laserochirurgia kriochirurgia ewelina mozal anna zwolińska

• LASEROCHIRURGIA

• KRIOCHIRURGIA Ewelina Mozal

Anna Zwolińska

LASEROCHIRURGIA

• Laserochirurgia - to nowoczesna, ambulatoryjna metoda leczenia światłem bez konieczności ingerencji chirurgicznej, wykorzystująca przeciwbólowe, przeciwzapalne i biostymulujące właściwości wiązki światła o odpowiedniej długości fali.

LASEROCHIRURGIA

• Zabiegi wykonywane techniką laserową są niebolesne i bezkrwawe, co zapewnia dobre samopoczucie pacjenta oraz lepszą widoczność pola operacyjnego.

• Rany goją się szybko, nie pozostawiając blizn.

• W aseptycznej terapii laserowej nie grożą również żadne powikłania, co skraca znacznie czas leczenia i sprawia, że nie ma potrzeby dokonywania żadnych korekt.

LASEROCHIRURGIA - zastosowanie

• Lasery w chirurgii stomatologicznej stosowane są do wywołania kontrolowanych procesów destrukcyjnych tkanki, do których zalicza się: cięcie, odparowanie, koagulację i fotoablację.

Skuteczność wywoływania tych procesów w tkankach biologicznych zależy od właściwego doboru takich parametrów jak: energia lub moc promieniowania, szerokość impulsu lub

czas oddziaływania z tkanką, właściwości absorpcyjnych tkanki oraz gęstości energii

lasera.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE PODSTAWY LECZENIA

LASERAMI MAŁEJ MOCY • Energia laserowa pochłaniana przez enzymy

mitochondrialne daje miejscowy wzrost temperatury, który powoduje zwiększenie przepuszczalności i przewodności błony mitochondrium.

• Prowadzi to do ułatwionego napływu do mitochondriów składników cyklu Krebsa i zwiększenia produkcji wysokoenergetycznych cząsteczek ATP. Poza tym stwierdzono wzrost syntezy DNA, RNA i liczby mitochondriów prowadzący do proliferacji komórek.

• Wykazano także, że pod wpływem niskoenergetycznej wiązki wzrasta populacja limfocytów T, które poprzez miejscowe uwalnianie czynników wzrostu oraz limfokin, i interleukin, odgrywają istotną rolę w regeneracji tkanki zapalnej. Wzrasta także aktywność monocytów, makrofagów i neutrofilów co prowadzi do zwiększenia miejscowej odporności. Jak wynika z doświadczeń lasery biostymulacyjne zwiększają okresowo poziom przeciwciał, przyspieszając w ten sposób proces gojenia i wydłużają okres remisji tych schorzeń.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE PODSTAWY LECZENIA

LASERAMI MAŁEJ MOCY• Efekt przeciwzapalny, uzyskany po

zastosowaniu lasera biostymulacyjnego zawdzięczamy także miejscowemu wzrostowi serotoniny uwalnianej z płytek krwi, która powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych. Zaobserwowano także zmianę stężenia histaminy i heparyny, która umożliwia poprawę mikrokrążenia, przez co obrzęki pourazowe ulegają wchłonięciu. Światło lasera powoduje także hamowanie wzrostu przepuszczalności naczyń krwionośnych, narastania obrzęku w ostrej fazie zapalenia, oraz formowania się ziarniny.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE LECZENIE LASERAMI MAŁEJ

MOCY - zastosowanie• Zastosowanie lasera biostymulacyjnego

przed rozpoczęciem opracowywania ubytku próchnicowego podnosi próg bólu i czyni zabieg znacznie mniej bolesnym.

• Lasery te są bardzo użyteczne w zabiegach przeciwbólowych przy stomatopatiach protetycznych, ropniach przyzębia, paradontopatiach, obrzękach, opryszczce wargowej, zapaleniach miazgi.

• Działanie lasera powoduje przyspieszenie gojenia się ran po zabiegach ekstracji, przecinania wędzidełka i resekcji, a ponadto przy przewlekłych zapaleniach tkanki okołozębowej.


MOCY - zastosowanie• Użycie lasera zapobiega stanom

zapalnym i jest bardzo przydatne w leczeniu nerwobólów.

• Dzięki tym aparatom zmniejszyć można krwawienie i przyspieszyć gojenie po zabiegu, a także likwidować ogniska zapalne.

• Zastosowanie lasera poprawia terapeutyczne skutki zabiegów, zmniejsza ryzyko infekcji, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek.


MOCY - wskazania• stany zapalne miazgi, zatok, zębodołu, • neuralgie, • choroby dziąseł, przyzębia i błony śluzowej jamy

ustnej • grzybica jamy ustnej • neuralgia nerwu trójdzielnego, • bóle w stawach skroniowo-żuchwowych, • odczulanie odsłoniętej zębiny • ból i obrzęk pozabiegowy, • opryszczka, afty, • zapalenie ślinianek, • likwidacja szczękościsku, • gojenie zębodołu po ekstrakcji, • ból i obrzęk po złamaniach szczęki • przyspieszanie gojenia po tradycyjnych zabiegach

chirurgicznych w jamie ustnej (np. po plastyce wędzidełek, resekcji, sterowanej regeneracji kości, zabiegach płatowych, gingiwektomiach, przeszczepach i implantach)

LASERY DUŻEJ MOCY

Do najbardziej rozpowszechnionych należą trzy najważniejsze:

• laser chirurgiczno-zabiegowy na dwutlenku węgla, tzw.laser CO2

• laser do zabiegów endodontycznych i mikrochirurgii kontaktowej, tzw. laser jagowo-neodymowy (YAG:Nd)

• laser do opracowywania twardych tkanek zęba między innymi ubytków próchnicowych, tzw. laser jagowo-erbowy (YAG:Er)

LASERY DUŻEJ MOCY - Laser gazowy CO2

Laser gazowy CO2 jest wyróżniającym się jakościowo narzędziem w stomatologii i

chirurgii jamy ustnej.

• Promieniowanie laserowe jest dobrze absorbowane przez wodę, a tym samym przez dobrze uwodnione tkanki miękkie.

• W tkankach twardych promieniowanie to wyróżnia się także efektywną absorpcją, ale jego działanie ogranicza się tu głównie do procesów nadtapiania i rekrystalizacji powierzchniowych warstw szkliwa i zębiny.

• Zastosowanie tego lasera w zbiegach kanałowych jest ograniczone ze względu na zwierciadlany, a nie na światłowodowy sposób prowadzenia wiązki.


Najszersze więc pole zastosowań lasera CO2 to

zabiegi na tkankach miękkich jamy ustnej. Zmieniająca się w ciepło zogniskowana energia

promieniowania wywołuje kontrolowany efekt cięcia.


• W zabiegach bezkontaktowego cięcia laserem CO2 uzyskuje się działanie hemostatyczne i sterylizujące.

• Zmniejsza się także miejscowy odczyn zapalny. • Aplikator zabiegowy jest oddalony od pola

operacyjnego, co umożliwia wygodny dostęp i dobrą widoczność.

• Urządzenie to podczas cięcia koaguluje naczynia krwionośne w trakcie zabiegu chirurgicznego, a zatem jest nieocenione przy usuwaniu zmian chorobowych wysoce ukrwionych narządów, np. języka.

• Możliwość ciągłej hemostazy eliminuje konieczność zakładania szwów, a absolutnie sterylną ranę można pozostawić bez zabezpieczenia opatrunkiem.


• Pooperacyjne bliznowacenie i skurcz tkanek jest ograniczony.

• Wyniki procesu zdrowienia są zwykle doskonałe.

• Laser CO2 jest szczególnie efektywny w usuwaniu wczesnych zmian chorobowych takich jak nadziąślaki, włókniaki, i brodawczaki, w przecinaniu wędzidełek warg i języka, w pogłębieniu przedsionka, w wycinaniu przerośniętych dziąseł, w usuwaniu naczyniowych zmian chorobowych, w przygotowywaniu jamy ustnej do protezowania itp.


Należy podkreślić, że działanie hemostatyczne lasera CO2 ma szczególne znaczenie w

zabiegach:

• rozległych, związanych z dużą utratą krwi • w obficie unaczynionych tkankach • u pacjentów z zaburzeniami układu

krzepnięcia • usuwania zmian naczyniowych • w chirurgii onkologicznej, dla zmniejszenia

niebezpieczeństwa rozsiewu komórek nowotworowych poprzez naczynia krwionośne

FOTODYNAMICZNA METODA TERAPII LASEROWEJ

• Metoda fotodynamiczna (ang. PhotoDynamic Therapy - PDT) jest wielce obiecującą metodą leczenia chorób nowotworowych.

• Oparta jest na prostej zasadzie. Pierwszym etapem jest wprowadzenie do organizmu pacjenta preparatu - fotouczulacza, tzw. sensybilitazora.

• Powoduje on uczulenie tkanki biologicznej na światło o określonej długości fali. Preparat wydalany jest przez zdrowe komórki i gromadzi się głównie w komórkach nowotworowych.

• Po upływie 12-24 godzin, zależnie od rodzaju sensybilitazora, w guzie nowotworowym znajduje się wielokrotnie więcej fotouczulacza niż w zdrowej tkance.


• Diagnostykę zmian nowotworowych realizuje się poprzez wzbudzenie sensybilitazora światłem laserowym i wywołanie świecenia fluorescencyjnego w zakresie widzialnym.

• Przykładowo naświetlanie sensybilitazora hematoporfirynowego (HpD) promieniowaniem o długości fali 405nm wywołuje fluorescencję o barwie czerwonej, łatwo widoczną nieuzbrojonym okiem.


• W terapii chorób nowotworowych wykorzystuje się fakt, że światło laserowe o określonej barwie (dla HpD jest to 632nm) wywołuje rozpad cząsteczek tlenu na formę atomową.

• Tlen atomowy jest bardzo reaktywny i cytotoksyczny.

• Jego obecność w obszarze zajętym przez komórki nowotworowe powoduje ich niszczenie, nie uszkadzając jednocześnie komórek zdrowych.

• W związku z tym, że dla znanych obecnie fotouczulaczy stosuje się promieniowanie laserowe od 630nm do 690nm, które wnika w tkankę na głębokość do kilku centymetrów, metoda PDT jest najskuteczniejsza w walce z guzami nowotworowymi o takich właśnie wymiarach.


• Zalety fotodynamicznej metody PDT:- wysoka efektywność- nietoksyczność- nieinwazyjność- możliwość wielokrotnego powtarzania terapii- wspomaganie leczenia chirurgicznego- możliwość prowadzenia wiązki giętkim światłowodem wprowadzonym do organizmu poprzez urządzenia endoskopowe

KRIOCHIRURGIA

• Kriochirurgia jest metodą leczenia chirurgicznego polegającą na miejscowym, kontrolowanym niszczeniu chorej tkanki przez jej zamrażanie w niskiej temperaturze. Można ją określić mianem metody bezkrwawej, niska temperatura bowiem niejako blokuje drobne naczynia tętnicze i żylne, umożliwiając oddzielenie tkanki wymrożonej, głównie zmienionej chorobowo, od tkanki zdrowej praktycznie bez krwawień.

KRIOCHIRURGIA - aparatura

• Są to specjalnie skonstruowane aparaty i instrumenty (krioaplikatory), zwykle przenośne, jako medium chłodzące wykorzystujące ciekły azot (pozwala na uzyskanie np. temperatury –190°C) oraz - coraz częściej - podtlenek azotu, wyposażone w szereg końcówek zabiegowych zarówno do działania kontaktowego i spreju.Końcówki te pozwalają prowadzić demarkację tkanki w sposób zapewniający zachowanie precyzji, co do obszaru i głębokości zabiegu.

• Obszar tkanki przeznaczony do kriodestrukcji ma jedynie kontakt z chłodzoną końcówką roboczą krioaplikatora.

KRIOCHIRURGIA - zastosowanie

• Tradycyjne zastosowanie kriochirurgii to leczenie różnych zmian na skórze i błonie śluzowej od łagodnych do złośliwych. !!!Bardzo istotne jest tu rozpoznanie. W

przypadkach wątpliwych konieczne jest wykonanie biopsji z badaniem

histopatologicznym. Szczególna rozwaga wymagana jest przy wymrażaniu znamion

barwnikowych!!!• Kriodestrukcji podlegać zatem mogą

różnego rodzaju brodawki, znamiona barwnikowe, naczyniaki, stany przednowotworowe (np.: rogowacenie czerwone Queyrat’a), a także raki skóry.

KRIOCHIRURGIA - zalety

• Metoda nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta. Zabieg wymrażania może być wykonany u pacjentów w każdym wieku, a więc i u dzieci, i u dorosłych.

• Bardzo istotną dla pacjentów zaletą jest również to, że generalnie zabieg nie wymaga znieczulenia, jest na ogół bezbolesny, a odczucia w czasie jego trwania sprowadzają się do lekkiego pieczenia i swędzenia.

• Zastosowanie mało inwazyjnych technik pozwala na skrócenie okresu rekonwalescencji, zmniejszenie bólu pooperacyjnego i liczby powikłań.


• Dzięki kriochirurgii problem zakażeń tu nie występuje lub może wystąpić niezmiernie rzadko.

• Metoda polega na niszczeniu tkanki w sposób bezkrwawy, bez potrzeby jej wycięcia (nie naruszamy ciągłości skóry), unika się zatem niedogodności związanych z tradycyjną operacją chirurgiczną.

• Dodatkowo, czas gojenia miejsca po wykonanym zabiegu kriodestrukcji jest stosunkowo krótki (ale nieco dłuższy jak rany powstałej po tradycyjnym cięciu).


• Kriochirurgia pozwala na zachowanie precyzji, co do obszaru i głębokości zabiegu.

• Zabieg jest bezbolesny stosunkowo krótki z dobrym efektem kosmetycznym i czynnościowym.

• Kriochirurgia sprawia, że po leczeniu powstają tzw. blizny kosmetyczne, czyli blizny elastyczne, bezkolagenowe. Blizna jest mało widoczna. Ma to istotne znaczenie np. w leczeniu zmian na skórze twarzy.

KRIOCHIRURGIA - wady

• Droga aparatura• Mała ilość specjalistów• Niepowodzenie związane z

nieprawidłowym rozpoznaniem

laserochirurgia kriochirurgia ewelina mozal anna zwolińska

Documents