Makale Yayımlama Sürecinde Dergi Seçimi

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

“Bilimsel Yayıncılık Seminerleri”

23 Haziran 2020Prof. Dr. Ali Ekber Şahin

Makale Yayımlamaktaki Amacımız Nedir?

Yazarın dergi seçiminden önce makalesini yayımlamaya kendisini yönelten şeyin ne olduğu konusunda net olması gerekir.

•İlgili bilim alanının gelişmesine katkı sağlamak mı?•Bilimsel bilgi üretmek mi?•İlgili alandaki araştırmacılarla etkileşim kurmak, iletişim ağına dahil olmak mı?•Yükselmek istediğimiz akademik unvanın ya da kadronun koşullarını sağlamak mı?•Akademik teşvikten yararlanmak mı?•Diğer ödül veya desteklerden yararlanmak mı?•….

İyi Bir Dergi

• Amacımız ne olursa olsun ismimizin yer aldığı bir makalenin iyi bir dergide yayımlanmasını isteriz.

• Doğru bir dergiyi seçmek isteriz.• Saygın olmayan dergilerde yayın yapmak araştırmanızın güvenilirliğini azaltabilir ve

kariyerinizi sınırlandırabilir.

İyi Bir Dergi

• İyi bir dergiyi seçmek kolay değil.• Dijital teknolojiler ve açık erişim (open access) ile yeni bilginin yayılımında bir dönüşüm

gerçekleşti

• İngilizce yayımlanan 80.000’den fazla dergi var.• Dergilerin mantar gibi çoğalması bazı dergilerin «şüpheli», «yağmacı», «sözde»,

«uydurma», «sahte» dergi şeklinde tanımlanmasına yol açtı.

İyi Bir Dergi

Makalemizi sunduğumuz bir derginin doğruluğunu, geçmişini, uygulamalarını, tanınırlığını ve ününü değerlendirmek makalenin yazarı olarak bizim

sorumluluğumuzdur.

İyi Bir Dergi

Kaliteyi tanımlamak güçtür; ancak gördüğümüzde hemen fark ederiz.

İyi bir dergi:

•Hedef kitlesi (araştırmacılar uygulayıcılar, okuyucular…) tarafından yakından tanınır.

•Hedef kitlesi tarafından önemli ve değerli görülür.

•Bilimsel toplantılardaki etkileşimlerde sıkça konuşmalara dâhil edilir.

•Kolayca erişilebilir.

•Okuyucularının desteğiyle varlığını sürdürür.

•Kütüphaneler ve kurumsal elektronik erişim sistemleri tarafından erişime açıktır.

•Geniş çevrelerce saygı duyulduğundan ve halkla olan güçlü ilişkileri nedeniyle yayınları sıklıkla popüler basında ön plana çıkar.

Şüpheli Bir Dergi

Akademisyenler için her geçen gün büyüyen bir tehdit: Yağmacı, şüpheli ve sahte dergiler…

Şüpheli bir dergi:

•Sunulan tüm makaleleri kabul eder.

•Önceden bildirim yapmaksızın makale yayını için ücret talep eder. Bu ücret net olarak sayfalarında belirtilmez.

•Talep ettiği ücret sürpriz bir şekilde yazarın karşısına basım aşamasında çıkar.

•Hakemli dergi olduklarını belirtirler; fakat hakem değerlendirme süreçleri yoktur.

•Hakem ve editör katkısı olmadığından makaleler geldikleri şekliyle basılır.

•Yayımladığı makalelerde, ciddi bir hakem denetiminden geçmediklerinin delili olabilecek, bilgi, imla ve ifade hataları yer alabilmektedir.

•Editörler kurulu ile ilgili doğru olmayan bilgiler yer alabilmektedir.

•Bir sayıda aynı yazarın birden fazla makalesi yayınlanmakta ve olağandan çok sayıda makale aynı sayıda yer alabilmektedir.

•Dergiye makale gönderilmesini sağlamak için rahatsız edici “ticari” taktikler (e-posta vb.) uygulanmaktadır.

Şüpheli Bir Dergi

Akademisyenler için her geçen gün büyüyen bir tehdit: Yağmacı ve sahte dergiler…

Şüpheli bir dergi:

•Çok sayıda makaleyi alan farkı gözetmeksizin yayımlar.

Dergi sayfalarından örnekler:

“……… Dergisi biyoloji, biyolojik çeşitlilik, veterinerlik, tarım, kimya, fizik, matematik, mühendislik, yer bilimleri, sosyal bilimler ve bilgi teknolojileri alanlarında makale yayımlayan bir dergidir.”

“……… Dergisi sosyal bilimlerin tüm branşlarında, tüm dillerde ve her tür bilimsel çalışma yayımlanmakta olan bir dergidir.”,

“……… Dergisi antropoloji, arkeoloji, işletme, iletişim, ekonomi, eğitim, dil bilimi, uluslararası ilişkiler, tarih, hukuk, psikoloji, sağlık, sanat, dans, komedi, resim, sinema, evlilik vb. her türlü alanda makale kabul eden bir dergidir.”.

Hangi Dergiyi Seçelim?

• Atıfta bulunduğumuz makalelerin yayımlandığı dergiler• Hakemliğimize başvuran dergiler• İlgili alanın meslek örgütü tarafından çıkarılan dergiler• Üniversiteler bünyesinde çıkarılan dergiler• Akademik yükselmelerimiz kapsamında önerilen dergiler

Hangi Dergiyi Seçelim?

• Bilimsel özen ve titizlik• Editöryal kalite•Hakem değerlendirme süreci• Araştırma ve yayın etiği• Yayın kurulunun oluşumu

•Dergi imtiyaz hakkı• Yazar hakları ve telif•Dizinlenme durumu• Etki Faktörü Puanı•Derginin işleyişi

Beş farklı derginin aday makalenizin bilimsel içeriğine uygunluğunun değerlendirilmesiDergi Adı Kapsam ve

AmaçBenzer

ÇalışmalarYer Aldığı

DizinEtki Faktörü Yayın Sıklığı

(Yılda)Değerlendirme

SüresiYayımlama

Hızı

Dergi A ✓ ✓ E-SCI X 3 sayı 4 ay 1 yıl

Dergi B ✓ ✓ SSCI Q2 8 sayı 6 ay 1 yıl

Dergi C ✓ X SSCI Q4 4 sayı 8 ay 2 yıl

Dergi D ✓ X AHCI Q1 4 sayı 2 ay 4 ay

Dergi E ✓ ✓ E-SCI X 6 sayı 3 ay 6 ay

Dergi Adı Yayın Şekli Ücret Talebi Sözcük Sınırlaması

Yayım Dili Ürün Kalitesi

Derginin Prestiji

Erişilebilirlik

Dergi A Elektronik Yok 8000 Tür., İng Zayıf Orta ✓

Dergi B Basılı + Elek. Yok 6000 İngilizce Yüksek Yüksek ✓

Dergi C Basılı + Elek. Yok 7000 Tür., İng. Yüksek Orta ✓

Dergi D Basılı + Elek. Var 6000 Tür., İng., Fr., İsp.

Orta Orta ✓

Dergi E Basılı + Elek. Var 6000 İngilizce Orta Düşük ✓

Sonuç

• Dergi seçimi öncesinde bizi makale yayımlamaya güdüleyen faktörü netleştirmeliyiz.• Kapsamı ve amacı çalışmamızla örtüşen dergileri sıralayıp öncelikle şüpheli, yağmacı

dediğimiz dergileri bu listeden çıkarmalıyız.

• Listemizde kalan iyi dergileri değerlendirme ölçütlerini amacımıza uygun şekilde değerlendirerek sıralamalıyız.

• Özveriyle tamamladığımız çalışmaların yanlış dergi seçimleri nedeniyle değersizleşebileceğini unutmamalıyız.

• Unutmayalım: Dergi seçimi tamamen yazarın sorumluluğudur.

TEŞEKKÜRLER

Prof. Dr. Ali Ekber ŞAHİN

alisahin@hacettepe.edu.tr