lampiran skripsi silvia-fsm-652008016 · 2013. 4. 29. · biuret (aoac, 1995) pengukuran kadar...

45
1 LAMPIRAN Lampiran 1. Skema Kerja Penelitian Jagung dan Bekatul Fermentasi Variasi perbandingan antara jagung : bekatul adalah 100:0; 87,5:12,5; 75:25; 62,5:37,5; dan 50:50 (b/b) Penepungan Hasil Fermentasi ( JABEK ) Pengukuran Kadar Air (Sudarmadji dkk., 1997) Pengukuran Kadar Abu (Sudarmadji dkk., 1997) Pengukuran Kadar Protein dengan Metode Biuret (AOAC, 1995) Pengukuran Kadar Karbohidrat dengan Metode Anthrone (Sadasivam, 2007) Pengukuran Kadar Lemak dengan Metode Soxhlet (Sudarmadji dkk., 1997) Pengukuran Kadar Serat (SNI, 1992) Pembuatan cookies lidah kucing Uji organoleptik meliputi warna, rasa, aroma, tekstur dan keseluruhan “Lidah Kucing” (Soekarto, 1985)

Upload: others

Post on 20-May-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

1

LAMPIRAN

Lampiran 1. Skema Kerja Penelitian

Jagung dan Bekatul

Fermentasi

Variasi perbandingan antara jagung : bekatul adalah

100:0; 87,5:12,5; 75:25; 62,5:37,5; dan 50:50 (b/b)

Penepungan Hasil Fermentasi ( JABEK )

Pengukuran Kadar Air (Sudarmadji dkk., 1997)

Pengukuran Kadar Abu (Sudarmadji dkk., 1997)

Pengukuran Kadar Protein dengan Metode

Biuret (AOAC, 1995)

Pengukuran Kadar Karbohidrat dengan Metode

Anthrone (Sadasivam, 2007)

Pengukuran Kadar Lemak dengan Metode

Soxhlet (Sudarmadji dkk., 1997)

Pengukuran Kadar Serat (SNI, 1992)

Pembuatan cookies lidah kucing

Uji organoleptik meliputi warna, rasa, aroma, tekstur

dan keseluruhan “Lidah Kucing” (Soekarto, 1985)

2

Lampiran 2. Kurva Standar Biuret

BSA (ml) Akuades (ml) Biuret (ml) Konsentrasi (mg/ml) A550nm 0 1 4 0 0

0,1 0,9 4 1 0,059 0,2 0,8 4 2 0,109 0,3 0,7 4 3 0,139 0,4 0,6 4 4 0,199 0,5 0,5 4 5 0,259 0,6 0,4 4 6 0,279 0,7 0,3 4 7 0,339 0,8 0,2 4 8 0,399 0,9 0,1 4 9 0,449 1 0 4 10 0,459

y = 0,048x + 0,005R² = 0,997

0.0000.0500.1000.1500.2000.2500.3000.3500.4000.4500.500

0 2 4 6 8 10

Abs

orba

nsi 5

50 n

m

Konsentrasi (mg/ml)

Kurva Standar Biuret

3

Lampiran 3. Kurva Standar Anthrone

Glukosa(ml) Akuades (ml) Anthrone (ml) Konsentrasi (mg/ml) A550nm 0,10 0,90 2 0,010 0,075 0,15 0,85 2 0,015 0,161 0,20 0,80 2 0,020 0,191 0,25 0,75 2 0,025 0,248 0,30 0,70 2 0,030 0,296 0,35 0,65 2 0,035 0,373 0,40 0,60 2 0,040 0,426 0,45 0,55 2 0,045 0,463 0,50 0,50 2 0,050 0,536 0,60 0,40 2 0,060 0,604 0,65 0,35 2 0,065 0,668 0,75 0,25 2 0,075 0,823

y = 10,91x + 0,022R² = 0,994

00.10.20.30.40.50.60.70.80.9

0 0.01 0.02 0.03 0.04 0.05 0.06 0.07 0.08

Abs

orba

nsi

Konsentrasi (mg/ml)

Kurva Standar Anthrone

4

Lampiran 4. Kadar Air MOCORIN

Kadar air sampel diukur dengan menggunakan rumus:

Kadar air (%) = %1001

2

WWWa

Keterangan:

W0: bobot kosong cawan petri (gram)

Wa : bobot cawan petri dan sampel sebelum pengeringan (gram)

W1: bobot sampel (gram)

W2: bobot cawan petri dan sampel setelah pengeringan (gram)

Data Pengukuran Kadar Air MOCORIN

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (100 : 0)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Air (%) Rata-rata 1 73,9111 74,9238 1,0127 74,8385 8,4230 8,56 79,3545 79,3661 1,0115 79,2782 8,6901 76,0511 77,0619 1,0108 76,9836 7,7463 2 78,7245 79,7350 1,0105 79,6676 6,6700 6,47 80,6245 81,6410 1,0165 81,5745 6,5421 78,3456 79,4011 1,0555 79,3355 6,2150 3 73,9078 74,9350 1,0272 74,8832 5,0428 5,17 78,3530 79,3652 1,0122 79,3127 5,1867 83,9210 84,9864 1,0654 84,9303 5,2656 4 78,7245 79,7440 1,0195 79,6378 10,4169 10,56 80,6256 81,6989 1,0733 81,5835 10,7519 72,8520 73,8605 1,0085 73,7546 10,5007 5 83,9198 84,9799 1,0601 84,8767 9,7349 9,64

78,3543 79,3574 1,0031 79,2591 9,7996 66,6451 67,6794 1,0343 67,5823 9,3880

5

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (87,5 : 12,5)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Air (%) Rata-rata 1 90,0398 91,0618 1,0220 90,9787 8,1311 9,12 80,6245 81,6625 1,0380 81,5679 9,1137 78,7211 79,7397 1,0186 79,6467 9,1302 2 72,8455 73,8621 1,0166 73,7877 7,3185 7,44 80,6257 81,6670 1,0413 81,5885 7,5386 78,7132 79,8451 1,1319 79,7605 7,4474 3 72,8536 73,8699 1,0163 73,8189 5,0182 5,07 80,6262 81,6831 1,0569 81,6285 5,1661 78,7243 79,7455 1,0212 79,6943 5,0137 4 73,9087 74,9142 1,0055 74,8326 8,1153 7,92 78,3527 79,4225 1,0718 79,3392 7,7720 83,9178 84,9466 1,0288 84,8655 7,8830 5 75,1898 76,2142 1,0244 76,1176 9,4299 9,26

80,1167 81,2649 1,1482 81,1588 9,2406 83,9212 84,9984 1,0772 84,9004 9,0976

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (75 : 25)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Air (%) Rata-rata 1 73,9079 74,9238 1,0159 74,8263 9,6288 9,80 78,3533 79,3888 1,0355 79,2862 9,9083 83,9196 84,9524 1,0328 84,8504 9,8707 2 78,7254 79,7369 1,0115 79,6730 6,3174 6,36 80,6258 81,6413 1,0155 81,5796 6,3516 78,3562 79,3939 1,0377 79,3275 6,3988 3 73,9110 74,9346 1,0236 74,8698 6,3306 6,28 78,3556 79,3707 1,0151 79,3057 6,4033 83,9192 84,9759 1,0567 84,9108 6,1007 4 72,8517 73,8704 1,0187 73,7729 9,5710 9,36 80,6230 81,7030 1,0800 81,6021 9,3426 78,7220 79,8658 1,1438 79,7611 9,1537 5 83,9214 84,9504 1,0290 84,8428 10,4568 10,50

80,1187 81,4021 1,2834 81,2798 9,5294 75,1908 76,2177 1,0269 76,1095 10,5366

6

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (62,5 : 37,5)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Air (%) Rata-rata 1 73,9093 74,9217 1,0124 74,8312 8,9392 8,95 78,3544 79,3750 1,0206 79,2835 8,9653 76,0504 77,0590 1,0086 76,9828 7,5551 2 73,9077 74,9131 1,0054 74,8298 8,2853 8,25 78,3505 79,4202 1,0697 79,3320 8,2453 83,9156 84,9412 1,0256 84,8567 8,2391 3 72,8534 73,8742 1,0208 73,8050 6,7790 6,75 80,6256 81,6895 1,0639 81,6180 6,7206 78,7270 79,8249 1,0979 79,7508 6,7495 4 73,9112 74,9284 1,0172 74,8399 8,7397 8,70 78,3555 79,5627 1,2072 79,4583 8,6481 83,9201 84,9243 1,0042 84,8367 8,7234 5 66,6474 67,6652 1,0178 67,5654 9,8055 9,88

78,3554 79,3633 1,0079 79,2639 9,8621 83,9216 84,9396 1,0180 84,8382 9,9607

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (50 : 50)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Air (%) Rata-rata

1 90,0407 91,0795 1,0086 90,9947 8,1633 9,13 80,6238 81,6364 1,0126 81,5437 9,1547 78,7233 79,7565 1,0332 79,6624 9,1076 2 73,9110 74,9282 1,0172 74,8367 8,9953 8,94 78,3551 79,5624 1,203 79,4546 8,9609 83,9201 84,9243 1,0042 84,8367 8,8912 3 83,9210 84,9729 1,0519 84,8876 8,1091 7,92 78,3549 79,3784 1,0235 79,2984 7,8163 73,9109 74,9287 1,0178 74,8490 7,8306 4 72,8547 73,8881 1,0334 73,8049 8,0511 7,84 80,6261 81,6676 1,0415 81,5849 7,9405 78,7241 79,8547 1,1306 79,7697 7,5181 5 83,2188 84,3014 1,0826 84,1906 10,2346 10,23

83,7886 84,8092 1,0206 84,7040 10,3077 74,5579 75,6038 1,0459 75,4976 10,1539

7

Lampiran 5. Analisis Sidik Ragam Kadar Air MOCORIN

Ulangan Perlakuan (Persentase Penambahan Bekatul)

Tu X u Du W 0% 12,5% 25% 37,5% 50%

1 8,56 9,12 9,80 8,95 9,13 45,56 9,11 0,79 0,38

2 6,47 7,44 6,36 8,25 8,94 37,46 7,49 -0,83 1,12

3 5,17 5,07 6,28 6,75 7,92 31,19 6,23 -2,09 1,96

4 10,56 7,92 9,36 8,70 7,84 44,38 8,88 0,56 -0,16

5 9,64 9,26 10,50 9,88 10,23 49,51 9,90 1,58 0,86

Tp 40,40 38,81 42,30 42,53 44,06 208,10 (T..)

X p 8,08 7,76 8,46 8,51 8,81 8,32 ( X ..)

dp -0,24 -0,56 0,14 0,19 0,49

SD 2,23 1,51 1,79 1,02 0,88

SE 2,77 1,87 2,22 1,27 1,09

W(1) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (8,56)(-0,24) + (9,12)(-0,56) + …,,(9,13)(0,49) = 0,38

W(2) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (6,47)(-0,24) + (7,44)(-0,56) + …,,(8,94)(0,49) = 1,12

W(3) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (5,17)(-0,24) + (5,07)(-0,56) + …,,(7,92)(0,49) = 1,96

W(4) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (10,56)(-0,24) + (9,12)(-0,56) + …,,(7,84)(0,49) = -0,16

W(5) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (9,64)(-0,24) + (9,26)(-0,56) + …,,(10,23)(0,49) = 0,86

8

Lampiran 5 (lanjutan) N = (W1)(du1) + (W2)(du2) + (W3)(du3) + (W4)(du4) + (W5)(du5)

= (0,38)(0,79) + (1,12)(-0,83) + (1,96)(-2,09) + (-0,16)(0,56) + (0,86)(1,58) = -3,46

D = (Σdu2)( Σdp2) = 8,49 x 0,67 = 5,69 JK Non Additivitas = = , ,

, = 2,10

FK = = 25

)208,10( 2

= 1732,22

JK Total = (8,56)2 + (9,12)2 + … + (10,23)2 – FK

= 59,64

JK Ulangan = perlakuan

Tu 2)( - FK

= 42,3

JK Perlakuan = - FK

= 3,33

JK Galad Acak = JK Total – JK Ulangan – JK Perlakuan

= 59,64 – 42,3 – 3,33 = 14,01

DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel 5% 1%

Ulangan 4 42,3 Perlakuan 4 3,33

Galad Acak 16 14,01 Non Additivitas 1 2,01 2,01 2,51 4,54 8,68

Sisa 15 12,00 0,8

observasi 2..)(

ulanganp

2)(

9

Lampiran 5 (lanjutan)

DAFTAR SIDIK RAGAM Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel

5% 1% Ulangan 4 42,3 10,58 12,02** 3,01 4,77

Perlakuan 4 3,33 0,83 0,94 3,01 4,77 Galad Acak 16 14,01 0,88

Total 24 59,64 Kesimpulan : Antar ulangan ada perbedaan nyata

KV = x 100 %

= √ ,,

x 100 % = 11,26 % Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5%

BNJ 5 % : W = q α (p, n2) Sx

Sx =588,0 = 0,42

BNJ 5 % = 4,314 x 0,42 = 1,81

Air

12,5% 0% 25% 37,5% 50%

Purata ± SE 7,76 ± 2,87 8,08 ± 2,77 8,46 ± 2,22 8,51 ± 1,27 8,81 ± 1,09 W = 1,81 (a) (a) (a) (a) (a)

Keterangan : *Huruf yang sama menandakan tidak ada perbedaan yang nyata

..

.

AcakG

10

Lampiran 6. Kadar Abu MOCORIN Berbagai Perbandingan Jagung & Bekatul Kadar abu sampel diukur dengan menggunakan rumus:

Kadar abu (%) = %1001

02

WWW

Keterangan:

W0: bobot kosong cawan petri (gram)

Wa : bobot cawan petri dan sampel sebelum pengeringan (gram)

W1: bobot sampel (gram)

W2: bobot cawan petri dan sampel setelah pengeringan (gram)

Data Pengukuran Kadar Abu MOCORIN

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (100 : 0)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Abu (%) Rata-rata 1 46,9394 48,9698 2,0304 46,9712 1,5662 1,50 31,0989 33,1352 2,0363 31,1283 1,4438 34,0102 36,3829 2,3727 34,0459 1,5046 2 32,6646 34,7465 2,0819 32,6952 1,4698 1,48 35,4604 37,4933 2,0329 35,4898 1,4462 31,6806 33,6985 2,0179 31,7112 1,5164 3 31,8767 32,9693 1,0926 31,8946 1,6383 1,64 32,0672 33,0751 1,0079 32,0833 1,5974 31,5960 32,6173 1,0213 31,6132 1,6841 4 32,8451 34,9060 2,0609 32,8854 1,9555 1,97 35,4626 37,4841 2,0215 35,5025 1,9738 34,0086 36,0995 2,0909 34,0502 1,9896 5 34,0212 36,0710 2,0498 34,0597 1,8782 1,86

32,6652 34,6835 2,0183 32,7022 1,8332 34,5775 36,6056 2,0281 34,6152 1,8589

11

Lampiran 6 (Lanjutan) MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (87,5 : 12,5)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Abu (%) Rata-rata 1 30,7772 32,7857 2,0085 30,8342 2,8379 2,93 34,0069 36,1646 2,1577 34,0666 2,7668 31,0828 33,1114 2,0286 31,1473 3,1795 2 28,2113 30,2946 2,0833 28,2649 2,5728 2,51 35,1183 37,1737 2,0554 35,1691 2,4715 35,0681 37,0895 2,0214 35,1181 2,4735 3 30,7829 32,8111 2,0282 30,8466 3,1407 3,06 31,1378 32,1647 1,0269 31,1689 3,0285 32,0017 33,0245 1,0228 32,0324 3,0016 4 32,3669 34,4011 2,0342 32,4332 3,2593 3,11 33,9847 36,0245 2,0398 34,0418 2,7993 30,7835 32,8352 2,0517 30,8507 3,2753 5 34,0103 36,1157 2,1054 34,0735 3,0018 3,00

30,7953 32,8203 2,0250 30,8563 3,0123 32,8532 34,9174 2,0642 32,9146 2,9745

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (75 : 25)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Abu (%) Rata-rata 1 31,5762 33,5836 2,0074 31,6517 3,7611 3,79 32,3517 34,3588 2,0071 32,4281 3,8065 31,8053 33,8037 1,9984 31,8813 3,8030 2 31,6613 33,7076 2,0463 31,7315 3,4306 3,40 34,0107 36,1475 2,1368 34,0831 3,3882 35,4509 37,4597 2,0088 35,5190 3,3901 3 31,0622 33,0775 2,0153 31,1615 4,9273 4,93 31,8137 33,8342 2,0205 31,9121 4,8701 37,0833 39,1369 2,0536 37,1860 5,0010 4 32,3663 34,4173 2,0510 32,4624 4,6855 4,68 31,8549 33,8898 2,0349 31,9493 4,6390 31,1094 33,2016 2,0922 31,2079 4,7080 5 34,0221 36,0359 2,0138 34,1115 4,4394 4,43

32,0850 34,1337 2,0487 32,1758 4,4321 32,6626 34,6902 2,0276 32,7519 4,4042

12

Lampiran 6 (Lanjutan) MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (62,5 : 37,5)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Abu (%) Rata-rata 1 31,5429 33,5724 2,0295 31,6464 5,0998 5,11 32,6586 34,6594 2,0008 32,7609 5,1130 32,9623 34,9817 2,0194 33,0528 4,4815 2 35,0646 37,1173 2,0527 35,1689 5,0811 5,11 28,2183 30,2624 2,0441 28,3234 5,1416 35,1404 37,1818 2,0414 35,2448 5,1141 3 34,5647 36,6825 2,1178 34,6780 5,3499 5,37 31,0946 33,1234 2,0288 31,2015 5,2691 30,7990 32,8142 2,0152 30,9094 5,4784 4 35,4689 37,5583 2,0894 35,5881 5,7050 5,68 34,0092 36,0332 2,0240 34,1237 5,6571 31,6207 33,6776 2,0569 31,7374 5,6736 5 31,6834 33,7522 2,0688 31,7999 5,6313 5,59

34,5772 36,6343 2,0571 34,6923 5,5953 35,4723 37,485 2,0127 35,5837 5,5349

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (50 : 50)

Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1(gr) W2 (gr) Kadar Abu (%) Rata-rata 1 31,0808 33,0953 2,0145 31,1975 5,7930 5,88 31,5441 33,5443 2,0002 31,6625 5,9194 34,0093 36,0723 2,0630 34,1314 5,9186 2 31,6633 33,7543 2,0910 31,8100 7,0158 6,99 35,4508 37,4573 2,0065 35,5885 6,8627 32,6566 34,6770 2,0204 32,7999 7,0927 3 32,9661 34,9808 2,0147 33,1018 6,7355 7,22 32,6642 34,7187 2,0545 32,8184 7,5055 34,4704 36,4744 2,0040 34,6192 7,4251 4 32,3637 34,4037 2,0400 32,5119 7,2647 7,18 31,8549 33,8574 2,0025 31,9970 7,0961 35,469 37,5196 2,0506 35,6160 7,1686 5 32,8532 34,8664 2,0132 32,9938 6,9839 7,01

32,6635 34,7644 2,1009 32,8089 6,9208 31,6844 33,7136 2,0292 31,8191 7,1309

13

Lampiran 7. Analisis Sidik Ragam Kadar Abu MOCORIN

Ulangan Perlakuan (Persentase Penambahan Bekatul)

Tu X u Du W 0% 12,5% 25% 37,5% 50%

1 1,50 2,93 3,79 5,11 5,88 19,21 3,84 -0,22 13,91

2 1,48 2,51 3,40 5,11 6,99 19,49 3,90 -0,36 17,43

3 1,64 3,06 4,93 5,37 7,22 22,22 4,44 0,18 17,26

4 1,97 3,11 4,68 5,68 7,18 22,62 4,52 0,26 16,60

5 1,86 3,00 4,43 5,59 7,01 21,89 4,38 0,12 16,46

Tp 8,45 14,61 21,23 26,86 34,28 105,43 (T,,)

X p 1,69 2,92 4,25 5,37 6,86 4,22 ( X ,,)

dp -2,53 -1,30 0,03 1,15 2,64

SD 0,22 0,24 0,63 0,26 0,56

SE 0,27 0,30 0,78 0,32 0,70

W(1) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,50)(-2,53) + (2,93)(-1,30) + …,,(5,88)(2,64) = 13,91

W(2) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,48)(-2,53) + (2,51)(-1,30) + …,,(6,99)(2,64) = 17,43

W(3) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,64)(-2,53) + (3,06)(-1,30) + …,,(7,22)(2,64) = 17,26

W(4) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,97)(-2,53) + (3,11)(-1,30) + …,,(7,18)(2,64) = 16,60

W(5) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,86)(-2,53) + (3,00)(-1,30) + …,,(7,01)(2,64) = 16,46

14

Lampiran 7 (lanjutan)

N = (W1)(du1) + (W2)(du2) + (W3)(du3) + (W4)(du4) + (W5)(du5)

= (13,91)(-0,22) + (17,43)(-0,36) + (17,26)(0,18) + (16,60)(0,26) + (16,46)(0,12)

= 0,08

D = (Σdu2)( Σdp2) = 0,89 x 17,29 = 15,39 JK Non Additivitas = = , ,

, = 4,16 x 10-4

FK = = 25

)43,105( 2

= 444,62

JK Total = (1,50)2 + (2,93)2 + … + (7,01)2 – FK

= 529,97 – 444,62

= 85,36

JK Ulangan = perlakuan

Tu 2)( - FK

= 5

45,2233 - 444,62 = 2,07

JK Perlakuan = - FK

= 5

15,2632 - 444,62 = 81,81

JK Galad Acak = JK Total – JK Ulangan – JK Perlakuan

= 85,36 – 2,07 – 81,81 = 1,48

DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel 5% 1%

Ulangan 4 2,07 Perlakuan 4 81,81

Galad Acak 16 1,48 Non Additivitas 1 4,16 x 10-4 4,16 x 10-4 2,81 x 10-4 4,54 8,68

Sisa 15 1,48 1,48

observasi 2..)(

ulanganp

2)(

15

Lampiran 7 (lanjutan) DAFTAR SIDIK RAGAM

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel 5% 1%

Ulangan 4 2,07 0,52 5,77** 3,01 4,77 Perlakuan 4 81,81 20,45 227,22** 3,01 4,77

Galad Acak 16 1,48 0,09 Total 24 85,36

Kesimpulan : Antar ulangan dan perlakuan ada perbedaan nyata

KV = x 100 %

= √ ,,

x 100 % = 7,11% Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5% BNJ 5 % : W = q α (p, n2) Sx

Sx =509,0 = 0,134

BNJ 5 % = 4,314 x 0,134 = 0,58

Abu

0% 12,5% 25% 37,5% 50% Purata ±

SE 1,69±0,27 2,92±0,30 4,25±0,78 5,37±0,32 6,86±0,70 W = 0,58 (a) (b) (c) (d) (e)

Keterangan : *Huruf yang berbeda menandakan ada perbedaan yang nyata

..

.

AcakG

16

Lampiran 8. Kadar Protein MOCORIN

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (100 : 0)

Ulangan Absorbansi Faktor koreksi Abs-faktor koreksi

Kadar Protein

(%) Rata - rata

1 1,178 1,027 0,151 7,6042 7,97 1,187 1,027 0,160 8,0729 1,190 1,027 0,163 8,2292

2 0,548 0,484 0,064 6,1458 7,40 0,569 0,484 0,085 8,3333 0,563 0,484 0,079 7,7083

3 0,586 0,499 0,087 8,5417 8,04 0,594 0,499 0,095 9,3750 0,867 0,743 0,124 6,1979

4 0,333 0,258 0,075 7,2917 7,85 0,337 0,258 0,079 7,7083 0,345 0,258 0,087 8,5417

5 0,441 0,354 0,087 8,5417 7,15 0,418 0,354 0,064 6,1458 0,424 0,354 0,070 6,7708

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (87,5 : 12,5)

Ulangan Absorbansi Faktor koreksi Abs-faktor koreksi

Kadar Protein

(%) Rata - rata

1 0,350 0,229 0,121 12,083 11,94 0,354 0,229 0,125 12,500 0,342 0,229 0,113 11,250

2 0,474 0,360 0,114 11,354 11,56 0,485 0,360 0,125 12,500 0,469 0,360 0,109 10,833

3 0,518 0,407 0,111 11,042 11,67 0,530 0,407 0,123 12,292 0,544 0,407 0,137 13,750

4 0,482 0,365 0,117 11,667 11,56 0,485 0,365 0,120 11,979 0,484 0,365 0,119 11,875

5 0,387 0,276 0,111 11,042 11,53 0,389 0,276 0,113 11,250 0,399 0,276 0,123 12,292

17

Lampiran 8 (lanjutan)

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (75 : 25)

Ulangan Absorbansi Faktor koreksi Abs-faktor koreksi

Kadar Protein

(%) Rata - rata

1 0,352 0,210 0,142 14,271 14,24 0,350 0,210 0,140 14,063 0,353 0,210 0,143 14,375

2 0,521 0,354 0,167 16,875 14,79 0,367 0,236 0,131 13,125 0,497 0,354 0,143 14,375

3 0,313 0,189 0,124 12,396 13,51 0,333 0,189 0,144 14,479 0,325 0,189 0,136 13,646

4 0,373 0,226 0,147 14,792 14,34 0,367 0,226 0,141 14,167 0,366 0,226 0,140 14,063

5 0,499 0,311 0,188 19,063 14,64 0,481 0,329 0,152 15,313 0,468 0,329 0,139 13,958

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (62,5 : 37,5)

Ulangan Absorbansi Faktor koreksi Abs-faktor koreksi

Kadar Protein

(%) Rata - rata

1 0,454 0,314 0,140 28,125 28,06 0,299 0,158 0,141 28,333 0,296 0,158 0,138 27,708

2 0,287 0,146 0,141 28,333 28,33 0,288 0,146 0,142 28,542 0,286 0,146 0,140 28,125

3 0,447 0,297 0,150 30,208 28,89 0,430 0,297 0,133 26,667 0,319 0,171 0,148 29,792

4 0,228 0,090 0,138 27,708 28,33 0,247 0,101 0,146 29,375 0,229 0,090 0,139 27,917

5 0,297 0,159 0,138 27,708 28,26 0,304 0,159 0,145 29,167 0,289 0,150 0,139 27,917

18

Lampiran 8 (lanjutan)

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (50 : 50)

Ulangan Absorbansi Faktor koreksi Abs-faktor koreksi

Kadar Protein

(%) Rata - rata

1 0,287 0,132 0,155 31,250 31,32 0,289 0,132 0,157 31,667 0,283 0,129 0,154 31,042

2 0,319 0,170 0,149 30,000 31,46 0,293 0,132 0,161 32,500 0,287 0,129 0,158 31,875

3 0,288 0,132 0,156 31,458 31,60 0,288 0,138 0,150 30,208 0,302 0,138 0,164 33,125

4 0,377 0,221 0,156 31,458 31,18 0,345 0,192 0,153 30,833 0,356 0,201 0,155 31,250

5 0,308 0,157 0,151 30,417 31,11 0,326 0,164 0,162 32,708 0,307 0,157 0,150 30,208

Contoh perhitungan : Absorbansi- faktor koreksi = 0,151

y = 0,048x + 0,005

x = , ,,

= 3,0417 mg/ml

% kadar protein = /

푥푣표푙 푎푤푎푙 푥 푓푎푘푡표푟 푝푒푛푔푒푛푐푒푟푎푛 푥 100%

= ,

푥 25 푥 100% = 7,60 %

19

Lampiran 9. Analisis Sidik Ragam Kadar Protein MOCORIN

Ulangan Perlakuan (Persentase Penambahan Bekatul)

Tu X u Du W 0% 12,5% 25% 37,5% 50%

1 7,97 11,94 14,24 28,06 31,32 93,52 18,70 0,04 435,43

2 7,40 11,56 14,79 28,33 31,46 93,54 18,71 0,04 446,43

3 8,04 11,67 13,51 28,89 31,60 93,70 18,74 0,07 451,40

4 7,85 11,56 14,34 28,33 31,18 93,26 18,65 -0,02 439,92

5 7,15 11,53 14,64 28,26 31,11 92,69 18,54 -0,13 444,92

Tp 38,40 58,26 71,51 141,87 156,67 466,73 (T..)

X p 7,68 11,65 14,30 28,37 31,33 18,67 ( X ..)

dp -10,99 -7,02 -4,37 9,71 12,66 -10,99

SD 0,39 0,17 0,50 0,31 0,20 0,39

SE 0,48 0,21 0,62 0,38 0,25 0,48

W(1) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (7,97)(-10,99) + (11,94)(-7,02) + …,,(31,32)(12,66) = 435,43

W(2) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (7,40)(-10,99) + (11,56)(-7,02) + …,,(31,46)(12,66) = 446,43

W(3) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (8,04)(-10,99) + (11,67)(-7,02) + …,,(31,60)(12,66) = 451,40

W(4) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (7,85)(-10,99) + (11,56)(-7,02) + …,,(31,18)(12,66) = 439,92

W(5) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (7,15)(-10,99) + (11,53)(-7,02) + …,,(31,11)(12,66) = 444,92

20

Lampiran 9 (lanjutan) N = (W1)(du1) + (W2)(du2) + (W3)(du3) + (W4)(du4) + (W5)(du5)

= (435,43)(0,04) + (446,43)(0,04) + (451,40)(0,07) + (439,92)(-0,02) + (444,92)(0,13) = 0,27

D = (Σdu2)( Σdp2) = 0,03 x 443,59 = 11,39 JK Non Additivitas = = , ,

, = 6,40 x 10-3

FK = = 25

)466,73( 2

= 8713,48

JK Total = (7,97)2 + (11,94)2 + … + (31,11)2 – FK

= 2220,21

JK Ulangan = perlakuan

Tu 2)( - FK

= 5

02,43568 - 8713,48 = 0,13

JK Perlakuan = - FK

= 5

25,54657 - 8713,48 = 2217,97

JK Galad Acak = JK Total – JK Ulangan – JK Perlakuan

= 2220,21 – 0,13 – 2217,97 = 2,11

DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel 5% 1%

Ulangan 4 0,13 Perlakuan 4 2217,97

Galad Acak 16 2,11 Non Additivitas 1 6,40 x 10-3 6,40 x 10-3 0,0457 4,54 8,68

Sisa 15 2,10 0,14

observasi 2..)(

ulanganp

2)(

21

Lampiran 9 (lanjutan)

DAFTAR SIDIK RAGAM Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel

5% 1% Ulangan 4 0,13 0,0325 0,2464 3,01 4,77

Perlakuan 4 2217,97 554,49 4203,87** 3,01 4,77 Galad Acak 16 2,11 0,1319

Total 24 2220,21 Kesimpulan : Antar perlakuan tidak ada perbedaan nyata

KV = x 100 %

= √ ,,

x 100 % = 1,95 % Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5%

BNJ 5 % : W = q α (p, n2) Sx

Sx =5

1319,0 = 0,1624

BNJ 5 % = 4,314 x 0,1624 = 0,705

Protein

0% 12,5% 25% 37,5% 50%

Purata ± SE 7,68 ± 0,48 11,65 ± 0,21 14,30 ± 0,62 28,37 ± 0,38 31,33 ± 0,25 W = 0,705 (a) (b) (c) (d) (e)

Keterangan : *Huruf yang berbeda menandakan ada perbedaan yang nyata

..

.

AcakG

22

Lampiran 10. Kadar Karbohidrat MOCORIN MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (100 : 0)

Ulangan Massa sampel (gram) Absorbansi Kadar Karbohidrat

(%) Rata – rata

1 0,1035 0,706 60,5747 59,42 0,1035 0,680 58,2721 0,1035 0,634 54,1984

2 0,1035 0,721 61,9031 59,64 0,1035 0,638 54,5526 0,1035 0,670 57,3865

3 0,1084 0,382 60,8805 60,54 0,1084 0,370 58,8512 0,1084 0,388 61,8952

4 0,1116 0,371 57,3280 59,63 0,1116 0,393 60,9418 0,1116 0,391 60,6132

5 0,1057 0,357 58,0999 59,40 0,1057 0,372 60,7013 0,1057 0,410 67,2918

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (87,5 : 12,5)

Ulangan Massa sampel (gram) Absorbansi Kadar Karbohidrat

(%) Rata – rata

1 0,1050 0,470 39,1079 46,79 0,1050 0,557 46,7025 0,1050 0,559 46,8770

2 0,1050 0,567 47,5754 48,36 0,1050 0,585 49,1467 0,1050 0,654 55,1700

3 0,1065 0,364 58,8683 58,52 0,1065 0,360 58,1798 0,1065 0,427 69,7125

4 0,1026 0,294 48,5990 48,06 0,1026 0,272 44,6681 0,1026 0,288 47,5269

5 0,1081 0,301 47,3134 46,97 0,1081 0,311 49,0092 0,1081 0,285 44,6000

23

Lampiran 10 (lanjutan)

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (75 : 25)

Ulangan Massa sampel (gram) Absorbansi Kadar Karbohidrat

(%) Rata – rata

1 0,1014 0,511 44,2024 43,03 0,1014 0,485 41,8522 0,1014 0,462 39,7731

2 0,1014 0,506 43,7505 43,49 0,1038 0,266 43,0921 0,1038 0,269 43,6219

3 0,104 0,298 48,6498 47,89 0,104 0,293 47,7685 0,104 0,290 47,2397

4 0,1461 0,373 44,0415 43,48 0,1461 0,364 42,9122 0,1461 0,325 38,0187

5 0,1047 0,264 42,3715 43,89 0,1047 0,276 44,4726 0,1047 0,278 44,8228

MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (62,5 : 37,5)

Ulangan Massa sampel (gram) Absorbansi Kadar Karbohidrat

(%) Rata – rata

1 0.1033 0.480 40.6388 40.33 0.1033 0.473 40.0176 0.1033 0.420 35.3149

2 0.0998 0.253 42.4313 39.74 0.0998 0.226 37.4718 0.0998 0.236 39.3087

3 0.1003 0.222 36.5539 40.39 0.1003 0.245 40.7577 0.1003 0.241 40.0266

4 0.1504 0.350 39.9789 40.41 0.1504 0.334 38.0288 0.1504 0.357 40.8322

5 0.1017 0.250 41.0979 40.20 0.1017 0.237 38.7546 0.1017 0.248 40.7373

24

Lampiran 10 (lanjutan) MOCORIN dengan Perbandingan Jagung : Bekatul (50 : 50)

Ulangan Massa sampel (gram) Absorbansi Kadar Karbohidrat

(%) Rata – rata

1 0.1016 0.453 38.8829 38.25 0.1016 0.434 37.1688 0.1016 0.451 38.7025

2 0.1032 0.244 39.4347 38.37 0.1032 0.240 38.7242 0.1032 0.230 36.9478

3 0.1037 0.236 37.8303 37.96 0.1126 0.254 37.7707 0.1126 0.256 38.0963

4 0.1029 0.240 38.8371 38.30 0.1029 0.205 32.6018 0.1029 0.234 37.7682

5 0.1032 0.242 39.0794 38.64 0.1032 0.237 38.1913 0.1032 0.205 32.5070

Contoh perhitungan : Absorbansi = 0,706

y = 10,91x + 0,022

0,706 = 10,91x + 0,022

x = , ,,

= 0,0627 mg/ml

% kadar karbohidrat = /

푥푣표푙 푎푤푎푙 푥 푓푎푘푡표푟 푝푒푛푔푒푛푐푒푟푎푛 푥 100%

= ,

, 푥 100 푥 10 푥 100% = 60,57%

25

Lampiran 11. Analisis Sidik Ragam Kadar Karbohidrat MOCORIN

Ulangan Perlakuan (Persentase Penambahan Bekatul)

Tu X u du W 0% 12,5% 25% 37,5% 50%

1 59,42 46,79 43,03 40,33 38,25 227,82 45,56 -0,29 285,00

2 59,64 48,36 43,49 39,74 38,37 229,60 45,92 0,07 292,10

3 60,54 47,89 43,07 40,39 37,96 229,85 45,97 0,12 304,23

4 59,63 48,06 43,48 40,41 38,30 229,88 45,98 0,13 288,21

5 59,40 46,97 43,89 40,20 38,64 229,10 45,82 -0,03 280,71

Tp 298,63 238,07 216,96 201,07 191,52 1146,25 (T..)

X p 59,73 47,61 43,39 40,21 38,30 45,85 ( X ..)

dp 13,88 1,76 -2,46 -5,64 -7,55

SD 0,47 0,69 0,36 0,28 0,24

SE 0,58 0,86 0,45 0,35 0,30

W(1) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (59,42)(13,88) + (46,79)(1,76) + …,,(38,25)(-7,55) = 285

W(2) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (59,64)(13,88) + (48,36)(1,76) + …,,(38,37)(-7,55) = 292,10

W(3) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (60,54)(13,88) + (47,89)(1,76) + …,,(37,96)(-7,55) = 304,23

W(4) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (59,63)(13,88) + (48,06)(1,76) + …,,(38,30)(-7,55) = 288,21

W(5) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (59,40)(13,88) + (46,97)(1,76) + …,,(38,64)(-7,55) = 280,71

26

Lampiran 11 (lanjutan) N = (W1)(du1) + (W2)(du2) + (W3)(du3) + (W4)(du4) + (W5)(du5)

= (285)(-1,29) + (292,10)(0,07) + (304,23)(0,12) + (288,21)(0,13) + (280,71)(-0,03) = 3,35

D = (Σdu2)( Σdp2) = 0,12 x 290,61 = 34,87 JK Non Additivitas = = , ,

, = 0,32

FK = = 25

)1146,25( 2

= 52555,56

JK Total = (59,42)2 + (46,79)2 + … + (38,64)2 – FK

= 1455,87

JK Ulangan = perlakuan

Tu 2)( - FK

= 0,59

JK Perlakuan = - FK

= 1452,02

JK Galad Acak = JK Total – JK Ulangan – JK Perlakuan

= 1455,87 – 0,59 – 1452,02 = 3,26

DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel 5% 1%

Ulangan 4 0,59 Perlakuan 4 1452,02

Galad Acak 16 3,26 Non Additivitas 1 0,32 0,32 1,63 4,54 8,68

Sisa 15 2,94 0,196

observasi 2..)(

ulanganp

2)(

27

Lampiran 11 (lanjutan)

DAFTAR SIDIK RAGAM Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel

5% 1% Ulangan 4 0,59 0,15 0,75 3,01 4,77

Perlakuan 4 1452,02 363,01 1815,05** 3,01 4,77 Galad Acak 16 3,26 0,20

Total 24 1455,87 Kesimpulan : Antar perlakuan ada perbedaan nyata

KV = x 100 %

= √ ,,

x 100 % = 0,98 % Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5%

BNJ 5 % : W = q α (p, n2) Sx

Sx =520,0 = 0,2

BNJ 5 % = 4,314 x 0,2 = 0,863

Karbohidrat

50% 37,5% 25% 12,5% 0%

Purata ± SE 38,30 ± 0,30 40,21 ± 0,35 43,39 ± 0,45 47,61 ± 0,86 59,73 ± 0,58 W = 0,863 (a) (b) (c) (d) (e)

Keterangan : *Huruf yang berbeda menandakan ada perbedaan yang nyata

..

.

AcakG

28

Lampiran 12. Kadar Lemak MOCORIN Kadar lemak sampel diukur dengan menggunakan rumus:

Kadar lemak (%) = %1001

o

a

WWW

Keterangan:

Wo: bobot sampel (gram)

Wa : bobot kolf kosong (gram)

W1: bobot kolf + lemak (gram)

W2: bobot lemak (gram)

Perlakuan Ulangan Wo (gr) Wa (gr) W1 (gr) W2 (gr) Kadar lemak (%)

0%

1 10 60,86 61,36 0,5 5,00 2 10 64,92 65,42 0,5 5,00 3 10 108,17 108,81 0,64 6,40 4 10 59,25 59,80 0,55 5,50 5 10 61,32 61,89 0,57 5,70

12,5%

1 10 99,05 99,68 0,63 6,30 2 10 108,20 108,83 0,63 6,30 3 10 99,03 99,69 0,66 6,60 4 10 94,89 95,49 0,60 6,00 5 10 99,03 99,62 0,59 5,90

25%

1 10 94,90 95,55 0,65 6,50 2 10 108,18 108,87 0,69 6,90 3 10 94,90 95,59 0,69 6,90 4 10 64,91 65,61 0,70 7,00 5 10 107,18 107,86 0,68 6,80

37,5%

1 10 104,48 105,21 0,73 7,30 2 10 104,47 104,25 0,78 7,80 3 10 60,77 61,54 0,77 7,70 4 10 60,77 61,58 0,81 8,10 5 10 94,90 95,60 0,71 7,10

50%

1 10 104,45 105,30 0,85 8,50 2 10 99,05 99,88 0,83 8,30 3 10 107,20 108,10 0,90 9,00 4 10 94,90 95,73 0,83 8,30 5 10 64,91 65,64 0,77 7,70

29

Lampiran 13. Analisis Sidik Ragam Kadar Lemak MOCORIN

Ulangan Perlakuan (Persentase Penambahan Bekatul)

Tu X u du W 0% 12,5% 25% 37,5% 50%

1 5,00 6,30 6,50 7,30 8,50 33,60 6,72 -0,18 5,68 2 5,00 6,30 6,90 7,80 8,30 34,30 6,86 -0,04 5,70 3 6,40 6,60 6,90 7,70 9,00 36,60 7,32 0,42 4,51 4 5,50 6,00 7,00 8,10 8,30 34,90 6,98 0,08 5,42 5 5,70 5,90 6,80 7,10 7,70 33,20 6,64 -0,26 3,66

Tp 27,60 31,10 34,10 38,00 41,80 172,60 (T..)

X p 5,52 6,22 6,82 7,6 8,36 6,90 ( X ..)

dp -1,38 -0,68 -0,08 0,70 1,46

SD 0,58 0,28 0,19 0,40 0,47

SE 0,72 0,34 0,24 0,50 0,58

W(1) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (5,00)(-1,38) + (6,30)(-0,68) + …,,(8,50)(1,46) = 5,68

W(2) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (5,00)(-1,38) + (6,30)(-0,68) + …,,(8,30)(1,46) = 5,70

W(3) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (6,40)(-1,38) + (6,60)(-0,68) + …,,(9,00)(1,46) = 4,51

W(4) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (5,50)(-1,38) + (6,00)(-0,68) + …,,(8,30)(1,46) = 5,42

W(5) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (5,70)(-1,38) + (5,90)(-0,68) + …,,(7,70)(1,46) = 3,66

30

Lampiran 13 (lanjutan) N = (W1)(du1) + (W2)(du2) + (W3)(du3) + (W4)(du4) + (W5)(du5)

= (5,68)(-0,18) + (5,70)(-0,04) + (4,51)(0,42) + (5,42)(0,08) + (3,66)(-0,26) = 0,03

D = (Σdu2)( Σdp2) = 0,29 x 4,99 = 1,42 JK Non Additivitas = = , ,

, = 0,0005

FK = = 25

)172,60( 2

= 1191,63

JK Total = (5,00)2 + (6,30)2 + … + (7,70)2 – FK

= 28,29

JK Ulangan = perlakuan

Tu 2)( - FK

= 1,42

JK Perlakuan = - FK

= 24,97

JK Galad Acak = JK Total – JK Ulangan – JK Perlakuan

= 28,29 – 1,42 – 24,97 = 1,89

DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel 5% 1%

Ulangan 4 1,42 Perlakuan 4 24,97

Galad Acak 16 1,89 Non Additivitas 1 0,0005 0,0005 0,00398 4,54 8,68

Sisa 15 1,89 0,13

observasi 2..)(

ulanganp

2)(

31

Lampiran 13 (lanjutan)

DAFTAR SIDIK RAGAM Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel

5% 1% Ulangan 4 1,42 0,36 3,00 3,01 4,77

Perlakuan 4 24,97 6,24 52,73** 3,01 4,77 Galad Acak 16 1,89 0,12

Total 24 28,29 Kesimpulan : Antar perlakuan ada perbedaan nyata

KV = x 100 %

= √ ,,

x 100 % = 4,98 % Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5%

BNJ 5 % : W = q α (p, n2) Sx

Sx =512,0 = 0,15

BNJ 5 % = 4,314 x 0,15 = 0,66

Lemak

0% 12,5% 25% 37,5% 50%

Purata ± SE 5,52 ± 0,72 6,22 ± 0,34 6,82 ± 0,24 7,6 ± 0,50 8,36 ± 0,58 W = 0,66 (a) (b) (c) (d) (e)

Keterangan : *Huruf yang berbeda menandakan ada perbedaan yang nyata

..

.

AcakG

32

Lampiran 14. Kadar Serat MOCORIN Kadar serat sampel diukur dengan menggunakan rumus:

Kadar lemak (%) = %1000

132

XXXX

Keterangan:

X0: bobot sampel (gram)

X1: bobot kertas saring (gram)

X2 : bobot cawan + kertas saring + sampel setelah pengovenan (gram)

X3: bobot cawan + abu (gram)

Perlakuan Ulangan Xo (gr) X1 (gr) X2 (gr) X3 (gr) Kadar Serat (%)

0%

1 2,0398 0,5329 34,5273 33,9823 0,59 2 2,0150 0,6069 33,2722 32,6618 0,17 3 2,0000 0,7424 28,9986 28,2321 1,21 4 2,0465 0,4001 32,0988 31,6781 1,01 5 2,0432 0,3896 32,1052 31,6917 1,16

12,5%

1 2,0371 0,2952 31,9377 31,5981 2,18 2 2,0333 0,5002 32,3591 31,8152 2,14 3 2,0285 0,7696 32,9332 32,1189 2,20 4 2,0772 0,3476 32,4903 32,0939 2,35 5 2,0667 0,3993 35,9191 35,4794 1,95

25%

1 2,0003 0,5119 37,6464 37,0848 2,48 2 2,0111 0,3644 32,0970 31,6871 2,26 3 1,9980 0,3084 34,9608 34,5798 3,63 4 2,0084 0,4095 35,6292 35,1443 3,75 5 2,0065 0,3651 28,6565 28,2224 3,43

37,5%

1 2,0199 0,5756 37,7367 37,0876 3,61 2 2,0433 0,3177 35,6156 35,2047 4,57 3 2,0048 0,3162 34,4214 34,0248 4,01 4 2,0535 0,3348 35,4868 35,0676 4,11 5 2,0213 0,4073 34,5188 34,0332 3,87

50%

1 2,4142 0,3176 34,4052 34,0096 3,23 2 2,0222 0,4134 34,5908 34,1030 3,68 3 2,0007 0,3310 34,3771 33,9839 3,10 4 2,0416 0,4301 32,1897 31,6863 3,59 5 2,4118 0,3128 34,4042 34,0126 3,27

33

Lampiran 15. Analisis Sidik Ragam Kadar Serat MOCORIN

Ulangan Perlakuan (Persentase Penambahan Bekatul)

Tu X u du W 0% 12,5% 25% 37,5% 50%

1 0,59 2,18 2,48 3,61 3,23 12,09 2,42 -0,28 5,70 2 0,17 2,14 2,26 4,57 3,68 12,82 2,56 -0,14 8,00 3 1,21 2,20 3,63 4,01 3,10 14,15 2,83 0,13 5,45 4 1,01 2,35 3,75 4,11 3,59 14,81 2,96 0,26 6,25 5 1,16 1,95 3,43 3,87 3,27 13,68 2,74 0,04 4,60

Tp 4,14 10,82 15,55 20,17 16,87 67,55 (T..)

X p 0,83 2,16 3,11 4,03 3,37 2,70 ( X ..)

dp -1,87 -0,54 0,41 1,33 0,67

SD 0,45 0,14 0,69 0,36 0,24

SE 0,56 0,17 0,86 0,45 0,30

W(1) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (0,59)(-1,87) + (2,18)(-0,54) + …,,(3,23)(0,67) = 5,70

W(2) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (0,17)(-1,87) + (2,14)(-0,54) + …,,(3,68)(0,67) = 8,00

W(3) = (x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,21)(-1,87) + (2,20)(-0,54) + …,,(3,10)(0,67) = 5,45

W(4) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,01)(-1,87) + (2,35)(-0,54) + …,,(3,59)(0,67) = 6,25

W(5) =(x0%)(dp0%) + (x12,5%)(dp12,5%) + …,,(x50%)(dp50%)

= (1,16)(-1,87) + (1,95)(-0,54) + …,,(3,27)(0,67) = 4,60

34

Lampiran 15 (lanjutan) N = (W1)(du1) + (W2)(du2) + (W3)(du3) + (W4)(du4) + (W5)(du5)

= (5,70)(-0,28) + (8,00)(-0,14) + (5,45)(0,13) + (6,25)(0,26) + (4,60)(0,04) = -0,2

D = (Σdu2)( Σdp2) = 0,19 x 6,18 = 1,17 JK Non Additivitas = = , ,

, = 0,034

FK = = 25

)67,55( 2

= 182,52

JK Total = (0,59)2 + (2,18)2 + … + (3,27)2 – FK

= 34,48

JK Ulangan = perlakuan

Tu 2)( - FK

= 0,92

JK Perlakuan = - FK

= 30,97

JK Galad Acak = JK Total – JK Ulangan – JK Perlakuan

= 34,48 – 0,92 – 30,97 = 2,59

DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel 5% 1%

Ulangan 4 0,92 Perlakuan 4 30,97

Galad Acak 16 2,59 Non Additivitas 1 0,034 0,034 0,2 4,54 8,68

Sisa 15 2,56 0,17

observasi 2..)(

ulanganp

2)(

35

Lampiran 15 (lanjutan)

DAFTAR SIDIK RAGAM Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F Tabel

5% 1% Ulangan 4 0,92 0,23 1,44** 3,01 4,77

Perlakuan 4 30,97 7,74 48,38** 3,01 4,77 Galad Acak 16 2,59 0,16

Total 24 34,48 Kesimpulan : Antar ulangan dan perlakuan ada perbedaan nyata

KV = x 100 %

= √ ,,

x 100 % = 14,81% Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5%

BNJ 5 % : W = q α (p, n2) Sx

Sx =516,0 = 0,18

BNJ 5 % = 4,314 x 0,18 = 0,777

Serat

0% 12,5% 25% 50% 37,5%

Purata ± SE 0,83 ± 0,56 2,16 ± 0,17 3,11 ± 0,86 3,37 ± 0,30 4,03 ± 0,45 W = 0,777 (a) (b) (c) (c) (d)

Keterangan : *Huruf yang sama menandakan tidak ada perbedaan yang nyata **Huruf yang berbeda menandakan ada perbedaan yang nyata

..

.

AcakG

36

Lampiran 12. Data Organoleptik Cookies Lidah Kucing Warna

Warna Tu Xu du W panelis K1 K2 K3 K4 K5 K6

1 6 5 6 6 5 3 31 5,17 1,06 6,90 2 4 3 6 5 2 1 21 3,50 -0,61 13,21 3 3 2 4 6 2 2 19 3,17 -0,94 9,46 4 5 2 7 6 2 1 23 3,83 -0,28 18,02 5 3 2 7 5 2 1 20 3,33 -0,78 16,39 6 6 5 7 6 5 5 34 5,67 1,56 5,74 7 5 2 7 6 2 2 24 4,00 -0,11 16,36 8 3 3 5 4 2 2 19 3,17 -0,94 7,94 9 5 2 7 6 4 3 27 4,50 0,39 13,24

10 5 2 7 6 2 2 24 4,00 -0,11 16,36 11 5 5 7 6 5 5 33 5,50 1,39 5,54 12 3 3 7 4 3 2 22 3,67 -0,44 11,55 13 4 4 5 5 5 5 28 4,67 0,56 0,99 14 4 1 7 5 3 3 23 3,83 -0,28 13,75 15 3 2 5 3 2 1 16 2,67 -1,44 9,58 16 4 3 7 4 3 2 23 3,83 -0,28 11,75 17 3 2 7 5 5 2 24 4,00 -0,11 12,53 18 4 3 5 5 4 3 24 4,00 -0,11 6,26 19 5 2 7 6 6 5 31 5,17 1,06 8,45 20 6 4 7 7 5 3 32 5,33 1,22 11,51 21 2 3 5 6 4 1 21 3,50 -0,61 10,41 22 6 5 7 6 3 2 29 4,83 0,72 12,19 23 4 3 6 4 2 2 21 3,50 -0,61 10,31 24 3 4 7 6 4 4 28 4,67 0,56 8,75 25 5 2 7 6 3 1 24 4,00 -0,11 17,29 26 4 2 6 5 3 2 22 3,67 -0,44 12,03 27 5 2 6 6 2 2 23 3,83 -0,28 14,19 28 4 3 6 4 5 2 24 4,00 -0,11 8,12 29 6 3 5 6 3 2 25 4,17 0,06 10,28 Tp 125 84 182 155 98 71 T..=757

Xp 4,31 2,90 6,28 5,34 3,38 2,45 X..=4,21 Dp 0,20 -1,21 2,17 1,23 -0,73 -1,66

SD 1,14 1,11 0,92 0,94 1,29 1,27 SE 0,43 0,42 0,35 0,36 0,49 0,48 Keterangan : Tp = Total Perlakuan; Tu = Total Ulangan; Xp = Purata Perlakuan; Xu = Purata Ulangan;

SD = Simpangan Baku; SE = Standar Error; (X..) = Purata seluruh data panelis

37

Lampiran 12 (lanjutan) DAFTAR SIDIK RAGAM

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 28 94,43 3,37 4.06** 1,564 1,866 Perlakuan 5 319,68 63,93 77.02** 2,278 3,152

Galad Acak 140 116,82 0.83 Total 173 530.93 68.13

F hitung > F Tabel

Kesimpulan :

KV = √ ..

x 100%

= √ ..

x 100% = 21,64 Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5% W = q α (p,n2) Sx

Sx = . = 0,1663

BNJ 5 % = 4,077 x 0,1663 = 0,678

Warna

K6 K2 K5 K1 K4 K3

Purata±SE

W = 0,678

2,45±0,48

(a)

2,90±0,42

(ab)

3,38±0,49

(b)

4,31±0,43

(c)

5,34±0,36

(d)

6,28±0,35

(e)

38

Lampiran 12 (lanjutan) Aroma

Aroma Tu Xu du W panelis K1 K2 K3 K4 K5 K6

1 6 6 5 6 6 5 34 5,67 1,39 -0,42 2 6 5 1 2 3 4 21 3,50 -0,77 -3,82 3 2 2 6 2 4 2 18 3,00 -1,27 4,03 4 4 3 6 5 3 2 23 3,83 -0,37 5,94 5 2 1 7 5 1 1 17 2,83 -1,37 9,74 6 6 6 7 7 6 6 38 6,33 2,13 1,69 7 4 2 7 6 2 2 23 3,83 -0,37 8,64 8 5 5 3 4 4 4 25 4,17 -0,04 -1,41 9 6 7 7 5 6 5 36 6,00 1,79 1,67

10 4 6 4 2 2 2 20 3,33 -0,87 2,02 11 5 5 7 5 3 5 30 5,00 0,79 4,13 12 3 3 5 3 3 3 20 3,33 -0,87 2,72 13 5 4 5 5 5 5 29 4,83 0,63 0,31 14 2 3 6 4 2 2 19 3,17 -1,04 5,79 15 3 2 5 3 2 2 17 2,83 -1,37 4,67 16 3 3 7 4 2 2 21 3,50 -0,71 7,42 17 4 4 7 6 4 2 27 4,50 0,29 6,62 18 4 4 5 3 4 6 26 4,33 0,13 -0,84 19 5 6 6 6 2 4 29 4,83 0,63 4,44 20 5 6 7 5 6 4 33 5,50 1,29 2,65 21 3 1 7 6 4 2 23 3,83 -0,37 7,27 22 6 2 5 5 2 3 23 3,83 -0,37 5,17 23 4 4 6 3 3 4 24 4,00 -0,21 3,10 24 7 6 7 6 6 5 37 6,17 1,96 2,56 25 6 6 6 6 5 4 33 5,50 1,29 2,58 26 5 5 7 6 2 2 27 4,50 0,29 7,98 27 4 4 5 6 3 3 25 4,17 -0,04 3,66 28 5 2 4 5 4 4 24 4,00 -0,21 1,20 29 6 2 5 4 4 2 23 3,83 -0,37 4,37 30 6 4 4 3 4 3 24 4,00 -0,21 1,13

Tp 136 119 169 138 107 100 T..=769 Xp 4,53 3,97 5,63 4,60 3,57 3,33 X..=4,26 Dp 0,26 -0,31 1,36 0,33 -0,71 -0,94 SD 1,32 1,65 1,38 1,37 1,47 1,37 SE 0,49 0,62 0,51 0,51 0,55 0,51

39

Lampiran 12 (lanjutan) DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 29 169,16 Perlakuan 5 105,03

Galad Acak 145 213,47 Non add 1 4,87 4,87 3,36 3,9124 6,8172

Sisa 144 208,61 1,45 DAFTAR SIDIK RAGAM

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 29 169,16 5,83 3,96** 1,550 1,848 Perlakuan 5 105,03 21,01 14,27** 2,274 3,146

Galad Acak 145 213,47 1,47 Total 179 487,66 28,31

F Hitung > F Tabel

Kesimpulan : **Antar ulangan & perlakuan berbeda sangat nyata

KV = √ ..

x 100%

= √ ,.

x 100% = 28,46 Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5% W = q α (p,n2) Sx

Sx = , = 0,7965

BNJ 5 % = 3,895 x 0,7965 = 0,86

Aroma

K6 K5 K2 K1 K4 K3

Purata ± SE

W = 0,86

3,33 ± 0,51

(a)

3,57 ± 0,51

(a)

3,97 ± 0,62

(ab)

4,53 ± 0,49

(b)

4,60 ± 0,51

(b)

5,63 ± 0,51

(c)

40

Lampiran 12 (lanjutan) Rasa

Rasa Tu Xu du W panelis K1 K2 K3 K4 K5 K6

1 6 6 6 4 5 3 30 5,00 0,73 3,30 2 5 3 4 6 2 1 21 3,50 -0,77 3,85 3 6 2 4 3 2 3 20 3,33 -0,94 4,09 4 3 2 6 5 4 4 24 4,00 -0,21 4,57 5 5 2 7 3 2 5 24 4,00 -0,21 7,40 6 6 5 7 7 6 4 35 5,83 1,63 4,04 7 2 1 7 6 5 5 26 4,33 0,13 5,39 8 6 5 4 1 3 5 24 4,00 -0,21 0,17 9 5 3 7 3 4 2 24 4,00 -0,21 8,50

10 5 2 7 3 3 5 25 4,17 -0,04 7,09 11 5 5 6 5 5 5 31 5,17 0,96 1,79 12 2 2 6 3 3 2 18 3,00 -1,21 6,63 13 5 3 5 5 5 5 28 4,67 0,46 1,61 14 2 2 6 3 2 3 18 3,00 -1,21 6,10 15 3 2 3 2 2 1 13 2,17 -2,04 3,03 16 4 3 7 4 3 3 24 4,00 -0,21 7,33 17 3 3 7 5 4 2 24 4,00 -0,21 7,23 18 4 4 5 3 3 4 23 3,83 -0,37 2,34 19 7 6 5 1 6 6 31 5,17 0,96 -0,21 20 6 6 7 6 6 3 34 5,67 1,46 4,31 21 6 4 7 5 3 1 26 4,33 0,13 8,76 22 3 5 6 2 3 3 22 3,67 -0,54 4,01 23 6 5 6 5 5 5 32 5,33 1,13 2,19 24 7 6 7 6 6 5 37 6,17 1,96 3,03 25 6 5 7 4 6 5 33 5,50 1,29 3,92 26 5 3 7 3 4 2 24 4,00 -0,21 8,50 27 2 3 6 5 4 2 22 3,67 -0,54 5,04 28 4 2 7 6 5 3 27 4,50 0,29 7,05 29 5 2 7 4 4 4 26 4,33 0,13 7,39 30 6 2 6 3 4 2 23 3,83 -0,37 7,91

Tp 140 104 182 121 119 103 T..=769 Xp 4,67 3,47 6,07 4,03 3,97 3,43 X..=4,27 Dp 0,39 -0,81 1,79 -0,24 -0,31 -0,84 SD 1,43 1,47 1,12 1,50 1,34 1,40 SE 0,53 0,55 0,42 0,56 0,50 0,52

41

Lampiran 12 (lanjutan) DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 29 142,49 Perlakuan 5 146,36

Galad Acak 145 218,81 Non add 1 0,93 0,93 0,62 3,9124 6,8172

Sisa 144 217,87 1,51 DAFTAR SIDIK RAGAM

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 29 142,49 4,91 3,91** 1,550 1,848 Perlakuan 6 146,36 24,39 19,40** 2,274 3,146

Galad Acak 174 218,81 1,26 Total 209 507,66 30,56

F hitung > F Tabel

Kesimpulan : **Antar ulangan & perlakuan berbeda sangat nyata

KV = √ ..

x 100%

= √ ,.27 x 100%

= 26,29 Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5% W = q α (p,n2) Sx

Sx = , = 0,2049

BNJ 5 % = 3,895 x 0,2049 = 0,80

Rasa

K6 K2 K5 K4 K1 K3

Purata ± SE

W = 0,80

3,43 ± 0,52

(a)

3,47 ± 0,55

(a)

3,97 ± 0,50

(a)

4,03 ± 0,56

(a)

4,67 ± 0,53

(a)

6,07 ± 0,42

(b)

42

Lampiran 12 (lanjutan) Tekstur

Tekstur Tu Xu du W panelis K1 K2 K3 K4 K5 K6

1 5 5 5 6 5 3 29 4,83 0,71 0,67 2 5 2 4 6 1 3 21 3,50 -0,62 5,36 3 2 2 5 4 2 3 18 3,00 -1,12 6,15 4 3 3 6 5 3 3 23 3,83 -0,29 6,36 5 5 2 7 3 2 5 24 4,00 -0,12 9,54 6 6 5 7 7 6 5 36 6,00 1,88 3,83 7 1 2 7 2 5 6 23 3,83 -0,29 7,12 8 5 3 6 3 4 5 26 4,33 0,21 4,96 9 4 4 5 5 5 5 28 4,67 0,55 1,41

10 4 1 6 3 3 4 21 3,50 -0,62 8,52 11 4 4 5 5 5 5 28 4,67 0,55 1,41 12 4 1 7 3 3 4 22 3,67 -0,45 10,48 13 4 3 6 3 2 2 20 3,33 -0,79 6,75 14 3 3 7 4 3 3 23 3,83 -0,29 8,09 15 3 2 7 5 3 2 22 3,67 -0,45 9,90 16 3 3 5 4 3 5 23 3,83 -0,29 3,78 17 6 2 7 4 2 4 25 4,17 0,05 10,00 18 6 5 7 6 6 4 34 5,67 1,55 3,80 19 3 1 7 5 2 4 22 3,67 -0,45 11,51 20 3 3 6 6 3 5 26 4,33 0,21 6,19 21 5 3 6 4 4 4 26 4,33 0,21 5,38 22 5 3 5 5 5 5 28 4,67 0,55 2,83 23 4 3 6 4 4 3 24 4,00 -0,12 5,54 24 6 2 6 4 2 5 25 4,17 0,05 7,85 25 5 2 7 4 4 3 25 4,17 0,05 8,92 26 4 2 6 3 4 2 21 3,50 -0,62 6,90

Tp 108 71 158 113 91 102 T..=643 Xp 4,15 2,73 6,08 4,35 3,50 3,92 X..=4,12 Dp 0,03 -1,39 1,96 0,23 -0,62 -0,20 SD 1,29 1,14 0,89 1,20 1,36 1,06 SE 0,52 0,46 0,36 0,49 0,55 0,43

43

Lampiran 12 (lanjutan) DAFTAR SIDIK RAGAM

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 25 68,85 2,75 2,43** 1,59 1,92 Perlakuan 5 162,11 32,42 28,60** 2,29 3,17

Galad Acak 125 141,72 1,13 Total 155 372,68

F hitung > F Tabel

Kesimpulan : **Antar ulangan & perlakuan berbeda sangat nyata

KV = √ ..

x 100%

= √ .,

x 100% = 25,80 Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5% W = q α (p,n2) Sx

Sx = . = 0,208

BNJ 5 % = 3,92 x 0,208 = 0,82

Tekstur

K2 K5 K6 K1 K4 K3

Purata ± SE

W = 0,66

2,73 ± 0,46

(a)

3,50 ± 0,55

(ab)

3,92 ± 0,43

(abc)

4,15 ± 0,52

(bc)

4,35 ± 0,49

(c)

6,08 ± 0,36

(d)

44

Keseluruhan

Keseluruhan Tu Xu du W panelis K1 K2 K3 K4 K5 K6

1 6 4 5 6 5 3 29 4,83 0,47 3,43 2 6 3 4 5 1 2 21 3,50 -0,87 6,13 3 4 2 4 4 2 2 18 3,00 -1,37 5,00 4 3 2 6 5 3 3 22 3,67 -0,54 6,73 5 5 2 7 3 2 5 24 4,00 -0,21 7,50 6 6 5 7 7 6 5 36 6,00 1,79 3,83 7 4 2 7 6 2 2 23 3,83 -0,37 11,00 8 5 4 4 3 4 6 26 4,33 0,13 -1,90 9 6 5 7 4 3 2 27 4,50 0,29 8,23

10 5 4 7 3 3 3 25 4,17 -0,04 7,27 11 5 5 7 6 5 5 33 5,50 1,29 3,90 12 3 3 6 3 3 3 21 3,50 -0,71 5,40 13 4 4 5 5 5 5 28 4,67 0,46 0,33 14 2 2 7 3 3 4 21 3,50 -0,71 6,53 15 3 3 6 3 2 2 19 3,17 -1,04 7,17 16 4 3 7 4 2 3 23 3,83 -0,37 8,67 17 3 2 7 5 3 2 22 3,67 -0,54 9,53 18 4 3 5 3 3 4 22 3,67 -0,54 3,00 19 6 5 6 6 5 4 32 5,33 1,13 3,50 20 6 6 7 6 6 3 34 5,67 1,46 4,80 21 3 4 6 5 2 1 21 3,50 -0,71 8,03 22 5 5 7 4 3 3 27 4,50 0,29 6,83 23 6 5 6 4 5 5 31 5,17 0,96 1,90 24 7 6 7 6 6 5 37 6,17 1,96 3,20 25 6 5 6 6 5 5 33 5,50 1,29 2,50 26 5 5 7 6 5 2 30 5,00 0,79 6,90 27 4 3 6 5 3 2 23 3,83 -0,37 7,40 28 5 2 6 6 3 4 26 4,33 0,13 6,83 29 6 2 7 4 4 3 26 4,33 0,13 8,67 30 6 3 6 4 4 3 26 4,33 0,13 6,13

Tp 143 109 185 140 108 101 T..=786 Xp 4,77 3,63 6,17 4,67 3,60 3,37 X..=4,37 Dp 0,40 -0,73 1,80 0,30 -0,77 -1,00 SD 1,23 1,24 0,97 1,20 1,39 1,27 SE 0,46 0,46 0,36 0,45 0,52 0,47

45

Lampiran 12 (lanjutan) DAFTAR SIDIK RAGAM UJI ADDITIVITAS

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 29 127,80 Perlakuan 5 168,47

Galad Acak 145 149,53 Non add 1 0,45 0,45 0,43 3,9124 6,8172

Sisa 144 149,08 1,04 DAFTAR SIDIK RAGAM

Sumber Ragam Db JK KT F Hitung F tabel 5% 1%

Ulangan 29 127,80 4,41 5,13** 1,550 1,848 Perlakuan 6 168,47 28,08 32,678** 2,274 3,146

Galad Acak 174 149,53 0,86 Total 209 445,80 33,34

F hitung > F Tabel

Kesimpulan : **Antar ulangan & perlakuan berbeda sangat nyata

KV = √ ..

x 100%

= √ ,,

x 100% = 21,22 Uji Beda Nyata Jujur (BNJ) 5% W = q α (p,n2) Sx

Sx = , = 0,1693

BNJ 5 % = 3,895 x 0,1693 = 0,66

Keseluruhan

K6 K5 K2 K4 K1 K3

Purata ± SE

W = 0,66

3,37 ± 0,47

(a)

3,60 ± 0,52

(a)

3,63 ± 0,46

(a)

4,67 ± 0,45

(b)

4,77 ± 0,46

(b)

6,17 ± 0,36

(c)