Geschiedenis Hoofdstuk 1 Australopithecus Homo Habiles (handig) Homo Erectus (rechtoplopend) Neanderthaler Homo Sapiens (de wetende mens) - Cro-Magnon (zelfde als homo sapiens, maar andere naam)

De Neolitische Revolutie Dit is de overgang van de Jagers en Verzamelaars landbouwsamenleving Dit vond rond 9000 v.Chr. plaats en begon in het Midden-Oosten. Oorzaken voor de revolutie? - Het klimaat veranderde (de Ijstijd stopte), door het warmer worden en het vallen van regen. - De kennis werd groter, de mensen leerden hoe ze het beste graan konden verbouwen en breidden die kennis uit. De gevolgen van de revolutie? - Sedentair bestaan (vaste woonplaats/dorpen) - Opkomst van veeteelt - Er vinden nieuwe ontdekkingen plaats: aardewerk, wol, metaal etc. - Er is een bevolkingsgroei, er blijven meer mensen op dezelfde plek wonen, omdat er een overschot is aan landbouw en veeteelt. Mesopotami De eerste steden die ontstaan zijn: Ur en Uruk. Oorzaken dat er steden ontstaan? - Overschot in de landbouw en handel vindt plaats. Gevolgen? - Er ontstaan beschavingen. - Er begint een kloof tussen rijk en arm (als je meer kon handelen dan had je ook meer geld). Het volk dat leeft in Mesopotami Soemerirs Oud-Babylonische Rijk Hittieten Assyrirs Nieuw-Babylonische Rijk In 3300 v.Chr. ontstaat ook het schrift. In welke tijd het volk daar leefde 3300 1900 v.Chr. 1900 1600 v.Chr. 1600 1200 v.Chr. 1200-600 v.Chr. 600-539 v.Chr.

Eerste grote beschaving - Polythestische godsdienst - Spijkerschrift - Wetenschap - Verschillende stadsstaten - (vaak) met koning aan het hoofd Door het spijkerschrift kwam er een eind aan de Prehistorie. Babylonische Rijk Oud-Babylonische Rijk Centralisatie van het bestuur in Babel. Wetgeving op schrift (door Hammoerabi) Nieuw-Babylonische Rijk Hoofdstad: Babel De Nijl Egypte is een geschenk van de Nijl o Vruchtbaar slib (de modderlaag voor de irrigatie) o Vervoer (boten) o Water o Voedsel (vis) Osiris Isis Horus Re/Ra God van het Dodenrijk De vrouw van Osiris Zoon van Osiris: regeert op aarde Zonnegod

-

Farao

3000 2630 v.Chr. 2630 2125 v.Chr. 2040 1650 v.Chr. 1550 1069 v.Chr. 747 332 v.Chr.

Periode-indeling Egyptische Rijk Periode van de Vroege Dynastien* Oude Rijk Middenrijk Nieuwe Rijk Late Rijk

*Dynastien = Ander woord voor koninklijke familie. Egyptische Rijk is tot zijn ondergang in 332 v.Chr. door 31 verschillende dynastien geregeerd.

Kenmerkende aspecten: De levenswijze van de jagers & verzamelaars: o Ze leefden in groepen van 20-30 personen; o Trokken rond zodra het voedsel op was in de omgeving; o Geen elite, iedereen was gelijk, wel een rolverdeling tussen mannen en vrouwen; o Mannen gingen jagen, vrouwen pasten op de kinderen, kookten, maakten schoon en hielden het vuur brandend.

Ontstaan van landbouw(-samenlevingen): o Door een klimaatverandering eindigde de Laatste Ijstijd, steeg de temperatuur en viel er meer regen. Vindt plaats tussen 9000 en 6000 v.Chr. o Rond 9000 v.Chr. gaan mensen zelf graan verbouwen, dit kon gebeuren op twee manieren: Op zoek naar eten leerden ze zaaien en oogsten van graan; Ze waren niet opzoek naar voedsel, maar ontdekten het zelf. Door langer op dezelfde plek te blijven, merkten ze dat graan groeide op plekken waar verspild werd. o Rond 7500 v.Chr. ontdekken ze ook veeteelt. Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen: o Door droge en afwisselende periodes is irrigatie nodig. Door de kanalen waren ook dijken nodig tegen overstromingen Gevolg: Er kwam een overvloed aan voedsel, mensen blijven op n plek wonen aan de oevers. o 3300 v.Chr.: Dorpen in Mesopotami groeiden uit tot echte steden. Gebied heet Soemeri. Gevolg: Door overvloed aan landbouw hoefde niet iedereen boer te zijn, maar ontstonden ook andere beroepen, als handwerkslieden en kooplieden. o In Soemeri gaan de kooplieden bijhouden wat ze handelen. Gevolg: Het schrift ontstaat in 3300 v.Chr.

-

Tijdlijn: 6 miljoen v.Chr. o De eerste menselijke wezens 230.000 -> 30.000 v.Chr. o Neanderthaler in Europa/Azi en Afrika 137.000 v.Chr. o Eerste homo sapiens in Europa 40.000 v.Chr. o Homo Sapiens trekt richting Europa Rond 9000 v.Chr. o Neolitische Revolutie in Midden-Oosten: akkerbouw Rond 6000 v.Chr. o Landbouw bereikt Europa 3300 v.Chr. o Soemerische steden en schrift 1900 1600 v.Chr. o Oud-Babylonische Rijk 1364 1347 v.Chr o Echnaton probeert monothesme in te voeren 600 539 v.Chr. o Nieuw-Babylonische Rijk Eindigt door Perzen

-

332 v.Chr. o Alexander de Grote verovert Egypte 305 v.Chr. o Ptolemaeus wordt farao 30 v.Chr. o Romeinen nemen de macht over van Cleopatra, de laatste farao.

Begrippenlijst Agrarische- of landbouwsamenleving: Samenleving waarin een groot deel van de bevolking leeft van de landbouw en veeteelt. Cultuur: Een menselijke bschaving. Hangende tuinen: Door Nebukadnezar aangelegd op terrassen en daken van het koninklijk paleis in Babylon. Hirogliefenschrift: Beeldschrift uit Egypte dat vanaf 3100 v.Chr. werd gebruikt. Homo Sapiens: de wetende (of moderne) mens. Irrigatie: Kunstmatige bewatering van akkers door kanalen en dijken. Jagers en verzamelaars: Leven van de jacht, visserij en verzamelen. Monothesme: Geloven in n God. Natuurgodsdienst: Het vereren van natuurlijke elementen, zoals dieren, planten, zon, maan, regen als god. Neanderthaler: Mensensoort die uitgestorven is. Leek erg op de homo sapiens. Neolitische Revolutie: De revolutie van jagers en verzamelaars naar landbouwsamenlevingen tijdens de Nieuwe Steentijd of Neolithicum. Nieuw-Babylonische Rijk: Laatste rijk van Mesopotami (600-539 v.Chr.) met Babel als hoofdstad. Oud-Babylonische Rijk: n van de eerste rijken uit Mesopotami (1900-1600 v.Chr.), Babel was de hoofdstad. Polythesme: Geloven in meerdere goden. Prehistorie: Een tijd waarin een volk geen schrift kende, en er ook niet over hen werd geschreven. Soemerirs: Volk. Trok rond 3500 v.Chr. via de Perzische Golf het zuiden van Mesopotami in. Spijkerschrift: Schrift waarbij men met riet in kleitabletten kerfde. Toren van Babel: Tempeltoren voor Marduk, de stadsgod van Babel. God zou meerdere talen hebben gecreerd, om zo de bouw tegen te houden.