mlk 1 1014 ksiazki roku

znanych i lubianychtaki napiszamienić na krzywe (Create Outline) potem linia(stroke) ma być ta zewnętrzna (Align Stroke 3 opcja)

2013 roku

nr 1/2014 (208) • styczeń 2014Bezpłatny dodatek • ISSN 2083-7747 • Indeks 334464

FANTASTYCZNE KSIĄŻKI

Speedmaster. Nie do pokonania.

Kiedy inni mówią, my drukujemy.

Ściągnij bezpłatną aplikację na swój smartfon

lub tablet ze strony SpeedmasterUnbeatable.com

i zeskanuj szare pole po lewej stronie.

Dowiedz się więcej od Heidelberga:

www.SpeedmasterUnbeatable.com

Speedmaster.Nie do

pokonania.

Książki 2013 roku

b i b l i o t e k a a n a l i z p r z e d s t a w i a • k s i ą ż k i • s t y c z e ń 2 0 1 4 1

Proza obcaTove Jansson„Uczciwa oszustka”(Nasza Księgarnia)W historii literatury Tove Jansson zapisała się jako troll mama, „pani od Mu-minków”. Jej opowieści o perypetiach i codziennym życiu ma-gicznych bohaterów zawładnęły wy-obraźnią czytelników niezależnie od wie-ku i na każdym kontynencie. Są kochane i podziwiane do dzisiaj. Tymczasem świat jakby zapomniał, że twórczyni legendar-nego cyklu była także świetną malar-ką i znakomitą, wszechstronną pisarką, czego dowód otrzymujemy w jej „doro-słej” książce „Uczciwa oszustka”. To pro-za oszczędna w środkach artystycznych, za to niezwykle bogata w swoim wyrazie. I w tym tkwi mistrzostwo pióra fińskiej pisarki, że wystarczy jej kilka zdań, by zabrać czytelnika do świata swoich wy-obrażeń, w głąb mrocznych zakątków ludzkiej duszy.

Hans Fallada„Co dalej, szary człowieku”(Sonia Draga)Znakomicie, z ironią, dy-stansem i zarazem zjadli-wym poczuciem humo-ru, tak charakterystycznym dla Fallady – i wyjątkowo dobrze oddanym przez tłumacza, Dariusza Guzika – napisana książka, która autorowi przyniosła sławę,

Przypominamy 48 książek miesiąca

„Ostatnie rozdanie” Wiesława Myśliwskiego (Znak), „Legion” Elżbiety Cherezińskiej (Zysk i S-ka), „Ludzka rzecz” Pawła Potoroczyna (W.A.B.), „Obłęd ’44” Piotra Zychowicza (Rebis), „Za żelazną kurtyną” Anne Applebaum (Świat Książki i Agora) i „Wielka księga patriotów polskich” (Biały Kruk) – Książkami Roku 2013

Spośród 48 tytułów, uprzednio wyróż-nionych jako „Książki miesiąca” wy-

braliśmy – po redakcyjnej dyskusji – sześć Książek Roku 2013.

Autorzy i wydawcy nagrodzonych książek otrzymują od nas pamiątkowe statuetki i dyplomy.

Proza polskaEustachy Rylski„Obok Julii”(Wielka Litera)Autor pisze wyraźnie: „wspomnienia nie biorą się znikąd”. Trzeba było sobie na nie zapracować w S., poniemieckim miasteczku, a może wsi, tyle że z dwiema liniami tramwajowy-mi i podupadającą z roku na rok restau-racją „Pod Minogą”. Jest rok 1963, do S. przyjeżdża piękna Julia Neiger, która dziesięć lat wcześniej, jeszcze w okresie stalinowskim, uczyła w szkole, w któ-rej pobierał nauki dziesięcioletni wte-dy i bez pamięci rozkochany w swojej pani Janek Ruczaj. Rzecz cała toczy się leniwie i sentymentalnie, by nagle przy-spieszyć, nabrać dramatyzmu i dać pole do popisu występkowi, a nawet zbrod-ni.

Wacław Holewiński„Szwy”(Zysk i S-ka)Proza Wacława Holewiń-skiego ogniskuje się na na-szej historii. W jego kolej-nych książkach czytamy o Powstaniu Styczniowym, II wojnie światowej, Żołnierzach Wyklętych, czy też – jak ma to miejsce w niniejszej książce – konspiracji solidarnościowej. Tomasz Miteńka, postać, wokół któ-rej snuje się nić narracji, nie był w nią chyba zbytnio zaangażowany. Pod tymi personaliami kryje się Marcin Antono-wicz, student I roku chemii Uniwersy-tetu Gdańskiego, figurujący na liście ofiar stanu wojennego. W październi-ku 1985 roku, podczas pobytu w ro-dzinnym Olsztynie, zatrzymał go pa-trol ZOMO. Jako dokument tożsamości okazał legitymację studencką. Po kilku-dziesięciu minutach nieprzytomnego

studenta odnaleziono na ulicy. Zmarł kilkanaście dni później w szpitalu. W powszechnej opinii został skatowa-ny przez milicjantów. Jego pogrzeb 6 lis- topada 1985 roku zgromadził tłumy.

Dominik Rutkowski„Pozostał gniew”(Bellona)Schyłek II wojny świato-wej, Pomorze zajęte już przez Sowietów. Współ-czesnych Wandali – grabiących, palą-cych, dewastujących wszystko, na co się natkną. Pałających szczególnym „afektem” do kobiet. Nie tylko nie-mieckich. Przez położone w urokliwej okolicy, wyposażone w funkcjonujące mimo przejścia frontu dobra cywiliza-cyjne miasteczko, mające statut uzdro-wiska (Połczyn-Zdrój?), przewijają się uchodźcy. Polacy powracający z robót przymusowych, popowstaniowi wy-gnańcy z Warszawy, różnej narodo-wości więźniowie niemieckich kace-tów i jeńcy z oswobodzonych stalagów i oflagów. Pośród nich także główny bo-hater powieści Julian Żurawiecki, kre-sowiak z konspiracyjną kartą życiory-su. Ponieważ włada zarówno językiem niemiecki jak i rosyjskim, sowiecki ko-mendant miasteczka – kapitan NKWD Paluchin – składa mu propozycję nie do odrzucenia. Ma zostać jego tłumaczem. Los Juliana z dnia na dzień zdaje się być coraz bardziej styczny z liniami życia innych bohaterów.

Wiesław Myśliwski, „Ostatnie rozdanie”(Znak)Przed laty Wiesław Myśliwski zaliczony został przez Henryka Berezę do nurtu literatury chłopskiej. Akcja jego poszczególnych powieści i dramatów (np. „Klucznik”, „Drzewo” czy „Requiem dla gospodyni”) rozgrywa się albo na wsi, albo w miasteczku. Nie inaczej w „Ostatnim rozdaniu”, w którym poja-wiają się tak charakterystyczne dla małych prowincjonalnych miejscowości ludzkie typy i charaktery, jak: krawiec Radzikowski, ślusarz Myga, stolarz Zamojski, mecenas Róg-Skwarek, sędzia Sterczyński czy szewc Mateja, z którym narrator utworu za młodu grywał namięt-nie w pokera. Wszystko to są osoby z krwi i kości, każda z nich mówi własnym, indywidualnie nace-chowanym pod względem stylistycznym językiem, każda z nich ma coś ważnego do powiedzenia, prawdę poświadczoną całym życiem.

Janusz Drzewucki

Książki 2013 roku

b i b l i o t e k a a n a l i z p r z e d s t a w i a • k s i ą ż k i • s t y c z e ń 2 0 1 42

mi, przede wszystkim dużą uczuciowo-ścią. Langdona nie tylko nie można nie lubić, ale też nie można mu nie kibico-wać. W tej prozie jest coś z napięcia ja-kie towarzyszy wielkim zawodom spor-towym.

Haruki Murakami„Bezbarwny Tsukuru Tazaki i lata jego pielgrzymstwa”(Muza)Pewnie każdy człowiek jest po trochu bezbarwnym Tsukuru Tazaki z powieści Murakamiego, ale tylko nie-liczni decydują się na pracowitą autore-fleksję nad własnym losem, którą wyko-nał bohater. Murakami znów pokazał najwyższą klasę, to jeden z najlepszych piszących współcześnie pisarzy. Niby ni-czym się ta książka w dorobku japońskie-go pisarza nie wyróżnia, ale nie musi, jest jak zwykle przenikliwa, Murakami po-znał wszystkie mroki podświadomości i eksploatuje ją z powodzeniem.

Biografie, wspomnieniaMarta Sztokfisz„Chwile, których nie znamy”(W.A.B.)Ta reporterska biografia Marka Grechuty to świet-nie skonstruowana, dosko-nale udokumentowana i przystępnie na-pisana opowieść o artyście wyjątkowej miary, wymykającym się zaszufladkowa-niu. Zasługą autorki jest odkrycie mrocz-nej karty jego życiorysu. Marta Sztok-fisz po raz pierwszy upublicznia bowiem to, o czym przebąkiwano tu i ówdzie, szczególnie w gronie cyganerii. Grechu-tę przez lata trawiła nieuleczalna choro-ba. Miewał lepsze i gorsze dni. Z roku na rok tych ostatnich niestety przybywało. Farmakologia pozwalała mu jako tako funkcjonować, ale zarazem spowalniała życiowe funkcje, miewał kłopoty z pa-mięcią i artykułowaniem myśli. Porusza-jąca książka.

Mariusz Urbanek„Brzechwa nie dla dzieci”(Iskry)Czołowy biograf luminarzy rodzimej kultury zeszłego wieku tym razem rozkłada na czynniki pierwsze Jana Brzechwę. Ten znakomity twórca literatu-ry dla dzieci na przełomie lat 40. i 50. pi-sał też jednak – choć nie musiał – o planie sześcioletnim, bojownikach koreańskich, strajkujących górnikach francuskich, prze-śladowanych Murzynach w Oklahomie… W jego socrealistycznych strofach poja-wiały się charakterystyczne figury epoki:

Jaume Cabré„Wyznaję”(Marginesy)Ta blisko 800-stronicowa powieść zakrojona została z nieprawdopodobnym roz-machem. Obejmuje siedem wieków historii Europy, akcja rozgrywa się w kilku krajach, przenosząc się z Hisz-panii do Włoch, z byłej Jugosławii do Niemiec, zahacza nawet o Polskę, tyle, że o wyjątkowe miejsce – Oświęcim. Przewi-ja się przez nią około dwustu ważnych po-staci, cytowani są politycy, myśliciele i po-eci włącznie z Wisławą Szymborską.

Joël Dicker„Prawda o sprawie Harry’ego Queberta”(Albatros)Powieść Dickera to tylko z pozoru literatura lekkiego kalibru. To, co najciekaw-sze, rozgrywa się na drugim planie. To opowieść o tym, jak powstaje książka, jak wykuwają się bestsellery. To książka po-dejmująca wyrafinowaną zabawę z czy-telnikiem, a także refleksja nad aktem pisania, portret przemysłu książkowego oraz społeczeństwa Stanów Zjednoczo-nych, a dopiero na końcu znakomite czy-tadło, które pomimo dużej objętości po-chłania się w mgnieniu oka.

Dan Brown„Inferno”(Sonia Draga)Czym uwodzi Dan Brown? Czy tylko erudycją, znajo-mością historii i sztuki oraz zgrabnie prowadzoną narra-cją? Oczywiście też, ale kto wie, czy klu-czem do sukcesu jego prozy nie są posta-ci głównych bohaterów – przypominające mitycznych herosów, bo obdarzone po-nadprzeciętną inteligencją, sprawnością fizyczną i szczęściem. Langdon to wy-kształcony, subtelny i elegancko ubra-ny supermen, a jego partnerki w niczym mu nie ustępują. To są postaci typowe dla literatury młodzieżowej, ale przecież Brown pisze dla dorosłych. Dlatego ob-darza bohaterów także innymi atrybuta-

a znajdującemu się na krawędzi bankruc-twa wydawcy, ogromne pieniądze. „Szary człowiek” Fallady stał się w zawrotnym tempie powieścią kultową, wyrywaną so-bie z rąk do rąk. W powieści zakochał się najpierw niemiecki czytelnik, zaraz po-tem Europa, a wkrótce świat.

Reyes Monforte„Niewierna”(WAM)Wyjątkowe spojrzenie na re-lację między kulturą muzuł-mańską a światem Zachodu, na postępującą islamizację krajów europejskich. To wstrząsająca hi-storia, oparta na prawdziwych wydarze-niach, z autentycznymi postaciami zwią-zanymi z islamskim terroryzmem, z Al Kaidą w tle, spisana przez hiszpańską dziennikarkę radiową i telewizyjną, zna-ną polskim czytelnikom z powieści „Bur-ka miłości”. Autorka stawia niewygodne pytania o reakcje Zachodu na te haniebne akty dokonywane w imię religii. Ta książ-ka boli, pokazuje jak niewielka jest gra-nica między miłością a nienawiścią, jak okrutny jest świat skrajnie patriarchalny. Ale jest też w niej wiara w ludzką umie-jętność przetrwania i wytrwania w naj-gorszych warunkach.

György Spiró „Iksowie”(W.A.B.)Dysponując solidną bazą historyczną węgierski autor stworzył monumentalną – nie tylko objętościowo – po-wieść nie tylko o Wojciechu Bogusław-skim. Jej bohaterami są wyłącznie postaci autentyczne: car Aleksander, książę Kon-stanty, generał Józef Zajączek, a także ówcześni suflerzy, rzemieślnicy, anty-kwariusze, dziennikarze, literaci. Prozaik nie trzyma się kurczowo faktów. Barwna panorama syreniego grodu i jej charak-terystycznych typów stanowi tło dla to-czących się zdarzeń. Opisy i sytuacje na-suwają skojarzenia z „Niemcewiczem od przodu i od tyłu” Karola Zbyszewskiego, a kolejne sekwencje przywodzą na myśl kadry filmowe.

Paweł Potoroczyn, „Ludzka rzecz”(W.A.B.)Narrację prowadzi tu bezimienny wiejski głupek. On właśnie opowiada nam tę historię. I jak to głupek, wie więcej niż wiejscy mądrale, zna przeszłość i przyszłość. Kapryśny i niesforny, ani chronologia, ani poczucie sensu nie mają dlań znaczenia, mieszając powagę i śmieszność potrafi się nagle przerzucić od wzniosłości do groteski, a snucie opowieści jest dla niego wartością samą w sobie. I plecie, aż zapiera dech. Brawurowo, zachwycająco, z wdziękiem gada, co mu ślina na język przyniesie, uwodząc czytelnika-sluchacza.

Małgorzata gutowska-adaMczyk

Książki 2013 roku


ReportażAndrzej Stasiuk„Nie ma ekspresów przy żółtych drogach”(Czarne)Chyba nie ma innego autora, który potrafiłby współcze-snym językiem XXI wieku opisywać przyrodę, gdy opisy przyro-dy już dawno zostały wyśmiane. Kto nie wierzy, niech przeczyta w tej książce tekst „Dzikie” o walce trzech wiejskich kun-dli z rysiem, z której drapieżnik wycho-dzi nie tylko bez szwanku, ale odchodzi z prawdziwą godnością. Wszystkie tek-sty zebrane w tomie były już poprzednio drukowane, w wielu miejscach, w czaso-pismach, i w sieci, w Polsce i zagranicą. Zazwyczaj w takich przypadkach mówi się, że zebrane razem tworzą nową war-tość. W tym wypadku nie jest to zdawko-we, tak rzeczywiście się stało.Cezary Łazarewicz„Sześć pięter luksusu”(Znak)Autor, który do kanonu dziennikarstwa wszedł dzię-ki reportażowi – najpierw prasowemu, a potem fil-mowemu: na temat uprawy ryżu w PRL, a kunszt swój potwierdził tekstem o ojcu braci Kaczyńskich – bardzo wnikliwie re-lacjonuje dzieje firmy z ulicy Brackiej 25 w Warszawie, Domu Towarowego Braci Jabłkowskich. Precyzyjnie rekonstruuje zwłaszcza moment jego upaństwowienia oraz próby odzyskania gmachu przez sy-nów ostatniego szefa, Feliksa Jabłkow-skiego.

EsejUmberto Eco„Historia krain i miejsc legendarnych”(Rebis)Im mniej świat kryje przed nami tajemnic, tym mniej wierzymy w krainy i miejsca

PamiętnikarstwoWładysław Mickiewicz„Pamiętniki” (Iskry)Adam Mickiewicz nie miał racji lekce sobie ważąc li-teraturę wspomnieniową (sławna jest jego lapidar-na karykatura gatunku sporządzona po podróży do Niemiec: „Hamburg – bef-sztyk, Weimar – Goethe, Bonn – kar-tofle”). Dziś czarno na białym widzi-my, jak wielką rangę ma literatura faktu i w pełni możemy docenić dziennikarski, reporterski talent Władysława Mickie-wicza jako autora „Pamiętników”. Tak-że jego biegłość językową, talent narra-cyjny i humor. Pora – myślę – wybaczyć mu szkody, jakie uczynił jako zarządca spuścizny literackiej Adama Mickiewi-cza, zwłaszcza, że nic już na to nie po-radzimy. I wczytać się w jakże charakte-rystyczne dla niego zdanie: „Jeśli chodzi o ojca, czuję, że w głąb duszy człowieka genialnego zajrzeć może tylko ktoś mu równy”.

FelietonistykaStefan Kisielewski„Felietony”(Prószyński i S-ka)Stefan Kisielewski lub Ki-siel, jak się o nim poufale mówi, był charyzmatyczną postacią całej PRL, z czasem zaczęto go nawet traktować jak symbol tamtych czasów. Bywał złośliwy i prze-korny, uprawiał wiele gatunków literac-kich i publicystycznych. Felietony, jakie teraz zostały wydany w trzytomowym zbiorze, autor publikował od 1945 roku. Nie były pisane po myśli władzy, jednak Stefan Kisielewski był mistrzem w omija-niu żądań i wymagań cenzury czyli Głów-nego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, o którym przewrotnie napi-sał, że był „jego stałym klientem i wiel-bicielem”.

bumelanci, bikiniarze, kułacy, stachanow-cy – o stonce nie wspominając. „Doskona-le zdawał sobie sprawę z fasadowości swe-go poparcia i pustki ideologicznych zaklęć. Ale gotów był na wiele, nawet na bardzo wiele, w zamian za możliwość spokojnego i wygodnego życia” – podsumowuje Ma-riusz Urbanek okres komunistycznego za-czadzenia swojego bohatera.

Grażyna Szapołowska„Ścigając pamięć”(G+J)Spod maski lodowej femme fatale – tak zaszufladkowa-no artystkę z racji jej ekra-nowego emploi – wyłania się niewiasta wrażliwa, czuła, troskliwa i empatyczna. Jej proza przypomina kon-strukcją film pełen retrospekcji. Bezpre-tensjonalną narrację, nasuwającą skoja-rzenia tematyczne z poetyckim tomem Tadeusza Różewicza „Matka odchodzi”, zaś formalnie – z uwagi na ramy czasowe – z „Dziennikiem 1954” Leopolda Tyr-manda, przeplatają epizody z życia Gra-żyny Szapołowskiej.

DziennikiBeata Pawlikowska„Planeta dobrych myśli”(G+J)Beata Pawlikowska ze swo-ich zapisków jawi się jako kobieta delikatna, wrażli-wa, żyjąca w harmonii ze światem, ale też poszukująca, odkrywa-jąca… niekoniecznie obce lądy. Odkry-wająca samą siebie w lustrze wyobraź-ni.

Agnieszka Osiecka„Dzienniki 1945-1950”(Prószyński i S-ka)Pierwszy tom „Dzienni-ków” jest zapowiedzią i wywołuje wielki apetyt na następne tomy, bo – jak czytamy w nocie edytorskiej – po pierw-szych wyrywkowych zapiskach, które ujęte zostały w opublikowanym zbio-rze, od maja 1949 poetka „przez wiele lat nieprzerwanie notowała zdarzenia burzące, przemyślenia, wspomnienia”. Ale już dzisiaj – po lekturze pierwsze-go tomu – mamy głęboką świadomość, że poza walorami literackimi młodzień-czych i przyszłych, już bardziej „doro-słych” tekstów, otrzymaliśmy i otrzy-mamy nowe i wspaniałe, bo autentyczne źródło dla poznania atmosfery PRL-owskiej Polski oglądanej oczami niezwy-kle aktywnej uczestniczki życia kultural-nego pokolenia, które weszło w dorosłe życie w pierwszych latach po zakończe-niu II wojny światowej.

Elżbieta Cherezińska, „Legion”(Zysk i S-ka)

Wspaniale napisana, niebanalna i poruszająca historia. Historia żywa, auten-tyczna, ukazująca w całej pełni zarówno jej ludzki wymiar jak i całą złożoność. To szczególnie ważne w przypadku opowieści o żołnierzach Brygady Świę-tokrzyskiej, utworzonej latem 1944 roku przez Narodowe Siły Zbrojne na terenie okupowanej Polski. Opowieści o podjętej przez Brygadę w styczniu 1945 roku, zakończonej sukcesem, próbie przedostania się do operujących na Zachodzie polskich sił zbrojnych. Czytelnik dostaje do rąk jedyną w swoim rodzaju historię okupowanej Polski, przestawioną z perspektywy szeregowych członków ruchu oporu, mielonych przez wojenną machinę, których losy jeszcze dobit-niej podkreślają dramatyzm tamtych czasów.

Jakub Morawiec

Książki 2013 roku


osobnego tekstu poświęconego reporta-żom z Rosji Jacka Hugo-Badera, kto wie czy nie najlepszego kontynuatora dzieła twórcy „Imperium”.

Literatura faktuJolanta Drużyńska„Krok do wolności”(Rebis)Autorka opisuje nieudane próby przedarcia się na Za-chód podejmowane w latach PRL przez zwykłych ludzi, którzy często z najbardziej przyziem-nych powodów podjęli decyzję o uciecz-ce z kraju. Podstawą źródłową stały się dla niej przekazane do IPN przez jego czeskiego odpowiednika materiały o Po-lakach zabitych głównie w trakcie forso-wania granicy czechosłowacko-austriac-kiej. Granica ta przez ponad dziesięć lat – w latach 50. i 60. ubiegłego wieku – była chroniona nie tylko podwójnym ogrodzeniem z drutów kolczastych, ale dodatkowo między dwoma pasami tego ogrodzenia położono przewód elektrycz-ny, którym płynął prąd o napięciu 5000 V. Pomimo zadziwiającej łatwości, z jaką uciekinierzy przekraczali widocznie sła-bo strzeżoną granicę polsko-czechosło-wacką, niemal wszystkie opisane próby kończyły się dramatycznie na następ-nej granicy, na tym zbrodniczym pasie umocnień, jaki oddzielał kraje należące do bloku sowieckiego od świata zachod-niego, a który przeszedł do historii jako „żelazna kurtyna”.

HistoriaMariusz Wołos„O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym”(Wydawnictwo Literackie)Nowe spojrzenie na prze-łomowe wydarzenie w pol-skiej historii XX wieku – zamach majowy Józefa Piłsudskiego, uzyskane dzięki dotarciu autora do ro-syjskich archiwów, długimi latami niedo-stępnych. Dodać trzeba jeszcze, że war-tość tej rosyjskiej perspektywy polega też na tym, że – jak pisze autor – „sowiecki aparat dyplomatyczny (…) był instrumen-tem gromadzenia, analizowania i przeka-zywania do centrali informacji o polityce zagranicznej oraz zmianach wewnętrz-nych zachodzących w innych krajach”.

Tomasz Mościcki„Teatry Warszawy 1944-1945”(Bellona)Autor dogłębnie spenetro-wał skrzętnie omijany przez dekady temat – teatry stoli-

działacze – wszyscy mocno zatroskani. Profesorowie, politycy, hierarchowie, lu-dzie kultury, dziennikarze, autorzy ksią-żek – wszyscy poważnie zaniepokojeni. Sędziwy kardynał, artysta fotografik, międzynarodowy wykładowca, wybitny biblista, słynny zakonnik, młody nauko-wiec, ciemiężony parlamentarzysta, nie-zależny przedsiębiorca, bezkompromi-sowa reporterka, kandydat na premiera i były premier, odważny i rozważny bi-skup, dociekliwy recenzent – wszyscy chcą pomóc. A pomoc w tym przypadku oznacza stanowczą niezgodę na zło”.

Życie społeczneHanna Bakuła„Wnuczkożona”(G+J)Autorka z lekkością, wręcz „lingwistyczną elastyczno-ścią” porusza tematy, które nadal u niektórych kobiet powodują zmieszanie i rumieniec, a u pa-nów ucieczkę wzrokiem w bok z powo-du pewnych obscenicznych opisów. Pisa-nie o seksie, tym szeroko rozumianym, wyzwolonym, nie jest rzeczą łatwą. Bo, jak nie wpaść w pułapkę wulgaryzacji, nawet chęci zaspokojenia prawie zwie-rzęcej chuci? A właśnie to podobno nas różni od zwierząt, że dajemy sobie radę z powstrzymaniem rozszalałego libido. A może nie warto go zatrzymywać?

LiteraturoznawstwoUrszula Glensk„Po Kapuścińskim”(Universitas)Wychodząc od Kapuściń-skiego autorka dokonuje przeglądu współczesnego reportażu i to jest prze-gląd bardzo optymistyczny. Bo i wiele się w tej materii dobrego w ostatnich la-tach dzieje, mimo iż gazety coraz mniej chętnie finansują kosztowną pracę repor-terów. W tym przeglądzie brakuje tylko

legendarne, tak jak nie wierzymy w smo-ki, chimery i leśne elfy. Brak wiary nie oznacza jednak, że wyzbyliśmy się tęsk-noty za innym, lepszym światem. W koń-cu niemal każda religia – o czym przypo-mina Eco – ma swoje wspaniałe krainy, które oferuje niestety na kredyt – w in-nym, jakoby lepszym życiu. A tym, któ-rzy nie wyzbyli się marzeń, pozostaje li-teratura. Cóż z tego, że nie istniały wyspy Guliwera, ani Nibylandia Piotrusia Pana, czasami nie trzeba jak Kolumb opływać świata w poszukiwaniu legendarnych krain, wystarczy zamknąć oczy i odbyć podróż w wyobraźni.

PublicystykaTeresa Torańska w rozmowie z Małgorzatą Purzyńską„Ja, My, Oni”(Agora)Swobodna forma rozmo-wy, bo nie wywiadu, po-zwala na lepsze poznanie charyzmatycz-nej dziennikarki, która w swoim życiu zawsze zadawała pytania innym, a tutaj sama na nie odpowiada. Chyba chciała w ten sposób podsumować swoje życie, a przy tym zaprezentować szerokie gro-no ludzi, z którymi w życiu się spotkała – od najważniejszych polityków po sze-regowych bohaterów jej reportaży inter-wencyjnych, od których zaczynała swoją fascynującą przygodę dziennikarską.

(red.) Leszek Sosnowski„Oburzeni”(Biały Kruk)Autorzy tekstów zawartych w książce „odsłaniają me-chanizmy funkcjonowania systemu, który jest swoistym mikstem epoki PRL z demokracją, wolnego ryn-ku z gospodarką mafijną, wolności ze swawolą, kultury z dehumanizacją życia. Wypowiadają się na tych łamach, nieraz bardzo błyskotliwie, ludzie o dużej wie-dzy, wybitni myśliciele, doświadczeni

Piotr Zychowicz, „Obłęd ’44”(Rebis)Podtytuł książki: „czyli jak Polacy zrobili prezent Stalinowi, wywołując Powsta-nie Warszawskie”, bardzo trafnie oddaje myśl autora, który dowodzi, że działa-nia podjęte przez polskich polityków w Londynie oraz przez dowódców Armii Krajowej w Warszawie służyły wyłącznie Stalinowi i jego polityce wykrwawie-nia się polskiego społeczeństwa jeszcze prze wkroczeniem Armii Czerwonej i ustanowieniem powolnych mu rządów polskich komunistów. Poprzednia książka tego autora zatytułowana „Pakt Ribbentrop-Beck” wywołała zażartą dyskusję o słuszności przeciwstawiania się hitlerowskim Niemcom w 1939 roku, gdy – według Piotra Zychowicza – Pol-ska powinna zawrzeć z nimi sojusz przeciw Związkowi Radzieckiemu. Nowy tom jeszcze mocniej uderza w czułe struny naszej narodowej dumy.

Piotr dobrołęcki

Książki 2013 roku


ją wręcz przypadkowe ujęcia mało znane-go argentyńskiego kardynała Jorge Mario Bergoglio przed rozpoczęciem konklawe, zupełnie pomijanego na listach papieskich faworytów zwanych papabile. W końcu jednak się stało, habemus papam Franci-scus! Skromny kardynał został papieżem i od pierwszych chwil „nie zapominał o biednych”, jak zapowiedział, ukazując bardzo prosty sposób bycia. Z zaprezen-towanych tu fotografii emanuje radość pierwszych dni nowego pontyfikatu.

Maciej Sadowski„Ryszard Kapuściński”(Veda)Autor przedstawia nowy ga-tunek opowieści, w którym dominującą rolę odgrywa obraz, zachowane fotografie i reproduk-cje dokumentów, a znacznie mniejsze znaczenie ma słowo, które pełni tylko rolę pomocniczą, chociaż dalej niezbęd-ną. Maciej Sadowski już wcześniej za-prezentował dwie frapujące opowieści biograficzne w tym samym gatunku – o Marii Skłodowskiej-Curie i o Januszu Korczaku, a w planach ma kolejne pozy-cje, w tym o Janie Karskim. W ten sposób kontynuuje swoje najlepsze osiągnięcia w dziedzinie typografii i projektowania okładek książkowych. W tym obszarze już dawno został uznany za mistrza i był wielokrotnie nagradzany.

(red.) Agnieszka Morawińska, Renata Higersburger„Muzeum Narodowe w Warszawie”(Arkady)Zasłużony warszawski wydawca książek artystycznych inauguruje nową serię za-tytułowaną „Skarby sztuki”, która obej-mować będzie zbiory najważniejszych polskich muzeów – Muzeów Narodo-wych, nie tylko najbardziej znanych, ale też mniejszych, a niesłusznie niedocenio-nych placówek jak w Szczecinie czy Kiel-cach. Serię ze zrozumiałych powodów

ReligiaBenedykt XVI„Dlaczego wierzę?”(WAM)Polski wydawca błyskawicz-nie zareagował na niespo-dziewaną decyzję Benedyk-ta XVI o abdykacji, wydając zbiór jego krótkich tekstów katechetycz-nych. 11 lutego papież ogłosił swoją decy-zję, która się urzeczywistniła 28 lutego, a w książce znajdujemy faksymile papie-skiego podpisu z dedykacją „Z serca wam błogosławię” z datą 18 lutego!

Albumy„Sztuka polska.Wczesny i dojrzały barok”(Arkady)Nowe opracowanie nie-zwykle ciekawego okresu w dziejach Polski, gdy nasz kraj przeżywał największy rozkwit mimo całego ciągu wojen. Po-przednie, klasyczne opracowanie prof. Mariusza Karpowicza „Barok w Polsce” ukazało się przed ćwierć wiekiem, zresztą nakładem tego samego wydawcy. Z uwa-gi jednak na poziom ówczesnej poligrafii, ilustrowane było czarno-białymi repro-dukcjami, nie licząc kilkunastostronico-wej kolorowej wkładki. Dlatego tak bar-dzo cenne jest nowe spojrzenie zespołu autorskiego (Zbigniewa Bani, Agnieszki Bander, Piotra Gryglewskiego i Jolanty Talbierskiej) i współczesne odczytanie za-chowanych zabytków z uwzględnieniem nowszych badań i literatury.

Adam Sosnowski, Michał Klag„Pamiętnik konklawe 2013”(Biały Kruk)Opowieść tekstowa i foto-graficzna tworzy jedną ca-łość i wciąga czytelnika od pierwszej do ostatniej strony. Szczególną uwagę zwraca-

cy w dobie niemieckiej okupacji. Szcze-gólną zasługą pracy Mościckiego (z wy-jątkową kompetencją zredagowanej przez Marcina Rochowskiego) jest od-danie sprawiedliwości artystom skrzyw-dzonym przez komisje weryfikacyjne ZASP-u, częstokroć ferujące wyroki kierując się partykularyzmem. Taki los spotkał m.in.: Marię Malicką, Stani-sławę Perzanowską, Irenę Malkiewicz, Jerzego Pichelskiego, Adolfa Dymszę a zwłaszcza Andrzeja Szalewskiego, któ-remu do śmierci (1986 rok) towarzyszył cień kolaboracji.

Simon Sebag Montefiore„Pewnej zimowej nocy”(Magnum)Najważniejsza w powie-ści jest historia spisku, jaki przeciw Stalinowi zawiąza-ły… dzieci. Naprawdę miał on miejsce w roku 1943, gdy syn ludowe-go komisarza przemysłu lotniczego, Wo-łodia Szachurin wymyślił zabawę w fik-cyjny „rząd”, w którym ministrami były dzieciaki o znanych nazwiskach, m.in. dwaj synowie Anastasa Mikojana. Za-bawa skończyła się fatalnie, uczestnicy zabawy w „rząd” trafili na Łubiankę (!), a Stalin orzekł, że muszą ponieść karę. W tę ponurą historię Montefiore zgrab-nie wplótł zajmujące wątki romansowe i obyczajowe, z rozmachem tworząc fresk stalinowskiej Moskwy, w którym zanurz-my się z obrzydzeniem, ale i – nie ma co ukrywać – ze szczególną fascynacją.

Historia sztukiJerzy Stelmach„Uporczywe upodobanie”(Bosz, Wolters Kluwer)Wielki hołd dla prawdziwe-go kolekcjonerstwa, jak też oczywiście dla prawdziwej sztuki. Trzeba tutaj zdecy-dowanie podkreślić, że dla sztuki praw-dziwej, bo autor bezlitośnie rozprawia się z dziełami z lat ostatnich, nazwanych okresem ponowoczesności, nie widząc w nich niemal żadnej wartości. Dodajmy tu jeszcze zdecydowaną opozycję mię-dzy kolekcjonerstwem a zbieractwem, jaka również stanowi jedną z głównych myśli zawartych w książce. Zbieractwo to pazerne gromadzenie rzeczy, a „za-miast kolekcji powstaje zbiór przedmio-tów różnych, magazyn osobliwości, któ-rego zawartość tak naprawdę nie spełnia żadnych artystycznych kryteriów”. Ko-lekcjonerstwo natomiast w odróżnieniu od zbieractwa „musi odwoływać się za-wsze do jakiejś zasady estetycznej, przy-jętej już na samym początku; w grę może wchodzić oczywiście więcej niż jedna za-sada”.

Anne Applebaum, „Za żelazną kurtyną”(Świat Książki, Agora)Słynne słowa Winstona Churchilla, wypowiedziane w marcu 1946 roku na ame-rykańskim uniwersytecie w Fulton, brzmiały: „od Szczecina nad Bałtykiem po Triest nad Adriatykiem kontynent przedzieliła żelazna kurtyna”. Właśnie krajami, jakie pozostały na wschód od tej złowrogiej linii, do których wkroczyła Armia Czerwona, a władzę przejęli wyznaczeni przez Stalina przywódcy lokalnych partii komunistycznych, zajęła się sławna amerykańska dziennikarka. Z wielkim talentem i umiejętnością oma-wia najważniejsze zagadnienia w dziejach ujarzmionych krajów, podejmując takie tematy jak: bezpieka, czystki etniczne, radio, wroga reakcja (jak wówczas mówiono) czy bierny opór. Wykorzystuje przy tym ogromny zasób bardzo różnorodnych źródeł, sięgając nawet do utworów literackich i systematycznie opisuje, a przy tym ocenia sytuację zniewolonych społeczeństw Europy Wschodniej.

Piotr dobrołęcki

Książki 2013 roku


rozpoczyna jednak album o zbiorach ko-lekcji stołecznej, która z pewnością wyzna-cza standardy w polskim muzealnictwie, a jej zbiory są ogromne i pełne – zgodnie z tytułem serii – skarbów, o których nie zawsze wiemy lub pamiętamy.

Mieczysław Żbik (fotografie), Karol Wojtyła (słowo)„Wojtyła. Nadzieja Polaków”(Biały Kruk)Opublikowany wybór do-kumentuje publiczne wystąpienia Karola Wojtyły z czasów jego arcybiskupiej po-sługi w Krakowie, głównie podczas majo-wych procesji z relikwiami św. Stanisława oraz procesji Bożego Ciała, których zasięg był ograniczany przez komunistyczne wła-dze, a mimo tego gromadziły dziesiątki ty-sięcy wiernych. Są też ujęcia z poświęce-nia słynnej Arki pana, kościoła powstałego w Nowej Hucie-Bieńczycach wbrew opo-rowi władzy. Jak czytamy w podpisie pod jednym ze zdjęć, „uroczystość konsekracji świątyni zgromadziła nieprzebrane rzesze wiernych mimo deszczowej pogody. Mie-czysław Żbik nie miał zezwolenia na fo-tografowanie, mimo to przyszedł. Udało mu się przedrzeć, wykorzystując nieuwagę służb i udokumentować to wydarzenie”.

AlbumyAdam Bujak„Bóg się rodzi”(Biały Kruk)Chociaż na stronie tytuło-wej pierwszym autorem jest Jan Paweł II, którego „sło-wo” czyli wybrane teksty zamieszczono w nowym albumie krakowskiego wydaw-cy, a drugim Adam Bujak jako autor fo-tografii, to głównym twórcą tego tomu jest trzecia uwidoczniona tam osoba: Le-szek Sosnowski, prezes oficyny, a w tym przypadku autor „koncepcji wydawni-czej, wyboru i grafiki”. Dodajmy jeszcze, że i kilkunastu fotografii, które uzupeł-

niają dzieło mistrza Adama. Prezento-wane ilustracje były z pewnością zbie-rane i kompletowane przez lata, dzięki temu ich układ jest tak bardzo kompletny i przemyślany. Do tego w sposób umiejęt-ny i wręcz wzruszający połączono repro-dukcje najwybitniejszych arcydzieł sztuki i architektury z prostymi czy nawet na-iwnymi wytworami ludowego rękodzie-ła, a do wszystkich wydawca podchodzi z takim samym pietyzmem.

Leksykony„Nowy leksykon sztuki chrześcijańskiej”(Jedność)Publikacja wykracza swoją zawartością poza tradycyjne wydawnictwa z tej dziedzi-ny. Oprócz haseł poświęconych ikonogra-fii oraz objaśnieniom terminów z zakresu architektury, sztuk plastycznych i rzemio-sła artystycznego, zawiera również syn-tetyczne omówienia sztuki różnych epok, kontynentów i miast, dziedzictwa arty-stycznego wspólnot zakonnych i zgroma-dzeń, które poprzez swoją działalność od-cisnęły znaczące piętno na rozwoju sztuki i architektury nie tylko europejskiej.

(red.) Dominic Roskrow„1001 whisky, których warto spróbować”(Muza)Każda whisky jest inna – i to jest w niej fascynujące. Jedne są bardziej torfowe, inne kwiatowe, jed-ne mają nuty czekoladowe, inne owocowe czy tytoniowe. Każda destylarnia ma swój styl, zależny od aparatów do destylacji, doboru zbóż (w Szkocji króluje jęczmień, w USA – kukurydza, ale przecież wyko-rzystuje się też żyto czy pszenicę), wyboru beczek (czy dąb amerykański, a jeśli tak to jak wypalony, i czy pierwsze napełnienie, czy kolejne, a może beczka po sherry, a je-śli po sherry to odmiany oloroso czy fino, a może pedro jimenez – wybór jest ogra-

niczony wyobraźnią producenta), ale też miejsca, bo inaczej smakują whisky z gór, inaczej z wysp itd. Książka świetnie od-zwierciedla to bogactwo.

Prawo autorskie(red.) Andrzej Matlak, Sybilla Stanisławska-Kloc„Spory o własność intelektualną”(Wolters Kluwer)W publikacji znalazły się 73 artykuły poświęcone wszyst-kim aspektom prawa własności intelektu-alnej, w tym m.in. polskim, europejskim i międzynarodowym regulacjom prawno-autorskim, prawu patentowemu, w tym jednolitemu patentowi europejskiemu, ochronie dóbr osobistych, prawu mediów, nieuczciwej konkurencji. Autorami arty-kułów są przyjaciele, współpracownicy oraz uczniowie profesorów Janusza Bar-ty i Ryszarda Markiewicza, największych w Polsce w tej dziedzinie autorytetów.

Dla dzieci i młodzieżyMarcin Szczygielski„Czarownica piętro niżej”(Bajka)Autor wplata w codzien-ność, we współczesne re-alia, magiczne elementy, czym podsyca czytelniczą ciekawość, trzyma w napięciu i rozbu-dza apetyt na więcej. A genialne rysunki Magdy Wosik doskonale uzupełniają się z tekstem, interpretują i nic ostatecznie nie dopowiadają. Za to wspaniale uwal-niają wyobraźnię. Świetnie poprowadzo-na fabuła, wyraziste postacie, barwny język, wyśmienite poczucie humoru, wy-soka estetyczna jakość. Jednym słowem – wielka czytelnicza przyjemność.

Damir Miloš„Biały klaun”(Media Rodzina)To książka spod znaku Ende-go, Exupery’ego, Lindgren i Korczaka, mistrzów wy-obraźni i mądrości. Książ-ka o skromnej, pretekstowej fabule łączą-ca różne konwencje literackie: zarazem opowieść inicjacyjna, powiastka filozo-ficzna, miniatura psychologiczna, impre-sjonistyczny obrazek rodzajowy z życia dotkniętego daltonizmem małego chłop-ca, który znajduje powiernika i partnera w niewidomym, sędziwym starcu napo-tkanym w lesie. Te dwie postaci – chłopca i starca – łączy nie tylko kalectwo i osa-motnienie, również skłonność do zadawa-nia trudnych pytań, które wywołują nie-pokój egzystencjalny i stają się źródłem refleksji filozoficznej.

„Wielka księga patriotów polskich”(Biały Kruk)Monumentalna księga została pomyślana jako żywy pomnik patriotyzmu z okazji 1050. rocznicy Chrztu Polski, przypadającej za trzy lata. Zawiera blisko 500 bio-gramów najwybitniejszych Polaków, którzy zasłużyli na miano patriotów. Tek-sty podzielono na trzy części zgodnie z chronologią. W pierwszej znalazły się sylwetki ludzi średniowiecza, a cezurą jest rok 1492, który nie tylko był datą odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba, ale też datą śmierci króla Kazimierza Jagiellończyka, która w historii Polski zamykała pierwszy okres naszych dziejów. Druga część sięga końca XIX wieku, a część trzecia, która z natury rzeczy może być najbardziej dyskusyjna, to wiek XX i czasy współcze-sne. Zespół autorski liczący blisko 50 naukowców stworzył odpowiadające tytułowi wielkie dzieło, które będzie na następne lata wytyczać myśl historyczną i patriotyczną środowiska skupionego nie tylko wokół krakowskiego wydawnictwa, ale i znacznie szerzej.

Piotr dobrołęcki

Książki 2013 roku


Już od pięciu lat Biblioteka Analiz przy-znaje nagrodę za „Wydarzenie Roku”,

która stanowi wskazanie najważniejszych inicjatyw kreujących życie książki w Pol-sce. Wszystkich dotychczasowych laure-atów łączy niezwykłość projektów, za któ-re byli nagradzani. Fakt, że wyróżniały się one nie tylko na tle codziennej biznesowej działalności firm, które je realizowały, ale przede wszystkim w niezwykle bogatym ekosystemie informacji, w którym funk-cjonuje współczesny odbiorca informacji i kultury, a zatem także książki.

Jak dotąd wyróżnienie Wydarzenie Roku przypadło już inicjatywom repre-zentującym nie tylko różne segmenty polskiego rynku książki, ale także bar-dzo odmiennym. Nagradzaliśmy aktyw-ność firmy Audioteka na rzecz promocji książek audio, wydawnictwo Świat Książ-ki za przełomową dla polskiej biografisty-ki publikację „Kapuściński non-fiction”,

Aby osiągnąć długotrwały sukces w branży wydawniczej, nie wystar-

czą nabywanie licencji, dobra dystrybu-cja i promocja, trzeba też umieć samemu inicjować wydarzenia edytorskie. Wyma-ga to doświadczenia, wyobraźni (także plastycznej), umiejętności przewidywa-nia, znajomości oczekiwań czytelników i dobrych kontaktów z autorami. Jednym słowem jest to kapitał, jakim dysponują najbardziej doświadczeni wydawcy.

Iga Rembiszewska i jej zespół redak-torski z wydawnictwa G+J Książki (te-raz Burda Książki) osiągnęli w tym mi-strzostwo. Sukces ostatnich lat, to przede wszystkim efekt umiejętności kreowania wydarzeń. Małych i dużych, a czasem wielkich, ale zawsze łączących fantazję z bezpieczną kalkulacją, wydarzeń za-mierzonych, nie przypadkowych. Zespół redaktorów w G+J Książki nie ma szczę-śliwej ręki do bestsellerów, oni po prostu

Wydarzenie Roku 2013

Seria wydawnicza i akcja społeczna „Czytam sobie”

Wydawca Roku 2013

G+J Książki (teraz Burda Książki)

olsztyńską Książnicę Polską za przykład, jaki firma ta daje krajowemu księgarstwu niezależnemu oraz młodą oficynę Sine Qua Non, jako dowód na to, że nawet w trudnych dla książki i wydawców cza-sach możliwy jest do osiągnięcia na tym rynku błyskotliwy sukces biznesowy.

Obecnie do tego wyjątkowego grona dołącza wydawnictwo Egmont Polska wy-różnione za akcję społeczną „Czytam so-bie” oraz ukazującą się od 2012 roku serię wydawniczą pod tym samym tytułem.

„Czytam sobie” to masowa obecność komunikatu „czytanie jest przyjemne, czytanie jest dobrą zabawą, czytanie jest radością” w mediach elektronicznych i tradycyjnych. To sposób na komunika-cję dzieciom pewnego stanu świadomo-ści – przekazu dotyczącego pozytywnych wpływów czytania na całe ich przyszłe życie. W sposób nie odstręczający od na-uki, lecz wprost przeciwnie − ukazujący,

wiedzą jak je robić. To sprawnie działają-ca fabryka wydarzeń wydawniczych.

Popatrzmy na nazwiska – z jednej stro-ny znani podróżnicy: Beata Pawlikow-ska, Martyna Wojciechowska, Marek Kamiński i inni, z drugiej – celebryci ze świata ekranu, polityki, sportu i muzyki, m.in.: Grażyna Szapołowska, Krzysztof Hołowczyc, Mariusz Czerkawski, Robert Lewandowski, Jolanta Kwaśniewska, ale także: literatura popularna, albumy czy przewodniki sygnowane marką National Geographic. Współpraca z tą ostatnią instytucją (także w zakresie wydawania czasopism) dała dostęp do bazy znakomi-tych zdjęć, ale też zaowocowała czymś, co można określić dobrym smakiem. Książki wydawane przez Burda Książki, a wcześniej G+J, są zawsze nienaganne ilustracyjnie, nie tylko dzięki świetnym zdjęciom, ale może nawet w większym stopniu przez nowoczesny, mądrze roz-

że książka może stać się najlepszym przy-jacielem dziecka, i to na długie lata.

„Czytam sobie” to także już ponad pół miliona książek, które trafiły lub tra-fią pod strzechy polskich domów do rąk polskich dzieci. Z jednej strony za spra-wą sprzedaży serii na rynku księgarskim, a z drugiej dzięki współpracy wydawnic-twa Egmont z licznym gronem partnerów reprezentujących szeroko rozpoznawal-ne i silne medialnie marki, jak Bibliote-ka Narodowa, polski oddział koncernu McDonald’s czy sieć salonów Empik.

To również niezwykła wizytówka współczesnej polskiej literatury dla dzie-ci, która za sprawą plejady najwybitniej-szych i najbardziej rozpoznawalnych au-torów i najwybitniejszych ilustratorów ukazuje niezwykle utylitarną, fundamen-talną funkcję książki dla tworzenia wyso-kich kompetencji społecznych i kulturo-wych. (pw)

planowany i ciekawy artystycznie leyout stron. To kolejna rzecz, której od zespołu Burda Książki można się uczyć, są w tej dziedzinie mistrzami.

Nagradzane w tym roku wydawnic-two debiutowało na polskim rynku książ-ki późno, a okres rozwoju trwał długo, ale ostatnie cztery lata to pasmo nieprze-rwanych sukcesów. Udało się stworzyć potężne portfolio, pozyskać znanych au-torów i mniej znanych, ale doświadczo-nych współautorów, a przede wszystkim – zgrany zespół, który dobrze radzi so-bie także ze sprzedażą i promocją, bo te książki są nie tylko edytorsko piękne, ale też jest o nich w mediach głośno, obecne są na półkach we wszystkich najważniej-szych sieciach dystrybucji. To pierwszy nagradzany przez nas tytułem Wydawcy Roku edytor, który w tak krótkim czasie osiągnął tak wiele.

Łukasz GoŁębiewski

2013

2013

Książki 2013 roku


Styczeń Biblioteka Narodowa odnotowała wy- 1danie 34147 tytułów w 2012 roku, o po-nad 8 proc. więcej niż roku wcześniej.Rozpoczęły się obchody Roku Juliana 1Tuwima.Nagrodę Paszport „Polityki” w katego- 1rii literatura otrzymał Szczepan Twar-doch za „Morfinę” (Wydawnictwo Li-terackie).Nagrody Książki Roku 2012 „Magazy- 1nu Literackiego KSIĄŻKI” przyznano za: „Dom pod Lutnią” Kazimierza Or-łosia (Wydawnictwo Literackie), „Pakt Ribbentrop-Beck” Piotra Zychowicza (Rebis), „John Lennon. Listy” (Prószyń-ski Media), „Itinerarium” Jakuba Skiby (Jedność) oraz „Wiara” Adama Bujaka (Biały Kruk). Wydawnictwo Sonia Dra-ga zostało Wydawcą Roku 2012, a wy-dawnictwo Sine Qua Non otrzymało nagrodę za Wydarzenie Roku 2012. Oficyny wydawnicze W.A.B, Wilga 1i Buchmann, w których udziały przejął NFI Empik Media i Fashion, utworzyły Grupę Wydawniczą Foksal. Barbara Jóźwiak została prezesem za- 1rządu Stowarzyszenia ,,Polska Książka”. Zastąpiła Andrzeja Nowakowskiego, który pozostał dyrektorem generalnym tej organizacji.Zmarła Teresa Torańska, wybitna 1dziennikarka, autorka znaczących „wy-wiadów-rzek”.

LutyRadosław Romaniuk, autor biografii 1Jarosława Iwaszkiewicza „Inne życie” (Iskry), został laureatem Nagrody „No-wych Książek” za rok 2012. Rafał Skąpski został – jednogłośnie 1w tajnym głosowaniu – wybrany na trzecią kadencję prezesem PTWK pod-czas XVII Walnego Zjazdu Delegatów Towarzystwa.Wrocławska oficyna Bukowy Las kupi- 1ła wydawnictwo Świat Książki, a zwią-zaną z nim sieć księgarń sieci Weltbild – spółka Dressler.

MarzecXII Poznańskie Spotkania Targowe – 1Książka dla Dzieci i Młodzieży i od-bywające się równolegle Targi Eduka-cyjne odwiedziło łącznie 37 tys. osób, o 30 proc. więcej niż w roku poprzed-nim. Nagrody Pegazika otrzymali: Kry-

Kalendarium

Rok 2013 na rynku książkistyna Lipka-Sztarbałło i Grzegorz Lesz-czyński.W XVIII Targach Edukacyjnych „Edu- 1kacja” w Kielcach uczestniczyło 170 wystawców, w tym najwięksi wydaw-cy książek szkolnych. Nagrody im. Fi-lipa Kallimacha redakcji „Magazy-nu Literackiego KSIĄŻKI” za wybitne osiągnięcia w sferze edukacji otrzyma-li: Józef Częścik, Hanna Dobrowolska, Marek Godlewski, Helena Lewicka, Ka-tarzyna Sendecka wraz twórcami serii „Czytam Sobie” oraz Agnieszka Łuczak i Anna Murdzek. Wyróżnieniem spe-cjalnym uhonorowano Świętokrzyskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli.Paweł Esse, który przez 17 lat 1 był dy-rektorem zarządzającym wydawnictwa C.H.Beck, złożył rezygnację. Zastąpił go Wojciech Bierwiczonek, dyrektor fi-nansowy wydawnictwa. Strategicznym udziałowcem Wydawnic- 1twa Rytm została prezes Dorota Świde-rek, a pozostałe udziały przejęło Wy-dawnictwo Bellona. Grupa PWN zawarła umowę o przeję- 1ciu sklepu internetowego Weltbild.pl.

KwiecieńKrystyna Miłobędzka otrzymała Wro- 1cławską Nagrodę Poetycką Silesius w kategorii „całokształt twórczości”.Joanna Kulmowa została laureatką 1Warszawskiej Nagrody Literackiej za rok 2012 w głównej kategorii nazwanej „warszawski twórca”. Nagrodę miesięcznika „Odra” otrzymał 1prof. Zygmunt Bauman za: „To nie jest dziennik” (Wydawnictwo Literackie) oraz „BaumanBałka” (NCK). XIX Targi Wydawców Katolickich 1zgromadziły rekordową liczbę ponad 140 wystawców, odwiedziło je 20 tys. osób. Nagrodę Główną Feniks 2013 otrzymali Andrzej i Wanda Półtaw-scy, Nagrodę Specjalną – ks. biskup Antoni Długosz, Feniksa Specjalnego – Ernest Bryll, a Nagrodę „Księga ży-cia” – prezydentowa Karolina Kaczo-rowska. Pod hasłem „Na Pograniczu Kultury” 1odbyły się 2. Targi Książki w Białym-stoku.Podjęto decyzję o likwidacji spółki Lan- 1genscheidt Polska.Jolanta Talbierska zastąpiła Ewę Ko- 1bierską-Maciuszko, która od 2003 roku była dyrektorem Biblioteki Uniwersy-teckiej w Warszawie.

Maj Władysław Bartoszewski otrzymał Na- 1grodę Elie Wiesela, najwyższe wyróż-nienie przyznawane przez amerykań-skie Muzeum Holocaustu.Jakub Ekier i Bernhard Hartmann zo- 1stali laureatami Nagrody im. Karla De-deciusa, przyznawanej przez Fundację im. Roberta Boscha.Ed Vulliamy otrzymał Nagrodę im. Ry- 1szarda Kapuścińskiego za tom reporta-ży„Ameksyka. Wojna wzdłuż granicy” (Czarne) w tłumaczeniu Janusza Ocha-ba. Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Jana 1Parandowskiego otrzymał prof. Jerzy Jedlicki.Nagrodę Warszawskiej Premiery Li- 1terackiej za książkę roku 2012 przy-znano Barbarze Osterloff za biografię „Aleksander Zelwerowicz” (Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowi-cza). Nagrody Sezonu Wydawniczo- 1Księgarskiego Ikar otrzymali: Paweł Szwed, prezes wydawnictwa Wielka Litera, Drukarnia Kolejowa w Krako-wie, Główna Księgarnia Naukowa im. Bolesława Prusa w Warszawie, Woje-wódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku oraz prof. Grzegorz Lesz-czyński. Honorową Nagrodę Warszaw-skich Targów Książki Ikar wręczono Jó-zefowi Henowi.Laureatem 22. edycji Nagrody Dużego 1Donga zostało Wydawnictwo Czarna Owieczka za książkę „Doktor Proktor i koniec Świata. Być może” Jo Nesbø. Dziecięce jury przyznało Małego Donga Wydawnictwu Dwie Siostry za „Książ-kę wszystkich rzeczy” Guusa Kuijera.Redakcja „Magazynu Literackiego 1KSIĄŻKI” przyznała Nagrody Ma-gellana dla wydawców publikacji tu-rystycznych i kartograficznych wy-dawnictwom: Bezdroża, Muzeum Powstania Warszawskiego, Express Map (dwukrotnie), Amart Media i Re-gionalna Organizacja Turystyczna w Kielcach, terraQuest, Wydawnictwo Literackie, Zoco oraz Dwie Siostry. Na-grodę za Wydarzenie Roku 2012 otrzy-mało Wydawnictwo Czarne, a wy-różnienia specjalne dla podróżników przyznano Markowi Kamińskiemu oraz Annie i Krzysztofowi Kobusom. Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka 1przyznano za dwa albumy, oba zatytuło-wane „Powstanie Warszawskie” wydane

Książki 2013 roku


przez Bellonę wraz z Muzeum Wojska Polskiego i Narodowym Centrum Kul-tury oraz przez Muzeum Niepodległo-ści w Warszawie i wydawnictwo Pro-szówka.IV Warszawskie Targi Książki zorgani- 1zowano po raz pierwszy na Stadionie Narodowym. Odwiedziło je ponad 60 tys. osób, odbyło się 680 wydarzeń to-warzyszących.Po raz pierwszy też z Warszawski- 1mi Targami Książki połączono Tar-gi Książki Naukowej i Akademickiej Academia. Nagrodę główną za naj-lepszą książkę akademicką i naukową Academia otrzymało Wydawnictwo Lekarskie PZWL za „Diagnostykę ob-razową. Układ nerwowy ośrodkowy” pod red. naukową prof. Jerzego Wa-leckiego. Grupa Czerwona Torebka zawarła umo- 1wę inwestycyjną dotyczącą przejęcia sklepu internetowego Merlin.pl. Siedzi-bę firmy przeniesiono z Warszawy do Poznania, a Annę Bogdańską na stano-wisku prezesa serwisu zastąpił Ireneusz Kazimierczyk, były prezes Czerwonej Torebki.

Czerwiec Z okazji 70. urodzin Ryszarda Krynic- 1kiego w Krakowie odbył się Festiwal RK’70, a w jego ramach sesja naukowa „Ryszard Krynicki: palimpsesty, labi-rynty, archipelagi”.Karol Lesman, niderlandzki tłumacz 1i promotor polskiej kultury, został lau-reatem nagrody Transatlantyk „dla naj-lepszego popularyzatora literatury pol-skiej zagranicą”. Laureatami Nagrody Literackiej Gdy- 1nia zostali: Zyta Oryszyn za „Ocale-nie Atlantydy” (Świat Książki), Adam Lipszyc za „Sprawiedliwość na koń-cu języka. Czytanie Waltera Benjami-na” (Universitas), Andrzej Sosnowski za „Sylwetki i cienie” (Biuro Literackie) oraz Jacek Łukasiewicz, którego uhono-rowano Nagrodą Osobną. Andrzej Franaszek został laureatem 1Dorocznej Nagrody Ministra Kultu-ry i Dziedzictwa Narodowego 2013 w dziedzinie literatury. Elżbieta Stefańczyk została wybrana 1przewodniczącą Stowarzyszenia Biblio-tekarzy Polskich (na trzecią kadencję) podczas Krajowego Zjazdu Delegatów SBP.W Warszawie odbył się Big Book Fes- 1tiwal pod hasłem „Papier nie umiera ni-gdy”. Wydawnictwo Bosz zorganizowało 1siódmą edycję Bieszczadzkiego Lata z Książką.Anna Zielińska-Krybus z Wydawnictwa 1Uniwersytetu Przyrodniczego w Pozna-

niu została prezesem Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych. Minister Bogdan Zdrojewski uczestni- 1czył w uruchomieniu Nowej Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona, połączo-nym z uroczystością 85-lecia narodowej książnicy. Aldona Zawadzka została przewod- 1niczącą rady nadzorczej spółki Targi Książki, organizatora Warszawskich Targów Książki. Dotychczas była preze-sem zarządu, zastąpił ją Rafał Skąpski.Dwie statuetki najbardziej prestiżowej 1nagrody poligraficznej Złotego Gryfa 2013, zdobyła Drukarnia Pozkal z Ino-wrocławia. Nagrody Diamentowe-go Gryfa dla drukarni, które zdobyły w ostatnich latach po trzy Złote Gryfy, otrzymały drukarnie Skleniarz z Kra-kowa i Interak z Czarnkowa. Zmarł Marek Arpad Kowalski, etno- 1graf, publicysta, dziennikarz, krytyk li-teracki i pisarz.

Lipiec Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1nabyły od Wydawnictwa REA s.j. pra-wa do 167 publikacji z zakresu szkolnic-twa zawodowego.Zmarł Jerzy Kulczycki, polski wydawca 1i księgarz z Londynu.

Sierpień W Nicei zmarł Sławomir Mrożek. Miał 183 lata. 70 gości z Polski i zza granicy oraz 110 tys. czytelników uczestniczyło w 70 wydarzeniach literackich podczas Festi-walu Literackiego Sopot.II Nadmorski Plener Czytelniczy odbył 1się w reprezentacyjnym punkcie Gdy-ni – przy Skwerze Kościuszki. Organi-zatorem wydarzenia było Miasto Gdy-nia, a partnerem merytorycznym spółka Targi Książki, zaś organizatorem wyko-nawczym firma Murator Expo.O. Dariusz Piórkowski SJ został dyrek- 1torem Wydawnictwa WAM. Zastąpił o. Józefa Polaka SJ.

Wrzesień Na dziedzińcu Liceum Francuskiego im. 1René Goscinny’ego w Warszawie stanął pomnik popularnego pisarza, który od-słoniła jego córka Anne Gościnny.Minister Bogdan Zdrojewski powołał 1zespół do spraw promocji i upowszech-niania czytelnictwa w MKiDN, do któ-rego weszli: jako przewodnicząca Anna Duńczyk (MKiDN) oraz Krzysztof Du-dek (NCK), Grzegorz Gauden (Instytu-tu Książki), Tomasz Makowski (Biblio-teka Narodowa), oraz jako sekretarz Marcin Wieczorek (MKiDN).

Polska była gościem honorowym Fo- 1rum Wydawców we Lwowie, najważ-niejszych targów książki na Ukrainie.W 3. Targach Książki w Katowicach 1uczestniczyło 100 wystawców, odbyły się 123 spotkania, liczba odwiedzają-cych przekroczyła 8 tys. osób. Amazon.com zapowiedział trzy inwe- 1stycje logistyczne: w Poznaniu i Wro-cławiu oraz w czeskiej Pradze. Zde-mentowano jednocześnie informacje o utworzeniu w Polsce sklepu interne-towego tej firmy.Z warszawskiego Domu Braci Jabłkow- 1skich komornik usunął księgarnię Traf-fic Club. Michał Boni, minister administra- 1cji i cyfryzacji, uznał za nieuzasad-nione zróżnicowanie stawek VAT na e-booki (23 proc.) i książki papierowe (5 proc.), a za konieczne obniżenie staw-ki na e-booki. Aplikacja firmy Legimi do czytania 1ebooków na Windows 8 zdobyła Grand Prix w kategorii aplikacja konsumenc-ka w konkursie organizowanym przez Microsoft Polska. W Nowym Jorku zmarł Ryszard Knauff, 1działacz KOR i współzałożyciel pod-ziemnej Oficyny Wydawniczej Nowa, a w latach 2001-2003 prezes Wydaw-nictwa Naukowego PWN.

Październik Kraków otrzymał tytuł Miasta Litera- 1tury UNESCO. Olga Tokarczuk wygłosiła przemówie- 1nie inaugurujące 58. Międzynarodowe Targi Książki w Belgradzie, podczas których Polska była gościem honoro-wym. Minister Bogdan Zdrojewski zaprezen- 1tował Narodowy Programu Rozwoju Czytelnictwa 2014-2020, którego celem ma być konsolidacja działań na rzecz upowszechniania czytelnictwa.Laureatką Nagrody Literackiej Nike 1została Joanna Bator, autorka powie-ści „Ciemno, prawie noc” (W.A.B.). W plebiscycie czytelników „Gazety Wy-borczej” zwyciężył Szczepan Twardoch i jego „Morfina” (Wydawnictwo Lite-rackie).Nagrodę Fundacji Kościelskich otrzy- 1mała Krystyna Dąbrowska za „Białe Krzesła” (Wydawnictwo Biblioteki Pu-blicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu). Ukraińska pisarka, poetka i eseistka 1Oksana Zabużko otrzymała Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus za powieść „Muzeum porzuconych sekre-tów” (W.A.B.).Nagrodę im. Jana Długosza otrzymał 1prof. Jerzy Holzer za publikację „Euro-pa zimnej wojny” (Znak).

Książki 2013 roku


Bożena Truchanowska za ilustracje 1i Zofia Beszczyńska za utwory literac-kie otrzymały medale Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych – Polska Sekcja IBBY podczas jej jubileuszu, któ-ry obchodzony był pod hasłem „Czter-dzieści lat minęło…”.Honorową Nagrodę Wielkiego Kalibru 1otrzymał Walter Mosley. Laureatką Na-grody Wielkiego Kalibru została Mar-ta Guzowska za powieść „Ofiara Polik-seny” (W.A.B.). Nagroda Czytelników Wielkiego Kalibru trafiła do Marcina Wrońskiego za „Skrzydlatą trumnę” (W.A.B.). Natomiast nagrodę specjalną za debiut otrzymał PM Nowak za „Ani żadnej rzeczy” (Czarna Owca). Laureatami nagrody PIK-owego Lau- 1ru został zespół redakcyjny „Biblioteki Analiz” oraz Izabela Sadowska z serwi-su Lubimyczytać.pl. Nagrodę Specjalną otrzymał Wojciech Orliński z „Gazety Wyborczej”. Międzynarodowy Festiwal Kryminału 1we Wrocławiu dedykowany był pamię-ci Joanny Chmielewskiej.W Targach Książki w Krakowie wzięła 1udział rekordowa liczba ponad 40 tys. osób. Uczestniczyło w nich 570 wystaw-ców i blisko 600 autorów. W Poznańskich Dniach Książki nie tylko 1Naukowej wzięło udział 66 wydawców. Gośćmi krakowskiego Festiwal Con- 1rada, którego hasło brzmiało „Me-dium doskonałe”, byli: Claudio Magris z Włoch, Asa Larsson ze Szwecji, Tahar Ben Jelloun z Maroka. W.J.T. Mitchell z USA oraz Agnieszka Taborska, Anne Applebaum, Szczepan Twardoch i Ire-neusz Kania.W konkursie European Educational Pu- 1blisher Group (EEPG) za najlepszy euro-pejski podręcznik w kategorii od 6 do 9 lat uznano „Tropicieli”, cykl do eduka-cji wczesnoszkolnej wydany przez WSiP.Z wydawnictwa Wiedza i Praktyka od- 1szedł dotychczasowy prezes Grzegorz Giza, którego zastąpił Michał Włodar-czyk, dawniej prezes zarządu Wydaw-nictwa Raabe.Do półmetka ministerialnego programu 1Kultura+ przyznano ponad 127 mln zł dotacji na budowę i modernizację 222 obiektów bibliotek gminnych, z cze-go 28 inwestycji zakończono.Po 55 latach działalności została za- 1mknięta księgarnia Conrada w Al. Je-rozolimskich w Warszawie z powo-du wysokiego czynszu wyznaczonego przez urząd wojewody mazowieckiego. Wcześniej zamknięto księgarnię MDM przy ul. Koszykowej. Olsztyńskie Zakłady Graficzne Ozgraf 1zwyciężyły w rankingu drukarni dzieło-wych „Magazynu Literackiego KSIĄŻ-KI” wyprzedzając Opolgraf i Białostoc-kie Zakłady Graficzne.

W wieku 81 lat zmarła „królowa krymi- 1nałów” Joanna Chmielewska. Zmarł też Edmund Niziurski, miał 88 lat.

Listopad Laureatką nagrody Found in Transla- 1tion Award ufundowanej przez Insty-tut Książki, Instytut Kultury Polskiej w Londynie oraz Instytut Kultury Pol-skiej w Nowym Jorku została (po raz drugi) Antonia Lloyd-Jones za całość dorobku translatorskiego w roku 2012.Krystyna Dąbrowska i Łukasz Jarosz zo- 1stali laureatami pierwszej edycji Nagro-dy im. Wisławy Szymborskiej. Nagrodę Literacką im. Józefa Mackie- 1wicza otrzymał Wacław Holewiński za powieść „Opowiem ci o wolności” (Zysk i S-ka). Domowi Wydawniczemu Rebis przyza- 1no tytuł Ambasadora Nowej Europy za książkę „Rozważania o wieku XX” To-ny’ego Judta i Timothy’ego Snydera. W XXII Targach Wydawców Historycz- 1nych uczestniczyło 255 wydawnictw z Polski oraz z Białorusi, Rosji i Nie-miec. Nagrody Klio przyznano Stani-sławowi Jaczyńskiemu za książkę „Oca-leni od zagłady. Losy oficerów polskich ocalonych z masakry katyńskiej” (Bel-lona), Marcie Cobel-Tokarskiej za pracę „Bezludna wyspa, nora, grób. Wojenne kryjówki Żydów w okupowanej Polsce” (IPN) oraz Krzysztofowi Stopce, An-drzejowi A. Ziębie, Armenie Artwicha i Monice Agopsowicz za „Ormiańską Warszawę” (Fundacja Kultury i Dzie-dzictwa Ormian Polskich). Nagrodę Pro Memoria przyznaną przez Andrze-ja Krzysztofa Kunerta, sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, odebrał Tomasz Łabuszewski, redaktor naukowy pracy „Śladami zbrodni 1944-1956. Przewodnik po miejscach repre-sji komunistycznych lat 1944-1956” (IPN). Na liście 50 najbardziej wpływowych 1Polaków tygodnika „Wprost” znalazła się „trenerka wszystkich Polek” Ewa Chodakowska, współautorka bestsel-lerowego poradnika „Zmień swoje ży-cie z Ewą Chodakowską” (K.E. Liber), a także Paweł Potoroczyn, dyrektor In-stytutu Adama Mickiewicza oraz Jacek i Krzysztof Olesiejukowie. W III Rankingu Bibliotek, jaki or- 1ganizuje Instytut Książki i redakcja „Rzeczpospolitej”, zwyciężyły biblio-teki publiczne w gminach Wągrowiec (województwo wielkopolskie), Świątki (warmińsko-mazurskie) i Czechowice-Dziedzice (śląskie). W wieku 91 lat zmarł Henryk Markie- 1wicz, wielki badacz literatury, jej histo-ryk i teoretyk, nazywany „ostatnim po-lihistorem”.

Grudzień Donald Tusk zapowiedział, że rząd 1„postawi się lobby”, które żyje ze sprze-daży podręczników. Joanna Kluzik-Rostkowska, nowa minister edukacji narodowej, w swoim pierwszym wystą-pieniu stwierdziła, że podręczniki są za drogie i „musi coś z tym zrobić”.W Moskwie podpisano porozumienie 1o współpracy między Instytutem Książ-ki i rosyjskim Instytutem Tłumaczeń na rzecz promowania literatury polskiej w Rosji i rosyjskiej w Polsce oraz ich tłu-maczeń.„New York Times” uznał „Mapy” Alek- 1sandry i Daniela Mizielińskich jako jed-ną z sześciu najciekawszych i najpiękniej zilustrowanych książek dla dzieci tego roku. Z udziałem ministra Bogdana Zdrojew- 1skiego w warszawskim Klubie Księgarza odbyła się uroczysta inauguracja obcho-dów „650 lat w służbie książki”.Rzecznik praw obywatelskich Irena 1Lipowicz złożyła do Trybunału Kon-stytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z ustawą zasadniczą prze-pisów obciążających 23-proc. stawką VAT publikacje elektroniczne.Podczas VII edycji Festiwalu Puls Lite- 1ratury w Łodzi Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima, otrzymała Magdale-na Tulli za twórczość, która „dowodzi wielkiej wrażliwości na tematy społecz-ne”. W konkursie Polskiej Sekcji IBBY 1Książką Roku dla Dzieci uznano „Ziuzię” Maliny Prześlugi (Tash-ka), a Książką Roku dla Młodzieży – „Most nad Missisipi” Ewy Przybylskiej (Akapit Press). Nagrodę Graficzną za Książkę Obrazkową otrzymała Joan-na Concejo za ilustracje do książki Marka Bieńczyka „Książę w cukierni” (Format), a Nagrodę Graficzną za Ilu-stracje w Książce – Marta Ignerska za projekt graficzny i ilustracje do książ-ki Mikołaja Łozińskiego „Prawdziwa bajka” (Kultura Gniewu). Nagrodzo-no też Martę Lipczyńską-Gil z Kwar-talnika o Książkach dla Dzieci i Mło-dzieży „Ryms” oraz wortalu o tej samej nazwie za upowszechnienie czytelnic-twa.Odbyły się 22. Wrocławskie Targi Do- 1brych Książek, po raz pierwszy w wy-remontowanym budynku Dworca Głównego, z udziałem 130 wystawców i ponad 30 tys. czytelników. Nagrodę główną „Pióra Fredry” jury przyzna-ło wydawnictwu Marginesy za książkę „Gajos” Elżbiety Baniewicz. W trzecim Salonie Ciekawej Książki – 1Targach Książki w Łodzi uczestniczyło ponad 50 wystawców.

opracowaŁ piotr DobroŁęcki

Książki 2013 roku


W 2013 roku w dwunastu comie-sięcznych zestawieniach bestsel-

lerów „Magazy-nu Literackiego KSIĄŻKI” znala-zło się 168 tytu-łów. 88 z nich to książki polskich autorów, 80 to tłumaczenia. Naj-dłużej, bo przez dziesięć miesięcy, utrzymywała się na liście książka E.L. James „Pięćdzie-siąt twarzy Greya” (Sonia Draga).

Przez dziewięć miesięcy odnoto-wywaliśmy w trzydziestce najlepiej sprzedających się książek (w księgar-niach) kolejną część tej samej „trylo-gii” E.L. James „Nowe oblicze Greya” (Sonia Draga). Osiem miesięcy gościli-śmy na liście: po raz trzeci E.L. James z „Ciemniejszą stroną Greya” (Sonia Draga), „Dowód” Ebena Alexandra (Znak) i „Zmień swoje życie z Ewą Chod a kow sk ą . Trzydzieści dni, minut, treningów, przepisów” Ewy Chodakowsk ie j i Lefterisa Kavo-ukisa (K.E. Li-ber). Siedem razy w pierwszej trzydzie-stce najlepiej sprzedających się książek znalazła się zabawna książka „Pan Pierdziołka spadł ze stołka. Powta-rzanki i śpiewanki” (Zysk i S-ka). Sze-ściokrotnie zaznaczyły swoją obecność w rankingu „Alibi na szczęście” Anny Ficner-Ogonowskiej (Znak) i „Towa-rzyszka Panienka” Moniki Jaruzelskiej (Czerwone i Czarne). Pięć razy na liście był „Krok do szczęścia” Anny Ficner-Ogonowskiej (Znak) i „Trochę więk-szy poniedziałek” Katarzyny Grocholi (Wydawnictwo Literackie).

Na comiesięcz-nych listach zna-lazły się w roku 2013 po cztery książki: Anny Fic-ner-Ogonowskiej („Alibi na szczę-ście”, „Krok do szczęścia”, „Szczę-ście w cichą noc”, „Zgoda na szczę-

Księgarskie bestsellery 2013 roku

Meandry statystykiście”), Katarzyny Michalak („Bez-domna”, „Mistrz”, „Sklepik z niespo-dzianką. Lidka”, „W imię miłości”), Beaty Pawlikow-skiej („Blondyn-ka na językach. Angielski, brytyj-ski”, „Kurs szczę-ścia”, „Księga kodów podświadomości”, „W dżungli podświadomości”) i Sylvii Day („Dotyk Crossa”, „Płomień Crossa”, „Wyznanie Crossa”, „Mąż, którego nie znałam”). Z trzema tytułami zaistniały na listach E.L. James („Pięćdziesiąt twarzy Greya”, „Ciemniejsza strona Greya”, „No-we oblicze Greya”) i Camilla Lackberg („Zamieć śnieżna i woń migdałów”, „Ka-mieniarz”, „Syrenka”). Dwa tytuły odno-towaliśmy przy siedemnastu nazwiskach: Virginii C. Andrews („Kto wiatr sieje”, „Ogród cieni”), Petera V. Bretta (pierw-szy i drugi tom „Wojny w blasku dnia”), Ewy Chodakowskiej i Lefterisa Kavoukisa („Zmień swoje życie z Ewą Chodakowską. Trzydzieści dni, minut, treningów, prze-pisów”, „Rok z Ewą Chodakowską. Twój dziennik”), Cassandry Clare („Dary anio-ła. Miasto kości”, „Dary anioła. Miasto szkła”), Harlana Cobena („Kilka sekund od śmierci”, „Zostań przy mnie”), Chri-sti J. Daugherty („Dziedzictwo”, „Wy-brani”), Katarzyny Grocholi („Houston, mamy problem”, „Trochę większy poniedzia łek”), Mileny Kindziuk („Matka Papie-ża”, „Matka Świę-tego”), Stephena Kinga („Doktor Sen”, „Joyland”), Andrzeja Malesz-ki („Magiczne drzewo. Gra”, „Magiczne drzewo. Po-jedynek”), Henninga Mankella („Mózg Kennedy’ego”, „Włoskie buty”), Andrzeja Pilipiuka („Trucizna”, „Wampir z MO”), Marioli Pryzwan („Anna German o so-bie”, „Tańcząca Eurydyka. Anna Ger-man we wspomnieniach”), Joanny Wie-liczki-Szarkowej („Wołyń we krwi 1943”, „Żołnierze wyklęci. Niezłomni bohatero-wie”), Martyny Wojciechowskiej („Dzie-ciaki świata”, „Zwierzaki świata”) oraz par autorskich – Aleksandry Mizielińskiej i Daniela Mizielińskiego („Mapy. Obraz-

kowa podróż po lądach, morzach i kulturach”, „Ma-pownik”), a tak-że Tadeusza Zyska i Jana Grzegor-czyka, twórców wyborów („Pan Pierdziołka spadł ze stołka. Powta-rzanki i śpiewan-ki”, „Nowe fikołki pana Pierdziołki”).

Liderem (rok, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem, osiem, dziewięć i dziesięć lat temu było tak samo) pod względem liczby sprzedawanych tytułów jest kra-kowski Znak. Na podium, ale daleko za Znakiem, plasuje się Prószyński Me-dia i Wydawnictwo Literackie. Zwraca-ją uwagę wysokie pozycje Fabryki Słów, G+J i Czarnej Owcy.

Nasza lista powstaje na podstawie wyników sprzedaży w ponad 200 księ-garniach całego kraju, w tym w sieciach Empik, Matras, regionalnych Domach Książki. O kolejności na liście decydują punkty przyznawane za miejsca 1-5 w po-szczególnych placówkach księgarskich.

W podsumowaniu rocznym nie sumu-jemy mechanicznie tych punktów, gdyż w niektórych miesiącach przewaga jedne-go czy dwóch tytułów była tak duża, że listę zdominowałyby książki będące prze-bojami kilku zaledwie tygodni. Stosuje-my inną – jak nam się wydaje, prostszą – metodę. Za pierwsze miejsce przyzna-waliśmy 30 punktów, za drugie – 29 i tak dalej, aż do tytułu, który będąc na miej-scu trzydziestym otrzymywał 1 punkt.

Wydawnictwo

Znak 31 tytułów

Prószyński Media 11 tytułów

Wydawnictwo Literackie 10 tytułów

Fabryka Słów 9 tytułów

G+J 9 tytułów

Czarna Owca 7 tytułów

Albatros 6 tytułów

Wielka Litera tytułów

Sonia Draga 5 tytułów

W.A.B. 5 tytułów

krzysztof MasŁoń

Książki 2013 roku


Poz.Liczba

notowań Tytuł Autor Wydawnictwo ISBNSuma

punktów

1 10 Pięćdziesiąt twarzy Greya E.L. James Sonia Draga 978-83-7508-556-3 228

2 8 Zmień swoje życie z Ewą Chodakowską

Ewa Chodakowska, Lefteris Kavoukis K.E. Liber 978-83-60215-99-9 210

3 9 Nowe oblicze Greya E.L. James Sonia Draga 978-83-7508-596-9 208

4 8 Ciemniejsza strona Greya E.L. James Sonia Draga 978-83-7508-595-2 191

5 8 Dowód Eben Alexander Znak 978-83-240-2373-8 174

6 5 Zgoda na szczęście Anna Ficner-Ogonowska Znak 978-83-240-2034-8 123

7 5 Trochę większy poniedziałek Katarzyna Grochola Wydawnictwo Literackie

978-83-08-05171-9 100

8 6 Towarzyszka Panienka Monika Jaruzelska Czerwone i Czarne 978-83-7700-124-0 98

9 6 Alibi na szczęście Anna Ficner-Ogonowska Znak 978-83-240-2247-2 93

10 3 Trafny wybór J.K. Rowling Znak 978-83-240-2146-8 83

10 3 Ostatnie rozdanie Wiesław Myśliwski Znak 978-83-240-2780-4 83

11 4 Bezcenny Zygmunt Miłoszewski W.A.B. 978-83-7747-888-2 82

12 4 Joyland Stephen King Prószyński Media 978-83-7839-535-5 81

12 3 Obłęd’44 Piotr Zychowicz Rebis 978-83-7818-441-6 81

13 4Tańcząca Eurydyka. Anna German we wspomnieniach

Mariola Pryzwan Marginesy 978-83-63656-36-2 79

14 3 Wyznaję Jaume Cabre Marginesy 978-83-6365-624-9 76

15 3 Inferno Dan Brown Sonia Draga 978-83-7508-712-3 73

16 3 Zamieć śnieżna i woń migdałów Camilla Lackberg Czarna Owca 978-83-7554-228-8 71

17 3 Chustka Joanna Sałyga Znak 978-83-2402-101-7 69

18 7 Pan Pierdziołka spadł ze stołka Zysk i S-ka 978-83-7785-112-8 68

19 3 Miłość z kamienia Grażyna Jagielska Znak 978-83-240-2118-5 65

19 3 Zezia i Giler Agnieszka Chylińska Pascal 978-837642-089-9 65

20 5 Krok do szczęścia Anna Ficner-Ogonowska Znak 978-83-240-2219-9 64

21 3 Atlas chmur David Mitchel Mag 978-83-7480-278-9 62

22 3 W otchłani mroku Marek Krajewski Znak 978-83-240-2777-4 61

22 3 Życie Pi Yann Martel Albatros 978-83-7659-928-1 61

23 3 Houston, mamy problem Katarzyna GrocholaWydawnictwo Literackie

978-83-0805-00-2 60

23 3 Poradnik pozytywnego myślenia Matthew Quick Otwarte 978-83-7515-264-7 60

24 3 Kronos Witold GombrowiczWydawnictwo Lite-rackie

978-83-08-05078-1 58

24 3 Miłość oraz inne dysonanseJanusz L. Wiśniewski, Irada Wownenko

Znak 978-83-240-2295-3 58

Bestsellery „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”

bestsellery 2013

Speedmaster. Nie do pokonania.

Kiedy inni mówią, my drukujemy.

Ściągnij bezpłatną aplikację na swój smartfon

lub tablet ze strony SpeedmasterUnbeatable.com

i zeskanuj szare pole po lewej stronie.

Dowiedz się więcej od Heidelberga:

www.SpeedmasterUnbeatable.com

Speedmaster.Nie do

pokonania.

znanych i lubianychtaki napiszamienić na krzywe (Create Outline) potem linia(stroke) ma być ta zewnętrzna (Align Stroke 3 opcja)

2013 roku

nr 1/2014 (208) • styczeń 2014Bezpłatny dodatek • ISSN 2083-7747 • Indeks 334464

FANTASTYCZNE KSIĄŻKI

mlk 1 1014 ksiazki roku

Documents