matrİx eĞİtİm kİtabi

MATRIX Servis E¤itim Kitab›

B‹NEK ARAÇ

Önsöz

Bu FC Teknik Servis E¤itim Kitab› Çal›flma prensipleri ve ar›za bulma ifllemleri

ile ilgili bilgi sunmak amac›yla haz›rlanm›flt›r. Hyundai Motor Company bu kitap-

ta bulunan içeri¤in veya özelliklerin tamam›n› veya bir k›sm›n› uyar› yapmadan

de¤ifltirebilir.

Bu yay›n Hyundai araçlar›na özgü yeni özellikleri, sistemleri ve düzenlemeleri

anlaman›za bir anahtar olacakt›r.

Bu yay›n ilgili arac›n (FC) tüm servis prosedürünü kapsamaz, ayr›nt›lar için ilgili

servis kitaplar›na baflvurman›z önerilir.

2001. Hyundai Motor Company

Hyundai Servis E¤itim Merkezi

Tüm haklar› sakl›d›r.

Bu yay›n HMC yaz›l› izni olmadan tamamen veya k›smen ço¤alt›lamaz.

‹Ç‹NDEK‹LER

1.GENEL - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1

2.BENZ‹NL‹ MOTOR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 9

3.OTOMAT‹K fiANZIMAN - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 45

4.ABS & BTCS - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -135

5.HAVA YASTI⁄I S‹STEM‹ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -165

6.GÖVDE ELEKTR‹⁄‹ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -189

Genel

1

Genel

Ana Parçalar

Genel

2

MOTOR Yerel AVRUPA GENEL AVUST.

T/M tipi

LAST‹K BOYUTU

A/T 1 1.5/1.6 → α Geliflmifl (A4AF3) 2 1.8/1.5 DSL → β (A4BF2)

Not)1. Bu doküman GSL/DSL modeller için yaz›lm›flt›r.

Genel

3

Maddeler

FREN

Tipi

ÖN

ARKA

SERVO

FREN MERKEZ‹

KAL‹PER (φ 54)

TAMBUR FREN (φ 19.05)

7+8” TANDEM

φ23.8 AS/AS(ABS-YOK), φ23.8 TC/TC(ABS)

Benzinli: MF45AH Dizel: MF68AH

fiehir içi 2000 Emisyonu

EURO-III (Sadece Almanya/‹sveç: EURO-IV)

EURO-II (GEN) / (Kuzey Amerika için geçerli de¤il)

NAS 0.41 g/mil THC Emisyon Kontrolü

ÇEL‹K (SPANCEN-A 30/30)

EVAP-GAZ Kontrol Ülkelerinde sadeceEURO-III/EURO-IV ülkelerinde: 1200cc, 85 cc hariç

Kapasite

Madde

Kanister

YAKIT

MARfi MOTORU gücü

AKÜ kapasitesi

EmisyonKontrol

Avustralya

Genel

4

Standart lastik

(OPS‹YONEL)

Ölçüm ORTA ELEMAN Alt›ndan

Min. Zemin Bofllu¤u (mm)

ÇIKINTI

‹Z AÇIK-LI⁄I

D‹NG‹L AÇIKLI⁄I (mm)

Toplam Yükseklik (mm)

Toplam Genifllik (mm)

Toplam Uzunluk (mm)

Not) 1. Tavan ray› dahil edildi¤inde + 51mm uzunluk2. 205/55R15 Lastik tipinde + 7mm yükseklik

A¤›rl›k

Genel

5

(birim: Kg)

(birim: Kg)

A¤›rl›k

Ön dingil

Arka dingil

Toplam

A¤›rl›k

Ön dingil

Arka dingil

Toplam

Not: 1)DOM için 1.5/1.8/DSL a¤›rl›¤›2)EC için 1.6 a¤›rl›k. GEN (UL) için 1.8 GL.

<Ana parçalar Opsiyon a¤›rl›¤› (Kg)>

Parçalar ‹lave a¤›rl›k

AUTO

KL‹MA

ABS

YAN HAVA YASTI⁄I

TAVAN RAYI

A¤›rl›k: STANDART CVW/OVM TAKIMLAR

Performans

Genel

6

Fren performans›

Maddeler

Maksimum h›z (Km/s)

Yak›t tüketimi (Km/ )

TEST A⁄IRLI⁄I (Kg)

Uygulanan LAST‹K

H›zlanmaperformans›

MADDELER Aç›klama

Durmamesafesi

ABS-yok: 46.2 m / ABS: 42.0 m

ABS-yok: 11.6 m / ABS: 11.5 m

ABS-yok: 29 kgf / ABS: 27kgf

Kuvvet 100kph

EL FREN‹

Uygulanan kuvvet

%30yokufl

0.6 → 100Km/s

60 → 100Km/s (4TH,D)

Sürüfl Sistemi

Genel

7

Madde Aç›klama

‹ç 3 mm ~ D›fl 3 mm

Ön

ARKA

D‹REKS‹YONS‹M‹D‹

TEKERLEKAÇISI

M‹N‹MUM DÖNÜfi YARIÇAPI

TOPLAM TOE (mm)

KASTER (°)

KAMBER (°)

YAN KAYMA (mm)

TOPLAM TOE (mm)

KAMBER (°)

YAN KAYMA (mm)

‹Ç

DIfi

DÖNÜfiAÇISI

DÖNÜfiSAYISI

DÜZ

H‹DR.

DÜZ

H‹DR.

BENZ‹NL‹ MOTOR

9

BENZ‹NL‹MOTOR

MOTOR ÇEfi‹TLER‹

BENZ‹NL‹ MOTOR

10

Hacim Genel Orta Do¤u Avrupa Avustralya

* 1.5 TCI (Common Rail) – Seri üretim (Temmuz, 1)

XD ve FC karfl›laflt›rmas›

Motor

Emifl tank›(Sol yan hava filtresi)

Emifl tank› (Sa¤ yan hava filtresi)

Mevcut de¤il

ALPHA 1.6 MOTOR ÖZELL‹KLER‹

BENZ‹NL‹ MOTOR

11

SIRALI 16-SUPAPLI

MADDE

T‹P‹

MOTOR KODU

EKSANTR‹K M‹L‹ T‹P‹

S‹L‹ND‹R SAYISI

ÇAP X STROK

TOPLAM MOTOR HACM‹

SIKIfiTIRMA ORANI

ATEfiLEME SIRASI

RÖLANT‹ DEVR‹

RÖLANT‹DE ATEfiLEME ZAMANLAMASI

SUPAP ZAMANLAMASI EMME/AÇIK

EMME/KAPALI

EGZOZ/AÇIK

EGZOZ/KAPALI

EMS

MADDE

T‹P‹

MOTOR KODU

EKSANTR‹K M‹L‹ T‹P‹

S‹L‹ND‹R SAYISI

ÇAP X STROK

TOPLAM MOTOR HACM‹

SIKIfiTIRMA ORANI

ATEfiLEME SIRASI

RÖLANT‹ DEVR‹

SUPAP S‹STEM‹

SUPAP BOfiLU⁄U – EMME

SUPAP BOfiLU⁄U – EGZOZ

SUPAP ZAMANLAMASI EMME/AÇIK

EMME/KAPALI

EGZOZ/AÇIK

EGZOZ/KAPALI

EMS

ALPHA 1.8 MOTOR ÖZELL‹KLER‹

SIRALI 16-SUPAPLI

0.2mm(SO⁄UK)

0.28mm(SO⁄UK)

MOTOR BÖLMES‹ (1.8 Beta)

BENZ‹NL‹ MOTOR

12

GAZ KELEBE⁄‹ GÖVDES‹ (1.8 Beta)

ECM YERLEfi‹M‹

BENZ‹NL‹ MOTOR

13

Fan motoru

EMME S‹STEM‹

YAN KOLGAZ KELEBE⁄‹ GÖVDES‹

HAVA EM‹fi HORTUMU

HAVA F‹LTRES‹

HAVA KANALI

HAVA G‹R‹fi‹

REZONATÖR TERT‹BATI

EM‹fi TANKI & YAKIT S‹STEM‹

BENZ‹NL‹ MOTOR

14

XD BETA MOTOR

Geri dönüflsüz yak›t sistemiYak›t bas›nc›: 3.5 barKompakt boyutlu yak›t enjektörü(Yak›t girifl ba¤lant›s›: Çabuk ba¤lant›l› Tip)Hava filtresi yerleflimi için emifl tank›

1.6 ALPHA MOTOR

1.8 BETA MOTOR

YAKIT DEPOSU

1.ÇEL‹K YAKIT DEPOSU (KAPAS‹TE: 55 litre)2.KAN‹STER DEPODA YER ALIR. 3.4 SOMUNLA SAB‹TLEN‹R (DEPO ÜST DESTE⁄‹ VE BANDI KALDIRILDI)- MAL‹YETTE AZALMA, HAF‹F

YAKIT KAN‹STER‹ YAKIT DEPOSU

YAKIT POMPASI MODÜLÜ

YAKIT POMPASI MODÜLÜ

1.GER‹ DÖNÜfiSÜZ YAKIT S‹STEM‹2.GER‹ DÖNÜfi HATTI KALDIRILDI (MAL‹YETTE AZALMA, HAF‹F)3.YAKIT POMPASI MODÜLÜ (POMPA, F‹LTRE, SENSÖR, KESME

VALF‹, BASINÇ REGÜLATÖRÜ) – ÇARPIfiMA SIRASINDAARTAN EMN‹YET

BENZ‹NL‹ MOTOR

15

YAKIT KESME VALF‹

F‹LTREYAKIT POMPASI

BASINÇ REGÜLATÖRÜ

YAKIT SENSÖRÜ

ÖN-F‹LTRE

EGZOZ S‹STEM‹

1. EGZOZ SES‹N‹ AZALTMAK ‹Ç‹N 3 REZONATÖR (SUSTURUCU)2. PRES T‹P‹ REZONATÖR – DAHA ‹Y‹ ARKA GÖRÜNÜM3. KOROZYON ÖNLEY‹C‹ MALZEME

Körükler Pres TipiÖn Rezonatör(Hacim. 3 litre)

Pres TipiAna Rezonatör(Hacim. 12 litre)

Pres TipiArka Rezonatör(Hacim: 4 litre)

Otomatik Yak›t Kesme Sistemi

Otomatik yak›t kesme sistemi araç kazaya u¤rad›¤›nda yang›n› önlemek içindir. Sensör kazay›alg›larsa yak›t pompas›n›n elektrik beslemesini keser. Sensör motor bölmesinde sol dikme muhafazas›nda yer al›r.

Çal›flma aral›¤›:15mil/saat üzerindeki önden çarp›flma: kapat›lmal›d›r14 mil/saat – 9mil/saat: gri bölge8mil/saat alt›ndaki önden çarp›flma: kapat›lmamal›d›r.

Kullan›lan bölgeler: Kuzey Amerika, Avrupa, AvustralyaKullan›lan Araç: Tüm Fe benzinli motorlar

Yap›:

BENZ‹NL‹ MOTOR

16

Körük

Dü¤me

Üst

Yay

Hareketlikontak

Bilya

M›knat›smuhafazas›

M›knat›s

Göstergeterminali

Yay terminal

Gövde

Otomatik Yak›t Kesme Sistemi

Çal›flma

BENZ‹NL‹ MOTOR

17

Bir kaza durumunda, yak›t kesme sensörü (12V) ETACS kontrol modülüne güç vererek kap› kilidiaktüatörünü çal›flt›r›r.

Yak›t pompas›güç besleme

aktive edilmifl

Yak›t pompas›aç›k devreETACS hat

Konta¤›(aç›k)

ETACS hatKonta¤›(kapal›)

AKÜ (+)

Otomatik Kap› KilitAçma için ETACS’a (Sadece FC)

YAKIT POM-PASI RÖLES‹

OTOMAT‹KYAKIT KESMESENSÖRÜ

YAKITPOMPASI

Araç kaza yaparsa, çelik bilya yukar› do¤ruhareket eder. Çelik bilya "hareketli konta¤›" iter.Dü¤me kapat›l›r.

* Servis noktas›Sensör de¤ifltirilirken, s›f›rlama dü¤mesinebasarak sensörü s›f›rlay›n.Kaza sonras›nda motoru çal›flt›rmak için sen-sörü s›f›rlay›n.Sensör s›f›rlanmadan motor çal›flt›r›lamaz.

* Parçalar›n kontrolü‹ki terminal aras›nda s›f›rlanma sonras›süreklilik olmal›d›r.

BENZ‹NL‹ MOTOR

18

S›f›rlama dü¤mesi

MLA BOfiLUK AYAR PROSEDÜRÜ

SUPAP BOfiLU⁄U fi‹MLERLE AYARLANAB‹L‹R.

1. 1 NUMARALI S‹L‹ND‹R‹ SIKIfiTIRMA ZAMANINDA ÜST ÖLÜ NOKTAYAAYARLAYIN.2. EKSANTR‹K M‹L‹N‹N ÜST ÖLÜ NOKTA KONUMUNU KONTROL ED‹N.3. AfiA⁄IDAK‹LER‹N BOfiLU⁄UNU KONTROL ED‹N.

#1 EMME SUPAPI, EGZOZ SUPAPI#2 EMME SUPAPI#3 EGZOZ SUPAPI

4. KRANK M‹L‹N‹ B‹R TUR ÇEV‹R‹N. 5. AfiA⁄IDAK‹LER‹N BOfiLU⁄UNU KONTROL ED‹N.

#2 EGZOZ SUPAPI,#3 EMME SUPAPI,#4 EMME SUPAPI, EGZOZ SUPAPI

6. SUPAP BOfiLU⁄U ÖZELL‹KLER DAH‹L‹NDE DE⁄‹L ‹SE, AYAR fi‹M‹N‹DE⁄‹fiT‹R‹N.

ÖZELL‹KLER (20°C)EMME 0.12 ~ 0.28mmEGZOZ 0.2 ~ 0.36mm

7. AYAR fi‹M‹ SEÇME TABLOSUNA BAKIN.

YAKIT BASINCI REGÜLATÖRÜ

YAKIT DEPOSU

YAKIT F‹LTRES‹

YAKIT POMPASI

YAKIT DA⁄ITIM BORUSU

YAKIT ENJEKTÖRÜ SÖNÜMLEME-S‹NYALVERME

SENTE ‹fiARET‹ (EKSANTR‹K M‹L‹ D‹fiL‹S‹)

EKSANTR‹K M‹L‹ D‹fiL‹S‹

SENTE ‹fiARET‹ (ÖN EKSANTR‹K M‹L‹ YATAK KEP‹)

TR‹GER KAYIfiI GERG‹ TERT‹BATI

KAYIfi GERG‹N TARAFI

KAYIfi GEVfiEK TARAFIAVARE GRUBU-TR‹GER KAYIfiI

GER‹ DÖNÜfiSÜZ YAKITS‹STEM‹

MOTORDAN GELEN B‹R GER‹ DÖNÜfiBORUSU VE HORTUMU MEVCUTDE⁄‹LD‹R.

YAKIT F‹LTRES‹ YAKIT POMPASITERT‹BATI ‹Ç KISMINDA YER ALIR.

YAKT KAL‹TES‹N‹N ‹Y‹ OLDU⁄UÜLKELERDE YAKIT F‹LTRES‹ DE⁄‹fi‹M‹HER 60,000KM’DE B‹R YAPILIR. AYRINTILI B‹LG‹ ‹Ç‹N KULLANIMKILAVUZUNA BAKIN.

BENZ‹NL‹ MOTOR

19

TR‹GER KAYIfiI

SENTE ‹fiARET‹(ÖN KUTU)

SENTE ‹fiARET‹ (KRANK M‹L‹ D‹fiL‹S‹) KRANK M‹L‹ D‹fiL‹S‹

VURUNTU P‹M‹

D‹STR‹BÜTÖRSÜZ ATEfiLEME S‹STEM‹

BENZ‹NL‹ MOTOR

20

KONTAK ANAHTARIATEfiLEMEBOB‹N‹

BUJ‹

AKÜ

TERMOSTAT BY-PASS VALF‹ S‹L‹ND‹R KAPA⁄I S‹L‹ND‹R BLO⁄U

ISITICI

RADYATÖR

GÜÇ TRANS‹STÖR

SO⁄UTMA S‹STEM‹

G‹R‹fi KONTROL S‹STEM‹

TERMOSTAT ÇALIfiMA SICAKLI⁄IAÇILMA SICAKLI⁄I: 82°C

TAM AÇILMA SICAKLI⁄I: 95°C

DEVR‹DA‹MPOMPASI

S‹L.2 S‹L.4

S‹L.3 S‹L.1

MOTOR KONTROL S‹STEM‹

1.1.6 ALPHA sistemin tan›t›m›

1.1.De¤ifltirilen parça ve fonksiyonlar›n listesi

• Parçalar1)ECM : M4.6->M7 (16 Bit CPU, 24MHz saat h›z›)2)KÜTLESEL HAVA AKIfi SENSÖRÜ: HFM2 -> HFM5 (Ters ak›fl telafisi, ATS dahil)3)OKS‹JEN SENSÖRÜ : LSH25C->LSF4.2 (Artan dayan›kl›l›k)4)RÖLANT‹ DEVR‹ AKTÜATÖRÜ: ZWD3 -> (Kompakt, düflük maliyetli)5)ATEfiLEME BOB‹N‹: Küçük boyutlu (titreflim seviyesinde azalma, düflük maliyetli)6)ATEfiLEME KABLOSU: Düflük kapak flekli & malzeme de¤iflimi (Daha yüksek dayan›kl›l›k, parla-

ma önleyici)7)VURUNTU SENSÖRÜ: Korumal› kablo-> sar›l› kablo (Düflük maliyetli)8)KRANK M‹L‹ KONUM SENSÖRÜ: Korumal› kablo-> sar›l› kablo (Düflük maliyetli)9)GAZ KELEBE⁄‹ GÖVDES‹ : Yeni tasar›m (Kompakt, NVH, Rölanti svici & ›s›t›c› memeleri

kald›r›lm›fl, Kol biçimi de¤ifltirilmifl)10)KAN‹STER TAHL‹YE VALF‹: Çal›flma gürültüsünde azalma11)ENJEKTÖR: (Kompakt, NVH, Düflük-maliyetli)12)YAKIT HATTI: Geri dönüfllü tip, Alüminyum->Geri dönüflsüz, Plastik (Düflük maliyetli)13)CMP SENSÖRÜ: Kablo tipi->Kablosuz tip (Düflük maliyetli)14)KAN‹STER KAPAMA VALF‹ & DEPO BASINCI SENSÖRÜ->DMTL (Depo s›z›nt›s› ar›za teflhis

modülü)15)SU SICAKLI⁄I SENSÖRÜ: Su s›cakl›¤› sensörü ile birlikte

• Sistem & Fonksiyonlar1)ECM taraf›ndan tork tabanl› kontrol2)Geri Dönüflsüz Yak›t Sistemi (3.5 Bar)3)Güncellenmifl TCM ile çift yönlü iletiflim4)Güncellenmifl MIL iste¤i ve ar›za teflhisi5)Ar›za teflhis cihaz› ile iletiflim protokolü (ISO 9141-2 -> ISO 9141-2 & KWP2000)6)Ar›za teflhis cihaz› ile yeniden programlama7)EVAP S›z›nt› kontrolü (düflük bas›nç->yüksek bas›nç)8)Güncellenmifl Fan kontrol sistemi (açma/kapama kontrolü->3 aflamal› kontrol)9)Gölge Haf›za10)Rölanti Devri Aktüatörü Silecek Fonksiyonu11)Afl›r› ›s›nma önleme fonksiyonu

BENZ‹NL‹ MOTOR

21

BENZ‹NL‹ MOTOR

22

1.2.

Mo

tor

Ko

ntr

ol S

iste

mi fi

emas

›

ELE

KT

RO

N‹K

KO

NT

RO

L

HIZ

LAN

MA

SE

NS

ÖR

Ü

ATE

fiLE

ME

BO

B‹N

‹

BU

J‹

HA

LLS

EN

SÖ

RÜ

RÖ

LAN

T‹ D

EV

R‹ A

KT

ÜAT

ÖR

Ü

HAV

AD

EB

‹ ÖLÇ

ER

& H

AVA

SIC

AK

. SE

NS

ÖR

Ü

LAM

BD

AS

EN

SÖ

RÜ

(Ö

N)

LAM

BD

AS

EN

SÖ

RÜ

(A

RK

A)

YAK

ITH

ATT

I/EN

JEK

TÖ

R

SU

SIC

AK

LI⁄

I SE

NS

ÖR

Ü

VU

RU

NT

U S

EN

SÖ

RÜ

GA

Z K

ELE

BE

⁄‹ K

ON

UM

SE

NS

ÖR

Ü

TAH

L‹Y

E K

ON

TR

OL

VALF

‹

KR

AN

K M

‹L‹ K

ON

UM

SE

NS

ÖR

Ü

BA

SIN

Ç R

EG

ÜLA

TÖ

RÜ

& Y

AK

ITP

OM

PAS

I(Y

AK

ITD

EP

OS

UN

DA

)

YAK

ITS

EV

‹YE

S‹ B

‹LG

‹S‹

OM

-TL

KA

N‹S

TE

R

KO

NTA

KA

NA

HTA

RIAN

AR

ÖLE

EC

U G

ÜC

Ü

KAT

AL‹

ZÖ

R

YAK

ITD

EP

OS

U

HA

VAF

‹LT

RE

S‹

PC

VVA

LF‹

1.3.ECM-TCM Çift-yönlü Tork Müdahalesi Kontrolü- Sinyal Tan›m› (ECM->TCM)

• Frekans : 25Hz+/-0.5Hz• Tork müdahalesine izin verilir: %12.5 ifllev (5msn)• Tork müdahalesi aktif: %31.25 ifllev (12.5msn)• Tork müdahalesi yap›lmaz: %50 ifllev (20.0msn)• Yak›t kesme durumu aktif: %68.75 ifllev (27.5msn)• Düflük emisyon için özel vites de¤iflimi iste¤i: %87.5 ifllev (35.0msn)

-Sinyal iste¤i koflulu

BENZ‹NL‹ MOTOR

23

Kontak aç›k Motorun çal›flt›r›lmas› 600dev/dk

* Kontak aç›ld›ktan sonra600dev/dk’ya ulafl›lana kadar Eflik1<TMST<eflik2ise %87.5Aksi durumda%50.0

* 600dev/dk’dan daha yüksekYak›t kesme ve tork müdahalesi aktif de¤il veBAT>eflik3 ve WTS>eflik4 ise %12.5 olur.Yak›t kesme ve tork müdahalesi aktif ise %31.25olur.Yak›t kesme ve tork müdahalesi aktif de¤il ve(BAT<eflik3 veya WTS<eflik4) ise %50.0 olur.Yak›t kesme durumunda %68.75 olur.

-Sinyal tan›m› (TCM->ECM)• Frekans• N->D vites de¤iflimi• Vites yükseltme• Aktif de¤il + D/Kavrama ayr›lmas›• Vites küçültme• Aktif de¤il + D/Kavrama çal›flmas›

: 100Hz: % 20 ifllev: % 35 ifllev: % 50 ifllev: % 65 ifllev: % 80 ifllev

1.4 MIL ‹stek Hatt› Kontrolü (sadece OBD-II)-Sinyal Tan›m› (TCM->ECM)• Frekans : 1 Hz• Normal : % 50 ifllev• MIL iste¤i : % 85 ifllev

Not: UB ile k›sa devre, flasi ile k›sa devre ve aç›k devre hatas› sadece belirli bir süre boyunca ECM’nin(ör. 5 saniye – bu de¤er kalibre edilmelidir) sürekli olarak YÜKSEK veya DÜfiÜK sinyal alg›lamas› ilegerçekleflir.

1.5 HI-SCAN ile ECM’nin yeninden programlanmas›- Amaç:Ar›za teflhis cihaz› kullan›larak seri üretim sonras›nda ECM’nin yeniden programlanmas›.-sistem düzeni

BENZ‹NL‹ MOTOR

24

Ç›k

›fl v

olta

j› (V

)

Hava (kg/saat)

Kart (Kart taban›)

(P.C. taban›)"K" hatt›

2 Motor Yönetim Sistemi2.1 Kütlesel hava ak›fl sensörü (DTC: P0102/P0103)

Fonksiyon1. S›cak filmli eleman emilen hava debisini ölçer.2. Ç›k›fl voltaj› hava debisi ile lineer olarak orant›l› bir e¤ridir. 3. Ç›k›fl sinyali yak›t enjeksiyon zaman› ve ateflleme zaman›n›n belirlenmesinde kullan›l›r.

Ar›za durumunda kullan›lan yedek de¤er1. Ölçülen hava debisi motor devri & gaz kelebe¤i aç›s›ndan daha küçük veya daha büyük ise, HFM

ar›zas› belirlenir. 2. Ar›za alg›land›¤›nda, k›sa bir süre sonra gaz kelebe¤i aç›s› ve motor devrine ba¤l› olarak

ayarlanan sekonder yük kullan›l›r.3. Lambda adaptasyonu ve rak›m adaptasyonu vb. önlenmesi

Devre flemas› Sinyal

GÜÇ RÖLES‹

2.2 Emilen hava s›cakl›¤› sensörü (DTC: P0111/P0112/P0113)‹fllev1.NTC (Negatif S›cakl›k katsay›s›) eleman› emilen hava s›cakl›¤›n› ölçer. 2.NTC eleman› termistör tipidir ve s›cakl›k artt›¤›nda ç›k›fl direnci azal›r. 3.Ç›k›fl sinyali yak›t enjeksiyon zaman›n›n ve ateflleme zaman›n›n telafisi için kullan›l›r.4.Ayr›ca vuruntu durumunda ateflleme zamanlamas› gecikmesinin telafisi ve rölanti devri düzen-

lemesi için kullan›l›r.

ATS ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Sensör ç›k›fl de¤eri belirli bir de¤erin alt›nda veya üzerinde ise, ATS ar›zas› alg›lan›r. 2.ECM ar›za durumunda hava s›cakl›¤› yedek de¤erini kullan›r.

2.3.Su s›cakl›¤› sensörü (DTC: P0116/P0117/P0118)

BENZ‹NL‹ MOTOR

25


HAVA SICAKLI⁄I SENSÖRÜ

SU SICAKLI⁄I SENSÖRÜ

Ç›k

›fl V

olta

j›

S›cakl›k (°C) S›cakl›k (°C)

‹fllev1.NTC (Negatif S›cakl›k katsay›s›) eleman› su s›cakl›¤›n› ölçer. 2.NTC eleman› termistör tipidir ve s›cakl›k artt›¤›nda ç›k›fl direnci azal›r. 3.Ç›k›fl sinyali motor çal›flt›r›ld›¤›nda yak›t enjeksiyon zaman›n›n, ateflleme zaman›n›n ve temel

rölanti devri aktüatörü ifllevinin telafisi için kullan›l›r.4.Ayr›ca sönümleme eleman›nda ateflleme süresinin telafisi için kullan›l›r.5.Ayr›ca so¤utma fan›n›n kontrol edilmesi ve egzoz gaz› s›cakl›k modellemesi için kullan›l›r.

WTS ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Sensör ç›k›fl de¤eri belirli bir de¤erin alt›nda veya üzerinde ise, WTS ar›zas› alg›lan›r. 2.Motor s›cakl›¤› de¤eri modellenmifl motor s›cakl›¤›ndan belirli bir miktar az ise, WTS ar›zas›

alg›lan›r.3.ECM ar›za durumunda su s›cakl›¤› yedek de¤erini kullan›r.

2.4.Krank mili konum sensörü (DTC: P0335/P0336)

‹fllev1.CKP krank aç›s›n› ve motor devrini ölçer. 2.Ç›k›fl sinyali CMP sensör sinyali ile senkronize flekilde krank aç›s› konumunun belirlenmesinde

kullan›l›r. 3.Ayr›ca gaz kelebe¤i konum sinyali ile birlikte motor çal›flma koflullar›n›n (rölanti, k›smi yük, tam

yük vb.) belirlenmesinde kullan›l›r.

CKP ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Motor çal›fl›rken sensör ar›zas› oluflursa, motor durur. 2.CKP ar›zas› durumunda motorun çal›flt›r›lmas› mümkün olmaz.

BENZ‹NL‹ MOTOR

26



HAVA SICAKLI⁄I SENSÖRÜ

SU SICAKLI⁄I SENSÖRÜ

Ç›k

›fl V

olta

j›


KRANK M‹L‹KONUM SENSÖRÜ

2.5.Eksantrik mili konum sensörü (DTC: P0342/P0343)‹fllev1.CMP sensörü tek-hall eleman› ile kam konumunu ölçer. 2.Ç›k›fl sinyali CKP sinyali senkronize halde her bir silindirin üst ölü noktas›n›n belirlenmesinde kul-

lan›l›r.CMP ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.CMP ar›zas› alg›land›¤›nda, O2 sensörü yafllanma takibi devre d›fl› b›rak›l›r. 2.Motor çal›fl›rken, CMP ar›zas› alg›lan›rsa, motor normal olarak çal›fl›r. Fakat CMP ar›za alt›nda

motorun çal›flt›r›lmas› durumunda, gerçek CMP konumunun alg›lanmas› %50 ihtimaldir.

ch3 Periyot10.0 Omsdüflük sinyalgenli¤i

ch3 ‹fllev%38 Düflüksinyal genli¤i

Örnek

Devre flemas›

BENZ‹NL‹ MOTOR

27

HALL SENSÖRÜ

Sinyal

Endüktif dönüfl-h›z› sensörü (krank mili)

Hall sensörü=Silindir-1-alg›lama (eksantrik mili)

Difller

60 - 2 = 58difl

360 derece

720 derece

Eksantrik mili sinyal kontrol noktas›(her 2.negatif düflen kenar = DÜfiÜK)

Dönüfl alg›lamas›

Belirli zamanlar›n hesaplanmas›

t360=(4-zamanl› motor, her bir silindir)

tm/l=t360/120

Gaz kelebe¤i konum sensörü (DTC:P0121/P0122/P0123)‹fllev1. Gaz kelebe¤i konum sensörü gaz kelebe¤i konumunu ölçer. 2. TPS potansiyometre tipidir ve ç›k›fl voltaj› gaz kelebe¤i valfinin aç›lmas› ile orant›l›d›r. 3. Ç›k›fl sinyali CKP sinyali ile birlikte motor çal›flma koflullar›n›n (rölanti, k›smi yük, tam yük vb.) belirlen-

mesinde kullan›l›r. 4. Ayr›ca yak›t enjeksiyon zaman› ve ateflleme zaman›n›n belirlenmesinde kullan›l›r. 5. Ayr›ca klima kompresörünün kontrolü (arac›n kalk›fl› s›ras›nda kompresöründe devre d›fl› b›rak›lmas›) için

kullan›l›r.

TPS ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1. Sensör ç›k›fl de¤eri belirli bir de¤erden küçük veya büyük ise, TPS ar›zas› alg›lan›r. 2. ECM, motor devrine ba¤l› olarak yedek de¤eri alg›lar. 3. TPS ar›zas› durumunda, rölanti konumu emilen hava kütlesi (belirli bir de¤erden az) ve tam yük bilgisi ile

motor devri ve emilen hava kütlesinin kombinasyonu neticesinde belirlenir.

2.7.Oksijen sensörü (DTC:P0130/P0132/P0133/P0134/P0135/P0136/P0137/P0138/P0141)‹fllev1.Oksijen sensörü egzoz gaz›n›n fakir/zengin durumunu ölçer. 2.Ç›k›fl sinyali fakir ve zengin duruma göre 0.45V’u geçer.3.Ç›k›fl sinyali kapal› çevrimde yak›t enjeksiyonu zaman›n›n telafisi için kullan›l›r. 4.Sensördeki ›s›t›c› lamba kapama süresini k›sa devre yapar.

Oksijen sensörü ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Yedek de¤er yok.2.Kapal› çevrim kontrolü ve adaptasyon devre d›fl›.

BENZ‹NL‹ MOTOR

28



SENSÖR fiAS‹S‹

Gaz kelebe¤i aç›s›

2.8.Vuruntu sensörü (DTC:P0326)‹fllev1.Vuruntu sensörü silindirlerde vuruntu oluflumunu alg›lar. 2.Rezonatörsüz tip piezo-elektronik eleman kullan›l›r. 3.Ç›k›fl sinyali ateflleme zaman›n›n telafisinde kullan›larak motorun maksimum tork üretmesi

sa¤lan›r.

Vuruntu sensörü ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Motor devrinin emniyetli olaca¤› flekilde ateflleme belirli bir de¤er ile geciktirilir. 2.Vuruntu kontrolünün önlenmesi.

2.9.Araç h›z› sensörü (DTC: P0501)‹fllev1.Araç h›z› sensörü flanz›man muhafazas›nda difl dönüfl h›z›n› alg›lar. Bu sinyali araç h›z›n›n he-

saplanmas› için ECM’ye ve gösterge panelindeki takometreye gönderir. 2.Ç›k›fl sinyali so¤utma fan› kontrolü, yak›t enjeksiyonu önleme, sars›nt›-önleme kontrolü için kul-

lan›l›r.

Araç h›z sensörü ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Araç h›z›: 0 km / saat2.Vites konumu: bofl (Düz flanz›man)

BENZ‹NL‹ MOTOR

29


Devre flemas›

VURUNTU SENSÖRÜ

KORUMA

S‹NYAL

fiAS‹

2.10.Rölanti devri kontrol aktüatörü (DTC:P0510/P0513/P0552/P0553/P0507/P0506)‹fllev1.ISA her türlü motor çal›flma koflulunda hava debisini en uygun flekilde kontrol eder. 2.ECM, ISA (çift açma/kapama bobini) kontrolünü 100Hz frekans ile yapar. 3.ISA valfine karbon birikmesini önlemek için kontak anahtar› kapal› iken ISA tamamen aç›l›r ve

kapan›r. 4.ISA ifllevi ATS, WTS, rak›m ve klima kompresörü yükü vb. temel telafileri ile belirlenir.

ISA ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Açma bobini flasi ile k›sa devre olursa ISA ifllevi: %50 hava kanal›2.Açma bobini akü ile k›sa devre olursa ISA ifllevi: ar›za emniyeti fonksiyonu3.Kapama bobini flasi ile k›sa devre olursa ISA ifllevi: %50 hava kanal›4.Kapama bobini akü ile k›sa devre olursa ISA ifllevi: ar›za emniyeti fonksiyonu

2.11.Yak›t enjektörü (DTC:P0201/P0202/P0203/P0204)‹fllev1. Yak›t enjektörü ECM’den gelen sinyal ile yak›t› emme manifolduna püskürtür.2. Enjekte edilen yak›t miktar› sinyal süresi ile orant›l›d›r. 3. Temel yak›t enjeksiyonu süresi MAF, TPS ve motor devri ile belirlenir. 4. Yak›t enjeksiyon süresini etkileyenler flöyledir.

:lambda kontrol, evap, gaz kontrol, adaptasyon valfi, rölanti kontrol, yeniden çal›flt›rma, so¤uktaçal›flt›rma, h›zlanma s›ras›nda zenginlefltirme vb.)

5. Motor devri belirli bir de¤er üzerinde ise yak›t enjeksiyonu önlenir.

Enjektör ar›zas› durumunda yedek de¤erLambda adaptasyonu ve geri besleme kontrolünün engellenmesi (aç›k çevrim)

BENZ‹NL‹ MOTOR

30



ch3 Periyot10.0 OmsDÜfiÜK sinyalgenli¤i

ch3 ‹fllev%38Düflük sinyalgenli¤i

2.12.Tahliye kontrol valfi (DTC:P0444/P0445)‹fllev1. Yak›t deposunda buharlaflan yak›t gaz› kanisterde depolan›r ve yanma odas›na tahliye kontrol

valfi üzerinden gönderilir. 2. ECM, motor k›smi yük alt›nda iken supap aç›kl›¤›n› sinyal geniflli¤i modülasyon sinyali (20Hz) ile

kontrol eder. 3. Tahliye kontrol valfi ifllevi = f (MAF, Devir, Rak›m, Lambda sinyali vb.)

2.13.Röle (DTC: P0562/P0563/P0230/P1624/P1625)‹fllev

A. Ana röle (P0562/P0563)1. Ana röle konta¤›n aç›lmas› ile ayn› anda devreye girer ve böylece akü voltaj› sensör ve

aktüatörlere gönderilir. 2. Baz› aktüatörlerin aktive edilmesi ve ROM’da adaptasyon de¤erlerinin kay›t alt›na al›nmas› ve

ECM’nin kapat›lmas› için ana röle kontak kapat›ld›ktan sonra belirli bir süre boyunca aç›k kal›r. B. Yak›t pompas› rölesi (P0230)

1. Yak›t pompas› rölesi konta¤›n aç›lmas› ile ayn› anda devreye girer ve yak›t pompas› aktiveedilir.

2. Kontak kapal› ise yak›t pompas› rölesi 4 saniye sonra kapat›l›r ve motor durur. 3. Motorun çal›flmas› alg›lan›rsa (CKP sinyali alg›lan›r), yak›t pompas› rölesi tekrar aç›l›r.

C. Fan rölesi (P1624/P1625)1.ECM, düflük fan rölesini ve yüksek fan rölesini, so¤utma fan›n› ve kondansör fan›n›, 3 h›zla

aktive etmek için kontrol eder. 2.Araç h›z›, klima yükü ve WTS sinyali vb. fan rölesinin kontrol edilmesi için kullan›l›r.

BENZ‹NL‹ MOTOR

31

Devre flemas›

BENZ‹NL‹ MOTOR

32


RÖLE

2.14.Ateflleme bobini (tekleme DTC: P0300/P0301/P0302/P0303/P0304) (sadece OBD-II, EOBD)‹fllev1. Güç transistörü ECM içinde yer al›r. 2. Ateflleme s›ras› her terminaldir. 3. Kalma zaman› akü voltaj›na göre de¤iflir.


ATEfiLEME BOB‹N‹

ATEfiLEME BOB‹N‹

Örnek

ç›k›fl ç›k›fl

MOTOR KONTROL S‹STEM‹

1 1.8 Beta Siemens sisteminin tan›t›m›

1.1.De¤ifltirilen parça ve fonksiyonlar›n listesi

Parçalar1)ECU :EMS 2000 (16 Bit CPU, 24MHz saat h›z›)2)Yük Alg›lama: H›z Yo¤unlu¤u (MAP sensörü, dahili IAT)3)OKS‹JEN SENSÖRÜ: LSF4.2 (Artan dayan›kl›l›k)4)RÖLANT‹ DEVR‹ AKTÜATÖRÜ: EWD3 (Kompakt, düflük maliyetli)5)ATEfiLEME KABLOSU: Düflük kapak flekli & malzeme de¤iflimi (Daha yüksek dayan›kl›l›k)6)VURUNTU SENSÖRÜ: sar›l› kablo (Düflük maliyetli)7)KRANK M‹L‹ KONUM SENSÖRÜ: Hall IC tipi9)KAN‹STER TAHL‹YE VALF‹: Çal›flma gürültüsünde azalma10)YAKIT HATTI: Geri dönüflsüz tip (Dahili titreflim sönümleyici)11)CMP SENSÖRÜ: Kablosuz tip (Düflük maliyetli)12)SU SICAKLI⁄I SENSÖRÜ: Is› göstergesi ünitesi ile birlikte

Sistem & Fonksiyonlar1)Geri Dönüflsüz Yak›t Sistemi (3.5 Bar)2)Güncellenmifl CAN üzerinden TCM ile çift yönlü iletiflim3)Güncellenmifl MIL iste¤i ve ar›za teflhisi4)Ar›za teflhis cihaz› ile iletiflim protokolü (ISO 9141-2 -> KWP2000)5)Ar›za teflhis cihaz› ile yeniden programlama 6)EVAP S›z›nt› kontrolü (1.0 mm-> 0.5 mm Alg›lama, düflük bas›nç tipi)7)Güncellenmifl Fan kontrol sistemi (açma/kapama kontrolü->yüksek / düflük aflama kontrolü)9)Rölanti Devri Aktüatörü Silecek Fonksiyonu9)Afl›r› ›s›nma önleme fonksiyonu

BENZ‹NL‹ MOTOR

33

BENZ‹NL‹ MOTOR

34

1.2.

Mo

tor

Ko

ntr

ol S

iste

mi fi

emas

›

AN

AR

ÖLE

KO

NTA

KA

NA

HTA

RI

ATE

fiLE

ME

BO

B‹N

‹EC

U G

ÜC

Ü

TD

CS

EN

SÖ

RÜ

PC

VVA

LF‹

LAM

BD

AS

EN

SÖ

RÜ

(Ö

N)

KAT

AL‹

ZÖ

R

LAM

BD

AS

EN

SÖ

RÜ

(A

RK

A)

SU

ST

UR

UC

U

YAK

ITD

EP

OS

U

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹

YA

KIT

DE

PO

SU

BA

SIN

Ç S

EN

SÖ

RK

AN

‹ST

ER

‹

KA

N‹S

TE

R K

APA

MA

VALF

‹

1.M

AP

& S

ICA

KLI

K S

EN

SÖ

RÜ

2.S

U S

ICA

KLI

⁄I S

EN

SÖ

RÜ

3.G

AZ

KE

LEB

E⁄

‹ KO

NU

M S

EN

SÖ

RÜ

4.K

RA

NK

M‹L

‹ KO

NU

M S

EN

SÖ

RÜ

5.T

DC

SE

NS

ÖR

Ü6.

VU

RU

NT

U S

EN

SÖ

RÜ

7.LA

MB

DA

SE

NS

ÖR

Ü (

ÖN

)8.

LAM

BD

AS

EN

SÖ

RÜ

(A

RK

A)

9.T

EK

ER

LEK

HIZ

SE

NS

ÖR

Ü10

.YA

KIT

DE

PO

SU

BA

SIN

Ç S

EN

SÖ

RÜ

1.YA

KIT

EN

JEK

TÖ

RÜ

2.AT

Efi

LEM

E B

OB

‹N‹

3.A

NA

RÖ

LE4.

YAK

ITP

OM

PAS

I RÖ

LES

‹5.

TAH

L‹Y

E K

ON

TR

OL

VALF

‹6.

RÖ

LAN

T‹ D

EV

R‹ A

KT

ÜAT

ÖR

Ü7.

KA

N‹S

TE

R K

AP

AM

AVA

LF‹

G‹R

‹fiÇ

IKIfiSU

SIC

AK

LI⁄

IS

EN

SÖ

RÜ

KR

AN

K M

‹L‹

KO

NU

MS

EN

SÖ

RÜ

VU

RU

NT

U S

EN

SÖ

RÜ

MA

P&

SIC

AK

LIK

SE

NS

ÖR

Ü

TE

KE

RLE

K H

IZ S

EN

SÖ

RÜ

BU

J‹

HAV

AF

‹LT

RE

S‹

1.3.HI-SCAN ile ECU’nün yeniden programlanmas›- Amaç: Ar›za teflhis cihaz› kullan›larak seri üretim sonras›nda ECM’nin yeniden programlanmas›.-‹çerik

Sistem düzeni

BENZ‹NL‹ MOTOR

35

"K" hatt› (P.C. taban›)

Kart (Kart taban›)

2.Motor Yönetim Sistemi2.1.Emme manifoldu mutlak bas›nç sensörü (DTC: P0105/P0106)

Fonksiyon1. Emme manifoldu mutlak bas›nç sensörü emme bas›nc›n› ölçer.2. Ç›k›fl voltaj› emme manifoldu mutlak bas›nc› ile do¤ru orant›l› bir e¤ridir. 3. Ç›k›fl sinyali yak›t enjeksiyon zaman› ve ateflleme zaman›n›n belirlenmesinde kullan›l›r.

Ar›za durumunda kullan›lan yedek de¤er1. Ölçülen emme-manifoldu bas›nc› motor devri & gaz kelebe¤i aç›s›ndan daha küçük veya daha

büyük ise, MAP sensörü ar›zas› belirlenir. 2. Ar›za alg›land›¤›nda, k›sa bir süre sonra gaz kelebe¤i aç›s› ve motor devrine ba¤l› olarak

ayarlanan sekonder yük kullan›l›r.3. Lambda adaptasyonu, rölanti devri adaptasyonu ve rak›m adaptasyonu vb. önlenmesi.

Devre flemas›

MAP sensörü

Voltaj

V-MAPgirifli

2.2.Emilen hava s›cakl›¤› sensörü (DTC: P0110)‹fllev1. NTC (Negatif S›cakl›k katsay›s›) eleman› emilen hava s›cakl›¤›n› ölçer. 2. NTC eleman› termistör tipidir ve s›cakl›k artt›¤›nda ç›k›fl direnci azal›r. 3. Ç›k›fl sinyali yak›t enjeksiyon zaman›n›n ve ateflleme zaman›n›n telafisi için kullan›l›r.4. Ayr›ca vuruntu durumunda ateflleme zamanlamas› gecikmesinin telafisi ve rölanti devri düzen-

lemesi için kullan›l›r.

ATS ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Sensör ç›k›fl de¤eri belirli bir de¤erin alt›nda veya üzerinde ise, ATS ar›zas› alg›lan›r. 2.ECM ar›za durumunda hava s›cakl›¤› yedek de¤erini kullan›r.

BENZ‹NL‹ MOTOR

36


Ç›k

›fl V

olta

j›


(dahili MAP sensörü)hava s›cakl›¤› sensörü

2.3.Su s›cakl›¤› sensörü ‹fllev1. NTC (Negatif S›cakl›k katsay›s›) eleman› su s›cakl›¤›n› ölçer. 2. NTC eleman› termistör tipidir ve s›cakl›k artt›¤›nda ç›k›fl direnci azal›r. 3. Ç›k›fl sinyali motor çal›flt›r›ld›¤›nda yak›t enjeksiyon zaman›n›n, ateflleme zaman›n›n ve temel

rölanti devri aktüatörü ifllevinin telafisi için kullan›l›r.4. Ayr›ca sönümleme eleman›nda ateflleme süresinin telafisi için kullan›l›r.5. Ayr›ca so¤utma fan›n›n kontrol edilmesi ve egzoz gaz› s›cakl›k modellemesi için kullan›l›r.

ECT ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1. Sensör ç›k›fl de¤eri belirli bir de¤erin alt›nda veya üzerinde ise, ECT ar›zas› alg›lan›r. 2. Motor s›cakl›¤› de¤eri modellenmifl motor s›cakl›¤›ndan belirli bir miktar az ise, WTS ar›zas›

alg›lan›r.3. ECM ar›za durumunda su s›cakl›¤› yedek de¤erini kullan›r.

BENZ‹NL‹ MOTOR

37


Ç›k

›fl V

olta

j›


(dahili MAP sensörü)hava s›cakl›¤› sensörü

Krank milikonum sen-

sörü

2.4.Krank mili konum sensörü (DTC: P0335)‹fllev1. CKP krank aç›s›n› ve motor devrini ölçer. 2. Ç›k›fl sinyali CMP sensör sinyali ile senkronize flekilde krank aç›s› konumunun belirlenmesinde

kullan›l›r. 3. Ayr›ca gaz kelebe¤i konum sinyali ile birlikte motor çal›flma koflullar›n›n (rölanti, k›smi yük, tam

yük vb.) belirlenmesinde kullan›l›r.

CKP ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Motor çal›fl›rken sensör ar›zas› oluflursa, motor durur. 2.CKP ar›zas› durumunda motorun çal›flt›r›lmas› mümkün olmaz.


Ana röle son-ras›na

KAM

sensörü

TDC sinyali

Motor devri

Sinyal

Sinyal

Örnek

Düflük sinyalgenli¤i

Düflük sinyalgenli¤i

2.5.CMP sensörü (DTC: P0340)‹fllev1. CMP sensörü tek-hall eleman› ile kam konumunu ölçer. 2. Ç›k›fl sinyali CKP sinyali senkronize halde her bir silindirin üst ölü noktas›n›n belirlenmesinde

kullan›l›r.

CMP ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1. CMP ar›zas› alg›land›¤›nda, O2 sensörü yafllanma takibi devre d›fl› b›rak›l›r. 2. Motor çal›fl›rken, CMP ar›zas› alg›lan›rsa, motor normal olarak çal›fl›r. Fakat CMP ar›za alt›nda

motorun çal›flt›r›lmas› durumunda, gerçek CMP konumunun alg›lanmas› %50 ihtimaldir.

BENZ‹NL‹ MOTOR

38

Ana röle son-ras›na

KAM

sensörü


Sinyal

2.6 Gaz kelebe¤i konum sensörü (DTC: P0120/P0121)‹fllev1.Gaz kelebe¤i konum sensörü gaz kelebe¤i konumunu ölçer. 2.TPS potansiyometre tipidir ve ç›k›fl voltaj› gaz kelebe¤i valfinin aç›lmas› ile orant›l›d›r. 3.Ç›k›fl sinyali CKP sinyali ile birlikte motor çal›flma koflullar›n›n (rölanti, k›smi yük, tam yük vb.)

belirlenmesinde kullan›l›r. 4.Ayr›ca yak›t enjeksiyon zaman› ve ateflleme zaman›n›n belirlenmesinde kullan›l›r. 5.Ayr›ca klima kompresörünün kontrolü (arac›n kalk›fl› s›ras›nda kompresöründe devre d›fl›

b›rak›lmas›) için kullan›l›r.

TPS ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1. Sensör ç›k›fl de¤eri belirli bir de¤erden küçük veya büyük ise, TPS ar›zas› alg›lan›r. 2. ECM, motor devrine ba¤l› olarak yedek de¤eri alg›lar. 3. TPS ar›zas› durumunda, rölanti konumu emilen hava kütlesi (belirli bir de¤erden az) ve tam yük

bilgisi ile motor devri ve emilen hava kütlesinin kombinasyonu neticesinde belirlenir.

BENZ‹NL‹ MOTOR

39


Gaz kelebe¤ikonum sensörü Gaz kelebe¤i aç›s›

Sinyal

2.7.Oksijen sensörü (DTC: P0130/P0132/P0133/P0134/P0135/P0136/P0137/P0139/P0140/P0141/P0030/P0036/P1134/P1166/P1184)

‹fllev1. Oksijen sensörü egzoz gaz›n›n fakir/zengin durumunu ölçer. 2. Ç›k›fl sinyali fakir ve zengin duruma göre 0.45V’u geçer.3. Ç›k›fl sinyali kapal› çevrimde yak›t enjeksiyonu zaman›n›n telafisi için kullan›l›r. 4. Sensördeki ›s›t›c› lamba kapama süresini k›sa devre yapar.

Oksijen sensörü ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1.Yedek de¤er yok.2.Kapal› çevrim kontrolü ve adaptasyon devre d›fl›.

BENZ‹NL‹ MOTOR

40


Ana röle sonras›na

Is›t›c›

Oksijensensörü

Dörtlütahrik

2.8.Vuruntu sensörü‹fllev1. Vuruntu sensörü silindirlerde vuruntu oluflumunu alg›lar. 2. Rezonatörsüz tip piezo-elektronik eleman kullan›l›r. 3. Ç›k›fl sinyali ateflleme zaman›n›n telafisinde kullan›larak motorun maksimum tork üretmesi

sa¤lan›r.

Vuruntu sensörü ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1. Motor devrinin emniyet tarafta olaca¤› flekilde ateflleme belirli bir de¤er ile geciktirilir. 2. Vuruntu kontrolünün önlenmesi.

- Devre flemas›

Vuruntu sensörü

Sinyal

2.9.Araç h›z› sensörü (DTC: P0501)‹fllev1. Araç h›z› sensörü ön sa¤ tekerlekteki difl dönüfl h›z›n› (ABS-bulunmayan araç) alg›lar veya

araç h›z› ABS ünitesinden CAN iletiflimi yoluyla alg›lan›r. Bu sinyali araç h›z›n›n hesaplanmas›ve bozuk yol durumunun alg›lanmas› için ECM’ye gönderir.

2. Ç›k›fl sinyali so¤utma fan› kontrolü, yak›t enjeksiyonu önleme, sars›nt›-önleme kontrolü için kul-lan›l›r.

Araç h›z sensörü ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›1. Araç h›z›: 0 km / saat2. Önleme ifllevi: Sars›lma önleme, Bozuk yol alg›lamas›, Vites oran› hesaplamas›, Evap sistemi

ar›za teflhisi, Oksijen sensörü ar›za teflhisi, vb.Devre flemas›

BENZ‹NL‹ MOTOR

41

Tekerlek h›zsensörü Endüktif

WSS(+)

EndüktifWSS(-)

(µ-Mikro-ifllemci)

2.10.Rölanti devri kontrol aktüatörü (DTC: P0506/P0507/P1515/P1516)‹fllev1. ISA her türlü motor çal›flma koflulunda hava debisini en uygun flekilde kontrol eder. 2. ECM, ISA (çift açma/kapama bobini) kontrolünü 100Hz frekans ile yapar. 3. ISA valfine karbon birikmesini önlemek için kontak anahtar› kapal› iken ISA tamamen aç›l›r ve

kapan›r. 4. ISA ifllevi IAT, ECT, rak›m ve klima kompresörü yükü vb. temel telafileri ile belirlenir.

ISA ar›zas› durumunda yedek de¤er kullan›m›

ISA ar›za-emniyeti Aç›lma bobiniHata yok flasi ile k›sa devre akü ile k›sa devre hat kopmas›

Kapamabobini

Hata yok

flasi ile k›sa devre

akü ile k›sa devre

hat kopmas›

%78.25

%78.25

%78.25

%78.25

%78.25

%78.25

%78.25

%78.25

% 23.00

%78.25

%78.25

%78.25

%78.25

% 23.00

% 23.00

2.11.Yak›t enjektörü (DTC: P0201/P0202/P0203/P0204)‹fllev1. Yak›t enjektörü ECM’den gelen sinyal ile yak›t› emme manifolduna püskürtür.2. Enjekte edilen yak›t miktar› sinyal süresi ile orant›l›d›r. 3. Temel yak›t enjeksiyonu süresi MAF, TPS ve motor devri ile belirlenir. 4. Yak›t enjeksiyon süresini etkileyenler flöyledir.

:lambda kontrol, evap, gaz kontrol, adaptasyon valfi, rölanti kontrol, yeniden çal›flt›rma,so¤ukta çal›flt›rma, h›zlanma s›ras›nda zenginlefltirme vb.)

5. Motor devri belirli bir de¤er üzerinde ise yak›t enjeksiyonu önlenir.

Enjektör ar›zas› durumunda yedek de¤erLambda adaptasyonu ve geri besleme kontrolünün engellenmesi (aç›k çevrim)

Devre flemas›

BENZ‹NL‹ MOTOR

42


Ar›za teflhismodülü

Rölanti devriaktüatörü

Enjektör

ch3 Periyot10.0 OmsDüflük sinyalgenli¤i

ch3 ‹fllev%38 Düflüksinyal genli¤i

Dörtlü tahrik

(µ-mikroifllemci)

2.12.Tahliye kontrol valfi (DTC: P0443)‹fllev1. Yak›t deposunda buharlaflan yak›t gaz› kanisterde depolan›r ve yanma odas›na tahliye kontrol

valfi üzerinden gönderilir. 2. ECM, motor k›smi yük alt›nda iken valf aç›kl›¤›n› sinyal geniflli¤i modülasyon sinyali (20Hz) ile

kontrol eder.

Devre flemas›

BENZ‹NL‹ MOTOR

43

2.14.Ateflleme bobini (tekleme DTC: P0300/P0301/P0302/P0303/P0304)‹fllev1.Güç transistörü ECM içinde yer al›r. 2.Ateflleme s›ras› her terminaldir. 3.Kalma zaman› akü voltaj›na göre de¤iflir.


ATEfiLEME BOB‹N‹ 1 Örnek

ATEfiLEME BOB‹N‹ 2

Otomatik fianz›man

45


FC T/M

Çeflitleri


46

MOTOR

FC Otomatik flanz›man

Genel özellikler

Vites Vites oran› Son diflli oran› Toplam vites oran› 1000dev/dk’da h›z

Yerel AVRUPA GENEL AVUST.

α-1.5

α-1.6

β-1.5

fiANZIMANIN GÖRÜNÜMÜ


47

HER KONUMDA KULLANILAN ELEMANLAR

Ön kavrama Düflük/Geri fren

Adaptör

Ya¤ pompas›Kick-Downfren

Arka kavrama

Planet diflli

Tork konvertörü

Damper kavrama

Transfer avare difllisi

Transfer tahrik difllisi

Son kavrama

Transfer hareket difllisi

Diferansiyel

Transfer mili

Vites kolu konumu

Vites konumu

NotKavramalar Frenler

Park

Geri

Bofl

Birinci

‹kinci

Üçüncü

Dördüncü

Birinci

‹kinci

Birinci

Notasyon: - Motorun çal›flt›r›lmas› mümkün- Park mekanizmas›

- Her bir vites konumunda kavraflan eleman- Ön-kavraflmal› eleman

V‹TES DÜZEN‹Vites düzeni sürücü taraf›ndan manuel olarak seçilebilecek flanz›man konumlar›n›n gösterimini belir-tir. Bu flanz›manda 6 konum mevcuttur: P-R-N-D-2-L. Afla¤›da seçilen her konum ile ilgili aç›klamalaryer al›r.

P-Park(1)Hiçbir eleman çal›flmaz.

Dolay›s›yla, motor gücü ç›k›fl miline iletilmez. (2)Ç›k›fl mili mekanik olarak kilitlenir.

Dolay›s›yla, otomobil ileri veya geri do¤ru hareket etmez. (3)Motor çal›flt›r›labilir.

R-Geri(1)Otomobil geriye do¤ru hareket eder.(2)Motor çal›flt›r›lamaz.

N-Bofl(1)"P" konumunda oldu¤u gibi motor gücü ç›k›fl miline iletilmez. (2)Motor çal›flt›r›labilir.

D-Sürüfl(1) Gaz pedal›na bas›lma derecesine (ör. gaz kelebe¤i aç›kl›¤›) ve araç h›z›na ba¤l› olarak, "D" ko-

numu 1. ve 4.vites aras›nda otomatik olarak de¤iflim yapar. Ancak, 4.vitesin sadece overdrivekontrol svicinin aç›k olmas› durumunda seçilebilece¤ini unutmay›n. Otomatik vites de¤iflimi(yukar› veya afla¤›) vites düzenine göre gerçeklefltirilir.

(2) Arazi kullan›m› her zaman 1.viteste gerçeklefltirilir. (3) Kick-down gaz pedal›na tam olarak bas›lmas› veya yükün vites küçültme noktalar›n› aflmas›

durumunda gerçekleflen vites küçültme ifllemine denir. Sürücü bir arac› geçmek için h›zlan›rkenbu fonksiyon faydal›d›r.

(4) 1.viteste iken motor freni çal›flmaz. (5) Araç durdu¤unda, sürükleme ve titreflimi önlemek için 2.sabitleme vitesine al›n›r.

2-‹kinci(1) "2" 1.vites ve 2.vites aras›nda otomatik vites de¤iflimi sa¤lar. 3.vitese geçifl olmaz. (2) Arazi kullan›m› daima 1.viteste gerçeklefltirilir. (3) 2. ve 3.vitese küçültme otomobil 3. ve 4.viteste giderken "2" konumunun seçilmesi ile

gerçeklefltirilir, sonra ayar de¤erinden bir vites alt›na ulafl›l›r. (4) "D" konumunda oldu¤u gibi, motor freni 1.viteste iken çal›flmaz.

L-Lock Up(1) "L" (Lock up) 2.vitesten 1.vitese geçifli sa¤larken, 1.vitesten 2. veya 3.vitese geçifl yapmaz.

Bunun sonucunda "1.viteste sabitleme" gerçekleflir. (2) Arazi kullan›m› daima 1.viteste gerçekleflir. Motor freni bu 1.vites durumunda çal›fl›r. (3) Otomobil "D" veya "2" konumunda giderken "L" konumunun seçilmesi ile 4. – 3., 3. - 2., 2. –

1.vites de¤iflimleri otomobilin her bir vites için belirtilen h›zlara ulaflmas› ile gerçekleflir.


48

PARÇALAR

1.Ön Kavrama


49

Kavrama diski

Kavrama plakas›

Çek valf

Geri dönüfl yay›

Kavrama reaksiyon plakas› Emniyet segman›-seçilebilir

Piston

Ön kavrama pistonuKavrama diski (2)

Yaytutucu

Emniyet segman›

Emniyet segman›

Emniyet segman›

Emniyet segman›

Emniyet segman› (seçilebilir)

Ön kavramatutucusu

Ön kavramatutucusu


PARÇALAR

Sökme

Geri dönüfl yay›n› SST ile s›k›flt›r›n ve emniyet segman›n›sökerek geri dönüfl yay›n› ç›kar›n.

Plakalar›n yuvarlak taraf› afla¤› yönlü yerlefltirilmelidir.Plakalar›n eksik difl alan› ayn› yöne yerlefltirilmelidir.

Kontrol

Reaksiyonplakas›

Kavrama diski

Yuvarlak taraf

Kontrol‹kaz: yeni kavrama diskleri kullan›l›rken, montaj öncesinde en az iki saat otomatik flanz›man ya¤›içinde bekletilmeleri gerekir.


50

Uç bofllu¤u kontrolü

Kavrama reaksiyon plakas›n› 50 N(5kg, 11lbs) kuvvetleiterken uç bofllu¤unu kontrol edin.

Standart de¤er: 0.4-0.6 mmBoflluk, belirtilen özellikler dahilinde de¤il ise uygun "emniyetsegman›n›" seçmek suretiyle ayarlama yap›n.

2.Arka Kavrama


Kavrama diski

Bask› pulu

Arka kavrama pistonu

Arka kavrama tutucusu

Emniyet segman›

Kavrama reaksiyon plakas›

Kavrama plakas›

Dalgal› yay


Uç bofllu¤u kontrolü

Kavrama reaksiyon plakas›n› 50 N(5kg, 11lbs) kuvvetleiterken uç bofllu¤unu kontrol edin.

Standart de¤er: 0.7-0.9 mm

Boflluk, belirtilen özellikler dahilinde de¤il ise uygun "emniyetsegman›n›" seçmek suretiyle ayarlama yap›n.

3.Son Kavrama


51

Emniyet segman›

Kavrama diski

Piston

Rondela

Son kavrama tutucusu


Kavrama plakas›

Kavrama reaksiyon plakas›

Emniyet segman›


4.Kick-down Fren

Kick-down kampana

Kick-down kampanas› band›

Piston çubu¤uPiston

Kickdown svici

Kontra somun

Hava tahliye tapas›

Bas›nç uygulama deli¤i

Bas›nç boflaltma deli¤i

Manflon

Kickdown freni bant tipi bir frendir; Bir kickdown bant›, kam-pana, kickdown servosu, sviç ve ba¤lant›dan oluflur.Kickdown servo silindiri odas›n›n uygulama taraf›na 2. bas›nçuyguland›¤›nda, kickdown kampanas›n› sabitlemek için kick-down pistonu ve çubuk sola do¤ru hareket eder ve frenbant›n› s›karlar. Bunun sonucu olarak geri günefl difllisi (kick-down kampanas› ile birlikte hareket eden) sabitlenir. Bu fren2. vites ve overdrive konumunda çal›fl›r.

Fren uygulanmadan hemen önce kickdown servo svici kick-down pistonunun konumunu alg›lar ve flanz›man kontrol mo-dülüne sinyal gönderir. Bu sinyali kullanarak flanz›man kontrolmodülü frenin uygulanmas› öncesinde ve esnas›nda 2.bas›nc› kontrol eder. ‹lk kontrol safhas›nda veya kickdown freninin uygulanmas›n›n hemen öncesinekadar, seçilen kickdown kofluluna daha h›zl› bir yan›t verebilmek için kickdown pistonunun h›zl›hareket etmesi amac›yla kickdown servosuna daha yüksek bir 2. bas›nç uygulan›r. ‹kinci kontrolsafhas›nda veya fren uygulan›yor iken iyi bir kickdown "hissi" verebilmek amac›yla kufla¤›n kam-panay› s›kabilmesi için 2. bas›nç optimum bir seviyede tutulur.


52

K/D kampanas› kavraflt›¤›nda

K/D servosunun hareketi

A1: K/D servosu tam olarak ayr›lm›fl yani K/Dkampanas› rahatça dönüyor.

A2: K/D servosu K/D bant›n› kavramak içinharekete bafll›yor.

A3: K/D kampanas› durmaya bafll›yor.A4: K/D kampanas› tam olarak duruyor.

Kickdownkampanas›

Kickdownbant›

Kickdownservo çubu¤u

Kickdownservosvici

Ayar çubu¤u

TCM’ye

1. K/D servosu A1’den A2 noktas›na yüksek bas›nç ileh›zl› flekilde hareket eder.

2. Sars›nt› azaltmak için K/D servosu A2’den A3 nok-tas›na göreceli olarak daha düflük bas›nç ile kayar.

3. K/D kampanas›n› yüksek bas›nç ile s›kmak için K/Dservosu çok h›zl› hareket eder.

Servis Noktas›

Sebep

K/D bant›n›ngevflekli¤i

Hava tahliyetapas› kapa¤›ayr›lm›fl

Belirti

Motor devri keskinflekilde art›yor(Devirlenme)

-1.’den 2.’ye ve 3.’den4’üncüye vites de¤iflimiolurken sars›nt› var.-3. vites sabitleniyor

Analiz

K/D bant›n›nkavraflmas› öncesindeF/C ayr›l›r. (1.viteste)

K/D pistonu ilerihareket etmiyor. (K/Dbant›n›n kaymas›)

Çözüm

K/D servosuçubu¤unuayarlay›n

Hava tahliyetapas›kapa¤›n›de¤ifltirin.

Notlar

Not’a bak›n

Kontrol metodu: 3.’den4.’üncüye veya tersiolarak tekrarlamal› vitesde¤iflimi(O/D svici AÇIK-KAPALI)

5.Düflük-Geri fren


53


Arka taraf

Fren plakas›

Orta destek

Fren diski

Bask› plakas› (seçilebilir)

Fren reaksiyon plakas›

Hidrolik bas›nç

Düflük-geri fren çok-diskli tiptir ve bir orta destek, disk plakalar ve bir pistondan meydana gelir. Fren,vites "L" konumunda 1.viteste veya geri viteste iken çal›fl›r. Planet diflli setindeki tafl›y›c›y› sabitler.Buna, uzun ve k›sa pisyon milleri ba¤lan›r.

KontrolEmniyet segman›n› tak›n.Düflük & geri bas›nç deliklerini flanz›mankutusuna hizalay›n.

Servis noktas›


54

Sebep Belirti Analiz Çözüm Notlar

Bas›nçplakas›yanl›fl seçil-mifl

"L" veya "R"de¤iflimindesars›nt› olufluyor.-Geri vites tahri¤imümkün de¤il-Bay›lma devriçok yüksek(Kavramakayd›rmas›)

Uygunbask›plakas›n›seçin.

C1 kumanda noktas›(Ertelenmifl uygun uç bofllu¤u)

B2 kumanda noktas›(Ertelenmifl: dalgal› yay +uygun uç bofllu¤u)

"N" → "R" de¤iflimi (C1,B2) t(san)

B2 kumanda noktas›hareket etti.

6. Tek Yönlü Kavrama (O.W.C)

Parkkilidi

Çember diflli

K›sa pinyon Uzun pinyon

Serbest

D›fl zarf (Planetdiflli tafl›y›c›)

‹ç zarf (Ortadestek)

Kilit Geri vites günefldifllisi

Tafl›y›c›

‹leri vites günefldifllisi


Tek yönlü kavra-ma afl›nm›flveya hasarl›

‹leri sürüflmümkün de¤il

Planet tafl›y›c›geriye dönüyor

Tek yönlükavramay›de¤ifltirin

Kontrol metodu:"L" konumunda sürüflmümkün

Tek önlü kavrama park kilidi tipidir ve pinyon tafl›y›c› ve orta destek aras›nda bulunur.1.viteste (D veya 2 konumu), uzun pinyon saat yönünde döner. Bu, tek yönlü kavraman›n oluflturdu¤u,tafl›y›c›n›n o yönde dönüflünü bloke eden kuvveti azalt›r. Sonuç olarak, uzun pinyon kuvvetini çemberdiflliye aktar›r. Tek yönlü kavrama d›fl bilezi¤i ile bütünleflik olan tafl›y›c› saat yönünde dönebilir.Çember difllinin ilk olarak döndürüldü¤ü motor freni durumunda, tafl›y›c› saat yönünde rahatça döner,dolay›s›yla motor freni etkisi elde edilmez.

Servis noktas›

7. Planet Diflli


55

Uzun pinyon

Park kilidi

Tafl›y›c› Geri günefl difllisi

‹leri günefl difllisiD›fl zarf

Tek yönlü kavrama

K›sa pinyon

Düflük-geri fren göbe¤i

Çember diflli

Bu flanz›manda kullan›lan planet diflli seti bir ileri günefl difllisi, bir geri günefl difllisi, bir k›sa pinyon,pinyonlar› desteklemek için bir tafl›y›c› ve bir çember diflliden oluflur.Geri günefl difllisi ön kavrama tutucusuna kickdown kampanas› yoluyla ba¤lan›r ileri günefl difllisi isearka kavrama göbe¤ine ba¤lan›r.Tafl›y›c›, düflük- geri fren göbe¤i ve tek yönlü kavraman›n d›fl bilezi¤i ile tek bir ünite halindedir.Tafl›y›c›, son kavramas›na son kavrama mili yoluyla ba¤lan›r.Ç›k›fl flanfl›n›n ba¤land›¤› çember diflli tahrik kuvvetini ç›k›fl flanfl›na ba¤l› olan transfer tahrik difllisineaktar›r. Çember diflli çevresinde kilit bulunmaktad›r.

8. Park mekanizmas›


56

Park kilidi (Ayna diflli)

Park mandal›

Park kilit çubu¤u

Germe plakas› (Düz kontrol mili)

Kam Destek

Destek

Park kilit çubu¤u

Germe bilyas›(97My sonras›: Merdane tip)

Mil "P" konumunda iken, park mandal›, ç›k›fl milini ba¤lamak, tekerleklerin dönmesini önlemek içinçember difllinin d›fl çevresinde yer alan park kilidi ile kavrafl›r. Bir baflka deyiflle, seçme kolu "P" kon-umuna getirildi¤inde germe plakas› ve park kilidi çubu¤u ok yönünde hareket ederek park kilidiçubu¤undaki kam›n park mandal›n› iterek kilitle kavraflmas›n› sa¤lar.Park mandal›n›n kilitteki bir bofllu¤a çarpt›¤› durumda, park mandal› yukar› do¤ru hareket ede-meyece¤inden sadece çubuk hareket eder ve kam yay› bast›r›rken, park mandal› ve destekle çarp›fl›rve bu konumda tutulur. Araç bu konumda az miktarda bile hareket ettirilse, tekerleklerin dönüflü çem-ber difllininde dönmesine yol açar. Kam ok yönünde s›k›flt›r›ld›¤›ndan, kilit alt k›sm› park kilidi ilekavraflmak için hizalan›r sonuç olarak park mandal› itilir.Bu yolla, park mekanizmas› arac›n hareket etmesini kesinlikle önler.

Servis Noktas›


Kam kr›lmas›naba¤l› olarakezilme

Germe bilyas›ayr›lm›fl

‹leri ve / veya gerivites tahri¤i fas›lal›olarak mümkün de¤il

El kolunda gevfleme

Sürüklenmifl kamyüzünden park kilidiçember diflliyi kilitliyor.

Germe plakas› uygunflekilde sabitlenmemifl

Park kilidi çubu¤unude¤ifltirin.

Germe bilyas›n› tak›n.

GÜÇ AKIfiI

1. vites ("D" ve "2" konumu)


57

Tafl›y›c› Çember diflliK›sa pinyon

‹leri günefl difllisi

Transfer tahrik difllisi

Arka kavrama Uzun pinyon Avare difllisi

Tek yönlü kavrama Transfer hareket difllisi Çal›flan elemanlar: * Arka kavrama* Tek yönlü kavrama

1. vites ("L" konumu)Tafl›y›c› Çember diflli

K›sa pinyon


Arka kavrama Uzun pinyon

Düflük & Geri fren

Çal›flan elemanlar: *Arka kavrama*Düflük & Geri Fren

2. vites


58

Çember diflliK›sa pinyon


Arka kavrama Uzun pinyon

Kick Down Fren

Arka kavrama

Çember diflli


Çal›flan elemanlar: * Arka kavrama* Kick-down Freni

3. Vites

Sonkavrama

Ön kavrama

Geri günefl difllisi

Tafl›y›c›

Çal›flan elemanlar: * Ön kavrama* Arka kavrama* Son kavrama

4. Vites (Overdrive)


59

Çember diflli

Uzun pinyon


Tafl›y›c›

Sonkavrama

Kickdown freni

Çal›flan elemanlar: * Kick-down fren* Son kavrama

Geri vites

Çember diflli Tafl›y›c›

Uzun pinyon


Ön kavrama

Çal›flan elemanlar: * Ön Kavrama* Düflük & Geri fren

Düflük-geri fren

H‹DROL‹K KONTROL S‹STEM‹

YA⁄ POMPASI

Hidrolik kontrol sistemi otomatik flanz›mana hidrolik bas›nc› sa¤layan bir ya¤ pompas›ndan meydanagelir. Ayr›ca ya¤ kanallar›ndaki hidrolik bas›nc› kontrol etmek için valf ve solenoid valflere sahiptir.Valfler ve solenoid valfler valf gövdesinde bulunur.


60

Tahrik difllisi

Hareket difllisi

C›vata

Muhafaza

Ya¤ keçesi

Çelik bilyaReaksiyon mili deste¤i

Keçe bilezi¤i

Emniyet segman›

Ya¤ pompas›, tork konvertörün ya¤ beslemesi, planet diflli setinin ve afl›r› h›z kavramas›n›n sürtünmeliparçalar›n›n ya¤lanmas› için gerekli bas›nc› sa¤lar ve hidrolik kontrol sistemini aktive eder. Pompa, içdiflli kavraflmal› trokoid tiptir. Tahrik difllisi, tork konvertör muhafazas› merkezine kaynaklanm›fl pompatahri¤i göbe¤inin 2 mandal› taraf›ndan tahrik edildi¤i için sadece motor çal›fl›rken ya¤ bas›nc› sa¤lar.

Servis noktas›


Çek valfine yabanc›madde s›k›flm›fl

Uygun olmayan ya¤pompas› difllibofllu¤u (yanboflluk)

- ‹leri hareket mümkünde¤il

- ‹leri harekette anormalsars›nt›

- ‹leri hareket mümkünde¤il

- ‹leri harekette anormalsars›nt›

Arka kavramakayd›rmas›

Ya¤ pompas› difllisik›r›k

Ya¤ pompas›n› te-mizleyin ve çelikbilyay› tekrar tak›n.

Ya¤ pompas› tahrik& hareket difllisinide¤ifltirin.

Keçe bilezi¤i


61

Hat Emniyeti Valfi

(1) Çal›flma yokBas›nç düzenleyici valf normal olarak çal›fl›yorsa, kontrol bilyas›nauygulanan hat bas›nc› yay kuvvetini yenemez. Dolay›s›yla yaytahliye kanal›n› t›kar.

(2) Bas›nç düzenleyici valf s›k›flm›fl veya normal çal›flm›yorsa, kontrolbilyas›na afl›r› miktarda hat bas›nc› uygulan›r ve yay kuvvetini yener.Bu çal›flma tarz›na göre, emniyet devresi elde edilir ve hat bas›nc›n›nafl›r› yükselifli önlenmifl olur.

Manuel Valf (A4AF3)

Manuel Valf


62

Tork konvertörüne

Vites de¤ifltirme kontrol valfine

Regülatör valfi

Bas›nç kontrolvalfine

Manuel valf

Ya¤ pompas›

Ya¤ filtresi

KarterN-R kontrol valfine

Manuel Valf (A4AF2)

P konumu

Manuel valf

Ya¤ pompas›ndan

Manuel Valf (A4AF2)

N konumu


63

Regülatör valfine

Manuel valf

Ya¤ pompas›ndan

Manuel Valf (A4AF3)

P konumu


Regülatör valfine PCV A,B’ye

CSV, Yüksek-Düflükbas›nç valfine

Manuel valf

Ya¤ pompas›ndan

Manuel Valf (A4AF3)

N konumu


64


Regülatör valfine PCV A,B’ye

CSV, Yüksek-Düflükbas›nç valfine

Manuel valf

Ya¤ pompas›ndan

Manuel ValfManuel valf sürücü kabinindeki vites kolu ile birlikte hareket ederek her bir valf ve kontrol eleman›nabas›nç gönderir.

Regülatör ValfiBu valf, ya¤ pompas› taraf›ndan üretilen hat bas›nc›n› düzenler. Valf her bir sürüfl kofluluna görede¤iflim gösterir.

Seçme kolu "N","D","2" veya "L" konumlar›nda ikenYa¤ pompas›ndan gelen hidrolik bas›nç No.1 hatt› üzerinden regülatör valfine yönlendirilir. Hidrolikbas›nç daha sonra regülatör valfinden geçtikten sonra tork konvertörü kontrol valfi yoluyla tork kon-vertörüne gelir. Ayn› anda, No.1 hatt›ndan gelen bas›nç manuel valfe ve sonra No.4 kanal› üzerindenregülatör valfi sa¤ ucunda bulunan (A) odas›nagelir.

(A) odas›na yönlendirilen bas›nç, regülatör valfin-deki yay kuvvetine karfl› uygulan›r ve seçme kolu“N”, “D”, “2” veya “L”de iken hat bas›nc›n› düzen-lemesi için valf yer de¤ifltirir. Motor devri yüksel-di¤inde, ya¤ pompas›n›n h›z› artar ve hidrolikbas›nç yükselir. Bu durum ayr›ca (A) odas›na yön-lendirilen hidrolik bas›nc› da artt›r›r.

Yükseltilen (A) odas› bas›nc› yay kuvvetiniyenerek regülatör valfi sola do¤ru iter. Bu noktada,tork konvertörüne gelen No.3 kanal› aç›larak torkkonvertörüne daha fazla s›v› girifli sa¤lan›r.

Tork konvertörükontrol valfine

Hatbas›nc›

Hat bas›nc›(ya¤ pompas›ndan)

Pompa emifli

Regülatör valfi

Hidrolik bas›nç daha fazla artarsa, regülatör valfi daha fazla sola itilir ve No.2 kanal› aç›l›r. Bu durum-da s›v›, pompan›n emifl taraf›na kanal üzerinden akar ve hat bas›nc› ortadan kald›r›l›r. Hat bas›nc›düfltü¤ünde, (A) odas› bas›nc› da düfler ve regülatör valfi yay kuvveti ile sa¤a do¤ru itilir, No.2 kanal›n›kapat›r. Regülatör valfinin bu çevrimsel çal›flmas› ile, hat bas›nc› sabit bir seviyede tutulur. No.1hatt›nda bulunan hat emniyeti valfi, bas›nc›n regülatör valfinin kald›ramayaca¤› seviyeye yükselmesidurumunda aç›l›r. Bu yolla, hidrolik devre korunmufl olur.


65

Seçme kolu "R" konumundaManuel valf "R" aral›¤› konumuna getirildi¤inde,aç›lan No.4 kanal› kapat›l›r. Bunun yerine No.9kanal› aç›l›r. Bu flekilde hat bas›nc›n›n regülatörvalfinin 4 nolu bölgesine yönlendirilmesi sa¤lan›r.Bu bas›nç, 4 nolu bölgenin D4 çap› ile 5 nolu böl-genin D5 çap› aras›ndaki farka eflde¤er bir alanaetki etti¤i için, regülatör valfini sol tarafa itenkuvvet, valfin di¤er k›sm›na uygulanan kuvvetegöre daha zay›ft›r. Dolay›s›yla, 2 nolu kanal›açmak için önceden anlat›lan ileri sürüfl konumlar›için gereken bas›nçtan fazlas› gerekir. Yüksekbas›nç elemanlar›n geri konuma hareket etmeleri-ni sa¤lar. Yüksek bas›nç taraf›ndan tahrik edilenregülatör valfinin çal›flmas› önceden bahsedilenileri sürüfl konumlar› ile ayn›d›r.

Seçme kolu "P" konumundaManuel valf "P" aral›¤› konumuna getirildi¤inde,manuel valf tahliye kanal› hat bas›nc› kanal› ileiletiflim kurar ve hat bas›nc› azalt›l›r. Bu durumda,No.4 ve No.9 kanallar›na bas›nç uygulanmaz. Budurum, regülatör valfinin yay kuvveti ile çok s›k›konumda tutulmas›n› ve No.3 kanal›n›nkapat›lmas›n› sa¤lar. Dolay›s›yla, sadece meme-den geçen s›v› tork konvertörüne gönderilir.


Hat bas›nc› (ya¤ pompas›ndan)

Regülatör valfi Meme


Hat bas›nc› (ya¤ pompas›ndan)

Regülatör valfi Meme

Manuel valf

Vites de¤ifltirmekontrol valfi

Tork Konvertörü Kontrol ValfiBu valf tork konvertörü bas›nc›n› ve ya¤ bas›nc›n›sabit bir seviyede tutar.Regülatör valfinden gelen bas›nç çok yükselirse,(B) odas› içindeki bas›nç yay kuvvetini aflan birseviyeye ulafl›r; tork konvertörü kontrol valfi solado¤ru itilir. Valfin sola do¤ru hareketi No.2 kanal›n›açar ve bu kanal üzerinden s›v› pompan›n emifltaraf›na geri döner. Sonuç olarak, hat bas›nc›düfler. Hat bas›nc› düflerse, (B) odas› bas›nc›ayr›ca düfler ve valf yay kuvveti ile sa¤a do¤rugelir, böylece No.2 kanal› kapan›r. Yukar›daanlat›lan çevrimin tekrarlanmas› ile tork konvertörübas›nc› düzenlenir ve sabit bir seviyede sabit tutu-lur.

Damper Kavrama Kontrol ValfiDamper kavrama valfi alt valf gövdesinde bulunur.Damper kavramay› kontrol etmek için kullan›lanhidrolik ya¤ bas›nc›n› de¤ifltirir.

Servis Noktas›


66


Memeyeyabanc› maddes›k›flm›fl

Normal d›fl› sars›nt›Damper kavramaar›zas› Valf gövdesini temizleyin


Regülatör valfi

B odas›

Küçük delik

Manuel valfe

Tork konvertörüne

Damper Kavrama Kontrol Valfi


67

Tork konvertörüne (damperkavrama serbest b›rak›ld›¤›nda)

Tork konvertörüne (damper kavrama devreye girdi¤inde)

Düflürücü valftenYa¤ so¤utucusuna

Tork konvertörü kontrol valfinden

DCCSV’ye

Düflürücü valften Hat bas›nc›

Düflürücü ValfDüflürücü valf alt valf gövdesinde yer al›r; hat bas›nc›ndan her zaman küçük olan sabit bas›nç üret-mekle görevlidir. Hidrolik bas›nç kayna¤› olarak bu bas›nç ile kontrol bas›nc› bas›nç kontrol solenoidvalfi taraf›ndan üretilir, böylece bas›nç kontrol valfi aktive olur.

Düflürücü valf

Ayar vidas›

Bas›nç kontrol valfi

Hat bas›nc› N-R kontrol valfi

Bas›nç kontrolsolenoid valfi-A

fianz›manKontrolModülü

Vites De¤ifltirme Kontrol Valfi ve Solenoid Valfler


68

Vites de¤ifltirme kontrolsolenoid valfi "A"

Vites de¤ifltirme kontrolsolenoid valfi "B"

4.bas›nç

Tapa

Vites de¤ifltirme kontrol valfi Hat bas›nc›

Tapa

Vites De¤ifltirme Kontrol Valfi ve SCSV A, B

1.vites

SCSV-A AÇIK

SCSV-B AÇIK

2.V‹TES


69

SCSV-A KAPALI

SCSV-B AÇIK

3.V‹TES

SCSV-A KAPALI

SCSV-B KAPALI

4.V‹TES


70

SCSV-A AÇIK

SCSV-B KAPALI

Vites De¤ifltirme Kontrol Valfi ve Solenoid Valf A, B, CVites de¤ifltirme kontrol valfine etkiyen hat bas›nc› iki adet vites de¤ifltirme kontrol solenoid valfi(fianz›man kontrol modülü komutu taraf›ndan gerçeklefltirilen vites de¤iflimine göre aç›l›p kapat›lan)taraf›ndan kontrol edilir ve vites de¤ifltirme kontrol valfi, vites de¤iflimine göre aktive edilerek ya¤kanallar›n›n aç›l›p kapat›lmas› sa¤lan›r. Vites de¤iflimi ve "A", "B " ve “C” vites de¤ifltirme kontrol solenoid valflerinin AÇILMA-KAPANMAde¤iflimleri afla¤›daki tabloda gösterilmektedir.

Çal›flma

Konum

1.vites

2.vites

3.vites

4.vites

Vites de¤ifltirme kontrol solenoid valfi

AÇIK

KAPALI

KAPALI

AÇIK

AÇIK

AÇIK

KAPALI

KAPALI

KAPALI

KAPALI

AÇIK

AÇIK

Vites de¤ifltirme kontrol solenoid valfi "A" tapalara etki eden hat bas›nc›n› kontrol ederken, solenoid valf"B", vites kontrol de¤iflim valfi 1.nolu bölgesinin sol ucuna etki eden bas›nc› kontrol eder. 1.nolu bölgeçap› 2.nolu bölgeden büyük oldu¤undan, vites kontrol solenoid valfinin sola do¤ru hareketi bu bölgelerinaras›na bas›nc›n uygulanmas› ile gerçekleflir. No.5b kanal› üzerinden bas›nç 1.nolu bölgenin sol ucuna da yönlendirilirse, sa¤ ucuna uygulananbas›nç, bu bas›nç taraf›ndan önlenir ve 2.nolu bölgeye uygulanan bas›nç ile vites de¤iflimi kontrol sole-noid valfi sa¤a do¤ru itilir.

Vites De¤ifltirme Kontrol Valfi ve Solenoid Valf A, B, C


71

Bas›nç Kontrol Valfi A, B, Solenoid Valf A, B ve N-R Kontrol Valfi

Bas›nç Kontrol ValfiBu valf, vites de¤iflimi s›ras›nda sars›nt›y› önlemek için bas›nç kontrol solenoid valfinin kontrolüalt›nda her bir kavramaya gelen bas›nc› düzenler.

Bas›nç Kontrol Solenoid ValfiBu valf, flanz›man kontrol modülü komutu ile ifllev kontrollüdür. ‹lgili hidrolik bas›nca göre bir elektrik-sel komutu de¤ifltirir.

Servis Noktas›


PCV’ya ba¤l› yabanc›madde

Valf gövdesine ba¤l›memede yabanc›madde

Vites de¤iflimis›ras›nda sars›nt›oluflumu

Motor devrinde anor-mal art›fl

TCM’den gelen elektroniksinyal PCV’ye ulaflm›yor.

Düflürücü bas›nçtaazalma var (Devirdeart›fl meydana gelir)

PCV’yi temizleyinveya de¤ifltirin

Valf gövdesini temiz-leyin

Bas›nç Kontrol Valfleri, Solenoid Valfler ve N-R Kontrol Valfi

Not: PCSV-A Aktüatör testi


72

Bas›nç Kontrol Valfi A, BBas›nç kontrol valfi A, B vites de¤iflimi s›ras›nda sars›nt›y› önlemek için bas›nç kontrol solenoid valfininA, B kontrolü alt›nda her bir kavramaya gelen bas›nc› düzenler.

(1) Bas›nç kontrol valfi A- Çal›flm›yor

(1-2 vites de¤ifltirme valfine)(manuel valften)

(Düflürücü valften)

Bas›nç kontrol valfi A

(PCSV-A valfi)taraf›ndan kontrol edilir

Solenoid valf AÇIK

Standart de¤er: 2.5~3.1 kg/cm2

‹fllev (%)%50

SA bas›nc›

(1) Bas›nç kontrol valfi A – Çal›flma


73

(1-2 vites de¤ifltirme valfine)

“*” : ‘KM’ için

Bu port N-D kontrol valfineba¤lan›r.

Solenoid valf kapal›

Bas›nç kontrol valfi A

Bas›nç Kontrol Valfi B

Bas›nç Kontrol Valfi A, B

(1) Bas›nç Kontrol Valfi B - Çal›flm›yor


74

(2) Bas›nç Kontrol Valfi B- Çal›flma

(Arka kavrama tahliye valfine)(manuel valften)

Bas›nç kontrol valfi B

(Düflürücü valften)

(PCSV-B valfi)taraf›ndan kontrol edilirSolenoid valf AÇIK

Bas›nç kontrol valfi B

Bu valfin ana ifllevi nedir→Arka kavraman›n ba¤›ms›z olarak kontroledilmesi.

Solenoid valf kapal›

A4AF2 ile mukayese


75

Maddeler

SA, E/C için bas›nçkontrolü

R/C için bas›nç kon-trolü

PCV + PCVSPCV O N-D V/v O 1-2 vitesde¤ifltirme valfi

PCV + PCVSPCV O N-D V/v O RCE V/v

PCV-A + PCSV-APCV-A O 1-2 vites de¤ifltirme valfi

PCV-B + baflka bir sol. Valf (PCSV-B)PCV-B RCE V/v (akümülatör ile)

De¤ifltirilen noktalar* N-D valf kald›r›ld›.* Ba¤›ms›z arka kavrama bas›nc› için PCSV-B eklenmifltir.* Mekanik akümülatör adapte edilmifltir. * E/C ay›rma kontrolü: PCV-A, SA, E/C de¤iflimi: CSV

Kontrol Svici Valfi

Son Kavrama Valfi


76

Kontrol Svici Valfi & Son Kavrama Valfi

- 2.vites

- 2.vites bas›nc› CSV üzerinden SA(Servouygulama) taraf›na aktar›l›r.

- 1.vites ile birlikte SCSV-C KAPALIDIR.

E/C’ye

1-2 vites de¤ifltirme valfinden

E/C valfi

SA’ya

SCSV-C KAPALI

2. → 3. vites


77

E/C’yeSA’ya


E/C valfi

SCV’den

- SCSV-C 2. vites ile birlikte KAPALI kal›r.- 2. vitesten 3. vitese vites büyütme esnas›nda vites de¤ifltirme kontrol valfinden gelen E/C

bas›nc› E/C valfinde s›k›flt›r›l›r.- SA bas›nc› 1-2 vites de¤ifltirme valfinden beslenir, fakat ön kavrama ve SR bas›nc› ayr›ca

2-3/4-3 vites de¤ifltirme valfinden beslenir, böylece SR ve SA bas›nçlar› artt›r›l›r.

-3.vites

SCV’den

E/C’yeSA’ya


E/C valfi

SCV’den

- SCSV-C KAPALI iken AÇILIR.- 2.vitesten 3.vitese de¤iflim tamamland›ktan sonra CSV’de ki 1-2 vites de¤ifltirme valfinden son

kavrama bas›nc› sa¤lan›r.- SA bas›nc› vites kontrol valfinden sa¤lan›r, fakat ön kavrama ve SR bas›nc›da ayr›ca 2-3/4-3 vites

de¤iflimi valfinden sa¤lan›r, böylece her iki SR ve SA bas›nçlar› elde edilir.

SCSV-C KAPALI

SCSV-C AÇIK

-‹fllevSon kavrama ve SA bas›nçlar›n›n de¤iflimi


78

SCV’den

E/C’ye

SA’ya


E/C valfi

SCV’den

-2.vitesten 3.vitese geçiflin tamamlanmas›ndan sonra E/C bas›nc› CSV’de 1-2 vites de¤ifltirme valfind-en sa¤lan›r. -Bu konsept KM veya eski alpha A/T ile ayn›d›r. A4AF2: E/C valfinin hidrolik de¤iflimiA4AF3: E/C valfinin elektronik kontrolü (SCSV-C AÇIK/KAPALI)

Ba¤›l DTC (ECV s›k›flmas› – yay›n ters taraf›: P1737) kald›r›lm›flt›r. -E/C (Son kavrama) bas›nc› neden 2-3 vites de¤ifliminden sonra gönderilir.

Vites

2.

3.

Vites

2.

-R/C ve SA ile E/C bas›nc› daha erken veya ayn› anda gönderilirse ne olur?

SCSV-C Kontrolü

4→2 H›zl› Vites De¤iflimi

1) Çal›flan elemanlar


79

Vites Arka kavrama Son kavrama K/D

4.

2.

2) Kontroller(a)Arka kavrama kavraflma ifllevi kontrolü(b)Son kavrama ay›rma ifllevi kontrolü(c)SA’ya sürekli de¤iflim

3) Aç›klama(a)Arka kavrama kavraflma ifllevi kontrolü

Arka kavramayaManuel valften

PCSV-B De¤iflim kontrolü

SA’yaE/C’den

Kontrol svicivalfi

SCV’den

1-2 vites de¤ifltirme valfine, PCV-AE/C valfinden

(b)E/C ay›rma ifllevi kontrolü- sadece 4→ 2 vites de¤ifltirme (SCSV-C AÇIK)

* E/C kavrama bas›nc›n› boflalt›rken, sadece 4-2 vites de¤iflimi s›ras›nda PCSV-A ifllevi ile kontroledilir.(c)SA’ya sürekli de¤iflim-(CSV) üzerinden (SCV)’den SA’ya

Yüksek-Düflük Bas›nç Valfi


80

1)SCSV KAPALI

SCV’den Manuel valf ve SCSV-C’den

Regülatör valfi

- SCSV-C KAPALI iken vitesde¤iflimi kontrol valfi 3. bas›nc›kesilir.

2)SCSV AÇIK

- SCSV-C AÇIK iken, 3., 4.viteste buvalf regülatör valfine gelen hat ba-s›nc›n› (6.6~7.1) kgf/cm2 kadardüflürür.

SCV’den Manuel valf ve SCSV-C’den

Regülatör valfi

Ar›za Emniyeti Fonksiyonu1) 1. veya 2.viteste sürüfl yaparken TCM ar›zas›

E/C valfi ile E/C bas›nc›n›n kesilmesi


81

Vites

1.

2.

Ar›za

F/C, SR: 2-3/4-3 vites de¤ifltirme valfindenR/C: PCV-B’denSA: 1-2 vites de¤ifltirme valfinden

E/C’yeSA’ya

E/C valfi


SCV’den

SCSV-C(KAPALI)

1) 1. veya 2.viteste sürüfl yaparken TCM ar›zas›Hidrolik bas›nç E/C ve F/C’ye gönderilirse, SR bas›nc› geciktirilir.

Vites

1.

2.

Ar›za

R/C, E/C, SA : Ara kilitleme

Ar›za Emniyeti Fonksiyonu


82

E/C’yeSA’ya

E/C valfi


SCV’den

SCSV-C(AÇIK)

SCV’den

Vites

4.

Ar›za

Vites

4.

Ar›za

2) 4.viteste sürüfl esnas›nda TCM ar›zas›

R/C bas›nc› RCEV taraf›ndan geciktirilir.

4.vitesten 3.vitese düflme esnas›nda K/D ay›rmas›ndan önce R/C kavraflt›r›l›r.

R/C, E/C, SA: ‹ç kilitleme

Ar›za Emniyeti Valfi


83

Ar›za Emniyeti Fonksiyonu

Ar›za emniyeti valfi

1) Normal:Hidrolik bas›nç kontrol svici valfinden SA’yagönderilir.

R/C’den SA’ya

1-2 vites de¤ifltirmevalfinden

CSV’den

E/C’den

2) Ar›za Emniyeti:


84

R/C’den SA’dan


CSV’den

E/C’den

- Ar›za emniyeti s›ras›nda her bir solenoid valfin kontrolü

2→3 de¤iflimi 3→2 de¤iflimi

Zaman Zaman

Zaman Zaman

%50 %50


85

2→3 de¤iflimi 3→2 de¤iflimi

Zaman Zaman

Zaman Zaman

Zaman Zaman

- Ar›za emniyeti s›ras›nda her bir solenoid valfin kontrolü

Arka Kavrama Akümülatörü

- ‹fllevi:1)N – D, D – N de¤iflimi s›ras›nda vites de¤iflimi sars›nt›s›n› azaltma.2)Arka kavrama kayd›rmas›n› önleme.

- Aç›klama: Doldurma hacmini valf gövdesi ile arka kavrama aras›nda de¤ifltirmek suretiyle arkakavrama dolum zaman›n› kontrol eder. F4A42 modelinde yer alan 4 akümülatörden biraz farkl›d›r. Budurumda, akümülatörler her PCV’den gelen düzenli bas›nc› kontrol etmek için düflük geçifl filtrelemefonksiyonuna sahiptir.

Not- 3.vites güç ak›fl›


86

A4AF2 ile k›yaslamalar


87

Maddeler Manuel valf

Regülatör valfi

1-2 vites de¤ifltirme valfi

2-3/4-3 vites de¤ifltirme valfiSon kavrama valfiArka kavrama tahliye valfiN-D kontrol valfiN-R kontrol valfiBas›nç kontrol valfiBas›nç kontrol valfi-ABas›nç kontrrol valfi-BVites de¤ifltirme kontrol valfiYüksek-düflük bas›nç valfiKontrol svici valfiAr›za emniyeti valfiT/C kontrol valfiD/C kontrol valfiHat emniyeti valfiDüflürücü valf

Toplam DCC Sol. ValfiSCSV-ASCSV-BSCSV-CPCSVPCSV-APCSV-B

Toplam

Notlar Tasar›m de¤iflimiTasar›m de¤iflimi

De¤ifltirilebilir.De¤ifltirilebilir.

Tasar›m de¤iflimiDe¤ifltirilebilir.

De¤ifltirilebilir.

De¤ifltirilebilir.Yeni ilave

De¤ifltirilebilir.Yeni ilaveYeni ilaveYeni ilave

De¤ifltirilebilir.De¤ifltirilebilir.De¤ifltirilebilir.De¤ifltirilebilir.

De¤ifltirilebilir.

De¤ifltirilebilir.De¤ifltirilebilir.

Yeni ilaveDe¤ifltirilebilir.De¤ifltirilebilir.

Yeni ilave

Hidrolik balans odas›


88

Piston için hidrolikodas›

Merkezkaç balansodas›

Piston için hidrolikoda

Kontrol bilyas›

Merkezkaç kuvvet

Hidrolikbas›nç

<Balans odas›> <Kontrol bilyas›>

<Balans Odas›> Her iki merkezkaç kuvvet dengesine göre, pistonhareket etmez. (Kavraman›n dönüfl h›z›ndanba¤›ms›z olarak)

<Kontrol Bilyas›> Kontrol bilyas›n›n merkezkaç kuvveti ve hidrolikbas›nc› aras›ndaki dengeye göre, piston hareketetmez. (Kavraman›n yüksek h›zdaki dezanavan-taj›)

Uç bofllu¤u özellikleri


89

Maddeler

Önkavrama

Arkakavrama

Sonkavrama

Not

Dalgal› yay→Helezon yay

* Kontrol bilyas› → Santrifüj balans odas›* Disk: 2EA → 4EA

Dalgal› yay → Helezon yay

Helezon yay

Üst Valf Gövdesi (A4AF3 modeli)

Alt Valf Gövdesi (A4AF3 modeli)


90

Oto. flanz›. grubuparça No.

T/C parça No. Not

1.3S, 1.5S(Kuzey Amerika)1.5D(L/B hariç), 4.5D(L/B)

1.5S(Genel), 1.5D(L/B), LC1.3S

X-3 ilek›yasland›¤›ndayükseltilmifltir.

Tork konvertörü

* X-3 T/C parça No: 45100-36220

Üst Valf Gövdesi (A4AF2 modeli)


91

Tork konvertörükontrol valfi Ayar vidas›

Vites de¤iflimi kontrol tapas› A

Arka kavrama tahliyevalfi A


1-2 vites de¤ifltirmevalfi

2-3/4-3 vitesde¤ifltirme valfi

N-D kontrol valfi

Arka kavrama tahliye valfi B

Vites de¤ifltirme kontrol valfi

Vites de¤iflimi kontrol tapas› B

Regülatör valfi

Manuel valf

N-D kontrol manflonu

Kontrol bilyas› & Durdurucu plakan›n yerleflimi - Üst valf gövdesi : 4 çelik bilya ve 1 yay

Durdurucu plaka CB (Çelik bilya) CB5 (Çelik bilya)

CB2 (Yay ile birlikte çelik bilya) CB4 (Çelik bilya)

Önceki alpha oto-matik flanz›man-da kullan›lan N-Dkontrol valfi teflonbilyas› kald›r›lm›fl-t›r.

Alt Valf Gövdesi (A4AF2 modeli)


92

Damper kavrama kontrol valfi

Son kavrama valfi

Düflürücü valfSon kavrama tapas›

Ayar vidas›N-R kontrol valfi

Durdurucu

Kontrol bilyas›n›n yerleflimi-Ara plakan›n alt valf gövdesi taraf›: 2 çelik bilya ve 1 yay

Ya¤ filtresi

CB2 (Yayl› çelik bilya)

CB (Çelik bilya)

N-R Kontrol Valfi


93

Ön kavramaya

Düflük-geri frene

Düflürücü bas›nç

Manuel valf

Hatbas›nc› N-R kontrol valfi


Bas›nç kontrol

solenoid valfi A

fianz›mankontrol modülü

N-R Kontrol ValfiSeçici kol "N" den " R"ye (veya "P" den " R"ye) al›nd›¤›nda bu valf düflük-geri frene uygulanan bas›nc› kontrol ederek sars›nt›n›n oluflmas›n› önler.Manuel valf "R" konumuna al›nd›¤›nda bas›nç kontrol solenoid valfi No.23b hatt›ndaki düflürmebas›nc›n› azaltmak ve bu hatta baflka bir kontrol bas›nc› yaratmak amac›yla flanz›man kontrol mo-dülünden gelen ifllev kontrolü alt›nda çal›fl›r. Kontrol bas›nc› ve N-R kontrol valfi yay› aras›nda oluflankuvvetlerin dengesi No.9 hatt› portunun aç›lma aç›s›n› belirler. No.9 hatt›ndan gelen hat bas›nc›aç›kl›¤› ayarlanm›fl porttan geçerek düzenlenir ve ard›ndan düflük-geri frene yönlendirilir. Bu bas›nç kontrolü esnas›nda geri vitese geçifl sars›nt›lar› minimize edilmifl olur. Düflük-geri fren birkez kavraflt›¤›nda bas›nç kontrolü solenoid valfine gelen enerji kesilir ve No.23b hatt›ndaki normaldüflürme bas›nc› yeniden oluflturulur. Düflürücü bas›nç N-R kontrol valfini sola do¤ru iter, No.9kanal›ndan geçen hat bas›nc› No.16 kanal› üzerinden düflük-geri frene uygulan›r ve freni güçlü birbas›nç kuvveti ile kavraflt›r›r.

Servis Noktas›


- N-R kontrol valfineyabanc› madde girmiflveya ar›zal›- Çek valfe yabanc›madde girmifl

"N" veya "R" konumu-na geçifl s›ras›ndasars›nt› oluflumu

Hat bas›nc› ifllevkontrolü olmadan dü-flük-geri frene uygu-lan›r

Valf gövdesini te-mizleyin veya ar›-zal› parçay› de¤ifl-tirin.


R konumu ar›za emniyeti fonksiyonu


94

Ön kavramaya

Düflük-geri frene


Manuel valf

Hatbas›nc› N-R kontrol valfi


Bas›nç kontrol

solenoid valfi A

fianz›mankontrol modülü


Çelik bilya

Hidrolik kontrol sistemi geri vitese geçifli önleyen bir "ar›za emniyeti özelli¤ine" sahip olup, sürüfls›ras›nda sürücünün yanl›fll›kla seçme kolunu geri vites konumuna almas› durumunda geri vitesegeçifli önler. Bu fonksiyon araç 8km/s (4.3mph) veya daha yüksek h›zla seyrederken aktive edilir.Seçme kolu "R" konumuna getirildi¤inde, düflürücü bas›nc› ortadan kald›rmak için flanz›man kontrolmodülü bas›nç kontrol solenoid valfini aktive eder. Bu flekilde, No.9 kanal› kapat›l›r ve kanal 16’da bulunan bas›nç al›n›r. Kanal 16’da bulunan bas›nçal›nd›¤›nda, kontrol bilyas› sa¤daki kanal aç›kl›¤›na itilerek hat bas›nc›n› t›kar. Sonuç olarak, düflük-geri fren serbest kal›r. Bu durumda ön kavrama devrede olsa bile, düflük geri fren uygulanmad›¤›ndaflanz›man geriye sürüfl kuvvetini aktaramaz.

R konumu ar›za emniyeti fonksiyonuDolay›s›yla, flanz›man yukar›da anlat›lan duruma maruz kald›¤›nda, bofl vites davran›fl› gösterir.

1-2 Vites de¤ifltirme valfiBu valf, 1. ve 2. vitesler aras›nda geçifl gerçeklefltirildi¤inde hat bas›nc› ak›fl›n› de¤ifltirmek için vitesde¤iflimi kontrol valfi taraf›ndan düzenlenen hat bas›nc› ile aktive edilir. Ayr›ca, R (geri) viteste düflük-geri frene gelen hidrolik bas›nç kanal›n› kontrol eder.

2-3/4-3 Vites de¤ifltirme valfi2-3/4-3 vites de¤iflimi valfi vites de¤iflimi kontrol valfinden gelen hat bas›nc› (3. – 4.bas›nç) ile çal›fl›rve ön ve arka kavramalara etki eden bas›nc› ve ayr›ca kick-down servo ayr›lma bas›nc›n› kontrol eder.

1-2 Vites de¤ifltirme Valfi

Birinci vites


95

Düflük-geri frene

2.bas›nç 1-2 vites de¤ifltirmevalfi

Bas›nç kontrolvalfinden

Hat bas›nc›

Vites de¤ifltirme valfi

("L" konumunda)SCSV "A" AÇIK

SCSV "B" AÇIK

1-2 Vites de¤ifltirme Valfi

‹kinci vites


96

SCSV "A" KAPALI

SCSV "B" AÇIK

2. bas›nç

Kick-down servouygulama taraf›na

1-2 vitesde¤ifltirme valfi

Bas›nç kontrolvalfinden

Hat bas›nc›

Vites de¤ifltirme kontrol valfi

2-3/4-3 Vites de¤ifltirme ValfiKick-down servo uygulama taraf›

Son kavramavalfine

1-2 vites de¤ifltirmevalfi

Bas›nç kontrol valfinden

Hat bas›nc›

Vites de¤ifltirmekontrol valfi

N-D kontrolvalfinden

Arka kavramatahliye valfine

Ön kavrama

Arka kavrama Kick-down servo ay›rma taraf›

2-3/4-3vitesde¤ifltirmevalfi

Arka Kavrama Tahliye Valfi


97

Ön kavramayaArka kavramaya Kick-down servo

ay›rma taraf›na

2-3/4-3 vitesde¤ifltirme valfi


Vites de¤ifltirmekontrol solenoid valfi-A

Vites de¤ifltirme kontrolsolenoid valfi-B

Arka kavramatahliye valfi

Arka Kavrama Tahliye Valfi

Bu valf, 3.vitesten 4.vitese geçifl esnas›nda arka kavrama ya¤ bas›nc›n› boflaltmak için vitesde¤ifltirme kontrol valfi taraf›ndan kumanda edilen hat bas›nc› ile aktive edilir. Bu valf ayr›ca, 4.vitesten3.vitese geçifl s›ras›nda arka kavramaya gönderilen ya¤ bas›nc› zamanlamas›n› kontrol edereksars›nt› oluflumunu önler.

Servis Noktas›


- Kontrol bilyas›nayabanc› madde yap›fl-m›fl

4.vitesten 3.vitese geçifls›ras›nda sars›nt› olu-flumu

Memeyi geçemeyen hatbas›nc› arka kavramayauygulan›yor.

Valf gövdesini temiz-leyin

Memeli valf


98

Memeli valf

Arka kavramatahliye valfiüzerinden arkakavramaya

Düflük-geri frene

Manuel valf

Hat bas›nc›

Bas›nç boflalt›ld›¤›ndaBas›nç uygu-land›¤›nda

Memelivalf

Memeli ValfSeçme kolu "N" konumundan "L" konumuna al›nd›ktan hemen sonra gaz pedal›na bas›l›rsa, arkakavrama do¤rudan kavrafl›r ve araç 1.viteste hareket eder. Hidrolik devre düzenine ba¤l› olarak, budurumda, hidrolik bas›nç gerçekte arka kavrama ve düflük-geri frenin her ikisine birden uygulanarakda¤›t›lan s›v› miktar› ikiye bölünür. Bu durum, s›v› s›cakl›¤› yüksek iken kavrama gecikmesine yol aça-bilir. Bunu önlemek için, düflük-geri fren devresinde özel bir valf bulunur. Bu valf, bas›nc›n düflük-gerifren devresine yönlendirildi¤i durumda s›v› ak›fl›n› k›s›tlayan bir memeye sahip olmakla birlikte, düflük-geri fren serbest b›rak›ld›¤›nda ak›fl k›stlama etkisi bulunmaz, böylece frenin düzensiz flekildeb›rak›lmas› önlenir.

H‹DROL‹K BASINCIN AYARLANMASI

Hat Bas›nc› Ayar›

1. ATF’yi tahliye edin.2. Karteri sökün.3. Ya¤ filtresini ve ya¤ s›cakl›¤› sensörünü sökün.4. Valf gövdesi grubunu sökün. Manuel valf ç›kabilir, bu yüzden dikkatli

olun.


99

Ayar vidas› Manuel valf

5. Regülatör valfinin ayar vidas›n› çevirin ve hat bas›nc›n› (kickdown fren bas›nc›) standart de¤ereayarlay›n. Ayar vidas› sa¤a do¤ru çevrildi¤inde, hat bas›nc› yükselir; sola çevrildi¤inde, düfler.Standart de¤er: 870-890kPa (124-126psi, 8.9-9.1kg/cm2)Ayar vidas›n›n her bir dönüflünde ya¤ bas›nc› de¤iflimi: 38kPa (4.6psi, 0.39kg/cm2)

6. O-ringin valf gövdesinin üst yüzeyine tak›ld›¤›ndan emin olun; flekilde gösterilen yer.

7. Solenoid valf konnektörü O-ringini yenisiyle de¤ifltirin.

8. Valf gövdesi grubunu kutuya tak›n ve daha sonra solenoid valf konnektörünü kutuya yerlefltirin, Bus›rada, konnektörün çentikli k›sm›n›n flekilde gösterildi¤i gibi tak›ld›¤›ndan emin olun. Ayr›ca, uçkablosunun s›k›flmad›¤›ndan emin olun.

9. Valf gövdesi grubu ba¤lant› c›vatalar›n› (10 parça) 10-12Nm (100-120kg.cm, 7.5-8.5lb.ft) ile s›k›n.A c›vatas›: 18mm (0.709in.) uzunlukB c›vatas›: 25mm (1.984in.) uzunlukC c›vatas›: 40mm (1.575in.) uzunluk

10. Ya¤ filtresini tak›n.

11. Yeni bir ya¤ karteri contas› ve ya¤ karteri tak›n ve c›vatalar› s›k›n.

12. Belirtilen miktarda ATF’yi dökün.

13. Ya¤ bas›nc› testi yap›n. Gerekirse yeniden ayarlay›n.


100

- Düflürücü ValfServis Noktas›

Düflürücü bas›nc›n ayarlanmas›:1. ATF’yi boflalt›n ve karter ve ya¤ filtresini

sökün. Valf gövdesinin sökülmesine gerekyoktur.

2. Alt valf gövdesinin ayar vidas›n› çevirin vedüflürücü bas›nc› standart de¤ere ayarlay›n.Ayar vidas› sa¤a çevrildi¤inde, düflürücübas›nç düfler, sola çevrildi¤inde, yükselir.

Standart de¤er:425±10 kPa (60±1psi, 4.3±1 kg/cm2)Ayar vidas›n›n her dönüflünde ya¤ bas›nc›de¤iflimi : 30 kPa (4.3psi, 0.3kg/cm2)

3. Ya¤ filtresini tak›n4. Yeni bir karter contas› ve karter tak›n.5. Belirtilen miktrada ATF doldurun.6. Ya¤ bas›nc› testini yap›n.

Gerekirse yeniden ayarlay›n.

ELEKTRON‹K KONTROL S‹STEM‹


101

Vites de¤ifltirme kontrol solenoidvalfi-A (SCSV-A)

Vites de¤ifltirme kontrol solenoid valfi-B (SCSV-B)

Vites de¤ifltirme kontrol solenoid valfi-C (SCSV-C)

Bas›nç kontrol solenoid valfi(PCSV-A)

Bas›nç kontrol solenoid valfi(PCSV-B)

Damper KavramaKontrol Solenoid Valfi

(DCCSV)

Girifl

Sensör

Pulse generator A

Pulse generator B

Ateflleme bobini

Ya¤ s›cakl›¤› sensörü

Klima svici

fianzuman konum svici

Gaz pedal› svici

Rölanti svici

OD-off svici

Kick down servo svici

Araç h›z sensörü

Güç/Ekonomi svici

TCM Ç›k›fl

Sensör

Pulse generator A

Pulse generator B

Ateflleme bobini


Klima svici

fianzuman konum svici

Gaz pedal› svici

Rölanti svici

OD-off svici

Kick down servo svici


Güç/Ekonomi svici

Alg›lanan

Gaz kelebe¤i valfinin aç›lmas› veya gaz pedal› e¤im aç›s›

Son kavrama devri (Kick down kampana devri)

Transfer hareket difllisi devri

Motor devri

Ya¤ s›cakl›¤›

Klima yükü

Vites kolu konumu

Gaz pedal› aç›k/kapal›

OD aç›k/kapal› seçimi

Kick down piston konumu

Araç h›z›

‹ki farkl› vites de¤iflim modu

V‹TES ZAMANLAMASI KONTROLÜ

Vites de¤iflimi s›ras› flu flekilde gerçekleflir:(1)fianz›man kontrol modülü güç ve ekonomi ad› alt›nda iki de¤iflik vites zamanlamas›n› haf›zas›nda

tutar. Sürücü seçim svici kullan›larak vites zamanlamas› belirlenir. fianz›man so¤uk iken [ya¤s›cakl›¤› 20°C (68°F) veya daha az] ekonomi zamanlamas› kullan›l›r.

(2)Vites zamanlamas›n›n geçerli olup olmad›¤›n› belirlemek amac›yla TCM taraf›ndan kullan›lan anagirifller gaz kelebe¤i konum sensörü (gaz kelebe¤i valfinin aç›lma derecesini alg›lar) ve pulse ge-nerator B’dir (ç›k›fl mili h›z›n› alg›lar). Vites zamanlamas› afl›ld›¤›nda, TCM vites de¤iflim komutugönderir. Ayr›ca ECM taraf›ndan kontrol edilerek vites zamanlamas›n› etkileyen çeflitli sensör vesviçler bulunmaktad›r.

3) fianz›man kontrol modülü vites de¤iflim s›ras›na göre "A" ve "B" vites de¤ifltirme kontrol valflerininaçma/kapama kontrollerini yapar. "A" ve "B" vites de¤ifltirme kontrol solenoid valflerinin her birvitesteki açma/kapama kombinasyonlar› afla¤›da gösterildi¤i gibidir.


102

Çal›flma

Konum

Vites de¤ifltirme kontrol solenoid valfi

1.vites AÇIK AÇIK KAPALI

2.vites KAPALI AÇIK KAPALI

3.vites KAPALI KAPALI AÇIK

4.vites AÇIK KAPALI AÇIK

(4) ‹fllem (3) tamamland›ktan sonra, hidrolik kontrol düzene¤i hidrolik kuvvet ile çal›flarak vitesde¤iflimini sa¤lamak için kavrama ve frenlerin durumunu de¤ifltirir. Vites de¤iflimi s›ras›nda oluflansars›nt›y› azaltma bas›nç kontrol solenoid valfinin "ifllev kontrolü" ile gerçeklefltirilir. ‹fllev kontrolüdaha sonra anlat›lacakt›r.

GER‹ BESLEMEL‹ V‹TES KONTROLÜTürbin h›z› vites de¤iflimi s›ras›nda izlenip kontrol edilerek solenoid valf ifllev de¤erinin geri beslemekontrolü ile sa¤lanan hedef türbin h›z›na ulafl›lmas› sa¤lan›r. Dolay›s›yla, afl›nm›fl motor veyaflanz›man için tork telafisi mümkündür. Bunun sonucunda, vites de¤iflimi esnas›nda tork de¤iflimi kont-rol edilebilir ve düzgün ve yumuflak vites de¤iflimi sa¤lan›r. Geri beslemeli vites de¤iflimi kontrolü N→Dve N→R de¤iflimlerine de uygulanabilir.

V‹TES YÜKSELTME V‹TES KÜÇÜLTME

Gerçek türbin h›z›

Hedef türbin h›z›

Süre

Hedef türbin h›z›

Gerçek türbin h›z›

Süre

UYARLAMALI V‹TES YÜKSELTME KONTROLÜ

Her bir vites zamanlamas› biçimi vites yükseltme s›ras›nda ideal vites de¤iflimi zaman› ve gerçek vitesde¤iflimi zaman› aras›nda süre farkl›l›¤›na sahiptir. Bildi¤iniz gibi, ideal vites zamanlamas› TCM’deönceden ayarl›d›r. Bu sistem, vites hissini iyilefltirmek için gerçek vites de¤iflimi zaman›n› alg›layarakTCM’nin PCSV ifllev oran›n› kontrol etmesini sa¤lar. ‹deal vites de¤iflimi zaman› TCM’de önceden ayarl›d›r. Gerçek vites de¤iflimi zaman› TCM’de bulunanönceden ayarl› zamandan uzun ise, PCSV ifllev oran› azalt›larak kontrol bas›nc› yükseltilir ve vitesde¤iflimi zaman› k›sal›r. E¤er, gerçek vites de¤iflimi zaman› TCM’de bulunan önceden ayarl› zaman-dan k›sa ise, PCSV ifllev oran› artt›r›larak kontrol bas›nc› azalt›l›r.Uyarlamal› kontrol tüm vites yükseltme zamanlar›na uygulan›r ve her bir vites de¤iflim zamanlamas›nauygun miktar farkl› olarak do¤ru flekilde gönderilir. Eski modellerde bu çeflit bir uyarlamal› kontrolsadece 1-2 vites de¤iflimine uygulan›rd›. 2-3, 3-4 vites de¤iflimlerinde uygulanan uyarlama kontrolü 1-2 vites de¤iflimindeki düzeltme miktar› kadard›.


103

1-2 vites yükseltme

‹fllev düzeltmeHesaplanan de¤er

‹deal de¤er

Önceden ayarl› zaman

ATF SICAKLIK KONTROLÜ

ATF s›cakl›¤› 125°C veya daha yükse¤ine ç›kt›¤›nda, tork konvertörü kayd›rmas› meydana gelir. Torkkonvertörü kayd›rmas›n› azaltmak ve ATF s›cakl›¤›n›n yükselmesini önlemenin bir sonucu olarak,yüksek ATF s›cakl›¤›nda TCM, vites de¤iflimi biçimini afla¤›daki gibi de¤ifltirir.

Kontrol öncesinde

Dördüncü (4) vites veya

Üçüncü (3) vites

Kontrol s›ras›nda

Üçüncü (3) vites veya ikinci(2) vites

‹kinci (2) vites

Notlar

Vites, 3. veya 2.viteste sabitlenir.

Vites, 2.viteste sabitlenir.

Süre

Kontrol koflulu

Afla¤›daki koflullar ayn› anda sa¤lan›rsa, TCM s›cakl›k kontrol mant›¤›n› yürütür.

Kontrol koflulu


104

Madde Kontrol koflulu

Vites kolu konumu (H›z) "D" konumu (3. veya 4.vites)

Araç h›z› 20-90 km/saat

ATF s›cakl›¤› 125C veya daha yüksek

Madde Kontrol koflulu

Vites kolu konumu (H›z) "D" konumu hariç

Araç h›z› 10km/s’den az veya 90km/s’den fazla

ATF s›cakl›¤› 110°C veya daha düflük

Serbest b›rakma kofluluAfla¤›daki koflullardan biri veya birkaç› sa¤lan›rsa, ATF s›cakl›¤› kontrol fonksiyonundan ç›k›l›r veflanz›man normal vites de¤iflimi zamanlamas›na göre kontrol edilir.

Ya¤ s›cakl›¤› sensörü yüksek s›cakl›k bölgesi ve düflük s›cakl›k bölgesini alg›lar. Bu sinyale ba¤l›olarak, yeni modelde TCM, sönümleyici kavraman›n çal›flmas› ile birlikte resimde gösterilen viteszamanlamas›n› da kontrol eder.

2-3 vites yükseltme, 3-2 vites düflürme

Gaz kelebe¤ininaç›lmas›

H›z


105

H‹DROL‹K BASINÇ KONTROLÜ

(1) Vites de¤iflimi s›ras›nda hidrolik bas›nç kavramalar› birlefltirir ve frenleri çal›flt›r›r. Bas›nç kontrol valfi taraf›ndan düzen-lenir. Bas›nç kontrol valfine etkiyen hidrolik bas›nç ayr›ca flanz›man kontrol modülü taraf›ndan yönetilen bas›nç kontrol sole-noid valfi taraf›ndan da kontrol edilir. fianz›man kontrol modülü, solenoid valfi ifllev kontrolü yoluyla kontrol eder, böylecehidrolik bas›nc›n uygun flekilde düzenlenmesi sa¤lan›r.(2) fianz›man kontrol modülü, alg›lad›¤› kick-down kampanas› dönüfl h›z›na göre vites de¤iflim periyodu(vites de¤iflimi içinhidrolik bas›nç kontrolünün yap›ld›¤› anda) zamanlamas›n› belirler. Modül, kick-down frenin çal›flmas›ndan hemen öncezaman› belirler ve kick-down frene uygulanacak hidrolik bas›nc›n kontrol bafllang›c› zamanlamas› olarak kullan›r.(3) TCM, tork de¤iflim oran›n› alg›lar (tork konvertöründeki türbin h›z› de¤iflim oran›). Girifl torku TCM’de bulunan öncedenayarlanm›fl torktan fazla ise, TCM, PCSV ifllevini kontrol eder ve ya¤ bas›nc›n› de¤ifltirir. Tork kontrolü ile vites sars›nt›s›önlenir. Tork de¤iflim oran› her vites zamanlamas›na göre farkl› uygulan›r. (4) fianz›man so¤uk iken, yüksek s›v› viskozitesi düflük ya¤ bas›nc› tepkisine yol açar. Böyle koflullarda flanz›man kontrolmodülü, bas›nç kontrol solenoid valfi kontrol ifllevini de¤ifltirerek ya¤ bas›nc›n› düzeltir. Bu kontrol, ya¤ s›cakl›¤› sensörütaraf›ndan gösterilen s›v› s›cakl›¤› 60°C(140°F) alt›nda iken yap›l›r. (5)Motor çal›flt›r›ld›ktan sonra araç hareket halinde iken, flanz›man kontrol modülü en düzgün vites de¤iflimini elde etmekiçin performans›n› düzeltmeye devam eder.

‹fllev kontrolüfianz›man kontrol modülü’nün verdi¤i bas›nç kontrol solenoid valfi tahrik sinyalleri flekilde gösterildi¤i gibidir. Bu sinyaller 35Hz’lik (bir döngü periyodu T=28.6ms) frekans ile bas›nç kontrol solenoid valfini tahrik eder.Hidrolik bas›nçtaki de¤iflim sinyal süresinin "t" de¤iflimi ile elde edilir. ‹fllev veya sinyal süresinin "t" artmas›, hidrolikbas›nc› o ölçüde azalt›r, bu kontrol metodu "ifllev kontrolü" ismi ile bilinir (flekil C).*‹fllev : Güç besleme süresinin "t" bir döngü periyoduna T(28.6ms) oran› afla¤›daki formül ile elde edilen yüzde de¤erolarak ifade edilir.

‹fllev (%) = t / T °x 100fiekil ‘A’da gösterilen %50 ifllev oran› solenoid valfine gelen gücün döngü süresinin T yar› süresi (ta) kadar oldu¤unu gös-terir. fiekil B’de gösterilen %20 ifllev oran› solenoid valfine gelen gücün döngü süresinin T %20’si (tb) kadar oldu¤unu gös-terir.

‹fllev kontrolü

fiekil A

fiekil B

fiekil C

‹fllev (%)

Hid

rolik

bas

›nç

DAMPER KAVRAMA KONTROLÜ


106

Damper kavramakontrol valfi

Düflürücüvalf

DCCSV AÇIK DCCSV KAPALI

*Damper kavrama kontrol valfi sa¤a do¤ruhareket eder

*Damper kavrama serbest*DCCSV kapal› (%0)

*Damper kavrama kontrol valfi sola do¤ruhareket eder

*Damper kavrama devrede*DCCSV de¤iflim kontrollü (%40 ~ %60)

Damper kavrama serbest (Tork konvertörü koflulu)Solenoid valf kapat›ld›¤›nda, valfteki meme kapat›l›r ve D odas›ndaki bas›nç düflürücü valf taraf›ndansabit bir seviyeye yükseltilir. Sonuç olarak, damper kavrama kontrol valfi damper kavramay› serbestb›rakmak için (k›r›k hat ile gösterilen ak›fl de¤iflimi) sa¤a do¤ru hareket eder. Düflürücü valf Dodas›na etki eden hidrolik bas›nc› düzenlemek için çal›fl›r.

Damper kavrama birleflmifl (Lock-up koflulu)Solenoid valf aç›ld›¤›nda, valfteki meme serbest kal›r ve D odas›ndaki bas›nç düfler. Sonuç olarak,damper kavrama kontrol valfi sola do¤ru hareket eder ve damper kavraman›n çal›flmas›n› sa¤lamakiçin ya¤ pompas›ndan hidrolik bas›nç elde edilir.

Damper kavrama sistemi damper kavraman›n yer ald›¤› tork konvertöründen, çeflitli sensörler, birkontrol modülü (bilgisayar) ve damper kavraman›n kontrolü için bir ya¤ bas›nc› düzenleme valfindenmeydana gelir.

Damper kavrama çal›flma aral›¤›Afla¤›daki koflul sa¤land›¤›nda, tork konvertör kilitlenir.1)Vites 2., 3. ve 4.vites konumunda iken.2)Türbin devri ve gaz kelebe¤i aç›lma miktar› afla¤›daki çal›flma aral›klar›nda iken.3)Ya¤ s›cakl›¤› 70°C’den fazla.

Damper kavrama ayr›lma aral›¤›Afla¤›daki koflul sa¤land›¤›nda, tork konvertör kilidi aç›l›r.1)Vites 1. veya geri vites konumunda iken.2)Türbin devri ve gaz kelebe¤i aç›lma miktar› afla¤›daki çal›flma aral›klar› d›fl›nda.3)8 ms içinde gaz kelebe¤i aç›lmas› (kapama yönü) de¤iflim oran› afla¤›daki koflulu sa¤lad›¤›nda.2.vites : %3’ten fazla3., 4.vites : %4.5’ten fazla4)Ya¤ s›cakl›¤› 60°C’den az.5)H›zlanma svici (veya rölanti svici) : "AÇIK"


107

Damper kavrama çal›flma aral›¤›

Türbin devri

Gaz

kel

ebe¤

i aç›

lmas

› (%

)

FUZZY KONTROL

Yokufl yukar›, vites yükseltmenin önlenmesi

Viraj alma esnas›ndayeteri kadar tork gerekir.

Ani gaza yüklenme esnas›ndagereksiz vites yükseltmeninönlenmesi

Vites yükseltmegecikmesi

2.

3.4.

V‹TES ATLAMA KONTROLÜ-Yeni otomatik flanz›manda vites atlama mümkündür.(4 → 2)-Vites de¤iflim süresinde azalma (yaklafl›k 0.6 saniye).


108

Yeni otm flanz.

0.6 sn azal-ma

2.0 sn.

1.4 sn.

4.

3.

2.

Tür

bin

H›z

›

V‹TES YÜKSELTME

Çift yönlü kon-trol yok

Çift yönlü kon-trol ile

Süre

Ateflleme zamanla-mas›n› geciktirmeiste¤i

Ç‹FT YÖNLÜ KONTROL

TCM araç h›z›, vites konumu ve motor torku gibi parametreleri izler ve vites-yükseltme s›ras›ndaECM’nin ateflleme zamanlamas›n› geciktirerek torku azaltmas›n› sa¤lar. Bu flekilde vites yükseltmes›ras›nda torkta ufak bir de¤iflim meydana gelir ve böylece düzgün ve yumuflak vites de¤iflimi eldeedilir.

Gaz pedal›na bas›lmas›

Önceki otm. flanz.

‹LET‹fi‹M fiEBEKES‹

Kontrolör Alan fiebekesi (CAN)Önceden ayn› bilgiyi paylaflan araçtaki farkl› bilgisayarlar için her bir sinyal farkl› bir pin ve kablo gerek-tirmekteydi.Ancak, CAN sisteminin kullan›m› ile, ayn› ifllevi yerine getirmek için sadece iki ayr› kabloya ihtiyaçduyulur. Bilgi dijital formattad›r. Bu metot entegre ECM kullanmaz. Frekans: 500Kbit/saniye


109

‘CAN iletiflimi’ yoluyla TCM’ye gelen sinyaller- Motor devri, TPS sinyali- Klima sinyali, Motor so¤utma suyu s›cakl›¤›- Emilen hava debisi miktar›, Araç h›z›

"CAN iletiflimi" yoluyla TCM’den gönderilen sinyaller- Tork azaltma istek sinyali- ATF s›cakl›¤›, TCM tipi, TCM ar›zas› olup olmad›¤›- Damper kavrama AÇIK, KAPALI / Vites konumu

TCM(CAN Metodu)

MOTOR ECM(CAN Metodu)

CAN (Kontrolör Alan fiebekesi)


110

Motor torkuMotor devriMotor tipiGaz kelebe¤i aç›lma aç›s›

Yak›t› kesilen silindir No.Gerekli motor torkuTCS çal›flma sinyali

Vites de¤iflimi

TCS çal›flt›rma sinyaliMotor torkuMotor devriMotor tipiGaz kelebe¤i aç›lma aç›s›

ELEKTRON‹K KONTROL PARÇALARI

Pulse generator A, B

Pulse generator "A"

M›knat›s Bobin

Son kavrama

Kutup

Pulse generator "B

Transferhareket difllisi

A görünüflü

1-2 : Pulse generator "A"3-4 : Pulse generator "B"

MotorECU

Pulse generator’ler flanz›man›n üst taraf›nda yeral›r. Pulse generator "A" kick-down kampa-nas›n›n d›fl çevresinde bulunan deliklervas›tas›yla (94MY öncesi) veya difl say›s›naba¤l› olarak son kavrama taraf›ndan sinyal üretir(94MY sonras›nda).

Pulse generator "B" difl say›s›na ba¤l› olarakhareket difllisi vas›tas›yla sinyal üretir. Sinyallerbobin taraf›ndan toplan›r ve flanz›man kontrolmodülüne gönderilir.Bu sinyalleri kullanarak, flanz›man kontrol mo-dülü kick-down kampanas› ve transfer hareketdifllisi dönüfl h›z›n› belirlerken, vites de¤iflimis›ras›nda kontrol modülü vites zamanlamas›kontrolü ve hidrolik bas›nç kontrolünü gerçek-lefltirir.


111

Servis Noktas›


-PG-A zay›f ba¤lant›l›-PG-A için k›sa veyaaç›k devre veya zay›fba¤lant›-Yabanc› maddeyap›flm›fl

-PG-B zay›f ba¤lant›l›-PG-B için k›sa veyaaç›k devre veya zay›fba¤lant›-Yabanc› maddeyap›flm›fl

-PG-A,B konnek-törünü tekrar tak›n.-PG-A,B kablodemetini de¤ifltirinveya onar›n.

-PG-A,B konnek-törünü tekrar tak›n.-PG-A,B kablo deme-tini de¤ifltirin veyaonar›n.

Vites de¤iflimis›ras›nda büyüksars›nt›

Ar›zaemniyeti

3.vites sabitleme

Vitesde¤iflimigerçek-leflir.

3.vitessabitleme

Gaz Kelebe¤i Konum Sensörü


112

Gaz Kelebe¤i Konum SensörüGüç besleme (ECM’den)

TCM’ye

Kick-down Servo Svici konnektörü

TCM’ye

Ayar çubu¤u Kick-downServo Svici

Kick-down Servo Svici


-K›sa veya aç›k devre-Gaz pedal› svici ayars›z

-Kickdown vites de-¤iflimi mümkün de-¤il-Güç kayb›

TP sensörç›k›fl› 2.5Volarakdüflünülür.

-K›sa veya aç›kdevreyi onar›n.-Gaz pedal›n›ayarlay›n.-TP sensörba¤lant›s›n›ayarlay›n.

Gaz kelebe¤i konum sensörü gaz kelebe¤i gövdesinde yer al›r. De¤iflken dirençli tip gaz kelebe¤ikonum sensörü gaz kelebe¤i valfinin aç›lma miktar›n› alg›lar.

Gaz kelebe¤i mili döndükçe, TPS sensörünün ç›k›fl voltaj› de¤iflir. Bu TP sensörü ç›k›fl voltaj› gazkelebe¤i aç›lma miktar›n›n hesaplanmas› için flanz›man kontrol modülüne gönderilir. TP sensörü ç›k›flvoltaj› gaz kelebe¤i konum sensörü gövdesinin çevrilmesi ile ayarlanabilir.

Servis Noktas›

Kick-down Servo Svici

Ayar manflonu ve tutucu kick-down servosvicinin kontaklar›n› oluflturur. Kick –down freniuygulanmadan hemen önce sviç kick-down pis-tonu konumunu alg›lar, ve flanz›man kontrolmodülüne sinyal gönderir.Kick-down servosu çal›flm›yor iken sviç kontak-lar› kapal› tutulur. Hidrolik bas›nç kick-down ser-vosuna uyguland›¤›nda piston çal›fl›r, ve ayarmanflonu tutucudan ayr›l›r, böylece sviçkapat›lm›fl olur.Kick-down servo svici KAPALI sinyali standartolarak kullan›larak, TCM, 2.sabitleme bas›nc›n›bas›nç kontrol solenoid valfini fren uygulamas›öncesi ve s›ras›nda çal›flt›rarak kontrol eder.


113


Kick down servo svicininzay›f ba¤lant›s› veyaaç›k/k›sa devre

2. veya 4.vitesegeçiflte sars›nt›

Herhangi birsars›nt› yarat-madan Kick downkampanas› kilitlen-mifl.

Kick down servosvicini de¤ifltirin veyaonar›n.

NOT : K/D servo svici sinyali

Vites sinyali

Kick-down svici : AÇIK- KAPALI

‹flle

v (%

)

Zaman

Servis Noktas›

Vites konumu Sviç

1. AÇIK

2. KAPALI

3. AÇIK

4. KAPALI

Overdrive Kontrol Svici

Overdrive kontrol svici AÇIK iken, flanz›man 4-vitesliotomatik flanz›man gibi çal›fl›r.Overdrive kontrol svici KAPALI iken, ikaz lambas›(gösterge panelinde) yanar ve flanz›man 3 vitesliotomatik flanz›man gibi çal›fl›r.

Servis noktas›


114

PG-B aç›kiken

Do¤rultma svicihasar›nda (aç›k)

Do¤rultma svicihasar›nda (çat-

lak)

PG-B aç›k 0 km/s

Ar›za teflhis & ar›za emniyeti

100km/s R/D sviç aç›k

Ar›za ateflhis yok (DTC yok)

R/D SW ar›zal›

Ar›za teflhis & ar›za emniyeti

Zaman

Zaman

Zaman


Konnektörün zay›fba¤lant›s›

Overdrivemümkün de¤il. Sinyal yok

Konnektörü onar›nveya de¤ifltirin.

100km/s (PG-B)

100km/s (PG-B)

R/D SW100km/s

Araç H›z Sensörü

Araç h›z sensörü transistör aç›k kollektör tipidir. fianz›man ç›k›fl difllisinin dönüflü (dolay›s›yla araç h›z›ile de orant›l›) ile orant›l› olarak sinyal (difllinin her dönüflü için dört sinyal) üretir ve bu sinyalleri kon-trol modülüne yollar.

NOT : PG-B & araç h›z sensörü için ar›za teflhis koflulu : (PG-B x 1.3 £ araç h›z sensörü)1

4/

Klima RölesiKlima yükü nedeniyle oluflan motor gücü ve gaz kelebe¤i aç›kl›¤› aras›ndaki uyumsuzlu¤u ayarlamakiçin, TCM, klima rölesinden "AÇIK" sinyali al›nd›¤›nda solenoid valf ifllevini düzeltir.

Servis Noktas›


115



Ya¤ S›cakl›¤› Sensörü

Ya¤ s›cakl›¤› sensörü termistör tipi olup otomatikflanz›man s›v›s› s›cakl›¤›n› alg›lar. Bu sensör sinyalini kullanarak, s›v› so¤uk halde(60°C’den az) veya s›cak halde (125°C’den fazla)iken TCM, solenoid tahrik ifllevini yürütür. Ya¤ so¤ukiken TCM Vites zamanlamas›n› ekonomi modu iles›n›rl› tutar.

Servis noktas›

Ya¤ s›cakl›¤› sensöründek›sa/aç›k devre

-Vites de¤iflimis›ras›nda sars›nt›-Güç aktar›m›mümkün de¤il

PCSV/DCCSVde¤iflim oran› gerçekkoflullara ba¤l› de¤il.

Ya¤ s›cakl›¤› sensörünüde¤ifltirin.

Ya¤s›cakl›¤›80°C’desabit olarakal›nm›flt›r


Valf gövdesi

Klima rölesi ar›zas› Vites noktas› gecikmeliveya vites de¤iflimisars›nt›s›

Klima yükü telafi edile-mez Klima rölesini

de¤ifltirin


116

NOT

Servis Noktas›


TCM ar›zas› 3.vites sabitleme

3.vites sabitleme

Ar›zaemniyeti

Ar›zaemniyeti

TCM’yi de¤ifltirin.

TCM konnektörünütekrar ba¤lay›n ve-ya sigortay› de¤ifl-tirin.

Ar›za teflhis No"‹letiflim yok"

TCM konnektöründezay›f ba¤lant› veyaELC sigortas› aç›k

fianz›man Kontrol ModülüTCM, h›z de¤iflimi s›ras›nda damper kavramaifllevini, flanz›man kontrolünü (vites zamanla-mas› kontrolü) ve hidrolik bas›nç kontrolünü,vites de¤ifltirme kontrol solenoid valfi (SCSV)"A", "B" ve "C" damper kavrama kontrol solenoidvalfi (DCCSV) ve bas›nç kontrol solenoidvalflerinin (PCSV-A,B) kontrolü ile her bir sen-sörün girifl sinyaline göre gerçeklefltirir.

Solenoid ValfValf gövdesinde dört adet solenoid valf yer al›r; önce-den aç›kland›¤› üzere TCM taraf›ndan aktive edilirler.


117

Girifl

Ç›k›flVites de¤iflimi (SCSV A,B)Bas›nç (PCSV-A,B)Damper kavrama (DCCSV)

Servis Noktas›


DCCSV ar›zas›veya k›sa devre

PCSV’de yabanc›madde

PCSV, SCSVk›sa/aç›k devre

Afl›r› yak›t tüketi-mi

‹leri vitesde¤iflimindesars›nt›

3.vites sabitleme

Damper kavramaçal›flm›yor.

‹fllev h›z› gerçekkoflul ile uyum-suz.

Ar›za emniyeti

DCCSV ve devreyide¤ifltirin veyaonar›n.

PCSV’yi temizleyin.

Solenoid valfide¤ifltirin.


118

Manuel kontrol kolu

Koruma svici

Elektrikli devre flemas›

Alternatör Yedek eriyebilirba¤lant›

Kontak anahtar›

Marfl motoru

Ana eriyebilirba¤lant› (60A)

Akü

Akü flasisi fianzuman konum svici

Marfl Emniyeti Mekanizmas› (fianzuman Konum Svici)

Çal›flt›rma emniyeti mekanizmas› motorun çal›flt›r›lmas› s›ras›nda emniyeti sa¤lar. Vites kolu "P" veya"N" konumlar› d›fl›nda iken, motoru çal›flt›rma devresi flanzuman konum svici taraf›ndan kapal› tutulur.Dolay›s›yla, kontak anahtar› "START" konumuna al›nsa bile motor çal›flmaz. fianzuman konum sviciflanz›man üzerine manuel kontrol mili üst ucuna yerlefltirilir ve manuel kontrol kolu ile arakavraflmal›d›r.

Vites kolunu "P" veya "N" konumlar›na alarak flanzuman konum svici içindeki elektrik devresiba¤lanarak motorun çal›flabilece¤i ateflleme devresi meydana gelir. Vites kolu "R" konumunda iken,geri vites lambas› devresine enerji verilerek geri vites lambas›n›n yanmas› sa¤lan›r.

Çal›flt›rma emniyeti düzene¤ine ek olarak flanzuman konum svici, vites kolu konumunu alg›layan veflanz›man kontrol modülüne sinyal gönderen bir devreye sahiptir.

Servis Noktas›


119

fianzuman konum svici nas›l ayarlan›rNOT: fianzuman konum svici ve kontrol kablosuayar›1.Seçme kolunu "N" (Bofl) konuma getirin.2.Kontrol kablosu ile manuel kontrol kolu

ba¤lant›s›n› ayar somunu ile birlikte gevfleterekkablo ve kolu serbest hale getirin.

3.Manuel kontrol kolunu "N" (Bofl) konuma getirin.4.Manuel kontrol kolunun 12 mm (0.47in) genifllikte-

ki ucu sviç gövdesi flanfl›(12mm(0.47in) genifllik-teki k›s›m) ile hizalanana kadar flanzuman konumsvici gövdesini çevirin. Veya manuel kontrol kol-undaki 5mm(0.20in) delik sviç gövdesindeki 5mm(0.20in) delikle hizalanana kadar sviç gövdesiniçevirin.

NOT : Koruma kablosu ve kontrol kablosu ayar kon-trol kolu sviç gövdesindeki 5 mm delik ile hizalan›r. 5.Sviç gövdesi yerinden sökülmeyecek flekilde

ba¤lant› c›vatalar›n› (2 adet) dikkatlice s›k›n.6.Seçme kolunun "N" (Bofl) konumda

bulundu¤undan emin olun.7.Kontrol kablosu bofllu¤unu ayar somunu ile al›n

ve daha sonra seçme kolunun düzgün flekildehareket etti¤ini kontrol edin.

8.Kontrol kablosunun do¤ru flekilde ayarland›¤›n›kontrol edin.


5mmÇAPLI delik

Manuel kontrol kolu

Sviç gövdesi

(A-A Kesiti)

Manuel kontrolkolu

Ba¤lant› c›vatalar›

Kontrol kablosu yanl›flayarl› veya korumasvici montaj› zay›f

-Araç "N" konumundahareket ediyor-"N" veya "P" konu-munda motorçal›flt›r›lam›yor.

-R/C hafifçe çal›fl›yor-Marfl devresi kapal›de¤il

Kontrol kablosunuayarlay›n Nota

bak›n.

TEMEL KONTROL VE AYAR

Ya¤

1)Ya¤ kaçaklar›n›n kontrolüfianz›mandan kaçak olup olmad›¤›n› kontrol edin. Kaçak varsa O-ringin, yal›tkanlar›n, ya¤ keçelerinin,tapalar›n veya di¤er parçalar›n onar›lmas› veya de¤ifltirilmesi gerekir.


120

2) Ya¤ seviyesini kontrol edin- Motor ve flanz›man›n normal çal›flma s›cakl›¤›na

ulaflmas› için arac› sürün.- Ya¤ de¤ifltirilirken veya motor çal›flmad›¤›nda

seviye çubu¤unda sadce COOL aral›¤›n› referansolarak kullan›n.

(a) Arac› düz bir yüzeye park edin ve el frenini çekin.(b) Motor rölantide ve fren pedal›na bas›l› iken, vites

kolunu P ve L aras›ndaki tüm konumlara al›n ve Pkonumuna geri getirin.

(c) fianz›man seviye çubu¤unu çekin ve temizleyin.(d) Yuvaya tekrar yerlefltirin.(e) Geri çekin ve ya¤ seviyesinin HOT aral›¤›nda

bulundu¤unu kontrol edin. Seviye düflük taraftaise, ya¤ ekleyin.Not: Fazla doldurmay›n.

3) Ya¤ durumunu kontrol edin.Ya¤ yan›k kokuyorsa veya siyah renkte ise,de¤ifltirin.

4) fianz›man ya¤›n› de¤ifltirina) Tahliye tapas›n› sökün ve ya¤› boflalt›n.b) Tahliye tapas›n› temizleyin ve tahliye tapas›n›

conta ile birlikte 30-35Nm (300-350kg.cm, 22-25lb.ft) ile s›k›n.

Arka kapak tertibat› ve arka kapak "O" ringi Kickdown servo svicive servo için O-ring

Diferansiyel kapa¤›

ve contas›

Ya¤ pompa keçesi

Diferansiyel ya¤ keçesi

Ya¤ so¤utucusu hortum kelepçesi

Karter tertibat›ve contas›

Tahliye tapas›

Ya¤ seviyesi buaral›kta olmal›d›r

c) Motor kapal› iken, ya¤ filtresi borusuüzerinden yaklafl›k 4 litre (4.2 u.s.qts, 3.5imp.qts) yeni ya¤ ekleyin.

d) Motoru çal›flt›r›n ve vites kolunu P ve Laras›ndaki tüm konumlara al›n ve P konu-muna geri getirin.

e) Motor rölantide iken, ya¤ seviyesini kontroledin. Seviye çubu¤undaki COOL seviyesinekadar ya¤ ekleyin.

f) S›v› seviyesini normal çal›flma s›cakl›¤›nda(70~80°C / 158~176°F) kontrol edin vegerekirse ya¤ ekleyin.

Not: Fazla eklemeyin.


121

S›cak ise tamam

S›cak ise ekleyin.

Vites kolu konumu* Vites kolunu "N" konumundan di¤er konumlara al›rken, kolun düzgün ve do¤ru flekilde her bir konuma hareketetti¤inden ve konum göstergesinin konumu do¤ru gösterdi¤inden emin olun.* Motoru çal›flt›r›n ve vites kolu "N" konumundan "D" konumuna al›nd›¤›nda arac›n ileri do¤ru "R" konumunaal›nd›¤›nda geri do¤ru hareket etti¤inden emin olun.* Motorun sadece vites kolu "N" veya "P" konumlar›nda iken çal›flt›r›labildi¤ini kontrol edin.* Vites kolu "R" konumunda iken geri vites lambas›n›n yand›¤›ndan emin olun.* Gerekirse, flanzuman konum svicini, vites kolunu veya manuel kontrol kablosunu ayarlay›n.

PROBLEM BEL‹RT‹S‹ ONAYIMüflteri ar›za analizi sonuçlar›n› dikkate alarak, ar›za belirtilerini oluflturmaya çal›fl›n. Problem, flanz›man›n vitesyükseltmemesi, vites düflürmemesi veya vites de¤iflim noktas›n›n çok yüksek veya çok düflük olmas› ise,otomatik vites de¤ifltirme aral›¤›na uygun olan afla¤›daki yol testini uygulay›n ve problem belirtilerini simüle edin.

Yol testiNOT:Testi normal ATF s›cakl›¤›nda (80~90°C) yap›n.

Yol testi flikayeti onaylama ve problemin ne olabilece¤i hakk›nda bir fikir edinmek amac›yla yap›l›r. Yol testiniyaparken, flanz›man performans›na ve flanz›man›n nas›l çal›flt›¤›na konsantre olmak önemlidir. Dikkatiniziafla¤›dakilere yönlendirirseniz yard›mc› olabilir: * Gecikmeli kavraflma* Vites yükseltme zamanlamas›* Vites düflürme komuta ba¤l› olarak m› olufluyor veya limitlerde mi? * Overdrive svicinin çal›flmas› (zamanlama, gecikme)* Kickdown* Vites de¤iflimi kalitesi normal mi?* Güç aktarma sesleri veya titreflimleri* Titreme veya lock-up s›k›flmas›* Sürüfl s›ras›nda oluflabilecek ar›za kodlar› ve ar›za kodu oluflum s›kl›¤›

fiikayet, kayd›rma, titreme, düflük güç ile düflük h›z gibi hidrolik kökenli ise, bas›nç kay›plar›n› kontrol etmek içinbir hidrolik bas›nç testi kullan›labilir. Afl›r› s›z›nt› veya anormal ses veya di¤er ar›za durumlar›nda, flanz›man› araçta kontrol ederek, onar›m içinsökülmesinin gerekip gerekmedi¤ine karar verin.

1) D konumu testi (Normal ve güç aral›¤›) D konumuna al›n ve gaz kelebe¤inin tam aç›lma konumunda gaz pedal›n› sabit tutun veafla¤›daki noktalar› kontrol edin:(a) Vites yükseltme ifllemini kontrol edin

1-2, 2-3 ve 3-O/D vites yükseltme gerçekleflmeli, ve vites de¤iflim noktalar› otomatik vitesde¤iflim aral›¤›na uygun olmal›d›r. Normal ve Güç aral›klar› alt›nda test yap›n.

NOT: ATF s›cakl›¤› 20°C veya alt›nda iken güç aral›¤› seçilse bile Normal aral›k kullan›l›r.

(b) Vites de¤iflimi sars›nt›s› ve kayd›rmas›n› kontrol edinAyn› yolla, 1-2, 2-3 ve 3-O/D vites de¤iflimlerinde sars›nt› ve kayd›rmay› kontrol edin.

(c) Gaz pedal›n›n b›rak›ld›¤› anda O/D svicini kapat›n. 4.vitesten 3.vitese geçiflin gerçekleflti¤inive motor devrinin artt›¤›n› kontrol edin.

(d) Normal d›fl› ses ve titreflimi kontrol edinD konumunda sürüfl yap›n ve normal d›fl› ses ve titreflimi kontrol edin.

NOT: Normal d›fl› ses ve titreflim kontrolü, çok dikkatli yap›lmal›d›r, çünkü diferansiyel, tork kon-vertörü vb’de ortaya ç›kan denge kayb›ndan kaynaklanabilir.

(e) Kickdown çal›flmas›n› kontrol edin.D konumunda, 2., 3. veya O/D viteslerinde sürüfl s›ras›nda, 2-1, 3-2, ve O/D-3kickdown’lar›ndaki mümkün olan araç h›z limitlerinin otomatik vites de¤iflimi aral›¤›na uygun-lu¤unu kontrol edin.

(f) Kickdown’da normal d›fl› sars›nt› ve kayd›rmay› kontrol edin(g) Lockup mekanizmas›n› kontrol edin.

1) D konumunda, O/D vitesinde yaklafl›k 60km/s (37mph) sabit h›zda (lockup aç›k) sürüfl yap›n.2) Gaz pedal›na hafifçe bas›n ve motor devirinin çok fazla de¤iflmedi¤inden emin olun.

Motor devrinde büyük bir yükselme varsa, lock-up yoktur.

2) 2 konumu testi2 konumuna al›n ve gaz kelebe¤i valfinin tam aç›lma konumunda gaz pedal›n› sabit tutarak sürüflesnas›nda, aral›k seçim dü¤melerinden birine bas›n ve afla¤›daki noktalar› kontrol edin:(a) Vites yükseltme ifllemini kontrol edin.

1-2 vites de¤ifliminin olufltu¤unu ve vites de¤iflim noktalar›n›n otomatik vites de¤iflimi aral›¤›nauygunlu¤unu kontrol edin.

(b) H›zlanma ve yavafllama s›ras›nda normal d›fl› sesi ve vites yükseltme ve düflürme s›ras›ndasars›nt›y› kontrol edin.

3) L konumu testiL konumuna al›n ve gaz kelebe¤i valfinin tam aç›lma konumunda gaz pedal›n› sabit tutarak sürüflesnas›nda, aral›k seçim dü¤melerinden birine bas›n ve afla¤›daki noktalar› kontrol edin:(a) Vites yükseltme olmad›¤›n› kontrol edin

L konumunda sürüfl s›ras›nda, 2.vitese geçifl olmad›¤›n› kontrol edin.(b) H›zlanma ve yavafllama s›ras›nda normal d›fl› ses kontrolü yap›n.

4) R konumu testiR konumuna al›n ve tam gazla kalk›fl yaparken, normal d›fl› ses veya kayd›rma kontrolü yap›n.

5) P konumu testiArac› e¤imli bir yüzeyde (5˚den fazla) durdurun ve P konumuna ald›ktan sonra, el frenini b›rak›n.


122

H‹DROL‹K KONTROL1) Ya¤ kanal› kontrolü

Belirti ve aktüatöre göre problemi kontrol edin.Örne¤in: 3. veya geri viteste sars›nt› varsa, ön kavraman›n tüm ya¤ kanal›n› kontrol edin.

2) Valf gövdesi temizli¤iYa¤ geçifl kanallar›nda t›kanma yok, fakat problem hala devam ediyorsa, valf gövdesi kirli olabilir.Bu durumda, valf gövdesini temizleyin veya hasarl› parça varsa, yenisiyle de¤ifltirin. Daha sonratest edin.

KONVERTÖR BAYILMA TEST‹Bay›lma testi, "D" ve "R" konumlar›nda tam gaz s›ras›nda elde edilen maksimum motor h›zlar›n›n belirlenmesinden meydana gelir. Bu test, tork konvertörü statörünün afl›r› h›z kavrama çal›flmas›n› veflanz›man kavramalar›n›n ve düflük-geri frenin tutma yetene¤ini kontrol eder.

Uyar›: Bu test s›ras›nda arac›n önünde veya arkas›nda birinin olmad›¤›ndan emin olun.

1) fianz›man ya¤ seviyesini kontrol edin. Ya¤ normal çal›flma s›cakl›¤›nda (80~90°C) bulunmal›d›r.Ayr›ca motor so¤utma suyu da çal›flma s›cakl›¤›nda (80~90°C) bulunmal›d›r.

2) Arka tekerleklere takoz koyun.3) Bir motor takometresi ba¤lay›n.4) El ve servis frenlerini tam olarak uygulay›n.5) Motoru çal›flt›r›n.6) Vites kolu "D" konumunda iken maksimum motor devrini okumak için gaz pedal›na tam olarak bas›n.

Maksimum motor devrini okumak için gaz kelebe¤inin 5 saniyeden fazla bir süre aç›k tutulmamas›gerekir. Birden fazla bay›lma testi gerekiyor ise testler aras›nda flanz›man ya¤›n› so¤utmak içinmotoru 2 dakika boyunca bofl konumda yaklafl›k 1000 dev/dak h›z ile çal›flt›r›n.


123

Model Bay›lma h›z›

7) Vites kolunu "R" konumuna al›n ve önceden anlat›lan prosedürü aynen uygulayarak bay›lma testiniyap›n.

Bay›lma h›z›n›n de¤erlendirilmesi


124

Problem Muhtemel Sebep

D ve R konumlar›nda bay›lmah›z› düflük

- Motor gücü yetersiz- Stator tek-yönlü kavrama ar›zas›

D konumlar›nda bay›lma h›z›yüksek

- Hat bas›nc› çok düflük- Arka kavrama kayd›rmas›- Afl›r› h›z kavramas› ar›zas›

R konumunda bay›lma h›z› yük-sek

- Hat bas›nc› çok düflük- Ön kavrama kayd›rmas›- Düflük-geri fren kayd›rmas›

Damper kavrama uygulama bas›nc›

Arka kavramabas›nc›

Tork konvertörü bas›nc›

Ön kavrama bas›nc›Düflürücü bas›nç

Kickdown servo bas›nc›

Düflük-geri fren bas›nc›

Son kavrama bas›nc›

YA⁄ BASINCI TEST‹1) fianz›man› tam olarak ›s›t›n.2) Ön tekerleklerin çevrilebilece¤i flekilde arac›n ön taraf›n› kald›r›n.3) Bir motor takometresini ba¤lay›n ve kolay görülebilecek bir yere yerlefltirin.4) Özel ya¤-bas›nc› sayac›n› (09452-21500) ve adaptörü (09452-21002) her bir ya¤ bas›nc› ç›k›fl

kanal›na ba¤lay›n. Geri bas›nç test edilece¤i zaman, 3,000kPa(400psi) tipi bir sayaç kullan›lmal›d›r.5) Ya¤ bas›nc›n› de¤iflik koflullarda ölçün. Ölçülen de¤erlerin "Standart ya¤ bas›nc› tablosunda" belir-

tilen standart de¤erler dahilinde oldu¤unu kontrol edin. Ya¤ bas›nc› belirtilen aral›kta de¤il ise, "Ya¤bas›nc› normal de¤il ise at›lacak ilk ad›mlar" bölümünde anlat›ld›¤› gibi kontrol edin ve onar›n.

Ya¤ bas›nc› test deliklerinin yerleflimi

F/C DÜZ fiANZIMAN

Genel özellikler


125

Maddeler

DEBR‹YAJ

Kavraflma

V‹TESORAN-LARI

D‹FE. T‹P‹

fiAN. YA⁄I(Litre)

T‹P‹

BOYUTU

‹leri

Geri

1.

2.

3.

4.

5.

Senkromeçli

Senkromeçsiz

AÇIK

Hidrolik tahrikli(GELENEKSEL)




Vites ‹ç Diflli kutusu oran› Son diflli oran›

Geri

Toplam diflli oranlar›1000 dev/dk’da araç

h›z›

Lastik 185/65R14

FC 1.8 A/T V‹TES DÜZEN‹


126

ARAÇ HIZI (Km/s)

GA

Z K

ELE

BE

⁄‹ (

%)

H‹DROL‹K DEVRE – P


127

ÖN

KAV

RA

MA

AR

KA

KAV

RA

MA

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

KO

NT

RO

LVA

LF‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹2-

3 &

4-3

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VA

LF‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VALF

‹

YA

⁄ F

‹LT

RE

S‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”

YA⁄

LAM

A(Ö

N)

MA

NU

EL

VA

LF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HA

TE

MN

‹YE

T‹

VALF

‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

B”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA⁄

PO

MPA

SI

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

H‹DROL‹K DEVRE – R


128

ÖN

KAV

RA

-M

AA

RK

AK

AVR

AM

A

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KA

VR

AM

AK

ON

TR

OL

VALF

‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹2-

3 &

4-3

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VA

LF‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VALF

‹

YA⁄

F‹L

TR

ES

‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”YA

⁄LA

MA

(ÖN

)

MA

NU

EL

VALF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HAT

EM

N‹Y

ET

‹V

ALF

‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DV

ALF

‹ “B

”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›

T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA⁄

PO

MPA

SI

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

H‹DROL‹K DEVRE – N


129

ÖN

KAV

RA

MA

AR

KA

KAV

RA

MA

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

KO

NT

RO

LVA

LF‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹

2-3

& 4

-3 V

‹TE

SD

E⁄

‹fiT

‹RM

E V

ALF

‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VA

LF‹

YA⁄

F‹L

TR

ES

‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”YA

⁄LA

MA

(ÖN

)

MA

NU

EL

VALF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HAT

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

B”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›

T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA

⁄ P

OM

PAS

I

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

H‹DROL‹K DEVRE – 1.


130

ÖN

KAV

RA

MA

AR

KA

KAV

RA

MA

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

KO

NT

RO

LVA

LF‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹

2-3

& 4

-3 V

‹TE

SD

E⁄

‹fiT

‹RM

E V

ALF

‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VALF

‹

YA⁄

F‹L

TR

ES

‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”

YA⁄

LAM

A(Ö

N)

MA

NU

EL

VALF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HAT

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

B”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›

T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA⁄

PO

MPA

SI

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

DA

MP

ER

KAV

RA

MA


131

ÖN

KAV

RA

MA

AR

KA

KAV

RA

MA

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

KO

NT

RO

LVA

LF‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹

2-3

& 4

-3 V

‹TE

SD

E⁄

‹fiT

‹RM

E V

ALF

‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VALF

‹

YA⁄

F‹L

TR

ES

‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”YA

⁄LA

MA

(ÖN

)

MA

NU

EL

VALF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HA

TE

MN

‹YE

T‹

VALF

‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

B”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›


T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA⁄

PO

MPA

SI

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

DA

MP

ER

KAV

RA

MA


132

ÖN

KAV

RA

MA

AR

KA

KAV

RA

MA

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

KO

NT

RO

LVA

LF‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹2-

3 &

4-3

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VA

LF‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VALF

‹

YA⁄

F‹L

TR

ES

‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”Y

A⁄

LAM

A(Ö

N)

MA

NU

EL

VALF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HA

TE

MN

‹YE

T‹

VALF

‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

B”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›


T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA⁄

PO

MPA

SI

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

DA

MP

ER

KAV

RA

MA


133

ÖN

KAV

RA

MA

AR

KA

KAV

RA

MA

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KA

VR

AM

AK

ON

TR

OL

VALF

‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹

2-3

& 4

-3 V

‹TE

SD

E⁄

‹fiT

‹RM

E V

ALF

‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VALF

‹

YA⁄

F‹L

TR

ES

‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”YA

⁄LA

MA

(ÖN

)

MA

NU

EL

VA

LF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HAT

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

B”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›


T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA⁄

PO

MPA

SI

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

DA

MP

ER

KAV

RA

MA


134

ÖN

KAV

RA

MA

AR

KA

KAV

RA

MA

DÜ

fiÜ

K/G

E-

R‹ F

RE

NS

ON

KAV

RA

MA

TOR

KK

ON

VE

RT

ÖR

Ü

KIC

K-D

OW

NS

ER

VO

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

KO

NT

RO

LVA

LF‹

AR

KA

KAV

RA

MA

TAH

L‹Y

E V

ALF

‹

2-3

& 4

-3 V

‹TE

SD

E⁄

‹fiT

‹RM

E V

ALF

‹

AR

IZA

EM

N‹Y

ET

‹VA

LF‹

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

C”

YÜ

KS

EK

-DÜ

fiÜ

KB

AS

INÇ

VA

LF‹

L&

RVA

LF

1-2

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

T‹R

ME

VALF

‹

RE

GÜ

LAT

ÖR

VA

LF‹

YA⁄

F‹L

TR

ES

‹

KA

RT

ER

BA

SIN

ÇK

ON

TR

OL

VALF

‹“B

”YA

⁄LA

MA

(ÖN

)

MA

NU

EL

VALF

N-R

KO

NT

RO

LVA

LF‹

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“A”

BA

SIN

Ç K

ON

TR

OL

SO

LEN

O‹D

VA

LF‹

“B”

HA

TE

MN

‹YE

T‹

VA

LF‹

SO

⁄U

TU

CU

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

A”

V‹T

ES

DE

⁄‹fi

‹M‹

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹DVA

LF‹ “

B”

Hat

bas

›nc›

Düfl

ürüc

ü ba

s›nç

Kon

trol

bas

›nc›

H‹DROL‹K DEVRE – L

T/C

KO

NT

RO

LVA

LF‹

YA⁄

LA-

MA

(AR

KA

)

DÜ

fiÜ

RÜ

CÜ

VALF

KO

NT

RO

LS

V‹Ç

VA

LF‹

E/C

VALF

‹

YA⁄

PO

MPA

SI

DA

MP

ER

KO

NT

RO

LS

OLE

NO

‹D V

ALF

‹

BA

SIN

ÇK

ON

T-R

OL

VALF

‹“A

”

DA

MP

ER

KAV

RA

MA

ABS & BTCS(MGH-20)

ABS & BTCS (MGH-20)

135

HYUNDAI TEKN‹K SERV‹S E⁄‹T‹M MERKEZ‹

MGH-20 ÜN‹TES‹

ABS & BTCS (MGH-20)

136

- Ön fren: Disk tipi- Arka fren: Tambur tipi

ABS & BTCS (MGH-20)

137

A:G‹R‹fi VALF‹ (ÖN SA⁄)B:G‹R‹fi VALF‹ (ARKA SOL)C:G‹R‹fi VALF‹ (ARKA SA⁄)D:G‹R‹fi VALF‹ (ÖN SOL)E:ÇIKIfi VALF‹ (ÖN SA⁄)F:ÇIKIfi VALF‹ (ARKA SOL)G:ÇIKIfi VALF‹ (ARKA SA⁄)H:ÇIKIfi VALF‹ (ÖN SOL)M:MOTOR (+)N:MOTOR (fiAS‹)

A:G‹R‹fi VALF‹ (ÖN SA⁄)B:G‹R‹fi VALF‹ (ARKA SOL)C:G‹R‹fi VALF‹ (ARKA SA⁄)D:G‹R‹fi VALF‹ (ÖN SOL)E:ÇIKIfi VALF‹ (ÖN SA⁄)F:ÇIKIfi VALF‹ (ARKA SOL)G:ÇIKIfi VALF‹ (ARKA SA⁄)H:ÇIKIfi VALF‹ (ÖN SOL)I:ÇEK‹fi VALF‹(TCR)J:ÇEK‹fi VALF‹(TCL)L:MOTOR (+)K:MOTOR(fiAS‹)

MGH-20 HAKKINDA B‹LG‹

FC araçta kullan›lan MGH-20, Santa-Fe, Elantra (XD), Accent (LC) modellerinde bulunan MGH-10 sis-teminin bir sonraki jenerasyonudur. MGH-10 ile k›yasland›¤›nda, ünite boyutu ve a¤›rl›¤› azalt›lm›fl ancak sistem mant›¤› ve HCU parçalar›ayn› b›rak›lm›flt›r. ABS ve EBD uyar› lambas› devresi için aktif uyar› modülü kullan›lmakla birlikte TCS uyar› devresi pasiftiptir. TCS seçim svici bulunmamaktad›r.

Ünite afla¤›daki ifllevleri yürütür.-Her bir tekerle¤e ba¤l› tekerlek h›z sensörlerinden sinyal girifli-Frenleme kuvveti ve çekifl kuvvetinin kontrolü-Ar›za emniyeti fonksiyonu-Dahili ar›za teflhis fonksiyonu-Harici ar›za teflhis test cihaz› ile arayüz

ABS & TCS KONTROL MODÜLÜ

ABS & BTCS (MGH-20)

138

ABS kontrol

TCS kontrol

EBD kontrol

UYARI LAMBASI kontrolü

Ar›za emniyeti

- PAT‹NAJ KONTROL T‹P‹- BTCS: Frene müdahale eden TCS

Mekanik oranlama valfi için yedek

ABS, EBD, TCS lambas›

ABSCM BLOK fiEMASI

- ABS ECU Blok fiemas›

ABS & BTCS (MGH-20)

139

ATEfiLEMEVoltajregü. 8 x Valf Tahri¤i

ValfRölesi

‹fllemci 1 (16 bit)


Motor Rölesi

Ara birim devresi

A/D ‹zleme Devresi Lamba Tahrik Devresi

Motor rölesi & FSR Tahrik Devresi ‹letiflim Devresi

Tekerlek sinyali ayarlama Devresi Sviç Kontrol/Tespit Devresi

Tekerlek Sensörleri Ön H›z Ç›k›fl› BLS

ATEfiLEMEVoltajregü. 8 x Valf Tahri¤i 2 x Valf Tahri¤i

ValfRölesi



Motor Rölesi

Ara birim devresi

A/D ‹zleme Devresi Lamba Tahrik Devresi

Motor rölesi & FSR Tahrik Devresi ‹letiflim Devresi

Tekerlek sinyali ayarlama Devresi Sviç Kontrol/Tespit Devresi

Tekerlek Sensörleri Ön H›z Ç›k›fl› BLS

BTCSCM BLOK fiEMASI

- BTCS ECU Blok fiemas›

BTCSLambas›

KONTROL MODÜLÜNÜNÇALIfiMASI

1.Sviç aç›lma prosedürüÇal›flt›rma voltaj›n› (IGN) devreye sokmaksuretiyle kontrol modülü çal›flt›r›labilir. Bafllang›çaflamas›ndan sonra kontrol modülü çal›flmayahaz›r hale gelir.

2.Çal›flma moduÇal›flma halinde iken, kontrol modülü belirtilenlimitler (voltaj ve s›cakl›k) dahilinde haz›r halegelerek de¤iflik sensörlerden ve sviçlerden gelensinyalleri yaz›l›m taraf›ndan tan›mlanan kontrolalgoritmas›na göre ifller ve hidrolik ve elektriklikumandalar› kontrol eder.

3.Solenoid Valf KontrolüValf bobininin bir taraf› valf rölesi üzerindensa¤lanan pozitif voltaja ba¤land›¤›nda ve di¤ertaraf› MOSFET ile flasiye ba¤land›¤›nda solenoidvalf çal›flmaya bafllar.

4.Solenoid Valf KontrolüSolenoid valflerin elektriksel ifllevi normal çal›flmakoflullar›nda valf test sinyali ile kontrol edilir.

5.Pompa Motoru KontrolüKontak anahtar› aç›ld›ktan sonra kontrol modülü20km/s h›zda bir pompa motoru testi yapar.

6.Voltaj limitleri

1 Yüksek voltajYüksek voltaj alg›land›¤›nda (16V üstü), kontrolmodülü valf rölesini ve sistemi kapat›r. Voltaj nor-mal aral›¤a geri döndü¤ünde, bafllang›çaflamas›ndan sonra sistem normal duruma geridöner.

2 Düflük voltajDüflük voltaj (10V alt›nda) durumunda, ABS kon-trol engellenir ve uyar› lambas› yanar. Voltajçal›flma aral›¤›na geri döndü¤ünde, uyar› lam-bas› söner ve kontrol modülü normal çal›flmamoduna geri döner.

7.ABS Uyar› Lambas› modülüAktif ABS uyar› lambas› modülü ABS çal›flmadurumunu gösterir.

ABS uyar› lambas› yanar:- Kontak aç›ld›ktan sonraki bafllang›ç

aflamas›nda.(3 saniye)- ABS ifllevlerinin ar›za sonucu engellenmesi

durumunda.- Kontak anahtar› aç›k olsa bile sistem ECU

kapat›ld›¤›nda.- Ar›za teflhis modunda

8.EBD Uyar› Lambas› modülüAktif EBD uyar› lambas› modülü EBD çal›flmadurumunu gösterir. Bununla birlikte, el frenisvicinin aç›ld›¤› durumda, EBD fonksiyonlar›ndanba¤›ms›z olarak EBD uyar› lambas› daima yanar.

EBD uyar› lambas› yanar:- Kontak aç›ld›ktan sonraki bafllang›ç

aflamas›nda.(3 saniye)- Kontak anahtar› aç›k olsa bile sistem ECU

kapat›ld›¤›nda.- El freni svici aç›k veya fren hidroli¤i düflük

seviyede iken.

9)BTCS Lambas› modülüPasif BTCS uyar› lambas› modülü BTCS çal›flmadurumunu gösterir.

Afla¤›daki koflullar alt›nda BTCS uyar› lambas›yanar:- Kontak aç›ld›ktan sonraki bafllang›ç

aflamas›nda.(3 saniye)- BTCS fonksiyonlar›n›n ar›za sonucu engellen-

mesi durumunda.

Afla¤›daki koflullar alt›nda BTCS uyar› lambas›yan›p söner:- BTCS fonksiyonlar› çal›fl›rken. (2Hz ile yan›p

söner)

ABS & BTCS (MGH-20)

140

10.Tekerlek Sensörü sinyalinin ifllenmesiKontrol modülü tekerlek h›z› sinyalini dört endük-tif tekerlek sensöründen al›r. Tekerlek sinyallerisinyal düzeltme devresi taraf›ndan kare dalgalaradönüfltürülür ve m-ifllemcisine girifl olarak verilir.Sensör ba¤lant›lar› k›sa devre ve kesinti durum-lar› için izlenebilir ve 2 sensör ar›zas› durumundakontrol modülü sistemi kapat›r.

11.Ar›za Teflhis Ara birimiAr›zalar ve hatalar kontrol modülünde kodlan›pEEPROM’da saklan›r ve kontak aç›k iken ar›zateflhis ekipman› ba¤lanarak bunlar okunabilir.Ar›za teflhis ara birimi, kontrol modülünün testiiçin ve ekipmanlar›n (hava alma hatt› veya mer-dane ve fren test hatt›) test hatt›n›n içindekiHCU‘nun kumandas› için kullan›labilir.

ABS & BTCS (MGH-20)

141

ABS’N‹N ÇALIfiMASI

NORMAL FRENLEME

ABS & BTCS (MGH-20)

142

TAHL‹YE MODU

TEKERLEK S‹L‹ND‹R‹

ÇEK VALF ANA S‹L‹ND‹R

AÇIK

KAPALI

: Bas›nç uygulan›yor

: Bas›nç boflalt›l›yor

AÇIK

KAPALI

POMPA: KAPALI


ÇEK VALF ANA S‹L‹ND‹R

AÇIK

KAPALI

: Bas›nç uygulan›yor

: Bas›nç boflalt›l›yor

AÇIK

KAPALI

POMPA: KAPALI

BASINÇ SAB‹TLEME MODU

ABS & BTCS (MGH-20)

143


ANA S‹L‹ND‹R

KAPALI

AÇIK

KAPALI

KAPALI

POMPA: KAPALI


ANA S‹L‹ND‹R

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

POMPA: KAPALI

BASINÇ YÜKSELTME MODU

ÇEK VALF

ÇEK VALF

EBD (Elektronik Fren-kuvveti Da¤›l›m›)

EBD sistemi (Elektronik Fren Kuvveti Da¤›l›m›), ABS sisteminin bir yard›mc› sistemi olarak arka teker-lekler vas›tas› ile etkili tutunmay› kontrol eder.Ayr›ca, arka tekerleklerin kayma miktar›n› k›sm› frenleme mesafesinde kontrol ederek geliflmifl ABSdonan›m› verimini artt›r›r. Fren kuvveti, optimum seviyelere biraz daha yaklafl›p elektronik olarak kon-trol edilerek oranlama valfi gereksinimi ortadan kalkar.Oranlama valfi, mekanik bir cihaz olmas› nedeniyle arka tekerleklere ideal fren kuvveti da¤›l›m›n›sa¤lama ile birlikte araç yükü veya a¤›rl›k art›m› ile orant›l› olarak esnek fren kuvveti da¤›l›m›n›sa¤lamada bir tak›m k›s›tlamalara sahiptir. Ar›za durumunda sürücü bu cihaz›n çal›fl›p çal›flmad›¤›n›nfark›na varmaz.

EBD, ABS Kontrol Modülü taraf›ndan kontrol edilir, sürekli olarak her bir tekerle¤in kayma miktar›n›hesaplar ve arka tekerleklerin fren bas›nc›n›n ön tekerleklerin fren bas›nc›n› aflmamas›n› kontrol eder.EBD ar›zaland›¤›nda, EBD uyar› lambas› (el freni lambas›) yanar.

KONSEPT-Mevcut ABS parçalar›n›n etkinli¤inin artt›r›lmas›-Yaz›l›m ilavesi ile sa¤lanan fonksiyonlar

AVANTAJLAR-Ana fren sistemi çal›flmas›n›n iyilefltirilmesi-Farkl› sürtünme katsay›lar› için telafi-Oranlama valfinin kald›r›lmas›-Uyar› lambas› ile ar›za ikaz›

ÖN & ARKA FREN KUVVET‹ DA⁄ILIMI

ABS & BTCS (MGH-20)

144

ArkaFren

Ön ve arka tekerle¤in da¤›l›mhatt›

‹deal da¤›l›m e¤risi

Kesme noktas›EBD bafllang›ç noktas›

EBD donan›ml› Ön fren

EBD (Elektronik Fren-kuvveti Da¤›l›m›)

EBD’N‹N ÇALIfiMASI (BASINÇ SAB‹TLEME)

ABS & BTCS (MGH-20)

145

TEKERLEK S‹L‹ND‹R‹ANA S‹L‹ND‹R

KAPALI


ANA S‹L‹ND‹R

AÇIK

KAPALI

KAPALI

EBD’N‹N ÇALIfiMASI (BASINÇ TAHL‹YES‹)

BASINÇ SAB‹TLEME

NORMALDE AÇIK VALF: AÇIK

MOTOR:KAPALINORMALDE KAPALIVALF : KAPALI

KAPALI

- POMPA: KAPALI

KAPALI

AÇIK

POMPA: KAPALI

KAPALI

ÇEK VALF

ÇEK VALF

ARIZA EMN‹YET‹

ABS & BTCS (MGH-20)

146

ARIZA NEDEN‹

Hiçbiri

1-Tekerlek h›z sensörü ar›zas›

Pompa ar›zas›

Düflük Voltaj

2 veya daha fazla WSS ar›zas›

Solenoid valf ar›zas›

ABSCM ar›zas›

Di¤er ar›zalar

S‹STEM

AÇIK AÇIK KAPALI KAPALI

KAPALI AÇIK AÇIK KAPALI

KAPALI KAPALI AÇIK KAPALI

KAPALI KAPALI AÇIK KAPALI

KAPALI KAPALI AÇIK AÇIK

AKT‹F UYARI LAMBASI MODÜLÜ

AKT‹F DEVRE VE PAS‹F DEVRE

• AKT‹F DEVRE (ABS/EBD uyar› lambas›): Gösterge tablosundaki uyar› lambas› ABSCM taraf›ndan beslenen transistörün devreye girmesi ileyanar. ABSCM konnektörünün söküldü¤ü durumda bile, uyar› lambas› sadece gösterge paneli devre-si ile yanar.

• PAS‹F DEVRE (TCS uyar› lambas›): Kontrol modülü gösterge panelindeki uyar› lambas›n› do¤rudan kontrol eder ve uyar› lambas›BTSCM konnektörü söküldü¤ünde söner.

ABS & EBD UYARI LAMBASI DEVRES‹

ABS & BTCS (MGH-20)

147

DÜfiÜK GEÇ‹fi F‹LTRES‹Düflük Geçifl Filtresi EBD Uyar› Lambas› Devresinde yer al›r. ABSCM’den gelen sinyallerin frekans›yüksek ise, ABSCM sadece ABS uyar› lambas›n› yakar, EBD uyar› lambas› sönük kal›r. Çünkü sadecedüflük frekansl› sinyaller Düflük Geçifl Filtresinden geçebilir. ABS uyar› lambas› sürekli aç›kt›r çünküsadece 300±100µs boyunca kapal›d›r.

ABS Lambas›

Düflük Geçifl Filtresi

EBD Lambas›

El FreniSvici

ABS Kontrol Modülü

DURUM1 DURUM2 DURUM3

#16 fiasi de¤il(12V)

#16 fiasi (0V)

kapal› kapal›

aç›kkapal›

aç›kaç›k

ABS uyar› lamb.EBD uyar› lamb.

DURUM 1)ABSCM (#16 terminali) flasili, ve her iki lamba kapal›.:ABSCM #16 terminali flasilendi¤inde, ak›m kontak anahtar›ndan #16 terminaline akar. Böylece, herbir uyar› lambas› transistörünü çal›flt›racak voltaj 0 volt olur. Dolay›s›yla, her iki lamba kapal›d›r.

DURUM 2)ABSCM (#16 TERM‹NAL) her iki lambaya sinyalleri gönderir ve ABS uyar› lambas› yanar fakat EBDuyar› lambas› söner.

DURUM 3)ABSCM (#16 terminal) flasili de¤ildir ve her iki lamba aç›kt›r.(Terminal #16’n›n flasilenmedi¤i durumda, kontak anahtar›ndan gelen voltaj transistörü çal›flt›r›r ve heriki lamba yanar.)

ABS & BTCS (MGH-20)

148

BTCS S‹STEM‹

ABS & BTCS (MGH-20)

149

TCS PRENS‹B‹Kar veya buz gibi düflük sürtünmeye sahip yol yüzeylerinde arac›n h›zlanmas› yol yüzeyi ve lastikleraras›ndaki sürtünme kuvvetine dayan›r. Belli miktarda bir tork çekifl için geri kalan tork ise çekifl yapantekerleklerde gereksiz bir kayma oluflturur.Afla¤›daki flekilde gösterildi¤i gibi çekifl yapan tekerleklerdeki afl›r› bir kayma, çekifl kuvveti katsay›s›n›düflürür ve sürüfl kuvveti ile birlikte yanal kuvvet katsay›s›n›n azalmas› ile araç stabilitesi kötüleflir.Çekifl yapan tekerleklerin kayma oran›n› kontrol ederek arac›n çekiflinin ve stabilitesinin artt›r›lmas›TCS kontrolünün amac›d›r.

Kayma oran›, (Vw-Vv)/Vw (%)100 (Vw: Tekerlek h›z›, Vv: Araç h›z›)

ABS & BTCS (MGH-20)

150

Kontrol bölgesi

Çekifl kuvveti katsay›s› (mx)

Yanal kuvvet katsay›s› (mx)

Kayma oran› (%)

[Kayma oran›na göre çekifl ve yanal kuvvet karakteristi¤i]

H›zlanma esnas›nda tahrik edilen tekerleklerden birinde motor torkundan ötürü kaymaya bir e¤ilimoluflur ise kaymay› önlemek için tekerlek silindirindeki bas›nç artt›r›l›r. Kayma e¤ilimi tekerlek h›z sen-sörleri taraf›ndan alg›lan›r.

Bas›nc› artt›rmak için TC solenoid valfi kapat›l›r ve pompa çal›flmaya bafllar. Pompa akümülatörün için-dekileri emer ve bunlar› solenoid valfi yoluyla kalipere pompalar. Kayan tekerle¤in kaliperine bas›nçgönderilir.

ABS bas›nç modülasyonu konseptinde oldu¤u gibi tekerleklerin kaymas›n› önlemek ve maksimumçekifl ve stabil araç davran›fl› elde etmek için kaliper bas›nc› kontrol edilir.

EMN‹YET KONSEPT‹BTCS parçalar› ile birlikte ABS parçalar› da sürekli olarak kontrol modülü taraf›ndan izlenir.Emniyet konsepti daima fren ifllevi önceli¤ine sahiptir. Tahrik edilmeyen tekerleklerin frenlenmesinindaima mümkün olaca¤› flekilde BTCS valfleri hidrolik devrede yer al›rlar.TCS ifllevi sonucunda afl›r› fren ›s›nmas›n› önlemek için, arac›n kullan›m› esnas›nda frenlerin s›cakl›¤›her an hesaplan›r. Fren s›cakl›¤› belli bir limiti aflt›¤›nda BTCS ifllevi kapat›l›r.

ABS & BTCS (MGH-20)

151

TCS KONTROL T‹P‹

Düflük sürtünmeli yolda araç harekete geçerken ve h›zlan›rken afl›r› kaymay› azaltmak için motortorkunun kontrolü amac›yla ETCS, fren bas›nc›n› kontrol için ise BTCS devreye girer. Yeni ortaya ç›kanFTCS ise ETCS ve BTCS’nin bir birleflimidir ve pay›n› artt›rmaktad›r.

1)ETCS: Motor torku kontrolü• Direkt kontrollü tip: Gaz kelebe¤i valfi kontrolü• Endirekt kontrollü tip: Ateflleme zamanlamas› kontrolü, Yak›t püskürtme kontrolü

:Maliyeti azaltmak için araçlar›n ço¤unda bulunur.

2)BTCS: Fren bas›nc› kontrolü: FC, XD, SM, EF2.0: Her hareket eden tekerle¤in ba¤›ms›z kontrolü

3)FTCS : ETCS + BTCS: XG, EF2.5

BTCS H‹DROL‹K DEVRES‹

ABS & BTCS (MGH-20)

152

MGH-20 BTCS DEVRE fiEMASI

EMN‹YETVALF‹

EMN‹YETVALF‹

BTCS H‹DROL‹K ÜN‹TES‹

1)HS (Hidrolik Mekik) ValfiTCS çal›fl›rken, M/C’den motor pompas›na HSV üzerindenfren hidroli¤i sa¤lan›r.Fren pedal›na bas›ld›¤›nda valf kapan›r ve kanal› t›kar.

2)TC (Çekifl Kontrol) valfiTC valfi sadece ön tekerlekler içindir. Bu valfin bir taraf› frenmerkeziyle di¤er taraf› HPA ile ba¤l›d›r.Normal koflullarda, valf aç›k kal›r ve M/C’den gelen bas›nçTC valf üzerinden ön tekerle¤e uygulanabilir.

Ön tekerlekte kayma olufltu¤unda, TC valf kapat›l›r ve frenbas›nc› motor kumandas› taraf›ndan ön tekerle¤e uygulan›r.TC valfi, bir emniyet valfi ve bir çek valf içerir. Motordan afl›r›bir bas›nç geldi¤inde emniyet valfi aç›l›r ve bas›nç azalt›l›r.

TCS’N‹N ÇALIfiMASI

1)Kontrol frekans›: 7msn

2)BTCS kontrol ad›mlar›- Aflama0:BTCS d›fl›- Aflama1:bas›nç yükselme- Aflama2:bas›nç sabitleme- Aflama3:bas›nç tahliyesi- Aflama4:bas›nç sabitleme- Aflama5:bas›nç yükselmesi

3)Kontrol faktörleri:Tekerlek h›z›, Tekerlek h›zlanmas› & yavafllamas›, patinaj

4)Temel TCS kontrolü:Temel kontrol örne¤i sonraki sayfada gösterilmektedir.

ABS & BTCS (MGH-20)

153

• Aflama0-Aflama1 : Tekerlekte patinaj e¤ilimi alg›land›¤›nda.

• Aflama1-Aflama2 : Tekerlekte patinaj e¤ilimi azald›¤›nda.

• Aflama2-Aflama3 : Tekerlekte yavafllama eflik alt›nda iken ve tekerlekte patinaj, patinaj efli¤i alt›nadüfltü¤ünde.

• Aflama3-Aflama4 : Tekerlek h›z› eflik dahilinde iken.

• Aflama4-Aflama5: Tekerlekte h›zlanma eflik üzerinde ve tekerlek patinaj› patinaj efli¤i üzerindeiken.

Yukar›daki prosedür tekerle¤in kontrol edilmesi için tekrarlan›r ve kayma efli¤i düflük-µ seviyesine göremodifiye edilerek maksimum h›zlanma elde edilir.

ABS & BTCS (MGH-20)

154

TE

KE

RLE

K H

IZI

TE

KE

RLE

K H

IZLA

NM

AS

IA

fiA

MA

VALF

S‹N

YAL‹

FR

EN

BA

SIN

CI

PAT‹NAJ YAPANTEKERLEK

ARAÇ HIZI

ZAMAN

NORMAL MOD

ABS & BTCS (MGH-20)

155

SOLENO‹DVALF

MOTOR

TC VALF

N.A.

N.K.

KAPALI

KAPALI

KAPALI

KAPALI

N.A.(KAPALI)

N.A.(KAPALI)

N.K.(KAPALI)

N.K.(KAPALI)

(KAPALI)

N.A.-T.C.(KAPALI)

SOL ÖN SA⁄ ARKA

Normal sürüfl koflullar›nda, TC valfi (normalde aç›k) fren merkezi ve her tekerlek silindiri aras›ndakikanald›r.Fren pedal›na bas›ld›¤›nda, fren bas›nc› NA-TC valf üzerinden tekerlek silindirlerine da¤›t›l›r ve hidro-lik ünite içindeki tüm solenoid valfler devre d›fl› kal›r.TCS ar›zas› frenin çal›flmas›n› etkilemez.

BASINÇ YÜKSELTME MODU

ABS & BTCS (MGH-20)

156

SOLENO‹DVALF

MOTOR

TC VALF

N.A.

N.K.

N.A.

N.K.

KAPALI

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

AÇIK

N.A.(KAPALI)

N.A.(AÇIK)

N.K.(KAPALI)

N.K.(KAPALI)

(AÇIK)

SOL ÖN SA⁄ ARKA

Bir ön tekerlek kaymas› alg›land›¤›nda tekerlek kaymas›n› azaltmak için TCS fren kontrolünü azalt-maya bafllar.

HSV aç›l›r.Motorun çal›flmas› ile fren hidroli¤i fren merkezinden al›n›r ve HSV yolu ile kayan tekerle¤e ulaflt›r›l›r.

TC valfi kapat›l›r (AÇIK).Motor pompas›n›n üretti¤i fren bas›nc› sadece ön tekerle¤e ulaflt›r›l›r.

Motor pompas›n›n üretti¤i fren bas›nc›n›n kayan tekerleklere ulaflmas› için girifl valfi aç›k kal›r.

N.A.-T.C.(AÇIK)

ÖN

ARKA

BASINÇ TAHL‹YE MODU

ABS & BTCS (MGH-20)

157

SOLENO‹DVALF

MOTOR

TC VALF

N.A.

N.K.

N.A.

N.K.

AÇIK

AÇIK

AÇIK

KAPALI

AÇIK

AÇIK

N.A.(AÇIK)

N.A.(AÇIK)

N.K.(AÇIK)

N.K.(KAPALI)

(AÇIK)

SOL ÖN SA⁄ ARKA

Tekerlek yavafllamas› eflik alt›nda iken ve tekerlek kaymas› bir kayma efli¤inin alt›na indirildi¤inde opti-mum çekifl kuvveti elde etmek için uygulanan fren bas›nc› azalt›l›r.Fren bas›nc›n› boflaltmak için ç›k›fl valfi aç›l›r ve motor pompas›ndan gelen bas›nç art›fl›n› kesmek içingirifl valfi kapat›l›r.

HSV aç›k kal›r, TC valfi ise aç›kt›r.

Kilitlenen tekerlekten b›rak›lan fren hidroli¤ini boflaltmak için motor aç›kt›r.

N.A.-T.C.(AÇIK)

ÖN

ARKA

BASINÇ SAB‹TLEME MODU

ABS & BTCS (MGH-20)

158

SOLENO‹DVALF

MOTOR

TC VALF

N.A.

N.K.

N.A.

N.K.

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

AÇIK

N.A.(AÇIK)

N.A.(AÇIK)

N.K.(KAPALI)

N.K.(KAPALI)

(AÇIK)

SOL ÖN SA⁄ ARKA

S‹STEM G‹R‹fi‹ & ÇIKIfiI

Ateflleme Voltaj›

FREN SV‹C‹ ABS & TCSKONTROLMODÜLÜ

ARIZA TEfiH‹S‹ – K

TCS LAMBASI

ABS & EBDLAMBASI

N.A.-T.C.(AÇIK)

ÖN

ARKA

ARIZA BULMADTC L‹STES‹

ABS & BTCS (MGH-20)

159

ARIZA BULMAABSCM KONNEKTÖRÜ

YÜKSEK VOLTAJ

DÜfiÜK VOLTAJ

SOL ÖN SENSÖRÜ – AÇIK VEYA KISA DEVRE

SOL ÖN SENSÖRÜ – HIZ ATLAMASI

SOL ÖN SENSÖRÜ - HAVA BOfiLU⁄U HATASI

SA⁄ ÖN SENSÖRÜ – AÇIK VEYA KISA DEVRE

SA⁄ ÖN SENSÖRÜ – HIZ ATLAMASI

SA⁄ ÖN SENSÖRÜ - HAVA BOfiLU⁄U HATASI

SOL ARKA SENSÖRÜ – AÇIK VEYA KISA DEVRE

SOL ARKA SENSÖRÜ – HIZ ATLAMASI

SOL ARKA SENSÖRÜ - HAVA BOfiLU⁄U HATASI

SA⁄ ARKA SENSÖRÜ – AÇIK VEYA KISA DEVRE

SA⁄ ARKA SENSÖRÜ – HIZ ATLAMASI

SA⁄ ARKA SENSÖRÜ - HAVA BOfiLU⁄U HATASI

ECU YAZILIMI HATASI

VALF RÖLES‹ VEYA S‹GORTA BOZUK

POMPA-MOTORU

D‹SK‹N AfiIRI ISINMASI

G‹R‹fi VE ÇIKIfi (ABS)

ABS & BTCS (MGH-20)

160

Konnektör terminali

‹flaret Terminal ismiÖzellikler

Kontak terminaliüzerinden güç besleme

fiasi terminali

Fren lambas› svici giriflterminali

Tekerlek sensörü giriflterminali

ABS ve EBD uyar›lambas› ç›k›fl terminali

Yüksek voltaj aral›¤› : 16.5j 0.5V<V<20VÇal›flma voltaj› aral›¤›:

9.5j3/4 0.5<V<20V<16.5j 0.5VDüflük voltaj aral›¤›:

8.0<9.5j3/4 0.5VSistem kapatma aral›¤›: V<7.5j 0.5VMaks. Ak›m: I<300mA

Maks. Ak›m (toplam 2 terminal): I<60mA

Girifl voltaj› (Düflük): -1.00<VIK2.00VGirifl voltaj› (Yüksek): 7.00<VIH<16.00V

Min. Sensör voltaj›: VS>130VPP

Direnç: 1100W j3/4%50Girifl aral›¤›: 30~2000Hz‹ndüktans: 0.7Hj3/4%50‹zin verilen fazla voltaj aral›¤›:

2.15<Voffset<3.5V

Maks. Ak›m: I<200mADoyma voltaj› I=200mA’de: VSAT<1.5V

FREN

34/

34/

34/

G‹R‹fi VE ÇIKIfi (ABS)

ABS & BTCS (MGH-20)

161



Ar›za teflhis terminali

Tekerlek h›z› ç›k›fl termi-nali

Akü voltaj› Besleme 1 terminali (valf güç besleme)

Akü voltaj› Besleme 2 terminali (motor güç besleme)

Girifl Voltaj›:

Ç›k›fl voltaj›:

*VB: Ateflleme voltaj›

Maks. Ak›m: I<10mA

Harici çekifl direnci: 10 üzerinde(aç›k kollektörlü tip)

Maks. Ak›m (kontrol dahilinde): I<30mAMaks. Ak›m (kontrol d›fl›): I<20mA

ABS kontrolündeMaks. Kaçak ak›m: I<100mA (t<100msn)Maks. Ak›m: I<30mA (t<100msn)

Kontak kapal› ikenKaranl›k ak›m: I<0.5mA

*t: motorun çal›flma süresi

G‹R‹fi VE ÇIKIfi (BTCS)

ABS & BTCS (MGH-20)

162



Kontak terminaliüzerinden güç besleme

fiasi terminali

Fren lambas› sviç giriflterminali

Tekerlek sensörü giriflterminali

ABS ve EBD uyar›lambas› ç›k›fl›

Ar›za teflhis terminali

Tekerlek h›z› ç›k›fl ter-minali

Akü voltaj› besleme 1 ter-minali(valf güç besleme)

Akü voltaj› besleme 2terminali (Motor güçbesleme)

TCS Uyar›/‹fllev lambas›ç›k›fl›

ABS ile ayn›

Maks. Ak›m: I<200mA

ABS ile ayn›

ABS ile ayn›

ABS ile ayn›

ABS ile ayn›

ABS ile ayn›

ABS ile ayn›

ABS ile ayn›

ABS ile ayn›

HAR‹C‹ KABLO fiEMASI (ABS)

ABS & BTCS (MGH-20)

163

AKÜ

Tekerlek sensörü(ÖN SOL)

Tekerlek sensörü(ÖN SA⁄)

Tekerlek sensörü(ARKA SOL)

Tekerlek sensörü(ARKA SA⁄)

Tekerlek h›z› ç›k›fl› (ÖN)

Kon

tak

Fre

n sv

ici

AN

AK

ON

NE

KT

ÖR

PO

MPA

MO

TOR

U

ANAKONNEKTÖR

Frenlambas› POMPA+

POMPA-

ABS & BTCS (MGH-20)

164

AKÜ

Kon

tak

Fre

n sv

ici

AN

AK

ON

NE

KT

ÖR

PO

MPA

MO

TOR

U

ANAKONNEKTÖR

Frenlambas› POMPA+

POMPA-

Tekerlek sensörü(ÖN SOL)

Tekerlek sensörü(ÖN SA⁄)

Tekerlek sensörü(ARKA SOL)

Tekerlek sensörü(ARKA SA⁄)

Tekerlek h›z› ç›k›fl› (ÖN)

Hava yast›¤› sistemi

Hava Yast›¤› Sistemi

165

ÖZEL SERV‹S TAKIMI (1)


166

fiiflirme tak›m› (095A-34100-A)• fiiflmemifl hava yast›¤› modülünün fliflmesi• SRSCM fi‹fi‹RME ADAPTÖRÜ KABLO DEMET‹

DAB: 0957A-38100PAB: 0957A-34200

Özel servis tak›m› (2)

Ar›za teflhis kontrol kablosu Yard›mc› eleman

Yard›mc› eleman adaptörü


BPT ba¤lant› adaptörü

fiiflirme adaptörü

(0957A – 34100A ile birlikte kul-lan›n)

Özel servis tak›m› (3)


Uygulama

Kontrol Modülü: SDM-FC

95910-17000: DAB + 2BPT95910-17100: DAB + PAB + 2BPT95910-17200: DAB + PAB + FSAB + 2BPT

• DAB: Sürücü Hava yast›¤›• PAB: Yolcu Hava yast›¤›• FSAB: Ön Yan Hava yast›¤›• BPT: Kay›fl Ön Gergisi• BS: Toka svici

HAVA YASTI⁄ININ ‹fiLEVLER‹• Yolcular›n kinematik enerjilerini absorbe eder.• Yolcular› kabin içindeki k›s›mlara karfl› korur.• Yolcular› cam k›r›lmalar›na karfl› korur.• Boyun hareketini kinematik olarak destekleyerek yolcular›n boyun yükünü azalt›r.

S‹STEM-Montaj


167

Zemberek DAB

Çok ‹fllevli Sviç Direksiyon simidi

Gücü azalt›lm›fl hava yast›¤›

Mart 1997’de A.B.D’deki NHTSA araç üreticilerinin gücü düflürerek (fliflme bas›nc›n› azaltarak) tümhava yast›klar›n›n daha az fliddetle fliflmesini sa¤layabileceklerini duyurdu.

* fiiflme fliddetinin yüzde 20 ile 35 aras›nda azalt›lmas›* Kad›n ve çocu¤un korunmas›* Eklenen boyun yaralanmas› kriteri

-Esnek e¤ilme momenti - - - - - - - - - - - - - - - - - - -190 Nm -‹lave e¤ilme momenti - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -57 Nm-Eksenel gerilim - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -En yüksek 3300 N-Eksenel s›k›flt›rma - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -En yüksek 4000 N -Ön ve arka kayma - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -En yüksek 3100 N

* 98MY uygulamas›* 31 A¤ustos 2001’e kadar izin verilmifl.

ANA PARÇALAR- SRS CM- B‹LG‹ ET‹KETLER‹- D‹REKS‹YON KOLONU&S‹M‹D‹- D.A.B. MODÜLÜ- P.A.B. MODÜLÜ- S.A.B. MODÜLÜ- EMN‹YET KEMER‹ ÖN-GERG‹S‹ (Sürücü & Yolcu)- SRS SRI- KABLO DEMET‹

ÇALIfiMA SIRASI

-ÇARPIfiMA-ÇARPIfiMANIN ALGILANMASI-fi‹fi‹R‹C‹Y‹ ATEfiLEME-HAVA YASTI⁄INI fi‹fi‹RECEK GAZIN ÜRET‹M‹-YASTI⁄IN fi‹fiMES‹-YASTI⁄IN TAM OLARAK fi‹fiMES‹-ÖN YOLCULARIN KORUNMASI-GAZIN TAHL‹YES‹ (YASTI⁄IN SÖNÜMLENMES‹)-HAVA YASTI⁄I S‹STEM‹N‹N TAMAMLANMASI

HAVA YASTI⁄I S‹STEM‹ ÇALIfiMA SIRASI


168

3 milisaniye

Çarp›flma

Çarp›flman›n alg›lanmas›

fiifliricinin atefllenmesi

Yast›¤›n fliflmesi için azot gaz›n›n üretimi

Yast›¤›n fliflmesi

Yast›¤›n tam olarak fliflmesi

Yolcular›n korunmas›

Gaz›n tahliyesi (Yast›¤›n sönümlenmesi)

Hava yast›¤› sisteminin tamamlanmas›

20 milisaniye 35 milisaniye 40 milisaniye

105 milisaniye

HAVA YASTI⁄I ATEfiLEME SIRASI

fiiflirici ateflleme devresi fliflirme için afla¤›daki s›rayla çal›flt›r›l›r. (Tf fliflirme karar›n›n verildi¤i and›r)


169

En uygun ateflleme zaman›n›n hesaplanmas›

- Sürücü 125 mm ileri do¤ru hareket etti¤inde hava yast›¤› %80 oran›nda fliflirilmelidir.- Hava yast›¤›n›n (sürücü = 60 l, yolcu = 120 l) %80 fliflme oran›na ulaflma süresi 30 ms’dir - Darbe h›z›na ba¤l› olarak 40-80 ms aras›nda bir sürede 125 mm’lik bir ileri yer de¤ifltirmeye ulafl›l›r.- Darbeden 10-50 ms sonra ateflleme/ateflleme yok karar› çarp›flma algoritmas› taraf›ndan

verilmeldiir. - Optimum ateflleme zamanlamas›:

çarp›flma filmi analizi ve ivmenin iki katl› integrali ile tespit edilir.

TAteflleme = T125mm ‹leri do¤ru hareket - 30ms Hava Yast›¤› Aç›lma Süresi

Parçalar›n Yerleflimi

Zemberek

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

Kablo yerleflimi


170

Zemberek

Zemberek

SÜRÜCÜ HAVA YASTI⁄I MODÜLÜ (DAB)

- fiiflirici Tertibat› (Gücü Azalt›lm›fl)- Ba¤lant› Plakas› (Reaksiyon plakas›)- Modül kapa¤› (Kaplama kapa¤›)

Gizli : "H" –fleklinde y›rt›lma yeri- Yast›k : kaplanm›fl – 60 L

2-TAHL‹YE DEL‹⁄‹

YAPI


171

fiiflirici tertibat›

Modül kapa¤›

Reaksiyon plakas›Uyar› etiketi

fi‹fi‹R‹C‹ TERT‹BATI (SÜRÜCÜ TARAFI)

P‹ROTEKN‹K fi‹fi‹R‹C‹

1.Ateflleme sistemi2.Otomatik ateflleme flarj›3.fiiflirici muhafazas›4.Filtre sistemi5.Bafllat›c›6.Gaz üreteci7.K›sa devre klipsli kon-

nektör

D.A.B. Konnektörü


172

D.A.B. Konnektörü

Orta panelkald›r›ld›

SÜRÜCÜHAVA YASTI⁄I

ÇOK-‹fiLEVL‹ SV‹Ç

YOLCU HAVA YASTI⁄I MODÜLÜ (PAB)

- fiiflirici Tertibat› (Gücü Azalt›lm›fl)- Ba¤lant› Plakas›- Modül kapa¤› (Kaplama kapa¤›)

"U" –fleklinde y›rt›lma yeri- Yast›k : kaplanm›fl de¤il – 130 L

TAHL‹YE DEL‹⁄‹ YOK

PAB Yap›s›


173

Ba¤lant› braketi

ÖN-YAN HAVA YASTI⁄I (FSAB)

Uydu sensörü

Yan hava yast›¤› açma sistemi arac›n orta k›sm›na yerlefltirilen bir SDM-FCve sol ve sa¤ tarafta bulunan iki uydu sensöründen oluflur.SDM-FC araçtaki hava yast›¤› ve emniyet-kemeri ön gergi sistemlerininaç›lmas›n› sa¤lar. SRSCM ve uydu aras›ndaki diyalog sonucunda açma

karar›n› alan SRSCM’dir. SRSCM ak›ll› ivme sensörleri ve merkezi hava yast›¤› kontrolörünü yedek-leme ifllevi yapan iki uydu ile yan hava yast›¤› ifllevine ba¤lant›l› flekilde desteklenir. Her iki uydu arac›nsol ve sa¤ taraf›ndaki mevcut sistem durumunu SRSCM’ye sürekli olarak rapor eder. ‹vme sensörünüsürekli olarak izler. Test sonuçlar› SRSCM’ye periyodik durum sinyalleri ile bildirilir.

fiiflirici tertibat› Uyar› etiketi

Güçsinyali

Voltajregülatörü

Ara yüz Mikrokontrolör Sensör

Özellikler

VoltajPDL piminin GND pimine sistemin tam çal›flmas›: 7V-17V

Güç tüketimi12V ba¤land›ktan 10 saniye sonra 0.72W maksimum güç oluflur.

S›cakl›kD›fl s›cakl›k: -40°C + 85°C

Dahili testUydu dahili parçalar ile birlikte PDL pimine uygulanan voltaj›n kontrol edilmesi için dahili bir test uygu-lar. Bu parçalar flu flekildedir:-ROM-RAM-‹vme sensörü-EEPROM

ROM, RAM ve ivme sensöründe bir ar›za alg›lan›rsa, SRSCM’ye kal›c› bir ar›za sinyali iletilir. Dahili-test çevriminde bir ar›za alg›lan›rsa, uydu ROM içindeki varsay›lan parametre ayar›n› kullan›r ve ar›zasinyalini iletmeye devam eder ve yan darbe alg›lama yetene¤ini korur.

FSAB Modülü-fiiflirici Tertibat›-Ba¤lant› plakas›-Modül kapa¤› (Döfleme kapa¤›)-Yast›k : kaplanmam›fl – 26 L

HAVALANDIRMA DEL‹⁄‹ YOK

FSAB – ‹fllemi


174

Çarp›flma Darbe alg›lamas›

SRSCM’ye sinyal gönderimi SRSCM, FSAB’I çal›flt›r›r.

KONTROL MODÜLÜ (ESPS)

fiiflme koflulu

T.B.D aç›s›Arac›n orta hatt›ndan itibaren 30 derece içerisinde : YASAArac›n orta hatt›ndan itibaren 45 derece içerisinde : Üretici

Sert cisimAraç geyi¤e 80 km/s h›z ile çarpt›, fakat hava yast›¤› çal›flmad›.

T.B.D. h›z›9 Mil/saat veya daha az - - - - - - -fiiflmez9-12 Mil/saat - - - - - - - - - - - - - - -fiifler veya fliflmez12 Mil/saat veya daha h›zl› - - - - -fiiflmeli

KABLO DEMET‹Tüm hava yast›¤› devreleri özel kaplamal› bir kablo demeti ile gösterilirler. Kablo demeti boyuncauygun yerlerde renk kodlamas› ve ayr› tan›mlama tavsiye edilir.

Ön tarafta yer alan kablolar ve ba¤lant›lar› çarp›flma s›ras›nda elektriksel süreklili¤e imkan tan›yacakflekilde özel dikkatle elden geçirilmelidir.

Kontrol Modülünün Yerleflimi


175

Is›t›c› ünite

Frenpedal›

SRS KONTROLMODÜLÜ

Birincil ifllevler

-Çarp›flma alg›lama-Ön hava yast›klar›n›n, yan hava yast›klar›n›n ve kay›fl ön gergilerinin aktif hale getirilmesi-Hava yast›¤› emniyet sisteminin izlenmesi-Sistemin haz›r olup olmad›¤›n› ve ar›zalar› bir ar›za uyar› lambas› yoluyla sürücüye bildirmek.-Seri ar›za teflhis iletiflimi ara birimi yoluyla servis verilebilirlik kabiliyeti kazand›rma (Hi Scan)

Ana ‹fllevler-Düfley ve dikey merkezi h›zlanma sensörü-1.aflama DAB için enerji birikimli tek bir ateflleme devresi-Ön BPT için enerji birikimsiz iki ateflleme devresi-Sistem ar›zas› ekran› için uyar› lambas›-Bir servis iletiflimi arabirimi (K-hatt›), SRE-HMC ile ayn›-Sürücü ve Yolcu BS izleme ve Durum-Kayd›

Opsiyonel ‹fllevler-1.aflama PAB için enerji birikimli tek bir ateflleme devresi-2.aflama DAB & PAB için enerji birikimli iki ateflleme devresi-Ön yan hava yast›klar› için enerji birikimsiz iki ateflleme devresi-‹ki yan darbe uydu ara yüzü-‹ki erken çarp›flma sensörü ara birimi

Bafllang›ç aflamas›ndaki ölçümler-Kontrol-EEPROM, ROM, RAM-Uyar› Lambalar›-Otonom Çal›flma Süresi-Yüksek taraf svici ve düflük taraf svici testi-‹vme Sensörü

Çevrimsel ÖlçümBafllang›ç aflamas›n›n ard›ndan mikrokontrolör afla¤›daki modül/parçalarda çevrimsel test uygular.

-A/D dönüfltürücü -Akü voltaj›-Ateflleme Döngüleri-Uyar› lambalar›-‹ç Ateflleme Voltaj›-Emniyet Sensörü (Tetikleme svici)-Uydu ara yüzü-Erken Çarp›flma Sensörü


176

EMN‹YET SENSÖRÜ

Emniyet sensörü çift kontakl› elektromekanik sviçolup, belirtilen efli¤i aflan bir yavafllama s›ras›ndakapan›r.

Sensörün çal›flmas› SRSCM’de bulunan tüm elek-tronik parçalardan ba¤›ms›zd›r ve fiflekleri aktiveetmek için ateflleme ak›m› emniyet sensörükonta¤›ndan geçmelidir.Bu flekilde hava yast›¤› ateflleme devrelerinin istenmeye çal›flmas›na karfl› ilave bir koruma sa¤lan›r.

‹VME ÖLÇEREntegre elektronik ivme ölçer, arac›n uzunla-mas›na eksen boyunca arac›n maruz kald›¤›ivmeyi elektriksel olarak alg›lar.Elektrik sinyali ile G ivmesi ile do¤ru orant›l›d›r.‹vme ölçer, düflük geçifl filtresi bulundurur.(isten-meyen sesi azalt›r)

Kontrol Modülü Konnektör Pimi


177

Yedek

Yedek

YedekYedek

Yedek

Yedek

K›sa devre klipsi (D P/T)

K›sa devre klipsi (P P/T)

K›sa devre klipsi 3 (WL)

K›sa devre klipsi-4 (DAB)

K›sa devre klipsi-5 (PAB)

K›sa devre klipsi-6 (DSAB)

K›sa devre klipsi-7 (PSAB)

SRSCM BLOK fiEMASI (SDM-FC)


178

Akü

Yedek ateflleme yolu

Ateflleme V (25V) Güçbesleme

Koruma saati

SRI tahri¤i

Ivme ölçer Güçlendirici filtre

Dahili-test

Uyduarayüzü

Uyar› lam-bas›

Ar›za teflhisara yüzü

ECSseçene¤i

Mikrokontrolör

Emniyetsensörü

Atefllemedevresi 1

Atefllemedevresi 2

Atefllemedevresi 3

Atefllemedevresi 4

Atefllemedevresi 5

Atefllemedevresi 6

‹fiLEVLER (CM: SDM-FC) ‹ç elektromekanik emniyet sensörü Çarp›flma alg›lamas›, ateflleme süresinin hesaplanmas› Dahili elektronik ivme alg›lama eleman› Dahili-test, kritik parçalar›n çevrimsel takibi Opsiyonel takip ile birlikte SRI aktivasyon devresi Kal›c› haf›zada ar›zalar›n kayd› Otonom çal›flmaya imkan tan›mak için enerji yedeklemesi Opsiyonel çarp›flma kayd› 6 hava yast›¤› ateflleme devresi haz›rl›¤› 1-kablolu çift yönlü iletiflim ara yüzü.

SERV‹S HATIRLATMA GÖSTERGES‹ (S.R.I)

Durum Gösterimi

Çal›flma voltaj› CM’ye uygulan›r uygulanmaz, CM ampulün yanmas› için ikaz göstergesini uyar›r. ‹lkaflamada lamba 1Hz’lik aral›klar ile 6 saniyede 6 kez yan›p söner ve ard›ndan kapat›l›r.

‹lk aflama esnas›nda CM çarp›flmay› alg›lamak için haz›r de¤ildir ve CM içerisindeki sinyaller stabilhale gelene dek fliflirme ifllemi yap›lmaz.

SERV‹S HATIRLATMA GÖSTERGES‹ CM’ye gelen ateflleme voltaj›n›n kayb›: lamba sürekli olarak yanar.‹ç çal›flma voltaj›n›n kayb›: lamba sürekli olarak yanar.CM’nin çal›flmamas›: kontrol devresi taraf›ndan lamba 1Hz’lik aral›klar ile yan›p söner.Kontrol devresini tetikleme ar›zas›ndan ötürü sürekli yeniden ayarlama: :SRI yan›p sönerCM ba¤l› de¤il: kablo demeti konnektöründeki k›sa devre çubu¤u yoluyla lamba yanar.

EMN‹YET KEMER‹ ÖN GERG‹S‹

‹fllev

Araç belirli bir derecede ön darbeye maruz kal›rsa, gaz üreteci SRSCM’den gelen elektriksel atefllemesinyali ile atefllenir.

Gaz üretecinden gelen gaz manifold kutusundaki (silindir) pistonu hareket ettirerek kremayer difllininçal›flmas›n› sa¤lar.

Son olarak kemer makaran›n dönüflü ile katlan›r. Bu sayede emniyet kemeri ön gergisi araççarp›flmaya maruz kald›¤›nda emniyet kemerini katlamak suretiyle yolcular›n direksiyon simidi ve önpanele çarparak yaralanmalar›n› önlemifl olur.


179

Kuvvet Limitörü

Kuvvet limitörü bir kaza s›ras›nda yolcunun gö¤süne emniyet kemeri taraf›ndan uygulanan darbekuvvetini azaltmak amac›yla tasarlanm›flt›r. Darbe kuvveti belirli bir de¤ere ulaflt›¤›nda ön gergiliemniyet kemerinde bulunan bir burulma çubu¤u deforme olur ve kemer gevfletilerek darbe kuvvetiazalt›l›r.

Çal›flma


180

Bafllang›ç Çal›flma Son

Karakteristikler

- Kremayer & pinyon diflli tip ön gerginin kullan›m› ile etkili kuvvet transmisyonu.

- Burulma çubuklu tip kuvvet limitörü ile düzenli yük ve serbest hareket mesafesi

- Uzun hareket mesafesine sahip ön gergi.

- Mekanik ve elektrikli tipleri mevcuttur.

* ‹kazBir ön-gergi sadece bir defa ifllev görür. Aktivasyon sonras›nda ön gergili emniyet kemeriniyenisiyle de¤ifltirdi¤inizden emin olun.

EMN‹YET KEMER‹ ÖN-GERG‹ KONNEKTÖRÜ


181

Arka kap›

EMN‹YET KEMER‹ ÖN-GERG‹S‹M85 (Sürücü), M86 (Yolcu)

Emniyet Kemeri Ön-gergisinin AktivasyonuAç›lma koflulu alt›nda, mikro ifllemci aç›lman›n gerekli oldu¤u sonucuna vard›¤›nda SDM-FC akti-vatörlere ateflleme ak›m› sa¤lar ve ateflleme devrelerini aktive eder. Emniyet sensörü kullan›lmaz.Emniyet kemeri ön gergilerinin her aktive ediliflinde bir iç sayaç tutulur. Bu sayaç 6 de¤erineulaflt›¤›nda, uyar› lambas› yanar ve kal›c› haf›zaya dahili ar›za, SRSCM de¤iflimi ar›za mesajlar›kaydedilir. Burada SRSCM ünitesi emniyet kemeri ön gergi aktivasyonundan sonra 5 defa kullan›labilir. 6 defaaktivasyon sonras›nda, kontrol modülü yenisiyle de¤ifltirilmelidir.

Emniyet kemeri ön-gergisi ateflleme devresi‹ste¤e ba¤l› olarak emniyet kemeri ön gergileri için iki ilave ateflleme devresi sunulabilir. Her birateflleme devresi ba¤›ms›z olarak aktive edilebilir. Ateflleme devreleri durgun halde fifleklerden flasiveya SDM-FC içindeki pozitif potansiyel ile düflük empedansl› bir ba¤lant› oluflmayacak flekilde düzen-lenirler.

Emniyet kemeri ön-gergisi ateflleme s›ras›Opsiyonel emniyet kemeri ön gergi devrelerine sahip sistemler normalde ilk olarak emniyet kemeri öngergilerini aktive ederler ve darbe yeterince güçlü ise hava yast›klar›n› açarlar. Sürücü ve yolcu öngergileri ayn› anda aktive edilirler. Ateflleme s›ras› ve aç›k kalma süresi SDM-FC taraf›ndan kontroledilir ve aç›k kalma süresi normalde 4ms’dir.

Emniyet kemeri ön-gergisi ateflleme ak›m›

Opsiyonel emniyet kemeri ön gergi devreleri akü voltaj› ile beslenirler. Aktivasyon durumunda,ateflleme transistörleri yoluyla aktivatörler üzerinden uygun bir ak›m geçer.

Bu ak›m gerçek akü besleme voltaj›na ve harici ateflleme döngülerinin direncine ba¤l›d›r. Tüm durum-larda, maksimum ak›m SDM-FC taraf›ndan yaklafl›k 2 - 3 A olarak s›n›rland›r›l›r.

Servis prosedürü – Montaj

Piroteknik uyar›l› ateflleme sistemi kemer mekanizmas› içinde yer al›r ve tek bir parça halindedir ve öngergi bir elektrik sinyali ile çal›flt›r›l›r. Ön gergili emniyet kemerinin bak›m› s›ras›nda dikkatli olun-mal›d›r. Montaj öncesinde, kontak kapal› iken akü (-) terminalini sökün. Ön gerginin montaj› vesökülmesi s›ras›nda, üzerine vurmay›n ve düflürmeyin.

- Ön gergili emniyet kemeri belirtilen yer ve yönde do¤ru flekilde tak›lmal›d›r.

- Aküyü, ön gergili emniyet kemeri montaj›n›n do¤ru flekilde yap›lmas›ndan sonra ba¤lay›n.

Servis prosedürü – Sökme

Önceki sayfada anlat›lan s›rayla ön gergili emniyet kemerinin sökülmesi gerekir.

- Konta¤› kapal› oldu¤undan emin olun.- Akü (-) terminalini sökün ve gövde ile temas etmedi¤inden emin olun. - Yaklafl›k 1 dakika bekleyin.- Gaz üretecindeki uygun konnektörden tapay› sökün.- Kemeri gevfletin ve kemeri araç gövdesinden sökün.


182

Ar›za teflhis ak›fl tablosu


183

Müflteriden bilgininal›nmas› fiikayetin kontrolü

Tekrar olufluyor Tekrar oluflmuyor

DTCgörütülendi

DTC görütülendiDTC yok veya Hi-scan ile iletiflimkurulam›yor

DTC kontrolü DTC kontrolü

DTC’yi kaydedin vesonra silin.

Ar›za belirtisini tekrar kontrol edin.

Görüntülenen DTC kontrolü

DTC görüntülendi

DTC yok

DTC yok

Ar›za belirtisi için kontroltablosu

Ar›za belirtisi için kon-trol tablosu

Geçici ar›za

Direnç

Atefllemesiz ak›m

Tüm ateflleme ak›m›

Çevrimsel test ak›m› sürekli 100mA sürekli 40mA

10s boyunca 250mA 10sn için 0.4A

2ms boyunca 1.2A3msn için 1.2 A(2msn için 1.7A)

10sn için 0.2A

2msn için 0.8A

Ar›za giderme

Özellikler

‹kazHava yast›¤› sistemine ait parçalarda direnç ölçümü yapmay›n

Ar›za teflhis fonksiyonuCM dahili-ar›za teflhis fonksiyonu ile donat›l›r.

Gerçek zamanl› Dahili-Test modu : CM normal çal›flma modunda dahili test yap›l›r.

Ar›za teflhis komut modu : Bu mod belirli bir normal fonksiyon grubunun gerekli oldu¤u durumdaCM’in harici bir test cihaz› ile seri iletiflim kurmas›n› sa¤lar.

Ar›za s›n›fland›rmas› (Harici ar›za)


184

Ar›za sayac›

Ar›zan›n ilkalg›lamas›

Aktif ar›zabelirleme(Kalifiye)

Ar›za giderildi

Kalifiye edilmedi.

SRI KAPALIOluflan ar›za say›s› 5’tenfazla ise, SRI aç›k kal›r. Akü voltaj›n›n çok düflükoldu¤u durum hariç"

K›sa devrede düflük direnç

K›sa devrede yüksek direnç

Tolerans band›

HAR‹C‹ ARIZA

fi‹fi‹R‹C‹

fiAS‹

1sn


185

K›sa devrede düflük direnç

K›sa devrede yüksek direnç

Tolerans band›

fi‹fi‹R‹C‹

fi‹fi‹R‹C‹

fi‹fi‹R‹C‹

AÇIK DEVRE

KISA DEVRE

DAH‹L‹ ARIZA


186

Tan›mlanan ve kaydedilen dahili SRSCM ar›zalar› afla¤›daki tabloda verilmifltir. Bu kodlara servispersoneli taraf›ndan ulafl›lamaz.

ARIZA TANIMI

Mikro kontrolör AD konvertör veya EEPROM ar›zas›

DAB ateflleme devresi Aktivasyon ar›zas› ölçüm devresi ar›zas›

PAB ateflleme devresi Aktivasyon ar›zas› ölçüm devresi ar›zas›

Ateflleme voltaj› Yetersiz

Koruma saati / s›f›rlama Ar›zal›

Elektronik ivme ölçer Ar›zal› çal›flma

Sensör

Sensör ar›zal›

Sensör dura¤an hal modunda de¤il

Sensör test sinyali sonuç ar›zas›

SRS HAVA YASTI⁄I – PARÇALAR

DAB MODÜL KONNEKTÖRÜ

Aç›lma önleme mekanizmas›

Sökülü Ba¤lanm›fl

K›sa devre çubu¤u K›sa devre çubu¤u

Sürücü Hava-Yast›¤› Modülü (DAB)

DAB içinde bulunan iki güvenlik mekanizmas› çift-kilit mekanizmas› ve aç›lma-önlememekanizmas›d›r. Aç›lma önleme mekanizmas› iki fiflek terminalinin k›sa devre yap›lmas› ile istenmeyenaç›lmay› önler. Çift-kilit mekanizmas›n›n konnektörleri (erkek ve difliler) ba¤lant› güvenli¤ininartt›r›lmas› için iki kilitleme düzene¤i taraf›ndan ba¤lan›rlar. ‹lk kilit tamamlanmam›fl ise, difller ikinci kilidin ayr›lmas›n› önler.


187

Çift kilit mekanizmas› Aç›lma önleme mekanizmas›

Primer kilit

‹kinci kilit

Sökülü

K›sa devre çubu¤u

K›sa devre çubu¤uBa¤lanm›fl

Veri Hatt› Konnektörünün Yeri

B‹LG‹ HATTI KONNEKTÖRÜ

16-PIN (Araç taraf› konnektörü: difli)


188

GÖVDEfiAS‹S‹

S‹NYALfiAS‹S‹

HAVAYASTI⁄I

L-HATTI OTOMAT‹KSEY‹R

K-HATTI

DO⁄RULTUCU

GÖVDE ELEKTR‹⁄‹


189

ETACSETACS Fonksiyonlar›

Y›kay›c› ve silecekAraç h›z›na duyarl› fas›lal› silecek kontrolüÇal›flt›rma s›ras›nda el freni uyar›s›Is›t›c›l› d›fl dikiz aynas› ile birlikte rezistans zamanlay›c›s›Emniyet kemeri uyar›s›Kabin lambas› geciktirme & Anahtars›z kilit açma zamanlay›c›s›Kontak anahtar› ayd›nlatmas›Elektrikli cam zamanlay›c›s›Kontak anahtar› kumandal› uyar›Arka lamban›n otomatik kapat›lmas›Kontak anahtar› hat›rlatmas›Merkezi Kap› KilidiOtomatik kap› açma – Araç yak›t kesme svici sinyaliArka sis lambas›Kontak anahtar› uyar›s›Merkezi kap› kilidi

H›rs›zl›¤a karfl› koruma & Anahtars›z girifl fonksiyonu


190

Akü Ateflleme 1&2 Alternatör "L" TerminaliY›kay›c› SviciSilecek fas›la SviciSilecek fas›la Hacim DirenciArka Cam Rezistans SviciEmniyet Kemeri SviciKap› Uyar› SviciÖN SOL, SA⁄ Kap› Kilitleme SviciÖN SOL, SA⁄ kilit açma sviciArka SOL/SA⁄ Kap› kilitleme sviciTüm Kap› Svici (4 kap›)Kaput sviciBagaj kapa¤› sviciBagaj kilit açma sviciOtomatik yak›t kesme svici

ETACSSilecek motoru rölesi (modülde)Y›kama motoruRezistans rölesiEmniyet kemeri uyar› göstergesi‹kaz ziliH›rs›zl›¤a karfl› koruma &anahtars›z giriflMerkezi kap› kilidi rölesiDörtlü flaflör lambas› rölesiÇal›flt›rma rölesi (H›rs›z alarm›)Siren

ETACSKontrolModülü

ETACS Sistem fiemas›

Girifller Kontrol Aktüatörleri

Y›kay›c› & Silecek Kontrolü


191

Aç›klama1)Kontak aç›ld›¤›nda y›kay›c› svici aç›l›r, ard›ndan 0.6 saniye sonra silecek çal›flmaya bafllar.2)Y›kay›c› svici kapat›ld›¤›nda 2.5 - 3.8 saniye sonra silecek motoru beslemesi kapat›l›r.3)Fas›lal› silecek çal›flmas› esnas›nda y›kay›c› svici 0.6 saniyeden fazla bir süre aç›k kal›rsa y›kay›c› ile birlikte

silecek beslemesi de aç›l›r.4)Y›kay›c› svicinin 0.2 – 0.6 saniye kadar bir süre aç›k kald›¤› durumda silecek beslemesi silecek bu¤usu gibi

sadece bir kez aç›k hale gelir.

Y›kay›c› & SilecekFas›lal› silecek ar›zas›nda.Afla¤›dakilerde hangi voltaj okunmal›d›r

- ETACS modülü Pin 3- ETACS modülü Pin 15- ETACS modülü Pin 5

Y›kay›c› motor ar›zas›nda.1.Kontak aç›k iken ETACS pin 17’de

voltaj de¤eri ne olmal›d›r?2.Pin 17’de ölçülen voltaj "0" volt ise

kontrol maddesi nedir?3.Y›kay›c› svici aç›l›r.

Pin 17 voltaj› ( ) volt olur.

KONTAK ANAHTARI

Y›kay›c› Svici

Silecek MOTORU

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

1 saniyeden fazla

*T1: 0.6 ± 0.1 saniye *T2: 2.5 ± 3.8 saniye *T4: 0.7 ± 0.1 saniye *T3: 0.2 ± 0.6 saniye (MAKS.)

KONTAK

Silecek rölesi

Silecek motoru

Y›kay›c›motor

Silecek svici

Araç H›z›na Duyarl› Fas›lal› Silecek1.Araç h›z› de¤ifltikçe fas›lal› silece¤in fas›la süresi kontrol edilir.2.Çal›flma koflulu

2.1.Kontak anahtar› aç›k2.2.Silecek svici: fas›lal› (INT)2.3.Araç h›z› girifli, fas›la süresi ayar de¤eri girifli.

3.Araç h›z›na göre zaman aral›¤›n› hesaplayarak fas›lal› silecek çal›flmas› zaman aral›¤›n› de¤ifltirir.


192

Fas›lal› silecek(V) NOTLAR

Düflük h›z

Düflük h›z

HIZLI

YAVAfi

Araç H›z›na Duyarl› Fas›lal› Silecek Kontrol Devresi

Araç h›z›(Km/h)

ETACSCM karar›(Hz)

AYAR MAKS. M‹N

Fas›la (saniye)

Silecek rölesi

Silecek motoru

Y›kay›c› motor

Çok ifllevli sviç

Çal›flt›rma S›ras›nda El Freni Uyar›s›


193

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

KONTAK

EL FREN‹ SV‹C‹

UYARI S‹NYAL‹

*T1: 2.5 ± 0.5 saniye *T1: 0.3 ± 0.1 saniye

Aç›klamaUyar› sinyali el freni çekili iken (sviç aç›k) araç h›z›n›n 2-3 saniye boyunca 3km/s üzerinde bulunmas›halinde sinyal verir.

Çal›flt›rma S›ras›nda El Freni Uyar› Devresi

El freni lambas›ndan

El freni svici

AKÜ’den

Kap› uyar› svici

Uyar› sinyali

VSS:Araç H›z Sensörü

3km/s üzerinde

3km/s alt›nda

ECM, TCM,EPSCMvb.’den

Arka Cam Rezistans Zamanlay›c›s›


194

Arka Cam Rezistans Devresi

Arka cam rezistans›n›n çal›flmad›¤›durumda1.E/CM üzerinde pin 10’da görülen voltaj

afla¤›daki durumlarda ne olur.-Kontak aç›k.-Motor çal›fl›yor.

2.ETACS kontrol modülü pin 14’teölçülen voltaj nedir?

2.ETACS kontrol modülü pin 11’deölçülen voltaj afla¤›daki durumlardanedir?-Kontak aç›k iken ( ) volt.-Rezistans svici aç›k iken

Alternatör "L" terminali

Rezistans Svici

Röle Ç›k›fl›

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

*T1: 60 saniye *T2: 20 ± 2 dakika

Aç›klama

1)Alternatör "L" terminali, flarj "AÇIK" iken rezistans svici aç›ld›ktan sonra, rezistans ç›k›fl› (d›fl ayna›s›t›c›s› dahil) 20 dakika aç›k kalmal›d›r.

2)Rezistans ç›k›fl› "AÇIK" iken rezistans svici tekrar aç›l›r ise rezistans (d›fl ayna ›s›t›c›s› dahil) ç›k›fl›n›n"KAPALI" olmal›d›r.

3)Rezistans ç›k›fl› "AÇIK" iken kontak "KAPALI" ise, rezistans (d›fl ayna ›s›t›c›s› dahil) "KAPALI" olur.

Arka rezistans rölesi

Arka ›s›tmal›cam

Rezistans sviciALT "L" terminalinden

AKÜ 12V

Emniyet Kemeri Uyar› Zamanlay›c›s› (AB hariç)


195

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

Emniyet kemeri svici

KONTAK

EMN‹YET KEMER‹SV‹C‹ (N.K)

EMN‹YET KEMER‹UYARI LAMBASI

*T1: 6 saniye *T2: 0.6 saniye

Aç›klama1.Emniyet kemeri uyar› lambas› kontak aç›ld›ktan sonra 0.6 s frekansla, %50 ifllevle 6 saniye boyun-

ca yanar ve uyar› sinyali duyulur.2.6 saniye içinde kontak kapat›l›rsa, uyar› lambas› ve uyar› sinyali ç›k›fl› kapat›lmal›d›r. 3.Emniyet kemeri svicinin aç›k olmas› durumunda, uyar› sinyali sesi hemen durmal›d›r, fakat emniyet

kemeri uyar› lambas› ç›k›fl 6 saniye boyunca aç›k kalmal›d›r. 4.Kontak aç›k iken emniyet kemeri ba¤lanmaz ise, emniyet kemeri ba¤lanana kadar uyar› lambas› ve

uyar› sinyali ç›k›fl› tekrarlanmal›d›r.

Emniyet Kemeri Uyar› Lambas› Zamanlay›c› Devresi

Emniyet kemeri uyar› lambas›

AKÜ 12V

Kontak anahtar›

Kabin lambas› kararma & Anahtars›z Kilit Açma Zamanlay›c›s› (Kararmal› Lamba)


196

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK(Kilit aç›k)

K‹L‹T AÇIK

K‹L‹TL‹

KAPALI

AÇIK

KAPALI

ÖN SOL veyaSA⁄ kap› svici

Kontak

TX butonu

Kap› kilidiaktüatörü

Kabin lambas›

*T1: 5.5±0.5 sn *T2: 30 ± 2 sn

Aç›klamaKabin lambas› kararma1.Kap› aç›ld›¤›nda kabin lambas› yanmal›d›r. (kap› svici aç›k)2.Kabin lambas›n›n parlakl›¤› hemen %75’e azalt›l›r ve kap› kapat›ld›ktan sonra 5-6 saniye içinde

tamamen sönene kadar yavaflça karar›r (kap› svici kapal›).3.Kap›n›n aç›lma (kap› svici aç›k) zaman›n›n 0.1 saniyeden daha az olmas› durumunda, bu ifllev

çal›flmamal›d›r.

Kabin lambas› kararma & Anahtars›z Kilit Açma Zamanlay›c›s› (Kararmal› Lamba)4.Bu sistem kabin lambas›n›n kararmas› için 32 ad›m uygular. 5.Parlakl›¤› azalan kabin lambas› çal›fl›rken, kontak aç›ld›ktan sonra ç›k›fllar› hemen kapat›lmal›d›r.

"Anahtars›z Kilit Açma" sinyali al›nd›ktan sonra kabin lambas›n›n kararmas›1.Kap› kapat›ld›ktan sonra 30 saniye boyunca yand›ktan sonra kabin lambas› söner. 2.Kabin lambas› 30 saniye süreyle yanar. E¤er bu süre zarf›nda TX kilit açma butonuna tekrarbas›l›rsa, kabin lambas›n›n yanma süresi 30sn daha uzat›l›r.3.Kap› aç›ld›¤›nda, kabin lambas› yanmaya devam eder, kabin lambas› gecikme ifllevine geri döner.4.Anahtars›z kilit açma durumunda kabin lambas› hemen söner ve alarm verir.

Kabin Lambas› Kararma & Anahtars›z Kilit Açma Zamanlay›c› Devresi


197

Al›c› anten

Kabin lambas›

Sürücü kap›s› svici

Yolcu kap›s› svici

Uzaktan kumanda

AKÜ 12V

KONTAK

Kontak Anahtar› Ayd›nlatmas›


198

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

Kontak Anahtar›

Sürücü Kap›s›

Kontak anah. Yuva ayd›nlat-

mas›.

* T1: 10 ± 1 sn. * T2: 0 ~ 10 sn.

Aç›klama1) Sürücü kap›s› aç›ld›¤›nda kontak anahtar› kapal› halde kontak anahtar›

deli¤i ayd›nlatmas› aç›l›r.2) 1 nolu (yukar›da) durumda sürücü kap›s› kapat›l›rsa kontak anahtar›

ayd›nlatmas› 10 saniye yand›ktan sonra sönmelidir.3) 1 ve 2 nolu durumlarda kontak aç›ld›¤›nda, kontak anahtar› ayd›nlatmas›

sönmelidir.

Kontak Anahtar› Ayd›nlatmas›

KONTAK

AKÜ 12V


ANAHTAR DEL‹⁄‹ AYDINLATMASI

Elektrikli Cam Zamanlay›c›s›


199

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

KONTAK

Sürücü veyayolcu kap›s› svici

ELEKTR‹KL‹CAM MOTORU

* T1: 30 ± 3 sn.

Aç›klama1.Kontak aç›ld›¤›nda elektrikli cam ç›k›fl› aç›l›r. 2.Kontak kapat›ld›¤›nda elektrikli cam ç›k›fl› 30 saniye aç›k kald›ktan sonra kapat›l›r. 3.Sürücü kap›s› veya yolcu kap›s› 30 saniye içinde aç›l›rsa, elektrikli cam ç›k›fl› kapal› olmal›d›r.

Elektrikli Cam Zamanlay›c› Devresi

Eriyebilirba¤lant›

Elektrikli cam rölesi

ETACSkontrolmodülü

Sürücü kap›s› svicineYolcu kap›s› svicineArka sol & sa¤ kap› svicine

Kontak

Anahtar Kumandal› Uyar›


200

ANAHTAR TAKILI

ANAHTAR SÖKÜLÜ

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

* T1&T2: 0.45 ± 0.1 sn.

Aç›klama 1. Anahtar, anahtar silindirine yerlefltirildi¤inde sürücü kap›s› aç›l›r ve uyar› sinyali 0.6 saniye frekans

ile %50 ifllev oran›nda sürekli yan›p söner. 2. Anahtar söküldü¤ünde veya sürücü kap›s› kapat›ld›¤›nda, kap› aç›k uyar›s› hemen durur.

Uyar› sinyali çal›flma s›ras› : Emniyet kemeri uyar›s› → Anahtarl› uyar› → El freni uyar›s›

Anahtar Kumandal› Uyar› Devresi

Gösterge panelindeki kap›aç›lma göstergesi Kap› uyar› svici

Uyar› sinyali

AKÜ’den

Sürücü kap›s›svici

KAPI UYARI SV‹C‹


UYARI S‹NYAL‹

Arka Lamba Otomatik Kapatma


201

Lamba otom. kapatma Lamba otom. kapat-ma

ALTERNATÖR KONTAK REOSTA SV‹C‹ LAMBA SV‹C‹

Eriyebilir ba¤lant›

Far rölesi

Arka lamba rölesi

Sürücükap›s› svici

Kap› uyar›s› svici

Far

Arka lamba


ARKA LAMBASV‹C‹


ARKA LAMBARÖLES‹

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

Aç›klama 1. Kontak aç›ld›ktan sonra arka lamba svici aç›ld›¤›nda arka lamba yanar ve daha sonra kontak

kapat›ld›ktan sonra sürücü kap›s› aç›ld›¤›nda arka lamba otomatik olarak söner. 2. Kontak aç›k halde iken sürücü kap›s› aç›ld›ktan sonra kontak kapat›ld›¤›nda, arka lamba otomatik

olarak söner. 3 Otomatik olarak söndükten sonra, arka lamba svici tekrar aç›l›rsa, arka lamba yanar ve otomatik

kesme fonksiyonu devreden ç›kar.

Arka Lamba Otomatik Kapatma Devresi

AKÜ

Otomatik Kap› Kilidi Açma Kontrolü


202

Devrilme svici kapal› iken yak›t pom-pas› rölesinden kap› kilit açma sinyaliç›k›fl›

* T1: 40 msn. * T2: 5 sn.

Kontak anahtar›


Ön gö¤üssigortakutusu



Ba¤lant› kutusunda merkezikap› kilidi rölesi

Her bir kap› kilidi aktüatörü

A: Kap› kilidi aktüatörü

Yak›t pompas› rölesi

Aküden

Otomatik yak›t kesme svici

Yak›t pompas› Kontak’tan

Kilitleme rölesi

Kilit açma rölesi

Akü

Araç

Yak›t pompas›(Devrilme svici

kapal›)

Kap› kilit açma ç›k›flsinyali

Kap› kilidi aktüatörü

Çarp›flma veya devrilme

Normal

12 Volt

Volt

Kilit açma

Kilitleme

Kilit açma

Kilitleme

Aç›klama1.Devrilme svici sinyali kap› kilitli iken ETACS’a ulafl›rsa, emniyet için kilit açma sinyali verilir. 2.Bu s›rada, "kilit açma iflleminin" yap›labilmesi için tüm kap›lar kilitli olmal›d›r.

Otomatik Kap› Kilidi Açma Kontrol Devresi

Kontak Anahtar› Hat›rlatma Kontrolü


203

Öngö¤üssigortakutusu


Eriyebilir ba¤lant›


Merkezi kap› kilidi röle-si

Her bir kap› kilidiaktüatörü

Sürücütaraf›ndaki kap›aktüatörü kilit-leme/kilit açmasvici anahtarveya topuz ileçal›flt›r›l›r.

Kap› kilit topuzu

Akü

Akü

K a p ama

Açma

Akü

Kilit kapama rölesi

Kilit açma rölesi

ANAHTAR TAKILI

ANAHTAR SÖKÜLÜ

KAPI UYARI SV‹C‹

ÖN SOL/SA⁄ KAPISV‹C‹

ÖN SOL/SA⁄ KAPIkilitleme svici

KAPI K‹L‹D‹aktüatörü

Kilit açma ç›k›fl›

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

*T1: 0.5 ± 0.1 saniye *T2: 1 ± 0.1 saniye *T3: 0.5 ± 0.1 saniye *T4: 0.5 saniye (MAKS.)

Aç›klamaBu ifllev anahtar konta¤a tak›l› iken arac›n kilitlenmesini önlemek içindir. 1.Kontak anahtar› anahtar silindirine yerlefltirilir. 2.Kontak anahtar›n›n yerleflme durumu ETACSCM taraf›ndan alg›lan›r. 3.Bu s›rada ön sol veya sa¤ kap› kilidi topuzunu iterseniz, kap› kilit açma sinyali 1s süresince verilir. 4.Böylece, kontak anahtar› tak›l› iken kap›n›n kilitlenmesi önlenir.

Kontak Anahtar› Hat›rlatma Kontrol Devresi

Kontak anahtar›

Uzaktan Kumanda ile Merkezi Kap› Kilidi Kontrolü


204

Kontak anahtar›

Kap› kilitleme/kilit açma sinyali için izleme hatt›

Sürücütaraf›ndaki kap›aktüatörü kilit-leme/kilit açmasvici anahtarveya topuz ileçal›flt›r›l›r.

Her bir kap› kilidiaktüatörü

Ba¤lant› kutusu

ETACSkontrolmodülü

Öngö¤üssigortakutusu


Kilit kapama rölesi

Kilit açma rölesi

Kilitleme butonuna bas›l›

Kilit açma butonuna bas›l›.

*T1: 0.5 ± 0.1 saniye *T2: 0.3 MAKS. saniye

Aç›klamaETACS modülü vericiden "Kilitleme/Kilit açma" sinyali al›r ve kap› "Kilitleme veya kilit açma" ç›k›fl›verir.

Çal›flma koflulu Kontak anahtar› söküldü¤ünde. Anahtars›z girifl sistemi al›c›s›ndaki SET/OFF svici "OFF" (Çal›flma modu) al›nd›¤›nda.

Uzaktan Kumanda Devresi ile Merkezi Kap› Kilidi Kontrolü

TX K‹L‹TLEMEBUTONU

TX. K‹L‹T AÇMABUTONU

KAPI K‹L‹TLEMEÇIKIfiI

KAPI K‹L‹T AÇMAÇIKIfiI

DÖRTLÜ FLAfiÖRLAMBASI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

Soru1. Kontak aç›k iken, pin 14 ve 15’te ne kadar voltaj ölçülür?Soru2. Pin 14 ve 15’te voltaj›n "0" volt olmas› için gerekli koflullar nelerdir?Soru3. ETACS modülünde ar›za varken merkezi kap› kilidi normal çal›fl›r m›?

H›rs›zl›¤a karfl›koruma sistemi


205

H›rs›zl›¤a Karfl› Koruma Fonksiyon Diyagram›

Blok flema G‹R‹fi


206

Girifl sinyali Ç›k›fl sinyali

• Akü (Yedekleme voltaj›)• Besleme voltaj› (Kontak anahtar›ndan)• Verici kilitleme/açma sinyali• Kap› kilitleme/açma svici (Her kap› kilidi aktüatöründe yer

al›r)ÖN SOL kap› kilitleme/açma svici:Pin No23 M70-1ÖN SA⁄ kap› kilitleme/açma svici:Pin No1 M70-1ARKA SOL&SA⁄ kap› kilitleme/açma svici:Pin No20M70-1

• Kap› svici (Her kap›da bulunur)Tüm kap› svici (ÖN SOL&SA⁄, ARKA SOL&SA⁄):PinNo5 M70-2ÖN SOL kap› svici:Pin No3 M70-1ÖN SA⁄ kap› svici:Pin No6 M70-1Kap› kilit açma svici (d›fl kolda bulunur)Ön sol kap› kilit açma svici : Pin No 13 M70-2Ön sa¤ kap› kilit açma svici : Pin No 9 M70-1

• Bagaj sviciBagaj kilitleme/kilidi açma svici:Pin No11 M70-1Bagaj açma svici (anahtarla): Pin No 10 M70-2

• Kaput svici:Pin No4 M70-2• KAPI Uyar› svici (anahtar

silindirinde):Pin No8 M70-2

ETACS

KONTROL

MODÜLÜ

Blok flema ÇIKIfi

• Akü (Yedekleme voltaj›)• Besleme voltaj› (Kontak anahtar›ndan)• Verici kilitleme/açma sinyali• Kap› kilitleme/açma svici (Her kap› kilidi aktüatöründe

yer al›r)ÖN SOL kap› kilitleme/açma svici:Pin No23 M70-1ÖN SA⁄ kap› kilitleme/açma svici:Pin No1 M70-1ARKA SOL&SA⁄ kap› kilitleme/açma svici:Pin No20M70-1

• Kap› svici (Her kap›da bulunur)Tüm kap› svici (ÖN SOL&SA⁄, ARKA SOL&SA⁄):PinNo5 M70-2ÖN SOL kap› svici:Pin No3 M70-1ÖN SA⁄ kap› svici:Pin No6 M70-1Kap› kilit açma svici (d›fl kolda bulunur)Ön sol kap› kilit açma svici : Pin No 13 M70-2Ön sa¤ kap› kilit açma svici : Pin No 9 M70-1

• Bagaj sviciBagaj kilitleme/kilidi açma svici:Pin No11 M70-1Bagaj açma svici (anahtarla): Pin No 10 M70-2

• Kaput svici:Pin No4 M70-2• KAPI Uyar› svici (anahtar

silindirinde):Pin No8 M70-2

ETACS

KONTROL

MODÜLÜ

Ç›k›fl sinyali Siren: M70-2 Pin No.14

Dörtlü flaflör rölesi: M70-2 Pin No.6

H›rs›z alarm› rölesi: M70-2 Pin No.8

Merkezi kap› Kilitleme/kilit açma Rölesi: M70-2 Kilitleme pin No.14

Kilit açma No.15

Girifl sinyali

H›rs›zl›¤a Karfl› Koruma Fonksiyonu

1.Koruma


207

AÇIK (ANAHTAR TAKILI)

KAPALI (ANAHTAR SÖKÜLÜ)KONTAK

KAPI SV‹C‹KAPUT SV‹C‹

Bagaj svici

TX sinyali

Kap› kilidiaktüatör ç›k›fl›

Dörtlü flaflörlambas›

KORUMAdurumu

Aç›k

Kapal›

D/K‹L‹TL‹

Sinyal

Aç›k

Kapal›

Aç›k

Kapal›

KORUMA

KORUMA KALDIRMA

*T1: 0.5 ± 0.1 saniye *T2: 1 ±2 saniye T3 : 2s’den az.

Soru1.Kilitleme butonuna (TX) bas›ld›¤›nda, araç koruma alt›na al›n›yor ancak dörtlü flaflör lambas›yanm›yor. Kontrol edilecekler nelerdir?

Soru2.Kilitleme butonuna (TX) bas›ld›¤›nda, dörtlü flaflör 1s yan›yor ancak "Koruma" fonksiyonuçal›flm›yor. Kontrol edilecekler nelerdir?

1. ETACS, TX’den "Kilitleme" sinyalini ald›¤›nda (kontak anahtar› ç›kar›ld›¤›nda ve tüm sviçler kapal›iken) ETACS "AÇIK" ve "Kilitleme" sinyallerini verir ve kap› kumandas›n›n kilit sinyalinden sonradörtlü flaflör lambas› 1 saniye süreyle yanarak araç "Koruma konumuna" geçer.

2. Kap› kilidi sviçlerinden birisi aç›k iken ETACS "Kilitleme " sinyali al›rsa, kilitleme ç›k›fl› verir. Budurumda, ETACS dörtlü flaflörü yakmaz ve araç "Koruma" durumuna geçmez.

3. Yukar›daki "2" konumunda kap› kapat›l›rsa, dörtlü flaflör lambas› 1saniye yanar ve araç korumaalt›na al›n›r.

4 "Koruma" konumu alt›nda TX üzerindeki kilitleme butonuna bas›l›rsa koruma durumu aynen kalmak-la birlikte dörtlü flaflör lambas› 1 saniye boyunca yanar

**Sadece TX arac› "Koruma" durumuna alabilir.

2.Koruma kald›rma


208

Verici Butonu

Kilit açmaÇ›k›fl

KorumaDurum

Dörtlü flaflör lambas›

Kilitleme

Kilit açma

Aç›k

Kapal›

Koruma

Korumakald›rma

Aç›k

Kapal›

K‹L‹TL‹

K‹L‹TL‹ DE⁄‹L

KORUMA

KORUMA KALDIRMA

Soru1. "Koruma" koflulu alt›nda, kilit açma sinyali TX’den gönderilir, ancak araç "Koruma konumundanç›kmaz. "Koruma" durumunu nas›l kald›r›rs›n›z?

1. TX kilit açma ve ön sa¤/sol kap› kilit açma butonuna bas›ld›¤›nda, kap› açma ç›k›fl› verilir ve araçkoruma durumundan ç›kar. Bu s›rada, dörtlü flaflör iki kez yanar.

2. "Kilit aç›k" halde açma butonuna tekrar bas›l›rsa, sadece dörtlü flaflör lambas› iki kez yanar. Budurumda, kap› ç›k›fl› verilmez.

3.Alarm fonksiyonu (sadece AB)


209

KORUMAdurumu

Kap› svici veyabagaj svici

Siren

Dörtlü flaflörLambas›

Koruma

Koruma kald›rma

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

*T1: 27 ± 2 saniye *T2: 0.5 ±0.1 saniye

1. "Koruma" durumunda iken kap› veya bagaj svici aç›ld›¤›nda marfl korumas› aç›l›r (çal›flmama) ve27 ± 2 sn siren verilir.

2. Alarm çal›fl›yor iken kap› kapat›lm›fl olsa bile kalan sürede alarm çal›flmaya devam eder. 3. ‹lk alarmdan sonra kap› aç›l›r ise alarm 27 ± 2 sn bir süre ile yeniden çal›fl›r.

4.Alarm fonksiyonu (AB de¤il)

KORUMAdurumu

Kap› svici veyabagaj svici kaput

svici

Siren


Marfl önleme

KorumaKoruma kald›rma

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

*T1: 27 ± 2 saniye *T2: 10 ±2 saniye *T3: 0.5 ±0.1 saniye

1. "Koruma" durumunda iken kap› veya bagaj svici aç›ld›¤›nda marfl korumas› aç›l›r ve üç defa sirenverilir. Her siren 27+-2 s sürer.

2. Alarm çal›fl›yor iken kap› kapat›lm›fl olsa bile kalan sürede alarm çal›flmaya devam eder.

5.Alarm durumu


210

KORUMAdurumu

Kap› sviciveya bagajsvici kaput

svici

Marfl önleme

Siren

Dörtlü flaflör Lambas›

Koruma

Koruma kald›rma

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

*T1: 27 ± 2 saniye *T2: 10 ±2 saniye *T3: 0.5 ±0.1 saniye T4: Kalan süre

1. Alarm s›ras›nda kap›n›n aç›lmas› gibi yeni bir alarm durumu oluflursa, marfl korumas› devrede kal›rve kalan sürede siren çal›fl›r.

6.Alarm Durumu

TX veya kap› kilitaçma sinyali

Kap› kilit svici

KORUMA durumu

Marfl önleme

Siren


Kilit açmaKilitleme


KorumaKoruma kald›rma

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

*T1: 0.5 ± 0.1 saniye *T2: ‹kiden fazla

1. TX ile kilit aç›l›r veya ÖN SOL/SA⁄ kap› kontak anahtar› ile aç›l›rsa, tüm koruma durumlar› devred›fl› kal›r ve dörtlü flaflör lambas› iki defa daha yanar.

7.Alarm durumu


211

Kap›

Verici sinyali

Kap› anahtar›svici

Kap› aktüatörü

Marfl önleme

Siren (Alarm)


Aç›kKapal›

KilitlemeKilit açma

Aç›kKapal›


Aç›kKapal›

Aç›kKapal›

Aç›kKapal›

*T1: 0.5 ± 0.1 saniye *T2: 1±0.2 saniye

1. Alarm esnas›nda aç›lan (girilen) kap› kapat›ld›ktan sonra TX kilitleme sinyali al›n›rsa, ETACS "Kap›kilitleme" ç›k›fl› verir ve kap› aktüatöründen gelen kilitleme sinyalini onaylar. Sireni açar ve marflkorumas› "kapat›l›r". Bu durumda, dörtlü flaflör iki defa yand›ktan sonra "koruma" konumuna geçilir.

**Marfl önleme aç›k: çal›flt›r›lamaz.Marfl önleme kapal›: çal›flt›r›labilir.

Soru1:Yukar›daki durumda TX’den kilitleme sinyali al›nsa bile siren ve dörtlü flaflör kapat›lm›yor. Hangi parça kontrol edilmelidir?

8.Alarm durumu


212

Kap›

Verici sinyali

Kap› anahtar›svici

Kap› aktüatörü

Marfl önleme


Aç›k

Kapal›

Kilitleme

Kilit açma

Aç›k

Kapal›

Kilit açma

Kilitleme

Aç›k

Kapal›

Aç›k

Kapal›

*T1: 0.5 ± 0.1 saniye *T2: 1±0.2 saniye

1. ETACS’›n TX’den kilitleme sinyali almas› durumunda, alarm esnas›nda aç›lan kap›kapat›lmad›¤›nda.

1-1-ETACS kap› kilitleme ç›k›fl› verir ve kap› aktüatörü ile kilit durumunu kontrol eder ve siren vemarfl korumas›n› "kapat›r".

1-2-Bu s›rada, aç›lan kap› kapat›l›rsa, dörtlü flaflör iki defa yand›ktan sonra koruma konumunageçer.

**Marfl önleme aç›k: çal›flt›r›lamaz.Marfl önleme kapal›: çal›flt›r›labilir.

9.Alarm durumu


213

Kap› , Bagaj,Kaput sviçleri

Kap› kilit topuzu

Marfl önleme

Siren (Alarm)


AÇIK

KAPALI

KilitlemeKilit açma

AÇIKKAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

1.Alarm 120 saniye 2.alarm 120 saniye

1. Alarm›n tamamlanmas›ndan sonra kap› emniyet kopuzu kilitli iken kap› tekrar aç›l›rsa, 2 defa sirenverilir ve marfl önleme sürekli olarak devrede kal›r.

Soru1.Koruma durumunda TX’i kaybederseniz araç koruma durumunu nas›l kald›r›rs›n›z?

10.Alarm durumu


214

KORUMAdurumu

Kap› sviciKaput svici

Akü terminali

Marfl önleme

Siren

Koruma

Koruma kald›rma

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

AÇIK

KAPALI

1. Alarm modunda, kaput (veya kap›) aç›l›r ve akü sökülürse, tüm ifllevler durur.

2. Yukar›daki koflul alt›nda, akü tekrar ba¤lan›rsa, marfl önleme, siren ve dörtlü flaflör aktive edilir.

*AB için bir defa, di¤er bölgeler için üç defa

Soru 1.Koruma alt›ndaki uzun süreli park edilen arac›n aküsü boflal›rsa ve yenisiyle de¤ifltirilirse neolur?

11.Sürekli Alarm


215

Koruma kald›rma

Alarm›n al›nmas›

Bagaj anahtar›kilit açma svici

Bagaj svici

KORUMAdurumu(Bagaj)

Siren

Kilit aç›k

Kilitli

Aç›k

Kapal›

Koruma

Koruma kald›rma

AÇIK

KAPALI

*T1: Maks. 2 saniye *T2: Min. 2 saniye

1. Koruma alt›ndaki bir arac›n bagaj›n›n, bagaj kilit açma svici (kontak) ile aç›lmas› durumunda bagajaç›k iken koruma durumu devam eder.

2. Bu s›rada, kap› ve kaput koruma alt›nda kal›r.

3. Bagaj kapat›l›r ve bagaj svici sinyali 2s veya daha fazla sürerse, sistem koruma moduna geri döner.

Soru 1. Bagaj kilit açma svici flasi ile k›sa devre olursa, sistem verici kilitleme butonu ile koruma alt›naal›nabilir mi?

Kod Saklama Metodu


216

1. OFF/SET svici ilk olarak "OFF" konumunda bulunur.

2. "OFF/SET" svicini "SET" konumuna al›n. 3. Anahtar› söktükten sonra, vericinin "Kilit veya kilit

açma" butonuna bas›n3-1-Bu s›rada, butona 1s süresince basmak uygun-dur.

4."OFF/SET" svicini tekrar "OFF" konumuna al›n.

OFF/SETSV‹C‹ konumu

Verici 1Butonu

Verici 2Butonu

SETKAPALI

K‹L‹TL‹K‹L‹TL‹ DE⁄‹L

AÇIKKAPALI

Verici• Akü ömrü

- 2 y›l boyunca günde 10 defa kul-lan›m ile

• ‹letim mesafesi- Maks. yaklafl›k 15m- Min. yaklafl›k 8m

H›rs›zl›¤a kar›fl› koruma devresi : H›rs›z Alarm›

KONTAK

AKÜ 12V

ÖN SOL, SA⁄ KAPISV‹C‹Bagaj kapa¤› sviciKaput svici

A/T: KorumaM/T: Kontak kilidi svici

Çal›flt›rma rölesi (H›rs›zalarm› rölesi)

Dörtlü flaflör Rölesi

Flaflör ünitesi sol dönüflsinyalinden

Flaflör ünitesi sa¤a dönüflsinyalinden

Marflrölesinden

KORNA

Soru1.ETACS modülü pin 24 voltaj›n› "0" volt yapan koflul nedir?Soru2.ETACS modülü pin 37 voltaj›n› "0" volt yapan koflul nedir?Soru3.Koruma modunda gelen tüm koflullar› yaz›n.Soru4.Dörtlü flaflör & H›rs›z alarm› rölesinin montaj›?

H›rs›zl›¤a karfl› koruma devresi : Çal›flt›rma devresi


217

KONTAK

Çal›flt›rma rölesi(H›rs›z alarm› )

Marfl rölesi

M/T: Kontak kilitsvici

A/T: fianzumankonum svici

AKÜ 12V

Marfl motoru ST terminaline

Soru1.H›rs›zl›¤a karfl› koruma sisteminde marfl motorunun çal›flmamas› durumunda neyi kontroletmemiz gerekir? (marfl motorunun "ST" terminalinde voltaj yok)

Soru2.Kontak kilit svici çal›flt›rma rölesinden gelen pin voltaj› nedir. (Pin No.8)2-1-Alarm modunda: ( ) volt2-2-Koruma kald›rma modunda: ( ) volt2-3-Koruma modunda: ( ) volt

Soru3.H›rs›z alarm› rölesinin aç›lma koflullar› nelerdir?

Anahtars›z Girifl Fonksiyonu

Vericinin çal›flmas›Verici üzerindeki "kilitleme veya kilit açma" butonuna bas›l›rsa, verici sinyali alt› ayr› aflamada gönderir.


218

6 defa

Verici svici

Verici sinyali

Verici svici

Verici sinyali

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

Verici kilitleme svici

Verici kilitlemesinyali

Verici kilit açmasinyali

Verici sinyali

AÇIK

KAPALIAÇIK

KAPALI

AÇIKKAPALI

AÇIKKAPALI

6 defa

Aflama Aflama Aflama Aflama Aflama Aflama

Aflama Aflama Aflama Aflama Aflama Aflama

Kilitli Kilitli Kilitli Kilitli Kilitli Kilitli

Kilitli de¤il Kilitli de¤il Kilitli de¤il Kilitli de¤il Kilitli de¤il Kilitli de¤il

YOL B‹LG‹SAYARI

ZAMANLAMA Ç‹ZELGES‹


219

AKÜ

ATEfiLEME

Araç h›z›

S›f›rlamasvici

Sürüflmesafesi

Sürüfl süresi

Sürüflgöstergesi

YOL EKRANI

ODOMETRE

YOL A

YOL B

DT (Sürüfl süresi)

AVS (Ortalama Araç H›z›)

DT (Mevcut yak›t ile gidilebilecek mesafe)

Durmaölçümü

Bafllang›ç ölçümü

S›f›rlama

Bafllang›ç ölçümü

YOL EKRANI ODOMETRES‹


220

G‹R‹fiLERKaynak

HesaplamaOdometre

Gösterim birimi

Ekran aral›¤›


1km = 637 devir x 4 sinyal1mil = 1024 devir x 4 sinyal

1 km (1mil)

0~999999 km (mil)

G‹R‹fiLERKaynak

HesaplamaTrip A B

Gösterim birimi

Ekran aral›¤›


1km = 637 devir x 4 sinyal1mil = 1024 devir x 4 sinyal

1 km (1mil)

0~999.9 km (mil)

YOL EKRANI YOL "A" veya "B"

YOL EKRANI DT (SÜRÜfi SÜRES‹)

Akünün ba¤lant›s›ndan veya s›f›rlamadan itibaren kontak aç›lmas› ile kapat›lmas› aras›nda geçensüre.


221

G‹R‹fiLERKaynak

Hesaplama DT& Ekran aral›¤›

Ekran aral›¤›

Bilgi silme(reset)

Dahili saat

10 saniye

0 : 00~99 : 59

Reset: Mode svicine 1 saniyebas›lmas›.Akünün sökülmesi.

Ölçüm süresi

Hesaplama DT& Ekran aral›¤›

Tolerans

Bilgi silme(reset)

Sürüfl mesafesi / sürüfl süresi

10 saniye

±3 km/h

Reset: Mode svicine 1 saniyebas›lmas›.Akünün sökülmesi.

YOL EKRANI AVS (ORTALAMA ARAÇ HIZI)

Akü ba¤lant›s›ndan itibaren bilginin silinmesinden bir sonraki silmeye kadar ortalama araç h›z›.

YOL B‹LG‹SAYARI DTE (Mevcut yak›t ile al›nabilecek mesafe)Mevcut yak›t ile al›nabilecek mesafeyi gösterir.


222

Ekran 51km~999 km Mesafenin 51 km’den az olmas›durumunda, 50km/s 00:00 olarak sabitlenir veekranda "---" görülür.

Hesaplama veekran aral›¤›

Her 15 saniyede bir defa

Ar›za emniyeti

Hesaplama

Akü terminalininsökülmesi vetak›lmas›ndanitibaren kontakaç›lmas›s›ras›nda DTE

Girifl kaynaklar›

-Takometre veya araç h›z› sinyali bulunmad›¤›durumda, mevcut ekran de¤erini sabit tutar. -Enjektör sinyalinin bulunmamas› durumunda, her45 saniyede mesafeyi 1km azalt›r. -Yak›t göndericisinin ar›zalanmas› durumunda,32km/s’de hesaplanan son yak›t tüketimini ve enson alg›lanan yak›t miktar›n› gösterir.

(yak›t miktar› x 32 km/s) / 32km/s h›zda en son yak›ttüketimi

Sabitlenmifl yak›t tüketimi harita bilgisi x yak›t miktar› Sabit yak›t tüketimi1.6 MT 10.4 Km/l1.6 A/T 9.1 Km/l Yak›t kapasitesi : 55 litre

Araç h›z sensörüTakometreEnjektör sinyali (1 sinyal / 80mCC)

ENJEKS‹YON S‹NYAL‹

2 ms

0.08 cc / 1 sinyal

10ms

Aç›klamaECU, yüksek-seviyeyi kullanarak her 10ms’de bir 0.08 cc / 1sinyal gönderir.

Yak›t tüketimi = 10ms’de sinyal say›s› x 0.08 cc Ortalama yak›t tüketimi = Sürüfl mesafesi / Yak›t tüketimi miktar›

GÖSTERGE

YAKIT M‹KTARININ BEL‹RLENMES‹

KONTA⁄IN KAPATILMASI - KONTA⁄IN AÇILMASI : 50ms x 4 defa ortalama bilgisiKonta¤›n aç›ld›¤› s›rada bulunan yak›t ile konta¤›n kapat›ld›¤› anda bulunan yak›t aras›nda 6 litre-lik bir de¤iflim varsa, ECM yak›t ilavesini alg›lar ve DTE de¤erini de¤ifltirir.


223

KONTA⁄INAÇILMASI

EVET

HAYIR

KONTA⁄IN AÇIL-MASI ‹LE 6 litrelik

yak›t miktar› de¤iflimiGER‹ DÖNÜfiYak›t dolumu

alg›lamas›Ekran›n yenilen-

mesi

Kontak kapat›lmadanönce sürüfl mesafesi

12.7 s’de hedefde¤er 6 litre

üzerinde

Yak›t dolu-mu

alg›lamas›

Konta¤› aç›ld›¤› s›rada yak›tmiktar›nda de¤iflme yok

(50ms x 64 defa)

KON-TA⁄INAÇIL-MASI

H›zgösterge-si "0" km

Yak›tdolum mik-

tar›n›nölçümü

Yak›tdolumu-nun sonu

Ekran›nyenilenmesi

GER‹DÖNÜfi

YAKIT M‹KTARININ BEL‹RLENMES‹

KONTA⁄IN AÇILMASI s›ras›nda: 50ms x 64 defa ortalama bilgisiKonta¤›n aç›ld›¤› s›rada 6 litrelik bir yak›t de¤iflimi varsa, ECM yak›t ilavesini alg›lar ve DTE de¤erinide¤ifltirir.

EVET

EVET EVET

HAYIRHAYIR

HAYIR

HAYIR

matrİx eĞİtİm kİtabi

Documents