4. sinif eĞİtİm kİtabi besİnlerİmİz ve yaşam€¦ · 8 neden karbonhİdrat tÜketmelİyİz?...
TRANSCRIPT
![Page 1: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/2.jpg)
2
![Page 3: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/3.jpg)
3
4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM
‘Diyet en etkin ilaçtır.’(Hipokrat MÖ.460-377)
![Page 4: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/4.jpg)
4
• Yenilebilen ve yenildiğinde yaşam için gerekli besin ögelerini sağlayan bitki ve hayvan dokularına ‘BESİN’ denir.
BESİN NEDİr?
![Page 5: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Besinlerin bileşiminde bulunan ve yaşamsal işlevler için gereksinim duyulan maddelerdir.
Vücudun çalışmasındaki etkinliklerine göre 6 grupta toplanmışlardır: 1. Karbonhidratlar 2. Proteinler 3. Yağlar 4. Vitaminler 5. Mineraller 6. Su
BESİN ÖGESİ NEDİr?
![Page 6: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/6.jpg)
6
• Karbonhidratlar besinlerde en çok bulunan besin ögesidir.
KArBONHİDrATlAr
![Page 7: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/7.jpg)
7
• Buğday, ekmek, prinç, mısır, arpa, çavdar, makarna, şehriye, kurubaklagiller, kahvaltılık tahıllar, sebze ve meyveler ile bal, reçel, pekmez ve çay şekeri sağlıklı yemek tabağındaki karbonhidrat kaynaklarıdır.
BESlENMEMİzDEKİ KArBONHİDrAT KAYNAKlArI
![Page 8: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/8.jpg)
8
NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz?
• Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü sağlarlar. • Özellikle beyin ve sinir işlevleri için gereklidirler. Örneğin; düşünmek, öğrenmek, kavramak ve dikkatli olmak.
• Fiziksel aktiviteler için öncelikli yakıt kaynağıdırlar. Örneğin; spor yapmak, bisiklete binmek, futbol, basketbol oynamak gibi.
![Page 9: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/9.jpg)
9
PrOTEİNlEr
• Protein, büyüme ve gelişme için başta gelen besin ögesidir.
• Vücudun savunma sistemlerini ve vücut çalışmasını düzenleyen enzimler, bazı hormonlar proteinlerden yapılmaktadır.
![Page 10: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Yumurta, et, tavuk, balık, süt ve peynirdir.Mercimek, kuru fasulye, nohut gibi kurubaklagiller,
tahıllar, bulgur, tam buğday ekmeğidir.
BESlENMEMİzDEKİ PrOTEİN KAYNAKlArI
![Page 11: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/11.jpg)
11
NEDEN PrOTEİN TÜKETMElİYİz?
Vücudumuzu oluşturan hücrelerimizin yapımında kullanılan proteinler, büyüme ve gelişme için başta gelen besin ögeleridir.
![Page 12: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/12.jpg)
12
NEDEN PrOTEİN TÜKETMElİYİz?
Vücut dokularının oluşumu, tamiri ve yaraların iyileşmesinde görevlidirler.
![Page 13: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Yağlar en çok yakıt sağlayan besin ögesidir.
Bazı vitaminler vücuda yağların yardımı ile alınır.
YAĞlAr
![Page 14: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/14.jpg)
14
NEDEN YAĞ TÜKETMElİYİz?
Organlarımızı çevreleyerek dış etkenlerden korur.
Bizi tok tutmaya yardımcı olur.
Yiyeceklere lezzet verir.
![Page 15: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/15.jpg)
15
ZeytinyağıMısır özü yağıAyçiçek yağıFındık yağıSoya yağıTereyağıMargarinBalık yağı
BESlENMEMİzDEKİ YAĞ KAYNAKlArI
![Page 16: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Vitaminler vücutta yapılamayan ancak normal büyüme ve sağlığın sürdürülmesi ve hastalıklardan korunabilmek için gerekli ögelerdir.
vİTAMİNlEr
![Page 17: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/17.jpg)
17
MİNErAllEr
• Mineraller vücudun kemik ve diş gibi sert dokularının yapıtaşıdır. • Çoğu, hücrenin çalışması için gereklidir.• Vitaminler gibi mineraller de büyüme ve sağlığın sürdürülmesi için gereklidir.
![Page 18: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Besinlerin sindirimi,Dokulara taşınması, Vücuttan zararlı maddelerin atılmasıVücut ısısının düzenlenmesi için gereklidir.
su
%60 %50%75%85
![Page 19: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/19.jpg)
19
MEvSİMİNE uYGuN SEBzE vE MEYvE TÜKETİMİNİN ÖNEMİ
Vücudumuzun çalışması ve hastalıklardan korunmamız için taze sebze ve meyveleri mutlaka tüketmeliyiz. Mevsimine uygun taze sebze ve meyveler, ihtiyacımız olan besin bileşenlerini vücudumuza almamızı sağlar.
![Page 20: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/20.jpg)
20
MEvSİMlErİNE GÖrE TAzE SEBzE vE MEYvElEr TABlOSu
KiviPortakal
PırasaMandalina
lahanaPazı
HavuçMaydanoz
Dereotu
BaklaEnginarBarbunyaYeşil ErikTaze NaneKirazKayısı
Mürdüm EriğiNar
Bal KabağıKırmızı Pancar
KerevizAyvaMuzTurp
BezelyeTaze KabakÇilekDomatesIncirIspanakArmutşeftali
KarpuzKavunPatlıcan
Kış
Sonbahar
İlkbahar
Yaz
![Page 21: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/21.jpg)
21
AMBALAJLI/PAKETLENMİŞ ÜRÜNLER SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Ambalaj mutlaka incelenmeli ve açılmış, yırtılmış paketli ürünler alınmamalıdır. Konserve besinleri satın alırken; alt ve üst kapakları şişkin, kutusu hasar görmüş, kapağı gevşemiş, zedelenmiş kutular alınmamalıdır. Ambalajlı ürünler satın alırken etiketleri de okunmalıdır.
BESİN GÜvENlİĞİ vE BESİN HİjYENİ
![Page 22: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Üretim ya da son kullanma tarihi
Üretici firma adı ve adresi
Kullanma ve saklama talimatı
Miktar ve fiyat
BESİN GÜvENlİĞİ vE BESİN HİjYENİ
ETİKET OKuMANIN PÜF
NOKTAlArI
AMBAlAjlI/PAKETlENMİş ÜrÜNlEr SATIN AlIrKEN NElErE DİKKAT ETMElİYİz?
![Page 23: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Besinlerin, sağlığı bozar hâle gelmemesi için yemek yerken kullanılan tabak, çatal, kaşık ve bardağın temiz olması çok önemlidir.
BESİN HİjYENİNİN ÖNEMİ
![Page 24: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/24.jpg)
24
HİjYENİK TEMİzlİĞİN ÖNEMİ
• Yemek yaparken daima hijyenik olmamız, yani temiz olmamız gerekir.
Hijyenik olmak için neleredikkat etmeyiliz?
• Ellerimizi yıkamalıyız.• Önlük giymeliyiz.• Saçlarımız uzunsa toplamalıyız.• Yemek üzerine öksürmemeli, hapşırmamalıyız.
![Page 25: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Et ve Sebze için farklı doğrama tahtaları kullanılmalı.
Çalışma yüzeyinin temiz olmasına dikkat edilmeli.
Çiğ ete dokunduktan, çöpü açtıktan veya tuvalete gittikten sonra eller yıkanmalı.
HİjYENİK TEMİzlİĞİN ÖNEMİ
![Page 26: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Sağlıklı büyüme ve gelişme için yeterli ve dengeli beslenmek şart!
Yeterli ve dengeli beslenmek;Sağlıklı bir görünüş,Kuvvetli kas ve kemikler,İyi çalışan bir savunma sistemi,Temiz, parlak, sağlam dişler,Yaşına uygun vücut ağırlığı ve boy uzunluğu,Normal zihinsel, ruhsal ve sosyal gelişimi sağlar.
Yeterli ve dengeli beslenme bizim ileri yaşta da sağlıklı olmamızı sağlar .
![Page 27: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/27.jpg)
27
KÜlTÜrEl vE YAşAM
• Dünyanın farklı coğrafyalarında yer alan ülkelerin kültürleri de birbirinden farklıdır.• Hatta aynı ülkenin farklı bölgelerinin kültürleri de farklılık gösterebilir.
Bayramlar, önemli günler
ve haftalar
Dil
Sanat
Beslenme
Şakalar
Kıyafetler ve giyim
Davranış ve tutumlar
KÜLTÜR
![Page 28: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/28.jpg)
28
KÜlTÜrEl FArKlIlIKlAr vE BESlENMEDÜNYA HArİTASI
ASYAJaponyaSuşi
OKYANUSYAAvustralyaIzgara Balık
AVRUPAİtalya
Spagetti
KUZEY AMERİKAMeksika
Taco
AFRİKAEtiyopyaInjera
GÜNEY AMERİKAArjantinBiftek
![Page 29: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/29.jpg)
29
KÜlTÜrEl FArKlIlIKlAr vE BESlENMETÜrKİYE BÖlGElEr HArİTASI
Marmara BölgesiBursa
İskender Kebap
Güneydoğu Anadolu BölgesiGaziantep
Kurutulmuş Sebze Dolmaları
İç Anadolu BölgesiKonya
Etli Ekmek
Ege BölgesiAydın
Zeytinyağlı Börülce
Doğu Anadolu BölgesiMalatya
Kaymaklı Kayısı Dolması
Akdeniz BölgesiAntalya
İmambayıldı
Karadeniz BölgesiTrabzon
Hamsili Pilav
![Page 30: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/30.jpg)
30
KÜlTÜrEl FArKlIlIKlAr vE BESlENME
• Farklı ülkelerde yaşayan bireylerin yemek yeme biçimleri de farklılık gösterebilir.
• Örneğin biz pilavı kaşık veya çatal kullanarak yeriz.Japonya ve Çin gibi Uzakdoğu ülkelerinde yaşayan bireyler ise pilavı çubuk kullanarak yerken, Hindistan’da ve Arap ülkelerinde yaşayan bireyler ise pilavı elleri ile yiyebilmektedir.
![Page 31: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: 4. SINIF EĞİTİM KİTABI BESİNlErİMİz vE YAşAM€¦ · 8 NEDEN KArBONHİDrAT TÜKETMElİYİz? • Vücudun günlük işlerinde harcadığı yakıtın büyük bir bölümünü](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022070915/5fb605f64af53a07d27a60b3/html5/thumbnails/32.jpg)
Bandrol Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5’inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde bandrol taşıması zorunlu değildir.