sb-°p-dn-®p≈ Cu hnh-cWw `c-W-L-S\Fßs\ Xøm-dm°n F∂-Xns‚ D]-cn-π-h-amb Hcp
Nn{Xo-I-cWw am{X-amWv. km¿Δ-{XnI thm´-h-Im-isØ ASn-ÿm-\-am-°n-b-√ c-W-L-S-\m- \n¿ΩmWk`-bnse AwK-ßsf sXc-s™-Sp-Ø-Xv. F∂n-cp-
∂mepw c-W-L-S\m\n¿ΩmW k`sb {]mXn-\n[ykz`m-h-ap-≈-Xm-°m≥ Kuc-h-amb {ia-߃ \S-∂p.
apI-fn¬ kqNn-∏n® ]≤-Xn-b-\p-k-cn®v F√m aX-hn- m-K-߃°pw {]mXn-\n[yw
\¬In-bn-cp-∂p. ]´n-I-hn- m-K-Øn¬s∏´ 28 AwK-ßfpw CXp-Iq-SmsX k -bn¬D≠m-bn-cp-∂p. cmjv{So-b-]m¿´n-I-fpsS Imcy-Øn-em-sW-¶n¬ 82 % ko‰p-IƒssIh-i-s∏-Sp-Ønb tIm¨{K- n-\m-bn-cp∂p Akw-ªn-bn¬ ta[m-hn-Xzw. F√m-hn[ A`n-{]m-b-ß-sfbpw Dƒs°m-≈p∂ sshhn-≤y-ßsf AwKo-I-cn-°p∂
]m¿´n-bm-bn-cp∂p tIm¨{K- v.
hnNn-¥\ XXzw ( The Principle of Deliberation)
{]mXn\n[y kz`m-h-Øn¬ \n∂p am{X-a√ c-W-L-S\m \n¿ΩmW k`bpsS
B[n-Im-cn-I-X shfn-hm-Ip-∂Xv. c-W-L-S\ Xøm-dm-°p-∂-Xn\v kzoI-cn® \S-
]-Sn-{I-a-߃, AwK-߃, Ah-cpsS N¿®-I-fn¬ Db¿Øn-∏n-Sn® aqey-߃
F∂n-hbpw B[n-Im-cn-IX \n¿Æ-bn-°p-∂Xn¬ {][m-\-L-S-I-ß-fmWv. {]mXn-
\n[y kz`mhw Ah-Im-i-s∏-Sp∂ GXv Akw-ªn-bnepw kaq-l-Ønse hnhn[
hn`m-K-߃ ]s¶-Sp-°p∂p F∂Xv A`n-e-j-Wo-b-am-Wv. kz¥w kzXz-Øns‚
{]Xn-\n-[n-Iƒ F∂ \nebv°v am{X-a-√, cmPy-Øns‚ samØw Xm¬∏-cy-
߃ a\- n¬ h®p-sIm-≠mWv Hmtcm AwKhpw N¿®-I-fn¬ ]s¶-Sp-Ø-Xv
F∂Xpw Xpey-{]m-[m\yw A¿ln-°p-∂p. AwK-߃°n-S-bn¬ ]e-t∏mgpw
hntbm-Pn-∏p-Iƒ D≠m-bn-cp∂p. F∂m¬ Chsbm∂pw AwK-ß-fpsS kzm¿∞
Xm¬∏-cy-߃ kwc-£n-°p-hm≥ th≠n-bm-bn-cp-∂n-√.
ASn-ÿm\ XXz-ß-fn¬ \ymb-ambpw A`n-{]mb hyXymkw D≠m-bn-
cp-∂p. Cu A`n-{]mb hyXym-k-߃ {][m-\-ambpw Xmsg-∏-d-bp∂hbm-bn-cp-
∂p. C¥y kzoI-cn-t°-≠Xv tI{μo-IrX Kh¨sa‚mtWm hntI-{μo-IrX
Kh¨sa‚mtWm? kwÿm-\ßfpw tI{μhpw XΩn-ep≈ _‘w Fßns\-
C¥y-bnse F√m P\-ßfpwtN¿∂v c-W-L-S\m \n¿Ωm-W-k-an-Xnsb sXc-s™-Sp-Øn-cp-∂p-sh-¶n¬ F¥p kw -hn-°p-am-bn-cp∂p? AXv Ct∏m-g-tØ-Xn¬ \n∂pw XnI®pw hyXy-kvX-am-bn-cp-°ptam?
32
Indian Constitution at Work
bmbn-cn-°Ww? \oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ A[n-Imcw F¥m-bn-cn-°Ww?
`c-WLS\ kzØ-h-Imiw kwc-£n-tI≠-Xpt≠m? F∂nßs\ B[p-\nI
cmjv{S-Øn\v ASn-Ø-d-bn-Sp∂ an°-hm-dpw F√m hnj-b-ßfpw AXoh Xm¬∏-
cy-tØmsS N¿® sNø-s∏- p. n∂m- n-{]m-b-sam∂pw IqSmsX ]m m-°-s∏- Xv
`c-W-L-S-\-bnse Htc Hcp hIp-∏m-Wv. km¿Δ-{XnI thm -h-Im-isØ kw_-
‘n®v Bbn-cp∂p AXv. \n›n-X-{]m-b-sa-
Ønb F√m ]uc∑m¿°pw aXw, PmXn,
hnZym-`ym-kw, enwK-hy-Xym-kw, hcp-am\w
F∂o hyXym-k-ß-fn-√msX thm´p sNøm-
\p≈ Ah-Im-i-sa-∂mWv AXn-\¿∞w.
B¿s°√mw thm -h-Imiw \¬IWw F∂
hnjbw N¿® sNtø-≠-Xn√ F∂v Xocp-
am-\n-®p. AtX-k-abw as‰√m hnj-b-ßfpw
Kuc-h-amb N¿®-Iƒ°pw kwhm-Z-߃°pw
hnt[-b-am-°n. c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -
bpsS P\m-[n-]Xy {]Xn-_-≤X°v CXp
Xs∂-bmWv G‰hpw henb km£y-]-{Xw.
s]mXp-bp‡n (Public Reason) ASn-
ÿm-\-am-°n-bmWv AwK-߃ c-W-L-S\m
\n¿ΩmW k`-bpsS {]h¿Ø-\-ß-fn¬
G¿s∏-´Xv F∂-Xn¬ \n∂pw c-W-L-S\
AXns‚ B[n-Im-cn-IX t\Sp-∂p. N¿®-
Iƒ°pw bp‡n-k-l-amb hmZ-߃°p-
amWv `c-W-L-S\m \n¿ΩmW k`-bnse
AwK-߃ Du∂¬ \¬In-b-Xv. Xß-fpsS
kz¥w Xm¬∏-cy-߃ apt∂m´p hbv°p-I-
b√ Ah¿ sNbvX-Xv. t\scadn®v Xß-fpsS
\ne-]m-Sp-Iƒ°p≈ XXzm-[n-jvTnX Imc-W-
߃ a‰v AwK-ßsf t_m≤y-s∏-Sp-Øp-∂-
Xn\v Du∂¬ \¬In. k¶p-NnX Xm¬∏-
cy -ß-fn¬ \n∂v AI∂p \n¬°m≥
CXneqsS Ah¿°v Ign-™p. F¥p-sIm-
s≠-∂m¬ \nß-fpsS hmZ-K-Xn-bp-ambn HØp-
t]m-Im-\p≈ Imc-W-߃ a‰p-≈-h¿°v
\n߃ \¬tI-≠-Xm-bn- p-≠v. c-W-L-S\m
\n¿ΩmW k`-bnse Zo¿L-amb kwhm-Z-
߃ hgn `c-W-L-S-\-bnse Hmtcm hIp∏pw kq£va-amb ]cn-tim-[-\bv°v
hnt[-b-am-°n. CXv s]mXp-bp-‡n-bv°p≈ G‰hpw henb AwKo-Im-c-am-Wv.
`c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -bpsS {]kn-U‚ v tUm.cmtP-{μ-{]-kmZpw {Um^v‰nwMv IΩn-‰n-bpsSsNb¿am≥ tUm. _n.B¿ Awt_-ZvIdpw ]c-kv]cwA`n-hmZyw sNøp-∂p.
.................. {Um^v‰nMv IΩn‰n AwK-߃ {]tXy-In®pw AXns‚ sNb¿am-\mb tUm._n.B¿.Awt_-ZvI¿ kz¥w A\m-tcmKyw t]mepw hI-h-bv°msX AXyp¬km-l-tØmSpw A¿∏-W-a-t\m-`m-h-tØmsSbpw {]h¿Øn®p F∂v a‰m-tc-°mfpw\∂mbn Rm≥ a\- n-em-°n. {Um^v‰nMv IΩn-‰n-bn¬ AwK-ambpw ]n∂oSv AXns‚ sNb¿am-\mbpw\nb-an-°m≥ \msa-SpØ Xocp-am-\-Øn-s‚-b-{Xbpwicn-bmb as‰mcp Xocp-am-\hpw \ap°v FSp-°p-hm≥Ign-bp-am-bn-cp-∂n-√. Xs‚ sXc-s™-Sp-°-ens\At±lw A\z¿∞am°nsb∂p am{X-a√ G¬∏n®tPmen Zo]vX-am-°p-Ibpw sNbvXp. CXp-ambn _‘-s∏´v IΩn-‰n-bnse AwK-߃°n-S-bn¬ Ah-cpsS{]h¿Ø-\-ßsf th¿Xn-cn®p ImWpI A\-h-k-c-Øn-ep-≈-Xm-bn-cn-°pw. sNb¿am-s\-t∏mse Xs∂Ah-sc-√m-hcpw AXyp¬km-l-tØmSpw A¿∏-W-a-t\m-`m-h-tØmSpw {]h¿Øn®p F∂v F\n-°-dn-bmw.Ah¿ cmPy-Øns‚ BZ-chpw \μnbpw A¿ln-°p-∂p. ”
tUm. cmtP- {μ - {] -kmZ v CAD, Vol. XI,p.994, 26 \hw -º¿ 1949
33
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
`c-W-L-S\m \n¿ΩmW Ncn-{X-Ønse {][m\ \mgn-°-√p-I-
fmb Ata-cn-°≥ {^©v hn]vf-h-ßfpw Xpey-{]m-[m-\y-tØmsS
Cu kwhm-Z-ßfn¬ Hm¿Ωn-°-s∏-Sp∂p.
\S-]-Sn-{I-a-߃ (Procedures)`c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -bpsS km[m-cW \S-]-Sn-{I-a-ß-fnepws]mXp-bp-‡n°v Du∂¬ \¬In-bn- p-≠v. hnhn[ hnj-b-߃°mbn
`c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -bn¬ 8 {][m\ IΩn-‰n-Iƒ D≠m-bn-cp-∂p. Cu IΩn-‰n-I-fpsS A≤y£ ÿm\w hln-®Xv Ph-l¿em¬s\lv-dp, cmtP-{μ-{]-km-Zv, k¿Zm¿ h√`mbv ]t´¬, auem\m Bkm-
Zv, tUm._n.-B¿ Awt_-ZvI¿ XpS-ßn-b-h-cm-bn-cp-∂p. ]e Imcy-ß-fnepw Ch¿ XΩn¬ tbmPn-∏n√m-bn-cp∂p. tIm¨{K- n-s‚bpwKm‘n-Pn-bp-sSbpw ISpØ hna¿i-I-\m-bn-cp∂p Awt_-ZvI¿. ]´n-
I-Pm-Xn-°m-cpsS D∂-a-\-Øn\v Bh-iy-am-b-sXms° sNøm-Xn-cp-∂-Xn\v Ahsc At±lw Ip‰-s∏-Sp-Øn. ]t´epw s\lvdp-hp-am-Is´ \nc-h[n hnj-b-ß-fn¬ hntbm-Pn-∏p-≈-h-cm-bn-cp-∂p. F∂n-cp-
∂mepw Ah¿ F√m-hcpw HsØm-cp-a-tbmsS {]h¿Øn-®p. HmtcmIΩn-‰nbpw c-W-L-S-\-bpsS {]tXyI hyh-ÿ-IfpsS IcSv Xøm-dm-°p-Ibpw c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -bn¬ N¿®-Iƒ°v hnt[-
b-am-°p-Ibpw sNbvXp. ]e-t∏mgpw A`n-{]mb ka\zbw sIm≠p-h-cm≥ {ian-®n-cp-∂p. F∂m¬ Nne hyhÿ-Iƒ thms -Sp-∏n\vhnt[-b-ambmWv AwKo-I-cn-®-Xv. Hmtcm Xh-Wbpw Hcp sNdnb
hmZ-K-Xn-tbm, XS- -hm-Ztam, A`n-{]-bmtam Db¿∂p-h-cp-tºmƒhfsc A[nIw kq£-a-X-tbm-sS-bmWv Ah ssIImcyw sNbvXncp-∂-Xv. XS- --hm-Z-߃ Fgp-Xn-sb-Sp-ØmWv ]cn-K-Wn-®n-cp-∂-Xv.
Akwªn 2 h¿j-Øn\pw 11 amk-Øn-\p-an-S-bn¬ 166 Znh-k-߃tbmKw sN¿∂p. Cu tbmK-ß-fn¬ ]{X-{]-h¿Ø-I¿°pw, s]mXp-P-\-߃°pw {]th-i-\m-\p-aXn e`n-®n-cp-∂p.
tZiob {]ÿm-\-Øns‚ ss]XrIw (Inheritanceof the Nationalist Movement)F∂m¬ Hcp `c-W-L-S-\bpw AXv \n¿Ωn® `c-W-L-S\m\n¿ΩmW k -IfpsS am{Xw D¬∏-∂-a-√. `c-W-L-S-\- {i≤m-]q¿Δw kwc-£n-t°≠ {][m\ XXz-ß-sf-°p-dn®v A`n-{]mb ka-
\z-b-Øns‚ ]›m-Øew D≠m-bn-cp-∂n-s√-¶n¬ C¥y≥ c-W-L-S\m \n¿ΩmW k`sb-t∏mse sshhn-≤y-ap≈ Hcp kan-Xn°v{]h¿Øn-°m≥ Ign-bp-am-bn-cp-∂n-√. Cu XXz-߃ kzmX{¥y
ka-c-Im-e-ØmWv cq]-s∏- -Xv. tZiob {]ÿm-\-Øn¬ \n∂pwss]Xr-I-ambn e n® XXz-߃°v (Bi-b-߃°v) aq¿Ø cq]hpw
1937 ˛ ¬ \ap°vkzmX{¥yw e`n-®n-cp∂pF¶n¬ F¥v kw`-hn-°p-am-bn-cp∂p? As√-¶n¬1957 hsc ImØn-cn-t°≠nh∂n-cp∂p F¶ntem ?\ΩpsS `c -W-L-S\C∂p-≈-Xn¬ \n∂pw hf-sc-b-[nIw hyXym-k-ap-≈-Xm-Ip-am-bn-cpt∂m?
34
Indian Constitution at Work
BIr-Xnbpw \¬Ip-I-bmWv Hcp coXn-bn¬ `c-W-L-S\m \n¿ΩmW k`sNbvX-Xv. c-W-L-S\m \n¿Ωm-W-Øn\v ap≥]p≈ Zim-_vZ-ß-fn¬ c-W-L-
S\m \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-s∏ v {]k-‡-amb At\Iw tNmZy-߃ tZiob{]ÿm\w N¿® sNøp-I-bp-≠m-bn C¥y-bv°p-≠m-bn-cn-t°≠ Kh¨sa‚ns‚cq]w, AXv Db¿Øn-∏n-Sn-t°≠ aqey-߃, AXv adn IS-t°≠ Ak-a-Xz-߃
XpSßn Cu kwhm-Z-ß-fn¬ Dcp-Øn-cn™ DØ-c-߃°v c-W-L-S-\-bn¬ A¥nacq]w \¬In.Hcp ]t£, tZio-b-{]-ÿm\w c-W-L-S\m \n¿ΩmW k -bn¬ sIm≠p h∂
XXz-ß-fpsS G‰hpw \√ Npcp-s°-gp-Øm-Wv. 1946 ¬ s\lvdp Ah-X-cn-∏n®e£y-{]-ta-bw, (Akw-ªn-bpsS e£y߃ \n¿Δ-Nn® {]ta-bw) Cu A`n-em-j-ß-fp-sSbpw aqey-ß-fp-sSbpw cXv\-®p-cp-°-am-Wv. c-W-L-S-\-bnse apJy-
hy-h-ÿ-Iƒ F∂ mKØv ap≥]v ]cm-a¿in-°-s∏´ aqey-߃ Cu e£y-{]-ta-b-Øn-epƒs∏-Sp-Øn-bn-cp∂p. Cu {]ta-b-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ kaXzw,kzmX-{¥yw, P\m-[n-]-Xyw, ]c-am-[n-Im-cw, km¿h euIn-I kzXzw XpS-ßnb
ASn-ÿm\ XXz-߃°v \ΩpsS c-W-L-S\ ÿm]-\-]-c-amb cq]w \¬In.CØ-c-Øn¬ \nb-a-ßfpw \S-]-Sn-{I-a-ßfpw Cg-]n-cn™ tIh-e-amb H∂√C¥y≥ c-W-L-S\, adn®v P\-ß-fpsS apºmsI tZio-b-{]-ÿm\w Db¿Øn-
∏n-Sn® hnhn[ hmKvZm-\-߃ km£m-Xv°-cn-°m≥ Ign-bp∂ Hcp Kh¨sa‚n\vcq]w \¬Im≥ AXn\v [m¿ΩnI DØ-c-hm-Zn-Xz-ap≠v.
e£y-{]-ta-b-Ønse {][m\ Bi-b-߃
* C¥y Hcp kzX-{¥, ]c-am-[n-Imc, dn∏-ªn-°m-Wv.* C¥y {_n´ojv C¥y≥ `q{]-tZ-i-ß-fp-sSbpw, C¥y≥ kwÿm-\-ß-fp-
sSbpw (\m´p-cm-Py-ß-fp-sS-bpw) {_n´o-jn-¥ybv°v ]pd-Øp-≠m-bn-cp∂ a‰v`mK-ß-fp-sSbpw, bqWn-bs‚ `mK-am-Im-\m-{K-ln-°p∂ kwÿm-\-ß-fp-sSbpw Hcp bqWn-b-\m-bn-cn-°pw.
* kzX{¥ ]c-am-[n-Imc C¥y-bp-sSbpw, c-W-L-S-\-bp-sSbpw F√m A[n-Imchpw P\-ß-fn¬ \n∂pw D¤-hn-°p-∂-Xm-Wv.
* kmaq-lnI kmº-ØnI cmjv{Sob \oXn; ]Z-hn-bnepw Ah-k-c-Øn-ep-
ap≈ kaXzw, \nb-a-Øn\p ap∂nse kaXzw, auenI kzmX-{¥y-߃,kwkmcw, Bi-b-{]-I-S\w, aX hnizm-kw Bcm-[-\, sXmgn¬ kwL-S-\,{]hrØn kwLw tN¿∂p {]h¿Øn-°pI. F∂nh \nb-a-hy-h-ÿbv°pw
s]mXp-[m¿Ωn-I-Xbv°pw hnt[-b-ambn Dd∏p \¬Ip-Ibpw kwc-£n-°p-Ibpw sNø-Ww.
* \yq\-]-£-߃, ]nt∂m° tKm{X-h¿§-ta-J-e-Iƒ, ASn-®-a¿Ø-s∏- -h¿, a‰v
]nt∂m° hn`m-K-߃ XpS-ßn-b-¿°v aXn-bmb kwc-£-Ww \¬I-Ww.* C¥y≥ dn∏-ªn-°ns‚ `q{]-tZ-i-]-c-amb AJ-fi-Xbpw Ic, IS¬,
BImiw F∂n-h-bpsS ta¬ AXn-\p≈ ]c-am-[n-Imc Ah-Im-i-߃
F∂nh \oXn°pw \nb-a-Øn\pw A\p-kr-X-ambn \ne-\n¿Ø-Ww. etemI-k-am-[\Øn\pw am\-h-cm-in-bpsS t£a-Øn\pw th≠n kzt{]-c-W-bm¬
Cu cmPyw kw`m-h\ sNøpw.
35
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
CanadianConstitution
A quasi-federal formof government (afederal system with astrong centralgovernment)
The idea of ResidualPowers
ÿm]-\-]-c-amb cq]-tcJ (Institutional arrangements)Kh¨sa‚ v ÿm]-\-ß-fpsS k¥p-en-X-amb kwhn-[m-\-amWv `c-W-
L-S-\-bpsS Imcy-£-aX Dd-∏m-°p∂ aq∂m-asØ LS-Iw. Kh¨sa‚ v
P\m-[n-]Xy]chpw P\-ß-fpsS t£a-tØmSv {]Xn-_-≤X ]pe¿Øp-
∂-Xp-am-bn-cn-°-Ww F∂-XmWv ASn-ÿm\ XXzw. \nb-a-\n¿ΩmW hn m-Kw.
Imcy-\n¿Δ-lW hn`m-Kw, \oXn-\ymb hn`mKw F∂nh ÿm]-\-߃°n-
S-bn¬ icn-bmb k¥p-e\w cq]-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\v `c-W-L-S\m
\n¿ΩmWk` [mcmfw kabw sNe-h-gn-°p-I-bp-≠m-bn. CXv \nb-a-
\n¿ΩmW hn`m-K-Øn-\pw Imcy-\n¿Δ-l-W- hn`m-K-Øn\pw A[n-Imcw
hn`-Pn®p \¬Ip∂ ]m¿esa‚dn hyh-ÿbpw tI{μ ˛ kwÿm\
Kh¨sa‚p-Iƒ A[n-Imcw ]¶n-Sp∂ s^U-d¬ k{º-Zm-b-hpw kzoI-
cn-°p-∂-Xn\v CS-bm-°n.
G‰hpw k¥p-en-X-amb Kh¨sa‚ v kwhn-[m-\-߃°v cq]w
\¬Ip-tºmƒ a‰p≈ cmPy-ß-fnse ]co-£-W-ßfn¬ \n∂pw A\p- -h-
ß-fn¬ \n∂pw ]mT-߃ Dƒs°m-f-fp-hm≥ `c-W-L-S\m \n¿Ωm-
Xm°ƒ bmsXmcp aSnbpw Im´n-bn-√. `c-W-L-S\m ]mc-º-cy-ß-fn¬
\n∂pw ISw-sIm-≈p-∂-Xn\v AXp-sIm≠v Xs∂ c-W-L-S\m \n¿Ωm-
Xm-°ƒ FXn-cm-bn-cp-∂pan√. Ah-cpsS hnim-e-amb Adn-hp-I-fpsS Hcp
km£y-]{Xw F∂ \ne-bn¬ Xo¿®-bmbpw _p≤n-]q¿Δ-amb GXv hmZ-
K-Xn-°p-taepw, Ncn-{X-]-c-amb GXv DZm-l-c-W-Ønepw ssIh-bv°p-I-
sb-∂Xv bYm-k-abw c-W-L-S\ ]q¿Øn-bm-°p-∂-Xn-\m-h-iy-am-bn-cp-∂p.
AXp-sIm≠pXs∂ hnhn[ cmPy-ß-fn¬ \n∂pw Ht´sd hyh-ÿ-Iƒ
Ah¿ IS-sa-Sp-Øp.
F∂m¬ Cu Bi-b-ß-fpsS IS-sa-Sp-°¬ shdpw A\p-I-c-W-am-bn-cp-
∂n-√. C¥y-bpsS {]iv\-߃°pw A`n-em-j-߃°pw IS-sa-SpØ
Hmtcm hyh-ÿbpw A\p-tbm-Py-amWv F∂v km[q-I-cn-t°-≠-Xp-≠m-
bn-cp-∂p. k¶p-NnX ImgvN-∏m-Sp-I-fn¬ \n∂pw hyXy-kvX-ambn temIØv
At∏mƒ CsXmcp IS-sa-Sp-°-s∏´ c-W-L-S-\-bm-bn-cpt∂m ? Hcn-SØp\n∂pw H∂pw IS-sa-Sp-°mØ Hcp c-W-L-S\\ap -s°-¥p -sIm≠vD≠m-bn-√?
temI-N-cn-{X-Øn¬ Cu ImeØvXøm-dm-°-s∏´ Hcp c-W-L-S-\-bn¬ Fs¥-¶nepw ]pXn-b-XbnD≠m-Iptam F∂v tNmZn-°m≥Rm≥ B{K-ln-°p-∂p. ]pXn-b-Xmbn Fs¥-¶n-ep-sam∂v D≠m-hp-sa-¶n¬ AXv ]cm-P-b-ßsfC√m-Xm-°n cmPy-Øns‚ Bh-iy-߃°v A\p-cq-]-am-°p-I-sb-
∂Xv am{X-am-Wv.
tUm. _n.B¿. At_-ZvI¿
AD.Vol.VV,P.37,A \hw-º¿ 1948
36
Indian Constitution at Work
hnhn[ cmPy-ß-fpsS c-W-L-S-\-bn¬ \n∂pw IS-sa-SpØ hyh-ÿ-Iƒ
(Provisions adopted from constitutions of different countries)
{_n´ojv `c-W-L-S\
* tIhe `qcn -]£ hyhÿ(FPTP)
* ]m¿e-sa‚dn `c-W-k-{º-Zmbw
* \nb-a-hm-gvN-sb∂ Bibw
* kv]o°-dpsS ÿm]-\hpwAt±-l-Øns‚ / Ah-cpsSNpa-X-e-Ifpw
* \nb-a-\n¿ΩmW \S-]Sn{Iaw.
Ata-cn-°≥ sFIy-\m-Sp-I-fpsS `c-W-L-S\
* auen-Im-h-Im-i-sØ-°p-dn-®p≈ A≤ymbw
* \oXn-\ymb ]p\x ]cn-tim-[-\m-[n-Imcw
* \oXn -\ymb hn`m -K -Øns‚ kzX-{¥-X.
sFdnjv `c-W-L-S\
* cmjv{S-\-b-hp-ambn_‘-s∏´ \n¿t±-i-X-Xz-߃
It\Unb≥ `c-W-L-S\
* A¿≤ s^U-d¬ Kh -sa‚ v (i‡-amb tI{μ-K-h¨sa-t‚mSp IqSnbs^U-d¬ k{º-Zm-bw)
* Ah-in-jvSm-[n-Im-c-sa∂Bi-bw.
{^m≥kns‚ `c-W-LS\
* kzmX{¥yw ka-Xzw,kmtlm-Zcyw F∂o XXz-߃.
37
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
e`y-am-b-Xn¬ G‰hpw anI-®-Xns\ kz¥-am-°m≥ sI¬∏p-≈-Xp-amb Hcp cW-
L-S\m \n¿ΩmW k` e`n-®-Xn¬ C¥y mKyw sNbvXp.
kw{Klw (Conclusion)P\-߃ ]¶p-h® ASn-ÿm\ aqey-ßfpw D∂-X-amb A`n-em-
j-ßfpw Dƒs°m≈p∂ Hcp {]amWw cmPy-Øn\v ka¿∏n-°-
s∏-´Xv c-W-L-S\m \n¿Ωm-Xm-°-fpsS Zo¿L Z¿in-Xz-Øn\pw
[nj-Wbv°pw D≈ D]-lm-c-ambm-Wv. a‰-t\Iw c-W-L-S-\-Iƒ
Ah BZyw Fgp-X-s∏´ IS-em- p-I-fpsS H∏w \in-®p-t]m-b-t∏mƒ
k¶o¿Æ-ambn cq]-I¬∏\ sNbvX {]amWambn´p IqSn C¥y≥
`c-W-L-S\ AXn-Po-hn-°p-Ibpw Hcp Pohn-°p∂ {]am-W-ambn
\ne-sIm-≈p-Ibpw sNbvXXv C°m-c-W-Øm-em-Wv.
Hcp AXp-ey-amb {]am-W-sa∂ \ne-bn¬ C¥y≥ `c-W-L-S\
a‰-t\Iw c-W-L-S-\-Iƒ°v amXr-I-bm-Wv, {]tXy-In-®pw Z£n-
Wm-{^n-°≥ `c-W-L-S-\°v. icn-bmb Hcp k¥p-en-Xm-hÿ
Is≠-Øp-I-bm-bn-cp-∂p GI-tZiw aq∂p h¿j-tØmfw \o≠p
\n∂ c-W-L-S-\-bv°p-th-≠n-bp≈ kpZo¿L-amb At\z-j-W-
Øns‚ {][m\ e£yw. AXpsIm≠v Xs∂ c-W-L-S\ cq]w
\¬Inb ÿm]-\-߃ bmZr-›n-Itam Xm¬°m-enI kwhn-[m-
\tam Bbn-cp-∂n-√. t\sc adn®v hcpw Ime-ß-fn¬ C¥y-bnse
P\-ß-fpsS A`n-em-j-ßsf Dƒs°m-≈p-hm≥ Ign-hp-≈-h-bm-
bn-cp-∂p. Cu ]pkvX-I-Ønse _m°n A≤ym-b-߃ ]Tn-°p-
tºmƒ CtX-°p-dn®v \n߃ IqSp-X¬ a\- n-em-°pw.
A`ymkw1) Xmsg tN¿Ø-h-bn¬ GXmWv `c-W-L-S-\-bpsS Npa-Xe A√m-ØXv?
a. ]ucs‚ Ah-Im-i-߃ AXv Dd∏p \¬Ip-∂p.
b. Kh¨sa‚ns‚ hnhn[ LS-I-ß-fpsS A[n-Im-c-ta-Je AXv tcJ-s∏-Sp-Øp-
∂p.
38
Indian Constitution at Work
c. \√ P\-߃ A[n-Im-c-Øn¬ hcp∂p F∂v AXv Dd-∏m-°p-∂p.
d. s]mXp-hmbn ]¶p-h-bv°-s∏-Sp∂ aqey-ßsf AXv {]Im-in-∏n-°p-∂p.
2) ]m¿e-sa‚nt‚Xn-t\-°mƒ D∂XamWv `c-W-L-S-\-bpsS B[n-Im-cn-IX F∂
\nK-a-\-Øn¬ FØn-t®-cm-\p≈ {][m\ ImcWw Xmsg ]d-bp-∂-h-bn¬ GXm-
Wv.
a. ]m¿e-sa‚ v \ne-hn¬ hcp-∂-Xn\v ap≥t] `c-W-L-S\ Xøm-dm-°-s∏-´p.
b. ]m¿e-sa‚w-K-ß-tf-°mƒ {]K¬ -cmb t\Xm-°-∑m-cmWv c-W-L-S\m \n¿Ωm-
Xm-°ƒ.
c. ]m¿e-sa‚ v Fßs\ cq]o-I-cn-°-Ww, AXns‚ A[n-Im-c-߃ Fs¥-√m-amWv
F∂v hy‡am-°p-∂Xv `c-W-L-S-\-bm-Wv.
d. ]m¿e-sa‚n\v `c-W-L-S\ t`ZKXn sNøm≥ Ign-bn-√.
3) `c-W-L-S-\-sb-°p-dn®v Xmsg \¬In-bn-cn-°p∂ {]kvXm-h-\-Iƒ icntbm sXt‰m
F∂v {]kvXm-hn-°p-I.
a. Kh¨sa‚ns‚ cq]o-I-cWw A[n-Im-c-߃ F∂n-h-sb-°p-dn-®p≈ enJnX
{]am-W-amWv `c-W-L-S-\.
b. P\m-[n-]Xy cmPy-ß-fn¬ am{Xw Bh-iy-ap-≈Xpw \ne-\n¬°p-∂Xpamb
H∂mWv `c-W-L-S-\.
c. Bi-b-߃, aqey-߃ F∂nh IW-°n-se-Sp-°mØ \nb-a-kw-ln-X-bmWv
`c-W-L-S-\.
d. `c-W-L-S\ ]uc\v Hcp ]pXnb kzXzw {]Zm\w sNøp-∂p.
4) C¥y≥ `c-W-L-S-\-bpsS cq]o-I-c-WsØ°pdn®v \¬In-bn-cn-°p∂ A\p-am-\-
߃ icntbm sXt‰m F∂v {]kvXm-hn-°p-I. \nß-fpsS DØ-csØ km[q-I-
cn-°p-∂-Xn-\p≈ hmZ-K-Xn-Iƒ Fgp-Xp-I.
a. F√m P\-ßfpw tN¿∂v sXc-s™-Sp-Ø-X√ F∂-Xn-\m¬ `c-W-L-S\m
\n¿ΩmW k` C¥y≥ P\-Xsb {]Xn-\n-[m\w sNøp-∂n-√.
39
A[ymbw 1 c-W-L-S\ F¥p-sIm≠v? Fßs\?
b. t\Xm-°ƒ°n-S-bn¬ `c-W-L-S-\-bpsS ASn-ÿm\ N´-°qSv (Basic FrameWork) kw_-‘n®v s]mXp-[m-cW D≠m-bn-cp-∂-Xn-\m¬ CXns‚ cq]o-I-c-W-
Øn¬ {][m\ Xocp-am-\-ß-sfm∂pw FSp-°m-\p-≠m-bn-cp-∂n-√.
c. a‰v cmPy-ß-fn¬ \n∂pw ISw sIm≠-Xm-b-Xn-\m¬ `c-W-L-S-\-bn¬ H´pw
auen-I-X-bp≠m-bn-cp-∂n-√. (originality)
5) C¥y≥ `c-W-L-S-\-sb-°p-dn®v \¬In-bn-cn-°p∂ \nK-a-\-ßsf A\p-Iq-en-
°p∂ c≠v DZm-l-c-W-߃ Fgp-Xp-I.
a. P\-ß-fpsS AwKo-Imcw t\Sm≥Ign™ hnizm-ky-X-bp≈ t\Xm-°-∑m-
cmWv `c-W-L-S\ Xøm-dm-°n-b-Xv.
b. `c-W-L-S-\sb A´n-a-dn-°m≥ Ign-bmØ Xc-Øn¬ AXv A[n-Imcw hnX-
cWw sNøp∂p.
c. P\-ß-fpsS {]Xo-£-I-fp-sSbpw A`n-em-j-ß-fp-sSbpw BsI-Øp-I-bmWv
`c-W-L-S-\.
6) Hcp cmPysØ A[n-Im-c-ßfpw DØ-c-hm-Zn-Xz-ßfpw `c-W-L-S-\-bn¬Øs∂
IrXy-ambn \n¿Æ-bn-®n-cn-°p-∂sX¥p-sIm-≠mWv? AØcw \n¿Æ-b-Øns‚
A`m-h-Øn¬ F¥v kw`-hn°pw?
7) `c-Wm[nImcn-I-fpsS ta¬ `c-W-L-S\ \nb-{¥Ww sIm≠p-h-tc-≠-Xm-h-iy-
am-b-sX-¥p-sIm≠v? P\-߃°v bmsXmcp A[n-Im-chpw \¬ImØ Hcp `cW-
L-S-\-bp-≠m-Iptam ?
8) c≠mw temI-a-lm-bp≤Ønse ]cm-P-b-Øn-\p-tijw P∏m≥ Ata-cn-°≥ ]´m-
f-Øns‚ \nb-{¥-W-Øn-em-bn-cn-°p-tºm-gmWv P∏m≥`c-W-L-S\ cq]o-I-cn-°-
s∏-´-Xv. Ata-cn-°-bnse Kh¨sa‚n-\n-jvS-s∏-SmØ Hcp hyh-ÿbpw P∏m≥
`c-W-L-S-\-bn-ep-≠m-hp-I-bn-√. CØ-c-Øn-ep≈ c-W-L-S\m cq]o-I-c-W-Øn¬
\n߃ Fs¥-¶nepw {]iv\-߃ ImWp-∂pt≠m? CXn¬ \n∂pw C¥y-
bpsS A\p-`-hw GXp XcØn-emWv hyXy-kvX-am-hp-∂-Xv.
40
Indian Constitution at Work
9) cPXv Ahs‚ So®-tdmSv Cu tNmZyw tNmZn-®p. `cWLS-\bv°v Adp-]-sØ´p
h¿jw ]g-°-ap-≠v. AXv Hcp Ime-l-c-W-s∏´ ]pkvX-I-am-Wv. AXv \S-∏m-°p-∂-
Xn\v Bcpw Fs‚ A\p-hmZw tNmZn-®n-√. hfsc ISp-∏-ap≈ mj-bn¬ Fgp-Xn-bn-
cn-°p-∂-Xn-\m¬ F\n°Xv a\- n-em-°m\pw Ign-bn-√. Cu {]amWw Rms\-
¥n\v A\p-k-cn-°-Ww? \nß-fm-bn-cp∂p cP-Xns‚ A≤ym-]-I-s\-¶n¬ Cu
tNmZy-Øn\v Fßs\ DØcw \¬Ipw
10) \ΩpsS `c-W-L-S\bpsS {]h¿Ø-\-Ønse A\p-`-h-߃ F∂ N¿®-bn¬
]s¶-SpØ aq∂v {]mkw-KI¿ aq∂v hyXykvX \ne-]m-Sp-I-sf-Sp-°p-I-bp-≠m-bn.
l¿_m≥ : P\m-[n-]Xy Kh¨sa‚ns‚ N´-°qSv \¬Ip-∂-Xn¬ C¥y≥ `c-W-
L-S\ hnP-bn-®p.
t\l : kzmX-{¥yw, kaXzw, kmtlm-Zcyw F∂nh Dd-∏m-°p-∂-Xn\v \√
hmKvZm-\-߃ `c-W-L-S\ \¬In. F∂m¬ CXp-hsc AXv \S-∏m-
bn-√. AXn-\m¬ `c-W-L-S\ ]cm-P-b-s∏-´p.
\koa : `c-W-L-S\ \sΩ ]cm-P-b-s∏-Sp-Øn-bn-√. \Ωƒ c-W-L-S-\sb BWv
]cm-P-b-s∏-Sp-Øn-b-Xv.
CXn¬ GsX-¶n-epw \ne-]m-Sp-I-tfmSv \n߃ tbmPn-°p-∂pt≠m? Ds≠-¶n¬ F¥p-
sIm≠v? tbmPn-°p-∂n-s√-¶n¬ F¥mWv \nß-fpsS \ne-]mSv ?
41
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
A[-ymbw ˛ 2
C¥-y≥ `c-W-L-S-\-bnse
Ah-Im-i-߃(RIGHTS IN THE INDIAN CONSTITUTION)
BapJw (Introduction)Hcp c-W-L-S-\- Kh¨sa‚ns‚ hnhn[ hn`m-K-ß-fpsS LS-\-sb-°p-dn®v am{X-
a√, Ah XΩn-ep≈ _‘-sØ-°p-dn®pw {]Xn-]m-Zn-°p-∂p. Ign™ A≤-ym-
b-Øn¬ ]Tn®Xv t]mse c-W-L-S-\-sb∂p-≈Xv Kh¨sa‚ns‚ A[n-Im-c-
߃°pta-¬ \n-b-{¥-W-߃ sIm≠p-h-cnIbpw F√m hy-‡n-Iƒ°pw A\p-
-hn-°m≥ Ign-bp∂ Nne Ah-Im--i-ß-tfm-Sp-Iq-Snb Hcp P\m-[n-]-Xy hy-hÿ
Dd-∏p-h-cp-Øp-Ibpw sNøp∂ Hcp {]am-W-amWv. Cu A[-ym-b-Øn¬ C¥y≥
`c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs°m-≈n-®n- p-≈- auen-Im-h-Im-i-ß-sf-°p-dn®v \Ωƒ ]Tn-
°pw. C¥-y≥ c-W-L-S-\-bpsS III mw mKw auen-Im-h-Im-i-߃ ]´n-I--s∏-Sp-
Øp-∂-tXm-sSm∏w Cu Ah-Im-i-߃°v taep≈ ]cn-an-Xn-I-sf-°p-dn®pw kqNn-
∏n-°p∂p. Ign™ Adp-]Øn Ggv h¿j-Øn-\p-≈n¬ Cu Ah-Im-i-ß-fpsS
hym]vXn amdp-Itbm hn]p-e-am-Ip-Itbm sNbvXn- p-≠v. Cu A≤-ymbw ]Tn-°p-
∂-Xn-eqsS Xmsg ]d-bp∂ Imc-y-ß-sf-°p-dn®v \nß-ƒ-°-dn-bm≥ Ign-bpw.
1. C¥-y≥ c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs∏- n- p≈ hy-X-ykvX auen-Im-h-Im-i-߃
GsX-√m-amWv?
2. Cu Ah-Im-i-߃ kwc-£n-°-s∏-Sp-∂-sX-ßs\?
3. Cu Ah-Im-i-߃ kwc-£n-°p-∂-Xn\pw hymJym-\n-°p-∂-Xn\pw
\oXn\ymb hn`m-K-Øn-\p≈ ]s¶¥v?
4. auen-Im-h-Im-i-ßfpw cmjv{S-\-b-Øns‚ \n¿tZ-i-I-XX-z-ßfpw XΩn-ep≈
hy-X-ymksa¥v?
42
Indian Constitution at Work
Ah-Im-i-ß-fpsS {]m[m-\yw (The Importance of Rights)1982 ¬ Gj-y≥ sKbnw-kns‚ \n¿amW {]h¿Ø\߃ Kh¨sa‚ v GXm\pw
Ipd®v tIm¨{Sm-IvS¿amsc Gev]n-®p. ta¬∏m-X-Ifpw (Flyovers) tÃUnbßfpw
\n¿an-°p-∂-Xn\v Cu Icm-dp-Im¿ cmP-y-Øns‚ hnhn[ mK-ß-fn¬ \n∂p≈ Zcn-{Z-
cmb \n¿amWsØmgn-em-fn-I-sf-bmWv D]-tbm-Kn-®n-cp-∂-Xv. tami-amb PohnX kmlN-
cy-Øn-emWv Ahsc ]m¿∏n-®-Xv. an\naw Iqen-t]mepw \¬Ip-hm≥ Ah¿ Xbm-dm-bn-
cp-∂n√.
Ah-cpsS Zb-\o-b-amb kml-N-c-y-sØ-°p-dn®v ]T\w \S-Ønb kmaq-
ly imkv{X-⁄-cpsS Hcp kwLw kp{]owtImS-Xn-bn¬ CXns\ kw_-
‘n®v ]cm-Xn-s∏´p. k¿°m¿ \n¿tZ-in-®n´p≈ Ipd™ Iqen \¬ImsX
tPmen sNøn∏n°p-∂Xv ASn-a-∏-Wnt°m (beger) As√-¶n¬ \n¿_-‘nX
tPment°m (Forced labor) XpeyamsW∂pw AXv auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS
ewL-\-am-sW∂pw hmZn-®p. Cu hmZw tImSXn kzo-I-cn-°p-Ibpw Bbn-c-
°-W-°n\p hcp∂ Cu sXmgn-em-fn-Iƒ°v k¿°m¿ \n¿-tZin® an\naw
Iqen e -y-am-Ip-∂Xv Dd∏v hcp-Ø-W-sa∂v k¿°m-dn-t\mSv \n¿tZin-°p-Ibpw
sNbvXp.
a°¬ emew-ßns\ 23 hb- p-≈--t∏mƒ {Inan-\¬ Ip‰-Øn\v AdÃp
sNbvXp. A -anse Np_pcn {Kma-Ønse \nhm-kn-bm-bn-cp∂p At±lw.
hnNm-cW ka-bØv am\-kn-I-\ne sX‰n-b-Xmbn ImW-s∏- -Xn-\m¬ At±-
lsØ tXPv]q-cnse temIv {]nb tKm]n-\mYv _¿tZmfn am\-knI Bip-
]-{Xn-bn-te°v Ab-®p.
1967 ˛epw 1996 ˛epw a°¬ emewMns\ NnIn-’n-®n-cp∂
tUmIvS¿am¿ At±l-Øns‚ NnIn’ hnP-b-I-c-am-b-Xns‚ ASn-
ÿm-\-Øn¬ a°¬ hnNmcW t\cn-Sp-hm≥ tbmK-y-\m-sW∂v
ImWn®v Pbne[n-Im-cn-Iƒ°v IsØ-gpXn. ]t£ Bcpw Cu Fgp-
Øn\v {i≤-sIm-Sp-Øn-√. a°¬ PpUo¬j-y¬ IÃ-Un-bn¬ Xs∂
XpS¿∂p.
a°¬ emewMns\ 2005 Pqsse-bn¬ tamNn-∏n-®p. At∏mƒ At±-
l-Øn\v 77 hb- p-≠m-bn-cp-∂p. 54 h¿jw At±lw IÃ-Un-bn¬
sNe-hm-°n. B Ime-b-f-hn¬ At±-l-Øns‚ tIkv hnNm-c-W°v
h∂-tX-bn√. kwÿm-\Øv hnNm-cW sNø-s∏-SmsX InS-∂n-cp∂
tIkp-Iƒ ]cn-tim-[n-°p-∂-Xn\p th≠n a\p-j-ym-h-Imi IΩo-j≥
\nb-an-® Hcp kwLw CS-s]-´Xv sIm≠mWv Abmsf tamNn-∏n-
®Xv.
a°-ens‚ PohnXw ]q¿W-ambpw ]mgm-bn. ImcWw At±-l-
Øn-s\-Xnsc icn-bmb coXn-bn-ep--s≈mcp hnNm-cW Hcn-°epw -
a°¬ Hcp kº-∂\pw
A[n-Im-c-ap≈h\p-am-bn-
cps∂-¶n¬ F¥v kw`-hn-
°p-am-bn-cp-∂p? \n¿amW
sXmgn-em-fn-Iƒ F≥Pn-\o-
b¿am -cm -bn -c p -s∂-¶n¬
F¥m-bn-cn°pw. Ah-cpsS
Ah-Im-i-߃ ewLn-°s∏-
Sp-am-bn-cpt∂m?
43
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
\S-Øp-I-bp-≠m-bn-√. \ΩpsS c-W-L-S\ Hmtcm ]uc\pw Pohn-°m\pw kzmX-
{¥y-Øn-\pap≈ Ah-Imiw \¬Ip-∂p-≠v. \ym-bhpw Ime-Xm-ak-hp-an-√mØ
hnNm-W-°p≈ Ah-Imiw GsX-mcp ]uc\pw D≠m-bn-cn-°-W-sa-∂XmWv CXp-
sIm≠¿∞-am-°p-∂-Xv. c-W-L-S\ \¬Ip∂ Ah-Im-i-߃ e`n-°msX hcp-
tºmƒ F¥p kw -hn-°p-∂psh∂v a°-ens‚ A\p- hw ImWn-°p-∂p.
BZy DZm-l-c-W-Øns‚ Imc-y-Ønepw `c-W-L-S\ \¬In-bn-´p≈ Ah-
Im-i-ß-fpsS ewL-\-ap-≠m-bn. ]t£ CXv tImS-Xn-bn¬ tNmZyw sNø-s∏- p.
AXns‚ e-ambn sXmgn-em-fn-Iƒ°v Ah-Im-i--s∏´ thX\w e`n-°p-Ibpw
sNbvXp. Aßs\ c-W-L-S\ Dd-∏p-\¬Ip∂ Nqj-W-Øn-s\-Xnscbp≈ Ah-
Imiw Cu sXmgn-em-fn-Iƒ°v \oXn Dd-∏p-h-cp-Øn.
Ah-Im-i- ]{XnI (Bill of Rights)Cu c≠v DZm-l-c-W-ßfpw ImWn-°p-∂Xv Ah-Im-i-ß-fpsS {]m[m-\-y--sØbpw
Ah-bpsS \S-∏n-em-°-en-s\-bp-amWv. ]uc-∑m¿°v Nne Ah-Im-i-ß-fp-s≠∂pw
Kh¨sa‚ v Cu Ah-Im-i-ßsf AwKo-I-cn--°p-∂ps≠∂pw P\m-[n-]-Xyw Dd-
∏p-h-cp-Ø-Ww. AXn-\m¬ an°- P-\m-[n-]-Xy cmP-y-ß-fp-sSbpw `c-W-L-S-\-
bn¬ ]uc-∑m-cpsS Ah-Im-i-ß-fpsS Hcp ]´nI Dƒs∏-Sp-Øn-bn- p-≠v. c-W-
L-S-\-bn¬ Dƒs∏-Sp-Ønbn-´p-≈Xpw AXn-\m¬ kwc-£n-°-s∏Sp-Ibpw
sNbvXn´p≈ AØcw Ah-Im-i-ß-fpsS ]´n-I-tb-bmWv Ah-Imi ]{XnI
(Bill of Rights) F∂v hnfn-°p-∂-Xv. Ah-Imi ]{XnI hy-‡n-I-fpsS AhIm-
i-߃s°-Xnsc {]h¿Øn-°p-∂-Xn-¬\n∂v Kh¨sa‚ns\ hne-°p-Ibpw Ah-
Imi ewL-\-ap-≠m-bm¬ AXn-\p≈ ]cn-lmcw Dd-∏m-°p-Ibpw sNøp-∂p.
Hcp sSen-hn-j≥ As√-¶n¬^m≥ hmßp--tºmƒ hmd‚nIm¿Uv e`n-°p-∂Xv t]mse-bmWv Ah-Imi ]{XnIsb∂v (Bill of Rifhts)F\n°v a\- n-embn. Aß-s\-X-s∂-bt√?
hy-‡n-bpsS Ah-Im-i-߃ `c-W-L-S\ kwc-£n--t°-≠Xv
Bcn¬ \n∂mWv? Hcp hy-‡n-bpsS Ah-Im-i-ßsf oj-Wn-s∏-Sp-
Øp-∂Xv as‰mcp hy-‡ntbm, As√-¶n¬ kz-Im-cy kwL-S-\tbm
BImw. AØ-c-samcp kml-N-c-y-Øn¬ hy-‡nbv°v Kh¨sa‚ns‚
kwc-£Ww Bh-i-y-am-Wv. A{]-Imcw hy-‡n-bpsS Ah-Im-i-߃
Kh¨sa‚n\v kwc-£n-°p-hm-\p≈ DØ-c-hm-Zn-Ø-ap-≠v. t\sc-a-dn®v
Kh¨sa‚ns‚ hnhn-[-L-S-I-ß-fpsS (\nb-a-\n¿amWw (legislation)Imc-y-\n¿h-lWw (Executive) DtZ-ym-K-ÿhrμw (Bureacracy), \oXn-
\-ymb hn`mKw (Judiciary), {]h¿Ø-\-Øm¬ hy-‡n-bpsS Ah-Im-
i-߃ ewLn--°s∏-t -°mw.
C¥-y≥ `c-W-L-S-\-bnse auen-Im-h-Im-i-߃
(Fundamental Rights in the Indian Constitution)kz-mX-{¥y kacIm-eØv \ΩpsS tZiob t\Xm-°-∑m¿ auen-Im-
h-Im-i-ß-fpsS {]m[m-\yw a\- n-em-°p-Ibpw {_n´ojv c-Wm-[n-
44
Indian Constitution at Work
Im-cn-I-tfmSv Ah am-\n-°-W-sa∂v
Bh-i-y-s∏-Sp-Ibpw sNbvXp. 1928 ¬
Xs∂ tamØn-em¬ s\lvdp IΩn‰n
Ah-Im-i- ]-{XnI (Bill of Rights)thW-sa∂ hmZw D∂-bn-®n-cp∂p. kzm-
X-{¥yw t\Sn `c-W-L-S\ cq]o-I-cn-
°p∂ thf-bn¬ Ah-Im-i-߃ c-W-
L-S-\-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øp-∂-Xns\
kw_-‘n®v c≠v A`n-{]m-b-߃
D≠m-bn-cp-∂n-√. {]tX-yIw kwc-£n-°-
s∏-tS≠ Ah-Im-i-ß-fpsS Hcp ]´nI
Xs∂ c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn.
Ah auen-Im-h-Im-i-߃ (Fundamen-tal Rights) F∂v Adn-b-s∏-´p. auen-
Im-h-Im-i-߃ hfsc {]m[m-\-y-ta-dn-
bXmb-Xn-\m¬ Kh¨sa‚ v Xs∂
Ah- ewLn-°p-Ibn-s√∂v c-W-L-S\
Dd∏v hcp-Øn-bn-cn-°p-∂p.
auen-Im-h-Imi-߃ e -y-amb a‰v
Ah-Im-i-ß-fn¬ \n∂pw hy-Xy-kvX-am-
Wv. km[m-c-W-bmbn, \nb-a-]-c-amb
Ah-Im-i-ßsf kwc-£n-°p-∂Xpw \S-
∏n-em-°p-∂-Xpw km[m-cW \nb-a-߃
(Ordinary laws) BsW-¶n¬ auen-Im-
h-i-ßsf kwc-£n-°p-∂Xpw Dd∏v
hcp-Øp-∂Xpw cmP-y--sØ c-W-L-S-\-
bm-Wv. km[m-cW \nb-a-ßsf efn-X-
amb \S-]Sn {Ia-Øn-eqsS t`Z-KXn
sNøp-tºmƒ auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS
t`Z-K-Xnbv°v c-W-L-S\m t`Z-K-Xn-bn-
eqsS am{Xta km[-y-am-Iq. Kh¨-
sa‚ns-‚ Hcp L-S-Ihpw auen-Im-h-
Im-i-ßsf ewLn-°p∂ coXn-bn¬
{]h¿Øn-°m≥ ]mSn -√. Kh¨-
sa‚ns‚ {]h¿Ø-\-ß-fn-eqsS auen-
Im-h-Im-i-߃ ewLn-°--s∏-´m¬
Ahsb kwc-£n°p-hm-\p≈ A[n-Im-
chpw DØ-c-hmZnØhpw \oXn-\-ymb
Z£n-Wm-{^n-°≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Imi ]{XnI
(Bill of Rights in the SouthAfrican Constitution)1996 Unkw-_-dn-emWv Z£n-Wm-{^n-°≥ c-W-L-S\ \ne-hn¬ h∂Xv. Z£n-Wm-{^n-°-bnse h¿Whnth-N\Kh¨sa‚ns‚ ]ncn-®p-hnSens\ XpS¿∂p-≠mb B`-y-¥-c-bp≤ oj-Wn-bp-sS ]›m-Ø-e-Øn-emWv c-W-L-S-\-bpsS cq]o-I-c-Whpw {]J-ym-]-\hpw \S-∂-Xv. P\m-[n-]-X-y-Øns‚ aqe-°-√m-bn- mWv Ah-Imi ]{Xn-Isb Z£n-Wm-{^n°≥ c-W-L-S\ hnti-jn-∏n-°p-∂Xv. Z£n-Wm-{^n-°≥ `c-W-L-S\ h¿Kw (race), enwKw (gender) ,K¿`w (Pregnancy), sshhm-lnI ]Zhn (Marital Sta-tus), hwiw (Ethnic), h¿Ww, hbkv, sshI-eyw (dis-ability), aXw, a\xkm£n (Conscience), hni-zmkw,kwkvImcw, `mj, P\\w, F∂n-h-bpsS ASn-ÿm-\-Ønep≈ hnth-N\w hne°p∂p. Hcp ]s£ ]uc-∑m¿°v G‰hpw IqSp-X¬ Ah-Im-i-߃ e`-y-am-°n-bn-´p≈ `c-W-L-S-\-bnsem-∂m-Wn-Xv. Hcp {]tX-yI `c-W-L-S\m tImS-Xn-bmWv Cu Ah-Im-i-߃ \S-∏n¬hcpØp-∂-Xv.
Z£n-Wm-{^n-°≥ `c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs]-´n-´p≈Nne Ah-Im-i-߃ Xmsg ]d-bp-∂p.
$ A¥-kn-\p≈ Ah-Imiw (Right to Dignity)$ kz-Im-c-y-Xbv°p≈ Ah-Imiw (Right to Privacy)$ am\-y-amb sXmgn¬ sNøm-\p≈ Ah-Imiw
(Right to Fair labour Practices)$ Btcm-K-y-I-c-amb ]cn-ÿn-Xnbv°pw, ]cn-ÿnXn
kwc-£-W-Øn-\p-apf≈ Ah-Imiw (Right toHealthy environment and right to protection ofenvironment)
$ ]m¿∏nS kuI-c-yØn-\p≈ Ah-Imiw (Rightto adequate housing)
$ Btcm-Ky]cn-]m-e\w, `£Ww, Pew, kmaq-lnI kpc£ F∂n-hbv°p≈ Ah-Imiw(Right to health care, food, water and socialsecurity)
$ Ip´n-I-fpsS Ah-Imi߃ (Children's Rights)$ ASn-ÿm\ hnZ-ym- -ym-k-Øn\pw D∂X hnZ-ym- --ym
-kØn\pap≈ Ah-Imiw (Right to Basic andhigher education)
$ kmwkvIm-cn-Ihpw, aX-]-c-hpw, mjm-]-c-hp-ambhn`mK-ß-fpsS Ah-Imiw (Right to cultural,religious and linguistic communities.)
$ hnh-cm-h-Imiw (Right to Information)
45
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
(Judiciary) hn`m-K-Øn-\p-≠v. CXv XpS¿∂v hcp∂ A[-ymb-Øn¬ \Ωƒ ]Tn-
°pw. Imc-y-\n¿h-lW hn`m-K-Øns‚bpw, \nb-a-\n¿amW hn`m-K-Øns‚bpw
{]h¿Ø-\-߃ auen-Im-h-Im-i-ßsf ewLn-°p-Itbm, A\ym-b-amb coXn-
bn¬ \nb-{¥n-°p-Itbm sNbvXm¬ CØcw {]h¿Øn-Isf \nb-a-hn-cp≤ambn
{]J-ym-]n-°m-\p≈ A[n-Imcw \oXn-\-ymb hn`m-K-Øn-\p-≠v. F¶nepw auen-
Im-h-Im-i-߃ ]cn-]q¿Wtam (absolute) A\n-b-{¥n-Xtam (unlimited) A√.
AXn-\p-ta¬ Kh¨sa‚n\v bp‡n-]-c-amb (Reasonable) \nb-{¥-W߃
G¿s∏-Sp-Ømhp∂-Xm-Wv.
ka-X-zm-h-Imiw (Right to Equality)
Xmsg ]d-bp∂ c≠v kml-N-c-y-߃ ]cn-K-Wn-°p-I. Ch km¶¬]n-I-am-Wv.
F∂m¬ Ch-bn¬ NneXv \ne-hn¬ kw -hn-°p-∂-Xpw, mhn-bn¬ kw -hn-t®°m-
hp-∂-Xp-am-Wv. auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS ewL\w CXn¬ Dƒs∏´n-´ps≠∂v
\n߃ IcpXp-∂p-t≠m?
kz-mtZjv Ipam¿ Xs‚ kplr-Øp-°-fn¬ Hcm-tfmsSm∏w {KmaØnse hgn-
tbmc °S-bn¬ \n∂pw Nmb IpSn-°m≥ Xocp-am-\n-®p. IS-°m-c-\vv kzm-tZjv
Ipamdns\ Adn-bmw. ]t£ Ahs‚ kplrØns‚ PmXn Adn-bp-hm≥ th≠n
At±-l-Øn‚ t]cv tNmZn-®p. CXn\v tijw Nmb-°-S-°m-c≥ kz-mtZjv Ipam-
dn\v \√ ]m{X-Øn¬ Nmb sImSp-Øt∏mƒ Zfn-X-\mb kplr-Øn\v a¨]m-
-{X-Øn-emWv Nmb \¬In-b-Xv.
]ptcm-KXn ]cn-tim-[n-°pI (Check your progress)
C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse auen-Im-h-Im-i-ß-fpw £n-Wm-{^n-°≥ c-W-L-S-\-bn-se Ah-Imi ]{Xn-Ibpw XΩn¬ Xmc-X-ayw sNbvXv Xmsg ]d-bp∂Ah-Im-i-ß-fpsS ]´nI Xbmdm°pI
$ c≠nepw s]mXp-hm-bn- p≈ Ah-Im-i-߃
$ `£n-Wm-{^n-°≥ c-W-L-S-\-bn¬ e`y-am-bXpw F∂m¬ C¥-y≥ c-W-L-S-\-bn¬ e`y-a-√m-ØXpw
$ `£n-Wm-{^n-°≥ c-W-L-S-\-bn¬ hy-‡-ambn ]cm-a¿in-®n- p-≈Xpw.F∂m¬ C¥-y≥ c-W-L-S-\-bn¬ A¥¿eo-\-am-b-Xp-amb Ah-Im-i-߃.
46
Indian Constitution at Work
ka-Xz-Øn-\p≈ Ah-Imiw (Right toEquality)$ \nb-a-Øn-\p-ap-∂n¬ Xpey-X.$ Xpey \nba ]cn-c£.$ aXw, h¿Kw, PmXn, enwKw, P\-\-ÿew
F∂n-hbpsS ASn -ÿm-\-Øn-ep≈hnth-N-\-ßfpsS \ntcm-[-\w.
$ tlm´-ep-Iƒ, IS-Iƒ, InW-dp -Iƒ,Ipf߃, s]mXp kv\m\-L-´-߃,s]mXp-\n-c-Øp-Iƒ F∂n-hn-S-ß-fn¬Xpey- {]th-i\w
$ s]mXp-tPmen-I-fn¬ Ah-k-c-k-a-Xzw.$ AbnØ \n¿Ωm¿P\w$ ÿm\-t∏-cp-Iƒ \n¿Ø-em-°¬.kzmX-{¥y-Øn-\p≈ Ah-Imiw (Right toFreedom)
Xmsg ]d-bp∂ kzmX-{¥y-߃°p≈Ah-Im-i-߃
$ A`n-{]mb {]I-S-\-Øn\pw Bhn-jvIm-c-Øn-\pap≈ kzmX-{¥yw.
$ kam-[m-\-]-c-ambn ktΩ-fn-°m-\p≈Ah-Im-iw.
$ kwL-S-\-Iƒ cq]n-I-cn-°p-hm-\p≈ Ah-Im-iw.
$ C¥y-bn -sehnsSbpw kzX-{¥-ambnk©-cn-°m-\p≈ Ah-Imiw.
$ C¥ybn¬ Fhn-sSbpw ÿnc-Xm-a-k-am-°m-\p≈ Ah-Im-iw.
$ CjvS-ap≈ sXmgn¬ sNøp-∂-Xn-\pw,hyh-km -b -Ønepw I®--h -S -ØnepwG¿s∏-Sp-∂-Xn-\p-ap≈ Ah-Imiw.
$ Ip‰-߃ ÿm]n-°p-∂Xv kw_-‘n®kwc-£Ww
$ Poh\pw hy‡n kzmX-{¥y-Øn-\p-ap≈Ah-Imiw.
$ hnZym-`ym-k-Øn-\p≈ Ah-Im-iw.$ Nne tIkpI-fp-ambn _‘-s∏´p≈
in£-bn¬ \n∂pw Ad-Ãn¬ \n∂p-ap≈]cn-c-£.
NqjW-Øn-s\-Xn -sc-bp≈ Ah-Imiw(Right against exploitation)
$ a\pjy hym]-c-Øn-s\-Xn-sc-bpw, \n¿_-‘nX tPmen-s°-Xn-sc-bp-ap≈ Ah-Im-iw.
$ Ip´n-I-sf-sIm≠v A]-I-S-I-c-amb tPmensNøn-°p-∂Xn\p≈ \ntcm-[\w
aX kzmX-{¥y-Øn\p≈ Ah-Im-iw (Rightto freedom of religion)$ a\xkm-£n°pw kzX-{¥amb aX-hn-
izmk-k-Øn\pw aXmN-c-W-Øn\pw aX{]Nm-c-W-Øn-\p-ap≈ kzmX{¥yw
$ aX-]-c-amb Imcy-ßfpsS \S-Øn-∏n-\p≈ Ah-Im-iw.
$ GsX¶nepw {]tXyI aXsØ ]cn-t]mjn-∏n-°p-∂-Xn-\mbn \nIpXn \¬Ip-Xv kw_-‘n® kzmX{¥yw
$ hnZym-`ymk ÿm]-\-ß-fn¬ aX-t_m-[-\-Øn-tem, Bcm-[-\-bntem ]s¶-Sp-°p-∂-Xp-ambn _‘-s∏´ kzmX-{¥yw.
kmwkvIm-cn-Ihpw hnZym-`ymk]c-hp-ambAh-Im-i-߃ (Cultural and EducationalRights)$ \yq\-] -£-ß-fpsS `mj-bp -sSbpw
kwkv°m-c-Øn-s‚bpw kwc-£-Ww.$ \q\-]£ hn`m-K-߃°v hnZym-`ymk
ÿm]-\-߃ Bcw-`n-°p-∂-Xn-\p≈Ah-Im-iw.
`c-W-L-S-\m-]-c-amb ]cn-lm-c-߃°p≈Ah-Im-iw. (Right to Constitutional Rem-edies)$ auen-Im-h-Im-i-߃ kwc-£n-°p-∂-Xn-
\mbn dn´pIƒ (Writs), DØ-c-hp-Iƒ,\n¿t±-i-߃ F∂nh ]pd-s∏-Sp-hn-°p-∂-Xn-\mbn tImS-Xnsb kao-]n-°m-\p≈Ah-Imiw.
C¥y≥ `c-W-L-S\
`mKw 3: auenI Ah-Im-i-߃
47
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
A\p-tOZw 16(4) ]nt∂m° hn`m-K-Øn¬s]´ P\-hn-`m-K-Øn\v k¿°m¿ k¿Δo-kn¬ aXn-bmb {]mXn-\n[yw e`n-®n-´n√ F∂v tÉn\v t_m[y-s∏-Sp-∂-]£w B hn`m-K-Øn\v A¿l-amb kwh-cWwsIm≠p-h-cp-∂-Xn¬ \n∂v Cu hIp∏v k¿°m-dns\hne-°p-∂n-√.
Hcp hm¿Øm Nm\¬ Xß-fpsS \mev hm¿Øm Ah-Xm-c-I¿s°-
Xnsc C\n apX¬ Ah¿ hm¿Ø hmbn--t°-≠-Xn-s√∂p≈ Hcp DØ-
chv ]pd-s∏-Sp-hn-®p. Ah¿ \mev t]cpw kv{XoI-fm-bn-cp-∂p. 45 hb-
n\p apI-fn¬ {]mb-aps≠-∂-Xm-bn-cp-∂p Ah¿s°-Xn-sc DØ-chv
]pd--s∏-Sp-hn-°m-\p≈ Imc-Ww. F∂m¬ 45 hb-kn\p apI-fn-¬ {]mb-
ap≈ ]pcp-j≥am-cmb c≠v hm¿Øm Ah-Xm-c-I¿s°-Xnsc Cu
hne°v G¿s∏-Sp-Øn-bXpan√.
hy-‡-amb hnth-N-\-Øns‚ DZm-l-c-W-ß-fmWv Ch. H∂m-a--
tØXv PmXn-bp-sS ASn-ÿm-\-Øn-em-sW-¶n¬ c≠m-a--tØXv enwK-
Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn-em-Wv. AØ-c-Øn-ep≈ hnthN\w \oXo-
Icn-°m-hp-∂-XmsW∂v \n߃ Icp-Xp-∂p-t≠m?
ka-X-zm-h-Imiw CØ-c-Øn-ep≈Xpw A√m-Ø-Xp-amb F√m
hnth-N-\--sØbpw Zqco-I-cn-°m≥ {ian-°p-∂p. s]mXp-ÿ-e-ß-fmb
IS-Iƒ, t`mP-\-im-e-Iƒ, hnt\mZ tI{μ-߃, InW-dp-Iƒ, kv\m\-
L -߃, Bcm-[-\m-e-b-߃ F∂n-hn-S-ß-fnte°v {]th-in-°m≥
CXv Xpey Ah-kcw \¬Ip-∂p. P\\w, aXw, enwKw, h¿Ww, PmXn,
h¿Kw F∂n-h-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ bmsXmcp hnth-N\hpw ]mSn-
√. ta¬ ]d™ Imc-W-ß-fp-sS ASn-ÿm-\-Øn¬ s]mXp \nb-a-\-
ß-fn¬ bmsXmcp hnth-N\hpw A\p-h-Zn-°p-∂n-√. ap≥Im-e-ß-fn¬
\ΩpsS kaq-l-Øn¬ CØcw Xpey-{]-th-i\w {]mh¿Øn-I-am-
°nbn-cp∂n√. AXvsIm≠v Xs∂ Cu Ah-Im-i-߃ hfsc {][m-
\-s∏ -Xm-Wv.
Abn-Øm-N-c-Ww- A-k-a-X-z-Øns‚ {]mIr-X-amb cq]am-Wv. ka-
X-zm-h-Imiw CXns\ \n¿am¿P\w sNbvXn-cn-°p-∂p. `c-W-L-S-\-
bnse 18 mw hIp-∏v {]Imcw ÿm\-t∏cpIƒ \¬Ip-∂Xv \n¿Ø-
em-°p∂-Xn-eqsS Hcp hy-‡n°v ssk\n-Ihpw hnZ-ym- -ym-k-]-c-hp-amb
anI-hn-s\m-gnsI bmsXmcp ÿm\-t∏cpw \¬Ip-∂-Xn¬ \n∂v
cmjv{SsØ hne-°p-∂p. Aßs\ ka-X-zm-h-Imiw Xpe-y-]-Z-hnbpw
A¥ pw Dd∏v hcp-Øn--s°m≠v C¥-ysb Hcp bYm¿∞-P-\m-[n-]-
Xy cmjv{Sam-°nØo¿°m≥ ]cn-{i-an-°p∂p.
bYm¿∞-Øn¬ CØcw Imcy-
߃ \ΩpsS cmPy-Øv kw`-
hn-°p-∂pt≠m? AtXm CsXm-
s° shdpw km¶-ev]nIw am{X-
amtWm?
48
Indian Constitution at Work
\ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS BapJw (Preamble) hmbn-®n- p-t≠m? CXv Fß-
s\-bmWv ka-X-z-sØ hni-Zo-I-cn-°p-∂-Xv. ka-X-zsØ kw_-‘n®v c≠v Imcy-
߃ Bap-J-Øn¬ ]cm-a¿in-°p-∂-Xmbn \n߃°v ImWmw. Xpe-y-]Zhn,
Ah-k-c-k-aXzw. kaq-l-Ønse F√m hn`m-K-߃°pw Xpey Ah-k-c-߃
A\p-`-hn-°p-hm≥ Ign-bpI F∂-XmWv Ah-k-c-k-a-Xzw sIm≠v A¿∞-am-
°p-∂-Xv. F∂m¬ hnhn[ Xc-Øn-ep≈ Ak-a-X-z-߃ \ne-\n¬°p∂ Hcp
kaq-l-Øn¬ Ah-k-c-k-a-Xzw sIm≠v A¿∞-am-°p-∂-Xv F¥mWv?
]nt∂m°w \n¬°p∂ Nne hn`m-K-ß-fpsS (kmaq-ln-Ihpw, kmº-Øn-I-hp-
ambn ]nt∂m°w \n¬°p-∂-h¿, kv{XoIƒ, Ip´n-Iƒ) D∂-a-\-Øn-\mbn
{]tXyI ]≤-Xn-Ifpw \S-]-Sn-Ifpw Kh¨sa‚n\v \S-∏n-em-°m-hp-∂-Xm-sW∂v
`cW-L-S-\ hy-‡-am-°p-∂p. ka-X-z-sØ ]n≥Xp-S-cp--tºmgpw, sXmgn-enepw, hnZym-
`-ymk ÿm]--\ß-fnse {]th-i-\Ønepw kwh-cWw \¬Ip-∂Xv \nßsf
AXvv p-X--s∏-Sp-Øn-bn- p-≠mhmw. kwh-cWw t]mep≈ \b-ßsf ka-X-zm-h-Im-
i-Øns‚ ewL-\-ambn ImWm≥ Ign-bn--s√∂v c-W-L-S-\-bpsS A\p-tOZw
16 (4) ¬ hy-‡-ambn hni-Zo-I-cn-°p-∂p. Ah-k-c-ka-Xz-Øn-\p≈ Ah--Imiw
]q¿-Øn-bm-°p-∂-Xn\v CXv A\n-hm-c-y-am-sW∂v c-W-L-S-\-bpsS A¥xkØ
]cn-tim-[n-®m¬ \nß-ƒ°v t_m[-y-am-Ipw.
\nß-fmWv \ymbm-[n-]≥ (You are the Judge)Hdokbnse ]pcn Pn√-bn¬ \n∂v ZfnXv hn`m-K-Øn¬s∏´ Hcm-fmWv Xm≥ F∂v kzbw ]cn-N-b-s∏-Sp-Øn-s°m≠v lZn-_μpF∂ hy‡n-bn¬ \n∂pw \n߃s°mcp X]m¬ Im¿Uv e`n-®p. Cu IØn¬ At±lw kqNn-∏n-®Xv Xß-fpsS kap-Zm-b-Øn¬s∏´ ]pcp-j≥am¿ AhnsS \S∂ Hcp hnhml NS-ßns‚`mK-ambn hc-s‚bpw hc-t\m-sSm∏w h∂ Db¿∂ PmXn-bn¬s∏´AXn-Yn-I-fptSbpw Im¬ Igp-I-W-sa∂ BNm-csØ \nc-kn®pF∂-XmW,v CXns‚ {]Xn-Im-c-ambn Cu kap-Zm-b-Øn¬s∏´\mev kv{XoIsf a¿±n-°p-Ibpw as‰m-cmsf \·-bm°n \S-Øp-Ibpw sNbvXp. X]m¬ Im¿Un¬ At±lw XpS¿∂v Cßs\Fgp-Xn, ""Rß-fpsS Ip´n-Iƒ hnZym-k-º-∂-cm-Wv. BNm-c-ß-fpsS mK-ambn D∂-X-Pm-Xn-bn¬s∏- -h-cpsS Im¬ Igp-Ip-∂-Xpw,F®nene FSp-°p-∂-Xpw, ]m{X-߃ Igp-Ip-∂-Xn\pw Ah¿Xøm-d√ F∂v hy‡-am°n.''
apI-fn¬ ]d-™n-´p≈ hkvXp-X-Iƒ icn-bm-sW∂ \nK-a-\-
Øn¬ Xmsg ]d-bp∂ Imcy-ß-fn¬ \n߃ Xocp-am-\-sa-Sp-°p-I.
$ Cu kw -h-Øn¬ auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS ewL-\-ap-≠m-bn- pt≠m?
$ Cu Imcy-Øn¬ F¥v sNøp-hm-\mWv \n߃ Kh¨sa‚n-t\mSv DØ-chnSpI?
49
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
Nne kml-N-cy-ß-fn¬\nb-a-{]-Imcw Nneh y ‡ n - I - f p s SPohSp°m≥ Ign-bp-sa-∂mtWm CXv sIm≠vA¿∞-am -°p -∂-X v?hnNn-{X-a-t√. \nß-fpsS a\- n¬ Fs¥-¶nepw DZm -l-c -W-apt≠m?
kzmX-{¥y-Øn-\p≈ Ah-Imiw (Right to Freedom)ka-Xzhpw kzmX-{¥yhpw (equality and freedom) P\m-[n-]-Xy-Øn\v
G‰hpw AXy-¥m-t]-£n-X-amb c≠v Ah-Im-i-ß-fm-Wv. Ch c≠pw
]c-kv]c]qc-I-ß-fm-Wv. kzmX-{¥y-sa-∂Xv sIm≠v Dt±-in-°p-∂Xv
Nn¥-bp-sSbpw, Bhn-jv°m-c-Øn-s‚bpw Ah-bpsS {]tbm-K-Øn-
s‚bpw kzmX-{¥y-am-Wv. F∂n-cp-∂mepw Hcmƒ CjvS-s∏-Sp-∂-Xp-t]m-
setbm, B{K--ln-°p-∂Xv t]msetbm {]h¿Øn-°m-\p-≈-X√
kzmX{¥yw F∂v hy‡-amWv. Aß-s\-bm-bm¬ kaq-l-Ønse henb
Hcp hn`mKw P\-Xbv°v Ah-cpsS kzmX{¥yw A\p- -hn-°m≥ Ign-
bmsX hcpw. A°m-c-W-Øm¬, a‰p-≈-h-cpsS kzmX-{¥ysØ l\n-
°m-sXbpw {Ia-k-am-[m\w XI¿°m-sXbpw Hmtcm hy‡nbpw A\p-
`-hn-°p∂ kzmX-{¥ysØ am{Xta kzmX-{¥y-ambn \n¿ΔNn-°m≥
Ign-bq.
Pohn-°p-∂-Xn\pw hy‡n kzmX-{¥y-Øn-\p-ap≈ Ah-Imiw (Right to life and personal liberty)kzmX-{¥y-Øn-\p≈ Ah-Im-i-ß-fn¬ G‰hpw {][m-\-s∏-´-XmWv
Poh\pw, hy‡n kzmX-{¥y-Øn-\p-ap≈ Ah-Im-i-߃. \nb-a-Øm¬
ÿm]n-X-amb \S-]-Sn-{I-a-ß-fn-eq-sS-b-√msX (Procedure establishedby law) GsXm-cm-fp-tSbpw Poh-t\m, hy‡n-kzm-X-{¥ytam l\n-°m≥
]mSn-√. CXv sIm≠v A¿∞-am-Ip-∂Xv Ad-Ãn\v Bkv]-Z-amb
ImcWw [cn-∏n-°msX Hcp hy‡nsb AdÃv sNøm≥ ]mSn√ F∂-
Xm-Wv. AYhm AdÃv sNø-s∏-Sp∂ hy‡n°v Abmƒ sXc-s™-
Sp-°p∂ A`n-`m-j-I-\p-ambn Btem-Nn-°p-hm\pw At±lw aptJ\
{]Xn-hZn-°m-\p-ap≈ Ah-Im-i-ap-≠m-bn-cn°pw. AXp-t]mse AdÃv
sNø-s∏´ hy‡nsb 24 aWn-°q-dn-\-Iw G‰hpw ASp-Øp≈ aPn-
kvt{S-‰ns‚ ap≥]msI t]meokv \n¿_-‘-ambpw lmP-cm-t°-≠-Xm-
Wv. t]men-kns‚ mK-am-√mØ aPn-{k-t{S‰v Cu AdÃv \oXn-bp-‡-
amtWm A√tbm F∂ Imcy-Øn¬ Xocp-am-\-sa-Sp-°pw.
hIp∏v 21. Poh\pw hy‡n kzmX-{¥y-Øn-\p-ap≈ kwc-£Ww \nb-a-Øm¬ ÿm]n-X-amb \S-]Sn {Ia-ß-fn-eq-sS-b-√msX GsXmcp hy‡n-bp-sSbpw Poht\m, hy‡n-kzm-X-{¥y-tam l\n-°m≥ ]mSn-√.
50
Indian Constitution at Work
Hcp hy‡n-bpsS Pohn°m-\p≈ Ah-Im-isØ kwc-£n-°pI
F∂Xv am{X-a√, adn®v hnim-e-amb Hcp {]mtbm-Kn-I-Xbpw CXn-\p-≠v.
kp{]ow-tIm-S-Xn-bpsS hnhn[ hn[n-\ym-b-߃ Cu Ah-Im-i-Øns‚
hym]vXn h¿≤n∏n-®n-´p-≠v. Nqj-W--ap-‡-ambn A¥-t msS Pohn°phm-
\p≈ a\p-jys‚ Ah-Imiw Cu Ah-Im-i-Øn¬s∏-Sp-∂p-sh∂v kp{]ow-
tIm-SXn hy‡-am-°n-bn-´p-≠v. Poh-t\m-]m-[n-bn-√msX Hcp hy‡n°pw
Pohn-°m≥ Ign-bn√ F∂pw Pohn-°m-\p≈ Ah-Im-i-Øn¬ ]m¿∏n-S-
Øn\pw D]-Po-h-\-Øn-\p-ap-ff Ah-Im-i-߃ IqSn Dƒs∏-Sp-∂p-sh∂pw
kp{]ow-tIm-SXn hy‡-am-°p-∂p.
Icp-X¬ XS-¶¬ (Preventive Detention)km[m-c-W-bmbn Hcp hy‡n AdÃv sNø-s∏-Sp-∂Xv Abmƒ GsX-¶nepw
Ip‰-Ir-Xy-Øn¬ G¿s∏- -Xn\p tij-am-Wv. F∂n-cp-∂mepw Nne A]-hm-Z-ß-
fp≠v. Nne kμ¿`-ß-fn¬ Ip‰w sNøp-∂-Xn\p ap≥]mbn- Ip‰w sNøm≥
km[y-X-bp-s≠∂ kwi-b-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ hy‡n-Isf Ipd®v ka-
b-tØ°v apI-fn¬ kqNn-∏n® \S-]-Sn-{I-a-ßsfm∂pw IqSmsX AdÃv sNømw.
CXv Icp-X¬ XS-¶¬ (Preventive Detention) F∂-dn-b-s∏-Sp-∂p. AXm-bXv
Hcp hy‡n cmjv{S-Øns‚ kpc-£-t°m, {Ia-k-am-[m-\-Ønt\m `ojWn
Db¿Øp-sa∂v Kh¨sa‚n\v tXm∂p-I-bm-sW-¶n¬ Abmsf AdÃv sNøm\pw
hnNm-cW IqSmsX XS-¶-en¬ hbv°m\pw Kh¨sa‚n\v A[n-Im-c-ap-≠v. aq∂v
amkw hsc-bmWv Icp-X¬ XS-¶¬ \o´n-s°m≠v t]mIm≥ Ign-bp-I. aq∂v
amk-Øn\v tijw Cu tIkv Hcp D]-tZ-i-I-k-anXn°v ap≥]msI ]p\x]cn-
tim-[-\bv°v hnt[-b-am-°-Ww.
kmaq-lnI hncp≤ i‡n-I-sfbpw tZi-hn-cp≤scbpw e-{]-Z-ambn t\cn-
Sp-hm-\p≈ Hcp D]I-c-W-ambn CXns\ ImWm-hp-∂-Xm-Wv. F∂m¬ Kh¨sa‚ v
]e-t∏mgpw Cu \nb-asØ Zpcp-]-tbmKw sNbvXn- p-≠v. \oXn-I-cn-°m-\m-hmØ
Imc-W-ß-fm¬ Hcp hy‡n-s°-Xnsc Cu \nbaw Zp¿hn-\n-tbmKw sNøp-∂-
Xn¬ \n∂pw IqSp-X¬ kpc-£n-XXzw thW-sa∂v P\-ß-fn¬ Nne-sc-¶nepw
Nn¥n-°p-∂p-≠v. hmkvX-h-Øn¬ Poh\pw hy‡n kzmX-{¥y-Øn\pap≈ Ah-
Im-ihpw Icp-X¬ XS-¶epw XΩn¬ ]c-kv]c sshcp≤yw \ne-\n¬°p-∂p.
a‰p kzmX-{¥y-߃ (Other Freedoms)kzmX-{¥y-Øn-\p≈ Ah-Im-i-sa-∂-Xn¬ a‰p ]e Ah-Im-i-ßfpw Dƒs°m≠n-
´p-≠v. F∂n-cp-∂mepw Cu Ah-Im-i-߃ ]q¿Æ-a-√. Hmtcm Ah-Im-ihpw
Kh¨sa‚ns‚ \nb-{¥-W-߃°v hnt[-b-am-Wv.
DZm-l-c-W-Øn\v A`n-{]mb kzmX-{¥yw, Bhn-jv°mc kzmX{¥yw F∂nh
{Ia-k-am-[m\w, kam-[m-\w, [m¿Ωn-IX XpS-ßn-b-h-bpsS \nb{-¥-W-߃°v
51
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
hnt[-b-am-Wv. AXp-t]mse Xs∂ ktΩ-f-\-Øn-\p≈ kzmX{¥yw Bbp-[-an-
√msX ktΩ-f-\-Øn-\p≈ kzmX-{¥yw F∂ \nb{¥-W-Øn\v hnt[-b-am-Wv.
F∂m¬ Nne {]tZ-i-ß-fn¬ At©m AXn¬ A[n-Itam Bfp-Iƒ HØp
tNcp-∂-Xn\v Kh¨sa‚n\v \nb-{¥-W-߃ G¿s∏-Sp-Ømw. F∂m¬ CØcw
A[n-Im-c-߃ c-W-kw-hn-[m-\-Øn\v \njv{]-bmkw Zp¿hn-\n-tbmKw sNømw.
Kh¨sa‚ns‚ Hcp \S-]-Sn-s°-Xnsctbm AXns‚ \b-Øn-s\-Xn-sctbm D≈
bYm¿∞ {]Xn-tj-[-Øn-\p≈ A\p-hmZw t]mepw \ntj[n°-s∏Smw. F∂m¬
P\-߃ Xß-fpsS Ah-Im-i-ß-fn≥ta¬ PmK-cq-I-cm-bn-cn-°pIbpw t_m[-
hm-∑m-cm-bn-cn-°p-Ibpw sNbvXm¬ CØ-c-Øn-ep≈ Zpcp-]-tbmKw Ipd-bv°mw.Ah-Im-i-߃°v aosX-bp≈ \nb-{¥-W-ßsf kw_-‘n®v `c-W-L-S\m
""Cu auen-Im-h-Im-i-ß-fn¬ `qcn -`m -Khpw Hcpt]meokv DtZym-K-ÿs‚ ImgvN-∏m-Sn¬ \n∂p-sIm-≠vcq]-s∏--Sp-Øn-b-XmsW∂v F\n°v tXm∂p-∂p. hfscIpd®v Ah-Im-i-߃ am{X-amWv bYm¿YØn¬AwKo-I-cn-®n-´p-≈-Xv. an°-hm-dp-ap≈ F√m Ah-Im-i-߃°pw ]n∂n¬ tN¿Øn-cn-°p∂ \n_-‘-\-IƒAh-Im-i-ßsf GXm≠v apgp-h-\mbpw C√m-Xm--°p-∂p.F¥m-bn-cn-°Ww auen-Im-h-Im-i-ß-sf-°p-dn-®p≈\ΩpsS ImgvN-∏mSv? \ΩpsS P\Xbv°v e`y-am-h-W-sa∂v \mw B{K-ln-°p∂ F√m Ah-Im-i-ßfpwAXn¬ Dƒs∏SptØ-≠-Xm-Wv.''
\n¿ΩmW k`-bnse AwK-߃ Xs∂ AXr]vXn {]I-Sn-∏n-®n-cp-∂p.
Ip‰mtcm]n-X¿°p≈ Ah-Im-i-߃ (Rights of accused)hnhn[ Ip‰-߃ Btcm-]n-°-s∏´ hy‡n-Iƒ°v th≠{X kwc-£Ww e`n-°-W-sa∂v c-W-L-S\ \njv°¿jn-°p-∂p. an°-t∏mgpw Ip‰w Btcm-]n-°-
s∏´ GsXmcp hy‡nbpw Ip‰-°m-c-\msW∂v \Ωƒ hniz-kn-°p-∂p. Ip‰wsNbvXn-´p-s≠∂v tImSXn Is≠-Øn-bm¬ am{Xta Abmƒ Ip‰-hm-fn-bm-Ip-∂p-≈q. Ip‰m-tcm-]n-X-\mb GsXmcp hy‡n°pw kzbw {]Xn-tcm-[n-°p-hm-\p≈
Ah-k-chpw e`y-am-t°-≠-Xm-Wv. tImS-Xn-I-fn¬ \ymb-amb hnNm-cW Dd∏v
hcp-Øp-hm≥ c--W-L-S\ aq∂v Ah-Im-i-߃ {][m\w sNbvXn- p-≠v.
$ Htc Ip‰-Øn\v Hcp hy‡n-tbbpw H∂n¬ IqSp-X¬ XhW in£n-°m≥]mSn-√.
$ GsXmcp ap≥Ime Ip‰ IrXy-sØbpw ]n¬Im-e-Øp-≠mb \nb-a-ß-
fpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ \nba hncp-≤-ambn {]Jym-]n-°mt\m in£n-°mt\m ]mSn-√.
tkma-\mYv emlncn kn.F.Un hmeyw III t]Pv 404 G{]n¬ 29
52
Indian Constitution at Work
GXv auenI Ah-Im-i-Øns‚ ewL-\-amWv
Cu Nn{X-Øn¬ {]Xn- -en-®n-cn-°p-∂-sX∂p
Is≠-Øp-I.
\nß-fpsS ]T\ ]ptcm-KXn hnebncp-ØpI (Check your Progress)kzmX-{¥y--Øn-\p≈ Ah-Im-i-Øn-t∑¬ Xmsg ]d-bp∂ kml-N-cy-ßfn¬ \nb-{¥-W-߃ Bh-iy-am-sW∂v \n߃ Nn¥n-°p-∂pt≠m ? \nß-fpsS DØ-c-ßsf km[p-I-cn-°p-∂-Xn-\p≈ Imc-W-߃ hy‡-am-°pI.$ kmap-Zm-bnI el-f°p tijw P\-߃ kam-[m\ PmY-bv°mbn \K-c-Øn¬
HØp tN¿∂p.$ Zfn-X-cpsS t£{X-{]-th-i\w hne-°n-bn- p-≠v. Cu kml-N-cy-Øn¬ t£{X-Øn¬
_eambn {]thin°phm≥ th≠n Hcp {]t£m-`--bm{X kwL-Sn-∏n-°-s∏-´n-cn-°p-∂p.
$ \qdp IW-°n\v tKm{X h¿§-°m¿ hyh-km-b-Øn-\mbn k¿°m¿ Gs‰-SpØAh-cpsS -`qan Xncn®v sImSp-°-W-sa-∂vv Bh-iy-s∏´vsIm≠v tdmUv D]-tcm-[n-°p-∂p.
$ PmXn amdn hnhmlw Ign® bph Zº-Xn-Iƒ°v \¬tI≠ in£ Xocp-am-\n-°phm≥ th≠n PmXn ]©m-bØv tbmKw tNcp-∂p.
$ Hcp hy‡n-tbbpw Abmƒs°-Xn-cmbn sXfnhp \¬Ip∂-Xn-\mbn \n¿_-‘n-°m≥
]mSn-√.
Nqj-W-Øn-s\-Xn-sc-bp≈ Ah-Imiw (Right against exploitation)\ΩpsS cmPyØv Zi-e-£-°-W-°n\v Bfp-
Iƒ \n -lm-b-cpw, apJy-[m-c-bn¬ \n∂v
AI‰n \n¿Ø-s∏´-h-cp-amWv. kl-Po-hn-I-
fmb a\p-jy-cm¬ Xs∂ Ah¿ Nqj-W-
Øn\v hnt[-b-am-Imw. \ΩpsS cmPyØv \ne-
\n¬°p∂ ASn-a-∏Wn As√-¶n¬ Iqen
\¬ImsX \n¿_-‘nX the sNøn-∏n-°¬
F∂nh AØ-c-Øn-ep-ff Hcp Nqj-W-am-Wv.
a\p-jy-hym]mchpw Ahsc ASn-a-I-fm°n
D]-tbm-Kn-°pI F∂Xpw as‰mcp Xc-Øn-
ep≈ Nqj-W-amWv. `c-W-L-S-\m{]-Imcw
Ch c≠pw \ntcm-[n-°s∏-´n-cn-°p-∂p.
ap≥Ime-ß-fn¬ `q{]-`p-°-∑mcpw ]Ww
hmbv]bv°v sImSp-°p-∂-hcpw, a‰p kº∂
hy‡n-I-fp-am-bn-cp∂p \n¿_‘nX sXmgn-
se-Sp-∏n-®n-cp-∂-Xv. {]tXy-In®v CjvSnI
\n¿ΩmWw t]mep≈ Nne taJ-e-I-fn¬.
53
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
ASna∏Wn C∂pw \ne-\n¬°p-∂p. CXv Ct∏mƒ in£m¿l-amb Hcp Ip‰Ir-
Xy-ambn {]Jym-]n-®n´p-≠v.
hyh-kmb ime-Iƒ, J\n-Iƒ F∂nh t]mse-bp≈ A]-ISIc-amb taJ-e-
I-fn¬ 14 hb- n¬ Xmsg-bp≈ Ip´n-Isf sIm≠v sXmgn¬ sNøn--∏n-°p-∂Xv
`c-W-L-S\ hne-°nbn-cn-°p∂p. _me-the \nb-a-hn-cp-≤-am°nbXpw hnZym-
`ym-k-Øn-\p≈ Ah-Imiw Ip´n-I-fpsS auen-Im-h-Im-i-ambn am‰p-Ibpw
sNbvX-Xv Nqj-W-Øn-s\-Xn-sc-bp≈ Ah-Imiw IqSp-X¬ A¿∞-h-Ømbn
amdm≥ klm-bn-®p.
aX-kzm-X-{¥y-Øn-\p≈ Ah-Imiw (Right to freedon of Reli-gion)F√m ]uc∑m¿°pw Xß-fpsS CjvS-a-\pk-cn®p≈ aXw sXc-s™-Sp-°p-∂Xn
\pw ]n¥p-S-cp-hm-\pap≈ kzmX-{¥yw `c-W-L-S\ \¬Inbn-cn-°p-∂p. Cu
kzmX{¥yw P\m-[n-]-Xy-Øns‚ apJ-ap-{Z-bmbn IW-°m-°-s∏-Sp-∂p. kz¥w
cmPysØ \nhm-kn-Iƒ°v aX-kzm-X{¥yw A\p-h-Zn-°m-Xn-cp∂ At\Iw c-
Wm-[n-Im-cn-Ifpw N{I-h¿Øn-amcpw temI-Øns‚ ]e mK-ß-fnepw D≠m-bn-
cp-∂p. `c-Wm-[n-Im-cn-I-fpsS aX-Øn¬ \n∂pw hyXy-kvX-amb aXw ]n≥Xp-
S¿∂-h¿ H∂p-In¬ ]oUn-∏n-°-s∏-Sp-Itbm As√-¶n¬ c-Wm-[n-Im-cn-I-fpsS
aX-Øn-te°v ]cn-h¿Ø\w sNøm≥ \n¿_-‘n-X-cm-hp-Itbm sNbvXp. AXn-
\m¬ Hcm-fpsS CjvS-Øn-\-\p-k-cn-®p≈ aXw ]n¥p-S-cm-\p≈ kzmX{¥yw P\m-
[n-]-Xy-Øns‚ ASn-ÿm\ XXz-ß-fnsem-∂mbn F∂pw \ne-sIm-≈p-∂p.
hnizm-k-Øn\pw Bcm-[-\-bv°p-ap≈ kzmX{¥yw (Freedonof Faith and Worship)C¥y-bn¬ GsXmcp ]uc\pw GXv aXw sXc-s™-Sp-°m\pw AXv A\p-jvTn-
°p-hm-\p-ap-ff kzmX-{¥y-ap-≠v. aX-kzm-X{¥yw A{]-Imcw Ah-\-hs‚ a\-
km-£n-°-\p-k-cn®v {]h¿Øn-°m-\p≈ kzmX{¥yw Dƒs°m-≈p-∂-Xm-Wv. Hcp
hy‡n°v GXv aXw kzoI-cn-°p-hm\pw As√-¶n¬ Hcp aXhpw kzoI-cn-°m-
Xn-cn°m-\p-ap≈ kzmX-{¥y-ap≠v F∂-XmWv CXv sIm≠v A¿∞-am-Ip-∂-Xv.
aX-kzm-X{¥yw F∂Xv GsXmcp aXw kzoI-cn-°m\pw BN-cn-°m\pw {]N-cn-
∏n-°m-\p-ap≈ kzmX{¥yw Dƒs°m-≈p-∂-Xm-Wv. aX-kzm-X{¥yw Nne \nb-
{¥-W-߃°v hnt[-b-am-Wv. {Ia-k-am-[m\w, [m¿Ωn-I-X, BtcmKyw F∂n-
hsb kwc-£n-°p-∂-Xn-\v th≠n aX-kzm-X-{¥y-Øn\p ta¬ k¿°m-cn\v Nne
\nb-{¥-W-߃ Npa-Øm≥ Ign-bpw. aX-kzm-X-{¥yw A\n-b-{¥n-X-amb Hc-h-
Im-i-a-√ F∂-XmWv CXpsIm≠v A¿∞-am-Ip∂-Xv. Nne kmaq-ln-I Xn∑-
Iƒ - (evils) ]ngp-sX-dn-bp-∂-Xn\v k¿°m-cn\v aX-Im-cy-ß-fn¬ CS-s]-Smw. DZm-
l-c-W-ambn kXn, _lp`m-cym-Xzw, As√-¶n¬ _lp`¿Xr-Xzw, \c-_en t]mse-
54
Indian Constitution at Work
bp≈ A\p-jvTm-\-߃ XpS-ßn-bh \ntcm-[n-®p-sIm≠v ap≥Im-e-ß-fn¬
k¿°m¿ \S-]-Sn-Iƒ FSp-Øn- p-≠v. AØcw \nb-{¥-W-ßsf aX-kzm-X-{¥y-
Øn-\p≈ Ah-Im-i-ß-fn≥taep≈ CS-s]-S-ep-I-fm-sW∂ t]cn¬ FXn¿°m≥
Ign-bn√.
aX-kzm-X-{¥y-Øn-\p≈ Ah-Im-i-Øn≥ta-ep≈ \nb-{¥-W-߃
Kh¨sa‚pw hnhn[ aX-ß-fpsS A\p-bm-bn-Ifpw XΩn¬ F√m-bvt∏m-gpw
kwL¿j-߃°v Imc-W-am-Ip-∂p. GsX-¶nepw aX-hn-`m-K-Øns‚ Nne
{]h¿Ø-\-ßsf Kh¨sa‚ v \nb-{¥n-°m≥ {ian-°p-tºmƒ AXv Xß-fpsS
aX-Øn-ep≈ CS-s]-S-em-sW∂v B aX-Øns‚ A\p-bm--bn-Iƒ Icp-Xp-∂p.
a‰p ]e Imc-W-߃ sIm≠pw aX-kzm-X{¥yw cmjv{Sob hnhm-Z-Øn\v
Imc--W-am-Ip-∂p. Hcp hy‡n-bpsS aXw {]N-cn-∏n-°p-∂-Xn-\p≈ Ah-Imiw c-
W-L-S\ Dd∏v \¬Ip-∂p. Hcp aX-Øn¬ \n∂v as‰mcp aX-Øn-te°v ]cn-
h¿Ø\w sNøp∂Xn\v P\-ßsf t{]cn-∏n-°p-∂Xpw CXn¬ Dƒs∏-Spw. aX-
]-cn-h¿Ø\w oj-Wn-bp-sSbpw (intimidation) As√-¶n¬ {]tem- -\--ß-fp-sSbpw
(inducement) ASn-ÿm-\-Øn-em-sW∂ Imc-W-Øm¬ Nne Bfp-Iƒ AXn-
t\mSv \ockw {]I-Sn-∏n-°p-∂p. \ΩpsS `c-W-L-S\ \n¿_-‘nX aX-]-cn-
h¿Ø\w A\p-h-Zn--°p-∂n-√. \ΩpsS aXsØ°pdn®p≈ hnh-c-߃ {]N-cn-∏n-
°p-hm\pw AXp-hgn a‰p-≈-hsc AXn-te°v BI¿jn-°p-hm\pw am{X-amWv
\ΩpsS, c-W-L-S\ Ah-Imiw \¬Ip-∂-Xv.
F√m aX-ß-fp-sSbpw kaXzw (Equality of all Religion)At\Iw aX-߃ \ne-\n¬°p∂ Hcp cmPy-sa∂ \ne-bn¬ hyXykvX aX-
ß-tfmSv Xpey ]cn-KW\ \¬Ip-I-sb-∂Xv Kh¨sa‚ns\ kw_-‘n-®n-S-
tØmfw Ah-iy-amb Imcy-am-Wv. as‰mcp A¿∞-Øn¬ ]d™m¬ Kh¨sa‚ v
Hcp aX-Øn\pw {]tXyI ]cn-K-W\ \¬Ip-∂n-√. C¥ybv°v Hcp HutZym-
KnI aX-an-√. {][m-\-a-{¥ntbm {]kn-Ut‚m, \ymbm-[n-]t\m As√-¶n¬ at‰-
sX-¶nepw k¿°m¿ DtZym-K-ÿt\m BIm≥ GsX-¶nepw {]tXyI aX-hn- m-
K-Øn¬ Dƒs∏-S-W-sa-∂n-√. AXp-t]mse s]mXptPmen-bpsS Imcy-Øn¬ aX-
]-c-amb hnth-N-\-߃ H∂pw-Xs∂ Kh¨sa‚ v ImWn-°m≥ ]mSn-√m-sb∂v
ka-Xz-Øn-\p≈ Ah-Imiw ]Tn-®-t∏mƒ \mw a\- n-em-°n-bn- p-≠v. CXv Xpey-
{]h¿Ø\w (Activity)$ \nß-fpsS {Kma-Øntem As√-¶n¬ ]´-W-Øntem \S-°p∂ s]mXp
aX ]cn-]m-Sn-I-fpsS Hcp ]´nI Xøm-dm-°p-I.$ CXn¬ GsX√mw ]cn-]m-Sn-I-fmWv aX-kzm-X-{¥y-Øns‚ ]cn-[n-bn¬
hcp-∂Xv.$ \nß-fpsS {]tZ-i-Øp≈ P\-߃°v Cu Ah-Im-i-߃ e`y-a-√m-
bn--cp-s∂-¶n¬ F¥v kw`-hn-°p-am-bn-cp∂p F∂-Xn-s\-°p-dn®v N¿®sNøp-I.
55
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
X-bv°p≈ Ah-Imi (Right to Equality) ØneqsS c-W-L-S\ Dd∏v \¬Ip-
∂-Xmbn ImWmw. k¿°m¿ DS-a-ÿ-X-bn-ep≈ hnZym- ymk ÿm]-\-ß-fn¬
aX-{]-N-c-Wtam, aX-t_m-[-\tam, GsX-¶nepw aX-ÿ¿°v {]tXyI ]cn-K-
W-\tbm \¬Ip-∂n-√. atX-X-cXzw F∂ XXzsØ \ne-\n¿Øp-Ibpw, ]cn-
t]m-jn-∏n-°p-Ibpw sNøp-I-sb-∂-XmWv CØcw \nb-a-ß-fpsS e£yw.
kwkv°m-cn-Ihpw hnZym-`ym-k-]-c-hp-amb Ah-Im-i-߃(Cultural and Educational Rights)C¥y≥ kaq-lsØ°pdn®v \mw kwkm-cn-°p-tºmƒ C¥y-bpsS sshhn-[y-
߃ \ΩpsS a\- n¬ {]Xn-^-en-°p-∂p. C¥y≥ kaqlw GI inem-flI
(monolithic) kaq-l-a√. sshhn-[y-߃ \nd™ hnim-e-amb Hcp kaq-l-amWv
\Ωp-tS-Xv. AØ-c-Øn¬ sshhn[y߃ \nd™ Hcp kaq-l-Øn¬ a‰p hn`m-
K-ßsf At]-£n®v FÆ-Øn¬ sNdp-Xmb kmaq-lnI hn`m-K-߃ D≠m-bn-
cn-°pw. GsX-¶nepw Hcp hn`mKw \yq\-]-£-am-sW-¶n¬ Ah¿ qcn-]-£-Øns‚
kwkvImcw kzoI-cn-t°-≠-Xpt≠m ?
sshhn-≤y-amWv \ΩpsS i‡n-sb∂v \ΩpsS c-W-L-S\ hniz-kn-°p-∂p. AXp-
sIm≠p Xs∂ auen-Im-h-Im-i-ß-fn¬ H∂v \yq\-]-£-߃°v Ah-cpsS
kwkv°mcw \ne-\n¿Øp-hm-\p≈ Ah-Im-i-am-Wv. \yq\-]£ ]Zhn aXsØ
\yq\]£-ßfn¬ bYm¿∞-Øn¬ Hcpkpc-£mt_m[w D≠m-°p-∂-Xn\v qcn-]-£-Øn\v `mcn® DØ-c-hm-ZnXzw D≠v........ HcpatX-Xc cmjv{S-Øn-¬-am-{Xta \yq\-]-£-Øn\v kpc-£n-XXzw D≠m-bn-cn-°p-I-bp-≈q.AXv Ahsc tZio-b-hm-Zn-I-fm-°pw. `qcn-]-£-k-ap-Zmbw Xß-fpsS tZi-kvt\-lsØs]men-∏n®p Imt´-≠-Xn-√..........-A-h¿ \yq\-]-£-ß-fpsS Ah-ÿ-bn¬ Xßsf kzbwk¶-ev]n-®p-sIm≠v Ah-cpsS `oXnsb a\- n-em-°m≥ {ian-°-Ww. kpc-£n-X-Xz-Øn-\p-th-≠n-bp≈ F√m Ah-Im-i-hm-Z-ßfpw\yq\-]-£-ß-fpsS a\- n-ep≈ `oXn-bpsSD¬∏-∂ß-fm-Wv......`mj, en]n AXp-t]mseX߃°v e`y-am-tI≠ tkh-\-߃ F∂n-h-sb-°p-dn®p≈ `oXn.
k¿Zm¿ lp°pw knßv kn.F.Un VIIIt]Pv 322, 26 May 1945
56
Indian Constitution at Work
am{Xw B{i-bn-®p-≈-X-√. mjm-]-c-hpw, kmwkvIm-cnI ]c-hp-amb
\yq\-]-£-߃ CXns‚ ]cn-[n-bn¬ hcp-∂p. cmPy-Øns‚ GsX-
¶nepw Hcp {]tXyI mKtØm As√-¶n¬ cmPy-sØm- m-sItbm
a‰v hn`m-K-ß--sf-°mƒ FÆ-Øn¬ Ipd-hp-≈-hcpw Hcp s]mXp-`m-
jtbm aXtam D≈hcp-amb hn`m-K-ß-fmWv \yq\-]-£-߃.
AØcw kap-Zm-b-߃°v Ah-cp-tS-Xmb Hcp kwkv°m-chpw,
`mjbpw en]nbpw D≠m-bn-cn-°p-Ibpw Ah¿°v Ahsb kwc-£n-
°m\pw hnI-kn-∏n-°m-\p-ap≈ Ah-Im-ihpap≠m-bn-cn-°pIbpw
sNøpw.
aX-]-chpw mjm-]-c-hp-amb F√m \yq\-]-£-߃°pw Ah-cp-
tS-Xmb hnZym- ymk ÿm]-\-ß-ƒ ÿm-]n°m\p≈ Ah-Im-i-ap-
≠v. AXn-eqsS Ah¿°v kz¥w kwkv°m--csØ kwc-£n-°p-hm\pw
hnI-kn-∏n-°p-hm\pw Ign-bpw. hnZym- ymk ÿm]-\-߃°v kmº-
ØnI klmbw A\p-h-Zn-°p-tºmƒ \yq\-]£ kap-Zmb amt\-
Pvsa‚p-Iƒ°v Iogn¬ {]h¿Øn-°p∂ hnZym-`ymk ÿm]-\-ß-
tfmSv k¿°m¿ hnth-N\w ImWn-°pI-bn-√.
`c-W-L-S\m]c-amb ]cn-lm-c-߃°p≈ Ah-Imiw (Right to Constitutional Remedies)
hf-sc-b-[nIw aXn-∏p-f-hm-Ip∂ auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS ]´nI Dƒs°m-≈p-∂-XmWv \ΩpsS
`c-W-L-S-\-sb∂v Bcpw Xs∂ kΩ-Xn-°p∂-Xm-Wv. F∂m¬ tIhew Ah-Im-i-ß-fpsS
Hcp ]´nI Fgp-Xn-h-®Xv sIm≠v am{Xw Imcy-an-√. Ah-Im-i-߃ {]mtbm-KnI Xe-Øn¬
bmYm¿∞yam°p-∂-Xn\pw Ah-s°-Xn-sc-bp≈ B{I-a-W-ßsf {]Xn-tcm-[n°p∂-Xn-\p-ap≈
Hcp am¿§w D≠m-th-≠-Xp-≠v. CXv t\Sn-sb-Sp-°m-\p≈ am¿§-amWv `c-W-L-S-\m-]-c-amb
]cn-lm-c-߃°p≈ Ah-Im-iw (Right to constitutional remedies). cWL-S-\m-]-c-amb ]cn-
lm-c-߃°p≈ Ah-Im-isØ `c-W-L-S-\-bpsS lrZ-bhpw Bflmhp (heart and soul)ambmWv tUm. _n.B¿. Awt_-ZvI¿ hnti-jn-∏n-®n-´p≈-Xv. CXn\p ImcWw GsX-¶nepw
Hcp auen-Im-h-Im-i-Øns‚ ewL-\-ap-≠m-bm¬ AXv ]p\x-ÿm-]n®v In´p-∂-Xn-\mbn GsXmcp
hy‡n°pw sslt°m-S-Xntbtbm kp{]ow-tIm-S-Xn-tbtbm kao-]n-°p-hm-\p≈ Ah-Imiw
`cWL-S-\m-]-cn-lm-c-am¿§-Øn-eqsS Dd∏v \¬Ip-∂p. kp{]ow-tIm--S-Xn-°pw, sslt°m-S-Xn°pw
CØcw Ah-Im-i-߃ \S∏n-em--°p-∂-Xn\v k¿°mcn\v DØ-c-hp-Ifpw \n¿t±-i-ßfpw \¬Im≥
Ign-bpw. tImSXn-Iƒ°v dn´p-Iƒ (writs) F∂ t]cn¬ \nc-h[n {]tXyI DØ-c-hp-Iƒ CXn-
\mbn ]pd-s∏-Sp-hn-°mw.
tl_ n -- b k v tIm¿∏kv (Habeas Corpus)AdÃv sNø-s∏´ hy‡nsb tImSXn°v ap≥]msI lmP-cm-°m≥ Bh-iy-s∏´psIm≠v
tImSXn ]pd-s∏-Sp-hn-°p∂ DØ-c-hn-s\-bmWv tl_n-bkv tIm¿∏kv F∂-Xp-sIm≠v A¿∞-
am-°p-∂-Xv. Hcp hy‡nsb AdÃv sNøm-\p-≠mb Imc-W-ßtfm AXns‚ coXntbm \nb-am-
Fs‚ \m´n¬ Rm≥ \yq\-]-
£w. F∂m¬ ]´-W-Øn¬
Rm≥ `qcn-]£w Fs‚ `mj
t\m°p-I-bm-sW-¶n¬ Rm≥
\yq\-]-£w. aXw t\m°p-I-
bm-sW-¶n¬ `qcn-]-£-hpw.
F¶n¬ \Ω-sf√mw \yq\-]-£-
at√?
57
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
\p-kr-Xtam, Xr]vXn-I-ctam As√-¶n¬ B hy‡nsb kzX-{¥-am-°m≥ tImS-
Xn°v DØ-chv ]pd-s∏-Sp-hn-°m-hp-∂-Xm-Wv.
am≥U-akv (Mandamus)Hcp DtZym-K-ÿ≥ Xs‚ \nb-a-]-c-amb I¿Øhyw \nd-th-‰m-Xn-cn-°p∂Xp-aqew
as‰mcp hy‡n-bp-sS Ah-Imiw l\n-°s∏Sp∂-Xmbn tImSXn Is≠-Øp-
tºmƒ ]pd-s∏-Sp-hn-°p∂ dn´mWv am≥U-a-kv.
s{]mln-_n-j≥ (Prohibition)Iogvt°m-S-Xn-Iƒ A[n-Im-c]cn[n ewLn-°p-I-bm-sW-¶n¬ AXns\ XSbp-∂-
Xn\v ta¬ tImSXn-Iƒ (kp{]ow-tIm-S-Xn-tbm, sslt°m-S-Xn-tbm) ]pd-s∏-Sp-
hn-°p∂ DØ-c-hmWv s{]mln-_n-j≥.
tIzmhmdt‚m (Quo Warranto)Hcp DtZym-K-ÿ≥ At±-l-Øn\v A¿l-X-bn-√mØ ÿm\w hln-°p-∂-Xmbn
tImSXn Is≠ØpI-bm-sW-¶n¬ At±-lsØ AXn¬ \n∂v XS™p sIm≠v
tImSXn ]pd-s∏-Sp-hn-°p∂ dn´mWv tIzmhmd-t‚m.
sk¿tjym-ddn (Certiorari)Hcp Iogvt°m-S-Xn-bn-setbm a‰v A[n-Imc ÿm\-Øn-s‚tbm ap≥]msI ]cn-
K-W-\-bn¬ Ccn-°p∂ Hcp tIkv ta¬t°mS-Xn-bn-tet°m As√-¶n¬ D∂X-
A[n-Imc ÿm\Øn-tet°m ssIam‰w sNøm-\p≈ DØ-c-hmWv Cu dn v.
PpUo-j-dnsb IqSmsX ]n≥Im-eØv Ah-Im-i-ß-fpsS kwc-£-W-Øn-
\mbn a‰p ]e kwhn-[m-\-ßfpw cq]-h¬°-cn-®p. tZiob \yq\-]£ IΩo-
j≥, tZiob h\n-Xm-I-Ωo-j≥, tZiob ]´n-I-PmXn IΩoj≥ apX-em-b-h-sb-
°p-dn®v \n߃ tI´n- p-≠m-Ipw. Cu ÿm]-\-߃ kv{XoI-fp-sSbpw \yq\-]-
£-߃ As√¶n¬ Zfn-X¿ F∂n-h-cpsS Ah-Im-i-߃ kwc-£n-°p-∂p. CXp
IqSmsX auenImh-Im-i-ßfpw a‰p Xc-Øn-ep≈ Ah-Im-i-ß-sfbpw kwc-
tZiob a\p-jym-h-Imi IΩo-j≥ (National Human Rights Commis-sion)GXv `c-W-L-S-\bpw \¬Ip∂ Ah-Im-i-߃ ]cn-tim-[n-°-s∏-Sp-∂Xv
Ah Fßs\ \S-∏m-°p∂p F∂-Xn-eq-sS-bm-Wv. \nc-£-c¿, Zcn-{Z¿ XpS-
ßnb kaq-l-Ønse ]m¿izh¬°-cn-°-s∏´ F√m hn`m-K-߃°pw Ah-
cpsS Ah-Im-i-߃ hn\n-tbm-Kn-°m≥ Ign-b-Ww. kzX-{¥-kw-L-S-\-I-fmb
]o∏nƒkv bqWn-b≥ t^m¿ en_¿´n (]n.bp.kn.F¬.) AXp t]mse
]o∏nƒkv bqWn-b≥ t^m¿ sUtam-{Im-‰nIv ssd‰vkv (]n.bp.-Un.-B¿.)
XpSßnbh Ah-Imi ewL-\-߃s°-Xnsc Imh¬`S∑m-sc-t∏mse
{]h¿Øn®v hcp-∂p. Cu ]›m-Ø-e-Øn-emWv 1993 ¬ Kh¨sa‚ v tZiob
a\p-jym-h-Imi IΩo-j≥ ÿm]n®Xv.
58
Indian Constitution at Work
kp{]ow-tIm-SXn ap≥ No v PÃn-kv, kp{]ow-tIm-S-Xn-bnse ap≥ PUvPn,
sslt°m-S-Xn-bnse ap≥ No^v Pkv‰nkv IqSmsX a\p-jym-h-Im-i-ßsf
kw_-‘n® hnj-b-ß-fn¬ Adnhpw {]mtbm-KnI ]cn-N-b-hp-ap≈ c≠v
AwK-߃, F∂nh-h¿ Dƒs°m-≈p-∂-XmWv tZiob a\p-jym-h-Imi IΩo-
js‚ LS\.
kz¥-ambn ap≥ssIsøSp-tØm, As√-¶n¬ a\p-jym-h-Imi ewL-\-
Øn\v Cc-bmb hy‡n-bpsS ]cm-Xn-bpsS ASn-ÿm-\-Øntem At\z-jWw
\S-Øp-I, Pbn-ep-Iƒ kμ¿in®v XS-hp-Im-cpsS Ah-ÿ-sb-°p-dn®v ]Tn-
°p-I. a\p-jym-h-Im-i-hp-ambn _‘-s∏´ hnj-b-ß-fn¬ Kth-jWw \S-
Øp-Ibpw Ah t{]m’m-ln-∏n-°p-Ibpw sNøpI XpS-ßn-b-h-bmWv a\p-
jym-h-Imi IΩo-js‚ {]h¿Ø-\-߃.
IΩo-j\v Hmtcm h¿j-hpw Bbn-c-°-W-°n\v ]cm-Xn-Iƒ e`n-°p-∂p.
IÃUn ac-Ww, IÃ-Un-bn¬ sh®p≈ _em¬kw-Kw, Bfp-Isf ImWm-
Xm-I¬, t]meokv AXn-{I-a-߃, \S-]-Sn-Iƒ FSp-°p-∂-Xn-epf-f t]mcmbva,
kv{XoI-tfmSv A]-a-cym-Z-tbmsS s]cp-am-d¬ XpS-ßn-b-h CXn¬s∏-Sp-∂p.
CXns‚ G‰hpw {][m-\-s∏´ CS-s]-S-en¬ H∂mb ]©m-_n¬ \n∂v ImWm-
Xmb bphm-°-fpsS tIkp-I-fpsS At\z-j-W-Ønepw KpP-dmØv Iem]
tIkp-I-fpsS hnNm-c-W-bnepw tZiob a\p-jym-h-Imi IΩo-js‚ CS-s]-
S¬ e-{]-Z-am-sW∂v sXfn-™p.
IΩo-j\v in£n-°m-\p≈ A[n-Im-c-an-√. IΩo-j≥ \S-Ønb At\z-
j-W-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ Kh¨sa‚n\v ip]m¿i-Iƒ \¬Imt\m
As√-¶n¬ tImS-Xn-I-tfmSv \S-]-Sn-{I-a-߃ Bcw-`n-°m≥ ip]m¿i
sNømt\m am{Xta A[n-Im-c-ap-≈q.
cmjv{S-\-b-Øns‚ \n¿tZiI XØz-߃ (Directive Prin-ciples of State Policy)kzmX{¥y C¥y At\Iw sh√p-hn-fn-Isf t\cn-tS≠n hcp-sa∂v \ΩpsS
`c-W-L-S\m in¬∏n-Iƒ°v Adn-bm-am-bn-cp-∂p. F√m ]uc≥am¿°pw ka-
Xzhpw t£ahpw sIm≠p-hcnI F∂ sh√p-hnfnbmbn-cp∂p Ch-bn¬
G‰hpw {][m-\-s∏- -Xv. Cu {]iv\-߃ ssIImcyw sNøp-∂-Xn\v Nne \b-
\n¿t±-i-߃ Bh-iy-am-sW∂pw Ah¿ Nn¥n-®p. F∂m¬ AsX kabw
Xs∂ Nne {]tXyI \b cq]o-I-cW Imcy-ß-fn¬ `mhn Kh¨sa‚p-
Iƒ°pta¬ ASn-t®¬∏n-°-W-sa∂v c-W-L-S-\bv°v Dt±-i-an-√m-bn-cp-∂p.
59
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
£n-°p\-∂-Xn-\mbn \nb-am-\p-kr-X-ambn tZiob a\p-jym-h-Imi IΩo-j\pw
(National Human Rights Commission) ÿm]n-°-s∏- p.
AXp-sIm≠v Xs∂ \nb-aw aqew \S∏m°m≥ Ign-bmØ Nne am¿§-tc-J-
Iƒ c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øp-I-bp-≠m-bn. AXm-bXv GsX-¶nepw Hcp
Kh¨-sa‚ v CXn¬s∏´ Fs¥-¶nepw Hcp {]tXyI am¿§-tcJ \S-∏n-em-°n-
bn√ F¶n¬ B \bw \S∏nem-°m≥ Bh-iy-amb \n¿t±iw Kh¨sa‚n\v
\¬I-W-sa∂v Bh-iy-s∏´v tImS-Xnsb kao-]n-°m≥ Ign-bn-√. AXm-bXv
Cu am¿§-\n¿t±-i-߃ c-W-L-S-\-bpsS \oXn-\ym-tb-Xc mK-ß-fmWv (Non-justiciable). AXm-bXv Ch tImSXn aptJ\ \S-∏n-em-°m≥ Ign-bn-√. Cu
am¿§-\n¿t±-i-߃°v ]n∂n-ep≈ [m¿ΩnI i‡n Kh¨sa‚ns\ A¿ln-
°p∂ Kuc-h-tØmsS Ah \S-∏n-em-°m≥ t{]cn-∏n-°p-sa∂v `c-W-L-S\m
in¬∏nIƒ Nn¥n-®p. IqSmsX Cu am¿§-\n¿t±-iI XØz-߃ \S-∏n-em-°m-
\p≈ DØ-c-hm-ZnXzt_m[w - Kh¨sa‚n¬ krjvSn-°m≥ P\-߃ ]cn-{i-an-
°p-sa∂pw Ah¿ {]Xo-£n-®p. A{]-Imcw \b-]-c-amb am¿§-tc-J-I-fpsS
Hcp thdn´ ]´nI \ΩpsS `c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn. Cu am¿§-\n¿t±-
iß-fpsS ]´n-Isb cmjv{S-\-b-Øns‚ \n¿t±-iI XXz-߃ (Directive Prin-ciples of State Policy) F∂p ]d-bp-∂p.
F¥mWv \n¿t±-iI XØz-ß-fn¬ Dƒs∏´n´p-≈Xv ? (Whatdo the Directive Principles contains)Cu A≤ym-b-Øn¬ {][m-\-ambpw \n¿t±-iIXXz-ßsf kw_-‘n-®p≈ aq∂v
Imcy-ß-fmWv ]´n--I-s∏-SpØp∂Xv.
$ Hcp kaq-l-sa∂ \ne-bn¬ \mw kzoI-cn-t°≠ Dt±iy e£y-߃
$ auen-Im-h-Im-i-Øn\v ]pdsa hy‡n-Iƒ A\p-`-hn-t°-≠-Xmb Nne Ah-
Im-i-߃
$ Kh¨sa‚ v kzoI-cn-t°-≠-Xmb Nne \b-߃. .
Xmsg ImWp∂ Nne \n¿t±-iI XXz-ßsf ]cn-tim-[n-°p--∂-Xn-eqsS c-
W-L-S\m in¬∏n-I-fpsS ImgvN-∏m-Sn-s\-°p-dn®v Nne Bi-b-߃ \n߃°v
e`n--°p-∂-Xm-W.v Nne \n¿t±-i-I-X-Xz-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v AXmXv Ime-
L- -ß-fnse k¿°m-cp-Iƒ {ian-®n- p-≠v. P∑nØ \ntcm-[\ \nb-a-߃, _m¶p-
I-fpsS tZi-km¬°-c-Ww, \nc-h[n mIvSdn \nb-a-߃, Ipd™ Iqen \n›-
bn-°¬, sNdp-InS IpSn¬ hyh-km-b-ß-fpsS t{]m’m-l-\w, ]´n-I-Pm-Xn-°m-
cp-sSbpw ]´n-I-h¿§-°m-cpsSbpw D∂-a-\-Øn-\p≈ kwh-cWw F∂o \nb-a-
߃ ]m m-°-s∏- p. hnZym- ym-k-Øn-\p≈ Ah-Im-iw, cmPysam´msI ]©m-
bØv cmPv ÿm]-\-ß-fpsS cq]o-I-c-Ww, sXmgn-ep-d∏v ]≤-Xn-bpsS mKn-I-am-
bn-s -¶nepw tPmen sNøm-\p≈ Ah-Imiw, IqSmsX D®- £W ]≤Xn apX-
60
Indian Constitution at Work
]uc∑mcpsS auenI Npa-X-e-Iƒ (Fundamental Duties of Citizens)$ 1976 ¬ 42 mw asØ c-W-L-S\ t`Z-KXn ]m m-°-s∏- p. a‰p hnj-
b-ß-tfm-sSm∏w ]uc-∑m-cpsS auenI NpaX-e-Iƒ Dƒs°m-≈p∂ Hcp
]´nI Cu t`Z-K-Xn-bn¬ tN¿°--s∏- p. samØ-ambn ]Øv Npa-X-e-Iƒ
Fgp-Xn-tN¿°-s∏- p. F∂n-cp-∂mepw Cu Npa-X-e-Iƒ \S-∏n-em-°p-∂-
Xp-ambn _‘-s∏ v c-W-L-S\ au\w ]men-°p-∂p.
$ ]uc-∑m-≥ F∂ \ne-bn¬ c-W-L-S-\sb A\p-k-cn-°pI, cmP-y-sØ
{]Xn-tcm-[n-°pI, F√m ]uc-∑m¿°n-S-bnepw kulm¿±sØ ]cn-t]m-
jn-∏n-°pI, ]cn-ÿnXn kwc-£n-°p-I.
$ F∂n-cp-∂mepw \mw {]tX-yIw {i≤n-t°≠Xv Ah-Im-i-߃ A\p- -
hn-°-W-sa-¶n¬ Npa-X-e-Iƒ \n¿h--ln-°-W-sa∂v bmsXmcp \n_-‘-
\bpw c-W-L-S\bn¬ D≠m-bn- n-√m-sb-∂-Xm-Wv. Cu A¿∞-Øn¬
auenI I¿Øh-y-ß-fpsS Iq´nt®¿°¬ hgn auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS
]Z-hn°v bmsXmcp am‰hpw kw -hn-®n- n-√.
\nß-fpsS ]ptcm-KXn ]cn-tim-[n-°pI (Check Your Progress)C¥-y-bn¬ GI-tZiw 33 Zi-e£w \K-c-hm-kn-Iƒ hoSn-√m-Ø-h-cm-sW∂vIW-°m-°--s∏-´n-´p≠v. Cu P\-X-bpsS 5% Bfp-Iƒ°v cm{Xn-Imeß-fn¬A`-b-ÿew e`-y-a√. \qdv IW-°n\v hoSn-√mØ hr≤cpw, tcmKnI-fp-ambP\-߃ ssiX-y-Im-eØv ioX-Im-t‰‰v acWs-∏-Sp-∂p. Km¿lnI tcJ-I-fpsS A`m-h-Øn¬ tdj≥ Im¿tUm, thm´nßv Im¿tUm Ah¿°v e`-y-am-Ip-∂n-√. Ch¿ Kh¨sa‚ns‚ klmbw Bh-i-y-ap-≈-h-cm-sW-¶nepwCØcw tcJ-I-fpsS A`m-h-Øn¬ Ah¿°v k¿°m¿ klmbw e`n-°m-dn-√. `h-\-c-ln-X-cmb Cu Bfp-I-fn¬ `qcn-`m-Khpw hfsc Xp—-amb thX\we`n-°p∂ Xm¬°m-enI Poh-\-°m-cmWv. cmP-y-Øns‚ ]e `mK-ß-fn¬\n∂pw Ch¿ sXmgn¬ tXSn \K-c-ß-fn-te°v k©-cn-°p-∂p. Cu hkvXp-X-Isf ASn-ÿm-\-s∏-SpØn `c-W-L-S\m ]cn-lm-c-am¿§-߃°p≈ Ah-Im-i-sa∂ ImgvN-∏m-Sn¬ \n∂p-sIm≠v kp{]ow-tIm-S-Xnbv°v Hcp ]cmXnFgp-Xp-I. Xm¶-fpsS ]cmXn-bn¬ Xmsg ]d-bp∂ Imc-y-߃ kqNn-∏n-°-Ww.
$ `h-\-c-ln-X-cmb Ch-cpsS \nX-y-Po-hn-X-Øn¬ GsX√mw auen-Im-h-Im-i-ß-fmWv \ntj-[n-°-s∏-Sp-∂-Xv.
$ GXv Xc-Øn-ep≈ DØ-chv ]pd-s∏-Sp-hn-°m-\mWv \n߃ kp{]owtImS-Xn-tbmSv At]-£n°pI
61
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
auenImh-Im-i-ßfpw \n¿tZ-i-I XØ-z-ßfpw XΩn-ep≈
_‘w (Relations between Fundamental Rights and Directive Prin-ciples)auen-Im-h-Im-i-ßfpw \n¿t±-i-I XX-z-ßfpw ]c-kv]c ]pc-I-ß-fm-sW∂v
e£-y-߃ (Goals)$ P\-t£aw;
kmaq-lnI, kmº-ØnI,
cmjv{Sob \oXn.
$ PohnX \ne-hmcw sa®-s∏-
Sp-ج;
hn`-h-ß-fpsS Xpe-y-hn-X-
cWw
A¥¿tZ-iob kam-[m\w
]cn-t]m-jn-∏n-°p-I.
\ym-b-hm-Zm¿l-a√mØ Ah-
Im-i-߃ (Non - JusticiableRights)$ aXn-bmb D]-Po-h-\-am¿Kw
$ ]pcp-j\pw kv{Xo°pw
Xpey tPmen°v Xpe-y
thX\w
$ kmº-ØnI Nqj-WØn
s\-- Xn-sc-bp≈ Ah-Imiw
$ sXmgn-en-\p≈ Ah-Imiw
$ inip-]-cn-]m-e-\hpw Bdv
hb-kn\p Xmsg {]mb-
ap≈ Ip´n-I-fpsS hnZ-ym-
`ymkhpw
\b-߃ (Policies)$ GIoIrX- -kn -hn¬
tImUv
$ elcn ]m\o-b-ß-fpsS
D]-tbmKw \ntcm-[n-°p-
I.
$ IpSn¬ hy-h-km-b-ßsf
]cn-t]m-jn-∏n-°p-I.
$ D]-tbm-K-ap≈ I∂p-Im-
en-I-fpsS Iim∏v \ntcm-
[n-°p-I.
$ {Kma-]-©m-b-Øp-Iƒ
cq]o-I-cn-°p-I.
\n¿tZ-iI XØ-z-߃ (Direc-tive Principles)
Hcp tImS-Xn°pw \S-∏n-em-°m≥ Ign-bmØ c-W-L-S-\-bnse at\m-l-c-amb Imcy-߃ Ft∂mSv ]d-bp-∂-Xn‚
Dt±-iyw F¥mWv?
62
Indian Constitution at Work
\ap°v ImWm≥ Ign-bp∂p. auen-Im-h-Im-i-߃ Kh¨sa‚ns\ Nne Imcy-
߃ sNøp-∂-Xn¬ \n∂v hne-°p-tºmƒ \n¿tZ-i-I-X-X-z-߃ Nne Imc-y-߃
sNøp-hm≥ Kh¨sa‚ns\ t{]cn-∏n-°p-∂p. auen-Im-h-Im-i-߃ {]-[m-\-am-
bpw hy-‡n-I-fpsS Ah-Im-i-ßsf kwc-£n-°p--tºmƒ \n¿tZ-iI XX-z-߃
kaql-Ønse F√m-h-cp-tSbpw t£aw Dd∏v hcp-Øp-∂p.
F∂n-cp-∂mepw \n¿tZ-i-I-X-X-z-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v Kh¨sa‚ v {ian®
Nne kμ¿ -ß-fn¬ ]ucs‚ auen-Im-h-Im-i-ß-fp-ambn CXn\v X¿°-ap-≠m-
bn- p-≠v.
P∑nØw C√mbva sNøm≥ \nb-a-\n¿amWw \S-Øp-∂-Xn\v Kh¨sa‚ v
Xocp-am-\n-®t∏m-gmWv Cu {]iv\w DS-se-Sp-Ø-Xv. kzØm-h-Imiw ewLn-®p-
sh-∂-Xns‚ t]cn¬ Cu \S-]-Sn-Iƒ FXn¿°-s∏´p. hy‡n Xm¬]-y-Øn\p]-
cn-bmbn kaq-l-Øns‚ Bh-i-y-߃°v ]cn-K-W\ \¬Inb Kh¨sa‚ v Cu
\n¿t±iI XXzsØ {]tbm-KØn¬ hcp-Øp-∂-Xn\v c-W-L-S-\-bn¬ t`Z-
KXn sIm≠p-h-∂p. CXv Zo¿L-Ime \nb-a-bp-≤-Øn-te°v \bn-®p. CXn¬
Imc-y-\n¿h-lW, \oXn-\-ymb hn`m-K-߃ hy-X-y-kvX- \n-e-]mSpIƒ kzo-I-cn®p.
\n¿tZ-iI XX-z-ßsf {]m_-e-y-Øn¬ sIm≠p-h-cp-∂-Xn-\v AhIm-i-ßsf sh´n-
®p-cp°mw F∂ hmZ-amWv Kh¨sa‚ v apt∂m v sh®-Xv. P\-t£a {]h¿Ø-
\-ß-ƒ°v Ah-Im-i-߃ XS- -ambn \n¬°p∂p F∂ hmZamWv Ch¿ apt∂m v
sh®-Xv. t\sc adn®v auen-Im-h-Im-i-߃ hfsc {][m-\-s∏- Xpw ]hn-{X-hp-
kz-Ø-h-Imiw (Right to Proporty)Ah-Im-i-ßfpw \n¿tZ-iI XØ-z-ßfpw XΩn-ep≈ _‘sØ kw_-‘n-
®p≈ hnhm-Z-Øn\v ]n∂n-ep≈ {][m\ ImcWw bYm¿∞ `c-W-L-S-\-
bn¬ auen-Im-h-Im-i-ambn Dƒs∏-´n-cp∂ kzØv t\Sm\pw, ssIhiw
sh°m\pw, \ne-\n¿Øm-\p-ap≈ Ah-Im-i-am-bn-cp -∂p. F∂m¬
Kh¨sa‚n\v kmaq-l-y-t£a {]h¿Ø-\-߃°v th≠n kzØv FSpØv
D]-tbm-Kn-°m-sa∂v c-W-L-S\ hy-‡-am-°nbn-cn-°p-∂p. 1950 apX¬ kz-
Øh-Im-isØ ]cn-an-X-s∏-Sp-Øp-hm≥ Kh¨sa‚ v \nc-h[n \nb-a-߃
D≠m-°n-bn- p-≠v. Ah-Im-i-ßfpw \n¿tZ-i-I XX-z-ßfpw XΩn-ep≈ _‘-
Øn-≥ta¬ Zo¿L-ambn\o≠p-\n∂ kwhm-Z-Øns‚ tI{μw Cu Ah-Im-i-
am-bn-cp-∂p. Ah-km\w 1973 ˛ ¬ kz-Ø-h-Imiw `c-W-L-S-\-bpsS ASn-
ÿm\ LS-\bpsS mK-a-s√∂pw AXpsIm-≠v Xs∂ c-W-L-S\m t`Z-K-
Xn-bn-eqsS Cu Ah-Imiw ]cn-an-X-s∏-Sp-Øm≥ ]m¿e-sa‚n\v A[n-Im-c-ap-
s≠∂pw kp{]ow-tIm-SXn hn[n-®p. Aßs\ 1978 ¬ 44 mw c-W-L-S\
t`Z-K-Xn-bn-eqsS auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS enÃn¬ \n∂v kz-Ø-h-Imisa∂
Ah-Im-isØ am‰p-Ibpw \nb-am-\p-kr-X-amb Ah-Im-i--ambn A\p-t—Zw
300 A bpsS mK-ambn am‰p-Ibpw sNbvXp.
63
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
am-sW∂pw \n¿tZ-iI XX-z-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn-\mbn Ch ]cn-an-X-s∏-Sp-Øm\mhn-s√∂
ImgvN-∏m-SmWv tImSXn apt∂m v sh®-Xv.
CXv k¶o¿Æ-amb as‰mcp kwhm-Z-Øn\v hgn-sbm-cp-°n. CXv c-W-LS\m t`Z-KXnbpambn
_‘-s∏´Xmbn-cp-∂p. ]m¿e-sa‚n\v `c-W-L-S-\-bpsS GXv `m-Khpw t`Z-KXn sNøm≥
Ignbpw F∂-m-bn-cp∂p Kh¨sa‚ v hmZn-®n-cp-∂-Xv. auen-Im-h-Im-i-ßsf ewLn-®p-sIm-≠p≈
Hcp c-W-L-S\ t`Z-KXnbpw ]m¿e-sa‚n\v hcp-Øm≥ Ign-bp-I-bn-√ F∂-Xm-bn-cp∂p tImS-
Xn-bpsS \ne-]m-Sv. tIi-hm-\μ mcXn tIknse kp{]-[m\ hn[n-bn-eq-sS-bmWv kp{]o-wtIm-
SXn Cu X¿°-Øn\v Xo¿∏v I¬]n-®n-®-Xv. Cu tIkn¬ c-W-L-S-\-b°v Nne ASn-ÿm-\-
X-X-z-߃ Ds≠∂pw AXv ]m¿e-sa‚n-\m¬ t`Z-KXn sNøm≥ Ign-bm-Ø-Xm-sW∂pw kp{]ow-
tImSXn ]d-™p. A≤-ymbw ˛ 9 ¬ `c-W-L-S\ Hcp kPoh {]amWw F∂ ]mT-`m-KØv
Cu hnjbw \mw hfsc hni-Z-ambn N¿® sNøp-∂-Xm-Wv.
64
Indian Constitution at Work
A -ym-k-߃ (Excercises)
I X∂n-cn-°p∂ Hmtcm {]-kvXm-h\bpw icntbm sXt‰m Fs∂-gp-Xp-I.
F) Hcp cmP-yØv P\-߃ A\p-`-hn-°p∂ Ah-Im-i-߃ Ah-Im-i-]-{XnI apt∂m´v
hbv°p∂p
_n) Hcp hy-‡n-bpsS kzm-X-{¥-y-ßsf Ah-Imi ]{XnI kwc-£n-°p-∂p.
kn) temIØv F√m cmP-y-߃°pw Hcp Ah-Imi ]{Xn-I-bp-≠v.
Un) Ah-Imi ewL-\-߃s°-Xn-cmb ]cn-lm-c-߃ `c-W-L-S\ Dd∏v \¬Ip-∂p.
II Xmsg X∂n-cn-°p-∂-h-bn¬ auen-Im-h-Im-i-ß-sf-°p-dn-®p≈ G‰hpw \√ hnh-
cWw GXmWv?
F) Hcp hy-‡n°v D≠m-bn-cn--t°≠ F√m Ah-Im-i-ßfpw
_n) \nb-a-]-c-ambn ]uc\v \¬In-bn-cn-°p∂ F√m Ah-Im-i-ßfpw
kn) `c-W-L-S\ \¬Ip-∂Xpw kwc-£n-°p-∂-Xp-amb Ah-Im-i-߃
Un) `c-W-L-S\ \¬Ip-∂Xpw ]cn-an-X-s∏-Sp-Øm≥ Ign-bm-Ø-Xp-amb Ah-Im-i-߃
III Xmsg ]d-bp∂ kml-N-c-y-߃ ]cn-K-Wn®v. Hmtcm kml-N-cy-Ønepw GXv auen-
Im-h-Im-i-amWv D]-tbm-Kn-°pItbm As√-¶n¬ ewLn-°p-Itbm sNbvXn-´p-≈Xv?
F{]-Imcw?
F) Aan-X- m-c-ap≈ ]pcp-j-∑m-cmb hnam-\-Øn-\p-≈nse tPmen-°msc tZiob hnam\-
D]-kw-lmcw (Conclusion)alm-cm-jv{S-bn¬ \n∂p≈ kmaq-lnI ]cn-jvI¿Øm-hmb tPym-Xn- dmhp qte (1827
1890) bpsS teJ-\-ß-fn¬ Ah-Im-i-sa-∂-Xn¬ kzm-X-{¥yhpw ka-X-zhpw Dƒs°m-≈p-
∂p F∂ ]g-b-Ime ImgvN-∏m-Sp -Iƒ {]I-S-am-Ip-∂-Xmbn ImWmw. tZiob
{]ÿm\Øns‚ Ime-L- -Øn¬ Ah-Im-i-ßsf°pdn-®p≈ Cu Bibw IqSp-X¬ i‡-
am-°--s∏-Sp-Ibpw AXv c-W-L-S\m Ah-Im-i-ß-fn-tebv°v \bn-°--s∏-Sp-Ibpw sNbvXp.
\ΩpsS `c-W-LS\ Cu alXv ]mc-º-cyw {]Xn-^-en-∏n-°p-Ibpw auen-Im-h-Im-i-ß-
fpsS mK-am-°p-Ibpw sNbvXp. 1950 apX¬ Xs∂ \oXn-\ymbhyhÿ Ah-Im-i-ß-
fpsS {][m\ kwc-£-I-s\∂ \nebn¬ {]h-¿Øn-°p-Ibpw sNøp-∂p.
\oXn-\-ymb hy-mJ-ym-\-߃ Ah-Im-i-ß-fpsS hym]vXn ]e coXn-bnepw hn]p-e-s∏-Sp-
Øn. \ΩpsS cWIqShpw AXp-t]mse c-W-hn- m-Khpw CXns‚ N -°q-Sn-\IØv \n∂v
{]h¿Øn-°p-∂p. Ah-Im-i-߃ k¿°m-dns‚ {]h¿Ø-\-߃°v ]cn[n \n›-bn-°p-
Ibpw AXp-t]mse cmP-yØv P\m[n]Xy c-W{Iaw Dd∏p hcp-Øp-Ibpw sNøp-∂p.
65
A[ymbw 2 C¥-y≥ c-W-L-S-\-bnse Ah-Im-i-߃
I-º\n ÿm\-°-b‰Øn\v A\p-h-Zn-®-t∏mƒ kl-{]-h¿Ø-I-cmb k{Xo tPmen-
°msc CtX Imc-W-Øm¬ am‰n-\n¿Øn.
_n) k¿°mdns‚ \b-ßsf hna-¿in-°p∂ Hcp tUmI-ypsa‚dn kn\na Hcp kwhn-
[m-b-I≥ \n¿Ωn®p.
kn) henb Hcp AW-s°-´ns‚ \n¿am-WsØ XpS¿∂v IpSn-sbm-gn-∏n°-s∏´ P\-߃
]p\-c-[n-hmkw Bh-i-y--s∏-´p-sIm≠v Hcp dmen kwL-Sn-∏n-®p.
Un) B{‘-°m¿ B{‘m-{]-tZ-in\v ]pdØv sXep¶v `mjm ]Tn-∏n-°p∂ hnZ-ym-ebw
\S-Øp-∂Xv.
IV kmwkvIm-cn-Ihpw hnZ-ym-`-ymk]c-hp-amb Ah-Im-i-ßsf ]‰n Xmsg ]d-bp∂
hym-J-ym-\-ß-fn¬ icn-bm-bXv GXv?
F) \yq-\-]£ hn`m-K-Ønse Ip´n-Iƒ°v am{Xw th≠n Bcw-`n-®n-´p≈ hnZ-ym-`-ymk
ÿm]-\-ßfn¬ B hn`mK-Ønse Ip´n-Iƒ°v am{Xta ]Tn-°m≥ Ign-bq.
_n) \yq-\-]£ hn`m-K-Ønse Ip´n-Iƒ°v Ah-cpsS kwkvIm-chpw hnizm-khpw ]cn-
N-b-s∏-Sp-Øp-∂p≠v F∂v k¿°m¿ kvIqfp-Iƒ Dd∏v hcp-Ø-Ww.
kn) `mjm-]-chpw aX]-c-hp-amb \yq-\-]£hn`m-KØn\v Ah-cpsS- Ip´n-Iƒ°p-th≠n
kvIqfp-Iƒ Bcw-`n-°p-hm\pw AXv Ah¿°p th≠n kwh-cWw sNøm\pw km[n-
°pw.
Un) X߃ kz¥ambn \S-Øp∂ ÿm]-\-Øn-e√msX a‰v hnZym-`ymk ÿm]-\-ß-
fn¬ Xß-fpsS Ip´n-Isf ]Tn-∏n-°-cp-sX∂v `mjm aX \yq\-]£ hn`m-K-Øn\v
Bh-iy-s∏Smw.
V Xmsg ]d-bp-∂-h-bn¬ GXmWv auen-Im-h-Im-i ewL\w? F¥p-sIm≠v?
F) ASn-ÿm\ thX\w \¬Im-ØXv
_n) Hcp ]pkvX-I-Øns‚ \ntcm-[\w
kn) cm{Xn 9 aWn-°p-ti-j-ap≈ D®-`m-jn-Wn-Iƒ°p≈ \ntcm-[-\w.
Un) Hcp {]`mjWw \S-Øp-∂Xv
VI ]mh-s∏-´-h-cpsS CS-bn¬ {]h¿Øn-°p∂ Hcp kmaqly{]h¿Ø-I≥ ]d-bp∂Xv
Ah¿°v auen-Im-hImi-ß-f√ th≠Xv adn®v \nb-a-km-[p-X-bp≈ \n¿tZ-iI
XX-z-ß-fmWv F∂m-Wv. CXn-t\mSv \n߃ tbmPn-°p-∂p-t≠m? ImcWw hy-‡-
am-°p-I.
VII Xq∏v tPmen sNbvXvsIm≠n-cn-°p∂ PmXn hn`m-KsØ AtX tPmen-bn¬ XpS-
cm≥ \n¿_-‘n-°p-I-bpw, A[n-Im-c-Øn-en-cn-°p-∂-h¿ Ah¿°v a‰v tPmen-Iƒ
\ntj-[n-°p-∂-Xp-am-bn-´mWv ]e dnt∏m¿´p-Ifpw kqNn-∏n-°p-∂-Xv. IqSmsX Ah-
cpsS Ip´n-Isf hnZym-`ymkw t\Sp-∂-Xn¬ \n∂pw \ncp-’m-l-s∏-Sp-Øp-∂p. Cu
kml-N-cy-Øn¬ Ch-cpsS GsX√mw auen-I-h-Im-i-ß-fmWv ewLn-°-s∏-Sp-∂Xv.
66
Indian Constitution at Work
VIII cmP-y-sØ ]´n-Wn-°m-cp-sS, Zmcn-{Zy-Øn-s‚ Ah-ÿ-sb-°p-dn®v Hcp a\p-jym-h-
Imi {Kq∏v Ah-cpsS ]cm-Xn-bn-eqsS tImS-Xn-bpsS {i≤-bn¬s]-Sp-Øn. 5 tImSn
SÆn-e-[nIw `£y-h-kvXp-°ƒ ^pUv tIm¿∏-td-j≥ Hm^v C¥ypsS tKmUu-
Wn¬ sI´n-°n-S-°p-∂p. \ymb-hne tjm∏p-I-fn¬ \n∂pw F{X Afhv `£y-h-
kvXp-°-fmWv X߃°v hmßm≥ Ign-bpI F∂-Xn-s\-°p-dn®v `qcn-`mKw tdj≥
Im¿Uv DS-a-Iƒ°pw Adn-bn√ F∂mWv ]T-\-߃ shfn-s∏-Sp-Øp-∂-Xv. s]mXp-
hn-X-cW kwhn-[m\w i‡n-s∏-Sp-Øm≥ Kh¨sa‚n-t\mSv DØ-c-hn-Sm≥ Ah¿
tImS-Xn-tbmSv At]-£n-®p.
F) GsX√mw hy-X-ykvXßfmb Ah-Im-i-ß-fmWv Cu tIkn¬ Dƒs]-´n-´p-≈Xv?
F{]-Im-c-amWv Cu Ah-Im-i-߃ ]c-kv]cw _‘--s∏-´n-cn-°p-∂Xv?.
_n) CØ-c-Øn-ep≈ Ah-Im-i-߃ Pohn-°p-hm-\p≈ Ah-Im-i-Øns‚ mK-amtWm?
IX Cu A≤-ym-bØn¬ D≤-cn-°-s∏´, tkma-\mYv emln-dns‚ `c-W-L-S-\m-\n-¿am-
W-k-`-bn¬ \S-Ønb {]kvXm-h\ hmbn-°p-I. At±-l-Øn-t\mSv \n߃ tbmPn-
°p-∂pt≠m? Aß-s\-sb-¶n¬ AXv sXfn-bn-°m≥ Bh-iy-amb DZm-l-cWw
\¬Ip-I. As√-¶n¬ At±-l-Øns‚ \ne]m-Sn-t\mSv FXn-cm-bp≈ hmZ-߃
ka¿∞n-°p-I.
X \nß-fpsS A`n-{]m-b-Øn¬ G‰hpw {][m-\--s∏´ auen-Im-h-Imiw GXv? AXnse
hy-h-ÿ-Isf t{ImUo-I-cn-®p-sIm≠v F¥v sIm≠mWv AXv {]m[m-\-y-a¿ln-°p-
∂-sX∂v ka¿∞n-°p-I.
67
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
A[-ymbw 3
sXc-s™-Sp∏pw
{]mXn-\n-[yhpw (Election and Represen-
tation)BapJw
\n߃ Ft∏m-sg-¶nepw sNkv Ifn-®n´pt≠m? sNkv Ifn-°p-tºmƒ ‘IpXnc’AXns‚ km[m-cW apt∂-‰-Øn¬ \n∂v hyXy-kvX-ambn thK-Øn¬ apt∂m v
k©-cn-®m¬ (k©m-c-]Yw am‰n-bm¬) F¥mhpw kw`-hn-°pI? Aº-b¿
C√mØ {In°‰v a’-c-sØ-°p-dn®v Nn¥n-°m≥ \n߃°v Ign-bptam? F√m
ImbnI C\-ßfpw Nne \n_-‘-\-Iƒ ]men-t°-≠-Xp≠v. \n_-‘-\-I-fn¬
am‰w hcp-ØpI hgn a’-c- ew Xs∂ hyXym-k-s∏-Sp-∂p. AXp-t]mse Xs∂
F√m-hcpw AwKo-I-cn-°p∂ s]mXp-k-Ω-X\pw \njv]-£-\p-amb Aº-b-dpsS
km∂n[yw Bh-iy-am-Wv. a’cw XpS-ßp-∂-Xn\p apºp Xs∂ \n_-‘-\-I-
sfbpw Aº-b-sdbpw kw_-‘n®v s]mXp kzoIm-cyX Dd∏v hcp-tØ-≠-Xp≠v.
ImbnI a’-c-ß-sf-°p-dn®v apI-fn¬ ]d™ Imcy-ß-sfm-s°-Øs∂ Hcp
Ce-Ivjs\ kw_-‘n®pw {]k-‡-am-Wv. sXc-s™-Sp∏v \S-Øp-∂-Xn\v Nne
\nb-a-ß-fpw Nne hyh-ÿn-Xn-Ifpw Hs° D≠v. sXc-s™-Sp-∏ns‚ ]cn-WnX
^ew \mw kzoI-cn® \nb-a-ßsf ASn-ÿm-\-s∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂p. ]£-]m-X-
c-ln-X-ambn Hcp Ce-£≥ \S-Øp∂Xn\v \ap°v {]tXy-I-ambn Hcp kwhn-
[m\w Bh-iy-am-Wv. apºv {]Xn-]m-Zn® Cu c≠p Xocpam\ßfpw sXc-s™-
Sp-∏n\v apºv Xs∂ ssIs°m-t≈-≠XpsIm≠v CXv GsX-¶nepw Kh¨sa‚n\p
hn´p \¬Im-\m-hn-√. AXn-\m-emWv sXc-s™-Sp-∏ns\ kw_-‘n® ASn-ÿm\
Xocp-am-\-ß-sf√mw Xs∂ P\m-[n-]Xy cmPy-Øns‚ c-W-L-S-\-bn¬ {]Xn-
]m-Zn-®n-cn-°p-∂-Xv.
Ce-Ivjs-s\bpw AXns‚ {]mXn-\n[y kz`m-h-tØbpw kw_-‘n-®p≈
`c-W-L-S\m hyh-ÿ-I-fmWv Cu A[ym-b-Ønse {]Xn-]mZy hnj-bw.
CeIvj≥ \S-tØ≠ coXn-I-sfbpw AXns‚ c-W-L-S-\m-]-c-amb hyh-ÿ-
I-sfbpw {]tbm-K-X-e-sØbpsa√mw \mw {i≤n-t°-≠-Xp-≠v. CXp-Iq-SmsX
`c-W-L-S\m hyh-ÿ-Iƒ am‰w hcp-Øp-∂-Xn-\p≈ \n¿t±-i-߃IqSn CtXm-
sSm∏w D≠v. Cu ]mT- m-K-Øn-eqsS Xmsg-∏-d-bp∂ Imcy-߃ \n߃ a\- n-
em-°pw.
68
Indian Constitution at Work
$ hnhn[ Xc-Øn-ep≈ sXcs-™-Sp∏p coXn-Iƒ
$ \mw Ah-ew-_n-®n- p≈ sXc-s™-Sp∏p coXn, AXns‚ khn-ti-j-Xƒ
$ kz-X-{¥hpw \oXn-]q¿Δhp-amb sXcs-™-Sp-∏ns‚ Bh-i-y-IX
$ sXc-s™-Sp∏v ]cn-jvI-c-W-ß-sf-°p-dn®v a\- n-em-°m≥ .
sXc-s™-Sp∏pw P\m-[n-]-Xyhpw (Elections and Democracy)
sXc-s™-Sp-∏p-I-sf-°p-dn®pw P\m-[n-]-X-y-sØ-°p-dn®pw efn-X-amb c≠v tNmZy- ߃ kzbw
tNmZn®p sIm≠v \ap°v XpSßmw.
sXc-s™-Sp∏pIƒ IqSmsX \ap°v P\m-[n-]-Xyw km[yamtWm?
P\m-[n-]-Xyw C√m-sX \ap°v sXc-s™-Sp∏pIƒ km[yamtWm?
ap≥ ¢mkp-I-fn¬ \mw ]Tn-
®Xns\ ASnÿm\s∏SpØnbpw
AXn¬ \n∂v DZm -l-c -W-߃
DƒsIm≠pw Cu c≠v tNmZ -y -
ßsf°pdn®v \aps°mcp N¿®bmImw.
Hcp _rlØmb P\m-[n-]-X-y-cm-Py-
Øn¬ {]mXn -\n -[ -y -k - {º-Zmbw
A\nhmcyam-sW∂v H∂m-asØ tNmZyw
\sΩ Hm¿Ωn-∏n-°p∂p. ]uc-∑m¿s°√mw
t\cn v Xocpam\-saSp°¬ {]{Inbbn¬
]s¶Sp-°m≥ Ignbn√. AXp-sIm≠v P\-
߃ AhcpsS {]Xn-\n-[n-Isf sXc-
s™-Sp-°p∂p. Cß-s\- sXcs-™-Sp-∏p-
Iƒ {]m[m-\yw ssIhcn®p. C¥y Hcp
P\m-[n-]-Xy cmP-y-am-sW∂v \mw hnNm-
cn-°p-tºm-sgm-s° Ah-km-\m-ambn
\S∂ sXc-s™-Sp-∏mWv \ΩpsS a\-
nte°v hcnI. C∂v sXc-s™-Sp-∏p-Iƒ
P\m-[n-]-Xy {]{Io-b-bpsS G‰hpw {]Xy-
£-amb {]Xo-I-I-ß-fmbn amdn-bn- p≠v.
{]Xy£hpw ]tcm£hpamb
P\m[n]Xyßsf \mw ]et∏mgpw
th¿Xncn°mdp≠v. Kh¨sa‚ns‚
Xocpam\-saSp°¬ {]{Inbbnepw
Kh¨sa‚ns\ \bn®psIm≠p-t]mIp--
sXcs™Sp-∏p-Iƒ P\m-[n-]-Xy-Øns‚ BtLm-j-am-sW∂vAh¿ ]dbp-∂p. F∂m¬ Cu Im¿´q¨ AXns‚ Ipg-∏-ß-fmWv Nn{Xo-I-cn-°p-∂-Xv. sXc-s™-Sp-∏pIsf kw_-‘n-®n-S-tØmfw F√m-bv-t∏mgpw CXv icn-bmtWm? P\m-[n-]-Xy-Øn\v CXv qj-W-amtWm?
READ A CARTOON
17February1957
69
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
∂Xnepw P\߃ t\cn v ]s¶Sp-°p∂p F∂XmWv {]Xy£ P\m[n]Xyw
F∂XpsIm≠v A¿∞am°p∂Xv. {Ko°nse ]pcmX\ \Kc cmjv{S߃
{]Xy£ P\m[n]XyØn\v DZmlcWamWv. Xt±i kzbw`cW
kwhn[m\Ønse {Kma-k`Iƒ {]Xy£ P\m[n]XytØmSv tN¿∂v
\n¬°p∂ H∂mbn ]ecpw IW°m°p∂p. e£°W°n\v BfpIƒ
tN¿∂ncp∂v Xocpam\saSp°pI F∂Xv {]Xy£ P\m[n]Xy kwhn[m-
\Øn¬ {]mtbmKnIa√. AXpsIm≠mWv P\ßfm¬ sXcs™-Sp°s∏Sp∂
`cWw F∂-Xns\ P\ßfpsS {]Xn\n[nIfm¬ sXcs™Sp°s∏Sp∂ cWw
F∂v A¿∞-amt°≠n hcp∂Xv.
Cu kwhn[m\Øn¬ P\߃ AhcpsS {]Xn\n[nIsf
sXcs™Sp°pIbpw Ah¿ cmPyØns‚ `cWØnepw `cW
\n¿ΔlWØnepw Xocpam\ßsfSp°p∂Xnepw B {]Xn\n[nIƒ {InbmflI-ambn ]s¶Sp°pIbpw CSs]SpIbpw sNøpw. Cßs\ P\{]Xn\n[nIsfsXcs™Sp°p∂ am¿§-amWv sXcs™Sp∏pIƒ (Elections). Aßs\
hcptºmƒ {][m\ Xocpam\߃ ssIs°m-≈p∂-Xn\pw `cWw \SØn-s°m≠pt]mIp∂Xn\pw ]uc∑m¿°v ]cnanXamb ]¶mWv D≠mhpI. ChnsS\b cq]oIcWßfn¬ ]uc∑m¿ th≠{X kPoha√. Cu kwhn[m\Øn¬
]uc∑m¿ CSs]Sp∂Xv AhcpsS {]Xn\n[nIƒ aptJ\bmWv. ChnsS F√m{][m\ Xocpam\ßfpw ssIs°m≈p∂Xv Cu {]Xn-\n[nIfmWv. AXp-sIm≠pXs∂ P\߃ AhcpsS {]Xn\n[nIsf sXcs™-Sp°p∂
{]{Inbbv°v hfsc {]m[m\yap≠v.
F√m sXcs™Sp∏pIfpw P\m[n]Xy]cas√∂v c≠masØ tNmZyw
\sΩ Hm¿Ωn∏n°p∂p. P\m-[n]Xyan√mØ ]e cmPyßfpw sXcs™Sp∏v\SØmdp≠v. hmkvXhØn¬ P\m[n]Xy-an√mØ cmPyßfnse`cWm[nImcnIƒ t]mepw X߃ P\m[n]XyhmZnIfmsW∂v
t_m[y-s∏SpØm≥ {ian°mdp≠v. XßfpsS cWØn\v ojWnD≠mImØ XcØnembncn°pw Ah¿ sXcs™Sp∏v \SØpI.Cßs\ P\m[n]Xy]ca√msX \SØnb sXscs™Sp∏pIƒ°v
Nne DZmlcW߃ \n߃°v ]dbmtam? P\m[n]Xy]cambsXcs™Sp∏pIsf Aßs\b√mØ sXcs™Sp∏n¬ \n∂pwth¿Xncn°p∂sX¥msW∂v \n߃ Nn¥n®n´pt≠m?
P\m[n]Xy]camb coXnbn¬ sXcs™Sp∏v \SØp∂Xn\v Hcp
cmPyw Dd∏phcptØ≠ Imcy߃ Fs¥√mamWv?
ChnsSbmWv `cWLS\ IS∂phcp∂Xv. Hcp P\m[n]Xy
cmPyØnse `cWLS\bn¬ sXcs™-Sp∏pIƒ P\m[n]Xy
coXnbn¬ \SØp∂-Xn\pth≠ ASnÿm\ \nba߃
{]Xn]mZn®n´p≠mhpw.
Cu \nb-a-ß-sf√mw cW-L-S-\-bn¬ FgpXn hbvt°≠Bhiyw F¥mWv? CsXms° ]m¿e-sa‚n\p Xocp-am-\n-®p-IqsS? As√-¶n¬ HmtcmsXc-s™-Sp -∏n\p ap≥]pwF√m ]m¿´n-Iƒ°pw Xocp-am-\n-®p-IqsS?
70
Indian Constitution at Work
km[mcWbmbn sXcs™Sp∏v \nba߃ cq]oIco°m\p≈ NpaXe
AhnSpsØ \nba\n¿ΩmW k`Ifn¬ \n£n]vXambncn°pw. Cßs\
cq]oIcn°s∏Sp∂ \nbaßfn¬ Xmsg∏dbp∂ Imcy߃
{]Xn]mZn®n´p≠mhpw.
• thm´psNøm≥ A¿lXbpffh¿ Bscms°bmWv.?
• B¿s°ms°bmWv sXcs™Sp∏n¬ a’cn°m\mhpI?
• BcmWv sXcs™Sp∏n\v ta¬t\m´w hln°pI?
• thm´¿am¿ Fßs\bmWv XßfpsS {]Xn\n[nIsf sXcs™Sp°pI?
• thms´Æepw P\{]Xn\n[nIsf sXcs™Sp°epw Fßs\bmWv?
a‰p an° P\m[n]XycmPyßfnsebpw `cWLS\t]mse C¥y≥
`cWLS\bpw Cu tNmZy߃°v DØcw \¬Ip∂p. ]cntim[n®m¬
BZysØ aq∂v tNmZyßfpw kzX{¥hpw \oXn]q¿Δhpamb sXcs™Sp∏v
\SØp∂Xns\°pdn®pw AXphgn P\m[n]Xy]camIp∂Xns\∏‰nbpamWv.
a‰p c≠p tNmZyßfmIs´, \oXn]q¿Δamb {]mXn\n[yw Dd∏phcpØp∂Xn-
s\°pdn®pw, apIfn¬ ]d™ c≠p Imcyßfpw IqSmsX sXcs™Sp∏pIsf
kw_‘n® cWLS\m]camb hIp∏pIfpw Cu A[ymbØn¬ \n߃
a\ nem°p∂p≠v.
C¥ybnse sXcs™Sp∏v k{ºZmbw (Election system inIndia)
apIfn¬ ]d™ncn°p∂ hnhn[ XcØnep≈ sXcs™Sp∏v k{ºZmbßfpw
coXnIfpw \n߃ {i≤n®pImWpat√m? CsX√mw F¥msW∂v \n߃
A¤pXs∏´n´p≠mIpw. hnhn[Xcw {]NcW coXnIsf°pdn®pw sXcs™Sp∏v
k{ºZmbßsf°pdn®pw \n߃ hmbn°pItbm ImWpItbm
sNbvXn´p≠mIpw. hnhn[Xcw sXcs™Sp∏v coXnIƒ Fs¥ms°bmWv?
{]h¿Ø\w (Activity)C¥ybnsetbm at‰sX¶nepw cmPyØnsetbm sXcs™Sp∏pI-sf∏‰n ]{Xhm¿ØIƒ tiJcn°pI. Xmsg ]dbp∂ C\ßfn¬Ahsb Xcw Xncn°pI.
F. {]mXn\n[y k{ºZmbw
_n. kΩXnZm\ tbmKyX
kn. Xncs™Sp∏v IΩojs‚ NpaXe. \n߃°v C‚¿s\‰vkuIcyaps≠¶n¬ CeIvj≥ t{]mkkv C≥^¿taj≥IfIvj≥ (www.epicproject.org) F∂ ssk‰v kμ¿in®vapIfn¬ ]d™ hnhc-߃ tiJcn°mhp∂XmWv. Ipd™Xv\mep cmPyßfpsSsb¶nepw hnhc-߃ Is≠Øm≥ {ian°p-at√m?
71
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
sXscs™Sp∏v \SØp-∂-Xn\v Nne hyhÿIƒ D≠v. am{Xa√ Cu
DØchmZnXzw \n£n]vXamb Hcp A[nImc tI{μhpw. F¥psNømw
F¥psNøcpXv F∂Xns\∏‰n \nbaßfp≠v. sXcs™Sp∏v
kwhn[m\sa∂m¬ CXpam{XamtWm? F¥psIm≠mWv cWLS\bn¬
thm´pIƒ Fßs\ FÆWw F∂Xns\ kw_‘n®pw {]Xn-\n-[n-Isf
Fßs\ sXcs™Sp°Ww F∂Xns\ kw_‘n®pw ]cam¿in®ncn°p∂Xv
F∂ ImcyØn¬ \n߃°v A¤pXw tXm∂nbn´p≠mIpw. AXv Xo¿®-bt√?
P\߃ sXcs™Sp∏n¬ ]s¶Sp°pIbpw thm´v tcJs∏SpØpIbpw
sNøp∂p. F‰hpw IqSpX¬ thm´pIƒ In´p∂ ÿm\m¿-∞n sXcs™-
Sp°s∏Sp∂p. temIsØhnsSbpw sXcs™Sp∏pIƒ Cßs\bmWv
AXns\∏‰n C{X hniZambn Nn¥nt°≠Xns‚ Bhiyw F¥mWv?
{]h¿Ø\w (Activity)\mev ¢mkpIfpsS {]Xn\n[nIsf Is≠Øm≥ \nßfpsS¢m n¬ A\pIcW sXcs™Sp∏v (Mock election)\SØpI sXsc™Sp∏v \SØp∂Xn\v hyXykvX ambaq∂v k{ºZmb߃ D]tbm-Kn°pI
• Hcp hnZym¿∞n°v Hcp thm´mWv \¬Im≥ Ignbp∂Xv. G‰hpw IqSpX¬thm´p e`n°p∂ \mev t]¿ sXcs™Sp°s∏Spw
• C\n Hmtcm hnZym¿∞n°pw \mev thm´phoXhpw AXv Hcp ÿm\m¿-∞nt°m AXs√¶n¬ hyXykvX ÿm\m¿∞nIƒ°v hoXw ht®m\evImhp∂XmWv. ChnsSbpw G‰hpw IqSpX¬ thm´v e`n°p∂\mept]¿ sXcs™Sp°s∏Sp∂p.
• Hmtcm thm´¿amcpw ÿm¿∞nIƒ°v ap≥KW\ \evIpIbpw Xmsghnhcn®n´p≈ cmPyk`m AwKßsf sXcs™Sp°p∂ \nba߃A\pkcn®v thms´ÆpIbpw sNøp∂p.
Xo¿®-bmbpw Nn¥nt°≠Xp≠v, ImcWw CXp {]Xy£Øn¬ \mw
IcpXp∂Xpt]mse A{X efnXa√. \ΩpsS cmPysØ sXcs™Sp∏v
k{ºZmbhpambn A{Xta¬ CgpIntN¿∂ncn°p∂Xn\m¬ \ap°v
as‰m∂ns\∏‰n BtemNn°mt\ Ignbn√. Hcp P\m[n]Xy sXcs™Sp∏n¬
P\߃ \¬Ip∂ ap≥Xq°amWv hnPbnsb \n›bn°p∂Xv. F∂m¬
P\߃°v XßfpsS {]Xn\n[nsb sXc-s™-Sp°m\pw ap≥KW\m{Iaw
\n›bn°m\pw hnhn[XcØnep≈ am¿§ßfpw k{ºZmbßfpw D≠v.
F∂m¬ BcmWv hnPbn F∂ ImcyØn¬ sXcs™Sp∏v k{ºZmb-a\p-
kcn®v hyXymkw hs∂∂ncn°pw. Nne k{ºZmbßfpw \nbaßfpw henb
]m¿´nIƒ°v A\pIqeambncn°pw. F∂m¬ NneXmIs´ sNdnb
]m¿´nIƒ°mIpw A\pIqeamIpI. NneXv qcn]£ kapZmb߃-°mbn-
cn°pw A\pIqeamIpI. F∂m¬ a‰p Nne \nba߃ \yq\]£ßsfbmhpw
72
Indian Constitution at Work
\¬In-bn-cn-°p∂ ]{X-hm¿Ø t\m°pI
kwc£n°pI. CXv Fßs\ kw`hn°p∂p F∂Xv Hcp
DZmlcWØneqsS \ap°v a\ nem°mw.
tIhe `qcn-]£ hy-hÿ (FPTP System)CXv C¥ybpsS P\m[n]XysØ kw_‘n®p≈ Hcp Ncn{Xaplq¿ØamWv shfnhm°p∂Xv. 1984 ¬ \S∂ temIk`sXcs™Sp∏n¬ BsIbp≈ 543 ko‰pIfn¬ 415 ko‰pIfnepw
hnPbn®v, 80 iXam\w ko‰pIfne[nIw t\Sn tIm¨{Kkv ]m¿´nA[nImcØnseØn. temIvk`m sXc-s™Sp∏v Ncn{XØn¬C∂phsc as‰mcp ]m¿´n°pw CØcw Hcp hnPbw t\Sm\mbn´n√.
Cu sXc-s™Sp∏v ew hy‡am°p∂sX¥mWv?
tIm¨{Kkv ]m¿´n A©n¬ \mev `mKw ko‰pIƒ t\SnhnPbn®p. C¥ybnse kΩXnZmbIcn¬ A©v t]cn¬ \mev t]¿
tIm¨{Kkn\v thm´p sNbvXpsh∂mtWm CXpsIm≠vA¿∞amt°≠Xv? F∂m¬ bYm¿-∞Øn¬ Aßs\b√. XmsgX∂n p≈ ] nI ]cntim[n®v t\m°pI. \m¬∏-Ønsb´p iXam\w
thm´pIfmWv tIm¨{Kkv ]m¿´n°v t\Sm\mbXv. CXn\¿∞wBsI thm v sNbvXhcn¬ 48% t]¿ am{XamWv tIm¨{Kkv ÿm\m¿∞n°vthm´ v sNbvXn´p≈Xv F∂mWv. F∂n´pw temIvk`bnse 80
iXam\Øne[nIw ko‰pIfn¬ hnPbn°m≥ tIm¨{Kkv ]m¿´n°v Ign™p.a‰p ]m¿´nIfpsS {]IS\w H∂v ]cntim[n°pI. _n.sP.]n.°v 7.4% thm´pIƒe`yam-sb¶nepw Hcp iXam\Øn¬ Xmsg ko‰pIƒ am{XamWv
50 iXam\Øn¬ Xmsgthm´pIfpw F∂m¬ 80i X a m \ Ø n e [ n I wko‰pIfpw CXv A\oXn-bt√? A\oXnIcamb HcpsXcs™Sp∏v hyhÿn-Xn-sb \ΩpsS `cW-LS\m\n¿ΩmXm°ƒ°v Fßs\AwKoIcn°m\mIpw?
73
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
hnPbn°m\mbXv. CsXßs\ kw`hn®p?
\ΩpsS cmPyØv ]n¥pScp∂ sXc-s™-Sp∏p coXn-bpsS {]tX-y-I-X-aq-e-amWv
Cßs\ kw -hn-°p-∂Xv. Cu k{º-Zm-b- {]-Imcw
$ cmP-ysØ samØw 543 \ntbm-P-I-a-WvU-e-ambn hn -Pn-®n-cn-°p∂p
$ Hmtcm \ntbm-P-Ia-WvU-ehpw Hcp {]Xn-\n -[n -sb -hoXw sX-
cs™Sp°p∂p.
$ Hmtcm \ntbm-P-I-a-WvU-e-Ønepw G‰hpw IqSp-X¬ thm´p-In-´p∂
ÿm\¿∞n sXcs™-Sp°-s∏´Xmbn {]J-ym-]n-°p∂p.
a‰p ÿm\¿∞n-I-sf-°mƒ IqSp-X¬ thm´p-Iƒ In´p∂ ÿm\m¿∞n hnP-bn-
®-Xmbn {]J-ym-]n°s∏--Sp-sa-∂XmWv ChnsS {]tX-yIw {i≤n-t°≠ hkvXpX.
hnP-bn-°p∂ ÿm\m¿∞n°v B \ntbmP-I-a-Wv-U-e-Ønse qcn-]£w thm´p-
Iƒ In´-W-sa-∂n√ `qcn-]£w e`n°p∂ ÿm\¿∞n sXcs™-Sp-°-s∏-´-
Xmbn {]J-ym-]n-°p∂ {]mXn-\n-[yhy-h-ÿsb tIh-e-`q-cn-]£ hy-hÿ
AYhm Bt]£nI `qcn-]£ hy-hÿ As√-¶n¬ ^Ãv ]mÃv Zn t]mÃv
(First Past The Post System FPTP) hyhÿ F∂p- ]d-bp∂p. ‘sXc-s™-
Sp∏p a’-c-Øn¬ a‰p-≈-h-sc-°mƒ ap∂n-se-Øp∂ BZ-ysØ ÿm\m¿∞n-
bmWv hnPbn’ Cu hy-h-ÿsb ‘_lp-X-z-h-y-hÿ’ (Plurality System) F∂pw
hnfn-°m-dp≠v. sXcs™Sp∏n¬ Cu am¿§ßfmWv C¥y≥ `c-W-L-S\
\njvI¿jn®n´p≈Xv.
C\n \ap°v DZmlcWØnte°v Xncn®pt]mImw. tIm¨{Kkv ]m¿´n°v
In´nb thm´p hnlnX-sØ°mƒ F{Xtbm A[nIw ko‰v hnlnXamWv
Ah¿°v e`n®Xv. an° afießfnepw A≥]Xv iXam\w thm´pt]mepw
1984 temI-vk` sXc-s™-Sp-∏n¬ {][m\ ]m¿´n-Iƒ°p e`n® thm´p-Ifpwko‰p-Ifpw
]m¿´n thm´p-Iƒ ko‰p-Iƒ(i-Xm-am-\-Øn¬)
tIm¨{Kkv 48.0 415
_nsP]n 7.4 2
P\X 6.7 10
temIvZƒ 5.7 3
kn ]n sF(Fw) 5.7 22
sXep-¶p-tZiw 4.1 30
Un.Fw.sI 2.3 2
FsF-F-Un-FwsI 1.6 12
AIm-en-Zƒ 1.0 7
FPn]n 1.0 7
74
Indian Constitution at Work
t\SmsXbmWv ÿm\m¿∞nIƒ hnPbn®Xv. [mcmfw ÿm\m¿∞nIƒ a’c
cwKØp≈t∏mƒ hnPbnbmIp∂ ÿ\m¿∞n°v an°t∏mgpw A≥]Xv
iXam\Øn¬ XmsgbmIpw thm´pIƒ e`n°pI. ]cmPbs∏Sp∂
ÿm\m¿∞nIƒ°pw ko‰pIƒ In´msX t]mIp∂ ]m¿´nIƒ°pw e`yamIp∂
th´pIƒ ]mgmbn t]mIpIbmWv sNøp∂Xv. CØcw kmlNcyßfn¬
Ccp]Øn At©m AXn¬ Xmsgtbm iXam\w thm´pIƒ t\SpI
hgn ]m¿´n°v an° ko‰pIfnepw hnPbn°m\mIpw.
B\p-]m-XnI {]mXn-\n-[yw (Proportional Represention)
Cu k{ºZmbsØ C{ktben¬ C∂v \nehnep≈ as‰mcp
sXcs™Sp∏v coXnbpambn XmcXayw sNbvXp t\m°mw
C{kmtben¬ thm´pIƒ FÆn Ign™m¬ Hmtcm ]m¿´nIƒ°pw
e`yamb thm- pIƒ°v B\p-]m-Xn-I-ambn ]m¿e-sa‚n¬ ko‰p-Iƒ
A\p-h-Zn-°p∂p. (]´nI ImWpI) Hmtcm ]m¿´nbpw B\p-]m-Xn-I-
ambn e`yamb ko‰pIfnte°v sXcs™Sp∏n\p ap≥]pXs∂
ap≥KW\ {IaØn¬ \n›bn®n´p≈ ÿm\m∞nIfpsS
]´nIbn¬ \n∂v {]Xn\n[nIsf sXcs™Sp°p∂p. Cu
sXcs™Sp∏v k{ºZmbsØ B\p]mXnI {]mXn\n[y
k{ºZmbw (Proportional Representation) F∂p ]dbp∂p. Cu
k{ºZmbØn¬ Hcp ]m¿´n°v X߃°v In´nb thm´ns‚
A\p]mXØnem-bncn°pw ko‰pIƒ e`n°pI.
B\p]mXnI {]mXn\n[y k{ºZmbØn\v c≠v coXnIƒ
D≠v. Nne cmPyßfn¬ {]tXyIn®v C{k-tb¬, s\X¿em‚ vkv
F∂nhnSßfnep≈ t]mse cmPyw apgph≥ H‰ afieambn IW°m°p∂p.
tZiob sXcs™Sp∏n¬ Hmtcm ]m¿´n°pw e`n°p∂ thm´p hnlnXØns‚
ASnÿm\Øn¬ ko‰p-Iƒ A\phZn®p \evIp∂p. A¿P‚o\bnepw
t]m¿®pKenepw D≈Xp t]mse cmPyw apgph≥ hnhn[ _lp AwKafi-
eßfmbn hn`Pn°p∂ am¿§amWv as‰m∂v. ChnsS F{X t]sc sXc-s™--
Sp°Ww F∂Xns‚ ASnÿm\Øn¬ Hmtcm afi-eßfn¬ \n∂pw
ÿm\m¿∞nIfpsS Hcp ]´nI ]m¿´nIƒ D≠m°p∂p. Cu c≠p coXnIfnepw
thm´¿am¿ XßfpsS A`n{]mbw tcJ-s∏Sp-Øp∂Xv ÿm\m¿∞n°√. adn®v
]m¿´n°ƒ°mWv. Hcp ]m¿´n°v tcJs∏SpØnb thm´pIfpsS ASn-ÿm-
\ØnemIpw afießfnse ko‰pIfpsS hnXcWw \n›bn°p∂Xv. AXp-
sIm≠p Xs∂ Hcp afieØn¬ \n∂v sXcs™Sp°s∏Sp∂ {]Xn\n[nIƒ
hnhn[ ]m¿´nIfn¬s]´hcm-bncn°pw. C¥ybn¬ B\p]mXnI k{ºZmbw
]tcm£ sXcs™Sp∏pIfn¬ (Indirect Election) ]cnanXamb tXmXn¬
kzoIcn®n´p≠v. C¥ybn¬ cmjv{S]Xn, D]cmjv{S]Xn, cmPyk`, hn[m≥
]cnjØv (Legislative Council) F∂nhnS-ß-fn¬ aq∂masXmcp XcØnep≈
k¶o¿Æamb B\p]mXnI k{ºZm-bamWv kzoIcn-®n´p≈Xv.
CXv hfscb[nIw Nn¥m-Ipg∏w D≠m°p∂XmW-t√m? Cu hyhÿnXnbn¬Fs‚ Fw.]n.bpw Fw.F¬-Fbpw BcmsW∂v Rm≥Fßs\bmWv AdnbpI.Fs¥-¶nepw Imcy-ap-s≠-¶n¬ Rm≥ BcpsS ASp-tØ-°mWv t]mtI-≠Xv?
75
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
C{ktbense B\p-]m-XnI {]mXn-\n[y k{º-Zmbw
B\p-]m-XnI {]mXn-\n[y k{º-Zm-b-amWv C{k-tb¬ ]n¥p-S-cp-∂-Xv.
C{k-tb-ens‚ \nb-a-\n¿ΩmW k` (s\ ‰v)-bn-te°v \mep-h¿j-
Ønsem-cn-°-emWv sXc-s™-Sp∏v \S-°p∂Xv. Hmtcm ]m¿´nbpw Ah-
cpsS ÿm\m¿∞nIsf kw_-‘n® Hcp enÃv {]kn-≤o-I-cn-°pw.
thm´¿am¿ ÿm\m¿∞n-°-√ ]m¿´n-°mWv thm´p sNøp-∂-Xv. Hmtcm
]m¿´n°pw e`y-amb thm´p-I-fpsS A\p-]mXw A\p-k-cn-®mWv \nb-a-
k-`-bn¬ ko‰p-Iƒ e`n-°p-∂-Xv. sNdn-b-tXm-Xn¬ P\-]n-¥p-W-bp≈
sNdp-]m¿´n-Iƒ°p t]mepw CXp-hgn {]mXn-\n[yw e`n-°p-∂p. (\nb-a-
k-`-bn¬ ko‰v e`n-°p-∂-Xn\v Hcp ]m¿´n°v G‰hpw Ipd-™Xv 1.5
iX-am\w thms -¶nepw e`n-®n-cn-°-Ww) CXv an°-t∏mgpw Hcp Iq´p-I£n
k¿°m-cns‚ cq]o-I-c-W-Øn\v Imc-W-am-Im-dp-≠v.
2003 ¬ s\ -‰n-te°v \S∂ sXc-s™-Sp∏v ^e-Øns‚ ]´nI Xmsg
sImSp-Øn-cn-°p-∂p. Hmtcm ]m¿´n°pw e`y-amb thm v iX-am\w F{X-
sb∂v I≠p]nSn-°p-I.
cmPy-k` sXc-s™-Sp-∏n¬ B\p-]m-XnI {]mXn-\n[yw Fßs\
{]h¿Ø-\-£-a-am-°p∂p? (How does PR Works in RajyaSabha Election?)
]m¿´n ko‰pIƒ ko‰phnlnXw thm´vIfpsShnlnXw
en°pUv 37
jmkv 11
\mjW¬ bqWnb≥ 07
\mjW¬ eoPnbkv]m¿´n 5
bp.Sn.sP 5
C{ktb¬ _n Aenbm 2
te_¿ 19
jn\p¬ 15
Ad_v ]m¿´n 9
ansd‰vkv 6
Bw ClmZv 4
BsI 120
76
Indian Constitution at Work
B\p-]m-XnI {]mXn-\n[y k{º-Zm-b-Ønse aq∂m-asØ C\-amb GI-
ssIam‰ thm´p hyhÿ (Single transferable vote system -STV) bmWv
cmPy-k` sXc-s™-Sp-∏n¬ ]n¥p-S-cp-∂-Xv. Hmtcm kwÿm-\-Øn\pw cmPy-
k-`-bn-te°v {]tXyI tIzm´ (Quota) \n›-bn-®n-cn-°pw. AXm-bXv
kwÿm\ \nba--\n¿ΩmW k -I-fmWv (State Legislative Assembly) cmPy-
k`m saº¿amsc sXc-s™-Sp-°p-∂-Xv, kwÿm\ \nbak`-I-fnse
Fw.F¬.F amcmWv thm´¿am¿. Hmtcm thm´dpw ÿm\m¿∞n°v Xß-
fpsS thm´v ap≥K-W-\m-{Iaw A\p-k-cn®v tcJ-s∏-Sp-Ø-Ww. Hcp
ÿm\m¿∞n-bpsS hnP-b-Øn\v Hcp \n›nX tIzm´ thm v e`n-®n-cn-°-Ww.
samØw tcJs∏S- pØnb thm´pIfpsS FÆw+ 1
samØw sXcs™Sp°s∏tS- ÿm \ m¿∞nIfpsS FÆw + 1
tIhe`qcn]£ k{ºZmbhpw (FPTP) B\p]mXnI {]mXn\n[y hyhÿbpw
Hcp XmcXayw
\ntbmPIafie߃ As√¶n¬
Pn√Iƒ F∂p hnfn°p∂ sNdnb
`q{]tZi bqWn‰pIfmbn cmPy-
sØ hn`Pn®ncn°p∂p
F√ \ntbmPIafieØnepw
Htcm {]Xn\n[nIsf sXcs™Sp-
°p∂p.
thm´¿am¿ ÿm\m¿-∞nIƒ-°mWv
thm´p \evIp∂Xv
Hcp ]m¿´n°v In´nb thm´ns‚ iX-
am\sØ°mƒ \nba\n¿ΩmW
k`bn¬ ko‰v e`n°mw.
hnPbn°p∂ ÿm\m¿∞n°v
`qcn]£w (50% +1) thm v e`n°-
Wsa∂n√.
DZmlcWw : {_n´≥, C¥y
henb `q{]tZiw \ntbPI-afi-
efmbn \nPs∏SpØnbncn°p∂p. Nne-
t∏mƒ cmPyw apgph≥ H‰ \ntbm-PI-
afieambncn°pw
Hcp \ntbmPIafieØn¬ \n∂p
Xs∂ H∂ne[nIw {]Xn-\n[nIsf
sXcs™Sp°mw
thm´¿am¿ ]m¿´n°mWv thm´p
\ev°p∂Xv.
Hmtcm ]m¿´n°pw Ah¿°v e`n®
thm´n\v B\p]mXnIambn ko‰v
e`n°p∂p.
hnPbn°p∂ ÿm\m¿ -∞n°v
`qcn]£w thm v e`n°p∂p.
DZmlcWw: C{ktb¬, s\X¿em-
‚kv
tIhe qcn]£w (FPTP) B\p]mXnI {]m[n\nXyw (PR)
77
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
DZm-l-c-W-Øn\v cmP-ÿm-\nse 200 Fw.F¬.F am¿ tN¿∂v \mev
cmPy-k`m AwK-ßsf sXcs™-Sp-°-W-sa-¶n¬ hnP-bn°v (200/
4+1 = 40+1) thm´v e`n-®n-cn-°-Ww. Hmtcm ÿm\m¿∞n-°pw e`n®
H∂mw thm´p-I-fmWv BZyw FÆp-I. ÿm\m¿∞n-Iƒ H∂mw ]cn-
K-W\ thm´p-Iƒ Dd-∏m-°n-bn-cn-°-Ww. F√m H∂mw ap≥K-W\
thm´p-Ifpw FÆn-°-gn-bp-tºmƒ \n›-bn® tIzm´ thm´v In´p∂
ÿm\m¿∞n-Iƒ hnPbn-®-Xmbn {]Jym-]n-°pw. F√mw H∂mw ap≥K-
W\m thm´p-Ifpw FÆn-°-gn-™n´pw tIzm´ XnI-bp-∂n√ F¶n¬
G‰hpw Ipdhv ap≥K-W\m thm´p-Iƒ In´nb ÿm\m¿∞nsb Hgn-
hm-°pw am{X-a√ {]kvXpX ÿm\m¿∞n-bpsS ap≥K-W\m thm´p-
Iƒ B_m-e-‰n¬ c≠mw ÿm\Øv ap≥K-W\m thm´v e`n®
Bƒ°v ssIam‰w sNøpw. Bh-iy-ap≈ ÿm\m¿∞n-Iƒ sXc-
s™-Sp-°-s∏-Sp-∂-Xp-hsc Cu {]{Inb XpS-cp-Ibpw Ah¿ sXc-s™-
Sp-°-s∏- -Xmbn {]Jym-]n-°p-Ibpw sNøpw.
F¥p-sIm-≠mWv C¥y tIh-e- q-cn-]£ k{º-Zmbw kzoI-
cn-®Xv? (Why did India adopt the FPTP system?)
CXn-\p≈ DØcw Duln-s®-Sp-°pI A{X {]bm-k-I-c-a-√. cmPy-k`m sXc-
s™-Sp∏pIsf kw_-‘n-°p∂ tImfw (Box) hy‡-ambn hmbn-®n- p-s≠-¶n¬
Hcp Imcyw \n߃°v t_m[y-amIpw. Cu k{º-Zmbw hfsc k¶o¿Æ-am-
sW∂pw AXn-\m¬ Xs∂ sNdnb cmPy-ß-fn-emWv AXp {]mh¿ØnIam°m-
\mIpI F∂pw t_m≤y-s∏-Spw. C¥ysbt∏mse-bp≈ D]- q-J-fi-Øn¬ CXv
\S-∏n-em-°pI hfsc {]bm-k-I-c-amW.v efn-X-amb \S-]-Sn-{I-a-ß-fmWv tIhe
`qcn-]£ k{º-Zm-b-Øns‚ hnP-b-Øn\pw P\-Io-b-Xbv°pw B[m-cw. sXc-
s™-Sp-∏-pI-sf-°p-dn®pw cmjv{So-b-sØ-°p-dn®pw khn-tij ⁄m\-an-√mØ
km[m-cW kΩ-Xn-Zm-b-I\p t]mepw Cu k{º-Zmbw (tIhe qcn-]£) hfsc
efn-X-ambn s]s´∂v a\- n-em-°mw. sXc-s™-Sp∏v ka-bØp Xs∂ kΩ-Xn-
Zm-b-I\v sXc-s™-Sp-t°≠ ÿm\m¿∞n-Isf°pdn®v hy‡-amb [mcW
\¬Ip-∂p. thm´nw-Kn-eqsS Xm≥ GXp ]m¿´nsb As√-¶n¬ GXp
ÿm\m¿∞nsb kzoI-cn-°p∂p F∂ Imcy-amWv hy‡-am-°p-∂-Xv. bYm¿∞
cmjv{Sob kml-N-cy-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ kΩ-Xn-Zm-b-I≥ ]m¿´n-t°m,
ÿm\m¿∞nt°m As√-¶n¬ Ah c≠n\pw Xpey-amtbm {]m[m\yw \¬Ip-
∂p. tIhe `qcn-]£ k{º-Zmbw CjvS-s∏´ ]m¿´nsb sXc-s™-Sp-°m≥
am{X-a√ adn®v CjvS-s∏´ {]tXyI ÿm\m¿Ynsbt∏mepw sXc-s™-Sp-°m-
\p≈ kzmX{¥yw \¬Ip-∂p. F∂m¬ B\p-]m-XnI {]mXn-\n[y k{º-Zmbw
t]mse-bp≈ sXc-s™-Sp∏v hyh-ÿ-bn¬ thm´¿am-tcmSv ]m¿´nsb sXc-s™-
Sp-°p-hm-\mIpw Bh-iy-s∏-Sp-I. ]m¿´n ]´n-I-bn¬ \n∂mIpw (Party list) {]Xn-
78
Indian Constitution at Work
READ A CARTOON
`c-W-]-£sØ AwK-߃ ‘sIm®p’ {]Xn]£sØ tIƒ°m≥ {ian-°p∂p!
CXv \ΩpsS sXc-s™-Sp∏v hyh-ÿ-bpsS {]Xn-^-e-\-amtWm?
\n-[n-Isf sXc-s™-Sp-°p-∂-Xv. XXv -e-ambn Hcp {]tXyI {]tZ-isØ {]Xn-
\n-[o-I-cn-°p-∂tXm B {]tZ-i-tØmSv ]q¿Æ DØ-c-hm-Zn-Xz-ap-≈-htcm Bb
GI {]Xn-\n[n D≠m-hp-I-bn-√. Bcm-sW∂v a\- n-em-°p-hm-\p≈ Ah-k-c-
ap-≠m°n sImSp-°p∂p F∂pam{X-a√ B afietØmSv {]tXyI {]Xn-_-
≤-X-bp-≈-h-cmbn \ne-\n¿Øp-Ibpw sNøp-∂p.
B\p-]m-XnI {]mXn-\n[y k{º-Zmbw ASn-ÿm-\-s∏-Sp-Øn-bp≈ sXc-s™-
Sp-∏p-Iƒ Hcp ]m¿e-sa‚dn P\m-[n-]-Xy-Øn¬ ÿnc-X-bm¿∂ Kh¨sa‚p-
Iƒ {]Zm\w sNøm≥ A\p-tbm-Py-a√ F∂-Xm-bn-cp∂p C¥y≥ c-W-L-S\m
\n¿Ωm-Xm-°-fpsS ImgvN-∏mSv. ]m¿e-sa‚dn k{º-Zm-b-Ønse Imcy-\n¿Δ-lW
hn`mK (Executive) Øns‚ kz`m-h-sØ-°p-dn®v \mw ASpØ A[ym-b-Øn¬
]Tn-°pw. Cu hyh-ÿ-bn¬ Imcy-\n¿Δ-lW hn`m-KØn (Executive) \v \nb-
a-\n¿ΩmW k`-bn¬ `qcn-]£w Bh-iy-am-Wv. thm´p hnln-X-Øns‚ ASn-
ÿm-\-Øn¬ ko‰p-Iƒ ]¶p-sh-°-s∏- n-cn-°p-∂-Xn-\m¬ B\p-]m-XnI {]mXn-
\n[y k{º-Zm-b-Øn¬ hy‡-amb Hcp qcn-]£w D≠m-Ip-I-bn√ F∂ Imcyw
\n߃ {i≤n-®n- p-≠m-Ipw.
]T\]ptKmKXn hnebncpØpI
1996 se Xang v\mSv \nbak`m sXcs™Sp∏ns‚ ^ew ChnsS
sImSpØncn°p∂p.
79
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
C{ktbenset∏mse B\p]mXnI {]mXn\n[y (PR System) hyh-
ÿ-bmbncp∂p. AhnsSsb¶n¬
$ \nbak`bpsS LS\ F¥mIpambncp∂p?
$ GXp ]m¿´n°mbncn°pw qcn]£w D≠mbncn°pI?
$ Bcv Kh¨sa‚ v cq]oIcn°pw?
Cu k{ºZmbw s]mXpsh henb ]m¿´nt°m ap∂Wnt°m thm´phnln-
XsØ°mƒ Ipd®[nIw ko‰pIƒ \¬Ip∂p. Aßs\ Cu k{ºZmbw
ÿncXbm¿∂ Hcp Kh¨sa‚ns\ {]Zm\w sNøpI hgn Hcp
]m¿esa‚dn Kh¨sa‚ns‚ kpKaambXpw Imcy£aambXpamb
cmjv{Sob ]m¿´nIƒ XΩnep≈ _‘Øn¬ Cu hyhÿnXn F¥p
kzm[o\amWv D≠m°pI?
BsI ko‰pIƒ : 234
]m¿´n thm´pIƒ ko‰pIƒ B\p]mXnI {]mXn\n[y hyhÿ
A\pkcn®v ko‰pIƒ
Un.Fw.sI 42.1 173
F.sF.FUn.Fw.sI. 21.5 4
tIm¨{Kkv 5.6
kn.]n.sF. 2.1 8
kn.]n.sF. (Fw.) 1.7 1
Sn.Fw.sI. 9.3 39
]n.Fw.sI. 3.8 4
a‰p≈hcpw kzX{¥∑mcpw 13.9 5
{]h¿Ø\Øn\v ImcWam-Ip∂p. Ahkm\ambn, Hcp {]tZisØ hyXykvX
kmaqlnI hn`mK߃°v sXcs™-Sp∏n¬ Hcp-an®v \n∂v hnPbn°m≥
tIhe`qcn]£ (FPTP) k{ºZmbw Ahkcsamcp°p∂p. C¥yt]mse ssh-
hn[y߃ ]pe¿Øp∂ Hcp cmPyØv B\p]mXnI {]mXn\n[y k{ºZmbw Hmtcm
kmapZmbnI hn`mK߃°pw AhcptSXmb tZihym]I ]m¿´n cq]oIcn°p∂Xn\v
th≠ t{]m’ml\w {]Zm\w sNøpw. \ΩpsS `cWLS\m \n¿ΩmXm°fpsS
a\ n¬ CØcw Imcy߃ IqSn c-W-L-S\m \n¿Ωm-W-th-f-bn¬ D≠mbn-cp-∂n-cn-
°-Ww.
80
Indian Constitution at Work
`cWLS\bpsS CXphscbp≈ {]h¿Ø\w `cWLS\m
\n¿ΩmXm°fpsS {]Xo£Isf Du´n-bpd∏n®p´p≠v. tIhe`qcn]£
k{ºZmbw (FPTP System) efnXhpw km[mcW thm´¿∑m¿°p-t]mepw ]cnNn-
X-hpamsW∂v sXfnbn®n´pap≠v. AXpt]mse Xs∂ Hcp kapZmbØn¬
\nt∂m PmXnbn¬ \nt∂m apgph≥ thm´pIfpw Hcp ]m¿´n°v e`yamIp∂Xns\
\ncp’mls∏SpØpIbpw sNøp∂p. km[mcWbmbn tIhe `qcn]£
k{ºZmbw Zzn ]m¿´n k{ºZmbØn\v ImcWam-bnØo-cp∂p. CXv A¿∞-
am°p∂Xv A[nImcØn\pth≠n c≠p ]m¿´nIƒam{Xw a’cn-°m\p-
≠mhpIbpw an°t∏mgpw A[nImcw amdnamdn ]¶ph-bv-°s∏SpIbpw sNøp∂p
F∂XmWv. ChnsS A[nImc a’cØn\pw ]¶ph-bv-°en\p ]pXnb Hcp
]m¿´ntbm aq∂masXmcp ]m¿´ntbm IS∂phcnI {]bmkIcamWv. Cu
hn[Øn¬ t\m°nbm¬ C¥ybnse tIhe`qcn]£ k{ºZmbØn\v t\cnb
Nne hyXymk߃ ImWmw. kzmX{¥ym\¥cw \Ωƒ tIhe`qcn]£
k{ºZmbamWv kzoIcn-®sX-¶nepw H∂ne[nIw sNdp]m¿´nIƒ \ne\n¬-
°Øs∂ Hcp GII£n]m¿´n ta[mhnXzw DSseSpØp. 1989 \ptijw C¥y
Hcp _lpI£n ap∂Wn k{ºZmbØn\v km£yw hln®p. AtXkabw
Xs∂ ]e kwÿm\ßfnepw a’cmSnÿm\Ønep≈ ZznI£n k{ºZmbw
Ime-{ItaW-t]mepw Iq´pI£n cmjv{Sob-Øns‚ DZbw [mcmfw ]pXnb
]m¿´nIƒ°pw sNdp]m¿´nIƒ°pw sXcs™Sp∏v a’cØn¬ ]s¶Sp°m≥
Ahkcsamcp°n F∂XmWv C¥y≥ ]m¿´n k{ºZmbsØ hyXykvX-
am°nbXv.
\ntbmPI afießfpsS kwhcWw (Reservation of Con-stituencies)
tIhe qcn]£ k{ºZmbØn¬ Hcp {]tXyI \ntbmPI afieØn¬
G‰hpw IqSpX¬ thm´v t\Sp∂ ÿm\m¿∞n sXcs™Sp°s∏´Xmbn
{]Jym]n°psa∂v \mw I≠pIgn™p. sNdnb kmaqlnI hn`mK߃°v
CXv an°t∏mgpw tIm´w hcpØp∂XmWv. C¥ybpsS kmaqlnI kml-
NcyØn¬ CXv {]m[m\ya¿ln°p∂p≠v. PmXn ASnÿm\Ønepff
hnthN\Øn\Øns‚ Hcp Ncn{Xw Xs∂ \ap°p≠v. AØcw Hcp
kmaqlnI hyhÿbn¬ tIhe`qcn]£ k{ºZmbØn¬ ta[mhnXz-
ap≈ kmaqlnI hn`mKßfpw PmXnIfpw F√mbnSØpw hnPbn°pIbpw
ASn®a¿-Øs∏´ kmaqlnI hn`mK߃ Aßs\Xs∂ XpScpIbpw
sNbvtX°mw. \ΩpsS `cWLS\m in¬]nIƒ CØcw {]bmkßsf-
°p-dn®v t_m[yap≈hcmbncp∂p. ASn®a¿Øs∏´ kmaqlnI
hn`mK߃°v kzX{¥hpw \oXn]q¿Δhpamb {]mXn\n[yw Dd-∏p-h-cp-
Øm-\p≈ Hcp am¿§Øns‚ BhiyIXsb°pdn-®pff t_m[yw
Ah¿°p≠mbncp∂p.
81
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
Cu {]iv\w kzmX{¥Øn\pap≥]pXs∂ hfscb[nIw N¿®-
sNøs∏´ncp∂p. {_n´ojv Kh¨-sa‚mIs´ {]tXyI sXcs™Sp∏v
afiew (seprate electorate) F∂ Bibw \S∏nem-°pIbpw sNbvXp.
Cu hyhÿ {]Imcw Hcp {]tXyI kapZmbØn¬ \n∂pw Hcp ÿm\m¿-
∞nsb sXc-s™Sp°Wsa¶n¬ AtX kapZmbØn¬ s]Sp∂
BfpIƒ°mIpw thm´p sNøphm\p≈ tbmKyX. cWLS\m \n¿ΩmW
k`bn¬ \ΩpsS bYm¿∞ e£y \n¿ΔlWØn\v Cu k{º-Zmbw
A\p-tbmPyas√∂ Bi¶ ]e AwK-ßfpw {]ISn∏n®n´p≠v. AXp-
sIm≠mWv "kwhcW afie߃' F∂ Bibw \S∏nem°m≥
Xocpam\n®Xv. Cu hyhÿ {]Imcw Hcp afieØnse F√m thm´¿-
am¿°pw thm´hImiap≠v, F∂m¬ ÿm\m∞n \n¿_‘ambpw
kwhcWw sNbvXn-´p≈ {]tXyI kapZmbØntem kmaqlnI
hn`mKØntem Dƒs∏Sp∂ Bfmbncn°Ww.
\ΩpsS cmPyØns‚ hnhn[ `mKßfnembn Nne kmaqlnI
hn`mK߃ Nn∂n NnXdn InS°p∂p≠v. Ah¿ GsX¶nepw Hcp {]tXyI
afieØnse hnPbsØ kzm[o\n°m\p≈ i‡nbp≈ hn`mK-
ambncn°n√. F∂m¬ cmPyw BI-am\w t\m°p-tºmƒ Ah¿ \n¿Wm-
bI i‡n-bp≈ hn`m-K-hp-am-Wv. AhcpsS icnbmb {]mXn\n[yw Dd∏p
hcpØp∂Xn\v kwh-cWw Bhiyambnh∂p. temIvk`bnte°pw
kwÿm\ \nbak`Ifnte°pw ]´nIPmXn ]´nIh¿KØn¬s∏´h¿°v
ko‰v kwhcWw sNbvXncn°p∂p. XpS°Øn¬ CXv ]Øp h¿jtØ-
°mWv \¬InbX.v ]n∂oSv XpS¿-®bmbn `cWLS\mt`ZKXnbneqsS
2020 hsc Zo¿Ln∏n°pIbpw sNbvXp. kwhcWØns‚ Imem-h[n-
Ignbptºmƒ, AXv Zo¿Ln∏n®psIm≠v ]m¿esa‚n\v Xocpam\saSp-
°mhp∂XmWv. C¥ybnse P\kwJybn¬ Cu c≠p hn`mKØn\pap≈
FÆØn\v B\p]mXnIambn´mWv ko‰pIƒ kwhcWw sNøs∏´ncn-
°p∂Xv. temIvk`bnse sXcs™Sp°s∏Smhp∂ BsIbp≈ 543
{]tXyI sXc-s™-Sp∏v afi-e-߃ (separate electorate) C¥y-bv°v F∂pw Hcpim]-am-bn-cp-∂p, CXm-Is´ Cu cmPy-Øn\v IW-°m-°m-\m-I-Ø{X tZmjw sNøp-Ibpw sNbvXp.............{]tXyI sXc-s™-Sp∏v afi-e-߃ “\ΩpsS apt∂m-´p≈ ]ptcm-K-Xn-bn¬ Ahy-‡X ]S¿Øn.... R߃°v (ap…ow-߃°v) Cu tZi-tØm-sSm∏w H∂mbn tNc-Ww.... ap…ow kap-Zm-b-Øn-\mbn \o°n h® kwh-c-Wß-fn¬ ssZhsØ Hm¿Øv\n߃ ssII-S-Ø-cpXv”
XmPm-ap¬ lpssk≥ CAD, Vol.VIII, P.333, 26 sabv 1949
82
Indian Constitution at Work
ko‰pIfn¬ 84 FÆw ]´nIPmXn hn`mK߃°mbpw 47 FÆw ]´nI
h¿§ hn`mK߃°mbpw kwhcWw sNbv-Xncn°p∂p.
kwhcW afiew GXmbncn°Wsa∂v BcmWv Xocpam\n°pI?
F¥ns‚ ASnÿm\ØnemWv CXv Xocp-am-\n-°p-∂Xv? AXn¿Øn
\n¿Wb IΩoj≥ F∂ kzX{¥ GP≥knbmWv CXv Xocp-am\n°p-
∂Xv. C¥ybpsS cmjv{S]XnbmWv Cu IΩojs\ \nban°p∂Xv.
""........ F∂m¬ C¥y-bnse BZn-hm-knIsf {]Xn-\n-[oI-cn®v Nne Imcy-
߃ ]d-bp-hm-\mWv Rm≥ FØn-bn-cn-°p-∂-Xv. `qX-Ime C¥y-bn¬
Hcp arK-im-e-bn¬ F∂ t]mse Rßsf H‰-s∏-SpØn \n¿Ønbncp-∂-
Xn-\m¬ {][m\ cmjv{Sob ]m¿´n-I-tfmSpw {_n´ojv Kh¨sa‚n-t\mSpw
{]_p-≤-cmb C¥y≥ ]uc-∑m-tcmSpw R߃ \μn-bp-≈-h-cm-Wv. R߃
\nß-tfmSv CgpIn tN¿∂p t]mIp-hm≥ Xøm-dmWv. B ImcWw sIm≠m-
Wv....... \nb-a-k-`-I-fn-te°v Ign-bp-∂{X kwh-cWw R߃ \n¿t±-in-®-
Xv. R߃ Hcn-°epw {]tXyI sXc-s™-Sp∏v afi-e-߃ (Separateelectorate) tNmZn-®n-cp-∂n-√........... 1935 se BIvSv {]Imcw C¥y-bnse
samØw \nb-a-k`m afi-e-ß-fpsS FÆw 1585 Bbn-cns° BZn-hmkn
Fw F¬ -F -am-cpsS FÆw shdpw 24 Bbn-cp-∂p..... tI{μ-Øn-\m-Is´
Hcp {]Xn-\n-[n-t]mepw D≠m-bn-cp-∂n-√.''
Pbv]m¬knwKv CAD, Vol.V, P.209, 27 BKÃv 1947
C¥ybpsS sXc-s™Sp∏p IΩoj\pambn klIcn®psIm≠mWv
AXn¿Øn \n¿Wb IΩoj≥ XßfpsS tPmenIƒ \n¿Δln°p∂Xv.
C¥ybnse apgph≥ afießfptSbpw AXn¿ØnIƒ \n¿Æbn°pI
F∂XmWv Cu IΩojs‚ e£yw. Hmtcm kwÿm\ßfnepw F{X
kwhcWafie߃ D≠mIWw F∂Xv B kwÿm\sØ ]´nI-
PmXn ]´nIh¿§ hn`mKßfpsS FÆØn\m\p]mXnIambn´mWv
\n›bn®bn°p-∂-Xv. AXn\p tijw Cu IΩoj≥ AhnsSbp≈
P\kwJybpsS LS\]cntim[n°p∂p. G‰hpw IqSpX¬ ]´nIh¿§-
hn`mK A\p]mXap≈ afieamWv Ah¿°mbn kwhcWw sNøpI.
]´nIPmXn hn`mK-ßfpsS ImcyØn¬ AXn¿Øn \n¿Wb IΩoj≥
c≠p ImcyßfmWv ]cnKWn°p∂Xv. G‰hpw IqSpX¬ ]´nIPmXn
P\-kwJym A\p]mXap≈ afie߃ kwh-c-W-Øn-\mbn FSp-°p-
∂p. IqSmsX cmPy-Øns‚ hnhn[ `mK-ß-fnembn kwhcW afi-e-
83
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
߃ hnXcWw \SØp∂ ImcyØnepw {i≤n-°p∂p. ]´nIPmXn
hn`mK߃ cmPyØns‚ hnhn[ `mKßfnembn GItZiw Xpeyambn
hnXcWw sNøs∏´ncn°p∂XpsIm≠mWv Cßs\ sNøpXv .
AXn¿Øn \n¿Æb \S]-SnIƒ ssIsIm-≈p-tºmƒ Cu kwhcW
afie߃ Htcm XhWbpw amdn hcmdp≠v.
a‰p Zp¿_e hn`mKßfpsS Imcy-ØnemIs´ CØcw Hcp
kwhcWcoXn `cWLS\ ]cnKWn®n´n√. Ime- {ItaW
temIvk`bnte°pw kwÿm\ \nbak`Ifnte°pw h\nXIƒ°v
kwhcWw thWa∂pff Bhiyw i‡ambn Db¿∂p h∂p.
{]m[n\nXy k`Ifn¬te°v Ipd®p kv{XoIƒ sXcs™Sp°s∏-´n´p-
s≠∂p≈Xv bmYm¿∞yamsW¶nepw aq∂nsem∂p kwhcWw F∂
Bhiyhpw i‡ambn D∂bn-°s∏´p. \Kc {Kma Xt±i ÿm]\߃
kv{XoIƒ°v kwhcWw \evInbn´p≠v. Xt±i Kh¨sa‚p-Isf
kw_‘n°p∂ IqSpX¬ Imcy-߃ Xt±i Kh¨sa‚p-Iƒ F∂ A[ym-
b-Øn¬ \Ωƒ N¿®sNøpw. temIv-k`-bpsS ImcyØnepw kwÿm\
\nba-k`IfpsS (hn[m≥k`) Imcy -Øn -epw Cu kwhcWw
\S∏nem°p∂Xn\v C\nbpw t`ZKXnIƒ A\nhmcy-amWv. ]m¿esa‚n¬
CXn\p≈ \n¿t±i߃ ]eXW Db¿∂p h∂p. F∂m¬ C∂phsc
\nbaw ]m m°nsbSp°phm≥ Ign™n´n√.
kzX{¥hpw \oXn ]q¿Δhpamb sXc-s™-Sp∏v (Free andFair Elections)
kzX{¥hpw \oXn ]q¿Δ-hpamb sXcs™-Sp∏v Dd∏v hcpØpI F∂-XmWv
GsXmcp CeIvj-≥ k{º-ZmbØns‚bpw icnbmb hne-bn-cp-ج.
P\m[n]XysØ bmYm-¿-∞-Ønte°v ]cnh¿-Ø\w sNøm-≥ \mw B{K-ln°pI-
bm-sW-¶n¬ sXcs™Sp∏v k{ºZm-bw \njv]£hpw kpXm-cy-hpambn-
cnt°≠Xv ]ca{][m\amWv. IqSm-sX sXcs™Sp∏p ^e-Øn-eqsS Xs‚
\nba]-c--amb {]Xn -e\w Is≠-Øm\p≈ thm -dpsS A`nem-jsØ sXc-s™-
-Sp∏v k{ºZm-bw-A\ph-Zn°pI Xs∂ thWw.
]ptcmKXn ]cntim[n°pI.
C¥ybnse ap…ow P\kwJybpsS A\p]mXw GItZiw 13.5 iXam\amWv
F∂m¬ km[mcWbn¬ temIvk`bnse ap…ow Fw.]n. amcpsS FÆw
AhcpsS P\kwJym hnlnXØns‚ ]IpXnbn¬ Xmsg IpdhmWv. Cu
kmlNcyw ]e \nba k`Ifnepw \ne\nev-°p∂p. Cu hkvXpXsb ]‰n
aq∂p hnZym¿∞nIƒ hyXykvXamb \nKa\ßfnseØp∂p. \n߃ AhtcmSv
F¥psIm≠v tbmPn∂p As√¶n¬ hntbmPn°p∂p F∂v tcJs∏SpØpI
84
Indian Constitution at Workhnim¬ : CXv tIhe `qcn]£ k{ºZmbØns‚ (FPTP) A\oXnbmWv
{]Xn^en∏n°p∂Xv \Ωƒ B\p]mXnI {]mXn\n[y hyhÿ
kzoIcn°Ww
Bcn v : CXv ]´nIPmXn ]´nI h¿§Øn\v kwhcWw \evInb bp‡nbmWv
ImWn°p∂Xv. ]´nI PmXn h¿§ßƒ°v \evIp∂Xpt]mse
ap…o߃°v kwhcWw \evtI≠Xv BhiyamWv.
km_n : F√m ap…oßsf Ipdn®pw kwkmcn°p∂Xn¬ Igºn√. GsXmcp
hyhÿ {]Imchpw ap…ow kv{XoIƒ°v Hcphn[ {]mXn\n[yhpw
e`n°p∂n√. ap…ow kv{XoIƒ°v Hcp {]tXyI Izm´bmWv
\evtI≠Xv.
km¿h{XnI thm´hImihpw a’cn°m\p≈ AhImihpw(Universal Franchise and Right to Contest)Hcp sXcs™Sp∏v k{ºZmbw \evIp∂Xn\p ]pdta `cWLS\ c≠v
ASnÿm\ tNmZy߃°v adp]Sn \evIpI IqSnsNøp∂p. Bsc√mamWv
thm´¿am¿? Bscm-s° sXcs™Sp∏n¬ a’cn°pw? \ΩpsS
`cWLS\ C°mcy-Øn¬ hfsc kpÿm]nXamb P\m[n]Xy
{IaßfmWv ]n¥pS-cp∂Xv.
P\m[n]Xy sXcs™Sp∏n\v B cmPysØ {]mb]q¿Ønbmb
apgph≥ ]uc≥amcpw sXcs™-Sp∏n¬ thm´p sNøm≥ tbmKy-
cmbncnt°≠Xv BhiyamsW∂v \n߃ CXn\Iw Xs∂ a\ nem-
°nbn´p≠v. CXns\bmWv km¿-Δ{XnI {]mb]q¿Øn thm´hImiw
F∂dnbs∏Sp∂Xv. Cu AhImi Øn\p th≠n ]e cmPyßfnepw
P\߃ Zo¿LImesØ kact]mcm´ßƒ \SØn-bn-cp∂p.
kv{XoIƒ°v kac t]mcm´ßƒs°mSphn¬ hfsc sshInbmWv Cu
AhImiw e`n®Xv. \ΩpsS C¥ybnse cWLS\m \n¿ΩmXm°fpsS
{][m\s∏´ Xocpam\ßfn¬ H∂v {]mb]q¿Øn-bmb F√m ]uc≥
am¿°pw thm´hImiw Dd∏phcpØpI F∂Xmbncp∂p.
1989 hsc C¥ybn¬ {]mb]q¿Ønbmbh¿ F∂Xns‚ A¿∞w 21
hb n\v apIfn¬ {]mbap≈h¿ F∂mbncp∂p. F∂m¬ 1989 se Hcp
`cWLS\m t`ZKXnbneqsS thm´psNøm\p≈ {]mbw 18 hb m°n
Ipd®p. F√m ]uc≥am¿°pw AhcpsS {]Xn\n[nIsf
sXscs™Sp°p∂ {]{Inbbn¬ ]¶mfnIfmIm\p≈ Ahkcw
{]mb]q¿Øn thm´hImiw Dd∏hcpØn. CXv \mw AhImi߃
F∂ A[ymbØn¬ ]Tn® kaXzw, hnthN\w Im´cpXv apXemb XXzßtfmSv
Dƒt®¿∂p \nev-°p∂p. hnZym`ymk tbmKyX t]mepw IW°nseSp°msX
F√mh¿°pw thm´hImiw \¬Ip∂Xv icnbmb \S]Snbs√∂v C°meØp
t]mepw \nch[nbmfpIƒ Nn¥n°p∂p. F∂m¬ kaql-Øns‚ \∑bpw
AhcpsS afieØns‚ \∑bpw Xocpam\n°m\pff tijnbpw
Rm≥ {]mb-]q¿Øn-bmb
BfmtWm AtXm
A√tbm? Rm≥ Fs‚
`mhn sXmgn¬ PohnXw sXc-
s™-Sp-°m≥ X° ]Iz-a-Xn-
bmWv, ss{UhnwKv ssek
≥kv FSp-°m≥ X° {]mb-
ap≈ Bfm -Wv . F∂m¬
thm´p sNøm≥ X° {]mb-
am -bn -√t{X? \nb-a -߃
F\n°pw _m[-I-am-°p-I-
bm-sW-¶n¬ B \nb-a-߃
Bcp \n¿Ωn -°-W-sa∂v
F¥p-sIm≠v F\n°v Xocp-
am-\n-°m≥ Ign-bp-∂n-√.
85
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
aqeyt_m[hpw {]mb]q¿Ønbmb F√m
]uc∑m¿°pw XpeyamsW∂ ImcyØn¬
\ΩpsS cWLS\m \n¿Ωm-X°ƒ°v Dd®
hnizmkamWp≠mbncp∂Xv.
thm´p sNøp∂Xn¬ GXmtWm
icnbmbn´p≈Xv AXp Xs∂bmWv
a’cn°p∂Xn\pw _m[-Iam -IpI.
sXcs™Sp∏n¬ a’cn°p∂Xn\pw {]Xn-
\n[nbm°p∂Xn\pw F√m ]uc∑m¿°pw
AhIm-iap≠v. F∂n-cp-∂mepw hnhn[ --sXc-
-s™Sp∏pIfn¬ a’cn°p∂Xn\v hy--
XykvXßfmb {]mb]cn-[n --Bhiyap≠v.
DZmlcWØn\v temIvk` sXc--s™Sp∏n¬
a’cn°p∂Xn\v ----ÿm\m¿∞n°v 25 hbs -
¶nepw --XnI™ncn°Ww. IqSmsX a‰pNne
\nb{--¥W--ß-fpap≠v. DZmlcWØn\v, --c≠v
--h¿jtam AXn--e[nItam XShp ----in£
A\p`hn® hy‡nIƒ sXcs™-Sp∏n¬
a’cn°m≥ AtbmKycmWv. -F∂m¬
sXcs™Sp∏n¬ a’cn°m\p≈ AhImi-
Øn\v [\w, --hnZym`ymkw, hwiw, h¿§w,
enwKw, --XpSßnb --bmsXmcp --\nb{¥Wß-fpan√. Cu A¿∞Øn¬ \ΩpsS
sXcs™Sp∏v k{ºZmbw F√m ]uc∑m¿°pambn Xpd∂n´ncn°p∂p.
kzX{¥ sXcs™Sp∏v IΩoj≥ (Independent Election Commis-sion)
sXcs™Sp∏v hyhÿnXnbpw {]{Inbbpw kzX{¥hpw \oXn]q¿Δ-
hpamsW∂v Dd∏phcpØp∂Xn\v C¥y \nch[n ]cn{ia߃ \SØnbn´p≠v.
sXcs™Sp∏ns‚ \SØn∏n\pw ta¬t\m´w hln-°p∂Xn\pw kzX{¥amb
Hcp sXcs™Sp∏v IΩojs‚ cq]oIcWw F∂XmWv CXn¬ G‰hpw
{][m\ambn´p≈Xv. ]e cmPyßfnepw sXcs™Sp∏ns‚ \SØn∏n\mbn Hcp
kzX{¥ kwhn-[m\an√ F∂ Imcyw \n߃°v Adnbmtam?
`cWLS\bpsS 324˛mw hIp∏p {]Imcw C¥ybn¬ "thm´¿ ]´nI
Xømdm -°p∂Xn\pw sXcs™-Sp∏ns‚ \SØn∏n¬ ta¬t\m´w
hln°p∂Xn\pw \n¿t±i߃ \¬Ip∂Xn\pw \nb{¥W߃
Dd∏phcpØp∂Xn\pw' Hcp kzX{¥ sXcs™Sp∏v IΩoj≥ D≠v.
sXcs™Sp∏pambn _‘s∏´ F√m-Imcyßfpw \n¿Δln°p∂Xn\v
21 October 1951
{]mb-]q¿Øn thm´-h-Imi k{º-Zm-bsØ
B\-bp-ambn Xmc-Xayw sNøp-∂-sX-¥p-sIm-
≠m-sW-∂-dn-bmtam? CXp sacp-ßm-Ø-Xm-b-
Xp-sIm-≠mtWm? AtXm Hmtcm-cp-Øcpw B\-
bpsS Hmtcm `mK-߃ sXm´p-t\m°n B\
F¥m-sW∂v Nn{Xo-I-cn-°p∂ IY-t]m-se-
bmtWm?
86
Indian Constitution at Work
sXcs™Sp∏v IΩojs‚ apJy ]¶v Dd∏p -hcp -Øns°m≠p≈
`cWLS\bnse Cu hm°pIƒ hfsc {][m\-s∏´XmWv. cWLS\bpsS
Cu hymJym\w kp{]ow tImSXnt]mepw AwKoI-cn®n´p≠v.
hIp∏v 324 (1)
sXsc™Sp∏pIfpsS ta¬t\m´hpw am¿§ \n¿t±i \nb{¥WhpwsXcs™Sp∏v IΩnj\n¬ \n£n]vXambncn°psa∂v Cu cWLS\{]Imcw,]m¿sa‚nte°pw Hmtcm kwÿm\Øns‚ \nba \n¿ΩmWaWvUeØnte°pw \SØp∂ F√m sXsc™Sp∏pIƒ°pw th≠ kΩXnZmbI ]´nIIƒXømdm°p∂Xp∂Xns‚bpw Ahbnte°p≈ F√msXcs™Sp∏pIfpw\SØp∂-Xn -s‚bpw cmjv{S]XnbpsSbpw D]cmjv{S]XnbpsSbpwÿm\ßfnte°v \SØp∂ sXsc™Sp∏pI-fpsSbpw ta¬t\m´hpwam¿§\n¿t±ihpw \nb{¥Whpw (Cu `cWLS\bn¬ sXsc™Sp∏v IΩn-j≥ F∂v ]cma¿in°p∂) Hcp IΩnj\n¬ \n£n]vXambncn°p∂XmWv.
C¥y≥ sXcs™Sp∏v IΩojs\ klmbn°p∂Xn\v Hmtcm kwÿm-
\ßfnepw Hcp apJy-sXcs™-Sp∏v DtZymKÿ≥ (Chief Electoral Officer)D≠v. Xt±i kzbw`cW ÿm]\ßfnte°p≈ sXc-s™Sp∏pIƒ \SØp-
∂Xn\p≈ DØchmZnXzw C¥y≥ sXcs™Sp∏v IΩoj\n¬ \n£n]vXa√.
C¥y≥ sXcs™Sp∏v IΩoj\n¬\n∂pw hyXykvXambn kwÿm\Øv
kzX{¥ambn {]h¿-Øn°p∂ kwÿm\ sXcs™Sp∏v IΩojW¿amcmWv
Xt±i Kh¨sa‚nte°p≈ sXcs™-Sp∏pIƒ \nb{¥n°p∂Xpw
\SØp∂Xpw. c≠n\pw AhcptSXmb {]h¿Ø\ afießfp≠v. CXns\-
°pdn®v IqSpX¬ Imcy߃ Xt±i Kh¨sa‚pIƒ F∂ A[ymbØn¬
\mw ]Tn°pw. C¥ybnse sXcs™Sp∏v IΩoj≥ Hcp GImwK kanXntbm
Hcp _lp AwK kanXntbm BImw.
1989 hsc CsXmcp GImwK IΩoj≥ Bbncp∂p. F∂m¬ sXcs™Sp∏v
IΩojs\ Hcp _lpAwK kanXnbm°pI F∂ e£ysØ ap≥\n¿Øn
1989˛se s]mXp sXcs™Sp∏n\v apt∂m-Snbmbn c≠p sXcs™Sp∏v
IΩojW¿amsc \nban®p. F∂m¬ sXcs™Sp∏n\v tijw hfsc s]s´∂p
Xs∂ CXv ho≠pw Hcp GImwK IΩoj\mbn ]p\x{IaoIcn®p. F∂m¬
1993˛¬ c≠v sXcs™Sp∏v IΩojW¿amsc \nban®psIm≠v sXcs™Sp∏v
IΩoj≥ ho≠pw Hcp _lpAwK kanXnbm°n am‰n. A∂papX¬ CsXmcp
_lpAwKIΩoj\mbn XpS-cp-∂p. _lpAwK IΩo-js\ Ipdn®v XpS°-
Øn¬ hfscb[nIw Bi¶Iƒ D≠mbncp∂p. B¿°mWv G‰hpw IqSpX¬
A[nImcw F∂Xns\ kw_‘n®pw F{XtØmfw A[nImcap≠v F∂Xns\
kw_‘n®pw A∂sØ apJy sXcs™Sp∏v IΩojW¿ a‰p IΩojW¿-
amcpambn hy‡amb A`n{]mb hyXymkw D≠mbncp∂p. kp{]ow tImSXn°v
Cu {]iv\w ]cnlcnt°≠Xmbpw h∂p. IqSpX¬ DØchmZnXztØmSpIqSn
87
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
{]h¿Øn°p∂Xn\v A[nImcw hn`Pn®p \¬Ins°m≠p≈ Hcp _lp AwK
sXcs™Sp∏v IΩoj\mWv G‰hpw A\ptbmPyambn´p≈sX∂ ImcyØn¬
Hcp A`n{]mb ka\zbw C∂v cq]s∏´n´p≠v.
sXcs™Sp∏v IΩojs‚ A[y£\mbn´p≈Xv
apJysXcs™Sp∏v IΩojW¿ BWv. F∂m¬ a‰p sXcs™Sp∏v
IΩojW¿amsc°mƒ IqSpX¬ A[nImc߃ At±lØn\v
\¬Inbn´n√. a{¥nk`bpsS D]tZi-Øns‚ ASnÿm\Øn¬
cmjv{S]Xn-bmWv sXcs™Sp∏v IΩojW¿amsc \nban°p∂Xv.
AXpsIm≠pXs∂ `cn°p∂ ]m¿´ntbmSv B`napJyap≈
hy‡nIsf IΩoj≥ AwKßfmbn \nban°p∂Xn\pw
sXcs™Sp∏n¬ Ch¿ Xßsf \ntbmKn°p∂ ]m¿´nI-tfmSv Nmbvhv
]pe¿Øp∂Xn\pap≈ km[yXIƒ \ne\n¬°p∂p≠v. Cu t]mcm-
bva \ne\nev°p∂Xp sIm≠v \nba\ \S]Sn{Iaw amt‰≠Xps≠∂v
[mcmfw BfpIƒ \n¿t±in -°p∂p. apJysXcs™Sp∏v
IΩojWdpsSbpw a‰p IΩojW¿-amcpsSbpw \nba\Øn\v kp{]ow
tImSXn No^v PÃnkpambpw {]Xn]£ t\Xmhpambpw
IqSnbmtemN-\Iƒ \StØ≠Xm-sW∂p≈ Hcp \n¿t±iw ]ecpw
apt∂m v h®n´p≠v.
apJysXcs™Sp∏v IΩojW-dpsSbpw sXcs™Sp∏v
IΩojW-¿amcpsSbpw Imemh[nbpsS kwc£Ww `cWLS\
Dd∏p \¬Ip∂p. Bdv h¿jtØbv°v AYhm 65 hb v hsc BWv
AhcpsS \nba\ Imemh[n. ]m¿esa‚ns‚ Ccp k`Ifpw {]tXyI
`qcn]£tØmsS (Special Majority) Hcp {]tabw ]m m-°nbm¬ C¥y≥
cmjv{S]Xn°v Imemh[n ]q¿Ønbm°p-∂Xn\papºv apJysXcs™Sp∏v
IΩojWsd ]pdØm°mhp-∂XmWv. X߃°v A\pIqeambn Xocpam\߃
ssIs°m≠n√ F∂Xns‚ t]cn¬ `cWI£n apJysXcs™Sp∏p
IΩojWsd am‰m≥ {ian®m¬ AXn¬ \n∂pw At±lsØ
kwc£n°p∂Xn\p th≠nbmWv Cßs\ sNbvXncn°p∂Xv. sXcs™Sp∏v
IΩojW¿amsc C¥y≥ cmjv{S]Xn°v \o°w sNømhp∂XmWv.
C¥ybnse sXcs™Sp∏v IΩoj\v [mcmfw NpaXeIfp≠v.
$ thm´¿ ]´nI Xømdm°p∂Xn\pw ]cnjv°cn°p∂Xn\pw ta¬t\m´w
hln°p∂p. cPnÿ sNbvXn p≈ t]cpIƒ ] nIbn¬ D≠mIm-Xncn°pI,
A\¿lcpsS t]cpIfpw \nehnen-√m-ØhcpsS t]cpIfpw IS∂pIqSpI
XpSßnb sX‰pIƒ Hgnhm°n thm´¿]´nI kzX{¥hpw Ip‰-
a‰Xpam°p∂Xn\pw F√m ]cn{iaßfpw sXcs™Sp∏v IΩoj≥
\SØp∂p.
Cu {]iv\w Ct∏m-sg-¶nepw
]cn-l-cn-°-s∏-´n-s√-¶n¬
k¿°m-cn\v Hcp GImwK
sXc-s™-Sp∏v IΩo-j-\n-
te°v aS-ßn-t∏m-Im≥ Ign-
bptam? `c-W-L-S\ Cu
Ifn (game) AwKo-I-cn-°p-
∂pt≠m?
88
Indian Constitution at Work
$ sXcs™Sp∏v kab{Iaw \n›bn°pIbpw sXcs™Sp∏v ]´nI (Sched-ule) Xømdm°pIbpw sNøp∂p. sXcs™Sp∏v hn⁄m]\w, \ma\n¿t±i
]{XnI ka¿∏nt°≠ XobXn, ]{XnI ka¿-∏nt°≠ Ahkm\
XobXn, kq£va ]cntim[\m XobXn, ]{XnI ]n≥hen°m\p≈
Ahkm\ XobXn, sXcs™Sp∏v XobXn, thms´Æ¬, e{]Jym]\w
F∂nhsb√mw Dƒs∏Sp∂XmWv sXcs™Sp∏v ]´nI. (Election sched-ule)
$ kzX{¥hpw \oXn]q¿ΔIhpamb Hcp sXcs™Sp∏v Dd∏phcpØp∂Xn\v
sXcs™Sp∏v {]{Inb-IfpsS GXp L´Ønepw Xocpam\saSp°m\p≈
A[nImcw sXcs™Sp∏v IΩoj\p≠v. cmPytØm GsX¶nepw Hcp
kwÿm\tØm As√¶n¬ Hcp afieØntem sXcs™Sp∏v A¥-
co£w IepjnXamhpIbpw kzX{¥hpw \oXn]q¿ΔIhpamb Hcp
sXcs™Sp∏v km[ya√msX hcpIbpw sNøp∂ kμ¿`Øn¬
sXcs™Sp∏v \o´n hbv°p∂Xnt\m d±m°p∂Xnt\m D≈ A[nImcw
sXcs™Sp∏v IΩoj\p≠v. IqSmsX cmjv{Sob ]m¿´nIƒ°pw ÿm\m-
¿∞nIƒ°pw Hcp amXrIm s]cpam‰ N´w IΩoj≥ \S∏nem°mdp≠v.
Hcp {]tXyI afieØn¬ ho≠pw thms´Sp∏v (re-poll) Bhiyambn
h∂m¬ AXn\p≈ DØchv ]pds∏Sphn°phm\pw IΩoj\v km[n°pw.
kzX{¥hpw \oXn ]q¿Æhpamb√ thms´Æ¬ \S∂sX∂v IΩoj\v
t_m[yw h∂m¬ ho≠pw thms´Æ¬ (re-count) {]Jym]n°m\p≈
A[nImchpw IΩoj\p≠v.
$ cmjv{Sob ]m¿´nIƒ°p≈ AwKoImchpw Ah¿ HmtcmcpØ¿°p≈
{]tXyI `qcn-]£w{]tXyI `qcn-]£w F∂Xp sIm≠¿∞-am-°p-∂Xv:$ ]s¶-Sp-°p-∂-h-cp-sSbpw thm´p sNøp-∂-h-cp-sSbpw aq∂n¬ c≠v `qcn-]£w$ k`-bnse samØw AwK-kw-Jy-bpsS tIhe `qcn-]£w{]tXyI `qcn-]-£-tØmSp IqSn \nß-fpsS ¢m n¬ Hcp {]tabw ]m m-t°-≠-Xp-s≠-∂n-cn-°-s´. \nß-fpsS ¢m n¬ 57 hnZym¿∞n-Iƒ Ds≠∂pk¶-ev]n-°p-I. F∂m¬ sXc-s™-Sp∏v Znhkw 51 Ip´n-Iƒ lmP-cm-dp-Ibpw AXn¬ 50 t]¿ thms´-Sp-∏n¬ ]s¶-Sp-°p-Ibpw sNbvXp F∂pwhnNm-cn-°p-I. CØcw Hcp kml-N-cy-Øn¬ {]tabw {]tXyI `qcn-]-£-tØmsS ]m m°n F∂v Fßs\ ]d-bm-\mIpw?Cu ]pkvX-I-Øn¬ G‰hpw Ipd-™Xv a‰p aq∂v A[ym-b-Øn-se-¶nepw\n߃°v {]tXyI qcn-]-£sØ ]‰n ]cm-a¿i-߃ ImWm-\m-Ipw. Imcy-\n¿Δ-lW hn`mKw (Executive) F∂ ASpØ A[ym-b-Øn¬ cmjv{S-]-Xn-bpsS Cw]o®vsa‚p-ambn _‘-s∏´ N¿® sNøp-∂-Xm-Wv. {]tXyI qcn-]-£sØ∏‰n N¿® sNøp∂ a‰p c≠p kμ¿`-߃ Is≠-Øp-I.
89
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
Nn”hpw sXcs™Sp∏v
IΩoj\mWv A\phZn®p \¬Ip
∂Xv.
sXcs™Sp∏v IΩoj\v kz¥
ambp≈ DtZymKÿcpsS FÆw hfsc
IpdhmWv. Kh¨sa‚ ns‚ `cW
kwhn[m\Øns‚ klmbtØm
sSbmWv IΩoj≥ sXcs™Sp∏pIƒ
\SØp∂Xv. F∂n-cp∂mepw --Hcn°¬
sXcs™Sp∏v {]{Inb Bcw`n®p
Ign™m¬ --sXcs™Sp∏pambn
_‘s∏´ {]h¿Ø\ßfpsStaepw
` c W k w h n [ m \ Ø n s ‚ t a e p w
sXcs™Sp∏v -IΩoj\v \nb{¥W-
ßfp≠m-bncn°pw. sX-cs™Sp∏v
{]{Inbmthf-bn¬ tI{μ kwÿm\
DtZymKÿ¿°v -sXcs™---Sp-∏pambn
_‘s∏´ -NpaXeIƒ sXcs™Sp∏p
IΩoj≥ \n›bn®p --\¬Ip∂p.
CXns‚ ]q¿Æ -\nb{¥Ww sXc-
s™Sp∏v ---IΩoj--\mWp≈Xv. ------
DtZymKÿsc ÿew --am‰m\pw Ahcp-
sS ÿew-am‰w ---d±m°m\pw -\njv]£-
ambn {]h¿Øn-°mØh¿s°-Xnsc \S-
]-Sn-sb-Sp-°m\pw IΩoj\v km[n°pw.
A[nImcßfp≈ Hcp kzX{¥ A[nImctI{μambn Ime{ItaW
C¥ybnse sXcs™Sp∏v IΩoj≥ amdn. sXcs™Sp∏v {]{InbbpsS
]cnip≤n ImØpkq£n°p∂Xn\v sXcs™Sp∏v IΩoj≥ \njv]£-ambpw
Nmbvhn√msXbpw {]h¿Øn-°p∂p. ÿm]\ßfpsS Imcy£aX sa®s∏Sp-
Øp∂Xn\v \nba]ctam cWLS\m]ctam Bb am‰w A\n-hmcyas√∂v
sXcs™Sp∏v IΩojs‚ Ncn{Xw ImWn®pXcp∂p. BZy Ccp]Xv
h¿jßfn¬ D≠mbncp∂Xns\°mƒ kzX{¥hpw B[nImcnIhpamWv Ct∏m-
gp≈ sXcs™Sp∏v IΩoj≥ F∂v ]cs° AwKoIcn°s∏´ncn-°p∂p.CXv
sXcs™Sp∏v IΩojs‚ A[nImchpw cWLS\m]camb kwc£Whpw
ho≠pw h¿≤n-∏n®XpsIm≠√, adn®v cWLS\ t\csØ Xs∂ \¬Inb
A[nImc߃ e{]Zambn D]tbm-Kn®psIm≠mWv sXcs™Sp∏p IΩoj\v
CXv km[yambXv.
t\Xm-hvv sXc-s™-Sp∏v IΩo-js\ `b-s∏-Sp-∂p.t\Xm-°ƒ sXc-s™-Sp∏v IΩo-js\ b-s∏-Sp-∂-sX-¥p-sIm≠v?
Im¿´q¨ hmbn-°p-I.
--
90
Indian Constitution at Work
Ign™ 65 h¿jßfnembn 16 temIvk`m sXcs™Sp∏pIƒ \S∂p.
AXns\°mƒ IqSpX¬ kwÿm\ sXcs™Sp∏pIfpw D]sXcs™-
Sp∏pIfpw sXcs™Sp∏v IΩoj≥ \SØpIbp≠mbn. B mw, ]©m_v,
PΩpImivao¿ XpSßnb A{Ia km∂n≤yap≠mbncp∂ taJeIfn¬ sXc-
s™-Sp∏pIƒ \SØp∂Xn\v sXcs™Sp∏v IΩoj\v \nch[n _p≤nap´pIƒ
t\cntS≠Xmbn h∂n´p≠v. IqSmsX 1991˛¬ ap≥{][m\a{¥n cmPohvKm‘n
sXcs™Sp∏v ImeØv sIm√s∏´Xns\ØpS¿∂v sXcs™Sp∏v {]{Inb
]mXnhgn°v \n¿Ønsht°≠n h∂ kmlNcyhpw sXcs™Sp∏v IΩoj\v
A`napJoIcnt°≠n h∂n´p≠v. 2002˛¬ sXcs™Sp∏v IΩoj\v as‰mcp
\n¿ÆmbI kmlNcyw t\cntS≠n h∂p. KpPdmØv \nba-k` ]ncn®phn´v
sXcs™Sp∏v \StØ≠ kμ¿`ambncp∂p AXv. F∂m¬ KpPdmØnse
A\nb{¥nXamb A{Iaw ImcWw AhnsS s]s´∂v Hcp kzX{¥hpw
\oXn]q¿Δhpamb sXc-s™Sp∏v \SØpI km[yas√∂v sXcs™Sp∏v
IΩoj≥ hnebncpØn. kwÿm\ \nbak`-bn-te°p≈ sXcs™Sp∏v
GXm\pw amktØ°v \o´nhbv°m≥ sXcs™Sp∏v IΩoj≥ Xocpam\n®p.
kp{]ow tImSXn sXcs™Sp∏v IΩojs‚ Cu Xocpam\sØ icnh®p.
sXcs™Sp∏v ]cnjv°mc߃ (Electoral Reforms)
Hcp sXcs™Sp∏v hyhÿnXnbpw ]cn]q¿Æa√. AhbpsS bYm¿∞
\SØn∏n¬ [mcmfw Ip‰-ßfpw IpdhpIfpw D≠mIpw. kzX{¥hpw
\oXn]q¿Δhpambn Hcp sXcs™Sp∏v \SØns°m≠p-t]mIp∂Xn\p≈ F√m
am¿§ßfpw ]cn{iaßfpw an° P\m[n]Xy kaqlßfpw XpS¿∂p sIm-
t≠bncn°pw. kzX{¥amb sXcs™Sp∏v IΩoj≥, sXcs™Sp∏n¬
a’cn°phm\p≈ kzmX{¥yw, {]mb]q¿Øn thm´hImiw F∂nhbneqsS\nb-a-Øn¬ am‰w hcp-
Øn-sIm≠v \ap°v
sXc -s™-Sp -∏nse
]W-Øn-s‚bpw Iøq-
°n-s‚bpw kzm[o\w
Ipd-bv°p-hm≥ Ign-
bptam? \nb-a-Øn¬
am‰w hcp-Øp-∂Xv
sIm≠v bYm¿ YØn
¬ Fs¥-¶nepw am‰w
kw -hn-°ptam?
]ptcm-KXn ]cn-tim-[n-°pI
sXc-™-Sp∏v IΩo-j\v Xmsg-]-d-bp∂ A[n-Im-c-ßfpw {]tXyI Ah-Im-
i-ßfpw Ds≠∂v F¥p-sIm-≠mWv \n߃ Nn¥n-°p-∂Xv?
sXc-s™-Sp∏v kw_-‘-amb GXp-tPm-enbpw \n¿h-ln-°p-∂-Xn\v
Kh¨sa‚ v Poh-\-°m¿°v DØ-chv \¬Im≥ sXc-s™-Sp∏v IΩo-j\v
Ign-bpw.
Kh¨sa‚n\v apJy-sX-c-s™-Sp∏v IΩo-j-Wsd ]pd-Øm-°m≥ Ign-bn-√.
\oXn-bp-‡-a√ F∂p-tXm-∂p∂ ]£w sXc-s™-Sp∏v IΩo-j\v sXc-s™-
Sp∏v d±m-°m≥ Ign-bpw.
91
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
kzX{¥hpw \o¿]q¿Δhpamb
Hcp sXcs™-Sp∏v --{]{In-
bbv°p th≠p∂ F√mw
Dd∏m-°m≥ --C¥y ]cn{ian
®n´p≠v. --F--∂ncp -∂mepw
Ign™ 65 h¿-jsØ sXc
s™--Sp∏ v A--\p`h߃
C¥y≥ sXcs--™Sp∏v hyh
ÿn-Xn Ip‰a‰Xm°m≥
[mcmfw ] -cnjv°mc
\n¿t±i߃ apt∂m´ v
hbv°p∂p. sX-cs™Sp∏v
IΩoj≥, cmjv{Sob ]m¿´n-
Iƒ, -\nc -h[n kzX- {¥
kwLS-\-Iƒ, Cu cwK-sØ
hnZKv≤¿ --F-∂nh¿ [mcmfw
]cnjvImc-߃ \n¿-t±in-
®n´p≠v. --Nne \n¿t±ißfm-
Is´ CXp kw_‘n® cW-
LS\m hIp∏pIfpsS am‰-
sØ-°pdn-®p≈-XmWv. CtX-
°pdn®v IqSpXembn Cu
A[ymbØn¬ N¿® sNømw.
• \ΩpsS sXcs™Sp∏v
k{º-Zmbw tIhe `qcn-
]£k{ºZ mbØn¬
(FPTP) \n∂v hn`n∂ambn
B\p]mXnI {]mXn\n[y-
k{ºZmbØns‚ GsX-
¶nepw Hcp amXrI kzoI-cn-°Ww. CXv Ignbp-∂nS-tØmfw X߃°v
e`n°p-∂ thm´pIƒ°v B\p]m-XnIamb ko‰pIƒ Dd∏p-hcpØp∂Xn\v
]m¿´nIsf klmbn°pw.
• ]m¿esa‚nepw kwÿm\ \nbak`Ifnepw aq∂n-sem∂v {]mXn\n[yw
kv{Xo-Iƒ°v e`yam°p-∂Xc-Øn¬ {]tXyI hIp-∏p-Iƒ cWLS\bn¬
Dƒ-s∏-SpØWw.
• sXcs™Sp∏v cmjv{So-bØn¬ ]WØns‚ kzm-[o-\w \nb{¥n-°p∂-Xn\v
I¿i\amb \nb{¥-W-ßfpw hIp∏p-Ifp-ap≠m-IWw. sXcs™Sp∏v
sNehpIƒ apgph≥ Hcp {]tXyI ^≠v cq]oIcn®v AXn¬ \n∂pw
k¿°m¿ hln°Ww.
READ A CARTOON
Kuc-h-ta-dnb Ip‰-Ir-Xy-Øn\v Btcm-]W hnt[-
b-\mb hy‡nsb sXcs™Sp∏n¬ a’-cn-°p-∂-
Xn¬ \n∂v hne-t°-≠-Xt√?R
K L
axm
an in
Th
e T
imes
of I
ndia
.
92
Indian Constitution at Work
• tImSXnbpsS hnNmcWbnencn°p∂ hy‡nbmsW¶n¬ IqSnbpw {Inan\¬
tIkv ]›mØe-ap≈ ÿm\m¿∞nIsf sXcs™Sp∏n¬ a’cn-
°p∂Xn¬ \n∂v hne°Ww.
• sXcs™Sp∏v {]NmcWßfn¬ PmXn˛aX {]oW\ßfpsS D]tbmKw
]q¿Æambpw \ntcm[n-°Ww.
• kpXmcyhpw P\m[n]Xy]chpambmWv cmjv{Sob ]m¿´nIƒ {]h¿-
Øn°p∂sX∂v Dd∏p-hcp-Øp∂Xn\pw AhbpsS {]h¿Ø\ßsf
\nb{¥n°p∂Xn\pw {]tXyI \nba߃ D≠mIWw.
Chsb√mw Ipd®v \n¿t±i߃ am{XamWv. C°mcyØn¬ kahmbw
cq]s∏´v h∂n´n√. AYhm kahmbw D≠mbm¬ t]mepw \nba߃°pw
Hu]NmcnI hIp∏pIƒ°pw sNøm\mhp∂ Imcy-߃°v Nne ]cnanXnbp≠v.
ÿm\m¿∞nIfpw, ]m¿´nIfpw sXcs™Sp∏v {]{Inbbn¬ ]¶mfnIfm-Ip∂
a‰p≈hcpw Hcp bYm¿∞ P\m[n]Xy a’cØns‚ A¥xkØ Dƒs°m≠v
{]h¿Øn°p-tºmƒ am{Xta kzX{¥hpw \oXn]q¿Δhpamb sXcs™-Sp∏pIƒ
km[yamhpIbp≈q.
sXcs™Sp-∏pIƒ P\ßfpsS {]Xo£Ifpw P\m[n]Xy A`nemjßfpw
{]Xn^en∏n°p∂p F∂v Dd∏p-hcpØp∂Xn\v \nba]camb ]cnjvImcßfn¬
\n∂pw hn`n∂ambn c≠v {][m\ am¿§ßƒ IqSn-bp≠v. P\߃ Xs∂
PmKcqIcmbpw {InbmflIambpw cmjv{Sob {]h¿Ø\ßfn¬ ]s¶Sp°pI
F∂XmWv H∂masØ am¿§w. F∂m¬ km[mcW P\߃°v \nc¥cambn
cmjv{Sobhpambn _‘s∏´v F{XtØmfw {]h¿Øn°m\mIpw F∂
ImcyØn¬ Nne ]cnanXnIƒ D≠v. AXpsIm≠v Xs∂ kzX{¥hpw
\oXn]q¿Δhpamb sXcs™Sp∏v Dd∏v hcpØp∂Xn\v hnhn[ cmjv{Sob ÿm]-
\ßfpw k∂≤ kwLS\Ifpw hfsc PmKcqIcmbncnt°-≠Xv
A\nhmcyamWv.
D]kwlmcw (Conclusion){]mXn\n[y P\m[n]Xyw ]n≥XpScp∂ cmPyßfn¬ P\m[n]Xyw IqSpX¬Imcy£ahpw hnizmk-]q¿Æhpambn \SØns°m≠pt]mIp∂Xn\vsXcs™Sp∏pw sXcs™Sp∏nse {]mXn\n[y-kz`m-hhpw apJyLSIßfmWv.C¥y≥ sXcs™Sp∏v k{ºZmbØns‚ hnPbw [mcmfw LSIßsfB{ibn®mWv \nesIm≈p∂Xv.
• \ΩpsS sXcs™Sp∏v k{ºZmbw thm´¿am¿°v XßfpsS {]Xn\n[nIsfkzX{¥ambn sXcs™-Sp°phm\p≈ Ahkcw \¬Ip∂p F∂v am{Xa√kwÿm\Ønepw tI{μØnepw kam[m\]cambn Kh¨sa‚pIfpsS am‰wD≠mIpIbpw sNøp∂p.
93
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
• c≠maXmbn thm´¿am¿ hfsc Xmev]cytØmsSbpw {i≤tbmsSbpwsXcs™Sp∏v {]{Inbbn¬ ]¶mfnIfmIp∂p F∂XmWv.sXcs™Sp∏n¬ ]s¶Sp°p∂ ÿm\m¿∞nIfpsSbpw ]m¿´nIfp-sSbpwFÆw IqSnh∂psIm≠ncn°p∂p.
• aq∂maXmbn, C¥y≥ sXcs™Sp∏v k{ºZmbw hnhn[ hn`mK߃°vCSw \¬Ip∂Xpw (accommodative) hyXykvX hn`mKßsf Dƒs°m≈p-∂XpamsW∂v (inclusive) sXfnbn®n´p≠v. \ΩpsS {]Xn\n[nIfpsSkmaqlnI LS\bn¬ kmh[m\w am‰ßƒ D≠mbn´p≠v. h\nXm-kmamPnIcpsS FÆØn¬ kwXr]vXamb XcØn¬ am‰ßƒ D≠mbn´n√F¶nepw C∂v \ΩpsS {]Xn\n-[nIƒ hnhn[ kmaqlnI hn`mKßfn¬\n∂v D≈hcmsW∂v ImWmw.
• \memaXmbn, cmPyØns‚ qcn`mKw {]tZißfnsebpw sXcs™Sp∏p^eßfn¬ {Iat°tSm _qØp]nSpØtam {]Xn^en°mdn√. Nneÿeßfn¬ Xo¿®bmbpw _qØp]nSpØw \S-°m-dp≠v. thm´¿]´nIbn¬\n∂v t]cpIƒ A{]Xy£ambXns\ Ipdn®pw, thm´¿amsc ojWns∏-SpØp∂ ]cmXnIsf°pdn®pw Hs° \n߃ tI´n´p≠mIpw.sXcs™Sp∏pambn _‘s∏´v Nne A{Iakw`h߃ D≠mbXns‚hm¿Øbpw \n߃ hmbn®n´p≠mIpw. Cßs\bp≈ kw`h߃A]q¿Δambn D≠mImdps≠¶nepw sXcs™Sp∏v ^esØ AXvImcyambn _m[n-°mdn√.
• Ahkm\ambn, G‰hpw {][m\s∏´ Imcyw sXcs™Sp∏pIƒP\m[n]Xy PohnXØns‚ ASnÿm\ LSIambn amdn F∂XmWv. HcpsXcs™Sp∏ns‚ A¥na^ew Xnckv°cn°p-∂Xns\ Ipdn®v HcpKh¨sa‚n\pw C∂v Nn¥n°m≥ t]mepw BIn√. AXpt]mseXs∂sXcs™Sp∏pIƒ IqSmsX Hcp k¿°m¿ cq]oIcn°p∂Xns\°pdn®pwC∂v Nn¥n°m\mIn√. bYm¿∞Øn¬ IrXyamb CSthfIfn¬\SØp∂ sXcs™Sp∏pIƒ Hcp P\m[n]Xy ]co£Wsa∂ \nebv°vC¥ybv°v bi pw Io¿Ønbpw D≠m°ns°mSpØp.
apIfn¬ ]cma¿in°s∏´ LSI߃ sIm≠pXs∂ C¥y≥sXcs™Sp∏v kwhn[m\Øn\v cmjv{S-Øn\IØpw ]pdØpw BZchpwhnizmkhpw B¿Pn°m≥ Ign™n´p≠v. C¥ybnse thm´¿am¿ hnizmkwB¿Pns®SpØncn°p∂p. P\ßfpsS ImgvN∏mSn¬ sXcs™Sp∏v IΩojs‚hnizmky-Xbpw \nbakm[pXbpw h¿≤n®n´p≠v. CXv `cWLS\m\n¿ΩmXm°ƒ ssIs°m≠ Xocpam\sØ \oXoIcnp∂p. sXcs™Sp∏v{]{Inb IqSpX¬ Ip‰a‰XmhpIbmsW¶n¬ \mw thm´¿am¿ F∂ \nebnepw]ucs\∂ \nebnepw IqSpX¬ Imcy£aXtbmsS P\m[n]XyØns‚atlm’hØn¬ ]¶mfnIfmhpIbpw CXv IqSpX¬ A¿∞hØmbnamdpIbpw sNøpw.
94
Indian Constitution at Work
A`ymkw1. Xmsg X∂n´p≈Xn¬ {]Xy£ P\m[n]Xyhpambn kmZriap≈Xv
GXmWv?
(a) IpSpw_ tbmKØnse N¿®Iƒ
(b) ¢mkv tamWn´dpsS sXsc™Sp∏v
(c) Hcp cmjv{Sob ]m¿´nbpsS ÿm\m¿∞nsb sXsc™Sp°¬
(d) {Kmak`bn¬ FSpØ Xocpam\߃
(e) am[ya߃ \SØnb A`n{]mbthms´Sp∏v
2. Xmsg ]dbp∂hbn¬ GXv DØchmZnXzamWv sXsc™Sp∏v
IΩoj\n¬ \n£n]vXa√mØv ?
(a) thm´¿]´nI Xømdm°pI
(b) ÿm\m¿∞nIsf \ma\n¿t±iw sNøpI
(c) t]mfnwKv _qØv k÷am°¬
(d) sXsc™Sp∏v s]cpam‰N´w \S∏nem°¬
(e) ]©m-bØv sXc-s™-Sp-∏p-Iƒ°v ta¬t\m´w hln-°¬
3. Xmsg ]d-bp-∂-h-bn¬ temIvk-`bv°pw cmPy-k-`bv°pw s]mXp-hm-bXv
GXv?
(a) 18 hb- n\p apI-fn¬ {]mb-ap≈ F√m ]uc-∑mcpw thm´p
sNøm≥ A¿l-cmWv
(b) hyXykvX ÿm\m¿∞n-Iƒ°v ap≥K-W-\m-{I-a-Øn¬ thm´p
tcJ-s∏-Sp-Øm≥ Ign-bpw.
(c) Hmtcm thm´n-s‚bpw aqeyw Xpey-amWv
(d) hnP-bn°v ]Ip-Xn-bn¬ IqSp-X¬ thm´p-Iƒ e`n-®n-cn-°Ww
4. tIh-e-`q-cn-]£ k{º-Zm-b-Øn¬ hnP-bn-bmbn {]Jym-]n-°p∂
ÿm\m¿∞n
(a) G‰hpw IqSp-X¬ t]mì _me‰v t\Sn-bn-cn-°-Ww.
95
A[ymbw 3 sXc-s™-Sp∏pw {]mXn-\n-[-yhpw
(b) cmPyØv G‰hpw IqSp-X¬ thm´p-Iƒ e`n-°p∂ ]m¿´n-bn¬
Dƒs∏-Sp∂ Bfm-bn-cn-°Ww
(c) B \ntbm-PIaWvU-e-Øn¬ a‰p≈ ÿm\m¿∞n-Itf-°mƒ IqSp-
X¬ thm v e`n-®n-cn-°-Ww.
(b) 50 iX-am-\-Øn-e-[nIw thm´p-Iƒ t\Sn H∂m-a-sX-Ønb Bƒ
Bbncn-°Ww
5. kwh-cW aWvU-ehpw {]tXyI sXc-s™-Sp∏v afi-ehpw (Sepa-rate electorate) XΩn-ep≈ hyXymkw F¥mWv ?
{]tXyI sXc-s™-Sp∏v afiew (Separate electorate) `c-W-L-S-\m-
\n¿Ωm-Xm-°ƒ \ncm-I-cn-®Xv F¥p-sIm-≠mWv?
6. Xmsg sImSp-Øn-´p≈ {]kvXm-h-\-I-fn¬ icn-b-√m-Øh GXv? Hcp
hmt°m Hcp hmN-Itam ]I-cw h®p-sIm-t≠m, ]pXp-Xmbn tN¿Øp-
sImt≠m As√-¶n¬ ]p\:{Iao-I-cn®p sImt≠m {]kvXm-h-\sb
icn-bm-°pI
(a) C¥y-bnse apgp-h≥ sXc-s™-Sp∏pw tIh-e-`q-cn-]-£- k-
{ºZmb (FPTP)amWv]n¥p-S-cp-∂Xv
(b) ]©m-bØp sXc-s™-Sp-∏p-Iƒ, \K-c-k-`m-sX-c-s™-Sp-∏p-
Iƒ F∂n-h-bpsS ta¬t\m´w sXc-s™-Sp∏v IΩo-j≥
hln-°p-∂n-√.
(c) C¥y-bn¬ sXc-s™-Sp∏v IΩo-j-Wsd ]pd-Øm-°m≥ cmjv{S-
]-Xn°v Ign-bn√
(d) sXc-s™-Sp∏v IΩo-j-\n¬ H∂n-e-[nIw IΩo-j-W¿amsc \nb-
an-t°-≠Xv \n¿_-‘-am-Wv.
7. kmaq-lnIambn Ah-K-Wn-°-s∏´ hn`m-K-ß-fpsS {]mXn-\n[yw C¥y≥
sXc-s™-Sp∏v k{º-Zmbw e£y-an-Sp-∂p. F∂n-cp-∂mepw C¥y≥
\nb-a-\n¿ΩmWk`Ifnse kv{Xo{]m-Xn-\n[yw ]Øp-i-X-am-\-am-sb-
¶nepw amtd-≠-Xp-≠v. Cu kml-Ncyw sa®-s∏-Sp-Øm≥ \n߃
Fs¥√mw am¿§-ß-fmWv \n¿t±-in-°p-∂Xv ?
8. ]pXn-sbmcp cmPy-Øns‚ c-W-L-S\ N¿® sNøp-∂n-Xn-\p≈ ktΩ-
f-\-Øn¬ {]I-Sn-∏n-°-s∏´ Nne B{K-l-߃ ChnsS ]cm-a¿in-®n-
96
Indian Constitution at Work
cn-°p-∂p. Hmtcm-∂n\pw t\sc, Cu B{K-l-ß-fpsS km[q-I-c-W-
Øn-\mbn tIh-e-`q-cn-]£ k{º-Zm-b-am-tWm, AtXm B\p-]m-XnI
{]mXn-\n-[y-k-{º-Zm-b-amtWm tbmPn-®Xv F∂v tcJ-s∏-Sp-ØpI
(a) P\-߃ Ah-cpsS {]Xn-\n-[nsb Bsc∂v hy‡-ambn
Adn-™n-cn-°-Ww. Aßs\ hy‡n-]-c-ambn DØ-c-hm-Zn-Xz-
ap-≈-h-cmbn Ahsc \ne-\n¿Øm≥ Ign-bpw.
(b) cmPy-Øns‚ hnhn-[-`m-K-ß-fn-embn sNdnb `mjm \yq\-]-
£-ß-fp-≠v. \ymb-amb {]mXn\n[yw \mw Ah¿°v Dd-∏p-h-
cp-ØWw
(c) hnhn[ cmjv{Sob ]m¿´n-Isf kw_-‘n-®n-S-tØmfw thm´p-
Ifpw ko‰p-Ifpw XΩn¬ s]mcp-Ø-t°Sv D≠m-bn-cn-°-cp-Xv.
(d) Hcp \√ ÿm\m¿∞nsb Abm-fpsS/Ah-cpsS cmjv{Sob
]m¿-´nsb CjvS-a-s√-¶n¬ IqSnbpw P\-߃°v sXc-s™-Sp-
°m≥ Ign-bm-Ww.
9. Hcp ap≥ apJy-sX-c-s™-Sp∏v IΩo-j-W¿ Hcp cmjv{So-b ]m¿´n-
bn¬ tNcp-Ibpw sXc-s™-Sp-∏n¬ a’-cn-°p-Ibpw sNbvXp. CXns\
kw_-‘n®v hyXy -kvX-ß-fmb ho£-W-ß-fm -Wp -≈-Xv .
ap≥sXcs™-Sp∏v IΩo-j-W¿ Hcp kzmX{¥ ]uc-\m-sW∂pw At±-
l-Øn\v GsX-¶nepw Hcp cmjv{Sob ]m¿´n-bn¬ tNcp-∂-Xn\pw
sXc-s™-Sp-∏n¬ a’-cn-°p-∂-Xn\pw Ah-Imiw D≠v F∂-XmWv
AXn-sem-∂v. CXv sXc-s™-Sp∏v -IΩo-js‚ \njv]-£-Xsb kzm[o-
\n-°m-\p≈ kml-Ncyw krjvSn°m-sa-∂-XmWv as‰mcp hmZw. AXn-
\m¬ ap≥sXc-s™-Sp∏v IΩo-j-W¿amsc sXc-™-Sp-∏n¬ a’-cn-
°m≥ A\p-h-Zn-°-cp-Xv. CXn¬ GXv \ne-]m-Sn-t\m-SmWv Xm¶ƒ
tbmPn-°p-∂-Xv. ImcWw hy‡-am-°pI?
10. ]mI-s∏-SmØ tIh-e-`q-cn-]£ k{º-Zm-b-Øn¬ \n∂pw B\p-]m-
XnI {]mXn-\n[yw k{º-Zm-b-Øn-te-°p≈ am‰-Øn\v C¥y≥ P\m-
[n-]Xyw Ct∏mƒ ]mI-s∏- n-cn-°p-∂p. Cu {]kvXm-h-\-tbmSv \n߃
tbmPn-°p-∂pt≠m? tbmPn-°p∂p F¶nepw hntbm-Pn-°p∂p
F¶nepw AXn-\p≈ ImcWw \n߃ tcJ-s∏-Sp-ØpI.
97
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
A≤ymbw ˛ 4
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw(Executive)
BapJw
\nba\n¿ΩmW k` (Legislature), Imcy\n¿ΔlW hn`mKw (Executive),\oXn\ymb hn`mKw (Judiciary) F∂nh Kh¨sa‚ns‚ aq∂v LSIßfmWv.
{Iakam[m\]me\w, P\ßfpsS t£aw Dd∏m°¬ XpSßnb Kh¨sa‚ v
NpaXeIƒ Cu aq∂v LSIßfpw tN¿∂mWv \n¿Δln°p∂pXv. Cu aq∂v
LSIßfptSbpw tbmPn®p≈ {]h¿Ø\w Dd∏phcpØpIbpw ChbpsS
kwXpenXmhÿ \ne\n¿ØpIbpw sNøpI F∂Xv cWLS\ Dd∏m°p∂p.
Hcp ]m¿esa‚dn hyhÿnXnbn¬ Imcy\n¿ΔlW hn`mKhpw
\nba\n¿ΩmW hn`mKhpw ]ckv]cm{ibXzw ]pe¿Øp∂p. \nba\n¿ΩmW
hn`mKw Imcy\n¿ΔlW hn`mKsØbpw Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
\nba\n¿ΩmW hn`mKsØbpw \nb{¥n°p∂p. Cu A≤ymbØn¬
Imcy\n¿ΔlW hn`mKØns‚ LS\bpw (Structure), NpaXeIfp (Func-tion) amWv N¿® sNøp∂Xv. B\p-Im-enI {]mtbm-KnI cmjv{SobØns‚
`mKambn Imcy\n¿ΔlW hn`mKØns‚ LS\bnepw {]h¿Ø\Ønepw h∂
am‰ßfpw Cu ]mT`mKØn¬ N¿® sNøp∂p≠v. Cu ]mT`mKØneqsS
IS∂pt]mIp∂ Hcp ]TnXmhn\v Xmsg ]dbp∂ Imcy߃ {Kln°phm≥
km[n°p∂p.
• ]m¿esa‚dn, {]knU≥jy¬ FIvknIyp´ohpIƒ XΩnep≈ hyXymkw
Is≠Øm≥.
• C¥y≥ cmjv{S]XnbpsS cWLS\m]Zhn a\ nem°m≥
• a{¥nk`bpsS LS\bpw {]h¿Ø-\hpw {][m\a{¥nbpsS {]m[m\yhpw
a\ nem-°m≥
• `cW kwhn[m\Øns‚ {]m[m\yhpw {]h¿Ø\hpw a\ nem°m≥
98
Indian Constitutionat Work
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw F∂m¬ F¥v? (What isan Exceutive?)\nßfpsS kvIqfns‚ `cW \n¿ΔlW NpaXe B¿°mWv?
Hcp kvIqfntem Hcp k¿ΔIemimebntem {][m\s∏´
Xocpam\߃ FSp°p∂Xv BcmWv? GsXmcp ÿm]\Ønepw
Xocpam\ßsfSp°p∂Xn\pw Ah \S∏nem°p∂Xn\pw Hcp
A[nImcn D≠mbncn°pw. Cu {]h¿Ø\sØ `cWw Ft∂m
amt\Pvsa‚ v Ft∂m ]dbpw. F∂m¬ \bcq]oIcWw,
`cW\n¿ΔlWw F∂nhbv°v Db¿∂XeØn¬ Hcp kwhn[m\w
D≠mbncn°Ww. ssZ\wZn\ `cWsØ GtIm]n∏n°pIbpw
ta¬t\m´w hln°pIbpw sNøp∂Xv Cu hn`mKamWv. hnhn[
_m¶pƒ, hyhkmb imeIƒ, henb hym]mcimeIƒ
F∂nhbnse FIvknIyq´ohns\Ipdn®v \n߃ tI´ncn°pat√m?
GsXmcp ÿm]\Ønepw cW\n¿ΔlWØn\mbn Hcp apJy
`cWm[nImcntbm Imcy\n¿ΔlW hn`mKtam D≠mbncn°pw.
Nne A[nImcnIƒ \bßfptSbpw N´ßfptSbpw
cq]oIcWØn\p t\XrXzw sImSp°ptºmƒ as‰mcp hn`mKw
ssZ\wZn\ {]h¿Ø\Øns‚ `mKambn Cu Xocpam\߃
\S∏m°pIbpw sNøp∂p. N´ßfpw \bßfpw \S∏nem°m≥
NpaXes∏´ Hcp hy‡ntbtbm Hcp kwLw hy‡nIsftbm
BWv Imcy\n¿ΔlW hn`mKw F∂XpsIm≠¿∞am°p∂Xv.
Kh¨sa‚nepw Hcp hn`mKw N´ßfpw \bßfpw Bbn
_‘s∏´ Xocpam\saSp°pIbpw as‰mcp hn`mKw Cu N´ßƒ
\S∏nem°pIbpw sNøp∂p. \b߃ \S∏nem°¬,
`cW\n¿ΔlWw F∂o NpaXeIƒ \n¿Δln°p∂
Kh¨sa‚ns‚ LSIamWv Imcy\n¿ΔlW hn`mKw.
Imcy\n¿ΔlW hn`mKØns‚ apJy NpXaeIƒ
Fs¥√mamWv? \nba\n¿ΩmW k` cq]w \¬Inb \nbaßfpw
\bßfpw \S∏nem°p∂Xv Imcy\n¿ΔlWhn`mKamWv.
an°t∏mgpw \bcq]oIcWØnepw Imcy\n¿ΔlWhn`mKw
]¶phln°p∂p≠v. Imcy\n¿ΔlWhn`mKw hnhn[ cmPyßfn¬
hnhn[ t]cpIfn¬ Adnbs∏Sp∂p. Nne cmPyßfn¬
{]knUs‚∂pw a‰p Nne cmPyßfn¬ Nm≥ke¿ F∂pamWv
Adnbs∏Sp∂Xv. cmjv{S]Xn, {][m\a{¥n, a{¥nam¿ F∂nh¿
am{Xw ASßp∂X√ Imcy\n¿ΔlW hn`mKw. ssZ\wZn\
`cW\n¿ΔlWw \SØp∂ DtZymKÿ hn`mKhpw CXns‚
`mKamWv (Civil servants). Kh¨sa‚ns‚ \bcq]oIcWw
P\m[n]XyØn¬ Imcy -\n¿ΔlW hn`mKw P\-ßtfmSv DØc-hmZnXz-s∏´ncn-°p∂p F∂v Nne¿ ]d™XvRmt\m¿°p∂p. CXv henbIº\nIfpsS DtZym -K -ÿ≥amcpsS -Imcy-ØnepwkXy -amtWm? Ahsckn.C.Hm (CEO) F∂t√hnfn°s∏Sp∂Xv. Ah¿°vBtcmSmWv DØchmZnXzw?
99
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
\SØp∂Xn\v NpaXebp≈ Kh¨sa‚ v Xeh\pw a{¥namcpw Dƒs∏Sp∂
hn`mKsØ cmjv{Sob Imcy\n¿ΔlW hn`mKw (Political Executive)F∂dnbs∏Sp∂p. F∂m¬ ssZ\wZn\ cW \n¿ΔlWw \n¿Δln°p∂Xn\v
NpaXebp≈ hn`mKsØ ÿncw Imcy\n¿ΔlW hn`mKsa∂v (PermananentExecutive) Adnbs∏Sp∂p.
hnhn[ Xcw Imcy\n¿ΔlW hn`mK߃ GsX√mamWv? (What are thedifferent Types of Executive?)F√m cmPyßfnsebpw Imcy\n¿ΔlW hn`mKw Htc XcØnep≈X√.
Atacn°≥ {]knU‚ns\Ipdn®pw {_n´ojv cm⁄nsbIpdn®pw \n߃
tI´ncn°pat√m. Atacn°≥ {]knU‚ns‚ A[nImcßfpw NpaXeIfpw
C¥y≥ {]knU‚ns‚ A[n-Im -c -Øn¬ \n∂pw hyXykvXamWv.
AXpt]mseXs∂ {_n´ojv cm⁄nbptSbpw `q´m≥ cmPmhns‚bpw
A[nImc߃ hyXykvXamWv. C¥ybnepw {^m≥knepw {][m\a{¥nam¿
Ds≠¶nepw AhcpsS A[nImc߃ hyXykvXamWv. CXv F¥psIm≠v?
]mTy {]h¿Ø\w (Activity)km¿°v D®tImSnbptStbm G8 ktΩf\Øns‚tbm
t^mt´mIƒ tiJcn®v ]s¶SpØ t\Xm°fpsS ]´nI
Xømdm°pI. F¥psIm≠mWv Ch¿ ]s¶SpØsX∂pw
]Icw a‰msc¶nepw ]s¶Sp°mXncp∂Xv F∂pw Is≠Øm≥
{ian°ptam?
apIfnse tNmZyØn\v DØcw Is≠ØWsa¶n¬, Ch-bn¬ Nne
cmPyßfnse Imcy\n¿ΔlW hn`mKsØIpdn®v ]Tnt°≠Xp≠v.
{]knU≥jy¬ k{ºZmbw \ne\n¬°p∂ Atacn°bn¬ FIvknIyq´ohv
A[nImc߃ {]knU‚nemWv \n£n]vXambn´p≈Xv. cmPhmgvNbpw
(Monarchy) ]m¿esa‚dn P\m[n]Xyhpw \ne\n¬°p∂ Im\Ubn¬,
cm⁄n Fenk_Øv II cmjv{SØeh\pw, {][m\a{¥n cWØeh\pamWv.
A¿≤ {]knU≥jy¬ k{ºZmbw \ne\n¬°p∂ {^m≥kn¬
{][m\a{¥nbpw {]knU‚pw FIvknIyq´ohns‚ `mKamWv. {^m≥kn¬
{][m\a{¥nsbbpw a{¥namscbpw \nban°p∂Xv {]knU‚msW¶nepw
Ahsc ]ncn®phnSm\p≈ A[nImcw At±lØn\n√, ImcWw Ah¿°v
]m¿esa‚nt\mSmWv DØchmZnXzap≈Xv. cWØeh≥ {][m\a{¥nbpw
cmjv{SØeh≥ N{Ih¿Ønbpambn´p≈ Hcp ]m¿esa‚dn kwhn[m\amWv
P∏m\n¬ \ne\n¬°p∂Xv. AXpt]mseXs∂ cmjv{SØeh≥ {]knU‚pw,
`cWØeh≥ {][m\a{¥nbpambn´p≈ Hcp ]m¿esa‚dn k{ºZmbamWv
C‰enbn¬ \ne\n¬°p∂Xv. {]knU‚ v cmjv{SØeh\pw At±lw
100
Indian Constitutionat Work
hnhn[Xcw FIvknIyq´nhpIƒ (Types ofExecutive)
Iq´mb t\XrXzw F∂XXzsØ
ASnÿm\s∏SpØnbp≈hyhÿ
Hcp hy‡nbpsS t\XrXzwASnÿm\s∏SpØnbp≈
hyhÿ
]m¿esa‚dnhyhÿ
$ `c-W-X-e-h≥km[m-cWAdn-b-s∏-Sp-∂Xv {][m-\-a{¥nsb∂mWv
$ \nba\n¿amW k`-bnse `qcn-]£ ]m¿´n-bpsS t\Xm-hm-bn-cn°pw{][m-\-a{¥n
$ {][m-\-a-{¥n°v \nba\n¿amW k`-tbmSv DØ-c-hm-Zn-Xz-ap-≠m-bn-cn-°pw.cmjv{S-Øe-h≥cmPmhv
As√-¶n¬
{]kn-U‚ v
A¿≤-{]-kn-U≥jy≥k{º-Zmbw
$ cmjv{S-]Xncmjv{S-Ø-e-h-\m-bn-cn°pw
$ `c-W-Ø-e-h≥ {][m-\-a-{¥n-bm-bn-cn°pw
$ {][m-\-a{¥n°pwa{¥n-k-`°pw \nb-a-\n¿ΩmWk`-tbmSvDØ-c-hm-Zn-Xz-ap-≠m-bn-
cn-°pw.
{]kn-U≥jy≥
$ cmjv{S-]Xncmjv{S-Ø-e-h-\m-Wv.
$ At±lw `c-W-Ø-e-h\pwBWv.
$ km[m-c-W-K-Xn-bn¬ cmjv{S-]-Xnsb P\-߃ t\cn´vsXc-s™-Sp-°p-∂p.
$ cmjv{S-]-Xn°v\nba\n¿amW k`-tbm-Sv, DØ-c-hmZnXzap-≠m-bn-cn-°n-√.
`c-W-L-S-\m-[n-jvTn-X-ambcmP-hmgvN
]m¿e-sa‚dn dn∏-ªnIv
Be-¶m-cnIFIvkn-Iyq- ohv
101
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
\nban°p∂ {][m\a{¥n cWØeh\pambp≈ Hcp A¿≤ {]knU≥jy¬
k{ºZmbamWv djybnteXv. F∂m¬ P¿Ω\nbnemIs´ Nm≥ke¿
`cWØeh\pw \maam{Xamb A[nImcßfp≈ {]knU‚ v
cmjv{SØeh\pambn´p≈ Hcp ]m¿esa‚dn kwhn[m\amWp≈Xv.
Hcp {]knU≥jy¬ k{ºZmbØn¬ cmjv{SØe\pw `cW
Xeh\pw {]knU‚mbncn°pw. Cu hyhÿbn¬ {]knU‚n\v
XXzØnepw {]tbmKØnepw hn]peamb A[nImc߃ D≠mbncn°pw.
Atacn°bnepw {_koenepw an° em‰n\tacn°≥ cmPyßfnepw Cu
k{ºZmbamWv \ne\n¬°p∂Xv.
]m¿esa‚dn hyhÿbn¬ {][m\a{¥nbmWv `cWØeh≥. an°
]m¿esa‚dn hyhÿbnepw Hcp \maam{X `cWØeh≥ D≠mbncn°pw.
AXv cmPmhmImw As√¶n¬ cmjv{S]XnbmImw. AØcw hyhÿbn¬
cmPmhns‚tbm cmjv{S]XnbpsStbm ÿm\w XnI®pw Be¶mcnIambncn°pw.
{ioe¶bnse A¿≤ {]knU≥jy¬ k{ºZmbw
(Semi-Presidential Executive in Sri Lanka)1978˛¬ {ioe¶ AXns‚ `cWLS\bn¬ t`ZKXn hcpØn. FIvknIyq´ohv{]knU≥kn (Executive Presidency) k{ºZmbw \S∏nem°n. Cu k{ºZmbØn¬P\߃ t\cn v {]knU‚ns\ sXs™Sp°p∂p. Cu hyh-ÿbn¬ cmjv{S]Xnbpw{][m\a{¥nbpw Htc cmjv{Sob I£nbn¬s∏´htcm hyXykvX I£nIfn¬s∏´htcmBImw.
`cWLS\ {]Imcw cmjv{S]Xn°v hn]peamb A[nImcßfmWp≈Xv.]m¿esa‚n¬ `qcn]£ap≈ cmjv{Sob I£nbn¬ \n∂mWv cmjv{S]Xn{][m\a{¥nsb sXcs™Sp°p∂Xv. {][m\a{¥nbpw a{¥namcpw]m¿esa‚wKßfmbncn°psa¶nepw, Ahsc X¬ÿm\Øp\n∂v \o°w sNøm\p≈A[nImcw cmjv{S]Xn°p≠v. {ioe¶bpsS sXcs™Sp°s∏´ cmjv{SØeh\pwk¿Δssk\ym[n]\pw cWØeh\pw cmjv{S]XnbmWv.
cmjv{S]XnbpsS Imemh[n Bdph¿jamWv. F∂m¬ Imemh[n°p apºmbnAt±lsØ \o°w sNøm\p≈ A[nImcw ]m¿esa‚n\p≠v. ]m¿esa‚nse BsIAwKßfpsS aq∂n¬ c≠v qcn]£Øn¬ Hcp {]tabw ]m m°p∂XneqsS am{Xtacmjv{S]Xnsb \o°w sNøm\mhq. ]m¿esa‚nse samØw AwKkwJybpsS ]IpXn-bn¬ IpdbmØ AwKßfpsS ]n¥pWtbmsS Hcp {]tabw ]m mhpIbpw, cmjv{S]Xn-s°Xnsc D∂bn°s∏´ Btcm]Wßfn¬ At\zjWw BhiyamsW∂v kv]o°¿°vt_m[ys∏SpIbpw sNbvXm¬, kv]o°¿°v Cu hnjbw kp{]owtImSXnbpsS]cnKW\°v hnSmhp∂XmWv.
{ioe¶≥ {]kn-U‚ v, {][m\a{¥n F∂nhcpsS ÿm\w C¥y≥ cmjv{S]Xn,{][m\a{¥n F∂nhcptSXn¬ \n∂v Fßs\bmWv hyXymks∏´ncn°p∂Xv? Cuc≠v cmPyßfntebpw, cmjv{S]Xnamsc Ip‰hnNmcW (impeachment) sNbvXvX¬ÿm\Øv \n∂v \o°w sNøp∂Xn¬ kp{]owtImSXnIƒ°p≈ A[nImcwXmcXays∏SpØpI
102
Indian Constitutionat Work
]T\ ]ptcmKXn hnebncpØpI (Check yourprogress)t\l : CXv hfsc efnXamWv. Hcp cmPyØv
{]knU‚ v Ds≠¶n¬ AXv {]knU≥jy¬
k{ºZmbhpw {][m\a{¥n Ds≠¶n¬ AXv
]m¿esa‚dn k{ºZmbhpamWv. t\lbpsS Cu
A`n{]mbw F√mbvt∏mgpw icnb√ F∂v \n߃
Fßs\ hniZam°pw.
bYm¿∞ A[nImcw ssIømfp∂Xv {][m\a{¥n \bn°p∂
a{¥nk`bmbncn°pw. P¿Ω\n, C‰en, P∏m≥, {_n´≥,
t]m¿®pK¬ XpSßnb cmPyßfn¬ Cu hyhÿ \ne\n¬°p∂p.
Hcp A¿≤ {]knU≥jy¬ hyhÿbn¬ cmjv{S]Xnbpw
{][m\a{¥nbpw D≠mbncn°pw. F∂m¬ ]m¿esa‚dn
hyhÿbn¬ \n∂v hyXykvXambn, Cu k{ºZmbØn¬
cmjv{S]Xn°v cmjv{SØns‚ ssZ\wZn\ `cWImcyßfn¬
CSs]Sm\p≈ A[nImcap≠mbncn°pw. Cu hyhÿbn¬
cmjv{S]Xnbpw {][m\a{¥nbpw Htc cmjv{Sob
I£nbn¬s∏Sp∂hcmIWsa∂n√. {^m≥kv, djy, {ioe¶
F∂o cmPyƒ A¿≤ {]knU≥jy¬ k{ºZmbØn\v
DZmlcWßfmWv.
C¥ybnse ]m¿esa‚dn FIvknIyq´ohv (Par-liamentary Executive in India)C¥y≥ cWLS\ FgpXs∏´ ka-b-Øp-X-s∂, 1919 tebpw
1935sebpw C¥ym-K-h¨sa‚ v \nb-asØ ASnÿm\
am°nbp≈ ]m¿esa‚dn hyhÿ \S∏nem°nbXns‚ Nne
A\p`h߃ C¥y°v D≠mbncp∂p. ]m¿esa‚dn
hyhÿbn¬ FIvknIq´ohns\ e{]Zambn \nb{¥n°m≥
P\{]Xn\n[nIƒ°v Ignbpsa∂v Cu A\p`h߃ sXfnbn®p.
Kh¨sa‚ v P\ßtfmSv DØchmZnXzap≈Xmbncn°Wsa∂pw
AhcpsS {]Xo£ItfmSv {InbmflIambn {]Xn-I-cn-°p-sa∂pw
Dd∏p hcp-Øp-hm≥ c-W-L-S\m \n¿Ωm-Xm-°ƒ B{K-ln®p.
]m¿esa‚dn FIvknIyq´ohn\v _Zembp≈Xv {]knU≥jy¬
coXnbnep≈ Kh¨sa‚ v BWv. ]t£ {]knU≥jy¬
FIvknIyq´ohn¬ F√m FIvkn-Iyq- ohv A[nImcßfpw {]kn-
\ap°v i‡cmb{][m\a{¥namcp≠mbncp∂nt√?
]m¿esa‚dn hyhÿhy‡n]qPbn¬ \n∂pw]q¿Æambpw ap‡a√F∂t√ CXvImWn°p∂Xv. AXmbXvP\ßfpw \nb\n¿ΩmWhn`mKhpw Ft∏mgpwPmKcqIcmbncn°Ww.
103
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
U‚n-\m-Wv. ]t£ Hcp hy‡n]qPmk{ºZmbw; (personality cult) F∂A]ISw Cu k{ºZmbØn\p≠v. i‡amb Hcp FIvknIyq´ohv hn`mKw
D≠mhWsa∂pw F∂m¬ hy‡n]qPm k{ºZmbØns\Xnsc th≠ap≥IcpXepIsfSp°m\pw `cWLS\m \n¿ΩmXm°ƒ {i≤n®ncp∂p.]m¿esa‚dn hyhÿbn¬ \nba\n¿ΩmWk`°v FIvknIyq´ohns\
\nb{¥n°p∂Xn\pw DØchmZnXzw Dd∏phcpØp∂Xn\pw [mcmfwD]m[nIfp≠v. AXpsIm≠mWv \ΩpsS `cWLS\ tI{μØnepwkwÿm\ßfnepw ]m¿esa‚dn FIvknIyq´oh v hyhÿ
kzoIcn®ncn°p∂Xv.{]kn-U‚ v Hu]-Nm-cnI cmjv{S-Ø-e-h-\m-bp≈ Cuhy-h-ÿ-bn¬
{][m\a{¥nbpw a{¥nk`bpamWv tZiob Xe-Ønse Kh¨sa‚ns\
\bn°p∂Xv. kwÿm\XeØn¬ Kh¿Wdpw apJya{¥nbpw a{¥nk`bpwtN¿∂XmWv FIvknIyq´ohv.
C¥y≥ `cWLS\b\pkcn®v tI{μKh¨sa‚ ns‚ F√m
FIvknIyq´ohv A[nImcßfpw {]knU‚n¬ \n£n]vXamWv. bYm¿∞Øn¬{][m\a{¥nbpsS t\XrXzØnep≈ a{¥nk`bneqsSbmWv CuA[nImc߃ {]kn-U‚ v \n¿Δln°s∏Sp∂Xv. {]knU‚ns‚ Imemh[n
A©p h¿jamWv. P\߃ t\cn´√ {]kn-U‚ns\ sXcs™Sp°p∂Xv.]m¿esa‚nse Ccpk`Ifntebpw kwÿm\ \nba\n¿ΩmW k`bpsSAt[mafieØnsebpw sXcs™Sp°s∏´ AwK߃ ASßnb Hcp
CeIvSd¬ tImtfPmWv {]kn-U‚ns\ sXcs™Sp°p∂Xv. B\p]mXnI{]mXn\n[y hyhÿb\pkcn®p≈ GIssIam‰ thm´p coXnbneqsSbmWvcmjv{S]Xnsb sXcs™Sp°p∂Xv.
`cWLS\m ewL\ Ip‰Ønt∑¬ ]m¿esa‚ns‚ {]tXyI`qcn]£tØmSpIqSn cmjv{S]Xnsb ]pdØm°mhp∂XmWv. Cu \S]Snsb"Cw]o®vsa‚ v' (impeachment) F∂p ]dbp∂p. Cu {]{Inb°v ]m¿esa‚ns‚
Ccp k`IfptSbpw {]tXyI `qcn]£w BhiyamWv.`cWLS\mewL\Øns‚ kmlNcyØn¬ am{Xta Cw]o®sa‚ vkm[yamIpIbp≈q.
A\pt—Zw 74 (1) (Article 74 (1) : cmjv{S]Xnsb klmbn°phm\pwD]tZin°phm\pw {][m\a{¥n Xeh\mbp≈ Hcp a{¥nk`D≠mbncnt°≠Xpw cmjv{S]Xn, Xs‚ NpaXeIƒ \n¿Δln°p∂Xn¬,Aßs\bp≈ D]tZia\pkcn®v {]h¿Ønt°≠Xpw BIp∂p.
F∂m¬, cmjv{S]Xn°v Aßs\bp≈ D]tZiw s]mXphmtbmA√msXtbm ]p\cmtemNn°phm≥ a{¥nk`tbmS vBhiys∏Smhp∂Xpw Aßs\bp≈ ]p\cmtemN\bv°p tijw
\¬Inb D]tZia\pkcn®v cmjv{S]Xn {]h¿Ønt°≠Xpw BIp∂p.
104
Indian Constitutionat Work
cmjv{S]XnbpsS A[nImchpw ÿm\hpw (Power and po-sition of President)
apI-fn¬ ]d-™n-cn-°p∂ A\p-t—Zw F¥m-W¿∞-am-°p-∂Xv a{¥n-k-
-bpsS D]-tZiw kzoI-cn-°m≥ {]kn-U‚ v _m[y-ÿ-\m-sW-∂mWv CXv kqNn-
∏n-°p-∂-Xv. {]kn-U‚ns‚ A[n-Imc ]cn-[nsb kw_-‘n® hnhm-Z-ß-fpsS
]›m-Ø-e-Øn¬ a{¥n-k- -bpsS D]-tZiw kzoI-cn-°m≥ {]kn-U‚ v _m[y-
ÿ-\m-sW∂v c-W-L-S\ t`Z-K-Xn sNbvXpsIm≠v {]tXyIw kqNn-∏n®p.
]n∂oSv as‰mcp t`Z-K-Xn-bn-eqsS {]kn-U‚n\v D]-tZiw ]p\x-]-cn-tim-[-\-
bv°mbn Xncn-®-b-°m-sa∂pw ]t£ AtX D]-tZiw Xs∂ ho≠pw a{¥n-k-
`-sb-Sp-°p-I-bm-sW-¶n¬ {]kn-U‚ v AXv kzoI-cn-°-W-sa∂v hyhÿ
sNbvXn-cn-°p-∂p.
cmjv{S]Xn cmjv{SØns‚ \maam{X`cWm[nImcnbmsW∂v \Ωƒ
a\ nem°nbt√m. Hu]NmcnIambn {]knU‚n\v hnimeamb
\nba\n¿ΩmW (legislative), Imcy\n¿ΔlW (executive), \oXn\ymb (Ju-dicial), ASnb¥ncm[nImc߃ (emergency) D≠v. F∂m¬ ]m¿esa‚dn
kwhn[m\Øn¬ {]knU‚n\v Cu A[nImc߃ a{¥nk`bpsS
D]tZia\pkcn®p am{Xta hn\ntbmKn°m≥ IgnbpIbp≈q.
{][m\a{¥n°pw a{¥nk`°pw temIk`bpsS `qcn]£ ]n¥pW
D≠mbncn°p∂Xn\m¬ ]m¿esa‚dn kwhn[m\Øn¬ {][m\a{¥nbpsS
t\XrXzØnep≈ a{¥nk` bYm¿∞ FIvknIyq´ohmbn {]h¿Øn°p∂p.
cmjv{S]Xn an°t∏mgpw a{¥nk` \¬Ip∂ D]tZi߃
kzoIcn°mdmWp≈Xv.
""\Ωƒ At±lØn\v bYm¿∞A[nImcßsfm∂pw \¬Ip∂n√F¶nepw At±lØns‚ ]ZhnA¥ p‰Xpw B[nImcnIhpamWv.`cWLS\ Hcp bYm¿∞FIvknIyq´nhns\tbm Be¶mcnI]Zhn hln°p∂ cmjv{SØehs\tbmkrjvSn°m≥ Dt±in°p∂n√. t\scadn®vA[nImc hmgvNt°m `cWhmgvNt°mCSw \¬ImØ Hcp D∂X ]ZhnkrjvSn°m\mWv Dt±in°p∂Xv.....''
Ph-e-l¿em¬ s\lvdp
CAD, Vol. VI, p. 734
105
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
cmjv{S]XnbpsS hnthN\m[nImc߃ (Discretionarypowers of the President)apIfn¬ \S∂ N¿®bpsS ASnÿm\-Øn¬ Hcp kml-
Ncy-Ønepw cmjv{S-]Xn°v hnthN\m[n-Imc߃ C√
F∂ \nKa\Øn¬ FØm≥ Ignbptam? CXv sX‰mb
hnebncpØembncn°pw. `cW-LS\m-]cambn
cmjv{S]Xn°v a{¥n -k` FSp -°p∂ F√m
Xocpam\ßsf-°pdn®pw Adnbp-hm\p≈ A[nImc-
ap≠v. cmjv{S-]Xn Bhiys∏Sp∂ F√m hnhcßfpw
\¬Im≥ {][m\a{¥n _m[y-ÿ-\mWv. cmjv{S]Xn
]et∏mgpw {][m\a{¥n°v FgpXpIbpw cmPyw
t\cnSp∂ hnjb-ßfn¬ Xs‚ ImgvN∏mSv {]ISn-
∏n°pbpw sNøp∂p.
CXpIqSmsX NpcpßnbXv aq∂v kmlNcyß-
fnse¶nepw -cmjv{S]Xn°v Xs‚ hnthN\m[n-Imcw
D]tbmKn®v {]h¿Øn°m\mhpw. H∂maXmbn
a{¥nk` ---\¬Ip∂ D]tZiw ]p\x]cntim[\°mbn
Xncn®b°m\p≈ A[nImcw cmjv{S]Xn°p≠v.
a{¥nk`bpsS -D]tZißfn¬ \nba]camb
]gpXpItfm ]nghpItfm Is≠-Øp -
ItbmcmPyØns‚ DØa Xm¬--]cyØn\v hncp≤tam BsW¶n¬
a{¥nk`tbmSv Xocpam\w ]p\x]cntim[n°m≥ -- Bhiys∏Sm≥ cmjv{S]Xn°v
Ignbpw. F∂ncp∂mepw {]kvXpX D]tZiw a{¥nk` ho≠pw Ab®m¬
\S∏nem°m≥ cmjv{S]Xn _m[yÿ\mWv. ]p\x]cntim[n°m\p≈
cmjv{S]XnbpsS A`y¿∞\bv°v kzm`mhnIambpw henb ]cnKW\
e`n°mdp≠v. BbXn\m¬ cmjv{S]Xn°v hnthN\m[nImcw D]tbmKn°m≥
Ignbp∂ Hcp am¿§amWnXv.
cmjv{S]Xn kv{Xotbm] p c p j t \ mB I m s a ¶ n e p wFt∏msg¶nepw Hcpk v { X ocmjv{S]Xnbmbn pt≠m?
_n√n¬ H∏phbv°p∂Xn\v {]knU‚n\v kab]cn[n C√ F∂
Imcyw I≠pht√m. CØ-c-samcp kμ¿`w C¥ybn¬ kw`hn®n´ps≠∂v
\n߃°dnbmtam? 1986-˛¬ ]m¿esa‚ v ]m m°nb C¥y≥ t]mÃv
Hm^okv t`ZKXn _n¬ ]{XkzmX{¥ysØ l\n°p∂XmsW∂v ]cs°
hna¿i\ap≠mbn. A∂sØ cmjv{S]Xn Kym\nskbn¬ knwKv _n√ns\
kw_‘n®v Hcp Xocpam\hpsaSpØn√. ASpØ cmjv{S]Xn
{io.sh¶´cma≥ ]p\x]cntim[\bv°mbn _n¬ ]m¿esa‚nte°b®p.
_n¬ sIm≠ph∂ Kh¨sa‚ v B kabØv (1989) amdpIbpw ]pXnb
Kh¨sa‚ v A[nImcØnseØpIbpw sNbvXp. AsXmcp ap∂Wn
Kh¨sa‚ v Bbncp∂Xn\m¬ B Kh¨sa‚ v _n√v XncnsI
]m¿esa‚n¬ sIm≠ph∂n√. AXmbXv skbn¬ knwKv _n√n\v
AwKoImcw sImSp°p∂Xv \o´nhbv°ms\SpØ Xocpam\ØneqsS B
_n√v \nbaam°p-∂-Xns\ e-{]-Z-ambn XS-bp-hm≥ km[n-®p.
Rm≥ shdpsamcp\maam{X A[nImcn -bmtWm? Rm≥ D∂bn-°p-∂Xv bYm¿∞ tNmZy--ß-fm -tWm? Rm≥B { K l n ° p ∂tNmZy߃ tNmZn-°m\p-≈- Ah-Imiw ]pkvX--I -cNbnXm°--ƒ F\n°v\¬Inbn-t≠m? AhcpsSa\ nep≈ tNmZy -ßfmtWm Rm≥tNmZnt°≠Xv?
106
Indian Constitutionat Work
c≠maXmbn ]m¿esa‚ v ]m m°n Ab°p∂ _n√pIƒ ([\Imcy
_n√pIsfmgnI) XS™p h°pItbm A\p-aXn \ntj-[n-°p-Itbm
sNøm\p≈ hot‰m A[n-Imcw (veto power) {]knU‚n\p≠v. ]m¿esa‚ v
]m m°p∂ _n√pIƒ \nbaamIp∂Xn\p apºv cmjv{S]XnbpsS AwKoImcw
t\tS≠Xp≠v. cmjv{S]Xn°v ]p\x]cntim[\°pth≠n _n√pIƒ
]m¿esa‚nte°v Xncn®bv°m\p≈ hot‰m A[n-Imcw ]cnanXamWv. ImcWw
AtX _n√v ]m¿esa‚ v ho≠pw ]m m°n {]knU‚n\v ka¿∏n®m¬
AwKoImcw \¬Im≥ {]knU‚ v _m[yÿ\mWv. cmjv{S]Xn°v Hcp _n√v
F{XImew ssIhiw h®ncn°mw F∂Xns\Ipdn®v `cWLS\
]cma¿in°p∂n√. AXmbXv {]knU‚n\v ]m¿esa‚ v ]m m°n Ab°p∂
_n√v F{XImew thWsa¶nepw ssIhiw hbv°mw. CXv cmjv{S-]-Xn°v
as‰mcp coXn-bn¬ hnt‰m A[n-Imcw {]tbmKn°m≥ Ah-kcw \¬Ipw. CXns\
"t]m°‰v hot‰m' (pocket veto) F∂dnbs∏Sp∂p.
cmjv{Sob kmlNcy߃°\pkcn®mWv aq∂masØ hnthN\m[nImcw
Db¿∂phcp∂Xv. km[m-c-W-bmbn temIk`bn¬ qcn]£ap≈ I£nbpsS
Xehs\bmWv {][m\a{¥nbmbn \nban°p∂Xv. AØcw kmlNcyØn¬
{]knU‚n\v hnthN\m[nImcw D]tbmKn°m≥ Ignbn√. F∂m¬
temIk`bn¬ Hcp I£n°pw `qcn]£an√mXmIpIbpw ct≠m aqt∂m
t\Xm°ƒ kJyw cq]o-I-cn®p Kh¨sa‚p≠m°m≥ AhImihmZap∂
bn°pIbpw sNbvXm¬ Bsc {][m\a{¥nbmbn \nban°Wsa∂v
cmjv{S]Xn°v Xocpam\n°mw. Cu AhkcØn¬ cmjv{S]Xn Xs‚
hnthN\m[nImcw D]tbmKn®v temIk`bn¬ qcn]£ ]n¥pW e`n°m≥
km[yXbp≈ I£nsb Kh¨sa‚p≠m°m≥ £Wn°p∂p.
1989 apX¬ D≠mbn´p≈ cmjv{Sobam‰ßƒ cmjv{S]XnbpsS {]m[m\yw
h¿≤n∏n®p. 1989 apX¬ 1998 hsc \S∂ \mev sXcs™Sp∏pIfn¬ Hcp
{][m\a{¥nsb sXcs™Sp°p∂Xn¬ cmjv{S]XnbpsS ]¶v
(President’s role in choosing the Prime Minister)
1977\p tijw C¥y≥ cmjv{Sobw IqSpX¬ a’cm[njvTnXhpw ]e
kμ¿`ßfnepw Hcp I£n°pw `qcn]£w e`n°mØ
kmlNcyhpap≠mbn. AØcw kmlNcyØn¬ cmjv{S]Xn F¥mWv
sNøp∂Xv? 1998˛se sXcs™Sp∏n¬ BJP°pw kJyI£nIƒ°pw
251 ko‰v e`n®p. qcn]£Øn\v 21 ko‰v Ipdhp≠mbncp∂p. cmjv{S]Xn
sI.B¿.\mcmbW≥ hfsc Pm{KXtbmsSbp≈ \S]Sn{Iaw kzoIcn®p.
kJyØns‚ t\Xmhmb AS¬_nlmcn hmPvt]bntbmS v
At±lØns‚ AhImihmZsØ km[p-I-cn-°p-∂-Xn\v At±-lsØ
]n¥p-W-°p∂ cmjv{Sob I£n-I-fpsS tcJ-Iƒ lmP-cm-°p-hm≥ Bh-
iy-s∏´p AXpam{Xa√, A[nImcØntedn ]Øp Znhk߃°p≈n¬
hnizmkthm v tXSm\pw Bhiys∏´p.
107
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
I£ntbm ap∂Wntbm `qcn]£w t\Snbn√. Cu kmlNcyßfn¬
Kh¨sa‚ v cq]oIcWØn\pw temIk`bn¬ `qcn]£w
sXfnbn°m\mhmØ {][m\a{¥namcpsS temIk` ]ncn®phnSm\p≈
A`y¿∞\bpsS ImcyØnepw cmjv{S]Xn°v CSs]tS≠n h∂n´p≠v.
AXpsIm≠v cmjv{S]XnbpsS hnthN\m[nImcw cmjv{Sob
kmlNcyßfpambn _‘s∏´ncn°p∂p. ÿncXbn√mØ k¿°mcpIfpw
ap∂Wn`cWhpw cmjv{S]XnbpsS A[nImcw h¿≤n∏n°p∂p.
an°t∏mgpw cmjv{S]Xn Hu]NmcnIamb A[nImcnbpw Be¶mcnIamb
cmjv{SØeh\pw BWv. CØcØn¬ Hcp cmjv{S]Xn Bhiyap≠v F∂Xv
\nßsf AXnibn∏nt®°mw. ]m¿esa‚dn hyhÿbn¬ a{¥nk`
\nba\n¿ΩmWk`bnse `qcn]£sØ B{ibn®mWv \ne\n¬°p∂Xv.
AXmbXv, GXp kabhpw a{¥nk` ]pdØm°s∏SpIbpw ]pXnb a{¥nk`
A[nImcØn¬ hcnIbpw sNømw. CØcw kmlNcyØn¬
{]XoImflIambn cmPysØ {]Xn\n[oIcn°p∂Xn\pw {][m\a{¥nsb
\nban°m\pw NpaXebp≈ Hcp cmjv{S]Xn BhiyamWv. CXmWv km[mcW
kmlNcyßfn¬ cmjv{S]XnbpsS I¿Øhyw. CXpIqSmsX B¿°pw
`qcn]£w e`n°mØ Ahÿ h∂m¬ Kh¨sa‚ns\ \bn°m≥ Hcp
{][m\a{¥nsb \nban°m\p≈ A[nI _m[yXbpw {]knU‚n\p≠v.
C¥ybpsS D]cmjv{S]Xn (The Vice President of India)
D]cmjv{S]Xnsb A©v h¿jtØ°mWv sXcs™Sp°p∂Xv.
cmjv{S]Xnsb sXcs™Sp°p∂Xn\p≈ coXn Xs∂bmWv
D]cmjv{S]Xnsb sXcs™Sp°p∂-Xn\pw kzoIcn®n´p≈Xv. F∂m¬
D]cmjv{S]Xnsb sXcs™Sp°p∂ CeIvSd¬ tImtfPn¬ ]m¿esa‚nse
Ccp k`Ifnsebpw AwK߃ am{Xta D≠mbncn°pIbp≈q. kwÿm\
\nbak`mwK߃ CeIvSd¬ tImtfPns‚ `mKa√. cmPyk` `qcn]£-
tØmsS ]m m°pIbpw temIk` AwKoIcn°pIbpw sNøp∂
{]tabØneqsS am{Xta D]cmjv{S]Xnsb ]pdØm°m≥ km[n°pIbp≈q.
D]cmjv{S]Xn cmPyk`bpsS FIvkv H^ntjym sNb¿am\mWv. acWw,
cmPn, ]pdØm°¬ (Cw]o®vsa‚ v) F∂o ImcWßfm¬ cmjv{S]XnbpsS
ÿm\w Hgnhp hcnIbmsW¶n¬ D]cmjv{S]Xn cmjv{S]XnbpsS NpaXeIƒ
\n¿Δln°p∂p. ]pXnb cmjv{S]Xnsb sXcs™Sp°p∂Xphsctbm
]camh[n Bdv amkw hsctbm am{Xta D]cmjv{S]Xn°v cmjv{S]XnbpsS
NpaXeIƒ \n¿Δln°m≥ km[n°pIbp≈q. cmjv{S]Xnbmbncp∂
^{IpZo≥ Aen AlΩZv A¥cn®t∏mƒ ]pXnb cmjv{S]Xnsb
sXcs™Sp°p-∂Xphsc D]cmjv{S]Xnbmbncp∂ _n.Un.P´n
cmjv{S]Xnbmbn {]h¿Øn°p-Ibp≠mbn.
108
Indian Constitutionat Work
]T\ ]ptcmKXn hnebncpØpI (Check your progress)ZfnXv hn`mK߃s°Xnscbp≈ AXn{Ia߃ XSbp∂Xn¬ kwÿm\Kh¨sa‚ v ]cmPbs∏´ kmlNcyØn¬ kwÿm\Øv cmjv{S]Xn`cWwG¿s∏SpØm≥ {][m\a{¥n B{Kln°p∂p F∂v k¶ev]n°pI. ]t£cmjv{S]XnbpsS \ne]mSv hyXykvXamWv. At±lØns‚ A`n{]mbØn¬Hgnhm°m\mhmØ kmlNcyØn¬ am{Xta cmjv{S]Xn `cWw t]msebp≈ISpØ \S]SnIfnte°p t]mImhq. Cu kmlNcyØn¬ Xmsg ]dbp∂ GXp\S]Snbmbncn°pw cmjv{S]Xn kzoIcn°pI.
a. cmjv{S]Xn `cWw {]Jym]n°p∂Xn\p≈ DØchn¬ H∏phbv°n√ F∂v{][m\a{¥nsb Adnbn°pw.
b. {][m\a{¥nsb ]ncn®phnSpIc. kwÿm\Øv CRPF s\ Abbv°m≥ {][m-\-a-{¥n-tbmSv Bhiys∏SpI.d. {][m\a{¥nbpsS \ne]mSnse sX‰v Nq≠nImWn®p sIm≠v ]{X{]kvXmh\
]pds∏Sphn°pI.e. {][m\a{¥nbpambn N¿® sNbvXv At±lsØ ]n¥ncn∏n°m≥ {ian°pI.
]t£ {][m\a{¥n At±lØns‚ BhiyØn¬ Dd®p \n¬°pIbmsW¶n¬cmjv{S]Xn cWØn\p≈ DØchn¬ H∏phbv°pI.
{][m\a{¥nbpw a{¥nk`bpw (Prime Minister and Countilof Ministers){][m\a{¥nbpsS Hm^okns\Ipdn®v kqNn∏n°msX Kh¨sa‚ns\
Ipdnt®m C¥ybpsS cmjv{SobsØ Ipdnt®m N¿®Iƒ D≠mImdn√. CXv
F¥psIm≠msW∂v \n߃°v Duln°m≥ Ignbptam?
Im¿´q¨ hmbn°mw
{][m\a{¥nbn√msX a{¥nk`bn√. {][m\a{¥n Fßs\bmWva{¥nk`sb "\bn°p'∂Xv F∂mWv Cu Im¿´q¨ ImWn°p∂Xv.
22 BKÃv -1954
109
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
R
K
La
xm
an
in
T
he
Tim
es
of
In
di
a.
Im¿´q¨ hmbn°mw
F¥psIm≠mWv BfpIƒa{¥namcmIm≥ B{Kln°p∂Xv?Cu Im¿´q¨ ImWn°p∂XvB\pIqey߃°pw ]Zhn°pwth≠nbmsW∂mWv. ]ns∂F¥psIm≠mWv NnehIp∏pIƒ°p th≠nInSa’c߃ D≠mIp∂Xv.
{][m\a{¥nbpsS t\XrXzØnep≈ a{¥nk`bpsS
D]tZim\pkcWamWv cmjv{S]Xn Xs‚ A[nImc߃ hn\ntbmKn°p∂Xv
F∂v Cu ]mTØns‚ BZy`mKØv \Ωƒ N¿®
sNbvXncp∂p. {][m\a{¥nbmWv a{¥nk`bpsS
Xeh≥. BbXn\m¬ a{¥nk`bpsS Xeh≥
F∂ \nebn¬ {][m\a{¥n \ΩpsS cmPysØ
G‰hpw {][m\s∏´ cWm[nImcnbmbn amdp∂p.
]m¿esa‚dn hyhÿbn¬ {][m\a{¥n°v
temIk`bpsS `qcn]£ ]n¥pW
D≠mbncn°Ww. Cu `qcn]£w
{][m\a{¥nbpsS A[nImcsØ IqSpX¬
i‡am°p∂p. qcn]£ ]n¥pW \jvSs∏Sp∂
AhkcØn¬ Xs∂ {][m\a{¥n°v A[nImcw
\jvSs∏Sp∂p. kzX{¥ C¥ybn¬ Gsd°mew
tIm¨{Kkv I£n°v qcn]£w e`n°pIbpw B
I£nbpsS t\Xmhv {][m\a{¥nbmhpIbpw
sNbvXn´p≠v. 1989 apX¬ Hcp I£n°pw temI-
k- -bn¬ `qcn]£w e`n°mØ kmlNcyßfp-
≠m-bn- p-≠v. AØcw kml-N-cy-Øn¬ hnhn[
I£nIƒ tN¿∂v ap∂Wn cq]oIcn®v k`bn¬
`qcn]£w t\Sp∂p. AØcw kmlNcyØn¬
ap∂Wn°v G‰hpw kzoImcy\mb t\XmhmWv
{][m\a{¥n-bmhp∂Xv. Hu]NmcnIambn
temIk`bn¬ `qcn]£w e`n°p∂bmsf
cmjv{S]Xn {][m\-a{¥nbmbn \nban°p∂p.
a{¥n k`mwK߃ Bsc√mamsW∂v
Xocpam\n°p∂Xv {][m\a{¥nbmWv. AhcpsS
hIp∏pIfpw ]Zhnbpw GsX√mamsW∂v
Xocpam\n°p∂Xpw {][m\a{¥nbmWv.
HmtcmcpØcpsSbpw {]h¿Ø\]cnNbhpw
cmjv{Sob {]m[m\yhpw IW°nseSpØmWv Iym_n\‰v a{¥n, kla{¥n,
D]a{¥n XpSßnb ]Zhn (rank) Iƒ Xocpam\n°p∂Xv. kwÿm\ßfn¬
apJya{¥nbmWv kz¥w ]m¿´n-bn¬ \nt∂m I£nIfn¬ \nt∂m a{¥namsc
sXcs™Sp°p∂Xv. {][m\a{¥nbpw a{¥namcpw ]m¿esa‚wK߃
Bbncn°Ww. ]m¿esa‚wKa√mØ Hcmƒ a{¥ntbm {][m\a{¥ntbm
BIpIbmsW¶n¬ Bdp amkØn\p -≈n¬ ]m¿esa‚ nte°v
sXcs™Sp°s∏´ncn°Ww.
110
Indian Constitutionat Work
`cWLS\m \n¿ΩmW k`bnse Nne AwK߃°v a{¥namsc{][m\a{¥ntbm apJya{¥ntbm Xocpam\n°p∂Xn\p ]Icw \nba\n¿ΩmWk` t\cn´v sXcs™Sp°Wsa∂ A`n{]mbap≈hcmbncp∂p.
Fs‚ ImgvN∏mSn¬ kzn v kwhn[m\ØnteXpt]mse FIvknIyq´ohns\\nba\n¿ΩmW k` \n›nXImetØ°v sXcs™Sp°p∂k{ºZmbamWv {]hniyIƒ°v G‰hpw A`nImayw. GIssIam‰ thm´phyhÿbmWv FIvknIyq´ohns\ sXcs™Sp°m≥ G‰hpw \√ am¿§w.ImcWw, F√m hn`mKßfptSbpw Xm¬]cy߃°v CXphgn {]mXn\n[ywe`n°pIbpw X߃°v aXnbmb {]mXn\n[yw e`n®n√ F∂ tXm∂¬Hcp I£n°pw D≠mhpIbpan√''.
_oKw sFkmkv dkq¬, CAD, thmfyw IV, t]Pv 631, 17 Pqsse 1947(Begum Aizaz Rasul, CAD, Vol.IV.P631,17 July 1947)
a{¥nk`bpsS hen∏w (Size of the Council of Ministers)2003˛se 91-˛mw `cWLS\m t`ZKXn \nbaØn\p apºv a{¥nk`bpsS
hen∏w \n›bn®ncp∂Xv AXmXv ImesØ ASnb¥ncÿnXnbpw
kmlNcyßfpsS kΩ¿-±hpw IW°nseSpØp sIm≠mbncp∂p. F∂m¬
CXv hfsc hen∏ap≈ a{¥n-k`IfpsS cq]oIcWØn\p ImcWambn,
IqSmsX Hcp ]m¿´n°pw hy‡amb qcn]£w e`n°mØ Ahÿbn¬
a{¥nÿm\w hmKvZm\w \¬In qcn]£w Dd∏m°p∂ {]hWX D≠mbn.
]e kwÿm\ßfnepw CØcw {]hWX D≠mbncp∂p. AXn\m¬
a{¥namcpsS FÆw temIk`bpsS BsI AwKkwJybpsS
(kwÿm\ßfn¬ \nba \n¿ΩmW k`Ifnse) ]Xn\©p iXam\Øn¬
IhnbcpsX∂v hyhÿ sNøp∂ t`ZKXn \S∏nemt°≠n h∂p.
FIvknIyq´ohns\ \nb{¥n°p∂Xn\v ]m¿esa‚ v D]tbmKs∏SpØp∂ hnhn[
am¿K-ßsf°pdn®v \n߃ \nba\n¿ΩmW hn`mKw F∂ A≤ymbØn¬ ]Tn°pw.
]m¿esa‚dn FIvknIyq´ohns‚ {][m\ khntijX F∂Xv Imcy\n¿ΔlW
hn`mKw \nba\n¿ΩmW hn`mKØns‚ \nb{¥WØnepw ta¬t\m´ØnepamWv
{]h¿Øn°pI F∂Xv \n߃ a\ nemt°≠XpamWv.
a{¥nk`°v temIk`tbmSmWv Iq´pØchmZnXzap≈Xv. temIk`bpsS
hnizmkw \jvSs∏´m¬ a{¥nk` cmPnhbv°Ww F∂mWv CXn¬ \n∂pw
a\ nemt°≠Xv. ]m¿esa‚ns‚ FIvknIyq´ohv IΩ‰nsb∂ \nebn¬
a{¥n-k` ]m¿esa‚n\pth≠n Iq´mbvatbmsS `cWw \SØp∂p F∂
XXz-Øn-\mWv ChnsS Du∂¬ \¬In-bn-cn-°p-∂Xv. Iq´pØchmZnXzw F∂Xv
a{¥nk`bpsS sFIyw F∂ XXzØn¬ A[njvTnXamWv. AXmbXv Hcp
a{¥ns°Xnscbp≈ Ahnizmkw a{¥nk`bpsS cmPnbnte°p \bn°pw
111
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
F∂¿∞w. AXpt]mse Xs∂ Hcp a{¥n°v a{¥nk`bpsS
Xocpam\ßfn¬ hntPmbn∏ps≠¶n¬ Xocpam\sa¥mbmepw
At±lw \n¿_‘ambpw AXv AwKoIcn°pItbm
cmPnhbv°pItbm thWw. Iq´pØchmZnXzw \ne\n¬°ptºmƒ
a{¥nk`bpsS GsXmcp \bhpw ]n¥pScm≥ F√ma{¥namcpw
_m[yÿcmWv.
C¥ybn¬ {][m\a{¥n°v Kh¨sa‚n¬ D∂Xamb
ÿm\amWp≈Xv. {][m\a{¥nbn√msX a{¥nk` \ne\n¬°n√.
{][m\a{¥n kXy{]Xn⁄ sNbvXv ÿm\ta‰Xn\p tijamWv
a{¥nk` \nehn¬ hcp∂Xv. {][m\a{¥nbpsS acWtam
cmPntbm kzm`mhnIambpw a{¥nk`bpsS A¥yØnte°v
\bn°p∂p. AtX kabw Hcp a{¥nbpsS ]pdØm°tem
cmPntbm a{¥nbpsS Hgnhv am{Xta krjvSn°p∂p≈q.
a{¥nk`tbbpw cmjv{S]Xntbbpw ]m¿esa‚ nt\bpw
_‘n∏n°p∂ Hcp IÆnbmWv {][m\a{¥n. AXpsIm≠mWv
]fin‰v Phl¿em¬ s\{lp {][m\a{¥nsb "Kh¨sa‚ns‚
A®mWn' (the linch pin of the Government) F∂v hntijn∏n®Xv.
a{¥nk`bpsS `cWkw_‘amb Xocpam\߃,
\nba\n¿ΩmWØn\p≈ \n¿t±i߃ F∂nh cmjv{S]Xnsb
Adnbn°m\p≈ `cWLS\m]camb DØchmZnXzw
{][m\a{¥n°p≠v. Kh¨sa‚ns‚ kp{][m\ Xocpam\ßfnepw
\bcq]oIcWØnepw {][m\a{¥n°v kp{][m\ ]¶p≠v.
a{¥nk`bpsS taep≈ \nb{¥Ww, temIk`bnse t\XrXzw,
_yqtdm{IknbpsS taep≈ B⁄mi‡n, am[yakzm[o\w,
sXcs™Sp∏n¬ Db¿ØnIm´p∂ hy‡n sshinjvSy߃,
A¥¿t±iob D®tImSnIfnepw hntZi]cyS\ßfnepw
D≠mIp∂ tZiobt\Xmhv F∂ {]Xn—mb XpSßn hyXykvX
cq]-ß-fn-emWv {][m\a{¥nbpsS A[nImc߃ {]I-S-am-hp-∂-
Xv.
F∂ncp∂mepw {][m\a{¥nbpsS A[nImchpw AXns‚
bYm¿∞ {]tbmKhpw \ne -hn -ep≈ cmjv{Sob
kmlNcy߃°\p -k-cn -®m -bn -cn -°pw. temIk`bn¬
`qcn]£ap≈ Hcp I£nbn¬ \n∂p≈hcmWv {][m\a{¥nbpw
a{¥nk`bpsa¶n¬ {][m\a{¥nbpsS ÿm\w tNmZyw sNøm≥
IgnbmØ hn[w i‡amWv. F∂m¬ ap∂Wn Kh¨sa‚pIƒ
A[nImcØn¬ hcptºmƒ ÿnXn hyXykvXamIp∂p. 1989
apX¬ hnhn[ ap∂Wn Kh¨sa‚pIƒ A[nImcØn¬ h∂Xn\v
Hcp hy‡n{][m\a{¥nbmIp∂Xv
Abmƒ°[nImcap≈XpsIm≠mtWm AtXm{][m\a{¥nbmbtijwAbmƒ°v A[nImc߃
e`n°p∂XmtWm?
112
Indian Constitutionat Work
\Ωƒ km£nIfmWv. Ahbn¬ ]eXpw temIk`bpsS Imemh[n
XnI®n´n√. Ah¿ `qcn]£w \jvSs∏´ v cmPnh°pItbm
]pdØm°s∏SpItbm sNbvXn´p≠v. CØcw kw`h߃ ]m¿esa‚dn
FIvknIyq´ohns‚ {]h¿Ø\sØ _m[n®p.H∂maXmbn{][m\a{¥nsb sXc-
s™Sp°p∂Xn¬ cmjv{S]Xn°p≈ hnthN-\m[nImcw h¿≤n∏n°p∂Xn\v Cu kw`-hhnImk߃ CShcpØn. c≠maXmbn,ap∂Wn cmjv{Sobw, cmjv{Sob ]¶mfnIƒXΩn¬ IqSpX¬ N¿®Iƒ A\nhmcyam°nXo¿Øp. CXv {][m\a{¥nbpsS A[nImctNm¿®bnte°v \bn°p∂p. aq∂maXmbn,a{¥namsc \n›bn°pI, AhcpsS ]ZhnbpwhIp∏pIfpw Xocpam\n°pI XpSßnb{][m\a{¥nbpsS hntijm[nImcßfpsS ta¬\nb{¥Ww sIm≠ph∂p. \memaXmbn,Kh¨sa‚ns‚ \bßfpw ]cn]mSnIfpw{][m\a{¥n°v H‰°v Xocpam\n°m≥IgnbmXmbn. hyXykvX {]Xybimkv{Xßfp≈cmjv{Sob ]m¿´nIƒ sXcs™Sp∏n\p aptºmsXcs™Sp∏n\p tijtam ap∂WnIfmbnKh¨sa‚ v cq]oIcn®p. \nc¥cambN¿®Iƒ°pw HØpXo¿∏pIƒ°pw tijamWv\b߃ cq]oIcn®ncp∂Xv. AXn\m¬ Cu{]{InbbnemsI Kh¨sa‚ns‚ Xeh≥F∂Xns\°mƒ Hcp a[yÿ≥ F∂\ne°mWv {][m\ a{¥n°v {]h¿Ønt°≠nhcp∂Xv.
Nne hyXymkßtfmsSbp≈]m¿esa‚dn FIvknIyq´ohv Xs∂bmWvkwÿm\-Xeßfnepw \ne\n¬°p∂Xv.kwÿm\Øv cmjv{S]Xn \nban°p∂ Kh¿W¿ (tI{μ Kh¨sa‚ns‚D]tZim\pkcWw) D≠v F∂XmWv {][m\ hyXymkw. {][m\a{¥n-sbt∏mse apJya{¥nbpw \nba\n¿ΩmW k`bnse qcn]£ I£nbpsSt\XmhmsW¶nepw Kh¿W¿°v IqSpX¬ hnthN\m[nImc߃ D≠v.F∂ncp∂mepw kwÿm\XeØnepw ]m¿esa‚dn hyhÿbpsS {][m\XXz߃ \ne\n¬°p∂p.
.
R
K
La
xm
an
in
T
he
Tim
es
of
Ind
ia.
Im¿´q¨ hmbn°mw
hnizmk{]tabw hnPbn® tijhpwapJya{¥n Ak¥pjvS\mWv.F¥psIm≠mWv CXvkw`hn°p∂sX∂v \n߃°vDuln°m≥ Ignbptam
113
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
ÿncw FIvknIyq´ohv : _yqtdm {Ikn (PermanantExecutive : Bureaucracy)a{¥namcpsS Xocpam\߃ BcmWv \S∏nem°p∂Xv?
Kh¨sa‚ns‚ FIvknIyq´ohv LSIØn¬ {][m\a{¥n, a{¥nam¿,
DtZymKÿhrμw (bureaucracy) AYhm cWb{¥w F∂nh¿ Dƒs∏Sp∂p.
ssk\nItkh\Øn¬ \n∂v CXn\p≈ hyXymkw ASnhcbnSp∂Xn\mWv
CXns\ knhn¬ k¿Δokv F∂p hnfn°p∂Xv. `cWImcyßfn¬
sshZKv[yhpw ]cnioe\hpw t\Snbn p≈ Kh¨sa‚ns‚ ÿncw DtZymKÿ¿
\b߃ cq]oIcn°p∂Xnepw Ah \S∏nem°p∂Xnepw a{¥namsc
klmbn°p∂p.
P\m[n]XyØn¬ `cWØns‚bpw Kh¨sa‚ ns‚bpw
\nb{¥Whpw ta¬t\m´hpw sXcs™Sp°s∏´ {]Xn\n[nIƒ°pw
a{¥nam¿°pambncn°pw. ]m¿esa‚dn hyhÿnXnbn¬ \nba\n¿ΩmW
hn`mKw `cWIqSsØ \nb{¥n°p∂p≠v. \nba-\n¿ΩmWhn`mKw
kzoIcn°p∂ \b߃ DtZymKÿ¿ ewLn°m≥ ]mSn√. `cWØn¬
cmjv{Sob \nb{¥Ww \ne\n¿ØpI F∂Xv a{¥namcpsS DØchmZnXzamWv.
C¥y hnZKvZamb Hcp `cWkwhn[m\Øn\v cq]w \¬Inbn´p≠v.
AtXkabw Xs∂ Cu `cWkwhn[m\w cmjv{Sobambn DØchmZnXzw
D≈Xpw BWv. AtXmsSm∏w Xs∂ DtZymKÿhrμw (Bureaucracy)cmjv{Sob \njv]£X ]pe¿tØ≠Xp≠v. AXmbXv \b]camb
Imcyßfn¬ DtZymKÿhrμw cmjv{Sob \ne]mSpIsfSp°pIbn√ F∂mWv
]T\ ]ptcmKXn hnebncpØpI (Check your progress){][m\a{¥nbmWv a{¥namsc \n›bn°p∂sX∂v IcpXpI.At±lw F¥mWv sNøpI?
a. hnhn[ hnjbßfn¬ {]mhoWyap≈hscsXcs™Sp°pw.
b. kz¥w I£nbnse BfpIsf am{Xw sXcs™Sp°pw.
c. hy‡n]cambn Xt∂mSv hnizmkhpw Iqdpw D≈hsc sXc-s™-Sp-°pw.
d. Kh¨sa‚ns\ ]n¥pWbv°p∂hsc sXc-s™-Sp-°pw.
e. ÿm\tamlnIfn¬ \n∂pw cmjv{Sob ]n≥_eap≈hscsXcs™Sp°p∂p
114
Indian Constitutionat Work
CXneqsS A¿∞am°p∂Xv. sXcs™Sp∏n¬ Hcp ]m¿´n ]cmPbs∏SpIbpw
]pXnb Kh¨sa‚n\v ap≥ Kh¨sa‚ns‚ \b߃°p ]Icw ]pXnb
\b߃ sXcs™Sp°p-Ibpw sNøpI F∂Xv P\m[n]XyØn¬
km[yamWv. AØcw kmlNcyØn¬ \bcq]oIcWØnepw Ah
\S∏m°p∂Xnepw hnizkvXtbmSpw Imcy£aambpw {]h¿Øn°pI F∂Xv
`cWkwhn[m\Øns‚ DØchmZnXzamWv.
C¥ybnse _yqtdm{Ikn Cs∂mcp k¶o¿Æamb hyhÿbmWv.
AJnte¥ym k¿ΔokpIƒ, kwÿm\ k¿ΔokpIƒ, {]mtZinI
Kh¨sa‚nse DtZymKÿ¿, s]mXptaJem ÿm]\ßfpsS {]h¿Ø-\-
߃ \SØp∂ kmt¶XnI amt\-Po-cn-b¬ sshZ-Kv≤yap≈ DtZymKÿ∑m¿
F∂nh¿ AXn¬ Dƒs∏Sp∂p. cmjv{Sob \njv]£Xbpw sshhn≤yhpw
]pe¿Øp∂ Hcp DtZymKÿhrμØns‚ {]m[m\ysØIpdn®v \ΩpsS
`cWLS\m \n¿ΩmXm°ƒ t_m[hm∑mcmbncp∂p. knhn¬ k¿Δokv
AYhm DtZymKÿhrμsØ tbmKyXbpsS ASnÿm\Øn¬
\njv]£ambn sXcs™Sp°-Wsa∂v Ah¿ B{Kln®ncp∂p. C¥ym
Kh¨sa‚nse knhn¬k¿Δokv DtZymKÿsc (Civil servants)sXcs™Sp°m≥ Npa-X-e-s∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂Xv bqWnb≥ ]ªnIv k¿Δokv
IΩojs\bmWv (UPSC) kam\ambn kwÿm\߃°pw ]ªnIv k¿Δokv
IΩoj\pIƒ D≠v. ]ªnIv k¿Δokv IΩoj\nse AwKßsf Hcp \n›nX
Imebfhnte°mWv \nban°p∂Xv. kp{]owtImSXn PUvPnbpsS
At\zjWØn\p hnt[bambn am{Xta Ahsc \o°w sNømt\m
kkvs]≥Up sNømt\m ]mSp≈q.
tbmKyXbptSbpw Imcy£aXbptSbpw ASnÿm\-ØnemWv
knhn¬k¿Δokns\ \nban -°p∂sX¶nepw kaqlØnse
DtZymKÿ¿ P\ßsftkhn°m\p≈-h-cm-sW∂vF\n°dnbmw. F∂m¬P\ßsf√mbvt]mgpw CuD t Z y m K ÿ s c`bs∏SpIbpw DtZymKÿ¿bPam\∑msct∏mses]cpamdpIbpw sNøp∂p.
Zp¿_ehn`mK߃ Dƒs∏sSbp≈ F√m hn`mK߃°pw s]mXp
DtZymKÿ hrμØn¬ ÿm\w e`n°p∂Xn\p≈ Ahkchpw
`cWLS\ Dd∏phcpØp∂p. Cu Dt±itØmsS ZfnX¿°pw
BZnhmknIƒ°pw `cWLS sXmgn¬ kwhcWw Dd∏p
\¬Ip∂p. ]n∂oSv kv{XoIƒ°pw a‰p ]nt∂m° hn`mK߃°pw
kwhcWØn\v hyhÿ sNøpIbp≠mbn. Cu hyhÿIƒ
DtZymKÿ hrμsØ IqSpX¬ {]mXn\n[yap≈Xpw H∏w Xs∂
knhn¬ k¿Δoknte°p≈ \nba\Øn¬ kmaqlnI
AkaXz߃ IS∂p hcp∂n√ F∂v Dd∏m°pIbpw sNøp∂p.
bqWnb≥ ]ªnIv k¿Δokv IΩnj≥ sXc-s™-Sp-°p∂C¥y≥ AUvan\nkvt{S‰ohv k¿Δokv, C¥y≥ s]meokv k¿ΔokvF∂nhbnse DtZymKÿcmWv kwÿm-\-ß-fnse DtZym-Kÿhrμ-Øns‚ \s´-√mbn {]h¿Øn-°p-∂-Xv. Pn√mXeØn¬
115
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
Kh¨sa‚ns‚ G‰hpw {][m\s∏´ DtZymKÿ\mWv Pn√m IfIvS¿. IfIvS¿km[mcWbmbn Hcp IAS Hm^okdmsW∂pw tI{μ Kh¨sa‚ns‚ tkh\thX\ hyhÿIƒ°\pkcn®mWv {]h¿Øn°p∂sX∂pw \n߃°dnbmtam?
Hcp {]tXyI kwÿm\Øn¬ \nbanX\mIp∂ Hcp IAS As√¶n¬ IPSHm^ok¿ kwÿm\ k¿°mcns‚ ta¬t\m´Øn¬ {]h¿Øn°p∂p.
F∂ncp∂mepw tI{μKh¨sa‚mWv IAS, IPS Hm^ok¿amsc \nban°p∂Xv.Ah¿°v tI{μ k¿Δoknte°v Xncn®pt]mImhp∂XmWv. G‰hpw {][m\ambnAh¿s°Xnsc A®S°\S]Sn kzoIcn°m≥ tI{μKh¨sa‚n\p am{XtaIgnbpI-bp≈q. kwÿm\ßfnse {][m\ DtZymKÿ¿ tI{μKh¨sa‚ns‚\nb{¥WØnepw ta¬t\m´ØnepamWv {]h¿Øn°p∂sX∂v CXpsIm≠vA¿∞am°p∂p. UPSC \nban°p∂ IAS, IPS DtZymKÿsc IqSmsX kwÿm\]ªnIv k¿Δokv IΩoj\neqsS \nban°s∏Sp∂ DtZymKÿcpw tN¿∂mWvkwÿm\ cW \n¿ΔlWw \SØp∂Xv. Cu khntijX kwÿm\ßfpsS`cWØn\pta¬ tI{μ Kh¨sa‚ns‚ \nb{¥Ww i‡ns∏SpØpIbmWvsNøp∂Xv F∂v s^Udenkw F∂ A≤ymbØn¬ \mw ]n∂oSv ]Tn°pw.
Kh¨sa‚ns‚ t£a ]≤XnIƒ P\ßfn¬ FØnt®cm\p≈ D]IcWamWv
DtZymKÿhrμw. F∂m¬ an°t∏mgpw k¿°m¿ DtZymKÿs\ kao]n°m≥
BfpIƒ bs∏Sp∂p. km[mcW P\ßfpsS BhiyßtfmSpw {]Xo£ItfmSpw
A\pIqea√mØ {]XnIcWamWv DtZymKÿhrμw kzoIcn®n p≈Xv F∂XmWv
s]mXphmb A\p`hw. P\m[n]Xy]cambn sXcs™Sp°s∏´ Kh¨sa‚pIƒ
DtZymKÿ hrμsØ \nb{¥n®m¬ am{Xta Nne{]iv\ßsf¶nepw e{]Zambn
ssIImcyw sNøm≥ km[n°q. AtXkabw Xs∂ AanXamb cmjv{Sob
CSs]S¬ DtZymKÿhrμsØ cmjv{Sob°mcpsS ssIIfnse D]IcWambn
am‰pIbpw sNøpw. `cWLS\ DtZymKÿ hrμØns‚ \nba\Øn\pth≠n
Hcp kzX{¥ kwhn[m\w G¿s∏SpØnbn´ps≠¶nepw DtZymKÿsc AhcpsS
I¿Øhy \n¿ΔlWØn¬ cmjv{Sob CSs]Sen¬ \n∂pw kwc£n°m≥ Hcp
hyhÿbpw C√ F∂v [mcmfw BfpIƒ Nn¥n°p∂p. DtZymKÿ hrμØns‚
]uc∑mtcmSp≈ DØchmZnXzw Dd∏m°p∂Xn\v Bhiyamb hIp∏pIƒ C√
F∂ tXm∂epw \ne\n¬°p∂p. hnhcmhImiw t]mep≈ \S]SnIƒ
sNdnsbmcfhphsc DtZym -K-ÿ-hr-μsØ NpaXemt_m[ap≈hcpw
DØchmZnXzap≈hcpw B°psa∂v {]Xo£n°s∏Sp∂p.
knhn¬ k¿Δokns‚ h¿§oIcWw(classification of Civil Serivice)
AJnte¥ym k¿Δokv tI{μk¿ΔokpIƒ kwÿm\ k¿Δokv(All India Service) (Central Services) (State Service)
C¥y≥ AUvan\nkvt{S‰ohv k¿Δokv C¥y≥ dh\yq k¿Δokv skbn¬SmIvkv Hm^ok¿
C¥y≥ t]meokv k¿Δokv C¥y≥ dbn¬th k¿Δokv
C¥y≥ t^mdÃv k¿Δokv sk≥{S¬ sk{It´dnb‰v k¿Δokv
116
Indian Constitutionat Work
D]kwlmcw (Conclusion)
B[p\nI ImesØ Imcy\n¿ΔlW hn`mKw Kh¨sa‚ns‚
i‡amb Hcp ÿm]\amWv. a‰p hn`mKßfpambn XmcXayw
sNøptºmƒ D∂Xamb A[nImcßfmWv Imcy\n¿ΔlW
hn`mKØn\p≈Xv. CXv Imcy\n¿ΔlW hn`mKØn\pta¬
P\m[n]Xy]camb Hcp \nb{¥Ww A\nhmcyam°p∂p.
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw \nc¥camb ta¬t\m´Øn\pw
\nb{¥W߃°pw hnt[bambncn°Wsa∂p≈ Hcpƒ°mgvN
`cWLS\ \n¿ΩmXm°ƒ°p≠mbncp∂p. AXpsIm≠mWh¿
]m¿esa‚dn k{ºZmbw kzoIcn®Xv.-\n-›nX CS-th-f-I-fnse
sXcs™Sp∏pIfpw A[nImc\n¿ΔlWØn¬ D≈ `cWL-S\m-
]camb \nb{¥Whpw P\m[n]Xycmjv{Sobhpw tN¿∂v
Imcy\n¿ΔlW hn`m-KsØ DØ-c-hmZ ]q¿Æam-°n- -am-‰p-∂p.
A`ymkw (Exercises)1. Hcp ]m¿esa‚dn Imcy\n¿ΔlW hn`mKw F∂m¬
a. Hcp ]m¿e-sa‚p≈ Imcy \n¿h-lW hn`m-Kw.
b. ]m¿esa‚ v sXcs™Sp°p∂ Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
c. ]m¿esa‚ v Imcy \n¿ΔlW hn`mKambn {]h¿Øn°p∂p.
d. Imcy\n¿ΔlW hn`mKw ]m¿esa‚nse `qcn]£ ]n¥pWsb
B{ibn°p∂p.
2. Cu kw`mjWw hmbn°q GXv hmZKXntbmSmWv \n߃
tbmPn°p∂Xv? F¥psIm≠v?
AanXv : cWLS\ hyhÿIƒ ]cntim[n®m¬ {]knU‚ v Hcp d∫¿
Ãmºv (Rubber stamp) BsW∂v tXm∂pw.
iyma : {][m\a{¥nsb cmjv{S]Xn \nban°p∂p AXpsIm≠v
At±lØn\\v {][m\a{¥nsb am‰m≥ A[nImcap≠v.
cmtPjv : \ap°v Hcp cmjv{S]XnbpsS Bhiyan√.
sXcs™Sp∏n\ptijw, ]m¿esa‚ v tN¿∂v Hcp t\Xmhns\
{][m\a{¥nbmbn sXcs™SpØm¬ aXnbmIpw.
117
Imcy\n¿ΔlW hn`mKw
3. tNcpw]Sn tN¿°pI.
i. \nb-an-°-s∏´ kwÿm\Øn¬ C¥y≥ t^mdn≥ k¿Δokv
tPmen sNøp-∂p.
ii. cmPyØns‚ Xeÿm\tØm, kwÿm\ knhn¬
cmPyØn\IØp≈ at‰sX¶nepw k¿Δokv
ÿetØm D≈ tI{μKh¨sa‚ v
Hm^okn¬ tPmen sNøp∂p.
iii. A\phZn°s∏Sp∂ {]tXyI AJn-te¥y k¿Δokv
kwÿm\Øv tPmen sNøp∂p.
Xm¬°menIambntI{μØnte°pw
Abbv°s∏Smhp∂XmWv
iv. C¥y≥ ZuXyØn\pth≠n tI{μk¿Δokv
hntZiØv {]h¿Øn°p∂p.
4. Xmsg∏dbp∂ hm¿ØIƒ ]pds∏Sphn°p∂ a{¥mebw Is≠ØpI.
CXv tI{μKh¨sa‚ v a{¥mebamtWm? AtXm kwÿm\
Kh¨sa‚ns‚tbm? F¥psIm≠v?
a. HutZymKnI hn⁄m-]\ {]Imcw 2004 05 ¬ VII, X, XI ¢m pIfnse
]mT-]p-kvX-I-Øns‚ \ho-I-cn® ]Xn-∏p-Iƒ Xan-gv\mSv ]mT-]p-kvXI
tIm¿∏-td-j≥ {]kn-≤o-I-cn-°p-∂-Xm-bn-cn-°pw.
b. CcpºpJ\n Ib‰paXn°msc klmbn°p∂Xn\v Xnct°dnb Xncph≈p¿sNss∂ taJ-e-bn-eqsS Hcp ]pXnb sdbn¬∏mX IS∂pt]mIpw.GItZiw 80 Intemao‰¿ \ofap≈ ]pXnb ]mX ]pØo¿ hgnXpdapJØn\p kao]ap≈ AØn∏´p hsc FØpIbpw sNøpw.
c. cmamb¨ t]´ afieØnse I¿jI BfllXysbIpdn®v]cntim[n°p∂-Xn\pth≠n cq]oIcn® 3 AwKßfp≈ k_vUnhnjW¬ IΩ‰n, hnfhnse ]cmPbw aqeap≠mb kmºØnI{]Xnk‘naqeamWv Cu amkw c≠v I¿jI¿ BfllXy sNbvXsX∂vIs≠Øn.
5. {][m\a{¥nsb \nban°ptºmƒ, cmjv{S]Xn sXcs™Sp°p∂Xv.
a. temIk`bnse G‰hpw henb I£nbpsS t\Xmhns\
b. temIk`bn¬ qcn]£]n¥pWbp≈ ap∂Wnbnse henbI£nbpsS t\Xmhns\
c. cmPyk`bnse G‰hpw henb I£nbpsS t\Xmhns\
118
Indian Constitutionat Work
d. temIk`bn¬ qcn]£ ]n¥pWbp≈ ap∂WnbpsStbmI£nbptStbm t\Xmhns\
6. Cu N¿® ]cntim[n®v C¥y°v _m[Iambn´p≈ hkvXpX Is≠ØpI.
AtemIv : {][m\a{¥n Hcp cmPhns\t∏msebmWv, At±lamWv \ΩpsScmPysØ F√m Imcyßfpw, Xocpam\n°p∂Xv.
tiJ¿ : (1) At±lØn\v {]tXyI A[nImcw bmsXm∂pw Xs∂bn√.
(2) {][m\a{¥n "Xpeycn¬ H∂ma≥' am{XamWv.
(3) F√m a{¥nam¿°pw {][m\a{¥n°pw Htc A[nImcwXs∂bmWv.
t_m_n : Kh¨sa‚n\v ]n¥pW \¬Ip∂hcptSbpw ]m¿´nAwKßfptSbpw {]Xo£Iƒ°v ]cnKW\ \¬tI≠ NpaXe{][m\a{¥n°p≠v. F√mØnepw D]cnbmbn \bcq]oIcWØn\pa{¥namsc sXcs™Sp°p∂Xn\pw {][m\a{¥n°v A[nImcwIqSpXemWv.
7. a{¥nk`bpsS D]tZiw kzoIcn°m≥ {]knU‚ v _m[yÿ\mWvF∂v \n߃ Nn¥n°p∂sX¥psIm≠v? 100 hm°pIfn¬ IpdbmsX\nßfpsS DØcw \¬IpI.
8. ]m¿esa‚dn hyhÿbnep≈ Imcy\n¿ΔlW hn`mKØn¬Imcy\n¿ΔlW hn`mKsØ \nb{¥n°m\mbn \nba\n¿ΩmWk`°v H´\h[n A[nImc߃ D≠v. Imcy\n¿ΔlW hn`mKsØ\nb{¥nt°≠Xps≠∂v \n߃ Nn¥n°p∂sX¥psIm≠v?
9. `cWb{¥Øns‚ {]h¿Ø\Øn¬ AanXamb cmjv{Sobkzm[o\wD≠v F∂v ]dbs∏Sp∂p. a{¥namtcmSv DØ-c-hm-ZnXzw C√mØIqSpX¬ kzbw `cW ÿm]-\-߃ D≠mbncn°Wsa∂v\n¿t±in°s∏´n´p≠v.
a `cWw IqSpX¬ P\Iobam°p∂Xn\v CXv klmbIcamsW∂v\n߃ Nn¥n°p∂pthm?
b. CXv `cWw IqSpX¬ Imcy£aam°psa∂v \n߃ IcpXp∂pthm?
c. `cWØn\pta¬ sXcs™Sp°s∏´ {]Xn\n[nIƒ°p≈ ]q¿Æ\nb{¥Ww F∂XmtWm P\m[n]Xyw sIm≠v A¿∞am°p∂Xv?
10. \nban°-s∏Sp∂ DtZymKÿ-hrμ-Ø-n\p -]Icw -sXcs™Sp-
°s∏Sp∂-- -DtZymKÿhrμw F∂ \n¿-t± -i--sØIpdn®v 200
hm°pIfn¬ --Hcp -D]--\ymkw Xømdm-°pI.
119
\nba \n¿ΩmW k`
A[ymbw 5
\nba \n¿ΩmW k`(LEGISLATURE)
BapJw
C¥ybnse sXcs™Sp∏pIfpsS {]m[m\ysØ°pdn®pw AXn\v \mw
kzoIcn® coXnIsf Ipdn®pw ap≥ A[ymbØn¬ \n߃ ]Tn®pht√m ?
\nba \n¿ΩmW k`Iƒ P\ßfm¬ sXcs™Sp°s∏SpIbpw Ah
P\߃°pth¨n {]h¿Øn°pIbpw sNøp∂p. sXcs™SpØ \nba
\n¿ΩmW k`Iƒ Fßs\bmWv {]h¿Øn°p∂sX∂pw P\m[n]Xy
Kh¨sa‚pIsf \ne\n¿Øp∂Xn¬ Ah Fßs\ kmlmbn°p∂psh∂pw
\mw Cu ]mT`KØn¬ ]Tn°p∂p. C¥y≥ ]m¿esa‚ v, kwÿm\ \nba
\n¿ΩmW k`Iƒ F∂nhbpsS LS\, {]h¿Ø\w, P\m[n]Xy
Kh¨sa‚pIfnep≈ AhbpsS {]m[m\yw F∂nhsb ]‰n \ap°v Cu
]mT`mKØv \n∂pw a\ nem°phm≥ km[n°pw.
Cu A[ymbw hmbn°p∂XneqsS
$ \nba \n¿ΩmW k`IfpsS {]m[m\yw
$ C¥y≥ ]m¿esa‚ns‚ LS\, A[nImcw, {]h¿Ø\w
$ \nba \n¿ΩmW {]{Inb.
$ ]m¿esa‚ v Imcy\n¿hlW hn`mKsØ Fßs\ \nb{¥n°p∂p.
$ Fßs\ ]m¿esa‚ v kzbw \nb{¥n°s∏Sp-∂p. F∂nh \ap°v
a\ nem°phm≥ km[n°pw.
120
\ap°v F¥n\mWv Hcp \nba \n¿ΩmW k` ( WHY DO WE NEED
A PARLIAMENT )
\nba \n¿ΩmW k` tIhew \nbaw \n¿Ωn°phm≥am{Xap≈ Hcp kanXn
A√. AhbpsS hnhn[ {]h¿Ø\ßfn¬ H∂p am{XamWv \nba \n¿ΩmWw.
F√m P\m[n]Xy cmjv{Sob {]{InbIfpsSbpw kncmtI{μamWv
\nba\n¿ΩmW k`Iƒ. k` _lnjv°cn°¬, {]Xntj[߃,
{]IS\߃, sFIys∏SepIƒ, klIcW߃ F∂nhsbms° k`bpsS
{]h¿Ø\Øn¬ an°t∏mgpw ZriyamWv. Chbntemtcm∂n\pw Nne
ASnÿm\ e£yßfpap≠v. Imcy£ahpw ^e{]Zhpw {]mXn\n[y
kz`mhhpap≈ \nba \n¿amW k`Iƒ Hcp P\m[n]XyØns‚ hnPbØn\v
Xo¿®bmbpw A\nhmcyamWv. P\{]Xn\n[nIƒ°v P\ßtfmSp≈
DØchmZnXzw Dd∏p hcpØp∂Xn\v \nba \n¿ΩmW k`Iƒ°v henb
]¶p≠v-v. Xo¿®-bmbpw CXv {]mXn\n[y P\m[n]XyØns‚ ASnÿm\
XXzamWv.
an°hmdpw P\m[n]Xy cmPyßfn¬ tI{μÿm\w \nba\n¿ΩmW
k`bn¬ \n∂pw Imcy\n¿ΔlW hn`mKØnte°v hgnamdp∂Xmbn ImWmw.
\b߃ cq]oIcn°p∂Xpw cWØns‚ AP≠ Xocpam\n°p∂Xpw Ah
\S∏nem°p∂Xpw Im_n\‰mWv. C¥ybnepw CXmWv ÿnXn. CØcw
ImcWßfm¬ hna¿iI¿ ]m¿esa‚ns‚ ÿm\w £bn®p hcnIbmsW∂v
A`n{]mbs∏Sp∂p≠v F{X i‡amb Im_n\‰mWv \nehnep≈sX¶n¬
t]mepw AXn\v \nba \n¿ΩmW k`bn¬ qcn]£w A\nhmcyamWv. F{X
i‡\mb t\XmhmsW¶nepw At±lw ]m¿esa‚ns\ A`napJoIcn
°pIbpw AhnsS \n∂pbcp∂ tNmZy߃°v Xr]vXnIcamb XcØn¬
adp]Sn \¬tI≠Xmbpwhcpw. ChnsSbmWv ]m¿esa‚ns‚ bYm¿∞
P\m[n]Xy i‡n IpSnsIm≈p∂Xv. P\m[n]XyØns‚bpw Ahsb
Ipdn®p≈ N¿®IfpsSbpw G‰hpw anI® thZnbmbmWv CXns\ ImWp∂Xv.
Kh¨sa‚ns‚ at‰Xv LSIßsf°mfpw G‰hpw {]mXn\n[y kzm`mhap≈
LSIamWv ]m¿esas‚∂v AXns‚ LS\ ]cntim[n®m¬ a\ nemIpw.
apIfn¬ ]d™Xn\p]cnbmbn Kh¨sa‚ns\ sXcs™Sp°phm\pw
]ncn®phnSphm\pw ]m¿esa‚n\v A[nImcap≠v.
{]h¿Ø\wXmsg sImSpØncn°p∂ ]{X hm¿ØIƒ hmbn®Xn\ptijw\nba\n¿ΩmW k`Iƒ C√mXncp∂m¬ F¥mWvkw`hn°pIsb∂v Nn¥n°pI. Hmtcm ]{X dnt∏m¿´pwhmbn®Xn\p tijw Fßs\bmWv \nba\n¿ΩmW k`Imcy\n¿hlW hn`mKsØ \nb{¥n°p∂Xn¬ hnPbn°p∂Xpw]cmPbs∏Sp∂Xpw F∂v {]kvXm-hn-°p-I.$ 2002 s^{_phcn ˛ 28 tI{μ [\Imcya{¥n Pkz¥v knßv,
tI{μ _UvP‰v \n¿t±iØn¬ 50 kg bqdnbbpsS Nm°nt∑¬
121
\nba \n¿ΩmW k`
\ΩpsS ]m¿e-sa‚n\v F¥n-\mWv c≠p k -Iƒ?
why do we need two Houses of Parliament)tZiob \nba \n¿ΩmW k`bmWv ]m¿esa‚ v. kwÿm\ßfpsS \nba
\n¿ΩmW k`bmWv kwÿm\ \nbak` (state legislature).C¥y≥
]m¿esa‚n\v c≠p k`Ifp≠.v c≠vv k`Iƒ D≈ \nba \n¿ΩmW k`sb
ZnaWvUe \nba \n¿ΩmW k`sb∂mWv (bicameral legislature) hnfn°p∂Xv.
C¥y≥ ]m¿esa‚ns‚ c≠v k`IfmWv cmPyk`bpw temIk`bpw,
cmPyk`sb kwÿm\ßfpsS Iu¨kn¬ (Council of State) F∂pw
temIk`sb P\ßfpsS k`sb∂pw ( House of People) F∂pw
hnfn°s∏Sp∂p. kwÿm\ßsf kw_‘n®nStØmfw GI aWvUe \nba
\n¿ΩmW k`tbm (unicameral legislature) ZnaWvUe \nba \n¿ΩmW k`tbm
kzoIcn°phm\p≈ AhImiw `cWLS\ \¬Inbn´p≠v. C¥ybn¬
Ct∏mƒ 7 kwÿm\ßfn¬ ZnaWvUe \nba \n¿ΩmW k`bp≠v.
kaqlØnse F√m P\hn`mK߃°pw cmPyØns‚ qanimkv{X]camb
F√m taJeIƒ°pw {]mXn\n[yw Dd∏p hcpØp∂Xn\v th≠nbmWv hfsc
hepXpw sshhn[y߃ \nd™Xpamb cmPy߃ ZznaWvUe \nba
12 cq]bpsS h¿[\hpw a‰p c≠p cmkhfßfn¬ GI-tZiw 5˛ iX-am\Øns‚ sNdnb hneh¿≤\hpw ]Jym]n®p. C∂sØ Hcp S¨bqdnbbpsS hnebmb 4830 cq]bpsS 80% k_vknUnbmbn e`n°pw.
$ 2002 am¿®v 11 \v tI{μ[\Imcya{¥n°v {]Xn]£Øns‚ i‡amb{][ntj[sØ XpS¿∂v cmkhfßfpsS hneh¿[\m Xocpam\w]n≥hent°¨n h∂p. (lnμp 2002 am¿®v 12)
$ 1998 Pq¨ 4 \v temIk`, bqdnbbpsSbpw s]{Smfns‚bpwhneh¿[\hns\Xnscbp≈ i‡amb {]Xnt£[Øn\vkm£ywhln®p. apgph≥ {]Xn]£ I£nIfpw k` _lnjv°cn®p.Cu hnjbw c≠p ZnhktØmfw k`sb Cf°n adn°en\pw k`m_lnjv°cWØn\pw hgnsh®p bqdnbbpsS k_vknUnIpdbv°p∂Xns‚ mKambn [\Imcya{¥n Intem{Kman\v 50 ss]kbpsSh¿≤\ _UvP‰n¬ \n¿t±i®ncp∂p. F∂m¬ {]Xn]£Øns‚i‡amb {]Xntj[w [\Imcya{¥n biz¥v kn≥lsbhneIpd°p∂Xn\p t{]cn∏n®p.(lnμpÿm≥ ssSwkv ˛ 1998 ˛ Pq¨ 4,5)
$ Hcp Akm[mcW \o°ØneqsS temIk` C∂v AXns‚ HutZymKnI\S]SnIƒ \n¿Ønsh®p sIm≠v Bkmw {]iv\w N¿®sNøp∂Xn\vap≥KW\ \¬In . Bkman¬ Xmakn®p sIm≠ncn°p∂ hyXykvXkapZmbßfpw hn mKßfpw XΩn¬ klIcWw hf¿ØnsbSp°p∂Xn\vk`bnse F√m AwKßfpw Ah-cpsS \b-Im-gvN-∏mSpIƒ°-Xo-X-ambnkl-I-cn-°-W-sa∂v B`y¥c a{¥n ]n.kn. tkØn Hcp {]kvXmh\\SØn. Ct∏mƒ th-≠Xv hntZja√ adn®v km¥z\ kv]¿iamWvF∂v At±lw A`n{]mbs∏´p.(lnμpÿm≥ ssSwkv . 1983 s^{_p-hcn22)
$ B{‘ {]tZinse lcnP\߃s°Xnscbp≈ AXn{Iaßfn¬{]Xntj[n®v tIm¨{K v AwK߃ k`bn¬ {]Xn-tj-[-ap-b¿Øn (Zlnμp 1985 am¿®v 3)
122
States with theSecond Chamberof Legislature
ODISHA
(PUDUCHERRY)
(PUDUCHERRY)
(PUDUCHERRY)
UTTARAKHAND
PUDUCHERRY
C¥ybn¬ ZznaWvUe \nba \n¿ΩmWk`Ifp≈ kwÿm\߃,B{‘m-{]-tZ-iv,_olm¿,PΩp-Im-ivao¿,I¿Æm-S-I,alm-cm-jv{S,sXep-¶m-\,DØ¿{]-tZiv
123
\nba \n¿ΩmW k`
\n¿ΩmW k`Iƒ kzoIcn®n´p≈Xv. ZznaWvUe \nba \n¿ΩmW k`bv°v
as‰mcp t\´w IqSnbp≠v. ZznaWvUe \nba\n¿ΩmW k`Iƒ F√m
Xocpam\ßfpw ]p\: ]cntim[\°p≈ Ahkcw Dd∏p hcpØp∂p≠vv. Hcp
k` FSp°p∂ F√m Xocpam\ßfpw a‰v k`bnte°pw AwKo-I-c-Øn-\mbn
Ab°p∂p. CXns‚ A¿∞w Hmtcm _n√pw \bhpw c≠p {]mhiyw
N¿®sNøs∏Sp∂p F∂XmWv. CXv F√m Imcyßfnepw Hcp Cc´ ]cntim[\
Dd-∏p-h-cp-Øp-∂p. am{Xa√ th≠{X IqSnbmtemN\Iƒ IqSmsX Hcp k`
Xnc°n v Xocpam\saSpØm¬t]mepw AXv a‰v k`bn¬ ]p\:]cntim[n°p
hm\p≈ Ahkcw ZznaWvUe \nba\n¿ΩmW k`bn¬ km[yamIpw.
cmPy k` (Rajya Sabha)]m¿e-a‚ns‚ Ccp k -I-fn-te°pap≈ {]mXn-\n-[y-Øns‚ ASn-ÿm\w hyXy-
kvX-am-Wv. cmPyk` C¥y-bnse kwÿm-\-ß-sf-bmWv {]Xn-\n-[o-I-cn-°p-
∂Xv. ]tcm-£-amb Xnc-s™-Sp∏v coXn-bn-eq-sS-bmWv cmPy k`mw-K-ßsf Xnc-
s™-Sp-°p-∂Xv. kwÿm\ \nba k`bnte°v P\߃ t\cn´v {]Xn\n[n-
Isf sXcs™Sp°pIbpw sXcs™Sp°s∏´ \nba k` {]Xn\n[nIƒ
(MLA am¿) AXXp kwÿm-\-ß-fnse cmPy kw`mw-K-ßsf sXc-s™-Sp-°p-
Ibpw sNøp∂p.
cmPyk -bn-te°v {]mXn-\n[yw \¬Ip-∂-Xp-ambn _‘-s∏ v c≠v XXz-
߃ \ne \n¬°p∂p. Hcp cmPy-Ønse F√m kwÿm-\-߃°pw / {]tZ-
i߃°pw AXns‚ hen-∏tam P\-kw-Jytbm ]cn-K-Wn-°msX Xpey-amb
{]mXn\n[yw \¬Ip-∂-Xm-Wv H∂m-asØ XXzw. CXns\ ka-Xp-enX {]mXn-
\n[yw F∂mWv hnfn-°p-∂-Xv (symmetrical representation) F∂m¬ c≠m-asØ
XXz-a-\p-k-cn®v kwÿm-\-ß-fnse / {]tZ-iß-fnse P\-kw-Jy-°m-\p-]m-Xn-
I-ambn c≠mw aWvU-e-Øn-te-°p≈ {]mXn-\n[yw A\p-h-Zn-°p-∂p. CXp
{]Imcw IqSp-X¬ P\kwJybp≈ {]tZi߃°v/ kwÿm\߃°v
IqSpX¬ AwK-ßsf c≠m-asØ aWvU-e-Øn-te°v sXc-s™-Sp-°phm≥
km[n°pw.
Ata-cn-°-bn¬ F√m kwÿm-\-߃°pw sk\-‰n¬ Xpey {]mXn\n[y-
""....... ]p\x]cn-tim-[\ \S-Øp∂ kanXn F∂ \ne-bn¬...... D]-cn-k` D]-Im-c]-{]-Z-amb Npa-Xe \n¿h-ln-°p-∂p. AXns‚ ImgvN-∏m-Sp-I-fmWv ]cn-K-Wn-°-s∏-Sm-\p-≈-Xv. adn®v thm´p-I-f-√. {]iv\-I-ep-jn-X-amb kPoh cmjv{So-bX-Øn¬ CS-s]-Sm≥ km[n-°m-Ø-h¿°v At[m-
k- sb D]-tZ-in-°p-hm≥ km[n°pw''
]q¿Wna _m\¿Pn
CAD,Vol.IX,p.33,30 Pqsse 1949
124
amWv D≈-Xv. CXv F√m kwÿm\߃°pw
XpeyX Dd∏p hcpØp∂p. sNdnb kwÿm-
\-߃°pw henb kwÿm-\߃°pw Xpey-
amb {]mXn-\n[yw e`n-°p∂psh∂-XmWv
CXp-sIm≠¿∞m-°p-∂-Xv. C¥y-bnse cmPy
k`-bn¬ \mw kzoI-cn® {]mXn-\n[y k{º-
Zmbw Ata-cn-°-bn¬ \n∂pw hyXy-kvX-am-
Wv. Hmtcm kwÿm\Øv \n∂pw cmPy-k-`-
bn-te°v sXc-s™-Sp-°-s∏-Sp-∂-h-cpsS FÆw
`cWL-S\-bpsS \memw ]´n-I-bn¬ \¬In-
bn- p≠v.
Ata-cn-°-bn¬ \ne-\n¬°p∂ Xpey
{]mXn-\n[yw F∂ hyhÿ \mw cmPy k -
bn¬ ]n¥p-S-cp-I-bm-sW¶n¬ F¥mWv kw -
hn-°p-I? 1998.12 e£w P\-ß-fp≈ DØ-¿-
{]-tZ-in\pw tIhew 6.10 e£w P\-ß-fp≈
kn°n-an\pw Xpey-amb {]mXn\n[yw am{X-ta
e`n-°p-I-bp≈q. c-W-L-S\m \n¿am-Xm-°ƒ
AØcw hnth-N-\-߃ XS-bp-hm≥ B{K-
ln®p. C¥ybn¬ Ipd™ P\kwJybp≈
kwÿm\߃°ve`n°p∂ {]Xn\n[n
Isf°mƒ IqSpX¬ {]Xn\n[nIsf
P\kwJy IqSpXep≈ kwÿm\߃°p
e`n°pw. CXp {]Imcw IqSp-X¬ P\-kw-Jy-
bp≈ DØ¿{]-tZ-in\v 31 AwK-ßsf cmPy
k -bn-te°v Ab-°p-hm≥ km[n-°p-tºmƒ
Ipd™ P\-kw-Jy-bp≈ kn°n-an\v Hcp
ko‰v am{Xta cmPy k`-bn¬ D≠m-hp-I-bp-
≈q.
cmPy- -k- -bnse AwK-ß-sf 6 h¿j
Ime-b-f-hn-te°v sXc-s™-Sp-°p-∂p. AwK-
߃°v ho≠pw sXc-s™-Sp-°s∏Sm≥
A¿l-X-bp-≠v. cmPyk -bnse F√m AwK-
ß-fp-sSbpw Imem-h[n ]q¿ØnbmIp-∂Xv
Htc ka-b-Ø-√. Hmtcm c≠p h¿jw IqSp-
tºmgpw cmPy k`-bnse Imem-h[n
]q¿ØoIcn® aq∂n¬ H∂v AwK-߃
P¿Ω\nbnse Zzn aWvUe hyhÿZnaWvUe \nba\n¿ΩmW k`bmWvP¿Ω\nbnep≈Xv . s^Ud¬ Akwªn(Bundestat) s^Ud¬ Iu¨kn¬(Bundesrag) F∂o t]cpIfnemWvP¿Ω\nbnse c≠p k`Iƒ Adnbs∏Sp∂Xv. {]Xy£hpw A\p]mXnI{]mXn\n[yhpw tbmPn ∏n®psIm≠p≈Hcp k¶o¿Æ {]{InbbneqsSbmWvs^Ud¬ Akwªnbnte°v sXcs™Sp∏v \SØp∂Xv. sXcs™ Sp°s∏Sp∂ AwKßfpsS Imemh[n 4h¿jamWv. P¿a\nbnse 16 s^Ud¬kwÿm \ßfmWv s^Ud¬Iu¨knens\ {]Xn\n[oIcn°p∂Xv.s^Ud¬ Iu¨knense (Bundesrat)69 ko‰pIƒ P\kwJym\p]mXnIbmbnkwÿm\߃°v hoXn®p \¬Ip∂p.s^Ud¬ Iu¨knense AwKßfmbncn°pw kwÿm\ Kh¨sa‚nsea{¥nam¿. s^Ud¬ kwÿm\ßfnseKh¨sa‚pIƒ Chsc \nban°pIbmWv sNøp∂Xv A√msX sXcs™Sp°pIb√. P¿a\nbnse \nbaa\pkcn®v kwÿm\ Kh¨sa‚pIfpsS\n¿t±im\pkcWw Hcp kwÿm\Ønse F√m AwKßfpw Hcp{Kq∏mbn´mWv s^Ud¬ Iu¨ken¬thm´v tcJs∏SptبXv. kwÿm\ßfn¬ Nnet∏msgms° Iq´p£nKh¨sa‚mbnXn\m¬ AwK߃XΩn¬ kahmbØnseØphm≥km[n°msX hcnIbpw Ah¿hn´p\n¬°p∂Xnte°v \bn°pIbpwsNøp∂p.
F√m \nba\n¿ΩmW {]{Inbbnepws^Ud¬ Iu¨kn¬ thm v tcJs∏SpØmdn√. F∂m¬ s^Ud¬ kwÿm\߃°v I¨ Id‚ vA[nImcap≈\b]camb Imcyßfn¬ s^Ud¬Iu¨knens‚ AwKoImctØmsS]m m°nbncn °Ww. AØcw \nba\n¿ΩmWsØ hot‰m sNøphm\pws^Ud¬ Iu¨knen\[nImcap v.
125
\nba \n¿ΩmW k`
]ncn™p t]mhp-Ibpw B Hgn-hn-te°v ]pXnb sXc-s™-Sp∏v \S-°pIbpw
sNøp∂p.
Cu Imc-W-Øm¬ cmPy-k` Hcn-°epw ]ncn®p hnSm-dn√. AXn-\m¬
CXns\ ]m¿e-sa‚ns‚ÿncw k`-sb∂mWv hnfn-°p-∂-Xv. temI k`
]ncn®p hnSp-Ibpw ]pXnb Xnc-s™-Sp∏v \S-°m-Xn-cn-°p-Ibpw sNøp∂ kml-
N-cy-ß-fn¬ t]mepw cmPy-k` hnfn®p Iq´m\pw ASn-b-¥nc {]m[m-\y-ap≈
Imcy-߃ N¿® sNøm\pw CXp aqew km[n-°p-∂p.
cmPyk -bn-te°v sXc-s™-Sp-°-s∏-Sp∂ AwK-ßsf IqSmsX \ma
\n¿t±iw sNøs∏Sp∂ AwK-ß-fp-≠v. kmlnXyw, Ie, kmaq-ly-tkh-\w,
kb≥kv XpS-ßnb taJ-e-I-fn¬ {]mhoWyw sXfn-bn® hy‡n-Ifn¬ \n∂pw
12 AwK-ßsf cmPy k`-bn-te°v \ma \n¿t±iw sNøm≥ cmjv{S-]-Xn°v
A[nIm-c-ap-≠v
temIk` (Loksaba)temI k -bn-te°pw kwÿm\ \nba k -bn-te°pw D≈ {]Xn \n[n-Isf
P\-߃ t\cn v sXc-s™-Sp-°p-∂p. temI-k- -bn-te°v sXc-s™-Sp∏v \S-
Øp-∂-Xn\p th≠n cmPysØ (kwÿm\ \nb-a-k- -bmsW-¶n¬, kwÿm-
\-sØ) GI-tZiw Xpey P\-kw-Jym-\p-]m-XØnep≈ hnhn[ \ntbm-PI
aWvU-e-ß-fm°n Xncn -®n -cn -°p -∂p. km¿Δ-{XnI {]mb-]q¿Øn
thm´hImisØ ASn-ÿm-\-s∏-SpØn Hmtcm aWvU-e-Øn¬ \n∂pw Hcp{]Xn-
\n-[nsb sXc-s™-Sp-°p∂p. km¿Δ-{XnI {]mb-]q¿Øn thm -h-
Imi {]Imcw Hmtcm hy‡n-bpsSbpw, thm´ns‚ aqeyw Xpey-am-
bn-cn°pw. cmPyØv \ne-hn¬ 543 temI-k` \ntbm-PI aWvU-e-
ß-fmWv D≈-Xv. 1971 apX¬ CXn\v am‰w h∂n- n-√.
temIk -bpsS ]c-am-h[n Imem-h[n 5 h¿j-am-Wv. Imcy
\n¿h-lW hn`mKw F∂ ap≥ A[ym-b-Øn¬ kqNn∏n®Xpt]mse
cmjv{Sob ]m¿´nIƒt°m Iq´p£n ap∂WnIƒt°m sXc-s™-
Sp-∏n\p tijw Hcp Kh¨sa‚n\v cq]w sImSp-°m≥ km[n-°msX
hcn-I-tbm, {][m\a{¥n cmjv{S-]-Xn-tbmSv temIk` ]ncn®p hn v
]pXnb Xnc-s™-Sp∏v \S-Øp-hm≥ D]-tZin°p-Itbm sNøpIbm-
sW¶n¬ Imem-h-[nbv°v apºv temI-k` ]ncn®p hnSm-hp-∂-Xm-
Wv.
ImbnI XmcßsfbpwIe m°mc≥a m s cb p wi m k v { X ⁄ m s c b p wcmPyk`bnte°v \ma\n¿t±iw sNøp∂Xnep≈hyhÿIƒ Dƒs∏SpØnbXv F¥n\msW∂vF\n°v a\ nemIp∂n√.BscbmWv Ah¿ {]Xn\n[oIcn°p∂Xv. Ah¿bYm¿∞-Øn¬ cmPyk`bpsS \S]Sn {Iaßfn¬ kw`m -h\ sNøp -
∂pt≠m?
{]h¿Ø\w
hnhn[ kwÿm-\-ß-fn¬ \n∂v cmPy k`-bn-te°v sXc-
s™-Sp-°-s∏-Sp∂ AwK-ß-fpsS FÆw Is≠-Øp-I. 2011
se sk≥kkv {]Imcw kwÿm-\-ß-fpsS P\-kw-Jybpw
Ah-cpsS cmPy-k` {]mXn-\n-[yhpw ImWn-°p∂ Hcp Nm¿ v
Xøm-dm-°p-I.
126
]m¿esa‚ns‚ {]h¿Ø-\-߃ Fs¥√mw? (What does theParliament do?)\nba \n¿ΩmW k`bpsS NpaXeIƒ Fs¥√mamWv ?
]m¿esa‚ns‚ c≠p k`IfpsSbpw {]h¿Ø-\-߃ Hcp t]msebmtWm ?
c≠p k`IfpsSbpw A[nImcßfn¬ hyXymkapt≠m ?
\nba \n¿ΩmWw IqSmsX a‰p ]e NpaXeIfpw ]m¿esa‚ v
\n¿hln°p∂p≠v. ]m¿esa‚ns‚ NpaXeIsf \ap°v ]´nIs∏SpØmw.
$ \nba \n¿ΩmW NpaXeIƒ: cmPyØn\p th≠n \nba\n¿ΩmWw
\SØp∂Xv ]m¿esa‚mWv. \nba\n¿ΩmWamWv ]m¿esa‚ns‚ apJy
NpaXesb¶nepw ]et∏mgpw ]m¿esa‚ v \nba \n¿ΩmWØn\p AwKoImcw
sImSp°pI am{Xta sNømdp≈q. Hcp _n√ns‚ IcSv Xømdm°p∂Xv
_‘s∏´a{¥namcpsS t\XrXzØn¬ DtZymKÿcmWv. Hcp _n√ns‚
D≈S°hpw AXns‚ AhXcW kabhpw Xocpam\n°p∂Xv Im_n\‰mWv.
Im_n\‰ns‚ AwKoImcan√msX {][m\ _n√pIsfm∂pw ]m¿esa‚n¬
AhXcn∏n°phm≥ km[n°pIbn√. a{¥namc√mØ AwK-߃°pw
]m¿esa‚ n¬ _n√pIƒ AhXcn∏n°msa¶nepw Kh¨sa‚ns‚
]n¥pWbn√msX ]m m°nsbSp°phm≥ km[n°pIbn√.
$ Imcy\n¿hW hn`mKsØ \nb¥n°pIbpw AXns‚ DØchmZnXzw
Dd∏phcpØpIbpw sNøpI: Imcy-\n¿h-lW hn`mKw AXns‚ A[nImc
]cn[n ewLn°p∂n√ F∂pw sXscs™SpØ P\ßtfmSv DØchmZnXzw
]pe¿Øp∂ps≠∂pw Dd∏phcptØ≠Xp≠v. CXv ]m¿esa‚ns‚ G‰hpw
{][m\s∏´ NpaXebmWv. ]m¿esa‚ns‚ Cu NpaXesb°pdn®v Cu
A[ymbØns‚ as‰mcp mKØv hniZambn \ap°v ]cntim[n°mw.
$ kmºØnI NpaXe: Kh¨sa‚ v ]eImcy߃°pw th≠n [mcmfw ]Ww
sNehgn°p∂p≠v. Cu ]Ww FhnsS \n∂pw e`n°p∂p? Kh¨sa‚ns‚
{]h¿Ø\߃°p≈ ]Ww (hn`h߃) Is≠Øp∂Xv ]eXcw
\nIpXnIfneqsSbmWv Hcp P\m[n]Xy hyhÿbn¬ \nIpXn Npaج
{]{Inbbpw Kh¨sa‚ ns‚ ]Ww sNehgn°p∂ am¿§ßfpw
\nb{¥n°p∂Xv \nba\n¿ΩmWk`IfmWv. temIk`bpsS
AwKoImctØmsS am{Xta C¥ymKh¨sa‚n\v ]pXnb \nIpXn NpaØphm≥
km[n°pIbp≈p. Kh¨sa‚ n\v AXns‚hnhn[ ]≤XnIƒ
\S∏m°p∂Xn\p≈ hn`h߃ A\phZn°p∂Xv ]m¿esa‚ns‚ kmº-ØnI
A[n-Im-c-Øn¬s∏- -XmWv. kamlcn°m\m{Kln°p∂ hn`hßsf°pdn®pw
sNehgn® ]WsØ°pdn®pap≈ Hcp IW°v Kh¨sa‚pIƒ
\nba\n¿ΩmW k`bv°v ap∂n¬ AhXcn∏n®ncn°Ww. k¿°m¿ ]Ww
Zp¿hn\ntbmKw sNøp∂ns√∂pw AXpt]mse AanXambn ]Ww
sNehgn°p∂ns√∂pw \nb-a-\n¿ΩmWk` Dd-∏p-h-cp-Øp-∂p. AXp-t]mse
127
\nba \n¿ΩmW k`
k¿°m-cns‚ hm¿jnI [\-Imcy Ah-tem-I-\-Øn-eq-sSbpw _P-‰n-eq-sS-bp-
amWv CXv km[y-am-Ip-∂-Xv.
$ {]mXn\n[yw: cmPyØns‚ hnhn[ {]mtZinI kmaqlnI˛kmºØnI
aXhn`mKßfpsS ho£Wßsf ]m¿esa‚ v {]Xn\n[m\w sNøp∂p.
$ N¿®m]camb NpaXe: cmPyØns‚ G‰hpw D∂Xamb N¿®mthZnbmWv
]m¿esa‚ v. N¿®Iƒ \SØp∂Xn\p≈ ]m¿esa‚ns‚ A[nImcØn\v
]cnanXnIfn√. AwK߃°v GXp hnjbhpw \n¿`bambn ]m¿esa‚n¬
N¿® sNømhp∂XmWv. cmPyw t\cnSp∂ GsXmcp hnjbsØbpw
hniIe\w \SØm≥ CXv ]m¿esa‚ ns\ {]m]vXam°p∂p.
P\m[n]Xy]camb Xocpam\ßfpsS ASn-ÿm\w CØcw ImX-emb N¿®-
I-fm-Wv.
`cWLS\m]camb NpaXe
`cWLS\m t`ZKXn N¿® sNøm\pw \S∏nem°m\pw ]m¿esa‚n\v
A[nImcap≠vv. Cu {]h¿Ø\Øn¬ ]m¿esa‚nse c≠p k`bv°pw Xpey
A[nImcamWp≈Xv. cWLS\m]camb F√m c-W-L-S\m t`ZKXnIfpw
]m¿esa‚ns‚ Ccp k`Ifpw {]tXyI qcn]£tØmsS AwKo-I-cn-°-Ww.
Im¿´q¨ hmbn-°pI
]m¿esa‚ v F∂ bPam\\p apºn¬ a{¥nam¿ hfsc hn\oXcmWv. hnhn[a{¥meb߃°v ]Ww A\phZn°p∂Xn\p≈ ]m¿esa‚ns‚ A[nImcamWv
CXn\p ImcWw.
3 April 1955
128
$ sXscs™Sp∏v NpaXe (Electoral Functions): sXscs™Sp∏v kw_‘amb Nne
NpaXeIfpw ]m¿esa‚ v \n¿hln°p∂p≠v. C¥ybpsS cmjv{S]Xnsbbpw
D]cm{„]Xnsbbpw sXsc™Sp°p∂Xv ]m¿esa‚mWv.
$ \oXn\ymb NpaXeIƒ (Judical Functions): cm{„]Xn, D]cmjv{S]Xn, kp{]owtImSXn
sslt°mSXn PUvPnam¿ F∂nhsc ]pdØm°p∂Xn\p≈ \n¿t±iw ]cnKWn°m\p≈
A[nImcw ]m¿esa‚ns‚ \oXn\ymb NpaXebn¬ s]´XmWv..cmPyk`bpsS A[nImc߃
]m¿esa‚ns‚ s]mXphmb NpaXeIfmWv apIfn¬ N¿® sNbvXv. F∂m¬ Hcp ZznaWvUe
\nba\n¿ΩmW k`bn¬ c≠p k`IfpsSbpw A[nImcßfn¬ Nne hyXymkßfp¨v.
Ahsb°pdn®v Xmsg \¬Inb ]´nIbn¬ \n∂pw \ap°v a\ nem°mw.
cmPyk`bpsS {]tXyI A[nImc߃kwÿm\߃°v {]mXn\n[yw \¬Ip∂Xn\p th≠nbp≈ÿm]\]camb Hcp
kwhn[m\amWv cmPyk`sb∂v \n߃°v Adnbmat√m ? kwÿm\ßfpsS A[nImc߃kwc£n°pIbmWv AXns‚ e£yw. BbXn\m¬ kwÿm\ßfpambn _‘s∏´GsXmcp hnjbhpw \n¿_‘ambpw cmPyk`bpsS ]cnKW\°pw AwKoImcØn\pw
hn´ncn°Ww. kwÿm\ enÃn¬s∏´ GsX¶nepsamcp hnjbw (kwÿm\\nbak`bv°vam{Xw \nbaw \n¿Ωn°m≥ ]‰p∂Xv.) cmPyØns‚ s]mXpXmev]cyw ]cnKWn®v bqWnb≥enÃntet°m I¨Id‚ v enkvddntet°m am‰m≥ ]m¿esa‚ v B{Kln°pIbmsW¶n¬
cmPyk`bpsS AwKoImcw A\nhmcyamWv. Cu hyhÿ cmPyk`bpsS IcpØvh¿≤n∏n°p∂p. F∂m¬ \ΩpsS A\p-` -h-Øn¬ cmPyk`mwK߃ kz¥w
cmPy k -bpsS A[n-Im-c-߃$ [t\-Xc _n√p-Iƒ ]cn-K-Wn-°p-I-bpw,
AwKo-I-cn-°p-Ibpw [\ _n√pIƒ°v t`Z-K-Xn-Iƒ \n¿t±in-°p-Ibpw sNøpI.
$ `cWLS\m t`Z-K-Xn-Iƒ AwKo-I-cn-°p-I.$ tNmZy߃ tNmZn®psIm≠pw {]ta-b-߃
Ah-X-cn-∏n-®p-sIm≠pw Imcy \n¿Δ-lWhn`m-KsØ \nb-{¥n-°p-I.
$ cmjv{S-]-Xn-sb-bpw, D]-cm-jv{S-]-Xn-sbbpwsXc-s™-Sp-°p-Ibpw \o°w sNøpIbpwsNøp∂p. D]-cm-jv{S -]-Xnsb \o°wsNøp∂ {]{In-b°v ap≥ssI FSp-°p-∂XvcmPy-k- -bm-Wv. kp{]ow-tIm-S-Xn-bn-sebpwsslt°m-S-Xn-bn-sebpw PUvPn-amsc \o°wsNøp∂p.
$ kwÿm\ enÃnse hnj-b-ß-fn¬ \nb-a-\n¿ΩmWw \S-Øp-∂-Xn\v ]m¿e-sa‚ns\Npa-X-e-s∏SpØm\p≈ A[n-Imcw cmPy-k-
-bv°m-Wv.
temIk`bpsS A[n-Im-c-߃$ bqWnb≥ enÃnepw I¨Id‚ v enÃnepw
Dƒs∏´ hnjbßfn¬ \nba \n¿ΩmWw\SØp∂p. [\˛[t\Xc _n√pIƒAhXcn∏n°pIbpw \nba \n¿ΩmWw\SØpIbpw sNøp∂p.
$ \nIpXn Npa-ج, hm¿jnI kmº-ØnIIW-°p-Iƒ, _UvP‰v F∂n-h-bv°p≈\n¿t±i߃ AwKo-I-cn-°p-∂p.
$ tNmZy-߃, D]-tNm-Zy-߃, Xocp-am-\-߃{]ta-b-߃, Ahn-izmk {]ta-b-߃,XpSßnb-h-bn-eqsS Imcy-\n¿Δ-lW hn`m-KsØ \nb-{¥n-°p-∂p.
$ `cWLS\ t`ZKXn sNøp∂p.$ ASn-b-¥n-cm-hÿm {]Jym-]-\sØ AwKo-
I-cn°p∂p.$ cmjv{S]-Xn-sbbpw D]-cmjv{S]Xn-sbbpw
sXc-s™-Sp-°p-∂p.$ cmjv{S-]-Xn, D]-cm-jv{S-]-Xn, kp{]ow-tIm-SXn
˛ sslt°m-SXn PUvPn-am¿ F∂n-hsc \o°wsNøp∂p.
$ IΩ-‰n-I-sf-bpw, IΩo-j-\p-I-sfbpw \nb-an°pIbpw Ah-bpsS dnt∏m¿´pIƒ ]cn-K-Wn-°p-Ibpw sNøp∂p.
129
\nba \n¿ΩmW k`
kwÿm\Ønt\mSp≈Xnt\°mƒ Iqdv kz¥w cmjv{SobI£ntbmSv]pe¿Øp∂Xmbn ImWm-hp-∂-XmWv.temIk`bv°v am{Xambp≈ Nne A[nImc߃
temIk`bv°v am{Xambn Nne {]tXyI A[nImcßfp≠v.[\_n√pIƒ°v XpS°w Ipdn-°mt\m, \ncmIcn°phmt\m, t`ZKXnhcpØphmt\m cmPyk`bv°v A[nImcan√. CXn\p≈A[nImcw
temIk`bv°mWv. a¥nk`bv°v temIk`tbmSmWv DØchmZnXzap≈Xv.A√msX cmPyk`tbmS√. BbXn\m¬ cmPyk`bv°v Kh¨sa‚ns\hna¿in°phm\√msX \o°w sNøp-hm≥ Ign-bpI-bn-√. CXn\p≈ ImcWw
Fs¥∂v \n߃°v ]dbphm≥ Ignbptam? cmPyk`mwKßsfXncs™Sp°p∂Xv kwÿm\ \nbak`bnse AwKßfmWv (M L A),
A√msX P\߃ t\cn´√. BbXn\m¬ Xs∂ cWLS\ cmPyk`bv°v
Nne A[nImc߃ \¬Inbn´n√. C¥y≥ `cWLS\ AwKoIcn®
P\m[n]Xy hyhÿbn¬ A¥na A[nImcw P\߃°mWv. BbXn\m¬
P\ßfm¬ sXscs™Sp °s∏Sp∂ {]Xn\n[nIƒ°mWv Kh¨sa‚ns\
]pdØm°m\pw kmºØnI Imcyßsf \nb¥n°m\p
ap≈ A[nImcap≈Xv.
F∂m¬ [t\Xc _n√pIƒ ]m m°¬ ,
`cWLS\ t`ZKXn, cmjv{S]XnbpsS Cºo®vsa‚,v
D]cmjv{S]Xnsb ]pdØm°¬ XpSßnbImcyßfn¬
temIk`bv°pw cmPyk`bv°pw Xp√y
A[nImcamWp≈Xv.
Fßs\bmWv ]m¿esa‚ v \nbaw\n¿Ωn°p∂Xv? (How does the Parliment makelaws)GsXmcp \nba\n¿ΩmW k`bpsSbpw ASnÿm\
NpaXe P\߃°pth≠n \nba \n¿ΩmWw \SØpI
F∂XmWv. \nba \n¿ΩmW {]{Inbbv°v
hy‡amsbmcp \S]Sn{Iaap≠v. \nba
\n¿ΩmWØn\p≈ Nne \S]Sn{Ia߃
`cWLS\bn¬ kqNn∏n®p´p≠v. F∂m¬ NneXv
Iogvhg°ßfneqsS (conventions) cq]w sIm≈p∂hbmWv. Xmsg
sImSpØncn°p∂ \nba\n¿ΩmW {]{InbbpsS hnhn[L´ßsf
kqNn∏n°p∂ Nm¿ v ]cntim[n®m¬ \nba\n¿ΩmW {]{Inb kmt¶XnIhpw
k¶o¿ÆhpamWv F∂v \n߃°v hy‡ambn ImWphm≥ km[n°pw.
\n¿Ωn°m-\p-t±-in-°p∂ \nbaØns‚ Hcp IcSv cq]amWv _n√v.
J P \ m h v\ nb {¥n°p∂X vtemIk` -bmWv?BbXn\m¬ AXvXs∂ Bbn-cn°pwIqSp-X¬ A[n-Im-c-ap≈ k`.
130
Peoples' inputs
CommitteegivesreportBill Sent to
Committee ordiscussed in
the House itself. Bill
House mayor may notaccept thereport
Introductionin eitherHouse incase ofnon-moneybill
Detaileddiscussionof bill inHouse
Bill is acceptedor rejected
Sent to theOther House
Other Houseapproves or givesrecommendations
Joint Session ofParliament(if required)
Presidentapproves or
sendsback for
reconsideration
Billbecomes
Law
P\m- n-em-j-߃
IΩn‰n AXns‚dnt∏m¿ v\¬Ip∂p
_n¬ IΩn-‰n-bpsS ]cn-K-W-\bv°v Ab-°p-Itbm k -bn¬N¿® sNøp-Itbm sNøp∂p
dnt∏m¿´v k` kzoI-cn-°p-Itbm \ncm-I-
cn-°p-ItbmsNøp∂p_n¬
[t\-Xc _n√p-Iƒ]m¿e-sa‚ns‚GXp k`-bnepw
BZyw Ah-X-cn-∏n-°m-hp-∂-XmWv
_n¬ \nb-a-am-Ip∂p
cmjv{S-]Xn AwKo-Imcw \¬Ip-Itbm
]p\x]cn-tim-[-\bv°p th≠n
Xncn-®-b-°p-ItbmsNøp∂p
k`-bn¬ _n√n-s\-°p-dn-®p≈ hni-Z-
amb N¿®
_n¬ ASpØ k`-bn-te°v Ab-°p∂p
_n¬ kzoI-cn-°p-ItbmX≈n-°-f-bp-Itbm
sNøp∂p
ASpØ k -bn¬ AwKo-I-cn-°p-Itbm t`Z-K-Xn-Iƒ \n¿t±-
in-°p-Itbm sNøp∂p
]m¿e-sa‚ns‚kwbp‡ ktΩ-f\w
Bh-iy-sa-¶n¬
131
\nba \n¿ΩmW k`
_n√pIƒhnhn[XcØnep≠v. a{¥nb√msØmcmƒ AhXcn∏n°p∂
_n√ns\ kzImcy _n¬(private members bill) F∂p hnfn°p∂p. F∂m¬
a{¥nbmb Hcmƒ AhXcn∏n°p∂ _n√ns\ Kh¨sa‚ v _n√v F∂mWv
hnfn°p∂Xv. Hcp _n√v \nbaam°p∂ {]{InbbpsS hnhn[ L´ßƒ
Fs¥∂p \ap°v ]cntim[n°mw.
]m¿esa‚n¬ Hcp _n√v AhXcn∏n°p∂Xn\v ap≥]pXs∂ AØcsamcp
_n√v AhXcn∏n°p∂Xns‚ BhiyIXsb∏‰n [mcmfw N¿®Iƒ
Types of Bills
Ordinary Bill ConstitutionAmendment Bill
Government Bill
Non-MoneyBill
Private Member’sBill
Money Bill
hnhn[Xcw _n√pIƒ
Kh¨sa‚ v _n¬ kzImcy _n¬
[t\Xc _n√v [\_n√v
km[mcW _n√v `cWLS\m t`ZKXn
_n√v
\S°p∂p. sXscs™Sp∏v hmKvZm\߃ ]q¿ØoIcn°mt\m hcm≥
t]mIp∂ sXscs™Sp∏n¬ XßfpsS hnPbkm[yX sa®-s∏-Sp-Øp-∂-Xnt\m-
km[mcWbmbn cmjv{Sob ]m¿´nIƒ _n√pIƒ AhXcn∏n°p∂Xn\v
Kh¨sa‚n¬ kΩ¿±w sNepØmdp≠v. X¬]c {Kq∏p-Iƒ, am[y-a-߃, ]uc-
th-Zn-Iƒ XpS-ßn-b-hbpw {]tXyI \nba-\n¿ΩmWw \S-Øp-∂-Xn\p th≠n
Kh¨sa‚ns\ t{]cn-∏n-°m-dp-≠v. BbXv \nba \n¿ΩmWw tIhew Hcp
\nb-a-]-c-amb \S-]Sn{Iaw am{X-a√ AsXmcp cmjv{Sob I¿Ω]≤Xn IqSn-
bm-sW∂v \ap°v a\- n-em-°mw. \nbaw \S-∏n-em-°p-hm-\m-h-iy-amb hn`-h-
132
߃, Hcp _n√n\p e`n-°p∂ ]n¥pW As√-¶n¬ FXn¿∏v, `cW I£n-
bpsS sXc-s™-Sp∏v hnP-b-Øn-ep-≠m-Ip∂ km[y-X-Iƒ XpS-ßnb Imcy-
߃ Hcp _n√v Xøm-dm-°p-tºmƒ km[m-cW ]cn-K-Wn-°-s∏-Sp-∂p. ap∂Wn
cmjv{So-b-Øns‚ Ime-L- -Øn¬ {]tXy-In®pw Kh¨sa‚ v \n¿t±-in-°p∂
_n√p-Iƒ ap∂-Wn-bnse F√m I£n-Iƒ°pw kzoIm-cy-am-bn-cn-°-Ww. CØcw
{]mtbm-Kn-I-amb ]cn-K-W-\-Iƒ Ah-K-Wn-°pI km[y-a√. Hcp \nba
\n¿ΩmWw \S-Øp-hm-\p≈ Xocp-am-\-sa-Sp-°p-∂-Xn-\p ap≥]v Iym_n-\‰v
CØcw Imcy-ßfpw ]cn-K-Wn-°p-∂p.
\n¿Ωn-°m-\p-t±-in-°p∂ \nb-a-Øns‚ \bw Im_n-\‰v AwKo-I-cn-°p-∂-
tXm-sS-bmWv Hcp _n√ns‚ IcSv Xøm-dm-°¬ {]h¿Ø\w Bcw- n-°p-∂-Xv.
GsXmcp _n√n-s‚bpw IcSv cq]w Xøm-dm-°p-∂Xv _‘-
s∏´ a{¥m-e-b-am-Wv. DZm-l-c-W-Øn\v s]¨Ip-´n-I-fpsS
hnhml {]mbw 18- ¬ \n∂pw 21 B°n Db¿Øp-∂-Xn-\p≈
_n√v Xøm-dm-°p-∂Xv \nba a{¥m-e-b-am-Wv. h\n-Xm- -inip
t£a a{¥m-e-bhpw CXn¬ ]¶m-fn-bm-hpw. _n√p-Iƒ
km[m-cW ]m¿e-sa‚ns‚ GXp k -bnepw B k -bnse
Hcp AwK-Øn\v Ah-X-cn-∏n-°m-hp-∂-Xm-Wv. F∂m¬ km[m-
cW a{¥n-bm-Wv _n√v Ah-X-cn-∏n-°m-dp-≈Xv. [\-Imcy
_n√p-Iƒ temI-k- bn¬ am{Xta Ah-X-cn-∏n-°m≥ ]mSp-
≈q. temI-k` [\-Imcy _n√p-Iƒ ]m m-°n-Ign-™m¬
cmPy-k- -bn-te°v Ab-°pw.
_n√ns\ Ipdn®p≈ N¿®IfpsS {][m\ `mK߃
\S°p∂Xv IΩ‰nIfn¬ sh®mWv. IΩ‰n \¬Ip∂
ip]m¿iIƒ ]n∂oSv k`Ifnte°v AwKoImcØn\mbn
Ab°p∂p. CXpsIm≠mWv IΩ‰nIsf amXrI
\nba\n¿ΩmW k`Iƒ F∂p hnfn°p∂Xv.
\nba\n¿ΩmW {]{InbbpsS c≠mw L´amWnXv.
aq∂masØbpw Ahkm\sØbpw L´ØnemWv _n√v
]m m°p∂Xn\v th≠n thm n\nSp∂Xv. Hcp [t\Xc _n√v
Hcp k` ]m m°n Ign™m¬ AXv ASpØ k`bnte°v
Ab°pIbpw AhnsS CtX \S]Sn {IaßfneqsS Cu
_n√v IS∂p t]mhpIbpw sNøpw .
Hcp _n√v \nbaamIWsa¶n¬ c≠p k`Ifpw ]m m°nbncn°Wsa∂v
\n߃°dnbmat√m Hcp \n¿±njvS _n√ns\°pdn®v ]m¿esa‚ns‚ Ccp
k`Ifpw XΩn¬ A`n{]mb hyXymkw D≠mhpIbmWv F¶n¬ Ccp
k`IfpsSbpw kwbp‡ ktΩf\w hnfn®p tN¿Øv AXv ]cnlcn°phm≥
{ian°pw. Cßs\ Ccp k`IfpsSbpw kwbp‡ ktΩf\w hnfn®p tN¿Ø
kμ¿`ßfnse√mw Xocpam\߃ temIk`°\pIqeambn´mWv h∂Xv.
Im¿´q¨ hmbn°mw
Cu coXnbnemtWm Ah¿
IfnIfnse \nba߃
]n¥pScp∂Xv.
133
\nba \n¿ΩmW k`
Hcp [\_n√ns‚ Imcy-Øn¬ cmPyk`bv°v AXv AwKoIn°pItbm
am‰ßƒ \n¿t±in°pItbm sNømw F∂m¬ AXv X≈n°fbphm≥ Ignbn√.
cmPyk` 14 ZnhkØn\Iw [\_n√n¬ \S]Sn FSpØn´ns√¶n¬ AXv
cmPyk` ]m m°nbXmbn ]cnKWn°pw. [\_n√n¬ cmPyk`
\n¿t±in°p∂ t`ZKXnIƒ temIk`bv°v kzoIcn°pItbm
kzoIcn°mXncn°pItbm sNømw. Hcp _n√v Ccp k`Ifpw ]m m°n
Ign™m¬ cmjv{S]XnbpsS AwKoImcØn\mbn Ab®psImSp°pw.
cmjv{S]XnbpsS A\paXn e`n°p∂tXmsS Hcp _n¬ \nbaambn amdpw.
Fß-s\-bmWv ]m¿e-sa‚ v Imcy\n¿Δ-lW hn`m-KsØ\nb-{¥n-°p-∂Xv? (How does the parliament control the Execu-tive)
A\ptOZw 109
[\_n√pambn _‘-s∏´ {]tXyI \S]Sn {Ia߃.
(1)
Hcp [\ _n√v cmPy k`bn¬ AhXcn∏n°phm≥
]mSn√.
]ptcm-KXn hne-bn-cpØpI
$ \nba \n¿ΩmW {]{In-b-bpsS N¿®-bn¬ \n∂pw Hcp
_n√ns‚ hni-Z-amb N¿®-°p-th≠n ]m¿e-sa‚ v Bh-iy-amb
kabw sNe-h-gn-°p-∂p-s≠∂v \n߃ Icp-Xp-∂pt-hm? Cs√-
¶n¬ Cu t]mcmbva ]cn-l-cn-°p-∂-Xn\v th≠n Fs¥ms°
\n¿t±-i-ß-fmWv \n߃°v apt∂m´p hbv°m-\p-≈Xv?
Hcp ]m¿esa‚dn P\m[n]Xy {]{In-b-bn¬ temIk`bn¬
`qcn]£ap≈ ]m¿´ntbm ap∂Wntbm BWv Kh¨sa‚ v cq]oIcn°p∂Xv.
CXv FI-vknIyq´ohn\v `qcn]£ap≈ ]m¿´nbpsS ]n¥pWtbmsS
GI]£obhpw A\nb{¥nXhpamb A[nImcw D]tbmK°phm≥ Ahkcw
\¬Ip∂p. CØcsamcp kmlNcyØn¬ ]m¿esa‚dn P\m[n]Xyw
a{¥nk`bpsS GIm[n]XyØnte°v hgpXn hogpIbpw Im_n-\‰v \bn-°p∂
hgnsb k` k©-cn-°p-Ibpw sNøp∂p. ]m¿esa‚ v PmKcqIhpw kPohhpw
Bbn {]h¿Øn®m¬ am{Xsa Ah¿°v \nc¥chpw Imcy£ahpambn
FIvknIyq´ohns\ \nb{¥n°phm≥ km[n°pIbp≈q. ]m¿esa‚n\v ]e
134
am¿§ßfneqsSbpw FI-vknIyq´ohns\ \nb{¥n°m≥ km[n°pw.
AXn\m¬ G‰hpw ASnÿm\ambXv k`bnse AwK߃°v
P\{]Xn\n[nIsf∂ \nebn¬ ^e{]Zambpw \n¿`bambpw
{]h¿Øn°phm\p≈ A[nImchpw kzmX{¥yhpw BWv. DZmlcWØn\v
k`mwK߃°v GsXmcp ImcysØ kw_‘n®pw k`yXbpsS
AXn¿hcºpIƒ ewLn°msX k`bn¬ ]dbphm\p≈ A[nImcap≠v.
AXns‚ t]cn¬ k`mwK߃s°Xnsc Hcp \S]Snbpw FSp°phm≥
km[ya√. CXns\bmWv ]m¿esa‚ns‚ hntijm\pIqeyw(parliamentaryprivilage) F∂p hnfn°p∂Xv. kw`mK߃ Cu hntijm\pIqeyw ewLn®n-
´pt≠m F∂v Xocpam\n°m\p≈ A[nImcw k`m[y£\nembncn°pw.
P\ßsf {]Xn\n[m\w sNøp∂Xn\pw FI-vknIyq´ohn\p ta¬
^e{]Zamb \nb{¥W߃ \SØp∂Xn\pw th≠n k`mwKßsf
{]m]vXcm°p∂Xn\mWv k`mwK߃°v hntijm[nImcw
\¬Inbncn°p∂Xv. Fßs\bmWv ]m¿esa‚ v CØcw \nb{¥W߃
\SØp∂Xv? CXn\v ]m¿esa‚ ns‚ ssIhiap≈ am¿§ßƒ
Fs¥ms°bmWv? FIvknIyq´ohns‚ AanXm[nImcsØ
\nb{¥n°qhm≥ ]m¿esa‚dn \nb¥W߃ ]cym]vXamtWm ?
]m¿esa‚dn \nb{¥WØn\p≈ D]m[nIƒ (Instruments ofParlimentary control)Hcp ]m¿esa‚dn hyhÿbn¬ \nba \n¿ΩmW k` FI-vknIyq´ohns‚
DØchmZnXzw Dd∏p hcptØ≠Xv ]e L´ßfnembn´mWv. \bcq]oIc
WL´w, \nbaw (\bw) \S∏nem°ptºmgpw \S∏m°nbXn\p tijhpap≈
L´w F∂nhbmWh. \nba \n¿ΩmW k`Iƒ CXv sNøp∂Xv ]e
am¿§ßƒ D]tbmKn®p sIm≠mWv.
$ ]cymtemN\Ifpw N¿®Ifpw
$ \nba߃ AwKoIcn°¬ As√¶n¬ Xnckv°cn°¬
$ kmºØnI \nb{¥Ww
$ Ahnizmk {]tabw
]cymtemN\Ifpw N¿®Ifpw.
\nba\n¿ΩmW {]{InbbpsS AhkcØn¬ k`mwK߃°v FI-
knIyq´ohns‚ \bkao-]\w, AXv \S∏m°p∂Xn\p≈ coXnIƒ
F∂nhsb kw_‘n®v hy‡-ambn N¿® sNøm≥ Ah-kcw e`n-°p-∂p.
IqSmsX CØcw N¿®m thf-bn-e-√msX k`bnse s]mXp N¿®m
thfIfnepw FIvknIyq´ohns\ \nb{¥n°m≥ k`mwK߃°v Ahkcw
e`n°pw. F√m Znhkhpw ]m¿esa‚nse tNmtZymØc thfbn¬
k`mwKßfpsS tNmZy߃°v adp]Sn ]dbm≥ a{¥nam¿ _m[yÿcmWv.
iq\ythfbn¬ (Zero Hour) k`mwK߃°v {][m\sa∂v IcpXp∂ GXv
hnjbhpw D∂bn°mhp∂XmWv. F∂m¬ CØcw hnjb߃°v adp]Sn
Hfn Iymad{]h¿Ø\߃\ne\n¬°p∂Cu kmlNcyØnepw ]m¿esa‚ v AwK ߃°vF¥pw FhnsSbpw]dbm \p≈ kzmX{¥ywDt≠m?
135
\nba \n¿ΩmW k`
\¬Im≥ a{¥nam¿°v _m[yXbp-≠m-h-W-sa-∂n-√. s]mXp {]m[ym\yap≈
hnjbßsf _‘s∏SpØn ]m¿esa‚n¬ \S°p∂ AcaWn°q¿ N¿®
ASnb¥nc {]tabw XpSßnbh FI-vknIyp´ohns\ \nb{¥n°phm\p≈
a‰p am¿§ßfmWv.
Hcp ]t£ FI- vknIyq´ohns\bpw k¿°mdns‚ hnhn[
`cWhn`mKßsfbpw PmK-cq-I-cm-°m≥ G‰hpw e{]Zamb D]m[nbmWv
tNmtZymØcthf. ]m¿esa‚nse AwK߃ tNmtZymØcthfbn¬ k`bn¬
lmPcmIphm≥ henb Xmev]cyw ImWn°pw. Cu kabØmWv ]camh[n
AwK߃ k`bn¬ lmPcmIp∂Xv cmJ-s∏-Sp-Øn-bn-´p-≈X.v hne°b‰w,
`£y[m\yßfpsS e`yX, kaqlØnse ]nt∂m° hn`mK߃s°Xn
cmbp≈ A{Ia߃, Iem]߃, Icn©¥ XpSßnb s]mXpXmev]cyap≈
hnjbßfnep≈ k¿°mcns‚ \ne]mSpIƒ Adnbp∂Xn\p th-≠nbmWv
tNmtZymØcthfbn¬ _lp-`q-cn-]£w tNmZy-ßfpw D∂-bn-°p-∂Xv.
XßfpsS \ntbmPI aWvUeßfnse {]iv\߃ D∂bn°phm\pw
Kh¨sa‚ns\ hna¿in°phm\pw AwK߃ tNmtZymØc thfbnse
Ahkcw hn\n-tbm-Kn-°p-∂p. tNmtZymØc thf NqtSdnb N¿®Iƒ°v
thZnsbmcp°p∂p.AwK߃ i_vZapb¿Øp∂Xpw k`bpsS
\SpØfØnendßp∂Xpw Cdßn t]m°p \SØp∂Xpw Cu AhkcØn¬
km[mcWamWv. CØcw \S]SnIƒ \nba\n¿ΩmW k`bpsS hnes∏´
kabw A]lcn°p∂Xn\v ImcWamIpw. AtX kabw CØcw
{]h¿Ø\ßsf√mw Kh¨sa‚n¬ \n∂pw B\pIqey߃ e`n°p∂Xn\p
th≠nbp≈ cmjv{Sob X{¥ßfmsW∂v \mw Hm¿t°≠Xp≠v.
F∂ncp∂mepw CØcw X{¥-߃ FIvknIyq´ohns\ AXns‚
DØchmZnXzw \n¿hln°p∂Xn\p \n¿_‘n°p∂p.
\nba߃AwKoIcn°¬ As√¶n¬ Xnckv°cn°¬
\nba߃°v AwKoImcw \¬Iphm\p≈ A[nImcap]tbmKn®pw
]m¿esa‚ n\v FI- vknIyq´ohns\ \nb{¥n°mw. ]m¿esa‚ ns‚
AwKoImctØmSpIqSn am{Xsa Hcp _n¬ \nbaambn amdpIbp≈q.
hy‡amb qcn]£ap≈ Kh¨sa‚n\v k`bn¬ _n√pIƒ \njv{]bmkw
]m m°nsbSp°phm≥ km[n°pw. F∂ncp∂mepw CXv A{X-ta¬ ]cn-K-Wn-
t°≠ Imcy-a-√. ImcWw `cn°p∂ ]m¿´nbnse AwK߃°nSbntem,
ap∂Wnbnse I£nIƒ XΩntem Kh¨sa‚pw {]Xn]£hpw XΩntem, D≈
i‡amb hnet]iepIƒ°p tijambncn°pw CØcsamcp AwKoImcw
e`n°p∂Xv. temIk`bn¬ `qcn]£ap≈ Kh¨sa‚n\v cmPyk`bn¬
`qcn]£an√mØ kmlNcyhpw D≠mImdp≠v. 1977 ˛se P\Xm]m¿´n
Kh¨sa‚n\pw 2000 ˛ Ønse tZiob P\m[n]XykJy Kh¨sa‚n\pw
cmPyk`bn¬ qcn]£ap≠mbncp∂n√. CØcsamcp kmlNcyØn¬ c≠p
k`Ifnepw Hcp _n¬ ]m m°nsbSp°p∂Xn\v Kh¨sa‚n\v adp ]£Øn\v
Hcp a{¥nbmbncn°p∂Xv F{X_p≤nap´mbncn°pw. F√m Znhkhpw ]co£ \¬Ip∂Xp t]msebmb n c n° n s√CXv ?
136
henb hmKvZm\߃ \¬tI≠n hcpw. Nnet∏mƒ temIk` ]m m°nb
_n√v cmPyk` \ncmIcn°mdp≠v. temIv]m¬ _n¬, 2002 se oIchmZw
XSbp∂Xn\p≈ _n¬ (POTA) XpSßnbh CØcw _n√pIƒ°v
DZmlcWßfmWv.
[\]camb \nb{¥Ww (Financial Control)Kh¨sa‚ns‚ ]cn]mSnIƒ \S∏nem°p∂Xn\p≈ kmºØnI hn`h߃
AYhm ]Ww A\phZn°p∂Xv _UvP‰neqsSbmWv. _UvP‰v
Xømdm°pIbpw Ah \nba \n¿ΩmW k`bpsS AwKoImcØn\mbn
ka¿∏n°pIbpw sNøp∂Xv Kh¨sa‚ns‚ `cWLS\m]camb
_m[yXbmWv. Cu _m[yX Kh¨sa‚ns‚ [\hn\ntbmKØn\pta¬
\nb{¥Ww sNepØp∂Xn\v \nba \n¿ΩmW k`bv°v Ahkcw Hcp°p∂p.
Kh¨sa‚n\v hn`h߃ A\phZn°p∂Xv \nba \n¿ΩW k`°v
\ncmIcn°mw. F∂m¬ ]m¿esa‚dn hyhÿbn¬ qcn]£ ]n¥pWtbmsS
`cn°p∂ Kh¨sa‚mbXn\m¬ A]q¿Δ-am-tb Cßs\ kw`hn°mdp≈q
F∂ncp∂mepw Kh¨sa‚n\p ]Ww A\phZn°p∂Xn\p apºv AXn\p≈
ImcWw temIk`°v N¿® sNømw. Iw]vt{Smf¿ B‚ v HmUn‰¿
P\dens‚bpw ]ªn°v A°u≠v IaΩ‰nIfpsSbpw dnt∏m¿´ns‚
ASnÿm\Øn¬ temIk`bv°v Kh¨sa‚ns‚ [\ Zp¿hn\ntbmKØn
s\Xnsc At\zjWw \SØmw. Kh¨sa‚ns‚ kmºØnIØns‚ bp‡n
`{Z-amb hn\n-tbmKw am{Xa√ k`bpsS \nb\{¥Ww sIm≠v e£yw
sh°p∂Xv. _UvP‰neqsS {]Xn^en∏n°p∂ Kh¨sa‚ns‚ \bßfpsSbpw
\nb{¥Ww CXv e£yw sh°p∂p. kmºØnI\nb{¥WØneqsS
\nba\n¿ΩmWk` Kh¨sa‚ns‚ \bßsf \nb{¥n°p∂p.
Ahnizmk {]tabw (No Confidence motion)FI-vknIyq´nhns‚ DØchmZnXzw Dd∏p hcpØp∂Xn\v ]m¿esa‚ns\
klmbn°p∂ G‰hpw i‡amb Bbp[amWv Ahnizmk {]tabw. cn°p∂
]m¿´nt°m As√¶n¬ ap∂Wnt°m k`bn¬ `qcn]£w D≈nStØmfw
Kh¨sa‚ns\ ]pdØm°pI F∂Xv bmYm¿∞y-Øn-ep-]-cn- k-¶ev]w am{X-
am-Wv. F∂ncp∂mepw 1989 \p tijw k`bn¬ hnizmkw \jvSs∏´Xns‚
t]cn¬ ]e Kh¨sa‚pIfpw cmPn shbv°phm≥ \n¿_‘nXambn´p≠vv.
ap∂Wnbnse LSII£nIfpsS ]n¥pW Dd∏p hcpØp∂Xn¬
]cmPbs∏´XmWv Cu Kh¨sa‚pIƒ°v k`bpsS hnizkw \jvSs∏Sm≥
ImcWambXv.
Cßs\ ]m¿esa‚ n\v FI- vknIyq´ohns\ ^e{]Zambn
\nb{¥n°phm\pw Kh¨sa‚ns\ IqSp-X¬ DØ-c-hm-ZnØ t_m[-ap-
≈Xm°m\pw km[n°p∂p. F∂m¬ CXn\v k`mImcy߃ N¿®
sNøp∂Xn\v th≠{X kabw, k`mwKßfpsS N¿®bnse kPoh
]¶mfnØw, cW]£hpw {]Xn]£hpw XΩnep≈ hn´phogvNm at\m`mhw
137
\nba \n¿ΩmW k`
F∂nh A\nhmcyamWv. Ign™ c≠p Zim-_vZ-ß-fmbn temIk`bpsSbpw
kwÿm\ \nba k`IfpsSbpw ktΩf\߃ N¿®Iƒ°mbn
sNehgn°p∂ kabhpw {Iam-\p-K-X-ambn Ipd™vsIm≠ncn°pIbmWv.
IqSmsX Izmdw XnIbmsX ]m¿esa‚ns‚ k`Iƒ \n¿Ønshbvt°≠
kmlNcyw {]Xn]£Øns‚ k`m _lnjv°cWw XpSßnb
kmlNcy߃ aqew FI-vknIyq´ohns\ N¿®bneqsS \nb{¥n°phm\p≈
k`bpsS A[nImcw FSpØp]tbmKn°m≥ IgnbmsX t]mIp∂p.
]m¿esa‚ v IΩ‰nIƒ Fs¥ms° sNøp∂p? (What Dothe Committees of Parlament Do)
\nba \n¿ΩmWmhiy߃°mbn At\Iw IΩ‰nIƒ \nban°s∏Smdp v.
CXv \nba \n¿ΩmW {]{InbbpsS Hcp apJy khntijXbmWv. k`bpsS
ssZ\wZn\ {]h¿Ø\Øn¬ am{X-a√ \nba \n¿ΩmW {]h¿Ø-\-ßfnepw
Cu IΩ‰nIƒ apJy ]¶phln°p∂p≠v. ]m¿esa‚ v ktΩ-fn-°p-∂Xv ktΩ-
f-\- Im-e-b-f-hn¬ am{X-am-b-Xn-\m¬ AXns‚ {]h¿Ø\ kabw hfsc
]cnanXamWv. F∂m¬ \nba \n¿ΩmWw \StØ≠ hnjbØn¬
BgØnep≈ ]T\w A\nhmcyamWv. Bb-Xn-\m¬ CXn\v IqSpX¬ {i≤bpw
kabhpw Bh-iy-am-Wv. AXp-t]mse hnhn[ a{¥meb߃ Bhiys∏Sp∂
{Km‚ns\Ipdn®p≈ ]T\w, Kh¨sa‚ns‚ hnhn[ Un∏m¿´psa‚pIfpsS
sNehpIƒ ]cntim[n°¬, AgnaXn tIkpIfn¬ At\zjWw \Sج
XpSßnb {][m-\-s∏´ {]hrØnIfpw \SØp∂Xv ]m¿esa‚ndn IΩ‰nIfmWv.
1983 apX¬ ]m¿esa‚dnÃm‚ nwK v IΩ‰nIƒ°v C¥y cq]w
sImSp°pIbp≠mbn. hnhn[ Un∏m¿´psa‚pIfpambn _‘s∏´ AØ-c-Øn-
ep≈ 20 ¬ ]cw IΩ‰nIƒ C∂v {]h¿Øn°p∂p≠v. hnhn[ Un∏m¿´psa‚p
IfpsS {]h¿Ø\߃ AhbpsS _UvP‰v, Un∏m¿´psa‚pIfpambn
_‘s∏´v k`bn¬ AhXcn∏n°p∂ sNehpIƒ _n√pIƒ F∂nhbpsS
ta¬t\m´w CØcw Ãm‚nwKv IΩ‰nIƒ°mWv.
Ãm‚nwKv IΩ‰nIƒ°p ]pdta, kwbp‡ ]m¿esa‚dn IΩ‰nIƒ°v
(JPC) \ΩpsS cmPyØv t{imjvT-amb ÿm\-ap-≠v. Hcp {]tXyI _n√ns\
{]h¿Ø\߃
ZqcZ¿i≥ kwt{]jWw sNøp∂ ]m¿esa‚ v ktΩf\߃ XpS¿®bmbn
aq∂v Znhkw ho£n°pI. As√¶n¬ XpS¿®bmbn aq∂v ZnhksØ ]{X
dnt∏m¿´pIƒ tiJcn®psIm≠v Hcp Npa¿]{Xw \n¿Ωn°pI. N¿®
sNøp∂ hnjb߃ k]o°dpsS ]¶v, k`bn¬ D∂bn°p∂ tNmZy߃,
{]Xn\n[nIfpsS cmjv{Sob ]m¿´nIƒ, \nßfpsS {]tZiØv\n∂pap≈
{]Xn\n[nIƒ, N¿®sNøp∂ hnjbßfpsS ,kz-`mhw tZiobamtWm
{]mtZinIamtWm F∂o Imcy߃ \nco£Ww \SØpI
138
Ipdn® v N¿® sNøp∂Xn\pw kmºØnI
{Iat°SpIsf Ipdn®v At\zjn°p∂Xn\pamWv
CØcw IΩ‰nIsf \nban°p∂Xv. kwbp‡
]m¿esa‚dn IΩ‰nbnse AwKßsf Ccp k`Ifn¬
\n∂pambn sXcss™Sp°p∂p.
IΩ‰n k{ºZmbw ]m¿esa‚ns‚ {]h¿Ø\`mcw
eLpIcn°p∂p. ]e {][m\s∏´ _n√pIfpw
IΩ‰nbpsS ]cnKW\bv°v ka¿∏n°mdp≠v.
IΩ‰nIƒ ]q¿ØoIcn® {]hrØnIsf Npcp°w Nne
t`ZKXnItfmsS ]m¿esa‚ v AwKoIcn°pIbmWv
]Xnhv. \nba]cambn ]d™m¬ Xo¿®bmbpw
]m¿esa‚ns‚ AwKoImcan√msX Hcp _n√pw
\nbaamhpItbm Hcp _UvP‰pw ]m m°s∏SpItbm
sNøn√. F∂m¬ ]m¿esa‚dn IΩ‰nIƒ \¬Ip∂
\n¿t±ißsf A]q¿Δamtb ]m¿esa‚ v
Xnckv°cn°mdp≈q.
Fß-s\-bmWv ]m¿e-sa‚ v kzbw \nb-{¥n-°p-∂Xv (How does the Parliment Regu-late Itself)
Im¿´q¨ hmbn-°pI
Kh¨sa‚ns\ FXnsc {]Xn]£w XpS¿®-bmbn D]tbmKn°p∂ Hcp am¿§amWvk`m_lnjv°cWw F¥n\pw GXn\pwD]tbmKs∏SptØ≠ Hcp Bbp[amtWmk`m _lnjv°cWw?
\nba \n¿ΩmW k`bpsS kzm`mhw]cnKWn°ptºmƒ AXns‚ \S]Sn{Iaßfn¬ am{XamWv\nb{¥Wßfp≈Xv. F∂m¬kØbn¬ \nba\n¿ΩmW k`bpsSAs√¶n¬ ]m¿esa‚ns‚]cam[nImcØn\v \nb{¥Wßtfm]canXnItfm C√.
F≥. hn. KmUvKn¬ CAD, Vol. XI, P.659, 1949 \hw-_¿ 18
139
\nba \n¿ΩmW k`
ap≥]v kqNn -∏n -® -Xp -t]mse ]m¿esa‚ v Hcp N¿®mthZnbmWv.
N¿®IfneqsSbmWv ]m¿esa‚ v {][m\s∏´ F√m {]h¿Ø\ßfpw
\SØp∂Xv. AXn\m¬ N¿®Isf√mw A¿∞]q¿Æhpw {Ia{]Imchp
ambncn°Ww. F¶n¬ am{Xta k`bpsS A¥ n\v If¶ta¬°msX
AXns‚ {]h¿Ø\߃ kpKaambn \SØphm≥ km[n°pIbp≈q.
k`IfpsS {]h¿Ø\w kqKaambn \SØp∂Xn\v th≠n Nne hyhÿIƒ
`cWLS\bn¬Xs∂ Dƒs°m≈n®n´p≠v. k`m\S]SnIƒ \nb{¥n°p∂
Xn\p≈ A¥na A[nImcw k`m[y£\n¬ \n£n]vXambncn°pw.
k`m[y£≥am¿°v k`bnse AwKßfpsS s]cpam‰sØ
\nb{¥n°phm≥ as‰mcp am¿§w IqSnbp≠v. Iqdpam‰ \ntcm[\
Im¿´q¨ hmbn-°pI
""\Ωƒ hm°u´v \S-Øp-I-b-√, \Ω-tfmSv ]pd-tØ°v t]mIp-hm≥ I¬∏n-°-s∏-´-XmWv''.]m¿e-sa‚w-K-߃ ]d-™p. CØcw kml-N-cy-߃ k`-bn¬ F√m-bvt]mgpw kw`-hn-°m-dpt≠m?
\nbasØ°pdn®v \n߃ tI´n´p≠mbncn°pat√m? GsX¶nepsamcp
cmjv{Sob ]m¿´nbpsS Sn°‰n¬ a’cn®v hnPbn®n´mWv an°hmdpw BfpIƒ
k`mwKßfmhp∂Xv. sXc-s™-Sp-°-s∏-´-Xn\v tijw Ah¿ kz¥w
]m¿´nbn¬ \n∂pw hn´p-t]m-Im≥ Xocp-am-\n®m¬ F¥mWv kw`hn°pI?
kzmX{¥yØn\ptijw h¿jßtfmfw Cu {]iv\w ]cnlcn°s∏SmsX
\ne\n∂ncp∂p. F∂m¬ cmjv{Sob ]m¿´nbpsS _m\dn¬ a’cn®v hnPbn®
Hcmƒ as‰mcp cmjv{Sob ]m¿´nbnte°v Iqdp-am-dp-∂Xv XSbphm≥ cmjv{Sob
]m¿´nIƒ XΩn¬ [mcWbmbn. CXn\p th≠n 1985 ¬ sIm≠ph∂ 52˛mw
140
`cWLS\ t`ZKXnbmWv Iqdqam‰ \ntcm[\ \nbaw. 91˛mw
`cWLS\t`ZKXn Cu \nbaØn¬Nne ]cnjvImc߃ sIm≠ph∂p.
Iqdqam‰ \ntcm[\hpambn _‘s∏ v tIkpIfn¬ A¥naamb Xocpam\w
FSp°phm\p≈ A[nImcw k`m[y£\mbncn°pw. Hcp AwKw
IqdqamdnbXmbn {]Jym]n®m¬ At±lØn\v k`mwKXzw \jvSs∏Spw.
IqSmsX At±lØns‚ a{¥n]Zw t]msebp≈ ]ZhnIƒ hln°phm\p≈
tbmKyXbpw C√mXmhpw.
F¥mWv Iqdqam‰w? HcwKw IqdpamdnbXmbn {]Jym]n°p∂Xv.
t\XrXzØns‚ \n¿t±iw AhKWn®v k`bn¬ lmPcmImXncn°pIbpw
]m¿´n \n¿t±i߃s°Xncmbn thm´p sNøpIbpw ]m¿´n
AwKXzw kzta[bm Dt]£n°pIbpw sNøptºmgmWv
HcwKw Iqdp-am-dn-b-Xmbn {]Jym-]n-°p-∂-Xv.
Iqdqam‰ \ntcm[\ t`ZKXn \nbaw \ne-hn¬ hs∂-
¶nepw AXn\v Iqdpam‰sØ XSbphm≥
km[n®n´ns√∂mWv Ign™ 20 h¿jsØ A\p`h߃
shfn-hm-°p-∂Xv. F∂m¬ ]m¿´n t\XrXzØn\pw
k`m[y£\pw AwKßfpsS ta¬ IqSpX¬ A[nImcw
\¬Ip∂Xn\v CXv ImcWambn.
D]-kw-lmcw]m¿esa‚dn \S]Sn {IaßfpsS X¬kab kwt{]£Ww \n߃
I≠n´pt≠m? cmPyØns‚ hnhn[ {]tZißsf {]Xn\n[m\w sNøp∂
h¿Æm`amb hkv{X߃ AWn™ XnI™ Hcp aghn√v t]msebmWv
C¥y≥ ]m¿esa‚ v F∂v \n߃°v a\ nem°phm≥ km[n°pw.
AwK߃ hyXykvX `mjIfnemWv ]m¿esa‚ v \S]Sn{Iaßfn¬
kwkmcn°p∂Xv. Ah¿ hyXykvX PmXnsbbpw aXßsfbpw
hn`mKßsfbpw {]Xn\n[oIcn°p∂p. Ah¿ ]ckv]cw i‡amb
FXn¿∏pIƒ ]pe¿Ømdp≠v. Ah¿ cmPyØns‚ ]Whpw kabhpw
\jvSs∏SpØpIbmsW∂v Hcp [z\n ]e-t∏mgpw krjvSn-°p-∂p. F∂m¬
CtX ]m¿esa‚n\p Xs∂ FI-vknIyq´ohns\ Imcy£aambn
Ah¿ F¥n\pt h ≠ n - b m W v]m¿´n amdp -∂-sX∂v F\n°v a\- n-em-Ip-∂n-√. Hcn-°¬ hn´p-t]mbcmjv{Sob ]m¿´n-I-fn -te°v Ah¿ho≠pw Xncn-®p-h-cnIt]mepw sNøp-
∂p-≠t√m?\ nba\ n¿a mXm°ƒ t]mepw Nne\ n b a Ø n \ vhnt[bcmWv.
141
\nba \n¿ΩmW k`
\nb{¥n°phm≥ km[n°psa∂v \ap°v Cu ]mT`mKØp \n∂pw
a\ nem°phm≥ km[n®p. kaqlØns‚ hyXykvX hn`mKßfpsS
Xm¬]cyßsf Ah¿°v kwc£n°phm≥ km[n°p∂p. Kh¨sa‚ v
LSIßfn¬ G‰hpw {]mXn\n[yap≈ LS-I-am-Wv \nb-a-\n¿Ω hn`mKw.
hyXykvX kmaqlnI ]›mØeØn¬ \n∂v hcp∂
{]Xn\n[nIfp≈Xn\m¬ \nba\n¿ΩmW k`Iƒ IqSpX¬ {]mXn\n[y
kz`mhhpw P\ßfpsS {]Xo£s°mØ {]XnIcWhpw \SØp∂p.Hcp
]m¿esa‚dn P\m[n]XyØn¬ P\ßfpsS A`nemjßsf
{]Xn\n[m\w sNøp∂ LSIw F∂ \ne°v \nba\n¿ΩmW k`°v
D∂X A[nImchpw DØchmZnXzhpap≠v. ChnsSbmWv ]m¿esa‚ns‚
P\m[n]Xy i‡n IpSnsIm≈p∂Xv.
A`ymkw1. P\ßfpsS t£aw Dd∏p hcpØp∂Xn\p th≠n Imcy£aamb
Hcp Kh¨sa‚ v cmPyØn\mhiyaps≠∂v AtemIv IcpXp∂p.
\Ωƒ {][m\a{¥nsbbpw a{¥namscbpw sXcss™Sp°pIbpw
Kh¨sa‚ns‚ tPmen Ahsc G¬∏n°pIbp sNbvXm¬ \ap°v
Hcp \nba \n¿ΩmW k`bpsS Bhiyan√. \n߃ Cu
BibtØmSv tbmPn°p∂pt≠m? ImcWw \¬IpI.
2. ZznaWvUe \nba\n¿ΩmW k`bpsS ta∑Isf°pdn®v \nßfpsS
¢m n¬, \S∂p sIm≠ncn°p∂ N¿®bn¬ Xmsg ]dbp∂
hmZKXnIƒ Db¿∂p h∂p. Cu hmZKXnIƒ hmbn®v CXnt\mSv
\n߃ tbmPn°p∂pthm AtXm hntbmPn°p∂pthm F∂v
ImcWklnXw hniZoIcn°pI
$ t\l ]d™p, ZznaWvUe \nba \n¿ΩmW k`Iƒ Hcp
e£yhpw ]q¿Øo-I-cn-°p-∂n√
$ c≠masØ aWvUeØnte°v hnZKv[cmbhsc \ma \n¿t±iw
sNøWsa∂v iyma hmZn-®p.
$ XrZn_v ]d™p, Hcp cmPyØv s^Ud¬ hyhÿnXnb√
142
\ne\n¬°p∂sX¶n¬ c≠-masØaWvUeØns‚
BhiyIXbn√.
3. F¥psIm≠mWv temIk`bv°v cmPyk`tb°mƒ Imcy£aambn
FIvknIyq´ohns\ \nb{¥n°phm≥ km[n°p∂Xv.?
4. FI- vknIyq´ohns\ Imcy£aambn \nb{¥n°p∂Xnep]cn
temIk` P\ßfpsS {]Xo£Isfbpw A`nemjßsfbpw
{]ISn∏n°p∂ thZnbmWv. \n߃ CXnt\mSv tbmPn°p∂pt≠m?
ImcWw hy‡-am-°p-I.
5. ]m¿esa‚ns\ IqSpX¬ Imcy£aam°p∂Xn\p th≠nbp≈ Nne
\n¿t±i߃ Xmsg sImSpØncn°p∂p. CXnt\mSv \n߃
tbmPn°p∂pthm hntbmPn°p∂pthm F∂v ImcW klnXw
hy‡am°pI. Cu \n¿t±i߃ kzoIcn°s∏SpIbmsW¶n¬
AXns‚ ]cnWX^ew F¥mbncn°pw?. hniZoIcn°pI.
$ ]m¿esa‚ v IqSpX¬ kabw {]h¿Øn°Ww.
$ ]m¿esa‚nse AwK߃°v lmP¿ \n¿_‘am°Ww.
$ k`m \S]SnIƒ XS s∏SpØp∂hsc in£n°m≥ kv]o°¿°v
A[nImcap≠mbncn°Ww.
6. {][m\s∏´ _n√pIsf√mw a{¥nam¿ \n¿t±in°pIbpw k`bn¬
`qcn]£ap≈ ]m¿´nbpsS a{¥nam¿ AhXcn∏n°p∂ Kh¨sa‚ v
_n√pIsf√mw ]m m°s∏SpIbpw sNbvXm¬ ]ns∂
]m¿esa‚n\v \nba\n¿ΩmW {]{Inbbn¬ F¥v ]¶mWv
hln°phm\p≈sX∂v Bcn^vAdnbphm≥ B{Kln°p∂p.
At±lØn\v F¥v adp]SnbmWv \n߃°v \¬Iphm≥
km[n°pI.
7. Xmsg sImSpØncn°p∂ GsX√w {]kvXmh\ItfmSmWv \n߃
IqSpX¬ tbmPn°p∂Xv. ImcWw \¬IpI.
$ \nba\n¿ΩmW kanXnbnse AwK߃°v CjvSap≈
]m¿´nbn¬ tNcphm≥ Ahkcw \¬IWw.
$ Iqdqam‰ \ntcm[\ \nbaw \nbak`mkamPnI¿°p ta¬ ]m¿´n
t\Xm°ƒ°v Hcp ta[m-hnXzw \¬Ip∂p≠v.
$ Iqdpam‰w F√mbvt∏mgpw kz¥w Xm¬]cy
kwc£WØn\pth≠n \SØp∂XmIbm¬ a‰p ]m¿´nbn¬
143
\nba \n¿ΩmW k`
tN¿°phm≥ B{Kln°p∂ \nbak`m kmamPnIsc
ASpØ c≠p h¿jtØ°v a{¥nbm°p∂Xn¬ \n∂pw
AtbmKycm°Ww.
8. ASpØ Ime-Øm-bp≈ ]m¿esa‚ ns‚ Imcy£aXsb
Ipdn®pw ^e{]m]vXnsb Iqdn®pamWv tUmfnbpw kp[bpw
kwhmZw \SØp∂Xv. N¿®Iƒ°pw kwhmZ߃°pw th≠n
sNehmIp∂ ]canXamb kabw k`bpsS {]h¿Ø\Øn¬
hcp∂ XS ߃, k`m _lnjv°cWw XpSßnbh aqew
]m¿esa‚ns‚ {]h¿Ø\߃°v ]nt∂m-´Sn t\cn-Sp-∂p-
s≠∂v tUmfn hniz -kn -°p -∂p. F∂m¬ ]e
Kh¨sa‚pIfpsSbpw temIk`mXeØnse ]cmPbw
AXns‚ Ne-\m-fl-IX°v sXfn-hm-sW∂v kp[ hmZn°p∂p.
tUmfnbpsSbpw kp[bpsSbpw hmZßsf FXn¿Øpw
A\pIqen®pw a‰v F¥v hmZßfmWv \¬Iphm≥ km[n°pI?
9. Hcp _n√v \nbaambn amdp∂Xns‚ hnhn[ L´ßfmWv Xmsg
sImSpØncn°p∂Xv. Ahsb icnbmbn {Ias∏SpØpI.
$ Hcp _n√v N¿®s°Sp°p∂Xn\p th≠n Hcp {]tabw
]m m°p∂p.
$ _n√v cmjv{S]XnbpsS ]cnKW\bv°v hnSp∂p. cmjv{S-]Xn
AXn\p AwKo-Imcw \¬In-bn- n-√-¶n¬ ]n∂oSv AXn\p F¥v
kw`-hn-°p-∂p.
$ _n√v ]m m°p∂Xn\p th¨n ASpØ k`bnte°v
Ab°p∂p.AXv ]m m-hp-Ibpw sNøp-∂p.
$ _n¬ \n¿t±in°s∏´ k`-bn¬ Xs∂ ]m m°p∂p.
$ _n√ns‚ Hmtcm hIp∏pIfpw hmbn°pIbpw AXv
thm´n\nSpIbpw sNøp∂p.
$ _n√v k_vIΩ‰nbpsS ]cnKW\°v hnSp∂p. IΩ‰n
Bhiyamb XncpØepIƒ hcpØn k`bpsS
N¿®°pth≠n Ab°p∂p.
$ _‘s∏´a{¥n _n√ns‚ BhiyIXsb Ipdn®v k`bn¬
hniZoIcn°p∂p.
$ \nba a{¥mebw _n√ns‚ IcSv Xømdm°p∂p.
144
10. Fßs\bmWv ]m¿esa‚dn IΩ‰n kwhn[m\w ]m¿esa‚ns‚
\nba\n¿ΩmW ta¬t\m´sØbpw hnebncpØens\bpw
_m[n®Xv?
145
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
A[ymbw 6
\oXn \ymb hn`mKw (JUDICIARY)
BapJw (Introduction)hy‡n-Iƒ XΩntem, kzImcy ÿm]-\-߃ XΩntem Dff X¿°-߃ Xo¿∏m-
°p∂ a≤y-ÿ¿ F∂ \ne-bn-emWv ]e-t∏mgpw tImS-XnIsf ImWm-dp-f-f-Xv.
F∂m¬ \oXn-\ymb hn`m-K-Øn\v Nne cmjv{Sob Npa-X-e-Iƒ IqSn-bp-≠v.
\oXn-\ymb hn`mKw Kh¨sa‚ns‚ Hcp {][m\ LS-I-am-Wv. temI-Ønse-
Xs∂ G‰hpw i‡-amb tImS-Xn-I-fn-sem-∂mWv C¥y-bpsS kq{]ow tImS-
Xn. cW LS-\sb hymJym-\n-°p-∂-Xn-epw, AXns\ kwc-£n-°p-∂-Xnepw
1950 apX¬ Xs∂ hfsc {][m-\-s∏´ ]¶mWv \oXn \ymb hn`mKw hln-®ph-
cp-∂Xv. \oXn\ymb hn`m-K-Øns‚ ]¶ns\°pdn®pw {]m[m-\y-sØ-°p-dn®pamWv
Cu A[ym-b-Øn¬ \n߃ ]Tn-°p-∂-Xv. \ΩpsS Ah-Im-i-߃ kwc-£n-
°p-∂-Xn¬ \oXn-\ymb hn`m-K--Øn-\p-ff {]m[m-\y-sØ-°p-dn®v "auenImh-Im-
i-߃' F∂ A[ym-b-Øn¬ \Ωƒ hmbn-®-Xm-W-t√m. Xmsg ]d-bp∂ Imcy-
߃ {Kln-°p-∂-Xn\v Cu A[ym-b-Øns‚ ]T\w \sΩ klm-bn-°pw.
* "\oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ kzmX{¥yw' F∂-Xns‚ A¿∞w.
* \ΩpsS Ah-Im-i-߃ kwc-£n-°p-∂-Xn¬ C¥y≥ \oXn-\ymb hn`m-K-
Øns‚ ]¶v.
* `c-W-L-S-\sb hymJym-\n-°p-∂-Xn¬ \oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ ]¶v.
* C¥ybn¬ ]m¿e-sa‚pw \oXn \ymb hn`m-Khpw XΩn-ep-ff _‘w.
146
Indian Constitution at Work
Hcp kzX{¥ \oXn\ymb hn`m-K-Øns‚ Bh-iy-I-X-sb¥v
˛ Why do we need an Independent Judiciary?)GsXmcp kaq-l-Ønepw, hy‡n-IƒXΩn-epw, hy‡n-Ifpw kwL-ßfpw
(groups) XΩnepw, hy‡nIfpw kwL-ßfpw Kh¨sa‚pw XΩnepw X¿°-
ß-fp-≠m-hpI kzm`m-hn-I-am-Wv. \nb-a-hmgvN (Rule of Law) F∂ XXz-Øns‚
ASn-ÿm-\-Øn¬ {]h-¿Øn-°p∂ kzX-{¥-amb Hcp ÿm]\w CØ-c-Øn-
ep-ff F√m X¿°-ßfpw Xo¿∏m-°p-∂Xn\v Bh-iy-am-Wv F∂XmWv \nb-a-
hmgvN F∂Xv sIm≠v A¿∞-am-°p-∂Xv. F√m hy‡n-Ifpw, kº-∂cpw Zcn-
{Z-cpw, kv{XoIfpw, ]pcp-j≥amcpw, apt∂m°°mcpw ]nt∂m-°-°mcpw Htc
\nb-a-Øn\v hnt[-b-cmWv. \oXn \ymb hn`m-K-Øns‚ apJy-Np-a-Xe \nba
hmgvN kwc£n°p-Ibpw \nb-a-Øns‚ ]c-
am-[n-Imcw Dd-∏p-h-cp-Øp-Ibpw sNøpI
F∂-Xm-Wv. hy‡n-I-fpsS Ah-Im-i-߃
kwc-£n-°p-I, \nb-a-]-c-ambn X¿°-߃
Xo¿∏m-°p-I, P\m-[n-]Xyw Hcp hy‡n-
bpsStbm kwL-Øn-s‚tbm tkz—m-[n-]-Xy-
Øn-te°v hgn amdp-∂n√ F∂p-d-∏p-h-cp-
ØpI F∂n-hbpw \oXn \ymb hn`m-K-
Øns‚ a‰v Npa-XeIfmWv. Cu Npa-X-e-
Iƒ ^e-{]-Z-ambn \n¿Δ-ln-°W-sa-¶n¬
\oXn \ymb hn`m-Kw, cmjv{Sob kΩ¿Z-ß-
fn¬ \n∂v ]q¿W-ambpw kzX-{¥-am-tI-
≠Xm-Wv.
\oXn-\ymb hn`mKØns‚ kzmX{¥yw F∂-
Xp -sIm≠v F¥m-W¿∞-am -°p -∂Xv?
Fßs\ Cu kzmX{¥yw Dd-∏p-h-cp-Ømw?
\oXn -\ymb hn`m -K -Øns‚
kzmX{¥yw (Independence of Ju-diciary)efn-X-ambn ]d-™m¬ \oXn-\ymb hn`m-K-
Øns‚ kzmX{¥yw F∂XvsIm≠v A¿∞-
am-°p-∂-Xv,
$ Kh¨sa‚ns‚ a‰v LS-I-ß-fmb
\nba \n¿ΩmW k`bpw (Legislature)"apjvSn-bp≤w th≠ CXv \nb-a-hm-gvN-bmWv'
READ A CARTOON
R K
Lax
man
in T
he
Tim
es o
f In
dia
.
147
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
Imcy \n¿Δ-lW hn`m-Khpw (Executive ) \oXn \ymb hn`m-
K-Øns‚ (Judiciary) Npa-X-e-Iƒ \n¿Δ-ln-°p-∂-Xn¬ XS w
krjvSn-°m-Xn-cn-°p-I:
$ \oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ Xocp-am-\-ß-fn¬, Kh¨sa‚ns‚
a‰v c≠v LS-I-ß-fmb \nb-a-\n¿ΩmW k -bpw, Imcy \n¿Δ-
lW hn`m-Khpw CS-s]-Sm-Xn-cn-°p-I.
$ `btam ]£-t -Ztam C√m-sX, \ymbm[n-]≥am¿°v Xß-fpsS
Npa-X-e-Iƒ \n¿Δ-ln-°m≥ Ign-bpI F∂n-h-bm-Wv.
A\n-b-{¥n-X-amb A[n-Im-c-sat∂m DØ-c-hm-Zn-Xz-an-√mbva
Ft∂m kzX{¥ \oXn\ymb hn`mKw F∂XpsIm≠v A¿∞-
am°p∂n√. cmPysØ P\m-[n-]Xy cmjv{Sob kwhn-[m-\-Øn-s‚
Hcp mK-amWv \oXn-\ymb hn`m-Kw. AXn-\m¬ Xs∂ \oXn\ymb
hn`m-K-Øn\v cmPyØns‚ c-W-L-S\tbmSpw P\m-[n-]Xy ]mc-
º-cy-tØmSpw P\-ß-tfmSpw DØ-c-hm-Zn-Xz-ap-≠v.
\oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ kzmX{¥yw Fßn-s\-bmWv kwc-
£n-°p-Ibpw Dd∏p hcp-Øp-Ibpw sNbvXn- p-f-fXv?
hnhn[ \S-]-Sn-I-fn-eqsS mc-X-Øns‚ c-W-L-S\ \oXn-\ymb
hn`m-K-Øns‚ kzmX{¥yw Dd-∏p-h-cp-Øn-bn-cn-°p-∂p. \ymbm-[n-
]≥amcpsS \nb-a\ {]{In-b-bn¬ \nb-a-\n¿ΩmW k` CS-s]-Sp-
∂n-√. AXp-sIm≠v Xs∂ Ch-cpsS \nb-a-\-Øn¬ I£n-cm-jv{So-
b-Øn\v Imcy-amb ]s¶m-∂p-an-s√∂v hniz-kn-°-s∏-Sp-∂p. Hcmƒ,
\ymbm-[n-]-\mbn \nb-an-°-s∏-S-W-sa-¶n¬ H∂p-In¬ Hcp \nb-a-]-
fin-X-\m-bn-cn-°-Ww, As√-¶n¬ A`n- m-j-I\mbn A\p- h ]cn-
Nbw D≠m-h-Ww. Hcm-fpsS cmjv{So-bm- n-{]m-b-tam, cm{„ob hnt[-
b-Xztam \ymbm-[n-]-\mbn \nb-an-°-s∏-Sp-∂-Xn-\p-ff am\Z-fi-
ßf√
\ymbm-[n-]≥am¿°v Hcp \n›n-X-amb HutZym-KnI Imem-h-
[n-bp-≠v. Ah¿°v hnc-an-°¬ {]mbw FØp-∂Xv hsc tPmen-
bn¬ XpScmhp-∂-XmWv. hfsc A]q¿Δ-ambn am{Xta Ahsc
tPmen-bn¬ \n∂pw \o°w sNøm-dp-f-fq. Ah-cpsS tPmen ÿncX
Dd-∏p-h-cp-Øn-bn- p-≠v. btam ]£-t -Ztam C√msX tPmen sNøp-
∂-Xn\v Ahsc {]m]vX-cm-°p-∂Xv Cu sXmgn¬ kpc-£n-X-Xz-am-
Wv. \ymbm-[n-]≥amsc X¬ÿm-\-Øp-\n∂pw \o°w sNøp-∂-
Xn\v hfsc {]bm-k-ta-dnb Hcp \S-]-Sn-{I-a-amWv `c-W-L-S\
\n¿t±-in-°p-∂-Xv. (Impeachment) \ymbm-[n-]≥am-cpsS sXmgn¬
kpc-£n-XXzw Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-Xn\p th≠n-bmWv `c-W-L-S\
c≠mw A≤ym-b-Øn¬ kqNn-∏n® am®-ens‚ tIkv F\n-t°m¿Ω-bp-≠v. Ah¿ ]d-bp-∂ns√ sshIn e`n -°p∂\oXn, \ntj-[n-°-s∏-Sp∂\oXn-bm-W∂v C°m-cy-Øn¬Bsc-¶nepw Fs¥-¶nepwsNtø-≠-Xp≠v.
148
Indian Constitution at Work
\n¿Ωm-Xm-°ƒ CØ-c-Øn-semcp \S-]Sn {Iaw \n¿t±-in-®-Xv.
kmº-Øn-I-amb Imcy-߃°mbn \oXn\ymb hn`m-K-Øn-\v, \nba
\n¿ΩmW k`tbtbm, Imcy \n¿Δ-lW hn`m-K-sØ-tbm B{i-bn-t°-≠-
Xn-√. \ymbm-[n-]≥am-cpsS iº-fhpw a‰m-\p-Iq-ey-ßfpw \nba \n¿ΩmW
k -bpsS AwKo-Im-c-Øn\v hnt[-b-a√ F∂v c-W-L-S\ hyhÿ sNbvXn-
cn-°p-∂p. AXp-t]mse Xs∂ Ah-cpsS Xocp-am-\-߃°pw \S-]-Sn-Iƒ°pw,
hy‡n-]-c-amb hna¿i-\-Øn¬ \n∂pw kwc-£Ww \¬In-bn-cn-°p-∂p. AØ-
c-Øn¬ hna¿in-°p-∂-hsc tImS-Xn-b-e£yIp‰w (contempt of court) NpaØn
hnNm-cW sNøp-∂-Xn\v tImS-Xn°v A[n-Im-c-ap-≠v. \oXn-bp-‡-a-√mØ
hna¿i-\-ß-fn¬ \n∂pw \ymbm-[n-]≥amsc kwc-£n-°p-∂-Xn\v tImS-Xn-bpsS
Cu A[n-Imcw ^e-{]-Z-am-Wv. Hcp \ymbm-[n-]s\ ÿm\-{`-jvS-\m-
°p∂Xn\mbn c-W-L-S\ \n¿t±-in-®n- p≈ \S-]-Sn-{I-a-ß-fpsS mK-am-b-√msX
\ymbm-[n-]-cp-sS s]cp-am‰w kw_-‘n®v N¿® sNøm≥ ]m¿e-sa‚n\v Ign-
bp-I-bn-√. hna¿i\ hnt[-b-amIpw F∂ `bw IqSmsX \oXn \n¿Δ-lWw
\S-Øp-∂-Xn-\p-ff kzmX{¥yw CXp-hgn \oXn-\ymb hn`m-K-Øn\v e`n-°p-
∂p.
F\n°v `b-ap-≠v, Rm≥Bi-¶m-Ip-e-\mWv Hcp P\m-[n-]-Xy-Øn¬ \n߃°v{][m\a{¥ntbtbm, {]kn-U ‚ n s \ t ∏ m e p t a mhna¿in°mw ]s£ \ymbm-[n-]≥amsc hna¿in-°m-\m-hn√. F¥mWv Cu tImS-Xn-b-e£yw? Cu Imcy-ßsfIpdnNv Rm≥ tNmZy-߃tNmZn -®m¬ AXvtImSXnbe-£y-am-hptam?
]T-\-{]-h¿Ø-\-߃ (Activity)Xmsg ]d-bp∂ hnj-b-Øn¬ ¢m n¬ Hcp kwhmZw
kwL-Sn-∏n-°p-I.
Xmsg sImSp-Øn- p-f-f-Xn¬ GsXms° LS-I-ß-fmWv
hn[n {]kvXm-hn-°p-∂-Xn¬ \ym[n-]≥am¿°v \nb-{¥-
W-ß-fm-hp-∂Xv? CXv \oXoI-cn-°-Ø-°-Xm-sW∂v
\n߃ Icp-Xp-∂pt≠m?
$ `c-W-L-S\
$ Iogvhg-°-߃
$ a‰v tImS-Xn-I-fpsS A`n-{]mbw
$ s]mXpP\m- n-{]mbw
$ \nb-a-Øns‚ ]mc-ºcyw
$ \nb-a-߃
$ ka-b-Ønt‚bpw DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw A]-cym-
]vXX
$ s]mXp-P\ hna¿i-\-tØm-Sp-ff bw
$ Imcy \n¿Δ-lW hn`m-K-Øns‚ CS-s]-S-ep-≠m-
Iptam F∂ bw (Fear of action by Executive)
149
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
PUvPnamcpsS \nb-a\w
PUvPn-am-cpsS \nb-a\w Hcp ImeØpw cmjv{Sob hnhm-Z-ß-fn¬
\n∂pw ap‡-am-bn-cp-∂n-√. CXv cmjv{Sob {]{In-b-bpsS `mK-am-
Wv. c-W-L-S\ Fßn-s\-bmWv hymJym-\n-°s∏-Sp-∂Xv F∂Xv
kp{]ow tImS-Xn-bnepw sslt°m-S-Xn-bnepw PUvPn-am-cmbn tkh-
\-a-\p-jvTn-°p-∂-hsc B{i-bn®v hyXym-k-s∏- n-cn-°pw. \ymbm-[n-
]≥am-cpsS cmjv{Sob XXz-im-kv{Xw, kPo-hhpw ZrV-hp-amb
\oXn\ymb hn`mKw F∂-Xn-s\-°p-dnt®m \nb-{¥n-Xhpw {]Xn--_-
≤-hp-amb (Committed) \oXn \ymb hn`mKw F∂-Xn-s\-°p-dnt®m
D≈ Ah-cpsS ImgvN-∏m-Sp-Iƒ F∂nh \n¿Ωn-°-s∏-Sp∂ \nb-a-
ß-fpsS hn[n \n¿Æ-bn-°p-∂-Xn¬ i‡-ambn kzm[o-\n°p-∂p.
a{¥nk`, Kh¿W¿am¿, apJy-a-{¥n-am-¿, kq{]ow tImSXn No^v
PÃnkv F∂-nhsc√mw \ymbm-[n-]≥amcpsS \nb-a-\-{]-{In-bsb
kzm[o-\n-°p-∂p-≠v.
kp{]ow tImSXn No v PÃn-kns‚ \nb-\-asØ kw_-‘n-
®-nS-tØm-fw, h¿j-ß-fm-bn-´p-ff Hcp Iogvhg°w kq{]ow tImS-
Xn-bnse G‰hpw apXn¿∂ PUvPnsb, No^v PÃn-kmbn \nb-an-
°pI F∂-Xm-Wv. Aßns\bmsW-¶nepw Cu Iogvhg°w c≠p
Xh-W -ew-Ln-°-s∏- n- p-≠v. kp{]ow tImSXn-bnse apXn¿∂ aq∂p
PUvPn-amsc adn-I-S-∂p-sIm-≠mWv 1973 ¬ PÃnkv F.F≥. sd
(Justice A.N.Ray) No v PÃn-kmbn \nb-an-°-s∏- -Xv. ho≠pw 1975
¬ PÃnkv F®v. B¿.-J-∂sb adn-I-S-∂p-sIm-≠v Pkv‰nkv Fw.F-
®v. _Kv (Justice M.H. Beg) kp{]ow tImSXn No^v PÃn-kmbn
\nb-an-°-s∏- p.
kp{]ow tImSXn No v PÃn-kp-ambn IqSn-bm-tem-Nn® tij-
amWv kp{]ow tImS-Xn-bnse a‰v PUvPn-am-sc-bpw, sslt°m-SXn
PUvPn-am-scbpw {]kn-U‚ v \nb-an-°p-∂-Xv. e-Øn¬ CXn-\¿∞w
Ch-cpsS \nb-a-\-Øn¬ A¥na Xocp-am\w FSp-°m-\p-ff A[n-
Imcw a{¥n-k- -bn¬ \n£n-]vX-amWv F∂-XmWv. Aßn-s\-bm-sW-
¶n¬ No v PÃn-kp-am-bp-ff IqSnIm-gvN-bpsS {]k-‡n F¥m-Wv?
Cu Imcyw kp{]ow tImS-Xn-bpsS apºmsI 1982 apX¬ 1998
hsc-bp-ff Ime-b-f-hn¬ \nc-h[n XhW hcp-I-bp-≠m-bn. No v
PÃn-kns‚ ]¶v hnZ-Kv[m- n-{]mbw \¬IpI F∂Xp am{X-am-sW-
∂mWv XpS-°-Øn¬ tImS-Xn°v tXm∂n-b-Xv. No^v PÃn-kns‚
A`n-{]mbw {]kn-U‚ v kzoI-cnt°≠Xm-sW∂v ]n∂oSv tImSXn
\ne-]m-sS-SpØp. Ah-km-\w, tImSXn \qX-\-amb Hcp \S-]Sn {Iaw
PUvPn-am-cpsS \nb-a-\-Øn¬a{¥n k`°v Hcp {][m\ ]¶vD≠m-tb-°p-sa∂v Xs∂-bmWvRm≥ Nn¥n-°p-∂-Xv. As√-¶n¬ kzbw \nb-an-°p∂ HcpkanXn BtWm \oXn-\ymbhn`mKw?
150
Indian Constitution at Work
\n¿t±-in-®p. kp{]ow tImS-Xn-bnse \mev apXn¿∂ PUvPn-am-cp-ambn IqSn-bm-
tem-Nn®v \nb-an-°-s∏-tS-≠-h-cpsS t]cp-Iƒ No v PÃnkv ip]m¿i sNøp-I.
Aßns\ \nb-a\-Øn-\mbn ip]m¿i sNøp-∂-Xn\v "sImfo-Pn-bm-en‰n k{º-
Zmbw' (Principle of Collegiality) kp{]ow tImSXn hyhÿ sNbvXp. Aßns\,
\ne-hn¬ \nb-a\ Imcy-Øn¬ kp{]ow-tIm-S-Xn-bnse apXn¿∂ \mev PUvPn-am-
c-S-ßp∂ kan-Xn-bpsS A`n-{]m-b-Øn-\mWv ap≥Xq-°w. Aßns\, \oXn-\ymb
hn`m-K-Ønse \nb-a-\-Im-cy-Øn¬ kp{]ow tImS-Xn-bpw, a{¥n k`bpw {][m-
\-s∏´ ]¶p hln-°p-∂p.
\ymbm-[n-]≥amsc ÿm\-{`-jvS-cm-°¬ (Removal of Judges)
kp{]ow tImS-Xn-bn-se-bpw, sslt°m-S-Xn-I-fn-sebpw \ymbm-[n-]≥amsc
X¬ÿm-\-Øp-\n∂pw \o°w sNøp-I F∂Xv AXy-[nIw _p≤n-ap- p≈ Imcy-
amWv. sXfn-bn-°-s∏´ s]cp-am‰ Zqjy-Øn-t‚-tbm {]m]vXn-bn-√m-bva-bp-sStbm
ASn-ÿm-\-Øn¬ am{Xta Chsc \o°w sNøm\m-hq. PUvPn-s°-Xn-cmbn D∂-
bn-°p∂ Btcm-]-W-߃ Dƒs°m-f-fp∂ Hcp {]tabw ]m¿e-sa‚ns‚ c≠v
k`-I-fpw {]tXyI qcn-]-£-tØmsS (Special Majority) AwKo-I-cn-®n-cn-°-
Ww. {]tXy-I- q-cn-]£w F∂m¬ F¥mWv F∂v \n߃ Hm¿Ωn-°p-∂pt≠m?
sXc-s™-Sp-∏n-s\-Ip-dn-®p-ff A≤ym-b-Øn¬ \Ω-fXv ]Tn-®n- p-≠v. Hcp \ymbm-
[n-]s\ X¬ÿm-\Øp \n∂pw \o°w sNøm≥ hfsc _p≤n-ap- m-sW∂v Cu
\S-]-Sn-{I-a-߃ hy‡-am-°p-∂p. ]m¿e-sa‚ v AwK-߃°n-S-bn¬ s]mXp-hmb
Hcp ka-hm-b-ans-√-¶n¬ Hcp \ymbm-[n-]s\ \o°w sNøm-\m-hn-√. -{]-tXyIw
{i≤n-t°≠ as‰mcp Imcyw \ymbm-[n-]≥am-cpsS \nb-a-\-Øn¬ Imcy \n¿h-
lW hn`m-K-Øn-\pw, Ahsc X¬ÿm-\Øv \n∂pw \o°w sNøp-∂-Xn¬
\nba \n¿ΩmW k -°p-amWv \n¿Wm-bI ]¶p-f-f-Xv. CXv \oXn-\ymb hn`m-
K-Øns‚ kzmX-{¥yhpw H∏w LS-I-߃°n-S-bnse A[n-Im-c-kw-Xp-e-\hpw
(Balance of power) Dd-∏p-h-cp-Øn-bn-cn-°p-∂p. CtX-hsc Hcp Xh-W-am-{X-amWv
kp{]ow tImS-Xn-bnse Hcp \ymbm-[n-]s\ \o°w sNøm-\p-ff Hcp {]tabw
]m¿e-sa‚ns‚ ]cn-K-W-\°v h∂n- p-f-f-Xv. aq∂n¬ c≠v qcn-]£w B {]ta-
b-Øn\v A\p-Iq-e-ambn e`n-®p-sh-¶nepw k -bpsS BsI AwK-kw-Jy-bpsS
`qcn-]£w (absolute majority) e`n-°msX t]mb-Xn-\m¬ \ymbm-[n-]s\
X¬ÿm\Øv \n∂pw \o°w sNøm\m-bn-√.
Hcp \ymbm-[n-]s\ ÿm\-{`-jvS-\m-°p-∂-Xn-\p-ff hn^e{iaw (Unsuccessful Attempt to Remove a Judge)Hcp kp{]ow tImSXn \ymbm-[n-]s\ ÿm\-{ -jvS-\m-°p-∂-Xn-\p-ff C¥y-bnseBZysØ {]ta-b-Øn\v A\p-Iq-e-ambn 1991 ¬ ]m¿e-sa‚nse 108 AwK-߃
H∏p h®p. ]©m_v sslt°m-SXn No v PÃ-kmbn {]h¿Øn-°p∂ Ime-b-f-hn¬ s]mXp-[\w Zpcq-]-tbmKw sNbvXp F∂-Xm-bn-cp∂p Pkv‰nkv cma-kzm-
151
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
an-s°-Xn-sc-bp-ff Bt£-]w. ÿm\ {`jvS\m-°¬ \S-]-Sn-Iƒ ]m¿e-sa‚n-em-cw-`n®v Hcp h¿j-Øn\v tijw 1992 ¬ kp{]ow tImSXn PUvPn-am-c-S-ßp∂ Hcp D∂-X-Xe At\z-jW IΩo-j≥ PÃnkv cma-kzman Ip‰-°m-c-
\m-sW∂v Is≠-Øn. [m¿Ωn-I-X-bpsS A[x-]-X\w, HutZym-KnI ]Z-hn-bpsSt_m[-]q¿Δhpw {]I-S-hp-amb h≥tXm-Xn-ep-ff Zpcp-]-tbm-Kw, \nb-a-]-c-ambN -ß-fpsS ewL-\w, kzImcy Bh-iy-߃°mbn s]mXp-[\w Zpcq-]-tbmKw
sNø¬ F∂nh ]©m_v lcn-bm\ No^v PÃn-km-bn-cns° PÃnkv cma-kzman sNbvX-Xmbn At\z-jW IΩo-j≥ Is≠-Øn. C{X i‡-ambIp‰]{Xw D≠m-bn-cp-∂n- p-t]mepw X\n-s°-Xn-sc-bp-ff ]m¿e-sa‚ns‚ ]pd-
Øm-°¬ {]ta-bsØ PÃnkv cma-kzman AXn-Po-hn-®p. k -bn¬ lmP-cmbnthm´p-sNbvX AwK-ß-fpsS aq∂n¬ c≠v qcn-]£w {]ta-b-Øn\v A\p-Iq-e-ambn e`n-®p-sh-¶n-epw, tIm¨{Kkv ]m¿´n k -bnse thms -Sp-∏n¬ \n∂pw
hn´p-\n-∂p. thms -Sp-∏n¬ \n∂pw tIm¨{Kkv ]m¿´n hn´p-\n-∂-Xn-\m¬ k -bpsS BsI AwK-kw-Jy-bpsS ]IpXn t]cpsS ]n¥pW {]ta-b-Øn\v A\p-Iq-e-ambn In´msX t]mhp-Ibpw {]tabw ]cm-P-b-s∏-Sp-Ibpw sNbvXp.
\oXn\ymb hn`m-K-Øns‚ LS\ (Structure of the Judiciary)Hcp GI kwtbm-PnX \oXn \ymb hyh-ÿ-bmWv C¥y≥ `c-W-L-S\hyhÿ sNøp-∂-Xv. CXp-sIm-≠¿∞-am-°p-∂-Xv, a‰v ]e s^U-d¬ cmPy-
ß-fn-ep-ap-f-f-Xp-t]mse C¥y-bn¬ kwÿm-\-߃°v {]tXy-I-amb \oXn-\ymb kwhn-[m\w C√ F∂-Xm-Wv. C¥y-bnse \oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚LS\ Hcp ]nc-an-Uns‚ BIr-Xn-bn-em-Wv. G‰hpw apI-fn-embn kp{]ow
tImSXn AXn\v Xmsgbmbn sslt°m-S-Xn-Iƒ, AXn\pw Xmsg-bmbn Pn√mtImS-Xn, G‰hpw ASn-bn-embn Iogvt°m-S-Xn-Ifpw (Xmsg sImSp-Øn-´p-ff
]T\ ]ptcm-KXn ]cn-tim-[n-°pI
$ PpUo-j-dn-bpsS kzmX{¥yw F¥p-sIm≠v {][m-\-s∏- -Xm-Ip∂p?
$ Imcy-\n¿h-lW hn`m-K-Øn\v (Executive) PUvPn-amsc \nb-an-
°m-\p≈ A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°-W-sa∂v \n߃ Icp-Xp-
∂pt≠m?
$ PUvPn-amsc \nb-an-°p-∂-Xn-\p≈ \S-]-Sn-{I-a-ß-fn¬ am‰w hcp-
Øp-∂-Xn-\p≈ \n¿t±-i-߃ ka¿∏n-°m≥ \nßt-fmSv Bh-iy-
s∏-´m¬ F¥p am‰-ß-fmWv \n߃ \n¿t±-in-°pI?
152
Indian Constitution at Work
Ub{Kw t\m°p-I) Iogvt°m-S-Xn-Iƒ ta¬t°m-S-Xn-I-fpsS t\cn- p≈ ta¬t\m--Øn-emWv {]h¿Øn-°p-∂-Xv.
kp{]ow tImS-Xn-bpsS A[n-Im-c-]-cn[n (Jurisdiction of Su-preme Court)temIØnse G‰hpw A[n-Im-c-ap-ff tImS-Xn-Ifn¬ H∂mWv C¥y-bpsS
kp{]ow tImS-Xn. F∂n-cp-∂mepw c-W-L-S\ \n›-bn-®n- p-ff ]cn-[n-°p-f-fn-
emWv AXv {]h¿Øn-°p-∂-Xv. kp{]ow-tIm-S-Xn-bpsS Npa-X-e-Ifpw DØ-h-c-
hm-Zn-Xz-ßfpw `c-W-L-S\ \n¿h-Nn-®n-´p-≠v. kp{]ow tImS-Xn°v IrXy-amb
A[n-Imc ]cn-[n-bp-≠v.
Supreme Court of India Its decisions are binding on all courts. Can transfer Judges of High Courts. Can move cases from any court to itself. Can transfer cases from one High Court to
another.
High Court Can hear appeals from lower courts. Can issue writs for restoring Fundamental
Rights. Can deal with cases within the
jurisdiction of the State. Exercises superintendence and control
over courts below it.
District Court Deals with cases arising in the
District. Considers appeals on decisions
given by lower courts. Decides cases involving serious
criminal offences.
S u b o r d i n a t eCourts Consider cases of
civil and criminalnature
C¥y≥ kp{]ow tImSXn$ kp{]ow tImS-Xn-bpsS Xocp-am-\-߃ cmPysØ F√m tImS-Xn-
Iƒ°pw _m[-I-amWv$ sslt°m-SXn PUvPn-amsc ÿew am‰m≥ Ign-bp-∂p.$ cmPysØ GXp tImS-Xn-bn¬ \n∂pw hyh-lm-c-߃ (cases) kp{]ow
tImS-Xn-bn-te°v am‰mw.$ Hcp sslt°m-S-Xn-bn¬ \n∂pw as‰mcp sslt°m-S-Xn-bn-te°v hyh-
lm-c-߃ am‰p-∂p.
sslt°m-SXn$ Iog vt°mS -Xn -I -fn¬ \n∂pff A∏o -ep -Iƒ
tIƒ°p∂p$ auen-Im-h-Im-i-߃ ]p\x-ÿm-]n-°p-∂-Xn-\mbn dn´p-
Iƒ ]pds∏Sphn-°p∂p$ kwÿm-\-Øns‚ A[n-Im-c-]-cn-[n-°p-f-fn-ep-≠m-
hp∂ X¿°-ß-fn¬ Xo¿∏p I¬∏n-°p-∂p.$ Iogvt°m-S-Xn-I-fpsS ta¬t\m´ \nb-{¥W Npa-X-e-
Iƒ hln-°p-∂p.
Pn√m tImSXn$ Hcp Pn√-°p-f-fn-ep-≠m-Ip∂ X¿°-ß-
fn¬ Xo¿∏p-I¬∏n-°p-∂p.$ Iogvt°m-S-Xn-I-fn¬ \n∂p-ff A∏o-ep-
Iƒ tIƒ°p∂p$ Kpcp-X-c-amb {Inan-\¬ Ip‰-ß-fn¬
Xo¿∏p I¬∏n-°p-∂p.
Iogvt°m-S-Xn-Iƒ$ knhn¬ kz`m -hhpw,
{Inan-\¬ kz`m-hhpapffX¿°-߃°v Xo¿∏vI¬∏n-°p∂p
153
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
X\Xv A[n-Im-c-߃ (Original Jurisdiction)Nne hyhlm-c-߃ Iogvt°m-S-Xn-I-fn-se-ØmsX Xs∂ t\cn v kp{]ow tImS-Xn-bn¬ ]cn-K-W-\-s°-Sp-°m-hp-∂-Xm-Wv. apI-fn¬ X∂n-cn-°p∂ Ub-{K-Øn¬\n߃ Hcp Imcyw {i≤n-®n´p≠m-hpw, tI{μhpw kwÿm-\-ßfpw XΩn-ep-
ff X¿°-߃ t\cn v kp{]ow tImS-Xn-bp-sS ]cn-K-W-\-°mWv hcn-I. s^U-d¬ Imcy-ß-fp-ambn _‘-s∏´ X¿°-ß-fn¬ kp{]ow tImS-Xn-bv°v Hcpa[y-ÿs‚ ]¶v Dd-∏n-°p-∂XmWv X\Xv A[n-Im-c-߃. s^U-d¬ k{º-
kp{]ow tImS -Xn -bpsS A[n-Im-c-]-cn[n
X\Xv A[n-Im-c-߃: tI{μK h ¨ s a ‚ p wk w ÿ m \Kh¨sa‚pIfpwXΩn-ep-ff X¿°-߃, kwÿm\K h ¨ s a ‚ p -Iƒ°nS-bn-ep-≠m-hp∂ X¿°-߃F∂n-h-b°v Xo¿∏p-I¬∏n-°p-∂p.
A∏o-e-[n-Im-c-߃:knhn¬, {Inan-\¬ c-W-L-S\ hnj-b-߃F∂nh kw_-‘n®vIogvt°m-S-Xn-I-fn¬\n∂p-ff A∏o-ep-Iƒ]cn-K-Wn®v Xo¿∏vI¬∏n-°p-∂p.
D]-tZ-im-[n-Imcw:s]mXp {]m[m-\y-ap-ff hnj-b-ßfnepw,\nb-aØnepw cmjv{S-] -Xn°v D]-tZiw\¬Ip-∂p.
dn´p-Iƒhy‡n-I-fpsS auen-Im-h-Im-i-߃kwc-£n-°p-∂-Xn-\m-bn, tl_n-bkvtIm¿]-kv, am≥U-a-kv, s{]mln-_n-j≥, tIzmhm-d-t‚m, sk¿jn-tbm-ddnapX-em-b dn´p-Iƒ ({]tXyI DØ-c-hp-Iƒ) ]pd-s∏-Sp-hn-°p-∂p.
{]tXyI A[n-Im-c-߃C¥y-bpsS q{]-tZ-i-Øn-\p-≈nse GsXmcp tImS-Xnbpw ]pd-s∏-Sp-hn-°p∂ DØ-cthmXocp-am-\tam kw_-‘n-®p≈ A∏o-ep-Iƒ A\p-h-Zn-°p-hm-\p-ff A[n-Im-cw.
154
Indian Constitution at Work
Zm-b-Øn¬ tI{μ Kh¨sa‚pw kwÿm\ Kh¨sa‚p-Ifpw XΩnepw hnhn[kwÿm\ Kh¨sa‚p-Iƒ XΩnepw \nb-a-]-c-amb X¿°-߃ D≠m-IpI
kzm`m-hn-I-am-Wv. CØ-c-Øn-ep-ff hnj-b-ß-fn¬ Xo¿∏p-I¬∏n-°p-∂-Xn-\p-ffA[n-Imcw \n£n-]vX-am-bn-cn-°p-∂Xv kp{]ow tImS-Xn-bn-em-Wv. CXp-ambn _‘-s∏´ hyh-lm-c-߃ kp{]ow-tIm-S-Xn-bmWv ]cn-K-Wn-t°-≠Xv. kp{]ow tImS-
Xn°v am{X-ap-ff Cu A[n-Im-c-sØ-bmWv X\Xv A[n-Im-c-߃ (Originaljurisdiction) F∂v ]d-bp-∂Xv. CØcw hnj-b-߃ ]cn-K-Wn-°p-∂-Xn-\p-ffA[n-Imcw sslt°m-S-Xn-Iƒt°m, a‰v Iogvt°m-S-Xn-Iƒt°m C√. Cu A[n-
Im-c-ap-]-tbm-Kn®v kp{]ow tImSXn tI{μ Kh¨sa‚n-t‚bpw kwÿm\ßfp-sSbpw c-W-L-S-\m-]-c-amb A[n-Im-c-ßsf hymJym-\n-°p-Ibpw Ah¿°n-S-bn-ep-ff X¿°-߃°v Xo¿∏v I¬∏n-°p-Ibpw sNøp-∂p.
dn´p-Iƒ ]pds∏Sp-hn-°m-\p-ff A[n-Imcw (Writ Jurisdiction)auen-Im-h-Im-i-߃ F∂ A≤ym-b-Øn¬ ]Tn-®-Xp-t]m-se, GsXmcp hy‡n-°pw, Abm-fpsS GsX-¶nepw Hcp auen-Im-h-Imiw ewLn-°-s∏´p F∂p
tXm∂n-bm¬, ]cn-lm-c-Øn-\mbn t\cn v kp{]ow tImS-Xnsb kao-]n-°m-hp-∂-Xm-Wv. auen-Im-h-Imiw ]p\x-ÿm-]n-°p-∂-Xn-\mbn dn´p-I-fpsS cq]-Øn¬kp{]ow tImS-Xn°v {]tXyI DØ-c-hp-Iƒ ]pd-s∏-Sp-hn-°m-hp-∂-Xm-Wv.
sslt°m-S-Xn-Iƒ°pw CØ-c-Øn¬ dn´p-Iƒ ]pd-s∏-Sp-hn-°m-\p-ff A[n-Im-c-ap-≠v. auen-Im-h-Imi ewL-\-ap-≠m-hp-tºmƒ Hcp hy‡n°v t\cn v kp{]owtImS-Xn-tbtbm As√-¶n¬ sslt°m-S-Xn-tbtbm ]cn-lm-c-Øn-\mbn kao-]n-
°m-hp-∂-Xm-Wv. Imcy \n¿Δ-lW hn`mKw, Hcp {]tXyI coXn-bn¬ {]h¿Øn-°p-hm-t\m, {]h¿Øn-°m-Xn-cn-°p-hmt\m th≠n dn´p-I-fn-eqsS tImS-Xn-Iƒ°vDØ-chv ]pd-s∏-Sp-hn-°p-hm-≥ Ign-bpw.
A∏o-e-[n-Imcw
C¥y-bnse G‰hpw Db¿∂ A∏o¬ tImS-Xn-bmWv kp{]ow tImSXn.sslt°m-S-Xn-bpsS Xo¿∏p-Iƒs°-Xnsc Hcp hy‡n°v kp{]ow tImS-Xn-bn¬
A∏o¬ ka¿∏n-°m-hp-∂-Xm-Wv. F∂m¬ \ne-hn-ep≈ \nb-a-Øn-t‚tbm, c-W-L-S-\-bp-sStbm Kuc-h-Xc-amb hymJym\w Bh-iy-s∏-Sp-∂Xpw A∏o¬\¬Im≥ tbmKy-am-sW∂v sslt°m-SXn km£y-s∏-Sp-Øp∂ hyh-lm-c-ß-
fmWv kp{]ow tImS-Xn-bpsS ]cn-K-W-\°v hcp-I. CXv IqSmsX {Inan-\¬Ip‰-ß-fn¬ Iogvt°m-SXn h[ in£ hn[n® Hcmƒ°v sslt°m-S-Xn-tb-tbm,kp{]ow tImS-Xn-tbtbm A∏o-ep-ambn kao-]n-°m-hp-∂-Xm-Wv. AtX-k-abw
sslt°m-SXn A∏o¬ A\p-h-Zn-®n- n-√mØ hyh-lm-c-ß-fnepw kp{]ow tImS-Xn°v kzta-[bm A∏o¬ A\p-h-Zn-°m-\pw, sslt°m-S-Xn-bpsS hn[n ]p\x-]-cn-tim-[n-°m\pw Xo¿®-bmbpw A[n-Im-c-ap-≠v. Hcp hyh-lm-chpw AXp-ambn
_‘-s∏´ \nba {]iv\-ßfpw ]p\x-]-cn-tim-[n-°pI F∂-XmWv A∏o-e-[n-Imcw F∂-Xp-sIm≠v A¿∞-am-°p-∂Xv. IogvtIm-SXn a\- n-em-°n-b-Xn¬\n∂pw hyXykvX-ambn \nb-a-Ønt\m c-W-L-S-\t°m as‰mcp A¿∞X-e-ap-
155
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
≠∂v kp{]ow tImSXn hnNm-cn-°p∂ ]£w Iogvt°m-S-Xn-bpsShn[n\ymbw Xncp-Øp-I-bpw, _‘-s∏´ hIp-∏p-Iƒ°v ]pXnb hymJym\w
\¬Ip-Ibpw sNøm-hp-∂-Xm-Wv.
Iogvt°m-S-Xn-I-fpsS hn[n-\ym-b-߃s°-Xnsc sslt°m-S-Xn-Iƒ°pw
A∏o-e-[n-Im-c-ap-≠v.
D]-tZ-im-[n-Imcw
X\Xv A[n-Imcw (Original Jurisdiction) A∏o-e-[n-Imcw F∂n-
hbv°v ]pdsa kp{]o tImS-XnbpsS as‰m-c-[n-Im-camWv D]-tZ-im-[n-Imcw
(Advisory Jurisdiction) s]mXp {]m[m-\y-ap-f-ftXm As√-¶n¬ c-W-
L-S\m hymJym\w Bh-iy-am-btXm Bb GsXmcp Imcy-Ønepw {]kn-
U‚n\v kp{]ow tImS-Xn-bpsS D]-tZiw tXSm-hp-∂-Xm-Wv. F∂m¬ D]-
tZiw \¬Im≥ kp{]ow tImS-Xn-tbm, D]-tZiw kzoI-cn-°m≥ {]kn-
Ut‚m _m≤y-ÿ-c-√.
Aßn-s\-sb-¶n¬, kp{]ow tImS-Xn-bpsS D]-tZ-im-[n-Im-c-Øns‚
D]-bp-‡X (Utility) F¥mWv? CXns‚ D]-bp-‡X c≠v Xc-Øn-em-
Wv, H∂m-a-Xmbn Hcp \S-]Sn kzoI-cn-°p-∂-Xn\v apºv, B hnj-b-Øn¬
Hcp \nb-tam-]-tZiw tXSm≥ Kh¨sa‚n\v Ign-bp∂p. ]n∂o-Sp-≠m-Im-
hp∂ hyh-lm-c-߃ Hgn-hm-°m≥ CXv klm-bn-°p-∂p. c≠m-a-Xm-bn,
kp{]ow tImS-Xn-bpsS D]-tZ-i-Øns‚ shfn-®-Øn¬ Kh¨sa‚n\v
AXns‚ {]h¿Ø-\-ß-fnepw \nba \n¿Ωm-W-Ønepw Bh-iy-
amb am‰w hcp-Øm≥ Ign-bp-∂p.
Xmsg sImSp-Øn- p-ff A\p-t—-Z-߃ hmbn-°p-I. C¥y-bnse
\oXn \ymb hyh-ÿ-bpsS GIo-IrX kz`m-hw, kq{]ow tImS-
Xn-bpsS A[n-Im-c-߃ F∂n-h-sb-°p-dn®v icn-bmb [mc-W-bp-
≠m-°m≥ Ch \Ωsf klm-bn-°pw. kp{]ow tImS-Xn-bpsS
Xocpam\߃ C¥ybnse F√m tImSXnIƒ°pw -_m-[-I-am-Wv.
kp{]ow tImS-Xn-bpsS DØ-c-hp-Iƒ C¥y-bn¬ F√m-bn-SØpw
\S-∏m-°-s∏-tS-≠-Xm-Wv. kp{]ow tImS-Xn°v GXp ka-bØpw
D]-tZiw \¬Ip-∂-Xpw,Ah --kzoI-cn-°p-∂-Xpw --sF—nIw (optio-nal) BsW∂XvIuXp -II -c -am -W v .Rm≥ Icp-Xnbn-cp-∂XvtImSXn -\¬Ip∂ D]-tZ -i-߃ ---kzoI-cn -°m≥ F√m-hcpw -_ m≤yÿ - c m -W v .F∂mWvv.
A\p-t—Zw 137
........................... kp{]ow tImS-Xn°v AXns‚ Xs∂ DØ-c-hp-Itfm hn[n-\ym-b-ßtfm ]p\x-]-cn-tim-[n-°p-∂-Xn-\p-ffA[n-Im-c-ap-≠v.
A\p-t—Zw 144
C¥y≥ `q{]-tZ-i-Ønse knhntem PqUo-jytem BbF√m A[n-Im-c-ÿm-]-ßfpw kp{]ow-tIm-S-Xn-°v klm-b-I-ambn {]h¿Ø-°-Ww.
156
Indian Constitution at Work
AXns‚ Xs∂ Xocp-am-\-߃ ]p\x-]-cn-tim-[n-°mw. IqSmsX kp{]ow
tImSXn Xs∂-bm-Wv AXn-s\-Xn-sc-bp-ff tImSXnbe£y tIkp-Iƒ
]cn-K-Wn-°p-∂-Xv.
{Inb-mflI \oXn-\ymbw
"PpUo-jy¬ BIv‰n-hnkw' "s]mXp-Xm¬]cy l¿Pn' F∂o ]Z-߃
\n߃ tI´n- pt≠m?
ASpØ Ime-Øm-bn, \oXn \ymb kwhn-[m-\-sØ-Ip-dn®p-ff
N¿®-I-fn¬ ]e-t∏mgpw D]-tbm-Kn-°m-dp-ff ]Z-ß-fm-Wn-h. \oXn-\ymb
kwhn-[m-\-Øns‚ {]h¿Ø-\-ß-fn¬ hnπ-h-I-c-amb am‰-߃ hcpØnF¥n-\mWv kp{]ow tImS-Xnsb AXns‚ Xs∂hn[n \ymb-߃ Xncp-Øm≥ A\p-h-Zn-®n-cn-°p-∂Xv? tImS-Xn-Iƒ-°pwsX‰p ]‰mw F∂p-f-f-Xp-sIm-≠mtWm? BZyw hn[n]pd-s∏-Sp-hn® _©n¬AwK-am-bn-cp∂ \ymbm-[n-]\v Xs∂ AsX hn[n]cn-jv°-cn-°p-tºmƒ B_©nepw AwK-am-Im≥Ign-bptam?
AXns\ P\-Io-b-am-°nb c≠v Imcy-ß-fm-Wnh F∂v ]ecpw Icp-Xp-
∂p.
s]mXp Xmev]cy l¿Pn, kmaqly {]h¿Ø\ l¿Pn F∂n-h-bn-eq-
sS-bmWv C¥y-bn¬ PpUo-jy¬ BIvSn-hnkw i‡n-s∏-´-Xv. F¥mWv
s]mXp-Xm¬]-cy-l¿Pn (Public Interest Litigation) As√-¶n¬ kmaq-ly-
{]-h¿Ø\ l¿Pn (Social Action Litigation) Fßs\ Ft∏m-gmWv AXv
cq]-s∏´v h∂Xv? km[m-cW KXn-bn¬ Hcp hy‡n tImS-Xnsb kao-]n-
°p∂Xv hy‡n-]-c-ambn Abmƒ I£n-bm-hp-tºmtgm Ah-Im-i-߃
Bbmƒ°v \ntj-[n-°-s∏-Sp-tºm-tgm, X¿°-ß-fn¬ Dƒs∏-Sp-tºmtgm
BWv. 1979 ¬ Cu k¶¬∏-Øn\v am‰w kw -hn-®p. km{ºm-ZmbnI coXn-
\nß-fpsS ]T\ ]ptcm-KXn hne-
bn-cp-Øp-I.
tNcpw ]Sn tN¿°p-I.
$ _olm¿ kwÿm-\hpw tI{μ
Kh¨sa‚pw XΩn-ep-ff X¿°w
BcmWv tIƒ°pI
$ lcnbm\ Pn√m tImSXnbn¬
\n∂p-ff Hcp A∏o¬ Ftßm-
´mWv t]mhpI
$ GI kwtbm-PnX \oXn \ymb
hn`mKw
$ Hcp \nb-asØ c-W-L-S\m hncp-
≤-ambn {]Jym-]n-°¬
$ sslt°m-SXn
$ D]-tZ-im-[n-Imcw
$ \oXn \ymb ]p\x-
]-cntim[\
$ X\Xv A[n-Imcw
$ kp{]ow tImSXn
$ GI- -c-W-L-S\
157
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
bn¬ \n∂pw amdn Hcp {]tXyI hyh-lmcw tIƒ°p-∂-Xn\v 1979 ¬ tImSXn
Xocp-am-\n®tXmsSbmWv, B ]pXnb coXn°v XpS°w Ipdn-®Xv. B hyh-lm-
c-Øns‚ {]tXy-I-X, AXv tImS-Xn-bn¬ t_m[n-∏n-®Xv AXns‚ Cc-I-fm-bn-
cp-∂n-√, adn®v Ah¿°p-th≠n a‰p-f-f-h-cm-bn-cp-∂p F∂-XmWv. s]mXp-Xm¬]-
cy-ap-ff Hcp {]iv\w AXn-e-S-ßn-bn-cn-°p∂p F∂ ]cn-K-W-\-bn¬ B hyh-
lmcw kzoI-cn-°-s∏-Sp-Ibpw AØ-c-Øn-ep-ff hyh-lm-c-߃ ]n∂oSv s]mXp
Xm¬]cy l¿Pn-Iƒ F∂v Adn-b-s∏-Sp-Ibpw sNbvXp. GXm-≠tX ka-bØv
Xs∂-bmWv Pbn¬ At¥-hm-kn-I-fpsS Ah-Im-i-߃ kw_-‘n® hyh-
lmcw kp{]o tImSXn ]cn-K-W-\-s°-Sp-Ø-Xv. \ne-hn-ep-ff Ah-Im-i-ßfqsS
kwc-£-Ww, Zcn-{Z-cpsS PohnX kml-Ncyw sa®-s∏-Sp-ج, ]cn-ÿn-Xn-bpsS
kwc-£Ww XpSßnb s]mXp Xm¬]-cy-ap-ff a‰p ]e {]iv\-ß-fnepw \oXn-
\ymb hn`m-K-Øns‚ CS-s]-S¬ tXSn-sIm≠v s]mXp t_m[-ap-ff ]uc≥am¿°pw
P\-Iob kwL-S-\-Iƒ°pw tImS-Xnsb kao-]n-°p-∂-Xn-\p-ff am¿§w Xpd∂p
In´p-∂-Xn\v AXv Imc-W-am-bn. s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-Iƒ, PpUo-jy¬ BIv‰n-
READ A CARTOON
_μv, l¿Øm¬ F∂nh \nba hncp-≤-amWv F∂ kao-]-Im-esØ hn[n-\ym-b-߃ \n߃ {i≤n®n´pt≠m?
Irfa
n
158
Indian Constitution at Work
hn-k-Øns‚ G‰hpw {][m-\-s∏´ D]-I-c-W-ambn amdn.
]c-º-cm-K-X-am-bn, X߃°v apºn-se-Øp-∂ hyh-lm-c-ß-fn¬ Xo¿∏v I¬∏n-
°p-∂-Xn¬ am{Xw HXpßn \n∂n-cp∂ \oXn \ymb hn`m-Kw, ]{X hm¿Ø-I-
fpsS ASn-ÿm-\-Øn-epw, X]m-en-eqsS X߃°v e`n-°p∂ ]cm-Xn-I-fpsS ASn-
ÿm-\-Ønepw hyh-lm-c-߃ ]cn-K-Wn-°m≥ Bcw- n-®p. Bb-Xn-\m¬, \oXn-
\ymb hn`m-K-Øns‚ ]¶n-s\-°p-dn-®p-ff IqSp-X¬ P\-Io-b-amb hnh-c-W-ambn
PIL F∂m¬"ss{]h‰v C‚-dÃven‰n -tK-j≥' F∂vBtcm ]d -bp -∂XvRm≥ tI´p. AsX-¥p-
PpUo-jy¬ BIv‰n-hnkw amdn.
Nne BZy-Ime s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-Iƒ
$ hnNm-c-W-X-S-hp-Im-sc-Ip-dn®v 1979 ¬ h¿Ø-am-\-]-{X-߃ hm¿Ø-
Iƒ {]kn-≤o-I-cn-®p. \o≠ h¿j-߃ Pbn-en¬ sNe-h-gn® \nc-
h[n XS-hp-Im¿ _olm-dn-ep-≠m-bn-cp-∂p. Ah¿ GXv Ip‰-Øn-
\mtWm AdÃv sNø-s∏-´-Xv, B Ip‰-IrXy-Øn\v Ah¿ in£n-
°-s∏-´n-cp-∂m¬ t]mepw, Ah¿°v e`n-°p-am-bn-cp∂ ]c-am-h[n
in£m Ime-b-f-hn-t\-°mƒ IqSp-X¬ Imew Pbn-en¬ Ign-™-
h¿. Cu hm¿Øsb ASn-ÿm-\-am°n Hcp h°o¬ tImS-Xn-bn¬
Hcp ]cmXn \¬In. kp{]ow tImSXn Cu tIkv tIƒ°p-Ibpw,
BZy Ime s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-I-fn-sem-∂mbn CXv {]i-
kvX-am-hp-Ibpw sNbvXp. CXmWv lpssk-\mc JmØq¨ vs_olm¿ tIkv (Hussainara Khatoon vs Bihar).
$ XS-hp-Im¿s°Xn-sc-bp-ff imco-cnI ]oV-\-߃ hnh-cn®p sIm≠v,
Xolm¿ Pbn-ense Hcp XS-hp-Im-c≥ IpØn-°p-dn® Hcp IjWw
IS-em-kv, kp{]ow tImSXn PUvPn-bm-bn-cp∂ hn.B¿. IrjvW-
ø¿°v 1980 ¬ Ab-®p-sIm-Sp-°p-I-bp-≠m-bn. PUvPn AsXmcp ]cm-
Xn-bmbn ]cn-K-Wn-°p-I-bm-bncp∂p. IØp-Iƒ ]cm-Xn-bmbn kzoI-
cn-°p∂ k{º-Zmbw ]o∂oSv tImSXn Dt]-£n-s®-¶nepw Cu hyh-
lmcw kp\n¬ _m{X vs U¬ln c-W-IqSw (Sunil Batra vs DelhiAdministration 1980) BZyIme s]mXp Xm¬]-cy l¿Pn-I-fn-sem-
∂mbn IW-°m-°-s∏-Sp-∂p.
s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-I-fn-eqsS, Ah-Imiw F∂ Bi-bsØ tImSXn
hn]p-e-am-°n. ip≤ hmbp, aen-\-am-ImØ Pew, A¥-kmb PohnXw apX-em-
bh s]mXp kaq-l-Øns‚ Ah-Im-i-am-Wv. Bb-Xn-\m¬ Fhn-sS-
sbms°bmtWm Ah ewLn-°-s∏-Sp-∂-Xv, Ahn-sS-sbms°, hy‡n-Iƒ°v
kaq-l-Øns‚ mK-sa∂ \ne-°v, \oXn-°mbn {ian-°m-\p-ff Ah-Im-i-ap-≠m-
h-W-sa∂ tXm∂¬ tImS-Xn-Iƒ°p≠m-bn.
159
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
c≠m-a-Xm-bn, tImS-Xn-Isf Ffp-∏-Øn¬ kao-]n-°m≥ Ign-hn-
√mØhcmb kaq-l-Ønse Zp¿_e P\ hn`m-K-ß-fpsS Ah-Im-i-߃
kwc-£n-°p-∂-Xn-\p-ff k∂-≤-X, 1980 \p tijw, s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-
I-fn-eq-sS-bpw, PpUo-jy¬ BIv‰n-hn-k-Øn-eq-sSbpw \oXn-\ymb hn`mKw
{]I-Sn-∏n-°p-I-bp-≠mbn. Cu e£yw t\Sp-∂-Xn-\m-Wv, \oXn \ntj-[n-°-
s∏- -h¿°pw, Bh-iy-°m¿°pw th≠n ]cm-Xn-Iƒ t_m[n-∏n-°p-∂-Xn\v
s]mXp t_m[-ap-ff ]uc≥am-sc-bpw kmaqly kwLS\Isfbpw \oXn-
\ymb hn`mKw A\p-h-Zn-®n- p-f-f-Xv.
""CXp-hsc tImS-Xn-bpsS {i≤ t\Sn-bn-cp∂ {]iv\-ß-fn¬
\n∂pw KpW-]-c-ambn G{Xtbm hyXy-kvX-amWv Zcn-{Z-
cpsS {]iv\-߃ F∂v Hm¿t°-≠-Xp-≠v. Bb-Xn-\m¬,
hyXy-kvX-amb Hcp \oXn-\ymb kao-]\w Ah-cpsS Imcy-
Øn¬ Bh-iy-am-Wv. Ah-cpsS hyh-lm-c-ß-fn¬ {]Xn-
temaI-camb \S-]-Sn-{I-a-߃ \Ωƒ A‘-ambn ]n≥Xp-
S¿∂m¬ Bh¿s°m-cn-°epw Ah-cpsS auen-Im-h-Im-i-
߃ km[q-I-cn®v In´p-hm-\m-hn√''.
(PÃnkv `K-hXn _mZph ap‡n tam¿® vs bqWn-b≥
Hm^v C¥y 1984.)
]T-\-{]-h¿Ø\w
GsX-¶nepw Hcp s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-sb-°p-dn-®p-ff
hni-Zmw-i-߃ tiJ-cn-®v, Fßn-s\-bmWv Cu hyh-lmcw
Hcp s]mXp Xm¬]cyw kwc-£n-°p-∂-Xn\v klm-b-I-c-am-
bXv F∂v ]Tn-°p-I.
PpUo-jy¬ BIv‰n-hn-kw, C¥y≥ cmjv{Sob hyh-ÿ-bn¬ \m\m-hn-
[-amb {]Xy-mLm-X-߃ krjvSn-®p. hy‡n-Iƒ°p am{X-a-√, hy‡n-I-
fpsS Iq´-߃°pw (groups) tImS-Xn-I-fn-te°v {]th-i\w A\p-h-Zn-°-
s∏- -Xn-eqsS AXv \oXn-\ymb hn`m-KsØ IqSp-X¬ P\m-[n-]XyhXv°-
cn®p. Imcy \n¿h-lW hn`m-K-Øns‚ DØ-c-hm-Zn-XzsØ CXv IqSp-X¬
\n¿_-‘n-X-am-°n. sXc-s™-Sp∏v k{º-Zm-bsØ IqSp-X¬ kzX-{¥hpw
\oXn-bp-‡-hp-am-°p-∂-Xn\v AXv {ian-°p-I-bp-≠m-bn. hy‡-amb [mc-W-
tbmSvIqSn P\-߃°v Ah-cpsS {]Xn-\n-[n-Isf sXc-s™-Sp-°m≥ Ign-
bp-∂-Xn-\mbn ÿm\m¿∞n-Iƒ ka¿∏n-°p∂ kXy-hm-Mvaq-e-Øn¬
(affidavit) Ah-cpsS hnZym-`ymk tbmKyXIƒs°m∏w kmº-ØnI
Rm≥ Icp-Xp-∂-Xv, PpUo-jy¬AI v‰ n -h nkwI qS p -X -e mb n_‘-s∏ -´ n -c n -°p-∂-Xv, \nba\n¿ΩmW k`-bpw, Imcy\ n ¿ h - l Whn`m-Khpw F¥vsNøWw F∂-Xp-am -bn -´m -Wv.\ n b a\ n ¿ Ω m Wk`bpw, Imcy\ n ¿ h - l Whn`m-Khpw \oXn\ n ¿ h - l W wF∂ ImcywsNøm≥ XpS-ß-nbm¬ F¥mWvkw -hn-°pI?
160
Indian Constitution at Work
BkvXnbpw hcp-am-\hpw IqSn Dƒs∏-Sp-Ø-W-sa∂v tImSXn Bh-iy-s∏-Sp-I-
bp-≠m-bn. h¿≤n® tXmXn-ep-ff s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-Iƒ°pw ""kPoh
\oXn-\ym-b-hn-`mKw'' F∂ Bi-b-Øn\pw {]Xn-Iq-e-amb Hcp hiw IqSn-bp-
≠v. H∂m-a-Xmbn CXv tImS-Xn-I-fpsS tPmen-`mcw h¿≤n-∏n-®p. c≠m-a-Xmbn
PpUo-jy¬ BIv‰n-hnkw \nb-a-\n¿ΩmW k`bv°pw Imcy\n¿h-lW hn`m-
K-Øn-\p-an-S-bn-ep-ff AXn¿hc-ºpw, AXp-t]mse Chbv°pw \oXn\ymb hn`m-
K-Øn-\p-an-S-bnse AXn¿h-cºpw Zp¿ -e-am°n. Imcy \n¿h-lW hn`mKw A`n-
kw-t_m-[\ tNtø≠ tNmZy-߃°v ]cn-lmcw ImWm-\mbn tImS-Xn-bpsS
CS-s]-S-ep-≠m-bn. DZm-l-c-W-Øn\v hmbp i_vZ aen-\o-I-c-W-߃ Ipd-°p-I,
Agn-a-Xn-tI-kp-Iƒ At\z-jn-°p-I, sXc-s™-Sp∏p ]cn-jv°m-c-
߃ sIm≠v hcn-I F∂n-h-sbm∂pw Xs∂ \oXn-\ymb hn`m-K-
Øns‚ I¿Ø-hy-ß-f-√. Ch \nba \n¿ΩmW k`-bpsS
ta¬t\m- -Øn¬ cW hn`m-Kw ssIIm-cyw sNtø≠ Imcy-ß-
fm-Wv. Bb-Xn-\m¬ Kh¨sa‚ns‚ aq∂v LS-I-߃°n-S-bnse
A[n-Imc kwXp-e\w (Balance of power) PqUo-jy¬ BIv‰n-hnkw
teme-am-°n-b-Xmbn Nne¿ Icp-Xp-∂p. Kh¨sa‚ns‚ Hmtcm LS-
Ihpw a‰v LS-I-ß-fpsS A[n-Im-c-ßfpw A[n-Im-c-]-cn-[nbpw
_lp-am-\n-°pI F∂-XmWv P\m-[n-]-Xy-Øns‚ ASn-ÿm\w.
PqUo-jy¬ BIv‰n-hnkw Cu P\m-[n-]Xy XXzsØ Zp¿_-e-
s∏-Sp-Øp-∂p.
\nß-fmWv \ymbm-[n-]≥ (You are the Judge)Hcp \K-c-Ønse GXm\pw ]uc≥am¿ Hcp s]mXpXm¬]cy l¿Pn-bp-ambn tImS-Xnsb kao-]n-°p-∂p. \K-c-Øn-te°v \nt£-]-Isc BI¿jn-°p-∂-Xn-\mbn \K-c-Øn-ep-ff tNcn-Iƒ \o°w sNbvXv\Kcw tamSn-]n-Sn-∏n-°-W-sa-∂v, ap≥kn-∏¬ A[n-Im-cn-Iƒ°v \n¿t±iw \¬Ip∂ DØ-chv ]pd-s∏-Sp-hn-°Ww F∂-Xm-W-hcpsS Bh-iyw. CXn¬Hcp s]mXp Xm¬]-cy-ap≠v F∂m-W-h-cpsS hmZw.Pohn-°p-hm-\p-ff Xß-fpsS Ah-Im-i-Øn≥ taep-ff IS-∂p-I-b-‰-sa∂-\n-e-bnemWv tNcn \nhm-kn-Iƒ CXn-t\mSv {]Xn-I-cn-®-Xv. Pohn-°m-\p≈ Xß-fpsS Ah-Im-i-amWv bYm¿∞-s]m-Xp-Xm¬∏-cy-sa∂pw "hrØn-bp-≈-\-Kcw' F∂ Ah-Im-i-Øn-ep-]-cn-bm-Wn-sX∂pw Ah¿ hmZn-®p. \nß-fmWv\ymbm-[n-]≥ F∂v k¶¬∏n-°p-I.
CXn¬ Hcp s]mXp Xm¬]cyapt≠m F∂v ]cn-tim-[n®v Hcp hn[n-\ymbw
Xøm-dm-°p-I..
Rm≥ Nn¥n-°p-∂-Xv, Hcp\ymbm-[n-]-\m-Ip-∂-XmWv\ √ - s X - ∂ m - W v .A ß n s \ s b ¶ n ¬F\n°v sXc-s™-Sp-∏n-s\-Ip-dn-t®m, s]mXpP\]n¥p-W-sb-°p -dnt®mBi-¶ -s∏ -tS -≠-Xn√.AtX kabw \nc-h[nA[n-Im-c-߃ D≠m-hp-Ibpw sNøpw.
161
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
Ah-Im-i-ßfpw \oXn-\ymb hn`m-Khpw (Judiciary and Rights)hy‡n-I-fpsS Ah-Im-i-߃ kwc-£n-°pI F∂ DØ-c-hm-ZnXzw \oXn-\ymb
hn`m-K-Øns‚XmW∂v \Ωƒ I≠p-I-gn-™-t√m. Ah-Imi ewL-\-߃ D≠m-
Ip-tºmƒ kp{]ow tImS-Xn°v c≠v coXn-bn¬ ]cn-lmcw ImWm-sa∂v c-W-
L-S\ hyhÿ sNøp-∂p.
$ H∂m-a-Xmbn, tl_n-bkv tIm¿∏-kv, am≥U-akv t]mse-bp-ff (A\p-
t—Zw 32) dn´p-Iƒ ]pd-s∏-Sp-hn-®p-sIm≠v kp{]ow tImS-Xn°v auen-Im-h-
Im-i-߃ ]p\xÿm-]n-°mw. sslt°m-S-Xn-Iƒ°pw CØ-c-Øn-ep-ff dn´p-
Iƒ ]pd-s∏-Sp-hn-°m-\p-ff A[n-Im-c-ap-≠v. (A\p-t—Zw 226).
$ c≠m-a-Xmbn kp{]ow tImS-Xn°v _‘-s∏´ \nb-aw cW LS\m hncp-
≤-ambn {]Jym-]n®v AXp-hgn {]kvXpX \nbaw {]tbm-K-£-a-a-√m-Xm°mw.
(A\p-t—Zw 13)
`cWLS-\-bpsS hymJym\w, ]uc≥amcpsS Ah-Im-i-kw-c-£Ww
F∂nh kp{]ow tImS-Xn-bpsS A[n-Im-chpw DØ-c-hm-Zn-Xz-hp-am-W∂v Cu c≠v
`c-W-L-S\m hIp-∏p-Iƒ hy‡-ambn ÿm]n-°p-∂p. apI-fn¬ kqNn-∏n® am¿§-
ß-fn¬ c≠m-a-sØ-XmWv \oXn \ymb ]p\x]cn-tim-[\ (Judicial Review)bpambn _‘-s∏- n-cn-°p-∂-Xv.
Hcp ]t£ kp{]ow tImS-Xn-bpsS G‰hpw {][m-\-s∏´ A[n-Im-c-sa-∂Xv
Cu ]p\x-]-cn-tim-[-\m-[n-Imcw (Judicial Review) BWv. Hcp \nb-a-Øns‚
`c-W-L-S-\m-km-[pX ]cn-tim-[n®v B \nbaw c-W-L-S-\m-X-Xz-߃°v hncp-
≤-am-sW-¶n¬, AXns\ c-W-L-S\m hncp-≤-sa∂pw {]tbm-K-]-c-X-bn-√m-Ø-
sX∂pw {]Jym-]n-°p-hm-\p-ff kp{]ow tImS-Xn-bpsS As√-¶n¬ sslt°m-S-
Xn-I-fpsS A[n-Im-c-sØ-bmWv \oXn-\ymb ]p\x-]-cn-tim-[\ (Judicial Review)F∂v ]d-bp-∂-Xv. c-W-L-S-\-bn-sem-cn-SØpw \oXn-\ymb ]p\x-]-cn-tim-[\
F∂ ]Zw ]cm-a¿in-°-s∏-´n-´n-√. Fgp-X-s∏´ `c-W-L-S-\-bp-ff C¥y-bn¬
auen-Im-h-Im-i-Øn\v hncp-≤-sa-¶n¬ GsXmcp \nb-ahpw d±v sNøp-∂-Xn-\p-
ff A[n-Imcw kp{]ow tImS-Xn-°p-≠v. CXn¬ \oXn-\ymb ]p\x-]-cn-tim-[\
(Judicial Review) F∂ A[n-Imcw A¥¿eo-\-am-bn- p-≠v.
IpSmsX s^U-d¬ XXz-ß-fpsS Imcy-Øn-epw, c-W-L-S\ B\p-im-kn-
°p∂ A[n-Imc hn -P-\-Øn\v hncp-≤-sa-¶n¬ Hcp \nbaw \oXn \ymb ]p\x-
]-cn-tim-[-\bv°v hnt[-b-am-°p-∂-Xn-\p-ff A[n-Imcw kp{]ow tImS-Xn-°p-≠v.
DZm-l-c-W-Øn-\v tI{μ Kh¨sa‚ v \n¿Ωn® Hcp \nbaw kwÿm\ hnj-b-
Øn¬ (State List) Dƒs∏-Sp-∂-Xm-sW∂v GsX-¶nepw kwÿm-\-Øn\v
tXm∂p∂ ]£w Ah¿°v kp{]ow tImS-Xnsb kao-]n-°m-hp-∂-Xm-Wv. Ah-
cpsS \ne-]mSv icn-bm-sW∂v kp{]ow tImS-Xn°v t_m[y-s∏- m¬ B \nbaw
`c-W-L-S-\m-hn-cp-≤-ambn kp{]ow tImSXn {]Jym-]n-°pw. Cu A¿∞-Øn¬
162
Indian Constitution at Work
auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS ewL-\-am-Ip-∂-tXm, s^U-d¬ kwhn-[m-\-Ønse A[n-
Im-c-hn- -P-\-Øn\v hncp-≤-am-Ip-∂tXm Bb \nb-a-߃ ]p\x-]-cn-tim-[n-°p-
∂-Xn-\p-ff A[n-Imcw kp{]ow tImS-Xn-bpsS \oXn-\ymb ]p\x-]-cn-tim-[-\m-
[n-Im-c-Øn¬ Dƒs°m-≠n- p-≠v. kwÿm\ \nb-a-\n¿ΩmW k -Iƒ \n¿Ωn-
°p∂ \nb-a-ßfpw ]p\x-]-cn-tim-[-\m-[n-Im-c-Øn¬ Dƒs∏- n-cn°p-∂p.
dn´p-Iƒ ]pd-s∏-Sp-hn-°p-∂-Xn-\p-ff A[n-Im-chpw \oXn-\ymb ]p\x-]-cn-
tim-[-\m-[n-Im-chpw \oXn \ymb hn`m-KsØ hfsc i‡-am-°p-∂p. IrXy-
ambn ]d-™m¬, ]p\x-]-cn-tim-[-\m-[n-Imcw F∂-Xp-sIm-≠¿∞-am-°p-∂-Xv,
cmPy-Øns‚ c-W-L-S-\bpw \nba \n¿ΩmW k` \n¿Ωn-°p∂ \nb-a-ßfpw
tImS-Xn°v hymJym-\n-°m≥ Ignbpw F∂-Xm-Wv. `cWLS-\-sbbpw,
]uc≥amcpsS Ah-Im-i-ß-sfbpw e-{]-Z-ambn kwc-£n-°p-∂-Xn\v Cu A[n-
Imcw \oXn-\ymb hn`m-KsØ {]m]vX-am-°p∂p≠v F∂v \nc-h-[n-t]¿ Icp-Xp-
∂p. s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-I-fpsS kzoIm-cy-X, ]uc≥am-cpsS Ah-Im-i-
߃ kwc-£n-°p-∂-Xn-ep-ff \oXn\ymb hn`m-K-Øns‚ A[n-Imcw hn]p-e-
s∏-Sp-Øn.
Ah-Im-i-ß-sf-Ip-dn-®p-ff A≤ym-b-Øn¬ Nqj-W-Øn-s\-Xn-sc-bp-ff Ah-
Im-i-sØ-°p-dn®v kqNn-∏n-®n-cp-∂Xv \n߃t°m¿Ω-bpt≠m? \n¿_-‘nX
]e cmPy-ß-fnepw s]mXp-Xm¬]cy l¿Pn F∂ k{º-Zm-b-Øns‚kzoIm-cyX h¿≤n-®p-h-cp-∂-Xmbn \n߃°-dn-bptam? temI-Øns‚hnhn[ `mK-ß-fn-ep-ff tImS-Xn-I-fn¬, {]tXy-In®v sXs° Gjy,B{^n° F∂n-hn-S-ß-fn¬ C¥y-bn-te-Xn\v kam-\-amb Xc-Øn-ep-ff PpUo-jy¬ BIv‰n-hnkw \ne-hn-ep-≠v. Z£nWm{^n-°≥ `cWLS\ Ah-Im-i-ß-fpsS ]´n-I-bn¬ (Bill of rights) s]mXp Xm¬]cyl¿Pnsb Dƒs∏-Sp-Øn-bn- p-≠v. Cßs\ as‰m-cm-fpsS \ntj-[n-°s∏´Ah-Imiw ]p\x-ÿm-]n-°p-∂-Xn-\mbn Z£nWm{^n-°-bn¬ GsXm-cmƒ°pw `c-W-L-S\m tImS-Xnsb kao-]n-°mw. AhnsS CsXmcp]ucs‚ auen-Im-h-Im-i-am-Wv.
tPmen, a\p-jy-hym-]m-cw, A]-I-S-I-c-amb kml-N-cy-Øn-¬ Ip´n-I-sf
tPmenbnte¿s∏-Sp-ج F∂n-hsb Cu Ah-Imiw hne-°p-∂p. F∂m¬
tNmZy-an-Xm-Wv. Ah-Im-i-߃ \ntj-[n-°-s∏´ Ch¿s°-ßs\ tImS-Xnsb
kao-]n-°m-\mhpw? CØ-c-Øn-ep-ff Ah-Imi ewL-\-߃ ]cn-K-Wn-°p-∂-
Xn-\v, s]mXp Xm¬]cy l¿Pn-bpw, PpUo-jy¬ BIv‰n-hn-khpw tImS-Xn-Isf
{]m]vX-cm-°p-∂p. Pbn¬ At¥-hm-kn-Isf t]meokv A‘-cm°n am‰n-b-Xv,
Icn-¶¬ Izmdn-I-fnse sXmgn-em-fn-I-fpsS a\p-jyXz cln-X-amb sXmgn¬ kml-
N-cyw, Ip´n-Isf ssewKnI Nqj-W-Øn\v hnt[-b-am-°¬ apX-emb Hcp Iq´w
hyh-lm-c-߃ Cßs\ tImSXn ]cn-K-Wn-°p-I-bp-≠mbn. CXv Zcn-{Z-cp-sSbpw
163
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
Ah-K-Wn-°-s∏- -h-cp-sSbpw Ah-Im-i-ßsf A¿∞-h-Øm-°n.
]m¿e-sa‚pw \oXn-\ymb hn`m-Khpw
Ah-Im-i-ß-fpsS Imcy-Øn¬ hfsc {Inbm-fl-I-amb Hcp \ne-]mSv kzoI-cn-
\nß-fpsS ]T\ ]ptcm-KXn hne-bn-cp-ØpI
$ Ft∏m-gmWv tImSXn \oXn-\ymb ]p\x-]-cn-tim-[-\m-[n-Imcw D]-tbm-Kn-°p-∂Xv?
$ \oXn \ymb ]p\x-]-cn-tim-[-\bpw dn´p-Ifpw XΩn-ep-ff hyXym-k-sa¥v?
°p-∂-Xn-s\m-∏w, {]mtbm-KnI cmjv{So-b-Øn-eqsS c-W-L-S\ A´n-a-dn-°-s∏-
Sp∂ kml-Ncyw XS-bp-∂-Xnepw tImS-Xn-Iƒ kPo-h-am-Wv. Cßs\ {]kn-
U‚n-s‚-bpw, Kh¿W-dp-sSbpw A[n-Im-c-߃ t]msebp≈ \oXn-\ymb ]p\x-
]-cn-tim-[-\-bpsS ]cn-[n°v ]pd-Øp-hcp∂ taJ-e-Iƒ IqSn tImS-Xn-bpsS A[n-
Im-c-]-cn-[n-°p-f-fnte°v sIm≠p-h-cnI-bp-≠m-bn.
Imcy \n¿h-l-W hn`m-K-Øns‚ GP≥kn-Iƒ°v \n¿t±-i-߃ \¬Ip-
I-h-gn, \oXn \n¿h-lWw Imcy-£-a-am-°p-∂-Xn\v, kp{]ow tImSXn kzta-
[bm kPo-h-ambn CS-s]-´-Xn\v \nc-h[n DZm-l-c-W-ß-fp-≠v. lhme tIkv,
\c-knw-l-dmhp tIkv, A\-[n-IrX s]t{Smƒ ]ºv A\p-h-Zn-°¬ tIkv F∂n-
h-bn-sems° cm{„ob t\Xm-°ƒ°pw DtZym-K-ÿ¿°p-sa-Xnsc tIsk-SpØv
At\z-jWw \S-Ø-W-sa∂v kp{]ow tImSXn kn._n.sF tbmSv \n¿t±-in-°p-
I-bp-≠mbn. CXn¬ Nne hyh-lm-c-ß-sf-]‰n \n߃ tI´n- p-≠m-hpw. PpUo-
jy¬ BIvSn-hn-k-Øns‚ DXv]-∂-amWv Cu hyh-lm-c-ß-fn¬ an°-Xpw.
]cn-an-X-amb A[n-Im-c-hn- -P\w, \nb-{¥-Whpw kwXp-e-\hpw (Checksand Balances) F∂o teme-amb XXz-ß-fmWv C¥y≥ c-W-L-S-\-bpsS ASn-
Ø-d. Kh¨sa‚ns‚ Hmtcm LS-I-Øn\pw hy‡-amb Hcp {]h¿Ø\ taJ-
e-bp-s≠-∂m-Wv CXp sIm≠¿∞-am-°p-∂-Xv. \nbaw \n¿Ωn-°p-∂-Xn-epw, c-
W-L-S\ t`Z-KXn sNøp-∂-Xn-epw, ]m¿e-sa‚n-\mWv ]c-am-[n-Im-cw. F∂m¬
Imcy-\n¿Δ-l-Ww, Imcy \n¿Δ-lW k -bpsS (Executive) ]c-am-[n-Im-c-amWv.
\nb-a-߃ \n¿Ωn-°p-∂Xv c-W-L-S\m XXz-߃°v A\p-kr-X-am-bn- mtWm
F∂v ]cn-tim-[n-°p-Ibpw X¿°-߃°v Xo¿∏v I¬∏n-°p-Ibpw sNøpI
F∂Xv \oXn \ymb hn`m-K-Øns‚ ]c-am-[n-Im-c-am-Wv. IrXyamb A[n-Im-c
164
Indian Constitution at Work
hn -P\w Ds≠-¶n¬t∏mepw, ]m¿e-sa‚pw \oXn \ymb hn`m-Khpw XΩn-epw,
Imcy \n¿Δ-lW hn`m-K-hpw, \oXn \ymb hn`m-Khpw XΩn-ep-apff kwL¿j-
߃ C¥y≥ cmjv{So-b-Øn¬ \nc-¥cw D≠mbns°m≠n-cn-°p-∂p.
kzØ-h-Im-isØ kw_-‘n-®pw, cW LS\ t`Z-KXn sNøp-∂-Xn-\p-
ff ]m¿e-sa‚ns‚ A[n-Im-csØ kw_-‘n-®pw, \oXn-\ymb hn`m-K-Øn\pw
]m¿e-sa‚n-\p-an-S-bn-ep-≠mb A`n-{]mb hyXym-k-߃ t\csØ kqNn-∏n-®p-
h-s√m. \ap-°-sXm∂v kw{K-ln-°mw.
`c-W-L-S\ {]m_-ey-Øn¬ h∂ DS-s\-Xs∂ kzØ-h-Im-i-Øn-\p-ta¬
(Right to property) \nb-{¥-W-ta¿s∏-Sp-Øp-∂-Xn-\p-ff ]m¿e-sa‚ns‚ A[n-
Imcw kw_-‘n®v hnhmZw Db-cp-I-bp-≠mbn. q]-cn-jv°-cWw \S-∏n¬ hcp-
Øp-∂-Xn-\mbn, kzØv ssIhiw sh°m-\p-ff ]ucs‚ Ah-Im-i-Øn-\p-ta¬
Nne \nb-{¥-W-ß-tf¿s∏-Sp-Øm≥ ]m¿e-sa‚ v B{K-ln-®p. auen-Im-h-Im-i-
߃°pta¬ \nb-{¥Wta¿s∏-Sp-Øm≥ ]m¿e-sa‚n\v A[n-Im-c-an√ F∂
\ne-]m-SmWv tImSXn kzoI-cn-®-Xv. ]n∂o-SmWv c-W-L-S\ t`Z-KXn sNøp-∂-
Xn-\p-ff {iaw ]m¿e-sa‚ v \S-Øn-bXv. ]s£ Hcp c-W-L-S\m t`Z-K-Xn-bn-
eqsSt]mepw auen-Im-h-Im-isØ ]cn-an-X-s∏-Sp-Øp-hmt\m, FSp-Øp-I-f-bp-
hmt\m Ign-bn√ F∂v tImSXn {]kvXm-hn-®p.
]m¿e-sa‚pw, \oXn \ymb hn`m-Khpw XΩn-ep-≠mb Cu hnhm-Z-Øns‚
tI{μ _nμp Xmsg ]d-bp∂ {]iv\-ß-fm-bn-cp-∂p.
$ kzØ-h-Imi (Right to property) \nb-a-Øns‚ hym]vXn F¥mWv?
$ auen-Im-h-Im-i-߃ ]cn-an-X-s∏-Sp-Øp-I, FSpØv If-bp-I, Akm-[p-hm-
°pI F∂o Imcy-ß-fn¬ ]m¿e-sa‚ns‚ A[n-Im-c-Øns‚ hym]vXn
F¥mWv?
$ `c-W-L-S\m t`Z-KXn sNøp-∂-Xn-\p-ff ]m¿e-sa‚ns‚ A[n-Im-c-Øns‚
hym]vXn F¥mWv?
$ \n¿t±-i-I-X-Xz-߃ \S-∏n¬ hcp-Øp-tºmƒ auen-Im-h-Imiw ]cn-an-X-
s∏-Sp-Øp-∂-Xnt\m FSpØv If-bp-∂-Xnt\m Akm-[p-hm-°p-∂-Xnt\m
]m¿e-sa‚n\v A[n-Im-c-apt≠m?
1967 apX¬ 1973 hsc-bp-ff Ime-b-f-hn¬ Cu hnhmZw IqSp-X¬ Kuc-h-ap-f-f-Xm-bn. q]-cn-jvI-cW \nb-a-߃°v ]pd-sa, Icp-X¬ XS-¶¬ \S-∏m-°¬ \nb-a-
߃, sXmgn¬ kwh-cW \nb-a-߃, s]mXp Bh-iy-߃°mbn kzImcy qanGs‰-Sp-°¬ {Iao-I-c-W-߃, Aßns\ Gs‰-Sp-°p∂ qan°v \jvS-]-cn-lmcw
165
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
\¬Im≥ hyhÿ sNøp∂ \nb-a-߃ F∂n-h-sb√mw \nba \n¿ΩmW
k`bpw \oXn \ymb hn`m-Khpw XΩn-ep-ff kwL¿j-߃°v Nne DZm-l-c-W-ß-fm-Wv.
\nb-a-\n¿ΩmW k -bpw, \oXn \ymb hn`m-Khpw XΩn-ep-ff _‘sØ
{Iao-I-cn-°p-∂-Xn¬, 1973 ¬ kp{]ow tImSXn ]pd-s∏-Sp-hn® Hcp DØ-chvkp{]-[m-\-ambn. tIi-hm-\μ mcXn tIkv F∂ hnJym-X-amb tIkn-em-bn-cp∂p Cu DØ-c-hv. c-W-L-S-\°v Hcp ASn-ÿm\ LS-\- (Basic Structure)bp-s≠-∂pw, Hcmƒ°pw, ]m¿e-sa‚n\p t]mepw Cu ASn-ÿm\ LS\ ewLn-°m-\p-ff A[n-Im-c-an-s√∂pw Cu tIkn¬ kp{]ow tImSXn hn[n {]kvXm-hn-°p-I-bp-≠m-bn. IqSmsX tImSXn c≠v Imcy-߃ IqSn sNbvXp. H∂m-a-
Xm-bn kzØ-h-Imiw (X¿° hnj-bw) c-W-L-S-\-bpsS ASn-ÿm\ LS-\-
\oXn\ymb hn`m-K-Øns‚ kzmX{¥yw ]cn-]m-en-°-
s∏-SWw F∂ Bh-iy-Øn¬ c≠-`n-{]mbw D≠m-
hm-\n-S-bn-s√-¶nepw Hcp {][m\ XXzw IqSn IW-
°n-se-Sp-t°-≠Xv AXym-h-iy-am-Wv. Hcp kq∏¿
ePn-t…-®¿ As√-¶n¬ Hcp kq∏¿ FIvkn-Iyq- ohv
F∂ \ne-bn¬ {]h¿Øn-°p-hm≥, \oXn \ymb
hn`m-KsØ {]m]vX-am-°p∂ Xc-Øn¬, "\oXn \ymb
hn`m-K-Øns‚ kzmX{¥yw' F∂Xv ""tNmZyw
sNøm≥ ]mSn-√mØ Hcp kn≤m¥w'' F∂ \ne-bn-
te°v Db¿Øm≥ ]mSn-√. `cW LS\ \n¿Δ-Nn-
°m-\pw, Ah-Im-i-߃ \nb-a-]-c-ambn \S-∏n-em-°p-
hm-\p-amWv \oXn-\ymb hn`m-K-ap-f-f-Xv.
A√mUn IrjvW-kzman Aø¿, CAD,Vol.XI,P.837, 23 \hw-º¿ 1949
\nß-fpsS ]T-\-]p-tcm-KXn hne-bn-cp-Øp-I\oXn\ymb hn`m-K-hpw, ]m¿e-sa‚pw XΩn-ep-ff kwL¿j-Øns‚{][m\ Imc-W-߃ ({]iv\-߃) Ch-bm-Wv.$ PUvPn-am-cpsS \nba-\w,$ PUvPn-am-cpsS iº-fhpw a‰m-\p-Iq-ey-ßfpw,$ `c-W-L-S\ t`Z-KXn sNøp-∂-Xn-\p-ff ]m¿e-sa‚ns‚ A[n-Im-
c-Øns‚ hym]vXn$ \oXn \ymb hn`m-K-Øns‚ {]h¿Ø-\-Øn-ep-ff ]¿e-sa‚ns‚
CS-s]-S¬
166
Indian Constitution at Work
bn¬ Dƒs∏-Sp-∂-X-s√∂pw Bb-Xn-\m¬ tbmPn® coXn-bn¬ ]cn-an-X-s∏-Sp-Øm-hp-∂-Xm-sW∂pw ]d-™p. c≠m-a-Xm-bn, c-W-L-S-\bpsS ASn-ÿm-\-L-S-\-
bn¬ hcp-∂-sX-s¥m-s°-bm-W∂v Xocp-am-\n-°p-∂-Xn-\p-ff Ah-Imiw kp{]owtImS-Xn-bn¬ am{Xw \n£n-]vX-am-°n. c-W-L-S-\sb hymJym-\n-°p-∂-Xn-\p-ff Xß-fpsS A[n-Im-c-sØ, \oXn-\ymb hn`mKw ka¿∞-ambn D]-tbm-Kn-
°p-∂-Xns‚ G‰hpw \√ DZm-l-c-W-amWv Hcp ]s£ tIi-hm-\-μ- m-cXn tIkv.
\nb-a-\n¿ΩmW k -°pw, \oXn \ymb hn`m-K-Øn-\p-an-S-bn-ep-
≠m-bn-cp∂ X¿°-ß-fpsS kz`m-hsØ Cu tImSXn hn[n am‰n adn-®p. \Ωƒ t\ctØ ]Tn-®-Xp-t]m-se, 1979 ¬ auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS ]´n-I-bn¬ \n∂pw kzØ-h-Imiw (Rights to property) \o°w
sNbvXp. AXpw, Kh¨sa‚ns‚ Cu c≠v LS-I-߃°n-S-bnse_‘-Øns‚ kz`m-h-Øn¬ am‰w hcp-Øm≥ klm-bn-®p. \nba\n¿ΩmW k -bpsS {]h¿Ø-\-Øn¬ CS-s]-Sm\pw AXns\ {Iao-
I-cn-°m\pw \oXn \ymb hn`m-K-Øn\v Ign-bptam? CXp t]mse Nne{]iv\-߃ Ct∏mgpw Cu c≠v LS-I-߃°n-S-bnse X¿° hnj-b-am-Wv. kzbw \bn-°p-∂-Xn\pw (\nb-{¥n-°p-∂-Xn-\pw) AXnse
AwK-ß-fpsS s]cp-am-‰sØ {Iao-I-cn-°p-∂-Xn-\p-ap-ff A[n-Im-cw,Hcp ]m¿e-sa‚dn k{º-Zm-b-Øn¬ \nba \n¿ΩmW k -bv°p-≠v.C{]-Imcw \nb-a-\n¿ΩmW k`bpsS {]tXy-Im-h-Im-i-߃ (Privi-leges) ewLn®p F∂ Ip‰-Øn\v Hcp hy‡nsb in£n-°p-hm≥ AXn\v Ign-bpw. ]m¿e-sa‚ns‚ {]tXy-Im-h-Im-i-ß-fpsS (Privileges) ewL\w F∂ Ip‰wBtcm-]n-°-s∏-Sp∂ Hcp hy‡n°v tImS-Xn-bpsS kwc-£Ww tXSmtam? \nba
\n¿ΩmW k` A®-S° \S-]Sn kzoI-cn® Hcp \nba k`mw-K-Øn\v tImS-Xn-bpsS kwc-£Ww e`y-am-Iptam? CXp-hsc ]cn-l-cn-°-s∏-Sm-Ø-Xpw, ePn-t…-®-dn\pw FIvkn-Iyq- n-hn-\p-anS-bn¬ X¿°-߃°v ]cym-]vX-am-b-Xp-amb {]_-e-
amb {]iv\-ß-fm-Wv Ch. AXp-t]mse Xs∂-bmWv PUvPn-am-cpsS s]cp-am‰w(conduct) ]m¿e-sa‚n\v N¿® sNøm-\m-hn√ F∂ `c-W-L-S\m hyh-ÿ.\oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ {]h¿Ø-\-ßsf A[n-t£-]n-°p∂ Xc-Øn-ep-ff
\nc-h[n kw -h-߃ ]m¿e-sa‚n-epw, \nb-a-\n¿ΩmW k -I-fnepw D≠m-bn- p-≠v. AXp t]mse-Xs∂ \oXn \ymb hn`m-Khpw, \nb-a-\n¿ΩmW k`-Isfhna¿in-°p-Ibpw, \nba \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-s∏´ {]h¿Ø-\-ß-fn¬
Ah¿°v \n¿t±-i-߃ \¬Ip-I-bpw sNbvXn- p-≠v. "]m¿e-sa‚ns‚ ]c-am-[n-Imcw' (Parliamentary Sovereignty) F∂ XXz-Øns‚ ewL-\-am-bmWv \nba\n¿ΩmW k -Iƒ CXns\ ImWp-∂-Xv.
Kh¨sa‚ns‚ c≠v LS-I-߃°n-S-bnse kwXp-e-\w F{X teme-am-
`c-W-L-S-\-bpsS ASn-ÿm\LS-\-bn¬ (Basic structure)Fs¥ms° hyh-ÿ-IƒDƒs∏-Sp∂p F∂v Hcn-°-se-¶nepw (Hscm‰ XhW F√m-h¿°p-ambn) F¥p-sIm≠vtImS-Xn°v ]d-bm-\m-hp-∂n√?
167
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
sW-∂pw, Hcp P\m-[n-]Xy hyh-ÿ-bn¬,Kh¨sa‚ns‚ Hmtcm LS-Ihpw a‰v LS-I-
ß-fpsS A[n-Im-csØ _lp-am-\n-t°-≠XvF{X-am{Xw {][m-\-s∏´-Xm-sW∂pw Cuhnjb߃ kqNn∏n°p∂p
D]-kw-lmcw (Conclusion)
\ΩpsS P\m-[n-]Xy LS-\-bn¬ \oXn-\ymb
hn`m-K-Øns‚ ]¶n-s\-Ip-dn-®mWv Cu A≤ym-
b-Øn¬ \Ωƒ ]Tn-®-Xv. Imcy \n¿Δ-lW
hn`m-K-hpw, \nb-a-\n¿ΩmW hn`m-Khpw XΩn¬
]e-t∏mgpw kwL¿j-ß-fp-≠m-hm-dp-s≠-¶nepw
\oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ {]Xm]w Ign™
Ime-ß-fn¬ KWy-ambn h¿≤n-®n- p-≠v. AtX
kabw \oXn \ymb hn`m-K-Ønep≈ {]Xo-£-
Ifpw hf-sctbsd-bm-Wv. Fßn-s\-bmWv Nne-
bm-fp-Iƒ°v hfsc Ffp-∏-Øn¬ Ip‰-hn-ap-‡-
cm-hm≥ Ignbp∂sX∂pw Fßn-s\-bmWv kº-
∂¿°pw i‡∑m¿°pw A\p-Iq-e-ambn km£n-
Iƒ°v -sam-gn-Iƒ am‰m≥ Ign-bp-∂-sX∂pw
km[m-cW ]uc≥am¿ A¤p-X-s∏-Sm-dp-≠v.
\ΩpsS \oXn \ymb hn m-Khpw Bi-¶-s∏-Sp∂
Nne {]iv\-ß-fm-Wn-h.
\oXn-\ymb hn`mKw C¥y-bn¬ hfsc i‡-
amb Hcp ÿm]-\-am-sW∂v Cu A≤ym-b-
Øn¬ \n߃ I≠p Ign-™p. Cu A[n-
Imcw Cu ÿm]\Øn\v ta¬ AXy-[nIw
BZchpw Gsd {]Xo-£Ifpw krjvSn®n´p≠v.
C¥y-bnse \oXn \ymb hn`mKw AXns‚ kzmX{¥yw sIm≠v IqSn-bmWv
Adn-b-s∏-Sp-∂-Xv. \oXn-\ymb hn`m-Kw, hnhn[ hn[n \ymb-ß-fn-eqsS ]uc≥am-
cpsS Ah-Im-i-߃ kwc-£n-°-p-I-bpw, c-W-L-S-\°v ]pØ≥ hymJym-\-߃
\¬Ip-Ibpw sNbvXn- p-≠v. C¥y≥ P\m-[n-]Xyw \oXn \ymb hn`m-K-Øn\pw
]m¿e-sa‚n-\p-an-S-bnse teme-amb A[n-Imc kwXp-e-\-Øn (Balance of power)emWv Xncn-bp∂sX∂p Cu c≠p ÿm]-\-ß-fpw c-W-L-S\ hyhÿ sNbvXn-
Npcp-ßnb ]£w, Cu am\y-s\-¶nepw \oXn-\ymbhn`m-K-Øn¬ kt¥m-j-hm-\mbn ImW-s∏-Sp-∂p.
Im¿´q¨ hmbn°mw
Ah-km\w Rm≥ Ip‰ hnap-‡-\m-°-s∏-´p. Ign-™-sX√mw Hcp Zpxkz-]v\-am-bn-cp-∂p. Rm≥ C\n Hcn-°epw Agn-aXn sNøp-I-bn-s√∂v kXyw sNøp-∂p.
168
Indian Constitution at Work
169
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
´p-ff ]cn[n°pf-fn-¬ \n∂mWv {]h¿Øn-t°-≠-sX∂pamWv Cu A[ym-b-Øn-eqsS \mw a\-
n-em-°p-∂-Xv.
A`ymkw (Exercises)1. GsXms° hyXykvX coXn-I-fn-eq-sS-bmWv \oXn-\ymb hn`m-K-Øns‚ kzmX{¥yw Dd-
∏p-h-cp-Øn-bn- p-f-fXv? tbmPn°mØXv Is≠ØpI.
(i) kp{]ow tImSXn No v PÃn-kp-am-bpff IqSn-bm-tem-N-\°p tij-amWv kp{]ow
tImS-Xn-bnse a‰p PUvPn-amsc \nb-an-°p-∂-Xv.
(ii) PUvPn-amsc km[m-c-W-bmbn Ah-cpsS hnc-an-°¬ {]mbw FØp-∂-Xn-\p-apºv
X¬ÿm-\Øv \n∂pw \o°w sNøm-dn√
(iii) Hcp sslt°m-SXn PUvPnsb as‰mcp sslt°m-S-Xn-bn-te°v ÿew am‰m-\m-hn-
√.
(iv) PUvPn-am-cpsS \nb-a-\-Øn¬ ]m¿e-sa‚n\v bmsXmcp A[n-Im-c-hp-an-√.
2. \oXn-\ymb hn`m-K-Øn\v AtcmSpw DØ-c-hm-Zn-Xz-an√ F∂-XmtWm \oXn \ymb
hn`mKØns‚ kzmX{¥yw (Independent of Judiciary) F∂Xp sIm≠¿∞-am-°p-∂Xv?
\qdp-hm-°n¬ Ihn-bmsX DØ-c-sa-gp-Xp-I.
3. \oXn \ymb hn`m-K-Øn-s‚ kzmX{¥yw \ne-\n¿Øp-∂-Xn-\p-ff c-W-L-S\ hyh-ÿ-
Iƒ Fs¥√mw?
4. ChnsS sImSp-Øn´p-ff hm¿Øm-Ip-dn∏v hmbn®v Xmsg ]d-bp∂ Imcy-߃ Is≠-
Øp-I.
Cu hyh-lmcw (Case) F¥p-ambn _‘-s∏- -XmWv?
Cu hyh-lm-c-Ønse KpW-t`m-‡mhv (benefeciary) Bcm-bn-cp-∂p.
Cu hyh-lm-c-Ønse ]cm-Xn-°m-c≥ BcmWv?
Iº\n aptºm- p-h® hyXy-kvX-amb hmZ-ap-J-߃ Fs¥m-s°-bm-bn-cp-∂n-cn°pw
F∂v k¶¬∏n-°p-I.
I¿j-I¿ aptºm´p h® hmZ-ap-J-߃ Fs¥m-s°-bm-bn-cp-∂n-cn°pw?
Zlm\p I¿j-I¿°v REL (Reliance Energy Limited) 300 tImSn cq] \¬I-W-sa∂v
kp{]ow tImSXn DØ-c-hn´p.
tIm¿∏-td‰v _yqtdm 24 am¿®v 2005.
apwss_: apwss_ \K-c-Øns‚ {]m¥-{]-tZ-i-amb Zlm\p taJ-e-bn¬ Nn°p ]g-߃
Irjn sNøp∂ I¿j-I¿°v 300 tImSn cq] dne-b≥kv F\¿Pn \¬I-W-sa∂v kp{]ow
tImSXn DØ-c-hn- p. dne-b≥kv sX¿a¬ ]h¿ πm‚ v D≠m-°nb aen-\o-I-c-W-Øn-s\-
Xnsc Nn°p I¿j-I¿ tImS-Xn-bn¬ \¬Inb ]cm-Xnsb XpS¿∂mWv DØ-c-hv.
apwss_ \K-c-Øn¬ \n∂pw 150 Intem-ao-‰-¿ AIse a’y-k-º-Øn-\pw, h\-
߃°pw t]cp-tI´ kzbw ]cym-]vX-amb Im¿jnI kº-ZvL-S-\-bp-ff Hcp {]tZ-i-am-
bn-cp∂p Hcp Zim_vZw apºv hsc, Zlm-\p. ]s£ 1989 ¬ Hcp sX¿a¬ ]Δ¿ πm‚ v
Cu {]tZ-iØv {]h¿Ø-\-am-cw-`n-®-tXm-Sp-IqSn ChnSw XI¿∂v Xcn-∏-W-am-bn. sXm´-
170
Indian Constitution at Work
SpØ h¿jw Cu e- p-bn-jvT-amb {]tZiw BZysØ "hnf-Ø-I¿®' t\cn´p. alm-cm-
jv{S-bpsS ]g-°pS (Fruit bowl) F∂-dn-b-s∏- n-cp∂ Cu {]tZ-isØ 70 iX-am\w hnfbpw
C∂v \in-®n-cn°p∂p. at’ym-Xv]m-Z\ tI{μ-߃ AS-®p-]q-´p-I-bpw, h\kºØv
ipjvIamhpIbpw sNbvXn-cn°p∂p. ]h¿ πm‚n¬ \n∂p-ff vssfBjv (fly ash) qK¿`
Pe-Øn¬ Ie-cpI hgn apgp-h≥ ssPh hyh-ÿ-sbbpw AXv aen-\-am-°p-I-bmWv F∂v
I¿j-Icpw, ]cn-ÿnXn hmZn-I-fpw, A`n-{]m-b-s∏-Sp-∂p. A¥-co-£-Øn-te-°p-ff kƒ -
dns‚ ]pd-¥-f-f¬ Ipd-°p-∂-Xn-\mbn Hcp aen\o-I-cW \nb-{¥W bqWn‰v sX¿a¬
tÃj-\n¬ Bcw- n-°-W-sa∂v Zlm\p Xmeq°v ]cn-ÿnXn kwc-£W AtXm-dn‰n DØ-
c-hn-Sp-Ibpw B DØ-chv kp{]ow tImSXn icn-h-bv°p-Ibpw sNbvXp. F∂n´pw 2002
hsc aen-\o-I-cW \nb-{¥W bqWn‰v sX¿a¬ ]h¿ πm‚n¬ ÿm]n-®n-√. 2003 ¬ dne-
b≥kv, sX¿a¬ πm‚ v Gs‰-Sp-°-pI-bpw, aen-\o-I-cW \nb-{¥W bqWn‰v ÿm]n-°p-
∂-Xn-\p-ff ka-b-{Iaw ]p\x-{I-ao-I-cn®v 2004 ¬ ka¿∏n-°p-Ibpw sNbvXp. aen-\o-I-
cW \nb-{¥W bqWn‰v C\nbpw ÿm]n-°-s∏- n- n-√m-Ø-Xn-\m¬, Zlm\p Xmeq°v ]cn-
ÿnXn kwc-£W kan-Xn, 300 tImSn cq] _m¶v Kymc-≠n-bmbn \¬I-W-sa∂v dne-
b≥kn-t\mSv Bh-iy-∏- p.
5. Xmsg sImSp-Øn-´p-ff hm¿Øm-Ip-dn∏v hmbn®v ..... kqNn-∏n-®n-´p-f-fh Is≠-ØpI
hyXykvX Xe-ß-fnse Kh¨sa‚ns\ Is≠-ØpI
kp{]ow tImS-XnbpsS ]¶v Xncn-®-dn-bp-I.
\oXn \ymb hn`m-K-Øn-s‚bpw, Imcy \n¿Δ-lW hn`m-K-Øn-s‚bpw GsXms°
LS-I-ß-fmWv CXn-ep-f-fXv F∂v Xncn-®-dn-bp-I.
Cu hnj-b-Øn¬ Dƒs∏- n- p-ff \b-{]-iv\-߃, \nb-a-\n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-
s∏´ Imcy-߃, \nb-a-Øns‚ \S-∏n¬ hcp-Ø-epw, hymJym-\-hp-ambn _‘-
s∏´ hnj-b-߃ F∂nh Is≠-Øp-I.
tI{μhpw U¬lnbpw kn.F≥.Pn hnj-b-Øn¬ ssItIm¿°p-∂p.
Ãm^v dnt∏m¿´¿, Z lnμp 23 sk]vXw-_¿ 2001
\yq U¬ln, sk]vXw-_¿ 22/ kn.F≥.Pn A√mØ F√m hmWnPy hml-\-ßfpw
Xe-ÿm-\Øv \n∂pw ]q¿Æ-ambn Hgn-hm-°p-∂-Xn\v ASp-Ø-bmgvN kwbp-‡-ambn
kp{]ow tImS-Xnsb kao-]n-°m≥ tI{μhpw U¬ln Kh¨sa‚pw [mc-W-bn-se-
Øn. apgp-h≥ KXm-KX kwhn-[m-\hpw Hscm‰ C‘-\sØ B{i-bn-°p-∂Xv A]-
I-S-I-c-hpw, Zpc¥ Imc-W-hp-am-tb°mw F∂-Xn-\m¬ Hscm‰ C‘-\sØ B{i-bn-
°p-∂Xv \n¿Ø-em°n U¬ln \KcØn¬ Hcp Cc´ C‘-\-\bw kzoI-cn-°m\pw
Xocp-am-\n-®p.
Xe-ÿm-\Øv kzImcy hml\ DS-a-Iƒ kn.F≥.Pn D]-tbm-Kn-°p-∂-Xv \ncp-
’m-l-s∏-Sp-Øm\pw Xocp-am-\-ambn. U¬ln \K-c-Øn¬ 0.05 iX-am\w Xmgv∂
171
A[ymbw 6 \oXn \ymb hn`mKw
kƒ^¿ Uok¬ D]-tbm-Kn®v _kp-Iƒ HmSn-°p-∂-Xn\v A\p-hm-Z-Øn-\mbn Ccp
Kh¨sa‚p-Ifpw kΩ¿Zw sNep-Øn-tb-°pw. am{X-hp-a-√, bqtdm 2 \ne-hmcw
]pe¿Øp∂ hmWnPy hml-\-ßsf am{Xta \K-c-Øn-eqsS HmSm≥ A\p-h-Zn-
°mhq F∂pw tImS-Xn-bn¬ hmZn-t®°mw. tI{μ Kh¨sa‚pw kwÿm\
Kh¨sa‚pw {]tXyIw {]tXyIw kXy-hm-Mvaq-e-߃ ka¿∏n-°p-sa-¶nepw c≠n-
epw, Htc hmZ-ap-J-ß-fm-Wp-≠m-hp-I. kn.F≥.Pn bpambn _‘-s∏´ {]iv\-Øn¬
tI{μ Kh¨sa‚ v U¬ln Kh¨sa‚ns‚ \ne-]m-Sn\v Xpd∂ ]n¥pW \¬In-
tb-°pw. U¬ln apJya{¥n {ioa-Xn. joem Zo£nXpw tI{μ s]t{Sm-fnbw {]Ir-
Xn-hm-XI a{¥n {io. cmw \mbn°pw XΩn¬ \S∂ IqS-°m-gvN-bn-emWv Cu Xocp-
am-\-ß-sf-Sp-°p-∂-Xv.
cmPyØv s]mXp-hmbn Hcp hml\ C‘\ \bw (Auto fuel policy) \n¿t±-in-
°p-∂-Xn-\mbn tUm. B¿.-F. amti¬°-dpsS t\Xr-Xz-Øn¬ Hcp D∂-Xm-[n-Imc
kanXn cq]o-I-cn-°-s∏-´n-´p-f-f-Xn-\m-epw, \n¿±njvS ka-b-Øn-\p-f-fn¬ ]Xn-\m-bn-c-
tØmfw _kp-Iƒ kn.F≥.-Pn.-bn-te°v am‰pI _p≤n-ap- m-b-Xn-\m-epw, kn.F≥.Pn
bnte°v am‰p-∂-Xn-\p-ff ka-b-]-cn[n \o´n-sIm-Sp-°p-∂Xv DNn-X-am-bn-cn-°p-sa∂v
tI{μ Kh¨sa‚ v kp{]ow tImS-Xn-tbmSv At]-£n-°p-sa∂v {ioa-Xn. joe Zo£nXv
]d-™p. amtj¬°¿ IΩn‰n Bdp amk-Øn-\p-f-fn¬ AXns‚ dnt∏m¿´v ka¿∏n-
°p-sa-∂mWv {]Xo-£n-°p-∂-Xv.
tImS-Xn-bpsS \n¿t±-i-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v kabw thW-sa∂v apJy-
a{¥n ]d-™p. tImS-Xn-bpsS \n¿t±-i-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn-\p-ff am¿K-ßfpw
coXn-I-fpw, U¬ln-bpsS samØw kn.F≥.Pn C‘-\-Øns‚ Bh-iy-I-X,
kn.F≥.Pn \nd-°p∂ tI{μ-ß-fnse Xnc°v Ah-km-\n-∏n-°¬, kn.F≥.Pn bn¬
HmtS≠ hml-\-ß-fpsS FÆw Cßs\ F√m hni-Zmw-i-ßfpw ]cn-K-Wn-°p-
sa∂v Cu kwbp‡ kao-]-\sØ ]cm-a¿in-®p-sIm≠v {ioa-Xn. Zo£nXv ]d-
™p.
\K-c-Ønse _kp-Iƒ kn.F≥.Pn D]-tbm-Kn-°-W-sa∂ \n¿t±-i-Øn¬
Cfhv \¬Im≥ tImSXn hnk-Ω-Xn-®p. F∂m¬ SmIvkn-Ifpw Hmt´m-dn-£-Ifpw
kn.F≥.Pn Xs∂ D]-tbm-Kn-°-W-sa∂v \n¿t±-in®n-´n√ F∂pw tImSXn ]d-
™p. apgp-h≥ bm{X kwhn-[m-\-ßfpw kn.F≥.Pn sb am{Xw B{i-bn-°p-∂Xv
Zpc-¥-ambn amdn-tb°mw F∂-Xn-\m¬ _kp-I-fn¬ tem kƒ^¿ Uok¬ D]-
tbm-Kn-°m≥ t{]cn-∏n-t°-≠Xps≠∂v \mbn°v ]d-™p. Xe-ÿm-\Øv kn.F≥.-
172
Indian Constitution at Work
Pn. hnX-cWw ss]∏v sse\n-eqsS Bb-Xn-\m¬, GsX-¶nepw Xc-Øn-ep-ff XS w
hnX-c-W-Øn-ep-≠m-bm¬ AXv s]mXp bm{Xm kwhn-[m-\sØ apgp-h≥ Xmdp-am-
dm-°pw.
6. Xmsg sImSp-Øn-cn-°p-∂Xv CIz-tUm-dns\ kw_-‘n-°p∂ Hcp {]kvXm-h\-bm-
Wv. Cu DZm-l-c-Whpw C¥y≥ \oXn-\ymb hyh-ÿbpw XΩn-ep-ff Fs¥ms°
kmZr-iy-ßfpw hyXym-k-ß-fp-amWv \n߃ ImWp-∂Xv?
""Hcp s]mXp \nb-a-tam, \nb-a-]-c-amb Iogvhg-°tam D≠m-bn-cp-s∂-¶n¬ Hcp
]{X-{]-h¿Ø-Is‚ Ah-Im-i-߃ hy‡-am-°p-∂-Xn\v AXv klm-b-I-c-am-Ip-am-
bn-cp-∂p. \n¿`m-Ky-h-im¬, CIztUm-dns‚ tImSXn B coXn-bn-e√ {]h¿Øn-
°p-∂Xv. Db¿∂ tImS-Xn-Iƒ ap≥Ime hyh-lm-c-ß-fn¬ ]pd-s∏-Sp-hn® hn[n-
\ym-b-߃ _lp-am-\n-°m≥ PUvPn-am¿ \n¿_‘n°s∏-Sp-∂n-√. F¥p-sIm≠v
Cu hyXymkw F∂v hni-Zo-I-cn-°msX Hcp kam-\-amb hyh-lm-c-Øn¬ Htc
\ymbm-[n-]≥ Xs∂ C∂v Hcp Xc-Øn-epw, \msf BZy-tØ-Xn\v hncp-≤-ambn
as‰mcp Xc-Ønepw hn[n ]pd-s∏-Sp-hn-t®-°mw.''
7. Xmsg sImSp-Øn- p-ff {]kvXm-h-\-Iƒ hmbn-°pI X\Xv A[n-Im-cw, A∏o-e-[n-
Im-cw, D]-tZ-im-[n-Imcw F∂n-ßs\ kp{]ow tImS-Xn-bpsS hnhn[ A[n-Im-c-ß-
fp-ambn AXns\ tNcpw-]Sn tN¿°p-I.
PΩp Imivao-cn¬ ]mIn-ÿm≥ A[o\ {]tZ-iØv Xma-kn-°p-∂-h-cpsS ]ucXz
]Z-hnsb kw_-‘n®v Hcp \nb-a-ap-≠m-°m≥ Ign-bptam F∂v Kh¨sa‚ v
Adn-bm-\m-{K-ln-°p-∂p.
Imthcn \Zo-Pe X¿°w ]cn-l-cn-°p-∂-Xn-\mbn Xangv\mSv Kh¨sa‚ v tImS-
Xnsb kao-]n-°m-\m-{K-ln-°p-∂p.
AW-sI-´ns‚ kao] {]tZ-i-ß-fn¬ \n∂pw Bfp-Isf Hgn-hm-°p-∂-Xn-s\-
Xnsc P\-߃ \¬Inb A∏o¬ tImSXn \ncm-I-cn-®p.
8. s]mXp Xm¬∏cy l¿Pn-Iƒ°v GsXms° coXn-bn¬ Zcn-{Zsc klm-bn-°m≥
Ignbpw?
9. PpUo-jy¬ BIv‰n-hn-kw, \oXn-\ym-b-hn-`m-Khpw Imcy \n¿Δ-lW hn`m-Khpw
XΩn-ep-ff kwL¿j-Øn-te°v \bn°pw F∂v \n߃ Icp-Xp-∂pt≠m? F¥p-
sIm≠v?
10. auenImh-Im-i-ß-fpsS kwc-£-W-hp-am-bn, PpUo-jy¬ BIv‰n-hnkw Fßns\
_‘-s∏- n-cn-°p-∂p. AXv auen-Im-h-Im-i-ß-fpsS hym]vXn hnI-kn-∏n-°p-∂-Xn\v
klm-b-I-c-am-bn-´pt≠m?
173
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
A[-ymbw 7A[-ymbw 7A[-ymbw 7A[-ymbw 7A[-ymbw 7
s^U-d-enkw s^U-d-enkw s^U-d-enkw s^U-d-enkw s^U-d-enkw (Fedaralism)
BapJw
1947 sebpw 2001 sebpw cmjv{Sob `q]-S-߃ t\m°n-bm¬ (Ah ASpØ
c≠p t]Pp-I-fn-em°n sImSp-Øn-cn-°p-∂p) Ah-bn¬ h∂n-cn-°p∂ \mS-Iob
am‰-߃ ImWm≥ Ign-bpw. kwÿm-\-ß-fpsS AXn¿Øn-Iƒ, t]cp-Iƒ,
Ah-bpsS FÆw F∂n-h-bn¬ KWy-amb am‰w h∂n- p-≠v. kzmX{¥y e_v[n-
bpsS ka-bØv {_´o-jvIm¿ Ah-cpsS cW kuI-cy-Øn-\-\p-k-cn®v cq]oI-
cn® \nc-h[n {]hn-iy-I-fm-bn-cp∂p C¥y-bn-ep-≠m-bn-cp-∂-Xv. Ch-tbm-sSm∏w
\nc-h[n \m´p cmPy-ß-fpw C¥y-bn¬ ebn-∏n-°p-I-bp-≠mbn. CXmWv \n߃
BZysØ q]-S-Øn¬ ImWp-∂-Xv. AXn\p tijw \nc-h[n XhW kwÿm-
\-ß-fpsS AXn¿Øn-Iƒ ]p\x\n¿Æn-bn°-s∏- p. Cu Ime-b-f-hn¬ kwÿm-
\-ß-fpsS AXn¿Øn am{X-a√ P\-Iob A`n-em-jsØ XpS¿∂p Ah-bpsS
t]cp-Ifpw amdp-I-bp-≠m-bn. Aßs\ ssakq¿ I¿Æm-S-I-bmbpw a{Zmkv
Xan-gv\m-Smbpw amdn. AºXph¿j-Im-e-b-f-hn-ep-≠mb Cu am‰-߃ q]Sw
]cn-tim-[n®p a\- n-em-°m-hp-∂-Xm-Wv. CXv C¥y≥ s^U-d¬ kwhn-[m-\-
Øns‚ {]h¿Ø\ Ncn-{Xhpw \ap°v ]d™v Xcpw.
Cu A≤ymbw ]Tn-°p-∂-Xn-eqsS \n߃°v Xmsg ]d-bp∂ Imcy-߃ a\ n-
em-°m≥ Ign-bpw.
$ F¥mWv s^U-d-enkw?
$ C¥y≥ cW LS-\-bnse s^U-d¬ hyh-ÿ-Iƒ.
$ tI{μhpw kwÿm-\hpw XΩn-ep≈ X¿° hnj-b-߃.
$ khn-ti-j-amb LS-\bpw Ncn-{X-]-c-amb {]tXy-I-X-Ifpw sIm≠v Nne
kwÿm-\-߃°v e`n-®n- p≈ {]tXyI A[n-Im-c-߃
174
Indian Constitutionat Work
IND
IA I
N 1
947
175
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
INDIA2001
176
Indian Constitutionat Work
F¥mWv s^U-d-enkw? (Whatis Federalism)
temI-Ønse h≥ i‡n-I-fn¬ H∂m-
bn-cp∂p tkmhn-b‰v bqWn-b≥. ]t£
1989 \p tijw AXv XI¿∂v \nc-h[n
kzX{¥ cmjv{S-ß-fmbn amdn. A[n-
Imc tI{μo-I-c-Whpw ka-{Km-[n-]-Xy-
hp -amWv tkmhn -b‰v bqWn-bs‚
XI¿®°v hgn-sX-fn-®-Xv. X\-Xmb
`mjbpw kwkvIm-c-hp-ap≈ a‰p {]tZ-
i-ß-fpsS taep≈ djy≥ B[n-]-
Xyhpw XI¿®°v B°w Iq´n. DZ:
Dkv_-°n-ÿm≥. AXp-t]mse Xs∂
sNs°m-…-hm-°n-b, bqtKm-…m-hnb
]mInkvXm≥ XpS-ßnb cmPy-ßfpw
hn -Pn-°-s∏-Sp-I-bp-≠m-bn. {^©v mj
kwkm-cn-°p-∂-hcpw Cw•ojv `mj
kwkm-cn-°p-∂-hcpw XΩn-ep≈ X¿°w
aqew Im\-Ubpw Hcp hn -P\ ojWn
t\cn-Sp-∂p. hn -P-\-Øns‚ thZ-\m-P-\-
I-amb A\p- -h-ß-fn-eqsS kzmX{¥yw
t\Snb C¥y Ign™ Fgp-]Xv h¿j-
ambn Hcq H‰ cmjv{S-ambn XpS-cp-∂Xv
henb t\´-at√? F¥mWv Cu t\´-
Øn\p ]n∂nse Imc-W-߃. C¥y≥
`c-W-L-S-\-bn-eqsS \S-∏n-em-°n-bn- p≈
s^U-d¬ kwhn-[m-\-amtWm Cu t\ -
߃°v ]n∂n¬? apI-fn¬ ]cm-a¿in-
®n-´p≈ F√m cmjv{S-ßfpw s^U-td-
j-\p-I-fm-bn-cp-∂n´pw hn -P-\sØ Hgn-
hm-°m≥ Ah¿°v Ign-™n-cp-∂n-√.
AXp-sIm≠v Hcp s^U-d¬ hyhÿ
kzoI-cn-°p-∂-tXm-sSm∏w B hyh-ÿ-
bpsS kz`mhhpw AXns‚ {]tbm-Khpw
hfsc {][m\w Xs∂-bm-Wv.
shÃv C≥Uo-knse
s^U-d-enkw (Federlism inWest Indies)
shÃv C--≥Uokv {In--°‰v Soans\
Ipdn®v \n߃ tI´n- p-≠m-bn-cn-°p-
-a--t√m. ]-t£ shÃv C≥Uokv
F∂ t]--cn¬ H--cp cmjv{S-apt≠m?
C¥y-sb-t]mse shÃv
C≥Uokpw Hcp {_n´ojv tImf-\n-
bm-bn -cp -∂p. 1958 ¬ shÃv
C≥Uokv Hcp s^U-td-j-\m-bn-am-
dn. {]hn-iy-Iƒ°v kmº-ØnI
kzmX-{¥y-ap≈ Zp¿_-e-amb tI{μ-
K-h¨sa-t‚mSp IqSnb s^U-td-
j-\m-bn-cp∂p AXv. Cu {]tXy-
I-X-Ifpw {]hn-iy-Iƒ XΩn-ep≈
cmjv{Sob a’-chpw shÃv
C≥Uokv s^U-td-j≥ 1962 ¬
HutZym-Kn-I-ambn ]ncn-®p-hn-Sp-∂-
Xn\p Imc-W-am-bn.
]n∂oSv 1973 se NnKp-c-amkv
(Chiguaramas) DS-º-Sn-bn-eqsS Hcp
s]mXp \nbak- , kp{]owtImS-Xn,
\mWbw-, s]mXp-I-tºmfw F∂n-
h-bn-eqsS kzX{¥ Zzo]p-Iƒ Hcp
cmjv{Sob GIo-I-c-W-Øn\p {ian-
®p. Ico-_n-b≥ kaq-l-Øn\p
s]mXp-hmb Hcp Imcy-\n¿h-lW
hn`m-K-ap-≠v. AwK-cm-jv{S-ß-fpsS
Xe-h≥am-sc√mw CXn¬ AwK-ß-
fmWv. AXp-sIm≠v Xs∂ {]hn-
iy-Iƒ°v Hcp cmjv{S-sa∂ \ne-
bn¬ Hcp-an®p \nev°mt\m th¿]n-
cn™v kzX{¥-ambn \n¬°mt\m
Ign-bm-sX-bm-bn.
177
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
Hcp qJ-fi-Øn\v kam-\-amb sshhn[y-tØmSv IqSnb hnim-e-amb
`q{]-tZ-i-amWv C¥y. ChnsS 22˛Hmfw {][m\ `mj-Ifpw \qdp-I-W-°n\p sNdp-`m-j-I-fp-ap-≠v. Nne {][m-\-a-X-ß-fpsS D¤h tI{μhpwChn-sS-bm-Wv. Cu cmPy-Øns‚ hnhn[ mK-ß-fn-embn Zi-e-£-°-W-
°n\p Xt±-inob-cmb P\-߃ A[n-h-kn-°p∂p≠v. Cß-s\-bp≈ F√m-hn[ sshhn-[y-߃°pw D]-cn-bmbn kap°v Hcp GIo-IrX qan imkv{X-am-Wp-≈X.v Hcp s]mXp Ncn-{X-Øn¬ \ap-s°√mw ]¶m-fnØw D≠v.
{]tXy-In®v kzmX{¥y kac t]mcm- -Øn-eqsS \Ωfpw Hcp s]mXp Ncn-{X-Øns‚ mK-am-bn. Cu LS-I-߃ \m\m-Xz-Øn¬ GIXzw F∂ ho£-W-Øn-ep≈ C¥ysb hn`m-h\w sNøp-∂-Xn\p \ΩpsS tZiob t\Xm-
°sf t{]cn-∏n®p. Nne-t∏m-sgms° CXns\ sshhn-[y-ß-fpsS sFIywF∂pw hnfn-°m-dp-≠v.
s^U-d-enkw F∂Xv hyXy-kvXamb Ncn{X kml-N-cy-߃°-\p-
t]-£-Wob-amb kp\n-›n-X-amb XXz-ß-f-√. adn®v hyXy-kvX-amb kml-N-cy-ß-fn-eqsS Dcp-Øn-cn™p hcp∂ Kh¨sa‚ns‚ sshhn-[y-am¿∂XXz-ß-fm-Wv. Hcp s^U-d¬ cmjv{Sob hyhÿ F∂ \ne-bn¬ BZyw
cq]w sIm≠ Ata-cn-°≥ s^U-d-enkw a‰p s^U-td-j-\p-I-fmb C¥y-bn¬ \n∂pw P¿a-\n-bn¬ \n∂pw hyXy-kvX-am-Wv. F¶nepw s^U-d-en-
k-Øn\p Nne ASn-ÿm\ Bi-b-ßfpw k¶¬∏-\-ß-fp-ap≠v (Concepts).$ c≠p Xc-Øn-ep≈ Kh¨sa‚p-Isf Dƒs°m-≈p∂ cmjv{Sob kwhn-
[m-\-amWv s^U-d-enkw H∂v tZinb Xe-Ønepw as‰m-∂v {]mtZ-
inI Xe-Øn-epw. Hmtcm Kh¨sa‚pw Xß-fpsS taJ-e-bn¬ kzbw`cWw D≈-h-cm-bn-cn-°pw. Nne s^U-td-j-\p-I-fn¬ Zzn]ucXz k{º-Zmbw Xs∂-bp-≠v. C¥y-bn¬ GI ]uc-Xz-am-Wp-≈-Xv.
$ AXp t]mse-Xs∂ P\-߃°v c≠p Xc-Øn-ep≈ kzXz-ßfpwIqdpw D≠m-bn-cn°pw ˛ H∂p {]mtZ-in-Ihpw as‰m∂p tZin-b-hpw.DZm-l-c-W-am-bn- \-Ωƒ C¥y°mcm-sW-∂-Xp-t]mse Xan-g≥am-tcm,ae-bm-fn-I-tfm, KpP-dm-Øn-Itfm BWv. cmjv{Sob hyh-ÿ-I-fpsSHmtcm Xe-Ønepw hyXy-kvX-amb A[n-Im-c-ßfpw DØ-c-hm-Zn-Xz-ßfpw {]tXyI Kh¨sa‚ v kwhn-[m-\hpw D≠m-bn-cn-°pw.
$ Cu c≠p Xe-Øn-ep-ap≈ Kh¨sa‚p-I-fpsSbpw hni-Zmw-i-߃
Fgp-X-s∏´ Hcp cW LS-\-bn¬ Dƒs°m-≈n-®n-cn-°p-∂p. Cu]-c-
am-[n-Imc c-W-L-S-\-bmWv c≠p Kh¨sa‚p-I-fp-sSbpw A[n-Im-c-
Øns‚ {][m\ Dd-hn-Sw. cmjv{SsØ apgp-h≥ _m[n-°p∂ Nne
hnj-b-߃ DZm-l-c-W-ambn \mW-b-߃, {]Xn-tcm-[w, F∂nh
ssIImcyw sNøp∂Xv tI{μ-K-h¨sa‚m-bn-cn-°pw. AXp-t]mse{]mtZ-in-I-amb Imcy-ß-fpsS DØ-c-hm-ZnXzw kwÿm\ Kh¨sa‚p-I-fn¬ \n£n-]vX-am-bn-cn-°pw.
F\n°v a\- n-embn!CXv \ΩpsS kvIqfn-s\ - t∏m - se -bmW vhnZym¿∞n-Iƒ F∂\ne°v ]Xn-s\m∂mw¢mkv, ]{¥≠mw¢m v Cßs\hnhn[ kzXz -߃\ap-°p-≠m-bn-cn-°pw.AXp-sIm≠v Xs∂hnhn[ Unhn-j-\p-Iƒ°n-S-bn¬ a¬k-chpw D≠m-Ipw. F∂n-cp -∂mepw \ΩƒkvIqfns‚ `mK-am-bn-cn-°p-Ibpw AXn¬A`n-am\w sIm≈p-Ibpw sNøp-∂p.
178
Indian Constitutionat Work
$ tI{μhpw kwÿm-\-ßfpw XΩn-ep≈ X¿°-߃ ]cn-l-cn-°p-∂-Xn\p
AhnsS Hcp kzX{¥ \oXn-\ymb hyhÿ D≠m-bn-cn°pw A[n-Imchn -P-\-Øns‚ Imcy-Øn¬ tI{μ kwÿm\ Kh¨sa‚p-Iƒ XΩn-ep≈ X¿°-߃ ]cn-l-cn-°p-∂-Xn-\p≈ A[n-Imcw \oXn-\ymb hn`m-
K-Øn-\mWv
bYm¿∞ cmjv{So-bw, kwkvImcw {]Xy-b-im-kv{Xw, Ncn{Xw F∂nh
Hcp s^U-td-js‚ bYm¿∞ {]h¿Ø-\sØ \n¿Æ-bn-°p∂ LS-I-ß-
fm-Wv. ]c-kv]c hnizm-kw, kl-I-c-Ww, _lp-am-\w, \nb-{¥Ww F∂nhHcp s^U-td-js‚ kpK-a-amb {]h¿Ø-\sØ klm-bn-°p-∂p. cmjv-{Sob]m¿´n-Ifpw Hcp c-W-L-S-\-bpsS {]h¿Ø\ coXnsb kzm[o-\n-°p-∂p-≠v.
GsX-¶nepw Hcq kwÿm-\-tam, mjm-hn- m-K-tam, {]Xy-b-im-kv{Xtam apgp-h≥ s^U-d¬ kwhn-[m-\-Ønepw Xß-fpsS B[n-]Xyw ÿm]n-°p-I-bm-sW-¶n¬ AXp a‰p hn`m-K-ß-fpsS Aa¿j-Øn\p Imc-W-am-Ipw. CØcw
Hcp kml-Ncyw kwÿm-\-߃ ]ncn™p t]mIp-∂-Xn-tet°m B`y¥cbp≤-Øn-tet°m \bn-t®-°mw. \nc-h[n cmjv{S-߃ CØcw hnL-S-\-hmZ
`o£-Wn-Iƒ t\cn-Sp-∂p≠v.
ss\Po-cn-b-bnse s^U-d-enkw (Federalism in Nigeria)
AsX, H∂m-asØA[ym -b -Ø n¬\Ωƒ hmbn -® -sXs¥∂v Rm≥Hm¿°p∂p. B¿s°ms° F{X-tØmfw A[n -Imcw Ds≠∂pXocp-am-\n-°p-∂Xv`c-W-L-S-\-bmWv
179
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
{]hn-iy-Ifpw hnhn[ kaq-l-ß-fpw XΩn¬ ]c-kv]c hnizm-k-an-√-¶n¬ sFIyw
D≠m-°nsbSp°p-∂-Xn¬ Hcp s^Utd-j≥ ]cm-P-b-s∏Smw F∂p-≈-Xn\p
G‰hpw \√ DZm-l-c-W-amWv ss\Po-cn-b.
1914 hsc DØc ss\Po-cn-bbpw Z£nW ss\Po-cn-bbpw {_n´s‚ c≠v
{]tXyI tImf-\n-I-fm-bn-cp-∂p. 1950 se C_-Zm≥ (Ibadan) c-W-L-S\ ktΩ-
f-\-Øn¬ h®v ss\Po-cn-b≥ t\Xm-°ƒ Hcp s^U-d¬ c-W-L-S\ cq]o-I-cn-
°m≥ Xocp-am-\n-®p. ss\Po-cn-b-bpsS ]Sn-™mdpw Ing°pw hS°pw {]tZ-i-
߃ \nb-{¥n-®n-cp-∂Xv bYm-{Iaw tbmdp_ (Yoruba), Ct_m (Ibo), luk- -
^p-em\n (Hausa - Fulani) F∂o aq∂v hwiob hn`m-K-ß-fm-bn-c-∂p. a‰v {]tZ-i-
ß-fpsS ta¬ B[n-]Xyw sNep-Øm-\p≈ Ah-cpsS {ia-߃ kwL¿j-
߃°v Imc-W-am-bn. Cu kml-N-cy-߃ ss\Po-cn-b-bpsS cWw ssk\yw
]nSns-®-S-°p-∂-Xn\p hgn-sX-fn®p. 1960 se c-W-L-S-\-b-\p-k-cn®v tI{μØn\pw
{]mtZ-inI Kh¨sa‚p-Iƒ°pw ss\Po-cn-b≥ t]men-kn\p ta¬ IqSnb \nb-
{¥-W-am-bn-cp∂p D≠m-bn-cp-∂-Xv. F∂m¬ ssk\y-Øns‚ ta¬t\m- -Øn¬
Xøm-dm-°-s∏´ 1970˛se `c-W-L-S\ Hcp kwÿm-\- knhn¬ t]meokns\
A\p-h-Zn-®n-cp-∂n-√.
1999 ¬ ss\Po-cn-b-bn¬ P\m-[n-]Xyw ]p\x-ÿm-]n-°-s∏-s -¶nepw aX-]-c-
amb n∂-X-Ifpw FÆbpsS hcp-am-\sØ kw_-‘n® X¿°-ßfpw ss\Po-
co-b≥ s^U-td-j\p henb oj-Wn-Iƒ Db¿Øn-sIm-≠n-cn-°p-∂p. {]mtZ-
inI hwiob hn`m-K-߃ FÆ-bpsS tI{μo-IrX \nb-{¥-WsØ {]Xn-tcm-
[n-®p. {]hn-iy-Iƒ°n-S-bn-ep≈ aX-]-c-hpw, hwio-b-hpw, kmº-Øn-I-hp-amb
hn`m-Ko-b-X-Iƒ sI´p]nW™v InS-°p∂ cmPy-Øn\pZml-c-W-amWv ss\Po-
cn-b.
s^U-d-enkw C¥y≥ `c-WL-L-S-\-bn¬ (Federalism in]T\ ]ptcm-KXn hne-bn-cp-ØpI
$ Hcp s^U-td-j-\nse tI{μ Kh¨sa‚ns‚ A[n-Im-c-߃
BcmWv \n›-bn-°p-∂Xv?
$ Hcp s^U-td-j-\n¬ tI{μ-K-h-¨sa‚n\pw kwÿm\
Kh¨sa‚n\pw XΩn-ep≈ X¿°-߃ Fßs\ ]cn-l-cn-
°-s∏Spw
180
Indian Constitutionat Work
the Indian Constitution)
kzmX{¥yw e`n°p-wapºv Xs∂ C¥y-sb-t]mse hfsc _rl-Ømb Hcpcmjv{S-Øns‚ c-W-Øn\v A[n-Im-c-߃ tI{μ {]hniy Kh¨sa‚p-Iƒ°n-S-bn¬ hn -Pn-°-s∏-S-W-sa∂v \ΩpsS tZiob t\Xm-°ƒ°v hy‡-amb [mc-
W-bp-≠m-bn-cp-∂p. C¥y≥ kaq-l-Øns‚ mjm-]-chpw {]mtZ-in-I-hp-ambsshhn-[y-sØ-°p-dn®v Ah¿ t_m[-hm≥am-cm-bn-cp-∂p. Cu sshhn-[y-߃°vAwKo-Imcw Bh-iy-am-bn-cp-∂p. hnhn[ mj-Iƒ kwkm-cn-°p∂ {]mtZ-inI
P\-X°v cWØn¬ ]¶m-fnØw D≠m-th≠n-bn-cp-∂p. AXp-t]mse Hmtcm{]tZ-i-Øn-s‚bpw cWw AXmXv P\-X°v Xs∂ Bbn-cn-°p-Ibpw thWw.Hcp P\m-[n-]Xy Kh¨sa‚ v F∂ Bhn-iy-Øn≥taep≈ bp‡n CXm-Wv.
ChnsS Htc Hcp tNmZyw {]mtZ-inI Kh¨a‚p-Iƒ°v F{X-tØmfw A[n-Imcw D≠m-bn-cn-°Ww F∂-Xm-Wv. hn -P-\-Øn\p aptº ap…o߃°v IqSp-X¬ {]mXn\n[yw F∂ Bhiyw D∂-bn®p ap…ow eoKv \S-Ønb {]t£m- -
Øns‚ ]›m-Ø-e-Øn¬ Hcp ka-hmbw F∂ \ne-bn¬ {]hn-iy-Iƒ°v IqSp-X¬ cWw F∂Xv N¿®-sN-ø-s∏- n-cp-∂p. C¥y hn -P-\-Øn-\p≈ Xocp-am-\-sa-Sp-Ø-Xn\p tijw, c-W-L-S\ \n¿amW k` tI{μ-kw-ÿm\ Kh¨sa‚p-
Iƒ XΩn-ep≈ sFIy-Øn-s‚bpw kl-I-cW-Øn-s‚bpw ASn-ÿm-\-Øn-ep≈Hcp -cW k{º-Zmbw kzoI-cn-°m-\mWv Xocp-am-\n®X.v AhnsS kwÿm-\-߃°v {]tXy-I-amb A[n-Im-c-߃ \¬In-bn-cp-∂p. kl-I-c-W-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn-ep≈ tI{μ kwÿm\ _‘-߃ F∂-Xm-bn-cp∂p C¥y≥ c-
W-L-S\ kzoI-cn® s^U-d-en-k-Øns‚ G‰hpw henb khn-ti-j-X. Aßs\sshhn-[ysØ AwKo-I-cn-°p-∂-tXm-sSm∏w cWLS\ sFIy-Øn\pw Du∂¬\¬Ip-∂p.
C¥y≥ c-W-L-S-\-bn¬ s^U-td-j≥ F∂ hm°v Hcn-SØpw ]cm-a¿in-®n-´n√ F∂ Imcyw \n߃°-dn-bm-tam? C¥y≥ cWLS-\- kwÿm-\-ß-sf-°p-dn®v Cßs\ hni-Zo-I-cn-°p-∂p.
Npcp-°-Øn¬,HsØm - c p - a -tbmsS --Pohn-°pI --F∂-Xns‚ e£yw\Ωƒ F√mh-cpw kt¥m---j-tØmsS --Pohn-°p-Ibpw a‰p-≈ - h - c p s Skt¥mjw Dd-∏m -°p -IbpwsNøpI F∂-Xm-Wv.
A\p-tOZw 1 :
(1) C¥y AXm-bXv `mcXw kwÿm\ß-fpsS Hcp bqWn-b-\m-bn-
cn-°p-∂-XmWv.
(2) kwÿm-\-ßfpw Ah-bpsS q{]-tZ-i-ßfpw H∂mw ]´n-I-bn¬
]d-™n- p≈hn[w Bbn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
181
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
A[n-Imc hn -P\w (Division of Powers)
C¥y≥ c-W-L-S\ c≠p Xc-Øn-ep≈ Kh¨sa‚p-Iƒ°v cq]w
\¬In-bn-cn-°p∂p ˛ H∂p cmjv{S-Øn\p samØ-Øn-ep≈ Hcp
tI{μ Kh¨sa‚pw as‰m∂p {]mtZ-inIambp≈ kwÿm\
Kh¨sa‚pIfpw. Cu c≠p Kh¨sa‚p-Iƒ°pw c-W-L-S\m
]Z-hnbpw hy‡-ambn \n¿Δ-Nn-°-s∏- n- p≈ A[n-Im-c-ß-fpw D-≠m-
bn-cn-°pw. tI{μ Kh¨sa‚n-s‚bpw kwÿm\ Kh¨sa‚n-
s‚bpw \nb-{¥-W-Øn-ep≈ A[n-Im-c-ßsf kw_-‘n® X¿°-
߃ c-W-L-S\m N -߃°-\p-k-cn®v \oXn-\ymb hn`m-Kw ]cn-
l-cn-°p-∂-Xm-bn-cn-°pw. tI{μ kwÿm\ Kh¨sa‚p-I-fpsS
Iogn¬ hcp∂ hnj-b-ßsf c-W-L-S\ IyXy-ambn hn -Pn-®n-cn-
°p-∂p. (ASpØ t]Pn¬ sImSp-Øn-cn-°p∂ Nm¿´v ]cn-tim-[n-
®m¬ Fß-s\-bmWv tI{μ kwÿm\ Kh¨sa‚pIƒ°n-S-bn¬
A[n-Imcw hn -Pn-®n-cn-°p-∂-sX∂v hy‡-ambn Adn-bm≥ Ign-bpw.)
Cu A[n-Imc hn -P-\-Øns‚ {][m\ khn-ti-jX c-W-L-S\m
]c-ambn kmº-ØnI ˛ [\-Imcy A[n-Im-c-ß-fn¬ ta¬ss°
tI{μ-K-h¨sa‚n-\mWv F∂-XmW.v kwÿm-\-߃°v [mcmfw
IS-a-Iƒ \n¿h-ln-°m-\p-s≠-¶nepw ]cn-an-X-amb hcp-am\ t{kmX-
p-I-ƒ am{X-am-Wp-≈-Xv.
]T\ ]ptcm-KXn hne-bn-cp-ØpI
1. Ah-injvTm-[n-Im-c-߃ {]tXyIw ]cm-a¿in-°-
s∏-S-W-sa∂p \n߃ Nn¥n-°p-∂pt≠m?
2. A[n-Imc hn`-P-\-Øn¬ kwÿm-\-߃°p≈
AXr-]vXn°v Imc-W-sa-¥mWv?
F\n°v tXm∂p-∂--Xv kwÿm-\-߃°v kz¥-ambn hf-sc-Ipd®v hcp-am\w am{XamWp-≈-Xv. Fßs\ A--h¿ A--h-cpsSBh-iy-߃ \nd-th‰pw? NneIpSpw-_--ß-fn¬ ]Ww ¿ØmhvssI-hiw kq£n-°p-Ibpwho´p---Im-cy-߃ mcy \n¿Δ-ln-t°-≠n-h-cpIbpw sNøp∂Ah-ÿ-sb-bmWv CXv Hm¿an-∏n-°p-∂-Xv.
182
Indian Constitutionat Work
Constitution of India
kwÿm\ enkv‰v
$ Irjn$ t]meokv$ Pbn¬$ {]mtZ-inI
Kh¨sa‚ v$ s]mXpP\m-
tcmKyw$ `qan$ aZyw$ hmWn-Pyhpw
hym]m-chpw$ I∂p-Imen ]cn-
]m-e\w$ kwÿm\
]ªn°vk¿Δo-kp-Iƒ
kwÿm\ \nb-a -\n¿Ωm -W-k -`°vam{X-amWv Cu hnj-b-ß-fn¬ \nbaw\ n ¿ a n -° m - \ p≈
A[n-Imcw
kwbp‡ enÃv
$ hnZym- ymkw
$ Irjn`qan Hgn-
®p≈ kzØns‚
ssIam‰w
$ h\-߃
$ sXmgn-emfn
kwL-S-\-Iƒ
$ ambw tN¿°¬
$ ZsØ-Sp -°epw
]n¥p-S¿®-h-Im-
ihpw
tI{μ kwÿm\Kh¨-sa‚p--Iƒ°vCu hnj-b-ß-fn¬\nbaw \n¿an-°m-hp-∂-XmWv
Ahin-jvSm-[n-Im-c-߃
$ Cu aq∂p enÃnepw ]cm-a¿in-°-s∏-SmØ hnj-b-߃ Ah-in-jvSm-[n-Im-c-ß-fn¬s∏Sp-∂p.
$ ssk_¿ \nb-a-߃$ C¥y-bn¬ Ah-in-jvSm-[n-Im-c-ß-fn¬ \nbaw \n¿an-°m-\p≈ A[n-Imcw
tI{μ-K-h¨sa‚n\pam{XamWv.
C¥y≥ c-W-L-S-\-bnse
A[n-Im-c-hn- -P\w
tI{μ enÃv
$ {]Xn-tcm[w
$ BW-thm¿Pw
$ hntZ-i-Imcyw
$ bp≤hpw
kam-[m-\hpw
$ _m¶nMv
$ sdbn¬ KXm-KXw
$ X]m¬
Iºn X]m¬
$ thyma-bm\w
$ Xpd-ap-J-߃
$ hntZ-i-hym-]mcw
$ \mW-b-hy-hÿ
tI{μ \nb-a-\n¿Ωm-W-k- °v am{X-amWv Cuhnj-b-ß-fn¬ \nbaw\n¿an-°m-\p≈ A[n-Imcw.
183
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
i‡-amb tI{μ Kh- sa-t‚mSp IqSnb s^U-d-enkw
(Federalism with a strong central Govt.)C¥y≥ c-W-L-S\ i‡-amb Hcp tI{μ Kh¨sa‚n\p cq]w \¬In-bn-cn-
°p∂p F∂p-≈Xv s]mXpsh AwKo-I-cn-°-s∏´ hkvXp-X-bm-Wv. Hcp `qJ-
fi-Øn\p Xpey-amb sshhn-[y-ßfpw kmaq-lnI {]iv\-ß-fpap≈ cmjv{S-
amWv C¥y. Cu sshhn-[y-ßsf Dƒs°m-≈m≥ tijn-bp≈ Hcp s^U-d¬
kwhn-[m-\-amWv \ap°v Bhiy-sa∂p c-W-L-S\m \n¿Ωm-X-m°ƒ hnizkn-
®n-cp-∂p. AtX kabw Xs∂ inYn-eo-I-cWw XS-bp-∂-Xn\pw kmaq-lnI
cmjv{Sob am‰-߃ sIm≠ph-cp-∂-Xn\pw Hcp i‡-amb tI{μ-K-h¨sa‚ns‚
]¶n-s\-°p-dn®v Ah¿ t_m[-hm≥am-cm-bn-cp-∂p. C¥y kzX-{¥-amb ka-
bØv C¥y-bn¬ {_n´o-jpIm¿ cq]oI-cn® {]hn-iy-Iƒ°v ]pdta `n∂n®p
\n∂n-cp∂ 500 Hmfw \m´p-cm-Py-ßfpap≠m-bn-cp-∂p. Chsb C¥y≥ bqWn-
b\n¬ ebn-∏n-°p-∂-Xn\pw ]pXnb kwÿm-\-߃ cq]o-I-cn-°p-∂-Xn\pw i‡-
amb A[n-Im-c-ß-fp≈ Hcp tI{μ-K-h¨sa‚ v A\n-hm-cy-am-bn-cp-∂p.
AJ-fi-Xsb Ipdn-®p≈ DXvIWvT- am-{X-a-√, kwÿm\-ß-fpsS kl-I-
c-W-tØmsS kmaq-lnI kmº-ØnI {]iv\-߃ ]cn-l-cn-°p-∂-Xn\pw i‡-
amb tI{μK-h¨sa‚ v Bh-iy-am-sW∂p c-W-L-S\m\n¿am-Xm-°ƒ hnizkn-
®n-cp-∂p. Zmcn-{Zyw, \nc-£-X-c, kº-ØnI Ak-aXzw XpS-ßnb {]iv\-߃
]cn-l-cn-°p-∂-Xn\v Bkq-{X-Whpw GtIm-]-\hpw Bh-iy-am-Wv. Aßs\
AJ-fi-Xbpw hnI-k-\hpw Db¿Ønb DXvIWvTI-fmWv i‡-amb tI{μ-K-
h¨sa‚ v F∂ Bi-b-Øn-te°v c-W-L-S\ \n¿am-Xm-°sf \bn-®-Xv.
""Cu k`-bnse _lp-am-\y-cmb AwK-ßsf Rm≥
]d-™p-sIm-≈s´, Hgp°v ...... F√m `c-W-L-S-\-
bnepw tI{μ-Øn-te-°m-Wv. ........ t]meokv cmjv{S-
߃ t£a-cm-jv{S-ambn sIm≠n-cn-°p∂ B[p-\nI
kml-N-cy-Øn¬ bqWn-‰dn-bm-bmepw s^U-d¬
Bbmepw cmPy-Øns‚ kmº-ØnI A`n-hr-≤n-
bpsS BXy-¥nI DØ-c-hm-ZnXzw apgp-h\pw tI{μ
Kh¨sa‚n-\mWv
‰n .‰n . IrjvW-am -Nmcn,CAD,Vol.XI,p.955-
956,25 \hw -º¿1949
184
Indian Constitutionat Work
i‡-amb tI{μKh¨sa‚ v cq]n-I-c-W-Øn\v klm-bn® {][m\-
s∏´ hyh-ÿ-Iƒ \ap°v ]cn-tim-[n-°mw.
$ Hcp kwÿm-\-Øns‚ \ne-\nev∏pw AXns‚ qan-im-kv{X-]-c-amb AJ-
fi-Xbpw ]m¿e-sa‚ns‚ ssII-fn-em-Wv. Hcp kwÿm-\sØ hn`-
Pnt®m As√-¶n¬ H∂n-e-[nIw kwÿm-\-ßsf Iq´n-t®¿tØm ]pXnb
kwÿm-\-߃ cq]o-I-cn-°m-\p≈ A[n-Imcw ]m¿e-sa‚n-\p-≠v.
$ C¥y≥ c-W-L-S-\-bn¬ ASn-b-¥-c-m[n-Im-c-߃°p≈ hyh-ÿ-I-fp-
≠v. ASn-b-¥-cm-hÿm {]Jym-]-\sØ XpS¿∂p s^U-d¬ cmjv{Sob
kwhn-[m\w Hcp tI{μo-IrX kwhn-[m-\-Ønte°v amdp-∂-Xp-Im-Wmw.
ASn-b-¥-cm-h-ÿ-bpsS ka-bØv A[n-Im-c-߃ \nba ]c-ambn Xs∂
tI{μo-I-cn-°-s∏-Sp-Ibpw kwÿm-\-Øns‚ A[n-Im-c-Øn\p Iogn¬
hcp∂ hnj-b-ß-fnepw \nbaw \n¿Ωn-°m≥ ]m¿e-sa‚n\p IgnbpIbpw
sNøp-∂p.
$ km[m-cW \ne-bn¬ Xs∂ tI{μ-K-h¨sa‚n\v e-{]-Z-amb [\-Imcy
A[n-Im-c-ßfpw DØ-c-hm-Zn-Xz-ß-fp-ap-≠v. H∂m-a-Xmbn hcp-am-\-Øns‚
{][m-\-s∏´ t{kmX- p-I-sf√mw tI{μ-K-h¨sa‚ns‚ \nb-{¥-W-Øn-
em-Wv. AXp-sIm≠v Xs∂ kmº-ØnI klm-b-߃°v kwÿm\
Kh¨sa‚p-Iƒ tI{μ-K-h¨sa‚ns\ B{i-bn-°p-∂p. c≠m-a-Xmbn
Xzcn-X-K-Xn-bn-ep≈ kmº-ØnI ]ptcm-K-Xn°pw hnI-k-\-Øn\pw Bkq-
{XWw F∂ am¿K-amWv kzmX-{¥ym-\-¥cw C¥y Ahn-jvI-cn-®Xv
am{X-a√ Bkq-{XWw tI{μo-Ir-X-amb kmº-ØnI Xocp-am-\-sa-Sp-
°¬ {]{Inb-bn-te°v \bn-®p. tI{μ Kh¨sa‚ v \nb-an-°p∂ Bkp-
{XW IΩo-j-\mWv kwÿm-\-ß-fpsS hn`h hn\n-tbm-K-Øns‚ \nb-
{¥-Whpw ta¬t\m- -hpw. IqSmsX kmº-ØnI klm-b-߃ kwÿm-
\-߃°v \¬Ip∂ Imcy-Øn¬ tI{μ-K-h¨sa‚n\v AXns‚ hnth-
N-\m-[n-Imcw D]-tbm-Kn-°m-hp-∂-Xm-Wv. kmº-ØnI hn -h-ß-fpsS Cß-
s\-bp≈ hnX-cWw ]e-t∏mgpw {]Xn-]£ ]m¿´n-Iƒ `cn-°p∂
kwÿm-\-ßsf Ah-K-Wn-°p∂p F∂ Btcm-]-W-Øn\pw CS-bm-°n-
bn- p-≠v.
$ \n߃ t\csØ a\- n-em-°n-b-Xp-t]mse Kh¿W¿°v kwÿm\
Kh¨sa‚n-s\bpw \nb-a-k-`-tbbpw ]ncn-®p-hn-Sm≥ tI{μ-tØmSv
ip]m¿i sNøm-hp-∂-Xm-Wv. IqSmsX km[m-cW kml-N-cy-ß-
fn¬t∏mepw kwÿm\ \nb-a-k -Iƒ ]m m-°nb Hcp _n¬ ssIhiw
sh°p-hmt\m cmjv{S-]-Xn-bpsS ]cn-K-W-\-°mbn ka¿∏n-°mt\m At±-
l-Øn\v A[n-Im-c-ap-≠v. CXp-hgn kwÿm-\-Øns‚ \nba \n¿amW
{]{Inb°v Ime-Xm-akw hcp-Ømt\m {]kvXpX _n√ns\ Xs∂
hot‰m sNømt\m D≈ Ah-kcw tI{μ-K-h¨sa‚n\p e`n-°p-∂p.
\ΩpsS `c-W-L-
S\ a‰p-≈-h-bn¬
\n∂pw IS-sa-Sp -
°pI am{X -a√
s N b v X - - s X ∂ v
Rm≥ Ct∏mƒ a\-
n-em-°p-∂p. CXv
\ΩpsS Bh-iy-
߃°-\p-k-cn®v
s^U-d-en-ksØ
cq]-I-ev]\ sNbv
Xn-cn-°p-∂p.
185
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
$ Nne kml-N-cy-ß-fn¬ kwÿm\ enÃn¬s∏Sp∂ hnj-b-ß-fnt∑¬
tI{μ-K-h¨sa‚n\v \nba \n¿amWw \S-tØ-≠n-h-cpw. cmPy-k- -bpsS
AwKo-Im-c-tØmsS CØ-c-Øn-ep≈ \nba \n¿amWw \S-Øm-hp-∂-Xm-
Wv. tI{μ-K-h¨sa‚ns‚ FIvkn-Iyq-´ohv A[n-Im-c-߃ kwÿm-
Kh¨sa‚ns‚ FIvkn-Iyq- ohv A[n-Im-c-߃°pw apI-fn-em-sW∂v c-
W-L-S\ hy‡-ambn ]d-™n-cn-°p-∂p. CXp IqSm-sX, Bh-iy-sa-¶n¬
tI{μ-K-h¨sa‚n\p kwÿm\ Kh¨sa‚p-Iƒ°v \n¿t±-i-߃ \evIm-
hp-∂-Xm-Wv.
Xmsg sImSp-Øn-cn-°p∂ C¥y≥ c-W-L-S-\-bpsS A\p-tOZw CXv hy‡-
am-°p-∂p.
A\p-tOZw 257 (1):
Hmtcm kwÿm-\-Øn-s‚bpw Imcy-\n¿h-lW A[n-Im-c-߃ D]-
tbm-Kn-°p-tºmƒ AXv tI{μ Kh¨sa‚ns‚ Imcy \n¿h-lW
A[n-Im-c-ßsf ewLn-°p∂ coXn-bntem AXn-s\-°p-dn®v ap≥hn-
[n-tbmsS kao-]n-°p∂ coXn-bntem BI-cp-Xv. AXp-t]m-se-Xs∂
Bh-iy-sa-¶n¬ Hcp kwÿ-\-Øn\p \n¿t±-i-߃ sImSp-°m≥X°
hym]vXn-bp-≈-XmWv tI{μ-Øns‚ Imcy \n¿h-lW A[n-Im-c-߃
$ \Ωp-tSXv GIo-IrX cW kwhn-[m-\-am-sW-∂p-≈Xv \n߃ FIvkn-
Iyq- ohv F∂ A[ym-b-Øn¬ ]Tn-®n- p-≠-t√m. AJn-te¥y k¿Δo-kpIƒ
C¥y-bpsS apgp-h≥ {]Z-i-ß-fn-te-°p-≈Xmb-Xp-sIm≠v Xs∂ Cu
k¿Δo-kp-I-fn-te°v sXsc-s™-Sp-°-s∏-Sp∂ DtZym-K-ÿ¿ kwÿm-\-ß-
fnepw tkh\w A\p-jvTn-t°-≠-Xp≠v. AXp-sIm≠v If-Iv‰-dmbn Npa-
X-e-bp≈ IAS DtZym-K-ÿ\pw t]meokv IΩo-j-W-dm-bn- p≈ IPS DtZymK-
ÿ\pw BXy-¥n-I-ambn tI{μ -K-h¨sa‚ns‚ \nb-{¥-W-Øn-em-Wv.
kwÿm-\-߃°v Cu DtZym-K-ÿ-cp-sS-ta¬ A®-S° \S-]Sn kzoI-cn-
°mt\m tPmenbn¬ \n∂pw ]ncn-®p-hn-Smt\m Ign-bn-√.
$ `cWL-S-\-bpsS 33 Dw, 34 Dw A\p-tOZ {]Imcw tI{μ-Øntem kwÿm-
\-Øntem tPmen t\m°p∂ DtZym-K-ÿ\v Abmƒ ]´mf \nbaw \ne-hn-
en-cn-°p∂ ka-bØv FSpØ \S-]-Sn-I-fnt∑¬ ]m¿e-sa‚ v kwc-£Ww
\¬Ip-∂-Xmbn-cn-°pw. Cu hyh-ÿ-Iƒ tI{μ-Øns‚ A[n-Imc߃ H∂p-
IqSn h¿≤n-∏n-°p-∂p. CXns‚ ASn-ÿm-\-Øn-emWv {]tXyI ssk\n-
Im-[n-Imc \nb-a-߃ (Armed Forces Special Powers Act) \n¿Ωn-®n-´p-
≈-Xv. Cu \nbaw ]e-t∏mgpw P\-ßfpw ssk\yhpw XΩn-ep≈
kwL¿j-Øn\p Imc-W-am-bn- p-≠v.
tI{μ Kh¨-sa‚ v hfsc-- -----i‡ -am - sW ---∂mWv Rm≥ -- ----\ -kn - em -°p -∂Xv. kwÿm-\-ƒ°v AXn¬---- ]cm-Xn- sbm-∂p-ant√?
186
Indian Constitutionat Work
C¥y≥ s^U-d¬ hyh-ÿ-bnse kwL¿j-߃ (Conflictsin Indian Federalism)
Cu ]mT- -mK-Øns‚ ap≥`m-K-ß-fn¬, c-W-L-S\ i‡-amb A[n-Im-c-ß-fmWv
tI{μ Kh¨sa‚n\p \¬In-bn-´p-≈-sX∂p \Ωƒ I≠-t√m. AXm-bXv c-
W-LS\ kwÿm-\-ß-fpsS X\-Xmb kzXzw AwKo-I-cn-°p-tºmƒ Xs∂ IqSp-
X¬ A[n-Im-c-߃ tI{μ-K-h¨sa‚n¬ \n£n-]vX-am-°n-bn-cn-°p-∂p. kwÿm-
-\-ß-fpsS kzXzw AwKo-I-cn-°-s∏´ kml-N-cy-Øn¬ kzm`m-hn-I-ambpw
kwÿm-\-Øn-s‚bpw cmPy-Øn-s‚bpw cW \n¿Δ-l-W-Øn¬ Ah¿ IqSp-
X¬ ]¶m-fnØw {]Xo-£n-°pw. CXv kwÿm-\-߃ \nc-h[n Bh-iy-߃
apt∂m´v h°p-∂-Xn\p Imc-W-ambn. Ime-{I-taW kwÿm-\-߃ IqSp-X¬
kzbw-`-c-Whpw A[n-Im-c-ßfpw Bh-iy-s∏-Sm≥ XpS-ßn. CXp tI{μ ˛
kwÿm\ _‘-߃ IqSp-X¬ Iep-jn-X-am-°n. tI{μ kwÿm\ Kh¨sa‚p-
Iƒ XΩn-ep≈ \nba]c-amb X¿°-߃°v tImSXn apJm-¥ncw ]cn-lmcw
ImWm≥ Ign-bpw. F∂m¬ kzbw `cW Bh-iy-߃ t]mse-bp≈ IqSp-
X¬ cmjv{Sob kz`m-h-ap≈ {]iv\-߃ ka-hmb N¿®-I-fn-eqsS am{Xta
]cn-l-cn-°m≥ Ign-bp-I-bp-≈p.
tI{μ kwÿm\ _‘-߃ (Centre - State relation)
1950 Ifnepw 60 Ifp-sS BZy ]Ip-Xn-bnepw C¥y≥ s^U-d-en-k-Øn\p ASn-
Ø-d-bn-´Xv Ph-l¿em¬ s\lvdp-hm-Wv. Cu Ime-L-´-Øn¬ tI{μ-Ønepw
kwÿm-\-Ønepw tIm¨{K v ]m¿´n-bpsS B[n-]-Xy-am-bn-cp-∂p. ]pXnb
kwÿm-\-ß-fpsS cq]o-I-cWw Hgn-®p≈ Imcy-ß-fn¬ tI{μ ˛ kwÿm\
_‘-߃ hfsc km[m-cW KXn-bn-em-bn-cp-∂p. tI{μ-Øns‚ [\-k-lm-b-
tØmsS X߃°v hnI-k\w ssIh-cn-°m-sa∂ {]Xo-£-bm-bn-cp∂p kwÿm-
\-߃°v D≠m-bn-cp-∂-Xv. am{X-a-√, tI{μ-K-h¨sa‚ v cq]w \¬Inb kmaq-
lnI kmº-ØnI hnI-k\ \b-ß-tfmSv XnI™ iq`m]vXn hnizmkhpw
\ne-\n-∂n-cp-∂p.
1960 IfpsS a[y-tØmsS tI{μ-Øns‚ B-[n-]-Xy-Øn\p Xncn-®Sn G¬°p-
Ibpw \nc-h[n kwÿm-\-ß-fn¬ {]Xn-]£ ]m¿´n-Iƒ A[n-Im-c-Øn-se-Øp-
Ibpw sNbvXp. CXv kwÿm-\-߃°p IqSp-X¬ kzbw c-Whpw A[n-Im-c-
ßfpw \¬I-W-sa∂ Bh-iy-Øn\p i‡n ]I¿∂p. bYm¿∞Øn¬
hyXykvX- cm-jv-{Sob]m¿´n-Iƒ tI{μ-Ønepw kwÿm-\-ß-fnepw A[n-Im-c-
Øn-se-Øn-b-Xns‚ A\-¥-c-^-e-am-bmWv CØcw Bh-iy-߃ Db¿∂p-h-
187
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
∂-Xv. AXp-sIm≠v Xs∂ tI{μw `cn® tIm¨{K ns‚ A\mhiy
CSs]SepIfn¬ kwÿm\ Kh¨sa‚pIƒ {]Xntj[n°m≥ XpSßn.
tIm¨{K ns\ kw_‘n®StØmfw {]Xn]£ ]m¿´nIƒ \bn°p∂
kwÿm\ Kh¨sa‚pIsf ssIImcyw sNøp∂Xv A{X
kpJIcambncp∂n√. Cu khntij cmjv{Sob kmlNcyw Hcp "s^Ud¬
hyhÿbnse kzbw`cWw' F∂ ImgvN∏mSns\°pdn®p≈ N¿®Iƒ°v
hgnsbmcp°n.
1990 ItfmsS tI{μØn¬ tIm¨{K v B[n]Xyw ]q¿Æambpw
A{]Xy£amIpIbpw \Ωƒ ap∂Wn cmjv{SobØns‚ ImeL´Ønte°v
{]thin°pIbpw sNbvXp. kwÿm\ßfnepw hnhn[ {]mtZinI tZiob
]m¿´nIƒ A[nImcØn¬ h∂p. CXv kwÿm\ßfpsS kzm[o\w
h¿≤n∏n°pIbpw sshhn[yßtfmSv BZchp≈ ]Izamb Hcp s^Ud¬
hyhÿ°v XpS°w Ipdn°pIbpw sNbvXp. AXpsIm≠v Xs∂ Cu c≠mw
L´Øn¬ kzbw`cWØn\p≈ Bhiyw F∂ {]iv\w cmjv{Sobambn
IqSpX¬ i‡n B¿Pn°p∂p.
kzbw`cWØn\p≈ AhImihmZ߃ (Demands forAutonomy)
\nch[n kwÿm\ßfpw cmjv{Sob ]m¿´nIfpw ImemImeßfnembn tI{μ
Kh¨sa‚n¬ \n∂pw IqSpX¬ kzbw`cWw Bhiys∏Sp∂p. F∂ncp∂mepw
CXv hf-sc c-k--ap-≈-Im --cyamWv.\ n b a ß f p w`cWLS\bpwa m { X a √F √ m I m c yßfpw Xocp -a m\ n°p∂X v .F √ m Ø n \ p wD ] c n - b m b n{ ] m t b m K n Icmjv{Sob--amWv\ΩpsS Kh¨--s a ‚ n s ‚k z ` m h w\ n ¿ Æ b n - ° p∂Xv.
kzbw `cWsØ kw_‘n®v hyXykvX ImgvN∏mSpIfmWv hnhn[
kwÿm\߃°pw cmjv{Sob ]m¿´nIƒ°pw D≈Xv.
NnecpsS ImgvN∏mSn¬ kwÿm\-߃°\pIqeambn A[n-Imc
hn`P\Øn¬ th-≠ am‰ßƒ hcpØn AXp--hgn IqSpX¬ A[n-Imc--ßfpw
hfsc {][m\s∏´ A[nImcßfpw kwÿm\߃°v e`n°Ww.
\nch[n kwÿm\ßfpw (Xangv\mSv, ]©m_v, ]›na_wKmƒ) A\h[n
cmjv{Sob ]m¿´nIfpw (DMK, Akalidal, CPI (M)) kabmkabßfn¬
CØcØnep≈ kzbw`cW Bhiyw apt∂m v h®n´p≠v.
$ kwÿm\߃°p hcpam\Øns‚ kz¥amb DdhnSßfpw
hn`hßfpsSta¬ IqSpX¬ \nb{¥Whpw D≠mbncn°-Wsa∂XmWv ams‰mcmhiyw. CXv [\Imcy kzbw`cWw F∂vAdnbs∏Sp∂p (Financial Autonomy). 1977 ¬ ]›na _wKmfnse
CSXp]£ Kh¨sa‚ v C¥ybnse tI{μ kwÿm\ _‘߃]p\xkwLSn∏n°-Wsa∂p Bhiys∏´psIm≠p≈ {]amWw
188
Indian Constitutionat Work
]pdØnd°n. Xangv\mSns‚bpw ]©m_ns‚bpw kzbw`cWØn\p≈ BhiyØnepw [\Imcy kzbw cWw Dƒs∏Spw.
$ aq∂maXmbn kzbw cWØn\p≈ Bhiyw kwÿm\ßfpsS`cW-]camb A[n-Imcßfpambn _‘-s∏´XmWv. tI{μ
Kh¨sa‚n\v kwÿm\ `cW--b{¥Øn≥ ta-ep≈ \nb--{¥W--Øn¬ kwÿm\-߃°v Aa¿jap≠v.
$ \meaXmbn, -kzbw`cW--Øn\p≈ B-h--iyw kmwkv--I--mcnIhpw
`mjm]chpamb {]iv\--ßfpambn _‘-s∏´-XmWv. lnμn `mj-bpsS ta[mhnXzØns\-Xnsc Xangv\m´n¬ \S-∂ {]-£m`-ßfpwA--Xp-t]mse Xs∂ ]©m_n mj-bpsSbpw kwkvIm-c-Øn-s‚bpw
hnI-k--\Øn\p th≠n--bp≈ Bh---iyßfpw CXn\pZm--lc--W---ßfmWv.Nne kwÿm\--ßsf kw_-‘n®v lnμn -kwkmcn-°p∂ {]tZi--߃ --a‰v {]tZißfpsS ta¬ B[n]Xyw -ÿm]n°psa∂
`oXnbp≠v. bYm¿∞Øn¬ 1960 Ifn¬ lnμn ASnt®¬∏n°p∂Xn-s\Xnsc hnhn[ kwÿm\ßfn¬ \nch[n {]t£m`߃D≠mbn´p≠v.
cmjv{S-]-Xn-`-c-Whpw Kh¿Æ¿am-
cpsS ]¶pw.
tI{μ kwÿm\ _‘ßfnse
F°mesØbpw hnhmZ hnjbamWv
Kh¿ÆdpsS ]¶ns\Ipdn®p≈X. v
Kh¿Æsd sXcs™Sp°pIb√
sNøp∂Xv. an° Kh¿W¿amcpw hncan®
]´mf DtZymKÿtcm knhn¬
k¿ΔokpImtcm XeapXn¿∂
cmjv{Sob°mtcm Bbncn°pw. IqSmsX,
Chsc \nban°p∂Xv tI{μ
Kh¨sa‚mbXpsIm≠v Xs∂
Kh¿ÆdpsS {]h¿Ø\w tI{μ
Kh¨sa‚ ns‚ kwÿm\
`cWØnep≈ ssIISØembn´mWv
IcpXp∂Xv . tI{μØnepw
kwÿm\Ønepw hyXyÿ ]m¿´nIƒ
`cn°p∂ kμ¿`ßfn¬ Kh¿ÆdpsS
\S]SnIƒ IqSpX¬ hnhmZamImdq≠v.
icn-bmWv lnμn
C ¥ y - b p - s S
HutZym-KnI `mj-
bm-sW-∂-\n-°-dn-
bmw. ]t£. C¥y-
bpsS hnhn[ `mK-
ßfn¬ \n∂pw
hcp∂ Fs‚ kl-
]m-Tn-Iƒ°v lnμn
Adn-bn√
Im¿´p¨ hmbn-°pI
`c-W-L-S\m \n¿ΩmW k`-bnse cmjv{S-`mjsb kw_-‘n-
®p≈ N¿®m-th-f-bn¬ a‰p-≈-h-tcmSv IqSp-X¬ kln-jvWpX
Im´m≥ lnμn kwkm-cn-°p∂ {]hn-iy-I-tfmSv s\lvdphn\v
A`y¿∞n-t°-≠n-h-∂p.
189
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
tI{μ kwÿm\ _‘ßsf°pdn®p ]Tn°m≥
1983 ¬ tI{μKh¨sa‚ v k¿°mcnb IΩojs\
\nban®p. 1988 ¬ Cu IΩo-j≥ AXns‚ dnt∏m¿ v
ka¿∏n°pI-bp-≠m-bn. Cu dnt∏m¿- n¬ k¿°m-cn-
b-I-Ωn-j≥ \n¿t±-in-®Xv Kh¿-Æ-dpsS \nb-a\w
I£n cmjv{So-b-Øn-\-Xo-X-am-bn-cn-°-W-sa-∂m-Wv.
Kh¿Æ-dpsS A[n-Im-c-ßfpw Npa-X-e-Ifpw C{Xbpw
hnhm-Z-ßfp≈-Xm-Im≥ Hcp ImcWw IqSn-bp-≠v.
C¥y≥ c-W-L-S-\-bnse G‰hpw hnhm-Z-ßfp--≠m-
°p∂ A\p-tO-Z-ß-fn-sem-∂mWv A\p-tOZw 356.
Cu A\p-tO-Z-a-\p-k-cn-®mWv kwÿm-\-ß-fn¬
cmjv{S-]Xn cWw {]Jym-]n-°p-∂-Xv. c-W-L-S-\m-
\p-krX-ambn `cWw \S-Øp-∂-Xn¬ kwÿm\
Kh¨sa‚ v ]cm-P-b-s∏-Sp∂ kml-N-cy-Øn-emWv
Cu hIp∏v km[m-cW D]-tbm-Kn-°p-∂-Xv. CXns‚
^e-ambn kwÿm\ cWw tI{μ-K-h¨sa‚ v Gs‰-
Sp-°p-∂p. cmjv{S-]-Xn-bpsS {]Jym-]-\-Øn\p ]m¿e-
sa‚ns‚ AwKo-Imcw Bhiy-am-Wv. aq∂p-h¿jw
hsc {]kn-U‚ v cWw G¿s∏-Sp-Ø-mhp-∂-Xm-Wv.
Im¿´p¨ hmbn-°pI
s\lvdp Kh¿W¿amsc \nb-an-®-t∏mƒa{¥n-°-tkc hns´m-gn-bm≥ Nne¿°p aSn-bm-bn-cp-∂p.
kwÿm-\-Øn-se Kh¨sa‚n-s\bpw \nba k -tbbpw ]ncn®p hnSm≥ ip]m¿i sNøp-∂-
Xn-\≈ A[n-Imcw Kh¿Æ¿°p-≠v. CXv \nc-h[n {]iv\-߃°p Imc-W-am-Ip∂p. 1959 ¬
\nba k -bn¬ qcn-]-£-ap-≠m-bn-cp∂ tIcf Kh¨sa‚ns\ ]ncn-®p-hn- -Xp-t]m-sebpw 1967
\p tijw C¥y-bnse hnhn[ kwÿm-\-ß-fnse Kh¨sa‚p-Isf Ah-cpsS `qcn-]£w
]cn-tim-[n-°msX ]ncn-®p-hn- Xp t]mse-bpap≈ kw -h-߃ Nne-t∏m-sgms° D≠m-bn- p-≠v.
CØ-c-Øn-ep≈ Nne tIkp-Iƒ tImS-Xn-bn-se-Øp-Ibpw B tIkp-I-fpsS hn[n-\ym-b--Øn¬
{]knU‚ v c-W---Øns‚ c-W-L-S\m km-[pX ]cntim-[n-°m-\p≈ A[n-Imcw Xß-ƒ°m-
sW∂p tImSXn hy‡--am-°p-Ibpw sNbvXn- p-≠v.
1967 hsc 356˛mw hIp∏v A]q¿Δ-amtb D]-tbm-Kn-®n-cp∂p≈p. 1967 \p tijw \nc-h[n
kwÿm-\-ß-fn¬ tIm -{K- n-Xc Kh¨sa‚p-Iƒ A[n-Im-c--Øn-se-Øn. ]t£ At∏mgpw
tI{μ- c-Ww tIm¨{K- n-\m-bn-cp-∂p. tI{μ-K-h¨sa‚ v Cu hIp-∏p-]tbm-Kn®v kwÿm\
Kh¨sa‚p-Isf ]ncn-®p-hn-Sp-∂Xv ]Xn--hmbn. am{X-a√ kwÿm\ Kh¿Æsd D]-tbm-Kn®p
sIm≠v, `qcn-]--£w t\Snb ]m¿´ntbm- ap∂-Wntbm A[n-Im-c--Øn-se-Øp-∂Xp XS-bm\pw
Ah¿ {ian-®n-cp∂p. DZm-l-c-W-ambn 1980 I-fn¬ B{‘-{]-tZ-in-tebpw PΩp-Im-ivao-cn-
tebpw sX--c-s™---Sp-°-s∏´ Kh¨sa‚p---Isf tI{μ-K-h¨sa‚ v ]ncn-®p-hn- n-cp∂p.
190
Indian Constitutionat Work
]pXnb kwÿm-\-
߃°m-bp≈ Ah-Im-i-
hm-Z-߃ (Demands for NewState)
]pXnb kwÿm-\-߃°p≈ Bh-
iy-am-bn-cp∂p s^U-d¬ kwhn-[m-
\-Ønse kwL¿j-ßfpsS as‰mcp
Xew. tZiob {]ÿm\w Hcp ]m≥
˛ C¥y≥ kzXzw (Pan - Indian) cq]o-
I-cn-®-tXm-sSm∏w `mj, {]tZ-iw,
kwkvIm-cw XpS-ßn-b-hsb Np‰n-∏-
‰n-bp≈ khn-tij kzXz-߃°pw
cq]w \¬In. \ΩpsS tZiob
{]ÿm\w P\m-[n-]-Xy-Øn\p
th≠nbpw ]cn-{i-an-®n-cp-∂p. AXp-
sIm≠v kzmX-{¥y-k-ac Ime-L- -
Øn¬ Xs∂ kwÿm\ cq]n-I-
cWw km[y-am-Ip-∂nStØmfw mj-
I-fp-sSbpw kwkvIm-c-Øn-s‚bpw
ASn-ÿm-\-Øn-em-bn-cn-°-W-sa∂v
Xocp-am-\n-®n-cp-∂p.
AXm-bn-cp∂p mjm-Sn-ÿm-\-
Øn-ep≈ kwÿm\ cq]oI-cWw
F∂ Bh-iy-Øn-te°v kzmX-{¥ym-\-
¥cw \sΩ \bn-®-Xv. 1953 Unkw-_-
dn¬ cq]w sIm≠ kwÿm\
]q\xkwL-S\m IΩo-j≥ {][m\
`mjm hn`m-K-߃s°-¶nepw kwÿm-
\-߃ cq]o-I-cn-°-W-sa∂v ip]m¿i
sNbvXp. 1956 ¬ kwÿm\
]p\xkwLmS -\ -Øn -eqsS Nne
kwÿm-\-߃ \nen-hn¬ hcp-Ibpw
B {]{Inb Ct∏mgpw XpS¿∂p
sImt≠-bn-cn-°p-Ibpw sNøp-∂p. 1960
emWv KpP-dmØpw, alm-cm-jv{Sbpw
cq]o-I-cn-°-s∏- -Xv. ]©m_pw lcn-bm-
Im¿´p¨ hmbn-°pI
kwÿm\ Kh¨sa‚p-Isf adn-®n-Sp∂ CuIfn F√m-hcpw CjvS-s∏-Sp-∂p.
Im¿´p¨ hmbn-°pI
]pXnb kwÿm-\-߃ cq]o-I-cn-°p-∂-Xn\p th≠ns]cp-In-sIm-≠n-cn-°p∂ Ah-Im-i-hm-Z-߃
Sh
an
ka
r.
Co
pyri
gh
t:
Ch
ild
ren
’s
Bo
ok
T
rust.
26 July 1953
191
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
\bpw 1966 ¬ \ne-hn¬h-∂p. ]n∂oSv hS°v Ing-°≥ {]tZ-i-ß-fpsS
]p\xkwL-S-\-bn-eqsS aWn-∏q¿, {Xn]p-c, taLm-e-b, antkm-dmw, Acp-Wm-
N¬ {]tZiv F∂o kwÿm-\-߃ \ne-hn¬ h∂p.
c≠m-bn-c-mam-≠n¬ {]tXyI kwÿm-\-Øn\p th≠n-bp≈ Ah-Im-i-hm-Z-
sØbpw cW Imcy-£-aX°p th≠n-bp≈ Bh-iy-sØbpw ap≥ \n¿Øn
Nne henb kwÿm-\-߃ ho≠pw hn -Pn-t°-≠n-h-∂p. Aßs\ a[y-{]-
tZ-iv, DØ¿{]-tZ-iv, _olm¿ F∂o kwÿm-\-߃ hn`-Pn®v bYm-{Iaw
NØo-kvK-Vv, DØcmJ-fiv, Pm¿Jfiv F∂n-ßs\ aq∂p kwÿm-\-߃
cq]o-I-cn-°s∏´p. F¶n-epw, Nne mjm-hn- m-K-ßfw {]tZ-i-ßfpw {]tXyI
kwÿm\ cq]o-I-c-W-Øn\p th≠n-bp≈ {]t£m- -߃ XpS¿∂p sImt≠-
bn-cn-°p-∂p. alm-cm-jv{S-bn¬ hnZ¿` kwÿm-\-Øn-\m-bp≈ Ah-Im-i-hmZw
CXn\pZml-c-W-am-Wv.
A¥¿ kwÿm\ kwL¿j-߃ (Inter state Conflicts)
kzbw`c-W-Øn\pw hcp-am\ t{kmX- p-Iƒ°pw th≠n kwÿm-\-߃
tI{μ-hp-ambn hne-t]-i¬ \S-Øp-∂-Xp-t]mse kwÿm-\-߃
XΩnepw \nc-h[n kwL¿j-ßfpw X¿°-ßfpw \ne-\n¬°p-∂p-
≠v. Cu X¿°-߃°v \nb-a-]-c-amb ]cn-lmcw ImWm≥ \oXn-
\ym-b-hy-hÿ {ian-°p-∂p-s≠-¶nepw Cu X¿°-ß-sfm-∂pw shdpw
\nb-a-]-c-a-√-∂-XmWv bmYm¿∞yw. Cu {]iv-\-߃°v cmj-{Sob
am\-߃ D≠m-b-Xp-sIm≠v Xs∂ N¿®Ifn-eq-sSbpw ]c-kv]c
hnizm-k-Øn-eq-sSbpw am{Xta Ah e-{]-Z-ambn ]cn-l-cn-°m≥
Ign-bpIbp≈q.
hnim-e-amb A¿∞-Øn¬ c≠p Xc-Øn-ep≈ X¿°-ß-
fmWv {][m-\-ambpw Chn-sS-bp-≠m-Ip-∂Xv. AXn¿Øn X¿°ß-
fmWvv Ah-bn¬ H∂v. Nne kwÿm-\-߃ Ab¬ kwÿm-\-ß-
fpsS q{]-tZ-i-ß-fn¬ Ah-Im-i-hm-Zw D∂-bn-°p∂p. mjm-Sn-ÿm-
\-Øn-emWv kwÿm-\-ß-fpsS AXn¿Øn \n¿Æ-bn-®-sX-¶nepw
H∂n-e-[nIw mj kwkm-cn-°p-∂-h¿ an° kwÿm-\-ß-fp-sSbpw
AXn¿Øn {]tZ-i-ß-fn¬ ImWm≥ Ign-bpw. AXp-sIm≠v Xs∂
`mjm qcn-]£w F∂ am\-Z-fi-Øn-eqsS Ffp∏w ]cn-l-cn-°m-
hp∂ {]iv\-a√ CXv. alm-cm-jv{Sbpw I¿Æm-S-Ibpw XΩn¬ hf-
{]h¿Ø\w
C¥y-bnse kwÿm-\-ß-fpsS ]´nI Xbm-dm°n Ah
Hmtcm∂pw \ne-hn¬ h∂ h¿jw Is≠-Øp-I.
AXp-sIm≠v, s^U-d-enkwF∂m¬ kwL¿j-ß-fmtWm. BZyw \ΩƒtI{μhpw kwÿm-\-ßfpwXΩn-ep≈ kwL¿j-sØ-°p-dn®pw ]n∂oSv kwÿm-\-߃ XΩn-ep≈Xns\-°p-dn-®pw kwkm-cn®p. \ap°vkam-[m-\-tØmsS Pohn-°m≥ Ign-bp-I-bnt√?
192
Indian Constitutionat Work
sc-°m-e-ambn _¬Kmw \K-csØ kw_-‘n-°p∂ AXn¿Øn X¿°w \ne-
\n¬°p-∂p-≠v. AXp-t]mse Xs∂ aWn-∏qcpw \mK-mem‚pw XΩn¬ \o≠
\mfmbn Hcp AXn¿Øn X¿°w \ne-\n-ev°p-∂p. ]©m-_n¬ \n∂pw lcn-
bm\ F∂ kwÿm-\sØ AS¿Øn-am-‰n-bXv c≠p kwÿm-\-߃ XΩn-
ep≈ AXn¿Øn X¿°-߃°v am{X-a√ Xe-ÿm-\-amb NfioK-Vn\p
th≠n-t∏mepw X¿°-߃°v Imc-W-am-bn-cn-°p-∂p. NfioKVv F∂ Cu
]´Ww Ct∏mƒ c≠p kwÿm-\-ß-fp-sSbpw Xe-ÿm-\-amW.v 1985˛¬
A∂sØ {][m-\-a{¥n cmPohv Km‘n ]©m-_ns‚ t\Xr-Xz-hpambn Hcp
[mc-W-bn-se-Øn-t®¿∂p. Cu [mcW {]Imcw NfioKVv ]©m-_n\p
ssIam-td-≠-Xp-≠m-bn-cp-∂p. ]s£ CXp-hsc B ssI-am‰w \S-∂n- n-√.
AXn¿Øn X¿°-߃ sshIm-cn-I-am-sW-¶n¬ \Zo-Pe X¿°-߃
AXnepw cq£-amb {]iv\-ß-fm-Wp-≠m-°p-∂-Xv. ImcWw AXp kwÿm-
\-ß-fpsS IpSn-sh-≈hpw Irjnbp-ambn _‘-s∏´ taJ-e-Isf t\cn´p
_m[n-°p-∂-Xm-Wv. \n߃ Imthcn \Zo-Pe X¿°sØ Ipdn®v tI´n-´p-
≠m-bn-cn-°p-a-t√m. Xan-gv\mSpw I¿Æm-S-Ibpw XΩn-ep≈ Hcp {][m\ {]iv\-
am-WnXv. Cu c≠p kwÿm-\-ß-fnepw I¿j-I¿ Imthcn \Zo-P-esØ
B{i-bn-°p-∂-h-cm-Wv. \Zo-Pe X¿°-߃ ]cn-l-cn-°p-∂-Xn\v Hcp ss{S_yq-
W¬ Ds≠-¶nepw Imthcn \Zo-Pe X¿°w kp{]ow tImS-Xn-bn¬ FØn-
bn-cn-°p-I-bm-Wv. CXp-t]mseXs∂ alm-cm-jv{Sbpw KpP-dm-Øpw, a[y-{]-
tZipw \¿ΩZ \Zo-P-esØ kw_-‘n®pw kam-\-amb Hcp X¿°-Øn-te¿s∏-
´n-cn-°p-I-bm-Wv. \Zo-Pew Hcp kp{]-[m\ hn`m-K-am-b-Xp-sIm-≠vXs∂
AXn≥ta-ep≈ X¿°w kwÿm-\-ß-fpsS kln-jvWp-Xtbbpw kl-I-
cWat\m- m-h-sØbpw ]co-£W hnt[-b-am-°p-∂p.
{]tXyI hyh-ÿ-Iƒ (Special Provisions)
C¥y≥ s^U-d¬ k{º-Zm-b-Øns‚ A]q¿Δ khn-ti-j-X-bmWv Nne
kwÿm-\-߃°v AXv \¬Ip∂ {]tXyI ]cnK-W-\. C¥y-bnse
kwÿm-\-ß-fpsS hen-∏hpw P\-kw-Jybpw hyXy-kvXam-b-Xp-sIm≠v Xs∂
Ah-cpsS ]m¿e-sa‚nse {]mXn-\n-[yhpw hyXy-kvXam-bn-cn-°p-sa∂v \nb-
a-\n¿ΩmW k` F∂ A[ym-b-Øn-eqsS \Ωƒ a\- n-em-°n-bn- p-≠-t√m.
sNdnb kwÿm-\-߃°v an\naw {]mXn-\n[yw Dd-∏p-h-cp-Øp-tºmƒ Xs∂
henb kwÿm-\-߃°v IqSp-X¬ {]mXn\n[yw Cu kwhn-[m\w hgn e`y-
am-°n-bn-cn-°p-∂p.
A[n-Imc hn`-P-\-Øns‚ Imcy-Ønepw s]mXp-hmb hyh-ÿ-I-
fmWv F√m kwÿm-\-߃°pw c-W-L-S\ \¬In-bn-cn-°p-∂-Xv. F∂n-
cp-∂mepw Nne kwÿm-\-ß-fpsS kmº-Øn-Ihpw Ncn-{X-]-c-hp-amb khn-
tij klm-N-cy-߃ ]cn-K-Wn®p sIm≠v `c-W-L-S-\-bn¬ Ah°v
icn-bmWv Kh¿W¿
am-cp-sSbpw mjbp-
sSbpw AXn¿Øn-
bp-sSbpw \Zo Pe-
Øn-s‚bpw t]cn¬
X¿°-߃. F∂m
epw Hcp-an®p Ign-
bm≥ \Ωƒ io
en®pw Ign-™p.
193
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
_p≤n-]-chpw k¥p-
en-X-hp-amb cq]-I-
ev]\ F∂v Ah¿
H∂m-asØ A[ym-b-
Øn¬ ]d-™-Xns‚
A¿∞w F\n-°n -
t∏mƒ a\- n-em-bn.
{]h¿Ø\w
ct≠m AXn-e-[n-Itam kwÿm-\-߃ XΩn-ep≈
GsX-¶nepw Hcp \Zo-Pe X¿°-Øns‚ hni-Zmw-
i-߃ tiJ-cn-°p-I.
]T\ ]ptcm-KXn hne-bn-cp-ØpI
F¥p-sIm≠mWv kwÿm-\-߃°v kzbw- -cWw Bh-iy-
ambn hcp-∂Xv
kzbw `c-Whpw hnL-S-\-hm-Zhpw XΩn-ep≈ hyXymkw
F¥mWv?
{]tXyI hIp-∏p-Iƒ \¬In-bn-cn-°p-∂p. Cu {]tXyI hIp-∏p-Iƒ IqSp-
Xepw \¬In-bn-cn-°p-∂Xv P\-kw-Jy-bn¬ KWy-amb hn- mKw BZna tKm{X-
h¿K-߃ Dƒs∏-Sp∂ hS°p Ing-°≥ kwÿm-\-ß-fn-emWv (B mw,
\mKm-em‚ v, Acp-Wm-N¬ {]tZiv, antkmdw XpS-ßn-b-h). Cu hn`m-K-
߃°v Ah-cpsS khn-ti-j-amb kmwkvIm-cnI X\na \ne-\n¿Øm≥
CXv Ahsc klm-bn-°p-∂p. (A\p-tOZw 371). F∂n-cp-∂mepw Cu {]tZ-
i-ß-fnse A\y-h-XvI-c-W-sØbpw oI-c-hm-Z-sØbpw sNdp-°m≥ Cu
hIp∏v ]cym-]vX-a-√. AXp-t]mse ]¿ΔX {]tZ-i-ß-fnse kwÿm-\-
amb lnam-N¬ {]tZ-in\pw a‰p kwÿm-\-ß-fmb B{‘-{]-tZ-iv, tKmh,
KpP-dm-Øv, alm-cm-jv{S, kn°nw, sXep-¶m\ XpS-ßn-bhbv°pw {]tXyI
hIp-∏p-Iƒ c-W-L-S-\-bn-ep-≠v.
PΩp Imivao¿ (Jammu and Kashmir)
C¥y≥ c-W-L-S\ {]tXyI ]Zhn \¬In-bn-´p≈ as‰mcp kwÿm-\-
amWv PΩp Imivao¿ (A\p-tOZw 370). kzmX-{¥ym-\¥cw C¥y-bntem
]mIn-ÿm-\ntem tNcm≥ Ah-k-c-hp-≠m-bn-cp-∂- h-enb \m´p cmPy-ß-
fn¬ H∂m-bn-cp∂p PΩp Imivao¿. kzmX{¥yw e`n®v Ipd®v \mfp-
Iƒ°Iw Xs∂ C¥ybpw ]mIn-ÿm\pw Imivao-cns‚ t]cn¬ Hcp bp≤-
Øn-te¿s∏-Sp-I-bp-≠m-bn. B kml-N-cy-Øn¬ Imivao-cns\ C¥y≥
bqWn-b-\n¬ ebn-∏n-°m≥ Imivao¿ alm-cm-Pmhv Xocp-am-\n-®p.
an°-hmdpw F√m ap…ow q-cn-]£ \m´p cmPy-ßfpw ]mIn-ÿm-\n¬
tN¿∂-t∏mƒ Imivao¿ am{Xw Hgn™p \n∂p. Cu kml-N-cy-Øn-emWv
Imivao-cn\v C¥y≥ c-W-L-S-\-bn¬ _rl-Ømb kzbw- -cWw \¬In-
bn-cn-°p-∂-Xv. c-W-L-S-\-bpsS 370˛mw A\p-tOZ-{]-Imcw tI{μ enÃnepw
kwbp‡ enÃn-epw Dƒs∏-Sp∂ hnj-b-ß-fn-ep≈ \nba \n¿ΩmWw
Imivao-cn-cn\p _m[-I-am-I-W-sa-¶n¬ kwÿm-\-Øns‚ AwKo-Imcw
Bhiy-am-Wv. a‰p kwÿm-\-ß-fpsS Imcy-Øn¬ Cß-s\-sbmcp hyh-
194
Indian Constitutionat Workÿ-bn-√. AhnsS aq∂p ]´n-I-I-fn-eq-sS-bp≈ A[n-Imc hn -P\w kzm`m-hn-I-
ambn F√m kwÿm-\-߃°pw _m[-I-am-Wv. ]t£ PΩp˛ Imivao-cns‚
Imcy-Øn¬ tI{μ-en-Ãn¬ ]d-™n-cn-°p∂ hnj-b-ß-fn¬ tI{μ-K-h¨sa‚n\p
]cn-an-X-amb A[n-Im-c-ß-tf-bp-≈q. am{X-a√ tI{μ-en-Ãnepw kwÿm\
enÃnepw ]d-™n-´p≈ A[n-Im-c-߃ hn\n-tbm-Kn-°p-∂-Xn\p kwÿm\
Kh¨sa‚ns‚ AwKo-Imcw Bh-iy-am-Wv. CXv PΩq-Im-ivao-cn\p hen-b-tXm-
Xn¬ kzbw`cWw \¬Ip-∂p.
]t£ {]mtbm-KnI Xe-Øn¬ Imivao-cn\p 370˛mw A\p-tO-Z-Øn¬ ]d-
™n-cn-°p∂ Xc-Øn-ep≈ kzbw`cWw e`n-°p-∂n√ F∂p-≈Xv Hcp
bmYm¿∞y-am-Wv. {]kn-U‚n\v kwÿm\ Kh¨sa‚ns‚ AwKo-Im-c-tØmsS
tI{μ- -en-Ãnse GsXms° mK-߃ PΩp- -Im-ivao-cn\v _m[-I-am-°m-sa∂v
Xncp-am-\n°mw Fs∂mcp `c-W-L-S\m hyh-ÿ-bp-≠v. PΩp Imivao¿
Kh¨sa‚ns‚ AwKo-Im-c-tØm-Sp-IqSn ]pd-Øn-d-°nb c≠v {]kn-U≥jy¬
DØ-chv hgn tI{μ enÃnse qcn-]£w hyh-ÿ-Ifpw Ct∏mƒ PΩp Imivao-
cn\p IqSn _m[-I-am-°n-bn-´p-≠v. CXns‚ ^e-am-bn, PΩp ˛ Imivao-cn\p
{]tXyIw ]Xm-Ibpw `c-W-L-S-\bpw Ds≠-¶n¬ t]mepw tI{μ enÃn¬
Dƒs∏´ hnj-b-ß-fn¬ Imivao-cn-\p-IqSn _m[-I-amb \nb-a-߃ \n¿Ωn-°m-
\p≈ ]m¿e-sa‚ns‚ A[n-Imcw Ct∏mƒ AwKo-I-cn-°-s∏- n- p-≠v.
B`y-¥c Ipg-∏-ß-fpsS t]cn¬ kwÿm-\Øv ASn-b-¥-cm-hÿ {]Jym-
]n-°p-∂-Xn\p PΩp-Im-ivao¿ Kh¨sa‚ns‚ AwKo-Imcw Bh-iy-am-sW-∂p-
≈-Xm-Wv, a‰p kwÿm-\-ß-fp-ambn Ct∏mƒ Imivao-cn-\p≈ hyXym-kw. AXp-
t]mse PΩp- Im-ivao-cn¬ kmº-ØnI ASn-b-¥-cm-hÿ G¿s∏-Sp-Øm≥ tI{μ
Kh¨sa‚n\p Ign-bn-√. \n¿t±-iI XXz-߃ Imivao-cn\p _m[-I-a-√. AXp-
t]mse Xs∂ 368˛mw hIp-∏-\p-k-cn-®p≈ c-W-L-S\m t`Z-K-Xn-Iƒ Imivao-
cn\p _m[-I-am-I-W-sa-¶n¬ kwÿm-\-Øns‚ AwKo-Imcw Bh-iy-am-Wv.
Hcp s^U-d¬ kwhn-[m-\-Øn¬ F√m kwÿm-\-߃°pw A[n-Imc
hn`-P-\-Øn¬ XpeyX D≠m-bn-cn-°-W-sa∂v \nc-h[n Bfp-Iƒ hniz-kn-°p-
∂p-≠v. AXp-sIm≠v Xs∂ {]tXyI hIp-∏p-Iƒs°-Xnsc F√m-bvt∏mgpw
i‡-amb FXn¿∏p-Iƒ Db¿∂p-h-cm-dp-ap≠v. AXp-t]mse Xs∂ AØcw
{]tXyI hIp-∏p-Iƒ hnL-S-\-hm-Z-Øn\p Imc-W-am-tb-°p-sa-∂p≈ Bi-¶-I-
fp-ap-≠v. AXp-sIm≠v CØcw c-W-L-S\m hIp-∏p-I-sf-°p-dn®pw \nc-h[n
hnhm-Z-߃ \ne-\n-¬°p-∂p.
195
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
kw{Klw
s^U-d-enkw Hcp ag-hn√p t]mse-bm-Wv. hyXykvX \nd-߃ IqSn tN¿∂mWt√m
at\m-l-c-amb Hcp ag-hn-√mbn amdp∂Xv. tI{μhpw kwÿm-\-ßfpw XΩn-ep≈ k¥p-
en-X-amb _‘w XpS¿®-bmbn \ne-\n¿ØpI F∂ {]bm-k-I-c-amb ZuXy-amWv
s^U-d-en-k-Øn\p \n¿Δ-ln-°m-\p-≈Xv. \nb-a-hy-h-ÿ-Iƒ sImt≠m ÿm]-\-
߃sIm-t≠m- am{Xw Hcp s^U-d-¬ cmjv{S-Øns‚ kpK-a-amb {]h¿Ø\w Dd-∏m-
°m≥ Ign-bn-√. BXy-¥n-I-ambn P\-ßfpw cmj-{Sob {]{In-bbpw tN¿∂p kln-
jvW-pX-bp-tSbpw ]c-kv]c hnizm-k-Øn-s‚-bpw, kl-I-c-W-Øn-s‚bpw Hcp kwkvImcw
hf¿Øn-sb-Sp-t°-≠-Xp-≠v. s^U-td-j≥ Htc kabw sFIy-tØbpw sshhn-[y-
tØbpw BtLm-jn-°p-∂p. A`n-{]mb hyXym-k-ßsf \ncm-I-cn-®psIm≠v t\Sm≥
Ign-bp∂ H∂-√, tZiob sFIyw. _e-{]-tbm-K-Øn-eqsS ssIh-cn-°p∂ AØcw
sFIyw kmaqly kwL¿j-߃°pw A\y-h¬°-c-W-Øn\pw Imc-W-am-Ip-Ibpw
BXy-¥n-I-ambn AXv tZiob sFIysØ XI¿°p-I-bpw sNøpw. sshhn-[y-sØbpw
kzbw- -c-W-Øn\p th≠n-bp≈ Bh-iy-ß-sfbpw A\p- mh ]q¿Δw t\m°n-°m-Wp∂
cmjv{Sob hyh-ÿ-°p-am-{Xta Hcp kl-I-c-Wm-flI s^U-td-js‚ (Co-operativeFederalism) ASn-Ø-d-bmbn h¿Øn-°m≥ Ign-bp-I-bp-≈p.
A -ymkwA -ymkwA -ymkwA -ymkwA -ymkw
1. Xmsg-sIm-Sp-Øn-cn-°p∂ kw`-h-ß-fn¬ \n∂v s^U-d-en-k-Øns‚ {]h¿Ø-\-
ß-fp-ambn _‘-s∏-´Xp Is≠Øn ImcWw hy‡-am-°p-I.
$ tI{μ-K-h¨sa‚ v, sNmΔmgvN GNLF \bn-°p∂ Um¿Pn-enwKv Kq¿J ln¬
Iu¨kn-en\p `c-W-L-S-\-bpsS 6˛mw ]´n-I-b-\p-k-cn-®p≈ kzbw `cWw A\p-
h-Zn-®psIm≠v DØ-c-hn-Sp-I-bp-≠m-bn. tI{μ-K-h¨sa‚ v, ]›na-_w-Kmƒ
Kh¨sa‚ v, kp`mjv sKbvknwKv \bn-°p∂ Kq¿° tZiob hntam-N-\-ap-∂-Wn
F∂nh tN¿∂p c≠p Znhkw \o≠p \n∂ NqtS-dnb N¿®-Iƒ°v tijw Hcp
{XnI£n [mcWm]{X-Øn¬ H∏p hbv°p-I-bm-bncp∂p.
$ ag-s°-SpXn _m[n® kwÿm-\-߃°p≈ Kh¨sa‚ns‚ {]h¿Ø\ ]≤Xn:
ag-s°-Sp-Xn-bn¬s∏´ kwÿm-\-߃°p≈ Zpcn-Xm-izmk klm-b-߃ AXn-
thKw e`n-°p-∂Xn\p hni-Z-amb ]≤-Xn-Iƒ ka¿∏n-°m≥ tI{μ-K-h¨sa‚ v
{]kvXpX kwÿm\ßtfmSv Bh-iy-s∏-´p.
196
Indian Constitutionat Work
$ U¬ln°v ]pXnb IΩo-j-W¿
Xeÿm\-Øn\p Hcp ]pXnb ap≥kn-∏¬ IΩo-j-Wsd e`n-°p-
hm≥t]mIp-∂p. C°mcyw icn-h-®psIm≠v Ct∏m-gsØ ap≥kn-∏¬
IΩo-j-W¿ cmtIjv taØ ]d-bp-∂Xv, At±-lØn\p ÿew am‰
DØ-chv e`n®p Ign-™qsh-∂m-Wv. ]Icw Ct∏mƒ Acp-Wm-N¬
{]tZiv No^vsk-{I-´-dn-bm-bn-´p≈ Atim-Iv Ip-am¿ Cu ÿm\-
tØ°p FØp-∂-Xm-bn-cn-°pw. 1975 _m®nse IAS Hm^o-k¿ Bb
cmtI-jvI-taØ aq∂-c-h¿j-Im-e-tØmfw U¬ln ap≥kn-∏¬
tIm¿∏-td-js\ \bn-°p-I-bp-≠m-bn.
$ aWn-∏q¿ k¿Δ-I-em-im-e°v tI{μ-k¿Δ-I-em-ime ]Zhn:
Ign™ _p[-\mgvN cmPy-k-`, aWn-∏q¿ k¿Δ-I-em-im-esb tI{μ
k¿Δ-I-em-im-e-bm-°n-s°m-≠p≈ _n√n\p AwKo-Imcw \¬In.
Cu kμ¿`-Øn¬ hS-°p-In-g-°≥ kwÿm-\-ß-fmb Acp-Wm-N¬
{]tZ-iv, {Xn]p-c, kn°nw F∂o kwÿm-\-ß-fnepw tI{μ k¿Δ-I-
em-im-e-Iƒ ÿm]n-°p-sa∂v am\-h-hn`htijn hnI-k\ a{¥n
{]Jym-]n-°p-I-bp-≠m-bn.
$ XpI e`y-am°n: tI{μ Kh¨sa‚ v AXns‚ {KmaoW Pe-hn-X-cW
]≤-Xn-bn¬ \n∂pw 553 e£w cq] Acp-Wm-N¬ {]tZ-in\v \¬In.
CXns‚ BZy-KUp. 446.81 e£w cq]-bm-bn-cp-∂p.
$ apw_-bn¬ Fßs\ Pohn-°-W-sa∂v _olm-dn-Isf \Ωƒ ]Tn-∏n-
°pw.
\qtdmfw inh-tk-\-°m¿ J.J. Aip-]-{Xn-bn-te°v AXn-{I-an®p
IS∂p. AXns‚ ssZ\w-Zn\ {]h¿Ø-\-߃ kvXw`n-∏n-®p. D®-
Øn¬ ap{Zm-hm-Iy-߃ apgp-°nb Ah¿, alm-cm-jv{S-°m-c-√mØ
hnZym¿∞n-Iƒs°-Xnsc \S-]Sn kzoI-cn-®n-s√-¶n¬, CuImcyw
Ah¿ Xs∂ ssIImcyw sNøp-sa∂v `oj-Wn-s∏-Sp-Øp-Ibpw
sNbvXp.
$ Kh¨sa‚ns\ ]pd-Øm-°m-\p≈ Bh-iyw.
ASp-ØnsS tIm¨{K v \nb-a-k`mI£n (CLP) Kh¿Æ¿°v
197
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
\¬Inb \nth-Z-\-Øn¬ `c-W-I-£n-bmb "\mKm-em‚ v P\m-[n-]Xy kJysØ
(DNA) ]ncn-®p -hn-S-W-sa∂v Bh-iy-s∏-´p Kh¨sa‚ns‚ [\-Zp¿hn-\n-tbm-Khpw
s]mXp-[-\-Øns‚ Zp¿hy-bhpw kw_-‘n® Btcm-]-W-ßsf ap≥\n¿Øn-bmWv
tIm¨{Kkv Cu Bhiyw D∂-bn-®-Xv.
$ \Ivk-sse-‰p-I-tfmSv Iog-S-ßm≥ NDA Kh¨sa‚ v Bh-iy-s∏-´p.
RJD bpw AXns‚ kJy-I-£n-I-fmb tIm¨{K pw CPI (M) Dw \nb-a-k` _ln-
£vI-cn-®-Xn\nsS, _olm¿ Kh¨sa‚ v, \Ivk-sse-‰p-I-tfmSv A{I-a-W-Øns‚
]mX Dt]-£n-°m-≥ Bh-iy-s∏´p. sXmgn-en-√mbva C√m-Xm°n _olmdns\ hnI-
k-\-Øns‚ ]pXp-bp-K-Øn-te°v \bn-°p-sa∂pw Kh¨sa‚ v {]kvXm-hn-°p-bp-
≠m-bn.
2. Xmsg ]d-bp-∂-h-bn¬ icn-tb-X∂p Is≠Øn ImcWw hy‡-am-°p-I.
$ a‰p-≈-h¿, Ah-cpsS kwkvIm-csØ Xß-fpsS ta¬ ASn-t®¬∏n-°p-sa∂ `b-an-
√msX P\-߃°v kwh-Zn-°p-∂-Xn-\p≈ Ah-kcw s^U-d-enkw krjvSn-°p-
∂p.
$ hyXykvX hn -h-ßtfmSp-Iq-Snb c≠v {]tZ-i-߃ XΩn-ep≈ kzX-{¥-amb kmº-
ØnI hn\n-a-b-ßsf s^U-td-j≥ XS-k-s∏-Sp-Øp-∂p.
$ tI{μ-Øns‚ A[n-Im-c-߃°v ]cn[n G¿s∏-Sp-Øm≥ s^U-d¬ k{ºm-Z-b-Øn\p
Ign-bp-∂p.
3. _¬Pnbw `c-W-L-S-\-bnse BZy GXm\pw hIp-∏p-Iƒ NphsS sImSp-Øn-cn-
°p∂p. Chsb ASn-ÿm-\-am°n s^U-d-en-ksØ Fßs\bmWv B cmPyw
hn`m-h\w sNbvXn-cn-°p-∂-sX∂p hni-Z-am-°p-I. kam-\-amb hIp-∏p-Iƒ C¥y≥
`c-W-L-S-\°v th≠n FgpXn Xøm-dm-°m≥ {ian-°p-I.
in¿jIw:1 s_¬Pnbw s^U-td-j-s\bpw AXns‚ LS-I-ß-sfbpw `q{]-tZ-
i-sØbpw kw_-‘n®v
A\p-tOZw 1: kap-Zm-b-ßfpw {]tZ-i-ßfpw IqSn-t®¿∂mWv _¬Pn-bw s^U-
td-j≥ cq]o-I-cn-®n-cn-°p-∂-Xv.
A\p-tOZw2: aq∂p kap-Zm-b-߃ tN¿∂mWv _¬Pnbw s^U-td-j≥ cq]o-I-
cn-®n-cn-°p-∂Xv: {^©v kap-Zm-bw, ^vsfanjv kap-Zmbw, P¿Ω≥ kap-Zm-bw.
198
Indian Constitutionat Work
A\p-tOZw 3: aq∂p {]tZ-i-߃ tN¿∂-XmWv _¬Pnbw: hmep¨ {]tZ-iw,
^vsfanjv {]tZ-iw, {_ ¬ v {]tZ-iw.
A\p-tOZw 4: _¬Pn-b-Øn\p 4 `mjm {]tZ-i-ß-fm-Wp-≈Xv: {^©v kwkm-
cn-°p∂ {]tZ-iw, U®p kwkm-cn-°p∂ {]tZ-iw, Xe-ÿm-\-amb {_ ¬kv
Dƒs∏-Sp∂ Zzn`mjm {]tZ-iw, P¿Ω≥ kwkm-cn-°p∂ {]tZ-iw.
cmPysØ Hmtcm "kap-Zm-bhpw' (commune) CXn-te-sX-¶nepw Hcp `mjm {]tZ-
iØv Dƒs∏-´n-cn-°pw.
A\p-tOZw 5: hmeq¨ {]tZiw Xmsg-∏-d-bp∂ {]hn-iy-Iƒ tN¿ØmWv cq]n-
I-cn-®n-cn-°p-∂-Xv. hmeq¨ {_m_‚ v, slbv\mƒ v, entbPv, eIvkw-_¿Kv, \maq¿
(walloon Barbant, Hainault, Liege, Luxembury and Namur) vsfanjv {]tZiw NphsS
sImSp-Øn-cn-°p∂ {]h-iy-Iƒ tN¿∂-Xm-Wv. B‚ vvsh¿∏v (Antwerp) ^vsfanjv
{_m_‚ v (Fleurish Brabant) shÃv vfmt‚¿kv (West Flanders) CuÃv vfmt‚¿kv
(East Flanders) enw_¿Kv (Limburg) F∂n-h-bm-W-h.
4. \n߃ s^U-d-en-k-sØ kw_-‘n® hIp-∏p-Iƒ am‰nsbgp-Xp-I-bm-sW∂v
k¶¬∏n-°p-I. Xmsg-∏-d-bp∂ Imcy-ßsf kw_-‘n-®p≈ \n¿t±-i-߃ 300 hm°p-
I-fn¬ Ipd-bmØ Hcp D]-\ym-k-ambn Fgp-Xp-I.
a. tI{μ kwÿm-\-߃°nS-bnse A[n-Imc hn`-P\w
b. [\-Imcy hn`-h-ß-fpsS hnX-cWw
c. A¥¿ kwÿm\ X¿°-߃ ]cn-l-cn-°p-∂-Xn-\p≈ am¿K߃.
d. Kh¿Æ-dpsS \nb-a-\w.
5. Xmsg ]d-bp-∂-hbn¬ GXm-bn-cn-°Ww kwÿm\ cq]o-I-c-W-Øn-\p≈ ASn-
ÿm\w? ImcWw hy‡-am-°p-I.
a. s]mXp-hmb `mj
b. s]mXp-hmb kmº-ØnI Xm¬]-cy-߃
c. s]mXp-aXw
d. `c-W-ku-Icyw
199
A[ymbw 7 s^U-d-enkw
6. hSt° C¥ybnse `qcn-]£w kwÿm-\-ß-fn¬ (cmP-ÿm≥, a[y-{]-tZ-iv, DØ-
c-{]-tZ-iv, _olm¿) lnμn-bmWv kwkmc `mj. Cu kwÿm-\-ß-sf-sb√mw
tN¿Øv Hcp kwÿm-\-am-°p-I-bm-sW-¶n¬ AXp s^U-d-enkw F∂ Bi-
bhpambn HØv t]mIptam? \nß-fpsS hmZ-K-Xn-Iƒ \nc-Øp-I.
7. kwÿm\ Kh¨sa‚p-I-tf-°mƒ tI{μ Kh¨sa‚n\p A[n-Im-c-߃ \¬Ip∂
`c-W-L-S-\-bpsS \mev khn-ti-j-X-Iƒ Fgp-Xp-I.
8. F¥p-sIm-≠mWv \nc-h[n kwÿm-\-߃°v Kh¿Æ-dpsS ]¶n-s\-Ip-dn®v
AkwXr]v-Xn-bp-≈Xv?
9. `c-W-L-S\ hyh-ÿ-Iƒ°-\p-k-cn-®√ kwÿm\ cWw \S-°p-∂-sX-¶n¬ {]kn-
U‚ v `cWw G¿s∏-Sp-Øm-hp-∂-XmW.v Xmsg-]-d-bp∂ GXv kμ¿`-ß-fn-sem-s°-
bmWv {]kn-U‚ v `cWw G¿s∏-Sp-Øm≥ Ign-bp-∂-sX∂p Is≠-Øp-I. AXn-
\p≈ Imc-W-ßfpw hni-Z-am-°p-I.
$ {][m\ {]Xn-]£ ]m¿´n-I-fnse c≠p \nb-a-k`mwK-ßsf {Inan-\-ep-Iƒ sIme-
s∏-Sp-Øn. AXns\ XpS¿∂p {]Xn-]£w kwÿm\ Kh¨sa‚ns\ ]ncn-®p-hn-S-
W-sa∂v Bh-iy-s∏-´p.
$ Ip´n-Isf X´n-sIm-≠vt]mbn tamN-\-{Zhyw Bh-iy-s∏-Sp∂ kw`-h-߃ h¿≤n-
°p-∂p. AXp-t]m-se-Xs∂ kv{XoIƒs°-Xn-cmb Ip‰-Ir-Xy-ßfpw h¿≤n-°p-∂p-
≠v.
$ ASp-ØnsS kwÿm\ \nb-a-k-`-bn-te°v \S∂ sXc-s™-Sp-∏n¬ Hcp I£n°pw
`qcn-]£w In´n-bn-√. ]W-Øn-\p-th≠n Nne I£n-I-fnse AwK-߃ Hcp
cmjv{Sob ]m¿´nsb ]n¥p-W-°p-sa∂pw `b-s∏-Sp-∂p.
$ ISpØ FXn-cm-fn-I-fmb hyXykvX cmjv{Sob ]m¿´n-Iƒ tI{μ-Ønepw kwÿm-
\-Ønepw A[n-Im-c-Øn-en-cn-°p-∂p.
$ GI-tZiw 2000 Øne-[nIw Bfp-Iƒ h¿§ob Iem-]-ß-fn¬ sIm√-s∏-´p.
200
Indian Constitutionat Work
$ c≠p kwÿm-\-߃ XΩn-ep≈ \Zo-Pe X¿°-Øn≥ taep≈ kp{]ow tImSXn
hn[nsb A\p-k-cn-°m≥ Hcp kwÿm\w Xbm-dm-Ip-∂n-√.
10. IqSp-X¬ kzbw `cW Ah-Imiw apt∂m-´vshbv-°p∂ kwÿm-\-ßfpsS Bh-
iy-߃ Fs¥m-s°-bmWv?
11. Nne kwÿm-\-ß-fn¬ `cWw \S-tØ-≠Xv {]tXyI hyh-ÿ-I-fpsS ASn-ÿm-
\-Øn-em-bn-cn-°-Wtam? CXv a‰p kwÿm-\-ßsf {]tIm-]n-∏n-°nt√? cmjv{S-
Øns‚ sFIysØ Du´n Dd-∏n-°p-∂-Xn\v CXv klm-bn-°p-tam?
201
Chapter 8: Local Governments
A≤ymbw 8
{]tZinI Kh¨sa‚ v
(Local Government)
BapJw
Hcp P\m[n]Xy k{ºZmbØn¬ sXcs™SpØ Kh¨sa‚pIƒtI{μØnepw kwÿm\ßfnepw am{Xw D≈Xv A]cym]vXamWv.{]mtZinIamb Imcy-߃ t\m°n \SØp∂Xn\v {]mtZ-in-I-X-e-Øn¬Xs∂ sXcs™SpØ Kh¨sa‚pIƒ Bh-iy-am-Wv. \ΩpsS cmPysØ{]mtZinI Kh¨sa‚pIfpsS LS-\sb°pdn®mWv \Ωƒ Cu ]mT-Øn¬ ]Tn°p∂Xv. {]mtZinI Kh¨sa‚ns‚{]m[m-\y-sØ-°p-dn®pwAh-bpsS kzX{¥ A[nImcLS\sb-°pdn®pw CXn¬ ]Tn°mw. Cu]mTw ]Tn -°p -∂-Xn -eqsS \Ωƒ Xmsg∏dbp∂ Imcy߃
a\knem°p∂p.
$ {]mtZinI kzbw-`-cW ÿm]\ßfpsS {]m[m\yw.
$ 73 Dw 74 Dw `cWLS\m t`ZKXn Iq´n-t®¿Ø hyhÿIƒ.
$ {]mtZinI Kh¨sa‚pIfpsS NpaXeIfpw DØchmZnØhpw.
202
Indian Constitution at Work
F¥psIm≠v {]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ? (Why localGovernments?)
a[y{]tZinse sk--tlm¿ Pn√bnse Ptam\nb Xem_v{Kma]©mbØwKamWv {ioaXn. KoX dmtØm¿. 1995˛¬ HcpkwhcW afieØn¬ \n∂v {Kma]©mbØv {]knU‚mbn
sXc---s™Sp°s∏´p. Ah¿ AXphsc B ---\m´nseP\߃°pth≠n sNbvX kvXpXy¿lamb tkh\Øn\v {]Xn-^-esat∂mWw 2000˛¬ H--cp s]mXp afieØn¬ \n∂pw
P\߃ Ahsc ho≠pw sXcs™SpØp. tIhew Hcpho´Ωbn¬ \n∂v cmjv{Sob Zo¿Lho£WtØmsSbp≈ Hcpt\Xmhmbn Ah¿ hf¿∂ph∂p. ]©mbØnse kwtbmPnX
hn`htijn D]tbmKn®v {KmaoW \hoIcWØn\mbn \nch[n]≤XnI--ƒ°v XpS°anSm\pw ]q¿ØoIcn°m\pw Ah¿°pIgn™p. kvIqƒ sI´nS \n¿ΩmWw, {KmaØnte°p≈
tdmUv\n¿ΩmWw. IpSnsh≈ Sm¶pIfpsS -----\n¿ΩmWw,kv{XoIƒ°pt\scbp≈ Km¿lnI ]oT\Øns\Xncmbi‡amb \ne]mSpIƒ, ]cnÿnXn t_m[--h¬°cWw, h\h¬-
°cWw, Pe hn`h amt\Pvsa--‚ v F∂nh Ahbn¬ NneXpam{XamWv (]©mbØn cmPv update Vol X1. No:3 s^{_p :
2004.)CXv as‰mcp h\nXbpsS hnPb KmYbmWv. Xangv\m´nseshwssKhmk¬ {Kma]©mbØv {]knU‚mbncp∂p Ch¿.1997˛¬ Xangv\mSv Kh¨sa‚ v 2 slIvS¿ `qan 71 k¿°m¿Poh\°m¿°mbn A\phZn®p. Cu `qan {Kma]©mbØns‚A[o\Xbnep≈ {]tZiambncp∂p. D∂X DtZymKÿcpsS\n¿t±i {]Imcw Im©o]pcw Pn√m IfIvS¿ ap≥\n›bn®{]Imcap≈ ]≤Xn°v A\phZn®v Hcp {]tabw]mkm°phm≥ {Kma]©mbØv {]knU‚nt\mSv Bhiys∏´p.{Kma ]©mbØpw ]©mbØv {]knU‚pw IfIvSdpsS \n¿t±iw\nckn°pIbpw AXn\m¬ IfIvS¿ qan Gs‰SpØpsIm≠p≈DØchv Cd°pIbpw sNbvXp. IfIvSdpsS \S]Sns°Xnsc]©mbØv a{Zmkv sslt°mSXnbn¬ Hcp dn v l¿Pn ka¿∏n®p.sslt°mSXn kwKnƒ s_©v IfIvSfpsS Xocpam\wicnsh°pIbpw qan Gs‰Sp°p∂Xn\v ]©mbØns‚ A\paXnBhiyan√∂v \nco£°pIbpw sNbvXp. knwKnƒ s_©vhn[ns°Xnsc ]©mbØv Unhnj≥ s_©ns\ kao]n®p.knwKnƒ s_©v hn[n Unhnj≥ s_©v d±m°n. {]kvXpXhn[n]©mbØv A[nImcØnt∑ep≈ IS∂p Ib‰hpw]©mbØns‚ `cWLS\m ]Zhnbnt∑ep≈ \·ambewL\hpamsW∂v Unhnj≥ s_©v {]kvXmhn®p.]›mbØncmPv update. Vol - 12, Vol XII, June 2005.
{Kma]©mbØnse kv{Xo
k¿]m©pamsc ]pcpj∑m¿
A]am\n°p∂v kw`h߃
D≠mbn´pt≠m? kv{XoIƒ
A[nImc ÿm\ßfn¬
Ccn°p∂Xn¬ ]pcpj∑m¿
Ak¥pjvScmtWm?
203
Chapter 8: Local Governments
tZiobXeØn¬kwLSn∏n°s∏Sp∂Hcp {]mtZinIK h ¨ s a ‚ va m { X a m b p ≈hyhÿ km[yamtWm? almflK m ‘ n b p s SBib߃ CuZ nib ne p≈XmsW∂v F\n°ptXm∂p∂p.
Cu c≠v IYIfpw H‰s∏´ kw`hßf√. ]©mbØo cmPvÿm]\߃°v caLS\m ]Zhn \¬Inb 1993 apX¬ cmPyhym]Iambn\S°p∂ henb ]cnh¿Ø\Øns‚ c≠v DZmlcWßfmWnh.
{]mtZinI Kh¨sa‚ v F∂p]dbp∂Xv {KmaXeØnepwPn√mXeØnepap≈ Kh¨sa‚mWv. km[mcW°mct\mSv G‰hpwASpØp \n¬°p∂XmWv {]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ. {]mtZinI
Kh¨sa‚pIƒ km[mcW°mcs‚ ssZ\wZn\ PohnXØnepw Ah-cpsS{]iv\-ß-fnepw CSs]Sp∂hbmWv. Xt±i ⁄m\hpw Xm¬]cyßfpw{]mtZinI P\m[n][y Xocqam\ßsfSp°p∂Xn\v AXy¥mt]£nXamWv
F∂v {]mtZinI Kh¨sa‚ v (Local govt) hnizkn°p∂p. Imcy£ahpwP\kulrZhpamb `cWkwhn[m\Øn\v CXv AXymhiyamWv.{]mtZinI Kh¨sa‚ns‚ G‰hpw {][m\t\´w CXv P\ßtfmSv ASpØp
\n¬°p∂p F∂p≈XmWv. P\߃°v BhcpsS {]iv\߃ thKØnepwIpd™ sNehnepw ]cnlcn°m\mbn {]mtZinI Kh¨sa‚ vIsfkao]n°phm≥ km[n°pw. KoXm dmtØmdns‚ IY-bn¬ Pptam\nb Xem_v
{Kma]©mbØn¬ henb am‰w hcpØphm≥ Ah¿°p Ign™Xv{Kma]©mbØv {]knU‚ v F∂ \nebnep≈ AhcpsS {]h¿Ø\waqeamWv. {Kma-]-©m-bØv {]kn-U‚n-t‚bpw IΩn‰n AwK-ß-fp-sSbpw
\nc-¥c ]cn-{i-a-Øns‚ ^e-am-bmWv B `qan-bn≥ta-ep≈ Ah-Imiw\ne\n¿Øm≥ Ign-™Xpw qan F¥n-\p-]-tbm-Kn-°-W-sa-∂p≈ Xocp-am\wFSp-°m\p≈ Ah-Imiw e`n-®-Xpw. AXp-sIm≠v {]mtZ-inI P\-XbpsS
Xm¬]-cy -߃ ^e-{] -Z -ambn ]cn -l-cn -°p -hm≥ {]mtZ -inI
Kh¨sa‚pIƒ°p Ign-bpw.
P\ßfpsS A¿∞]q¿Æamb ---- ]¶mfnØhpw DØc-hmZnXzhpamWv P\m-
-[n]Xyw. -i‡hpw Du¿÷kzehpamb {]mtZinI Kh¨sa‚ v P\-ß-
fpsS kPoh--]¶mfnØhpw kZpt±i]camb DØchmZnXzhpwDd∏phcpØp∂p. KoXmdm--tØmdns‚ IY CØcØn¬ DØchmZn-Xz-ap≈P\]¶mfnØØn\pZm--lcWamWv. `qanbnt∑ep≈ AhImiw
ÿm]ns®Sp°p∂Xn\mbn \SØnb shwssK hmk¬ {Kma]©mbØns‚hn{iaan√mØ t]mcm´w AhcpsS DØ---chmZnXzØns‚bpwBflm¿∞XbpsSbpw DZmlcWamWv. km[mcW P\hn`mK߃°v
AhcpsS PohnXhpw Bhiyßfpw k¿tΔm]cn hnIk\hpw kw_-‘n®Imcyßfn¬ Xocpam\saSp°p∂ {]{In-b-bn¬ ]¶m-fn-I-fm-Im≥ Ignbp∂Xv{]mtZinI Kh¨sa‚ v XeØn¬ am{XamWv.
{]mtZinIambn sNøm≥ ]‰p∂ tPmenIƒ {]mtZinI P\XbpwAhcpsS {]Xn\n[nIfpw tN¿∂v sNøp∂Xv P\m[n]Xy {]{Inbbn¬A\nhmcyamWv. km[mcW P\߃°v kwÿm\ tZiob
Kh¨sa‚pItf°ƒ AhcpsS {]mtZinI Kh¨sa‚pItfmSmWv ASp∏w.{]mtZ-inI Kh¨sa‚p-Iƒ F¥v sNøp∂p F∂Xpw Ah-cpsS Npa-X-e-Iƒ \n¿h-ln-°p-∂-Xn-ep≈ ]cm-P-bhpw P\-ßsf t\cn v _m[n-°p-∂-X-m-
204
Indian Constitution at Work
b-Xn-\m¬ Ah-bpsS Imcy-Øn¬ P\-߃ IqSp-X¬ {i≤m-ep-°-fm-Wv.AXpsIm≠v {]mtZinI Kh¨sa‚pIsf i‡ns∏SpØpIsb∂Xv
P\m[n]Xy {]{Inbsb i‡ns∏SpØp-∂-Xn\v Xpey-am-Wv.
Ign™ ImesØ°pdn®v F\n°vAdnbn√, F¶nepwsXcs™Sp°s∏SmØHcp {Kma ]©mbØns‚ B[n]XywF√mbvt∏mgpw {KmaapJy∑mcptSXpw [\n-I-cp-tSXpw D]cn h¿§Øns‚ Xpambncn°psa∂vRm≥ kwibn°p∂p.
{]mtZinI Kh¨sa‚pIfpsS hf¿® C¥ybn¬ (GROWTH
OF LOCAL GOVERNMENT IN INDIA)C¥ybn¬ Fßs\bmWv {]tZinI Kh¨sa‚pIƒ hf¿∂sX∂pw\ΩpsS cWLS\ F¥mWv AtX°pdn®v ]d™ncn°p∂sX∂pwt\m°mw. k`-Iƒ F∂ t]cn¬ hnfn-°-s∏-´n-cp∂ kzbw `cW
{KmaoW kaqlw hf-sc-°m-e-ß--ƒ°v ap≥]v Xs∂ C¥y-bn¬\ne-\n-∂n-cp-∂-Xmbn hniz-kn-°-s∏-Sp-∂p. Ime{ItaW --CXv]©mbØpIfmbn (A©pt]cpsS k`) cq]s∏SpIbpw-- -Ch {Kma
XeØn¬ P\ßfpsS {]iv\߃ ]cnlcn°pIbpw sNbvXp.hnhn[ ImeL´ßfn¬ AhbpsS NpaXeIƒ°pw{]h¿Ø\߃°pw am‰w kw`hn®p.
B[p\nI ImeL´Øn¬ 1882 \ptijamWv sXcs™Sp°s∏´{]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ cq]s∏´Xv. A∂sØ ssht{kmbnbmbncp∂ dn∏¨ {]`phmWv CXns‚ cq]oIcWØn\v ap≥ ssI
FSpØXv. Chsb {]mtZinI t_m¿UpIƒ (Local boards) F∂phnfn®ncp∂p. hfsc aμ-K-Xn-bn¬ ]ptcmKXn {]m]n®p sIm≠ncn°p∂Xt±i ÿm]\ßsf Imcy£aam°p∂Xn\pth≠n \S-]-Sn-I-sf-Sp-
°p-hm≥ C¥y≥ \mjW¬ tIm¨{Kkv Kh¨sa‚n-t\mSv Ah-iy-s∏´p 1919 se C¥ym Kh¨sa‚ns‚ \nba{]Imcw C¥ybnseGXm\pw {]hniyIfn¬ hnt√Pv ]©mbØpIƒ ÿm]n°s∏´p.
1935˛se Kh¨sa‚ v DØ-c-hn-\p-tijhpw Cu {]h-WX XpS¿∂p.kzmX{¥y kac ImeL´Øn¬ kmºØnI cmjv{Sob A[n-
Im-c-ß-fpsS hntI{μoIcWØn\p th≠n almflmKm‘n i‡ambn
hmZn®p. {Kma ]©mbØpIsf i‡oIcn°pIbmWv CXn\p≈am¿§sa∂v Km‘nPn hnizkn®p. F√m hnIk\{]h¿Ø\ßfpsSbpw hnPbØn\v {]mtZinI CSs]SepIƒ
205
Chapter 8: Local Governments
BhiyamWv. A[nImc hntI{μoIcWØns‚bpw ]¶mfnØP\m[n]XyØns‚bpw D]IcWambn´mWv {Kma]›mbØpIsf I≠Xv.
U¬ln Bÿm-\-ambn `cWw \S-Ønb Kh¿W¿P\den¬ AXy-[nIwA[nImcw tI{μoIcn®Xns\ \ΩpsS kzmX¥y {]ÿm\w Bi-¶-tbm-sS-bmWv I≠Xv. AXn\m¬ \ΩpsS tZiob t\Xm°fpsS a\- n¬ kzmX{¥y
sa∂m¬, \b-cq -]n -I -c -W-Ønepw `cW \n¿h-l-W-Ønepw
A[nImchntI{μnIcWw km≤y-am-°pI F∂-Xm-bn-cp-∂p.
C¥ybpsS kzmX{¥yw F∂m¬ apgph≥ C¥y-bp-sSbpw
kzmX{¥yamWv. XmsgØ´nemWv kzmX{¥yw Bcw`nt°≠Xv.AXn\m¬ Hmtcm {Kmahpw Hmtcm dn∏ªn°mhp∂p.. Hmtcm {Kmahpwkzbw ]cym]vXhpw AhcpsS Imcy߃ \ndth‰m≥
{]m]vXcpambncn°pw. AkwJyw {Kmaßfm¬ \n¿ΩnXamb CuLS\ hf¿∂p hnIkn®psIm-≠n-cn-°p∂ heb߃t]msebmWv.ChnsS PohnXw ASn-Ø-d-bpsS _esØ B{i-bn®p \nev°p∂
D]-cn-X-e-ap≈ Hcp ]cn-anUv t]mse-bm-Wv alm-flm-Km‘n
`cWLS\ Xømdm°nbt∏mƒ, {]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ kw_-‘n®
hnjb߃ kwÿm\߃°mWv \¬InbXv. CXv cmPyØns‚ \n¿t±iIXXzßfn¬ Dƒs∏SpØn C¥ybnse F√m Kh¨sa‚pIƒ°pw_m[Iam°nbn´p≠v. c≠mw A≤ymbØn¬ ]Tn®Xpt]mse \n¿tZiI
XXzßfpsS mKambXn\m¬ cWLS\bnse Xt±i Kh¨sa‚pIƒ F∂hyhÿ tImSXn aptJ\ ]cnlmcw ImWm≥ IgnbmØXpw D]-tZi kz`mhwam{X-ap-≈-Xp-am-Wv.
]©mbØpIƒ Dƒ∏sSbp≈ {]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ°v cWLS\Xømdm°nb kabØv aXnbmb {]m[m\yw e`n®n√. CXv Fßs\kw`hn®psh∂v \n߃°dnbmtam? NneImcW߃ ChnsS kqNn∏n°mw.
H∂maXmbn hn`P\w krjvSn® {]iv\ßfm¬ i‡amb Hcp tI{μKh¨sa‚mWv `cWLS\ hn`m`h\w sNbvXXv. Xo{hamb Xt±inb(Localism) hmZw C¥ybpsS sFIyØn\pw AJfiXbv°pw FXncmsW∂m-
bn-cp∂p Ph-l¿em¬ s\{lp-hns‚ A`n-{]mbw c≠maXmbn, hn`mKobXbnepwPmXnhyhÿbnepw A[njvSnXamb {KmaoW kaqlw {]mtZinIKh¨sa‚pIfpsSalØmb e£yßsf ]cmPbs∏SpØpsa∂v
`cWLS\m \n¿ΩmW k`bnse \n¿ÆmbIamb km∂n≤yambncp∂ tUm.
Awt_ZvI¿ hmZn°pI-bp -ap -≠m -bn . F∂ncp∂mepw hnIk\
Bkq{XWØnse ]¶mfnØØns‚ {]m[m\ysØ Bcpw GXn¿Øn√.`cWLS\m \n¿ΩmW k`bnse \nch[n AwK߃ {Kma]©mbØpIsf
P\m[n]XyØns‚ ASnÿm\ambn I≠psh¶nepw C¥y≥ {KmaßfpsS
hn`mKobXbnepw a‰v t]mcmbvaIfnepw Ah¿ Bi¶mIpecmbncp∂p. .
206
Indian Constitution at Work
kzX{¥ C¥ybnse kzbw`cW Kh¨sa‚pIƒ (LocalGovernments in Independent India)`cWLS\bpsS 73 Dw 74 Dw t`ZKXnItfmsSbmWv \ΩpsS {]mtZinIKh¨sa‚pIƒ°v henb apt∂‰ap≠mbXv . F∂m¬
AXn\pap≥]pXs∂ {]mtZinI Kh¨sa‚pIfpsS cq]nIcWØn\vNne {ia߃ \S∂n´p≠v. Cu Znibn¬ \S∂ BZysØ {]h¿Ø\w1952˛¬ Bcw`n® {KaoWhnIk\ ]≤XnbmWv (Community Devel-opment Programme). CXv sshhn[yam¿∂ {]h¿Ø\ßfnepsS
P\]¶mfnØ {KmaoW hnIk\Øn\v {]m[m\yw \¬IpIbp-≠mbn. CXns‚ ]›mØeØn¬ {KmaoWtaJeIfn¬ Hcp {XnXe]©mbØv `cW k{ºZmbhpw ip]m¿i sNøpI-bp-≠mbn.
1960˛ItfmSpIqSn C¥ybnse Nne kwÿm\߃ (DZm: KpPdmØv,almcmjv{S) sXcs™Sp°s∏´ Xt±i kanXnIƒ cq]oIcn®p.F∂m¬ an° kwÿm\ßfnepw Cu kanXnIƒ°v {]tZinI-amb
hnIk\w km[yam°p∂Xn\mhiyamb A[nImcßfpwNpaXeIfpw C√mbncp∂p. kmºØnI klmbØn\mbn tI{μkwÿm\ Kh¨sa‚pIsf Ch¿°v B{ibnt°≠Xmbn h∂p.
]e kwÿm\ßfpw sXcs™SpØ {]mtZinI kaXnIfpsSBhiyIXsb°pdn®v Nn¥n®ncp∂n√. {]mtZinI kanXnIsf]ncn®phn´v `cWw DtZymKÿ≥am¿°v ssIamdnb \nch[n
kw`hßfpw D≠mbn´p≠v. F∂m¬ Ipsd kwÿm\ßfn¬{]mtZinI kanXnIfnte°v ]tcm£ sXcs™Sp∏mWv\SØnbncp∂Xv. \nch[n kwÿm\ßfn¬ {]mtZinI
""..... P\m[n]XyØns‚ DØaXm¬]cyw ap≥\n¿Øn {Kma-߃°v kzbw `cW Ie-bn¬{]mtbm -KnI ]cnioe\w\¬tI≠XmWv. AXn-eqsS kzbw]cym-]vXn-bn-te°pw\ΩpsS {Kmaßsf ]cn-h¿Ø-\-s∏-Sp -Øp -hm\pw P\m[n]Xyaqeyßfn¬ A[njvSnXambKh¨sa‚pIƒ AhnSßfn¬cq]oIcn°phm\pw \ap°v Ign-b-Ww.
A\¥ib\w Aø¶m¿ CA D Vol. VII .P 428 \hw-_¿ 1948
F√m cmjv{Sob] m ¿ ´ n b n e p wk w L S \ b n e p wF¥n\v Fs‚ ¢mkn¬t ] m e p whnaX∑mcp≈t∏mƒ{ K m a X e Ø n e p ≈hnaX {]h¿Ø\ßsfP\߃ `bs∏Sp∂XvF¥p sIm≠mWv?{Kq∏pIfpw hnaX{ ] h ¿ Ø \ ß f p wF √ m b v t ∏ m g p wicnbt√?
207
Chapter 8: Local Governments
kanXnIfnte°p≈ sXcs™Sp∏v ImemImeßfmbn am‰nsh®psIm≠ncp∂p.
{]mtZinI Kh¨sa‚pIfpsS {]h¿Ø\sØ°pdn®v hniZamb Hcp]p\chtemI\w 1987 \v tijw D≠mbn. {]mtZinI ÿm]\߃°v`cWLS\m ]Zhn \¬IWsa∂v 1989 se ]n.sI. XpwK≥ IΩn‰n ip]m¿i
sNbvXp. {]mtZinI `cW ÿm]\ßfnte°v ImemImeßfnep≈sXcs™Sp∏v, DNnXamb NpaXeIfpsS ]´nIs∏Spج, aXnbmb ≠vF∂nh Dd∏m°p∂Xn\mbn Hcp `cWLS\mt`ZKXn°v IΩ‰n ip]m¿i
sNbvXp..
73 Dw 74 Dw t`ZKXnIƒ (73rd and 74th Amendments)1989- ¬ c≠p cWLS\m t`ZKXnIƒ tI{μKh¨sa‚ v sIm≠ph∂p. Cu
t`ZKXnIƒ e£ywh®Xv {]mtZinI Kh¨sa‚pIsf i‡ns∏SpØpIbpwcmPyØpS\ofw Chbv°v GIoIrX LS\bpw NpaXeIfpw \¬IpI
F∂p≈XpamWv.
{_koenb≥ cWLS\ {_ko-en¬ kwÿm\ßfpw s^Ud¬
Pn√Ifpw ap≥kn∏¬ Iu¨knepIfpw cq]nIcn°m≥ hyhÿsNøp-∂p≠v. Chbvt°mtcm∂n\pw kzX{¥ A[nImcßfpwA[nImc]cn[nbpw \¬Inbn´p-ap≠v. {_ko-en-b≥ dn∏ªn°v
tÉns‚ Imcyßfn¬ CSs]Sm≥ ]mSn√ (`cW LS\\n›bn°p∂sXmgn®m¬) F∂Xpt]mse tÉv ap≥kn∏n¬Iu¨knepIfpsS ImcyØnepw CSs]Sm≥ ]mSns√∂v
hyhÿbp≠v. Cu hIp∏pIƒ {]mtZinI Kh¨sa‚pIfpsSA[nImcw kwc£n°p∂p.
\nßfpsS ]T\ ]ptcmKXn hnebncpØpI.
s\lvdphn\pw tUm. Awt_ZvI¿°pw Xt±i `cWÿm]\ßfpsS Imcy-Øn¬ th≠{X Du¿P-kz-e-cm-bn-cp-∂n-√. {]mtZinI Kh¨sa‚pIsf°pdn®v c≠p t]¿°pw Htc
XcØnep≈ FXn¿∏mtWm D≠mbncp∂Xv?
$ 1992˛¬ ap≥]v {]mtZinI Kh¨sa‚ v ÿm]\ßfpsS
`cWLS\m]camb hyhÿ F¥mbncp∂p?
$ GsX√mw kwÿm\ßfmWv 1960˛1970 ImeL´ßfn¬
{]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ ÿm]n®Xv.
208
Indian Constitution at Work
1992˛ \v tijw 73 Dw 74 Dw cWLS\m t`ZKXnIƒ ]m¿esa‚ v]mkm°n. 73˛mw t`ZKXn {KmaoW Xe-Øn-ep≈ {]mtZinI
Kh¨sa‚pIsf-°pdn®pw (Chsb ]©bØocmPv ÿm]\߃(PRI) F∂p hnfn°p∂p) 74˛mw t`ZKXn \Kc {]mtZinIKh¨sa‚pIsf°pdn®pw (\Kc]menI) D≈XmWv. 73 Dw 74 Dw
t`ZKXnIƒ 1993 ¬ {]m_eyØn¬ h∂p.{]mtZ-inI Kh¨sa‚p-Iƒ kwÿm\ ]´n-I-bn¬s∏-Sp∂ hnj-
b-am-sW∂v \Ωƒ t\csØ a\- n-em-°n-b-Xm-Wv. Cu hnj-b-
Øn¬ kwÿm\-߃°v Ah-cp-tS-Xmb \nbaw cq]o-I-cn-°m-\p≈kzmX--{¥y-ap≠v F∂m¬ Hcn-°¬ c-W-L-S\ t`Z-K-Xn-sN-bvXm¬kwÿm-\-߃°v {]mtZ-inI kzbw- -cW ÿm]-\-ß-fpsS \nb-a-
Øn¬ am‰w hcp-tØ-≠-Xp-≠v. `c-W-L-S\m t`Z-K-Xn-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ kwÿm\ Kh¨sa‚p-Iƒ°v Ah-cpsS \nb-a-Øn¬am‰w hcp-Øm≥ Hcp h¿jsØ kabw \¬In.
73˛mw t`ZKXn (73rd Amendment)73- mw cW LS\mt`ZKXn ]©mbØocmPv ÿm]\ßfn¬
Fs¥ms° am‰ßfmWv hcpØnbsX∂v ]cntim[n°mw.
{XnXe LS\ (Three Tier Structure)
F√m kwÿm\߃°pw Hcp GIoIrX{XnXe ]©mbØocmPv
LS\bmWp≈Xv. G‰hpwASnØ´nep≈Xv "{Kma]©mbØv'. Hcp{Kma]©mbØv Hcp{KmasØtbm
HcpIq´w {Kaßsftbm{]Xn\n[nIcn°p∂p. a[yÿm\Ømbn -\nesIm≈p∂Xv afi¬ (tªm°v,
Xmeq°v F∂o t]cpIfnepw hnfn°pw)Cu ÿm]\ßsf afi¬ A√¶n¬Xmeq°v ]©mbØpIƒ F∂p
hnfn°p∂p. sNdnb -kwÿm\ßfn¬a[y kanXn cq]oIcn°W---sa∂ \n¿_-‘-an-√. G‰hpw apIƒX´n¬ Pn√m
]©mbØv (Jilla Panchayat). Pn√-bnse -F√m {Kma{]tZißsfbpw{]Xn\n[oIcn°p∂p.F√m {Kma---]-©m-b-Øp-Ifpw \n¿_-‘-ambpw {Kma-k-`-Iƒ cq]n-
Icn°-Wsa∂v 73˛mw cWLS\m t`Z-KXn hyhÿ sNøp∂p.]©mbØv {]tZisØ {]mb]q¿Ønbmb F√m thm´¿amcpw {Kma--k`bnse AwKßfmWv. kwÿm\ \nba\n¿amW k`bmWv
Hcp {KmaØns‚ samØwP\m[n]Xy thZnbmtWm{Kmak`? {Kmak`Iƒÿncambn ktΩfn°mdpt≠m?
F ¥ p s I m ≠ m W vkwÿm\ ]´nIbn¬\n∂p am{Xw hnjb߃ssIam‰w sNøs∏Sp∂Xv? F¥p sIm≠vtI{μh´n Ibn¬ \n∂pwGXm\pw hnjb߃ssIam‰w sNømØXv?
209
Chapter 8: Local Governments
CXns‚ {]h¿Ø\ßfpw NpaXeIfpw Xocpam\n°p∂Xv.
sXcs™Sp∏v (Elections)
]©mbØocmPv ÿm]\ßfpsS aq∂pXeßfnepw P\߃t\cn´mWv sXcs™Sp°p∂Xv. Hmtcm ]©mbØv kanXnbpsSbpw
Imemh[n 5 h¿jamWv. A©ph¿jImemh[n Xocp∂Xn\pap≥]vkwÿm\ Kh¨sa‚ v ]©mbØns\ ]ncn®phnSpIbmW¶n¬BdpamkØn\p≈n¬ ]pXnb sXcs™Sp∏p \StØ≠XmWv.
sXcs™Sp°s∏´ ]©mbØv ÿm]\ßfpsS \ne\n¬]v CuhIp∏neqsS (N´w) Dd∏phcpØp∂p. 73˛mw t`ZKXn°p ap≥]v ]ekwÿm\ßfnepw Pn√mXe kanXnIfnte°v ]tcm£
sXcs™Sp∏mWv \S∂ncp-∂Xv. ]ncn®phn´Xn\ptijw DS≥ Xs∂
sXcs™Sp∏p \SØphm≥ N´ap≠mbncp∂n√.
kwhcWw (Reservations)F√m ]©mbØv ----- ÿm]\ßfnsebpw 1/3 ko‰pIƒ kv{XoI-ƒ°mbnkwhcWw sNbvXncn°p∂p. P\kwJym\p]mXnIambn ]´nI PmXn˛ ]´Ih¿§ hn`K߃°pw aq∂p {]mtZinI kaXnIfnepw ---ko‰pIƒ
kwhcWw sNbvXncn°p∂p. BhiyamsW¶n¬ kwÿm\߃°va‰ v ]nt∂m° hn`mK߃ (OBC) °v kwhcWwG¿s∏SpØmhp∂XmWv.
ChnsS {][m\ambn {i≤nt°≠Xv kwhcWw km[mcWAwK߃°pam{Xa√ ]©mbØv sNb¿t]gvks‚bpw
(A[y£bpsSbpw) ÿm\tØ°pw _m[IamWv. kv{XoIƒ°p\¬Inbncn°p∂ 1/3 kwhcWw s]mXphn`mKØnse ko‰p-Iƒ°pam{Xa√ ]´nI°PmXn ]´nIh¿§ a‰p]nt∂m° hn`mK߃°pw
IqSnbp≈XmWv. Hcp ko‰v kv{Xo°mbn kwhcWw sNøptºmƒ AXv]´nI PmXn hn`m-K-Øntem ]´nIh¿§ hn`mKØntem D≈ Hcpkv{Xobv°m-Im-sa-∂mWv AXpsIm≠v k¿]m©v Xo¿®bmbpw Hcp
ZfnXv kv{Xotbm As√¶n¬ BZnhmkn kv{Xotbm Bhp∂-XmWv
243 G hIp∏v ˛ ]©mbØpI-fpsS A[nImcßfpw ]Z-hnbpw
DØchmZnØßfpw..... Hcp kwÿm\Øns‚ \nba k`bv°v
\nb-a-\n¿Ωm-W-Øn-eqsS ]©mbØpIƒ°v Bh-iy-amb
A[nImcßfpw DØ-c-hm-Zn-Ø-ßfpw...... ]Xns\m∂mw ]´nIbn¬
Dƒs∏´n´p≈ hnjbßsf B[mc-am-°n-sIm≠v
kwÿm\ KhWvsa‚pIƒ Zcn{ZcmWv. tI{μKh¨sa‚n¬ \n∂pwAh¿ ]Ww Bhiys∏Sp∂Xmbn Ign™A≤ymbØn¬ \Ωƒhmbn®p. Fßs\b m W v A h b v ° v{]mtZinI Kh¨sa‚n\v ]Ww \¬Iphm≥IgnbpI.
210
Indian Constitution at Work
]Xns\m∂mw ]´nIbn¬ Dƒs∏SpØnbn´p≈ Nnehnjb߃
(Some Subjects listed in the eleventh Schedule)
1. Irjn.
3. sNdpInS PetkN\w, Pehn`h amt\Pvsa‚ v,
\o¿ØS hnIk\w.
8. sNdpInS hyhkmb߃, `£y kwkv°cW
hyhkmb߃ Dƒs∏sS.
10. {KmaoW `h\ \n¿ΩmWw.
13. tdmUpIƒ, Iep¶pIƒ
14. {KmaoW sshZypXoIcWw.
15. Zmcn{Zy \n¿Ωm¿÷\ ]cn]mSnIƒ
17. hnZym`ymkw ˛ ss{]adnbpw sk°≠dnbpw
kvIqfpIƒ Dƒs∏sS.
18. kmt¶XnI ]cnioe\hpw sXmgne[njvTnX
hnZym`ymkhpw
19. htbmP\ A\u]NmcnI hnZym`ymkw.
20. {KŸimeIƒ
21. kmwkvImcnI {]h¿Ø\߃
22. N¥Ifpw tafIfpw
23. BtcmKyhpw ipNnXhpw, Bip]{XnIƒ, {]mYanI
BtcmKytI{μ߃, Unkv]≥kdnIƒ Dƒ∏sS.
24. IpSpw_t£aw.
25. kv{XoIfpsSbpw Ip´pIfpsSbpw ]ptcm-KXn
26. kmaqlyt£aw
27. Zp¿_e hn`mKßfpsS t£aw, {]tXyIn®v
]´nIPmXn ˛ ]´nIh¿§ßfpsS.
28. s]mXphnXcW k{ºZmbw....…
F ¥ p s I m ≠ m W vkwÿm\ ]´nIbn¬\n∂p am{Xw hnjb߃ssIam‰w sNøs∏Sp∂Xv?F¥psIm≠v tI{μ]´nIbn¬ \n∂pw Hcphnjbhpw ssIam‰wsNømØXv?
211
Chapter 8: Local Governments
CXp-sIm≠v A¿∞-am-°p-∂-Xv.
hnjbßfpsS ssIam‰w. (Transfer of Subjects)kwÿm\ ]´nIbn¬ \n∂pw 29 hnjbßsf Is≠Øn `cW-LS\bpsS 11˛mw ]´nI--bn¬ tN¿Øncn°p∂p. Cu hnjb߃
F√mw ]©mbØocmPv ÿm]\߃°v ssIam‰wsNtø≠Xmbn´p≠v. Cu hnjbßfn¬ IqSpXepw t£ahpwhnIk\hpambn _‘s∏´ Xt±i --- Kh¨sa‚ns‚ -- [¿ΩßfmWv.
Cu [¿ΩßfpsS -bYm--¿∞ ssIam‰w ----- kwÿm\ \nba\n¿ΩmWsØ B{ibn®mWncn-°p-∂-Xv. ssIam‰w -- sNbvXn´p≈ 29hnjbßfn¬ GsXms° {]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ°v \¬Ip-
sa∂v kwÿm-\-߃°v Xocpam\n-°mw.
C¥y-bnse ]e kwÿm-\-ß-fn-ep-ap≈ BZn-hm-kn-I-fpsS
Bhmk taJ-e -I -fn¬ 73˛mw t`ZKXn \S]Sn{Ia߃_m[Iam°nbncp∂n√. 1996˛¬ Hcp {]tXyIw \nbaw ]mkm°n]©mbØocmPv hyhÿIƒ Cu taJebn¬IqSn hym]n∏nn®p. ]e
BZnhmknkaqlßfpw AhcptSXmb ]cºcmKX BNmc{]Imcws]mXphn`hßfmb h\w, sNdp Pekw`cWnIƒ F∂nhsbssIImcyw sNbvXncp∂p. AXn\m¬ Cu ]pXnb \nbaw hn`h߃
ssIImcyw sNøp∂Xn\p≈ AhcpsS AhImisØAwKoIcn°p∂p. CXn\mbn Cu {]tZißfnse {Kmak`Iƒ°vIqSpX¬ A[nImcw \¬In. AhnsS sXcs™Sp°s∏´
{Kma]©mbØpIƒ°v ]e Imcyßfnepw {Kmak`IfpsS A\paXntXtS≠Xmbnh∂p. Cu \nbaØns‚ ]n∂nse Bibw B[p\nIsXcs™Sp∏v kanXnIƒ \S∏n¬hcpØptºmƒ ]cºcmKX ˛
{]mtZinI kzbw`cW ÿm]\ßsf kwc£nt°≠-Xp≠v F∂-XmWv. CXv hntI{μoIcWw, sshhn[yw F∂o aqeyßsf Du´nDd∏n°p∂p.
kwÿm\ sXcs™Sp∏v IΩojW¿am¿ (State ElectionCommissioners)]©mbØocmPv ÿm]\ßfnte°v sXcs™Sp∏p
\SØp∂Xn\mbn kwÿm\ sXcs™Sp∏p IΩojs\ \nban°m≥]pXn-b \nbaw kwÿm\ Kh¨sa‚pIsf DØ-c-hm-Z-s∏-Sp-Øp-∂p.ap≥]v Cu {]hrØn \n¿Δln®psIm≠ncp∂Xv kwÿm\
Kh¨sa‚ v \nb{¥WØnep≈ kwÿm\ `cWkwhn[m\ambncp∂p. Ct∏mƒ kwÿm\ sXcs™Sp∏p IΩnjW¿tZiob sXcs™Sp∏p IΩojWsdt∏mse kzbw `c-Wm-h-Im-i-
ap≈XmWv. kwÿm\ sXcs™Sp∏v IΩojWdptSXv kzX-{¥-amb
kwÿm\ Kh¨sa‚pIƒ Zcn{ZcmWv.tI{μ Kh¨sa‚n¬\n∂pw Ah¿ ]WwBhiys∏Sp∂XmbnIgn™ A≤ymbØn¬ \Ωƒ hmbn®p.F ß s \ b m W vAhbv°v {]mtZinIKh¨sa‚n¬ ]Ww\¬Iphm≥ IgnbpI.
212
Indian Constitution at Work
Hcp ]Zhn-bmWv tI{μ sXcs™Sp∏p IΩojWdpambn bmsXmcp_‘hpan√. am{Xa√, kwÿm\ sXcs™Sp∏v IΩnjW¿
tI{μIΩojs‚ \nb{¥WØne√msX kzX{¥ambn´mWv{]h¿Øn°p∂Xv.
kwÿm\ [\Imcy IΩoj≥ (State Finance Commission)
Hmtcm 5 h¿jw IqSpwtXmdpw Hcp kwÿm\ [\Imcy IΩojs\kwÿm\ Kh¨sa‚ v \nbant°≠-Xm-Wv. kwÿm\sØ
{]mtZinI ÿm]\ßfpsS [\ÿnXnbpw kwÿm\ Kh¨sa‚ns‚{]h¿Ø\ßfpw hnebncpØp∂Xv Cu IΩoj\mWv. Cu kanXnHcp `mKØv kwÿm\ Kh¨sa‚pw {]mtZinI kzbw `cW
ÿm]\߃ XΩnepw adp`mKØv {Kma \Kc cWIqS߃°nSbnepw \S°p∂ [\hn\ntbmKsØ ]cntim[\bv°vhnt[bam°p∂p. Cu \qX\ Bibw {]mtZinI ÿm]\߃°v
XpI A\phZn°p∂Xnse cmjv{Sob ]cnKW\ Hgnhm°p∂XvDd∏m°n.
{]h¿Ø\w
74˛mw t`ZKXn
74˛mw `cWLS\m t`ZKXn \Kc Xt±i ÿm]\ßsf
kw_‘nt®m \Kc ]menIsb kw_‘nt®m BsW∂v ap≥]p
kqNn∏n®ncp∂t√m?
F¥mWv Hcp \Kc{]tZiw? henb\Kc--ßfmb apws_tbtbm
I¬°Øtbtbm Xncn®dnbp∂Xv hfsc --Ffp∏ambncn°pw. F∂m¬sNdnb \Kc{]tZi߃ {]tXyIn®v {KmaØn\pw ]´-WØn\pwCSbne---p≈hsb Xncn®dnbp∂Xv {]bmkambncn°pw. \Kc
{]tZißsf tZiob sk≥k-kv C{]Imcw \n¿ΔNn°p∂p. (a)G‰hpw Ipd™ P\kwJy 5000 (b) P\kwJybnse Ipd™Xv75% ]pcpj∑m¿ Im¿jntIXc taJeIfn¬
sXmgnseSp°p∂hcmbncn°Ww (c) P\-km-{μX kvIzb¿ In.ao-‰-¿{]tZiØv Ipd™Xv 400 t]¿ A[nhkn°p∂XmIWw. C¥y-bn¬2011˛se sk≥kkv {]Imcw GI-Ziw 31% P\߃
tNcn\nhmknIƒ°mbn
sa®s∏´ ]m¿∏nS
kuIcyw \Kc
{]mtZinI ÿm]\
߃ Hcp°psa∂v
F\n°v {]Xo£n
°mtam? G‰hpw
Ipd™Xv Ah¿°v
ipNnapdn sb¶nepw
\¬Iptam?
$ \nßfp ---sS -kwÿm\ ----Kh¨--sa‚ v --]©mb--ØpIƒ°v-- --hn´p--- sImSpØncn°p∂
(delegated)Nne ---A-[n-Im-c߃ Is≠ØpI.
213
Chapter 8: Local Governments
\KchmknIfmWv.
74˛mw t`ZKXn ]eImcyßfnepw 73˛mw
t`ZKXnbpsS Bh¿Ø-\amWv. 74˛mwt`ZKXn \Kc {]tZißfpambn_‘s∏´XmWv. 73˛mw t`ZKXnbnse
hnjbßfmb {]Xy£ sXcs™Sp∏v,kwh-cWw, cW hnjbßfpsS ssIam‰w,kwÿm\ sXcs™Sp∏v IΩoj≥,
kwÿm\ [\Imcy IΩoj≥ XpSßnbhsb√mw 74˛mw t`XKXnbnbnepw \Kc]menI\nba-Ønepw Dƒs∏SpØnbn´p≠v. \Kc
Xt±iÿm]\߃°v kwÿm\Kh¨sa‚ v hnjbssIam‰w \StØ≠Xv`cWLS\m]camb NpaXebmWv. Cu
NpaXeIsf√mw `cWLS\bpsS 11˛mw
]´nIbn¬ Dƒs∏SpØnbn´p≠v.
73 Dw 74 Dw t`ZKXn \S∏nem°¬
(Implementation of 73rd and 74th
Amendments)C¥ybnse F√m kwÿm\ßfpw 73Dw 74Dw t`ZKXn \S∏nem°p∂Xn\mbn \nba\n¿ΩmWw \SØnbn´p≠v. Cu t`ZKXnIƒ
\nehn¬ h∂v Ccp]Xv h¿jw ]n∂n- -t∏mƒ(1994˛2014) H´p--an° kwÿm\ßfnepw \mepXhW {]mtZinI ÿm]\ßfnte°v sX--
cs™Sp∏p \S∂n´p≠v. a[y{]tZiv -cmP--ÿm\n¬, a‰p Nne kwÿm\߃ F∂n-hn-S-ß-fn¬ aq∂p sXcs™Sp∏pIƒ \S∂p.
C¥ybn¬ C∂v GItZiw 600 Pn√m ]©mbØpIfpw, 6000 -tª--m°v ]©m-bØpIfpw- 2,--40,000 {Kma]-©mbØpIfpw, \K-c-{]-tZ-iØv 100˛¬ A[nIw
\Kc tIm¿∏tdj\pIfpw 1400 ap≥-kn∏m--en‰nIfpw 2000˛¬ A[nIw\Kc]©mbØpIfpw \ne-\n¬°p-tºmgpw Hmtcm 5 h¿jw IqSpwtXmdpw --32 e£-Øne[nIw AwKßsf --hnhn[ kzbw `cW ----ÿm-]-\-ß-fn-te°v
sXc™----Sp-°p∂p. CXn¬ G‰hpw Ipd™Xv 13 e£Øn ------¬ A[nIw t]¿kv{XoIƒ BWv. AtX kabw kw---ÿm\ \n-bak`Ifnepw ]m¿esa‚nepwIqSn 5000 tØmfw sXcs--™-SpØ {]Xn\n[nIƒ am{XamWp≈Xv. {]mtZinI
ÿm]\--ßfn¬ sXcs™Sp°s∏´ {]Xn\n[nIfpsS FÆw {Iaambnh¿≤n°p∂p≠v.
Cu ]XmI {]mtZinI Kh¨sa‚pI-
sf°pdn®p≈ P\ßfpsS {]Xo£bpsS
ASbmfamWv. P\߃ Hu]-NmcnI \nbasØ
A√ B{Kln°p∂Xv. \nbaØns‚ icnbmb
coX--- nbnep≈ \S∏nem°emWv Ah¿
B{Kln°p∂Xv. Cu ap{ZmhmIy-sØ-°pdn®p≈
Hcp -Npcps°gpØv Xømdm°pI'' Cu-
{KmaØnep≈ Kh¨sa‚ v RßfmWv?
214
Indian Constitution at Work
215
Chapter 8: Local Governments
`cWLS\bpsS 73Dw 74 Dw t`ZKXn cmPysØ ]RzmbØocmPv\Kc]menI ÿm]\ßfpsS LS\ cmPyØmIam\w GIoIcn°pIbpw
{]mtZinI ÿm]\ßfpsS km∂n≤yw P\]¶mfnØtØmSpIqSnbp≈ cWkwhn[m\Øn\v Ahkcw krjvSn°pIbpw sNbvXp. AXp-hgn]©mbØpIfnepw \Kc k`Ifnepw kv{XoIƒ°p \¬Inb kwhcWw
kv{Xo{]mXn\n[yw Cu k`Ifn¬ Dd∏phcpØn.Cu kwhcWw AZy£]Zhnbnte°pw k¿]m©v ]Zhnbnte°pw_m[Iam°nbXn\m¬ [mcmfw kv{XoIƒ Cu ]ZhnIƒ hln°p∂p. C∂v
cmPysØ 200 ¬ ]cw Pn√m-]-©m-bØv A≤y-£-]-Z-hnbpw 2000 ¬ ]cwtªm°v ]©m-bØv A≤-£-]-Z-hnbpw 80,000 ¬∏cw k¿]©v A≤y£ ]Z-hnbpw hln-°p-∂Xv kv{XoI-fm-Wv.
\ap°v Ct∏mƒ 30˛¬ A[nIw tIm¿∏tdj\pIfnse tab¿amcpw Su¨
ap\kn∏men‰nbnse 500 ¬ A[nIw A[y£amcpw 650 \Kc ]©mbØv{]knU‚pamcpw kv{XoIfmWv. hn`hßfn≥taep≈ \nb{¥Wwkv{XoIƒ°v IqSpX¬ A[nImchpw Bflhnizmkhpw t\Sns°mSpØp.
CØcw ÿm]\ßfnep≈ AwKXzw \nch[n kv{XoIƒ°v cmjv{Sob{]h¿Ø\w icn°v a\ nem°phm≥ klmbn®n´p≠v. {]mtZinI
Cu Nn{Xw t\m°q. {]mtZinI Kh¨sa‚ns‚ tbmKw ]pdØv \S°p∂p. a‰v
Fs¥¶nepw {]tXyIXIƒ ImWp∂pt≠m?
READ AN IMAGE
216
Indian Constitution at Work
Xeßfnep≈ N¿®Ifn¬ henb tXmXn¬ CSs]Sp∂Xn\vkv{XoIƒ°p Ign™n´p≠v. \nc-h[n kμ¿`ß-fn¬ {]tZ-inI
`cW kan-Xn-I-fn-ep≈ N¿®-Ifpw CS-s]-S-ep-Ifpw Ah-cn¬ ]pXn-b-Im-gvN-∏mSpw Db¿∂ A`n-ap-Jyhpw P\n-∏n-°p-hm≥ Ah-k-c-ap-≠m-°n-bn-´p-≠v. IqSpX¬ kmlNcßfnepw kv{XoIƒ°v AhcpsS
km∂n≤yw Adnbn°phm≥ IgnbmXncn°pItbm IpSpw_Ønse]pcpj∑mcpsS B⁄m\ph¿ØnIfmbn sXcs™Sp∏n¬a¬kcn°pItbm BWv apºv sNbvXncp∂Xv.
`cWLS\m t`ZKXn hgn ]´nIPmXn ]´nIh¿§ kwhcWwDd∏m°nbt∏mƒ `qcn`mKw kwÿm\ßfpw a‰p ]nt∂m°PmXn°m¿°pth≠n kwhcW N´ßfp≠m°m≥ Xøm-dmbn.
C¥y≥ P\kwJybn¬ 16.2 iXam\w ]´nI PmXn°mcpw 8.2iXam\w ]´nIh¿§m°mcpamWv. GItZiw \Kc {Kma{]tZißfnse sXcs™Sp°s∏´ AwKßfn¬ 6.6 e£w
{]Xn\n[nIƒ Cu c≠p kaqZmbßfn¬ \n∂p≈hcmWv. CXv{]mtZinIÿm]\ßfpsS km---aq---ly----LS\bn¬ henb am‰ap≠m°n.ChcpsS kmaqlybmYm¿∞yßsf icnbmb coXnbn¬
{]Xn^en∏n°p∂Xn\v Ah-k-c-ap-≠m°n, F∂m¬ CXv kwL¿j-߃°pw hgn -sbm -cp -°n -bn -´p -≠v . ap≥]v {Kmaßsf\nb{¥n®psIm≠ncp∂ B[n]Xyh¿§w AhcpsS A[nImcw
Dt]£n°phm≥ Xømd√. CXv A[nImc hSwhen Xo{ham°p∂-Xn\v Imc-W-am-bn. kwL¿jßfpw a’cßfpw F√mbvt∏mgpwtami-am-sW∂v ]c-bm-\m-hn-√. ap≥]v A[nImcan√mXncp∂h¿°v
A[nImcw \¬In P\m[n]XysØ IqSpX¬ A¿∞hØm--°p∂Xn\p {ian°ptºmƒ kaqlØn¬ Ipsd -sbms°kwL¿jßfpw {]iv\ßfpw \n›bamWv, AXv Hgn-hm-°m-\m-hp-
∂-Xp-a-√.`cWLS\m t`ZKXnaqew kwÿm\ enÃn¬s∏´ 29
hnjbßfn¬ {]mtZinI ÿm-]\߃°v \nba\n¿ΩmWw
\SØmw. {]mtZinI hnIk\hpw t£ahpambn _‘s∏Sp∂XmWv--Cu hnjb߃. Ign™ ]Xn‰m≠pIfnse {]mtZinIKh¨sa‚pIfpsS A\p`hw hy‡am°p∂Xv ]cnanXamb
A[nImc߃ am{XamWv Ahbv°v e`n®ncp∂Xv F∂m-Wv. ]ekwÿm\ßfpw {]mtZinI ÿm]\߃°v A[nImchntI{μoIrX hnjbssIam‰w \SØnbncp∂n√. icnbmb coXnbn¬
{]mtZ-inI ÿm]\߃°v {]h¿Øn°phm≥ Ign™ncp∂n√. AXp-sIm≠p Xs∂ \nch[n {]Xn\n[nIsf sXcs™Sp°p∂Xv shdpw{]XoImfl-- Iamb Hcp {]{In-b-bmbn amdpIbmbncp∂p. {]mtZinI
kanXnIfpsS cq]oIcWw tI{μØnepw kwÿm\ßfnepwXocpam\saSp°p∂ coXnbn¬ am‰sa∂pap≠mbn´n√∂v Nne¿
\nbaw \√XmWvF∂m¬ AhISemkn¬ am{XamWv.CXns\bmtWm XXzhpw{]tbm\hpw XΩnep≈hnShv F∂v ]dbp∂Xv?
217
Chapter 8: Local Governments
hna¿in°p∂p. {]mtZinI P\hn`mK߃°v t£a {]h¿Ø-\߃sXcs™Sp°p∂Xntem hn`h hnXcWØntem aXnbmb kzmX{¥yw
e`n°p∂n√. {]mtZinI ÿm]\߃°v kz¥w ≠v hfsc°pdhmWv.kmºØnI klmbØn\mbn tI{μ kwÿm\ K---h¨sa‚pIsfB{ibn°p∂Xv ChbpsS {]h¿Ø\sØ tZmjIcambn _m[n°p∂p.
samØw dh\yp hcpam\Øns‚ 0.24% am{XamWv {]mtZinI kanXnIfpsS]s¶¶nepw dh\yphcpam\Øns‚ 4% Ch¿ sNehgn°p∂p. AhcpsShcpam\Ønt\°mƒ IqSpX¬ XpI Ah¿ sNehgn°p∂p. CXv ^≠p
\¬Ip∂htcmSp≈ hnt[bXzw h¿≤n-∏n-°p-∂p.em‰n≥ Atacn°bnse P\m[n]Xy hntI{μoIrXamXrIbmbn s_mfohnbsb
an°t∏mgpw Np≠o°m´mdp≠v. 1994˛se P\]¶mfnØ \nbaw {]mtZinI XeØn¬
A[nImchntI{μoIcWw \SØpIbpw, cmPysØ \nc-h[n ap≥kn-∏m-en-‰n-I-fmbn hn -
Pn-°p-Ibpw tab¿amcpsS sXcs™Sp∏v P\Iobam°p-Ibpw sNbvXp. am{X-a√
ap≥kn∏men‰nIƒ°v [\ssIam‰w kzta[bm \¬IpIbpw sNbvXp. 314
ap≥kn∏men‰nIfmbn s_mfohnsb hn`Pn®ncn°p∂p. s_mfohnbbnse Cu
Kh¨sa‚pIfnse√mw P\Iobambn sXcs™SpØ tab¿amcpw ap≥kn∏¬
Iu¨knepamWv. Hmtcm 5 h¿jw IqSpwtºmgpw {]tZinI sXcs™Sp∏pIƒ
tZihym]Iambn \SØp∂p. {]mtZinI BtcmKyhpw hnZym`ymk kuIcyhpw
Dd∏phcpØpI, ]›mØe kuIcyw Hcp°pI XpSßnbh t_mfohnb¬ {]mtZinI
Kh¨sa‚ns‚ NpaXeIfmWv. s_mfnhnbbn¬ tZiob XeØn¬ ]ncns®Sp°p∂
\nIpXnbpsS 20% ap≥kn∏men‰nIƒ°v Btfmlcn hnlnXambn \¬Ip∂p. Cu
ap≥kn∏men‰nIƒ°v tam´m¿hml\ \nIpXn, \Kc `q\nIpXnbpw henb
Irjn`qanbnt∑ep≈ \nIpXnbpw ]ncn°mw. henb tXmXnep≈ kmºØnI ssIam‰w
ChbpsS {]h¿Ø\߃°v henb IcpØp \¬Ip∂p.
D]-kw-lmcw
tI{μ ˛ kwÿm\ Kh¨sa‚pIfpsS hnIk\ ˛ t£a ]≤XnIƒ\S∏nem°p∂Xn\mbp≈ GP≥knIfmbmbn {]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ
XpS¿∂pw {]h¿Øn°psa∂v Cu A\p`h߃ \sΩ Hm¿Ωn∏n°p∂p.{]mtZinI kzbw`cW ÿm]\߃°v \Ωƒ IqSpX¬ A[nImcw\evIpI F∂-Xn-\¿∞w bYm¿∞ A[nImchntI{μoIcWØn\v \mw
IqSpX¬ Xøm-dm-IWw F∂-Xm-Wv. BXy¥nIambn P\m[n]XywF∂ph®m¬ P\߃ A[nImcw ]¶p hbv°p∂p F∂-Xm-Wv. {KmaoWP\X°pw \Kc P\X°pw Ah¿°mhiyap≈ \b]cn]mSnIƒ
Xocpam\n°m\p≈ A[nImcap≠v. ap≥]p ]Tn®Xpt]mseP\m[n]Xysa∂m¬ A[nImc hntI{μoIcWhpw P\߃°v IqSpX¬A[nImcw \¬IepamWv. {]mtZinI Kh¨sa‚pIfpambn _‘s∏´
\nba߃ P\m[n]Xy h¬°cWØnte°p≈ Nhn p]SnbmWv. F∂m¬N´-°q-Sp-≠m-°p-∂-Xn¬ am{X-a√, P\m[n]XyØns‚ icnbmb]co£Wsa∂Xv tIhew \nba]camb hyh-ÿ-Iƒ am{X-a√ adn®v
Ahsb {]mh¿ØnIam°p∂XnemWv
218
Indian Constitution at Work
A -ymkw
1. C¥y≥ cWLS\ ]©m-b-Øp-Isf kzb- -c-W-Øns‚ Hcv bpWn-‰m-≠bn- mWv hn`m--h\w sNøp-∂-Xv.
Xmsg-∏-^-bp∂ {]kvXm-h-\-I-fnse kml-N-cy-߃ hne-bn-cpØn Ah Hcp kzbw-`-cW ÿm]\w F∂ \ne-bn¬ ]©m-b-Øns‚ i‡n-bmtWm Zu¿_-ey-amtWm F∂phni-Zo-I-cn-°p-I.
a Hcp kwÿm\ Kh¨sa‚ v henb Hcp Ão¬ πm‚ v XpSßm≥ Hcp Iº\n°v A\paXn\¬In. \nch[n {Kmaßsf tZmjIcambn _m[n°p∂XmWv Ão¬ πm‚ v. henbhyhkmbw XpSßp∂Xn\p ap≥]v {]tZihmknIfpambn IqSnbmtemNn®v AhcpsS
{]iv\߃°v ]cnlmcw ImWWsa∂v {]iv\-_m-[nX {Kma-Ønse {Kma-k` {]tabw]mkm-°n.
b Kh¨sa‚ns‚ 20% sNehpIƒ ]©mbØpIƒ hgn \S∏nem°phm≥ Xocpam\n®p.
c. {KmaØn¬ Hcp kvIqƒ XpSßp∂Xn\v ≠v A\phZn°Wsa∂v Hcp {Kma ]©mbØvBhiys∏SpIbpw Khx DtZymKÿ∑m¿ ^≠v a‰v ]≤XnIƒ°v th≠nA\phZn®ncn°pIbmsW∂pw AXv hgnamdn sNehgn°m≥ IgnbpIbn√∂pw Adnbn®p.
d Zp≥Km¿]q¿ {KmasØ Kh¨sa‚ v Pap\, skmlm\ F∂o {Kmaßfmbn hn`Pn®p.Ct∏mƒ Zp≥Km¿]q¿ hnt√Pv Kh¨sa‚ v tcJIfnen√.
e. Hcp {Kma]©mbØv AhnSpsØ Pet{kmXkpIƒ thKw h‰nhcfp∂XmbnIs≠Øn.
{KmaoWbphm°sf kwLSn∏n®v {KmaØnse ]gb Ipfßfpw InWdpIfpw]p\xcp≤cn°m≥ kzta[bm Xocpam\n®p.
2. Hcp kwÿm\Øns‚ {]mtZinI Kh¨sa‚ v ]≤Xn cq]oIcn°phm\p≈ Ah-kcw
Xm¶ƒ°pe`ns®∂p IcpXpI. Fs¥√mw A[nImcßfmbncn°pw {Kma]©mbØp-Iƒ°v kzbw `cW ÿm]\ßsf∂ coXnbn¬ \¬IpI? GsX¶nepw A©vA[nImcßfpw Ahsb c≠phcnbn¬ IpdbmsX km[qIcn°pIbpw, Fßs\bmWv
Cu A[nImcw \¬InbsX∂v hniZoIcn°pIbpw sNøp-I.3. kmaqlnIambn ]nt∂m°w \n¬°p∂ P\hn mK߃°v cWLS\bpsS 73˛mw t`ZKXn
Dd∏p \¬Ip∂ N´ßƒ Fs¥√mw? {KmaoW t\Xr \ncbn¬ Fs¥√mw am‰ßfmWv
Cu N´ßƒ sIm≠ph∂Xv?4. 73- mw cWLS\m t`ZKXn°p ap≥]pw tijhpw {]mtZinI ÿm]\ßfn¬ h∂ {][m\
hyXymk߃ Fs¥√mw?
5. Xmsg \¬Inbncn°p∂ kw`mjWw hmbn°pI? 200 hm°n¬ IpdbmsX Cu N¿®bn¬Dƒs°m≈n®ncn°p∂ hnhcßfn¬ \nßfpsS A`n{]mbw tcJs∏SpØpI.AtemIv: \ΩpsS cW LS\ kv{Xo˛]pcpj kaXzw Dd∏phcpØp∂p. {]mtZinI
ÿm]\ßfn¬ kv{XoIƒ°p\¬Inbncn°p∂ kwhcWw AhcpsSA[nImc]¶mfnØw Dd∏phcpØp∂p.t\l: kv{XoIƒ°v \¬Inbncn°p∂ A[nImcw ]cym]vXa√. {]mtZinI
ÿm]\ßfpsS _kvdq´n¬ kv{XoIƒ°v {]tXyI ]Zhn \¬tI≠Xv BhiyamWv.
219
Chapter 8: Local Governments
Ptbjv: F\n°v CØcw kwhcWtØmSv Xm¬]cyan√/ CjvSa√. Hcp {]mtZinIÿm]\w {KmaØnse F√m P\ßfpsSbpw ImcyØn¬ {i≤sNepØptºmƒ
kz`mhnIambpw kv{XoIfpsS Xm¬]cyßfpw ]cnKWn°pw.6. 73˛mw t`ZKXn N´ßƒ hmbn°pI. Xmsg∏dbp∂ Fs¥ms°{]iv\ßfmWv Cu t`ZKXn A`naqJoIcn°p∂Xv.
a ÿm\w \jvSam°psa∂ oXn P\{]Xn\n[nIƒ P\ßtfmSv IqSpX¬DØchmZnXzw ImWn°p∂Xn\v ImcWamIp∂p.
b D∂XPmXn°mcpw ^yqU¬ (P∑n) {]`p°∑mcpw {]mtZinI Kh¨sa‚pIfn¬
B[n]Xyw ]pe¿Øp∂p.c {KmaoW \nc£cX hfsc IqSpXemWv. (Db¿∂tXmXnemWv)
\nc£cmb {KmaoW¿°v hnIk\Imcyßfn¬ Xocpam\saSp°m≥ Ignbn√.
d ^e{]Zambn {]h¿Øn°Wsa¶n¬ {Kma]©mbØpIƒ°vhn`hßfpw D≠mbncn°Ww.
7. NphsS sImSpØncn°p∂Xv {]mtZinI Kh¨sa‚pIƒ°\pIqeamb hmZßfmWv.
ap≥KWm{Iaw A\pkcn®v Ahsb {Ias∏SpØpIbpw AXn¬ G‰hpw {][m\sa∂v\n߃ IcpXp∂ hmZKXn a‰p≈hsb°mƒ F¥psIm≠v {]k‡amsW∂vhniZoIcn°pI. \nßfpsS A`n{]mbØn¬ Xmsg∏dbp∂hbnse GXp
bp‡nb\pkcn®mWv shwssK hmk¬ ]©mbØv Xocpam\saSpØXv? F¥psIm≠v?a {]mtZinI kaqlØns‚ ]¶mfnØtØmsS Kh¨sa‚n\v Ipd™ sNehn¬
]≤XnIƒ ]q¿Ønbm°m≥ Ignbpw.
b {]mtZinI P\X Xømdm°p∂ hnIk\ ]≤XnIƒ°v k¿°m¿ DtZymKÿ¿Xømdm°p∂ ]≤XnItf°mƒ IqSpX¬ kzoImcyXbp≠mIpw.
c P\߃°v AhcpsS {]tZißsf°pdn®pw Bhiyßsf°pdn®pw
{]iv\ßsf°pdn®pw ap≥KW\Isf°pdn®pw hy‡amb [mcW D≠mbncn°pw.Iq´mb ]¶mfnØØneqsS AhcpsS PohnXw kw_‘n® Imcyßfn¬ N¿®bneqsSXocpam\saSp°p∂p.
d km[mcW P\ßsf kw_‘n®nStØmfw AhcpsS kwÿm\ \nbak`bnsetbm,]m¿esa‚nsetbm {]Xn\n[nIfpambn _‘s∏Sphm≥ A{X Ffp∏a√.
8. \nßfpsS A`n{]mbØn¬ Xmsg ]dbp∂hbn¬ GXmWv
A[nImchntI{μoIcWhpambn _‘s∏´Xv? F¥psIm≠mWv a‰p≈hhntI{μoIcWhpambn tbmPn°mØXv?
a {Kma]©mbØnte°p≈ sXcs™Sp∏p \SØpI.
b XßfpsS {KmaØn\v A\ptbmPyamb \bßfpw ]cn]mSnIfpw Fs¥∂Xv {KmaoW¿Xs∂ Xocpam\n°pI.
c. {Kmak`mtbmKw hnfn°p∂Xn\p≈ A[nImcw.
d. kwÿm\ Kh¨sa‚ v Bcw`n® Hcp ]≤XnbpsS ]ptcmKXn dnt∏m¿ v {Kma hnIk\DtZymKÿ≥ {Kma]©mbØn\p \¬Ip∂p.
9. U¬ln k¿ΔIemime hnZym¿∞nbmb cmLth{μ ]¿]Æ {]m[anI
hnZym`ymkØnse hntI{μoIrX Xocpam\saSp°ens\°pdn®v ]Tn°m≥B{Kln°p∂p. {KmahmknItfmSv At±lw Nne tNmZy߃ tNmZn°p∂p. Cu
220
Indian Constitution at Work
tNmZy߃ Xmsg sImSpØncn°p∂p. \n߃ Cu {KmahmknIfnsemcmfmsW¶n¬Hmtcm tNmZyØn\pw F¥v DØcamWv \n߃ \¬IpI?
{Kmak`bpsS Hcp tbmKw hnfn®pIq´n HmtcmIp´nsbbpw kvIqfn¬ FØn°p∂Xn\vFs¥ms° \S]SnIƒ kzoIcn°msa∂v N¿® sNbvXp.
a. ao‰nwKns‚ DNnXamb XobXn \n߃ Fßs\ Xocpam\n°pw? ao‰nwKn¬ Bscms°
]s¶Sp°pw/]s¶Sp°n√ \nßfpsS ImcWw FgpXpI.i) {Kma hnIk\ Hm^oktdm Pn√m IfIvStdm \n›bn® Znhkw.ii) {KmaapJy≥ sXcs™SpØ Znhkw.
iii) Hcp RmbdmgvN.iv) \mK]©an / kw{Im¥n.
b. ao‰nwKn\v A\ptbmPyamb ÿew GXmWv? F¥psIm≠v?
i) Pn√m IfIvSdpsS k¿°pe¿ DØchv {]Imcw \n›bn® ÿew.ii) {KmaØnse aX {][m\y ÿew.iii) ZfnXv al√ / ZfnXv {Kmaw
iv) Db¿∂ PmXn°m¿ Xmakn°p∂ ÿew.v) {KmaoW hnZymebw.
c. {Kmak`bpsS tbmKØn¬ BZyambn Pn√m IfIvS¿ Ab® DØchv / k¿°pe¿
hmbn®p Hcp hnZym`ymk dmen kwLSn∏n°p∂Xn\pw AXns‚ dq´v / KXnXocpam\n°p∂Xn\pw Fs¥√mw \S]SnIƒ kzoIcn°Wsa∂v \n¿t±in°p∂p.kvIqfn¬ CXphscbpw hcmXncn°p∂ Ip´nIsf°pdnt®m s]¨Ip´nIfpsS
hnZym`ymksØ°pdnt®m kvIqƒsI´nSØns‚ Ahÿsb°pdnt®m kvIqƒ kab{IasØ°pdnt®m ao‰nwKv N¿® sNbvXn√. RmbdmgvNbmbXn\m¬ Hcp h\nXA≤ym]Icpw ao‰nwKn¬ ]s¶SpØn√.
d. \nßfpsS ¢mkns\ {Kmak`bmbn k¶ev]n°pI. AP≠ N¿® sNbvXv e£ywt\Sp∂Xn\p≈ L´ßƒ hy‡am°pI?
221
Chapter 9: Constitution as a Living Document
A≤ymbw ˛ 9
`c-W-L-S\ Hcp kPoh
{]am-W-sa∂ \ne-bn¬
(Constitution As A Living Document)
BapJw
I-gn-™ 68 h¿-j-am-bn \-Ωp-sS -c-W-L-S-\ F-ß-s\ {]-h¿-Øn-°p-∂p-sh-
∂pw C-tX -c-W-L-S-\-sb A-Sn-ÿm-\-s∏-Sp-Øn \-Ωp-sS cm-Pyw F-ß-s\ -
cn-°-s∏- p F-∂pw Cu A-[ym-b-Øn¬ \n-∂pw \-ap-°v a-\- n-em-°p-hm≥ km-
[n-°pw. Cu A-[ym-bw ]Tn-°p-∂-Xn-eq-sS \-ap-°v I-s≠-Øp-hm≥ km-[n-°p-
∂ h-kv-Xp-X-I-fm-Wv.
$ Im-e-L- -Øn-s‚ B-h-iy-Øn-\-\p-k-cn-®v C-¥y≥ -c-W-L-S-\-°v t -Z-K-Xn
h-cp-Øp-hm≥ km-[n-°pw.
$ [m-cm-fw -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-Iƒ I-gn-s™-¶n-epw -c-W-L-S-\-bp-sS k-
Ø-bpw A-Sn-ÿm-\-L-S-\-bpw C-t∏m-gpw am-dm-sX \n¬-°p-∂p.
$ -c-W-L-S-\-sb hym-Jym-\n-°p-∂-Xn-\pw kw-c-£n-°p-∂-Xn-\pw \o-Xn-\ym-b
hn- m-Kw {]-[m-\ ]-¶v h-ln-®n- p-≠v.
$ am-dp-∂ km-l-N-cy-߃-°-\p-k-cn-®v {]-Xn-I-cn-®p-sIm-≠n-cn-°p-I-bpw
hnImkw {]m-]n-°p-I-bpw sN-øp-∂ H-cp {]-am-W-am-Wv -c-W-L-S-\.
222
Indian Constitution at Work
-c-W-L-S-\-Iƒ \n-›-e-am-tWm ?am-dp-∂ km-l-N-cy-߃-°-\p-k-cn-t®m,k-aq-l-Øn-se B-i-b-ß-fp-sS am-‰-߃-°-\p-k-cn-t®m,cm-jv-{So-b am-‰-߃ aq-e-tam -c-W-L-S-\ Xn-cp-
Øn F-gp-Xp-I F-∂-Xv H-cp cm-jv-{S-sØ kw-_-‘n-®n-S-tØm-fw A-km-[m-c-W-am-b H-cp Im-cy-a√. tkm-hn-b-‰v bq-Wn-b-\v A-Xn-s‚ 74 h¿-j-
sØ {]-h¿-Ø-\ Im-e-b-f-hn¬ 4 `-c-W-L-S-\-Iƒ D-≠m-bn-´p-≠v. (1918,1924,1936,1977). 1991 ¬tkm-hn-b-‰v bq-Wn-b-\n-se I-Ωyq-Wn-Ãv ]m¿-´n-
bp-sS `-c-Ww A-h-km-\n-®-tXm-sS tkm-hn-b-‰vs -U-td-j≥ in-Yn-eo-I-cn-°-s∏- p. cm-jv-{So-bhn-π-h-Øn-\p ti-jw ]p-Xp-Xm-bn cq-]w sIm-≠
d-jy≥ s^-U-td-j≥ 1993˛¬ H-cp ]p-Xn-b `-c-
W-L-S-\ kzo-I-cn-®p.
F-∂m¬ C-¥y-bp-sS Im-cyw {i-≤n-°q. 1949\-hw-_¿ 26 \v C-¥y≥ -c-W-L-S-\ Aw-Ko-I-cn-
°-s∏-´p. 1950 P-\p-h-cn 26 \v `-c-W-L-S-\ Hu-tZym-Kn-I-am-bn \n-e-hn¬ h-∂p. A-Xn-\p-ti-jw68 h¿-j-߃ I-gn-™p-sh-¶n-epw \-Ωp-sS cm-Py-
Øv K-h¨-sa‚n-s‚ {]-h¿-Ø-\w \-S-Ø-s∏-Sp-Øp-∂-Xn-\p-≈ H-cp N- -°q-Sm-bn C-tX -c-W-L-S-\ C-∂pw {]-h¿-Øn-®p-sIm-≠n-cn-°p-I-bpw sN-
øp-∂p.
am-‰-߃ B-h-iy-an-√m-Ø-hn-[w \-Ωp-sS -
c-W-L-S-\ an-I-®-Xm-sW-∂m-tWm C-Xp-sIm-≠v
D-t±-in-°p-∂-Xv? m-hn-bn¬ h-t∂-°m-hp-∂ am-‰-
ß-sf ap≥-Iq-´n Im-Wp-hm≥ I-gn-bp-∂-{X Zo¿-
L-ho-£-W-ap-≈-h-cpw hn-th-In-I-fp-am-bn-cp-t∂m
\-Ωp-sS `-c-W-L-S-\m \n¿-Ωm-Xm-°ƒ? Cu c-
≠p D-Ø-c-ß-fpw H-c¿-∞-Øn¬ i-cn-bm-Wv. h-
f-sc I-cp-Øp-‰ H-cp -c-W-L-S-\-bm-Wv \mw kzm-
b-Ø-am-°n-bn-´p-≈-Xv F-∂-Xv H-cp k-Xy-am-Wv.
-c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\ N- -°q-Sv \-Ωp-sS
cm-Py-Øn-\v h-f-sc tbm-Pn-®-Xm-Wv. \-Ωp-sS -c-
W-L-S-\m \n¿-Ωm-Xm-°ƒ h-f-sc Zo¿-L-ho-£-
Ww D-≈-h-cm-bn-cp-∂p-sh-∂-Xpw m-hn-bn-se {]-
iv-\-߃ ap≥-Iq- n I-≠v A-h¿ ]-cn-lm-cw \n¿-
t±-in-®n-cp-∂p-sh-∂-Xpw k-Xy-am-Wv. F-∂m¬ H-
cp -c-W-L-S-\-°pw m-hn-bn¬ \-S-°m≥ t]m-Ip-
I-gn-™ c-≠p \q-‰m-≠p-I-fn¬
{^m≥-kn-\v A-t\-Iw -c-W-L-S-
\-Iƒ D-≠m-bn- p-≠v. hn-π-h-Øn-
\p ti-j-hpw s\-t∏m-fn-b-s‚ Im-
e-L-´-Øn-epw {^m≥-kv H-cp `-c-
W-L-S-\-°p th-≠n \n-c-¥-c ]-
co-£-W-߃ \-S-Øp-I-bp-≠m-bn.
1793 se hn-π-hm-\-¥-c-ap-≈ `-c-
W-L-S-\-sb B-Zy {^-©v dn-∏-
ªn-°n-s‚ Im-e-L-´w F-∂m-Wv
hn-fn-°p-∂Xv. c-≠m-a-sØ {^-
©v dn-∏-ªn-°v 1848 ¬ B-cw-`n-
®p. aq-∂m-a-sØ {^-©v dn-∏-ªn-
°v 1875¬ H-cp ]p-Xn-b -c-W-L-
S-\-tbm-sS cq-]w sIm-≠p. 1946¬
]p-Xn-b H-cp -c-W-L-S-\-tbm-Sp Iq-
Sn 4˛mw {^-©v dn-∏-ªn-°v \n-e-
hn¬ h-∂p. A-h-km-\-am-bn 1958
¬ H-cp ]p-Xn-b -c-W-L-S-\-tbmSp
Iq-Sn 5˛mw {^-©v dn-∏-ªn-°v \n-
e-hn¬ h-∂p.
`-c-W-L-S-\m-]-c-am-b am-‰-
߃ cm-jv-{So-b hn-Im-k-hp-
am-bn h-f-sc A-Sp-Øv _-‘-
s∏- n-cn-°p-∂p F-∂m-Wv F-
\n-°v tXm-∂p-∂-Xv.
223
Chapter 9: Constitution as a Living Document
∂ F-√m Im-cy-ß-sf-bpw ap≥-Iq-´n Im-Wp-hm≥ km-[y-a√. am-‰-
߃ B-h-iy-an-√m-Ø-Xm-b H-cp {]-am-W-hp-an-√.
]n-s∂ F-ß-s\-bm-Wv C-tX -c-W-L-S-\ C-∂pw cm-Py-sØtk-hn-®p sIm-≠n-cn-°p-∂-Xv? k-aq-l-Øn-s‚ am-dp-∂-B-h-iy-߃-
°-\p-k-cn-®v ]-cn-jv-°-cn-t°-≠ B-h-iy-I-X \-Ωp-sS -c-W-L-S-\Aw-Ko-I-cn-°p-∂p F-∂-Xm-Wv C-Ø-cw tNm-Zy-߃-°p-≈ H-cp-Ø-cw. c-≠m-a-Xm-bn -c-W-L-S-\ {]-h¿-Øn-°p-tºmƒ A-Xn-s‚ hym-
Jym-\-Øn¬ ]-c-am-h-[n A-b-hp-≈-Xm-bn Im-Wmw. -c-W-L-S-\ \-S-∏m-°p-∂-Xn¬ cm-jv-{So-b {]-h¿-Ø-\-ß-fpw \o-Xn-\ym-b hn-[n-I-fpw Xn-I-™ ]-Iz-X-bpw A-b-hpw Im-Wn-°p-∂p-≠v.C-Ø-cw L-S-
I-߃ \-Ωp-sS -c-W-L-S-\-sb A-S-™-Xpw \n-›-e-hp-am-b H-cp\n-b-a {]-am-W-hp-am-°m-sX A-Xn-s\ H-cp k-Po-h {]-am-W-am-°n
\n-e-\n¿-Øp-∂p.
G-sXm-cp k-aq-l-Øn-epw -c-W-L-S-\ X-øm-dm-°p-∂-h¿ s]m-
Xp-hm-b H-cp sh-√p-hn-fn A-`n-ap-Jo-I-cn-°m-dp-≠v. B Im-e-L-´-Øn¬ k-aq-lw t\-cn-Sp-∂ {]-iv-\-߃ X-c-Ww sN-øp-∂-Xn-\p-≈hy-h-ÿ-Iƒ -c-W-L-S-\-bn¬ {]-Xn- -en-∏n-°p-I F-∂-Xm-Wv A-
Xvv. A-tX k-a-bw `-c-W-L-S-\ `m-hn-bn-se K-h¨-sa‚n-s‚ N-´-°q-Sn-s\°p-dn-®v kq-Nn-∏n-°p-∂ {]-am-W-hp-am-bn-cn-°-Ww. A-Xp sIm-≠v m-hn-bn-se sh-√p-hn-fn-I-sf t\-cn-Sm-\p-≈ I-gn-hv -c-W-L-S-\-
bv-°p-≠m-I-Ww. Cu A¿-∞-Øn¬ -c-W-L-S-\ H-tc k-a-b-Øv
k-a-Im-eo-\-hpw Cu-Sp-\n¬-°p-∂-Xp-am-bn-cn-°-Ww.
A-tX k-a-bw -c-W-L-S-\ H-cn-°-epw \n-›-e-hpw am-‰w h-cp-Øp-
hm≥ km-[n-°m-Ø-Xp-am-b {]-am-W-a-√. a-\p-jy \n¿-Ωn-X-am-b H-cp {]-am-Ww B-b-Xn-\m¬ C-Xn-\v ]p-Xp-°-epw am-‰w h-cp-Ø-ep-I-fpw ]p-\:]-cn-tim-[-\-bpw B-h-iy-am-Wv. -c-W-L-S-\ H-cp k-aq-l-
Øn-s‚ kz-]v-\-ß-sf-bpw A- n-em-j-ß-sf-bpw {]-Xn- -en-∏n-°p-∂-Xm-h-Ww F-∂-Xv h-kv-Xp-X-bm-Wv. H-cp -c-W-L-S-\ k-aq-l Øn-s‚ P-\m-[n-]-Xy -c-W-{I-a-Øn-\p-≈ N- -°q-Sp-am-bn-cn-t°-≠-XmWv.
Cu A¿-∞-Øn¬ k-aq-lw A-h¿-°p-th-≠n \n¿-Ωn-® H-cp D-]m-
[n-bm-bn -c-WL-S-\-sb I-W-°m-°mw.
`-c-W-L-S-\-bp-sS Cu c-≠p Np-a-X-e-I-fpw A-Xn-s‚ ]-Z-hn-sb kw-_-‘n-®v Nn-e Zp-jv-°-c-am-b tNm-Zy-߃ D-b¿-Øp-∂p. H-
cmƒ-°pw H-cp Im-e-Øpw am-‰m≥ ]-‰m-Ø X-c-Øn¬ -c-W-L-S-\]-hn-{X-am-tWm? t\-sc a-dn-®v km-[m-c-W \n-b-a-ß-sf t]m-se F-fp-∏-Øn¬ am-‰p-hm≥ km-[n-°p-∂ H-cp tI-h-e {]-am-W-am-tWm -
c-W-L-S-\?
Cu {]-iv-\-sØ-°p-dn-®v t_m-[-hm≥-am-cm-bn-cp-∂-Xn-\m¬ \-Ωp-sS -c-W-L-S-\m \n¿-Ωm-Xm-°ƒ H-cp k-¥p-en-Xm-h-ÿ \n-e-
C-cp-∂q-dn-te-sd h¿-j-߃-
°v ap-ºv \n-e-hn¬ h-∂ A-
ta-cn-°≥ -c-W-L-S-\ C-Xp-
h-sc 27 {]m-h-iyw am-{X-
amWv t -Z-K-Xn sN-ø-s∏- n- p-
≈-Xv. A-sXm-cp {i-≤n-°-s∏-
tS-≠ Im-cy-a-t√?
224
Indian Constitution at Work
\n¿-Øm-\m-Wv {i-an-®-Xv. A-h¿ -c-W-L-S-\-sb km-[m-c-W \n-b-a-Øn-\p ap-I-fn¬ {]-Xn-jvTn-°p-I-bpw m-hn X-e-ap-d A-Xn-s\ A-\p-k-cn-°p-sa-∂v {]-Xo-
£n-°p-I-bpw sN-bv-Xp. A-tX k-a-bw Cu {]-am-Ww m-hn-bn¬ Xn-cp-Ø-ep-Iƒ-°v hn-t[-b-am-I-W-sa-∂v A-h¿ Xn-cn-®-dn-™n-cp-∂p. -c-W-L-S-\-bp-sS \n¿-Ωm-W-th-f-bn¬ X-s∂ ]-e-Im-cy-ß-fn-epw hy-Xy-kv-X A- n-{]m-b-ß-fp-s≠-∂v
A-h¿-°v t_m-[y-s∏- n-cp-∂p. F-t∏m-sg-¶n-epw k-aq-lw H-cp {]-tXy-I A- n-{]m-b-Øn-te-°v am-dp-tºmƒ `-c-W-L-S-\m hy-h-ÿ-I-fn¬ am-‰w A-\n-hm-cy-am-Ipw. Np-cp-°-Øn¬ C-¥y≥ -c-W-L-S-\ ap-I-fn¬ kq-Nn-∏n-® c-≠p k-ao-]-\-
ß-fp-sS-bpw H-cp k-a-\z-b-am-bn-cp-∂p. A-Xm-b-Xv H-tc-k-a-bw -c-W-L-S-\ ]-hn-{X-am-b H-cp {]-am-W-am-Wv, A-Xn¬ Im-em-Im-e-ß-fn¬ am-‰-߃ A-\n-hm-cy-am-Wv. a-s‰m-cp X-c-Øn¬ ]-d-™m¬ \-Ωp-sS -c-W-L-S-\ \n-›-e-am-b H-cp {]-am-
W-tam F-√m-‰n-s‚-bpw A-h-km-\ hm-t°m am-‰w h-cp-Øp-hm≥ ]m-Sn-√m-Ø-tXm B-b H-cp {]-am-W-a-√.
-c-W-L-S-\ Fßs\ -t -Z-K-Xn sN-ømw (How to Amend the Constitution)
-c-W-L-S-\m k-¥p-en-X-am-°p-∂-Xn-\v -c-W-L-S-\m \n¿-Ωm-Xm-°ƒ {i-an-®-Xm-
bn ap≥-]v \mw kq-Nn-∏n-®p-h-t√m? B-h-iy-ap-s≠-¶n¬ -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn h-
cp-Øp-I X-s∂ th-Ww. F-∂m¬ A-\m-h-iy-hpw \n-c-¥-c-hp-am-b t`-Z-K-Xn-I-
fn¬ \n-∂v A-Xn-s\ kw-c-£n-t°-≠-Xp-ap-≠v. a-s‰m-cp X-c-Øn¬ ]-d-™m¬ H-
tc k-a-bw -c-W-L-S-\ Zr-V-hpw A-b-hp-ap-≈-Xm-I-W-sa-∂v A-h¿ B-{K-ln-
®p. F-fp-∏-Øn¬ am-‰p-hm-\pw t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm-\pw I-gn-bp-∂ -c-W-L-S-\-I-
fm-Wv A-b-hp-≈ (flexible Constitution) -c-W-L-S-\-Iƒ. F-∂m¬ t -Z-K-Xn-
Iƒ h-cp-Øp-hm≥ h-f-sc {]-bm-k-ap-≈ -c-W-L-S-\-I-fm-Wv Zr-V-am-b -c-W-
L-S-\-Iƒ (Rigid Constitution). c-≠v k-hn-ti-j-X-I-fpw Dƒ-s°m-≈p-∂-Xm-Wv
C¥y≥ -c-W-LS\.
A\ptOZw 368 {]Imcw
....Cu -c-W-L-S-\-bn¬ F-¥p-X-s∂ B-bn-cp-∂m-epw ]m¿-e-sa‚n-\v A-Xn-s‚ `-c-W-L-S-\m \n¿-Ωm-Wm-[n-Im-cw {]-tbm-Kn-®v- CuA-\p-tO-Z-Øn¬ {]-Xn-]m-Zn-®n- p-≈ \-S-]-Sn {I-aw A-\p-k-cn-®v Cu-c-W-L-S-\-bp-sS G-Xp hy-h-ÿ-bpw Ip- n-t®¿-°-tem, hyXym-k-
s∏-Sp-Ø-tem d-±m-°-tem h-gn t -Z-K-Xn sN-øm-hp-∂-XmWv.
225
Chapter 9: Constitution as a Living Document
-c-W-L-S-\-bn¬ sX-‰p-I-sfm Ip-d-hp-I-sfm D-≠m-Ip-hm-\p-≈
km-[y-X-sb Ip-dn-®v -c-W-L-S-\m \n¿-Ωm-Xm-°ƒ t_m-[-hm≥-am-
cm-bn-cp-∂p. `-c-W-L-S-\ ]q¿-Æ-am-bpw sX-‰p-Ip-‰-ß-fn¬ \n-∂pwhn-ap-‡-a-√ F-∂-h¿ a-\- n-em-°n. A-Ø-c-Øn-ep-≈ t]m-cm-bv-a-Iƒ D-≠m-Ip-tºmƒ A-h H-gn-hm-°p-∂-Xn-\v th-≠n -c-W-L-S-\
F-fp-∏-Øn¬ t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥ I-gn-b-W-sa-∂v A-h¿ B-{K-ln-®p. Xm¬-°m-en-I-am-bn Nn-e hy-h-ÿ-Iƒ -c-W-L-S-\-bn¬ Dƒ-s∏-Sp-Øn-bn-cp-∂p. sXc-s™-Sp-°-s∏- ]p-Xn-b ]m¿-e-sa‚ v A-[n-
Im-c-Øn¬ h-∂ ti-jw Cu hy-h-ÿ-Iƒ -c-W-L-S-\-bn¬ Dƒ-s∏-Sp-Ø-W-tam F-∂v A-¥n-a-am-bn Xo-cp-am-\n-°m-sa-∂pw A-h¿I-cp-Xn. -c-W-L-S-\ H-cp s -U-d¬ hy-h-ÿn-Xn-°m-Wv cq-]w sIm-
Sp-Ø-Xv. F-∂-Xn-\m¬ kw-ÿm-\-Øn-s‚ A-h-Im-i-ß-fpw A-[n-Im-c-ß-fpw A-h-cp-sS k-Ω-X-an-√m-sX am-‰p-hm≥ ]m-Sn-s√-∂pw hy-h-ÿ sN-bv-Xp. -c-W-L-S-\-bp-sS B-flm-hv F-∂v I-cp-X-s∏-Sp-∂
Nn-e k-hn-ti-j-X-Iƒ am-‰-s∏-Sm-sX kw-c-£n-°-W-sa-∂v `-c-W-L-S-\m \n¿-Ωm-Xm-°ƒ B-{K-ln-®p. A-Ø-cw h-Ip-∏p-Iƒ am-‰wh-cp-Øp-∂-Xn-\p-≈ hy-h-kv-X-Iƒ I¿-°-i-am-°p-hm≥ A-h¿ Xo-
cp-am-\n-®p. C-Ø-cw ]-cn-K-W-\-I-fm-Wv -c-W L-S-\-bp-sS hn-hn-[-
X-c-Øn-ep-≈ t -Z-K-Xn-°v h-gn-sbm-cp-°n-b-Xv.
-c-W-L-S-\-bp-sS Nn-e A-\p-tO-Z-߃ km-[m-c-W \n-b-a \n¿-
Ωm-W {]-{In-b-bn-eq-sS tZ-Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥ km-[n-°pw. Cu
t -Z-K-Xn-°v {]-tXy-I \-S-]-Sn-{I-a-߃ B-h-iy-an-√. A-Ø-cw Im-
cy-ß-fn¬ -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-bpw km-[m-c-W \n-b-a-\n¿-Ωm-W
{]-{In-b-bpw X-Ωn¬ bm-sXm-cp hy-Xym-k-hp-an-√. -c-W-L-S-\-bp-
sS Cu m-Kw h-f-sc A-b-hp-≈-Xm-Wv. Xm-sg-sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂
Nn-e -c-W-L-S-\m A-\p-tO-Z-߃ {i-≤m-]q¿-Δw hm-bn-°p-I.Cu
c-≠p A-\p-tO-Z-ß-fn-epw '\n-b-aw aq-ew' (by law) F-∂-Xp sIm-
≠p-t±-in-°p-∂-Xv ]m¿-e-sa‚n-\v -c-W-L-S-\-bp-sS 368- mw A-\p-tOZ-
Øn¬ kq-Nn-∏n-®n-cn-°p-∂ hy-h-ÿ-Iƒ ]m-en-°m-sX X-s∂ A-h-
sb t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥ km-[n-°pw F-∂-Xm-Wv. C-Xp-t]m-se,
F-fp-∏-Øn¬ t -Z-K-Xn sN-øp-hm≥ I-gn-bp-∂ a-‰p ]-e A-\p-tO-Z-
ß-fpw C-¥y≥ -c-W-L-S-\-bn-ep-≠v. A-\p-tO-Zw :2 - ]m¿-e-sa‚n\v
\n-b-aw aq-ew ]p-Xn-b kw-ÿm-\-ß-sf C-¥y≥ bq-Wn-b-\n-te-°v
tN¿-°p-hm≥ km-[n-°pw.
F-ß-s\-bm-Wv H-cp `-c-W-
L-S-\ A-b-hp-≈-Xpw Zr-V-
hp-am-Ip-∂-Xv F-∂v F-\n-°v
a-\- n-em-hp-∂n-√. H-cp Im-
e-L-´-Øn-se cm-jv-{So-b-am-
tWm H-cp -c-W-L-S-\-sb Zr-
V-hpw A-b-hp-≈-Xp-am-°p-
∂-Xv.
226
Indian Constitution at Work
-c-W-L-S-\-bp-sS ti-jn-°p-∂ m-K-߃ t -Z-K-Xn sN-øp-∂-Xn-
\p-≈ hy-h-ÿ-Iƒ A-\p-tO-Zw 368 ¬ kq-Nn-∏n-°p-∂p. Cu A-\p-tO-Z {]-Im-cw `-c-W-L-S-\m t`-Z-K-Xn-Iƒ-°v c-≠v hy-Xy-ÿco-Xn-I-fp-≠v. H-cp am¿-§-a-\p-k-cn-®v Nn-e A-\p-tO-Z-߃ ]m¿-e-
sa‚n-s‚ C-cp k- -I-fp-sS-bpw {]-tXy-I q-cn-]-£-tØm-Sn-Iq-Sn t -Z-K-Xn h-cp-Øm-hp-∂-Xm-Wv. c-≠m-a-sØ am¿-§w Ip-d-®p Iq-Sn {]-bm-k-I-c-am-Wv. A-Xn-\v ]m¿-e-sa‚n-s‚ {]-tXy-I q-cn-]-£-Øn-
\p ]p-d-sa ]-Ip-Xn kw-ÿm-\-ß-fp-sS Aw-Ko-Im-c-hpw B-h-iy-am-Wv. G-sXm-cp `-c-W-L-S-\m t`-Z-K-Xn \-S-]-Sn-{I-a-ß-fpw ]m¿-e-sa‚n¬ am-{X-sa B-cw- n-°p-hm≥ (initiate) ]m-Sp-≈p F-∂p-≈ h-
kv-Xp-X {]-t{Xy-Iw {i-≤n-t°-≠-Xm-Wv. -c-W-L-S-\m-t -Z-K-Xn-°v]m¿-e-sa‚n-s‚ {]-tXy-I q-cn-]-£w Iq-Sm-sX a-‰p _m-ly ÿm-]-\-ß-fp-sS ( -c-W-L-S-\m I-Ωo-j≥ A-s√-¶n¬ {]-tXy-I k-an-Xn)
Aw-Ko-Im-cw B-h-iy-an-√.
A-Xp-t]m-se ]m¿-e-sa‚n¬ ]m- m-°p-I-bpw Nn-e k-μ¿- -Øn¬
kw-ÿm-\-ß-fp-sS Aw-Ko-Im-c-hpw B-h-iy-ap-≈ t -Z-K-Xn-Iƒ-°v]n-∂o-Sv P-\-ln-X ]-cn-tim-[-\ \-S-Øn Aw-Ko-Im-cw t\-tS-≠ B-
h-iy-an-√. a-s‰-√m _n-√p-I-sf-bpw t]m-se -c-W-L-S-\m t`-Z-K-Xn_n-√p-I-fpw cm-jv-{S-]-Xn-bp-sS Aw-Ko-c-Im-c-Øn-\m-bn k-a¿-∏n-°p-∂p. F-∂m¬ cm-jv-{S-]-Xn-°v A-Xv ]p-\:]-cn-tim-[-\-°p-th-≠n Xn-
cn-®-b-bv-°p-hm≥ A-[n-Im-c-an-√. Cu hn-i-Zmw-i-߃ Im-Wn-°p-∂Xv`-c-W-L-S-\m t`-Z-K-Xn {]-{In-b F-{X-am-{Xw Zr-V-hpw k-¶o¿-Æ-hpw B-Ip-am-bn-cp-t∂-s\ F-∂m-Wvv. F-∂m¬ \-Ωp-sS -c-W-L-S-
\ C-Ø-cw k-¶o¿-Æ-X-I-sf H-gn-hm-°n-bn-cn-°p-∂p. C-Xv `-c-W-
Nn-e kw-ÿm-\-߃ H-cp -
c-W-L-S-\m-t`-Z-K-Xn B{K-
ln-°p-∂p-sh-¶n¬ F¥v
kw`-hn°pw? Ah¿°v Hcp
t`Z-KXn \n¿tZ-in-°p-hm≥
]‰ptam? kwÿm-\-߃-
s°-Xn-cmbn tI{μ-Øn-\-\p-
Iq -e-amb hyh-ÿbv°v
as‰mcp DZm-l-c-W-at√
CXv?
A\p-tOZw 2:]m¿e-sa‚n\v \nb-aw-aqew]pXnb kwÿm-\-ßsfC¥y≥ bqWnb-\n-te°vtN¿°p-hm≥ km[n-°pw.
A\p-tOZw 3:
]m¿-e-sa‚n-\v \n-b-aw
aqew G-sXm-cp kw-ÿm-
\-Øn-s‚-bpw hn-kv-Xr-Xn
h¿-≤n-∏n-°p-hm≥
km[n°pw
227
Chapter 9: Constitution as a Living Document
L-S-\m t -Z-K-Xn-I-sf Xm-c-X-tay-\ e-fn-X-am-°n-bn-cn-°p-∂p. -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn {]-{In-b H-cp {]-[m-\ X-Xz-sØ A-Sn-h-c-bn-Sp-∂p. F-s¥-∂m¬ P-\-ß-
fm¬ sX-sc-s™-Sp-°-s∏- {]-Xn-\n-[n-Iƒ-°p am-{X-sa -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-bp-am-bn _-‘-s∏-´ hn-j-b-߃ ]-cn-K-Wn-°p-hm-\pw A-¥n-a Xo-cp-am-\-sa-Sp-°p-hm-\pw A-[n-Im-c-ap-≈q. A-Xp-sIm-≠v sX-sc-s™-Sp-°-s∏- {]-Xn-\n-[n-I-fp-
sS ]-c-am[n-Im-c-am-Wv (]m¿-e-sa‚n-s‚ ]-cm-a-[n-Im-cw) -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn
\-S-]-Sn {I-a-ß-fp-sS A-Sn-ÿm-\w.
{]-tXy-I q-cn-]-£w (Special Majority)sX-sc-s™-Sp-∏v, Im-cy-\n¿-h-l-W-hn- m-Kw, \o-Xn-\ym-b-hn- m-Kw F-∂o A-[ym-b-ß-fn¬ {]-tXy-I q-cn-]-£w e- n-°p-∂-Xn-\p th-≠n-bp-≈ hy-h-ÿ-I-sf-∏-‰n
\mw ]-cn-N-b-s∏-´n-´p-≠v. F-¥m-Wv {]-tXy-I q-cn-]-£w sIm-≠¿-∞-am-°p-∂-sX-∂v H-cn-°¬ Iq-Sn ]-d-bmw. km-[m-c-W-bm-bn \n-b-a \n¿-Ωm-W k- -bn¬ H-cp {]-ta-b-tam _n-t√m ]m- m-°p-∂-Xn-\p k- -bn¬ B k-a-b-Øv lm-P-cm-bn
thm- p sN-øp-∂ Aw-K-ß-fp-sS tI-h-e q-cn-]-£w e- n-®n-cn-°-Ww. H-cp _n-√n-s‚ thm-s -Sp-∏v k-a-b-Øv H-cp k- -bn¬ 247 Aw-K-߃ lm-P-cm-hp-I-bpw F-√m-h-cpw thm-s -Sp-∏n¬ ]-s¶-Sp-°p-I-bpw sN-bv-Xp F-∂p hn-Nm-cn-°p-I. A-ß-s\
bm-sW-¶n¬ _n-√n-\v A-\p-Iq-e-am-bn 124 Aw-K-߃ thm- p sN-bv-sX-¶n¬ am-{X-sa _n-√v ]m- m-hp-I-bp-≈q. F-∂m¬ -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn _n-√n-s‚ Im-cyw A-ß-s\-b-√. -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn _-√n-\v c-≠p hy-Xy-ÿ X-c-Øn-ep-
≈ {]-tXy-I q-cn-]-£w B-h-iy-am-Wv. H-∂m-a-Xm-bn k- -bp-sS sam-Øw Aw-K-_-e-Øn-s‚ G-‰-hpw Np-cp-ßn-b-Xv ]-Ip-Xn t]¿ B _n-√n-s\ A-\p-Iq-en-®vvthm-´p sN-bv-Xn-cn-°-Ww. c-≠m-a-Xm-bn k-`-bn¬ lm-P-cm-bn thm-´p sN-øp-∂
Aw-K-ß-fp-sS ap-∂n¬ c-≠v m-Kw (2/3) t]-cp-sS ]n-¥p-W-bpw _n-√n-\p-≠m-bn-cn-°-Ww. ]m¿-e-sa‚n-s‚ C-cp k- -I-fn-epw t -Z-K-Xn _n¬ C-tX co-Xn-bn¬ sh-tΔ-sd ]m- m-°n-bn-cn-°-Ww. (C-Xn-\m-bn ]m¿-e-sa‚n-s‚ kw-bp-‡ k-tΩ-f-\-
Øn-\v hy-h-ÿ-bn-√.) Hm-tcm t -Z-K-Xn _n-√n-\pw Cu {]-tXy-I q-cn-]-£w B-
h-iy-am-Wv.
Cu B-h-iy-I-X-bp-sS {]m-[m-\yw F-¥m-Wv? tem-I-k- -bn¬ 545 Aw-K-ß-
fp-≠v. A-Xp-sIm-≠v X-s∂ G-Xv -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-°pw 273 Aw-K-ß-fp-sS
]n-¥p-W D-≠m-I-Ww. t -Z-K-Xn _n-√n-s‚ thm-s -Sp-∏v k-a-b-Øv 300 Aw-K-߃am-{X-sa k-`-bn¬ lm-P-cm-bn-´p-≈q-sh-¶n-epw -c-W-L-S-\m t`-Z-K-Xn _n-√n-\v273 t]-cp-sS ]n-¥p-W D-≠m-bn-cn-°-Ww. H-cp t -Z-K-Xn _n-√n-s‚ thm-s -Sp-∏n¬
]-s¶-Sp-Ø-Xv 400 Aw-K-ß-fm-sW-∂v k-¶¬-∏n-°p-I. F-¶n¬ B _n-√v ]m- m-
°p-∂-Xn-\v F-{X Aw-K-ß-fp-sS ]n-¥p-W e- n-®n-cn-°-Ww?
Iq-Sm-sX ]m¿-e-sa‚n-s‚ C-cp k-`-I-fpw t`-Z-K-Xn _n¬ {]-tXy-I `q-cn-]-£-tØm-sS sh-tΔ-sd ]m- m-°n-bn-cn-°-Ww. \n¿-t±-in-°-s∏-´ H-cp t`-Z-K-Xn
_n-√n-\v A-\p-Iq-e-am-bn H-cp A-`n-{]m-b sF-Iyw D-≠m-bn-s√-¶n¬ _n¬ ]m- m-°p-hm≥ km-[n-°p-I-bn-s√-∂-Xm-Wv C-Xp sIm-≠¿-∞-am-°p-∂-Xv. -cn-°p-
228
Indian Constitution at Work
∂ ]m¿- n-°v k- -bn¬ t\-cn-b q-cn-]-£-ta-bp-≈q F-¶n-epw A-h-cp-sS C-jv-S-a-
\p-k-cn-®v \n-b-a-\n¿-Ωm-Ww \-S-Øp-hm-\pw _-Uv-P-‰v Aw-Ko-Im-cw t\-Sn-sb-Sp-°m-\pw {]-Xn-]-£-Øn-s‚ F-Xn¿-∏v D-s≠-¶n¬ t]m-epw km-[n-°pw. F-∂m¬-c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-°v {i-an-°p-tºmƒ G-Xm-\pw {]-Xn-]-£-]m¿- n-I-fp-sS-sb-
¶n-epw hn-izm-kw t\-Sn-bn-cn-°-Ww. -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn \-S-]-Sn-{I-a-ß-fp-sSA-Sn-ÿm-\ X-Xzw F-∂p ]-d-bp-∂-Xv. cm-jv-{So-b ]m¿- n-Iƒ-°n-S-bn-epw ]m¿-e-sa‚ v Aw-K-߃-°n-S-bn-epw hn-im-e-am-b tbm-Pn-∏p-≠m-bn-°p-I F∂XmWv.
an° B[p-\nI c-W-L-S-\-I-fnepw c-W-L-S\m t`Z-K-Xn-Iƒ°p≈
hyXykvX \S-]-Sn-{I-a-ß-fn¬ c≠p XXz-ß-fmWv B[n-]Xyw ÿm]n-
°p-∂-Xv.
{]tXyI `qcn-]-£-amWv AXn¬ Hcp XXzw. DZm-l-cW-W-Øn\v
Ata-cn° (bpssW-‰Uv tÉv) Z£n-Wm-{^n-°, djy XpS-ßnb
cmPy-ß-fpsS `cW LS-\b-bn¬ Cu XXz-amWv D]-tbm-Kn-°p-
∂-Xv. Ata-cn-°≥ c-W-L-S-\-bn¬ t`Z-K-Xn-Iƒ°v aq∂n¬ c≠p
(2/3) `qcn-]-£hpw F∂m¬ Z£n-Wm-{^n-°, djy F∂o cmPy-
ß-fn¬ Nne t`Z-K-Xn-Iƒ°v \men¬ aq∂v 3/4 qcn-]-£hpw Bh-
iy-am-Wv.
an° B[p-\nI `c-W-L-S-\-I-fnepw {]kn-≤-amb as‰mcp XXz-
amWv `c-W-L-S\m t`Z-K-Xn°v ap≥ssI FSp-°p-hm-\p≈ P\-
ß-fpsS A[n-Im-cw. P\-߃ ap≥ssI FSp-°p-Itbm t`Z-K-Xn-
Iƒ AwKo-I-cn-°p-Itbm sNøp∂ a‰v cmPy-߃°p-Zm-l-c-W-
amWv C‰-enbpw djy-bpw.
{]-tXy-I `q-cn-]-£w F-∂
k-{º-Zm-bw F-s∂ a-Sp-∏n-°p-
∂p A-Xv F-√m k-a-b-Øpw
k-¶o¿-Æ-am-b I-W-°p-Iq- -
ep-Iƒ-°v \n-ß-sf \n¿-_-
‘n-°p-∂p. C-Xv bm-Ym¿-Ø-
Øn¬ cm-jv-{So-b-am-tWm A-
s√-¶n¬ K-Wn-X-am-tWm ?
kw-ÿm-\-ß-fp-sS Aw-Ko-Im-cw)C-¥y≥ -c-W-L-S-\-bn-se Nn-e A-\p-tO-Z-߃ t -Z-K-Xn sN-øp-hm≥ {]-tXy-
I q-cn-]-£w am-{Xw t]m-cm. tI-{μ kw-ÿm-\ K-h -sa‚p-I-fp-sS A-[n-Im-chn- -P-\-hp-am-bn _-‘-s∏- A-\p-tO-Z-߃, {]m-Xn-\n-[y-hp-am-bn (representation)_-‘-s∏- A-\p-tO-Zw Xp-S-ßn-b-h-bp-sS t -Z-K-Xn-°m-bn kw-ÿm-\-ß-fp-sS
A- n-{]m-b-hpw A-\p-a-Xn-bpw t\-tS-≠-Xv B-h-iy-am-Wv. C-¥y≥ -c-W-L-S-\-bp-sS s -U-d¬ kz- m-h-sØ Ip-dn-®v \mw ]Tn-®n- p-≠v. s -U-d-en-kw sIm-≠¿-∞-am-°p-∂-Xv kw-ÿm-\ K-h¨-sa‚p-I-fp-sS A-[n-Im-c-߃ tI-{μ K-
h -sa‚n-s‚ Hu-Zm-cy-a-√ F-∂-Xm-Wv. H-cp -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn \n-e-hn¬h-cp-∂-Xn-\v ap-ºv ]-Ip-Xn kw-ÿm-\-߃ B t -Z-K-Xn _n¬ ]m- m-°n-bn-cn-°-Ww F-∂v \n-jv-I¿-jn-°p-∂-Xn-eq-sS-bm-Wv -c-W-L-S-\m Cu \n-_-‘-\ D-
229
Chapter 9: Constitution as a Living Document
d-∏p-h-cp-Øp-∂-Xv. s^-U-d¬ L-S-\-bp-am-bn _-‘-s∏-´ hy-h-ÿ-°p ]p-d-saau-enIm-h-Im-iw kw-_-‘-am-b hy-h-ÿ-I-fpw C-Xp-t]m-se kw-c-£n-°-s∏- n-
´p-≠v. -c-W-L-S-\-bp-sS Nn-e m-K-ß-fn¬ t`-Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥ tI-{μ kw-ÿm-\ K-h -sa‚p-I-fp-sS hn-im-e-am-b sF-Iyw B-h-iy-am-sW-∂v \-ap-°v ]-d-bp-hm≥ I-gn-bpw. Cu hy-h-ÿ kw-ÿm-\-ß-sf am-\n-°p-I-bpw A-h¿-°v -
c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-bn¬ ]-¶m-fn-Øw \¬-Ip-I-bpw sN-øp-∂p. A-tX k-a-b-Øv Cu \-S-]-Sn-{I-a-߃ Zr-V-am-sW-¶n-epw ]-c-am-h-[n A-b-hp-≈-Xm-°m≥ {i-≤ sN-ep-Øn-bn- p-≠v. t -Z-K-Xn-Iƒ-°m-bn ]-Ip-Xn kw-ÿm-\-ß-fp-sS A-\p-a-
Xn th-W-sa-¶n-epw kw-ÿm-\ \n-b-a-\n¿-Ωm-W k- -I-fn-se tI-h-e q-cn-]-£wam-{X-am-Wv -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn Aw-Ko-Im-c-Øn-\v B-h-iy-ap-≈-Xv. C-{]-Im-cw Cu hy-h-ÿ h-f-sc I-Wn-i-am-sW-∂v tXm-∂p-sa-¶n-epw AXv A-{]m-tbm-Kn-
I-a-√ F-∂p-Im-Wmw.
hn-im-e-am-b A- n-{]m-b sF-Iy-Øn-eq-sS-bpw kw-ÿm-\-ß-fp-sS ]n-cn-an-X-
am-b ]-¶m-fn-Ø-tØm-sS-bpw -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥ km-[n-°p-sa-∂v \-ap-°v kw-{K-ln-°mw. F-fp-∏-Øn¬ hn-I-e-am-°p-hm≥ ]-‰m-Ø co-Xn-bn-em-
bn-cn-°-Ww \-Ωp-sS -c-W-L-S-\ F-∂ Im-cy-Øn¬ -c-W-L-S-\m \n¿-Ωm-Xm-°ƒ G-sd {i-≤ sN-ep-Øn-bn-cp-∂p. F-∂n-cp-∂m-epw -c-W-L-S-\-sb Im-em-\p-kr-X-am-b am-‰-߃-°pw B-h-iy-Øn-\-\p-k-cn-®v t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm-\pw ]-cn-
jv-I-cn-°p-hm-\p-ap-≈ A-h-Im-iw m-hn X-e-ap-d-bv-°v \¬-In-bn- p-≠v.
\nß-fpsS ]T\ ]ptcm-KXn hne-bn-cp-ØpI
C¥y≥ `c-W-L-S-\-bn¬ Xmsg \¬In-bn-cn-°p∂ t`Z-K-Xn-
Iƒ hcp-Øp-∂-Xn\p GsX√mw hyh-ÿ-I-fmWv ]q¿Øo-I-
cn-°-s∏-tS-≠Xv? A\p-tbm-Py-amb ÿeØv Nm¿´n¬ icn
am¿°v sNøp-I.
t`Z-K-Xn-bpsS hnjbw {]tXyI kwÿm\ßfpsS
`qcn-]£w AwKo-Imcw
]uc-Xz-hn-jbw
aX-kzm-X-{¥y-Øn-\p≈
Ah-Imiw
bqWn-b≥ enÃn¬ am‰w
hcp-ج
kwÿm-\-ß-fpsS AXn¿Øn
am‰w hcp-ج
sXc-s™-Sp∏p IΩo-j-\p-ambn
_‘-s∏´v hyh-ÿ-Iƒ
230
Indian Constitution at Work
F-¥v-sIm-≠m-Wv \-Ωp-sS `-
c-W-L-S-\ \n-c-h-[n X-h-W
t -Z-K-Xn h-cp-Øn-b-Xv? X-I-cm-
dv \-Ωp-sS k-aq-l-Øn-t\m A-
tXm \-Ωp-sS `-c-W-L-S-\-bv-
t°m?
F-¥p-sIm-≠v C-{X-b-[n-Iw -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-Iƒ2018 P-\p-h-cn 26 -\v C-¥y≥ -c-W-L-S-\ \n-e-hn¬ h-∂v 68 h¿-jw
]q¿-Øo-I-cn-®p. Cu 68 h¿-j Im-e-b-f-hn¬ C-¥y≥ -c-W-L-S-\101 X-h-W t -Z-K-Xn sN-bv-Xn- p-≠v. -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn \-S-]-Sn{I-a-߃ _p-≤n-ap-t´-dn-b-Xm-sW-¶n-epw t`-Z-K-Xn-I-fp-sS F-Æw
hfsc Iq-Sp-X-em-sW-∂v Im-Wmw. F-¥p-sIm-≠m-Wv C-{X-b-[n-Iw-c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-Iƒ \-S-∂-sX-∂v \-ap-°v I-s≠-Ømw.
Cu -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-I-fp-sS H-cp e-Lp N-cn-{Xw \-ap-°v
]-cn-tim-[n-°mw.Xm-sg sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂ {Km- v {i-≤m-]q¿-Δw ]-
cn-tim-[n-°p-I.H-tc hn-h-c-߃ c-≠p hy-Xy-kv-X co-Xn-bn-em-Wv C-hn-sS sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂-Xv. Hm-tcm 10 h¿-j-Øn-epw \-S-Øn-b -c-W-L-S-\m t -
Z-K-Xn-I-sf Ip-dn-®m-Wv H-∂m-a-sØ {Km- n¬ Nn-{Xo-I-cn-®n-cn-°p-∂-Xv. B Im-e-L- -Øn¬ \-S-Øn-b t -Z-K-Xn-I-fp-sS F-Æ-am-Wv {Km-^n-s‚ _m¿ AS-bmfw sIm≠v kqNn-∏n-®n-cn-°p-∂Xv. Hm-tcm ]-
Øv t -Z-K-Xn-Iƒ-°pw F-Sp-°p-∂ Im-e-b-f-hm-Wv c-≠m-a-sØ {Km-^n¬ Nn-{Xo-I-cn-®n-cn-°p-∂-Xv. Hm-tcm ]-Øv t`-Z-K-Xn-Iƒ-°p th-≠n F-Sp-Ø h¿-j-am-Wv c-≠m-a-sØ {Km-^n-s‚ _m¿ AS-bm-f-
Øn¬ Nn-{Xo-I-cn-®n-cn-°p-∂-Xv.
1970 ap-X¬ 1990 h-sc-bp-≈ c-≠p ]-Xn-‰m-≠p-I-fn-em-Wv [m-cm-fw t`-Z-K-Xn-Iƒ \-S-∂-sX-∂v a\- n-em-°mw. t\-sc-a-dn-®v c-≠m-a-
sØ {Km- v kq-Nn-∏n-°p-∂-Xv a-s‰m-cp h-kv-Xp-X-bm-Wv. 1974 ap-X¬1976 h-sc-bp-≈ 3 h¿-j Im-e-b-f-hn¬ 10 t -Z-K-Xn-Iƒ \-S-∂-Xm-bnIm-Wmw. A-tX co-Xn-bn¬ 2001 ap-X¬ 2003 h-sc-bp-≈ tI-h-ew 3
h¿-j-ß-fn¬ ]-Øv t`-Z-K-Xn-Iƒ \-S-∂-Xm-bn Im-Wmw. C-¥y-bp-sS cm-jv-{So-b N-cn-{X-Øn¬ Cu c-≠p Im-e-L-´-ß-fpw {]-tXy-Ik-hn-ti-j-X-bp-≈-Xm-Wv. tIm -{K-kv ta-[m-hn-Xz-Øn-s‚ Im-e-L-
-am-bn-cp-∂p B-Zy-tØ-Xv. tIm -{K- v ]m¿- n-°v ]m¿-e-sa‚n¬ i-‡-am-b q-cn-]-£-ap-≈ Im-e-L- -am-bn-cp-∂p A-Xv. (tem-I-k- -bn¬352 ko-‰pw an-°-hm-dpw kw-ÿm-\ \n-b-a k- -I-fn¬ q-cn-]-£-hpw)
t\-sc a-dn-®v 2001 ap-X¬ 2003 h-sc Iq-´p-I-£n cm-jv-{So-b-Øn-s‚Im-e-L- -am-bn-cp-∂p. hn-hn-[ kw-ÿm-\-ß-fn¬ hy-Xy-kv-X ]m¿- n-I-fm-bn-cp-∂p Cu Im-e-Øv A-[n-Im-c-Øn-en-cp-∂-Xv. Iq-Sm-sX m-c-
Xo-b P-\-Xm ]m¿- n-bpw A-h-cp-sS F-Xn-cm-fn-I-fpw X-Ωn¬ I-Sp-Øi-{Xp-X \n-e-\n-∂n-cp-∂ Im-ew Iq-Sn-bm-bn-cp-∂p C-Xv. F-∂n- pw CuIm-e-b-f-hn¬ 3 h¿-j-Øn-\p-≈n¬ ]-tØm-fw t -Z-K-Xn-Iƒ \-S-∂-
Xm-bn Im-Wmw. -cn-°p-∂ ]m¿- n-I-fp-sS q-cn-]-£-Øn-s‚ kz- m-h-Øn-\-\p-k-cn-®m-Wv t`-Z-K-Xn-Iƒ km-[y-am-hp-I F-∂-Xv sX-‰m-b\n-K-a-\-am-sW-∂v C-Xn¬ \n-∂pw a-\- n-em-°mw.
231
Chapter 9: Constitution as a Living Document
C-¥y≥ -c-W-L-S-\m t`-Z-K-Xn-bp-sS F-Æ-sØ kw-_-‘n-®v [m-cm-fw hn-a¿-i-\w ]-e-t∏m-gpw D-b¿-∂p h-∂n- p-≠v. 68 h¿-j-Øn-\n-S-°v 101 X-h-W t -Z-K-
Xn H-cp -c-W-L-S-\-°p-≠m-hp-I-sb-∂-Xv A-km-[m-c-W-am-bn tXm-∂mw. cm-jv-{So-b ]-cn-K-W-\-Iƒ-°v hn-t[-b-am-bn- -√ C-{X-b-[n-Iw t -Z-K-Xn-Iƒ D-≠m-bn- p-≈-sX-∂v ap-I-fn¬ sIm-Sp-Ø {Km-^p-Iƒ kq-Nn-∏n-°p-∂p. `-c-W-L-S-\ \n-e-
hn¬ h-∂-Xn-\p-ti-j-ap-≈ B-Zy ]-Xn-‰m-≠v H-gn-®p-\n¿-Øn-bm¬ ]n-∂o-Sp-≈ ]-Xn-‰m-≠p-I-fn¬ -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-bp-sS F-Æ-Øn¬ k-am-\-am-b H-cp h¿-≤-\-hv I-Wm-hp-∂-Xm-Wv. C-Xv A¿-∞-am-°p-∂-Xv cm-jv-{So-b-Øn‚ kz- m-h-tam
A-[n-Im-c-Øn-en-cn-°p-∂ cm-jv-{So-b ]m¿- n-bp-sS kz- m-h-tam ]-cn-K-Wn-°m-sX -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-Iƒ D-≠m-th-≠-Xv Im-e-L- -Øn-s‚ B-h-iy-am-bn-cp-∂pF-∂-Xm-Wv. H-dn-Pn-\¬ (aq-e) -c-W L-S-\-bp-sS A-]-cym-]v-X-X aq-e-am-tWm
C-{X-bpw t -Z-K-Xn-Iƒ D-≠m-b-Xv? \-Ωp-sS -c-W-L-S-\ A-{X-bv-°v A-b-hp-≈-Xm-tWm?
Graph 1Amendments perdecade
Graph 2Years taken for every tenamendments
232
Indian Constitution at Work
C-Xp-h-sc \-S-∂ t -Z-K-Xn-I-fp-sS D-≈-S-°w (Contentsof Amendments made so far)C-Xp-h-sc \-S-∂ -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-I-sf aq-∂v hn- m-K-ß-fm-bn
X-cw-Xn-cn-°mw. H-∂m-a-sØ hn- m-K-Øn¬ km-t¶-Xn-I-tam -c-W-]-c-tam B-b t`-Z-K-Xn-I-fm-Wv. b-Ym¿-∞ hy-h-ÿ-I-fn¬ sN-dn-bam-‰-߃ h-cp-Øm-t\m, hn-i-Zo-I-c-Ww \¬-Im-t\m, hy-‡-am-°p-
∂-Xn-t\m th-≠n-bm-Wv Cu t -Z-K-Xn-Iƒ \-S-Øp-∂-Xv. \n-b-a-]-c-am-b A¿-∞-Øn¬ am-{X-am-Wv C-h t -Z-K-Xn-I-fm-hp-∂-Xv. ]-s£h-kv-Xp-Xm-]-c-am-bn -c-W-L-S-\m hy-h-ÿ-Iƒ-°v Im-X-em-b am-‰-
߃ Ch h-cp-Øp-∂n-√.ssl-t°m-S-Xn P-Uv-Pn-am-cp-sS hn-c-an-°¬ {]m-bw 60 ¬ \n-∂pw
62 h-b- m-bn D-b¿-Øn-b-Xpw (15˛mw t -Z-K-Xn,) kp-{]ow-tIm-S-Xn-bn-
te-bpw ssl-t°m-S-Xn-bn-te-bpw P-Uv-Pn-am-cp-sS i-º-fw h¿-≤n-∏n-®-Xpw (55˛mw-t`-Z-K-Xn) km-t¶-Xn-I-tam -c-W-]-c-tam Bb t`-Z-K-
Xn-Iƒ-°p-Zm-l-c-W-ß-fm-Wv.
]- n-I-Pm-Xn ]- n-I-h¿-§-Øn¬ s]- -h¿-°v \n-b-a-\n¿-Ωm-W k-
`-I-fn¬ ko-‰p-Iƒ kw-h-c-Ww sN-øp-∂ hy-h-ÿ-bp-sS H-cp D-Zm-l-c-Ww \-ap-s°-Sp-°mw. H-dn-Pn-\¬ (aq-e) -c-W-L-S-\m hy-hkvX{]-Im-cw (Original constitution) 10 h¿-j-tØ-°m-bn-cp-∂p Cu kw-h-c-Ww G¿-s∏-Sp-Øn-bn-cp-∂-Xv. F-∂m¬ C-Ø-cw hn- m-K-°m¿-°v
\o-Xn-]q¿-Δ-am-b {]m-Xn-\n-[yw D-d-∏p-h-cp-Øp-∂-Xn-\p th-≠n 10 h¿-j-tØ-°v Iq-Sn Cu kw-h-c-Ww \o-t´-≠-Xv B-h-iy-am-bn h-∂p.C-ß-s\ Hm-tcm 10 h¿-j-Øn-\v ti-j-hpw -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-bn-
eq-sS Cu kw-h-c-Ww \o- p-I-bm-Wv sN-øp-∂-Xv. C-tX co-Xn-bn¬6 t -Z-K-Xn-Iƒ C-Xp-h-sc \-S-Øn-bn- p-≠v. F-∂m¬ Cu t -Z-K-Xn-I-sfm-∂pw -c-W-L-S-\-bp-sS Im-X-em-b L-S-\-bn¬ am-‰w h-cp-Øn-
bn- n-√. Cu A¿-∞-Øn¬ C-sXm-cp km-t¶-Xn-I-am-b t -Z-K-Xn am-
{X-am-Wv..cm-{„-]-Xn-bp-sS ]-¶n-s\ Ip-dn-®v 4˛mw A-[ym-b-Øn¬ N¿-® sN-
bv-Xn-cp-∂-Xv \n-߃ Hm¿-°p-∂p-≠m-Ip-a-t√m? ]m¿-e-sa‚-dn kw-hn-[m-\-Øn¬ km-[m-c-W-bm-bn a-{¥n-k- -bp-sS D-]-tZ-i-a-\p-k-cn-®m-Wv cm-jv-{S-]-Xn {]-h¿-Øn-t°-≠-Xv F-∂m-Wv \-Ωp-sS H-dn-Pn-
\¬ (aq-e) -c-W-L-S-\-bn¬ (Original constitution) hy-h-ÿ sN-bv-Xn- p-≈-Xv. a-{¥n k- -bp-sS D-]-tZ-i-a-\p-k-cn-®v {]-h¿-Øn-°p-hm≥cm-jv-{S-]-Xn _m-[y-ÿ-\m-sW-∂ Im-cyw 74(1) A-\p-tO-Zw ]n-∂o-Sv
t`-Z-K-Xn sN-bv-Xp sIm-≠v H-∂p-Iq-Sn A-Sn-h-c-bn-´v hy-‡-am-°p-I-bm-Wv sN-bv-X-Xv. F-∂m¬ \n-e-hn-ep-≠m-bn-cp-∂ hy-h-ÿ-bv-°v bm-sXm-cp am-‰-hpw Cu t -Z-K-Xn sIm-≠p-h-cn-I-bp-≠m-bn-√. hm-kv-X-h-
Øn¬ \n-e-hn-ep-≠m-bn-cp-∂ hy-h-ÿ-bv-°v H-cp hn-i-Zo-I-c-Ww \¬-
Ip-I am-{X-am-Wv Cu t -Z-K-Xn-bn-eq-sS sN-bv-X-Xv.
-c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-I-fp-sS
F-Æ-sØ-b-√ a-dn-®v t`-Z-K-
Xn-bn-eq-sS h-∂ am-‰-sØ-bm-
Wv \mw ]-cn-K-Wn-°p-∂-Xv.
H-cp cm-jv-{So-b hn-Zym¿-∞n F-
∂ \n-e-bn¬ \mw kzo-I-cn-
t°-≠ k-ao-]-\-am-Wn-Xv.
233
Chapter 9: Constitution as a Living Document
hy-Xy-ÿ hym-Jym-\-߃ (Differing interpretations)\o-Xn-\ym-b hn-`m-K-hpw A-Xm-Xp Im-e-sØ K-h¨-sa‚p-I-fpw `-cW-L-S-\-sb hy-Xy-kv-Y-am-bn hy-Jym-\n-®-Xn-s‚ D¬-∏-∂-am-bncq-]w sIm-≠ G-Xm-\pw t`-Z-K-Xn-I-fp-ap-≠v. C-Ø-cw hym-Jym-\-
߃ ]-c-kv-]-cw G-‰p-ap- p-tºmƒ A-Xn-sem-∂n-s\ B-[n-Im-cn-I-am-°n A-Xv t -Z-K-Xn-bm-bn sIm-≠v h-∂v ]m¿-e-sa‚ v Aw-Ko-I-cn-°p-∂p. H-cp P-\m-[n-]-Xy-cm-jv-{So-b-Øn¬ hy-Xy-kv-X ÿm-]-\-߃ -
c-W-L-S-\-sb hym-Jym-\n-°p-I-bpw A-h-c-h-cp-sS A-[n-Im-c-Øn-s‚hym-]v-Xn hy-Xy-kv-X-am-bn \n¿-h-Nn-°p-I-bpw sN-øpw. Pq-Uo-jy-dn-bp-sS hym-Jym-\-ß-tfm-Sv ]m¿-e-sa‚pw ]-e-t∏m-gpw tbm-Pn-®n-cp-∂n√.
A-Xp-sIm-≠v X-s∂ Pp-Uo-jy-dn-bp-sS Xo-cp-am-\-ß-sf a-dn-°-S-°p-hm-\m-bn ]-e-t∏m-gpw -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn sIm-≠p-h-cm≥ ]m¿-e-sa‚ v {i-an-®n- p-≠v. 1970˛75 \v C-S-bv-°p-≈ Im-e-L- -Øn¬ C-Ø-
cw km-l-N-cyw C-S-bv-°n-sS D-≠m-bn- p-≠v.
]m¿-e-sa‚pw Pp-Uo-jy-dn-bpw X-Ωn-ep-≈ A- n-{]m-b- n-∂-X-I-
sf kw-_-‘n-®v \o-Xn-\ym-b-hn-`m-Kw F-∂ A-[ym-b-Øn¬ \mw
]Tn-®n- p-≠v: au-eo-Im-h-Im-i-ß-fpw \n¿-t±-i-I-X-Xz-ß-fpw X-Ωn-ep-≈ _-‘-sØ kw-_-‘n-®m-Wv H-∂m-a-Xm-bn A-`n-{]m-b n-∂-X-bp-≠m-bn-cp-∂-Xv. kz-Im-cy kz-Øn-s‚ hym-]v-Xn, -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn h-cp-Øp-∂-Xn-\p-≈ ]m¿-e-sa‚n-s‚ A-[n-Im-c-Øn-s‚ hym-
]v-Xn Xp-S-ßn-b a-‰p c-≠p hn-j-b-ß-fn-epw A-`n-{]m-b-`n-∂-X-I-fp-≠m-bn-cp-∂p. 1970˛75 Im-e-L- -ß-fn¬ \o-Xn-\ym-b-hn- m-K-Øn-s‚{]-Xn-Iq-e-am-b hym-Jym-\-ß-sf a-dn-I-S-°p-∂-Xn-\m-bn Xp-S¿-®-bm-
bn -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-Iƒ ]m¿-e-sa‚n¬ \-S-Øp-I-bp-≠mbn.Cu Im-e-L- -Øn¬ (1970˛75) \n-c-h-[n cm-jv-{So-b kw- -h hn-
Im-k-߃ A-c-tß-dp-I-bp-≠m-bn. A-Xp-sIm-≠v B Im-e-L-´-
Øn-se cm-jv-{So-b km-l-N-cy-ß-sf a-\- n-em-°p-∂-Xn-eq-sS am-{X-ta-`-c-W-L-S-\m h-f¿-®-sb-°p-dn-®v ]q¿-Æ-am-bpw A-dn-bp-hm≥ \-ap-°v km-[n-°p-I-bp-≈q. A-Sp-Ø h¿-jw kzm-X-{¥ym-\-¥-c C-
¥y-bp-sS cm-jv-{So-b N-cn-{X-sØ Ip-dn-®v ]Tn-°p-tºmƒ \n-߃-°v
C-Xn-s\ Ip-dn-®v Iq-Sp-X¬ a-\- n-em-°mw.
cm-jv-{So-b k-a-hm-b-Øn-eq-sS-bp-≈ t -Z-K-Xn-Iƒ(Amendments through political consensus)cm-jv-{So-b ]m¿- n-Iƒ-°n-S-bn-ep-≠m-b A- n-{]m-b k-a-hm-b-Øn-eq-sS cq-]-s∏- -Xm-Wv aq-∂m-a-sØ hn- m-K-Øn¬ s]-Sp-∂ t -Z-K-Xn-Iƒ.\n-e-\n¬-°p-∂ cm-jv-{So-b X-Xzim-kv-{X-hpw k-aq-l-Øn-s‚ A- n-
em-j-ß-fpw {]-Xn -en-°p-∂ co-Xn-bn¬ -c-W-L-S-\m X-Xz-ß-fn¬
Rm≥ C-t∏m-gpw B-i-b-°p-
g-∏-Øn-em-Wv. H-cp F-gp-X-
s∏-´ `-c-W-L-S-\ B-bn-´p-
t]m-epw A-Xn-\v C-{X-b-[n-
Iw hym-Jym-\-tam? A-s√-
¶n¬ P-\-߃ A-h¿-°n-jv-
S-s∏-´ co-Xn-bn¬ -c-W-L-S-
\-sb hm-bn-°p-I-bm-tWm?
234
Indian Constitution at Work
am-‰-߃ D-≠m-Ip-∂-Xn-\v hn-im-e-am-b X-e-Øn¬ k-a-hm-b-ap-≠m-tI-≠-Xv B-h-iy-am-bn-cp-∂p. 1984 \p ti-j-ap-≈ ]-e t -Z-K-Xn-I-
fpw C-Xn-\p-Zm-l-c-W-am-Wv. Iq- p-I-£n K-h -sa‚p-I-fp-sS -c-W-Im-e-L- -Øn-epw \n-c-h-[n- -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn-Iƒ D-≠m-bn F-∂-Xv Cu A-h-k-c-Øn¬ \-Ωƒ Hm¿-t°-≠-Xm-Wv. ]-e {]-iv-\-ß-
fn-epw cm-jv-{So-b ]m¿- n-Iƒ-°n-S-bn¬ cq-]-s∏- v h-cp-∂ k-a-hm-b-am-Wv C-Ø-cw -c-W-L-S-\m t`-Z-K-Xn-I-fp-sS A-Sn-ÿm-\ Im-c-Ww.Iq-dp-am-‰ \n-tcm-[-\ t -Z-K-Xn-bn¬ Xp-S-ßn (52˛mw t -Z-K-Xn) \n-c-h-
[n t -Z-K-Xn-Iƒ Cu I-ep-jn-X-am-b cm-jv-{So-b-¥-co-£-Øn-epw D-≠m-b-Xm-bn \-ap-°v Im-Wp-hm≥ km-[n-°pw.
Iq-dp-am-‰ \n-tcm-[-\ t`-Z-K-Xn-Iƒ (52,91 t`-Z-K-Xn-Iƒ) Iq-Sm-
sX thm-´nw-Kv {]m-bw 21 ¬ \n-∂v 18 B-°n Ip-d-bv-°p-∂-Xn-\p-≈t -Z-K-Xn (61˛mw t -Z-K-Xn) ]-©m-b-Øv cm-Pv kw-hn-[m-\w (73˛mw t -Z-K-Xn) \-K-c-]m-en-I kw-hn-[m-\w (74˛mw t -Z-K-Xn) Xp-S-ßn-b-h C-
Ø-c-Øn-ep-≈ t -Z-K-Xn-Iƒ-°p-Zm-l-c-W-ß-fm-Wv. tPm-en-bn-ep-≈kw-h-c-Ww, hn-Zym- ym-k ÿm-]-\-ß-fn-se {]-th-i-\ kw-h-c-WwXp-S-ßn-b-h-bp-sS hym-]v-Xn hy-‡-X h-cp-Øp-∂-Xn-\pw hym-]n-∏n-
°p-∂-Xn-\pw-th-≠n Cu Im-e-L- -Øn¬ Nn-e t -Z-K-Xn-Iƒ D-≠m-hp-I-bp-≠m-bn. 1992 ˛ 93 \p ti-jw C-Ø-cw hn-j-ß-fn¬ cm-Py-Øm-I-am-\w H-cp s]m-Xp k-a-hm-bw D-b¿-∂p h-∂-Xn-\m¬ 77,81,82
t -Z-K-Xn-Iƒ h-en-b {]-bm-kw Iq-Sm-sX ]m- m-°p-hm≥ km-[n-®p..
hn-hm-Z-am-b t -Z-K-Xn-Iƒ (Controversial Amendments)-c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn sN-øp-∂-Xn¬ H-cp Im-e-Øpw hn-hm-Z-ap-≠m-
bn-cp-∂n-√ F-∂v C-Xp h-sc-bp-≈ N¿-®-I-fn-eq-sS H-cp [m-c-W-bp-≠m-Ip-hm≥ ]m-Sn-√. 1970˛80 Im-e-L- -ß-fn-se t -Z-K-Xn-I-fpam-bn_-‘-s∏- v \n-c-h-[n cm-jv-{So-b-hpw \n-b-a-]-c-hp-am-b hn-hm-Z-߃ D-
S-se-Sp-°p-I-bp-≠m-bn. -c-W-L-S-\-sb A- n-a-dn-°p-hm-\p-≈ -c-W-I-£n-bp-sS {i-a-ß-fm-bm-Wv {]-Xn-]-£-]m¿- n-Iƒ Cu t -Z-K-Xn-I-fn¬ ]-e-Xn-s\-bpw I-≠-Xv. hn-ti-jn-®pw 38,39,42 t -Z-K-Xn-Iƒ C-
h-bn¬ G-‰-hpw hn-hm-Z-]-c-am-bn I-cp-X-s∏-Sp-∂p. 1975 Pq¨ ap-X¬C-¥y-bn¬ {]-Jym-]n-°-s∏-´ tZ-io-b A-Sn-b-¥n-cm-h-ÿ-bp-sS ]-›m-Ø-e-Øn-em-Wv Cu t -Z-K-Xn-I-fp-≠m-b-Xv. C-h -c-W-L-S-\-
bp-sS A-Sn-ÿm-\ L-S-\-bn¬ au-en-I-am-b am-‰-߃ h-cp-Øp-hm≥D-t±-in-®n- p-≈-Xm-bn-cp-∂p.
`c-W-L-S-\-bpsS hen-sbmcp mKsØ _m[n-°p∂ Xc-Øn¬
hnim-e-am-bn-cp∂p 42˛mw t`Z-K-Xn. tI-i-hm-\-μ m-c-Xn tI-kn¬
kp-{]ow-tIm-S-Xn ]p-d-s∏-Sp-hn-® hn-[n-sb a-dn-I-S-°p-∂-Xn-\p th-≠n-
bp-≈ H-cp {i-aw Iq-Sn-bm-bn-cp-∂p C-Xv. Cu t`-Z-K-Xn tem-I k-`-
cm-jv-{So-b-°m¿-°v Nn-e hn-
j-b-ß-fn¬ tbm-Pn-∏p-s≠-
¶n-epw A-h¿-°v tbm-Pn-∏p-
≈ hn-j-b-ß-fp-sS A¿-∞-
sØ kw-_-‘n-®v A-h¿ C-
∂pw X¿-°n-®p sIm-≠n-cn-
°p-I-bm-Wv.
235
Chapter 9: Constitution as a Living Document
bp-sS Im-em-h-[n 5 h¿-j-Øn¬ \n-∂pw 6 h¿-j-am-bn am-‰p-I-t]m-
ep-ap-≠m-bn. A-h-Im-i-ß-sf°p-dn-®p-≈ A-[ym-b-Øn¬ au-en-I-
I-S-a-I-sf Ip-dn-®v \n-߃ ]Tn-®p-h-t√m? Cu t -Z-K-Xn-bn-eq-sS-bm-
Wv au-eo-I-I-S-a-Iƒ -c-W-L-S-\-bn¬ Iq- n-t®¿-Ø-X.v 42˛mw t -Z-
K-Xn \o-Xn-\ym-b hn- m-K-Øn-s‚ ]p-\: ]-cn-tim-[-\m-[n-Im-c-Øn¬
\n-b-{¥-W-߃ sIm-≠p h-∂p. H-dn-Pn-\¬ (aq-e) -c-W-L-S-\-bp-
sS ]-e `m-K-ß-fpw am-‰n F-gp-X-s∏-´-Xv Cu t`-Z-K-Xn-bn-eq-sS-bm-
sW-∂v ]-d-bmw. Cu t`-Z-K-Xn -c-W-L-S-\-bp-sS B-ap-J-Øn-epw
7˛mw ]- n-I-bn-epw 53 A-\p-tO-Z-ß-fn-epw am-‰w h-cp-Øn-bn- p-s≠-∂v
\n-߃-°-dn-bm-tam? Cu t -Z-K-Xn ]m-c-e-sa‚n¬ ]m- m-°p-∂ th-
f-bn¬ ]-e-{]-Xn-]-£mw-K-ß-fpw P-bn-en-e-S-°-s∏- n-cn-°p-∂p. 1977 -
se sX-c-s™-Sp-∏v \-S-∂-Xpw -c-W-I-£n (tIm -{K- v) ]-cm-P-b-
s∏-´-Xpw Cu ]-›m-Ø-e-Øn-em-Wv. Xp-S¿-∂v A-[n-Im-c-Øn¬ h-
∂ ]p-Xn-b K-h¨-sa‚ v Cu hn-hm-Z-]-c-am-b t`-Z-K-Xn ]p-\:]-cn-
tim-[-\-bv-°v hn-t[-b-am-t°-≠-Xp-s≠-∂v Xo-cp-am-\n-®p. A-Xn-\p
th-≠n 43,44 -c-W-L-S-\m-t -Z-K-Xn-Iƒ sIm-≠v h-cn-I-bpw 38,39,42
t -Z-K-Xn-I-fn-eq-sS h-cp-Øn-b ]-e hy-h-ÿ-I-fpw d-±v sN-øp-I-bpw
sN-bv-Xp. Cu t -Z-K-Xn-bn-eq-sS -c-W-L-S-\-bp-sS k-¥p-en-Xm-h-ÿ
]p-\: ÿm-]n-°p-hm≥ km-[n-®p.
{]h¿Ø\w
hnZym-`ymk Ah-Im-i-Øn-\p≈ t`Z-KXn
GsX∂v Is≠-Øp-I. Cu t`Z-K-Xn-bpsS
{]m[m-\ysØ Ipdn®v \n߃ F¥mWv
Icp-Xp-∂Xv?
-c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\-L-S-\-bpw ]-cn-Wm-a-hpw
(Basic Structure and Evolution of the sonstitution)
C-¥y≥ -c-W-L-S-\-bp-sS ]-cn-Wm-a-Øn¬ Zo¿-L-Im-ew kzm-[o-
\w sN-ep-Øn-b H-∂m-Wv -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\-L-S-\mkn-≤m-¥w. {]-kn-≤-am-b tI-i-hm-\-μ m-c-Xn tI-kn-em-Wv \o-Xn-\ym-b hn- m-Kw Cu kn-≤m-¥w ap-t∂m- p sh-®-Xv. Cu hn-[n Xm-
sg ]-d-bp-∂ co-Xn-bn¬ -c-W-L-S-\-bp-sS ]-cn-Wm-a-sØ k-lm-bn-®n- p-≠v.
AXp-sIm≠v CsX√mw
cmjv{Sobw Xs∂-bm-Wv. c-
W-L-S-\bpw AXns‚ t`Z-
K-Xn-bp-ambn _‘-s∏´
F√m Imcy-ßfpw \nb-a-
Øn-\p-]-cn-bmbn cmjv{So-b-
hp -ambn _‘-s∏-´n -c n -
°p∂p F∂v F\n°v ]d-
™p-IqsS?
236
Indian Constitution at Work
$ -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn sN-øp-hm-\p-≈ ]m¿-e-sa‚n-s‚ A-[n-Im-c-Øn-\v hy-‡-am-b ]-cn-[n \n¿-Æ-bn-®p.
$ C-Xp {]-Im-cw H-cp t -Z-K-Xn-°pw -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\-L-S-\-sb ew-Ln-°p-hm≥ I-gn-b-cp-Xv.
$ Cu ]-cn-[n-°p-≈n¬ \n-∂p-sIm-≠v ]m¿-e-sa‚n-\v c-W-L-S-\-
bp-sS G-sX-¶n-epw m-K-ß-tfm F-√m m-K-ß-tfm t -Z-K-Xn sN-øp-hm≥ A-\p-a-Xn \¬-In. -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\-L-S-\ F-¥m-sW-∂pw H-cp t -Z-K-Xn A-Sn-ÿm-\-L-S-\m ew-L-\w
\-S-Øn-bn- p-t≠m F-∂pw Xo-cp-am-\n-°p-hm-\p-≈ A-¥n-a A-[n-Im-cw \o-Xn-\ym-b hn- m-K-Øn¬ \n-£n-]v-X-am-°n.
1973 em-Wv kp-{]ow tIm-S-Xn tI-i-hm-\-μ m-c-Xn tI-kn¬
hn-[n {]-kv-Xm-hn-®-Xv. I-gn-™ 4 Z-i-I-ß-fm-bn C-¥y≥ -c-W-L-S-\-bp-sS F-√m hym-Jym-\-ß-fpw Cu hn-[n-bp-sS A-Sn-ÿm-\-Øn-em-Wv. Iq-Sm-sX C-¥y-bn-se F-√m ÿm-]-\-ß-fpw A-Sn-ÿm-\-L-S-
\m kn-≤m-¥-sØ Aw-Ko-I-cn-°p-I-bpw sN-bv-Xn-´p-≠v. hm-kv-X-h-Øn¬ Cu kn-≤m-¥w `-c-W-L-S-\ H-cp k-Po-h {]-am-W-am-sW-∂p-≈-Xn-\v sX-fn-hm-Wv. -c-W-L-S-\-bn¬ Cu kn-≤m-¥-sØ Ip-
dn-®v H-cp ]-cm-a¿-i-hp-an-√. \o-Xn-\ym-b hym-Jy-\-ß-fn-eq-sS-bm-WvC-Xv D-cp-Øn-cn-™v h-∂-Xv. \o-Xn-\ym-b hn- m-K-hpw A-Xn-s‚ hym-Jy-\-ß-fpw A-ß-s\ Hu-]-Nm-cn-I-am-b H-cp t -Z-K-Xn C-√m-sX X-
s∂ -c-W-L-S-\-sb {]m-tbm-Kn-I X-e-Øn¬ t -Z-K-Xn sN-bv-Xp.
kw-hm-Z-߃, hm-Z-K-Xn-Iƒ, a-’-c-߃, {]m-tbm-Kn-I cm-jv-{So-
bw F-∂n-h-bn-eq-sS-bm-Wv C-{]-Im-cw F-√m k-Po-h {]-am-W-ß-fpw D-cp-Øn-cn-™p h-cp-∂-Xv. 1973 ap-X¬ ]-e tI-kp-I-fn-epw tIm-
S-Xn A-Sn-ÿm-\-L-S-\m kn-≤m-¥w F-s¥-∂v hy-‡-am-°p-I-bpwF-s¥m-s°-bm-Wv A-Sn-ÿ-\ L-S-\-bn¬ Dƒ-s∏- -sX-∂v hn-i-Z-am-°p-I-bpw sN-bv-Xn- p-≠v. H-c¿-∞-Øn¬ C-¥y≥ -c-W-L-S-\-bp-sS
Zr-V kz- m-h-Øn-\pw A-b-hp-≈ kz- m-h-Øn-\pw X-Ωn¬ k-¥p-e-\m-h-ÿ-°v Im-c-W-am-°n-b-Xv Cu kn-≤-¥-am-Wv. Nn-e m-K-߃t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥ ]m-Sn-√ F-∂p {]-kv-Xm-hn-®p-sIm-≠v A-Xv -
c-W-L-S-\-bp-sS Zr-V kz- m-h-Øn-\pw a-‰v m-K-߃ t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥ A-\p-h-Zn-®p-sIm-≠v -c-W-L-S-\-bp-sS A-b-hp-≈ kz- m-
h-Øn-\pw Cu kn-≤m-¥w h-gn sX-fn-bn-®p.
\o-Xn \ym-b hy-mJym-\-߃ -c-W-L-S-\-sb kw-_-‘n-®p \-
Ωp-sS [m-c-W-I-sf F-ß-s\ am-‰n adn-®p F-∂-Xn-\v a-‰p ]-e D-Zm-l-c-W-ß-fp-ap-≠v. tPm-en-bn-epw hn-Zym-`ym-k ÿm-]-\-ß-fn-ep-ap-≈ kw-h-c-Ww sam-Øw ko-‰n-s‚ 50% Øn¬ Iq-Sp-X-em-Ip-hm≥
At∏mƒ, \oXn\ymb hyh-
ÿ-bmWv Ah-km-\-hm°v!
CXp PpUn-jy¬ BIvSn-
hnkw Xs∂-bt√?
237
Chapter 9: Constitution as a Living Document
]m-Sn-s√-∂v kp-{]ow-tIm-S-Xn-bp-sS ]-e hn-[n-I-fn-eq-sS-bpw A- n-{]m-b-s∏- n- p-≠v. C-Xn-t∏mƒ s]m-Xp-sh kzo-Im-cy-am-b H-cp X-Xz-am-bn-´p-≠v. A-Xp-t]m-se X-s∂ a-‰p ]n-t∂m-° hn- m-K-°m-cp-sS kw-h-c-
W-Øn-s‚ Im-cy-Øn¬ kp-{]ow tIm-S-Xn {Ioan-e-b¿ F-∂ B-i-bw sIm-≠p h-cn-I-bpw {Ioan-e-b¿ hn- m-K-Øn¬-s∏-Sp-∂-h¿-°v kw-h-c-W-Øn-\v A¿-l-X-bn-s√-∂v Xo¿-∏p-I¬-∏n-°p-I-bpw sN-bv-Xp.
A-Xp-t]m-se X-s∂ hn-Zym- ym-k-Øn-\p-≈ A-h-Im-iw, Po-hn-°m-\pw hy-‡n kzm-X-{¥y-Øn-\p-ap-≈ A-h-Im-iw, \yq-\-]-£ hn-Zym-`ym-k ÿm-]-\-߃ cq-]o-I-cn-°p-hm-\pw \-S-Øn-sIm-≠p-t]m-Ip-
∂-Xn-\p-ap≈ A-h-Im-iw F-∂n-h-sb kw-_-‘n-®p-≈ hy-h-ÿ-Iƒhym-Jym-\n-®p sIm-≠v \o-Xn \ym-b-hn-`m-Kw -c-W-L-S-\-bn¬ A-\u-]-Nm-cn-I-am-b Nn-e t -Z-K-Xn-Iƒ h-cp-Øn-bn- p-≠v. tIm-S-Xn-bp-
sS hn-[n {]-kv-Xm-h-\-Iƒ -c-W-L-S-\-bp-sS hn-Im-k-Øn-\v F-{X-
tØm-fw k-lm-b-I-am-hpw F-∂-Xn-s‚ D-Zm-l-c-W-ß-fm-Wn-Xv.
-c-W L-S-\ H-cp k-Po-h {]-am-Ww F-∂ \n-e-bn¬
(Constitution as a Living Document)\-Ωp-sS `-c-W-L-S-\ H-cp k-Po-h {]-am-W-am-sW-∂v hn-i-Zo-I-cn-°pI-bp-≠m-b-t√m? A-Xp-sIm-≠¿-∞-am-°p-∂-sX-¥m-Wv?
Po-h-\p-≈ h-kv-Xp-°ƒ am-dp-∂ km-l-N-cy-ß-tfm-Spw A-h-ÿ-
I-tfm-Spw {]-Xn-I-cn-°p-∂-Xp t]m-se Cu {]-am-W-hpw {]-Xn-I-cn-®p-
-c-W-L-S-\-bp-sS ]p-\-c-h-tem-I-\w
1990 I-fp-sS A-h-km-\-Øn¬ -c-W-L-S-\-sb ]q¿-Æ-am-
bpw ]p-\-c-h-tem-I-\w sN-øp-∂-Xn-\p-≈ {i-a-ß-fp-≠m-
bn. 2000 ¬ C-¥ym K-h -sa‚ v -c-W-L-S-bp-sS {]-h¿-
Ø-\w ]p-\-c-h-tem-I-\w sN-øp-∂-Xn-\v H-cp I-Ωo-j-s\
\n-b-an-®p. kq-{]ow tIm-S-Xn-bn¬ \n-∂pw No-^v P-Ãn-
km-bn hn-c-an-® P-Ãn-kv sh-¶n-Sm-N-√-ø B-bn-cp-∂p
Cu I-Ωo-j-s‚ sN-b¿-am≥. {]-Xn-]-£ ]m¿-´n-I-fpw a-
‰p ]-e kw-L-S-\-I-fpw Cu I-Ωo-j-s\ _-ln-jv-I-cn-
®p. H-cp-]m-Sv cm-jv-{So-b hn-hm-Z-߃ Cu I-Ωo-j-s\
Np-‰n-]-‰n-bp-≠m-bn-cp-∂p-sh-¶n-epw -c-W-L-S-\-bp-sS A-
Sn-ÿm-\ L-S-\ kn-≤m-¥-sØ ap-dp-sI ]n-Sn-® I-Ωo-
j≥ -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\ L-S-\-sb A-]-I-S-
Øn-em-°p-∂ bm-sXm-cp \-S-]-Sn-bpw ip-]m¿-i sN-bv-Xn-
√. -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\-L-S-\m kn-≤m-¥-Øn-
s‚ {]m-[m-\yw C-Xp kq-Nn-∏n-°p-∂p.
C-sX-√mw sX-‰m-Wv. t`-Z-K-
Xn°v k-a-bw th-W-sa-∂v
B-Zy-a-h¿ ]-d-bp-∂p. F-
∂m¬ P-Uv-Pn-am¿ -c-W L-
S-\-bp-sS sam-Ø-Øn-ep-≈
A¿-∞w X-s∂ am-‰p-∂-Xm-
bn- m-Wv \-Ωƒ C-t∏mƒ Im-
Wp-∂-Xv.
238
Indian Constitution at Work
sIm-≠n-cn-°p-∂p. Po-h-\p-≈ h-kv-Xp-hn-s\-t]m-se -c-W-L-S-\ A-\p- -h-ß-tfm-
Sv {]-Xn-I-cn-°p-∂p. -c-W-L-S-\-bp-sS kp-ÿn-c-X-sb kw-_-‘n-®v Cu A-[ym-b-Øn-s‚ Xp-S-°-Øn¬ \mw kq-Nn-∏n-® A-hy-‡-X-°p-≈ D-Ø-c-hp-am-Wn-Xv.k-aq-l-Øn¬ ]-e am-‰-ß-fpw kw-`-hn-®n-´pw -c-W-L-S-\ Im-cy-£-a-X-tbm-sS
{]-h¿-Øn-°p-hm-\p-≈ ImcWw A-Xn-s‚ N-e-\m-fl-I-am-Ip-hm-\p-≈ I-gn-hpw,hym-Jym-\-ß-tfm-Sp-≈ Xp-d-∂ k-ao-]-\-hpw am-dp-∂ km-l-N-cy-ß-tfm-Sv {]-Xn-I-cn-°p-hm-\p-≈ I-gn-hp-am-Wv. H-cp P-\m-[n-]-Xy -c-W-L-S-\-bp-sS ap-J-ap-{Z C-Xm-
Wv. H-cp P-\m-[n-]-Xy-Øn¬ {]-tbm-K-ß-fpw B-i-b-ß-fpw Im-em-\p-kr-X-am-bnam-dp-I-bpw A-Xn-\-\p-k-cn-®v k-aq-lw ]-co-£-W-ß-fn¬ G¿-s∏-Sp-I-bpw sN-øpw. P-\m-[n-]-Xy-sØ kw-c-£n-°p-I-bpw ]p-Ø≥ {]-h-W-X-I-sf h-f-cp-hm≥
A-\p-h-Zn-°p-I-bpw sN-øp-∂ -c-W-L-S-\ kp-ÿn-c-hpw P-\-ß-fp-sS B-Z-c-hv]n-Sn-®v ]-‰p-∂-Xp-am-bn-cn-°pw. kz-bw kw-c-£n-°p-hm-\pw P-\m-[n-]-Xy-sØ kw-c-£n-°p-hm-\pw -c-W-L-S-\-bv-°v km-[n-°p-∂p-t≠m F-∂-Xm-Wv {]-[m-\ Im-
cyw
I-gn-™ 6 ]-Xn-‰m-≠p-I-fn¬ cm-jv-{So-b-Øn-epw cm-Py-Øn-s‚ -c-W-L-S-\m
hn-Im-k-Øn-epw h-f-sc \n¿-Æm-b-I-am-b Nn-e km-l-N-cy-ß-fp-ap≠m-bn- p-≠v.
Cu A-[ym-b-Øn¬ ap-tº X-s∂ A-Ø-cw Nn-e km-l-N-cy-ß-sf Ip-dn-®v kq-Nn-∏n-®n- p-≠v. -c-W-L-S-\m-]-c-hpw \n-b-a-]-c-hp-am-b hn-j-b-ß-fn¬ 1950 ap-X¬ho-≠pw ho-≠pw D-b¿-∂p h-∂-Xv ]m¿-e-sa‚n-s‚ ta¬-tIm-bv-a-sb kw-_-‘n-®
{]-iv-\-am-Wv. H-cp ]m¿-e-sa‚-dn P-\m-[n-]-Xy-Øn¬ ]m¿-e-sa‚ v P-\-ß-sf-bm-Wv {]-Xn-\n-[o-I-cn-°p-∂-Xv. B-b-Xn-\m¬ Im-cy-\n¿-h-l-W hn- m-K-Øn-\pw \o-
\nß-fpsS ]T\ ]ptcm-KXn hne-bn-cp-ØpI
Xmsg sImSp-Øn-cn-°p∂ {]kvXm-h-\-Iƒ icn-tbm, sXt‰m
F∂v tcJ-s∏-Sp-Øp-I.
ASn-ÿm\ LS\m hn[n-°p-tijw ]m¿e-sa‚n\v c-
W-L-S\ t`Z-KXn sNøp-∂-Xn-\p≈ A[n-Im-c-an-√.
`cWLS-\-bpsS ASn-ÿm\ khn-ti-j-XI-fn¬ t`Z-
KXn hcp-Øp-hm≥ km[y-a-√m-Ø-h-bpsS Hcp hy‡-
amb ]´nI kp{]o-wtIm-SXn \¬In-bn- p-≠v.
Hcp t`Z-KXn `c-W-L-S-\-bpsS ASn-ÿm-\-L-S-\sb
ewLn-°p-Itam C√tbm F∂v Xo¿∏m-°p-∂-Xn-\p≈
A[n-Imcw \oXn\ymb hn`m-K-Øn-\m-Wv.
tIi-hm-\μ t`X-KXn tIkns‚ hn[n ]m¿e-sa‚ns‚
`c-W-L-S\ t`Z-KXn sNøp-∂-Xn-\p≈ A[n-Im-c-Øn\v
hy‡-amb ]cn[n \n¿Æ-bn-®n-cn-°p-∂p.
239
Chapter 9: Constitution as a Living Document
Xn-\ym-b hn- m-K-Øn-\pw D-]-cn-bm-bn ]m¿-e-sa‚n-\v H-cp ta¬-tIm-bvv-a D-≠m-bn-cn-°-W-sa-∂m-Wv {]-Xo-£n°-s∏-Sp-∂-Xv. A-tX-k-a-
bw K-h¨-sa‚n-s‚ a-‰v L-S-I-߃-°pw `-c-W-L-S-\ A-[n-Im-c-߃ \¬-Ip-∂p-≠v. A-Xp sIm-≠v -c-W L-S-\-bp-sS N- -°q-Sn-\-I-Øp \n-∂p sIm-≠p-≈ ta¬-tIm-bv-a-sb ]m¿-e-sa‚n-\p-≠m-Im-
hq. P-\m-[n-]-Xyw F-∂-Xv thm- pw P-\-{]m-Xn-\n-[y-hpw am-{X-a-√ a-dn-®v \n-b-ahm-gv-N F-∂ X-Xzw-Iq-Sn-bm-Wv. P-\m-[n-]-Xyw ÿm-]-\-ß-fp-sS (institutions) hn-I-k-\-hpw Cu ÿm-]-\-ß-fn-eq-sS-bp-≈
{]-h¿-Ø-\-hpw Iq-Sn-bm-Wv. F-√m cm-jv-{So-b ÿm-]-\-ß-fpw P-\-ß-tfm-Sv D-Ø-c-hm-Z-ap-≈-Xm-bn-cn-°p-I-bpw A-h ]-c-kv-]-cw k-¥p-
en-Xm-h-ÿ \n-e-\n¿-Øp-I-bpw th-Ww.
\o-Xn\ym-b hn- m-K-Øn-s‚ kw- m-h-\ (Contribution ofthe Judiciary)\o-Xn\y-b hn- m-K-hpw ]m¿-e-sa‚pw X-Ωn¬ hn-hm-Z-߃ D-≠m-Ip-tºmƒ, ]m-h-s∏- -h¿-°pw ]n-t∂m-° hn- m-K-°m¿-°pw B-h-iy-°m¿-°pw th-≠n \n-b-a-ß-fp-≠m-°m-\pw -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn h-cp-Øp-
hm-\p-ap-≈ A-[n-Im-cw ]m¿-e-sa‚n-\p-s≠-∂m-Wv A-Xp I-cp-Xp-∂-Xv. F-∂m¬ \o-Xn-\ym-b hn-`m-K-Øn-s‚ A-`n-{]m-b-Øn¬ `-c-W-L-S-\-bp-sS N-´-°q-Sn-\p-≈n¬ \n-∂p sIm-≠m-Wv C-Ø-cw {]-hr-
Øn-Iƒ sN-tø-≠-Xv. P-t\m-]-Im-c-{]-Z-am-b \-S-]-Sn-Iƒ ssI-sIm-≈p-∂-Xv \-S-]-Sn {I-a-ß-sf a-dn-I-S-∂p-sIm-≠m-h-cp-X,v Im-c-Ww \n-b-aw a-dn-I-S-°p-∂-Xv k-Zp-t±-i-tØm-Sp Iq-Sn-bm-sW-¶n¬ t]m-epw
A-Xv A-[n-Im-cn-Iƒ-°v A-h-cp-sS A-[n-Im-cw G-Im-[n-]-Xy-]-c-am-bn D-]-tbm-Kn-°p-∂-Xn-\p-≈ H-cp H-gn-hpI-gn-hm-Ipw. P-\m-[n-]-XywP-\-t£-a-Øn-\p-th-≠n \n-e-sIm-≈p-∂p. A-[n-Im-c-Øn-s‚ G-I-
]-£o-b-am-b D-]-tbm-K-sØ A-Xv \n-b-{¥n-°p-∂p.C-Ø-cw kw-L¿-j-߃-°v ]-cn-lm-cw I-s≠-Øp-∂-Xn-em-Wv
C-¥y≥ -c-W-L-S-\-bp-sS {]-h¿-Ø-\ hn-P-bw \n-e-s°m-≈p-∂-Xv.
{]-kn-≤-am-b tI-i-hm-\-μ tI-kn-s‚ hn-[n-bn-eq-sS \o-Xn\ym-b hn-`m-Kw -c-W-L-S-\m aq-ey-߃ D-b¿-Øn-]n-Sn-®p-sIm-≠v tI-h-ew hm-°p-I-fn-sem-Xp-ßm-sX C-Ø-cw k-¶o¿-Æ-am-b {]-iv-\-߃-°v ]-
cn-lm-cw Im-Wp-hm-\m-Wv {i-an-®-Xv. \n-߃ -c-W-L-S-\ hm-bn-°p-tºmƒ, -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\L-S-\-sb kw-_-‘n-®v H-cn-S-Øpw kq-N-\ \n-߃-°v Im-Wp-hm≥ km-[n-°n-√. A-Sn-ÿm-\L-S-
\ F-∂ X-c-Øn¬ G-sX-¶n-epw m-K-ß-sf -c-WL-S-\ {]-t{Xy-I-am-bn ]-cm-a¿-in-°p-∂n-√. Cu A¿-∞-Øn¬ A-Sn-ÿm-\L-S-\ F-∂-Xv \o-Xn-\ym-b hn- m-K-Øn-s‚ I-≠p-]n-Sp-Ø-am-sW-∂v ]-d-bmw.
F-\n-°n-Xv a-\- n-em-bn
CsXm-cp -ko-tkm (see saw)t]m-se-tbm A-s√-¶n¬ C-
Xv H-cp h-Sw-h-en a-’-c-tam
B-tWm?
240
Indian Constitution at Work
F-ß-s\-bm-Wv A-Xv C-Xp-h-sc-bn-√m-Ø H-cp Im-cyw I-≠p-]n-Sn-®-Xv? I-gn-™ Ip-sd Z-i-I-ß-fm-bn F-ß-s\-bm-Wv F-√m ÿm-]-\-
ß-fpw C-Xn-s\ Aw-Ko-I-cn-®-Xv ?
A-hn-sS-bm-Wv -c-W-L-S-\-bp-sS hm-°n-epw A-¥:k-Ø-bn-epw
D-f-f hy-Xym-kw \n-e-sIm-≈p-∂-X.v H-cp hm-Iy-tam H-cp {]-am-W-
tam hm-bn-°p-tºmƒ A-Xn-s‚ ]n-∂n-ep-≈ D-t±-i-ip-≤n-sb-bm-Wv\mw _-lp-am-\n-t°-≠-Xv F-∂m-Wv tIm-S-Xn-bp-sS \n-K-a-\w. tI-h-ew H-cp \n-b-akw-ln-X-tb-°mƒ {]m-[m-\y-ap-≈-Xm-Wv A-Xp-≠m-
Ip-hm≥ Im-c-W-am-b km-aq-ly km-l-N-cy-ß-fpw A-`n-em-j-ß-fpw.Cu A-Sn-ÿm-\-L-S-\-bn-s√-¶n¬- -c-W-L-S-\-sb Ip-dn-®v k-¶¬-∏n-°p-hm≥ t]m-epw km-[n-°p-I-bn-s√-∂v tIm-S-Xn \n-co-£n-
®p. -c-W-L-S-\-bp-sS cq-]-Øn-epw D-≈-S-°-Øn-epw A-Xn-s‚ k-¥p-en-Xm-h-ÿ \n-e-\n¿-Øp-∂-Xn-\p th-≠n-bp-≈ H-cp Zrjv-Sm-¥-
am-bn C-Xn-s\ Im-Wm-hp-∂-Xm-Wv.
cm-jv-{So-b t\-Xr-Xz-Øn-s‚ ]-Iz-Xap-I-fn-e-sØ J-Wv-Un-I-bn¬ \o-Xn-\ym-b hn- m-K-Øn-s‚ ]-¶n-s\-Ip-dn-®p-≈ N¿-®-bn¬ H-cp h-kv-Xp-X Iq-Sn hy-‡-am-°p-∂p-≠v.
1967˛1973 Im-e-L-´-Øn¬ D-≠m-b I-Sp-Ø hn-hm-Z-ß-fp-sS ]-›m-Ø-e-Øn¬ k-¥p-en-X-hpw Zo¿-L-ho-£-W-tØm-Spw Iq-Sn-bp-≈ k-ao-]-\w th-W-sa-∂v ]m¿-e-sa‚pw Im-cy-\n¿-h-l-W-hn- m-K-hpw Xn-
cn-®-dn-™p. tI-i-hm-μ`mcXn tI-kn¬ kp-{]ow-tIm-S-Xn hn-[n {]-kv-Xm-hn-®-Xn-\p ti-jw tIm-S-Xn-tbm-Sv B hn-[n ]p-\:]-cn-tim-[n-∏n-°-W-sa-∂v B-h-iy-s∏-Sp-hm-\p-≈ {i-aw \-S-∂p. B {i-aw ]-cm-P-
b-s∏-´-t∏mƒ 42˛mw t`-Z-K-Xn sIm-≠p-h-cn-I-bpw ]m¿-e-sa‚n-s‚tam¬-tIm-bvv-a ]p-\:ÿm-]n-°p-I-bpw sN-bv-Xp. F-∂m¬ 1980 sean-\¿-h-an¬ tI-kn¬ kp-{]ow tIm-S-Xn A-Xn-s‚ ap≥ \n-e-]m-Sv ho-
≠pw B-h¿-Øn-®p. A-Xp-sIm-≠v tI-i-hm-\-μ tI-kn-s‚ hn-[n {]-kv-Xm-hn-®-Xn-\p \m-ev ]-Xn-‰m-≠n-\p ti-j-hpw Cu hn-[n-°m-Wv -c-W-L-S-\m-hym-Jym-\-Øn¬ ap≥Xq-°w. cm-jv-{So-b ]m¿- n-I-fpw, cm-
jv-{So-b t\-Xm-°-fpw, K-h -sa‚pw ]m¿-e-sa‚pw A-Sn-ÿm-\ L-S-\-sb-∂ A-ew-L-\o-b-am-b B-i-b-sØ Aw-Ko-I-cn-®n- p-≠v. -c-W-L-S-\ ]p-\-c-h-tem-I-\sØ-Ip-dn-®v ]-d-bp-tºmƒ A-Xn¬ A-Sn-ÿm-
\-L-S-\m kn-≤m-¥w ap-t∂m- p-sh-® ]-cn-[n a-dn I-S-∂n- p-≠m-bn-cp-
∂n-√. .-c-W-L-S-\-bv-°v cq-]w \¬-In-b-t∏mƒ \-Ωp-sS cm-Py-sØ P-
\-ß-fpw t\-Xm-°-fpw C-¥y-sb-Ip-dn-®v H-cp s]m-Xp ho-£-Ww ]-
¶p-sh-®n-cp-∂p. kzm-X-{¥y k-a-b-sØ s\-lv-dp-hn-s‚ hn-Jym-X-am-b {]-kwK-Øn¬ Cu ho-£-W-sØ hn-[n-bp-am-bp-≈ Iq-Sn-Im-gv-®(tryst with destiny) F-∂m-Wv hn-ti-jn-∏n-®-Xv. -c-W-L-S-\m \n¿-
cm-jv-{So-b ]-IzX-bn-√m-bv-a-
bp-sS \-ap-°v A-h-K-Wn-
°p-hm≥ I-gn-bm-Ø \n-c-h-
[n kw-`-h-ß-fp-≠v. C-Xm¿-
s°-¶n-epw H-∂v ]-´n-I-s∏-
Sp-Øm≥ ]-‰p-tam?
A-h-Im-i-ß-fpw sX-c-s™-
Sp-∏p-I-fp-an-s√-¶n¬ -c-W-L-
S-\ A¿-∞-iq-\ym-am-Ipw.
t£-a-an-s√-¶n¬ sX-c-s™-
Sp-∏pw A-h-Im-i-ß-fpw A¿-
∞ iq-\y-am-Ipw. Xo¿-®-bm-
bpw Cu hn-[-Øn-em-Wv -c-
W-L-S-\-bp-sS B-flm-hn-s\
\mw Xn-cn-®-dn-tb-≠-Xv.
241
Chapter 9: Constitution as a Living Document
Ωm-W k- -bn-se F-√m t\-Xm-°-fpw C-tX ho-£-Ww D-b¿-Øn-∏n-Sn-®p. A-Xm-b-Xv hy-‡n-bp-sS A-¥- pw kzm-X-{¥y-hpw, km-aq-ly km-º-Øn-I k-a-Xzw,P-\-ß-fp-sS t£-aw, tZ-io-b A-J-Wv-U-X-sb A-Sn-ÿm-\-am-°n-bp-≈ F-I-
Xzw F-∂n-h-bm-bn-cp-∂p A-Xv. Cu ho-£-Ww C-t∏m-gpw \n-e-\n¬-°p-∂p. P-\-ß-fpw t\-Xm-°∑m-cpw H-cp-t]m-se Cu ho-£-W-sØ D-b¿-Øn-∏n-Sn-°p-I-bpwA-Xv ]q¿-Øo-I-cn-°p-hm≥ I-gn-bp-sa-∂v {]-Xym-in-°p-I-bpw sN-øp-∂p. A-Xp
sIm-≠v Cu ho-£-W-sØ A-Sn-ÿm-\-am-°n-bp-≈ \-Ωp-sS -c-W-L-S-\ A-c-\q-‰m-≠n-\p ti-j-hpw A-[n-Im-c-Øn-s‚-bpw Aw-Ko-Im-c-Øn-s‚-bpw {]-Xo-I-am-bn \n-e sIm-≈p-∂p. \-Ωp-sS s]m-Xp m-h-\-sb \n-b-{¥n-°p-∂ A-Sn-ÿm-\-
aqey-߃ C-∂pw am-‰-an-√m-sX Xp-S-cp-∂p.
D-]-kw-lm-cw
A-Sn-ÿm-\-L-S-\-bn¬ F-s¥-√mw Dƒ-s°m-≈-Ww F-∂-Xn-s\ kw-_-‘n-®v
C-∂pw kw-hm-Z-߃ \n-e-\n¬-°p-∂p. A-Ø-cw kw-hm-Z-ß-fn¬ bm-sXm-cp sX‰p-
an-√. P-\m-[n-]-Xy kw-hn-[m-\-Øn-se cm-jv-{So-bw Xo¿-®-bm-bpw kw-hm-Z-ß-fpw
A- n-{]m-b n-∂-X-I-fpw D-≈-Xm-sW-∂v \mw Hm¿-t°-≠-Xp-≠v. C-Xv ssh-hn-[y-
Øn-s‚-bpw k-Po-h-X-bp-sS-bpw kp-Xm-cy-X-bp-sS-bpw e-£-W-ß-fm-Wv. P-\m-[n-
]-Xyw kw-hm-Z-ß-sf kzm-K-Xw sN-øp-∂p. A-tX k-a-b-Øv \-Ωp-sS cm-jv-{So-b
]m¿- n-I-fpw t\-Xm-°-∑m-cpw Cu kw-hm-Z-߃-°v ]-cn-an-Xn I¬-∏n-°p-∂-Xn¬
]Iz-X Im-Wn-°p-∂p. Im-c-Ww cm-jv-{So-bw F-∂-Xv A-\p-c-⁄-\-hpw
sImSp°epw hm-ß-ep-I-fpw Iq-Sn-bm-Wv. Xo-{h-am-b \n-e-]m-Sp-Iƒ ssk-≤m-¥n-
I-am-bn h-f-sc i-cn-bpw B-i-b-]-c-am-bn B-I¿-j-I-hp-am-sW-¶n-epw cm-jv-{So-
bw B-h-iy-s∏-Sp-∂-Xv Hm-tcm-cp-Ø-cpw A-h-cp-sS Xo-{h\n-e-]m-Sp-I-fn-epw H-cp
an-X-Xzw D-≠m-°m-\pw H-cp s]m-Xp \n-e-]m-Sn-te-°v F-Øn-t®-cm-\p-am-Wv. A-
t∏mƒ am{Xta P-\m-[n-]-Xy cm-jv-{So-bw km-[y-am-hp-I-bp-≈q. C-¥y-bn-se
cm-jv-{So-b-°m-cpw P-\-ß-fpw C-Ø-cw ss\-]p-Wn-Iƒ a-\- n-em-°p-I-bpw \-S-
C¥y≥ kml-N-cy-߃°v tbmPn-®-X√ C¥y≥ `c-W-L-S-\-
sb∂v A`n-{]m-b-ap≈ Nne AwK-߃ `c-W-L-S\m \n¿amW
kan-Xn-°p-≈n¬ Xs∂-bp-≠m-bn-cn-°p-∂p.
""Fs¥ms° Bi-b-ß-fpsS ASn-ÿm-\-Øn-emtWm `c-W-L-
S-\-bpsS IcSv cq]o-I-cn-®n-´p-≈Xv Ah°v C¥y-bpsS Bflm-
hpa-mbn {]Xy-£-Øn-ep≈ Hcp _‘-an-√m-bn-cp-∂p...... Cu `c-
W-L-S\ DNn-Xa√ F∂v sXfn-bn-°-s∏-Sp-Ibpw CXv \ne-hn¬
h∂v sshImsX Xs∂ XI-cpI-Ibpw sNøpw''
e£van \mcm-b-W≥ kmlp, kn F Un Vol. XI, p. 613, 1949 \hw-_¿ 17
242
Indian Constitution at Work
∏n¬ h-cp-Øp-I-bpw sN-bv-Xn- p-≠v. C-Xv P-\m-[n-]-Xy -c-W-L-S-\-bp-sS {]-h¿-
Ø-\-sØ Xn-I-®pw hn-P-b-{]-Z-am-°n. K-h¨-sa‚n-s‚ hn-hn-[ L-S-I-߃ X-
Ωn¬ G-‰-hpw {]m-[m-\y-ta-dn-b-Xv G-sX-∂ hn-j-b-Øn¬ H-cp a-’-cw F-√m-bv-
t]m-gpw D-≠m-Im-dp-≠v. P-\-ß-fp-sS t£-aw sIm-≠¿-∞-am-°p-∂-sX-¥m-sW-
∂ hn-j-b-Ønepw A-h ]-c-kv-]-cw X¿-°n-°m-dp-≠v. F-∂m¬ A-¥n-a-am-bn A-
[n-Im-cw P-\-ß-fn-em-Wv Ip-Sn-sIm-≈p-∂-Xv . P-\-ß-fpw A-h-cp-sS kzm-X-{¥y-
hpw A-h-cp-sS t£-a-hp-am-Wv P-\m-[n-]-Xy-Øn-s‚ e-£y-hpw P-\m-[n-]-Xy cm-
jv-{So-b-Øn-s‚ D¬-]-∂-hp-am-Ip-∂-Xv.
A`ymkw
1. Xm-sg sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂-h-bn¬ \n-∂pw i-cn-bm-b {]-kv-Xm-h-\ Is≠-
Øp-I.
k-a-bm-k-a-b-ß-fn¬ H-cp -c-W-L-S-\-bv-°v t -Z-K-Xn-Iƒ h-cp-tØ-≠Xv
B-h-iy-am-Wv.
km-l-N-cy-߃ am-dp-tºmƒ -c-W-L-S-\-bn¬ A-\p-tbm-Py-am-b am-‰-
߃ B-h-iy-am-bn h-cp-∂p.
H-cp {]-t{Xy-I k-a-b-Øv F-gp-Xn-b H-cp {]-am-Ww Ip-d-®v Im-ew sN-√p-
tºmƒ Im-e-l-c-W-s∏-Spw
Hm-tcm X-e-ap-d-bv-°pw A-h-cp-sS Xm¬-]-cy-߃-°-\p-k-cn-®v H-cp -c-W-
L-S-\ D-≠m-bn-cn-°-Ww.
\n-e-hn-ep-≈ K-h -sa‚n-s‚ X-Xz im-kv-{X-sØ {]-Xn- -en-∏n-°p-∂-
Xm-bn-cn-°-Ww A-Xv.
2 . Xm-sg sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂ {]-kv-Xm-h-\-Iƒ-s°-Xn-sc i-cn-tbm sX-t‰m
F∂v tc-J-s∏-Sp-Øp-I.
a. cm-jv-{S-]-Xn-°v H-cp -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn _n¬- ]p-\: ]-cn-tim-[-\-bv-°v th-≠n ]m¿-e-sa‚n-te-°v Xn-cn-®-b-°p-hm≥ I-gn-bn-√.
b sX-c-s™-Sp-°-s∏- {]-Xn-\n-[n-Iƒ-°p am-{X-ta -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xnh-cp-Øp-hm≥ A-[n-Im-c-ap-≈p.
c \o-Xn-\ym-b hn- m-K-Øn-\v -c-W-L-S-\m t -Z-K-Xn {]-{In-b-bv-°v ap≥-
ssI-sø-Sp-°p-hm≥ I-gn-bn-s√-¶n-epw -c-W-L-S-\-sb hy-Xy-kv-X co-Xn-bn¬ hym-Jym-\n-®p sIm-≠v A-Xn-s\ Im-cy-£-a-am-°n am-‰-߃ h-cp-Øp-hm≥ km-[n-°pw.
d -c-W-L-S-\-bp-sS G-Xv m-K-hpw ]m¿-e-sa‚n-\v t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm≥
km-[n-°pw..3 . C-¥y≥ -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn sN-øp-∂-Xn¬ Xm-sg sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂-h-
bn¬ B-scm-s°-bm-Wv ]-¶m-fn-I-fm-hp-∂-Xv? G-Xv co-Xn-bn-em-Wv A-h-cp-sS
243
Chapter 9: Constitution as a Living Document
]-¶m-fn-Øw
a. thm- ¿-am¿
b. C-¥y-bp-sS cm-jv-{S-]-Xn
c. kw-ÿm-\ \n-b-a k- -Iƒ
d. ]m¿-e-sa‚ v
e. K-h¿-Æ¿-am¿
f. Pp-Uo-jydn
4 . C-Xp h-sc-bp-≈ `-c-W-L-S-\m-t`-Z-K-Xn-I-fn¬ G-‰-hpw hn-hm-Z-]-c-am-b-Xv
42˛mw -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn-bm-sW-∂v Cu A-[ym-b-Øn¬ \n-∂pw ]Tn-®p.
Xm-sg sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂-h-bn¬ Cu hn-hm-Z-߃-°v Im-c-W-am-b-Xv G-sXm-
s°?a. tZ-io-b A-Sn-b-¥n-cm-h-ÿ Im-e-Øm-Wv Cu- t`-Z-K-Xn D-≠m-b-Xv.
tZiob A-Sn-b-¥n-cm-h-ÿ-bp-sS {]-Jym-]-\w X-s∂ hn-hm-Z-am-bn-cp-∂p.b. {]-tXy-I `q-cn-]-£-Øn-s‚ ]n-¥p-W-bn-√m-sX-bm-Wv Cu t`-Z-K-Xn
D≠m-°n-b-Xv.c. kw-ÿm-\ \n-b-a k-`-I-fp-sS Aw-Ko-Im-c-an-√m-sX-bm-Wv C-Xv D-≠m-
°nbXv.d. hn-hm-Z-]-c-am-bn hy-h-ÿ-Iƒ Cu t -Z-K-Xn-bn-ep-≠m-bn-cp-∂p.
5 . hy-Xy-ÿ t -Z-K-Xn-I-sf kw-_-‘n-®p-≈ \n-b-a-\n¿-Ωm-W k- -bpw \o-Xn-
\ym-b hn-`m-K-hpw X-Ωn-ep-≈ X¿-°-ß-fn¬ Xm-sg sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂-h-
bn¬ G-Xm-Wv bp-‡n]-c-am-b H-cp hn-i-Zo-I-c-Ww A-√m-Ø-Xv.
a. -c-W-L-S-\-bv-°v hy-Xy-ÿ-am-b hym-Jym-\-߃ km-[y-am-Wv.
b. H-cp P-\m-[n-]-Xy-Øn¬ kw-hm-Z-ß-fpw A- n-{]m-b n-∂-X-I-
fpw kzm- m-hn-I-am-Wv.
c. -c-W-L-S-\ Nn-e \n-b-a-߃-°pw X-Xz-߃-°pw Iq-Sp-X¬ {]m-
[m-\yw \¬-Ip-I-bpw, {]-tXy-I q-cn-]-£-tØm-sS-bp-≈ t -Z-
KXn A-\p-h-Zn-°p-I-bpw sN-bv-Xp.
d. ]u-c≥-am-cp-sS A-h-Im-i-߃ kw-c-£n-°p-∂-Xn-\p-≈ D-Ø-c-
hm-Zn-Xzw \n-b-a-\n¿-Ωm-W k- -bn¬ \n-£n-]v-X-am-°m-\m-hn-√.
e. H-cp \n-b-a-Øn-s‚ -c-W-L-S-\m km-[p-X Xo-cp-am-\n-°m≥ am-
{X-ta \o-Xn-\ym-b hn- m-K-Øn-\p km-[n-°q. A-√m-sX A-Xn-
s‚ B-h-iy-ß-sf kw-_-‘n-®p-≈ cm-jv-{So-b kw-hm-Z-߃°v
]-cn-lm-cw Im-Wp-hm≥ A-Xn-\v I-gn-bn-√.
6 . A-Sn-ÿm-\ L-S-\m kn-≤m-¥-sØ kw-_-‘n-®p-≈ i-cn-bm-b {]-kv-Xm-h-\
I-s≠-Øp-I. sX-‰m-b {]-ÿm-h-\-sb Xn-cp-Øn F-gp-Xp-I.a. A-Sn-ÿm-\ X-Xz-߃ -c-W-L-S-\ hy-‡-am-°p-∂p.b. -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\-L-S-\ H-gn-sI a-t‰-Xp m-K-ß-fpw \n-b-
a-\n¿-Ωm-W k- -bv-°v t -Z-K-Xn h-cp-Ømw.
244
Indian Constitution at Work
c. -c-W-L-S-\-bp-sS A-Sn-ÿm-\ L-S-\-bn¬ Dƒ-s∏-Sp-∂-Xpw A-√m-Ø-h-bp-am-b X-Xz-߃ Pp-Uo-jydn hn-i-Zo-I-cn-®n- p-≠v.
d. Cu kn-≤m-¥w B-Zy-am-bn ap-t∂m- p-sh-®-Xv tI-i-hm-\-μ m-c-Xn tI-kn-em-Wv. Xp-S¿-∂p-≈ hn-[n-I-fn-epw C-Xn-s\]-‰n N¿-® sN-ø-s∏-´n-´p≠v.
e. Cu kn-≤m-¥w Pp-Uo-jy-dn-bp-sS A-[n-Im-cw h¿-≤n-∏n-°p-I-bpw hy-Xy-kv-X cm-jv-{So-b ]m¿- n-I-fm-epw K-h -sa‚n-\m-epw kzo-I-cn-°-s∏-Sp-I-bpw sN-bv-Xn- p-≠v.
7 . 2000˛2003 Im-e-L- -Øn¬ D-≠m-b hn-hn-[ t -Z-K-Xn-I-sf kw-_-‘n-®p-
≈-Xn¬ \n-∂pw Xm-sg sIm-Sp-Øn-cn-°p-∂ G-Xv \n-K-a-\-Øn-em-Wv \n-
߃-°v F-Øn-t®-cm≥ km-[n-°p-I.
a. Cu Im-e-L- -Øn¬ D-≠m-b -c-WLS\m-t -Z-K-Xn-I-fn¬ Pp-Uo-jydn
C-S-s]- n-cp-∂n-√.
b. Cu Im-e-L- -Øn¬ H-cp cm-jv-{So-b ]m¿- n-°v i-‡-am-b q-cn-]-£-ap-
≠m-bn-cp-∂p.
c. Nn-e t -Z-K-Xn-Iƒ-°p th-≠n P-\-ß-fn¬ \n-∂pw i-‡-am-b k-Ω¿-±-
ap-≠m-bn-cp-∂p.
d. Cu Im-e-L- -Øn¬ cm-jv-{So-b ]m¿- n-Iƒ X-Ωn¬ Im-cy-am-b hy-Xym-
kw D-≠m-bn-cp-∂n-√.
e. t -Z-K-Xn-Iƒ hn-hm-Z-c-ln-X-am-bn-cp-∂p. t -Z-K-Xn h-cp-tØ-≠ hn-j-b-
sØ kw-_-‘n-®v cm-jv-{So-b ]m¿- n-Iƒ X-Ωn¬ tbm-Pn-∏p-≠m-bn-cp∂p.
8 . -c-WL-S-\ t -Z-K-Xn sN-øp-∂-Xn-\v {]-tXy-I- q-cn-]-£w A-\n-hm-cy-am-
°n-b-Xn-\p-≈ Im-c-Ww hn-i-Zo-I-cn-°p-I.
9 . C-¥y≥ -c-W L-S-\-bn-se ]-e t -Z-K-Xn-I-fpw \o-Xn-\ym-b hn- m-K-hpw
]m¿-e-sa‚pw D-b¿-Øn-∏-Sn-® hy-Xy-kv-X-am-b hym-Jym-\-ß-fp-sS -e-
am-bn-cp-∂p. D-Zm-l-c-W k-ln-Xw hn-i-Zo-I-cn-°p-I.
1 0 . -c-W-L-S-\ t -Z-K-Xn h-cp-Øp-hm-\p-≈ A-[n-Im-cw sX-sc-s™-Sp-°-
s∏- {]-Xn-\n-[n-Iƒ-°m-sW-¶n¬, t -Z-K-Xn-I-fp-sS km-[p-X Xo-cp-am-\n-
°m-\p-≈ A-[n-Im-cw Pq-Uojydn-°p-≠m-Ip-I-bn-√? \n-ß-fn-Xn-t\m-Sv
tbm-Pn-°p-∂p-t≠m? 100 hm-°n¬ \n-ß-fp-sS Im-c-W-߃ hy-‡-am-
°p-I.
245
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
A≤ymbw ˛ 10
`c-W-L-S-\-bpsSXXz-imkv{Xw
(The Philosophy of the Constitution)BapJw
\ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS Nne {][m\ hIp-∏p-I-sf-°p-dn®pw, B hIp-∏p-IƒIgn™ Ac-\q-‰m-≠n-te-sd-bmbn Fß-s\-bmWv {]h¿Øn-®-sX∂p-a-mWv Cu]pkvX-I-Øn¬ \mw CXp-hsc ]Tn-®-Xv. AXp-t]m-se-X-s∂, \ΩpsS c-W-
L-S-\-bpsS cq]o-I-c-W-sØ-°p-dn®pw \mw ]Tn-®p. {_n´o-jp-Im-cpsS `c-W-Øn¬ \n∂v kzmX{¥yw e`n-®t∏mƒ F¥p-sIm-≠mWv \ΩpsS tZiob {]ÿm-\-Øns‚ t\Xm-°-∑m¿ Hcp c-W-L-S\ \ap°v Bh-iy-am-sW∂v Nn¥n-®Xv?
F¥p-sIm-≠mWv Ah¿ Ah-sc-Ø-s∂bpw `mhn-X-e-ap-dsbbpw Hcp `c-W-L-S-\-bn-te°v tN¿Øp-h-®Xv? Cu ]pkvX-I-Øn¬ ]e-bn-S-ß-fnepw c-W-L-S\m \n¿amW kan-Xn-bnse kwhm-Z-ß-sf-Ip-dn®v \n߃ ImWp-I-bp-≠m-
bn. `c-W-L-S-\-bpsS ]T-\-tØm-sSm∏w Ft∏mgpw `c-W-L-S\m \n¿ΩmWkan-Xn-bnse kwhm-Z-ß-sf-Ip-dn®pw \msa-¥n-\mWv Bg-Øn¬ At\z-jn-°p-∂Xv F∂-XmWv \mw tNmZn-t°≠ as‰mcphkvXp-X. Cu tNmZy-Øn\v DØcw
Is≠-Øp-I-bmWv Cu ]mT-Øn-eqsS \mw sNøp-∂Xv. c≠m-a-Xmbn \mwtNmZn-°Ww GXp Xc-Øn-ep≈ `c-W-L-S-\bv°mWv \mw \sΩ-Øs∂ka¿∏n-®n-cn-°p∂sX∂v? GsXms° e£y-ß-fmWv \mw Cu c-W-L-S-\-bn-
eqsS ]q¿Øo-I-cn-°p-hm≥ B{K-ln-°p-∂Xv? Cu e£y-߃°v Fs¥-¶nepw[m¿an-IX Dt≠m? Ds≠-¶n¬ F¥m-WXv? Fs¥m-s°-bmWv \ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS i‡nbpw Zu¿_-ey-ßfpw? AXm-b-Xv, Fs¥m-s°-bmWv
\ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS t\ -ßfpw tIm -ßfpw? Cu tNmZy-߃°p-ØcwIs≠-Øp-∂-Xn-eqsS \ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS XXzimkv{XsØIpdn®v \ap°v
a\- n-em-°p-hm≥ km[n-°pw.
Xmsg ]d-bp∂ Imcy-߃ Cu ]mT-Ønse hmb-\°v tijw \n߃ a\- n-
em-°pw.$ `c-W-L-S-\-bpsS XXz-imkv{Xw ]Tn-t°-≠Xv F¥p-sIm≠v {]m[m-\y-
a¿ln-°p∂p?
$ C¥y≥ c-W-L-S-\-bpsS {][m\ khn-ti-j-X-Iƒ Fs¥-√m-amWv?$ Cu c-W-L-S-\-s°-Xn-sc-bp≈ {][m\ hna¿i-\-߃ Fs¥-√m-amWv?
$ Cu c-W-L-S-\-bpsS ]cn-an-Xn-Iƒ Fs¥-√m-amWv?
246
Indian Constitutionat Work
`c-W-L-S-\-bpsS XXz-imkv{Xw F∂-Xp-sIm≠v A¿∞-am-°p-
∂-sX¥v?`c-W-L-S-\-bn¬ \nb-a-߃ am{X-am-Wp-≈-sX-∂pw, Cu \nb-a-߃ aqey-
ß-fn¬ \n∂pw [m¿Ωn-I-X-bn¬ \n∂pw hyXym-k-s∏- n-cn-°p∂p F∂pwNne¿ hniz-kn-°p-∂p. AXp-sIm-≠p-X-s∂, c-W-L-S-\-tbmSv cmjv{So-b-X-Xz-imkv{X kao-]-\-a-√ adn®v Hcp \nb-am-[n-jvTnX kao-]\w am{X-amWv
\ap°v kzoI-cn-°m-\m-IpI. F√m \nb-a-߃°pw [m¿anI D≈-S°wC√ F∂-Xp- k-Xy-am-Wv. F∂m¬ [mcmfw \nb-a-߃°v \Ωp-sS-bp-≈n¬ Bg-Øn¬ ]-Xn-™n-cn-°p∂ ]e aqey-ß-fp-ambn _‘-ap-≠v. DZm-
l-c-W-Øn\v aX-Øn-s‚bpw mj-bp-sSbpw t]cn¬ hy‡nI-tfmSv -hn-th-N-\-a-cp-sX∂v Hcp \nbaw A\p-im-kn-°p-∂p. B \nbaw kaXzw F∂Bi-b-hp-ambn _‘-s∏- n-cn-°p-∂p. \mw ka-Xz-Øn\v aqeyw I¬∏n-°p-
∂-Xp-sIm≠mWv Aß-s\-sbmcp \nbaw \ne-\n¬°p-∂-Xp-X-s∂. AXn-
\m¬Xs∂ \nb-a-ßfpw [m¿an-I-aq-ey-ßfpw XΩn¬ _‘-ap-≠v.
AXp-sIm≠v \mw [m¿ΩnI ho£-W-ß-fpsS ASn-ÿm-\-Øn-
embncn°Ww c-W-L-S-\sb Hcp {]am-W-ambn t\m°n-°mtW≠-Xv. c-W-L-S-\-tbmSv Hcp cmjv{SobXXz-imkv{X kao-]\ coXn \mw kzoI-cn-°-Ww. F¥mWv `c-W-L-S-\-tbm-Sp≈ cmjv{Sob XXz-imkv{X kao-]-\-
coXn? aq∂v Imcy-߃ \mw a\- n-em-t°≠-Xp-≠v.
$ H∂m-a-Xm-bn, `c-W-L-S-\-bpsS Bi-b-LS\ \mw a\- n-em-°WwF¥mWv CXv A¿∞-am-°p-∂Xv? `c-W-L-S-\-bn¬ {]Xn-]m-Zn-®n-cn-
°p∂ "Ah-Im-i-߃, ]uc-Xzw, \yq\-]£w, P\m-[n-]Xyw XpS-ßnb]Z-ß-fpsS km[y-amb A¿∞-X-e-ßsf Is≠-Ø-Ww.
$ AXn-ep-]-cn-bm-bn, c-W-L-S-\-bn¬ ]d-™n-cn-°p∂ aqJy Bi-b-ß-
fpsS hymJym-\-ß-fpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ thWw kmaq-lnI ˛cmjv{Sob ImgvN-]m-Sp-Iƒ cq]-s∏-Sp-tØ-≠-Xv. `c-W-L-S\bn¬Dƒt®¿∂n-cn-°p∂ t{ijvT-amb BZ¿i-ßsf Ipdn®v icn-bmb Adnhv
\ap-°p-≠m-bn-cn-°-Ww.$ \ΩpsS Ah-km\ hmZw Fs¥-∂m¬ c-W-L-S\ \n¿amW kan-Xn-
bnse kwhm-Z-ß-fpsS ASn-ÿm-\-ØnemWv \mw cWLS-\-sb- hmbn-
t°≠Xv. CØ-c-Øn-ep≈ hmb-\, c-W-L-S-\-bn¬ Dƒt®¿Øncn-°p∂ aqey-ß-fpsS \oXo-I-c-WsØ \ho-I-cn-°p-Ibpw ]pXnbssk≤m-¥n-I-X-e-Øn-te°v Db¿Øp-Ibpw sNøpw. {]Xn-]m-Zn-®n-cn-
°p∂ aqey-Øn\v hni-Z-amb \ymbo-I-c-W-an-s√-¶n¬ B aqey-Øns‚XXz-imkv{X kao-]\w A]q¿Æ-am-Wv. \ΩpsS c-W-L-S\m inev]n-Iƒ C¥y≥ kaq-l-sØbpw cmjv{S-sØbpw Hcp Iq´w aqey-ß-fpsS
ASn-ÿm-\-Øn¬ \bn-°p-hm≥ Xocp-am-\n-s®-¶n¬ AXn\p X°-XmbHcq Iq´w Imc-W-ß-fp-ap-≠m-Ipw. Imc-W-ß-fn¬ ]eXpw hni-Zo-I-cn-®n- p-≠m-h-W-sa-∂n√.
F√m `cW LS-
\-Iƒ°pw, XXz-
i m -k v {X - a p≠ v
F ∂ m t W m
A¿∞-am-t°-≠p-
∂Xv? AtXm,
Nne `c-W-L-S-\-
Iƒ°p -am - {Xta
XXz-im-kv{X-ap≈p
F∂mtWm?
247
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
`c-W-L-S\ {]I-Sn-∏n-°p∂ [m¿anID≈-S°w Is≠-Øp-∂-Xn\pw AXns‚
Ah-Im-i-hm-Z-ßsf hne-bn-cp-Øp-∂-Xn\pw am{X-a√ c-W-L-S-\-bpsS Hcpcmjv{Sob XXz-imkv{X kao-]\w
Bh-iy-ambn hcp-∂-Xv. adn-®v, \ΩpsScmjv{Sob kaq-l-Ønse {][m\ aqey-ß-fpsS hyXykvX hymJym-\-߃
XΩn¬ ka-hmbw D≠m°p-∂-Xn\pwth≠n-Iq-Sn-bm-Wv. hnhn[ cmjv{SobthZn-I-ƒ, \nb-a-k- -Iƒ, ]m¿´n-tbm-K-
߃, am[y-a-߃, kvIqfp-Iƒ, k¿h-I-em-im-e-Iƒ F∂n-hn-S-ß-fn-se√mw`c-W-L-S-\-bnse hnhn[ BZ¿i-
ßsf kw_-‘n®v sh√p-hn-fn-IfpwN¿®-Ifpw kwhm-Z-ßfpw a’-c-ßfp-ap-≠m-bn-´p-s≠-∂Xv hkvXpXbm-Wv.
Cu BZ¿i-߃ ]e-X-c -Øn¬hymJym-\n-°-s∏-Sp-Ibpw Nne-t∏m-sgms° Nne-cpsS Xm¬°-enI Xm¬]-
cy-߃°p-th≠n t_m[-]q¿Δw ]£-]m-X-]-c-ambn D]-tbm-Kn-°p-IbpwsNbvXn-´p-≠v. AXn-\m¬, `c-W-L-S-
\-bnse BZ¿i-ßfpw Cu BZ¿i-ß-fpsS a‰p hymJym-\-ßfpw XΩn¬ Kuc-h-X-c-amb s]mcp-Ø-t°Sp-Iƒ Dt≠m-
sb∂v \mw ]cn-tim-[n-°-Ww. Nne-t∏mƒ Htc Bibw Xs∂ ]eÿm]-\-߃ ]e-X-cØn¬ hymJym-
\n-°p-∂p. F∂m¬ CØ-c-Øn-ep≈hyXykvX hymJym-\-ßsf \mw Xmc-Xayw sNtø-≠-Xp-≠v. `c-W-L-S\
{]I-Sn-∏n-®n-cn-°p∂ Bi-b-߃°vKWy-amb AwKo-Imcw D≈-Xp-sIm≠vaqey-ß-fp-sSbpw BZ¿i-ß-fp-sSbpw
hyXykvX hymJym-\-߃ XΩn-ep≈Ie-l-ß-fp-sS-ta¬ Xo¿∏p I¬]n-°p-∂-Xn\v D]-tbm--Kn-°p-hm≥ km[n-°pw.
1947 se Pm∏-\okv c-W-L-S\ "kam-
[m-\-Øns‚ `c-W-L-S\' (Peaceconstitution) F∂m-W-dn-b-s∏-Sp-∂-Xv.
Cu `c-W-L-S-\-bpsS Bap-J-Øn¬
Cßs\ ]d-™n-cn-°p∂p: ""\mw,
Pm∏-\okv P\X F√m-°m-ehpw kam-
[m-\-am-{K-ln-°p-Ibpw a\pjy _‘-
ßsf \nb-{¥n-°p∂ D∂X Bi-b-
߃ Bg-Øn¬ a\- n-em-°p-Ibpw
sNøp∂p-.'' AXm-bXv Pm∏-\okv
`cWLS-\-bpsS XXz-imkv{Xw kam-
[m-\-sa∂ Bibw ASn-ÿm-\-am-°n-
bp-≈-Xm-Wv.
Pm∏-\okv `c-W-L-S-\-bpsS 9˛mw
A\p-t—Zw Cßs\ {]kvXm-hn -
°p∂p ˛
1. \oXnbpw \nb-ahpw ASn-ÿm-\-am-
°nbp≈ A¥¿tZ-iob kam-[m-
\-Øn\v Ft∏mgpw B{K-ln-°p∂
Pm∏-\okv P\-X, bp≤sØ cmPy-
Øns‚ ]c-am-[n-Imc Ah--Im-i-
ambn ImWp-∂-X-√, A¥m-cmjv{S
X¿°-ß-fpsS ]cn-lm-c-Øn-\mbn
`oj-Wntbm _e-{]-tbm-Ktam D]-
tbm-Kn-°p-∂Xpw \ncm-I-cn-°p-∂p.
2. ap≥ Jfin-I-bn¬ ]d-™n-cn-
°p∂ e£y-Øns‚ ]q¿Øn-I-c-
W-Øn -\m -bn , Ic, \mhn -I,
thymatk\-I-sftbm at‰-sX-
¶nepw bp≤ kwhn-[m-\-ß-sftbm
Hcn-°epw \ne-\n¿Øn-√
`c-W-L-S\ cq]o-I-cW thf-bn¬
\ne-\n¬°p∂ kml-N-cy߃
`c-W-L-S\m inev]n -I -fpsS
Nn¥sb F{X-am{Xw kzm[o-\n-°p-
sa-∂-XmWv CXv kqNn-∏n-°p-∂-Xv.
i c n - b m W v !
Xo¿®-bmbpw c-
W-L-S -\-bpsS
h y X y k v X
hymJym-\-ß-fp-
ambn _‘-s∏´
Cu {]iv\w
Rmt\m¿ °p∂p
Ign™ A≤ym-
b-Øn-em-Wt√m
AXv \mw N¿®
sNbvX-Xv. icn-
bt√?
248
Indian Constitutionat Work
`cW-L-S\ P\m-[n-]Xy ]cn-h¿Ø-\-Øn-\p≈ am¿K-sa∂ \ne-
bn¬
`c-W-L-S\ F∂ kw⁄-bpsS A¿∞hpw Hcp c-W-L-S\ th≠-Xns‚Bh-iy-I-Xsb°pdn®pw H∂m-a-≤ym-b-Øn¬ \mw ]Tn-®p. A[n-Imc hn\n-
tbm-KsØ \nb-{¥n-°p-I-sb-∂-XmWv c-W-L-S\ D≠m-bn-cn-°Ww F∂-Xns‚ Hcp Imc-W-ambn ]cs° AwKo-I-cn-°-s∏-´n-cn-°p-∂-Xv. B[p-\nI cmjv{S-ß-sf√mw Aan-X-ambn A[n-Imcw ssIøm-fp-∂-h-bmWv Ah-
bvs°√mw _e-{]-tbm-K-Øn\pw Itø-‰-Øn-\p-ap≈ IpØ-Im-h-Im-i-ap-s≠∂v hniz-kn-°-s∏-Sp-∂p. A[n-Imc Zp¿hn-\n-tbmKw \S-Øp-∂-h-cpsSssII-fn¬ Cu cmjv{S-ß-fnse ÿm]-\-ß-fpsS cWw sN∂ps]´m¬
F¥m-bn-cn°pw Ahÿ? CØcw ÿm]-\-߃ \ΩpsS kpc-£°pwt£a-Øn\pw th≠n krjvSn-°-s∏-´-Xm-sW-¶n¬t∏mepw Ahsb hf-sc-sb-fp-∏-Øn¬ \ap-s°-Xnsc Xncn-t®°mw. Iqd-s®-¶nepw hy‡n-I-fp-
sSbpw {Kq∏p-I-fp-sSbpw Xm¬]-cy-߃ l\n-°p-I-bmWv H´p-an° cmjv{S-ßfpw sNøp-∂-sX∂v temI-sa-ºm-Sp-ap≈ cmjv{Sm-[n-Imc A\p-`hwImWn-°p-∂p. Aß-s\-sb-¶n¬ cmjv{SßfpsS CØ-c-Øn-ep≈ kz`m-
hsØ \nb-{¥n-°p-∂-Xn\v Nne \nb-a-߃ \n¿an-°Ww. CØ-c-Øn-ep≈ ASn-ÿm\ \nb-a-߃ {]Zm\w sNøpI hgn cmjv{Sw tk—m-[n-]-Xy-Øn-te°v amdp-∂-Xns\ c-W-L-S\ XS-bp-∂p.
kmaqly ]cn-h¿Ø-\-Øn-\p-th-≠n-bp≈ kam-[m\]chpw P\m-
[n-]Xy]c-hpamb am¿K-ßfpw c-W-L-S\ {]Zm\w sNøp-∂p. AXn-ep-]-cn-bm-bn, \mfn-Xp-hsc tImf-\n-h¬°-cn-°-s∏- n-cp∂ P\-߃°v c-W-L-S\ cmj-{Sob kzbw \n¿Æ-bm-h-Imiw {]Jym-]n-°p-Ibpw AXns\
{]h¿Øn-]-Y-Øn¬ sIm≠p-h-cn-Ibpw sNøp-∂p.Cu c≠v Bi-b-ßsfbpw s\lvdp \∂mbn a\- n-em°nbncp-∂p. At±-l-Øns‚ Ah-Im-i-hmZ {]Imcw c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn-bpsS
cq]o-I-c-W-Øn-\m-bp≈ Bhiyw kºq¿Æ kzbw \n¿W-bm-h-Im-i-Øn\p th≠nbp≈ Iq´mb BhiysØ kqNn-∏n-°p-∂p. C¥y≥ P\XsXsc-s™-Sp-Ø `c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn°p am{Xta _mly
CS-s]-S-ep-fn-√mØ Hcp C¥y≥ c-W-L-S\ \n¿an-°p-hm≥ Ah-Im-i-ap-≈q. c≠m-a-Xm-bn, c-W-L-S\m \n¿ΩmW kanXn Hcp ]‰w Bfp-I-fp-sStbm As√-¶n¬ Hcp Iq´w Ign-hp≈ \nb-a-⁄cp-tStbm Hcp kan-Xn
am{X-a√ adn®v AXv ]gb cmjv{Sob kmaq-lnI LS-\-bpsS ]pd-t¥mSvhen-s®-dn™v kzbw cq]-s∏-Sp-Ønb ]pXp-h-kv{X-a-Wn™ "Ne-\m-fl-I-amb Hcp cmjv{S'amsW∂pw s\lvdp Ah-Im-i-s∏-´p. ]c-º-cm-K-X-
amb kmaqly t{iWn-bpsS NßeIƒ s]m´n®v kzmX-{¥y-Øn-s‚bpwka-Xz-Øn-s‚bpw \oXn-bp-sSbpw Hcp ]pXp-bpK-∏n-d-hn°p th≠n-bm-bn-cp∂p C¥y-bpsS c-W-L-S-\sb cq]-s∏-Sp-Øn-bXv.
AXp-sIm≠v, `c-W-L-S\m \n¿amWka-nXn-bnse F√mAwK-ßfpw kmaq-ly-]-cn-h¿Ø-\-Øn\pth≠n B-{K-ln-®n-cp-s∂∂v \ap°v ]d-bp-hm≥ km[n-°ptam?F∂m¬ ,` c W L S \ m\n¿ΩmW kan-Xn-bn¬ F√m ImgvN-∏m-Sp-Iƒ°pw {]mXn-\n-[ y - a p - ≠ m - b n - c p -s∂∂pw ]d-bp∂p!
249
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
`c-W-L-S\°v P\m-[n-]Xy kn≤m-¥-ßsf A∏msS am‰n adn-°p-hm-\p≈ Ign-
hp-≠m-bn-cp∂p. Cu kao-]\ {]Imcw, A[n-Im-c-Øn-ep-≈-hsc \nb-{¥n-°p-I -am-{X-a√ adn®v ]c-º-cm-KXambn A[n-Im-cw \ntj-[n°-s∏- -hsc im‡o-I-cn-°p-I-Iq-Sn-bmWv c-W-L-S\ sNøp-∂-Xv. Zp¿_e P\hn`m-K-߃°v Iq´mb
-]p-tcm-KXn ssIh-cn-°p-∂-Xn-\m-bp≈ A[n-Imcw \evIp-hm≥ c-W-L-S-\-Iƒ°vkm[n-°pw.
`c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn-bn-te°v \msa-¥n\v Xncn®p t]mIWw?
`qX-Im-e-tØ°v Xncn™p t\m°p-Ibpw Ah-bp-ambn \sΩ _‘-s∏-Sp-Øp-Ibpw sNøp-∂-sX-¥n\v? \nba ˛ cmj-{Sob Bi-b-ß-fpsS ASn-ÿm\w
tXSn Ncn-{X-Øn-te-°n-d-ßp-I-sb-∂Xv Hcp \nba Ncn-{X-Im-cs‚ tPmen-bm-Wv. F∂m-se¥p sIm≠mWv cmjv{Sob hnZym¿∞n-Iƒ c-W-L-S\m inev]n-I-fpsS Dt±-iyßfpw DXvI-WvTIfpw ]Tn-°p-hm≥ XmXv]-cy-s∏-Sp-∂Xv? amdnb
kml-N-cy-߃ IW-°n-se-Sp-Øp-sIm≠v c-W-L-S-\-bpsS \nb-a-]-c-amb [¿Ω-ßsf ]p\¿\n¿h-Nn-°m≥ F¥p-sIm≠v Ign-bn√?18- mw \q‰m-≠ns‚ Ah-km\ ]mZ-ß-fn¬ Xøm-dm-°nb Ata-cn°≥ c-W-L-
S-\-bnse aqey-ßfpw hIp-∏p-Ifpw 21˛mw \q‰m-≠n\pw _m[-I-am-Ip-sa-∂Xv ]cn-lm-ky-am-Wv. F∂m¬ C¥y≥ cW LS\ cq]-s∏-Sp-ØnbhcpsS Ime-L-´hpw C∂sØ Ime-L- hpw XΩn¬ henb hyXym-k-ß-fp-≠m-bn- n-√. aqey-
ß-fp-sSbpw BZ¿i-ß-fp-sSbpw [mc-W-I-fp-sSbpw Imcy-Øn¬ c-W-L-S\m\n¿ΩmW kan-Xn- {]h¿Øn-®n-cp∂ AtX kml-N-cy-ß-fn¬ Xs∂-bmWv \mwC∂pw Pohn-°p-∂-Xv. \ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS Ncn{Xhpw h¿Ø-am\Ime
Ncn-{Xhpw H∂p-X-s∂-bm-Wv.
AXp-am-{X-a-√, \ΩpsS \nba cmjv{Sob Iogvhg-°-ß-fpsS ASn-ÿm\ XXz-ßsf \mw hnkva-cn-t®-°mw. ImcWw \mw Ah-sb√mw Fhn-sS-tbm-h®v kzoI-cn-®-Xm-Wv. Cu ASn-ÿm\ XXz-߃ \ΩpsS t_m[-a-fi-e-Øns‚ ]n∂m-ºp-d-ß-fn-te°v am‰-s∏s´¶nepw Ct∏mgpw Ah \ΩpsS h¿Ø-am-\-Ime{]h¿Ø-\-ß-fpsS kwL-S-\m-X-Xz-߃ {]Zm\w sNøp-∂p. Imcy-ß-sf√mw`wKn-bmbn \S-°p∂ ]£w Cu adhn tZmj-I-c-a√. F∂m¬, h¿Ø-am\Ime{]h¿Ø-\-߃ sh√p-hn-fn-°-s∏-Sp-Itbm `oj-Wn°p hnt[-b-am-°p-Itb,sNøp-tºmƒ Cu ASn-ÿm\ XXz-ßsf Ah-K-Wn-°p-∂Xv tZmj-I-c-am-tbm°mw. Npcp°-Øn¬ c-W-L-S\m ]c-ambn ka-Im-enI {]h¿Ø-\-ßsfssIImcyw sNøp-∂-Xn\pw Ah-bpsS A¿∞hpw aqeyhpw Dƒs°m-≈p-∂-Xn-\pw, c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn-bnse kwhm-Z-ß-fn-te°pw Hcp ]t£AXn\pw ]n∂n¬ tImf-\n-hm-gvN-bpsS Ime-tØ°pw t]mhp-I-b-√msX a‰vam¿K-an-√. Bb-Xn-\m¬, \ΩpsS `c-W-L-S-\-bpsS ASn-ÿm\ cmjv{SobXXz-imkv{Xw \mw Hm¿t°-≠Xpw AXn-te°v ]p\¿k-μ¿i\w \S-tØ-≠-
Xp-am-Wv.
250
Indian Constitutionat Work
F¥mWv \ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS cjv{Sob
XXz-imkv{Xw?
Cu XXz-im-kv{XsØ H‰-hm-°n¬ hnh-cn-°pI {]bm-k-am-Wv. DZm-c-hm-Zw, P\m-[n-]-Xyw, ka-Xz-hm-Zw, atX-X-cXzw, s^U-d-enkwkmaq-lnI aqey-ß-tfm-Sp≈ Xpd∂ a\- v, mjm-]-chpw aX-]-c-hp-amb \yq\-]-£-ß-fpsS Bhiy-ß-tfm-Sp≈ A\p- m-hw, Ncn-{X-]-c-ambn Ah-i-X-b-\p- -hn-°p∂ P\-hn- m-K-ß-tfm-Sp≈ B`n-ap-Jyw, s]mXp-hmb tZiob kzXzw sI´n-∏Sp-°p-∂-Xn-ep≈ {]Xn-_-≤X F∂n-h-sb√mw Cu `cW LS-\-bpsS kz`m-h-ambXpsIm≠v GsX-¶nepw Hcp {]tXyI ta¬hn-em-k-Øn¬ CXn-s\-sbm-Xp-°pI km[y-a-√. Npcp-°-Øn¬ kzmX-{¥yw, ka-Xzw,kmaq-ly-\o-Xn, Hcp Xc-Øn-ep≈ tZiob sFIyw F∂n-h-tbm-sS√mw `c-W-L-S\ {]Xn-_-≤X ]pe¿Øp-∂p. F∂m¬ CXn-s\√mw D]cn Cu XXz-izm-kv{XsØ {]mh¿Øn-I-am-°p-hm≥ kam-[m-\-]-chpw P\m-[n-]-Xy-]-c-hp-amb am¿K-߃ Ah-ew-_n-°p-∂-Xn¬ Du∂¬ \¬Ip-Ibpw sNøp-∂p.
hy‡n-kzm-X{¥yw
\ΩpsS c-W-L-S-\sb kw_-‘n®v Nq≠n-°m-Wn-t°≠ H∂m-asØ, hkvXpX AXns‚ hy‡n kzmX-{¥y-tØm-Sp≈ {]Xn_≤-
X-bm-Wv. Hcp taibv°v Np‰p-an-cp∂v \S-Ønb im¥-amb N¿®-I-fpsS e-ambn A¤p-X-I-c-ambn Dcp-Øn-cn-™p-h-∂-X√ Cu {]Xn-_-≤-X. ]Icw Hcp \q‰m-≠n-tesd XpS¿∂ aueoIhpw cmjv{So-
b-hp-amb {]h¿Ø-\-ß-fpsS ^e-am-Wn-Xv. 19˛mw \q‰m≠ns‚Bcw- -Øn¬, ]{X-kzm-X{¥yw sh´n-°-dp® {_n´ojv tImf\n cW-Øn-s\-Xnsc dmw taml≥ tdmbn {]Xn-tj-[n-°p-I-bp-≠m-bn.
hy‡n-I-fpsS Bh-iy-߃ km[n-®p-sIm-Sp-t°≠ cmjv{Sw Xo¿®-bmbpw Ah-cpsS Bh-iy-ßsf Adn-bn-°p-hm-\p≈ D]m-[n-Ifpw{]Zm\w sNø-W-sa∂v tdmbv hmZn-®p. AXp-sIm≠v XS- -ß-fn-
{]h¿Ø\w
Xmsg sImSpØ A≤ym-b-ß-fn¬ X∂n-cn-°p∂, c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn-bnse kwhm-Z-ß-fpsS (CAD) D≤-c-Wn-Iƒ ho≠pw hmbn-°p-I. B D≤-cWnI-fnse hmZ-߃°v C∂pw {]k-‡n-bp-s≠∂v \n߃ Nn¥n-°p-∂pthm? F¥p-sIm≠v?1 D≤-c-Wn-Iƒ A≤ymbw 22 D≤-c-Wn-Iƒ A≤ymbw 7
CXv ITn-\-am-Wv. `c-W-L-
S-\-bpsS XXz-im-kv{X-sa-
∂m¬ F¥m-sW∂v efn-X-
ambn ]d----™m¬ t]msc?
Cßs\ Hfn-®p-h-bv°-s∏´
coXn-bn¬ ]d----™m¬ km[m-
---cW ]uc≥am¿ Fßs\--- ----
bmWv `c-W-L-S-\-bpsS
XXz-im-kv{XsØ a\- n-em-
°p-∂Xv?
251
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
√mØ {]kn-≤o-I-cW kzmX{¥yw cmjv{Sw A\p-h-Zn-°Ww. AØ-c-Øn¬
{_n´ojv c-W-Im-e-L- -ØnepS\ofw C¥y≥ am[ya kzX-{¥y-Øn\p th≠nBhiy-ap-∂-bn-®p-sIm-≠n-cp-∂p.
AXp-sIm-≠p-Xs∂ Bhn-jvImc kzmX{¥yw C¥y≥ c-WL-S-\-bpsS
Ahn`mPy LS-I-am-b-Xn¬ A¤p-X-s∏-Sm-\n-√. Aß-s\-X-s∂-bmWv A\ym-
b-amb Ad-Ãn¬\n-∂p≈ kzmX{¥yhpw. tZiob {]ÿm\w Gsd FXn¿Ødue‰v \nb-a-Øn¬ Cu ASn-ÿm\ kzmX-{¥y-Øns‚ \ntj[w {]I-S-am-bncp∂p. A\ym-b-amb Ad-Ãn¬ \n∂p≈ kzmX-{¥yhpw a\- m-£n-°-\p-k-
cn®v {]h¿Øn-°m-\p≈ kzmX-{¥yhpw t]mep≈ H´-\-h[n hy‡n kzmX-{¥y-߃ DZmc Bi-b-hm-Z-Øns‚ `mK-am-Wv. CXns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬,\ΩpsS c-W-L-S-\bv°v hfsc _rl-Ømb DZmc kz`m-h-ap-s≠∂v (LiberalCharacter) ]d-bp-hm≥ \ap°v km[n-°pw. auen-Im-h-Im-i-ß-sf-°p-dn-®p≈A≤ym-b-Øn¬ hy‡n-kzm-X-{¥y-Øn\v \ΩpsS `c-W-L-S\ F{X-b-[nIwaqeyw I¬∏n-°p-∂p-sh∂v \mw I≠p Ign-™-Xm-Wv. C¥y-bpsS c-W-L-
S\ \ne-hn¬ hcp-∂-Xn\pw 40 h¿j-߃°p apºp-X-s∂, C¥y≥ \mj-W¬tIm¨{K-kns‚ Hmtcm {]ta-b-ß-fnepw, ]≤-Xn-I-fnepw, _n√p-I-fnepw,dnt∏m¿´p-I-fnepw Hgn-hm-°m≥ km[n-°mØ apey-am-bn-Xs∂ hy‡n-bpsS Ah-
Im-i-ß-sf-°p-dn®v ]d-™n-cp-∂p-sh-∂Xv \mw Hm¿°-Ww.
F√m-Øcw Bi-b-ß-fpw, t]mcm-Sp∂ Cu Ifn-°-f-Øn¬ Ifn
"\nb{¥n-°p∂Xv' (Umpire) P\m-[n-]-Xy-am-Wv.
Im¿´q¨ hmbn-°pIS
ha
nk
ar.
C
op
yri
gh
t:
Ch
ild
ren
’s
Bo
ok
T
rust.
26 January 1950
252
Indian Constitutionat Work
kmaq-ly-\oXn
\ΩpsS `c-W-L-S\ DZm-c-hm-Z-Øn\v Du∂¬ \¬In-bn-cn-°p∂p F∂v \mw]d-bp-tºmƒ AXv ¢mkn-°¬ ]m›mXy coXnbnep≈ DZm-c-hm-Z-am-sW∂vA¿∞am°-cp-Xv. cmjvSo-b kn≤m-¥w (Political Theory) F∂ ]pkvX-I-
Øn¬ DZm-c-hmZw F∂ Bi-b-sØ-°p-dn®v \n߃ IqSp-X¬ ]Tn-°pw. kmaq-ly-\o-Xn, kmap-Zm-bnI aqey-߃ (Community values) F∂-nhbv°p th≠n-bp≈ Bh-iy-tØ-°mƒ hy‡n-I-fpsS Ah-Im-i-߃°v ¢mkn-°¬ DZm-c-
hmZw ap≥Xq°w \¬Ip-∂p.
C¥y≥ c-W-L-S-\-bnse DZm-c-hmZw ¢mkn-°¬ DZm-c-hm-Z-Øn¬ \n∂pw c≠v
Xc-Øn¬ hyXym-k-s∏-´n-cn-°p-∂p. H∂m-a-Xm-bn, C¥y≥ `c-W-L-S-\-bn¬{]Xn-]m-Zn-®n-cn-°p∂ DZm-c-hmZw F√m-bv∏gpw kmaply \oXn-bp-ambn _‘-s∏- n-cn-°p-∂p. ]´n-I-PmXn ]´nI h¿K-߃°v (Scheduled castes and Sched-uled Tribes) kwh-c-W-ap-d∏p hcp-Øp-∂-Xn-\p≈ C¥y≥ c-W-L-S-\-bnseA\p-tO-Z-߃ CXns‚ DØ-tamZm-l-c-W-am-Wv. ImemIme-ß-fmbn CuP\hn`mKw A\p-`-hn-°p∂ A\o-Xn-Isf C√mbva sNøp-hm\pw Ah¿°p
\¬Inb thm -h-Im-i-Øn\v icn-bmb A¿∞-ap-≠m-Ip-hm\pw ka-Xz-Øn-\p≈Ah-Imiw \evIp-∂-Xn-eqsS am{Xw Ign-bn-s√∂v c-W-L-S\m inev]n-Iƒ hniz-kn-®p. Ah-cpsS D∂-a-\-Øn\pw Xm¬]-cy-߃ kwc-£n-°p-∂-Xn\pw {]tXyI`c-W-L-S\m hyh-ÿ-I-fm-hiy-am-Wv. AXp-sIm≠v, ]´n-I-PmXn ]´n-I-h¿K-
ß-fpsS XmXv]-cy-߃ kwc-jn-°p-∂-Xn-te-°mbn \nba \n¿ΩmW k`-I-fnse ko‰p-Ifn-te-°p≈ kwh-cWw Dƒs∏sS H -\-h[n hyh-ÿ-Iƒ c-W-L-S\m inev]n-Iƒ c-W-L-S-\-bn-epƒs∏-SpØn. s]mXp taJem tPmen-I-fn¬
Cu hn`m-K-߃°v c-W-L-S\, Kh¨sa‚ v hgn kwh-c-W-hpw Dd-∏p-h-cp-Øn.
sshhn-[y-ß-sfbpw \yq\-]-£m-h-Im-i-ß-sfbpw
_lp-am-\n-°¬
hnhn[ kaq-Zm-b-߃°n-S-bn¬ Xpey _lp-am-\sØ C¥y≥ `c-W-L-S\t{]m¬km-ln-∏n-°p-∂p. CXv \ΩpsS cmPyØv Ffp-∏-a-√, CXns‚ H∂m-
asØ ImcWw kap-Zm-b-߃ XΩn¬ ka-Xz-tØm-Sp-Iq-Snb Hcp _‘w F√m-bvt∏mgpw D≠m-bn-cn-°p-I-bn√, adn®v t{iWn-bn¬ A[n-jvTn-X-amb (Hierar-chical) _‘-am-Wp-≈Xv. (PmXn k{ºZm-b-Øn-se-∂-t]m-se). c≠m-asØ
Imc-Ww, Cu kap-Zm-b-߃ ]c-kv]cw XpeyX AwKo-I-cn-°p-tºmƒX-s∂,]c-kv]cw i{XpX-bn-ep-am-Ip∂p (aXk-ap-Zm-b-ß-fpsS Imcy-Øns\ t]mse)\ne-\n¬°p∂ t{iWn-bn-e-[n-jvSn-X-amb kml-N-cy-ß-fn¬, As√-¶n¬ \ne-
\n¬°p∂ i{Xp-X-bpsS ]›m-Ø-e-Øn¬ kap-Zm-b-ß-fpsS kao-] \߃DZm-c-am-Ip-∂Xpw Ah¿°nS-bn¬ ]c-kv]-c-ap≈ Xpey-_-lp-am-\-hpsa∂ Nn¥
253
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
hf¿Øn-sb-Sp-°p-∂Xpw Fß-s\-sb-∂Xv c-W-L-S\m inev]n-Isf kw_-
‘n-®-S-tØmfw Hcp henb sh√p-hn-fn-bm-bn-cp-∂p.
Nne ]m›mNmXy DZmc c-W-L-S-\-Iƒ sNøp∂Xp-t]m-se, kap-Zm-b-
ßsf Xs∂ AwKo-I-cn-°m-Xn-cn-°p-I-bm-sW-¶n¬ Cu {]iv\sØ ]cnl-cn-
°p-I-sb-fp-∏-am-Wv. F∂m-enXv \ΩpsS cmPyØv A{]m-tbm-Kn-Ihpw A\-`ne-j-Wo-b-hp-am-Wv. C¥y≥ P\X, kap-Zm-b-ß-tfmSv IqSp-X¬ ASp-∏wImWn-°p∂X√, CXn\p ImcWw temI-sØ-√m-bn-S-Øp-ap≈ hy‡n-Iƒ
GsX-¶n-epsamcp kmwkvIm-cnI kap-Zm-b-Øns‚ mK-am-bn-cn-°pw. CØcwkap-Zm-b-߃°v AXnse AwK-ß-sf√mw ]¶p-h-bv°p∂ aqey-߃, ]mc-º-cy-߃, BNm-c-߃, mj F∂n-h-bp-≠m-bn-cn-°pw. DZm-l-c-W-Øn-\v,
{^m≥kn-sebpw P¿Ω-\n-bn-sebpw Bfp-Iƒ Hcp {]tXyI mjm kaq-l-
C¥y≥ DZm-c-hm-Z-Øn\v c≠p apJy-[m-c--Iƒ D≠.v
BZy-[mc Bcw-`n-°p-∂Xv dmw taml≥ tdmbn-bn¬
\n∂m-Wv. At±lw hy‡n-I-fpsS Ah-Im-i-߃°v,
{]tXy-In®v kv{XoIfpsS Ah-Im-i-߃°v Du∂¬
\evIn. sI.kn. sk≥, PÃnkv dmW-sU, kzman
hnth-Im-\μ≥ XpS-ßn-b-h-cmWv C¥y≥ DZm-c-hm-Z-
Øns‚ c≠m-asØ [mc-bn-ep-≈-Xv. kmaqly \oXn-
bpsS Bflm-hns\ bmYm-ÿn-XnI lnμp-Xz-Øn-\p-
≈n¬ Ah¿ ]cn-N-b-s∏-SpØn hnth-Im-\-μs‚ A`n-
{]m-b-Øn¬ DZmc XXz-ß-fpsS A`m-h-Øn¬, lnμp
kaq-lsØ \ho-I-cn-°p-I-sb-∂Xv Akm-[y-amWv
sI.Fw. ]Wn-°¿, C≥ Un-^≥kv, Hm^v en_d-en-
kw, t_mwt_, Gjym ]_vf-jnwKv lukv, 1962.
kmaqly \oXn-sb-
°p-dn®v N¿®-sN-
øp-tºmƒ \n¿t±-
iI XXz-ßsf
\ap°v ad-°m-Xn-
cn-°mw.
Øns‚ mKhpw Ah¿ AXp-ambn CgpIn tN¿∂p-an-cn-°p-∂p. a‰p-≈-h-cn¬\n∂v \ΩpsS cmPysØ hyXykvX-am-°p-∂Xv \mw kmaq-lnI apey-ßsfAwKo-I-cn-°p∂p F∂p-≈-Xm-Wv. AXnepw {][m-\-am-bn, _lp kwkvIm-
cnI kap-Zm-b-߃ D≈ Hcp {]tZ-i-amWv C¥y. P¿a-\n-bn¬ \n∂pw {^m≥kn¬\n∂pw hyXy-kvX-ambn [mcmfw mjm-]-chpw aX-]-c-hpamb kaq-l-߃ \ap-°p-≠v. CØ-c-samch-ÿ-bn¬ Hcp kaq-Zmbw as‰mcp kap-Zm-b-Øns‚ ta¬
B[n]Xyw ÿm]n-°p-∂n√ F∂p-d-∏p-h-cp-tØ-≠Xv {][m-\-am-Wv. CXp-sIm-≠mWv kmap-Zm-bnI ASn-ÿm-\-Øn-ep≈ Ah-Im-i-ßsf AwKo-I-cn-°p-I-sb-∂Xv \ΩpsS c-W-L-S\ \n¿_-‘-am-°n-bn-cn-°p-∂-Xv.
254
Indian Constitutionat Work
aX-k-ap-Zm-b-߃°v kz¥-ambn hnZym- ymk ÿm]-\-߃ ÿm]n-°p-∂-Xn\pw \S-Øn-s°m-≠p-t]m-Ip-∂-Xn-\p-ap≈ Ah-Imiw CØ-
c-Øn-ep≈ Hcp Ah-Im-i-am-Wv. AØcw ÿm]\-߃°vKh¨sa‚n¬ \n∂pw [\-k-lmbw kzoI-cn-°m-hp-∂-Xm-Wv.aXsØ hy‡n-bpsS kzImcy hnj-b-am-b√ C¥y≥ c-W-LS\
ImWp-∂-sX-∂mWv Cu hyh-ÿ-Iƒ kqNn-∏n-°p-∂-Xv.
atX-X-cXzw (Secularism)
aXsØ Hcp kzImcy hnj-b-am-bn- mWv atX-Xc cmjv{S-߃ Icp-Xp-∂-Xv. AXm-bXv aX-Øn\v s]mXp-hmtbm HutZym-Kn-I-amtbmAwKo-Imcw \¬Im≥ Cu cmjv{S-߃ Iq´m-°m-dn-√. C¥y≥
`c-W-L-S\ atX-X-c-a-s√-∂mtWm CXv A¿∞-am-°p-∂Xv? Hcn-°-ep-a-√.. C¥y≥ c-W-L-S\ BZyw "atX-Xcw' F∂ ]Zw D]-tbm-Kn-®n-s√-¶nepw C¥y≥ c-W-L-S\ F√m-bvt∏mgpw atX-X-c-
am-bn-cp-∂p. hy‡n kzmX-{¥yw, hy‡n-bpsS ]uc-Xzm-h-Im-i-߃F∂o aqey-ß-fpsS ]cnc-£-W-Øn-\mbn aXhpw cmjv{Shpw XΩn-ep≈ ]c-kv]c _ln-jvI-cWw F∂-XmWv apJy-[mc atX-XcXzw
AYhm ]m›mXy atX-X-cXzw A¿∞-am-°p-∂-Xv.
Cu ImcysØ°pdn-®v, \n߃ cmjv{Sob kn≤m-¥-Øn¬ IqSp-
X-embn ]Tn-°pw. CXmWv "]c-kv]cw _ln-jvI-cWw' (MutualExclusion) F∂ ]Zw A¿∞ am°p-∂-Xv cmjv{Shpw aXhpw H∂v
as‰m-∂ns‚ B`y¥c Imcy-ß-fn¬ CS-s]-SmsX amdn-\n¬°-Ww.aX-Øns‚ afi-e-Øn¬ cmjv{Sw CS-s]-S-cp-Xv, AXp-t]mseXs∂ cmjv{S-Øns‚ {]h¿Ø-\-ß-fntem \b-cq-]o-I-c-W-Øntem
aXw Hcp t{]c-I-i-‡n-bm-I-cp-Xv. a‰p-hm-°p-I-fn¬ ]d-™m¬]c-kv]c _ln-jvI-cWw F∂m¬ aXhpw cmjv{Shpw \n¿_‘-
ambpw th¿Xn-cn-°-s∏- n-cn-°-W-sa-∂m-Wv.
F¥mWv Cu I¿i\ hn`-P-\-Øns‚ e£yw? hy‡n-I-fpsS
kzmX{¥yw kwc-£n-°p-∂-Xn-\p-th-≠n-bm-Wn-Xv. kwL-SnX aX-߃°v klmbw \¬IpI hgn cmjv{S-߃ Ah t\c-sØ-bp-≈-Xn-t\-°mƒ i‡n-bm¿Pn-°p-∂-Xn-\v klm-bn-°p-∂p. hy‡n-
I-fpsS aX-]-c-amb Pohn-XsØ \nb-{¥n-°m≥ aX kwL-S-\-I-fm-cw- n-°p-tºmƒ, Ah¿°v ssZh-hp-ambn GXp-X-c-Øn-ep≈ _‘-amWv th≠-sX∂v \n¿t±-in-°p-tºmƒ, As√-¶n¬ Fßs\
{]m¿∞n-°-W-sa∂v \n¿t±-in-°p-tºmƒ, Xß-fpsS aX-kzm-X-{¥ysØ kwc-£n-°p-hm≥ B[p-\nI cmjv{SsØ kao-]n-°p-hm≥hy‡n-Iƒ°v km[n-°pw. Bb-Xn-\m¬, hy‡n-I-fpsS aX-kzm-
X{¥yw kwc-£n-°Wsa-¶n¬, cmjv{Sw aX-ÿm-]-\-ßsf klm-
Rm\m-cm-sW∂v Rms\-
t∏mgpw A¤p-X-s∏-Sp∂p
F\n°v [mcmfw hy‡n-Xz-
ß-fp-≠v. Fs‚ aX-]-c-amb
hy‡n-Xzw, Fs‚ `mjm-]-
c-amb hy‡n-Xzw, F\n°v
Fs‚ amXr-]-´-W-hp-ambn
_‘-ap-≠v, k¿tΔm-]-cn,
Rms\mcp hnZym¿∞n-bp-
amWv.
255
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
bn-°-cp-Xv. AtX kabw Xs∂ aX-Imcy-߃ Fßns\ ssIImcywsNø-W-sa∂v cmjv{Sw \n¿t±-in-°p-hm\pw ]mSn√. AØcw Imcy-߃°v
aX-kzm-X-{¥ysØ XS- -s∏Sp-Øp-hm≥ Ign-bpw. Npcp-°-Øn¬ Hcpcmjv{Sw aX-ÿm-]-\-ßsf klm-bn-°p-Itbm Ah-bpsS {]h¿Ø-\-ßsfXS- -s∏-Sp-Øp-Itbm sNø-cp-Xv. ]Icw Ah¿ ]c-kv]-c-samcp Iø-Iew
]men®p \n¬°p-I-bmWv sNtø-≠-Xv. CXmWv \ne-\n¬°p∂ ]m›mXyatX-Xc k¶¬∏w.
$ aX hn`m-K-ß-fpsS Ah-Im-i-߃
H∂m-a-Xm-bn, ap≥]p kqNn-∏n-®-Xp-t]m-se, hy‡n-I-fpsS CS-bn¬kaXzw F{X-tØmfw Bh-iy-am-bn-cn-°p-∂pthm A{X-tØmfw Xs∂
kmap-Zm-bnI ka-Xzhpw Bhiy-am-sW∂v \ΩpsS c-W-L-S-\m-in-ev]n-Iƒ AwKo-I-cn-®p. Hcp hy‡n-bpsS kzmX-{¥yhpw Bflm- n-am-\hpw Abm-fpsS kap-Zm-b-Øns‚ A¥- ns\ t\cn-´m{i-bn-®n-cn-
°p∂p F∂-Xm-Wn-Xns‚ Imc-Ww. Hcp kap-Zmbw as‰mcp kap-Zm-b-Øns‚ Iogn-em-hp-tºmƒ AXnse AwK-߃°pw Xmc-X-tay\kzmX{¥yw Ipd-hm-bn-cn-°pw. adn®v F√m kap-Zm-b-ßfpw Xpey-sa-
¶n¬, Ah¿°n-S-bn¬ B[n-]-Xy-an-s√-¶n¬ AXnse AwK-߃s°√mw ]Z-hnbpw Bflm- n-am-\hpw kzmX-{¥y-hpap-≠m-bn-cn°pw.Aß-s\, C¥y≥ c-W-L-S\ F√m aX-k-ap-Zm-b-߃°pw kz¥-ambn hnZym- ymk ÿm\-]-\-߃ XpS-ßp∂Xn\pw \S-Øn-s°m-≠p-
t]m-hp-∂-Xn-\p-ap≈ Ah-Im-i-߃ {]Zm\w sNøp-∂p. C¥y-bn¬aX-kzm-X-{¥y-sa-∂-Xp-sIm≠v A¿∞-am-°p-∂Xv, hy‡n-I-fp-sSbpwkap-Zm-b-ß-fp-sSbpw aX-kzm--{¥y-sa-∂m-Wv.
$ cmjv{S-Øns‚ CS-s]-Sp-hm-\p≈ A[n-Imcw
c≠m-a-Xm-bn, C¥y-bn¬ aXhpw c-W-Iq-Shpw XΩn-ep≈ th¿Xn-cnhv
F∂-Xns‚ A¿∞w ]c-kv]c _ln-jvI-c-W-sa-∂-√. F¥p-sIm-≠m-Wn-ßs\? ImcWw aX-Øns‚ AwKo-Im-c-ap≈ AbnØw t]mep≈BNm-c-߃ hy‡n-bpsS A¥- n\pw Aflm-`n-am-\-Øn\pw £X-
ta¬∏n®n- p-≠v. hfsc Bg-Øn¬ thcp-∂n-bXpw F√m-bn-SØpw hym]n-®p-In-S-∂n-cp-∂-Xp-amb CØcw BNm-c-ßsf \n¿Ωm¿÷\w sNø-W-sa-¶n¬ cmjv{S-Øns‚ {Inbm-flI CS-s]-S-ep-Iƒ IqSntb Xocp. aX-
Øns‚ Imcy-Øn¬ CS-s]-S-Ww. CØcw CS-s]-S-ep-Iƒ F√m-bvt∏mgpw \ntj-[m-fl-I-a-√. aX-ÿm-]-\-߃ \S-Øp∂ hnZym- ymkÿm]-\-߃°v [\-k-lmbw \¬In cmjv{Sw Cu aX-k-ap-Zm-b-ßsf
klm-bn-t°-≠-Xp-≠v. Aß-s\, aX-ß-fpsS GXp Xc-Øn-ep≈{]h¿Ø-ß-fmWv kzmX{¥yw, kaXzw XpS-ßnb aqey-ßsf ]cn-t]m-£n-∏n-°p-∂-sX∂v a\- n-em-°n, AXns‚bSn-ÿm-\-Øn¬ aX kap-
Zm-b-ßfpsS {]h¿Ø-\-ßsf klm-bn-°p-hmt\m XS-bp-hmt\m cmjv{S-
Ch¿ Rßsf
cmjv{Sobkn≤m¥w
]Tn-∏n°m≥ XpS-
ßntbm?
256
Indian Constitutionat Work
Øn\v Ign-bpw. C¥y-bn¬, aXhpw cmjv{Shpw XΩn-ep≈ hn`-P\wF∂Xns‚ A¿∞w ]c-kv]cw _ln-jvI-c-W-sa-∂√ adn®v c≠p Iq´cpw
XΩn-ep≈ "XXzm-[n-jvTn-X-amb AI¬®' (Principled distance) -sb-∂mWvAXn-ep-]-cn-bmbn Cu hn -P\w Hcp k¶o¿Æ-amb Bi-b-am-Wv. F√maX-ß-fn¬ \n∂pw AIew ]men-°p-hmt\m adn®v aX-Im-cy-ß-fn¬ CS-s]-
Smt\m cmjv{SsØ CX-\p-h-Zn-°p-∂p. AXp sIm≠p Xs∂ aX-Øns‚Imcy-Øn¬ CS-s]-Sp∂XmtWm CS-s]-Sm-Xn-cn-°p-∂-XmtWm kzmX{¥ywkaXzw kmaq-ly-\oXn F∂n-hsb t{]m¬km-ln-∏n-°p-∂-Xn\v klm-b-I-
c-sa∂v t\m°n CS-s]-Smt\m CS-s]-Sm-Xn-cn-°p-hmt\m B cm-jv{S-Øn\vkm[n-°pw.
\mw CXp-hsc \ΩpsS cW LS-\-bpsS aq∂v apJy-k-hn-ti-j-X-I-fm-Wv ]cn-
tim-[n-®-Xv. Chsb \ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS t\ -ß-fmbpw \ap°v
ImWp-hm≥ km[n-°pw.
$ H∂m-a-Xm-bn, \ΩpsS c-W-L-S\ DZmc hy‡n-hm-Z-Øns‚ cq]-
ßsf i‡n-s∏-Sp-Øp-Ibpw ]p\¿ \n¿Ωn-°p-Ibpw sNøp-∂p.CsXmcp {][m\ t\´w Xs∂-bmW,v ImcWw kmaq-Zm-bnI aqey-߃ ]e-t∏mgpw hy‡n-bpsS kzbw c-Wm-h-Im-i-tØmSv \nkw-
K-Xtbm i{Xp-Xtbm ImWn-°p∂ kmaq-lnI ]›m-Ø-e-Øn-emWv c-W-L-S\ CXv sNbvXn-cn-°p-∂-Xv.
$ c≠m-a-Xmbn hy‡n kzmX-{¥y-Øn\v bmsXmcp tIm´hpw
hcmsX kmaqly \oXn F∂ XXzw \ΩpsS `c-W-L-S\Db¿Øn-∏n-Sn-°p-∂p. PmXn ASn-ÿm-\-s∏-Sp-Øn-bp≈ A\p-Iq-em-flI \S-]Sn ]≤-Xn-I-tfm-Sp≈ \ΩpsS `c-W-L-S-\-bpsS
{]Xn-_-≤X ImWn-°p-∂Xv kmaqly \oXn Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-Xn¬ a‰p cmjv{S-ß-tf-°mƒ C¥y Gsd- ap-ºn-em-sW-∂mWv.Ata-cn-°-bn¬ A\p-Iq-em-flI \S-]Sn ]≤-Xn-Iƒ 1964 se ]uc-
hm-Imi {]ÿm-\-tØm-sSm-∏w, AXm-bXv CØcw ]≤-Xn-IƒC¥y≥ c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-b-Xn\p tijw GI-tZiwc≠p Zi-I-߃ Ign-™m-Wv, Bcw-`n-°p-∂Xv F∂p≈
hkvXpX B¿s°-¶nepw hnkva-cn-°p-hm≥ Ign-bptam?$ aq∂m-a-Xm-bn, B¥-cnI h¿Kob kwL¿j-ßfpsS ]›m-Ø-e-Øn¬,
{Kq∏-h-Im-i-ß-tfm-Sp≈ {]Xn-_-≤X `c-W-L-S\ Db¿Øn-∏n-Sn-°p∂p.
\mep Zim-_vZ-߃°p-tijw _lp kmwkvIm-cn-IX F∂-dn-b-s∏-Sp∂sh√p-hn-fnsb t\cn-Sp-hm≥ c-W-L-S\m inev]n-Iƒ Xøm-dm-bn-cp∂p F∂m-WnXv kqNn-∏n-°p-∂-Xv.
km¿h-{XnI thm -h-Imiw
`c-W-L-S-\-bpsS a‰p c≠v apJy khn-ti-j-X-Iƒ IqSn AXns‚ t\´-ambn]cn-K-Wn-°mw. H∂m-a-Xm-bn, km¿h-{XnI thm -h-Im-i-tØm-Sp≈ \ΩpsS c-
W-L-S-\-bpsS {]Xn-_-‘X Hcp sNdnb t\´-a-√. {]tXy-In®v i‡-amb
aX-hp -ambn _‘-s∏´
Imcy-ßsf \nb-{¥n-°p-
hm≥ cmjv{S-Øn\p Ign-
bptam C√tbm F∂v F\n-
°-dn-bm≥ B{K-l-ap-≠v.
A√mØ ]£w bmsXmcp
aX-]-cn-jvI-c-Whpw D≠m-hp-
I-bn√
257
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
P\m-[n-]Xyw \ne-\n-∂n-cp∂ ]m›mXy cmPy-ß-fn¬t∏mepwhfscbSpØ Ime-ØmWv kv{XoIƒ°pw sXmgn-em-fn-Iƒ°pw
thm-´-h-Imiw \evInb-sX-∂n-cn-s°, Bg-Øn-ep-d®Xpw \o°wsNøpI Akm-[y-sa∂p ]cs° hniz-kn®ncp-∂-Xp-amb D®\o-N-Xz-߃ \ne \n∂n-cp∂ C¥y-bn¬ km¿h-{XnI thm´-h-Imiw
apsº \S-∏m-°n-sb-∂Xv c-W-L-S-\-bpsS henb t\´w Xs∂-bm-Wv.Hcp cmjv{S-sa∂ Bibw cmPysØ {]am-Wn-am-cpsS (Elite) CS-
bn¬ thcq-∂n-b-t∏mƒXs∂ P\m-[n-]Xy c-W-Iq-S-sa∂ Bi-bhpw AXns\ ]n¥p-S¿∂p-h-∂p. Aßs\ kaq-l-Ønse F√mAwK-ß-fp-sSbpw C—-bpsS ASn-ÿm-\-Øn-ep≈ Hcp cmjv{Sob
hyh-ÿsb C¥y≥ tZio-bX F√m-bvt∏mgpw hn`m-h\wsNbvXpt]m∂p. km¿h-{XnI thm -hm-Im-i-sa∂ Bibw C¥y≥tZiobXbpsS apJy LS-I-ambn F√m-bvt∏m-gp-ap-≠m-bn-cp-∂p.
C¥y-s°mcp c-W-L-S\ Xøm-dm-Ip-hm-\p≈ BZy A\u-tZym-KnI {ia-am-bn-cp∂p C¥y≥ c-W-L-S\m _n¬ (1895). GsXmcp]uc-\pw, AXm-bXv C¥y-bn¬ P\n-°p∂ GsXm-cmƒ°pw cmPy
Imcy-ß-fn¬ ]s¶-Sp-°p-hm\pw k¿°m¿ ]Z-hn-Iƒ hln-°p-∂-Xn-\p-ap≈ Ah-Im-i-ap-s≠∂v Cu _n√ns‚ krjvSmhv {]kvXm-hn-®n-´p-≠v. 1928˛se tamØn-em¬ s\lvdp dnt∏m¿´pw ]uc-Xz-
Øns‚ Cu [mc-Wsb Bh¿Øn®p ÿncoI-cn-°p-∂p. 21 hb v]q¿Øn-bmb kv{Xo°pw ]pc-pj\pw {]Xn-\n[n k`-I-fn-te°vAs√-¶n¬ ]m¿e-sa‚n-te°v thm -h-Im-i-Øn\v A¿l-X-bp-≠∂v
Cu dnt∏m¿ v Bh¿Øn®p {]Jym-]n-®p. Aß-s\, km¿h-{XnIthm -h-Im-isØ cmjv{S-Øns‚ C—sb icn-bmbn {]I-Sn-∏n-°p∂G‰hpw {][m-\-s∏- Xpw \nb-am-\p-kr-X-hp-amb am¿K-ambn hfsc
t\csØ apX¬ IW--°m-°-s∏-Sp-∂p.
s^U-d-enkw (Federalism)
c≠m-a-Xm-bn, PΩp-Im-ivao¿ (A\p-t-OZw 370) hS°p Ing-°≥
kwÿm-\-߃ (A\p-t—Zw 371) F∂n-h-sb kw_-‘n® A\p-t-O-Z-߃ Ah-X-cn--∏n-°p-∂-Xn-eqsS `mKnI s^U-d-enkw(Assymmetric Fedralism) F∂ hfsc {][m-\-s∏´ Hcm-i-b-amWv
C¥y≥ `c-WLS\ Dt±-in-°p-∂-Xv. Hcp i‡-amb tI{μKh¨sa‚ns\ c-W-L-S\ kqjvSn-®p-s≠∂v s^U-d-enkw F∂A≤ym-b-Øn¬ \mw I≠p. F∂m¬, C¥y≥ c-W-L-S-\bv°v
Cu GIm-bØ ]£-]mXw (Unitary Bias) D≠m-bn pw Htc s^U-td-j-\nse hyXykvX kwÿm-\-ß-fpsS \nb-a-]-c-amb ]Z-hn-bnepw khn-ti-jm-[n-Im-c-ß-fnepw c-W-L-S-\-bn¬ Dƒt®¿Ø
"Hcp a\p-jy≥, Hcp thm´v
F∂ XXzw X¿°-ß-fn-
√msX AwKo-I-cn-°-s∏´p
F∂ hkvXpX A`n-am-\m-
¿l-amb Hcp Imcy-am-Wv.
a‰p ]e-cm -Py -ß-fnepw
kv{XoIƒ thm´-h-Im-i-
Øn\p th≠n t]m-cmtS≠n
h∂p F∂Xv kXy-at√?
258
Indian Constitutionat Work
hyXym-k-ß-fp-≠v. Ata-cn-°≥ s^U-d-en-k-Øn¬ \n∂v hyXy-kvX-amWv C¥y≥ s^Ud-enkw. C¥y≥ s^Utd-j-\nse Nne {]tZ-i-
ß-fpsS {]tXyI Bhiy-ßsf \nd-th-‰p-∂-Xn-te-°mbn B {]tZ-i-ß-fp-ambn Hcp hninjvS _‘w As√-¶n¬ Aß-s\-bp≈ {]tZ-i-߃°p{]tXyI ]Zhn \evIp-hm≥ BZyta Xs∂ c-W-L-S\m \n¿amW kanXn
Xocp-am-\n-®p. DZm-l-c-W-Øn-\v, c-W-L-S-\-bpsS 370 A\p-t-OZ {]Imcwkzbw c-Wm-h-Imiw kwc-£n-°m-sa∂ Dd-∏ns‚ ASn-ÿm-\-Øn-emWvPΩp-Im-ivao-cns‚ C¥y≥ bqWn-b-\n-te-°p≈ {]th-i-\w. kz¥w c-
W-L-S-\-bm¬ cn-°-s∏-Sp∂ C¥y-bnse GI kwÿm-\-am-Wn-Xv. AXp-t]mse 371 A A\p-t-OZ {]Imcw hS-°p-In-g-°≥ kwÿm-\-amb \mKm-em‚n\pw {]tXyI ]Zhn e`n-®p. \mKm-em‚n¬ apºv \ne-\n-∂n-cp∂
\nb-a-߃°v AwKo-Imcw \¬Ip-sa∂pw IpSn-tb‰w \nb-{¥n®v B P\-X-bpsS Xt±-inb hy‡nXzw kwc-£n-°p-sa∂pw Dd∏p \¬Ip∂p. a‰p]e kwÿm-\-ßfpw CØ-c-Øn-ep≈ {]tXyI hyh-ÿ-I-fpsS KpW-
t`m-‡m-°-fm-Wv. C¥y≥ c-W-L-S\ {]Imcw CØcw hyXykvX ]cn-K-W-\-Iƒ \evIp-∂-Xn¬ sXs‰m-∂p-an-√.`c-W-L-S-\-bn¬ FgpXn h®n- n-s√-¶nepw C¥y Cs∂mcp _lp- mjm
s^U-td-j-\m-Wv. {][m\ `mjm {Kq∏p-I-sf-sb√mw cmjv{So-b-ambnAwKo-I-cn-°p-Ibpw F√m-h-scbpw Xpey-ambn IW-°m-°p-Ibpw sNøp-∂p. Aßs\ C¥y-bpsS P\m-[n-]Xy mjm s^U-d-enkw sFIy-
hm-Z-ß-sfbpw kwkvIm-cnI sshhn-[y-ß-fpsS AwKo-Im-c-Øn-\p-th-≠n-bp≈ hmZ-ß-sfbpw ka-\zbn-∏n-®p. ]c-kv]c ]qc-I-ß-fmb hnhn[kzXzß-fpsS {]h¿Ø-\sØ A\p-h-Zn-°p∂ i‡-amb Hcp cmjv{Sob
t]m¿°fw \ne-hn-ep-≠v.
km[m-c-W-°m-cn-ep≈ henb hnizm-kw,
P\m-[n-]Xy `c-W--Øns‚ BXy---¥nI
hnPbw, {]mb-]q¿Øn thm -h-Im-i-Øns‚
ASn ---ÿ--m ---\ ---Øn -ep≈ P--\m ---[n --]Xy
Kh¨sa‚ns‚ cq]o-I-cWw, A`n-hr-≤n-bp-
≠m--°p-sa∂ ]q¿Æ hnizmkw F∂n-h-bpsS
ASn-ÿm-\-Øn-emWv {]mb-]q¿Øn thm -
h-Im--i---sa∂ XXzsØ `c-W-L-S-\m-
\n¿ΩmW kanXn kzoI-cn-®-Xv.
A√Sn IrjvW-kzman Aø¿, CAD, Vol XI P. 835, 23 Nov. 1949.
259
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
tZiob kzXzw (National Identity)Aßs\ `c-W-L-S\ Hcp s]mXp tZiob kzXzsØ \nc-¥-c-ambn _e-s∏-Sp-Øp-∂p. tZiob kzXz-tØm-sSm-∏w. {]mtZ-inI kzXz-ß-sfbpw \ne-\n¿Øp-hm≥ Fß-s\-bmWv C¥y {ian-°p-∂-sX∂v s^U-d-enkw F∂
A≤ym-b-Øn¬ \mw ]Tn-®n- p-≠v. Cu t]mXp-hmb tZiob kzXzw hnhn[`mjm kzXz-ß-tfmSpw aX kzXz-ß-tfmSpw tN¿®-bn-√m-Ø-X√ F∂v ta¬]-d-™n-cn-°p-∂-Xn¬ \n∂pw hy‡-am-Wv. C¥y≥ c-W-L-S\ Cu hyXykvX
kzXz-ßsf k¥p-en-X-am-°p-hm≥ {ian-®p. F∂n-cp-∂m-epw, Nne kml-N-cy-ß-fn¬ s]mXp kzXz-Øn\v `c-W-L-S\ ap≥K-W\ \¬Ip-∂p. `c-W-L-S\ \ncm-I-cn® aXm-[n-jvTnX {]tXyI \ntbm-PIafi-e-߃ F∂ k{º-
Zm-b-sØ-°p-dn-®p≈ kwhm-Z-ß-fn¬ CXv hy‡-am°nbn´p-≈-Xm-Wv.hyXykvX aX kap-Zm-b-߃°n-S-bn¬ kv]¿≤ hf-cp-sa-∂-Xp-sImt≠m AX-s√-¶n¬ tZiob sFIysØ Xmdp-am-dm-°p-sa-∂-Xp-sImt≠m A√ aXm-[n-
jvTnX {]tXyI \ntbm-PI afi-e-߃ F∂ k{º-Zmbw \ncm-I-cn-°-s∏-´X.v adn-®v AXv Btcm-Ky-]-c-amb tZiob Pohn-XsØ A]-I-S-s∏-Sp-Øp-sa-∂-Xn\memWv. _e-{]-tbm-K-Øn-eqsS sFIyw ÿm]n-°p-∂-Xn-\p-]-Icw
tUm. Awt_-ZvI-dpsS lrZ-b-e-£y-am-bn-cp∂ kmtlm-Z-cy-sa∂ Bi-b-Øns‚ ÿm]-\-Øn-\m-bmWv \ΩpsS c-a-L-S\ {ian-®-Xv. k¿Zm¿ ]t´¬]d-™-Xp-t]m-se, "GI-k-aql' cq]o-I-c-W-am-bn-cp∂p `c-W-L-S-\-bpsSe£yw.
{]h¿Ø\ kw_-‘-amb t\´-߃ (Procedural Achievments)Cu A©p {][m\ khn-ti-j-X-Iƒ Hcp {]am-W-sa∂ \ne-bn-ep≈ c-W-L-S-\-bpsS t\ -ß-fmbn hnti-jn-∏n°-s∏-Sp-∂p. F∂n-cp-∂mepw CXn-\p-]p-dsa {]h¿Ø\ kw_-‘-amb Nne t\ -߃IqSn C¥y≥ c-W-L-S-\-bv°p-≠v.$ H∂m-a-Xmbn C¥y≥ c-W-L-S\ cmjv{Sob N¿®Ifn-ep≈ hnizm-kw
{]Xn-^-en-∏n-°p-∂p. `c-W-L-S\m \n¿amW kanXn-bn¬ ]e {Kq∏p-
Iƒ°pw Xmev]-cy-߃°pw th≠{X {]mXn-\n[yw e`n-®n√ F∂Xv\ap-°-dn-bmw. F∂m¬, c-W-L-S-\m-in-ev]n-Iƒ Ign-bp-∂{X Imcy-ß-ƒ Ah-cpsS kao-]-\-ß-fn¬ Dƒt®¿°-W-sa∂v B{K-ln®p F∂mWv
`c-W-L-S\ \n¿ΩmW ka-nXn-bnse kwhm-Z-߃ kqNn-∏n-°p-∂-Xv. \ne-hn-ep≈ ap≥K-W-\-Isf hy‡-amb Imc-W-ß-fp-s≠-¶n¬ ]pXp-°p-hm≥ P\-߃ Xøm-dm-bn-cp∂p F∂-XmWv Cu Xpd∂ kao-]\w kqNn-
∏n-°p-∂-Xv. Npcp-°-Øn¬, hy‡nXmev]-cy-ß-fpsS ASn-ÿm-\-Øn-e√adn®v Nne hy‡-amb Imc-W-ß-fpsS ASn-ÿm-\-Øn-emWv Xocp-am-\-߃ ssIs°m-≠-sX∂v CXv kqNn-∏n-°p-∂p. hntbm-Pn-∏p-I-fn-sebpw
F\n°v CjvS -s∏´p! \ΩpsS`c-W-L-S\ A\p-I-c-W-am-sW∂vBcmWv ]d -™Xv? F√m"IS-sa-SpØ' Z¿i-\-ß-fnepw \mw\ΩpsS kz¥-amb Hcp ap{Z ]Xn-∏n-®p- p-≠v.
260
Indian Constitutionat Work
FXn-c- n-{]m-b-ß-fn-sebpw {Inbm-flI aqey-ßsf AwKo-I-cn-°p-hm-\p≈
a\ v c-W-L-S\m inev]n-Iƒ°p-≠m-bn-cp-∂p-sh∂pw CXv kqNn∏n-°p-∂p.
$ c≠m-a-Xm-bn, `c-W-L-S\ ho´p-ho-gvN-bp-sSbpw Dƒs°m-≈-en-s‚bpw
Aflm-hns\ {]Xn- -en-∏n-°p-∂p. hn´p-ho-gvN, Dƒs°m-≈¬ F∂o hm°p-Iƒ Ft∏mgpw hnk-Ω-X-Øns‚ `mK-ambn ImW-cp-Xv. F√m hn´p-ho-gvN-Ifpw tami-am-b-X-√. apey-ap≈ F¥n-s\-sb-¶nepw kzm¿∞-Xm-ev]-cy-߃°p-th-≠n _en-I-gn-s®-¶n¬, kz`m-hn-I-ambn \Ωƒ sX‰mbXc-Øn¬ho´p-hogvN sNbvXn- p-≠v. F∂m¬, Cu aqeysØ kwc-£n-°p-∂-Xn-\p-th≠nas‰m-cp- aq-eysØ mKn-I-ambn _en-I-gn-t°-≠-Xn-s\, {]tXy-In®v ka≥am-cm-b-h-cpsS Xpd∂ N¿®-bn-epsS Dcp-Øn-cn-™p-h∂ hn´q-ho-gvN-bpsS ASn-ÿm-\-Øn-ep≈Xns\, FXn¿°p-hm-\m-In-√. F√m aqey-ß-sfbpw ]q¿Æ-ambn Dƒs°m-≈n-°p-∂-Xn¬ \ΩpsS c-W-L-S-\m-in-ev]n-Iƒ°m-bn√ F∂p\ap°v hne-]n-°m≥ km[n-°pw. F∂m¬ F√m {][m-\-s∏´ aqey-ß-fp-sSbpwIpsd-sb-¶nepw hi-߃ c-W-L-S-\-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-b-Xn\v c-W-L-S\minev]n-Iƒ [m¿ΩnI A`n-\-μ\w A¿ln-°p-∂p. IqSmsX {][m\ hnj-b-ßsf kw_-‘n® Xocp-am-\-sa-Sp-°m≥ thms -Sp-∏n\p ]Icw ka-hmbw F∂Bi-b-tØm-Sp≈ c-W-L-S-\m-in-ev]n-I-fpsS {]Xn-_-≤X [m¿an-I-ambn A`n-
\-μ\w A¿ln-°p-∂p.
hna¿i-\-߃
C¥y≥ c-W-L-S\ [mcmfw hna¿i-\-߃°p hnt[-b-am-sW-¶nepw AXn-
se aqs∂Æw Npcp°n {]Xn-]m-Zn-°mw. H∂m-a-Xm-bn AXv HXp-°-an-√m-Ø-Xm-Wv, c≠m-a-Xm-bn AXv {]mXn-\n-[y-an-√m-Ø-XmWv aq∂v, AXv \ΩpsS kml-N-cy-ß-fp-ambn s]mcp-Ø-s∏-Sp-∂-X-√.
F∂m¬ `mhn-bn¬, `qcn-]£w,
\yq\-]-£w, F∂n-ßs\ Cu
cmPy-Øp≈ hyXym-k-ßsf
F√m-hcpw ad-°p-hm\pw AXm-
bXv C¥y-bn¬ Hcp H‰ kaq-
lw....
k¿Zm¿ ]t´¬, CAD, Vol. VIII, P. 272, 25 May 1949.
261
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
Hcp cmPy-Øns‚ apgp-h≥ c-W-L-S-\bpw HXpßnb H‰ {]am-W-Øn-\p-≈n-em-bn-cn-°p-W-sa∂ k¶-ev]-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn-ep-≈-XmWv
C¥y≥ c-W-L-S\ HXp-°-an-√m-Xm-sW∂ hna¿i-\w. F∂m¬, Ata-cn-°-t∏m-ep≈ HXp-ßnb c-W-L-S-\-bp≈ cmPy-ß-fpsS Imcy-Øn¬t∏mepwCXv kXy-a-√. bYm¿∞-Øn¬ Hcp cmPy-Øns‚ c-W-L-S\ Xncn-®-dn-b-
s∏-tS-≠Xv Hcp HXp-°-ap≈ {]am-Whpw `c-W-L-S\m ]Z-hn-bp≈ a‰vFgp-X-s∏´ {]am-W-ßfpw tN¿∂m-Wv. AXm-b-Xv, HXp-°-ap≈ H‰ {]am--W-Øn\p shfn-bn-embn {][m-\-s∏´ c-W-L-S\m {]kvXm-h-\-Ifpw {]tbm-
K-ßfpw ImWp-hm≥ km[n-°pw. F∂m¬ C¥y-bpsS Imcy-Øn¬, CØ-c-Øn-ep≈ hni-Zmw-i-߃, {]tbm-K-߃ {]kvXm-h-\-Iƒ F∂nh Hcp{]am-W-Øn¬ Xs∂ Dƒs°m-≈n-®n-cn-°p-∂p. Cu Imc-W-Øm¬ C¥y≥
`c-W-L-S\ Ipd-®-[nIw hep-∏-ap-≈-Xmbn Xo¿∂p. DZm-l-c-W-Øn-\v, sXc-s™-Sp∏v IΩn-j≥, knhn¬ k¿Δokv IΩo-j≥ F∂n-hsb kw_-‘n®hIp-∏p-Iƒ ]e-cm-Py-ß-fnepw c-W-L-S\ F∂ {]am-W-Øn-\p-≈n¬ C√.
F∂m¬ C¥y-bn¬ Cu hI Imcy-ß-sf√mw c-W-L-S\m {]am-W-Øm¬Xs∂ ssIImcyw sNø-s∏-Sp-∂p.`c-W-L-S-\sb kw_-‘n® c≠m-asØ hna¿i\w AXv {]mXn-\n-[y-an-
√m-ØXm-sW-∂m-Wv. c-W-LS\m \n¿ΩmW kanXn Fß-s\-bmWv cq]o-I-cn-°-s∏-´-sX∂v \n߃ Hm¿°p-∂pt≠m? A°m-eØv {]mb-]q¿Ønthm -h-Imiw A\p-h-Zn-®n-cp-∂n-s√∂v am{X-a√ c-W-L-S\m \n¿amW kan-
Xn-bn-te°v Xnc-s™-Sp-°-s∏- -h-cn¬ qcn-]-£ AwK-ßfpw kaq-l-Ønseapt∂m° hn`m-K-ß-fn¬s∏ -h-cm-bn-cp-∂p. Cu Imcyw \ΩpsS c-W-L-S-\sb {]mXn-\n-[y-an-√m-ØXv B°p-∂pt≠m?
ChnsS {]mXn-\n-[y-Øns‚ c≠p LS-I-ßsf \mw th¿Xn-cn-°Ww˛ H∂v "kzc-' (voice) sa∂pw at‰-Xv "A`n-{]mb--sa∂pw hnfn-°-s∏-Sp-∂p.{]mXn-\n-[y-Øns‚ "kzc' sa∂ LSIw {][m-\-s∏´XmWv. P\-߃ AwKo-
I-cn-°-s∏-tS-≠Xv Ah-cpsS {]am-Wn-am-cpsS mj-bn-e√ adn®v Ah-cpsSkz¥w `mj-bnepw AYhm kzc-Øn-ep-am-Wv. Cu ]d-™-Xns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ \mw `c-W-L-S-\sb t\m°p-I-bm-sW-¶n¬ Xo¿®-bmbpw
\ΩpsS c-W-L-S\ {]mXn-\n-[y-an-√m-ØXm-Wv. Imc-Ww, c-W-L-S\m\n¿amW kan-Xn-bn-te°v AwK-ßsf Xnc-s™-Sp-ØXv km¿h-{XnI thm -h-Im-i-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn-e√ adn®v \nb{¥nX thm´-h-Im-i-Øn-eq-
sS-bm-Wv. F∂m¬ {]mXn-\n-[y-Øns‚ c≠m-asØ LSIw \mw ]cn-tim-[n-°p-tºmƒ c-W-L-S\-bv°v {]mXn-\n-[y-an-√mbva ImWp-hm≥ km[n-°n-√. c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn-bn¬ F√m-tIm-Wp-I-fn¬ \n∂p-ap≈
A`n-{]m-b-߃°pw {]mXn-\n[y-ap-≠m-bn-cp∂p F∂p≈ Ah-Im-i-hmZwAXn-i-tbm-‡n-bm-sW-¶nepw Cu Ah-Im-i-hmZw mKn-I-am-sb-¶nepw icn-bm-Wv. c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn-bn¬ \S∂ kwhm-Z-ß-sf-°p-dn®v
\mw hmbn-°p-I-bm-sW-¶n¬ hnim-e-amb A`n-{]m-b-ßfpw hnj-b-ßfpw
`c-W-L-S-\-b p s Sÿ m ] \cq]-tc-J-bn-ep≈ hn´p-ho -g vNIsfRm≥ a\- n-em -°p -∂p ,F∂m¬ ]c-kv]c hncp-≤-amb XXz-ßsf Fßs\ c-W-L-S - \ - b n ¬Dƒs°m-≈n-° p - h m ≥Ignbpw?
262
Indian Constitutionat Work
AXn¬ \ap°v ImWp-hm≥ km[n-°pw. c-W-L-S\m \n¿amW kan-Xn-bnseAwK-߃ Db¿Ønb hnj-b-߃ Ah-cpsS hy‡n-]-c-amb kmaq-lnI DXvI-
WvT-I-fpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ am{X-am-bn-c-p∂n√ adn®v hnhn[ kmaq-lnI hn`m-K-ß-fpsS Xm¬]-cy-ßfpw Bi-¶-Ifpw ASn-ÿm-\-am°n IqSn-bm-bn-cp-∂p.GsXmcp sNdnb ]´-W-Øn-s‚bpw tI{μ-`m-KØv c-W-L-S-\-bpsS ]I¿∏v
ssIbn-te¥n \n¬°p∂ tUm. Awt_-ZvIdpsS {]Xna ImWm-sa-∂Xv bmZr-›n-I-amtWm? At±-l-Øn-\p≈ {i≤mRvPen-°-∏pdw CXv kqNn-∏n-°p-∂Xv,`c-W-L-S\ ZfnXv P\-hn-`m-K-ß-fpsS ]e A`n-em-j-ß-sfbpw {]Xn-^-en-
∏n°p∂p F∂ B P\-hn- m-K-Øns‚ tXm∂-en-s\-bm-Wv.]m›mXy c-W-L-S-\-I-fn¬ \n∂v A\p-t-O-Z-߃ Hs∂m-∂mbn IS-sa-Sp-Ø,C¥y≥ P\-X-bpsS kwkvIm-cnI [m¿ΩnIXbp-ambn _‘-an-√m-Ø, Xo¿Øpw
sshtZ-in-I-amb Hcp {]amWamWv C¥y≥ c-W-L-S\ F∂-XmWv Ah-km\hna¿i-\w. Cu Btcm-]Ww ]e Bfp-Ifpw ]e-t∏mgpw D∂-bn-®n- p-≠v. c-W-L-S\m \n¿ΩmW kan-Xn-bn¬t∏mepw Cu DXvI-WvTsb {]I-Sn--∏n-°p∂
Nne i_vZ-߃ Db¿∂n- p-≠v.
Cu Btcm-]Ww F{X-am{Xw kXy-amWv?
C¥y≥ c-W--- L-S\ B[p-\n-Ihpw mKn---I-ambn ]m›m-Xy-hp-am-sW-∂p-≈Xv
kXy-am-Wv. H∂mw A-[ym-b-Øn¬ \mw ]´n-I-s∏Sp-Ønb \ΩpsS `c-W-LS\ "ISsa-SpØ' Dd-hn-S-ßs--f°pdn®v \n߃ --- Hm¿°p-∂pt≠m? F∂m¬CsXmcp A‘-amb IS-sa-Sp-°¬ A√m-bn-cp-s∂∂pw AtX A≤ym-b-Øn¬
\n߃ I≠p. CXv \qX-\-amb IS-s--a-Sp-°-em-bn-cp-∂p. IqSm-sX, Cu IS--sa-Sp∏v Hcn-°epw C¥y≥ c-W-L-S-\sb ]q¿Æambpw sshtZ-inI kz`m-h-ap-≈-Xm-°bn√ F∂ Imcyw \mw ImWp-hm≥ t]mIp-I-bm-Wv.
H∂m-a-Xm-bn, ]e C¥y-°mcpw B[p-\nI Nn¥m-co-Xn-Isf kzoI-cn-°p-I-am-{X-a-√ sNbv-XXv adn®v Ahsb Ah-cpsS kz¥-am-°p-Ibpw sNbvXp.kz¥w ]mc-º-cy-Ønse ]pgp-°p-Øp-Iƒs°-Xn-sc-bp≈ FXn¿∏ns‚ Hcp
cq]-sa∂ \ne-bn-emWv ]m›m-Xy-h¬°-c-WsØ Ah¿ I≠-Xv. dmwtaml≥ tdmbn Bcw- n® Cu {]h-WX Zfn-X¿ C∂pw XpS-cp-∂p. hmkvX-h-Øn¬ 1841 ¬ Xs∂, hSs° C¥y-bnse Zfn-X¿ ]pXn-b-Xmbn D≠mb \nba
hyh-ÿsb bw-Iq-SmsX D]-tbm-Kn-°p-Ibpw Ah-cpsS P∑n-am¿s°-Xnschyh-lm-c-߃ \S-Øp-Ibpw sNbvXp F∂p ImWmw. AXn-\m-¬, Xß-fpsSA`n-am-\-sØbpw \oXn-sbbpw kw_-‘n® tNmZy-ßsf t\cn-Sp-hm-\mbn c-
W-L-S-\-sb∂ B[p-\nI \nb-a-Øns‚ ]pXnb tcJsb P\-߃ e-{]-Z-ambn Gs‰-SpØp F∂v ]d-bmw.
c≠m-a-Xm-bn, ]m›mXy A[p-\n-IX, Xt±-inb kwkvIm-c-ß-fp-ambn CS-
]-gIn XpS-ß-nb-t∏mƒ {Inbm-flI A\p-cq-]o-I-c-W-Øn-eqsS k¶-c-kw-kvImcw t]mse Ft¥m H∂v Bhn¿`-hn-°p-hm≥ XpS-ßn. Cu ]pXnbk¶c kwkvImcw ]m›mXy B[p-\n-I-X-bn¬ \n∂pw Xt±-inb kwkvIm-c-
Xo¿®-bmbpw!CXt√ \mwH∂m-a-≤ym-b-Øn¬ ]Tn-®Xv?kaq-l-ØnseF√m hn`m-K-߃°pw `c-W -L -S -\ -b p -ambn tN¿∂p-t]m -I p -hm≥X° km[p -hmb HcpImcWw Ds≠-∂Xv?
263
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
ß-fn¬ \n∂pw hn`n-∂-am-bn-cp-∂p. ]m›mXy B[p-\n-I-X-sbbpw Xt±-inb]mc-ºcy kwkvIm-c-ß-sfbpw ]pd-¥-≈nb Cu ]pXnb {]Xn-`m-k-Øn\vas‰m-cp-Xcw _Z¬ B[n-\p-I-X-bpsS kz`m-h-ap-≠m-bn-cp-∂p. kz¥w qX-Ime
BNm-c-ß-fn¬ \n∂v sI´p-s]m- n®v ]pdØp NmSp-∂-Xn-\p-th-≠nbpw AXp-t]mse Xs∂ Ah-cp-sS-ta¬ ASn-t®¬∏n-°-s∏´ Hcp {]tXy-I-Xcw ]m›mXyB[p-\n-I-X-bn¬ \n∂v tamN\w t\Sp-∂-Xn-\p-th-≠nbpw ]m›mtXyXc kaq-
l-߃ {ian-®-t∏mƒ CØcw kaq-l-ß-fn¬ hyXykvX B[p-\n-I-X-IƒDb¿∂v h∂p. CØ-c-Øn¬, \ΩpsS c-W-L-S-\sb FgpXn Xøm-dm-°n-b-t∏mƒ, ]m›mXy aqey-ß-sfbpw ]c-º-cm-KX C¥y≥ aqey-ß-sfbpw ka-
\z-bn-∏n-°p-hm-\mWv {ia-߃ \S-Øn-b-Xv. CsXmcp IS-sa-Sp-∏m-bn-cp-∂n√,
adn®v XnI®pw kq£n®p≈ A\p-cq-]o-I-cW {]{Inb Bbn-cp-∂p.
]cn-an-Xn-Iƒ
C¥y≥ c-W-L-S\ XnI-™Xpw Ip‰-a-‰-Xp-amb Hcp {]am-W-am-sW∂v ÿm]n-°p-hm≥ th≠n-b√ CsX√mw ]d-™-Xv. \ne-\n-∂n-cp∂ kmaqly kml-N-
cy-ß-fpsS \S-phn¬ krjvSn-°-s∏´ c-W-L-S-\-bv°p-≈n¬ [mcmfw hnhmZhnj-b-߃ D≠m-hp-I-sb-∂Xv kz`m-hn-I-am-Wv. AXp-sIm-≠p-Xs∂ ]e- ta-J-e-I-fnepw {i≤m-]q¿Δ-amb ]p\-cm-tem-N\ Bh-iy-am-Wv. `cWLS-\-
bpsS ]e khn-ti-j-X-Ifpw cq]-s∏-´Xv B Ime-L-´-Øns‚ ASn-b-¥cBh-iy-߃ \nd-th-‰p-∂-Xn\p th≠n-bm-bn-cp-∂p. F∂n-cp-∂m-epw, Cu c-W-L-S-\bv°v [mcmfw ]cn-an-Xn-I-fp-s≠∂ Imcyw \mw AwKo-I-cn-°-Ww.
`c-W-L-S-\-bpsS ]cn-an-Xn-I-sf-°p-dn®v \ap°v Npcp°n {]Xn-]m-Zn-°mw.$ H∂m-a-Xm-bn, tZiob sFIy-sa∂ Hcp tI{μo-IrX Bibw \ΩpsS
`c-W-L-S-\-bv°p-≠v.
$ c≠m-a-Xm-bn, enwK-\o-Xn- t]m-ep-≈, {]tXy-In®v IpSpw-_-Øn-\-I-Øp≈Nne {][m\ {]iv\-ßsf c-W-L-S\ \ncm-I-cn-®-Xmbn ImWp-∂p.
"\ap°v hoW-bp-sStbm knØm-dn-s‚tbm kwKo-X-am-bn-cp∂pth≠n-bn-cp-∂-sX-¶nepw \ap-°n-hnsS e`n-®n-cn-°p-∂Xv HcpCw•ojv hmZy-am-Wv. AXn-\p-Im-cWw \ΩpsS c-W-L-S\minev]n-Iƒ Aß-s\-bmWv ]Tn-®n- p-≈-Xv..... \n w-i-b-ambpwCu coXn-bn-ep≈ Hcp c-W-L-S\ Xs∂-bmWv alm-fl-mKm‘nB{K-ln-°m-Xn-cp-∂Xpw Btem-Nn-°m-Xn-cp-∂Xpw''sI. l\p-a-¥-øm, CAD, Vol. XI, pp 616 - 617, 17 \hw-_¿ 1949.
264
Indian Constitutionat Work
$ aq∂m-a-Xm-bn, Hcp Zcn{Z hnI-kzc cmPy-Øn¬, Nne ASn-ÿm\ kmaq-lnI kmº-ØnI Ah-Im-i-߃ \ΩpsS auenI Ah-Im-i-ß-fpsS
`mKa°msX \n¿t±-iI XXz-ß-fn¬ am{Xw Dƒs∏-SpØn Xcw XmgvØn-bXv F¥p-sIm-s≠∂v hy‡-a-√.
Cu ]cn-an-Xn-Iƒ°v DØcw \evIp-I, CsXsß\ kw -hn®p F∂v hni-
Zo-I-cn-°p-I, Cu ]cn-an-Xn-Iƒ adn-I-S-°p-∂-Xn-\p≈ ]cn-lm-c-߃ \n¿t±-in-°pI F∂nhsb√mw km[y-am-Wv. F∂m¬ AX√ \ΩpsS D∂w.\ΩpsS `c-W-L-S-\-bpsS XXz-im-kv{XsØ A]-I-S-Øn-em-°p-hm≥
X° Kuc-h-X-c-a√ Cu ]cn-an-Xn-I-sfm∂pw F∂mWv \mw hmZn-°p-∂-Xv.
D]-kw-lmcw
ap≥ A≤ym-b-Øn¬ c-W-L-S-\sb Hcp Poh-\p≈ {]am-W-ambn\mw hnh-cn-®p. Cu A[ym-b-Øn¬ \mw ]Tn® `c-W-L-S-\-bpsS
Cu {][m\ khn-ti-j-X-I-fmWv CXn\v Hcp Poh-\p≈ {]am-W-sa∂ ÿm\w \¬Ip-∂-Xv. \nb-a-hy-h-ÿ-Ifpw ÿm]-\-]-c-ambkwhn-[m-\-ßfpw kaq-l-Øns‚ Bh-iy-ßsfbpw kaqlw kzoI-
cn-®n-cn-°p∂ XXz imkv{X-sØbpw B{i-bn-®n-cn-°p-∂p. Cu XXz-im-kv{X-Øn\v apJw \¬Ip-∂Xv c-W-L-S-\-bm-Wv. a¿Ω {][m-\-am-bXpw s]mXp-hmbn AwKo-I-cn-°-s∏- -Xp-amb Hcp Z¿-i\w ASn-
ÿm-\-am-°n-bp-≈-XmWv Cu ]pkvX-I-Øn-eq-S-\ofw \mw ]Tn® c-W-L-S-\-bpsS ÿm]\ kwhn-[m-\-ß-sf-√mw. kzmX-{¥y-Øn-\m-bp≈ \ΩpsS t]mcm- -ß-fn-eqsS Ncn-{X-]-c-ambn Db¿∂p-h-∂-XmWv
B Z¿i-\w. Cu Z¿i\w Ah-X-cn-°-s∏- -Xpw, ]cn-jvI-cn-°-s∏- Xpw\nb-a-ÿm-]-\-cq-]-Øn¬ {]kvXm-hn-°-s∏-´Xpw `c-W-L-S\m\n¿ΩmW kan-Xn-sb∂ thZn-bn-em-Wv. Aß-s\, `c-W-L-S\ Cu
Z¿i-\-Øns‚ km£m-XvIm-c-am-bn-Øo-cp-∂p. Cu Z¿i-\-Øns‚G‰hpw \√ kw£n-]vX-cq-]sØ AYhm c-W-L-S-\bpsS XXz-im-kv{XsØ \ΩpsS c-W-L-S-\-bpsS Bap-J-Øn¬ ImWp-hm≥ km[n-
°p-sa∂v [mcmfw Bfp-Iƒ ]d-™n- p-≠v.`c-W-L-S-\-bpsS BapJw \n߃ {i≤m-]q¿Δw hmbn-®pthm? AXn¬{]Xn-]m-Zn-®pn´p≈ e£y-߃ Iq-Sm-sX, Hcp hn\o-X-amb Ah-Im-i-
hmZw BapJw D∂-bn-°p∂p! Hcp Iq´w alXv hy‡n-I-fpsS kw`m-h-\-b√ `c-W-L-S-\-sb∂pw adn-®v AXv Xøm-dm-°nbXpw, kzoI-cn-®Xpw C¥y-bnse P\-ß-fmb "\mw' BWv. Aß-s\, P\-߃ Xs∂-
bmWv Ah-cpsS kz¥w Xe-bnsegpØns‚ hn[n (`mK-t[-bw)\n¿ΩmXm-°ƒ. AXp-t]m-se-Xs∂ P\m-[n-]-Xy-sa∂ am≤y-asØP\-߃ Ah-cpsS h¿Ø-am-\sØbpw mhn-sbbpw cq]-I-ev]\ sNøp-
Hcp {]am-Whpw XnI-™-
Xm -bn -cn -°n -√. Hcp
BZ¿ihpw ]q¿Æ-ambn
ssIh-c n -°m -\m -hn -√ .
F∂p-h®v \ap°v BZ¿i-
ßtfm Z¿i-\-ßtfm D≠m-
h-cp -sX-∂mtWm CXn-
\¿∞w? Rm≥ ]d-™Xv
icn-bt√?
265
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
hm-\mbn D]-tbm-Kn-®p. c-W-L-S\ cq] I¬]\ sNø-s∏- n´v Bdp]Xn-‰m-≠n-\p-≈n¬, \Ωƒ ]e hnj-b-ß-fn≥ taepw t]mcmSpIbpw
]e hymJym-\-ß-fn≥taepw tImS-Xn-Ifpw Kh¨sa‚p-Ifpw hntbm-Pn-®-Xmbpw \Ωƒ I≠p; tI{μhpw kwÿm-\-ßfpw XΩn¬ ]eA`n-{]mb hyXym-k-ß-fp≠v; AXp-t]m-se-X-s∂, cmjv{Sob ]m¿´n-
Iƒ XΩn¬ ISpØ t]mcm- -߃ \S-∂p. \ΩpsS cmjv{Sobsa∂Xv,apgp-h≥ {]iv\ßfp-sSbpw t]mcm-bva-I-fp-tS-Xp-am-sW∂v \n߃ASpØ h¿jw ]Tn-°pw. Cß-s\-sbm-s°-bm-sW-¶n-epw, \ΩpsS
`c-W-L-S-\-sb-]‰n Hcp cmjv{Sob t\Xm-hn-t\mtSm As√-¶n¬ Hcpkm[m-cW ]uc-t\mtSm A`n-{]m-b-am-cm-™m¬ `c-W-L-S-\-bn¬Dƒs°m-≈n-®n-cn-°p∂ Hcp {][m\ Z¿i-\-sØ-°p-dn-®m-bn-cn°pw
Ah¿°v ]c-bm-\p-≠m-hpI F∂v \n߃ ImWpw. ka-Xzw, kzmX-{¥yw, kmtlm-Zcyw F∂o XXz-ß-fpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ \mw Hcp-an®v Pohn-°p-Ibpw Hcp-an®v A`n-hr-≤n-s∏-Sp-Ibpw thW-sa-∂-XmWv
B Z¿i-\w. Z¿i-\-Øns‚ As√-¶n¬ `c-W-L-S-\-bpsS XXz-im-kv{X-Øns‚ Cu ]¶p-h-bv°¬ c-W-L-S-\-bpsS {]h¿Ø-\-ß-fpsSaqey-h-Ømb A\-¥-c-^-e-am-Wv. 1950 ¬ Cu `c-W-L-S\ \n¿Ωn-
®Xv Hcp henb t\´-am-bn-cp-∂p. C∂v B `c-W-L-S-\-bpsS XXz-imkv{X Z¿i-\sØ Poh-kp‰-Xmbn \ne-\n¿Øp-∂Xv \ΩpsS {][m\
t\ -am-bn-cn-°mw.
A`ymkw
1. Xmsg ]d-bp-∂h Nne \nb-a-ß-fm-Wv. Ah GsX-¶nepw aqey-hp-ambn
_‘-s∏-´-h-bmtWm? BsW-¶n¬, A¥-¿eo-\-am-bn-cn-°p∂ aqey-ta-XmWv? Imc-W-߃ \¬Ip-I.a. IpSpw-_kz-Øn¬ s]¨a-°ƒ°pw B¨a-°ƒ°pw ]¶p-≠m-bn-cn-
°pw.b. D]-t`mK hkvXp-°-fpsS \nIpXn \nc-°p-Iƒ hyXy-kvX-am-bn-cn-°pw.c. Hcp k¿°m¿ kvIqfnepw aX-]-T\w \¬Ip-hm≥ ]mSn-√.
d. ASn-a-∏-Wntbm AYhm \n¿_-‘nX tPmentbm ]mSn-√.2. Xmsg X∂n-cn-°p-∂-h-bn¬ GXp sXc-s™-Sp-Øm-emWv X∂n-cn-°p∂
{]kvXm-h\ ]q¿Øn-bm-°m≥ Ign-bm-ØXv?
P\m-[n-]Xy cmPy-߃°v c-W-L-S\ Bhiy-am-Ip-∂-Xv.................i. Kh¨sa‚ns‚ A[n-Im-c-ßsf \nb-{¥n-°p-∂-Xn-\v.ii. \yq\-]-£-ßsf qcn-]-£-Øn¬ \n∂v kwc-£n-°p-∂-Xn-\v.
iii. tImf\n c-W-Øn¬ \n∂v kzmX{¥yw t\Sp-∂-Xn-\v.
266
Indian Constitutionat Work
iv. ss\an-jnI Xm¬]-cy-߃°mbn Zo¿L-Ime Z¿i-\-߃ _en-I-gn-°-s∏-Sp-∂n√ F∂v Dd-∏n-°m≥.
v. kam-[m\ ]c-amb coXn-bn¬ kmaq-ly-am‰w sIm≠p-h-cp-hm≥.3. "`c-W-L-S\m \n¿ΩmW kanXnbnse kwhm-Z-߃' (CAD) hmbn-°p-∂-
Xn-s\bpw a\- n-em-°p-∂-Xn-s\bpw kw_-‘n® hyXykvX \ne-]m-Sp-I-
fmWv Xmsg X∂n-cn-°p-∂-Xv.i. CXn¬ GsXms° {]kvXm-h-\-I-fmWv `c-W-L-S\m \n¿ΩmW
kanXn kwhm-Z-߃ Cu Ime-L- -Ønepw {]kIv-X-am-sW∂v hmZn-
°p-∂Xv? GXv {]kvXm-h-\-bmWv {]k-‡-a-s√∂v ]d-bp-∂Xv?ii. CXn¬ GsXms° \ne-]m-Sp-I-fmWv \n߃ AwKo-I-cn-°p-∂Xv?
F¥-psIm≠v?
a. D]-Po-h\ am¿Kw Is≠Øp∂-Xn\pw Pohn-X-Ønse hyXykvX{]iv\-ßsf t\cn-Sp-∂-Xn\pw th≠n km[m-c-W-°m¿ hfsc Xnc-°n-em-Wv. Ah¿°v Cu kwhm-Z-ß-fpsS \nb-a-`mj a\- n-em-°p-
hm≥ Ign-bn-√.b. \ne-hnse kml-N-cy-ßfpw sh√p-hn-fn-Ifpw c-W-L-S\m \n¿amW
Ime-L- -Øn¬ \n∂pw hyXy-kvX-am-Wv. c-W-L-S\m inev]n-I-fpsS
Bi-b-߃ hmbn-°p-∂Xpw \ΩpsS ]pXnb Ime-L-´-Øn¬ D]-tbm-Kn-°p-∂Xpw qX-Ime kml-N-cy-ßsf h¿Ø-am\ Ime-tØbv°vsIm≠p-h-cp-hm-\p≈ {ia-am-Wv.
c. temIsØ a\- n-em-°p-hm-\p≈ \ΩpsS coXn-Ifpw h¿Ø-am-\-Imesh√p-hn-fn-Ifpw ]q¿Æ-ambpw amdn-bn- n-√. c--W-L-S\m Iogvhg-°-߃ sh√p-hn-fn-°-s∏-Sp∂ Hcp ImeØv Nne Iogvhg-°-߃ F¥p-
sIm≠v {][m-\y-a¿ln-°p∂p F∂-Xns‚ Imc-W-߃ c-W-L-S\m\n¿amW kan-Xn-bnse kwhm-Z-߃ \ap°v \evIpw. Cu Imc-W-ßsf \mw Adn-™n-s√-¶n¬ c-W-L-S\m Iogvhg-°-߃ D∑q-e\w
sNø-s∏-Spw.4. Xmsg X∂n-cn-°p-∂-h-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ C¥y≥ c-W-L-S-\bpw
]m›mXy Bi-b-ßfpw XΩn-ep≈ hyXym-k-߃ hni-Zo-I-cn-°p-I.
a. atX-X-cXzw a\-kn-em-°¬b. 370, 371 hIp-∏p-Iƒc. A\p-Iq-em-flI \S-]-Sn-Iƒ
d. km¿h-{XnI {]mb-]q¿Øn thm -h-Imiw5. Xmsg X∂n-cn-°p-∂-h-bn¬ atX-X-cXzhpambn _‘-s∏´ GsXms° XXz-
ß-fmWv C¥y≥ cW LS\ kzoI-cn-®n-cn-°p-∂Xv?
a. cmjv{S-Øn\p aXhp-ambn _‘-s∏ v bsXm∂pw sNøp-hm-\n-√.b. cmjv{S-Øn\v aX-hp-ambn ASpØ _‘-ap≠v.c. cmjv{S-Øn\v aX-߃°n-S-bn¬ hnth-N\w \S-Øp-hm≥ Ignbpw
d. aX-hn- m-K-ß-fpsS Ah-Im-i-߃ cmjv{Sw AwKo-I-cn-°pw.
267
Chapter 10: The Philosophy of the Constitution
e. aX-Im-cy-ß-fn¬ CS-s]-Sp-hm≥ cmjv{S-Øn\v \nb{¥n-X-amb A[n-
Im-c-߃ am{X-ta-bp-≈q.
6. tNcpw ]Sn tN¿°p-I.
a. hn[-h-I-tfm-Sp≈ kao-]-\sØ i. {]amW ]c-amb t\´w
hna¿in-°p-hm-\p≈ kzmX{¥yw
b. kzm¿∞ Xmev]-cy-ß-fpsS ASn-ÿm-\- ii. {]h¿Ø\ kw_-‘-amb
Øn-e√ adn®v bv‡nbpsS ASn-ÿm-\-Øn t\´w
emWv c-W-L-S\m \n¿amW kan-Xn
Xocp-am-\-ß-sf-Sp-ØXv
c. Hcp hy‡n-bpsS Pohn-X-Øn¬ iii. enwK \oXn \ntj[w
kap-Zm-b-Øn-\p≈ {]m[m-\ysØ
AwKo-I-cn-°¬
d. 370, 371 hIp-∏p-Iƒ iv. DZmc hy‡n-hmZw
e. IpSpw-_-kz-Øv, Ip´n-Iƒ F∂n-hbpsS v. Hcp {]tXyI {]tZ-i-
Imcy-Øn¬ kv{XoIƒ°v Xpey Øns‚ Bh-iy-ß-fn-ep≈
Ah-Im-i-an-√mbva {i≤
7. ¢mkn¬ DS-se-SpØ Hcp N¿®-bm-WnXv hnhn[ hmZ-K-Xn-Iƒ hmbn®v
GsXms° \n߃ AwKo-I-cn-°p-s∂∂pw F¥p-sIm-≠m-sW∂pw{]kvXm-hn-°p-I.Ptbjv: \ΩpsS c-W-L-S\ Hcp ISw sIm≠ {]amWw am{X-am-sW∂v
Rm\n-t∏mgpw Icp-Xp-∂p.km_: C¥y-bp-tS-Xmbn bmsXm-∂pw CXnen√ F∂mtWm \o A¿∞-
am-°p-∂Xv? Bi-b-ß-fp-sSbpw aqey-ß-fp-sSbpw Imcy-Øn¬
C¥y-s\∂pw ]m›m-Xy-sa∂pw F∂p≈ H∂pt≠m?kv{Xobpw ]pcp-j\pw XΩn-ep≈ ka-Xz-Øns‚ Imcy-sa-Sp-°mw. AXn¬ ]m›m-Xy-ambn F¥m-Wp-≈Xv? C\n AXv
]m›m-Xy-am-sW-¶n¬ Xs∂, AXns\ A°m-cWw sIm≠v\mw \ncm-I-cn-°-Wtam?
Ptbjv: {_n´o-jpIm-tcmSv kzmX-{¥y-Øn-\p-th≠n t]mcm-Sn-bXn-\p-
tijw Ah-cn¬ \n∂v ]m¿e-sa‚dn k{ºZmbw kzoI-cn-®n-t√-sb-∂mWv Rm≥ tNmZn-°p-∂Xv?
t\l: {_n -jpIm-cp-ambn t]mcm-Sn-b-t∏mƒ, {_n´n-jp-Im-scb√ adn®v
tImf -\n -h¬°-c -W-Øns‚ XXz -ß-sf -bmWv \mwFXn¿ØsX∂ Imcyw \o ad-∂p-t]m-bn. \ap-°-\p-tbm-Py-amb Hcp Kh¨sa‚ v k{º-Zmbw FhnsS \n∂p kzoI-cn®p
F∂Xv {]k-‡-a-√.
268
Indian Constitutionat Work
8. C¥y≥ c-W-L-S-\-bpsS \n¿Ωm-W-Øn¬ {]mXn-\n-[y-an-s√∂v ]d-bp-∂-sX-¥p-sIm--≠mWv? AXv `c-W-L-S-\sb {]mXn-\n-[y-an-√m-Ø-Xm-
°p∂pt≠m? \nß-fpsS DØ-c-Øn\v Imc-W-߃ ka¿∞n-°p-I.9. enwK\oXnsb th≠{X ]cn-K-Wn-°p-∂n√ F∂-XmWv C¥y≥ c-W-L-
S-\-bpsS Hcp t]mcm-bva. Cu Btcm-]-WsØ ka¿∞n-°p-hm≥ F¥p
sXfn-hp-I-fmWv \n߃°p \¬Ip-hm≥ km[n-°pI? \nß-fn∂v c-W-L-S\ Xømdm-°p-I-bm-sW-¶n¬ Cu t]mcmbva ]cn-l-cn-°p-hm-\mbnGsX√mw hIp-∏p-I-fmWv \n¿t±-in-°pI?
10. ""Hcp Zcn{Z hnI-kzc cmPy-Øn¬, Nne ASn-ÿm\ kmaq-lnI kmº-ØnI Ah-Im-i-߃ auenI Ah-Im-i-ß-fpsS Ahn`m-Py-L-S-I-am-°msX \n¿t±-iI XXz-ß-fpsS mK-Øp-am{Xw Dƒs∏-SpØn Xcw XmgvØn-
b-sX-¥p-sIm≠v?'' Cu {]kvXm-h-\-tbmSv \n߃ tbmPn-°p-∂pthm?\nß-fpsS DØ-c-Øn\v Imc-W-߃ {]kvXm-hn-°p-I. kmaq-lnI kmº-ØnI Ah-Im-i-߃ \n¿t±-iI XXz-ß-fpsS `mK-am-°n-b-Xns‚ Imc-
W-ß-fmbn \n߃ Icp-Xp-∂-sX-s¥√m-amWv?