mako makariyafue capÍtulo i: makariyafue · rafue yotiaimaiai. faikoño abi mamenuano raite ore: -...

8

Upload: others

Post on 31-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

Page 2: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

MAKO MAKARIYAFUE

CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE

Naga viernes monadi nieze iteza jiafo monaide, jazikidi jamai uiyiena bojode. Ieza uzutiai

raikabite, jaa bii niruido nikino komuiite. Ie jirari Mako Faikoño diga jitiramo aimajaikabite.

Ua daruina Mako ua naimie kinaimona jarikina fakuidate, dino ie bota yiinota raite.

-¡Faikoño mai kazi!- raite.

Baie naimie jofo ekimo kaiyide. Ie nabaidi ua kinaimona ari daiade, ua jai kazide iia nia

iniakade, ie ia fairiote.

-¡ua jae oona zedadikue!-.

. Naimie bota yiinote, ieze ifotiai maiano jino bite naimie jofomona.

-¡Faikoño!, niedi jaa ua biruido amanaiai jaiyana kioitikoko, iemo niedi baa uzuma yokabiga

jeerie meniñuaina kioitikoko-.

-Jii kioitikoko Mako jai ua 5:30 komo ua jaziki monaioikaide-

-Faikoño eroda, baa daje jofo izoide iyemo fairiyaide; koko jibuizai, bue naiemo iya?-

raite Mako ie nabaina.

Urue iaimaiai nainomo riidemo daje riaitikona kiode, baie iyemo koniyie jeiyena jerie

maquinaiana atide, urue iaimaiai jarikina jofomo abido bite. Jikanuaibite “bue ñete baie jeerie

maquinaiaido”. Abido biyano bairuido jaka uanino itiaimaiai, jakirede raana kiodeza eo

jakinaite, ieza jaka nie raiñede.

Page 3: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

Page 4: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

CAPÍTULO II. EL UZUMA

Mako ie nabai Faikoño diga mona nabuiya zedade, ie uzuma Uizeki dine jaiyena, dama jiibie

gairirabirimo izi izide. Urue iaimaiai uuri eruaide baa Mako uzuma raa finuamo; uzuma jaka

nieze uiñote baie urue iaimaiai komeki fakajana:

-ieza jikanote: ¿Ore moo nie ite o komeki tii raiya, bueri ñaiakañediomiko?

Urue iaimaiai ua aare uainino ite; jai muidomo jai ñaitiaimaiai, jai abi mamenuano uzumamo

rafue yotiaimaiai.

Faikoño abi mamenuano raite ore:

- Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina jai naie

jofo iairei itemo daje riaina kiodikoko, ua, ua ayue maquinado iyemona koniyie jeiyano ari ote

eo jakinaitikoko.

Uzuma jaiziita baie Mako ifogi jetajano raite:

Mako; ¿bueri abi jaanotio?, ¿Ieza o komeki ieze ñaiakana? Ieza, ¿bueri o fue o ñaitatañega?

Uzuma uizeki ieza uruiaina raite:

-Daje rafue yoitikue, kai nairai rafue yoitikue.

Ua diga fivui, ua bii kai iya enie nia iñede. Ua dofokoni ari bite kome iaimaiai, baie Muruima

iemo Muinama, nagamaiai aai diga ari riide bie kome iaimaiai omakairede. Baie omakaiai

jaitayena kai moo kuegoidozi ari orede baie kuegoima naiona omakaiai jaitade. Ieza jai

monaioikabidemo ari bitino baie “dino jeminiaina jaiya”.

Ua ieza kai nairai jai jebuide, naana konima uaina kakade, daje uaido ñaitikai, komini jazikido

jaaide, jai muidomo baie agaromo riide, aiyue yikiai eima, joriaido baie meinega, baie rite

komini jai uairede, komini jai dani imaki uaido ñaite. Jiaimie bue raite, mika raite, kue uzuma

mika uaido ñaite, que, (“que” “que cosa”) baie riama uaido dobaiñoga “que cosa” raiakade

“bue raite”; Mako janonaite jikanote uzuma uizekina urue jaizide uzuma dine jaaide, uzuma

jaka ñaite naga nairai dani imaki uaido ñaite. Naga nairai kai moo eniena iga, naiemo iyena.

Moto nairai komimafo iairei ite, ie mei muruidi ana dine jaaide uiyokue abimo. Ieri jiaino kaina

raite erai ie iemo muido ie.

Jaka kai moo akieze joonega, naga nairai manuena iga, jiibie iemo yera baiemo nii kai abina

uiñuakino, monamo abido jaiyena.

Page 5: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

Urue iaimaiai jiekaide baie uzuma yogana kakadeza uzuma jaigabina jirotate ieza dane

uzuma rafue yote.

Ua (are) diga fiemona jaaide kai nairai kaimare ite, iemo kue uzuma jifere raide naimie

aiyoko naze fue mona nabuiyamo eruaide uzuma jaka uiñote jai deizaide ie naio uzuma

mikairite, kiode : aiyi omoi kiua riiama izoide riite kai aiyokuai jobaite, raiya izoi jaa nigavui

iyano jai riidimaki; kue nairai diga eo maraiñeno zefuide jiaino imie baie muyai baimaki okuika

fuirijebei imaki ie meino uzuma jifere aizide gaitañega akie fakai riai jizirai jenode, riama bitedi

kai uzutiai gaikuide, baie eikome aima raiyano jobaika, kai riñoniai jamai aifuedoga, faga eia

kai komini jobaiñi iba ote riama diga fuiride.

Naimaki kobeda iemo jiaie raa atide, ieza jaka faye izoiñede. Baie uyokue abi imaki riama

lanchado uiga perumo batinomo komini duerefide, maijitaga kauena otataga; duere finoka,

naimaki batinomo jaaide duikotaide jiaimie diga aizidimaki daane abido kai eniemo akie izoide

bie kajue kofia rafue, ua jae diga fiemona jaaide. Iemo uzuma raite; baie omoi kiona riai

biruide Kauena jenoñedeza biruide ua bie enie mairiki jenode, kenijiai jenode, borajiyai

jenode, ieza biruide komini okuide maijiyena jae kaue imaki ua izoi, baie aiyo ukube oye

jenode ukubena nikide.

urue iaimaiai janonaitedi: raite jadie eo jakirede ¿nieze nibaitikai naiena ebena dane kai duere

finoiza? Jadiedi omiko maijiano duide raite uzuma, omoi komogimamo duide, kuejedino bie

kai rafue yoitikue kai rafue fei raita omoi bie komo komuidino rafue finoye; omoi okuidikai,

omoi nikai komue naizona iya, ieza omoimo ite bie dane kajue uakino dane komuiñeiyena

Urue iaimaiai janonaifide; ua jai baidode eo okozinaidiaimaiaiza jai uzuma fakaduano naiza

iaimaiai jofomo iniaide. Jaka digakinode

Ie monaiñeno Mako Monaya diga nia ua jitiramo kazidiaimaiai ieze naiza iaimaiai nabaiñiai

jenodiaimaiai, ieza uzuma yoga rafue naimakimo yote. Foodode raa finoiakade ieza komini

nagokorie jidaide, ieza baie nairaimo yote, ana bie imani baie riai ayue maquinado iye jeide,

ieza komini iraide baie riai oreyena baiedi naimie enieñedeza ieza komini jarire daanomo

gairide ieza jai daajena jaidimaki iyemo dino jai riama orede jiainomo ie maquina diga.

Iyemo riidimakimo baie riaima jai ie maquina bonode ie baie iye ana raite.

Uuri jadino ii raite Makodi; dama ite kai iye jifanodoñeno raite, riama uruena kiodedi jaizinaide

iemo, jadikino urue komeki ñaiamo duiñede raite riama, akieze raiyana kakadeza dino komini

jikodimaki.

Oni omoi jai, omoina benomo jitaiñedikai, omoi jaai. Ieza baie riama aiyo komini biyana

kiodeza; eo jakinaite ieza jarire aizidimaki imaki maquina diga jaaide iena kioita kominidi eo

kaimade. Jai dino baie daje rafue finode iobiyanona ieza baie zaiyano Mako iemo Monaiya

diga kaimare itiiaimaiai baie naiza iaimaiai finokamo uzuma kaimadedi jamai ua eede;

omikona eo iobidikue raite; jai kuejedino zaide, omikoie jiai jai zaide, ie ia jamai ua

Page 6: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

kakareitikai nia mai ite kome kai binieiño mairiki oiakadino, biiteza imaki maquina diga, ie ia

kai zedaitikai bie izoide rafue daane komuiñeiyena

Jaa ie meino baie naana kaimafue, jifanuafue, naana marekino. Iiñiai jiibie dutimaki, riñoñiai

rokoide. Mako Monaiya diga dino aizikoide; ieza dino kaimataidimaki jai muido inietaideza jai

dino abi bikuano imaki inia.

Page 7: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

CAPÍTULO III, LA COMUNIDAD. NAIRAI

Jaa ua baie jiairuimo Mako Faikoño diga ua nia jitiredemo naana ie nabaiñiai jenuaidiaimaiai

jaa dino uzuma naimiemo yoga rafue naimakimo yote. Jaa ieze baie daajena jofuedo

jaidimaki nagamie nairaido iraikano jaaide. Baie iyemo diga kome ua baie aiyue maquinado

jamai naga raa jifanote. Ieri ie yote naimakimo, ieza dino naimaki iraidate naie jibuizaiyena,

iemo naimakimo diga ñaiyena ua naikino naimakimo jikanoyena, ua bueri baie iye anamo ite

koniyie a uanona jeeika? raite.

Ieza dino komini iraide jarire gairiyena. Ieza ua jai naana komini iyemo jaaidimaki.

Ieza iye fuemo riidimakimo, baie riama ie maquina uniano jai dino iye ana jeikano uite.

¡Uuri omoi ii! raite Mako yejekaide, dama ite kai iyena rairuidikai, ua iemo bue ñeyena iye

anamo ite koniyie ari oga?

Baie komini naimaki dine jaaide, riama dino jamai uai jigidote, dino raite bikino urue komeki

ñaiamo duiñede, jaa akiena komini kakadeza iekoni jikodimaki, damie jadiena jitaiñedeza,

naana naiena jitaidikai, koni kai guiye riye enie, nieze jifanoite kai ua iyikino.

Riamaiai dino uainino ite, jai muidomo damie baie jikanote: ua omoimona ua eo nanokae, ua

jamai iye iemo ua aiyue eima, bie jaka kueiñeite raite riama dinena.

Ua riama akiekoni feiraite, ua bie aki bie eniemo ite raa naana naimakimo duide, ua naana,

komeki fakañeno ebena ana bie imani jetade, diga raa jai maraiñede raite, baie nairai imie

dinena. Riama dane inokoni tii ñeide,uainide. Jamai dino konimamo ero erode, naimaki abi

zuitaja izoide aa dine jaaide.

Niedi naimaki feiraite? Jaka dino jai ua zuufuena imakimo abimo ite.

Jai ua are uainino iyano, damie Mako dine abi dueduaide, abina uiñoñede. Ieri ebena raa

jetade, jai dino riama kominimo jikanote, niedi daajena maijidikaina nie izoide?, ua ieze omoi

naikinona uiñoñena, ua naie ua enie raifiyana. Faikoño akiena kakadeza iobite, dino uai ote,

fairiote. Ua abi uuiñuakino reinide, daje izoide abi uiñoñenakino, abi uiñuakino mai ua

kaidiñega ua uiñoiakadiza ia uiñoyena. Kai ua komini diga kai uiñogakino jufidoitikai, iemo

baie Mako raite:

Ieza mai konimana ziiruite, baie fueogakino konima diga juifidoite. Iemona baie kome abina

uiñoyena, ieza jino bie jaziki jamai ebena gadua maraiñede, dama ie abi gadode iena

uiñoñede. Jaa dino riamaiai naikino feiñote. Jaa dino konima diga baie abi uiñuakino jufuidote

Page 8: MAKO MAKARIYAFUE CAPÍTULO I: MAKARIYAFUE · rafue yotiaimaiai. Faikoño abi mamenuano raite ore: - Uzu aiyi Mako diga aimajaidikokomo, ieza jaaidikokomo daje jofo iyemo fairiyaina

 

 

yofuerakino. Dino naimaki maquinaiai duiyano nairaimo jaaide. Jai naiona komini dino gairide.

Ieze iraizitimaki jai birui zaidode.

CAPÍTULO IV. EL BAILE = ZAIYAKINO

Baie rafue ana Mako Faikoño diga eo iobitimaiai baikino marena joobiyena, ie meino uzuma

iobitedi jamai eeia, omikona uaina eo iinotikue raite. Jai kuejedino jai kue baitaka, omoi daje

izoide jai baitadiomoi ie ia abi okuidoyeza, ua nia komekina maraiñede komini iteza. Bie kai

eiño binieiño yaroka, mairie oiakade biite naimaki maquinaiai diga binie jibiyena.

Ua akie izoideza ua nagaza daanomo jaiyano kaidiye, dama ite baikino jetañeiye raite.

Jaa iemona naana zaitimaki, jaigabi jirodimaki. Ie meino iiñiai jiibe dute, riñoniai guiyirue

finide. Mako Faikoño diga dino jifanotiaimaiai, fue baitadiaimaiai jai iemo naio riide, jai dino

abi bikuano inidiaimaiai. Jaka dinoride.

Komovui komo monaioikaide, jamai ua uiyiena bojode, ieza Mako kaimare kazide.

-ua jaa biruido amanana kioitikoko

- Ua jiairui monaiyado ua daane komoie makajakino kaimo akataite.