P R O V O E N D E M A A S T R I C H T A N T I Q U A R I A N B O O K & P R I N T F A I R ( M A B P )

Rondom de Maastricht Antiquarian Book & Print Fair (MABP), welke ieder jaar in maart tijdens het eerste weekend van TEFAF wordt gehouden, organiseert de MABP een cultureel nevenprogramma dat gerela-teerd is aan het antiquarenvak. Dit jaar bestaat het programma uit expo-sities rondom het Maastrichtse provoblad, ‘Ontbijt op bed’.Van ‘Ontbijt op bed’ zijn in 1966 t/m 1967 totaal 11 nummers verschenen, plus vele posters en pamfletten, alle in de karakte-ristieke ‘Provo-Maastricht’ stijl.Tevens zullen enkele andere provo-uitin-gen worden belicht en parafernalia worden getoond. In deze speciale uitgave tonen wij de 11 covers van ‘Ontbijt op Bed’ in volgordevan de nummer 1 t/m nummer 11, plus enkele boeiende binnenpagina’s uit deze uitgaven.

Dit drukwerk is uitgegeven ter gelegenheid van de zesde editie van de Maastricht An-tiquarian Book & Print Fair (MABP) en de tentoonstelling rond het Maastrichtse pro-voblad ‘Ontbijt op bed’. Het beeldmateriaal voor deze tentoonstel-ling werd voornamelijk beschikbaar gesteld door Jan Pen uit Leiden.

De tentoongestelde affiches zijn te koop via info@mabp.eu

ONTBIJT OP BED NUMMER 1 EN 2 (Tekst linkerpagina komt uit nummer 3)

ONTBIJT OP BED NUMMER 3 EN 4 (Fragment rechterpagina komt uit nummer 6)

T E N T O O N S T E L L I N G ‘ O N T B I J T O P B E D ’De jaren zestig van de vorige eeuw ken-merkten zich door een radicale om-slag in de cultuur. De generatie jonge-ren die was opgegroeid tijdens, of vlak na de oorlog waren de jaren veertig en vijftig zat. Zij wensten de somberte van de oorlogsperiode en de daaropvol-gende wederopbouw achter zich te laten. De heersende macht, vertegenwoordigd door kerk en staat, zag met afgrijzen en angst hoe de jeugd zich in afwijken-de kledij en met lang haar overgaf aan beatmuziek, drugs en tegendraads ge-drag. Er werd volop actie gevoerd te-gen de oorlog in Vietnam, de Spaanse en Portugese dictaturen, het militarisme van de NAVO en kernwapens. Provo was één van de vroegste represen-tanten van deze omslag. De Maastricht-se provobeweging rond het tijdschrift ‘Ontbijt op Bed’, het onderwerp van de

MABP-tentoonstelling 2013, speelde een belangrijke rol daarin.

P R O V OProvo ontstond in 1965 uit de samen-smelting van de ideeën van onder andere Roel van Duijn en Rob Stolk, afkomstig uit anarchistisch-geïnspireerde actie-groepen en de ‘Ban-de-bom’-beweging en het speelse karakter van de happenings van Robert Jasper Grootveld rond het beeld van het Lieverdje op het Amster-damse Spui. Provo ontwikkelde ‘Witte plannen’, waarin ze alternatieven aan-droegen voor sociale kwesties. Het meest bekend werd het door Luud Schimmelpen-ninck bedachte ‘Witte fietsenplan’. De humoristische actiemiddelen die Pro-vo inzette om het gezag te provoceren bereikten een hoogtepunt op 10 maart

ONTBIJT OP BED NUMMER 5 EN 6

1966, toen verschillende rookbommen langs het parcours van de huwelijks-koets van Prinses Beatrix en Prins Claus ontploften.De filosofie en ideeën van Provo werden uitgedragen in het blad ‘Provo’, in pam-fletten en op posters. De aandacht voor het fenomeen Provo in de media zorgden ervoor dat Provo al gauw in binnen- en buitenland navolging kreeg. De media-aandacht die het succes van Provo betekende, leidde uiteindelijk ook tot de opheffing van de beweging op 15 mei 1967 in het Amsterdamse Vondelpark.

PROVO MAASTRICHT EN ‘ONTBIJT OP BED’Ook Maastricht kende een aantal provo-groepen. De provogroep rond het blad ‘Lynx’ schaarde zich in wekelijk-se happenings rondom het beeldje van de Mestreechter Geis, nabij de Stok-

straat. Andere Maastrichtse provo-blaadjes waren ‘Piranha’ en ‘De Witte Bezem’.De zogenaamde ‘Luuksbeweging’ rond het blad ‘Ontbijt op Bed’ was creatief ge-zien één van de belangrijkste groepen binnen Provo. De Luuksbeweging bestond uit de kunstenaars Hans Mol, Ger Brou-wer, Kees Graaf, Kees Slager en Iris de Leeuw. In tegenstelling tot het Amsterdams blad ‘Provo’, dat in een eenvoudige maar karakteristieke vorm werd gesten-cild, kenmerkte ‘Ontbijt op Bed’ zich door een creatieve en geheel vernieu-wende vormgeving. Het blad valt op door zijn rijke uitvoering, met kleur-rijke collages, veelal in zeefdruk. Er zijn in 1966 en 1967 totaal 11 num-mers verschenen, plus vele posters en pamfletten, allen uitgevoerd in de zelfde kunstzinnige stijl.

ONTBIJT OP BED NUMMER 11b (uitgevouwen)

P R O V O E N B O R G H A R E N Van 12 tot 14 november 1966 kwam het door de Luuksbeweging georganiseerde, eerste internationale Provo-konsilie bijeen in het toenmalige Europahuis in Kasteel Borgharen. Gedurende het kon-silie benadrukte de groep rond ‘Ont-bijt op bed’ dat Provo zich zou moeten vernieuwen door zijn eigen ‘imaazje’ te vernietigen. Naast de 50 provo’s, voor-namelijk afkomstig uit Nederland en Vlaanderen, waren er minstens evenveel vertegenwoordigers van de media. De entreebedragen voor de pers wa-ren ruim voldoende om uit de kosten te komen. Ter afsluiting van het konsi-lie vond er een happening plaats bij het beeld van Petrus Regout in de Maas-trichtse Boschstraat. Het beeld van deze industrieel, pal voor de Sphinx-fabrieken, werd met waspoeder bespren-keld, van een papieren hoedje en zwem-bril voorzien en met het provoteken beklad. Regout geniet de dubieuze bekendheid de eerste Nederlandse grootindustrieel te zijn in een tijd van diepe armoede en kinderarbeid. Zo werden het slaapdorp Borgharen en Maastricht enkele dagen het ‘Magies Sentrum’ van de wereld.

M A B P - T E N T O O N S T E L L I N G 2 0 1 3De MABP-tentoonstelling beoogt een in-druk te geven van de revolutionaire vormgeving van ‘Ontbijt op Bed’ en ove-rige publicaties van de Luuksbeweging. Enkele krantenartikelen, foto’s en pam-fletten geven een indruk van de gedachten en acties van de Luuksbeweging. Daar-naast zijn de Maastrichtse provotijd-schriften ‘Lynx’ en ‘Witte Bezem’ ten-toongesteld, alsmede een selectie van het Amsterdamse tijdschrift ‘Provo’ en enkele Amsterdamse posters en pamfletten.

ONTBIJT OP BED NUMMER 7 (met en zonder wikkel), 8 en 9 (Tekst rechterpagina komt uit nummer 8)

ONTBIJT OP BED NUMMER 10 en 11 (waarbij een zakje met tekstvelletjes) (Tekst rechterpagina komt uit nummer 8)

© Maastricht Antiquarian Book & Print Fair Voor informatie: www.mabp.euof mailen: info@mabp.eu

Tekst: Jan Pen en Ton Stille

Vormgeving: Paul Hertoghs (www.ontwerpoogpunt.nl)

Drukwerk: Cortjens druk met communicatie

Inrichting tentoonstelling:FranZ Rothenburg en Paul Hertoghs

Met dank aan:Roel van Duijn, Iris de Leeuw, Hans Mol, Jan Pen, Reinier Thissen e.v.a.

Voor meer Provo beeldmateriaal: www.provo-images.info

O n t w e r p b u r o O o g p u n t