mállæruheiti · k [ka], l [εl], m [εm], n [εn], o [o], p [pe], q [ky], r [εr], s [εs], t...

Mállæruheiti

føroyskt: latín/føroyskt: franskt:

afturbeint fornavn relativt pronomen pronom relatif

afturbent fornavn refleksiv pronomen pronom réfléchi

ávirki objekt objet

ávísing determinativ

ávísingarfronavn demonstrativt pronomen adjectif démonstratif

bendingarháttur konjugatión conjugaison

boðsháttur imperativ impératif

bundið kenniorð bundin artikul article défini

ognarfornavn possessivt pronomen adjectif possessif

eintal singularis singulier

fleirtal pluralis pluriel

framtíð futurum futur

fyriseting prepositión préposition

grundliður subjekt sujet

grundtal adjectif numéral cardinal

hjáljóð konsonantur consonne

hjálparsagnorð hjálparverbum verbe auxiliaire

hjáorð adverbium adverbe

kallkyn maskulinum masculin

kvennkyn femininum féminin

lýsingarorð adjektiv adjectif

mongdartal numerus adjectif numéral ordinal

navnháttur infinitiv infinitif

navnorð substantiv nom

núliðin tíð perfektum passé composé

nútíð presens présent

noktan negatión négation

nær fortíð passé récent passé récent

nær framtíð futur proche futur proche

óbundið fornavn indefinit pronomen pronom indéfini

óbundið kenniorð óbundin artikul article indéfini

óregluligt sagnorð óregluligt verbum verbe irrégulier

partskenniorð partskenniorð article partitif

persónsfornavn persónligt pronomen pronom personnel

raðtal adjectif numéral ordinal

regluligt sagnorð regluligt verbum verbe régulier

sagnorð verbum verbe

sernavn proprium nom propre

sjálvljóð vokalur voyelle

spurnarorð interrogativt orð mot interrogatif

talorð numeraliu nombre

tátíð imperfektum imparfait

treytartíð conditionnel

© høvundarnir og Nám 2015.

franskt: latín/føroyskt: føroyskt:

adjectif adjektiv lýsingarorð

adjectif démonstratif demonstrativt pronomen ávísingarfornavn

adjectif numéral cardinal grundtal

adjectif numéral ordinal raðtal

adjectif possessif possessivt pronomen ognarfornavn

article défini bundin artikul bundið kenniorð

article indéfini óbundin artikul óbundið kenniorð

article partitif partskenniorð partskenniorð

conditionnel konditionel treytartíð

conjugaison konjugatión bendingarháttur

consonne konsonantur hjáljóð

féminin femininum kvennkyn

futur futurum framtíð

futur proche futur proche nær framtíð

imparfait imperfektum tátíð

impératif imperativ boðsháttur

infinitif infinitiv navnháttur

masculin maskulinum kallkyn

mot interrogatif interrogativt orð spurnarorð

négation negatión noktan

nom substantiv navnorð

nom propre proprium sernavn

nombre numeraliur talorð

objet objekt ávirki

passé composé perfektum núliðin tíð

passé récent passé récent nær fortíð

pluriel pluralis fleirtal

préposition prepositión fyriseting

présent presens nútíð

pronom indéfini indefinit pronomen óbundið fornavn

pronom personnel persónligt pronomen persónsfornavn

pronom réfléchi refleksivt pronomen afturbent fornavn

pronom relatif relativt pronomen afturbeint fornavn

singulier singularis eintal

sujet subjekt grundliður

verbe verbum sagnorð

verbe auxiliaire hjálparverbum hjálparsagnorð

verbe irrégulier óregluligt verbum óregluligt sagnorð

verbe régulier regluligt verbum regluligt sagnorð

voyelle vokalur sjálvljóð


Mállæra

ÚTTALA

§ 1 Franska stavraðið a [a], b [be], c [se], d [de], e [ə], f [εf], g [ʒe], h [aʃ], i [i], j [ʒi],

k [ka], l [εl], m [εm], n [εn], o [o], p [pe], q [ky], r [εr], s [εs],

t [te], u [y], v [ve], w [dubləve], x [iks], y [igrεk], z [zεd]

æ, ø og á, í, ó, ú, ý, ei, ey, oy eru ikki til í franska stavraðnum, men tey eita so:

æ = a e lié / ø = o barré / á, í, ó, ú, ý = a, i, o, u, y avec un accent aigu / ei = e i lié, ey = e y lié, oy = o y lié

Á fronskum er grundleggjandi sama herðing á øllum stavilsum í einum setningi, men herðingin liggur á seinasta stavilsi

í einum rytmubólki. Tá orð standa einsamøll – sum niðanfyri – er herðing á seinasta stavilsi í orðinum.

I. Sjálvljóð og sjálvljóðasamansetingar (vokalar og vokalsamansetingar) Les hesar bólkar av orðum hart. Vel tað orð, sum tú kennir best úr hvørjum bólki, og lær teg, hvussu stavirnir og

samansetingarnar verða úttalað og skriva tað í títt arbeiðshefti.

ai [ɛ] au [o] ella [ɔ] millionnaire niveau restaurant missionnaire bureau commissaire chauffeur affaire eau de Cologne mayonnaise eu [œ] ella [ø] dresseur neveu amateur nerveux directeur ambassadeur oi [wa] ou [u] u [sum danskt y] grand danois boutique bureau mémoire journaliste début miroir sous-chef succès toilette tribune y [sum føroyskt y (i)] bicyclette cycliste tyrannie

e eitur i stavraðnum [ə]. Annars eru hesar høvuðsreglur fyri, hvussu e verður úttalað:

Ljóðleyst: í endanum á einum orði. Les orðini:

populairɇ, tactiquɇ, politiquɇ, damɇ, culturɇ, jalousiɇ

[ə] (herðingaveikt) í stavilsum, sum enda við -e, eisini í orðum við bert einum stavilsi. Les orðini: menu, neveu, secrétaire, le, me, te, se


-é dominé, café, thé [e] -er dominer -ez vous dominez, chez è élève [ɛ] ê fête e í stavilsum, sum enda við hjáljóði: cigarette, paquet

II. Nasaljóð (nasalar) Í nasalum sjálvljóðum fer luftin ígjøgnum nøs og munn samstundis. Sig hesar orðabólkar eftir læraran og legg samstudis

til merkis, hvussu orðini verða skrivað: sjálvljóð + m ella n

[ᾶ] [ᴐ]᷉ [ɛ͂] assistance balcon bassin balance béton gratin élégance coupon point accent annonce refrain en gros carton terrain tampon teint façon symbole

Eitt fjórða nasaljóð er [œ͂], sum svarar til un ella um í skrift, men tað verður í nútíðarfronskum ofta úttala sum in: [ɛ͂].

Tá ið vit hava dupult -m ella –n, og tá ið sjálvljóð standa rundan um m ella n , hvørvur nasaljóðið.

Dømi: abonnement [abɔnmᾶ] initiative [inisjativ]

mannequin [mankɛ͂]

III. Hjáljóð (konsonantar)

c verður úttalað [k] framman fyri a, o og u. Endurtak hesi orð:

cacao coca-cola culture crise café cognac critique caméra balcon classique capital microscope cognac

verður úttalað [s] framman fyri e, i og y. ç verður altíð úttalað [s]. Endurtak:

cérémonie cigare cycliste façade certificat cigarette cylindre façon glycérine citron

g verður úttalað [g] framman fyri a, o og u. Endurtak hesi orð:

garbadine golf figure glycérine gala catégorie jaguar grotte cigare égoïste régulation grossiste vagabond groupe grimace

verður úttalað [ʒ] framman fyri e, i og y. Endurtak:

génie logis gymnastique genre régie étage régime prestige arrangement


gn verður úttalað [ɲ]. Endurtak:

accompagnement, cognac, champagne, ligne, signal

h verður ongantíð úttalað á fronskum.

Øll h eru stumm á fronskum, men tvey sløg av h eru:

svinn-h (h muet) og glopp-h (h aspiré). Sí § 3a. Les orðini:

hélicoptère, harmonie, hallucination, hôpital, hôtel

Samansetingarnar ch og ph verða úttalaðar soleiðis:

ch framman fyri sjálvljóð [ʃ]: charme, chauffeur, chèque, chocolat

framman fyri hjáljóð [k]: chlore, chrome, chronique

ph [f]: philosophe, photo, physique

qu verður altíð úttalað sum reint [k]. Les hesi orð:

politique, statistique, pique-nique, qualité, époque

j verður altíð úttalað [ʒ]. Ven úttaluna av hesum ljóði væl og virðiliga, so hon veruliga verður raddað.

Les orðini:

journal, journaliste, jalousie, projecteur, projectile, judo

p, t, k Tað er týdningarmikið frá byrjan at venja seg við, at p, t og k verða úttalað øðrvísi enn á føroyskum uttan

blástur, men eksplosivt. Les orðini:

politique tactique conflit populaire tartelette confort portrait taxi contact

b, d, g eru raddað ljóð og “bleytari” enn á føroyskum. Les orðini:

bombe dame golf bonbon décoration gouverneur bible démocrate guitare bikini détective guirlande

s, x, t eru í allarflestu førum ljóðleysir stavir, tá teir standa í endanum av einum orði. Les orðini:

compromis grand prix transport succès bordeaux concert en gros débat portrait discret candidat

Fleirtal verður skrivað við -s bæði í navnorðum og lýsingarorðum (í summum førum við -x), sum altíð eru ljóðleys. Tað

hoyrist tískil ikki á sjálvum orðinum, um tað er eintal ella fleirtal. Les orðini:

dame dames

guitare guitares

concert concerts

s verður úttalað antin raddað [z] 1) í samandrátti(sí § 3b):

les ambulances [le-zᾶbylᾶs]

2) ímillum tvey sjálvljóð:

saison [sɛzõ], blouse [blu:z], jalousie [ʒaluzi]


ella óraddað [s] í øllum øðrum førum:

saison, bassin, statistique, succès

§ 2 Herðingarmerki (aksentar) a) Uppskák – Accent aigu [aksᾶtegy] (´)

verður bert nýtt á bókstavinum e, og verður úttalað sum [e]

é [e] électricité élégant éléphant

b) Niðurskák – Accent grave [aksᾶgra:v] (`)

verður m.a. nýtt á bókstavinum e, sum tá verður úttalaður [ɛ]

è [ɛ] carrière [karjɛ:r] nièce [njɛs] élève [elɛ:v] procès [prɔsɛ] Niðurskák verður eisini nýtt á a og u fyri at skilja ímillum einsljóðandi orð:

à (til, í, á) a (hevur) là (har) la (kenniorð, fornavn) où (hvar) ou (ella)

c) Tvískák – Accent circonflexe [aksᾶsirkõflɛks] (^)

verður nýtt á a, e, i, o og u og vísir vanliga á langt sjálvljóð.

tilskilar, at a og e verða úttalað sum opið [α] og [ɛ]:

Dømi: mât [mα], fête [fɛt]

og at o verður úttalað sum lokað [o]:

Dømi: môle [mo:l], hôte [o:t]

Í summum orðum vísir tvískákið á eitt burturtdottið s

Dømi: hôpital, mât, fête, hôte (hospital, mastur, fest, vertur (sb. enskt host))

Í summum førum verður tvískákið (accent circonflexe) nýtt til at skilja ímillum einsljóðandi orð:

Dømi: sûr (sikkur) sur (á) dû (noyddur/skulað) du (partskenniorð, ognarviðurskifti)

d) Tvíprikkur – Tréma [trema] ( ̈)

tilskilar, at sjálvljóðið frammanfyri verður úttalað sjálvstøðugt:

Dømi: naïf [naif] samanborið við secrétaire [sekretɛ:r]

héroïne [erɔin] toilette [twalɛt]

e) Krókur – Cédille [sedij] ( ̧ )

verður settur undir c fyri at tilskila úttaluna [s] framman fyri a, o og u:

façade [fasad]

façon [fasõ]

§ 3 Ljóðsvinn (élision), ljóðsamandráttur (liaison) og sambinding

(enchaînement) a) Ljóðsvinn – élision

Tá hesi herðingarveiku orð: le, la, je, me, te, se, ce, de, ne og que standa frammanfyri einum orði, sum byrjar

við sjálvljóði ella svinn-h1), fellur -e ella -a burtur og eitt burturfalsmerki (apostrof) kemur í staðin.

Dømi: 1) L’orange (la) 2) J’existe (je)


3) Je l’aime (le eller la) 4) C’est (ce) 5) Ce n’est pas (ne) 6) Elle a beaucoup d’années (de) 7) L’homme (le)

1)svinn-h

h er altíð stumt á fronskum, men glopp-h loyvir hvørki ljóðsvinni ella samandratti . Orð við glopp-h stava úr germanskum og

norrønum máli. Glopp-h’ini vóru upprunaliga úttalað.

Dømi: le hasard [lç ‘aza:r] tilvild

les héros [le ‘ero] hetjurnar

Bókstavurin “i” fellur burtur í einum føri, í orðinum si framman fyri il og ils.

Dømi: 1) S’il parle français

2) S’ils parlent français

Men ikki framman fyri elle og elles:

Dømi: 1) Si elle parle danois

2) Si elles parlent danois

b) Ljóðsamandráttur – Liason

Tað seinasta (ofta ljóðleysa) sjálvljóðið í einum orði verður ofta drigið yvir og úttalað saman við næsta

orðinum, um hetta byrjar við einum sjálvljóði ella svinn-h. Hetta hendir tó bert ímillum orð, sum hava tætt

samband sínámillum.

Dømi: 1) Un élève [œ͂-nelɛ:v]

2) Les élèves [le-zelɛ:v]

3) Le premier étage [ləprəmje-retaʃ]

4) Ils aiment [il-zɛ:m]

5) Ils sont américains [ilsɔ-tamerikɛ͂]

GG! – s og x verða úttalað [z] við ljóðyvirførslu

– ongantíð ljóðyvirførsla frá navnorði til sagnorð

– Ongantíð ljóðyvirførsla frá et (og)

GG! Í gerandis talumáli verður ikki eins nógv drigið saman, sum tá ein tekstur verður lisin upp.

c) Sambinding – enchaînement – er eitt fyribrigdi í fronskum, har ein miðvís samanbinding millum orðini helst er

ein av høvuðsorsøkunum til, at tað kann vera so trupult fyri ein føroying at skilja talað franskt mál: tað ljóðar

sum um, summi orð hvørva fullkomiliga og at onnur orð verða til:

Dømi: 1) C’es|t u|n ami d|/e Philippe.

2) Tu r|ɇviens ce|t après-midi?

3) Il me r|ɇgarde.

§ 4 Tónalag og setningsrútma (intonatión) a) Hækkandi tónalag: 1) fram til komma fyri at tilskila, at setningurin ikki er liðugur: Dømi: A Paris, Émelie prépare le dîner, une salade niçoise. 2) í spurningum uttan spurnarorð: Dømi: Tu parles français?


b) Høgt tónalag: á sjálvum spurnarorðinum í einum setningi við spurnarorði (síðani lækkandi): Dømi: Où est-tu? c) Lækkandi tónalag: 1) áðrenn punktum: Dømi: Monsieur Pernod parle français. 2) í spurningum við spurnarorði: Dømi: Qui es-tu?

Í longri setningum kann tónalagið hækka fleiri ferðir (eftir hvørja orðaheild og áðrenn hvørt komma), áðrenn tað

til síðst lækkar niður ímóti punktum.

Tað er týdningarmikið at leggja merki til hesi viðurskifti um tónalag og setningsrytmu, áðrenn farið verður at seta

orðini saman til setningar:

Tað er eyðkent fyri franska málið, at orðini í einum setningi ikki verða úttalað eitt og eitt, sum vit í størri mun kenna

tað á føroyskum. Tey verða úttalað í heildum, rytmubólkum, sum týdningarliga hoyra saman, og har høvuðsherðingin

verður løgd á seinasta stavilsi í hvørji heild. Tað er m.a. hendan sambinding, sum fær okkum at halda, at

fraklendingar tosa týtt, og at tað er trupult at kenna orðini aftur. Sí annars § 3 um burturfall og ljóðsamandrátt.

Líka fremmant sýnist melodiska tónalagið, sum hækkar og fellur nógv meria enn á føroyskum.

KENNIORÐ (artikul)

§ 5 Bundna og óbundna kenniorðið Franskt hevur bara tvey kyn, maskulinum (m) (kallkyn) og femininum (f) (kvennkyn).

Navnorð, sum sipa til livandi verur, fylgja lívkyninum, t.v.s. ein maður (un homme) er maskulinum, ein kvinna (une

femme) er femininum.

Annars eru reglurnar fyri kyn á navnorðum rættiliga leysar, so neyðugt er, so hvørt ein lærir nýggj orð, at læra seg

kynið.

Kenniorð, lýsingarorð og fornøvn rætta seg eftir kyninum á tí navnorðinum, tey hoyra til.

a) óbundna kenniorðið

m f

eintal un élève oncle homme professeur

une dame tante heure introduction

Fleirtal des élèves (næmingar) [de-zelɛ:v] dames [dedam] hommes [de-zɔm] heures [de-zœ:r]

Legg til merkis: h er stumt í homme og heure.

b) bundna kenniorðið

m f

Eintal le professeur [lə] l’élève l’homme

la dame la tante l’heure l’introduction

Fleirtal les professeurs [le profɛsœ:r]

dames [le dam]

élèves [le-zelɛ:v]

hommes [le-zɔm]

GG! Bundna kenniorðið verður eisini nýtt til at nevna slagið sum heild (artskenniorð), har føroyskt ikki hevur nakað

kenniorð.


Dømi: 1) Christiane aime la gymnastique.

Christiane dámar væl fimleik..

2) Dominique aime la musique pop.

Dominique dámar væl popptónleik.

3) Michel préfère la musique rock.

Michel dámar betur rokktónleik.

§ 6 Partskenniorðið Partskenniorðið er ein føst samanrenning millum fyrisetingina de + tað bundna kenniorðið:

m f

Eintal du vin (vin) du fromage (ostur) de l’argent (peningur) de l’alcool (rúsdrekka)

de la salade (salat) de la viande (kjøt) de l’eau (vatn)

Fleirtal (= óbundið kenniorð)

des touristes (ferðafólk) des tables (borð) des étudiants (lesandi)

a) Partskenniorðið sipar til

í eintali: eina ókenda mongd (av onkrum óteljandi)

í fleirtali: eitt ókent tal (= óbundna kenniorðið í fleirtali, § 5a)

Ofta verður partskenniorðið ikki umsett til føroyskt. Í summum førum verður tað umsett sum nakað (av), nakrir,

nakrar, nøkur:

Dømi: 1) Le Centre Pompidou, c’est du théâtre, de la danse ...

Pompidou-Centret, tað er er sjónleikur, dansur....

2) Martine achète du fromage et des fruits au marché.

Martine keypir ost og frukt á marknaðinum.

3) Elle achète aussi de la viande?

Keypir hon eisini kjøt?

b) Eftir orðingar um mongd, t.d. un kilo, un litre, une bouteille (ein fløska) verður bert de nýtt:

Dømi: 1) Martine achète un kilo de courgettes.

Martine keypir eitt kilo av kursjettum.

2) Je prends deux bouteilles de vin blanc.

Eg taki tvær fløskur av hvítvíni.

Partskenniorðið sigur nakað um okkurt ókent. Orðingarnar um mongd gera mongdina kenda (un kilo, deux

bouteilles, beaucoup), og partskenniorðið skal tí ikki nýtast her.

Lær hesar orðingar, sum allar verða myndaðar við de einsamøllum, altso uttan kenniorð við navnorðið:

beaucoup de (nógv, nógv av)

ne ... pas de (einki, eingi o.a.)

combien de (hvussu nógv (av))

Dømi: 1) Il y a beaucoup de Parisiens qui vont au Centre Pompidou.

Nógvir parísbúgvar fara í Pompidou-Sentrið.

2) Elle n’achète pas de bananes.

Hon keypir ikki bananir.

3) Combien de touristes est-ce qu’il y a aux Iles Féroé?

Hvussu nógv ferðafólk eru í Føroyum?


§ 7 Um ávísing og fastar orðingar uttan kenniorð Franskt mál hevur – í mun til føroyskt – næstan altíð eitt kenniorð framman fyri eitt navnorð .

Dømi: 1) C’est un bon vin. (Hetta er gott vín) 2) Le vin est bon. (Vínið er gott, ella vín er gott) 3) J’achète du vin. (Eg keypi vín) 4) J’achète un litre de vin. (Eg keypi ein litur av víni) 5) C’est mon vin. (Tað er mítt vín) 6) J’ai des amis en France. (Eg havi vinir í Fraklandi) 7) J’ai beaucoup d’amis en France. (Eg havi nógvar vinir í Fraklandi) 8) Je parle souvent avec mes amis. (Eg tosi ofta við mínar vinir) 9) J’ai deux amis en France. (Eg havi tveir vinir í Fraklandi) 10) J’aime bien ce sport. (Mær dámar væl hendan ítróttin) Sum sæst í dømunum, kunnu ávísingar vera:

óbundna kenniorðið (dømi 1 og 6) viðgjørt í § 5a bundna kenniorðið (dømi 2) viðgjørt í § 5b ognarfornavn (dømi 5 og 8) viðgjørt í § 25 talorð (dømi 9) viðgjørt í § 16 partskenniorð (dømi 3 og 6) viðgjørt í § 6a de einsamalt (dømi 4 og 7) viðgjørt í § 6b ávísingarfornavn (dømi 10) viðgjørt í § 26

Bert í einstøkum fáum førum stendur navnorðið uttan ávísing:

a) Einstakar fastar orðingar, t.d.: avoir faim (at vera svangur) avoir soif (at vera tystur) avoir raison (at hava rætt) avec plaisir (við gleði)

b) Aftan á fyrisetingina sans: Il est arrivé sans argent. (Han kom uttan pening.) Vous parlez français sans difficulté. (Tit tosa franskt uttan trupulleikar.)

c) Í uppreksan: Dominique a tout oublié à la maison: sac, clés, porte-monnaie et passeport. (Dominique hevur gloymt alt eftir heima: tasku, lyklar, pung og pas)

d) Aftan á être, tá talan er um starvsheiti: Je suis professeur. (Eg eri lærari.)

André est chauffeur. (André er bilførari.)

NAVNORÐ, LÝSINGARORÐ, HJÁORÐ (substantiv, adjektiv,

adverbium)

§ 8 Kvennkyn a) Kvennkynsformar av lýsingarorðum (og nøkrum navnorðum) fáa -e afturat. Hetta -e er ljóðleyst, men ger, at

endahjáljóðið verður úttalað.

M f

Jean-Paul est content [kõtᾶ] Il est français [frᾶsɛ]

Martine est contente [kõtᾶt] Elle est française [frᾶsɛ:z]

Einstøk lýsingarorð hava óregluligan kvennkynsform. Gjørt verður vart við slíkar óregluligar formar í teimum

tekstum í lesibókini, har teir koma fyri.

b) Nøkur fá lýsingarorð hava í eintali tveir formar í kallkyni, har annar verður nýttur framman fyri hjáljóð og hin

framman fyri sjálvljóð.

m f


un beau Français un bel hôtel un vieux professeur un vieil homme un nouveau président un nouvel élève

une belle photo une vieille femme une nouvelle religion

§ 9 Fleirtal Flestu navnorð og lýsingarorð fáa eitt -s afturat í fleirtali, sum bert verður úttalað við ljóðsamandrátti (§ 3b).

eintal fleirtal

La classe [laklas] Il est content [kõtᾶ] Elle est absente [absᾶt]

Les classes [leklas] Ils sont contents [kõtᾶ] Elles sont absentes [absᾶt]

Frávik frá hesi reglu eru m.a.:

1) Orð, sum enda við -au og -eu fáa vanliga-x il est beau ils sont beaux le cheveu (hár) les cheveux

2) Orð, sum enda við -al , broytast sum oftast til -aux

le journal les journaux

3) Heilt óregluliga bendist:

un œil [œ͂-nœj] des yeux [de-zjø]

§ 10 Stigbending av lýsingarorðum Lýsingarorð verða stigbend við plus (meira) ella moins (minni):

Pierre est grand. (Pierre er stórur.) Paul est plus grand que Pierre. (Paul er størri enn Pierre.) René est le plus grand. (René er størstur.) Paul est moins grand que René. (Paul er minni enn René.)

Legg eisini til merkis orðingina:

André est aussi grand que Paul. (André er líka stórur sum Paul. / André er eins stórur og Paul.)

GG! Lýsingarorðið bon (god) verður stigbent óregluliga:

Le film est bon. (Filmurin er góður.)

Il est meilleur que le livre? (Er hann betri enn bókin?)

Non, le livre est le meilleur. (Nei, bókin er best.)

§ 11 Hvar lýsingarorð standa í setninginum Lýsingarorðið stendur vanliga aftan fyri navnorðið, sum tað lýsir.

Dømi: La République française

Paris est une ville moderne

Bert einstøk stutt, løtt og vanlig lýsingarorð verða sett framman fyri navnorðið, sum tey lýsa.

Tey týdningarmestu (ofta kallað “tey 10 fáu, smáu”) eru:

un beau film

un bon roman

un grand fleuve

un gros billet (pengaseðil)

un jeune homme

un long voyage

une jolie vue

un mauvais vin

un petit hôtel


un vieux bâtiment (bygningur)

§ 12 Hjáorð (adverbium) a) Til mong lýsingarorð svarar eitt hjáorð, sett saman av kvennkynsforminum av lýsingarorðinum + ment:

heureux - heureuse -> heureusement actuel - actuelle -> actuellement certain - certaine -> certainement

b) Stigbending

Hjáorð fylgja somu reglum sum lýsingarorð, sí § 10. Óregluliga stigbending hava m.o. hesi hjáorð:

bien - mieux - le mieux (altíð le) beaucoup - plus - le plus (altíð le) peu (lítið) - moins - le moins (altíð le)

§ 13 Áherðsla á lýsingarorð og hjáorð (adjektiv og adverbium) Hvussu umseta vit føroysku orðini sera, ógvuliga og nógv, sum vit vanliga brúka at leggja áherðslu á lýsingarorð og

hjáorð?

a) très verður nýtt saman við lýsingarorði og hjáorði á grundstigi:

Dømi: 1) Il est très malade. (Hann er ógvuliga sjúkur) 2) C’est très bien. (Tað er sera gott)

b) beaucoup verður nýtt saman við lýsingarorðum og hjáorðum á miðstigi og í sambandi við sagnorð:

Dømi: 1) La France est beaucoup plus grande que le Danemark. (Frakland er nógv størri enn Danmark) 2) Vous parlez beaucoup! (Tit tosa nógv!)

GG! ov nógv eitur trop

Dømi: Vous parlez trop! (Tit tosa ov nógv!)

FYRISETINGAR (prepositiónir) Nakrar vanligar fyrisetingar á fronskum eru: avec (saman við), contre (ímóti) dans (í, um(tíð)), entre (ímillum), pour

(fyri), sans (uttan), sur (uppi á), vers ((yvir)ímóti). Tær hava lutfalsliga neyvan týdning og neyva nýtslu.

Nakrar av mest nýttu fyrisetingunum eru: à, de og en. Tær kunnu allar hava fleiri ymiskar týdningar:

§ 14 à (til, í, á) Dømi: 1) Pierre habite à Paris. (Pierre býr í Paris)

2) Il est au bureau. (Hann er á skrivstovuni)

3) On va à la plage? (Skulu vit fara á strondina?)

4) Martine va à Tórshavn (Martine fer til Havnar)

5) Il va au Danemark. (Hann fer til Danmarkar)

à kann tískil nýtast um ferð til eitt stað og um at vera á staðnum. Soleiðis kann à Paris merkja bæði til París og í

París, alt eftir hvør samanhangurin er. Saman við landanøvnum í kallkyni kann à eisini merkja í og til.

a) à rennur saman við bundna kenniorðinum í kallkyni eintal og í fleirtali (bæði í kallkyni og kvennkyni) til hesar

formar:

à + le -> au dømi: Dominique va au café. (Dominique fer á café) à + les -> aux dømi: Elle va aux toilettes. (Hon fer á vesið)

b) Hvørjumfall verður gjørt við à


Dømi: 1) Martine donne une lettre à Christiane. Martine gevur Christiane eitt breiv. 2) Elle donne 10 € à la marchande de fruits.

Hon gevur frukthandlaranum 10 € 3) La marchande de fruits donne les bananes au client.

Frukthandlarin gevur kundanum bananirnar. 4) Elle donne une glace à l’ami de Pierre.

Hon gevur vininum hjá Pierre ein ís.

c) à (= til/í) verður nýtt framman fyri landanøvn, sum eru kallkyn:

le Danemark, le Canada, le Luxembourg, le Monaco, le Portugal, le Sénégal.

Dømi: 1) Vous allez au Canada cet été? (Fara tit til Canada í summar?) 2) Nous sommes au Danemark. (Vit eru í Danmark.) 3) Nous allons aux Etats-Unis. (Vit fara til USA.)

4) Nous allons aux Îles Féroé. (Vit fara til Føroya.)

GG! Nógv flest lond eru kvennkyn. Tey enda við ljóðleysum -e. Tá verður en (= til/í) nýtt:

Dømi: 1) En France, on parle français. (Í Fraklandi tosa tey franskt.) 2) On parle français en Belgique aussi. (Tey tosa eisini franskt í Belgia.) 3) Cet été, nous allons en Chine. (Í summar fara vit til Kina.)

§ 15 de (úr, av) Dømi: 1) Ces fruits viennent de l’Italie. (Hesar fruktir koma úr Italia.)

2) Christiane danse de joie. (Christiane dansar av gleði.)

a) de rennur saman við bundna kenniorðinum í kallkyni eintali og í fleirtali (bæði í kallkyni og kvennkyni) til hesar

formar:

de + le -> du dømi: Annie vient du Danemark. (Annie kemur úr Danmark.) de + les -> des dømi: Jack vient des Etats-Unis. (Jack kemur úr USA.)

b) Hvørsfall verður gjørt við de

Dømi: 1) Paris est la capitale de la France. París er høvuðsstaður Fraklands. / París er høvuðsstaður í Fraklandi. 2) Ils s’installent à la terrasse du café. Tey seta seg á terassuna í caféini. 3) La mère des enfants s’appelle Martine. Mamma børnini eitur Martine/Mamman hjá børnunum eitur

Martine 4) Le mari de Martine s’appelle Jean-Paul. Maður Martine eitur Jean-Paul/Maðurin hjá Martine eitur

Jean-Paul

Samanber við hjá-konstruktiónir á føroyskum og umskriving við fyrisetingunum í og á

c) Um partskenniorðið, de + bundna kenniorðið, sí § 6.

TALORÐ

§ 16 Mongdartøl 1 un [œ͂] 21 vingt et un [vᾶte œ͂] 2 deux [dø] 22 vingt-deux [vɛ͂tdø] 3 trois [trwα] 30 trente [trɛ͂t] 4 quatre [katr] 40 quarante [karᾶ:t] 5 cinq [sɛ͂k] 50 cinquante [sɛ͂kᾶ:t]


6 six [sis] 60 soixante [swasᾶ:t] 7 sept [sεt] 70 soixante-dix

8 huit [౺it] 71 soixante et onze

9 neuf [nœ] 72 soixante-douze 10 dix [dis] 80 quatre-vingts [katrəvɛ͂] 11 onze [õ:z] 81 quatre-vingt-un [katrəvɛ͂ œ͂] 12 douze [du:z] 90 quatre-vingt-dix 13 treize [trε:z] 91 quatre-vingt-onze, etc. 14 quatorze [katɔ z] 100 cent [sᾶ] 15 quinze [kɛ͂:z] 101 cent un 16 seize [sεz] 200 deux cents 17 dix-sept [dissεt] 1000 mille [mil]

18 dix-huit [diz౺it] 1.000.000 un million [miljõ]

19 dix-neuf [diznœf] 1.000.000.000 un milliard [milja:r] 20 vingt [vɛ͂]

GG! Legg til merkis, hvussu tølini verða úttalað:

framman fyri hjáljóð: framman fyri sjálvljóð: un professeur [œ͂prɔfɛsœ:r] un élève [œ͂nelɛ:v]

deux professeurs [døprɔfɛsœ:r] deux élèves [dø-zelɛ:v]

trois professeurs [trwaprɔfɛsœ:r] trois élèves [trwα-zelɛ:v]

quatre professeurs [katr(ə)prɔfɛsœ:r] quatre élèves [katr elɛ:v]

cinq professeurs [sɛ͂prɔfɛsœ:r] cinq élèves [s ɛ͂-kelɛ:v]

six professeurs [siprɔfɛsœ:r] six élèves [si-zelɛ:v]

sept professeurs [sɛtprɔfɛsœ:r] sept élèves [sɛ-telɛ:v]

huit professeurs [౺iprɔfɛsœ:r] huit élèves [౺i-telɛ:v]

neuf professeurs [nœfprɔfɛsœ:r] neuf élèves [nœvelɛ:v]

dix professeurs [diprɔfɛsœ:r] dix élèves [di-zelɛ:v]

NB! Il est neuf heures [nœvœ:r]. (Klokkan er níggju.) Pierre a neuf ans [pjɛ:ranœvᾶ]. (Pierre er níggju ár.)

§ 17 Klokka, dagfesting, adressur a) Klokka

Útgangsstøðið er nærmasta heila klokkutíð

Til og við at klokkan er hálvgum, verða minuttir lagdir afturat:

il est une heure

il est une heure dix

il est une heure et quart

il est une heure et demie

Eftir klokkan hálvgum verða minuttir drignir frá næsta heila klokkutíma:

il est deux heures moins vingt

il est deux heures moins le quart

GG! Klokkan er tólv, eitur:

á middegi: il est midi

á midnátt: il est minuit

il est midi vingt-cinq

il est minuit moins cinq

GG! Legg til merkis úttaluna: il est neuf heures [ilɛnœvœ:r]


b) Dagfesting og kongar

Í mun til føroyskt nýtir franskt mál mongdartøl at dagfesta. Tó ikki í samband við fyrsta í mánaðinum, tá raðtal

verður brúkt:

tann 1. januar – le premier janvier tann 2. marts – le deux mars tann 5. april – le cinq avril tann 21. august – le vingt et un août tann 31. oktober – le trente et un octobre

Legg til merkis, at vikudagurin stendur í bundnum formi, tá bæði vikudagur og dagfesting verða nevnd:

Dømi: le mardi quatorze juillet (týsdagur 14. juli) le lundi premier mai (mánadagur 1. mai)

Sama regla er galdandi fyri kongar, drotningar o.l, sum fyri dagfesting: raðtal fyri fyrsta, annars mongdartøl:

Dømi: François Ier [frᾶswαprɛmje] (Frans fyrsti) Frédéric IX [frederiknœf] (Fríðrikkur níggjundi)

c) Árstøl

Árstøl kunnu sigast á tveir ymiskar hættir. Tann fyrri er vanligastur:

1986 mil neuf cent quatre-vingt-six dix-neuf cent quatre-vingt-six

§ 18 Raðtøl Raðtalið verður gjørt við at leggja -ième aftur at mongdartalinum:

deux – deuxième (2e ella 2ème) trois – troisième (3e ella 3ème) vingt et un – vingt et unième [vɛ͂teynjɛ:m]

GG! Hin fyrsti eitur: le premier (1er) – la première (1ère)

Annar kann eisini eita: le second – la seconde

Eitt sindur óregluligt:

quatre – le quatrième cinq – le cinquième neuf – le neuvième

FORNØVN (pronomen)

§ 19 Persónsfornøvn (persónlig pronomen) Bundnir formar (t.e. bundin

at sagnorðinum) Hesir formar kunnu ongantíð standa einsamallir, tí teir eru tætt knýttir at sagnorðinum og standa vanliga framman

fyri sagnorðið.

grundliður beinleiðis ávirki óbeinleiðis ávirki

je (j’) me (m’) me (m’) tu te (t’) te (t’) il/elle le/la (l’) lui

nous nous nous vous vous vous ils/elles les leur


a) GG! Í talumálinum verður on ofta nýtt (mann, 3. pers. eintal) í týdninginum “vit”.

Dømi: On va au théâtre ce soir? (Skulu vit fara til sjónleik í kvøld?)

b) Í je, me, te, le og la fellur -e/-a burtur framman fyri sjálvljóð og svinn-h (h-muet) og burturfalsmerki ’ kemur í

staðin.

Dømi: J’accepte l’invitation. (Takk fyril innbjóðingina.) Je t’aime. (Eg elski teg.) Il l’aime. (Honum dámar hana/hann væl)

Í øllum fleirtali verður s drigið yvir við ljóðsamandrátti og úttalað [z], tá sagnorðið byrjar við einum sjálvljóði ella

svinn-h.

Dømi: Nous acceptons l’invitation. (Vit takka fyri innbjóðingina.) Je les invite. (Eg bjóði teimum.)

c) Tað ópersónliga il verður nýtt sum grundliður fyri ópersónlig sagnorð og í ópersónligum orðingum.

Dømi: 1) Il faut payer à la caisse. (Il faut = tað er neyðugt, má, skal)

Gjaldast skal/má við kassan.

2) Il vaut mieux rentrer maintenant.

Tað er best at fara heim nú.

3) Il est tard, je prends le bus.

Tað er seint, eg taki bussin heim.

Í orðingum um veður og klokku verður eisini ópersónligt il (tað) brúkt:

4) Il fait chaud aujourd’hui, il fait du soleil.

Tað er heitt í dag, tað er sólskin / sólin skínur.

5) Oui, mais il fait du vent aussi.

Ja, men tað er eisini vindur

6) Quelle heure est-il?

Hvat er klokkan?

7) Il est quatre heures.

Klokkan / hon er fýra.

Vendingarnar il y a (har er / tað er ) og il s’agit de (tað snýr seg um) eru eisini ópersónligar:

8) Il y a des bancs sur la place devant le Centre Pompidou.

Tað eru benkur á plássinum framman fyri Pompidou-Sentrið.

9) Qu’est-ce qu’il y a dans ce bâtiment?

Hvat er í hesum bygningi?

10) Il n’y a rien.

Har er einki.

11) Il s’agit de ton avenir.

Tað snýr seg um tína framtíð.

§ 20 Afturbend fornøvn (refleksiv pronomen) Tá hvønnfals- ella hvørjumfalsformarnir av persónsfornøvnunum í 1. og 2. persóni vísa aftur til grundliðin, verða teir

kallaðir afturbend fornøvn (refleksiv). Í 3. persóni í bæði eintali og fleirtali eita teir se (sær):

je me dépêche (eg skundi mær)

tu te dépêches (tú skundar tær)

il/elle se dépêche (hann/hon skundar sær)

nous nous dépêchons (vit skunda okkum)

vous vous dépêchez (tit skunda tykkum/tygum skunda tygum)

ils/elles se dépêchent (teir/tær/tey skunda sær)


§ 21 Orðarað Persónsfornøvn og afturbend fornøvn standa beint framman fyri tað sagnorðið, tey knýta seg at – í samansettum

tíðum beint framman fyri hjálparsagnorðið:

Dømi: 1) La musique rock m’intéresse beaucoup.

Rokktónleikur interesserar meg nógv.

2) Tu connais Chabrol? – Oui, je le connais.

Kennir tú Chabrol? – Ja, eg kenni hann.

3) Martin t’a regardé.

Martin hugdi at tær.

4) Dominique lui donne 5 €.

Dominique gevur honum/henni/tí 5 €.

. 5) Tu leur as dit de venir nous voir?

Hevur tú biðið tey koma at vitja okkum?

6) Elle se prépare pour aller au concert.

Hon ger seg klára til at fara á konsert.

7) Elle s’est dépêchée?

Skundaði hon sær?

§ 22 Noktan í sambandi við fornøvn Noktan í sambandi við fornøvn verður sett inn eftir reglunum í § 32:

Ne stendur beint eftir grundliðin og pas beint eftir ta fyrstu umsøgnina. Fornavnið stendur á sínum plássi beint framman

fyri tað sagnorðið, tað er knýtt at – í samansettum umsøgnum beint framman fyri hjálparsagnorðið.

Til ber eisini at siga, at ne ... pas stendur altíð rundan um bæði sagnorðið og fornavn, og í samansettum tíðum standa

ne ... pas altíð rundan um hjálparsagnorðið og fornavn.

eks. 1) La musique rock ne m’intéresse pas.

Rokktónleikur interesserar meg ikki.

2) Il ne les a pas achetés.

Hann hevur ikki keypt tey.

3) Dominique ne se lave pas.

Dominique vaskar sær ikki.

4) Paul ne s’est pas habillé.

Paul hevur ikki latið seg í.

§ 23 Persónlig og afturbend fornøvn í boðshátti (persónlig og refleksiv

pronomen í imperativ) Orðarað í noktandi boðshátti fylgir reglunum omanfyri.

Í positivum boðshátti verður fornavnið sett aftan á sagnorðið við bindistriku ímillum.

GG! Í 1. og 2. persóni eintali verða teir óbundnu formarnir moi og toi nýttir (§ 24) í staðin fyri me og te.

Ne me regarde pas! Regarde-moi! (Hygg at mær!)

Ne les achète pas! Achète-les! (Keyp teir/tær/tey!)

Ne lui répondez pas! Répondez-lui! (Svara honum/henni/tí!)

Ne nous regardez pas! Regardez-nous! (Hyggið at okkum!)

Ne l’écoutons pas! Ecoutons-la! (Lat okkum lurta eftir henni!)

Ne te dépêche pas! Dépêche-toi! (Skunda tær!)


§ 24 Persónsfornøvn (persónlig pronomen). Óbundnir formar (t.e. ikki

bundin at sagnorðinum) moi (eg/meg/mær) toi (tú/teg/tær) lui (honum, henni tí) elle (hon/henni/hennara) nous (vit/okkum/okkara) vous (Tygum/tit /tykkum) eux (teir/tey/teimum) elles (tær/teimum)

Hesir formar eru ikki bundnir at sagnorðinum og kunnu standa einsamallir og hava altíð sama form. Teir verða

nýttir í hesum førum:

a) Til at leggja dent/áherðslu á teir bundnu formarnar.

Dømi: 1) Moi, je vais bien, et toi?

Eg havi tað gott, og tú?

2) Moi, je m’appelle Henri, et toi?

Eg eiti Henri, og tú?

3) Tu t’appelles Henri aussi, toi?

Eitur tú eisini Henri?

b) Eftir c’est

Dømi: 1) Henri, qui est-ce? – C’est moi, madame.

Henri, hvør er tað? – Tað eri eg, frúa.

2) Pierre, c’est toi?

Pierre, er tað tú?

3) C’est elle qui s’appelle Martine.

Tað er hon, sum eitur Martine.

c) Eftir fyriseting

Dømi: 1) Jean-Paul reste chez lui.

Jean-Paul verður verandi heima (hjá sær sjálvum).

2) Tu viens avec moi?

Kemur tú við mær?

3) C’est pour vous, madame.

Tað er til tygara, frúa.

d) Í boðshátti í 1. og 2. persóni í eintali. Sí § 23.

Dømi: Regarde-moi! (Hygg at mær!)

§ 25 Ognarfornøvn (possessiv pronomen) a) Bundnir formar (lýsingarformar)

Ognarfornavnið leggur seg í kyni og tali at tí orði, sum tað lýsir (stendur frammanfyri).

Framman fyri orð, sum eru:

kallkyn eintal: kvennkyn eintal, sum byrja við sjálvsjóði ella svinn-h:

kvennkyn eintal, sum byrja við hjáljóði:

fleirtal (m+f):

mon père mon amie ma mère mes parents

ton - ton - ta - tes -

son - son - sa - ses -

notre - notre - notre - nos -

votre - votre - votre - vos -


leur - leur - leur - leurs -

GG! 1) Legg til merkis, at ymiskir formar eru í kvennkyni eintali, alt eftir um orðið byrjar við sjálvljóðið og við

svinn-h: mon, ton, son ella hjáljóði: ma, ta, sa

2) Legg til merkis: sa sœur merkir: systir hansara,

systir hennara,

systir sína

son frère merkir: beiggi hansara,

beiggi hennara,

beiggi sín

b) Óbundnir formar (navnorðs formar)

Verða nýttir, tá einki navnorð er. Teir óbundnu formarnir hava bundna kenniorðið sum ávísing. Tey hava sama

kyn og tal, sum orðið, tey standa í staðin fyri.

kallkyn eintal: kvennkyn eintal: kallkyn eintal: kvennkyn fleirtal:

le mien la mienne les miens les miennes

le tien la tienne les tiens les tiennes

le sien la sienne les siens les siennes

le nôtre la nôtre les nôtres les nôtres

le vôtre la vôtre les vôtres les vôtres

le leur la leur les vôtres les leurs

Dømi: 1) J’aime bien ta nouvelle voiture, mais je préfère la mienne. Mær dámar væl tín nýggja bil, men mær dámar betur mín. 2) A votre santé! – A la vôtre! Skál! (orðarætt: Fyri tygara heilsu! – Fyri tygum!) 3) Si vous voulez une cigarette, prenez une des miennes. Um tygum vilja hava eina sigarett, takið so eina av mínum. 4) Michel a pris l’appareil de son père parce que le sien ne fonctionne pas. Michel hevur tikið tólið hjá pápa sínum, tí hansara (egna) ikki riggar.

GG! Legg til merkis, hvussu hesi verða úttalað: le nôtre [ləno:tr] / le vôtre [ləvo:tr]

§ 26 Ávísingarfornøvn (demonstrativ pronomen) a) Bundnir formar (lýsingarformar)

kallkyn framman fyri hjáljóð kallkyn framman fyri sjálvljóð/h kvennkyn

eintal ce garçon (hesin drongurin)

cet homme (hesin maðurin)

cette femme (hendan kvinnan)

fleirtal hommes (hesir menninir) ces femmes (hesar kvinnurnar) garçons (hesir dreingirnir)

Dømi: 1) J’aime bien ce sport. Mær dámar væl hendan ítróttin. 2) Tu ne connais pas cette femme? Kennir tú ikki hesa konuna? 3) Cet homme est très intéressant. Hesin maðurin er sera áhugaverdur.

I) Fyri at gera greiðari, um talan er um tað, sum liggur nær ella tað, sum liggur fjart, ber til at seta -ci

(hesin/hendan/hetta her) ella -là (hasin, handan/hatta har) aftur at navnorðinum.

Dømi: 1) Qui est cette femme-là? Hvør er handan konan har? 2) Ce film-ci ne m’intéresse pas. Hesin her filmurin hevur ikki mín áhuga. II) Teir bundnu formarnir av ognarfornøvnunum verða nýttir í fleiri orðingum um tíð:

Dømi: 1) Qu’est-ce que tu fais cet après-midi? © høvundarnir og Nám 2015.

Hvat fert tú at gera seinnapartin? 2) Ce soir je vais au cinéma. Í kvøld fari eg í biograf . 3) Ce jour-là, Martine travaillait chez elle. Tann dagin arbeiddi Martine heima.

b) Óbundnir formar (navnorðaformar)

Verða nýttir, tá einki navnorð er. Teir hava sama kyn og tal sum orðið, teir standa í staðin fyri.

Standa í staðin fyri orð, sum eru:

kallkyn kvennkyn

eintal celui .. / hesin (her) celle … / hendan (her) celui-ci / hesin/hetta (her) celle-ci / hendan (her) celui-là / hasin/hatta (har) celle-là / handan (har)

fleirtal ceux ... / hesir/hesi (her) celles … / hesar (her) ceux-ci / hesir/hesi (her) celles-ci / hesar (her) ceux-là / hasir/hasi (har) celles-là / hasar (har)

Dømi: 1) Quelle chambre préférez-vous, celle-ci ou celle-là? Hvat kamar vilja tygum heldur hava, hetta ella hatta? 2) Quel livre est-ce que tu prends, celui-ci ou celui-là? Hvørja bók keypir tú, hesa ella hasa?

GG! Formarnir uttan -ci ella -là verða nýttir:

I) Framman fyri afturbeindar eykasetningar:

Dømi: 1) Ce film-ci est plus intéressant que celui que nous avons vu hier. Hesin filmurin er áhugaverdari enn tann, (sum) vit sóu í gjár. 2) Cette voiture-ci est plus belle que celle que tu avais avant. Hesin bilurin her er flottari enn tann, (sum) tú hevði fyrr.

II) Framman fyri konstruktiónir viðvíkjandi ogn (á føroyskum hjá-konstruktiónum):

Dømi: 1) Cette voiture-ci est plus belle que celle de mon père. Hesin bilurin her er flottari enn tann hjá pápa mínum. 2) Les disques de Renaud sont meilleurs que ceux de Bruel? Eru pláturnar hjá Renaud betri enn tær hjá Bruel?

§ 27 Ópersónligt “tað”

Hesir óbundnu formar koma ikki í staðin fyri eitt navnorð, men svara til tað føroyska ópersónliga “tað”:

ce (tað) ceci (hetta (her)) cela (= ça) (tað, hatta (har))

a) ce verður nýtt sum eykagrundliður ella grundliður saman við être:

Dømi: 1) Ce n’est pas difficile de parler français. Tað er ikki trupult at tosa franskt. 2) C’est amusant d’aller à la discothèque. Tað er stuttligt at fara á diskotek. 3) C’est moi qui vous invite. Tað eri eg, sum bjóði tykkum.

Í skriftmáli hevði verið rættari at nýtt il í staðin fyri ce í dømunum 1 og 2

b) ceci svarar til “hetta (her)”. Verður nýtt sum mótsetningur til cela:

Dømi: Qu’est-ce que tu choisis, ceci ou cela? Hvat velur tú, hetta (her) ella hatta (har)?


c) cela/ça verður eisini nýtt sum grundliður fyri onnur sagnorð enn être:

Dømi: 1) Je vais au lycée parce que cela m’amuse.

Eg gangi á studentaskúla, tí tað er stuttligt.

2) Ça me fait plaisir de vous voir ici.

Tað gleðir meg at síggja tygum her.

GG! Ne parle pas comme ça! (Tosa ikki soleiðis!)

C’est comme ça en Europe. (Soleiðis er tað í Evropa)

C’est ça! (So er! Tað er rætt!)

§ 28 Afturbeind fornøvn (relativ pronomen) a) Sum grundliður verður nýtt qui (ið, sum). Sum ávirki verður nýtt que/qu’ (sum)

Dømi: 1) J’ai une sœur qui habite à Nice.

Eg havi eina systir, sum býr í Nice.

2) C’est une femme que j’aime beaucoup.

Hon er ein kvinna, (sum) eg eri sera góður við.

b) Sum fyriseting verður nýtt:

um persónar: qui

Dømi: La personne à qui je parle.

Tann, sum eg tosi við.

um hugtøk/ting: lequel (laquelle, lesquels, lesquelles)

Dømi: C’est une histoire à laquelle je pense souvent.

Tað er ein søga, (sum) eg ofta hugsi um.

GG! Legg til merkis, at afturbeinda fornavnið ongantíð kann leggjast burturúr á fronskum, sum tað kann

á føroyskum.

§ 29 Spurnarfornøvn (interrogativ pronomen) a) hvør qui (um persónar)

Dømi 1) Qui est cet homme? (Hvør er hesin maðurin?)

2) Avec qui sors-tu ce soir? (Hvørjum fert tú út við í kvøld?)

Legg til merkis, at fyrisetingar ikki kunnu standa seinast í setninginum, sum á føroyskum, men skulu standa

framman fyri spurnarfornavnið.

Í talumálinum verða víðkaðu formarnir ofta nýttir:

qui est-ce qui (grundiður) og qui est-ce que (ávirki og aftaná fyriseting)

Dømi: 3) Qui est-ce qui parle? (Hvør tosar?)

4) Avec qui est-ce que tu vas au cinéma ce soir? (Hvørjum skalt tú í biograf við

í kvøld?)

b) hvat

1) sum grundliður verður altíð nýtt qu’est-ce qui

Dømi: Qu’est-ce qui vous interésse?

Hvat hevur tykkara áhuga?


2) sum ávirki og umsagnarliður verður nýtt que

Dømi: Que fais-tu là?

Hvat gert tú har?

3) sum ávirki verður ofta nýtt qu’est-ce que

Dømi: Qu’est-ce que vous faites samedi?

Hvat gera tygum leygardagin?

4) quoi verður nýtt eftir fyriseting

Dømi: 1) A quoi s’intéressent les jeunes?

Hvørjum interessera tey ungu seg fyri? /Hvørjum hava tey ungu áhuga í?

2) De quoi parlez-vous?

Hvat tosa tit um?

c) hvat, hvør, hvussu

quel stendur í sama kyni og tali sum navnorðið, tað stendur frammanfyri.

kallkyn kvennkyn

eintal fleirtal

quel quels

quelle quelles

Dømi: 1) Quel temps fait-il?

Hvussu er veðrið?

2) Quelle saison préférez-vous, l’été ou l’hiver?

Hvørja árstíð dámar tykkum betur, summar ella vetur?

quel verður ofta nýtt á sama hátt sum hvat ella hvussu á føroyskum:

Dømi: Quelle heure est-il? Hvat er klokkan

Dømi: Quel est votre nom? Hvussu eita tygum?

§ 30 Óbundin fornøvn (indefinit pronomen) a) tout (allur / alt) stendur í sama kyni og tali sum navnorðið, tað stendur frammanfyri.

Dømi: 1) Toute la famille regarde la télévision.

Øll familjan hyggur at sjónvarpi.

2) J’invite tous mes amis au restaurant.

Eg bjóði øllum mínum vinum á matstovu.

GG! tout le monde = øll

tous les jours = hvønn dag

Dømi: Tout le monde regarde la télé tous les jours.

Øll hyggja at sjónvarpi hvønn dag.

b) Teir tríggir óbundnu navnorðaformarnir verða nýttir, tá einki navnorð er, og standa í sama kyni og tali sum

navnorðið, teir standa í staðin fyri.

tout alt

kallkyn kvennkyn

eintal fleirtal

tout tous

allur, alt allir, øll

toute toutes

øll allar


tous [tus] øll toutes [tut] allar

Dømi: 1) Dominique a tout oublié à la maison. Dominique hevur gloymt alt heima. 2) J’aime beaucoup les films français, ils sont presque tous [tus] très bons. Mær dámar væl franskar filmar, teir eru næstan allir sera góðir .

c) quelqu’un (nakar, onkur) og personne (við ne framman fyri umsøgnina) (eingin)

Dømi: 1) Tu attends quelqu’un? (Bíðar tú eftir onkrum?) 2) Quelqu’un a téléphoné? (Hevur nakar ringt?) 3) Non, je n’attends personne. (Nei, eg bíði ikki eftir nøkrum.) 4) Non, personne n’a téléphoné. (Nei, eingin hevur ringt.)

d) quelque chose (okkurt, nakað) og rien (við ne framman fyri sagnorðið) (einki)

Dømi: 1) Vous faites quelque chose ce soir? (Gera tit nakað í kvøld?)

2) Vous avez quelque chose à déclarer? (Hava tygum nakað at tolla?)

3) Non, nous ne faisons rien ce soir. (Nei, vit gera einki í kvøld.)

4) Non, je n’ai rien à déclarer. (Nei, eg havi einki at tolla.)

5) Rien ne l’intéresse. (Einki hevur hansara/hennara áhuga.)

Forhjáorð (proniminaladverbium)

§ 31 En og y a) En

Stendur í staðin fyri de + stýring og stendur beint framman fyri sagnorðið – í sammansettum tíðum beint

framman fyri hjálparsagnorðið. Ofta verður en ikki umsett til føroyskt.

Dømi: 1) La marchande vend des courgettes. Martine en achète un kilo. Handilskonan selur kursjettur. Martine keypir eitt kilo (av tí/av teimum). 2) Tu as des cigarettes, Paul? – Non, je n’en ai plus. Hevur tú nakrar sigarettir, Paul? – Nei, eg havi ongar eftir. 3) Le football intéresse beaucoup les Français. Tout le monde en parle dans les cafés. Fraklendingar hava stóran áhuga fyri fótbólti. Øll tosa um tað/hann á kaffistovunum.

b) Y

Stendur í staðin fyri à ella dans + stýring og stendur beint framman fyri umsøgnina – í samansettum tíðum beint

framman fyri hjálparsagnorðið. Hvussu y verður umsett sæst á dømunum niðanfyri:

Dømi: 1) Jean-Paul est né à Paris. (Jean-Paul er føddur í París.) Il y est né. (Hann er føddur har.) 2) Vous allez à Nice cet été? – Non, cet été nous n’y allons pas. (Fara tit til Nice í summar? – Nei, í

summar fara vit ikki hagar.) 3) Michel s’intéresse à la photo. (Michel hevur áhuga fyri myndatøku.) Il s’y intéresse. (Hann hevur áhuga fyri tí.) 4) Jean-Paul pense beaucoup à son travail. (Jean-Paul hugsar nógv um sítt arbeiði.) Il y pense beaucoup. (Hann hugsar nógv um tað.)

Noktan (negatión)

§ 32 Noktan Hevur tveir liðir: ne stendur beint aftan á grundliðin, pas (jamais, plus) stendur beint aftaná sagnorðið - í

samansettum tíðum beint aftan á hjálparsagnorðið.

Til ber eisini at siga, at noktan hevur tveir liðir: ne ... pas. Teir standa rundan um sagnorðið og fornavn ella rundan um

hjálparsagnorðið og fornavn í samansettari tíð.


a) ne ... pas (ikki)

Dømi: 1) Je ne suis pas féministe. (Eg eri ikki feministur) 2) Jean-Paul n’est pas chauffeur. (Jean-Paul er ikki bilførari) 3) Michael Rasmussen n’a pas gagné le Tour de France en 2007. (Michael Rasmussen vann ikki Tour

de France í 2007.)

GG! 1) Framman fyri sjálvljóð og svinn-h fellur e burtur í ne og fær burturfalsmerki í staðin. 2) Í dagligari talu fellur ne ofta burtur.

Dømi: 1) Je n’aime pas boire du café le soir. Mær dámar ikki at drekka kaffi um kvøldið. 2) Je sais pas, moi! Tað veit eg ikki!

b) ne ... plus (einki eftir, ongar eftir, ikki longur)

Dømi: 1) Maman, je n’ai plus d’argent! (Mamma, eg havi ikki meiri pengar/ongar pengar eftir!) 2) Il ne me parle plus. (Hann tosar ikki longur við meg.)

c) ne ... jamais (aldrin, ongantíð)

Dømi: 1) Pourquoi est-ce que Jean-Paul ne va jamais au marché? Hví fer Jean-Paul aldrin á marknaðin? 2) Vous ne m’écoutez jamais! Tit lurta ongantíð eftir mær! 3) Vous allez souvent au théâtre? – Jamais! Fara tygum ofta til sjónleik? – Aldrin!

d) ne ... personne (eingin)

ne ... rien (einki)

Hesi verða viðgjørd í § 30 c og d

Reglulig sagnorð (reglulig verbum)

Franskt hevur tríggjar regluligar sagnorðabendingar:

1. bending, har navnhátturin endar við -er. (parler, regarder)

2. bending, har navnhátturin endar við -ir. (finir, choisir)

3. bending, har navnhátturin endar við -re. (répondre, descendre)

Í bendingaryvirlitunum niðanfyri verður víst, hvussu sagnorðatíðirnar verða gjørdar:

GG! Endingin -ent í 3. persóni fleirtali verður ikki úttalað.

Dømi: Ils parlent [parl] Ils écoutent [il-zekut] Ils parlaient [ilparlɛ] Ils parleraient [ilparlərɛ]

§ 33 1. bending (sagnorð, sum enda við -er) a) Nógv flest sagnorð hoyra til henda bólk:

Infinitif

Parler

Imparfait Présent Impératif Futur

je parlais je parle je parlerai

tu parlais tu parles → parle! tu parleras


il parlait il parle il parlera

nous parlions nous parlons → parlons! nous parlerons

vous parliez vous parlez → parlez! vous parlerez

ils parlaient ils parlent ils parleront

↓

Participe présent Conditionnel

parlant je parlerais

Passé composé tu parlerais

j’ai parlé il parlerait

nous parlerions

Plus-que-parfait vous parleriez

j’avais parlé ils parleraient

b) Nøkur sagnorð í hesum bólki eru eitt sindur óreglulig í nútíð. Tað er galdandi fyri sagnorð við veikum e í

stovninum. Hetta e broytist í øllum eintalinum og í 3. persóni fleirtali til [ɛ]. Dømi:

acheter s’appeler j’achète [ʒaʃɛt] je m’appelle [ʒəmapɛl] tu achètes tu t’appelles il achète il s’appelle nous achetons [nu-zaʃtõ] nous nous appelons [nunu-zapəlõ] vous achetez vous vous appelez ils achètent ils s’appellent

§ 34 2. bending (sagnorð, sum enda við -ir) Infinitif

finir


je finissais je finis je finirai

tu finissais tu finis → finis! tu finiras

il finissait il finit il finira

nous finissions nous finissons → finissons! nous finirons

vous finissiez vous finissez → finissez! vous finirez

ils finissaient ils finissent ils finiront

↓

Participe présent Conditionnel

finissant je finirais

Passé composé tu finirais

j’ai fini il finirait

nous finirions

Plus-que-parfait vous finiriez

j’avais fini ils finiraient

§ 35 3. bending (sagnorð, sum enda við -re) Infinitif vendre

Imparfait Présent Impératif Futur je vendais je vends je vendrai tu vendais tu vends → vends! tu vendras il vendait il vend il vendra nous vendions nous vendons → vendons! nous vendrons vous vendiez vous vendez → vendez! vous vendrez


ils vendaient ils vendent ils vendront ↓ Participe présent Conditionnel vendant je vendrais Passé composé tu vendrais j’ai vendu il vendrait nous vendrions Plus-que-parfait vous vendriez j’avais vendu il vendraient

Sagnorðatíðir og hættir

§ 36 Nútíð (le présent) Verður brúkt sum á føroyskum um tað nútíðarliga og tað vanliga.

Dømi: 1) Je suis de bonne humeur, aujourd’hui. Eg eri í góðum lagi í dag. 2) Vous regardez la télévision tous les jours? Hyggja tit at sjónvarpi hvønn dag ? 3) La terre est ronde. Jørðin er rund

Nútíð verður harafturat nýtt í sambandi við depuis (síðan), um tað, sum varir enn. (smbr. týska seit)

Dømi: Les Dubois habitent à Paris depuis 5 ans. Familjan Dubois hevur nú búð í París í 5 ár (og býr har enn).

§ 37 Boðsháttur (l’impératif) Verður brúktur sum á føroyskum, men legg til merkis, at franskt hevur tríggjar formar, alt eftir hvønn tosað verður

við:

2. persónur eintal verður nýttur, tá tosað verður við eitt tú.

Dømi: Regarde, Dominique, voilà Paul et André! Hygg, Dominique, har eru Paul og André!

1. persónur fleirtal er ein sínámillum áheitan ella áeggjan.

Dømi: Allons au café ce soir! Lat okkum fara á café í kvøld!

2. persónur fleirtal verður nýttur, tá tosað verður við eitt tygum ella við fleiri persónar:

Dømi: Ecoutez ce disque! Lurtið eftir hesi plátuni!

§ 38 Núliðin tíð og tátíð (le passé composé) a) Verður brúkt sum núliðin tíð á føroyskum.

Dømi: 1) Mon père n’est pas là. Il est allé au cinéma.

Pápi mín er ikki heima. Han er farin í biograf .

2) Zut alors, j’ai déjà vu ce film.

Spell, eg havi longu sæð hendan filmin.


b) Verður brúkt sum tátíð á føroyskum, tá talan er um einstaka lidna hending ella gerð. Gongdin í tekstinum heldur

fram: og so...og so...

Dømi: 1) Hier soir, nous sommes allés au théâtre.

Í gjárkvøldið fóru vit til sjónleik.

2) Dominique est rentrée à 10 heures, alors elle a regardé un concert à la télévision, mais un quart

d’heure après, son amie Françoise a téléphoné.

Dominique kom heim kl. 10, so hugdi hon at eini konsert i sjónvarpinum, men eitt korter seinni

ringdi vinkona hennara, Françoise.

GG! Um hvussu hjálparsagnorðini être og avoir verða nýtt, sí § 45.

§ 39 Áhaldandi tátíð (l’imparfait) a) Svarar til føroyska tátíð, tá talan er um støðu ella lýsing.

Dømi: 1) Martine était très fatiguée. Martine var sera móð. 2) C’était un très bon concert, mais très long aussi. Tað var ein sera góð konsert, men (hon var) eisini sera long.

b) verður nýtt um tað, sum var í ferð við at henda.

Dømi: 1) Je lisais un bon roman quand on a sonné. Jeg las eina góða skaldsøgu, tá tað ringdi uppá. 2) Martine travaillait quand Dominique est arrivée. Martine arbeiddi, tá Dominique kom. 3) Jean-Paul faisait la cuisine avec Martine. Jean-Paul var í ferð við at gera mat saman við Martine.

c) verður nýtt um tað regluligu endurtøkuna.

Dømi: 1) Qu’est-ce que tu faisais le soir à Nice? Hvat gjørdi tú um kvøldið í Nice? (= plagdi at gera) 2) J’allais souvent me baigner. Eg fór ofta at svimja.

§ 40 Nær framtíð (le futur proche) Verður nýtt um framtíð, sum liggur nær við nútíðina. Hendan framtíð verður nýtt um tað, sum skjótt fer at henda. Í

talumáli verður le futur proche harafturat ofta nýtt í staðin fyri grammatisku framtíðina le futur (framtíð).

Dømi: 1) Nous allons écouter des disques à la discothèque. Vit fara at lurta eftir plátum á diskotekinum. 2) Ce soir, je vais voir un film américain. Í kvøld fari eg at hyggja at einum amerikanskum filmi. 3) Bonjour, Mme Dubois est là? – Un instant, s’il vous plaît, je vais voir. Góðan dag, er frú Dubois heima? – Bíða eitt bil, eg skal líka hyggja.

§ 41 Framtíð (le futur) Á føroyskum nýta vit ofta nútíð um tað, sum liggur í framtíðini. Soleiðis er ikki á fronskum; her nýta vit futur eller futur

proche (sí § 40) um tað, sum fer at henda í framtíðini.

Dømi: 1) Dans un an, tu auras un bon travail, Michel! Um eitt ár fært tú/fert tú at fáa eitt gott arbeiði, Michel!


2) Je t’attendrai devant la gare. Eg bíði/fari at bíða eftir tær framman fyri jarnbreytastøðina.

Treytarkonstruktiónir

si + présent → futur i høvuðssetninginum

Dømi: Si j’ai le temps, je viendrai demain. Um eg havi tíð, komi eg/fari eg at koma í morgin.

§ 42 Treytartíð (le conditionnel) Verður nýtt, tá tú kurteisliga biður um okkurt ella ynskir okkurt.

Dømi: 1) Je voudrais un kilo de tomates, s’il vous plaît. Eg vildi fegin fingið eitt kilo av tomatum, takk. 2) Dominique aimerait partir pour l’Espagne. Dominique vildi fegin farið til Spania.

Treytarsetningar

si + imparfait → conditionnel í høvuðssetninginum

Dømi: Si j’avais le temps, je viendrais demain. Um eg hevði tíð, hevði eg komið í morgin.

§ 43 Gerundivur (le gérondif) Verður nýtt til at siga 1) nakað, sum fer fram samstundis sum ein gerð 2) nakað um mátan

Í báðum førum er krav, at tann, sum ger gerðina/nýtir mátan, er tann sami, sum er grundliður í setninginum.

Dømi: 1. En entrant dans le salon, Christiane a entendu un bruit. Tá Christiane kom innar í stovuna, hoyrdi hon eitt óljóð. 2. Michel a gagné beacoup d’argent en travaillant le week-end. Michel hevur forvunnið nógvar pengar við at arbeiða vikuskifti.

§ 44 Tolsøgn (passiv) Passiv verður gjørt við einum formi av hjálparsagnorðinum être (sum fær týdningin at verða á føroyskum) og tátíðar

lýsingarhátti (participe passé) av høvuðssagnorðinum. Hesin verður bendur sum eitt lýsingarorð. Agens (tað logiska

subjektið) kann verða lagt afturat setningum við fyrisetingini par.

Dømi: La maison est vendue (par un ami de la famille). Husið verður selt (av einum vini hjá familjuni). Dømi: Le vélo a été vendu hier. Súkklan varð seld í gjár.

Óreglulig sagnorð

§ 45 Hjálparsagnorð

a) avoir (at hava, at fáa)


Infinitif avoir Imparfait Présent Impératif Futur il avait j’ ai il aura tu as aie! Participe présent il a Conditionnel ayant nous avons ayons! il aurait vous avez ayez! Passé composé ils ont il a eu [y]

Nógv flestu sagnorð verða bend við avoir sum hjálparsagnorði.

Avoir verður sjálvandi eisini nýtt sum høvuðssagnorð! Legg til merkis hesar orðingar við avoir: avoir envie de (at hava

hug til), avoir besoin de (at hava brúk fyri), avoir raison (at hava rætt).

b) être (at vera, at verða)

Infinitif être Impératif Présent Impératif Futur il était je suis il sera tu es sois! Participe présent il est Conditionnel étant nous sommes soyons! il serait vous êtes soyez! Passé composé ils sont il a été

être verður nýtt sum hjálparsagnorð til mest vanligu rørslusagnorðini.

Dømi: Nous sommes allés à Marseille.

Vit eru farin til Marseille.

GG! Øvugt av føroyskum verður être altíð nýtt saman við afturbendum sagnorðum (refleksiv).

Dømi: Dominique s’est habillée pour sortir.

Dominique hevur latið seg í til at fara í býin.


Nógv tey flestu óregluligu sagnorðini eru óreglulig í øllum eintalinum (présent). Tey flestu hava eisini óregluligan tátíðar

lýsingarhátt (participe passé). Summi hava óregluligan futur-stovn, heilt fá hava óregluligan boðshátt (impératif), og eitt

einstakt sagnorð hevur ein óregluligan imparfait-stovn (être).

Hesi frávik verða tikin fram við bláum niðanfyri. Neyðugt er at læra seg hesar óregluligu formar uttanat.

Annars verða óregluligu sagnorðini bend eftir neyvt somu grundreglum sum tey regluligu og hava somu endingar. Tí er

bert 3. persónur í eintali í yvirlitinum yvir óreglulig sagnorð (uttan í nútíð présent).

Fyrst er ein listi við teimum mest óregluligu sagnorðunum við le présent (3. persón eintal), teimum óregluligu futur-

formunum og øllum participe passé-formunum (sum verða nýttir til samasettar tíðir og passiv).

Síðan er eitt meira útgreinað bendingaryvirlit yvir einstøku sagnorðini:


infinitif présent futur participe passé

aller, §46 il va ir- allé

apprendre, §65 il apprend

appris

s’asseoir, §48 il s’assied

assis

avoir, §45a il a aur- eu

boire, §49 il boit bu

comprendre, §65 il comprend

compris

connaître, §51 il connaît

connu

courir, §52 il court courr- couru

couvrir, §61 il couvre

couvert

croire, §53 il croit cru

devenir, §72 il devient deviendr- devenu

découvrir, §61 il découvre

découvert

devoir, §54 il doit devr- dû

dire, §55 il dit dit

dormir, §56 il dort dormi

écrire, §57 il écrit écrit

être, §45b il est ser- été

faire, §58 il fait fer- fait

falloir il faut faudr- fallu

lire, §59 il lit lu

mentir, §68 il ment menti

mettre, §60 il met mis

offrir, §61 il offre offert

ouvrir, §61 il ouvre ouvert

partir, §62 il part parti

plevoir, §63 il pleut pleuvr- plu

pouvoir, §64 il peut pourr- pu

prendre, §65 il prend pris

revenir, §72 il revient reviendr- revenu

rire, §66 il rit ri

savoir, §67 il sait saur- su

sentir, §68 il sent senti

servir, §69 il sert servi

sortir, §70 il sort sorti

sourire, §66 il sourit

souri

tenir, §71 il tient tiendr- tenu

venir, §72 il vient viendr- venu

vivre, §73 il vit vécu

voir, §74 il voit verr- vu

vouloir, §75 il veut voudr- voulu


§ 46 aller (at fara)

Infinitif aller Imparfait Présent Impératif Futur il allait je vais il ira tu vas va! Participe présent il va Conditionnel allant nous allons allons! il irait vous allez allez! Passé composé ils vont il est allé

aller verður nýtt sum hjálparsagnorð til at gera futur proche (sí § 40). Legg til merkis orðingina aller voir (at vitja).

§ 47 apprendre (at læra), bendist sum prendre, § 65

§ 48 s’asseoir (at seta seg)

Infinitif s’asseoir Imparfait Présent Impératif Futur il s’asseyait je m’assieds il s’assiéra tu t’assieds assieds-toi! Participe présent il s’assied Conditionnel s’asseyant nous nous asseyons asseyons-nous! il s’assiérait vous vous asseyez asseyez-vous! Passé composé ils s’asseyent il s’est assis

Legg til merkis: “at sita” eitur être assis

§ 49 boire (at drekka)

Infinitif boire Imparfait Présent Impératif Futur je bois il buvait tu bois bois! il boira il boit Participe présent nous buvons buvons! Conditionnel buvant vous buvez buvez! il boirait ils boivent Passé composé il a bu


§ 50 comprendre (at skilja) bendist sum prendre, § 65

§ 51 connaître (at kenna) Infinitif connaître Imparfait Présent Impératif Futur ils connaissait je connais tu connais connais! il connaîtra il connaît Participe présent nous connaissons connaissons! Conditionnel connaissant vous connaissez connaissez! il connaîtrait ils connaissent Passé composé il a connu

§ 52 courir (at renna) Infinitif courir Imparfait Présent Impératif Futur je cours il courait tu cours cours! il courra il court Participe présent nous courons courons! Conditionnel courant vous courez courez! il courrait ils courent Passé composé il a couru

§ 53 croire (at trúgva, halda, meina) Infinitif croire Imparfait Présent Impératif Futur je crois il croyait tu crois crois! il croira il croit Participe présent nous croyons croyons! Conditionnel croyant vous croyez croyez! il croirait ils croient Passé composé il a cru

§ 54 devoir (at skula, muga, eiga at) Infinitif devoir Imparfait Présent Futur je dois il devait tu dois il devra il doit Participe présent nous devons Conditionnel devant vous devez il devrait ils doivent Passé composé il a dû


§ 55 dire (at siga, at biðja um at)

Infinitif dire Imparfait Présent Impératif Futur je dis il disait tu dis dis! il dira il dit Participe présent nous disons disons! Conditionnel disant vous dites dites! il dirait ils disent Passé composé il a dit

Legg til merkis orðingina on dirait, mann skuldi trúð.

§ 56 dormir (at sova) Infinitif dormir Imparfait Présent Impératif Futur je dors il dormait tu dors dors! il dormira il dort Participe présent nous dormons dormons! Conditionnel dormant vous dormez dormez! il dormirait ils dorment Passé composé il a dormi

§ 57 écrire (at skriva) Á sama hátt bendist décrire (at lýsa, greiða frá).

Infinitif écrire Imparfait Présent Impératif Futur j’ écris il écrivait tu écris écris! il écrira il écrit Participe présent nous écrivons écrivons! Conditionnel écrivant vous écrivez écrivez! il écrirait ils écrivent Passé composé il a écrit

§ 58 faire (at gera) Infinitif faire Imparfait Présent Impératif Futur je fais il faisait tu fais fais! il fera il fait Participe présent nous faisons faisons! Conditionnel faisant vous faites faites! il ferait ils font Passé composé il a fait


§ 59 lire (at lesa) Infinitif lire Imparfait Présent Impératif Futur je lis il lisait tu lis lis! il lira il lit Participe présent nous lisons lisons! Conditionnel lisant vous lisez lisez! il lirait ils lisent Passé composé il a lu

§ 60 mettre (at seta, stilla, lata seg í) Infinitif mettre Imparfait Présent Impératif Futur je mets il mettait tu mets mets! il mettra il met Participe présent nous mettons mettons! Conditionnel mettant vous mettez mettez! il mettrait ils mettent Passé composé il a mis

§ 61 ouvrir (at opna, lata upp) Á sama hátt bendist couvrir (at breiða yvir, fjala, verja), découvrir (at varnast, uppdaga, leggja til merkis) og offrir (at

bjóða).

Infinitif ouvrir Imparfait Présent Impératif Futur j’ ouvre il ouvrait tu ouvres ouvre! il ouvrira il ouvre Participe présent nous ouvrons ouvrons! Conditionnel ouvrant vous ouvrez ouvrez! il ouvrirait ils ouvrent Passé composé il a ouvert

§ 62 partir (at fara avstað) Infinitif partir Imparfait Présent Impératif Futur je pars il partait tu pars pars! il partira il part Participe présent nous partons partons! Conditionnel partant vous partez partez! il partirait ils partent Passe composé il est parti


§ 63 pleuvoir (at regna) Ópersónligt sagnorð, sum einans finst í 3. persóni í eintali.

Infinitif pleuvoir Imparfait Présent Futur il pleuvait il pleut il pleuvra Participe présent Conditionnel pleuvant il pleuvrait Passé composé il a plu

§ 64 pouvoir (at kunna) Infinitif pouvoir Imparfait Présent Futur je peux il pouvait tu peux il pourra il peut Participe présent nous pouvons Conditionnel pouvant vous pouvez il pourrait ils peuvent Passé composé il a pu

§ 65 prendre (at taka, at fáa sær) Á sama hátt bendist apprendre (at læra) og comprendre (at skilja).

Infinitif prendre Imparfait Présent Impératif Futur je prends il prenait tu prends prends! il prendra il prend Participe présent nous prenons prenons! Conditionnel prenant vous prenez prenez! il prendrait ils prennent Passé composé il a pris

§ 66 rire (at flenna, læa) Á sama hátt bendist sourire (at smílast). Infinitif

rire


je ris

il riait tu ris ris! il rira

il rit

Participe présent nous rions rions! Conditionnel

riant vous riez riez! il rirait

ils rient

Passé composé

il a ri


§ 67 savoir (at vita, duga) Infinitif savoir Imparfait Présent Impératif Futur je sais il savait tu sais sache! il saura il sait Participe présent nous savons sachons! Conditionnel sachant vous savez sachez! il saurait ils savent Passé composé il a su

§ 68 sentir (at føla, kenna, merkja, lukta) Á sama hátt bendist mentir (at lúgva).

Infinitif sentir Imparfait Présent Impératif Futur je sens il sentait tu sens sens! il sentira il sent Participe présent nous sentons sentons! Conditionnel sentant vous sentez sentez! il sentirait ils sentent Passé composé il a senti

§ 69 servir (at tæna) Infinitif

servir


je sers

il servais tu sers sers! il servira

il sert

Participe présent nous servons servons! Conditionnel

servant vous servez servez! il servirait

ils servent

Passé composé

il a servi

§ 70 sortir (at fara út, at fara í býin) Infinitif sortir Imparfait Présent Impératif Futur je sors il sortait tu sors sors! il sortira il sort Participe présent nous sortons sortons! Conditionnel sortant vous sortez sortez! il sortirait ils sortent Passé composé il a sorti


§ 71 tenir (at halda) Infinitif tenir Imparfait Présent Impératif Futur je tiens il tenait tu tiens tiens! il tiendra il tient Participe présent nous tenons tenons! Conditionnel tenant vous tenez tenez! il tiendrait ils tiennent Passé composé il a tenu

§ 72 venir (at koma) Á sama hátt bendast devenir (at gerast, verða) og revenir (at koma aftur).

Infinitif venir Imparfait Présent Impératif Futur je viens il venait tu viens viens! il viendra il vient Participe présent nous venons venons! Conditionnel venant vous venez venez! il viendrait ils viennent Passé composé il est venu

§ 73 vivre (at liva, at uppliva) Infinitif vivre Imparfait Présent Impératif Futur je vis il vivait tu vis vis! il vivra il vit Participe présent nous vivons vivons! Conditionnel vivant vous vivez vivez! il vivrait ils vivent Passé composé il a vécu

§ 74 voir (at síggja, at hitta, at vitja) Infinitif voir Imparfait Présent Impératif Futur je vois il voyait tu vois vois! il verra il voit Participe présent nous voyons voyons! Conditionnel voyant vous voyez voyez! il verrait ils voient Passé composé il a vu


§ 75 vouloir (at vilja, at vilja hava) Infinitif

vouloir

Imparfait Présent Futur

je veux

il voulait tu veux il voudra

il veut

Participe présent nous voulons Conditionnel

voulant vous voulez il voudrait

ils veulent

Passé composé

il a voulu


mállæruheiti · k [ka], l [εl], m [εm], n [εn], o [o], p [pe], q [ky], r [εr], s [εs], t...

Documents